On amnesty due to decade of independence of the Republic of Kazakhstan

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 19 February 2002 No. 294

Unofficial translation

      This Law is adopted due to decade of independence of the Republic of Kazakhstan, on the basis of principles of humanity.

       Article 1. To release convicted persons from punishment for crimes of little and average gravity:
      1) minor persons;
      2) women having minor children or disabled children of groups I and II being on their dependence, as well as pregnant women;
      3) women and men attained retiring age;
      4) participants and disabled persons of the Great Patriotic War 1941 – 1945 and persons equated to them;
      5) disabled persons of groups I and II.

       Article 2. To release the persons that do not fall within the scope of Article 1 of this Law that convicted to deprivation of freedom for crimes of little and average gravity for the first time.

       Article 3. To release convicted persons from punishment in the form of deprivation of freedom for crimes of little and average gravity that do not fall within the scope of Articles 1 and 2 of this Law, if they served no less than one third of assigned term of punishment.

       Article 4. To release the persons listed in Article 1 of this Law from punishment in the form of deprivation of freedom convicted for grave crimes, if they served no less than one third of assigned term of punishment.

       Article 5. To release the persons from punishment that do not fall within the scope of Articles 1-4 of this Law convicted to deprivation of freedom for grave crimes for the first time, if they served no less than a half of assigned term of punishment.

       Article 6. To release the persons from punishment that do not fall within the scope of Articles 1-5 of this Law convicted to deprivation of freedom for crimes that are not especially grave, remaining to be served less than a year during the period of execution of act of amnesty established by part one of Article 25 of this Law.

       Article 7. To release the persons from punishment convicted to the types of punishment not linked with deprivation of freedom, if this punishment is applied in the form of main punishment.

       Article 8. To release the military servants that committed military crimes from punishment, as well as persons liable for military service that avoided calling on military service.

       Article 9. To reduce unserved part of punishment by half for the persons convicted to deprivation of freedom that are not subject to release from punishment on the basis of Articles 1-8 of this Law:
      1) convicted for crimes of little and average gravity;
      2) convicted for grave crimes, if they served no less than a half of assigned term for punishment.

       Article 10. To terminate a proceeding on all criminal cases and the cases not considered by courts on crimes committed before entering of this Law into force by the persons listed in Articles 1, 8 of this Law, as well as in respect of the persons brought to criminal responsibility for the crimes for which the punishment is provided up to five years of deprivation of freedom or punishment not linked with deprivation of freedom.

       Article 11. To establish that:
      1) the persons mentioned in subparagraph 1) of Article 1 of this Law shall be regarded as the persons under 18 years at the moment of commission of a crime;
      2) the persons mentioned in subparagraph 2) of Article 1 of this Law shall be regarded as women not deprived of parental rights and having children, including adopted children or taken in trusteeship under 18 years on the date of entering of this Law into force, or disabled children of groups I and II independently from their age, women being pregnant on a date of entering of this Law into force;
      3) the persons mentioned in subparagraph 3) of Article 1 of this Law shall be regarded as women and men that attained retiring age in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan until entering of this Law into force. In the absence of documents confirming the date and month of birth of these persons, the women should be regarded as born before 1 January 1943 and men born before 1 January 1938;
      4) the persons mentioned in subparagraph 4) of Article 1 of this Law shall be regarded as participants and disabled persons of the Great Patriotic War and persons equated to them:
      military servants performing their service in military units, staffs and institutions included into composition of active army during the period of the Great Patriotic War, as well as during other combat operation on protection of the former USSR, partisans and undergrounders of the Great Patriotic War;
      military servants and civilians of units and formations of the Armed Forces of the former USSR participated in combat actions against Japan in 1945;
      military servants, as well as the persons of command and private staff of the bodies of internal affairs and state security of the formed USSE that performed their service during the Great Patriotic War in cities, the participation in defence of which is included to the years of service for assignment of a pension on preferential terms established for military units of the units of active army;
      persons of civilian personnel of the Soviet Army, Naval Service, forces and bodies of internal affairs, state security of the former USSR holding permanent appointment in military units, staffs and institutions included in composition of the active army during the period of the Great Patriotic War or being in cities during the relevant periods, the participation in defence of which is included to the years of service for assignment of a pension on preferential terms established for military servants of the units of active army;
      persons that during the period of the Great Patriotic War were in composition of military units, staffs and institutions included into composition of the active army and fleet as sons (educates) of regiments and sea cadets;
      persons that took participation in combat actions against Fascist Germany and its allies during the Second World War in a territory of foreign countries in a composition of partisan parties, underground groups and other anti-fascist formations;
      military servants of the Soviet Army, Naval Forces, State Security Committee, persons of private and command staff of the Ministry of Internal Affairs of the former USSR (including specialists and councils) that in accordance with decisions of state bodies of the former USSR took participation in combat actions in a territory of other states;
      persons liable for military service called on training periods and directed to Afghanistan during conduct of combat actions;
      military servants of automobile battalions directed to Afghanistan for delivery of cargo in this country during conduct of combat actions;
      military servants of flight personnel that performed flights for combat missions in Afghanistan from the territory of the former USSR;
      employees and servants that served soviet military contingent in Afghanistan, received wounds, contusions and injuries or awarded by orders and medals of the former USSR for participation in combat support;
      heroes of the Soviet Union and persons awarded by Order of Glory of three classes, the heroes of Socialist Labour;
      employees of special formations of the People's Commissariat of communication lines, ship personnel of sealing and transport vessels and flight personnel of sealing and transport vessels, flight personnel of aviation, the People's Commissariat of fishery industry, Marine and river fleet of the former USSR, flight personnel of the Glavsevmorput aviation, transferred to a position of military servants during the Great Patriotic War and performing the tasks in behalf of active army and fleet within the rear boundaries of active fleets, operating zones of fleets, as well as members of the ship crews of a transport fleet interned at the beginning of the Great Patriotic War at ports of other states;
      former minor prisoners of concentration camps, ghetto and other places of forced detention created by fascists during the Second World War;
      citizens working during the siege in a city of Leningrad in enterprises, in institutions and organizations of a city or awarded by a medal “For the defence of Leningrad”, as well as the persons awarded by a badge “Resident of the blockage of Leningrad”;
      persons awarded by orders and medals of the former USSR for dedicated service and honourable military service in the rear during the Second World War;
      employees and servants that were directed for work to Afghanistan during the period from 1 December 1979 to December 1989 and to other countries in which the combat actions were conducted;
      employees and servants of the National Security Committee of the former USSE temporary staying in a territory of Afghanistan and that are not included into composition of restricted contingent of the soviet troops;
      citizens that suffered from and became disabled persons due to Chernobyl NPP disaster and explosions at Semipalatinsk Test Site;
      military servants of active army, partisans and undergrounders of the Great Patriotic War, as well as employees and servants of the relevant categories that became disabled due to wound, contusion, injury or disease received during the Great Patriotic War at the front, in a district of combat actions, in front-line fields of railway roads, during building of defensive barriers, naval facilities and aerodromes, and equated to military servants according to pension benefits;
      military servants and civilians of the Armed Forces of the former USSR that became disabled due to wound, contusion, injury or disease received in the course of war with Japan in 1945;
      military servants that became disabled due to wound, contusion, injury received during protection of the former USSR upon fulfillment of other obligations of military service in other periods or due to disease linked with staying at the front, as well as upon performance of military service in Afghanistan or other states in which the combat actions were conducted;
      the persons of command and private staff of the bodies of internal affairs and state security of the former USSR that became disabled due to wound, contusion, injury received upon execution of employment duties or due to disease linked with staying at the front, or fulfillment of employment duties in the states where the combat actions were conducted;
      employees and servants of the relevant categories that served active military contingents in other countries and that became disabled due to wound, contusion, injury or disease received during the period of conduct of combat actions;
      5) the persons mentioned in subparagraph 5) of Article 1 of this Law shall be regarded as disabled persons of the groups I and II recognized in established manner before entering of this Law into force.

