Банктің және банк конгломератының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды белгілеу, сондай-ақ Ертерек ден қою шараларын көздейтін іс-шаралар жоспарын мақұлдау қағидаларын және банктің (банк конгломератының), Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды анықтау әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 28 желтоқсандағы № 317 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 14 қаңтарда № 18186 болып тіркелді.

      Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      1. Банктің, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының (бұдан әрі - банктер) қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін мынадай факторлар белгіленсін:

      1) өтімділік коэффициенттерінің төмендеуі;

      2) негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде, олардың ұлғаюы;

      3) таза жіктелген қарыздардың меншікті капиталға арақатынасының ұлғаюы;

      4) негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 61 (алпыс бір) күннен 90 (тоқсан) күнге дейін мерзімі өткен берешегі бар қарыздар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде, олардың ұлғаюы;

      5) негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде, олардың банктің несие портфелінің жалпы көлемі бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде оған қатынасының асып кетуі;

      6) жіктелген дебиторлық берешек бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде ол бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегендегі оның жиынтық дебиторлық берешектегі үлесінің ұлғаюы;

      7) активтер рентабельділігі коэффициентінің төмендеуі;

      8) ұлттық валютамен бос активтердің ұлттық валютамен талап етуге дейінгі міндеттемелерге қатынасының орташа мәнінің төмендеуі;

      Осы тармақтың мақсаттары үшін:

      қалыптастырылған резервтер деп халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының талаптарына сәйкес қалыптастырылған резервтер түсініледі;

      қарыздар есебіне негізгі борыш сомасы кіреді;

      таза жіктелген қарыздар деп бухгалтерлік есеп деректеріне сәйкес 10 (он) пайыздан жоғары деңгейде резервтер қалыптастырылған қарыздардың баланстық құны (дисконттар (сыйлықақылар), оң (теріс) түзетулер, есептелген сыйақы және олар бойынша құрылған резервтер есептелген негізгі борыш) түсініледі.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      1-1. Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының меншікті капиталы деп Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2021 жылғы 12 ақпандағы № 23 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары (оның ішінде Қазақстан Республикасы бейрезидент-ислам банктерінің филиалдары) үшін пруденциялық нормативтерді және сақтауға міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді, нормативтік мәндерін және Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктері филиалдарының (оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-ислам банктері филиалдарының) резерв ретінде қабылданатын активтерін және олардың ең төмен мөлшерін қалыптастыру тәртібін қоса алғанда, есептеу әдістемесіне сәйкес есептелген, резерв ретінде қабылданатын активтер түсініледі.

      Ескерту. 1-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      2. Банк конгломератының қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін мынадай факторлар белгіленсін:

      1) банк конгломераты меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффициенттерінің төмендеуі;

      2) банк конгломератының бір қарыз алушысына келетін тәуекелдің ең жоғары мөлшері коэффициенттерінің ұлғаюы;

      3) банк конгломератына қатысушылар арасындағы топ ішіндегі мәмілелер бойынша (банк конгломератына қатысушылардың басқа қатысушылардың капиталына инвестицияларын, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтерін сатып алатын еншілес ұйыммен жасалған мәмілелерді, есепті күні жабылған мәмілелерді қоспағанда) банк конгломератына қатысушылардың бір-біріне талаптары сомасының ұлғаюы.

      3. Мыналар:

      1) осы қаулыға 1-қосымшаға сәйкес Ерте ден қою шараларын көздейтін іс-шаралар жоспарын мақұлдау қағидалары;

      2) осы қаулыға 2-қосымшаға сәйкес банктің (банк конгломератының), Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды анықтау әдістемесі.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      4. Осы қаулыға 3-қосымшаға сәйкес тізбе бойынша Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілері құрылымдық элементтерінің күші жойылды деп танылсын.

      5. Банктерді қадағалау департаменті (Қизатов О.Т.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жіберуді;

      3) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

      4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2), 3) тармақшаларында және 6-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      6. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

      7. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

      8. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Ұлттық Банк Төрағасы Д. Ақышев

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкі Басқармасының
2018 жылғы 28 желтоқсандағы
№ 317 қаулысына
1-қосымша

Ерте ден қою шараларын көздейтін іс-шаралар жоспарын мақұлдау қағидалары

      1. Осы Ерте ден қою шараларын көздейтін іс-шаралар жоспарын мақұлдау қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі - Заң) сәйкес әзірленді және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның (бұдан әрі - уәкілетті орган) банктің (банк конгломератының) қаржылық орнықтылығын арттыру, оның қаржылық жай-күйінің нашарлауын банк қызметімен (банк конгломератының қызметімен) байланысты тәуекелдердің ұлғаюын болдырмау жөніндегі ерте ден қою шараларын көздейтін іс-шаралар жоспарын (бұдан әрі - іс-шаралар жоспары) мақұлдау тәртібін белгілейді.

      1-1. Осы қағидалардың банктерге қатысты қолданылатын ережелері Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдары қызметінің Заңда белгіленген ерекшеліктері ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдарына да қолданылады.

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының меншікті капиталы деп Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22213 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2021 жылғы 12 ақпандағы № 23 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының (оның ішінде Қазақстан Республикасы бейрезидент-ислам банктері филиалдарының) резерв ретінде қабылданатын активтерін қалыптастыру тәртібін және олардың ең төмен мөлшерін қоса алғанда, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары (оның ішінде Қазақстан Республикасы бейрезидент-ислам банктерінің филиалдары) үшін пруденциалдық нормативтерді және сақталуы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді, олардың нормативтік мәндерін және есептеу әдістемесіне сәйкес есептелген, резерв ретінде қабылданатын активтер түсініледі.

      Ескерту. 1-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      2. Банк және (немесе) оның акционерлері, банк холдингі және (немесе) оның ірі қатысушылары іс-шаралар жоспарын әзірлейді және мақұлдау үшін уәкілетті органға ұсынады.

      Іс-шаралар жоспары төмендегілермен шектелместен, мынадай ақпаратты қамтиды:

      банктің (банк конгломератының) қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторды толық талдау;

      банктің (банк конгломератының) қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін фактордың болжамы, осы болжамның негіздемесі және фактордың банктің (банк конгломератының) қызметіне тигізетін теріс әсері;

      банктің (банк конгломератының) қызметі үшін қауіп төндірмейтін және қосымша тәуекелдер туындатпайтын деңгейге дейін жеткізу көзделетін банктің (банк конгломератының) қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторды жақсарту шаралары;

      осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 5) тармақшасында көзделген банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін фактор анықталғанда әрбір есепті кезеңде, оның ішінде жеке және заңды тұлғалар бөлігінде жүргізу жоспарланатын іс-шаралар;

      оның әрбір тармағы бойынша іс-шаралар жоспарының орындалу мерзімдері;

      іс-шаралар жоспарының орындалуына жауапты басшы қызметкерлер тізбесі (іс-шаралар жоспарының әрбір тармағы бойынша орындалуына жауапты басшы қызметкерлерді көрсете отырып).

      3. Уәкілетті орган банктің және (немесе) оның акционерлерінің, банк холдингінің және (немесе) оның ірі қатысушыларының ұсынған іс-шаралар жоспарын қарайды.

