Об утверждении Правил подготовки генеральной схемы газификации Республики Казахстан

Приказ и.о. Министра энергетики Республики Казахстан от 22 сентября 2023 года № 348. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 сентября 2023 года № 33456

В соответствии с Положением о Министерстве энергетики Республики Казахстан, утвержденным постановлением Правительства от 19 сентября 2014 года № 994, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила подготовки генеральной схемы газификации Республики Казахстан.

2. Департаменту газовой промышленности Министерства энергетики Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства энергетики Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства энергетики Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра энергетики Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

исполняющий обязанности Министра энергетики Республики Казахстан

Ж. Нурмаганбетов

"СОГЛАСОВАН"
Министерство сельского хозяйства
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство индустрии
и инфраструктурного развития
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство финансов
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство торговли и интеграции
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство цифрового развития, инноваций
и аэрокосмической промышленности
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство экологии
и природных ресурсов
Республики Казахстан

Утвержден приказом исполняющий обязанности Министра энергетики Республики Казахстан от 22 сентября 2023 года № 348

Правила подготовки генеральной схемы газификации Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила подготовки генеральной схемы газификации Республики Казахстан (далее – Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан "О газе и газоснабжении" (далее – Закон) и определяют порядок подготовки генеральной схемы газификации Республики Казахстан.

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) генеральная схема газификации Республики Казахстан (далее – схема) – документ, определяющий экономически обоснованные стратегические направления развития газовой отрасли для обеспечения надежного газоснабжения потребителей Республики Казахстан и основные мероприятия, подлежащие осуществлению для развития газовой отрасли путем использования в качестве топлива товарного и (или) сжиженного нефтяного газа на объектах жилищно-коммунального хозяйства, промышленных, сельскохозяйственных и иных объектах, и содержащий схему размещения объектов систем газоснабжения, перечень и техническую характеристику планируемых к строительству, модернизации и (или) реконструкции объектов систем газоснабжения, необходимые финансовые ресурсы и их источники, перспективные ресурсы товарного и сжиженного нефтяного газа, а также схему поставок газа по существующим и планируемым к строительству объектам систем газоснабжения;

2) региональная схема газификации – документ, являющийся составной частью схемы и включающий в себя мероприятия, направленные на повышение уровня газификации региона с учетом технической возможности газотранспортной системы и газовых ресурсов;

3) рейтинговая оценка – расчеты, позволяющие определить привлекательность газификации отдельных административно-территориальных единиц Республики Казахстан на основе анализа совокупности социально-экономических и природно-хозяйственных характеристик;

4) уполномоченный орган – центральный исполнительный орган, осуществляющий государственное регулирование производства, транспортировки (перевозки), хранения и оптовой реализации газа, а также розничной реализации и потребления товарного и сжиженного нефтяного газа.

Иные термины и определения, используемые в настоящих Правилах, применяются в соответствии с Законом.

Глава 2. Порядок подготовки схемы

3. Схема разрабатывается в два этапа:

1) формирование региональной схемы газификации акиматами областей, городов республиканского значения, столицы;

2) формирование и утверждение схемы уполномоченным органом.

Региональные схемы газификации формируются акиматами областей, городов республиканского значения, столицы в течение 6 (шесть) месяцев.

4. После формирования региональных схем газификации акимы областей, городов республиканского значения, столицы обеспечивают представление на рассмотрение Межведомственной комиссии по подготовке генеральной схемы газификации Республики Казахстан, создаваемой при уполномоченном органе (далее – Комиссия), региональных схем газификации, подготовленных в соответствии с настоящими Правилами.

5. Комиссию возглавляет руководитель уполномоченного органа. В состав Комиссии входят представители уполномоченных органов в областях коммунального хозяйства, промышленной безопасности, индустрии и инфраструктурного развития, сельского хозяйства, уполномоченного органа, осуществляющего руководство в сферах естественных монополий и на регулируемых рынках, уполномоченных органов, осуществляющих руководство и межотраслевую координацию в областях государственного планирования, экономического развития, выработки и формирования бюджетной политики, местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения и столицы. Рабочим органом Комиссии является структурное подразделение уполномоченного органа, ответственное за проведение политики в области газа и газоснабжения.

