On approval of the Rules for the Exercise of the Functions by the State in Custody and Guardianship

Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan No. 382 dated March 30, 2012.

      Unofficial translation

      In accordance with paragraph 3 of Article 120 of the Code of the Republic of Kazakhstan dated December 26, 2011 “On Marriage (Matrimony) and Family”, the Government of the Republic of Kazakhstan HEREBY DECREES AS FOLLOWS:

      1. That the attached Rules for the Exercise of the Functions by the State in Custody and Guardianship shall be approved.

      2. This decree shall become effective from the day of the first official publication.

      Prime Minister  of the Republic of Kazakhstan K. Massimov 

  Approved by
Decree of the Government of the
Republic of Kazakhstan
№ 382 dated March 30, 2012

Rules for the
Exercise of the Functions by the State in Custody and Guardianship
Chapter 1: General provisions

      Footnote. The title of Chapter 1 - as reworded by Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan № 339 of 26.05.2022 (shall be enacted ten calendar days from the date of its first official publication).

      1. These Rules for the Exercise of the Functions by the State in Custody and Guardianship by the State are developed in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan dated December 26, 2011 “On Marriage (Matrimony) and the Family” and determine the procedure for the implementation of the state functions in custody and guardianship of minors and adults through local executive organs.

      2. The functions of the state in custody and guardianship are one of the directions of state policy, the purpose of which shall be to protect the property and personal non-property rights of citizens who need special forms of protection of their rights and interests.

      3. The functions of the state in guardianship and custody shall be implemented in order to protect the rights and interests of minors, including orphans and children deprived of parental care, who are in need of adoption, of transfer to a foster family, to establish guardianship or custody over them, patronage, as well as orphans, children deprived of parental care, who are under guardianship or custody, under the patronage, and those brought up in organizations for orphans and children left without parental care.

      Footnote. Paragraph 3 as amended by Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan № 615 dated October 24, 2016 (shall be enforced from 01.01.2017).

      4. Guardianship or custody shall be also established to protect property and personal non-property rights and interests of legally incompetent or partially incapable adults.

Chapter 2: Order for the exercise of the functions undertaken by the state in relation to custody and guardianship

      Footnote. The title of Chapter 2 - as reworded by Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan № 339 of 26.05.2022 (shall enter into force after ten calendar days from the date of its first official publication).

      5. Coordination of activities and organization of interaction between state bodies and organizations in custody and guardianship over minors shall be carried out by the authorized body in the field of protection of the rights of children of the Republic of Kazakhstan, and for adults - through the authorized bodies of social protection of the population.

      Footnote. Paragraph 5 as amended by Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan № 312 dated 04.25.2015 (shall be enforced from the date of its first official publication).

      6. The local executive bodies of districts, cities of oblast, republican significance, of the capital shall exercise the state functions of guardianship and custody in relation to minors through the authorized bodies of education and health, in respect of adults - through the authorized bodies of social protection of the population (hereinafter referred to as the body).

      7. As prescribed by law, the authority shall ensure the protection of the rights and interests of children, incapacitated or legally incapacitated adults through:

      1) participation in court proceedings to determine a child's place of residence, the procedure for communication between a parent and a child and the removal of a child who is with other persons, the child's place of residence when a child leaves the country for permanent residence with one parent, the suspension (restriction) or restoration of parental rights, child adoption, and the revocation or annulment of an adoption, referral of minors to special educational establishments or educational organisations with a special regime, disputes arising from custody and guardianship (patronage) of minors, establishment of paternity and recovery of maintenance from minors, and applications to restrict or deprive a minor aged 14 to 18 of the right to manage his or her own income, declaring a minor fully capable (emancipation), establishing paternity and collecting alimony as a percentage or a fixed sum of money to support the child, and reducing the amount of alimony, protection of the labour and housing rights of minors, compensation for damage caused jointly by minors and adults, including with the participation of adults who are legally incapable or of limited capacity;

      2) dealing with issues of attribution or change of surname, name of minors when provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan;

      3) initiation of proceedings under Article 27 of the Code of Civil Procedure, including the annulment of an adoption;

      4) allowing parents who have been deprived of or restricted in their parental rights to visit their children, if this does not have a negative impact on the child;

      5) immediate removal of a child from his or her parents or other persons who have custody of the child, if there is an immediate threat to the child's life or health, by virtue of an act of the district, provincial, national or metropolitan local authority, until a court ruling has been issued;

      6) representing the legal interests of orphans and children deprived of parental care, children in custody or guardianship, in foster care, in adoptive families, and in establishments for orphans and children deprived of parental care, incapacitated or disabled adults, in relations with any persons (including the courts), when the actions of guardians or custodians or foster carers in representing the legal interests of wards contravene the laws of Kazakhstan or the interests of wards, or when guardians or custodians fail to protect the legal interests of their wards;

      7) organization of work to identify orphaned children and children left without parental care, children in need of special social services;

      8) resolving disagreements between parents on issues relating to the upbringing and education of children;

      9) giving consent to those transactions that incapable or incapacitated adults cannot perform themselves, helping them to exercise their rights and fulfil their obligations and protecting them from abuse by third parties;

      10) submission of data on orphans and children deprived of parental care who are on primary, regional and centralised registers upon the written request of the court;

      11) issuing certificates for the disposal of property of minors;

      12) establishment of custody or guardianship over an orphan child (children) and a child (children) deprived of parental care;

      13) placement of a child (children) in foster care and assignment of payment of funds for maintenance of the child (children) placed in foster care;

      14) placement of a child (children) in foster care and the assignment of a cash payment for his or her (their) maintenance;

      15) assignment of a lump-sum cash payment due to the adoption of an orphan child and (or) a child deprived of parental care;

      16) issuing the decision of the custody and guardianship authority on considering the opinion of the child who has reached the age of ten;

      17) submission to the court the permit for transfer for adoption based on the commission's opinion on the reasonableness and compliance of the adoption with the interests of the child;

      18) performing other actions required by the laws of the Republic of Kazakhstan to protect the property and personal non-property rights and interests of minors, including incapacitated or legally incapacitated adults.

      Footnote. Paragraph 7 - as reworded by Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan № 339 of 26.05.2022 (shall be put into effect ten calendar days from the date of its first official publication); as amended by the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 01.07.2023 № 534 (effective ten calendar days after the date of its first official publication).

      8. The body shall organize activities for the registration of orphans and children left without parental care, based on the specific circumstances of the loss of parental care, based on their interests, shall ensure the choice of the form of placement of children and subsequent monitoring of the conditions of detention, upbringing and education.

      8-1. The body shall form the republican data bank of orphans, children left without parental care, and persons who want to take children to their families.

      Footnote. The rules have been supplemented by paragraph 8-1 in accordance with Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan № 615 dated October 24, 2016 (shall be enforced from 01.01.2017).

      9. Orphans and children deprived of parental care shall be protected by an authority according to the procedure prescribed by law by placing them in foster care (adoption, custody or guardianship, foster care, foster family) and, in the absence of such an option, in all types of organisations for orphans and children deprived of parental care. The rights and interests of incapacitated or legally incapacitated adults shall be protected by an authority under the procedure laid down by law through their placement with a family (guardianship or trusteeship) or, failing that, in an organisation of the social protection system offering special social services to incapacitated or legally incapacitated adults.

      For this purpose, the authority:

      1) until the issue of placing orphans and children deprived of parental care in custody (guardianship), adoption, foster care, foster family care or an organisation for this category of children is resolved, shall provide them with temporary placement;

      2) shall maintain records, select and prepare citizens who have expressed their desire to accept orphans and children deprived of parental care for custody (guardianship), foster care, adoptive or visiting families, or adoption, by providing the required methodological, psychological and legal assistance;

      3) shall inspect the living conditions of orphans and children deprived of parental care, as well as persons claiming to be their caregivers;

      4) shall make an inventory of the property of orphans and children deprived of parental care, as well as of incapacitated or disabled adults;

      5) shall send letters of warning to public authorities and/or other organisations prohibiting transactions involving property belonging to orphans and children deprived of parental care, as well as adults who are legally incompetent or who have limited legal capacity;

      6) shall administer the property of orphans and children deprived of parental care who are under custody or guardianship, placed in foster families or brought up in establishments for orphans and children deprived of parental care, and shall exercise control over the safekeeping of such property;

      7) shall authorise the guardian or custodian to perform transactions involving the alienation, including exchange or donation, or to conclude on his or her behalf a surety agreement, the letting of housing for rent, free use or pledge, transactions involving the renunciation of the ward's rights to inheritance under the law and under the will, the division or severance of the property, and any other transactions which result in a reduction in the ward's property;

      8) shall decide how the funds received by the guardian as a result of the transactions mentioned in sub-paragraph 7) of Paragraph 9 hereof are to be spent;

      9) shall appoint guardians or custodians and issue to them a certificate of the established form;

      10) shall prescribe and pay maintenance allowances for orphans and children deprived of parental care who are under custody and guardianship, in foster care and transferred to a foster family;

      11) shall supervise the activities of guardians and custodians, foster carers, adoptive parents and the organisations where orphans and children deprived of parental care are brought up;

      12) shall examine complaints against the actions of guardians and custodians, foster carers and foster parents;

      13) shall authorise the guardian or custodian, their spouse or relatives, foster parent to pay the ward's debts incurred before the person was appointed guardian or custodian, foster parent;

      14) shall authorise the guardian to live separately from the ward who has attained the age of sixteen, providing that this does not adversely affect the upbringing and protection of the ward's rights and interests;

      15) shall maintain records of the submission by guardians, foster carers and foster parents at least once every six months of reports on the ward's health status and work on his or her upbringing, and on the management of his or her property, as per the form annexed hereto;

      16) shall suspend guardians or custodians, foster parents in the event of inadequate performance of their duties, including when they use guardianship or custody for mercenary purposes or leave the ward without supervision and necessary assistance, and shall take the necessary measures;

      17) shall file with the court an opinion on the compatibility of the adoption with the interests of the child;

      18) at least once a year shall request reports on the living, education, upbringing and health conditions of the adopted child;

      19) shall ascertain the consent of a child who has reached the age of ten years to be placed with a family and to a transaction regarding his or her property, and shall explain the meaning of these procedures in a way that he or she can understand.

      Footnote. Paragraph 9 - as reworded by Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan № 339 of 26.05.2022 (shall be brought into force ten calendar days from the date of its first official publication).

  Appendix
to the Rules for the Exercise
of the Functions by the State
in Custody and Guardianship

      Footnote. Appendix - as reworded by Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan № 339 of 26.05.2022 (shall become effective after ten calendar days from the date of its first official publication).

Report of the guardian (foster carer, adoptive parent)

      _______________________________________________________________

      Surname, name, patronymic (if any) name of the guardian (foster carer, adoptive parent), address of residence

      1. Details of the ward ___________________________________________

      (how long has he/she been in the family, reasons for being in the family)

      2. Living conditions, description of dwellings _________________________

      (who owns the house)

      3. Relationships within the family _________________________________________

      4. Whether the ward has a room, a private space

      5. Whether the ward has personal movable and immovable property

      __________________________________________________________________

      (its condition, who is the guardian of the immovable property, if any, who lives in the ward's home, if any)

      6. Characteristics of the ward:

      1) education: progress, challenges _____________________________________

      (specify which additional education centres the child is attending);

      2) health status: physical development, problems, measures taken, annual medical check-up.

      7. Details of the income of the ward


Type of income

Amount per month


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Child support













Wards maintenance allowance













Monthly insurance benefits













Inherited money or gifted money













Income from renting residential property













      8. Details of expenses incurred by the ward

Type of income

Amount

Date

Purchase of food during the reporting period



Purchasing of clothes, footwear



Purchases of hygiene products, necessities



Purchases of medicines, care products



Payment for household services (clothes, footwear repair)



Purchases of durable goods (specify)



Monthly deposits (for education, durable goods)



      ___________________________

Мемлекеттік қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функцияларын жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 30 наурыздағы № 382 Қаулысы.

      "Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 26 желтоқсандағы Кодексінің 120-бабының 3-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттің қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функцияларын жүзеге асыру қағидалары бекітілсін.

      2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының


Премьер-Министрі

К. Мәсімов


  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2012 жылғы 30 наурыздағы
№ 382 қаулысымен
бекітілген

Мемлекеттің қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функцияларын
жүзеге асыру қағидалары
1-тарау. Жалпы ережелер

      Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 26.05.2022 № 339 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      1. Осы Мемлекеттің қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функцияларын жүзеге асыру қағидалары "Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 26 желтоқсандағы Кодексіне сәйкес әзірленген және жергілікті атқарушы органдар арқылы кәмелетке толмағандарға және кәмелетке толғандарға қатысты мемлекеттің қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функцияларын жүзеге асыру тәртібін айқындайды.