      Уәкілетті орган банктің және (немесе) оның акционерлерінің, банк холдингінің және (немесе) оның ірі қатысушыларының қарауға ұсынған іс-шаралар жоспарымен келіспеген жағдайда, уәкілетті орган банкке және (немесе) оның акционерлеріне, банк холдингіне және (немесе) оның ірі қатысушыларына іс-шаралар жоспары бойынша жазбаша ескертулер жібереді және (немесе) іс-шаралар жоспарын пысықтау мақсатында бірлескен талқылаулар жүргізеді.

      Банк және (немесе) оның акционерлері, банк холдингі және (немесе) оның ірі қатысушылары уәкілетті органның хатында көрсетілген мерзімде уәкілетті органның ескертулерін жою үшін іс-шаралар жоспарын түзетеді немесе мұндай ескертулермен келіспеген жағдайда уәкілетті органға жазбаша нысанда өзінің негіздемелерін ұсынады.

      4. Уәкілетті орган Қағидалардың 2-тармағының бірінші бөлігіне сәйкес іс-шаралар жоспары ұсынылған күннен бастап 30 (отыз) жұмыс күнінен аспайтын мерзімде банктің және (немесе) оның акционерлерінің, банк холдингінің және (немесе) оның ірі қатысушыларының ұсынған іс-шаралар жоспарын жазбаша нысанда мақұлдайды немесе мақұлдамайды.

      5. Банктің (банк конгломератының) қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды өз бетінше анықтаған жағдайда, банк және (немесе) оның акционерлері, банк холдингі және (немесе) оның ірі қатысушылары оларды анықтаған күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде уәкілетті органға Қағидалардың 2-тармағының екінші бөлігінде көзделген іс-шаралар жоспарын ұсынады;

      6. Іс-шаралар жоспары:

      1) осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 2) және (немесе) 4) тармақшаларында көзделген факторлар бойынша:

      Қағидалардың 8-тармағына сәйкес есептелетін банктің несие портфелінің сапасына теріс әсері болмаған кезде және осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 5) тармақшасында көзделген фактор болмаған кезде, немесе;

      осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 5) тармақшасында көзделген фактор анықталған кезде;

      2) уәкілетті органның стрестік сценарийлері бойынша жыл сайын жүргізілетін стресс-тестілеу нәтижелері бойынша осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 1), 2), және 7) тармақшаларында көзделген факторлар анықталған кезде;

      3) тиісінше өтімділік коэффициенттерін және меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерін бұзуға байланысты қолданылған қаржылық жағдайды жақсарту және (немесе) банктің тәуекелдерін барынша азайту жөніндегі шаралар шеңберінде уәкілетті органның қойған талаптарын банктің орындау, барлық банктік және өзге де операцияларды жүргізуге берілген лицензияның қолданылуын тоқтата тұру кезеңінде осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген факторлар анықталған кезде, сондай-ақ уәкілетті органға банкті ерікті түрде қайта ұйымдастыруға немесе таратуға рұқсат алуға өтінішхат берілген жағдайда ұсынылмайды.

      Ескерту. 6-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 10.09.2019 № 151 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      7. Іс-шаралар жоспарында көзделген факторды жақсарту шаралары мыналарға бағытталған:

      1) осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген фактор бойынша:

      өтімділік коэффициенттерін:

      ағымдағы өтімділік коэффициенті k4-ті кемінде 0,4;

      мерзімді өтімділік коэффициенті k4-1-ді кемінде 1,1;

      мерзімді өтімділік коэффициенті k4-2-ні кемінде 1;

      мерзімді өтімділік коэффициенті k4-3-ті кемінде 0,9;

      мерзімді валюталық өтімділік коэффициенті k4-4-ті кемінде 1,1;

      мерзімді валюталық өтімділік коэффициенті k4-5-ті кемінде 1;

      мерзімді валюталық өтімділік коэффициенті k4-6-ны кемінде 0,9 деңгейіне дейін жеткізу;

      2) осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 3) тармақшасында көзделген фактор бойынша - меншікті капиталдағы таза жіктелген қарыздардың үлесін 80 (сексен) пайыздан аспайтын деңгейге дейін жеткізу;

      3) осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 5) тармақшасында көзделген фактор болмаған кезде осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 2) және 4) тармақшаларында көзделген факторлар бойынша - банктің несие портфеліндегі жұмыс істемейтін қарыздардың үлесін банктің несие портфелінің 10 (он) пайызынан аспайтын деңгейге дейін жеткізу;

      4) осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 5) тармақшасында көзделген фактор бойынша - негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздардың банктің несие портфелінің жалпы көлеміне қатынасын несие портфелінің 10 (он) пайызынан аз деңгейге дейін төмендету;

      5) осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 6) тармақшасында көзделген фактор бойынша - жиынтық дебиторлық берешектегі жіктелген дебиторлық берешек үлесін 50 (елу) пайыздан аспайтын деңгейге дейін жеткізу;

      6) осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 7) тармақшасында көзделген фактор бойынша - активтер рентабельділігі коэффициентін кемінде 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайыз деңгейіне дейін жеткізу;

      7) осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 8) тармақшасында көзделген фактор бойынша - ұлттық валютамен өтеу коэффициентін кемінде 0,4 (нөл бүтін оннан төрт) деңгейіне дейін жеткізу.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 16.04.2021 № 56 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      8. Алдағы күнтізбелік 12 (он екі) айдағы қатарынан соңғы күнтізбелік 6 (алты) айда осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 2) және 4) тармақшаларында көзделген факторлардың өзгеру динамикасы жалғасқан кезде қалыптасатын негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздардың банктің несие портфеліне қатынасының 10 (он) пайыз деңгейге дейін асып кетуі банктің несие портфелінің сапасына теріс әсер етуі болып табылады.

      Банктің несие портфелінің сапасына теріс әсер етуі былайша есептеледі:

      осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 2) тармақшасының мақсаттары үшін мынадай формула бойынша:






      мұнда:

      МҚ90 (ай) - қаралатын кезеңнің белгілі бір айының соңында олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары);

      НП (ай) - қаралатын кезеңнің белгілі бір айының соңында олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде несие портфелі (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары);

      осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 4) тармақшасы мақсаттары үшін мынадай формула бойынша:





      мұнда:


- есепті кезеңде олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 61 (алпыс бір) күннен 90 (тоқсан) күнге дейін мерзімі өткен берешегі бар қарыздардың арифметикалық орташа мәні (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар);

- есепті кезеңге дейінгі қатарынан күнтізбелік 6 (алты) айдағы олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 61 (алпыс бір) күннен 90 (тоқсан) күнге дейін мерзімі өткен берешегі бар қарыздардың арифметикалық орташа мәні (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары);

      МҚ90 (ай) - қаралатын кезеңнің белгілі бір айының соңында олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары);

      НП (ай) - қаралатын кезеңнің соңында олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде несие портфелі (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары).


  Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкі Басқармасының
2018 жылғы 28 желтоқсандағы
№ 317 қаулысына
2-қосымша

Банктің (банк конгломератының), Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің филиалы үшін қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды анықтау әдістемесі

      Ескерту. Әдістеменің тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      1. Осы Банктің (банк конгломератының) қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды анықтау әдістемесі "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 31 тамыздағы Заңына сәйкес әзірленді.

      1-1. Осы Әдістеменің банктерге қатысты қолданылатын ережелері "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасы Заңында белгіленген Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдары қызметінің ерекшеліктері ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдарына да қолданылады.

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының меншікті капиталы деп Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22213 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2021 жылғы 12 ақпандағы № 23 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының (оның ішінде Қазақстан Республикасы бейрезидент-ислам банктері филиалдарының) резерв ретінде қабылданатын активтерін қалыптастыру тәртібін және олардың ең төмен мөлшерін қоса алғанда, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары (оның ішінде Қазақстан Республикасы бейрезидент-ислам банктерінің филиалдары) үшін пруденциалдық нормативтерді және сақталуы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді, олардың нормативтік мәндерін және есептеу әдістемесіне (бұдан әрі - № 23 нормативтер) сәйкес есептелген, резерв ретінде қабылданатын активтер түсініледі.

      Ескерту. 1-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      2. Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган):

      осы қаулының 1-тармағының бірінші бөлігінде көзделген банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды анықтау үшін ай сайын есептіліктің деректер қорында банк қызметін талдауды жүзеге асырады;

      осы қаулының 2-тармағында көзделген банк конгломератының қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды анықтау үшін тоқсан сайын есептіліктің деректер қорында банк конгломератының қызметін талдауды жүзеге асырады.

      3. Банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды анықтау мынадай әдістеме бойынша жүзеге асырылады:

      1) қатарынан 6 (алты) ай ішінде өтімділік коэффициенттерінің Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15886 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысымен бекітілген Пруденциалдық қалыптардың қалыптық және өзге де орындалуы міндетті нормалар мен лимиттерді маңызы мен есептеу әдістемелерінде, белгілі бір күнге шекті банк капиталының мөлшерінде (бұдан әрі - № 170 нормативтер) немесе Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13939 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 30 мамырдағы № 144 қаулысымен бекітілген Ислам банктері үшін пруденциалдық нормативтердің нормативтік мәндері және өзге де сақтауға міндетті нормалар мен лимиттерді есеп айырысу әдістемесінде (бұдан әрі - № 144 нормативтер) немесе № 23 нормативтерде белгіленген өтімділік коэффициенттерінің ең төменгі мәндерінен 0,1-ге (нөл бүтін оннан бір) асатын деңгейге дейін немесе одан төмен деңгейге 2 (екі) және одан көп рет төмендеуі;

      2) олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздардың қатарынан 6 (алты) ай ішінде қарыздардың ұлғаюы мынадай формула бойынша есептеледі:



      МҚ90 (ай) - қаралатын кезеңнің белгілі бір айының соңында олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары).

      Қаралатын кезеңде жүйелі өсуі болмаған кезде осы тармақшада көрсетілген көрсеткіштің есепті кезеңде 5 (бес) және одан да көп пайыздық тармаққа өсуі де банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін фактор болып табылады, ол мынадай формула бойынша есептеледі:



      3) есепті кезеңнің соңына қарай таза жіктелген қарыздар меншікті капиталдың 80 (сексен) пайызынан астам болған жағдайда және ол бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде, қаралатын кезеңде резервтердің абсолютті мәнінде өсу мөлшерінен, жіктелген қарыздардың өсу мөлшері қатарынан 6 (алты) ай ішінде таза жіктелген қарыздардың меншікті капиталға арақатынасының ұлғаюы мынадай формула бойынша есептеледі:



      мынадай талаппен:

      ТЖҚ6>80%МҚ6 және (ЖҚБ6 – ЖҚБ0)> (ПР6 – ПР0), мұнда:

      ТЖҚ (ай) - қаралатын кезеңнің белгілі бір айының соңындағы олар бойынша құрылған резервтерді шегергенде, таза жіктелген қарыздар (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары);

      МК (ай) - қаралатын кезеңнің белгілі бір айының соңындағы № 170 нормативтерге, № 144 нормативтерге немесе № 23 нормативтерге сәйкес есептелген меншікті капитал;

      ЖҚБ (ай) - қаралатын кезеңнің белгілі бір айының соңындағы олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде жіктелген қарыздар (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары);

      Пр (ай) - жіктелген қарыздар бойынша құрылған резервтердің қаралатын кезеңнің белгілі бір айының соңындағы мөлшері;

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының меншікті капиталы деп № 23 нормативтерге сәйкес есептелетін резерв ретінде қабылданатын активтер түсініледі;

      4) негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 61 (алпыс бірден) 90 (тоқсан) күнге дейін мерзімі өткен берешегі бар қарыздардың олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде қатарынан 6 (алты) ай ішінде 5 (бес) және одан көп пайызға ұлғаюы мынадай формула бойынша есептеледі:



      МҚ61-90- қаралатын кезеңнің белгілі бір айының соңында олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 61 (алпыс бірден) 90 (тоқсан) күнге дейін астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары).

      Қаралатын кезеңде жүйелі өсу болмаған кезде осы көрсеткіштің есепті кезеңде 5 (бес) және одан да көп пайыздық тармаққа өсуі де банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін фактор болып табылады және мынадай формула бойынша есептеледі:




- есепті кезеңде олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 61 (алпыс бір) 90 (тоқсан) күнге дейін мерзімі өткен берешегі бар қарыздардың орташа арифметикалық мәні (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары);

- есепті кезеңге дейінгі қатарынан күнтізбелік 6 (алты) айдағы олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 61 (алпыс бір) күннен 90 (тоқсан) күнге дейін мерзімі өткен берешегі бар қарыздардың арифметикалық орташа мәні (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары);

      5) олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздардың ол бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде банктің несие портфелінің жалпы көлеміне қатынасының асып кетуі мынадай формула бойынша есептеледі:



      ТҚ - қарастырылатын кезеңнің соңына қарай ол бойынша қалыптастырылған резервтерді ескермегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары);

      НП - қарастырылатын кезеңнің соңына қарай ол бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде несие портфелі (банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қарыздар, дара кәсіпкерлерге қарыздарды қоса алғанда, жеке тұлғаларға қарыздар, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қарыздарды қоса алғанда, заңды тұлғаларға қарыздар және "кері РЕПО" операциялары);

      6) қатарынан 6 (алты) ай ішінде ол бойынша қалыптастырылған резервтерді ескермегенде жиынтық дебиторлық берешектегі ол бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде жіктелген дебиторлық берешек үлесінің ұлғаюы мынадай формула бойынша есептеледі:



      келесі талап орындалған жағдайда



      ЖДБ (ай) - қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай ол бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде жіктелген дебиторлық берешек;

      ДБ (ай) - қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай ол бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде жиынтық дебиторлық берешек;

      А (ай) - қарастырылатын кезеңнің белгілі бір айының соңына қарай жиынтық активтер.

      Қаралатын кезеңде жүйелі өсуі болмаған кезде осы тармақшада көрсетілген көрсеткіштің есепті кезеңде 5 (бес) және одан да көп пайыздық тармаққа өсуі де банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін фактор болып табылады, ол мынадай формула бойынша есептеледі:



      Жіктелген дебиторлық берешек ретінде бухгалтерлік есеп деректеріне сәйкес 10 (он) пайыздан жоғары деңгейде резервтер қалыптастырылған дебиторлық берешек түсініледі.

      Жіктелген дебиторлық берешек есебіне негізгі борыш сомасы енгізіледі.

