Об утверждении профессионального стандарта "Организация движения поездов"

Приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 28 ноября 2013 года № 953. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 декабря 2013 года № 8999. Утратил силу приказом и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 25 февраля 2016 года № 224

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра по инвестициям и развитию РК от 25.02.2016 № 224 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан от 15 мая 2007 года, ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт «Организация движения поездов».
2. Департаменту кадровой и административной работы Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан (Хасенов Е.Е.) обеспечить:
1) в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, официальное опубликование в средствах массовой информации, в том числе размещение его на интернет-ресурсе Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;
3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, направление копии на официальное опубликование в информационно-правовую систему «Әділет» республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения «Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан»;
4) представление в Юридический департамент Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан сведений о государственной регистрации и о направлении на опубликование в средствах массовой информации в течение 5 рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр А. Жумагалиев

«СОГЛАСОВАН»:
И.о. Министра труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
___________ К. Абсаттаров
4 ноября 2013 года

Утвержден
приказом Министра
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 28 ноября 2013 года № 953

Профессиональный стандарт
«Организация движения поездов»

1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт «Организация движения поездов» (далее - ПС) определяет в области профессиональной деятельности «Услуги в области сухопутного транспорта» требования к уровню квалификации, компетенции, содержанию, качеству и условиям труда и предназначен для:
1) регулирования взаимодействия трудовой сферы и сферы профессионального образования;
2) регламентации требований для разработки программ подготовки, повышения квалификации и профессиональной переподготовки;
3) регламентации требований для оценки компетенций работников при аттестации и сертификации персонала.
2. Основными пользователями ПС являются:
1) выпускники организаций образования, работники;
2) руководители организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
3) специалисты, разрабатывающие государственные образовательные программы;
4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
3. На основе ПС разрабатываются квалификационные характеристики, должностные инструкции, типовые учебные программы, типовые учебные планы, корпоративные стандарты организаций.
4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:
1) квалификация – готовность работника к качественному выполнению конкретных функций в рамках определенного вида трудовой деятельности;
2) квалификационный уровень – совокупность требований к компетенциям работников, дифференцируемых по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности;
3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;
4) средства труда – средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;
5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
6) трудовая функция – составная часть вида трудовой деятельности, представляющая собой интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения;
7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
8) профессия – род трудовой деятельности, который требует владения комплексом специальных теоретических знаний и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки, опыта работы;
9) единица профессионального стандарта – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;
10) компетенция – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;
11) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;
12) задача – совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;
13) отрасль – совокупность организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;
14) отраслевая рамка квалификаций (далее - ОРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;
15) национальная рамка квалификаций (далее - НРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;
16) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и задач, выполняемых работником определенного вида деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

5. Паспорт ПС определяет следующее:
1) вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности):
Общий классификатор видов экономической деятельности (далее - ГК РК 03-2007) «52.21 Услуги в области сухопутного транспорта»;
Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих железнодорожного транспорта, утвержденный приказом Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан № 178 от 19 июля 2006 года;
2) основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности:
организация движения поездов;
3) виды трудовой деятельности (профессии) по квалификационным уровням согласно приложению 1 к настоящему ПС.

3. Карточки видов трудовой деятельности (профессии)

Параграф 1 «Диспетчер поездной»

6. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:
1) квалификационный уровень: по НРК – 5, по ОРК – 5;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 3146 «Диспетчеры (кроме авиационных)»;
3) возможные наименования должности (профессии): диспетчер поездной;
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - обеспечение субъектом выполнения графика движения и безопасности движения поездов, эффективного использования технических средств, вагонного парка и локомотивов;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 1 «Возможные места работы по профессии. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы диспетчера поездного» приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2 «Диспетчер локомотивный»

7. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:
1) квалификационный уровень: по НРК – 5, по ОРК – 5;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 3146 «Диспетчеры (кроме авиационных)»;
3) возможные наименования должности (профессии): диспетчер локомотивный;
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - создание субъектом условий для выполнения заданий по среднесуточной производительности, среднесуточному пробегу локомотивов, среднему весу грузового поезда и установленных нормативов продолжительности непрерывной работы локомотивных бригад;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 2 «Возможные места работы по профессии. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы диспетчера локомотивного» приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 3 «Диспетчер-вагонораспределитель»

8. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:
1) квалификационный уровень: по НРК – 5, по ОРК – 5;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 3146 «Диспетчеры (кроме авиационных)»;
3) возможные наименования должности (профессии): диспетчер-вагонораспределитель, диспетчер по регулированию вагонного парка;
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - осуществление субъектом планирования, организации и оперативного руководства маневровой работой по расформированию и формированию составов, подаче и уборке местных вагонов, выполнение регулировочных заданий по отправлению порожних вагонов в соответствии с текущим планом работы станции, графиком движения и планом формирования поездов;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 3 «Возможные места работы по профессии. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы диспетчера - вагонораспределителя» приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 4 «Дежурный по отделению железной дороги»

9. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:
1) квалификационный уровень: по НРК – 5, по ОРК – 5;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 4133 «Служащие, занятые учетом на транспорте»;
3) возможные наименования должности (профессии): дежурный по отделению перевозок, дежурный по отделению железной дороги;
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - осуществление субъектом координации работы смежных диспетчерских участков по подводу поездов, оказание практической помощи поездным диспетчерам при возникновении трудностей в поездной работе;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 4 «Возможные места работы, требования к условиям труда, образованию и опыту работы» приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 5 «Старший диспетчер по направлениям»

10. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:
1) квалификационный уровень: по НРК – 5, по ОРК – 5;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 3146 «Диспетчеры (кроме авиационных)»;
3) возможные наименования должности (профессии): старший диспетчер по направлениям;
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - создание субъектом условий для выполнения плана формирования поездов, пропуска поездов с отражением на графике исполненного движения, выполнения установленного порядка направления вагонопотоков, осуществление контроля передачи местного и транзитного груза;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 5 «Возможные места работы, требования к условиям труда, образованию и опыту работы» приложения 2 к настоящему ПС.

4. Перечень единиц ПС

11. Перечень единиц ПС приведен в таблицах 1 - 5 приложения 3 к настоящему ПС и содержит шифр и наименование единицы ПС.

5. Описание единиц ПС

12. Описание единиц ПС приведено в приложении 4 к настоящему ПС.

6. Виды сертификатов, выдаваемых на основе ПС

13. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего ПС.
14. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего ПС, определяются в соответствии с перечнем единиц ПС, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в приложении 3 настоящего ПС.

7. Разработчики, лист согласования,
экспертиза и регистрация ПС

15. Разработчиком ПС является Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
16. Лист согласования ПС приведен в приложении 5 к настоящему ПС.

Приложение 1
к Профессиональному стандарту
«Организация движения поездов»

Виды трудовой деятельности (профессии)
по квалификационным уровням

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно ГК РК 01-2005	Квалификационный уровень ОРК	Разряд по ЕТКС
1	Обеспечение выполнения графика и безопасности движения поездов, эффективного использования технических средств, вагонного парка и локомотивов	Диспетчер поездной	Диспетчер поездной	5	-
2	Обеспечение выполнения заданий по среднесуточной производительности, среднесуточному пробегу локомотивов, среднему весу грузового поезда и установленных нормативов продолжительности непрерывной работы локомотивных бригад	Диспетчер локомотивный	Диспетчер локомотивный отделения железной дороги	5	-
3	Планирование, организация и оперативное руководство маневровой работой по расформированию-формированию составов, подаче и уборке местных вагонов, выполнению регулировочных заданий по отправлению порожних вагонов в соответствии с текущим планом работы станции, графиком движения и планом формирования поездов	Диспетчер вагонораспределитель	Диспетчер по регулированию вагонного парка	5	-
4	Координация работ смежных диспетчерских участков по подводу поездов; оказание практической помощи поездным диспетчерам при возникновении трудностей в поездной работе	Дежурный по отделению железной дороги	Дежурный по отделению железной дороги	5	-
5	Контролировать выполнение плана формирования поездов, пропуск поездов с отражением на графике исполненного движения, контроль поездного положения, выполнение установленного порядка направления вагонопотоков, контролировать передачу местного и транзитного груза	Старший диспетчер по направлениям	Диспетчер	5	-

Примечание: ЕТКС - Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих.

Приложение 2
к Профессиональному стандарту
«Организация движения поездов»

Таблица 1

1. Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы диспетчера поездного

Возможные места работы по профессии (организации)	Железнодорожные станции и подъездные пути
Вредные и опасные условия труда	Возможные вредные условия труда - повышенный уровень шума
Особые условия допуска к работе	Медицинские ограничения: по законодательству Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
5	Техническое и профессиональное образование с дополнительной профессиональной подготовкой	стаж работы на должностях, связанных с движением поездов, не менее 3 лет
	Высшее профессиональное техническое образование	Без предъявления требований к стажу

Таблица 2

2. Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы диспетчера локомотивного

Возможные места работы по профессии (организации)	Железнодорожные станции, локомотивные депо
Вредные и опасные условия труда	-
Особые условия допуска к работе	Медицинские ограничения: по законодательству Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
5	Высшее профессиональное техническое образование	Без предъявления требований к стажу

Таблица 3

3. Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы диспетчера – вагонораспределителя

Возможные места работы по профессии (организации)	Железнодорожные станции и подъездные пути
Вредные и опасные условия труда	-
Особые условия допуска к работе	Медицинские ограничения: по законодательству Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
5	Техническое и профессиональное образование с дополнительной профессиональной подготовкой, практический опыт	Стаж работы в должностях, связанных с организацией перевозок на железнодорожном транспорте, не менее 3 лет
	Высшее профессиональное техническое образование	Без предъявления требований к стажу

Таблица 4

4. Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы дежурного по отделению железной дороги

Возможные места работы по профессии (организации)	Отделения перевозок
Вредные и опасные условия труда	Возможные вредные условия труда - повышенный уровень шума, повышенный уровень вибрации
Особые условия допуска к работе	Медицинские ограничения: по законодательству Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
5	Техническое и профессиональное образование с дополнительной профессиональной подготовкой	стаж работы на должностях, связанных с организацией перевозок на железнодорожном транспорте, не менее 5 лет
	Высшее профессиональное образование	Без предъявления требований к стажу

Таблица 5

5. Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы старшего диспетчера по направлениям

Возможные места работы по профессии (организации)	Железнодорожные станции
Вредные и опасные условия труда	-
Особые условия допуска к работе	Медицинские ограничения: по законодательству Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
5	Техническое и профессиональное образование с дополнительной профессиональной подготовкой	опыт работы по специальности или на определенной должности не менее 3 лет
	Высшее профессиональное техническое образование	Без предъявления требований к стажу

Приложение 3
к Профессиональному стандарту
«Организация движения поездов»

Перечень единиц ПС

Таблица 1

1. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Диспетчер поездной»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Руководство движением поездов на обслуживаемом (диспетчерском) участке
Ф 2	Учет работы единой смены диспетчерского участка
Ф 3	Ведение графиков движения поездов и другой установленной документации, отчетности

Таблица 2

2. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Диспетчер локомотивный»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Подготовка эксплуатируемого парка локомотивов для своевременного обеспечения поездов локомотивами и локомотивными бригадами
Ф 2	Контроль эксплуатации локомотивов в границах участка их обращения
Ф 3	Ведение отчетности и подготовка к сдаче дежурства

Таблица 3

3. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Диспетчер - вагонораспределитель»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Обеспечение выполнения плана по погрузке – выгрузке вагонов
Ф 2	Формирование маршрутов, ведение отчетности по грузовой работе

Таблица 4

4. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Дежурный по отделению железной дороги»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Руководство работой единой смены отделения перевозок
Ф 2	Планирование поездной и грузовой работы отделения
Ф 3	Анализ итогов выполнения работы отделения

Таблица 5

5. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Старший диспетчер по направлениям»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Контроль выполнения заданий сменно-суточного плана работы
Ф 2	Руководство работой движения поездов и выполнение графика

Примечание: Ф – функция.

Приложение 4
к Профессиональному стандарту
«Организация движения поездов»

Описание единиц ПС

Таблица 1

1. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Диспетчер поездной»

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Подвижной состав, устройства сигнализации, централизации и блокировки, железнодорожные пути	Радиостанция, система громкоговорящей связи, устройства диспетчерской связи и микропроцессорной аппаратуры в условиях работы АСУСС	З 1-1 Обеспечение выполнения графика и безопасности движения поездов, эффективного использования технических средств, вагонного парка и локомотивов	Контроль и коррекция деятельности при обеспечении выполнения графиков движения поездов. Навыки анализа при использовании технических средств на обслуживаемом диспетчерском участке	Знание о подходах, принципах и способах применения технической эксплуатации железных дорог, по движению поездов и маневровой работе, по сигнализации, по обеспечению безопасности движения при производстве путевых работ
			З 1-2 Оценка и прогноз положения на участке; составление плана и организация пропуска поездов, ввод в график опаздывающих пассажирских и других поездов	Навыки планирования и организации пропуска поездов, принятия решений и создания условий их реализации по вводу в график опаздывающих пассажирских и других поездов, навыки самоанализа при определении недостаточности знаний и навыков	Знание о подходах, принципах и способах работы с графиками движения и планами формирования поездов, техническо-распорядительным актом и технологическим процессом работы станции
Ф 2	Подвижной состав, перегоны, устройства СЦБ и связи	Все переговоры поездного диспетчера по диспетчерским средствам связи и радиосвязи должны фиксироваться системой документированной регистрации переговоров при выполнении поездной и маневровой работы	З 2-1 Отслеживание маршрутов поездов по перегонам, своевременного приема, отправления и пропуска поездов станциями, особенно при нарушениях нормальной работы устройств СЦБ и связи, при обгонах и скрещениях пассажирских, длинносоставных, тяжеловесных, с разрядными и негабаритными грузами поездов и др. поездами	Принятия решений и создания условий их реализации по обеспечению своевременного приема, отправления и пропуска поездов станциями, оценка результата деятельности	Знание о подходах, принципах и способах применения технологических процессов работы станций участка, перевозок грузов, схем, профиля пути
			З 2-2 Руководство работой единой смены диспетчерского участка	Навыки руководства единой смены диспетчерского участка	Знание о подходах, принципах и способах применения руководящих указаний методических материалов
			З 2-3 Учет работы станции по выполнению задания по погрузке и выгрузке вагонов, приему, формированию и отправлению поездов, операции по приготовлению маршрутов приема, отправления, пропуска поездов и маневровых передвижений на участках, оборудованных диспетчерской централизацией	Навыки самоанализа при контроле работы станции. Контроль и коррекция деятельности при осуществлении операций связанных с приготовлением маршрутов приема, отправления, пропуска поездов и маневровых передвижений на участках, оборудованных диспетчерской централизацией	Знание о подходах, принципах и технической эксплуатации железных дорог, движении поездов и маневровой работы, технологических процессов работы станций участка, работы устройств диспетчерской централизации
Ф 3	Подвижной состав, технические устройства и оборудования	Журнал диспетчерских распоряжений	З 3-1 Обеспечение своевременности предоставления "окон", прием мер по организации аварийно-восстановительных работ и своевременного устранения неисправностей технических устройств и оборудования	Принятия решений и создания условий их реализации при обеспечении своевременности предоставления "окон", организации аварийно-восстановительных работ и своевременном устранении неисправностей технических устройств и оборудования	Знание о подходах, принципах и способах применения руководящих указаний методических материалов
			З 3-2 Передача указаний дежурным по станциям по организации движения поездов, приказы о закрытии и открытии перегонов (путей)	Принятия решений и создания условий их реализации по передаче указаний, приказов дежурным по станциям по организации движения поездов, оценка результата деятельности, определяет недостаточность знаний и навыков	Знание о подходах, принципах и способах работы при использовании устройств диспетчерской связи и микропроцессорной аппаратуры в условиях работы АСУСС
			З 3-3 Регистрация приказов в журнале диспетчерских указаний, ведение отчетности	Навыки анализа при ведении отчетности, журналов диспетчерских указаний	Знание о подходах, принципах и способах постановки и решения задач при эксплуатационной работе железнодорожной станции, ведении отчетности

Таблица 2

2. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Диспетчер локомотивный»

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Локомотивы, грузовые поезда	Пульт-табло, радиостанция, система громкоговорящей связи, телефонные средства связи	З 1-1 Обеспечение выполнения заданий по среднесуточной производительности, среднесуточному пробегу локомотивов, среднему весу грузового поезда и установленных нормативов продолжительности непрерывной работы локомотивных бригад	Навыки анализа и принятия решений при обеспечении поездов локомотивами и локомотивными бригадами, принятия решений и создания условий их реализации	Знание о подходах, принципах и способах применения технической эксплуатации железных дорог, требований по движению поездов и маневровой работе, по сигнализации на железных дорогах, руководящих документов по эксплуатации локомотивов
			З 1-2 Направление локомотивов в депо приписки для ремонта и технического обслуживания в соответствии с графиком постановки локомотивов на плановые виды ремонта	Навыки анализа технического состояния локомотивов, принятия решения и создания условий для направления локомотивов на различные виды технического обслуживания и ремонта	Знание о подходах, принципах и способах работы с графиком движения поездов, планом возврата локомотивов в депо приписки для проведения ремонтов и технического обслуживания. Принятие управленческих решений о сроках производства профилактических осмотров локомотивов
Ф 2	Подвижной состав, станционные и деповские пути	Система громкоговорящей связи, телефонные средства связи	З 2-1 По установленному графику движения поездов контролирует эксплуатацию локомотивов в границах участков их обращения	Навыки анализа и принятия решений при обеспечении локомотивами по установленному графику движения поездов	Знание о подходах, принципах и способах применения норм по охране труда, технике безопасности и производственной санитарии, пожарной безопасности на железнодорожном транспорте
			З 2-2 Выполнение норм содержания и оборота локомотивов, простоя локомотивов на станционных и деповских путях	Контроль и коррекция деятельности по содержанию и обороту локомотивов, простою локомотивов на станционных и деповских путях	Знание о подходах, принципах и способах применения систем оперативного регулирования количества локомотивных бригад при изменении размеров движения, графика движения поездов
Ф 3	Локомотивные парки, локомотивы, бригады	График движения поездов, план возврата локомотивов в депо	З 3-1 Подготовка справочной информации о наличии и состоянии локомотивного парка, выполнении показателей, связанных с их работой	Навыки самоанализа при подготовке справочной информации о состоянии локомотивного парка. Навыки анализа и принятия решений при выполнении показателей, связанных с работой локомотивов	Знания о подходах, принципах и способах применения, систем оперативного регулирования количества локомотивных бригад
			З 3-2 Ведение графика исполненной работы локомотивов и локомотивных бригад и другую документацию по кругу обязанностей	Навыки ведения отчетности	Знание о подходах, принципах и способах постановки и решения задач при эксплуатации локомотивов, ведении отчетности. Знания основ экономики и управления производством, режима труда и отдыха работников

Таблица 3

3. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Диспетчер-вагонораспределитель»

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Вагонный парк	График движения поездов, план погрузки и выгрузки вагонов	З 1-1 Обеспечение выполнения суточного плана погрузки и выгрузки вагонов	Контроль и коррекция деятельности выполнения суточного плана, погрузки, выгрузки вагонов. Навыки самоанализа	Знание о подходах, принципах и способах применения технической эксплуатации железных дорог, по движению поездов и маневровой работе, перевозке грузов, руководящих документов по поездной, грузовой и маневровой работе
			З 1-2 Контроль выполнения развоза местного груза и регулировочного задания по передаче порожних вагонов	Контроль и коррекция деятельности при распре-делении порожних вагонов, выполнении развоза местного груза	Знание о подходах, принципах и способах работы с графиками движения и планами формирования поездов. Знание назначений и технических характеристик подвижного состава, оборудования и механизмов, применяемых на станциях при погрузке, выгрузке
			З 1-3 При интенсивном поступлении местного груза на станции назначение дополнительных сборных, вывозных и передаточных поездов	Навыки анализа и принятия решений при интенсивном поступлении местного груза на станции. Навыки назначения дополнительных сборных, вывозных и передаточных поездов	Знание о подходах, принципах и способах применения технической эксплуатации железных дорог, требований по движению поездов и маневровой работе; перевозок грузов, техническо-распорядительных актов и технологических процессов работы станции
Ф 2	Вагонный парк	Радиостанция, система громкоговорящей связи, телефонные средства связи. График движения и график грузовой работы	З 2-1 Проверка организации погрузки и формирования маршрутов	Навыки анализа при контроле работы станции. Контроль и коррекция деятельности, подчиненных связанной с формированием маршрутов	Знание о подходах, принципах и способах применения техническо-распорядительных актов и технологических процессов работы станции
			З 2-2 Ведение графика грузовых работ. Подготовка и передача справочной информации о результатах выполнения грузовых работ	Навыки анализа и принятия решений при выполнении графика грузовых работ. Контроль и коррекция деятельности при подготовке и передаче справочной информации о результатах выполнения грузовых работ	Знание руководящих документов по поездной, грузовой и маневровой работе, порядку планирования грузовой работы

Таблица 4

4. Вид трудовой деятельности
профессии) «Дежурный по отделению
железной дороги»

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Отделение перевозок, диспетчерские участки	Радиостанция, система громкоговорящей связи, требования по движению поездов и маневровой работе на железных дорогах	З 1-1 Руководство за эксплуатируемым парком локомотивов и режимом работы локомотивных бригад	Контроль и коррекция деятельности руководства эксплуатируемым парком локомотивов, режима работы локомотивных бригад	Знание о подходах, принципах и способах применения технической эксплуатации железных дорог, по движению поездов и маневровой работе на железных дорогах, по сигнализации на железных дорогах
			З 1-2 Управление работой смежных диспетчерских участков по подводу поездов, оказание практической помощи поездным диспетчерам при возникновении трудностей в поездной работе	Навыки управления работой и создания условий оказания практической помощи диспетчерам	Знание о подходах, принципах и способах применения эксплуатации по движению поездов и маневровой работе на железных дорогах, по сигнализации на железных дорогах, по обеспечению безопасности движения поездов при производстве путевых работ
Ф 2	Отделение перевозок, диспетчерские участки	Оргтехника, требованию по обеспечению движения поездов при производстве работ, безопасности и порядок ликвидации аварийных ситуаций с опасными грузами при перевозках по железным дорогам	З 2-1 Обеспечение выполнения графика движения поездов, перевозки пассажиров, заданий по погрузке-выгрузке вагонов, развозу местного груза, прием мер по вводу в график опаздывающих пассажирских поездов	Навыки анализа и принятия решений при выполнении графика движения поездов, погрузки-выгрузки вагонов, принятия мер по вводу в график опаздывающих пассажирских поездов	Знание о подходах, принципах и способах применения технической эксплуатации по обеспечению безопасности движения поездов при производстве путевых работ, по погрузке, выгрузке вагонов
			З 2-2 Организация работ по выполнению регулировочных заданий по сдаче порожних вагонов, передаче местного груза на соседние отделения перевозок	Навыки анализа и принятия решений при осуществлении регулировочных заданий по сдаче порожних вагонов, передачи местного груза на соседние отделения перевозок	Знание о подходах, принципах и способах применения графиков движения и планов формирования поездов, техническо-распорядительных актов станций, перевозок груза
			З 2-3 Своевременное предоставление «окон», организация аварийно-восстановительных работ и устранение неисправностей технических устройств и оборудования	Навыки анализа и принятия решений при организации аварийно-восстановительных работ и устранения неисправностей технических устройств и оборудования	Знание о подходах, принципах и способах применения требований по обеспечению движения поездов при производстве работ по техническому обслуживанию и ремонту устройств СЦБ, безопасности и порядка ликвидации аварийных ситуаций с опасными грузами при перевозках по железным дорогам
Ф 3	Отделение перевозок, диспетчерские участки	Распоряжения, управления отделения перевозок, нормативные, руководящие материалы по организации движения поездов	З 3-1 Исполнение приказов, распоряжений и заданий вышестоящего органа управления, отделения перевозок	Навыки анализа и принятия решений при исполнении приказов, распоряжений вышестоящего органа управления	Знание о подходах, принципах и способах применения приказов, распоряжений и указаний вышестоящего органа управления, отделения перевозок, методических, нормативных и других руководящих материалов по организации движения поездов и перевозке пассажиров
			З 3-2 Анализ итогов выполнения основных показателей работы отделения перевозок. Руководство работой диспетчеров смены отделения перевозок	Контроль и коррекция деятельности итогов выполнения работ отделения перевозок с последующим оформлением отчетности	Знание о подходах, принципах и способах применения приказов, распоряжений и указаний вышестоящего органа управления, отделения перевозок, методических, нормативных и других руководящих материалов по организации движения поездов и перевозке пассажиров, технологических процессов работы отделения перевозок и железнодорожных станций

Таблица 5

5. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Старший диспетчер по направлению»

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Пассажирские, грузовые поезда	Нормативные документы, сменно-суточный план	3 1-1 Выполнение заданий сменно-суточного плана поездной и грузовой работы, установленного порядка направления вагонопотоков	Контроль и коррекция деятельности выполнения задания сменно-суточного плана поездной и грузовой работы	Знание нормативных правовых актов Республики Казахстан в области железнодорожного транспорта. Знания о подходах, принципах и способах подвязки локомотивов под поезда по внутренним и внешним стыкам, работы сборных поездов, пропуска поездов со скоропортящимся грузом, выполнения графика и беспрепятственного пропуска поездов, ввода опаздывающих пассажирских поездов, способах мотивации и стимулирования труда
			3 1-2 Соблюдение передачи местного и транзитного груза по внутренним стыкам, а также развоз местного груза	Навыки самоанализа при передаче местного, транзитного груза по внутренним стыкам
			3 1-3 Контроль подвязки локомотивов под поезда по внутренним и внешним стыкам, работы сборных поездов, пропуска поездов со скоропортящимися грузами	Навыки анализа и принятия решений при контроле подвязки локомотивов под поезда по внутренним и внешним стыкам, навыки самоопределения при работе сборных поездов
Ф 2	Длинносоставные, тяжеловесные, пассажирские, и грузовые поезда	График движения поездов	З 2-1 Принятие мер по выполнению графика и бесприпятственного пропуска пассажирских и грузовых поездов, а также по вводу в график опаздывающих пассажирских поездов	Контроль и коррекция деятельности выполнения графика движения поездов, навыки самоанализа при принятии мер по вводу в график опаздывающих пассажирских поездов
			З 2-2 Пропуск длинносоставных и тяжеловесных поездов, с отражением на графике исполненного движения, выполнение плана формирования поездов	Навыки анализа и принятия решений при выполнении пропуска длинносоставных и тяжеловесных поездов, с отражением в графике исполненного движения
			З 2-3 Анализ выполнения расписания движения грузовых поездов по рейсовой модели	Навыки самоанализа при выполнении графика движения грузовых поездов по рейсовой модели
			З 2-4 Проверка при предоставлении технологических «окон» для строительных и ремонтных работ, наличия вариантного графика пропуска поездов, порядка подвода поездов до и после проведения «окна»	Контроль и коррекция деятельности при предоставлении технологических «окон», выполнении графика пропуска поездов, порядка подвода поездов до и после проведения «окна»

Примечание: З – задача;
АСУСС – автоматизированная система управления сортировочными станциями;
СЦБ – сигнализация, централизация, блокировка.

Приложение 5
к Профессиональному стандарту
«Организация движения поездов»

Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Настоящий ПС зарегистрирован ________________________________________
Внесен в Реестр профессиональных стандартов рег. № __________________
Письмо (протокол) № ___________ Дата ____________________

"Поездар қозғалысын ұйымдастыру" кәсіби стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 28 қарашадағы № 953 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 19 желтоқсанда № 8999 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2016 жылғы 25 ақпандағы № 224 бұйрығымен.

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің м.а. 25.02.2016 № 224 бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 15 мамырдағы Еңбек кодексінің 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған "Поездар қозғалысын ұйымдастыру" кәсіби стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Кадр және әкімшілік жұмыс департаменті (Е.Е. Хасенов):

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде заңнамада белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін, бұқаралық ақпараттар құралдарында ресми жариялануын, соның ішінде Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің интернет-ресурсында және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік органдарының интранет-порталы орналастыруды;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы "Әділет" республикалық мемлекеттік кәсіпорнының ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға көшірмесін жіберуді;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін бес жұмыс күні ішінде мемлекеттік тіркеу туралы және бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауға жіберу туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

А. Жұмағалиев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Еңбек және халықты

әлеуметтік қорғау министрінің

міндетін атқарушы

_____________ Қ. Әбсаттаров

2013 жылғы 4 қараша

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 28 қарашадағы № 953 бұйрығымен бекітілген

"Поездар қозғалысын ұйымдастыру" кәсіби стандарты
1. Жалпы бөлім

1. "Поездар қозғалысын ұйымдастыру" кәсіби стандарты (бұдан әрі – КС) "Теміржол локомотивтері мен жылжымалы құрам өндірісі" кәсіби қызмет саласындағы біліктілік деңгейіне, құзыретіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды анықтайды және:

1) еңбек саласы мен кәсіби білім беру саласының өзара қарым-қатынасын реттеуге;

2) даярлау, біліктілікті арттыру және кәсіби қайта даярлау бағдарламаларын әзірлеу талаптарын регламенттеуге;

3) персоналды аттестаттау және сертификаттау кезінде жұмысшылардың құзыреттерін бағалау талаптарын регламенттеуге арналған.

2. КС негізгі пайдаланушылары:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

2) ұйымдардың басшылары, ұйымдардың персоналын басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;

3) білім берудің мемлекеттік бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) мамандардың кәсіби даярлығын бағалау және біліктілігіне сәйкестігін растау саласындағы мамандар болып табылады.

3. КС негізінде біліктілік сипаттамалары, лауазымдық нұсқаулықтар, ұйымдардың үлгілік оқыту бағдарламалары, үлгілік оқыту жоспарлары, ұжымдық стандарттар әзірленеді.

4. Осы КС мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) біліктілік – қызметкердің еңбек қызметінің белгілі бір түрі шеңберінде нақты функцияларды сапалы орындауға дайындығы;

2) біліктілік деңгейі – күрделілігі, еңбек қызметтерінің стандартты еместігі, жауапкершілігі және дербестілігі параметрлері бойынша жүктелетін қызметкерлердің құзыретіне қойылатын талаптар жиынтығы;

3) еңбек заттары – белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталған зат;

4) еңбек құралдары – жұмысшының еңбек заттарын бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдар;

5) еңбек қызметінің түрі – еңбек функциялары мен оларды орындауға қажетті құзыреттіктердің тұтас жиынымен құралған кәсіби қызмет саласының құрамдас бөлігі;

6) еңбек функциясы – бизнес-үдеріспен анықталатын және оларды орындауға қажетті құзыреттердің болуын болжамайтын еңбек қызметінің біріктірілген және дербес жиынтығын көрсететін еңбек қызметі түрлерінің бір бөлігі;

7) кәсіби қызмет саласы – жалпы интеграциялық негізі (міндеті, нысандары, технологиялары, соның ішінде еңбек құралдары ұқсас немесе жақын) бар және ұқсас еңбек функциялары мен оларды орындайтын құзыреттіліктерінің болжалды жиынынан тұратын саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;

8) кәсіби стандарттың бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, қатысымды дербес және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасы тұратын кәсіби стандарттың құрылымдық элементі;

9) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы теориялық білім мен практикалық дағдылар кешенін білуді талап ететін еңбек қызметінің түрі;

10) құзыреттілік – еңбек қызметінде білімін, білігі және тәжірибесін қолдану қабілеті;

11) лауазым – лауазымдық уәкілеттіктер және лауазымдық міндеттер шеңберін жүктейтін жұмыс берушінің құрылымдық бірлігі;

12) міндет – нақты бір еңбек заттары мен құралдарын пайдалана отырып еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимыл жиынтығы;

13) сала – өндіретін өнім, өндіріс технологиясы, негізгі қорлар мен жұмыс жасаушылардың кәсіби біліктері ортақ ұйымдар жиынтығы;

14) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;

15) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;

16) функционалдық карта – сол немесе өзге де кәсіби қызмет саласы шеңберінде белгілі бір қызмет түрін орындайтын жұмысшының еңбек функциялары мен міндеттерінің құрылымдық сипаттамасы.

2. КС паспорты

5. КС паспорты мынаны анықтайды:

1) экономикалық қызмет түрі (кәсіптік қызмет саласы):

Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші (бұдан әрі - 03-2007 ҚР МЖ) "30.2 Теміржол локомотивтері мен жылжымалы құрам өндірісі";

2) экономикалық қызмет түрінің (кәсіптік қызмет саласының) негізгі мақсаты:

поездар қозғалысын ұйымдастыру;

3) осы КС 1-қосымшасына сәйкес біліктілік деңгейлері бойынша еңбек қызметінің (кәсіптің) түрлері.

3. Еңбек қызметі түрлерінің (кәсіптің) карточкалары
1-параграф "Поезд диспетчері"

6. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы мынадан тұрады:

1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 5, СБШ бойынша – 5;

2) Қазақстан Республикасының кәсіптердің мемлекеттік жіктегіші (бұдан әрі - ҚР 01-2005 МЖ) бойынша базалық тобы: 3146 "Диспетчерлер (авиациялықтан басқа)";

3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: поезд диспетчері;

4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - вагон және локомотив паркінде құралдарды тиімді пайдаланып поезд қозғалысының қауіпсіздігін және кесте бойынша орындау;

5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіби білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының "Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары. Поезд диспетчерінің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар" деген 1-кестесінде келтірілген.

2-параграф "Локомотив диспетчері"

7. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы мынадан тұрады:

1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 5, СБШ бойынша – 5;

2) Қазақстан Республикасының кәсіптердің мемлекеттік жіктегіші (бұдан әрі - ҚР 01-2005 МЖ) бойынша базалық тобы: 3146 "Диспетчерлер (авиациялықтан басқа)";

3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: локомотив диспетчері;

4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - тағайындалған нормативтер бойынша локомотивтердің үздіксіз жұмысы үшін және жүк поездының орташа салмағы, локомотивтердің орташа тәуліктік жүрісі, орташа тәуліктік өндірімділігі бойынша тапсырмалардың орындалуына жағдай жасау;

5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіби білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының "Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары. Локомотив диспетчерінің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар" деген 2-кестесінде келтірілген.

3-параграф "Вагон бөлуші диспетчер"

8. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы мынадан тұрады:

1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 5, СБШ бойынша – 5;

2) Қазақстан Республикасының кәсіптердің мемлекеттік жіктегіші (бұдан әрі - ҚР 01-2005 МЖ) бойынша базалық тобы: 3146 "Диспетчерлер (авиациялықтан басқа)";

3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: вагон бөлуші диспетчер;

4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - поездарды құру жоспары мен қозғалыс сызбасын, станцияның ағымдағы жұмыс жоспарымен сәйкес бос вагондарды жібере отырып реттеу тапсырмаларын орындау, жергілікті вагондарды тазалау және беру, құрамдарды бөлшектеу – жинау арқылы жұмыстарын тікелей басшылық ету және ұйымдастыру, жоспарлау;

5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіби білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының "Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары. Вагон бөлуші диспетчердің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар" деген 3-кестесінде келтірілген.

4-параграф "Теміржол бөлімшесі бойынша кезекші"

9. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы мынадан тұрады:

1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 5, СБШ бойынша – 5;

2) Қазақстан Республикасының кәсіптердің мемлекеттік жіктегіші (бұдан әрі - ҚР 01-2005 МЖ) бойынша базалық тобы: 3146 "Диспетчерлер (авиациялықтан басқа)";

3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: бөлімше бойынша кезекші;

4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - поездық жұмыста пайда болған қиыншылықтарда поезд диспетчерлеріне практикалық көмек көрсету, поездарды жеткізуге қатысушы диспетчерлердің байланысты жұмыстарын біріктіру;

5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіби білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының "Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары. Бөлімше бойынша кезекшінің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар" деген 4-кестесінде келтірілген.

5-параграф "Бағыт бойынша аға диспетчер"

10. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы мынадан тұрады:

1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 5, СБШ бойынша – 5;

2) Қазақстан Республикасының кәсіптердің мемлекеттік жіктегіші (бұдан әрі - ҚР 01-2005 МЖ) бойынша базалық тобы: 3146 "Диспетчерлер (авиациялықтан басқа)";

3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: бағыт бойынша аға диспетчер;

4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - поездарды қалыптастыру жоспарын бақылау, орындалған қозғалыстың кестесінде көрінетіндей поездарды өткізу, поезді жағдайды бақылау, вагон ағындардың орнатылған бағыты тәртіп бойынша орындау, жергілікті және транзиттік жүктің берілуін бақылау;

5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіби білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының "Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары. Бағыт бойынша аға диспетчердің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар" деген 5-кестесінде келтірілген.

4. КС бірліктерінің тізімі

11. КС бірліктерінің тізімі осы КС 3-қосымшасының 1-5-кестелерінде келтірілген және шифр мен КС бірліктері атауларынан тұрады.

5. КС бірліктерінің сипаттамасы

12. КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 4-қосымшасының 1-5-кестелерінде келтірілген.

6. Осы КС негізінде берілетін сертификаттардың түрлері

13. Осы КС негізінде мамандардың кәсіптік дайындығын бағалау және біліктілік сәйкестігін растау саласындағы ұйымдармен сертификаттар беріледі.

14. Осы КС негізінде берілетін сертификаттың түрлері сертификат алу үшін игеру қажет болатын осы КС 3-қосымшасында көзделген КС бірліктерінің тізіміне сәйкес анықталады.

7. КС әзірлеушілері, келісу парағы, сараптамасы және тіркелуі

15. КС әзірлеушісі Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі болып табылады.

16. КС келісу парағы осы КС 5-қосымшасында келтірілген.

"Поездар қозғалысын ұйымдастыру" кәсіби стандартына 1-қосымша

Біліктілік деңгейлері бойынша еңбек қызметінің (кәсіптің)
түрлері

№ р/с	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдісі ескерілген кәсіп атауы	ҚР МЖ 01-2005 сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейлері	БТБА бойынша разряды
1	Вагон және локомотив паркінде құралдарын тиімді пайдаланып поезд қозғалысының қауіпсіздігі және кесте бойынша орындалуын қамтамасыз ету	Поезд диспетчері	Поезд диспетчері	5	-
2	Тағайындалған нормативтер бойынша локомотивтердің үздіксіз жұмысы үшін және жүк поезінің орташа салмағы, локомотивтердің орташа тәуліктік жүрісі,орташа тәуліктік өндірімділігі бойынша тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету	Локомотив диспетчері	Локомотив диспетчері (аға диспетчерін қоса алғанда)	5	-
3	Поездарды құру жоспары мен қозғалыс сызбасын, станцияның ағымдағы жұмыс планымен сәйкес бос вагондарды жібере отырып реттеу тапсырмаларын орындау,.жергілікті вагондарды тазалау және беру, құрамдарды бөлшектеу – жинау арқылы жұмыстарын тікелей басшылық ету және ұйымдастыру, жоспарлау	Вагонбөлуші диспетчер	Вагон паркін реттеуші диспетчер	5	-
4	Поездық жұмыста пайда болған қиыншылықтарда поезд диспетчерлеріне практикалық көмек көрсету, поездарды жеткізуге қатысушы диспетчерлердің байланысты жұмыстарын біріктіру	Бөлімше бойынша кезекші	Тасымалдау бөлімі бойынша кезекші	5	-
5	Поездарды қалыптастыру жоспарын бақылау, орындалған қозғалыстың кестесінде көрінетіндей поездарды өткізу, поездік жағдайды бақылау, вагон ағындардың орнатылған бағыты тәртіп бойынша орындау, жергілікті және транзиттік жүктің берілуін бақылау	Бағыт бойынша аға диспетчер	Диспетчер	5	-

Ескертпе: БТБА – Қазақстан Республикасы жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы.

"Поездар қозғалысын ұйымдастыру" кәсіби стандартына 2-қосымша

1-кесте

1. Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Поезд диспетчерінің
еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне
қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (ұйымдар)	Теміржол станциялары және кірме жолдар
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары	Мүмкін зиянды жағдайлар – шудың жоғары деңгейі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары	Медициналық шектеулер: Қазақстан Республикасының Заңнамасы бойынша
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білімі мен оқу деңгейі	Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
5	Қосымша кәсіптік дайындықты техникалық және кәсіптік білім	Поезд қозғалысымен байланысты лауазымдағы жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес
	Жоғары кәсіптік және техникалық білім	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды

2-кесте

2. Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Локомотив
диспетчерінің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне
қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (ұйымдар)	Теміржол станциялары, локомотивті деполар
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары	-
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары	Медициналық шектеулер: Қазақстан Республикасының Заңнамасы бойынша
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білімі мен оқу деңгейі	Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
5	Жоғары кәсіптік техникалық білім	Теміржол көлігінде тасымал-дауды ұйымдастырумен байланысты лауазымдағы жұмыс өтілі 1 жылдан кем емес

3-кесте

3. Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Вагон
бөлуші-диспетчердің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс
тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (ұйымдар)	Теміржол станциялары және кірме жолдар.
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары	-
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары	Медициналық шектеулер: Қазақстан Республикасының Заңнамасы бойынша
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білімі мен оқу деңгейі	Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
5	Қосымша кәсіптік дайындықты техникалық және кәсіптік білім, практикалық тәжірибе	Теміржол көлігінде тасымал-дауды ұйымдастырумен байланысты лауазымдағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл
	Жоғары кәсіптік техникалық білім	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды

4-кесте

4. Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Бөлімше бойынша
кезекшінің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне
қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (ұйымдар)	Тасымалдау бөлімдері
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары	Мүмкін зиянды жағдайлар – шудың жоғары деңгейі, вибрацияның жоғары деңгейі.
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары	Медициналық шектеулер: Қазақстан Республикасының Заңнамасы бойынша
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білімі мен оқу деңгейі	Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
5	Қосымша кәсіптік дайындықты техникалық және кәсіптік білім	Теміржол көлігінде тасымал-дауды ұйымдастырумен байланысты лауазымдағы жұмыс өтілі 5 жылдан кем емес
	Жоғары кәсіптік білім	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды

5-кесте

5. Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Бағыт бойынша аға
диспетчердің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне
қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (ұйымдар)	Теміржол станциялары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары	-
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары	Медициналық шектеулер: Қазақстан Республикасының Заңнамасы бойынша
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білімі мен оқу деңгейі	Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
5	Қосымша кәсіптік дайындықты техникалық және кәсіптік білім	Мамандық бойынша жұмыс тәжірибесі немесе нақты лауазымдағы жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес
	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды

"Поездар қозғалысын ұйымдастыру" кәсіби стандартына 3-қосымша

КС бірліктерінің тізімі

1-кесте

1. "Поезд диспетчерінің" еңбек қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1 Ф	Диспетчерлік қызмет көрсету бөлімшесінде поездар қозғалысын басқару
2 Ф	Диспетчерлік бөлімшесіндегі бірыңғай ауысымның жұмысын есептеу
3 Ф	Поездар қозғалысының сызбасын жүргізу және басқа да бекітілген құжаттарды, есеп қисап

2-кесте

2. "Локомотив диспетчерінің" еңбек қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1 Ф	Поездарды уақтылы локомотивтермен және локомотивті бригадалармен қамтамасыз ету үшін локомотив паркілерін пайдалануға дайындық
2 Ф	Бөлімше шекараларына жүгінген локомотивтерді пайдалануын тексеру
3 Ф	Есеп қисап жүргізу және кезекшілікті тапсыруға дайындық

3-кесте

3. "Вагон бөлуші-диспетчердің" еңбек қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1 Ф	Вагондардың тиеу және түсіру жоспары бойынша орындалуын қамтамасыз ету
2 Ф	Бағыттарды қалыптастыру, жүк жұмысы бойынша есеп-қисап жүргізу

4-кесте

4. "Бөлімше бойынша кезекшінің" еңбек қызметінің
(кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1 Ф	Тасымалдау бөліміндегі бірыңғай ауысым жұмысын басқару
2 Ф	Бөлімдегі жүк және поездік жұмыстарды жоспарлау
3 Ф	Бөлімдегі орындалған жұмыс қорытындыларына талдау

5-кесте

5. "Бағыт бойынша аға диспетчердің" еңбек қызметінің
(кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1 Ф	Тәуліктік-ауысымды жұмыс жоспары тапсырмаларының орындалуын бақылау
2 Ф	Поез қозғалысының және кестені орындау жұмыстарын басшылық ету

Ескертпе: Ф – функция.

"Поездар қозғалысын ұйымдастыру" кәсіби стандартына 4-қосымша

КС бірліктерінің сипаттамасы

1-кесте

1. СБШ 5-деңгейіндегі "Поезд диспетчері" еңбек қызметінің
(кәсібінің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Жылжымалы құрам, сигнал беру, шоғырландыру және блокадалау құрылғылары, теміржол жолдары	Радиостанция, дауыс зорайтқышы бар байланыс жүйесі, диспетчерлік байланыстың құрылғылары және ССБАЖ-нің жағдайындағы микропроцессорлық аппаратурасы	1-1 М Вагон және локомотив паркінде құралдарын тиімді пайдаланып поез қозғалысының қауіпсіздігі және кесте бойынша орындалуын қамтамасыз ету	Поезд қозғалысы кестесінің орындалуын қамтамасыз ету қызметін бақылау және түзету. Диспетчерлік қызмет көрсету бөлімшедегі техникалық құрылғыларды қолдануды талдау дағдысы	Теміржол туралы қаулысы бойынша техникалық темір жолды пайдалану тәсілдері, принциптер және жақындаулар, сигнал беру, жол жұмыстары кезінде поез қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету, маневрлік жұмыс және поез қозғалысы туралы талаптар. туралы білім
			1-2 М Кешігіп жүрген жолаушылар және басқа поездарды кестеге кіргізу, поездар өткізуді ұйымдастыру және жоспар құру,бөлімшедегі орнын болжау және бағалау	Поездарды өткізу туралы жоспарлау және ұйымдастыру дағдылары,жолаушылар және т.б. кешігіп келе жатқан, басқа да поездарды кестеге жазу бойынша шешім қабылдау және жағдай жасау, дағдылар мен білім жетіспеушілігін өзіндік талдау нәтижесі	Жақындаулар,принциптер, және қозғалыс графиктері-мен жұмыс істеу тәсілдері, поездарды қалыптастыру жоспары, технологиялық процесспен станция жұмысы және техникалық бөлінген акт туралы білім
2 Ф	Жылжымалы құрам, айдау, СОБ және байланыс құрылғылары	Поезд диспетчерінің диспетчерлік байланыс құралдарымен және радиобайланыс арқылы барлық келіс сөздері, маневрлік және поездық жұмысын орындағанда құжатталған және тіркелген келіссөздер жүйесімен қадағалану керек	2-1 М Поездардың аралықтардағы маршрутын бақылау, поездарды уақтылы аттаныс, өткізу және қабылдау, әсіресе СОБ және байланыс құрылғыларының тәуір жұмысында бұзушылықтар болғанда, озулар және тоғысуларда жолаушылар, ұзын құрамды, ауыр салмақты, дәрежелі және өлшемді емес жүкпен поездар және басқа поездар	Станцияда поездарды уақытылы қабылдау, жөнелту және өткізудің жүзеге асырылуына жағдай жасау және шешімдер қабылдау, қызмет нәтижесін бағалау	Жақындаулар, принциптер және бөлімшедегі станция жұмысына технологиялық процесстерді қолдану тәсілдері, жүктерді тасымалдау, схемаларды, жол пішіні туралы білім
			2-2 М Диспетчерлік бөлімшедегі бірыңғай ауысымның жұмысын басқару	Диспетчерлік бөлімшедегі бірыңғай ауысымның жұмысын басқару дағдылары	Жақындаулар, принциптер және бұйрықтарды қолдану тәсілдері, өкімдер және басқа басқару нұсқауларын әдістемелік, нормативтік және басқа жетекші материалдар туралы білім
			2-3 М Маневрлік жылжытулар диспетчерлік орталықпен жабдықталған бөлімшелердегі және поездардың маршрутын дайындау, қабылдау, аттандыру, өткізу, операцияларын, поездарды қалыптастыру және кетуін, қабылдауын, вагондарды тиеу және түсіру тапсырмаларының орындалуын қадағалап, бекеттердегі жұмысының есебі	Станцияның бақылау жұмысының практикалық дағдылары. Қабылдау бағыттарын дайындауға байланысты тапсырылған тапсырмалар операциясын жүзеге асыру, аттандыру, поездардың рұқсаты және қозғалыс учаскесінде маневрлік қозғалыс, жабдықталған диспетчерлік орталықтандыру жұмыстарын бақылау және түзету	Жақындаулар, принциптер және теміржолдарды техникалық пайдалану, поез қозғалысы туралы нұсқаулар және маневрлік жұмыстар, бөлімшедегі станция жұмысына технологиялық процесстер, диспетчерлік орталықтандыру құрылғыларының жұмысы туралы білім
3 Ф	Жылжымалы құрам,техникалық құрылғылар және жабдықтар	Диспетчерлік өкімдер журналы	3-1 М Техникалық құрылғылар және жабдықтардағы ақаулықтарды уақтылы жою және апатты жөндеу жұмыстары кезінде қабылдау, уақыт беру шараларын уақтылы беруін қамтамасыз ету	Уақтылы "бос уақыттарды" беруді қамтамасыз ету міндетін қою, уақтылы техникалық құрылғылардағы және жабдықтардағы ақаулықтарды жоюды жүзеге асыруға жағдай жасау және шешімдер қабылдау	Жақындаулар, принциптер және диспетчерлік орталықтандырумен жабдықталған құрылғының жұмыс тәсілдері,басқа,басшылық нұсқаулар және өкімдер, бұйрықтар туралы білім
			3-2 М Поездар қозғалысының станция бойынша кезекшіге нұсқау беру, жолдарды жабу және ашу туралы өкімдер беру	Алынған поездар қозғалысын ұйымдастыру туралы станциялардағы кезекшілерге бұйрықтар, нұсқаулар беруге жағдай жасау және шешімдер қабылдау, қызмет нәтижесіне баға беру, білім жетіспеушілігі мен дағдыларды анықтау	Жақындаулар, принциптер және диспетчерлік байланыс құрылғыларды пайдаланған және ССБАЖ жұмысы кезіндегі микропроцессорлық аппаратураның жұмыс тәсілдері туралы білім
			3-3 М Бұйрықтарды диспетчерлік өкімдер журналына тіркеу, есеп қисап жүргізу	Диспетчерлік өкімдер журналдар, есеп қисап жүргізудегі практикалық дағдылар	Жақындаулар, принциптер және теміржол станциясында пайдалану жұмыстары кезіндегі міндетті қою және шешу тәсілдері туралы білім

2-кесте

2. СБШ 5-деңгейіндегі "Локомотив диспетчері" еңбек қызметінің
(кәсібінің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Локомотивтер, жүк поездар	Пульт-көрсеткіш тақта, дауыс зорайтқышы бар байланыс жүйесі, телефонды байланыс құрылғылары	1-1 М Локомотив бригадаларының белгіленген нормативтермен ұзақтығы үздіксіз жұмыстары, орташа тәуліктік өнімділігі, локомотивтің орташа тәуліктік қашықтығы және жүк поезінің орташа салмағы бойынша міндеттердің орындалуын қамтамасыз ету	Локомотивті бригадалар және локомотивпен поездарды қамтамасыздандыру, шешімдер қабылдау және олардың орындалу жағдайларын жасауды талдау және шешімдер қабылдау дағдысы	Жақындаулар, принциптер және теміржолды техникалық пайдалану тәсілдері, маневрлік жұмыс және поездар қозғалысы бойынша талаптар, теміржолдағы сигнал беру бойынша, бұйрықтар, өкімдер және локомотивті пайдалану бойынша жоғары тұрған мекеменің басқа да құжаттары туралы білім
			1-2 М Локомотивтерді жөндеуге арналған тізімге алу үшін депоға бағыттау және жоспарлы жөндеу түрлеріне локомотивтерді қою кестесімен сәйкесті техникалық қызмет көрсетуге бағыттау	Локомотивтердің техникалық күйі нәтижесіне баға беру, локомотивтерді техникалық қызмет көрсету және әр түрлі жөндеу түрлеріне бағыттау үшін жағдай жасау және шешім қабылдауды талдау дағдысы	Жақындаулар, принциптер және поезд қозылысының кестесімен жұмыс тәсілдері, локомотивтерді депоға қайтару жоспарымен жөндеуге арналған тізімге алу және техникалық қызмет көрсету, локомотивтерді профилактикалық тексерулерді шығару мерзімдері туралы басқару шешімдерін қабылдау туралы білім
2 Ф	Жылжымалы құрам, станциялық және деполық жолдар	Дауыс зорайтқышы бар байланыс жүйесі, телефонды байланыс құрылғылары	2-1 М Поезд қозғалысы орнатылған кесте бойынша локомотивтерді жүгінген бөлімше шекараларында пайдалану	Поездар қозғалысының кестесі бойынша белгіленген локомотивтермен қамтамасыз етуді талдау және шешімдер қабылдау дағдысы	Жақындаулар, принциптер және еңбек қорғау тәсілдері, қауіпсіздік техникасы және өндірістік санитария, теміржол көлігіндегі өрт қауіпсіздігі туралы білім
			2-2М Деполық және станциялық жолдардағы локомотивтердің бос тұруы, локомотивтердің айналымы және ұстау нормаларының орындалуы	Деполық және станциялық жолдардағы локомотивтердің бос тұруы, локомотивтердің айналымы және күту бойынша қызметті бақылау және түзету	Жақындаулар, принциптер және қозғалыс мөлшерлерінің өзгеру кезінде локомотивті бригадалардың санын жылдам реттеу жүйелерін қолдану тәсілдері, поезд қозғалысының кестесі туралы білім
3 Ф	Локомотив паркілері, локомотивтер, бригадалар	Поездар қозғалысының кестесі, локомотивтерді депоға қайтару жоспары	3-1 М Локомотив паркінің жағдайы жөнінде және бар болуы туралы ақпараттық анықтамалық дайындау және олардың жұмысымен байланысты көрсеткіштерді орындау	Локомотив паркінің күйі жайында анықтамалық ақпаратты дайындауды өзіндік талдау дағдысы. Локомотив жұмысымен байланысты көрсеткіштердің орындалуын талдау және шешімдер қабылдау дағдысы	Жақындаулар, принциптер және ПЭЕМ-де жұмыс істеу тәсілдері, локомативтік бригадалардың санын жылдам реттеу жүйелерін қолдану туралы білім
			3-2 М Локомотивтердің және локомотивті бригадалардың орындаған жұмысы туралы кесте жүргізу және де өз міндеттер шеңберіндегі басқа құжаттарды жүргізу	Есеп қисап жүргізу дағдысы	Жақындаулар, принциптер және локомотивті пайдалану кезіндегі міндеттің шешімі және қою тәсілдері, есеп қисап жүргізу туралы білім. Экономика негіздері және өндірісті басшылық ету, жұмыскерлердің еңбек және демалыс режимі туралы білім

3-кесте

3. СБШ 5-деңгейіндегі "Вагон реттеуші диспетчері" еңбек
қызметінің (кәсібінің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Вагон паркі	Поездар қозғалысының кестесі, вагондарды тиеу және түсіру жоспары	1-1 М Вагондарды тиеу және түсіру тәуліктік жоспары бойынша орындауды қамтамасыз ету	Вагондарды тиеу және түсіру тәуліктік жоспарын орындауды бақылау және түзету. Өзіндік талдау дағдысы	Жақындаулар, принциптер және теміржолдарды техникалық пайдалану тәсілдері,маневрлік жұмыс және поездар қозғалысын бойынша талаптар, жүк тасымалдау, бұйрықтарды, өкімдерді және маневрлік және жүк, поездік жұмыс бойынша басқа басқарушылық нұсқаулар туралы білім
			1-2 М Жергілікті жүкті тасып тарату және бос вагондарды беру бойынша реттеу тапсырмасының орындалуын бақылау	Жергілікті жүкті тасып таратуды орындау, бос вагондарды бөлу кезіндегі қызметтерді бақылау және түзету	Жақындаулар, принциптер және поездарды қалыптастыру жоспары және қозғалыс кестесімен жұмыс тәсілдері туралы білім. Жылжымалы құрамның техникалық сипаттамалары және белгілеулері, станцияларда тиеу, түсіру кезінде қолданылатын механизмдер және жабдықтар туралы білім
			1-3 М Тағайындалған станцияда жергілікті жүктің қарқынды түсуі кезінде қосымша жинайтын, тасылатын және ауыстырылатын поездар	Станцияларға жергілікті жүктердің интенсивті түсуі кезіндегі нәтижені талдау және шешім қабылдау дағдысы. Табыстаушы және шығарушы, қосымша жинаушы поездарды тағайындау дағдылары	Жақындаулар, принциптер және теміржолдарды техникалық пайдалану тәсілдері, маневрлік жұмыс және поезд қозғалысы бойынша талаптар, жүк тасымалдау, станция жұмысының технологиялық процесстері және техникалық реттеу актілері туралы білім
2 Ф	Вагон паркі, Вагондар	Радиостанция, дауыс зорайтқышы бар байланыс жүйесі, телефондық байланыс құрылғылары. Қозғалыс кестесі және жүк жұмыстарының кестесі. Нормативтік және базалық құжаттар	2-1 М Бағытты қалыптастыру және тиеу жұмыстарының ұйымдастыруларын тексеру	Станция жұмысын бақылауды талдау дағдылары.Бағытты қалыптастырумен байланысты бағыныштылар қызметін бақылау және түзету	Жақындаулар, принциптер және станция жұмысының технологиялық процесстері және техникалық реттеу актілерін қолдану тәсілдері туралы білім
			2-2 М Жүк жұмыстарына кесте жүргізу, жүк жұмыстары орындалу нәтижесі туралы анықтамалық ақпараттарды беру және дайындау	Жүк жұмыстарының кестесін орындау кезінде талдау және шешім қабылдау дағдысы. Жүк жұмыстарын орындау нәтижелері туралы ақпаратты анықтамалықты дайындау және жіберуді бақылау және түзету	Жақындаулар, принциптер және бұйрықтарды қолдану тәсілдері, өкімдер және маневрлік және жүк, поездік жұмысы бойынша басқа да басқарушы нұсқаулар, жүк жұмысының жоспарлау тәртібі

4-кесте

4. СБШ 5-деңгейіндегі "Бөлім бойынша кезекші" еңбек қызметінің
(кәсібінің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Диспетчерлік учаскелер, тасымалдаулар бөлімі	Радиостанция, дауыс зорайтқышы бар жүйе, теміржолдағы маневрлік жұмысы және поезд қозғалысы бойынша нұсқау	1-1 М Пайдаланылатын локомотивтер паркіне және локомотивтік бригадалардың жұмыс тәртібіне басшылық	Пайдаланылатын локомотив паркін басқару және локомотивтік бригадалар жұмысы режимін бақылау және түзету	Жақындаулар, принциптер және теміржолды техникалық пайдалану тәсілдері; теміржолдардағы маневрлік жұмыс және поезд қозғалысы; теміржолдардағы сигнал беру туралы білім
			1-2 М Іргелес диспетчерлік учаскелерге поездарды жеткізіп салу жұмысын басқару, поездық жұмыста қиыншылықтар туындағанда поездік диспетчерлерге практикалық көмек көрсету	Диспетчерлерге практикалық көмек көрсетуге жағдай жасау және жұмыстарын басқару дағдысы	Жақындаулар, принциптер және теміржолдардағы маневрлік жұмыс және поездар қозғалысы бойынша талаптарды қолдану тәсілдері, теміржолдағы сигнал беру,жол жұмыстары жүргізуі кезінде поезд қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету туралы білім
2 Ф	Тасымалдаулар бөлімі, диспетчерлік учаскелер	Оргтехника, өндіріс кезіндегі поездар қозғалысы бойынша нұсқаумен қамтамасыз ету, теміржол бойымен қауіпті жүк тасымалдау кезінде апатты жағдайларды жою тәртібі және қауіпсіздік ережелері	2-1 М Поездар қозғалысының кестесін орындау, жолаушыларды тасымалдау, тиеу-түсіру бойынша тапсырмалар, жергілікті жүкті тасып тарату, кешігіп келе жатқан жолаушылар поездарын кестеге жазу бойынша шаралар қолдану істерімен қамтамасыз ету	Поездар қозғалысының кестесін орындау, жолаушыларды тасымалдау, вагондарды тиеу-түсіру, кешігіп келе жатқан жолаушылар поездарын кестеге жазу бойынша шаралар қолдану жұмыстарын талдау және шешімдер қабылдау	Жақындаулар, принциптер және жол жұмыстары жүргізуі кезінде поезд қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету қолдану тәсілдері, вагондарды тиеу, түсіру бойынша туралы білім
			2-2 М Бос вагондарды өткізу бойынша реттеу тапсырмалардың орындалуын, көршілес тасымалдау бөлімдеріне жергілікті жүкті беру жұмысын ұйымдастыру	Бос вагондарды өткізу бойынша реттеу,көршілес тасымалдау бөлімдеріне жергілікті жүкті беру жұмыстарын талдау және шешімдер қабылдау	Жақындаулар, принциптер және поездарды қалыптастыру жоспары және қозғалыс кестесін қолдану тәсілдері, станцияның техникалық-реттеуші актілер, жүк тасымалдау туралы білім
			2-3 М Уақтылы "үзіліс" беру, техникалық құрылғылардың және жабдықтардың ақауларын жою және апатты-қалпына келтіру жұмыстарын ұйымдастыру	апатты-қалпына келтіру жұмыстарын ұйымдастыру және техникалық құрылғылардағы және жабдықтардағы ақаулықтарды жою жұмыстарын талдау және шешімдер қабылдау	Жақындаулар, принциптер және СОБ бойынша жабдықтарды жөндеу және поездардың қозғалысының жүргізу жұмысы кезіндегі техникалық қызмет көрсетумен қамтамасыз ету талаптарды қолдану тәсілдері, теміржолмен тасымалдау кезіндегі қауіпті жүкпен апатты жағдайларын жою тәртібі және қауіпсіздік туралы білім
3 Ф	Тасымалдаулар бөлімі, диспетчерлік учаскелер	Өкімдер, тасымалдау бөлімін басқару, нормативтік, поездар қозғалысын ұйымдастыру бойынша жетекші құжаттар	3-1 М Бұйрықтарды, өкімдер және тасымалдау бөлімі, жоғары дәрежеде тұрған органдардың тапсырмаларын, орындау	Жоғары дәрежеде тұрған органдар бұйрықтары мен өкімдерінің орындалу жұмыстарын талдау және шешімдер қабылдау	Жақындаулар, принциптер және жоғары дәрежеде тұрған басқару органдардың өкімдері және нұсқаулары, бұйрықтары орындаудың қолдану тәсілдері, тасымалдау бөлімі,жолаушылар тасымалдау және поезд қозғалысын ұйымдастыру бойынша нормативтік, әдістемелік және басқа басқару құжаттары туралы білім.
			3-2 М Тасымалдау бөлімінің негізгі көрсеткіштерінің жұмыс қорытындысына талдау жасау. Тасымалдау бөлімінің диспетчерлер ауысу жұмысын басқару	Келесі есеп қисапты дайындауымен тасымалдау бөлімінің жұмыс қорытындылау жұмыстарын бақылау және түзету	Жақындаулар, принциптер және жоғары дәрежеде тұрған басқару органдардың өкімдері және нұсқаулары, бұйрықтары орындаудың қолдану тәсілдері, тасымалдау бөлімі,жолаушылар тасымалдау және поезд қозғалысын ұйымдастыру бойынша нормативтік, әдістемелік және басқа басқару құжаттары туралы, теміржол станцияларында және тасымалдау бөлімінің технологиялық процесстер жұмысы туралы білім

5-кесте

5. СБШ 5-деңгейіндегі "Бағыт бойынша аға диспетчері" еңбек
қызметінің (кәсібінің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Жолаушылар, жүк поездар	Нормативтік құжаттар, тәуліктік ауысым жоспар	1-1 М Вагон ағындар бағытының орнатылған тәртібі, поездық тәуліктік-ауысым жоспарының тапсырмаларын және жүк жұмыстарын орындау	Поезд және жүк жұмыстарының тәуліктік-ауысым жоспары бойынша тапсырмаларының орындалу қызметін бақылау және түзету	Қазақстан Республикасының темір жол көлігі саласындағы нормативтік құқықтық актілерді білу
			1-2 М Жергілікті және транзиттік жүкті ішкі тораптарға берілуін ұстану, және де жергілікті жүкті тасып тарату	Транзиттік және жергілікті жүкті ішкі тораптарға тасып тарату жұмыстарын өзіндік талдау дағдысы
			1-3 М Ішкі және сыртқы тораптардағы поездарға локомотивтерді асып байлауын бақылау, жиналатын поездардың жұмысы, жақын арада бұзылатын жүктері бар поездарды өткізу	Ішкі және сыртқы тораптардағы поездарға локомотивтерді асып байлауын бақылау кезінде талдау және шешімдер қабылдау, жинақталатын поездардың жұмысы бойынша өзіндік анықтау дағдылары
2 Ф	Ұзын құрамды, ауырсалмақты, жолаушылар және жүк поездары	Поездар қозғалысының кестесі	2-1 М Жүк және жолаушылар поездарын бөгетсіз өткізу жөніндегі кестесін орындау бойынша шаралар қабылдау, және де кешігіп келе жатқан жолаушылар поездарын кестеге енгізу	Поезд қозғалысы кестесін орындау қызметін бақылау және түзету, кешігіп келе жатқан жолаушылар поездарын кестеге енгізу бойынша шаралар қолдану кезінде өзіндік талдау дағдысы
			2-2 М Поездарды қалыптастыру жоспарының орындалуы, істелген қозғалысы кестеде бейнеленген ауырсалмақты және ұзын-құрамды поездарын өткізу	Істелген қозғалысы кестеде бейнеленген ауыр салмақты және ұзын-құрамды поездарын өткізу кезінде талдау және шешімдер қабылдау дағдысы
			2-3 М Рейстік моделі бойынша жүк поездарының қозғалыс кестесінің орындалуына талдау	Рейстік моделі бойынша жүк поездарының қозғалыс кестесінің орындалуын өзіндік талдау дағдылары
			2-4 М Жөндеу және құрылыс жұмыстары үшін технологиялық "бос уақытты" ұсыну кезінде тексеру, поездарды өткізу бойынша нұсқалық кестенің болуы, бос уақытты жүзеге асыру кезінде және кейін де поездарды жеткізіп салу тәртібі	Поездарды өткізу бойынша нұсқалық кестенің болуы, бос уақытты жүзеге асыру кезінде және кейін де поездарды жеткізіп салу тәртібі қызметтерін бақылау және түзету

Ескертпе: М – мақсат;

ССБАЖ – сұрыптау станцияларын басқарудың автоматтандырылған жүйесі;

СОБ – сигналдау, орталықтандыру, блокадалау.

"Поездар қозғалысын ұйымдастыру" кәсіби стандартына 5-қосымша

Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі

Осы КС ____________________________________________________ тіркелді.

Кәсіби стандарттардың реестріне № _________________________ тіркелді.

Хат (хаттама) № ___________ Күні _________________