On Prosecutor's office

Law of the Republic of Kazakhstan of June 30, 2017 No. 81-VI. Became invalid by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.11.2022 No. 155-VII (entered into force after ten calendar days after the date of its first official publication).

      Unofficial translation

      Footnote. Became invalid by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.11.2022 No. 155-VII (entered into force after ten calendar days after the date of its first official publication).

      This Law shall determine the status, competence, organization and procedure for the activity of Prosecutor's office of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

Article 1. Purpose of Prosecutor's office

      Prosecutor's office on behalf of the state shall carry out, within the limits and forms established by the Law, supreme supervision over the observance of legality on the territory of the Republic of Kazakhstan, represent the interests of the state in court and on behalf of the state carry out criminal prosecution.

Article 2. Legal basis of activity of Prosecutor's office

      The competence, organization and procedure for the activity of Prosecutor's office shall be determined by the Constitution and the Law.

Article 3. Principles of organization and activity of prosecution bodies

      1. Prosecutor's office shall be a unified centralized system with subordination of inferior prosecutors to superior ones and the General Prosecutor.

      2. Prosecutor’s office shall carry out its powers on the principles of legality, independence from other state bodies, officials and accountability only to the President of the Republic of Kazakhstan.

      3. Interference in activity of prosecution bodies in carrying out their functions and powers shall be prohibited.

      4. Prosecutor's office shall not have the right to interfere in the activity of entrepreneurial entities, organizations and state bodies, to assign inspections of their activity, to request information or documents on the grounds not provided for by the Law.

      5. Prosecution bodies shall act publicly to the extent that this does not contradict the requirements of the legislation on protection of rights and freedoms of a human and a citizen, on protection of state secrets and other secrets protected by the Law.

Article 4. Tasks of Prosecutor's office

      Prosecutor’s office, within the limits established by the Law, shall carry out the following tasks:

      1) protection and restoration of rights and freedoms of a human and a citizen, legitimate interests of legal entities, society and the state;

      2) identification and elimination of violations of the Law, causes and conditions contributing to them, as well as their consequences;

      3) coordination of activity of law enforcement and other state bodies on ensuring legality, law and order and struggle against criminality;

      4) other tasks determined by the Law and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 2. SPHERES OF PROSECUTOR'S SUPERVISION

Article 5. Main directions of Prosecutor's supervision

      Within the limits and in accordance with the procedure established by the Law, prosecutor's office shall carry out supreme supervision (hereinafter - supervision) of the legality of:

      1) the activity of state, local representative and executive bodies, local self-government bodies and their officials, other organizations, regardless of the form of ownership, as well as acts and decisions adopted by them;

      2) judicial acts that have been enforced;

      3) executive proceedings and proceedings on administrative offenses;

      4) the activity of law enforcement and special state bodies in the spheres of:

      pre-trial investigation, operational-search and counterintelligence activity;

      execution of criminal sentences and use of other measures of state coercion;

      compliance with international treaties of the Republic of Kazakhstan;

      5) state legal statistics and special accountings;

      6) other directions determined by the Law.

Article 6. Subject, forms and limits of supervision

      1. Prosecutor’s office shall carry out supervision over the legality of acts, actions (inactions) of state, local representative and executive bodies, local self-government bodies and their officials, and in exceptional cases, on behalf of the President of the Republic of Kazakhstan or the General Prosecutor, other organizations regardless of their form of ownership.

      2. Supervision shall be carried out by conducting inspections and analysis of the state of legality, as well as evaluation of acts that have been enforced.

      3. Inspection of compliance with the legality shall be assigned and conducted by the prosecutor within his (her) competence on the basis of instructions of:

      1) the President of the Republic of Kazakhstan;

      2) the General Prosecutor of the Republic of Kazakhstan.

      4. Decisions of the deputies of the General Prosecutor, regional prosecutors and prosecutors equated to them, district prosecutors and prosecutors equated to them on assignment and conduct of inspections of the activity of state, local representative and executive bodies, local self-government bodies and their officials shall be taken to protect rights, freedoms and legitimate interests of:

      1) persons who, due to physical, mental and other circumstances, cannot independently carry out their protection;

      2) unlimited circle of persons;

      3) persons, society and the state, if it is necessary to prevent irreversible consequences for the life, health, or safety of the Republic of Kazakhstan;

      4) private business entities on the facts of interference in their activities by state, local representative and executive bodies, local governments bodies and their officials.

      5. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

      6. When carrying out supervision, prosecution bodies shall not replace the functions of other state bodies.

      Footnote. Article 6 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 7. The procedure of conducting inspections

      1. The prosecutor shall entrust the inspection to an authorized state body, whose competence includes its conduct, except in the following cases:

      1) provided for by subparagraph 1) of paragraph 3 of Article 6 of this Law, as well as inspections conducted in carrying out supervision over the observance of legality in the activity of law enforcement and special state bodies;

      2) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

      3) when the reason for assignment of inspection was a complaint against the decisions and actions (inactions) of this body or its officials.

      The competent body shall be obliged to inform the prosecutor about the results of inspection within the period established by the Law.

      2. In the cases provided for by subparagraphs 1) and 3) of part one of paragraph 1 of this Article, the inspection shall be carried out by the prosecutor.

      The prosecutor shall have the right to appoint and conduct an inspection in the cases provided for in paragraph 4 of Article 6 of this Law.

      3. A resolution on conducting an inspection shall be issued, which is registered with the authorized state body on legal statistics and special accountings.

      The inspection of compliance with the Law shall be carried out within no more than thirty working days.

      If it is necessary to request additional materials, as well as in connection with a significant amount of inspection, the period for its conduct may be extended in exceptional cases by no more than thirty working days and only upon agreement with the Prosecutor General, his/her deputy, the regional prosecutor and a prosecutor equivalent to him/her.

      An inspection may be suspended in cases of assignment of expertise, as well as the need to obtain information and documents from foreign countries – before they are received, as well as in other cases that prevent an inspection.

      Calculation of term of conducting the suspended inspection proceeds from the date of its renewal.

      This order of registration of resolutions on assignment of inspections and terms of their conduct shall not apply to inspections carried out within the framework of criminal procedure, criminal enforcement legislation, legislation on enforcement proceedings, administrative offenses, operational-search and counterintelligence activity.

      4. An inspection may be carried out only by those persons who are indicated in the resolution on assignment of inspection.

      5. When carrying out an inspection, the prosecutor shall not have the right to:

      1) require the provision of documents, information, if they are not the objects of inspection or do not relate to the subject of inspection;

      2) exceed the established terms for inspection;

      3) interfere with normal functioning of the subject under inspection.

      Footnote. Article 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 8. Analysis of the state of legality

      1. The procedure for conducting analysis of the state of legality, including using access to information systems and resources integrated with the information exchange system of law enforcement, special state and other bodies, shall be determined by this Law, other legislative acts and acts of the General Prosecutor.

      2. Analysis of the state of legality shall be carried out without visiting the subjects (objects) by prosecutors by studying statistical data, information from state and international organizations, the mass media, materials of civil and criminal cases, cases of administrative offenses, as well as other sources of information.

      The results of analysis of the state of legality shall be issued in the form of a certificate. Based on the results of analysis of the state of legality, prosecutorial supervision or response measures shall be taken in accordance with this Law.

      The prosecutor shall have the right to demand the information, documents and other materials related to analysis of the state of legality from state, local representative and executive bodies, local self-government bodies and other organizations, regardless of the form of ownership.

      Footnote. Article 8 - is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 9. Rights and obligations of inspected subjects

      1. The inspected subjects or their authorized representatives at carrying out inspections by prosecutors shall have the right:

      1) not to allow persons who arrived to conduct an inspection to the object, in the following cases:

      non-provision the resolution on assignment an inspection to the subject under inspection;

      conducting an inspection without registration with the bodies of legal statistics and special accountings, when such registration is obligatory;

      expiration of the terms specified in paragraph 3 of Article 7 of this Law;

      conducting an inspection by the persons not specified in the resolution on assignment of the inspection;

      absence of a document confirming permission to access to state secrets, when this is provided for by legislation;

      2) not to provide information and documents:

      not related to the subject of conducted inspection or the period specified in the resolution on assignment of inspection;

      containing state secrets or other secrets protected by the Law in the absence of an appropriate permit or a document giving the right to acquaintance with such information and documents;

      3) to appeal against the resolution on assignment an inspection, as well as actions (inactions) of officials of the prosecution bodies in the manner prescribed by the Law.

      2. The inspected subjects or their authorized representatives during the inspections by prosecutors shall be obliged to:

      1) ensure unhindered access of officials of prosecution bodies to the territory and premises of the inspected subject.

      Access of officials of prosecution bodies to the territory and premises of secure objects shall be provided taking into account the requirements for access control and intra-site regimes established in the inspected organization;

      2) in compliance with the requirements for protection of state secrets or other secrets protected by the Law, to provide officials of prosecution bodies with documents (information) on paper and electronic carriers or their copies to be submitted to the certificate of inspection results, as well as access to information systems and resources of bodies and organizations integrated with the information exchange system of law enforcement, special state and other bodies, within the scope of inspection;

      3) to familiarize and receive, under signature, the resolution on assignment an inspection and a certificate of its results;

      4) to provide necessary conditions for the persons carrying out an inspection in accordance with the requirements of safety and labor protection.

Article 10. Supervision over compliance with the Constitution, laws and acts of the President of the Republic of Kazakhstan, acts and decisions of the Government, other state, local representative and executive bodies, local self-government bodies and their officials, as well as other organizations

      1. Prosecutor's office shall carry out supervision over compliance with the Constitution, laws and acts of the President of the Republic of Kazakhstan:

      1) acts and decisions of the Government, other state, local representative and executive bodies, local self-government bodies and their officials, with the exception of acts specified in paragraph 2 of Article 24 of this Law;

      2) acts and decisions of other organizations, regardless of the form of ownership, if these acts and decisions concern persons who, due to physical, mental and other circumstances, cannot independently protect their rights, freedoms and legitimate interests, an unlimited circle of persons, or shall be of a public nature.

      2. The supervision provided for in this Article shall be carried out by prosecutor's office by assessing the adopted acts and decisions in the manner determined by the act of the General Prosecutor.

      Footnote. Article 10 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 11. Supervision over the observance of legality in pre-trial investigation

      Prosecutor's office shall carry out supervision over the observance of legality during pre-trial investigation in accordance with the powers determined by criminal procedure legislation.

Article 12. Supervision over the observance of legality of operational-search, counterintelligence activity and secret investigative actions

      1. Supervision over the observance of legality of operational-search activity and secret investigative actions shall be carried out in the manner prescribed by criminal procedure legislation, this Law, the Law of the Republic of Kazakhstan "On Operational Investigations", acts of the General Prosecutor and regulatory legal acts of law enforcement and special state bodies coordinated with it.

      Supervision over the observance of legality of counterintelligence activity shall be carried out in the manner prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Counterintelligence Activity", joint regulatory legal acts of the General Prosecutor and bodies engaged in counterintelligence activity.

      2. In carrying out supervision the prosecutor shall:

      1) sanction conducting operational-search, counterintelligence activities, check the legality of their conduct, as well as the legality of conducting secret investigations in the cases established by legislation;

      2) initiate conducting of operational-search activities;

      3) terminate operational-search activities when revealing violations of legality, rights and freedoms of a human and a citizen;

      4) perform other powers provided by the Law.

      Footnote. Article 12 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.12.2017 No. 118-VI (shall be enforced from 01.03.2018);

Article 13. Supervision over the legality of judicial acts in criminal, civil and administrative offenses that have entered into legal force

      When carrying out supervision over the legality of judicial acts that have entered into force, the prosecutor in the manner and limits established by the Law shall:

      1) request from the court criminal, civil, administrative cases and cases of administrative offenses on which judicial acts have entered into force, as well as materials concerning execution of the sentence, study the legality of the adopted acts and, if there are grounds, protest them;

      2) consider petitions for protest against judicial acts that have entered into legal force;

      3) perform other powers provided by the Law.

      Footnote. Article 13 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.06.2020 No. 351-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 14. Supervision over the legality of enforcement proceedings

      When carrying out supervision over the legality of enforcement proceedings, the prosecutor shall:

      1) check the legality of actions of the bailiff in the cases provided for by paragraphs 3 and 4 of Article 6 of this Law;

      1-1) in the cases established by law, authorize decisions of bailiffs;

      2) in the cases established by Law, withdraw the enforcement document from the proceedings of the bailiff and transfer it to the appropriate body of justice or to the regional chamber of private bailiffs by territoriality in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan “On Enforcement Proceedings and the Status of Bailiffs” for transfer to another bailiff;

      3) perform other powers provided by the Law.

      Footnote. Article 14 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.01.2019 № 217-VI (shall be enforced upon the expiry of three months from the date of its first official publication); dated June 26, 2020 No. 349-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 15. Supervision over the legality of execution of punishments and the use of other measures of state coercion

      1. When carrying out supervision of the legality of execution of punishments and the use of other measures of state coercion, the prosecutor, in accordance with the procedure established by legislation, shall check:

      1) the legality of arrest, detention of persons in penitentiary system institutions, special institutions and the guardhouses;

      2) observance of the rights of detainees, persons in custody and serving criminal sentences, conditions of their detention, as well as performance by these persons of the duties assigned to them by the Law;

      3) the legality of execution of a punishment not related to deprivation of liberty.

      2. When carrying out supervision, the prosecutor shall have the right to:

      1) visit the places of deprivation of liberty and other institutions executing punishments and other measures of state coercion for the purpose of inspection at any time;

      2) coordinate the acts of administration of institutions executing punishments in cases established by the Law;

      3) abolish disciplinary sanctions and incentives applied in violation of the Law to persons in custody serving a sentence in the places of deprivation of liberty, release them from disciplinary detention facility, a solitary confinement by his (her) resolution;

      4) carry out other powers provided by the Law.

Article 16. Supervision over the compliance with international treaties of the Republic of Kazakhstan

      When carrying out supervision over the compliance with international treaties of the Republic of Kazakhstan, the prosecutor shall have the right to:

      1) participate in the development of drafts of international treaties of the Republic of Kazakhstan;

      2) in the manner prescribed by the legislation, conclude international treaties of the Republic of Kazakhstan on extradition of legal assistance in criminal cases, transfer of convicts and persons with mental, behavioral disorders (diseases), as well as on interaction and cooperation with the competent bodies of foreign states and international organizations;

      3) consider petitions for extradition, transfer of convicts to imprisonment for further serving the sentence, as well as persons with mental, behavioral disorders (diseases), for compulsory treatment, transit of persons, sending and execution of orders for the conduct of procedural actions;

      4) represent the interests of the Republic of Kazakhstan in the competent bodies of foreign states on criminal prosecution issues;

      5) perform other powers stipulated by the Law and international treaties of the Republic of Kazakhstan;

      Footnote. Article 16 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2020 No. 361-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 17. Supervision over the legality in the sphere of state legal statistics and special accountings

      Prosecutor's office shall carry out supervision over the legality in the sphere of state legal statistics and special accountings in accordance with the procedure established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Legal Statistics and Special Accounts", this Law and other legislation.

Chapter 3. REPRESENTATION OF INTERESTS OF THE STATE IN THE
COURT AND CRIMINAL PERSECUTION

Article 18. Representation of the interests of the state in the court

      The prosecutor's office shall represent the interests of the state in the court on the basis and in the manner prescribed by the criminal procedural, civil procedural legislation of the Republic of Kazakhstan and the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses, administrative proceedings.

      Footnote. Article 18 - is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.06.2020 No. 351-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 19. Criminal Prosecution

      Prosecutor's office on behalf of the state shall carry out criminal prosecution in accordance with the criminal, criminal procedure legislation.

Chapter 4. OTHER DIRECTIONS OF PROSECUTOR'S ACTIVITY

Article 20. Coordination of activity on ensuring the legality, law and order and struggle against criminality

      1. Coordination of activity of law enforcement and other state bodies on ensuring the legality, law and order and struggle against criminality shall be carried out by the prosecution bodies in order to ensure interaction of these bodies, mutual exchange of information and coordination of their actions in implementation of common tasks. This activity shall be carried out by the prosecution bodies in the framework of permanent acting coordination councils, which are created under the General Prosecutor’s office, prosecutor’s offices of the regions and prosecutor’s offices equated to them.

      2. Coordination councils shall carry out their activity in accordance with the Constitution, laws, the Provision on the Coordination council for ensuring the legality, law and order and struggle against criminality.

      3. The provision on the Coordination council for ensuring the legality, law and order and struggle against criminality shall be approved by the President of the Republic of Kazakhstan.

Article 21. Consideration of appeals

      1. Bodies of the prosecutor's office shall consider appeals in cases provided for in subparagraph 1) of paragraph 3 of Article 6 of this Law, as well as violations of the Law or the threat of their occurrence in cases provided for in paragraph 4 of Article 6 and subparagraphs 1) and 3) of paragraph 1 of Article 7 of this Law.

      2. Appeals shall be considered by prosecutors within the time limits established by the Administrative Procedure and Procedural Code of the Republic of Kazakhstan.

      If an inspection is appointed in connection with consideration of an appeal, the procedure and terms for its conduct shall be determined by Article 7 of this Law.

      3. The requirements of paragraphs 1 and 2 of this Article shall not apply to applications, the procedure for consideration of which is established by the criminal procedural, civil procedural legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offences, administrative proceedings, as well as in the field of operational-search and counterintelligence activities.

      4. Anonymous appeals to the prosecution bodies shall not be subjects to consideration, except in the cases provided for by the Law. The prosecutor shall have the right not to disclose the source of information in the interests of the applicant.

      Footnote. Article 21 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.06.2020 No. 351-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 22. Activity of departments, institutions and educational organizations of the prosecutor's office

      Departments, institutions and educational organizations of the prosecutor's office shall:

      1) form state legal statistics and keep special accountings, automate processes in order to ensure integrity, objectivity and sufficiency of statistical indicators;

      2) organize and carry out professional training of persons entering the law enforcement service for the first time, with the exception of employees of internal affairs bodies, professional retraining, advanced training of law enforcement officers, including those in the Presidential reserve of the leadership of law enforcement bodies of the Republic of Kazakhstan, implementation of postgraduate education programs, as well as coordination and conduct of interdepartmental scientific research in the sphere of law enforcement in cases provided for by the legislation;

      3) perform other powers provided by the Law.

Chapter 5. LEGAL ACTS OF PROSECUTOR'S OFFICE

Article 23. System of legal acts of Prosecutor's office

      1. The system of legal acts of Prosecutor's office shall consist of acts of:

      1) prosecutor's supervision: protest, sanction, instruction, presentation, resolution;

      2) prosecutor's response: petition, application, appeal, explanation of the Law;

      3) regulating issues of organization and activity of Prosecutor's office: orders, arrangements, regulations, instructions, reglaments and others.

      2. Acts of prosecutorial supervision introduced on the basis, in the manner and within the limits established by Law shall be obligatory for consideration, execution by the bodies, organizations and officials to whom they are addressed. Non-consideration, non-execution of acts of Prosecutor’s supervision, made on the basis, in the manner and within the limits established by Law, or failure to comply with the legal requirements of the Prosecutor shall entail liability established by the Law.

      Footnote. Article 23 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 24. Protest

      1. Prosecutor shall bring a protest on regulatory and other legal acts and actions (inaction) of state bodies and officials contradicting the Constitution, laws, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and international treaties ratified by the Republic.

      2. Legislative acts, acts of the President of the Republic of Kazakhstan, the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan, the constitutional Council, normative resolutions of the Supreme Court, acts of the Supreme Judicial Council, the accounts Committee for control over execution of the Republican budget (based on the results of inspections), regulatory acts of a technical nature shall not be subjects to protest by prosecutors.

      3. Protest shall be brought to the body or official who adopted illegal act, decision, or to a superior body or superior official. The illegal actions (inaction) of the body or official shall be appealed in the same procedure.

      4. Protest of a prosecutor shall be subject to consideration by the relevant body or official within ten calendar days.

      Prosecutor shall have the right to establish other term of consideration of the protest, provided by necessity of preparation and adoption of decision on it, but not less than ten calendar days.

      The body or official shall be obliged to notify a prosecutor about the time and place of consideration of the protest.

      5. In the protest, a prosecutor shall demand the abolition of illegal act or bringing it into compliance with the Constitution, laws, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and international treaties ratified by the Republic, as well as termination of illegal action (inaction) of the official and restoration of violated right.

      6. Before making a decision on the protest, the Prosecutor General, Deputy Prosecutors General, regional and prosecutors equated to them shall have the right to suspend the execution of the protested legal act or action if their execution has led or may lead to a violation of the rights, freedoms and legitimate interests of persons who, due to physical, mental and other circumstances, cannot independently protect them, an unlimited number of persons, private business entities, as well as irreversible consequences for the life and health of people or for the security of the Republic of Kazakhstan.

      7. The grounds, procedure and terms for bringing protests against legally effective judicial acts, as well as suspension of their execution shall be determined by the criminal procedure, civil procedure legislation and the legislation on administrative offences.

      Footnote. Article 24 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 25. Sanction

      1. Prosecutor, in cases established by the Law, shall give a sanction (consent) on performing certain actions of a law-limiting nature, obtaining information containing a secret protected by the Law.

      2. The sanction (consent) or refusal of its giving shall be formed by a prosecutor in the form of resolution and signature on regulation of official after studying materials on the basis of which the sanction is requested.

      In case of refusal to give a sanction (consent), its reasons and grounds shall be indicated. The sanction (consent) may also be certified by means of electronic digital signature in accordance with the legislation on electronic document and electronic digital signature.

Article 26. Instruction

      1. Prosecutor shall give written instructions on the issues of:

      1) pre-trial investigation;

      2) operational-search activity and secret investigative actions;

      3) in other cases established by the Law.

      2. Instructions of a prosecutor given within its competence shall be obligatory for execution by the heads and the staff of the bodies performing pre-trial investigation, operational-search activity, secret investigative actions.

Article 27. Submission

      1. Prosecutor shall make a submission within the limits of his (her) competence:

      1) on elimination of violations of legality;

      2) on elimination of the reasons and conditions contributing the commitment of criminal and other offences;

      3) on the issues of deprivation of immunity of persons having this right in accordance with the Constitution of the Republic of Kazakhstan;

      4) in other cases established by the Law.

      2. Submission shall be subject to consideration with adoption of measures to eliminate the violations of the Law indicated in it by an official or body within thirty calendar days, and in cases if there may occur irreversible consequences for the life and health of a human and a citizen, security of the state within the period established by a prosecutor.

      Prosecutor shall have the right to participate in consideration of submission. Prosecutor shall be informed about the time and place of consideration of submission by a state body or official not later than three working days before the date of consideration of submission.

      The results of consideration of submission and adopted measures shall be reported to the Prosecutor's office within three working days from the date of its consideration.

      Footnote. Article 27 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 28 Resolution

      1. The prosecutor shall issue resolutions provided for by the criminal procedural legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses, on initiating disciplinary proceedings, conducting an audit, bringing in, suspending a legal act, on canceling prohibitive or restrictive measures imposed by the state, local representative and executive bodies, local self-government bodies and their officials, as well as in other cases provided for by the Law.

      2. The decision of the prosecutor shall be subject to mandatory execution by the authorized body or an official. An appeal against a decision shall not suspend its execution.

      Footnote. Article 28 - is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 29. Petition

      In the manner established by the criminal procedural, civil procedural legislation of the Republic of Kazakhstan and the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses, administrative proceedings, the prosecutor shall have the right to bring a petition for review of judicial acts that have not entered into legal force.

      Footnote. Article 29 - is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.06.2020 No. 351-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 30. Application

      1. Prosecutor shall have the right to file an application (claim) with the court in the manner and on the grounds established by the Law.

      2. In case of rejection of the acts of prosecutor’s supervision or leaving them without consideration, a prosecutor shall apply to the court for recognition of the acts, decisions and actions (inaction) of the bodies and officials as illegal.

Article 31. Appeal

      The General Prosecutor, deputies of the General Prosecutor, regional prosecutors and prosecutors equated to them shall have the right to address officials, state bodies, legal entities and individuals in order to ensure legality and public safety, prevent offenses, and protect the rights and freedoms of a human and a citizen.

      The appeal shall be distributed using the mass media or other public means.

Article 32. Interpretation of the Law

      In order to ensure public safety, prevent offenses or if there is information about imminent acts being prepared, a prosecutor in written and (or) verbally shall explain the individuals and legal entities about the inadmissibility of violations of the legality and responsibility established by the Law.

Article 33. Publication of acts of prosecutor’s supervision and acts of prosecutor’s response

      To ensure the publicity of its activity, the prosecution bodies shall have the right to publish acts of prosecutor’s supervision and response to illegal actions (inaction) and decisions of bodies and officials violating the rights, freedoms and legitimate interests of a human and a citizen, society and the state, subject to restrictions, established by legislation in the mass media.

Article 34. Appeal against actions (inaction) and acts of a prosecutor

      1. Actions (inaction) and acts of a prosecutor may be appealed to a superior prosecutor, to the court in the manner prescribed by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

      2. The court or a superior prosecutor may, prior to making a decision on the application (complaint) on actions or acts of a prosecutor, suspend their execution.

      3. A superior prosecutor may cancel, withdraw, suspend or change the acts of an inferior prosecutor on the appeals of interested persons or on his (her) own initiative.

      Footnote. Article 34 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.06.2020 No. 351-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Chapter 6. THE SYSTEM OF BODIES OF PROSECUTOR'S OFFICE

Article 35. The system of bodies of Prosecutor's office

      1. The unified system of bodies of Prosecutor’s office of the Republic of Kazakhstan shall be formed by the General prosecutor’s office, regional prosecutor’s offices and equated to them (prosecutor’s offices of cities of republican significance and the capital city of the Republic of Kazakhstan, main military and transport prosecutor’s offices), district and equivalent to them city, interdistrict, as well as specialized prosecutor’s offices (military, environmental, transport, prosecutor’s offices of special objects).

      2. Departments, institutions, educational organizations that are part of a unified system of prosecution bodies may be formed under the prosecutor's office.

      3. Prosecution bodies have their own symbols, the description of which shall be approved by the General Prosecutor.

      4. Education, reorganization and liquidation of bodies, institutions, departments, educational organizations of the prosecutor's office, determination of their status and competence shall be carried out in the manner prescribed by the Law.