      Жиынтық дебиторлық берешектің төмендеуі нәтижесінде жиынтық дебиторлық берешектегі жіктелген дебиторлық берешектің үлесі ұлғайған жағдайда, осы тармақшада көзделген фактор банкке қолданылмайды;

      7) қатарынан 6 (алты) ай ішінде активтер рентабельділігі коэффициентін 2 (екі) және одан көп рет 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайыздан төмен түсуі.

      Активтер рентабельділігінің коэффициенті жылдық көрсетудегі бөлінбеген таза кірістің (өтелмеген шығынның) активтердің орташа шамасына қатынасы ретінде мынадай формула бойынша есептеледі:



      БТК (0ТШ) (n) - табыс салығы төленгеннен кейін ағымдағы кірістердің (шығыстардың) ағымдағы шығыстардан (кірістерден) асуы;

      Аорт(n) - белгілі бір қаралатын кезеңдегі активтердің орташа шамасы;

      Т к - мынадай формула бойынша есептелетін түзету коэффициенті:



      А - тиісті қаржы жылының басынан бастап өткен айлар саны.

      Активтердің орташа шамасы тиісті жылдың өткен айларындағы активтер мөлшері сомасының тиісті жылдың өткен айларының санына қатынасы ретінде мынадай формула бойынша есептеледі:



      Аорт(n) - белгілі бір қаралатын кезеңдегі активтердің орташа шамасы;

      А (0, 1....n) - белгілі бір айдың соңына қарай активтердің мөлшері;

      n - тиісті қаржы жылының басынан бастап өткен айлар саны;

      8) қатарынан 6 (алты) ай ішінде ұлттық валютадағы бос активтердің ұлттық валютадағы талап еткенге дейінгі міндеттемелерге қатынасының орташа мәні 0,4 төмен 2 (екі) және одан көп төмендеуі.

      Ұлттық валютадағы бос активтерге:

      қолма-қол ақша;

      корреспонденттік шоттардағы қаражат;

      Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі салымдар;

      шетел валютасында номинирленгендерді қоса алғанда, Қазақстан Республикасының ауыртпалық салынбаған мемлекеттік бағалы қағаздары;

      "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамы және "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамы шығарған ауыртпалық салынбаған бағалы қағаздар;

      банктердегі овернайт - салымдары;

      кері репо - овернайт;

      2 (екі) жұмыс күнінен аспайтын мерзімге жасалған валюталық своп операциялары бойынша ұлттық валютадағы талаптар кіреді.

      Ұлттық валютадағы талап еткенге дейінгі міндеттемелерге:

      жеке тұлғалардың ағымдағы шоттары және талап еткенге дейінгі шоттары;

      заңды тұлғалардың ағымдағы шоттары және талап еткенге дейінгі шоттары;

      басқа банктердің корреспонденттік шоттары және талап еткенге дейінгі шоттары;

      басқа банктердің овернайт - салымдары;

      2 (екі) жұмыс күнінен аспайтын мерзімге жасалған валюталық своп операциялары бойынша ұлттық валютадағы міндеттемелер кіреді.

      Осы факторды есептеу мақсаттары үшін ұлттық валютадағы бос активтердің ұлттық валютадағы талап еткенге дейінгі міндеттемелерге қатынасының орташа мәні мына формула бойынша есептеледі:



      n - бір айдағы күнтізбелік күндердің саны.

      Есепті күні аяқталатын кезең қаралатын кезең болып табылады. Осы тармақшада көрсетілген факторды есептеу кезінде өзгерістер үтірден кейін үш таңбамен беріледі;

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің филиалына осы тармақтың 7) тармақшасы № 23 нормативтерінде көзделген (k1) резерв ретінде қабылданатын активтер жеткіліктілігі коэффициенті 0,13 (нөл бүтін жүзден он үш) коэффициентіне тең немесе төмен болған жағдайда қолданылады.

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының бөлінбеген таза пайда (өтелмеген шығын) деп Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің филиалы қызметінің нәтижесі (таза кірістер немесе таза шығыстар) түсініледі.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      4. Осы қаулының 1-тармағы бірінші бөлігінің 1), 2), 7) және 9) тармақшаларында көзделген факторлардың есебіне енгізілген көрсеткіштер уәкілетті орган жыл сайын 1 ақпанға дейін Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19925 болып тіркелген "Қаржы ұйымдарын жүйелік маңызы бар ұйымдар қатарына жатқызу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 23 желтоқсандағы № 240 қаулысына сәйкес жүйелік маңызы бар ұйымдар қатарына жатқызылған қаржы ұйымдарының тізіміне, жүйелік маңызы бар болып танылуы мүмкін әлеуетті банктер тізіміне енгізілген банктерге есепті жылдың 1 сәуірінен кеш емес мерзімде стресс-тестілеу жүргізу және оның нәтижелерін уәкілетті органға ұсыну үшін беретін уәкілетті органның сценарийлерімен толықтырылады.

      Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      5. Банк конгломератының қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды анықтау мынадай әдістеме бойынша жүзеге асырылады:

      1) банк конгломераты меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффициенттерінің есепті тоқсанда Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14790 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 309 қаулысымен бекітілген Пруденциялық нормативтердің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен банк конгломераты капиталының мөлшері лимиттерінің нормативтік мәндері және есептеу әдістемесімен (бұдан әрі - № 309 нормативтер) көзделген банк конгломератының меншікті капиталы жеткіліктілігінің ең төменгі мәндерінен 0,02-ге (қоса алғанда) асатын деңгейге дейін немесе одан төмен азайту;

      2) банк конгломератының бір қарыз алушысына келетін тәуекелдің ең жоғары мөлшері коэффициенттерінің есепті тоқсанда № 309 нормативтерде белгіленген банк конгломератының бір қарыз алушысына шаққандағы тәуекелдің ең жоғары мөлшері коэффициенттерінің ең мәндерінен 0,01-ден (қоса алғанда) төмен деңгейге дейін ұлғайту;

      3) есепті тоқсанда банк конгломератына қатысушылар арасындағы топ ішіндегі мәмілелер бойынша (банк конгломератына қатысушылардың басқа қатысушылардың капиталына инвестицияларын, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтерін сатып алатын еншілес ұйыммен жасалған мәмілелерді, есепті күні жабылған мәмілелерді қоспағанда) банк конгломератына қатысушылардың бір-біріне талаптары сомасының банк конгломератының меншікті капиталынан 0,3 (нөл бүтін оннан үш) деңгейіне дейін ұлғайту.

      Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      6. Банк конгломераты қатысушыларының топішілік мәмілелері бойынша бір біріне талаптарының сомасы деп банк конгломераты қатысушыларының топішілік мәмілелері бойынша бір біріне талаптары қалдықтарының сомасы түсініледі, ондай мәмілелер бойынша ақпарат Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19834 болып тіркелген, "Банк конгломераттарының пруденциялық нормативтерді орындауы туралы есептіліктің тізбесін, нысандарын, ұсыну мерзімдерін және оны ұсыну қағидаларын белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 27 желтоқсандағы № 258 қаулысына 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша есепті кезең ішінде жасасқан, сондай-ақ есепті күнгі жағдай бойынша қолданыста болған банк конгломератының топішілік мәмілелері бойынша мәліметтер жинау бойынша есепте көзделеді.

      Банк конгломератына қатысушылардың арасындағы топішілік мәмілелер бойынша банк конгломератына қатысушылардың бір-біріне талаптарының сомасын есептеу кезінде туынды қаржы құралдары көрсетілген қаржы құралдарының нақтылы құнының № 170 Нормативтерге 7-қосымшаға сәйкес Туынды қаржы құралдары үшін кредиттік тәуекел коэффициенттерінің кестесінде көрсетілген туынды қаржы құралдары үшін кредиттік тәуекел коэффициентіне көбейтіндісі ретінде есептеледі.

      Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 13.12.2021 № 107 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкі Басқармасының
2018 жылғы 28 желтоқсандағы
№ 317 қаулысына
3-қосымша

Күші жойылды деп танылатын Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілерінің құрылымдық элементтерінің тізбесі

      1. "Банктің және банк конгломератының қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды белгілеу, сондай-ақ Ертерек ден қою шараларын қолдану қағидаларын және банк пен банк конгломератының қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды анықтау әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 29 ақпандағы № 69 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13606 болып тіркелген, 2016 жылғы 28 сәуірде "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған).

      2."Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне қаржы нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 192 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14294 болып тіркелген, 2016 жылғы 21 қазанда "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) бекітілген Қазақстан Республикасының қаржы нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілері тізбесінің 4-тармағы.

      3."Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 11 қыркүйектегі № 169 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15875 болып тіркелген, 2017 жылғы 23 қазанда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған) бекітілген Өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін Қазақстан Республикасының банк қызметін реттеу мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілері тізбесінің 2-тармағы.

      4."Банктің және банк конгломератының қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды белгілеу, сондай-ақ Ертерек ден қою шараларын қолдану қағидаларын және банк пен банк конгломератының қаржылық жай-күйінің нашарлауына әсер ететін факторларды анықтау әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 29 ақпандағы № 69 қаулысына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 22 желтоқсандағы № 259 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16232 болып тіркелген, 2018 жылғы 22 қаңтарда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған).

Об установлении факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка и банковского конгломерата, филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, а также утверждении Правил одобрения плана мероприятий, предусматривающего меры раннего реагирования, и Методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка (банковского конгломерата), филиала банка-нерезидента Республики Казахстан

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 декабря 2018 года № 317. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 января 2019 года № 18186.

      Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с Законом Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Установить следующие факторы, влияющие на ухудшение финансового положения банка, филиала банка-нерезидента Республики Казахстан (далее - банки):

      1) снижение коэффициентов ликвидности;

      2) увеличение займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним;

      3) увеличение соотношения чистых классифицированных займов к собственному капиталу;

      4) увеличение займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению от 61 (шестидесяти одного) до 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним;

      5) превышение отношения займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним к общему объему ссудного портфеля банка без учета сформированных резервов по нему;

      6) увеличение доли классифицированной дебиторской задолженности без учета сформированных резервов по ней в совокупной дебиторской задолженности без учета сформированных резервов по ней;

      7) снижение коэффициента рентабельности активов;

      8) снижение среднего значения отношения свободных активов в национальной валюте к обязательствам до востребования в национальной валюте.

      Для целей настоящего пункта:

      под сформированными резервами понимаются резервы, сформированные в соответствии с требованиями международных стандартов финансовой отчетности;

      в расчет займов включается сумма основного долга;

      под чистыми классифицированными займами понимается балансовая стоимость займов (основной долг с учетом дисконтов (премий), положительных (отрицательных) корректировок, начисленного вознаграждения и созданных по ним резервов), по которым согласно данным бухгалтерского учета сформированы резервы на уровне более 10 (десяти) процентов.

      Сноска. Пункт 1 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1-1. Под собственным капиталом филиала банка-нерезидента Республики Казахстан понимаются активы, принимаемые в качестве резерва, рассчитываемые в соответствии с Пруденциальными нормативами и иными обязательными к соблюдению нормами и лимитами для филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан (в том числе филиалов исламских банков-нерезидентов Республики Казахстан), их нормативными значениями и методикой расчетов, включая порядком формирования активов филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан (в том числе филиалов исламских банков-нерезидентов Республики Казахстан), принимаемых в качестве резерва, и их минимального размера, утвержденными постановлением Правления Агентства Республики Казахстан от 12 февраля 2021 года № 23, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22213.

      Сноска. Постановления дополнены пунктом 1-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Установить следующие факторы, влияющие на ухудшение финансового положения банковского конгломерата:

      1) снижение коэффициентов достаточности собственного капитала банковского конгломерата;

      2) увеличение коэффициентов максимального размера риска на одного заемщика банковского конгломерата;

      3) увеличение суммы требований участников банковского конгломерата друг к другу по внутригрупповым сделкам между участниками банковского конгломерата (за исключением инвестиций участников банковского конгломерата в капитал других участников, сделок с дочерней организацией, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка, сделок, закрытых на отчетную дату).

      3. Утвердить:

      1) Правила одобрения плана мероприятий, предусматривающего меры раннего реагирования, согласно приложению 1 к настоящему постановлению;

      2) Методику определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка (банковского конгломерата), филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, согласно приложению 2 к настоящему постановлению.

      Сноска. Пункт 3 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      4. Признать утратившими силу нормативные правовые акты Республики Казахстан, а также структурные элементы некоторых нормативных правовых актов Республики Казахстан по перечню согласно приложению 3 к настоящему постановлению.

      5. Департаменту надзора за банками (Кизатов О.Т.) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) совместно с Юридическим департаментом (Сарсенова Н.В.) государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего постановления его направление на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      3) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Национального Банка Республики Казахстан после его официального опубликования;

      4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 2), 3) настоящего пункта и пунктом 6 настоящего постановления.

      6. Управлению по защите прав потребителей финансовых услуг и внешних коммуникаций (Терентьев А.Л.) обеспечить в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего постановления направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания.

      7. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Смолякова О.А.

      8. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Председатель
Национального Банка
Д. Акишев

  Приложение 1
к постановлению Правления
Национального Банка
Республики Казахстан
от 28 декабря 2018 года № 317

Правила одобрения плана мероприятий, предусматривающего меры раннего реагирования

      1. Настоящие Правила одобрения плана мероприятий, предусматривающего меры раннего реагирования, (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" (далее - Закон) и устанавливают порядок одобрения уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее - уполномоченный орган) плана мероприятий, предусматривающего меры раннего реагирования по повышению финансовой устойчивости банка (банковского конгломерата), недопущению ухудшения его финансового положения и увеличения рисков, связанных с банковской деятельностью (деятельностью банковского конгломерата) (далее - план мероприятий).

      1-1. Положения настоящих Правил, применяемые по отношению к банкам, распространяются на филиалы банков-нерезидентов Республики Казахстан с учетом особенностей деятельности филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, установленных Законом.

      Под собственным капиталом филиала банка-нерезидента Республики Казахстан понимаются активы, принимаемые в качестве резерва, рассчитываемые в соответствии с Пруденциальными нормативами и иными обязательными к соблюдению нормами и лимитами для филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан (в том числе филиалов исламских банков-нерезидентов Республики Казахстан), их нормативными значениями и методикой расчетов, включая порядком формирования активов филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан (в том числе филиалов исламских банков-нерезидентов Республики Казахстан), принимаемых в качестве резерва, и их минимального размера, утвержденными постановлением Правления Агентства Республики Казахстан от 12 февраля 2021 года № 23, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22213.

      Сноска. Правила дополнены пунктом 1-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Банк и (или) его акционеры, банковский холдинг и (или) его крупные участники разрабатывают и представляют в уполномоченный орган для одобрения план мероприятий.