      2. Мемлекеттің қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функциялары – бұл мақсаты өз құқықтары мен мүдделерін қорғаудың ерекше нысандарына мұқтаж азаматтардың мүліктік және жеке мүліктік емес құқықтарын қорғау болып табылатын мемлекеттік саясат бағыттарының бірі.

      3. Мемлекеттің қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функциялары кәмелетке толмағандардың, оның ішінде асырап алуға, баланы қабылдайтын отбасыларға беруге, өздеріне қорғаншылықты немесе қамқоршылықты, патронатты белгілеуге мұқтаж жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың және қорғаншылықтағы немесе қамқоршылықтағы, патронаттағы, сондай-ақ жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдарда тәрбиеленіп жатқан жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың құқықтары мен мүдделерін қорғау мақсатында жүзеге асырылады.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 24.10.2016 № 615 (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      4. Қорғаншылық немесе қамқоршылық әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі кәмелетке толған адамдардың мүліктік және жеке мүліктік емес құқықтары мен мүдделерін қорғау үшін де белгіленеді.

2-тарау. Мемлекеттің қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функцияларын жүзеге асыру тәртібі

      Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 26.05.2022 № 339 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      5. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың кәмелетке толмағандарға қатысты қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі қызметін үйлестіруді және өзара іс-қимылын ұйымдастыруды Қазақстан Республикасының балалардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органы, кәмелетке толғандарға қатысты – халықты әлеуметтік қорғаудың уәкілетті органдары жүзеге асырады.

      Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 25.04.2015 № 312 (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      6. Аудандардың, облыстық, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары мемлекеттiң кәмелетке толмағандарға қатысты қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функцияларын білім беру мен денсаулық сақтаудың уәкілетті органдары, кәмелетке толғандарға қатысты – халықты әлеуметтiк қорғаудың уәкілетті органдары (бұдан әрі – орган) жүзеге асырады.

      7. Орган заңнамада белгіленген тәртіппен балалардың, әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектелген кәмелетке толған адамдардың құқықтары мен мүдделерін қорғауды:

      1) баланың тұрғылықты жерін, ата-ананың баламен араласу және басқа адамдарда жүрген баланы айырып алу тәртібін, бала ата-анасының біреуімен республикадан тыс жерге тұрақты тұру үшін кеткен кезде баланың тұрғылықты жерін айқындауға, ата-ана құқықтарынан айыруға (оларды шектеуге) және оларды қалпына келтіруге, бала асырап алуға және оның күшін жоюға немесе бала асырап алуды жарамсыз деп тануға, кәмелетке толмағандарды арнаулы білім беру ұйымдарына немесе ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарына жіберуге байланысты, кәмелетке толмағандарға қатысты қорғаншылық пен қамқоршылықтан (патронаттан) туындайтын даулар бойынша, кәмелетке толмағанның әкесін анықтау және одан алименттер өндіріп алу туралы, он төрттен он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмағанның өз табыстарына өз бетінше иелік ету құқықтарын шектеу немесе олардан айыру туралы арыздар бойынша, кәмелетке толмағанды әрекетке толық қабілетті деп жариялау (эмансипация), әке болуды анықтау және баланы күтіп-бағуға пайыздық қатынаста немесе нақты ақшалай сомада алименттер өндіріп алу, алименттердің мөлшерін азайту, кәмелетке толмағандардың еңбек, тұрғын үй құқықтарын қорғау, кәмелетке толмағандар және кәмелетке толғандар бірлесіп, оның ішінде әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектелген кәмелетке толғандардың қатысуымен келтірілген зиянды өтеу туралы істерді қарау кезінде сотқа қатысу;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда кәмелетке толмағандардың тегін, атын қою немесе өзгерту мәселелерін шешу;

      3) Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің 27-бабында көзделген істер бойынша, оның ішінде бала асырап алуды жарамсыз деп тану туралы талап қоюларға бастама жасау;

      4) егер балаға кері әсер етпесе, ата-ана құқықтарынан айырылған немесе құқықтары шектелген ата-аналарға баламен кездесуге рұқсат беру;

      5) баланың өміріне немесе денсаулығына тікелей қатер төнген жағдайда ауданның, облыстық, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының актісі негізінде сот шешімі қабылданғанға дейін баланы ата-анасынан немесе ол қамқоршылығында жүрген өзге адамдардан дереу айырып алуды жүзеге асыру;

      6) егер қорғаншылардың немесе қамқоршылардың, патронат тәрбиешілердің қамқорлыққа алынушының заңды мүдделерін білдіру бойынша әрекеттері Қазақстан Республикасының заңнамасына немесе қамқорлыққа алынушылардың мүдделеріне қайшы келетін болса не егер қорғаншылар немесе қамқоршылар қамқорлыққа алынушылардың заңды мүдделерін қорғауды жүзеге асырмаса, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған және қорғаншылықтағы немесе қамқоршылықтағы, патронаттық тәрбиедегі, баланы қабылдайтын отбасылардағы, сондай-ақ жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдардағы балалардың, әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектелген кәмелетке толған адамдардың заңды мүдделерін кез келген тұлғалармен қарым-қатынаста (оның ішінде соттарда) білдіру;

      7) жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды, арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге мұқтаж балаларды анықтау жөніндегі жұмысты ұйымдастыру;

      8) балаларды тәрбиелеу мен оқытуға қатысты мәселелер бойынша ата-аналар арасында келіспеушіліктерді шешу;

      9) әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектелген кәмелетке толған адамдардың өз бетінше жасауға құқығы жоқ мәмілелерді жасауға, олардың өз құқықтарын жүзеге асыруына және міндеттерін орындауына, сондай-ақ оларды үшінші тұлғалар тарапынан теріс пайдаланушылықтан қорғауға жәрдем көрсетуге келісім беру;

      10) бастапқы, өңірлік, орталықтандырылған есепте тұрған жетім балалар, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы ақпаратты соттың жазбаша сұрау салуы негізінде ұсыну;

      11) кәмелетке толмағандардың мүлкіне иелік ету үшін анықтамалар беру;

      12) жетім балаға (жетім балаларға) және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаға (балаларға) қамқоршылық немесе қорғаншылық белгілеу;

      13) баланы (балаларды) патронаттық тәрбиеге беру және патронаттық тәрбиеге берілген баланы (балаларды) асырап-бағуға ақшалай қаражат төлемін тағайындау;

      14) баланы (балаларды) қабылдайтын отбасына тәрбиелеуге беру және оларды асырап-бағуға ақшалай қаражат төлемін тағайындау;

      15) жетім баланы және (немесе) ата-анасының қамқорлығынсыз қалған баланы асырап алуға байланысты біржолғы ақшалай төлемді тағайындау;

      16) он жасқа толған баланың пікірін ескеру туралы қорғаншы және қамқоршы органның шешімін беру;

      17) бала асырап алудың негізділігі және баланың мүдделеріне сәйкестігі туралы комиссия қорытындысының негізінде сотқа баланы асырап алуға беру туралы рұқсатты ұсыну;

      18) кәмелетке толмағандардың, оның ішінде әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектелген кәмелетке толған адамдардың мүліктік және мүліктік емес жеке құқықтары мен мүдделерін қорғау үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де әрекеттерді жүзеге асыру арқылы қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 26.05.2022 № 339 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 01.07.2023 № 534 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

      8. Орган ата-ана қамқорлығынан айырылудың нақты жағдаяттарын негізге ала отырып, жетім балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды есепке алу бойынша қызметті ұйымдастырады, олардың мүдделеріне сүйене отырып балаларды орналастыру нысандарын таңдауды және күтіп-бағу, тәрбиелеу және білім алу жағдайларына кейіннен бақылау жасауды қамтамасыз етеді.

      8-1. Орган жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың және балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың республикалық деректер банкін қалыптастырады.

      Ескерту. 2-тарау 8-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 24.10.2016 № 615 (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      9. Жетім балалардың, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың құқықтары мен мүдделерін қорғауды орган Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен оларды отбасына тәрбиелеуге (асырап алу, қорғаншылық немесе қамқоршылық, патронат, баланы қабылдайтын отбасы) беру арқылы, ал мұндай мүмкіндік болмаған кезде – жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған барлық үлгідегі ұйымдарға беру арқылы жүзеге асырады. Әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектелген кәмелетке толған адамдарға қатысты мүдделер мен құқықтарды қорғауды орган Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен оларды отбасына (қорғаншылық немесе қамқоршылық) беру арқылы, ал мұндай мүмкіндік болмаған кезде – әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектелген кәмелетке толған адамдарға арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсететін халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің ұйымдарына беру арқылы жүзеге асырады.

      Осы мақсаттарда орган:

      1) жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды қорғаншылыққа (қамқоршылыққа), асырап алуға, патронатқа, баланы қабылдайтын отбасына не аталған санаттағы балаларға арналған ұйымға орналастыру туралы мәселе шешілгенге дейін оларды уақытша орналастыруды қамтамасыз етеді;

      2) жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды қорғаншылыққа (қамқоршылыққа), патронатқа, баланы қабылдайтын отбасыға, бала қонақтайтын отбасына алуға, асырап алуға тілек білдірген азаматтардың есебін жүргізеді, іріктейді және оларды қажетті әдістемелік, психологиялық және заңдық көмек көрсету арқылы дайындайды;

      3) жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың, сондай-ақ оларды тәрбиелеуге үміткер адамдардың тұрмыс жағдайларын тексеріп-қарауды жүргізеді;

      4) жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар, сондай-ақ әрекетке қабілетсіз немесе әрекетке қабілеті шектелген кәмелетке толған адамдар мүлкінің тізімдемесін жасайды;

      5) мемлекеттік органдарға және (немесе) өзге ұйымдарға жетім балаларға және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға, сондай-ақ әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектелген кәмелетке толған адамдарға тиесілі мүлікке қатысты мәмілелер жасауға тыйым салу туралы хаттар жібереді;

      6) қорғаншылықта немесе қамқоршылықта жүрген, баланы қабылдайтын отбасына берілген не жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдарда тәрбиеленіп жатқан жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың мүлкін басқаруды, сондай-ақ осы мүліктің сақталуын бақылауды жүзеге асырады;

      7) қорғаншыға немесе қамқоршыға қамқорлыққа алынушының мүлкін иеліктен шығару, оның ішінде айырбастау немесе сыйға тарту жөніндегі мәмілелерді жасасуға немесе оның атынан кепілгерлік, тұрғын үйді жалға (жалдауға), өтеусіз пайдалануға беру немесе кепілге салу шартын, қамқорлыққа алынушының заң бойынша және өсиет бойынша мұрагерлікпен тиесілі құқықтарынан бас тартуына, оның мүлкін бөлуге немесе одан үлесті бөліп алуға әкеп соғатын мәмілелерді жасасуға, сондай-ақ қамқорлыққа алынушы мүлкінің азаюына әкеп соғатын кез келген мәмілелерді жасасуға рұқсат береді;

      8) осы Қағидалардың 9-тармағының 7) тармақшасында көрсетілген жасалған мәмілелер нәтижесінде қорғаншы алған қаражаттың қалай жұмсалатынын айқындайды;

      9) қорғаншыларды немесе қамқоршыларды тағайындайды және оларға белгіленген үлгідегі анықтама береді;

      10) қорғаншылықта және қамқоршылықта, патронатта жүрген және баланы қабылдайтын отбасына берілген жетім балаларды және ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды асырап-бағуға жәрдемақы тағайындайды және төлейді;

      11) қорғаншылардың және қамқоршылардың, патронат тәрбиешілердің, баланы қабылдайтын ата-аналардың қызметін, сондай-ақ жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар тәрбиеленетін ұйымдарды бақылауды жүзеге асырады;

      12) қорғаншылардың және қамқоршылардың, патронат тәрбиешілердің, баланы қабылдайтын ата-аналардың әрекеттеріне шағымдарды қарайды;

      13) қорғаншыға немесе қамқоршыға, оның жұбайына немесе туыстарына, баланы қабылдайтын ата-анаға олар қорғаншы немесе қамқоршы, баланы қабылдайтын ата-ана болып тағайындалғанға дейін туындаған қамқорлыққа алынушылардың борыштарын төлеуге рұқсат береді;

      14) қамқорлыққа алынушының тәрбиеленуіне және құқықтары мен мүдделерінің қорғалуына жағымсыз әсер етпеуі шартымен қамқоршының он алты жасқа толған қамқорлыққа алынушымен бөлек тұруына рұқсат береді;