       Article 12. The following persons shall fall within the scope of this Law:
      1) the persons convicted to which the punishment in the form of deprivation of freedom is assigned under a court verdict with application of Article 63 of the Criminal Code of the Republic of Kazakhstan (Article 40 of the Criminal Code of Kazakh SSR);
      2) the pregnant women and women having infant children convicted to deprivation of freedom to whom the execution of a court verdict is postponed in accordance with Article 72 of the Criminal Code of the Republic of Kazakhstan (Article 41-1 of the Criminal Code of the Kazakh SSR);
      3) persons liable for military service that avoided calling on military service, and military servants that committed the crimes of little or average gravity before entering of this Law into force, if they give themselves up to the nearest bodies of military commissariats, military investigative agencies, bodies of military procuracy or military police no later than six months after entering of this Law into force.

       Article 13. Force of this Law shall not apply to the persons:
      1) recognized special dangerous recidivists under a court verdict, as well as that committed repetition of crimes recognized dangerous or special dangerous;
      2) convicted persons to whom the penalty of death is replaced by deprivation of freedom in the manner of act of oblivion;
      3) newly committed intended crime to whom the amnesty or act of oblivion were previously applied;
      4) recognized as malicious violators of established order of serving a sentence or committed intended crimes during service of the sentence;
      5) having two and more records of conviction for commission of grave and especially grave crimes;
      6) convicted for the following crimes provided in the Criminal Code of the Kazakh SSR: betrayal of Motherland (Article 50); espionage (Article 51); act of terrorism (Article 52); act of terrorism against a representative of the foreign state (Article 53); diversion (Article 54); wrecking (Article 55); propaganda of war (Article 57); violation of the national and racial equality (part three of Article 60); mercenarism (part two of Article 62-2); banditism (Article 63); actions disorganizing work of correctional institutions (Article 63-1); organization or management of a criminal group or criminal society, participation in a criminal society (part two of Article 63-2); contraband (part two, three and four of Article 64); mass disorders (Article 65); theft or seizure of railway rolling stock, air, marine or river vessel (part two and three of Article 72-1); production or selling of forged money or securities (part two of Article 73); theft (part three of Article 76); brigandage (part three of Article 76-1); robbery (Article 76-2); fraud (part three of Article 76-3); stealing property of other people by assignment or embezzlement or by abuse of official position (part three of Article 76-4); extortion (part three of Article 76-7); intended destruction or damage of property of other people (Article 82); intended homicide (Article 88); intended grave bodily injury (part two of Article 93); knowingly endangering of other person by infecting with AIDS and infecting with AIDS (part two of Article 100-1); rape (part two, three and four of Article 101); pederasty (part two of Article 104); capture or detention of a person as hostage (Article 115-1); kidnapping of a human (Article 116); acceptance of a bribe (part two and three of Article 146); infringement on life of an employee of internal affairs bodies, a people's guard, a person carrying out the inquest, an investigator, a prosecutor, a judge or people's assessors (Article 173-1); bribery or compulsion of a witness, injured party, expert or interpreter to give false evidences (part three of Article 187-1); delivery of knowingly illegal verdict, decision, ruling or decree (part two of Article 191); threat in respect of a person carrying out the inquest, an investigator, a prosecutor, a judge or people's assessors (Article 191-2);
      malicious insubordination of the requirements of administration of corrective labour institution (part two of Article 199-2); hooliganism (part two of Article 200); stealing of firearms, ammunition or explosive substances (parts two and three of Article 203); stealing of narcotic drugs (parts two and three of Article 213-1); inducement to use narcotic drugs (part two of Article 213-2); illegal production, acquisition, storage, carriage, transfer or distribution of narcotic drugs (parts three, four and five of Article 214); maintenance of assignation houses and procuration (part five of Article 215-1); theft of transport vehicles (parts two and three of Article 221); insubordination (paragraph “c” of Article 225); non-execution of the order (paragraph “c” of Article 226); resistance to a head or his (her) compulsion to violate employment duties (paragraphs “b” and “c” of Article 227); threat to a head (paragraph “c” of Article 228); acts of violence in respect of a head (paragraph “b” of article 229); violation of charter rules of interrelations between military servants in the absence of dependency relation between them (paragraph “c” of Article 231); authorized leaving of the unit or place of service (paragraph “d” of Article 233); desertion (paragraphs “b” and “d” of Article 234); unauthorized leaving of the unit in combat situation (Article 235); evasion of military service by means of self-injury or by another method (paragraph “b” of Article 236); intended destruction or damage of military property (paragraph “c” of Article 238); violation of the rules of handling with weapon, as well as with substances and subjects representing increased hazard for surrounding persons (paragraph “c” of Article 238-1); violation of flight rules or their preparation (Article 240); violation of the ship navigation rules (Article 241); violation of charter rules of a guard service (paragraph “f” of Article 242); violation of the rules of being on combat duty (paragraphs “c” and “d” of Article 244); divulgence of military secrets or loss of documents containing military secrets (paragraph “c” of Article 246); abuse of powers, excess or inaction of powers (paragraphs “b” and “c” of Article 247); surrender or abandonment of warfare means to a rival (Article 248); abandonment of a warship in distress (Article 249); unauthorized abandonment of battlefield or refusal to act with weapons (Article 250); voluntary surrender into captivity (Article 251); marauding (Article 253); violence against a population in a district of combat actions (Article 254); as well as brigandage (parts three and four of Article 133); robbery (Article 134), extortion (parts two and three of Article 135), intended destruction or damage of property (part two of Article 141) of the Criminal Code of the Kazakh SSR in wording up to 12 May 1995;
      7) convicted and brought to criminal responsibility for the following crimes provided in the Criminal Code of the Republic of Kazakhstan: homicide (Article 96); intended infliction of serious harm to health (Article 103); torture (part two of Article 107); compulsion to remove human organs or tissues for transplantation or otherwise use (parts two and three of Article 113); infecting with Human Immunodeficiency Virus (HIV/AIDS) (part three of Article 116); rape (parts two and three of Article 120); violent sexual actions (parts two and three of Article 121); human kidnapping (Article 125); illegal deprivation of freedom (part three of Article 126); recruitment of people for exploitation (part three of Article 128); involvement of a minor person in criminal activity (part four of Article 131); trafficking of minors (Article 133); planning, preparation, unleashing or prosecution of aggressive war (Article 156); manufacture or distribution of mass destruction weapon (Article 158); application of prohibited means and methods of war prosecution (Article 159); genocide (Article 160); ecocide (Article 161); mercenary activities (Article 162); attack against persons and organizations enjoying international protection (Article 163); initiation of social, national, ancestral, racial or religious discord (part three of Article 164); treason against the state (Article 165); espionage (Article 166); infringement on life of state or public figure (Article 167); forcible seizure of power or forcible retention of power (Article 168); armed rebellion (Article 169); sabotage (Article 171); evasion of calling on mobilization (part two of Article 174); theft (part three of Article 175); assignment or embezzlement of entrusted other people's property (part three of Article 176); fraud (part three of Article 177); brigandage (part three of Article 178); robbery (Article 179); stealing of subjects having special value (Article 180); extortion (parts two and three of Article 181); illegal acquisition of an automobile or other transport vehicle without the purpose of stealing (part three and four of Article 185); intended destruction or damage of other people’s property (part three of Article 187); production or distribution of forged money or securities (parts two and three of Article 206); economic contraband (part three of Article 209); terrorism (Article 233); taking of a hostage (Article 234); creation and guidance of an organized criminal group or criminal association (criminal organization), participation in a criminal society (Article 235); organization of illegal paramilitary formation (part one of Article 236); banditism (Article 237); seizure of buildings, structures, or means of communication (parts two and three of Article 238); hijacking, and equally seizure of an air or sea craft or a railway rolling stock (Article 239); piracy (Article 240); mass disorders (parts one and two of Article 241); violation of the safety rules at atomic energy facilities (part two of Article 244); stealing or extortion of radioactive materials (part three of Article 248); contraband of objects withdrawn from circulation, or objects the circulation of which is limited (part three of Article 250); illegal acquisition, transfer, distribution, storage, transportation, or bearing weapons, ammunition, explosive substance and explosion devices (part three of Article 251); illegal manufacture of weapons (part three of Article 252); stealing or extortion of weapons, ammunition, explosive substances or explosion devices (parts two, three and four of Article 255); hooliganism (part three of Article 257); illegal manufacture, processing, acquisition, storage, transportation, transfer or distribution of narcotic drugs or psychotropic substances (parts two, three and four of Article 259); stealing or extortion of narcotic drugs and psychotropic substances (parts two and three of Article 260); inducement to use narcotic drugs or psychotropic substances (parts two and three of Article 261); illegal cultivation of plants, prohibited to cultivation containing narcotic substances (part two of Article 262); illegal turnover of toxic substances, as well as substances, tools, or equipment used for the manufacture or processing of narcotic drugs, psychotropic or toxic substances (parts two, three and four of Article 263); organization or maintenance of premises for use of narcotic drugs or psychotropic substances (part two of Article 264); intentional disablement of transport vehicles or routes of communication (part three of Article 299); abuse of official powers (part three of Article 307); excess of authority or official powers (part three of Article 308); acceptance of a bribe (parts two, three, four of Article 311); use of force in respect of a representative of power (part two of Article 321); infringement on life of a person, delivering public justice or preliminary investigation (Article 340); threat or forcible actions due to delivery of public justice or conduct of preliminary investigation (part four of Article 341); bringing of knowingly innocent person to criminal responsibility (part two of Article 344); knowingly illegal detention, placement in the detention or custodial placement or detention in custody (part three of Article 346); compulsion of evidence (part two of Article 347); delivery of knowingly unjust verdict, decision or other court act (part two of Article 350); knowingly false denunciation (part three of Article 351); tampering or compulsion of false evidence or evasion of evidence, false report or incorrect interpretation (part four of Article 354); escape from places of deprivation of freedom, arrestment or from custody (part two of Article 358); malicious insubordination to requirements of the administration of a criminal executive institution (Article 360); disorganization of normal activity of institutions ensuring the isolation from society (article 361); insubordination or other failure to comply with order (parts three and five of Article 367); resistance to a head or his (her) enforcement to violate employment duties (parts two and three of Article 368); acts of violence with regard to a head (parts two and three of Article 369); violation of charter rules of interrelations between military servants in the absence of dependency relation between them (parts five and six of Article 370); authorized leaving of the unit or place of service (parts five and six of Article 372); desertion (parts two and three of Article 373); evasion of military service by means of self-injury or by another method (parts two and three of Article 374); violation of the rules of being on combat duty (parts two and three of Article 375); violation of charter rules of guard (night watch) duty (part two of Article 377); abuse of powers, excess or inaction of powers (parts two and three of Article 380); abandonment of a warship in distress (part two of Article 382); surrender or abandonment of warfare means to a rival (Article 383); voluntary surrender into captivity (Article 384); marauding (Article 385); divulgence of military security information or loss of documents containing military security information (part three of Article 386); violation of flight rules or their preparation (Article 392); violation of the ship navigation rules (Article 393).
      Subparagraphs 6) and 7) of this Article shall not apply to persons listed in Article 6 of this Law.

