Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерде парашютсіз десант түсіру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2024 жылғы 31 желтоқсандағы № 1523 бұйрығы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 2 маусымдағы № 357 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі туралы ереже 15-тармағының 277)-тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қарулы Күштерде парашютсіз десант түсіру жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.

2. 32039 әскери бөлімінің командирі заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2023 жылғы 11 шілдедегі № 472 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізілімін, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкін жүргізу қағидалары 7-тармағының талаптарына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33059 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне орналастыру үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

2) қол қойылған күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1) тармақшасының орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жіберуді қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының бастығына жүктелсін.

4. Осы бұйрық мүдделі лауазымды адамдарға және құрылымдық бөлімшелерге жеткізілсін.

5. Осы бұйрық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі генерал-полковник

Р. Жақсылықо

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2024 жылғы 31 желтоқсандағы № 1523 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерде парашютсіз десант түсіру жөніндегі нұсқаулық

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерде парашютсіз десант түсіру жөніндегі нұсқаулық Қазақстан Республикасының (бұдан әрі – Нұсқаулық) әуе кемесінен (бұданәрі – ӘК) адамдар мен жүкті арнайы жарақты қолданып, ӘК-нің сыртқы аспасында отырғызбау, парашютсіз тәсілмен қауіпсіз десант түсіруді ұйымдастыруды, қамтамасыз етуді және жүргізуді нақтылайды.

2. Нұсқаулықта қолданылатын негізгі ұғымдар:

1) арқан (фал) – өнер кәсіпте жасалған немесе түсу құрылғысынан түсу үшін арналған диаметрі 32 – 60 мм айнала қималы негізгі баудан өздігінен байланған жарақ элементі;

2) арнайы жарақ – парашютсіз десант түсіруде,сондай-ақ ӘК-ні қолданып әрекет ету жөніндегі жұмыс жасау қажеттілігіне байланысты басқа да қызмет түрінде қолданылатын өнеркәсіпте жасалған бұйым;

3) жеке сақтандыру жүйесі (бұдан әрі – ЖСЖ) – парашютсіз десант түсіру (түсу) уақытында оғанжарақ элементін бекіту және түсіру немесе эвакуациялау жүйесіне қосылу арқылы түсіп түсуді және құлап түсуді болдырмайтын сақтандыру жүйесі;

4) карабин – тұйықтау құрылғысы бар металл тұйықталмаған шығыр және бауды ӘК конструкциясының элементіне бекіту, түсіру құрылғысына және ЖСЖ-ға жалғау кезінде жалғаушы құрал болып табылатын жарақ элементі;

5) қосалқы бау (репбау) – жарақ элементі, диаметрі 2 – 7 мм қорғаныш өрмелі айнала қималы бау;

6) негізгі бау – жарақ элементі, түсу құрылғысымен түсу үшін арналған диаметрі 8 – 13мм қорғаныш өрмелі айнала қималы бау;

7) тез түсіру карабині (құлпы) – тұйықтау құрылғысы бар күрделі нысандағы металл бұйымды және жылдам ажыратуға мүмкіндік беретін ӘК конструкциясының элементіне бауды, арқанды (фалды) бекітуде біріктіруші буын болып табылатын жарақ элементі;

8) түйін – альпинизмде (теңіз ісінде) қолданылатын және жарақты ӘК бортында бекіту, түсіру жүйесін қалыптастыру мүмкіндігін қамтамасыз ететін баудыбайлау, бауды тірекке байлау, тартылмайтын немесе тартылатын ілмекті байлау тәсілдері;

9) түсіру жиынтығы (одан әрі – ТЖҚ) – парашютсіз десант түсіру үшін қолданылатын түсіру жарағы немесе басқа да құралдар жиынтығы;

10) түсіру жүйесі (бұдан әрі – ТЖ) – негізгі баумен, ЖСЖ-мен және ТҚ-мен қауіпсіз, бақыланатын түсу үшін тікелей қолданылатын жарақ және айла-бұйым жиынтығы;

11) түсіру құрылғысы (бұдан әрі –ТҚ) – адамды(жүкті) баументүсіруүшін арналған жарақ элементі;

12) түсіру станциясы – ӘК бортына бекітілген түсіру үшін арналған бау бекітілетін жарақ.

3. Осы Нұсқаулық:

1) жарақ қолданылатын мамандарды, қару-жарақты, керек-жарақты, жарақты,жүкті парашютсіз десант түсіруге даярлауды ұйымдастыруға қойылатын негізгі талаптарды;

2) арнайы жарақ қолданылатын парашютсіз десант түсіру іс-шараларын;

3) парашютсіз десант түсіруге даярлау және жүргізу кезінде ерекше жағдайда және күтпеген жағдайда әрекет ету бойынша қауіпсіздік шараларын айқындайды.

Парашютсіз десант түсіруге даярлық, сондай-ақ оны іс жүзінде орындау жауынгерлік даярлықтың құрамдас бөлігі болып табылады.

Жеке құрамды парашютсіз десант түсіругедаярлау мақсаты ұйымдастыру кезінде арнайы жарақты қолдануда, сондай-ақ ӘК-нің сыртқы аспасында іс жүзінде орындауда мықты білімді бекіту және тұрақты дағдыны пысықтау болып табылады.

Парашютсіз десант түсіруге даярлық кезінде жерүсті даярлығы, тренажер мен оқу-жаттықтыру сабағы негізгі болып табылады.

Парашютсіз десант түсіруді әскери бөлім командирінің бұйрығымен тағайындалған десант түсіру жетекшісінің, жіберушінің және сыртқы аспа маманының міндеттерін орындауға жіберілген мамандар ұйымдастырады және жүргізеді.

Іс жүзінде парашютсіз десант түсіру үшін бөлім командирінің бұйрығы шығарылады, онда орындау мерзімімен шарттары көрсетіледі, жетекшілік ету мен қамтамасыз ету үшін лауазымды адамдар тағайындалады, тартылатын жеке құрам көрсетіледі.

1-параграф. Парашютсіз десант түсіру түрі

4. Парашютсіз десант түсіру түрі:

1) ӘК бір айналып ұшуында десант болып түсушілерсаны бойынша:

кезектесіп десант болып түсу – әрбір десант болып түсуші алдыңғы адам ТЖ-дан босатылғаннан кейін ТЖ-ға бекітіледі;

бір уақытта десант болып түсу– бөлімше және ӘК-ден бір және одан көп түсу орнындағы екі және одан көп әскери қызметші жүзеге асырады;

2) тәулік уақыты бойынша:

күндіз – күннің шығуы мен батуы арасында орындалады;

түнде – тәуліктің қараңғы уақытында (оның ішінде ымыртта) күннің батуы мен таңның атуы арасында орындалады;

3) десант болып түсетін немесе жүргізілетін қабат және объекті түрі бойынша:

қиылысқан жергілікті жер және орман;

субеті;

биік тау немесе таулы жер;

қалалық немесе өнер кәсіптік құрылыс жағдайындағы шектеулі алаң;

биіктік объекті;

қозғалатын объекті;

теңіз немесе өзен кемесі;

әртүрлі объекті мен қабат;

4) әскери қызметшінің жарақталу түрі бойынша:

жарақсыз, қару-жарақсыз, жүк контейнерінсіз;

жарақпен;

қару-жарақпен;

жүк контейнерімен;

жарақпен, қару-жарақпен, жүк контейнерімен.

2-тарау. Мамандарды, қару-жарақты, керек-жарақты, жарақты, жүкті жарақты қолданып, парашютсіз десантқа даярлауды ұйымдастыруға қойылатын талаптар

1-параграф. Жіберушіжарағы

5. Жіберуші жарағы ӘК-дегі жұмыста қауіпсіздік пен тиімділікті қамтамасыз ету үшін арналған.

6. Жіберуші жарақ құрамына:

1) ЖАЖ немесе сақтандыру белбеуі;

2) алақанның ішкі жағында былғарыдан (кевлардан) қорғанышы бар бес саусақты қолғап;

3) жарақта оңай қол жетімді жерде болатын баукескіш (пышақ);

4) қосалқы карабин;

5) ұзындығы 2 – 3 м негізгі бау;

6) қорғаныш көзілдірігі;

7) экипаж мүшелері, экипаж кабинасы мен жүк кабинасы арасындағы байланысты қамтамасыз ететін ұшақтық сөйлесу құрылғысы (бұдан әрі – ҰСҚ) гарнитурасы;

8) электршам (тәуліктің қараңғы уақытында әрекет еткенде) кіреді.

2-параграф. Жеке ТЖҚ құрамы

7. Әрбір әскери қызметшіде парашютсіз десант болып түсіру кезінде өзімен бірге жеке ТЖҚ болуы қажет. Жеке ТЖҚ-ның минималды құрамына:

1) ЖСЖ(байлам);

2) муфтасы бар екі карабин;

3) ТҚ;

4) алақанның ішкі жағында былғарыдан (кевлардан) қорғанышы бар бес саусақты қолғап;

5) бауды бақыламайтын және диаметрі кемінде 3 мм ұзындығы 1,2 м репбаумен байланған жарақта қолжағынан оңай қолжетімді жерде тұратын баукескіш (пышақ);

6) қорғаныш дулығасы;

7) жел-шаңнан қорғайтын (жарықшаққа қарсы) көзілдірік;

8) электр қолшам (тәуліктің қараңғы уақытында әрекет еткенде);

9) репбау (диаметрі 5 – 7мм, ұзындығы1,5 м бау) кіреді.

8. Ұсынылған жеке ТЖҚ құрамына қосымша:

1) жеделқап;

2) диаметрі кемінде10 мм және ұзындығы 50 метр статикалық бау;

3) жылдам түсіру карабині.

3-параграф. ТоптықТЖҚ

9. Топтық ТЖҚ құрамына:

Баумен түсу кезінде:

1) жеделқап – әрбір десанттық люкке (есікке) түсіру нүктесінің саны бойынша;

2) түсіру нүктесімен бекіту нүктесінің саны бойынша муфтасы бар карабин (50 кН);

3) диаметрі кемінде 10 миллиметр (одан әрі – мм) және ұзындығы 50 метр (түсіру нүктесінің саны бойынша) статикалық бау;

4) бұзылу жүктемесі кемінде 2000 кг және ұзындығы кемінде 1,5 метр таспа ілмегі немесе бау ілмегі;

5) ұзындығы 2-3м (7-10 дана) негізгі бау қиындысы;

6) қорғаныш көзілдірігі;

7) электр қолшам (тәуліктің қараңғы уақытында әрекет еткенде);

8) жүк контейнері (портативті сөмке);

арқанмен (фалмен) түсу кезінде:

1) арқан (фал) – түсіру нүктесінің саны бойынша әрбір десанттық люкке (есікке);

2) бұзылу жүктемесі кемінде 2000 кг және ұзындығы 0,5 – 0,9 метр таспа немесе бау ілмегі жиынтығы (түсіру нүктесіне байланысты);

3) жылдам түсіру құлыбы (карабин) кіреді.

4-параграф. ӘКбортындажарақтыбекіту

10. ӘК бортында жарақ негізгі және қосалқы бекіту нүктесіне бекітілген карабинмен бекітіледі. Негізгі бекіту нүктесінің карабині, таспа ілмегін немесе негізгі арқанның бос кесіндісі қолданылатын қосалқы нүкте карабиніне түйінмен бекітіледі.

Бауды карабинге бекіту мынадай түйінді қолданып, бауға тартылмайтын ілмек жасау арқылы жүргізіледі:

1) сегіздік (арқан соңында байланады);

2) тоғыздық (арқан соңында байланады);

3) өткізгіш (арқан соңында байланады);

4) австриялық өткізгіш немесе көбелек (баудың аралық бөлігінде байланады).

Баудың екі ұшын байлау екі бірдей аталатын бауды байлау үшін түйін жасау арқылы жүзеге асырылады:

1) грейпвайн;

2) қарсы сегіздік.

Мыналарға:

1) жүктеме карабин осі бойымен бірдей болатындай карабинді салуға;

2) карабинді қолданбай ӘК конструкциясының элементіне негізгі (қосалқы) бауды (репбауды) бекітуге жол берілмейді.

11. Жарақты бекіту нүктесі – ӘК бортындағы десант түсіру үшін жарақ бекітілетін конструкция элементі, олнегізгі бекіту нүктесі (десант түсіру кезінде негізгі жүктеме түсетін ӘК бортындағы жарақты бекіту нүктесі), қосалқы бекіту нүктесі (жарақ бекітілетін ӘК бортындағы жарақты бекіту нүктесінің мақсаты негізгі бекіту нүктесін сақтандыру, негізгі бекіту нүктесі бұзылғанда десантшы немесе жүк салмағын қабылдау үшін арналған).

12. Сыртқы аспаны бекіту нүктесі – ӘК бортындағы сыртқы аспада (қызметтің басқа түрі) жеткізу кезінде штаттық элементтер мен жүкті бекіту көзделген конструктивтік элементтер.

5-параграф. ӘК бортынд ажарақты бекіту нүктесі

13. Жарақты негізгі бекіту нүктесі – түсуге дайындалу және түсу кезінде жүктемені қабылдайтын нүкте.

Жарақты қосалқы бекіту нүктесі – түсуге дайындалу және түсу кезінде жүктемені қабылдамайтын, негізгі нүкте бұзылғанда жүктемені қабылдайтын нүкте. Бауды бекітудің әрбір нүктесін бұзу жүктемесі бір әскери қызметшіге кемінде 200 кг болып есептеледі.

14. Жарақты негізгі және қосалқы бекіту нүктесі ретінде МИ-8 (МИ-17, МИ-171) тікұшағының жүк кабинасында және жүк кабинасынан тыс жерде мынадай күш торабын қолдануға жол беріледі:

1) тікұшақ есігінің жоғарғы бөлігінде орналасқан тікұшақтың штаттық торабы;

2) жүк кабинасының еденінде орналасқан люк үстіндегі сыртқы аспаны бекіту нүктесі;

3) парашютті мәжбүрлеп ашу тросы;

4) тікұшақтың швартовтық түйіні;

5) десанттық есік кронштейні;

6) электр шығырының борттық жебесі.

Бекіту орны осы Нұсқаулыққа 1-қосымшаға сәйкес суретте көрсетілген.

3-тарау. Жарақты қолданып, парашютсіз десант түсіруге даярлықты ұйымдастыру

1-параграф. Даярлықты ұйымдастыру

15. Даярлықты ұйымдастыру:

1) алдын ала (түсіру алдындағы) даярлықты;

2) жеке құраммен кезеңдік тренажерды;

3) парашютсіз десант түсіру күні (түні) ұйымдастырылатын тікелей даярлықты қамтиды.

Алдын ала даярлық нәтижесінде әрбір десант болып түсірілуші:

1) тапсырма мазмұнын және жоспарланған парашютсіз десант түсіру техникасын;

2) жеке және топтық арнайы жарақты қолдану тәртібімен қағидаларын;

3) осы Нұсқаулыққа 2-қосымшаға сәйкес қолданылатын сигналды және ол бойынша әрекет ету тәртібін;

4) қауіпсіздік шараларын нақты және сенімді меңгереді.

16. Жеке құраммен тренажер парашютсіз десант түсірукезеңі бойынша жүргізіледі:

1) жарақты кию және шақтау, қаруды бекіту, мүлік пен жүкті дайындау;

2) ӘК-де орналасу және қозғалу;

3) десант түсіруге дайындалу және ӘК-ден түсу техникасы;

4) жерге түскеннен кейін әрекет ету;

5) десант түсіру (ауысу) уақытында әрекет ету;

6) осы Нұсқаулыққа 2-қосымшаға сәйкес ӘК бортында және жерде сигнал бойынша әрекет ету.

Тікелей даярлық парашютсіз десант түсіру күні (түні) жүргізіледі және:

1) парашютсіз десант түсіру әдістері мен реттілігін, ӘК-ге отыру кезектілігін жеткізуді;

2) ерекше жағдайда әрекет ету бойынша нұсқауды және қауіпсіздік шараларын жеткізуді;

3) ӘК экипажы мен өзара іс-қимыл тәртібін айқындауды және келісуді қамтиды.

Жоспарланған парашютсіз десант түсіру сипаты мен күрделі болуына байланысты тікелей даярлыққа қажетті уақыт.

Десант түсіру алдында экипажбен келісу бойынша ӘК қозғалтқышы іске қосылғанға дейін ӘК бортында жерүсті тренажы өткізіледі.

Әскери қызметшілер жердетұрған қозғалтқышы қосылмаған ӘК-дедесант түсіру тобы құрамында түсірілетін керек-жарақпен, қарумен және жарақпен десант түсіру міндеті бойынша жаттықтырылады.

2-параграф. Жетекшіліктобы

17. Оқу-жаттықтыру парашютсіз десант түсіруге жетекшілік ету үшін жетекшілік топтағайындалады.

Жетекшілік топқа:

1) парашютсіз десант түсіру жетекшісі;

2) жіберуші (сыртқы аспа маманы);

3) жіберуші көмекшісі кіреді.

18. Парашютсіз десант түсіру жетекшісі әскери қызметшілердің даярлық деңгейін және бөлімшелердің десант түсіруге міндеттерін негізге алып, жетекшілік етуді жүзеге асырады және:

1) топ құрамымен санын;

2) десанттық топты ӘК-ге отырғызу тәртібі мен реттілігін;

3) парашютсіз десант түсіру тәртібін;

4) кезекті топтың даярлығын айқындайды.

Жіберуші осы Нұсқаулыққа сәйкес ӘК бортында парашютсіз десант түсіруді бақылауды жүзеге асырады және тартылатын адамдардың ӘК бортында даярлану кезінде, ұшу уақытында және десант болып түсуде қауіпсіздік шараларын сақтауына жауапты болады. Ерекше жағдай және күтпеген жағдай туындағанда оны жоюға немесе десант түсіруді тоқтатуға шешім қабылдайды. Ол парашютсіз десант түсіру жетекшісіне бағынады.

Жіберушінің көмекшісі бірнеше есік(люк)саңылауынан жұмыс істеу кезінде парашютсіз десант түсіруді бақылауды жүзеге асырады және парашютсіз десантқа тартылатын адамдардың ұшу кезінде ӘК бортында даярлық кезінде, десант болып түсу уақытында қауіпсіздік шараларын сақтауына жауапты болады. Ол жіберушіге бағынады.

Сыртқы аспа маманы сыртқы аспа жүйесін қолданып, парашютсіз десант түсіру алдында арнайы жарақты дайындауды (жарақты бекітуді) жүзеге асырады.

Парашютсіз десант түсіруді қамтамасыз ету үшін алаңда алғашқы медициналық көмек дәрі қобдишасымен жабдықталған дәрігер (фельдшер) болуы қажет.

4-тарау. Парашютсіз десант түсіру

1-параграф. Жалпы ережелер

19. Тікұшақ бортында орналасу орнымен түсу тәртібін әрбір әскери қызметшіге әскери қызметші ӘК бортына отырғанға дейін жіберуші немесе жіберуші көмекшісі көрсетеді.

Тәуліктің қараңғы уақытында десант түсіруде жарық сигналы беріледі.

"Назар аудар" сигналын жіберуші ӘК экипажының командирі (бұдан әрі –ӘКК) радиобайланыс немесе жарық сигналы бойынша ӘК десант түсіру алаңына жақындағанға дейін 5 минут бұрын хабарлағаннан кейін беріледі.

"Назар аудар" сигналы бойынша жіберушінің көмекшісі:

1) орнынан тұрады;

2) есік саңылауына (жүк люгінің кесіндісіне) жүк кабинасына ішкі жақтап тура қарап тұрады;

3) жіберуші сигнал бергенде жүк люгінің саңылауы арқылы десант болып түсетін әскери қызметшілер үшін оны қайталайды.

Жіберушінің және оның көмекшісінің "Назар аудар" сигналы бойынша ӘК-де түсу орнына жақын отырған әскери қызметшілер:

1) ТЖ-дағы іліністі тексереді және бақылау үшін ТЖ жіберушісіне (жіберуші көмекшісіне) береді;

2) ӘК-ден түсуге сигнал күтеді.

ӘКК-нің десант түсіру орнына жақындау туралы хабарлама кезінде жіберуші:

1) ӘК-ден түсу орнын түзетеді;

2) бауды тастауға және десант түсіруді бастауға сигнал береді.

Жіберушінің көмекшісі:

1) жіберушінің десант түсіру басталғанға дейін сигнал күтеді;

2) жіберушінің бауды тастауға және десант түсіруді бастауға сигналын қайталайды.

20. Жүк кабинасында қозғалу кезінде әскери қызметшілер ӘК-ден түсу кезектілігін қатаң сақтауы және қауіпсіздік шараларын сақтауы қажет.

Жүк кабинасындағы барлық қозғалыс тек жіберушінің командасы бойынша жүзеге асырылады.

Жіберушінің сигналы бойынша десант болып түсушілер:

1) карабиннің ТЖ-ға дұрыс қосылуын және жабылуын (муфтаға) тексереді;

2) орнынан тұрады және ӘК-ден түсетін жерде орнықты қалыпты қабылдайды;

3) баудың босатуды ӘК-ден түсу үшін қалыпты дұрыс қабылдайтындай және дене салмағын бауға аудару кезінде серпілуді азайтатындай таңдайды;

4) бауды бақылайтын қолды артқа жібереді;

5) жіберушімен (жіберушінің көмекшісімен) көзбен байланыс орнатады, оның ілуге немесе ӘК-ден түсуге сигнал күтеді;

6) ӘК борты сыртына ілу кезінде әскери қызметшілер ТЖ-дағы карабинмен ТҚ қалпын бақылайды және кемшілік пайда болғанда оларды жою шараларын қабылдайды. Кемшіліктер жойылғаннан кейін әскери қызметшілер жіберушімен көзбен байланыс орнатады және оның командасы бойынша ӘК-ден түседі;

7) түсудібастайды.

ӘК-ден түскен кезде жарақ пен қаруды олар ӘК бортындағы және ТЖ конструкциясының элементіне ілініп қалуды болдырмайтындай орналастырылуға тиіс.

Жіберушінің "Тоқтат" командасы бойынша әскери қызметшілер кез келген әрекет етуді тоқтатады және жіберушінің келесі командасын күтеді.

2-параграф. Әскери қызметшінің ӘК-ден түскеннен кейінгі әрекеті

21. ӘК-ден түскен әскери қызметші:

1) түсу үшін дене қалпын қабылдайды;

2) жерге түскен сәтіне дейін түсу жылдамдығын бақылайды және үдеуге жол бермейді;

3) бір уақытта десант түсіруде басқа әскери қызметшілермен жақындауды және баудың шатасуын болдырмайды;

4) қабатқа жақындауды бақылайды, қабатқа немесе кедергіге дейін 2 метр қалғанда түсу жылдамдығын азайтады;

5) тұрақты қалыпты қабылдап, қабатқа жайлап түседі және құлауға жол бермейді;

6) керілуін азайту және ТЖ бауынан кедергісіз босауды қамтамасыз ету мақсатында бауды ТЖ-дан қолдың екі-үш толық қозғалысына беруді жүзеге асырады;

7) ТЖ бауынан босатылады;

8) бұрын алған нұсқауға немесе қойылған міндетке сәйкес әрекет етеді.

22. Түсу жылдамдығын бақылауды бау белдікпен ЖСЖ-ны аяқпен қамту арасында болатындай бауды бақылайтын қол арқаға қарай жіберу керек.

ТЖ-дан босағаннан кейін қажет болғанда әскери қызметші қасына түскен әскери қызметшіге ТЖ-дан ажыратылуға көмек көрсетеді.

Түсуді және жерге түсуді аяқтау мүмкін болмағанда әскери қызметші ТҚ-ға дереу бекітіледі (сенімді бекітіледі), бауды таңдайды немесе өзінен төмен қияды және жіберушіге "Ауысу" сигналын береді.

3-параграф. Әскери қызметшінің жерге түскеннен кейінгі, ӘК-нің ұшу биіктігі өзгерген немесе ауытқыған жағдайдағы әрекеті

23. Қалыптап тұру орнына қатысты ӘК-нің ұшу биіктігі өзгерген немесе ауытқыған жағдайда және әскери қызметші жерге түскеннен кейін және ТЖ-дан ағыту аяқталғанға дейін бау тартылғанда әскери қызметші ӘК-нің ауытқуын:

1) әскери қызметшінің ТҚ-дантөмен бос арқан болғанда арқан берумен;

2) егер жергілікті жерде мүмкіндік болса және ӘК ауытқуы шамалы болса, әскери қызметшінің ӘК-нің ауытқуы жағына ауысуымен;

3) әскери қызметшіден төмен бос бау болмағанда немесе бау ТҚ-да оралып қалғанда бауды пышақпен кесумен өтеледі.

24. ӘК-нің ұшу биіктігі өзгерген немесе ӘК-нің қону алаңына қатысты ауытқығанда әскери қызметшінің баудан ықтимал түсіп түсуін болдырмау мақсатында баудың соңында сақтандыру түйінінің болуы міндетті.

4-параграф. Әскери қызметшілердің ӘК-ден түсуі

25. Әскери қызметшілердің ӘК-ден түсуі:

1) жүк люгінің саңылауы;

2) алдыңғы есік;

3) сыртқы аспалы люк;

4) ӘК конструкциясының сыртқы элементтері арқылы жүзеге асырылады.

ӘК-ден түсудің барлық жерінен кезекпен немесе бір уақытта түсуге жол беріледі.

Әскери қызметшілердің ӘК-ден түсуінің мынадай нұсқаларына жол беріледі:

1) "секіру" – ТЖ-ға бекітілген десантшылардың ӘК-ден секіру тәсілімен. Ол жарақты негізгі бекіту нүктесінен қатаң жүзеге асырылады;

2) "іліну" – ӘК-ден түсу алдында ӘК бортынан тыс десантшының белгілі бір қалыпты қабылдауы. Ол жарақты негізгі бекіту нүктесінен қатаң жүзеге асырылады;

3) "сырғу" – есік табалдырығынан немесе жүк люгінен өтуін бақылап, десантшының "отырған" қалыпта ӘК-ден баяу түсуі;

4) "отырмаған тәсілмен қарқынмен десант түсіру" – десантшылардың қарумен және жарақпен, сонымен қатар онсыз тікұшақ 2 метрге дейінгі биіктікте орнында қалықтап тұрғанда немесе жылдамдығы 30 км/сағ қозғалыста ӘК-ден бүйірлік есік және жүк люгінің саңылауы арқылы түсуі.

Бір түсетін жерде ӘК-денбір уақытта десант болып түсетін әскери қызметшілердің ең көп саны десант түсіруде:

1) есік саңылауы арқылы – 2 адам;

2) жүк люгінің саңылауы арқылы – 3 адам;

3) сыртқы аспалы люк арқылы – 1 адам.

26. Десант түсіру аяқталғаннан кейін баумен арқанды мынадай тәсілмен жинау қажет:

1) ӘК бортынан оларды қабатқа түсіргеннен кейін ағыту;

2) ӘКбортына тартып алу.

Баумен немесе арқанмен әрекет ету нұсқасы өзара іс-қимыл тәртібін айқындау кезінде белгіленеді және ӘКК-мен келісіледі.

Баумен және арқанмен қажетті әрекет етуді жіберуші және көмекші жасайды.

Бауды ағыту және тастау десант түсіру аяқталғаннан кейін ӘК-ні баудан босатудың ең жылдам және қолайлы нұсқа болып табылады. Тасталған бауды десант болып түсетін топ қолдануы мүмкін.

Бауды немесе арқанды тастаған кезде оны тастайтын адам жерүсті тобықа "жүкті тастау" деген сигнал береді және тек топ ӘК астындағы қауіпті аймақтан шыққаннан кейін бауды тастайды.

ӘК бортына бауды немесе арқанды тарту ерекше жағдайда оны бекіту жылдам ағыту мүмкін болмағанда және ӘК-нің ұшуына қатер төндірмегенде қолданылады.

5-параграф. Жедел қаппен (бауға арналған түсіру сөмкесімен) парашютсіз десант түсіру

27. Жеделқапты (бұдан әрі – ЖҚ) пайдаланып, парашютсіз десант түсіру топ командирінің шешімі бойынша жүзеге асырылады. Әскери қызметшілерді ЖҚ-мен немесе онсыз түсіру тәсілін топ командирі шығарушымен және ӘКК-мен келіседі.

ЖҚ-ны қолдану бауды түсіру кезінде немесе десант түсіру процесінде баудың жергілікті жер бедерінің немесе жер бетінің элементтеріне іліну мүмкіндігі бар болған жағдайда міндетті болып табылады.

Топ командирінің шешімімен ЖҚ-мен парашютсіз десант түсіруге ЖҚ-мен десант түсіру тәртібі бойынша нұсқау беруден өткен, сондай-ақ ЖҚ-мен десант түсіруге алдынала даярланған анағұрлым тәжірибелі әскери қызметшілер жіберіледі.

28. ЖҚ-мен парашютсіз десант түсіру ӘК бортына бекітілген баумен жүзеге асырылады. ЖҚ-мен десант түсіру кезінде ТЖ-ға қосу шығарушының нұсқауы бойынша немесе тікелей десант түсіру алдында жүзеге асырылуы мүмкін. Әскери қызметшілерді бортқа отырғызғанға дейін ӘК бортындағы бекіту нүктесіндегі ЖҚ-ға салынған бауды алдын ала бекітуге жол беріледі. Әскери қызметші бортта болған кезде шығарушының нұсқауы бойынша ЖҚ-ны киеді.

6-параграф. Парашютсіз күрделі десант түсіруді ұйымдастыру және жүргізу тәртібі

29. Күрделі оқу-жаттығу парашютсіз десант түсіру тәртібін жетекші айқындайды.

Бір уақытта парашютсіз десант түсіруде бірнеше күрделі нұсқаны біріктіруге жол беріледі.

Жетекшінің шешімімен күрделі парашютсіз десант түсіруге кемінде 10 рет парашютсіз десант болып түскен, жоспарланған нұсқа қағидалары бойынша нұсқау беруден және жердегі жаттығудан өткен әскери қызметші жіберіледі.

Күрделі оқу-жаттығу парашютсіз десант түсіру кезінде қауіпсіздік мақсатында оқ-дәрі мен жарылғыш затты белгіленген жауынгерлік есептеу нормалары шегінде заттың көлемі мен салмағына сәйкес келетін имитациялау құралдарымен ауыстыруға жол беріледі.

Десант болып түсу кезінде әскери қызметшіге:

1) жер беті ненемесе кедергіге дейін 2 метр бұрын тоқтау;

2) топтасу;

3) бар болған кезде түсу сызығы бойынша кедергіден өту;

4) құламай,бетіне түсу;

5) қонғаннан кейін түсетін баудың кедергіге ілінбеуін бақылау керек.

Күрделі оқу-жаттығу десантын түсіру кезінде жетекшінің шешімімен десант болып түсуге (бір уақытта бірінші ағынмендесант болып түсу кезінде) бірінші болып түсетін әскери қызметшілерді жерден сақтандыруды ұйымдастыратын анағұрлым тәжірибелі әскери қызметшілер тағайындалады.

Десант болып түсу кезінде әрбір әскери қызметшінің өзімен бірге оңай қол жететін жерге бекітілген бауға пышағы (жанындағы қалтасы, арқа-иық тұсында ЖТҚ және тағы басқа) болуы қажет.

Оқу-жаттығу десантын түсіруде қаруы, жарағы мен жүк контейнері бар әскери қызметші бірінші десант болып түседі.

Баудың ұшына міндетті түрде түйін байланады.

ӘК-ден жүкті десанттау әскери қызметшіні десант етіп түсіргендей жүзеге асырылады.

Жүкті десанттау әскери қызметшіні десант етіп түсіргеннен кейін ғана жүзеге асырылады.

Жүкті баумен десанттау тек:

1) әскери қызметші оны жерге қабылдаған жағдайда;

2) жердегі әскери қызметші жүк десантталатын бауды бақылаған кезде жүзеге асырылады.

Жүкті қатты тастауға жол берілмейді. Жүкті түсіру жылдамдығын оны қабылдайтын әскери қызметші жүк десанатталатын бауды тарту арқылы бақылайды.

Арнайы жарақты қолданып, десантталатын жүктің массасын 100 кг-дана сыруға жол берілмейді.

Егер салмағыаз болғандықтан жүкті баумен десанттау мүмкін болмаса, егер жүктің биіктігімен сипаты мүмкіндік берсе, олтасталады.

Десанттау үшін дайындалған жүк жерге түскен кезде ол бүлінбейтіндей және қабылдаушыны жарақаттамайтындай етіп оралады.

Егер десанттауға арналған жүктің өлшемі немесе салмағы үлкен болса, оны бөліктерге бөліп түсіру керек.

Жүкті десанттауды мынадай тәсілдер мен жүзеге асыруға жол беріледі:

1) карабиндеТҚ-ны қолданбай;

2) ТҚ-ны қолданумен;

3) тастаумен.

Жүкті ТҚ-ны қолданбай десанттау кезінде бауды жүктің салмағын бауға ауыстырған кезде ол карабин муфтасымен жанаспайтындай және десанттау кезінде оны муфтадан ажыратпайтындай немесе карабин муфтасын тартпайтындай етіп карабинге арқан салу қажет.

Карабин шыбығы айналасындағы бау оралымының саны жүк массасына байланысты болады және мынадай тәртіппен айқындалады:

1) жүктің салмағы 40 кг-ға дейін болғанда – карабин шыбығының айналасына1айналым оралады;

2) жүктің салмағы 40-тан 70 кг-ға дейін болғанда – карабин шыбығының айналасына 2 айналым оралады;

3) жүктің салмағы 70 кг-дан асқанда – карабин шыбығының айналасына 3 оралым оралады.

ТҚ-ны қолданып, жүкті десанттау кезінде ТЖ-ны қосудың екі нұсқасы – тез және баяу түсіруге жол беріледі.

ТЖ-ға қосу нұсқасы жүк массасына байланысты анықталады:

1) жүктің массасы 60 кг-дан аз болғанда тез түсіруге қосуға жол беріледі;

2) жүктің массасы 60 кг-дан артық болғанда ТЖС-ға тек баяу түсіруге қосуға жол беріледі.

Бұл ретте ТЖ әскери қызметші ТҚ және карабин арқылы түскен кездегідей қалыптасады. Карабин түсірілетін жүк контейнерінің немесе рюкзактың кез келген қуат элементіне сенімді бекітіледі.

Салмағы 5кг-дан аспайтын жүкті 10 метрге дейінгі биіктіктен арқанды жүк контейнерінің немесе рюкзактың бекітілген қуат элементіне карабинге бауды жай кигізумен десанттауға жол беріледі.

30. Жүк ілініп тұрғанда мынадай әрекетке жол беріледі:

1) оны жерге түсіру мүмкін болмағанда ӘК ұшу биіктігін өзгерту мен жіберетін бауды кесіп, жүктітастайды. Жүкті тастау кезінде жіберуші жерде жүкті қабылдайтын әскери қызметшіге "Жүк тасталды" деген сигнал береді. Тастау тек жүктің болжамды құлау аймағында адамдар болмаған кезде жүзеге асырылады;

2) ӘК-нің ұшу биіктігін өзгертумен осы десант түсіру орнында жерге жүкті түсіру мүмкін болмағанда, оны жүкті жерге түсіру мүмкін болатын басқа десант түсіру орнына ауыстыруды жүзеге асыру мүмкіндігі бар. Жүкті ауыстыру және оны басқа десант түсіру алаңына түсіру мүмкіндігі туралы шешімді ӘКК қабылдайды және ҰСҚ арқылы жіберушіге жеткізіледі. Жүкті ауыстыру туралы шешім қабылданған кезде жіберуші жердегі топқа "Ауыстырылды" деген сигнал береді. Осы сигналды алғаннан кейін, жердегі баудың бөлігін кезкелген мүмкін болатын жолмен бухтаға байлайды және осы іс-қимылды аяқтаған соң ӘК-ден кемінде 25 метр қашықтыққа бүйірге қарай кетеді.

Жүкпен десанттау кезінде жүк ӘК-ден жіберген және түсірген кезде конструкцияның және жер бедерінің элементіне ілініп қалуы мүмкін салбырап тұрған таспаның немесе шығып тұрған бөліктің болуын болдырмайтындай етіп жүк контейнеріне немесе рюкзакқа салынады. Бұл ретте жүк массасы 50 кг аспайды.

Жүк әскери қызметші жерге қону кезінде оны еш қиындықсыз босата алатындай етіп, күш элементінің біріне ұзындығы кемінде 1,5 метр сақтандыру ілмегіндегі (таспадағы) СЖҚ күштік қап сырмасына бекітіледі.

Десант болып түсу ауданына ұзақ ұшу кезінде жүк контейнерін әскери қызметшіге ӘК-де, бірақ десант болып түсу басталғанға дейін 10 минуттан кешіктірмей және жіберушінің немесе оның көмекшісінің бекітуді бақылауы мен бекітуге жол беріледі.

Өткір және бұрышы бар заттар жерге қону кезінде әскери қызметшінің жарақат алу мүмкіндігін болдырмау үшін рюкзактың немесе контейнердің ортасына салынады.

Жүкпен түсу кезінде ӘК-ден шығу тек сырғанау әдісімен жүзеге асырылады.

ӘК-ден шыққанда және түсу басталғанда баудың жүктің айналасына айқасып қалмауына жол бермеу үшін ырғып секіруді болдырмау қажет.

Жүк контейнерімен десант болып түсу кезінде әскери қызметші ӘК-ден бөлінгеннен кейін жүк контейнерін аяғымен тұрақтандырып, контейнер жерге тигенге дейін оны тербелтпей ұстауы керек.

7-параграф. Тәуліктің қараңғы уақытында десант болып түсу

31. Тәуліктің қараңғы уақытында десант болып түсу кезінде әрбір әскери қызметшіде ТЖ құрамында қолшам болуы қажет. Осы мақсат үшін жарық сәулесі төмен қарайтындай етіп жабдыққа бекітілген кез келген қолшамды пайдалануға жол беріледі.

Әскери қызметші түнде десант болып түскенде ӘК-ден бөлінген кезде жердегі айқын көрінетін (мүмкіндігінше жарық берілген) бағдарды таңдайды, түсу кезінде дененің дұрыс қалпын ұстап, аяғының жерге тиюін күтеді.

ӘК бортына тиеу алаңында және тексеру желісінде оқу-жаттығу десант болып түсукезінде ЖСЖ-ны тексеруге, киюге және жіберуші немесе оның көмекшісінің әскери қызметшіні қажетті бақылауын қамтамасыз етуге мүмкіндік беретіндей жарық болуы қажет.

Әскери қызметшіні тексеретін лауазымды адам жеке қолшамды пайдалануы қажет.

Десант болып түсу алаңы оқу-жаттығу десант болып түсукезінде ӘК-нің қалықтап тұру орнын бақылауды қамтамасыз ету үшін жарық маягымен жабдықталады.

Түнде десант болып түсуде күндізгі уақытта қолданылатын сигнал қолданылады, сигналдың көрінуі қолда ұсталатын қолшаммен қамтамасыз етіледі.

Әскери қызметші қалықтап тұрған жағдайда ол ТҚ-ға бекітілуі қажет, содан кейін жіберушіге басынан жоғары екі жаққа көлденеңінен қозғалтумен қолшам мен сигнал беруі керек.

32. Жерде жаттығу барысында тәуліктің қараңғы уақытында десантталуға дайындық кезінде мынадай мәселелер пысықталады:

1) ӘК-де десантты қтоптың жерге қонуын ұйымдастыру;

2) ӘК-ден бөліну тәртібі, түсуді және жерге қонуды бақылау;

3) десант болып түсукезінде берілетін сигналдар.

Медициналық көмек пункті тігінен орналасқан үш қызыл шаммен белгіленеді.

Әскери қызметшілер мен жарақты жинау пункті тігінен орналасқан жасыл түсті үш шаммен белгіленеді.

8-параграф. Ойлы-қырлы жергілікті жерге десант болып түсу

33. Ойлы-қырлы жергілікті жерге оқу-жаттығу десант болып түсу күндіз кезкелген жағдайда, түнде десант болып түсу алаңына жарық берілген кезде жол беріледі.

Ойлы-қырлы жергілікті жерге десант болып түсуді жедел сөмкемен жүзеге асыру керек. Әскери қызметшінің өзімен бірге ұшында карабині бар және ұзындығы кемінде 1 метр болатын, оның ӘК конструкциясы элементіне, жергілікті жер кедергісіне және бедеріне ілініп қалуын болдырмайтындай етіп, бос қолы жағымен жарақ астына жиналған, ЖСЖ күштік қап сырмасының артына ілінген өзін-өзі сақтандыру ілмегі болуы қажет.

34. Жерде жаттығу кезінде ойлы-қырлы жергілікті жерге десантталу алдында:

1) түсу және жерге қону жылдамдығын бақылауға;

2) алаңға жақын жерде және жерге қону алаңында бар әртүрлі кедергіге қону қағидаларына;

3) кедергіден өту қағидаларына;

4) өзін-өзі сақтандыру және ТЖ-дан босану қағидаларына ерекше назар аударылады.

9-параграф. Су бетіне десант болып түсу

35. Арнайы құтқару құралдарын меңгерген және оны пайдалану дағдысы бар әскери қызметшіге су бетіне оқу-жаттығу десанты болып түсуге жол беріледі.

Алғашқы оқу-жаттығу десанты болып түсу қарусыз жүргізіледі және жеңіл киім-кешекте жарақпен жүргізіледі.

Су бетіне десант болып түсер алдында әрбір әскери қызметші киім-кешекпен жүзе білуіне тексеріледі. Жүзуді білмейтіндерсу бетіне десант болып түсуге жіберілмейді.

Су бетіне десант болып түсу кезінде әрбір әскери қызметшіде:

1) жеке құтқару кеудешесі (белбеу);

2) жарақтағы су өткізбейтін тыс (қарумен және жарақпен десант болып түсукезінде) қосымша болуы қажет.

Жүк контейнерімен десант болып түсуде заттар контейнерде су өткізбейтін тыста болады.

Гидрокостюмді қолданбай су бетіне оқу-жаттығу десанты болып түсу күндіз су температурасы 17о С төмен емес болғанда жол беріледі.

36. Гидрокостюмді (жиынтықты) қолданумен немесе жауынгерлік міндеттерді орындау кезінде су бетіне десант болып түсуге су мен ауаның кезкелген температурасында жол беріледі. Гидрокостюмді қолданумен десант болып түсуде оның баумен жанасатын жерін қорғауды қамтамасыз ету қажет.

Су бетіне десант болып түсуде әскери қызметшіге:

1) судан 2 метр биіктікте түсуді тоқтата тұру;

2) суға баяу кіру;

3) арқасына шалқайып, бауды босату;

4) ТЖ-дан босану қажет.

Оқу-жаттығу десанты болып түсу жүзеге асырылатын су айдынының жағасы су айдынына құтқаратын жүзу құралын жеткізуді және автокөліктің келуін қамтамасыз ететін жақсы кірме жолмен жабдықталады.

Су бетіне оқу-жаттығу десанты болып түсуді қамтамасыз ету үшін десант болып түсу жетекшісінің өкіміне арнайы наряд бөлінеді, оның құрамына:

1) су басу ауданы бойынша кезекші;

2) қажетті құтқару құралдарымен құтқару командасы (катер, қайық, құтқару шеңбері мен құралдар) кіреді.

Құтқару командасы мен жүзу құралдары әскери қызметшіге суда көмек көрсету, алу және жағаға жеткізу үшін су айдыны бойынша бөлінеді. Десант болып түсуде жүзу құралдары десант түсіру орнынан 50 метр жақын емес орналастырылады.

Құтқару командасы құрамына тағайындалған адамдар жақсы жүзе білуі, судағы жазатайым оқиға кезінде алғашқы медициналық көмек көрсете білуі керек.

Құтқару командасының санын және су басу ауданындағы құтқаратын жүзу құралының санын десант түсіру жетекшісі әрбір жеке жағдайда десант болып түсетін адам санын және десант болып түсу қарқынын ескеріп айқындайды.

Су бетіне десант болып түсу қарсаңында әрбір лауазымды адам міндеттерді орындаудың негізгі элементтерін іс жүзінде пысықтау мен су айдынында жаттығуы керек.

Су басу ауданы бойынша кезекшінің командалық пункті, медициналық көмек пункті және жиын пункті барлық жерде бір уақытта десант болып түсу кезінде әскери қызметшілерді көзбен шолып бақылау қамтамасыз етілетіндей жағдаймен жағада ұйымдастырылады.

Кәдімгі десант болып түсуге дайындалу элементінен басқа, су бетіне десант болып түсу алдында жерде жаттығу кезінде мынадай мәселелер пысықталады:

1) қару мен жарақты дайындау және бекіту ерекшеліктері;

2) десант болып түсу кезінде ТЖ-дан, қару мен жарақтан босану тәртібі;

3) әскери қызметшінің су басуға дейін және одан кейін әрекет етуі;

4) құтқару құралдарын пайдалану тәртібі.

10-параграф. Жылдың суық мезгілінде десант болып түсу

37. Жылдың суық мезгілінде - 35о С төмен емес температурада оқу-жаттығу десанты болып түсуге жол беріледі.

Жылдың суық мезгілінде мұз қатқан су айдынына десант болып түсу әскери қызметшіні жерге қону кезінде тайғанаудан сақтайтын қажетті қар жамылғысы бар мұздың қалыңдығы кемінде 20 см болғанда жол беріледі.

Жылдың суық мезгілінде оқу-жаттығу десанты болып түсуде ұшу әуе айлағында және қону алаңында жеке құрамның жылынуына арналған пункт жабдықталады. Жарақ ӘК бортына тиеу немесе ӘК бортына бекіту сәтіне дейін жылыту пунктінде сақталады.

Әскери қызметшінің десант болып түсу алаңында қабылдауды қамтамасыз ету үшін бөлінген наряд адамдары қар қалың жауған кезде шаңғымен немесе қарда жүретін құралмен қамтамасыз етіледі.