      План мероприятий, не ограничиваясь нижеследующим, содержит следующую информацию:

      детальный анализ фактора, влияющего на ухудшение финансового положения банка (банковского конгломерата);

      прогноз фактора, влияющего на ухудшение финансового положения банка (банковского конгломерата), обоснование данного прогноза и негативные влияния фактора на деятельность банка (банковского конгломерата);

      меры по улучшению фактора, влияющего на ухудшение финансового положения банка (банковского конгломерата), предусматривающие его доведение до уровня, не представляющего угрозу и не создающего дополнительные риски для деятельности банка (банковского конгломерата);

      мероприятия, планируемые к проведению в каждом отчетном периоде, в том числе в разрезе физических и юридических лиц, при выявлении фактора, влияющего на ухудшение финансового положения банка, предусмотренного в подпункте 5) части первой пункта 1 настоящего постановления;

      сроки исполнения плана мероприятий по каждому его пункту;

      перечень руководящих работников, ответственных за исполнение плана мероприятий (с указанием руководящих работников, ответственных за исполнение по каждому пункту плана мероприятий).

      3. Уполномоченный орган рассматривает план мероприятий, представленный банком и (или) его акционерами, банковским холдингом и (или) его крупными участниками.

      При несогласии уполномоченного органа с планом мероприятий, представленным банком и (или) его акционерами, банковским холдингом и (или) его крупными участниками на рассмотрение, уполномоченный орган направляет в адрес банка и (или) его акционеров, банковского холдинга и (или) его крупных участников письменные замечания по плану мероприятий и (или) проводит совместные обсуждения с целью доработки плана мероприятий.

      Банк и (или) его акционеры, банковский холдинг и (или) его крупные участники корректируют план мероприятий для устранения замечаний уполномоченного органа в сроки, указанные в письме уполномоченного органа, или при несогласии с такими замечаниями представляют в уполномоченный орган свои обоснования в письменной форме.

      4. Уполномоченный орган в письменной форме одобряет или не одобряет план мероприятий, представленный банком и (или) его акционерами, банковским холдингом и (или) его крупными участниками, в срок, не превышающий 30 (тридцать) рабочих дней с даты представления плана мероприятия в соответствии с частью первой пункта 2 Правил.

      5. В случае самостоятельного выявления факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка (банковского конгломерата), банк и (или) его акционеры, банковский холдинг и (или) его крупные участники в течение 5 (пяти) рабочих дней со дня их выявления представляют в уполномоченный орган план мероприятий, предусмотренный частью второй пункта 2 Правил.

      6. План мероприятий не представляется:

      1) по факторам, предусмотренным подпунктами 2) и (или) 4) части первой пункта 1 настоящего постановления:

      при отсутствии негативного влияния на качество ссудного портфеля банка, расчет которого осуществляется в соответствии с пунктом 8 Правил, и при отсутствии фактора, предусмотренного подпунктом 5) части первой пункта 1 настоящего постановления, или;

      при выявлении фактора, предусмотренного подпунктом 5) части первой пункта 1 настоящего постановления;

      2) при выявлении факторов, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 7) части первой пункта 1 настоящего постановления, по результатам стресс-тестирования, проводимого ежегодно по стрессовым сценариям уполномоченного органа;

      3) при выявлении факторов, предусмотренных подпунктом 1) части первой пункта 1 настоящего постановления, в период исполнения банком требований, предъявленных уполномоченным органом в рамках примененных мер по улучшению финансового состояния и (или) минимизации рисков банка в связи с нарушением соответственно коэффициентов ликвидности и коэффициентов достаточности собственного капитала, приостановления действия лицензии на проведение всех банковских и иных операций, а также в случае подачи в уполномоченный орган ходатайства на получение разрешения на добровольную реорганизацию или ликвидацию банка.

      Сноска. Пункт 6 с изменениями, внесенными постановлением Правления Национального Банка РК от 10.09.2019 № 151 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      7. Меры по улучшению фактора, предусмотренные планом мероприятий, направлены:

      1) по фактору, предусмотренному в подпункте 1) части первой пункта 1 настоящего постановления:

      на доведение коэффициентов ликвидности до уровня:

      коэффициента текущей ликвидности k4 - не менее 0,4;

      коэффициента срочной ликвидности k4-1 - не менее 1,1;

      коэффициента срочной ликвидности k4-2 - не менее 1;

      коэффициента срочной ликвидности k4-3 - не менее 0,9;

      коэффициента срочной валютной ликвидности k4-4 - не менее 1,1;

      коэффициента срочной валютной ликвидности k4-5 - не менее 1;

      коэффициента срочной валютной ликвидности k4-6 - не менее 0,9;

      2) по фактору, предусмотренному в подпункте 3) части первой пункта 1 настоящего постановления, - на доведение доли чистых классифицированных займов в собственном капитале до уровня, не превышающего 80 (восьмидесяти) процентов;

      3) по факторам, предусмотренным в подпунктах 2) и 4) части первой пункта 1 настоящего постановления, при отсутствии фактора, предусмотренного подпунктом 5) части первой пункта 1 настоящего постановления, - на доведение доли неработающих займов в ссудном портфеле банка до уровня, не превышающего 10 (десяти) процентов ссудного портфеля банка;

      4) по фактору, предусмотренному в подпункте 5) части первой пункта 1 настоящего постановления, - на снижение отношения займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней к общему объему ссудного портфеля банка до уровня менее 10 (десяти) процентов от ссудного портфеля;

      5) по фактору, предусмотренному в подпункте 6) части первой пункта 1 настоящего постановления, - на доведение доли классифицированной дебиторской задолженности в совокупной дебиторской задолженности до уровня, не превышающего 50 (пятидесяти) процентов;

      6) по фактору, предусмотренному в подпункте 7) части первой пункта 1 настоящего постановления, - на доведение коэффициента рентабельности активов до уровня не менее 0,2 (ноль целых двух десятых) процента;

      7) по фактору, предусмотренному в подпункте 8) части первой пункта 1 настоящего постановления, - на доведение коэффициента покрытия в национальной валюте до уровня не менее 0,4 (ноль целых четыре десятых).

      Сноска. Пункт 7 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 16.04.2021 № 56 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      8. Негативным влиянием на качество ссудного портфеля банка является превышение отношения займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней к ссудному портфелю банка до уровня 10 (десяти) процентов, которое сложится при продолжении в течение последних 6 (шести) последовательных календарных месяцев динамики изменения факторов, предусмотренных подпунктами 2) и 4) части первой пункта 1 настоящего постановления, на предстоящие 12 (двенадцать) календарных месяцев.

      Негативное влияние на качество ссудного портфеля банка рассчитывается:

      для целей подпункта 2) части первой пункта 1 настоящего постановления по следующей формуле:

     


      ЗП90 (месяц) - займы (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") на конец определенного месяца рассматриваемого периода с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним;

      СП (месяц) - ссудный портфель (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") на конец определенного месяца рассматриваемого периода без учета сформированных резервов по нему;

      для целей подпункта 4) части первой пункта 1 настоящего постановления по следующей формуле:

     


     

- среднее арифметическое значение займов (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению от 61 (шестидесяти одного) до 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним за отчетный период;

     

- среднее арифметическое значение займов (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению от 61 (шестидесяти одного) до 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним, за 6 (шесть) последовательных календарных месяцев, предшествующих отчетному периоду;

      ЗП90 (месяц) - займы (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") на конец определенного месяца рассматриваемого периода с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним;

      СП (месяц) - ссудный портфель (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") на конец рассматриваемого периода без учета сформированных резервов по нему.