       Article 14. The ground for applying amnesty in respect of persons listed in subparagraphs 2), 4) and 5) of Article 11 of this Law are the documents conforming the right of these persons to benefits.

       Article 15. To establish that service of a part of the term of sentence provided by Articles 3-5, 9 of this Code shall be calculated on a date of entering of this Law into force.

       Article 16. Upon aggregate of crimes, if one of the crimes does not fall within the scope of this Law, the amnesty shall not be applied.

       Article 17. The persons included in the amnesty shall be released as from the main, so additional sentence, if the last is not executed on a date of entering of this Law into force.

       Article 18. In accordance with Article 9 of this Code, the part of the term of sentence that is not served on a date of entering of this Law into force, shall be subject to reduction.

       Article 19. The persons the record of conviction of which is not expunged or removed in the manner established by the Law, as well as the persons convicted for crimes the responsibility of which is excluded by the Law shall be included in the amnesty.

       Article 20. The force of subparagraph 3) of Article 13 of this Law shall apply to the persons previously released from sentence in advance in the manner of the act of oblivion or on the basis of amnesty, independently from expunging or removal of record of conviction.

       Article 21. The force of this Law shall apply to the persons that committed crimes before its entering into force, to the convicted persons by courts of the Republic of Kazakhstan (Kazakh SSR), as well as by military tribunals of the former USSR for the crimes committed in a territory of the Kazakh SSR.

       Article 22. To impose execution of this Law on:
      1) bodies and institutions executing punishments in respect of convicted persons being in the places of deprivation of freedom;
      2) bodies of inquiry and preliminary investigation in respect of the persons, the case and materials on crimes of which are in the proceeding of these bodies;
      3) courts in respect of:
      persons, the case and materials on crimes of which are in the proceeding of courts and that are not considered before entering of this Law into force, as well as in respect of the persons, the cases on crimes of which are considered, but the verdicts are not entered into legal force;
      persons under suspended sentence in accordance with Article 63 of the Criminal Code of the Republic of Kazakhstan (Article 40 of the Criminal Code of the Kazakh SSR) and in respect of the persons the execution of verdicts to which is postponed in the manner provided by Article 72 of the Criminal Code of the Republic of Kazakhstan (Article 41-1 of the Criminal Code of the Kazakh SSR) (amnesty shall be applied by a court that delivered a verdict);
      persons in respect of whom the fine is assigned as the main punishment, if the fine is not recovered before entering of this Law into force (amnesty shall be applied by a court that delivered a verdict);
      persons released from punishment on parole, and the persons in respect of whom the unserved part of punishment is replaced by more lenient punishment before entering of this Law into force (amnesty shall be applied by a court in a territory of which the person is registered);
      4) internal affairs bodies in respect of the persons:
      convicted to deprivation of freedom but that are not remained under custody, the verdicts in respect of whom entered into legal force;
      serving their sentence in the form of bringing to community works, correctional works, deprived of the right to hold particular positions or engage in particular activity;
      5) commanders of disciplinary military units in respect of military servants convicted to detention in the disciplinary military units.

       Article 23. Application of this Law shall be carried out on the basis of a decree of an authorized body (civil servant) sanctioned by a prosecutor, as well as on the basis of the court decree.
      Upon application of this Law by courts, the participation of a prosecutor is not mandatory.
      The decree of a head of correctional institution or a commander of disciplinary military unit and detention quarters shall be accompanied by:
      1) certificate on incentives and recoveries;
      2) personal record of a convicted person;
      3) other documents required for solution of the question on applying amnesty.
      Service of sentence shall be terminated from the date of sanctioning a decree of an authorized body (civil servant) by a prosecutor or from the date of entering of a court decree on applying the act of amnesty into legal force.

       Article 24. Amnesty shall not be applied in case if the accused person or person on trial opposes this.

       Article 25. To ensure the execution of this Law within six months from the date of its entering into force, to the bodies listed in Article 22.
      In cases if the question on applying amnesty is occurred upon expiry of the term of six months from the date of entering of this Law into force, it shall be executed in the manner provided by Articles 22 and 26 of this Law.

