On approval of the Rules for identification, assessment and accounting of objects of historical pollution, including the maintenance of the state register of objects of historical pollution

Order of the Acting Minister of Ecology, Geology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan dated August 16, 2021 № 329. Registered in the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan on August 19, 2021 № 24040

Unofficial translation

In accordance with paragraph 2 of Article 143 of the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan dated January 2, 2021, I HEREBY ORDER:

1. To approve the attached Rules for identification, assessment and accounting of objects of historical pollution, including the maintenance of the state register of objects of historical pollution.

2. The Department of state policy in waste management, in accordance with the procedure established by law, to ensure:

1) state registration of this order in the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) placement of this order on the Internet resource of the Ministry of Ecology, Geology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan after its official publication;

3) within ten working days after the state registration of this order, submission of information to the Legal Service Department of the Ministry of Ecology, Geology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan on the execution of the measures provided for in subparagraphs 1) and 2) of this paragraph.

3. To impose control over the execution of this order on the supervising vice minister of ecology, geology and natural resources of the Republic of Kazakhstan.

4. This order comes into force from the date of its first official publication and applies to legal relations that arose from July 1, 2021.

Acting Minister of ecology, geology and natural resources of the Republic of Kazakhstan

S. Kozhaniyazov

"AGREED"
Ministry of healthcare of the
Republic of Kazakhstan

"AGREED"
Ministry of national economy of the
Republic of Kazakhstan

"AGREED"
Ministry of industry and
infrastructure development of the
Republic of Kazakhstan

"AGREED"
Ministry of emergency situations of the
Republic of Kazakhstan

"AGREED"
Ministry of finance of the
Republic of Kazakhstan

Appendix to the order of the acting Minister of ecology, geology and natural resources of the Republic of Kazakhstan dated August 16, 2021 № 329

The Rules
for identification, assessment and accounting of objects of historical pollution and maintenance
of the state register of objects of historical pollution Chapter 1. General provisions

1. These Rules for identification, assessment and accounting of objects of historical pollution and maintenance of the state register of objects of historical pollution (hereinafter referred to as the Rules) are developed in accordance with paragraph 2 of Article 143 of the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan (hereinafter referred to as the Code) and determine the procedure for identification, assessment and accounting of objects of historical pollution and maintenance of the state register of objects of historical pollution.

2. The following concepts are used in the Rules:

1) historical pollution is the accumulated environmental damage caused to waters and (or) lands, which arose as a result of previous activities, including the totality of the impacts of various types of anthropogenic activities, the obligation to eliminate which was not fulfilled or was not fulfilled in full;

2) objects of historical pollution are recognized as territories and water areas or their separate sections, where historical pollution has been identified, as well as ownerless capital construction facilities and storage or disposal of waste, which are a source of historical pollution;

3) the state register of objects of historical pollution is an electronic data bank, which collects information about the identified objects of historical pollution, including information on the results of the assessment of objects of historical pollution;

4) environmental sensitivity of an object is a parameter for assessing environmental objects that characterizes their ecological value, as well as their sensitivity index, taking into account seasonality, in order to determine the priority of protection and cleaning in case of pollution.

Other concepts and definitions used in these Rules are applied in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 2. Procedure for identification of objects of historical pollution

3. In accordance with paragraph 3 of Article 143 of the Code, the identification and assessment of objects of historical pollution are organized by local executive bodies of districts, cities. By decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, the authorized body in the field of environmental protection organizes the identification and assessment of individual objects of historical pollution.

To carry out work on the identification and assessment of objects of historical pollution, the authorized body in the field of environmental protection, local executive bodies of districts, cities involve organizations that have a license to perform work and provide services in the field of environmental protection in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement.

4. For the inventory of objects of historical pollution, the following criteria are used:

the object of historical pollution does not have an owner (ownerless object);

the object of historical pollution is in state, communal property;

the object of historical pollution is located on the territory (or adjacent territory) of the operating business entity, but the specific culprit of historical pollution (legal or individual entity) cannot be identified or cannot be held liable due to the limitation period of five years of causing pollution.

5. The types of objects of historical pollution include the following:

1) territories and water areas or their individual sections where historical pollution has been identified;

2) ownerless capital construction projects;

3) territories disturbed as a result of economic activities of mining, mining and processing industries;

4) territories contaminated with oil products;

5) objects of historical pollution of the manufacturing industry;

6) places of storage (warehousing), disposal of obsolete pesticides, fertilizers;

7) residential areas contaminated with heavy metals, oil products, persistent organic pollutants (POPs), radioactive substances and other pollutants;

8) ownerless places of storage or disposal of production and consumption waste (abandoned landfills, landfills, ash dumps, sludge collectors, etc.).

6. Identification of contaminated and potentially contaminated objects of historical pollution is divided into the following stages:

1) collection and documentation (including interpretation of space images) of historical and up-to-date information on activities at contaminated and potentially contaminated sites;

2) analysis and documentation of the results of previous studies of existing pollution and the impact of pollution on the environment;

3) analysis and documentation of environmental, geographical and geological information characterizing the sensitivity of the territory to pollution;

4) development of a list of contaminated and potentially contaminated objects of historical pollution.

7. Information about objects of historical pollution and potentially polluted places is direct or indirect.

8. Direct information about contaminated and potentially contaminated objects of historical pollution are obtained from the following sources:

1) statistical and departmental reports, reports and materials of territorial divisions in the field of environmental protection, materials available at the disposal of local executive bodies of districts, cities, research and materials carried out by scientific institutes, as well as other institutions;

2) maps and satellite images;

3) building permit, building design documentation;

4) decisions of local executive bodies of districts, cities, documents of territorial development planning;

5) materials of conducted surveys of territories and water areas;

6) materials obtained during the site visit.

9. Indirect information about contaminated and potentially contaminated objects of historical pollution is obtained from publications, as well as appeals from the population, the public through the Internet portal and social networks. The reliability of information obtained about the object of historical pollution by an indirect method is checked by the authorized body in the field of environmental protection and local executive bodies of districts, cities.

10. The analysis of direct information on economic activity and environmental sensitivity parameters takes into account the sector of the economy, as well as production processes, including the storage, trade and handling of chemicals and chemical products, which causes pollution through the production of a certain amount of products, production technology, enterprise capacity, contamination of ground, soil or groundwater.

11. The method of research and evaluation of maps is based on the identification of various objects that may be associated with environmental pollution. By comparing and studying maps of three years, the dynamics of the area of ​​objects and the period of operation are determined. Thematic maps (including geological maps) are used to describe the environmental conditions at a contaminated or potentially contaminated site.

12. The method for evaluating satellite images is based on the interpretation of satellite images and the study of a stereo model (spatial image of the area). A three-dimensional image is obtained by viewing space photographs with a stereoscope. Satellite photographs of different years are used to assess the dynamics of the development of an object of historical pollution.

