"Бизнес талдаушы" және "Жүйелік талдаушы" кәсіби стандарттарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің м.а. 2024 жылғы 6 желтоқсандағы № 770/НҚ бұйрығы

      "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 12 шілдедегі № 501 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі туралы Ереженің 15-тармағының 56-7) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Мыналар:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес "Бизнес талдаушысы" кәсіптік стандарты;

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес "Жүйелік талдаушы" кәсіптік стандарты бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің Жасанды интеллект және инновацияларды дамыту комитетіне заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрыққа қол қойылған күннен бастап бес жұмыс күн ішінде оны мемлекеттік және орыс тілдерінде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі Бірінші вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік бес күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Цифрлық даму, инновациялар және
аэроғарыш өнеркәсібі министрінің
міндетін атқарушы 		А. Оразбек

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Еңбек және халықты әлеуметтік

      қорғау министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Цифрлық даму, инновациялар
және аэроғарыш өнеркәсібі
министрінің міндетін
атқарушының
2024 жылғы 6 желтоқсандағы
№ 770/НҚ бұйрығына
1-қосымша

"Бизнес-аналитик" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандартты қолдану аясы: "Бизнес-аналитик" кәсіптік стандарты (бұдан әрі - Кәсіптік стандарт) "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді және білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, кәсіпорындарда персоналды оқытуға, білім беру ұйымының қызметкерлері мен түлектерін сертификаттауға және ұйымдар мен кәсіпорындарда персоналды басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге және өзінің кәсіби қызметінің мазмұнын бейімдеуге арналған.

      2. Осы Кәсіби стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) еңбек функциясы - еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндеттерін шешуге бағытталған өзара байланысты әрекеттер жиынтығы;

      2) кәсіптік біліктілік - кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      3) кәсіптік стандарт - ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасын және еңбек жағдайларын ескерумен білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      4) контекст - өзгеріске әсер ететін, өзгерістің ықпалында болатын немесе өзгерісті түсінуге ықпал ететін мән-жайлар мен жағдайлар;

      5) қажеттілік - қарауға жататын проблема немесе мүмкіндік. Қажеттіліктер өзгерістерді тудыруы мүмкін, бұл мүдделі тараптарды әрекетке итермелейді. Өзгерістер, өз кезегінде, қолданыстағы шешімдердің құнын төмендету немесе арттыру арқылы қажеттіліктерді тудыруы мүмкін;

      6) өзгеріс - қажеттілікке жауап ретінде түрлендіру. Өзгерістің мақсаты -кәсіпорынның өнімділігін арттыру (ұйымның тиімділігі). Бұл жақсартулар әдейі жасалған және бизнесті талдау арқылы басқарылады. Өзгерістер ауқымды болуы мүмкін, тұтастай алғанда ұйымның қызметін реформалаумен байланысты, сонымен қатар ұйымның кейбір бөлімшелеріндегі жекелеген бизнес-процестермен байланысты шағын болуы мүмкін;

      7) шешім - белгілі бір контексте бір немесе бірнеше қажеттілікті қанағаттандырудың нақты тәсілі. Шешім мүдделі тараптардың алдында тұрған мәселені шешу немесе мүдделі тараптарға мүмкіндікті жүзеге асыруға мүмкіндік беру арқылы қажеттілікті қанағаттандырады.

      Осы Кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      АКТ – ақпараттық-коммуникациялық технологиялар;

      АҚ - ақпараттық қауіпсіздік;

      АТ – ақпараттық технологиялар;

      БА – біліктілік анықтамалығы;

      БТБА – бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      КС - кәсіптік стандарт;

      МО - мемлекеттік орган;

      СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

      ЭҚЖЖ – экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      3. Кәсіптік стандарттың атауы: Бизнес-аналитик

      3512-1-002 АКТ пайдаланушысын қолдау жөніндегі консультант;

      2523-0-002 Ақпараттық жүйелер әкімшісі;

      2511-2-001 АКТ саласындағы бизнес-аналитик;

      2511-2 АТ бойынша консультанттар мен бизнес-аналитиктер.4. Кәсіптік стандарт коды:

      5. ЭҚЖЖ-ға сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және кіші сыныпты көрсету:

      J Ақпарат және байланыс:

      62 Компьютерлік бағдарламалау, консультациялық және басқа да ілеспе қызметтер;

      62.0 Компьютерлік бағдарламалау, консультациялық және басқа да ілеспе қызметтер;

      62.01 Компьютерлік бағдарламалау саласындағы қызмет;

      62.02.2 Коммерциялық ақпараттық жүйелерді жоспарлау мен жобалау.

      6. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: АТ жобаларын басқару және бизнес-аналитиканы жүргізу жөніндегі маманның кәсіби қызметі саласындағы, қолданыстағы стандарттардың талаптарына сәйкес болуы және сәйкес келуі тиіс білім мен дағдылар бөлігінде талаптарды белгілейді.

      7. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

      2) АКТ саласындағы бизнес-аналитик - СБШ 5-деңгейі;

      3) АКТ саласындағы бизнес-аналитик - СБШ 6-деңгейі.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

10. "АКТ саласындағы бизнес-аналитик" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

2511-2

Кәсіп атауының коды:

2511-2-001

Кәсіп атауы:

АКТ саласындағы бизнес-аналитик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:


БТБА, БА және басқа да үлгі біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Орта білімнен кейінгі білім

Мамандығы:
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар

Біліктілігі:
есептеу техникасы

Жоғары білім

АКТ-да бизнес-талдау жүргізу жөніндегі маман

Есептеу техниканың қолданбалы бакалавры

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:


Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

International Institute of Business Analysis сертификациясы - ECBA деңгейі және одан жоғары
Project Management Institute сертификациясы - PBA деңгейі International Requirements Engineering Board сертификациясы - CPRE
Business Architecture Guild сертификациясы - CBA деңгейі.

Кәсіптің басқа да болуы мүмкін атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Мүдделі тараптарға пайда әкелетін ұйымдарға өзгерістер енгізуді талдау және бизнес қажеттіліктерін анықтау

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Бизнес-проблемаларды немесе бизнес-мүмкіндіктерді анықтау.

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Бизнес-проблемаларды немесе бизнес-мүмкіндіктерді анықтау



1-дағды:
Бизнес-проблемаларды немесе бизнес-мүмкіндіктерді анықтау.

Машықтар:
1. Мүдделі тараптардың бизнес-қажеттіліктерін талдауды орындау;
2. Контекске талдау жүргізу;
3. Мүдделі тараптарды анықтау әдістерін пайдалану;
4. Мүдделі тараптармен кездесулер мен талқылау өткізуді жоспарлау, ұйымдастыру және өткізу;
5. Тиімді коммуникациялар әдістерін пайдалану;
6. Тәуекелдерді анықтау, тіркеу, талдау мен жіктеу және оларды азайту жөніндегі шаралар кешенін әзірлеу;
7. Бизнес-талдау ақпаратын жинау, жіктеу, жүйелеу және сақтау мен өзектендіруді қамтамасыз ету;
8. Таңдалған тәсілдерге сәйкес бизнес-талдау нәтижелерін рәсімдеу;
9. Бизнес-талдау ақпаратының элементтері арасындағы байланыс пен тәуелділіктерді анықтау;
10. Мүдделі тараптармен талқылау үшін бизнес-талдау ақпаратының бірнеше түрін құру;
11. Бизнес-талдау мақсаттары үшін қажетті көлемде ақпараттық технологияларды қолдану;
12. Ұйым қызметіне әсер ететін ішкі/сыртқы факторлар мен жағдайларды талдау;
13. Таңдалған тәсілдермен анықталған сапа критерийлері тұрғысынан мүдделі тараптардың талаптарын талдау;
14. Таңдалған тәсілдерге сәйкес талаптарды рәсімдеу;
15. Таңдалған тәсілдерге сәйкес талаптарды жіктеу;
16. Таңдалған тәсілдерге сәйкес талаптарды модельдеу;
17. Талаптарды рәсімдеуге таңдалған тәсілдерге сәйкес талаптарды құжаттау;
18. Таңдалған тәсілдерге сәйкес талаптардың атрибуттарын және олардың мәндерін анықтау;
19. Таңдалған тәсілге сәйкес талаптардың өзгеруін басқару;
20. Таңдалған критерийлер бойынша бизнес-талдау ақпаратының сапасын талдау;
21. Пәндік салаға талдау жүргізу;
22. Жұмыстардың функционалдық декомпозициясын орындау;
23. Жұмыстардың көлемі мен шекарасын модельдеу.

Білу қажет:
1. Іскерлік өзара іс-қимылда тұлғааралық және топтық коммуникация әдістемесін;
2. Шиеленістер теориясын;
3. Мүдделі тараптардың талаптарын басқару әдістерін, техникасын, процестері мен құралдарын;
4. Визуалды модельдеу тілдерін;
5. Тәуекелдерді басқару теориясын;
6. Ақпараттық жүйелер әдістемесін;
7. Бизнес-талдау міндеттерін шешу үшін жеткілікті көлемде пәндік саланы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Шынайы бизнес-проблемаларды немесе бизнес-мүмкіндіктерді анықтау.

Машықтар:
1. Шынайы бизнес-проблемаларды немесе бизнес-мүмкіндіктерді анықтау және құжаттау;
2. Анықталған бизнес-проблемаларды немесе бизнес-мүмкіндіктерді мүдделі тараптармен келісу;
3. Шешімдердің мақсатты көрсеткіштерін қалыптастыру;
4. Мүдделі тараптарды анықтау техникасын пайдалану;
5. Мүдделі тараптармен кездесулер мен талқылаулар өткізуді жоспарлау, ұйымдастыру және өткізу;
6. Тиімді коммуникациялар техникасын пайдалану;
7. Тәуекелдерді анықтау, тіркеу, талдау мен жіктеу және оларды азайту жөніндегі іс-шаралар кешенін әзірлеу;
8. Бизнес-талдау ақпаратын жинау, жіктеу, жүйелеу мен сақтау және өзектендіруді қамтамасыз ету;
9. Таңдалған тәсілдерге сәйкес бизнес-талдау нәтижелерін рәсімдеу;
10. Бизнесті талдау ақпаратының элементтері арасындағы байланыс пен тәуелділіктерді анықтау;
11. Мүдделі тараптармен талқылау үшін бизнес-талдау ақпаратының бірнеше түрін құру;
12. Бизнес-талдау мақсаттары үшін қажетті көлемде ақпараттық технологияларды қолдану;
13. Ұйым қызметіне әсер ететін ішкі/сыртқы факторлар мен жағдайларды талдау;
14. Таңдалған тәсілдермен анықталған сапа критерийлері тұрғысынан мүдделі тараптардың талаптарын талдау;
15. Пәндік салаға талдау жүргізу;
16. Бизнес-проблемаларды немесе бизнес-мүмкіндіктерді анықтау мен жіктеу;
17. Мүдделі тараптармен талқылау үшін анықталған бизнес-проблемалар немесе бизнес-мүмкіндіктер туралы ақпараттың бірнеше түрін қалыптастыру;
18. Жұмыстардың функционалдық декомпозициясын орындау;
19. Жұмыстардың көлемі мен шекарасын модельдеу.

Білу қажет:
1. Іскерлік өзара іс-қимылда тұлғааралық және топтық коммуникация әдістемесін;
2. Шиеленістер теориясын;
3. Визуалды модельдеу тілдерін;
4. Тәуекелдерді басқару теориясын;
5. Жүйелер теориясын;
6. Бизнес-талдау міндеттерін шешу үшін жеткілікті көлемде пәндік саланы;

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске төзімділік, сыни тұрғыдан ойлау, қарым-қатынас орнатуды білу, ұтымдылық, прагматизм, өзін-өзі дамытуға дайындық, беделді болу, сабырлық сақтау.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіп атауы:





11. "АКТ саласындағы бизнес-аналитик" кәсіп карточкасы:

Топ коды:

2511-2

Сабақ атауының коды:

2511-2-001

Кәсіп атауы:

АКТ саласындағы бизнес-аналитик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:


БТБА, БА және басқа да үлгі біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары білім (бакалавриат)

Мамандығы:
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар

Біліктілігі:
-










Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:


Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

International Institute of Business Analysis сертификациясы - ССВА деңгейі және одан жоғары.
Project Management Institute сертификациясы - PBA деңгейі International Requirements Engineering Board сертификациясы - CPRE
Business Architecture Guild сертификациясы - CBA деңгейі.

Кәсіптің басқа да болуы мүмкін атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Өзгерістерді іске асырудың ықтимал жолдарын сипаттайтын бизнес-қажеттіліктерді анықтау және шешімдерді негіздеу арқылы мүдделі тараптарға пайда әкелетін ұйымда өзгерістер жүргізу мүмкіндігін қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Шешімдерді негіздеу

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Шешімдерді негіздеу



1-дағды:
Шешімдердің анықталған нысаналы көрсеткіштері негізінде ықтимал шешімдерді қалыптастыру.

Машықтар:
1. Ықтимал шешімдерді қалыптастыру үшін бизнес-талдау ақпаратын анықтауды, жинауды және талдауды орындау;
2. Ықтимал шешімдердің сипаттамасын орындау;
3. Тәуекелдерді анықтау, тіркеу, талдау мен жіктеу және оларды азайту жөніндегі іс- шаралар кешенін әзірлеу;
4. Таңдалған тәсілдерге сәйкес бизнес-талдау нәтижелерін рәсімдеу;
5. Бизнесті талдау ақпаратының элементтері арасындағы байланыс пен тәуелділіктерді анықтау;
6. Бизнес-талдау мақсаттары үшін қажетті көлемде ақпараттық технологияларды қолдану;
7. Ұйым қызметіне әсер ететін ішкі/сыртқы факторлар мен жағдайларды талдау;
8. Таңдалған тәсілдермен анықталған сапа критерийлері тұрғысынан мүдделі тараптардың талаптарын талдау;
9. Таңдалған критерийлер тұрғысынан шешімнің тиімділігін бағалау;
10. Таңдалған мақсатты көрсеткіштер тұрғысынан шешімді іске асырудың бизнес мүмкіндігін бағалау;
11. Жұмыстардың көлемі мен шекарасын модельдеу.

Білу қажет:
1. Бағдарламаларды модельдеуді;
2. Визуалды модельдеу тілдерін;
3. Жүйелер теориясын;
4. Пәндік саланы көлемде, ақпараттық бағдарламаларда білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Талдау, негіздеу және шешім таңдауға қатысу.

Машықтар:
1. Шешімдердің мақсатты көрсеткіштеріне қол жеткізу тұрғысынан шешімдерді талдау;
2. Шешімдерді іске асыру үшін қажетті ресурстарды бағалау;
3. Әрбір шешімнің тиімділігін ресурстарды пайдаланудың күтілетін деңгейі мен күтілетін мән арасындағы қатынас ретінде бағалау;
4. Мүдделі тараптармен кездесулер мен талқылау өткізуді жоспарлау, ұйымдастыру және өткізу;
5. Тиімді коммуникациялар әдістерін пайдалану;
6. Тәуекелдерді анықтау, тіркеу, талдау мен жіктеу және оларды азайту жөніндегі шаралар кешенін әзірлеу;
7. Таңдалған тәсілдерге сәйкес бизнес-талдау нәтижелерін рәсімдеу;
8. Бизнес-талдау ақпаратының элементтері арасындағы байланыс пен тәуелділіктерді анықтау;
9. Бизнес-талдау мақсаттары үшін қажетті көлемде ақпараттық технологияларды қолдану;
10. Ұйым қызметіне әсер ететін ішкі/сыртқы факторлар мен жағдайларды талдау;
11. Таңдалған тәсілдермен анықталған сапа критерийлері тұрғысынан мүдделі тараптардың талаптарын талдау;
12. Таңдалған критерийлер тұрғысынан шешімнің тиімділігін бағалау;
13. Таңдалған мақсатты көрсеткіштер тұрғысынан шешімді іске асырудың бизнес-мүмкіндігін бағалау.

Білу қажет:
1. Іскерлік өзара іс-қимылда тұлғааралық және топтық коммуникация әдістерін;
2. Шиеленістер теориясын;
3. Визуалды модельдеу тілдерін;
4. Бизнес-талдау ақпаратын жинауды, талдауды, жүйелеуді, сақтауды және жаңартып отыруды;
5. Бизнес-талдау мақсаттары үшін қажетті көлемде ұйымда қолданылатын ақпараттық технологияларды (бағдарламалық өнімдерді);
6. АҚ туралы білу;
7. Бизнес-талдау міндеттерін шешу үшін жеткілікті көлемде пәндік саланы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске төзімділік, сыни тұрғыдан ойлау, қарым-қатынас орнатуды білу, ұтымдылық, прагматизм, өзін-өзі дамытуға дайындық, беделді болу, сабырлық сақтау.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс:







4-тарау Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      16. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі

      Орындаушы: Увалеев Ж.Е., zhake55@gmail.com, +7 (701) 522 80 28.

      17. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      "Persona IT" Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

      Басшы: Құлатаева А.К., aigerim@personait.kz, +7 (777) 012 77 88.

      Орындаушы: Судников Н.Н., +7 (777) 041 38 54.

      "Persona IT" ЖШС

      Басшы: Оспанова Г.Ж., gaukhar.ospanova@personait.kz, +7 (777) 727 68 68.

      18. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: Ақпараттық технологиялар саласындағы біліктілік жөніндегі салалық кеңес, 2023 жылғы 23 қарашадағы шығыс № 16361/28

      19. Ұлттық кәсіптік біліктілік органы: 2024 жылғы 16 қаңтар.

      20. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2023 жылғы 4 желтоқсан

      21. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1-нұсқа, 2024 жыл.

      22. Болжалды қайта қарау күні: 2027 жыл.

  Қазақстан Республикасы
Цифрлық даму, инновациялар
және аэроғарыш өнеркәсібі
министрінің міндетін
атқарушының
2024 жылғы 6 желтоқсандағы
№ 770/НҚ бұйрығына
2-қосымша

"Жүйелік аналитик" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы: "Жүйелік аналитик" кәсіптік стандарты (бұдан әрі – Кәсіптік стандарт) "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 5-тармағына сәйкес әзірленді және білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда персоналды оқытуға, білім беру ұйымының қызметкерлері мен түлектерін сертификаттауға және ұйымдар мен кәсіпорындарда персоналды басқару саласындағы кең ауқымды міндеттердің шешімдеріне арналған.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) біліктілік – қызметкердің нақты еңбек функцияларын сапалы орындауға дайындық дәрежесі;

      2) жобалау – бұл объектінің бастапқы сипаттамасына және (немесе) оның жұмыс істеу алгоритміне немесе процестің алгоритміне немесе бастапқы сипаттаманы түрлендіру (кейбір жағдайларда бірнеше рет) процесі алгоритмі, объектінің берілген сипаттамаларын және оның жұмыс істеу алгоритмін немесе процесс алгоритмін оңтайландыру, бастапқы сипаттама мен процестің бұрыстығын жою және әртүрлі тілдердегі сипаттамаларды дәйекті түрде ұсыну (қажет болған жағдайда) негізінде әлі жоқ объектіні құру үшін қажетті сипаттаманы құру процесі;

      3) кәсіптік стандарт – кәсіптік қызметтің нақты саласында біліктілік пен құзыреттілік деңгейіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

      4) логикалық жобалау – жүйенің бөліктері үшін технологияларды енгізу және таңдау бөлшектерінен бос жобалық шешімдерді әзірлеу. Жүйелік аналитиктердің көпшілігіне таныс инженерлік талаптардың көптеген талдау және жобалау әдістері логикалық деңгейде – дерексіз деректер ағындары, хабарламалар және нысан күйлері деңгейінде жұмыс істейді. Қысқа итерациялық жобаларда абстракцияның осы деңгейін жобалау үшін орындаушыға тапсырма беру үшін пайдаланылатын жүйенің үздіксіз дамуын жүзеге асыру жеткіліксіз;

      5) талап – объектінің қажетті (күтілетін) сандық немесе сапалық сипаттамасы немесе қасиеті, сондай-ақ байланысты шектеулер мен шарттар. Талаптар жүйені әзірлеушіні ең тиімді техникалық, техникалық-экономикалық және басқа шешімдерді іздеуде және жүзеге асыруда шектемеуі керек деген көзқарас бар;

      6) тұжырымдамалық жобалау – жоспарға, мерзімдерге, жұмыс құнына, орындаушылардың әдістерін, құралдары мен рөлдерін таңдауға әсер ететін мақсатқа (тұжырымдамаға) қол жеткізудің ниетін, тәсілін және жолын сипаттайтын абстракцияның кез келген деңгейіндегі негізгі жобалық шешімдерді әзірлеу (жобалаудың бастапқы кезеңінде). Жиі кездесетін қате түсінікке қарамастан, тұжырымдамалық дизайн логикалық дизайнмен және техникалық шешімдерді әзірлеумен бір қатарда тұрмайды. Тұжырымдамалық дизайн логикалық дизайнмен және техникалық шешімдерді әзірлеумен бір қатарда тұрмайды. Тұжырымдамаға логикалық және техникалық (егжей-тегжейлі) шешімдер, егер олар нәтижеге айтарлықтай әсер етсе, сондай-ақ жүйені және оның мінез-құлқын емес, жүйенің ортасын, қызметін, мақсаттарын, проблемалары мен мүдделі тараптардың мүдделерін сипаттайтын, мақсатқа жетудің идеясын, тәсілі мен жолын көрсететін шешімдер кіреді.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      АКТ – ақпараттық-коммуникациялық технологиялар;

      АҚ - ақпараттық қауіпсіздік;

      АТ – ақпараттық технологиялар;

      БА – біліктілік анықтамалығы;

      БТБА – бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      КС - кәсіптік стандарт;

      МО - мемлекеттік орган;

      СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

      ТКББ – техникалық және кәсіптік білім беру;

      ЭҚЖЖ – экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2-тарау. Кәсіптік стандарт паспорты

      3. Кәсіптік стандарттың атауы: Жүйелік аналитик

      4. Кәсіптік стандарттың коды:

      5. ЭҚЖЖ-ға сәйкес секция, бөлім, топ, сынып және ішкі сыныпты көрсету:

      J Ақпарат және байланыс:

      62 Компьютерлік бағдарламалау, консультациялық және басқа да ілеспе көрсетілетін қызметтер;

      62.0 Компьютерлік бағдарламалау, консультациялық және басқа да ілеспе көрсетілетін қызметтер;

      62.01 Компьютерлік бағдарламалау саласындағы қызмет.

      7. Кәсіби стандарттың қысқаша сипаттамасы:

      ақпараттық жүйелер мен цифрлық өнімдерді жобалау жөніндегі маманның кәсіби қызметі саласындағы талаптарды олардың өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде белгілейді: функционалдық, конструктивті құрылғы, жүйелік орта, автоматтандыру мақсаттарына қол жеткізу үшін пайдалану контексті, қолданыстағы стандарттардың талаптарына, білім мен дағдылар бөлігінде ие болуы және сәйкес келуі керек.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

      1) Жүйелік аналитик – СБШ 4-деңгейі;

      2) Жүйелік аналитик – СБШ 5-деңгейі;

      3) Жүйелік аналитик – СБШ 6-деңгейі;

      4) Жүйелік аналитик – СБШ 7-деңгейі.

3-тарау. Кәсіптер карточкасы

9. "Жүйелік аналитик" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

2511-1

Кәсіп атауының коды:

2511-1-002

Кәсіптің атауы:

Жүйелік аналитик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктіліктің ішкі деңгейі:


БТБА, БА және басқа да біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіби білімнің деңгейі:

Білім деңгейі:
ТКББ (орта буынның маманы)

Мамандық:
Есептеуіш техника және ақпараттық желілер (түрлері бойынша)

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне талаптар:


Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

International Institute of Business Analysis сертификациясы - деңгейі ECBA және жоғары.
Project Management Institute сертификациясы – PBA деңгейі. International Requirements Engineering Board сертификациясы – CPRE.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

Қызметтің негізгі мақсаты:

Автоматтандыру мақсаттарына қол жеткізу үшін АТ-жүйелердің/өнімдердің және олардың компоненттерінің АТ-жүйелердің/өнімдердің өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде жобалау талаптары мен шешімдерін әзірлеу процесінде жеке функцияларды техникалық жобалау.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мүдделі тараптармен жұмыс;
2. АТ-жүйеден/өнімнен немесе жеткізілім элементінен жобалау үшін бастапқы деректерді жинау;
3. Қабылданған техникалық шешімдерді ескере отырып, жеткізілім элементінің мінез-құлқы мен қоршаған ортамен өзара әрекеттесу алгоритмін сипаттау;
4. Жобалық талаптар мен шешімдерді іске асыру процесін талдамалық сүйемелдеу;
5. Жүйелік талдау ақпаратын ресімдеу, коммуникация және басқару.

Қосымша еңбек функциялары:


1 еңбек функциясы:
Мүдделі тараптармен жұмыс

1-дағды:
Мүдделі тараптарды анықтау.

Машықтар:

1. Мүдделі тараптарды анықтау мақсатында контекстке, ұйымдық құрылымға, бизнес-процестерге талдау жүргізу;
2. Мүдделі тараптар туралы ақпаратты жинау және тіркеу;
3. Мүдделі тараптар туралы ақпаратты сақтауды ұйымдастыруды және оны өзекті күйде ұстауды жүзеге асыру;
4. Мүдделі тараптарды талдау және жіктеу;
5. Мүдделі тараптарды анықтау әдістерін пайдалану;
6. Тәуекелдерді анықтау, тіркеу, талдау мен жіктеу және оларды азайту бойынша шаралар кешенін әзірлеу;
7. Бизнес-талдау ақпаратын жинау, жіктеу, жүйелеу және сақтау мен өзектілендіруді қамтамасыз ету;
8. Таңдалған тәсілдерге сәйкес бизнес-талдау нәтижелерін рәсімдеу;
9. Бизнес-талдау ақпаратының элементтері арасындағы байланыстар мен тәуелділіктерді анықтау;
10. Бизнес-талдау мақсаттары үшін қажетті көлемде ақпараттық технологияларды қолдану;
11. Ұйымның қызметіне әсер ететін ішкі/сыртқы факторлар мен жағдайларды талдау;
12. Мүдделі тараптардың қатысу дәрежесін талдау;
13. Таңдалған критерийлер бойынша бизнес-талдау ақпаратының сапасын талдау;
14. Пәндік салаға талдау жүргізу.

Білу қажет:
1. Мүдделі тараптардың әдістемесін
2. Іскерлік өзара іс-қимылдағы тұлғааралық және топтық коммуникация теориясын;
3. Шиеленіс теориясын;
4. Визуалды модельдеу тілдерін;
5. Тәуекелдерді басқару теориясы;
6. Жүйелер әдістемесі;
7. Ақпараттық бағдарламалардың пәндік саласын білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл.

Машықтар:
1. Мүдделі тараптарды тарту және олармен ынтымақтастық стратегияларын әзірлеу;
2. Мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жоспарларын әзірлеу;
3. Тараптарды ынтымақтастыққа дайындау (түсіндіру, оқыту);
4. Мүдделі тараптардың өзара іс-қимылын және мониторингін орындау;
5. Мүдделі тараптармен өзара әрекеттесуге байланысты тәуекелдерді басқару;
6. Мүдделі тараптармен кездесулер мен талқылауларды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізу;
7. Тиімді коммуникация әдістерін пайдалану;
8. Жұмыстың функционалды ыдырауын орындау;
9. Жұмыстың көлемі мен шекарасын модельдеу.

Білу қажет:
1. Мүдделі тараптардың әдістемесін;
2. Іскерлік өзара әрекеттесудегі тұлғааралық және топтық коммуникация әдістемесін;
3. Шиеленіс теориясын;
4. Визуалды модельдеу тілдерін;
5. Тәуекелдерді басқару теориясын;
6. Жүйелер теориясын;
7. Ақпараттық бағдарламалардың пәндік саласын.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2 еңбек функциясы:
Жүйеден/өнімнен немесе жеткізілім элементінен жобалау үшін бастапқы деректерді жинау

1-дағды:
Құжаттар мен үлгілерді жинау.

Машықтар:

1. Құжаттарды, баспа нысандары мен шаблондарды жинауды жүзеге асыру;
2. Деректер үлгілерін жинауды орындау;
3. Бастапқы код үлгілерін жинауды орындау;
4. Скриншоттарды жинауды орындау;
5. Жиналған материалдардың тізілімін жүргізе отырып, үлгілерді сақтауды орындау;
6. Тапсырмаларды басқару жүйелерін пайдалану;
7. Іскерлік хат алмасуды жүргізу;
8. Іскерлік келіссөздер жүргізу;
9. Деректерге қол жеткізу, қарау және манипуляциялау құралдарын пайдалану;
10. Бастапқы кодты оқу және редакциялау;
11. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау.

Білу қажет:
1. Реляциялық деректер қорын;
2. Деректердің негізгі форматтары мен құрылымдарын.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Сұрақтарға жауап алу және хат алмасуда нақтылау.

Машықтар:
1. Сұрақтарды адресаттар, тақырыптар және басқа белгілер бойынша сұрыптау;
2. Сұрақтары бар хаттар мен хабарламалар жіберу;
3. Жауаптардың болуы мен толықтығын бақылау;
4. Сұрақтар мен жауаптарды сақтау және есепке алу;
5. Электрондық поштаны, тапсырмаларды басқару жүйелерін, мессенджерлерді пайдаланыңыз;
6. Іскерлік хат алмасуды жүргізу;
7. Жауаптың қисындылығын, толықтығын және егжей-тегжейлігін анықтау;
8. Электрондық кесте редакторларын пайдалану.

Білуі қажет:
1. Күрделі жүйелерді жобалаудағы формалды логика;
2. Қарым-қатынас процес;
3. Контекстіні біріктіру әдістері, деректер жиынтығын сақтауға қызмет ететін деректер типі;

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-дағды:
Сауалнама жүргізу.

Машықтар:
1. Сұрақнамаларды әзірлеу;
2. Респонденттерге қысқаша сұрау салуды қалыптастыру
3. Пікіртерім жүргізу;
4. Пікіртерім нәтижелерін сақтау;
5. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау;
6. Онлайн-пікіртерім құралдарын пайдалану;
7. Іскерлік хат алмасуды жүргізу;
8. Іскерлік келіссөздер жүргізу.

Білу қажет:

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

4-дағды:
Пайдаланушылардың автоматтандырылмаған және автоматтандырылған – жүйелер мен өнімдерде: аналогтарда, ауыстырылатын, дамитын немесе интеграцияланатын жұмысын зерделеу.

Машықтар:
1. Стандарттарды, регламенттерді, нұсқаулықтарды, әдістемелерді, нормативтік құжаттарды, жергілікті нормативтік құжаттарды зерделеуді орындау;
2. Экран жазбалары мен скриншоттарын талдау;
3. Жұмысты тікелей бақылау;
4. Пайдаланушылармен қызметтегі түсініксіз сәттерді нақтылау;
5. Пайдаланушының есеп-жұмыс сценарийін әзірлеу;
6. Қызметті құрылымдау;
7. Мәтіндік құжаттармен жұмыс жасау;
8. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау;
9. Пайдаланушының сценарийлерін құру.

Білу қажет:
1. Қызметтің метамоделін;
2. Қызметті мәтіндік, графикалық және кестелік сипаттау әдістерін.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

5-дағды:
Жүйелер мен өнімдердің құрылғысы мен жұмысын зерттеу: дамитын, аналогтар, ауыстырылатын немесе интеграцияланатын.

Білу қажет:
1. Құжаттаманы, оқу материалдарын, білім базаларын және жүйе/өнім бойынша форумдарды зерделеуді орындау;
2. Жүйеде жұмыс істеу бойынша техникалық қолдау сервисін пайдалану;
3. Өнімді / жүйені серверге / жұмыс орнына орнатуды орындау;
4. Пайдаланушы әрекетінің сценарийлерін құру;
5. Пайдаланушы рөлінде сценарийлерді алдын ала қарап шығу;
6. Құрылғының, жүйенің және компоненттердің өзара байланысының сипаттамасын жасау;
7. Жүйенің жұмыс алгоритмдерінің сипаттамасын жасау;
8. Дербес компьютерді базалық деңгейде басқару;
9. Серверді негізгі деңгейде басқару
10. Мақсатқа жету үшін қызметті жоспарлау;
11. Бағдарламалық және бағдарламалық-техникалық кешендердің құрылымын және олардың бөліктері арасындағы байланыстарды сипаттау;
12. Алгоритмдерді сипаттау;
13. Деректер құрылымын сипаттау.

Білуі қажет:
1. Бағдарламалық және бағдарламалық-техникалық кешендердің құрылысы және жұмыс істеуі;
2. Жалпы операциялық жүйелердің құрылысы мен қызметі;
3. Қызметтің метамоделі;
4. Қызметті мәтіндік және кестелік сипаттау әдістері;
5. Алгоритмдерді сипаттау әдістері;
6. Деректер құрылымын сипаттау тәсілдері;
7. Деректердің негізгі форматтары мен құрылымдары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

6-дағды:
Жүйелер мен өнімдердегі деректерді талдау: ауыстырылатын, интеграцияланатын, дамитын, аналогтар, соның ішінде автоматтандырылмаған ақпараттық жүйелер.

Машықтар:
1. Деректер массивтерін талдау;
2. Деректерді түрлендіру және зерттеуді орындау;
3. Қорытындылармен және деректер үлгілерімен есептер шығару;
4. Деректерге қол жеткізу, қарау, манипуляциялау және талдау құралдарын пайдалану;
5. Электрондық поштаны, тапсырмаларды басқару жүйелерін, мессенджерлерді пайдалану;
6. Іскерлік хат алмасуды жүргізу.

Білуі қажет:
1. Реляциялық деректер базасы;
2. Деректердің негізгі форматтары мен құрылымдары;
3. Бағдарламалау тілдері, кітапханалар және деректерді басқару құралдары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

7-дағды:
Жиналған бастапқы деректерді алдын ала жүйелеу және рәсімдеу.

Машықтар:
1. Материалдар мен сұрақтар тізілімдерінің толықтығын тексеру;
2. Материалдар мен сұрақтарды алдын-ала топтастыруды орындау;
3. Жиналған деректердің көлемі, толықтығы, сапасы, топтастырылуы туралы қорытындылармен есептер шығару;
4. Құжаттарды сақтауға арналған жүйеде қабылданбаған деректер пакеттерін немесе құрылымдарын қалыптастыру;
5. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау;
6. Құжаттарды сақтау үшін файлдық қоймалар мен жүйелерді пайдалану;
7. Мәтіндік құжаттармен жұмыс жасау.

Білу қажет:
1. Формалды логиканы;
2. Ақпаратты жіктеу және кодтау негіздерін.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3 еңбек функциясы:
Қабылданған техникалық шешімдерді ескере отырып, жеткізілім элементінің мінез-құлқы мен қоршаған ортамен өзара әрекеттесу алгоритмін сипаттау

1-дағды:
Қабылданған техникалық шешімдерді ескере отырып, жеткізілім элементінің мінез-құлқы мен қоршаған ортамен өзара әрекеттесу алгоритмін сипаттау.

Машықтар:

1. Жұмыс режимдерін, қоршаған орта элементтерін (рөлдер, іргелес жүйелер, компоненттер), интерфейстерді (бағдарламалық және пайдаланушы), жеке жұмыс сценарийлерін бөлектеу;
2. Ерекше жағдайларға талдау жасау;
3. Ерекшеліктер пайда болған кезде алгоритмнің балама жолдарының сипаттамасын орындау;
4. Мінез-құлық алгоритмін супержүйенің жұмыс істеу алгоритмімен салыстыру;
5. Бағдарлама-техникалық құралдардың жұмыс істеу алгоритмдерін сипаттау;
6. Деректер құрылымын сипаттау.

Білуі қажет:
1. Бағдарламалық және бағдарламалық-аппараттық кешендердің құрылысы және жұмыс істеуі;
2. Процедуралық және объектіге бағытталған бағдарламалау тұжырымдамалары;
3. Тест-дизайнның негізгі әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Қабылданған техникалық шешімдерді ескере отырып, жеткізу элементінің пайдаланушы интерфейстерінің эскиздері мен техникалық сипаттамаларын құру.

Білу қажет:
1. Интерфейс нобайларын жасау;
2. Өзара ісқимыл тілін формалдау және сипаттау;
3. Интерфейстің мінез-құлқының егжей-тегжейлі сипаттамасын әзірлеу;
4. Эскиздер мен сипаттамаларды мінез-құлық/өзара әрекеттесу алгоритмімен салыстырып-тексеруді жүргізу;

Білуі қажет:
1. Пайдаланушы интерфейстері (соның ішінде графикалық) және оларды құру технологиялары туралы негізгі білім;
2. Эргономика туралы негізгі түсініктер;
3. Процедуралық және объектіге бағытталған бағдарламалау тұжырымдамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-дағды:
Қабылданған техникалық шешімдерді ескере отырып, жеткізу элементінің бағдарламалық интерфейстерінің сипаттамасы.

Білуі қажет:
1. Интерфейс арқылы өзара әрекеттесу сценарийін бөлуді орындау;
2. Қоңыраулардың, қолтаңбалардың сипаттамасын және берілетін деректердің құрылымын әзірлеу;
3. Бағдарламалық интерфейстердің сипаттамасын мінез-құлық/өзара әрекеттесу алгоритмімен және деректер құрылымымен салыстыру;
4. Өзара әрекеттесу сценарийлерін әзірлеу.

Білу қажет:
1. Процедуралық және объектілік- бағдарлық бағдарламалау тұжырымдамаларын;
2. Жүйелер мен компоненттердің өзара әрекеттесуі мен интеграциясының негізгі технологияларын;
3. Жүйелер мен компоненттердің өзара әрекеттесуін құру кезінде ақпаратты қорғау негіздерін;
4. Деректер құрылымын сипаттау тәсілдерін.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

4-дағды:
Іргелес жүйелермен, ішкі жүйелермен немесе басқа жеткізу элементтерімен ортақ деректер құрылымдарының сипаттамасы.

Машықтар:
1. Деректер базасының тұжырымдамалық, логикалық және физикалық құрылымының сипаттамасын әзірлеу;
2. Объектілік-бағдарлық деректер құрылымының сипаттамасын әзірлеу;
3. Файл пішімінің сипаттамасын әзірлеу;
4. Хабарлама форматының сипаттамасын жасау;
5. Алгоритмдер мен интерфейстердің сипаттамаларымен мәліметтер құрылымын салыстыру.

Білу қажет:
1. Деректер құрылымын сипаттау тәсілдерін;
2. Реляциялық деректер қорын;
3. Деректердің негізгі форматтары мен құрылымдарын.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

5 дағды:
Жеткізу элементін сатып алуға/әзірлеуге/біріктіруге қойылатын талаптарды әзірлеу және міндеттерді қою.

Машықтар:

1. Жеткізу элементін әзірлеуге, нақтылауға және/немесе біріктіруге арналған есептерді тұжырымдау;
2. Талаптарды тұжырымдаудың толықтығы мен сапасын тексеруді орындау;
3. Жеткізу элементінің жұмысын модельдеуді орындау;
4. Қабылдау үшін кіріс және шығыс деректерінің мысалдарын дайындауды орындау;
5. Талаптарды әзірлеу.

Білу қажет:
1. Формалды логиканы;
2. Талаптардың сапа атрибуттарын;
3. Тест-дизайнның негізгі техникасын;
4. Бағдарламалық қамтылым сапасының атрибуттары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

4 еңбек функциясы: Жобалық талаптар мен шешімдерді іске асыру процесін талдамалық сүйемелдеу



1-дағды:
Мүдделі тұлғалардың сұрақтарына жауаптар.

Машықтар:

1. Міндеттерді, сұрауларды және ақауларды басқару жүйелерін пайдалану;
2. Электрондық хат алмасуды жүргізу (пошта и мессенджерлер);
3. Шиеленісті келіссөздерде сындарлы диалог жүргізу;
4. Жобалық шешімдер мен талаптарды негіздеу;
5. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау;
6. Міндеттерді басқару жүйелерін пайдалану;
7. Білімді басқару жүйелерін қолдану.

Білім:

1. Формалды логика;
2. Коммуникация процесі, контекст;
3. Контекстті біріктіру әдістері;
4. Сауатты техникалық тіл.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Талаптар мен жобалық шешімдердің іске асырылу деңгейін қадағалау және мүдделі тараптардың деңгейін байланыстыру.

Машықтар:
1. Талаптарды моделдеу және есепке алу жүйелерін пайдалану;
2. Кестелік құжаттармен жұмыс істеу;
3. Жобалық артефактілермен талаптарды қамтуды талдауды орындау;
4. Міндеттерді басқару жүйелерін пайдалану;
5. Білімді басқару жүйелерін пайдалану.

Білу қажет:
1. Талаптар мен дизайн шешімдерінің толық және қосымша сипаттамасын түсіну;
2. Талаптарды жобалық артефактілермен жабуды талдау әдістері;
3. Талаптар мен жобалық шешімдерді іздеудің байланыс түрлері мен схемалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-дағды:
Жеткізу элементінің алдын ала қабылдау сынақтарын орындау.

Машықтар:
1. Анықталған ақаулар туралы есептерді ресімдеу;
2. Дайындық критерийлерін анықтау;
3. Қабылдау сценарийлерін жасау.
4. Міндеттерді, сұрауларды және ақауларды басқару жүйелерін пайдалану.

Білуі қажет:
1. Тест-дизайнның негізгі техникалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

4-дағды:
Іске асыруды қадағалау шеңберінде пайдаланушы және пайдалану құжаттамасын әзірлеу.

Машықтар:
1. Құжаттаманың құрылымын анықтау;
2. Құжаттаманы әзірлеуді орындау;
3. Құжаттаманы тестілеуді орындау;
4. Талаптарды және жобалық шешімдерді түзетуге міндеттер қоюды орындау;
5. Мәтіндік құжаттармен жұмыс істеу;
6. Білімді басқару жүйелерін пайдалану.

Білу қажет:
1 Логикалық ойлау;
2. Коммуникация процесі, контекст;
3. Контекстті біріктіру әдістері;
4. Сауатты техникалық тіл;
5 ҚР СТ, МемСТ талаптарымен танысу (Қазақстан Республикасының шегінде тауарлар мен қызметтерге бекітілген нормалар мен талаптар. МемСТ (Мемлекетаралық стандарт).

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 5:
Жүйелік талдау ақпаратын ресімдеу, коммуникация және басқару



1-дағды:
Фактілерді, талаптарды және жобалық шешімдерді іздеу, анықтау, жинау және талдау нәтижелерін ресімдеу.

Машықтар:
1. Сұхбат хаттамаларын ресімдеуді орындау;
2. Зерттеу туралы есепті рәсімдеуді орындау;
3. Мәтіндік құжаттармен жұмыс істеу;
4. Кестелік құжаттармен жұмыс істеу;
5. Электрондық презентациялармен жұмыс.

Білу қажет:
1. Сауатты техникалық тілін;
2. Логикалық ойлауды.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Әзірленген талаптар мен жобалық шешімдерді ресімдеу.

Машықтар:
1. Талаптары немесе жобалық шешімдері бар құжатты/бөлімді ресімдеуді орындау;
2. Міндеттерді басқару жүйесінде хатты немесе тапсырманы орындау;
3. Білімді басқару жүйесінде бетті ресімдеуді орындау;
4. Схемалар мен иллюстрацияларды ресімдеу;
5. Коммуникация талаптар және жобалық шешімдер үшін презентация рәсімдеуді орындау;
6. Жобалық шешімдердің алдыңғы нұсқаларына қатысты өзгерістерді бөлектеу және сипаттау;
7. Мәтіндік құжаттармен жұмыс істеу;
8. Кестелік құжаттармен жұмыс;
9. Электрондық презентациялармен жұмыс;
10. Электрондық поштаны, тапсырмаларды басқару жүйелерін, мессенджерлерді пайдалану;
11. Білімді басқару жүйелерін пайдалану;
12. Схемаларды құруға растрлық және векторлық графикалық редакторлар мен жүйелерді қолдану.

Білу қажет:
1. Сауатты техникалық тіл;
2. Формалды логика;
3. Баяндау мен презентация логикасын құру бөлігіндегі риторика;
4. Үлкен құжаттарды құруды басқару әдістері;
5. Требования ҚР СТ, МЕМСТ (КҚБЖ) Құжаттарды ресімдеу бөлігіндегі талаптар;
6. Талаптар мен жобалық шешімдердің толық және қосымша сипаттамасын жасау.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-дағды:
Келісуші және мүдделі тараптарға жобалық шешімдерді, талаптар мен өзгерістерді жеткізу.

Машықтар:
1. Талаптар мен жобалық шешімдердің презентациясын өткізу;
2. Сауатты сөйлеу және жазу;
3. Презентация өткізу;
4. Іскерлік хат алмасуды жүргізу.

Білуі қажет:
1. Формалды логика;
2. Сауатты техникалық тіл;
3. Сөйлеу техникасы бөлігіндегі риторика.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске төзімділік, сыни тұрғыдан ойлау, қарым-қатынас орнатуды білу, ұтымдылық, прагматизм, өзін-өзі дамытуға дайындық, беделді болу, сабырлық сақтау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:







10. "Жүйелік аналитик" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

2511-1

Кәсіп атауының коды:

2511-1-002

Кәсіп атауы:

Жүйелік аналитик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:



-

Білім деңгейі: орта білімнен кейінгі білім (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Есептеу техникасы және ақпараттық желілер (түрлері бойынша)

Біліктілік:
Есептеу техникасы және ақпараттық желілер қолданбалы бакалавры

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:


Информалды және формалды емес біліммен байланыс:

International Institute of Business Analysis сертификациясы – ECBA деңгейі және жоғары.
Project Management Institute сертификациясы – PBA деңгейі. International Requirements Engineering Board сертификациясы - CPRE.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты::

Автоматтандыру мақсаттарына жету үшін АТ жүйелерінің/өнімдерінің өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде АТ жүйелеріне / өнімдеріне және олардың компоненттеріне арналған жобалық талаптар мен шешімдерді әзірлеу процесінде логикалық-техникалық жобалау.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының сипаттамасы:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жобалық талаптар мен шешімдерді іске асыру процесін аналитикалық сүйемелдеу;
2. Жүйелік талдау ақпаратын ресімдеу, коммуникация және басқару;
3. АТ жүйесін/өнімін логикалық және техникалық жобалау;
4. Жүйені/өнімді жобалау үшін бастапқы деректерді жинауды жоспарлау, анықтау және талдау.

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциялары1:



1дағды:
Ішкі жүйені немесе АТ жүйесін/өнімін қабылдау сынақтарын сүйемелдеу.

Машықтар:
1. . Сценарийлерді іске қосу және орындалуын бақылау үшін тапсырмаларды орындау;
2. Талаптар мен жобалық шешімдердің іске асырылу дәрежесі туралы есепті ресімдеу;
3. Талаптарды және жобалық шешімдерді түзетуге міндеттер қоюды орындау;
4. Қызметті құрылымдау;
5. Анықталған ақаулар туралы есептерді ресімдеу;
6. Дайындық критерийлерін анықтау;
7. Қабылдау сценарийлерін жасау;
8. Міндеттерді, сұрауларды және ақауларды басқару, жүйелерді пайдалану.

Білуі қажет:
1. Қызметті құрылымдау әдістері;
2. Тест-дизайнның негізгі техникалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2 дағды:
Пайдаланушыларды іске асыруды қадағалау шеңберінде оқыту.

Машықтар:
1. Оқу материалдарын рәсімдеу;
2. Бағдарламалау бойынша оқыту жүргізу;
3. Талаптар мен жобалық шешімдерді түзетуге міндеттер қоюды орындау;
4. Ересектерді бағдарламалауды үйрету;
5. Оқу бағдарламасын әзірлеу;
6. Электрондық презентациялармен жұмыс.

Білуі қажет:
1. Ересектерді оқытуды бағдарламалау әдістері;
2. Оқу бағдарламаларын әзірлеудің базалық әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3 дағды:
Іске асыруды қадағалау шеңберінде пайдаланушыларға техникалық қолдау көрсету.

Машықтар:
1. . Пайдаланушылардың сұрақтарына жауап беру;
2. Пайдаланушылардың мәселелерін шешудің жолдарын іздеу және шешу;
3. Техникалық қолдаудың білім қорын толтыру;
4. Талаптарды және жобалық шешімдерді түзетуге міндеттер қоюды орындау;
5. Тапсырмаларды, сұрауларды және ақауларды басқару жүйелерін пайдалану;
6. Электрондық хат алмасу (пошта и мессенджерлер) ;
7. Шиеленіскен келіссөздерде сындарлы диалог жүргізу;
8. Пайдаланушы проблемасын қайталау;
9. Кестелік құжаттармен жұмыс;
10. Міндеттерді, сұрауларды және ақауларды басқару жүйелерін пайдалану;
11. Білімді басқару жүйелерін пайдалану;
12. Анықталған ақаулар туралы есептерді құру және есептеу.

Білу қажет:
1. Формалды логика;
2. Коммуникация процесі контекст;
3. Контекстті біріктіру әдістері;
4. Сауатты ауызша және жазбаша сөйлеу;
5. Шиеленіскен келіссөздер әдістері және тұтынушылардың талаптарымен жұмыс істеу;
6. Проблемаларды жою, іздеу және жою әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

4-дағды:
Іске асыруды қадағалау шеңберінде оқиғалар мен проблемаларды талдау.

Машықтар:
1. Оқиғалар мен проблемаларды талдауды, ықтимал өзгерістерді ұсынуды және талқылауды орындау;
2. Талаптарды және жобалық шешімдерді түзетуге міндеттер қоюды орындау;
3. Талаптарға негізделген ақауларды штаттық мінез-құлықтан ажырату;
4. Оқиғалардың негізгі себептерін анықтау.

Білу қажет:
1. Себеп-салдарлық талдау әдістері;
2. Оқиғалар мен проблемаларды басқару әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

5-дағды:
Жобалық құжаттардың туынды (әзірленген талаптар мен жобалық шешімдерден) ревюі.

Машықтар:
1. Туынды артефактілердің ревюін және ескертулер беруді орындау;
2. Талаптарды және жобалық шешімдерді түзетуге міндеттер қоюды орындау;
3. Тұтынушы рөліндегі артефактілерді талдау талаптар мен дизайн шешімдері;
4. Базалық деңгейде бағдарламалау;
5. Базалық деңгейде тестілеу;
6. Ересектерді оқыту;
7. Базалық деңгейде пайдаланушы және пайдалану құжаттамасын әзірлеу.

Білуі қажет:
1. Автоматтандырылған жүйелерді құру технологиясы;
2. Бағдарламалық қамтылымды өндіру технологиясы;
3. Тұтынушы рөлдерінің талаптары мен жобалық шешімдерінің жұмысы туралы түсінік: тестілеушілер, бағдарламашылар, сәулетшілер, құжатжазушылар, әкімшілер, техникалық қолдау мамандары;
4. Ересектерді оқыту әдістері;
5. Тестілеу және тест-дизайн негіздері;
6. Ақпаратты қорғау негіздері;
7. Ақпараттық жүйелерді, бағдарламалық қосымшаларды, бағдарламалауды және мәліметтер қорын жобалау негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Жүйелік талдау ақпаратын ресімдеу, коммуникация және басқару



1-дағды:
Ескертулерді жинау, сұрыптау және өңдеу.

Машықтар:
11. Келісуші тұлғалардан ескертулер жинау;
2. Ескертулердің қысқаша мазмұнын толтыру;
3. Ескертулердің қысқаша мазмұнын сұрыптау және жүйелеу;
4. Ескертулерді өңдеу және орындау міндеттерді қою құжатты түзетуге, жобалауға, зерттеуге немесе контекстті үйлестірушілермен біріктіруге;
5. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау.

Білуі қажет:
1 Формалды логика;
2. Ескертулердің қысқаша мазмұнымен жұмыс істеу процесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Ескертулерді талқылау, талаптардың соңғы тұжырымдары мен жобалық шешімдерді келісу.

Машықтар:
1. Шиеленіскен келіссөздерде сындарлы диалог жүргізу;
2. Жобалық шешімдер мен талаптарды негіздеу.

Білуі қажет:
1. Формалды логика;
2. Сауатты ауызша және жазбаша сөйлеу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-дағды:
Ресімдеуді және келісуді, талаптар мен жобалық шешімдерді басқару.

Машықтар:
1. Бақылау тізімдері, матрицалар, ескертулердің қысқаша мазмұны және құжаттың жұмыс белгілері арқылы үлкен құжаттар мен құжаттар пакеттерін рәсімдеуді басқару.

Білуі қажет:
1. Ескертулердің қысқаша мазмұнымен жұмыс істеу процесі;
2. Бақылау тізімдері мен матрицалармен жұмыс істеу әдістері;
3. Құжатты жұмыс белгілеу әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

4-дағды:
Талаптар мен жобалық шешімдерді қадағалау.

Машықтар:
1 Талаптар мен жобалық шешімдерді байланыстыруды орындау;
2. Байланысты емес талаптар мен жобалық шешімдерге талдау жүргізу;
3. Модельдеу және есепке алу жүйелерін қолдану;
4. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау;
5. Тапсырмаларды басқару жүйелерін пайдалану;
6. Білімді басқару жүйелерін қолдану.

Білуі қажет:
1. Талаптар мен жобалық шешімдерді іздеудің байланыс түрлері мен схемалары;
2. Икемді (agile) ортада бақылау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

5-дағды:
Пайдаланушылар мен мүдделі тараптардан өзгерту сұрауларын, оқиғаларды, проблемаларды жинау.

Машықтар:
1. Келіп түскен сұрауларды есепке алуды орындау;
2. Келіп түскен сұрауларды сұрыптауды орындау;
3. Тапсырмаларды, сұрауларды және ақауларды басқару жүйелерін пайдалану;
4. Анықталған ақаулар туралы есептер шығару.

Білуі қажет:
1. Сұраныстарға басымдық беру әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

6-дағды:
Әзірленген талаптар мен қабылданған шешімдерге өзгерістердің әсерін талдау.

Машықтар:
1. . Өзгерістерге байланысты талаптар мен шешімдерді анықтау;
2. Талаптар мен жобалық шешімдерде өсімді бөлу;
3. Алып тастау үшін сұрақтарды және өзгерісті жоспарлау үшін қажетті шешімдерді анықтау;
4. Модельдеу және есепке алу жүйелерін қолдану;
5. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау;
6. Тапсырмаларды басқару жүйелерін пайдалану;
7. Білімді басқару жүйелерін пайдалану;
8. Өзгерістердің әсеріне талдау жүргізу.

Білуі қажет:
1. Өзгерістердің әсерін талдау әдістері;
2. Талаптар мен жобалық шешімдердің толық және қосымша сипаттамасын меңгеру.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-еңбек функциясы:
АТ-жүйесі/өнімін логикалық және техникалық жобалау



1-дағды:
Автоматтандырылған және пайдалану қызметі технологиясын, ұйымдастыруын, процесін, әдістеменің және заңмен қамтамасыз етудің сипаттамасы.

Машықтар:
1. . Тіркелген талаптарды, шешімдерді және фактілерді сипаттау;
2. Мүдделі тараптардың, мүдделердің, проблемалар мен мақсаттардың сипаттамасын орындау;
3. АТ-жүйесі/өнімін пайдалану және пайдалану жөніндегі қызметтің сипаттамасын орындау;
4. Ұйымдастырушылық, техникалық, функционалдық, ақпараттық құрылымның сипаттамасын орындау;
5. АТ-жүйесін/өнімі қамтамасыз ету түрлері бойынша сипаттаманы орындау;
6. АТ-жүйелердің/өнімдердің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмысын модельдеу және сипаттау.

Білуі қажет:
1 АТ-жүйелердің/өнімдердің құрылысы және жұмыс істеуі;
2. Мүдделі тараптарды, проблемалар мен мүдделерді сипаттау әдістері;
3. Қызметтің мақсаттары мен автоматтандыру мақсаттарын сипаттау әдістері;
4. Қызметті сипаттау әдістері;
5. АТ-жүйелердің/өнімдердің орналасуы және жұмыс істеуі әдістерін модельдеу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Жүйенің интегралды логикалық құрылымын әзірлеу: функционалды, ұйымдастырушылық, ақпараттық, кеңістіктік, техникалық.

Машықтар:
1. Сәйкессіздіктер мен қайшылықтарды анықтау;
2. АТ-жүйелердің/өнімдердің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмысын модельдеу және сипаттау;
3. АТ-жүйеден/өнімдерден болжамды жеткізу элементтеріне ыдырату.

Білуі қажет:
1. АТ-жүйелердің/өнімдердің құрылысы және жұмыс істеуі;
2. АТ-жүйелердің/өнімдердің орналасуы және жұмыс істеуін модельдеу әдістері;
3. Жүйелердің функционалды ыдырату әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-дағды:
Мінез-құлықтың логикалық алгоритмдерін, жүйенің қоршаған ортамен өзара әрекеттесуін, сақталатын, өңделетін, қабылданатын, берілетін және берілетін деректердің жұмыс істеуі мен логикалық құрылымдарын жобалау.

Машықтар:
1. Мінез-құлық және қоршаған ортамен өзара әрекеттесу алгоритмдерін модельдеу;
2. Функционалды емес талаптардың сценарийлерін модельдеу (сапа атрибуттары) ;
3. Ақпараттық қауіпсіздік мамандарымен бірлесіп ақпаратты қорғау саласындағы талаптар мен ықтимал шешімдерді айқындау;
4. Деректер құрылымын модельдеу;
5. Функционалды модель мен lеректер моделі арасындағы сәйкессіздіктерді анықтау;
6. Функционалды модель, деректер моделі, жүйе құрылымы және технология, ұйымдастыру, процесс, әдістеме және автоматтандырылған және пайдалану қызметін заңды қамтамасыз ету шешімдері арасындағы сәйкессіздіктерді анықтау;
7. АТ-жүйелердің/өнімдердің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмысын модельдеу және сипаттау;
8. Функционалды емес талаптардың сценарийлерімен жұмыс жасау.

Білуі қажет:
1. Бағдарламалық қамтылым сапасының атрибуттары;
2. Ақпаратты қорғау негіздері және негізгі қауіптер;
3. АТ-жүйелердің/өнімдердің құрылысы және жұмыс істеуі;
4. Құрылғыны модельдеу және жүйелердің/өнімдердің жұмыс істеу әдістері;
5. АТ-жүйелеріне қойылатын функционалдық емес талаптардың түрлері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

4-дағды:
Тұжырымдама шешімдеріндегі пайдаланушы интерфейстері мен интеграцияларының логикалық сипаттамасы.

Машықтар:
1. Интеграциялардың логикалық сипаттамасын орындау;
2. Интерфейс/интеграция сипаттамалары мен мінез-құлық/өзара әрекеттесу алгоритмдерінің сипаттамалары арасындағы сәйкессіздіктерді анықтау;
3. Жүйелердің/өнімдердің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмысын модельдеу және сипаттау;
4. Логикалық деңгейде пайдаланушы интерфейстерін сипаттаңыз;
5. Бағдарламалық интерфейстерді логикалық деңгейде сипаттау;
6. Өзара әрекеттесу сценарийлерін әзірлеу.

Білуі қажет:
1 Жүйелер мен компоненттердің өзара әрекеттесуі мен интеграциясының негізгі технологиялары;
2. Жүйелер мен компоненттердің өзара әрекеттесуін құру кезінде ақпаратты қорғау негіздері;
3. Эргономика негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

5-дағды:
Үлгілік жобалау шешімдері (архитектуралық және конструктивтік үлгілер) және алдыңғы жобалау шешімдері мен талаптары негізінде техникалық шешімдерді шығару.

Машықтар:
1. Техникалық шешімдерді шығару және бекіту;
2. Бұрын қабылданған шешімдерге, талаптар мен шектеулерге қайшы келетін шешімдерге өзара тексеру жүргізу;
3. АТ-жүйелердің/өнімдердің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмысын модельдеу және сипаттау;
4. Талаптар мен жобалық шешімдердің сапасын талдау.

Білуі қажет:
1. АТ-жүйелердің/өнімдердің құрылысы және жұмыс істеуі;
2. АТ-жүйелердің/өнімдердің құрылысы мен жұмыс істеуін модельдеу әдістері;
3. Талаптардың сапа атрибуттары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

6-дағды:
Ішкі жүйелердің немесе жеткізу элементтерінің деңгейіне дейін бөлінетін АТ-жүйеден/өнімнен бағдарлама-техникалық құрылымның (дизайнның) сипаттамасы.

Машықтар:
1. Қабылданған техникалық шешімдерді ескере отырып, жүйенің модельдерін құру;
2. Техникалық деңгей жүйесінің моделіндегі сәйкессіздіктерді анықтау;
3. АТ-жүйелердің/өнімдердің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмысын модельдеу және сипаттау.

Білуі қажет:
1. Жүйелердің/өнімдердің құрылысы және жұмыс істеуі;
2. Құрылғыны модельдеу және жүйелердің/өнімдердің жұмыс істеу әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

7 дағды:
Қабылданған техникалық шешімдерді ескере отырып, ішкі жүйелердің немесе жеткізу элементтерінің өзара әрекеттесу деңгейінде жүйенің технологиясын, жұмыс істеу алгоритмдерін, мінез-құлқын және қоршаған ортамен өзара әрекеттесуін сипаттау.

Машықтар:
1. Жеткізу/Ішкі жүйе элементі үшін техникалық деңгейдегі жұмыс, мінез-құлық және қоршаған ортамен өзара әрекеттесу алгоритмдерін сипаттаңыз;
2. Әр түрлі жеткізу элементтері/ішкі жүйелер арасындағы сәйкессіздіктерді анықтау;
3. АТ жүйелерінің/өнімдерінің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмысын модельдеу және сипаттау.

Білуі қажет:
1. АТ жүйелерінің/өнімдерінің құрылысы және жұмыс істеуі;
2. Құрылғыны модельдеу және АТ жүйелерінің/өнімдерінің жұмыс істеу әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

8 дағды:
Қабылданған жобалық шешімдермен жүйеге қойылатын талаптардың қол жетімділігін талдау.

Машықтар:
1. Жеткізу элементінің немесе ішкі жүйенің жұмыс істеу/өзара әрекеттесу алгоритмдері мен автоматтандырылған және пайдалану қызметін технология, ұйымдастыру, процесс, әдістеме және заңды қамтамасыз ету; шешімдері арасындағы сәйкестікті анықтау;
2. Жеткізу элементінің немесе ішкі жүйенің жұмыс істеу/өзара әрекеттесу алгоритмдері мен тұтастай алғанда жүйенің логикалық мінез-құлық алгоритмдері арасындағы сәйкестікті анықтау;
3. Жеткізу элементінің немесе ішкі жүйенің жұмыс істеу/өзара әрекеттесу алгоритмдері мен функционалды емес талаптардың сценарийлері арасындағы сәйкестікті анықтау;
4. Жеткізу элементінің немесе ішкі жүйенің жұмыс істеу алгоритмдері мен тұтастай алғанда жүйенің жұмыс істеу моделі арасындағы сәйкестікті анықтау;
5. АТ жүйелерінің/өнімдерінің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмысын модельдеу және сипаттау.

Білу қажет:
1. АТ жүйелерінің/өнімдерінің құрылысы және жұмыс істеуі;
2. Құрылғыны модельдеу және АТ жүйелерінің/өнімдерінің жұмыс істеу әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

9-дағды:
Ішкі жүйені сатып алуға/әзірлеуге/интеграциялауға қойылатын талаптар мен міндеттерді әзірлеу.

Машықтар:
1. Талаптардың қабылданған жобалық шешімдерге сәйкестігін тексеру;
2. Талаптарды әзірлеу;
3. Талаптардың сапасын тексеру.

Білу қажет:
1. Талаптардың қабылданған жобалық шешімдерге сәйкестігін тексеру;
2. Талаптарды әзірлеу;
3. Талаптардың сапасын тексеру.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 4: Жүйені/өнімді жобалау үшін бастапқы деректерді жинауды жоспарлау, анықтау және талдау



1-дағды:
Жиналған материалдарды зерттеу және алдын-ала индекстеу.

Машықтар:
1. Индексті толтыра отырып, материалдарды зерттеу;
2. Ақпараттағы олқылықтардың болуына талдау жүргізу;
3. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау;
4. Білімді басқару жүйелерін қолдану.

Білу қажет:
1. Формалды логиканы;
2. Ақпаратты жіктеу және кодтау негіздерін.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Талаптардың, шешімдер мен фактілердің толықтығы мен сапасын талдау, жобалауға және бастапқы деректерді жинауға арналған сұрақтар мен міндеттерді тұжырымдау және сұрыптау.

Машықтар:
1. Сұрақтар мен сәйкессіздіктерді жинау;
2. Сұрақтар мен сәйкессіздіктерді сұрыптау;
3. Міндеттерді тұжырымдау үшін ақпарат жинау, шешім қабылдау, болжамдар мен ұсыныстар жасау қажет;
4. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау;
5. Міндеттерді, сұрауларды және ақауларды басқару жүйелерін пайдалану;
6. Білімді басқару жүйелерін қолдану.

Білу қажет:
1. Формалды логиканы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағдыны тану мүмкіндігі:
Ағымдағы сатыда белгіленген талаптар мен қабылданған шешімдерді бөлу мен құру.

Машықтар:
1. Бастапқы деректерді зерттеу;
2. Фактілерді, талаптардың элементтерін және жобалық шешімдерді бөлектеу;
3. Талаптар мен жобалық шешімдерді тұжырымдау;
4. Талаптар жиынтығы мен дизайн шешімдерінің сапасын тексеру;
5. Талаптарды әзірлеу;
6. Талаптардың сапасын талдау.

Білуі қажет:
1. Талаптардың сапа атрибуттары;
2. Бағдарламалық қамтылым сапасының атрибуттары;
3. АТ жүйелеріне қойылатын функционалды емес талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске төзімділік, сыни тұрғыдан ойлау, қарым-қатынас орнатуды білу, ұтымдылық, прагматизм, өзін-өзі дамытуға дайындық, беделді болу, сабырлық сақтау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:







11. "Жүйелік аналитик" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

2511-1

Кәсіп атауының коды:

2511-1-002

Кәсіптің атауы:

Жүйелік аналитик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік кіші деңгейі:


БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат)

Мамандығы:
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:


Формалды емес информалды және біліммен байланыс:

Халықаралық бизнесті талдау институтының сертификациясы - CCNA және одан жоғары деңгей.
Жобаларды басқару институтының сертификациясы - PBA деңгейі.
Сертификаттау International Requirements Engineering Board -CORE.

Кәсіптің басқа да мүмкін болатын атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Автоматтандыру мақсаттарына жету үшін АТ-жүйелерінің/өнімдерінің өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде АТ-жүйелеріне/өнімдеріне және олардың компоненттеріне арналған жобалық талаптар мен шешімдерді әзірлеу процесінде тұжырымдамалық-логикалық жобалау.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. АТ-жүйесін/өнімін жобалау үшін бастапқы деректерді жинауды жоспарлау, анықтау және талдау;
2. АТ- жүйесін/өнімін тұжырымдама-логикалық жобалау.

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
АТ- жүйесін/өнімін жобалау үшін бастапқы деректерді жинауды жоспарлау, анықтау және талдау



1-дағды:
Талқылау және тексеру үшін ұсыныстар мен болжамдар жасау.

Машықтар:
1. Типтік жобалық шешімдер негізінде ұсыныстар жасау;
2. Сараптама негізінде ұсыныстар мен болжамдар жасау;
3. Шығармашылық ойлау әдістерін қолданумен ұсыныстар жасау;
4. Ұсыныстарды сараптамалық бағалауды орындау;
5. Шығармашылық ойлау әдістерін пайдалану;
6. Сараптамалық бағалауды ұйымдастыру;
7. Ұсынылған шешімдерді дәлелдеу.

Білу қажет:
1. Логикалық ойлау;
2. Шешім қабылдау әдістері. ;
3. Шығармашылық ойлау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Мүдделі тұлғалармен сұхбат жүргізу.

Машықтар:
1. Сұхбатқа дайындық жүргізу;
2. Сұхбат жүргізу;
3. Сұхбат нәтижелерін белгілеп алыңы;
4. Әңгімені жүргізу;
5. Сындарлы, мейірімді, сенімді стильде әңгіме жүргізу.

Білу қажет:
1. Сұхбат жүргізу технологиясы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-дағды:
Жобалық семинарлар мен фокус-топтарды өткізу, тұжырымдамалық, әдістемелік және техникалық шешімдерді сараптамалық қабылдауды модерациялау және фасилитациялау.

Машықтар:
1. Топты жұмысқа дайындаңыз;
2. Шешім қабылдау және ақпарат жинау кезінде топтың жұмысын басқару;
3. Топ қабылдаған шешімдерді белгілеп алу;
4. Топтық жұмысты модерациялау;
5. Топтық жұмысты жеңілдету;
6. Қабылданған шешімдерді белгілеп алу;

Білуі қажет:
1. Фокус-топтарды, ми шабуылдарын, топтық шешім қабылдау сессияларын өткізудің технологиялары мен сценарийлері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

4-дағды:
Жиналған фактілерді, шешімдер мен талаптарды жіктеу, жүйелеу және модельдеу.

Машықтар:
1. Фактілерді, талаптар мен шешімдерді талдау және жіктеу;
2. Ағымдағы шындықтың немесе болашақтың тұтас моделін құруды жүзеге асыру;
3. Олқылықтарды талдау, сұрақтар мен сәйкессіздіктерді анықтау;
4. Модельдеу және есепке алу жүйелерін пайдалану;
5. Кестелік құжаттармен жұмыс жасау;
6. Білімді басқару жүйелерін пайдалану.

Білу қажет:
1. Логикалық ойлау;
2. Құрылғыны модельдеу және АТ-жүйелерінің/өнімдерінің жұмыс істеу әдістері;
3. Ақпаратты жіктеу және кодтау негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

5-дағды:
Зерттеу және талдауды басқару.

Машықтар:
1. Зерттеулер мен талдауларды жоспарлау және ұйымдастыру;
2. Ағымдағы жай-күй туралы ақпаратты жинап, бақылау парақтары мен матрицаларды толтыру;
3. Зерттеу мен талдауды басқару үшін бақылау тізімдері мен матрицалар жасау;
4. Қорытындыны болжау, жиналған деректердің ағымдағы сапасын және қалған белгісіздікті анықтау, жоспарларды түзету;
5. Сұрақтарды, ақпарат құрамын және ақпарат жинау көздерін анықтау;
6. Ақпарат жинау әдістерін анықтау;
7. Зерттеуді басқару үшін бақылау парақтары мен матрицаларды қолдану;
8. Жұмысты жоспарлау және үйлестіру.

Білуі қажет:
1. Жұмыстарды күнтізбелік-ресурстық жоспарлау әдістері;
2. Бақылау тізімдері мен матрицалармен жұмыс істеу техникасы;
3.Қызметті модельдеудің метамодельдері мен әдістері, АТ-жүйелері мен өнімдерінің, олардың бөліктері мен қоршаған ортасының құрылымы және жұмыс істеуі;
4. Ақпарат жинау әдістері мен құралдары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-еңбек функциясы:
АТ- жүйесін/өнімін тұжырымдамалық-логикалық жобалау



1-дағды:
Мақсаттарды, мүдделі тараптарды, автоматтандыру шеңберлерін және жүйеге қойылатын талаптарды жинау, анықтау және ресімдеу.

Машықтар:
1. Мүдделі тараптарды анықтау;
2. Автоматтандырудың мақсаттары мен шеңберлерін анықтау және рәсімдеу;
3. Жүйеге қойылатын бастапқы талаптарды анықтау;
4. Талаптарды жинау және анықтау;
5. АТ-жүйелерінің/өнімдерінің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмыс істеуін модельдеу және сипаттау.

Білуі қажет:
1. Мүдделі тараптарды, проблемалар мен мүдделерді сипаттау әдістері;
2. Қызметтің мақсаттары мен автоматтандыру мақсаттарын сипаттау әдістері;
3. Қызметті құрылымдау және сипаттау әдістері;
4. Мақсат қою әдістері;
5. Құрылғыны модельдеу және АТ-жүйелерінің/өнімдерінің жұмыс істеу әдістері;
6. Талаптарды анықтау, тұжырымдау және негіздеу әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Тұжырымдамалық талаптарды тұжырымдау.

Машықтар:
1. Функционалдық талаптарды тұжырымдау;
2. Функционалды емес талаптарды тұжырымдау;
3. Ақпараттық қауіпсіздік мамандарымен бірлесіп ақпаратты қорғау саласындағы талаптар мен ықтимал шешімдерді айқындау;
4. Функционалды емес талаптардың сценарийлерін әзірлеу.

Білуі қажет:
1. Функционалды модельдеу әдістері;
2. Бағдарламалық қамтылым сапасының атрибуттары;
3. АТ-жүйелеріне қойылатын функционалды емес талаптар;
4. Ақпаратты қорғау негіздері және базалық қауіптер;
5. Тұжырымдамалық дизайн.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-дағды:
Тұжырымдамалық деңгей жүйесінің тұтас моделін құру.

Машықтар:
1. Ағымдағы жағдайды: ұйымдастырушылық-техникалық және ақпараттық құрылымды, қызметті, ақпараттық технологияны, функцияларды, мақсаттарды, проблемаларды, мүдделі тараптардың мүдделерін модельдеуді орындау;
2. Қажетті жағдайды модельдеуді орындау;
3. Ағымдағы және қалаған жағдай арасындағы алшақтықты талдауды жүргізу;
4. Ұйымдастырушылық, әдістемелік, функционалдық, математикалық, эргономикалық ақпараттық тұжырымдамалық шешімдерді анықтау және әзірлеу;
5. Болашақ дизайн үшін шешім блоктарын анықтау;
6. Жүйе бойынша тұжырымдамалық архитектуралық (техникалық) шешімдерді анықтауды жүргізу;
7. Пайдаланушылардың қызметін, жүйенің функционалды, құрылымдық, ақпараттық аспектісін модельдеу;
8. Қарама-қайшылықтар мен жетіспейтін тұжырымдамалық шешімдерді анықтау;
9. Әрекетті модельдеу;
10. АТ-жүйелерінің/өнімдерінің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмысын модельдеу және сипаттау.

Білуі қажет:
1. АТ-жүйелерінің/өнімдерінің құрылысы және жұмыс істеуі;
2. Қызметті сипаттау әдістері;
3. Құрылғыны модельдеу және АТ -жүйелерінің/өнімдерінің жұмыс істеу әдістері;
4. Тұжырымдамалық дизайн.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

4-дағды:
Жүйе тұжырымдамасын әзірлеу.

Машықтар:
1. Жүйе бойынша тұжырымдамалық шешімдерді тұжырымдау;
2. Жүйені құрудың кезеңділігі мен кезектілігін жоспарлау;
3. Бастапқы талаптар мен мақсаттарды іске асыру дәрежесіне талдау жүргізу;
4. Бағалау үшін талаптар жиынтығын ресімдеу;
5. Талаптарды әзірлеу;
6. Жүйені кіші жүйелері мен құрылыс кезектеріне декомпозиялау.

Білу қажет:
1. Тұжырымдамалық жобалау.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

5-дағды:
Жүйе тұжырымдамасының техника-экономикалық негіздемесі.

Машықтар:
1. Жүйені құрудан қайтарымын бағалау;
2. АТ-жүйесін құру құны мен мерзімдерін бағалауды бағалау және ұйымдастыру.

Білуі қажет:
1. ТЭН-нің кіріс бөлігін қалыптастыру әдістері;
2. АТ-жүйелерін құру құнын бағалау әдістері;
3. Шешім қабылдау және көп өлшемді оңтайландыру әдістері;
4. Күнтізбелік-ресурстық жоспарлау әдістері;
5. АТ-жүйелерін құру технологиясы;
6. Бағдарламалық қамтылымды әзірлеу технологиясы;
7. АТ-жүйелерін құру құнын бағалау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

6-дағды:
Жүйеге берілген талаптарды іске асыру тұжырымдамаларын салыстыру.

Машықтар:
1. Салыстыру критерийлерін тұжырымдау;
2. Тұжырымдамаларды салыстыруды жүргізу;
3. Таңдалған шешімді іске асырудың ұсыныстары мен негіздемелерін қалыптастыру;
4. Шешім қабылдауды ұйымдастыру.

Білуі қажет:
1. Шешім қабылдау және көп өлшемді оңтайландыру әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

7-дағды:
Таңдалған тұжырымдаманы ескере отырып, жалпы жүйеге қойылатын талаптарды әзірлеу.

Машықтар:
1. Тұжырымдаманың таңдалған нұсқасы бойынша талаптар мен шектеулерді тұжырымдау;
2. Жүйені құруға арналған техникалық тапсырманы әзірлеу.
3. Талаптарды әзірлеу.

Білуі қажет:
1. Жалпы жүйеге қойылатын талаптар ерекшелігінің құрамы мен мазмұны (оның ішінде ҚР СТ 34.015, ҚР СТ 1090) ;
2. Жобада қолданылатын ақпараттық қауіпсіздік нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске төзімділік, сыни тұрғыдан ойлау, қарым-қатынас орнатуды білу, ұтымдылық, прагматизм, өзін-өзі дамытуға дайындық, беделді болу, сабырлық сақтау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:







12. "Жүйелік аналитик" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

2511-1

Мамандық атауының коды:

2511-1-002

Кәсіптің атауы:

Жүйелік аналитик

СБШ
бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік кіші деңгейі:


БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, резидентура)

Мамандығы:
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:


Формалды емес информалды және біліммен байланыс:

Халықаралық бизнесті талдау институтының сертификациясы -CBAP деңгейі және одан жоғары.
Жобаларды басқару институтының сертификаты - PBA деңгейі. Сертификаттау International Requirements Engineering Board-CORE.

Кәсіптің басқа да мүмкін болатын атаулары:

2511-1-002 Жүйелік аналитик

Қызметтің негізгі мақсаты:

Автоматтандыру мақсаттарына жету үшін АТ-жүйелерінің/өнімдерінің өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде АТ-жүйелеріне/өнімдеріне және олардың компоненттеріне арналған жобалық талаптар мен шешімдерді әзірлеу процесінде тұжырымдамалық-логикалық жобалау.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Қосымша еңбек функциялары:

1. Жүйенің/өнімнің өмірлік циклі немесе өмірлік цикл кезеңі шеңберінде жүйелік талдауды жоспарлау және мониторингілеу;
2. Жүйелік талдау саласындағы кәсіпорынның мүмкіндіктерін басқару.

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Жүйенің/өнімнің өмірлік циклі немесе өмірлік цикл кезеңіндегі жүйелік талдауды жоспарлау және мониторингілеу



1-дағды:
АТ-жүйесін/өнімін құру кезінде жүйелік аналитиктердің жұмысын жоспарлау.

Машықтар:
1. Тұтынушыларды және талаптар мен жобалық шешімдерді пайдалану мәнмәтінін анықтау;
2. Талаптар мен шешімдер үшін ақпарат көздерін анықтау;
3. Талаптарды әзірлеу әдістерін және жобалық шешімдерді таңдау;
4. Талаптардың түрлері мен атрибуттарын және дизайн шешімдерінің элементтерін таңдау;
5. Таңдаңыз аралық және соңғы құжаттардың шаблондары;
6. Жеткізілімдер тізбесін жасау және келісу;
7. Тұтынушылармен талаптарды қабылдау әдістері мен рәсімдері туралы талаптарды келісуге қол жеткізу;
8. Талаптарды әзірлеу бойынша жұмыстардың құрамын анықтау;
9. Жұмыстардың күнтізбелік-ресурстық кестесін әзірлеу;
10. Талаптарды жасау бойынша әртүрлі жұмыстарды орындаушылардың құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындау;
11. Аналиткалық жұмыстар бойынша бақылау іс-шараларының кестесін анықтау;
12. Жекелеген аналитикалық жұмыстарды орындауға кандидаттарды айқындау;
13. Жүйенің жекелеген бөліктері бойынша аналитикалық жұмыстарының жоспарларын әзірлеуге міндеттер қоюды орындау;
14. Жүйенің жекелеген бөліктері бойынша аналитикалық жұмыстардың жоспарларын интеграциялауды орындау;
15. Жобалау жұмыстарын жоспарлау;
16. Жұмыс әдістері мен құжат шаблондарын таңдау;
17. Келіссөздер мен даулы келіссөздер жүргізу;
18. Топтың жұмысын жеңілдету;
19. Іскерлік хат алмасуды жүргізу
20. Кіріс талаптары мен сұрау салуларды рәсімдеу.

Білуі қажет:
1. Күнтізбелік-ресурстық жоспарлау әдістері;
2. Талаптар мен дизайн шешімдерін жобалау және әзірлеу әдістері мен құралдары;
3. Талаптар мен жобалық шешімдердің құжаттары мен артефактілерінің түрлері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
АТ-жобада талдамалық жұмыстарды ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Жобаның аналитикалық тобының құрамын анықтау;
2. Аналитикалық топпен танысуды ұйымдастыру;
3. Аналитикалық жұмыстарының жоспарын ұсыну және талқылау;
4. Жобаның аналитикалық тобының қатысушылары бойынша рөлдер мен аналитикалық жұмыстарды бөлу;
5. Жобада аналитикалық жұмыстарды орындау үшін ресурстарды бөлу туралы ресурстар иелерімен келісімге келу;
6. Жобалау жұмыстарын ұйымдастыру;
7. Жиналыстар өткізу;
8. Топтың жұмысын басқару.

Білуі қажет:
1. Топтың жұмысын ұйымдастыру және басқару әдістері;
2. Мәжілістерді өткізу әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-дағды:
Талдамалық жұмыстарды орындау әдістемелерін әзірлеу.

Машықтар:
1. Аналитикалық жұмыстарды орындаудың әлемдік тәжірибелерін зерделеуді жүргізу;
2. Аналитикалық жұмыстардың орындалуына ретроспективті шолу жасау;
3. Проблемалалар, тәуекелдер, жұмыстың күрделілігі жөніндегі статистика жинау;
4. Нақты жоба үшін аналитикалық жұмыстарды орындау әдістерін сипаттау;
5. Жобаның талаптары мен шектеулеріне сәйкес құралдар мен әдістерді таңдау.

Білуі қажет:
1. АТ- жүйесін құру технологиясы
2. Бағдарламалық қамтылым жасау технологиясы;
3. Икемді ортада жобалау және әзірлеуді басқару технологиясы;
4. Өнімді басқару технологиясы;
5. АТ-жүйелерінің/өнімдерінің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмыс істеуін модельдеу және сипаттау әдістері;
6. Бағдарламалық қамтылымды жобалау әдістері;
7. АТ-жүйелерін жобалау әдістері;
8. Талаптарды жинау, анықтау, талдау және жобалық шешімдер қабылдау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

4-дағды:
Құжат шаблондарын, метамодельдерді, модельдеу туралы келісімдерді әзірлеу.

Машықтар:
1. Аналитикалық құжаттар мен артефактілерді тұтынушыларға және оларды қолдану контекстіне талдау жасау;
2. Модельдеу туралы келісімдерді әзірлеу;
3. Талаптар мен жобалық шешімдерді басқару жоспарларын әзірлеу;
4. Құжаттардың құрамын, мазмұнын, шаблондарын және оларды қолдану әдістемелерін әзірлеу;
5. Жоба кезеңінің талаптары мен шектеулеріне сәйкес құжат/артефакт шаблонын әзірлеу.

Білуі қажет:
1. АТ-жүйелерінің/өнімдерінің, олардың бөліктерінің, қамтамасыз етудің және қоршаған ортаның құрылымы мен жұмыс істеуін модельдеу және сипаттау әдістері;
2. Бағдарламалық қамтылымды жобалау әдістері;
3. АТ-жүйелерін жобалау әдістері;
4. Талаптарды жинау, анықтау, талдау және жобалық шешімдер қабылдау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

5-дағды :
АТ-жобадағы аналитикалық жұмыстарды бақылау және үйлестіру.

Машықтар:
1. Жобадағы аналитикалық жұмыстардың жай-күйі туралы ақпарат жинау;
2. Жұмыстың нақты жай-күйінің жоспарланғанға сәйкестігін талдау;
3. Жоспарлардан ауытқу себептерін анықтау;
4. Жұмыс барысында проблемалық жағдайларды анықтау;
5. Ауытқуларды өтеу бойынша іс-шараларды әзірлеу;
6. Талдау жұмыстарының жоспарларын түзету және келісу;
7. Аналитикалық жұмыстар барысында проблемалық жағдайларды шешу;
8. Жұмыстарды және олардың жай-күйін визуалдау;
9. Тәуекелдер мен проблемалардыі өңдеу.

Білуі қажет:
1. Тәуекелдермен жұмыс істеу негіздері;
2. Жұмыстарды визуализациялау әдістері;
3. Жұмыс сапасы мен нәтижелерін басқаруға процестік тәсіл;
4. Проблемаларды шешуді талдау және іздеу әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

6-дағды:
Жүйеге және кіші жүйеге қойылатын талаптарды әзірлеу жөніндегі жұмыстардың барысы туралы есептілікті қалыптастыру және ұсыну.

Машықтар:
1. Аналитикалық жұмыстардың жай-күйінің жоспарланғанға сәйкестігін бағалау;
2. Есеп форматында аналитикалық жұмыстардың жай-күйін сипаттау;
3. Жұмыстарды және олардың жай-күйін визуалдау;
4. Тәуекелдер мен проблемаларды өңдеу.

Білуі қажет:
1. Жұмыстарды және олардың жай-күйін визуалдау әдістері;
2. Тәуекелдермен және проблемалармен жұмыс істеу әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

7-дағды:
Талдау, жобалау және қадағалау барысында анықталған тәуекелдер мен проблемаларды анықтау және күшейту.

Машықтар:
1. Белгісіздік (ақпараттың, деректер көздерінің, жобалау шешімдерінің тапшылығы), сәйкессіздіктер (даулы жобалау шешімдері мен талаптары), қабылданған жобалау шешімдерінен іске асырудың ауытқулары туралы деректерді жинауды орындау;
2. Эскалацияның салдары мен қажеттілігіне талдау жасады жүргізу;
3. Проблемалар мен тәуекелдерді күшейту;
4. Проблемалардың жобаға әсерін талдау;
5. Тәуекелдер мен мәселелерді өңдеу.

Білуі қажет:
1. Жобаның негізгі параметрлеріне тәуекелдердің әсерін талдау әдістері;
2. Тәуекелдер мен мәселелермен жұмыс істеу әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

8-дағды:
Жеке жоба шеңберінде тапсырмаларды орындау үшін жұмыс орнында жүйелік аналитиктерді оқыту.

Машықтар:
1. Жұмысты жоспарлау және ұйымдастыру қорытындылары бойынша оқыту қажеттіліктерін анықтау;
2. Тәжірибеге, техникаға және жұмыс әдістемесіне үйрету;
3. Ересектерге бағдарламалауды үйрету;
4. Оқу бағдарламасын әзірлеу.

Білуі қажет:
1. Ересектерді бағдарламалау бойынша оқыту әдістері;
2. Оқу бағдарламаларын әзірлеудің негізгі әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-еңбек функциясы:
Жүйелік талдау саласындағы кәсіпорынның мүмкіндіктерін басқару



1-дағды:
Жүйелік талдау саласындағы қызметкерлердің құзыреттерін басқару бойынша кәсіпорын саясатын жоспарлау.

Машықтар:
1. Кәсіпорын қызметкерлерінің жүйелік талдау саласындағы құзыреттерінің модельдерін әзірлеу;
2. Кәсіпорынның қызметкерлердің жүйелік талдау саласындағы құзыреттерін басқару саясатын әзірлеу;
3. Кәсіпорынның өндірістік процестері аясында жүйелік аналитиктердің қажетті құзыреттерін бөліп көрсету;
4. Ұйым қызметінің пәндік саласы контекстінде жүйелік талдау және ақпараттық технологиялар саласындағы өңірлік, ұлттық және халықаралық еңбек нарығын талдау.

Білуі қажет:
1. Жүйелік талдау, жобаларды басқару, инженерлік талаптар бойынша ұлттық, халықаралық және салалық кәсіби стандарттар;
2. Жүйелік талдау, ақпараттық технологиялар саласындағы персоналдың біліктілігін бағалау әдістемесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Жүйелік талдау саласындағы кәсіпорындардың мүмкіндіктерін өзгерту процестерінің тиімділігіне мониторинг және бағалау.

Машықтар:
1. Кәсіпорын қызметкерлерінің жүйелік талдау саласындағы құзыреттерін бағалауды жүргізу;
2. Жүйелік талдау саласында кәсіпорын қызметкерлерінің жеке даму жоспарларын әзірлеу;
3. Жүйелік талдау саласындағы қызметкерлердің біліктілігін бағалау;
4. Қызметкердің кәсіби дамуының мотивациясы мен жоспарларын талдау.

Білуі қажет:
1. Жүйелік талдау, жобаларды басқару, инженерлік талаптар бойынша ұлттық, халықаралық және салалық кәсіби стандарттар;
2. Жүйелік талдау, ақпараттық технологиялар саласындағы персоналдың біліктілігін бағалау әдістемесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

3-дағды:
Персоналды үздіксіз дамыту міндеті шеңберінде жұмыс орнында жүйелік аналитиктерді оқыту.

Машықтар:
1. Кәсіпорынның персоналды басқару саласындағы стратегиялық жоспарлары мен саясатына сәйкес оқыту қажеттіліктерін анықтау;
2. Тәжірибеге, техникаға және жұмыс әдістемесіне үйрету;
3. Ересектерді оқыту;
4. Оқу бағдарламасын әзірлеу.

Білуі қажет:
1. Ересектерді оқыту әдістері;
2. Оқу бағдарламаларын әзірлеудің базалық әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске төзімділік, сыни тұрғыдан ойлау, қарым-қатынас орнатуды білу, ұтымдылық, прагматизм, өзін-өзі дамытуға дайындық, беделді болу, сабырлық сақтау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:







4-тарау. Кәсіби стандарттың техникалық деректері

      13. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі

      Орындаушы: Увалеев Ж.Е., zhake55@gmail.com, +7 (701) 522 80 28.

      14. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      "Persona IT" Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

      Жетекшісі: Құлатаева А. К., aigerim@personait.kz, +7 (777) 012 77 88.

      Орындаушы: Судников Н. Н., +7 (777) 041 38 54.

      Басшысы: Оспанова Г.Ж., gaukhar.ospanova@personait.kz, +7 (777) 727 68 68.

      15. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: Ақпараттық технологиялар саласындағы біліктілік жөніндегі салалық кеңес, 2023 жылғы 4 желтоқсан № 16361/28 шығыс хат.

      16. Ұлттық кәсіптік біліктілік органы: 2023 жылғы 29 желтоқсан.

      17. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2023 жылғы 4 желтоқсан.

      18. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 2-нұсқа, 2024 жыл.

      19. Болжалды қайта қарау күні: желтоқсан, 2027 жыл.

Об утверждении профессиональных стандартов "Бизнес аналитик" и "Системный аналитик"

Приказ и.о. Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан от 6 декабря 2024 года № 770/НҚ

      В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и подпунктом 56-7) пункта 15 Положения о Министерстве цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан, утвержденного Постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 июля 2019 года № 501, ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить:

      1) профессиональный стандарт "Бизнес аналитик" согласно приложению 1 к настоящему приказу;

      2) профессиональный стандарт "Системный аналитик" согласно приложению 2 к настоящему приказу.

      2. Комитету искусственного интеллекта и развития инноваций Министерства цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) направление настоящего приказа в течение пяти рабочих дней после его подписания на государственном и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан после его официального опубликования.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего первого вице-министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении пяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      И.о министра цифрового развития,
инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан 		А. Оразбек

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство труда
и социальной защиты населения
Республики Казахстан

  Приложение 1 к приказу
и.о. Министра цифрового
развития, инноваций и
аэрокосмической
промышленности
Республики Казахстан
от 6 декабря 2024 года № 770/НҚ

Профессиональный стандарт "Бизнес-аналитик"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: профессиональный стандарт "Бизнес-аналитик" (далее – профессиональный стандарт) разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и предназначен для формирования образовательных программ, обучения персонала на предприятиях, сертификации работников и выпускников организации образования и решений широкого круга задач в области управления персоналом в организациях и на предприятиях, а также адаптации содержания собственной профессиональной деятельности.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

      2) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии;

      3) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      4) контекст – обстоятельства и условия, которые влияют на изменение, которые находятся под влиянием изменения, или которые способствуют пониманию изменения;

      5) потребность – проблема или возможность, подлежащая рассмотрению. Потребности могут вызывать изменения, побуждая заинтересованные стороны к действиям. Изменения, в свою очередь, также могут порождать потребности, снижая или увеличивая ценность существующих решений;

      6) изменение – преобразования в ответ на потребность. Цель изменения - повысить производительность предприятия (эффективность организации). Эти улучшения являются преднамеренными и управляются с помощью бизнес-анализа. Изменения могут быть как обширными, связанными с реформированием деятельности организации в целом, так и небольшими, связанными лишь с отдельными бизнес-процессами в некоторых подразделениях организации;

      7) решение – конкретный способ удовлетворения одной или нескольких потребностей в некотором контексте. Решение удовлетворяет потребность путем разрешения проблемы, с которой сталкиваются заинтересованные стороны или позволяя заинтересованным сторонам реализовать возможность.

      В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      ИКТ – информационно-коммуникационных технологий;

      ИБ – информационная безопасность;

      ИТ – информационные технологии;

      КС – квалификационный справочник;

      ЕТКС – единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      ПС – профессиональный стандарт;

      ГО – государственный орган;

      ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      ОКЭД – общий классификатор видов экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      3. Наименование профессионального стандарта: Бизнес-аналитик

      3512-1-002 Консультант по поддержке пользователя ИКТ;

      2523-0-002 Администратор информационных систем;

      2511-2-001 Бизнес-аналитик в области информационно-коммуникационных технологий;

      2511-2 Консультанты и бизнес-аналитики по ИТ.

      4. Код профессионального стандарта:

      5. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      J Информация и связь:

      62 Компьютерное программирование, консультационные и другие сопутствующие услуги;

      62.0 Компьютерное программирование, консультационные и другие сопутствующие услуги;

      62.01 Деятельность в области компьютерного программирования;

      62.02.2 Планирование и проектирование коммерческих информационных систем.

      6. Краткое описание профессионального стандарта: устанавливает требования в области профессиональной деятельности специалиста по управлению проектами ИТ и ведению бизнес-аналитики, в части знаний и навыков, которыми следует обладать и соответствовать требованиям действующих стандартов.

      7. Перечень карточек профессий:

      1) Бизнес-аналитик в области информационно-коммуникационных технологий - 5 уровень ОРК;

      2) Бизнес-аналитик в области информационно-коммуникационных технологий - 6 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

10. Карточка профессии "Бизнес-аналитик в области ИКТ":

Код группы:

2511-2

Код наименования занятия:

2511-2-001

Наименование профессии:

Бизнес-аналитик в области ИКТ

Уровень квалификации по ОРК:

5

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др. типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Послесреднее образование

Специальность:
Информационно-коммуникационных технологий

Квалификация:
вычислительной техники

Высшее образование

Специалист по проведению бизнес-анализа в ИКТ

Прикладной бакалавр вычислительной техники

Требования к опыту работы:


Связь с неформальным и информальным образованием:

Сертификация International Institute of Business Analysis - уровень ECBA (Entry Certificate in Business Analysis) и выше. Сертификация Project Management Institute - уровень PBA (Professional in Business Analysis). Сертификация International Requirements Engineering Board – CPRE (Certified Professional for Requirements Engineering). Сертификация Business Architecture Guild - уровень CBA (Cost benefit Analysis).

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Выявление бизнес-потребностей и аналитическое сопровождение проведения изменений в организации, приносящих пользу заинтересованным сторонам.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выявление бизнес-проблем или бизнес-возможностей

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Выявление бизнес-проблем или бизнес-возможностей



Навык 1:
Выявление бизнес-проблем или бизнес-возможностей.

Умения:
1. Выполнять анализ бизнес-потребностей заинтересованных сторон;
2. Выполнять анализ контекста;
3. Использовать техники выявления заинтересованных сторон;
4. Планировать, организовывать и проводить встречи и обсуждения с заинтересованными сторонами;
5. Использовать техники эффективных коммуникаций;
6. Выявлять, регистрировать, анализировать и классифицировать риски и разрабатывать комплекс мероприятий по их минимизации;
7. Собирать, классифицировать, систематизировать и обеспечивать хранение и актуализацию информации бизнес-анализа;
8. Оформлять результаты бизнес-анализа в соответствии с выбранными подходами;
9. Определять связи и зависимости между элементами информации бизнес-анализа;
10. Формировать различные представления информации бизнес-анализа для обсуждения с заинтересованными сторонами;
11. Применять информационные технологии в объеме, необходимом для целей бизнес-анализа;
12. Анализировать внутренние/внешние факторы и условия, влияющие на деятельность организации;
13. Анализировать требования заинтересованных сторон с точки зрения критериев качества, определяемых выбранными подходами;
14. Оформлять требования в соответствии с выбранными подходами;
15. Классифицировать требования в соответствии с выбранными подходами;
16. Моделировать требования в соответствии с выбранными подходами;
17. Документировать требования в соответствии с выбранными подходами к оформлению требований;
18. Определять атрибуты требований и их значения в соответствии с выбранными подходами;
19. Управлять изменениями требований в соответствии с выбранным подходом;
20. Анализировать качество информации бизнес-анализа с точки зрения выбранных критериев;
21. Проводить анализ предметной области;
22. Выполнять функциональную декомпозицию работ;
23. Моделировать объем и границы работ.

Знания:
1. Методика межличностной и групповой коммуникации в деловом взаимодействии;
2. Теория конфликтов;
3. Методы, техники, процессы и инструменты управления требованиями заинтересованных сторон;
4. Языки визуального моделирования;
5. Теория управления рисками;
6. Методика информационных систем;
7. Знание предметной области в объеме, достаточном для решения задач бизнес-анализа.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Выявление истинных бизнес-проблем или бизнес-возможностей.

Умения:
1. Выполнять выявление и документирование истинных бизнес-проблем или бизнес возможностей;
2. Согласовывать с заинтересованными сторонами выявленные бизнес проблемы или бизнес-возможности;
3. Формировать целевые показатели решений;
4. Использовать техники выявления заинтересованных сторон;
5. Планировать, организовывать и проводить встречи и обсуждения с заинтересованными сторонами;
6. Использовать техники эффективных коммуникаций;
7. Выявлять, регистрировать, анализировать и классифицировать риски и разрабатывать комплекс мероприятий по их минимизации;
8. Собирать, классифицировать, систематизировать и обеспечивать хранение и актуализацию информации бизнес-анализа;
9. Оформлять результаты бизнес-анализа в соответствии с выбранными подходами;
10. Определять связи и зависимости между элементами информации бизнес-анализа;
11. Формировать различные представления информации бизнес-анализа для обсуждения с заинтересованными сторонами;
12. Применять информационные технологии в объеме, необходимом для целей бизнес-анализа;
13. Анализировать внутренние/внешние факторы и условия, влияющие на деятельность организации;
14. Анализировать требования заинтересованных сторон с точки зрения критериев качества, определяемых выбранными подходами;
15. Проводить анализ предметной области;
16. Выявлять и классифицировать бизнес-проблемы или бизнес возможности;
17. Формировать различные представления информации о выявленных бизнес-проблемах или бизнес-возможностей для обсуждения с заинтересованными сторонами;
18. Выполнять функциональную декомпозицию работ;
19. Моделировать объем и границы работ.

Знания:
1.Методика межличностной и групповой коммуникации в деловом взаимодействии;
2. Методика конфликтов;
3. Языки визуального моделирования;
4. Теория управления рисками;
5. Теория систем;
6. Знание предметной области в объеме, достаточном для решения задач бизнес-анализа.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость, критическое мышление, коммуникабельность, рациональность, прагматизм, готовность к саморазвитию, авторитетность, эмоциональная уравновешенность.

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:





11. Карточка профессии "Бизнес-аналитик в области ИКТ":

Код группы:

2511-2

Код наименования занятия:

2511-2-001

Наименование профессии:

Бизнес-аналитик в области ИКТ

Уровень квалификации по ОРК:

6

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др. типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат)

Специальность:
Информационно-коммуникационных технологий

Квалификация:
-










Требования к опыту работы:


Связь с неформальным и информальным образованием:

Сертификация International Institute of Business Analysis - уровень CCBA и выше. Сертификация Project Management Institute - уровень PBA. Сертификация International Requirements Engineering Board - CPRE. Сертификация Business Architecture Guild - уровень CBA.

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение возможности проведения изменений в организации, приносящих пользу заинтересованным сторонам, путҰм выявления бизнес-потребностей и обоснования решений, описывающих возможные пути реализации изменений.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обоснование решений

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Обоснование решений



Навык 1:
Формирование возможных решений на основе выявленных целевых показателей решений.

Умения:
1. Выполнять выявление, сбор и анализ информации бизнес-анализа для формирования возможных решений;
2. Выполнять описание возможных решений;
3. Выявлять, регистрировать, анализировать и классифицировать риски и разрабатывать комплекс мероприятий по их минимизации;
4. Оформлять результаты бизнес-анализа в соответствии с выбранными подходами;
5. Определять связи и зависимости между элементами информации бизнес-анализа;
6. Применять информационные технологии в объеме, необходимом для целей бизнес-анализа;
7. Анализировать внутренние/внешние факторы и условия, влияющие на деятельность организации;
8. Анализировать требования заинтересованных сторон с точки зрения критериев качества, определяемых выбранными подходами;
9. Проводить оценку эффективности решения с точки зрения выбранных критериев;
10. Оценивать бизнес-возможность реализации решения с точки зрения выбранных целевых показателей;
11. Моделировать объем и границы работ.

Знания:
1. Моделирование программ;
2. Языки визуального моделирования;
3. Теория систем;
4. Знание предметной области в объеме, информационных программах.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Анализ, обоснование и участие в выборе решения.

Умения:
1. Анализ решений с точки зрения достижения целевых показателей решений;
2. Оценка ресурсов, необходимых для реализации решений;
3. Оценка эффективности каждого варианта решения как соотношения между ожидаемым уровнем использования ресурсов и ожидаемой ценностью;
4. Планировать, организовывать и проводить встречи и обсуждения с заинтересованными сторонами;
5. Использовать техники эффективных коммуникаций;
6. Выявлять, регистрировать, анализировать и классифицировать риски и разрабатывать комплекс мероприятий по их минимизации;
7. Оформлять результаты бизнес-анализа в соответствии с выбранными подходами;
8. Определять связи и зависимости между элементами информации бизнес-анализа;
9. Применять информационные технологии в объеме, необходимом для целей бизнес-анализа;
10. Анализировать внутренние/внешние факторы и условия, влияющие на деятельность организации;
11. Анализировать требования заинтересованных сторон с точки зрения критериев качества, определяемых выбранными подходами;
12. Проводить оценку эффективности решения с точки зрения выбранных критериев;
13. Оценивать бизнес-возможность реализации решения с точки зрения выбранных целевых показателей.

Знания:
1. Методик межличностной и групповой коммуникации в деловом взаимодействии;
2. Методика конфликтов;
3. Языки визуального моделирования;
4. Сбор, анализ, систематизация, хранение и поддержание в актуальном состоянии информации бизнес-анализа;
5. Информационные технологии (программные продукты), применяемые в организации, в объеме, необходимом для целей бизнес-анализа;
6. Иметь представление о информационной безопасности;
7. Знание предметной области в объеме, достаточном для решения задач бизнес-анализа.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость, критическое мышление, коммуникабельность, рациональность, прагматизм, готовность к саморазвитию, авторитетность, эмоциональная уравновешенность.

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:







Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      16. Наименование государственного органа:

      Министерство цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан.

      Исполнитель: Увалеев Ж.Е., zhake55@gmail.com, +7 (701) 522 80 28.

      17. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Товариществом с ограниченной ответственностью "Persona IT".

      Руководитель: Кулатаева А.К., aigerim@personait.kz, +7 (777) 012 77 88.

      Исполнитель: Судников Н.Н., +7 (777) 041 38 54.

      Товариществом с ограниченной ответственностью "Persona IT"

      Руководитель: Оспанова Г.Ж., gaukhar.ospanova@personait.kz, +7 (777) 727 68 68.

      18. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: отраслевой совет по квалификациям в сфере информационных технологий, исходящий № 16361/28, 23 ноября 2023 года.

      19. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 16 января 2024 года.

      20. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": 04 декабря 2023 года.

      21. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 год.

      22. Дата ориентировочного пересмотра: 2027 года.

  Приложение 2 к приказу
и.о. Министра цифрового
развития, инноваций и
аэрокосмической
промышленности
Республики Казахстан
от 6 декабря 2024 года № 770/НҚ

Профессиональный стандарт "Системный аналитик"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: профессиональный стандарт "Системный аналитик" (далее – профессиональный стандарт) разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и предназначен для формирования образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, сертификации работников и выпускников организации образования, а также решения широкого круга задач в области управления персоналом в организациях и на предприятиях.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) квалификация – степень готовности работника к качественному выполнению конкретных трудовых функций;

      2) проектирование – процесс составления описания, необходимого для создания в заданных условиях еще не существующего объекта, на основе первичного описания этого объекта и (или) алгоритма его функционирования или алгоритма процесса преобразования (в ряде случаев неоднократных) первичного описания, оптимизации заданных характеристик объекта и алгоритма его функционирования или алгоритма процесса устранения некорректности первичного описания и последовательного представления (при необходимости) описаний на различных языках;

      3) профессиональный стандарт – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда;

      4) логическое проектирование – разработка проектных решений, свободных от деталей реализации и выбора технологий для частей системы. Множество техник анализа и проектирования привычного для большинства системных аналитиков инженерии требований работают на логическом уровне – на уровне абстрактных потоков данных, сообщений и состояний объектов. В коротко-итерационных проектах, выполняющих непрерывное развитие эксплуатируемой системы для постановки задачи исполнителю проектирования такого уровня абстракции недостаточно;

      5) требование – требуемая (ожидаемая) количественная или качественная характеристика или свойство объекта, а также связанные ограничения и условия. Существует точка зрения, что требования не должны ограничивать разработчика системы в поиске и реализации наиболее эффективных технических, технико-экономических и других решений;

      6) концептуальное проектирование – разработка (на ранней стадии проектирования) ключевых проектных решений любого уровня абстракции, описывающих замысел, подход и путь к достижению цели (концепцию), влияющих на план, сроки, стоимость работ, выбор методов, инструментов и ролей исполнителей. Концептуальное проектирование не стоит в одном ряду с логическим проектированием и разработкой технических решений. В концепцию войдет и логические и технические (детальные) решения, если они существенно влияют на результат, а также решения, описывающие не систему и ее поведения, а окружение системы, деятельность, цели, проблемы и интересы заинтересованных сторон, отражающие замысел, подход и путь к достижению цели.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      ИКТ – информационно-коммуникационных технологий;

      ИБ – информационная безопасность;

      ИТ – информационные технологии;

      КС – квалификационный справочник;

      ЕТКС – единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      ПС – профессиональный стандарт;

      ГО – государственный орган;

      ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      ТиПО – техническое и профессиональное образования;

      ОКЭД – общий классификатор видов экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Системный аналитик

      5. Код профессионального стандарта:

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      J Информация и связь:

      62 Компьютерное программирование, консультационные и другие сопутствующие услуги;

      62.0 Компьютерное программирование, консультационные и другие сопутствующие услуги;

      62.01 Деятельность в области компьютерного программирования.

      7. Краткое описание профессионального стандарта:

      устанавливает требования в области профессиональной деятельности специалиста по проектированию информационных систем и цифровых продуктов на всех этапах их жизненного цикла: функциональности, конструктивного устройства, системного окружения, контекста использования для достижения целей автоматизации, в части знаний и навыков, которыми следует обладать и соответствовать требованиям действующих стандартов.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Системный аналитик - 4 уровень ОРК;

      2) Системный аналитик - 5 уровень ОРК;

      3) Системный аналитик - 6 уровень ОРК;

      4) Системный аналитик - 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Системный аналитик":

Код группы:

2511-1

Код наименования занятия:

2511-1-002

Наименование профессии:

Системный аналитик

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др. типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Вычислительная техника и информационные сети (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:


Связь с неформальным и информальным образованием:

Сертификация International Institute of Business Analysis - уровень ECBA и выше. Сертификация Project Management Institute - уровень PBA. Сертификация International Requirements Engineering Board - CPRE.

Другие возможные наименования профессии:

Основная цель деятельности:

Техническое проектирование отдельных функций в процессе разработки проектных требований и решений для ИТ-систем/продуктов и их компонентов на всех этапах жизненного цикла ИТ-систем/продуктов, для достижения целей автоматизации.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Работа с заинтересованными сторонами;
2. Сбор исходных данных для проектирования ИТ-системы/продукта или элемента поставки;
3. Описание алгоритма поведения и взаимодействия с окружением элемента поставки с учетом принятых технических решений;
4. Аналитическое сопровождение процесса реализации проектных требований и решений;
5. Оформление, коммуникация и управление информацией системного анализа.

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Работа с заинтересованными сторонами

Навык 1:
Выявление заинтересованных сторон.

Умения:

1. Выполнять анализ контекста, организационной структуры, бизнес-процессов с целью выявления заинтересованных сторон;
2. Выполнять сбор и регистрацию информации о заинтересованных сторонах;
3. Выполнять организацию хранения информации о заинтересованных сторонах и поддержание ее в актуальном состоянии;
4. Выполнять анализ и классификацию заинтересованных сторон;
5. Использовать техники выявления заинтересованных сторон;
6. Выявлять, регистрировать, анализировать и классифицировать риски и разрабатывать комплекс мероприятий по их минимизации;
7. Собирать, классифицировать, систематизировать и обеспечивать хранение и актуализацию информации бизнес-анализа;
8. Оформлять результаты бизнес-анализа в соответствии с выбранными подходами;
9. Определять связи и зависимости между элементами информации бизнес-анализа;
10. Применять информационные технологии в объеме, необходимом для целей бизнес-анализа;
11. Анализировать внутренние/внешние факторы и условия, влияющие на деятельность организации;
12. Анализировать степень участия заинтересованных сторон;
13. Анализировать качество информации бизнес–анализа с точки зрения выбранных критериев;
14. Проводить анализ предметной области.

Знания:
1. Методика заинтересованных сторон;
2. Теория межличностной и групповой коммуникации в деловом взаимодействии;
3. Теория конфликтов;
4. Языки визуального моделирования;
5. Теория управления рисками;
6. Методика систем;
7. Знание предметной области информационных программ.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Взаимодействие с заинтересованными сторонами.

Умения:
1. Разрабатывать стратегии вовлечения заинтересованных сторон и сотрудничества с ними;
2. Разрабатывать планы взаимодействия с заинтересованными сторонами;
3. Подготавливать стороны к сотрудничеству (разъяснение, обучение);
4. Выполнять взаимодействие и мониторинг заинтересованных сторон;
5. Управлять рисками, обусловленными взаимодействием с заинтересованными сторонами;
6. Планировать, организовывать и проводить встречи и обсуждения с заинтересованными сторонами;
7. Использовать техники эффективных коммуникаций;
8. Выполнять функциональную декомпозицию работ;
9. Моделировать объем и границы работ.

Знания:
1. Методика заинтересованных сторон;
2. Методика межличностной и групповой коммуникации в деловом взаимодействии;
3. Методика конфликтов;
4. Языки визуального моделирования;
5. Теория управления рисками;
6. Теория систем;
7. Знание предметной области информационных программ.

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 2:
Сбор исходных данных для проектирования ИТ-системы/продукта или элемента поставки

Навык 1:
Сбор документов и образцов.

Умения:

1. Выполнять сбор документов, печатных форм и шаблонов;
2. Выполнять сбор образцов данных;
3. Выполнять сбор образцов исходного кода;
4. Выполнять сбор снимков экрана;
5. Выполнять сохранение образцов с ведением реестра собранных материалов;
6. Пользоваться системами управления задачами;
7. Вести деловую переписку;
8. Вести деловые переговоры;
9. Пользоваться инструментами для доступа, просмотра и манипулирования данными;
10. Читать и редактировать исходный код;
11. Работать с табличными документами.

Знания:
1. Реляционные базы данных;
2. Базовые форматы и структуры данных.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Получение ответов на вопросы и уточнений в переписке.

Умения:
1. Сортировка вопросов по адресатам, темам и другим признакам;
2. Отправка писем и сообщений с вопросами;
3. Контроль наличия и полноты ответов;
4. Сохранение и учет вопросов и ответов;
5. Пользоваться электронной почтой, системами управления задачами, мессенджерами;
6. Вести деловую переписку;
7. Определять логичность, полноту и детальность ответа;
8. Пользоваться редакторами электронных таблиц.

Знания:
1. Формальная логика в проектировании сложных систем;
2. Процесс коммуникации;
3. Методы совмещения контекста, тип данных, служащий для хранения набора данных.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Проведение анкетирования.

Умения:
1. Разрабатывать опросники;
2. Формулировать бриф-запрос к респондентам;
3. Проводить опросы;
4. Сохранять результаты опросов;
5. Работать с табличными документами;
6. Пользоваться инструментами онлайн-опросов;
7. Вести деловую переписку;
8. Вести деловые переговоры.

Знания:

Возможность признания навыка:

-

Навык 4:
Изучение неавтоматизированной работы пользователей, и автоматизированной – в системах и продуктах: аналогах, заменяемых, развиваемых или интегрируемых.

Умения:
1. Выполнять изучение стандартов, регламентов, инструкций, методик, нормативных документов, локальных нормативных документов;
2. Анализировать записи и снимки экрана;
3. Выполнять непосредственное наблюдение за работой;
4. Уточнять непонятные моменты в деятельности с пользователями;
5. Разрабатывать отчет-сценарий работы пользователя;
6. Структурировать деятельность;
7. Работать с текстовыми документами;
8. Работать с табличными документами;
9. Составлять сценарии пользователя.

Знания:
1. Метамодель деятельности;
2. Методы текстового, графического и табличного описания деятельности.

Возможность признания навыка:

-

Навык 5:
Изучение устройств, работы систем и продуктов: развиваемых, аналогов, заменяемых или интегрируемых.

Умения:
1. Выполнять изучение документации, учебных материалов, баз знаний и форумов по системе/продукту;
2. Пользоваться сервисом технической поддержки по работе в системе;
3. Выполнять установку продукта/системы на сервер/рабочее место;
4. Создавать сценарии деятельности пользователей;
5. Выполнять прогон сценариев в роли пользователя;
6. Составлять описание устройства, системы и взаимосвязей компонентов;
7. Составлять описание алгоритмов работы системы;
8. Администрировать персональный компьютер на базовом уровне;
9. Администрировать сервер на базовом уровне;
10. Планировать деятельность для достижения цели;
11. Описывать устройство программных и программно-технических комплексов и связей между их частями;
12. Описывать алгоритмы;
13. Описывать структуры данных.

Знания:
1. Устройство и функционирование программных и программно-технических комплексов;
2. Устройство и функционирование, распространенных операционных систем;
3. Метамодель деятельности;
4. Методы текстового и табличного описания деятельности;
5. Способы описания алгоритмов;
6. Способы описания структур данных;
7. Базовые форматы и структуры данных.

Возможность признания навыка:

-

Навык 6:
Анализ данных в системах и продуктах: заменяемых, интегрируемых, развиваемых, аналогах, в том числе в неавтоматизированных информационных системах.

Умения:
1. Анализировать массивы данных;
2. Выполнять преобразование и исследование данных;
3. Оформлять отчеты с выводами и образцами данных;
4. Пользоваться инструментами для доступа, просмотра, манипулирования и анализа данных;
5. Пользоваться электронной почтой, системами управления задачами, мессенджерами;
6. Вести деловую переписку.

Знания:
1. Реляционные базы данных;
2. Базовые форматы и структуры данных;
3. Языки программирования, библиотеки и средства для манипулирования данными.

Возможность признания навыка:

-

Навык 7:
Предварительная систематизация и оформление собранных исходных данных.

Умения:
1. Выполнять проверку полноты реестров материалов и вопросов;
2. Выполнять предварительную группировку материалов и вопросов;
3. Оформлять отчеты с выводами об объеме, полноте, качестве, группировке собранных данных;
4. Формировать отторгаемые пакеты данных или структуры в системе для хранения документов;
5. Работать с табличными документами;
6. Пользоваться файловыми хранилищами и системами для хранения документов;
7. Работать с текстовыми документами.

Знания:
1. Формальная логика;
2. Основы классификации и кодирования информации.

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 3:
Описание алгоритма поведения и взаимодействия с окружением элемента поставки с учетом принятых технических решений

Навык 1:
Описание алгоритма поведения и взаимодействия с окружением элемента поставки с учетом принятых технических решений.

Умения:

1. Выделять режимы функционирования, элементов окружения (ролей, смежных систем, компонентов), интерфейсов (программных и пользовательских), отдельных сценариев функционирования;
2. Выполнять анализ исключительных ситуаций;
3. Выполнять описание альтернативных путей алгоритма при появлении исключений;
4. Выполнять сверку алгоритма поведения с алгоритмом функционирования надсистемы;
5. Описывать алгоритмы функционирования программно-технических средств;
6. Описывать структуры данных.

Знания:
1. Устройство и функционирование программных и программно-аппаратных комплексов;
2. Концепции процедурного и объектно-ориентированного программирования;
3. Основные техники тест-дизайна.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Построение эскизов и технических описаний пользовательских интерфейсов элемента поставки с учетом принятых технических решений.

Умения:
1. Создавать эскизы интерфейса;
2. Выполнять формализацию и описание языка взаимодействия;
3. Разрабатывать детальное описание поведения интерфейса;
4. Выполнять сверку эскизов и описаний с алгоритмом поведения/взаимодействия;

Знания:
1. Базовые знания об интерфейсах пользователей (в т. ч. графических) и технологиях для их построения;
2. Базовые представления об эргономике;
3. Концепции процедурного и объектно-ориентированного программирования.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Описание программных интерфейсов элемента поставки с учетом принятых технических решений.

Умения:
1. Выполнять выделение сценария взаимодействия через интерфейс;
2. Разрабатывать описание вызовов, сигнатур и структур передаваемых данных;
3. Выполнять сверку описания программных интерфейсов с алгоритмом поведения/взаимодействия и структурами данных;
4. Разрабатывать сценарии взаимодействия.

Знания:
1. Концепции процедурного и объектно-ориентированного программирования;
2. Базовые технологии взаимодействия и интеграции систем и компонентов;
3. Основы защиты информации при построении взаимодействия систем и компонентов;
4. Способы описания структур данных.

Возможность признания навыка:

-

Навык 4:
Описание структур данных, разделяемых со смежными системами, подсистемами или другими элементами поставки.

Умения:
1. Разрабатывать описание концептуальной, логической и физической структуры базы данных;
2. Разрабатывать описание объектно-ориентированной структуры данных;
3. Разрабатывать описание формата файла;
4. Разрабатывать описание формата сообщения;
5. Выполнять сверку структур данных с описаниями алгоритмов и интерфейсов.

Знания:
1. Способы описания структур данных;
2. Реляционные базы данных;
3. Базовые форматы и структуры данных.

Возможность признания навыка:

-

Навык 5:
Разработка требований и постановки задачи на приобретение/разработку/интеграцию элемента поставки.

Умения:
1. Формулировать постановки задачи на разработку, доработку и/или интеграцию элемента поставки;
2. Выполнять проверку полноты и качества формулировок требований;
3. Выполнять моделирование функционирования элемента поставки;
4. Выполнять подготовку примеров данных на входе и выходе для приемки;
5. Разрабатывать требования.

Знания:
1. Формальная логика;
2. Атрибуты качества требований;
3. Основные техники тест-дизайна;
4. Атрибуты качества программного обеспечения.

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 4:
Аналитическое сопровождение процесса реализации проектных требований и решений



Навык 1:
Ответы на вопросы заинтересованных лиц.

Умения:
1. Пользоваться системами управления задачами, запросами и дефектами;
2. Вести электронную переписку (почта и мессенджеры);
3. Вести конструктивный диалог в конфликтных переговорах;
4. Обосновывать проектные решения и требования;
5. Работать с табличными документами;
6. Пользоваться системами управления задачами;
7. Пользоваться системами управления знаниями.

Знания:
1. Формальная логика;
2. Процесс коммуникации, контекст;
3. Методы совмещения контекста;
4. Грамотный технический язык.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Отслеживание статуса реализации требований и проектных решений и коммуникация статуса заинтересованным сторонам.

Умения:
1. Пользоваться системами моделирования и учета требований;
2. Работать с табличными документами;
3. Выполнять анализ покрытия требований проектными артефактами;
4. Пользоваться системами управления задачами;
5. Пользоваться системами управления знаниями.

Знания:
1. Понимание полного и инкрементного описания требований и проектных решений;
2. Методы анализа покрытия требований проектными артефактами;
3. Виды связей и схемы трассировки требований и проектных решений.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Выполнение предварительных приемочных испытаний элемента поставки.

Умения:
1. Оформлять отчеты о выявленных дефектах;
2. Определять критерии готовности;
3. Создавать приемочные сценарии;
4. Пользоваться системами управления задачами, запросами и дефектами.

Знания:
1. Основные техники тест-дизайна

Возможность признания навыка:

-

Навык 4:
Разработка пользовательской и эксплуатационной документации в рамках надзора за реализацией.

Умения:
1. Определять структуру документации;
2. Выполнять разработку документации;
3. Выполнять тестирование документации;
4. Выполнять постановку задач на коррекцию требований и проектных решений;
5. Работать с текстовыми документами;
6. Пользоваться системами управления знаниями.

Знания:
1. Логическое мышление;
2. Процесс коммуникации, контекст;
3. Методы совмещения контекста;
4. Грамотный технический язык;
5. Знакомство с требованиями СТ РК, ГОСТ (утвержденные нормы и требования к товарам и услугам в пределах Республики Казахстан. ГОСТ Межгосударственный стандарт).

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 5:
Оформление, коммуникация и управление информацией системного анализа



Навык 1:
Оформление результатов поиска, выявления, сбора и анализа фактов, требований и проектных решений.

Умения:
1. Выполнять оформление протоколов интервью;
2. Выполнять оформление отчета об исследовании;
3. Работать с текстовыми документами;
4. Работать с табличными документами;
5. Работать с электронными презентациями.

Знания:
1. Грамотный технический язык;
2. Логическое мышление.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Оформление разработанных требований и проектных решений.

Умения:
1. Выполнять оформление документа/раздела содержащего требования или проектные решения;
2. Выполнять оформление письма или задания в системе управления задачами;
3. Выполнять оформление страницы в системе управления знаниями;
4. Выполнять оформление схем и иллюстраций;
5. Выполнять оформление презентации для коммуникации требований и проектных решений;
6. Выполнять выделение и описание изменений относительно предыдущих версий проектных решений;
7. Работать с текстовыми документами;
8. Работать с табличными документами;
9. Работать с электронными презентациями;
10. Пользоваться электронной почтой, системами управления задачами, мессенджерами;
11. Пользоваться системами управления знаниями;
12. Пользоваться растровыми и векторными графическими редакторами и системами для создания схем.

Знания:
1. Грамотный технический язык;
2. Формальная логика;
3. Риторика в части выстраивания логики повествования и презентации;
4. Техники управления созданием больших документов;
5. Требования СТ РК, ГОСТ (ЕСКД) в части оформления документов;
6. Создание полного и инкрементного описания требований и проектных решений.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Доведение проектных решений, требований и изменений согласующим и заинтересованным сторонам.

Умения:
1. Проводить презентации требований и проектных решений;
2. Грамотно говорить и писать;
3. Проводить презентацию;
4. Вести деловую переписку.

Знания:
1. Формальная логика;
2. Грамотный технический язык;
3. Риторика в части техники выступления.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость, критическое мышление, коммуникабельность, рациональность, прагматизм, готовность к саморазвитию, авторитетность, эмоциональная уравновешенность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:







10. Карточка профессии "Системный аналитик":

Код группы:

2511-1

Код наименования занятия:

2511-1-002

Наименование профессии:

Системный аналитик

Уровень квалификации по ОРК:

5

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др. типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:




Уровень образования:
после среднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Вычислительная техника и информационные сети (по видам)

Квалификация:
Прикладной бакалавр вычислительной техники и информационных сетей

Требования к опыту работы:


Связь с неформальным и информальным образованием:

Сертификация International Institute of Business Analysis - уровень ECBA и выше. Сертификация Project Management Institute - уровень PBA. Сертификация International Requirements Engineering Board - CPRE.

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Логико-техническое проектирование в процессе разработки проектных требований и решений для ИТ-систем/продуктов и их компонентов на всех этапах жизненного цикла ИТ-систем/продуктов для достижения целей автоматизации.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Аналитическое сопровождение процесса реализации проектных требований и решений;
2. Оформление, коммуникация и управление информацией системного анализа;
3. Логическое и техническое проектирование ИТ-системы/продукта;
4. Планирование сбора, выявление и анализ исходных данных для проектирования системы/продукта.

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Аналитическое сопровождение процесса реализации проектных требований и решений



Навык 1:
Сопровождение приемочных испытаний подсистемы или ИТ-системы/продукта.

Умения:
1. Выполнять постановку задач на прогон сценариев и контроль выполнения;
2. Оформлять отчет о степени реализации требований и проектных решений;
3. Выполнять постановку задач на коррекцию требований и проектных решений;
4. Структурировать деятельность;
5. Оформлять отчеты о выявленных дефектах;
6. Определять критерии готовности;
7. Создавать приемочные сценарии;
8. Пользоваться системами, управление задачами, запросами и дефектами.

Знания:
1. Методы структурирования деятельности;
2. Основные техники тест-дизайна.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Обучение пользователей в рамках надзора за реализацией.

Умения:
1. Оформлять учебные материалы;
2. Проводить обучение взрослых по программированию;
3. Выполнять постановку задач на коррекцию требований и проектных решений;
4. Обучать программированию взрослых;
5. Разрабатывать учебную программу;
6. Работать с электронными презентациями.

Знания:
1. Методы программирования обучения взрослых;
2. Базовые методы разработки учебных программ.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Техническая поддержка пользователей в рамках надзора за реализацией.

Умения:
1. Отвечать на вопросы пользователей;
2. Выполнять поиск способов и решение проблем пользователей;
3. Наполнять базу знаний технической поддержки;
4. Выполнять постановку задач на коррекцию требований и проектных решений;
5. Пользоваться системами управления задачами, запросами и дефектами;
6. Вести электронную переписку (почта и мессенджеры);
7. Вести конструктивный диалог в конфликтных переговорах;
8. Воспроизводить проблему пользователя;
9. Работать с табличными документами;
10. Пользоваться системами управления задачами, запросами и дефектами;
11. Пользоваться системами управления знаниями;
12. Формализовывать и оформлять отчеты о выявленных дефектах.

Знания:
1. Формальная логика;
2. Процесс коммуникации, контекст;
3. Методы совмещения контекста;
4. Грамотная устная и письменная речь;
5. Техники конфликтных переговоров и работы с претензиями потребителей;
6. Методы отладки, поиска и устранения проблем.

Возможность признания навыка:

-

Навык 4:
Разбор инцидентов и проблем в рамках надзора за реализацией.

Умения:
1. Выполнять анализ инцидентов и проблем, предложение и обсуждение возможных изменений;
2. Выполнять постановку задач на коррекцию требований и проектных решений;
3. Отличать дефекты от штатного поведения на основе требований;
4. Определять корневые причины инцидентов;

Знания:
1. Методы причинно-следственного анализа;
2. Методы управления инцидентами и проблемами;

Возможность признания навыка:

-

Навык 5:
Ревю производных (от разработанных требований и проектных решений) проектных документов.

Умения:
1. Выполнять ревю производных артефактов и выдачу замечаний;
2. Выполнять постановку задач на коррекцию требований и проектных решений;
3. Анализировать артефакты из роли потребителя требований и проектных решений;
4. Программировать на базовом уровне;
5. Тестировать на базовом уровне.
6. Обучать взрослых;
7. Разрабатывать пользовательскую и эксплуатационную документацию на базовом уровне.

Знания:
1. Технология построения автоматизированных систем;
2. Технология производства программного обеспечения;
3. Представление о работе ролей-потребителей требований и проектных решений: тестировщиков, программистов, архитекторов, документ описателей, администраторов, специалистов технической поддержки;
4. Методы обучения взрослых;
5. Основы тестирования и тест-дизайна;
6. Основы защиты информации;
7. Основы проектирования информационных систем, программных приложений, программирования и баз данных.

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 2:
Оформление, коммуникация и управление информацией системного анализа



Навык 1:
Сбор, сортировка и обработка замечаний.

Умения:
1. Собирать замечания от согласующих лиц;
2. Заполнять сводки замечаний;
3. Выполнять сортировку и систематизацию сводки замечаний;
4. Обрабатывать замечания и выполнять постановка задач на корректировку документа, проектирование, исследование или совмещение контекста с согласующими;
5. Работать с табличными документами.

Знания:
1. Формальная логика;
2. Процесс работы со сводками замечаний.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Обсуждение замечаний, согласование окончательных формулировок требований и проектных решений.

Умения:
1. Вести конструктивный диалог в конфликтных переговорах;
2. Обосновывать проектные решения и требования.

Знания:
1. Формальная логика;
2. Грамотная устная и письменная речь.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Управление оформлением и согласованием, требований и проектных решений.

Умения:
1. Управлять оформлением больших документов и пакетов документов через контрольные списки, матрицы, сводки замечаний и рабочую разметку документа.

Знания:
1. Процесс работы со сводками замечаний;
2. Техники работы с контрольными списками и матрицами;
3. Способы рабочей разметки документа.

Возможность признания навыка:

-

Навык 4:
Трассировка требований и проектных решений

Умения:
1. Выполнять связывание требований и проектных решений;
2. Проводить анализ несвязанных требований и проектных решений;
3. Пользоваться системами моделирования и учета требований;
4. Работать с табличными документами;
5. Пользоваться системами управления задачами;
6. Пользоваться системами управления знаниями.

Знания:
1. Виды связей и схемы трассировки требований и проектных решений;
2. Способы трассировки в гибком (agile) окружении.

Возможность признания навыка:

-

Навык 5:
Сбор запросов на изменение, инцидентов, проблем от пользователей и заинтересованных лиц.

Умения:
1. Выполнять учет поступающих запросов;
2. Выполнять сортировку поступающих запросов;
3. Пользоваться системами управления задачами, запросами и дефектами;
4. Оформлять отчеты о выявленных дефектах.

Знания:
1. Техники приоритизации запросов.

Возможность признания навыка:

-

Навык 6:
Анализ влияния изменений на разработанные требования и принятые решения.

Умения:
1. Выявлять требования и решения, затрагиваемых изменениями;
2. Выделять инкремент в требованиях и проектных решениях;
3. Выявлять вопросы для снятия и необходимых решений для планирования изменения;
4. Пользоваться системами моделирования и учета требований;
5. Работать с табличными документами;
6. Пользоваться системами управления задачами;
7. Пользоваться системами управления знаниями;
8. Проводить анализ влияния изменений.

Знания:
1. Методы анализа влияния изменений;
2. Владение полным и инкрементным описанием требований и проектных решений.

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 3:
Логическое и техническое проектирование ИТ-системы/продукта



Навык 1:
Описание технологии, организации, процесса, методики и юридического обеспечения автоматизированной и эксплуатационной деятельности.

Умения:
1. Описывать зафиксированные требования, решения и факты;
2. Выполнять описание заинтересованных сторон, интересов, проблем и целей;
3. Выполнять описание деятельности по использованию и эксплуатации ИТ-системы/продукта;
4. Выполнять описание организационной, технической, функциональной, информационной структуры;
5. Выполнять описание по видам обеспечения ИТ-системы/продукта;
6. Моделировать и описывать устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения.

Знания:
1. Устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов;
2. Методы описания заинтересованных сторон, проблем и интересов;
3. Методы описания целей деятельности и целей автоматизации;
4. Методы описания деятельности;
5. Методы моделирования устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Разработка целостной логической структуры системы: функциональной, организационной, информационной, пространственной, технической.

Умения:
1. Выявлять несоответствия и противоречия;
2. Моделировать и описывать устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения;
3. Декомпозировать ИТ-системы/продукты на предполагаемые элементы поставки.

Знания:
1. Устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов;
2. Методы моделирования устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов;
3. Методы функциональной декомпозиции ИТ-систем.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Проектирование логических алгоритмов поведения, взаимодействия системы с окружением, функционирования и логических структур хранимых, обрабатываемых, принимаемых, передаваемых и выдаваемых данных.

Умения:
1. Моделировать алгоритмы поведения и взаимодействия с окружением;
2. Моделировать сценарии нефункциональных требований (атрибутов качества);
3. Определять требования и возможные решения в области защиты информации совместно со специалистами по информационной безопасности;
4. Моделировать структуры данных;
5. Выявлять несоответствия между функциональной моделью и моделью данных;
6. Выявлять несоответствия между функциональной моделью, моделью данных, структурой системы и решениями по технологии, организации, процессу, методике и юридическому обеспечению автоматизированной и эксплуатационной деятельности;
7. Моделировать и описывать устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения;
8. Работать со сценариями нефункциональных требований.

Знания:
1. Атрибуты качества программного обеспечения;
2. Основы защиты информации и базовые угрозы;
3. Устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов;
4. Методы моделирования устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов;
5. Виды нефункциональных требований к ИТ-системам.

Возможность признания навыка:

-

Навык 4:
Логическое описание интерфейсов пользователя и интеграций в рамках решений концепции.

Умения:
1. Выполнять логическое описание интеграций;
2. Выявлять несоответствия между описаниями интерфейсов/интеграций и описаниями алгоритмов поведения/взаимодействия;
3. Моделировать и описывать устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения;
4. Описывать интерфейсы пользователя на логическом уровне;
5. Описывать программные интерфейсы на логическом уровне;
6. Разрабатывать сценарии взаимодействия.

Знания:
1. Базовые технологии взаимодействия и интеграции систем и компонентов;
2. Основы защиты информации при построении взаимодействия систем и компонентов;
3. Основы эргономики.

Возможность признания навыка:

-

Навык 5:
Вывод технических решений на основе типовых проектных решений (архитектурных и конструктивных шаблонов) и предыдущих проектных решений и требований.

Умения:
1. Выполнять вывод и фиксацию технических решений;
2. Проводить взаимную проверку полученных решений на противоречия с ранее принятыми решениями, требованиями и ограничениями;
3. Моделировать и описывать устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения;
4. Анализировать качество требований и проектных решений.

Знания:
1. Устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов;
2. Методы моделирования устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов;
3. Атрибуты качества требований.

Возможность признания навыка:

-

Навык 6:
Описание программно-технической структуры (дизайна) ИТ-системы/продукта с делением до уровня подсистем или элементов поставки.

Умения:
1. Строить модели системы с учетом принятых технических решений;
2. Выявлять несоответствия в модели системы технического уровня;
3. Моделировать и описывать устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения.

Знания:
1. Устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов;
2. Методы моделирования устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов.

Возможность признания навыка:

-

Навык 7:
Описание технологии, алгоритмов функционирования, поведения и взаимодействия с окружением системы на уровне взаимодействия подсистем или элементов поставки с учетом принятых технических решений.

Умения:
1. Описывать алгоритмы функционирования, поведения и взаимодействия с окружением технического уровня для элемента поставки/подсистемы;
2. Выявлять несоответствия между различными элементами поставки/подсистемами;
3. Моделировать и описывать устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения.

Знания:
1. Устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов;
2. Методы моделирования устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов.

Возможность признания навыка:

-

Навык 8:
Анализ достижимости требований к системе с принятыми проектными решениями.

Умения:
1. Определять соответствие между алгоритмами функционирования/взаимодействия элемента поставки или подсистемы и решениями по технологии, организации, процессу, методике и юридическому обеспечению автоматизированной и эксплуатационной деятельности;
2. Определять соответствие между алгоритмами функционирования/взаимодействия элемента поставки или подсистемы с логическими алгоритмами поведения системы в целом;
3. Определять соответствие между алгоритмами функционирования/взаимодействия элемента поставки или подсистемы со сценариями нефункциональных требований;
4. Определять соответствие между алгоритмами функционирования/взаимодействия элемента поставки или подсистемы с моделью функционирования системы в целом;
5. Моделировать и описывать устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения.

Знания:
1. Устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов;
2. Методы моделирования устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов.

Возможность признания навыка:

-

Навык 9:
Разработка требований и постановки задачи на приобретение/разработку/интеграцию подсистемы.

Умения:
1. Проверять требования на соответствие принятым проектным решениям;
2. Разрабатывать требования;
3. Проверять качество требований.

Знания:
1. Проверять требования на соответствие принятым проектным решениям;
2. Разрабатывать требования;
3. Проверять качество требований.

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 4:
Планирование сбора, выявление и анализ исходных данных для проектирования системы/продукта



Навык 1:
Изучение и предварительная индексация собранных материалов.

Умения:
1. Проводить изучение материалов с наполнением индекса;
2. Проводить анализ на наличие пробелов в информации;
3. Работать с табличными документами;
4. Пользоваться системами управления знаниями.

Знания:
1. Формальная логика;
2. Основы классификации и кодирования информации.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Анализ полноты и качества требований, решений и фактов, формулирование и сортировка вопросов и задач на проектирование и для до сбора исходных данных.

Умения:
1. Проводить сбор вопросов и нестыковок;
2. Выполнять сортировку вопросов и нестыковок;
3. Формулировать задачи на до сбор информации, принятие решений, генерацию предположений и предложений;
4. Работать с табличными документами;
5. Пользоваться системами управления задачами, запросами и дефектами;
6. Пользоваться системами управления знаниями.

Знания:
1. Формальная логика.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Выделение и формулирование заданных на текущем этапе требований и принятых решений.

Умения:
1. Изучать исходные данные;
2. Выделять факты, элементы требований и проектных решений;
3. Формулировать требования и проектные решений;
4. Проверять качество набора требований и проектных решений;
5. Разрабатывать требования;
6. Анализировать качество требований.

Знания:
1. Атрибуты качества требований;
2. Атрибуты качества программного обеспечения;
3. Нефункциональные требования к ИТ-системам.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость, критическое мышление, коммуникабельность, рациональность, прагматизм, готовность к саморазвитию, авторитетность, эмоциональная уравновешенность.

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:







11. Карточка профессии "Системный аналитик":

Код группы:

2511-1

Код наименования занятия:

2511-1-002

Наименование профессии:

Системный аналитик

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др. типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат)

Специальность:
Информационно-коммуникационных технологий

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:


Связь с неформальным и информальным образованием:

Сертификация International Institute of Business Analysis - уровень CCBA и выше. Сертификация Project Management Institute - уровень PBA. Сертификация International Requirements Engineering Board - CPRE.

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Концептуально-логическое проектирование в процессе разработки проектных требований и решений для ИТ-систем/продуктов и их компонентов на всех этапах жизненного цикла ИТ-систем/продуктов, для достижения целей автоматизации.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Планирование сбора, выявление и анализ исходных данных для проектирования ИТ-системы/продукта;
2. Концептуально-логическое проектирование ИТ-системы/продукта.

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Планирование сбора, выявление и анализ исходных данных для проектирования ИТ-системы/продукта



Навык 1:
Генерация предложений и предположений для обсуждения и проверки.

Умения:
1. Генерировать предложения на основе типовых проектных решений;
2. Генерировать предложения и предположения на основе экспертизы;
3. Генерировать предложения с использованием техник креативного мышления;
4. Выполнять экспертную оценку предложений;
5. Использовать техники креативного мышления;
6. Организовывать экспертную оценку;
7. Аргументировать предложенные решения.

Знания:
1. Логическое мышление;
2. Методы принятия решений;
3. Техники креативного мышления.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Проведение интервью с заинтересованными лицами.

Умения:
1. Проводить подготовку к интервью;
2. Проводить интервью;
3. Фиксировать результаты интервью;
4. Управлять беседой;
5. Вести беседу в конструктивном, доброжелательном, доверительном стиле.

Знания:
1. Технология проведения интервью.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Проведение проектных семинаров и фокус-групп, модерации и фассилизации экспертного принятия концептуальных, методических и технических решений.

Умения:
1. Готовить к работе группу;
2. Управлять работой группы при принятии решений и сборе информации;
3. Фиксировать решения, принятые группой;
4. Модерировать групповую работу;
5. Фасилитировать групповую работу;
6. Фиксировать принятые решения.

Знания:
1. Технологии и сценарии проведения фокус-групп, мозговых штурмов, групповых сессий принятия решения.

Возможность признания навыка:

-

Навык 4:
Классификация, систематизация и моделирование собранных фактов, решений и требований.

Умения:
1. Проводить анализ и классификацию фактов, требований и решений;
2. Выполнять построение целостной модели текущей реальности или будущего;
3. Проводить анализ пробелов, выявление вопросов и нестыковок;
4. Пользоваться системами моделирования и учета требований;
5. Работать с табличными документами;
6. Пользоваться системами управления знаниями;

Знания:
1. Логическое мышление;
2. Методы моделирования устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов;
3. Основы классификации и кодирования информации.

Возможность признания навыка:

-

Навык 5:
Управление исследованием и анализом.

Умения:
1. Планировать и организовывать исследования и анализ;
2. Собирать информацию о текущем состоянии и заполнять контрольные списки и матрицы;
3. Создавать контрольные списки и матрицы для управления исследованием и анализом;
4. Прогнозировать завершение, определение текущего качества собранных данных и оставшейся неопределенности, коррекция планов;
5. Определять вопросы, состав информации и источники для сбора информации;
6. Определять методы сбора информации;
7. Использовать контрольные списки и матрицы для управления исследованием;
8. Планировать и координировать работы.

Знания:
1. Методы календарно-ресурсного планирования работ;
2. Техники работы с контрольными списками и матрицами;
3. Метамодели и техники моделирования деятельности, устройства и функционирования ИТ-систем и продуктов, их частей и окружения;
4. Методы и инструменты сбора информации.

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 2:
Концептуально-логическое проектирование ИТ-системы/продукта



Навык 1:
Сбор, выявление и формализация целей, заинтересованных сторон, рамок автоматизации и заданных требований на систему.

Умения:
1. Выявлять заинтересованные стороны;
2. Выявлять и формализовывать цели и рамки автоматизации;
3. Выявлять исходные требования на систему;
4. Собирать и выявлять требования;
5. Моделировать и описывать устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения.

Знания:
1. Методы описания заинтересованных сторон, проблем и интересов;
2. Методы описания целей деятельности и целей автоматизации;
3. Методы структурирования и описания деятельности;
4. Методы целеполагания;
5. Методы моделирования устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов;
6. Методы выявления, формулирования и обоснования требований.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Формулирование концептуальных требований.

Умения:
1. Формулировать функциональных требований;
2. Формулировать нефункциональных требований;
3. Определять требования и возможные решения в области защиты информации совместно со специалистами по информационной безопасности;
4. Разрабатывать сценарии нефункциональных требований.

Знания:
1. Методы функционального моделирования;
2. Атрибуты качества программного обеспечения;
3. Нефункциональные требования к ИТ-системам;
4. Основы защиты информации и базовые угрозы;
5. Концептуальное проектирование.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Построение целостной модели системы концептуального уровня.

Умения:
1. Выполнять моделирование текущей ситуации: организационно-технической и информационной структуры, деятельности, информационной технологии, функций, целей, проблем, интересов заинтересованных сторон;
2. Выполнять моделирование желаемой ситуации;
3. Проводить анализ разрыва между текущей и желаемой ситуацией;
4. Проводить выявление и разработку организационных, методических, функциональных, математических, эргономических информационных концептуальных решений;
5. Проводить выявление блоков решений для будущего проектирования;
6. Проводить выявление концептуальных архитектурных (технических) решений по системе;
7. Моделировать деятельности пользователей, функционального, структурного, информационного аспекта системы;
8. Выявлять противоречия и недостающие концептуальные решения;
9. Моделировать деятельность;
10. Моделировать и описывать устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения.

Знания:
1. Устройство и функционирование ИТ-систем/продуктов;
2. Методы описания деятельности;
3. Методы моделирования устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов;
4. Концептуальное проектирование.

Возможность признания навыка:

-

Навык 4:
Разработка концепции системы.

Умения:
1. Формулировать концептуальные решения по системе;
2. Планировать этапность и очередность построения системы;
3. Выполнять анализ степени реализации исходных требований и целей;
4. Оформлять набор требований для оценки;
5. Разрабатывать требования;
6. Декомпозировать систему на подсистемы и очереди построения.

Знания:
1. Концептуальное проектирование.

Возможность признания навыка:

-

Навык 5:
Технико-экономическое обоснование концепции системы.

Умения:
1. Оценивать отдачу от построения системы;
2. Оценивать и организовывать оценку стоимости и сроков построения ИТ-системы.

Знания:
1. Методы формирования доходной части ТЭО;
2. Методы оценки стоимости построения ИТ-систем;
3. Методы принятия решений и многокритериальной оптимизации;
4. Методы календарно-ресурсного планирования;
5. Технология построения ИТ-систем;
6. Технология разработки программного обеспечения;
7. Методы оценки стоимости построения ИТ-систем.

Возможность признания навыка:

-

Навык 6:
Сравнение концепций реализации заданных требований на систему.

Умения:
1. Формулировать критерии сравнения;
2. Проводить сравнение концепций;
3. Формировать рекомендации и обоснования реализации выбранного решения;
4. Организовывать принятие решений.

Знания:
1. Методы принятия решений и многокритериальной оптимизации.

Возможность признания навыка:

-

Навык 7:
Разработка требований к системе в целом с учетом выбранной концепции.

Умения:
1. Формулировать требования и ограничения по выбранному варианту концепции;
2. Разработка технического задания на создание системы;
3. Разрабатывать требования.

Знания:
1. Состав и содержание спецификации требований к системе в целом (в т. ч. СТ РК 34.015, СТ РК 1090);
2. Применяемые в проекте нормы информационной безопасности.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость, критическое мышление, коммуникабельность, рациональность, прагматизм, готовность к саморазвитию, авторитетность, эмоциональная уравновешенность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:







12. Карточка профессии "Системный аналитик":

Код группы:

2511-1

Код наименования занятия:

2511-1-002

Наименование профессии:

Системный аналитик

Уровень квалификации по ОРК:

7

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др. типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Информационно-коммуникационных технологий

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:


Связь с неформальным и информальным образованием:

Сертификация International Institute of Business Analysis - уровень CBAP и выше. Сертификация Project Management Institute - уровень PBA. Сертификация International Requirements Engineering Board - CPRE.

Другие возможные наименования профессии:

2511-1-002 Системный аналитик

Основная цель деятельности:

Управление системным анализом в процессе разработки проектных требований и решений для ИТ-систем/продуктов и их компонентов на всех этапах жизненного цикла ИТ-систем/продуктов, для достижения целей автоматизации.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Планирование и мониторинг системного анализа в рамках жизненного цикла системы/продукта или этапа жизненного цикла;
2. Управление возможностями предприятия в сфере системного анализа.

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Планирование и мониторинг системного анализа в рамках жизненного цикла системы/продукта или этапа жизненного цикла



Навык 1:
Планирование работ системных аналитиков при построении ИТ-системы/продукта.

Умения:
1. Выявлять потребителей и контекст использования требований и проектных решений;
2. Определять источники информации для требований и решений;
3. Выбирать методы разработки требований и проектных решений;
4. Выбирать типы и атрибуты требований и элементов проектных решений;
5. Выбирать шаблоны промежуточных и финальных документов;
6. Составлять и согласовывать перечень поставок;
7. Достигать договоренности с потребителями требований о методах и процедуре приемки требований;
8. Определять состав работ по разработке требований;
9. Разрабатывать календарно-ресурсный график работ;
10. Определять требования к компетенциям исполнителей разных работ по созданию требований;
11. Определять график контрольных мероприятий по аналитическим работам;
12. Определять кандидатов на исполнение отдельных аналитических работ;
13. Выполнять постановку задач на разработку планов аналитических работ по отдельным частям системы;
14. Выполнять интегрирование планов аналитических работ по отдельным частям системы;
15. Планировать проектные работы;
16. Выбирать методики работы и шаблоны документов;
17. Проводить переговоры и конфликтные переговоры;
18. Фасилитировать работу группы;
19. Вести деловую переписку;
20. Формализовывать входящие требования и запросы.

Знания:
1. Методы календарно-ресурсного планирования;
2. Методы и инструменты проектирования и разработки требований и проектных решений;
3. Виды документов и артефактов требований и проектных решений.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Организация аналитических работ в ИТ-проекте.

Умения:
1. Определять состав аналитической группы проекта;
2. Организовывать знакомство аналитической группы;
3. Проводить представление и обсуждение плана аналитических работ;
4. Распределять роли и аналитические работы по участникам аналитической группы проекта;
5. Достигать соглашения с владельцами ресурсов о выделении ресурсов для выполнения аналитических работ в проекте;
6. Организовывать проектные работы;
7. Проводить совещания;
8. Управлять работой группы.

Знания:
1. Методы организации работ и управления работой группы;
2. Методы проведения совещаний.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Разработка методик выполнения аналитических работ.

Умения:
1. Проводить изучение мировых практик выполнения аналитических работ;
2. Выполнять ретроспективный обзор выполнения аналитических работ;
3. Собирать статистику по проблемам, рискам, трудоемкости работ;
4. Описывать методики выполнения аналитических работ для конкретного проекта;
5. Подбирать инструменты и методы под требования и ограничения проекта.

Знания:
1. Технология создания ИТ-системы;
2. Технология создания программного обеспечения;
3. Технология проектирования и управления разработкой в гибком окружении;
4. Технология управления продуктом;
5. Методы моделирования и описания устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения;
6. Методы проектирования программного обеспечения;
7. Методы проектирования ИТ-систем;
8. Методы сбора, выявления, анализа требований и принятия проектных решений.

Возможность признания навыка:

-

Навык 4:
Разработка шаблонов документов, метамоделей, соглашений о моделировании.

Умения:
1. Выполнять анализ потребителей аналитических документов и артефактов и контекста их применения;
2. Разрабатывать соглашения о моделировании;
3. Разрабатывать планы управления требованиями и проектными решениями;
4. Разрабатывать состав, содержание, шаблоны документов и методики их применения;
5. Разрабатывать шаблон документа/артефакта под требования и ограничения этапа проекта.

Знания:
1. Методы моделирования и описания устройства и функционирования ИТ-систем/продуктов, их частей, обеспечения и окружения;
2. Методы проектирования программного обеспечения;
3. Методы проектирования ИТ-систем;
4. Методы сбора, выявления, анализа требований и принятия проектных решений.

Возможность признания навыка:

-

Навык 5:
Контроль и координация аналитических работ в ИТ-проекте.

Умения:
1. Собирать информацию о состоянии аналитических работ в проекте;
2. Анализировать соответствие фактического состояния работ по плану;
3. Определять причины отклонений от планов;
4. Выявлять проблемные ситуации в ходе работ;
5. Разрабатывать мероприятия по компенсации отклонений;
6. Проводить коррекции и согласование планов аналитических работ;
7. Разрешать проблемные ситуации в ходе аналитических работ;
8. Визуализировать работы и их состояние;
9. Обрабатывать риски и проблемы.

Знания:
1. Основы работы с рисками;
2. Методы визуализации работ;
3. Процессный подход к управлению качеством работ и результатов;
4. Методы анализа и поиска решения проблем.

Возможность признания навыка:

-

Навык 6:
Формирование и предоставление отчетности о ходе работ по разработке требований к системе и подсистеме.

Умения:
1. Оценивать соответствие состояния аналитических работ по плану;
2. Описывать состояние аналитических работ в формате отчета;
3. Визуализировать работы и их состояние;
4. Обрабатывать риски и проблемы.

Знания:
1. Методы визуализации работ и их состояния;
2. Методы работы с рисками и проблемами.

Возможность признания навыка:

-

Навык 7:
Выявление и эскалация рисков и проблем, обнаруженных в ходе анализа, проектирования и надзора.

Умения:
1. Выполнять сбор данных о неопределенности (нехватке информации, источников данных, проектных решений), нестыковках (конфликтных проектных решений и требований), отклонениях реализации от принятых проектных решений;
2. Проводить анализ последствий и необходимости эскалации;
3. Эскалировать проблемы и риски;
4. Анализировать влияние проблем на проект;
5. Обрабатывать риски и проблемы.

Знания:
1. Методы анализа влияния рисков на ключевые параметры проекта;
2. Методы работы с рисками и проблемами.

Возможность признания навыка:

-

Навык 8:
Обучение системных аналитиков на рабочем месте для выполнения задач в рамках отдельного проекта.

Умения:
1. Определять потребность в обучении по итогам планирования и организации работ;
2. Обучать практикам, техникам и методикам работы;
3. Обучать взрослых программированию;
4. Разрабатывать учебную программу.

Знания:
1. Методы обучения взрослых по программированию;
2. Базовые методы разработки учебных программ.

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 2:
Управление возможностями предприятия в сфере системного анализа



Навык 1:
Планирование политики предприятия по управлению компетенциями сотрудников в сфере системного анализа.

Умения:
1. Разрабатывать модели компетенций сотрудников предприятия в сфере системного анализа;
2. Разрабатывать политику предприятия по управлению компетенциями сотрудников в сфере системного анализа;
3. Выделять необходимые компетенции системных аналитиков в контексте производственных процессов предприятия;
4. Анализировать региональный, национальный и международный рынок труда в сфере системного анализа и информационных технологий в контексте предметной области деятельности организации.

Знания:
1. Национальные, международные и отраслевые профессиональные стандарты по системному анализу, управлению проектами, инженерии требований;
2. Методологии оценки квалификации персонала в сфере системного анализа, информационных технологий.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Мониторинг и оценка эффективности процессов изменения возможностей предприятий в сфере системного анализа.

Умения:
1. Проводить оценку компетенций сотрудников предприятия в сфере системного анализа;
2. Разрабатывать планы индивидуального развития сотрудников предприятия в сфере системного анализа;
3. Оценивать квалификацию сотрудников в сфере системного анализа;
4. Анализировать мотивацию и планы профессионального развития сотрудника.

Знания:
1. Национальные, международные и отраслевые профессиональные стандарты по системному анализу, управлению проектами, инженерии требований;
2. Методологии оценки квалификации персонала в сфере системного анализа, информационных технологий.

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Обучение системных аналитиков на рабочем месте в рамках задачи непрерывного развития персонала.

Умения:
1. Определять потребности в обучении в соответствии со стратегическими планами и политикой предприятия в сфере управления персоналом;
2. Обучать практикам, техникам и методикам работы;
3. Обучать взрослых;
4. Разрабатывать учебную программу.

Знания:
1. Методы обучения взрослых;
2. Базовые методы разработки учебных программ.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость, критическое мышление, коммуникабельность, рациональность, прагматизм, готовность к саморазвитию, авторитетность, эмоциональная уравновешенность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:







Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      13. Наименование государственного органа:

      Министерство цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан.

      Исполнитель: Увалеев Ж.Е, zhake55@gmail.com, +7 (701) 522 80 28.

      14. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Товарищество с ограниченной ответственностью "Persona IT".

      Руководитель: Кулатаева А.К., aigerim@personait.kz, +7 (777) 012 77 88.

      Исполнитель: Судников Н.Н., +7 (777) 041 38 54.

      Руководитель: Оспанова Г.Ж., gaukhar.ospanova@personait.kz, +7 (777) 727 68 68.

      15. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Отраслевой совет по квалификациям в сфере ИТ, исх. № 16361/28, 04 декабря 2023 года.

      16. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 29 декабря 2023 года.

      17. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": 04 декабря 2023 года.

      18. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2024 год.

      19. Дата ориентировочного пересмотра: декабрь, 2027 года.