       Article 26. The question on applying amnesty to persons convicted by courts of the Republic of Kazakhstan but serving the sentence beyond its boundaries, shall be solved by the courts of the Republic of Kazakhstan on the basis of international treaties, the participant of which is the Republic of Kazakhstan upon recommendation of a competent body of the state, in a territory of which the execution of the court verdict is carried out.

       Article 27. The government of the Republic of Kazakhstan, akims of oblasts, cities of Almaty and Astana shall be obliged to take measures on:
      1) placement of disabled persons and persons of advanced age released from the punishment according to the amnesty and that do not have close relatives in special nursing homes;
      2) transfer of released minor persons under the supervision of parents, bodies of trusteeship and guardianship or their direction to children’s houses, foster homes or other educational institutions in necessary cases;
      3) control of continuation of the medical treatment of the persons released from the places of deprivation of freedom, suffered from tuberculosis.

       Article 28. This Law enters into legal force from the date of official publication.

      The President
      of the Republic of Kazakhstan

Қазақстан Республикасы тәуелсiздiгiнiң он жылдығына байланысты рақымшылық жасау туралы

Қазақстан Республикасының Заңы. 2002 жылғы 19 ақпан N 294-ІІ

      Осы Заң Қазақстан Республикасы тәуелсiздiгiнiң он жылдығына байланысты iзгiлiк принциптерi басшылыққа алына отырып қабылданды.

      1-бап. Онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстары үшiн сотталғандар:
      1) кәмелетке толмағандар;
      2) кәмелетке толмаған балалары немесе асырауында I және II топтағы мүгедек балалары бар әйелдер, сондай-ақ жүктi әйелдер;
      3) зейнет жасына жеткен әйелдер мен ер адамдар;
      4) 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектер және оларға теңестiрiлген адамдар;
      5) I және II топтағы мүгедектер жазадан босатылсын.

      2-бап. Осы Заңның 1-бабының қолданылу аясына жатпайтын, онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстары үшiн бас бостандығынан айыруға бiрінші рет сотталған адамдар жазадан босатылсын.

      3-бап. Осы Заңның I және 2-баптарының қолданылу аясына жатпайтын, онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстары үшiн сотталған адамдар, егер олар белгiленген жаза мерзiмiнiң кемiнде үштен бiрiн өтеген болса, бас бостандығынан айыру түрiндегi жазадан босатылсын.

      4-бап. Осы Заңның 1-бабында аталған, ауыр қылмыстары үшін сотталған адамдар, егер олар белгiленген жаза мерзiмiнiң кемiнде үштен бiрiн өтеген болса, бас бостандығынан айыру түрiндегi жазадан босатылсын.

      5-бап. Осы Заңның 1-4-баптарының қолданылу аясына жатпайтын, ауыр қылмыстары үшiн бiрiншi рет бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар, егер олар белгiленген жаза мерзiмінің кемiнде жартысын өтеген болса, жазадан босатылсын.

      6-бап. Осы Заңның 1-5-баптарының қолданылу аясына жатпайтын, аса ауыр болып табылмайтын қылмыстары үшiн бас бостандығынан айыруға сотталған, осы Заңның 25-бабының бiрiншi бөлiгiнде белгiленген рақымшылық жасау актісін орындау кезеңінде жазаны өтеп болуына бір жылдан аз уақыт қалған адамдар жазадан босатылсын.

      7-бап. Бас бостандығынан айырумен байланысты емес жазалау түрлерi қолданылып сотталған адамдар, егер бұл жаза негiзгi жаза түрiнде қолданылған болса, жазадан босатылсын.

      8-бап. Әскери қылмыстар жасаған әскери қызметшiлер, сондай-ақ әскери қызметке шақырылудан жалтарған әскери мiндеттiлер жазадан босатылсын.

      9-бап. Осы Заңның 1-8-баптарының негiзiнде жазадан босатуға жатпайтын, бас бостандығынан айыруға:
      1) онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстары үшiн сотталған;
      2) ауыр қылмыстары үшiн сотталған адамдарға, егер олар белгiленген жаза мерзiмiнің кемiнде жартысын өтеген болса, жазасының өтелмеген бөлiгiнiң жартысы қысқартылсын.

      10-бап. Осы Заңның 1, 8-баптарында аталған адамдар осы Заң күшiне енгенге дейiн жасаған қылмыстар туралы, сондай-ақ бес жылға дейiн бас бостандығынан айыру немесе бас бостандығынан айырумен байланысты емес жаза көзделген қылмыс жасағаны үшін қылмыстық жауапқа тартылған адамдарға қатысты жүргiзiлiп жатқан барлық қылмыстық істер мен соттарда қаралмаған істердің жүргізілуі тоқтатылсын.

      11-бап. Мынадай болып белгiленсiн:
      1) осы Заңның 1-бабының 1) тармақшасында аталған адамдарға қылмыс жасаған кезiнде 18 жасқа толмаған адамдар жатады;
      2) Осы Заңның 1-бабының 2) тармақшасында аталған адамдарға ата-ана құқығынан айырылмаған және осы Заң күшіне енетін күнге 18 жасқа толмаған балалары, соның ішінде асырап алған не қамқорлыққа алған балалары бар не жасына қарамастан I және II топтағы мүгедек балалары бар әйелдер, осы Заң күшiне енген күнiнде жүктiлiк жағдайында болған әйелдер жатады;
      3) осы Заңның 1-бабының 3) тармақшасында аталған адамдарға осы Заң күшіне енгенге дейін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес зейнет жасына жеткен әйелдер мен ер адамдар жатады. Бұл адамдардың туған күні мен айын растайтын құжаттар болмаған жағдайда, бұлардың қатарында 1943 жылғы 1 қаңтарға дейін туған әйелдер мен 1938 жылғы 1 қаңтарға дейін туған ер адамдар есептелуі керек;
      4) осы Заңның 1-бабының 4) тармақшасында аталған адамдарға Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектерi және соларға теңестiрiлген мына адамдар жатады:
      Ұлы Отан соғысы кезеңінде, сондай-ақ бұрынғы КСР Одағын қорғау жөніндегі басқа да ұрыс операциялары кезінде майдандағы армия құрамына кірген әскери бөлімдерде, штабтар мен мекемелерде қызмет атқарған әскери қызметшілер, Ұлы Отан соғысының партизандары мен астыртын қимыл жасаушылары;
      1945 жылы Жапонияға қарсы ұрыс қимылдарына қатысқан бұрынғы КСР Одағы Қарулы Күштерi бөлімдерi мен құрамаларының әскери қызметшiлерi мен ерiктi жалданушылары;
      Ұлы Отан соғысы кезеңінде қорғанысқа қатысуы майдандағы армия бөлімдерінің әскери қызметшілеріне белгіленген жеңілдікті жағдайларда зейнетақы тағайындау үшін еңбек сіңірген жылдарына есептелетін қалаларда қызмет атқарған әскери қызметшілер, сондай-ақ бұрынғы КСР Одағы ішкі істер және мемлекеттік қауіпсіздік органдарының басшы және қатардағы құрамының адамдары;
      Кеңес Армиясының, Әскери-Теңіз Флотының, әскерлердің және бұрынғы КСР Одағының ішкі істер, мемлекеттік қауіпсіздік органдарының ерікті жалдамалы құрамының Ұлы Отан соғысы кезеңінде майдандағы армияның құрамына енген әскери бөлімдерде, штабтар мен мекемелерде штаттық лауазымдарда болған не осы кезеңдерде қорғанысқа қатысуы майдандағы армия бөлімдерінің әскери қызметшілеріне белгіленген жеңілдікті жағдайларда зейнетақы тағайындау үшін еңбек сіңірген жылдарына есептелетін қалаларда болған адамдар;
      Ұлы Отан соғысы кезеңінде майдандағы армия мен флоттың құрамына енген әскери бөлімдердің, штабтар мен мекемелердің құрамында полк балалары (тәрбиеленушілері) және юнгалар ретінде болған адамдар;
      екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында шетелдер аумағында партизан отрядтарының, астыртын қимыл жасаушы топтардың және басқа да антифашистік құралымдардың құрамында фашистік Германия мен оның одақтастарына қарсы ұрыс қимылдарына қатысқан адамдар;
      бұрынғы КСР Одағы мемлекеттік органдарының шешіміне сәйкес басқа мемлекеттер аумағында ұрыс қимылдарына қатысқан кеңес Армиясының, Әскери-Теңіз Флотының, Мемлекеттік қауіпсіздік комитетінің әскери қызметшілері, бұрынғы КСР Одағы Ішкі істер министрлігінің қатардағы және басшы құрамының адамдары (әскери мамандар мен кеңесшілерді қоса алғанда);
      ұрыс қимылдарын жүргiзу кезеңiнде оқу жиындарына шақырылып, Ауғанстанға жiберiлген әскери мiндеттiлер;
      ұрыс қимылдарын жүргізу кезеңiнде Ауғанстанға жүк жеткізу үшін сол елге жiберiлген автомобиль батальондарының әскери қызметшiлерi;
      бұрынғы КСР Одағы аумағынан Ауғанстанға жауынгерлiк тапсырмалармен ұшқан ұшқыштар құрамының әскери қызметшiлерi;
      Ауғанстандағы кеңес әскери контингентiне қызмет көрсеткен, жарақаттанған, контузия алған немесе зақымданған не ұрыс қимылдарын қамтамасыз етуге қатысқаны үшiн бұрынғы КСР Одағының ордендерiмен және медальдарымен марапатталған жұмысшылар мен қызметшiлер;
      Кеңес Одағының Батырлары және Даңқ орденiнiң үш дәрежесiмен марапатталған адамдар, Социалистiк Еңбек Ерлері;
      бұрынғы КСР Одағы Қатынас жолдары халық комиссариатының арнаулы құралымдарының, кәсiпшiлiк және көлiк кемелерінің жүзу құрамы мен кәсiпшiлiк және көлiк кемелерiнiң ұшу-көтерiлу құрамының, авиацияның ұшу-көтерiлу құрамының, Балық өнеркәсiбi халық комиссариатының, Теңiз және өзен флотының, Солтүстiк теңiз жолы бас басқармасы авиациясының ұшу-көтерілу құрамының Ұлы Отан соғысы кезеңiнде әскери қызметшiлер жағдайына көшiрiлген және ұрысқа қатысушы майдандардың тылдағы шекаралары мен флоттың жедел қимылдар шегiндегi аймақтарында майдандағы армия мен флот мүдделері үшін міндеттер атқарған қызметкерлерi, сондай-ақ Ұлы Отан соғысының бас кезiнде басқа мемлекеттердің порттарында еріксiз ұсталған көлік флоты кемелері экипаждарының мүшелері;
      екiншi дүниежүзiлiк соғыс кезеңiнде фашистер құрған концентрациялық лагерьлердiң, геттолардың және басқа да ерiксiз қамауда ұстау орындарының бұрынғы кәмелетке толмаған тұтқындары;
      Ленинград қаласындағы қоршау кезеңiнде қаланың кәсiпорындарында, мекемелерi мен ұйымдарында жұмыс істеген және "Ленинградты қорғағаны үшiн" медалiмен марапатталған азаматтар, сондай-ақ "Қоршаудағы Ленинград тұрғыны" белгiсiмен марапатталған адамдар;
      Ұлы Отан соғысы жылдарында тылдағы ерлiк еңбегi мен мінсiз әскери қызметi үшiн бұрынғы КСР Одағы ордендерiмен және медальдарымен марапатталған адамдар;
      1979 жылғы 1 желтоқсан - 1989 жылғы желтоқсан аралығындағы кезеңде Ауғанстанға және ұрыс қимылдары жүргiзiлген басқа да елдерге жұмысқа жiберiлген жұмысшылар мен қызметшiлер;
      бұрынғы КСР Одағы Мемлекеттiк қауiпсiздiк комитетiнiң Ауғанстан аумағында уақытша болған және кеңес әскерлерінің шектеулі контингентінің құрамына кірмеген жұмысшылары мен қызметшілері;
      Чернобыль атом электр станциясындағы апат пен Семей ядролық полигонындағы жарылыстардың салдарынан зардап шеккен және мүгедек болып қалған азаматтар;
      Ұлы отан соғысы кезеңінде майданда, әскери қимылдар аймағында, темір жолдардың майдан маңындағы учаскелерінде, қорғаныс шептері, әскери-теңіз базалары мен аэродромдар құрылыстарында жарақаттану, контузия алу, зақымдану немесе сырқаттану салдарынан мүгедек болып қалған Ұлы Отан соғысының майдандағы армиясының әскери қызметшілері, партизандары мен астыртын қимыл жасаушылары, сондай-ақ тиісті санаттардағы жұмысшылары мен қызметшілері және зейнетақымен қамсыздандыру жөнінен әскери қызметшілерге теңестірілгендер;
      бұрынғы КСР Одағы Қарулы Күштерінің 1945 жылы Жапониямен соғыс барысында жарақаттану, контузия алу, зақымдану немесе сырқаттану салдарынан мүгедек болып қалған әскери қызметшілері мен ерікті жалданушылары;
      бұрынғы КСР Одағын қорғау кезінде, басқа кезеңдерде әскери қызметтің өзге де міндеттерін атқару кезінде, сондай-ақ Ауғанстанда немесе ұрыс қимылдары жүргізілген басқа да мемлекеттерде әскери қызметін өткеру кезінде жарақаттану, контузия алу, зақымдану салдарынан немесе майданда болуына байланысты сырқаттану салдарынан мүгедек болып қалған әскери қызметшілер;
      қызмет міндеттерін атқару кезінде жарақаттану, контузия алу, зақымдану салдарынан не майданда болуына немесе ұрыс қимылдары жүргізілген мемлекеттерде қызмет міндеттерін атқаруына байланысты сырқаттану салдарынан мүгедек болып қалған бұрынғы КСР Одағы ішкі істер және мемлекеттік қауіпсіздік органдарының басшы және қатардағы құрамының адамдары;
      басқа елдерде іс-қимылдар жасаған әскери контингенттерге қызмет көрсеткен және ұрыс қимылдарын жүргізу кезеңінде жарақаттану, контузия алу, зақымдану не сырқаттану салдарынан мүгедек болып қалған жұмысшылар мен тиісті санаттағы қызметшілер қатарындағы адамдар;
      5) осы Заңның 1-бабының 5) тармақшасында аталған адамдарға, осы Заң күшіне енгенге дейін белгіленген тәртіппен І және ІІ топтағы мүгедектер теп танылған адамдар жатады.

      12-бап. Осы заңның қолданылу аясына:
      1) сот үкімі бойынша бас бостандығынан айыру түріндегі жаза Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 63-бабы (Қазақ КСР Қылмыстық кодексінің 40-бабы) қолданыла отыра белгіленіп, сотталғандар;
      2) бас бостандығынан айыруға сотталып, Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 72-бабына (Қазақ КСР Қылмыстық кодексінің 41-1-бабына) сәйкес сот үкімінің орындалуы кейінге қалдырылған жүкті әйелдер және жас балалары бар әйелдер;
      3) егер осы Заң күшіне енгеннен кейін алты айдан кешікпей әскери комиссариаттардың таяу жердегі органдарына, әскери-тергеу органдарына, әскери прокуратура немесе әскери полиция органдарына кінәсін мойындап келген жағдайда, әскери қызметке шақырудан жалтарған әскери міндеттілер және осы Заң күшіне енгенге дейін онша ауыр емес немесе ауырлығы орташа қылмыстар жасаған әскери қызметшілер жатады.

      13-бап. Осы Заң:
      1) сот үкiмi бойынша ерекше қауiптi қылмыскерлер деп танылған, сондай-ақ қауіптi не ерекше қауiптi деп танылған қылмысты қайталап жасаған;
      2) өлім жазасы кешірім жасау тәртібімен бас бостандығынан айырумен ауыстырылып сотталғандар;
      3) бұған дейiн рақымшылық немесе кешiрiм жасалып, қайтадан қасақана қылмыс жасаған;
      4) жазаны өтеудiң белгiленген тәртiбiн қысастықпен бұзушылар деп танылған немесе жазасын өтеу кезiнде қасақана қылмыс жасаған;
      5) ауыр қылмыс және аса ауыр қылмыс жасағаны үшiн бұрын екi және одан да көп соттылығы болған;
      6) Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнде көзделген мынадай қылмыстар: отанға опасыздық (50-бап); шпиондық (51-бап); террорлық акт (52-бап); шет мемлекеттің өкiлiне қарсы террорлық акт (53-бап); диверсия (54-бап); зиянкестiк (55-бап); соғысты насихаттау (57-бап); ұлттық және нәсiлдiк тең құқықтылықты бұзу (60-баптың үшiншi бөлiгi); жалдамалылық (62-2-баптың екiншi бөлiгi); бандитизм (63-бап); еңбекпен түзеу мекемелерінің жұмысына iрiткi салатын әрекеттер (63-1-бап); қылмыстық топты не қылмыстық қоғамдастықты ұйымдастыру немесе басқару, қылмыстық қоғамдастыққа қатысу (63-2-баптың екiншi бөлiгi); контрабанда (64-баптың екiншi, үшiншi және төртiншi бөлiктерi); жаппай тәртiпсiздiк (65-бап); жылжымалы темiр жол составын, әуе, теңiз немесе өзен кемелерiн айдап әкету не басып алу (72-1-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); жасанды ақшаны немесе бағалы қағазды қолдан жасау немесе өткiзу (73-баптың екiншi бөлiгi); ұрлық (76-баптың үшіншi бөлiгi); тонау (76-1-баптың үшiншi бөлiгi); шабуыл жасап тонау (76-2-бап); алаяқтық (76-3-баптың үшiншi бөлiгi); бөгде мүлiктi меншiктену немесе жұмсап қою жолымен немесе қызмет бабын терiс пайдаланып қиянат жасау жолымен талан-таражға салу (76-4-баптың үшiншi бөлiгi); қорқытып алу (76-7-баптың үшiншi бөлiгi); бөгде мүлiктi қасақана жою немесе бүлдiру (82-бап); қасақана кiсi өлтiру (88-бап); дененi ауыр дәрежеде қасақана жарақаттау (93-баптың екiншi бөлiгi); басқа адамды көрінеу ЖҚТБ-ны жұқтыру қаупiнде қалдыру және ЖҚТБ ауруын жұқтыру (100-1-баптың екiншi бөлiгi); әйелдi зорлау (101-баптың екiншi, үшiншi және төртiншi бөлiктерi); еркек пен еркектiң жыныс қатынасын жасасуы (104-баптың екiншi бөлiгi); адамды кепiлге алу және кепілдікте ұстау (115-1-бап); адам ұрлау (116-бап); пара алу (146-баптың екінші және үшінші бөліктері); ішкі істер органдары қызметкерінің, халық жасақшысының, анықтама жүргізуші адамның, тергеушінің, прокурордың, судьяның немесе халық заседателінің өміріне қастық әрекет (173-1-бап); куәні, жәбірленушіні, экспертті немесе аудармашыны өтірік жауап беруге сатып алу немесе зорлау (187-1-баптың үшінші бөлігі); көрінеу әділетсіз үкім, шешім, ұйғарым немесе қаулы шығару (191-баптың екінші бөлігі); анықтама жүргізуші адамға, тергеушіге, прокурорға, судьяға немесе халық заседательдеріне қатысты қауіп төндіру (191-2-бап); еңбекпен түзеу мекемесі әкімшілігінің талаптарына қасақана бағынбау (199-2-баптың екінші бөлігі); бұзақылық (200-баптың екінші бөлігі); атылатын қару-жарақты, оқ-дәріні немесе жарылғыш заттарды ұрлау (203-баптың екінші және үшінші бөліктері); есірткі заттарды ұрлау (213-1-баптың екінші және үшінші бөліктері); есірткі заттарын қолдануға азғыру (213-2-баптың екінші бөлігі); есірткі заттарды заңсыз жасау, алу, сақтау, тасу, жіберу немесе өткізу (214-баптың үшінші, төртінші және бесінші бөліктері); притон ұстау және жеңгетайлық (215-1-баптың бесінші бөлігі); көлік құралдарын айдап әкету (221-баптың екінші және үшінші бөліктері); бағынбау (225-баптың "в" тармағы); бұйрықты орындамау (226-баптың "в" тармағы); бастыққа қарсылық көрсету немесе оны қызмет міндеттерін бұзуға зорлау (227-баптың "б" және "в" тармақтары); бастықты қорқыту (228-баптың "в" тармағы); бастыққа зорлық әрекеттер жасау (229-баптың "б" тармағы); бір-біріне бағынбайтын әскери қызметшілердің өзара қарым-қатынастың жарғылық ережелерін бұзуы (231-баптың "в" тармағы); бөлімді немесе қызмет орнын өз бетімен тастап кету (233-баптың "г" тармағы); дезертирлік (234-баптың "б" және "г" тармақтары); ұрыс жағдайында бөлімді өз бетімен тастап кету (235-бап); өзінің дене мүшесіне зақым келтіру жолымен немесе басқа тәсілмен әскери қызметтен бұлтару (236-баптың "б" тармағы); әскери мүлікті қасақана жою немесе бүлдіру (238-баптың "в" тармағы); қаруды, сондай-ақ айналасына аса қауіп төндіретін заттар мен құралдарды қолдана білу ережесін бұзу (238-1-баптың "в" тармағы); ұшу немесе оған дайындалу ережесін бұзу (240-бап); кеме жүргізу ережесін бұзу (241-бап); қарауыл қызметінің жарғылық ережелерін бұзу (242-баптың "е" тармағы); жауынгерлік кезекшілік атқару ережелерін бұзу (244-баптың "в" және "г" тармақтары); соғыс құпиясын жариялау немесе соғыс құпиясы жазылған құжаттарды жоғалту (246-баптың "в" тармағы); билікті теріс пайдалану, асыра пайдалану немесе оның әрекетсіздігі (247-баптың "б" және "в" тармақтары); соғыс жүргізу құралдарын жауға беру немесе тастап кету (248-бап); суға батып бара жатқан соғыс кемесін тастап кету (249-бап); ұрыс алаңын өз еркімен қалдыру немесе қаруды қолданудан бас тарту (250-бап); өз еркімен тұтқынға берілу (251-бап); тонау (253-бап); соғыс жүріп жатқан аудандағы халыққа зорлық жасау (254-бап); сондай-ақ Қазақ КСР Қылмыстық кодексінің 1995 жылғы 12 мамырға дейінгі редакциясындағы: тонау (133-баптың үшінші және төртінші бөліктері); шабуыл жасап тонау (134-бап); қорқыту арқылы талап ету (135-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); мүлiктi қасақана жою немесе бүлдiру (141-баптың екiншi бөлiгi) үшiн сотталған адамдарға;
      7) Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде көзделген мынадай қылмыстар: адам өлтiру (96-бап); денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтiру (103-бап); азаптау (107-баптың екiншi бөлiгi); ауыстырып салу не өзгедей пайдалану үшiн адамның органдарын немесе тiнiн алуға мәжбүр ету (113-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); адамның иммун тапшылығы вирусын (ВИЧ/ЖҚТБ) жұқтыруы (116-баптың үшiншi бөлiгi); зорлау (120-баптың екінші және үшінші бөліктерi); нәпсіқұмарлық сипатындағы күш қолдану (121-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); адамды ұрлау (125-бап); бас бостандығынан заңсыз айыру (126-баптың үшiншi бөлiгi); адамдарды пайдалану үшiн азғырып-көндiру (128-баптың үшiншi бөлiгi); кәмелетке толмаған адамды қылмыстық iске тарту (131-баптың төртiншi бөлiгi); кәмелетке толмағандарды саудаға салу (133-бап); басқыншылық соғысты жоспарлау, әзiрлеу, тұтандыру немесе жүргiзу (156-бап); жаппай қырып-жою қаруын өндiру немесе тарату (158-бап); соғыс жүргiзудiң тыйым салынған құралдары мен әдiстерiн қолдану (159-бап); геноцид (160-бап); экоцид (161-бап); жалдамалылық (162-бап); халықаралық қорғау аясындағы адамдарға немесе ұйымдарға шабуыл жасау (163-бап); әлеуметтiк, ұлттық, рулық, нәсiлдiк немесе дiни араздықты қоздыру (164-баптың үшiншi бөлiгi); мемлекеттiк опасыздық (165-бап); шпионаж (166-бап); мемлекет немесе қоғам қайраткерiнің өмiрiне қастандық жасау (167-бап); өкiметтi күшпен басып алу немесе өкiметтi күшпен ұстап тұру (168-бап); қарулы бүлiк (169-бап); диверсия (171-бап); жұмылдыруға шақырудан жалтару (174-баптың екiншi бөлiгi); ұрлық (175-баптың үшiншi бөлiгi); сенiп тапсырылған бөтен мүлiктi иеленiп алу немесе ысырап ету (176-баптың үшiншi бөлiгi); алаяқтық (177-баптың үшiншi бөлiгi); тонау (178-баптың үшiншi бөлiгi); қарақшылық (179-бап); ерекше құнды заттарды ұрлау (180-бап); қорқытып алушылық (181-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); автомобильдi немесе өзге де көлiк құралдарын ұрлау мақсатынсыз заңсыз иелену (185-баптың үшiншi және төртiншi бөлiктерi); бөтен адамның мүлкiн қасақана жою немесе бүлдiру (187-баптың үшiншi бөлiгi); жалған ақша немесе бағалы қағаздар жасау немесе сату (206-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); экономикалық контрабанда (209-баптың үшiншi бөлiгi); терроризм (233-бап); адамды кепiлге алу (234-бап); ұйымдасқан қылмыстық топты немесе қылмыстық қауымдастықты (қылмыстық ұйымды) құру және оны басқару, қылмыстық қоғамдастыққа қатысу (235-бап); заңсыз әскерилендiрiлген құраманы ұйымдастыру (236-баптың бiрiншi бөлiгi); бандитизм (237-бап); үйлердi, құрылыстарды, қатынас және байланыс құралдарын басып алу (238-баптың екіншi және үшіншi бөлiктерi); әуе немесе су көлігін не жылжымалы темiр жол составын айдап әкету, сол сияқты қолға түсiру (239-бап); теңiз қарақшылығы (240-бап); жаппай тәртiпсiздiктер (241-баптың бiрiншi және екiншi бөлiктерi); атом энергетикасы объектiлерiнде қауiпсiздiк ережелерiн бұзу (244-баптың екiншi бөлiгi); радиоактивтi материалдарды ұрлау немесе қорқытып алу (248-баптың үшінші бөлiгi); айналыстан алынған заттардың немесе айналысы шектелген заттардың контрабандасы (250-баптың үшiншi бөлiгi); қаруды, оқ-дәрiлердi, жарылғыш заттарды және жарылғыш құрылғыларды заңсыз сатып алу, беру, өткiзу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру (251-баптың үшiншi бөлiгi); қаруды заңсыз жасау (252-баптың үшінші бөлігі); қаруды, оқ дәріні, жарылғыш заттар мен жару құрылғыларын ұрлау не қорқытып алу (255-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері); бұзақылық (257-баптың үшінші бөлігі); есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе сату (259-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері); есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды ұрлау не қорқытып алу (260-баптың екінші және үшінші бөліктері); есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға көндіру (261-баптың екінші және үшінші бөліктері); құрамында есірткі заттар бар, өсіруге тыйым салынған өсімдіктерді заңсыз өсіру (262-баптың екінші бөлігі); улы заттардың, сондай-ақ есірткі заттарды, жүйкеге әсер ететін немесе улы заттарды дайындауға немесе ұқсатуға пайдаланылатын заттардың, құрал-саймандардың немесе жабдықтардың заңсыз айналымы (263-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері); есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтыну үшін притондар ұйымдастыру немесе ұстау (264-баптың екінші бөлігі); көлік құралдарын немесе қатынас жолдарын қасақана жарамсыздыққа келтіру (299-баптың үшінші бөлігі); қызмет өкілеттігін теріс пайдалану (307-баптың үшінші бөлігі); билікті немесе қызметтік өкілеттікті асыра пайдалану (308-баптың үшінші бөлігі); пара алу (311-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері); өкімет өкіліне қатысты күш қолдану (321-баптың екінші бөлігі); сот төрелігін немесе алдын ала тергеуді жүзеге асырушы адамдардың өміріне қол сұғу (340-бап); сот төрелігін жүзеге асыруға немесе алдын ала тергеу жүргізуге байланысты қорқыту немесе күш көрсету әрекеттері (341-баптың төртінші бөлігі); көрінеу кінәсіз адамды қылмыстық жауаптылыққа тарту (344-баптың екінші бөлігі); көрінеу заңсыз ұстау, қамауға алу немесе қамауда ұстау (346-баптың үшінші бөлігі); жауап беруге мәжбүр ету (347-баптың екінші бөлігі); көрінеу әділетсіз сот үкімін, шешімін немесе өзгедей сот актісін шығару (350-баптың екінші бөлігі); көрінеу жалған сөз жеткізу (351-баптың үшінші бөлігі); жалған жауап беруге немесе жауап беруден жалтаруға, жалған қорытынды беруге не қате аударуға сатып алу не мәжбүр ету (354-баптың төртінші бөлігі); бас бостандығынан айыру орнынан, тұтқындаудан немесе қамаудан қашу (358-баптың екінші бөлігі); қылмыстық-атқару мекемесі әкімшілігінің талаптарына қасақана бағынбау (360-бап); қоғамнан оқшаулауды қамтамасыз ететін мекемелердің қалыпты қызметінің тәртібін бұзу (361-бап); бұйрыққа бағынбау немесе оны өзгедей орындамау (367-баптың үшінші және бесінші бөліктері); бастыққа қарсылық көрсету немесе оны қызметтік мiндеттерiн бұзуға мәжбүр ету (368-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); бастыққа қатысты күш қолдану iс-әрекеттерi (369-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); бiр-бiрiнiң арасында бағыныштылық қатынастары болмаған кезде әскери қызметшілердің арасындағы өзара қарым-қатынастардың жарғылық ережелерiн бұзу (370-баптың үшiншi бөлiгi); бөлiмдi немесе қызмет орнын өз бетiмен тастап кету (372-баптың бесіншi және алтыншы бөлiктерi); қашқындық (373-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); дене мүшесiне зақым келтiру жолымен немесе өзге тәсiлмен әскери қызметтен жалтару (374-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); жауынгерлiк кезекшiлiктi атқарудың ережелерiн бұзу (375-баптың екiншi және үшiншi бөлiктерi); қарауыл (вахта) қызметiн атқарудың жарғылық ережелерiн бұзу (377-баптың екiншi бөлiгi); билiктi терiс пайдалану, билiктiң асыра қолданылуы немесе әрекетсiздiгi (380-баптың екінші және үшінші бөліктері) құрып бара жатқан әскери кемені тастап кету (382-баптың екiншi бөлiгi); жауға соғыс жүргiзу құралдарын беру немесе тастап кету (383-бап); тұтқынға өз еркiмен берiлу (384-бап); тонаушылық (385-бап); әскери сипаттағы құпия мәлiметтердi жария ету немесе әскери сипаттағы құпия мәлiметтерi бар құжаттарды жоғалту (386-баптың үшiншi бөлiгi); ұшу немесе оған даярлану ережелерiн бұзу (392-бап) кеме жүргiзу ережелерiн бұзу (393-бап) үшiн сотталған және қылмыстық жауаптылыққа тартылған адамдарға қолданылмайды.
     Осы баптың 6) және 7) тармақшалары осы Заңның 6-бабында аталған адамдарға қолданылмайды.