  Приложение 2
к постановлению Правления
Национального Банка
Республики Казахстан
от 28 декабря 2018 года № 317

Методика определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка (банковского конгломерата), филиала банка-нерезидента Республики Казахстан

      Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Настоящая Методика определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка (банковского конгломерата), разработана в соответствии с Законом Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан".

      1-1. Положения настоящей Методики, применяемые по отношению к банкам, распространяются на филиалы банков-нерезидентов Республики Казахстан с учетом особенностей деятельности филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, установленных Законом Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан.

      Под собственным капиталом филиала банка-нерезидента Республики Казахстан понимаются активы, принимаемые в качестве резерва, рассчитываемые в соответствии с Пруденциальными нормативами и иными обязательными к соблюдению нормами и лимитами для филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан (в том числе филиалов исламских банков-нерезидентов Республики Казахстан), их нормативными значениями и методикой расчетов, включая порядком формирования активов филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан (в том числе филиалов исламских банков-нерезидентов Республики Казахстан), принимаемых в качестве резерва, и их минимального размера, утвержденными постановлением Правления Агентства Республики Казахстан от 12 февраля 2021 года № 23, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22213 (далее - Нормативы № 23).

      Сноска. Методика дополнены пунктом 1-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее – уполномоченный орган):

      для определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка, предусмотренных частью первой пункта 1 настоящего постановления, ежемесячно на базе данных отчетности осуществляет анализ деятельности банка;

      для определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банковского конгломерата, предусмотренных пунктом 2 настоящего постановления, ежеквартально на базе данных отчетности осуществляет анализ деятельности банковского конгломерата.

      3. Определение факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка, осуществляется по следующей методике:

      1) снижение 2 (два) и более раза в течение 6 (шести) последовательных месяцев коэффициентов ликвидности до или ниже уровня, превышающего на 0,1 (ноль целых одну десятую) минимальные значения коэффициентов ликвидности, установленные Нормативными значениями и методиками расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банка, утвержденными постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 13 сентября 2017 года № 170, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15886, (далее - Нормативы № 170) или Нормативными значениями и методикой расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов для исламских банков, утвержденными постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 30 мая 2016 года № 144, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13939 (далее - Нормативы № 144) или Нормативами № 23);

      2) увеличение в течение 6 (шести) последовательных месяцев займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним рассчитывается по следующей формуле:



      ЗП90 (месяц) - займы (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") на конец определенного месяца рассматриваемого периода с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним.

      Увеличение показателя, указанного в настоящем подпункте, за отчетный период на 5 (пять) и более процентных пунктов при отсутствии в рассматриваемом периоде последовательного его роста также является фактором, влияющим на ухудшение финансового положения банка, который рассчитывается по следующей формуле:



      3) увеличение в течение 6 (шести) последовательных месяцев соотношения чистых классифицированных займов к собственному капиталу при условии, что на конец отчетного периода чистые классифицированные займы составляют более 80 (восьмидесяти) процентов от собственного капитала, и при условии превышения размера роста классифицированных займов без учета сформированных резервов по ним над размером роста резервов в рассматриваемом периоде в абсолютном выражении рассчитывается по следующей формуле:



      при условии:

      ЧКЗ6 > 80% СК6 и (КЗБ6 – КЗБ0 ) > (Пр6 – Пр0 ), где:

      ЧКЗ (месяц) - чистые классифицированные займы (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") на конец определенного месяца рассматриваемого периода за вычетом созданных по ним резервов;

      СК (месяц) - собственный капитал на конец определенного месяца рассматриваемого периода, рассчитанный в соответствии с Нормативами № 170, Нормативами № 144 или Нормативами № 23;

      КЗБ (месяц) - классифицированные займы (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") без учета сформированных резервов по ним на конец определенного месяца рассматриваемого периода;

      Пр (месяц) - размер созданных резервов по классифицированным займам на конец определенного месяца рассматриваемого периода;

      Под собственным капиталом филиала банка-нерезидента Республики Казахстан понимаются активы, принимаемые в качестве резерва, рассчитываемые в соответствии с Нормативами № 23;

      4) увеличение в течение 6 (шести) последовательных месяцев займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению по займам от 61 (шестидесяти одного) до 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним на 5 (пять) и более процентов рассчитывается по следующей формуле:



      ЗП61-90 (месяц) - займы (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") на конец определенного месяца рассматриваемого периода с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению от 61 (шестидесяти одного) до 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним.

      При отсутствии в рассматриваемом периоде последовательного роста увеличение данного показателя за отчетный период на 5 (пять) и более процентных пунктов также является фактором, влияющим на ухудшение финансового положения банка, и рассчитывается по следующей формуле:




- среднее арифметическое значение займов (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению от 61 (шестидесяти одного) до 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним за отчетный период;

- среднее арифметическое значение займов (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению от 61 (шестидесяти одного) до 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним, за 6 (шесть) последовательных календарных месяцев, предшествующих отчетному периоду;

      5) превышение отношения займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним к общему объему ссудного портфеля банка без учета сформированных резервов по нему рассчитывается по следующей формуле:



      НЗ - займы (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") на конец рассматриваемого периода с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней без учета сформированных резервов по ним;

      СП - ссудный портфель (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции "обратное РЕПО") на конец рассматриваемого периода без учета сформированных резервов по нему;

      6) увеличение доли классифицированной дебиторской задолженности без учета сформированных резервов по ней в совокупной дебиторской задолженности без учета сформированных резервов по ней в течение 6 (шести) последовательных месяцев рассчитывается по следующей формуле:



      КДЗ (месяц) - классифицированная дебиторская задолженность без учета сформированных резервов по ней на конец определенного месяца рассматриваемого периода;

      ДЗ (месяц) - совокупная дебиторская задолженность без учета сформированных резервов по ней на конец определенного месяца рассматриваемого периода;

      А (месяц) - совокупные активы на конец определенного месяца рассматриваемого периода.

      Увеличение показателя, указанного в настоящем подпункте, за отчетный период на 5 (пять) и более процентных пунктов при отсутствии в рассматриваемом периоде последовательного его роста также является фактором, влияющим на ухудшение финансового положения банка, который рассчитывается по следующей формуле:



      Под классифицированной дебиторской задолженностью понимается дебиторская задолженность, по которой согласно данным бухгалтерского учета сформированы резервы на уровне более 10 (десяти) процентов.

      В расчет классифицированной дебиторской задолженности включается сумма основного долга.

      В случае, когда увеличение доли классифицированной дебиторской задолженности в совокупной дебиторской задолженности возникло в результате снижения совокупной дебиторской задолженности, фактор, предусмотренный в настоящем подпункте, не применяется к банку;

      7) снижение коэффициента рентабельности активов 2 (два) и более раза в течение 6 (шести) последовательных месяцев ниже 0,2 (ноль целых две десятых) процента.

      Коэффициент рентабельности активов рассчитывается как отношение нераспределенной чистой прибыли (непокрытого убытка) в годовом выражении к средней величине активов по следующей формуле:



      НЧП (НУ) (n) - превышение текущих доходов (расходов) над текущими расходами (доходами) после уплаты подоходного налога;

      Аср (n) - средняя величина активов за определенный рассматриваемый период;

      Кк - коэффициент корректировки, который рассчитывается по следующей формуле:



      М - количество истекших месяцев с начала соответствующего финансового года.

      Средняя величина активов рассчитывается как отношение суммы размера активов за истекшие месяцы соответствующего года к количеству истекших месяцев соответствующего года по следующей формуле:



      Аср(n) - средняя величина активов за определенный рассматриваемый период;

      А(0, 1…n) - размер активов на конец определенного месяца;

      n - количество истекших месяцев с начала соответствующего финансового года;

      8) снижение 2 (два) и более раза в течение 6 (шести) последовательных месяцев среднего значения отношения свободных активов в национальной валюте к обязательствам до востребования в национальной валюте ниже 0,4 (ноль целых четыре десятых).

      Свободные активы в национальной валюте включают:

      наличность;

      средства на корреспондентских счетах;

      вклады в Национальном Банке Республики Казахстан;

      необремененные государственные ценные бумаги Республики Казахстан, включая номинированные в иностранной валюте;

      необремененные ценные бумаги, выпущенные акционерным обществом "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" и акционерным обществом "Национальный управляющий холдинг "Байтерек";

      вклады-овернайт в банках;

      обратное репо-овернайт;

      требования в национальной валюте по операциям валютный своп, заключенным на срок не более 2 (двух) рабочих дней.

      Обязательства до востребования в национальной валюте включают:

      текущие счета и счета до востребования физических лиц;

      текущие счета и счета до востребования юридических лиц;

      корреспондентские счета и счета до востребования других банков;

      вклады-овернайт других банков;

      обязательства в национальной валюте по операциям валютный своп, заключенным на срок не более 2 (двух) рабочих дней.

      Для целей расчета данного фактора среднее значение отношения свободных активов в национальной валюте к обязательствам до востребования в национальной валюте рассчитывается по следующей формуле:



      n - количество календарных дней в месяце.

      Рассматриваемым периодом является период, заканчивающийся на отчетную дату. При расчете фактора, указанного в настоящем подпункте, изменения представляются с тремя знаками после запятой.

      Требования подпункта 7) настоящего пункта применяются к банку, у которого коэффициент достаточности основного капитала (k1) равен или находится ниже коэффициента достаточности основного капитала 0,10 или коэффициент достаточности собственного капитала (k2) равен или ниже коэффициента достаточности собственного капитала 0,13 (ноль целых тринадцать сотых), установленных Нормативами № 170 или Нормативами № 144.

      Требования подпункта 7) настоящего пункта применяются к филиалу банка-нерезидента Республики Казахстан в случае, если коэффициент достаточности активов, принимаемых в качестве резерва (k1), предусмотренный в Нормативах № 23 равен или находится ниже 0,13 (ноль целых тринадцать сотых).

      Под нераспределенной чистой прибылью (непокрытым убытком) филиала банка-нерезидента Республики Казахстан понимается результат деятельности филиала банка-нерезидента Республики Казахстан (чистые доходы или чистые расходы).

      Сноска. Пункт 3 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      4. Показатели, включенные в расчет факторов, предусмотренных подпунктами 1), 2), 7) и 9) части первой пункта 1 настоящего постановления, дополняются сценариями уполномоченного органа, предоставляемыми уполномоченным органом ежегодно до 1 февраля банкам, включенным в список финансовых организаций, отнесенных к числу системно значимых, в список потенциальных банков, которые могут быть признаны системно значимыми, в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 23 декабря 2019 года № 240 "Об утверждении Правил отнесения финансовых организаций к числу системно значимых", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 19925, для проведения в срок не позднее 1 апреля отчетного года стресс-тестирования и представления его результатов уполномоченному органу.

      Сноска. Пункт 4 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      5. Определение факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банковского конгломерата, осуществляется по следующей методике:

      1) снижение в отчетном квартале коэффициентов достаточности собственного капитала банковского конгломерата до или ниже уровня, превышающего на 0,02 (ноль целых две сотых) (включительно) минимальные значения коэффициентов достаточности собственного капитала банковского конгломерата, предусмотренных Нормативными значениями и методикой расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размером капитала банковского конгломерата, утвержденными постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 декабря 2016 года № 309, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14790 (далее - Нормативы № 309);

      2) увеличение в отчетном квартале коэффициентов максимального размера риска на одного заемщика банковского конгломерата до уровня ниже на 0,01 (ноль целых одна сотая) (включительно) значений коэффициентов максимального размера риска на одного заемщика банковского конгломерата, установленных Нормативами № 309;

      3) увеличение в отчетном квартале суммы требований участников банковского конгломерата друг к другу по внутригрупповым сделкам между участниками банковского конгломерата (за исключением инвестиций участников банковского конгломерата в капитал других участников, сделок с дочерней организацией, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка, сделок, закрытых на отчетную дату) до уровня 0,3 (ноль целых три десятых) от собственного капитала банковского конгломерата.

      Сноска. Пункт 5 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2021 № 43 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      6. Под суммой требований участников банковского конгломерата друг к другу по внутригрупповым сделкам понимается сумма остатков требований участников банковского конгломерата друг к другу по внутригрупповым сделкам, информация по которым предусматривается в отчете по сбору сведений по внутригрупповым сделкам банковского конгломерата, заключенным в течение отчетного периода, а также действующим по состоянию на отчетную дату, по форме согласно приложению 6 к постановлению Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 декабря 2019 года № 258 "Об установлении перечня, форм, сроков представления отчетности о выполнении пруденциальных нормативов банковскими конгломератами и Правил ее представления", зарегистрированному в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 19834.

      При расчете суммы требований участников банковского конгломерата друг к другу по внутригрупповым сделкам между участниками банковского конгломерата производные финансовые инструменты учитываются как произведение номинальной стоимости указанных финансовых инструментов на коэффициент кредитного риска для производных финансовых инструментов, указанный в Таблице коэффициентов кредитного риска для производных финансовых инструментов согласно приложению 7 к Нормативам № 170.

      Сноска. Пункт 6 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 13.12.2021 № 107 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Приложение 3
к постановлению Правления
Национального Банка
Республики Казахстан
от 28 декабря 2018 года № 317

Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан, а также структурных элементов некоторых нормативных правовых актов Республики Казахстан, признаваемых утратившими силу

      1. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 29 февраля 2016 года № 69 "Об установлении факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка и банковского конгломерата, а также утверждении Правил применения мер раннего реагирования и методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка и банковского конгломерата" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13606, опубликовано 28 апреля 2016 года в информационно-правовой системе "Әділет").

      2. Пункт 4 Перечня нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования финансового рынка, в которые вносятся изменения, утвержденного постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 192 "О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования финансового рынка" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14294, опубликовано 21 октября 2016 года в информационно-правовой системе "Әділет").

      3. Пункт 2 Перечня нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения и дополнения, утвержденного постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 11 сентября 2017 года № 169 "О внесении изменений и дополнений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15875, опубликовано 23 октября 2017 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан).

      4. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 22 декабря 2017 года № 259 "О внесении изменений в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 29 февраля 2016 года № 69 "Об установлении факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка и банковского конгломерата, а также утверждении Правил применения мер раннего реагирования и методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения банка и банковского конгломерата" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16232, опубликовано 22 января 2018 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан).