ИПС "Әділет"

Unofficial translation

This Law shall regulate public relations in the field of science, scientific and (or) scientific and technological activity, commercialization of the results of scientific and (or) scientific and technological activity, shall determine the basic principles and mechanisms of functioning and development of the national science system of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 1. General Provisions

Article 1. Basic concepts used in this Law

The following basic concepts shall be used in this Law:

1) accreditation - procedure of official recognition by the authorized body of conformity of scientific and (or) scientific and technological activity entities to the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) scientist – an individual, carrying out scientific research and achieving results of scientific and (or) scientific and technological activity;

3) science – the scope of human activity, the functions of which are the study of laws of nature, society and thinking, development and theoretical systematization of objective knowledge of reality for the rational use of natural resources and efficient social management;

4) scientific ethics - a set of principles, rules and norms of ethics, which are adhered to by scientific and (or) scientific and technological activity entities;

5) classifier of scientific fields - a document establishing classification and coding of the fields of science;

6) academic consortium - a temporary voluntary equal association on the basis of an agreement on joint economic activity in the field of science, scientific and technological activity, in which scientific organizations, higher and (or) postgraduate education organizations and other legal entities, including those engaged in the production sector, pool intellectual, financial and other resources to conduct fundamental, applied scientific research, for development of technological innovations and training of highly skilled professionals;

7) scientific, scientific and technological project and program - a document that includes the content of the proposed scientific-technical work, representing scientific, scientific and technological, experimental design, marketing research with a rationale for the goals and objectives, relevance, novelty, scientific and practical significance and expediency of carrying out the programmed work;

8) implementation (use) of the results of scientific and (or) scientific and technological activity - activities aimed at implementing the final stage of the scientific and production cycle of developing new products or new technology;

9) commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results - activities related to practical application of the results of scientific and (or) scientific and technological activity, including intellectual activity results, with the aim of bringing new or improved goods, processes and services to the market, aimed at generating income;

10) grant for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results - funds provided on a gratuitous and irrevocable basis for the implementation of projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results within priority economy sectors;

11) center (office) of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results - a legal entity, structural or separate unit of a scientific organization, organizations of higher and (or) postgraduate education, autonomous or other educational organization, implementing commercialization of results of scientific and (or) scientific and technological activity;

12) result of intellectual activity in the field of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results (hereinafter - intellectual activity result) - inventions, utility models, industrial designs, selection achievements, topologies of integrated circuits, software and other intellectual activity results obtained in scientific and (or) scientific and technological or other activity;

13) report on commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results - a document containing information on the results and efficacy of the implementation of the project on commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results;

14) scientific and (or) scientific and technological activity result - new knowledge or solutions obtained by appropriate scientific methods and means in the course of implementation of scientific and (or) scientific and technological activity and recorded on any information medium, as well as scientific developments and technologies, models, layouts, samples of new product prototypes, materials and substances introduced into production;

15) state policy in scientific and (or) scientific and technological activity – a constituent of socio-economic policy that defines the main priorities, goals, directions, principles and procedures for the activities of scientists and organizations in the field of science and technology, commercialization of scientific and technological achievements, stimulating the creation of new technologies;

16) report on scientific and (or) scientific and technological activity - a document containing information on the implementation of scientific and technological work, scientific, scientific and technological, experimental design, marketing research, as well as information on the expediency of continuing the planned work or on the result of completed scientific, scientific and technological projects and programs;

17) scientific research work– work related to scientific research, conducting research, for the purpose of expanding existing and obtaining new knowledge, testing scientific hypotheses, establishing patterns of development of nature and society, scientific generalization, scientific substantiation of projects;

18) scientific study– applied, fundamental, strategic scientific research carried out by scientific and (or) scientific and technological activity entities within the framework of research, experimental design and technological work using appropriate scientific methods and means in order to achieve results of scientific and (or) scientific and technological activity;

19) scientific infrastructure – scientific laboratory and engineering equipment, experimental industrial production, unique facilities, as well as other movable and immovable assets intended for scientific and (or) scientific and technological activity;

20) scientific activity - activity aimed at studying the surrounding reality in order to identify the properties, specifics and patterns inherent in the studied objects, phenomena (processes) , and using the acquired knowledge in practice;

21) researcher - an individual working for a scientific organization, higher and (or) postgraduate education organization or a research unit of the organization, having higher education, receiving and applying the result of scientific and (or) scientific and technological activity;

22) research internship - internship of scientists in leading foreign and (or) domestic organizations of higher and (or) postgraduate education, scientific centers and other organizations for the development of professional competencies in the chosen field of scientific research, except for internship under the “Bolashak” international scholarship

23) scientific-technological information - information obtained in the course of scientific and (or) scientific and technological and production activities, containing data on national and foreign research results and achievements of science, engineering, technology;

24) scientific and technological activity - activity aimed at obtaining and applying new knowledge in the fields of science, technology and production to address technological, engineering, economic and socio-political and other tasks, ensuring the functioning of science, technology and production as a unified system, including development of regulatory and technical documentation required for these studies;

25) science and technology (S&T) policy - a part of the state technological policy, that defines the main objectives, directions, principles of science development and state support mechanisms of scientific and (or) scientific and technological activity entities;

26) candidate of science, doctor of science – academic degrees awarded based on thesis defense by candidates;

27) authorized body in the field of science (hereinafter - the authorized body) - a state body, carrying out cross-sectoral coordination and guidance in science and scientific and technological activity;

28) leading scientist - scientist with a doctorate or candidate of science degree, doctor of philosophy (PhD) degree, doctor in the profile with scientific achievements and indicators established by the relevant requirements of the authorized body;

29) endowment fund of the higher and (or) postgraduate education organization, scientific and (or) scientific and technological activity entities - a fund of the target capital formed from charitable assistance, gratuitous deductions, donations, grants, contributions of founders (participants) of educational organizations and scientific and (or) scientific and technological activity entities, investment income from which is directed to the financing of scientific and (or) scientific and technological, innovative and (or) educational activity, also for venture financing of start-ups;

30) industrial-scientific technological consortium - a temporary voluntary equal association on the basis of an agreement on joint economic activity aimed at commercializing scientific and (or) scientific and technological activity results, formed by scientific organizations, higher and (or) postgraduate education organizations and business entities to carry out scientific research -research and (or) development work and commercialization of the results of scientific and (or) scientific and technological activity in order to participate in a competition for program-targeted financing;

31) engineering technician - an individual working for a scientific organization or a higher and (or) postgraduate education organization or an enterprise, having secondary vocational or higher education, contributing to obtaining the result of scientific and (or) scientific and technological activity and its implementation;

32) unified information system “Kazakhstan Science” - an informatization object intended for insuring digitalization of processes of scientific and (or) scientific and technological activities, competitive procedures on forms of science funding, state scientific-technical expertise, analysis, collection, processing of scientific and technological information, scientific and technological electronic library and digital archive, the single database of scientists of Kazakhstan and system of scientific citation of Kazakhstan scientists;

33) academician of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan - a scientist with outstanding achievements in the field of science, elected by the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan in accordance with the rules and criteria for the election of academicians of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan;

34) associate professor (docent), professor - academic titles awarded by the authorized body;

35) applied scientific research - research aimed at obtaining and applying new knowledge to achieve practical goals and address specific problems;

36) state order - an order of the authorized body and (or) sectoral authorized bodies to the scientific and (or) scientific and technological activity entities on the basis of contract for performance of research works financed from budget funds in the form of base, grant and program-targeted financing, financing of scientific organizations carrying out fundamental scientific research, financing of scientific-technical support and commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

Note!
Subparagraph 37) is effective from 01.01.2025 pursuant to Art. 54 of this Law.

37) state order of the local executive body of the oblast, city of republican status and the capital – an order of the local executive body of the oblast, city of republican status and the capital to the scientific and (or) scientific and technological activity entities on the basis of the contract for performance of research work financed from budgetary funds;

38) sectoral authorized body - a central executive body implementing the state policy in science and scientific and technological activity and coordinating works on conducting scientific research in the relevant sector;

39) service company - a legal entity providing consulting, engineering, certification, patent and other services necessary for commercialization of the results of scientific and (or) scientific and technological activity;

40) startup company - an individual entrepreneur or a legal entity registered in the territory of the Republic of Kazakhstan, belonging to small or medium-sized businesses, created with participation of higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations, whose activities are aimed at commercialization of the results of scientific and (or) scientific and technological activity, developing innovations;

41) strategic scientific research - scientific research aimed to address strategic tasks;

42) design and experimental works - a set of works performed during creation or modernization of products, development of design and technological documentation for prototypes, manufacturing and testing of prototypes and utility models;

43) pilot production - a production site of a legal entity intended for testing, manufacturing and approbation of prototypes and utility models, new products, methods, processes and systems;

44) technology transfer - the process of transferring the results of scientific and (or) scientific and technological activity, knowledge, technologies and intellectual property rights before their implementation by industrial-innovative activity subjects;

45) full scientific cycle project - a complex of coordinated scientific, scientific and technological works implemented by scientific and (or) scientific and technological activity entities aimed to create products with scientific content (goods, works, services);

46) “Single window” of the national innovation system - an informatization object that provides access to support measures for the development of innovation activities and innovations through a single portal;

47) Doctor of Philosophy (PhD), Doctor by profile - degrees awarded to persons who have completed a doctoral program in scientific-pedagogical direction or relevant field of professional activity and defended a dissertation in the Republic of Kazakhstan or abroad, recognized in the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

48) fundamental scientific research - theoretical and (or) experimental study aimed to obtain new scientific knowledge about the basic patterns of the development of nature, society, man and their interrelation.

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan in science and technology policy

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on science and technology policy shall be based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan, shall consist of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. International treaties ratified by the Republic of Kazakhstan shall take precedence over this Law. The procedure and conditions of validity on the territory of the Republic of Kazakhstan of international treaties to which the Republic of Kazakhstan is a party shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Public relations in the field of science and scientific and technological activity in the formation and implementation of the state defense order shall be regulated by the Law of the Republic of Kazakhstan “On Defense Industry and State Defense Order”.

4. Public relations in science and scientific and technological activity in the field of biological safety shall be regulated with regard to the requirements of the Law of the Republic of Kazakhstan “On Biological Safety of the Republic of Kazakhstan”

Article 3. Main goals, objectives and principles of this Law

1. The main goals of this Law shall be development of science, realization of science and technology policy for implementing the scientific achievements results to ensure the country’s competitiveness and cross-sectoral coordination of scientific and (or) scientific and technological and innovation activities.

2. This Law shall be based on the principles of:

1) transparency in the interaction of all the process participants;

2) creation of favorable conditions for implementation of the state science and technology policy in the field of science;

3) guaranteeing the rights and legitimate interests of persons involved in obtaining the results of scientific and (or) scientific and technological activity, generating income;

4) economic stimulation of science, scientific and technological activity in priority sectors of economy;

5) integration of the efforts of education, science, production and development institutions.

3. The goals of this Law shall be achieved by solving the following tasks:

1) formation of the state scientific-technological policy and state regulation of relations in science and technology;

2) effective performance of science and realization of scientific and technological policy;

3) development of fundamental and applied scientific research;

4) improving the status of scientists and scientific organizations;

5) integration of science with production;

6) human resourcing, logistical, scientific-technical and information support of science.

Article 4: Scope of this Law

1. This Law shall extend to individuals and legal entities, engaged in scientific, scientific and technological activity and (or) commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results to the extent that does not contradict the Entrepreneur Code of the Republic of Kazakhstan and the Law of the Republic of Kazakhstan “On Industrial Policy”.

2. Legal relations, regulated by this Law, in the part of scientific research, carried out from grant, program-targeted financing, financing of scientific organizations, engaged in fundamental scientific research, grants for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results, shall not be subject to the legislation of the Republic of Kazakhstan, which establishes requirements for the procedure of procurement, including public procurement.

Chapter 2. JURISDICTION OF STATE BODIES IN THE FIELD OF SCIENCE, SCIENTIFIC AND/OR SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITY

Article 5. Jurisdiction of the Government of the Republic of Kazakhstan in the field of science, scientific and (or) scientific and technological activity

The Government of the Republic of Kazakhstan in the field of science, scientific and (or) scientific and technological activity shall:

1) develop principal directions of the state policy in science, scientific and technological activity, as well as scientific and technological policy in science and organize its implementation;

2) determine priority directions of science, scientific and technological activity in accordance with the priorities of socio-economic development, as well as priority directions of strategic, fundamental and applied scientific research in the Republic of Kazakhstan;

3) establish the Higher Scientific-Technical Commission of the Republic of Kazakhstan under the Government of the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the Higher Scientific and Technical Commission) and approve its status and composition;

4) establish the National Center for State Scientific-Technical Expertise;

5) assign the status of Research University and approve its development program;

6) perform other functions assigned to it by the Constitution of the Republic of Kazakhstan, this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Article 6. Jurisdiction of the authorized body

The authorized body’s jurisdiction shall include:

1) participation in the formation and implementation of state scientific and technological policy in the field of science;

2) cross-sectoral coordination and implementation of state policy in science, scientific and technological activity and commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results;

3) coordination of scientific, scientific and technological projects and programs of fundamental and applied scientific research, financed from budgetary funds and the state order of the local executive body of the oblast, city of republican status and the capital, except for scientific, scientific and technological projects and programs formed under the state defense order;

4) development and approval of the rules and criteria for the election of academicians of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan;

5) development of directions of science development, fundamental and applied scientific research in the Republic of Kazakhstan in accordance with strategic priority directions of science and technology development, determined by the National Council on Science and Technology under the President of the Republic of Kazakhstan, and submitting them for approval to the Higher Scientific-Technical Commission.

In the selection of scientific researches within the priority directions of fundamental and applied scientific researches affecting biological safety, requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of biological safety shall be taken into account;

6) development and approval of the norms for base financing of scientific and (or) scientific and technological activity;

7) ensuring the activity of the Higher Scientific-Technical Commission;

8) organization of development of scientific, scientific and technological projects and programs of fundamental and applied scientific research, implemented from budgetary funds, and their implementation at the stage of formation, execution and completion, except for scientific, scientific and technological projects and programs formed under the state defense order;

9) development and approval of the rules of state accounting of scientific, scientific and technological projects and programs, projects of commercialization of results of scientific and (or) scientific and technological activity financed from budgetary funds, as well as from subsoil users' funds under subsoil users' obligations in science, and reporting on their execution;

10) development and approval of the list of scientific organizations carrying out fundamental scientific research;

11) development and approval of the rules for organizing and conducting the state scientific and technological expertise;

12) determining the organization to carry out a set of measures for collection, processing and analysis of scientific and technological information;

13) development and approval of the rules and criteria for assigning the status of “research university” to organizations of higher and (or) postgraduate education;

14) development and approval of the methodology for determining the levels of technology availability and technological readiness of organizations;

15) coordination of the national scientific councils’ activity;

16) coordination of the work of sectoral authorized bodies, local executive bodies of oblasts, cities of republican status and the capital, carried out under scientific, scientific and technological projects and programs;

17) development and approval of the expenditure rates and standard contracts for research internship;

18) development and approval of the rules for awarding the annual “Best Researcher” award;

19) development and approval of the rules for base and program-targeted financing of scientific and (or) scientific and technological activity, grant financing of scientific and (or) scientific and technological activity and commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results, financing of scientific organizations carrying out fundamental scientific research (hereinafter - rules of science financing);

20) organization of state accounting of scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of the results of scientific and (or) scientific and technological activity, financed from budgetary funds, also from subsoil users’ funds under the subsoil users’ obligations in science, and reporting on their execution;

21) approval and publication of reports on completed scientific, scientific and technological projects and programs financed from budgetary funds, except for scientific, scientific and technological projects and programs formed under the state defense order;

22) monitoring of the implementation of programs on promoting commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

23) development and approval of the rules for organizing scientific research and development financed from budgetary funds and within the provided tax benefits;

24) holding annual competitions for the authors of the most important and widely used inventions;

25) development and approval of model rules of scientific ethics;

26) determining the organization (administrator) to implement (carry out) a set of measures for the organization of research internships;

27) development and approval of the rules for organizing and conducting scientific research and development work on public-private partnership basis;

28) development and approval of the rules for accreditation of scientific and (or) scientific and technological activity entities;

29) development and approval of model regulation on research laboratories of shared use;

30) development and approval of model regulation on the dissertation council;

31) development and approval of the rules for awarding degrees;

32) development and approval of the rules for selection of applicants and research internships;

33) development and approval of the rules for awarding academic titles (associate professor (docent), professor);

34) development and approval of requirements for leading scientists, remunerated within the base financing;

35) development and approval of the rules for state registration of dissertations defended for the degree of Doctor of Philosophy (PhD), doctor in the profile;

36) development and approval of the classifier of scientific directions;

37) development and approval of the regulations on national scientific councils;

38) development and approval of the regulation on the appeal committee;

39) development and approval of the regulations on the scientific-technical council;

40) methodological support for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results;

41) development and approval of the methodology of the cost of services of Kazakhstan experts for conducting the state scientific and technological expertise, expertise of commercialization projects, assessment of the validity of the requested amount of funding;

42) development and approval of the regulation on monitoring of the progress of scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results at their implementation and completion stages;

43) development and approval of methodology for determining the cost of support services for grant financing of commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results;

44) development and approval of regulatory legal acts in science and scientific and technological activity in accordance with the goals and objectives of this Law and the legislation of the Republic of Kazakhstan;

45) exercising other powers under this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 7. Jurisdiction of the sectoral authorized body

The sectoral authorized body shall:

1) participate in the development of proposals and implementation of state policy in the scientific and (or) scientific and technological activity, scientific-technological policy in the science and commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, coordination of scientific research work in the relevant sector;

2) participate in the formation of priority directions of fundamental and (or) applied scientific research in the relevant sector;

3) establish a scientific-technical council and approve its regulations;

4) organize the development of scientific, scientific and technological projects and programs financed from budgetary funds and implement them in the relevant sector;

5) approve reports on completed scientific, scientific and technological projects and programs in the relevant sector, financed from budgetary funds;

6) submit propositions to the authorized body on candidates for inclusion in the national scientific councils;

7) submit to the authorized body proposals on formation of lists of subjects of base financing and scientific organizations carrying out fundamental scientific research;

8) participate in the development of science funding rules;

9) monitor the implementation of programs on promoting commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results in the relevant sector;

10) participate in the development of rules for organizing and conducting the state scientific- technological expertise;

11) participate in the development of regulations on national scientific councils;

12) exercise other powers under this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 8. Jurisdiction of local executive bodies of oblasts, cities of republican status and the capital in science, scientific and technological activity

The local executive bodies of oblasts, cities of republican status and the capital in the field of science, scientific and technological activity shall:

1) determine priority directions of science development in the region and organize financing of scientific, scientific and technological projects and programs implemented in the region;

ILLI Note!

Subparagraph 2) takes effect from 01.01.2025 pursuant to Art. 54 of this Law.

2) participate in the development of proposals and implementation of the state policy in science and scientific and technological activity, coordination of work on conducting applied scientific research in the region;

3) ensure implementation of the state policy in commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results in the relevant territory;

4) assist in attracting grants and investments from private businesses to finance projects on commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, participate in their co-financing;

5) implement measures to ensure interaction of private businesses, quasi-public sector entities with scientific and (or) scientific and technological activity entities to create joint ventures that produce products and (or) introduce new technologies;

6) establish science councils in oblasts, cities of republican status and the capital to ensure interaction of private businesses (including foreign ones), quasi-public sector entities with scientific and (or) scientific and technological activity entities;

7) participate in the establishment and (or) in the charter capital of legal entities, whose activity consists in commercialization (practical application) of the scientific and (or) scientific and technological activity results, including startup companies;

8) monitor the implementation of programs on promoting commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

9) participate together with the authorized body and sectoral authorized bodies in methodological support of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

10) make proposals on priority science development directions;

Note!
Subparagraph 11) takes effect from 01.01.2025 pursuant to Art. 54 of this Law.

11) organize development of applied scientific, scientific and technological projects and programs under the state order of the local executive body of the oblast, the city of republican status and the capital and their implementation;

Note!
Subparagraph 12) takes effect from 01.01.2025 pursuant to Art. 54 of this Law.

12) approve reports on completed applied scientific, scientific and technological projects and programs under the state order of the local executive body of the oblast, the city of republican status and the capital;

Note!
Subparagraph 13) takes effect from 01.01.2025 pursuant to Art. 54 of this Law.

13) exercise in the interests of local public administration other powers assigned to local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Note!
Second part of Article 8 takes effect from 01.01.2025 pursuant to Art. 54 of this Law.

The procedure of financing and approval of reports on applied scientific, scientific and technological projects and programs under the state order of the local executive body of the oblast, the city of republican status and the capital shall be established in accordance with the science financing rules.

Chapter 3. SCIENTIFIC AND (OR) SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITY ENTITIES

Article 9. Scientific and (or) scientific and technological activity entities

1. Scientific and (or) scientific and technological activity entities shall be individuals and legal entities, carrying out scientific and (or) scientific and technological activity.

2. Scientific and (or) scientific and technological activity entities shall be guaranteed and provided with freedom of creativity, protection from unfair competition, equal right to participate in scientific and (or) scientific and technological activity, including participation in competitions of scientific, scientific and technological projects and programs, financed from budgetary funds and other sources, not prohibited by the laws of the Republic of Kazakhstan.

3. Scientific and (or) scientific and technological activity entities shall have the right to use intellectual property objects, including the right to sell or offer for sale, in the order and on the terms, established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

4. Work of scientific and (or) scientific and technological activity entities on exclusion of threat to national security shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the national security.

5. Activity of scientific and (or) scientific and technological activity entities in the formation, conducting and maintenance of national and working collections of pathogenic and industrial microorganisms used in scientific and industrial activity shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in biological safety.

6. Legal entities that are scientific and (or) scientific and technological activity entities, implementing scientific, scientific and technological projects and programs of fundamental and applied scientific research under international agreements, shall have the right to create scientific-educational consortiums in the order, established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 10. Individuals engaged in scientific and (or) scientific and technological activity

1. Individuals engaged in scientific and (or) scientific and technological activity shall be scientific, engineering and technical and other employees who are in labor relations with scientific organizations, higher and (or) postgraduate education organizations, engaged in scientific and (or) scientific and technological activity, as well as scientists independently carrying out scientific and (or) scientific and technological activity.

2. Individuals shall have the right to participate in competitions of scientific, scientific and technological projects and programs, financed from budgetary funds, in accordance with the rules of science financing and the competition terms.

Article 11. Scientific organizations

1. A scientific organization shall be a legal entity, chiefly engaged in scientific and (or) scientific and technological activity, including realization of the intellectual property right, and also conducting scientific research.

Consultative and advisory bodies may be established under a scientific organization.

2. State scientific organizations shall be scientific organizations based on the state ownership right.

Equated to state scientific organizations are scientific organizations, whose fifty and more percent of voting shares (participatory interests in the authorized capital) are held by the state, as well as scientific organizations, whose fifty and more percent of voting shares (participatory interests in the authorized capital) directly or indirectly belong to legal entities, whose fifty and more percent of voting shares (participatory interests in the authorized capital) are held by the state. Indirect ownership means ownership by each subsequent person of fifty or more percent of voting shares (participatory interest in the authorized capital) of another legal entity.

3. The National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan shall be the sole supreme scientific organization.

The activity of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan shall be aimed at ensuring continuity of fundamental and (or) applied scientific research conducted in the most important science directions.

4. Academies acting in the field of scientific and (or) scientific-technical activity, creative unions of scientists, which are public associations, shall take part in the implementation of scientific and (or) scientific-technical policy, development of priority directions of science development, scientific and technological expertise of scientific research and works nominated for scientific awards, make proposals for the development of draft regulatory legal acts in the scientific and (or) scientific and technological activity and professional consolidation of scientists to ensure the socio-economic development of the Republic of Kazakhstan.