      14-бап. Осы Заңның 11-бабының 2), 4) және 5) тармақшаларында аталған адамдарға қатысты рақымшылық жасауды қолдануға осы адамдардың жеңiлдiктерге құқығы бар екендiгiн растайтын құжаттар негiз болып табылады.

      15-бап . Осы Заңның 3-5, 9-баптарында көзделген жаза мерзiмiнiң бөлiгiн өтеу осы Заң күшiне енетін күнге есептелетiн болып белгiленсiн.

      16-бап. Қылмыстар жиынтығы болған жағдайда, егер қылмыстардың біреуі осы Заңның қолданылу аясына жатпаса, рақымшылық жасалмайды.

      17-бап. Егер осы заң күшіне енетін күнге қосымша жаза орындалмаған болса, рақымшылық жасау қолданылатын адамдар негізгі жазадан да, қосымша жазадан да босатылады.

      18-бап. Осы Заңның 9-бабына сәйкес, осы Заң күшiне енетiн күнге жазаның өтелмеген бөлiгi қысқартуға жатады.

      19-бап. Соттылығы заңмен белгiленген тәртiппен алынып тасталған немесе өтелген, сондай-ақ жауаптылығы заңмен жойылған қылмыстар үшін сотталған адамдарға рақымшылық жасалады.

      20-бап. Осы Заңның 13-бабы 3) тармақшасының күші бұрын кешірім жасау тәртібімен не рақымшылық жасау негізінде жазадан мерзімінен бұрын босатылған адамдарға соттылықтың алып тасталуына немесе өтелуіне қарамастан қолданылады.

      21-бап. Осы Заңның күші ол күшіне енгенге дейін қылмыс жасаған, Қазақ КСР-і аумағында жасаған қылмыстары үшін Қазақстан Республикасының (Қазақ КСР-інің) соттары, сондай-ақ бұрынғы КСР Одағының әскери трибуналдары соттаған адамдарға қолданылмайды.

      22-бап. Осы Заңды орындау:
      1) сотталып, бас бостандығынан айыру орындарында отырғандарға қатысты - жазаны орындаушы органдар мен мекемелерге;
      2) қылмыстары туралы істері мен материалдары анықтау мен алдын ала тергеу органдарының іс жүргізуінде жатқан адамдарға қатысты - осы органдарға;
      3) мыналарға:
      қылмыстары туралы істері мен материалдары соттардың іс жүргізуінде жатқан және осы Заң күшіне енгенге дейін қаралмаған, сондай-ақ қылмыстары туралы істері қаралған, бірақ үкімдері заңды күшіне енбеген адамдарға;
      Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 63-бабына (Қазақ КСР Қылмыстық кодексінің 40-бабына) сәйкес шартты түрде сотталғандарға қатысты және үкімдерінің орындалуы Қазақстан Республикасы қылмыстық кодексінің 72-бабына (Қазақ КСР Қылмыстық кодексінің 41-1-бабында) көзделген тәртіппен кейінге қалдырылған адамдарға (рақымшылық жасауды үкім шығарған сот қолданады) қатысты;
      негізгі жаза түрінде айыппұл тағайындалған, осы Заң күшіне енгенге дейін айыппұл өндіріп алынбаған (рақымшылық жасауды үкім шығарған сот қолданады) адамдарға;
      жазадан шартты түрде мерзімінен бұрын босатылған адамдарға және осы Заң күшіне енгенге дейін жазаның өтелмеген бөлігі неғұрлым жеңілірек жазамен ауыстырылған (рақымшылық жасауды сол адам есепте тұратын аумақтағы сот қолданады) адамдарға қатысты - соттарға;
      4) мына адамдарға:
      бас бостандығынан айыруға сотталған, оларға қатысты үкімдер заңды күшіне енген, бірақ қамауға алынбаған сотталғандарға;
      қоғамдық жұмыстарға, түзеу жұмыстарына тарту түріндегі жазаны өтеп жүрген, белгілі бір лауазымды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айырылған адамдарға қатысты - ішкі істер органдарына;
      5) тәртiптiк әскери бөлiмдерде ұстауға сотталған әскери қызметшiлерге қатысты тәртiптiк әскери бөлiмдер командирлерiне жүктелсiн.

      23-бап. Осы Заңды қолдану уәкiлеттi органның (лауазымды адамның) прокурор санкция берген қаулысы негiзiнде, сондай-ақ сот қаулысының негізінде жүргізіледі.
      Соттар осы Заңды қолданған кезде прокурордың қатысуы мiндеттi.
      Түзеу мекемесi бастығының немесе тәртiптiк әскери бөлiм мен гауптвахта командирінің қаулысына:
      1) көтермелеулер мен жазалаулар туралы анықтама;
      2) сотталған адамның жеке iсi;
      3) рақымшылық жасауды қолдану туралы мәселені шешуге қажетті басқа да құжаттар қоса тiркеледi.
      Жазаны өтеу уәкілетті органның (лауазымды адамның) қаулысына прокурор санкция берген не соттың рақымшылық жасау актісін қолдану туралы қаулысы заңды күшіне енген күнінен бастап тоқтатылады.

      24-бап. Егер айыпталушы немесе сотталушы рақымшылық жасауға қарсы болса, ол қолданылмайды.

      25-бап. 22-бапта аталған органдар осы Заңның орындалуын ол қолданысқа енгізілген күннен бастап алты ай ішінде қамтамасыз етсін.
      Рақымшылықты қолдану туралы мәселе осы Заң күшіне енген күннен бастап алты ай мерзім өткеннен кейін туындаған жағдайда, ол осы Заңның 22 және 26-баптарында көзделген тәртіппен орындалады.

      26-бап. Қазақстан Республикасының соттары соттаған, бірақ жазасын оның шегiнен тыс жерлерде өтеп жүрген адамдарға рақымшылық жасауды қолдану туралы мәселенi Қазақстан Республикасының соттары Қазақстан Республикасы қатысушы болып табылатын халықаралық шарттар негiзiнде, аумағында сот үкiмiн орындау жүзеге асырылып жатқан мемлекеттiң құзыретті органының ұсынуы бойынша шешедi.

      27-бап. Қазақстан Республикасының Yкiметi, облыстар, Алматы және Астана қалаларының әкiмдерi:
      1) рақымшылық жасау бойынша жазадан босатылған және туған-туыстары мен жақын-жуықтары жоқ мүгедектер мен қарт адамдарды арнаулы интернат-үйлерге орналастыру;
      2) босатылған кәмелетке толмағандарды ата-аналарының, қорғаншы және қамқоршы органдардың қадағалауына беруге не қажет болған жағдайда оларды балалар үйлерiне, мектеп-интернаттарға немесе өзге де оқу орындарына жiберу;
      3) бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған туберкулезбен ауыратындардың емделуін жалғастыруына бақылау жасауды қамтамасыз ету жөнінде шаралар қолдансын.

      28-бап. Осы Заң ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
      Президенті