Article 36. The General Prosecutor and his (her) deputies

      1. The General Prosecutor shall be:

      1) appointed by the President of the Republic of Kazakhstan with the consent of the Senate of Parliament for a period of five years;

      2) dismissed by the President of the Republic of Kazakhstan;

      3) accountable to the President of the Republic of Kazakhstan;

      4) during his (her) term of office cannot be subjected to arrest, detention, house arrest, delivery, administrative measures imposed in the court, brought to criminal responsibility without the consent of the Senate of Parliament, except in cases of detention at the crime scene or committing grave or especially grave crimes.

      2. The first deputy and deputies of the General Prosecutor shall be appointed and dismissed by the President of the Republic of Kazakhstan.

Article 37. Powers of the General Prosecutor

      The General Prosecutor shall:

      1) carry out the highest supervision over the observance of legality on the territory of the Republic of Kazakhstan, protest regulatory and other legal acts contradicting the Constitution, laws, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and international treaties ratified by the Republic within the limits and forms established by the Law;

      2) manage the activity of the subordinate prosecutor's offices;

      3) be the chairman of the Coordination council for ensuring legality, law and order and struggle against criminality under the General prosecutor's office;

      4) issue orders and instructions obligatory for execution by all employees and workers of bodies, departments, institutions and educational organizations of a prosecutor's office;

      5) determine officials in the system of prosecution bodies, to whom he (she) delegates his (her) powers, except for the powers of the General Prosecutor, directly provided by legislative acts and acts of the President of the Republic of Kazakhstan;

      6) adopt regulatory legal acts within his (her) competence:

      on the issues of application of the norms of criminal procedure legislation, legislation on operational-search activity;

      on the issues of legal statistics and special accountings, obligatory for all subjects of legal statistics;

      on the issues of formation, access, use, storage, protection and destruction of information from the information exchange system of law enforcement, special state and other bodies;

      determining the procedure for personal appointment of individuals and representatives of legal entities by officials of the prosecution bodies;

      determining the procedure for admission to study at educational organization of a prosecutor’s office;

      determining the procedure for conducting interdepartmental scientific research in the sphere of law enforcement, their coordination and monitoring;

      other regulatory legal acts in accordance with legislation;

      7) in cases stipulated by the Law, coordinate regulatory legal acts on the issues of pre-trial investigation, operational-search and counterintelligence activity;

      8) make proposals to the President of the Republic of Kazakhstan on approval of the position, structure and total staff number of a prosecutor's office;

      9) approve the provision (charter) of prosecutor's offices of regions, districts, prosecutor's offices equated to them, institutions and educational organizations of a prosecutor's office;

      10) make a submission to the President of the Republic of Kazakhstan on appointment and dismissal of the heads of departments and educational organizations of a prosecutor's office;

      11) with the consent of the President of the Republic of Kazakhstan, appoint and dismiss prosecutors of regions and prosecutors equated to them;

      12) with the exception of employees whose labor relations in accordance with the Law are within the competence of superior officials, appoint and dismiss the heads of institutions, deputy heads of departments, institutions and educational organizations, deputy prosecutors of regions and equated to them prosecutors, as well as district prosecutors and prosecutors equated to them. When appointing these persons, have the right to establish them a probationary period of up to three months;

      13) recommend candidacies to the President of the Republic of Kazakhstan for the assignment of ranks of superior commanding officers and military ranks of superior officers;

      14) in the procedure established by the legislation on law enforcement service, assign class ranks and military ranks to the employees of a prosecutor's office bodies;

      15) report to the President of the Republic of Kazakhstan on the state of legality in the country and the activity of prosecution bodies;

      16) recommend to awarding with state awards and assigning honorary titles of the Republic of Kazakhstan of employees and workers of prosecution bodies, award with departmental awards;

      17) determine the procedure for acquiring, recording, storing, carrying, transferring, transporting weapons, ammunition and special means in bodies, departments, institutions and educational organizations of a prosecutor's office;

      18) perform other powers granted to him(her) by the Law and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Article 38. General prosecutor's office

      1. General prosecutor’s office shall be headed by the General Prosecutor.

      2. General prosecutor’s office shall:

      1) ensure control, coordination and consistency of actions of prosecution bodies in the directions of their activity;

      2) analyze the practice of supervision over the application of laws, the state of legality, including the use of information contained in information systems integrated with the information exchange system of law enforcement, special state and other bodies;

      3) improve the activity of prosecution bodies;

      4) interact with the bodies carrying out operational-search, counterintelligence activity, secret investigative actions, pre-trial investigation within the limits established by the Law;

      5) organize and conduct professional development of employees of prosecution bodies;

      6) participate in rule-making activity;

      7) represent the prosecution bodies in the field of international cooperation and develop drafts of international treaties in the sphere of criminal procedure, as well as coordinate the drafts of international treaties initiated by other state bodies relating to the activity of a prosecutor's office.

Article 39. Regional and equated to them prosecutors and prosecutor’s offices

      1. Prosecutor's offices of regions and prosecutor’s offices equated to them shall be headed by relevant prosecutors.

      2. Regional prosecutors and prosecutors equated to them shall:

      1) supervise the activity of regional, district and other prosecutor’s offices equated to them;

      2) issue orders, instructions, obligatory for all subordinate employees and workers;

      3) lead relevant coordination councils on ensuring legality, law and order and the struggle against criminality.

Article 40. District and other prosecutors and prosecutor’s offices equated to them

      1. District and equated to them prosecutor’s offices shall be headed by relevant prosecutors appointed by the General Prosecutor.

      2. District and equated to them prosecutors shall:

      1) manage the activity of district and other prosecutor’s offices equated to them;

      2) issue orders obligatory for all subordinate employees and workers.

Article 41. Subordination of inferior prosecutors to superior ones

      1. The subordination of prosecutors includes:

      1) obligatoriness of instructions of superior prosecutors on the issues of organization and activity for inferior prosecutors;

      2) responsibility of inferior prosecutors to superior ones for the performance of official duties;

      3) performing by superior prosecutors, in necessary cases, of the powers of inferior ones;

      4) abolition, revocation, suspension or amendment of acts of inferior prosecutors by superior ones;

      5) resolution of complaints about actions (inaction) and acts of inferior prosecutors by superior ones.

      2. The General Prosecutor may establish other forms of subordination of inferior prosecutors in accordance with the procedure established by this Law.

Article 42. Collegiums in prosecution bodies

      1. The decision on formation of the collegium of General prosecutor’s office, departments, prosecutor's offices of regions and equated to them prosecutor’s offices shall be taken by the General Prosecutor.

      2. At the meetings of the collegium, issues of activity of prosecution bodies, as well as other issues related to identified violations of legality, requiring, at the discretion of the General Prosecutor, the head of the department, the prosecutor of the region or a prosecutor equated to him (her), shall be considered with participation of interested persons.

      3. The decisions of the collegiums shall be taken by a majority of votes from the total number of its members and shall be obligatory for subordinate employees and workers of prosecution bodies.

      4. The work reglament of the collegiums and its composition in the General prosecutor's office, departments, prosecutor’s offices of regions and prosecutor’s offices equated to them shall be determined by their first leaders.

Chapter 7. STATUS, POWERS AND WARRANTIES OF THE ACTIVITY
OF THE PROSECUTOR

Article 43. Prosecutor

      1. A prosecutor is an employee of prosecutor's office performing the powers established by this Law in order to exercise the functions of prosecutor's office.

      Prosecutors shall be: the General Prosecutor, his (her) first deputy and deputies, senior assistants and assistants, senior assistants on special instructions, heads of services, departments, and divisions of prosecution bodies, their deputies, the chief military prosecutor, the chief transport prosecutor, prosecutors of regions, districts and equated to them, their deputies, senior prosecutors and prosecutors of departments and divisions, senior assistants and assistants of prosecutors of regions and equated to them, senior prosecutors and prosecutors of districts prosecutor’s offices and equated to them prosecutor’s offices, as well as military, authorized and special prosecutors.

      2. The list of posts of prosecutor's office system to which class ranks or military ranks are assigned, as well as corresponding to them limit class ranks or military ranks shall be approved by the President of the Republic of Kazakhstan.

      3. Military service employees of the prosecutor's office shall be on a special account in the prosecution bodies.

Article 44. Powers of the prosecutor

      1. Prosecutor, in accordance with his (her) competence, shall have the right to:

      1) carry out actions and make procedural decisions on the grounds and in the manner established by the criminal procedure law;

      2) in cases and in the manner prescribed by legislation, request the materials of operational-search activity, cases of administrative offenses, receive from the heads and other officials the necessary documents, materials, statistical information and other information about the state of legality and measures taken to ensure it;

      3) on the grounds and in accordance with the procedure established by the Law, participate in the court session and give an opinion on the case, request judicial cases from the court, bring petitions and protests about the revision of judicial acts;

      4) in the manner prescribed by the Law, conduct inspections, involve specialists to participate in them and give opinions, as well as involve employees of other law enforcement agencies in carrying out inspections to ensure security and supervisory activity;

      5) appoint examinations, demand proceeding of inspections on materials and appeals received by the prosecutor's office and oblige to report on their results from the authorized bodies;

      6) on the grounds and in accordance with the procedure established by legislation, receive access to information contained in information systems and resources integrated with the information exchange system of law enforcement, special state and other bodies;

      7) on the issues of ongoing inspection, analysis of the state of legality, assessment of acts that have entered into force, and the appeal under consideration to call officials, individuals and representatives of legal entities to get explanations;

      8) demand the immediate cancellation of prohibitive or restrictive measures imposed by the officials, suspension of the operation of an illegal act in whole or in part if there are grounds and in the manner prescribed by the Law;

      9) initiate and terminate the proceedings on the case of an administrative offense in the manner prescribed by the legislation on administrative offenses;

      10) in accordance with the procedure established by the Law, to obtain access to information and materials related to the conduct of inspections, analysis of the state of legality, assessment of acts that have entered into force, consideration of appeals and acts of prosecutorial supervision;

      11) participate in the development and consideration of drafts of regulatory legal acts;

      12) cooperate with institutions of other states and international organizations;

      13) participate in creation and improvement of information systems in the sphere of legal statistics and special accountings in order to ensure legality, law and order, and struggle against criminality;

      14) perform other actions provided for by the Law.

      2. The prosecutor shall be obliged to:

      1) comply with the Constitution and legislation of the Republic of Kazakhstan;

      2) comply with ethical standards of behavior;

      3) protect the rights, freedoms and legitimate interests of a human and a citizen, society and the state in accordance with his (her) competence;

      4) within the limits provided for by legislation, submit for familiarization to individuals and legal entities the documents and materials related to consideration of their appeals;

      5) in accordance with the procedure established by the Law for prevention and detection of violations of legality, causes and conditions contributing to them, as well as bringing to justice the guilty persons, adopt acts of prosecutor’s response and acts of prosecutor’s supervision;

      6) prevent actions (inaction) and adoption of acts that create obstacles to normal functioning of the inspected entities;

      7) ensure safety of documents and information obtained during the inspection, compliance with the requirements of legislation on state secrets and other secrets protected by the Law;

      8) immediately release persons illegally arrested and illegally detained in places of deprivation of liberty, special institutions, institutions executing coercive measures, official premises;

      9) improve their activity with the priority of increasing public confidence;

      10) perform other powers provided by the Law.

      Footnote. Article 44 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 45. Legal guarantees of prosecutor’s activity

      1. Influence in any form on a prosecutor in order to prevent him (her) from performing his (her) powers or making an illegal decision shall entail the responsibility established by the Law.

      2. At the request of a prosecutor, bodies, organizations and officials shall be obliged to:

      1) in compliance with the requirements and restrictions established by the Law for the disclosure of state secrets, information constituting commercial, banking and other secrets protected by the Law, to provide the necessary information, documents and other materials on the issues of the conducted inspection within the period established by the prosecutor, but not less than three working days, analysis of the state of legality, assessment of acts that have entered into force, and applications considered in accordance with Article 21 of this Law.

      A prosecutor shall bear responsibility established by the Law for disclosing state secrets, information constituting commercial, banking and other secrets protected by the Law;

      2) allocate specialists for participating in the inspection and giving an opinion.

      In necessary cases, in order to prevent irreversible consequences for the life, health of people or the security of the Republic of Kazakhstan, the requested information, documents and other materials shall be provided immediately.

      Employees of non-governmental organizations and other persons shall be involved in the inspection as specialists on a contractual basis.

      3. The requirements of the prosecutor, provided for in paragraph 2 of this Article, on the issues of the inspection being conducted, analysis of the state of legality, assessment of acts that have entered into force, or the appeal under consideration shall be mandatory for execution by the bodies, organizations and officials.

      4. The requested information, documents and other materials shall be provided to the prosecutor's office in the form and procedure established by the Law.

      5. Officials and citizens shall be obliged to appear at the invitation of a prosecutor at the time fixed by him (her) to give explanations on the issues of conducted inspection or considered appeal.

      Officials and citizens shall be summoned to the prosecutor's office in compliance with the status and competence of a prosecutor so that the summoned person has a sufficient period of time to appear and prepare in time for giving explanations, except in cases of emergencies or unavoidable circumstances under the given conditions.

      The summoned person shall be obliged to notify the calling prosecutor of the reasons preventing the attendance on the call at the appointed time.

      In case of failure to appear without valid reasons, officials and citizens may be subjected to forced delivery by the reasoned decision of the General Prosecutor, his (her) deputies, regional and equated to them prosecutors, their deputies, district and equated to them prosecutors.

      The decision of a prosecutor on delivery shall be executed by internal affairs body.

      Delivery cannot be performed at night.

      Minors under the age of fourteen years old and persons under the age of eighteen without notifying their legal representative, pregnant women, as well as persons who, due to health reasons, cannot or should not leave their place of stay, that must be certified by a doctor shall not be subjected to delivery.

      6. Failure to comply with legal requirements of a prosecutor or failure to appear at the request of a prosecutor without good reasons shall entail responsibility established by the Law.

      Specifying requirements in the course of inspections not provided for by laws by prosecutors shall entail responsibility established by the Law.

      7. Prosecutor shall not be obliged to give any explanations on the merits of cases and materials in his proceedings, and also to submit them to anyone as well as to present them to anyone for information, except in the cases and in the manner prescribed by the Law. No one has the right to disclose the materials of inspections and cases without permission of a prosecutor in whose proceedings they are.

      Footnote. Article 45 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2021 No. 62-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 46. Responsibility of prosecution bodies

      1. Employees of a prosecutor's office in performing their activity shall bear responsibility established by the Law.

      2. The damage caused by the actions of prosecution bodies shall be compensated in the manner prescribed by legislation.

Article 47. Legal regulation of labor in prosecution bodies

      Labor relations of:

      1) employees of a prosecutor's office shall be regulated by the Labor code of the Republic of Kazakhstan and the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Service of the Republic of Kazakhstan" with peculiarities stipulated by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Law Enforcement Service";

      2) military servants of a prosecutor’s office shall be regulated by the Labor code of the Republic of Kazakhstan and the Law of the Republic of Kazakhstan “On Military Service and Status of Military Servants”;

      3) other employees of a prosecutor's office shall be regulated by the Labor code of the Republic of Kazakhstan, the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Service of the Republic of Kazakhstan".

Article 48. Service in prosecution bodies

      Service in prosecution bodies is a type of law enforcement service carried out by prosecutors in accordance with the Constitution, this Law and other legislation.

      The procedure and peculiarities of service in prosecution bodies shall be determined by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Law Enforcement Service".

Article 49. Service certificates and seal

      1. Service certificates of the established sample shall be issued to the General Prosecutor, deputies of the General Prosecutor by the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan.

      2. The General Prosecutor, heads of departments, institutions and educational organizations of prosecutor's office, prosecutors of regions and equated to them prosecutors shall issue service certificates of the established sample to subordinate employees.

      3. General prosecutor’s office, its subordinate prosecutor’s offices and departments, institutions and educational organizations of a prosecutor’s office have seals depicting the State Emblem of the Republic of Kazakhstan and their name in the Kazakh and Russian languages.

Article 50. Financial support of prosecution bodies

      Financial support of prosecution bodies system shall be carried out at the expense of budget funds.

      Prosecution bodies may have appropriate accounts in the treasury bodies.

Article 51. Material and social support of employees of prosecution bodies

      1. Remuneration of employees of prosecution bodies shall be established on the basis of a unified remuneration system for employees of bodies held at the expense of the state budget, approved in accordance with the procedure established by subparagraph 9-1) of Article 66 of the Constitution of the Republic of Kazakhstan.

      2. Pension support of employees of prosecution bodies, payment of state social allowances for disability and on the occasion of loss of the breadwinner shall be carried out in accordance with the legislation.

Chapter 8. FINAL PROVISION

Article 52. The procedure for enforcement of this Law

      1. This Law shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.

      2. To recognize invalid the Law of Republic of Kazakhstan dated December 21, 1995 "On Prosecutor's Office" (Vedomosti of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, 1995, No. 24, Article 156; Vedomosti of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1997, No. 12, Article 184; 1998, No. 15, Article 208; 1999, № 8, p. 247; No. 21, Article 774; 2000, No. 3-4, Article 66; No. 6, p. 142; 2001, № 20, Article 257; 2002, No. 17, Article 155; 2003, No. 15, Article 139; 2004, No. 23, Article 142; 2007, № 9, Article 67; № 10, Article 69; № 20, Article 152; 2008, № 15-16, Article 63; No. 23, Article 114; 2009, No. 18, Article 84; No. 24, Article 121; 2010, № 5, Article 23; No. 7, Article 28; No. 24, Article 151; 2011, No. 1, Article 3; No. 16, Article 128; No. 19, Article 145; 2012, No. 8, Article 64; No. 13, Article 91; No. 15, Article 97; 2014, No. 16, Article 90; 2015, No. 20-I, Article 111; No. 20-VII, Article 115; No. 22-V, Article 156; 2016, No. 7-I, Article 47; No. 24, Article 126).

      The President
      of the Republic of Kazakhstan N. NAZARBAYEV

Прокуратура туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2017 жылғы 30 маусымдағы № 81-VІ ҚРЗ. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2022 жылғы 5 қарашадағы № 155-VII Конституциялық заңымен

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР 05.11.2022 № 155-VII Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      Қолданушылар назарына!

      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін РҚАО мазмұнды жасады.

      МАЗМҰНЫ

      Осы Заң Қазақстан Республикасы прокуратурасының мәртебесін, құзыретін, қызметінің ұйымдастырылуы мен тәртібін айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Прокуратураның мақсаты

      Прокуратура мемлекет атынан Қазақстан Республикасының аумағында заңдылықтың сақталуын заңда белгіленген шекте және нысандарда жоғары қадағалауды жүзеге асырады, сотта мемлекеттің мүддесін білдіреді және мемлекет атынан қылмыстық қудалауды жүзеге асырады.

2-бап. Прокуратура қызметінің құқықтық негіздері

      Прокуратураның құзыреті, қызметінің ұйымдастырылуы мен тәртібі Конституцияда және заңда айқындалады.

3-бап. Прокуратура органдарын ұйымдастырудың және олардың қызметiнiң қағидаттары

      1. Прокуратура төмен тұрған прокурорлар жоғары тұрған прокурорларға және Бас Прокурорға бағынатын бiрыңғай орталықтандырылған жүйені құрайды.

      2. Прокуратура өз өкілеттіктерін заңдылық, басқа мемлекеттiк органдардан, лауазымды адамдардан тәуелсiз болу және Қазақстан Республикасының Президентіне ғана есеп беру қағидаттарында жүзеге асырады.

      3. Прокуратура органдары өз функциялары мен өкiлеттiктерiн жүзеге асырған кезде олардың қызметiне араласуға тыйым салынады.

      4. Прокуратура кәсіпкерлік субъектілерінің, ұйымдардың және мемлекеттік органдардың қызметіне араласуға, олардың қызметіне тексеріс тағайындауға, заңда көзделмеген негіздер бойынша ақпарат не құжаттар сұратуға құқылы емес.

      5. Прокуратура органдары адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау туралы, мемлекеттiк құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны сақтау туралы заңнама талаптарына қайшы келмейтiндей деңгейде жария әрекет етеді.

4-бап. Прокуратураның міндеттері

      Прокуратура заңда белгіленген шекте мынадай міндеттерді:

      1) адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын, заңды тұлғалардың, қоғам мен мемлекеттің заңды мүдделерін қорғауды және қалпына келтіруді;

      2) заңдылықты бұзуды, оларға ықпал ететін себептер мен жағдайларды, сондай-ақ олардың зардабын анықтауды және жоюды;

      3) құқық қорғау органдарының және өзге де мемлекеттік органдардың заңдылықты, құқық тәртібін және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі қызметін үйлестіруді;

      4) заңда және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде айқындалған өзге де міндеттерді жүзеге асырады.

2-тарау. ПРОКУРОРЛЫҚ ҚАДАҒАЛАУ САЛАЛАРЫ

5-бап. Прокурорлық қадағалаудың негізгі бағыттары

      Прокуратура заңда белгіленген шекте және тәртіппен:

      1) мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының және олардың лауазымды адамдарының, меншік нысанына қарамастан өзге де ұйымдар қызметінің, сондай-ақ олар қабылдайтын актілер мен шешімдердің;

      2) заңды күшіне енген сот актілерінің;

      3) атқарушылық іс жүргізудің және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша іс жүргізудің;

      4) құқық қорғау органдарының және арнаулы мемлекеттік органдардың:

      сотқа дейінгі тергеп-тексеру, жедел іздестіру және қарсы барлау қызметі;

      қылмыстық жазаларды орындау және мемлекеттік мәжбүрлеудің өзге де шараларын қолдану;

      Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын сақтау салаларындағы қызметінің;

      5) мемлекеттік құқықтық статистиканың және арнайы есепке алудың заңдылығын;

      6) заңда айқындалатын өзге де бағыттар бойынша заңдылықты жоғары қадағалауды (бұдан әрі - қадағалауды) жүзеге асырады.

6-бап. Қадағалау нысанасы, нысандары және шегі

      1. Прокуратура - мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының және олардың лауазымды адамдарының, ал айрықша жағдайларда Қазақстан Республикасы Президентінің немесе Бас Прокурордың тапсырмасы бойынша меншік нысанына қарамастан өзге де ұйымдардың актілерінің, әрекеттерінің (әрекетсіздігінің) заңдылығын қадағалауды жүзеге асырады.

      2. Қадағалау тексерістер және заңдылықтың жай-күйіне талдау жүргізу, сондай-ақ күшіне енген актілерді бағалау арқылы жүзеге асырылады.

      3. Прокурор заңдылықтың сақталуын тексеруді өзінің құзыреті шегінде:

      1) Қазақстан Республикасы Президентінің;

      2) Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының тапсырмалары негізінде тағайындайды және жүргізеді.

      4. Бас Прокурор орынбасарларының, облыстардың прокурорлары мен оларға теңестірілген прокурорлардың, аудандар прокурорлары мен оларға теңестірілген прокурорлардың мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының және олардың лауазымды адамдарының қызметіне тексерісті тағайындау және жүргізу туралы шешімдері:

      1) физикалық, психикалық және өзге де мән-жайларға байланысты өз құқықтарын, бостандықтарын және заңды мүдделерін қорғауды өзі дербес жүзеге асыра алмайтын адамдардың;

      2) шектелмеген адамдар қатарының;

      3) егер бұл адамдардың өмірі, денсаулығы не Қазақстан Республикасының қауіпсіздігі үшін орны толмас зардаптың алдын алуға қажет болса, адамдардың, қоғамның және мемлекеттің;

      4) мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары мен олардың лауазымды адамдары тарапынан жеке кәсіпкерлік субъектілерінің қызметіне араласу фактілері бойынша жеке кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтарын, бостандықтарын және заңды мүдделерін қорғау үшін қабылданады.

      5. Алып тасталды – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      6. Прокуратура органдары қадағалауды жүзеге асырған кезде өзге де мемлекеттік органдардың функцияларын алмастырмайды.

      Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-бап. Тексерістер жүргізу тәртібі

      1. Прокурор, мына жағдайларды:

      1) осы Заңның 6-бабы 3-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайды, сондай-ақ құқық қорғау органдарының және арнаулы мемлекеттік органдардың қызметінде заңдылықтың сақталуын қадағалауды жүзеге асыру кезінде жүргізілетін тексерістерді;

      2) алып тасталды – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      3) тексеріс тағайындауға осы органның не оның лауазымды адамының шешімдері мен әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) жасалған шағым себеп болған жағдайды қоспағанда, құзыретіне тексеріс жүргізу кіретін уәкілетті мемлекеттік органға тексеріс жүргізуді тапсырады.

      Құзыретті орган прокурорға тексеріс нәтижелері туралы заңда белгіленген мерзімде хабарлауға міндетті.

      2. Осы баптың 1-тармағы бірінші бөлігінің 1) және 3) тармақшаларында көзделген жағдайларда тексерісті прокурор жүргізеді.

      Прокурор осы Заңның 6-бабының 4-тармағында көзделген жағдайларда тексерісті тағайындауға және жүргізуге құқылы.

      3. Тексеріс жүргізу туралы қаулы шығарылады, ол құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органда тіркеледі.

      Заңдылықтың сақталуын тексеру отыз жұмыс күнінен аспайтын уақыт ішінде жүргізіледі.

      Қосымша материалдарды талап етіп алдыру қажет болған кезде, сондай-ақ тексеріс көлемінің ауқымдылығына байланысты айрықша жағдайларда оны жүргізу мерзімі отыз жұмыс күнінен аспайтын мерзімге және Бас Прокурормен, оның орынбасарымен, облыс прокурорымен және оған теңестірілген прокурормен келісу бойынша ғана ұзартылуы мүмкін.

      Сараптама тағайындалған, сондай-ақ шет мемлекеттерден мәліметтер мен құжаттар алу қажет болған жағдайларда - оларды алғанға дейін, сондай-ақ тексеріс жүргізуге кедергі келтіретін өзге де жағдайларда тексеріс тоқтатыла тұруы мүмкін.

      Тоқтатыла тұрған тексерісті жүргізу мерзімін есептеу ол қайта басталған күннен бастап жалғасады.

      Тексерістерді тағайындау туралы қаулыларды тіркеудің осы тәртібі және оларды жүргізу мерзімдері қылмыстық процестік, қылмыстық-атқару заңнамасы, атқарушылық іс жүргізу, әкімшілік құқық бұзушылық, жедел іздестіру және қарсы барлау қызметі туралы заңнама шеңберінде жүргізілетін тексерістерге қолданылмайды.

      4. Тексерісті тағайындау туралы қаулыда көрсетілген адамдар ғана тексеріс жүргізе алады.

      5. Тексерісті жүзеге асыру кезінде прокурор:

      1) егер құжаттар, ақпарат тексеріс объектісі болып табылмаса немесе тексеріс нысанасына жатпаса, олардың берілуін талап етуге;

      2) тексеріс жүргізудің белгіленген мерзімдерінен асыруға;

      3) тексерілетін субъектінің қалыпты жұмыс істеуіне кедергі келтіруге құқылы емес.

      Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Заңдылықтың жай-күйін талдау

      1. Заңдылықтың жай-күйіне талдау жүргізудің, оның ішінде құқық қорғау органдарының, арнаулы мемлекеттік және өзге де органдардың ақпарат алмасу жүйесімен интеграцияланған ақпараттық жүйелер мен ресурстарға қолжетімділікті пайдалана отырып талдау жүргізудің тәртібі осы заңда, өзге де заңнамалық актілерде және Бас Прокурордың актілерінде айқындалады.

      2. Заңдылықтың жай-күйін талдау прокурорлардың субъектілерге (объектілерге) бармастан статистикалық деректерді, мемлекеттік және халықаралық ұйымдардың, бұқаралық ақпарат құралдарының мәліметтерін, азаматтық және қылмыстық істердің, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істердің материалдарын, сондай-ақ өзге де ақпарат көздерін зерделеу арқылы жүргізіледі.

      Заңдылықтың жай-күйін талдау нәтижелері анықтама түрінде ресімделеді. Заңдылықтың жай-күйін талдау нәтижелері бойынша осы Заңға сәйкес прокурорлық қадағалау не ден қою шаралары қабылданады.

      Прокурор мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардан, жергілікті өзін-өзі басқару органдарынан және меншік нысанына қарамастан өзге де ұйымдардан заңдылықтың жай-күйіне талдау жүргізуге байланысты ақпаратты, құжаттар мен өзге де материалдарды талап етіп алдыруға құқылы.

      Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-бап. Тексерілетін субъектілердің құқықтары мен міндеттері

      1. Тексерілетін субъектілер не олардың уәкілетті өкілдері прокурорлар тексеріс жүргізген кезде:

      1) мынадай:

      тексерілетін субъектіге тексеріс тағайындау туралы қаулыны бермеген;

      құқықтық статистика және арнайы есепке алу органдарында тіркеу міндетті болатын кезде, мұндай тіркеусіз тексеріс жүргізілген;

      осы Заңның 7-бабының 3-тармағында көрсетілген мерзім өтіп кеткен;

      тексеріс тағайындау туралы қаулыда көрсетілмеген адамдар тексеріс жүргізген;

      заңнамада көзделген жағдайда мемлекеттік құпияларға қолжетімділігі туралы рұқсатын растайтын құжаты болмаған жағдайларда, объектіге тексеріс жүргізу үшін келген адамдарды жібермеуге;

      2) мынадай:

      жүргізілетін тексеріс нысанасына немесе тексеріс тағайындау туралы қаулыда көрсетілген кезеңге жатпайтын;

      мемлекеттік құпияларды немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтермен және құжаттармен танысуға құқық беретін тиісті рұқсаты немесе құжаты болмаған кезде осындай мәліметтер мен құжаттарды бермеуге;

      3) тексеріс тағайындау туралы қаулыға, сондай-ақ прокуратура органдарының лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) заңда белгіленген тәртіппен шағымдануға құқылы.

      2. Тексерілетін субъектілер не олардың уәкілетті өкілдері прокурорлар тексеріс жүргізген кезде:

      1) прокуратура органдарының лауазымды адамдарының тексерілетін субъектінің аумағына және үй-жайларына кедергісіз кіруін қамтамасыз етуге міндетті.

      Прокуратура органдарының лауазымды адамдарының режимдік объектілердің аумағына және үй-жайларына кіруі тексерілетін ұйымда белгіленген өткізу және объектішілік режимдер туралы талаптар ескеріле отырып қамтамасыз етіледі;

      2) мемлекеттік құпияларды немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияларды қорғау жөніндегі талаптарды сақтай отырып, прокуратура органдарының лауазымды адамдарына тексеріс нысанасы шегінде қағаз және электрондық жеткізгіштегі құжаттарды (мәліметтерді) не олардың көшірмелерін тексеріс нәтижелері туралы анықтамаға қоса тіркеу үшін беруге, сондай-ақ органдар мен ұйымдардың құқық қорғау органдарының, арнаулы мемлекеттік және өзге де органдардың ақпарат алмасу жүйесімен интеграцияланған ақпараттық жүйелері мен ресурстарына қолжетімділік жасауға;

      3) тексеріс тағайындау туралы қаулымен және оның нәтижелері туралы анықтамамен танысуға және оларды қол қойып алуға;

      4) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы талаптарға сәйкес тексерісті жүзеге асыратын адамдар үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етуге міндетті.

10-бап. Үкіметтің, өзге де мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының және олардың лауазымды адамдарының, сондай-ақ өзге де ұйымдардың актілері мен шешімдерінің Қазақстан Республикасының Конституциясына, заңдарына және Президентінің актілеріне сәйкестігін қадағалау

      1. Прокуратура:

      1) осы Заңның 24-бабының 2-тармағында көрсетілген актілерді қоспағанда, Үкіметтің, өзге де мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының және олардың лауазымды адамдарының актілері мен шешімдерінің;

      2) меншік нысанына қарамастан өзге де ұйымдардың актілері мен шешімдері физикалық, психикалық және өзге де мән-жайларға байланысты өз құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғауды өзі дербес жүзеге асыра алмайтын адамдарға, шектелмеген адамдар қатарына қатысты болса не жария сипатқа ие болса, олардың актілері мен шешімдерінің Қазақстан Республикасының Конституциясына, заңдарына және Президентінің актілеріне сәйкестігін қадағалауды жүзеге асырады.

      2. Осы бапта көзделген қадағалауды прокуратура қабылданған актілер мен шешімдерді Бас Прокурордың актісімен айқындалған тәртіппен бағалау арқылы жүзеге асырады.

      Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-бап. Сотқа дейінгі тергеп-тексерудегі заңдылықтың сақталуын қадағалау

      Прокуратура қылмыстық-процестік заңнамада айқындалған өкілеттіктерге сәйкес сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында заңдылықтың сақталуын қадағалауды жүзеге асырады.

12-бап. Жедел-іздестіру, қарсы барлау қызметі және жасырын тергеу әрекеттері заңдылығының сақталуын қадағалау

      1. Жедел-іздестіру қызметі және жасырын тергеу әрекеттері заңдылығының сақталуын қадағалау қылмыстық-процестік заңнамада, осы Заңда, "Жедел-іздестіру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында, Бас Прокурордың актілерінде және онымен келісілген құқық қорғау органдарының және арнаулы мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілерінде көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

      Қарсы барлау қызметі заңдылығының сақталуын қадағалау "Қарсы барлау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында, Бас Прокурор мен қарсы барлау қызметін жүзеге асыратын органдардың бірлескен нормативтік құқықтық актілерінде көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

      2. Қадағалауды жүзеге асыру кезінде прокурор:

      1) заңнамада белгіленген жағдайларда жедел-іздестіру, қарсы барлау іс-шараларының жүргізілуін санкциялайды, оларды жүргізудің заңдылығын, сондай-ақ жасырын тергеу әрекеттерін жүргізудің заңдылығын тексереді;

      2) жедел-іздестіру іс-шараларының жүргізілуіне бастамашылық жасайды;

      3) заңдылықты, адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын бұзушылықтар анықталған кезде, жедел-іздестіру іс-шараларын тоқтатады;

      4) заңда көзделген өзге де өкілеттіктерді орындайды.

      Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 21.12.2017 № 118-VI Заңымен (01.03.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

13-бап. Қылмыстық, азаматтық істер және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша заңды күшіне енген сот актілерінің заңдылығын қадағалау

      Заңды күшіне енген сот актілерін қадағалауды жүзеге асыру кезінде прокурор заңда белгіленген тәртіппен және шекте:

      1) соттан сот актілері заңды күшіне енген қылмыстық, азаматтық, әкімшілік істерді және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді, сондай-ақ үкімнің орындалу мәселелері бойынша материалдарды сұратады, қабылданған актілердің заңдылығын зерделейді және негіздер болған кезде оларға наразылық білдіреді;

      2) заңды күшіне енген сот актілеріне наразылық келтіру туралы өтінішхаттарды қарайды;

      3) заңда көзделген өзге де өкілеттіктерді орындайды.

      Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI Заңымен (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

14-бап. Атқарушылық іс жүргізудің заңдылығын қадағалау

      Атқарушылық іс жүргізудің заңдылығын қадағалауды жүзеге асыру кезінде прокурор:

      1) осы Заңның 6-бабының 3 және 4-тармақтарында көзделген жағдайларда сот орындаушысы әрекеттерінің заңдылығын тексереді;

      1-1) заңда белгіленген жағдайларда сот орындаушыларының қаулыларын санкциялайды;

      2) заңда белгіленген жағдайларда сот орындаушысының іс жүргізуінен атқарушылық құжатты алады және оны басқа сот орындаушысына беру үшін "Атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес аумағы бойынша тиісті әділет органына немесе жеке сот орындаушыларының өңірлік палатасына береді;

      3) заңда көзделген өзге де өкілеттіктерді орындайды.

      Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.01.2019 № 217-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.06.2020 № 349-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Жазаларды орындаудың және мемлекеттік мәжбүрлеудің өзге де шараларын қолданудың заңдылығын қадағалау

      1. Жазаларды орындаудың және мемлекеттік мәжбүрлеудің өзге де шараларын қолданудың заңдылығын қадағалауды жүзеге асыру кезінде прокурор заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) ұстап алудың, қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінде, арнайы мекемелерде және гауптвахталарда күзетпен ұстаудың заңдылығын;

      2) ұстап алынғандардың, күзетпен ұстаудағы және қылмыстық жазасын өтеп жатқан адамдардың құқықтарының, оларды ұстау жағдайларының сақталуын, сондай-ақ аталған адамдардың өздеріне заңмен жүктелген міндеттерді орындауын;

      3) бас бостандығынан айырумен байланысты емес жазаны орындаудың заңдылығын тексеруді жүзеге асырады.

      2. Қадағалауды жүзеге асыру кезінде прокурор:

      1) бас бостандығынан айыру орындарына және жазалар мен мемлекеттік мәжбүрлеудің өзге де шараларын орындайтын басқа да мекемелерге тексеру мақсатымен кез келген уақытта баруға;

      2) жазаларды орындайтын мекемелер әкімшілігінің актілерін заңда белгіленген жағдайларда келісуге;

      3) күзетпен ұстаудағы, бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеп жатқан адамдарға заңды бұза отырып қолданылған тәртіптік жазалар мен көтермелеулердің күшін жоюға, өзінің қаулысымен оларды тәртіптік изолятордан, жалғыз адамдық камерадан босатуға;

      4) заңда көзделген өзге де өкілеттіктерді орындауға құқылы.

16-бап. Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының сақталуын қадағалау

      1. Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының сақталуын қадағалауды жүзеге асыру кезінде прокурор:

      1) Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының жобаларын әзірлеуге қатысуға;

      2) ұстап беру, қылмыстық істер бойынша құқықтық көмек, сотталғандарды және психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарды беру туралы, сондай-ақ шет мемлекеттердің құзыретті органдарымен және халықаралық ұйымдармен өзара іс-қимыл және ынтымақтастық туралы Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын заңнамада белгіленген тәртіппен жасасуға;

      3) ұстап беру, бас бостандығынан айыруға сотталғандарды одан әрі жазасын өтеу үшін беру, сондай-ақ психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарды мәжбүрлеп емдеу жүргізу үшін беру туралы, адамдар транзиті, процестік әрекеттерді жүргізу жөніндегі тапсырмаларды жіберу және орындау туралы өтінішхаттарды қарауға;

      4) шет мемлекеттердің құзыретті органдарында қылмыстық қудалау мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының мүдделерін білдіруге;

      5) заңда және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында көзделген өзге де өкілеттіктерді орындауға құқылы.

      Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 07.07.2020 № 361-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

17-бап. Мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы заңдылықты қадағалау

      Прокуратура "Мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу туралы" Қазақстан Республикасының Заңында, осы Заңда және өзге де заңнамада белгіленген тәртіппен мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы заңдылықты қадағалауды жүзеге асырады.

3-тарау. СОТТА МЕМЛЕКЕТ МҮДДЕЛЕРІН БІЛДІРУ ЖӘНЕ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚУДАЛАУ

18-бап. Сотта мемлекет мүдделерін білдіру

      Прокуратура Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік, азаматтық процестік заңнамасында және Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық, әкімшілік сот ісін жүргізу туралы заңнамасында көзделген негізде және тәртіппен сотта мемлекет мүдделерін білдіреді.

      Ескерту. 18-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.06.2020 № 351-VI Заңымен (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

19-бап. Қылмыстық қудалау

      Прокуратура мемлекет атынан қылмыстық, қылмыстық-процестік заңнамаға сәйкес қылмыстық қудалауды жүзеге асырады.

4-тарау. ПРОКУРАТУРА ҚЫЗМЕТІНІҢ ӨЗГЕ ДЕ БАҒЫТТАРЫ

20-бап. Заңдылықты, құқық тәртібін және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі қызметті үйлестіру

      1. Құқық қорғау органдарының және өзге де мемлекеттік органдардың заңдылықты, құқық тәртібін және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі қызметін үйлестіруді прокуратура органдары осы органдардың өзара іс-қимылын, өзара ақпарат алмасуды және ортақ міндеттерді іске асыру кезінде олардың келісілген әрекеттерін қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырады. Аталған қызметті прокуратура органдары Бас прокуратураның, облыстардың прокуратуралары мен оларға теңестірілген прокуратуралардың жанынан құрылатын тұрақты жұмыс істейтін үйлестіру кеңестерінің шеңберінде жүзеге асырады.

      2. Үйлестіру кеңестері өз қызметін Конституцияға, заңдарға, Заңдылықты, құқық тәртібін және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі үйлестіру кеңесі туралы ережеге сәйкес жүзеге асырады.

      3. Заңдылықты, құқық тәртібін және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі үйлестіру кеңесі туралы ережені Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

21-бап. Өтініштерді қарау

      1. Прокуратура органдары өтініштерді осы Заңның 6-бабы 3-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайларда, сондай-ақ заңдылықты бұзушылықтар не олардың басталу қаупі туралы өтініштерді осы Заңның 6-бабы 4-тармағында және 7-бабы 1-тармағының 1) және 3) тармақшаларында көзделген жағдайларда қарайды.

      2. Прокурорлар өтініштерді Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінде белгіленген мерзімдерде қарайды.

      Өтінішті қарауға байланысты тексеру тағайындалған жағдайда, оны жүргізу тәртібі мен мерзімдері осы Заңның 7-бабында айқындалады.

      3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарының талаптары қарау тәртібі Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік, азаматтық процестік заңнамасында, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық, әкімшілік сот ісін жүргізу туралы, сондай-ақ жедел-іздестіру және қарсы барлау қызметі саласындағы заңнамасында белгіленген өтініштерге қолданылмайды.

      4. Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, анонимдік өтініштер прокуратура органдарында қаралуға жатпайды. Прокурор өтініш жасаған адамның мүддесi үшін ақпарат көзiн жария етпеуге құқылы.

      Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Прокуратура ведомстволарының, мекемелерінің және білім беру ұйымының қызметі Прокуратураның ведомстволары, мекемелері және білім беру ұйымы:

      1) статистикалық көрсеткіштердің тұтастығын, объективтілігін және жеткіліктілігін қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік құқықтық статистиканы қалыптастырады және арнайы есепке алуды жүргізеді, процестерді автоматтандырады;

      2) ішкі істер органдары қызметкерлерін қоспағанда, заңнамада көзделген жағдайларда құқық қорғау қызметіне алғаш орналасатын адамдарды кәсіптік даярлауды, құқық қорғау органдарының қызметкерлерін, оның ішінде Президенттік резервте тұрған Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдары басшылығының қызметкерлерін кәсіптік қайта даярлауды, олардың біліктілігін арттыруды, жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыруды, сондай-ақ құқық қорғау қызметі саласындағы ведомствоаралық ғылыми зерттеулерді үйлестіру мен жүргізуді ұйымдастырады және жүзеге асырады;

      3) заңда көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

5-тарау. ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТIЛЕРI

23-бап. Прокуратураның құқықтық актiлерiнiң жүйесi

      1. Прокуратураның құқықтық актiлерiнiң жүйесiн:

      1) прокурорлық қадағалау актiлерi: наразылық, санкция, нұсқау, ұсыну, қаулы;

      2) прокурорлық ден қою актілері: өтінішхат, арыз, үндеу, заңды түсіндіру;

      3) прокуратураны ұйымдастыру және оның қызметі мәселелерiн реттейтiн актiлер: бұйрықтар, өкiмдер, ережелер, нұсқаулықтар, регламенттер және басқалар құрайды.

      2. Заңда белгіленген негізде, тәртіппен және шекте енгізілген прокурорлық қадағалау актілері олар жіберілген органдардың, ұйымдардың және лауазымды адамдардың қарауы, орындауы үшін міндетті. Заңда белгіленген негізде, тәртіппен және шекте енгізілген прокурорлық қадағалау актілерін қарамау, орындамау не прокурордың заңды талаптарын орындамау заңда белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

      Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

24-бап. Наразылық

      1. Прокурор Конституцияға, заңдарға, Қазақстан Республикасы Президентінің актiлерiне және Республика ратификациялаған халықаралық шарттарға қайшы келетiн нормативтiк және өзге де құқықтық актiлерге және мемлекеттiк органдар мен лауазымды адамдардың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) наразылық келтіреді.

      2. Заңнамалық актілер, Қазақстан Республикасы Президентiнiң, Қазақстан Республикасы Президентi Әкімшілігінің, Конституциялық Кеңестің актілері, Жоғарғы Соттың нормативтік қаулылары, Жоғары Сот Кеңесінің, Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің (жүргізілген тексеріс қорытындылары бойынша) актілері, техникалық сипаттағы нормативтік актілер прокурорлардың наразылық білдіруіне жатпайды.

      3. Наразылық заңсыз актіні, шешімді қабылдаған органға немесе лауазымды адамға, немесе жоғары тұрған органға не жоғары тұрған лауазымды адамға келтіріледі. Органның немесе лауазымды адамның заңсыз әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) наразылық осындай тәртiппен білдіріледі.

      4. Прокурордың наразылығын тиiстi орган немесе лауазымды адам күнтізбелік он күн ішінде қарауға тиiс.

      Наразылық бойынша шешім дайындау және қабылдау қажеттілігіне байланысты прокурор оны қараудың өзге де мерзімін белгілеуге құқылы, бірақ бұл күнтізбелік он күннен кем болмауға тиіс.

      Орган немесе лауазымды адам наразылықтың қаралатын уақыты мен орны туралы прокурорды хабардар етуге міндетті.

      5. Прокурор наразылықта заңсыз актiнiң күшiн жоюды не оны Конституцияға, заңдарға, Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне және Республика ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес келтiрудi, сондай-ақ лауазымды адамның заңсыз әрекетін (әрекетсіздігін) тоқтатуды және бұзылған құқықты қалпына келтiрудi талап етедi.

      6. Орындалуы физикалық, психикалық және өзге де мән-жайларға байланысты өздерін қорғауды дербес жүзеге асыра алмайтын адамдардың, шектелмеген адамдар қатарының, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін бұзуға, сондай-ақ адамдардың өмірі мен денсаулығы үшін не Қазақстан Республикасының қауіпсіздігі үшін орны толмас зардапқа алып келсе не алып келуі мүмкін болса, Бас Прокурор, Бас Прокурордың орынбасарлары, облыстық және оларға теңестірілген прокурорлар наразылық келтірілген құқықтық актінің не әрекеттің орындалуын наразылық бойынша шешім қабылданғанға дейін тоқтата тұруға құқылы.

      7. Заңды күшіне енген сот актілеріне наразылық келтіру негіздері, тәртібі, мерзімдері, сондай-ақ олардың орындалуын тоқтата тұру қылмыстық-процестік, азаматтық процестік заңнамада және әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамада айқындалады.

      Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

25-бап. Санкция

      1. Прокурор заңда белгіленген жағдайларда құқықты шектейтін сипаттағы жекелеген әрекеттерді жасауға, заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мәліметтерді алуға санкция (келісім) береді.

      2. Санкция (келісім) беруді не оны беруден бас тартуды прокурор санкция сұратуға негіз болған материалдар зерделенгеннен кейін лауазымды адамның қаулысына бұрыштама және қол қойып ресімдейді.

      Санкция (келісім) беруден бас тартылған жағдайда оның себептері мен негіздері көрсетіледі.

      Санкция (келісім) беру электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы заңнамаға сәйкес электрондық цифрлық қолтаңба арқылы да куәландырылуы мүмкін.

26-бап. Нұсқау

      1. Прокурор:

      1) сотқа дейінгі тергеп-тексеру;

      2) жедел-іздестіру қызметі және жасырын тергеу әрекеттері мәселелері бойынша;

      3) заңда белгіленген өзге де жағдайларда жазбаша нұсқаулар береді.

      2. Прокурордың өз құзыреті шегінде берілген нұсқаулары сотқа дейінгі тергеп-тексеруді, жедел-іздестіру қызметін, жасырын тергеу әрекеттерін жүзеге асыратын органдардың басшылары мен қызметкерлерінің орындауы үшін міндетті.

27-бап. Ұсыну

      1. Прокурор өз құзыреті шегінде:

      1) заңдылықты бұзушылықты жою туралы;

      2) қылмыстық және өзге де құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою туралы;

      3) Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес қол сұғылмаушылық құқығына ие адамдарды осы құқықтан айыру мәселелері бойынша;

      4) заңда белгіленген өзге де жағдайларда ұсыну енгізеді.

      2. Ұсынуды лауазымды адам немесе орган – күнтізбелік отыз күн ішінде, ал адамның және азаматтың өмірі мен денсаулығы, мемлекеттің қауіпсіздігі үшін орны толмас зардап басталуы мүмкін болған жағдайларда прокурор белгілеген мерзімде заңдылықтың онда көрсетілген бұзушылықтарын жою жөніндегі шараларды қабылдай отырып қарауға тиіс.

      Прокурор ұсынуды қарау кезінде оған қатысуға құқылы. Мемлекеттік орган немесе лауазымды адам прокурорға ұсынуды қараудың уақыты мен орны туралы ұсыну қаралатын күнге дейін үш жұмыс күнінен кешіктірмей хабарлауға тиіс.

      Ұсынуды қараудың нәтижелері және қабылданған шаралар туралы прокуратураға ұсыну қаралған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде хабарланады.

      Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

28-бап. Қаулы

      1. Прокурор тәртіптік іс жүргізуді қозғау, тексеріс жүргізу, күштеп әкелу, құқықтық актінің қолданысын тоқтата тұру туралы, мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары және олардың лауазымды адамдары қолданған тыйым салу немесе шектеу сипатындағы шаралардың күшін жою туралы Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңнамасында, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында көзделген қаулылар, сондай-ақ заңда көзделген өзге де жағдайларда қаулылар шығарады.

      2. Прокурордың қаулысы уәкілетті органның немесе лауазымды адамның міндетті орындауына жатады. Қаулыға шағым жасау оның орындалуын тоқтата тұрмайды.

      Ескерту. 28-бап жаңа редакцияда – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

29-бап. Өтінішхат

      Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік, азаматтық процестік заңнамасында және Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық, әкімшілік сот ісін жүргізу туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен прокурор заңды күшіне енбеген сот актілерін қайта қарау туралы өтінішхат келтіруге құқылы.

      Ескерту. 29-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.06.2020 № 351-VI Заңымен (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

30-бап. Арыз

      1. Прокурор заңда белгіленген тәртіппен және негіздерде сотқа арызбен (талап қою арызымен) жүгінуге құқылы.

      2. Прокурорлық қадағалау актілері қабылданбаған не олар қараусыз қалдырылған кезде прокурор органдардың және лауазымды адамдардың актілерін, шешімдерін және әрекеттерін (әрекетсіздігін) заңсыз деп тану туралы арызбен сотқа жүгінеді.

31-бап. Үндеу

      Бас Прокурор, Бас Прокурордың орынбасарлары, облыстардың прокурорлары мен оларға теңестірілген прокурорлар заңдылықты және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, құқық бұзушылықтардың алдын алу, сондай-ақ адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау мақсатында лауазымды адамдарға, мемлекеттік органдарға, заңды және жеке тұлғаларға үндеу жасауға құқылы.

      Үндеу бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалана отырып немесе өзге де жария тәсілмен таратылады.

32-бап. Заңды түсіндіру

      Қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, құқық бұзушылықтардың алдын алу мақсатында немесе дайындалып жатқан құқыққа қайшы іс-әрекеттер туралы мәліметтер болған кезде, прокурор жеке тұлғаларға және заңды тұлғалардың өкілдеріне заңдылықты бұзушылықтарға жол бермеу туралы және заңда белгіленген жауаптылық туралы жазбаша және (немесе) ауызша нысанда түсіндіреді.

33-бап. Прокурорлық қадағалау актілерін және прокурорлық ден қою актілерін жариялау

      Прокуратура органдары өз қызметінің жариялылығын қамтамасыз ету үшін заңнамада белгіленген шектеулерді сақтай отырып бұқаралық ақпарат құралдарында органдар мен лауазымды адамдардың адам мен азаматтың, қоғам мен мемлекеттің құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін бұзатын заңсыз әрекеттері (әрекетсіздігі) мен шешімдеріне прокурорлық қадағалау және ден қою актілерін жариялауға құқылы.

34-бап. Прокурордың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және актілеріне шағым жасау

      1. Прокурордың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және актілеріне жоғары тұрған прокурорға, сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

      2. Сот не жоғары тұрған прокурор прокурордың әрекеттеріне немесе актілеріне арыз (шағым) бойынша шешім шығарылғанға дейін олардың орындалуын тоқтата тұра алады.

      3. Жоғары тұрған прокурор мүдделі адамдардың өтініштері бойынша не өз бастамасы бойынша төмен тұрған прокурор актілерінің күшін жоя алады, оларды кері қайтара алады, тоқтата тұра алады немесе өзгерте алады.

      Ескерту. 34-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI Заңымен (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

6-тарау. ПРОКУРАТУРА ОРГАНДАРЫНЫҢ ЖҮЙЕСІ

35-бап. Прокуратура органдарының жүйесі

      1. Қазақстан Республикасының прокуратура органдарының бiрыңғай жүйесiн Бас прокуратура, облыстардың прокуратуралары және оларға теңестірілген прокуратуралар (республикалық маңызы бар қалалар мен Қазақстан Республикасы астанасының прокуратуралары, бас әскери және көлік прокуратуралары), аудандық және оларға теңестірілген қалалық, ауданаралық, сондай-ақ мамандандырылған прокуратуралар (әскери, табиғат қорғау, көлік, арнайы объектілер прокуратуралары) құрайды.

      2. Прокуратура жанынан прокуратура органдарының бірыңғай жүйесіне кіретін ведомстволар, мекемелер, білім беру ұйымдары құрылуы мүмкін.

      3. Прокуратура органдарының өз нышандары болады, олардың сипаттамасын Бас Прокурор бекітеді.

      4. Прокуратура органдарын, мекемелерін, ведомстволарын, білім беру ұйымдарын құру, қайта ұйымдастыру және тарату, олардың мәртебесі мен құзыретін айқындау заңнамада белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

36-бап. Бас Прокурор және оның орынбасарлары

      1. Бас Прокурорды:

      1) Парламент Сенатының келiсуiмен Қазақстан Республикасының Президентi бес жыл мерзiмге лауазымға тағайындайды;

      2) Қазақстан Республикасының Президентi лауазымнан босатады;

      3) ол Қазақстан Республикасының Президентiне есеп бередi;

      4) қылмыс үстінде ұстап алынған не ауыр немесе аса ауыр қылмыстар жасаған жағдайлардан басқа кезде, өз өкiлеттiктерi мерзiмi iшiнде Парламент Сенатының келiсімінсіз ұстап алуға, күзетпен ұстауға, үйқамаққа алуға, күштеп әкелуге, сот тәртiбiмен қолданылатын әкiмшiлiк жазалау шараларына, қылмыстық жауаптылыққа тартуға болмайды.

      2. Бас Прокурордың бiрiншi орынбасары мен орынбасарларын Қазақстан Республикасының Президентi лауазымға тағайындайды және лауазымнан босатады.

37-бап. Бас Прокурордың өкілеттіктері

      Бас Прокурор:

      1) Қазақстан Республикасының аумағында заңдылықтың сақталуын заңда белгіленген шекте және нысандарда жоғары қадағалауды жүзеге асырады, Конституцияға, заңдарға, Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне және Республика ратификациялаған халықаралық шарттарға қайшы келетiн нормативтік және өзге де құқықтық актiлерге наразылық білдіреді;

      2) төмен тұрған прокуратуралардың қызметіне басшылық жасайды;

      3) Бас прокуратура жанындағы Заңдылықты, құқық тәртібін және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі үйлестіру кеңесінің төрағасы болып табылады;

      4) прокуратура органдарының, ведомстволарының, мекемелерiнiң және білім беру ұйымының барлық қызметкерлерi мен жұмыскерлерінің орындауы үшін міндетті бұйрықтар, өкiмдер шығарады;

      5) Бас Прокурордың заңнамалық актілерде және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде тікелей көзделген өкілеттіктерін қоспағанда, прокуратура органдарының жүйесінде өз өкілеттіктерін беретін лауазымды адамдарды айқындайды;

      6) өз құзыретi шегiнде:

      қылмыстық-процестік заңнама, жедел-iздестiру қызметі туралы заңнама нормаларын қолдану мәселелерi бойынша;

      құқықтық статистиканың барлық субъектiлерi үшiн мiндеттi құқықтық статистика және арнайы есепке алу мәселелерi бойынша;

      құқық қорғау органдарының, арнаулы мемлекеттік және өзге де органдардың ақпарат алмасу жүйесінде мәліметтерді қалыптастыру, оларға қол жеткізу, оларды пайдалану, сақтау, қорғау және жою мәселелері бойынша;

      прокуратура органдары лауазымды адамдарының жеке тұлғаларды және заңды тұлғалардың өкілдерін жеке қабылдау тәртібін айқындайтын;

      прокуратураның білім беру ұйымына оқуға қабылдау тәртібін айқындайтын;

      құқық қорғау қызметі саласындағы ведомствоаралық ғылыми зерттеулер жүргізу, олардың үйлестірілуі және мониторингі тәртібін айқындайтын нормативтік құқықтық актілер;

      заңнамаға сәйкес басқа да нормативтiк құқықтық актiлер қабылдайды;

      7) заңда көзделген жағдайларда сотқа дейінгі тергеп-тексеру, жедел-iздестiру және қарсы барлау қызметiнің мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актiлерді келіседі;

      8) Қазақстан Республикасының Президентіне прокуратура ережесін, құрылымын және жалпы штат санын бекіту туралы ұсыныстар енгізеді;

      9) облыстардың, аудандардың прокуратуралары, оларға теңестірілген прокуратуралар, прокуратура мекемелері мен білім беру ұйымының ережесін (жарғысын) бекітеді;

      10) Қазақстан Республикасының Президентіне прокуратура ведомстволары мен білім беру ұйымы басшыларын лауазымға тағайындау және лауазымнан босату туралы ұсыныс енгізеді;

      11) Қазақстан Республикасы Президентінің келісуімен облыстардың прокурорлары мен оларға теңестiрiлген прокурорларды лауазымға тағайындайды және лауазымнан босатады;

      12) еңбек қатынастары мәселелері заңға сәйкес жоғары тұрған лауазымды адамдардың құзыретіне жатқызылған қызметкерлерді қоспағанда, мекемелер басшыларын, ведомстволар, мекемелер және білім беру ұйымы басшыларының орынбасарларын, облыстар прокурорларының және оларға теңестiрiлген прокурорлардың орынбасарларын, сондай-ақ аудандардың прокурорларын және оларға теңестірілген прокурорларды лауазымға тағайындайды және лауазымнан босатады. Аталған адамдарды лауазымға тағайындау кезінде оларға үш айға дейінгі мерзімге сынақ мерзімін белгілеуге құқылы;

      13) Қазақстан Республикасының Президентiне жоғары басшы құрамның сыныптық шендері мен жоғары офицерлік құрамның әскери атақтарын беру үшiн кандидатуралар ұсынады;

      14) құқық қорғау қызметі туралы заңнамада белгiленген тәртiппен прокуратура органдарының қызметкерлерiне сыныптық шендер мен әскери атақтар бередi;

      15) Қазақстан Республикасының Президентi алдында елдегі заңдылықтың жай-күйі және прокуратура органдарының қызметi туралы есеп бередi;

      16) прокуратура органдарының қызметкерлерi мен жұмыскерлерін Қазақстан Республикасының мемлекеттiк наградаларымен наградтауға және құрметтi атақтарын беруге ұсынады, ведомстволық наградалармен наградтайды;

      17) прокуратура органдарында, ведомстволарында, мекемелерінде және білім беру ұйымында қаруды, оқ-дәрiні және арнайы құралдарды алу, есепке алу, сақтау, алып жүру, беру, тасымалдау тәртiбiн айқындайды;

      18) өзiне заңмен және Қазақстан Республикасы Президентiнің актілерімен берiлген өзге де өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

38-бап. Бас прокуратура

      1. Бас прокуратураны Бас Прокурор басқарады.

      2. Бас прокуратура:

      1) прокуратура органдары қызметiнiң бағыттары бойынша олардың іс-қимылын бақылауды, үйлестiруді және келісуді қамтамасыз етедi;

      2) заңдардың қолданылуын, заңдылықтың жай-күйiн қадағалау практикасына талдау, оның ішінде құқық қорғау органдарының, арнаулы мемлекеттік және өзге де органдардың ақпарат алмасу жүйесімен интеграцияланған ақпараттық жүйелерде қамтылған мәліметтерді пайдалана отырып талдау жасайды;

      3) прокуратура органдарының қызметін жетілдіреді;

      4) жедел-iздестiру, қарсы барлау қызметiн, жасырын тергеу әрекеттерін, сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын органдармен заңнамада белгіленген шекте өзара іс-қимыл жасайды;

      5) прокуратура органдары қызметкерлерінің бiлiктiлiгiн арттыруды ұйымдастырады және жүргiзедi;

      6) норма шығарушылық қызметке қатысады;

      7) халықаралық ынтымақтастық саласында прокуратура органдарының атынан өкiлдiк етедi және қылмыстық-процестік саладағы халықаралық шарттардың жобаларын әзірлейді, сондай-ақ өзге де мемлекеттік органдар бастама жасаған прокуратура қызметіне қатысты халықаралық шарттардың жобаларын келіседі.

39-бап. Облыстық және оларға теңестірілген прокурорлар мен прокуратуралар

      1. Облыстардың прокуратураларын және оларға теңестiрiлген прокуратураларды тиісті прокурорлар басқарады.

      2. Облыстардың прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар:

      1) облыстық, аудандық және оларға теңестiрiлген өзге де прокуратуралардың қызметiне басшылық жасайды;

      2) барлық бағынысты қызметкерлер мен жұмыскерлер үшiн мiндеттi бұйрықтар, өкiмдер шығарады;

      3) Заңдылықты, құқық тәртібін және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі тиісті үйлестіру кеңестерін басқарады.

40-бап. Аудандық және оларға теңестiрiлген өзге де прокурорлар мен прокуратуралар

      1. Аудандық және оларға теңестiрiлген прокуратураларды Бас Прокурор тағайындайтын тиiстi прокурорлар басқарады.

      2. Аудандық және оларға теңестiрiлген прокурорлар:

      1) аудандық және оларға теңестiрiлген өзге де прокуратуралардың қызметіне басшылық жасайды;

      2) барлық бағынысты қызметкерлер мен жұмыскерлер үшiн мiндеттi өкiмдер шығарады.

41-бап. Төмен тұрған прокурорлардың жоғары тұрған прокурорларға бағыныстылығы

      1. Прокурорлардың бағыныстылығы:

      1) жоғары тұрған прокурорлардың ұйымдастыру және қызмет мәселелерi жөнiндегi нұсқауларының төмен тұрған прокуратуралар үшiн мiндеттiлiгiн;

      2) төмен тұрған прокурорлардың жоғары тұрған прокурорлар алдында қызметтік мiндеттерiн орындауы үшiн жауаптылығын;

      3) жоғары тұрған прокурорлардың қажет болған жағдайларда төмен тұрған прокурорлардың өкiлеттiктерiн жүзеге асыруын;

      4) жоғары тұрған прокурорлардың төмен тұрған прокурорлар актiлерiнiң күшiн жоюын, қайтарып алуын, тоқтата тұруын немесе өзгертуiн;

      5) төмен тұрған прокурорлардың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және актiлерiне жасалған шағымдарды жоғары тұрған прокурорлардың шешуiн қамтиды.

      2. Бас Прокурор осы Заңда белгіленген тәртіппен төмен тұрған прокурорлар бағыныстылығының өзге де нысандарын белгiлеуi мүмкiн.

42-бап. Прокуратура органдарындағы алқалар

      1. Бас прокуратура, ведомстволар, облыстардың прокуратуралары мен оларға теңестiрiлген прокуратуралар алқаларын құру туралы шешімді Бас Прокурор қабылдайды.

      2. Алқа отырыстарында прокуратура органдары қызметiнiң мәселелерi, сондай-ақ Бас Прокурордың, ведомство басшысының, облыс прокурорының немесе оған теңестiрiлген прокурордың ұйғаруы бойынша мүдделі адамдардың қатысуымен алқалы түрде қарауды талап ететiн, заңдылықты анықталған бұзушылықтармен байланысты өзге де мәселелер қаралады.

      3. Алқа шешiмдерi оның мүшелерiнiң жалпы санының көпшiлiгінің даусымен қабылданады және прокуратура органдарының бағынысты қызметкерлері мен жұмыскерлері үшін міндетті болып табылады.

      4. Бас прокуратурадағы, ведомстволардағы, облыстар прокуратураларындағы және оларға теңестiрiлген прокуратуралардағы алқа жұмысының регламентi мен оның құрамын олардың бірінші басшылары айқындайды.

7-тарау. ПРОКУРОРДЫҢ МӘРТЕБЕСІ, ӨКІЛЕТТІКТЕРІ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТІНІҢ КЕПІЛДІГІ

43-бап. Прокурор

      1. Прокурор - прокуратура функцияларын іске асыру мақсатында осы Заңда белгіленген өкілеттіктерді жүзеге асыратын прокуратура органдарының қызметкері.

      Мыналар прокурор болып табылады: Бас Прокурор, оның бірінші орынбасары және орынбасарлары, аға көмекшілер мен көмекшілер, ерекше тапсырмалар жөніндегі аға көмекшілер, прокуратура органдары қызметтерінің, департаменттерінің, басқармаларының және бөлімдерінің басшылары, олардың орынбасарлары, бас әскери прокурор, бас көлік прокуроры, облыстар, аудандар прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар, олардың орынбасарлары, басқармалар мен бөлімдердің аға прокурорлары мен прокурорлары, облыстар прокурорлары мен оларға теңестірілген прокурорлардың аға көмекшілері мен көмекшілері, аудандар прокуратуралары мен оларға теңестірілген прокуратуралардың аға прокурорлары мен прокурорлары, сондай-ақ әскери, уәкілетті және арнайы прокурорлар.

      2. Сыныптық шендер немесе әскери атақтар берілетін прокуратура органдары жүйесі лауазымдарының тізбесін, сондай-ақ оларға сәйкес келетін шекті сыныптық шендерді немесе әскери атақтарды Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

      3. Прокуратураның әскери міндетті қызметкерлері прокуратура органдарында арнайы есепте тұрады.