6. Схема разрабатывается с учетом приоритетности:

1) обеспечения внутренних потребностей Республики Казахстан в товарном и сжиженном нефтяном газе на основе прогнозного баланса производства, реализации и потребления товарного и сжиженного нефтяного газа;

2) использования бытовыми и коммунально-бытовыми потребителями товарного газа, в том числе полученного в процессе регазификации сжиженного природного газа.

7. Региональные схемы газификации разрабатываются на основании результатов рейтинговой оценки привлекательности газификации регионов в соответствии с Расчетами рейтинговой оценки привлекательности газификации регионов, приведенными в приложении к настоящим Правилам.

8. В региональных схемах газификации отражаются:

1) эксплуатируемые объекты, потребляющие газ, объекты, планируемые к вводу в эксплуатацию, с указанием сроков ввода;

2) источники потребления газа на объектах, указанных в подпункте 1) настоящего пункта;

3) вид газа (товарный и (или) сжиженный нефтяной), планируемого к использованию при газификации, с экономическими обоснованиями преимуществ его использования;

4) населенные пункты, планируемые к газификации;

5) объекты, газификация которых экономически нецелесообразна до 2030 года с указанием соответствующих обоснований.

9. Для проведения расчетов в рамках рейтинговой оценки создается обновляемая и дополняемая информационная система, позволяющая оценить целесообразность и привлекательность газификации каждой отдельно взятой административно-территориальной единицы (района) Республики Казахстан на основе рейтинговой оценки.

10. При разработке региональной схемы газификации осуществляются следующие мероприятия:

1) проведение сбора и анализа текущих социально-экономических и природно-хозяйственных показателей регионов Республики Казахстан, влияющих на привлекательность газификации регионов;

2) проведение анализа существующей ресурсной базы, необходимой для удовлетворения внутренних потребностей Республики Казахстан в товарном и сжиженном нефтяном газе;

3) определение прогнозных значений основных показателей баланса товарного и сжиженного нефтяного газа по оптимистическому, пессимистическому и реальному сценариям;

4) проведение сравнительного анализа рынка альтернативных источников энергии;

5) разработка схемы расположения существующих и планируемых к строительству магистральных газопроводов;

6) проведение оценки объема инвестиций, необходимого для газификации каждого анализируемого региона Республики Казахстан;

7) проведение рейтинговой оценки привлекательности внутри регионов Республики Казахстан.

11. Региональные схемы газификации Республики Казахстан представляются:

1) членам Комиссии, за исключением местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения и столицы, и рабочему органу Комиссии;

2) членам Комиссии – представителям местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения и столицы, граничащим с соответствующей административно-территориальной единицей, региональная схема газификации которой представлена на рассмотрение.

Члены Комиссии и рабочий орган Комиссии, получившие региональные схемы газификации, обеспечивают их рассмотрение в соответствующих государственных органах и организациях и подготовку заключения по вопросам компетенции в месячный срок со дня получения схемы.

12. На заседаниях Комиссии рассматриваются региональные схемы газификации и заключения государственных органов и рабочего органа и вырабатываются рекомендации по доработке региональных схем газификации и (или) по их включению в состав схемы.

После одобрения региональных схем газификации уполномоченным органом формируется Схема и представляется на рассмотрение Комиссии.

13. Схема содержит:

1) схему размещения объектов систем газоснабжения;

2) перечень и техническую характеристику планируемых к строительству, модернизации и (или) реконструкции объектов систем газоснабжения;

3) необходимые финансовые ресурсы и их источники, перспективные ресурсы товарного и сжиженного нефтяного газа;

4) схему поставок газа по существующим и планируемым к строительству объектам систем газоснабжения.

14. В рамках схемы уполномоченным органом определяется перечень наиболее привлекательных для газификации регионов, содержащий следующую информацию:

1) наименование проекта газификации;

2) ответственный государственный орган;

3) регион, в котором планируется реализация проекта;

4) заявитель проекта;

5) предварительные показатели экономической привлекательности реализации проекта;

6) предполагаемые социально-экономические последствия, в случае принятия проекта;

7) предполагаемые финансовые затраты, связанные с реализацией проекта, и источники финансирования;

8) предполагаемые сроки реализации проекта.

Глава 3. Порядок утверждения Схемы

15. Решение об одобрении Схемы принимается большинством голосов от общего числа участвующих на заседании членов Комиссии.

После одобрения схемы Комиссией уполномоченным органом в месячный срок в установленном порядке обеспечивается принятия приказа Министра энергетики Республики Казахстан об утверждении генеральной схемы газификации Республики Казахстан.

16. При изменении социально-экономических показателей, направлений развития регионов или возникновении иной необходимости корректировки схемы члены Комиссии инициируют созыв ее заседания для рассмотрения вопроса внесения изменений и (или) дополнений в схему.

Член Комиссии, инициировавший такое заседание, в срок, не позднее двух недель до заседания Комиссии, представляет членам Комиссии и рабочему органу необходимые обоснования корректировки схемы, составленные с учетом положений настоящего раздела.

Приложение к Правилам подготовки Генеральной схемы газификации Республики Казахстан

Расчет рейтинговой оценки привлекательности газификации регионов

1. Нормирование показателей осуществляется по формуле:

где

i – характеризует порядковый номер района в выборке всех районов определенной области i= (1...n), где n – количество сравниваемых районов;

j – порядковый номер показателя, j=(1...m), где m – количество показателей, используемых для формирования рейтинга;

лучший – наилучшее значение j–го показателя для выборки из n районов;

худший – наихудшее значение j–го показателя для выборки из n районов;

k_ij – числовое значение j-го показателя, в i-м районе.

На основе исходных данных получается набор нормированных показателей, которые используются для сравнения.

Сопоставление значений каждого показателя с лучшим возможным из всей выборки значением дает возможность показать, насколько значение данного показателя для данного района отличается от оптимального значения.

В результате формируется матрица нормированных расстояний координат точек исследуемых показателей до координат точки эталонного значения для каждого показателя.

2. Расчет евклидового расстояния.

Для формирования рейтинга необходимо, чтобы каждый район был сопоставлен с условным районом (он может присутствовать по факту в выборке по районам), в котором значение каждого описывающего его показателя является эталонным.

Все оцениваемые районы находятся в многомерном пространстве, где, во-первых, в роли координат выступают нормированные значения показателей для каждого района, а во-вторых, эталонный (условный) для выборки район имеет следующие координаты: (0, 0, 0,..., 0) и является точкой отсчета для формирования рейтинга.

Основная задача при расчете евклидового расстояния состоит в определении того, насколько удален каждый район в многомерном пространстве от эталонного района.

Расчет евклидового расстояния в рамках данных расчет принимает следующий вид и осуществляется по формуле:

где

p_i – евклидово расстояние для i-го района;

w_j – это удельный вес j-го показателя (например, расстояние от газопровода до населенного пункта, численность населения и т.д.). Он устанавливается субъективно, в зависимости от значимости того или иного показателя для общей оценки.

При этом

k_ij – это нормированное значение j-го показателя для i-района, метод его расчета показан выше.

0 – присутствует в формуле для наглядной демонстрации условно эталонного (лучшего района), относительного которого производится оценка привлекательности для газификации. Условный лучший район в m-мерном пространстве является началом координат, то есть имеет координаты (0,0,...,0).

Полученное евклидово расстояние демонстрирует насколько каждый из районов по совокупности всех рассматриваемых показателей удален от условно эталонного района. Чем меньше полученное евклидовое расстояние, тем ближе оцениваемый район к условно эталонному.

3. Формирование рейтинга.

В результате проделанных операций получается общее евклидово расстояние для каждого исследуемого региона по всей совокупности показателей. Наименьшее значение данного расстояния у региона будет означать его наибольшую близость к условно эталонному показателю. Далее места в рейтинге присваиваются по мере возрастания значения евклидового расстояния.