38. Десант болып түсетін әскери қызметші жылы қысқы киім-кешекпен және қосымша жылы бес саусақты қолғаппен қамтамасыз етіледі. Киім-кешектің бойымен шақтап пішілуіне, сондай-ақ ЖСЖ-ның шақ болуына назар аудару керек, киімнің ТҚ-ға жанасуын болдырмау керек.

ӘК-ге отырғызу кезінде әскери қызметші ӘК-ден шығу сәтінде жүк кабинасында қозғалу кезінде тайып кетпеу үшін аяқ киімнің табанынан мұз боп қатқан қарды қағып түсіруі және ТҚ-ға (ЭҚ) және ЖСЖ-ға мұз қатуды тексеруі қажет.

11-параграф. Қарумен және жарақпен десант болып түсу

39. Әскери қызметші десант болып түскенде атыс қару-жарағы, оқ-дәрі, азық-түлік, байланыс құралдары, жарылғыш зат, жеке қорғану құралы және киілетін қерек-жарақ бірге түсіріледі.

Қауіпсіздік мақсатында оқу-жаттығу десанты болып түсуде оқ-дәрі мен жарылғыш затты белгіленген жауынгерлік үлес нормалары шегінде заттың көлемімен салмағына сәйкес келетін имитациялау құралымен ауыстыруға жол беріледі.

Десант болып түсуге дайындалуда әскери қызметшінің қаруы мен жарағы мұқият шақталып, ӘК-де қозғалуға, одан шығуға, түсуге және жерге қонуға бөгет жасамайтындай етіп бекітіледі.

Жауынгерлік үлес заттарымен азық-түлік рюкзакқа, жүк контейнеріне немесе киім-кешек қалтасына салынады.

Рюкзакқа сыймайтын немесе киім-кешектің қалтасына салуға болмайтын байланыс құралдарымен заттар төселеді ЖСЖ-ның күштік қапсырмасына бекітілетін жеке карабинге және ілгекке бекітілген жүк контейнеріне салынады.

Десант болып түсуде қаруды тез шығарып алу қамтамасыз етілетіндей етіп орналастыру керек, бұл ретте басқа әскери қызметшіні жарақаттап алу, қарудың айналасына ЭЖ-ның немесе баудың айқасып қалу мүмкіндігін болдырмау керек.

Автоматты бекіту нұсқасы десант болып түсу күрделілігіне, түсетін жергілікті жердің жағдайына, әскери қызметшінің тәжірибесіне және келесі міндеттің сипатына байланысты таңдалады.

Қарумен десант болып түсуде қаруды ӘК немесе адамдар жаққа бағыттауға жол берілмейді.

40. Қаруды бекітудің және орналастырудың жол берілген нұсқасы:

1) "Арқаға" қалпында. Автомат арқаға орналастырылады;

2) "Бүйірге" қалпында. Автомат иыққа ілінген ілмекте бүйірге орналастырылады.

"Бүйірге" қалпында қару төмен түсуде бос қол жақтан қаруды бақылау қамтамасыз етілетіндей, бау немесе ЭЖ айқасып қалмайтындай, қарудың ұңғы (төменгі) бөлігі жерге қонған кезде топыраққа тірелмейтіндей, сол немесе оң иыққа орналастырылады.

Қарумен және жарақпен десант болып түсуде әскери қызметші ӘК-де ұшуда және одан шыққан кезде қарусыз десант болып түскендей әрекет етеді.

Пистолет кобурада болады, міндетті түрде баумен бекітіледі. Жеке жағдайда баудан, ӘК-ден және басқа әскери қызметшіден басқа жаққа бағытталып, жанына сыртқа қарай қолда ұсталуы мүмкін.

12-параграф. Қозғалыстағы объектіге десант болып түсу

41. Қозғалыстағы объектіге десант болып түсуге жол беріледі. Қозғалыстағы объектіге десант болып түсуде объектідегі қондырмалар (антенна, ток қабылдағыш және тағы басқа), объектінің қозғалыс жолындағы жер бедері элементтері (сым, ағаш, көпір және тағы басқа) десант болып түсуге кедергі келтірмейтінін қадағалау керек.

42. Десант болып түсу үшін қозғалыс барысында қозғалыстағы объектінің маневр жасауын қажет күрт бұрылыс, үлкен еңісі бар биіктік жоқ жол учаскесін таңдау қажет. Қозғалыстағы объектінің бетіне ағы тигеннен кейін әскери қызметші барынша қысқа уақыт аралығында ТЖ-дан босануы керек.

13-параграф. Қалалық жағдайда биік объектіге десант болып түсу

43. Биік объектіге жақындаған кезде жер бетіне дейінгі 2 метр биіктікте түсуді тоқтату және шатырдағы құрылыс жайға соғылып жарақаттануды болдырмай, түсуді абайлап аяқтау керек.

Биік объектіге десант болып түсуге тек жедел қаппен жүзеге асыруға жол беріледі.

44. Биік объектіге қатысты ӘК көлденең ауытқыған және түсуді аяқтау мүмкін болмаған жағдайда әскери қызметші ТҚ-ға бекітілуі және оны ӘК-ден ауыстыру үшін барлық әрекетті орындауы керек.

14-параграф. ӘК-нің түсіру-көтеру құрылғысымен жұмыс

45. ӘК-нің түсіру-көтеру құрылғысын (жүкшығырын) басқаруды тиісті рұқсаты бар ӘК экипажының мүшесі жүзеге асырады.

Адамдарды орналастыруды немесе жүкті түсіру-көтеру жабдығына бекітуді дайындалған мамандар орындайды.

ӘК түсіру-көтеру құрылғысымен жұмыс ӘК-нің осы түріне арналған басшылық құжаттарға сәйкес орындалады.

Жұмысты орындау кезінде келесі қауіпсіздік шараларын сақтау қажет:

1) жерге қону алаңында түсірілетін жабдықты немесе адамдарды (жүкті) қабылдау кезінде тек ӘК жүк шығырының қалағына бекітілген разрядтағыш бетіне тигеннен кейін қол тигізуге болады;

2) адамдарды түсіруді орындайтын экипаж мүшесі олардың бекітілуін қадағалуы, әскери қызметші ӘК бортынан шығу процесінде ілінетін темір арқанмен таспаның босаңсуын таңдауы керек. Жүк шығыр темір арқанын тек ӘК бортынан түсірілетін адамдар (жүк) толық ілінгеннен кейін ғана шығару керек;

3) түсіру-көтеру жұмысын орындау кезінде кедергісі бар кемеп алу басында немесе алаңда жүк шығыр темір арқанының кедергіге ілінбеуін қадағалау керек;

4) су бетіндегі адамдардың статикалық электр разрядымен зақымдануын болдырмау үшін түсіру-көтеру жабдығын разрядтаушы су бетіне тиген сәтке дейін көтерілетін адамдардан бір жаққа түсіру қажет;

5) ұшар алдында түсіру-көтеру құрылғысын пайдалану мен жұмысты орындауда жүк шығыр карабинінің жылжымалы бөлігі бекіткішінің ақаусыздығына ерекше назар аудару қажет.

46. Түсу-көтеру құрылғысында түсуді орындауға әскери бөлім командирінің бұйрығы мен жіберілген осы жұмыс түрін орындауға арнайы даярлықтан өткен әскери қызметшілер жіберіледі.

ӘК-ден ТҚ-мен түсу кезінде жерге қону алаңын таңдау ӘКК таңдаған алаңға десант болып түсу мүмкіндігін келісетін жіберушіге жүктеледі.

15-параграф. Десант түсіру кезінде радиобайланысты ұйымдастыру

47. Жіберушінің немесе жіберуші көмекшісінің жерүсті топтың үлкенімен радиобайланысы көрнекі байланыс болмағанда ұйымдастырылады.

Қажет болғанда және ӘКК-мен келісу бойынша жіберуші мен жіберуші көмекшісінің жерүсті тобының үлкенімен байланысы ӘК экипажымен бір жиілікте ұйымдастырылады.

Радиостанциямен жиілікті қолдану тәртібі десант түсіруге міндет қою кезінде айқындалады және топ командиріне ӘК бортына отырғызу алдында жеткізіледі. Одан кейін жіберушінің радиостанцияны қолдануы оның ӘК экипажына ҰСҚ бойынша байланысына кедергі келтірмеуі үшін ӘКК-мен келісіледі.

48. Естуді қамтамасыз ету үшін гарнитурасы бар құлаққап қолданылады. Радиостанция түсіру немесе ауыстыру кезінде күтпеген жағдай болғанда оны кедергісіз қолдануды қамтамасыз ететіндей әскери қызметшінің жабдығына бос қол жағынан бекітіледі.

5-тарау. Десант түсіруге даярлық және жүргізу кезіндегі ерекше жағдайда және күтпеген жағдайда әрекет ету бойынша қауіпсіздік шаралары

1-параграф. Жалпы қауіпсіздік шаралары

49. Десант болып түсетін әскери қызметшілер мен жүк массасы ӘК бортындағы жарақты бекіту нүктесіне жол берілген жүктеме және оны өндіруші арнайы жарақ үшін айқындаған ең жоғары жүктеме шегінде болуы қажет.

Десант болып түсетін адам маусым бойынша киінуі, қозғалысты шектемеу және оның элементтерінің ТҚ-ға түсу мүмкіндігін болдырмау үшін киім-кешек бойы бойынша шақталуы қажет.

Әскери қызметшілерді десант болып жіберуге;

1) Негізгі ТЖҚ толық емес болғанда;

2) Белгіленбеген сигналды немесе басқа сигналға ұқсас сигналды, әртүрлі әрекетті білдіретін екі бірдей сигналды қолдануға;

3) ӘК экипажымен келіскеннен және жіберуші көмекшісі жеткізгеннен кейін сигналды өзгертуге;

4) Жіберушінің (жіберуші көмекшісінің) нұсқауынсыз жүк кабинасында қозғалуға;

5) әскери қызметшілерді ӘК-ге екі рет қарап-тексермей отырғызуға;

6) анықталған кемшіліктері бар жарақты қолдануға;

7) бауды қатты тартуға немесе босаңқы бекітуге. Бекітілген бауға күш түскенде ол өзінің бастапқы қалпынан 10 см астам аралыққа ауытқитын босаңсу үлкен болып саналады;

8) Бауды карабиннен тастауға жол берілмейді.

50. Жеке құрамның ӘК бортында түсіру бауына ілініп қалуын болдырмау үшін оны орындық астына жинап қою қажет.

Жерге түскенде әскери қызметшінің жерге құлауын және эвакуациялау жүйесі (одан әрі – ЭЖ) элементтеріне оралып қалуын болдырмау қажет.

Жарық түсірілмеген алаңға және жерде көрнекі бағдар болмағанда жылдам десант түсіруге жол берілмейді.

Экипаждың рұқсатынсыз ӘК-ге жақындауға және оған отыруға жол берілмейді.

2-параграф. Десант түсіруге анағұрлым тән ерекше жағдай және күтпеген жағдай

51. Десант түсіруде мынадай ерекше жағдай және күтпеген жағдай (бұдан әрі – ЕЖ және КЖ) болуы мүмкін:

1) әскери қызметшінің жарағы мен қару-жарағы ӘК конструкциясының элементтеріне, басқа да әскери қызметшілердің қару-жарағы мен жарағы элементтеріне ілініп қалуы;

2) ӘК бортынан тыс іліну сәтінде әскери қызметшінің салмағы бауға ауысқанда карабиннің ЖСЖ-ға және ӘК бортындағы жарақты бекіту нүктесіне ілініп қалуы;

3) әскери қызметші ӘК-ден түскенде "құлап кетуі" және әскери қызметшінің баудың босаңсуын жеткіліксіз таңдауынан ӘК конструкциясының элементтеріне соқтығысуы;

4) ТЖ-да бекітілген әскери қызметшінің ӘК-ден түсіп кетуі;

5) әскери қызметшінің түсу кезінде шайқалу салдарынан кеңістікке түсіп кетуі;

6) баудың ЖҚ-ға оралып қалуы немесе жер бедерінің немесе объектінің элементіне ілініп қалуы;

7) ӘК-нің ұшу биіктігінің өзгеруі және оның салдарынан қабатқа дейін бау ұзындығының жетпеуі;

8) ТҚ-ға киімнің, жарақ пен жабдықтың түсіп кетуі;

9) карабиннің муфтадан ажырап кетуі;

10) кедергіге және басқа да әскери қызметшіге түсуі;

11) баудың босаңсуы жеткіліксіз болғанда жерге қонғаннан кейін тікұшақ артына сүйретілуі;

12) әскери қызметшіні ӘК бортында бекіту және сақтандыру үшін арналған жарақтың бұзылуы;

13) әскери қызметшінің бөгде заттан жарақаттануы.

ЕЖ-ның және КЖ-ның болуына:

1) жарақ пен жабдықты дұрыс дайындамау немесе шақтамау;

2) ӘК-ден дұрыс түспеу;

3) жерге дұрыс түспеу;

4) қауіпсіздік шараларын сақтамау әкеледі.

Әскери қызметші:

1) ЕЖ-да және КЖ-да әрекет етуге ұдайы дайын болу;

2) ЕЖ-ны мен КЖ-ны алдын ала білу;

3) ЕЖ және КЖ болғанда өзін-өзі ұстауды жоғалтпау қажет.

52. Әскери қызметшінің ЕЖ-да және КЖ-да әрекет етуі жерүсті даярлығы кезеңінде автоматизмгедейін пысықталады.

ӘК бортында бекіту және сақтандыру үшін арналған жарақтың бұзылуын болдырмау үшін тек 1 және 2-санаттағы пайдалану жарағын қолдану керек.

Жарақтың зақымдануы немесе ықтимал зақымдануы анықталған кезде:

1) десант түсіруді дереу тоқтату немесе жеткізілетін топты жерге түсіру;

2) болған жағдаймен ӘКК-нің өткен жолы туралы дереу хабардар ету;

3) жарақ элементін ауыстыру немесе жарақтың сенімді қорғалуын ұйымдастыру керек.

Жарақты осы жарақ үшін шектіге жақын жүктеме түсіріп қолдануға қатаң жол берілмейді.

Жарақтың, жабдық пен қару-жарақтың ӘК бөлшектеріне, басқада әскери қызметшілерге, шығыңқы қару-жарақ заттарына ілініп қалуын болдырмау үшін мынадай қателікке жол бермеу керек:

1) жарақ пен қару-жарақты дұрыс шақтамау;

2) жарақта және жабдықта бос ұшты бекітпеу;

3) ӘК-ден дұрыс түспеу;

4) ӘК-ден түсуде дененің дұрыс емес қалпы;

5) ӘК-ден түсу кезектілігімен тәртібін бұзу.

Егер әскери қызметшінің жарағы немесе жабдығы ТЖ элементіне ілініп қалса, жіберуші әскери қызметшіге көмек көрсетеді және ілмекті ашады. Егер әрекет оң нәтиже бермесе, әскери қызметшіні түсуден шеттету және десант түсіруді тоқтату (қажет болса) керек.

Десант болып түсушінің ӘК-ден құлап түсуін болдырмау үшін:

1) жіберушінің командасын нақты орындау;

2) ӘК-нің десант түсіретін жеріне ТЖ-ға ілінбеу және сақтандыру ілмегі арқылы сақтандырылмай жақын келмеу қажет.

ӘК-ден түсірудің бір жерінде бірнеше әскери қызметшіні десант болып түсіру кезінде әскери қызметшілердің ӘК-ден дұрыс түспеуі және түсуді бастамауы себебінен түсу кезінде әскери қызметшілердің жақын келу жағдайы болуы мүмкін. Жақын келу шамамен бір биіктікте (көлденең жақын келу) немесе бір-бірінің үстінде бір тігінен (тік жақын кету) болатын әскери қызметшілердің ауадағы кездесуін білдіреді.

Екі жағдайда да баудың айқасуы және шатасуы мүмкін.

Әскери қызметшілер ауада бір-біріне жақындауды болдырмауы қажет. Оған:

1) ӘК-ден дұрыс түсумен және десант түсіру тәртібін сақтаумен;

2) әскери қызметшілерді ӘК-ге салмақ бойынша орналастырумен;

3) ауадағы ұқыптылықпен;

4) түсуді шебер басқарумен және бақылаумен қол жеткізілді.

Түсіп кетуді болдырмау үшін десант болып түсушілер ӘК-ден түсуде тербеліске жол бермеуге тырысуы қажет.

Түсу кезінде екі әскери қызметшінің жақын келуі қатері туындаған кезде жоғарыдағы әскери қызметші жылдамдықты арттыруы және төмендегі әскери қызметшімен бірдеңгейде болуы қажет.

Егер түсіп кетуді болдырмау мүмкін болмаса және бау ілініп қалса жылдамдықты арттыру және түсуді жылдам аяқтауға тырысу қажет. Төмендегі әскери қызметшіні ілініп қалғанда тоқтау, бос қолмен ілмекті ашу қажет.

3-параграф. Әскери қызметшіні немесе жүкті жеткізу

53. Жеткізу әскери қызметшіні немесе жүкті ЭЖ-ны қолданбай ӘК бортында жабдықты бекіту нүктесіне бекітілген бау арқылы көтеруді, жылжытуды және жерге түсіруді білдіреді.

54. Жеткізу:

1) десант түсіру кезінде ЕЖ және КЖ болғанда, әскери қызметшіні немесе жүкті түсіруді аяқтағанда және жерге түскенде;

2) бау бекітілген бекіту нүктесін бұзу жүктемесі кемінде 500 кг болғанда 3 десант болып түсушіге дейінгі топты жеткізу қажет болғанда;

3) әскери қызметшіні жүкпен жеткізу қажет болғанда;

4) жүктіжеткізуқажет болғанда жүзеге асырылады.

4-параграф. Түсуді аяқтау мүмкін болмаған жағдайда әрекет ету

55. Әскери қызметші түсуді аяқтау мүмкін болмағанда:

1) бауды ТҚ-ға бекіту. Ұзын ілмек арқылы ТҚ-мен баудың бос ұшын байлап бекітуді аяқтау;

2) астындағы 1 метрден төмен тұрған бауды жинау немесе кесу. Жиналған бауды жабдық жинау, аяқ арасына қысу немесе оның шешіліп кетуін болдырмау үшін байлау;

3) жіберушіге (ӘК-ге) көзді көтеріп қарау, алақанын төмен қаратып қолды екі жаққа жіберу ("Жеткізу" сигналы);

4) барлық жеткізу кезінде әскери қызметші жіберушінің "Түсіремін" сигналын алғанға дейін жіберушінің сигналын байқауы қажет.

Қалықтап тұрған әскери қызметшіден "Жеткізу" сигналын алғаннан кейін жіберуші десант болып түсушіні жеткізу (түсіру немесе көтеру) мүмкіндігін хабарлап, ӘКК-ге ҰСҚ бойынша десант болып түсушінің қалықтап тұрғаны туралы ("Қалықтап тұр") баяндайды.

56. ӘКК жіберушінің баяндауы негізінде, егер ӘК-нің кедергі үстінде қалықтап тұру биіктігі мүмкіндік берсе, ӘК-ні төмендету арқылы әскери қызметшіні жерге түсіру немесе оны кедергіден кемінде10 м биіктікке тік көтеру және ӘК-ні тік төмендетумен жерге немесе объектіге түсіру туралы шешім қабылдайды. ӘКК өз шешімі туралы жіберушіні хабардар етеді.

Жіберуші ӘКК-ден ҰСҚ бойынша қабылданған шешім туралы алғаннан кейін қалықтап тұрған адамға:

әскери қызметшіні жерге түсірген кезде – алақанын төмен қаратып, қолын төмен қаратып сермеу ("Жіберемін" сигналы);

көтеру және жеткізу кезінде – қолды алақанмен жоғары көтеріп, қолды жоғары сермеу ("Көтеремін" сигналы) командасын береді.

Жеткізу аяқталғаннан кейін әскери қызметші жерге түскенде әскери қызметші (немесе жердегі сигнал беруші) аяғы жерге тиген кезде жіберушіге қолын жанына кеуде алдына алақанымен айқастыру "Тоқта" сигналын береді.

Жіберуші әскери қызметшінің жерге түсуін, ТЖ-дан босатылуын бақылайды және ол туралы ҰСҚ бойынша ӘКК-ге хабарлайды.

Әскери қызметші ес-түссіз жағдайда жеткізілгенде ол тасымалданған бау жеткізу аяқталғаннан кейін жеткізуші босатады (кеседі) және десант болып түсушіден қашық тасталады.

Жеткізу кезінде жіберуші мен әскери қызметшілер ұдайы көзбен байланысты ұстауы қажет.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерде парашютсіз десант түсіру жөніндегі нұсқаулыққа 1-қосымша

Жарақты қуат беру жинағына бекіту нұсқасы

Оң жақ есікке ТЖ-ны бекіту (сыртқы көрініс)

Оң жақ есікке ТЖ-ны бекіту (ішкі көрініс)

Сол жақ есікке ТЖ-ны бекіту (сыртқы көрініс)

Сол жақ есікке ТЖ-ны бекіту (ішкі көрініс)

ТЖ-ны сақтандыру нүктесіне бекіту

ТЖ-ны жылдам түсіру карабині арқылы бекіту

Түсу арқанын (фалды) бүйірлік есікке бекіту

Түсу арқанын (фалды) орталық люкке бекіту

Түсу үшін арқан (фал) қалпы

Ескертпе: әуе кемесінің түріне және қолданылатын жараққа байланысты қуат беру торабына жарақты бекіту нұсқасын түзетуге жол беріледі.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерде парашютсіз десант түсіру жөніндегі нұсқаулыққа 2-қосымша

Десант түсіру кезінде берілетін көрнекі сигнал

Көрнекі сигнал дауыстап команда беру немесе радиобайланысты пайдалану мүмкін болмағанда қолданылады.

Көрнекі сигналды десант түсіру жетекшісі әскери қызметшілер ӘК бортына отырғанға дейін жіберушіге, жіберушінің көмекшісіне, сыртқы аспа маманына және десант болып түсушілерге жеткізеді.

ӘК бортында сигналды жіберуші береді және жіберушінің көмекшісі қайталайды.

Қимылмен берілетін көрнекі сигнал:

1) "Назар аудар": қолды алдыға созып, шапалақтау;

2) "Қауіпсіздік белдігін аш": ашу белгісін көрсетіп, қолдыіш деңгейінде екі жаққа ашу;

3) "Есікке/жақында!": алақан ашық, саусақтар бірге. Қолмен тікұшақ бортын көрсету;

4) "Бекіту": сұқсаусақпен ілмек белгісін көрсетіп, қолды жоғары төмен қозғау;

5) жағдайға және қолданылатын жараққа байланысты "Дайын": саусақтарды жұдырыққа біріктіріп, бас бармақты жоғары қалыпта көрсету; қолды артқа жіберіп, шынтағын 90о бүгу, ашық алақанды жіберушіге (көмекшіге) бағыттау; бас изеу;

6) "Түс": жіберуші (көмекші) ашық алақанмен қолды төмен сермеу;

7) "Тоқта: қолды жұдырыққа жинау;

8) "Әрекетті тоқтат": қолды алдына жұдырыққа жинау және айқастыру;

9) "Байланыста проблема!": қолмен құлаққапты көрсету;

10) "Ауыстыру": алақанын төмен қаратып, қолды екі жаққа жіберу;

11) "Жіберемін": қолды төмен сермеу, бұл ретте бас бармақты төмен қаратып, қалған саусақты жұдырыққа жинау;

12) "Доғар": қолды кеудеде алақанды жанына айқастыру;

13) "Жүктітастау": жіберуші көлденең жазықтықта қолымен кең серпиді.

Об утверждении Инструкции по беспарашютному десантированию в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 31 декабря 2024 года № 1523

В соответствии с подпунктом 277) пункта 15 Положения о Министерстве обороны Республики Казахстан утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 2 июня 2022 года № 357, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по беспарашютному десантированию в Вооруженных Силах Республики Казахстан.

2. Командиру войсковой части 32039 в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) направление настоящего приказа в республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для размещения в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан в соответствии с требованиями пункта 7 Правил ведения государственного реестра нормативных правовых актов Республики Казахстан, Инструкции по формированию Эталонного контрольного банка нормативных правовых актов Республики Казахстан, утвержденных приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 11 июля 2023 года № 472 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33059);

2) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении подпункта 1) настоящего пункта в течение десяти календарных дней со дня подписания.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого заместителя Министра обороны – начальника Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ довести до заинтересованных должностных лиц и структурных подразделений.

5. Настоящий приказ вводится в действие со дня его подписания.

Министр обороны Республики Казахстан генерал-полковник

Р. Жаксылыков

Утверждена приказом Министра обороны Республики Казахстан от 31 декабря 2024 года № 1523

Инструкция по беспарашютному десантированию в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция по беспарашютному десантированию в Вооруженных Силах Республики Казахстан (далее – Инструкция) детализирует организацию, обеспечение и проведение безопасного десантирования людей и грузов с воздушных судов (далее – ВС) беспосадочным, беспарашютным способом на внешней подвеске ВС с использованием специального снаряжения.

2. Основные понятия, используемые в Инструкции:

1) канат (фал) – элемент снаряжения промышленного изготовления или самостоятельно сплетенный из основных веревок, диаметром 32-60 мм круглого сечения, предназначенный для спуска без применения спускового устройства;

2) специальное снаряжение – промышленно изготовленные изделия, используемые при беспарашютном десантировании, а также других видах деятельности, связанных с необходимостью производства работ по выполнения действий с использованием ВС;

3) индивидуальная страховочная система – страховочная система, предназначенная для предотвращения срыва и падения во время беспарашютного десантирования (спуска), путем закрепления за нее элементов снаряжения и присоединения к спусковой или эвакуационной системе (далее – ИСС);

4) карабин – элемент снаряжения, представляющий собой металлическое незамкнутое кольцо с замыкающим устройством, и являющийся соединительным звеном при креплении веревки к конструктивным элементам ВС, соединении спускового устройства и ИСС;

5) вспомогательная веревка (репшнур) – элемент снаряжения, веревка диаметром 2-7 мм круглого сечения с защитной оплеткой;

6) основная веревка – элемент снаряжения, веревка диаметром 8-13 мм круглого сечения с защитной оплеткой, предназначена для спуска с применением спускового устройства;

7) карабин (замок) быстрого сброса – элемент снаряжения, представляющий собой металлическое изделие сложной формы с замыкающим устройством, и являющийся соединительным звеном при креплении веревки, каната (фала) к конструктивным элементам ВС, позволяющий быстрое разъединение;

8) узлы – способы связывания веревок, привязывания веревок к опоре, вязания незатягивающихся или затягивающихся петель, схватывающие, специальные узлы из числа применяемых в альпинизме (морском деле) и обеспечивающие возможность крепления снаряжения на борту ВС, формирования спусковой системы;

9) спусковой комплект (далее – СК) – комплект снаряжения или другие средства для спуска, применяемый для беспарашютного десантирования;

10) спусковая система (далее – СС) – комплект снаряжения и приспособлений, применяемый непосредственно для безопасного, контролируемого спуска с использованием основной веревки, ИСС и СУ;

11) спусковое устройство – элемент снаряжения, предназначенный для спуска человека (груза) по веревке (далее – СУ);

12) спусковая станция – закрепленное на борту ВС снаряжение, за которое осуществляется крепление веревки, предназначенной для спуска.

3. Настоящая Инструкция определяет:

1) основные требования, предъявляемые к организации подготовки специалистов, вооружения, экипировки, снаряжения, грузов к беспарашютному десантированию с использованием снаряжения;

2) мероприятия по выполнению беспарашютного десантирования с использованием специального снаряжения;

3) меры безопасности по действиям в особых случаях и нештатных ситуациях при выполнении подготовки и проведении беспарашютного десантирования.

Подготовка к беспарашютному десантированию, а также их практическое выполнение, являются составной частью боевой подготовки.

Подготовка личного состава к беспарашютному десантированию, имеет цель закрепить твердые знания и выработать устойчивые навыки в применении специального снаряжения при организации, а также в практическом выполнении на внешней подвеске ВС.

Основой при подготовке к беспарашютному десантированию, являются наземная подготовка, тренажи и учебно-тренировочные занятия.

Беспарашютное десантирование организуется и проводится специалистами, имеющими допуск к исполнению обязанностей руководителя десантирования, выпускающего и специалиста внешней подвески, назначенных приказом командира воинской части.

Для практического выполнения беспарашютного десантирования издается приказ командира части, в котором указываются сроки и условия выполнения, назначаются должностные лица для руководства и обеспечения, указывается привлекаемый личный состав.

Параграф 1. Виды беспарашютного десантирования

4. Виды беспарашютного десантирования:

1) по количеству десантируемых в одном заходе ВС:

поочередное десантирование – каждый десантируемый включается в СС после того, как предыдущий освободился от СС;

одновременное десантирование – отделение и спуск осуществляют два и более военнослужащих в одном и более мест покидания ВС.

2) по времени суток:

дневные – выполняются между восходом и заходом солнца;

ночные – выполняются в темное время суток (в том числе и сумерки) между закатом и рассветом.

3) по типу поверхности и типу объектов, на которую производится десантирование или с которой проводится:

пересеченная местность и лес;

водная поверхность;

высокогорье или горная местность;

ограниченные площадки, в условиях городской или промышленной застройки;

высотные объекты;

движущиеся объекты;

морские или речные суда;

различные объекты и поверхности.

4) по типу экипировки военнослужащего:

без снаряжения, без вооружения, без грузового контейнера;

со снаряжением;

с вооружением;

с грузовым контейнером;

со снаряжением, с вооружением, с грузовым контейнером.

Глава 2. Требования, предъявляемые к организации подготовки специалистов, вооружения, экипировки, снаряжения, грузов к беспарашютному десантированию с использованием снаряжения

Параграф 1. Экипировка выпускающего

5. Экипировка выпускающего предназначена для обеспечения безопасности и эффективности при работе в ВС.

6. В состав экипировки выпускающего входят:

1) ИСС или страховочный пояс;

2) пятипалые перчатки с кожаной (кевларовой) защитой на внутренней части ладони;

3) стропорез (нож), расположенный на снаряжении в легкодоступном месте;

4) запасные карабины;

5) основная веревка длиной 2-3 м;

6) защитные очки;

7) гарнитура самолетного переговорного устройства, обеспечивающее связь между членами экипажа, кабиной экипажа и грузовой кабиной (далее – СПУ);

8) электрический фонарь (при действии в темное время суток).

Параграф 2. Состав индивидуального СК

7. Каждому военнослужащему при совершении беспарашютного десантирования необходимо иметь при себе индивидуальный СК.

В минимальный состав индивидуального СК входят:

1) ИСС (обвязка);

2) два карабина с муфтой;

3) СУ;

4) пятипалые перчатки с кожаной (кевларовой) защитой на внутренней части ладони;

5) стропорез (нож), расположенный на снаряжении в легкодоступном месте со стороны руки, не контролирующей веревку и привязанный репшнуром диаметром не менее 3мм длиной 1,2м.;

6) защитный шлем;

7) ветро-пылезащитные (противоосколочные) очки;

8) электрический фонарь (при действии в темное время суток);

9) репшнур (веревка диаметром 5-7 мм, длиной 1,5 м для изготовления схватывающих узлов).