44-бап. Прокурордың өкiлеттiктері

      1. Прокурор өз құзыретіне сәйкес:

      1) қылмыстық-процестік заңда белгіленген негіздерде және тәртіппен әрекеттерді жүзеге асыруға және процестік шешімдер қабылдауға;

      2) заңнамада көзделген жағдайларда және тәртіппен жедел-іздестіру қызметінің материалдарын, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді талап етуге, басшылардан және басқа да лауазымды адамдардан заңдылықтың жай-күйі және оны қамтамасыз ету бойынша қабылданып жатқан шаралар туралы қажетті құжаттарды, материалдарды, статистикалық ақпаратты және өзге де мәліметтерді алуға;

      3) заңда көзделген негіздерде және тәртіппен сот отырысына қатысуға және іс бойынша қорытынды беруге, соттан сот істерін сұратуға, сот актілерін қайта қарау туралы өтінішхат және наразылықтар келтіруге;

      4) заңда көзделген тәртіппен тексерістер жүргізуге, оларға қатысу және қорытындылар беру үшін мамандарды тартуға, сондай-ақ қауіпсіздікті және қадағалау қызметін қамтамасыз ету үшін басқа да құқық қорғау органдарының қызметкерлерін тексеруді жүзеге асыруға тартуға;

      5) сараптамалар тағайындауға, прокуратураға келіп түскен материалдар, өтініштер бойынша уәкілетті органдардан тексерістер жүргізуді талап етуге және олардың нәтижелері туралы хабарлауды міндеттеуге;

      6) құқық қорғау органдарының, арнаулы мемлекеттік және өзге де органдардың ақпарат алмасу жүйесімен интеграцияланған ақпараттық жүйелер мен ресурстарда қамтылған мәліметтерге заңнамада белгіленген негіздерде және тәртіппен қол жеткізуге;

      7) жүргізілетін тексеріс, заңдылықтың жай-күйін талдау, күшіне енген актілерді бағалау және қаралатын жолданым мәселелері бойынша лауазымды адамдарды, жеке тұлғаларды және заңды тұлғалардың өкілдерін түсініктемелер алу үшін шақыртуға;

      8) негіздер болған кезде және заңда көзделген тәртіппен, лауазымды адамдар қолданған тыйым салу немесе шектеу сипатындағы шаралардың дереу күшін жоюды, заңсыз актінің қолданысын толығымен немесе ішінара тоқтата тұруды талап етуге;

      9) әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамада көзделген тәртіппен әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша іс жүргізуді қозғауға және тоқтатуға;

      10) тексерістер жүргізуге, заңдылықтың жай-күйін талдауға, күшіне енген актілерді бағалауға, жолданымдар мен прокурорлық қадағалау актілерін қарауға байланысты ақпарат пен материалдарға заңнамада белгіленген тәртіппен қол жеткізуге;

      11) нормативтік құқықтық актілер жобаларын әзірлеуге және қарауға қатысуға;

      12) басқа мемлекеттердің мекемелерімен және халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық жасауға;

      13) заңдылықты және құқық тәртібін, қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету мақсатында құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы ақпараттық жүйелерді құруға және жетілдіруге қатысуға;

      14) заңда көзделген өзге де әрекеттерді орындауға құқылы.

      2. Прокурор:

      1) Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңнамасын сақтауға;

      2) мінез-құлықтың әдептілік нормаларын сақтауға;

      3) өз құзыретіне сәйкес адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын, қоғам мен мемлекеттің заңды мүдделерін қорғауға;

      4) жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қараумен байланысты құжаттар мен материалдарды заңнамада көзделген шекте оларға танысуға ұсынуға;

      5) заңдылықты бұзушылықтардың, оларға ықпал ететін себептер мен жағдайлардың алдын алу және анықтау, сондай-ақ кінәлі адамдарды жауаптылыққа тарту үшін заңда белгіленген тәртіппен прокурорлық ден қою актілерін және прокурорлық қадағалау актілерін қабылдауға;

      6) тексерілетін субъектілердің қалыпты жұмыс істеуіне кедергі келтіретін әрекеттерге (әрекетсіздікке) және актілердің қабылдануына жол бермеуге;

      7) тексеріс барысында алынған құжаттар мен мәліметтердің сақталуын, мемлекеттік құпиялар және заңмен қорғалатын өзге де құпия туралы заңнама талаптарының сақталуын қамтамасыз етуге;

      8) заңсыз ұстап алынған және бас бостандығынан айыру орындарында, арнайы мекемелерде, мәжбүрлеу сипатындағы шараларды орындайтын мекемелерде, қызметтік үй-жайларда заңсыз ұсталатын адамдарды дереу босатуға;

      9) өзінің қызметін халықтың сенімін арттыру басымдығымен жетілдіруге;

      10) заңда көзделген өзге де өкілеттіктерді орындауға міндетті.

      Ескерту. 44-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

45-бап. Прокурор қызметiнiң құқықтық кепiлдiктерi

      1. Прокурорға өз өкiлеттiктерiн жүзеге асыруына кедергi келтiру немесе заңсыз шешiм қабылдату мақсатында қандай да болсын нысанда ықпал ету заңда белгiленген жауаптылыққа алып келеді.

      2. Прокурордың талап етуi бойынша органдар, ұйымдар және лауазымды адамдар:

      1) мемлекеттік құпияларды, коммерциялық, банктік және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария етуге заңда белгіленген талаптар мен шектеулерді сақтай отырып, жүргізілетін тексеріс, заңдылықтың жай-күйін талдау, күшіне енген актілерді бағалау және осы Заңның 21-бабына сәйкес қаралатын жолданымдар мәселелері бойынша қажетті ақпаратты, құжаттар мен өзге де материалдарды прокурор белгілеген, бірақ үш жұмыс күнінен кем болмайтын мерзімде беруге міндетті.

      Прокурор мемлекеттік құпияларды, коммерциялық, банктiк және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария еткені үшін заңда белгіленген жауаптылықта болады;

      2) тексерiске қатысу және қорытынды беру үшiн мамандар бөлуге мiндетті.

      Қажет болған жағдайларда адамдардың өмірі, денсаулығы не Қазақстан Республикасының қауіпсіздігі үшін орны толмас зардаптарды болғызбау мақсатында сұратылатын ақпарат, құжаттар және өзге де материалдар дереу беріледі.

      Мемлекеттік емес ұйымдардың қызметкерлері және өзге де адамдар тексеріске мамандар ретінде шарттық негізде тартылады.

      3. Жүргізілетін тексеріс, заңдылықтың жай-күйін талдау, күшіне енген актілерді бағалау немесе қаралатын жолданым мәселелері бойынша прокурордың осы баптың 2-тармағында көзделген талаптары органдардың, ұйымдардың және лауазымды адамдардың орындауы үшін міндетті.

      4. Сұратылатын ақпарат, құжаттар мен өзге де материалдар прокуратура органдарына заңнамада белгіленген нысанда және тәртіппен беріледі.

      5. Лауазымды адамдар мен азаматтар жүргізілетін тексеріс немесе қаралатын өтініш мәселелері бойынша түсініктер беру үшiн прокурордың шақыруы бойынша ол белгiлеген уақытта келуге мiндеттi.

      Лауазымды адамдар мен азаматтарды прокуратура органдарына шақырту, төтенше жағдайлар немесе бұл кезде алдын алу мүмкін болмайтын мән-жайлар туындаған жағдайларды қоспағанда, прокурордың мәртебесі мен құзыретін сақтай отырып, шақырылатын адамның уақтылы келуі және түсініктеме беруге дайындалуы үшін жеткілікті мерзім болатындай есеппен жүргізіледі.

      Шақыру бойынша тағайындалған мерзiмде келуге кедергi келтiретiн себептер туралы шақырылған адам шақырған прокурорды хабардар етуге мiндеттi.

      Дәлелді себептерсіз келмеген жағдайда лауазымды адамдар мен азаматтар Бас Прокурордың, оның орынбасарларының, облыстық және оларға теңестірілген прокурорлардың, олардың орынбасарларының, аудандық және оларға теңестірілген прокурорлардың уәжді қаулысы бойынша күштеп әкелуге (мәжбүрлі түрде жеткізілуге) ұшырауы мүмкін.

      Прокурордың күштеп әкелу туралы қаулысын iшкi iстер органы орындайды.

      Күштеп әкелу түнгi уақытта жүргiзiлмейдi.

      Он төрт жасқа дейiнгi кәмелетке толмағандар және он сегiз жасқа толмаған адамдар олардың заңды өкiлдерiне хабарланбастан, жүктi әйелдер, сондай-ақ дәрiгердiң куәландыруына жататын денсаулық жағдайы бойынша өзiнiң тұрып жатқан орнын тастап кете алмайтын немесе тастап кетпеуге тиiсті адамдар күштеп әкелуге жатпайды.

      6. Прокурордың заңды талаптарын орындамау не прокурордың талап етуі бойынша дәлелді себептерсіз келмей қалу заңда белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

      Прокурорлардың тексеріс жүргізу барысында заңдарда көзделмеген талаптарды қоюы заңда белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

      7. Прокурор заңда көзделген жағдайлар мен тәртiптен басқа кезде, өзiнің іс жүргiзуіндегі iстер мен материалдардың мәнi бойынша қандай да бiр түсiнiктемелер беруге, сондай-ақ оларды кiмге де болсын танысу үшiн беруге мiндеттi емес. Іс жүргізіп жатқан прокурордың рұқсатынсыз тексерістер мен iстердiң материалдарын жария етуге ешкімнің құқығы жоқ.

      Ескерту. 45-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2021 № 62-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46-бап. Прокуратура органдарының жауаптылығы

      1. Прокуратура қызметкерлері өз қызметін жүзеге асыру кезінде заңда белгіленген жауаптылықта болады.

      2. Прокуратура органдарының әрекеттерімен келтірілген залал заңнамада көзделген тәртіппен өтеледі.

47-бап. Прокуратура органдарында еңбекті құқықтық реттеу

      Мыналардың:

      1) прокуратура қызметкерлерінің еңбек қатынастары "Құқық қорғау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктерімен, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде және "Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында реттеледі;

      2) прокуратураның әскери қызметшілерінің еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде және "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында реттеледі;

      3) прокуратураның өзге жұмыскерлерінің еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде, "Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында реттеледі.

48-бап. Прокуратура органдарындағы қызмет

      Прокуратура органдарындағы қызмет – Конституцияға, осы Заңға және өзге де заңнамаға сәйкес прокурорлар жүзеге асыратын құқық қорғау қызметінің бір түрі.

      Прокуратура органдарында қызмет өткеру тәртібі мен ерекшеліктері "Құқық қорғау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалады.

49-бап. Қызметтік куәліктер және мөр

      1. Бас Прокурорға, Бас Прокурордың орынбасарларына белгіленген үлгідегі қызметтік куәліктерді Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі береді.

      2. Бас Прокурор, прокуратура ведомстволарының, мекемелерінің және білім беру ұйымының басшылары, облыстардың прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар бағынысты қызметкерлеріне белгіленген үлгідегі қызметтік куәліктер береді.

      3. Бас прокуратураның, оған бағынысты прокуратуралардың және прокуратура ведомстволарының, мекемелері мен білім беру ұйымының Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы бейнеленген және қазақ және орыс тілдерінде өз атауы жазылған мөрлері болады.

50-бап. Прокуратура органдарын қаржылық қамтамасыз ету

      Прокуратура органдарының жүйесін қаржылық қамтамасыз ету бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      Прокуратура органдарының қазынашылық органдарда тиісті шоттары болуы мүмкін.

51-бап. Прокуратура органдарының қызметкерлерін материалдық және әлеуметтік қамтамасыз ету

      1. Прокуратура органдары қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу Қазақстан Республикасы Конституциясының 66-бабының 9-1) тармақшасында белгіленген тәртіппен бекітілетін мемлекеттік бюджет есебінен қамтылатын органдар жұмыскерлерінің еңбегіне ақы төлеудің бірыңғай жүйесі негізінде белгіленеді.

      2. Прокуратура органдарының қызметкерлерін зейнетақымен қамсыздандыру, мүгедектігіне байланысты және асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар төлеу заңнамаға сәйкес жүзеге асырылады.

8-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

52-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

      1. Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      2. "Прокуратура туралы" 1995 жылғы 21 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 24, 156-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 12, 184-құжат; 1998 ж., № 15, 208-құжат; 1999 ж., № 8, 247-құжат; № 21, 774-құжат; 2000 ж., № 3-4, 66-құжат; № 6, 142-құжат; 2001 ж., № 20, 257-құжат; 2002 ж., № 17, 155-құжат; 2003 ж., № 15, 139-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2007 ж., № 9, 67-құжат; № 10, 69-құжат; № 20, 152-құжат; 2008 ж., № 15-16, 63-құжат; № 23, 114-құжат; 2009 ж., № 18, 84-құжат; № 24, 121-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 7, 28-құжат; № 24, 151-құжат; 2011 ж., № 1, 3-құжат; № 16, 128-құжат; № 19, 145-құжат; 2012 ж., № 8, 64-құжат; № 13, 91-құжат; № 15, 97-құжат; 2014 ж., № 16, 90-құжат; 2015 ж., № 20-I, 111-құжат; № 20-VII, 115-құжат; № 22-V, 156-құжат; 2016 ж., № 7-I, 47-құжат; № 24, 126-құжат) күші жойылды деп танылсын.

      Қазақстан Республикасының
Президенті
Н.НАЗАРБАЕВ