Қазақстан Республикасын газдандырудың бас схемасын дайындау қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің м.а. 2023 жылғы 22 қыркүйектегі № 348 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 25 қыркүйекте № 33456 болып тіркелді

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 19 қыркүйектегі № 994 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі туралы ережеге сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасын газдандырудың бас схемасын дайындау қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Газ өнеркәсібі департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалғаны туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының энергетика вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің міндетін атқарушы

Ж. Нурмаганбетов

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ауыл шаруашылығы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Индустрия және инфрақұрылымдық

даму министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Сауда және интеграция министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Төтенше жағдайлар министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Цифрлық даму, инновациялар

және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Экология және табиғи ресурстар

министрлігі

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің міндетін атқарушы 2023 жылғы 22 қыркүйектегі № 348 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасын газдандырудың бас схемасын дайындау қағидалары 1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасын газдандырудың бас схемасын дайындау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Газ және газбен жабдықтау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң) cәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасын газдандырудың бас схемасын дайындау тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) Қазақстан Республикасын газдандырудың бас схемасы (бұдан әрі – схема) – Қазақстан Республикасының тұтынушыларын газбен сенімді жабдықтауды қамтамасыз ету үшін газ саласын дамытудың экономикалық негізделген стратегиялық бағыттарын және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық объектілерінде, өнеркәсіптік, ауыл шаруашылығы және өзге де объектілерде тауарлық және (немесе) сұйытылған мұнай газын отын ретінде пайдалану жолымен газ саласын дамыту үшін жүзеге асырылуға жататын негізгі іс-шараларды айқындайтын және газбен жабдықтау жүйелерінің объектілерін орналастыру схемасын, салу, жаңғырту және (немесе) реконструкциялау жоспарланатын газбен жабықтау жүйелері объектілерінің тізбесі мен техникалық сипаттамасын, қажетті қаржы ресурстарын және олардың көздерін, тауарлық және сұйытылған мұнай газының перспективалы ресрустарын, сондай-ақ қазіргі бар және салу жоспарланатын газбен жабдықтау жүйелерінің объектілері бойынша газ беру схемасын қамтитын құжат;

2) өңірлік газдандыру схемасы – схеманың құрамдас бөлігі болып табылатын және газ ресурстары мен газ тасымалдау жүйесінің техникалық мүмкіндіктерін ескере отырып, өңірдің газдандыру деңгейін ұлғайтуға бағытталған іс-шараларды қамтитын құжат;

3) рейтингтік бағалау – әлеуметтік-экономикалық және табиғи-шаруашылық сипаттамалардың жиынтығын талдау негізінде Қазақстан Республикасының жекелеген әкімшілік-аумақтық бірліктерін газдандырудың тартымдылығын айқындауға мүмкіндік беретін есеп-қисаптар;

4) уәкілетті орган – газды өндіруді, тасымалдауды (тасуды), сақтауды және көтерме саудада өткізуді, сондай-ақ тауарлық және сұйытылған мұнай газын бөлшек саудада өткізуді және тұтынуды мемлекеттік реттеуді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган.

Осы Қағидаларда пайдаланылатын өзге терминдер мен анықтамалар Заңға сәйкес қолданылады.

2-тарау. Схеманы дайындау тәртібі

3. Схема мынадай екі кезеңде әзірленеді:

1) облыстар, республикалық маңызы қалалар, астана әкімдіктерінің өңірлік газдандыру схемасын қалыптастыруы;

2) схеманы уәкілетті органның қалыптастыруы және бекітуі.

Өңірлік газдандыру схемаларын облыстар, республикалық маңызы қалалар, астананың әкімдіктері 6 (алты) ай ішінде қалыптастырады.

4. Өңірлік газдандыру схемаларын қалыптастырғаннан кейін облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың әкімдері осы Қағидаларға сәйкес дайындалған өңірлік газдандыру схемаларын уәкілетті органның жанынан құрылатын Қазақстан Республикасын газдандырудың бас схемасын дайындау жөніндегі ведомствоаралық комиссияның (бұдан әрі – Комиссия) қарауына ұсынуды қамтамасыз етеді.

5. Комиссияны уәкілетті органның басшысы басқарады. Комиссияның құрамына коммуналдық шаруашылық, өнеркәсіптік қауіпсіздік, индустрия және инфрақұрылымдық даму, ауыл шаруашылығы саласындағы уәкілетті органдардың, табиғи монополиялар салаларындағы және реттелетін нарықтардағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органның, мемлекеттік жоспарлау, экономикалық даму, бюджет саясатын әзірлеу мен қалыптастыру саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын уәкілетті органдардың, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалар мен астананың жергілікті атқарушы органдарының өкілдері кіреді. Газ және газбен жабдықтау саласындағы саясаттың жүргізілуіне жауапты уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі Комиссияның жұмыс органы болып табылады.

6. Схема мыналардың:

1) тауарлық және сұйытылған мұнай газын өндірудің, өткізу мен тұтынудың болжамды теңгерімі негізінде Қазақстан Республикасының тауарлық және сұйытылған мұнай газына ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету;

2) тауарлық газды, оның ішінде қайта газдандыру процесінде алынған сұйытылған табиғи газды тұрмыстық және коммуналдық-тұрмыстық тұтынушылардың пайдалану басымдылығын ескере отырып әзірленеді.

7. Өңірлік газдандыру схемалары осы Қағидаларға қосымшада келтірілген Өңірлерді газдандыру тартымдылығын рейтингтік бағалау есеп-қисабына сәйкес өңірлерді газдандырудың тартымдылығын рейтингтік бағалау нәтижелері негізінде әзірленеді.

8. Өңірлік газдандыру схемаларында мыналар көрсетіледі:

1) газ тұтынатын пайдаланылатын объектілер, іске қосу мерзімін көрсете отырып, пайдалануға беру жоспарланып отырған объектілер;

2) осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген объектілерде газ тұтыну көздері;

3) оны пайдалану басымдықтарының экономикалық негіздемелерімен газдандыру кезінде пайдалану жоспарланып отырған газдың түрі (тауарлық және (немесе) сұйытылған мұнай);

4) газдандыру жоспарланып отырған елді мекендер;

5) тиісті негіздемелерді көрсете отырып, 2030 жылға дейін газдандыру экономикалық жағынан орынсыз объектілер.

9. Рейтингтік бағалау шеңберінде есеп-қисап жүргізу үшін рейтингтік бағалау негізінде жеке алынған Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық бірлігін (ауданын) газдандырудың орындылығы мен тартымдылығын бағалауға мүмкіндік беретін жаңартылатын және толықтырылатын ақпараттық жүйе құрылады.

10. Өңірлік газдандыру схемасын әзірлеу кезінде мынадай іс-шаралар жүзеге асырылады:

1) өңірлерді газдандыру тартымдылығына әсер ететін Қазақстан Республикасы өңірлерінің ағымдағы әлеуметтік-экономикалық және табиғи-шаруашылық көрсеткіштерін жинау мен талдауды жүргізу;

2) Қазақстан Республикасының тауарлық және сұйытылған мұнай газына деген ішкі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қажетті қолда бар ресурстық базаға талдау жүргізу;

3) оптимистік, пессимистік және нақты сценарийлер бойынша тауарлық және сұйытылған мұнай газының теңгерімі негізгі көрсеткіштерінің болжамды мәндерін айқындау;

4) баламалы энергия көздері нарығына салыстырмалы талдау жүргізу;

5) жұмыс істеп тұрған және салуға жоспарланған магистральдық газ құбырларын орналастыру схемасын әзірлеу;

6) Қазақстан Республикасының әрбір талданатын өңірін газдандыру үшін қажетті инвестициялар көлеміне бағалау жүргізу;

7) Қазақстан Республикасының өңірлері ішінде тартымдылықтың рейтингтік бағалауын жүргізу.

11. Қазақстан Республикасының өңірлік газдандыру схемалары мыналарға:

1) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалар мен астананың жергілікті атқарушы органдарын қоспағанда, Комиссия мүшелеріне және Комиссияның жұмыс органына;

2) Комиссия мүшелері – өңірлік газдандыру схемасы қарауға ұсынылған тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікпен шекаралас облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарының өкілдеріне ұсынылады.

Өңірлік газдандыру схемаларын алған Комиссия мүшелері мен Комиссияның жұмыс органы олардың тиісті мемлекеттік органдар мен ұйымдарда қаралуын және схеманы алған күнінен бастап бір ай мерзімде құзырет мәселелері бойынша қорытынды дайындауды қамтамасыз етеді.

12. Комиссияның отырыстарында өңірлік газдандыру схемалары және мемлекеттік органдар мен жұмыс органының қорытындылары қаралады және өңірлік газдандыру схемаларын пысықтау жөнінде және (немесе) оларды Схеманың құрамына енгізу жөнінде ұсынымдар әзірленеді.

Өңірлік газдандыру схемалары мақұлдағаннан кейін уәкілетті орган Схеманы қалыптастырып, Комиссияның қарауына ұсынады.

13. Схемаға мыналар кіреді:

1) газбен жабдықтау жүйелерінің объектілерін орналастыру схемасы;

2) салуға, жаңғыртуға және (немесе) реконструкциялауға жоспарланған газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің тізбесі мен техникалық сипаттамасы;

3) қажетті қаржы ресурстары мен олардың көздері, тауарлық және сұйытылған мұнай газының перспективалы ресурстары;

4) жұмыс істеп тұрған және салуға жоспарланған газбен жабдықтау жүйелерінің объектілері бойынша газ беру схемасы.

14. Схеманың шеңберінде уәкілетті орган газдандыру үшін неғұрлым тартымды өңірлердің тізбесін анықтайды, онда мынадай ақпарат қамтылады:

1) газдандыру жобасының атауы;

2) жауапты мемлекеттік орган;

3) жобаны іске асыру жоспарланатын өңір;

4) жобаға өтініш беруші;

5) жобаны іске асырудың экономикалық тартымдылығының алдын ала көрсеткіштері;

6) жоба қабылданған жағдайдағы болжамды әлеуметтік-экономикалық салдар;

7) жобаны іске асыруға байланысты болжамды қаржылық шығындар және қаржыландыру көздері;

8) жобаны іске асырудың болжамды мерзімдері.

3-тарау. Схеманы бекіту тәртібі

15. Схеманы мақұлдау туралы шешім Комиссия мүшелерінің отырысқа қатысып отырған жалпы санының көпшілік дауысымен қабылданады.

Комиссия схеманы мақұлдағаннан кейін уәкілетті орган белгіленген тәртіппен бір ай мерзімде Қазақстан Республикасын газдандырудың бас схемасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің бұйрығын қабылдауды қамтамасыз етеді.

16. Әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер, өңірлерді дамыту бағыттары өзгерген кезде немесе схеманы түзетудің өзге де қажеттілігі туындаған кезде Комиссия мүшелері схемаға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу мәселесін қарау үшін оның отырысын шақыруға бастама жасайды.

Осындай отырысқа бастама жасаған Комиссия мүшелері Комиссияның отырысына дейін екі аптадан кешіктірмей Комиссия мүшелеріне және жұмыс органына осы бөлімнің ережелерін ескере отырып жасалған схеманы түзетуге қажетті негіздемелерді ұсынады.

Қазақстан Республикасын газдандырудың бас схемасын дайындау қағидаларына қосымша

Өңірлерді газдандырудың тартымдылығын рейтингтік бағалаудың есеп-қисабы

1. Көрсеткіштерді нормалау мына формуламен айқындалады:

мұнда

i – белгілі бір облыстың барлық аудандарын i= (1…n) таңдауда ауданның реттік нөмірін сипаттайды, мұнда n – салыстырылатын аудандардың саны;

j – көрсеткіштің реттік нөмірі, j= (1…m), мұнда m – рейтинг қалыптастыру үшін пайдаланылатын көрсеткіштердің саны;

үздік – n аудандардан таңдау үшін j-ші көрсеткіштің ең жақсы мәні;

нашар – n аудандардан таңдау үшін j-ші көрсеткіштің ең жаман мәні;

kij– i-ші аудандағы j-ші көрсеткіштің сандық мәні.

Бастапқы деректердің негізінде салыстыру үшін пайдаланылатын нормаланған көрсеткіштердің жиыны алынады.

Әрбір көрсеткіштің мәндерін бүкіл таңдау ішіндегі ең жақсы ықтимал мәнмен салыстыру осы көрсеткіштің осы аудан үшін мәнінің оңтайлы мәннен қаншалықты айырмашылығы бар екенін көрсетуге мүмкіндік береді.

Нәтижесінде зерттелетін көрсеткіштер нүктелерінің координаталарының әрбір көрсеткіш үшін эталондық мәні нүктесінің координаталарына дейінгі нормаланған арақашықтықтарының матрицасы қалыптастырылады.

2. Евклид арақашықтығын есептеу

Рейтингті қалыптастыру үшін әрбір аудан шартты ауданмен салыстырылуы тиіс (ол аудандар бойынша таңдауға факт бойынша қатыса алады), онда әрбір оны сипаттайтын көрсеткіштің мәні эталондық болып табылады.

Барлық бағаланатын аудандар көпшамалы кеңістікте болады, онда, біріншіден, координаталар рөлінде әрбір аудан үшін көрсеткіштердің нормаланған мәндері қолданылады, ал екіншіден, таңдау үшін эталондық (шартты) ауданның мынадай координаталары болады: (0, 0, 0,..., 0) және ол рейтингті қалыптастыру үшін санау нүктесі болып табылады.

Евклид арақашықтығын есептеу кезінде негізгі міндет әрбір ауданның көпшамалы кеңістікте эталондық ауданнан қаншалықты қашық екендігін анықтаудан тұрады.

Осы есеп-қисап шеңберінде Евклид арақашықтығын есептеу мынадай түрде болады және мына формуламен жүзеге асырылады:

мұнда

pi– i-ші аудан үшін Евклид арақашықтығы;

wj – j-көрсеткіштің үлес салмағы (мысалы, газ құбырынан елді мекенге дейінгі арақашықтық, халық саны және т.б.). Ол жалпы бағалау үшін белгілі бір көрсеткіштің мәніне қарай субъективті түрде белгіленеді.

Бұл ретте

kij – бұл i-аудан үшін j-ші көрсеткіштің нормаланған мәні, оны есептеу әдісі жоғарыда көрсетілген.

0 – оған қатысты газдандыру үшін тартымдылықты бағалау жүргізілетін шартты эталондық (үздік) ауданды көрнекі түрде көрсетуге арналған формулада бар. m-шамалы кеңістіктегі шартты ең жақсы аудан координаталардың басы болып табылады, яғни оның координаталары бар (0,0,…,0).

Алынған Евклид арақашықтығы аудандардың әрқайсысы барлық қаралатын көрсеткіштердің жиынтығында шартты эталондық ауданнан қаншалықты қашық екенін көрсетеді. Евклид арақашықтығы қаншалықты аз болса, бағаланатын аудан шартты эталондыққа соғұрлым жақын болады.

3. Рейтингті қалыптастыру

Жасалған операциялар нәтижесінде көрсеткіштердің бүкіл жиынтығы бойынша әрбір зерттелетін өңір үшін жалпы Евклид арақашықтығы алынады. Өңірдегі осы арақашықтықтың ең аз мәні шартты эталондық көрсеткішке оның анағұрлым жақындығын білдіретін болады. Одан әрі рейтингтегі орындар Евклид арақашықтығы мәнінің артуына қарай берілетін болады.