13. When identifying contaminated and potentially contaminated historical objects, available maps at a scale of 1:25000 or more should be used.

14. The objects found on the maps are divided into the following groups:

1) historical objects related to the contaminated area (including former factories, test sites, stations, warehouses, etc.);

2) objects that can contribute to the spread of pollution (including landfills, quarries, sludge ponds, ash dumps, etc.).

15. The purpose of visiting an object of historical pollution is to determine the correctness of determining the location of the object, visual assessment of the object, as well as collecting additional information.

16. When conducting a survey of residents or employees of the object, additional information is collected about objects for which indirect information has already been collected in accordance with paragraph 9 of these Rules, and information about objects for which there is no indirect information.

17. Local executive bodies of districts, cities collect the information received on a potentially contaminated historical object, fill out the form in accordance with Appendix 1, which includes general information about the object, potential pollution and environmental sensitivity.

18. During the examination, the following information is obtained:

1) location of historical pollution (city, region, district);

2) the boundaries of the object of historical pollution, their changes during the operation of the object;

3) the technology used, the capacity of the enterprise;

4) a list of manufactured products and waste stored at the object;

5) the date of the actual commissioning of the object and the closing of the object;

6) whether the boundaries of the impact of the object of historical pollution have changed;

7) a list of complaints, comments, notifications of residents about the operation of the object of historical pollution and what has been done to prevent negative impacts;

8) a list and description of accidents that occurred at the object of historical pollution;

9) quality of water, soil;

10) whether signs of contamination are observed at the object of historical pollution - smell, smoke, chemical leakage or hazardous waste disposal.

Chapter 3. Procedure for assessment of objects of historical pollution

19. When assessing the hazard of potentially contaminated historic objects, the following should be taken into account:

1) parameters characterizing the danger of the object, the operation of which has created a potentially contaminated site (including information on the chemicals and chemical products used, waste, the duration of the operation of the object, emissions of pollutants, the purpose of using the real estate);

2) environmental sensitivity parameters of a potentially contaminated historical object (including environmental, geological and hydrogeological conditions of the site, the location of watercourses and water bodies, the proximity of specially protected natural areas, residential areas, etc.).

20. Assessment of the object of historical pollution includes the establishment of:

1) volume or mass of pollutants, wastes by their types;

2) areas of territories and water areas or their sections, on which the object of historical pollution is located, categories and types of lands and waters allowed for use;

3) the level and scope of the negative impact on the environment, including the ability of pollutants to migrate to other components of the natural environment, the possibility of pollution of water bodies, including those that are sources of drinking and domestic water supply, the possibility of new environmental damage and harm to life, and (or) human health;

4) the presence of hazardous substances at the object of historical pollution specified in international treaties to which the Republic of Kazakhstan is a party;

5) the number of people living in the territory, the environment of which is negatively affected by the object of historical pollution;

6) the number of people living in the territory, the environment of which is under the threat of negative impact from the object of accumulated environmental damage.

21. The collected information on potentially contaminated historical objects is evaluated in accordance with Appendix 2 to these Rules.

22. Objects of historical pollution are subdivided into categories to determine the priority objects in respect of which the elimination of historical pollution, as well as the adoption of other urgent measures, must be carried out as a matter of priority, and the sequence of liquidation works in relation to other objects of historical pollution, included in the state register of objects of historical pollution in accordance with Appendix 2 to these Rules.

23. Local executive bodies of districts, cities, within fifteen working days, submit the results of the identification and assessment of potentially contaminated historical objects to the authorized body in the field of environmental protection in order to be included in the state register of objects of historical pollution.

Chapter 4. Procedure for accounting of objects of historical pollution and maintenance of the state register of objects of historical pollution

24. Accounting of objects of historical pollution is carried out by including them in the state register of objects of historical pollution within a period not exceeding thirty working days from the date of receipt by the authorized body in the field of environmental protection from local executive bodies of districts, cities.

25. The State register of objects of historical pollution is an electronic data bank that collects information about identified objects of historical pollution, including information on the results of the assessment of objects of historical pollution in accordance with paragraphs 9, 16 and 21 of the Rules, as well as their origin, property ownership of objects of historical pollution and the necessary work to eliminate historical pollution.

The maintenance of the state register of objects of historical pollution is organized by the authorized body in the field of environmental protection at the expense of budgetary funds on the basis of materials for identifying and assessing the objects. Maintenance of the state register of objects of historical pollution includes:

1) consideration of materials for identification and assessment of objects of historical pollution;

2) making a decision on inclusion or refusal to include in the state register of objects of historical pollution;

3) categorization of objects of historical pollution;

4) updating information about the object of historical pollution;

5) exclusion from the state register of objects of historical pollution.

26. The state register of objects of historical pollution is placed in the public domain on the Internet resource of the authorized body in the field of environmental protection.

The inclusion of an object in the state register of objects of historical pollution involves the following actions:

1) submission of an application for inclusion of an object in the state register. This document is submitted by the applicant (local executive body of the district, city) in writing to the authorized body in the field of environmental protection. The application states:

a) the name of the object (if any);

b) its actual location;

c) information about the ownership of the object.

The application is accompanied by materials of identifying and assessing the object, containing, among other things, basic information about it.

2) Making a decision to include (not include) an object in the State register of objects of historical pollution.

Based on the results of consideration of the materials submitted by the applicant, the authorized body in the field of environmental protection, within a period not exceeding 30 working days from the date of receipt of the application, makes a decision on the inclusion of the object in the State register of objects of historical pollution or refusal to be included in the state register, indicating the reasons. The basis for refusal is the provision of false information and (or) materials, as well as the failure to provide the necessary information.

3) Categorization of the object of historical pollution.

This procedure is carried out by the authorized body in the field of environmental protection to justify the order of work on the liquidation of objects of historical pollution and the adoption of urgent measures. The criteria for allocation of priority objects for liquidation of objects of historical pollution and the timing of categorization are established by the authorized body in the field of environmental protection.

4) Making changes to the state register of objects of historical pollution when updating information about the object.

Amendments are made to the state register of objects of historical pollution in cases of changes in the information contained in the application and (or) in the materials.

The applicant sends updated information about the object of historical pollution to the authorized body in the field of environmental protection, and the latter, within a period not exceeding 30 working days from the date of its receipt from the applicant, decides to update the information about the object and makes appropriate changes to the State register of objects of historical pollution.

The exclusion of an object from the state register of objects of historical pollution is carried out on the basis of the certificate of acceptance of work performed, submitted by the applicant, confirming the liquidation of historical pollution at the object. The decision is made by the authorized body in the field of environmental protection within a period not exceeding 30 working days from the date of submission of the said act. The application, information about the object and the act of acceptance of the work performed, confirming the liquidation of objects of historical pollution at the object, are sent by the applicant to the authorized body by mail with a list of attachments and a notification of receipt.