8. В рекомендованный состав индивидуального СК дополнительно входят:

1) штурмовой мешок;

2) веревка статическая, диаметром не менее 10 мм и длиной 50 метров;

3) карабин быстрого сброса.

Параграф 3. Групповой СК

9. В состав группового СК входит:

при спуске по веревке:

1) штурмовой мешок – на каждый десантный люк (проем двери) по количеству спусковых точек;

2) карабины (50кН) с муфтой по количеству спусковых точек и точек крепления;

3) веревка статическая, диаметром не менее 10 миллиметров (далее – мм) и длиной 50 метров (по количеству спусковых точек);

4) ленточная петля или веревочная петля с нагрузкой разрушения не менее 2000 кгс и длиной не менее 1,5 метра;

5) отрезы основной веревки длиной 2-3 м (7-10 штук);

6) защитные очки;

7) электрический фонарь(при действии в темное время суток);

8) грузовой контейнер (переносная сумка).

при спуске по канату (фалу):

1) канат (фал) – на каждый десантный люк (проем двери) по количеству спусковых точек;

2) комплект ленточных или веревочных петлей с нагрузкой разрушения не менее 2000 кгс и длиной 0,5-0,9 метров (в зависимости от спусковой точки);

3) замок (карабины) быстрого сброса.

Параграф 4. Крепление снаряжения на борту ВС

10. Снаряжение крепится на борту ВС карабинами, защелкнутыми за основные и вспомогательные точки крепления. Карабины основных точек крепления, с помощью ленточных петель или свободных отрезов основной веревки узлами крепятся к карабинам вспомогательных точек.

Крепление веревки к карабину производится посредством вязания незатягивающейся петли на веревке с использованием следующих узлов:

1) восьмерка (вяжется на конце веревки);

2) девятка (вяжется на конце веревки);

3) проводник (вяжется на конце веревки);

4) австрийский проводник или бабочка (вяжется на промежуточном участке веревки).

Связывание двух концов веревок осуществляется посредством вязания узлов для связывания двух одноименных веревок:

1) грейпвайн;

2) встречная восьмерка.

Не допускается:

1) размещать карабин таким образом, чтобы нагрузка приходилась не вдоль оси карабина;

2) крепить основную (вспомогательную) веревку (репшнур) за элементы конструкции ВС без использования карабинов.

11. Точки крепления снаряжения – имеющиеся на борту ВС конструктивные элементы, за которые производится крепление снаряжения для десантирования, они могут быть основными точками крепления (точки крепления снаряжения на борту ВС, на которые приходится основная нагрузка при десантировании), вспомогательными точками крепления (точки крепления снаряжения на борту ВС, за которые производится крепление снаряжения с целью страховки основных точек крепления, предназначены для принятия на себя веса десантника или груза при десантировании, в случае разрушения основных точек крепления).

12. Точки крепления внешней подвески – имеющиеся на борту ВС конструктивные элементы, за которые предусмотрено крепление штатных элементов и груза при перевозке на внешней подвеске (других видах деятельности).

Параграф 5. Точки крепления снаряжения на борту ВС

13. Основные точки крепления снаряжения – точки, принимающие нагрузку при подготовке к спуску и спуске.

Вспомогательные точки крепления снаряжения – точки, не принимающие нагрузку при подготовке к спуску и спуске, а принимающие на себя нагрузку в случае разрушения основных точек. Нагрузка разрушения каждой из точек крепления веревки рассчитывается не менее 200кгс на одного военнослужащего.

14. В качестве основных и вспомогательных точек крепления снаряжения в грузовой кабине вертолета МИ-8 (МИ-17, МИ-171) и вне грузовой кабины допускается использование следующих силовых узлов:

1) штатные узлы вертолета, расположенные в верхней части проема входных дверей вертолета;

2) точки крепления внешней подвески над люком, расположенном в полу грузовой кабины;

3) тросы принудительного раскрытия парашюта;

4) швартовочные узлы вертолета;

5) кронштейн десантной двери;

6) бортовая стрела электролебедки.

Места крепления отображены на снимках согласно приложению 1 к настоящей Инструкции.

Глава 3. Организация подготовки к беспарашютному десантированию с использованием снаряжения

Параграф 1. Организация подготовки

15. Организация подготовки включает в себя:

1) проведение предварительной (предспусковой) подготовки;

2) проведение по этапным тренажам с личным составом;

3) непосредственную подготовку, которая организуется в день (ночь) проведения беспарашютного десантирования.

В результате предварительной подготовки, каждый десантируемый четко и уверенно усваивает:

1) содержание задания и технику выполнения запланированного беспарашютного десантирования;

2) порядок и правила использования индивидуального и группового специального снаряжения;

3) применяемые сигналы и порядок действия по ним согласно приложению 2 к настоящей Инструкции;

4) меры безопасности.

16. Тренажи с личным составом, проводятся по этапам беспарашютного десантирования:

1) одевание и подгонка снаряжения, крепление оружия, подготовка имущества и груза;

2) размещению и перемещению в ВС;

3) изготовка к десантированию и техника отделения от ВС;

4) действия после приземления;

5) действия во время десантирования (переноса);

6) действия по сигналам на борту ВС и на земле, согласно приложению 2 к настоящей Инструкции.

Непосредственная подготовка проводится в день (ночь) проведения беспарашютного десантирования и включает в себя:

1) доведение методов и последовательности беспарашютного десантирования, очередности посадки в ВС;

2) указания по действиям в особых случаях и доведение мер безопасности;

3) определение и согласование порядка взаимодействия с экипажем ВС.

Время, необходимое на непосредственную подготовку, которое зависит от характера и сложности запланированного беспарашютного десантирования.

Перед началом десантирования, по согласованию с экипажем, до запуска двигателей ВС проводится наземный тренаж на борту ВС.

Военнослужащие тренируются на стоящем на земле ВС при выключенных двигателях, по задаче предстоящего десантирования в составе десантных групп, в том обмундировании, с тем оружием и снаряжением, с которым будет выполняться десантирование.

Параграф 2. Группа руководства

17. Для руководства учебно-тренировочным беспарашютным десантированием назначается группа руководства.

В группу руководства входят:

1) руководитель беспарашютного десантирования;

2) выпускающий (специалист внешней подвески);

3) помощники выпускающего.

18. Руководитель беспарашютного десантирования – осуществляет руководство, исходя из уровня подготовки военнослужащих и задач подразделений на десантирование и определяет:

1) состав и численность групп;

2) порядок и последовательность посадки десантной группы в ВС;

3) порядок проведения беспарашютного десантирования;

4) готовность очередной группы;

Выпускающий – осуществляет контроль на борту ВС за проведением беспарашютного десантирования в соответствии с настоящей Инструкцией и отвечает за соблюдение мер безопасности привлекаемыми лицами, при подготовке на борту ВС, во время полета и при десантировании. При возникновении особых случаев и нештатных ситуаций принимает решение на устранение их, или прекращение десантирования. Он подчиняется руководителю беспарашютного десантирования.

Помощник выпускающего – осуществляет контроль за беспарашютным десантированием при работе из нескольких проемов дверей (люков), и отвечает за соблюдение мер безопасности лицами, привлекаемыми к беспарашютному десантированию при подготовке, на борту ВС во время полета, при десантировании. Он подчиняется выпускающему.

Специалист внешней подвески – осуществляет подготовку специального снаряжения (крепление снаряжения) перед беспарашютным десантированием с использованием системы внешней подвески.

Для обеспечения беспарашютного десантирования необходимо наличие на площадке врача (фельдшера) с укомплектованной аптечкой первой медицинской помощи.

Глава 4. Выполнения беспарашютного десантирования

Параграф 1. Общие положения

19. Места размещения на борту и порядок покидания с вертолета указываются каждому военнослужащему выпускающим или помощником выпускающего до погрузки военнослужащих на борт ВС.

При десантировании в темное время суток подается световой сигнал.

Сигнал "Внимание" подается выпускающим после оповещения командиром экипажа ВС (далее – КВС) по радиосвязи или световым сигналом не позднее, чем за 5 минут до подхода ВС к площадке десантирования.

По сигналу "Внимание" помощник выпускающего:

1) встает со своего места;

2) занимает положение в проеме двери (среза грузового люка) лицом внутрь грузовой кабины;

3) при подаче сигналов выпускающим, дублирует их для военнослужащих, десантирующихся через проем грузового люка.

По сигналу выпускающего и его помощника "Внимание" военнослужащие, сидящие ближними к местам покидания ВС:

1) проверяют зацепления в СС и представляют для контроля выпускающему (помощнику выпускающего) СУ;

2) ждут сигнала к покиданию ВС.

При оповещении КВС о подходе к месту десантирования, выпускающий:

1) корректирует место отделения от ВС;

2) подает сигнал на сброс веревок и начало десантирования.

Помощник выпускающего:

1) ожидает сигнала выпускающего к началу десантирования;

2) дублирует сигнал выпускающего на сброс веревок и начало десантирования.

20. Во время движения в грузовой кабине военнослужащим необходимо строго соблюдать очередность покидания ВС и соблюдать меры безопасности.

Все передвижения в грузовой кабине осуществляется только по команде выпускающего.

По сигналам выпускающего десантируемые:

1) проверяют правильность включения в СС и закрытие (замуфтовку) карабина;

2) встают и принимают устойчивое положение у места покидания ВС;

3) выбирают слабину веревки таким образом, чтобы правильно принять положение для отделения с ВС и уменьшения рывка при переносе веса тела на веревку;

4) заводят руку, контролирующую веревку, за спину;

5) устанавливают визуальный контакт с выпускающим (помощником выпускающего), ожидая его сигнала на вывешивание или покидание ВС;

6) при вывешивании за борт ВС военнослужащие контролируют положение карабина и СУ в СС, и, в случае возникновения недостатков, принимают меры к их устранению. После устранения недостатков, военнослужащие устанавливают визуальный контакт с выпускающим и по его команде отделяются от ВС;

7) начинают спуск.

При покидании ВС следует располагать снаряжение и оружие таким образом, чтобы исключить зацепление оружия и снаряжения за элементы конструкции на борту ВС и СС.

По команде выпускающего "Отставить", военнослужащие прекращают любые действия и ожидают следующей команды выпускающего.

Параграф 2. Действия военнослужащего после отделения от ВС

21. Военнослужащий, отделившись от ВС:

1) принимает положение тела для спуска;

2) контролирует скорость спуска до момента приземления и не допускает разгона;

3) при одновременном десантировании исключает схождение с другими военнослужащими и спутывания веревок;

4) контролирует приближение к поверхности, за 2 метра до поверхности или препятствия, погасить скорость спуска;

5) мягко опускается на поверхность, приняв устойчивое положение и не допускает падения;

6) осуществляет выдачу веревки выше СС на два-три полных движения руки, с целью уменьшения ее натяжения и обеспечения беспрепятственного освобождения от веревки СС;

7) освобождается от веревки СС;

8) действует, согласно полученным ранее указаниям или поставленной задаче.

22. Контроль скорости спуска следует осуществлять заведением руки, контролирующей веревку, за спину таким образом, чтобы веревка располагалась между поясным и ножным охватами ИСС.

После освобождения от СС, при необходимости, военнослужащий оказывает помощь в отсоединения от СС приземлившимся рядом военнослужащим.

В случае невозможности закончить спуск и приземлиться, военнослужащий незамедлительно закрепляется на СУ (законтровывается), подбирает или обрезает веревку ниже себя и подает выпускающему сигнал "Перенос".

Параграф 3. Действия военнослужащего после приземления, в случае изменения высоты полета ВС или его смещения

23. В случае изменения высоты полета ВС или его смещения относительно места висения и возникновения натяжения веревки после приземления и до окончания выстегивания военнослужащего из СС, военнослужащему необходимо компенсировать смещение ВС:

1) выдачей веревки – при наличии остатка веревки ниже СУ военнослужащего;

2) смещением военнослужащего в сторону вслед за смещением ВС – если позволяет местность и если смещение ВС незначительно;

3) обрезанием веревки ножом – в случае отсутствия свободной веревки ниже военнослужащего или запутывания веревки в СУ.

24. Обязательно наличие страховочного узла на конце веревки, с целью исключения вероятности срыва военнослужащего с веревки, в случаях изменения высоты полета ВС или смещения ВС относительно площадки десантирования.

Параграф 4. Покидание военнослужащими ВС

25. Покидание военнослужащими ВС осуществляется через:

1) проем грузового люка;

2) входные двери;

3) люк внешней подвески;

4) внешние элементы конструкции ВС.

Допускается последовательное или одновременное десантирование со всех мест покидания ВС.

Допускаются следующие варианты покидания ВС военнослужащими:

1) "Выпрыгивание" – отделение десантниками, включенного в СС от ВС посредством выпрыгивания. Осуществляется строго под основную точку крепления снаряжения;

2) "Вывешивание"– принятие десантником определенного положения за бортом ВС перед отделением от ВС. Осуществляется строго под основную точку крепления снаряжения;

3) "Соскальзывание" – медленное отделение десантника от ВС в положении "сидя" с контролем прохождения порога входной двери или грузового люка.

4) "Штурмовое десантирование беспосадочным способом" – отделение десантниками от ВС через боковые двери и проем грузового люка как с оружием и снаряжением, так и без него при зависании вертолета на месте или в движении с высот до 2-х метров и скоростью до 30 км/ч.

Максимальное количество военнослужащих, одновременно десантирующихся с ВС в одном месте покидания, не превышает при десантировании:

1) через проем входных дверей – 2 человека;

2) через проем грузового люка – 3 человека;

3) через люк внешней подвески – 1 человек.

26. После окончания десантирования, веревки и канаты необходимо убрать следующими способами:

1) выстегиванием с их последующим сбрасыванием с борта ВС на поверхность.

2) затягиванием на борт ВС;

Вариант действий с веревками или канатами устанавливается при определении порядка взаимодействия и согласовывается с КВС.

Необходимые действия с веревками и канатами производятся выпускающим и помощником.

Выстегивание и сброс веревок являются самым быстрым и практичным вариантом освобождения ВС от веревок после окончания десантирования. Сброшенные веревки могут использоваться десантировавшейся группой.

При сбрасывании веревок или канатов, сбрасывающий их подает сигнал группе на земле "Сброс груза" и сбрасывает веревки только после покидания группой опасной зоны под ВС.

Затягивание веревок или канатов на борт ВС применяется в исключительном случае, когда их крепление исключает вариант быстрого и безопасного выстегивания и не создается опасность полету ВС.

Параграф 5. Выполнение беспарашютного десантирования со штурмовыми мешками (сумками спусковыми для веревок)

27. Беспарашютное десантирование с использованием штурмовых мешков (далее – ШМ) осуществляется по решению командира группы. Способ спуска военнослужащих со ШМ или без них, согласовывается командиром группы с выпускающим и КВС.

Применение ШМ обязательно в случаях, когда существует вероятность зацепления веревки за элементы рельефа местности или поверхности при сбрасывании веревки или в процессе выполнения десантирования.

К выполнению беспарашютного десантирования со ШМ решением командира группы допускаются наиболее опытные военнослужащие, прошедшие инструктаж по порядку совершения десантирования со ШМ, а также предварительную подготовку к выполнению десантирования со ШМ.

28. Беспарашютное десантирование со ШМ осуществляется по закрепленным на борту ВС веревкам. Включение в СС при десантировании со ШМ может осуществляться заранее по указанию выпускающего или непосредственно перед десантированием. Допускается закрепление веревки, уложенной в ШМ на точках крепления на борту ВС заранее, до погрузки на борт военнослужащих. Военнослужащий одевает ШМ, находясь на борту по указанию выпускающего.

Параграф 6. Порядок организации и проведения сложного беспарашютного десантирования

29. Порядок выполнения сложного учебно-тренировочного беспарашютного десантирования определяется руководителем.

Допускается одновременное совмещение в одном беспарашютном десантировании нескольких вариантов сложности.

К выполнению сложного беспарашютного десантирования решением руководителя допускаются военнослужащие, имеющие не менее 10 беспарашютных десантирований, прошедшие инструктаж по правилам планируемого варианта и наземный тренаж.

При выполнении сложных учебно-тренировочных беспарашютных десантирований, в целях безопасности допускается заменять боеприпасы и взрывчатые вещества имитационными средствами, соответствующими объему и весу предметов, в пределах установленных норм боевой выкладки.

При десантировании военнослужащему следует:

1) остановиться за 2 метра до поверхности или препятствия;

2) сгруппироваться;

3) миновать препятствия при его наличии по линии спуска;

4) опуститься на поверхность, исключая падение;

5) после приземления, проконтролировать отсутствие зацепления спусковой веревки за препятствие.

При сложном учебно-тренировочном десантировании решением руководителя, первыми к десантированию (при одновременном десантировании – первым потоком) назначаются наиболее опытные военнослужащие, организующие страховку с земли спускающихся военнослужащих.

При десантировании каждому военнослужащему необходимо иметь при себе нож на веревке, который крепится в легкодоступном месте (набедренный карман, наспинно-плечевой обхват ИСС и так далее).

При учебно-тренировочном десантировании военнослужащие с оружием, снаряжением и грузовым контейнером десантируются первыми.

На конце веревки обязательно завязывается узел.

Десантирование груза с ВС допускается осуществлять при тех же условиях, что и спуск военнослужащих.

Десантирование груза осуществляется только после десантирования военнослужащих.

Десантирование груза по веревке осуществляется только:

1) при условии его приемки на земле военнослужащими;

2) контроля военнослужащим на земле веревки, по которой десантируется груз.

Не допускается допускать разгон груза. Скорость спуска груза контролируется принимающим его военнослужащим, путем натяжения веревки, по которой десантируется груз.

Массу десантируемого груза с применением специального снаряжения не допускается превышать 100 кг.

Если груз по причине его малого веса невозможно десантировать по веревке, его сбрасывают, если позволяет высота и характер груза.

Груз, приготовленный для десантирования, упаковывается таким образом, чтобы исключить его порчу при приземлении или травмирование принимающего его на земле.

Если груз, который назначен к десантированию, имеет большие габариты или вес, его следует десантировать раздельно по частям.

Десантирование груза допускается осуществлять следующими способами:

1) без применения СУ на карабине;

2) с применением СУ;

3) сбрасыванием.

При десантировании груза без применения СУ, необходимо закладывать веревку в карабин таким образом, чтобы при переносе массы груза на веревку, она не соприкасалась с муфтой карабина, и при десантировании не размуфтовала его или не затянула муфту карабина.

Количество витков веревки вокруг прутка карабина зависит от массы груза и определяется в следующем порядке:

1) при массе груза до 40 кг – наматывается 1 виток вокруг прутка карабина;

2) при массе груза от 40 до 70 кг – наматывается 2 витка вокруг прутка карабина;

3) при массе груза больше 70 кг – наматывается 3 витка вокруг прутка карабина. При десантировании груза с применением СУ допускается два варианта включения в СС – быстрый и медленный спуск.

Вариант включения в СС определяется в зависимости от массы груза:

1) при массе груза менее 60 кг – допускается включение на быстрый спуск;

2) при массе груза более 60 кг – допускается включение в СС только на медленный спуск.

СС при этом формируется таким же образом, как и при спуске военнослужащего, посредством СУ и карабина. Карабин крепится за любой из надежных силовых элементов, спускаемого грузового контейнера или рюкзака.

Груз весом не более 5 кг с высоты до 10 метров допускается десантировать простым продеванием веревки в карабин, защелкнутый за силовой элемент грузового контейнера или рюкзака.

30. При зависании груза допускаются следующие действия:

1) при невозможности опустить его на землю, изменением высоты полета ВС осуществляется обрезание веревки выпускающим и сброс груза. При сбросе груза, выпускающий подает сигнал военнослужащим, принимающим груз на земле "Сброс груза". Сброс осуществляется только при отсутствии людей в зоне предполагаемого падения груза;

2) при невозможности опустить груз на землю, с изменением высоты полета ВС в данном месте десантирования, есть возможность осуществить его перенос в другое место десантирования, где можно опустить груз. Решение о возможности переноса груза и опускании его на другую площадку десантирования, принимается КВС и доводится по СПУ выпускающему. При принятии решения о переносе груза, выпускающий дает наземной группе сигнал "Перенос". Получив этот сигнал, наземная группа связывает в бухту находящуюся на земле часть веревки любым возможным способом, и, по окончании этого действия, отходит в сторону от ВС на расстояние не менее 25 метров.

При десантировании с грузом, груз укладывается в грузовой контейнер или рюкзак таким образом, чтобы исключить наличие свисающих лент и выступающих частей, которыми возможно зацепление за элементы конструкции и рельефа при покидании ВС и спуске. Масса груза при этом не превышает 50 кг.

Груз крепится к силовой скобе ИСС на страховочной петле (ленте) длиной не менее 1,5 метра за один из силовых элементов таким образом, чтобы военнослужащий мог без труда отстегнуть его при приземлении.

При длительных полетах в район десантирования крепление грузового контейнера к военнослужащему допускается проводить в ВС, но не позднее чем за 10 минут до начала десантирования и при контроле крепления выпускающим или его помощником.

Острые и угловатые предметы укладываются в центр рюкзака или контейнера, чтобы исключить возможность травмирования военнослужащего при приземлении.

Покидание ВС при спуске с грузом осуществляется только методом соскальзывания.

При покидании ВС и начале спуска необходимо исключить рывки, чтобы не допускать захлестывания веревки вокруг груза.

При выполнении десантирования с грузовым контейнером, военнослужащему после отделения от ВС необходимо стабилизировать грузовой контейнер ногами и продолжать удерживать его от раскачивания до касания контейнером земли.

Параграф 7. Десантирование в темное время суток

31. При выполнении десантирования в темное время суток каждому военнослужащему необходимо в составе СК иметь фонарь. Для этих целей допускается использование любого фонаря, прикрепляемого на снаряжении таким образом, чтобы луч света был направлен вниз.

Военнослужащий при десантировании ночью при отделении от ВС выбирает хорошо видимый (по возможности освещенный) ориентир на земле, держит правильное положение тела на протяжении всего спуска, ожидает встречи с землей.

На площадке погрузки на борт ВС и линиях осмотра при проведении учебно-тренировочного десантирования необходимо иметь освещение, позволяющее проводить проверку, надевание ИСС и обеспечивать необходимый контроль военнослужащих выпускающим или его помощником.

Должностным лицам, производящим осмотр военнослужащих, необходимо пользоваться индивидуальными фонарями.

Площадка десантирования при проведении учебно-тренировочном десантировании оборудуется световым маяком для обеспечения контроля места висения КВС.

При десантировании ночью используются те же сигналы, что и в светлое время суток, видимость сигналов обеспечивается удерживаемым в руке фонарем.

В случае зависания военнослужащего ему необходимо зафиксироваться на СУ, затем подать выпускающему сигнал фонарем, совершая им горизонтальные движения над головой из стороны в сторону.

32. В ходе наземного тренажа при подготовке к десантированию в темное время суток отрабатываются следующие вопросы:

1) организация посадки десантных групп в ВС;

2) порядок отделения от ВС, контроль спуска и приземления;

3) сигналы, подаваемые при десантировании.

Пункт медицинской помощи обозначается тремя фонарями красного цвета, расположенными по вертикали.

Пункт сбора военнослужащих и снаряжения обозначается тремя фонарями зеленого цвета, расположенными по вертикали.

Параграф 8. Десантирование на пересеченную местность

33. Учебно-тренировочные десантирования на пересеченную местность допускается выполнять днем при любых условиях, в ночных условиях – только при наличии освещения площадки десантирования.

Десантирование на пересеченную местность следует осуществлять со штурмовым мешком. Военнослужащему необходимо иметь при себе петлю самостраховки с карабином на конце и длиной не менее 1 метра, защелкнутую за силовую скобу ИСС, убранную под снаряжение со стороны свободной руки таким образом, чтоб исключить ее зацепления за элементы конструкции ВС, препятствия и рельеф местности.

34. При проведении наземного тренажа перед выполнением десантирования на пересеченную местность особое внимание уделяется:

1) контролю скорости спуска и приземления;

2) правилам приземления на различные препятствия, имеющиеся вблизи площадки и на площадке приземления;

3) правилам прохода препятствий;

4) правилам самостраховки и освобождения от СС.

Параграф 9. Десантирование на воду

35. К учебно-тренировочному десантированию на воду допускаются военнослужащие, изучившие специальные спасательные средства и имеющие навыки в их использовании.

Первые учебно-тренировочные десантирования проводятся без оружия и снаряжения в облегченном обмундировании.

Перед десантированием на воду каждый военнослужащий проверяется в умении плавать в обмундировании. Не умеющие плавать к десантированию на воду не допускаются.

При десантировании на воду каждому военнослужащему дополнительно необходимо иметь:

1) индивидуальный спасательный жилет (пояс);

2) водонепроницаемые чехлы на снаряжении (при выполнении десантирования с оружием и снаряжением).

При выполнении десантирования с грузовым контейнером, предметы в контейнере находятся в водонепроницаемом чехле.

Учебно-тренировочные десантирования на воду без применения гидрокостюмов допускается выполнять только днем при температуре воды не ниже 17^оС.

36. С применением гидрокостюмов (комплектов) или при выполнении боевых задач десантирование на воду допускается выполнять при любой температуре воды и воздуха. При выполнении десантирования с использованием гидрокостюмов необходимо обеспечить их защиту в местах соприкосновения с веревкой.

При десантировании на воду военнослужащему необходимо:

1) приостановить спуск на высоте 2 метра от воды;

2) медленно войти в воду;

3) откинуться на спину, выдать слабину веревки;

4) освободиться от СС.

Берега водоема, на который осуществляются учебно-тренировочные десантирования, оборудуются хорошими подъездными путями, обеспечивающими доставку к водоему спасательных плавательных средств и подход автотранспорта.

Для обеспечения учебно-тренировочного десантирования на воду в распоряжение руководителя десантирования выделяется специальный наряд, в состав которого входят:

1) дежурный по району приводнения;

2) спасательная команда с необходимыми спасательными средствами (катера, лодки, спасательные круги и средства).

Спасательная команда и плавательные средства распределяются по поверхности водоема для оказания помощи на воде, подбора и доставки военнослужащих на берег. Располагаются плавательные средства в момент десантирования не ближе 50 метров от места десантирования.

Лицам, назначенным в состав спасательной команды, необходимо уметь хорошо плавать, знать и уметь оказывать первую медицинскую помощь при несчастных случаях на воде.

Численность спасательной команды и количество спасательных плавательных средств в районе приводнения определяет руководитель десантирования, в каждом отдельном случае с учетом количества десантируемых и интенсивности десантирования.

Накануне десантирования на воду необходимо на водоеме провести тренировку с практической отработкой основных элементов выполнения обязанностей каждым должностным лицом.

Командный пункт дежурного по району приводнения, пункт медицинской помощи и сборный пункт организуются на берегу с таким условием, чтобы обеспечивалось визуальное наблюдение за военнослужащими при десантировании одновременно во всех местах.

При проведении наземного тренажа перед выполнением десантирования на воду, кроме элементов подготовки к обычному десантированию, отрабатываются следующие вопросы:

1) особенности подготовки и крепления оружия и снаряжения;

2) порядок освобождения от СС, оружия и снаряжения при десантировании;

3) действия военнослужащего до и после приводнения;

4) порядок пользования спасательными средствами.

Параграф 10. Десантирование в холодное время года

37. Учебно-тренировочные десантирования в холодное время года допускается проводить при температуре не ниже-35 ^оС.

Десантирования в холодное время года на замерзшие водоемы допускается проводить при толщине льда не менее 20 см с необходимым снежным покровом, предохраняющим военнослужащих от проскальзывания в момент приземления.

При проведении учебно-тренировочных десантировании в холодное время года на аэродромах взлета и на площадках приземления оборудуются пункты для обогрева личного состава. Снаряжение хранится в пунктах обогрева до момента погрузки на борт ВС или крепления на борту ВС.

Лица наряда, выделенные для обеспечения приема военнослужащих на площадке десантирования, при глубоком снежном покрове обеспечиваются лыжами или снегоступами.

38. Военнослужащие, выполняющие десантирование, обеспечиваются теплым зимним обмундированием и дополнительными теплыми пятипалыми перчатками. Необходимо обращать внимание на подгонку обмундирования по росту, а также на подгонку ИСС, исключить попадание одежды в СУ.

При посадке в Вс военнослужащим необходимо сбить обледенелый снег с подошвы обуви, чтобы не поскользнуться при движении по грузовой кабине в момент отделения от ВС и проверить на наличие обледенения СС (ЭС) и ИСС.

Параграф 11. Десантирование с оружием и снаряжением

39. Стрелковое вооружение, боеприпасы, продовольствие, средства связи, взрывчатые вещества, индивидуальные средства защиты и носимые средства экипировки десантируются вместе с военнослужащими.

При выполнении учебно-тренировочного десантирования в целях безопасности допускается заменять боеприпасы и взрывчатые вещества имитационными средствами, соответствующими объему и весу предметов, в пределах установленных норм боевой выкладки.

При подготовке к десантированию оружие и снаряжение на военнослужащем тщательно подгоняется и закрепляется так, чтобы не мешало передвижению в ВС, отделению от него, спуску и приземлению.

Предметы боевой выкладки и продовольствие размещаются в рюкзаке, грузовом контейнере или в карманах обмундирования.

Средства связи и предметы, которые не вмещаются в рюкзак или не могут быть помещены в карманах обмундирования, укладываются в грузовой контейнер, который крепится на отдельном карабине и петле за силовую скобу ИСС.

При десантировании необходимо оружие располагать таким образом, чтобы обеспечивалось его быстрое извлечение, исключалась возможность травмирования других военнослужащих, захлеста вокруг оружия ЭС или веревок.

Вариант крепления автомата выбирается в зависимости от сложности десантирования, условий на местности спуска, опыта военнослужащего и характера последующей задачи.

При десантировании с оружием не допускается направлять оружие в сторону ВС или людей.

40. Допускаемые варианты крепления и положения оружия:

1) в положении "за спину". Автомат располагается за спиной;

2) в положении "сбоку". Автомат располагается сбоку на петле, переброшенной через плечо.

В положении "сбоку" оружие располагается на левом или правом плече со стороны свободной руки так, чтобы обеспечивался контроль оружия при спуске, исключался захлест веревок или ЭС, дульная (нижняя) часть оружия не утыкалась в землю при приземлении.

При выполнении десантирования с оружием и снаряжением военнослужащий во время полета и при отделении от ВС выполняют те же действия, что и при десантировании без оружия.

Пистолет находится в кобуре, обязательно контруется шнуром. В отдельных случаях может удерживаться в руке с наружной стороны бедра, направленной в сторону от веревки, ВС и других военнослужащих.

Параграф 12. Десантирование на движущиеся объекты

41. Допускается проведение десантирования на движущиеся объекты. При осуществлении десантирования на движущиеся объекты необходимо следить за тем, чтобы десантированию не помешали надстройки на объекте (антенны, токоприемники и так далее), элементы рельефа на пути движения объекта (провода, деревья, мосты и так далее).

42. Для десантирования необходимо выбирать те участки дорог, на которых отсутствует по ходу движения крутые повороты, большие перепады высот, требующие выполнения маневрирования движущегося объекта. После касания поверхности движущегося объекта военнослужащему необходимо в максимально короткий интервал времени освободиться от СС.

Параграф 13. Десантирование на высотные объекты в городских условиях

43. При приближении к высотному объекту следует остановить спуск на высоте 2 метров до поверхности и осторожно завершить спуск, исключая травмирование о надстройки на крыше.

Десантирование на высотные объекты допускается осуществлять только со штурмовыми мешками.

44. В случае горизонтального смещения ВС относительно высотного объекта и невозможности закончить спуск, военнослужащему необходимо зафиксироваться на СУ и выполнить все действия для осуществления его переноса ВС.

Параграф 14. Работа со спускоподъемными устройствами ВС

45. Управление спускоподъемными устройствами (лебедки) ВС осуществляет член экипажа ВС, имеющий соответствующий допуск.

Размещение людей или закрепление грузов в спускоподъемном оборудовании выполняют подготовленные специалисты.

Работа со спускоподъемными устройствами ВС выполняется в соответствии с руководящими документами для данного типа ВС.

При выполнении работ следует соблюдать следующие меры безопасности:

1) при приеме на площадке приземления спускаемого оборудования или людей (грузов) к ним возможно прикасаться только после касания поверхности разрядником, укрепленным на вертлюге лебедки ВС;

2) члену экипажа, выполняющему спуск людей необходимо следить за их креплением, выбирать слабину троса и лент подвеса в процессе отделения военнослужащего от борта ВС. Выпускать трос лебедки только после полного повисания спускаемых людей (грузов) у борта ВС;

3) при выполнении спускоподъемных работ на палубу судна или на площадку, имеющую препятствия, необходимо следить за тем, чтобы трос лебедки не зацепился за препятствия;

4) во избежание поражения людей, находящихся на поверхности воды, разрядом статического электричества, спускоподъемное оборудование необходимо опускать в стороне от поднимаемых людей, до момента касания разрядником поверхности воды;

5) перед вылетом на выполнение работ с использованием спускоподъемных устройств, необходимо обратить особое внимание на исправность фиксаторов подвижной части карабинов лебедки.

46. К выполнению спусков на спускоподъемных устройствах допускаются военнослужащие, прошедшие специальную подготовку к выполнению данного вида работ, допущенные приказом командира воинской части.

Подбор площадки приземления при спусках со СУ с ВС возлагается на выпускающего, который согласовывает возможность десантирования на подобранную площадку с КВС.

Параграф 15. Организация радиосвязи при десантировании

47. Радиосвязь выпускающего или помощника выпускающего со старшим наземной группы, организуется при отсутствии визуальной связи.

При необходимости и по согласованию с КВС, связь выпускающего и помощника выпускающего со старшим наземной группы организуется на одной частоте с экипажем ВС.

Порядок применения радиостанции и частоты, определяются при постановке задачи на десантирование и доводятся командиру группы до погрузки на борт ВС. Затем согласовывается с КВС, чтобы применение радиостанции выпускающим не создавало помех его связи по СПУ экипажу ВС.

48. Для обеспечения слышимости применяются наушники с гарнитурой. Радиостанция крепится на снаряжении военнослужащего со стороны свободной руки таким образом, чтобы обеспечивалось ее беспрепятственное применение в случае возникновения нештатной ситуации при спуске или переносе.

Глава 5. Меры безопасности по действиям в особых случаях и нештатных ситуациях при выполнении подготовки и проведении десантирования

Параграф 1. Общие меры безопасности

49. Массу десантируемых военнослужащих и грузов необходимо иметь в пределах допустимых нагрузок на точки крепления снаряжения на борту ВС и максимальных нагрузок, определенных для специального снаряжения его производителем.

Десантируемому необходимо одеваться по сезону, обмундирование подгонять по росту, чтобы не стеснять движений и исключить возможность попадания его элементов в СУ.

Не допускается допускать к десантированию военнослужащих:

1) имеющих не полный основной СК;

2) с применением неустановленных сигналов или сигналов, схожих с другими сигналами, двух одинаковых сигналов, подразумевающих различные действия;

3) изменять сигналы после их согласования с экипажем ВС и доведения помощником выпускающего;

4) перемещаться по грузовой кабине без указания выпускающего (помощника выпускающего);

5) посадка военнослужащих в ВС без двойного осмотра;

6) допускать к использованию снаряжения с выявленными недостатками;

7) крепление веревки с сильным натяжением или с провисом. Большим считается провис, при котором при приложении усилия к закрепленной веревке она отклоняется в сторону от своего первоначального положения на расстояние больше 10 см;

8) сбрасывать веревки с карабинами.

50. Во избежание зацепления личного состава за веревки, предназначенные для спуска на борту ВС, их необходимо убрать под скамьи.

При приземлении необходимо исключить падение военнослужащих на землю и запутывание в элементах эвакуационной системы (Далее – ЭС).

Скоростное десантирование не допускается проводить на неосвещенные площадки и без наличия видимых ориентиров на земле.

Не допускается подход к ВС и посадка в него без разрешения экипажа.

Параграф 2. Наиболее характерные особые случаи и нештатные ситуации при десантировании

51. При десантировании могут возникнуть особые случаи и нештатные ситуации (далее – ОС и НС).

1) зацепление снаряжения и вооружения военнослужащего за элементы конструкции ВС, элементы вооружения и снаряжения других военнослужащих;

2) перекос карабина на ИСС и в точках крепления снаряжения на борту ВС при переносе военнослужащих веса на веревку в момент вывешивания за бортом ВС;

3) "провал" военнослужащего при покидании ВС и удар об элементы конструкции ВС по причине недостаточного выбора слабины веревки военнослужащим;

4) выпадение закрепленного в СС военнослужащего из ВС;

5) схождение военнослужащих в воздухе вследствие раскачивания при спуске;

6) запутывание веревки в ШМ или зацепление за элементы рельефа местности или объекта;

7) изменение высоты полета ВС и вследствие этого нехватка длины веревки до поверхности;

8) попадание в СУ одежды, снаряжения и экипировки;

9) размуфтовывание карабина;

10) приземление на препятствия и других военнослужащих;

11) протаскивание за вертолетом после приземления при недостаточной выдаче слабины веревки;

12) разрушение снаряжения, предназначенного для закрепления и страховки военнослужащего на борту ВС;

13) травмирование военнослужащих посторонними предметами.

К возникновению ОС и НС приводит:

1) неправильная подготовка или подгонка снаряжения и экипировки;

2) неправильное отделение от ВС;

3) неправильный спуск, приземление;

4) несоблюдение мер безопасности.

Военнослужащему необходимо:

1) находиться в постоянной готовности к действиям в ОС и НС;

2) уметь предотвращать ОС и НС;

3) не терять самообладания при возникновении ОС и НС.

Действия военнослужащего в ОС и НС отрабатываются до автоматизма в период проведения наземной подготовки.

Для избежания разрушения снаряжения, предназначенного для закрепления и страховки на борту ВС следует использовать только снаряжение 1 и 2 категории эксплуатации.

При обнаружении повреждения или предполагаемого повреждения снаряжения следует:

1) немедленно прекратить десантирование или опустить переносимую группу на землю;

2) проинформировать немедленно о возникшей ситуации и пути ее преодоления КВС;

3) заменить элемент снаряжения или организовать надежную защиту снаряжения.

52. Категорически не допускается использовать снаряжение с приложением к нему нагрузок, близких к предельным для этого снаряжения.

Во избежание зацепления снаряжения, экипировки и вооружения за части ВС, других военнослужащих, выступающие предметы вооружения и снаряжения военнослужащих следует не допускать следующих ошибок:

1) неправильной подгонки снаряжения и вооружения;

2) не закрепления свободных концов на снаряжении и экипировке;

3) неправильного покидания ВС;

4) неправильного положения тела при отделении от ВС;

5) нарушения очередности и порядка покидания ВС.

Если произошло зацепление снаряжения или экипировки военнослужащего за элементы СС – выпускающий оказывает помощь военнослужащему и ликвидировать зацеп. Если попытка не дала положительного результата, следует отстранить военнослужащего от спуска и прекратить десантирование (при необходимости).

Для исключения выпадения десантируемого из ВС необходимо:

1) четко следовать командам выпускающего;

2) не подходить к местам десантирования ВС не зацепленным в СС и не застрахованным посредством страховочной петли.

При проведении десантирования в одном месте покидания ВС одновременно несколькими военнослужащими по причине неправильного покидания военнослужащими ВС и начала спуска могут быть случаи схождения военнослужащих во время спуска. Схождение представляет собой встречу в воздухе военнослужащих, находящихся примерно на одной высоте (горизонтальное схождение) или друг над другом на одной вертикали (вертикальное схождение).

В обоих случаях возможен перехлест веревок и их спутывание.

Военнослужащим необходимо избегать схождения в воздухе. Это достигается:

1) соблюдением правильного отделения от ВС и порядка десантирования;

2) размещением военнослужащих в ВС по весу;

3) осмотрительностью в воздухе;

4) умелым управлением и контролем спуска.

С целью исключения схождения, десантируемым необходимо стремиться не допускать раскачивания при отделении от ВС.

При создавшейся угрозе схождения двух военнослужащих во время спуска военнослужащему, находящемуся выше, необходимо увеличить скорость и оказаться на одном уровне с находящимся ниже военнослужащим.

Если предотвратить схождение не удалось и произошло зацепление веревок – необходимо увеличить скорость и стремиться быстрее закончить спуск. При зацеплении нижнего военнослужащего – необходимо остановиться, свободной рукой ликвидировать зацепление.

Параграф 3. Перенос военнослужащего или груза

53. Перенос подразумевает подъем, перемещение и опускание военнослужащего или груза на землю без применения ЭС посредством веревки, закрепленной за точки крепления снаряжения на борту ВС.

54. Перенос осуществляется:

1) в случае возникновения ОС и НС при десантировании, при условии, что завершить спуск и приземлиться военнослужащему или грузу не представляется возможным;

2) при необходимости перемещения группы до 3 десантируемых при условии, что нагрузка разрушения точек крепления, за которые закреплена веревка составляет не менее 500 кг;

3) при необходимости перемещения военнослужащего с грузом;

4) при необходимости перемещения груза.

Параграф 4. Действия в случае невозможности завершить спуск

55. Военнослужащим при невозможности завершить спуск необходимо:

1) произвести фиксацию веревки на СУ. Закончить фиксацию вязанием свободного конца веревки через СУ посредством бесконечной петли;

2) собрать или обрезать веревку, находящуюся ниже 1 метра под ним. Собранная веревка убирается под обмундирование, зажимается между ног или связывается так, чтобы исключить ее разматывание;

3) поднять взгляд на выпускающего (на ВС), развести руки в стороны ладонями вниз (Сигнал "Перенос");

4) на протяжении всего переноса военнослужащему необходимо наблюдать за сигналами выпускающего, до получения от выпускающего сигнала "Опускаю".

Получив сигнал "Перенос" от зависшего военнослужащего, выпускающий докладывает о зависании десантируемого по СПУ КВС ("Завис"), сообщив возможность переноса (спуска или подъема) десантируемого.

56. КВС на основании доклада, выпускающего принимает решение опустить военнослужащего на землю снижением ВС, если позволяет высота висения ВС над препятствиями, или поднять его вертикально вверх над препятствиями на высоту не менее 10 м, перенести зависшего военнослужащего в безопасное место и опустить вертикальным снижением ВС на поверхность земли или объекта. О своем решении КВС ставит в известность выпускающего.

Выпускающий после получения по СПУ от КВС о принятом решении подает зависшему следующие команды:

При опускании военнослужащего на землю – отмашка рукой вниз, держа руку ладонью вниз (сигнал "Опускаю").

При подъеме и транспортировке – отмашка рукой вверх, держа руку ладонью вверх (сигнал "Поднимаю").

По окончании переноса при опускании военнослужащего на землю, военнослужащий (или сигнальщик на земле) при касании ногами земли подает выпускающему сигнал "Стоп" – скрестить руки перед грудью ладонями в стороны.

Выпускающий контролирует касание военнослужащего земли, выстегивание военнослужащего из СС и сообщает об этом КВС по СПУ.

В случае переноса военнослужащего в бессознательном состоянии – веревка, на которой он переносился, по окончанию переноса отстегивается (обрезается) выпускающим и сбрасываться в сторону от десантируемого.

При переносе выпускающему и военнослужащим необходимо постоянно поддерживать визуальный контакт.

Приложение 1 к Инструкции по беспарашютному десантированию в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Варианты крепления снаряжения за силовые узлы

Крепление СС в правом дверном проеме (вид снаружи)

Крепление СС в правом дверном проеме (вид внутри)

Крепление СС в левом дверном проеме (вид снаружи)

Крепление СС в левом дверном проеме (вид внутри)

Крепление СС к страховочным точкам

Крепление СС через карабин быстрого сброса

Крепление спускового каната (фалла) в боковую дверь

Крепление спускового каната (фалла) в центральный люк

Положение каната (фала) для спуска

Примечание: В зависимости от типов воздушных судов и применяемого снаряжения варианты крепления снаряжения за силовые узлы разрешается корректировать.

Приложение 2 к Инструкции по беспарашютному десантированию в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Визуальные сигналы, подаваемые при десантировании

Визуальные сигналы применяются при невозможности подачи голосовых команд или использования радиосвязи.

Визуальные сигналы доводятся руководителем десантирования до выпускающих, помощников выпускающих, специалистов внешней подвески и десантируемых до погрузки военнослужащих на борт ВС.

Сигналы на борту ВС подаются выпускающим и дублируются помощником выпускающего.

Визуальные сигналы, подаваемые жестами:

1) "Внимание": хлопки ладоней перед собой вытянутыми руками;

2) "Отстегнуть ремень безопасности": обе руки приводятся в расположение живота, раскрываются в стороны, показывая знак открытия;

3) "К двери/Подходи!": ладонь открыта, пальцы вместе. Рукой указывается борт вертолета;

4) "Пристегнись": указательным пальцем, показывая знак крючка, делается движение рукой верх вниз;

5) "Готов", в зависимости от ситуации и используемого снаряжения:

пальцы сжаты в кулак, большой палец показывает положение вверх;

рука отведена в сторону, согнута в локте под 90о, открытая ладонь направлена на выпускающего (помощника);

кивок головой;

6) "Пошел": мах рукой выпускающим (помощником) открытой ладонью, направленной вниз;

7) "Стой": рука сжата в кулак;

8) "Прекратить действия": обе руки впереди сжаты в кулаки и образуют крест;

9) "Проблема связи!": рукой указывается на наушник;

10) "Перенос": развести руки в стороны ладонями вниз;

11) "Опускаю": отмашка рукой вниз при этом большой палец показывает положение вниз, остальные пальцы сжаты в кулак;

12) "Отставить": скрестить руки перед грудью ладонями в стороны;

13) "Сброс груза": широкие махи рукой выпускающим в горизонтальной плоскости.