Article 12. Scientific activity of higher and (or) postgraduate education organizations

1. The main activity types of higher and (or) postgraduate education organization, along with academic activity shall be scientific and (or) scientific and technological, innovation activities, including realization of the intellectual property right, as well as research and development work.

2. Organizations of higher and (or) postgraduate education, as well as their researchers shall have an equal right to using the services of research laboratories of shared use, participation in competitions of scientific and (or) scientific and technological projects and programs, financed from budgetary funds and other sources, not prohibited by the laws of the Republic of Kazakhstan.

3. Organizations of higher and (or) postgraduate education along with the introduction of advanced achievements of science in the educational process shall have the right to involve scientists of scientific, research organizations, including foreign ones, in the educative process.

4. State higher and (or) postgraduate education organizations shall have the right to establish research laboratories, research institutes, pilot productions, design and engineering organizations, as well as academic consortiums in the order prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

5. Organizations of higher and (or) postgraduate education may be assigned the status of a research university by the Government of the Republic of Kazakhstan upon the authorized body’s recommendation.

Article 13. Research University

1. A research university shall be an organization of higher and (or) postgraduate education, implementing the university development program approved by the Government of the Republic of Kazakhstan and participating in the organization and conduct of fundamental and applied scientific research and other scientific and (or) scientific and technological, experimental design works, as well as commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results and incorporation of scientific developments and technologies into production.

2. The main objectives of a research university shall be:

1) integration of scientific and (or) scientific and technological activity and educational process at all levels of higher and (or) postgraduate education;

2) activity on commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results and incorporation of scientific developments and technologies into production.

3. A research university shall independently develop and implement the standards of higher and (or) postgraduate education curricula. Requirements to the implementation conditions and to the curricula mastering results may not be lower than the corresponding curricula of higher and (or) postgraduate education, established by state standards.

4. A research university has the right to establish additional requirements of profile focus at admission to training programs of higher and (or) postgraduate education.

Article 14. Other organizations in the field of science

Organizations, whose scientific and (or) scientific and technological activity is not the main activity type, in order to address the tasks set out in their constituent documents, shall have the right to establish scientific units in their structure.

Chapter 4. NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN, TECHNOLOGY READINESS LEVEL AND SCIENCE AND TECHNOLOGY COUNCILS

Article 15. National Academy of Sciences of Kazakhstan

1. The National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the National Academy of Sciences) shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan in the form of supreme scientific organization.

2. The National Academy of Sciences shall unite in its ranks individuals- members of the National Academy of Sciences, elected as determined by the authorized body.

3. The National Academy of Sciences shall:

1) develop recommendations on determination of priority directions of scientific and (or) scientific and technological activity in accordance with the priorities of socio-economic development, as well as priority directions of strategic, fundamental and applied scientific research in the Republic of Kazakhstan;

2) conduct analysis of strategic priority directions of science and technology development, submitted by the authorized body to the National Council for Science and Technology under the President of the Republic of Kazakhstan;

3) conduct examination of scientific-technical assignments submitted to the Higher Scientific-Technical Commission for program-targeted financing;

4) prepare and conduct foresight (forecast) studies on the development of science;

5) hold competitions for nominal prizes and scholarships in the field of science;

6) conduct scientific research in various fields of science and technology;

7) publish scientific journals;

8) participate in the development of international scientific and scientific-technical cooperation;

9) participate in popularization of science;

10) exercise other powers established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. The governing bodies of the National Academy of Sciences shall be:

1) the supreme body – the board of trustees (hereinafter - the board);

2) the representative body – the general assembly of academicians of the National Academy of Sciences (hereinafter -the assembly);

3) the consultative and advisory body – the presidium (hereinafter -the presidium);

4) the executive body – the board (hereinafter -the board).

The governing bodies of the National Academy of Sciences, their structure, competence, formation procedure, tenure of members of the governing bodies, and their decision-making procedure shall be established by the legislation of the Republic of Kazakhstan and the charter of the National Academy of Sciences (hereinafter -the charter), approved by the authorized body in coordination with the authorized body for state property.

5. The chairman of the council is a person appointed by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The exclusive competence of the Council shall include:

1) approval of the strategy and development plan of the National Academy of Sciences, examination of progress reports of the National Academy of Sciences;

2) assistance in the implementation of state policy in the field of science and science and technology policy;

3) development of proposals to improve the efficacy of the National Academy of Sciences;

4) review of information on activities performed by the National Academy of Sciences, execution of decisions made by the governing bodies of the National Academy of Sciences, as well as development of recommendations for other governing bodies of the National Academy of Sciences based on the issues examination outcome at the sessions (meetings) of the Board of Trustees of the National Academy of Sciences;

5) review of information on performance results of the National Academy of Sciences, elaboration of recommendations based on the outcome of such consideration.

The Board may exercise other powers established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, the Charter and the Statute of the Board.

6. The council shall be comprised of at least five members. Members of the executive body may not be elected to the council.

7. The meeting of the board shall be held at least once a year. An extraordinary meeting shall be held at the decision of the board or at the request of at least twenty percent of the board members.

8. Board members shall be given at least three days' notice of an upcoming meeting.

9. At the request of at least twenty percent of the board members present at the meeting, the decision shall be made by secret ballot.

10. The meeting of the council shall be conducted by the chairman, and in his absence - by one of the council members.

11. The decision of the council shall be taken by a majority of the council members’ votes. Each council member shall have one vote.

12. The assembly shall exercise general management of the National Academy of Sciences.

13. The chairman of the assembly is the head of the National Academy of Sciences.

The assembly shall be composed of the academicians of the National Academy of Sciences, elected in accordance with the rules and criteria for the election of academicians of the National Academy of Sciences, established by the authorized body.

The quantitative composition and terms of powers of the assembly shall be established by the charter.

14. The exclusive competence of the assembly shall include:

1) election of academicians of the National Academy of Sciences, members of the Presidium of the National Academy of Sciences, with the exception of members of the transitional Presidium;

2) assignment of honorary titles and awards;

3) development of recommendations on the strategy and development plan of the National Academy of Sciences;

4) development of proposals on participation of the National Academy of Sciences in scientific and (or) scientific- technical projects;

5) hearing and discussing the results of scientific and (or) scientific- technical activity of academicians of the National Academy of Sciences, reports of the heads of structural units of the National Academy of Sciences and individual scientists;

6) development of recommendations on improving the efficacy of the National Academy of Sciences.

The assembly may exercise other powers established by the legislation of the Republic of Kazakhstan and the charter.

15. The assembly shall be convened by the chairman within the timeframe established by the charter.

16. A meeting of the assembly shall be deemed constituted if the majority of the assembly members participate in it.

17. The rights and obligations of the chairman of the assembly shall be established by the charter.

18. The actions of the members of the assembly or its chairman may be appealed at an assembly meeting.

The recommendations of the assembly shall be mandatory for their consideration by the presidium and the board.

19. The presidium shall ensure the activities of the assembly.

The chairman of the presidium shall be the head of the National Academy of Sciences.

The presidium shall be elected at a meeting of the assembly for a term of at least three years and carry out activities on behalf of the assembly.

The presidium shall be formed by a decision of the assembly, with the exception of the transitional presidium.

20. The exclusive competence of the presidium shall include:

1) organizing the procedures for electing academicians of the National Academy of Sciences;

2) ensuring the implementation of decisions taken by the council, assembly;

3) monitoring the implementation of the program of an academician of the National Academy of Sciences;

4) reviewing and approving the plan of publications (journals, monographs) of the National Academy of Sciences;

5) developing recommendations for the establishment of badges of academicians of the National Academy of Sciences, science prizes, honorary titles, awards (medals) and certificates;

6) coordinating the implementation of the annual national report on science.

The presidium may exercise other powers established by the legislation of the Republic of Kazakhstan and the charter.

21. Persons elected to the presidium may be re-elected no more than twice in a row.

Sessions of the presidium shall be convened at least once per quarter.

A session may be convened on the initiative or at the request of the council, assembly no later than three days from the date of receipt of the request for convening.

The board shall be in charge of the presidium sessions organization and implementation of its decisions.

22. The current activities of the National Academy of Sciences shall be managed by the board. The Chairman of the board shall be the head of the National Academy of Sciences.

The board shall act on the basis of and in execution of the decisions of the council, assembly and presidium and shall be accountable to them.

23. The number of members and the term of office of the board shall be established by the charter and the legislation of the Republic of Kazakhstan.

A meeting of the board shall be convened by the chairman within the timeframes established by the charter.

24. A meeting of the board shall be deemed competent if it is attended by the majority of the board members.

25. The rights and obligations of the chairman of the board shall be established by the charter.

26. The exclusive competence of the board shall include:

1) development and submission to the Council for approval of the organizational structure and staffing levels of the National Academy of Sciences;

2) development and submission to the Council for approval of the development plan of the National Academy of Sciences and reports on its execution;

3) organization of the implementation of resolutions of the Council, assembly, presidium;

4) approval of the board's report on scientific achievements and other results of the activities of the National Academy of Sciences;

5) adoption of decisions on the establishment and closure of branches and representative offices of the National Academy of Sciences and approval of regulations on their activity.

The board may exercise other powers established by the legislation of the Republic of Kazakhstan and the charter.

27. An academician of the National Academy of Sciences who has reached the retirement age established by the Social Code of the Republic of Kazakhstan shall be granted a monthly lifelong stipend in the amount and in the order determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

28. Financing of scientific and (or) scientific- technical activity of the National Academy of Sciences shall be implemented in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan, also from other sources not prohibited by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 16. Technology readiness level

1. The technology readiness level is assessment of the degree of development and completion of a stage of scientific research submitted to a competition for grant, program-targeted financing, commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results by scientific and (or) scientific and technological activity entities.

2. The degree of development and completion of a stage of scientific research shall be assessed in accordance with the methodology for determining the level of technology readiness during the state scientific and technological expertise of scientific and scientific and technological projects and programs.

3. The assessment of the state of the available material, technical and human resources of the scientific and (or) scientific and technological activity entities shall be made in accordance with the methodology for determining the level of technological readiness of organizations during their accreditation.

Article 17. Science and technology councils

1. Science and technology councils shall be formed under sectoral authorized bodies in regulated areas, scientific organizations and higher and (or) postgraduate education organizations for the purpose of developing proposals and recommendations on priority areas of research and development, as well as assessing scientific-technical projects and programs.

2. Science and technology projects and programs financed from subsoil users' funds under subsoil users' obligations in science shall be examined by science and technology councils under sectoral authorized bodies.

Chapter 5. GOVERNANCE OF SCIENTIFIC AND (OR) SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITIES

Article 18. Governance of scientific and (or) scientific and technological activities

In order to develop and operate the national scientific system in the Republic of Kazakhstan, in compliance with the distribution of strategic, expert and administrative functions, governance of scientific and (or) scientific-and technological activities shall be exercised by:

1) the President of the Republic of Kazakhstan;

2) the Government of the Republic of Kazakhstan;

3) the Higher Scientific-Technical Commission;

4) the Council for Technological Policy under the Government of the Republic of Kazakhstan;

5) the appeal committee;

6) national scientific councils;

7) the authorized body;

8) sectoral authorized bodies;

9) local executive bodies of oblasts, cities of republican status and the capital.

Article 19. Governance policies in scientific and (or) scientific and technological activity

Governance of scientific and (or) scientific and technological activity shall be based on the following principles:

1) priority of scientific and (or) scientific and technological activity;

2) transparency, objectivity and equality of scientific and (or) scientific and technological activity entities;

3) objectivity and independence of examination of scientific, scientific and technological projects and programs;

4) economic viability and efficacy of scientific research;

5) integration of science, education and production;

6) stimulation of commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results;

7) technology transfer.

Article 20. Higher Scientific and Technical Commission

1. The Higher Scientific and Technical Commission is a consultative and advisory body under the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The Higher Scientific and Technical Commission shall be formed from among members of the Government of the Republic of Kazakhstan, deputies of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, heads of state bodies, the National Academy of Sciences, leading scientists, experts in various fields of knowledge, representatives of national management holdings, national development institutes, national holdings, national companies, private business entities and republican scientific public associations and shall be approved by the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. The main tasks of the Higher Scientific and Technical Commission shall be:

1) formation of strategic objectives and priorities aimed at the development of scientific and (or) scientific and technological activities;

2) determination of priority directions of science development;

3) determination of priority fundamental and applied scientific research by science directions;

4) examination of national scientific councils’ proposals;

5) determination and distribution of financing volumes from budgetary funds for scientific and (or) scientific and technological activities among priority areas of scientific development, also determination of financing volumes for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, with the exception of scientific, scientific and technological projects and programs formed under the state defense order;

6) determination of scientific-technical assignments for program-targeted financing;

7) determination of the list of organizations carrying out fundamental scientific research.

Article 21. The Appeal Committee

1. The Appeal Committee is a collegial consultative and advisory body.

2. The Appeal Committee shall be formed from among representatives of the authorized body, sectoral authorized bodies, scientific public associations, experts, and members of the Higher Scientific and Technical Commission who are scientists.

The chairman of the Appeal Committee shall be elected from among the Appeal Committee members.

3. The procedure for examining appeals from competition participants and recommendations from the authorized body, including issues of compliance with the rules of scientific ethics shall be established by the Appeal Committee regulations.

4. The decisions of the Appeal Committee shall be subject to mandatory execution by national scientific councils, the authorized body and (or) sectoral authorized bodies or legal entities determined by the authorized body, that finance scientific and (or) scientific and technological activities, as well as the commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results.

5. The working body of the Appeal Committee shall be determined by the authorized body.

Article 22. National scientific councils

1. National scientific councils are collegial bodies created in scientific areas under the authorized body.

2. The main tasks of national scientific councils shall be:

1) formation of specialized scientific directions in accordance with the priorities determined by the Higher Scientific and Technical Commission;

2) determination of the forms and volumes of funding allocated for scientific research;

3) assessment of scientific novelty and practical significance, scientific and technological level, perspective, development degree, technology readiness level, compliance of proposed scientific, scientific and technological projects and programs with specialized areas or technical specifications, economic feasibility of the requested amount of funding taking into account the conclusions of the state scientific and technological expertise;

4) assessment of the needs of the Republic of Kazakhstan in new scientific areas;

5) competitive selection of scientific, scientific and technological projects and programs on fundamental and applied scientific research, also projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, proposed for financing from budgetary funds;

6) examination of interim and final reports on scientific and (or) scientific and technological activities, commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, as well as the results of monitoring the implementation of scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results submitted by the National Center for State Scientific and Technological Expertise, adoption of a decision on the examination results of such reports and monitoring results.

3. The national scientific councils shall be formed by the authorized body from among representatives of state bodies, competent Kazakh and foreign scientists, with at least one third of the composition of each national scientific council from representatives of state bodies, national management holdings, national development institutes, national holdings, national companies, also private business entities, based on proposals and recommendations of sectoral authorized bodies, research organizations, higher and (or) postgraduate education organizations and scientific public associations.

4. National scientific councils shall take decisions by open vote on grant and program-targeted financing (termination of financing), financing (termination of financing) of scientific organizations engaged in fundamental scientific research at the expense of legal entities determined by the authorized body, financing scientific and (or) scientific and technological activity, commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, or from budgetary funds within the approved budget for the relevant financial year:

scientific, scientific and technological projects and programs of scientific research, experimental design and technological work;

other programs in terms of scientific research, experimental design and technological work;

projects of interstate scientific and technological programs implemented with participation of scientific institutions, organizations and enterprises of the Republic of Kazakhstan;

projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results.

5. National scientific councils shall make a decision by open voting on the technical assignment (contract) and the report on the implementation (acquisition) of research, scientific and technological and (or) experimental design work, on the technical assignment (contract) and the report with the act of commissioning of the acquired equipment for scientific centers at the expense of business entities.

6. Decisions of national scientific councils shall be subject to mandatory execution by the authorized body and sectoral authorized bodies.

7. Members of national scientific councils are obliged to inform the council of any conflict of interest known to them when considering specific issues and are responsible for the objectivity and relevance of the decisions taken by the council.

8. National scientific councils adopt interim and final reports on scientific and (or) scientific and technological activity, commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results.

9. Organization of the activities of national scientific councils, including travel expenses of Kazakhstan and foreign scientists who are members of national scientific councils, shall be provided by the National Center for State Scientific and Technological Expertise from budgetary funds.

10. The structure of the regulation on national scientific councils shall include the rules of scientific ethics of the national scientific councils’ members.

Breaching by a national scientific council member of the requirements and provisions of the rules of scientific ethics of members of the national scientific councils shall be the ground for his exclusion from the national scientific council.

Article 23. National Center for State Scientific and Technological Expertise

1. To ensure the unity of administration, independence, transparency and publicity of the expertise of scientific, scientific and technological projects and programs, as well as projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, the National Center for State Scientific and Technological Expertise shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The National Center for State Scientific and Technological Expertise shall:

1) organize work on conducting state scientific-technical expertise of scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, implemented by accredited scientific and (or) scientific and technological activity entities, proposed for financing from budgetary funds and (or) funds of business entities, individuals and (or) legal entities;

2) organize the work of national scientific councils and post information on the national scientific council members on its own Internet resource;

3) direct state scientific and technological expertise conclusions and ranked lists of scientific, scientific and technological projects and programs (reports), as well as projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results to national scientific councils;

4) evaluate the results of completed scientific, scientific and technological projects and programs (reports), also projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results;

5) monitor the progress of scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results at their implementation and completion stages and direct its outcome to the national scientific councils;

6) ensure a high-quality selection of Kazakhstan and foreign experts;

7) select experts to conduct examinations of scientific and scientific and technological projects and programs containing information constituting state secrets, from among Kazakhstan scientists in compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets;

8) provide methodological and organizational-technical support for state scientific and technological examination;

9) form databases of scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results, and also carry out a set of measures for collection, processing and analysis of scientific-technical information;

10) conduct research and development work to improve its activities;

11) carry out state registration of scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of the results of scientific and (or) scientific and technological activity, financed from budgetary funds, also from the funds of subsoil users under the subsoil users’ obligations in science, and report on their execution.

3. The National Center for State Scientific and Technological Expertise shall have the right to:

1) request and receive information from state bodies, scientific and (or) scientific and technological activity entities, as prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan, necessary for the fulfillment of functions and of the tasks assigned to it;

2) provide clarifications on issues within its jurisdiction;

3) involve, as prescribed by the established procedure, other organizations, Kazakhstan and (or) foreign scientists for conducting expertise and monitoring of scientific research;

4) interact in accordance with the established procedure with foreign scientific organizations;

5) create consultative and advisory bodies in scientific and technological activities;

6) carry out events on development of scientific and (or) scientific and technological activities;

7) carry out publishing activity.

4. The activities of the National Center for State Scientific and Technological Expertise shall be financed from budgetary funds.

Article 24. Collection, processing and analysis of scientific and technological information

1. Collection, processing and analysis of scientific and technological information shall be carried out to monitor scientific achievements, the innovations and new technologies market, assess their potential for adaptation and correlation with advanced technologies within industry sectors, industry entities and the scientific organizations’ technological readiness level.

2. Collection, processing and analysis of scientific and technological information shall be pursuant to:

1) ensuring systemic and long-term planning of measures for state stimulation of scientific research and developments;

2) the focus of state science stimulating measures on the development of technologies for the production of goods and services with high added value;

3) the search for scientific and practical solutions to improve the technological efficiency of industrial production;

4) sustainable development of the scientific, technological and testing base of economic sectors;

5) identification of a potential customer for scientific research and development to create and incorporate domestic technologies in production and bringing them to market;

6) support of scientific infrastructure for the development of experimental design, scientific, technological and testing base;

7) development of recommendations for improving conditions for development of the export potential of domestic goods and services with high added value.

3. Collection, processing and analysis of scientific and technological information shall include:

1) organization of work on the collection, processing and analysis of scientific and technological information on scientific achievements, know-how, innovations and intellectual property;

2) organization of works on information support among scientific and (or) scientific and technological activity entities;

3) comprehensive analysis of the implementation and results of scientific, scientific and technological projects and programs (reports), also projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results;

4) formation of databanks of the implementation results of the scientific, scientific and technological projects and programs by scientific and (or) scientific and technological activity entities;

5) methodological, organizational and technical support for the analysis of scientific and technological information.

4. Scientific and (or) scientific and technological activity entities shall have the right to receive scientific and technological information in the manner determined by the authorized body, through the unified information system "Kazakhstan Science" or the "Single Window" of the national innovation system.

5. The plans of scientific research and development of scientific and (or) scientific and technological activity entities shall be implemented with regard to up-to-date information on scientific achievements and innovations.

Article 25. State scientific and technological expertise

1. State scientific and technological expertise shall be performed for the purpose of preparing an analytical assessment of scientific, scientific and technological projects and programs, also projects for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results on the principles of independence, objectivity, competence, comprehensiveness, accuracy, completeness and validity of expert conclusions.

2. State scientific and technological expertise of scientific, scientific and technological projects and programs, as well as projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, subject to financing from budgetary funds and (or) funds of businesses, individuals and (or) legal entities, shall be carried out by competent Kazakhstan and foreign experts, whose main task is expert assessment of objects with regard to scientific novelty and practical significance, the proposed scientific and technological level, relevance, prospects, degree of development, readiness level of technologies of scientific, scientific and technological projects and programs, also projects for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results and economic viability of the requested financing amount.

Selection of Kazakhstan and foreign scientists and experts for three years shall be based on scientometric indicators in accordance with their specialization and specifics of scientific, scientific and technological projects and programs, as well as projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results in the absence of affiliation with the request under consideration.

3. To attract experts to conduct state scientific and technological expertise, a database of foreign experts shall be created, whose candidacies shall be presented by leading foreign universities, research institutions, academies of sciences and scientific communities.

4. Scientists, experts, including foreign ones, attracted for the assessment of scientific, scientific and technological projects and programs, as well as projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, are obliged to observe confidentiality and ensure protection of commercial secrets of the materials submitted for expertise.

Article 26. State registration of scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results and reports on scientific and (or) scientific and technological activity, commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results

1. State registration of implemented scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results, reports on scientific and (or) scientific and technological activity, commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results shall be carried out for the purpose of forming a national resource of scientific and technological information and monitoring the dynamics of the scientific and technological potential of the Republic of Kazakhstan.

2. Scientific and (or) scientific and technological activity entities shall submit for state registration scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of results of the scientific and (or) scientific and technological activity, financed from budgetary funds and (or) from the funds of subsoil users under the subsoil users’ obligations in science, and reports on their execution.

In this case, scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of the results of scientific and (or) scientific and technological activity, financed from the funds of subsoil users under the subsoil users’ obligations in science, and reports on their execution shall be submitted in the form that does not disclose confidential information and commercial secrets.

3. The National Center for State Scientific and Technological Expertise shall ensure state registration of scientific, scientific and technological projects and programs, projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, reports on scientific and (or) scientific and technological activity, commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results and inform the authorized body and the sectoral authorized body.

4. Reports on execution of scientific, scientific and technological projects and programs financed from budgetary funds shall be posted on the Internet resources of the authorized body and sectoral authorized bodies, with the exception of reports on the implementation of scientific, scientific and technological projects and programs financed from budgetary funds containing information that constitutes state secrets.

Article 27. Accreditation of scientific and (or) scientific and technological activity entities

1. Scientific and (or) scientific and technological activity entities shall be subject to voluntary accreditation procedure. The scientific and (or) scientific and technological activity entities participating in state financing shall be subject to mandatory accreditation procedure.

2. The authorized body shall carry out accreditation of scientific and (or) scientific and technological activity entities taking into account their technological readiness level at their own expense.

Article 28. Remuneration of scientists

1. Remuneration of scientists of state scientific organizations and state higher and (or) postgraduate education organizations, fulfilling state orders, shall be made in the manner determined by the authorized body.

2. Additional monthly payment shall be established for scientists engaged in scientific research works within the framework of base financing and financing of scientific organizations carrying out fundamental scientific research, or within the approved amounts on projects for grant and program-targeted funding at the main place of work, if they hold an appropriate diploma or certificate of recognition of an academic degree:

for the degree of Doctor of Philosophy (PhD), doctor of science in the profile in the amount of 17 times the monthly calculation index established by the law on the republican budget and effective as of January 1 of the corresponding financial year;

for the degree of Doctor of Philosophy (PhD) and the academic title of associate professor (docent), doctor in the profile and the academic title of associate professor (docent) in the amount of 25 times the monthly calculation index established by the law on the republican budget and effective as of January 1 of the corresponding financial year;

for the academic degree of candidate of science in the amount of 17 times the monthly calculation index, doctor of science in the amount of 34 times the monthly calculation index, established by the law on the republican budget and effective as of January 1 of the corresponding financial year;

for the academic degree of candidate of science and the academic title of associate professor (docent) in the amount of 25 times the monthly calculation index, doctor of science and the academic title of associate professor (docent) in the amount of 42 times the monthly calculation index, established by the law on the republican budget and effective as of January 1 of the corresponding financial year;

for the degree of Doctor of Philosophy (PhD) and the academic title of professor, doctor in the profile and the academic title of professor in the amount of 50 times the monthly calculation index established by the law on the republican budget and effective as of January 1 of the corresponding financial year;

for the academic degree of candidate of science and the academic title of professor, doctor of science and the academic title of professor in the amount of 50 times the monthly calculation index established by the law on the republican budget and effective as of January 1 of the corresponding financial year.

3. Remuneration of foreign scientists, as well as Kazakhstan scientists working abroad, conducting scientific research jointly with accredited scientific organizations or higher and (or) postgraduate education organizations in the territory of the Republic of Kazakhstan, shall be based on the contract with regard to their qualification.

Article 29. Leave for scientists

1. Scientists of state scientific organizations and scientific organizations equivalent to state ones shall be granted payable annual leave of fifty-six calendar days for doctors of science, forty-two calendar days for candidates of science, doctors of philosophy (PhD), doctors in the profile, thirty-five calendar days for other science specialists with payment of health benefits within their available payroll in the amount of one official salary.

2. In cases established by the collective agreement, scientists of scientific organizations equivalent to state ones, within their available payroll, may be granted payable annual leave of thirty calendar days with payment of health benefits in the amount of two official salaries.

3. Science specialists of state scientific organizations for the purpose of advanced training, internship in leading higher and (or) postgraduate education organizations, scientific centers and laboratories, including abroad, shall be granted a leave for up to one year. In this case, this person shall retain his/her job and position, unpaid for the duration of the leave.

4. The procedure and conditions for granting a leave shall be established by the labor legislation of the Republic of Kazakhstan and internal documents of state scientific organizations.

5. Leading scientists working for higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations, with continuous scientific and pedagogical work experience in this organization of at least five years, in order to complete scientific and scientific-pedagogical work, including the preparation and publication of scientific papers in international peer-reviewed publishers (journals) determined by the authorized body, shall have the right to a sabbatical for up to one year with average salary paid at the expense of the organization's own funds. Sabbatical shall be granted no more than once every ten years. Upon completion of sabbatical, the leading scientist is obliged to work off in this organization for three years.

If the leading scientist carries out scientific, pedagogical and scientific research work during the sabbatical in other higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations, the sabbatical shall be annulled.

6. The procedure and conditions for granting a sabbatical, as well as working off time or reimbursement of expenses shall be established by internal documents of higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations.

Article 30. Social security measures for scientists

1. Scientists of state scientific organizations, scientific organizations equivalent to state ones, state higher and (or) postgraduate education organizations, organizations of higher and (or) postgraduate education, whose fifty or more percent of voting shares (stakes in the authorized capital) are held by the state, as well as organizations of higher and (or) postgraduate education, whose fifty or more percent of voting shares (stakes in the authorized capital) directly or indirectly belong to legal entities, fifty or more percent of voting shares (stakes in the authorized capital) of which are held by the state, that have at least five years’ experience of scientific-pedagogical and (or) scientific research work, may acquire accommodation or improve housing conditions in the manner and on the terms established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Young scientists under and including the age of forty, whose main employment place is accredited scientific and (or) scientific and technological activity entities, who have at least three years of experience in scientific-pedagogical and scientific research work, may acquire accommodation or improve their housing conditions in the manner and on the terms established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Scientists of state scientific organizations and members of their families living with them shall avail of medical care in healthcare organizations in accordance with the established procedure.

4. Pensions for scientists shall be paid in accordance with the Social Code of the Republic of Kazakhstan.

Article 31. Incentives to scientists, researchers of scientific organizations and higher postgraduate education organizations

1. For incentive purpose the scientists, researchers of scientific organizations and organizations of higher and (or) postgraduate education that have contributed to the development of science and technology, may be:

1) nominated for the State prize of the Republic of Kazakhstan in science and technology established by the President of the Republic of Kazakhstan;

2) nominated for the state award of the Republic of Kazakhstan in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state awards;

3) nominated for annual awards for best scientific research and works, outstanding achievements in science;

4) nominated for state scientific scholarships;

5) nominated for the annual award "Best Researcher" in the amount of 2,000 times the monthly calculation index established by the law on the republican budget and in effect as of January 1 of the corresponding financial year.

State scientific scholarships may also be awarded to:

scientists and researchers actively involved in fundamental and/or applied scientific research in state priority areas, training of academic personnel;

young scientists under and including the age of forty, actively involved in research to address scientific problems and who have received recognition from the scientific community.

2. Awarding of prizes and state scientific scholarships shall be carried out by the authorized body and sectoral authorized bodies within their jurisdiction in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. As a measure of incentive for students, scientists, researchers, young scientists under and including the age of forty, a scholarship may be paid from the investment income of the endowment fund of an organization of higher and (or) postgraduate education, scientific and (or) scientific and technological activity entities.

Article 32. Training, retraining and internship of scientific, scientific and technological personnel

1. Scientific organizations, higher and (or) postgraduate education organizations that avail of highly qualified personnel and material and technical resources shall have the right to engage in training, retraining and internship of scientific, scientific and technological personnel in priority areas for them.

2. Training, retraining and internship of scientific, scientific and technological personnel may be implemented at the expense of budgetary funds both in domestic and foreign scientific organizations, higher and (or) postgraduate education organizations in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 33. Rights to scientific and (or) scientific and technological activity results

1. Exclusive rights to the results of scientific and (or) scientific and technological activity created within the performance of scientific research and experimental design work by scientific and (or) scientific and technological activity entities jointly with private enterprise, quasi-public sector entities, shall be held by them jointly, unless otherwise specified in the agreement between them.

2. If the agreement provides that exclusive rights to the scientific and (or) scientific and technological activity results are held by a scientific and (or) scientific and technological activity entity, then the private enterprise, quasi-public sector entity shall retain the right to a free non-exclusive license to use these results in its own production.

3. The right to intellectual property objects obtained by scientific and (or) scientific and technological activity entities as a result of scientific and (or) scientific and technological activity carried out from budgetary funds shall belong to scientific organizations, unless otherwise provided by an agreement between them and the author (authors) of the intellectual property object.

4. The intellectual property objects of strategic importance for the state or containing information classified as state secrets shall be used in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

Restriction of exclusive rights to intellectual property objects shall be permitted in cases, within the limits and in the order established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 6. FINANCING AND SUPPORT OF SCIENTIFIC AND (OR) SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITY

Article 34. Financing of scientific and (or) scientific and technological activity

1. Scientific, scientific and technological projects and programs shall be financed from the budgetary funds, also from other sources not prohibited by the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. Financing of scientific, scientific and technological projects and programs from the budgetary funds shall be carried out in the following forms:

1) base financing;

2) grant financing;

3) program-targeted financing;

4) financing of scientific organizations carrying out fundamental scientific research.

3. Financing of scientific and (or) scientific and technological activity entities may be carried out simultaneously under various forms of financing in the manner and on the terms established by the science financing rules.

4. An agreement for the implementation of scientific, scientific and technological projects and programs shall be concluded between an accredited scientific and (or) scientific and technological activity entity or an autonomous educational organization and an authorized body and (or) a sectoral authorized body or legal entities determined by the authorized body that finance scientific and (or) scientific and technological activity, throughout their entire implementation term, but no more than five years.

Article 35. Base financing

1. Base financing shall be assigned to state scientific organizations and scientific organizations equated to state ones, state higher and (or) postgraduate education organizations, organizations of higher and (or) postgraduate education whose fifty or more percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) are held by the state, also higher and (or) postgraduate education organizations whose fifty or more percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) directly or indirectly belong to legal entities in which fifty or more percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) are held by the state, accredited by the authorized body and fulfilling a state assignment and (or) a state order for scientific research in their priority areas, determined by the sectoral authorized body.

2. Base financing shall not be allocated to scientific organizations included in the list of scientific organizations carrying out fundamental scientific research approved by the authorized body.

Base financing subjects shall be funded by the authorized body, sectoral authorized bodies within the budget approved for the corresponding financial year under the distributed budget program.

A report on the use of allocated budget funds for base financing shall be presented by the base financing subjects to the authorized body or sectoral authorized body.

The base financing subject shall ensure reliability and legality of the information reflected in the report on the use of allocated budget funds for base financing of scientific and (or) scientific and technological activity entities.

Sectoral authorized bodies shall submit to the authorized body a consolidated report on the use of budget funds for base financing of scientific and (or) scientific and technological activity entities.

3. Base financing shall include expenses according to the base financing standards for the current maintenance of scientific infrastructure and property, including buildings, equipment and materials, remuneration of leading scientists, administrative and service personnel, as well as information support for the scientific- technical activities of state scientific organizations, scientific organizations equivalent to state ones, state organizations of higher and (or) postgraduate education, organizations of higher and (or) postgraduate education, whose fifty or more percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) are held by the state, and also higher and (or) postgraduate education organizations, whose fifty or more percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) directly or indirectly belong to legal entities, fifty or more percent of the voting shares (stakes in the authorized capital) of which are held by the state.

4. The list of organizations that are base financing subjects shall be formed and approved by the authorized body on the basis of proposals from sectoral authorized bodies.

The base financing subjects that have not received a state assignment and (or) a state order for scientific research over the past two years shall be excluded from the list of base financing subjects.

The scientific and (or) scientific and technological activity entities that have continuously received base financing over the past five years with the performance of work as a third party (co-executors) under program-targeted financing shall not be excluded from the list of base financing subjects.

Article 36. Grant financing

1. Grant financing shall be allocated for conducting scientific research in order to improve the level of scientific research work, scientific-technical potential and competitiveness of scientific organizations and their teams, scientists, as well as for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results.

ILLI Note!

Second part of paragraph 1 takes effect from 01.01.2025 pursuant to Art. 54 of this Law.

Local executive bodies of oblasts, cities of republican status and the capital shall implement grant financing of scientific and (or) scientific and technological activity entities within the state order of the local executive body of the oblast, the city of republican significance and the capital.

2. Grant financing shall include expenses of scientific and (or) scientific and technological activity entities on carrying out scientific researches, including financial and logistical support, necessary for scientific researches.

3. Main directions and volumes of grant financing by the authorized body or sectoral authorized body shall be approved by the Higher Scientific-Technical Commission with regard to recommendations of national scientific councils in accordance with priority directions of development of science of the Republic of Kazakhstan. Grant financing volumes shall be subject to consideration by the Republican Budget Commission in the order established by the budget legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. Accredited scientific and (or) scientific and technological activity entities, as well as autonomous educational organizations shall participate in the competition for grant financing on equal terms. The competition for grant financing shall be carried out in accordance with the science financing rules.

5. The competition for grant financing shall be announced by the authorized body or sectoral authorized body and the announcement shall be posted on the Internet resource of the authorized body or the sectoral authorized body that announced the competition.

6. Applications for participation in grant financing shall be submitted by accredited scientific and (or) scientific and technological activity entities, as well as autonomous educational organizations to the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition.

7. The submitted applications shall be directed by the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition to the National Center of state scientific-technical expertise for consideration by the relevant national scientific council.

The list of applications considered by the National Scientific Councils, except for applications in the field of national security and defense, shall be subject to posting on the Internet resource of the National Center of state scientific-technical expertise.

8. Decisions on grant financing shall be adopted by the National Scientific Council and approved by the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition.

9. Grant financing shall be provided by the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition, or by legal entities, determined by the authorized body, financing scientific and (or) scientific-technical activity, as well as commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results.

10. Results of the competition for grant financing shall be posted on the Internet resources of the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition, except for the results in the field of national security and defense.

ILLI Note!

Paragraph 11 takes effect from 01.01.2025 pursuant to Art. 54 of this Law.

11. To ensure efficient implementation and achievement of final results without the right to change the objectives of the scientific project, the scientific director of the project shall have the right to reallocate funds between cost items within the total amount approved for the calendar year, in accordance with the science funding rules.

Article 37. Program-targeted financing

1. Program-targeted financing shall be allocated for conducting strategic scientific research and shall be carried out on a competitive basis.

Program-targeted financing for conducting applied scientific research in the field of national security and defense may be approved outside competitive procedures by the decision of the Higher Scientific-Technical Commission.

2. Program-targeted financing shall include expenditures of scientific and (or) scientific and technological activity entities for conducting scientific research, including financial and logistical support required for conducting scientific research.

3. Accredited scientific and (or) scientific and technological activity entities, as well as autonomous educational organizations, including co-executors, shall participate in the competition for program-target financing.

Legal entities, which are accredited subjects of scientific and (or) scientific-technical activity, in order to participate in the competition for program-targeted financing shall have the right to create industrial-scientific technological consortia.

4. The competition for program-targeted financing on scientific, scientific-technical program shall be announced by the authorized body or the sectoral authorized body, and the announcement shall be posted on the Internet resource of the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition.

5. Applications for participation in program-target financing shall be submitted by accredited scientific and (or) scientific and technological activity entities, as well as autonomous educational organizations to the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition.

The submitted applications shall be sent by the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition to the National Center of the state scientific and technological expertise for consideration by the corresponding national scientific council.

The list of applications considered by the National Scientific Councils, except for applications in the field of national security and defense, shall be posted on the Internet resource of the National Center of State Scientific-Technical Expertise.

6. The authorized body or sectoral authorized body that announced the competition for program-targeted financing shall send applications for implementation of scientific, scientific and technological programs to the Higher Scientific-Technical Commission.

7. Winners of the competition for implementation of target scientific, scientific and technological program shall be determined on the basis of the decision of national scientific councils and approved by the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition.

8. Program-target financing shall be implemented by the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition, or by legal entities, determined by the authorized body financing scientific and (or) scientific and technological activity.

9. If the participants of consortium have not reached an agreement on the competition results, the lead organization on scientific, scientific-technical program shall be determined by the authorized body or sectoral authorized body.

10. The results of the competition of program-targeted financing shall be posted on the Internet resources of the authorized body or sectoral authorized body that announced the competition, except for the results in the field of national security and defense.

11. The procedure for financing applied scientific research when attracting co-financing from a private partner, except for applied scientific research in the field of social sciences, humanities, use of atomic energy, ensuring national security and defense science, shall be established by the science financing rules.

12. To ensure efficient implementation and achievement of final results without the right to change the objectives of the scientific project, the scientific director of the project shall have the right to reallocate funds between cost items within the total amount approved for the calendar year, in accordance with the science funding rules.

Article 38. Financing of scientific organizations conducting fundamental scientific research

1. Financing of state scientific organizations and scientific organizations with 100% state participation, included in the list of scientific organizations conducting fundamental research approved by the authorized body, shall be allocated for conducting fundamental scientific research in archeology, astronomy, astrophysics, atomic energy, oriental studies, art, history, culture, literature, mathematics and mechanics, education, political science, religious studies, sociology, philosophy, ethnology, linguistics and other fields, determined by the authorized body.

2. Financing of scientific organizations, included in the list of scientific organizations, approved by the authorized body, carrying out fundamental scientific research according to paragraph 1 of this Article, shall include expenditures for current, as well as financial and logistical support for carrying out fundamental scientific research for a term not exceeding five years.

3. Applications for inclusion in the list of scientific organizations, carrying out fundamental scientific research according to paragraph 1 of this Article, as well as for financing of fundamental scientific research shall be submitted by state scientific organizations and scientific organizations with 100% state participation to the authorized body.

The submitted applications for financing of fundamental scientific research shall be sent by the authorized body to the National Center for State Scientific-Technical Expertise and further for consideration of the relevant national scientific councils.

The authorized body shall send applications for funding of fundamental scientific research together with decisions of the national scientific councils to the Higher Scientific-Technical Commission.

4. Scientific organizations, included in the list of scientific organizations, approved by the authorized body, carrying out fundamental scientific research according to paragraph 1 of this Article, shall submit annual reports to the national scientific councils.

Article 39. State measures to stimulate science development

1. State measures to stimulate scientific and (or) scientific and technological activities shall include:

1) financing of scientific, scientific and technological projects and programs;

ILLI Note!

Subparagraph 2) takes effect from 01.01.2025 pursuant to Art. 54 of this Law.

2) provision of tax benefits and tax deductions for expenses on research and development, scientific- technological and experimental design work performed by accredited scientific and (or) scientific and technological activity entities, acquisition of exclusive rights to intellectual property objects in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan "On Taxes and Other Obligatory Payments to the Budget" (Tax Code);

3) state support for industrial activity entities in the implementation of full-cycle scientific projects and projects for commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

ILLI Note!

Paragraph 2 takes effect from 01.01.2025 pursuant to Art. 54 of this Law.

2. When providing tax benefits and tax deductions on expenses for research and development, scientific- technological and experimental design work, the authorized body, basing on the decision of the National Scientific Council on the technical assignment (contract), shall issue to persons:

notification on research and development work on their expenses for the implementation (acquisition) of research and development works based on the report on the implementation of research and development work;

notification about establishment of a scientific center on their expenses for the establishment of scientific centers based on the report with the act of commissioning;

notification on scientific and technological and experimental design work on their expenses for the implementation (acquisition) of scientific and technological and experimental design works based on the report on the implementation of the results of scientific and technological and experimental design works with the act of implementation.

The procedure, form and terms for issuing notifications shall be determined by the authorized body.

Chapter 7. COMMERCIALIZATION OF SCIENTIFIC AND (OR) SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITY RESULTS

Article 40. Commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results

1. The state shall guarantee economic stimulation of development of scientific and (or) scientific and technological activity, development of public-private partnership in scientific and (or) scientific and technological activity, financing of commercialization of technologies in priority sectors of economy in the order established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The state scientific organizations, state higher and (or) postgraduate education organizations shall be allowed to create, including jointly with other persons, the organizations, whose activity consists in practical application (commercialization) of scientific and (or) scientific and technological activity results.

3. The intellectual property title of state scientific organizations, state higher and (or) postgraduate education organizations shall be administered by the owner of their property in the order established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

It shall be allowed to allocate part of the income from commercialization of the results of scientific and (or) scientific and technological activity carried out by the organization to the endowment fund of the higher and (or) postgraduate education organization, scientific and (or) scientific and technological activity entities, that finances scientific research or its commercialization.

4. The founders of the organization, commercializing scientific and (or) scientific and technological activity results, shall inform the relevant sectoral authorized body of its establishment no later than seven calendar days from the state registration date.

5. The scientific and (or) scientific and technological activity entities may contribute intellectual property rights to the authorized capital of an organization commercializing the results of scientific and (or) scientific and technological activity.

6. Evaluation of the intellectual property right, contributed to the authorized capital of the organization, commercializing the results of scientific and (or) scientific and technological activity, shall be made in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on evaluation activity.

7. Management of shares (participatory interests) in authorized capitals of organizations, commercializing the results of scientific and (or) scientific and technological activity, shall be carried out in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 41. Participants of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results

Participants of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results shall be:

1) scientific and (or) scientific and technological activity entities;

2) private entrepreneurship, quasi-public sector entities;

3) foreign higher and (or) postgraduate education organizations and scientific organizations accredited in the Republic of Kazakhstan in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) startup companies;

5) centers (offices) of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

6) service companies;

7) technology parks;

8) individuals or legal entities investing in commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results.

Article 42. Mechanisms of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results

The rights of individuals and legal entities to the results of their scientific and (or) scientific and technological activity shall be exercised through mechanisms of commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, which shall include:

1) conclusion of a license agreement and (or) an agreement on assignment of exclusive rights to the results of scientific and (or) scientific and technological activity;

2) creation of startup companies;

3) introduction (use) of the results of scientific and (or) scientific and technological activity in own production;

4) other ways stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 8. STATE MEASURES TO STIMULATE AND SUPPORT COMMERCIALIZATION OF SCIENTIFIC AND (OR) SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITY RESULTS

Article 43. State measures to stimulate commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results

State incentive measures to participants of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results shall include:

1) remuneration to authors for creation and implementation (use) of the results of scientific and (or) scientific and technological activity;

2) grants for commercialization of results of scientific and (or) scientific and technological activity;

3) assistance in the creation of production facilities manufacturing high-tech products and (or) introducing new technologies on the basis of public-private partnership;

4) programs of professional development and retraining of participants of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

5) other incentives determined by the authorized body and sectoral authorized bodies, local executive bodies of oblasts, cities of republican status and the capital.

Article 44. Forms of state support

1. The form of state support shall be implementation of programs to promote commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results (hereinafter - commercialization promotion programs).

2. Commercialization promotion programs shall be developed and implemented by the authorized body, sectoral authorized bodies, and may also be developed and implemented by local executive bodies of oblasts, cities of republican status and the capital, higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations and (or) scientific-educational consortia.

3. Employees of higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations, startup companies, individuals and legal entities may participate in commercialization promotion programs in accordance with the requirements established by the developer of the commercialization promotion program.

4. Commercialization promotion programs shall pursue the aim of development of scientific-production relations, regional socio-economic development, creation and development of start-up companies, advanced training of employees of higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations, start-up companies, other individuals and legal entities in commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results.

5. Commercialization promotion programs shall not apply to the relations associated with the provision and use of facilities and material and technical resources in the elements of industrial- innovation infrastructure, except for centers (offices) of commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results.

Article 45. Science Foundation

1. The Science Foundation is a legal entity in the form of a joint stock company with one hundred percent participation of the state.

2. The Science Foundation shall:

1) provide grants for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results to accredited scientific and (or) scientific and technological activity entities and other commercialization participants;

2) provide organizational and legal assistance to participants in commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results, including business acceleration, technological business incubation, technological brokerage, search for potential investors, marketing and other activities;

3) cooperate with international organizations in order to attract information, educational and financial resources to stimulate commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

4) analyze targeted use of grant funds and evaluation of activities in the implementation of projects on commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

5) monitor the market of innovations and new technologies;

6) provide information-analytical and consulting services;

7) participate in the authorized capital of legal entities, including startup companies, on projects of commercialization (practical application) of scientific and (or) scientific and technological activity results of companies by means of gratuitous receipt of their share in the order, as stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan, based on the outcome of financial-economic analysis of the performance of projects on commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

8) participate in the formation of mechanisms and infrastructure of venture financing.

Article 46. Provision of grants for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results

1. The grant for commercialization of results of scientific and (or) scientific and technological activity, financed from budgetary funds, shall be provided to accredited scientific and (or) scientific and technological activity entities and other participants, declared in the project for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results, in the manner approved by the science financing rules.

2. The contract for implementation of the project of commercialization of results of scientific and (or) scientific and technological activity, financed from budgetary funds, shall be concluded between the accredited scientific and (or) scientific and technological activity entity and other participant (participants), declared in the project of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results, and the Foundation, for its entire implementation term, but no more than five years.

3. The grant for commercialization of the results of scientific and (or) scientific and technological activity, financed from extra-budgetary funds, shall be provided to the participants in commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results.

4. Commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results shall be financed from budgetary funds and (or) other sources, not prohibited by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 47. Rights of participants in commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results

1. The copyright, obtained by participants in commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results shall be established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The author shall have the right to receive remuneration for the creation and implementation (use) of the results of scientific and (or) scientific and technological activity that were financed from budgetary funds.

3. Organizations of higher and (or) postgraduate education, scientific organizations shall independently avail of intellectual property title, as well as the income received from the activities of established startup companies, including jointly with private businesses, quasi-governmental sector entities.

4. Private businesses, quasi-public sector entities shall have the right to register the intellectual property title on the basis of the agreement concluded with another participant of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results.

Article 48. Monitoring of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results

The authorized body, sectoral authorized bodies, local executive bodies of oblasts, cities of republican status and the capital shall monitor implementation of commercialization promotion programs of scientific and (or) scientific and technological activity results for the purposes of:

1) assessment of cost effectiveness of the programs on promoting commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

2) assessment of achievement of target indicators and indicators of implementation of programs on promoting commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results;

3) assessment of socio-economic effect from the implementation of programs on promoting commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results;

4) determination of tasks of development and improvement of programs of promoting commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results.

Article 49. Rights of authors of the scientific and (or) scientific and technological activity results

1. Authors of scientific and (or) scientific and technological activity results, the exclusive rights to which belong to the employer, shall be paid remuneration by the employer within one month from the date of receipt of the corresponding patent or certificate of state registration of rights to a copyright object (protection document).

Remuneration for creation of scientific and (or) scientific and technological activity results shall be paid by the employer in the amount of no less than one average monthly salary, unless otherwise established by the agreement between them.

In the event of the introduction (use) in own production of scientific and (or) scientific and technological activity results, the exclusive rights to which belong to the employer, the author of the scientific and (or) scientific and technological activity result shall be paid remuneration in the amount of no less than 100 times the monthly calculation index established by the law on the republican budget and in effect as of January 1 of the corresponding financial year, annually throughout the entire validity term of the patent or certificate of state registration of rights to a copyright object (document of title).

2. In the event of concluded license agreement or an agreement for the assignment of exclusive rights, the author's remuneration shall be no less than thirty percent of the amount of the license agreement (including royalties) without limiting the maximum remuneration amount.

The remuneration shall be paid on the basis of the author's agreement with the employer. Remuneration for the implementation (use) of the results of scientific and (or) scientific and technological activity shall be paid to the author no later than three months after the expiration of each financial year in which such result was used, and no later than three months after receipt of payments under the license agreement throughout the entire term of the license agreement.

3. For late payment of remuneration stipulated by paragraphs 1 and 2 of this article, the employer shall pay a penalty to the author for each day of delay in accordance with the agreement concluded between them.

4. If the results of scientific and (or) scientific and technological activity are created by the joint creative work of several authors, the exclusive rights to which belong to the employer, then each of them shall be paid remuneration in the amount of no less than one average monthly salary.

The remuneration and penalty stipulated by paragraphs 2 and 3 of this article shall be paid by the employer to the authors equally, unless otherwise provided by the agreement between them.

5. The payment of remuneration and penalties provided in paragraphs 2, 3 and 4 of this article shall remain even in the event of termination of the employment relationship between the employer and the employee who is the author of the scientific and (or) scientific and technological activity result.

6. If the author (authors) of the scientific and (or) scientific and technological activity results, the exclusive rights to which belong to him (them), acts (act) as the founder (founders) of a start-up company, including jointly with other individuals and (or) legal entities, then the share of his (their) participation in the authorized capital of the start-up company must be at least fifteen percent.

7. Disputes related to breaching of the intellectual property rights of the authors and owners, conclusion and execution of contracts in commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results shall be considered in court.

Article 50. Rights of higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations

1. Commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results along with the academic and scientific activity shall be a priority activity direction of the higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations.

2. Organizations of higher and (or) postgraduate education, scientific organizations regardless of their organizational and legal form shall have the right to:

1) independently avail of exclusive rights to the results of scientific and (or) scientific and technological activity;

2) grant the right to use the result of scientific and (or) scientific and technological activity under a license agreement;

3) alienate the exclusive right to the scientific and (or) scientific and technological activity result on the basis of an agreement on the assignment of exclusive rights;

4) transfer the exclusive right to the scientific and (or) scientific and technological activity result as collateral;

5) introduce exclusive rights to the scientific and (or) scientific and technological activity result as a contribution to the authorized capital;

6) otherwise dispose of the exclusive right to the scientific and (or) scientific and technological activity result.

3. For the purpose of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results the higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations, shall have the right to attract other individuals and (or) legal entities as founders (participants) of the created start-up companies within the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Contribution to the authorized capital of start-up companies by such individuals and (or) legal entities may be paid in cash in the amount of at least fifty percent of their participation share or by way of exclusive right to intellectual property, materials, equipment or other property necessary for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results.

State property of an organization of higher and (or) postgraduate education may not be seized or used for purposes contrary to its main objectives.

4. Organizations of higher and (or) postgraduate education, scientific organizations regardless of their organizational and legal form shall have the right to independently dispose of the income received from commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results without coordination with the authorized state body - owner of their property.

5. Evaluation of rights to intellectual property objects, contributed to the authorized capital of a startup company, shall be made in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on appraisal activities.

6. State higher and (or) postgraduate education organizations, state scientific organizations may dispose of their shares in the authorized capitals of startup companies within the framework of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

7. Income received from the disposal of shares in the authorized capitals of startup companies, founders (participants) of which are state higher and (or) postgraduate education organizations, state scientific organizations, as well as part of the income of startup companies, received by these state higher and (or) postgraduate education organizations, state scientific organizations, shall be at their independent disposal.

Income from the startup companies’ activities shall be used for legal protection of intellectual property objects, payment of remuneration to the author and persons who assisted in commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results, and other expenses of the startup company provided for by the charter.

8. Unless otherwise provided by internal documents of higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations, the authors’ remuneration share shall be at least thirty percent of the share of profit of the startup company received by higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations.

9. Upon liquidation of a startup company, exclusive rights to the scientific and (or) scientific and technological activity results, contributed by state higher and (or) postgraduate education organizations, state scientific organizations introduced to the authorized capital, shall be transferred to these organizations.

If the right to use the intellectual activity results was contributed to the charter capital, the relevant license agreement shall terminate from the date of liquidation of the startup company.

Article 51. Centers (offices) of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results

1. Activities of centers (offices) of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results shall pursue the aims of rendering a range of services on commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results, including, inter alia, search and assessment of technologies for commercialization, market research, provision of consulting services in the protection of intellectual property rights, development of strategy for commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results, organization of interaction between scientific and (or) scientific and technological activity entities and private businesses for them to conclude contracts.

2. Operation of centers (offices) of commercialization of scientific and (or) scientific and technological activity results shall be provided at the expense of scientific organizations, higher and (or) postgraduate education organizations in the size of no less than two percent of the amount of grant financing allocated for research and development works.

3. For performance assurance of centers (offices) of commercialization of the scientific and (or) scientific and technological activity results, the higher and (or) postgraduate education organizations, scientific organizations shall allocate to them funds no less than ten percent of the amount of the license agreements and agreements of assignment of intellectual property rights, concluded by higher and (or) postgraduate education organizations and scientific organizations.

Chapter 9. INTERNATIONAL COOPERATION

Article 52. International cooperation

1. International cooperation shall be implemented on the basis of relevant international treaties, international scientific and scientific-technical projects and programs, also in the form of assistance to the establishment and expansion of scientific and technological cooperation between Kazakhstan and foreign scientific and other organizations.

2. Scientific and (or) scientific and technological activity entities shall have the right to join international scientific, scientific and technological organizations and associations, to participate in international scientific, scientific and technological projects and programs, scientific and scientific and technological projects and programs of foreign states.

3. Scientific organizations and scientific centers with participation of foreign nationals, stateless persons and foreign legal entities may be established in the territory of the Republic of Kazakhstan in accordance with the established procedure.

4. Foreign investments in science and technology shall be made in the manner and forms stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. State bodies of the Republic of Kazakhstan shall exercise control over transfer of scientific and (or) scientific and technological activity results, as well as scientific and (or) scientific and technological products outside the territory of the Republic of Kazakhstan in the order established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 10. FINAL PROVISIONS

Article 53. Liability for breaching the legislation of the Republic of Kazakhstan on science and technology policy

Breaching of the legislation of the Republic of Kazakhstan on science and technology policy shall entail liability established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 54. Procedure for enacting this Law

1. This Law shall be enacted sixty calendar days after the date of its first official publication, except for subparagraph 37) of Article 1, subparagraphs 2), 11), 12) and 13) of the first and second parts of Article 8, the second part of paragraph 1, paragraph 11 of Article 36, subparagraph 2) of paragraph 1 and paragraph 2 of Article 39 of this Law, which shall be enacted on January 1, 2025.

2. The following laws shall be invalidated:

1) The Law of the Republic of Kazakhstan dated February 18, 2011 “On Science”;

2) The Law of the Republic of Kazakhstan dated October 31, 2015 “On commercialization of results of scientific and (or) scientific-technical activity”.

President of the Republic of Kazakhstan K.TOKAYEV

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 54-б. қараңыз.
      Қолданушылар назарына!
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

Осы Заң ғылым, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді, Қазақстан Республикасының ұлттық ғылыми жүйесінің жұмыс істеуі мен оны дамытудың негізгі қағидаттарын және тетіктерін айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) аккредиттеу – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сай келуін уәкілетті органның ресми тану рәсімі;

2) ғалым – ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне қол жеткізетін жеке тұлға;

3) ғылым – функциялары табиғи байлықтарды ұтымды пайдалану және қоғамды тиімді басқару мақсатында табиғат, қоғам және ойлау заңдарын зерделеу, болмыс туралы объективті білімді тұжырымдау және теориялық жағынан жүйелеу болып табылатын адам қызметінің саласы;

4) ғылыми әдеп – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері ұстанатын әдеп қағидаттарының, қағидалары мен нормаларының жиынтығы;

5) ғылыми бағыттар сыныптауышы – ғылым бағыттарын сыныптауды және кодтауды белгілейтін құжат;

6) ғылыми-білім беру консорциумы – ғылыми ұйымдар, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары және басқа да заңды тұлғалар, оның ішінде өндіріс саласында жұмыс істейтін заңды тұлғалар іргелі, қолданбалы ғылыми зерттеулерді жүргізу, технологиялық инновацияларды әзірлеу және біліктілігі жоғары мамандарды даярлау үшін зияткерлік, қаржылық және өзге де ресурстарды біріктіретін ғылым, ғылыми-техникалық қызмет саласындағы бірлескен шаруашылық қызмет туралы шарт негізіндегі ерікті теңқұқықты уақытша бірлестік;

7) ғылыми, ғылыми-техникалық жоба мен бағдарлама – болжанатын ғылыми-техникалық жұмыстың мазмұнын қамтитын, жоспарланған жұмыстарды жүргізудің мақсаттары мен міндеттері, олардың өзектілігі, жаңалығы, ғылыми-практикалық маңыздылығы мен орындылығы негізделген ғылыми, ғылыми-техникалық, тәжірибелік-конструкторлық, маркетингтік зерттеулерді білдіретін құжат;

8) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін ендіру (пайдалану) – жаңа өнімді немесе жаңа технологияны меңгерудің ғылыми-өндірістік циклінің қорытынды сатысын іске асыруға бағытталған қызмет;

9) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру – жаңа немесе жетілдірілген тауарларды, процестер мен көрсетілетін қызметтерді нарыққа шығару мақсатында зияткерлік қызмет нәтижелерін қоса алғанда, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін практикада қолданумен байланысты, кіріс алуға бағытталған қызмет;

10) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға арналған грант – экономиканың басым секторлары шеңберінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын іске асыру үшін өтеусіз және қайтарымсыз негізде берілетін қаражат;

11) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру орталығы (офисі) – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын заңды тұлға, ғылыми ұйымның, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, дербес немесе өзге де білім беру ұйымының құрылымдық немесе оқшауланған бөлімшесі;

12) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру саласындағы зияткерлік қызмет нәтижесі (бұдан әрі – зияткерлік қызмет нәтижесі) – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің немесе өзге де қызметтің нәтижесінде алынған өнертабыстар, пайдалы модельдер, өнеркәсіптік үлгілер, селекциялық жетістіктер, интегралдық микросхемалардың топологиялары, бағдарламалық қамтылымдар және зияткерлік қызметтің басқа да нәтижелері;

13) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы есеп – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобасын іске асыру нәтижелері мен тиімділігі туралы ақпаратты қамтитын құжат;

14) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесі – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыру барысында тиісті ғылыми әдістермен және құралдармен алынған және кез келген ақпарат жеткізгіште тіркеліп-белгіленген жаңа білім немесе шешімдер, сондай-ақ өндіріске ендірілген ғылыми әзірлемелер мен технологиялар, жаңа бұйымдардың, материалдар мен заттардың модельдері, макеттері, үлгілері;

15) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет саласындағы мемлекеттік саясат – ғалымдар мен ұйымдардың ғылым және техника, ғылыми-техникалық жетістіктерді коммерцияландыру, жаңа технологиялар жасауды ынталандыру саласындағы қызметінің негізгі басымдықтарын, мақсаттарын, бағыттарын, қағидаттары мен тәртібін айқындайтын әлеуметтік-экономикалық саясаттың құрамдас бөлігі;

16) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет туралы есеп – ғылыми-техникалық жұмыстың іске асырылуы туралы ақпаратты, ғылыми, ғылыми-техникалық, тәжірибелік-конструкторлық, маркетингтік зерттеулерді, сондай-ақ жоспарланған жұмыстарды әрі қарай жүргізудің орындылығы не аяқталған ғылыми, ғылыми-техникалық жоба мен бағдарламаның нәтижесі туралы ақпаратты қамтитын құжат;

17) ғылыми-зерттеу жұмысы – бар білімді кеңейту және жаңа білім алу, ғылыми гипотезаларды тексеру, табиғат пен қоғам дамуының заңдылықтарын анықтау, жобаларды ғылыми жинақтау, ғылыми негіздеу мақсатында ғылыми ізденуге, зерттеулер, эксперименттер жүргізуге байланысты жұмыс;

18) ғылыми зерттеулер – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне қол жеткізу мақсатында ғылыми-зерттеу жұмыстары, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстар шеңберінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері тиісті ғылыми әдістермен және құралдармен жүзеге асыратын қолданбалы, іргелі, стратегиялық ғылыми зерттеулер;

19) ғылыми инфрақұрылым – ғылыми зертханалық және инженерлік жабдық, тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіріс, бірегей объектілер, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыруға арналған өзге де жылжымалы және жылжымайтын мүлік;

20) ғылыми қызмет – зерделенетін объектілерге, құбылыстарға (процестерге) тән қасиеттерді, ерекшеліктер мен заңдылықтарды анықтау мақсатында қоршаған болмысты зерделеуге және алынған білімді практикада пайдалануға бағытталған қызмет;

21) ғылыми қызметкер – ғылыми ұйымда, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымында немесе ұйымның ғылыми бөлімшесінде жұмыс істейтін, жоғары білімі бар, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесіне қол жеткізетін және оны іске асыратын жеке тұлға;

22) ғылыми тағылымдама – ғалымдардың "Болашақ" халықаралық стипендиясы шеңберіндегі тағылымдаманы қоспағанда, ғылыми зерттеулердің таңдап алынған бағыты бойынша кәсіптік құзыреттерін дамыту мақсатында шетелдік және (немесе) отандық жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі жетекші білім беру ұйымдарында, ғылыми орталықтарда және өзге де ұйымдарда тағылымдамадан өтуі;

23) ғылыми-техникалық ақпарат – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық және өндірістік қызмет барысында алынатын, зерттеулердің ұлттық және шетелдік нәтижелері және ғылымның, техниканың, технологиялардың жетістіктері туралы мәліметтерді қамтитын ақпарат;

24) ғылыми-техникалық қызмет – технологиялық, конструкторлық, экономикалық және әлеуметтік-саяси және өзге де міндеттерді шешу үшін ғылым, техника және өндіріс салаларында жаңа білім алуға және оны қолдануға, осы зерттеулерді жүргізу үшін қажетті нормативтік-техникалық құжаттама әзірлеуді қоса алғанда, ғылымның, технология мен өндірістің біртұтас жүйе ретінде жұмыс істеуін қамтамасыз етуге бағытталған қызмет;

25) ғылыми-технологиялық саясат – ғылымды дамытудың негізгі мақсаттарын, бағыттарын, қағидаттарын және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін мемлекеттік қолдау тетіктерін айқындайтын мемлекеттік технологиялық саясаттың бір бөлігі;

26) ғылым кандидаты, ғылым докторы – ізденушілердің диссертациялар қорғауы негізінде берілген ғылыми дәрежелер;

27) ғылым саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – ғылым және ғылыми-техникалық қызмет саласында салааралық үйлестіру мен басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

28) жетекші ғалым – уәкілетті органның тиісті талабында айқындалған ғылыми жетістіктері мен көрсеткіштері бар, ғылым докторы немесе кандидаты дәрежесі, философия докторы (PhD), бейіні бойынша доктор дәрежесі бар ғалым;

29) жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымының, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің эндаумент-қоры – инвестициялық кірісі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық, инновациялық және (немесе) білім беру қызметін қаржыландыруға, сондай-ақ стартаптарды венчурлік қаржыландыруға бағытталатын, қайырымдылық көмек, өтеусіз аударымдар, қайырмалдықтар, гранттар, білім беру ұйымдарының құрылтайшылары (қатысушылары) мен ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің салымдары есебінен қалыптастырылатын нысаналы капитал қоры;

30) индустриялық-ғылыми технологиялық консорциум – бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға арналған конкурсқа қатысу мақсатында ғылыми-зерттеу жұмыстарын және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүргізу және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру үшін ғылыми ұйымдар, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары және кәсіпкерлік субъектілері қалыптастырған, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға бағытталған бірлескен шаруашылық қызмет туралы шарт негізіндегі ерікті теңқұқықты уақытша бірлестік;

31) инженерлік-техникалық жұмыскер – ғылыми ұйымда немесе жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымында не кәсіпорында жұмыс істейтін, кәсіптік орта немесе жоғары білімі бар, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесіне қол жеткізуге және оны іске асыруға жәрдемдесетін жеке тұлға;

32) "Қазақстан ғылымы" бірыңғай ақпараттық жүйесі – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет процестерін, ғылымды қаржыландыру нысандары бойынша конкурстық рәсімдерді, мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы, ғылыми-техникалық ақпаратты талдауды, жинауды, өңдеуді, ғылыми-техникалық электрондық кітапхана мен цифрлық архивті, Қазақстан ғалымдарының бірыңғай дерекқорын және қазақстандық ғалымдардың ғылыми дәйексөздерін келтіру жүйесін цифрландыруды қамтамасыз етуге арналған ақпараттандыру объектісі;

33) Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының академигі – ғылым саласында аса зор жетістіктері бар, Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының академиктерін сайлау қағидалары мен өлшемшарттарына сәйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы сайлайтын ғалым;

34) қауымдастырылған профессор (доцент), профессор – уәкілетті орган беретiн ғылыми атақтар;

35) қолданбалы ғылыми зерттеу – практикалық мақсаттарға қол жеткізу және нақты міндеттерді шешу үшін жаңа білім алуға және оны қолдануға бағытталған зерттеу;

36) мемлекеттік тапсырыс – уәкілетті органның және (немесе) салалық уәкілетті органдардың базалық, гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру, іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдарды қаржыландыру, ғылыми-техникалық қамтамасыз етуді және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды қаржыландыру нысанында бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындауға арналған шарт негізінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектісіне тапсырысы;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
37) тармақша 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 54-бабына сәйкес.

37) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органының мемлекеттік тапсырысы – облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органының бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындауға арналған шарт негізінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектісіне тапсырысы;

38) салалық уәкілетті орган – ғылым және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды және тиісті салада ғылыми зерттеулер жүргізу жөніндегі жұмыстарды үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

39) сервистік компания – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру үшін қажетті консалтингтік, инжинирингтік, сертификаттау, патенттеу жөніндегі және басқа да көрсетілетін қызметтерді ұсынатын заңды тұлға;

40) стартап-компания – инновацияларды әзірлейтін дара кәсіпкер немесе Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген, шағын немесе орта кәсіпкерлік субъектілеріне жататын, қызметі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға бағытталған жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, ғылыми ұйымдардың қатысуымен құрылған заңды тұлға;

41) стратегиялық ғылыми зерттеулер – стратегиялық міндеттерді шешуге бағытталған ғылыми зерттеулер;

42) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар – өнімді жасау немесе жаңғырту, тәжірибелік үлгілерге арналған конструкторлық және технологиялық құжаттаманы әзірлеу, тәжірибелік үлгілер мен пайдалы модельдерді дайындау және сынау кезінде орындалатын жұмыстар кешені;

43) тәжірибелік өндіріс – заңды тұлғаның тәжірибелік үлгілер мен пайдалы модельдерді, жаңа өнімдерді, әдістерді, процестер мен жүйелерді тестілеуге, дайындауға және сынақтан өткізуге арналған өндірістік алаңы;

44) технологиялар трансфері – өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін, білімді, технологияларды және зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды ендіргенге дейінгі оларды беру процесі;

45) толық ғылыми цикл жобасы – ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері іске асыратын, ғылымды қамтитын өнімдерді (тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) жасауға бағытталған үйлестірілген ғылыми, ғылыми-техникалық жұмыстар кешені;

46) Ұлттық инновациялық жүйенің "бірыңғай терезесі" – бірыңғай портал арқылы инновациялық қызмет пен инновацияларды дамытуды қолдау шараларына қолжетімділікті қамтамасыз ететін ақпараттандыру объектісі;

47) философия докторы (PhD), бейіні бойынша доктор – ғылыми-педагогикалық бағыт немесе кәсіптік қызметтің тиісті саласы бойынша докторантура бағдарламасын меңгерген және Қазақстан Республикасында немесе оның шегінен тысқары жерлерде диссертация қорғаған адамдарға берілетін, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен танылған дәрежелер;

48) іргелі ғылыми зерттеу – табиғат, қоғам, адам дамуының негізгі заңдылықтары мен олардың өзара байланысы туралы жаңа ғылыми білім алуға бағытталған теориялық және (немесе) эксперименттік зерттеу.

2-бап. Қазақстан Республикасының ғылым және технологиялық саясат туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының ғылым және технологиялық саясат туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттар осы Заңнан басым болады. Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттардың Қазақстан Республикасының аумағында қолданылу тәртібі мен талаптары Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

3. Мемлекеттік қорғаныстық тапсырысты қалыптастыру мен орындау кезінде ғылым және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы қоғамдық қатынастар "Қорғаныс өнеркәсібі және мемлекеттік қорғаныстық тапсырыс туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледі.

4. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы ғылым және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы қоғамдық қатынастар "Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздігі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптары ескеріле отырып реттеледі.

3-бап. Осы Заңның негiзгi мақсаттары, міндеттері мен қағидаттары

1. Ғылымды дамыту, елдің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін ғылыми жетістіктер нәтижелерін ендіру бойынша ғылыми-технологиялық саясатты іске асыру және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық және инновациялық қызметті салааралық үйлестіру осы Заңның негізгі мақсаттары болып табылады.

2. Осы Заң мынадай қағидаттарға негізделеді:

1) процеске барлық қатысушының өзара іс-қимылы кезіндегі транспаренттілік;

2) ғылым саласындағы мемлекеттiк ғылыми-технологиялық саясатты iске асыру үшiн қолайлы жағдайлар жасау;

3) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне қол жеткізуге, кіріс алуға тартылған тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделеріне кепілдік беру;

4) экономиканың басым секторларында ғылымды, ғылыми-техникалық қызметті экономикалық тұрғыдан ынталандыру;

5) білім беру, ғылым, өндіріс және даму институттарының күш-жігерін интеграциялау.

3. Осы Заңның мақсаттарына қол жеткізу мынадай міндеттерді шешу арқылы іске асырылады:

1) мемлекеттік ғылыми-технологиялық саясатты қалыптастыру және ғылым мен техника саласындағы қатынастарды мемлекеттік реттеу;

2) ғылымның тиімді жұмыс істеуі және ғылыми-технологиялық саясатты іске асыру;

3) іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді дамыту;

4) ғылыми қызметкерлер мен ғылыми ұйымдардың мәртебесін арттыру;

5) ғылымды өндіріспен интеграциялау;

6) ғылымды кадрлық, материалдық-техникалық, ғылыми-техникалық және ақпараттық қамтамасыз ету.

4-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

1. Осы Заңның күші Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне және "Өнеркәсіптік саясат туралы" Қазақстан Республикасының Заңына қайшы келмейтін бөлігінде ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті және (немесе) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға қолданылады.

2. Осы Заңда реттелген құқықтық қатынастарға гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру, іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдарды қаржыландыру қаражатынан, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға арналған гранттардан жүзеге асырылатын ғылыми зерттеулерді жүргізу бөлігіндегі құқықтық қатынастарға сатып алуды, оның ішінде мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру тәртібіне қойылатын талаптарды белгілейтін Қазақстан Республикасы заңнамасының күші қолданылмайды.

2-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРДЫҢ ҒЫЛЫМ, ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ҚҰЗЫРЕТІ

5-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің ғылым, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі ғылым, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет саласында:

1) ғылым, ғылыми-техникалық қызмет саласындағы мемлекеттік саясаттың, сондай-ақ ғылым саласындағы ғылыми-технологиялық саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді және оның жүзеге асырылуын ұйымдастырады;

2) әлеуметтік-экономикалық даму басымдықтарына сәйкес ғылымның, ғылыми-техникалық қызметтің басым бағыттарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасындағы стратегиялық, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын айқындайды;

3) Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанынан Қазақстан Республикасының Жоғары ғылыми-техникалық комиссиясын (бұдан әрі – Жоғары ғылыми-техникалық комиссия) құрады және оның ережесі мен құрамын бекітеді;

4) Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығын құрады;

5) зерттеу университеті мәртебесін береді және оның даму бағдарламасын бекітеді;

6) Қазақстан Республикасының Конституциясында, осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде өзіне жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

6-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Уәкілетті орган:

1) ғылым саласындағы мемлекеттік ғылыми-технологиялық саясатты қалыптастыруға және іске асыруға қатысады;

2) ғылым, ғылыми-техникалық қызмет және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру саласында салааралық үйлестіруді жүзеге асырады және мемлекеттік саясатты іске асырады;

3) мемлекеттік қорғаныстық тапсырыс шеңберінде қалыптастырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды қоспағанда, бюджет қаражаты және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органының мемлекеттік тапсырысы есебінен қаржыландырылатын іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің ғылыми, ғылыми-техникалық жобалары мен бағдарламаларын үйлестіреді;

4) Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының академиктерін сайлау қағидалары мен өлшемшарттарын әзірлейді және бекітеді;

5) Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы Ғылым және технологиялар жөніндегі ұлттық кеңес айқындайтын ғылым мен технологияларды дамытудың стратегиялық басым бағыттарына сәйкес Қазақстан Республикасында ғылымды дамытудың басым бағыттарын, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді әзірлейді және оларды Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның бекітуіне ұсынады.

Биологиялық қауіпсіздік саласын қозғайтын іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттары шеңберінде ғылыми зерттеулерді іріктеу кезінде Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары ескеріледі;

6) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті базалық қаржыландыру нормаларын әзірлейді және бекітеді;

7) Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның қызметін қамтамасыз етеді;

8) мемлекеттік қорғаныстық тапсырыс шеңберінде қалыптастырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды қоспағанда, бюджет қаражаты есебінен іске асырылатын іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің ғылыми, ғылыми-техникалық жобалары мен бағдарламаларын әзірлеуді ұйымдастырады және қалыптастыру, орындау және аяқтау сатыларында олардың іске асырылуын жүзеге асырады;

9) бюджет қаражаты есебінен, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушылардың ғылым саласындағы міндеттемелері шеңберінде жер қойнауын пайдаланушылардың қаражатынан қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын және олардың орындалуы жөніндегі есептерді мемлекеттік есепке алу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

10) іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдардың тізбесін әзірлейді және бекітеді;

11) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

12) ғылыми-техникалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау жөніндегі іс-шаралар кешенін жүзеге асыратын ұйымды айқындайды;

13) жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарына "зерттеу университеті" мәртебесін беру қағидалары мен өлшемшарттарын әзірлейді және бекітеді;

14) технологиялардың әзірлігі мен ұйымдардың технологиялық әзірлігі деңгейлерін айқындау әдістемесін әзірлейді және бекітеді;

15) ұлттық ғылыми кеңестердің қызметін үйлестіреді;

16) салалық уәкілетті органдардың, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарының ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар шеңберінде жүзеге асырылатын жұмысын үйлестіреді;

17) ғылыми тағылымдамадан өтуге арналған шығыстардың нормалары мен үлгілік шарттарды әзірлейді және бекітеді;

18) "Үздік ғылыми қызметкер" жыл сайынғы сыйлығын беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

19) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті базалық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті гранттық қаржыландыру және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру, іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдарды қаржыландыру қағидаларын (бұдан әрі – ғылымды қаржыландыру қағидалары) әзірлейді және бекітеді;

20) бюджет қаражаты есебінен, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушылардың ғылым саласындағы міндеттемелері шеңберінде жер қойнауын пайдаланушылардың қаражатынан қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын және олардың орындалуы жөніндегі есептерді мемлекеттік есепке алуды ұйымдастырады;

21) мемлекеттік қорғаныстық тапсырыс шеңберінде қалыптастырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды қоспағанда, бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын орындалған ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар жөніндегі есептерді бекітеді және жариялайды;

22) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларының іске асырылуына мониторингті жүзеге асырады;

23) бюджет қаражаты есебінен және берілетін салықтық жеңілдіктер шеңберінде қаржыландырылатын ғылыми зерттеулер мен әзірлемелерді ұйымдастыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

24) аса маңызды және кеңінен қолданылатын өнертабыстар авторларына арналған жыл сайынғы конкурстарды өткізеді;

25) ғылыми әдептің үлгілік қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

26) ғылыми тағылымдамаларды ұйымдастыру жөніндегі іс-шаралар кешенін жүзеге асыратын ұйымды (әкімшіні) айқындайды;

27) мемлекеттік-жекешелік әріптестік негізінде ғылыми зерттеулер мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

28) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін аккредиттеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

29) ұжымдық пайдаланымдағы ғылыми зертханалар туралы үлгілік ережені әзірлейді және бекітеді;

30) диссертациялық кеңес туралы үлгілік ережені әзірлейді және бекітеді;

31) дәрежелерді беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

32) үміткерлерді іріктеу және олардың ғылыми тағылымдамалардан өту қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

33) ғылыми атақтар (қауымдастырылған профессор (доцент), профессор) беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

34) еңбегіне ақы төлеу базалық қаржыландыру шеңберінде жүзеге асырылатын жетекші ғалымдарға қойылатын талаптарды әзірлейді және бекітеді;

35) философия докторы (PhD), бейіні бойынша доктор дәрежесін алуға қорғалған диссертацияларды мемлекеттік тіркеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

36) ғылыми бағыттар сыныптауышын әзірлейді және бекітеді;

37) ұлттық ғылыми кеңестер туралы ережені әзірлейді және бекітеді;

38) апелляциялық комиссия туралы ережені әзірлейді және бекітеді;

39) ғылыми-техникалық кеңес туралы үлгілік ережені әзірлейді және бекітеді;

40) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды әдіснамалық қамтамасыз етуді жүзеге асырады;

41) коммерцияландыру жобаларына мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама, сараптама жүргізу, сұралатын қаржыландыру көлемі сомасының негізділігіне бағалау жүргізу бойынша қазақстандық сарапшылар көрсететін қызметтер құнының әдістемесін әзірлейді және бекітеді;

42) ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын орындау және аяқтау сатыларында олардың іске асырылуына мониторингті жүзеге асыру туралы ережені әзірлейді және бекітеді;

43) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды гранттық қаржыландыруды қолдап отырудың көрсетілетін қызметтері құнын айқындау әдістемесін әзірлейді және бекітеді;

44) осы Заңның және Қазақстан Республикасы заңнамасының мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес ғылым және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

45) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

7-бап. Салалық уәкілетті органның құзыреті

Салалық уәкілетті орган:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет саласында ұсыныстар әзірлеуге және мемлекеттік саясатты, ғылым жәе ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру саласындағы ғылыми-технологиялық саясатты іске асыруға, тиісті салада ғылыми зерттеулер жүргізу жөніндегі жұмысты үйлестіруге қатысады;

2) тиісті салада іргелі және (немесе) қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын қалыптастыруға қатысады;

3) ғылыми-техникалық кеңесті құрады және оның ережесін бекітеді;

4) бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды әзірлеуді ұйымдастырады және олардың тиісті салада іске асырылуын жүзеге асырады;

5) бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын, тиісті салада орындалған ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар жөніндегі есептерді бекітеді;

6) ұлттық ғылыми кеңестердің құрамдарына қосу үшін кандидатуралар бойынша ұсыныстарды уәкілетті органға енгізеді;

7) базалық қаржыландыру субъектілері мен іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдардың тізбелерін қалыптастыру жөніндегі ұсыныстарды уәкілетті органға енгізеді;

8) ғылымды қаржыландыру қағидаларын әзірлеуге қатысады;

9) тиісті саладағы ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларының іске асырылуына мониторингті жүзеге асырады;

10) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын әзірлеуге қатысады;

11) ұлттық ғылыми кеңестер туралы ережені әзірлеуге қатысады;

12) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

8-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарының ғылым, ғылыми-техникалық қызмет саласындағы құзыреті

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары ғылым, ғылыми-техникалық қызмет саласында:

1) өңірде ғылымды дамытудың басым бағыттарын айқындайды және өңірде іске асырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды қаржыландыруды ұйымдастырады;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2) тармақша 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 54-бабына сәйкес.

2) ғылым және ғылыми-техникалық қызмет саласында ұсыныстар әзірлеуге және мемлекеттік саясатты іске асыруға, өңірде қолданбалы ғылыми зерттеулер жүргізу жөніндегі жұмысты үйлестіруге қатысады;

3) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру саласындағы мемлекеттік саясатты тиісті аумақта жүргізуді қамтамасыз етеді;

4) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын қаржыландыру үшін жеке кәсіпкерлік субъектілерінің гранттары мен инвестицияларын тарту бойынша жәрдем көрсетеді, оларды қоса қаржыландыруға қатысады;

5) өнім шығаруды және (немесе) жаңа технологияларды ендіруді жүзеге асыратын бірлескен өндірістер құру мақсатында жеке кәсіпкерлік, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерімен өзара іс-қимыл жасауын қамтамасыз ету жөніндегі шараларды жүзеге асырады;

6) жеке кәсіпкерлік (оның ішінде шетелдік субъектілердің), квазимемлекеттік сектор субъектілерінің ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерімен өзара іс-қимыл жасауын қамтамасыз ету үшін облыстарда, республикалық маңызы бар қалалар мен астанада ғылым жөніндегі кеңестерді құрады;

7) қызметі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру (практикада қолдану) болып табылатын заңды тұлғаларды, оның ішінде стартап-компанияларды құруға және (немесе) олардың жарғылық капиталына қатысады;

8) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларының іске асырылуына мониторингті жүзеге асырады;

9) уәкілетті органмен және салалық уәкілетті органдармен бірлесіп, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды әдістемелік қамтамасыз етуге қатысады;

10) ғылымды дамытудың басым бағыттары жөнінде ұсыныстар енгізеді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
11) тармақша 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 54-бабына сәйкес.

11) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органының мемлекеттік тапсырысы шеңберінде қолданбалы ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар әзірлеуді және олардың іске асырылуын жүзеге асыруды ұйымдастырады;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
12) тармақша 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 54-бабына сәйкес.

12) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органының мемлекеттік тапсырысы шеңберінде орындалған қолданбалы ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар жөніндегі есептерді бекітеді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
13) тармақша 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 54-бабына сәйкес.

13) Қазақстан Республикасының заңнамасында жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде жүзеге асырады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
8-баптың екінші бөлігі 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 54-бабына сәйкес.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органының мемлекеттік тапсырысы шеңберінде қолданбалы ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды қаржыландыру және олар бойынша есептерді бекіту тәртібі ғылымды қаржыландыру қағидаларына сәйкес белгіленеді.

3-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ СУБЪЕКТІЛЕРІ

9-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері

1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері болып табылады.

2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілеріне шығармашылық еркіндікке, жосықсыз бәсекелестіктен қорғауға, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметке қатысуға, оның ішінде бюджет қаражаты есебінен және Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған өзге де көздерден қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларға арналған конкурстарға қатысуға тең құқыққа кепілдік беріледі және олар қамтамасыз етіледі.

3. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен және шарттарда зияткерлік меншік объектілерін сату немесе сатуға ұсыну құқығын қоса алғанда, оларды пайдалануға құқығы бар.

4. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің ұлттық қауiпсiздiкке төнетін қатерді болғызбау жөніндегі қызметі Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

5. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің ғылыми және өндірістік қызметте пайдаланылатын патогенді және өнеркәсіптік микроорганизмдердің ұлттық және жұмыс коллекцияларын қалыптастыру, жүргізу және күтіп-бағу жөніндегі қызметі Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздік саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

6. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері болып табылатын, халықаралық шарттар шеңберінде іске асырылатын іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің ғылыми, ғылыми-техникалық жобалары мен бағдарламаларын жүзеге асыратын заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен ғылыми-білім беру консорциумдарын құруға құқылы.

10-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар

1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын ғылыми ұйымдармен, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарымен еңбек қатынастарында тұратын ғылыми қызметкерлер, инженерлік-техникалық және өзге де жұмыскерлер, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті өз бетінше жүзеге асыратын ғалымдар ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар болып табылады.

2. Жеке тұлғалардың ғылымды қаржыландыру қағидалары мен конкурс шарттарына сәйкес бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар конкурстарына қатысуына құқығы бар.

11-бап. Ғылыми ұйымдар

1. Қызметінің негізгі түрлері ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыру, оның ішінде зияткерлік меншік объектілеріне құқықты іске асыру, сондай-ақ ғылыми зерттеулер жүргізу болып табылатын заңды тұлға ғылыми ұйым болып табылады.

Ғылыми ұйым жанынан консультативтік-кеңесші органдар құрылуы мүмкін.

2. Мемлекеттік меншік құқығына негізделген ғылыми ұйымдар мемлекеттік ғылыми ұйымдар болып табылады.

Дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы мемлекетке тиесілі ғылыми ұйымдар, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы тікелей не жанама түрде тиесілі ғылыми ұйымдар мемлекеттік ғылыми ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдар болып табылады. Жанама тиесілілік өзге заңды тұлғаның дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы әрбір келесі тұлғаға тиесілі болатынын білдіреді.

3. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы жалғыз жоғары ғылыми ұйым болып табылады.

Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы өз қызметін ғылымның аса маңызды бағыттары бойынша жүргізілетін іргелі және (немесе) қолданбалы ғылыми зерттеулердің сабақтастығын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырады.

4. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет саласында жұмыс істейтін академиялар, қоғамдық бірлестіктер болып табылатын ғалымдардың шығармашылық одақтары ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық саясатты іске асыруға, ғылымды дамытудың басым бағыттарын әзірлеуге, ғылыми сыйлықтар алуға ұсынылған ғылыми зерттеулер мен жұмыстарды ғылыми-техникалық сараптауға қатысады, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет саласындағы нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеу және Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету үшін ғалымдарды кәсіби жұмылдыру жөнінде ұсыныстар енгізеді.

12-бап. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ғылыми қызметі

1. Білім беру қызметімен қатар ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық, инновациялық қызмет, оның ішінде зияткерлік меншік объектілеріне құқықты іске асыру, сондай-ақ ғылыми-зерттеу жұмыстары мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүргізу жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымы жүзеге асыратын қызметтің негізгі түрлері болып табылады.

2. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, сондай-ақ олардың ғылыми қызметкерлерінің ұжымдық пайдаланымдағы ғылыми зертханалар көрсететін қызметтерді пайдалануға, бюджет қаражаты және Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен қаржыландырылатын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларға арналған конкурстарға қатысуға тең құқығы бар.

3. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары оқу-білім беру процесіне ғылымның озық жетістіктерін ендірумен қатар оқыту процесіне ғылыми, ғылыми-зерттеу ұйымдарының ғалымдарын, оның ішінде шетелдік ғалымдарды тартуға құқылы.

4. Мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен ғылыми зертханаларды, ғылыми-зерттеу институттарын, тәжірибелік өндірістерді, жобалық-конструкторлық ұйымдарды, сондай-ақ ғылыми-білім беру консорциумдарын құруға құқылы.

5. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарына уәкілетті органның ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі зерттеу университеті мәртебесін бере алады.

13-бап. Зерттеу университеті

1. Зерттеу университеті Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен университетті дамыту бағдарламасын іске асыратын және іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер мен өзге де ғылыми-техникалық, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды ұйымдастыруға және жүргізуге, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға және ғылыми әзірлемелер мен технологияларды өндіріске ендіруге қатысатын жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымы болып табылады.

2. Зерттеу университетінің негізгі міндеттері мыналар болып табылады:

1) жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет пен білім беру процесін интеграциялау;

2) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру және ғылыми әзірлемелер мен технологияларды өндіріске ендіру жөніндегі қызмет.

3. Зерттеу университеті жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің білім беру бағдарламаларының стандарттарын өз бетінше әзірлейді және іске асырады. Білім беру бағдарламаларын іске асыру шарттарына және оларды меңгеру нәтижелеріне қойылатын талаптар жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің мемлекеттік стандарттарда белгіленетін тиісті бағдарламаларынан төмен бола алмайды.

4. Зерттеу университеті жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары бойынша оқуға қабылдау кезінде бейіндік бағыттың қосымша талаптарын белгілеуге құқылы.

14-бап. Ғылым саласындағы өзге де ұйымдар

Қызметінің негізгі түрі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет болып табылмайтын ұйымдар өздерінің құрылтай құжаттарында бекітілген міндеттерді шешу мақсатында өз құрылымында ғылыми бөлімшелер құруға құқылы.

4-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ ҒЫЛЫМ АКАДЕМИЯСЫ, ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ ӘЗІРЛІК ДЕҢГЕЙІ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ КЕҢЕСТЕР

15-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы

1. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясын (бұдан әрі – Ұлттық ғылым академиясы) Қазақстан Республикасының Үкіметі жоғары ғылыми ұйым нысанында құрады.

2. Ұлттық ғылым академиясы өз құрамында уәкілетті орган айқындаған тәртіппен сайланатын Ұлттық ғылым академиясына мүше жеке тұлғаларды біріктіреді.

3. Ұлттық ғылым академиясы:

1) әлеуметтік-экономикалық даму басымдықтарына сәйкес ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің басым бағыттарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасындағы стратегиялық, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын айқындау жөніндегі ұсынымдарды тұжырымдайды;

2) Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы Ғылым және технологиялар жөніндегі ұлттық кеңеске уәкілетті орган ұсынған ғылым мен технологияларды дамытудың стратегиялық басым бағыттарына талдау жүргізеді;

3) бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру үшін Жоғары ғылыми-техникалық комиссияға ұсынылған ғылыми-техникалық тапсырмаларға сараптама жүргізеді;

4) ғылымды дамыту бойынша форсайттық (болжамдық) зерттеулер дайындауды және жүргізуді жүзеге асырады;

5) ғылым саласында атаулы сыйлықтар мен стипендиялар алуға конкурстар өткізеді;

6) ғылым мен техниканың әртүрлі салаларында ғылыми зерттеулер жүргізеді;

7) ғылыми журналдар шығарады;

8) халықаралық ғылыми және ғылыми-техникалық ынтымақтастықты дамытуға қатысады;

9) ғылымды танымал етуге қатысады;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

4. Ұлттық ғылым академиясының басқару органдары мыналар болып табылады:

1) жоғары орган – қамқоршылық кеңес (бұдан әрі – кеңес);

2) өкілді орган – Ұлттық ғылым академиясы академиктерінің жалпы жиналысы (бұдан әрі – жиналыс);

3) консультативтік-кеңесші орган – төралқа (бұдан әрі – төралқа);

4) атқарушы орган – басқарма (бұдан әрі – басқарма).

Ұлттық ғылым академиясының басқару органдары, олардың құрылымы, құзыреті, басқару органдарын қалыптастыру тәртібі, олардың мүшелерінің өкілеттік мерзімдері, олардың шешімдер қабылдау тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасында және мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша уәкілетті орган бекіткен Ұлттық ғылым академиясының жарғысында (бұдан әрі – жарғы) белгіленеді.

5. Қазақстан Республикасының Үкіметі тағайындайтын адам кеңес төрағасы болып табылады.

Кеңестің айрықша құзыретіне мыналар жатады:

1) Ұлттық ғылым академиясының стратегиясы мен даму жоспарын бекіту, Ұлттық ғылым академиясының оларды іске асыру барысы туралы есептерін қарау;

2) ғылым және ғылыми-технологиялық саясат саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға жәрдемдесу;

3) Ұлттық ғылым академиясы қызметінің тиімділігін арттыру жөніндегі ұсыныстарды тұжырымдау;

4) Ұлттық ғылым академиясының қызметін жүзеге асыру, Ұлттық ғылым академиясының басқару органдары қабылдаған шешімдерді орындау мәселелері жөніндегі ақпаратты қарау, сондай-ақ Ұлттық ғылым академиясының қамқоршылық кеңесінің отырыстарында (жиналыстарында) мәселелерді қараудың қорытындылары бойынша Ұлттық ғылым академиясының өзге де басқару органдарына арналған ұсынымдарды тұжырымдау;

5) Ұлттық ғылым академиясы қызметінің нәтижелері туралы ақпаратты қарау, осындай ақпаратты қараудың қорытындылары бойынша ұсынымдарды тұжырымдау.

Кеңес Қазақстан Республикасының заңнамасында, кеңес туралы жарғы мен ережеде белгіленген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыра алады.

6. Кеңес мүшелерінің саны бес адамнан кем болмауға тиіс. Атқарушы органның мүшелері кеңеске сайлана алмайды.

7. Кеңес отырысы жылына кемінде бір рет өткізіледі. Кезектен тыс отырыс басқарманың шешімі бойынша не кеңес мүшелерінің кемінде жиырма пайызының талап етуі бойынша өткізіледі.

8. Кеңес мүшелері алдағы отырыс туралы кемінде үш күн бұрын хабардар етілуге тиіс.

9. Отырысқа қатысып отырған кеңес мүшелерінің кемінде жиырма пайызының талап етуі бойынша шешім қабылдау жасырын дауыс беру арқылы жүргізіледі.

10. Кеңес отырысын – төраға, ол болмаған кезде кеңес мүшелерінің бірі жүргізеді.

11. Кеңестің шешімі кеңес мүшелерінің көпшілік даусымен қабылданады. Кеңестің әрбір мүшесі бір дауысқа ие болады.

12. Жиналыс Ұлттық ғылым академиясының қызметіне жалпы басшылықты жүзеге асырады.

13. Ұлттық ғылым академиясының бірінші басшысы жиналыс төрағасы болып табылады.

Жиналыстың құрамына уәкілетті орган айқындайтын Ұлттық ғылым академиясының академиктерін сайлау қағидалары мен өлшемшарттарына сәйкес сайланған Ұлттық ғылым академиясының академиктері кіреді.

Жиналыстың сандық құрамы мен өкілеттік мерзімдері жарғыда белгіленеді.

14. Жиналыстың айрықша құзыретіне мыналар жатады:

1) өтпелі төралқа мүшелерін қоспағанда, Ұлттық ғылым академиясының академиктерін, Ұлттық ғылым академиясы төралқасының мүшелерін сайлау;

2) құрметті атақтар мен наградалар беру;

3) Ұлттық ғылым академиясының стратегиясы мен даму жоспары жөніндегі ұсынымдарды тұжырымдау;

4) Ұлттық ғылым академиясының ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет жобаларына қатысуы жөніндегі ұсыныстарды тұжырымдау;

5) Ұлттық ғылым академиясы академиктерінің ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметі нәтижелерін, Ұлттық ғылым академиясының құрылымдық бөлімшелері басшылары мен жекелеген ғалымдардың баяндамаларын тыңдау және талқылау;

6) Ұлттық ғылым академиясы қызметінің тиімділігін арттыру жөніндегі ұсынымдарды тұжырымдау.

Жиналыс Қазақстан Республикасының заңнамасында және жарғыда белгіленген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыра алады.

15. Жиналысты төраға жарғыда белгіленген мерзімдерде шақырады.

16. Жиналыс отырысына жиналыс мүшелерінің көпшілігі қатысқан кезде ол құқықтық күші бар деп танылады.

17. Жиналыс төрағасының құқықтары мен міндеттері жарғыда белгіленеді.

18. Жиналыс мүшелерінің немесе оның төрағасының әрекеттеріне жиналыс отырысында шағым жасалуы мүмкін.

Жиналыс ұсынымдарын төралқа мен басқарма қарауға міндетті болып табылады.

19. Жиналыстың қызметін төралқа қамтамасыз етеді.

Ұлттық ғылым академиясының бірінші басшысы төралқа төрағасы болып табылады.

Төралқа жиналыс отырысында кемінде үш жыл мерзімге сайланады және қызметін жиналыс атынан жүзеге асырады.

Өтпелі төралқаны қоспағанда, төралқа жиналыстың шешімімен құрылады.

20. Төралқаның айрықша құзыретіне мыналар жатады:

1) Ұлттық ғылым академиясының академиктерін сайлау рәсімдерін ұйымдастыру;

2) кеңес, жиналыс қабылдаған шешімдердің орындалуын қамтамасыз ету;

3) Ұлттық ғылым академиясының академигі бағдарламасының орындалуына мониторингті жүзеге асыру;

4) Ұлттық ғылым академиясы басылымдарының (журналдарының, монографияларының) жоспарын қарау және бекіту;

5) Ұлттық ғылым академиясы академиктерінің төсбелгілерін, ғылыми сыйлықтар, құрметті атақтар, наградалар (медальдар) және куәліктер бекітуге ұсынымдарды тұжырымдау;

6) ғылым жөніндегі жыл сайынғы ұлттық баяндаманың орындалуын үйлестіру.

Төралқа Қазақстан Республикасының заңнамасында және жарғыда белгіленген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыра алады.

21. Төралқа құрамына сайланған адамдар қатарынан екі реттен артық қайта сайлана алмайды.

Төралқа отырыстары тоқсанына кемінде бір рет шақырылады.

Отырыс кеңестің, жиналыстың бастамасы бойынша не талап етуі бойынша шақыру туралы талап келіп түскен күннен бастап үш күннен кешіктірілмей шақырылуы мүмкін.

Төралқа отырыстарын өткізуді ұйымдастыруды және оның шешімдерінің орындалуын басқарма қамтамасыз етеді.

22. Ұлттық ғылым академиясының ағымдағы қызметіне басшылықты басқарма жүзеге асырады. Ұлттық ғылым академиясының бірінші басшысы басқарма төрағасы болып табылады.

Басқарма кеңес, жиналыс және төралқа шешімдерінің негізінде және оларды орындау үшін әрекет етеді және оларға есеп береді.

23. Басқарманың сандық құрамы мен өкілеттік мерзімі жарғыда және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленеді.

Басқарма отырысын төраға жарғыда белгіленген мерзімдерде шақырады.

24. Басқарма отырысына басқарма мүшелерінің көпшілігі қатысқан кезде ол құқықтық күші бар деп танылады.

25. Басқарма төрағасының құқықтары мен міндеттері жарғыда белгіленеді.

26. Басқарманың айрықша құзыретіне мыналар жатады:

1) Ұлттық ғылым академиясының ұйымдық құрылымы мен штат санын әзірлеу және кеңестің бекітуіне ұсыну;

2) Ұлттық ғылым академиясының даму жоспарын және оның орындалуы туралы есептерді әзірлеу және кеңестің бекітуіне ұсыну;

3) кеңестің, жиналыстың, төралқа шешімдерінің орындалуын ұйымдастыру;

4) Ұлттық ғылым академиясының ғылыми жетістіктері және қызметінің өзге де нәтижелері туралы басқарма есебін бекіту;

5) Ұлттық ғылым академиясының филиалдары мен өкілдіктерін құру және жабу туралы шешімдер қабылдау және олардың қызметі туралы ережелерді бекіту.

Басқарма Қазақстан Республикасының заңнамасында және жарғыда белгіленген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыра алады.

27. Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексінде белгіленген зейнеткерлік жасқа толған Ұлттық ғылым академиясының академигіне Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған мөлшерде және тәртіппен өмір бойғы ай сайынғы стипендия белгіленеді.

28. Ұлттық ғылым академиясының ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметін қаржыландыру Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған өзге де көздерден жүзеге асырылады.

16-бап. Технологиялардың әзірлік деңгейі

1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру, оның нәтижелерін коммерцияландыру жөніндегі конкурсқа ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері ұсынған ғылыми зерттеулер кезеңінің әзірлену мен аяқталу дәрежесін бағалау технологиялардың әзірлік деңгейі болып табылады.

2. Ғылыми зерттеулер кезеңінің пысықталу мен аяқталу дәрежесін бағалау ғылыми және ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларға мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама жүргізу барысында технологиялардың әзірлік деңгейін айқындау әдістемесіне сәйкес жүргізіледі.

3. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің қолда бар материалдық, техникалық және кадрлық ресурстарының жай-күйін бағалау ұйымдарға аккредиттеу жүргізу барысында олардың технологиялық әзірлік деңгейін айқындау әдістемесіне сәйкес жүзеге асырылады.

17-бап. Ғылыми-техникалық кеңестер

1. Реттелетін салалардағы салалық уәкілетті органдардың, ғылыми ұйымдар мен жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының жанынан ғылыми-зерттеу жұмыстары мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың басым бағыттары жөніндегі ұсыныстар мен ұсынымдарды тұжырымдау, сондай-ақ ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды бағалау мақсатында ғылыми-техникалық кеңестер құрылады.

2. Жер қойнауын пайдаланушылардың ғылым саласындағы міндеттемелері шеңберінде жер қойнауын пайдаланушылардың қаражатынан қаржыландырылатын ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды салалық уәкілетті органдар жанындағы ғылыми-техникалық кеңестер қарайды.

5-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

18-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті басқару

Стратегиялық, сараптамалық және әкімшілік функциялардың бөлінуін сақтай отырып, Қазақстан Республикасында ұлттық ғылыми жүйені дамыту және оның жұмыс істеуі мақсатында ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті басқаруды:

1) Қазақстан Республикасының Президенті;

2) Қазақстан Республикасының Үкіметі;

3) Жоғары ғылыми-техникалық комиссия;

4) Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Технологиялық саясат жөніндегі кеңес;

5) апелляциялық комиссия;

6) ұлттық ғылыми кеңестер;

7) уәкілетті орган;

8) салалық уәкілетті органдар;

9) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары жүзеге асырады.

19-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті басқару қағидаттары

Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті басқару мынадай қағидаттарға негізделеді:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің басымдығы;

2) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің ашықтығы, объективтілігі және теңдігі;

3) ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларға сараптама жасаудың объективтілігі мен тәуелсіздігі;

4) ғылыми зерттеулердің экономикалық тиімділігі мен нәтижелілігі;

5) ғылымды, білім беру мен өндірісті интеграциялау;

6) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды ынталандыру;

7) технологиялар трансфері.

20-бап. Жоғары ғылыми-техникалық комиссия

1. Жоғары ғылыми-техникалық комиссия Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы консультативтік-кеңесші орган болып табылады.

2. Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның құрамы Қазақстан Республикасы Үкіметінің мүшелері, Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, мемлекеттік органдардың, Ұлттық ғылым академиясының басшылары, жетекші ғалымдар, білімнің әртүрлі салаларының сарапшылары, ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық даму институттарының, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің және республикалық ғылыми қоғамдық бірлестіктердің өкілдері қатарынан қалыптастырылады және Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітіледі.

3. Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның негізгі міндеттері мыналар болып табылады:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті дамытуға бағытталған стратегиялық міндеттер мен басымдықтарды қалыптастыру;

2) ғылымды дамытудың басым бағыттарын айқындау;

3) ғылым бағыттары бойынша іргелі және қолданбалы басым ғылыми зерттеулерді айқындау;

4) ұлттық ғылыми кеңестердің ұсыныстарын қарау;

5) мемлекеттік қорғаныстық тапсырыс шеңберінде қалыптастырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды қоспағанда, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметке бюджет қаражаты есебінен қаржыландыру көлемдерін айқындау және ғылымды дамытудың басым бағыттары бойынша бөлу, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды қаржыландыру көлемдерін айқындау;

6) бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру үшін ғылыми-техникалық тапсырмаларды айқындау;

7) іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ұйымдардың тізбесін айқындау.

21-бап. Апелляциялық комиссия

1. Апелляциялық комиссия алқалы консультативтік-кеңесші орган болып табылады.

2. Апелляциялық комиссияның құрамы уәкілетті органның, салалық уәкілетті органдардың, ғылыми қоғамдық бірлестіктердің өкілдері, сарапшылар, сондай-ақ Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның ғалым болып табылатын мүшелерінің қатарынан қалыптастырылады.

Апелляциялық комиссияның төрағасы апелляциялық комиссия мүшелерінің қатарынан сайланады.

3. Конкурстарға қатысушылардың жолданымдары мен уәкілетті органның ұсынымдарын, оның ішінде ғылыми әдеп қағидаларын сақтау мәселелерін қарау тәртібі апелляциялық комиссия туралы ережеде белгіленеді.

4. Апелляциялық комиссияның шешімдерін ұлттық ғылыми кеңестер, уәкілетті орган және (немесе) салалық уәкілетті органдар не уәкілетті орган айқындаған, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды қаржыландыратын заңды тұлғалар міндетті түрде орындауға тиіс.

5. Апелляциялық комиссияның жұмыс органын уәкілетті орган айқындайды.

22-бап. Ұлттық ғылыми кеңестер

1. Ұлттық ғылыми кеңестер уәкілетті органның жанынан ғылым бағыттары бойынша құрылған алқалы органдар болып табылады.

2. Ұлттық ғылыми кеңестердің негізгі міндеттері мыналар болып табылады:

1) Жоғары ғылыми-техникалық комиссия айқындаған басымдықтарға сәйкес мамандандырылған ғылыми бағыттарды қалыптастыру;

2) ғылыми зерттеулер жүргізу үшін бөлінетін қаржыландыру нысандары мен көлемдерін айқындау;

3) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманың қорытындыларын ескере отырып, ұсынылып отырған ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың ғылыми жаңалығы мен практикалық маңыздылығын, ғылыми-техникалық деңгейін, перспективалылығын, әзірлену дәрежесін, технологиясының әзірлік деңгейін, олардың арнаулы бағыттарға немесе техникалық тапсырмаларға сәйкестігін, сұралатын қаржыландыру көлемінің экономикалық тұрғыдан негізділігін бағалау;

4) Қазақстан Республикасының жаңа ғылыми бағыттардағы қажеттіліктерін бағалау;

5) бюджет қаражаты есебінен қаржыландыруға ұсынылатын іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер бойынша ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын конкурстық іріктеуді жүзеге асыру;

6) Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығы ұсынатын, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы аралық және қорытынды есептерді, сондай-ақ ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларының іске асырылуын мониторингтеу қорытындыларын қарау, осындай есептер мен мониторингтеу қорытындыларын қарау нәтижелері бойынша шешім қабылдау.

3. Уәкілетті орган ұлттық ғылыми кеңестердің құрамдарын салалық уәкілетті органдардың, ғылыми ұйымдардың, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының және ғылыми қоғамдық бірлестіктердің ұсыныстары мен ұсынымдары бойынша мемлекеттік органдар өкілдерінің, құзыретті қазақстандық және шетелдік ғалымдардың қатарынан, бұл ретте әрбір ұлттық ғылыми кеңес құрамының кемінде үштен бірін мемлекеттік органдардың, ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық даму институттарының, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың, сондай-ақ жеке кәсіпкерлік субъектілерінің өкілдері қатарынан қалыптастырады.

4. Ұлттық ғылыми кеңестер ашық дауыс беру арқылы:

ғылыми-зерттеу жұмыстарының, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстардың ғылыми, ғылыми-техникалық жобалары мен бағдарламаларын;

ғылыми-зерттеу жұмыстары, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстар бөлігіндегі басқа да бағдарламаларды;

Қазақстан Республикасының ғылыми мекемелерінің, ұйымдары мен кәсіпорындарының қатысуымен іске асырылатын мемлекетаралық ғылыми-техникалық бағдарламалардың жобаларын;

ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын уәкілетті орган айқындаған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды қаржыландыратын заңды тұлғалардың немесе тиісті қаржы жылына бекітілген бюджет шеңберіндегі бюджет қаражаты есебінен гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру (қаржыландыруды тоқтату), іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдарды қаржыландыру (қаржыландыруды тоқтату) туралы шешімдер қабылдайды.

5. Ұлттық ғылыми кеңестер ашық дауыс беру арқылы ғылыми-зерттеу жұмыстарын, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүзеге асыру (сатып алу) туралы техникалық тапсырма (шарт) және есеп, кәсіпкерлік субъектілерінің қаражаты есебінен ғылыми орталықтар үшін сатып алынған жабдықты пайдалануға беру актісі бар техникалық тапсырма (шарт) және есеп бойынша шешім қабылдайды.

6. Ұлттық ғылыми кеңестердің шешімдерін уәкілетті орган және салалық уәкілетті органдар міндетті түрде орындауға тиіс.

7. Ұлттық ғылыми кеңестердің мүшелері нақты мәселелерді қарау кезінде өздеріне мәлім болған мүдделер қақтығысы туралы кеңесті хабардар етуге міндетті және кеңес қабылдайтын шешімдердің объективтілігі мен негізділігі үшін жауапты болады.

8. Ұлттық ғылыми кеңестер ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы аралық және қорытынды есептерді қабылдайды.

9. Ұлттық мемлекеттiк ғылыми-техникалық сараптама орталығы Ұлттық ғылыми кеңестердің мүшелерi болып табылатын қазақстандық және шетелдiк ғалымдардың іссапар шығыстарын қоса алғанда, ұлттық ғылыми кеңестердiң қызметiн ұйымдастыруды бюджет қаражаты есебiнен қамтамасыз етедi.

10. Ұлттық ғылыми кеңестер туралы ереженің құрылымына ұлттық ғылыми кеңестер мүшелерінің ғылыми әдеп қағидалары кіреді.

Ұлттық ғылыми кеңес мүшесінің ұлттық ғылыми кеңестер мүшелерінің ғылыми әдеп қағидаларының талаптары мен ережелерін бұзуы оны ұлттық ғылыми кеңестің құрамынан шығаруға негіз болып табылады.

23-бап. Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығы

1. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобалары сараптамасын әкімшілендірудің бірыңғайлығын, оның тәуелсіздігін, ашықтығы мен жариялылығын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығын құрады.

2. Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығы:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері іске асыратын, бюджет қаражаты және (немесе) кәсіпкерлік субъектілерінің, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың қаражаты есебінен қаржыландыруға ұсынылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларға, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларына мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама жүргізу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыруды жүзеге асырады;

2) ұлттық ғылыми кеңестердің жұмысын ұйымдастыруды және ұлттық ғылыми кеңестердің мүшелері туралы ақпаратты өз интернет-ресурсында орналастыруды жүзеге асырады;

3) ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың (есептердің), сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларының мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптамасы нәтижелерінің қорытындыларын және сараланған тізімдерін ұлттық ғылыми кеңестерге жібереді;

4) орындалған ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың (есептердің), сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларының нәтижелерін бағалайды;

5) ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын орындау және аяқтау сатыларында олардың іске асырылуын мониторингтеуді және оның қорытындыларын ұлттық ғылыми кеңестерге жіберуді жүзеге асырады;

6) қазақстандық және шетелдік сарапшылардың құрамын сапалы іріктеуді қамтамасыз етеді;

7) мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қамтитын ғылыми және ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларға сараптама жүргізу үшін Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасының талаптарын сақтай отырып, қазақстандық ғалымдар қатарынан сарапшылар құрамын іріктеуді жүзеге асырады;

8) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы әдістемелік және ұйымдастырушылық-техникалық тұрғыдан қамтамасыз етуді жүзеге асырады;

9) ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларының деректер банктерін қалыптастырады, сондай-ақ ғылыми-техникалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау жөніндегі іс-шаралар кешенін жүзеге асырады;

10) өз қызметін жетілдіру бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізеді;

11) бюджет қаражаты есебінен, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушылардың ғылым саласындағы міндеттемелері шеңберінде жер қойнауын пайдаланушылардың қаражатынан қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, ғылыми және (немесе) ғылыми техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын және олардың орындалуы жөніндегі есептерді мемлекеттік есепке алуды жүзеге асырады.

3. Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығының:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік органдардан, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінен функцияларды жүзеге асыру және өзіне жүктелген міндеттерді орындау үшін қажетті ақпаратты сұратуға және алуға;

2) өз құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша түсініктемелер беруге;

3) ғылыми зерттеулерге сараптама жүргізу және мониторингті жүзеге асыру үшін белгіленген тәртіппен өзге де ұйымдарды, қазақстандық және (немесе) шетелдік ғалымдарды тартуға;

4) белгіленген тәртіппен шетелдік ғылыми ұйымдармен өзара іс-қимыл жасауға;

5) ғылыми-техникалық қызмет саласында консультативтік-кеңесші органдар құруға;

6) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті дамыту мәселелері жөніндегі іс-шараларды өткізуге;

7) баспа қызметін жүзеге асыруға құқығы бар.

4. Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығының қызметін қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.

24-бап. Ғылыми-техникалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау

1. Ғылыми-техникалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау ғылыми жетістіктерді, инновациялар мен жаңа технологиялар нарығын мониторингтеу, олардың бейімделу әлеуетін бағалау және оларды өнеркәсіп салалары, өнеркәсіп субъектілері бөлінісінде озық технологиялармен және ғылыми ұйымдардың технологиялық әзірлік деңгейімен сәйкестендіру үшін жүзеге асырылады.

2. Ғылыми-техникалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау мынадай мақсаттарда іске асырылады:

1) ғылыми зерттеулер мен әзірлемелерді мемлекеттік ынталандыру шараларын жүйелі және ұзақ мерзімді жоспарлауды қамтамасыз ету;

2) ғылымды мемлекеттік ынталандыру шараларының қосылған құны жоғары тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді өндіру технологияларын әзірлеуге бағытталуы;

3) өнеркәсiптік өндiрiстердiң технологиялылығын арттыру үшін ғылыми-практикалық шешiмдер iздестiру;

4) экономика секторларының ғылыми-технологиялық және сынақ базасын орнықты дамыту;

5) отандық технологияларды жасау және өндіріске ендіру және нарыққа шығару бойынша ғылыми зерттеулер мен әзірлемелерге әлеуетті тапсырыс берушіні айқындау;

6) тәжірибелік-конструкторлық, ғылыми-технологиялық және сынақ базасын дамыту үшін ғылыми инфрақұрылымды қолдау;

7) қосылған құны жоғары отандық тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің экспорттық әлеуетін дамыту жағдайларын жетілдіру жөніндегі ұсынымдарды тұжырымдау.

3. Ғылыми-техникалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау мыналарды қамтиды:

1) ғылыми жетістіктер, ноу-хау, инновациялар және зияткерлік меншік объектілері туралы ғылыми-техникалық ақпаратты жинауды, өңдеуді және талдауды жүргізу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;

2) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері арасында ақпараттық қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;

3) ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың (есептердің), сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларының іске асырылуына және олардың нәтижелеріне кешенді талдау жүргізу;

4) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды іске асыру нәтижелерінің деректер банктерін қалыптастыру;

5) ғылыми-техникалық ақпаратты талдауды әдістемелік және ұйымдық-техникалық тұрғыдан қамтамасыз ету.

4. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен "Қазақстан ғылымы" бірыңғай ақпараттық жүйесі немесе Ұлттық инновациялық жүйенің "бірыңғай терезесі" арқылы ғылыми-техникалық ақпаратты алуына құқығы бар.

5. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің ғылыми зерттеулері мен әзірлемелерінің жоспарлары ғылыми жетістіктер мен инновациялар жөніндегі өзекті ақпарат ескеріле отырып іске асырылады.

25-бап. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама

1. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын талдамалық бағалауды дайындау мақсатында сараптама қорытындыларының тәуелсіздігі, объективтілігі, құзыреттілігі, кешенділігі, анықтығы, толықтығы мен негізділігі қағидаттары бойынша жүзеге асырылады.

2. Бюджет қаражаты және (немесе) кәсіпкерлік субъектілерінің, жеке және заңды тұлғалардың қаражаты есебінен қаржыландыруға жататын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларға, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларына мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы құзыретті қазақстандық және шетелдік сарапшылар жүргізеді, олардың негізгі міндеттері ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-зерттеу қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларының ғылыми жаңалығы мен практикалық маңыздылығын, ұсынылатын ғылыми-техникалық деңгейін, өзектілігін, перспективалығын, әзірлену дәрежесін, технологияларының әзірлік деңгейін және сұралатын қаржыландыру көлемінің экономикалық негізділігін ескере отырып, объектілерді сараптамалық бағалау болып табылады.

Қазақстандық және шетелдік ғалымдар мен сарапшыларды іріктеу олардың мамандануына және қаралатын өтінімге үлестес болмаған кезде ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларының ерекшеліктеріне сәйкес ғылыми метрикалық көрсеткіштер негізінде үш жылға жүргізіледі.

3. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама жүргізуге сарапшыларды тарту үшін шетелдік сарапшылардың дерекқоры жасалады, олардың кандидатураларын шетелдік жетекші университеттер, ғылыми-зерттеу мекемелері, ғылым академиялары мен ғылыми қоғамдастықтар ұсынады.

4. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын бағалауға тартылған ғалымдар, сарапшылар, оның ішінде шетелдік ғалымдар, сарапшылар сараптамаға ұсынылған материалдардың құпиялылығын сақтауға және коммерциялық құпиясының сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.

26-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы есептерді мемлекеттік есепке алу

1. Іске асырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы есептерді мемлекеттік есепке алу ғылыми-техникалық ақпараттың ұлттық ресурсын қалыптастыру және Қазақстан Республикасының ғылыми-техникалық әлеуетінің серпінін мониторингтеу мақсатында жүзеге асырылады.

2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері бюджет қаражаты есебінен және (немесе) жер қойнауын пайдаланушылардың ғылым саласындағы міндеттемелері шеңберінде жер қойнауын пайдаланушылардың қаражатынан қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын және олардың орындалуы жөніндегі есептерді мемлекеттік есепке алуға ұсынуға міндетті.

Бұл ретте жер қойнауын пайдаланушылардың ғылым саласындағы міндеттемелері шеңберінде жер қойнауын пайдаланушылардың қаражатынан қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобалары және олардың орындалуы жөніндегі есептер құпия ақпаратты және коммерциялық құпияны ашпайтын нысанда ұсынылады.

3. Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығы ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін комерцияландыру жобаларын, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы есептерді мемлекеттік есепке алуды қамтамасыз етеді және уәкілетті орган мен салалық уәкілетті органды хабардар етеді.

4. Бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қамтитын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды орындау жөніндегі есептерді қоспағанда, бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды орындау жөніндегі есептер уәкілетті орган мен салалық уәкілетті органдардың интернет-ресурстарында орналастырылуға жатады.

27-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін аккредиттеу

1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері ерікті аккредиттеу рәсіміне жатады. Мемлекеттік қаржыландыруға қатысатын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері міндетті аккредиттеу рәсіміне жатады.

2. Уәкілетті орган ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін аккредиттеуді олардың технологиялық әзірлік деңгейін ескере отырып, олардың қаражаты есебінен жүзеге асырады.

28-бап. Ғылыми қызметкерлерге еңбекақы төлеу

1. Мемлекеттік тапсырысты орындайтын мемлекеттік ғылыми ұйымдар мен мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ғылыми қызметкерлеріне еңбекақы төлеу уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүргізіледі.

2. Іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдарды базалық қаржыландыру және қаржыландыру шеңберінде немесе гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру жобалары бойынша бекітілген сомалар шегінде ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүзеге асыратын ғылыми қызметкерлерге тиісті дипломы немесе білім туралы құжатты тану туралы куәлігі болған кезде негізгі жұмыс орны бойынша:

философия докторы (PhD), бейіні бойынша доктор дәрежесі үшін республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 17 еселенген мөлшерінде;

философия докторы дәрежесі (PhD) және қауымдастырылған профессор (доцент) ғылыми атағы, бейіні бойынша доктор дәрежесі және қауымдастырылған профессор (доцент) ғылыми атағы үшін республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 25 еселенген мөлшерінде;

ғылым кандидаты ғылыми дәрежесі үшін республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 17 еселенген мөлшерінде, ғылым докторы ғылыми дәрежесі үшін айлық есептік көрсеткіштің 34 еселенген мөлшерінде;

ғылым кандидаты ғылыми дәрежесі және қауымдастырылған профессор (доцент) ғылыми атағы үшін республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 25 еселенген мөлшерінде, ғылым докторы ғылыми дәрежесі және қауымдастырылған профессор (доцент) ғылыми атағы үшін айлық есептік көрсеткіштің 42 еселенген мөлшерінде;

философия докторы (PhD) дәрежесі және профессор ғылыми атағы, бейіні бойынша доктор дәрежесі және профессор ғылыми атағы үшін республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 50 еселенген мөлшерінде;

ғылым кандидаты ғылыми дәрежесі және профессор ғылыми атағы, ғылым докторы ғылыми дәрежесі және профессор ғылыми атағы үшін республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 50 еселенген мөлшерінде ай сайынғы қосымша ақы белгіленеді.

3. Ғылыми зерттеулерді аккредиттелген ғылыми ұйымдармен немесе жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарымен бірлесіп Қазақстан Республикасының аумағында орындайтын шетелдік ғалымдарға, сондай-ақ өз қызметін шетелде жүзеге асыратын қазақстандық ғалымдарға еңбекақы төлеу олардың біліктілігі ескеріле отырып, шарт негізінде жүргізіледі.

29-бап. Ғылыми қызметкерлердің демалысы

1. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың және мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың ғылыми қызметкерлеріне еңбекақы төлеуге арналған өздеріндегі қолда бар қаражат шегінде бір лауазымдық айлықақы мөлшерінде сауықтыру жәрдемақысы төленіп, ғылым докторларына ұзақтығы күнтізбелік елу алты күн, ғылым кандидаттарына, философия докторларына (PhD), бейіні бойынша докторларға күнтізбелік қырық екі күн, өзге ғылыми қызметкерлерге күнтізбелік отыз бес күн ақы төленетін жыл сайынғы еңбек демалысы беріледі.

2. Ұжымдық шартта белгіленген жағдайларда, мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың ғылыми қызметкерлеріне еңбекақы төлеуге арналған өздеріндегі қолда бар қаражат шегінде екі лауазымдық айлықақы мөлшерінде сауықтыру жәрдемақысы төленіп, ұзақтығы күнтізбелік отыз күн ақы төленетін жыл сайынғы демалыс берілуі мүмкін.

3. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың ғылыми қызметкерлеріне жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі жетекші білім беру ұйымдарында, ғылыми орталықтар мен зертханаларда, оның ішінде шетелде біліктілігін арттыру, тағылымдамадан өту мақсатында бір жылға дейінгі мерзімге демалыс беріледі. Бұл ретте демалыс уақытында бұл адамның жалақысы сақталмай жұмыс орны мен лауазымы сақталады.

4. Демалыс беру тәртібі мен шарттары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында және мемлекеттік ғылыми ұйымдардың ішкі құжаттарында белгіленеді.

5. Уәкілетті орган айқындайтын халықаралық рецензияланатын баспаларда (журналдарда) ғылыми еңбектерді дайындау мен жариялауды қоса алғанда, ғылыми және ғылыми-педагогикалық сипаттағы жұмыстарды аяқтау мақсатында жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында, ғылыми ұйымдарда жұмыс істейтін жетекші ғалымдардың осы ұйымда кемінде бес жылды құрайтын үздіксіз ғылыми-педагогикалық жұмыс өтілі болған кезде ұйымның өз қаражаты есебінен орташа жалақысы сақтала отырып, бір жылға дейінгі мерзімге шығармашылық демалыс алуға құқығы бар. Шығармашылық демалыс он жылда бір реттен көп берілмейді. Шығармашылық демалыс аяқталғаннан кейін жетекші ғалым осы ұйымда үш жыл жұмыспен өтеуге міндетті.

Жетекші ғалым шығармашылық демалыс кезеңінде өзге жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында, ғылыми ұйымдарда ғылыми-педагогикалық және ғылыми-зерттеу жұмысын жүзеге асырған жағдайда, шығармашылық демалыс күшін жояды.

6. Шығармашылық демалыс беру, сондай-ақ жұмыспен өтеу немесе шығыстардың орнын толтыру тәртібі мен шарттары жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, ғылыми ұйымдардың ішкі құжаттарында белгіленеді.

30-бап. Ғылыми қызметкерлерді әлеуметтік қорғау шаралары

1. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы мемлекетке тиесілі жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы тікелей не жанама түрде тиесілі жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ғылыми-педагогикалық және (немесе) ғылыми-зерттеу жұмысында кемінде бес жыл еңбек өтілі бар ғылыми қызметкерлері Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және шарттарда тұрғын үй сатып ала алады немесе тұрғын үй жағдайын жақсарта алады.

2. Негізгі жұмыс орны ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері болып табылатын, ғылыми-педагогикалық және ғылыми-зерттеу жұмысында кемінде үш жыл еңбек өтілі бар қырық жастағы ғалымдарды қоса алғандағы жас ғалымдар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және шарттарда тұрғын үй сатып ала алады немесе тұрғын үй жағдайын жақсарта алады.

3. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың ғылыми қызметкерлері және олармен бірге тұратын отбасы мүшелері денсаулық сақтау ұйымдарында белгіленген тәртіппен медициналық қызмет көрсетуді пайдаланады.

4. Ғылыми қызметкерлерді зейнетақымен қамтамасыз ету Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

31-бап. Ғылыми ұйымдар мен жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ғалымдарын, ғылыми қызметкерлерін көтермелеу шаралары

1. Көтермелеу мақсатында ғылым мен техниканы дамытуға үлес қосқан ғылыми ұйымдар мен жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ғалымдары, ғылыми қызметкерлері:

1) Қазақстан Республикасының Президенті тағайындайтын Ғылым және техника саласындағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік сыйлығын алуға ұсынылуы;

2) Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградалары туралы заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградаларына ұсынылуы;

3) үздік ғылыми зерттеулері мен жұмыстары, ғылым саласындағы аса зор жетістіктері үшін жыл сайынғы сыйлықтарды алуға ұсынылуы;

4) мемлекеттік ғылыми стипендияларды алуға ұсынылуы;

5) республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 2000 еселенген мөлшерінде "Үздік ғылыми қызметкер" жыл сайынғы сыйлығын алуға ұсынылуы мүмкін.

Мемлекеттік ғылыми стипендиялар:

мемлекет үшін басым бағыттарда іргелі және (немесе) қолданбалы ғылыми зерттеулерді жүргізуге, ғылыми кадрларды даярлауға белсене қатысатын ғалымдар мен ғылыми қызметкерлерге;

ғылыми проблемаларды шешу бойынша зерттеулер жүргізуге белсене қатысатын және ғылыми қоғамдастық мойындаған, қырық жастағы ғалымдарды қоса алғандағы жас ғалымдарға да берілуі мүмкін.

2. Сыйлықтар мен мемлекеттік ғылыми стипендиялар беруді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өз құзыреттері шегінде уәкілетті орган мен салалық уәкілетті органдар жүзеге асырады.

3. Білім алушыларды, ғалымдарды, ғылыми қызметкерлерді, қырық жастағы ғалымдарды қоса алғандағы жас ғалымдарды көтермелеу шарасы ретінде жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымының, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің эндаумент-қорының инвестициялық кірісі қаражатынан стипендия төленуі мүмкін.

32-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық кадрларды даярлау, қайта даярлау және тағылымдамадан өткізу

1. Жоғары білікті кадрлары және материалдық-техникалық базасы бар ғылыми ұйымдар, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары өздері үшін басым бағыттар бойынша ғылыми, ғылыми-техникалық кадрларды даярлауды, қайта даярлауды және тағылымдамадан өткізуді жүзеге асыруға құқылы.

2. Ғылыми, ғылыми-техникалық кадрларды даярлау, қайта даярлау және тағылымдамадан өткізу Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен отандық та, сол сияқты шетелдік те ғылыми ұйымдарда, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылуы мүмкін.

33-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне құқықтар

1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің жеке кәсіпкерлік, квазимемлекеттік сектор субъектілерімен бірлесіп ғылыми-зерттеу жұмыстары мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды орындауы шеңберінде жасалған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне айрықша құқықтар, егер олардың арасындағы шартта өзгеше айтылмаса, оларға ортақ түрде тиесілі болады.

2. Егер шартта ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне айрықша құқықтардың ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектісіне тиесілі екені көзделсе, онда жеке кәсіпкерлік, квазимемлекеттік сектор субъектісінің бұл нәтижелерді өз өндірісінде пайдалануға өтеусіз айрықша емес лицензияға құқығы сақталады.

3. Бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылатын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері алған зияткерлік меншік объектілеріне құқық ғылыми ұйымдарға, егер олардың және зияткерлік меншік объектісінің авторы (авторлары) арасындағы шартта өзгеше көзделмесе, тиесілі болады.

4. Мемлекет үшін стратегиялық маңызы бар не мемлекеттік құпияларға жататын мәліметтерді қамтитын зияткерлік меншік объектілерін пайдалану Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

Зияткерлік меншік объектілеріне айрықша құқықтарды шектеуге Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларда, шектерде және тәртіппен жол беріледі.

6-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ ЖӘНЕ ҚОЛДАУ

34-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру

1. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған өзге де көздерден жүзеге асырылады.

2. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды бюджет қаражаты есебінен қаржыландыру мынадай нысандарда жүзеге асырылады:

1) базалық қаржыландыру;

2) гранттық қаржыландыру;

3) бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру;

4) іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдарды қаржыландыру.

3. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін қаржыландыру ғылымды қаржыландыру қағидаларында белгіленген тәртіппен және шарттарда бір мезгілде әртүрлі қаржыландыру нысандары бойынша жүзеге асырылуы мүмкін.

4. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды іске асыруға арналған шарт ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектісі немесе дербес білім беру ұйымы мен уәкілетті орган және (немесе) салалық уәкілетті орган не уәкілетті орган айқындаған, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыратын заңды тұлғалар арасында оны іске асырудың бүкіл мерзіміне жасалады, бірақ ол бес жылдан аспауға тиіс.

35-бап. Базалық қаржыландыру

1. Базалық қаржыландыру уәкілетті органда аккредиттелген және салалық уәкілетті орган айқындаған, олар үшін басым бағыттар бойынша ғылыми зерттеулер жүргізуге арналған мемлекеттік тапсырманы және (немесе) мемлекеттік тапсырысты орындайтын мемлекеттік ғылыми ұйымдарға және мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдарға, мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарына, дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы мемлекетке тиесілі жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарына, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы тікелей не жанама түрде тиесілі жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарына бөлінеді.

2. Іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдардың уәкілетті орган бекіткен тізбесіне енгізілген ғылыми ұйымдарға базалық қаржыландыру бөлінбейді.

Базалық қаржыландыру субъектілерін қаржыландыруды уәкілетті орган, салалық уәкілетті органдар бөлінетін бюджеттік бағдарлама бойынша тиісті қаржы жылына бекітілген бюджет шеңберінде жүзеге асырады.

Базалық қаржыландыру бойынша бөлінген бюджет қаражатын пайдалану туралы есепті базалық қаржыландыру субъектілері уәкілетті органға немесе салалық уәкілетті органға ұсынады.

Базалық қаржыландыру субъектісі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін базалық қаржыландыру бойынша бөлінген бюджет қаражатын пайдалану туралы есепте көрсетілетін ақпараттың анықтығы мен құқыққа сыйымды болуын қамтамасыз етеді.

Салалық уәкілетті органдар ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін базалық қаржыландырудың бюджет қаражатын пайдалану туралы жиынтық есепті уәкілетті органға ұсынады.

3. Базалық қаржыландыру ғылыми инфрақұрылымды және мүлікті, оның ішінде ғимараттарды, жабдықтар мен материалдарды ағымдағы қамтамасыз етуге, жетекші ғалымдарға, әкімшілік және қызмет көрсету персоналына еңбекақы төлеуге, сондай-ақ мемлекеттік ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы мемлекетке тиесілі жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғағаларға дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы тікелей не жанама түрде тиесілі жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ғылыми-техникалық қызметін ақпараттық қолдап отыруға арналған базалық қаржыландыру нормалары бойынша шығыстарды қамтиды.

4. Базалық қаржыландыру субъектілері болып табылатын ұйымдар тізбесін салалық уәкілетті органдардың ұсыныстары негізінде уәкілетті орган қалыптастырады және бекітеді.

Соңғы екі жыл ішінде ғылыми зерттеулерді жүргізуге мемлекеттік тапсырма және (немесе) мемлекеттік тапсырыс алмайтын базалық қаржыландыру субъектілері базалық қаржыландыру субъектілерінің тізбесінен шығарылуға тиіс. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру бойынша жұмыстарды үшінші тұлға (бірлесіп орындаушылар) ретінде орындай отырып, соңғы бес жыл ішінде үздіксіз базалық қаржыландыруды алатын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері базалық қаржыландыру субъектілерінің тізбесінен алып тасталуға жатпайды.

36-бап. Гранттық қаржыландыру

1. Гранттық қаржыландыру ғылыми ұйымдар мен олардың ұжымдарының, ғалымдардың ғылыми-зерттеу жұмыстарының деңгейін, ғылыми-техникалық әлеуеті мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында ғылыми зерттеулер жүргізуге, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға бөлінеді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1-тармақтың екінші бөлігі 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 54-бабына сәйкес.

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органының мемлекеттік тапсырысы шеңберінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін гранттық қаржыландыруды жүзеге асырады.

2. Гранттық қаржыландыру ғылыми зерттеулер жүргізу үшін қажетті материалдық-техникалық қамтамасыз етуді қоса алғанда, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің ғылыми зерттеулерді жүргізуге арналған шығыстарын қамтиды.

3. Уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган жүзеге асыратын гранттық қаржыландырудың негізгі бағыттары мен көлемдерін Жоғары ғылыми-техникалық комиссия Қазақстан Республикасының ғылымын дамытудың басым бағыттарына сәйкес ұлттық ғылыми кеңестердің ұсынымдарын ескере отырып бекітеді. Гранттық қаржыландыру көлемдері Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында белгіленген тәртіппен Республикалық бюджет комиссияның қарауына жатады.

4. Гранттық қаржыландыруға арналған конкурсқа ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдары тең шарттармен қатысады. Гранттық қаржыландыруға арналған конкурс ғылымды қаржыландыру қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

5. Гранттық қаржыландыруға арналған конкурсты уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган жариялайды және хабарландыру конкурс жариялаған уәкілетті органның немесе салалық уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылуға жатады.

6. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдары гранттық қаржыландыруға қатысуға өтінімдерді конкурс жариялаған уәкілетті органға немесе салалық уәкілетті органға береді.

7. Конкурс жариялаған уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган берілген өтінімдерді тиісті ұлттық ғылыми кеңестің қарауы үшін Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығына жібереді.

Ұлттық қауіпсіздік және қорғаныс саласындағы өтінімдерді қоспағанда, ұлттық ғылыми кеңестер қарайтын өтінімдер тізбесі Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығының интернет-ресурсында орналастырылуға жатады.

8. Гранттық қаржыландыру туралы шешімдерді ұлттық ғылыми кеңес шығарады және конкурс жариялаған уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган бекітеді.

9. Гранттық қаржыландыруды конкурс жариялаған уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган не уәкілетті орган айқындаған, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды қаржыландыратын заңды тұлғалар жүзеге асырады.

10. Ұлттық қауіпсіздік және қорғаныс саласындағы нәтижелерді қоспағанда, гранттық қаржыландыруға арналған конкурстың нәтижелері конкурс жариялаған уәкілетті органның немесе салалық уәкілетті органның интернет-ресурстарында орналастырылуға жатады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
11-тармақ 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 54-бабына сәйкес.

11. Ғылыми жобаның мақсаттарын өзгерту құқығынсыз оның тиімді орындалуын және түпкілікті нәтижелеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету мақсатында жобаның ғылыми жетекшісінің қаражатты ғылымды қаржыландыру қағидаларына сәйкес күнтізбелік жылға бекітілген жалпы көлем шеңберіндегі шығын баптары арасында қайта бөлуге құқығы бар.

37-бап. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру

1. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру стратегиялық ғылыми зерттеулер жүргізуге бөлінеді және конкурстық негізде жүзеге асырылады.

Ұлттық қауіпсіздік және қорғаныс саласында қолданбалы ғылыми зерттеулер жүргізуге арналған бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның шешімі бойынша конкурстан тыс рәсімдер арқылы мақұлдануы мүмкін.

2. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру ғылыми зерттеулер жүргізу үшін қажетті материалдық-техникалық қамтамасыз етуді қоса алғанда, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің ғылыми зерттеулерді жүргізуге арналған шығыстарын қамтиды.

3. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға арналған конкурсқа ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдары, оның ішінде бірлесіп орындаушылар ретінде қатысады.

Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға арналған конкурсқа қатысу мақсатында ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері болып табылатын заңды тұлғалар индустриялық-ғылыми технологиялық консорциумдар құруға құқылы.

4. Ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарлама бойынша бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға арналған конкурсты уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган жариялайды және хабарландыру конкурс жариялаған уәкілетті органның немесе салалық уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылуға жатады.

5. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдары бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға қатысуға өтінімдерді конкурс жариялаған уәкілетті органға немесе салалық уәкілетті органға береді.

Конкурс жариялаған уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган берілген өтінімдерді тиісті ұлттық ғылыми кеңестің қарауы үшін Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығына жібереді.

Ұлттық қауіпсіздік және қорғаныс саласындағы өтінімдерді қоспағанда, ұлттық ғылыми кеңестер қарайтын өтінімдердің тізбесі Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығының интернет-ресурсында орналастырылуға жатады.

6. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға конкурс жариялаған уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаларды іске асыруға өтінімдерді Жоғары ғылыми-техникалық комиссияға жібереді.

7. Нысаналы ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаны іске асыруға арналған конкурс жеңімпаздары ұлттық ғылыми кеңестердің шешімі негізінде айқындалады және оларды конкурс жариялаған уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган бекітеді.

8. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруды конкурс жариялаған уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган не уәкілетті орган айқындаған, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыратын заңды тұлға жүзеге асырады.

9. Егер консорциумға қатысушылар конкурс нәтижелері бойынша келісімге қол жеткізбесе, онда ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарлама жөніндегі бас ұйымды уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган айқындайды.

10. Ұлттық қауіпсіздік және қорғаныс саласындағы нәтижелерді қоспағанда, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру конкурсының нәтижелері конкурс жариялаған уәкілетті органның немесе салалық уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылуға жатады.

11. Қоғамдық, гуманитарлық ғылымдар, атом энергиясын пайдалану, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және қорғаныс ғылымы саласындағы қолданбалы ғылыми зерттеулерді қоспағанда, жекеше әріптес тарапынан қоса қаржыландыруды тарту кезінде қолданбалы ғылыми зерттеулерді қаржыландыру тәртібі ғылымды қаржыландыру қағидаларында белгіленеді.

12. Ғылыми жобаның мақсаттарын өзгерту құқығынсыз оның тиімді орындалуын және түпкілікті нәтижелеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету мақсатында жобаның ғылыми жетекшісінің қаражатты ғылымды қаржыландыру қағидаларына сәйкес күнтізбелік жылға бекітілген жалпы көлем шеңберіндегі шығын баптары арасында қайта бөлуге құқығы бар.

38-бап. Іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдарды қаржыландыру

1. Іргелі зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдардың уәкілетті орган бекіткен тізбесіне енгізілген мемлекеттік ғылыми ұйымдарды және мемлекет жүз пайыз қатысатын ғылыми ұйымдарды қаржыландыру археология, астрономия, астрофизика, атом энергиясы, шығыстану, өнер, тарих, мәдениет, әдебиет, математика және механика, білім беру, саясаттану, дінтану, әлеуметтану, философия, этнология, тіл білімі саласында және уәкілетті орган айқындайтын өзге де салаларда іргелі ғылыми зерттеулер жүргізуге бөлінеді.

2. Осы баптың 1-тармағына сәйкес іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдардың уәкілетті орган бекіткен тізбесіне енгізілген ғылыми ұйымдарды қаржыландыру бес жылдан аспайтын мерзімде іргелі ғылыми зерттеулер жүргізу үшін ағымдағы, сондай-ақ материалдық-техникалық қамтамасыз етуге арналған шығыстарды қамтиды.

3. Осы баптың 1-тармағына сәйкес іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдардың тізбесіне енгізу үшін, сондай-ақ іргелі ғылыми зерттеулерді қаржыландыруға өтінімдерді мемлекеттік ғылыми ұйымдар мен мемлекет жүз пайыз қатысатын ғылыми ұйымдар уәкілетті органға жібереді.

Іргелі ғылыми зерттеулерді қаржыландыруға берілген өтінімдерді уәкілетті орган Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығына және одан әрі тиісті ұлттық ғылыми кеңестердің қарауына жібереді.

Уәкілетті орган іргелі ғылыми зерттеулерді қаржыландыруға өтінімдерді ұлттық ғылыми кеңестердің шешімдерімен бірге Жоғары ғылыми-техникалық комиссияға жібереді.

4. Осы баптың 1-тармағына сәйкес іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдардың уәкілетті орган бекіткен тізбесіне енгізілген ғылыми ұйымдар ұлттық ғылыми кеңестерге жыл сайынғы есептерді ұсынады.

39-бап. Ғылымды дамытуды ынталандырудың мемлекеттік шаралары

1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті ынталандырудың мемлекеттік шараларына мыналар жатады:

1) ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды қаржыландыру;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2) тармақша 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 54-бабына сәйкес.

2) "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық кодексі) сәйкес ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері орындайтын ғылыми-зерттеу жұмыстарына, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға, зияткерлік меншік объектілеріне айрықша құқықтарды иемденуге арналған шығыстар бойынша салықтық жеңілдіктер мен салықтық шегерімдер ұсыну;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес толық ғылыми цикл жобалары мен ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын іске асыру кезінде өнеркәсіп саласындағы қызметтің субъектілерін мемлекеттік қолдау.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2-тармақ 01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 54-бабына сәйкес.

2. Ғылыми-зерттеу жұмыстарына, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар бойынша салықтық жеңілдіктер мен салықтық шегерімдер ұсынылған кезде уәкілетті орган Ұлттық ғылыми кеңестің техникалық тапсырма (шарт) жөніндегі шешімі негізінде адамдарға:

ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу туралы есептің негізінде олардың ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүзеге асыруға (сатып алуға) арналған шығыстары бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстары жөніндегі хабарламаны;

пайдалануға беру актісі бар есептің негізінде олардың ғылыми орталықтар құруға арналған шығыстары бойынша ғылыми орталық құру туралы хабарламаны;

ендіру актісі бар ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар нәтижелерін ендіру туралы есептің негізінде олардың ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүзеге асыруға (сатып алуға) арналған шығыстары бойынша ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар жөніндегі хабарламаны береді.

Хабарламаларды беру тәртібін, нысаны мен мерзімдерін уәкілетті орган айқындайды.

7-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ НӘТИЖЕЛЕРІН КОММЕРЦИЯЛАНДЫРУ

40-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру

1. Мемлекет ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті дамытуды экономикалық тұрғыдан ынталандыруға, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет саласындағы мемлекеттік-жекешелік әріптестікті дамытуға, экономиканың басым секторларындағы технологияларды коммерцияландыруды қаржыландыруға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен кепілдік береді.

2. Мемлекеттік ғылыми ұйымдарға, мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарына, оның ішінде өзге де тұлғалармен бірлесіп, қызметі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін практикада қолдану (коммерцияландыру) болып табылатын ұйымдар құруға рұқсат етіледі.

3. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының зияткерлік меншік объектілеріне берілген мүліктік құқықтарға билік етуін олардың мүліктерінің меншік иесі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырады.

Ұйым жүзеге асыратын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландырудан түскен кірістің бір бөлігін ғылыми зерттеу жүргізуді не оны коммерцияландыруды қаржыландыратын жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымының, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің эндаумент-қорына бөлуге ж ол беріледі.

4. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымның құрылтайшылары оның құрылғаны туралы тиісті салалық уәкілетті органды мемлекеттік тіркелген кезінен бастап күнтізбелік жеті күннен кешіктірмей хабардар етеді.

5. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымның жарғылық капиталына салым ретінде зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды енгізуі мүмкін.

6. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымның жарғылық капиталына салым ретінде енгізілетін зияткерлік меншік объектілеріне құқықты бағалау Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес жүргізіледі.

7. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымдардың жарғылық капиталдарындағы акцияларды (қатысу үлестерін) басқару Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

41-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға қатысушылар

Мыналар:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері;

2) жеке кәсіпкерлік, квазимемлекеттік сектор субъектілері;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасында аккредиттелген шетелдік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары мен ғылыми ұйымдар;

4) стартап-компаниялар;

5) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру орталықтары (офистері);

6) сервистік компаниялар;

7) технологиялық парктер;

8) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға инвестициялауды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғалар ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға қатысушылар болып табылады.

42-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру тетіктері

Жеке және заңды тұлғалардың ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметінің нәтижелеріне құқықтарын іске асыру ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру тетіктері арқылы жүзеге асырылады, олар мыналар болып табылады:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне лицензиялық шартты және (немесе) оларға айрықша құқықтарды басқаға беру шартын жасасу;

2) стартап-компаниялар құру;

3) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін өз өндірісіне ендіру (пайдалану);

4) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де тәсілдер.

8-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ НӘТИЖЕЛЕРІН КОММЕРЦИЯЛАНДЫРУДЫ ЫНТАЛАНДЫРУ МЕН ҚОЛДАУДЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ШАРАЛАРЫ

43-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды ынталандырудың мемлекеттік шаралары

Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға қатысушыларға ұсынылатын мемлекеттік ынталандыру шараларына мыналар жатады:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін жасағаны және ендіргені (пайдаланғаны) үшін авторларға сыйақылар төлеу;

2) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға арналған гранттар;

3) мемлекеттік-жекешелік әріптестік негізінде жоғары технологиялық өнім шығаруды және (немесе) жаңа технологиялар ендіруді жүзеге асыратын өндірістер құруға жәрдемдесу;

4) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға қатысушылардың біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау бағдарламалары;

5) уәкілетті орган және салалық уәкілетті органдар, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары айқындаған өзге де ынталандыру шаралары.

44-бап. Мемлекеттік қолдау нысандары

1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларын (бұдан әрі – коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламалары) іске асыру мемлекеттік қолдау нысаны болып табылады.

2. Коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларын уәкілетті орган, салалық уәкілетті органдар әзірлейді және іске асырады, сондай-ақ оларды облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, ғылыми ұйымдар және (немесе) ғылыми-білім беру консорциумдары әзірлеуі және іске асыруы мүмкін.

3. Коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламасын әзірлеуші белгілеген талаптарға сәйкес, коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларына жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, ғылыми ұйымдардың, стартап-компаниялардың жұмыскерлері, жеке және заңды тұлғалар қатыса алады.

4. Коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламалары ғылыми-өндірістік байланыстарды дамытуға, өңірлік әлеуметтік-экономикалық дамуға, стартап-компанияларды құруға және дамытуға, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, ғылыми ұйымдар, стартап-компаниялар жұмыскерлерінің, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру саласындағы басқа да жеке және заңды тұлғалардың біліктілігін арттыруға бағытталуға тиіс.

5. Коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламалары, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру орталықтарын (офистерін) қоспағанда, өнеркәсіптік-инновациялық инфрақұрылым элементтерінде материалдық-техникалық базаны ұсынуға және пайдалануға байланысты қатынастарға қолданылмайды.

45-бап. Ғылым қоры

1. Мемлекет жүз пайыз қатысатын акционерлік қоғам нысанындағы заңды тұлға ғылым қоры болып табылады.

2. Ғылым қоры:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері мен коммерцияландыруға өзге де қатысушыларға ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға арналған гранттарды береді;

2) бизнес-акселерацияны, технологиялық бизнес-инкубациялауды, технологиялық брокерлікті, әлеуетті инвесторларды іздестіруді, маркетингтік және өзге де іс-шараларды жүргізуді қоса алғанда, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға қатысушыларға ұйымдастырушылық және құқықтық жәрдем көрсетеді;

3) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды ынталандыру үшін ақпараттық ресурстарды, білім беру және қаржы ресурстарын тарту мақсатында халықаралық ұйымдармен ынтымақтастықты жүзеге асырады;

4) гранттық қаражаттың нысаналы пайдаланылуына талдау және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобаларын іске асыру жөніндегі іс-шараларға бағалау жүргізеді;

5) инновациялар мен жаңа технологиялар нарығына мониторинг жүргізеді;

6) ақпараттық-талдамалық және консультациялық қызметтер көрсетеді;

7) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметінің нәтижелерін коммерцияландыру (практикада қолдану) жобалары бойынша заңды тұлғалардың, оның ішінде стартап-компаниялардың жарғылық капиталына ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға арналған жобалардың іске асырылуын қаржылық-экономикалық талдаудың нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен олардың үлесін өтеусіз алу арқылы қатысады;

8) венчурлік қаржыландырудың тетіктері мен инфрақұрылымын қалыптастыруға қатысады.

46-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға арналған гранттар беру

1. Бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға арналған грант ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері мен ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобасында мәлімделген өзге де қатысушыларға ғылымды қаржыландыру қағидаларында бекітілген тәртіппен беріледі.

2. Бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобасын іске асыруға арналған шарт ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектісі мен ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобасында мәлімделген өзге де қатысушы (қатысушылар) және Ғылым қоры арасында оны іске асырудың бүкіл мерзіміне жасалады, бірақ ол бес жылдан аспауға тиіс.

3. Бюджеттен тыс қаражат есебінен қаржыландырылатын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға арналған грант ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға қатысушыларға беріледі.

4. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен және (немесе) Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған өзге де көздерден жүзеге асырылады.

47-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға қатысушылардың құқықтары

1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға қатысушылар алған зияткерлік меншік объектілеріне құқық Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленеді.

2. Автордың қаржыландырылуы бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін жасағаны және ендіргені (пайдаланғаны) үшін сыйақы алуға құқығы бар.

3. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, ғылыми ұйымдар зияткерлік қызмет нәтижелеріне берілген мүліктік құқықтарға, сондай-ақ құрылған стартап-компаниялардың, оның ішінде жеке кәсіпкерлік, квазимемлекеттік сектор субъектілерімен бірлесіп құрылған стартап-компаниялар қызметінен алынған кірістерге өз бетінше билік етеді.

4. Жеке кәсіпкерлік, квазимемлекеттік сектор субъектілері ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға басқа да қатысушымен жасалған шарттың негізінде зияткерлік меншік объектілеріне құқықты өз атына тіркеуге құқылы.

48-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру мониторингі

Уәкілетті орган, салалық уәкілетті органдар, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларын іске асыруға арналған шығындардың тиімділігін бағалау;

2) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларын іске асырудың нысаналы көрсеткіштері мен индикаторларына қол жеткізуді бағалау;

3) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларын іске асырудан болатын әлеуметтік-экономикалық әсерлерді бағалау;

4) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларын дамыту және жетілдіру міндеттерін айқындау мақсатында ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға жәрдемдесу бағдарламаларының іске асырылуына мониторинг жүргізеді.

49-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелері авторларының құқықтары

1. Айрықша құқықтары жұмыс берушіге тиесілі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерінің авторларына сыйақыны жұмыс беруші олар тиісті патентті немесе авторлық құқық объектісіне құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы куәлікті (қорғау құжатын) алған күнінен бастап бір ай мерзімде төлейді.

Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін жасағаны үшін сыйақыны жұмыс беруші, егер олардың арасындағы шартта өзгеше белгіленбесе, кемінде бір орташа айлық жалақы мөлшерінде төлейді.

Айрықша құқықтары жұмыс берушіге тиесілі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін жеке өндірісінде ендірген (пайдаланған) жағдайда ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесінің авторына республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 100 еселенген мөлшеріндегі сыйақы патенттің немесе авторлық құқық объектісіне құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің (қорғау құжаты) қолданылуының бүкіл мерзімі ішінде жыл сайын төленеді.

2. Лицензиялық шартты немесе айрықша құқықты басқаға беру шартын жасасқан жағдайда авторға сыйақы сыйақының ең жоғары мөлшерін шектеусіз, лицензиялық шарт сомасының (роялтиді қоса алғанда) кемінде отыз пайызын құрайды.

Сыйақы автордың жұмыс берушімен жасасқан шарты негізінде төленеді. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін ендіргені (пайдаланғаны) үшін сыйақы авторға осындай нәтиже пайдаланылған әрбір қаржы жылы аяқталғаннан кейін үш айдан кешіктірілмей және лицензиялық шарттың бүкіл қолданылу мерзімі ішінде лицензиялық шарт бойынша төлемдер түскеннен кейін үш айдан кешіктірілмей төленеді.

3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарында көзделген сыйақыларды уақтылы төлемегені үшін жұмыс беруші авторға олардың арасында жасалған шартқа сәйкес мерзімі өткен әрбір күн үшін өсімпұл төлейді.

4. Егер айрықша құқықтары жұмыс берушіге тиесілі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелері бірнеше автордың бірлескен шығармашылық еңбегімен жасалған болса, онда олардың әрқайсысына кемінде бір орташа айлық жалақы мөлшерінде сыйақы төленеді.

Егер жұмыс беруші мен авторлар арасындағы шартта өзгеше көзделмесе, осы баптың 2 және 3-тармақтарында көзделген сыйақылар мен өсімпұлды жұмыс беруші авторларға тең мөлшерде төлейді.

5. Жұмыс беруші мен ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесінің авторы болып табылатын жұмыскер арасындағы еңбек қатынастары тоқтаған жағдайда да осы баптың 2, 3 және 4-тармақтарында көзделген сыйақылар мен өсімпұл төлеу сақталады.

6. Егер айрықша құқықтары өзіне (өздеріне) тиесілі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерінің авторы (авторлары) стартап-компанияның құрылтайшысы (құрылтайшылары) ретінде, оның ішінде өзге де жеке және (немесе) заңды тұлғалармен бірлесіп әрекет етсе, онда оның (олардың) стартап-компанияның жарғылық капиталындағы қатысу үлесі кемінде он бес пайызды құрауға тиіс.

7. Зияткерлік меншік авторлары мен иелерінің құқықтарын бұзуға, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру саласында шарттар жасауға және оларды орындауға байланысты даулар сот тәртібімен қаралады.

50-бап. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, ғылыми ұйымдардың құқықтары

1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру білім беру қызметімен және ғылыми қызметпен қатар жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, ғылыми ұйымдар қызметінің басым бағыты болып табылады.

2. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, ғылыми ұйымдар өздерінің ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне айрықша құқықтарға өз бетінше билік етуге;

2) лицензиялық шарт бойынша ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесін пайдалану құқығын беруге;

3) айрықша құқықтарды басқаға беру шартының негізінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесіне айрықша құқықты иеліктен шығаруға;

4) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесіне айрықша құқықты кепілге беруге;

5) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесіне айрықша құқықтарды жарғылық капиталға жарна ретінде енгізуге;

6) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесіне айрықша құқыққа өзге де тәсілмен билік етуге құқылы.

3. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, ғылыми ұйымдардың ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамасы шеңберінде құрылатын стартап-компаниялардың құрылтайшылары (қатысушылары) ретінде басқа да жеке және (немесе) заңды тұлғаларды тартуға құқығы бар.

Мұндай жеке және заңды тұлғалардың стартап-компаниялардың жарғылық капиталына салымы олардың қатысу үлесінің кемінде елу пайызы мөлшеріндегі ақшамен не зияткерлік меншік объектілеріне айрықша құқықпен, материалдармен, жабдықтармен немесе ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру үшін қажетті өзге де мүлікпен төленуі мүмкін.

Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымының мемлекеттік мүлкі оның негізгі міндеттеріне қайшы келетін мақсаттарда алып қоюға немесе пайдалануға жатпайды.

4. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, ғылыми ұйымдар өздерінің ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, уәкілетті мемлекеттік органмен – олардың мүліктерінің меншік иесімен келісусіз ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру нәтижесінде алынған кірістерге өз бетінше билік етуге құқылы.

5. Стартап-компанияның жарғылық капиталына салым ретінде енгізілетін зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды бағалау Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

6. Мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, мемлекеттік ғылыми ұйымдар Қазақстан Республикасының заңнамасы шеңберінде стартап-компаниялардың жарғылық капиталдарындағы өздерінің қатысу үлестеріне билік ете алады.

7. Құрылтайшылары (қатысушылары) мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, мемлекеттік ғылыми ұйымдар болып табылатын стартап-компаниялардың жарғылық капиталдарындағы қатысу үлестеріне билік етуден алынған кірістер, сондай-ақ осы мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, мемлекеттік ғылыми ұйымдар алған стартап-компаниялар кірісінің бір бөлігі олардың өз бетінше билік етуіне түседі.

Стартап-компаниялардың қызметінен алынған кірістер зияткерлік меншік объектілерін құқықтық қорғауға, автор мен ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруда жәрдем көрсеткен адамдарға сыйақы төлеуге және стартап-компанияның жарғыда көзделген басқа да шығыстарына жұмсалады.

8. Егер жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, ғылыми ұйымдардың ішкі құжаттарында өзгеше көзделмесе, авторлар сыйақысының үлесі жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, ғылыми ұйымдар алған стартап-компания кірісі үлесінің отыз пайызынан кем болмауға тиіс.

9. Стартап-компания таратылған кезде мемлекеттік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, мемлекеттік ғылыми ұйымдар жарғылық капиталға салым ретінде енгізген ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне айрықша құқықтар осы ұйымдарға беріледі.

Егер жарғылық капиталға салым ретінде зияткерлік қызмет нәтижелерін пайдалану құқығы енгізілсе, онда тиісті лицензиялық шарт стартап-компания таратылған күннен бастап өз қолданылуын тоқтатады.

51-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру орталықтары (офистері)

1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру орталықтарының (офистерінің) қызметі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жөнінде қызметтер кешенін көрсетуге, оның ішінде коммерцияландыру үшін технологияларды іздестіруге және бағалауға, маркетингтік зерттеулерге, зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау және қорғау саласында көрсетілетін консультациялық қызметтерді ұсынуға, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру стратегиясын әзірлеуге, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері мен жеке кәсіпкерлік субъектілерінің шарттар жасасуы мақсатында олардың өзара іс-қимыл жасауын ұйымдастыруға бағытталған.

2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру орталықтарының (офистерінің) жұмыс істеуі ғылыми ұйымдардың, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының қаражаты есебінен ғылыми-зерттеу жұмыстары мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды орындауға бөлінген гранттық қаржыландыру көлемінің кемінде екі пайызы мөлшерінде қамтамасыз етіледі.

3. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру орталықтары (офистері) қызметінің тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, ғылыми ұйымдар жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары мен ғылыми ұйымдар жасасқан зияткерлік меншік объектілеріне арналған лицензиялық шарттар және оларға құқықтарды басқаға беру шарттары сомасының кемінде он пайыз қаражатын оларға жібереді.

9-тарау. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

52-бап. Халықаралық ынтымақтастық

1. Халықаралық ынтымақтастық тиісті халықаралық шарттардың, халықаралық ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың негізінде, сондай-ақ қазақстандық және шетелдік ғылыми және өзге де ұйымдар арасында ғылыми-техникалық ынтымақтастықты орнату мен кеңейтуге жәрдемдесетін нысанда жүзеге асырылады.

2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері халықаралық ғылыми, ғылыми-техникалық ұйымдар мен бірлестіктерге кіруге, халықаралық ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларға, шет мемлекеттердің ғылыми, ғылыми-техникалық жобалары мен бағдарламаларына қатысуға құқылы.

3. Қазақстан Республикасының аумағында белгіленген тәртіппен шетелдіктердің, азаматтығы жоқ адамдардың және шетелдік заңды тұлғалардың қатысуымен ғылыми ұйымдар мен ғылыми орталықтар құрылуы мүмкін.

4. Ғылым және техника саласына салынатын шетелдік инвестициялар Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен және нысандарда жүзеге асырылады.

5. Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық өнімдердің Қазақстан Республикасының аумағынан тысқары жерлерге берілуін бақылауды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырады.

10-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

53-бап. Қазақстан Республикасының ғылым және технологиялық саясат туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының ғылым және технологиялық саясат туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

54-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Заң, 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін осы Заңның 1-бабының 37) тармақшасын, 8-бабының бірінші бөлігінің 2), 11), 12) және 13) тармақшаларын және екінші бөлігін, 36-бабы 1-тармағының екінші бөлігін, 11-тармағын, 39-бабының 1-тармағының 2) тармақшасын және 2-тармағын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. Мыналардың:

1) "Ғылым туралы" 2011 жылғы 18 ақпандағы Қазақстан Республикасы Заңының;

2) "Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы" 2015 жылғы 31 қазандағы Қазақстан Республикасы Заңының күші жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Қ. ТОҚАЕВ

On Science and Technology Policy

Chapter 1. General Provisions

Chapter 2. JURISDICTION OF STATE BODIES IN THE FIELD OF SCIENCE, SCIENTIFIC AND/OR SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITY

Chapter 3. SCIENTIFIC AND (OR) SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITY ENTITIES

Chapter 4. NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN, TECHNOLOGY READINESS LEVEL AND SCIENCE AND TECHNOLOGY COUNCILS

Chapter 5. GOVERNANCE OF SCIENTIFIC AND (OR) SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITIES

Chapter 6. FINANCING AND SUPPORT OF SCIENTIFIC AND (OR) SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITY

Chapter 7. COMMERCIALIZATION OF SCIENTIFIC AND (OR) SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITY RESULTS

Chapter 8. STATE MEASURES TO STIMULATE AND SUPPORT COMMERCIALIZATION OF SCIENTIFIC AND (OR) SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL ACTIVITY RESULTS

Chapter 9. INTERNATIONAL COOPERATION

Chapter 10. FINAL PROVISIONS

Ғылым және технологиялық саясат туралы

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

2-бап. Қазақстан Республикасының ғылым және технологиялық саясат туралы заңнамасы

3-бап. Осы Заңның негiзгi мақсаттары, міндеттері мен қағидаттары

4-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

2-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРДЫҢ ҒЫЛЫМ, ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ҚҰЗЫРЕТІ

5-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің ғылым, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет саласындағы құзыреті

6-бап. Уәкілетті органның құзыреті

7-бап. Салалық уәкілетті органның құзыреті

8-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарының ғылым, ғылыми-техникалық қызмет саласындағы құзыреті

3-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ СУБЪЕКТІЛЕРІ

9-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері

10-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар

11-бап. Ғылыми ұйымдар

12-бап. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ғылыми қызметі

13-бап. Зерттеу университеті

14-бап. Ғылым саласындағы өзге де ұйымдар

4-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ ҒЫЛЫМ АКАДЕМИЯСЫ, ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ ӘЗІРЛІК ДЕҢГЕЙІ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ КЕҢЕСТЕР

15-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы

16-бап. Технологиялардың әзірлік деңгейі

17-бап. Ғылыми-техникалық кеңестер

5-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

18-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті басқару

19-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті басқару қағидаттары

20-бап. Жоғары ғылыми-техникалық комиссия

21-бап. Апелляциялық комиссия

22-бап. Ұлттық ғылыми кеңестер

23-бап. Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығы

24-бап. Ғылыми-техникалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау

25-бап. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама

27-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін аккредиттеу

28-бап. Ғылыми қызметкерлерге еңбекақы төлеу

29-бап. Ғылыми қызметкерлердің демалысы

30-бап. Ғылыми қызметкерлерді әлеуметтік қорғау шаралары

31-бап. Ғылыми ұйымдар мен жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ғалымдарын, ғылыми қызметкерлерін көтермелеу шаралары

32-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық кадрларды даярлау, қайта даярлау және тағылымдамадан өткізу

33-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне құқықтар

6-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ ЖӘНЕ ҚОЛДАУ

34-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру

35-бап. Базалық қаржыландыру

36-бап. Гранттық қаржыландыру

37-бап. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру

38-бап. Іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми ұйымдарды қаржыландыру

39-бап. Ғылымды дамытуды ынталандырудың мемлекеттік шаралары

7-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ НӘТИЖЕЛЕРІН КОММЕРЦИЯЛАНДЫРУ

40-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру

41-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға қатысушылар

42-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру тетіктері

8-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ НӘТИЖЕЛЕРІН КОММЕРЦИЯЛАНДЫРУДЫ ЫНТАЛАНДЫРУ МЕН ҚОЛДАУДЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ШАРАЛАРЫ

43-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды ынталандырудың мемлекеттік шаралары

44-бап. Мемлекеттік қолдау нысандары

45-бап. Ғылым қоры

46-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға арналған гранттар беру

47-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға қатысушылардың құқықтары

48-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру мониторингі

49-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелері авторларының құқықтары

50-бап. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының, ғылыми ұйымдардың құқықтары

51-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру орталықтары (офистері)

9-тарау. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

52-бап. Халықаралық ынтымақтастық

10-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

53-бап. Қазақстан Республикасының ғылым және технологиялық саясат туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

54-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі