2024 жылға арналған Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды бекіту туралы

Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық мәслихатының 2023 жылғы 14 желтоқсандағы № 112 шешімі

Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңының 6 бабына, Қазақстан Республикасының "Жайылымдар туралы" Заңының 8, 13 баптарына сәйкес, Ақтөбе қалалық мәслихаты ШЕШТІ:

1. 2024 жылға арналған Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ақтөбе қалалық мәслихатының төрағасы

А. Даржанова

Ақтөбе қалалық мәслихатының 2023 жылғы 14 желтоқсандағы № 112 шешімімен бекітілген

2024 жылға арналған Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар

2024 жылға арналған Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі осы жоспар (бұдан әрі – Жоспар) Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңының 6 бабына, Қазақстан Республикасының "Жайылымдар туралы" Заңының 8, 13 баптары, Қазақстан Республикасы Премьер Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2017 жылғы 24 сәуірдегі №173 "Жайылымдарды ұтымды пайдалану қағидаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №15090 болып тіркелген) бұйрығына, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 14 сәуірдегі №3-3/332 "Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11064 болып тіркелген) бұйрығына сәйкес әзірленді.

Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жем-шөпке қажеттілікті тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтерді, ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы мәліметтерді, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарлары басының саны туралы деректерді, жайылымдар бойынша қалыптастырылған үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректерді, жайылымдардың тозу процестерін болғызбау мақсатында, ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық-жас топтарына, шалғайдағы жайылымдарда жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын қалыптастыру туралы мәліметтер, ауыл шаруашылығы жануарларын мәдени және аридтік жайылымдарда жаю ерекшеліктерін, мал айдауға арналған сервитуттар туралы мәліметтерді және мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар ұсынған өзге де деректерді ескере отырып әзірленді.

Жоспар құрамында:

1) осы жоспарға 1-қосымшаға сәйкес құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер телімдерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы);

2) осы жоспарға 2-қосымшаға сәйкес, жайылым айналымдарының қолайлы схемалары;

3) осы жоспарға 3 - қосымшаға сәйкес жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген карта;

4) осы жоспарға 4 - қосымшаға сәйкес суды тұтыну нормасына сәйкес жасалған жайылым пайдаланушылардың су көздеріне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасы;

5) осы жоспарға 5 - қосымшаға сәйкес жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасы;

6) осы жоспарға 6 - қосымшаға сәйкес аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың, ауылдық округтің жанында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың шалғайдағы жайылымдарында ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру схемасы;

7) осы жоспарға 7 - қосымшаға сәйкес ауыл шаруашылығы жануарларын жаю мен жүріп-тұрудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік кесте;

Жоспар жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтер, ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы мәліметтер, ауыл шаруашылығы жануарларының иелері-жайылым пайдаланушылар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар көрсетіле отырып, олардың мал басының саны туралы деректер, ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық-жас топтары бойынша қалыптастырылған табындар, отарлар, табындар саны туралы деректер, жайылымдарды қалыптастыру туралы мәліметтер, шалғайдағы жайылымдарда жаюға арналған ауыл шаруашылығы жануарларының мал басы, мәдени және құрғақ жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері, мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар ұсынған мал айдауға арналған сервитуттар туралы мәліметтер және өзге де деректер ескеріле отырып қабылданды.

Ақтөбе қаласының шаруашылықтарының негізгі өндірістік бағыты көкөніс-сүт, ал қосымша саласы – картоп өндірісі. Қалада сүтті мал шаруашылығы дамыған, жалпы мал басындағы етті мал шаруашылығының үлесі мардымсыз. Саланы тұрақты дамытудың құрамдас бөлігі ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ұтымды пайдалану болып табылады.

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ұтымды пайдалану-бұл жер телімдерінің меншік иелері мен жер пайдаланушылардың ауыл шаруашылығы өнімін өндіру процесінде жерді қорғауды және топырақ құнарлылығының және жердің мелиорациялық жай-күйінің елеулі төмендеуіне алып келмейтін тәсілдермен табиғи факторлармен оңтайлы өзара іс-қимылды ескере отырып, жер пайдалану мақсаттарын жүзеге асыруда барынша әсерді қамтамасыз етуі.

Қаланың жалпы жер көлемі 253187 га құрайды, оның ішінде егістік 12485 га, жайылым 145833 га, өзге де 94869 га.

Ақтөбе қаласы "Астана" және "Алматы" аудандарына бөлінеді.

Ақтөбе қаласының климаты суық қоңыржай. Ақтөбеде тіпті ең құрғақ айда да жауын-шашын көп. Ақтөбе қаласындағы орташа жылдық температура-6.1 °C. жылына шамамен 409 мм жауын-шашын түседі. Осыған орай, аумақтың едәуір бөлігі өнімді жемшөп алқаптары мен жазғы жайылымдар ретінде пайдаланылады.

Ең үлкен өзендер - Елек, Қарғалы (Жаман Қарғалы және Жақсы Қарғалы), Сазды және ұсақ өзендер: Бұтақ, Песчанка, Тамды, Жіңішке. Өзендердің қоректенуі еріген және жаңбыр суларына байланысты. Жер үсті сулары таза, тұщы. Барлық жер үсті және жер асты сулары тұрмыстық және ауылшаруашылық қажеттіліктеріне жарамды.

Негізгі ауылшаруашылық сумен жабдықтау жер үсті суларына негізделген, өзендер алшақ орналасқан шаруашылықтар жер асты суларымен қамтамасыз етеді.

Жер есебінің деректері бойынша қалаға бекітілген алаң 253187 га құрайды. Нысаналы мақсатына қарай елді мекен аумағының бүкіл жер қоры санаттары бойынша бөлінеді:

Р/с №	Жер санатының атауы	Көлемі (га)
1	ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер	152331
2	елді мекендердің (қалалардың, кенттердің және ауылдық елді мекендердің) жерлері	53262
3	өнеркәсіп, көлік, байланыс, ғарыш қызметі, қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік мұқтажына арналған жер және ауыл шаруашылығына арналмаған өзге де жер	14570
4	орман қорының жері	14312
5	су қорының жерлері	2421
6	босалқы жер	16291
7	ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлері	0
Барлығы		253187

Мал жаю үшін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге кіретін жайылымдар, елді мекендердің жерлері және босалқы жерлер беріледі.

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер 152331 га құрайды. Барлық ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер жеке тұлғалардың, мемлекеттік емес және мемлекеттік кәсіпорындардың пайдалануында және меншігінде.

Ауыл шаруашылығына жарамды жерлердің барлығы дерлік жер пайдаланушыларға бекітілген. Елді мекендердің жерлері, әсіресе жайылымдық жерлер өте қарқынды пайдаланылуда.

Қазіргі уақытта қаланың тұрғын массивтері бойынша 6042 ірі қара, 14819 ұсақ мал, 1671 бас жылқы, 116 түйе бар.

Қалада 5 ветеринарлық пункт, 5 сою алаңы, 2 мал қорымы (биотермиялық шұңқыр) жұмыс істейді.

Елді мекендердің шегін белгілеу кезінде тұрғын массивтердің тіршілік әрекеті үшін қажетті жер аудандары сол кездегі халықтың мал басына есептелді. Қазіргі уақытта ірі қара және ұсақ мал (бұдан әрі-ІҚМ және ҰМ) мен жылқы малының өсу үрдісі байқалады, бұл округтерге бөлінген жайылымдық жерлердің жетіспеушілігін туындатады.

Жайылымдарға қажеттілік есебі Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 14 сәуірдегі № 3-3/332 "Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" бұйрығына сәйкес, жүктеме нормаларына сәйкес геоботаникалық зерттеулер материалдарының негізінде жүргізілді.

Ақтөбе қаласы бойынша халықтың жайылымға қажеттілігі 20.11.2024 ж.

Жануарлардың түрлері көрсетілген елді мекеннің атауы	Елді мекендерге бекітілген жерлер (га)	Халықта түрлері бойынша а/ш мал басының саны (бір)	Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеме (га)		Жайылымдардың бос учаскелері есебінен қажеттіліктің орнын толтыру
			жүктеме (га)	Қажет етілетін жайылымдар (га)
Ақшат т.м.
ІҚМ	428	247	8,5	2 099,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		632	2,0	1 264,0
жылқы		22	12,0	264,0
Өлке т.м.
ІҚМ	1539,5517	441	8,5	3 748,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		1 167	2,0	2 334,0
жылқы		61	12,0	732,0
Бекқұл баба т.м.
ІҚМ	649,27	290	8,5	2 465,0	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		506	2,0	1 012,0
жылқы		93	12,0	1 116,0
түйе		15	12,0	180,0
Кеңес Нокин т.м.
ІҚМ	226,7372	97	8,5	824,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		425	2,0	850,0
жылқы		34	12,0	408,0
Белогорка т.м.
ІҚМ	1200,71	239	8,5	2 031,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		745	2,0	1 490,0
жылқы		7	12,0	84,0
Қызылжар т.м.
ІҚМ	300	27	8,5	229,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		56	2,0	112,0
жылқы		14	12,0	168,0
Пригородное т.м.
ІҚМ		127	8,5	1 079,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		598	2,0	1 196,0
жылқы		34	12,0	408,0
Садовое т.м.
ІҚМ		102	8,5	867,0	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		701	2,0	1 402,0
жылқы		9	12,0	108,0
Украинка т.м.
ІҚМ		60	8,5	510,0	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		158	2,0	316,0
жылқы		29	12,0	348,0
Шилисай т.м.
ІҚМ	977,3988	37	8,5	314,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		508	2,0	1 016,0
жылқы		27	12,0	324,0
Белогор карьеры т.м.
ІҚМ	293,3683	117	8,5	994,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		119	2,0	238,0
Өрлеу т.м.
ІҚМ	272,60	1 253	8,5	10 650,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		2 890	2,0	5 780,0
жылқы		630	12,0	7 560,0
Құрайлы т.м.
ІҚМ	738,44	1 539	8,5	13 081,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		2 574	2,0	5 148,0
жылқы		290	12,0	3 480,0
түйе		20	12,0	240,0
Сазды т.м.
ІҚМ	1665	1 080	8,5	9 180,0	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		1 810	2,0	3 620,0
жылқы		316	12,0	3 792,0
түйе		7	12,0	84,0
Жаңақоныс т.м.
ІҚМ	1098,6781	241	8,5	2 048,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		931	2,0	1 862,0
жылқы		61	12,0	732,0
түйе		74	12,0	888,0
Құрашасай т.м.
ІҚМ	2125	145	8,5	1 232,5	Босалқы жерлер есебінен қажеттілікті толтыру
ҰМ		999	2,0	1 998,0
жылқы		44	12,0	528,0

Бүгінгі күні, жайылым қажеттілігін толтыру үшін босалқы жерлер есебінен алаңы 12 000 га құрайтын 30 жер телімі тұрғындардың малы жайылымы үшін рәсімделуде.

ҚР Жер кодексінің 92, 94-бабтарына сәйкес нысаналы мақсатына сәйкес игерілмей жатырған, яғни ауыл шаруашылығын жүргізу үшін жер учаскелерін Мемлекет меншігіне қайтару жұмыстары жүргізілуде. Қайтарылған жер телімдері есебінен халыққа жайылым жерлер қосымша берілетін болады.

Елді мекендерде ауыл шаруашылығы алқаптарын пайдаланған кезде жайылым айналымдарын сақтау қажет, бұл жемшөп базасының жай-күйін жақсартады. Малды жайылымдық азықпен қамтамасыз ету үшін жазғы кезеңде сиыр мен 6 айға дейінгі төл басын елді мекендерге жақын орналасқан жайылымдарда жайылымда қалдыру ұсынылады. Егде жастағы жас жануарлар мен жылқылар үшін алыс жайылымдарда жазғы лагерьлер ұйымдастыру ұсынылады.

Жем - шөптің қадір - қасиетінің нашарлауына және табиғи және егілген жайылымдардың шөп шығымдылығының төмендеуіне жол бермеу үшін жайылымдарды пайдалану жүйесін қолдану қажет, яғни жайылым айналымын енгізу қажет.

Жайылым айналымы - бұл жайылымдарды пайдалану және оларға күтім жасау жүйесі, онда оларды пайдалану мерзімі мен әдістері белгілі бір тәртіппен (маусым ішінде, бір жылдан немесе бірнеше жылдан кейін) өзгереді. Ол үшін мал жаю және шөп шабу мезгіл-мезгіл кезектесіп, жайылымдық демалыс беріледі.

Жайылым айналымының схемасын жасау кезінде, әдетте, малды жаюға арналған ауыспалы жайылымды пайдалану тәртібінің жыл сайынғы өзгеруі қамтамасыз етіледі (егер, мысалы, ағымдағы жылы мал жаю бірінші ауыспалы жайылым басталса, келесі жылы оны екіншісінен, содан кейін үшіншіден және т.б. бастау керек); өткен жылы шөп шабу үшін бірқатар ауыспалы жайылымды мезгіл-мезгіл пайдалану мал жаю көктемде басталды; мезгіл-мезгіл шөп шабу (тұқым себілгеннен кейін), ал өте тапталған жайылымдарда қажетті агротехникалық іс-шараларды жүргізе отырып, мезгіл-мезгіл толық демалу.

Табиғи-климаттық жағдайлар мен жайылымдардың тапталуына қарай (бұл халық пайдаланатын жайылымдарға қатысты ерекше өзекті) ауысымды-маусымдық жайылым айналымы пайдаланылады, ол жыл мезгілдері ішінде қораларды жүйелі түрде ауыстырумен үш айдау схемасын көздейді. Мұндай жайылым айналымының схемасында әрбір учаскені ауыспалы жайылымға бөлу қажет: маусымның басы, ортасы және соңы.

Жайылым айналымдарының схемасы:

Жылдар	1 ауыспалы жайылым	2 ауыспалы жайылым	3 ауыспалы жайылым
Бірінші	Маусымның басталуы мамыр-маусым	Маусымның ортасы шілде-тамыз	Маусымның аяқталуы қыркүйек-қазан
Екінші	Маусымның аяқталуы қыркүйек-қазан	Маусымның басталуы мамыр-маусым	Маусымның ортасы шілде-тамыз
Үшінші	Маусымның ортасы шілде-тамыз	Маусымның аяқталуы қыркүйек-қазан	Маусымның басталуы мамыр-маусым

Жайылым айналымының бұл схемасын Ақтөбе қаласының барлық жерлерінің тұрғындарын жайылымға шығару үшін жайылымдарды ұйымдастыру кезінде қолдану қажет.

Ақтөбе қаласы бойынша 2024 жылға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану бойынша әзірленген жоспар жем-шөпке қажеттілікті, жайылымдарды ұтымды пайдалануды қамтамасыз етуге, олардың жай-күйін, инфрақұрылымын жақсартуға, тозу процесін болдырмауға мүмкіндік береді.

Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2024 жылға арналған жоспарға 1 - қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер телімдерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы

Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2024 жылға арналған жоспарға 2 - қосымша

Жайылым айналымдарының қолайлы схемасы

Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2024 жылға арналған жоспарға 3 - қосымша

Жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұры объектілері белгіленген картасы

Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2024 жылға арналған жоспарға 4 - қосымша

Жайылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздерiне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасы

Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2024 жылға арналған жоспарға 5 - қосымша

Жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасы

Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2024 жылға арналған жоспарға 6 - қосымша

Ақтөбе қаласының аумағындағы тұрғын массивтердің жанында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың шалғайдағы жайылымдарында ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру схемасы

Ақтөбе қаласы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2024 жылға арналған жоспарға 7 - қосымша

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі

р/с №	Елді-мекен	2024 жыл
		1 ауыспалы жайылым	2 ауыспалы жайылым	3 ауыспалы жайылым
1.	Ақтөбе қаласы	шілде-тамыз	қыркүйек-қазан	мамыр-маусым

Об утверждении плана по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год

Решение маслихата города Актобе Актюбинской области от 14 декабря 2023 года № 112

В соответствии со статьей 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", со статьями 8, 13 Закона Республики Казахстан "О пастбищах", маслихат города Актобе РЕШИЛ:

1. Утвердить план по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год согласно приложению к настоящему решению.

2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель маслихата города Актобе

А. Даржанова

Приложение к решению маслихата города Актобе от 14 декабря 2023 года № 112

План по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год

Настоящий План по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год (далее – План) разработан в соответствии со статьей 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", статьями 8, 13 Закона Республики Казахстан "О пастбищах", Приказом заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан – Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 24 апреля 2017 года №173 "Об утверждении Правил рационального использования пастбищ" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 15090), приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 апреля 2015 года № 3-3/332 "Об утверждении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 11064).

План принят в целях рационального использования пастбищ, устойчивого обеспечения потребности в кормах и предотвращения процессов деградации пастбищ, с учетом сведений о состоянии геоботанического обследования пастбищ, сведений о ветеринарно-санитарных объектах, данных о численности поголовья сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, данных о количестве гуртов, отар, табунов, сформированных по видам и половозрастным группам сельскохозяйственных животных, сведений о формировании поголовья сельскохозяйственных животных для выпаса на отгонных пастбищах, особенностей выпаса сельскохозяйственных животных на культурных и аридных пастбищах, сведений о сервитутах для прогона скота и иных данных, предоставленных государственными органами, физическими и (или) юридическими лицами.

План по управлению пастбищами и их использованию должен содержать:

1) схему (карту) расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоустанавливающих документов, согласно приложению 1 к настоящему Плану;

2) приемлемые схемы пастбищеоборотов, согласно приложению 2 к настоящему Плану;

3) карту с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры, согласно приложению 3 к настоящему Плану;

4) схему доступа пастбищепользователей к водоисточникам (озерам, рекам, прудам, копаням, оросительным или обводнительным каналам, трубчатым или шахтным колодцам), составленную согласно норме потребления воды, согласно приложению 4 к настоящему Плану;

5) схему перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища, согласно приложению 5 к настоящему Плану;

6) схему размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и (или) юридических лиц, не обеспеченных пастбищами, расположенными при городе районного значения, поселке, селе, сельском округе, согласно приложению 6 к настоящему Плану;

7) календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных, согласно приложению 7 к настоящему Плану;

План принят с учетом сведений о состоянии геоботанического обследования пастбищ, сведений о ветеринарно-санитарных объектах, данных о численности поголовья сельскохозяйственных животных с указанием их владельцев-пастбищепользователей, физических и (или) юридических лиц, данных о количестве гуртов, отар, табунов, сформированных по видам и половозрастным группам сельскохозяйственных животных, сведений о формировании поголовья сельскохозяйственных животных для выпаса на отгонных пастбищах, особенностей выпаса сельскохозяйственных животных на культурных и аридных пастбищах, сведений о сервитутах для прогона скота и иных данных, предоставленных государственными органами, физическими и (или) юридическими лицами.

Основное производственное направление хозяйств города Актобе овощемолочное, а дополнительная отрасль – производство картофеля. В городе развито молочное скотоводство, доля мясного скотоводства в общем поголовье незначительна. Составляющей устойчивого развития отрасли является рациональное использование земель сельскохозяйственного назначения.

Рациональное использование земель сельскохозяйственного назначения - это обеспечение собственниками земельных участков и землепользователями в процессе производства сельскохозяйственной продукции максимального эффекта в осуществлении целей землепользования с учетом охраны земель и оптимального взаимодействия с природными факторами способами, не приводящими к существенному снижению плодородия почв и мелиоративного состояния земель.

Общая площадь земель города составляет 253187 га, в том числе пашни 12485 га, пастбищ 145833 га, прочих 94869 га.

Город Актобе разделен на районы "Астана" и "Алматы".

В городе Актобе климат холодно умеренный. Является большое количество осадков в Актобе, даже в самый засушливый месяц. Это место классифицируется как Dfa по Кеппен и Гейгера. Среднегодовая температура в городе Актобе - 6.1 °C. В год выпадает около 409 mm осадков, поэтому растениеводство имеет подсобное значение в экономике хозяйств. Значительная часть территории используется в качестве продуктивных кормовых угодий и летних пастбищ.

Наиболее крупными реками являются Илек, Каргала (Жаман Каргала и Жаксы Каргала), Сазды и мелкими реки: Бутак, Песчанка, Тамды, Жинишке. Питание рек происходит за счет талых и дождевых вод. Поверхностные воды чистые, пресные. Все поверхностные и грунтовые воды пригодны для бытовых и сельскохозяйственных нужд.

Однако из-за нехватки воды в реках используются грунтовые воды для орошения пашни и для поения скота.

№ п/п	Наименование категории земель	Площадь (га)
1	земли сельскохозяйственного назначения	152331
2	земли населенных пунктов (городов, поселков и сельских населенных пунктов)	53262
3	земли промышленности, транспорта, связи, для нужд космической деятельности, обороны, национальной безопасности и иного несельскохозяйственного назначения	14570
4	земли лесного фонда	14312
5	земли водного фонда	2421
6	земли запаса	16291
7	земли особоохраняемых природных территорий	0
Всего		253187

По данным земельного учета площадь, закрепленная за городом территория, составляет 199925 га. В зависимости от целевого назначения весь земельный фонд территории населенного пункта распределяется по категориям:

Для выпаса животных предоставляются пастбища, входящие в земли сельскохозяйственного назначения, земли населенных пунктов и земли запаса.

Земли сельскохозяйственного назначения составляют 152331 га. Практически все земли сельскохозяйственного назначения находятся в пользовании и собственности физических лиц, негосударственных и государственных предприятий.

В категории земель запаса числится 16291 га сельскохозяйственных угодий. Это невостребованные и не представленные в собственность или пользование земли, являются резервом для целей сельскохозяйственного использования. В землях запаса находятся большое количество мелкоконтурных пастбищ, это удаленные, труднодоступные и низкопродуктивные участки, практически никогда не использовавшиеся для выпаса скота.

Почти все земли, пригодные для сельскохозяйственного использования, закреплены за землепользователями. Очень интенсивно используются земли населенных пунктов, особенно пастбищные угодья.

В настоящее время по городу числится 6042 голов крупного рогатого скота, 14819 голов мелкого рогатого скота, 1671 голов лошадей, 116 верблюдов.

В городе действуют 5 ветеринарный пункт, 5 убойная площадка, 2 скотомогильник (биотермическая яма).

Площади земель, необходимых для жизнедеятельности жилых массивов, при установлении черты населенных пунктов, рассчитывались на имеющееся в тот период поголовье скота у населения. В настоящее время отмечается тенденция роста поголовья крупного и мелкого рогатого скота (далее КРС и МРС), и лошадей, что создает недостаток выделенных пастбищных угодий.

Расчет потребности в пастбищах по жилым массивам проведен согласно норм нагрузки согласно приказа Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 апреля 2015 года № 3-3/332 "Об утверждении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ", на основании материалов геоботанических обследований.

Потребность населения в пастбищах по городу Актобе на 01.01.2024 г.

Наименование жилых массивов с указанием видов животных	Оформленные пастбищные угодья на границе черты населенного пункта для нужд населения	Количество поголовья с/х животных у населения по видам (ед.):	Средняя нагрузка на голову, (га)		Восполнение потребности за счет свободных участков пастбищ
			нагрузка	потребность в пастбищах на выпасаемых животных (га)
Ж.м. Ақшат
КРС	428	247	8,5	2 099,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		632	2,0	1 264,0
лошади		22	12,0	264,0
Ж.м. Өлке
КРС	1539,5517	441	8,5	3 748,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		1 167	2,0	2 334,0
лошади		61	12,0	732,0
Ж.м. Бекқұл баба
КРС	649,27	290	8,5	2 465,0	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		506	2,0	1 012,0
лошади		93	12,0	1 116,0
верблюды		15	12,0	180,0
Ж.м. Кеңес Нокин
КРС	226,7372	97	8,5	824,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		425	2,0	850,0
лошади		34	12,0	408,0
Ж.м. Белогорка
КРС	1200,71	239	8,5	2 031,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		745	2,0	1 490,0
лошади		7	12,0	84,0
Ж.м. Кызылжар
КРС	300	27	8,5	229,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		56	2,0	112,0
лошади		14	12,0	168,0
Ж.м. Пригородное
КРС		127	8,5	1 079,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		598	2,0	1 196,0
лошади		34	12,0	408,0
Ж.м. Садовое
КРС		102	8,5	867,0	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		701	2,0	1 402,0
лошади		9	12,0	108,0
Ж.м. Украинка
КРС		60	8,5	510,0	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		158	2,0	316,0
лошади		29	12,0	348,0
Ж.м. Шилисай
КРС	977,3988	37	8,5	314,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		508	2,0	1 016,0
лошади		27	12,0	324,0
Ж.м. Белогорский карьер
КРС	293,3683	117	8,5	994,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		119	2,0	238,0
Ж.м. Өрлеу
КРС	272,60	1 253	8,5	10 650,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		2 890	2,0	5 780,0
лошади		630	12,0	7 560,0
Ж.м. Курайлы
КРС	738,44	1 539	8,5	13 081,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		2 574	2,0	5 148,0
лошади		290	12,0	3 480,0
верблюды		20	12,0	240,0
Ж.м. Сазды
КРС	1665	1 080	8,5	9 180,0	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		1 810	2,0	3 620,0
лошади		316	12,0	3 792,0
верблюды		7	12,0	84,0
Ж.м. Жанаконыс
КРС	1098,6781	241	8,5	2 048,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		931	2,0	1 862,0
лошади		61	12,0	732,0
верблюды		74	12,0	888,0
Ж.м. Курашасай
КРС	2125	145	8,5	1 232,5	Восполнение потребности за счет земли запаса
МРС		999	2,0	1 998,0
лошади		44	12,0	528,0

Для обеспечения потребности пастбищ сообщаем, что на сегодняшний день, за счет земель запаса на стадии оформления 30 земельных участков площадью 12 000 га для выпаса скота населения.

Также сообщаем, что на сегодняшний день ведутся работы по возврату земельных участков, не используемых согласно целевому назначению в запас города, то есть для ведения сельского хозяйства, в соответствии со ст. 92, 94 Земельного кодекса РК.

При использовании сельскохозяйственных угодий в населенных пунктах необходимо соблюдать пастбищеобороты, что улучшит состояние кормовой базы. Для обеспечения скота пастбищными кормами в летний период поголовье коров и молодняка до 6-ти месяцев предлагается оставить на выпасе на пастбищах, находящихся вблизи населенных пунктов. Для молодняка старшего возраста и лошадей рекомендуется организовать летние лагеря на более отдаленных пастбищах.

Чтобы не допустить ухудшения кормового достоинства и снижения урожаев травостоя естественных и сеяных пастбищ, необходимо применять систему использования пастбищ, т. е. вводить пастбищеоборот.

Пастбищеоборотом называется такая система использования пастбищ и ухода за ними, при которой в определенном порядке (в течение сезона, через год или несколько лет) изменяются сроки и способы их использования. Для этого периодически чередуют выпас и сенокошение со сменой сроков пастьбы, предоставляют пастбищу отдых.

При составлении схемы пастбищеоборота обычно предусматривают ежегодную смену порядка использования загонов под выпас скота (причем если, например, в текущем году пастьба скота начиналась с первого загона, то в следующем году нужно начинать ее со второго, затем с третьего и т. д.); периодическое использование для сенокошения ряда загонов, на которых в предыдущем году начинали пастьбу весной; периодическое позднее скашивание (после обсеменения), а на сильно сбитых пастбищах периодическое предоставление полного отдыха с проведением необходимых агротехнических мероприятий.

Исходя из природно-климатических условий и сбитости пастбищ (что особенно актуально применительно к пастбищам, используемым населением), используется сменно-сезонный пастбищеоборот, который предусматривает трех-загонную схему с последовательной сменой загонов в течение сезонов года. При такой схеме пастбищеоборота каждый участок необходимо делить на загоны очередного стравливания: для начала, середины и конца сезона.

Схема пастбищеоборотов:

Годы	Загон 1	Загон 2	Загон 3
Первый	Начало сезона май-июнь	Середина сезона июль-август	Конец сезона сентябрь-октябрь
Второй	Конец сезона сентябрь-октябрь	Начало сезона май-июнь	Середина сезона июль-август
Третий	Середина сезона июль-август	Конец сезона сентябрь-октябрь	Начало сезона май-июнь

Данную схему пастбищеоборотов необходимо применять при организации пастбищ для выпаса скота населения всех земель города Актобе.

Разработанный План по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год позволит обеспечить потребность в кормах, рациональное использование пастбищ, улучшить их состояние, инфраструктуру, предотвратить процесс деградации.

Приложение 1 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год

Схема (карта) расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоустанавливающих документов города Актобе

Приложение 2 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год

Приемлемая схема пастбищеоборотов города Актобе

Приложение 3 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год

Карта с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры города Актобе

Приложение 4 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год

Схема доступа пастбищепользователей к водоисточникам (озерам, рекам, прудам, копаням, оросительным или обводнительным каналам, трубчатым или шахтным колодцам), составленную согласно норме потребления воды

Приложение 5 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год

Схема перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища города Актобе

Приложение 6 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год

Схема размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и (или) юридических лиц, не обеспеченных пастбищами, расположенные на территории города Актобе

Приложение 7 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по городу Актобе на 2024 год

Календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных

№ п/п	Населенный пункт	2024 год
		Загон 1	Загон 2	Загон 3
1.	город Актобе	июль - август	сентябрь - октябрь	май - июнь