      15) қорғаншылардың, патронат тәрбиешілердің және баланы қабылдайтын ата-ананың алты айда бір реттен сиретпей қамқорлыққа алынушының денсаулық жағдайы туралы және оны тәрбиелеу, сондай-ақ оның мүлкін басқару жөніндегі жұмыс туралы есептерді осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша ұсынуының есебін жүргізеді;

      16) қорғаншылар немесе қамқоршылар, баланы қабылдайтын ата-аналар өз міндеттерін тиісті түрде орындамаған жағдайларда, оның ішінде олар қорғаншылықты немесе қамқоршылықты жеке пайдасына пайдаланған не қамқорлыққа алынушыны қадағалаусыз және қажетті көмексіз қалдырған кезде оларды өз міндеттерін орындаудан шеттетеді және қажетті шаралар қабылдайды;

      17) сотқа асырап алудың бала мүддесіне сәйкестігі туралы қорытындыны ұсынады;

      18) жылына бір реттен сиретпей асырап алынған баланың өмір сүру, білім алу, тәрбиелену жағдайлары және денсаулық жағдайы туралы есептерді талап етеді;

      19) он жасқа толған баланың өзін отбасына орналастыруға, өзінің мүлкіне қатысты мәміле жасауға келісімін анықтайды және оған түсінікті түрде аталған рәсімдердің мәнін түсіндіреді.

      Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 26.05.2022 № 339 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

  Мемлекеттің қорғаншылық және
қамқоршылық жөніндегі
функцияларын жүзеге
асыру қағидаларына
қосымша
  Нысан

Қамқоршының (патронат тәрбиешінің, баланы қабылдайтын ата-ананың) есебі

      Ескерту. Қосымша жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 26.05.2022 № 339 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      _______________________________________________________________

      қамқоршының  (патронат тәрбиешінің, баланы қабылдайтын ата-ананың) Т.А.Ә. (бар болса), тұрғылықты мекенжайы

      1. Қамқорлыққа алынушы туралы мәліметтер _______________________

      (қай уақыттан бастап отбасыда жүр, онда жүру себептері)

      2. Тұрғын үй-тұрмыстық жағдайлары, тұрғын үйдің сипаты

      _______________________________________________________________

      (тұрғын үй кімге тиесілі)

      3. Отбасындағы өзара қарым-қатынас ______________________________

      4. Қамқорлыққа алынушының бөлмесінің, бұрышының болуы__________

      5. Қамқорлыққа алынушының жеке жылжымалы және жылжымайтын мүлкінің болуы

      _______________________________________________________________

      (оның жай-күйі, жылжымайтын мүліктің қамқоршысы кім болып табылады, егер бар болса, қамқорлыққа алынушының тұрғын үйінде кім тұрады)

      6. Қамқорлыққа алынушының ерекшеліктері:

      1) білімі: жетістіктері, проблемалары _________________________________

      (бала қандай қосымша білім беру мекемелеріне баратынын көрсету);

      2) денсаулық жағдайы: физикалық дамуы, проблемалар, қабылданған шаралар, жыл сайынғы медициналық қаралудан өтуі.

      7. Қамқорлыққа алынушының табысы туралы мәліметтер

Табыс түрі Сомасы, ай сайын

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Алименттер













Қамқорлыққа алынушыны асырап-бағуға берілетін жәрдемақы













Ай сайынғы сақтандыру төлемдері













Мұраға қалған немесе сыйға берілген ақша қаражаты













Тұрғын үй алаңын жалға беруден түсетін табыстар













      8. Қамқорлыққа алынушының шығыстары туралы мәліметтер

Табыс түрі

Сомасы

Күні

Есептік кезеңде азық-түлік сатып алу



Киім-кешек, аяқ киім сатып алу



Гигиена құралдарын, бірінші кезекте қажетті заттарды сатып алу



Дәрі-дәрмектер, күтіну құралдарын сатып алу



Тұрмыстық көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу (киім-кешекті, аяқ киімді жөндеу)



Ұзақ уақыт пайдаланатын тауарлар сатып алу (нақты не екенін көрсету)



Ай сайынғы салымдар (білім алуға, ұзақ уақыт пайдаланатын тауарларға)