Categorization of objects of historical pollution is carried out in relation to objects included in the state register of objects of historical pollution. To do this, their impact on the state of environmental safety is compared in order to justify the order of work on the liquidation of objects of historical pollution and the adoption of urgent measures. Based on the results of the categorization of objects of historical pollution, objects are identified that are subject to liquidation as a matter of priority.

The form of the state register of objects of historical pollution is maintained in accordance with Appendix 3 of these Rules.

27. The authorized body in the field of environmental protection forms a text and graphic database of objects of historical pollution in the state register of objects of historical pollution.

28. The state register of objects of historical pollution is placed in the public domain on the Internet resource of the authorized body in the field of environmental protection.

Appendix 1 to the Rules of identification, assessment and accounting of objects of historical pollution and maintenance of the state register of objects of historical pollution

Results of identification of potentially contaminated objects

Table 1 General information about the object of historical pollution

Name of the polluted site							Registration number
Nomenclature of orthophotomaps				№			Name of the source of information	Year
Coordinates:
latitude	*	I	II
longitude	*	I	II	Notes on sources of information
Address region:
area
city
district of the city,
street, №
Total active time period of contamination				*		Category of the contaminated or potentially contaminated area of the object		*
Detailed description of the object
Nearest pond, lake....... m				*	Nearest river, stream....... m			*
Geological situation						*	Groundwaters....... m	*
Nearest well....... m						*	Nearest building........ m	*
Location of objects in an ecologically sensitive area (school, kindergarten, gardens, hospital)__________________________________________________								*
Assignment of the use of the territory of the object location in accordance with the territorial plan _____________________________________________								*
Purpose of the object __________________________________________________								*
Land owner (building) ________________________________								*
Cadastral number of the land plot __________________________________
Date	The form filled out by
*	Information source number according to the information source list

Table 2. Archive evaluation

№	Name, owner of the object	Area, m2	Industry	Code	Time	№ of the information source

Table 3. Pollutants

№	Substance name	Production or used, t/year	Total on the territory, t

Table 4. Information about the contaminated area

№	Contaminated territory	Area, m2	Depth of pollution, m

Table 5. Contamination of surface waters

№	Pollutant	Quantity in mg/l	Detection method	Multiplicity of MCL exceedance

Table 6. Groundwater pollution

№	Pollutant	Quantity in mg/l	Detection method	Multiplicity of MCL exceedance

Table 7. Soil pollution

№	Pollutant	Quantity in mg/kg	Detection method	Multiplicity of MCL exceedance

Table 8. Information from satellite images and maps

№	Number of the information source	Year of satellite images and maps	Scale	Characteristics of the image of an object on a satellite image or on a map

Appendix 2 to the Rules of identification, assessment and accounting of objects of historical pollution and maintenance of the state register of objects of historical pollution

Assessment of the results of identifying potentially contaminated objects and categorization of objects of historical pollution

Table 1. Duration of the period of polluting activity (maximum 10 points)

№	Object validity period, years	Number of points
1.	<10	3
2.	10-30	6
3.	30-50	8
4.	>50	10
5.	Unknown	10*

Table 2. Area (maximum - 5 points)

№	Area, m2	Number of points
1.	<2500	2
2.	2500-5000	3
3.	5000-10000	4
4.	>10000	5
5.	Unknown	10*

Table 3. Degree of hazard of substance and wastes used, stored and generated at the object (maximum - 5 points)

№	Hazard classification of substances * and wastes **	Number of points
1.	Substances used and stored on site are not hazardous	2
2.	Substances used and stored on site are hazardous	5
3.	Waste used and stored on site is not hazardous	2
4.	Waste used and stored on site is hazardous	5

* The hazard of substances is determined in accordance with the classification of chemical products

EAEU TR No. 41 On the safety of chemical products

** The danger of waste is determined in accordance with the Order of the Minister of Ecology,

Geology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan dated "__" ____ 202__ No. ____

"On approval of the waste classifier".

Table 4. Storage of substances and wastes on the territory of the subject (maximum - 10 points)

№	Storage of hazardous chemicals, chemical products and waste on the territory, tons	Number of points
1.	Storage >10 000	10
2.	Storage ≤ 10 000	5
3.	Not stored on the territory	0
4.	Unknown	10*

Table 5. Surveys and interviews on site (maximum 20 points)

№	Observations and information	Number of points
1.	There are structures or technical structures on the site that can contribute to the spread of pollution (for example, drainage channels, wells, equipment placed horizontally in the ground)	3
2.	There is no solid (asphalt, concrete) surface on the site or it is badly damaged	3
3.	At the site, visual pollution is observed in water bodies, watercourses, or near them	5
4.	Soil contamination is visually observed on the site	5
5.	Site equipment damaged (e.g. containers for storing waste or chemicals, process equipment outdated and damaged)	5
6.	There is a specific smell	5
7.	Effects of pollution on vegetation is observed	5
8.	Information about health problems of the population at this site	5
9.	Other significant observations not mentioned above	5

Table 6. Hazard assessment at the site ***

№	Sum of points	Explanation
1.	Up to 30	Object is not hazardous
2.	More than 30	Object is hazardous

*** The hazard assessment of an object is obtained by summing up the points as described in accordance with tables 1, 2, 3, 4 and 5 of this Appendix. If the object is not recognized as hazardous in accordance with Table 6 of this Appendix, the site is not potentially contaminated and no further calculations are made. If the object is considered hazardous in accordance with Table 6 of this Appendix, then it is necessary to assess the sensitivity of the environment in accordance with Tables 7, 8, 9, 10, 11 and 12 of this Appendix.

Table 7. Use of the territory of the object location in accordance with the territorial plan of the local executive body (maximum - 10 points)

№	Site characteristics	Number of points
1.	Residential area	10
5.	Sports and recreation complexes, public buildings	10
2.	Agricultural lands	8
4.	Green zone, natural areas and green spaces	7
3.	Zones of industrial production and warehouses, zones of ports and transport routes	6
6.	Territories not used for the needs of cities or settlements, reserve territories	5

Table 8. Use of the territory located in close proximity to the contaminated site, according to the territorial planning of the local executive body (maximum - 15 points)

№	Objects located within a radius of 500 m from a contaminated or potentially contaminated site	Number of points
1.	Kindergarten, playground or school, hospital	3
2.	Residential area	3
3.	Agriculture or farmland	4
4.	Sports and recreation complexes	3
5.	Protected area	4
6.	Drinking and (or) utility water supply	15
7.	None of the above objects	0

Table 9. Type of soil (maximum 10 points)

№	Type of soil	Number of points
1.	Clay	2
2.	Gravel	10
3.	Sand	9
4.	Peat	4
5.	Loam	6
6.	Clay sand	7
7.	Unknown	10*

Table 10. Groundwater level (maximum 5 points)

№	Groundwater level	Number of points
1.	<1 m	5
2.	1-5 m	4
3.	5-10 m	3
4.	>10 m	2
5.	Unknown	10*

Table 11. Distance of contaminated sites from surface water objects (maximum 10 points)

№	Distance from surface water objects to contaminated sites	Number of points
1.	Such objects are located on the territory of the contaminated site.	10
2.	Such objects are located at a distance of up to 100 m.	8
3.	Such objects are located at a distance of 100 - 300 m	6
4.	Such objects are located at a distance of 300-500 m	4
5.	Such objects are located at a distance of more than 500 m.	2
6.	No surface water nearby	0

Table 12. Assessment of environmental sensitivity of the environment

№	Sum of points	Explanation
1.	Up to 20	Low environmental sensitivity of the environment - the area is protected (or stable) from pollution
2.	20-30	Average environmental sensitivity of the environment - the territory is partially protected from pollution, under appropriate conditions, the spread of pollution of the soil cover, groundwater and surface water is possible.
3.	More than 30	High environmental sensitivity of the environment - territory is not protected

Table 13. General assessment of objects of historical pollution ****

№	Sum of points	Explanation
1.	More than 50	Category 1 - higher priority objects
2.	40-50	Category 2 - priority objects
3.	Up to 40	Category 3 - less priority

**** The general assessment of potentially contaminated objects is obtained by summing the points in accordance with tables 6 and 12 of this Appendix.

Appendix 3 to the Rules of identification, assessment and accounting of objects of historical pollution and maintenance of the state register of objects of historical pollution

Form of the state register of objects of historical pollution

№	Name and location of the object of historical pollution	Branch of economic activity	The owner of the object of historical pollution	Opening hours of the object of historical pollution	Borders and area of ​​the object of historical pollution	Category of the object of historical pollution	Purpose of using the property (if any)	Cadastral designation of a land plot	Nearby objects at risk	Types of waste, incl. chemicals located in the object of historical pollution	MCL of pollutants
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12

Тарихи ластану объектілерін анықтау, бағалау және есепке алу, оның ішінде тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 16 тамыздағы № 329 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 19 тамызда № 24040 болып тіркелді

Қазақстан Республикасының 2021 жылғы 2 қаңтардағы Экология кодексінің 143-бабының 2-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Тарихи ластану объектілерін анықтау, бағалау және есепке алу, оның ішінде тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізу қағидалары бекітілсін.

2. Қалдықтарды басқаруда мемлекеттік саясат департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оның Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтердің Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі және 2021 жылғы 1 шілдеден бастап туындаған құқықтық қатынастарға қолданылады.

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрдің м.а.

С. Кожаниязов

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Денсаулық сақтау министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

ҚазақстанРеспубликасы

Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

ҚазақстанРеспубликасы

Индустрия және инфрақұрылымдық

даму министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Төтенше жағдайлар министрлігі

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрдің м.а. 2021 жылғы 16 тамыздағы № 329 бұйрығына қосымша

Тарихи ластану объектілерін анықтау, бағалау және есепке алу, оның ішінде тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізу қағидаларын бекіту туралы

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы тарихи ластану объектілерін анықтау, бағалау және есепке алу, оның ішінде тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасы 2021 жылғы Экология кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 143-бабының, 2-тармағына сәйкес әзірленді және тарихи ластану объектілерін анықтау, бағалау және есепке алу және тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізуді айқындайды.

Көрсетілген қағидаларды бұзу "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес лауазымды адамдардың әкімшілік жауаптылығына әкеп соғады.

2. Қағидаларда келесі ұғымдар пайдаланылады:

1) бұрынғы қызметтің нәтижесінде, оның ішінде антропогендік қызметтің алуан түрлері әсер етуінің жиынтығы нәтижесінде туындаған, суларға және (немесе) жерлерге келтірілген, жою жөніндегі міндеттері орындалмаған не толық көлемде орындалмаған, жинақталған экологиялық залал тарихи ластану деп танылады;

2) тарихи ластану анықталған аумақтар мен акваториялар немесе олардың жекелеген учаскелері, сондай-ақ тарихи ластану көзі болып табылатын иесіз күрделі құрылыс және қалдықтарды сақтау немесе көму объектілері тарихи ластану объектілері деп танылады;

3) тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімі электрондық дерекқор болып табылады, онда тарихи ластану объектілерін бағалау нәтижелері бойынша ақпаратты қоса алғанда, анықталған тарихи ластану объектілері туралы мәліметтер жиналады.

4) объектінің экологиялық сезімталдығы – қоршаған орта объектілерін олардың экологиялық құндылығын сипаттайтын бағалау параметрі, сондай-ақ ластану кезінде қорғау мен тазартудың басымдығын айқындау мақсатында маусымдылықты ескере отырып, олардың сезімталдық индексі.

Осы Қағидаларда пайдаланылған өзге де ұғымдар мен анықтамалар Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасына сәйкес қолданылады.

2-тарау. Тарихи ластану объектілерін анықтау тәртібі

3. Тарихи ластану объектілерін анықтау бұрын антропогендік қызмет жүзеге асырылған және (немесе) күрделі құрылыстың иесіз объектілері және (немесе) қалдықтарды сақтаудың немесе көмудің иесіз объектілері орналасқан аумақтар мен акваторияларды түгендеу және зерттеу арқылы жүзеге асырылады.

Кодекстің 143-бабының 3-тармағына сәйкес тарихи ластану объектілерін анықтау мен бағалауды аудандардың, қалалардың жергілікті атқарушы органдары ұйымдастырады. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша тарихи ластанудың жекелеген объектілерін анықтауды және бағалауды қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган ұйымдастырады.

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган, аудандардың, қалалардың жергілікті атқарушы органдары тарихи ластану объектілерін анықтау және бағалау жөніндегі жұмыстарды жүргізу үшін Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес қоршаған ортаны қорғау саласындағы жұмыстарды орындауға және қызметтер көрсетуге лицензиясы бар ұйымдарды тартады.

4. Тарихи ластану объектілерін түгендеу үшін келесі критерийлер пайдаланылады:

тарихи ластану объектісінің меншік иесі жоқ (иесіз объект);

тарихи ластану объектісі мемлекеттік, коммуналдық меншікте болады;

тарихи ластану объектісі жұмыс істеп тұрған шаруашылық қызмет субъектісінің аумағында (немесе оған іргелес аумақта) орналасқан, бірақ тарихи ластанудың нақты кінәсі (заңды немесе жеке тұлға) ластанудың бес жыл ескіру мерзіміне байланысты анықталмайды немесе жауапкершілікке тартылмайды. Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасын бұзу Кодекстің және "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы" Қазақстан Республикасы кодексінің нормаларына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

5. Тарихи ластану объектілерінің типтері:

1) тарихи ластанулар анықталған аумақтар мен акваториялар немесе олардың жекелеген учаскелері;

2) күрделі құрылыстың иесіз объектілері;

3) тау-кен өндіру, тау-кен өңдеу өндірістерінің шаруашылық қызметі нәтижесінде бұзылған аумақтар жатады;

4) мұнай өнімдерімен ластанған аумақтар жатады;

5) өңдеуші өнеркәсіптің тарихи ластану объектілері;

6) ескірген пестицидтерді, тыңайтқыштарды сақтау (қоймаға жинау), орналастыру орындары;

7) ауыр металдармен, мұнай өнімдерімен, тұрақты органикалық ластағыштармен (тол), радиоактивті заттармен және басқа да ластаушы заттармен ластанған қоныстану аумақтары;

8) ластанған және ықтимал ластанған тарихи ластану объектілерін анықтау мынадай кезеңдерге бөлінеді:

1) ластанған және ықтимал ластанған объектілердегі қызмет туралы тарихи және өзекті ақпаратты жинау және құжаттау (ғарыш түсірілімдерін дешифрлеуді қоса алғанда);

2) бар ластануларды және ластанудың қоршаған ортаға әсерін алдыңғы зерттеулердің нәтижелерін талдау және құжаттау;

3) аумақтың ластануға сезімталдығын сипаттайтын экологиялық, географиялық және геологиялық ақпаратты талдау және құжаттау;

4) ластанған және ықтимал ластанған тарихи ластану объектілерінің тізбесін әзірлеу.

9) өндіріс және тұтыну қалдықтарын иесіз сақтау немесе көму орындары (тасталған полигондар, үйінділер, күл үйінділері, шламжинағыштар және т.б.).

6. Ластанған және ықтимал ластанған тарихи ластану объектілерін анықтау келесі кезеңдерге бөлінеді:

7. Тарихи ластану объектілері және ықтимал ластанған орындар туралы ақпарат тікелей немесе жанама болып табылады:

1) қоршаған ортаны қорғау саласындағы аумақтық бөлімшелердің статистикалық және ведомстволық есептері, есептері мен материалдары, аудандардың, қалалардың жергілікті атқарушы органдарының иелігіндегі материалдар, ғылыми институттар, сондай-ақ басқа да мекемелер орындаған зерттеулер мен материалдар;

2) карталар мен ғарыштық суреттер;

3) құрылысқа рұқсат, құрылыс жобалау құжаттамасы;

4) аудандардың, қалалардың жергілікті атқарушы органдарының шешімдері, аумақтық дамуды жоспарлау құжаттары;

5) аумақтар мен акваторияларға жүргізілген зерттеулердің материалдары;

6) объектіге бару барысында алынған материалдар.

8. Ластанған және ықтимал ластанған тарихи ластану объектілері туралы жанама ақпарат жарияланымдардан, сондай-ақ халықтың, жұртшылықтың интернет-портал және әлеуметтік желілер арқылы өтініштерінен алынады. Жанама әдіспен тарихи ластану объектісі туралы алынатын ақпараттың анықтығын қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган және аудандардың, қалалардың жергілікті атқарушы органдары тексереді.

9. Экономикалық қызмет және экологиялық сезімталдық параметрлері туралы тікелей ақпаратты талдау кезінде экономика саласы, сондай-ақ өнімнің белгілі бір мөлшерін өндіру арқылы ластануды тудыратын химиялық заттар мен химиялық өнімдерді сақтау, сату және өңдеуді қоса алғанда, өндірістік процестер, өндіріс технологиясы, кәсіпорынның қуаты, топырақтың, топырақтың немесе жер асты суларының ластануы ескеріледі.

10. Карталарды зерттеу және бағалау әдісі қоршаған ортаның ластануымен байланысты әртүрлі объектілерді анықтауға негізделген. Үш жылдық карталарды салыстыру және зерттеу арқылы объектілер ауданының динамикасы және пайдалану кезеңі анықталады. Тақырыптық карталар (оның ішінде геологиялық) ластанған немесе ықтимал ластанған учаскедегі қоршаған орта жағдайларын сипаттау үшін пайдаланылады.

11. Ғарыштық суреттерді бағалау әдістемесі космофотосуреттердің шифрын шешуге және стереомодельді (жердің кеңістіктік бейнесін) зерттеуге негізделген. Үш өлшемді сурет стереоскоптың көмегімен космофотосуреттерді қарау арқылы алынады. Тарихи ластану объектісінің даму динамикасын бағалау үшін әртүрлі жылдардағы космофотосуреттер қолданылады.

12. Ластанған және ықтимал ластанған тарихи объектілерді анықтаған кезде 1:25000 және одан да көп масштабтағы қолда бар карталарды пайдалану керек.

13. Карталарда табылған объектілер келесі топтарға бөлінеді:

1) ластанған аумаққа жататын тарихи объектілер (оның ішінде бұрынғы зауыттар, сынақ полигондары, станциялар, қоймалар және т. б.).

2) ластанудың таралуына ықпал етуі мүмкін объектілер (қоқыс тастайтын жерлер, карьерлер, шлам жинақтағыштар, күл үйінділері және т. б. қоса алғанда);

14. Тарихи ластану объектісіне барудың мақсаты объектінің орналасқан жерін анықтаудың дұрыстығын айқындау, объектіні көзбен бағалау, сондай-ақ қосымша ақпарат жинау болып табылады.

15. Объектінің тұрғындарына немесе қызметкерлеріне сауалнама жүргізу кезінде осы Қағидалардың 8-тармағына сәйкес тікелей ақпарат жинақталған объектілер туралы қосымша ақпарат және тікелей ақпарат жоқ объектілер туралы ақпарат жиналады.

16. Объектінің тұрғындарына немесе қызметкерлеріне сауалнама жүргізу кезінде осы Қағидалардың 9-тармағына сәйкес жанама ақпарат жиналған объектілер туралы және жанама ақпарат жоқ объектілер туралы қосымша ақпарат жиналады.

17. Аудандардың, қалалардың жергілікті атқарушы органдары ықтимал ластанған тарихи объект туралы алынған ақпаратты жинайды, объект туралы, ықтимал ластану және экологиялық сезімталдық туралы жалпы ақпаратты қамтитын 1-қосымшаға сәйкес нысанды толтырады.

18. Зерттеп-қарау барысында келесі ақпарат алынады:

1) тарихи ластанудың орналасқан жері (қала, облыс, аудан);

2) тарихи ластану объектісінің шекаралары, объектіні пайдалану процесінде олардың өзгеруі;

3) пайдаланылған технология, кәсіпорынның қуаты;

4) объектіде жиналып қалған өндірілетін өнім мен қалдықтардың тізбесі;

5) объектінің нақты пайдалануға берілген және объектінің жабылған күні;

6) тарихи ластану объектісі әсерінің шекаралары өзгерді ме;

7) тұрғындардың тарихи ластану объектісінің жұмысына және теріс әсердің алдын алу үшін не істелгені туралы шағымдардың, ескертулердің, хабарламалардың тізбесі;

8) тарихи ластану объектісінде болған авариялардың тізбесі мен сипаттамасы;

9) судың, топырақтың сапасы;

10) объектіде ластану белгілері байқала ма – иісі, түтіні, химиялық заттың ағуы немесе қауіпті қалдықтардың орналастырылуы.

3-тарау. Тарихи ластану объектілерін бағалау тәртібі

19. Ықтимал ластанған тарихи объектілердің қауіптілігін бағалау кезінде мыналарды ескеру қажет:

1) пайдаланылуы ықтимал ластанған учаскені құрған объектінің қауіптілігін сипаттайтын параметрлер (пайдаланылатын химиялық заттар мен химиялық өнімдер, қалдықтар, объектіні пайдалану ұзақтығы, ластаушы заттардың шығарындылары туралы ақпаратты қоса алғанда, жылжымайтын мүлікті пайдалану мақсаты);

2) ықтимал ластанған тарихи объектінің экологиялық сезімталдық параметрлері (учаскенің экологиялық, геологиялық және гидрогеологиялық жағдайларын, су ағындары мен су объектілерінің орналасуын, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың, қоныстану аймақтарының және т.б. жақындығын қоса алғанда).

20. Тарихи ластану объектісін бағалау мыналарды қамтиды:

1) ластаушы заттардың, қалдықтардың түрлері бойынша көлемі немесе массасы;

2) тарихи ластану объектісі орналасқан аумақтар мен акваториялардың немесе олардың учаскелерінің алаңдары, пайдалануға рұқсат етілген жерлер мен сулардың санаттары мен түрлері;

3) ластаушы заттардың табиғи ортаның өзге де құрауыштарына қоныс аудару қабілетін, су объектілерінің, оның ішінде ауыз сумен және шаруашылық-тұрмыстық сумен жабдықтау көздері болып табылатын су объектілерінің ластану мүмкіндігін, жаңа экологиялық нұқсанның туындау және адамдардың өміріне және (немесе) денсаулығына зиян келтіру мүмкіндігін қоса алғанда, қоршаған ортаға теріс әсердің деңгейі мен көлемін айқындау жолымен жүзеге асырылады;

4) объектіде Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарда көрсетілген қауіпті заттардың Тарихи ластануы болған жағдайларда жол беріледі;

5) қоршаған ортасы тарихи ластану объектісіне келеңсіз әсер ететін аумақта тұратын халық санының өсуіне жол берілмейді;

6) қоршаған ортасы қоршаған ортаға жинақталған зиян объектісінен теріс әсер ету қаупі төнген аумақта тұратын халық санына қатысты қолданылмайды.

21. Ықтимал ластанған тарихи объектілер туралы жиналған ақпарат осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес бағаланады.

22. Тарихи ластану объектілері оларға қатысты тарихи ластануды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу, сондай-ақ өзге де шұғыл шараларды қабылдау бірінші кезектегі тәртіппен жүзеге асырылуға тиіс басым объектілерді айқындауға арналған санаттарға және осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізілген тарихи ластанудың өзге де объектілеріне қатысты жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезектілігі бөлінеді.

23. Аудандардың, қалалардың жергілікті атқарушы органдары он бес жұмыс күні ішінде ықтимал ластанған тарихи объектілерді анықтау және бағалау нәтижелерін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізу мақсатында ұсынады.

4-тарау. Тарихи ластану объектілерін есепке алу тәртібі және тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізу

24. Тарихи ластану объектілерін есепке алу оларды қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган аудандардың, қалалардың жергілікті атқарушы органдарынан алған күннен бастап отыз жұмыс күнінен аспайтын мерзімде тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізу арқылы жүзеге асырылады.

25. Тарихи ластану объектілерінің талдамалы тізілімі электрондық деректер банкі болып табылады, онда Қағидалардың 9, 16 және 21-тармақтарына сәйкес тарихи ластану объектілерін бағалау нәтижелері жөніндегі ақпаратты, сондай-ақ олардың шығу тегін, тарихи ластану объектілерінің мүліктік тиесілігін және тарихи ластануды жою жөніндегі қажетті жұмыстарды қоса алғанда, анықталған тарихи ластану объектілері туралы мәліметтер жиналады.

Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізуді қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган объектілерді анықтау және бағалау материалдарының негізінде бюджет қаражаты есебінен ұйымдастырады. Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізу мыналарды қамтиды:

1) тарихи ластану объектілерін анықтау және бағалау материалдарын қарау;

2) тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізу немесе енгізуден бас тарту туралы шешім қабылдау;

3) тарихи ластану объектілерін санаттарға бөлу;

4) тарихи ластану объектісі туралы ақпаратты жаңарту;

5) тарихи ластану объектілерін мемлекеттік тізілімнен алып тастау жатады.

26. Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімі қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның интернет-ресурсында ашық қолжетімділікте орналастырылады.

Объектіні тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізу мынадай іс-қимылдарды көздейді:

1) объектіні Мемлекеттік тізілімге енгізу туралы өтініш беру. Өтініш беруші (ауданның, қаланың жергілікті атқарушы органы) осы құжатты қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға жазбаша нысанда ұсынады. Өтініште мыналар көрсетіледі:

а) объектінің атауы (бар болса);

б) оның нақты орналасқан жері;

в) объектіге меншік құқығы туралы мәліметтер.

Өтінішке объектіні анықтау және бағалау материалдары, оның ішінде ол туралы негізгі мәліметтер қоса беріледі.

2) объектіні Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізу (енгізбеу) туралы шешім қабылдау жатады.

Өтініш беруші ұсынған материалдарды қарау нәтижелері негізінде қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган өтініш келіп түскен күннен бастап 30 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде объектіні Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізу не себептерін көрсете отырып, мемлекеттік Тізілімге енгізуден бас тарту туралы шешім қабылдайды. Дәйексіз ақпаратты және (немесе) материалдарды ұсыну, сондай-ақ қажетті мәліметтерді ұсынбау бас тарту үшін негіз болып табылады.

3) Тарихи ластану объектісін санаттарға бөлу болып табылады.

Бұл рәсімді қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган тарихи ластану объектілерін жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезектілігін негіздеу және шұғыл шаралар қабылдау үшін жүзеге асырады. Тарихи ластану объектілерін жою үшін басым объектілерді бөлу өлшемдерін және санаттарға бөлу мерзімдерін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган белгілейді.

4) Объект туралы ақпаратты өзектілендіру кезінде тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне өзгерістер енгізу жатады.

Өтініштегі және (немесе) материалдардағы ақпарат өзгерген жағдайларда, түзетулер Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізіледі.

Өтініш беруші қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға тарихи ластану объектісі туралы өзектілендірілген ақпаратты жібереді, ал соңғысы өтініш берушіден ол келіп түскен күннен бастап 30 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде объект туралы ақпаратты жаңарту туралы шешім қабылдайды және тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне тиісті өзгерістер енгізеді.

Объектіні Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімінен шығару өтініш беруші ұсынған, объектідегі Тарихи ластанудың жойылғанын растайтын орындалған жұмыстарды қабылдау туралы актінің негізінде жүзеге асырылады. Шешімді қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган көрсетілген акт ұсынылған күннен бастап 30 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде қабылдайды. Өтініш беруші объектідегі Тарихи ластану объектілерінің жойылғанын растайтын өтінішті, объект туралы ақпаратты және орындалған жұмыстарды қабылдау туралы актіні салу тізімдемесімен және табыс етілгені туралы хабарламамен пошта арқылы уәкілетті органға жібереді.

Тарихи ластану объектілерін санаттарға бөлу Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізілген объектілерге қатысты жүргізіледі. Бұл үшін тарихи ластану объектілерін жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезектілігін негіздеу және шұғыл шаралар қабылдау мақсатында олардың экологиялық қауіпсіздік жай-күйіне әсері салыстырылады. Тарихи ластану объектілерін санаттау нәтижелері бойынша бірінші кезекте жоюға жататын объектілер бөлінеді.

Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімінің нысаны осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес жүргізіледі.

27. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімінде Тарихи ластану объектілерінің мәтіндік және графикалық дерекқорын қалыптастырады.

28. Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімі қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның интернет-ресурсында ашық қолжетімділікте орналастырылады.

Тарихи ластану объектілерін анықтау, бағалау және есепке алу, оның ішінде тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізу қағидаларына 1-қосымша

Ықтимал ластанған объектілерді анықтау нәтижелері

1-кесте Тарихи ластану объектісі туралы жалпы ақпарат

Ластану учаскесінің атауы					Тіркеу нөмірі
Ортофотожоспарлар номенклатурасы				№	Ақпарат көзінің атауы	Жыл
Координаттар:
енділігі	*	I	II
бойлығы	*	I	II	Ақпарат көздеріне ескертпе
Облыстың мекенжайы:
Аудан
Қала
қала ауданы
көше, үй
Ластану уақытының жалпы белсенді кезеңі				*	Объектінің ластанған немесе ықтимал ластанған учаскесінің санаты				*
Объектінің толық сипаттамасы
Ең жақын тоған, көл....... м			*	Ең жақын өзен, ағын....... м				*
Геологиялық жағдай				*	Жерасты сулары ....... м			*
Ең жақын құдық....... м				*	Ең жақын ғимарат........ м			*
Объектілердің экологиялық сезімтал аймақта орналасуы (мектеп, балабақша, бақша, аурухана)								*
Аумақтық жоспарға сәйкес объект орналасқан аумақты пайдалану мақсаты								*
Объектінің мақсаты								*
Жер учаскесінің (ғимараттың) меншік иесі								*

Жер учаскесінің кадастрлық нөмірі

Күні	Нысанды толтырған
*	Ақпарат көзінің тізіміне сәйкес ақпарат көзінің нөмірі

2-кесте. Архивті бағалау

№	Объектінің атауы, иесі	Ауданы, км2	Саласы	Коды	Уақыты	Ақпарат көзінің №

3-кесте. Ластағыш заттар

№	Заттың атауы	Өндіріс немесе пайдаланылған, жылына/т	Аумақта барлығы, т

4-кесте Ластанған аумақ туралы ақпарат

№	Ластанған аумақ	Ауданы, км2	Ластанутереңдігі, м

5-кесте. Жер үсті суларының ластануы

№	Ластағыш	көлемі мг/л	Анықтау әдісі	ШРК арту еселігі

6-кесте. Жер асты суларының ластануы

№	Ластағыш	көлемі мг/л	Анықтау әдісі	ШРК арту еселігі

7-кесте. Топырақтың ластануы

№	Ластағыш	көлемі мг/л	Анықтау әдісі	ШРК арту еселігі

8-кесте. Ғарыштық суреттер мен карталар туралы ақпарат

№	Ақпарат көзінің нөмірі	Ғарыштық суреттер мен карталар жылы	Масштаб	Ғарыштық суреттегі немесе картадағы объектінің кескінінің сипаттамасы

Тарихи ластану объектілерін анықтау, бағалау және есепке алу, оның ішінде тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізу қағидаларына 2-қосымша

Ықтимал ластанған объектілерді анықтау нәтижелерін бағалау және тарихи ластану объектілерін санаттау Ықтимал ластанған учаскелерді анықтау нәтижелерін бағалау

1-кесте. Ластаушы қызмет кезеңінің ұзақтығы (ең жоғары - 10 балл)

№	Объектініңқолданылумерзімі, жылдар	Балл саны
1.	<10	3
2.	10-30	6
3.	30-50	8
4.	>50	10
5.	Белгісіз	10*

2-кесте. Ауданы (ең жоғары - 5 балл) (қалдыру керек)

№	Ауданы, км2	Балл саны
1.	<2500 км2	2
2.	2500-5000 км2	3
3.	5000-10000 км2	4
4.	>10000 км2	5
5.	Белгісіз	3*

3-кесте. Объектіде пайдаланылатын, сақталатын және түзілетін заттар мен қалдықтардың қауіптілік дәрежесі (ең жоғары – 5 балл)

№	Заттар* мен қалдықтардың** қауіптілігінің жіктемесі	Балл саны
1.	Пайдаланылатын және объектіде сақталатын заттар қауіпті емес	2
2.	Пайдаланылатын және объектіде сақталатын заттар қауіпті	5
3.	Пайдаланылатын және объектіде сақталатын қалдықтар қауіпті емес	2
4.	Пайдаланылатын және объектіде сақталатын қалдықтар қауіпті	5

Заттардың қауіптілігі химиялық өнімнің қауіпсіздігі туралы ЕАЭО ТР № 41 химиялық өнімнің сыныптамасына сәйкес айқындалады ** Қалдықтардың қауіптілігі қалдықтар жіктеуішіне сәйкес анықталады

4-кесте. Заттар мен қалдықтарды субъектінің аумағында сақтау (ең жоғары - 10 балл)

№	Аумақта қауіпті химиялық заттарды, химиялық өнімдер мен қалдықтарды жинау	Балл саны
1.	1 тоннадан артық жинау	10
2.	1 тоннадан аз жинау	5
3.	Аумақта сақталмайды, өндіріс үшін 5 тонна мөлшерінде әкелінеді	2
4.	Белгісіз	5*

5-кесте. Зерттеп-қарау және сол жерде сауалнама алу (ең жоғары 20 балл)

№	Бақылаужәне ақпарат	Балл саны
1.	Учаскеде ластанудың таралуына ықпал ететін құрылымдар немесе техникалық құрылымдар бар (мысалы, дренажды каналдар, ұңғымалар, жерге көлденең орналастырылған жабдықтар)	3
2.	Учаскеде қатты (асфальт, бетон) бет жоқ немесе ол қатты зақымдалған	3
3.	Учаскеде су қоймаларында, су ағындарында немесе оларға жақын жерлерде визуалды ластану байқалады	5
4.	Учаскеде топырақтың ластануы визуалды байқалады	5
5.	Учаскеде орналасқан жабдық бүлінген (мысалы, қалдықтар мен химикаттарды сақтауға арналған контейнерлер, технологиялық жабдық ескірген және бүлінген)	5
6.	Ерекше иіс сезіледі	5
7.	Ластанудың өсімдіктерге әсері байқалады	5
8.	Облыстың, қаланың, ауданның денсаулық сақтау басқармасы денсаулық проблемалары туралы маңызды және дұрыс ақпарат берді немесе облыстың Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы осы учаскедегі қоршаған орта туралы ақпарат берді	5
9.	Жоғарыда аталмаған басқа да маңызды бақылаулар	5

6-кесте. Учаскедегі қауіпті бағалау ***

№	балл сомасы	Түсіндірме
1.	30-ға дейін	Объект қауіпті емес
2.	30-дан жоғары	Объект қауіпті

*** Объектінің қауіптілігін бағалау осы Қосымшаның 1, 2, 3, 4 және 5-кестелеріне сәйкес сипаттамаға сәйкес балдарды қосу арқылы алынады. Егер объект осы қосымшаның 6-кестесіне сәйкес қауіпті деп танылмаса, учаске ықтимал ластанған болып табылмайды және одан әрі есептеулер жүргізілмейді. Егер объект осы қосымшаның 6-кестесіне сәйкес қауіпті деп танылса, онда учаскенің ықтимал ластанғанын анықтау үшін осы Қосымшаның 7, 8, 9, 10, 11 және 12-кестелеріне сәйкес қоршаған ортаның сезімталдығын бағалау қажет.

7-кесте. Жергілікті атқарушы органның аумақтық жоспарына сәйкес объект орналасқан аумақты пайдалану (ең көбі - 10 балл)

№	Учаскенің сипаттамасы	Балл саны
1.	Тұрғын аумағы	10
2.	Ауыл шаруашылық жері	10
3.	Өнеркәсіптік өндірістер мен қоймалар аймақтары, порттық және көлік магистральдары аймақтары	8
4.	Жасыл аймақ, табиғи аумақтар және көгалдандырылған аумақтар	7
5.	Спорт және демалыс кешендері, қоғамдық ғимараттар	6
6.	Қалалардың немесе елді мекендердің мұқтажы үшін пайдаланылмайтын аумақтар, резервілік аумақтар	5

8-кесте. Жергілікті атқарушы органның аумақтық жоспарлауына сәйкес әлеуетті ластанған учаскеге тікелей жақын орналасқан аумақты пайдалану (еңжоғары - 15 балл)

№	Ластанған немесе ықтимал ластанған аумақтан 500 м радиуста орналасқан объектілер	Балл саны
1.	Балабақша, ойын алаңы немесе мектеп, аурухана	3
2.	Тұрғын аумағы	3
3.	Ауыл шаруашылығы немесе ауыл шаруашылығы алқаптары	4
4.	Спорт және демалыс кешендері	3
5.	Табиғат қорғау аумағы	4
6.	Ауыз су өндіру орындары	15
7.	Жоғарыда аталған объектілердің ешқайсысы	0

9-кесте. Топырақ түрі (ең жоғары-10 балл)

№	Топырақ түрі	Балл саны
1.	Балшық	2
2.	Қиыршық тас	10
3.	Құм	9
4.	Шымтезек	4
5.	Балшық	6
6.	Балшық құм	7
7.	Белгісіз	5*

10-кесте. Ызасулардың деңгейі (ең жоғары- 5 балл)

№	Ызасулардыңдеңгейі	Балл саны
1.	<1 м	5
2.	1-5 м	4
3.	5-10 м	3
4.	>10 м	2
5.	Белгісіз	5*

11-кесте. Жер үсті сулары объектілерінен ықтимал ластанған учаскелерді табу қашықтығы (ең жоғары 10 балл)

№	Жерүсті су объектілерінен ластанған учаскелерге дейінгі қашықтық	Балл саны
1.	Мұндай объектілер ластанған учаскенің аумағында орналасқан	10
2.	Мұндай объектілер 100 м-ге дейінгі қашықтықта орналасқан	8
3.	Мұндайобъектілер 100 - 300 м қашықтықта орналасқан	6
4.	Мұндайобъектілер 300-500 м қашықтықта орналасқан	4
5.	Мұндайобъектілер 500 м-ден астам қашықтықта орналасқан	2
6.	Жақын жерде жер үсті сулары жоқ	0

12-кесте. Қоршаған ортаның экологиялық сезімталдығын бағалау

№	балл сомасы	Түсіндірме
1.	20-ға дейін	Қоршаған ортаның төмен экологиялық сезімталдығы-аумақ ластанудан қорғалған (немесе тұрақты)
2.	20-30	Қоршаған ортаның орташа экологиялық сезімталдығы-аумақ ластанудан ішінара қорғалған, тиісті жағдайларда топырақ жамылғысының, жер асты және жерүсті суларының ластануы таралуы мүмкін.
3.	30-дан астам	Қоршаған ортаның жоғары экологиялық сезімталдығы- аумақ қорғалмаған

13-кесте. Ықтимал ластанған жерлерді жалпы бағалау

№	балл сомасы	Түсіндірме
1.	50-ден астам	1-санат-учаске ықтимал ластанған
2.	50-ге дейін	2-санат-сайт ықтимал ластанған, бірақ ластанудың деңгейі мен әсері аз
3.	40-ге дейін	3-санат-учаске әлеуетті ластанған болып табылмайды

**** Ықтимал ластанған жерлерді жалпы бағалау осы қосымшаның 6 және 12-кестелеріне сәйкес тармақтарды қосу жолымен алынады.

Тарихи ластану объектілерін анықтау, бағалау және есепке алу, оның ішінде тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімін жүргізу қағидаларына 3-қосымша

Тарихи ластану объектілерінің мемлекеттік тізілімінің нысаны

№	Тарихи ластану объектісінің атауы және орналасқан жері	Экономикалық қызмет саласы	Тарихи ластану объектісінің меншікиесі	Тарихи ластануобъектісінің жұмыс уақыты	Тарихи ластану объектісініңшекаралары мен ауданы	Тарихи ластануобъектісінің санаты	Жылжымайтын мүліктіпайдалану мақсаты (бар болса)	Жер учаскесінің кадастрлық белгіленуі	Қауіптөніп тұрған көршіобъектілер	Қалдықтардың түрлері, оның ішінде тарихи ластану объектісіндегі химиялық заттар	Ластаушы заттардың ШРК,
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12