"Мұнай мен газды өңдеу және сату" бағыты бойынша мұнай-газ саласындағы кәсіптік стандарттарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің м.а. 2024 жылғы 24 желтоқсандағы № 486 бұйрығы

      "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 5-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Мыналар:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес "Мұнай, газ және оларды қайта өңдеу өнімдерініңсапасын бақылау" кәсіптік стандарты;

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес "Жабдықтың сенімділігі және механикалық тұтастығын қамтамасыз ету" кәсіптік стандарты;

      3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес "Қосалқы жүйелерге, бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматикаға қызмет көрсету" кәсіптік стандарты;

      4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес "Жедел-диспетчерлік басқару" кәсіптік стандарты;

      5) осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес "Мұнайды, газды және мұнай-газ химиясын өңдеу" кәсіптік стандарты;

      6) осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес "Мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін қабылдау және жөңелту" кәсіптік стандарты;

      7) осы бұйрыққа 7-қосымшаға сәйкес "Мұнай және мұнай өнімдерін іске асыру" кәсіптік стандарты;

      8) осы бұйрыққа 8-қосымшаға сәйкес "Мұнай және газ өндіру технологиясы" кәсіптік стандарты;

      9) осы бұйрыққа 9-қосымшаға сәйкес "Мұнай мен газды (шикізатты), қайта өңдеу өнімдерін тауарлық өндіру, сақтау" кәсіптік стандарты;

      10) осы бұйрыққа 10-қосымшаға сәйкес "Мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ химия өнеркәсібінде өндірісті және өткізуді басқару" кәсіптік стандарты;

      11) осы бұйрыққа 11-қосымшаға сәйкес "Жабдықтарға техникалық қызмет көрсету және жөндеуді басқару" кәсіптік стандарты бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Мұнай тасымалдау және өңдеу департаменті заңнамада бекітілген тәртіппен:

      1) осы бұйрыққа қол қойылған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде оның көшірмесін электрондық түрде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы респуликалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жіберуді;

      2) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бұйрық оның алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін үш жұмыс күні ішінде оның қазақ және орыс тілдеріндегі ресми жарияланымына сілтеме Ұлттық біліктілік жүйесінің цифрлық платформасында орналастыру үшін жіберуді;

      4) осы бұйрық Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің Эталондық бақылау банкіне жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн ішінде Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігінің Құқықтық қызмет департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында қарастырылған іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтер ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының энергетика вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Энергетика министрінің міндетін атқарушы
А. Жамауов

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы Еңбек

      және халықты әлеуметтік

      қорғау министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Энергетика министрінің
міндетін атқарушы
2024 жылғы 24 желтоқсандағы
№ 486 бұйрығына
1-қосымша

"Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу саласы:

      "Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау" кәсіптік стандарты (бұдан әрі – кәсіптік стандарт) жұмыскерлердің біліктілігі мен құзыреттілігі деңгейіне, еңбектің мазмұнына (ерекшелігіне), сапасы мен шарттарына қойылатын талаптарды айқындау үшін негізгі кәсіптерді құрылымдау, жұмыстардың сипаттамалары мен жұмыскерлердің негізгі еңбек функцияларын сипаттау үшін Қазақстан Республикасының "Кәсіптік біліктілік туралы" заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді. Осы кәсіптік стандарт мұнай-газ өнеркәсібінде шикізатты өндіруден бастап дайын өнімнің түпкілікті тұтынушыға жеткенге дейінгі өндірістің барлық кезеңдерінде мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын қамтамасыз ету үшін қолданылады.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      2) газ – шикі газ, тауарлық газ, сұйытылған мұнай газы және сұйытылған табиғи газ;

      3) дағды (машық) – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      4) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық (өз бетінше алған) білімін ескере отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілігі мен құзыреттілігі деңгейіне, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      5) шеберлік (білім) – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      6) мұнай – негізінен күрделі қоспадан тұратын, өзіне тән иісі бар, табиғи майлы жанғыш сұйықтық;

      7) салалық біліктілік шеңбері – Қазақстан Республикасының Ұлттық қызметтер жіктеуіші, ұлттық біліктілік шеңбері негізінде әзірленеді және салада орындалатын жұмыстардың күрделілігіне және пайдаланылатын білімдердің, іскерліктер мен құзыреттердің сипатына байланысты мамандардың біліктілігіне қойылатын талаптарды деңгейлер бойынша жіктейді. Салалық біліктілік шеңберлерін уәкілетті орган айқындаған тәртіппен салалық мемлекеттік органдар әзірлейді және (немесе) өзектендіреді. Салалық біліктілік шеңберлерін кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңестер бекітеді;

      8) сапаны бақылау – түпкілікті өнімнің тиісті сапасын қамтамасыз ету үшін өнімді өндіру процесінде өнімді бақылау.

      3. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) БА - біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА - бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      3) КС – кәсіптік стандарт;

      4) СБШ - салалық біліктілік шеңбері;

      5) ЕАЭО - Еуразиялық экономикалық одақ;

      6) ПӘК – пайдалы әсер коэффициенті;

      7) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім.

2 тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: C19201078.

      6. Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішіне (ЭҚЖЖ-ға) сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және кіші сыныпты көрсету:

      C өңдеу өнеркәсібі;

      19 Кокс және мұнай өнімдерін өндіру;

      19.2 Мұнай өнімдерін өндіру, шымтезек пен көмірден брикеттерді өндіру;

      19.20 Мұнай өнімдерін өндіру, шымтезек пен көмірден брикеттерді өндіру;

      19.20.1 Мұнай өнімдерін өндіру;

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: осы кәсіптік стандартта мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау жөніндегі негізгі лауазымдардың жұмыс сипаттамалары мен еңбек функциялары келтірілген. Мұнай мен газды өңдеуден алынған өнімдердің негізінде бүгінде барлық техника жұмыс істейді, техникаға қызмет көрсетіледі және қажетті жұмыс ресурсымен қамтамасыз етіледі. Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау – тиісті тауарлар нарығындағы негізгі шарт және стандартқа сай емес (жарамсыз) тауарлардың шығарылуынан сақтандыру болып табылады.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) зертхана бастығы (өңдеу өнеркәсібі) - СБШ 7 деңгейі;

      2) инженер-химик (мұнай және газ) - СБШ 6 деңгейі;

      3) инженер зертханашы, химия - СБШ 6 деңгейі;

      4) химиялық талдау зертханашысы - СБШ 4 деңгейі;

      5) химиялық талдау зертханашысы - СБШ 3 деңгейі;

      6) сапа жөніндегі инженер - СБШ 6 деңгейі;

      7) 3.1 отынды мотормен сынау жөніндегі машинист - СБШ 3 деңгейі;

      8) Сынама алушы - СБШ 2 деңгейі;

      9) Сынама алушы - СБШ 3 деңгейі;

      10) химиялық талдау зертханашысы - СБШ 2 деңгейі;

      11) 3.2 отынды мотормен сынау жөніндегі машинист - СБШ 3 деңгейі.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. "Зертхана бастығы (өңдеу өнеркәсібі)" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

1321-0

Қызмет атауының коды

1321-0-032

Кәсіптің атауы

Зертхана бастығы (өңдеу өнеркәсібі)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

7

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

-

БТБА, БА бойынша біліктілік деңгейі және ұйымдардың қызметшілері лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары:

Басшылар, мамандар және өзге де қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 Желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 68. Орталық зауыт зертханасының бастығы

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандығы:
Физика және химия ғылымдары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, резидентура)

Мамандығы:
Физика және химия ғылымдары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандығы: Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және өндірісті технологиялық даярлау бойынша жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланысы

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

1321-0-018 - Зертхана меңгерушісі (өңдеу өнеркәсібі)
1321-0-047 - Орталық зауыт зертханасының бастығы (өңдеу өнеркәсібі)

Қызметтің негізгі мақсаты

Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау процесін басқару

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

1. Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау процесін басқару

Қосымша еңбек функциялары

-

Еңбек функциясы 1:
Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау процесін басқару

Дағды 1:
Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау үшін сынауларды басқару

Машықтар:
1. Бөлімшенің қызметін тікелей басқару;
2. Нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес өнімнің бекітілген номенклатурасы бойынша сынаулар өткізуді ұйымдастыру;
3. Сынау нәтижелері бойынша құжаттаманың ресімделуін бақылау (есептер, сапа паспорттары, анықтамалар).
4. Улы заттар мен прекурсорларды қабылдау, есепке алу, сақтау, пайдалану және кәдеге жарату жөніндегі жұмыстардың қауіпсіз орындалуын ұйымдастыруды қамтамасыз ету.
5. Сапаның сәйкестігін зертханалық бақылауды қамтамасыз ету үшін химиялық және физика-химиялық сынақтар мен өлшеулер жүргізуді ұйымдастыру.
6. Өнімнің жаңа және модификацияланған үлгілерін әзірлеу кезінде сынақтар бойынша жұмыстар жүргізуді ұйымдастыру.
7. Келіп түсетін мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын айқындау үшін ЕАЭО нормативтік құжаттары мен техникалық регламенттерінің талаптарына сәйкес зертханалық сынаулар жүргізуді ұйымдастыру.
8. Сынау нәтижелерінің дұрыстығын, объективтілігін және қажетті дәлдігін қамтамасыз ету.
9. Зертхана жабдықтарының және зертхана жұмыскерлерінің жұмыс орындарының жағдайына, олардың еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі жөніндегі талаптарға сәйкестігіне бақылау жүргізу, бар кемшіліктерді жою жөнінде шаралар қабылдау.
10. Аккредиттеу мерзімдерін бақылау.
11. Қолданыстағы өндірістік стандарттар мен техникалық шарттарға, экологиялық стандарттар мен нормативтерге сәйкестігін айқындау мақсатында өндіріске түсетін шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттардың, сондай-ақ дайын өнімнің сапасына зертханалық бақылау жүргізуді ұйымдастыру.
12. Өнімнің ақаулы болу себептерін зерттеуді және олардың алдын алу және жою бойынша ұсыныстар әзірлеуді ұйымдастыру.
13. Материалдар мен өндірілетін өнімнің сапасын өлшеу мен бағалаудың жаңа әдістерін, өнеркәсіптік санитария, қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны қорғау саласындағы бақылаудың жаңа әдістерін әзірлеу және енгізу жөніндегі жұмысты басқару.
14. Цехтарда технологиялық тәртіптің сақталуын бақылауды қамтамасыз ету.

Білімдер:
1. Сынау және сынама алу әдістері бойынша стандарттар.
2. Зертхана қызметінің мәселелері бойынша заңнамалық және құқықтық актілер, әдістемелік материалдар.
3. Зертхананың жабдықтары, олардың жұмыс істеу принциптері мен пайдалану ережелері.
4. Мұнайды, газды және оларды өңдеуден шығатын өнімдерді өлшеу және олардың сапасын бақылау әдістері.
5. Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің физика-химиялық қасиеттері.
6. Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын айқындау тәртібі.
7. Құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу жөніндегі нормативтік құжаттар мен нұсқаулық материалдар.
8. Шикізатқа, материалдарға және дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар.
9. Экологиялық стандарттар мен нормативтер, өнімді мемлекеттік аттестаттау мен сертификаттаудың қолданыстағы жүйесі.
10. Техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу жөніндегі стандарттар, техникалық шарттар және өзге де материалдар.
11. Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибе.
12. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағды 2:
Сапаны бақылау және зертханалық топты басқару процестерін оңтайландыру

Машықтар:
1. Өнімнің сапасын бақылаудың жетілдірілген әдістерін әзірлеу және енгізу — сынаулардың дәлдігі мен жылдамдығын арттыру үшін жаңа технологиялар мен әдістерді енгізу, зертханалық процестерді оңтайландыру.
2. Зертханалық топтың жұмысын үйлестіру және басқару — зертхана жұмыскерлері арасында тапсырмаларды тиімді бөлу, жұмысты ұйымдастыру және міндеттердің орындалуын бақылау, персоналды ынталандыру және оқыту.
3. Зертханалық жабдықты тиімді пайдалануды қамтамасыз ету – жабдықтармен жұмыс істеуді ұйымдастыру, жабдықтарға қызмет көрсету мен оларды жаңартуды жоспарлау, тоқтап қалу уақытын азайту.
4. Сынау мен өлшеудің жаңа әдістерін енгізу — химиялық, физика-химиялық және басқа да сынаулар саласында жаңа технологиялар мен әдістемелерді зерттеу және енгізу.
5. Сынау нәтижелеріне талдау жүргізу және талдау әдістерін оңтайландыру - зертханалық сынаулардың дәлдігі мен тиімділігін арттыру жолдарын іздеу үшін алынған деректерді талдау.
6. Зертхана персоналын оқыту мен біліктілігін арттыруды ұйымдастыру — жұмыскерлердің кәсіби дағдыларын дамыту, біліктілікті арттыру үшін тренингтер мен курстар өткізу.
7. Зертханалық сынаулардың белгіленген мерзімдерде орындалуын қамтамасыз ету - барлық қажетті талдаулар мен зерттеулерді уақтылы орындау үшін жұмысты жоспарлау мен үйлестіруді басқару.
8. Жұмыс орнындағы қауіпсіздік стандарттары мен нормативтерінің сақталуын бақылау — зертханада қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету, еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі стандарттарының, экологиялық талаптардың сақталуын қамтамасыз ету.
9. Зертхананың құжаттамасы мен есептілігін басқару - сынау нәтижелері бойынша есептердің уақтылы ресімделуін бақылау, оларды талдау және сақтау.
10. Сынау процесінде қателіктердің шығу себептерін бағалау және жою — сынау нәтижелеріндегі ықтимал ауытқулардың немесе қателіктердің себептерін талдау және оларды болдырмау жөніндегі шараларды енгізу.

Білімдер:
1. Өнім сапасын бақылау әдістері.
2. Нормативтік талаптар мен сапа стандарттары.
3. Зертханалық сынау процестері.
4. Зертхана жұмысын ұйымдастыру.
5. Сынау нәтижелерін талдау.
6. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау ережелері.
7. Зертханалық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету.
8. Құжаттама және есеп беру.
9. Персоналды оқыту және дамыту әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі

Ұсынылмайды (талап етілмейді)

Жеке құзыреттеріне (қабілеттеріне) қойылатын талаптар:

Жүйелік ойлау;
Стресске төзімділік;
Аналитикалық ойлау;
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік;
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдай білу;
Ұйымдастырушылық қасиеттері.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар-дың тізімі

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштарға арналған отын мен мазутқа қойылатын талаптар туралы", ЕАЭО ТР 036/2016 "Сұйытылған көмірсутекті газдарды отын ретінде пайдалану үшін оларға қойылатын талаптар" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ГОСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Моторлы отын. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ ГОСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕВРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық шарттар", ГОСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық шарттар", ГОСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық шарттар", ГОСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", ГОСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термотұрақты Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық шарттар", МЕМСТ 20448-2018 "Коммуналдық-тұрмыстық тұтынуға арналған сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар", ГОСТ 27578-2018 "Автомобиль көлігі үшін сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар" және техникалық шарттарға арналған өзге де стандарттар, ГОСТ ИСО 17025-2019 "Сынау және калибрлеу зертханаларының құзыреттілігіне (біліктілігіне) қойылатын жалпы талаптар". ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан сынамаларды автоматы алу", ГОСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", ГОСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынама алу әдістері", МЕМСТ ISO 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", ГОСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Жылжымалы поршені бар баллонды пайдалану кезінде сұйытылған мұнай газдарының сынамаларын алудың стандартты әдісі", ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршенді цилиндрді пайдалану кезінде сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алуға арналған стандартты сынау әдісі".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

6

Техникалық бөлім бастығы

6

Инженер-химик (мұнай және газ)

10. "Инженер-химик (Мұнай және газ)" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

2145-2

Қызмет атауының коды

2145-2-005

Кәсіптің атауы

Инженер-химик (мұнай және газ)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

-

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2016 жылғы 24 мамырдағы № 217 бұйрығымен бекітілген Мұнай-газ өндіру саласы ұйымдарының басшылары, мамандары және басқа да қызметшілері лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары.
§21. Инженер-химик

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Физика және химия ғылымдары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

I санатты инженер-химик: тиісті мамандық бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және II санатты инженер-химик лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтілі; II санатты инженер-химик: тиісті мамандық бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және санаты жоқ инженер-химик лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтілі; Санаты жоқ инженер-химик: тиісті мамандық бойынша жұмыс өтіліне қойылатын талаптарсыз жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта техникалық және кәсіптік (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

2145-2-004 - мұнай-химия инженері

Қызметтің негізгі мақсаты

Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің сапасын бақылау жөніндегі жұмыстарды инженерлік қамтамасыз ету

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функциялары-ның тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Зертхана қарамағындағы аппаратуралар мен аспаптардың қалыпты жұмысын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1: Зертхана қарамағындағы аппаратуралар мен аспаптардың қалыпты жұмысын қамтамасыз ету

Дағды 1: Жабдықтарды дайындау және мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдеріне сынақтар жүргізу

Машықтар:
1. Жабдықты метрологиялық аттестаттауға, калибрлеуге және тексеруге дайындау.
2. Нәтижелердің дұрыстығын бағалау.
3. Сынама алу.
4. Қабылдау-тапсыру сынақтары мен өлшеулерін жүргізу.
5. Зертханалық жабдықты пайдалану, өлшеу жүргізу.
6. Зертханалық сынақтар мен өлшеулердің нәтижелерін талдау.
7. Өндірістің барлық кезеңдерінде сынақтар жүргізу.
8. Өнімге арналған нормативтік құжаттаманы және оған сынау әдістерін енгізуді және игеруді қамтамасыз ету.
9. Зертхананың өлшеу құралдары мен сынақ жабдықтарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету, персоналды оларды дұрыс және қауіпсіз пайдалануға үйрету.

Білімдер:
1. Заңнамалық және құқықтық актілер; бөлім, зертхана қызметінің мәселелері бойынша кәсіпорынның ережелері, нұсқаулықтары мен рәсімдері.
2. Кәсіпорын құрылымының бейіні, мамандануы және ерекшеліктері.
3. Зертхананың жабдықтары, олардың жұмыс істеу принциптері және оларды пайдалану ережелері.
4. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сапасын бақылау үшін сынау/өлшеу әдістері.
5. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сапасын анықтау тәртібі.
6. Құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу жөніндегі нормативтік құжаттар мен нұсқаулық материалдар.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағды 2:
Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сапасын бақылау жөніндегі техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу

Машықтар:
1. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сапасын бақылау жөніндегі іс-шараларды өткізуді жоспарлау.
2. Нормативтік құжаттарды талдау.
3. Техникалық жұмыс құжаттамасымен жұмыс істеу.
4. Зертхана менеджменті жүйесінің жұмыс істеуін және дамуын қамтамасыз ету.

Білімдер:
1. Бөлім, зертхана қызметінің мәселелері бойынша заңнамалық және өзге де құқықтық актілер, кәсіпорынның ережелері, нұсқаулықтары мен рәсімдері.
2. Кәсіпорын құрылымының бейіні, мамандануы және ерекшеліктері.
3. Зертхананың жабдықтары, олардың жұмыс істеу принциптері және оларды пайдалану ережелері.
4. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сапасын бақылау үшін сынау/өлшеу әдістері.
5. Сынақтар/өлшеулер жүргізу және сынамалар алу әдістеріне мемлекеттік/мемлекетаралық стандарттар мен техникалық шарттар.
6. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сапасын анықтау тәртібі.

Дағды 3: Жарамсыз мұнайды , газды және оларды өңдеуден шыққан жарамсыз өнімдерді анықтау жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру

Машықтар:
1. Сәйкес келмейтін өнімді анықтай білу
2. Сәйкессіздіктердің себептеріне талдау жүргізу.

Білімдер:
1. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің номенклатурасы
2. Бөлім, зертхана қызметінің мәселелері бойынша кәсіпорынның қағидалары, нұсқаулықтары мен рәсімдері
3. Зертхананың жабдықтары, олардың жұмыс істеу принциптері және пайдалану ережелері
4. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сапасын бақылау үшін сынау/өлшеу әдістері
5. ЕАЭО техникалық регламенттері және мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдеріне арналған мемлекеттік/мемлекетаралық стандарттар
6. Шығарылатын өнімді таңбалау.
7. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сапасын анықтау тәртібі
8. Мұнайдың, газдың және оларды өңдеуден шығатын өнімдердің физикалық-химиялық сипаттамалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске тұрақтылық
Ұйымдастырушылық қасиеттер
Аналитикалық және жүйелік ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар-дың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштарға арналған отын мен мазутқа қойылатын талаптар туралы", ЕАЭО ТР 036/2016 "Сұйытылған көмірсутекті газдарды отын ретінде пайдалану үшін оларға қойылатын талаптар" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Моторлы отын. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕВРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық шарттар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термотұрақты Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық шарттар", МЕМСТ 20448-2018 "Коммуналдық-тұрмыстық тұтынуға арналған сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар", МЕМСТ 27578-2018 "Автомобиль көлігі үшін сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар" және техникалық шарттарға арналған өзге де стандарттар, ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан сынамаларды автоматты алу", МЕМСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", ГОСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынама алу әдістері", МЕМСТ ISO 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Жылжымалы поршені бар баллонды пайдалану кезінде сұйытылған мұнай газдарының сынамаларын алудың стандартты әдісі", ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршенді цилиндрді пайдалану кезінде сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алуға арналған стандартты сынау әдісі".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

7

Зертхана бастығы

11. "Инженер зертханашы, химия" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

2145-1

Қызмет атауының коды

2145-1-001

Кәсіптің атауы

Инженер зертханашы, химия

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

-

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

Басшылар, мамандар және өзге де қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы. "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 47. Инженер-зертханашы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Физика және химия ғылымдары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі білім (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

жұмыс тәжірибесіне талап қойылмайды

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

I санатты инженер-зертханашы: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және II санатты инженер-зертханашы лауазымында кемінде 2 жыл жұмыс өтілі;
II санатты инженер-зертханашы: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және санаты жоқ инженер-зертханашы лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтілі;
Санаты жоқ инженер-зертханашы: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды немесе тиісті мамандығы (біліктілігі) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі және I санаттағы техник-зертханашы лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтілі.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

2145-1-002 - Инженер-химик

Қызметтің негізгі мақсаты

ЕАЭО-ның қолданыстағы техникалық регламенттеріне және мемлекеттік/мемлекетаралық стандарттарға, зертханалық бақылаудың бекітілген кестелерінің талаптарына сәйкестігін анықтау үшін шикізатқа, жартылай фабрикаттарға, материалдарға және дайын өнімге зертханалық талдауды/сынауды/өлшеуді ұйымдастыру және жүргізу.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Зертханалық бақылау кестесінің уақтылы және сапалы орындалуын ұйымдастыру

Қосымша функциялары

-

Еңбек функциясы 1:
Зертханалық бақылау кестесінің уақтылы және сапалы орындалуын ұйымдастыру

Дағды 1:
Зертханалық бақылау кестесін орындау бойынша жұмыстар жүргізу

Машықтар:
1. Шикізатты, жартылай фабрикаттарды, материалдарды және дайын өнімді зертханалық талдау/сынау/өлшеу.
2. Жүргізілген сынақтар/өлшеулер бойынша қажетті есептеулерді жүргізу, алынған нәтижелерді талдау және оларды жүйелеу.
3. Зертханалық жабдықтың дұрыс пайдаланылуын бақылау және оны мерзімдік метрологиялық тексеруге/калибрлеуге уақтылы ұсыну.
4. Өндірістің, сондай-ақ өндірісті зертханалық бақылаудың анағұрлым үнемді және тиімді әдістерін іздеу үшін эксперименттік және зерттеу жұмыстарын жүргізу.
5. Технологиялық процестерді әзірлеуге және оларды игеру кезеңінде зерттеуге, сондай-ақ шикізатқа, жартылай фабрикаттарға, материалдарға стандарттар мен техникалық шарттарды әзірлеуге және енгізуге және олардың шығын нормаларын белгілеуге қатысу.
6. Шикізатты кешенді пайдалану, тапшы материалдарды ауыстыру және өндіріс қалдықтарын кәдеге жарату жөніндегі іс-шараларды әзірлеу.

Білімдер:
1. Нормативтік құқықтық актілер және өндіріс технологиясы, Зертхана жабдықтарын және оларды пайдалану ережелері.
2. Шикізатқа, дайын өнім материалдарына қойылатын нормативтік техникалық талаптар, өндірістің технологиялық регламенттері, зертханалық бақылау және техникалық құжаттаманы ресімдеу жөніндегі стандарттар, ережелер, нұсқаулықтар және басқа да басшылыққа алатын материалдар.
3. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
4. Шикізатқа, материалдарға және дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар.
5. Өндірісті технологиялық дайындау, зертханалық бақылау және техникалық құжаттаманы ресімдеу жөніндегі стандарттар, ережелер, нұсқаулықтар және өзге де басшылыққа алатын материалдар.
6. Ұқсас өнімді өндіру технологиясы саласындағы озық отандық және шетелдік ұйымдардың тәжірибесі.

Дағды 2:
Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу және өндірісті зертханалық бақылауды ұйымдастыру

Машықтар:
1. Неғұрлым тиімді және экономикалық пайдалы әдістерді іздеу үшін зерттеу және эксперименттік жұмыстарды жүргізу.
2. Өнімді өндіру және зертханалық бақылау.
3. Зертханалық талдаулар, сынақтар/өлшеулер мен зерттеулер жүргізудің жаңа әдістемелерін әзірлеу және қолданыстағы әдістемелерін жетілдіру, сондай-ақ оларды игеруге көмек көрсету.
4. Өндірістегі ақаудың (жарамсыз болудың) себептерін зерттеу, оның алдын алу және жою бойынша ұсыныстарды әзірлеуге қатысу.

Білімдер:
1. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу және өндірісті зертханалық бақылауды ұйымдастыру әдістері, есептеу техникасының, коммуникациялар мен байланыстың заманауи құралдары, саладағы озық отандық және шетелдік ұйымдардың тәжірибесі.
2. Ұқсас өнімдерді өндіру технологиялары.
3. Есептеу техникасының, коммуникацияның және байланыстың заманауи құралдары.
4. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.
5. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу және өндірісті зертханалық бақылауды ұйымдастыру әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Стресске төзімділік
Ұйымдастырушылық қасиеттері
Аналитикалық және жүйелік ойлау
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдай білу
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар-дың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштарға арналған отын мен мазутқа қойылатын талаптар туралы", ЕАЭО ТР 036/2016 "Сұйытылған көмірсутекті газдарды отын ретінде пайдалану үшін оларға қойылатын талаптар" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Моторлы отын. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ ГОСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕВРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық шарттар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық шарттар", ГОСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термотұрақты Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық шарттар", МЕМСТ 20448-2018 "Коммуналдық-тұрмыстық тұтынуға арналған сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар", МЕМСТ 27578-2018 "Автомобиль көлігі үшін сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар" және техникалық шарттарға арналған өзге де стандарттар, ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан сынамаларды автоматты алу", МЕМСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", ГОСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынама алу әдістері", МЕМСТ ISO 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Жылжымалы поршені бар баллонды пайдалану кезінде сұйытылған мұнай газдарының сынамаларын алудың стандартты әдісі", ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршенді цилиндрді пайдалану кезінде сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алуға арналған стандартты сынау әдісі".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

7

Зертхана бастығы

6

Инженер-химик

12. "Химиялық талдау зертханашысы" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

8131-9

Қызмет атауының коды

8131-9-149

Кәсіптің атауы

Химиялық талдау зертханашысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

4

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

-

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

1-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 бұйрығы (1-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте № 33389 болып тіркелді.
§ 415-416. Химиялық талдау зертханашысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Зертханалық технология

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

5-разряд үшін жұмыс тәжірибесі кемінде 1 жыл. 6-разряд үшін жұмыс тәжірибесі кемінде 3 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

3111-1-005-химик зертханашы, сынамашы (түтікшелер бойынша)

Қызметтің негізгі мақсаты

Химиялық талдаулар/сынақтар/зерттеулер жүргізу

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сынамасына химиялық талдау жүргізу

Қосымша ақпарат

-

Еңбек функциясы 1:
Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сынамасына химиялық талдау жүргізу

Дағды 1:
Мұнайды, газды және оларды өңдеуден шығатын өнімдерді талдау бойынша жұмыстар жүргізу

Машықтар:
5-разряд үшін:
1. Мұнай өнімдері мен басқа да сұйық заттарды айдауды жүргізу.
2. Ерітінділерді дайындау және талдау үшін сынамалар дайындау.
3. Аналитикалық таразыларды қолдана отырып, талданатын материалдардағы ылғалдың пайыздық мөлшерін анықтау.
4. Талданатын материалдардағы заттың пайыздық мөлшерін әртүрлі әдістермен анықтау.
5. Мұнай мен мұнай өнімдеріндегі күкірт пен хлоридті тұздардың мөлшерін анықтау.
6. Зертханалық жабдықты ретке келтіру.
7. Зертханалық қондырғының жұмысын бақылау және оның көрсеткіштерін жазу.
8. Стандартты сынау әдістеріне сәйкес ерітінділердің, реактивтердің, мұнай мен мұнай өнімдерінің, дайын өнімнің, қосалқы материалдардың, қалдықтардың құрамын сынау және өлшеу.
9. Ерітінділердің титрлерін анықтау және тексеру.
10. Сынақтар мен өлшеулердің нәтижелерін ресімдеу және есептеу.
11. Зертханалық қондырғыларды қолда бар схемалар бойынша жинау (құрастыру).
12. Аса күрделі сынақтар / өлшеулер жүргізу.
13. Атомдық-абсорбциялық әдіспен сынақтар / өлшеулер жүргізу.
14. Күрделі төрелік сынақтар / өлшеулер жүргізу.
15. Стандартты емес талдау/сынақ/өлшеу нәтижелерін метрологиялық бағалау.
16. Тестілеуге ұсынылған әдістерді тесттен өткізу.
17. Құрғақ технологиялық және сұйытылған газға аса күрделі зертханалық сынақтар жүргізу.
6-разряд үшін (5-разряд машықтарына қосымша):
1. Жалпы және аналитикалық химия негіздері.
2. Қолданылатын реактивтердің мақсаты мен қасиеттері.
3. Зертханалық қондырғыларды құрастыру ережелері.
4. Титрленген ерітінділерді дайындау әдістері.
5. Бақылау-өлшеу аспаптарын және әртүрлі үлгідегі таразыларды пайдалану ережесі.
6. Сынақтарды/өлшемдерді орындау әдістеріне арналған техникалық шарттар және мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттар; орындалған жұмыстарға техникалық құжаттаманы жүргізу қағидалары.
7. Аккредиттелген сынақ зертханаларына қойылатын талаптар.
8. Күрделі сынақтар/өлшеулер жүргізу әдістемесі.
9. Зертханалық жабдыққа, аппаратураға және бақылау-өлшеу аспаптарына қызмет көрсету қағидалары.
10. Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау туралы нормативтік актілердің талаптары, жұмыстарды қауіпсіз орындау нормаларын, әдістері мен тәсілдерін сақтау.
11. Титрлерді анықтау (орнату) және тексеру тәсілдері, қолданылатын реактивтердің, реагенттердің қасиеттері және оларға қойылатын талаптар.
12. Төрелік талдаулар мен сынақтар жүргізу.
13. 1-дәлдік сыныбындағы арнайы электронды таразыда өлшеу.
14. Автоматты титраторларда титриметриялық талдау жүргізу.
15. Хроматографтардың, титраторлардың, спектрофотометрлердің және өзге де аспаптардың ақауларын диагностикалау.
16. Аттестатталған қоспаларды дайындау.
17. Талдау жүргізудің жаңа аспаптары мен әдістерін игеру және енгізу.
18. Нормативтік құжаттамаға сәйкес тауарлық өнімге талдау жүргізу.
19. Аспаптарды калибрлеуді жүргізу.
20. Заманауи есептеу техникасы құралдарын қолданып, химиялық талдау нәтижелерін өңдеу.

Білімдер:
5-разряд үшін:
1. Жалпы және аналитикалық химия негіздері.
2. Қолданылатын реактивтердің мақсаты мен қасиеттері.
3. Зертханалық қондырғыларды құрастыру ережелері.
4. Титрленген ерітінділерді дайындау әдістері.
5. Бақылау-өлшеу аспаптарын және әртүрлі үлгідегі таразыларды пайдалану ережесі.
6. Сынақтарды/өлшеулерді орындау әдістеріне арналған техникалық шарттар және мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттар; орындалған жұмыстарға техникалық құжаттаманы жүргізу қағидалары.
7. Аккредиттелген сынақ зертханаларына қойылатын талаптар.
8. Сынақтар/өлшеулер жүргізу әдістемесі, жалпы және аналитикалық химия негіздері.
9. Зертханалық жабдыққа, аппаратураға және бақылау-өлшеу аспаптарына қызмет көрсету ережелері.
10. Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау туралы нормативтік актілердің талаптары, жұмыстарды қауіпсіз орындау нормаларын, әдістері мен тәсілдерін сақтау.
11. Титрлерді анықтау (орнату) және тексеру әдістері, оларға қолданылатын реактивтер мен реагенттердің қасиеттері.
12. Қызмет көрсетілетін учаске бойынша сынақтарды/өлшемдерді орындау әдістеріне және тауарлық өнімдерге арналған мемлекеттік/мемлекетаралық стандарттар.
13. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
6-разряд үшін (5-разрядты білімге қосымша):
1. Күрделілігі орташа сынауларды / өлшеулерді жүргізу әдістемесі және қолданылатын реагенттердің қасиеттері.
2. Қолданылатын аспаптар мен аппараттардың жұмыс істеу принципі, оларды пайдалану тәртібі.
3. Жүргізілген талдаулар нәтижелерін математикалық өңдеу тәртібі; талдау жүргізу әдістемесін әзірлеу негіздері және таңдау принципі.
4. Қолданылатын аспаптар мен аппаратураларды калибрлеу әдістері.
5. Ақпаратты автоматты өңдеу әдістері.
6. Орындалатын жұмыс көлеміндегі жалпы химия, физика негіздері.
7. Топырақ сынамаларын алу ережелері мен тәсілдері.
8. Сарқынды және жер асты суларының сынамаларын алу ережелері мен тәсілдері.
9. Зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету ережелері.
10. Шекті рұқсат етілген концентрациялардың (ШРК) түрлері.

Дағды 2:
Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сапасын химиялық-аналитикалық бақылау

Машықтар:
5-разряд (4-разрядқа қосымша машықтар):
1. Мұнай, газ және мұнай-химия өнімдері үшін стандартты химиялық талдау әдістерін қолдану.
2. Сүзу, тазарту (мөлдірлеу, тұндыру) және басқа да алдын-ала операцияларды қолдана отырып, күрделі талдауларға сынама дайындау.
3. Тығыздық, тұтқырлық, күкірт, хош иісті көмірсутектер, шайырлы заттар және басқа сипаттамалар сияқты параметрлерге талдау жүргізу.
4. Титриметрия, спектрофотометрия, хроматография сияқты стандартты химиялық талдау әдістерін қолдана отырып сынақтар жүргізу.
5. Талдау нәтижелерін түсіндіру, нормативтік мәндерден ауытқуларды анықтау және ауытқулардың себептерін талдау.
6. Құжаттамаға қойылатын талаптарды сақтай отырып, талдау нәтижелері туралы есептерді ресімдеу.
6-разряд (5-разрядқа қосымша машықтар):
1. Химиялық талдаудың күрделі әдістерін, оның ішінде газ және сұйық хроматографияны, спектрометрияны, электродтық әдістерді қолдану.
2. Зертханалық жабдықты, соның ішінде газ және сұйық хроматографтарды, спектрофотометрлерді және басқа аналитикалық құралдарды калибрлеу және реттеу.
3. Зертханааралық сынақтар жүргізу және алынған нәтижелерді басқа зертханалардың нәтижелерімен салыстыруды қамтамасыз ету.
4. Мұнай-химия өнімдеріндегі улы және зиянды заттардың құрамына талдауды қоса алғанда, төрелік және кешенді химиялық талдаулар жүргізу.
5. Алынған нәтижелер негізінде мұнай-химия өнімдерінің сапасын жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу.
6. Сапа және қауіпсіздік стандарттарының талаптарын, сондай-ақ экологиялық және өндірістік нормалардың талаптарын ескере отырып, есептерді ресімдеу және ұсыну.

Білімдер:
5-разряд үшін:
1. Химиялық талдаудың стандартты әдістері (титриметрия, гравиметрия, спектрофотометрия, хроматография).
2. Аналитикалық аспаптардың жұмыс істеу принциптері (спектрофотометрлер, хроматографтар, титраторлар, аналитикалық таразылар).
3. МЕМСТ, ISO, ASTM, API және мұнайдың, газдың және мұнай-химия өнімдерінің құрамы мен сипаттамаларын реттейтін басқа да стандарттар.
4. Мұнайдың және мұнай-химия өнімдерінің сапасына әсер ететін параметрлер (тығыздық, тұтқырлық, күкірт мөлшері және басқалар).
5. Сынамаларды дұрыс алу және оларды талдау үшін дайындау әдістері (сүзу, тазарту (мөлдірлеу)).
6. Сынамаларды сақтау және тасымалдау ережелері.
7. Деректердің дәлдігі мен дұрыстығын қамтамасыз ету әдістері (аспаптарды калибрлеу, нәтижелерді валидациялау).
8. Хаттамалар мен есептерді ресімдеу принциптері.
9. Талдау нәтижелерін түсіндіру, ауытқуларды анықтау және себептерін талдау.
10. Химиялық заттармен және реактивтермен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік стандарттары.
11. Экологиялық стандарттар және қалдықтарды жою әдістері.
6-разряд үшін:
1. Күрделі аналитикалық әдістер (газ және сұйық хроматография, спектрометрия, рентген-флуоресцентті талдау, электрод әдістері).
2. Мұнай мен газды өңдеу процестері (крекинг, дистилляция, гидротазарту және басқа операциялар).
3. Өнімнің құрамы мен сапасына әсер ететін мұнай мен газды өңдеудің технологиялық схемаларын түсіну.
4. Күрделі деректерді талдау әдістері (көп компонентті талдау, деректерді статистикалық өңдеу).
5. Зертханалық жабдықтарды (хроматографтар, спектрофотометрлер және басқа да аспаптар) калибрлеу, ретке келтіру және оларға қызмет көрсету.
6. Зертханалық жағдайда сапаны басқару принциптері.
7. Сапаны бақылау және ішкі аудит жүргізу рәсімдерін әзірлеу және енгізу.
8. Нақты (ерекше) қажеттіліктер үшін химиялық талдаудың жаңа әдістерін әзірлеу және енгізу.
9. Мұнай-химия өнімдерінің жаңа түрлерін талдау үшін қолданыстағы әдістерді бейімдеу.
10. Зертханалық зерттеулердегі экологиялық қауіпсіздік.
11. Химиялық заттармен және қалдықтармен жұмыс істеу кезінде еңбекті қорғау және қоршаған ортаны қорғау қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Қойылған міндеттерді шешуге жауапкершілік, адалдық, ұқыптылық, коммуникабельділік, орындаушылық тәртіп, тұлғааралық құзыреттілік, нәтиже мен тиімділікке бағдарлану.

Жұмысқа рұқсаттың ерекше шарттары

Жауапкершілік
Стресске төзімділік
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар-дың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштарға арналған отын мен мазутқа қойылатын талаптар туралы", ЕАЭО ТР 036/2016 "Сұйытылған көмірсутекті газдарды отын ретінде пайдалану үшін оларға қойылатын талаптар" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарға арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Моторлы отын. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕВРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық шарттар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термотұрақты Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық шарттар", МЕМСТ 20448-2018 "Коммуналдық-тұрмыстық тұтынуға арналған сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар", МЕМСТ 27578-2018 "Автомобиль көлігі үшін сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар" және техникалық шарттарға арналған өзге де стандарттар.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

6

Инженер зертханашы, химия

13. "Химиялық талдау зертханашысы" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

8131-9

Қызмет атауының коды

8131-9-149

Кәсіптің атауы

Химиялық талдау зертханашысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

3

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

-

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер - Министрінің орынбасары-Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 Бұйрығы (1-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте № 33389 болып тіркелді.
§ 414. Химиялық талдау зертханашысы.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық: зертханалық технология

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Негізгі орта білім және кемінде 6 ай практикалық тәжірибе.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

3111-1-005 - Химик зертханашы, сынамашы

Қызметтің негізгі мақсаты

Химиялық талдаулар/сынақтар/зерттеулер жүргізу

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функциялары-ның тізбесі:
Еңбек функциясы 1:
Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сынамасына химиялық талдау жүргізу

Міндетті еңбек функциялары:

Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сынамасына химиялық талдау жүргізу

Қосымша функциялары

-

Дағды 1: Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдеріне талдау жұмыстарын жүргізу

Машықтар:
4-разряд үшін (3-разряд машықтарына қосымша):
1. Стандартты сынау әдістеріне сәйкес ерітінділердің, реактивтердің, мұнай мен мұнай өнімдерінің, дайын өнімнің, қосалқы материалдардың, қалдықтардың құрамын сынау және өлшеу.
2. Ерітінділердің титрлерін орнату (анықтау) және тексеру.
3. Сынаулар мен өлшеулердің нәтижелерін ресімдеу және есептеу.
4. Қарапайым және орташа күрделі төрелік талдаулар мен сынаулар жүргізу.
5. Құрғақ технологиялық және сұйытылған газға зертханалық сынаулар жүргізу.

Білімдер:
4-разряд үшін (3-разряд біліміне қосымша):
1. Қолданылатын реактивтердің мақсаты мен қасиеттері.
2. Зертханалық қондырғыларды құрастыру ережелері.
3. Титрленген ерітінділерді дайындау әдістері.
4. Бақылау-өлшеу аспаптарын және әртүрлі үлгідегі таразыларды пайдалану ережесі.
5. Сынақтарды/өлшемдерді орындау әдістеріне арналған техникалық шарттар және мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттар; орындалған жұмыстарға техникалық құжаттаманы жүргізу қағидалары.
6. Күрделілігі орташа сынауларды / өлшеулерді жүргізу әдістемесі және қолданылатын реагенттердің қасиеттері.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағды 2: Мұнайға, газға және оларды өңдеуден шығатын өнімдерге жүргізілетін зертханалық сынаулардың сапасын бақылау

Машықтар:
4-разряд үшін (3-разряд машықтарына қосымша):
1. Мұнай, газ, оларды өңдеу өнімдері мен қосалқы материалдар үшін стандартты сынақ әдістерінің орындалуын бақылау.
2. Әдістемелер мен стандартты үлгілерді пайдалана отырып, дайын өнім мен қосалқы материалдардың сапасын бақылау.
3. Сынақтар мен өлшеулерді жүргізудің дұрыстығын, оның ішінде техникалық құжаттама мен стандарттардың нәтижелеріне сәйкестігін тексеру.
4. Сынақ нәтижелерін ресімдеу және талдау және есептіліктің дұрыс ресімделуін бақылау.
5. Төрелік талдаулардың орындалуына бақылау жүргізу, олардың нәтижелерін бағалау және қорытынды жасау.
6. Белгіленген әдістер мен нормаларға сәйкес құрғақ технологиялық және сұйытылған газдың сапасын бақылау және талдау.
7. Мұнай, газ және мұнай өнімдерін талдау үшін пайдаланылатын зертханалық аспаптардың техникалық жарамдылығы мен дұрыс жұмыс істеуін тексеру.
8. Дәл талдауларды жүргізу үшін аспаптарды калибрлеу және бақылау мәндерін орнату үшін бақылау сынамалары мен стандарттарды дайындау.
9. Өлшеулер мен сынақтардың жобалық құжаттамаға және сапа стандарттарының талаптарына сәйкестігін бағалау.
10. Талдаулардың дәлдігіне қол жеткізу үшін қажет болса, сынақ барысында алынған нәтижелерді түзету әдістерін қолдану.

Білімдер:
4-разряд үшін:
1. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерін сынау әдістері мен стандарттары (МЕМСТ, техникалық регламенттер, нормативтік құжаттар).
2. Мұнай, газ және мұнай өнімдерінің химиялық құрамын талдау үшін қолданылатын зертханалық аспаптар мен жабдықтардың жұмыс істеу принциптері.
3. Зертхана жағдайында төрелік сынақтар мен сапаны бақылау әдістерінің негіздері.
4. Мұнай мен газды өңдеудің технологиялық процестері және олардың дайын өнімнің сапасына әсері.
5. Сынақ нәтижелерін есептеу мен түсіндіруді қоса алғанда, зертханалық есептерді ресімдеу әдістемесі.
6. Аналитикалық құралдарды қолдану арқылы алынған деректерді талдау және түсіндіру әдістері.
7. Химиялық реактивтермен, зертханалық жабдықтармен жұмыс істеу кезінде және мұнай, газ және мұнай өнімдерін сынау жағдайында еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қағидалары.
8. Зертханалық аспаптарды калибрлеу және олардың дәлдігі мен жарамдылығын тексеру әдістері.
9. Талдау нәтижелерінің қателерін есептеуді және дұрыстығын бағалауды қоса алғанда, деректерді статистикалық өңдеу негіздері.
10. Зертханалық сынақтар үшін сынамаларды алу және оларды дайындау жөніндегі нормативтік талаптар мен әдістемелік нұсқаулар.

Дағдыны тану мүмкіндігі

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Стресске төзімділік
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар-дың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштарға арналған отын мен мазутқа қойылатын талаптар туралы", ЕАЭО ТР 036/2016 "Сұйытылған көмірсутекті газдарды отын ретінде пайдалану үшін оларға қойылатын талаптар" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарға арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Моторлы отын. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕВРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық шарттар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термотұрақты Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық шарттар", МЕМСТ 20448-2018 "Коммуналдық-тұрмыстық тұтынуға арналған сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар", МЕМСТ 27578-2018 "Автомобиль көлігі үшін сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар" және техникалық шарттарға арналған өзге де стандарттар.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

4

Химиялық талдау лаборанты

14. "Сапа жөніндегі инженер" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

2141-4

Қызмет атауының коды

2141-4-002

Кәсіптің атауы

Сапа жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

-

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

-

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Сапа жөніндегі инженер" кәсібі карточкасының сипаттамасы "Мұнай бойынша тауар-көлік операциялары" кәсіптік стандартында берілген.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функциялары-ның тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

-

Қосымша функциялары

-

Еңбек функциясы 1:
-

Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар-дың тізімі:

-

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

-

-

15. "Химиялық талдау зертханашысы" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

8131-9

Қызмет атауының коды

8131-9-149

Кәсіптің атауы

Химиялық талдау зертханашысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

3

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

-

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер - Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 бұйрығы (1-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте № 33389 болып тіркелді.
§ 414. Химиялық талдау зертханашысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық: Зертханалық технология

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
Негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Негізгі орта білім және кемінде 6 ай практикалық тәжірибе.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

3111-1-005 - Химик зертханашы, сынамашы

Қызметтің негізгі мақсаты

Химиялық талдаулар/сынақтар/зерттеулер жүргізу

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сынамаларына химиялық талдау жүргізу

Қосымша функциялары

-

Еңбек функциясы 1:
Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сынамаларына химиялық талдау жүргізу

Дағды 1:
Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерін талдау бойынша жұмыстар жүргізу

Машықтар:
4-разряд үшін (3-разряд машықтарына қосымша):
1. Сынақтардың стандартты әдістеріне сәйкес ерітінділердің, реактивтердің, мұнай мен мұнай өнімдерінің, дайын өнімнің, қосалқы материалдардың, қалдықтардың құрамын сынау және өлшеу.
2. Ерітінділердің титрлерін орнату (анықтау) және тексеру.
3. Сынақтар мен өлшеулердің нәтижелерін ресімдеу және есептеу.
4. Қарапайым және орташа күрделі төрелік талдаулар мен сынақтар жүргізу.
5. Құрғақ технологиялық және сұйытылған газға зертханалық сынақтар жүргізу.

Білімдер:
4-разряд үшін (3-разрядты білімге қосымша):
1. Қолданылатын реактивтердің мақсаты мен қасиеттері.
2. Зертханалық қондырғыларды құрастыру ережелері.
3. Титрленген ерітінділерді дайындау әдістері.
4. Бақылау-өлшеу аспаптарын және әртүрлі үлгідегі таразыларды пайдалану ережесі.
5. Сынақтарды/өлшемдерді орындау әдістеріне арналған техникалық шарттар және мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттар; орындалған жұмыстарға техникалық құжаттаманы жүргізу қағидалары.
6. Орташа күрделі сынақтарды/өлшеулерді жүргізу әдістемесі және қолданылатын реагенттердің қасиеттері.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағды 2:
Мұнайға, газға және оларды өңдеуден шығатын өнімдерге жүргізілетін зертханалық сынақтардың сапасын бақылау

Білімдер:
4-разряд үшін (3-разряд машықтарына қосымша):
1. Мұнай, газ, оларды өңдеу өнімдері мен қосалқы материалдар үшін стандартты сынақ әдістерінің орындалуын бақылау.
2. Әдістемелер мен стандартты үлгілерді пайдалана отырып, дайын өнім мен қосалқы материалдардың сапасын бақылау.
3. Сынақтар мен өлшеулерді жүргізудің дұрыстығын, оның ішінде техникалық құжаттама мен стандарттардың нәтижелеріне сәйкестігін тексеру.
4. Есептіліктің дұрыс ресімделуін бақылау және сынақ нәтижелерін ресімдеу және талдау.
5. Төрелік талдаулардың орындалуын бақылау, олардың нәтижелерін бағалау және қорытынды жасау.
6. Белгіленген әдістер мен нормаларға сәйкес құрғақ технологиялық және сұйытылған газдың сапасын бақылау және талдау.
7. Мұнай, газ және мұнай өнімдерін талдау үшін пайдаланылатын зертханалық аспаптардың техникалық жарамдылығы мен дұрыс жұмыс істеуін тексеру.
8. Аспаптарды калибрлеу және дәл талдаулар жүргізу үшін бақылау мәндерін орнату үшін бақылау сынамалары мен стандарттарын дайындау.
9. Өлшеулер мен сынақтардың жобалық құжаттамаға және сапа стандарттарының талаптарына сәйкестігін бағалау.
10. Талдаулардың дәлдігіне қол жеткізу үшін қажет болса, сынақ барысында алынған нәтижелерді түзету әдістерін қолдану.

Білімдер:
4-разряд үшін:
1. Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерін сынау әдістері мен стандарттары (МЕМСТ, техникалық регламенттер, нормативтік құжаттар).
2. Мұнай, газ және мұнай өнімдерінің химиялық құрамын талдау үшін қолданылатын зертханалық аспаптар мен жабдықтардың жұмыс істеу принциптері.
3. Зертхана жағдайында төрелік сынақтар мен сапаны бақылау әдістерінің негіздері.
4. Мұнай мен газды өңдеудің технологиялық процестері және олардың дайын өнімнің сапасына әсері.
5. Сынақ нәтижелерін есептеу мен түсіндіруді қоса алғанда, зертханалық есептерді ресімдеу әдістемесі.
6. Аналитикалық құралдарды қолдану арқылы алынған деректерді талдау және түсіндіру әдістері.
7. Химиялық реактивтермен, зертханалық жабдықтармен жұмыс істеу кезінде және мұнай, газ және мұнай өнімдерін сынау жағдайында еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қағидалары.
8. Зертханалық аспаптарды калибрлеу және олардың дәлдігі мен жарамдылығын тексеру әдістері.
9. Талдау нәтижелерінің қателерін есептеуді және дұрыстығын бағалауды қоса алғанда, деректерді статистикалық өңдеу негіздері.
10. Зертханалық сынақтар үшін сынамаларды алу және оларды дайындау жөніндегі нормативтік талаптар мен әдістемелік нұсқаулар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Стресске төзімділік
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштарға арналған отын мен мазутқа қойылатын талаптар туралы", ЕАЭО ТР 036/2016 "Сұйытылған көмірсутекті газдарды отын ретінде пайдалану үшін оларға қойылатын талаптар" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарға арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Моторлы отын. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕВРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық шарттар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термотұрақты Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық шарттар", МЕМСТ 20448-2018 "Коммуналдық-тұрмыстық тұтынуға арналған сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар", МЕМСТ 27578-2018 "Автомобиль көлігі үшін сұйытылған отынды көмірсутекті газдар. Техникалық шарттар" және техникалық шарттарға арналған өзге де стандарттар.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

4

Химиялық талдау зертханашысы

16. "Сапа жөніндегі инженер" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

2141-4

Қызмет атауының коды

2141-4-002

Кәсіптің атауы

Сапа жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

-

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

-

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

-

Қызметтің негізгі мақсаты

"Сапа жөніндегі инженер" кәсібі карточкасының сипаттамасы "Мұнай бойынша тауар-көлік операциялары" кәсіптік стандартында берілген.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

-

Қосымша функциялары

-

Еңбек функциясы 1:
-

Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы

-

-

17. "Отынды мотормен сынау жөніндегі машинист" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

8187-1

Қызмет атауының коды

8187-1-005

Кәсіптің атауы

Отынды мотормен сынау жөніндегі машинист

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

3

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

3.1

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 бұйрығы (34-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 31-32. Отынды мотормен сынау жөніндегі машинист

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

-

Қызметтің негізгі мақсаты

Іштен жану қозғалтқыштарына қызмет көрсету және бақылау

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

Іштен жану қозғалтқыштарына қызмет көрсету және оларды жұмыс жағдайында ұстау жөніндегі жұмыстарды жүргізу

Қосымша функциялары

-

Еңбек функциясы 1:
Іштен жану қозғалтқыштарына қызмет көрсету және оларды жұмыс жағдайында ұстау жөніндегі жұмыстарды жүргізу

Дағды 1:
Іштен жану қозғалтқыштарының үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету

Машықтар:
3-разряд үшін:
1. Автомобиль және авиациялық бензиндердің октандық сандарын, сондай-ақ дизель отынының цетандық сандарын анықтау үшін әдістемелерге немесе мемлекеттік/мемлекетаралық стандарттарға сәйкес іштен жану қозғалтқыштарына тексеру жүргізу.
2. Отын үшін этил сұйықтығының мөлшерін және май үшін қоспалардың мөлшерін дайындау.
3. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін бақылау.
4. Сынақтар кезінде шығатын ақауларды біліктілігі жоғары машинисттің басшылығымен анықтау және жою және сынақтар журналын жүргізу.
4-разряд үшін (3-разряд машықтарына қосымша):
1. Сыртқы сипаттамаларын өлшей отырып, отынды мотормен сынауды қарастыратын әдістемелерге немесе мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттарға сәйкес іштен жану қозғалтқыштарына қызмет көрсету.
2. Қозғалтқыштарды сынақтарға дайындау.
3. Детонация датчиктерін, электронды детонометрлерді, тұтану индикаторларын және отынды бүрку жүйелерін реттеу.
4. Тиісті дозасы бар бастапқы және бақылау эталондық отынды дайындау.
5. Дозаларын көрсете отырып, бастапқы және бақылау эталондық отынды дайындау.
6. Бастапқы эталондық отыннан екіншісіне ауысу шкалаларын алу (түсіру).
7. Сынау үшін қозғалтқышты стендке қою, сондай-ақ оны монтаждап бекіту және кейін шешіп алу.
8. Қозғалтқыштарға ағымдағы жөндеу жүргізу және қозғалтқыштарға орташа және күрделі жөндеу кезінде және оларды тексеру кезінде бөлшектеуге, тексеруге және құрастыруға қатысу.

Білімдер:
3-разряд үшін:
1. Қызмет көрсетілетін генераторлардың, электр қозғалтқыштардың, отын сорғыларының, аспаптардың және қосалқы механизмдердің құрылысы мен пайдалану ережесі.
2. Өндіріс технологиясының негіздері және сыналатын отын мен мұнай өнімдерінің физикалық - химиялық қасиеттері.
3. Отын құрамының оның детонациялық қасиеттеріне және тетраэтил қорғасынға сезімталдығына әсері.
4. Қондырғы формулярында жазулары бар қозғалтқыштардың жұмысын есепке алу ережесі;
5. Отынды, майларды, жағар майларды және қоспаларды сынауға арналған мемлекеттік/мемлекетаралық стандарттар мен әдістемелер.
6. Слесарлық істің негіздері.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
4-разряд үшін (3-разрядты білімге қосымша):
1. Отын мен мұнай өнімдерін сынау жөніндегі машиналар мен қондырғылардың, детонация датчиктерінің, детонометрлердің, тұтану және бүрку индикаторларының және басқа да аспаптардың құрылысы.
2. Бастапқы эталондық және бақылау отынын дозаларымен дайындау ережесі.
3. Мұнай өнімдерінің физика-химиялық қасиеттері.
4. Мотормен сынау жүргізу бойынша мемлекеттік/мемлекетаралық стандарттар мен әдістемелер.
5. Қолданылатын металдардың, қорытпалардың (құймалардың) және металл емес материалдардың негізгі қасиеттері.
6. Сынау журналын және жөндеу карталарын жүргізу ережелері.

Дағды 2:
Іштен жану қозғалтқыштарына алғашқы техникалық қызмет көрсету және диагностика жүргізу

Машықтар:
3-разряд үшін:
1. Сыртқы ақауларды анықтау үшін іштен жану қозғалтқыштарын көзбен шолып тексеру — қозғалтқыштың жай-күйін тексеру, ағып кету, зақымдану, ластану жағдайларын тексеру.
2. Қозғалтқыштың негізгі жүйелерінің жұмысын тексеру (тұтану жүйесі, отын жүйесі) — отын жүйесі мен тұтану жүйесінің дұрыстығын тексеру үшін диагностикалық жабдықты пайдалану.
3. Май мен салқындатқыш сұйықтығының деңгейін тексеру - тиісті жүйелердегі деңгейлерді өлшеу, сұйықтықты толтыру немесе ауыстыру қажеттілігін анықтау.
4. Қозғалтқыштағы май мен сүзгілерді ауыстыру - ТҚК кестесіне сәйкес май мен сүзгілерді ауыстыру.
5. Жанармай деңгейін реттеу және жанармай беру жүйесін тексеру — бактағы отын деңгейін өлшеу және жанармай сорғысының жұмысын тексеру.
6. Оталдыру білтелерін және қызмет көрсетуді қажет ететін басқа элементтерді тазалау – білтелерді тазалау, олардың жарамдылығын тексеру және қажет болған жағдайда ауыстыру.
7. Қызмет көрсету және диагностика бойынша орындалған жұмыстар туралы жазбаларды жүргізу - жұмыс нәтижелерін тіркеу, орындалған рәсімдер мен өзгерістердің тізбесін жазу.
4-разряд үшін:
1. Стандартты аспаптарды пайдалана отырып, өлшеулерді жүргізу (май, салқындатқыш сұйықтық деңгейін, жүйедегі қысымды өлшеу) — қозғалтқыштың жұмысын дәл өлшеу үшін манометрлерді, термометрлерді және басқа да аспаптарды пайдалану.
2. Тұтану (оталдыру) жүйесін тексеру және реттеу — тұтанудан озу бұрышын реттеу, тұтану таратқышын тексеру және реттеу.
3. Салқындату жүйесінің жұмысын тексеру, салқындатқыш сұйықтықтың деңгейін реттеу - радиаторлардың, су сорғысының және термостаттардың жағдайын бақылау және сұйықтық деңгейін реттеу.
4. Қозғалтқыштағы кішігірім ақауларды жою (белдіктерді, сүзгілерді ауыстыру, картерлік газдарды желдету жүйесін тексеру) — күрделі емес ақауларды жою және тозған элементтерді ауыстыру.
5. Картерлік газды желдету жүйесін және жүйенің сүзгілерін тексеру - желдету жүйесінің сүзгілерін диагностикалау және сыртқа ақпауын тексеру, тазалау немесе ауыстыру.
6. Диагностикалық құралдарды қолдана отырып, жанармай бүрку бұрыштарын реттеу және жанармай жүйесін тексеру — қозғалтқыштың жұмысын жақсарту үшін бүрку жүйесін ретке келтіру, жанармай сорғысы мен форсункаларын сынау.
7. Қозғалтқыштарға қызмет көрсету және диагностикалау кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау - Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың барлық стандарттарын сақтай отырып, машиналармен және жабдықтармен жұмыс істеу.
8. Қозғалтқыш жұмысының деректерін жазу және қозғалтқыштың жұмысын талдау — диагностика нәтижелері бойынша есеп жүргізу, қозғалтқыштың жағдайын талдау және жөндеу қажеттілігін анықтау.

Білімдер:
3-разряд үшін:
1. Іштен жану қозғалтқыштарының құрылысы мен жұмыс істеу принципі — бензин және дизель қозғалтқыштарының жалпы жұмыс істеу принциптері, олардың негізгі компоненттері мен функциялары.
2. Қозғалтқыштарды диагностикалау негіздері - визуалды тексеру әдістері, сыртқы ақаулар мен бұзылуларын анықтауға арналған диагностикалық жабдықтың жұмыс істеу принципі.
3. Қозғалтқыштарға техникалық қызмет көрсету және профилактикалық тексеру ережелері - жоспарлы жұмыстарды орындау тәртібі, майы мен сүзгілерін ауыстыру, жүйелерін реттеу ережелері.
4. Май мен сүзгілерді ауыстыру, сұйықтық деңгейін тексеру және реттеу әдістері - техникалық қызмет көрсету кезіндегі технологиялар мен операциялардың реттілігін білу.
5. Диагностикалық құралдармен жұмыс істеу негіздері - қозғалтқыш жүйелерінің жағдайын тексеру үшін манометрлер, термометрлер сияқты өлшеу құралдарын дұрыс пайдалану.
6. Іштен жану қозғалтқыштарына техникалық қызмет көрсетудің және жөндеудің техникалық шарттары - қозғалтқыштарға қызмет көрсету жұмыстарын реттейтін стандарттар мен ережелер.
7. Қозғалтқыштарға қызмет көрсету кезіндегі қауіпсіздік ережелері - жеке қорғану құралдарын (ЖҚҚ) пайдалануды қоса алғанда, қозғалтқыштармен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік бойынша негізгі талаптар.
8. Қозғалтқыштардың негізгі ақаулары және оларды ерте бастан диагностикалау — майдың ағуы, салқындату жүйесінің ақаулары, тұтану жүйесінің ақаулары және олардың алғашқы белгілері сияқты қозғалтқыштардың өзіне тән ақауларын білу.
4-разряд үшін:
1. Іштен жану қозғалтқыштарын басқару жүйелерінің құрылысы мен жұмыс істеу принципі – тұтану жүйелері, жанармай жүйелері және басқару жүйелері туралы терең білу (мысалы, отынды электронды бүрку жүйелері және қозғалтқышты басқару жүйелері).
2. Заманауи диагностикалық аспаптарды пайдалана отырып, қозғалтқыш жүйелерін диагностикалау және реттеу әдістері - сканерлерді, мультиметрлерді, осциллографтарды және т.б. қоса алғанда, заманауи диагностикалық жабдықтарды пайдаланып, диагностикалау әдістерін білу.
3. Тұтанудан озу бұрышын және отын бүрку жүйесін дұрыс орнату және реттеу процестері - тұтану және отын беру жүйесін дұрыс реттеу технологиялары мен принциптерін, сондай-ақ олардың қозғалтқыштың жұмысына әсерін білу.
4. Картерлік газдарды салқындату және желдету жүйесінің жұмыс істеу принциптері - салқындату жүйесінің құрылысы мен оған қызмет көрсету, картерлік газдарды желдету жүйесі және сүзу жүйесі туралы терең білу.
5. Отын жүйесін диагностикалау және жөндеу тәртібі - форсункаларды, отын сорғыларын тексеруді және реттеуді қоса алғанда, отын жүйесіндегі ақауларды диагностикалау және жою әдістерін білу.
6. Іштен жану қозғалтқыштарының техникалық сипаттамалары мен жұмыс параметрлері — температура, қысым, айналу моменті және олардың рұқсат етілген шектері сияқты қозғалтқыштардың негізгі жұмыс параметрлерін білу.
7. Қозғалтқыштың тозуы мен ПӘК өлшеу әдістері - қозғалтқыш компоненттерінің тозуын өлшеу әдістері (мысалы, поршеньдер мен цилиндрлердің компрессиясы, тозуы), сондай-ақ оның тиімділігін (ПӘК) бағалау әдістері.
8. Қозғалтқыштарды жөндеу мен қызмет көрсетуге арналған техникалық нормалар мен стандарттар — қозғалтқыштармен жұмыс істеуді реттейтін нормалар мен стандарттарды білу, сондай-ақ олардың сақталуына жауапкершілік.
9. Қозғалтқыштардың нақты уақыттағы жұмысын талдауға арналған диагностикалық жүйелермен жұмыс - заманауи электронды диагностикалау жүйелерін білу, оларды дұрыс ретке келтіру және қозғалтқыштың жұмыс көрсеткіштерін талдау.
10. Күрделі ақауларды диагностикалау және жою әдістері - қозғалтқышты басқару жүйесіндегі, электронды блоктардағы ақаулар, сондай-ақ күрделі ашып көруді қажет ететін ақаулар (мысалы, күрделі жөндеу) сияқты күрделі ақауларды диагностикалау.
11. Сынақ стендтерін калибрлеу және баптау әдістері - сынау және диагностикалау процесінде қозғалтқыштың жұмысын дәл өлшеуге арналған тестілеу жабдықтарымен және стендтермен жұмыс істеу дағдылары.
12. Дизельді және бензинді қозғалтқыштарды пайдалану және диагностикалау ережелері - конструкциялары мен жұмыс істеу принциптеріне байланысты әртүрлі типтегі (дизельді, бензинді) қозғалтқыштарға қызмет көрсету және диагностикалау ерекшеліктері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Стресске төзімділік
Командада жұмыс істей білу
Зейінді шоғырландыру және басқару

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар-дың тізімі:

КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштарға арналған отын мен мазутқа қойылатын талаптар туралы", КО ТР 030/2012 "Майлау материалдарына, майларға және арнайы сұйықтықтарға қойылатын талаптар туралы", КО ТР 018/2011 "Доңғалақты көлік құралдарының қауіпсіздігі туралы " және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 1721-2007 "Моторлы отын. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕВРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

6

Инженер-химик

6

Инженер зертханашы, химия

18. "Сынама алушы" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

7214-9

Қызмет атауының коды

7214-9-015

Кәсіптің атауы

Сынама алушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

2

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

-

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер - Министрінің орынбасары-Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 Бұйрығы (1-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте № 33389 болып тіркелді.
§ 363. Сынама алушы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Жұмыс өтілі талап етілмейді.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

8131-9-149 – Химиялық талдау зертханашысы

Қызметтің негізгі мақсаты

Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сынамаларын арнайы құрылғылардың көмегімен алу және бөлу

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функциялары-ның тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

Қысымда немесе вакуумда тұрған аппараттардың ішінен агрессивті немесе улы заттардың сынамаларын сынама алғыштар мен арнайы құрылғылардың көмегімен немесе респираторларды және аппараттарды қолдану арқылы алу

Қосымша функциялары

-

Еңбек функциясы 1:
Қысымда немесе вакуумда тұрған аппараттардың ішінен агрессивті немесе улы заттардың сынамаларын сынама алғыштар мен арнайы құрылғылардың көмегімен немесе респираторларды қолдану арқылы алу

Дағды 1:
Сынау үшін мұнай, газ және мұнай өнімдерінің сынамаларын дайындау және алу жөніндегі жұмыстарды орындау

Машықтар:
1-разряд үшін:
1. Мұнай, газ және мұнай өнімдерінің сынамаларын алу және бөлу.
2. Зертханашының жетекшілігімен механикалық сынақтарға сынамаларды жүргізе, бөле және дайындай білу.
3. Сынамаларды тығындау, оларға жапсырмаларды ресімдеу, оларды зертханаға жеткізу үшін сақталуын қамтамасыз ету.
4. Сынама алу үшін пайдаланылатын ыдыстарды жуу және сақтау.
5. Алынған сынамалардың есебін жүргізу.

Білімдер:
1-разряд үшін:
1. Әр түрлі қойма және өндірістік жағдайларда сынама алу ережелері мен тәсілдері.
2. Қызмет көрсетілетін объектіде немесе учаскеде алынатын материалдардың, шикізаттың және дайын өнімнің қасиеттері.
3. Сынама сапасына қойылатын талаптар.
4. Сынама алғыштардың құрылысы.
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағды 2: Агрессивті заттардың сынамаларын алу кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету және сынамаларды бастапқы бағалау

Машықтар:
1-разряд үшін:
1. Мұнай, газ және мұнай өнімдерінің сынамаларын олардың қауіптілігін ескере отырып, қорғану жабдықтарын (респираторлар, қысымы немесе вакуумы бар аппараттар) пайдаланып, алу.
2. Сынау үшін сынамаларды дайындау: үлгілерді бөлу, орау (қаптау) және дұрыс таңбалау.
3. Құбырлар мен резервуарлардан сынамаларды қауіпсіз алу үшін сынама алғыштар мен арнайы жабдықты пайдалану.
4. Ластануы мен бүлінуін (зақымдануын) анықтау үшін сынамаларды бастапқы тексеру.
5. Сынама алатын ыдыстарды жуу және сақтау.
6. Алынған сынамалардың есебін жүргізу және зертхана үшін құжаттаманы дұрыс ресімдеу.

Білімдер:
1-разряд үшін:
1. Агрессивті және улы заттармен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік ережелері - еңбекті қорғау және қауіпті заттармен қауіпсіз жұмыс істеу негіздері.
2. Сынама алу әдістері - арнайы жабдықты қолданып, мұнай, газ және мұнай өнімдерінің сынамаларын дұрыс алу.
3. Сынама алғыштардың түрлері және оларды қолдану — сынама алуға арналған әртүрлі құралдар мен құрылғыларды білу.
4. Сынамаларды дайындау технологиясы – әрі қарай (қосымша) сынау үшін үлгілерді қалай бөлу, буып-түю және дұрыс таңбалау әдістері.
5. Ыдысты жуу және сақтау әдістері - сынама алу үшін қолданылатын ыдыс пен жабдықты тазалау және сақтау әдісі.
6. Есеп пен құжаттама жүргізу негіздері — сынамалардың есебін дұрыс жүргізу және зертхана үшін тиісті құжаттарды рәсімдеу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Стресске төзімділік
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар-дың тізімі:

ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан сынаманы автоматты алу", МЕМСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", МЕМСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынама алу әдістері", МЕМСТ ISO 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Жылжымалы поршені бар баллонды пайдалану кезінде сұйытылған мұнай газдарының сынамаларын алудың стандартты әдісі", ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршенді цилиндрді пайдалану кезінде сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алуға арналған стандартты сынақ әдісі".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

3

Сынама алушы

4

Химиялық талдау зертханашысы

19. "Сынама алушы" кәсібінің карточкасы

Топтың коды

7214-9

Қызмет атауының коды

7214-9-015

Кәсіптің атауы

Сынама алушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

3

СБШ бойынша біліктіліктің деңгейшесі

-

БТБА, БА және ұйымдар қызметшілері-нің лауазымдары-ның үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер - Министрінің орынбасары-Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 Бұйрығы (1-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте № 33389 болып тіркелді.
§ 364-365. Сынама алушы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай және газ өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Негізгі орта білім және кемінде 6 ай практикалық тәжірибе.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

7214-9-006 – Сынамалық талдау зертханашысы
3111-1-004 - Техник-химик зертханашы

Қызметтің негізгі мақсаты

Сынау үшін мұнай, газ және мұнай өнімдерінің сынамаларын алу бойынша жұмыстар жүргізу

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функциялары-ның тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Агрессивті немесе улы заттардың сынамаларын сынамаларды алғыштармен және арнайы құрылғылардың көмегімен немесе қысымда немесе вакуумда тұрған респираторлар мен аппараттарды қолдану арқылы алу

Қосымша функциялар

-

1 Еңбек функциясы:
Агрессивті немесе улы заттардың сынамаларын сынамаларды алғыштармен және арнайы құрылғылардың көмегімен немесе қысымда немесе вакуумда тұрған респираторлар мен аппараттарды қолдану арқылы алу

Дағды 1:
Арнайы құрылғылардың көмегімен сынамаларды алу және бөлу

Дағдылары:
2-разряд үшін:
1. Мұнай, газ және мұнай өнімдерінің сынамаларын алу және бөлу.
2. Зертханашының басшылығымен механикалық сынақтар үшін сынамаларды жүргізу, бөлу және дайындау.
3. Сынамаларды тығындау, оларға жапсырмаларды ресімдеу және оларды зертханаға бүтін жеткізілуін қамтамасыз ету.
4. Сынама алу үшін пайдаланылатын ыдыстарды жуу және сақтау.
5. Алынған сынамалардың есебін жүргізу.
6. Сынама алғыштарды және арнайы құрылғыларды пайдалана отырып, агрессивті немесе улы заттардың сынамаларын алу, сондай-ақ қажет болған жағдайда қысымдағы немесе вакуумдағы респираторлар мен аппараттарды қолдану.
7. Үлгілерді сұйылту, бөлу, қысқарту, араластыру және пакеттерге салу.
8. Орташа сынамаларды дайындау.
9. Қатты минералды отын мен газ тәріздес отын сынамаларын алу және бөлу кезінде сынама алу және сынаманы бөлшектеу машиналарының жұмысын бақылау.
10. Алынған және бөлінген сынамалардың есебін жүргізу және тиісті актілерді ресімдеу.
11. Арбитражды сынамаларды тығындау және сақтау.
12. Сыйымдылықтардан, резервуарлардан, вагон цистерналарынан, автоцистерналардан, барабандардан, бөшкелерден, бидондардан және қаптардан мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сынамаларын алу.
13. Сынама алу үшін жабдықты дайындау және жарамдылығын тексеру.
14. Арбитражды сынамаларды тығындау және сақтау.
3-разряд үшін (2-разряд дағдыларына қосымша):
1. Қысым мен температураның әртүрлі деңгейлерінде резервуарлар мен құбырлардан газ сынамаларын алу.
2. Газ және мұнай сынамаларын алуға арналған жабдықтарды тазарту және тексеру.
3. Мұнай мен газ өндірудегі технологиялық процестің әртүрлі кезеңдеріндегі температура мен қысымды өлшеу.
4. Газбен жабдықтау жүйелеріндегі газ бен ауа шығынын өлшеу.
5. Белгіленген стандарттарға сәйкес сынама алу үшін жабдықты дайындау және жарамдылығын тексеру.

Білімі:
2-разряд үшін:
1. Әр түрлі қойма және өндірістік жағдайларда сынама алу қағидалары мен тәсілдері.
2. Қызмет көрсетілетін объектіде немесе учаскеде алынатын материалдардың, шикізаттың және дайын өнімнің қасиеттері.
3. Сынама сапасына қойылатын талаптар.
4. Сынама алғыштардың құрылысы.
5. Сынама алу және сынаманы бөлу машиналары мен механизмдерінің құрылысы мен жұмыс принципі, күтіп ұстау қағидасы.
6. Қысымдағы немесе вакуумдағы аппараттардан агрессивті және улы заттардың сынамаларын алу қағидалары мен тәсілдері.
7. Қолмен сынама алу әдістері бойынша мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттардың талаптары.
8. Сынама алу құрылғыларын дайындау, пайдалану, жуу және сақтау тәсілдері.
9. Сынамаларды бөлу және оларды сынақтар/өлшеулер жүргізуге дайындау тәсілдері.
10. Мұнай, мұнай өнімдері мен газдың арбитражды сынамаларын сақтауға қойылатын талаптар.
11. Мұнай, газ және оларды қайта өңдеу өнімдерінің сынамаларын қолмен алу кезіндегі еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы талаптары.
12. Жанғыш заттармен жұмыс істеу қағидасы.
13. Орындалатын жұмыс көлеміндегі жалпы химия, физика негіздері.
14. Топырақ сынамаларын алу қағидалары мен тәсілдері.
15. Сарқынды және жер асты суларының сынамаларын алу қағидалары мен тәсілдері.
16. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария бойынша ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, өрт қауіпсіздігі талаптары.
3-разряд үшін (2-разряд біліміне қосымша):
1. Әртүрлі жүйелер мен резервуарлардан газ және мұнай өнімдерінің сынамаларын алу қағидалары мен әдістері.
2. Жоғары температура мен қысым жағдайында сынама алуға арналған жабдыққа қойылатын талаптар.
3. Ұңғымалардан және құбырлардан сынама алуға арналған арнайы жабдықтың жұмыс істеу және пайдалану принциптері.
4. Сынамалардың сапасын бақылау әдістері және олардың қолданыстағы стандарттарға сәйкестігі.
5. Кейінгі сынақтар үшін арбитражды сынамаларды қоса алғанда, сынамаларды өңдеу және сақтау тәсілдері.
6. Қауіпті заттар мен материалдардан сынама алу кезінде қауіпсіздікке бақылау жүргізу тәртібі.
7. Алынатын материалдардың денсаулық пен қоршаған ортаға әсері туралы білімі.
8. Технологиялық процестердегі температура мен қысымды өлшеу қағидалары мен әдістері.
9. Сынама алу кезінде жүргізілетін өлшемдер контекстіндегі метрология негіздері.

Дағды 2:
Агрессивті заттардың сынамаларын алу процесінің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай-ақ жабдықтың жарамдылығын бақылау

Машықтар:
2-разряд үшін:
1. Сынамаларды алу және бөлу сапасына бақылауды жүзеге асыру – сынамаларды алу процесінің дәлдігі мен дұрыстығын, агрессивті заттармен жұмыс істеу кезінде барлық қауіпсіздік процедураларының сақталуын қадағалау.
2. Сынама алуға арналған жабдықтың жағдайын және жарамдылығын бақылау — жабдықты тексеру және жұмысқа дайындау, ақауларды анықтау және жою, оны пайдалану кезінде қауіпсіздік стандарттарын сақтау.
3. Сынамаларға бастапқы бағалауды жүргізу - сынамалардың сыртқы жағдайын, олардың одан әрі сынақтар мен талдаулар үшін белгіленген талаптарға сәйкестігін тексеру.
4. Сынама алғыштарға және арнайы құрылғыларға тестілеу жүргізу - агрессивті заттардың сынамаларын алу үшін жабдықты тестілеу және баптау, сәйкессіздіктер болған жағдайда түзету.
5. Қысыммен істейтін респираторлар мен аппараттарды қолдану кезінде қауіпсіздікті бақылау - респираторлар мен аппараттардың жарамдылығын тексеру, оларды сынама алу процесінде дұрыс пайдалану.
6. Сынамалардың сақталуын және дұрыс тасымалдануын қадағалау — сынамаларды орап қапталуын, тығындалуын және зертханаға зақымданусыз немесе жоғалтпастан жеткізілуін бақылау.
7. Арбитражды сынамалардың дұрыс сақталуын және тығындалуын қамтамасыз ету – арбитражды сынамаларды сақтау мен тасымалдаудың барлық қағидаларын сақтау, одан әрі тексеру үшін олардың сақталуын қамтамасыз ету.
8. Сынама алу машиналарының жұмысына бақылау жүргізу - сынамаларды алу және бөлу кезінде механикалық жүйелердің жарамдылығы мен жұмысын бақылау.
3-разряд үшін (қосымша):
1. Қысым мен температураның әртүрлі деңгейлерінде газ бен мұнай сынамаларын алу - қысым мен температураның өзгеруін ескере отырып, сынама алуды білу, бұл процестің дәлдігі мен қауіпсіздігі үшін өте маңызды.
2. Газ және мұнай сынамаларын алуға арналған жабдықты тексеру және тазалау - ластануды жоюды және жарамдылығын тексеруді қоса алғанда, сынама алғыштарды тұрақты тазалау және техникалық қызмет көрсету.
3. Мұнай мен газ өндіру процесінде қысым мен температураны өлшеу - сынама алу процесін дұрыс бейімдеу үшін технологиялық процестің әртүрлі кезеңдерінде қысым мен температура көрсеткіштерін алуды білу.
4. Газбен жабдықтау жүйелеріндегі газ бен ауа шығынын өлшеу - жүйенің тиімділігін және сынама алу дәлдігін бағалауға көмектесетін газ бен ауа шығынын өлшеуді жүргізу.
5. Белгіленген стандарттарға сәйкес жабдықтың жарамдылығын тексеру - сынама алу жабдығының барлық нормативтік талаптар мен қауіпсіздік стандарттарына сәйкес келуін қамтамасыз ету.

Білімі:
2-разряд үшін:
1. Агрессивті заттармен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік қағидалары - қауіпті заттардың сынамаларын алу кезіндегі қауіпсіздік шараларын білу.
2. Сынама алу әдістері - арнайы жабдықты пайдаланып мұнай, газ және мұнай өнімдерінің сынамаларын дұрыс алу.
3. Сынама алу және арнайы құрылғылармен жұмыс істеу - әр түрлі сынама алу және қорғаныс жабдықтарымен жұмыс істеу принциптерін білу.
4. Сынама сапасын бақылау негіздері - зертханаға жіберу алдында сынамалардың жағдайын тексеру және бағалау.
5. Арбитраждық сынамалармен жұмыс істеу принциптері - ықтимал тексерулер үшін сынамаларды сақтау, жабу және тасымалдау қағидаларын білу.
6. Сынама алуға арналған жабдыққа техникалық қызмет көрсету - жұмысқа жарамдылықты тексеру және жабдықты жұмысқа дайындау.
7. Сынама алу машиналарымен жұмыс істеу негіздері - сынамаларды алу және бөлу үшін қолданылатын машиналардың жұмысы және оларды баптау.
3-разряд үшін (қосымша):
1. Қысым мен температураны өлшеу әдістері - мұнай және газ өндіру процесінде қысым мен температураны өлшеу принциптерін білу.
2. Газбен жабдықтау жүйелерінің жұмыс принциптері - газ және ауа шығынын бақылауға арналған газ жүйелерінің құрылысы мен жұмысын білу.
3. Респираторлар мен аппараттарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік стандарттары – қорғану жабдықтарын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік талаптарын білу.
4. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету регламенті - сынама алуға арналған жабдыққа қызмет көрсету және тексеру жөніндегі стандарттар мен регламенттерді білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар

Жауапкершілік
Сабырлылық
Командада жұмыс жасай білу
Орындағыштық
Өзбетінше жұмыс істеу
Ұқыптылық

Техникалық регламенттер-дің және ұлттық стандарттар-дың тізімі

ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан автоматты сынама алу", МЕМСТ 31873-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", МЕМСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынама алу әдістері", МЕМСТ ISO 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Жылжымалы поршенді цилиндирді пайдалану кезінде сұйытылған мұнай газдарының сынамаларын алудың стандартты әдісі", ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршенді цилиндрді пайдалану кезінде сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алуға арналған стандартты сынақ әдісі".

Салалық біліктілік шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы

Салалық біліктілік шеңбері бойынша деңгейі

Кәсіп атауы:

4

Химиялық талдау зертханашысы

20. Кәсіп карточкасы "Химиялық талдау зертханашысы"

Топтың коды

8131-9

Сабақ атауының коды

8131-9-149

Кәсіп атауы

Химиялық талдау зертханашысы

Салалық біліктілік шеңбері бойынша біліктілік деңгейі

2

Салалық біліктілік шеңбері бойынша біліктілік деңгейшесі:

-

БТБА, БА және ұйымдар қызметшілері лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (1-шығарылым) бекіту туралы" 2023 жылғы 1 қыркүйектегі №364 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте №33389 болып тіркелді.
§ 412-413. Химиялық талдау зертханашысы

Кәсіби білім деңгейі

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Жұмыс тәжірибесі қажет емес.

Бейресми және информалды біліммен байланысы

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

7214-9-006 – Сынамалық талдау зертханашысы
3111-1-005 - Химик зертханашы, сынамашы (шыны түтікпен)

Қызметтің негізгі мақсаты

Химиялық талдаулар/сынақтар/зерттеулер жүргізу

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Мұнай, газ және оларды қайта өңдеу өнімдерінің сынамасына химиялық талдау жүргізу

Қосымша функциялар

-

1 Еңбек функциясы:
Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерінің сынамасына химиялық талдау жүргізу

Дағды 1:
Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерін талдау бойынша жұмыстарды іске асыру

Машықтар:
1. Қарапайым біртекті сынақтар/өлшеулер жүргізу.
2. Мұнай өнімдерін және басқа да сұйық заттарды айдау.
3. Ерітінділерді дайындау, талдау үшін сынамалар дайындау.
4. Аналитикалық таразыларды қолдана отырып, талданатын материалдардағы ылғалдың пайыздық мөлшерін анықтау.
5. Зертханалық қондырғының жұмысын бақылау, біліктілігі анағұрлым жоғары зертханашының басшылығымен оның көрсеткіштерін жазып жүру.
3-разряд үшін (2-разряд дағдыларына қосымша):
1. Орташа күрделіліктегі біртекті сынақтар/өлшеулер жүргізу.
2. Талданатын материалдардағы заттың пайызын әртүрлі әдістермен анықтау.
3. Мұнай мен мұнай өнімдеріндегі күкірт пен хлорид тұздарының құрамын анықтау;
4. Зертханалық жабдықты баптау.
5. Біліктілігі анағұрлым жоғары зертханашының басшылығымен қолда бар схемалар бойынша зертханалық қондырғыларды жинау.
6. Зертханалық қондырғының жұмысын бақылау және оның көрсеткіштерін жазып жүру.

Білімі:
2-разряд үшін:
1. Жалпы және аналитикалық химия негіздері.
2. Қарапайым сынақтар /өлшеулер жүргізу әдістемесі, жалпы және аналитикалық химия негіздері.
3. Зертханалық жабдыққа, аппаратураға және бақылау-өлшеу аспаптарына қызмет көрсету қағидалары.
4. Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау туралы нормативтік актілердің талаптары, жұмыстарды қауіпсіз орындау нормаларын, әдістері мен тәсілдерін сақтау.
5. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария бойынша ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, өрт қауіпсіздігі талаптары.
3-разряд үшін (2-разрядты біліміне қосымша):
1. Титрлерді орнату және тексеру тәсілдері, қолданылатын реактивтердің қасиеттері және оларға қойылатын талаптар.
2. Қызмет көрсетілетін учаске бойынша бақыланатын өнімге сынақтарды / өлшемдерді орындау әдістеріне арналған мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттар.
3. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария бойынша ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағды 2.
Мұнай, газ және оларды өңдеу өнімдерін талдау кезінде базалық химиялық-талдамалық операцияларды жүргізу

Машықтар:
1. Стандартты әдістерді қолдана отырып қарапайым химиялық талдаулар жүргізу.
2. Химиялық талдау үшін мұнай, газ және мұнай өнімдерінің сынамаларын дайындау (реактивтер мен ерітінділерді дайындауды қоса алғанда).
3. Зертханалық журналдарға қарапайым талдаулардың нәтижелерін жазу.
4. Мұнай, газ және мұнай өнімдерінің физикалық-химиялық қасиеттерін өлшеу (мысалы, температура, тығыздық).
5. Өлшеу үшін стандартты зертханалық құралдарды (мысалы, таразылар, пипеткалар) қолдану.
6. Әдістемелік нұсқауларға сәйкес талдау үшін сынамалар алу.
3-разряд үшін:
1. Орташа күрделіліктегі химиялық талдаулар жүргізу (мысалы, судың құрамын, қышқылдығын, тығыздығын анықтау).
2. Зертханалық құрылғыларды баптау және калибрлеу (мысалы, таразылар, пипеткалар).
3. Зертханалық журналдарда жазбалар жүргізу және талдау нәтижелерін рәсімдеу.
4. Сынаудың стандартты әдістерінің орындалуының дұрыстығын тексеру.
5. Мұнай мен мұнай өнімдеріндегі күкірт пен басқа қоспалардың құрамын анықтау үшін талдаулар жүргізу.
6. Әдістемелер мен стандарттарға сәйкес мұнай, газ және қайта өңдеу өнімдерінің сынамаларын алу.
7. Талдау үшін қолданылатын реагенттер мен ерітінділердің сапасын бақылауды жүзеге асыру.

Білімі:
2-разряд үшін:
1. Мұнай, газ және мұнай өнімдерін химиялық талдау негіздері.
2. Талдау үшін сынамалар мен химиялық ерітінділерді дайындау әдістері.
3. Зертханалық жабдықтармен жұмыс істеу негіздері (таразылар, пипеткалар, термометрлер және т.б.).
4. Сынақ нәтижелерін ресімдеу және жазбаларды жүргізу қағидалары.
5. Химиялық заттармен және зертханалық жабдықтармен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы.
3-разряд үшін:
1. Мұнай, газ және мұнай өнімдерін химиялық талдау әдістері (мысалы, титрлеу, тығыздықты анықтау).
2. Зертханалық жабдықты калибрлеу және баптау негіздері.
3. Талдау жүргізу үшін химиялық реактивтермен және ерітінділермен жұмыс істеу негіздері.
4. Күрделілігі орташа зертханалық аспаптармен (мысалы, пипеткалар, титраторлар) жұмыс істеу принциптері.
5. Химиялық талдаулар жүргізуге және нәтижелердің дәлдігін қамтамасыз етуге арналған нормативтік талаптар.
6. Химиялық заттармен және зертханалық жабдықтармен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы.
7. Сынақ нәтижелерін талдау үшін статистикалық деректерді өңдеу негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар

Жауапкершілік
Сабырлылық
Командада жұмыс жасай білу
Орындағыштық
Өзбетінше жұмыс істеу
Ұқыптылық

Техникалық регламенттер-дің және ұлттық стандарттар-дың тізімі

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштарға арналған отынға және мазутқа қойылатын талаптар туралы", ЕАЭО ТР 036/2016 "Сұйытылған көмірсутекті газдарына отын ретінде пайдалану үшін қойылатын талаптар" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газтурбиналы қозғалтқыштарға арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Моторлы отын. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ ГОСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. Еуро. Техникалық шарттар",
МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық шарттар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған Т-6 және Т-8В термотұрақты отындар. Техникалық шарттар", МЕМСТ 20448-2018 "Коммуналдық-тұрмыстық тұтынуға арналған көмірсутекті сұйытылған отынды газдар. Техникалық шарттар", МЕМСТ 27578-2018 "Автомобиль көлігіне арналған көмірсутекті сұйытылған отынды газдар. Техникалық шарттар" және техникалық талаптарға арналған басқа да стандарттар.

Салалық біліктілік шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы

Салалық біліктілік шеңбері бойынша деңгейі

Кәсіп атауы:

4

Химиялық талдау зертханашысы

21. Кәсіп карточкасы "3.2 Отынды мотормен сынау жөніндегі машинист"

Топтың коды

8187-1

Сабақ атауының коды

8187-1-005

Кәсіп атауы:

Отынды мотормен сынау жөніндегі машинист

Салалық біліктілік шеңбері бойынша біліктілік деңгейі

3

Салалық біліктілік шеңбері бойынша біліктілік деңгейшесі

3.2

БТБА, КС және ұйымдар қызметшілері лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 33-34. Отынды мотормен сынау жөніндегі машинист.

Кәсіби білім деңгейі

Білім деңгейі: Техникалық және кәсіби білім (жұмысшы кәсіптері)

Мамандығы:
Мұнай және газды өңдеу технологиясы

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі: Техникалық және кәсіби білім (орта буын маманы)

Мамандығы:
Мұнай және газды өңдеу технологиясы

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Жұмыс тәжірибесі қажет емес.

Бейресми және информалды біліммен байланысы

Қажет емес

Қызметтің негізгі мақсаты

Іштен жану қозғалтқыштарына қызмет көрсету және бақылау

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

Іштен жану қозғалтқыштарына қызмет көрсету және оларды жұмыс жағдайында ұстау бойынша жұмыстарды жүргізу

Қосымша функциялар

-

1 Еңбек функциясы:
Іштен жану қозғалтқыштарына қызмет көрсету және оларды жұмыс жағдайында ұстау бойынша жұмыстарды жүргізу

Дағды 1:
Іштен жану қозғалтқыштарының үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету

Машықтар:
5-разряд үшін (4-разряд машықтарына қосымша):
1. Автомобиль және авиациялық бензиндердің октан сандарын, сондай-ақ дизель отынының цетан сандарын анықтау әдістемелеріне немесе мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттарға сәйкес іштен жану қозғалтқыштарын тексеру.
3. Отын мен май қоспаларына арналған этил сұйықтығының мөлшерлемесін жасау.
4. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін бақылау.
5. Біліктілігі анағұрлым жоғары машинисттің басшылығымен сынақтар кезінде туындайтын ақауларды анықтау және жою.
6. Сынақ журналын жүргізу.
7. Сыртқы сипаттамаларын өлшей отырып, отынды моторлы сынауды көздейтін әдістемелерге немесе мемлекеттік/мемлекетаралық стандарттарға сәйкес іштен жану қозғалтқыштарына қызмет көрсету.
8. Қозғалтқыштарды сынақтарға дайындау.
9. Детонация датчиктерін, электронды детонометрлерді, тұтану индикаторларын және бүрку жүйелерін реттеу.
10. Тиісті дозалаумен бастапқы және бақылау эталондық отынды дайындау.
11. Дозаларын көрсете отырып, бастапқы және бақылау эталондық отын жасау.
12. Бастапқы эталондық отыннан екіншісіне өту шкалаларын алу.
13. Сынақ үшін қозғалтқышты стендке орнату, сондай-ақ оны монтаждау және шешіп алу.
14. Ағымдағы жөндеуді орындау және тексеру кезінде бөлшектеуді, қарап тексеруді және құрастыруды қоса алғанда, қозғалтқыштардың орташа және күрделі жөндеуіне қатысу.
15. Әдістемелерге немесе мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттарға сәйкес отындардың, майлардың, майлар мен қоспалардың күрделі біліктілік моторлық сынақтары шеңберінде ішкі жану қозғалтқыштарына қызмет көрсету.
16. Динамикалық жағдайларда термиялық тұрақтылықты анықтау.
17. Пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүйелерді, агрегаттарды және аспаптарды реттеу.
18. Қозғалтқышқа орташа және күрделі жөндеу жүргізу.
19. Сынақтардың нәтижелерін бағалау және оларды мемлекеттік/мемлекетаралық стандарттардың талаптарына сәйкес жіктеу.
21. Сынақ стендтерін монтаждау және бөлшектеу.
6-разряд үшін (5-разрядты машықтарға қосымша):
1. Сыртқы сипаттамаларын өлшей отырып, отынды моторлы сынауды көздейтін әдістемелерге немесе мемлекеттік/мемлекетаралық стандарттарға сәйкес іштен жану қозғалтқышын сынау кезінде пайда болатын ақауларды анықтау және жою.
2. Стендер термореттеуінің барлық жүйелерін баптау.
3. Электр және тежегіш құрылғыларын реттеу және калибрлеу.
4. Сынақ барысында анықталған ақауларды жою.
5. Бөлшектерді бөлшектеу және жинау, микрометраж жасау және тиянақтау үшін қиыстыру.
6. Қозғалтқыштың тозуын және пайдалы әсерінің механикалық коэффициентін анықтау үшін өлшеулер жүргізу.
7. Қозғалтқышқа және сынақ стендіне орташа және күрделі жөндеу жүргізу.
8. Біліктілігі төмен машинистерге басшылық жасау.

Білімі:
5-разряд үшін (4-разряд біліміне қосымша):
1. Қызмет көрсетілетін генераторлардың, электр қозғалтқыштардың, отын сораптарының, аспаптардың және қосалқы механизмдердің құрылысы мен пайдалану қағидасы.
2. Өндіріс технологиясының негіздері, сыналатын отын мен мұнай өнімдерінің физикалық-химиялық қасиеттері.
3. Отын құрамының оның детонациялық қасиеттеріне және тетраэтилқорғасынға сезімталдығына әсері.
4. Қондырғы формулярында жазбалары бар қозғалтқыштардың жұмысын есепке алу қағидасы;
5. Отынды, майларды, жағар майларды және қоспаларды сынауға арналған мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттар мен әдістемелер.
6. Отын мен мұнай өнімдерін сынау жөніндегі машиналар мен қондырғылардың, детонация датчиктерінің, детонометрлердің, тұтану және бүрку индикаторларының және басқа да аспаптардың құрылысы;
7. Мөлшерлеумен бастапқы эталондық және бақылау отынын жасау қағидалары;
8. Мұнай өнімдерінің физика-химиялық қасиеттері.
9. Мотор сынақтарын жүргізу жөніндегі мемлекеттік / мемлекетаралық стандарттар мен әдістемелер.
10. Қолданылатын металдардың, қорытпалардың және бейметалл материалдардың негізгі қасиеттері.
11. Сынақ журналын және жөндеу карталарын жүргізу қағидасы.
12. Слесірлік іс.
13. Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау туралы нормативтік актілердің талаптарын орындау, жұмыстарды қауіпсіз орындау нормаларын, әдістері мен тәсілдерін сақтау.
14. Іштен жану қозғалтқыштарының, отын мен мұнай өнімдерін сынау жөніндегі қондырғылардың құрылысы.
15. Бақылау-өлшеу аспаптарын баптау және реттеу қағидалары.
16. Қозғалтқыштардың, стендтік жүйелердің жұмысындағы ақауларды анықтау әдістері және оларды жою.
17. Жүргізілген сынақтар мен жөндеу карталарының нәтижелерін ресімдеу.
18. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария жөніндегі ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, өрт қауіпсіздігі талаптары.
6-разряд үшін (5-разряд біліміне қосымша):
1. Іштен жану қозғалтқыштарының құрылысы.
2. Мотормен сынау әдістері.
3. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қозғалтқыштар мен стендтік жүйелерді реттеу әдістері.
4. Тежегіштерді баптау әдістері.

Дағды 2:
Іштен жану қозғалтқыштарына техникалық қызмет көрсету және диагностика жүргізу

Машықтар:
5-разрядқа арналған машықтар:
1. Сыртқы және ішкі ақауларды анықтау үшін іштен жану қозғалтқыштарына үнемі тексеру жүргізу.
2. Отын бүрку жүйелеріне, қозғалтқыштың оталдыру және салқындату жүйелеріне профилактикалық қызмет көрсету.
3. Қозғалтқышты майлау жүйесінің жұмысын тексеру, оны диагностикалау және майды уақтылы ауыстыру.
4. Май қысымын, сораптардың, сүзгілердің және қозғалтқыштың басқа жұмыс жүйелерінің жұмысын тексеру.
5. Тұрақты техникалық қызмет көрсету процесінде шығын материалдарын (майлар, сүзгілер, оталдыру білтелері) ауыстыру.
6. Қозғалтқышты салқындату жүйесінің жұмысын бақылау, радиаторлардың, термостаттардың, сораптардың және салқындатқыш сұйықтықтың айналым жүйесінің жарамдылығын сақтау.
7. Техникалық қызмет көрсету үшін қажетті шығын материалдары мен қосалқы бөлшектердің есебін жүргізу.
8. Қозғалтқыштарды пайдалану процесінде ұсақ ақауларды жою.
6-разрядқа арналған машықтар:
1. Бақылау-өлшеу аспаптары мен диагностикалық жабдықтарды пайдалана отырып, қозғалтқыш компоненттерінің жай-күйін диагностикалау.
2. Техникалық талаптарға сәйкес қозғалтқыш механизмдерін, бүрку жүйесін, клапандарды және оталдыру жүйесін реттеу.
3. Қозғалтқыштың қосалқы жүйелерінің (желдету, жылыту және т. б.) жұмысын диагностикалау және тестілеу.
4. Поршеньдік топтың жағдайын диагностикалау үшін цилиндрлерде компрессияны өлшеу.
5. Қозғалтқыш элементтері мен агрегаттарының жай-күйін бағалау, тозуға, коррозияға және зақымдануға тексеру жүргізу.
6. Қозғалтқышты басқарудың электронды жүйелерін қолдана отырып жүйелерді тексеру және реттеу.

Білімі:
5-разрядқа арналған білім:
1. Іштен жану қозғалтқыштарының техникалық сипаттамалары және жұмыс принципі.
2. Қозғалтқыштарға техникалық қызмет көрсету технологиясы мен регламенттері.
3. Қозғалтқыштың оталдыру жүйесі және отын жүйесі.
4. Қозғалтқыштың техникалық параметрлерін өлшеу және бақылау әдістері.
5. Техникалық қызмет көрсету және диагностика жүргізу кезіндегі қауіпсіздік қағидалары.
6-разрядқа арналған білім:
1. Іштен жану қозғалтқыштарын диагностикалау әдістері мен технологиялары.
2. Диагностика үшін бақылау-өлшеу аспаптарын және жабдықтарын пайдалану.
3. Диагностика және қозғалтқыштың ақауларын жою.
4. Қозғалтқыш тораптары мен агрегаттарын реттеу және баптау.
5. Қозғалтқыштарға техникалық қызмет көрсету жөніндегі нормативтік құжаттар және стандарттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар

Дербестік және жауапкершілік
Сабырлылық
Командада жұмыс жасай білу
Зейінді шоғырландыру және басқару

Техникалық регламенттердің және ұлттық стандарттардың тізімі

КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштарға арналған отынға және мазутқа қойылатын талаптар туралы", КО ТР 030/2012 "Майлау материалдарына, майларға және арнайы сұйықтықтарға қойылатын талаптар туралы", КО ТР 018/2011 "Доңғалақты көлік құралдарының қауіпсіздігі туралы" және оларға қатысты стандарттар. ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Моторлық отындар. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. Еуро. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар".

Салалық біліктілік шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы

Салалық біліктілік шеңбері бойынша біліктілік деңгейі

Кәсіп атауы:

6

Инженер-химик

6

Инженер зертханашы, химия

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      22. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі;

      Орындаушы: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52.

      23. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      "ҚазМұнайГаз" ҰК АҚ;

      Жоба жетекшісі: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна.

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 69 64.

      24. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      25. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 19 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      26. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы сараптамалық қорытындысы.

      27. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: нұсқа 1, 2024ж.

      28. Болжамды қайта қарау күні: 31.12.2027 ж.

  Қазақстан Республикасы
Энергетика министрінің
міндетін атқарушы
2024 жылғы 24 желтоқсандағы
№ 486 бұйрығына
2-қосымша

"Жабдықтың сенімділігі және механикалық тұтастығын қамтамасыз ету" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану саласы:

      "Жабдықтың сенімділігі мен механикалық тұтастығын қамтамасыз ету" кәсіптік стандарты (бұдан әрі - кәсіптік стандарт) "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес негізгі кәсіптерді құрылымдау үшін біліктілік пен құзыреттілік деңгейіне қойылатын талаптарды айқындау үшін жұмыскерлердің жұмыс сипаттамалары мен негізгі еңбек функцияларын сипаттау үшін әзірленді. Осы кәсіби стандарт мұнай-газ өнеркәсібінде жабдықтың сенімді жұмысы мен сақталуын қамтамасыз ететін мамандардың құзыреттерін айқындау үшін, сондай-ақ өндірістік процестердің сапасы мен қауіпсіздігін жақсарту үшін қолданылады.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      2) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану қабілеті;

      3) динамикалық жабдық – бұл жұмыс денесінің қысылуы айналмалы біліктің механикалық энергиясының әсерінен болатын жабдық. Динамикалық жабдыққа компрессорлар, газ үрлегіштер, желдеткіштер, сорғылар, Тоңазытқыш машиналар және жетек машиналары (электр қозғалтқыштары, газ және бу турбиналары, газ қозғалтқыштары, дизельдер) кіреді;

      4) жабдықтың механикалық тұтастығы – бұл жүйенің тығыздығы, мұнай-химия өндірісінің машиналарының тұтастығы;

      5) жабдықтың сенімділігі – бұл объектінің белгілі бір режимдерде және қолдану, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, сақтау және тасымалдау жағдайларында қажетті функцияларды орындау қабілетін сипаттайтын барлық параметрлердің мәндерін белгіленген шектерде уақыт бойынша сақтау қасиеті;

      6) жөндеу – бұл жабдықтың жарамдылығын немесе жұмыс қабілеттілігін қалпына келтіру және жабдықтың ресурсын немесе оның құрамдас бөліктерін қалпына келтіру бойынша операциялар кешені;

      7) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      8) машық – кәсіби міндет шеңберінде жеке жеке іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      9) мұнай-химия өндірістерінің технологиялық жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесі (ТОРО) – бұл жүйеге кіретін жабдықтың сапасын сақтау және қалпына келтіру үшін қажетті өзара байланысты құралдардың, техникалық қызмет көрсету және жөндеу құжаттамасының және орындаушылардың жиынтығы;

      10) салалық біліктілік шеңбері – Қазақстан Республикасының Ұлттық сабақ жіктеуіші, Ұлттық біліктілік шеңбері негізінде әзірленеді және орындалатын жұмыстардың күрделілігіне және салада пайдаланылатын білімдердің, іскерліктер мен құзыреттердің сипатына қарай деңгейлер бойынша маманның біліктілігіне қойылатын талаптарды жіктейді. Салалық біліктілік шеңберлерін әзірлеуді және(немесе) өзектендіруді уәкілетті орган айқындаған тәртіппен салалық мемлекеттік органдар жүзеге асырады. Салалық біліктілік шеңберін кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңестер бекітеді;

      11) статикалық жабдық – әртүрлі жоғары қысымды ыдыстар, сыйымдылықтар, құбырлар, кәдеге жарату қазандықтары, технологиялық пештер, резервуарлар, бекіту арматурасы, жинағыш-сепараторлар және әртүрлі аппараттар;

      12) техникалық қызмет көрсету – бұл мақсатқа сай пайдалану, күту, сақтау және тасымалдау кезінде жабдықтың жұмыс қабілеттілігін немесе жарамдылығын сақтау бойынша операциялар жиынтығы;

      13) істен шығу – жабдықтың жұмыс жағдайының бұзылуы, бір немесе бірнеше ақаулар бар.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      2) КС – кәсіби стандарт;

      3) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

      4) ТОРО – техникалық қызмет көрсету және жабдықты жөндеу;

      5) ACA – Asset Criticality Analysis (активтің сыни талдауы);

      6) APM – Asset Performance Management – Asset Performance Management-бұл активтердің өнімділігі мен оларды пайдалану тиімділігін арттыруға, жабдыққа және жалпы кәсіпорынға техникалық қызмет көрсету мен жөндеуге арналған бағдарламалық жасақтама мен сервистік қызметтердің жиынтығы. Бағдарламалық жасақтама жабдықтың сенімділігі мен механикалық тұтастығын талдауға мүмкіндік береді;

      7) EAM жүйесі – Enterprise Asset Management-EAM стратегиясы шеңберінде кәсіпорынның негізгі қорларын басқарудың қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз етуі. Оны қолдану сенімділік деңгейін төмендетпей техникалық қызмет көрсету, жөндеу және материалдық-техникалық қамтамасыз ету шығындарын азайтуға немесе шығындарды арттырмай жабдықтың өндірістік параметрлерін арттыруға бағытталған;

      8) FMEA – Failure mode and effects analysis (сәтсіздіктердің түрлері мен салдарын талдау);

      9) RBI – Risk Based Inspection (тәуекел факторына негізделген инспекциялар);

      10) RCFA – root cause Failure Analysis (сәтсіздіктердің негізгі себептерін талдау);

      11) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім;

      12) RCM – Reliability-centered maintenance (сенімділікке бағытталған техникалық қызмет көрсету).

2-тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Жабдықтың сенімділігі және механикалық тұтастығын қамтамасыз ету.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: C19201092.

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      19 Кокс және мұнай өңдеу өнімдерін өндіру;

      19.2 Мұнайдың өңделген өнімдерін, шымтезек пен көмірден брикеттер өндіру;

      19.20 Мұнайдың өңделген өнімдерін, шымтезек пен көмірден брикеттер өндіру;

      19.20.1 Мұнай өңдеу өнімдерін өндіру.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: "Жабдықтың сенімділігі мен механикалық тұтастығын қамтамасыз ету" кәсіби стандарты мұнай-газ өнеркәсібіндегі техникалық жүйелердің сенімді жұмысы мен тұтастығын қамтамасыз етумен айналысатын мамандардың құзыреттері мен талаптарын анықтайды. Сала талаптарына сәйкес өндірістік процестердің қауіпсіздігі мен тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында жабдықтың жұмысын жоспарлау, зерттеу жүргізу, жөндеу, техникалық қызмет көрсету, бақылау және талдауды қамтиды.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Динамикалық жабдық жөніндегі инженер-механик - 6 СБШ-нің деңгейі;

      2) Жабдықтың механикалық тұтастығы жөніндегі инженер - 6 СБШ-нің деңгейі;

      3) Динамикалық жабдықтың вибродиагностика жөніндегі инженер - 6 СБШ-нің деңгейі;

      4) Бақылау-өлшеу аспатары және автоматика жөніндегі инженерлер - 6 СБШ-нің деңгейі;

      5) Инженер-жылу энергетигі - 6 СБШ-нің деңгейі;

      6) Инженер-энергетик - 6 СБШ-нің деңгейі;

      7) Коррозиямен күрес жөніндегі инженер - 6 СБШ-нің деңгейі;

      8) Жарылыс-өрт қорғалған орындау жабдықтарына қызмет көрсетуге қойылатын талаптарды ескере отырып, ғимараттар мен құрылыстардың тұтастығын бақылау жөніндегі инженер - 6 СБШ-нің деңгейі;

      9) Бөлім бастығы (өндіруші өнеркәсіп) - 6 СБШ-нің деңгейі.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Динамикалық жабдық жөніндегі инженер-механик":

Топтың коды:

2144-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Динамикалық жабдық жөніндегі инженер-механик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§38 Жөндеу инженері

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санаттағы динамикалық жабдық жөніндегі инженер-механик: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм және II санаттағы жөндеу инженері лауазымында кемiнде 2 жыл жұмыс өтілі; II санаттағы динамикалық жабдық жөніндегі инженер-механик: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм және санатсыз жөндеу инженері лауазымында кемiнде 3 жыл жұмыс өтілі; Санатсыз динамикалық жабдық жөніндегі инженер-механик: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және I санатты техник лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтілі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

2144-1-004 - Инженер-механик (жалпы бейін)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Динамикалық жабдықтың сенімділігін қамтамасыз ету бойынша іс-шараларды жүргізу, олардың сенімді, үздіксіз, ақаусыз жұмысын қамтамасыз ету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Динамикалық жабдықтың сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Динамикалық жабдықтың сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету



Дағды 1:
Динамикалық жабдықты пайдалану және үздіксіз жұмыс істеу

Машықтар:
1. Динамикалық Жабдықтың сенімділігін арттыру үшін ұйымдастырушылық-техникалық шараларды әзірлеу және енгізу.
2. Динамикалық жабдықтың сыни негізінде сенімділікті бақылау жоспарларын әзірлеу және енгізу.
3. RCFA, FMEA, RCM, AC (жұмыс тобының құрамында) талдауларын жүргізу.
4. RCFA талдау нәтижелеріне негізделген сәтсіздіктердің қайталануын болдырмау бойынша ұсыныстардың орындалуын бақылау.
5. Динамикалық жабдықтың ағымдағы күйін бағалау және оны жөндеудің жиілігі мен күрделілігін талдау.
6. Динамикалық Жабдықтың техникалық жай-күйін және пайдалану құжаттамасын жүргізуді мерзімді тексеруді жоспарлау және жүргізу.
7. Динамикалық жабдықты жоспарлы-алдын ала жөндеу кестесін тексеру және келісу.
8. Динамикалық Жабдықты жөндеуге арналған ақаулы ведомостарды тексеру және келісу.

Білімдер:
1. Динамикалық жабдықтың жұмыс принциптерін білу.
2. Жабдықты пайдалану кезіндегі қауіпсіздік стандарттары мен нормаларын білу.
3. Техникалық құжаттама негіздерін және пайдалану нұсқауларын түсіну.
4. Жабдықтың жұмысын бақылау әдістері мен құралдарын білу.
5. Оқиғалар мен апаттарды тергеу әдістерін білу.
6. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Динамикалық жабдықтың сенімділігін талдау және басқару

Машықтар:
1. Сорғы-компрессорлық жабдықтың апатсыз және сенімді пайдаланылуын бақылау.
2. Сорғы-компрессорлық жабдықтың істен шығуына байланысты апаттарды, инциденттерді және сәйкессіздіктерді тергеуге қатысу, сондай-ақ апатты тергеу жөніндегі комиссияға жәрдемдесу.
3. Сорғы-компрессорлық жабдықты пайдалану жөніндегі өндірістік нұсқаулықтарды әзірлеуге қатысу.

Білімдер:
1. Сенімділікті талдау әдістерін білу (RCM, FMEA, RCM, AC).
2. Ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды әзірлеу принциптері мен әдістерін білу.
3. Жабдықтың жай-күйін және оның сыншылдығын бағалау критерийлерін білу.
4. Профилактикалық тексерулерді жоспарлау және жүргізу әдістерін білу.
5. Жоспарлы-алдын алу жөндеу және ақаулы ведомостарды басқару негіздерін білу.
6. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелік ойлау
Стресске төзімділік
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" және тиісті стандарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Динамикалық жабдықты дірілмен диагностикалау жөніндегі инженер

10. Кәсіптің карточкасы "Жабдықтың механикалық тұтастығы жөніндегі инженер":

Топтың коды:

2144-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Жабдықтың механикалық тұтастығы жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 38. Жөндеу инженері

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санаттағы жабдықтың механикалық тұтастығы жөніндегі инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм және II санаттағы жөндеу инженері лауазымында кемiнде 2 жыл жұмыс өтілі; II санаттағы жабдықтың механикалық тұтастығы жөніндегі инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм және санатсыз жөндеу инженері лауазымында кемiнде 3 жыл жұмыс өтілі; Санатсыз жабдықтың механикалық тұтастығы жөніндегі инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және I санатты техник лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтілі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

2144-1-004 - Инженер-механик (жалпы бейін)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Статикалық жабдықтың механикалық тұтастығын стратегиялық, үздіксіз жетілдіруді қамтамасыз ету, олардың сенімді, үздіксіз, апатсыз жұмыс істеуін қамтамасыз ету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жабдықтың механикалық тұтастығын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Жабдықтың механикалық тұтастығын қамтамасыз ету



Дағды 1:
Барлық учаскелердегі жабдықтардың жұмысын бақылау

Машықтар:
1. Механикалық тұтастық және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы ұсынымдардың, сыртқы ұйғарымдар мен тапсырмалардың орындалуын бақылау.
2. Зауытішілік мерзімді инспекцияларды ұйымдастыру және жоспарлау, механикалық тұтастық пен өнеркәсіптік қауіпсіздікке қатысты нұсқамалар дайындау және олардың орындалуын бақылау.
3. Жабдықтың жалпы тиімділігіне әсер ететін механикалық тұтастық мәселелерін анықтаңыз.
4. Бас тартуларды талдау, түзету әрекеттерін әзірлеу және олардың орындалуын бақылау.
5. Өнеркәсіптік қауіпсіздік жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінде есепте тұрған және тұрмайтын ыдыстарды техникалық куәландыруды ұйымдастыру және үйлестіру.
6. Жоспарлы-алдын алу жөндеу кестелері бойынша жұмыстардың орындалуын бақылау.
7. Статикалық жабдықты жөндеу есебін жүргізу, жөндеу аралық циклдің ұзақтығын талдау.
8. Статикалық жабдықтармен, құбырлармен, ғимараттармен және құрылыстармен болған авариялар мен оқиғаларды тергеу жөніндегі комиссияға қатысу.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері, жабдықтарды, ғимараттарды, құрылыстарды жөндеуді ұйымдастыру жөніндегі әдістемелік материалдар.
2. Кәсіпорынның ұйымдық-технологиялық құрылымының профилі, мамандануы және ерекшеліктері.
3. Техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу бойынша қолданыстағы стандарттар, техникалық шарттар және басқа да басшылық материалдар.
4. Жабдықтардың жұмысын жоспарлау және жөндеу жұмыстарын жүргізу тәртібі мен әдістері; Технологиялық жабдықтарды жоспарлы-алдын ала жөндеу және ұтымды пайдалану жүйесі.
5. Жабдықтар мен жөндеу жабдықтарын пайдалану, жөндеу және жаңарту кезінде еңбекті ұтымды ұйымдастыру талаптары.
6. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өнеркәсіптік санитария және өртке қарсы қауіпсіздік ережелері мен нормалары, ҚР Экологиялық кодексі.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Механикалық тұтастықты және өнеркәсіптік қауіпсіздікті басқару

Машықтар:
1. Жабдықтың жалпы тиімділігіне әсер ететін ыдыстардың механикалық тұтастығы мәселелерін шешу.
2. Жабдықтың жалпы тиімділігінің стратегиялық мақсаттарына қол жеткізу үшін жобаларды анықтауды, негіздеуді және енгізуді қамтамасыз ету.
3. Статикалық жабдықтың сыншылдығына алғашқы талдау жасаңыз және сыни мәліметтер базасын сақтаңыз.
4. Жүргізілген жөндеу жұмыстары, техникалық куәландыру, өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы туралы ыдыстардың паспорттарындағы жазбаларды бақылау.
5. Жөндеу жұмыстарын орындау үшін материалдардың ұтымды жұмсалуын қамтамасыз ету.
6. Статикалық Жабдықты пайдалануды жақсарту және жөндеу бойынша ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар жоспарларын әзірлеуге қатысу.
7. RBI талдауларын жүргізу (Жұмыс тобының құрамында).

Білімдер:
1. ЕАМ және АЖО жүйелерін бағдарламалық қамтамасыз ету.
2. Өндірістік қуаттар, техникалық сипаттамалар, құрылымдық ерекшеліктер, кәсіпорын жабдықтарының мақсаты мен жұмыс режимдері.
3. Теориялық механика, физика, математика, инженерлік графика негіздерін жалпы білу.
4. Технологиялық жабдықтың сенімділігіне талдау жүргізу әдістемесі.
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары. .

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелік ойлау
Стресске төзімділік
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" және онымен өзара байланысты стандарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Сенімділікті қамтамасыз ету департаментінің директоры

6

Сенімділікті қамтамасыз ету бөлімінің бастығы

11. Кәсіптің карточкасы "Динамикалық жабдықтың вибродиагностика жөніндегі инженер":

Топтың коды:

2147-4

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Динамикалық жабдықтың вибродиагностика жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 22 Вибродиагностика жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және техник лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтілі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

2144-1-004 - Инженер-механик (жалпы бейін)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Вибродиагностикалық өлшемдері бойынша жұмыстардың сапалы және уақтылы орындалуын қамтамасыз ету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Машина жабдықтарының діріл параметрлерін жинауды және талдауды қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Машина жабдықтарының діріл параметрлерін жинауды және талдауды қамтамасыз ету



Дағды 1:
Діріл параметрлерін жинау жөніндегі жұмыстарды бақылау

Машықтар:
1. Технологиялық қондырғылардың жұмыс істеп тұрған динамикалық жабдықтарының діріл параметрлерін күнделікті маршруттық және маршруттан тыс өлшеуді ұйымдастыру.
2. Техникалық қызмет көрсету мен жөндеуден кейін динамикалық жабдықтың діріл параметрлерін өлшеуді ұйымдастырыңыз.
3. Динамикалық жабдық тораптарының сараптамалық діріл диагностикасын ұйымдастыру.
4. Динамикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету есебін жүргізу.
5. Жоспарлы-алдын алу жөндеу кестелері бойынша жұмыстардың орындалуын бақылау.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері, жабдықтарды, ғимараттарды, құрылыстарды жөндеуді ұйымдастыру жөніндегі әдістемелік материалдар.
2. Техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу бойынша қолданыстағы стандарттар, техникалық шарттар және басқа да басшылық материалдар.
3. Жабдықтардың жұмысын жоспарлау және жөндеу жұмыстарын жүргізу тәртібі мен әдістері; Технологиялық жабдықтарды жоспарлы-алдын ала жөндеу және ұтымды пайдалану жүйесі.
4. Жабдықтар мен жөндеу жабдықтарын пайдалану, жөндеу және жаңарту кезінде еңбекті ұтымды ұйымдастыру талаптары.
5. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өнеркәсіптік санитария және өртке қарсы қауіпсіздік ережелері мен нормалары, ҚР Экологиялық кодексі.
6. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Динамикалық жабдықтың діріл параметрлерін талдау және диагностикалау

Машықтар:
1. Диагностика нәтижелері негізінде динамикалық жабдықтың күйін талдаңыз.
2. Динамикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету мен жөндеу жүргізудің болжамды мерзімдері мен көлемі туралы Технологиялық қондырғыларға басшылық жасау үшін ұсынымдар әзірлеу.
3. Дербес компьютерлерге арналған арнайы диагностикалық бағдарламалар негізінде динамикалық жабдықтың діріл параметрлерін анықтау, діріл диагностикалық өлшеулердің модельдері мен маршруттарын әзірлеу.
4. Динамикалық жабдықтың апаттары мен бұзылуларын тергеуге қатысу, жабдықтың апаттық ақауларының алдын алу шараларын әзірлеу.
5. Жөндеу-пайдалану қажеттіліктері үшін түсетін динамикалық жабдықты, қосалқы бөлшектер мен жинақтаушы материалдарды кіріс бақылау жөніндегі кәсіпорын комиссиясының жұмысына қатысу.
6. ТОРО бөлімінің мамандарымен бірлесіп жабдықты пайдалану және жөндеу ережелерінің әрбір бұзылуын егжей-тегжейлі талдауға қатысу.
7. Агрегаттардың техникалық жай-күйі туралы қорытынды ресімдеу.

Білімдер:
1. Кәсіпорынның ұйымдық-технологиялық құрылымының профилі, мамандануы және ерекшеліктері.
2. ЕАМ және АЖО жүйелерін бағдарламалық қамтамасыз ету.
3. Өндірістік қуаттар, техникалық сипаттамалар, құрылымдық ерекшеліктер, кәсіпорын жабдықтарының мақсаты мен жұмыс режимдері.
4. Технологиялық жабдықтың сенімділігіне талдау жүргізу әдістемесі.
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелік ойлау
Стресске төзімділік
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

Мамандандырылған ұйым берген қорытындыларды (діріл диагностикасы бойынша) беру құқығын растайтын құжат.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Сенімділікті қамтамасыз ету департаментінің директоры

6

Сенімділікті қамтамасыз ету бөлімінің бастығы

12. Кәсіптің карточкасы "Бақылау-өлшеу аспатары және автоматика жөніндегі инженерлер":

Топтың коды:

2152-4

Қызмет атауының коды:

2152-4-001

Кәсіптің атауы:

Бақылау-өлшеу аспатары және автоматика жөніндегі инженерлер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

("Бақылау-өлшеу аспатары және автоматика жөніндегі инженерлер" кәсіптік картасының сипаттамасы "Электр және радиотехникалық, электрондық бұйымдарды дайындау" кәсіби стандартында орналасқан).

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

13. Кәсіптің карточкасы "Инженер-жылу энергетигі":

Топтың коды:

2151-3

Қызмет атауының коды:

2151-3-008

Кәсіптің атауы:

Инженер-жылу энергетигі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

("Инженер-жылу энергетигі" кәсіби карточкасының сипаттамасы "Сумен жабдықтау, жылыту және ауаны баптау жүйелерін монтаждау" кәсіби стандартында орналасқан).

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

14. Кәсіптің карточкасы "Инженер-энергетик":

Топтың коды:

2151-2

Қызмет атауының коды:

2151-2-028

Кәсіптің атауы:

Инженер-энергетик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

("Инженер-энергетиг" кәсіби карточкасының сипаттамасы "Тұрғын және тұрғын емес ғимараттарды энергиямен қамтамасыз етуге қызмет көрсету" кәсіби стандартында орналасқан).

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

15. Кәсіптің карточкасы "Коррозиямен күрес жөніндегі инженер":

Топтың коды:

2149-9

Қызмет атауының коды:

2149-9-008

Кәсіптің атауы:

Коррозиямен күрес жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

("Коррозиямен күрес жөніндегі инженер" кәсіби картасының сипаттамасы кәсіби стандартта: "Коррозиядан қорғау").

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

16. Кәсіптің карточкасы "Жарылыс-өрт қорғалған орындау жабдықтарына қызмет көрсетуге қойылатын талаптарды ескере отырып, ғимараттар мен құрылыстардың тұтастығын бақылау жөніндегі инженер":

Топтың коды:

2142-9

Қызмет атауының коды:

2142-9-007

Кәсіптің атауы:

Жарылыс-өрт қорғалған орындау жабдықтарына қызмет көрсетуге қойылатын талаптарды ескере отырып, ғимараттар мен құрылыстардың тұтастығын бақылау жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Ғимараттар мен құрылыстарды пайдалану жөніндегі инженер" кәсіби картасының сипаттамасы "Ғимараттар мен құрылыстар салу жөніндегі жұмыстар" кәсіби стандартында берілген.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

17. Кәсіптің карточкасы "Бөлім бастығы (өндіруші өнеркәсіп)":

Топтың коды:

1321-0

Қызмет атауының коды:

1321-0-037

Кәсіптің атауы:

Бөлім бастығы (өндіруші өнеркәсіп)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 74. Өндірістік бөлімнің бастығы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Өндірісті жедел басқару бойынша лауазымдарда кемінде 5 жыл жұмыс өтілі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

1321-0-037 - Өндіріс бастығы (өңдеу өнеркәсібі)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жабдықтарды өндіруге, жөндеуге және техникалық қызмет көрсетуге байланысты міндеттердің орындалуын тиімді жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау арқылы мұнай-газ саласындағы өндірістік процестердің сенімді және қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ету. Сала талаптарына сәйкес келетін жабдықтардың механикалық тұтастығы мен сенімділігін сақтауға бағытталған барлық өндірістік операцияларды үйлестіру үшін жауапкершілік. Негізгі міндет озық технологияларды енгізуді, өндірістік процестерді оңтайландыруды және сапа, қауіпсіздік және еңбекті қорғау стандарттарының сақталуын қамтамасыз етуді қамтиды, бұл авариялар тәуекелдерін барынша азайтуға және өндірістің жалпы тиімділігін арттыруға ықпал етеді.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өндірістік процестерді ұйымдастыру және басқару
2. Жабдықтың сенімділігі мен механикалық тұтастығын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Өндірістік процестерді ұйымдастыру және басқару



Дағды 1:
Өндірістік операцияларды жоспарлау және үйлестіру

Машықтар:
1. Жоспарға сәйкес өнімді ритақты шығаруды қамтамасыз ете отырып, есептеу техникасы мен байланыс құралдарын пайдалана отырып, жедел реттеу жөніндегі жұмысты басқару.
2. Өндірістік бағдарламаларды және өнім шығарудың күнтізбелік кестелерін әзірлеуге, оларды жоспарланған кезең ішінде түзетуге басшылық жасауды жүзеге асыру.
3. Өндіріс жоспарларын әзірлеу және енгізу, ресурстарды бөлу және мақсаттарға жету үшін барлық бөлімшелердің әрекеттерін үйлестіру.

Білімдер:
1. Өндірістік жоспарлау және өндірісті жедел басқару мәселелері бойынша заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілер мен әдістемелік материалдар.
2. Өндірістік бағдарламаларды және өнім шығарудың күнтізбелік кестелерін әзірлеу тәртібі.
3. Ұйымда өндірістік жоспарлауды ұйымдастыру.
4. Ұйымның даму перспективалары.
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Стандарттар мен регламенттердің сақталуын бақылау

Машықтар:
1. Өндіріс барысын және оны қажетті ресурстармен (құжаттамамен, жабдықтармен, құралдармен және т.б.) қамтамасыз етуді жедел бақылауды ұйымдастыру.
2. Тәуліктік тапсырмаларды орындаудың күнделікті жедел есебін және аяқталмаған өндірістің жай-күйін бақылауды қамтамасыз ету.
3. Өндірістік стандарттардың, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау нормаларының орындалуын қамтамасыз ету, сондай-ақ тәуекелдерді азайту үшін процестерге мониторинг жүргізу.

Білімдер:
1. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, Еңбек және басқару негіздері.
2. Өндіріс барысын жедел есепке алуды ұйымдастыру.
3. Шығарылатын өнімнің номенклатурасы және орындалатын жұмыстардың (қызметтердің) түрлері.
4. Еңбек заңнамасы және еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Жабдықтың сенімділігі мен механикалық тұтастығын қамтамасыз ету



Дағды 1:
Техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жүргізу

Машықтар:
1. Өзара талаптардың орындалуын бақылау және қуаттарды жүктеуді оңтайландыру үшін бөлімшелер қызметінің нәтижелерін талдау.
2. Технологияны жақсартуға және өндірісті ұйымдастыруға ықпал ететін техникалық инновациялар мен озық тәжірибелерді анықтау және игеру бойынша жұмыс жүргізу.
3. Жабдықтың сенімділігі мен тұтастығын сақтауға бағытталған техникалық қызмет көрсету және жөндеу процестерін ұйымдастыру және бақылау.

Білімдер:
1. Өндіріс технологиясының негіздері.
2. Ұйымның өндірістік қуаты және оның өндірістік базасы.
3. Ұйым бөлімшелерінің мамандануы және олардың арасындағы өндірістік байланыстар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жабдықтың күйін талдау және диагностика

Машықтар:
1. Өндірістік қоймалардың жұмысына басшылық жасау және аяқталмаған өндірісті түгендеуге бөлімнің қатысуын қамтамасыз ету.
2. Жедел жоспарлауды жетілдіру және есептеу техникасының заманауи құралдарын енгізу жөніндегі іс-шараларды әзірлеуді ұйымдастыру.
3. Техникалық жүйелерді үнемі тексеріп, диагностикалаңыз, ықтимал проблемаларды анықтау және оларды жою шараларын әзірлеу үшін деректерді талдаңыз.

Білімдер:
1. Қойма шаруашылығын, Көлік және тиеу-түсіру жұмыстарын ұйымдастыру.
2. Есептеу техникасы, коммуникациялар және байланыс құралдары.
3. Қоймаларда және өндірістік процестерде түгендеуді ұйымдастыру және әдістемесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Өндірістік процесті ұйымдастыру және басқару
Басқару және экономикалық міндеттерді қою
Тапсырмалардың орындалуын бақылау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ТР КО 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" және тиісті стандарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Динамикалық жабдық жөніндегі инженер-механик

7

Департамент директоры

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      18. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазакстан Республикасының Энергетика министрлігі;

      Орындаушы: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52.

      19. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі;

      Жоба жетекшісі: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 64.

      20. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      21. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 25 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      22. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы сараптамалық қорытындысы.

      23. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 1, 2024 ж.

      24. Болжалды қайта қарау күні: 31.12.2027 ж.

  Қазақстан Республикасы
Энергетика министрінің
міндетін атқарушы
2024 жылғы 24 желтоқсандағы
№ 486 бұйрығына
3-қосымша

"Қосалқы жүйелерге, бақылау-өлшеу аспаптарына және автоматикаға қызмет көрсету" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандартты қолдану аймағы:

      "Қосалқы жүйелерге, бақылау-өлшеу аспаптарына және автоматикаға қызмет көрсету" кәсіптік стандарты негізгі кәсіптерді құрылымдау, біліктілік пен құзыреттілік деңгейіне, еңбек мазмұны, сапасы мен жағдайларына қойылатын талаптарды анықтау үшін жұмыскерлердің жұмыс сипаттамаларын және негізгі еңбек функцияларын сипаттау үшін "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді. Осы кәсіптік стандарт мұнай өндіру өнеркәсібінде қолданылады. Ол мұнай өндіру процесінде қолданылатын бақылау, өлшеу және автоматтандыру жүйелеріне техникалық қызмет көрсету, баптау және жөндеу жұмыстарын қамтиды. Бұл жүйелерге өндіріс тиімділігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз ететін өндіру процесін бақылауға және басқаруға арналған құрылғылар мен аспаптар кіреді.

      2. Осы кәсіптік стандартта келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) автоматика – бұл функцияларды орындауға арналған салалық (өнеркәсіптік) мақсаттағы өлшеу құралдары мен автоматтандыру құралдарын қамтитын техникалық құралдардың жиынтығы;

      2) бақылау-өлшеу аспаптары – бұл технологиялық процестердің параметрлерін (температура, қысым, шығындар, деңгейлер) өлшеу арқылы олардың жай-күйі туралы ақпарат алуға арналған құрылғылар;

      3) білімі – кәсіби тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және игерілген ақпарат;

      4) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану мүмкіндігі;

      5) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) информалды білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      6) магистральдық құбыр – техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың талаптарына сәйкес келетін өнімді қауіпсіз тасымалдауды қамтамасыз ететін желілік бөліктен және объектілерден тұратын бірыңғай өндірістік-технологиялық кешен;

      7) дағдылар – кәсіби міндет шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті.

      3. Осы кәсптік стандартта келесі қысқарған сөздер қолданылады:

      1) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      2) БӨАжА – бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика;

      3) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      4) СБжАҚҚ – сигнализация, блоктау және апатқа қарсы қорғау;

      5) ЖАЖ – БӨАжА жабдықтарын жоспарлы-алдын ала жөндеу;

      6) КАӨТ – көп арналы өлшеу түрлендіргіші;

      7) КС – кәсіптік стандарт;

      8) ТПБАЖ – технологиялық процесті басқарудың автоматтандырылған жүйесі;

      9) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім;

      10) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Қосалқы жүйелерге, бақылау-өлшеу аспаптарына және автоматикаға қызмет көрсету.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: C19201081.

      6. ЭҚЭЖ сәйкес секцияның, бөлімнің, топтың, кластың және шағын кластың нұсқауы:

      С Өңдеу өнеркәсібі;

      19Кокс және мұнай өңдеу өнімдерін өндіру;

      19.2 Мұнай өңдеу өнімдерін, шымтезек пен көмірден жасалған брикеттерді өндіру;

      19.20 Мұнай өңдеу өнімдерін, шымтезек пен көмірден жасалған брикеттерді өндіру;

      19.20.1 Мұнай өңдеу өнімдерін өндіру.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Бұл КТ-та "Қосалқы жүйелерге, бақылау-өлшеу аспаптарына және автоматикаға қызмет көрсету" кәсіби топтың сипаттамасы, сондай-ақ қосалқы жүйелерге, бақылау-өлшеу аспаптарына және автоматикаға қызмет көрсету бойынша жұмыстарды орындайтын өндірістік ұжымның жұмыс сипаттамасы мен еңбек функциялары келтірілген. Көмекші өндіріс негізгі өндірістің үздіксіз және тиімді жұмысын қамтамасыз етуге арналған. Оған жөндеу, құрал-саймандық, энергетикалық, көлік, қойма және басқа да шаруашылықтар кіреді. Еңбек нысанасын түрлендіру жөніндегі негізгі процестің қалыпты жүруіне ықпал ететін және негізгі процесті жабдықтармен, керек-жарақтармен, кесетін және өлшейтін құрал-саймандармен, отын-энергетикалық ресурстармен қамтамасыз етумен байланысты процесс.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Су-химиялық режим жөніндегі инженер (мұнай) – СБШ 6 деңгейі;

      2) Қазандарды және бу және ыстық су құбырларын қадағалау жөніндегі инженер – СБШ 6 деңгейі;

      3) Жылуды диагностикалау және теңестіру жөніндегі инженер – СБШ 6 деңгейі;

      4) Өндірістік процестерді автоматтандыру жөніндегі техник – СБШ 4 деңгейі;

      5) Газдар мен шаңды талдау жөніндегі зертханашы – СБШ 3 деңгейі;

      6) 3.1 Электр станциясын химиялық сумен тазалау аппаратшысы – СБШ 3 деңгейі;

      7) 3.1 Аспапшы (мұнай, газ, тақтатас, көмір өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету) – СБШ 3 деңгей;

      8) Метрология жөніндегі инженер – СБШ 6 деңгейі;

      9) 3.2 Электр станциясын химиялық сумен тазалау аппаратшысы – СБШ 3 деңгейі;

      10) 3.2 Аспапшы (мұнай, газ, тақтатас, көмір өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету) – СБШ 3 деңгей;

      11) Газдар мен шаңды талдау жөніндегі зертханашы – СБШ 2 деңгейі.

3 тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіп карточкасы "Су-химиялық режим жөніндегі инженер (мұнай)":

Топтың коды:

2147-9

Қызмет атауының коды:

2147-9-001

Кәсіптің атауы:

Су-химиялық режим жөніндегі инженер (мұнай)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

-

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы №553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда №22003 болып тіркелді.
§ 45. Инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Физикалық және химиялық ғылымдар

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Инженерлік, өңдеу және құрылыс салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

І санаттағы инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
ІІ санаттағы инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
Санаты жоқ инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жұмыс өтіліне талаптар қоймай жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі және I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

2145-2-005 - Инженер-химик (мұнай және газ)
2145-3-003 - Инженер-химик, мұнай химия өнімдері

Қызметтің негізгі мақсаты:

Бақылаудағы учаскеде технологиялық қондырғылардың су-химиялық режимін ұйымдастыру.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Суды тазарту және өңдеу жабдықтары мен қондырғыларының су-химиялық режимін бақылау, талдау және жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Суды тазалау және өңдеу жабдықтары мен қондырғыларының су-химиялық режимін бақылау, талдау және жүргізу

Дағды 1:
Су-химиялық режимді ұйымдастыру және технологиялық қондырғылар жұмысының технологиялық режимдерін сақтау

Машықтар:
1. Қолданыстағы нормалар мен қағидаларға сәйкес су тазарту және суды өңдеу жабдықтары мен қондырғыларының су-химиялық режимін сақтауды, сондай-ақ бу, қоректендіру және қазандық суының сапасын бақылауды қамтамасыз ету.
2. Су тазалау және суды өңдеу жабдықтарының анықталған ақауларын жою бойынша шаралар қабылдау.
3. Зауыт бөлімшелерін қажетті сападағы химиялық тазартылған және тұзсыздандырылған сумен үздіксіз жабдықтауды қамтамасыз ету.
4. Су тазалау және суды өңдеу жабдықтарының жұмысын бақылауды жүзеге асыру.
5. Қондырғыларды, өндірістерді және нормаларды жоспарлы-алдын ала жөндеуді (ЖАЖ) ескере отырып, мерзімді қарап-тексеру, ревизиялар, кешенді зерттеп-тексеру және техникалық куәландыру кестелерін әзірлеу.
6. Су тазалау және суды өңдеу жабдықтарын орнату мәселелеріне қатысты бұйрықтар мен өкімдердің, сондай-ақ ұйғарымдар мен нұсқаулардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру.
7. Айналымдағы судың сапасына, су-химиялық өңдеуді жүргізуге, реагенттердің жұмсалуына бақылау жүргізу.

Білімі:
1. Қазақстан Республикасының заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілерін, цехтың өндірістік-шаруашылық қызметі мәселелері бойынша әдістемелік және басқа да материалдарды білу.
2. Өндіріс технологиясын, бөлімшенің жабдықтарын және оны пайдалану қағидаларын білу.
3. Суды дайындау технологиясы бойынша су сапасына қойылатын техникалық талаптарды, стандарттарды, ережелерді, нұсқаулықтарды, нормаларды және басқа да материалдарды білу.
4. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өрт және газ қауіпсіздігі қағидалары мен нормаларын, Қазақстан Республикасының табиғатты қорғау заңнамасын білу.
5. Ішкі еңбек тәртібі, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібін, өрт қауіпсіздігі талаптарын.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Бақылаудағы учаскенің құжаттамаларын жүргізу және жай-күйін бақылау.

Машықтар:
1. Химреагенттердің (белгіленген нормалар шегінде) ұтымды жұмсалуын, қажетті аспаптарға, материалдарға, реактивтерге, аппараттар мен жабдықтарға өтінімдер мен олардың негіздемелерінің уақтылы жасалуын қамтамасыз ету.
2. Қазандардың ішкі химиялық жууларын және сыртқы қыздыру беттерін тазарту және оларды белгіленген мерзімде қазан жұмысын жүргізетін цех басшылығымен бірлесіп жүргізу бағдарламаларын жасау.
3. Су-химиялық режимді бағалау және оны түзету бойынша ұсыныстар беру мақсатында барабандардың, қазандардың, жылу алмастырғыштардың, конденсаторлардың және басқа да жылу техникалық жабдықтардың ішкі беттерін тексеруге қатысу.
4. Технологиялық процесті жүргізудің белгіленген нормаларын сақтай отырып, жұмыстардың қауіпсіз орындалуын қамтамасыз ету.

Білімі:
1. Жоспарлы-алдын алу жөндеу жүйесі.
2. Технологиялық процестер және өндіріс режимдері.
3. Қазандардың, барабандардың, жылу алмастырғыштардың, конденсаторлардың және басқа да жылу техникалық жабдықтардың жұмыс принциптері, техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар:

Күйзеліске төзімділік
Тез тіл табысқыштық
Бастамашылдық
Жауапкершілік
Жұмыстарды жоспарлау және ұйымдастыру дағдылары

Техникалық регламенттердің және ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" және олармен өзара байланысты стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Бөлім бастығы

6

Динамикалық жабдықтар жөніндегі инженер-механик

10. Кәсіп карточкасы "Қазандарды және бу және ыстық су құбырларын қадағалау жөніндегі инженер":

Топтың коды:

2151-2

Қызмет атауының коды:

2151-2-007

Кәсіптің атауы:

Қазандарды және бу және ыстық су құбырларын қадағалау жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

-

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы №553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда №22003 болып тіркелді.
§ 45. Инженер.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Инженерлік, өңдеу және құрылыс салалар

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

І санаттағы инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
ІІ санаттағы инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
Санаты жоқ инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жұмыс өтіліне талаптар қоймай жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі және I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

2151-2-008 – Өнеркәсіптік энергетика жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазандарды және бу және ыстық су құбырларын қадағалау

Еңбек функияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Қазандардың, сондай-ақ бу және ыстық су құбырларының техникалық жай-күйі мен жөндеу сапасына қадағалау жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Қазандардың, сондай-ақ бу және ыстық су құбырларының техникалық жай-күйі мен жөндеу сапасына қадағалау жүргізу


Машықтар:
1. Зауыттың (цехтың) техникалық басшылығымен бірлесіп бу және ыстық су қазандары мен құбырларына тексеру жүргізу.
2. Жөндеу жұмыстарының сапасына тексеру жүргізу.
3. Цехтардың бу және ыстық су қазандарын және құбырларын кешенді тексеру, мерзімді тексеру.
4. Қондырғыларды, өндірістерді және нормаларды жоспарлы-алдын ала жөндеуді (ЖАЖ) ескере отырып, мерзімді тексеру, ревизиялар, кешенді зерттеп-тексеру және техникалық куәландыру кестелерін әзірлеу.
5. Қазандар мен бу және ыстық су құбырлары мәселелеріне қатысты бұйрықтар мен өкімдердің, сондай-ақ мағлұмдамалар мен нұсқаулардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру.
6. Пайдалану персоналының бу және ыстық су қазандары мен құбырларына паспорттар, жөндеу формулярлары мен журналдарын жүргізудің дұрыстығы мен жүйелілігін бақылауды жүзеге асыру.
7. Бу және ыстық су қазандары мен құбырларын пайдалану, тексеру және жөндеу жөніндегі құжаттардың тізбесін жасау.
8. Цехтармен бірлесіп қауіпсіздік талаптарына және пайдалану қағидаларына жауап бермейтін бөлшектерді, құбырларды ауыстыру бойынша кестелер жасау.
9. Қазан жабдықтары мен бу және ыстық су құбырларының техникалық жағдайы туралы анықтама жасау.

Дағды 1:
Бу және ыстық су қазандары мен құбырларын орнату бойынша қолданыстағы ережелерге, нормаларға және басқа да басшылыққа алатын техникалық материалдарға сәйкес тексерулер, техникалық куәландырулар, мерзімді тексерулер жүргізудің уақтылылығын, толықтығын және сапасын бақылау

Білімі:
1. Қазандарды, бу және ыстық су құбырларын қауіпсіз пайдалануға, тексеруге және жөндеуге қатысты директивалық және өкімдік құжаттар, қағидалар, техникалық талаптар, нормалар, нұсқаулықтар, регламенттер.
2.Мемлекеттік қадағалау жүйесін.
3. Жоғары деңгейдегі бағдарламалық жасақтаманы (MS Office, SAP R3, WinSteel, ImageExpert Pro 2.5, AEwin for SAMOS E1.21).
4. Ішкі еңбек тәртібі, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібін, өрт қауіпсіздігі талаптарын.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жөндеуден кейін құжаттамаларды енгізу және қазандар мен құбырларды қабылдау

Машықтар:
1. Пайдалану персоналы жүргізетін құбырларды паспорттауға техникалық жағынан басшылық ету.
2. Құбырларды мерзімді тексерулердің, кешенді тексерулердің, ревизиялаудың нәтижелерін құжаттау.
3. Құрылыс-монтаждау жұмыстарының сапасына іріктеп бақылау жүргізу.
4. Кәсіпорынға келіп түсетін қазандық жабдықтардың, құбырлар мен құбыр бөлшектерінің, арматураның сапасына, техникалық құжаттаманың бар-жоғына және сапасына кіріс бақылауды жүзеге асыру.

Білімі:
1. Жоспарлы-алдын ала жөндеу жүйесі.
2. Технологиялық процестер және өндіріс режимдері.
3. Қазандық жабдықтары мен бу және ыстық су құбырларының жұмыс принциптері, техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар:

Көшбасшылық қасиеті (ұйымдастырушылық және басқарушылық)
Аналитикалық және жүйелік ойлау
Күйзеліске төзімділік
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" және онымен өзара байланысты стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Су-химиялық режим жөніндегі инженер (мұнай)

6

Жылуды диагностикалау және теңестіру жөніндегі инженер

11. Кәсіп карточкасы "Жылуды диагностикалау және теңестіру жөніндегі инженер":

Топтың коды:

2147-3

Қызмет атауының коды:

2147-3-002

Кәсіптің атауы:

Жылуды диагностикалау және теңестіру жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

-

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы №553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда №22003 болып тіркелді.
§ 45. Инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Инженерлік, өңдеу және құрылыс салалар

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

І санаттағы инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
ІІ санаттағы инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
Санаты жоқ инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жұмыс өтіліне талаптар қоймай жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі және I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

2147-3-003 – Газ объектілері жабдықтарын пайдалану жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жылу диагностикасы және теңгерімдеу бойынша жұмыстар жүргізу

Еңбек функияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Ғылыми-техникалық ақпаратты жинау, өңдеу, талдау және жүйелеу, жұмыстардың жоғары сапасы мен уақтылы орындалуын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы1:
Ғылыми-техникалық ақпаратты жинау, өңдеу, талдау және жүйелеу, жұмыстардың жоғары сапасы мен уақтылы орындалуын қамтамасыз ету



Дағды 1:
Жабдықтарды орнату және баптау бойынша жұмыстарды орындау, талаптардың сақталуын қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Технологиялық қондырғылардың жұмыс істеп тұрған машина жабдықтарының вибропараметрлерін маршруттық және маршруттан тыс өлшеу.
2. Технологиялық қондырғылардың пайдалану жабдықтарын маршруттық және маршруттан тыс термографиялық өлшеу.
3. Технологиялық жабдықтың тораптары мен элементтерінің жай күйіне сараптамалық термографиялық диагностика және талдау жүргізу.
4. Технологиялық жабдықтардың тораптары мен элементтерінің термографиялық талдау нәтижесінде анықталған ақаулары туралы технологиялық қондырғылардың басшылығына хабарлау.
5. Динамикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүргізілгеннен кейін машина жабдығының вибропараметрлерін өлшеу.
6. Ақауларды жою бойынша орындалған жұмыстардың сапасын бақылауды жүзеге асыру.

Білімі:
1. Техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу бойынша қолданыстағы стандарттар, техникалық талаптар және басқа да басшылыққа алатын материалдар.
2. Технологиялық жабдықты жоспарлы-алдын ала жөндеу және ұтымды пайдалану жүйесі; кәсіпорын жабдығының өндірістік қуаты, техникалық сипаттамалары, конструктивтік ерекшеліктері, мақсаты мен жұмыс режимдері.
3. Қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өнеркәсіптік санитария және өртке қарсы қауіпсіздік қағидалары мен нормалары, ҚР экологиялық кодексі.
4. Ішкі еңбек тәртібі, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мұмкіндігі :

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жабдықты диагностикалау және жай-күйін бағалау

Машықтар:
1. Желдету және машина жабдықтары тораптарының техникалық жай күйіне сараптамалық вибродиагностикалық бағалау жүргізу.
2. Диагностика нәтижелері бойынша желдету жабдығының тораптарының жай-күйіне талдау жүргізу.
3. Технологиялық қондырғылардың басшылығына желдеткіш және машина жабдықтарына техникалық қызмет көрсетудің және жөндеудің болжамды мерзімдері мен көлемі туралы ұсынымдар беру.
4. Желдету және машина жабдықтарының роторларын өз тіректерінде және теңгерімдеу станоктарында теңгерімдеу.
5. Желдету және машина жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүргізілгеннен кейін машина жабдығы тораптарының техникалық жай күйіне сараптамалық вибродиагностикалық бағалау.
6. Желдету жабдықтарына жүргізілетін техникалық қызмет көрсетулердің есебін жүргізу.
7. Бекітілген учаскеде (жұмыс орнында, жабдықта) пайдаланылатын энергия ресурстарының барлық түрлерінің ұтымды пайдаланылуына бақылау жүргізу.

Білімі:
1. Экономикалық қызметтің тиісті түрін дамыту бағыттарын айқындайтын басшылыққа алатын материалдар.
2. Кәсіпорынның даму перспективалары.
3. Техникалық есептеулер жүргізу және зерттеулер мен әзірлемелердің экономикалық тиімділігін анықтау әдістері.
4. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар:

Көшбасшылық қасиеті (ұйымдастырушылық және басқарушылық)
Аналитикалық және жүйелік ойлау
Күйзеліске төзімділік
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" және онымен өзара байланысты стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Қазандар және бу және ыстық су құбырларын қадағалау жөніндегі инженер

6

Су-химиялық режим жөніндегі инженер (мұнай)

12. Кәсіп карточкасы "Өндірістік процестерді автоматтандыру жөніндегі техник":

Топтың коды:

3112-3

Қызмет атауының коды:

3112-3-001

Кәсіптің атауы:

Өндірістік процестерді автоматтандыру жөніндегі техник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

-

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы №553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда №22003 болып тіркелді.
§ 105. Техник

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта буын маманы)

Мамандығы:
Технологиялық процестерді автоматтандыру және басқару (бейіні бойынша)

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

І санаттағы техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және II санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
ІІ санаттағы техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және санаты жоқ техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
Санаты жоқ техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

2141-3-001 – Автоматтандыру жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Өндірістік процестерді автоматтандыру және жұмыс күйінде күтіп ұстау

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

Мұнай және газды қайта өңдеудің өндірістік процестерін автоматтандыру бойынша жұмыстар кешенін жүзеге асыру

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Өндірістік процестерін автоматтандыру бойынша жұмыстар кешенін жүзеге асыру



Дағды 1:
Автоматтандыру арқылы өндірістік процестердің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Өндірістік процестер жабдықтарының жұмысы туралы деректерді жүргізу және өзектендіру.
2. Пайдалану құжаттамасын өзекті күйде ұстау.
3. Материалдық-техникалық ресурстарға қажеттілікті есептеу.
4. Материалдық-техникалық ресурстарға, жеке және ұжымдық қорғау құралдарына өтінімдер жасау.
5. Материалдық-техникалық ресурстарды, жеке және ұжымдық қорғау құралдарын есептен шығаруға актілерді ресімдеу.
6. Есеп құжаттамасын ресімдеу.
7. Белгіленген есептілік шеңберінде ұсынылатын ақпаратқа талдау жүргізу.

Білімі:
1. Әзірленетін техникалық құжаттамаға салалық қолданыстағы стандарттар мен техникалық шарттар, оны жасау тәртібі және ресімдеу қағидалары.
2. Материалдық-техникалық ресурстардың, жеке және ұжымдық қорғау құралдарының шығын нормалары.
3. Ішкі еңбек тәртібінің, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігі талаптары.
4. Басқару жүйелерінің жұмыс принциптерін қоса алғанда, өндірістік процестерді автоматтандыру негіздері.
5. Автоматтандырылған жүйелердің сенімділігі мен қауіпсіздігіне қойылатын талаптар.
6. Жабдықтың жай-күйін мониторингілеу және диагностикалау әдістері.
7. Ішкі еңбек тәртібі, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібін, өрт қауіпсіздігі талаптарын.

Дағдының тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Автоматтандырылған басқару жүйелеріне техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүргізу

Білімі:
1. Автоматтандырылған жүйелерге техникалық қызмет көрсету.
2. Жабдықтар мен басқару жүйелерін жөндеу және баптау.
3. Автоматтандырылған жүйелердегі ақауларды диагностикалау.
4. Олардың тиімділігін арттыру үшін автоматтандырылған жүйелерді жаңғыртуды жүзеге асыру.

Білімі:
1.Есепке алу және есептілік нысандары және есепке алуды жүргізу және есептілікті жасау тәртібі.
2.2.Есептілікті қалыптастырудың құрылымы мен әдістері.
3.3.Заманауи ақпараттық технологиялар және оларды өндірістік процестерді автоматтандыруда қолдану.
4.Заманауи ақпараттық технологиялар және оларды өндірістік процестерді автоматтандыруда қолдану.
5.4.Автоматтандыру саласындағы жобаларды басқару процестері.
6.5.Автоматтандырудың тиімділігін бағалау үшін экономика және қаржылық талдау негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар:

Орындаушылық
Күйзеліске төзімділік
Дербестік
Ықыластылық
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей алу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" және онымен өзара байланысты стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Қазандар мен бу және ыстық су құбырларын қадағалау жөніндегі инженер

6

Жылуды диагностикалау және теңестіру жөніндегі инженер

13. Кәсіп карточкасы "Газдар мен шаңды талдау жөніндегі зертханашы":

Топтың коды:

3111-9

Қызмет атауының коды:

3111-9-003

Кәсіптің атауы:

Газдар мен шаңды талдау жөніндегі зертханашы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

-

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

1 шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер - Министрінің орынбасары-Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі №364 Бұйрығы (1-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте № 33389 болып тіркелді.
§ 67-68. Газдар мен шаңды талдау жөніндегі зертханашы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер).

Мамандығы:
Зертханалық технология

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

8131-9-149 – Химиялық талдау зертханашысы

Қызметінің негізгі мақсаты:

Ауадағы газдарды талдау, өндірістік жайлардағы шаңды өлшеу бойынша жұмыстарды жүргізу.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функиялары:

1. Әртүрлі зерттеу әдістерін қолдана отырып, газдар мен шаңға талдау жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциялары 1:
Әртүрлі зерттеу әдістерін қолдана отырып, газдар мен шаңға талдау жүргізу



Дағды 1:
Газ және шаң сынамаларынан ауаға талдау жасау бойынша жұмыстар жүргізу

Машықтар:
3 разряд үшін:
1. Өндірістік жайларда ауаның күрделі талдауларын жүргізу, шаң құрамын өлшеу.
2. Газдар мен ауаға жедел талдау жүргізу.
3. Жоғары сапалы генераторда жұмыс жасау.
4. Масс-спектрометрде және хроматографта кейінгі талдау жүргізу үшін газ жинау.
5. Газдар мен шаңның құрамына ауаны талдау әдістерін іріктеу.
4 разряд үшін:
1. Ерекше күрделі ауа талдауларын жүргізу.
2. Хроматографтағы концентрацияны анықтау, эталондық газ қоспаларын дайындау.
3. Хроматографты баптау және калибрлеу.
4. Пневмометриялық түтіктердің коэффициентін тексеру.
5. Шаңтұтқыштарды тексеру кезінде ақаулық ведомостар жасау.

Білімі:
3-ші разряд үшін:
1. Шаң-газды талдау негіздері.
2. Шаңтұтқыштардың, газ қалдықтарының, тұтқыштардың және электр кедергі пештерінің құрылымы.
3. Иондаушы және магниторазрядты манометрлерді пайдалану қағидалары.
4. Талдаудың салмақ және көлемдік әдістері.
5. Органикалық, бейорганикалық және аналитикалық химия бойынша негізгі мәліметтер.
6. Ішкі еңбек тәртібі, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
4-ші разряд үшін:
1. Талдау әдісінің принципі және оның физикалық мәні.
2. Шаң-газ тұтқыш жабдықтарды баптау қағидалары.
3. Аспаптардың сезімталдығын реттеу тәсілдері.
4. Хроматографтың газ схемасы.
5. Жартылай автоматты реометрдің схемасы және оны орнату әдістері.
6. Техникалық құжаттамаларды жүргізу қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Ауаның және оның компоненттерінің сапасын анықтау үшін зертханалық зерттеулер мен эксперименттер жүргізу

Машықтар:
4-ші разряд үшін:
1. Газ, сұйық және қатты фазалардың химиялық және физикалық қасиеттерін анықтау.
2. Шаң-газ тазарту қондырғысының тиімділігін анықтау.
3. Титрленген ерітінділерді дайындау.
4. Цехтарда орнатылған стационарлық аспаптар көрсеткіштерінің дұрыстығын тексеру.
5. Шаң-газ есептеулерін жүргізу.
6. Техникалық құжаттамаларды жүргізу.
7. Шаң мен газды талдаудың жаңа әдістерін енгізу.
8. Аппараттар бойынша газ ағындарының дұрыс бөлінуін тексеру.

Білімі:
3-ші разряд:
1. Ауадағы ластаушы заттардың концентрациясын өлшеу әдістері.
2. Газ бен шаңды талдау жабдықтары: түрлері, құрылғысы және жұмыс принципі.
3. Өндірістегі ауа сапасын бақылау стандарттары мен нормалары.
4. Экологиялық мониторинг және шығарындыларды бақылау негіздері.
4-ші разряд үшін:
1. Газ бен шаңды талдаудағы заманауи технологиялар мен инновациялық әдістер.
2. Шаң-газ тазарту жүйелерінің тиімділігін бағалау әдістері.
3. Экологиялық нормалардың сақталуын бақылау қағидалары мен әдістері.
4. Ауа сапасының аудиті: принциптері мен әдістемесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар:

Орындаушылық
Күйзеліске төзімділік
Дербестік
Ықыластылық
Жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

Қажет емес

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Өндірістік процестерді автоматтандыру жөніндегі техник

3

Аспапшы (мұнай, газ, тақтатас, көмір өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету)

14. Кәсіп карточкасы "3.1 Электр станциясының химиялық су тазалау аппаратшысы":

Топтың коды:

8186-0

Қызмет атауының коды:

8186-0-004

Кәсіптің атауы:

3.1 Электр станциясының химиялық су тазалау аппаратшысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

3.1

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

9 шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі №149 Бұйрығы (9-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 11 мамырда №22707 болып тіркелді.
§ 58-59. Электр станциясының химиялық су тазалау аппаратшысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер).

Мамандығы:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа да мүмкін атаулары:

8155-1-001 - Су-химиялық өңдеу аппаратшысы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр станциясының химиялық су тазалау жабдығының қауіпсіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Су тазалау және су дайындау процестері мен рәсімдерін орындау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Су тазалау және су дайындау процестері мен рәсімдерін орындау



Дағды 1:
Суды химиялық тазалау процесін әртүрлі тазалау әдістерімен жүргізу

Машықтар:
3 разряд үшін:
1. Суды өлшенген заттардан тазарту процесін жүргізуді қамтамасыз ету.
2. Суды химиялық тазартуды жұмсарту схемасы бойынша ағартқыштағы суды реагентті өңдеумен және кейіннен қазандықтар мен жылу желілерін толтыру үшін бастапқы судың сапасына байланысты механикалық сүзгілер арқылы сүзумен жүзеге асыру.
3. Өлшеу құралдарының көрсеткіштері мен химиялық талдау нәтижелері бойынша өңдеу сатылары бойынша өлшенген заттар мен мұнай өнімдерінен суды химиялық тазалау процестерін жүргізуді және мониторингті жүзеге асыру.
4. Суды тазалау процесінің параметрлерін реттеу.
5. Тұз ерітіндісімен сүзгілерді қалпына келтіру үшін регенерациялық ерітінді дайындау.
6. Жұмсалатын реагенттер санын есептеу.
7. Флотатор жабдықтарын, механикалық және көмір сүзгілерін, технологиялық қорғаныстарды, АВР блоктарын және дабылдарды іске қосу, тоқтату және сынау жөніндегі операцияларды жүзеге асыру.
8. Жабдықтардың, арматуралардың, коммуникациялар мен аспаптардың жай-күйін көзбен шолып бақылауды, жұмыстағы ақауларды анықтауды және оларды жою жөнінде шаралар қабылдауды қамтамасыз ету.
9. Жабдықты жөндеуге шығаруға және жөндеуден қабылдауға қатысу.
10. Авариялық жағдайларды жоюға, жөндеуге шығаруға және жөндеуден қабылдауға, жабдықты іске қосуға және тоқтатуға қатысу.
2-ші разряд үшін:
Біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен суды химиялық тазалау процесін жүргізу кезінде.
4-ші разряд үшін:
1. Механикалық сүзгілер арқылы кейіннен сүзетін болып, ағартқыштарда суды алдын ала реагентпен өңдеу (коагуляция, әктеу) процестерін жүргізуді қамтамасыз ету.
2. Катион алмасу жолымен жұмсарту схемасы бойынша майланған және өндірістік конденсатты, қазандарды және жылу желісін қоректендіруге арналған суды химиялық тазалау.
3. Өлшеу құралдарының көрсеткіштері мен химиялық талдау нәтижелері бойынша реагенттік өңдеу процестерінің параметрлерін және суды жұмсартуды реттеу.
4. Ион алмасудың технологиялық сипаттамаларын және реагенттердің үлестік шығынын есептеу.
5. Жоғары білікті аппаратшының басшылығымен қазандарды толтыру және ионит сүзгілерін тұздар, қышқылдар, сілтілер ерітінділерімен регенерациялау үшін суды тұзсыздандыру процесін жүргізу.
6. Конденсатты жұмсарту, тұзсыздандыру және тазарту, алдын ала тазарту схемаларының бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштеріне химиялық талдаулар жүргізу және бақылау.

Білімі:
3-ші разряд үшін:
1. Қызмет көрсетілетін жабдықтың (сүзгілердің, сораптардың, мөлшерлейтін құрылғылардың) және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципі.
2. Негізгі технологиялық параметрлер, оларды бақылау және өлшеу құралдары.
3. Химиялық талдау және есептеу әдістері.
4. Химиялық суды тазалаудың технологиялық схемасы.
5. Химиялық реагенттермен жұмыс істеу қағидалары.
6. Суды алдын ала реагентті өңдеу қондырғыларының технологиялық схемалары.
7. Тазартылған су мен конденсат сапасының нормативтік көрсеткіштері.
8. Ішкі еңбек тәртібін, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
4-ші разряд үшін:
1. Қызмет көрсетілетін жабдықтың (сүзгілердің, сораптардың, мөлшерлейтін құрылғылардың) және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципі.
2. Негізгі технологиялық параметрлер, оларды бақылау және өлшеу құралдары.
3. Химиялық талдау және есептеу әдістері.
4. Химиялық суды тазалаудың технологиялық схемасы.
5. Химиялық реагенттермен жұмыс істеу қағидалары.
6. Суды алдын ала реагентті өңдеу қондырғыларының технологиялық схемалары.
7. Тазартылған су мен конденсат сапасының нормативтік көрсеткіштері.
8. Сүзгілерді қалпына келтіру процесі.
9. Жалпы химия негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Суды алдын ала және реагентті өңдеу процестерінің жұмысын қамтамасыз ету

Машықтар:
3-ші разряд үшін:
1. Коагулянттар мен флокулянттарды пайдалана отырып, суды реагенттік өңдеу.
2. Суды алдын ала өңдеуге арналған химиялық реагенттерді дайындау және мөлшерлеу.
3. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша суды алдын ала өңдеу процесінің параметрлерін бақылау және реттеу.
4. Алдын ала тазалау процесінде пайдаланылатын жабдықтың жай-күйін көзбен шолып тексеру және бағалау.
5. Суды алдын ала тазалауға арналған жабдыққа профилактикалық қызмет көрсетуге және жөндеуге қатысу.
2-ші разряд үшін:
Біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылық етуімен суды химиялық тазалау процесін жүргізген кезде.
4-ші разряд үшін:
1. Судың сапасы мен қажетті сипаттамаларына байланысты реагенттік өңдеу схемаларын әзірлеу.
2. Суды алдын ала тазалау жүйелерінің тиімділігіне талдау жасау.
3. Технологиялық регламенттің және реагенттердің шығын нормаларының сақталуын бақылау.
4. Алдын ала өңдеуден кейін тазартылған судың сапасына кешенді сынақтар мен талдаулар жүргізу.
5. Заманауи ғылыми деректер негізінде суды реагенттік өңдеудің жаңа технологиялары мен әдістерін енгізу.

Білімі:
3-ші разряд үшін:
1. Суды алдын ала тазалау әдістері мен технологиялары.
2. Суды реагенттік өңдеу үшін қолданылатын химиялық реагенттер: қасиеттері мен мақсаттары.
3. Коагуляция және флотация процестері: принциптері мен ерекшеліктері.
4. Алдын ала тазалауға арналған жабдық: түрлері, құрылғысы және жұмыс принципі.
5. Алдын ала өңдеу кезеңдеріндегі судың сапасын бақылау қағидалары мен әдістері.
4-ші разряд үшін:
1. Суды алдын ала өңдеудің тиімділігін және оның одан әрі тазартуға әсерін талдау.
2. Суды реагентті өңдеу процестерін автоматтандыру жүйелері.
3. Алдын ала тазалау жабдығында профилактикалық және жөндеу жұмыстарын жүргізу тәртібі.
4. Реагенттік өңдеудің экологиялық аспектілері: қалдықтарды азайту және утилизациялау.
5. Суды алдын ала өңдеу процестерін реттейтін нормативтік құжаттар мен стандарттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге талаптар:

Тез тіл табысқыштық
Тәртіптілік
Ықыластылық
Ұйымдастырушылық
Белсенділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

Қажет емес

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Өндірістік процестерді автоматтандыру жөніндегі техник

6

Су-химиялық режим жөніндегі инженер (мұнай)

15. Кәсіп карточкасы "3.1 Аспапшы (мұнай, газ, тақтатас, көмір өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету)":

Топтың коды:

7214-1

Қызмет атауының коды:

7214-1-019

Кәсіптің атауы:

3.1 Аспапшы (мұнай, газ, тақтатас, көмір өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

3.1

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34 шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 24 желтоқсандағы №533 Бұйрығы (34 шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқссанда №21909 болып тіркелді.
§ 1-3. Аспапшы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер).

Мамандығы:
Технологиялық процестерді автоматтандыру және басқару (бейіні бойынша)

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа да мүмкін атаулары:

3122-4-009 - Техник-аспапшы
8187-1-011 – Технологиялық сораптар операторы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Технологиялық процестердің параметрлерін бақылау аспаптарының сенімді және тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процестердің параметрлерін бақылау аспаптарына қызмет көрсету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процестердің параметрлерін бақылау аспаптарына қызмет көрсету



Дағды 1:
МИП-ке қызмет көрсету, біріктірілген қондырғылар мен телемеханиканың жекелеген құрылғыларын басқару, сондай-ақ сапа мен құрамның автоматты реттегіштерін қосу және баптау. Реттеудің каскадтық схемаларын, оның ішінде құрамды талдағыштарды баптау, сондай-ақ автоматтандыру аспаптары мен құралдарын мерзімді тексеру кестесінің орындалуын бақылау

Машықтар:
2-ші разряд үшін:
1. Манометриялық термометрлерді, жұмыс манометрлерін, кедергі термометрлерін, трагометрлерді, қысым өлшегіштерді, бейінді милливольтметрлерді, логометрлерді, шығын өлшегіштерді, деңгей өлшегіштерді және басқа да қарапайым модификациядағы аспаптарды қосу және ажырату.
2. Картограммаларды және рулондарды ауыстыру.
3-ші разряд үшін:
1. Аспапты "0" -ге тексеру.
2. 5,6-шы разрядтардың сүйемелдеуімен технологиялық қондырғыларды іске қосуға қатысу.
3. Технологиялық персоналдың шақыруларына сәйкес технологиялық объектілерде БӨАжА бөлігі бойынша туындаған ақауларды жою.
4. Шығын, деңгей және атқару тетіктері аспаптарының майлауыштарын маймен толтыру.
5. БӨАжА құралдарын ЖАЖ кестелерін орындау.
6. Өздігінен жазатын құралдардың (қайталама аспаптардың) қаламұштарын сиямен толтыру.
4-ші разряд үшін:
1. Реттегіштерді автоматты басқарудан қолмен басқаруға және кері ауыстыру.
2. Тікелей әрекет ететін реттегіштерде, редукторлар мен сүзгілерде пайда болған ақауларды тексеру және жою.
3. Аспаптарды жыл сайынғы тексеруге дайындау.

Білімі:
2-ші разряд үшін:
1. Қызмет көрсетілетін учаскедегі қондырғылар мен объектілердің қағидаттық схемасы.
2. Қызмет көрсетілетін объектілердің аппараттары мен жабдықтарының мақсаты мен жұмысы.
3. Судың, мұнай өнімдерінің және басқалардың қысымын, шығынын, деңгейін, температурасын өлшеу принциптері.
4. Бақылау және автоматика аспаптарының құрылысы мен мақсаты.
5. Физика және электротехника негіздері.
6. Ішкі еңбек тәртібі, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
3-ші разряд үшін:
1. Қызмет көрсетілетін учаскедегі қондырғылардың технологиялық схемасы.
2. Қызмет көрсетілетін учаскеде технологиялық процестердің параметрлерін бақылау аспаптарының, атқару тетіктері мен күрделілігі орташа автоматика құралдарының құрылысы мен мақсаты.
3. Слесарь ісі.
4. Аспаптардың жұмысындағы ақауларды анықтау және оларды жою әдістері.
5. Қысымды, шығынды, температура деңгейін өлшеу принциптері.
6. Электроника, физика және электротехника негіздері.
4-ші разряд үшін:
1. Аспаптарды байланыстыру қағидалары.
2. Қызмет көрсетілетін учаскедегі сигнализациялау және бұғаттау схемалары.
3. Жекеленген тораптарды ауыстыра отырып, аспаптарды жөндеу тәртібі және оларды процесте баптау.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Бақылау-өлшеу аспаптарын (БӨА) калибрлеу және баптау

Машықтар:
3-ші разряд үшін:
1. Белгіленген стандарттар мен талаптар бойынша бақылау-өлшеу аспаптарын калибрлеу.
2. Технологиялық процестерге сәйкес құрылғылардың жұмыс параметрлерін баптау.
3. Өлшемдердің дәлдігін тексеру және қажет болған жағдайда оларды түзету.
4-ші разряд үшін:
1. Калибрлеу және теңшеу нәтижелерін құжаттау, соның ішінде актілерді жасау.
2. Автоматтандырудың жаңа аспаптары мен құралдарын калибрлеу әдістемелерін әзірлеуге қатысу.

Білімі:
3-ші разряд үшін:
1. Бақылау-өлшеу аспаптарын калибрлеу және баптау негіздері.
2. Негізгі бақылау-өлшеу аспаптарының (манометрлер, термометрлер, шығын өлшегіштер және т.б.).
құрылымы мен жұмыс істеу принципі.
3. Өлшеу дәлдігін тексеру әдістері.
4. Калибрлеу және баптау нәтижелері бойынша құжаттаманы ресімдеу қағидалары.
4-ші разряд үшін:
1. БӨА калибрлеу мен баптауды реттейтін стандарттар мен нормативтік құжаттар.
2. Күрделі аспаптарды калибрлеу процедуралары мен әдістері.
3. Бақылау-өлшеу аспаптарындағы ақауларды диагностикалау және жою тәсілдері.
4. БӨА саласындағы метрология және техникалық реттеу негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Күйзеліске төзімділік
Командада жұмыс істеу білу
Зейінді шоғырландыру және басқару

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

Қажет емес

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

БӨАжА инженері

16. Кәсіп карточкасы "Метрология жөніндегі инженер":

Топтың коды:

2149-4

Қызмет атауының коды:

2149-4-001

Кәсіптің атауы:

Метрология жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

-

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

-

Қызметінің негізгі мақсаты:

"Инженер-метролог" кәсіптік карточканың сипаттамасы "Метролог" кәсіптік стандартында берілген.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімі:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

17. Кәсіп карточкасы "3.2 Электр станциясының химиялық су тазалау аппаратшысы":

Топтың коды:

8186-0

Қызмет атауының коды:

8186-0-004

Кәсіптің атауы:

3.2 "Электр станциясының химиялық су тазалау аппаратшысы" кәсіптік карточка

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

3.2

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

9 шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі №149 Бұйрығы (9-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 11 мамырда №22707 болып тіркелді.
§ 60-61. Электр станциясының химиялық су тазалау аппаратшысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер).

Мамандығы:
Мұнай және газды өңдеу технологиясы

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

5-ші разряд үшін: жұмыс тәжірибесі қажет емес. 6-шы разряд үшін: мамандығы бойынша өндірісте кемінде 1 жыл жұмыс тәжірибесі.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа да мүмкін атаулары:

8155-1-001 - Су-химиялық өңдеу аппаратшысы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр станциясының химиялық су тазалау жабдығының қауіпсіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

Су тазалау және су дайындау процестері мен процедураларын орындау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Су тазарту және су дайындау
процестері мен процедураларын орындау



Дағды 1:
Суды химиялық тазалау процесін әртүрлі тазалау әдістерімен жүргізу

Машықтар:
5-ші разряд үшін:
1. Бір және екі сатылы тұзсыздандыру схемасы бойынша және "тізбек" схемасы бойынша суды тұзсыздандыру процесінің орындалуын қамтамасыз ету.
2. Ағынды суларды өңдеумен және қайта пайдаланумен екі ағынды-қарсы ағымды сүзгілерде суды тұзсыздандыру және жұмсарту процестерін жүргізу.
3. Өлшеу құралдарының көрсеткіштері және химиялық талдау нәтижелері бойынша процестердің параметрлерін реттеу.
4. Сүзгілердің қышқыл, сілті, тұз ерітінділерімен алмасу қабілетін қалпына келтіруді жүзеге асыру.
5. Ағынды суларды бейтараптандыруды және ішінара пайдалануды жүзеге асыру.
6. Хлораторлық, аммиактық, фтораторлық қондырғылар мен күкіртті газ қондырғыларының жабдықтарын тексеру, жөндеу, монтаждау, бөлшектеу және баптау.
7. Тұзсыздандыру схемаларының технологиялық сипаттамаларын есептеу.
8. Флотатор жабдығын, механикалық және көмірлі сүзгілерін, технологиялық қорғаныстарды, АВР бұғаттауларын және сигнализацияларды іске қосуды, тоқтатуды және сынамалауды қамтамасыз ету.
9. Жабдықтар мен аспаптардың жұмысын бақылауды, ақауларды анықтауды және оларды жою жөнінде шаралар қабылдауды қамтамасыз ету.
10. Авариялық жағдайларды бақылауды және жоюды қамтамасыз ету.
6-шы разряд үшін (5-ші разрядтың дағдыларына қосымшада):
1. Үш сатылы тұзсыздандыру схемалары бойынша кейіннен тұзсыздандыратын болып, суды алдын ала тазалау процестерін жүргізуді қамтамасыз ету; қарсы ағымды және екі ағынды-қарсы ағымды сүзгілерде және реагенттердің қысқартылған шығыны және ағынды суларды қайта пайдалану арқылы сүзгі материалдарының қысылған қабаттары бар қарсы ағымды схема бойынша.
2. Бақылау-өлшеу аспаптары және химиялық талдау нәтижелері бойынша өңдеу сатылары бойынша тұзсыздандыру процесін бақылау.
3. Өлшеу және бақылау құралдарының көрсеткіштері, сондай-ақ химиялық талдаулар мен ТП АБЖ нәтижелері бойынша технологиялық процестердің параметрлерін бақылау.
4. Сүзгілердің қышқыл, сілтілік, тұз ерітінділерімен алмасу қабілетін қалпына келтіру, ағынды суларды бейтараптандыру және ішінара пайдалану процесін бақылауды жүзеге асыру.
5. Хлорлы әк немесе кальций гипохлориті ерітіндісімен зарарсыздандыру.
6. Тұзсыздандыру схемаларының технологиялық сипаттамаларын есептеу.
7. Флотатор жабдығын, механикалық және көмірлі сүзгілерді, технологиялық қорғауларды, АВР бұғаттағыштарын және сигнализацияны іске қосуды, тоқтатуды және сынамалауды бақылау.
8. Жабдықтар мен аспаптардың жұмысын бақылау, ақауларды анықтау және оларды жою бойынша шаралар қабылдау.
9. Авариялық жағдайларды бақылауды және жоюды қамтамасыз ету.
10. Жедел құжаттаманы жүргізу.

Білімі:
5-ші разряд үшін:
1. Қызмет көрсетілетін жабдықтар мен процесті автоматты бақылау және басқару жүйелерінің құрылымы мен жұмыс принципі.
2. Технологиялық регламент, химиялық талдаулар мен есептеулерді орындау әдістері.
3. Химиялық суды тазалаудың технологиялық схемасы.
4. Қолданылатын сүзгі материалдары мен химреагенттердің қасиеттері.
5. Тазартылған су мен конденсаттың сапа көрсеткіштері.
6. Химреагенттермен жұмыс істеу қағидалары.
7. Ішкі еңбек тәртібі, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
6-шы разряд үшін (5-ші разрядты білімге қосымша):
1. Химиялық талдаулар мен есептеулерді орындау әдістері.
2. Процесті жүргізудің технологиялық регламенті.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Су тазалау және су дайындау процестерінің сапасы мен тиімділігін бақылау

Машықтар:
5-ші разряд үшін:
1. Белгіленген стандарттарға сәйкес тұзсыздандырылған және тазартылған судың сапасын бақылауды қамтамасыз ету.
2. Су тазалау қондырғыларының жұмыс тиімділігінің көрсеткіштеріне талдау жүргізу.
3. Су тазалау сапасын арттыру жөніндегі іс-шараларды әзірлеуге қатысу.
4. Тазалау процесінде технологиялық режимдер мен стандарттардың сақталуын бақылауды жүзеге асыру.
6-шы разряд үшін (5-ші разряд дағдыларына қосымша):
1. Суды тазалау процестерінің сапасы мен тиімділігін бақылау әдістерін әзірлеу және енгізу.
2. Су сапасын бақылау нәтижелерін талдау және процестерді жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу.
3. Пайдаланылған реагенттер мен материалдардың қауіпсіздік және тиімділік талаптарына сәйкестігін бақылау.
4. Суды тазалау процестеріне байланысты авариялық жағдайлардың есебін жүргізу және талдау.

Білімі:
5-ші разряд үшін:
1. Қызмет көрсетілетін жабдықтар мен процесті автоматты бақылау және басқару жүйелерінің құрылымы мен жұмыс принципі.
2. Технологиялық регламент, химиялық талдаулар мен есептеулерді орындау әдістері.
3. Химиялық суды тазалаудың технологиялық схемасы.
4. Қолданылатын сүзгі материалдары мен химреагенттердің қасиеттері.
5. Тазартылған су мен конденсаттың сапа көрсеткіштері.
6. Химреагенттермен жұмыс істеу қағидалары.
6-шы разряд үшін (5-ші разрядтың біліміне қосымша):
1. Химиялық талдаулар мен есептеулерді орындау әдістері.
2. Процесті жүргізудің технологиялық регламенті.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тез тіл табысқыштық
Тәртіптілік
Ықыластылық
Ұйымдастырушылық
Белсенділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" және олармен өзара байлансты стандарттар.
ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар".

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Өндірістік процестерді автоматтандыру жөніндегі техник

6

Су-химиялық режим жөніндегі инженер (мұнай)

18. Кәсіп карточкасы "3.2 Аспапшы (мұнай, газ, тақтатас, көмір өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету)":

Топтың коды:

7214-1

Қызмет атауының коды:

7214-1-019

Кәсіптің атауы:

3.2 Аспапшы (мұнай, газ, тақтатас, көмір өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

3.2

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34 шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 24 желтоқсандағы №533 Бұйрығы (34 шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқссанда №21909 болып тіркелді..
§ 4-5. Аспапшы

Кәсіптік білім деңгейі:
Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта буын маманы)

Мамандық:
Мұнай және газды өңдеу технологиямы

Біліктілік:
-

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

5-ші разряд үшін: жұмыс тәжірибесі талап етілмейді. 6-шы разряд үшін: мамандығы бойынша өндірісте кемінде 1 жыл жұмыс тәжірибесі.

Кәсіптің басқа да мүмкін атаулары:

Қажет емес

Қызметтің негізгі мақсаты:

3122-4-009 - Техник-асапшы
8187-1-011 – Технологиялық қондырғылар операторы

Қызмет атауының коды:

Технологиялық процестердің параметрлерін бақылау аспаптарының сенімді және тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процестердің параметрлерін бақылау аспаптарына қызмет көрсету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процестердің параметрлерін бақылау аспаптарына қызмет көрсету



Дағды 1:
МИП-ке қызмет көрсету, біріктірілген қондырғылар мен телемеханиканың жекелеген құрылғыларын басқару, сапа мен құрамның автоматты реттегіштерін қосу және баптау. Реттеудің каскадтық схемаларын, оның ішінде құрамды талдағыштармен баптау; автоматтандыру аспаптары мен құралдарын мерзімді тексеру кестесінің орындалуын бақылау.

Машықтар:
5-ші разряд үшін дағдылар:
1. Технологиялық процестердің параметрлерін бақылау құралдарының жұмысындағы ауытқулар мен бұзылуларды диагностикалау және анықтау.
2. Автоматика құралдарына қызмет көрсету және теңшеу.
3. Бақылау мен автоматты реттеудің жаңа құралдарын игеру және енгізу.
4. Аспаптарды мерзімді тексеру кестелерінің орындалуын сақтау.
5. Ағымдағы және күрделі жөндеу, сондай-ақ қысқы кезеңде оқшаулау үшін ақаулы ведомостар жасау.
6.Біліктілігі төмен аспаптарға басшылық ету.
6-шы разряд үшін дағдылар:
1. Көрсеткіштердің дәлдігін тексеру жөніндегі жұмыс комиссияларына қатысу.
2. Бөгде ұйымдардың орындаған жұмыстарының сапасын бақылау.

Білімі:
5-ші разряд үшін білім:
1. Осы кәсіпорында қолданылатын мұнай, газ, өзге де өнімдерді өңдеудің негізгі процестері.
2. Деңгей өлшегіштерді баптау кезінде тарылтатын құрылғыларды, реттеуші клапандарды, итергіш күштерді есептеу әдістемесі.
3. Бақылау аспаптарының әртүрлі түрлерінің жұмыс істеу және тағайындау принциптері.
4. Бақылау құралдарын диагностикалау және тестілеу әдістері.
5. Ішкі еңбек тәртібі, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
6-шы разряда үшін білім
1. Телемеханика аппаратурасының құрылысы, оны баптау және реттеу тәсілдері.
2. Кәсіпорында қолданылатын мұнай өңдеудің, мұнай химиясының және газ өңдеудің негізгі процестері.
3. Технологиялық процестерді автоматты реттеу және басқару принциптері.
4. Бақылау құралдарынан деректерді талдау және түсіндіру әдістері.
5. Метрология саласындағы стандарттар мен нормативтер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Өлшеу дәлдігін қамтамасыз ету және аспаптардың техникалық жай-күйін диагностикалау

Машықтар:
5-ші разряд үшін дағдылар:
1. Аспаптардың жай-күйіне үнемі визуалды және функционалдық тексерулер жүргізу.
2. Өлшеу аспаптарын белгіленген стандарттарға сәйкес калибрлеу.
3. Тенденциялар мен ауытқуларды анықтау үшін өлшеу нәтижелерін талдау.
4. Авариялық жағдайларды болдырмау мақсатында аспаптарға профилактикалық қызмет көрсетуді жүзеге асыру.
6-шы разряд үшін:
1. Аспаптарды диагностикалау және калибрлеу әдістемелерін әзірлеу және енгізу.
2. Сыртқы факторлардың өлшеу дәлдігіне әсерін бағалау және оларды азайту бойынша ұсыныстар әзірлеу.
3. Аспаптардың дәлдігі мен сенімділігін жақсарту бойынша зерттеу жобаларына қатысу.
4. Жүйенің тиімділігін арттыру үшін өлшеу нәтижелерін есепке алу және талдау.

Білімі:
5-ші разряд үшін білімі:
1. Ішкі еңбек тәртібі, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
2. Автоматтандыруға жататын технологиялық схемалар мен процестер.
3. Автоматты реттеу жүйелері жұмыстарының тиімділігін бағалау әдістері мен құралдары.
6-шы разряд үшін білімі:
1. Каскадты реттеу реттегіштерін есептеу әдістері.
2. Кәсіпорындағы ISO стандарттары.
3. Автоматтандырылған басқару жүйелерін жобалау және іске асыру негіздері.
4. Каскадтық схемаларды баптауға және сынауға арналған технологиялар мен жабдықтар.
5. Автоматты жүйелердің жұмысының сенімділігі мен дәлдігін арттыру жолдары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Күйзеліске төзімділік
Командада жұмыс жасай білу
Зейін қою және басқару

Техникалық регламенттердің және ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" және олармен өзара байлансты стандарттар.
ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар".

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

БӨАжА жөніндегі инженер

19. Кәсіп карточкасы "Газдар мен шаңды талдау жөніндегі зертханашы":

Топтың коды:

3111-9

Қызмет атауының коды:

3111-9-003

Кәсіптің атауы:

Газдар мен шаңды талдау жөніндегі зертханашы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік деңгейшесі:

-

БТБА, БА және басқа үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі::

1 шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер - Министрінің орынбасары-Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі №364 Бұйрығы (1-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте №33389 болып тіркелді.
§ 66. Газдар мен шаңды талдау жөніндегі зертханашы

Кәсіби білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандығы:
-

Біліктілігі
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі қажет емес.

Бейресми және информалды біліммен байланысы:

Қажет емес

Кәсіптік басқа мүмкін атаулары:

8131-9-149 – Химиялық талдау зертханашысы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Ауадағы газдарды талдау, өндірістік жайлардағы шаңды өлшеу бойынша жұмыстарды жүргізу.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Әртүрлі зерттеу әдістерін қолдана отырып, газдар мен шаңға талдау жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Әртүрлі зерттеу әдістерін қолдана отырып, газдар мен шаңға талдау жүргізу



Дағды 1:
Газ және шаң сынамаларынан ауаға талдау жасау бойынша жұмыстар жүргізу

Машықтар:
2-ші разряд үшін:
1. Өндірістік жайларда қарапайым және орташа күрделі ауа талдауларын жүргізу.
2. Металлургиялық пештерден шығатын газдарға талдау жүргізу.
3. Шахта ауасындағы шаң құрамына талдау жүргізу.
4. Шаңтұтқыш сүзгілердің шығатын құбырлары арқылы металдардың шығынына талдау жүргізу.

Білімі:
2-ші разряд үшін:
1. Шаң-газды талдаудың қарапайым негіздері.
2. Оттегі, сутекті анықтау әдістерінің қысқаша сипаттамасы.
3. Газдардың, ауаның және шаңның негізгі қасиеттері.
4. Химиялық реактивтермен, сынаппен және сұйық азотпен жұмыс істеу қағидалары.
5. Ішкі еңбек тәртібіні, қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Өндірістік жайлардағы және қоршаған ортадағы ауа сапасын бақылау.

Машықтар:
2-ші разряд үшін:
1. Портативті талдағыштарды қолдана отырып ауадағы ластаушы заттардың концентрациясын өлшеу.
2. Шаңтұтқыштар мен сүзгілердің жай-күйін визуалды бағалау.
3. Ауаны өлшеу және талдау нәтижелері бойынша алдын ала есептер жасау.
4. Өндірістік жайлардағы ауаның ластану көздерін анықтау және тіркеу.
5. Ауа сапасын жақсарту және ластаушы заттар шығарындыларын азайту жөніндегі іс-шараларды әзірлеуге қатысу.

Білімі:
2-ші разряд үшін:
1. Ауадағы ластаушы заттарды өлшеуге арналған әдістер мен аспаптар.
2. Өндірістік жайлардағы ауа сапасы бойынша нормативтік құжаттар мен стандарттар.
3. Ауаны тазарту үшін қолданылатын шаңтұтқыштар мен сүзгілердің жұмыс принциптері.
4. Экология негіздері және ластаушы заттардың адам денсаулығы мен қоршаған ортаға әсері.
5. Өндірістік жағдайларда ауа сапасына әсер ететін технологиялық процестер.
6. Ауа сапасын бақылау нәтижелері бойынша есептілікті жасау әдістемесі.
7. Ластаушы заттарды өлшеу және жұмыс жүргізу кезіндегі қауіпсіздік қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге талаптар:

Орындаушылық
Күйзеліске төзімділік
Дербестік
Ықыластылық
Жауапкершілік

Техникалық регламенттердің және ұлттық стандарттардың тізімі:

Қажет емес

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Өндірістік процестерді автоматандыру жөніндегі техник

3

Газдар мен шаңды талдау жөніндегі зертханашы

3

Аспапшы (мұнай, газ, тақтатас, көмір өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету)

4 тарау. Кәсіптік стандарттардың техникалық деректері

      20. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасының энергетика министрлігі;

      Орындаушы: Ердосов Жансейіт Жанболатұлы;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52.

      21. Әзірлеуге қатысқан ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасының энергетика министрлігі;

      Жоба басшысы: Жиенбаева Ақнұр Пірмағанбетқызы;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 64.

      22. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      23. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 13 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      24. "Атамекен" Қазақстан Республикасының ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы сараптамалық қорытындысы.

      25. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1 нұсқа, 2024 ж.

      26. Болжамды қайта қарау күні: 31.12.2027 ж.

  Қазақстан Республикасы
Энергетика министрінің
міндетін атқарушы
2024 жылғы 24 желтоқсандағы
№ 486 бұйрығына
4-қосымша

"Жедел-диспетчерлік басқару" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандартты қолдану саласы:

      "Жедел-диспетчерлік басқару" кәсіби стандарты мұнай мен газды өндіру, тасымалдау және өңдеу сияқты жедел процестерді тиімді басқару үшін қолданылады. Бұл саланың мамандары кен орындарындағы жұмысты үйлестіруге, мұнай мен газды магистралдық құбырлар бойынша тасымалдау процестерін бақылауға, сондай-ақ жабдықтың жұмысындағы кез келген апаттық жағдайларға немесе ақауларға жедел ден қоюға жауапты болып табылады. Олар сондай-ақ тиімділікті арттыру және шығындарды азайту мақсатында өндіру және тасымалдау процестерін жоспарлау және оңтайландыру мәселелерімен шұғылдана алады.

      2. Аталмыш кәсіптік стандартта келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) басқару – басқару объектісінің жағдайын және жай-күйін бағалауды қамтитын мақсатты әрекеттер жиынтығы. Басқару ықпалдарын таңдау және оларды жүзеге асыру;

      2) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      3) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      4) диспетчерлік орталықтан басқару – МӨЗ-дегі жедел-диспетчерлік басқару субъектісі – ұйымның құрылымдық бірліктері мен бөлімшелерінің жиынтығы, оған бекітілген операциялық аймақ шегінде ұйымдағы жедел-диспетчерлік басқарудың міндеттері мен функцияларын орындауды қамтамасыз етеді;

      5) жедел басқару – ағымдағы оқиғаларды басқару; өндірістің белгіленген тапсырмаларынан нақты ауытқуларға ықпал етуге мүмкіндік беретін шаралар жиынтығы. Жедел басқару - жедел жоспарлау, жедел есепке алу және жедел бақылау болып бөлінеді;

      6) кәсіптік стандарт – формалды және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      7) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      8) Р1 басымдығы – дереу жоюды талап ететін техникалық қызмет көрсету жөніндегі жұмыстар (авариялық жұмыстар);

      9) Р2 басымдығы – орындау мерзімі 7 тәулікке дейінгі, орындалуы жоспарланған апталық кестеге техникалық қызмет көрсету жөніндегі жұмыстар (шұғыл жұмыстар);

      10) Р3 басымдығы – орындау мерзімі 7 тәуліктен асатын кестеге жоспарланатын және енгізілетін техникалық қызмет көрсету жөніндегі жұмыстар (ЖАЖ кестесі бойынша);

      11) Р4 басымдығы – зауытты тоқтатып жөндеу кезеңінде орындалатын техникалық қызмет көрсету жөніндегі жұмыстар.

      3. Аталмыш кәсіптік стандартты келесі қысқартулар қолданылады:

      1) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА – Жұмыстар мен жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік – біліктілік анықтамасы;

      3) ЖАЖ – жоспарлы-алдын ала жөндеу;

      4) ЖДБ – жедел диспетчерлік басқару;

      5) КС – Кәсіптік стандарт;

      6) МӨЗ – мұнай өңдеу зауыты;

      7) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім;

      8) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Жедел диспетчерлік басқару.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: C19201080.

      6. ЭҚЖЖ сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және кіші сыныпты көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      19. Кокс және мұнай өңдеу өнімдерін өндіру;

      19.2 Мұнай өңдеу өнімдерін, шымтезек пен көмірден жасалған брикеттерді өндіру;

      19.20 Мұнай өңдеу өнімдерін, шымтезек пен көмірден жасалған брикеттерді өндіру;

      19.20.1 Мұнай өңдеу өнімдерін өндіру;

      7. Кәсіби стандарттың қысқаша сипаттамасы: "Жедел-диспетчерлік басқару" кәсіби стандарты мұнай мен газды тасымалдаудың жедел процестерін тиімді басқару үшін қажетті құзыреттер мен дағдылар жиынтығын айқындайды. Мұнай өңдеу зауыттарындағы жедел-диспетчерлік басқару жүйесі кәсіпорынның мұнай өнімдерін өндіру бойынша жоспарланған мәндерден төмен емес жедел тапсырмаларды орындауын қамтамасыз етуге арналған. КС көлік желілерінің жұмысын бақылау және үйлестіру, қауіпсіздікті қамтамасыз ету және осы саладағы реттеулерді сақтау дағдыларын қамтиды.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

      1) Ауысым басшысы (өңдеу өнеркәсібі) - СБШ-ның 7 деңгейі;

      2) Диспетчер инженер - СБШ-ның 6 деңгейі;

      3) Диспетчерлік қызмет операторы - СБШ-ның 4 деңгейі;

      4) Диспетчерлік жабдықтар мен телеавтоматиканың электрмонтері - СБШ-ның 3 деңгейі;

      5) Бас диспетчер (басқа салаларда) - СБШ-ның 6 деңгейі;

      6) Бас технолог (өңдеу өнеркәсібі) - СБШ-ның 7 деңгейі.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. "Ауысым басшысы" (өңдеу өнеркәсібі) кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1321-0

Жұмыс атауының коды:

1321-0-042

Кәсіптің атауы:

Ауысым басшысы (өңдеу өнеркәсібі)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, КА және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және өзге де қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 тіркелді.
§8. Ауысым басшысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандығы:
Физика және химия ғылымдары

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Физика және химия ғылымдары

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 2 жыл немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және өндірісті жедел басқару бойынша жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Формалды емес білім және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

1321-0-045 - Учаске басшысы (өңдеу өнеркәсібі)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Өндірістік процесті басқару жөніндегі жұмыстарды бақылау және ұйымдастыру.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өндірістік процесті тиімді басқару
2. Өндірістік қызметті талдау және оңтайландыру

Қосымша еңбек функциялары:

-

1-ші еңбек функциясы:
Өндірістік процесті тиімді басқару



1-ші дағды:
Жұмысты үйлестіру

Машықтар:
1. Ұйымның бөлімшелерінің (қондырғылардың/учаскелердің және бригадалардың) өндірістік тапсырмаларды орындауын қамтамасыз ету.
2. Технологиялық тәртіптің негізгі параметрлерінің сақталуына жедел бақылауды жүзеге асыруды, өндірісті уақытылы дайындауды, жабдықтың ұтымды жүктелуін және жұмысын ұйымдастыру.
3. Материалдық энергетикалық ресурстармен қамтамасыз етілуіне, жабдықтар мен өзге де негізгі құралдардың техникалық дұрыс пайдаланылуына, шикізаттың, отынның, материалдардың үнемді жұмсалуына жедел бақылауды жүзеге асыру.
4. Бағынышты персоналдың және жұмыс орындарында уақытша жүрген адамдардың (тағылымдамадан өтушілер, практиканттар, жөндеу персоналы, бөгде ұйымдардың персоналы) қызметі мен орналасқан орындарын үйлестіру және бақылау.
5. Қажетті мамандарды тарта отырып, істен шыққан жабдықты жөндеуге дайындықты ұйымдастыру (түнгі уақытта, демалыс, мереке күндері).
6. Жеке тексеру және сауалнама арқылы ауысымды қабылдау барысында күн сайын еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың жай-күйін және жұмыс орындарындағы өртке қарсы тәртіпті тексеру.

Білімі:
1. Өндірістік және технологиялық процестерді ұйымдастыру.
2. Заңнамалық және нормативтік құқықтық актілер, өндірісті жедел басқару бойынша әдістемелік материалдар, бейіні, мамандандыруы және кәсіпорын құрылымының ерекшеліктері, оның даму келешектері.
3. Өндірістік құжаттаманы ресімдеу және жүргізу тәртібі.
4. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны танудың ықтималдығы:

Ұсынылмайды

2-ші еңбек функциясы:
Өндірістік қызметті талдау және оңтайландыру



1-ші дағды:
Өндірістік тиімділікті талдау және процестерді оңтайландыру бойынша іс-шараларды енгізу

1. Ұйым бөлімшесінің ауысымдағы өндірістік қызметінің нәтижелерін, жабдықтың тоқтап қалуына және өнімнің (жұмыстың, қызметтің) сапасының төмендеуін туындататын себептерді талдау.
2. Ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар кешенінің орындалуын қамтамасыз етуді жедел бақылауды жүзеге асыру.
3. Технологиялық тәртіптің бұзылуын болдырмау бойынша шаралар қабылдау.
4. Кәсіпорынның өндірістік қуатын барынша пайдалану және персоналдың тиімді жұмыс істеуі үшін жағдай жасау жөнінде шаралар қабылдау.
5. Өндірісті жедел жоспарлау, жұмыс орындарын ұтымды ету, қосымша өндірістік резервтер мен өнім сапасын пайдалану, өндіріс шығындарын азайту жөніндегі жұмыстарға қатысу.
6. Өндірістік процеске жедел бақылауды жүзеге асыру үшін қажетті деректерді уақтылы алуды қамтамасыз ету.
7. Технологиялық тәртіптің бұзылуының алдын алу бойынша шаралар қабылдау, анықталған кемшіліктерді жою жөніндегі іс-шараларды әзірлеуге және енгізуге қатысу.
8. Мұнай өнімдерін, отын-энергетикалық ресурстар мен реагенттерді есепке алуды жүргізу, өндіріс бойынша материалдық теңгерімді бақылау.

Білімі:
1. Кәсіпорынның өнімдерді өндіруі технологиясының негіздері.
2. Салада және кәсіпорында өндірісті ұйымдастыру.
3. Өндіріс барысын есепке алу жүйелері мен әдістері.
4. Шығарылатын өнімнің номенклатурасы, орындалатын жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің түрлері; өндірістік қуаттар, техникалық сипаттамалар, кәсіпорын жабдығының конструктивтік ерекшеліктері мен жұмыс тәртіптері, оны пайдалану қағидалары.
5. Өндірістік жоспарлаудың тәртібі мен әдістері, кәсіпорын бөлімшелерінің мамандануы мен аумақтық орналасуы, өндірістік байланыстар.
6. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.
7. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны танудың ықтималдығы:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелік ойлау
Стресске төзімділік
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау шеберлігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР ТР "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар". Мұнай және газ өнеркәсібінің қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Қондырғының басшысы

7

Учаске басшысы

10. "Диспетчер инженер" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1329-1

Жұмыс атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Диспетчер инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, КА және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Жоқ

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Инженерлік, өңдеу және құрылыс салалары

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және диспетчер лауазымында немесе өндірісті немесе қызметті жедел басқару жөніндегі өзге де лауазымдардағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Формалды емес білім және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

Өндірістік процестің барысына жедел басшылықты қамтамасыз етеді

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өндіріс процесінің барысына жетекшілік ету
2. Жедел ақпарат ұсынуды қамтамасыз ету
3. Кәсіпорынның құрылымдық бөлімшелерінің өзара байланысын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

1-ші еңбек функциясы:
Өндіріс процесінің барысына жетекшілік ету



1-ші дағды:
Жедел ақпарат ұсынуды қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Өз құзыреті шегінде өндірістік бағдарламаға сәйкес кәсіпорынның ырғақты жұмысын, жұмыстардың орындалуын және өнімнің шығарылуына бақылау жүргізу.
2. Технологиялық тәртіптің негізгі параметрлерінің сақталуына, шығарылатын өнімнің сапасына жедел бақылауды жүзеге асырады, тәртіп парағын жүргізеді.
3. Технологиялық жабдықтың неғұрлым ұтымды жұмыс тәртіптерін белгілеу бойынша өндіріс резервтерін анықтау.
4. Кәсіпорынның жекелеген бөлімшелерінің жұмысындағы бұзушылықтарды тіркей отырып, өндірістік операциялар жөніндегі диспетчер инженердің вахталық журналын жүргізу.

Білімі:
1. Қазақстан Республикасының заңнамалық және нормативтік-құқықтық актілері.
2. Мұнай өнімдерін өндіру технологиясы.
3. Мұнай-газ өңдеу және мұнай-химия процестерінің технологиялық тәртібінің нормалары.
4. Шикізатты, материалдарды, реагенттерді, отынды, энергияны жұмсау стандарттары мен техникалық шарттары, нормативтері.
5. Өндірістік қуаттылықтар, техникалық сипаттамалар, кәсіпорын жабдықтарының құрылымдық ерекшеліктері мен жұмыс тәртіптері, оны пайдалану ережелері.
6. Кәсіпорын шығаратын өнімнің номенклатурасы.
7. Өндірістік жоспарлаудың тәртібі мен әдістері, кәсіпорын бөлімшелерінің мамандануы және аумақтық орналасуы, олардың арасындағы өндірістік байланыстар.
8. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны танудың ықтималдығы:

Ұсынылмайды

2-ші еңбек функциясы:
Жедел ақпарат беруді қамтамасыз ету



1-ші дағды:
Тиісті органдарға жедел ақпарат ұсыну

Машықтар:
1. Шикізат пен өнімнің сапасы туралы ақпарат жинау.
2. Қондырғылардың технологиялық тәртіптің көрсеткіштері туралы ақпарат жинау.
3. Жиналған ақпаратты талдау.
4. Ақпараттық материалдарды жүйелеу және дайындау.
5. Кестелік деректермен жұмыс істеуге арналған дербес компьютер мен бағдарламаларды сенімді меңгеру.

Білімі:
1. Өндіріс барысын есепке алу жүйелері мен әдістері.
2. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны танудың ықтималдығы:

Ұсынылмайды

3-ші еңбек функциясы:
Кәсіпорынның құрылымдық бөлімшелерінің өзара байланысын қамтамасыз ету



1-ші дағды:
Кәсіпорынның құрылымдық бөлімшелерінің өзара байланысын қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Өндірістік процестің бұзылуының алдын-алу және жою бойынша шаралар қабылдау, осы бұзушылықтарды жоюға кәсіпорынның қосалқы және басқа құрылымдық бөлімшелерін тарту.
2. Авариялық-құтқару қызметтерін, кәсіпорын басшылығын, құрылымдық бөлімшелердің басшыларын авариялар, сәйкессіздіктер мен инциденттер туындаған кезде, сондай-ақ жазатайым оқиға жағдайда және адамдардың өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін кез келген жағдайда қолданыстағы хабарлау тізімдері мен схемаларына сәйкес уақтылы және нақты хабардар ету.
3. Авариялардың, инциденттердің себептерін тергеу барысында жәрдем көрсету.
4. Жүйеге технологиялық сипаттағы оқиғалар мен оқиғалар туралы деректерді енгізу.
5. Кәсіпорынның материалдық ағындарының схемаларына түзету енгізу. Құрылымдық бөлімшелерге материалдық ағындардың өзгеруі, жүктемелердің ұлғаюы немесе азаюы және технологиялық қондырғылардың жұмыс тәртібінің басқа да өзгерістері туралы хабарлау.

Білімі:
1. Кәсіпорын бөлімшелерінің мамандандырылуы және олардың арасындағы байланыс.
2. Өндірісті жедел басқару мәселелері бойынша бұйрықтар, өкімдер және басқа да басшылық материалдар.
3. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны танудың ықтималдығы:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Көшбасшылық қасиеттер
Жүйелік және аналитикалық ойлау қабілеті
Стресске төзімділік, жауапкершілік, байланысқа бейімділік
Теориялық және практикалық білімді қолдана отырып, кәсіби мәселелерде дербес шешім қабылдау
Еңбекті ұтымды ұйымдастыру
Мұқияттылық және ұқыптылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР ТР "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар". Мұнай және газ өнеркәсібінің қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Бас диспетчер

11. "Диспетчерлік қызмет операторы" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

4322-3

Жұмыс атауының коды:

4322-3-004

Кәсіптің атауы:

Диспетчерлік қызмет операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, КА және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және өзге де қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 тіркелді.
§ 7. Диспетчерлік қызмет операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта буын маманы)

Мамандығы:
Технологиялық процестерді автоматтандыру және басқару (бейіні бойынша)

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта буын маманы)

Мамандығы:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды немесе мамандығы бойынша жалпы орта және жұмыс өтілі кемінде 1 жыл.

Формалды емес білім және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

3154-0-017 - Диспетчер-оператор

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жедел-диспетчерлік басқару бойынша жұмыстарды орындау

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өндірістік процестерді жедел басқару
2. Өндірістік қызметтің мониторингі және бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

-

1-ші еңбек функциясы:
Өндірістік процестерді жедел басқару



1-ші дағды:
Жұмыстың тиімділігі мен сапасын арттыру мақсатында өндірістік процестерді жедел есепке алу мен талдауды жүзеге асыру

Машықтар:
1. Ұйымның немесе оның бөлімшелерінің өндірістік процесінің барысын және негізгі қызметінің өзге де түрлерін жүйелі жедел есепке алуды, цехаралық кооперация бойынша немесе қоймаға дайын өнімді беруді, орындалған жұмыстарды тапсыруды жүргізу.
2. Алынған деректерді ауысымдық-тәуліктік тапсырмалармен, күнтізбелік жоспарлармен және өндірістік бағдарламалармен салыстыру.
3. Диспетчерлік журналды, жедел баянаттарды және өзге де техникалық құжаттаманы, өндірістік үдеріс барысының бұзылу себептерін есепке алуды және тіркеуді жүргізу.
4. Өндіріс барысы және оның бұзылуы туралы алынған деректерді ұйымның өндірістік-диспетчерлік бөліміне хабарлау.
5. Жұмыста заманауи техникалық құралдарды пайдалану бойынша қажетті шараларды қабылдау.

Білімі:
1. Диспетчерлік қызметтердің жұмысына қатысты ережелер, нұсқаулықтар, өзге де басшылық материалдар мен нормативтік құжаттар.
2. Өндірісті жедел басқару қызметін ұйымдастыру.
3. Технология және өндірісті ұйымдастыру негіздері.
4. Ұйымда өндірістік жоспарлау мен диспетчерлеуді ұйымдастыру.
5. Шығарылатын өнімнің номенклатурасы.
6. Орындалатын жұмыстардың (көрсетілетін қызметтердің) түрлері.
7. Цехтардың, учаскелердің, олардың арасындағы өндірістік байланыстардың мамандануы.
8. Техникалық құралдарды пайдалану тәртібі.
9. Еңбекті ұйымдастыру негіздері.
10. Еңбек заңнамасы, ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны танудың ықтималдығы:

Ұсынылмайды

2-ші еңбек функциясы:
Өндірістік қызметтің мониторингі және бақылау



1-ші дағды:
Өндірістік стандарттардың сақталуына бақылау жүргізу және бұзушылықтарға жедел ден қою

Машықтар:
1. Өндірістік процестерге және технологиялық нормалардың сақталуына тұрақты мониторинг жүргізу.
2. Өндірістік тапсырмаларды орындау туралы деректерді талдаңыз және ауытқуларды анықтау.
3. Өндіріс кестелері мен жоспарларының сақталуын бақылауды жүзеге асыру.
4. Технологиялық процестің бұзылу жағдайларын тіркеу және құжаттау.
5. Бұзушылықтарды жою және процестерді оңтайландыру бойынша шараларды әзірлеу және енгізу.
6. Өндірістің жай-күйі және оның нәтижелері туралы жедел есептер жасау.
7. Өндірістік мақсаттарға жету үшін әртүрлі бөлімшелердің әрекеттерін үйлестіре білу.
8. Проблемалар мен жақсарту бойынша ұсыныстар туралы хабардар ету үшін басшылықпен өзара әрекеттесуді жүзеге асыру.

Білімі:
1. Өндірістік процестер мен жабдықтар технологиясының негіздері.
2. Өндірістік процестерді жедел бақылау әдістері мен құралдары.
3. Өндірістік қызметті реттейтін нормативтік құжаттар мен стандарттар.
4. Өндірістік ақпарат пен деректерді талдау әдістері.
5. Өндірістегі есеп және есеп беру жүйелері.
6. Өндірістік процестерді жоспарлау және басқару негіздері.
7. Еңбекті қорғау және өндірістегі қауіпсіздік саласындағы заңнама.
8. Ұйымның әртүрлі бөлімшелері арасындағы өзара әрекеттесу принциптері.
9. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны танудың ықтималдығы:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Талап қоюшылық
Стресске төзімділік
Тәуелсіздік
Зейінділік
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР ТР "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар". Өнеркәсіптің мұнай және газ салаларының қауіпті өндірістік объектілеріне арналған өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Бас (аға) диспетчер

12. "Диспетчерлік жабдықтар мен телеавтоматиканың электрмонтері" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

7421-2

Жұмыс атауының коды:

7421-2-004

Кәсіптің атауы:

Диспетчерлік жабдықтар мен телеавтоматиканың электрмонтері

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, КА және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес білім және информалды біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Диспетчерлік жабдықтар мен телеавтоматиканың электрмонтері" мамандығының карточкасының сипаттамасы "Телекоммуникациялармен қамтамасыз ету үшін тарату объектілерінің құрылысын салу" кәсіптік стандартында берілген.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

1-ші еңбек функциясы:
-



1-ші дағды:
-

Машықтар:
-

Білімі:
-

Дағдыны танудың ықтималдығы:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

13. "Бас диспетчер (басқа салаларда)" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1329-1

Жұмыс атауының коды:

1329-1-001

Кәсіптің атауы:

Бас диспетчер (басқа салаларда)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, КА және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және өзге де қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 тіркелді.
§14. Бас диспетчер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Физика және химия ғылымдары

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және диспетчер лауазымындағы немесе өндірісті немесе қызметті жедел басқару жөніндегі өзге де лауазымдардағы жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Формалды емес білім және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

4322-3-004 - Диспетчерлік қызмет операторы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жедел-диспетчерлік басқарманың жұмысын үйлестіру

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жедел-диспетчерлік басқару бойынша жұмыстардың орындалуын ұйымдастыру және бақылау
2. Жедел-диспетчерлік басқармаға әдістемелік және нормативтік басшылық жасау

Қосымша еңбек функциялары:

-

1-ші еңбек функциясы:
Жедел-диспетчерлік басқару бойынша жұмыстардың орындалуын ұйымдастыру және бақылау



1-ші дағды:
Өнім өндірісі технологиялық процесінің үздіксіз жұмысын жүзеге асыру

Машықтар:
1. Өндірістік бағдарламаға сәйкес кәсіпорынның ырғақты/ үздіксіз жұмысын, жұмыстарды орындауды және өнім шығаруды бақылауды жүзеге асыру.
2. Жабдықты ұтымды жүктеуге, қызметкерлердің тиімді жұмыс істеуі үшін жағдай жасауға ықпал ете отырып, кәсіпорынның өндірістік қуатын барынша пайдалану туралы шешім қабылдау.
3. Жедел-өндірістік жоспарлау мен диспетчерлеуді ұйымдастыруды жүзеге асыру.
4. Өндірістік процестерді жедел бақылауды және басқаруды жүзеге асыруға бағытталған ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар кешенінің орындалуын қамтамасыз етуді бақылауды жүзеге асыру.
5. Кәсіпорын бөлімшелерінің жұмысын үйлестіру, диспетчерлік кеңестер өткізу.
6. Цехтар мен учаскелердің қажетті шикізатпен қамтамасыз етілуіне бақылау жүргізу.
7. Өндірістің үздіксіз технологиялық процесін, дайын өнімді өндіру жоспарын орындауды қамтамасыз ету.
8. Технологиялық тәртіптің бұзылуының алдын-алу бойынша шаралар қабылдау.
9. Өндірістік процеске жедел бақылауды жүзеге асыру үшін қажетті деректерді уақтылы алуды қамтамасыз ету.

Білімі:
1. Тиісті мәселелер бойынша әдістемелік материалдар.
2. Заңнамалық және нормативтік құқықтық актілер, өндірісті жедел басқару бойынша әдістемелік материалдар, кәсіпорын құрылымының бейіні, мамандандырылуы және ерекшеліктері, оның даму келешегі.
3. Кәсіпорын өнімдерін өндіру технологиясының негіздері.
4. Салада және кәсіпорында өндірісті ұйымдастыру.
5. Шығарылатын өнімнің номенклатурасы, орындалатын жұмыстар мен қызметтердің түрлері. өндірістік қуаттар, техникалық сипаттамалар, кәсіпорын жабдықтарының құрылымдық ерекшеліктері мен жұмыс тәртіптері, оны пайдалану ережелері.
6. Өндірістік жоспарлаудың тәртібі мен әдістері, кәсіпорын бөлімшелерінің мамандануы мен аумақтық орналасуы, өндірістік байланыстар.
7. Өндіріс барысын есепке алу жүйелері мен әдістері.
8. Кәсіпорында өндірістік қоймалардың, көліктік және тиеу-түсіру жұмыстарының жұмысын ұйымдастыру.
9. Экономика, еңбекті ұйымдастыру және басқару негіздері.
10. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны танудың ықтималдығы:

Ұсынылмайды

2-ші еңбек функциясы:
Жедел-диспетчерлік басқармаға әдістемелік және нормативтік басшылық жасау



1-ші дағды:
Өндірістік процестерді оңтайландыруға арналған нормативтік құжаттар мен әдістемелік ұсынымдарды әзірлеу және енгізу

Машық:
1. Іске қосу партияларының мөлшерін, беру мерзімдерін және қорлардың нормаларын анықтау бойынша нормативтік-жоспарлы есептеулер жүргізу.
2. Кәсіпорынның өндірістік бөлімшелерінің диспетчерлік қызметтеріне әдістемелік басшылықты жүзеге асыру.
3. Диспетчерлік қызметтің өндірістік-шаруашылық қызметіне басшылықты жүзеге асыру.

Білім:
1. Техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу жөніндегі ережелер, нұсқаулықтар және басқа да басшылық материалдар.
2. Еңбек заңнамасының негізгі сұрақтары.
3. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану ықтималдығы:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Жүйелік ойлау қабілеті
Стресске төзімділік
Аналитикалық ойлау қабілеті
Көшбасшылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР ТР "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар". Өнеркәсіптің мұнай және газ салаларының қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Бас инженер

14. "Бас технолог (өңдеу өнеркәсібі)" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1321-0

Жұмыс атауының коды:

1321-0-014

Кәсіптің атауы:

Бас технолог (өңдеу өнеркәсібі)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, КА және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес білім және информалды біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Бас технолог" кәсібінің карточкасының сипаттамасы "Мұнай-газ өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібінде өндірісті және сатуды басқару" кәсіптік стандартында берілген.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

1-ші еңбек функциясы:
-



1-ші дағды:
-

Машықтар:
-

Білімі:
-

Дағдыны танудың ықтималдығы:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

4 Тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      15. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі;

      Орындаушы: Жансеит Жанбулатович Ермосов;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52.

      16. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі;

      Жоба жетекшісі: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетова;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 64.

      17. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      18. Кәсіби біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 13 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      19. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы сараптамалық қорытындысы.

      20. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1 нұсқа, 2024 ж.

      21. Болжалды қайта қарау күні: 31.12.2027 ж.

  Қазақстан Республикасы
Энергетика министрінің
міндетін атқарушы
2024 жылғы 24 желтоқсандағы
№ 486 бұйрығына
5-қосымша

"Мұнайды, газды және мұнай-газ химиясын өңдеу" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы:

      "Мұнайды, газды және мұнай-газ химиясын өңдеу" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес негізгі кәсіптерді құрылымдау үшін біліктілік пен құзыреттілік деңгейіне қойылатын талаптарды айқындау үшін жұмыскерлердің жұмыс сипаттамалары мен негізгі еңбек функцияларын сипаттау үшін әзірленді. Осы кәсіби стандарттың қолданылу саласы мұнай өнімдері, газ және мұнай-газ химиясы сияқты түпкілікті өнім алу үшін шикізатты қайта өңдеу процесі жүзеге асырылатын мұнай-газ және мұнай-газ химиясы салаларының кәсіпорындарын қамтиды. Бұл ҚС аталған салаларда өндіріспен, техникалық қызмет көрсетумен және басқарумен айналысатын мамандардың, оның ішінде операторлардың, инженерлердің, технологтардың және мұнай, газ және мұнай-газ-химия өнімдерін өңдеу процесіне қатысатын басқа да қызметкерлердің қызметін реттейді.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) апат – қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын ғимараттардың, құрылыстардың және (немесе) техникалық құрылғылардың қирауы, бақыланбайтын жарылыс және (немесе) қауіпті заттардың шығарылуы;

      2) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      3) гидрокрекинг – шамамен 400 °С температура және 20 МПа дейінгі сутегі қысымы жағдайында шикізатты крекерлеу және гидрлеу. Бұл жағдайда арнайы Молибден катализаторлары қолданылады. Бұл процесс реактивті және дизель отыны, бензин сияқты жеңіл мұнай өнімдерінің шығымдылығын арттыруға қабілетті;

      4) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      5) инцидент – қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын техникалық құрылғылардың істен шығуы немесе бүлінуі, аварияға әкеп соқпаған технологиялық процесті жүргізу қауіпсіздігін қамтамасыз ететін параметрлерден ауытқу;

      6) қаталитикалық риформинг – жоғары сапалы бензиндер мен хош иісті көмірсутектерді алу мақсатында мұнайдың бензин фракцияларын қайта өңдеу процесі. Процесс алюминий-платина-рений катализаторының қатысуымен жүзеге асырылады. Риформинг нәтижесінде бензин фракциясы хош иісті қосылыстармен байытылады және бензиннің октандық саны шамамен 85-ке дейін артады. Алынған өнім (риформат) автобензиндер өндірісінің құрамдас бөлігі ретінде және бензол, толуол және ксилол сияқты жеке хош иісті көмірсутектерді алу үшін шикізат ретінде қолданылады;

      7) каталитикалық крекин – жеңіл мұнай өнімдерінің: бензин, жеңіл газойль және шектелмейтін газдар фракцияларының қосымша шығымдылығын алу мақсатында катализатордың қатысуымен ауырлатылған мұнай фракцияларын термокаталитикалық өңдеу. Каталитикалық крекингтің шикізаты-атмосфералық және жеңіл вакуумдық газойл. Крекинг процесінде майлы газдардың көп мөлшері бөлінеді (пропан-пропилен фракциясы, бутан-бутилен фракциясы), олар жеке фракцияларға бөлінеді және көбінесе МӨЗ-де қолданылады. Крекингтің қалдығы қазандық отынын дайындауға қатысуы мүмкін;

      8) кәсіптік стандарт – формалды және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      9) кокстеу – ұшпа заттар мен қатты қалдық-Кокс түзе отырып, қатты және сұйық жанғыш қазбалардың ауаға қол жеткізуінсіз жоғары температурада ыдырауын көздейтін терең термиялық крекингтің бір түрі;

      10) компрессорлар – мұнай өңдеу процесінде газдарды сығуға және жылжытуға арналған жабдық. Әрекет принципі бойынша компрессорлар поршеньді, центрифугалық және бұрандалы болып бөлінеді. Мақсаты бойынша олар жалпы өнеркәсіптік әуе және арнайы газ, ал дизайн ерекшеліктері бойынша олар майланбайтын және маймен майланған болып бөлінеді. Компрессорлар сонымен қатар атмосфералық қысымнан қажетті қысым қысымына дейін қысатын және қысатын газдарға бөлінеді;

      11) крекинг (крекинг) – көмірсутектердің ұзын молекулаларын қысқа, жеңіл молекулаларға бөлу процесі;

      12) құбыр арматурасы – құбырлар арқылы тасымалданатын ағындарды басқаруға арналған. Әрекет принципі бойынша арматура үш сыныпқа бөлінеді: құлыптау, реттеу және қауіпсіздік;

      13) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      14) мұнайды қайта өңдеу (мұнай өңдеу) – мұнай өнімдерін, ең алдымен отынның әртүрлі түрлерін (автомобиль, авиация, дизель, қазандық және т. б.) және кейіннен химиялық қайта өңдеуге арналған шикізатты өндіру процесі;

      15) мұнай өнімдері – көмірсутектердің және олардың кейбір туындыларының қоспалары, сондай-ақ мұнайды қайта өңдеу кезінде алынатын және отын, жағармай материалдары, электр оқшаулағыш орта, еріткіштер, жол жабындары, мұнай-химия шикізаты ретінде және басқа да мақсаттар үшін пайдаланылатын жеке химиялық қосылыстар;

      16) пиролиз – бұл 650 °С температурада Арнайы аппараттарда немесе газ генераторларында Мұнай көмірсутектерінің термиялық ыдырауы. Шикізат ретінде ауыр мұнай өнімдері қолданылады: мұнай, мазут;

      17) резервуарлар – мұнай мен мұнай өнімдерін сақтауға арналған сыйымды жабдық;

      18) ректификация – бұл қоспаның әртүрлі компоненттері есебінен газ-сұйықтық ағындарын бірнеше рет қарсы ағынмен байланыстыру арқылы жүзеге асырылатын қоспаның құрамдас бөліктерін әртүрлі температурада қайнату тәсілі;

      19) сорғылар – барлық түрдегі сұйықтықтарды, қатты және коллоидты заттармен немесе сұйытылған газдармен сұйықтықтың механикалық қоспасын айдауға қызмет ететін гидравликалық машиналар;

      20) технологиялық құбыржолдар – шикізат, жартылай фабрикаттар және дайын өнімдер, бу, су, отын, реагенттер және технологиялық процесті жүргізуді және жабдықты пайдалануды қамтамасыз ететін басқа да заттар тасымалданатын өнеркәсіптік кәсіпорындар шегіндегі құбыржолдар;

      21) технологиялық процесс (ТП) – бастапқы деректер пайда болған сәттен бастап 1-қосымшаға сәйкес талап етілетін нәтиже алынғанға дейін орындалатын өзара байланысты іс-қимылдардың реттелген реттілігі;

      22) технологиялық регламент – бұл белгіленген құжаттарға сәйкес келетін өнім өндірудің барлық технологиялық схемалары мен процестері жазылған нормативтік құжат. Бұл белгілі бір тауарды немесе Типтік өнімдер тобын әзірлеуге және өндіруге қатысты барлық сипаттамаларды қамтитын техникалық акт;

      23) технологиялық режим – бұл іс-қимыл тәртібі мен жұмыс жағдайларын (өндіріс технологиясын)айқындайтын технологиядағы физикалық, мимикалық, механикалық және басқа процестердің сипаттамалары;

      24) технологиялық схема – бұл технологиялық процесті немесе процестің құрамдас бөлігін жеке немесе басқа технологиялық құжаттармен бірге сипаттайтын графикалық технологиялық құжат. Өндірістің технологиялық схемасы технологиялық процестің жекелеген операциялары, өндірістік процестерге қатысатын жабдықтар мен басқа құрылғылар арасындағы байланысты көрсетеді;

      25) технологиялық қондырғы – жабдықтар кешені тиісті технологиялық операцияларды орындау, сондай-ақ басқарылатын параметрлерді (қысым, температура, Шығыс, деңгей және т. б.) бақылау және реттеу арқылы технологиялық регламентте айқындалатын нормаларға сәйкес келетін өнім шығаруға мүмкіндік беретін МӨЗ-нің негізгі техникалық бірлігі;

      26) ысырма – өтпелі қимасы Қақпаның мұнай немесе мұнай өнімі қозғалысының бағытына перпендикуляр бағытта үдемелі орын ауыстыруымен жабылатын бекіту құрылғысы.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      2) БӨҚжА – бақылау-өлшеу құралдары және автоматика;

      3) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын;

      4) ГАА – газ айдау агрегаты;

      5) ҒЗТКЖ – ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыс;

      6) МӨЗ – мұнай өңдеу зауыты;

      7) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім;

      8) ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Мұнайды, газды және мұнай-газ химиясын өңдеу.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: C19201093.

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      19 Кокс және мұнай өңдеу өнімдерін өндіру;

      19.2 Мұнайдың өңделген өнімдерін, шымтезек пен көмірден брикеттер өндіру;

      19.20 Мұнайдың өңделген өнімдерін, шымтезек пен көмірден брикеттер өндіру;

      19.20.1 Мұнай өңдеу өнімдерін өндіру.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Мұнай өңдеудің өндірістік процестеріне мыналар жатады: - мұнай дайындау – тұзсыздандыру, газсыздандыру және сусыздандыру; - бастапқы өңдеу – тікелей (атмосфералық) айдау; - қайта өңдеу – термиялық процестер (термиялық крекинг, кокстеу, пиролиз) және каталитикалық процестер (каталитикалық крекинг, риформинг, оның ішінде платформинг, гидрокрекинг).

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Технологиялық процестерді модельдеу инженері - 7 СБШ-нің деңгейі;

      2) Мұнайды тазалау жөніндегі техник - 4 СБШ-нің деңгейі;

      3) Өндіріс технологиясы жөніндегі техник - 4 СБШ-нің деңгейі;

      4) 3.1 Экструдер машинисi  - 3 СБШ-нің деңгейі;

      5) Табиғи газды тазалау және қайта өңдеу жабдығының операторы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      6) Конденсатты жинау және тазарту жөніндегі оператор - 3 СБШ-нің деңгейі;

      7) Технологиялық қондырғыларды басқару пультінің операторы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      8) Компрессорлық жабдықты басқару пультінің машинисі - 3 СБШ-нің деңгейі;

      9) Газ турбина құрылғыларының машинисі - 3 СБШ-нің деңгейі;

      10) Технологиялық сорғылар машинисi - 3 СБШ-нің деңгейі;

      11) Полимерлеу аппаратшысы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      12) Газ тазарту аппаратшысы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      13) Мұнай-химия инженері - 6 СБШ-нің деңгейі;

      14) Құрылғы бастығы - 7 СБШ-нің деңгейі;

      15) Инженер-технолог (жалпы бейін) - 6 СБШ-нің деңгейі;

      16) Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер - 5 СБШ-нің деңгейі;

      17) Техник-технолог (жалпы бейін) - 4 СБШ-нің деңгейі;

      18) Компрессорлық қондырғылар машинисi (көмекшісі) - 4 СБШ-нің деңгейі;

      19) Технологиялық қондырғылардың операторы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      20) Технологиялық қондырғылардың операторы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      21) Экструдер машинисі - 3 СБШ-нің деңгейі;

      22) Бу турбиналары машинисi - 3 СБШ-нің деңгейі;

      23) Технологиялық сорғылар машинисi - 3 СБШ-нің деңгейі;

      24) Полимерлеу аппаратшысы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      25) Газ тазарту аппаратшысы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      26) Күкіртті қалпына келтіру жөніндегі аппаратшы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      27) Технологиялық сорғылар машинисi - 2 СБШ-нің деңгейі.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Технологиялық процестерді модельдеу инженері":

Топтың коды:

2147-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Технологиялық процестерді модельдеу инженері

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 49. Инженер-технолог

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санатты инженер-технолог: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм және II санатты инженер-технолог лауазымында кемiнде 2 жыл жұмыс өтілі; II санатты инженер-технолог: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм және санатсыз инженер-технолог лауазымында кемiнде 3 жыл жұмыс өтілі; Санатсыз инженер-технолог: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және I санатты техник лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтілі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

2147-9-003 - Өндірістік операциялар жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Қондырғылардың технологиялық режимін оңтайландыруды қамтамасыз ету, технологиялық жабдықтардың жұмысын және МӨЗ өнімдерінің сапа көрсеткіштерін талдау, бақылау және болжау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұнай газ өңдеу және мұнай химиясының технологиялық процестерінің инженерлік модельдерін жасау және сүйемелдеу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Мұнай газ өңдеу және мұнай химиясының технологиялық процестерінің инженерлік модельдерін жасау және сүйемелдеу



Дағды 1:
Тиісті бағдарламалық қамтамасыз етуде қондырғыларды пайдаланудың әртүрлі жағдайларын модельдеуге қабілетті технологиялық қондырғылар мен процестердің инженерлік модельдерін құру, түзету

Машықтар:
1. Технологиялық қондырғылар мен процестердің инженерлік модельдерін құру, түзету.
2. Технологиялық процестерді модельдеу үшін мәліметтер жинау.
3. Технологиялық жүгіру алдында Технологиялық қондырғылардағы физика-химиялық процестерді модельдеу.
4. Инженерлік модельдерді өзектендіру үшін бастапқы шикізатқа, өнім сапасына, технологиялық қондырғылар режимінің параметрлеріне талдау жүргізу.
5. Модернизациядан, технологиялық жабдықтағы өзгерістерден, материалдық ағындардың қозғалыс схемасын өзгерткеннен кейін Технологиялық қондырғылардың модельдерін өзектендіру.
6. Инженерлік модельдерді есептеу негізінде одан әрі оңтайландыру үшін өндірістік процестерді жақсарту мүмкіндіктерін іздеу.
7. Тиісті процестерден орталар күйінің термодинамикалық теңдеулерін таңдаңыз.
8. Нақты немесе жобалық технологиялық схемалар негізінде модельде процесс схемасын жасаңыз.
9. Қолда бар бағдарламалық қамтамасыз ету құралдарының негізінде мұнай-газ өңдеу және мұнай-химия үшін сыйымдылық, колонна, жылу алмасу, реакторлық жабдықтардың модельдерін жасау.
10. Инженерлік модельдің жеке элементтерінің конвергенциясын қамтамасыз ету, конвергенцияға кедергі келтіретін себептерді табу және жою.
11. Жазатайым оқиға кезінде алғашқы көмек көрсетіңіз.

Білімдер:
1. Мұнай өнімдерін өндіру технологиясы Технологиялық процестердің физикалық, физика - химиялық және химиялық негіздері.
2. Физика-химиялық, термодинамикалық процестердің негіздері.
3. Мұнай-газ өңдеу және мұнай-химия процестерін жабдықтау.
4. Мұнай мен Газды өңдеу процестерінің технологиялық схемалары.
5. Технологиялық процестерді модельдеу саласындағы бағдарламалық қамтамасыз ету
6. Жоғары математика.
7. Сандық компоненттердің функционалдығы.
8. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Инженерлік модельдерді өзектендіру үшін бастапқы шикізаттың, өнімнің сапасы мен қасиеттерін, технологиялық қондырғылар режимінің параметрлерін талдау

Машықтар:
1. Шикізат пен өнімнің сапасы туралы ақпарат жинаңыз.
2. Қондырғылардың технологиялық режимінің көрсеткіштері туралы ақпарат жинау.
3. Жиналған ақпаратты талдау және тексеру.
4. Жиналған ақпарат негізінде инженерлік модельді жаңартыңыз.

Білімдер:
1. Шикізатқа, материалдарға, дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар.
2. Шикізатты, материалдарды, реагенттерді, отынды, энергияны жұмсау стандарттары мен техникалық шарттары, нормативтері.
3. Өндірістік қуаттар, шығарылатын өнімнің номенклатурасы.
4. Мұнай-газ өңдеу және мұнай-химия процестерінің технологиялық режимінің нормалары.
5. Статистикалық деректерді жинау, жүйелеу және талдаудың негізгі дағдылары.
6. Кестелік деректермен жұмыс істеу үшін дербес компьютер мен бағдарламаларды сенімді меңгеру.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Технологиялық режим мен өнімнің қасиеттерінің өзгеруін болжау үшін технологиялық қондырғыларда технологиялық жүрістерді жүргізу алдында физика-химиялық процестерді модельдеу

Машықтар:
1. Инженерлік модельді модельдеу, өзгерту немесе пысықтау бойынша жұмыс көлемін анықтау үшін кіріспе тапсырманы талдаңыз.
2. Қойылған міндеттерді модельдеу.
3. Нәтижелер, ұсыныстар беріңіз, модельдеу туралы есеп жасаңыз.
4. Модельдеу нәтижелерін ескере отырып, жүгіру бағдарламасын жасаңыз.
5. Жүгіруді сүйемелдеу, нәтижелерді талдау және есеп қалыптастыру.

Білімдер:
1. Мұнай өнімдерін өндіру технологиясы Технологиялық процестердің физикалық, физика-химиялық және химиялық негіздері.
2. Физика-химиялық, термодинамикалық процестердің негіздері.
3. Мұнай-газ өңдеу және мұнай-химия процестерін жабдықтау.
4. Мұнай мен Газды өңдеу процестерінің технологиялық схемалары.
5. Шикізатқа, материалдарға, дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар.
6. Шикізатты, материалдарды, реагенттерді, отынды, энергияны жұмсау стандарттары мен техникалық шарттары, нормативтері.
7. Өндірістік қуаттар, шығарылатын өнімнің номенклатурасы.
8. Мұнай-газ өңдеу және мұнай-химия процестерінің технологиялық режимінің нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Үлкен көлемдегі ақпаратпен жұмыс істей білу
Аналитикалық, математикалық ойлау
Жұмысты ұйымдастыра білу, жоспарлау, шешім қабылдау
Процестерді жақсарту мүмкіндіктерін іздеу мүмкіндігі
Коммуникативтік дағдылар, көпшілік алдында сөйлеу және орындалған жұмыстарды таныстыру дағдылары

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", ТР КО 013/2011 "Автомобильдік және авиациялық бензинге, дизельдік және теңіздік отынға, авиакеросинге және мазутқа қойылатын талаптар туралы" және тиісті стандарттар ол. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензині. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Jet A-1 газтурбиналық қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Қорғасынсыз бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизельдік отын. ЕУРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизельдік отын. Техникалық шарттар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензин. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыш отындары. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", МЕМСТ 12308-89 "Термиялық тұрақты отындар Т-6 және Т-8В реактивті қозғалтқыштар үшін. Техникалық шарттар" және техникалық шарттарға арналған басқа да стандарттар. ҚР СТ 3427-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Мұнай өңдеу кезіндегі химиялық реагенттер мен реагенттерді тұтыну нормаларын анықтау".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Инженер-технолог (жалпы бейін)

10. Кәсіптің карточкасы "Мұнайды тазалау жөніндегі техник":

Топтың коды:

3116-2

Қызмет атауының коды:

3116-2-002

Кәсіптің атауы:

Мұнайды тазалау жөніндегі техник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§109. Техник-технолог

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

І санатты техник-технолог: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және ІІ санатты техник-технолог лауазымында кемінде 2 жыл жұмыс өтілі; ІІ санатты техник-технолог: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және санатсыз техник-технолог лауазымында кемінде 2 жыл жұмыс өтілі; Санатсыз техник-технолог: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

3116-2-001 - Техник-химик (мұнай және газ)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнайды тазарту жөніндегі технологиялық процестердің жай-күйін тексеру және техникалық сүйемелдеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұнайды тазарту жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Мұнайды тазарту жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру



Дағды 1:
Мұнайды тазарту процесін орындау

Машықтар:
1. Мұнайды тазартудың технологиялық процесін қадағалаңыз.
2. Құрылғыларды қосыңыз, қажетті сипаттамалар мен параметрлерді тіркеңіз, нәтижелерді өңдеңіз.
3. Технологиялық Жабдықты баптауды, баптауды, реттеуді жүзеге асыру.
4. Сынауға сынама алуды жүргізу.

Білімдер:
1. Өндірістің технологиялық схемасы.
2. Негізгі және қосалқы жабдықтың құрылымы, жұмыс принципі.
3. Мұнайдың қасиеттері.
4. Өлшеу аспаптары мен құралдарын пайдалану ережесі.
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Мұнайды тазартудың технологиялық процестерін бақылау және оңтайландыру

Машықтар:
1. Технологиялық жабдықтың жай — күйін бақылауды жүзеге асыру-мұнайды тазартуды жүзеге асыратын техник сорғылардың, сүзгілердің, сепараторлардың және басқа құрылғылардың істен шығуын болдырмау үшін олардың жай-күйін бақылай білуі керек.
2. Технологиялық процестің параметрлерін талдау және түсіндіру — жұмысты сәтті бақылау және түзету үшін деректерді жинау ғана емес, сонымен қатар оны қашан және қандай параметрлерді реттеу керектігін түсіну үшін талдау қажет.
3. Технологиялық процестерді оңтайландыру әдістерін қолдану-бұл мұнайды тазарту тиімділігін арттыруға немесе энергия мен материалдар шығындарын азайтуға мүмкіндік беретін жаңа технологияларды немесе әдістерді енгізуді қамтуы мүмкін.
4. Мұнайды тазарту процесінде ауытқулардың себептерін диагностикалау — Технологиялық процесте ақаулар немесе бұзылулар анықталған кезде техник негізгі себептерді анықтап, оларды жою жолдарын ұсына алуы керек.
5. Автоматтандырылған басқару және басқару жүйелерін қолданыңыз-мұнайды тазартуға арналған заманауи жабдықтар көбінесе параметрлерді автоматты түрде реттей алатын жүйелермен жабдықталған. Бұл саладағы білім техникке процестегі өзгерістерге тез жауап беруге мүмкіндік береді.

Білімдер:
1. Мұнайды тазарту технологиясы:
- Мұнайды қоспалар мен ластаушы заттардан тазарту әдістері.
- Мұнайды тазартуға арналған жабдық.
2. Мұнай сапасын бақылау процесі:
- Мұнай сапасын талдау әдістері (тұтқырлық, тығыздық, қоспалар).
- Мұнай сапасының стандарттары.
3. Процестерді автоматтандыру және басқару:
- Автоматтандырылған басқару және бақылау жүйелерінің жұмыс принциптері.
4. Диагностика және ақаулықтарды жою:
- Жабдықтың күйін диагностикалау және ақауларды жою.
5. Қауіпсіздік және экология:
- Мұнаймен жұмыс кезінде еңбекті қорғау және экологиялық стандарттар.
6. Нормативтік-құқықтық құжаттама:
- Мұнайды тазарту саласындағы стандарттар мен нормативтік актілерді білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Стресске төзімділік
Дербестік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 1190-2003 "Тазартылған мұнай өнімдерінің қалдықтары. Жалпы техникалық талаптар". ҚР СТ 3519-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Мұнай өңдеу процестеріндегі мұнай мен мұнай өнімдерінің ысыраптарының нормаларын анықтау әдістемесі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Мұнай және газ өңдеу шебері

11. Кәсіптің карточкасы "Өндіріс технологиясы жөніндегі техник":

Топтың коды:

3112-9

Қызмет атауының коды:

3112-9-003

Кәсіптің атауы:

Өндіріс технологиясы жөніндегі техник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§105. Техник

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

І санатты техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және ІІ санатты техник лауазымында кемінде 2 жыл жұмыс өтілі; ІІ санатты техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және санатсыз техник лауазымында кемінде 2 жыл жұмыс өтілі; Санатсыз техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмеді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

2141-1-001 - Өндіріс инженері

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнай мен газды қайта өңдеудің және отын, жағармай материалдарын, мұнай-химия өнімдерін өндірудің технологиялық процестерін техникалық сүйемелдеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өнім өндірудің технологиялық жабдығының ойдағыдай жұмысын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Өнім өндірудің технологиялық жабдығының ойдағыдай жұмысын қамтамасыз ету



Дағды 1:
Өнім өндіру бойынша технологиялық жабдықтың үздіксіз жұмысын бақылау

Машықтар:
1. Прогрессивті технологиялық процестерді және өнімді өндірудің оңтайлы режимдерін әзірлеу.
2. Технологиялық процестің барлық операцияларын бақылауды жүзеге асыру.
3. Технологиялық процестің карталарын жасаңыз.
4. Технологиялық процестерді түзетуге байланысты техникалық құжаттамаға өзгерістер енгізу.
5. Ұйымның өндірістік бөлімшелерінде технологиялық тәртіптің сақталуын және жабдықты пайдалану ережелерін бақылауды жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Мұнай-газ өңдеу технологиясы, технологиялық процестердің физикалық, физика-химиялық және химиялық негіздері.
2. Мұнай мен газды өңдеудің технологиялық схемалары.
3. Шикізатқа, материалдарға, дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар.
4. Шикізатты, материалдарды, реагенттерді, отынды, энергияны жұмсау стандарттары мен техникалық шарттары, нормативтері.
5. Өндірістік қуаттар, шығарылатын өнімнің номенклатурасы.
6. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық жабдықтардың диагностикасы мен профилактикасын жүзеге асыру

Машықтар:
1. Ақауларды анықтау үшін технологиялық жабдыққа диагностика жүргізу.
2. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу әдістерін әзірлеу және қолдану.
3. Пайдалану процесінде анықталған жабдықтың ақауларын уақтылы жоюды жүзеге асыру.
4. Оның дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін технологиялық жабдықты реттеу мен баптауды жүргізу.
5. Автоматтандыру құралдары мен бақылау-өлшеу аспаптарының жарамдылығына тексеру жүргізу.
6. Жабдықты жөндеу және техникалық қызмет көрсету сапасы мен тиімділігін бақылау.
7. Жабдықтың пайдалану сипаттамаларын жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу.
8. Жүргізілген жөндеу және техникалық тексерулер туралы актілерді ресімдеу.
9. Жабдықты пайдалану кезінде қауіпсіздік нормалары мен стандарттарының сақталуын бақылауды жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Негізгі тораптар мен механизмдерді қоса алғанда, технологиялық жабдықтың жұмыс принциптері мен құрылғылары.
2. Жабдықтың техникалық жай-күйін диагностикалау және тестілеу әдістері.
3. Технологиялық жабдықты жөндеу және жөндеу теориясы мен практикасының негіздері.
4. Профилактикалық қызмет көрсету бойынша ұсыныстарды қоса алғанда, технологиялық жабдықты пайдалану ережелері мен стандарттары.
5. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезіндегі қауіпсіздік талаптары.
6. Жабдықтарды жөндеу және техникалық қызмет көрсету жөніндегі нормалар мен стандарттар (оның ішінде қосалқы бөлшектер мен шығыс материалдары бойынша нормалар).
7. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматтандыру құралдарының жұмыс принциптері.
8. Жабдықтың ақауларының себептерін талдау әдістері және оларды жою әдістері.
9. Жүргізілген жұмыстарға құжаттаманы ресімдеу тәртібі (актілер, есептер, есепке алу журналы).
10. Жабдықты жөндеу және техникалық қызмет көрсету үшін қолданылатын заманауи технологиялар мен материалдар.
11. Жабдықтың ақауларының технологиялық процеске әсері және олардың әсерін азайту жолдары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Стресске төзімділік
Дербестік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 1190-2003 "Тазартылған мұнай өнімдерінің қалдықтары. Жалпы техникалық талаптар". ҚР СТ 3519-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Мұнай өңдеу процестеріндегі мұнай және мұнай өнімдерінің ысыраптарының нормаларын анықтау әдістемесі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Мұнай және газ өңдеу шебері

12. Кәсіптің карточкасы "3.1 Экструдер машинисi ":

Топтың коды:

8142-3

Қызмет атауының коды:

8142-3-010

Кәсіптің атауы:

3.1 Экструдер машинисi 

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

3.1

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

27-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (21, 23, 25, 27, 31, 35-шығарылымдары) бекіту туралы" 2017 жылғы 20 шілдедегі № 208 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 20 қазанда № 15923 болып тіркелді.
Экструдер машинисi (3-4 разряд)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Полимерлік өндіріс технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Полимерлік өндіріс технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Полимерлік өндіріс технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8142-3-009 - Пластмасс бұйымдар жасау жөніндегі машинист

Қызметтің негізгі мақсаты:

Пайдаланудың технологиялық режиміне сәйкес экструдердің қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Регламентте белгіленген технологиялық режим нормаларының орындалуын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Регламентте белгіленген технологиялық режим нормаларының орындалуын қамтамасыз ету



Дағды 1:
Пайдаланудың технологиялық режимі нормаларының сақталуын қамтамасыз ету

Машықтар:
3-разряд үшін:
1. Жоғары білікті экструдер машинисінің басшылығымен полипропилен өндірісінің технологиялық режимін жүргізу.
2. Экструзия желісінің механизмдерін тазалаңыз және майлаңыз.
3. Машинистің есебінде жазбалар жүргізу.
4. Дайын орауыштарды орау құрылғысынан алып тастауды, қабылдамауды жүзеге асыру.
5. Тоқу учаскесінде жіптің істен шығуы нәтижесінде пайда болатын экструзиялық желілерде пайда болатын қалдықтарды тапсыруды жүргізу.
6. Сүрлем шаруашылығын қоса алғанда, барлық жабдықта сүзгілерді уақтылы тазалауды бақылау және жүзеге асыру.
7. Экструзиялық учаскедегі барлық қозғалтқыштарды уақтылы үрлеу.
8. Алғашқы өрт сөндіру құралдарының жұмыс орнында орналасқан жерлерін, оларды қолданысқа енгізу қағидаларын, авариялық қызметті шақыру телефондарын білу.
4-разряд үшін (3-разряд дағдыларына қосымша):
1. Экструзия желісін жұмысқа дайындау, бас пен иіргішті тазалау, іріктеу және орнату, бастың саңылауларын реттеу, цилиндр мен бастың аймақтарын белгіленген температураға дейін қыздыру.
2. Автоматты сүзгінің күйін бақылау (температура, жылдамдық, қысым).
3. Экструзия үшін шикізатты дайындауды және оны экструдерге мерзімді жүктеуді жүзеге асыру.
4. Зертханада талдау үшін жіпті катушкаларға орағаннан кейін мезгіл-мезгіл алып тастаңыз.
5. ППР шеңберінде кезекші персоналмен бірлесіп жабдықты сапалы жөндеуді және қызмет көрсетуді жүзеге асыру.

Білімдер:
3-4 разрядтар үшін:
1. Қызмет көрсетілетін жабдықтың электрмен жабдықтау схемасы.
2. Жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою және аварияларды жою тәсілдері.
3. Қауіпсіздік техникасының, өнеркәсіптік қауіпсіздіктің, қауіпті өндірістік объектілердің талаптарын білу.
4. Қызмет көрсетілетін жабдықтың электрмен жабдықтау схемасы
5. Жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою және Апатты жою тәсілдері.
6. Қауіпсіздік техникасының, өнеркәсіптік қауіпсіздіктің, қауіпті өндірістік объектілердің талаптарын білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Сапалы өнімді қамтамасыз ету үшін экструзия процесінің параметрлерін бақылау және реттеу

Машықтар:
3-разряд үшін:
1. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері негізінде экструзия процесінің параметрлерін (температура, қысым, экструзия жылдамдығы) бақылау.
2. Экструзия сапасын визуалды тексеруді жүзеге асыру, ақаулар мен ауытқуларды анықтау.
3. Пайдалану процесінде экструзия желісінің берілген жұмыс режимін сақтаңыз.
4. Шикізаттың сипаттамаларына байланысты экструзиялық жабдықтың оңтайлы параметрлерін реттеу және қолдау.
5. Экструзия өнімдерін салқындату процесін бақылау.
6. Қажетті технологиялық журналдар мен жұмыстарды орындау туралы есептерді толтырыңыз.
4-разряд үшін:
1. Шикізаттың әртүрлі түрлері үшін экструзия процесінің параметрлерін (температура, қысым, жылдамдық) дәл реттеңіз.
2. Өлшеу аспаптары мен зертханалық талдаулардың деректері негізінде өнім экструзиясының сапасы мен тұрақтылығын бақылауды жүргізу.
3. Жабдықты іске қосу және тоқтату процесінде температура мен экструзия жылдамдығын тұрақтандыру процесін бақылау.
4. Шикізат сипаттамаларының немесе сыртқы факторлардың өзгеруіне байланысты экструзия процесін теңшеу және оңтайландыру.
5. Экструзия желісінің үздіксіз және тұрақты жұмысын қамтамасыз ету үшін басқа бөлімшелермен жұмысты үйлестіру.
6. Технологиялық ауытқуларды жою үшін хирургиялық араласуды жүзеге асырыңыз (мысалы, өнімнің деформациясы немесе экструзия жылдамдығының бұзылуы).

Білімдер:
3-разряд үшін:
1. Экструзия технологиясының негіздері-полимерлі материалдарды экструзиялау процестері, экструзия желілерінің жұмыс принциптері, экструзия параметрлері.
2. Экструзиялық жабдықтың жұмыс принциптері-экструдерлердің, бастар мен иіргіштердің, салқындату және жылыту жүйесінің құрылғысы мен жұмыс принципі.
3. Шикізат түрлері және олардың сипаттамалары — полимерлі материалдардың түрлері мен сипаттамалары, олардың экструзиялық мінез-құлқы.
4. Бақылау-өлшеу аспаптары-экструзиялық желіде пайдаланылатын бақылау-өлшеу аспаптарының жұмыс принциптері мен мақсаты (температуралық және манометриялық датчиктер, қысым мен жылдамдықты бақылау жүйелері).
5. Экструзия сапасының негіздері-экструзияланған өнімдердегі ақаулардың белгілері (мысалы, гетерогенділік, деформация), оларды анықтау әдістері.
6. Жұмыс орнындағы қауіпсіздік-экструзиялық желілерді пайдалану кезіндегі қауіпсіздік ережелері, төтенше жағдайларда әрекет ету.
7. Экструзия желісін тазалау және майлау жабдығы-сүзгілерге, салқындату және майлау жүйелеріне қызмет көрсету құрылғысы және тәсілдері.
4-разряд үшін:
1. Әр түрлі материалдарды ескере отырып, экструзия технологиясы-полимерлі материалдардың әртүрлі түрлеріне арналған экструзия ерекшеліктері, шикізатқа байланысты технологиялық параметрлер қалай өзгереді.
2. Экструзия процесін оңтайландыру-өнімнің сапасын, температураның, қысымның және экструзия жылдамдығының соңғы өнімге әсерін жақсарту үшін экструзия параметрлерін реттеу әдістері.
3. Автоматтандырылған басқару жүйелерімен жұмыс істеу принциптері-экструзиялық процестерді бақылау және реттеу үшін автоматтандырылған жүйелерді пайдалану туралы білім.
4. Экструзия процесіндегі ауытқуларды диагностикалау және жою әдістері-ақаулардың белгілері және оларды жою әдістері, соның ішінде экструзия желісінің жұмысындағы қателер мен ауытқуларды диагностикалау.
5. Технологиялық режимдерді тұрақтандыру процестері-температуралық режимдерді тұрақтандыру, сыртқы жағдайлардың ауытқуына байланысты экструзия жылдамдығы мен қысымды реттеу әдістері.
6. Экструзияланған өнімнің сапасын бақылау-өндірістің барлық кезеңдеріндегі сапаны бақылау әдістері, соның ішінде зертханалық талдаулар, соның ішінде экструзиядан кейінгі полимерлердің қасиеттерін талдау.
7. Жабдықты іске қосу және тоқтату кезінде экструзия процесін басқару-жабдықты іске қосуға дайындау процестері, экструзия желісін тоқтату және жұмысты қауіпсіз аяқтау.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Зейінділік
Дербестік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3191-2018 "Түйіршіктелген полипропилен. Техникалық шарттар". ҚР СТ ИСО 1043-1-2005 "Пластика. Белгілер мен аббревиатуралар. 1-бөлім. Негізгі полимерлер және олардың ерекше қасиеттері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Технологиялық қондырғылардың операторы

13. Кәсіптің карточкасы "Табиғи газды тазалау және қайта өңдеу жабдығының операторы":

Топтың коды:

8187-1

Қызмет атауының коды:

8187-1-009

Кәсіптің атауы:

Табиғи газды тазалау және қайта өңдеу жабдығының операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 47-48. Технологиялық қондырғылардың операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8187-1-011 - Технологиялық қондырғылардың операторы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Табиғи газды тазарту және қайта өңдеу жөніндегі жабдықтың сенімді және тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Табиғи газды тазарту және қайта өңдеу жөніндегі жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Табиғи газды тазарту және қайта өңдеу жөніндегі жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу



Дағды 1:
Жабдықтың техникалық жай-күйін бақылау және пайдалану

Машықтар:
1. Әр түрлі процессорларда болатын физикалық және химиялық процестерді бақылау және оңтайландыру үшін басқару орталығында электронды немесе компьютерлік басқару тақтасын іске қосыңыз және қолданыңыз.
2. Аппаратураның, клапандардың, сорғылардың, реттегіштердің және басқа да технологиялық жабдықтардың жұмысын реттеу.
3. Жабдықты іске қосу және тоқтату процестерін бақылауды жүзеге асыру, ақауларды анықтау және технологиялық процестің шеңберінен тыс жабдықтың жұмысын бақылау.
4. Өлшеу, визуалды тексеру және дыбыстық талдау құралдарының деректері негізінде жабдыққа қызмет көрсетуді орындау.
5. Жабдықтың қалыпты жұмыс режимінен ауытқуларды анықтау және анықтау.

Білімдер:
1. Термодинамика негіздері.
2. Механика негіздері.
3. Гидравлика және газ динамикасының негіздері.
4. Газдың, газ конденсатының, химиялық реагенттердің физика-химиялық және биологиялық қасиеттері, оларды кәдеге жарату тәртібі мен ережелері.
5. Жабдықтың құрылымы, мақсаты және жұмыс принципі.
6. Метан мен ауыр көмірсутектердің концентрациясын анықтауға арналған аспаптарды пайдалану ережелері мен техникалық сипаттамалары.
7. Жабдықта орнатылған БӨАжА жұмысының мақсаты мен принципі.
8. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жабдықтарды пайдалану және жөндеу

Машықтар:
1. Ақауларды анықтау үшін жабдықты тексеру, сондай-ақ құбырлардың ағып кетуі мен зақымдануын тексеру, техникалық қызмет көрсету процесін ұйымдастыру.
2. Ақаулар мен ақауларды анықтау мақсатында газды тазарту және қайта өңдеу үшін пайдаланылатын жабдықтың машиналарының, аппараттарының, агрегаттары мен технологиялық құбырларының барлық тораптары мен механизмдерін тексеру.
3. Жабдықтың жұмысындағы ақаулардың себептерін анықтаңыз.
4. Жұмыс процедураларына сәйкес жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою.
5. Белгіленген тәртіппен жабдықтың жұмысындағы ірі ақауларды жоюға өтінім беру.
6. Бекітілген өндірістік объектілер мен аумақтың техникалық жай-күйін нормативтік-техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес ұстап тұру.
7. Процестерді бақылау және басқару жүйелерінің, сондай-ақ дабыл, бұғаттау құралдарының жұмысын бақылау және қызмет көрсетілетін жабдықтың жарамдылығын тексеру.
8. Жабдықтың үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін қосалқы бөлшектерге, құралдар мен құрылғыларға қажеттілікті бағалау.

Білімдер:
1. Көмірсутек шикізатын өндіру жабдығының тораптарының, механизмдерінің, агрегаттарының, аппараттарының, технологиялық құбырларының құрылысы, мақсаты және жұмыс істеу принципі.
2. Жабдықтарды, пайдаланылатын құралдар мен құрылғыларды пайдалану жөніндегі ережелер, нұсқаулықтар.
3. Жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою тәртібі.
4. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Зейінділік
Дербестік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ МЕМСТ Р 53521-2011 табиғи газды өңдеу. Терминдер мен анықтамалар. МЕМСТ 22985-90 сұйытылған көмірсутекті газдар. Күкіртсутек пен меркаптан күкіртін анықтау әдісі. МЕМСТ 26374-84 табиғи жанғыш газдар. Жалпы және органикалық күкіртті анықтау әдісі МЕМСТ 11382-76 мұнай өңдеу газдары. Күкіртті сутекті анықтау әдісі. ҚР СТ ИСО 6326-1-2010 табиғи Газ . Күкірт қосылыстарының құрамын анықтау. 1 бөлім. Жалпы кіріспе. ҚР СТ 1861-2008 табиғи Газ. Талдаулардағы қадағалауға қатысты нұсқаулар. ҚР СТ 1862-2008 табиғи Газ. Судың мөлшері мен шық нүктесі арасындағы Корреляция.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

14. Кәсіптің карточкасы "Конденсатты жинау және тазарту жөніндегі оператор":

Топтың коды:

8187-1

Қызмет атауының коды:

8187-1-010

Кәсіптің атауы:

Конденсатты жинау және тазарту жөніндегі оператор

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 21. Конденсатты жинау және тазарту жөніндегі оператор

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8187-1-011 - Технологиялық қондырғылардың операторы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Конденсатты жинау және тазарту жөніндегі жабдықтың сенімді және тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Конденсатты жинау және тазарту жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Конденсатты жинау және тазарту жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу



Дағды 1:
Конденсатты жинау және тазарту жөніндегі жабдықты жұмыс күйінде ұстау

Машықтар:
1. Конденсат жинағыштарына, су тазартқыш жабдықтарға және конденсатты тазартуға арналған сүзгілерге қызмет көрсету.
2. Кейінгі талдау үшін Конденсат сынамаларын алыңыз.
3. Мұнай өнімдерінің қоспаларының болуына конденсатты талдау.
4. Конденсатты қаттылық, сілтілік және темір деңгейіне талдау жасаңыз.
5. Конденсатты мұнай өнімдерінен тазартыңыз.
6. Конденсатты бір резервуардан екіншісіне айдау.
7. Сорғыны іске қосу, техникалық қызмет көрсету және тоқтату процестерін жүзеге асыру.
8. Конденсат мөлшерін есепке алу.
9. Сүзгілерді қопсыту және қалпына келтіру.

Білімдер:
1. Конденсат учаскесінің басқару және коммуникация тораптары.
2. Сорғылардың, сүзгілердің және басқа жабдықтар мен аспаптардың құрылғысы.
3. Нәтижелерді жинақтай отырып, талдау жүргізу әдістемесі мен техникасы.
4. Қолданылатын қышқылдардың, сілтілердің және басқа реактивтердің қасиеттері.
5. Тазартылған конденсат стандарттары.
6. Жабдықты техникалық пайдалану ережелері.
7. Слесарлық істің негіздері.
8. Кәсіп және жұмыс түрлері бойынша еңбекті қорғау жөніндегі Нұсқаулық.
9. Кәсіби міндеттермен байланысты жұмыстарды орындау кезінде қолданылатын зиянды, қауіпті және улы заттардың қасиеттері.
10. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Конденсатты сапалы жинау мен тазалауды қамтамасыз ету, жабдықтың ластануы мен техникалық ақауларының алдын алу

Машықтар:
1. Технологиялық талаптарға сәйкес конденсатты тазарту жүйесін баптау және жолға қою.
2. Тазалау желісіндегі сүзгілер мен сорғылардың жұмыс параметрлерін бақылау.
3. Жабдықты ластанудан үнемі күтіп ұстау және тазарту.
4. Қоспалардың болуына конденсатты талдау және оның сапасын бағалау.
5. Жүйені мұнай өнімдерінен және басқа ластаушы заттардан тазартыңыз.
6. Жиналған және тазартылған конденсаттың көлемін есепке алу және бақылау.
7. Қажет болған жағдайда сүзгілерді қопсыту және регенерациялау.
8. Сорғылар мен сүзгілердің жұмысын іске қосыңыз, тоқтатыңыз және реттеңіз.

Білімдер:
1. Технологиялық процестер мен схемаларды қоса алғанда, конденсатты жинау және тазарту жүйелерінің жұмыс принциптері.
2. Конденсатты тазартуға арналған жабдықтың техникалық сипаттамалары (сүзгілер, сорғылар, резервуарлар).
3. Конденсатты мұнай өнімдерінен, қоспалардан және басқа ластаушы заттардан тазарту әдістері мен құралдары.
4. Сорғылардың жұмыс принциптері және оларды іске қосу мен тоқтатуды қоса реттеу.
5. Мұнай өнімдерінің қоспаларын, қаттылығын, сілтілігін және темір құрамын бақылау әдістерін қоса алғанда, конденсат сапасын талдау тәсілдері.
6. Өнеркәсіптік қауіпсіздік стандарттарын сақтауды қоса алғанда, конденсатты жинауға және тазартуға арналған жабдықты қауіпсіз пайдалану технологиялары мен нормалары.
7. Сүзгілерді қопсыту және регенерациялау әдістері, олардың техникалық ерекшеліктері және осы жұмыстарды жүргізудің дұрыс тәртібі.
8. Журналдармен және есептік құжаттамамен жұмысты қоса алғанда, жиналған және тазартылған конденсаттың көлемін есепке алу және бақылау қағидаттары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Стресске төзімділік
Дербестік
Зейінділік
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 2188-2012 "Тұрақты газ конденсаты. Техникалық шарттар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Технологиялық қондырғылардың операторы

4

Өндіріс технологиясы жөніндегі техник

15. Кәсіптің карточкасы "Технологиялық қондырғыларды басқару пультінің операторы":

Топтың коды:

8187-3

Қызмет атауының коды:

8187-3-001

Кәсіптің атауы:

Технологиялық қондырғыларды басқару пультінің операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Байланыс жоқ

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8187-1-011 - Технологиялық қондырғылардың операторы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнайды, ілеспе, табиғи газды, газ конденсатын, тақтатастарды өңдеудің технологиялық процестерін бақылау және қашықтықтан басқару, автоматтандыру құралдары мен бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану, технологиялық қондырғыларды жөндеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Қашықтықтан басқару арқылы технологиялық жабдықпен жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Қашықтықтан басқару арқылы технологиялық жабдықпен жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу



Дағды 1:
Технологиялық қондырғы (учаске) жабдығының жұмысын реттеу, алынатын өнімдердің шикізатын, реагенттерді, отынды, электр энергиясын есепке алу

Машықтар:
1. Жұмыс орындарында орындаушыларға өкімдер бере отырып, басқару пультінен бақылау-өлшеу аспаптарының деректері негізінде жабдықтың жұмысын бақылау және технологиялық режимді реттеу.
2. Технологиялық режимдегі өзгерістер, жабдықтың жұмысы және қондырғыда (учаскеде) орындалған жұмыстар туралы құжаттаманы жүргізу.
3. Іргелес технологиялық объектілермен өзара іс-қимыл жасау және технологиялық объектілер мен өндірістер арасындағы сыртқы коммуникацияларға қондырғыны қосуды (ажыратуды, ауыстыруды) жүзеге асыру.
4. Шикізаттың, реагенттердің, электр энергиясының және басқа ресурстардың шығынын, сондай-ақ ақпараттық жүйенің деректері негізінде дайын өнімнің шығуын бақылау.

Білімдер:
1. Технологиялық процесс, қызмет көрсетілетін Технологиялық қондырғылардың схемалары мен карталары.
2. Басқару пульті құрылғысының схемалық схемалары.
3. Технологиялық процесті басқару жүйесін пайдалану ережелері.
4. Басқару пультінен қызмет көрсетілетін жабдықтар мен автоматика құралдарының конструктивтік ерекшеліктері.
5. Технологиялық процестің рұқсат етілген ауытқулары бойынша деректерді жүйелеу және өңдеу әдістері және оларды жою әдістері.
6. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық регламентке сәйкес технологиялық процесті жүргізу, берілген режимнен ауытқуларды анықтау және уақтылы жою

Машықтар:
1. Өлшеу құралдарының деректеріне сәйкес басқару пультінің жұмысын орындау.
2. Аспаптардан алынған ақпаратты тексере отырып, барлық технологиялық блоктар мен бөлімшелердің (қондырғылардың) жұмысының синхрондылығын қамтамасыз ету.
3. Технологиялық процесс параметрлерінің сақталуын бақылау, берілген режимдерден ауытқуларды анықтау және талдау және оларды уақтылы жою бойынша жұмысты басқару.
4. Жұмыстарды ауысымдық тапсырмаға (ассортиментіне, сапасына, санына) және шикізатты, реагенттерді тұтыну нормаларына сәйкес орындау.
5. Технологиялық процесті жүргізу бойынша бастапқы құжаттаманың дұрыс және уақтылы ресімделуін қамтамасыз ету.
6. Біліктілігі төмен операторлардың жұмысына басшылық жасау.
7. Технологиялық процестің сапалық және сандық параметрлерін, сондай-ақ технологиялық жабдықты жүктеуді есепке алуды жүргізу.
8. Өндірістік-технологиялық және нормативтік құжаттаманы пайдалану.

Білімдер:
1. Технологиялық процесс, қызмет көрсетілетін Технологиялық қондырғылардың схемалары мен карталары.
2. Басқару пульті құрылғысының схемалық схемалары.
3. Технологиялық процесті басқару жүйесін пайдалану ережелері.
4. Басқару пультінен қызмет көрсетілетін жабдықтар мен автоматика құралдарының конструктивтік ерекшеліктері.
5. Қондырғыда қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының, автоматика жүйелерінің орналасуы, мақсаты, құрылымы, жұмыс принципі.
6. Бастапқы шикізаттың, материалдардың, шығарылатын өнімнің сипаттамалары.
7. Технологиялық процеске және шығарылатын өнімнің сапасына әсер ететін факторлар.
8. Электр энергиясын, реагенттерді, энергия ресурстарын және пайдалану материалдарын тұтыну нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Жабдықты қалыпты және апаттық режимде тоқтату, шағын жөндеу жүргізу, қондырғыны қалыпты технологиялық режимге қосу және шығару

Машықтар:
1. Жабдықтың жұмысындағы ақауларды және өндіріс технологиясының бұзылуын анықтау және жою.
2. Учаскелердің жұмысын үйлестіру және технологиялық процесті басқару пультінің барлық Автоматты құрылғыларының үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету.
3. Технологиялық жабдықты басқару пультінен жұмыс режиміне қойыңыз.
4. Технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес авариялық жағдайды жою бойынша жедел және дұрыс жұмысты ұйымдастыру.
5. Өндірістік-технологиялық және нормативтік құжаттаманы пайдалану.

Білімдер:
1. Технологиялық процестің қалыпты ағымының бұзылу себептері және анықталған ауытқуларды жою әдістері.
2. Өндіріс процесін автоматтандыру схемалары.
3. Электротехника, жылу техникасы, электроника негіздері.
4. Басқару пультінен қызмет көрсетілетін жабдықтар мен автоматика құралдарының конструктивтік ерекшеліктері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Стресске төзімділік
Дербестік
Зейінділік
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", ТР КО 013/2011 "Автомобильдік және авиациялық бензинге, дизельдік және теңіздік отынға, авиакеросинге және мазутқа қойылатын талаптар туралы" және тиісті стандарттар ол. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензині. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Jet A-1 газтурбиналық қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Қорғасынсыз бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизельдік отын. ЕУРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизельдік отын. Техникалық шарттар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензин. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыш отындары. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", МЕМСТ 12308-89 "Термиялық тұрақты отындар Т-6 және Т-8В реактивті қозғалтқыштар үшін. Техникалық шарттар" және техникалық шарттарға арналған басқа да стандарттар. ҚР СТ 3427-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Мұнай өңдеу кезіндегі химиялық реагенттер мен реагенттерді тұтыну нормаларын анықтау".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Өндіріс технологиясы жөніндегі техник

4

Технологиялық қондырғылардың операторы

16. Кәсіптің карточкасы "Компрессорлық жабдықты басқару пультінің машинисі":

Топтың коды:

8186-0

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Компрессорлық жабдықты басқару пультінің машинисі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

1-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (1-шығарылым) бекіту туралы" 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте № 33389 болып тіркелді.
§ 170-171. Компрессорлық қондырғылардың машинисі

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8185-2-005 - Компрессорлық қондырғылар машинисi (көмекшісі)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Пайдаланудың технологиялық режиміне сәйкес компрессорлық жабдықтың тиісті жұмысын қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Компрессорлық жабдықты пайдаланудың тиісті режимінің сақталуын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Компрессорлық жабдықты пайдаланудың тиісті режимінің сақталуын қамтамасыз ету



Дағды 1:
Пайдалану талаптарын сақтау

Машықтар:
1. Технологиялық регламентке, зауыт стандарттарына, өндірістік нұсқаулықтарға сәйкес жабдықтың жұмысын қамтамасыз ету.
2. Зауыт аумағында сыртқы құбырларға және сығылған ауаны беру арматурасына қызмет көрсету.
3. Стационарлық компрессорлар мен турбокомпрессорларға қызмет көрсету: 1 МПа-ға дейінгі қысым (10 кгс/см2 дейін), 100-ден 500 м3/мин-ге дейін немесе 1 МПа-дан жоғары қысым (10 кгс/см2 жоғары), 5-тен 100 м3/мин-ге дейін, әрқайсысы қауіпті емес газдарда жұмыс істеген кезде, жетегі бар әр түрлі қозғалтқыштардан.
4. Қауіпті газдармен жұмыс істейтін стационарлық компрессорлар мен турбокомпрессорларға қызмет көрсету: 1 МПа дейінгі қысым (10 кгс/см2 дейін), 5-тен 100 м3/мин дейін немесе 1 МПа жоғары қысым (10 кгс/см2 жоғары), әрқайсысы 5 м3/мин дейін.
5. Жетек қозғалтқыштарына қызмет көрсету.
6. Ауаны ылғал мен майлардан тазартыңыз.
7. Майды шығын және апаттық резервуарларға салыңыз және сорыңыз.
8. Пайдаланылған майларды жинаңыз.
9. Күрделі және ағымдағы жөндеуден кейін компрессорларды орап, оларды пайдалануға қабылдауға қатысыңыз.
10. Тиімді жұмыс режимін орнатыңыз және сақтаңыз.
11. Газ бу турбиналарының, сондай-ақ технологиялық компрессорлардың жөндеуге сапалы дайындығын ұйымдастыру және жеке тексеру.
12. Газ және бу турбиналарында, сондай-ақ технологиялық компрессорларда жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде бұл туралы барлық ауысымды хабардар ету және жұмыс орындарында қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдау.
13. Жұмыс орнын уақтылы тазалай отырып, жұмыс орнын (басқару пультін) тиісті жағдайда ұстауды қамтамасыз ету.
14. Апат болған жағдайда АЖЖ-ға сәйкес әрекет етіңіз.
15. Бақылауды жүргізу және сыртқы жарықтандыруды уақтылы қосуды және өшіруді қамтамасыз ету.
16. Газ және бу турбиналарын, сондай-ақ технологиялық компрессорларды регламент пен нұсқаулыққа қатаң сәйкес өз бетінше іске қосуды, қалыпты және авариялық тоқтатуды жүргізу.
17. Газ және бу турбиналарын, сондай-ақ технологиялық компрессорларды жөндеуге дайындау және жоспарлы-алдын алу жұмыстары мен жөндеулерге тоқтау кезеңінде өз ауысым персоналымен жөндеу жұмыстарын жүргізу.

Білімдер:
1. Конструктивтік ерекшеліктері, компрессорлардың, турбокомпрессорлардың, Іштен жану қозғалтқыштарының, бу машиналарының, бу турбиналары мен электр қозғалтқыштарының, қосалқы механизмдердің, күрделі Бақылау-өлшеу аспаптарының, аппараттар мен арматуралардың әртүрлі типтерінің құрылғысы.
2. Бу құбырларының, циркуляциялық конденсациялық құбырлардың, арматураның және компрессорлық станция резервуарларының орналасу схемалары.
3. Жабдықтың жұмысын реттеуге және бұғаттауға арналған автоматты құрылғылардың орналасу схемалары.
4. Қызмет көрсетілетін компрессорлардың негізгі техникалық сипаттамалары.
5. Сығылған ауаны немесе газдарды өндіруге арналған электр энергиясы мен пайдалану материалдарының шығыс нормалары.
6. Шикізат пен өнімнің физикалық-химиялық қасиеттері, техникалық шарттары.
7. Өндірістің технологиялық схемасы.
8. Технологиялық карта.
9. Жабдықтың құрылымы, жұмыс принципі, мақсаты, техникалық пайдалану ережелері.
10. Жылу және энергия ресурстарының нормалары.
11. Жүк көтергіш механизмдермен жұмыс істеу ережелері.
12. Аварияларды жою жоспары (бұдан әрі - АЖЖ).
13. Бригада шеңберіндегі өндіріс қызметкерлерінің өндірістік және лауазымдық нұсқаулықтары.
14. Құрылғысы және жұмыс принципі, мақсаты,КИПиА, сигнализация және құлыптау ережелері.
15. Сумен, бумен, электрмен, ауамен жабдықтау, бу конденсатын жинау жүйелері, ұңғымалар мен гидравликалық қақпалар орналасқан кәріз жүйесі.
16. Аспапшы мен слесарь көлеміндегі слесарь ісінің, КИПиА негіздері 4-разрядтан төмен емес.
17. Қысыммен жұмыс істейтін компрессорлық агрегаттарға, құбырларға, ыдыстарға қызмет көрсету ережесі.
18. Пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету ережелері. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 360 бұйрығымен бекітілген компрессорлық станциялар.
19. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Өндірістік қауіпсіздік нормаларының сақталуын қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың жай-күйін қамтамасыз ету, газ және бу турбиналарының, сондай-ақ технологиялық компрессорлардың параметрлерін, қорғау, бұғаттау және дабыл беру құралдарының жарамдылығын тексеру.
2. Лауазымдық міндеттерді және бекітілген ішкі нормативтік құжаттарды орындау шеңберінде ұсынылатын ақпараттың толықтығын, дұрыстығын және уақтылығын қамтамасыз ету.
3. Өндірістік бөлмелердегі көмірсутектер мен газдардың буын қатаң қадағалаңыз. Соңғысының рұқсат етілмейтін концентрациясы анықталған кезде адамдарды мұндай жерге жіберуді тоқтатып, үй-жайларды булар мен газдардан толық тазарту үшін қажетті шараларды қабылдау қажет. Зауыттың диспетчері, PDH өндіріс менеджменті, механик, қажет болған жағдайда газдан құтқару қызметі туралы хабарлаңыз.

Білімдер:
1. Еңбекті қорғау, өрт және газ қауіпсіздігі, өнеркәсіптік санитария және табиғатты қорғау ережелері, ішкі еңбек тәртібі ережелері.
2. Зауыттың сапа, Денсаулық сақтау, Еңбек қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау саласындағы саясаты.
3. Экологиялық аспектілер тізбесі, өз бөлімшесіндегі қауіптер мен тәуекелдер тізілімі.
4. Жедел қызметтерге қоңырау шалу нөмірлері.
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Стресске төзімділік
Дербестік
Зейінділік
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан автоматты сынама алу", МЕМСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", МЕМСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды алу әдістері", МЕМСТ ИСО 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутек газдары. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қозғалмалы поршенді цилиндрді пайдалана отырып сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алудың стандартты әдісі, ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршеньді цилиндр көмегімен сұйытылған мұнай газының үлгілерін алудың стандартты сынақ әдісі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Компрессорлық қондырғылар машинисi

4

Технологиялық қондырғылардың операторы

17. Кәсіптің карточкасы "Газ турбина құрылғыларының машинисі":

Топтың коды:

8186-0

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Газ турбина құрылғыларының машинисі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

9-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (9-шығарылым) бекіту туралы" 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 11 мамырда № 22707 болып тіркелді.
§ 11. Газ турбина құрылғыларының машинисі

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Жылу электр станцияларының жылу энергетикалық қондырғылары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Жылу электр станцияларының жылу энергетикалық қондырғылары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Жылу электр станцияларының жылу энергетикалық қондырғылары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді. 7-разрядты беру үшін техникалық және кәсіптік (арнайы орта, кәсіптік орта) білім талап етіледі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8186-0-013 - Газ турбина құрылғыларының машинисi

Қызметтің негізгі мақсаты:

Газ турбиналық қондырғыларды пайдалану және олардың үздіксіз және үнемді жұмысын қамтамасыз ету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Газ турбинасына тиісті қызмет көрсетуді және пайдалануды қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Газ турбинасына тиісті қызмет көрсетуді және пайдалануды қамтамасыз ету



Дағды 1:
Газ турбиналарына қызмет көрсету және пайдалану режимдерін сақтау

Машықтар:
1. Жабдықтардың жұмысын технологиялық регламентке, зауыт стандарттарына, өндірістік нұсқаулықтарға сәйкес жүзеге асыру.
2. Қуаты 10 мың Ваттқа дейінгі газ турбиналық қондырғының жұмыс режимін жүргізу.
3. Газ турбиналық қондырғыларға пайдалану қызметін қамтамасыз ету және олардың үздіксіз және үнемді жұмысын қамтамасыз ету.
4. Жылу схемаларында орнату және ауыстыру жабдықтарын іске қосу, тоқтату, сынау.
5. Өлшеу құралдарының көрсеткіштерін, автоматты реттегіштер мен дабылдардың жұмысын бақылау.
6. Авариялық жағдайларды жоюды жүргізу.
7. Газ турбиналарын жөндеуге сапалы дайындауды ұйымдастыру және жеке тексеру.
8. Газ турбиналарында жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде бұл туралы барлық ауысымды хабардар ету және жұмыс орындарында қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдау.
9. Бақылауды жүргізу және сыртқы жарықтандыруды уақтылы қосуды және өшіруді қамтамасыз ету.
10. Газ турбиналарын регламент пен нұсқаулыққа қатаң сәйкес өздігінен іске қосу, қалыпты және авариялық тоқтату.
11. Өндірістік үй-жайлардағы көмірсутектер мен газдардың буын бақылаңыз. Соңғысының рұқсат етілмейтін концентрациясы анықталған кезде адамдарды мұндай жерге жіберуді тоқтатып, үй-жайларды булар мен газдардан толық тазарту үшін қажетті шараларды қабылдау қажет. Зауыттың диспетчері, PDH өндіріс менеджменті, механик, қажет болған жағдайда газдан құтқару қызметі туралы хабарлаңыз.
12. Газ турбиналарын жөндеуге дайындау және ауысым персоналымен жоспарлы-алдын алу жұмыстары мен жөндеулерге тоқтау кезеңінде жөндеу жұмыстарын жүргізу.

Білімдер:
1. Шикізат пен өнімнің физикалық-химиялық қасиеттері, техникалық шарттары.
2. Өндірістің технологиялық схемасы.
3. Технологиялық карта.
4. Жабдықтың құрылымы, жұмыс принципі, мақсаты, техникалық пайдалану ережелері.
5. Жылу және энергия ресурстарының нормалары.
6. Жүк көтергіш механизмдермен жұмыс істеу ережелері.
7. Аварияларды жою жоспары (бұдан әрі - АЖЖ).
8. Бригада шеңберіндегі өндіріс қызметкерлерінің өндірістік және лауазымдық нұсқаулықтары.
9. Құрылғысы және жұмыс принципі, мақсаты, КИПиА, дабыл және құлыптау ережелері.
10. Сумен, бумен, электрмен, ауамен жабдықтау, бу конденсатын жинау жүйелері, ұңғымалар мен гидравликалық қақпалар орналасқан кәріз жүйесі.
11. Аспапшы мен слесарь көлеміндегі слесарь ісінің, КИПиА негіздері 4-разрядтан төмен емес.
12. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік нормаларын сақтау

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың жай-күйін тексеру, газ турбиналарының, өрт сөндіру құралдарының жай-күйін, қорғау құралдарының, бұғаттау мен дабыл берудің жарамдылығын, дәрі қобдишаларының дәрі-дәрмектермен жабдықталуын тексеру.
2. Лауазымдық міндеттерді және бекітілген ішкі нормативтік құжаттарды орындау шеңберінде ұсынылатын ақпараттың толықтығын, дұрыстығын және уақтылығын қамтамасыз ету.
3. Желдету жүйелерінің жұмысын ай сайын бақылау және қамтамасыз ету.
4. Жұмыс орындарын және бригадаға бекітілген учаскені уақтылы тазалай отырып, RDH өндірісінің аумағын тиісті жағдайда ұстауды қамтамасыз ету.
5. Жұмыс орындарын, жабдықтар мен құбырларды жөндеу, от және газ қауіпті жұмыстарға сапалы дайындауды, сондай-ақ осы жұмысты орындау кезінде белгіленген реттілік пен қауіпсіздік шараларын сақтауды қамтамасыз ету.
6. Серіктестікте қолданыстағы ережелер мен нұсқаулықтарда көзделген ҚТ және ет, өрт, газ және өнеркәсіптік қауіпсіздік, қоршаған ортаны қорғау бойынша талаптарды сақтау.
7. Газ турбиналық қондырғылардың жұмыс режимін бірлік қуатымен жүргізу:
- 10-нан 50 мың киловаттқа дейін-5 разряд;
- 50 - ден 100 мың киловаттқа дейін-6 разряд;
- 100 мың киловаттан астам-7 разряд.

Білімдер:
1. Жабдықты техникалық пайдалану мақсаты мен ережелері.
2. Еңбекті қорғау, өрт және газ қауіпсіздігі, өнеркәсіптік санитария және табиғатты қорғау ережелері, ішкі еңбек тәртібі ережелері.
3. Зауыттың сапа, Денсаулық сақтау, Еңбек қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау саласындағы саясаты.
4. Экологиялық аспектілер тізбесі, өз бөлімшесіндегі қауіптер мен тәуекелдер тізілімі.
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Зейінділік
Дербестік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан автоматты сынама алу", МЕМСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", МЕМСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды алу әдістері", МЕМСТ ИСО 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутек газдары. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қозғалмалы поршенді цилиндрді пайдалана отырып сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алудың стандартты әдісі, ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршеньді цилиндр көмегімен сұйытылған мұнай газының үлгілерін алудың стандартты сынақ әдісі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Технологиялық қондырғылардың операторы

5

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

18. Кәсіптің карточкасы "Технологиялық сорғылар машинисi":

Топтың коды:

8185-3

Қызмет атауының коды:

8185-3-006

Кәсіптің атауы:

Технологиялық сорғылар машинисi

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

3.1

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 58-59. Технологиялық сорғылар машинисі

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі қажет емес. 3-разряд үшін: электр қозғалтқыштары мен тарату құрылғыларына қызмет көрсету кезінде III топтағы рұқсат болуы керек. 4-разряд үшін: электр қозғалтқыштары мен тарату құрылғыларына қызмет көрсету кезінде IV топтағы рұқсат болуы керек.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8185-3-002 - Сорғы қондырғыларының машинисi

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнайды, ілеспе, табиғи газды, газ конденсатын, тақтатастарды қайта өңдеу, автоматтандыру құралдары мен бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану, технологиялық қондырғыларды жөндеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық сорғыларға, сорғы станцияларына және мұнайды айдау және дайындау жөніндегі қондырғыларға қызмет көрсету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық сорғыларға, сорғы станцияларына және мұнайды айдау және дайындау жөніндегі қондырғыларға қызмет көрсету



Дағды 1:
Мұнай, мұнай өнімдерін өңдеу станцияларында технологиялық сорғылардың сапалы үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету

Машықтар:
3-разряд үшін:
1. Магистральдық құбыржолдарда, тиеп-тиеу мұнай базасында және мұнай өңдеу кәсіпорындарында мұнайды, мұнай өнімдерін және басқа да тұтқыр сұйықтықтарды айдау және дайындау жөніндегі сорғы станциялары мен қондырғыларына қызмет көрсету.
2. Сорғылардың, майлау, салқындату және желдету жүйелерінің жұмысына, құбырлардың, ысырмалардың, бақылау-өлшеу аспаптарының жарамдылығына көзбен шолып бақылау жүргізу.
3. Біліктілігі анағұрлым жоғары машинистің басшылығымен сорғы станциясын технологиялық байлау схемасын жұмысқа дайындау.
4. Жоғары білікті машинисттің басшылығымен айдалатын өнімдердің ағып кетуін жою.
5. Тығыздағыштарды толтырыңыз және тығыздағыштарды ауыстырыңыз.
6. Сорғыларды іске қосыңыз, тоқтатыңыз және сүртіңіз.
7. Клапандарды ашыңыз және жабыңыз.
8. Сынама алу.
9. Бақылау-өлшеу аспаптары бойынша электр қозғалтқыштарының жүктемесін, сорғылар мен құбырлардағы жұмыс қысымын, автоматика аспаптарының жұмысын, майлау, салқындату және желдету жүйелерін, тарату құрылғыларын, бекіту арматурасын бақылау.
10. Электр қозғалтқыштарын іске қосыңыз және тоқтатыңыз.
11. Мойынтіректердегі майлауды тексеріңіз.
12. Мойынтіректерді бөлшектеңіз, шайыңыз, сүртіңіз.
13. Сақтандырғыштарды ауыстыру, айдалатын өнімдердің ағып кетуін жою, электр жабдықтарын жөндеу бойынша слесарлық жұмыстарды орындау.
14. Жабдықтың жұмыс режимін бақылау.
15. Магистральдық құбырларда немесе ауыстырып тиеу мұнай базаларында мұнайды, мұнай өнімдерін және басқа да тұтқыр сұйықтықтарды айдау және дайындау бойынша сорғы станцияларына қызмет көрсету, сорғылардың жалпы өнімділігі 500 м3/сағ дейін.
16. Жалпы өнімділігі 1000 м3/сағ дейін мұнай және газ өңдеу кәсіпорындарының сорғы технологиялық қондырғыларына қызмет көрсету.
17. Магистральдық құбырлардың сорғы станциялары мен технологиялық қондырғыларында, тиеу мұнай базаларында және мұнай өңдеу кәсіпорындарында жалпы қуаты 500 киловаттқа (бұдан әрі – кВт) дейінгі электр қозғалтқыштарымен бірлесіп сорғыларға қызмет көрсету.
4-разряд үшін (3-разряд дағдыларына қосымша):
1. Сорғылардың жалпы өнімділігі 500-ден 1000 м3/сағ-қа дейінгі магистральдық құбырларда немесе ауыстырып тиеу мұнай базаларында мұнайды, мұнай өнімдерін және басқа да тұтқыр сұйықтықтарды айдау және дайындау жөніндегі сорғы станцияларына қызмет көрсету.
2. Жалпы өнімділігі 1000 - нан 3000 м3/сағ дейін мұнай және газ өңдеу кәсіпорындарының сорғы технологиялық қондырғыларына қызмет көрсету.
3. Сорғыларға жалпы қуаты 500-ден 3000 кВт-қа дейінгі электр қозғалтқыштарымен бірге магистральдық құбырлардың сорғы станциялары мен технологиялық қондырғыларында, тиеу мұнай базаларында және мұнай өңдеу кәсіпорындарында қызмет көрсету.

Білімдер:
3-разряд үшін:
1. Қызмет көрсетілетін сорғы станциясының схемалары.
2. Сорғылардың жұмыс принципі.
3. Сорғылар мен оларға жетектердің сипаттамасы:
А. техникалық пайдалану ережелері;
b. механизмдерді майлау ережелері;
c. айдалатын сұйықтықтардың қасиеттері, бекіту арматурасы мен қауіпсіздік құрылғыларының орналасуы.
4. Қызмет көрсетілетін сорғы станциясының, технологиялық қондырғының, тауар паркінің, тұзақ шаруашылығының технологиялық процесі мен схемасы.
5. Бақылау-өлшеу аспаптарының, реттегіштердің және механикаландыру құралдарының мақсаты мен қолданылуы.
6. Электротехника негіздері, Гидравлика және механика бойынша қарапайым мәліметтер.
7. Жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою және аварияларды жою тәсілдері.
8. Шартты дабыл жүйесі, электр жабдықтарын техникалық пайдалану ережелері және Ток қабылдағыштар мен желілерге қызмет көрсету кезіндегі қауіпсіздік ережелері.
9. Электроматериалдардың түрлері, олардың қасиеттері мен қолданылуы, Электр қондырғыларын жерге қосу жүйесі, Электрмен жабдықтау схемасы.
10. Іске қосу құрылғылары және тарату қалқандары.
11. Электр қозғалтқыштары мен электр құрылғыларының рұқсат етілген қыздыру температурасы мен жүктемесі.
12. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
4-разряд үшін (3-разрядты білімге қосымша):
1. Трансформаторлық майлардың мақсаты мен қасиеттері.
2. Орталықтан тепкіш, поршеньді сорғылар мен әртүрлі жүйелер мен қысымдағы Турбо сорғылардың құрылысы мен пайдалану ережелері.
3. Бекіту арматурасы бар құбырлардың, құдықтардың және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы мен орналасуы.
4. Сорғы станциясының барлық жабдықтарын іске қосу және тоқтату ережелері.
5. Апатты жою тәртібі мен қағидалары, сорғы станциясының жұмысын есепке алуды жүргізу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Сорғы қондырғыларының жұмысын бақылау және реттеу

Машықтар:
3-разряд үшін:
1. Сорғы қондырғыларының, майлау, салқындату және желдету жүйелерінің жұмысын визуалды бақылауды жүзеге асыру.
2. Белгіленген норма шегінде қысым, ағын және температура сияқты сорғылардың жұмыс параметрлерін реттеңіз.
3. Бақылау-өлшеу аспаптарының және сорғы қондырғыларының автоматты басқарылатын жүйелерінің көрсеткіштерін бақылау.
4. Сорғы агрегаттары мен жүйелерінің жұмысын технологиялық нормалар мен қауіпсіз пайдалану жағдайларына сәйкестігін бақылау.
5. Сорғы қондырғыларын іске қосыңыз және тоқтатыңыз, олардың жұмысының тұрақтылығын қадағалаңыз.
6. Жұмыс параметрлеріне сәйкестігін қамтамасыз ете отырып, сорғы қондырғыларының электр қозғалтқыштарының жұмысын тексеріңіз.
7. Құбырлардың, ысырмалардың, бекіту арматурасының және сорғы жүйелерінің басқа элементтерінің жай-күйіне бақылау жүргізу.
8. Сынама алу, айдалатын өнімдердің сапасын бақылау.
4-разряд үшін (3-разряд дағдыларына қосымша):
1. Жоғары өнімділігі бар сорғы қондырғыларының жұмыс параметрлерін реттеңіз(500-ден 3000 м3/сағ).
2. Сорғы қондырғыларын басқарудың автоматты жүйелерін бақылауды жүзеге асыру, қалыпты режимнен ауытқуларды талдау.
3. Электр қозғалтқыштарын, майлау және салқындату жүйелерін, автоматты құрылғылар мен құрылғыларды қоса алғанда, сорғы жүйесінің барлық элементтерінің күйін бақылау.
4. Жоғары өнімділігі мен қуаты бар сорғы қондырғыларын іске қосыңыз және тоқтатыңыз, олардың дұрыс жұмысын қадағалаңыз.
5. Барлық жабдықтың үздіксіз жұмысы мен дұрыс жұмыс істеуін қадағалай отырып, өнімділігі 3000 м3/сағ дейінгі сорғы станцияларының жұмысын қамтамасыз ету.
6. Күрделі өлшеу және диагностикалық жүйелерді қолдана отырып, сорғы қондырғыларының күйі мен жұмысын бақылау.
7. Жабдықтың жай-күйі, сорғылардың жұмыс параметрлері бойынша құжаттаманы жүргізу, сондай-ақ жұмыс сипаттамаларын үнемі өлшеп отыру.

Білімдер:
3-разряд үшін:
1. Сорғы қондырғылары мен жабдықтарының жұмыс принциптері мен құрылғылары.
2. Сорғы қондырғыларын бақылау үшін қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының жұмыс негіздері.
3. Мұнай мен мұнай өнімдерін айдаудың технологиялық процестері.
4. Сорғы станциялары мен сорғы қондырғыларын пайдалану және қауіпсіздік ережелері.
5. Сорғы қондырғыларын майлау, салқындату және желдету жүйелерінің жұмыс принциптері.
6. Сорғы қондырғыларын іске қосу, тоқтату және реттеу операциялары.
7. Сорғы қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік нормалары мен талаптары.
8. Сорғы жабдықтарының жұмысын бақылау және диагностикалау әдістері.
9. Автоматты сорғыларды басқару жүйелерімен жұмыс істеу негіздері.
4-разряд үшін (3-разрядты білімге қосымша):
1. Өнімділігі жоғары сорғы қондырғыларының жұмысын реттеу және бақылау әдістері(500-ден 3000 м3/сағ).
2. Сорғыларды басқарудың автоматты жүйелерінің жұмыс принциптері және олардың сорғы қондырғыларымен өзара әрекеттесуі.
3. Сорғы қондырғыларының жұмысындағы нормадан ауытқуларды диагностикалау және жою әдістері мен әдістері.
4. Қауіпсіз параметрлерді сақтай отырып, максималды өнімділікке қол жеткізу үшін сорғы қондырғыларының жұмысын оңтайландыру әдістері.
5. Жоғары қуатты сорғы станцияларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік жөніндегі нормативтік құжаттар мен стандарттар.
6. Қысым, температура, сұйықтық ағыны сияқты сорғы қондырғыларының параметрлерін бақылауға және өлшеуге арналған жабдық.
7. Пайдаланудың әртүрлі кезеңдеріндегі сорғы жүйелерінің жұмыс көрсеткіштерін құжаттауға және есепке алуға қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Стресске төзімділік
Дербестік
Зейінділік
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

19. Кәсіптің карточкасы "Полимерлеу аппаратшысы":

Топтың коды:

8131-9

Қызмет атауының коды:

8131-9-051

Кәсіптің атауы:

Полимерлеу аппаратшысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

24-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (24-шығарылым) бекіту туралы" 2021 жылғы 10 маусымдағы № 201 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 17 маусымда № 23045 болып тіркелді.
§ 256-257. Полимерлеу аппаратшысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

2145-1-005 - Технолог, химия

Қызметтің негізгі мақсаты:

Полимерлеудің технологиялық процесін жүргізу және оны реттеу ережелері

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Дайын өнімді алу үшін шикізатты полимерлеуді бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Дайын өнімді алу үшін шикізатты полимерлеуді бақылау



Дағды 1:
Технологиялық процеске сәйкес полимерлеу жұмыстарын жүргізу

Машықтар:
3-разряд үшін:
1. Жоғары білікті аппаратшының басшылығымен полимерлеу процесін жүргізуді жүзеге асыру.
2. Шикізатты, Реагент ерітінділерін дайындауды, шикізатты аппараттарға тиеуді жүргізу.
3. Технологиялық жабдыққа қызмет көрсету және жұмыс күйінде ұстау.
4. Аппаратураны қождан, полимерлерден, жауын-шашыннан тазартуды жүргізу.
5. Өндірістің келесі кезеңдерінде өнімдерді тасымалдауды және беруді жүзеге асыру.
6. Сүзгілерді қайта зарядтаңыз, диспенсерлерді тазалаңыз.
4-разряд үшін (3-разрядты машықтарына қосымша):
1. Мономерлерден жоғары молекулалық қосылыстар (полимерлер) алу үшін ерітіндіде, массада, газ немесе су орталарында полимерлеу, катализаторлардың, бастамашылардың қатысуымен блоктық полимерлеу, ультракүлгін сәулелермен және радиациялық сәулелермен бастау процесін жүргізуді жүзеге асыру.
2. Шикізатты қабылдау және дайындау, химиялық ерітінділерді, катализаторларды дайындау.
3. Жабдықты жұмысқа дайындау.
4. Құрамдас бөліктердің арақатынасын ерекше дәл сақтай отырып, шикізатты реакторларға немесе басқа жабдыққа дозалауды, массаны жылытуды, араластыруды, берілген температура бойынша реакциялық массаны ұстауды, өнімдерді түсіруді жүргізу.
5. Алынған полимерді тұрақтандыруды, артық еріткішті айдауды жүзеге асыруды және оны өндірістің келесі технологиялық сатыларына беруді жүзеге асыру.
6. Технологиялық режим параметрлерін бақылау және реттеу: температура, қысым, вакуум, шикізат компоненттерінің қатынасы, полимердің концентрациясы мен тұтқырлығы, араластыру қарқындылығы.

Білімдер:
3-разряд үшін:
1. Өнімді өндірудің технологиялық процесінің негіздері.
- Полимерленудің негізгі кезеңдерін, оның ішінде шикізатты дайындау кезеңдерін, компоненттердің мөлшерін, полимерлеу реакциясын және алынған өнімнің негізгі сипаттамаларын түсіну.
2. Көмекші жабдықтың құрылғысы, жұмыс принципі.
- Шикізатты дайындау және технологиялық процесті басқару үшін пайдаланылуы мүмкін қосалқы жүйелер мен аппараттардың (мысалы, сорғылар, сүзгілер, диспенсерлер, салқындату және жылыту жүйелері) құрылғысы мен жұмысын білу.
3. Полимерлі өнімдердің сапасын бақылау әдістері мен құралдары.
4. Полимерлі өнімдерді тазартуға және сүзуге арналған жабдық.
5. Шикізатты, катализаторларды және еріткіштерді беруге арналған жабдық.
4-разряд үшін (3-разрядты білімдерге қосымша):
1. Өнімді өндірудің технологиялық схемасы.
- Шикізаттың реакторға тиеуден бастап полимерді алуға және оны өндірістің келесі кезеңдеріне беруге дейінгі барлық жолын қоса алғанда, полимерлеудің технологиялық схемаларын білу. Бұл білім жабдықпен дұрыс жұмыс істеу және технологиялық процесті сақтау үшін қажет.
2. Полимерлеу процесі және оны реттеу ережелері.
- Полимерлеу процесі туралы терең білім, оның ішінде оның барлық кезеңдері мен технологиялық параметрлері (температура, қысым, компоненттердің концентрациясы), сондай-ақ тұрақты нәтиже алу үшін осы параметрлерді реттеу әдістері.
3. Негізгі және қосалқы жабдықтардың, бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматты реттеу жүйелерінің құрылысы, жұмыс принципі.
- Полимерленуді тиімді бақылау үшін қажет реакторлар, бағандар, сүзгілер, жылу алмастырғыштар, бақылау жүйелері және автоматты реттеу жүйелері (мысалы, температура мен қысым) сияқты күрделі жабдықтар туралы білім.
4. Есептеу әдістемесі.
- Есептеу дағдылары, мысалы, шикізат мөлшерін, өнімнің шығымдылығын, концентрациясын, тұтқырлығын, температурасын және технологиялық процесті бақылау және қажетті сападағы өнімді алу үшін қажет басқа параметрлерді есептеу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Полимерлеу процесінің сапасын бақылау және тұрақтандыру

Машықтар:
3-разряд үшін:
1. Зертханалық талдаулар үшін сынама алу.
2. Шикізат пен полимерлеу өнімдерінің сапасын бақылау үшін талдаулар жүргізу.
3. Технологиялық процестің параметрлерін, оның ішінде полимерлердің температурасын, қысымын, тығыздығы мен тұтқырлығын бақылауды жүзеге асыру.
4. Жабдықтың және технологиялық процестің жұмыс параметрлерін тиісті деңгейде ұстаңыз.
4-разряд үшін (3-разрядты машықтарына қосымша):
1. Шикізат мөлшері мен өнімнің шығымдылығын, меншікті салмағын, концентрациясы мен полимерлеу тереңдігін есептеңіз.
2. Жабдықты үрлеуді және престеуді, Жабдықты жөндеуге дайындауды, жөндеудің орындалуын бақылауды жүзеге асыру.
3. Алынған талдаулар мен зертханалық мәліметтер негізінде технологиялық процесті түзетуді жүзеге асыру.
4. Полимерлі өнімді тұрақтандыру және еріткіштерді мәжбүрлеу.
5. Шикізат пен алынған өнімнің шығынын есепке алуды жүргізу, полимерлеу процестері бойынша есептілікті қалыптастыру.

Білімдер:
3-разряд үшін:
1. Сынама алу ережелері.
- Полимерленген өнімнің қажетті сипаттамаларға сәйкестігін (мысалы, тұтқырлық, молекулалық масса, еріткіш қалдықтарының концентрациясы) кейіннен талдау үшін дұрыс іріктеу әдістері туралы білім.
2. Жабдықты жөндеуге тапсыру және жөндеуден қабылдау ережелері.
- Жабдықты жөндеуге дайындау және оны жөндеуден кейін қайта қабылдау ережелері туралы білім, бұл полимерлеу процесінде үзіліссіз жұмыс істеуді қамтамасыз ету және тоқтап қалуды азайту үшін маңызды.
3. Полимерлі өнімдердің сапасын бақылау әдістері мен құралдары.
4. Полимерлі өнімдерді тазартуға және сүзуге арналған жабдық.
4-разряд үшін (3-разрядты білімге қосымша):
1. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
- Жоғары температура мен қысым жағдайында қауіпсіз жұмысты қамтамасыз ету, сондай-ақ өндірістік санитария талаптарын сақтау үшін қажет жұмыс орнындағы қауіпсіздікке қатысты нормалар мен ережелерді білу.
2. Жабдықты жөндеуге тапсыру және жөндеуден қабылдау ережелері.
- Технологиялық процестегі сәтсіздіктер қаупін азайту үшін жабдықтың күйін бақылау және оны жөндеуден кейін қабылдау процесі туралы қосымша білім.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан автоматты сынама алу", ГОСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", ГОСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды алу әдістері", ГОСТ ИСО 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутек газдары. Сынама алу әдісі", ГОСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", ГОСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қозғалмалы поршенді цилиндрді пайдалана отырып сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алудың стандартты әдісі", ҚР СТ ИСО 1043-1-2005 "Пластика. Белгілер мен аббревиатуралар. 1-бөлім. Негізгі полимерлер және олардың ерекше қасиеттері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Өндіріс технологиясы жөніндегі техник

20. Кәсіптің карточкасы "Газ тазарту аппаратшысы":

Топтың коды:

8187-2

Қызмет атауының коды:

8187-2-002

Кәсіптің атауы:

Газ тазарту аппаратшысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

24-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (24-шығарылым) бекіту туралы" 2021 жылғы 10 маусымдағы № 201 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 17 маусымда № 23045 болып тіркелді.
§ 94-96. Газ тазарту аппаратшысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

3116-2-001 - Техник-химик (мұнай және газ)
3116-2-002 - Мұнайды тазалау жөніндегі техник

Қызметтің негізгі мақсаты:

Газ тазарту жұмыстарын жүргізу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Газ тазарту жөніндегі технологиялық жұмыстарды жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Газ тазарту жөніндегі технологиялық жұмыстарды жүргізу



Дағды 1:
Ауырлық күшінің, центрифугалық күштің әсерінен газдарды қалқымалы бөлшектерден тазарту процесін жүргізу

Машықтар:
2-разряд үшін:
1. Аппараттарға газ беруді жүзеге асыру.
2. Аппараттарды үрлеу және механикалық шайқауды жүзеге асыру.
3. Тұнбаны түсіруді жүзеге асыру.
4. Сынама алу.
5. Құрылғыны тазалаңыз.
3-разряд үшін (2-разрядты машықтарына қосымша):
1. Газдарды тазартудың қарапайым процесін жүргізу — ауырлық күшінің, центрифугалық күштің әсерінен оларда ілінген бөлшектерді тазарту.
2. Аппараттарға үздіксіз газ беруді жүзеге асыру, тоқтатылған бөлшектерді тұндыру, газ ағынының берілген жылдамдығын, сүзу жылдамдығын, газды тазартудың берілген дәрежесін, қысымды, температуралық режимді және процесті жүргізудің басқа көрсеткіштерін қамтамасыз ету.
3. Шаңды ұстауды жүзеге асырыңыз.
4. Газды шығару.
5. Нұсқаулықта қарастырылған талдауларды орындау.
4-разряд үшін (3-разрядты машықтарына қосымша):
1. Газды тазартудың технологиялық процесінің орташа күрделілігін жүргізуді жүзеге асыру.
2. Газды қабылдау, оны алдын-ала салқындату.
3. Суару температурасын, концентрациясын, тығыздығын, ылғал мен құрғатылған газдың берілген пайызын және процесті жүргізудің басқа көрсеткіштерін реттеуді жүзеге асыру.
4. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері және талдау нәтижелері бойынша технологиялық процесті бақылау және реттеу.

Білімдер:
2-разряд үшін:
1. Өндірістің технологиялық схемасы.
2. Негізгі және қосалқы жабдықтың құрылымы, жұмыс принципі.
3. Газдың қасиеттері.
4. Газдарды тазарту әдістері және оларды қолдану.
3-разряд үшін (2-разрядты білімдерге қосымша):
1. Қызмет көрсетілетін учаскенің технологиялық схемасы.
2. Арматура мен коммуникация схемасы.
3. Қызмет көрсетілетін учаскедегі технологиялық процестің физика-химиялық негіздері мен мәні.
4. Газ ағындарын бақылау және реттеу жүйелерімен жұмыс істеу принциптері.
5. Газ тазарту жүйелерін қолдану (сүзу, тұндыру және т.б.).
4-разряд үшін (3-разрядты білімдерге қосымша):
1. Негізгі жабдықтардың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы.
2. Жұмыс орнындағы арматура мен коммуникация схемасы.
3. Газ және суару сұйықтықтарының қасиеттері.
4. Технологиялық процесті басқару құрылғылары мен жүйелері.
5. Орнатудың әртүрлі компоненттерінің рөлі мен жұмыс принципі (компрессорлар, сорғылар, сүзгілер, скрубберлер).

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Газды тазартуға арналған жабдыққа қызмет көрсету және оның жарамдылығын бақылау

Машықтар:
2-разряд үшін:
1. Технологиялық жабдыққа қызмет көрсету.
2. Құрылғыны тазалаңыз.
3. Тұнбаны түсіруді жүзеге асыру.
3-разряд үшін (2-разрядты машықтарына қосымша):
1. Газды тазарту немесе дайын өнімді ұстау үшін әртүрлі конструкциялы аппараттарға (тұндырғыш камералар, тұндырғыш газ құбырлары, циклондар, қап сүзгілері, скрубберлер және т.б.) қызмет көрсету.
2. Өндірістік учаскенің жабдықтарына қызмет көрсету.
3. Жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою.
4. Жабдықты жөндеуге дайындау.
4-разряд үшін (3-разрядты машықтарына қосымша):
1. Аппараттарда суару сұйықтығын беру және біркелкі тарату.
2. Газдың және суармалы сұйықтықтардың температурасын, сондай-ақ технологиялық режимде белгіленген шектерде әрбір аппараттағы концентрацияны ұстап тұруды жүзеге асыру.
3. Шаңды ұстап, тұман мен басқа қоспаларды сіңіріңіз.
4. Газды ағызуды және құрғатылған газды кейінгі аппаратураға беруді жүргізу.
5. Шашырауды, майларды, ерітіндіні қалпына келтіруді жүзеге асырыңыз.
6. Жуу сұйықтықтарын ластанудан және салқындатудан тазарту үшін тұндырғыштар мен тоңазытқыштарға жіберіңіз.
7. Жуу, кептіру, ылғалдандыру мұнараларына, компрессорларға, сорғыларға, скрубберлерге, суару тоңазытқыштарына, тұндырғыштарға, жинағыштарға, газ, қышқылдық коммуникацияларға және өзге де жабдықтарға қызмет көрсетуді жүргізу.
8. Жөндеуден жабдықты қабылдау.

Білімдер:
2-разряд үшін:
1. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
2. Газдармен жұмыс кезінде еңбекті қорғау негіздері.
3. Жабдықтар мен қауіпсіздік жүйелерін техникалық пайдалану ережелері.
3-разряд үшін (2-разрядты білімдерге қосымша):
1. Технологиялық режим және процесті реттеу тәртібі.
2. Талдау жүргізу әдістемесі.
3. Сынама алу тәртібі.
4. Газ тазарту қондырғыларына қызмет көрсету кезінде еңбекті қорғау және қауіпсіздік жөніндегі нормативтік талаптар.
5. Жоғары температура мен қысым кезінде жабдықты қауіпсіз пайдалану талаптары.
4-разряд үшін (3-разрядты білімдерге қосымша):
1. Технологиялық режимнің параметрлері және процесті реттеу тәртібі.
2. Тәуекелді талдау және технологиялық процестің қауіпсіздігін бағалау әдістері.
3. Газ қондырғыларымен жұмыс істеу кезінде қызметкерлердің еңбекті қорғау және қауіпсіздік стандарттарын сақтау жөніндегі міндеттері.
4. Қауіпсіз жұмыс режимдерінің сақталуын бақылау принциптері мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан автоматты сынама алу", МЕМСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", МЕМСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды алу әдістері", МЕМСТ ИСО 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутек газдары. Сынама алу әдісі", ГОСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", ГОСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қозғалмалы поршенді цилиндрді пайдалана отырып сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алудың стандартты әдісі, ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршеньді цилиндр көмегімен сұйытылған мұнай газының үлгілерін алудың стандартты сынақ әдісі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Мұнайды тазалау жөніндегі техник

4

Өндіріс технологиясы жөніндегі техник

21. Кәсіптің карточкасы "Мұнай-химия инженері":

Топтың коды:

2145-2

Қызмет атауының коды:

2145-2-004

Кәсіптің атауы:

Мұнай-химия инженері

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§47. Инженер-зертханашы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Физикалық және химиялық ғылымдар

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санатты инженер-зертханашы: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм және II санатты инженер-зертханашы лауазымында кемiнде 2 жыл жұмыс өтілі; II санатты инженер-зертханашы: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм және санатсыз инженер-зертханашы лауазымында кемiнде 3 жыл жұмыс өтілі; Санатсыз инженер-зертханашы: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және І санатты техник-зертханашы лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтілі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

3116-2-001 - Техник-химик (мұнай және газ)
2145-2-006 - Инженер-химик-технолог

Қызметтің негізгі мақсаты:

Отын, жағармай материалдарын, мұнай-химия өнімдерін өндіру процесін бақылау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процесті сүйемелдеуді қамтамасыз ету және мұнай-газ өңдеу ұйымының (өндірістің) технологиялық объектілері мен құрылымдық бөлімшелерінің жұмысын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процесті сүйемелдеуді қамтамасыз ету және мұнай-газ өңдеу ұйымының (өндірістің) технологиялық объектілері мен құрылымдық бөлімшелерінің жұмысын бақылау



Дағды 1:
Компоненттерді өндіруді және тауарлық өнімді дайындауды қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Технологиялық регламентпен бекітілген шектерде технологиялық параметрлердің сақталуын бақылау.
2. Технологиялық регламент нормаларынан ауытқуды тудыратын себептерді жою.
3. Тауар өнімінің сапасын арттыратын технологиялық процестерді жетілдіру жөніндегі іс-шараларды әзірлеу.
4. Мұнай өңдеу объектілерінің шығарылатын компоненттері мен тауарлық өнімдерінің сапасына бағалау жүргізу.
5. Некенің және кондиционерленбеген өнім шығарудың себептерін анықтаңыз, оларға талдау жасаңыз.
6. Мұнай және мұнай өнімдеріне сынақ жүргізудің технологиялық регламенттерінің орындалуына бақылау жүргізу.
7. Шығарылатын өнімнің сапасына мониторинг жүргізу.
8. Өндіріс процесінің бұзылуының алдын алу және жою мүмкіндігі.
9. Ғылыми-техникалық ақпаратқа талдау және жүйелеу жүргізу.
10. Жаңа техника мен технологияны енгізу жоспарларына ұсыныстар әзірлеу және енгізу.
11. Тауар өнімін паспорттауды жүргізу.
12. Өнімге сынақ жүргізу және өнім мен компоненттерге техникалық құжаттаманы келісу.
13. Тауарлық өнімді дайындау технологиясының сақталуын бақылауды жүзеге асыру.
14. Шығарылатын өнімнің сапасын бақылауды жүзеге асыру.
15. Технологиялық бөлімшелердегі жұмыс орындарында технологиялық құжаттаманың болуы мен жай-күйін бақылауды жүзеге асыру.
16. Мұнай өңдеудің технологиялық режимін, реагенттердің артық шығынын бұзушылықтарды жоюға бағытталған ұсыныстар мен іс-шараларды әзірлеу.
17. Технологиялық объектілердің өндірістік қызметінің нәтижелеріне талдау жүргізу.

Білімдер:
1. Тауар өнімдерін өндіру технологиясы.
2. Процестің негізгі жабдықтары, оның жұмыс принциптері және техникалық пайдалану ережелері.
3. Шикізатқа, материалдарға, дайын тауарлық өнімге қойылатын техникалық талаптар.
4. Шикізат, материалдар, отын, реагенттер шығынын өлшеу әдістері.
5. Тауарлық өнім мен компоненттердің сапасын өлшеу, бақылау әдістері.
6. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық объектілер жұмысының регламенттік режимдерін қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Бекітілген жоспарларға сәйкес жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін объектінің технологиялық жабдықтарын тоқтату жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру.
2. Өндірістік бағдарламаның орындалуы туралы жедел құжаттаманы жүргізу.
3. Құрылымдық бөлімшенің технологиялық режимін бақылау бойынша техникалық құжаттаманы әзірлеу.
4. Технологиялық регламенттің талаптарына сәйкес технологиялық объектінің жұмысын үйлестіру және бақылау.
5. Өндіріс процесінің бұзылуын жою.

Білімдер:
1. Негізгі технологиялық процестер және өндіріс режимдері.
2. Қолданылатын жабдықтың түрлері және оны пайдалану ережелері.
3. Технологиялық өндіріс барысын жедел есепке алуды ұйымдастыру тәртібі.
4. Осыған ұқсас технологиялық өндіріс саласындағы отандық және шетелдік озық тәжірибе.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Технологиялық объектілерді пайдалануды бақылау

Машықтар:
1. Технологиялық жабдықты жөндеудің барлық түрлерін жүргізу жоспарларын әзірлеу.
2. Технологиялық объект жұмысының тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды жоспарлау.
3. Технологиялық жабдықты тексеруге және жөндеуге дайындауды қамтамасыз ету.
4. Технологиялық режим нормаларының талаптарына сәйкес технологиялық жабдықты пайдалануды бақылауды жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Технологиялық объектінің профилі, мамандануы және құрылымының ерекшеліктері.
2. Технологиялық схема және технологиялық және өндірістік бөлімшелердің технологиялық режимінің нормалары.
3. Технологиялық және өндірістік бөлімшелердің жабдықтарын қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Технологиялық объектіні пайдалану жөніндегі стандарттар, техникалық шарттар және басқа да басшылық материалдар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 4:
Өндірістік-технологиялық жұмыстарды жоспарлау

Машықтар:
1. Ұйымның нормативтік-техникалық құжаттамасына сәйкес номенклатура бойынша өндірістік тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету.
2. Өндіріс басшылығымен бірлесіп қондырғылар үшін ағымдағы және перспективалық өндірістік тапсырмаларды әзірлеу және оларды бағынысты технологиялық персоналға уақтылы жеткізу.
3. Қондырғылардың өндірістік қызметі туралы ағымдағы өндірістік жоспарлауды, есепке алуды, есептілікті жасауды және уақтылы ұсынуды бақылауды жүзеге асыру.
4. Технологиялық процестерді жетілдіру, шығарылатын өнімнің сапасын арттыру бойынша іс-шараларды жоспарлау және қондырғылардың өндірістік қызметінің нәтижелерін талдау.

Білімдер:
1. Мұнай өңдеу технологиясы, Технологиялық процестердің физикалық, физика-химиялық және химиялық негіздері.
2. Технологиялық схемалар.
3. Процестердің негізгі жабдықтары, оның жұмыс принциптері және техникалық пайдалану ережелері.
4. Өндірістің шикізатына, материалдарына және дайын өніміне қойылатын техникалық талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Жүйелі ойлау
Күйзеліске тұрақтылық
Аналитикалық ойлау
Көшбасшылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", ТР КО 013/2011 "Автомобильдік және авиациялық бензинге, дизельдік және теңіздік отынға, авиакеросинге және мазутқа қойылатын талаптар туралы" және тиісті стандарттар ол. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензині. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Jet A-1 газтурбиналық қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Қорғасынсыз бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизельдік отын. ЕУРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизельдік отын. Техникалық шарттар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензин. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыш отындары. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", МЕМСТ 12308-89 "Термиялық тұрақты отындар Т-6 және Т-8В реактивті қозғалтқыштар үшін. Техникалық шарттар" және техникалық шарттарға арналған басқа да стандарттар. ҚР СТ 3427-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Мұнай өңдеу кезіндегі химиялық реагенттер мен реагенттерді тұтыну нормаларын анықтау".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Өндірісті дайындау жөніндегі инженер

6

Инженер технолог

22. Кәсіптің карточкасы "Құрылғы бастығы":

Топтың коды:

1322-0

Қызмет атауының коды:

1322-0-069

Кәсіптің атауы:

Құрылғы бастығы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Құрылғы бастығы" кәсіби картасының сипаттамасы "Мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ химия өнеркәсібінде өндірісті және өткізуді басқару" кәсіби стандартында орналасқан.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

23. Кәсіптің карточкасы "Инженер-технолог (жалпы бейін)":

Топтың коды:

2141-1

Қызмет атауының коды:

2141-1-005

Кәсіптің атауы:

Инженер-технолог (жалпы бейін)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Инженер-технолог" кәсіби картасының сипаттамасы "Өндіріс технологиясы" кәсіптік стандартында берілген.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

24. Кәсіптің карточкасы "Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер":

Топтың коды:

1322-0

Қызмет атауының коды:

1322-0-031

Кәсіптің атауы:

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§90. Учаске мастері

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Физикалық және химиялық ғылымдар

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және өндірісте кемінде 1 жыл жұмыс өтілі немесе тиiстi мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және өндірісте кемінде 3 жыл жұмыс өтілі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

1329-1-017 - Учаске мастері (басқа салалар бойынша)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жанар-жағармай, мұнай-химия өнімдерін өндіру үшін мұнай мен газды өңдеу процесін жүзеге асыру

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұнай мен газды өңдеудің технологиялық процестеріне қызмет көрсетуді қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Мұнай мен газды өңдеудің технологиялық процестеріне қызмет көрсетуді қамтамасыз ету



Дағды 1:
Мұнай және газ өңдеу өндірісін дайындау

Машықтар:
1. Мұнай-газ өңдеу өндірісін басқарудың техникалық құжаттамасын сақтау және жаңарту.
2. Қондырғылардың технологиялық схемаларына және цех аралық коммуникацияларға өзгерістер енгізу.
3. Мұнай-газ өңдеудің технологиялық режимінің бұзылуын, реагенттердің, энергия ресурстарының артық шығынын жоюға, шығарылатын өнімнің сапасын жақсартуға, өндірістің технологиялық объектілеріндегі шығындарды азайтуға және операциялық шығындарды азайтуға бағытталған іс-шаралардың орындалуын жоспарлау және бақылау.
4. Жабдықтарды орналастыру, техникалық жабдықтау және жұмыс орындарын ұйымдастыру жоспарларын құру, сондай-ақ технологиялық қондырғы жабдықтарының өндірістік қуаты мен жүктемесін есептеу.

Білімдер:
1. Мұнай-газ өңдеу технологиясы, Технологиялық процестердің физикалық, физика-химиялық және химиялық негіздері.
2. Мұнай мен газды өңдеудің технологиялық схемалары.
3. Шикізатқа, материалдарға, дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар.
4. Шикізатты, материалдарды, реагенттерді, отынды, энергияны жұмсау стандарттары мен техникалық шарттары, нормативтері.
5. Өндірістік қуаттар, шығарылатын өнімнің номенклатурасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық объектілердің жұмысын бақылау және үйлестіру

Машықтар:
1. Бекітілген жоспарларға сәйкес жөндеу жұмыстарын жүргізуге объектінің технологиялық жабдықтарын тоқтату жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру.
2. Өндірістік бағдарламаның орындалуы туралы жедел құжаттаманы жүргізу.
3. Технологиялық регламенттің талаптарын қамтамасыз ету бойынша технологиялық объектінің жұмысын үйлестіруді және бақылауды жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Негізгі технологиялық процестер және өндіріс режимдері.
2. Қолданылатын жабдықтың түрлері және оны пайдалану ережелері.
3. Технологиялық объектінің жұмысын жедел есепке алуды ұйымдастыру.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Мұнай және газ өңдеу өнімдерінің сапасын бағалау

Машықтар:
1. Шығарылатын өнім сапасының көрсеткіштерін анықтау.
2. Іріктеудің жиілігі мен дұрыстығын бақылау.
3. Зертханалық талдаулар жүргізуді ұйымдастыру.
4. Зертханалық жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу.
5. Некеге тұру және кондиционерленбеген өнім шығару себептерін талдау.
6. Мұнай және мұнай өнімдеріне сынақ жүргізудің технологиялық регламенттерінің орындалуын бақылау.
7. Шығарылатын өнімнің сапасын бақылау.

Білімдер:
1. Зертхананың әдістемелік материалдары.
2. Зертхананың жабдықтары, оның жұмыс принциптері және пайдалану ережелері.
3. Мұнай және мұнай өнімдерінің сапасын өлшеу, бақылау әдістері.
4. Мұнай және мұнай өнімдерінің сапасын айқындау тәртібі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Жүйелі ойлау
Күйзеліске тұрақтылық
Аналитикалық ойлау
Көшбасшылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", ТР КО 013/2011 "Автомобильдік және авиациялық бензинге, дизельдік және теңіздік отынға, авиакеросинге және мазутқа қойылатын талаптар туралы" және тиісті стандарттар ол. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензині. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Jet A-1 газтурбиналық қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық шарттар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Қорғасынсыз бензин. Техникалық шарттар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизельдік отын. ЕУРО. Техникалық шарттар", МЕМСТ 305-2013 "Дизельдік отын. Техникалық шарттар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензин. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыш отындары. Техникалық шарттар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар", МЕМСТ 12308-89 "Термиялық тұрақты отындар Т-6 және Т-8В реактивті қозғалтқыштар үшін. Техникалық шарттар" және техникалық шарттарға арналған басқа да стандарттар. ҚР СТ 3427-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Мұнай өңдеу кезіндегі химиялық реагенттер мен реагенттерді тұтыну нормаларын анықтау".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Инженер-технолог (жалпы бейін)

6

Өндіріске дайындау инженері

25. Кәсіптің карточкасы "Техник-технолог (жалпы бейін)":

Топтың коды:

3112-1

Қызмет атауының коды:

3112-1-005

Кәсіптің атауы:

Техник-технолог (жалпы бейін)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Техник-технолог (жалпы бейін)" кәсіби картасының сипаттамасы "Мұнай және газ өндіру технологиясы" кәсіптік стандартында берілген.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

26. Кәсіптің карточкасы "Компрессорлық қондырғылар машинисi (көмекшісі)":

Топтың коды:

8185-2

Қызмет атауының коды:

8185-2-005

Кәсіптің атауы:

Компрессорлық қондырғылар машинисi (көмекшісі)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

1-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (1-шығарылым) бекіту туралы" 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте № 33389 болып тіркелді.
§ 171-173. Компрессорлық қондырғылардың машинисі

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

5-разряд үшін: мамандығы бойынша жұмыс тәжірибесі кемінде 1 жыл. 6-разряд үшін: мамандығы бойынша жұмыс тәжірибесі кемінде 3 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8185-2-006 - Технологиялық компрессорлар машинисi

Қызметтің негізгі мақсаты:

Компрессорлық қондырғыларға (технологиялық компрессорларға), олардың жетектеріне, газ айдау агрегаттарына (ГАА), аппараттарға, газ коммуникацияларының тораптарына қызмет көрсету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Компрессорлық жабдықты техникалық жарамды күйде ұстауға бағытталған жұмыстар кешенін орындау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Компрессорлық жабдықты техникалық жарамды күйде ұстауға бағытталған жұмыстар кешенін орындау



Дағды 1:
Компрессорлық қондырғыларды жұмыс күйінде ұстау

Машықтар:
4-разряд үшін (3-разрядты машықтарына қосымша):
1. 1 МПа дейінгі қысыммен (10 кгс/шаршы см-ге дейін), минутына 5-тен 100 текше метрге дейінгі қысыммен немесе 1 Мпа-дан жоғары қысыммен (шаршы сантиметрге 10 килограмм-күштен жоғары), минутына 5-тен 100 текше метрге дейінгі қысыммен қауіпті газдарда жұмыс істейтін стационарлық компрессорлар мен турбокомпрессорларға қызмет көрсетуді қамтамасыз ету әрқайсысы.
5-разряд үшін (4-разрядты машықтарына қосымша):
1. 1 мегапаскальға дейінгі қысыммен (шаршы сантиметрге 10 килограмға дейін-күш), минутына 100-ден 250 текше метрге дейін немесе 1 мегапаскальдан жоғары қысыммен (шаршы сантиметрге 10 килограмнан астам-күш), жұмыс кезінде минутына 500-ден 1000 текше метрге дейін беру арқылы стационарлық компрессорлар мен турбокомпрессорларға қызмет көрсетуді жүзеге асыру әртүрлі қозғалтқыштардан жетегі бар қауіпті емес газдарда.
2. 1 МПа дейінгі қысыммен (10 кгс/шаршы см-ге дейін), минутына 5-тен 100 текше метрге дейінгі қысыммен немесе 1 Мпа-дан жоғары қысыммен (шаршы сантиметрге 10 килограмм-күштен жоғары), минутына 100-ден 250 текше метрге дейінгі қысыммен қауіпті газдарда жұмыс істейтін стационарлық компрессорлар мен турбокомпрессорларға қызмет көрсетуді қамтамасыз ету әрқайсысы.
3. Минутына 100 метр текше метрге дейін жеткізумен автоматтандырылған компрессорлық станцияларға қызмет көрсетуді қамтамасыз ету.
4. Компрессорлар мен қосалқы жабдықтарды жөндеуге, ағымдағы және орташа жөндеуге қатысу.
6-разряд үшін (5-разрядты машықтарына қосымша):
1. 1 мегапаскальға дейінгі қысыммен (шаршы сантиметрге 10 килограмға дейін-күш), минутына 250 текше метрден астам немесе 1 мегапаскальдан жоғары қысыммен (шаршы сантиметрге 10 килограмнан астам-күш), қауіпті емес газдармен жұмыс істеген кезде әрқайсысы минутына 1000 текше метрден астам қысыммен стационарлық компрессорлар мен турбокомпрессорларға қызмет көрсетуді жүзеге асыру әр түрлі қозғалтқыштардың жетегі.
2. 1 МПа дейінгі қысыммен (10 кгс/шаршы см-ге дейін), минутына 100 текше метрден астам немесе 1 Мпа-дан жоғары қысыммен (шаршы сантиметрге 10 килограмм-күштен жоғары), әрқайсысы минутына 250 текше метрден астам қысыммен қауіпті газдарда жұмыс істейтін стационарлық компрессорлар мен турбокомпрессорларға қызмет көрсетуді қамтамасыз ету.
3. Минутына 100 метр текше метрден астам берумен автоматтандырылған компрессорлық станцияларға қызмет көрсетуді қамтамасыз ету.
4. Тексеруді жүзеге асыру:
- жабдықтардың, аспаптардың, қорғау құралдарының, бұғаттау және сигнал беру құрылғыларының жарамдылығы мен жұмысқа қабілеттілігі
- құрал-саймандардың, қоршаулардың, өрт сөндіру құралдарының, сақтандыру құрылғылары мен құрылғыларының жарамдылығы, қорғаныш жерге тұйықтаудың тұтастығы
5. КЖТ көрсеткіштері бойынша компрессорлардың технологиялық режимін жүргізуді, іске қосуды, тоқтатуды және жұмыс режимін реттеуді жүзеге асыру.
6. Компрессорлар жұмысының қажетті параметрлерін (электр қозғалтқыштары мен машиналардың қозғалмалы бөліктерінің мойынтіректерінің температурасын, май блоктарындағы майдың деңгейін, температурасы мен қысымын және оны майлау және тығыздау жүйелеріне беруді, салқындатқыш сумен қамтамасыз етуді) ұстап тұруды бақылауды қамтамасыз ету.

Білімдер:
4-6 разряд үшін (3-разрядты білімге қосымша):
1. Қызмет көрсетілетін компрессорлардың, турбокомпрессорлардың, бу машиналарының, электр қозғалтқыштарының және Іштен жану қозғалтқыштарының кинематикалық схемалары.
2. Жоғары қысымды компрессорлар құрылғысы.
3. Компрессорлық және турбокомпрессорлық қондырғылардың, оларға бу және электр қозғалтқыштарының және қосалқы жабдықтардың пайдалану сипаттамалары.
4. Станция өнімін өндірудің технологиялық процестерінің схемалары.
5. Компрессорлардың, қолданылатын жүйелер мен конструкциялардың пайдалы әсер ету коэффициенті.
6. Компрессорлық станцияның есептік-техникалық құжаттамасы.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Компрессорлық қондырғыларда диагностика жүргізу және ақауларды анықтау

Машықтар:
4-разряд үшін:
1. Компрессорлық қондырғыларды сыртқы және ішкі тексеру, көрінетін зақымданулар мен ақауларды анықтау.
2. Компрессордың жұмыс параметрлерін стандартты құрылғылардың көмегімен тексеріңіз: қысым, температура,ағын.
3. Компрессорды майлау және салқындату жүйесінің жұмысын диагностикалау.
4. Құбыр жүйелері мен қосылыстарында Бастапқы диагностика мен ағып кетуді тексеру.
5. Өлшеу үшін негізгі диагностикалық жабдықты қолданыңыз (манометрлер, термометрлер, вольтметрлер және т.б.).
6. Қарапайым құралдарды қолдана отырып, клапандардың, жетек механизмдерінің және компрессорлық жүйелердің жұмысын тексеріңіз және реттеңіз.
7. Нормадан ықтимал ауытқуларды анықтау үшін компрессордың пайдалану параметрлерін зерттеу.
5-разряд үшін (4-разряд дағдыларына қосымша):
1. Мойынтіректердегі, роторлардағы және компрессордың басқа компоненттеріндегі ақауларды анықтау үшін дірілді диагностикалау әдістерін қолданыңыз.
2. Жүйенің герметикалығына гидравликалық және пневматикалық сынақтар жүргізу.
3. Қысым, температура және діріл датчиктерінен деректерді талдау негізінде диагностика жүргізу.
4. Компрессордың ақауларын диагностикалау үшін термография мен ультрадыбыстық жабдықты қолданыңыз.
5. Компрессорлық қондырғының автоматты басқару жүйелерінің жұмысын диагностикалауды жүзеге асыру.
6. Компрессорларды қорғау жүйесінің жұмысын тексеру (шамадан тыс жүктеме, қызып кету, қысымның төмендеуі және т.б.).
7. Құбырлардың, клапандардың және қондырғының басқа компоненттерінің қосылыстарының герметикалығын тексеру және бақылау.
8. Компрессорды басқару жүйесіндегі, сондай-ақ автоматты реттеу және қорғау жүйелеріндегі ақауларды диагностикалау және жою.
9. Қажет болса, мамандандырылған құралдарды қолдана отырып, қондырғының параметрлерін бақылаңыз және реттеңіз.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Компрессорлар мен көмекші жүйелердегі ақауларды анықтау үшін диагностиканың кешенді әдістерін (дірілді талдау, термография, ультрадыбыстық) қолданыңыз.
2. Нақты жұмыс жағдайында компрессорлық қондырғыларды диагностикалау және сынау, жасырын ақауларды анықтау және ықтимал бұзылуларды болжау.
3. Автоматты және қолмен режимдерді қоса алғанда, компрессорды басқару жүйесінің жұмысын диагностикалау және конфигурациялау.
4. Компрессорды желдету, салқындату және майлау жүйесінің жұмысына талдау жасаңыз, мүмкін ақауларды анықтаңыз.
5. Компрессорларды жүктеме мен беріктікке (гидравликалық, пневматикалық) неғұрлым күрделі сынақтарды орындау.
6. Компрессордың механикалық компоненттерінің (оның ішінде ротордың, мойынтіректердің) күйін бағалау үшін дірілді талдау әдістерін қолданыңыз.
7. Жағдайды диагностикалау үшін компьютерлік жүйелер мен бағдарламалық жасақтаманы қолдана отырып, компрессорлық қондырғылардың жұмысына мониторинг жүргізу.
8. Ақауларға терең талдау жасаңыз және жабдықты қалпына келтіру және жаңарту бойынша ұсыныстар беріңіз.
9. Техникалық қызмет көрсету бойынша, оның ішінде ақаулықтарды диагностикалау және жоспарлы жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде регламенттік жұмыстардың орындалуын бақылау.

Білімдер:
4-разряд үшін:
1. Компрессорлық қондырғылардың жұмыс принциптері (поршеньді, бұрандалы, центрифугалық және басқалар).
2. Компрессорлық қондырғылардың діріл диагностикасының негіздері.
3. Компрессорлық жабдықты сынау әдістері (герметикалығын, қысымын, температурасын, шығынын тексеру).
4. Компрессорды салқындату және майлау жүйелерінің жұмыс принциптері.
5. Компрессорлық қондырғыларды пайдалану және оларға техникалық қызмет көрсету ережелері.
6. Компрессорларды шамадан тыс жүктемеден және қызып кетуден қорғау жүйесінің жұмыс принциптері.
7. Компрессорлық жабдықты техникалық бақылау және сынау негіздері.
8. Компрессорлық қондырғылардағы ақауларды диагностикалау және оларды жою негіздері.
9. Компрессорлық қондырғыларды автоматты басқару жүйесінің жұмыс принциптері.
5-разряд үшін:
1. Компрессорлық қондырғыларды діріл және акустикалық талдау әдістері.
2. Компрессорлық қондырғыларды диагностикалау үшін термография мен ультрадыбыстық әдістерді қолдану.
3. Компрессорлық қондырғыларды автоматты басқару жүйелерінің жұмыс принциптері мен параметрлері.
4. Компрессорды майлау және салқындату жүйесін диагностикалау әдістері.
5. Компрессорлық қондырғылардың күйін бақылау үшін компьютерлік жүйелерді пайдалану.
6. Компрессорлық қондырғыларды қорғау жүйелерінің жұмыс және диагностика принциптері.
7. Компрессорларды гидравликалық және пневматикалық сынау әдістері.
8. Жүктеме кезінде сынақтарды жүргізу принциптері және оларды түсіндіру.
9. Компрессорлық қондырғылардың жасырын ақауларын анықтау әдістері.
10. Басқару жүйесінің көрсеткіштері негізінде компрессорлық қондырғылардың жұмысын есептеу және талдау негіздері.
6-разряд үшін:
1. Діріл, акустикалық, термографиялық және ультрадыбыстық талдауларды қолдана отырып, компрессорлық қондырғыларды диагностикалаудың кешенді әдістері.
2. Компрессорларды автоматты басқарудың күрделі жүйелерінің жұмыс принциптері (PLC және басқа жүйелер).
3. Компрессорлық қондырғыларды автоматты басқару жүйелеріндегі ақауларды диагностикалау және жою әдістері.
4. Компрессорлық қондырғылардағы күрделі механикалық зақымдануларды терең диагностикалау.
5. Дірілді талдау принциптері және роторлардағы, мойынтіректердегі және басқа механизмдердегі ақауларды диагностикалау.
6. Мониторинг жүйесінің деректері негізінде компрессорлық қондырғылардың бұзылуын болжау және алдын алу әдістері.
7. Сенімділік пен тиімділікті арттыру үшін компрессорлық қондырғыларды жаңарту және жаңарту технологиялары.
8. Компрессорлық қондырғыларда регламенттік жұмыстарды жүргізу тәсілдері және олардың құжаттамасы.
9. Ақауларды анықтау үшін нақты уақыттағы бақылау жүйелерінің жұмыс принциптері.
10. Компрессорлық қондырғылардың бұзылуын болжау және жұмысын оңтайландыру үшін компьютерлік жүйелермен жұмыс істеу әдістемесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Стресске төзімділік
Дербестік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

27. Кәсіптің карточкасы "Технологиялық қондырғылардың операторы":

Топтың коды:

8187-1

Қызмет атауының коды:

8187-1-011

Кәсіптің атауы:

Технологиялық қондырғылардың операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 46-48. Технологиялық қондырғылардың операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8187-1-008 - Мұнай-, газ қайта өңдеу қондырғысының операторы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнайды, ілеспе, табиғи газды, газ конденсатын, тақтатастарды қайта өңдеу, автоматтандыру құралдары мен бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану, технологиялық қондырғыларды жөндеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұнай, мұнай өнімдерін қайта өңдеу қондырғыларында технологиялық жабдықтардың жұмысын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Мұнай, мұнай өнімдерін қайта өңдеу қондырғыларында технологиялық жабдықтардың жұмысын бақылау



Дағды 1:
Технологиялық қондырғы (учаске) жабдығының жұмысын реттеу, алынатын өнімдердің шикізатын, реагенттерді, отынды, электр энергиясын есепке алу

Машықтар:
2-разряд үшін:
1. Жоғары білікті оператордың басшылығымен аппараттарға, сорғыларға, желдету және жылыту жүйелеріне қызмет көрсету.
2. Майларды, майларды, парафинді, битумды және басқа да ұқсас өнімдерді айдау, құю және ыдыстау.
3. Өлшеуіштерді өлшеу, сынамаларды алу.
4. Катализаторларды жүктеу және түсіру.
5. Аппаратура мен пештерді тазалауды жүргізу.
3-разряд үшін (2-разрядты машықтарына қосымша):
1. Белгіленген тәртіппен технологиялық жабдықты және қызмет көрсету аймағын көзбен шолып тексеруді жүзеге асыру.
2. Ыдысты дайындауды, мамандандырылған ыдысқа орауды және ыдыстың бетін өңдеуді қоса алғанда, майларды, майларды, парафинді, битумды және басқа да ұқсас өнімдерді айдауды, құюды және ыдысты бетін өңдеуді жүзеге асыру.
3. Біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен жүзеге асыру:
- жұмыс нұсқаулықтарына сәйкес мұнай, мұнай өнімдері мен газды қайта өңдеу қондырғыларындағы технологиялық процесс;
- қызметінен ауыстырып қосу, жұмыс істеп тұрған жабдықтың резервтік, реттеуге берілген реагенттерді, отынды, буды, суды, электр энергиясын, қызмет көрсететін учаскедегі, шикізатты ұсақтау және ұнтақтау процесін жүргізу жану оттықтағы кептіру пештер (пеш-диірмен), ауысымына сілтілер, дренаждау және су аппараттарының, тиеу-түсіру коксті вагондардан сүрлем-жинағыштарды, тазалау кокс у ленталы конвейерлердің, классификаторлардың, қоректендіргіштердің, темір жолдарда,;
- технологиялық қондырғыны (оның ішінде жеке жабдықты) іске қосу/тоқтату.
5. Өлшеуіштерді өлшеу және мұнай өнімдерінің, оның ішінде резервуарлар мен цистерналардың сынамаларын алу.
6. Технологиялық жабдыққа катализаторлар мен адсорбенттерді тиеуді және түсіруді жүзеге асыру.
7. Технологиялық жабдықты тазалауды жүргізу.
8. Технологиялық қондырғыны жөндеуге қатысу.
4-разряд үшін (3-разрядты машықтарына қосымша):
1. Жұмыс нұсқаулықтарына сәйкес мұнай, мұнай өнімдерін, газды, тақтатас пен көмірді қайта өңдеу жөніндегі III санаттағы қондырғыларда технологиялық процесті жүргізуді және бақылауды жүзеге асыру.
2. Жоғары Біліктіліктің басшылығымен жүзеге асыру:
- I және II санаттағы қондырғыларда технологиялық процесс және жекелеген блоктардың жұмысын бақылау (1-қосымша);
- қызметінен ауыстырып қосу, жұмыс істеп тұрған жабдықтың резервтік, реттеуге берілген реагенттерді, отынды, буды, суды, электр энергиясын, қызмет көрсететін учаскедегі, шикізатты ұсақтау және ұнтақтау процесін жүргізу жану оттықтағы кептіру пештер (пеш-диірмен), ауысымына сілтілер, дренаждау және су аппараттарының, тиеу-түсіру коксті вагондардан сүрлем-жинағыштарды, тазалау кокс у ленталы конвейерлердің, классификаторлардың, қоректендіргіштердің, темір жолдарда,;
- камералық және туннельдік пештердің жылыту жүйесін іске қосу/тоқтату, олардың гидравликалық режимін реттеу, таспалы конвейерлерге қызмет көрсету, экрандау, сондай-ақ қондырғыны тұтастай тоқтату/іске қосу.
3. Жоғары білікті оператордың басшылығымен аппараттарға, сорғыларға, желдету және жылыту жүйелеріне қызмет көрсету.
4. Белгіленген тәртіппен технологиялық жабдықты және қызмет көрсету аймағын көзбен шолып тексеруді жүзеге асыру.
5. Ыдысты дайындауды, мамандандырылған ыдысқа орауды және ыдыстың бетін өңдеуді қоса алғанда, майларды, майларды, парафинді, битумды және басқа да ұқсас өнімдерді айдауды, құюды және ыдысты бетін өңдеуді жүзеге асыру.

Білімдер:
2-разряд үшін:
1. Қызмет көрсетілетін жабдықтың, арматураның және коммуникациялардың құрылысы.
2. Бақылау-өлшеу аспаптарының мақсаты.
3. Шикізат пен өндірілетін өнімдердің физика-химиялық қасиеттері.
4. Өнімді пісіру және ресімдеу тәртібі.
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
3-разряд үшін (2-разрядты білімге қосымша):
1. Технологиялық процестер, схемалар және қызмет көрсетілетін қондырғылардың картасы.
2. Қондырғының (учаскенің) технологиялық регламенті.
3. Қызмет көрсетілетін жабдықтың, КИПиА, Дабыл беру және қызмет көрсетілетін қондырғыны бұғаттау құрылғысы мен жұмыс принципі.
4-разряд үшін (3-разрядты білімге қосымша):
1. Қондырғыда алынатын шикізатқа, реагенттерге және мұнай өнімдеріне арналған физика-химиялық қасиеттері, техникалық шарттары мен ГОСТтар.
2. Шикізат, реагенттер, отын, жылу және энергия ресурстарын тұтыну нормалары .

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Мұнай және мұнай өнімдерін қайта өңдеу қондырғыларындағы технологиялық процестің параметрлерін бақылау және реттеу

Машықтар:
3-разряд үшін:
1. Бақылау-өлшеу аспаптарын (БКП) пайдалана отырып, II санаттағы қондырғыларда технологиялық жабдықтың жұмыс көрсеткіштерін бақылауды жүзеге асыру.
2. Белгіленген технологиялық процесс шегінде учаскеде шикізат пен отын шығынын бақылау.
3. Рұқсат етілген нормалар шегінде аспаптардан алынған мәліметтер негізінде жабдықтың жұмыс параметрлерін (мысалы, қысым, температура) реттеңіз.
4. Көмекші жүйелердің жұмысын бақылау (мысалы, ауа беру жүйелері, сумен жабдықтау, сорғы қондырғылары).
5. Технологиялық режимнің сақталуына бақылау жүргізу, сондай-ақ бұзушылықтар туралы жедел хабарлау.
6. Жабдықтың жұмыс параметрлерін есепке алу журналын жүргізіңіз, мәліметтер мен ауытқуларды жазыңыз.
7. Жабдықты тексеру, мүмкін ақауларды анықтау және тіркеу.
4-разряд үшін:
1. II және I санаттағы қондырғыларда технологиялық жабдықтың жұмыс көрсеткіштерін бақылауды жүзеге асыру, сондай-ақ процестердің қалыпты жұмысын қамтамасыз ету үшін параметрлерді реттеу.
2. Жүйенің жұмысын талдау негізінде жұмыс процесінде негізгі технологиялық жабдықтың (сорғылар, компрессорлар, сүзгілер) жұмысын реттеу және реттеу.
3. Көмекші жүйелерді (мысалы, су, бу, ауа беру, тазарту және қысу жүйелері) реттеу және техникалық қызмет көрсету.
4. КЖП деректері бойынша нормалардан ауытқулар негізінде технологиялық процесті түзетуді, ақауларды ескертуді немесе жоюды жүзеге асыру.
5. Бастапқы диагностиканы жүргізу және оны қалыпқа келтіру үшін жабдықтың жұмысындағы шамалы ауытқуларды жою.
6. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету, шығын материалдарын (сүзгілер, тығыздағыштар және т.б.) ауыстыру және реттеу жұмыстарын жүргізу.
7. Реагенттер мен шикізатты тұтыну нормаларының сақталуына бақылау жүргізу, сондай-ақ тұтынылатын материалдар мен энергияның есебін жүргізу.
8. Бақылау-өлшеу аспаптары мен сигнализаторлардың жұмысын бақылау, қажет болған жағдайда олардың параметрлерін реттеу.
9. Жабдықтың жұмыс параметрлерін есепке алудың жедел журналдарын толтырыңыз, одан әрі есеп беру үшін деректерді жазыңыз.

Білімдер:
3-разряд үшін:
1. Мұнай және мұнай өнімдерін өңдеу технологиясының негіздері.
2. Қондырғылардағы технологиялық жабдықтың жұмыс принциптері.
3. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматтандыру жүйелерінің жұмыс негіздері.
4. Технологиялық параметрлерді бақылау әдістері және оларды қалыпқа келтіру.
5. Шикізат пен өнім шығынын есепке алу қағидалары мен әдістемелері.
6. Технологиялық қондырғылардағы еңбек қауіпсіздігі негіздері.
7. Технологиялық процестегі ауытқулардың алдын алу және жою әдістері.
8. Таратылған басқару жүйесінің (DCS) жұмыс принциптері.
9. Қайта өңдеу өнімдері мен шикізаттың сапасына қойылатын талаптар.
10. Өндірістік процестер бойынша есептілік пен құжаттаманы жүргізу тәртібі.
4-разряд үшін:
1. I және II санаттағы Қондырғылардағы жабдықтың құрылысы және жұмыс принципі.
2. Технологиялық жабдықтағы ақауларды диагностикалау және іздеу негіздері.
3. Жабдықтың технологиялық параметрлерін реттеу және реттеу әдістері.
4. Қондырғылардағы авариялық жағдайлардың алдын алу әдістері мен әдістері.
5. Бақылау-өлшеу аспаптарымен және автоматтандыру жүйелерімен жұмыс істеу принциптері мен тәртібі.
6. Ресурстардың шығысы және қондырғының жұмысы бойынша есептілікті жүргізу қағидалары.
7. Ауысым мен персоналды тиімді басқарудың әдістері мен тәсілдері.
8. Технологиялық процестің нормаларынан ауытқу кезіндегі іс-қимылдар және оларды жою тәсілдері.
9. Жабдықты қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету негіздері.
10. Авариялық жағдайларды қоса алғанда, қондырғыны іске қосу және тоқтату жөніндегі операциялар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік
Жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан автоматты сынама алу", МЕМСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", МЕМСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды алу әдістері", МЕМСТ ИСО 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутек газдары. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қозғалмалы поршенді цилиндрді пайдалана отырып сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алудың стандартты әдісі, ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршеньді цилиндр көмегімен сұйытылған мұнай газының үлгілерін алудың стандартты сынақ әдісі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

4

Технологиялық қондырғылардың операторы

28. Кәсіптің карточкасы "Технологиялық қондырғылардың операторы":

Топтың коды:

8187-1

Қызмет атауының коды:

8187-1-011

Кәсіптің атауы:

Технологиялық қондырғылардың операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 49-50. Технологиялық қондырғылардың операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Машиналар мен жабдықтарды пайдалану және техникалық қызмет көрсету (өнеркәсіп салалары бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

5-разряд үшін: мамандығы бойынша кемінде 1 жыл жұмыс тәжірибесі. 6-разряд үшін: мамандығы бойынша кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8187-1-008 - Мұнай-, газ қайта өңдеу қондырғысының операторы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнайды, ілеспе, табиғи газды, газ конденсатын, тақтатастарды қайта өңдеу, автоматтандыру құралдары мен бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану, технологиялық қондырғыларды жөндеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұнай, мұнай өнімдерін қайта өңдеу қондырғыларында технологиялық жабдықтардың жұмысын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Мұнай, мұнай өнімдерін қайта өңдеу қондырғыларында технологиялық жабдықтардың жұмысын бақылау



Дағды 1:
Технологиялық қондырғы (учаске) жабдығының жұмысын реттеу, алынатын өнімдердің шикізатын, реагенттерді, отынды, электр энергиясын есепке алу

Машықтар:
5-разряд үшін:
1. Мұнай, мұнай өнімдерін, газды, тақтатас пен көмірді өңдеу жөніндегі II санаттағы қондырғыларда жұмыс нұсқаулықтарына сәйкес, оның ішінде таратылған басқару жүйесі (қашықтан) арқылы технологиялық процесті жүргізуді және бақылауды жүзеге асыру.
2. Жоғары Біліктіліктің басшылығымен, оның ішінде бөлінген басқару жүйесі (қашықтықтан)арқылы жүзеге асыру:
- технологиялық процесс және I санаттағы қондырғылардағы жекелеген блоктардың жұмысын бақылау (1-қосымша);
- қызметінен ауыстырып қосу, жұмыс істеп тұрған жабдықтың резервтік, реттеуге берілген реагенттерді, отынды, буды, суды, электр энергиясын, қызмет көрсететін учаскедегі, шикізатты ұсақтау және ұнтақтау процесін жүргізу жану оттықтағы кептіру пештер (пеш-диірмен), ауысымына сілтілер, дренаждау және су аппараттарының, тиеу-түсіру коксті вагондардан сүрлем-жинағыштарды, тазалау кокс у ленталы конвейерлердің, классификаторлардың, қоректендіргіштердің, темір жолдарда,;
- камералық және туннельдік пештердің жылыту жүйесін іске қосу/тоқтату, олардың гидравликалық режимін реттеу, таспалы конвейерлерге қызмет көрсету, экрандау, сондай-ақ қондырғыны тұтастай тоқтату/іске қосу.
3. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері мен талдау нәтижелері бойынша, сондай-ақ Шикізаттың, өнімнің, реагенттердің, катализаторлардың, отын-энергетикалық ресурстардың шығынын ескере отырып, технологиялық режимнің сақталуын, шикізат пен өндірілетін өнімдердің сапасын бақылауды жүзеге асыру.
4. Берілген режимнен, оның ішінде таратылған басқару жүйесі (қашықтан) арқылы процестің ауытқуларының алдын алу және жою.
5. Кезекшілікті қабылдау және тапсыру журналдарын толтыру.
6-разряд үшін:
1. Жұмыс нұсқаулықтарына сәйкес мұнай, мұнай өнімдерін, газды, тақтатас пен көмірді қайта өңдеу жөніндегі I санаттағы қондырғыларда технологиялық процесті жүргізуді және бақылауды жүзеге асыру.
2. Авариялық жағдай мен инциденттер туындаған кезде технологиялық процестің туындайтын ауытқуларын жоюға басшылық жасауды және бақылауды қамтамасыз ету.
3. Технологиялық нұсқаулықтардың талаптарына сәйкес ауысым бойынша Блок персоналына басшылықты жүзеге асыру және бағынысты персоналды жұмыс орындарына орналастыру.

Білімдер:
5-разряд үшін:
1. Технологиялық процестер, схемалар және қызмет көрсетілетін қондырғылардың картасы.
2. Қондырғының (учаскенің) технологиялық регламенті.
3. Қызмет көрсетілетін жабдықтың, КИПиА, Дабыл беру және қызмет көрсетілетін қондырғыны бұғаттау құрылғысы мен жұмыс принципі.
4. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
6-разряд үшін:
1. Жедел және техникалық құжаттаманың мақсаты, ресімдеу, қолдану тәртібі.
2. Мұнай, мұнай өнімдері мен газды өңдеудің технологиялық схемалары, оның ішінде шикізат пен соңғы өнім ағындарының сипаттамасы және олардың өнімділікке әсері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Қондырғылардағы технологиялық процестер мен жабдықтардың параметрлерін бақылау және бақылау

Машықтар:
5-разряд үшін:
1. Қашықтықтан басқару жүйелерін де, тікелей орнында да (мысалы, температура, қысым, шикізат, энергия шығыны) қолдана отырып, II санаттағы қондырғылардағы технологиялық процестердің параметрлерін бақылау және реттеу.
2. Қондырғының қауіпсіздігі мен тиімділігін қамтамасыз ететін технологиялық жабдықтар мен жүйелердің жай-күйін бақылауды жүзеге асыру.
3. Бақылау-өлшеу аспаптары мен құрылғыларының жарамдылығы мен жай-күйін бақылау, қалыпты параметрлерден ауытқуларды тіркеу.
4. Шикізаттың, өнімдердің, отын-энергетикалық ресурстардың шығынын талдау және есепке алуды жүргізу (оның ішінде автоматтандырылған есепке алу жүйесін пайдалана отырып).
5. Уақытылы араласу және параметрлерді түзету арқылы жабдықтың жұмыс процесінде мүмкін болатын ауытқулардың алдын алыңыз.
6. Белгіленген нормалармен мерзімді талдау және салыстыру арқылы шикізат пен дайын өнімнің сапасын бақылауды қамтамасыз ету.
7. Жұмыс мысалдары:
- Шикізатты беру үшін сорғының дұрыс жұмысын бақылау.
- Автоматтандырылған жүйені қолдана отырып, реакторлардағы температура мен қысымды реттеу.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Жұмыстың өнімділігі мен қауіпсіздігіне әсер ететін барлық факторларды ескере отырып, I санаттағы қондырғыларда технологиялық процестің және жабдықтың жұмысының барлық параметрлеріне кешенді мониторинг жүргізу.
2. Технологиялық процестің параметрлеріндегі өзгерістерге жедел жауап бере отырып, жұмыс процесінде ауытқуларды талдау және ақаулықтарды жою.
3. Міндеттерді бөлуді, оқытуды және технологиялық нормалар мен стандарттардың орындалуын бақылауды қоса алғанда, сайттағы персоналдың жұмысын бақылауды жүзеге асыру.
4. Төтенше жағдайлар туындаған кезде персоналдың іс-әрекеттеріне басшылық жасау: ақаулардың себептерін талдау және технологиялық режимдерді уақтылы түзету.
5. Жабдықтың жұмысы, технологиялық процестің параметрлері, апаттық жағдайлар және қабылданған шаралар туралы есептер мен құжаттаманы толтырыңыз.
6. Жұмыс мысалдары:
- Жабдықты авариялық ажыратуды жүргізу және жабдықты жөндеуге дайындау.
- Мониторинг жүйелерін пайдалана отырып, оқиғаның себебін жою бойынша есеп және ұсыныс жасау.

Білімдер:
5-разряд үшін:
1. Мұнай, мұнай өнімдерін, газды, тақтатас пен көмірді қайта өңдеу қондырғыларындағы технологиялық жабдықтардың жұмыс принциптері мен құрылғылары.
2. Автоматтандырылған басқару жүйелерін (АБЖ ТП) қолдана отырып, технологиялық процесті басқару негіздері.
3. Бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен технологиялық параметрлерді (қысым, температура, шығын, деңгей) және өнім сапасын бақылау әдістері.
4. Жабдықтың жұмысын және технологиялық процестің параметрлерін бақылау үшін Бақылау-өлшеу аспаптары мен құрылғыларын (БКП) пайдалану қағидалары.
5. Технологиялық қондырғыларды пайдалану кезінде еңбек қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау негіздері.
6. Технологиялық процестерді талдау әдістері мен әдістері, сондай-ақ жабдықтың жұмыс параметрлерінің ауытқуын талдау.
7. Есептеу аспаптарының көрсеткіштері негізінде шикізат, энергия және отын шығынын есептеу қағидалары мен әдістемелері.
8. Технологиялық процесс параметрлерінің ауытқуларына, олардың пайда болу себептеріне және оларды жою әдістеріне жедел әрекет ету.
6-разряд үшін:
1. I санаттағы қондырғыларда, оның ішінде автоматтандырудың жоғары дәрежесі және күрделі басқару схемасы бар қондырғыларда технологиялық жабдықтардың жұмысының тереңдетілген принциптері.
2. Заманауи автоматты реттеу және басқару жүйелерін қолдана отырып, технологиялық процестің барлық параметрлерін бақылау әдістері мен құралдары.
3. Қалыпты параметрлерден ауытқу кезінде, оның ішінде төтенше жағдайларда (қысымның, температураның төмендеуі, газдың ағуы және т.б.) технологиялық процестерді авариялық басқару қағидаттары.
4. Технологиялық жабдықтың ақауларын диагностикалау әдістері және автоматты және қолмен бақылау әдістерін қолдана отырып, апаттардың себептерін талдау.
5. Оның дұрыс жұмысына әсер ететін көптеген факторларды ескере отырып, технологиялық процестің тұрақтылығын қамтамасыз ету әдістері.
6. Қауіпсіздік режимі мен технологиялық нормаларды сақтау мақсатында ауысымдардағы персоналды басқару және оператордың және технологиялық учаскенің басқа қызметкерлерінің жұмысын үйлестіру принциптері.
7. Энергия тиімділігі, жабдық жұмысының тұрақтылығы және өнім сапасы жөніндегі талаптарды қоса алғанда, мұнай, мұнай өнімдері мен газды қайта өңдеуге арналған технологиялық стандарттар мен нормативтер.
8. Қондырғыларда шикізат, энергия, реагенттер және өнім шығынын есепке алу бойынша техникалық құжаттаманы жүргізу әдістері, сондай-ақ инциденттер, ауытқулар және оларды жою жөніндегі шаралар бойынша есептілік жасау.
9. Авариялық жағдайлар туындаған кездегі нұсқаулар мен рәсімдер, аварияларды жою және тәуекелдерді азайту әдістері.
10. Қоршаған ортаға әсерді барынша азайта отырып, мұнай мен мұнай өнімдерін қауіпсіз өңдеуді қамтамасыз етуге арналған экологиялық талаптар мен нормалар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік
Жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан автоматты сынама алу", МЕМСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", МЕМСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды алу әдістері", МЕМСТ ИСО 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутек газдары. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қозғалмалы поршенді цилиндрді пайдалана отырып сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алудың стандартты әдісі, ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршеньді цилиндр көмегімен сұйытылған мұнай газының үлгілерін алудың стандартты сынақ әдісі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

29. Кәсіптің карточкасы "Экструдер машинисі":

Топтың коды:

8142-3

Қызмет атауының коды:

8142-3-010

Кәсіптің атауы:

Экструдер машинисі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

3.2

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

27-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (21, 23, 25, 27, 31, 35-шығарылымдары) бекіту туралы" 2017 жылғы 20 шілдедегі № 208 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 20 қазанда № 15923 болып тіркелді.
§ 146-147. Экструдер машинисі

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Полимерлік өндіріс технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Полимерлік өндіріс технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Полимерлік өндіріс технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

5-разряд үшін мамандық бойынша жұмыс тәжірибесі кемінде 1 жыл. 6-разряд үшін мамандық бойынша жұмыс тәжірибесі кемінде 3 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8142-3-009 - Пластмасс бұйымдар жасау жөніндегі машинист

Қызметтің негізгі мақсаты:

Экструдерді басқару, қажетті жұмыс параметрлерін сақтау (температура, материалды беру жылдамдығы, газ қысымы), экструзия процесін бақылау, экструзия саптамаларын ауыстыру және реттеу, дайын өнімнің сапасын қамтамасыз ету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Экструзиялық желіде технологиялық процесті жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Экструзиялық желіде технологиялық процесті жүргізу



Дағды 1:
Экструдерлерде дайындау процесін орындау

Машықтар:
5-разряд үшін (4-разряд дағдыларына қосымша):
1. Экструзия үшін шикізатты дайындаңыз және оны экструдерге мерзімді түрде салыңыз.
2. Бейнелеу жүйесінің көрсеткіштері бойынша және бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша технологиялық режим нормаларының сақталуын бақылау.
3. Экструзия желісінің механизмдерін тазалау және майлау.
4. Салқындатқышта торды бақылау және жүргізу.
5. Ауысымды беру кезінде экструдер машинистерінің жеке құралдарының болуын бақылауды жүзеге асыру.
6. Қызмет көрсетілетін учаске жабдығының жарамды жай-күйін бақылау, сондай-ақ технологиялық Технологиялық процесті жүргізу кезінде жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою жөнінде шаралар қабылдау.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Экструзиялық желінің технологиялық процесін жүргізуді жүзеге асыру
2. Қызмет көрсетілетін жабдықты Берілген технологиялық режимдерге баптауды, сондай-ақ Қызмет көрсетілетін жабдықты синхронды жұмысқа баптауды жүргізу.
3. Қызмет көрсетілетін жабдықты іске қосуды және тоқтатуды жүргізу.
4. Экструзия үшін шикізатты дайындаңыз және оны экструдерге мерзімді түрде салыңыз.
5. Жіпті катушкаларға орағаннан кейін мезгіл-мезгіл зертханада талдау үшін алып тастаңыз.
6. Дайын өнімді өлшеу және таңбалау.
7. ППР кезінде кезекші персоналмен бірлесе отырып, жабдыққа сапалы жөндеу мен қызмет көрсетуді жүзеге асыру.
8. Салқындатқыштағы радиатор торларын бақылау және тазалау.
9. Сорғы станциясында сүзгі торын уақтылы тазалаңыз және тазалаңыз.
10. Экструзиялық учаскедегі барлық қозғалтқыштарды уақтылы үрлеу.

Білімдер:
5-разряд үшін (4-разрядты білімге қосымша)::
1. Қауіпсіздік техникасының, өнеркәсіптік қауіпсіздіктің, қауіпті өндірістік объектілердің талаптарын білу.
2. Қызмет көрсетілетін жабдықтың электрмен қоректендіру схемасы
3. Бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарын пайдалану қағидалары
4. Учаскенің әрбір жабдығында шығарылатын өнімнің сапасына қойылатын талаптар.
5. Құжаттаманы жүргізу ережелері мен тәртібі.
6. Әртүрлі қоспалардан материалдарды экструзиялау процесінің технологиясы және оны реттеу ережелері.
7. Кәсіпорындарға қолданылатын жұмыс берушінің актілері.
8. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
6-разряд үшін (5-разрядты білімге қосымша)::
1. Әртүрлі қоспалардан материалдарды экструзиялау процестерінің технологиялары және оны реттеу ережелері.
2. Қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы және жұмыс принципі.
3. Пленка жасауға арналған цех аралық нормалар.
4. Пайдаланылатын шикізаттың, материалдар мен жартылай фабрикаттардың физика-химиялық қасиеттері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Экструзия процесінің технологиялық тұрақтылығын қамтамасыз ету

Машықтар:
5-разряд үшін:
1. Технологиялық процестің барлық кезеңдерінде экструзия желісінің жұмыс параметрлерінің (температура, қысым, экструзия жылдамдығы) тұрақтануын бақылау.
2. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша экструзия желісінің жұмысын талдау және процестің тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін параметрлерді жедел реттеу.
3. Экструзиялық желіні нормалардан ықтимал ауытқуларға тестілеуді жүргізу және жұмыстың тұрақсыздығының себептерін жедел анықтау.
4. Экструзия желісіне шикізаттың үздіксіз берілуін қамтамасыз ету, оның біркелкі берілуін бақылау.
5. Аралық және дайын өнімнің сапасын үнемі қадағалап отыру, ақауларды анықтау және оларды өндіріс сатысында жою.
6. Экструзиялық желіде қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын баптау және калибрлеу.
7. Экструзия желісіндегі ластанулар мен ақаулардың алдын алу үшін шикізатты жеткізу жүйесін мезгіл-мезгіл тазалап, күтіп ұстаңыз.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Өнім сапасын жақсарту және жұмыс тиімділігін арттыру үшін экструзиялық желіде технологиялық процесті тұрақтандыру бойынша іс-шараларды әзірлеу және енгізу.
2. Технологиялық ауытқулардың себептерін талдауды жүзеге асыру және технологиялық режимдерді түзетуді қоса алғанда, оларды жою үшін шаралар қабылдау.
3. Ықтимал және өзекті мәселелерді анықтай отырып, өндіріс процесіне кешенді талдау жүргізу және өнімділікті арттыру үшін түзетулер енгізу.
4. Экструзия процесінде шикізат пен материалдық ресурстарды оңтайлы пайдалануды қамтамасыз ету, соның ішінде материалдарды есепке алу және тұтынуды бақылау.
5. Технологиялық процестің тұрақтылығын сақтау үшін көмекші жүйелердің (салқындату, ауа беру және т.б.) жұмыс параметрлерін бақылау және бақылау.
6. Өнім сапасының тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін басқа бөлімшелермен және қызметтермен (мысалы, сапаны бақылау зертханасы) өзара әрекеттесу.
7. Экструзия процесін тұрақтандыру және бақылау мәселелері бойынша экструзия қондырғыларының операторлары мен машинистеріне оқыту және нұсқау беру.

Білімдер:
5-разряд үшін:
1. Полимерлі материалдарды экструзиялау технологиясының негіздері, оның ішінде полипропилен мен басқа материалдарды экструзиялау процесі.
2. Экструдерлердің, бастардың және иіргіштердің жұмыс принциптерін қоса алғанда, экструзиялық жабдықтың жұмыс принциптері.
3. Экструзия процесінің технологиялық параметрлерін бақылау және реттеу әдістері (температура, қысым, экструзия жылдамдығы).
4. Процесті бақылау және реттеу үшін қолданылатын бақылау-өлшеу құралдарының құрылғылары мен жұмыс принципі.
5. Шикізатты экструзиялық желіге беру жүйесінің жұмыс негіздері және берудің тұрақтылығын қамтамасыз ету әдістері.
6. Экструзия өнімдерінің негізгі ақауларын анықтау және диагностикалау әдістері.
7. Экструзиялық желілер жабдықтарына техникалық қызмет көрсетудің және алдын алудың негізгі әдістері, соның ішінде сүзу, тазалау және майлау механизмдері.
8. Экструзиялық қондырғылармен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік ережелері және өндірістік учаскеде еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
9. Өнімнің өнімділігі мен сапасын жақсарту үшін экструзия процесінің технологиялық режимдерін оңтайландыру негіздері.
6-разряд үшін:
1. Экструзия процесінде технологиялық ауытқулардың себептерін талдаудың принциптері мен әдістері.
2. Экструзия желісінің жұмысы барысында туындайтын ақауларды диагностикалау және жою тәсілдері.
3. Бейнелеу және басқару жүйелерін қоса алғанда, экструзиялық қондырғылардағы технологиялық процестерді автоматтандырудың заманауи әдістері мен құралдары.
4. Технологиялық процесті бақылау үшін Бақылау-өлшеу аспаптары мен жүйелерін калибрлеу және баптау принциптері.
5. Экструзия процесінің тиімділігін арттыру және дайын өнімнің сапасын жақсарту әдістері.
6. Экструзиялық қондырғылардағы аралық және дайын өнімнің сапасын бақылау әдістері мен технологиялары.
7. Экструзиялық жабдықта Жөндеу, Жөндеу және профилактикалық жұмыстарды жүргізуге арналған техникалық құжаттама мен регламенттердің негіздері.
8. Экструзия процесінде шикізат пен энергия шығынын бақылаудың заманауи әдістері мен құрылғылары.
9. Экструзия процесінің басқа өндірістік процестермен және жүйелермен (мысалы, салқындату жүйесімен немесе қалдықтарды өңдеу жүйелерімен) өзара әрекеттесуі туралы білім.
10. Экструзияның технологиялық процесін тұрақтандыруды қамтамасыз ететін қызметкерлерге арналған оқыту және тәлімгерлік әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Ойлау икемділігі
Тез шешім қабылдай білу
Тәртіптілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3191-2018 "Түйіршіктелген полипропилен. Техникалық шарттар". ҚР СТ ИСО 1043-1-2005 "Пластика. Белгілер мен аббревиатуралар. 1-бөлім. Негізгі полимерлер және олардың ерекше қасиеттері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

30. Кәсіптің карточкасы "Бу турбиналары машинисi":

Топтың коды:

8186-0

Қызмет атауының коды:

8186-0-022

Кәсіптің атауы:

Бу турбиналары машинисi

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

9-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (9-шығарылым) бекіту туралы" 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 11 мамырда № 22707 болып тіркелді.
§ 10. Бу турбиналары машинисi

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Жылу электр станцияларының жылу энергетикалық қондырғылары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Машиналар мен жабдықтарды пайдалану және техникалық қызмет көрсету (өнеркәсіп салалары бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

5-разряд үшін: мамандығы бойынша жұмыс тәжірибесі кемінде 1 жыл. 6-разряд үшін: мамандығы бойынша жұмыс тәжірибесі кемінде 3 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8186-0-029 - Құбыр жабдықтары машинситі

Қызметтің негізгі мақсаты:

Бу турбиналарын пайдалану және олардың сенімді және үнемді жұмысын қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Тиісті жұмыс режимін қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Тиісті жұмыс режимін қамтамасыз ету



Дағды 1:
Турбиналардың жұмыс режимін жүргізу

Машықтар:
1. Бу турбиналарына қызмет көрсету, олардың сенімді және үнемді жұмысын қамтамасыз ету.
2. Турбиналардың жылу схемаларында жабдықты іске қосуды, тоқтатуды, сынауды, престеуді және ауыстыруды жүргізу.
3. Өлшеу құралдарының көрсеткіштерін, автоматты реттегіштер мен дабылдардың жұмысын бақылау.
4. Жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және оларды жою бойынша шаралар қабылдау.
5. Төтенше жағдайларды жою.
6. Берілген жүктеме кестесіне сәйкес турбиналардың жұмыс режимін жүзеге асыру (бу турбинасының түрі мен қуаты (мың киловатт):
Конденсациялық:
10-3 разрядқа дейін;
10 - нан 40-4 разрядқа дейін;
40 - тан 60-қа дейін-5 разряд;
60-6 разрядтан жоғары;
Буды өндірістік және жылыту іріктеуімен:
7-3 разрядқа дейін;
7 - ден 20-ға дейін-4 разряд;
20 - дан 45-5 разрядқа дейін;
45-6 разрядтан жоғары;
Қысымға қарсы:
12 – 3 разрядқа дейін;
12 - ден 25-4 разрядқа дейін;
25 - тен 50-ге дейін-5 разряд;
50-ден жоғары-6 разряд.

Білімдер:
1. Берілген жүктеме кестесіне сәйкес турбиналардың жұмыс режимін жүзеге асыру.
2. Турбиналардың жылу схемаларында жабдықты іске қосуды, тоқтатуды, сынауды, престеуді және ауыстыруды жүргізу.
3. Өлшеу құралдарының көрсеткіштерін, автоматты реттегіштер мен дабылдардың жұмысын бақылау.
4. Жабдықтың жұмысындағы ақаулардың диагностикасын жүргізу және оларды жою бойынша шаралар қабылдау.
5. Төтенше жағдайларды жою.
6. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жабдықтың жұмысына қызмет көрсету және бақылау

Машықтар:
1. Жабдықты жөндеуге шығарыңыз.
2. Бу турбиналары мен байланысты жабдықтардың техникалық жағдайын диагностикалау.
3. Жабдықтардың, материалдар мен компоненттердің сапасына кіріс бақылауын жүзеге асыру.
4. Жабдықтарды жоспарлы және жоспардан тыс жөндеуді ұйымдастыруға қатысу.
5. Нормативтік құжаттарға сәйкес бу турбиналарын пайдалануға қойылатын талаптардың сақталуын бақылау.

Білімдер:
1. Бу турбиналарына қызмет көрсету, олардың сенімді және үнемді жұмысын қамтамасыз ету.
2. Жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және оларды жою бойынша шаралар қабылдау.
3. Жабдықты жөндеуге шығарыңыз.
4. Жабдықтар мен материалдардың, құрылыс-монтаждау жұмыстарының, дәнекерлеуді қолдана отырып жұмыстардың сапасына кіріс бақылауын жүзеге асыру.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Турбиналардың техникалық жағдайын бақылау және оларды пайдалануға дайындау

Машықтар:
1. Пайдалануға беру алдында бу турбиналарының жай-күйін тексеруді және бақылауды жүзеге асыру.
2. Турбиналардың қорғаныс және реттеу механизмдерінің жұмысын тексеріңіз.
3. Турбиналарды майлау және салқындату жүйесінің дұрыстығын бақылау.
4. Жабдықты іске қосу алдында сынақтар мен тексерулер жүргізуге дайындаңыз.
5. Құбырлар мен келте құбырлар қосылыстарының герметикалығын тексеру, ағып кетуді жою.
6. Турбиналардың тығыздағыштары мен тығыздағыштарының күйін бақылау.
7. Жабдықты маусымдық пайдалануға дайындау, оның ішінде профилактикалық тексеру және баптау.
8. Турбиналарды қажетті реттеуді, соның ішінде жылдамдық реттегіштері мен қорғаныс құрылғыларын реттеуді орындаңыз.
9. Реттегіштердің жұмысы мен көрсеткіштерін талдау негізінде турбина элементтерінің техникалық диагностикасын жүзеге асыру.
10. Турбиналардың қауіпсіздік жүйелерін, соның ішінде авариялық сөндіруді үнемі тексеріп, техникалық қызмет көрсетіңіз.
11. Жабдықты жөндеуаралық және күрделі тексерулерге дайындау.
12. Сорғылар мен генераторлар сияқты қосалқы турбина жүйелерінің күйін бақылауды жүзеге асырыңыз және қажет болған жағдайда оларды реттеңіз немесе жөндеңіз.

Білімдер:
1. Бу турбиналарының жұмыс принциптері (конденсация, буды өндірістік және жылыту іріктеуімен, қысымға қарсы).
2. Турбиналардың негізгі параметрлері: температура, қысым, бу шығыны.
3. Турбиналардың техникалық жағдайын диагностикалау және бақылау әдістері.
4. Турбиналарды қорғау жабдықтары мен жүйелері: дабыл, реттегіштер.
5. Автоматты реттегіштердің жұмыс принциптері мен параметрлері (жылдамдық пен жүктеме).
6. Турбиналардың алдын-алудың және оларды пайдалануға дайындаудың негізгі әдістері.
7. Турбиналарды пайдалану қауіпсіздігінің нормативтік талаптары мен стандарттары.
8. Жоғары температура мен қысыммен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Технологиялық қондырғылардың операторы

5

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

31. Кәсіптің карточкасы "Технологиялық сорғылар машинисi":

Топтың коды:

8185-3

Қызмет атауының коды:

8185-3-006

Кәсіптің атауы:

Технологиялық сорғылар машинисi

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 60-61. Технологиялық сорғылар машинисі

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

5-разряд үшін: мамандығы бойынша кемінде 2 жыл жұмыс тәжірибесі, сондай-ақ электр қозғалтқыштары мен тарату құрылғыларына қызмет көрсету кезінде V топтағы рұқсаты болуы тиіс. 6-разряд үшін: мамандығы бойынша кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8185-3-002 - Сорғы қондырғыларының машинисi

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнайды, ілеспе, табиғи газды, газ конденсатын, тақтатастарды қайта өңдеу, автоматтандыру құралдары мен бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану, технологиялық қондырғыларды жөндеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық сорғыларға, сорғы станцияларына және мұнайды айдау және дайындау жөніндегі қондырғыларға қызмет көрсету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық сорғыларға, сорғы станцияларына және мұнайды айдау және дайындау жөніндегі қондырғыларға қызмет көрсету



Дағды 1:
Мұнай, мұнай өнімдерін өңдеу станцияларында технологиялық сорғылардың сапалы үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету

Машықтар:
5-разряд үшін (4-разряд дағдыларына қосымша):
1. Сорғылардың жалпы өнімділігі 1000-нан 3000 м3/сағ-қа дейінгі магистральдық құбырларда немесе ауыстырып тиеу мұнай базаларында мұнайды, мұнай өнімдерін және басқа да тұтқыр сұйықтықтарды айдау және дайындау жөніндегі сорғы станцияларына қызмет көрсету.
2. Жалпы өнімділігі 3000 м3/сағ Жоғары Мұнай және газ өңдеу кәсіпорындарының сорғы технологиялық қондырғыларына қызмет көрсету.
3. Сорғыларға жалпы қуаты 3000 кВт-тан асатын электр қозғалтқыштарымен бірге магистральдық құбырлардың сорғы станциялары мен технологиялық қондырғыларында, тиеу мұнай базаларында және мұнай өңдеу кәсіпорындарында қызмет көрсету.
4. Журнал жазбаларын жүргізіңіз.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Сорғылардың жалпы өнімділігі 3000 м3/сағ жоғары магистральдық құбырларда немесе ауыстырып тиеу мұнай базаларында мұнайды, мұнай өнімдерін және басқа да тұтқыр сұйықтықтарды айдау және дайындау жөніндегі сорғы станцияларына қызмет көрсету.
2. Сорғы станциясының барлық жабдықтарын іске қосуды, жұмыс режимін реттеуді және тоқтатуды жүзеге асыру және бақылау.
3. Сорғы жабдығының жұмысындағы ақауларды уақтылы анықтауды, алдын алуды және жоюды қамтамасыз ету
4. Біліктілігі төмен машинистердің жұмысын басқару.

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін сорғы станциясының схемалары.
2. Сорғылардың жұмыс принципі.
3. Сорғылар мен оларға сымдардың сипаттамасы:
А. техникалық пайдалану ережелері;
b. механизмдерді майлау ережелері;
c. айдалатын сұйықтықтардың қасиеттері, бекіту арматурасы мен қауіпсіздік құрылғыларының орналасуы.
4. Қызмет көрсетілетін сорғы станциясының, технологиялық қондырғының, тауар паркінің, тұзақ шаруашылығының технологиялық процесі мен схемасы.
5. Бақылау-өлшеу аспаптарының, реттегіштердің және механикаландыру құралдарының мақсаты мен қолданылуы.
6. Электротехника негіздері, Гидравлика және механика бойынша қарапайым мәліметтер.
7. Жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою және аварияларды жою тәсілдері.
8. Шартты дабыл жүйесі, электр жабдықтарын техникалық пайдалану ережелері және Ток қабылдағыштар мен желілерге қызмет көрсету кезіндегі қауіпсіздік ережелері.
9. Электроматериалдардың түрлері, олардың қасиеттері мен қолданылуы, Электр қондырғыларын жерге қосу жүйесі, Электрмен жабдықтау схемасы.
10. Іске қосу құрылғылары және тарату қалқандары.
11. Трансформаторлық майлардың мақсаты мен қасиеттері.
12. Электр қозғалтқыштарының рұқсат етілген қыздыру температурасы мен жүктемесі .
13. Орталықтан тепкіш, поршеньді сорғылар мен әртүрлі жүйелер мен қысымдағы Турбо сорғылардың құрылысы мен пайдалану ережелері.
14. Бекіту арматурасы бар құбырлардың, құдықтардың және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы мен орналасуы.
15. Сорғы станциясының барлық жабдықтарын іске қосу және тоқтату ережелері.
16. Апатты жою тәртібі мен қағидалары, сорғы станциясының жұмысын есепке алуды жүргізу.
17. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жоғары өнімді сорғы қондырғылары мен жабдықтарының жұмысын басқару және үйлестіру

Машықтар:
5-разряд үшін:
1. Олардың үздіксіз жұмысын қамтамасыз ете отырып, өнімділігі 1000-нан 3000 м3/сағ дейінгі сорғы қондырғыларының жұмысын бақылауды жүзеге асыру.
2. Мұнай және газ кәсіпорындарында электр қозғалтқыштарының қуаты 3000 кВт-тан асатын сорғы қондырғыларының жұмысын бақылау.
3. Технологиялық процесте олардың синхронды жұмыс істеуін қамтамасыз ете отырып, бірнеше сорғы қондырғыларының жұмысын үйлестіру.
4. Сорғы жүйелерін іске қосу, реттеу және тоқтату кезеңдерінде сорғы қондырғыларының технологиялық параметрлерінің сақталуын бақылауды жүзеге асыру.
5. Өнімділігі жоғары станцияларда сорғыларды басқарудың автоматты жүйелерінің жұмысына мониторинг жүргізу.
6. Сорғы қондырғылары мен инциденттердің жұмысын, сондай-ақ жабдықтың жұмысын тексеру және бақылау нәтижелерін есепке алу журналында егжей-тегжейлі жазбалар жүргізу.
7. Сорғы станциялары мен жабдықтардың белгіленген жұмыс параметрлерінен ауытқуларды анықтау үшін диагностикалық әдістерді қолданыңыз.
8. Қуаты жоғары сорғы қондырғыларымен жұмыс істеу кезінде барлық қауіпсіздік нормаларының орындалуын қамтамасыз ету.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Жабдықты іске қосуды, реттеуді және тоқтатуды басқаруды қоса алғанда, өнімділігі 3000 м3/сағ астам сорғы станцияларын бақылауды жүзеге асыру.
2. Сорғы қондырғыларының жұмысына талдау жүргізу, диагностикалық жабдықты қолдана отырып, ақаулар мен ақауларды анықтау және жою.
3. Технологиялық қажеттіліктерге байланысты олардың жұмыс режимін реттей отырып, сорғы станцияларын кешенді басқаруды жүзеге асыру.
4. Өнімділігі жоғары сорғы станцияларында біліктілігі төмен бағынысты машинистердің жұмысын бақылау және үйлестіру.
5. Стандартты емес жағдайлар туындаған кезде сорғы станциясы жабдықтарының жұмыс режимдеріне жедел араласу және түзету жүргізу.
6. Технологиялық процесс шеңберінде сорғы қондырғыларына қызмет көрсету және бақылау бойынша жұмыстарды дайындауды және ұйымдастыруды қамтамасыз ету.
7. Сорғы қондырғылары мен сорғы станциясының барлық деңгейлеріндегі процестердің әр кезеңінде стандарттар мен нормативтердің сақталуын бақылау.
8. Төтенше жағдайлар туындаған кезде қызметкерлердің әрекеттерін үйлестіру, олардан қауіпсіз шығуды қамтамасыз ету.
9. Сорғы қондырғыларының тиімділігін арттыру үшін жаңа әдістерді енгізуді және жұмыс процедураларын жақсартуды қамтамасыз ету.

Білімдер:
5-разряд үшін:
1. Өнімділігі 1000-нан 3000 м3/сағ-қа дейінгі сорғы қондырғыларының жұмыс принциптері.
2. Өнімділігі жоғары және электр қозғалтқыштарының қуаты 3000 кВт-тан асатын сорғы қондырғыларының жұмысын бақылау және реттеу әдістері.
3. Сорғы қондырғыларын басқарудың автоматты жүйелерінің жұмыс принциптері.
4. Сорғы станцияларының жұмысын диагностикалауға және бақылауға арналған жабдық.
5. Мұнай, мұнай өнімдері мен тұтқыр сұйықтықтарды айдауға арналған сорғы станцияларындағы технологиялық процестер.
6. Жоғары қуатты сорғы қондырғыларымен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік, еңбекті қорғау және экологиялық талаптар.
7. Сорғы қондырғыларының жұмысындағы ауытқуларды бақылау және диагностикалау әдістері.
8. Өнімділігі жоғары станцияларда сорғы қондырғыларының жұмысына қызмет көрсету және есепке алу жөніндегі регламент және құжаттама.
9. Сорғы қондырғыларындағы авариялық жағдайлардың алдын алу әдістері және оларды жою.
6-разряд үшін (5-разрядты білімге қосымша):
1. Өнімділігі 3000 м3/сағ-тан асатын сорғы қондырғыларының жұмыс істеу және жұмысын үйлестіру принциптері.
2. 3000 кВт электр қозғалтқыштарының өнімділігі мен қуаты жоғары сорғы станцияларын басқару ерекшеліктері.
3. Өндірістік талаптарды ескере отырып, сорғы қондырғыларының жұмысын оңтайландыру әдістері.
4. Өнімділігі жоғары сорғы қондырғыларын пайдалануға қойылатын техникалық және нормативтік талаптар.
5. Сорғы қондырғылары мен жабдықтарының ақауларын диагностикалаудың және жоюдың заманауи әдістері.
6. Міндеттерді бөлуді және машинистердің жұмысын үйлестіруді қоса алғанда, сорғы станциялары персоналының жұмысын ұйымдастыру.
7. Сорғы қондырғыларына профилактикалық қызмет көрсету және уақтылы жөндеу әдістері мен әдістері.
8. Есептер мен журналдар жасауды қоса алғанда, өнімділігі жоғары сорғы станцияларының жұмысын есепке алу және құжаттау.
9. Әр түрлі пайдалану жағдайларында сорғы қондырғыларының жұмыс режимдерін басқару әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Стресске төзімділік
Дербестік
Зейінділік
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

4

Технологиялық қондырғылардың операторы

32. Кәсіптің карточкасы "Полимерлеу аппаратшысы":

Топтың коды:

8131-9

Қызмет атауының коды:

8131-9-051

Кәсіптің атауы:

Полимерлеу аппаратшысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

24-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (24-шығарылым) бекіту туралы" 2021 жылғы 10 маусымдағы № 201 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 17 маусымда № 23045 болып тіркелді.
§ 258-259. Полимерлеу аппаратшысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім немесе өндірісте кемінде 6 ай жұмыс өтілі талап етіледі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

2145-1-005 - Технолог, химия

Қызметтің негізгі мақсаты:

Полимерлеудің технологиялық процесін жүргізу және оны реттеу ережелері

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Дайын өнімді алу үшін шикізатты полимерлеуді бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Дайын өнімді алу үшін шикізатты полимерлеуді бақылау



Дағды 1:
Технологиялық процеске сәйкес полимерлеу жұмыстарын жүргізу

Машықтар:
5-разряд үшін:
1. Бір мезгілде полимерлеу процесін жүргізу, біліктілігі төмен аппаратшыларды басқару немесе орталық басқару пультінен полимерлеу процесін жүргізу.
2. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін бақылауды жүзеге асыру.
3. Шикізат шығынын және дайын өнімнің шығуын өлшеуді жүзеге асыру, талдау нәтижелері бойынша олардың сапасын бағалау.
4. Жабдықтың жай-күйін бақылауды жүзеге асыру.
5. Технологиялық жабдыққа, бақылау-өлшеу аспаптарына және технологиялық процестерді автоматтандыру құралдарына қызмет көрсетуді жүргізу.
6. Жабдықтар мен коммуникацияларды қарапайым жөндеуден өткізіңіз.
7. Полимерлеудің технологиялық процесін жүргізу кезінде қауіпсіз жұмыс жағдайларын қамтамасыз ету.
8. Полимерлеу процесінде температура мен қысым режимінің сақталуын бақылау.
9. Техникалық регламенттерге сәйкес жабдықтар мен жүйелерді пайдалану шарттарының сақталуын бақылау.
6-разряд үшін:
1. Бір мезгілде біліктілігі төмен аппаратшыларды басқара отырып, орталық басқару пультінен полимерлеу процесін жүргізу.
2. Процесті басқаруды жүзеге асырыңыз және оны ұйымның жұмыс нұсқауларына сәйкес реттеңіз.
3. Талдау және бақылау нәтижелері бойынша процесті реттеңіз, реттеуші құрылғыларды басқарыңыз.
4. Полимерлеу процесін жүргізу бойынша біліктілігі төмен аппаратшыларды оқыту және тәлімгерлік ету.
5. Бақылау және талдау негізінде технологиялық процесті жақсарту бойынша ұсыныстарды әзірлеу және енгізу.
6. Ақаулықтарды жою және полимерлеу процесін жақсарту үшін басқа бөлімшелермен өзара әрекеттесу.

Білімдер:
5-разряд үшін:
1. Полимерлеу процесі және оны реттеу ережелері.
2. Шикізат жүктемелерінің рецептурасы.
3. Шикізатқа, жартылай фабрикаттарға және дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар.
4. Процесті қалыпты жүргізу шарттары, режимнің типтік бұзылыстары, олардың себептері және олардың алдын алу және жою әдістері.
5. Есептеу әдістемесі.
6. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
6-разряд үшін (қосымша):
1. Шикізаттың физика-химиялық қасиеттері.
2. Негізгі және қосалқы жабдыққа, бақылау-өлшеу аспаптарына және автоматты реттеу жүйелеріне қызмет көрсетудің конструктивтік ерекшеліктері мен қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Полимерлеу процесінің сапасын бақылау және тұрақтандыру

Машықтар:
5-разряд үшін:
1. Жабдықтың күйін бақылау.
2. Технологиялық жабдыққа, бақылау-өлшеу аспаптарына және технологиялық процестерді автоматтандыру құралдарына қызмет көрсету.
3. Параметрлердің сәйкестігін тексеруді қоса алғанда, шикізат пен полимерлі өнімнің сапасын бақылау.
4. Бақыланатын параметрлер мен талдаулардың нәтижелері бойынша есеп беру.
5. Бақылау-өлшеу құралдарын диагностикалау және калибрлеу үшін арнайы жабдықты пайдаланыңыз.
6-разряд үшін:
1. Процесті басқарыңыз және оны ұйымның жұмыс нұсқауларына сәйкес реттеңіз.
2. Талдау және бақылау нәтижелері бойынша процесті реттеңіз, реттеуші құрылғыларды басқарыңыз.
3. Полимерлеу процесін бақылау және тұрақтандыру әдістерін әзірлеу және енгізу.
4. Жабдықтың жұмысын оңтайландыру, оның сенімділігін арттыру және шығыс көрсеткіштерін арттыру үшін техникалық бөліммен өзара әрекеттесу.

Білімдер:
5-разряд үшін:
1. Негізгі және қосалқы жабдықтардың, бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматты реттеу жүйелерінің құрылымы.
2. Жабдықты жөндеуге тапсыру және жөндеуден қабылдау ережелері.
6-разряд үшін (қосымша):
1. Шикізатқа, жартылай фабрикаттарға және дайын өнімге мемлекеттік стандарттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан автоматты сынама алу", ГОСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", ГОСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды алу әдістері", ГОСТ ИСО 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутек газдары. Сынама алу әдісі", ГОСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", ГОСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қозғалмалы поршенді цилиндрді пайдалана отырып сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алудың стандартты әдісі", ҚР СТ ИСО 1043-1-2005 "Пластика. Белгілер мен аббревиатуралар. 1-бөлім. Негізгі полимерлер және олардың ерекше қасиеттері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Өндіріс технологиясы жөніндегі техник

33. Кәсіптің карточкасы "Газ тазарту аппаратшысы":

Топтың коды:

8187-2

Қызмет атауының коды:

8187-2-002

Кәсіптің атауы:

Газ тазарту аппаратшысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

24-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (24-шығарылым) бекіту туралы" 2021 жылғы 10 маусымдағы № 201 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 17 маусымда № 23045 болып тіркелді.
§ 97-98. Газ тазарту аппаратшысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жалпы орта білім және практикалық тәжірибе және / немесе кәсіптік даярлық (бір жылға дейінгі кәсіптік даярлық бағдарламалары бойынша білім беру ұйымының базасындағы курстар немесе кәсіпорында оқыту).

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

3116-2-002 - Мұнайды тазалау жөніндегі техник

Қызметтің негізгі мақсаты:

Газ тазарту жұмыстарын жүргізу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Газ тазарту жөніндегі технологиялық жұмыстарды жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Газ тазарту жөніндегі технологиялық жұмыстарды жүргізу



Дағды 1:
Ауырлық күшінің, центрифугалық күштің әсерінен газдарды қалқымалы бөлшектерден тазарту процесін жүргізу

Машықтар:
5-разряд үшін (4-разрядты машықтарына қосымша):
1. Газды тазартудың күрделі технологиялық процесін жүргізу немесе күрделілігі орташа газды тазарту процесін жүргізу кезінде біліктілігі төмен аппаратшыларды басқару.
2. Абсорберлердегі суару тығыздығын, жүйедегі кедергіні, газдың, қаныққан және қалпына келтірілген ерітінділердің температурасы мен концентрациясын, деңгейлердің температурасы мен қысымын, моноэтаноламин ерітінділерін газсыздандыру қондырғыларындағы көмірқышқыл газының сутегі құрамын бақылау және реттеу.
3. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша және жабдықты орнату орындарында қашықтықтан басқару пультінен процесті реттеу.
4. Ерітінділердің қанығуы мен регенерациясын, сіңіру процесінде қажетті сіңіргіштің мөлшерін, регенерацияның салқындатқышын және суару мөлшерін есептеңіз.
5. Сынамаларды алу және бақылау талдауларын жүргізу.
6-разряд үшін (5-разрядты машықтарына қосымша):
1. Технологиялық процесті басқару және реттеу.
2. Талдау және бақылау нәтижелері бойынша процесті түзетіңіз.
3. Газды тазартудың күрделі технологиялық процесін жүргізу, біліктілігі төмен аппаратшыларды басқару және бөлімшелердің жұмысын үйлестіру.
4. Автоматика жүйелерінің жұмысын бақылау.

Білімдер:
5-разряд үшін (4-разрядты білімдерге қосымша):
1. Шикі аргон, криптонды тазартудың технологиялық режимінің негіздері.
2. Технологиялық режимнің параметрлері және процесті реттеу тәртібі.
3. Шикізат пен дайын өнімнің физикалық-химиялық қасиеттері.
4. Дайын өнімге қойылатын талаптар.
5. Сынама алу тәртібі.
6. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
6-разряд үшін (5-разрядты білімдерге қосымша):
1. Технологиялық режимнің параметрлері және процесті реттеу тәртібі.
2. Талдау жүргізу әдістемесі.
3. Шикізат пен дайын өнімге қойылатын талаптар.
4. Қызмет көрсетілетін учаскенің технологиялық схемасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Газды тазартуға арналған жабдыққа қызмет көрсету және оның жарамдылығын бақылау

Машықтар:
5-разряд үшін (4-разрядты машықтарына қосымша):
1. Байланыс аппараттарына, газ үрлегіштерге, коммуникацияларға, бақылау-өлшеу аспаптарына және сутегі бар контейнерлерге қызмет көрсету.
2. Суды май және айналмалы тоңазытқыштарға жіберіңіз.
3. Сутегі берілмес бұрын ылғал бөлгіш пен жоғары қысымды желілерді азотпен үрлеңіз.
4. Жабдықтың жұмысы мен жарамды күйін бақылау.
5. Сынамаларды алу және бақылау талдауларын жүргізу.
6-разряд үшін (5-разрядты машықтарына қосымша):
1. Негізгі жабдықтарды жөндеу жұмыстарына қатысу.
2. Жабдықты жөндеуге уақтылы дайындауды және оны химиялық заттардың әсерінен босатуды жүзеге асыру.
3. Бөлімшелерде жабдыққа қызмет көрсету бойынша жұмыстарды үйлестіру.

Білімдер:
5-разряд үшін (4-разрядты білімдерге қосымша):
1. Байланыс аппаратының, газ үрлегіштің және өзге де негізгі жабдықтың конструкциясы.
2. Талдау жүргізу әдістемесі.
6-разряд үшін (5-разрядты білімдерге қосымша):
1. Негізгі жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы мен қызмет көрсету тәртібі, жұмыс принципі.
2. Арматура мен коммуникация схемасы.
3. Газдар мен суару сұйықтықтарының қасиеттері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ ИСО 3170-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды қолмен алу әдістері", ҚР СТ ИСО 3171-2007 "Мұнай өнімдері. Сұйық көмірсутектер. Құбырлардан автоматты сынама алу", МЕМСТ 31873-2012 Мұнай және мұнай өнімдері. Қолмен сынама алу әдістері", МЕМСТ 2517-2012 "Мұнай және мұнай өнімдері. Сынамаларды алу әдістері", МЕМСТ ИСО 4257-2013 "Сұйытылған көмірсутек газдары. Сынама алу әдісі", ГОСТ 14921-2018 "Сұйытылған көмірсутекті газдар. Сынама алу әдісі", МЕМСТ 34224-2017 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қозғалмалы поршенді цилиндрді пайдалана отырып сұйытылған мұнай газдарының үлгілерін алудың стандартты әдісі, ҚР СТ ASTM 3700-2015 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Қалқымалы поршеньді цилиндр көмегімен сұйытылған мұнай газының үлгілерін алудың стандартты сынақ әдісі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Мұнайды тазалау жөніндегі техник

5

Мұнай және газды өңдеу жөніндегі мастер

34. Кәсіптің карточкасы "Күкіртті қалпына келтіру жөніндегі аппаратшы":

Топтың коды:

8131-4

Қызмет атауының коды:

8131-4-011

Кәсіптің атауы:

Күкіртті қалпына келтіру жөніндегі аппаратшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Байланыс жоқ

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Негізгі орта білім және практикалық тәжірибе және / немесе кәсіптік даярлық (білім беру ұйымы базасындағы қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту, белгіленген деңгей).

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8131-5-025 - Күкірт көміртегін регенерациялау аппаратшысы
8154-3-001 - Химиялық тазалау аппаратшысы  

Қызметтің негізгі мақсаты:

Күкіртті тазарту және қалпына келтіру

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Күкірт немесе күкірт газын алудың технологиялық процесін жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Күкірт немесе күкірт газын алудың технологиялық процесін жүргізу



Дағды 1:
Дистилляция, жуу және кептіру арқылы күкіртті қалпына келтірудің технологиялық процесін жүзеге асыру

Машықтар:
1. Күкіртті айдау аппаратына тиеуді жүзеге асыру.
2. Таза күкіртті жуу және кептіру.
3. Бірінші фракцияны екіншісінен бөлу.
4. Дистилляцияны тазалаңыз және ондағы кішігірім ақауларды жойыңыз.

Білімдер:
1. Күкіртті тазартуға және қалпына келтіруге арналған Дистилляция аппаратының құрылымы мен жұмыс принципі.
2. Күкіртті айдау және тазарту режимдері.
3. Күкіртті айдаудың жылу режимін реттеу әдістері.
4. Күкірттің бірінші фракциясы мен екіншісінің айырмашылығы.
5. Тұтану кезінде күкіртті сөндіру әдістері.
6. Күкірттің сапасын анықтау әдістері.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Күкіртті қалпына келтірудің технологиялық процесін бақылау және реттеу

Машықтар:
1. Температураны, қысымды және күкіртті қалпына келтірудің басқа параметрлерін бақылау.
2. Шикізат пен жылу тасымалдағыштардың берілуін реттеу.
3. Күкірт сапасына талдау және мониторинг жүргізу.
4. Автоматты басқару жүйелерімен өзара әрекеттесу.
5. Желдету және шаңды кетіру параметрлерін реттеңіз.
6. Күкіртті қалпына келтіру циклін Автоматты және қолмен басқарыңыз.
7. Шикізат пен өнімді түгендеу және есепке алу.
8. Жабдықтың жарамдылығы мен қауіпсіз пайдаланылуын бақылауды жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Күкіртті қалпына келтірудің технологиялық процесінің негіздері.
2. Күкіртті қалпына келтірудің технологиялық режимінің параметрлері: температура, қысым, ағын және компоненттердің концентрациясы.
3. Процесті басқарудың автоматты жүйелерінің жұмыс принциптері.
4. Күкірт сапасын бақылау әдістері: күкірт, күкірт газы және басқа қоспалардың құрамын талдау.
5. Күкіртті қалпына келтіру процесінің технологиялық схемасы.
6. Бақылау-өлшеу аспаптарының, желдету және шаң шығару жүйесінің құрылысы мен жұмыс принципі.
7. Температураны, қысымды және басқа Технологиялық параметрлерді реттеу ережелері мен әдістері.
8. Күкірт сапасын бақылау үшін талдау жүргізу әдістемесі.
9. Күкіртті қалпына келтіру процесінде ақаулықтарды жою процедуралары.
10. Күкіртті қалпына келтіруге арналған жабдықты пайдалану кезінде еңбекті қорғау және қауіпсіздік негіздері.
11. Алынған күкірттің сапасына арналған мемлекеттік стандарттар мен нормативтер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу
Орындаушылық
Дербестік
Зейінділік
Стресске төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

МЕМСТ 12.2.007.0-75 – "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйелері. Өндіріске арналған жабдықтар. Жалпы талаптар". Химия және мұнай-газ өнеркәсібінде қолданылатын жабдықтарға қойылатын талаптарды белгілейді. МЕМСТ 30756-2001 – "Күкірт және құрамында күкірт бар қосылыстар. Күкірт құрамын анықтау әдісі". Күкіртті талдау әдістерін сипаттайды.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Табиғи газды тазалау және қайта өңдеу жабдығының операторы

3

Технологиялық қондырғыларды басқару пультінің операторы

35. Кәсіптің карточкасы "Технологиялық сорғылар машинисi":

Топтың коды:

8185-3

Қызмет атауының коды:

8185-3-006

Кәсіптің атауы:

Технологиялық сорғылар машинисi

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 58-59. Технологиялық сорғылар машинисі

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі қажет емес. 3-разряд үшін: электр қозғалтқыштары мен тарату құрылғыларына қызмет көрсету кезінде III топтағы рұқсат болуы керек. 4-разряд үшін: электр қозғалтқыштары мен тарату құрылғыларына қызмет көрсету кезінде IV топтағы рұқсат болуы керек.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

8185-3-002 - Сорғы қондырғыларының машинисi

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнайды, ілеспе, табиғи газды, газ конденсатын, тақтатастарды қайта өңдеу, автоматтандыру құралдары мен бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану, технологиялық қондырғыларды жөндеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық сорғыларға, сорғы станцияларына және мұнайды айдау және дайындау жөніндегі қондырғыларға қызмет көрсету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық сорғыларға, сорғы станцияларына және мұнайды айдау және дайындау жөніндегі қондырғыларға қызмет көрсету



Дағды 1:
Мұнай, мұнай өнімдерін өңдеу станцияларында технологиялық сорғылардың сапалы үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету

Машықтар:
2-разряд үшін:
1. Сорғылардың жұмысын, майлау, салқындату және желдету жүйелерін, құбырлардың, ысырмалардың, бақылау-өлшеу аспаптарының жарамдылығын бақылау.
2. Сорғы станциясының технологиялық байлау схемасын жұмысқа дайындау.
3. Сорғыларды іске қосыңыз, тоқтатыңыз және сүртіңіз.
4. Клапандарды ашыңыз және жабыңыз.
5. Сынама алу.

Білімдер:
2-разряд үшін:
1. Қызмет көрсетілетін сорғы станциясының схемасы-үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін сорғы жабдықтарын байлаудың және ұйымдастырудың технологиялық схемасын түсіну.
2. Сорғылардың жұмыс принципі-сорғылардың жұмыс принциптері, олардың дизайн ерекшеліктері мен жұмыс режимдері туралы хабардар болу.
3. Сорғылар мен оларға арналған сымдардың сипаттамалары-оңтайлы жұмыс істеу үшін сорғы жабдықтары мен сымдардың техникалық сипаттамаларын оқып, талдай білу.
4. Сорғы жабдығын техникалық пайдалану тәртібі-технологиялық процесс шеңберінде сорғы қондырғыларын пайдалану мен реттеудің стандартты процедураларын түсіну.
5. Сорғы қондырғыларының механизмдерін майлау тәртібі-олардың ұзақ мерзімді және тиімді жұмысын қамтамасыз ету үшін механизмдерді майлау және күту принциптері.
6. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Сорғы жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу

Машықтар:
2-разряд үшін:
1. Магистральдық құбыржолдарда, тиеп-тиеу мұнай базасында және мұнай өңдеу кәсіпорындарында мұнайды, мұнай өнімдерін және өзге де тұтқыр сұйықтықтарды айдау және дайындау жөніндегі сорғы станциялары мен қондырғыларына қызмет көрсету.
2. Жоғары білікті машинисттің басшылығымен айдалатын өнімдердің ағып кетуін жою.
3. Тығыздағыштарды толтырыңыз және тығыздағыштарды ауыстырыңыз.

Білімдер:
2-разряд үшін:
1. Айдалатын сұйықтықтардың қасиеттері-сорғылардың дұрыс жұмыс істеуін және тиісті материалдарды таңдауды қамтамасыз ету үшін айдалатын сұйықтықтардың (мұнай, мұнай өнімдері, тұтқыр сұйықтықтар) физикалық және химиялық қасиеттерін түсіну.
2. Бекіту арматурасы мен сақтандыру құрылғыларының орналасуы — жабдықты қауіпсіз пайдалану мен қызмет көрсетуге арналған бекіту және сақтандыру құрылғыларының орналасуы мен жұмыс істеуі туралы хабардар болу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Стресске төзімділік
Дербестік
Зейінділік
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Технологиялық қондырғылардың операторы

3

Технологиялық сорғылар машинисi

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      36. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазакстан Республикасының Энергетика министрлігі;

      Орындаушы: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52.

      37. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі;

      Жоба жетекшісі: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 69 64.

      38. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      39. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 19 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      40. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы қорытындысы.

      41. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 1, 2024 ж.

      42. Болжалды қайта қарау күні: 31.12.2027 ж.

  Қазақстан Республикасы
  Энергетика министрінің
  міндетін атқарушы
  2024 жылғы 24 желтоқсандағы
  № 486 бұйрығына
  6-қосымша

"Мұнай және газды қайта өңдеу өнімдерін қабылдау және жөнелту" кәсіптік стандарты

1 тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандартты қолдану саласы:

      "Мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін қабылдау және жөнелту" кәсіптік стандарты (бұдан әрі - кәсіптік стандарт) негізгі кәсіптерді құрылымдау, біліктілік деңгейі мен құзыреттілігіне, мазмұнына, сапасына, еңбек шарттарына және біліктілік деңгейіне қойылатын талаптарды айқындау үшін жұмыскерлердің жұмыс сипаттамаларын және негізгі еңбек функцияларын сипаттауға арналған Қазақстан Республикасы "Кәсіптік біліктілік туралы" Заңының 5 бабының 5 тармағына сәйкес әзірленді. Аталмыш кәсіптік стандарт мұнай-газ өнеркәсібінде мұнай мен газды өңдеу нәтижесінде алынған түрлі өнімдерді тиімді қабылдауды, сақтауды және жөнелтуді қамтамасыз ету үшін қолданылады. Бұл КС мұнай мен газды өндіру, тасымалдау, өңдеу және тарату саласында қолданылатын болады. Аталмыш КС-пен байланысты экономикалық қызмет шикі мұнай, конденсат, газ конденсаты, газ және мұнай өңдеу және газ өңдеу зауыттарында өндірілетін басқа да өнімдер сияқты әртүрлі мұнай өнімдері мен газдарды қабылдау, сақтау және жөнелту процестерін қамтиды.

      2. Аталмыш кәсіптік стандартта келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      2) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      3) жанар-жағармай материалдары (ЖЖМ) – отын, майлау материалдары, арнайы сұйықтықтар ретінде қолданылатын жанармай түрлерінің жалпы атауы;

      4) кәсіптік стандарт – формалды және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      5) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      6) мұнай-газ өнімдері – көмірсутектер мен олардың кейбір туынды өнімдерінің қоспалары, сондай-ақ мұнай мен газды өңдеу барысынд алынатын, отын, жағармай материалдары, электр оқшаулағыш орта, еріткіштер, жол жабындары, мұнай-газ-химия шикізаты ретінде және басқа да мақсаттар үшін пайдаланылатын жеке химиялық қосылыстар;

      7) мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін қамтамасыз ету жөніндегі кәсіпорын (мұнай базасы) – өндірістік және қосалқы мақсаттағы ғимараттар, құрылыстар мен инженерлік коммуникациялар кешені мен резервуарлық паркі бар мұнай-газ өнімдерін қабылдауды, сақтауды және жөнелтуді қамтамасыз ету жөніндегі дербес кәсіпорын.

      3. Аталмыш кәсіптік стандартты келесі қысқартулар қолданылады:

      1) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА – Жұмыстар мен жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік – біліктілік анықтамасы;

      3) КС – Кәсіптік стандарт;

      4) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім;

      5) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

2-тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Мұнай және газ өңдеу өнімдерін қабылдау және жөнелту.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: G46719011.

      6. ЭҚЖЖ сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және кіші сыныпты көрсету:

      G Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу;

      46 Автомобильдер мен мотоциклдер саудасынан бөлек көтерме сауда;

      46.7 Өзге де мамандандырылған көтерме сауда;

      46.71 Қатты, сұйық және газ тәрізді отындарды және осыған ұқсас өнімдерді көтерме саудада сату;

      46.71.9 Басқа отынның көтерме саудасы.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: бұл КС-да "Мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін қабылдау және жөнелту" кәсіби кіші тобының сипаттамасы, сондай-ақ мұнай өнімдерін қабылдау және жөнелту жұмыстарын орындайтын өндірістік ұжымның жұмыс сипаттамасы мен еңбек функциялары келтірілген.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

      1) Есепке алу жөніндегі техник (жанар - жағармай материалдары және басқалар) - СБШ-ның 4 деңгейі;

      2) Тауар операторы - СБШ-ның 4 деңгейі;

      3) Төгуші-құюшы - СБШ-ның 2 деңгейі;

3 Тарау. Кәсіптер карточкалары

9. "Есепке алу жөніндегі техник (жанар - жағармай материалдары және басқалар)" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

3118-9

Жұмыс атауының коды:

3118-9-001

Кәсіптің атауы:

Есепке алу жөніндегі техник (жанар - жағармай материалдары және басқалар)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, КА және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Мұнай-газ өндіру саласы ұйымдарының басшылары, мамандары және басқа да қызметшілері лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары. Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2016 жылғы 24 мамырдағы № 217 бұйрығы.
§14. Есепке алу жөніндегі техник

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта буын маманы)

Мамандығы:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санатты Есепке алу жөніндегі техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта техникалық және кәсіптік (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және II санатты есепке алу жөніндегі техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл. II санатты Есепке алу жөніндегі техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта техникалық және кәсіптік (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және санатсыз есепке алу жөніндегі техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл. Санатсыз Есепке алу жөніндегі техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта техникалық және кәсіптік (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды.

Формалды емес білім және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

4311-1-003 – Есепке алу жөніндегі техник

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнай өнімдерін қабылдау барысындағы операцияларды есепке алу жөніндегі жұмыстар

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұнай базасына келіп түскен мұнай өнімдерін қабылдау барысында есепке алу операцияларын орындау

Қосымша еңбек функциялары:

-

1-ші еңбек функциясы:
Мұнай базасына келіп түскен мұнай өнімдерін қабылдау барысында есепке алу операцияларын орындау



1-ші дағды:
Құбырлар бойынша келіп түсетін мұнай өнімдерін есепке алу бойынша жұмыстарды жүргізу

Машықтар:
1. Ақпаратты өңдеу, қажетті техникалық есептеулерді жүргізу, қарапайым жобалар мен қарапайым схемаларды әзірлеу, олардың техникалық тапсырмаларға, қолданыстағы стандарттар мен нормативтік құжаттарға сәйкестігін қамтамасыз ету бойынша жұмыстарды жүзеге асыру.
2. Зертханалық жағдайларда және объектілерде жабдықтар мен жүйелерді жөндеуді, баптауды, реттеуді және тәжірибелік тексеруді жүзеге асыру, оның жарамды жай-күйіне бақылау жүргізу.
3. Эксперименттер мен сынақтарды жүргізу, аспаптарды іске қосу, қажетті сипаттамалар мен параметрлерді тіркеу және алынған нәтижелерді өңдеу.
4. Бағдарламаларды, нұсқаулықтарды және басқа да техникалық құжаттамаларды әзірлеу, макеттер жасау, сондай-ақ жүргізіліп жатқан зерттеулер мен әзірлемелер бойынша сынақтар мен эксперименттік жұмыстар жүргізу.
5. Бастапқы материалдарды, статистикалық есептілік деректерін, ғылыми-техникалық ақпаратты жинауды, өңдеуді және жинақтауды жүзеге асыру.

Білімі:
1. Жұмыс тақырыбы бойынша нормативтік құқықтық актілер мен анықтамалық материалдар.
2. Жөндеу жұмыстарын жүргізудің негізгі әдістері.
3. Өлшеу, бақылау және эксперимент жүргізудің кезектілігі мен техникасы.
4. Әзірленетін техникалық құжаттаманың қолданыстағы стандарттары мен техникалық шарттары, оны жасау тәртібі және ресімдеу ережелері.
5. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны танудың ықтималдығы:

Ұсынылмайды

2-ші дағды:
Логистикалық тізбектің барлық кезеңдерінде мұнай өнімдерінің есебі мен қозғалысын бақылау және оңтайландыру

Машық:
1. Мұнай өнімдерін қабылдаудан бастап сақтауға және жөнелтуге дейінгі, оның қозғалысының барлық кезеңдері бойынша есепке алуды жүргізе отырып, олардың қозғалысын бақылауды жүзеге асыру.
2. Сәйкессіздіктерді анықтай отырып, мұнай өнімдерін қабылдау туралы деректерді нақты көрсеткіштермен және құжаттармен салыстырып тексеру.
3. Мұнай базасына келіп түскен мұнай өнімдерінің мөлшері мен сапасын, оның ішінде тығыздық, температура және басқа да сипаттамалар туралы деректерді есепке алуды жүргізу.
4. Шығынның немесе жоғалтымның алдын-ала отырып, нормативтер мен стандарттарға сәйкес мұнай өнімдерін сақтау талаптарының сақталуын тексеру.
5. Мұнай өнімдерін қабылдау және сақтау бойынша бастапқы есепке алу құжаттамасын толтыру, есептілікті жүргізу.
6. Рұқсат етілмеген шығындар мен бұзушылықтарды анықтай отырып, сақтау және жөнелту процесінде мұнай өнімдерінің шығындарын талдау және бақылау.
7. Деректердің нақты қалпына сәйкестігін қамтамасыз ете отырып, мұнай өнімдерін қабылдау және есепке алу жөніндегі құжат айналымына аудит жүргізу.
8. Заманауи ақпараттық технологияларды (мысалы, автоматты есепке алу және мониторинг жүйелері) пайдалана отырып, мұнай өнімдерінің қозғалысын есепке алу мен бақылауды оңтайландыру әдістерін енгізу.
9. Қоймалар мен резервуарларда мұнай өнімдеріне түгендеу жүргізу, сәйкессіздіктерді анықтау және оларды жою.
10. Мұнай өнімдерінің қалдықтары мен оларды сатып алу қажеттілігі туралы деректерге талдау жүргізу, қорларды жоспарлауды жақсартуға арналған болжамдар мен ұсыныстар жасау.

Білім:
1. Өлшеулер мен есептіліктің дәлдігіне қойылатын талаптарды қоса алғанда, мұнай өнімдерін есепке алу мен қабылдауды реттейтін нормативтік құқықтық актілер мен регламенттер.
2. Автоматтандырылған жүйелер мен жабдықтарды пайдалануды қоса алғанда, оларды тасымалдау және қабылдау барысында мұнай өнімдерін есепке алуды жүргізудің негізгі әдістері.
3. Актілер мен есепті нысандарды ресімдеуді қоса алғанда, келіп түсетін мұнай өнімдерін есепке алу жөніндегі құжаттамамен жұмысты ұйымдастыру рәсімдері мен қағидаттары.
4. Келіп түсетін мұнай өнімдерінің көлемін дұрыс есепке алуды және бақылауды қамтамасыз ету үшін техникалық есептеулер жүргізу қағидалары мен әдістері.
5. Зертханалық зерттеу әдістерін қоса алғанда, келіп түсетін мұнай өнімдерінің сапасын есепке алу және бақылау тәртібі, сондай-ақ олардың одан әрі пайдалануға ықпалы.
6. Келіп түсетін мұнай өнімдерінің көлемі мен сапасын есепке алу және бақылау үшін бақылау-өлшеу аспаптарымен жұмыс істеу қағидаттары.

Дағдыны тану ықтималдығы:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Стресске төзімділік
Талап қоюшылық
Дербестік
Зейінділік
Жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР ТР "Химиялық өнімнің қауіпсіздігі туралы". МемСТ Р 52289-2004 – "Жанар-жағармай материалдарын есепке алу. Жалпы ережелер".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Төгу-құю эстакадаларының механигі

10. "Тауар операторы" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

8131-9

Жұмыс атауының коды:

8131-9-171

Кәсіптің атауы:

Тауар операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, КА және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес білім және информалды біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Тауар операторы" кәсібі карточкасының сипаттамасы "Тауар өндірісі, мұнай мен газды (шикізат), мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін сақтау" кәсіптік стандартында ұсынылған.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

1-ші еңбек функциясы:
-



1-ші дағды:
-

Машықтар:
-

Білімі:
-

Дағдыны танудың ықтималдығы:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

11. "Төгуші-құюшы" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

8131-9

Жұмыс атауының коды:

8131-9-193

Кәсіптің атауы:

Төгуші-құюшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, КА және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес білім және информалды біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Төгуші-құюшы" кәсібі карточкасының сипаттамасы "Мұнайды қабылдау, сақтау және жеткізу" кәсіби стандартында келтірілген.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

1-ші еңбек функциясы:
-



1-ші дағды:
-

Машықтар:
-

Білімі:
-

Дағдыны танудың ықтималдығы:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланысы:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

4 Тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      12. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі;

      Орындаушы: Жансеит Жанбулатович Ермосов;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52;

      13. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі;

      Жоба жетекшісі: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетова;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 64.

      14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      15. Кәсіби біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 19 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      16. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы сараптамалық қорытындысы.

      17. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1 нұсқа, 2024 ж.

      18. Болжалды қайта қарау күні: 31.12.2027 ж.

  Қазақстан Республикасы
  Энергетика министрінің
  міндетін атқарушы
  2024 жылғы 24 желтоқсандағы
  № 486 бұйрығына
  7-қосымша

"Мұнай және мұнай өнімдерін сату" кәсіптік стандарты

1 тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіби стандарттың қолданылу саласы:

      "Мұнай және мұнай өнімдерін өткізу" кәсіби стандарты (бұдан әрі - Кәсіптік стандарт) негізгі кәсіптерді құрылымдау, жұмыскерлердің жұмыс сипаттамалары мен негізгі еңбек функцияларын сипаттау үшін біліктілік деңгейі мен құзыреттілігіне, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындау үшін "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді. Осы кәсіби стандарт мұнай-газ өнеркәсібі саласында және энергетика, химия өнеркәсібі, көлік және логистика сияқты онымен байланысты салаларда қолданылады.

      Бұл КС мұнай өнімдерін сату, сатып алу, тасымалдау және сақтау, сондай-ақ нарықтық қатынастарды басқару және мұнай өнімдері нарығын талдау саласында жұмыс істейтін мамандардың қызметін реттейді. Бұл КС сонымен қатар тәуекелдерді басқаруды, бәсекелестік ортаны талдауды, сондай-ақ мұнай мен мұнай өнімдерін жеткізу және өткізу стратегияларын әзірлеу мен іске асыруды қамтиды. Ол жеке және мемлекеттік секторда, соның ішінде мұнай компанияларында, сауда ұйымдарында, логистикалық компанияларда және реттеушілерде қолданылады.

      2. Осы кәсіби стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      2) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану қабілеті;

      3) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасын және еңбек жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      4) макроэкономика - экономиканы тұтас, сондай-ақ оның құрамдас бөліктері ретінде зерттейтін, бұл ретте ақша айналымымен, халықтың жұмыспен қамтылуымен, инвестициялармен және сол сияқтылармен байланыстарында жиынтық экономикалық көрсеткіштерді (жалпы ішкі өнім, ұлттық табыс және басқалар) пайдалана отырып, экономикалық ғылымның бөлімі;

      5) ептілік – кәсіби міндет шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      6) микроэкономика – халықтың тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге қажеттілігін тікелей қанағаттандыратын өндірістік кәсіпорындар мен қызмет көрсету кәсіпорындарының жүйесі;

      7) мұнай-газ өнімдері – көмірсутектер мен олардың кейбір туындыларының қоспалары, сондай-ақ мұнай мен газды қайта өңдеу кезінде алынатын, отын, жағармай материалдары, электр оқшаулағыш орта, еріткіштер, жол төсемдері, мұнай-газ-химия шикізаты ретінде және басқа да мақсаттар үшін пайдаланылатын жеке химиялық қосылыстар;

      8) мұнай-газ өнімдерін өндіру – шикі мұнайды және (немесе) газ конденсатын және (немесе) оларды қайта өңдеу өнімдерін қайта өңдеу, сондай-ақ мұнай өнімдерін алуды қамтамасыз ететін компаундтау жөніндегі жұмыстар кешені;

      9) мұнай-газ өнімдерін өндіруші – меншік құқығында және (немесе) өзге де заңды негіздерде өңдеу зауыты бар және өндіріс паспортына сәйкес мұнай-газ өнімдерін өндіруді, сондай-ақ өндірілген меншікті мұнай-газ өнімдерін өткізуді және (немесе) алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімі болып табылатын мұнай-газ өнімдерін беруді жүзеге асыратын заңды тұлға;

      10) нарық конъюнктурасы-нарықта қалыптасатын және сұраныс пен ұсыныс деңгейлерімен, нарықтық белсенділігімен, бағаларымен, сату көлемдерімен, пайыздық мөлшерлемелердің, валюта бағамының, жалақының, дивидендтердің қозғалысымен, сондай-ақ өндіріс пен тұтыну динамикасымен сипатталатын экономикалық жағдай.

      3. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) АГТКС – Автокөлік газ толтыру компрессорлық станциясы;

      2) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      3) БТБА – Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      4) АЖМҚС – жанармай құю станциясы;

      5) КС – Кәсіби стандарт;

      6) КриоАЖМҚС – крио жанармай құю станциясы;

      7) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім;

      8) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері.

2-тарау. Кәсіби стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіби стандарттың атауы: Мұнай және мұнай өнімдерін сату.

      5. Кәсіби стандарт коды: G46711010.

      6. ЭҚЖЖ сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және кіші сыныпты көрсету:

      G Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу;

      46 Автомобильдер мен мотоциклдер саудасын қоспағанда, көтерме сауда;

      46.7 Өзге де мамандандырылған көтерме сауда;

      46.71 Қатты, сұйық және газ тәрізді отындар мен ұқсас өнімдердің көтерме саудасы;

      46.71.1 Көтерме шикі мұнай және ілеспе газ;

      G Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу;

      46 Автомобильдер мен мотоциклдер саудасын қоспағанда, көтерме сауда;

      46.7 Өзге де мамандандырылған көтерме сауда;

      46.71 Қатты, сұйық және газ тәрізді отындар мен ұқсас өнімдердің көтерме саудасы;

      46.71.2 Табиғи (жанғыш) газдың көтерме саудасы;

      G Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу;

      46 Автомобильдер мен мотоциклдер саудасын қоспағанда, көтерме сауда;

      46.7 Өзге де мамандандырылған көтерме сауда;

      46.71 Қатты, сұйық және газ тәрізді отындар мен ұқсас өнімдердің көтерме саудасы;

      46.71.5 Авиациялық бензин мен керосиннің көтерме саудасы;

      G Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу;

      46 Автомобильдер мен мотоциклдер саудасын қоспағанда, көтерме сауда;

      46.7 Өзге де мамандандырылған көтерме сауда;

      46.71 Қатты, сұйық және газ тәрізді отындар мен ұқсас өнімдердің көтерме саудасы;

      46.71.6 Автомобиль бензинінің көтерме саудасы;

      G Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу;

      46 Автомобильдер мен мотоциклдер саудасын қоспағанда, көтерме сауда;

      46.7 Өзге де мамандандырылған көтерме сауда;

      46.71 Қатты, сұйық және газ тәрізді отындар мен ұқсас өнімдердің көтерме саудасы;

      46.71.7 Дизель отынының көтерме саудасы;

      G Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу;

      46 Автомобильдер мен мотоциклдер саудасын қоспағанда, көтерме сауда;

      46.7 Өзге де мамандандырылған көтерме сауда;

      46.71 Қатты, сұйық және газ тәрізді отындар мен ұқсас өнімдердің көтерме саудасы;

      46.71.8 Қыздыру мазутының көтерме саудасы;

      G Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу;

      46 Автомобильдер мен мотоциклдер саудасын қоспағанда, көтерме сауда;

      46.7 Өзге де мамандандырылған көтерме сауда;

      46.71 Қатты, сұйық және газ тәрізді отындар мен ұқсас өнімдердің көтерме саудасы;

      46.71.9Басқа отынның көтерме саудасы.

      7. Кәсіби стандарттың қысқаша сипаттамасы: Бұл КС "Мұнай және мұнай өнімдерін сату" кәсіби тобының сипаттамаларын, сондай-ақ сату бойынша жұмыстарды орындайтын өндірістік ұжымның жұмыс сипаттамалары мен еңбек функцияларын ұсынады. Мұнай өнімдерін тікелей тұтынушыларға да, мұнай жабдықтау ұйымдары арқылы да өткізу тәсілдері, оның ішінде кәсіпорындар мен ұйымдарды ұтымды жабдықтауды қамтамасыз ету үшін мұнай өнімдерін ауысым ішінде жөнелту, сондай-ақ топтық резервуарлық қондырғылар арқылы сұйытылған мұнай газын бөлшек саудада өткізу қаралады.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Трейдер-СБШ 6 деңгейі;

      2) Жанармай құю станцияларының операторы - СБШ 2 деңгейі;

      3) Тарату мұнай базалары жабдықтарының машинисі - СБШ 3 деңгейі;

      4) Қызмет көрсету станциясындағы кассир - СБШ 2 деңгейі;

      5) Автожанармай құю (автогаз құю) станциясының шебері - СБШ 5 деңгейі;

      6) Жанармай құю станцияларының операторы - СБШ 3 деңгейі.

3-тарау. Кәсіп карточкалары

9. "Трейдер" мамандығының карточкасы:

Топ коды:

3311-9

Сабақ атауының коды:

3311-9-004

Кәсіптің атауы:

Трейдер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

-

БТБА, КС және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Жоқ

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Бизнес және басқару

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта буын маманы)

Мамандығы:
Менеджмент (по отраслям и областям применения)

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша тиісті мамандық (біліктілік) бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім немесе техникалық және кәсіптік, тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 2 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

1231-0-003 - Өткізу шебері
3324-0-002 - Сауда брокері

Қызметтің негізгі мақсаты:

Көмірсутек шикізаты мен оны қайта өңдеу өнімдерінің саудасынан ең жоғары пайданы қамтамасыз ету және тәуекелдерді барынша азайту

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Халықаралық тауар-өнеркәсіп (энергетика) нарықтарының конъюнктурасын мониторингілеу және талдау
2. Сауда мәмілелері мен операцияларын стратегиялық және жедел жоспарлау
3. Мұнай-газ нарығына қатысушылармен сауда мәмілелерін жасасу
4. Мәмілелерді әкімшілік, коммерциялық, қаржылық және логистикалық қолдау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Халықаралық тауар-өнеркәсіп (энергетика) нарықтарының конъюнктурасын мониторингілеу және талдау



Дағды 1:
Тауар-өнеркәсіп (энергетика) нарықтарының конъюнктурасын болжау

Дағдылар:
1. Күн сайынғы биржалық қорытындыларды, көмірсутек шикізаты мен оны қайта өңдеу өнімдерін өндірушілердің шаруашылық және экономикалық қызметі туралы жедел мәліметтерді, жетекші әлемдік энергетикалық агенттіктердің нарықтық жағдайына шолуларды қоса алғанда, ақпараттық көздерге талдау жүргізу.
2. Презентациялар, талдамалық анықтамалар, баяндамалар дайындауды жүзеге асыру.
3. Мұнай-газ саласының экономикалық аспектілерінің дамуына талдау және бағалау жүргізу.
4. Нарықтық жағдайдың ықтимал даму тенденциялары мен сценарийлері түрінде ақпараттық көздерді талдау және компьютерлік модельдеу нәтижелерін ресімдеуді жүзеге асыру.

Білім:
1. Мұнай-газ өндірісінің негіздері (технологиялық тізбек).
2. Мұнай-газ кешенінің макро-және микроэкономикасының негіздері, әлемдік энергетикалық нарықтың құрылымы.
3. Көмірсутек шикізаты мен оны қайта өңдеу өнімдерінің саудасындағы негізгі тауар номенклатурасы.
4. Әлемдік отын энергетикасы мен мұнай-газ химиясындағы нарықтық жағдайды анықтайтын факторлар.
5. Мұнай-газ нарықтарында сатылатын өнім сапасының негізгі отандық және шетелдік стандарттары.
6. Энергоресурстармен сауда жасау саласындағы ақпараттық көздерге қол жеткізудің негізгі бағдарламалық құралдары, сондай-ақ компьютерлік модельдеу және Экономикалық талдаудың бағдарламалық қамтамасыз етуі.
7. Нарықтық жағдайды дамыту бойынша есепті құжаттаманы қалыптастыру стандарттары мен қағидалары.
8. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Отын-энергетика кешені қызметіндегі нормативтік құқықтық базаның өзгеруіне мониторинг жүргізу

Ептілік
1. Отын-энергетика кешенінің қызметін реттейтін нормативтік құқықтық актілердің өзгерістеріне шолу дайындау.
2. Әлемдік мұнай-газ нарығына қатысушы елдердің нормативтік құқықтық базасында болған немесе жоспарланған өзгерістердің нарықтық жағдайға және оның өзгеруіне әсері туралы талдамалық жазбалар дайындауды жүргізу.
3. Отын-энергетика кешенінің қызметін экспорттық-импорттық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық базаны сәйкестендіруді өзгерту мен жаңартуды жүргізу.
4. Отын-энергетика кешенінің қызметін экспорттық-импорттық реттеу туралы Мемлекеттік, оның ішінде кеден органдарымен іскерлік келіссөздер ұйымдастыру.
5. Мұнай-газ саудасы саласындағы ұсынымдарды, ұсыныстарды және өкімдік құжаттардың жобаларын ресімдеу.

Білім:
1. Қазақстан Республикасының заңнамасы, мұнай-газ саудасы саласындағы нормативтік құқықтық база.
2. Кеден органдары мен сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар кедендік операцияларды жүргізу мақсатында қолданатын тауарлар сыныптауышының негізгі ережелері.
3. Халықаралық сыртқы сауда қағидаларының терминологиясы.
4. Отын-энергетика кешенінің қызметін экспорттық-импорттық реттеу саласындағы мемлекеттік билік органдарының негізгі функциялары.
5. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Мұнай-газ тауар номенклатурасын сараптау

Ептілік
1. Өнімнің тауар номенклатурасына тексеру жүргізу.
2. Өндірістің технологиялық стандарттары мен экологиялық талаптардың өзгеруін бақылауды жүзеге асыру.
3. Мұнай өнімдерінің сапалық сипаттамаларын пайдалана отырып, оңтайлы түпкілікті бағаны есептеуді жүргізу.
4. Көмірсутектердің әртүрлі сорттарының фракциялық құрамына және оларды қайта өңдеу өнімдеріне талдау жүргізу.

Білім:
1. ҚР өнімдерінің тауар номенклатурасының каталогы.
2. Өнімнің бағасын анықтау тәртібі.
3. Көмірсутектер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің сапасының негізгі отандық және шетелдік стандарттары.
4. Стандартты мұнай өңдеу зауытын қайта өңдеудің негізгі технологиялары.
5. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 4:
Мұнай өнімдерін өндірудің өңірлік нарықтарындағы бәсекелестік ортаны талдау

Ептілік
1. Өңірлік нарықтардағы жетекші мұнай өнімдерін өндірушілердің бәсекеге қабілеттілігіне талдау және бағалау жүргізу.
2. Әлемдік және қазақстандық мұнай өңдеу ұйымдарының бенчмаркингін жүргізу.
3. Мұнай өнімдерінің сапасын талдау үшін әлемдік жетекші инспекциялық ұйымдарды айқындау.

Білім:
1. Отын-энергетика нарығының құрылымы.
2. Көмірсутектерді өндіру мен өңдеудің негізгі технологиялық процестері.
3. Экспорттық өңдеу өнімдерінің негізгі сапалық сипаттамалары.
4. Көмірсутектерді және оларды қайта өңдеу өнімдерін сығымдаудың және блендингдудің негізгі технологиялары.
5. Стандартты мұнай өңдеу зауытын қайта өңдеудің негізгі технологиялары.
6. Көмірсутектердің сапасы мен мөлшерін және оларды қайта өңдеу өнімдерін сынаудың негізгі әдістері.
7. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Сауда мәмілелері мен операцияларын стратегиялық және жедел жоспарлау



Дағды 1:
Мұнай-газ нарығына қатысушылардың сатылатын тауар номенклатурасы бойынша өткізілетін сатып алу рәсімдерінің мониторингі

Ептілік
1. Мұнай-газ нарығына қатысушылардың іске асырылатын номенклатурасына талдау жүргізу.
2. Өткізілетін сатып алу рәсімдеріне шолу дайындау және талдау жүргізу.

Білім:
1. Мұнай-газ нарығының іргелі және техникалық факторлары.
2. Белгілі бір өнімге байланысты сауда операцияларының құрылымы, ерекшеліктері және түрлері.
3. Негізгі ірі ойыншылар, әлеуетті қатысушылар және тауар нарықтарындағы бәсекелестер (өнімнің мамандануы бойынша).
4. Ойыншылардың несиелік қабілеті және олардың нарықтағы жағдайы.
5. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Тауарды сатып алу және сатуды жоспарлау

Ептілік
1. Ықтимал ситуациялық, геосаяси және баға тәуекелдерін анықтау және оларды жою тетіктерін қалыптастыру.
2. Биржалық алаңдарда сауда операциялары мен мәмілелерді жүзеге асыру.
3. Тауар тобының сатып алу жоспарын қалыптастыру бойынша ұсыныстар дайындауды жүргізу.
4. Коммерциялық жобаларды дайындауды және олардың орындалуын бақылауды жүргізу.
5. Жобаның/мәміленің тиімділігін алдын ала коммерциялық және қаржылық есептеуді жүргізу.
6. Биржалық механизмдерді қолдану арқылы тәуекелдерді азайту.

Білім:
1. Тәуекелдерді басқару негіздері.
2. Тәуекелдерді басқару әдістері.
3. Әлемдік энергетикалық нарықтың құрылымы мен ерекшеліктері.
4. Сатып алу және сату жоспарын құру принциптері.
5. Тауар тобын сатып алу, сақтау және тасымалдау логистикасының ерекшеліктері.
6. Мұнай-газ нарығының тауар тобының сапалық және сандық сипаттамалары.
7. Мұнай-газ нарығы мәмілелерінің кредиттік-қаржылық құрылымы.
8. Қағаз нарығындағы негізгі позиция иелері және қысқа және ұзақ мерзімді тенденцияларды анықтайтын ойыншылар.
9. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Мұнай-газ нарығына қатысушылармен сауда мәмілелерін жасасу



Дағды 1:
Сауда мәмілелерінің әлеуетті қатысушыларымен келіссөздер жүргізу және коммерциялық құжаттар мен келісімдерді қалыптастыру

Ептілік
1. Сатып алу рәсімдерінде мәмілелерді қалыптастыруды жүзеге асыру.
2. Тендерлік құжаттаманы дайындауды жүргізу.
3. Іскерлік келіссөздер жүргізу.
4. Тауарларды жеткізуге/сатып алуға коммерциялық құжаттар мен келісімдерді дайындауды жүргізу.
5. Балама жеткізушілерді іздеу және іскерлік қатынастарды реттеу.

Білім:
1. Тендерлерді өткізу қағидалары мен шарттары.
2. Мұнай-газ нарығының тауар тобының номенклатурасы.
3. Мұнай-газ нарығының тауар тобының сапалық параметрлері.
4. Мұнай-газ нарығының тауар тобын жеткізудің базистік шарттары.
5. Келісімдердің негізгі шарттары.
6. Келісімдер жасасудың коммерциялық, құқықтық, кедендік және логистикалық ерекшеліктері.
7. Келіссөздер жүргізу қағидалары.
8. Халықаралық сыртқы сауда қағидаларының ережелері.
9. Шарттардың үлгілік нысандары мен стандартты талаптары.
10. Тауарларды жеткізу/Сатып алу мәмілелерінің сапалық және сандық параметрлері.
11. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Мәміле бойынша баға белгілеу, қаржыландыру тетіктерін және төлем шарттарын айқындау

Ептілік
1. Нарықтық ақпарат пен әлемдік жетекші энергетикалық агенттіктердің жарияланымдары негізінде мәміле бойынша баға мен жеткізу шарттары бойынша ұсыныстар қалыптастыру.
2. Жеткізу шарттары мен сату нарығын ескере отырып, бағаны есептеу негіздемесін жүзеге асыру.
3. "Бизнеске арналған бизнес"сауда құрылымын ескере отырып, баға формулаларын жасаңыз.
4. Мәміле жасалған сәтте және оны орындау кезеңінде жергілікті және макроэкономикалық тәртіптің тәуекелдеріне талдау және бағалау жүргізу.
5. Жобаның / мәміленің жиынтық құнын есептеуді жүргізу.
6. Келісімшарт талаптарына сәйкес несиелеудің, қаржыландырудың өзара қолайлы схемаларын қалыптастыру.
7. Мәміленің табыстылығының калькуляцисын есептеу.
8. Мәмілелер бойынша тәуекелдерді азайту.
9. Төлем шарттары мен кепілдік қаржылық міндеттемелердің нысандарын келісуді жүргізу.
10. Банк кепілдіктерін және/немесе аккредитивтерді ашуды, қамтамасыз етуді және оларға қызмет көрсетуді бақылауды жүзеге асыру.
11. Контрагенттің кредит қабілеттілігін бағалауды жүргізу.

Білім:
1. Қазақстан Республикасының сауда және қаржы саласындағы заңнамасы.
2. Әлемдік және ресейлік сапа стандарттары бойынша өндірілетін мұнай мен мұнай өнімдерінің барлық түрлеріне баға белгілеу қағидалары.
3. Коммерциялық құжаттардың үлгілік нысандары.
4. Баға белгілеу әдістері.
5. Тауар-шикізат биржаларының принциптері, жұмыс құрылымы және индикациялар мен баға белгілеулерді қалыптастыру әдістемесі.
6. Банк жүйесінің жұмыс істеу және кредиттік-қаржылық операцияларды жүргізу қағидалары.
7. Банкаралық өзара есеп айырысу жүйелері.
8. Жүктерді сақтандыру қағидалары.
9. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 4:
Мәмілелерді әкімшілік, коммерциялық, қаржылық және логистикалық қолдау



Дағды 1:
Мәмілелер бойынша егжей-тегжейлі ақпараттың толықтығы мен дұрыстығын қамтамасыз ету

Ептілік
1. Мәмілені жасасу барысы және оның негізгі шарттары туралы деректерді уақтылы ұсынуды жүзеге асыру.
2. Шарттың мәтініне тексеру жүргізуді жүзеге асыру.
3. Коммерциялық қызметтерге шарттағы өзгерістер мен толықтырулар туралы хабарлауды жүзеге асыру.
4. Коммерциялық қызметтерге барлық ауызша келіссөздер және мәміле бойынша хат-хабарлар туралы хабарлау.

Білім:
1. Мұнай-газ нарығындағы сауда мәмілелерінің құрылымы.
2. Келісімшарттардың, шарттар мен келісімдердің нысандары мен түрлері.
3. Ақпараттық жүйелердің құрылымдық құрылысы және олармен жұмыс істеу ерекшеліктері
4. Іскерлік қарым-қатынас этикасының нормалары.
5. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Мәміле бойынша шарттық міндеттемелердің сақталуын бақылау

Ептілік
1. Шарт талаптарына сәйкес барлық әрекеттер мен жұмыстардың орындалуына тексеру жүргізу
2. Шарттық міндеттемелерді орындау процесінде барлық қызметтер мен сервистердің өзара іс-қимылын үйлестіруді жүзеге асыру.
3. Тауарлық-ілеспе құжаттардың дұрыс ресімделуін бақылауды жүзеге асыру.
4. Тауарлық-ілеспе құжаттарды ресімдеу.
5. Мәміле бойынша шарттық міндеттемелердің сақталмауын жедел реттеуді жүзеге асыру.

Білім:
1. Қазақстан Республикасының сауда және қаржы саласындағы заңнамасы.
2. Қазақстан Республикасының Салық Кодексі.
3. Сауда мәмілесінің құрылымы.
4. Шарттардың негізгі шарттары.
5. Коммерциялық құжаттардың үлгілік нысандары.
6. Шарт бойынша операциялардың барлық түрлері (Көліктік-логистикалық, техникалық және қаржылық).
7. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелік ойлау
Сабырлылық
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

Мұнай-химия, мұнай өңдеу салаларындағы, мұнай базалары мен автожанармай құю станцияларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Учаске бастығы (машиналық, понтондық, резервуарлық, құю, реагенттік шаруашылық және т. б.)

10. "Жанармай құю станцияларының операторы" мамандығының карточкасы:

Топ коды:

8187-1

Сабақ атауының коды:

8187-1-007

Кәсіптің атауы:

Жанармай құю станцияларының операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, КС және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

1-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер - Министрінің орынбасары-Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 Бұйрығы (1-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте № 33389 болып тіркелді.
§ 254-256. Жанармай құю станцияларының операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі қажет емес.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

8187-1-008 - Мұнай және газ өңдеу қондырғысының операторы
8187-1-013 - Мұнай қайта өңдеу қондырғысының операторы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жанармай құю станцияларында жұмыстарды орындау

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жартылай автоматты/Автоматты құралдардың, қашықтан басқарылатын автоматты құю құралдарының, автоматтандырылған жүйенің көмегімен көлік құралдарын мұнай өнімдерімен (және газбен) тарату, қабылдау және құю жөніндегі жұмыстарды орындау, сондай-ақ станцияда сорғы жабдықтарына қызмет көрсету
2. Базада, отын (мұнай өнімдері)қоймасында жартылай автоматты құю құралдарының көмегімен теміржол көлігінің Көлік құралдарын мұнай өнімдерімен қабылдау және құю жөніндегі жұмыстарды орындау
3. Станцияда қашықтықтан басқарылатын автоматты құю құралдарының көмегімен көлік құралдарын мұнай өнімдерімен (газбен) қабылдау және құю жөніндегі жұмыстарды орындау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Жартылай автоматты/Автоматты құралдардың, қашықтан басқарылатын автоматты құю құралдарының, автоматтандырылған жүйенің көмегімен көлік құралдарын мұнай өнімдерімен (және газбен) тарату, қабылдау және құю жөніндегі жұмыстарды орындау, сондай-ақ станцияда сорғы жабдықтарына қызмет көрсету



Дағды 1:
Станцияда мұнай өнімдерін тарату және сорғы және компрессорлық жабдыққа қызмет көрсету

Ептілік
2 санат үшін:
1. Станцияда мұнай өнімдерін тарату бойынша тапсырмаларды орындау.
2. Станцияда мұнай өнімдерін тарату үшін жабдықтар мен жеке қорғаныс құралдарын дайындауды жүргізу.
3. Станцияда ыдыстарды дайындауды және мұнай өнімдерін ыдыстарға буып-түюді жүргізу.
4. Станцияда сорғы жабдықтарына қызмет көрсету бойынша тапсырмаларды орындау.
5. Станцияда сорғы жабдықтарына қызмет көрсету үшін жабдықтар мен жеке қорғаныс құралдарын дайындауды жүргізу.
6. Станцияда сорғы жабдығын тексеру, жалғау құрылғыларындағы тығыздағыш төсемдердің жай-күйін тексеру және мұнай өнімдерінің ағып кетуін анықтау.
7. Техникалық қызмет көрсетуден кейін мұнай өнімдерін қабылдауға және босатуға сорғы жабдықтарын дайындауды жүргізу.
8. Сорғы жабдықтарына қызмет көрсету кезінде аумақтар мен үй жайларды таза ұстау.

Білім:
2 санат үшін:
1. Станцияның технологиялық жұмыс процесі.
2. Мұнай өнімдерін тарату жөніндегі нормативтік актілер.
3. Станцияда мұнай өнімдерін сақтау және тарату қағидалары.
4. Ыдыстағы мұнай өнімдерін сақтау қағидалары.
5. Мұнай өнімдерін таратуға арналған жабдықты пайдалану қағидалары.
6. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік және өрт қауіпсіздігі, экологиялық және санитарлық нормалар мен қағидалар талаптары жұмыстарды орындау үшін қажетті көлемде.
7. Мұнай өнімдерін жіберу кезінде сорғы жабдықтарына қызмет көрсету бойынша жұмыстарды орындау тәртібі.
8. Сорғы жабдығының құрылғысы.
9. Қызмет көрсетілетін сорғы жабдығын пайдалану қағидалары.
10. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Станцияда мұнай өнімдерін (газды) қабылдау және ағызу жөніндегі жұмыстарды орындау

Ептілік
3 разряд үшін (2 разряд дағдыларына қосымша):
1. Су төгетін көтергіштерді қосу.
2. Станцияда мұнай өнімдерін төгу кезінде резервуар құбырларының барлық қосылыстарының қысымын, мұнай өнімдерінің деңгейін және герметикалығын бақылауды жүзеге асыру.
3. Су төгетін көтергіштерді ажырату.
4. Станцияда қабылдау кезінде мұнай өнімдерінің параметрлерін (деңгейі, салмағы, температурасы) бақылауды жүзеге асыру.
5. Станцияда қабылданатын мұнай өнімдерін есепке алу бойынша есепті құжаттаманы жүргізу.

Білім:
3 разряд үшін (2 разрядты білуден басқа):
1. Мұнай өнімдерін қабылдау жөніндегі нормативтік актілер.
2. Станция жұмысының технологиялық процесі.
3. Мұнай өнімдерін қабылдау жөніндегі жұмыстарды орындау тәртібі.
4. Станцияда мұнай өнімдерімен есепке алу операциялары кезіндегі өлшеу тәртібі мен әдістері.
5. Станцияда мұнай өнімдерін ыдысқа құюға арналған жабдықтың құрылысы және жұмыс принципі.
6. Станцияда қабылданған мұнай өнімдерін төгу кезіндегі жұмыстарды орындау тәртібі.
7. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік және өрт қауіпсіздігі, жұмыстарды орындау үшін қажетті көлемде экологиялық және санитарлық нормалар мен қағидалар талаптары.
8. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Базада, отын (мұнай өнімдері)қоймасында жартылай автоматты құю құралдарының көмегімен теміржол көлігінің Көлік құралдарын мұнай өнімдерімен қабылдау және құю жөніндегі жұмыстарды орындау



Дағды 1:
Жартылай автоматты құю құралдарымен жабдықталған станцияға мұнай өнімдерін қабылдау

Ептілік
3 разряд үшін (2 разряд дағдыларына қосымша):
1. Жартылай автоматты жанармай құю құралдарымен жабдықталған станцияға мұнай өнімдерін қабылдау бойынша тапсырмаларды орындау.
2. Мұнай өнімдерін қабылдау үшін жабдықтар мен жеке қорғаныс құралдарын дайындауды жүргізу.
3. Мұнай өнімдерін вагон-цистерналар мен автоцистерналардан станциядағы резервуарлар мен құю ыдыстарына ағызуды жүргізу.
4. Станцияда мұнай өнімдерін қабылдау кезінде есептік құжаттаманы жүргізу.
5. Станцияда мұнай өнімдерін қабылдау кезінде мұнай өнімдерінің деңгейін өлшеуді жүзеге асыру.
6. Мұнай өнімдерін қабылдау кезінде мұнай өнімдерінің массасын анықтау.
7. Мұнай өнімдерін қабылдау кезінде қолданылатын құрал-саймандар мен жабдықтардың жай-күйін көзбен бағалау.
8. Мұнай өнімдерін қабылдау кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолдану.

Білім:
3 разряд үшін (2 разрядты білуден басқа):
1. Мұнай өнімдерін қабылдау жөніндегі нормативтік актілер.
2. Мұнай өнімдерін қабылдау жөніндегі жұмыстарды орындау тәртібі.
3. Жартылай автоматты құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін қабылдау жөніндегі жабдықтардың құрылысы мен жұмыс принциптері.
4. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Станцияда жартылай автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдерін құю

Ептілік
3 разряд үшін (2 разряд дағдыларына қосымша):
1. Станцияда жартылай автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдерін құю жөніндегі тапсырмаларды орындау.
2. Станцияда жартылай автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдерін құю үшін жабдықтар мен жеке қорғаныс құралдарын дайындауды жүргізу.
3. Мұнай өнімдерін жартылай автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен босатуды жүргізу.
4. Мұнай өнімдерінің ағып кетуін анықтай отырып, жанармай құюдың жартылай автоматты құралдарын тексеруді жүргізу.
5. Жартылай автоматты жанармай құю құралдарын жөндеуге және бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарын тексеруге өтінімдер ресімдеу.
6. Көлік құралдарына мұнай өнімдерін құю бойынша есепті құжаттаманы жүргізу.
7. Станцияда жартылай автоматты жанармай құю құралдарының жұмысындағы ақауларды анықтау.

Білім:
3 разряд үшін (2 разрядты білуден басқа):
1. Жартылай автоматты құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдерін құю жөніндегі жұмыстарды орындау тәртібі.
2. Жартылай автоматты жанармай құю құралдарының құрылысы және жұмыс принциптері.
3. Көлік құралдарына жанармай құю жөніндегі есепке алу операциялары кезінде мұнай өнімдерінің параметрлерін өлшеу тәртібі мен әдістері.
4. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Станцияда қашықтықтан басқарылатын автоматты құю құралдарының көмегімен көлік құралдарын мұнай өнімдерімен (газбен) қабылдау және құю жөніндегі жұмыстарды орындау



Дағды 1:
Қашықтықтан басқарылатын автоматты құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін (газды) қабылдау

Ептілік
4 разряд үшін (3 разряд дағдыларына қосымша):
1. Қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін (газды) қабылдау жөніндегі тапсырмаларды орындау.
2. Қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін қабылдау үшін жабдықтар мен жеке қорғаныс құралдарын дайындауды жүргізу.
3. Мұнай өнімдері мен сұйытылған табиғи газды вагон-цистерналар мен автоцистерналардан Автоматты қашықтан басқарылатын құю құралдарымен жабдықталған станциядағы резервуарлар мен құю ыдыстарына құюды жүргізу.
4. Станцияда мұнай өнімдерін (газды) қабылдау кезінде есептік құжаттаманы жүргізу.
5. Қашықтықтан басқарылатын автоматты құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін (газды) қабылдау кезінде мұнай өнімдерінің деңгейін өлшеуді жүргізу.
6. Қашықтықтан басқарылатын автоматты құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін (газды) қабылдау кезінде мұнай өнімдерінің (газдың) массасын айқындау.
7. Қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін (газды) қабылдау кезінде қолданылатын құрал мен жабдықтың жай-күйін көзбен шолып бағалау.
8. Қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін (газды) қабылдау кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолдану.

Білім:
4 разряд үшін (3 разрядты білімге қосымша):
1. Қашықтықтан басқарылатын автоматты құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін қабылдау жөніндегі нормативтік актілер.
2. Қашықтықтан басқарылатын автоматты құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін қабылдау бойынша жұмыстарды орындау тәртібі.
3. Қашықтықтан басқарылатын автоматты құю құралдарымен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін қабылдау жөніндегі жабдықтардың құрылысы мен жұмыс принциптері.
4. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік және өрт қауіпсіздігі, жұмыстарды орындау үшін қажетті көлемде экологиялық және санитарлық нормалар мен қағидалар талаптары.
5. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Станцияда қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдері мен газ құю

Ептілік
4 разряд үшін (3 разряд дағдыларына қосымша):
1. Станцияда қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдері мен газ құю жөніндегі тапсырмаларды орындау.
2. Станцияда қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдері мен газ құю үшін жабдықтар мен жеке қорғаныс құралдарын дайындауды жүргізу.
3. Станцияда қашықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен мұнай өнімдері мен газды жіберуді жүргізу.
4. Станцияда қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдерін құю орындарын тексеруді жүргізу.
5. Станцияда бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарын тексеру және қашықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарын жөндеуге өтінімдер ресімдеу.
6. Көлік құралдарына мұнай өнімдері мен газ құю жөніндегі есепті құжаттаманы жүргізу.

Білім:
4 разряд үшін (3 разрядты білімге қосымша):
1. Станцияда қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдері мен газ құю жөніндегі тапсырмаларды орындау.
2. Станцияда қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдері мен газ құю үшін жабдықтар мен жеке қорғаныс құралдарын дайындауды жүргізу.
3. Станцияда қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен мұнай өнімдері мен газды босатуды жүргізу.
4. Станцияда қашықтықтан басқарылатын автоматты жанармай құю құралдарының көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдерін құю орындарына тексеру жүргізу.
5. Станцияда бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарын тексеру және қашықтан басқарумен автоматты жанармай құю құралдарын жөндеуге өтінімдерді ресімдей білу.
6. Көлік құралдарына мұнай өнімдері мен газ құю жөніндегі есепті құжаттаманы жүргізу.
7. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Сабырлылық
Командада жұмыс істей білу
Зейінді шоғырландыру және басқару

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ МЕМСТ Р 50913-2008 "Мұнай өнімдерін тасымалдауға және май құюға арналған көлік автомобиль құралдары. Түрлері, параметрлері және жалпы техникалық талаптары". Мұнай-химия, мұнай өңдеу салаларындағы, мұнай базалары мен автожанармай құю станцияларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Автожанармай құю (автогаз құю) станциясының шебері

3

Жанармай құю станциясының операторы

11. "Тарату мұнай базалары жабдықтарының машинисі" мамандығының карточкасы:

Топ коды:

8187-1

Сабақ атауының коды:

8187-1-004

Кәсіптің атауы:

Тарату мұнай базалары жабдықтарының машинисі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, КС және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Шығарылым 34. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 бұйрығы (34-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§38-39. Тарату мұнай базалары жабдықтарының машинисі

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптері)

Мамандығы:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптері)

Мамандығы:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі қажет емес.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

8187-1-006 - Технологиялық қондырғылардың машинисі

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнай өнімдерін жеткізуді (өткізуді) жүзеге асыратын тарату мұнай базалары жабдықтарының сенімді және тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Тарату мұнай базалары жабдықтарының техникалық жай-күйі мен жұмыс режимін тексеру

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Тарату мұнай базалары жабдықтарының техникалық жай-күйі мен жұмыс режимін тексеру



Дағды 1:
Тарату мұнай базалары жабдықтарының жұмысын жүргізу және жұмыс жағдайында ұстау

Ептілік
3 санат үшін:
1. Мұнай өнімдерін өткізудің жылдық көлемі 1 мың тоннаға (бұдан әрі – мың т.) дейінгі тарату мұнай базаларының жабдықтарын пайдалану.
2. Жабдықты тазалау, майлау, бекіту.
3. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша жабдықтың жұмысын бақылау.
4. Машиналардың жұмысындағы кемшіліктерді есту арқылы анықтау.
5. Біліктілігі анағұрлым жоғары машинисттің басшылығымен сорғыларға, мұнай және мұнай өнімдерін айдау жөніндегі сорғы станцияларына, компрессорларға, Іштен жану қозғалтқыштарына, бу қазандықтарына, жылжымалы электр станцияларына, бу қазандықтарына, резервуарлық парктерге, құбыржол коммуникацияларына, төгу-құю темір жол және автономды Эстакадалар мен мұнай айлақтарына қызмет көрсетуді жүргізу.
6. Өтпелі көпірлерді көтеру және түсіру.
7. Құбырдағы люктер мен ысырмаларды ашу және жабу.
8. Төменгі ағызу аспаптарын жалғауды, шлангтарды құюды жүргізу.
4 разряд үшін (3 разряд дағдыларына қосымша):
1. Мұнай өнімдерін өткізудің жылдық көлемі 1-ден 20 мың тоннаға дейінгі тарату мұнай базаларының жабдықтарын пайдалану.
2. Мұнай, мұнай өнімдерін, жылжымалы электр станцияларын, бу қазандықтарын, резервуарлық парктерді, құбыр коммуникацияларын, төгу-құю темір жол және автоналивтік Эстакадалар мен мұнай айлақтарын, компрессорларды, сорғыларды, Іштен жану қозғалтқыштарын және бу қазандықтарын айдау жөніндегі сорғы станциясына қызмет көрсетуді жүргізу.
3. Мұнай өнімдерін айдау, теміржол цистерналарын төгу-құю, автоцистерналарды құю, резервуардан резервуарға базаішілік айдау кезінде Қозғалтқыштар мен сорғылардың жұмыс режимдерін реттеуді жүргізу.
4. Профилактикалық тексеру, ақауларды анықтау, ағымдағы және күрделі жөндеу, майлау, Қызмет көрсетілетін жабдықты іске қосу және тоқтату.
5. Цистерналар мен ыдыстарға техникалық тексеру жүргізу.
6. Қозғалтқыштардың, генераторлардың, реттеуші аппаратуралардың, бақылау-өлшеу аспаптарының, жылжымалы электр станцияларының, бу қазандық сорғыларының, компрессорлардың, құбыржол коммуникацияларының жұмысын бақылау.
7. Мұнай базасының сорғыларының, компрессорларының, қозғалтқыштарының және басқа да жабдықтарының жұмысын есепке алуды жүзеге асыру.
5 санат үшін:
4-разряд дағдыларына қосымша:
1. Мұнай өнімдерін өткізудің жылдық көлемі 20 дан 100 мың тоннаға дейінгі тарату мұнай базаларының жабдықтарын пайдалану.
6 санат үшін:
5-разряд дағдыларына қосымша:
1. Мұнай өнімдерін өткізудің жылдық көлемі 100 ден 150 мың тоннаға дейінгі тарату мұнай базаларының жабдықтарын пайдалану.

Білім:
3 санат үшін:
1. Қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылғысы.
2. Вагон-цистерналар мен ыдыстарды орналастыру қағидалары.
3. Электромеханика және слесарь негіздері.
4. Бақылау-өлшеу аспаптарының мақсаты мен құрылысы.
5. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
4, 5, 6-разрядтар үшін:
3-разрядтағы разряд білімге қосымша:
1. Мұнай өнімдерін қабылдау, сақтау және босатудың технологиялық процесі.
2. Мұнай базасы жабдықтарын, резервуарларды техникалық пайдалану қағидалары.
3. Сорғылардың, ішкі жану қозғалтқыштарының, Электр қозғалтқыштарының құрылысы.
4. Сорғы станцияларының, бу қазандықтарының, электр станцияларының, бекіту арматурасының және бақылау-өлшеу аспаптарының жабдықтарын пайдалану жөніндегі нұсқаулықтар.
5. Гидравлика, механика, жылу техникасы, Электротехника, слесарлық және ұсталық іс, сорғы, резервуарлық парк, құю және құю эстакадаларын технологиялық байлау схемасы бойынша жалпы мәліметтер.
6. Сорғы станцияларын және электр жетекті бекіту арматурасын қашықтан басқару схемасы.
7. Мұнай базасының механизмдері мен басқа жабдықтарының жұмысындағы ақаулардың себептері.
8. Олардың алдын алу және жою тәсілдері, айдалатын мұнай өнімдерінің физикалық және химиялық қасиеттері.
9. Жағармай материалдары мен отын шығынының нормалары.
10. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Сабырлылық
Дербестік
Ықыластылық
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ МЕМСТ Р 50913-2008 "Мұнай өнімдерін тасымалдауға және май құюға арналған көлік автомобиль құралдары. Түрлері, параметрлері және жалпы техникалық талаптары". Мұнай-химия, мұнай өңдеу салаларындағы, мұнай базалары мен автожанармай құю станцияларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Автожанармай құю (автогаз құю) станциясының шебері

12. "Қызмет көрсету станциясындағы кассир" мамандығының карточкасы:

Топ коды:

5220-9

Сабақ атауының коды:

5220-9-003

Кәсіптің атауы:

Қызмет көрсету станциясындағы кассир

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, КС және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және өзге де қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 16. Кассир

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі қажет емес.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

5220-9-005 - Кассир-АЖМҚС операторы
5220-9-006 - Оператор-кассир

Қызметтің негізгі мақсаты:

АЖМҚС/АГТКС клиенттерге қызмет көрсету бойынша жұмыстар

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Клиенттерге қызмет көрсету және АЖМҚС/АГТКС тауарлық-материалдық қорларды басқару

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Клиенттерге қызмет көрсету және АЖМҚС/АГТКС тауарлық-материалдық қорларды басқару



Дағды 1:
Клиенттерге қызмет көрсету жұмыстарын жүргізу

Ептілік
1. Клиенттермен қолма-қол және қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды жүзеге асыру.
2. Кассалық жабдықты жұмысқа дайындау (кассалық жабдықтың жарамдылығын тексеру, чек таспасын толтыру, чек нөмірін нөлге ауыстыру және тиісті күнге орнату, есептегіштің көрсеткіштерін жазу).
3. Қазақстан Республикасының банкноттары мен монеталарының түпнұсқалығын көзбен қарап және техникалық құралдардың көмегімен айқындауды жүзеге асыру.
4. Барлық чектің күшін жоймай және чекті қайтармай, чектегі бір немесе бірнеше позицияның күшін жоюды (жоюды) ресімдеу.
5. Тапсыруды және түбіртектерді (чектерді) беруді жүргізу.
6. Банкке инкассаторларға беру үшін ақша қаражатын дайындау.
7. Түскен төлемдер тізілімдерін қалыптастыру және түбіртектерді тізілімдермен салыстыру.
8. Кассир-оператордың журналын жүргізу, банкке инкассаторларға беру үшін ауысымдық есепті, ақшалай қаражатты және ілеспе құжаттарды дайындау.
9. Бақылау-касса машиналарының жұмысындағы ұсақ ақауларды жою.
10. Тауарлардың бағаларын сканерлеуді өлшеуді және тіркеуді жүзеге асыру.
11. Сатып алуды пакеттерге орау және буып-тию.

Білім:
1. Қолма-қол (қолма-қол ақшасыз) есеп айырысуды жүргізу қағидалары.
2. Бақылау-касса машиналары мен есептеу техникасының құрылысы, жұмыс принциптері және пайдалану қағидалары.
3. Қазақстан Республикасында банкноттар мен монеталардың түпнұсқалығы белгілерін айқындау қағидалары.
4. Кассалық операцияларды жүргізу қағидалары.
5. Ақша қаражатын инкассациялау қағидалары.
6. Есеп айырысу-кассалық операциялар, ақша қаражатын есепке алу бойынша есеп беру құжаттамасын жасау қағидалары.
7. Мамандандырылған бағдарламалық жасақтамамен жұмыс істеу қағидалары.
8. Іскерлік қарым-қатынас этикасының негіздері.
9. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
АЖМҚС/АГТКС тауарлық-материалдық қорларды бақылау және басқару

Ептілік
1. АЖМҚС/АГТКС-да пайдаланылатын тауарлар мен материалдардың болуын және жай-күйін бақылауды жүзеге асыру.
2. Тауарлардың (отын, май, сұйықтық және басқа да тауарлар) түсімдері мен өткізілуінің есебін жүргізу.
3. Станцияда тауарлар мен материалдарға түгендеу жүргізу, құжаттамамен физикалық қол жетімділігін тексеру.
4. Тауарларды сақтау мерзімдерін бақылау және мерзімі өткен тауарларды есептен шығару қажеттілігі туралы уақтылы хабарлау.
5. Тауар қорларына тұрақты мониторинг жүргізу және есептілік пен сатуды талдау негізінде қажеттіліктерді болжау.
6. Қоймада тауарлардың жаңа түсімдерін қабылдау және орналастыру.
7. Тауарлық-материалдық қорлармен жұмыс істеу кезінде сақтау және қауіпсіздік стандарттарының орындалуын қамтамасыз ету.
8. Тауарлар мен материалдарды жеткізушілерге немесе инкассаторларға қайтаруға құжаттарды ресімдеу.
9. Жоспарлау және есептілік жасау үшін отын және басқа да тауарлардың шығынын есепке алуды жүргізу.

Білім:
1. АЖМҚС/АГТКС қызметін регламенттейтін нормативтік және құқықтық актілер.
2. Тауарлық-материалдық қорларды есепке алу негіздері.
3. Тауар қорларын түгендеу рәсімдері.
4. Мұнай өнімдерін және басқа да тауарларды АЖМҚС/АГТКС сақтау және тасымалдау технологиясы.
5. Жеткізу процедуралары және тауарлық-материалдық қорларды жеткізушілермен жұмыс.
6. Тауарлы-материалдық қорларға қажеттілікті болжау әдістері.
7. Тауарларды есептен шығару және қайтару жөніндегі операциялар.
8. Тауарлық-материалдық қорлар бойынша есептілікті ұйымдастыру және ресімдеу принциптері.
9. Тауарлық-материалдық қорлар контекстіндегі қаржылық есеп негіздері.
10. Тауарлардың жарамдылық мерзімін бақылау рәсімдері мен әдістері.
11. Фискалдық құралдармен (кассалық аппараттармен және өзге де бақылау-кассалық құралдармен) операциялар.
12. Көлік жүкқұжаттарын және басқа да ілеспе құжаттарды ресімдеу қағидалары.
13. Тауарлы-материалдық қорларды басқару тиімділігін арттыру әдістері.
14. Еңбекті қорғау негіздері және тауарлық-материалдық қорлармен жұмыс істеудің қауіпсіз әдістері.
15. Тауар қорларын автоматтандырылған есепке алу жүйелерімен жұмыс істеу технологиясы.
16. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Сабырлылық
Дербестік
Ықыластылық
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ МЕМСТ Р 50913-2008 "Мұнай өнімдерін тасымалдауға және май құюға арналған көлік автомобиль құралдары. Түрлері, параметрлері және жалпы техникалық талаптары". Мұнай-химия, мұнай өңдеу салаларындағы, мұнай базалары мен автожанармай құю станцияларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Жанармай құю станцияларының операторы

3

Тарату мұнай базалары жабдықтарының машинисі

13. "Автожанармай құю (автогаз құю) станциясының шебері" мамандығының карточкасы:

Топ коды:

3118-4

Сабақ атауының коды:

3118-4-002

Кәсіптің атауы:

Автожанармай құю (автогаз құю) станциясының шебері

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, КС және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және өзге де қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§90. Учаске шебері

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі білім (қолданбалы бакалавриат)

Мамандығы:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі білім (қолданбалы бакалавриат)

Мамандығы:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Инженерлік, өңдеу және құрылыс салалары

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта буын маманы)

Мамандығы:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта буын маманы)

Мамандығы:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 1 жыл немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 3 жыл, тиісті мамандық бойынша білімі болмаған кезде өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

3118-4-011 - Мұнай мен газды дайындау және тасымалдау жөніндегі техник

Қызметтің негізгі мақсаты:

Автожанармай құю /автогаз құю станциясының, АГТКС, КриоАЖМҚС жұмысын ұйымдастыру, басқару және бақылау.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Автожанармай құю / автогаз құю станциясының, АГТКС, КриоАЖМҚС жұмысын ұйымдастыру және бақылау.

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Автожанармай құю / автогаз құю станциясының, АГТКС, Крио Автожанармай құю жұмысын ұйымдастыру және бақылау.



Дағды 1:
Автожанармай құю / автогаз құю станциясының жұмысын үйлестіру

Ептілік
1. Станцияның (автожанармай құю/автогаз құю) өндірістік-шаруашылық қызметіне басшылықты жүзеге асыру.
2. Орнатылған жабдықты жоспарлы-алдын ала жөндеу кестелерінің орындалуына бақылау жүргізу.
3. Материалдар мен қосалқы бөлшектерге өтінімдер ресімдеу.
4. Жұмысшылармен қауіпсіз жұмыс жүргізу, тағылымдаманы бақылау, жұмысшылардың қауіпсіз еңбек әдістерін игеруі бойынша нұсқаулықтар жүргізу.
5. Станцияның қызметін жоспарлау, есепке алу және есеп беру ұйымдарын жүзеге асыру.
6. Техникалық құжаттаманы жүргізу.

Білім:
1. Станцияның өндірістік-шаруашылық қызметіне қатысты заңнамалық, нормативтік және басқа да басшылық материалдар.
2. Станция құрылымы.
3. Станцияның технологиялық схемалары.
4. Станцияны пайдалану қағидалары.
5. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, Еңбек және басқару негіздері.
6. Қазақстан Республикасы Еңбек заңнамасының негіздері.
7. Кәсіп және жұмыс түрлері бойынша технологиялық регламент және нұсқаулықтар.
8. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Автожанармай құю станцияларының жабдықтарына техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді басқару

Ептілік
Ептілік
1. Автожанармай құю / автогаз құю станциясының (АЖМҚС/АГҚС) жабдықтарына техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жоспарлауды және ұйымдастыруды жүзеге асыру.
2. Отын тарату колонкаларына (ОТК), сорғы жабдықтарына, газ жабдықтары жүйесіне және компрессорлық станцияларға техникалық қызмет көрсету жөніндегі жұмыстарды қоса алғанда, жөндеу жұмыстарының орындалуын үйлестіру.
3. Жабдықты жөндеу процесінде оның техникалық қауіпсіздігі мен пайдалану талаптарының сақталуын бақылау.
4. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету кестелерін әзірлеу және енгізу, оның бұзылу себептерін талдау және жұмыс сенімділігін арттырудың мүмкін жолдарын анықтау.
5. Жабдықты жөндеу үшін қажетті материалдарды, жиынтықтауыштар мен қосалқы бөлшектерді сатып алуды қамтамасыз ету.
6. Орындалған жөндеу жұмыстарының сапасын және оларды жүргізгеннен кейін жабдықтың техникалық жай-күйін бақылауды қамтамасыз ету.
7. Жөнделген жабдықты қабылдауды және оның одан әрі пайдаланылуын бақылауды жүргізу.
8. Авариялық жағдайларды жөндеу және жабдықтың тоқтап қалу уақытын азайту жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.
9. Жүргізілген жөндеу және қызмет көрсету жұмыстары және олардың нәтижелері туралы есептер жасау.
10. Персоналды жабдықты жөндеу және техникалық қызмет көрсетудің жаңа әдістері мен технологияларына үйрету.

Білім:
1. Автожанармай құю станцияларының (АЖМҚС/АГҚС) жабдықтарын пайдалану және жөндеу негіздері. Отын тарату колонкаларын (ОТК), сорғыларды, компрессорлық қондырғыларды және газ жабдығы жүйелерін қоса алғанда, жабдықтың жұмыс принциптері мен құрылғыларын білу.
2. АЖМҚС/АГҚС жабдығына техникалық қызмет көрсету және жөндеу әдістері. Жоспарлы техникалық қызмет көрсету әдістері мен технологияларын, ақауларды диагностикалауды, сондай-ақ авариялық және ағымдағы жөндеулерді жүргізуді білу.
3. Жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу кезіндегі қауіпсіздік қағидалары мен нормативтері. Жанармай тарату колонкаларымен, газ және компрессорлық жүйелермен жұмыс істеу кезінде, сондай-ақ автожанармай құю станцияларында авариялар мен өрттердің алдын алу жөніндегі қауіпсіздік қағидалары туралы білім.
4. АЖМҚС/АГҚС жабдықтарының сапа стандарттары және техникалық шарттары. АЖМҚС/АГҚС жабдықтарын пайдалану, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі нормативтік құжаттарды, қолданыстағы стандарттарды, техникалық шарттар мен нұсқаулықтарды білу.
5. Қызмет көрсету және жөндеу бойынша техникалық құжаттаманы жасау және жүргізу тәртібі. Техникалық құжаттаманы, орындалған жұмыстар туралы есептерді жасау, сондай-ақ жабдықтың техникалық жай-күйін есепке алу журналдарын жүргізу қағидаларын білу.
6. Техникалық қызмет көрсетуді басқару және жоспарлау негіздері. Техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды жоспарлау әдістері мен технологияларын білу, сондай-ақ ЖАЖ кестелерін әзірлеу (жоспарлы-алдын алу жөндеулері) және оларды үйлестіру.
7. Жабдықтың күйін диагностикалау және талдау технологиялары. ОТК, сорғы және компрессорлық жүйелердің жай-күйін тексеру құралдары мен әдістерін пайдалануды қоса алғанда, жабдықтың жай-күйін диагностикалау және талдау әдістерін білу.
8. Қосалқы бөлшектер мен компоненттерді сатып алу және сақтау рәсімдері. Автожанармай құю станцияларының жабдықтарын жөндеу үшін қосалқы бөлшектер мен материалдарды сатып алу, сақтау және пайдалану жөніндегі стандарттар мен рәсімдерді білу.
9. Жабдықты жөндеудің экономикалық тиімділігінің негіздері. Жөндеу құнын есептеу әдістерін, техникалық қызмет көрсету тиімділігін экономикалық бағалауды, сондай-ақ жабдыққа техникалық қызмет көрсету мен жөндеу шығындарын азайту әдістерін білу.
10. Жөндеу бригадаларының жұмысын ұйымдастыру тәртібі. Жөндеу бригадаларының жұмысын ұйымдастырудың әдістері мен принциптерін білу, әртүрлі бөлімшелер арасындағы жұмысты үйлестіру, міндеттерді бөлу және олардың орындалуын бақылау.
11. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Жүйелік ойлау
Сабырлылық
Тез шешім қабылдай білу
Аналитикалық ойлау
Көшбасшылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ МЕМСТ Р 50913-2008 "Мұнай өнімдерін тасымалдауға және май құюға арналған көлік автомобиль құралдары. Түрлері, параметрлері және жалпы техникалық талаптары". Мұнай-химия, мұнай өңдеу салаларындағы, мұнай базалары мен автожанармай құю станцияларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Учаске бастығы (машиналық, понтондық, резервуарлық, құю, реагенттік шаруашылық және т. б.)

14. "Жанармай құю станцияларының операторы" мамандығының карточкасы:

Топ коды:

8187-1

Сабақ атауының коды:

8187-1-007

Кәсіптің атауы:

Жанармай құю станцияларының операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, КС және т. б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

1-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары-Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 Бұйрығы (1-шығарылым). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 7 қыркүйекте № 33389 болып тіркелді.
§ 257. Жанармай құю станцияларының операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптері)

Мамандығы:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілігі:
-

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандығы бойынша жұмыс өтілі - 1 жылдан кем емес.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Қажет емес

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

8187-1-008 - Мұнай және газ өңдеу қондырғысының операторы
8187-1-013 - Мұнай қайта өңдеу қондырғысының операторы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жанармай құю станцияларында жұмыстарды орындау

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Станцияда автоматтандырылған құю жүйесінің көмегімен көлік құралдарын мұнай өнімдерімен және газбен құю және қабылдау бойынша жұмыстарды орындау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Станцияда автоматтандырылған құю жүйесінің көмегімен көлік құралдарын мұнай өнімдерімен және газбен құю және қабылдау бойынша жұмыстарды орындау



Дағды 1:
Автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станцияда мұнай өнімдері мен газды қабылдау

Ептілік
5 санат үшін (4-разряд дағдыларына қосымша):
1. Түзету шараларын қабылдау үшін станцияда автоматтандырылған жанармай құю жүйесінің көмегімен мұнай өнімдері мен газдың мөлшерін бақылауды жүзеге асыру.
2. Автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін жеткізуге өтінімдерді ресімдеу.
3. Автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін қабылдау бойынша тапсырмаларды орындау.
4. Автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станцияда мұнай өнімдері мен газды қабылдау кезінде есептік құжаттаманы жүргізу.
5. Автоматтандырылған бақылау құралдарының көмегімен автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станциядағы мұнай өнімдерінің санын анықтау.
6. Автоматтандырылған жанармай құю жүйесімен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін қабылдау кезінде автоматтандырылған бақылау құралдарын пайдалану.
7. Автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станцияда мұнай өнімдері мен газды қабылдау кезінде қолданылатын жабдықтың жай-күйін бағалау.
8. Автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін қабылдау кезінде байланыс құралдарын пайдалану.

Білім:
5 санат үшін (4-разрядты білімге қосымша):
1. Автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станцияда мұнай өнімдері мен Газды қабылдау жөніндегі нормативтік актілер.
2. Автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станцияда мұнай өнімдерін қабылдау бойынша жұмыстарды орындау тәртібі.
3. Автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станцияда Көлік құралдарын мұнай өнімдерімен құю жөніндегі есепке алу операциялары кезінде мұнай өнімдері мен газ параметрлерін өлшеу тәртібі мен әдістері.
4. Станцияда автоматтандырылған жанармай құю жүйесінің құрылымы мен жұмыс принциптері.
5. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Станцияда автоматтандырылған құю жүйесінің көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдері мен газ құю

Ептілік
5 санат үшін (4-разряд дағдыларына қосымша):
1. Станцияда автоматтандырылған жанармай құю жүйесінің көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдерін құю бойынша тапсырмаларды орындау.
2. Станцияда автоматтандырылған жанармай құю жүйесінің көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдері мен газ құю үшін жабдықтар мен жеке қорғаныс құралдарын дайындауды жүргізу.
3. Станцияда ақпаратты енгізу және көрсетудің электрондық құрылғысы бар автоматтандырылған жанармай құю жүйесінің көмегімен мұнай өнімдері мен газды кредиттік карталар бойынша босатуды жүргізу.
4. Түзету шараларын қабылдай отырып, жанармай құюдың автоматтандырылған жүйесінде төлем терминалының, бақылау-өлшеу аппаратурасы мен станция аспаптарының жұмысына тексеру жүргізу.
5. Түзету шараларын қабылдау үшін станциядағы автоматтандырылған жанармай құю жүйесінде таблода, енгізу құрылғысының индикаторлық шамдарында және перфолентада жазудың дұрыстығын бақылауды жүзеге асыру.
6. Станцияның автоматтандырылған жанармай құю жүйесінде отын тарату колонкаларын және бейнебақылау жүйесін басқару.
7. Түзету шараларын қабылдау үшін станцияда автоматты құю жүйесінде автожанармай құю бағанымен мұнай өнімдері мен газдың берілуін (шығынын) бақылауды жүзеге асыру.
8. Көлік құралдарына мұнай өнімдерін құю бойынша есепті құжаттаманы жүргізу.
9. Станцияның автоматтандырылған жанармай құю жүйесінің көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдерін құю кезінде қолданылатын жабдықтың жағдайын бағалау.
10. Станциядағы автоматтандырылған жанармай құю жүйесінің жұмысындағы ақауларды анықтау.

Білім:
5 санат үшін (4-разрядты білімге қосымша):
1. Станцияда автоматтандырылған құю жүйесінің көмегімен көлік құралдарына мұнай өнімдері мен газ құю жөніндегі жұмыстарды орындау тәртібі.
2. Станцияда автоматтандырылған жанармай құю жүйесінің құрылымы мен жұмыс принциптері.
3. Автоматтандырылған құю жүйесімен жабдықталған станцияда көлік құралдарын мұнай өнімдерімен құю жөніндегі есепке алу операциялары кезінде мұнай өнімдері мен газ параметрлерін өлшеу тәртібі мен әдістері.
4. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Сабырлылық
Командада жұмыс істей білу
Зейінді шоғырландыру және басқару

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ МЕМСТ Р 50913-2008 "Мұнай өнімдерін тасымалдауға және май құюға арналған көлік автомобиль құралдары. Түрлері, параметрлері және жалпы техникалық талаптары". Мұнай-химия, мұнай өңдеу салаларындағы, мұнай базалары мен автожанармай құю станцияларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Автожанармай құю (автогаз құю) станциясының шебері

4-тарау. Кәсіби стандарттың техникалық деректері

      15. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі;

      Орындаушы: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52.

      16. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі;

      Жоба жетекшісі: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 64.

      17. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      18. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 18 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      19. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы сараптамалық қорытындысы.

      20. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1-нұсқа, 2024 ж.

      21. Болжалды қайта қарау күні: 31.12.2027 ж.

  Қазақстан Республикасы
  Энергетика министрінің
  міндетін атқарушы
  2024 жылғы 24 желтоқсандағы
  № 486 бұйрығына
  8-қосымша

"Мұнай және газ өндіру технологиясы" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу саласы:

      "Мұнай және газ өндіру технологиясы" Кәсіби стандарты Қазақстан Республикасының "Кәсіптік біліктілік туралы" Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес негізгі кәсіптерді құрылымдау, жұмыскерлердің жұмыс сипаттамалары мен негізгі еңбек функцияларын сипаттау үшін біліктілік деңгейі мен құзыреттілігіне, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындау үшін жасақталған. Осы кәсіби стандарт өндірістік процестерді жасақтау және оңтайландыру, қауіпсіздікті қамтамасыз ету және экологиялық стандарттарды сақтау, өндірістік ресурстарды басқару және жаңа технологияларды енгізу үшін қолданылады. Ол мұнай мен газды өңдеуге байланысты экономикалық қызметтің түрлі аспектілерін қамтиды.

      2. Осы кәсіптік стандартта келесідей терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) бастапқы өңдеу - мұнай мен газ шикізатын қайнау температурасының әртүрлі аралықтарындағы фракцияларға бөлу;

      2) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      3) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      4) кәсіптік стандарт – формалды (үстірт) және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      5) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      6) мұнай–газ өнімдері - көмірсутектер мен олардың кейбір туындыларының қоспалары, сондай-ақ мұнай мен газды өңдеу кезінде алынатын, отын, жағармай материалдары, электр оқшаулағыш орта, еріткіштер, жол жабындары, мұнай-газ-химия шикізаты ретінде және басқа да мақсаттар үшін пайдаланылатын жеке химиялық қосылыстар;

      7) мұнай мен газды өңдеу (мұнай-газды өңдеу) – мұнай өнімдерін, ең алдымен әр түрлі отындарды (автокөлік, авиация, қазандық және т.б.) және шикізатты (метан, этан, пропан, бутан және т. б. фракцияларды) кейіннен химиялық өңдеу үшін өндіру процесі;

      8) өндіріс технологиясы - барлық ресурстарды (материалдарды, көліктерді, энергияны, еңбек шығындарын және т.б.) ұтымды пайдалануды қамтамасыз ететін өнімді дайындау немесе жұмыстың басқа түрлерін орындау тәсілдері, әдістері мен реттілігі;

      9) Технологиялық процесс (ТП) - бұл бастапқы деректер пайда болған сәттен бастап талап етілетін нәтижені алғанға дейін орындалатын өз-ара байланысты іс-әрекеттердің реттелген дәйектілігі.

      3. Осы кәсіби стандартта келесідей қысқартулар қолданылады:

      1) БА -Біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА - Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      3) КС - Кәсіби стандарт;

      4) ҚҚҰТ - Қабат қысымын ұстап тұру;

      5) СБШ - Салалық біліктілік шеңбері;

      6) ҰЖКЖ - Ұңғымаларды жерасты және күрделі жөндеу;

      7) ШТС - Штангалық тереңдікті сорғы;

      8) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім;

      9) ЭБС - Электржетекті бұрандалы сорғы.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіби стандарттың атауы: Мұнай және газ өндіру технологиясы.

      5. Кәсіби стандарттың коды: C20110079.

      6. ЭҚЖЖ сәйкес секцияны, бөлімді, топты, классты және ішкі классты көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      20 Химия өнеркәсібі өнімдерін өндіру;

      20.1 Негізгі химиялық заттарды, тыңайтқыштар мен азот қосылыстарын, пластмассалар мен синтетикалық каучуктарды бастапқы нысандарда өндіру;

      20.11 Өнеркәсіптік газдар өндірісі;

      20.11.0 Өнеркәсіптік газдар өндірісі.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Осы "Мұнай және газ өндіру технологиясы" КС-да мұнай және газ өңдеу бойынша жұмыстарды орындайтын өндірістік ұжымның жұмыс сипаттамалары мен еңбек функцияларының сипаттамасы келтірілген. Мұнайды өңдеу процесін үш негізгі кезеңге бөлуге болады: Мұнай шикізатын қайнау температурасының аралығы бойынша ерекшеленетін фракцияларға бөлу (бастапқы өңдеу); Алынған фракцияларды олардың құрамындағы көмірсутектерді химиялық түрлендіру жолымен өңдеу және тауарлық мұнай өнімдерінің компоненттерін алу (қайталама өңдеу); Қажет болған жағдайда тауарлық мұнай өнімдерін алу үшін берілген сапа көрсеткіштерімен әртүрлі телімдерді қоса отырып, компоненттерді араластыру (тауарлық өндіріс).

      8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

      1) Инженер-технолог (жалпы бейін) – СБШ 6 деңгей;

      2) Өндірісті дайындау жөніндегі инженер – СБШ 6 деңгей;

      3) Бас технолог (өңдеу өнеркәсібі) – СБШ 7 деңгей;

      4) Стандарттау жөніндегі маман – СБШ 6 деңгей.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. "Инженер-технолог (жалпы бейін)" кәсібінің картасы:

Топ коды:

2141-1

Кәсіп атауының коды:

2141-1-005

Кәсіптің атауы:

Инженер-технолог (жалпы бейін)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктіліктің ішкі деңгейі:

-

БТБА, КС және басқа да үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және өзге де қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Министрінің 2020 жылдың 30 желтоқсанындағы № 553 Бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет Министрлігінде 2020 жылдың 31 желтоқсанында № 22003 болып тіркелді.
§ 49. Инженер-технолог

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Инженерлік және инженерлік іс

Біліктілігі: -

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта буын маманы)
техникалық және кәсіптік білім

Мамандығы:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілігі: -

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі білім (қолданбалы бакалавриат)

Мамандығы:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілігі: -

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санатты Инженер-технолог: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейiнгi) бiлiмі және II санатты инженер-технолог лауазымында жұмыс тәжірибесі 2 жылдан кем емес болуы тиіс; II санатты Инженер-технолог: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейiнгi) бiлiмі және санаты жоқ инженер-технолог лауазымында жұмыс тәжірибесі 3 жылдан кем емес болуы тиіс; Санаты жоқ Инженер-технолог: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейiнгi) бiлiмі, жұмыс стажына (өтіліне) талап қойылмайды немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білімі және І санатты техник лауазымында тәжірибесі 3 жылдан кем емес болуы тиіс.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа да мүмкін атаулары:

2141-1-001 - Өндірістегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Мұнай және мұнай өнімдерін өңдеу процестерін технологиялық қамтамасыз ету

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұнай және мұнай өнімдерін өңдеудің технологиялық процестерін жасақтау және оңтайландыру

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Мұнай және мұнай өнімдерін өңдеудің технологиялық процестерін жасақтау және оңтайландыру



Дағды 1:
Технологиялық процестерді талдау және жабдықтың жұмыс тәртібін оңтайландыру

Машықтар:
1. Жобалауды автоматтандыру құралдарын қолдана отырып, прогрессивті технологиялық процестерді, жабдықтар мен технологиялық жарақтардың түрлерін, автоматтандыру және механикаландыру құралдарын, ұйым шығаратын өнімге өндірістің оңтайлы режимдерін және бәсекеге қабілетті өнім өндіруді және оны дайындауға материалдық және еңбек шығындарын қысқартуды қамтамасыз ете отырып, күрделілігі бойынша әртүрлі жұмыстардың барлық түрлерін жасақтау және енгізу.
2. Жұмыстарды орындау тәртібін және бөлшектерді өңдеудің және бұйымдарды құрастырудың операциялық бағытын белгілеу.
3. Жабдықтарды орналастыру, техникалық жарақтандыру және жұмыс орындарын ұйымдастыру жоспарларын жасақтау, өндірістік қуаттарды және жабдықтарды жүктеуді есептеу.
4. Уақыттың (өндірістің) техникалық негізделген нормаларын, сызба және желілік кестелерді жасақтауға, бұйым конструкцияларын технологиялылыққа өңдеуге, жобаланатын технологиялық процестердің материалдық шығындарының (шикізат, жартылай фабрикаттар, материалдар, құралдар, технологиялық отын, энергия шығынының нормалары), экономикалық тиімділігінің нормативтерін есептеуге қатысуға.
5. Технологиялық нормативтерді, нұсқаулықтарды, құрастыру сызбаларды, маршруттық карталарды, өнімнің техникалық деңгейі мен сапасының карталарын және өзге де технологиялық құжаттаманы жасақтауға, технологиялық процестер мен өндіріс режимдерін түзетуге байланысты техникалық құжаттамаға өзгерістер енгізуге.
6. Жасақталған құжаттаманы ұйымның бөлімшелерімен келісісуге.
7. Технологияда көзделген арнайы жабдықтарды, құралдармен құрылғыларды жобалауға арналған техникалық тапсырмаларды, стандартты емес жабдықтарды, автоматтандыру және механикаландыру құралдарын өндіруге арналған техникалық тапсырмаларды жасақтауға.
8. Басқарушы бағдарламаларды әзірлеуге (сандық бағдарламалық басқарылатын жабдықтар үшін), жасақталған бағдарламаларды ретке келтіруге, оларды пысықтау процесінде түзетуге, бағдарламалармен жұмыс жөніндегі нұсқаулықтарды жасақтауына қатысуға.
9. Патенттік зерттеулер жүргізуге және жобаланатын техника мен технология объектілерінің техникалық деңгейінің көрсеткіштерін анықтауға.
10. Жаңа технологиялық процестерді игеру және оларды өндіріске енгізу бойынша эксперименттік жұмыстарды жүргізуге, өнертабыстар мен өнеркәсіптік үлгілерге өтінімдер жасауға, сондай-ақ еңбекті ұйымдастыруды жетілдіру, жаңа техниканы енгізу бағдарламаларын, өндірістік қуаттарды уақтылы игеру, технологияны жетілдіру жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шараларды әзірлеуге қатысу және олардың орындалуын бақылау.

Білімі:
1. Өндірісті технологиялық дайындау бойынша заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.
2. Технологиялық процесс жобаланатын бұйымдардың құрылымы немесе өнімнің құрамы. 3. Ұйым өнімін өндіру технологиясы.
4. Ұйымның техникалық даму перспективалары.
5. Технологиялық процестерді және өндіріс режимдерін жобалау жүйелері мен әдістері.
6. Негізгі технологиялық жабдық және оның жұмыс істеу қағидаттары.
7. Жобаланатындарға сәйкес үздік отандық және шетелдік технологиялардың техникалық сипаттамалары мен экономикалық көрсеткіштері.
8. Үлгілік технологиялық процестер мен өндіріс режимдері.
9. Шикізатқа, материалдарға, дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар.
10. Стандарттар және техникалық шарттар, шикізат, материалдар, отын, энергия шығысының нормативтері.
11. Автоматтандырылған жобалау жүйелерінің негіздері.
12. Технологиялық процестерді жобалау кезінде еңбекті ұйымдастырудың негізгі талаптары.
13. Техникалық құжаттаманы жасақтау және ресімдеу жөніндегі басшылыққа алынатын материалдар.
14. Сәйкесті өнімді өндірудің прогрессивті технологиясы саласындағы алдыңғы қатарлы отандық және шетелдік ұйымдардың тәжірибесі.
15. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық процестер мен жабдықтардың тиімділігін бақылау және бағалау

Машықтар:
1. Цехтарда технологиялық тәртіптің сақталуын және технологиялық жабдықтың дұрыс пайдаланылуын бақылауды жүзеге асыруға.
2. Өндіріс технологиясы саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибені зерделеу, материалдар шығынын қысқарту, еңбек сыйымдылығын төмендету, еңбек өнімділігін арттыруға бағытталған өндіріс тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды әзірлеуге және іске асыруға қатысуға.
3. Сапасыз және төмен сортты өнімдердің ақауы мен шығарылу себептерін талдауға, олардың алдын-алу және жою жөніндегі іс-шараларды жасақтауға, сондай-ақ ұйым шығаратын өнімге түсетін жарнамалар қарауына қатысуға.
4. Өнімді техникалық бақылауға және сынау әдістерін жасақтауға.
5. Патенттік және лицензиялық төлқұжаттарды, өнертабыстар мен өнеркәсіптік үлгілерге өтінімдерді жасақтауға қатысуға.
6. Өндіріс технологиясын жетілдіру бойынша рационализаторлық ұсыныстарды қарастыруға және оларды пайдаланудың орындылығы туралы қорытынды беруге.

Білімі:
1. Ақау түрлері және оның алдын-алу тәсілдері.
2. Патенттік зерттеулер жүргізудің тәртібі мен әдістері.
3. Өнертапқыштық негіздері, техника мен технология объектілерінің техникалық деңгейін талдау әдістері.
4. Есептеу техникасының, коммуникация мен байланыстың қазіргі заманғы құралдары.
5. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Көшбасшылық қасиеттері
Жүйелік және аналитикалық ойлау
Стресске төзімділік, жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

"Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы" ЕЭКО ТР 045/2017, "Автокөлік және авиация бензиніне, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштарға арналған отынға және мазутқа қойылатын талаптар туралы" 013/2011 КО ТР 013/2011 және оларға өз-ара байланысты стандарттар. "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар" ҚР СТ 1347-2024, "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар" МЕМСТ 31378-2009, "Автокөлік бензиндері. Жалпы техникалық талаптар" ҚР СТ 1183-2003, "Газ турбиналы қозғалтқыштарға арналған авиациялық отын Джет А-1. Техникалық шарттар" ҚР СТ 2420-2013, "Моторлы отын. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар" ҚР СТ 1721-2007, "Дизель отыны. ЕВРО. Техникалық шарттар" ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009, "Дизель отыны. Техникалық шарттар" МЕМСТ 305-2013, "Авиациялық бензиндер. Техникалық шарттар" МЕМСТ 1012-2013, "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отындар. Техникалық шарттар" МЕМСТ 10227-86, "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар" МЕМСТ 10585-2013, "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термотұрақты Т-6 мен Т-8В. Техникалық шарттар" МЕМСТ 12308-89 және техникалық шарттардың өзге де стандарттары. "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Мұнай өңдеу кезіндегі химиялық реагенттер мен реактивтер шығысының нормаларын айқындау" ҚР СТ 3427-2020.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Бас технолог

7

Бас инженер

10. "Өндірісті дайындау жөніндегі инженер" кәсібінің картасы:

Топтың коды:

2141-1

Кәсіп атауының коды:

2141-1-002

Кәсіптің атауы:

Өндірісті дайындау жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, КС және басқа да үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және өзге де қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылдың 30 желтоқсанындағы № 553 Бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет Министрлігінде 2020 жылдың 31 желтоқсанында № 22003 болып тіркелді.
§85. Өндірісті дайындау жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Инженерлік, өңдеуші және құрылыс салалары

Біліктілігі: -

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта буын маманы)

Мамандығы:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілігі: -

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі білім (қолданбалы бакалавриат)

Мамандығы:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілігі: -

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Өндірісті даярлау жөніндегі I санатты Инженер: тиісті кадрлар даярлау бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейiнгi) бiлiмі және өндірісті даярлау жөніндегі II санатты инженер лауазымында жұмыс тәжірибесі 2 жылдан кем емес болуы тиіс; Өндірісті даярлау жөніндегі II санатты Инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейiнгi) бiлiмі және санатсыз өндірісті даярлау жөніндегі инженер лауазымында жұмыс тәжірибесі 3 жылдан кем емес болуы тиіс; Санаты жоқ өндірісті даярлау жөніндегі Инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі, жұмыс өтіліне (стажына) талап қойылмайды немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (орта арнайы, орта кәсіптік) білімі және І санатты техник лауазымында жұмыс тәжірибесі 3 жылдан кем емес болуы тиіс.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа да мүмкін атаулары:

2141-1 - Инженер-технологтар (жалпы бейін)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Өндірістік процестерді ұйымдастыруды және жоспарлауды қамтамасыз ету

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өндірістік процестерді ұйымдастыруды және жоспарлауды қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Өндірістік процестерді ұйымдастыруды және жоспарлауды қамтамасыз ету



Дағды 1:
Өндірістік процестерді ұйымдастыру және жоспарлау бойынша процестерді үйлестіру

Машықтар:
1. Өндірістік процестердің ырғақтылығын ұйымдастыру үшін бастапқы деректерді дайындауды жүргізу:
- Жұмыс өндірісінің сызба және желілік кестелерін әзірлеу үшін жұмыс сипаттамаларын, ерекшеліктерін, кестелерін және басқа да техникалық құжаттамаларын жасақтау.
- Технологиялық және еңбек процестерінің карталарын жасақтау.
- Материалдар, құралдар, отын және электр энергиясы шығысының операциялық нормаларын, еңбек шығындарын есептеу.
- Өндірістік қуаттарды және жабдықтарды жүктеуді есептеу.
- Технологиялық жарақтандыруға өтінімдер жасақтау.
2. Есептеу техникасының /бағдарламалық қамтамасыз етулердің/ коммуникациялардың қазіргі заманғы құралдарын пайдалана отырып, техникалық деректерді және жұмыс нәтижелілігінің көрсеткіштерін техникалық-экономикалық талдауды, қорыту мен жүйелеуді жүзеге асыру.
3. Бөлімшелерді қажетті техникалық деректермен, құжаттармен, материалдармен, жабдықтармен қамтамасыз ету.
4. Өндірістік қуаттарды неғұрлым тиімді пайдалануды ескере отырып, жедел жоспарлау процесін жетілдіру бойынша ұсыныстар енгізу.
5. Белгіленген есептілікті жүргізу.

Білімі:
1. Ұйым қызметінің бағыты бойынша заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.
2. Техникалық даму перспективалары және ұйым (ұйым бөлімшелері) қызметінің ерекшеліктері, жұмыс қағидаттары.
3. Жасақталатын және пайдаланылатын техникалық құралдардың, материалдардың техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері және олардың қасиеттері.
4. Есептеу техникасының /бағдарламалық қамтамасыз етудің/ коммуникациялардың қазіргі заманғы құралдары.
5. Зерттеу әдістері, жұмыстарды орындау тәртібі мен шарттары.
6. Техникалық құжаттамаға, материалдарға, бұйымдарға қойылатын негізгі талаптар.
7. Техникалық құжаттаманы жасау және ресімдеу бойынша қолданыстағы стандарттар, техникалық шарттар, ережелер мен нұсқаулықтар.
8. Ішкі еңбек тәртібінің ережесі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Өндірістік процестердің тиімділігін бағалау және ресурстарды басқару

Машықтар:
1. Өндірістік процесс циклін қысқарту мүмкіндігін іздестіру, өндірістік резервтерді анықтау, оларды пайдалану бойынша ұсыныстар жасақтау.
2. Техникалық құжаттаманы бағалауды, жабдықтың жай-күйі мен пайдаланылуын бақылауды жүзеге асыру.
3. Белгіленген талаптардың, қолданыстағы нормалардың, тәртіптің және стандарттардың сақталуын бақылау.

Білімі:
1. Техникалық есептеулер жүргізу және зерттеулер мен әзірлемелердің экономикалық тиімділігін айқындау әдістері.
2. Ғылым мен техниканың жетістіктері, тиісті қызмет саласындағы отандық озық және шетелдік тәжірибе.
3. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Бейімделу
Дербестік және жауапкершілік
Тез шешім қабылдай білу
Тәртіптілік
Стандартты емес өндірістік тапсырмаларды шешу қабілеті

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

"Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы" ЕЭКО ТР 045/2017, "Автокөлік және авиация бензиніне, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштар мен мазутқа қойылатын талаптар туралы" КО ТР 013/2011 және оларға өзара байланысты стандарттар. "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар" ҚР СТ 1347-2024, "Мұнай. Жалпы техникалық шарттар" МЕМСТ 31378-2009, "Автокөлік бензиндері. Жалпы техникалық талаптар" ҚР СТ 1183-2003, "Газ турбиналы қозғалтқыштарға арналған авиациялық отын Джет А-1. Техникалық шарттар" ҚР СТ 2420-2013, "Моторлы отын. Этилденбеген бензин. Техникалық шарттар" ҚР СТ 1721-2007, "Дизель отыны. ЕВРО. Техникалық шарттар" ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009, "Дизель отыны. Техникалық шарттар" МЕМСТ 305-2013, "Авиациялық бензиндер. Техникалық шарттар" МЕМСТ 1012-2013, "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отындар. Техникалық шарттар" МЕМСТ 10227-86, "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық шарттар" МЕМСТ 10585-2013, "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термотұрақты Т-6 мен Т-8В. Техникалық шарттар" МЕМСТ 12308-89 және техникалық шарттардың өзге де стандарттары. "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Мұнай өңдеу кезіндегі химиялық реагенттер мен реактивтер шығысының нормаларын айқындау" ҚР СТ 3427-2020.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Бас инженер

11 "Бас технолог (өңдеу өнеркәсібі)" кәсібінің картасы:

Топтың коды:

1321-0

Кәсіп атауының коды:

1321-0-014

Кәсіптің атауы:

Бас технолог (өңдеу өнеркәсібі)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, КС және басқа да үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа да мүмкін атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Бас технолог" кәсіби картасының сипаттамасы "Мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ химиясы өнеркәсібіндегі өндірісті және өткізуді басқару" кәсіби стандартында келтірілген.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімі:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

12. "Стандарттау жөніндегі маман" кәсібінің картасы:

Топтың коды

2149-4

Кәсіп атауының коды:

2149-4-005

Кәсіптің атауы

Стандарттау жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, КС және басқа да үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа да мүмкін атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Стандарттау жөніндегі маман" кәсіп картасының сипаттамасы "Стандарттаушы" кәсіби стандартында берілген.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімі:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      13. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасы энергетика Министрлігі;

      Орындаушы: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52.

      14. Жасақтауға қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасы энергетика Министрлігі;

      Жоба жетекшісі: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 64.

      15. Кәсіби біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      16. Кәсіптік біліктілік бойынша ұлттық орган: 2024 жылғы 13 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      17. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы сараптамалық қорытындысы.

      18. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1 нұсқа, 2024 ж.

      19. Болжамды қайта қарау күні: 31.12.2027 ж.

  Қазақстан Республикасы
  Энергетика министрінің
  міндетін атқарушы
  2024 жылғы 24 желтоқсандағы
  № 486 бұйрығына
  9-қосымша

"Мұнай мен газды (шикізатты), мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін тауарлық өндіру, сақтау" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану саласы:

      "Мұнай мен газды (шикізатты), мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін тауарлық өндіру, сақтау" КС "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес негізгі кәсіптерді құрылымдау үшін біліктілік пен құзыреттілік деңгейіне қойылатын талаптарды айқындау үшін жұмыскерлердің жұмыс сипаттамалары мен негізгі еңбек функцияларын сипаттау үшін әзірленді. Осы кәсіптік стандарт өндірістік, қойма және зертханалық бөлімшелерді қоса алғанда, мұнай-газ өнеркәсібі кәсіпорындарында жұмыс істейтін мамандардың қызметін қамтиды. Ол сондай-ақ мұнай өнімдерін тасымалдау, сауда және сақтау саласын, сондай-ақ қауіпсіздік, сапа және өндіріс тиімділігі талаптарына сәйкес өндірістік процестерді басқару мен бақылауды қамтиды.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) бекіту арматурасы (ысырмалар) – құбырдың қимасын толық жабуға қызмет етеді, реттеуші (қысым реттегіштері) - айдалатын сұйықтықтың қысымын немесе шығынын өзгерту үшін, сақтандырғыш (кері және сақтандырғыш клапандар) - рұқсат етілген қысымнан асқан кезде құбырлар мен жабдықтарды қорғау үшін, сондай-ақ сұйықтықтың кері ағынын болдырмау үшін;

      2) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      3) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      4) кәсіптік стандарт – формалды және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      5) компаундтау – технологиялық рецептураға сәйкес берілген көлемде оның құрамына қоспалар мен компоненттерді тарту әдісімен шикізаттан тауар өнімдерін өндіру; - талаптарға сәйкес берілген көлемде тауар өнімдерінің құрамына қоспалар мен компоненттерді тарту әдісімен тауар өнімдерінің октандық санын арттыру;

      6) құбыр арматурасы – құбырлар арқылы тасымалданатын мұнай ағындарын басқаруға арналған. Әрекет принципі бойынша арматура үш класқа бөлінеді: құлыптау, реттеу және қауіпсіздік;

      7) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      8) мұнай-газ өнімдері – көмірсутектер мен олардың кейбір туындыларының қоспалары, сондай-ақ мұнай мен Газды өңдеу кезінде алынатын, отын, жағармай материалдары, электр оқшаулағыш орта, еріткіштер, жол жабындары, мұнай-газ-химия шикізаты ретінде және басқа да мақсаттар үшін пайдаланылатын жеке химиялық қосылыстар;

      9) отынды біріктіру – бұл отын компоненттері мен қоспалардың қажетті пропорцияларында араластыру, содан кейін отынды стандартқа сай күйге келтіру үшін қоспаны гомогенизациялау;

      10) реагент шаруашылығы – зауыттың технологиялық қондырғыларын реагенттермен және техникалық майлармен қамтамасыз ететін бөлімше. Реагенттік шаруашылықта концентрацияланған реагенттер сақталады және мұнда олардың ерітінділері дайындалады;

      11) резервуарлар – мұнай мен мұнай өнімдерін сақтауға арналған сыйымды жабдық;

      12) сыйымдылық жабдықтары – бұл газ тәрізді және сұйық заттарды сақтауға арналған әртүрлі ыдыстар мен резервуарлар;

      13) тауар өндірісі – берілген сапа көрсеткіштерімен мұнай мен газды қайта өңдеудің тауарлық өнімдерін ала отырып, әртүрлі қоспаларды пайдалана отырып компоненттерді араластыру;

      14) технологиялық құбырлар – шикізат, жартылай фабрикаттар және дайын өнімдер, бу, су, отын, реагенттер және технологиялық процесті жүргізуді және жабдықты пайдалануды қамтамасыз ететін басқа да заттар тасымалданатын өнеркәсіптік кәсіпорындар шегіндегі құбырлар;

      15) төгу-құю эстакадалары – темір жол төгу-құю эстакадасы мұнай өнімдерін (бензин, дизель отыны, мұнай, май, сондай-ақ мазут төгу эстакадасы ретінде пайдалануға болады) темір жол цистерналарына төгу және құю жөніндегі операциялардың орындалуын қамтамасыз ету және цистернаға кіруді жеңілдету үшін пайдаланылады;

      16) ысырма – өтпелі қимасы қақпаның мұнай немесе мұнай өнімі қозғалысының бағытына перпендикуляр бағытта үдемелі орын ауыстыруымен жабылатын бекіту құрылғысы;

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын;

      3) БӨАжА – бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика;

      4) КС – Кәсіптік стандарт;

      5) МӨЗ – мұнай өңдеу зауыты;

      6) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім;

      7) ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Мұнай мен газды (шикізатты), мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін тауарлық өндіру, сақтау.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: C19201091.

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      19 Кокс және мұнай өңдеу өнімдерін өндіру;

      19.2 Мұнайдың өңделген өнімдерін, шымтезек пен көмірден брикеттер өндіру;

      19.20 Мұнайдың өңделген өнімдерін, шымтезек пен көмірден брикеттер өндіру;

      19.20.1 Мұнай өңдеу өнімдерін өндіру.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: "Мұнай мен газды (шикізатты), мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін тауарлық өндіру, сақтау" КС мұнай мен газды өндіру, сақтау және өңдеу саласындағы мамандардың кәсіптік білімдері мен дағдыларына қойылатын талаптарды анықтайды. Шикізатпен және өңделген өнімдермен жұмыс істеудің негізгі аспектілерін, сондай-ақ салалық талаптарға сәйкес қауіпсіздікті қамтамасыз ету және сапа стандарттарын сақтау дағдыларын қамтиды.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Учаске бастығы (машиналы, жылжымалы, резервуарлы және т. б.) - 7 СБШ-нің деңгейі;

      2) Резервуарлар жөніндегі инженер - 6 СБШ-нің деңгейі;

      3) Мастері (резервуарлық парктер) - 6 СБШ-нің деңгейі;

      4) Тауарлар операторы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      5) Технологиялық компрессорлар машинисi - 4 СБШ-нің деңгейі;

      6) Технологиялық сорғылар машинисi - 3 СБШ-нің деңгейі;

      7) Мұнай құятын ыдыстарды қараушы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      8) Тауарлар операторы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      9) Тауарлар операторы - 3 СБШ-нің деңгейі.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Учаске бастығы (машиналы, жылжымалы, резервуарлы және т. б.)":

Топтың коды:

1325-2

Қызмет атауының коды:

1325-2-023

Кәсіптің атауы:

Учаске бастығы (машиналы, жылжымалы, резервуарлы және т. б.)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§95. Шаруашылық бөлімнің бастығы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және мамандығы бойынша кемінде 2 жыл жұмыс өтілі немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және мамандығы бойынша кемінде 5 жыл жұмыс өтілі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

1322-0-039 - Учаске мастері (кен қазу өнеркәсібі)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Учаскеде мұнай мен газ өндіруді қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Резервуарлық парктің қызметін қамтамасыз ету және бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Резервуарлық парктің қызметін қамтамасыз ету және бақылау



Дағды 1:
Резервуар паркінің қызметін жоспарлау

Машықтар:
1. Мұнай мен мұнай өнімдерін қабылдау, сақтау және жөнелту, резервуарларды сынау және пайдалануға қабылдау, оларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жоспарлы тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету.
2. Жұмыстардың қауіпсіз орындалуын, технологиялық процесті жүргізудің белгіленген нормаларын сақтауды, жабдықтарды, арматураларды, аспаптарды, құралдарды, коммуникацияларды, ғимараттарды, құрылыстарды дұрыс пайдалануды қамтамасыз ету.
3. Аспаптарға, арматураға, сақтандырғыш және аварияға қарсы құрылғыларға, дабыл, өрт сөндіру жүйелері мен құбырларға техникалық куәландыруды және тексеруді уақтылы жүргізуді қамтамасыз ету.
4. Жаңа жабдықтарды енгізуді және игеруді, резервуарлар мен резервуарлық парктерді автоматтандыруды және телемеханизациялауды жүзеге асыру.
5. Техникалық қызмет көрсетуді және жоспарлы-алдын алу жөндеулерін уақтылы жүргізу әдісімен өрт сөндіру жүйесін жұмысқа жарамды күйде ұстау.
6. Қауіптілігі жоғары жұмыстарды дайындау және қауіпсіз жүргізу жөніндегі іс-шараларды әзірлеу, оларды жүргізу кезінде қауіпсіздік шараларының сақталуын бақылауды жүзеге асыру.
7. Жұмыс орындарын еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі құралдармен, техникалық құжаттамамен, плакаттармен және ескерту жазбаларымен қамтамасыз етуді үйлестіру.

Білімдер:
1. Резервуар паркінің қызметін реттейтін нормативтік құқықтық актілер.
2. Резервуар паркі құрылымының мамандануы мен ерекшеліктері.
3. Резервуар паркінің өндірістік қуаттары мен кадр ресурстары туралы ақпарат.
4. Ұйымды басқарудың заманауи қаржылық-экономикалық әдістері.
5. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Қойылған міндеттердің орындалуын бақылау

Машықтар:
1. Газға қауіпті және отты жұмыстарды дайындау және жүргізу жөніндегі іс-шаралардың сақталуын бақылауды жүзеге асыру.
2. Аса жауапты технологиялық операцияларды жүргізуді бақылауды жүзеге асыру.
3. Өндірістік персоналдың ауысымдарды қабылдау-тапсыруының дұрыстығын бақылауды жүзеге асыру.
4. Өндіріс қызметкерлерінің жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын дұрыс қолдануын бақылауды жүзеге асыру.
5. Белгіленген нормаларға сәйкес қызметкерлерді қорғау құралдарымен, қорғау құралдарымен және гигиена құралдарымен қамтамасыз етуді бақылауды жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Резервуар паркінің қызметін реттейтін нормативтік құқықтық актілер.
2. Резервуар паркі құрылымының мамандануы мен ерекшеліктері.
3. Стратегиялық және жедел жоспарлау негіздері.
4. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Көшбасшылық қасиеттер
Жүйелік және аналитикалық ойлау
Стресске төзімділік, жауапкершілік
Теориялық және практикалық білімді қолдана отырып, кәсіби мәселелерді өз бетімен шешу
Еңбекті ұтымды ұйымдастыру

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

МЕМСТ 1510-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Таңбалау, орау, тасымалдау және сақтау".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Учаске бастығы

10. Кәсіптің карточкасы "Резервуарлар жөніндегі инженер":

Топтың коды:

2147-4

Қызмет атауының коды:

2147-4-006

Кәсіптің атауы:

Резервуарлар жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 85. Өндірісті дайындау жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санаттағы резервуарлар жөніндегі инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм және II санаттағы өндірісті дайындау жұмысы лауазымында кемiнде 2 жыл жұмыс өтілі; II санаттағы резервуарлар жөніндегі инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм және санатсыз өндірісті дайындау жұмысы лауазымында кемiнде 3 жыл жұмыс өтілі; Санатсыз резервуарлар жөніндегі инженер: кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) бiлiм, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және I санатты техник лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтілі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

2147-4-014 - Резервуар паркі инженері

Қызметтің негізгі мақсаты:

Резервуарлардың өндірістік қызметін басқару

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Резервуарлар бойынша өндірістік тапсырманы орындауды қамтамасыз ету
2. Қызмет бағыты бойынша нормативтік- техникалық құжаттаманы әзірлеу
3. Резервуарлардың, коммуникациялард ың, өндірістік үй- жайлардың техникалық жай- күйін бақылауды жүзеге асыру

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Резервуарлар бойынша өндірістік тапсырманы орындауды қамтамасыз ету



Дағды 1:
Бағынысты персоналдың жұмысын ұйымдастыру

Машықтар:
1. Шеберлердің, бригадалардың жұмысын басқару.
2. Бағынысты қызметкерлерді іріктеуді және ұтымды орналастыруды жүзеге асыру.
3. Авариялар мен өндірістік жарақаттанудың алдын алу жөніндегі іс- шараларды әзірлеу және олардың орындалуын ұйымдастыру.
4. Жеке және ұжымдық қорғану құралдарын, алғашқы өрт сөндіру құралдарын қолдану.
5. Қауіпсіз және салауатты еңбек жағдайларын жасау.
6. Персонал үшін нұсқаулық жүргізу бойынша жоспар жасау.
7. Еңбек жағдайлары бойынша жұмыс орындарын аттестаттау бағдарламасын әзірлеу.

Білімдер:
1. Заңнаманы, соның ішінде ҚР Экологиялық кодексін, ҚР "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Кодексін, ҚР "Азаматтық қорғау туралы" Заңын, ҚР "Магистральдық құбыр туралы" Заңын білу.
2. Ұйымның өндірістік қызметіне қатысты ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар мен әдістемелік материалдар.
3. Өндірістік тапсырмаларды құрастыру және өндірісті жедел басқару мәселелеріне қатысты жоғары тұрған.
органдардың нормативтік құқықтық актілері, басқа да басшылық, әдістемелік және нормативтік материалдары.
4. Еңбек жағдайлары бойынша жұмыс орындарын аттестаттау ережесі.
5. Экономика негіздері.
6. Өндірісті, еңбекті және басқаруды ұйымдастыру.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық процестің дұрыс жүргізілуін бақылауды жүзеге асыру

Машықтар:
1. Резервуарларды, сорғыларды, коммуникацияларды техникалық пайдалану талаптарына сәйкестігіне талдау жүргізу.
2. Мұнай шығынын азайту, реагенттерді, электр энергиясын, материалдарды үнемді жұмсау жөніндегі іс-шараларды іске асыру.
3. Мұнайды қабылдау және жеткізу бойынша есепке алу-есеп беру құжаттамасын әзірлеу.
4. Қажетті құжаттаманы ресімдеу.
5. Резервуарлардың/резервуарлық парктің өндірістік қызметінің нәтижелеріне талдау жүргізу.
6. Резервуарлық парктегі іс-шаралар жоспарын әзірлеу.

Білімдер:
1. Тауар өнімдері мен реагенттердің физика- химиялық қасиеттері.
2. Мұнайды дайындау және айдау технологиясы.
3. Құбырлардың технологиялық схемасы.
4. Резервуарлық паркті жабдықтау және оны пайдалану ережесі.
5. Резервуарлық парктің технологиялық жұмыс режимі.
6. Сорғы жабдығы.
7. Шикі және дайын мұнайға стандарттар мен техникалық шарттар.
8. Өнімді қабылдау, сақтау және жеткізу бойынша есепке алу және бақылау.
9. Өнеркәсіптік объектінің бекітілген аумағын күтіп-ұстауға қойылатын талаптар.
10. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Қызмет бағыты бойынша нормативтік- техникалық құжаттаманы әзірлеу



Дағды 1:
Өндірістік- технологиялық құжаттаманы әзірлеу

Машықтар:
1. Жұмыстарды қауіпсіз жүргізу жөніндегі нұсқаулықты әзірлеу және қайта қарау.
2. Тауарлық өніміді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын технологиялық жабдықтың қызмет көрсету бойынша құжаттамасын ресімдеу.
3. Жергілікті нормативтік актілерді әзірлеу, өзектендіру.
4. Объектідегі аварияларды жою жоспарын әзірлеу.

Білімдер:
1. От, газ қауіпті және қауіптілігі жоғары басқа да жұмыстарды жүргізу жөніндегі НТҚ.
2. Аварияларды жою жоспарларын әзірлеуге қойылатын талаптар.
3. Стандарттау және сертификаттау жөніндегі нормативтік құжаттар.
4. Техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу жөніндегі нұсқаулықтар және басқа да басшылық материалдар.
5. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және жіберу үшін қолданылатын ақаулықтардың түрлері.
6. Резервуарлық парк жабдығының техникалық жай-күйінің сәйкестігін бақылау ережесі мен құралдары.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Резервуарлардың, коммуникациялард ың, өндірістік үй- жайлардың техникалық жай- күйін бақылауды жүзеге асыру



Дағды 1:
Техникалық қызмет көрсету кестелерінің орындалуын қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Резервуарларды ағымдағы және күрделі жөндеу кестесін жасау және олардың орындалуын бақылау.
2. Резервуарларды, сыйымдылықтар мен цистерналарды сынау, диагностикалау, жөндеу жүргізуге өтінім, техникалық тапсырмалар жасау.
3. Объектілерде жабдықтардың, тетіктердің жай-күйін және еңбек жағдайларын талдау.
4. Өндірістік процестерді автоматтандырудың жаңа техникасы мен технологияларын енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу және жоспарлар құру.
5. Мамандандырылған бағдарламалық өнімдермен жұмыс жүргізу.

Білімдер:
1. Мұнай өнеркәсібіндегі инновациялар мен үздік тәжірибелерді білу.
2. Резервуарлық парктің жабдықтарына жоспарлы-алдын ала жөндеу жүргізу кестелерін жасауға қойылатын талаптар және олардың орындалуын бақылау.
3. Технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын орналастыру схемасы.
4. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, қайта айдау және босату үшін қолданылатын айналып өту маршруттары.
5. Резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың пайдалануға жарамдылығын бағалау критерийлері.
6. Тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын технологиялық жабдықтарды, резервуарларды, ыдыстарды, цистерналарды тазалау, булау, үрлеу, жуу тәртібі.
7. Технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және жіберу үшін қолданылатын тазалау, булау, үрлеу, шаюға арналған ерітінділер мен құралдардың құрамы.
8. Тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, қайта айдау және босату үшін қолданылатын технологиялық жабдықты пайдаланудан шығаруға және пайдалануға беруге дайындау жөніндегі талаптар.
9. Бөгде ұйымдармен өзара іс-қимыл регламенті.
10. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Резервуарларға техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды жүргізу

Машықтар:
1. Жалпы резервуарлардың сыртқы жағдайын көзбен бағалау.
2. Резервуарлардың сыйымдылығын және градуирленуін өлшеу хаттамаларын жасау.
3. Күрделі және қауіпті жұмыстарды орындауды ұйымдастыру.
4. Жөндеу жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру.
5. Тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және жіберу үшін қолданылатын технологиялық жабдықтардың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың механикалық зақымдануын анықтау.
6. Сыртқы белгілері бойынша тауар өнімдерінің ағуын анықтау.
7. Резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың, құбырлардың, бекіткіш және реттеуші арматураның сыртқы бетінің ластану дәрежесін бағалау.

Білімдер:
1. Тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және жіберу үшін қолданылатын технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың мақсаты, құрылысы, әрекет ету принциптері және пайдалану тәртібі.
2. Мұнай аулағыштардың құрылысы, жұмыс принципі және пайдалану ережесі.
3. Авариялық жағдайлардың түрлері мен пайда болу себептері, олардың алдын алу және жою тәсілдері.
4. Өнеркәсіптік объектідегі авариялардың, инциденттердің және олардың салдарларының алдын алу, оқшаулау және жою жоспарлары.
5. Өнеркәсіптік объектінің бекітілген аумағын күтіп ұстауға қойылатын талаптар.
6. Резервуарлық паркті технологиялық қондырғылармен, өндіріс цехтерімен, темір жол эстакадасымен және айлақпен байланыстыратын құбырлардың технологиялық схемалары.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске тұрақтылық
Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) сапа
Аналитикалық және жүйелі ойлау
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдай білу
Қабылданатын шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

МЕМСТ 1510-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Таңбалау, орау, тасымалдау және сақтау".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Парк бастығы (машина, понтон, резервуарлық және т. б.)

11. Кәсіптің карточкасы "Мастері (резервуарлық парктер)":

Топтың коды:

1321-0

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Мастері (резервуарлық парктер)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 90 Учаске шебері

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және өндірісте кемінде 1 жыл жұмыс өтілі немесе тиiстi мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және өндірісте кемінде 3 жыл жұмыс өтілі, тиісті мамандық бойынша білімі болмаған кезде өндірісте кемінде 5 жыл жұмыс өтілі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

1321-0-023 - Учаске мастері (өңдеу өнеркәсібі)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Учаске бастығының келісімі бойынша тауар-шикізат парктері учаскесінде өндірістік-шаруашылық қызметке басшылықты жүзеге асыру

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұнай өнімдерін қабылдау-жіберу бойынша белгіленген жоспарлы тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету жөніндегі өндірістік қызметті ұйымдастыру

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Мұнай өнімдерін қабылдау-жіберу бойынша белгіленген жоспарлы тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету жөніндегі өндірістік қызметті ұйымдастыру



Дағды 1:
Өндірістік тапсырмалардың орындалуын бақылау

Машықтар:
1. Ұйымның өндірістік-шаруашылық қызметін реттейтін қолданыстағы заңнамалық және басқа да нормативтік құқықтық актілерге сәйкес өндірістік учаскеге басшылықты жүзеге асыру.
2. Учаскенің өнім өндіру көлемі, сапасы және берілген номенклатура бойынша өндірістік тапсырмаларды орындауын қамтамасыз ету, еңбек өнімділігін арттыру, жабдықты ұтымды жүктеу және оның техникалық мүмкіндіктерін пайдалану негізінде өнімнің еңбек сыйымдылығын төмендету.
3. Өндірісті уақтылы дайындау, жұмысшылар мен бригадаларды орналастыруды қамтамасыз ету, технологиялық процестердің сақталуын бақылау, олардың бұзылу себептерін жедел анықтау және жою.
4. Жаңа технологиялық процестер мен өндіріс режимдерін, сондай-ақ өндірістік кестелерді әзірлеуге және жетілдіруге қатысу.
5. Шығарылатын өнімнің немесе орындалатын жұмыстың сапасын тексеру, ақаудың алдын алу және өнім сапасын арттыру бойынша іс-шараларды жүзеге асыру.
6. Учаскені реконструкциялау, технологиялық жабдықтарды жөндеу, өндірістік процестерді механикаландыру және автоматтандыру бойынша аяқталған жұмыстарды қабылдауға қатысу.
7. Еңбектің озық әдістері мен тәсілдерін, сондай-ақ оны ұйымдастыру, жұмыс орындарын аттестаттау және ұтымды ету нысандарын енгізуді ұйымдастыру.
8. Жұмысшылардың өндіріс нормаларын орындауын және өндірістік алаңдарды, жабдықтар мен құралдарды дұрыс пайдалануды қамтамасыз ету.
9. Бригадаларды қалыптастыруды жүзеге асыру, бригадаларға ұтымды қызмет көрсету жөніндегі іс-шараларды әзірлеу және енгізу, олардың қызметін үйлестіру.
10. Бекітілген өндірістік жоспарларға сәйкес бригадалар мен жекелеген жұмысшыларға өндірістік тапсырмаларды белгілеу және уақтылы жеткізу.
11. Жұмысшыларға өндірістік нұсқаулар беру, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша іс-шаралар өткізу.
12. Еңбекті ұйымдастырудың прогрессивті нысандарын енгізуге жәрдемдесу, әзірлеу нормалары мен бағаларын қайта қарау туралы ұсыныстар енгізу.
13. Өндірістік қызметтің нәтижелерін талдау, бастапқы құжаттардың дұрыс және уақтылы ресімделуін қамтамасыз ету.
14. Озық тәжірибені таратуға, бастаманы дамытуға және рационализаторлық ұсыныстарды енгізуге жәрдемдесу.
15. Еңбек шығындарының нормаларын уақтылы қайта қарауды және техникалық негізделген нормаларды енгізуді қамтамасыз ету.
16. Өндіріс резервтерін анықтауға және еңбек жағдайларын жақсарту жөніндегі іс-шараларды әзірлеуге қатысу.
17. Жұмысшылардың қауіпсіздік, еңбекті қорғау және еңбек тәртібін сақтауын бақылау.
18. Жұмысшылар мен бригадирлердің біліктілігі мен кәсіби шеберлігін арттыру жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.

Білімдер:
1. Учаскенің өндірістік-шаруашылық қызметіне қатысты заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілері, әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.
2. Учаске шығаратын өнімге қойылатын техникалық сипаттамалар мен талаптар, оны өндіру технологиясы.
3. Учаскенің жабдығы және оны техникалық пайдалану тәртібі.
4. Учаскенің өндірістік-шаруашылық қызметінің әдістері.
5. Жұмыстар мен жұмысшыларды тарификациялау тәртібі.
6. Жұмыстардың нормалары мен бағалары, оларды қайта қарау тәртібі.
7. Еңбекке ақы төлеу және материалдық ынталандыру нысандары туралы қолданыстағы тәртібі.
8. Өндірісті басқару бойынша озық отандық және шетелдік тәжірибе.
9. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.
10. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Өндірістік бригадалар мен жұмыс процестерінің тиімді жұмысын ұйымдастыру

Машықтар:
1. Жаңа технологиялық процестер мен өндіріс режимдерін, сондай-ақ өндірістік кестелерді әзірлеуге және жетілдіруге қатысу.
2. Еңбектің озық әдістері мен тәсілдерін, сондай-ақ оны ұйымдастыру, жұмыс орындарын аттестаттау және ұтымды ету нысандарын енгізуді ұйымдастыру.
3. Жұмысшылардың өндіріс нормаларын орындауын және өндірістік алаңдарды, жабдықтар мен құралдарды дұрыс пайдалануды қамтамасыз ету.
4. Бригадаларды қалыптастыруды жүзеге асыру, бригадаларға ұтымды қызмет көрсету жөніндегі іс-шараларды әзірлеу және енгізу, олардың қызметін үйлестіру.
5. Бекітілген өндірістік жоспарларға сәйкес бригадалар мен жекелеген жұмысшыларға өндірістік тапсырмаларды белгілеу және уақтылы жеткізу.
6. Еңбекті ұйымдастырудың прогрессивті нысандарын енгізуге жәрдемдесу, әзірлеу нормалары мен бағаларын қайта қарау туралы ұсыныстар енгізу.
7. Жұмысшылар мен бригадирлердің біліктілігі мен кәсіби шеберлігін арттыру жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.

Білімдер:
1. Жұмыстарды және жұмысшыларды тарифтеу тәртібі.
2. Жұмыстардың нормалары мен бағалары, оларды қайта қарау тәртібі.
3. Еңбекақы төлеу және материалдық ынталандыру нысандары туралы қолданыстағы ережелер.
4. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, Еңбек және басқару негіздері.
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелік ойлау
Стресске төзімділік
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

МЕМСТ 1510-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Таңбалау, орау, тасымалдау және сақтау".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Учаске бастығы (машиналық, понтондық, резервуарлық және т. б.)

6

Резервуарлар жөніндегі инженер

12. Кәсіптің карточкасы "Тауарлар операторы":

Топтың коды:

8131-9

Қызмет атауының коды:

8131-9-171

Кәсіптің атауы:

Тауарлар операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§40. Тауарлы оператор

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі талап етілмейді.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

Тауарлық өнімді (өнеркәсіптік объект) қабылдауды, орналастыруды, сақтауды, қайта айдауды және босатуды жүзеге асыратын өнеркәсіптік объектілерде (өнеркәсіптік объект) мұнайды, газды, газ конденсатын және оларды қайта өңдеу өнімдерін, реагенттерді және басқа да өнімдерді (тауарлық өнім) қабылдауды, орналастыруды, сақтауды, қайта айдауды және босатуды қамтамасыз ету үшін қажет болған жағдайда, әртүрлі қоспаларды тарту арқылы компоненттерді бөлу, араластыру процестерін басқару

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Тауар өнімдерін қабылдау, орналастыру, сақтау, қайта айдау және босату кезінде қосалқы және дайындық жұмыстарын, өнеркәсіптік объектілерде ыдыстық тауар өнімдерінің қозғалысы бойынша операцияларды орындау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Тауар өнімдерін қабылдау, орналастыру, сақтау, қайта айдау және босату кезінде қосалқы және дайындық жұмыстарын, өнеркәсіптік объектілерде ыдыстық тауар өнімдерінің қозғалысы бойынша операцияларды орындау



Дағды 1:
Резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың техникалық жағдайын тексеру

Машықтар:
2-разряд үшін:
1. Резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың механикалық зақымдануын, булануын, ағуын анықтау.
2. Резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың бітелуін және герметикалығын тексеру.
3. Резервуарларда, ыдыстарда, цистерналарда бөгде заттардың, су түбіндегі шөгінділердің, мұздың немесе судың болуын анықтау.
4. Пломбаны дайындау.
5. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды булауды, жууды, кептіруді жүзеге асыру.
6. Қол, механикаландырылған құралдарды, резервуарларды, ыдыстарды, цистерналарды булауға, жууға, кептіруге арналған құрылғылар мен құралдарды қолдану.
7. Бекіту және реттеу арматурасын ашу, жабу.

Білімдер:
2-разряд үшін:
1. Резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың, тиекті және реттеуші арматураның мақсаты, құрылымы және пайдалану тәртібі.
2. Резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың пайдалануға жарамдылығын бағалау критерийлері.
3. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды тауарлық өнімнің қалдықтарынан, механикалық қоспалардан, судан және түптік шөгінділерден булау, жуу, кептіру тәсілдері.
4. Резервуарларды, ыдыстарды, цистерналарды булауға, жууға, кептіруге арналған ерітінділер мен құралдардың құрамы.
5. Резервуарлардан, сыйымдылықтардан, су цистерналарынан және су түбіндегі шөгінділерді сору, дренаждау, түсіру тәртібі және бекіту және реттеу арматурасын ашу, жабу тәртібі.
6. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды, автоцистерналарды, бекіту және реттеу арматураларын пломбалау тәсілдері.
7. Тауар өнімінің көлемін анықтау және оның салмағын есептеу тәртібі және калибрлеу / градуирлеу кестелерімен жұмыс істеу тәртібі.
8. Резервуарларды, ыдыстарды, цистерналарды булауға, жууға, кептіруге арналған қол, механикаландырылған құралдарды, құрылғылар мен айла бұйымдары қолдану ережесі және пайдалану жөніндегі нұсқаулық.
9. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Тауар өнімінің параметрлерін тексеру

Машықтар:
2-разряд үшін:
1. Резервуарларда, ыдыстарда, цистерналарда тауарлық өнімнің деңгейін, температурасын, қысымын, көлемін өлшеуге арналған аспаптарды қолдану.
2. Тауар өнімдерінде механикалық қоспалар мен судың болуын көзбен анықтау.
3. Сынамаларды алу алдында резервуарлардан, сыйымдылықтардан, цистерналардан су мен кірді шығаруды жүргізу.
4. Химиялық талдау жүргізу үшін тауар өнімінің сынамасын іріктеу.
5. Тауар өнімінің сынамаларын орауды, таңбалауды жүргізу.
6. Резервуарларда, сыйымдылықтарда, цистерналарда ысырманы ашу және жабу.
7. Тауарлық өнімнің параметрлері, сынамаларды іріктеу бойынша құжаттаманы ресімдеу.

Білімдер:
2-разряд үшін:
1. Тауар өнімдерінің физикалық-химиялық қасиеттері.
2. Тауар өнімінің сынамаларын іріктеу қағидалары мен тәртібі.
3. Өлшеуіштердің мақсаты, қолдану тәртібі, олардың толық сыйымдылығы және шкаланы бөлу бағасы.
4. Өлшеу, өлшеу аспаптары мен айла бұйымдарының құрылымы, сипаттамалары және жіктелуі, пайдалану ережесі.
5. Тауар өнімінің сынамаларын орау, таңбалау және сақтау тәртібі.
6. Тауарлық өнімнің параметрлері, сынамаларды іріктеу бойынша белгіленген құжаттаманы ресімдеу түрлері, мақсаты, тәртібі.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Ыдыстық тауар өнімдерін қабылдау, орналастыру, сақтау және босату және жаңа және өңделген майлармен операцияларды орындау

Машықтар:
2-разряд үшін:
1. Тауар өнімі бар сыйымдылықты (ыдыстарды) пломбалаудың бүтіндігін айқындау және буып-түю мен ыдыстың бүтіндігін, ыдысты тауар өнімінің жарамдылық мерзімдерін айқындау.
2. Ыдыстың (ыдыстың) герметикалық бітелуін жүргізу және ыдыстың тауарлық өнімдерін өлшеу.
3. Ыдысты тауар өнімін тасымалдауға арналған сыйымдылықтармен жабдықталған сыйымдылықтарды (ыдыстарды), көлік құралдарын, газ баллондарын өлшеуге арналған жабдықтарды қолдану.
4. Ыдысты тауар өнімдерін жылытуға арналған жабдықты қолдану.
5. Ыдысты тауар өнімдерін қыздыруға арналған жабдықты қолдану және ыдысты тауар өнімдерін қыздырудың параметрлерін анықтау.
6. Пломбаны дайындау.
7. Пайдаланылған майларды қабылдауды жүргізу.
8. Май сүзгілерін беру.
9. Тауар өніміне сапа паспортын бекітуді (ілуді) жүргізу.
10. Ыдыстық тауар өнімдерін түсіру және тиеуді жүргізу.
11. Жүк қармаушы айлабұйымдардың жарамдылығын оларды пайдалану алдында анықтау.
12. Ыдыстық тауар өнімдерін қабылдау, орналастыру, сақтау және жіберу бойынша құжаттаманы ресімдеу.

Білімдер:
2-разряд үшін:
1. Майлардың физикалық-химиялық қасиеттері және зиянды заттарға жататын тауар өнімдерінің жіктелуі.
2. Тауар өнімдерінің жоғалу және бүліну себептері, олардың алдын алу әдістері.
3. Тауар өнімдерінің табиғи ысыраптарының нормалары.
4. Сыйымдылықтарды (ыдыстарды) пломбалау тәсілдері және тауар өнімдерін қыздыру ережесі.
5. Жүктерді тиеу-түсіру жұмыстарын орындау, ілмектеу, көтеру, орнын ауыстыру ережесі.
6. Ыдысты тауар өнімдерін өлшеу тәртібі.
7. Өлшеу, өлшеу аспаптары мен айлабұйымдарының құрылымы, сипаттамалары мен жіктелуі, пайдалану ережесі және жұмыс принциптері, жүк қармаушы, жүк көтергіш механизмдер мен айлабұйымдарды пайдалану ережесі.
8. Ыдыстық тауар өнімдерін қоймалау ережесі.
9. Құралдарды, құрылғыларды пайдалану жөніндегі ережелер, нұсқаулықтар.
10. Ыдыстағы тауар өнімдеріне түгендеу жүргізу тәртібі.
11. Өнеркәсіптік объектінің бекітілген аумағын күтіп-ұстауға қойылатын талаптар.
12. Пайдаланылған майларды қабылдау тәртібі.
13. Өнеркәсіптік объектідегі авариялардың, инциденттердің және олардың салдарларының алдын алу, оқшаулау және жою жоспарлары.
14. Майлармен жұмыс істеу бойынша белгіленген құжаттаманың түрлері, мақсаты, жүргізу тәртібі.
15. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Стресс тұрақтылығы
Дербестік
Зейінділік
Жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

МЕМСТ 1510-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Таңбалау, орау, тасымалдау және сақтау".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Резервуарлар жөніндегі инженер

13. Кәсіптің карточкасы "Технологиялық компрессорлар машинисi":

Топтың коды:

8185-2

Қызмет атауының коды:

8185-2-006

Кәсіптің атауы:

Технологиялық компрессорлар машинисi

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Технологиялық компрессорлар машинисi" кәсіби карточкасының сипаттамасы "Компрессорлық станцияны пайдалану және жөндеу" кәсіби стандартында орналасқан.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

14. Кәсіптің карточкасы "Технологиялық сорғылар машинисi":

Топтың коды:

8185-3

Қызмет атауының коды:

8185-3-006

Кәсіптің атауы:

Технологиялық сорғылар машинисi

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Технологиялық сорғылардың машинисі" кәсіби карточкасының сипаттамасы "Мұнайды, газды және мұнай-газ химиясын өңдеу" кәсіби стандартында орналасқан.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

15. Кәсіптің карточкасы "Мұнай құятын ыдыстарды қараушы":

Топтың коды:

8131-9

Қызмет атауының коды:

8131-9-173

Кәсіптің атауы:

Мұнай құятын ыдыстарды қараушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Мұнай құятын сыйымдылықтарды қараушы" кәсіп карточкасының сипаттамасы "Мұнайды қабылдау, сақтау және жеткізу" кәсіптік стандартта берілген.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Машықтар:
-

Білімдер:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

16. Кәсіптің карточкасы "Тауарлар операторы":

Топтың коды:

8131-9

Қызмет атауының коды:

8131-9-171

Кәсіптің атауы:

Тауарлар операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 43-44. Тауар операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

5-6-разрядты тауар операторы үшін өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

9629-9-004 - Қоймашы
4321-0-015 - Тауартанушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Белгіленген сапа көрсеткіштері бар тауарлық мұнай өнімдерін алу үшін компоненттерді, қажет болған жағдайда әртүрлі қоспаларды тарта отырып бөлу, араластыру процестерін басқару және қабылдауды жүзеге асыратын өнеркәсіптік объектілерде мұнай, газ, газ конденсатын және оларды қайта өңдеу өнімдерін, реагенттер мен басқа да өнімдерді (тауар өнімін) қабылдауды, орналастыруды, сақтауды, айдауды, жіберуді қамтамасыз ету, тауарлық өнімді орналастыру, сақтау, айдау және босату (өнеркәсіптік объект)

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өнеркәсіптік объектілерде тауар өнімдерін қабылдауды, орналастыруды, сақтауды, айдауды және босатуды қамтамасыз ету
2. Компаундтау жолымен тауарлық өнімді дайындау бойынша жұмыстарды орындау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Өнеркәсіптік объектілерде тауар өнімдерін қабылдауды, орналастыруды, сақтауды, айдауды және босатуды қамтамасыз ету



Дағды 1:
Тауарлық өнімді жеткізудің (өткізудің) шағын, орташа және үлкен көлемдері бар резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың техникалық жай-күйін тексеру

Машықтар:
5-ші, 6-шы разрядтар үшін :
1. Тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын технологиялық жабдықтардың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың механикалық зақымдануын анықтау.
2. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын күй параметрлерін бекіту.
3. Резервуарлардың, сыйымдылықтардың, құбырлардың, бекіту және реттеу арматурасының сыртқы бетінің ластану дәрежесін бағалау.
4. Қорғаныс және көмекші құрылғылардың және олардың элементтерінің техникалық жай-күйін бағалау.
5. Сыртқы белгілері бойынша тауарлық өнімдердің ағып кетуін анықтау.
6. Бекіту және реттеу арматурасының ұсақ ақауларын жою.
7. Тығыздағыш тығыздағыштарды толтыру, Бұрандалы қосылыстарды көтеру.
8. Технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын қол, механикаландырылған слесарлық аспапты, булауға, үрлеуге, жууға арналған құрылғы мен құралдарды қолдану.
9. Құбырларға, резервуарларға, сыйымдылықтарға, цистерналарға тығындарды орнату (алу).
10. Пайдаланудан шығару және пайдалануға беру кезінде құбыр арматурасының көмегімен тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын технологиялық жабдықты ажырату/қосу.
11. Резервуарлардағы, сыйымдылықтардағы, цистерналардағы тыныс алу және сақтандыру арматурасының, деңгей өлшегіштердің, электр және бу жылытқыштардың жарамдылығын тексеру.
12. Алау бөшкесінің созылуын бекітуді анықтау, алау жүйесіне газ беру.
13. Дербес компьютермен және оның перифериялық құрылғыларымен, ұйымдастыру техникасымен жұмыс істей білу.
14. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын қызмет көрсету құжаттамасын ресімдеу.
15. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын бекітпелердің жай-күйін, тығыздағыштар мен қосылыстардың герметикалығын тексеру.
16. Алауды жағу және сөндіру.
17. Алау жүйесіне газ беру.
18. Көмекші ыдыстарды уақтылы босату үшін оларды толтыру дәрежесін анықтау.
19. Алау жүйесін басқару кезінде бақылау және автоматтандыру құралдарын қолдану.
20. Алау оқпанының және өнеркәсіптік объектінің айналасындағы аумақтың қоршауының болуын тексеру.
5-разряд үшін (4-разрядты машықтарына қосымша):
1. Мұнай өнімдерін өткізудің жылдық көлемі 40-тан 100 мың тоннаға дейінгі тарату мұнай базасының жабдықтарына қызмет көрсету және мұнай өнімдерін өткізудің жылдық көлемі 100 мың тоннадан асатын барлық жұмыстарға басшылық жасау.
2. Тауар және резервуар парктеріне, теміржол және автоналивтік эстакадаларға, айлақтарға, магистральдық мұнай өнімдері құбырларының құю пункттеріне, жүк айналымы, мұнай мен мұнай өнімдерін айдау немесе құю көлемі тәулігіне 5000 тоннадан 10000 тоннаға дейінгі мұнай өңдеу зауыттарының тиеу мұнай базалары мен құю пункттеріне қызмет көрсету.
3. Көлемі 500 тоннадан асатын сұйытылған газ парктеріне қызмет көрсету.
4. Жоғары сапалы мұнай өнімдері мен күрделі байланыс жүйесі бар саябақтарға қызмет көрсету.
5. Тауарлық өнімді дайындау үшін мұнай өнімдерін біріктіріңіз, бензинді қорғасын, қоспалар мен ингибиторларды қосыңыз.
6. Көлік ұйымдарымен есеп айырысуды тапсыру, жөнелту және ресімдеу бойынша операцияларды жүргізу.
7. Теміржолмен қаржылық есеп айырысуды жүргізіңіз.
8. Ауысымда мұнай мен мұнай өнімдерінің қозғалысының теңгерімін жасау.
9. Крем-құюшылардың жұмысын басқарыңыз.
6-разряд үшін (5-разрядты машықтарына қосымша):
1. Мұнай өнімдерін өткізудің жылдық көлемі 100 мың тоннадан 130 мың тоннаға дейінгі тарату мұнай базасының жабдықтарына қызмет көрсету және барлық жұмыстарға басшылық жасау.
2. Тауар және резервуар парктеріне, темір жол және автомобиль эстакадаларына, айлақтарға, магистральдық мұнай өнімдері құбырларының, мұнай өңдеу зауыттарының құю пункттеріне және жүк айналымы, мұнай мен мұнай өнімдерін айдау немесе құю көлемі тәулігіне 10,000 тоннадан 16,000 тоннаға дейінгі тиеу мұнай базаларына қызмет көрсету.
3. Қашықтан басқару жүйелері мен телемеханика жүйелері бар резервуар парктеріне қызмет көрсету.
4. Автоцистерналарға мұнай өнімдерін құюдың автоматты жүйесінің жұмысына басшылық жасау және бақылау.
5. Мұнай өнімдерінің сандық және сапалық сақталуын қамтамасыз ету.
6. Мұнай өнімдерінің ысырабын азайту бойынша қажетті іс-шараларды жүргізу.
7. Майларға жедел физика-химиялық талдау жүргізу.
8. Қоспаларды енгізу және араластыру арқылы майлардың пайдалану қасиеттерін жақсарту.
9. Құрылыстардың, жабдықтар мен мүкәммалдың жарамдылығын бақылау.
10. Есептеу орталығы үшін кодталған ақпаратты дайындаңыз.
11. Біліктілігі төмен операторлардың жұмысына басшылық жасау.

Білімдер:
5-разряд үшін (4-разрядты білуден басқа):
1. Саябақта сақталған барлық өнімдердің сапасына арналған мемлекеттік стандарттар.
2. Оны жоғары сапалы өніммен толтыру үшін резервуарларды дайындау тәртібі.
3. Мұнай өнімдері мен сұйытылған газдарды қабылдау және тапсыру тәртібі.
4. Жеткізу және бұру құбырлары бойынша жүк ағындарын реттеу шарттары.
5. Теміржолмен қаржылық есеп айырысу тәртібі.
6. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
6-разряд үшін (5-разрядты білуден басқа):
1. Цистерналарды, жартылай вагон-бункерлер мен мұнай кемелерін төгу-құю, вагондар мен мұнай кемелерін тиеу-түсіру мерзімдері мен тәртібіне арналған темір жол және пароходпен жарғылар мен шарттар.
2. Мұнай өнімдерінің физика-химиялық қасиеттері және оларды қолдану салалары.
3. Майлардың қартаю белгілері, оларды тұрақтандыру және араластыру жолдары.
4. Қабылданатын, жөнелтілетін және шығарылатын мұнай өнімдерінің сапасына арналған стандарттар.
5. Қашықтан басқару және телемеханика аппаратурасын орнату, оларды баптау және реттеу.
6. Электрондық текстуралы машиналардың құрылғысы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Құрылыстарды (стационарлық резервуарларды, сыйымдылықтарды, эстакадаларды, көтергіштерді, айлақтарды, құю пункттерін, магистральдық мұнай өнімдері құбырларын, ауыстырып тиеу мұнай базаларын, құбырларды) өнеркәсіптік объектілерде тауар өнімдерін қабылдауға, орналастыруға, сақтауға, айдауға және босатуға дайындау

Машықтар:
5-ші разряд үшін :
1. Құрылыстардың тауарлық өнімдерді қабылдауға, орналастыруға, сақтауға, айдауға және босатуға дайындығын айқындау.
2. Тауарлық өнімді қабылдау/босатудың, айдаудың технологиялық схемасын құрастыруды жүзеге асыру.
3. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды және технологиялық құбырларды ауыстыру бойынша жұмыс жүргізу.
4. Резервуарларда, сыйымдылықтарда, цистерналарда тауарлық өнім деңгейін өлшеуге арналған аспаптарды қолдану.
5. Тауар өнімдерінің массасын (көлемін) есептеуді жүзеге асыру.
6. Қорғаныс және көмекші құрылғылардың және олардың элементтерінің тауарлық өнімді қабылдауға, орналастыруға, сақтауға, айдауға және босатуға дайындығын тексеру.
7. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды бөгде заттардың, шөгінділердің, мұздың немесе судың болуына тексеру жүргізу.
8. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды тауарлық өнім қалдығынан босату, дренаждау, үрлеу жөніндегі жұмыстарды жүргізу.
9. Үйінділердің тұтастығын анықтау, қоршаулардың, сақтандыру құрылғыларының, бұғаттау және сигнал беру құрылғыларының, жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарының болуы және жарамдылығы.
10. Тауар өнімдерін қабылдауға, орналастыруға, сақтауға, айдауға және босатуға құрылыстарды дайындау бойынша құжаттаманы ресімдеу.

Білімдер:
5-ші разряд үшін :
1. Технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын орналастыру схемалары.
2. Тауарлық өнімді қабылдау/босатудың, айдаудың технологиялық схемалары.
3. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды және технологиялық құбырларды ауыстыру тәртібі.
4. Өлшеуіштердің мақсаты, қолдану тәртібі, олардың толық сыйымдылығы және шкаланы бөлу бағасы.
5. Өлшеу, өлшеу аспаптары мен құрылғыларының құрылымы, сипаттамалары мен жіктелуі, пайдалану ережелері.
6. Газ теңестіру және газ тарату жүйелерінің құрылысы.
7. Авариялық жағдайлардың түрлері мен себептері, олардың алдын алу және жою тәсілдері.
8. Өнеркәсіптік объектідегі авариялардың, инциденттердің және олардың зардаптарының алдын алу, оқшаулау және жою жоспарлары.
9. Тауар өнімдерін қабылдауға, орналастыруға, сақтауға, айдауға және босатуға құрылыстарды дайындау бойынша белгіленген құжаттаманың түрлері, мақсаты, жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Шағын (3-разряд), орта (4-разряд) және үлкен (5-разряд) тауар өнімін жеткізу (өткізу) көлемі бар өнеркәсіптік объектілерде тауар өнімдерін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату

Машықтар:
5-разряд үшін :
1. Есепке алу тораптары арқылы айдалатын тауар өнімінің көлемін анықтау.
2. Тауарлық өнімді тасымалдауға арналған сыйымдылықтармен жабдықталған көлік құралдарының толған күйінде, оның ішінде темір жолдарда және порттарда тоқтап қалуын азайту.

Білімдер:
5-разряд үшін :
1. Сорғы жабдығының құрылысы, жұмыс принципі, жұмыстың техникалық сипаттамалары, іске қосу және тоқтату тәртібі.
2. Зиянды заттарға жататын тауарлық өнімдердің жіктелуі.
3. Тауар өнімдерінің жоғалу және бүліну себептері, олардың алдын алу әдістері
4. Тауарлық өнімдердің табиғи шығындарының нормалары.
5. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын ақаулардың түрлері.
6. Жергілікті нормативтік актілердің және тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату жөніндегі өкімдік құжаттардың талаптары.
7. Тауар өнімдерін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау, босатудың технологиялық процестері.
8. Теміржол цистерналарын, мұнай құю кемелерін темір жол және пароходпен жасалған шарттар бойынша құю/құю қағидалары мен белгіленген мерзімдері.
9. Ыстық, тұтқыр және парафинді тауарлық өнімдерді айдау ережелері.
10. Тауар өнімдерінің массасын (көлемін) есептеу тәртібі.
11. Калибрлеу / градуирлеу кестелерімен жұмыс істеу тәртібі.
12. Тауарлық өнімнің сынамаларын іріктеу қағидалары мен тәртібі.
13. Өлшеуіштердің мақсаты, қолдану тәртібі, олардың толық сыйымдылығы және шкаланы бөлу бағасы.
14. Өлшеу, өлшеу аспаптары мен құрылғыларының құрылымы, сипаттамалары мен жіктелуі, пайдалану ережелері.
15. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды, автоцистерналарды, бекіту және реттеуші арматураны пломбалау тәсілдері.
16. Тауарлық өнімдерді жылыту әдістері мен ережелері.
17. Тауар өнімдеріне түгендеу жүргізу тәртібі.
18. Авариялық жағдайлардың түрлері мен себептері, олардың алдын алу және жою тәсілдері.
19. Өнеркәсіптік объектідегі авариялардың, инциденттердің және олардың зардаптарының алдын алу, оқшаулау және жою жоспарлары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Компаундтау жолымен тауарлық өнімді дайындау бойынша жұмыстарды орындау



Дағды 1:
Компаундтау арқылы тауарлық өнімді дайындау процесін жүзеге асыру

Машықтар:
5 разряд үшін :
1. Бензин компоненттерін технологиялық қондырғылардан парк резервуарларына қабылдау бойынша технологиялық схеманы құрастыру.
2. Араластыру станциясының ішінде бензинді айдау схемасын, парктен технологиялық қондырғыларға қайтару схемасын, тауар-шикізат парктерінде тауар өнімдерін дайындау схемасын, эстакадаларда құю схемасын құрастыру.
3. Изомеризат пен нафта сплиттерін бензин араластыру станциясының резервуарларына қабылдау схемасын құрастыру.
4. Технологиялық қондырғылардан бензиннің түсуін, құюды, БӨАжА аспаптары бойынша температураны бақылауды жүзеге асыру.
5. Схемаға сәйкес бензин ағынын ауыстыруды жүргізу.
6. БӨАжА және деректерді өңдеудің ақпараттық жүйесінің көрсеткіштері бойынша технологиялық режим нормаларын сақтау.
7. Толтырылған резервуарларды паспорттауға немесе Талдау үшін сынама алуға дайындауды жүргізу.
8. Регламентке сәйкес Тауарлық Судан, механикалық қоспалардан дренажды жүргізу.
9. Зертханалық бақылау кестесіне сәйкес сынама алуды жүргізу.
10. Талдау нәтижелері бойынша немесе автоматты анализатордың деректері бойынша шикізат пен тауарлық өнімнің сапасын тексеру.
11. Коллекторлардағы бензин қысымын бақылауды жүзеге асыру, резервуарлық парктерге артық қысымды ағызуды жүргізу.
12. Рулеткаға арналған резервуарлардағы мұнай өнімдерінің деңгейін өлшеу.
13. Автоматты бензин араластыру станциясының схемаларын қолдану.
14. Автоматты араластыру станциясында жұмыс істеу кезінде парктердің бос көлемін және зертханалық талдаулар деректерін негізге ала отырып, тауарлық бензиндердің аралас компоненттерінің массасын есептеу.
15. Жоғары октанды бензиндерді дайындау кезінде коллекторларды, желілерді айдауды жүргізу.
16. Октанды күшейтетін қоспаны қабылдау.
17. Өндірістік нұсқаулыққа сәйкес ауысымды қабылдау-тапсыру.
18. Технологиялық жабдықтардың, құбырлардың жай-күйіндегі ауытқуларды анықтау мақсатында белгіленген регламентке сәйкес учаскенің жабдықтарын айналып өтуді жүзеге асыру.
19. Сақтандырғыш, бұғаттаушы, сигнал беретін аспаптардың, өрт сөндіру құралдарының, электр құрылғылары мен желілерінің, арматураның, коммуникациялар мен қоршаулардың жарамдылығына бақылауды жүзеге асыру.
20. Жабдықты жөндеуге дайындау бойынша жұмыстарды орындау, жөндеуге шығарылатын жабдықты мұнай өнімінен толық босатуды қамтамасыз етеді.

Білімдер:
5 разряд үшін :
1. Мұнай өнімдерінің физика-химиялық қасиеттері.
2. Учаскенің технологиялық схемалары, сумен жабдықтау, кәріз, желдету және электрмен жабдықтау схемалары.
3. Учаске жабдықтарының орналасу жоспары.
4. Резервуарлардың құрылғылары, мақсаттары.
5. Жабдықтың, арматураның, учаскенің коммуникацияларының құрылысы, жұмыс принципі және пайдалану ережелері.
6. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың мақсаты.
7. Аварияларды жою жоспары (АЖЖ).
8. Техникалық құжаттаманы және жедел журналды жүргізу ережесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Тауарлық өнімнің сапасын бақылау және технологиялық параметрлерді қолдау

Машықтар:
5-разряд үшін :
1. Қабылдау-өндірістік нұсқаулыққа сәйкес ауысымды тапсыру.
2. Технологиялық жабдықтардың, құбырлардың жай-күйіндегі ауытқуларды анықтау мақсатында белгіленген регламентке сәйкес учаскенің жабдықтарын аралауды жүзеге асыру.
3. Сақтандырғыш, бұғаттаушы, сигнал беретін аспаптардың, өрт сөндіру құралдарының, электр құрылғылары мен желілерінің, арматураның, коммуникациялар мен қоршаулардың жарамдылығына бақылауды жүзеге асыру.
4. Жабдықты жөндеуге дайындау бойынша жұмыстарды орындау, жөндеуге шығарылатын жабдықты мұнай өнімінен толық босатуды қамтамасыз ету.

Білімдер:
5 разряд үшін :
1. Жабдықтың, арматураның, учаскенің коммуникацияларының құрылысы, жұмыс принципі және пайдалану ережелері.
2. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың мақсаты.
3. Аварияларды жою жоспары (АЖЖ).
4. Техникалық құжаттаманы және жедел журналды жүргізу ережесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Стресске төзімділік
Тәуелсіздік
Зейін
Жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

МЕМСТ 1510-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Таңбалау, орау, тасымалдау және сақтау".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Резервуар инженері

17. Кәсіптің карточкасы "Тауарлар операторы":

Топтың коды:

8131-9

Қызмет атауының коды:

8131-9-171

Кәсіптің атауы:

Тауарлар операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34-шығарылым. "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" 2020 жылғы 24 желтоқсандағы № 533 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 41-42. Тауар операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Мұнай мен газды қайта өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

3-4-разрядты тауар операторы үшін өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

9629-9-004 - Қоймашы
4321-0-015 - Тауартанушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Белгіленген сапа көрсеткіштері бар тауарлық мұнай өнімдерін алу үшін компоненттерді, қажет болған жағдайда әртүрлі қоспаларды тарта отырып бөлу, араластыру процестерін басқару және қабылдауды жүзеге асыратын өнеркәсіптік объектілерде мұнай, газ, газ конденсатын және оларды қайта өңдеу өнімдерін, реагенттер мен басқа да өнімдерді (тауар өнімін) қабылдауды, орналастыруды, сақтауды, айдауды, жіберуді қамтамасыз ету, тауарлық өнімді орналастыру, сақтау, айдау және босату (өнеркәсіптік объект)

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өнеркәсіптік объектілерде тауар өнімдерін қабылдауды, орналастыруды, сақтауды, айдауды және босатуды қамтамасыз ету
2. Компаундтау жолымен тауарлық өнімді дайындау бойынша жұмыстарды орындау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Өнеркәсіптік объектілерде тауар өнімдерін қабылдауды, орналастыруды, сақтауды, айдауды және босатуды қамтамасыз ету



Дағды 1:
Тауарлық өнімді жеткізудің (өткізудің) шағын, орташа және үлкен көлемдері бар резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың техникалық жай-күйін тексеру

Машықтар:
3-ші, 4-ші разрядтар үшін (2-разрядты машықтарына қосымша):
1. Тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың механикалық зақымдануын анықтау.
2. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын күй параметрлерін тіркеуді жүргізу.
3. Резервуарлардың, сыйымдылықтардың, құбырлардың, бекіту және реттеуші арматураның сыртқы бетінің ластану дәрежесін бағалауды жүргізу.
4. Қорғаныс және көмекші құрылғылардың және олардың элементтерінің техникалық жай-күйіне бағалау жүргізу.
5. Сыртқы белгілері бойынша тауарлық өнімдердің ағып кетуін анықтаңыз.
6. Бекіту және реттеу арматурасының ұсақ ақауларын жою.
7. Тығыздағыш тығыздағыштарды толтырыңыз, Бұрандалы қосылыстарды қатайтыңыз.
8. Технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын қол, механикаландырылған слесарлық аспапты, булауға, үрлеуге, жууға арналған құрылғы мен құралдарды қолдануды жүргізу.
9. Құбырларға, резервуарларға, сыйымдылықтарға, цистерналарға тығындарды орнатуды (алуды) жүргізу.
10. Пайдаланудан шығару және пайдалануға беру кезінде құбыр арматурасының көмегімен тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын технологиялық жабдықты ажыратуды/қосуды жүзеге асыру.
11. Резервуарлардағы, ыдыстардағы, цистерналардағы тыныс алу және сақтандыру арматурасының, деңгей өлшегіштердің, электр және бу жылытқыштардың жарамдылығын тексеру.
12. Алау бөшкесінің созылу бекіткіштерін анықтау, алау жүйесіне газ беру.
13. Дербес компьютермен және оның перифериялық құрылғыларымен, ұйымдастыру техникасымен жұмыс істей білу.
14. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын қызмет көрсету құжаттамасын ресімдеу.
15. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын бекітпелердің жай-күйін, тығыздағыштар мен қосылыстардың герметикалығын тексеру.
16. Алауды жағу және сөндіру.
17. Газды алау жүйесіне жіберіңіз.
18. Оларды уақтылы босату үшін көмекші ыдыстарды толтыру дәрежесін анықтаңыз.
19. Алау жүйесін басқару кезінде бақылау және автоматтандыру құралдарын қолданыңыз.
20. Алау оқпанының және өнеркәсіптік объектінің айналасындағы аумақтың қоршауының бар-жоғын тексеру.
4-разряд үшін (3-разрядты машықтарына қосымша):
1. Мұнай өнімдерін өткізудің жылдық көлемі 10-нан 40 мың тоннаға дейінгі тарату мұнай базасының жабдықтарына қызмет көрсету және мұнай өнімдерін өткізудің жылдық көлемі 40-тан 100 мың тоннаға дейінгі барлық жұмыстарға басшылық жасау.
2. Тауар және резервуар парктеріне, темір жол және автоналивтік эстакадаларға, айлақтарға, құю пункттеріне, магистральдық мұнай өнімдері құбырларына, тиеп тиеу мұнай базаларына және мұнай өңдеу зауыттарының жүк айналымы, мұнай мен мұнай өнімдерін айдау немесе құю көлемі тәулігіне 5000 тоннаға дейін құю пункттеріне қызмет көрсету.
3. Сыйымдылығы 500 тоннаға дейінгі сұйытылған газ парктеріне қызмет көрсету.
4. Этил араластырғыш қондырғыларға, мұнай ұстағыштарға, алау шаруашылығына, жоғары және төмен қысымды газ-мұнай өнімдері құбырларына, газгольдерлерге, төгу құю эстакадаларына және айлақтарға қызмет көрсету.
5. Қажетті концентрациядағы сілтілік және қышқыл ерітінділерін дайындаңыз.
6. Сынама алуды және айдау режимін бақылау.
7. Қызмет көрсетілетін шаруашылық бойынша ауысымда орындалатын барлық айдауды жүргізу.
8. Мұнайдың, мұнай өнімдерінің, газдың және реагенттердің сақталуын қамтамасыз ету.
9. Қызмет көрсетілетін парктер, эстакадалар, мұнай ұстайтын шаруашылық аумағында резервуарлардың жылынуын және азық-түлік және бу желілерінің жай-күйін бақылау.
10. Құю-құю майданы бойынша цистерналарды және тиеу-түсіру майданы бойынша вагондарды орналастыру.
11. Тауар паркінің жұмысы туралы есеп пен жедел есептілікті жүргізу.
12. Өнімдерді айдау, қабылдау және тапсыру, бос вагондарды қабылдау бойынша барлық операцияларға құжаттама ресімдеу.
13. Актілерді қарапайым цистерналарға ресімдеу.

Білімдер:
3-ші, 4-ші разрядтар үшін (2-разрядты білімге қосымша):
1. Тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың мақсаты, құрылымы, әрекет ету принциптері және пайдалану тәртібі.
2. Технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын орналастыру схемалары.
3. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын айналып өту маршруттары.
4. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын ақаулардың түрлері.
5. Резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың пайдалануға жарамдылығын бағалау критерийлері.
6. Технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын тазалау, булау, үрлеу, жуу тәртібі.
7. Технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын тазартуға, булауға, үрлеуге, жууға арналған ерітінділер мен құралдардың құрамы.
8. Технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын қолмен, механикаландырылған құралды, тазалау, булау, үрлеу, жуу құрылғылары мен құрылғыларын пайдалану қағидалары мен нұсқаулықтары.
9. Алау жүйелерінің схемасы, құрылымы және технологиялық регламенті.
10. Алау жүйелерін пайдалану ережелері.
11. Авариялар, инциденттер және өрттер кезінде пайдаланылатын жабдықтардың орналасу схемасы және оларды қолдану тәртібі.
12. Авариялық жағдайлардың түрлері мен себептері, олардың алдын алу және жою тәсілдері.
13. Өнеркәсіптік объектідегі авариялардың, инциденттердің және олардың зардаптарының алдын алу, оқшаулау және жою жоспарлары.
14. Өнеркәсіптік объектінің бекітілген аумағын ұстауға қойылатын талаптар.
15. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Құрылыстарды (стационарлық резервуарларды, сыйымдылықтарды, эстакадаларды, көтергіштерді, айлақтарды, құю пункттерін, магистральдық мұнай өнімдері құбырларын, ауыстырып тиеу мұнай базаларын, құбырларды) өнеркәсіптік объектілерде тауар өнімдерін қабылдауға, орналастыруға, сақтауға, айдауға және босатуға дайындау

Машықтар:
3-ші және 4-ші разрядтар үшін (2-разрядты машықтарына қосымша):
1. Құрылыстардың тауарлық өнімдерді қабылдауға, орналастыруға, сақтауға, айдауға және босатуға дайындығын айқындау.
2. Тауарлық өнімді қабылдау/босатудың, айдаудың технологиялық схемасын құрастыруды жүзеге асыру.
3. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды және технологиялық құбырларды ауыстыру бойынша жұмыс жүргізу.
4. Резервуарларда, ыдыстарда, цистерналарда Тауарлық өнім деңгейін өлшеуге арналған аспаптарды қолдану.
5. Тауар өнімдерінің массасын (көлемін) есептеуді жүзеге асыру.
6. Қорғаныс және көмекші құрылғылардың және олардың элементтерінің тауарлық өнімді қабылдауға, орналастыруға, сақтауға, айдауға және босатуға дайындығын тексеру.
7. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды бөгде заттардың, шөгінділердің, мұздың немесе судың болуына тексеру жүргізу.
8. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды тауарлық өнімнің қалдығынан босату, дренаждау, үрлеу жұмыстарын жүргізу.
9. Үйінділердің тұтастығын, қоршаулардың, сақтандыру құрылғыларының, бұғаттау және сигнал беру құрылғыларының, жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарының болуын және жарамдылығын анықтау.
10. Тауар өнімдерін қабылдауға, орналастыруға, сақтауға, айдауға және босатуға құрылыстарды дайындау бойынша құжаттаманы ресімдеу.

Білімдер:
3-ші және 4-ші разрядтар үшін (2-разрядты білімге қосымша):
1. Технологиялық жабдықтың, резервуарлардың, сыйымдылықтардың, цистерналардың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын орналастыру схемалары.
2. Тауарлық өнімді қабылдау/босатудың, айдаудың технологиялық схемалары.
3. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды және технологиялық құбырларды ауыстыру тәртібі.
4. Өлшеуіштердің мақсаты, қолдану тәртібі, олардың толық сыйымдылығы және шкаланы бөлу бағасы.
5. Өлшеу, өлшеу аспаптары мен құрылғыларының құрылымы, сипаттамалары мен жіктелуі, пайдалану ережелері.
6. Газ теңестіру және газ тарату жүйелерінің құрылысы.
7. Авариялық жағдайлардың түрлері мен себептері, олардың алдын алу және жою тәсілдері.
8. Өнеркәсіптік объектідегі авариялардың, инциденттердің және олардың зардаптарының алдын алу, оқшаулау және жою жоспарлары.
9. Тауар өнімдерін қабылдауға, орналастыруға, сақтауға, айдауға және босатуға құрылыстарды дайындау бойынша белгіленген құжаттаманың түрлері, мақсаты, жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Шағын (3-разряд), орта (4-разряд) және үлкен (5-разряд) тауар өнімін жеткізу (өткізу) көлемі бар өнеркәсіптік объектілерде тауар өнімдерін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату

Машықтар:
4-разряд үшін (3-разрядты машықтарына қосымша):
1. Есепке алу тораптары арқылы айдалатын тауар өнімінің көлемін анықтау.
2. Тауарлық өнімді тасымалдауға арналған сыйымдылықтармен жабдықталған көлік құралдарының жай-күйін, оның ішінде темір жолдарда және порттарда азайту.

Білімдер:
3-ші және 4-ші разрядтар үшін (2-разрядты білімге қосымша):
1. Сорғы жабдығының құрылысы, жұмыс принципі, жұмыстың техникалық сипаттамалары, іске қосу және тоқтату тәртібі.
2. Зиянды заттарға жататын тауарлық өнімдердің жіктелуі.
3. Тауар өнімдерінің жоғалу және бүліну себептері, олардың алдын алу әдістері
4. Тауарлық өнімдердің табиғи шығындарының нормалары.
5. Технологиялық жабдықтың тауарлық өнімін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату үшін қолданылатын ақаулардың түрлері.
6. Жергілікті нормативтік актілердің және тауарлық өнімді қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату жөніндегі өкімдік құжаттардың талаптары.
7. Тауар өнімдерін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау, босатудың технологиялық процестері.
8. Теміржол цистерналарын, мұнай құю кемелерін темір жол және пароходпен жасалған шарттар бойынша құю/құю қағидалары мен белгіленген мерзімдері.
9. Ыстық, Тұтқыр және парафинді тауарлық өнімдерді айдау ережелері.
10. Тауар өнімдерінің массасын (көлемін) есептеу тәртібі.
11. Калибрлеу / градуирлеу кестелерімен жұмыс істеу тәртібі.
12. Тауарлық өнімнің сынамаларын іріктеу қағидалары мен тәртібі.
13. Өлшеуіштердің мақсаты, қолдану тәртібі, олардың толық сыйымдылығы және шкаланы бөлу бағасы.
14. Өлшеу, өлшеу аспаптары мен құрылғыларының құрылымы, сипаттамалары мен жіктелуі, пайдалану ережелері.
15. Резервуарларды, сыйымдылықтарды, цистерналарды, автоцистерналарды, бекіту және реттеуші арматураны пломбалау тәсілдері.
16. Тауарлық өнімдерді жылыту әдістері мен ережелері.
17. Тауар өнімдеріне түгендеу жүргізу тәртібі.
18. Авариялық жағдайлардың түрлері мен себептері, олардың алдын алу және жою тәсілдері.
19. Өнеркәсіптік объектідегі авариялардың, инциденттердің және олардың зардаптарының алдын алу, оқшаулау және жою жоспарлары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 4:
Мұнай ұстағыштарға қызмет көрсету

Машықтар:
3-разряд үшін (2-разрядты машықтарына қосымша):
1. Мұнай ұстағыштардың техникалық жағдайын тексеріңіз.
2. Су төгетін жерлердегі су қабатының биіктігін өлшеуге арналған құралдар мен құралдарды қолданыңыз.
3. Мұнайды, оны қайта өңдеу өнімдерін мұнай жинау құрылғыларына айдау.
4. Мұнайды, оның өңделген өнімдерін өлшеуіштерге жинаңыз.
5. Қолмен және механикаландырылған құралды, секцияларды, мұнай ұстағыштардың құбырларын тазалауға арналған құрылғылар мен құралдарды қолдану.
6. Мұнай ұстағыштарға түсетін ағынды судың сынамаларын алыңыз.
7. Мұнай ұстағыштарға дейін және одан кейін іріктелген сарқынды су сынамаларында мұнай құрамын, оны қайта өңдеу өнімдерін анықтау нәтижелері бойынша мұнай ұстағыштар жұмысының тиімділігін тексеру.
8. Мұнай тұзақтарындағы су астындағы жауын-шашынды алып тастаңыз.
9. Бекіту және қауіпсіздік жабдықтарын қолданыңыз.
10. Мұнай ұстағыштардың жабдық бөлшектерін майлауды жүзеге асыру.
11. Мұнай ұстағыштарды пайдалану жөніндегі құжаттаманы ресімдеу.
12. Биологиялық және механикалық тазарту қондырғыларының жабдықтарына қызмет көрсету.
13. Технологиялық регламентке сәйкес Ағынды суларды тазартуды қамтамасыз ету.
14. Берілген режимнен ауытқулардың алдын алу және жою.
15. Ауаны аэратенка аэраторларына және ағынды суларға құрылымдар арасында біркелкі таратыңыз.
16. Нормативтен тыс мөлшер келіп түскен кезде сарқынды суларды кейіннен қайта өңдеумен апаттық сарайларға айдау.
17. Суперфосфат ерітінділерін дайындаңыз және оны белгіленген нормада ағынды суға жіберіңіз.
18. Биологиялық тазарту құрылыстарында белсенді тұнбаның тіршілік әрекеті үшін қажетті концентрацияда фосфор мен оттегінің болуын қамтамасыз ету.
19. Құрылымдардан артық және өлі белсенді шламды уақтылы алып тастаңыз және флотаторлардың бетінен алынған көбікті жинаңыз.
20. Қалыпты жұмыс істеу үшін қажетті мөлшерде тазартылған сумен айналмалы сумен жабдықтау блогын қамтамасыз ету.
21. Дренаж жүйесінен жер асты суларының сорылуын қамтамасыз ету.
22. Ерімеген ауа көлемінің өтуіне жол бермей, ауаның максималды көлемін ерітуге қол жеткізе отырып, флотаторларға ауа беруді реттеу.
23. Ағынды сулардың нормативтен тыс ластану немесе нормативтен тыс көлемде ағызу көздерін анықтау.
24. Белгіленген нормаларға сәйкес реагенттерді дайындауды және дозалауды және оларды сарқынды суға беруді қамтамасыз ету.
25. Өндірістік журналдарда жазбалар жүргізу және ауысым ішінде режимдік парақтарды уақтылы толтыру.
26. Құрылыстардың бетін шөптен, қоқыстардан тазалаңыз, судың ағып кетуін тазалаңыз.

Білімдер:
3-разряд үшін (2-разрядты білімге қосымша):
1. Мұнай ұстағыштардың құрылымы, жұмыс принципі және пайдалану ережелері.
2. Мұнай ұстағыштардың жабдықтарына қызмет көрсету және жөндеу технологиялары мен кезеңділігі.
3. Мұнай ұстағыштар жабдықтарындағы ақаулардың түрлері.
4. Өлшеуіштердің мақсаты, қолдану тәртібі, олардың толық сыйымдылығы және шкаланы бөлу бағасы.
5. Мұнай ұстағыштардың секцияларын, құбырларын тазалау тәсілдері.
6. Құралдарды, құрылғыларды пайдалану жөніндегі ережелер, нұсқаулықтар.
7. Ағынды су сынамаларын алу тәртібі.
8. Сарқынды сулардың сынамаларындағы мұнайдың, оны қайта өңдеу өнімдерінің құрамын айқындау әдістері.
9. Авариялық жағдайлардың түрлері мен себептері, олардың алдын алу және жою тәсілдері.
10. Өнеркәсіптік объектідегі авариялардың, инциденттердің және олардың зардаптарының алдын алу, оқшаулау және жою жоспарлары.
11. Мұнай ұстағыштарды пайдалану жөніндегі белгіленген құжаттаманың түрлері, мақсаты, жүргізу тәртібі.
12. Цехтың технологиялық схемасы және ағынды суларды механикалық, физика-химиялық және биологиялық тазартудың технологиялық процесін жүргізу.
13. Учаскенің құрылысы, жұмыс принципі, жабдықтары мен құрылыстарын пайдалану ережелері.
14. Технологиялық жабдықтардың, бақылау-өлшеу аспаптарының, құбырлардың, арматураның құрылысы.
15. Технологиялық процестің барысына және өнімнің сапасына әсер ететін факторлар.
16. Шикізаттың, реагенттердің және өндірілетін өнімнің физикалық-химиялық қасиеттері.
17. Қолданылатын заттар мен материалдардың қауіптілігі мен зияндылығы.
18. Мұнай өңдеу зауыттарында қолданылатын Ағынды суларды тазарту әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 5:
Шағын (3-разряд), орта (4-разряд) және үлкен (5-разряд) тауар өнімін жеткізу (өткізу) көлемі бар өнеркәсіптік объектілерде тауар өнімдерін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату кезінде қосалқы технологиялық процестерді жүргізу

Машықтар:
3-ші және 4-ші разряд үшін (2-разрядты машықтарына қосымша):
1. Тауарлық өнімдерді сілтілендіруді жүргізу үшін компоненттердің қажетті санын есептеңіз.
2. Резервуарлардан, ыдыстардан, цистерналардан сілтіні, қышқылды, реагенттерді төгіп тастаңыз.
3. Катализаторларды ұсақтау, сұрыптау және жабу.
4. Көмірсутек буын қалпына келтіру қондырғысына ағызу газдарын бұру үшін құбырды ағызу-құю жабдығына қосу.
5. Көмірсутек буын қалпына келтіру қондырғысының жұмыс параметрлерін белгілеңіз.
6. Катализаторларды ұсақтау, сұрыптау және жабу.
7. Тауарлық өнімді сілтілендіруге арналған технологиялық схемаларды және газ конденсатын тазартуға арналған технологиялық схемаларды жинаңыз.
4-разряд үшін (3-разряд дағдыларына қосымша):
1. Өнімдерді араластыру үшін компоненттерді (қоспаларды) беру режимін анықтаңыз.
2. Өнімдерді араластыру үшін технологиялық схемаларды жинаңыз.
3. Сілтілік және қышқыл ерітінділерінің концентрациясын анықтаңыз.
4. Өнімдер мен компоненттер ағындарын ауыстырыңыз.
5. Компаундтау, одоризация, сілтілеу, бейтараптандыру кезінде компоненттерді (қоспаларды) араластырудың толықтығын тексеріңіз.
6. Қосымша беру үшін компоненттердің (қоспалардың) санын анықтаңыз.
7. Химиялық талдаулар жүргізу үшін ағынды сулардың сынамаларын алу.
8. Ағынды суларды тазарту.
9. Тазартуға дейін және одан кейін іріктелген сарқынды су сынамаларындағы мұнай мен оны қайта өңдеу өнімдерінің құрамын анықтау.
10. Жобалық шамамен салыстырғанда Ағынды суларды тазарту дәрежесін бағалау.
11. Ұсталған мұнай өнімін бөліңіз.
12. Өнімнің буымен сіңіргіш (адсорбциялаушы) элементтің қанығу дәрежесін анықтаңыз.

Білімдер:
3-разряд үшін (2-разрядты білімге қосымша):
1. Тауарлық өнімді сілтілеудің технологиялық схемасы.
2. Газ конденсатын тазартудың технологиялық схемасы.
3. Сіңіргіш (адсорбциялаушы) элементтің өнім буымен қанығуының шекті деңгейлері.
4. Авариялық жағдайлардың түрлері мен себептері, олардың алдын алу және жою тәсілдері.
5. Өнеркәсіптік объектідегі авариялардың, инциденттердің және олардың зардаптарының алдын алу, оқшаулау және жою жоспарлары.
6. Пайдаланушының көлемінде Дербес компьютерде жұмыс істеу қағидалары, қызмет бағыты бойынша пайдаланылатын бағдарламалық қамтамасыз ету.
7. Тауар өнімдерін қабылдау, орналастыру, сақтау, айдау және босату кезінде қосалқы жұмыстарды жүргізу бойынша белгіленген құжаттаманың түрлері, мақсаты, жүргізу тәртібі.
4-разряд үшін (3-разрядты білуден басқа):
1. Өнімдерді араластыруды жүргізуге арналған рецептураға сәйкес компоненттердің (қоспалардың) санын (көлемін) есептеу және өнімдерді араластыруды жүргізуге арналған компоненттерді (қоспаларды) беру режимін есептеу тәртібі.
2. Ағынды суларды бұру процесі, Ағынды суларды тазарту тәртібі.
3. Ағынды сулардың сынамаларын алу ережелері мен тәртібі.
4. Ағынды суларды тазарту сапасына қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Компаундтау жолымен тауарлық өнімді дайындау бойынша жұмыстарды орындау



Дағды 1:
Компаундтау арқылы тауарлық өнімді дайындау процесін жүзеге асыру

Машықтар:
4-разряд үшін (3-разрядты машықтарына қосымша):
1. Бензин компоненттерін технологиялық қондырғылардан парк резервуарларына қабылдау бойынша технологиялық схеманы жинау.
2. Араластыру станциясының ішінде бензинді айдау схемасын, парктен технологиялық қондырғыларға қайтару схемасын, тауар-шикізат парктерінде тауар өнімдерін дайындау схемасын, эстакадаларда құю схемасын жинау.
3. Бензин араластыру станциясының резервуарларына изомеризат пен НАФТА сплиттерін қабылдау схемасын жинаңыз.
4. Технологиялық қондырғылардан бензиннің түсуін, құюды, КИПиА аспаптары бойынша температураны бақылауды жүзеге асыру.
5. Схемаға сәйкес бензин ағынын ауыстырыңыз.
6. КИПиА көрсеткіштері және деректерді өңдеудің ақпараттық жүйесі бойынша технологиялық режим нормаларын сақтау.
7. Толтырылған резервуарларды паспорттауға немесе Талдау үшін сынама алуға дайындауды жүргізу.
8. Регламентке сәйкес Тауарлық Судан, механикалық қоспалардан дренажды жүргізу.
9. Зертханалық бақылау кестесіне сәйкес сынама алуды жүргізу.
10. Талдау нәтижелері бойынша немесе автоматты анализаторлардың деректері бойынша шикізат пен тауарлық өнімнің сапасын тексеру.
11. Коллекторлардағы бензин қысымын бақылауды жүзеге асыру, резервуарлық парктерге артық қысымды түсіруді жүргізу.
12. Рулеткаға арналған резервуарлардағы мұнай өнімдерінің деңгейін өлшеуді жүргізу.
13. Автоматты бензин араластыру станциясының схемаларын қолданыңыз.
14. Автоматты араластыру станциясында жұмыс істегенде, парктердің бос көлеміне және зертханалық талдаулардың мәліметтеріне сүйене отырып, тауарлық бензиндердің аралас компоненттерінің массасын есептеңіз.
15. Жоғары октанды бензиндерді дайындау кезінде коллекторларды, желілерді айдауды жүргізу.
16. Октанды күшейтетін қоспаны алыңыз.

Білімдер:
4-разряд үшін (3-разрядты білуден басқа):
1. Мұнай өнімдерінің физика-химиялық қасиеттері.
2. Учаскенің технологиялық схемалары, сумен жабдықтау, кәріз, желдету және электрмен жабдықтау схемалары.
3. Резервуарлардың құрылғылары, мақсаттары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Тауарлық өнімнің сапасын бақылау және технологиялық параметрлерді қолдау

Машықтар:
4-разряд үшін (3-разрядты машықтарына қосымша):
1. Қабылдау-өндірістік нұсқаулыққа сәйкес ауысымды тапсыру.
2. Технологиялық жабдықтардың, құбырлардың жай-күйіндегі ауытқуларды анықтау мақсатында белгіленген регламентке сәйкес учаскенің жабдықтарын аралауды жүзеге асыру.
3. Сақтандырғыш, бұғаттаушы, сигнал беретін аспаптардың, өрт сөндіру құралдарының, электр құрылғылары мен желілерінің, арматураның, коммуникациялар мен қоршаулардың жарамдылығына бақылауды жүзеге асыру.
4. Жабдықты жөндеуге дайындау бойынша жұмыстарды орындау, жөндеуге шығарылатын жабдықты мұнай өнімінен толық босатуды қамтамасыз ету.

Білімдер:
4-разряд үшін (3-разрядты білуден басқа):
1. Жабдықтың, арматураның, учаскенің коммуникацияларының құрылысы, жұмыс принципі және пайдалану ережелері.
2. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың мақсаты.
3. Аварияларды жою жоспары (АЖЖ).
4. Техникалық құжаттаманы және жедел журналды жүргізу ережесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Орындаушылық
Стресске төзімділік
Тәуелсіздік
Зейін
Жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

МЕМСТ 1510-2022 "Мұнай және мұнай өнімдері. Таңбалау, орау, тасымалдау және сақтау".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Резервуар инженері

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      18. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазакстан Республикасының Энергетика министрлігі;

      Орындаушы: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52.

      19. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі;

      Жоба жетекшісі: Жиенбаева Акнур Пирмагабетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 64.

      20. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      21. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 19 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      22. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы сараптамалық қорытындысы.

      23. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 1, 2024 ж.

      24. Болжалды қайта қарау күні: 31.12.2027 ж.

  Қазақстан Республикасы
  Энергетика министрінің
  міндетін атқарушы
  2024 жылғы 24 желтоқсандағы
  № 486 бұйрығына
  10-қосымша

"Мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ-химия өнеркәсібінде өндірісті және өткізуді басқару" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы:

      "Мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ-химия өнеркәсібінде өндірісті және өткізуді басқару" кәсіптік стандарты мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ-химия салаларында қолданылады. Мамандар өндірістік үдерістерді жоспарлаумен, үйлестірумен және бақылаумен, сондай-ақ өнімді сатуды ұйымдастырумен айналысады. Осы ҚС-пен байланысты экономикалық қызмет операциялық үдерістерді басқаруды, өндірісті оңтайландыруды, сондай-ақ маркетинг пен өнімді сату стратегияларын әзірлеуді қамтиды.

      2. Осы Кәсіптік стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) авария – қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын ғимараттардың, құрылыстардың және (немесе) техникалық құрылғылардың бұзылуы, бақыланбайтын жарылыс және (немесе) қауіпті заттардың шығарындысы;

      2) білім - кәсіби тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерттелген және игерілген ақпарат;

      3) дағды - кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану қабілеті;

      4) оқыс оқиға – қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын техникалық құрылғылардың істен шығуы немесе бүлінуі, технологиялық үдеріс режимінен ауытқу, Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзу;

      5) кәсіптік стандарт - ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек құрамын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      6) білік - кәсіби міндет шеңберінде жеке іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      7) мұнай мен газды өңдеу (мұнай-газды өңдеу) – мұнай өнімдерін, ең алдымен, кейіннен химиялық қайта өңдеуге арналған отынның (автомобиль, авиация, қазандық және т. б.) және шикізаттың (метан, этан, пропан, бутан және т. б. фракциялар) әртүрлі түрлерін өндіру үдерісі;

      8) өндіріс тиімділігі - бұл тауарларды өндіру мақсатында ресурстарды бөлу және өңдеу бойынша өндіріс қызметінің көрсеткіші. Тиімділікті коэффициент арқылы – шығыс нәтижелерінің кіріс ресурстарына қатынасы немесе өнім шығару көлемі, оның номенклатурасы арқылы өлшеуге болады;

      9) өндірісті басқару - бұл меншік нысанына және өндірістік қуаттылыққа қарамастан кез-келген кәсіпорынның үздіксіз және тиімді жұмысын қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралардың тұтас жиынтығы;

      10) технологиялық үдеріс (ТҮ) – бастапқы деректер пайда болған сәттен бастап қажетті нәтиже алынғанға дейін орындалатын өзара байланысты әрекеттердің реттелген жүйелілігі;

      11) технологиялық регламент - бұл белгіленген құжаттарға сәйкес келетін өнімді өндірудің барлық технологиялық тәсімдері мен үдерістері жазылған нормативтік құжат. Бұл белгілі бір өнімді немесе типтік өнімдер тобын әзірлеу мен өндіруге қатысты барлық сипаттамаларды қамтитын техникалық акт.

      3. Осы Кәсіптік стандартта төмендегі қысқартулар қолданылады:

      1) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА – Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      3) КС – Кәсіптік стандарт;

      4) ТҮ – Технологиялық үдеріс;

      5) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім;

      6) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ химия өнеркәсібінде өндірісті және сатуды басқару.

      5. Кәсіптік стандарт коды: C20110086.

      6. ЭҚЖЖ сәйкес секцияны, бөлімді, топты, класты және ішкі класты көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      20 Химия өнеркәсібі өнімдерін өндіру;

      20.1 Негізгі химиялық заттарды, тыңайтқыштар мен азот қосылыстарын, пластмассалар мен синтетикалық каучуктарды бастапқы нысандарда өндіру;

      20.11 Өнеркәсіптік газдар өндірісі;

      20.11.0 Өнеркәсіптік газдар өндірісі.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: осы Кәсіптік стандартта өндірісті басқару, сондай-ақ мұнай мен газды өңдеу кезінде техникалық, экологиялық және экономикалық параметрлерді бақылауды жүзеге асыру бойынша басшы лауазымдардың жұмыс сипаттамалары мен еңбек функциялары келтірілген. Өндірісті басқару - бұл кәсіпорын ұжымының сапалы тауарлар (қызметтер) жасау бойынша тиімді қызметті қамтамасыз ету.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

      1) Бас инженер (басқа салаларда) - СБШ 7 деңгейі;

      2) Өндіріс бастығы (өңдеуші өнеркәсіп) - СБШ 7 деңгейі;

      3) Қондырғы бастығы - СБШ 7 деңгейі;

      4) Орталық басқару пунктінің бастығы - СБШ 7 деңгейі;

      5) Цех мастері (өңдеуші өнеркәсіп) - СБШ 5 деңгейі;

      6) Цех механигі - СБШ 5 деңгейі;

      7) Бас технолог (өңдеуші өнеркәсіп) - СБШ 7 деңгейі;

      8) Өндіріс бастығының орынбасары - СБШ 6 деңгейі;

      9) Бас механик (басқа салаларда) - СБШ 7 деңгейі;

      10) Бас метролог - СБШ 7 деңгейі.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. "Бас инженер (басқа салаларда)" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1329-1

Жұмыс атауының коды:

1329-1-002

Кәсіптің атауы:

Бас инженер (басқа салаларда)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, БА және басқа да типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 69. Директордың өндіріс жөніндегі орынбасары (директор, вице-президент)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім, ұйымның экономикалық қызметінің түрі бойынша тиісті бейіндегі басшылық лауазымдардағы жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа да ықтимал атауы:

1329-1 - Мамандандырылған өндірістік бөлімшелердің (техникалық және инженерлік) басшылары (басқарушылары)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Ұйымның техникалық саясатының іске асырылуын қамтамасыз ету

Еңбек функциясының сипаты

Еңбек функциясының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өндірістік-шаруашылық қызметтің орындалуын ұйымдастыру және бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1: Өндірістік-шаруашылық қызметтің орындалуын бақылау және ұйымдастыру



1-дағды:
Өндіріс технологиясының сақталуын мониторингтеу

Білік:
1. Өнімді өндіру және шығару жоспарының орындалуын қамтамасыз ету.
2. Ұйымның өндірістік-шаруашылық қызметін жоспарлауды қамтамасыз ету.
3. Технологиялық объектілер арасында шикізат ресурстарының ұтымды бөлінуін бақылау.
4. Өндірістік объектілердің технологиялық регламенттерінің орындалуын бақылау.
5. Қондырғылар өндіретін компоненттердің, шикізат пен тауар өнімдерінің нормативтік-техникалық құжаттама талаптарына сәйкестігін жедел бақылау.
6. Техникалық құжаттаманың (сызбалардың, сипаттамалардың, техникалық талаптардың, технологиялық карталардың) уақытылы орындалуын бақылау.
7. Ұйымның техникалық қызметтерінің қызметін бақылауды, олардың жұмыс нәтижелерін, бағынысты бөлімшелердегі еңбек және өндірістік тәртіптің жай-күйін бақылауды жүзеге асыру.

Білімі:
1. Ұйымның өндірістік-шаруашылық және қаржы-экономикалық қызметін реттемелейтін Қазақстан Республикасының заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері, экономиканы дамытудың басым бағыттарын және экономикалық қызметтің тиісті түрін айқындайтын мемлекеттік билік және басқару органдарының шешімдері.
2. Ұйымның қызметіне, бейініне, мамандануына және ұйым құрылымының ерекшеліктеріне қатысты әдістемелік материалдар.
3. Ұйымды басқару және шаруашылық жүргізу әдістері.
4. Шаруашылық және қаржы шарттарын жасасу және орындау тәртібі.
5. Мұнай мен газды өңдеу технологиясы, технологиялық үдерістердің физикалық, физика-химиялық және химиялық негіздері.
6. Үдерістердің негізгі жабдықтары, оның жұмыс қағидаттары және техникалық пайдалану қағидалары.
7. Ұйымның өндірістік-шаруашылық қызметінің жоспарларын жасау және келісу тәртібі.
8. Еңбек заңнамасы, Ішкі еңбек режимінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
9. Экономика және өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.
10. Ішкі еңбек режимінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Өндірістің техникалық даярлығының қажетті деңгейін қамтамасыз ету және оның тұрақты өсуі

Білімі:
1. Өндірісті даярлаудың қажетті деңгейін және оның тұрақты өсуін, өндіріс тиімділігі мен еңбек өнімділігін арттыруды, шығындарды (материалдық, қаржылық, еңбек) қысқартуды, өндірістік ресурстарды ұтымды пайдалануды бақылау.
2. Ұйымды жаңарту және жаңғырту, өндірістің қоршаған ортаға зиянды әсерін болдырмау, табиғи ресурстарды ұқыпты пайдалану, қауіпсіз еңбек жағдайларын жасау және өндірістің техникалық мәдениетін арттыру жөніндегі іс-шараларды әзірлеу жұмыстарының орындалуын бөлу және бақылау.
3. Жаңа техника мен технологияларды енгізу, ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүргізу жоспарларын әзірлеу және іске асыру бойынша жұмыстардың орындалуын бөлу және бақылау.
4. Өндірілетін өнімнің, техника мен технологияның сапасын жақсарту, жетілдіру және жаңарту, өнімнің түбегейлі жаңа бәсекеге қабілетті түрлерін құру, технологиялық процестерді кешенді механикаландыру және автоматтандыру құралдарын жобалау және өндіріске енгізу жұмыстарын ұйымдастыру.
5. Инженерлік және басқару жұмыстарын орындаудың жаңа техникалық және телекоммуникациялық құралдарын енгізу негізінде өндірісті, еңбекті және басқаруды ұйымдастыруды жетілдіру жөнінде шаралар қабылдау.

Білімі:
1. Ұйымның экономикалық қызмет түрінің техникалық, экономикалық және әлеуметтік даму перспективалары және бизнес-жоспары.
2. Экономикалық қызметтің тиісті түріндегі ғылыми-техникалық жетістіктер және озық ұйымдардың тәжірибесі.
3. Ұйымның өндірістік қуаты, ұйым өнімін өндіру технологиясы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Тұлғалық құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар:

Жүйелі ойлау
Стресске төзімділік
Аналитикалық ойлау қабілеті
Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштар мен мазутқа арналған отынға қойылатын талаптар туралы" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық талаптар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Этилдендірілмеген бензин. Техникалық талаптар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕУРО. Техникалық талаптар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық талаптар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық талаптар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термостабельді Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық талаптар" және техникалық талаптарға арналған өзге де стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс жасау:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Өндіріс бастығы

7

Орталық басқару пунктінің бастығы

10. "Өндіріс бастығы (өңдеуші өнеркәсіп)" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1321-0

Жұмыс атауының коды:

1321-0-037

Кәсіптің атауы:

Өндіріс бастығы (өңдеуші өнеркәсіп)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, БА және басқа да типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 94. Цехтың (учаскенің) бастығы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және маман лауазымдарында мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа да ықтимал атауы:

1321-0-045 - Учаске бастығы (өңдеуші өнеркәсіп)
1321-0-048 - Цехтың бастығы (өңдеуші өнеркәсіп)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Технологиялық бөлімшенің өндірістік-шаруашылық қызметіне және бағынысты персоналға басшылық жасау, технологиялық регламент нормаларына сәйкес өндірістік тапсырмаларды орындау және жабдықты пайдалану

Еңбек функциясының сипаты

Еңбек функциясының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өндірістің технологиялық жабдықтарының авариясыз жұмысын қамтамасыз ету
2. Өнімнің бірқалыпты/үздіксіз шығарылуын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

1. Комиссия құрамында өндірістегі авариялардың, оқыс оқиғалардың және жазатайым жағдайлардың себептерін тергеп тексеру және талдау

Еңбек функциясы 1:
Өндірістің технологиялық жабдығының авариясыз жұмыс істеуін қамтамасыз ету



1-дағды:
Технологиялық үдерісті жүргізу кезінде технологиялық регламент талаптарының орындалуын бақылау

Білімі:
1. Бағынышты персоналдың әрекеттерін үйлестіру.
2. Өндірістік бағдарламаның белгіленген мерзімде орындалуын, өндірістің авариясыз жұмыс істеуін қамтамасыз ету.
3. Технологиялық параметрлердің сақталуын бақылауды жүзеге асыру.
4. Жабдықты техникалық пайдалану қағидаларының жол берілген бұзушылықтарының есебін және талдауын жүргізу.
5. Технологиялық үдерісті жетілдіруге, авариялар мен ақаулардың алдын алуға, жабдықты пайдаланудың жөндеуаралық мерзімін ұлғайтуға, еңбек өнімділігін арттыруға, еңбек жағдайларын жақсартуға / есепті кезеңдегі өндіріс / цех қызметінің нәтижелерін талдауға бағытталған іс-шараларды әзірлеу мақсатында қондырғылар (учаскелер) бойынша есепті кезеңдегі өндіріс (цех) қызметінің нәтижелеріне талдау жүргізу.

Білімі:
1. Өнім өндіру технологиясының негіздері.
2. Технологиялық үдерістердің негізгі жабдықтары, оның жұмыс қағидаттары және техникалық пайдалану қағидалары.
3. Заманауи ақпараттық (компьютерлік) технологиялар, коммуникация және байланыс құралдары.
4. Қондырғылардың технологиялық регламенттері, аварияларды оқшаулау жоспары, жабдықты пайдалану және техникалық қызмет көрсету жөніндегі өндірістік нұсқаулықтардың талаптары.
5. Мұнай-газ өнімдерінің негізгі физика-химиялық қасиеттері және өндіріс (цех) қондырғыларында (учаскелерінде) шығарылатын өнімге қойылатын стандарттар.
6. Ішкі еңбек режимінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Қондырғылар мен жабдықтардың уақытылы жөнделуін бақылау

Білімі:
1. Жобалау құжаттамасын оқу.
2. Физикалық тозған немесе моральдық тұрғыдан ескірген жабдықты сатып алуға бизнес-жоспар құру кезінде шығыстардың негіздемесін келтіру, өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, қоршаған ортаны қорғау саласындағы нормалар мен қағидаларды қамтамасыз ету, реагенттерді, шикізатты және т. б. шығындау нормаларын өзгерту.
3. Жабдықтың жоспарлы-алдын алу және күрделі жөндеуге дайындығын бақылауды жүзеге асыру.
4. Технологиялық регламентке сәйкес өндірістің (цехтың) жабдықтарын қауіпсіз іске қосуды және тоқтатуды жүзеге асыру.

Білімі:
1. Технологиялық үдерістердің негізгі жабдықтары, оның жұмыс қағидаттары және техникалық пайдалану ережелері.
2. Жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және оның технологиясы, жоспарлы-алдын алу жөндеу жоспарлары.
3. Жабдықты жөндеуге тапсыру және жөндеуден кейін қабылдау қағидалары.
4. Жөндеу және техникалық қызмет көрсету шығындарын жоспарлау тәртібі мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Өнімнің бірқалыпты/үздіксіз шығарылуын қамтамасыз ету



1-дағды:
Технологиялық үдеріс барысындағы бұзушылықтардың алдын алу және жою

Білімі:
1. Технологиялық регламентке сәйкес технологиялық үдеріске (режимге) қажетті түзетулер енгізу.
2. Өндірістің (цехтың) шикізаты мен өнімін бақылау.
3. Брактардың және сапасы төмен өнімді шығарудың себептерін талдау, оның алдын алу бойынша іс-шараларды әзірлеу.
4. Қондырғыларда (учаскелерде) технологиялық жабдықты қауіпсіз пайдалануды ұйымдастыру.

Білімі:
1. Технологиялық үдерістің режимдерін жүргізу және бақылау жүйелері мен әдістері.
2. Өнімді өндіру технологиясы, қондырғылардың (учаскелердің) технологиялық регламенттеріне сәйкес технологиялық режимді жүргізу қағидалары мен ерекшеліктері.
3. Қондырғылардың (учаскелердің) жабдықтарын пайдалану қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Белгіленген мерзімде техникалық-экономикалық көрсеткіштер бойынша өндірістік жоспарлар мен тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету

Білімі:
1. Өндіріс жоспарының орындалуын ұйымдастыру мен бақылауды және қондырғыларда (учаскелерде) шикізат пен реагенттерді шығындау нормаларын сақтауды жүзеге асыру.
2. Қондырғылардың (учаскелердің) қызметін ағымдағы (жылдық, айлық, тәуліктік) өндірістік жоспарлауды жүзеге асыру.
3. Өндірістік бағдарламаны жүзеге асыру бойынша техникалық құжаттама мен ұсыныстар әзірлеу.
4. Кәсіпорын өндірістерін (цехтарын) қажетті шикізатпен, мұнай мен газ өңдеу өнімдерімен, отын-энергетикалық ресурстармен үздіксіз қамтамасыз етуді ұйымдастыру.
5. Өндірістің жаңа техникасы мен технологиясын енгізу, жаңғырту негізінде өндірістің тиімділігін арттыру.
6. Сапасы төмен өнімді шығару себептеріне талдау жүргізу, оның алдын алу бойынша іс-шаралар әзірлеу.

Білімі:
1. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.
2. Техникалық-экономикалық және ағымдағы өндірістік жоспарлаудың тәртібі мен әдістері.
3. Ұқсас өнімді өндіру саласындағы отандық және шетелдік озық тәжірибе.
4. Бөлімшенің өндірістік-шаруашылық қызметіне қатысты әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-дағды:
Авариялық жағдайлар кезінде бөлімшенің уақытылы және дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ету

Білімі:
1. Аварияларды жою жоспарына сәйкес әрекет ете отырып, персоналға, соның ішінде авариялық жағдайлар туындаған кезде басшылықты жүзеге асыру.
2. Бағынысты жұмыскерлердің еңбек және өндірістік тәртіпті, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өнеркәсіптік қауіпсіздік ережелерін, ішкі еңбек тәртібі қағидаларын сақтауын қамтамасыз ету.
3. Аварияларды жою жоспары (АЖЖ) бойынша өндірістік персоналмен оқу-жаттығу іс-шараларын өткізуді бақылауды жүзеге асыру.
4. Жеке қорғану құралдарын, алғашқы өрт сөндіру құралдарын пайдалану.
5. Жұмыс орындарының жай-күйіне, машиналардың, жабдықтардың, айлабұйымдар мен құралдардың жарамдылығына, қорғау құралдарының, сақтандыру құрылғыларының бар болуын және жарамды жай-күйін қамтамасыз етуге тұрақты тексеру жүргізу.

Білімі:
1. Технологиялық бөлімшенің жұмысы бойынша стандарттар, техникалық талаптар және басқа да басшылық материалдар.
2. Аварияларды жою жоспарлары.
3. Технологиялық регламенттер, қондырғылар (учаскелер), жекелеген жабдықтарды, технологиялық қондырғыларды іске қосу (тоқтату) қағидалары мен ерекшеліктері.
4. Кәсіпорынның ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттары, төмендегілерге қатысты нормативтік және әдістемелік материалдар: біліктілікті арттыру, жұмыстарды орындаудың қауіпсіз әдістері мен тәсілдеріне оқыту, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қағидалары талаптарының білуін тексеру.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Комиссия құрамында өндірістегі авариялардың, оқыс оқиғалардың және жазатайым жағдайлардың себептерін тергеп тексеру және талдау



1-дағды:
Комиссия құрамында аварияларды және оқыс оқиғаларды тергеп тексеру

Білімі:
1. Аварияларды, оқыс оқиғаларды және жазатайым жағдайларды тергеу бойынша актілер мен өзге де құжаттарды жасау.
2. Тергеу нәтижелері бойынша әзірленген іс-шаралардың орындалуын бақылау.
3. Авариялар мен оқыс оқиғаларды сәйкестендіру, сондай-ақ деректердің тиісті есебін қамтамасыз ету.
4. Бағынысты персоналға өндірістік нұсқама беру.
5. Бағынысты персоналдың еңбек және өндірістік тәртіпті, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өрт және газ қауіпсіздігі қағидаларын сақтауын қамтамасыз ету.

Білімі:
1. ҚР "Азаматтық қорғау туралы" Заңы.
2. ҚР Еңбек заңнамасы.
3. Өндіріс технологиясының негіздері.
4. Жабдықты пайдалану ерекшеліктері.
5. Қондырғылардың техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, типтік ақаулары мен ақаулары, мақсаты, жұмыс режимдері және пайдалану қағидалары.
6. Экологиялық қауіпсіздікке жататын нормалар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Тұлғалық құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар:

Стресске төзімділік
Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелі ойлау қабілеті
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштар мен мазутқа арналған отынға қойылатын талаптар туралы" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық талаптар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Этилдендірілмеген бензин. Техникалық талаптар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕУРО. Техникалық талаптар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық талаптар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық талаптар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термостабельді Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық талаптар" және техникалық талаптарға арналған өзге де стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс жасау:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Бас инженер

7

Бас технолог

11. "Қондырғы бастығы" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1322-0

Жұмыс атауының коды:

1322-0-069

Кәсіптің атауы:

Қондырғы бастығы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, БА және басқа да типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 94. Цехтың (учаскенің) бастығы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандық:
Инженерлік, өңдеу және құрылыс салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және маман лауазымдарында мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа да ықтимал атауы:

1321-0-048 - Цехтың бастығы (өңдеуші өнеркәсіп)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Технологиялық жабдықтың жұмысқа жарамдылығын ұстауға және сенімділігін қамтамасыз етуге басшылық жасау және бақылау

Еңбек функциясының сипаты

Еңбек функциясының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Қондырғының (учаскенің) өндірістік қызметін ұйымдастыру
2. Қондырғының сенімді, үздіксіз және авариясыз жұмысын істеуін қамтамасыз ету және бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

1. Комиссия құрамында өндірістегі авариялардың, ақаулар мен жазатайым жағдайлардың себептерін тергеу және талдау

Еңбек функциясы 1:
Қондырғының (учаскенің) өндірістік қызметін ұйымдастыру



1-дағды:
Сапалы өнім шығаруды қамтамасыз ету

Білімі:
1. Өнім өндірісінің көлемі мен сапасы бойынша өндірістік тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету.
2. Шикізаттың, материалдардың, отынның, реагенттердің, энергияның үнемді жұмсалуын және шығындарды төмендетуді қамтамасыз ету.
3. Технологиялық үдерісті қауіпсіз жүргізу нормаларының сақталуын бақылау, бұзушылықтардың себептерін жедел анықтау және жою.
4. Орнату жұмыстарын ұйымдастыруды және бөлуді жүзеге асыру.
5. Қондырғылардың тиімді жұмысын арттыру үшін өндірістің жаңа техникасы мен технологиясын енгізу жұмыстарын жүргізу.
6. Қондырғының жұмысына техникалық-экономикалық талдау жүргізу.
7. Қосалқы бөлшектердің, материалдардың және т.б. қажетті көлеміне өтінімдер мен негіздемелер жасау.
8. Қондырғының мамандары мен жұмысшыларын сапалы және уақытылы оқытуға, нұсқау беруге және білімін тексеруге бақылау жүргізу.
9. Бағынысты персоналдың еңбек және өндірістік тәртіпті, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік, өрт және газ қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қағидаларын сақтауын қамтамасыз ету.

Білімі:
1. Технологиялық қондырғыны пайдалану жөніндегі технологиялық сызбалар, регламенттер және басқа да нормативтік құжаттар.
2. ҚР "Азаматтық қорғау туралы" Заңы.
3. Экономика және еңбекті ұйымдастыру негіздері.
4. Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасы. 5. Ішкі еңбек режимінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Қондырғының сенімді, үздіксіз және авариясыз жұмысын істеуін қамтамасыз ету және бақылау



1-дағды:
Қондырғының үздіксіз және авариясыз жұмыс істеуі

Білімі:
1. Өндірісті уақытылы дайындауды, қондырғының ұтымды жүктелімін және жұмысын ұйымдастыруды жүзеге асыру.
2. Технологиялық үдерісті жүргізудің белгіленген режимінің сақталуын бақылау, анықталған бұзушылықтарды жою жөнінде шаралар қабылдау.
3. Қондырғыны жаңғырту бойынша ұйымдық-техникалық іс-шараларды әзірлеу.
4. Жоспарға сәйкес қондырғылар жұмысының сандық және сапалық көрсеткіштерін белгілеу.
5. Шикізатты, реагенттерді, энергия ресурстарын, қосалқы материалдарды пайдалану нормаларын төмендету жөніндегі іс-шараларды әзірлеу және жүзеге асыру.

Білімі:
1. Қондырғыны пайдалану мен қызмет көрсетудің негізгі талаптары.
2. Технологиялық жабдықты пайдалануды, қызмет көрсетуді және жөндеуді ұйымдастыру жөніндегі заңнамалық және нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік материалдар.
3. Өндірістік қуаттар, техникалық сипаттамалар, конструктивтік ерекшеліктер, қондырғының мақсаты мен жұмыс режимдері, оны пайдалану қағидалары.
4. Технологиялық жабдықты пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу кезінде еңбекті ұйымдастырудың негізгі талаптары.
5. Технологиялық жабдыққа қызмет көрсетуді және жөндеуді ұйымдастыру жөніндегі заңнамалық және нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік материалдар.
6. Жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және технологиялары, технологиялық жабдықты жөндеуге тапсыру және жөндеуден кейін қабылдау ережелері.
7. Технологиялық жабдықты қауіпсіз пайдалануды бақылау және қамтамасыз ету саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибе.
9. Жабдыққа қойылатын техникалық талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Комиссия құрамында өндірістегі авариялардың, ақаулар мен жазатайым жағдайлардың себептерін тергеу және талдау



1-дағды:
Комиссия құрамында аварияларды және оқыс оқиғаларды тергеп тексеру

Білімі:
1. Ұйымдағы авариялар мен оқыс оқиғаларды тергеп тексеру нәтижелері бойынша әзірленген іс-шаралардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру.
2. Авариялар мен ақаулықтардың алдын алу бойынша іс-шараларды жоспарлау.
3. Авариялар мен оқыс оқиғалардың, олардың алдын алу жөніндегі іс-шараларды әзірлеудің себептеріне талдау жүргізу.

Білімі:
1. Қазақстан Республикасының заңнамалық, нормативтік құқықтық актілері, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормалар мен қағидалар.
2. ҚР "Азаматтық қорғау туралы" Заңы.
3. Өндіріс технологиясының негіздері.
4. Қондырғылардың техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, типтік ақаулары мен кемшіліктері, мақсаты, жұмыс режимдері және пайдалану қағидалары.
5. Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасы.
6. Өндірістің және ұйымның өндірістік-шаруашылық қызметіне қатысты ұйымдық-өкімдік құжаттар, нормативтік және әдістемелік материалдар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Тұлғалық құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар:

Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелі ойлау
Стресске төзімділік
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштар мен мазутқа арналған отынға қойылатын талаптар туралы" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық талаптар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Этилдендірілмеген бензин. Техникалық талаптар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕУРО. Техникалық талаптар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық талаптар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық талаптар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термостабельді Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық талаптар" және техникалық талаптарға арналған өзге де стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс жасау:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Бас инженер

7

Өндіріс бастығы

12. "Орталық басқару пунктінің бастығы" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1321-0

Жұмыс атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Орталық басқару пунктінің бастығы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, БА және басқа да типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 74. Өндірістік бөлімнің бастығы (өндірістік-техникалық бөлім)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және өндірісті жедел басқару жөніндегі жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа да ықтимал атауы:

1321-0-053 - Техникалық басшы (өңдеуші өнеркәсіп)
1321-0-038 - Пункт бастығы (өңдеуші өнеркәсіп)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Кәсіпорынның бірқалыпты жұмысы істеуіне басшылық жасау және бақылау, өндірістік бағдарламаға сәйкес жұмыстарды орындау және өнім шығару

Еңбек функциясының сипаты

Еңбек функциясының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық режим параметрлерінің сақталуына бақылауды қамтамасыз ету
2. Кәсіпорындағы авариялар кезіндегі іс-қимылдарды үйлестіру

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық режим параметрлерінің сақталуына бақылауды қамтамасыз ету



1-дағды:
Кәсіпорынның өндірістік қызметін бақылау

Білімі:
1. Технологиялық режим параметрлерінің сақталуын жедел бақылау үшін режим парағын жүргізу.
2. Ауысым бастығы, аға оператор деңгейінде өндірістердің ауысымдық жедел персоналына жедел басшылықты жүзеге асыру (өндіріс ауысымының бастығы болмаған жағдайда).
3. Бекітілген бағдарлама шеңберінде өндірістік қуаттардың резервтерін айқындау, өндірістердің технологиялық ағындарын түзету.
4. Кәсіпорын бөлімшелерінде жұмыс орындарындағы қауіпсіздік техникасы мен өртке қарсы режимнің жай-күйін бақылау.
5. Кәсіпорынның жекелеген бөлімшелерінің жұмысындағы бұзушылықтарды көрсете отырып, электрондық вахталық журналды жүргізу.
6. Өндірістік үдерістің бұзылуының алдын алу және жою, осы бұзушылықтарды жоюға кәсіпорынның басқа құрылымдық бөлімшелерін тарту бойынша шаралар қабылдау.
7. Мұнай-газ өнімдерін компаундирлеу және тиеу өндірісі диспетчерінің жұмысын үйлестіру.
8. Тиісті журналдарда өрт туралы хабарлауға және сөндіруге арналған жабдықтардың, жүйелер мен құралдардың, бақылау-өлшеу аспаптарының, қорғану құралдарының, бұғаттаудың, дабылдың істен шығуы фактілерін тіркеу.
9. Бекітілген өндірістік бағдарлама шеңберінде өндірістік қуаттардың резервтерін айқындау, өндірістердің технологиялық ағындарын түзету.
10. Өз құзыреті шегінде өндірістік бағдарламаға сәйкес кәсіпорынның бірқалыпты жұмысын, жұмыстардың орындалуын және өнімнің шығарылуын бақылау.
11. Өндіріс диспетчерлерінің жұмысын үйлестіру.
12. Іске қосу операцияларын жүргізу және технологиялық қондырғылар мен жабдықтарды режимге шығару кезінде технологиялық персоналдың іс-қимылдарының дұрыстығына бақылауды жүзеге асыру.
13. Технологиялық жабдықтың неғұрлым ұтымды жұмыс режимдерін белгілеу бойынша өндіріс резервтерін анықтау.
14. Кәсіпорын объектілерінде жөндеу, от, газ қауіпті және басқа да жұмыс түрлерін дайындау және жүргізу тәртібін қамтамасыз ету және бақылау.

Білімі:
1. Жабдыққа қойылатын техникалық талаптар.
2. Технологиялық қадағалау жабдықтарын бұзбай бақылау әдістері.
3. Технологиялық жабдыққа қызмет көрсетуді және жөндеуді ұйымдастыру жөніндегі заңнамалық және нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік материалдар.
4. Ұйымның технологиялық жабдықтарының өндірістік қуаттары, техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, мақсаты мен жұмыс режимдері, оны пайдалану қағидалары.
5. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және газ қауіпсіздігі бойынша талаптар, қоршаған ортаны қорғау, өндірістік санитария жөніндегі талаптар.
6. Сандық компоненттердің функционалдық мүмкіндігі.
7. Ішкі еңбек режимінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Кәсіпорындағы авариялар кезіндегі іс-қимылдарды үйлестіру



1-дағды:
Аварияға қарсы іс-шаралардың орындалуын болдырмау және бақылауды қамтамасыз ету

Білімі:
1. Ұйымдағы авариялар мен оқыс оқиғаларды тергеуу нәтижелері бойынша әзірленген іс-шаралардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру.
2. Авариялар мен ақаулықтардың алдын алу бойынша іс-шараларды жоспарлау.
3. Авариялар мен оқыс оқиғалардың, олардың алдын алу жөніндегі іс-шараларды әзірлеу себептеріне талдау жүргізу.

Білімі:
1. Қазақстан Республикасының заңнамалық, нормативтік құқықтық актілері, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормалар мен қағидалар.
2. ҚР "Азаматтық қорғау туралы" Заңы.
3. Аварияларды жою жоспары.
4. Өндіріс технологиясының негіздері.
5. Қондырғылардың техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, типтік ақаулары мен кемшіліктері, мақсаты, жұмыс режимдері және пайдалану қағидалары.
6. Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасы.
7. Өндірістің және ұйымның өндірістік-шаруашылық қызметіне қатысты ұйымдық-өкімдік құжаттар, нормативтік және әдістемелік материалдар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Тұлғалық құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар:

Стресске төзімділік
Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелі ойлау
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштар мен мазутқа арналған отынға қойылатын талаптар туралы" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық талаптар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Этилдендірілмеген бензин. Техникалық талаптар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕУРО. Техникалық талаптар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық талаптар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық талаптар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термостабельді Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық талаптар" және техникалық талаптарға арналған өзге де стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс жасау:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Бас инженер

7

Бас технолог

7

Өндіріс бастығы

7

Цех бастығы

13. "Цех мастері (өңдеуші өнеркәсіп)" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1321-0

Жұмыс атауының коды:

1321-0-024

Кәсіптің атауы:

Цех мастері (өңдеуші өнеркәсіп)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, БА және басқа да типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 90. Учаске мастері

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі білім (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Мұнай мен газды өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 1 жыл немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 3 жыл, тиісті мамандық бойынша білімі болмаған жағдайда өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа да ықтимал атауы:

1321-0-023 – Учаске мастері (өңдеуші өнеркәсіп)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Цехтың өндірістік-шаруашылық қызметін және бағынысты персоналды басқару

Еңбек функциясының сипаты

Еңбек функциясының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өндірістік цехтағы жұмыстарды ұйымдастыру және бөлу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Өндірістік цехтағы жұмыстарды ұйымдастыру және бөлу



1-дағды:
Өндірістік тапсырмалардың орындалуын үйлестіру және бақылау

Білімі:
1. Ұйымның өндірістік-шаруашылық қызметін реттейтін қолданыстағы заңнамалық және нормативтік құқықтық актілерге сәйкес өндірістік учаскеге жетекшілік ету.
2. Учаскенің өндіріс көлемі, сапасы, берілген номенклатурасы мен ассортименті бойынша белгіленген мерзімде өндірістік тапсырмаларды орындауын қамтамасыз ету, еңбек өнімділігін арттыру, еңбек сыйымдылығын төмендету, жабдықты ұтымды жүктеу және оның техникалық мүмкіндіктерін пайдалану, жабдықтың ауысымдық коэффициентін арттыру, шикізатты, материалдарды, отынды, энергияны үнемді жұмсау және шығындарды азайту.
3. Өндірісті уақытылы дайындау, жұмысшылар мен бригадаларды орналастыруды қамтамасыз ету, технологиялық процестердің сақталуын бақылау, олардың бұзылу себептерін жедел анықтау және жою.
4. Жаңа технологиялық процестер мен өндіріс режимдерін, сондай-ақ өндірістік кестелерді әзірлеуге және жетілдіруге қатысу.
5. Шығарылатын өнімнің немесе орындалатын жұмыстың сапасын тексеру, брактың алдын алу және сапасын арттыру бойынша іс-шараларды жүзеге асыру.
6. Учаскені жаңарту, технологиялық жабдықтарды жөндеу, өндірістік үдерістерді механикаландыру және автоматтандыру бойынша аяқталған жұмыстарды қабылдауға қатысу.
7. Еңбектің озық әдістері мен тәсілдерін енгізуді, жұмыс орындарын аттестаттауды және ұтымды етуді ұйымдастыру.
8. Жұмысшылардың өндіріс нормаларын орындауын, өндірістік алаңдарды, жабдықтарды, ұйымдастырушылық-техникалық жарақтар мен құралдарды дұрыс пайдалануды, учаскенің біркелкі жұмысын қамтамасыз ету.
9. Бригадалар құрылуын жүзеге асыру, бригадаларға ұтымды қызмет көрсету бойынша іс-шараларды әзірлеу және енгізу, олардың қызметін үйлестіру.

Білімі:
1. Учаскенің өндірістік-шаруашылық қызметіне қатысты заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.
2. Учаске шығаратын өнімнің техникалық сипаттамалары мен талаптары, оны өндіру технологиясы.
3. Учаскені жабдықтау және оны техникалық пайдалану тәртібі.
4. Учаскенің өндірістік-шаруашылық қызметінің әдістері.
5. Жұмыстардың нормалары мен бағалары, оларды қайта қарау тәртібі.
6. Еңбекақы төлеу және материалдық ынталандыру нысандары туралы қолданыстағы ережелер.
7. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.
8. Өндірісті басқарудағы озық отандық және шетелдік тәжірибе.
9. Ішкі еңбек режимінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Цехтың тиімді жұмысын қамтамасыз ету және еңбек өнімділігін арттыру

Білімі:
1. Бекітілген өндірістік жоспарлар мен кестелерге сәйкес бригадалар мен жекелеген жұмысшыларға өндірістік тапсырмаларды белгілеу және уақытылы жеткізу, нормативтік көрсеткіштерді айқындау.
2. Жұмысшыларға өндірістік нұсқама беру, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша іс-шаралар өткізу, сақталуын бақылау.
3. Еңбекті ұйымдастырудың прогрессивті нысандарын енгізуге жәрдемдесу, өндіру нормалары мен бағаларын қайта қарау туралы ұсыныстар енгізу, сондай-ақ жұмыстарды тарифтеуге қатысу.
4. Өндірістік қызметтің нәтижелерін талдау, бастапқы құжаттардың дұрыс және уақытылы ресімделуін қамтамасыз ету.
5. Озық тәжірибені таратуға, бастаманы дамытуға және рационализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстарды енгізуге жәрдемдесу.
6. Еңбек шығындарының нормаларын уақытылы қайта қарауды, техникалық негізделген жалақы нормалары мен жүйелерін енгізуді қамтамасыз ету.
7. Өндіріс резервтерін анықтауға қатысу, қолайлы еңбек жағдайларын жасау бойынша іс-шаралар әзірлеу.
8. Еңбек қауіпсіздігі мен тәртіптің сақталуын бақылау.
9. Жұмысшылар мен бригадирлердің біліктілігі мен кәсіби шеберлігін арттыру жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.

Білімі:
1. Жұмыстар мен жұмысшыларды тарифтеу тәртібі.
2. Еңбек заңнамасы, ішкі еңбек режимінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
3. Өндіріс технологиясы, цехтың жабдықтары және оны техникалық пайдалану қағидалары, техникалық-экономикалық және ағымдағы өндірістік жоспарлаудың тәртібі мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Тұлғалық құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар :

Стресске төзімділік
Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелі ойлау
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау мүмкіндігі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштар мен мазутқа арналған отынға қойылатын талаптар туралы" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық талаптар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Этилдендірілмеген бензин. Техникалық талаптар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕУРО. Техникалық талаптар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық талаптар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық талаптар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термостабельді Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық талаптар" және техникалық талаптарға арналған өзге де стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс жасау:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Бас инженер

7

Бас технолог

14. "Цехтың механигі" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

3115-9

Жұмыс атауының коды:

3115-9-011

Кәсіптің атауы:

Цехтың механигі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, БА және басқа да типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 80. Механик

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі білім (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Мұнай және газ өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі білім (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Электр механикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану (түрлері мен салалары бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 3 жыл немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа да ықтимал атауы:

3115-9-009 – Өнеркәсіптік жабдық жөніндегі механик

Қызметтің негізгі мақсаты:

Өндіріс (цех) механиктерінің жұмысын үйлестіру, технологиялық жабдықты күрделі және тоқтатып жөндеуді жоспарлау

Еңбек функциясының сипаты

Еңбек функциясының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық жабдыққа, ғимараттарға, құрылыстарға, коммуникацияларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және бөлу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық жабдыққа, ғимараттарға, құрылыстарға, коммуникацияларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және бөлу



1-дағды:
Өндірістік міндеттердің орындалуын үйлестіру және бақылау

Білімі:
1. Жоспарлы-алдын ала жөндеу жүйесінің талаптарына, техникалық пайдалану қағидалары мен нормаларына сәйкес қысыммен жұмыс істейтін технологиялық жабдықтарды, жүк көтергіш механизмдерді, құбырларды, сорғыларды, аппараттар мен сыйымды ыдыстарды дұрыс және қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету.
2. Құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізу кезінде техникалық талаптардың орындалуын, қауіпсіздік ережелерінің сақталуын, құрылғылардың, құралдар мен қорғану құралдарының қолданылуын және дұрыс пайдаланылуын бақылау.
3. Кешеннің қызмет көрсетуші персоналына техникалық басшылықты жүзеге асыру.
4. Жабдықтарды, өрт сөндіру жүйелерін, желдету жүйелерін тазалауды, тозған құбырларды ауыстыруды, аппараттарды, жүк көтергіш механизмдерді технологиялық куәландыруды, сақтандыру құрылғылары мен айлабұйымдарын тексеруді жоспарлы-алдын ала жөндеуді ұйымдастыру, сондай-ақ олардың жүргізілуін бақылау.
5. Жабдықтарды қараудың, тексерудің және жөндеудің күнтізбелік жоспарларын, дайындық жұмыстары кезінде және технологиялық жабдықтарды, қажетті материалдар, қосалқы бөлшектер мен керек-жарақтар кешенінің ғимараттары мен құрылыстарын ағымдағы және күрделі жөндеу кезінде алуға өтінімдерді дайындауды ұйымдастыру.
6. Технологиялық жабдықтар мен құрылыстарды жөндеуге ақаулы ведомостарды уақытылы жасауды, сондай-ақ оларды орындаушылармен келісуді қамтамасыз ету.
7. Жоспарлы-алдын ала жөндеулерінен кейін жабдықтарды қабылдауға қатысу.

Білімі:
1. ҚР еңбек заңнамасы.
2. Цехтың өндірістік-шаруашылық қызметіне қатысты әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.
3. Өндіріс технологиясы, цехтың жабдықтары және оны техникалық пайдалану ережелері, техникалық-экономикалық және ағымдағы өндірістік жоспарлаудың тәртібі мен әдістері.
4. Ұқсас өнімді өндіру саласындағы отандық және шетелдік озық тәжірибе, экономика негіздері, еңбекті ұйымдастыру, өндіріс және басқару, еңбек заңнамасы, ішкі еңбек тәртібі, өндірістік санитария қағидалары, өрт қауіпсіздігі талаптары.
5. ЕАМ, АРМ бағдарламалық жасақтамасы.
6. Ішкі еңбек режимінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Жабдықтарды жөндеу мен қызмет көрсетуді ұйымдастыру

Білімі:
1. Жабдықтарды, ғимараттарды, құрылыстар мен коммуникацияларды жоспарлы-алдын ала және жоспардан тыс жөндеуді ұйымдастыруды және олардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру.
2. Жабдықтың техникалық жағдайына талдау жүргізу және жабдықтың бөліктерін жөндеу және ауыстыру қажеттілігін анықтау.
3. Жөндеу жұмыстарын жоспарлау үшін техникалық құжаттаманы дайындау жұмысын ұйымдастыру (жоспарлар, кестелер, ақаулы ведомостар).
4. Жабдықты жөндеуге және пайдалануға арналған техникалық талаптардың орындалуын, сондай-ақ жөндеу үдерісінде еңбек қауіпсіздігі жөніндегі нормалардың сақталуын бақылау.
5. Персоналға жабдыққа қауіпсіз қызмет көрсету және жөндеу бойынша нұсқама беру және оқыту.
6. Жабдықтың тоқтап қалу уақытын азайта отырып және сапа стандарттарын сақтай отырып, жөндеу жұмыстарын белгіленген мерзімде орындауды ұйымдастыру.
7. Жоспарлы және жоспардан тыс жөндеулерді орындау үшін қосалқы бөлшектер мен материалдардың уақытылы жеткізілуін бақылау.
8. Күрделі жөндеу, жабдықтар мен құрылыстарды жаңғырту кезінде мердігерлік ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау.
9. Есептілікті, ақаулы ведомостарды және орындалған жұмыстар актілерін қоса алғанда, жөндеу және техникалық қызмет көрсету жөніндегі құжаттаманың дұрыс жүргізілуін қамтамасыз ету.

Білімі:
1. Жөндеу жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру әдістері – техникалық қызмет көрсетуді, жөндеуді жоспарлау, кестелерді, ақаулы ведомостарды және жөндеуге қажетті ресурстарды орнату туралы білім.
2. Жабдықты пайдалану жөніндегі қағидалар мен нормативтер – жабдықтардың, ғимараттардың, құрылыстар мен құбырлардың жұмысына қатысты қауіпсіздік талаптары, техникалық талаптар мен стандарттар.
3. Жоспарлы-алдын ала және жоспардан тыс жөндеу жүргізу технологиясы – жабдықтардың әртүрлі санаттарына жөндеу жүргізу үдерістерін түсіну.
4. Жөндеу және техникалық қызмет көрсету жөніндегі құжаттама – ақаулы ведомостарды, орындалған жұмыстар актілерін, жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі есептілікті жүргізуге қойылатын талаптар.
5. Жөндеу жұмыстарының орындалуын бақылау әдістері – жөндеу жұмыстарының сапасын және орындалу мерзімдерін мониторингтеу, бақылау тәсілдері.
6. Жөндеу кезіндегі қауіпсіздік – қауіпсіздік, еңбекті қорғау нормаларын білу және құрылыс, монтаждау және жөндеу жұмыстарын орындау кезінде жұмыскерлерді қорғауға қойылатын талаптар.
7. Машиналар мен механизмдердің жай-күйін диагностикалауға және бағалауға арналған жүйелер мен жабдықтар – жабдықтарды техникалық қарау және ақауларды анықтау әдістері, механизмдердің жай-күйін диагностикалау ерекшеліктері.
8. Материалдар мен қосалқы бөлшектердің қорларын басқару – жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін материалдар мен құрамдастарды сатып алу, сақтау және дұрыс пайдалану туралы білім.
9. Мердігерлік ұйымдармен өзара іс-қимыл негіздері - сыртқы мердігерлермен өзара іс-қимыл үдерісі, шарттар жасасу және жұмыстардың орындалуын бақылау.
10. Экономикалық жоспарлау және ресурстарды басқару негіздері – минималды шығындармен жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін қаражат пен ресурстарды тиімді пайдалану қағидаттары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Тұлғалық құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар:

Стресске төзімділік
Көшбасшылық (ұйымдастырушылық және басқарушылық) қасиеттер
Аналитикалық және жүйелі ойлау
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы",
КО ТР 032/2013 "Артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы" және олармен өзара байланысты стандарттар

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс жасау:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Бас технолог (өңдеуші өнеркәсіп)

5

Цехтың мастері

15. "Бас технолог (өңдеуші өнеркәсіп)" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1321-0

Жұмыс атауының коды:

1321-0-014

Кәсіптің атауы:

Бас технолог (өңдеуші өнеркәсіп)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, БА және басқа да типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 19. Бас технолог

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдейтін салалар

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және ұйымның экономикалық қызметінің тиісті бейініндегі лауазымдарда мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс :

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа да ықтимал атауы:

2141-1-005 - Инженер-технолог (жалпы бейін)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Өндірістің технологиялық үдерісінің үздіксіз жұмысын қамтамасыз етуді бақылау.

Еңбек функциясының сипаты

Еңбек функциясының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық үдерісті жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру және бақылау
2. Өндірілетін өнімнің сапасын басқару

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық үдерісті жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру және бақылау



1-дағды:
Технологиялық үдерістің жұмысын үйлестіру

Білімі:
1. Өндірістік қызмет мәселелерінде құрылымдық бөлімшелердің іс-қимылын үйлестіру және өндірістік бағдарламаның орындалуын бақылау.
2. Номенклатура бойынша және өндірістің нормативтік-техникалық құжаттамасына сәйкес өндірістік тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету.
3. Өндіріс жоспарларының бірқалыпты орындалуын қамтамасыз ету, өндіріс үдерісі барысындағы бұзылушылықтардың алдын алу және жою бойынша шаралар қабылдау.
4. Технологиялық сызба өзгерген жағдайда өндірістің материалдық ағындарын бақылау және түзету.
5. Технологиялық жабдықтың неғұрлым ұтымды жұмыс режимдерін белгілеу, жабдықтар мен өндірістік алаңдарды неғұрлым толық және біркелкі жүктеу, сондай-ақ өнімді дайындау кезеңін қысқарту үшін өндіріс резервтерін анықтау.
6. Өндірістегі төтенше жағдайларды болдырмау және жою бойынша жедел шаралар қабылдау.
7. Технологиялық режим нормаларының сақталуын бақылауды жүзеге асыру.

Білімі:
1. ҚР Еңбек кодексі.
2. ҚР "Азаматтық қорғау туралы" Заңы.
3. ҚР Үкіметінің Техникалық реттеу, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік саласындағы нормативтік-құқықтық актілері, қаулылары мен шешімдері.
4. Кәсіпорында әзірленген ішкі құжаттар.
5. Еңбек тәртібі қағидалары, "Кәсіпорын объектілеріндегі өткізу және объектішілік тәртіптер туралы" ереже, ЕШ талаптары, ұжымдық шарт және жұмыс берушінің басқа да актілері.
6. Өндіріс департаменті туралы ереже.
7. Өнім өндіру технологиясы.
8. Жобалау жүйелері мен әдістері, салада және кәсіпорында өндірісті технологиялық дайындауды ұйымдастыру.
9. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрттен қорғау қағидалары мен нормалары.
10. Ішкі еңбек режимінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Өндірілетін өнімнің сапасын басқару



1-дағды:
Шығарылатын өнімнің сапасын жақсарту, жетілдіру және жаңарту жұмыстарын ұйымдастыру

Білімі:
1. Өндіріске зертханалық бақылаудың жаңа әдістерін әзірлеу және енгізу, сондай-ақ шығарылатын өнімнің сапасын бақылаудың қолданыстағы әдістерін жетілдіру бойынша жұмысқа жетекшілік ету.
2. Өнімнің жаңа және модификацияланған үлгілерін әзірлеу және сынау жұмысын басқару.
3. Брактың және сапасы төмен өнім шығарудың себептеріне талдау жүргізу, оның алдын алу бойынша іс-шаралар әзірлеу.

Білімі:
1. Ұйымның сапа саласындағы саясаты.
2. Талдаулар, сынақтар және басқа да зерттеу түрлерін жүргізу әдістері.
3. Мұнай мен газды өңдеу жөніндегі стандарттар, техникалық талаптар, әдістемелер мен нұсқаулықтар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Тұлғалық құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар:

Жүйелі ойлау
Стресске төзімділік
Аналитикалық ойлау
Көшбасшылық
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдау білуі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік арту

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштар мен мазутқа арналған отынға қойылатын талаптар туралы" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық талаптар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Этилдендірілмеген бензин. Техникалық талаптар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕУРО. Техникалық талаптар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық талаптар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық талаптар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термостабельді Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық талаптар" және техникалық талаптарға арналған өзге де стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс жасау:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Бас инженер

16. "Өндіріс бастығының орынбасары" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1321-0

Жұмыс атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Өндіріс бастығының орынбасары

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, БА және басқа да типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Жоқ

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Мамандық:
Инженерлік, өңдеу және құрылыс салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және маман лауазымдарында мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа да ықтимал атауы:

2141-1-001 – Өндіріс жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Технологиялық бөлімшенің және бағынышты персоналдың өндірістік-шаруашылық қызметін, сондай-ақ технологиялық регламент нормаларына сәйкес өндірістік тапсырмалардың орындалуын және жабдықты пайдалануды бақылау

Еңбек функциясының сипаты

Еңбек функциясының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Цехтың белгіленген өндірістік тапсырманы орындауын қамтамасыз ету
2. Өнімнің үздіксіз шығарылуын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Цехтың белгіленген өндірістік тапсырманы орындауын қамтамасыз ету



1-дағды:
Технологиялық үдерісті жүргізу кезінде технологиялық регламент талаптарының орындалуын бақылау

Білімі:
1.Бөлімшенің белгіленген өндірістік тапсырманы орындауын қамтамасыз ету.
2.2. Технологиялық режимнің сақталуын бақылау.
3.3. Шикізатқа, материалдарға, отынға және энергия ресурстарына арналған шығыс нормаларының сақталуын бақылау.
4.4. Шикізаттың, энергия ресурстарының және қосалқы материалдардың шығыс нормаларын төмендетуге, сондай-ақ өнімнің сапасын арттыруға бағытталған іс-шараларды әзірлеу және енгізу.
5. Өндірістік үдерістерді жетілдіруді ұйымдастыру, автоматтандыру, механикаландыру және жаңа техниканы енгізу жөніндегі іс-шараларды әзірлеу.
6. Еңбек өнімділігін арттыру және өнімнің өзіндік құнын төмендету бойынша іс-шараларды әзірлеу және жүзеге асыру.
7. Бағынышты персоналдың іс-қимылын үйлестіру, оның жұмысын бақылауды жүзеге асырады.
8. Технологиялық шығындарды азайту, шығарылатын өнімнің сапасын арттыру бойынша ұйымдастырушылық – техникалық іс-шаралардың орындалуын бақылау, ақауды жою жөнінде шаралар қабылдайды.
9. Технологиялық үдерістерді жүргізудің дұрыстығы мен қауіпсіздігін, технологиялық операциялардың орындалуын тексеру.
10. Техникалық құжаттаманы қайта қарауға қатысу.
11. Авариялар мен оқиғалардың себептерін тергеуге қатысу.
12. Жұмыс орындар мен өндірістік объектілердің зиянды өндірістік факторлардың болуына аттестатталуына қатысу.
13. Материалдық балансты жүргізуге қатысу.
14. Штаттан тыс жағдайларда қызметкерлердің әрекеттерін басқару.

Білімі:
1. Өнім өндіру технологиясының негіздері.
2. Технологиялық үдерістердің негізгі жабдықтары, оның жұмыс қағидаттары және техникалық пайдалану қағидалары.
3. Заманауи ақпараттық (компьютерлік) технологиялар, коммуникация және байланыс құралдары.
4. Қондырғылардың технологиялық регламенттері, аварияларды оқшаулау жоспары, жабдықты пайдалану және техникалық қызмет көрсету бойынша өндірістік нұсқаулықтардың талаптары.
5. Мұнай өнімдерінің негізгі физика-химиялық қасиеттері және өндіріс (цех) қондырғыларында (учаскелерінде) шығарылатын өнімге қойылатын стандарттар.
6. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және газ қауіпсіздігі жөніндегі талаптар, қоршаған ортаны қорғау, өндірістік санитария жөніндегі талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Қондырғылар мен жабдықтардың уақытылы жөнделуін бақылау

Білімі:
Жобалық құжаттаманы оқу.
2. Техникалық жағдайды бақылау және жөндеу қондырғыларында жабдықты дайындау сапасын талдау.
3. Жабдықтарды жоспарлы-алдын алу және күрделі жөндеуге дайындауды қамтамасыз ету.
4. Технологиялық регламентке сәйкес өндірістің (цехтың) жабдықтарын қауіпсіз іске қосуды және тоқтатуды жүзеге асыру.

Білімі:
Жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және технологиясы, жоспарлы-алдын алу жөндеу жоспарлары.
2. Жабдықты жөндеуге тапсыру және жөндеуден кейін қабылдау қағидалары.
3. Жөндеу және техникалық қызмет көрсету шығындарын жоспарлау тәртібі мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Өнімнің үздіксіз шығарылуын бақылау



1-дағды:
Технологиялық үдеріс барысындағы бұзушылықтардың алдын алу және жою

Білімі:
1. Жұмыстардың қауіпсіз орындалуын, технологиялық үдерісті жүргізудің белгіленген нормаларын сақтауды, жабдықтарды, арматураларды, аспаптарды, құралдарды, коммуникацияларды, ғимараттар мен құрылыстарды дұрыс пайдалануды қамтамасыз ету.
2. Өндірістің (цехтың) шикізаты мен өнімін бақылауды жүзеге асыру.
3. Өндірістік персоналдың ауысымдарды қабылдау-тапсыруының дұрыстығын бақылау.
4. Ақаудың және сапасыз өнім шығарудың себептеріне талдау жүргізу, оның алдын алу бойынша іс-шаралар әзірлеу.
5. Стандарттар, еңбек қауіпсіздігі стандарттары жүйесі, еңбек және өндірістік тәртіп талаптарының сақталуын, жабдыққа қызмет көрсету, технологиялық үдерісті жүргізу және әртүрлі жұмыстарды орындау кезінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік қауіпсіздік, өрт және газ қауіпсіздігі, өндірістік санитария нұсқаулықтары мен ережелерінің орындалуын қамтамасыз ету.
6. Қондырғаларда (учаскелерде) технологиялық жабдықты қауіпсіз пайдалануды ұйымдастыру.

Білімі:
1. Технологиялық үдерістің режимдерін жүргізу және бақылау жүйелері мен әдістері.
2. Өнімді өндіру технологиясы, қондырғылардың (учаскелердің) технологиялық регламенттеріне сәйкес технологиялық режимді жүргізу қағидалары мен ерекшеліктері.
3. Қондырғылардың (учаскелердің) жабдықтарын пайдалану қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Өнімді шығару тиімділігін арттыру үшін өндірістік үдерісті басқару және оңтайландыру

Білімі:
1. Өндірістік көрсеткіштерге (оның ішінде өнімділікке, шығындарға, сапаға) талдау жүргізу, қиындықтарды анықтау және оларды жою жөніндегі іс-шараларды әзірлеу.
2. Өнімділікті арттыру және өндіріс шығындарын азайту мақсатында жұмыс үдерістерін оңтайландыру бойынша іс-шараларды іске асыру.
3. Өндірістік жабдықтардың жұмысына мониторинг пен талдау жүргізу, оның тозуына немесе қазіргі заманғы стандарттарға сәйкес келмеуіне байланысты проблемаларды анықтау және оның жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу.
4. Персонал жұмысының неғұрлым жоғары тиімділігін, тоқтап қалу уақытын қысқартуды және шығарылатын өнімнің сапасын жақсартуды қамтамасыз ете отырып, ауысымдар мен бригадалардың жұмысын ұйымдастыруды жақсарту бойынша шараларды әзірлеу және енгізу.
5. Шикізатты дайындаудан бастап дайын өнімді қаптауға дейінгі өндірістің барлық кезеңдерінде жұмыс барысындағы технологиялық тәртіп пен стандарттардың сақталуын бақылау.
6. Барлық өндірістік операциялардың уақтылы орындалуын және тоқтап қалуды барынша азайтуды қамтамасыз ете отырып, басқа бөлімшелермен (мысалы, жабдықтау, логистика, техникалық қолдау бөлімдерімен) өзара әрекеттесуді жүзеге асыру.
7. Өнімнің сапасы мен жұмыс тиімділігін арттыру мақсатында озық өндірістік технологиялар мен әдістерді енгізу.
8. Ағымдағы өндірістік үдерістердің тиімділігін бағалау және өндірісті басқарудың заманауи әдістерін, соның ішінде үнемді өндіріс элементтерін, материалдар ағынын оңтайландыруды және қалдықтарды азайтуды енгізу.

Білімі:
1. Өндірістік үдерістерді басқарудың қағидаттары мен әдістері — өндірістік жүйелерді басқарудың негізгі тұжырымдамаларын, өндірістік операцияларды жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау әдістерін түсіну.
2. Өндірістік үдерістің технологиялары мен жабдықтары - технологиялық қондырғылардың жұмыс істеу ерекшеліктерін, мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ химиясы саласында қолданылатын жабдықты пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу қағидаттарын білу.
3. Өнім сапасына қойылатын талаптар-сапаның нормативтік стандарттарымен, сондай-ақ оны өндірудің барлық кезеңдерінде өнім сапасын бағалау әдістерімен жұмыс істей білу.
4. Сапаны басқару әдістері - 6 Сигм, үнемді өндіріс, сапаны статистикалық бақылау, ақауларды жою және қалдықтарды азайту тәсілдері сияқты әдістерді игеру.
5. Өндірістік үдерістерді талдау және диагностикалау - негізгі өндірістік көрсеткіштерді талдау, проблемаларды анықтау және тар жолдарды жою мен өнімділікті арттыру бойынша іс-шараларды әзірлеу мүмкіндігі.
6. Үнемді өндіріс қағидаттары - шығындарды азайту, өндіріс тиімділігін арттыру және жұмыс үдерістерін оңтайландыру қағидаттары мен әдістерін қолдану мүмкіндігі.
7. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік қауіпсіздік және экология - еңбек қауіпсіздігі, қоршаған ортаны қорғау және мұнай-газ өңдеу саласына қатысы бар тәуекелдерді басқару саласындағы нормативтік талаптарды түсіну.
8. Еңбекті ұйымдастыру және персоналды басқару - персоналдың жұмысын тиімді ұйымдастыру тәсілдерін білу, еңбек үдерістерін басқару, қызметкерлерді ынталандыру, тәртіпті қамтамасыз ету және өндірістік стандарттарды орындау.
9. Өндірісті басқарудың ақпараттық жүйелерін пайдалану - жоспарлар мен өндірістік операциялардың орындалуын мониторингтеу, талдау және бақылау үшін MES жүйелерімен (өндірістік үдерістерді басқару жүйелері) жұмыс істей білу.
10. Өндірістік қуаттарды жобалау және жаңғырту — үдерістерді жақсарту және жаңғырту қажеттіліктерін бағалау, технологиялық желілерді жетілдіру және жаңа технологияларды енгізу бойынша жобаларды әзірлеу қабілеті.
11. Қорларды басқару және логистика-шикізаттың, материалдардың және дайын өнімнің қозғалыс үдерістерін оңтайландыруды, үздіксіз өндірісті қамтамасыз ету үшін логистикалық тізбектерді басқаруды білу.
12. Өндіріс саласындағы реттеуші және нормативтік актілер - міндетті стандарттар мен нормативтік актілерді, соның ішінде МEМСТ, ISO, өндірістік үдерістер мен қауіпсіздік туралы ішкі нұсқаулар мен қағидаларды түсіну.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Тұлғалық құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар:

Жүйелі ойлау
Стресске төзімділік
Аналитикалық ойлау
Көшбасшылық
Ішінара және толық белгісіздік жағдайында шешім қабылдай білуі
Қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік арту

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ЕАЭО ТР 045/2017 "Тасымалдауға және (немесе) пайдалануға дайындалған мұнайдың қауіпсіздігі туралы", КО ТР 013/2011 "Автомобиль және авиациялық бензинге, дизель және кеме отынына, реактивті қозғалтқыштар мен мазутқа арналған отынға қойылатын талаптар туралы" және оларға өзара байланысты стандарттар. ҚР СТ 1347-2024 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", МЕМСТ 31378-2009 "Мұнай. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 1183-2003 "Автомобиль бензиндері. Жалпы техникалық талаптар", ҚР СТ 2420-2013 "Джет А-1 газ турбиналы қозғалтқыштарына арналған авиациялық отын. Техникалық талаптар", ҚР СТ 1721-2007 "Мотор отыны. Этилдендірілмеген бензин. Техникалық талаптар", ҚР СТ МЕМСТ Р 52368-2009 "Дизель отыны. ЕУРО. Техникалық талаптар", МЕМСТ 305-2013 "Дизель отыны. Техникалық талаптар", МЕМСТ 1012-2013 "Авиациялық бензиндер. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10227-86 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған отын. Техникалық талаптар", МЕМСТ 10585-2013 "Мұнай отыны. Мазут. Техникалық талаптар", МЕМСТ 12308-89 "Реактивті қозғалтқыштарға арналған термостабельді Т-6 және Т-8В отындары. Техникалық талаптар" және техникалық талаптарға арналған өзге де стандарттар.

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс жасау:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Өндіріс бастығы

7

Бас инженер

7

Бас технолог

17. "Бас механик (басқа салаларда)" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1329-1

Жұмыс атауының коды:

1329-1-004

Кәсіптің атауы:

Бас механик (басқа салаларда)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, БА және басқа да типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа да ықтимал атауы:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Бас механик (басқа салаларда)" кәсібі карточкасының сипаты "Кеме қатынайтын гидротехникалық құрылыстарды (шлюздерді) күтіп ұстау" кәсіптік стандартында берілген.

Еңбек функциясының сипаты

Еңбек функциясының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



1-дағды:
-

Білімі:
-

Білімі:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Тұлғалық құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс жасау:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

18. "Бас метролог" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

1329-1

Жұмыс атауының коды:

1329-1-003

Кәсіптің атауы:

Бас метролог

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктіліктің кіші деңгейі:

-

БТБА, БА және басқа да типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Бейресми және информалды біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа да ықтимал атауы:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Бас метролог" кәсібі карточкасының сипаты "Метролог" кәсіптік стандартында берілген.

Еңбек функциясының сипаты

Еңбек функциясының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



1-дағды:
-

Білімі:
-

Білімі:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Тұлғалық құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс жасау:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      19. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі;

      Орындаушы: Жансейіт Жанболатұлы Ердосов;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52.

      20. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі;

      Жоба жетекшісі: Ақнұр Пірмағанбетқызы Жиенбаева;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 64.

      21. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      22. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 18 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      23. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы сараптамалық қорытындысы.

      24. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1-нұсқа, 2024 ж.

      25. Болжалды қайта қарау күні: 2027 жылғы 31 желтоқсан.

  Қазақстан Республикасы
  Энергетика министрінің
  міндетін атқарушы
  2024 жылғы 24 желтоқсандағы
  № 486 бұйрығына
  11-қосымша

"Жабдыққа техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді басқару" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу саласы:

      "Мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ химия өнеркәсібінде өндірісті және өткізуді басқару" кәсіптік стандарты негізгі кәсіптерді құрылымдау, біліктілік пен құзыреттілік деңгейіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды айқындау үшін жұмыскерлердің жұмыс сипаттамалары мен негізгі еңбек функцияларын сипаттау үшін Қазақстан Республикасының "Кәсіптік біліктілік туралы" Заңы 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді. Осы кәсіптік стандарт мұнай-газ өнеркәсібінде жабдықтың сенімді және үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етуге байланысты барлық процестерді, соның ішінде техникалық қызмет көрсетуді, диагностиканы, жөндеуді және осы процестерді басқаруды қамтиды.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) авария – қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын ғимараттарды, құрылыстарды және (немесе) техникалық құрылғыларды қирату, бақыланбайтын жарылыс және (немесе) қауіпті заттардың шығарындысы;

      2) білім – кәсіби тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерттелген және игерілген ақпарат;

      3) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану қабілеті;

      4) жөндеу – жөндеулер мен диагностикалық бақылаулар арасындағы кезеңдерде берілген сенімділікпен және үнемділікпен пайдалануды қамтамасыз ететін жабдықтың және оның құрамдас бөліктерінің жарамдылығын немесе жұмысқа қабілеттігін қалпына келтіру және ресурсын толық немесе ішінара қалпына келтіру жөніндегі операциялар кешені. Жұмыс көлемі бойынша жөндеу келесі түрлерге бөлінеді: ағымдағы, орташа, күрделі;

      5) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білімді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек талаптарын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      6) білік – кәсіби міндет шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      7) техникалық жай-күйі – белгілі бір уақытта, сыртқы ортаның белгілі бір жағдайларында, оның техникалық құжаттамада белгіленген параметрлерінің мәндерімен сипатталатын жабдықтар мен құрылыстардың жай-күйі;

      8) техникалық қызмет көрсету (ТҚ) – жабдықты пайдалану кезінде, күту кезінде (егер жабдық резервте болса), сақтау және тасымалдау кезінде оның жұмысқа қабілеттігін қолдау жөніндегі операциялар кешені.

      3. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА – Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      3) КС – Кәсіптік стандарт;

      4) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім;

      5) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері.

2 тарау. Кәсіби стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіби стандарттың атауы: жабдыққа техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді басқару.

      5. Кәсіби стандарт коды: C19201085.

      6. ЭҚЖЖ сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және кіші сыныпты көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      19 Кокс және мұнай өңдеу өнімдерін өндіру;

      19.20 Мұнай өңдеу өнімдерін, шымтезек пен көмірден жасалған брикеттерді өндіру;

      19.20.1 Мұнай өңдеу өнімдерін өндіру.

      7. Кәсіби стандарттың қысқаша сипаттамасы: "Мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ химия өнеркәсібіндегі өндірісті және өткізуді басқару" кәсіби стандарты мұнай-газ саласындағы жабдыққа техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді тиімді басқару үшін қажетті кәсіби міндеттер мен құзыреттер жиынтығын сипаттайды. Бұл стандарт осы саладағы мамандардың негізгі міндеттерін, жұмыс әдістері мен жауапкершілігін, сондай-ақ олардың кәсіби дағдылары мен біліміне қойылатын талаптарды анықтайды.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

      1) Бас инженер (басқа салаларда) - СБШ 7 деңгейі;

      2) Технологиялық қондырғыларды күрделі жөндеу үйлестірушісі - СБШ 6 деңгейі;

      3) Технологиялық қондырғылар жөніндегі инженер - СБШ 6 деңгейі;

      4) Техникалық қызмет көрсетуді ұзақ мерзімді жоспарлау жөніндегі инженер - СБШ 6 деңгейі;

      5) Ағымдағы және күрделі жөндеулерді жоспарлау жөніндегі инженер-механик - СБШ 6-деңгейі;

      6) Механик (жалпы профиль) - СБШ 5 деңгейі;

      7) 3.1 Технологиялық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі слесарь - СБШ 3 деңгейі;

      8) Технологиялық жабдықты жөндеу мастері - СБШ 5 деңгейі;

      9) 3.2 Технологиялық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі слесарь - СБШ 3 деңгейі.

3-тарау. Кәсіп карточкалары

9. "Бас инженер (басқа салаларда)" мамандығының карточкасы:

Топ коды:

1329-1

Сабақ атауының коды:

1329-1-002

Кәсіптің атауы:

Бас инженер (басқа салаларда)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша кіші біліктілік деңгейі:

-

БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандығы:
-

Біліктілігі:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Бас инженер (басқа салаларда)" мамандығының карточкасының сипаттамасы "Мұнай-газ өңдеу және мұнай-газ химия өнеркәсібінде өндірісті және өткізуді басқару" кәсіби стандартында берілген

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
-



Дағды 1:
-

Дағдылар:
-

Білім:
-

Дағдығы тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

-

-

10. "Технологиялық қондырғыларды күрделі жөндеу үйлестірушісі" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

2147-1

Сабақ атауының коды:

2147-1-006

Кәсібінің атауы:

Технологиялық қондырғыларды күрделі жөндеу үйлестірушісі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша кіші біліктілік деңгейі:

-

БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 32. Жабдықты пайдалану қызметінің бастығы (бас механик)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі: жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және ұйымның тиісті бейінінде Экономикалық қызмет түріндегі мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 5 жыл

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

1321-0-008 – Бас механик (өнеркәсіпте)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Технологиялық жабдықтың жұмысын қолдау, жұмысқа қабілеттігін қалпына келтіру және сенімділігін қамтамасыз ету

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық жабдықты пайдалану және қызмет көрсету
2. Жөндеу жұмыстарын жүргізудің толықтығы мен сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық жабдықты пайдалану және қызмет көрсету



Дағды 1:
Технологиялық қондырғылардың сенімді, үздіксіз және авариясыз жұмысын қамтамасыз ету

Дағдылар:
1. Жабдықтың жұмыс қабілеттігі мен қауіпсіз жағдайын ескере отырып, жөндеу аралық кезеңде технологиялық объектілердің технологиялық қондырғыларында жұмыстарды бөлуді жүзеге асыру.
2. Қадағалаудағы объектілердегі технологиялық қондырғыларды қарау, тексеру, кешенді тексеру, диагностикалау, техникалық куәландыру кестелерінің орындалуына талдау жүргізу және олардың уақтылығына, толықтығына және орындалу сапасына бақылау жасау.
3. Технологиялық қондырғыларды қауіпсіз пайдалану бойынша жұмыстардың орындалуына талдау жүргізу.
4. Қадағалаудағы объектілерде технологиялық қондырғыларға тексеру және техникалық куәландыруды орындау.
5. Жұмыс істеп тұрған, жөнделетін, қайта жаңартылатын және жаңадан салынатын объектілерде уақтылы жөндеу, монтаждау, дәнекерлеу жұмыстарының сапасын бағалау.
6. Технологиялық қондырғылардың техникалық жай-күйіне диагностика жүргізу.
7. Жабдықтар мен материалдардың, құрылыс-монтаждау жұмыстарының, дәнекерлеуді қолдана отырып жұмыстардың сапасына кіріс бақылауын жүзеге асыру

Білімі:
1. Жабдыққа қойылатын техникалық талаптар.
2. Технологиялық қадағалау жабдықтарын бұзбай бақылау әдістері.
3. Жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және технологиясы, технологиялық жабдықты жөндеуге тапсыру және жөндеуден кейін қабылдау ережесі.
4. Технологиялық қондырғылардың қауіпсіз пайдаланылуын бақылау және қамтамасыз ету саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибе.
5. Өндірістік қуаттар, техникалық сипаттамалар, конструктивтік ерекшеліктер, ұйымның технологиялық қондырғыларының мақсаты мен жұмыс режимдері, оны пайдалану ережелері.
6. Ұйымның техникалық даму перспективалары, заманауи технологиялық қондырғыларды, жөндеу мен мониторингтің жаңа әдістерін қолдану бойынша озық отандық және шетелдік тәжірибе.
7. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық қондырғыларды жөндеу, монтаждау және қайта жаңарту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру және үйлестіру

Дағдылар:
1. Күрделі жөндеу, монтаждау және дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу кестесін әзірлеу және бекіту.
2. Технологиялық қондырғыларда монтаждау, жөндеу және қайта жаңарту жұмыстарының орындалуын ұйымдастыру және бақылау.
3. Жөндеу бригадалары мен мердігерлік ұйымдардың жұмысын үйлестіру.
4. Күрделі жөндеу шеңберінде жабдықтарды монтаждау, баптау және қайта жаңарту жөніндегі жұмыстардың орындалуына бақылауды жүзеге асыру.
5. Күрделі жөндеу кезінде технологиялық, құрылыс және жөндеу нормалары мен стандарттарының сақталуын қамтамасыз ету.
6. Жабдықты жөндеу, монтаждау, қайта жаңарту және орнату жоспарларының орындалуын есепке алу және бақылау.
7. Жөндеу жұмыстарын уақтылы орындау үшін әртүрлі бөлімшелер (жөндеу, пайдалану, мердігерлік) арасындағы өзара іс-қимылды ұйымдастыру.
8. Барлық қажетті дайындық жұмыстарының орындалуын қамтамасыз ету (бөлшектеу, алаңдарды дайындау, материалдар мен жабдықтарды жеткізу).
9. Жөндеу материалдарының, жинақтаушы және қосалқы бөлшектердің пайдаланылуын, сондай-ақ олардың техникалық талаптарға сәйкестігін бақылау.
10. Технологиялық қондырғыларды қайта жаңарту және жаңғырту жөніндегі іс-шаралардың орындалуына талдау жүргізу, енгізілген өзгерістердің нәтижелері мен тиімділігін талдау.

Білімі:
1. Технологиялық қондырғыларды күрделі жөндеу және монтаждау саласындағы нормативтік-құқықтық актілер, стандарттар мен қағидалар.
2. Технологиялық қондырғыларда монтаждау, жөндеу және дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу технологиясы.
3. Жөндеу және монтаждау жұмыстарын орындау сапасын бақылау әдістері.
4. Әртүрлі қызметтер (пайдалану, жөндеу және монтаждау) арасындағы өзара іс-қимылды ұйымдастыру қағидалары мен әдістері.
5. Жөндеу және монтаждау жұмыстарын жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы2:
Жөндеу жұмыстарын жүргізудің толықтығы мен сапасын бақылау



Дағды 1:
Қондырғыларға жөндеу жүргізу, жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу

Дағдылар:
1. Технологиялық қондырғыларды ағымдағы және күрделі жөндеуге ақаулы тізілімдемелер жасау.
2. Технологиялық қондырғыларға жөндеу жүргізу үшін бас мердігердің жобалау-сметалық құжаттамасын қамтамасыз ету.
3. Технологиялық қондырғыларды жөндеу жоспарын және оларды орындау кестесін бас мердігермен келісуді құру.
4. Орындалатын жұмыстардың толықтығы мен сапасын сақтай отырып технологиялық қондырғыларды жөндеу кестелерінің орындалуына талдау жүргізу.
5. Жөндеудегі технологиялық қондырғылардың нормативтік тоқтап қалу мерзімдерін анықтау.

Білім:
1. Техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, типтік ақаулары мен кемшіліктері, мақсаты, жұмыс режимдері және жабдықтар мен техникалық құрылғыларды пайдалану қағидалары.
2. Жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру қағидалары мен технологиялары.
3. Жабдықты жөндеуге тапсыру және жөндеуден кейін қабылдау қағидалары, жабдықты монтаждау, реттеу және баптау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық жабдықтың істен шығуына байланысты өндірістегі авариялардың, ақаулар мен жазатайым оқиғалардың себептерін тексеру және талдау

Дағдылар
1. Технологиялық жабдықтың істен шығуына байланысты оқиғалар мен аварияларды тергеу тәртібін түсіну.
2. Ұйымдағы авариялар мен оқыс оқиғаларды тергеу нәтижелері бойынша анықталған іс-шараларды әзірлеу.
3. Авариялар мен ақаулықтардың алдын алу жөніндегі іс-шараларды жоспарлау.
4. Авариялар мен оқыс оқиғалардың себептеріне талдау жүргізу.
5. Технологиялық жабдықтармен байланысты аварияларды тергеу бойынша актілер мен басқа да құжаттарды ресімдеу.

Білімі:
1. Қазақстан Республикасының заңнамалық, нормативтік құқықтық актілері, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормалар мен қағидалар.
2. Өндіріс технологиясының негіздері.
3. Техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, типтік ақаулары мен кемшіліктері, мақсаты, жұмыс режимдері және жабдықтар мен техникалық құрылғыларды пайдалану қағидалары.
4. Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Жүйелік ойлау
Тез шешім қабылдай білу дағдысы
Аналитикалық ойлау
Көшбасшылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі"

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

7

Бас инженер (басқа салаларда)

11. "Технологиялық қондырғылар жөніндегі инженер" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

2145-2

Сабақ атауының коды:

2145-2-003

Кәсібінің атауы:

Технологиялық қондырғылар жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша кіші біліктілік деңгейі:

-

БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 38. Жөндеу жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санатты жөндеу жөніндегі инженер: білімі кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) және II санатты жөндеу жөніндегі инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл; II санатты жөндеу жөніндегі инженер: білімі кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) және санатсыз жөндеу жөніндегі инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
Санаты жоқ жөндеу жөніндегі инженер: білім жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жұмыс өтіліне талаптар қоймай
немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

2141-9-003 - Технологиялық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Технологиялық қондырғыларда жұмыстарды ұйымдастыру

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жөндеу жұмыстарының желілік кестелерін әзірлеу, өзара байланысты жұмыстарды белгілеу, қажетті ресурстарды (еңбек сыйымдылығын) анықтау.
2. Технологиялық жабдықтың сенімді, үздіксіз және авариясыз жұмысын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы1:
Жөндеу жұмыстарының желілік кестелерін әзірлеу, өзара байланысты жұмыстарды белгілеу, қажетті ресурстарды анықтау (еңбек сыйымдылығы)



Дағды 1:
Бекітілген жоспарларға сәйкес жөндеу жұмыстарын жүргізу

Дағдылар
1. Бекітілген іс-шаралар жоспарына сәйкес жөндеу жұмыстарын жүргізу.
2. Сенімділік, тәуекел және сыни факторлардың көрсеткіштерін ескере отырып, жөндеу жұмыстарын жүргізудің желілік кестелерін, крандармен жұмыстарды қауіпсіз жүргізу жоспарларын, технологиялық жабдыққа қызмет көрсету, жөндеу және техникалық жай-күйін бақылау кестелерін жасау.
3. Технологиялық жабдықтың істен шығу себептеріне талдау жүргізу.
4. Технологиялық жабдықтарды жөндеу және жаңғырту жөніндегі жұмыстардың орындалуын есепке алуды, олардың сапасын, көлемі мен мерзімдерін, сондай-ақ осы мақсаттарға берілген материалдық ресурстардың дұрыс жұмсалуын бақылауды жүргізу.

Білімі:
1. Жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде еңбекті қорғау жөніндегі қағидалар.
2. Жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және технологиясы.
3. Жабдықты жөндеуге тапсыру және жөндеуден кейін қабылдау қағидалары, жабдықты монтаждау, реттеу және баптау әдістері.
4. Жабдықтың техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, мақсаты, жұмыс режимдері және пайдалану қағидалары.
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Навык 2:
Техникалық құжаттаманы дайындауды қамтамасыз ету

Дағдылар
1. Әдістемелік және нормативтік материалдарды, техникалық құжаттаманы әзірлеу.
2. Технологиялық жабдыққа паспорттар, қосалқы бөлшектерге спецификациялар және басқа да техникалық құжаттамалар жасау.
3. Технологиялық жабдықтар мен технологиялық объектілердің жұмыстарына талдау жүргізу.

Білімі:
1. Жабдықтарды, ғимараттарды, қондырғылардың құрылыстарын жөндеу жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру жөніндегі нормативтік-әдістемелік материалдар.
2. Жабдыққа паспорттарды, жабдықты пайдалану және техникалық қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулықтарды, ақаулар тізімдемелерін және ерекшеліктерді жасау тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық жабдықтың сенімді, үздіксіз және авариясыз жұмысын қамтамасыз ету



Навык 1:
Технологиялық жабдықты пайдалану

Дағдылар
1. Технологиялық қондырғыларға қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын орындау.
2. Қондырғылардың техникалық жай-күйін бақылауды жүзеге асыру.
3. Технологиялық қондырғылардың монтаждау сапасын, жөндеу жұмыстарының сапасын бақылау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыруды жүзеге асыру.
4. Технологиялық қондырғыларға техникалық қызмет көрсету жөніндегі жұмыстардың толықтығы мен сапасын бақылау.
5. Қондырғыларды техникалық пайдалану қағидаларының жол берілген бұзушылықтарының есебін және талдауын жүргізу.
6. Қағидаларда көзделген профилактикалық тексерулер мен сынақтарды, қондырғыларды техникалық куәландыру мен тексеруді уақтылы және сапалы жүргізуді қамтамасыз ету.

Білімі:
1. Қондырғылардың технологиялық регламенті, авариялық жағдайларды оқшаулау жоспарлары, қондырғыдағы технологиялық жабдықты пайдалану және техникалық қызмет көрсету жөніндегі өндірістік нұсқаулықтардың талаптары.
2. Технологиялық жабдықтың техникалық сипаттамалары, конструктивтік ерекшеліктері, мақсаты, жұмыс режимдері және пайдалану қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық жабдықты пайдалану мониторингі

Дағдылар
1. Жабдықтың істен шығу себептерін талдауды, істен шығу статистикасын жүргізуді, жабдықтың сенімділігін арттыру бойынша іс-шараларды әзірлеуді жүзеге асыру.
2. Технологиялық жабдықты монтаждау, жөндеу жұмыстарының және қызмет көрсету сапасының орындалуын бақылауды жүзеге асыру.
3. Жабдықты техникалық пайдалану қағидаларын бұзушылықтарды есепке алу және талдау жүргізу.

Білімі:
1. Жабдыққа паспорттарды, технологиялық жабдықты пайдалану және техникалық қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулықтарды жасау тәртібі.
2. Қондырғының, цехтың және ұйымның өндірістік-шаруашылық қызметіне қатысты ұйымдастыру-өкімдік құжаттар, нормативтік және әдістемелік материалдар; ұйымның техникалық даму перспективалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Техникалық жай-күйіне тексеру, өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы және бағалау жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу

Дағдылар
1. Технологиялық объектілерде технологиялық жабдықтарды тексеру кестесін жасау.
2. Технологиялық жабдықты пайдалануға байланысты өндірістік процесс барысының бұзылуының алдын алу және жою.

Білімі:
1. Қондырғылардың технологиялық регламенттері.
2. Қондырғылардың технологиялық сұлбасы.
3. Процестің негізгі жабдықтары, оның жұмыс принциптері және техникалық пайдалану қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 4:
Қондырғыларға жоспарлы-алдын ала жөндеу жүргізу, жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу, жаңғырту және техникалық қайта жарақтандыру бағдарламаларын жүргізу жоспарларын қалыптастыру

Дағдылар
1. Технологиялық қондырғылардың техникалық жай-күйін бақылау, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі жұмыстардың кестесін жасау.
2. Жоспарланатын жылға арналған жөндеу қорының есебін жүргізу, оларды басшылыққа келісуге және бекітуге ұсыну.
3. Жаңғырту және техникалық қайта жарақтандыру бағдарламаларын әзірлеу.

Білімі:
1. Технологиялық қондырғыларды, ғимараттар мен құрылыстарды жөндеуді ұйымдастыру жөніндегі нормативтік, әдістемелік және басқа да материалдар.
2. Жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және технологиясы, технологиялық қондырғыларды жөндеуге тапсыру және жөндеуден кейін қабылдау қағидалары, жабдықты монтаждау, реттеу және баптау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Жүйелік ойлау
Стресске төзімділік
Аналитикалық ойлау
Көшбасшылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

7

Бас инженер (басқа салаларда)

6

Технологиялық қондырғыларды күрделі жөндеу үйлестірушісі

12. "Техникалық қызмет көрсетуді ұзақ мерзімді жоспарлау инженері" кәсіп карточкасы:

Топ коды:

2144-9

Сабақ атауының коды:

2144-9-002

Кәсібінің атауы:

Техникалық қызмет көрсетуді ұзақ мерзімді жоспарлау инженері

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша кіші біліктілік деңгейі:

-

БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 38. Жөндеу жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санатты жөндеу жөніндегі инженер: білімі кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) және II санатты жөндеу жөніндегі инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл; II санатты жөндеу жөніндегі инженер: білімі кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) және санатсыз жөндеу жөніндегі инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
Санаты жоқ жөндеу жөніндегі инженер: білім жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жұмыс өтіліне талаптар қоймай
немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

2144-9-003 - Қысқа мерзімді техникалық қызмет көрсетуді жоспарлау инженері
2141-9-003 - Технологиялық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Технологиялық қондырғыларға техникалық қызмет көрсетуді жоспарлау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық қондырғыларға техникалық қызмет көрсетудің ағымдағы, ұзақ мерзімді жоспарларын жасау
2. Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша ұзақ мерзімді жоспарлар мен стратегияларды әзірлеу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы1:
Технологиялық қондырғыларға техникалық қызмет көрсетудің ағымдағы, ұзақ мерзімді жоспарларын жасау



Навык 1:
Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жоспарларын жасау бойынша жұмыстар жүргізу

Дағдылар
1. Жабдықтарды жөндеудің әртүрлі түрлерінің перспективалық және ағымдағы жоспарларын (кестелерін) әзірлеу, сондай-ақ оларды пайдалану мен қызмет көрсетуді жақсарту жөніндегі іс-шараларды жүргізу, бекітілген жоспарлардың (кестелердің) орындалуын бақылау.
2. Жабдықтарды уақтылы баптауды және жөндеуді, кәсіпорынның тиімді жұмысын, жөндеудің прогрессивті технологиясын, жоғары тиімді жөндеу құрылғыларын және еңбекті қажет ететін процестерді механикаландыруды қамтамасыз ететін кешенді регламенттелген қызмет көрсету жүйелерін енгізу.
3. Жабдыққа қызмет көрсету мен жөндеуді ұйымдастыруды жетілдіруге, жөндеу жұмыстарының еңбек сыйымдылығы мен құнын төмендетуге, олардың сапасын жақсартуға, сондай-ақ негізгі құралдарды пайдалану тиімділігін арттыруға (тозуға төзімділікті арттыру және жабдықтың тоқтап қалуын азайту) бағытталған іс-шараларды әзірлеу.
4. Өндірісті техникалық дамытуды, негізгі құралдарды күрделі жөндеуді және жаңғыртуды жоспарлау, сондай-ақ өндірістік қуаттар мен оларды пайдаланудың теңгерімін жасау.
5. Жабдыққа профилактикалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша нормативтік материалдарды әзірлеу (жөндеу-пайдалану шығындарының нормативтері, қосалқы бөлшектердің қызмет ету мерзімдері, ауыстырылатын және тез тозатын бөлшектердің номенклатуралары, майлау материалдары шығысының нормалары мен лимиттері).
6. Рационализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстар бойынша, сондай-ақ жабдықтардың құрылымдарын жетілдіру, жабдықтарды жөндеу жұмыстарын және техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру, рационализаторлар мен өнертапқыштарға практикалық көмек көрсету және қабылданған ұсыныстарды енгізуді ұйымдастыру.

Білімі:
1. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі қаулылар, өкімдер, бұйрықтар, әдістемелік және нормативтік материалдар.
2. Жоспарлы-алдын ала жөндеудің бірыңғай жүйесі және технологиялық жабдықты ұтымды пайдалану.
3. Кәсіпорын жабдықтарының техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, мақсаты мен жұмыс режимдері, техникалық пайдалану қағидалары.
4. Жөндеу жұмыстарын жоспарлау әдістері.
5. Жетілдірілген жөндеу жүйелері және жөндеу жұмыстарының технологиясы.
6. Жөндеу жұмыстарын жүргізуге сметаларды, жабдыққа, материалдарға, қосалқы бөлшектерге, құрал-саймандарға және т.б. өтінімдерді жасау тәртібі.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарының тиімділігін бақылау және бағалау

Дағдылар
1. Жабдықтың техникалық жағдайын тексеру.
2. Жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру.
3. Кәсіпорынға жаңадан келіп түскен жабдықтарды қабылдау.
4. Оны есептен шығаруға немесе басқа кәсіпорындарға беруге құжаттаманы ресімдеу.
5. Кәсіпорынды кооперация жағдайында қамтамасыз ете отырып, жабдықты жөндеуге арналған қосалқы бөлшектердің қажеттігін анықтау үшін талдау жүргізу.
6. Жабдықтың тозуының, аварияның және тоқтап қалуының себептерін, сондай-ақ өндірістік жарақаттанудың себептерін талдау, олардың алдын алу шараларын қабылдау.
7. Ақаулар тізімдемесін және жөндеу жүргізуге өтінімдерді жасау.
8. Қосалқы бөлшектерге, материалдарға, құралдарға өтінімдер мен сипаттамалар жасау, сондай-ақ олардың дұрыс жұмсалуын бақылау.
9. Жабдықты пайдалану, күтіп ұстау және жөндеу бойынша стандарттар мен техникалық шарттарды әзірлеуге және енгізуге байланысты жұмыстарға жәрдемдесу.
10. Кәсіпорынның жабдықтарын, ғимараттарын, құрылыстарын және басқа да негізгі қорларын есепке алуды және паспорттауды жүргізу, оларды жөндеуден, жаңғыртудан және қайта жаңартудан кейін өзгерістер енгізу, қажетті техникалық құжаттаманы жасау және белгіленген есептілікті жүргізу.

Білімі:
1. Кәсіпорынның техникалық даму перспективалары.
2. Кәсіпорын өнімдерін өндірудің негізгі технологиялық процестері.
3. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша ұзақ мерзімді жоспарлар мен стратегияларды әзірлеу



Дағды 1:
Жабдыққа техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің ұзақ мерзімді жоспарларын әзірлеу

Дағдылар
1. Жабдықтардың әртүрлі түрлеріне техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің ұзақ мерзімді (перспективалық) жоспарларын әзірлеу.
2. Жабдықтардың жай-күйін, өндірістік қажеттіліктерді және кәсіпорынның даму перспективаларын талдау негізінде мақсаттар мен міндеттерді тұжырымдау.
3. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша ұзақ мерзімді жоспарларды орындау үшін инвестициялар мен ресурстардың қажеттіктерін бағалау.
4. Қызмет көрсету жоспарларын оңтайландыру, шығындарды азайту және жабдықтың қызмет ету мерзімін ұзарту бойынша іс-шараларды енгізу.
5. Ұзақ мерзімді жоспарлардың орындалуына мониторинг және бақылау жүргізу, өндірістік процестерде немесе жабдықтың жай-күйінде өзгерістер болған жағдайда түзетулер енгізу.
6. Жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу тиімділігін арттыру үшін жаңа әдістер мен технологияларды енгізу жөніндегі іс-шараларды әзірлеу.

Білімі:
1. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу саласындағы стратегиялық жоспарлау және басқару негіздері.
2. Жабдықтың жай күйін талдау және оның беріктігін бағалау әдістері.
3. Жабдықтың техникалық сипаттамалары, оның ресурстық мүмкіндіктері және пайдалану режимдері.
4. Техникалық қызмет көрсетуді жоспарлау және жөндеу жөніндегі нормативтік және әдістемелік материалдар.
5. Жөндеу және техникалық қызмет көрсетудің заманауи технологиялары (тозуды болжауды, профилактикалық қызмет көрсетуді қоса алғанда).
6. Ресурстар мен техникалық қызмет көрсету құралдарына қажеттілікті анықтауды қоса алғанда, жоспарлау мен бюджеттеудің экономикалық негіздері.
7. Техникалық қызмет көрсету процестеріне инновациялар мен жаңа технологиялық шешімдерді енгізу принциптері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Тәуекелдерді басқару және техникалық қызмет көрсету және жөндеу процестерін жетілдіру

Дағдылар
1. Жабдықтың жай-күйіне және оған қызмет көрсетуге байланысты тәуекелдерді талдау және оларды азайту шараларын әзірлеу.
2. Ағымдағы техникалық қызмет көрсету және жөндеу процестерінің тиімділігін бағалау, қиындықтарды анықтау және оларды жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу.
3. Жабдықтарды жаңғырту және қызмет көрсетудің жаңа технологияларын енгізу бойынша стратегияларды әзірлеу.
4. Жабдықтың жай күйін бақылау және жөндеуді уақтылы жоспарлау үшін мониторинг және диагностика жүйелерін енгізу.
5. Қызметкерлерді қызмет көрсетудің жаңа әдістемелерін пайдалану және жабдықтың жай күйін мониторингілеу бойынша оқытуды жүргізу.
6. Олардың тиімділігі мен қауіпсіздігін арттыру мақсатында ағымдағы қызмет көрсету және жөндеу процестеріне тұрақты тексерулер мен аудит жүргізу.

Білімі:
1. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу саласындағы тәуекелдерді басқару әдістері.
2. Жабдықты диагностикалау мен бақылауға арналған заманауи әдістер мен құралдар.
3. Қызмет көрсету тиімділігі мен сапасын арттыру әдістері.
4. Техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде, соның ішінде авариялық жағдайларда қауіпсіз еңбекті ұйымдастыру негіздері.
5. Жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу саласында жаңа технологияларды енгізу тиімділігін талдау әдістері.
6. Техникалық қызмет көрсету процесінде сапа стандарттары және сапаны басқару.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Жүйелік ойлау
Стресске төзімділік
Тез шешім қабылдай білу дағдысы
Аналитикалық ойлау
Көшбасшылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

7

Бас инженер (басқа салаларда)

6

Технологиялық қондырғыларды күрделі жөндеу үйлестірушісі

6

Технологиялық қондырғылар жөніндегі инженер

13. "Ағымдағы және күрделі жөндеулерді жоспарлау жөніндегі инженер-механик" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

2147-4

Сабақ атауының коды:

-

Кәсібінің атауы:

Ағымдағы және күрделі жөндеуді жоспарлау жөніндегі инженер-механик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша кіші біліктілік деңгейі:

-

БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 38. Жөндеу жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санатты жөндеу инженері: білімі кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) және II санатты жөндеу жөніндегі инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл; II санатты жөндеу жөніндегі инженер: білімі кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) және санатсыз жөндеу жөніндегі инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл; Санаты жоқ жөндеу жөніндегі инженер: білім жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жұмыс өтіліне талаптар қоймай немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

2144-9-002 - Техникалық қызмет көрсетуді ұзақ мерзімді жоспарлау инженері
2144-9-003 - Қысқа мерзімді техникалық қызмет көрсетуді жоспарлау инженері
2144-9-029 - Химиялық технологиялық жабдықтар жөніндегі инженер-механик
2141-9-003 - Технологиялық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жабдықтың үздіксіз және техникалық дұрыс пайдаланылуын және сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету, жұмысқа жарамды күйде ұстау

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жабдықтарды ағымдағы және күрделі жөндеуді жоспарлау жөніндегі ұйымдастыру-техникалық жұмыстар
2. Жабдықты жөндеуді жоспарлау процестерін талдау және оңтайландыру

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы1:
Жабдықтарды ағымдағы және күрделі жөндеуді жоспарлау жөніндегі ұйымдастыру-техникалық жұмыстар



Дағды 1:
Жабдықтарды ағымдағы және күрделі жөндеуді жоспарлау

Дағдылар
1. Ағымдағы, күрделі және тоқтатып жөндеулерді (құрылыс-монтаждау, механикалық, электрлік, БӨАжәнеА және т. б.) жүргізу, соның ішінде операциялар реттілігі мен шектеулерді ескере отырып оңтайландыру бойынша жұмыстарды жоспарлау.
2. Мамандандырылған бағдарламалық өнімдер арқылы жоспарланған жұмыстардың орындалу барысына және тауарлық-материалдық құндылықтардың түсуіне мониторинг жүргізу.
3. Жөндеу жүргізу мерзімдерін процестің әрбір кезеңін және жекелеген операцияларды белгіленген тәртіпте орындалуын айқындау.

Білімі:
1. Өндірістік процестердің негіздері.
2. Жабдықтарды жөндеуді ұйымдастыру бойынша заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.
3. Өнеркәсіптік стандарттар, сондай-ақ жабдықтардың тұтастығын қамтамасыз етуге бағытталған, өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы реттеуші органдардың стандарттары.
4. Технологиялық жабдықты жоспарлы-алдын ала жөндеу және ұтымды пайдалану жүйесі.
5. Технологиялық жабдықтың сенімділігі мен механикалық тұтастығы процестерінің негіздері.
6. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.
7. ҚР СТ 3517-2020 стандартына сәйкес технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі нормативтік құжаттардың талаптары.
8. Активтің өмірлік циклін және жабдықты мониторингілеу технологиялық процестерін басқару процесін автоматтандыруға бағытталған бағдарламалық өнімдерді (EAM жүйесін) және осыған ұқсас бағыттағы басқа да бағдарламалық өнімдерді білу.
9. Кәсіпорынның технологиялық жабдықтарының техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, мақсаты мен жұмыс режимдері, оларды пайдалану қағидалары.
10. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Қажетті техникалық құжаттаманы жасау

Дағдылар
1. Дайындық кезеңінің барысы туралы мәліметтерді ұсыну үшін жұмыс топтары есептерінің жинағын жүргізу.
2. Жұмыстардың нысаналы көрсеткіштері мен басымдығын ескере отырып, жоспарлы техникалық / алдын ала қызмет көрсету кестесін жасау.
3. Жабдықты жөндеудің технологиялық карталарын әзірлеу.
4. Талап етілетін жұмыстарды, материалдарды, орындаушылардың құрамы мен біліктілігін бастапқы бағалау жолымен ақаулар тізімдемесіне бағалау және талдау жүргізу.
5. Жұмыстарды орындаудың күнтізбелік жоспар-кестелерін талдау және түзету.

Білімі:
1. Менеджмент жүйесі саласындағы стандарттардың талаптары.
2. Өндірістік процестердің негіздері.
3. Жоспарлау әдістері мен рәсімдері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Жабдықты жөндеуді жоспарлау процестерін талдау және оңтайландыру



Навык 1:
Ағымдағы және күрделі жөндеулердің тиімділігін талдау және бағалау

Дағдылар
1. Ағымдағы және күрделі жөндеу жоспарларының орындалуына талдау жүргізу.
2. Жүргізілген жөндеулердің тиімділігін мерзімдері, сапасы және құны бойынша бағалау.
3. Жоспарлы көрсеткіштерден ауытқу себептерін анықтау (кідірістер, ресурстардың артық жұмсалуы) және оларды жою бойынша шаралар әзірлеу.
4. Жөндеу тиімділігін жақсарту және жабдыққа қызмет көрсету шығындарын азайту бойынша ұсыныстар әзірлеу.
5. Жұмысты оңтайландыру үшін жөндеу кезінде өндірістік қуаттар мен ресурстарды пайдалануға талдау жүргізу.

Білімі:
1. Жөндеу жұмыстарының тиімділігін талдау және бағалау әдістері.
2. Ағымдағы және күрделі жөндеу процестерін оңтайландыру принциптері мен тәсілдері.
3. Жабдықты жөндеудегі сапа және қауіпсіздік стандарттары.
4. Экономикалық талдау және жөндеу бойынша есептілікті қалыптастыру негіздері.
5. Жөндеу кезінде еңбек өнімділігі мен ресурстарды пайдалануды бағалауға арналған технологиялар мен құралдар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Навык 2:
Жөндеуді ұйымдастыру процестері мен әдістерін оңтайландыру

Дағдылар
1. Жөндеу жұмыстарын жоспарлау мен ұйымдастырудың жаңа әдістерін әзірлеу және енгізу.
2. Жабдықтар мен шығындардың тоқтап қалу уақытын азайта отырып, жөндеу жұмыстарын дайындау және жүргізу процестерін оңтайландыру.
3. Жөндеу және техникалық қызмет көрсетудің озық технологияларын ұсыну және енгізу.
4. Жөндеу қызметтері мен персоналдың жұмысын ұйымдастырудың жаңа тәсілдерін бағалау және енгізу.
5. Жөндеу процестерін жақсартуды басқа бөлімшелермен (мысалы, материалдар мен бөлшектерді қамтамасыз ету үшін сатып алу бөлімімен) үйлестіру.

Білімі:
1. Жөндеу жұмыстары мен техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастырудың заманауи әдістері мен тәсілдері.
2. Өндірістік процестерді оңтайландыру және жобаларды басқару негіздері.
3. Жөндеу бригадалары мен жабдықтарын тиімді пайдаланудың ерекшеліктері мен принциптері.
4. Жөндеу процесінде сапа мен қауіпсіздікті басқару стандарттары.
5. Жабдықтарды жөндеу және техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру саласындағы озық тәжірибе.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Аналитикалық ойлау
Механикалық жабдықтардың барлық кластарына қызмет көрсетудегі техникалық кәсібилік
Ұйымдастырушылық жұмыс

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

7

Бас инженер (басқа салаларда)

14. "Механик (жалпы бейін)" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

3115-1

Сабақ атауының коды:

3115-1-001

Кәсібінің атауы:

Механик (жалпы бейін)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша кіші біліктілік деңгейі:

-

БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" № 553 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
§ 80. Механик

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі білім (қолданбалы бакалавриат)

Мамандығы:
Электр механикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану (түрлері мен салалары бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, мамандық, ординатура)

Мамандығы:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және мамандығы бойынша жұмыс өтілі кемінде 3 жыл немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

3115-1-008 – Өндіріс механигі

Қызметтің негізгі мақсаты:

Динамикалық, статикалық жабдықтарды жөндеу жұмыстарын жүргізу, жабдықтардың механикалық тұтастығын қамтамасыз ету

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Динамикалық, статикалық жабдықтың сенімді жұмысын қамтамасыз ету
2. Жабдықтың механикалық тұтастығын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы1:
Динамикалық, статикалық жабдықтың сенімді жұмысын қамтамасыз ету



Навык 1:
Динамикалық, статикалық жабдықты пайдалану және үздіксіз жұмыс істеу

Дағдылар
1. Динамикалық және статикалық жабдықтардың сенімділігін арттыруға бағытталған ұйымдастырушылық-техникалық шараларды әзірлеу және енгізу.
2. Динамикалық және статикалық жабдықтардың сыни негізінде сенімділікті бақылау жоспарларын әзірлеу және енгізу.
3. Динамикалық және статикалық жабдықтың ағымдағы жай күйін бағалау, жөндеудің жиілігі мен күрделілігін, динамикалық және статикалық жабдықтың ақауларының түрлерін, салдарын және маңыздылығын талдау.
4. Бұзушылықтарды анықтау және оларды жою үшін шаралар қабылдау.
5. Динамикалық жабдықта дірілді диагностикалық өлшеуді ұйымдастыру.
6. Ұсынылған сорғы-компрессорлық жабдықтың діріл параметрлері негізінде жабдықтың техникалық жағдайы туралы қорытындыларды талдау.
7. Жөндеуге және тексеруге өлшеу құралдарын уақтылы ұсыну.

Білімі:
1. Жабдықтарды жөндеуді ұйымдастыру бойынша заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.
2. Өнеркәсіптік стандарттар, сондай-ақ өнеркәсіптік қауіпсіздікті, жабдықтың тұтастығын қамтамасыз ету саласындағы реттеуші органдардың стандарттары.
3. Технологиялық жабдықты жоспарлы-алдын ала жөндеу және ұтымды пайдалану жүйесі.
4. Технологиялық жабдықтың сенімділігі мен механикалық тұтастығы процестерінің негіздері.
5. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.
Активтің өмірлік циклін және жабдықты бақылау процестерін басқару процесін автоматтандыруға бағытталған бағдарламалық өнімдердің негіздері (EAM жүйелері) және ұқсас бағыттағы басқа да бағдарламалық өнімдер
6. Жабдықты пайдалану, жөндеу және жаңғырту кезінде еңбекті ұтымды ұйымдастыру негіздері.
7. Жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу технологиясы.
8. Негізгі технологиялық процестер және өндіріс режимдері.
9. Өндірісте қолданылатын технологиялық жабдықтардың түрлері және оларды пайдалану және жөндеу қағидалары.
10. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жабдықтың техникалық жай-күйін талдау және диагностикасы

Дағдылар
1. Виброакустикалық диагностика, термография, ультрадыбыстық бақылау және басқа диагностикалық технологияларды пайдалана отырып, динамикалық және статикалық жабдықтың техникалық диагностикасын жүргізу.
2. Жабдықтың тораптары мен агрегаттарының жай-күйі мен жұмыс қабілеттігін бақылау-өлшеу аспаптарының техникалық сипаттамалары мен деректерін талдау негізінде бағалау.
3. Жиналған деректер мен техникалық ақауларды талдау негізінде жабдықтың ықтимал істен шығуын болжау.
4. Жабдықтың әртүрлі істен шығуы арасындағы себеп-салдарлық байланыстарды талдау және төтенше жағдайлардың алдын алу үшін технологиялық процестерді оңтайландыру.
5. Жабдықтың техникалық жағдайы туралы есептер және оны жақсарту бойынша ұсыныстар жасау.
6. Техникалық жағдайына және жұмысына байланысты жабдықтың әртүрлі түрлеріне арналған диагностикалық бағдарламалар мен жоспарларды әзірлеу.
7. Жабдықтың жұмысына сынақтар жүргізу, нәтижелерді талдау және техникалық қызмет көрсету жоспарларына түзетулер енгізу.

Білімі:
1. Динамикалық және статикалық жабдықтың техникалық жай-күйін диагностикалау және бақылау әдістері (дірілді талдау, ультрадыбыстық диагностика және т. б.).
2. Жабдықты пайдалану және диагностикалау жөніндегі стандарттар мен нормативтер.
3. Бақылау-өлшеу аспаптары мен диагностикалық жүйелердің жұмыс принциптері.
4. Жабдықтың істен шығуы мен беріктігін болжау әдістері.
5. Жедел шешімдер қабылдау үшін диагностикалық деректерді өңдеу және талдау әдістері.
6. Жабдыққа қойылатын техникалық талаптар, оны пайдалану және жөндеу жөніндегі нормалар мен стандарттар.
7. Әр түрлі сорғы және компрессорлық қондырғылардың, турбиналардың және басқа динамикалық жабдықтардың жұмыс принциптері.
8. Жабдықтың сенімділігін арттырудың заманауи технологиялары мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Жабдықтың механикалық тұтастығын қамтамасыз ету



Дағды 1:
Барлық учаскелерде жабдықтардың жұмысын ұйымдастыру және бақылау

Дағдылар
1. Қолданыстағы жабдықтың сенімділігін қамтамасыз етуді, жөндеу циклінің уақытын бақылауды және нормативтік талаптарға сәйкестікті қоса алғанда, бекітілген учаскеде технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету мен жөндеуге басшылық жасау.
2. Өз саласындағы барлық жабдықтардың жарамдылығын бақылауды жүзеге асыру және туындаған мәселелер бойынша уақтылы шешім қабылдау.
3. Жабдықтың жай-күйі мен қызмет көрсету мониторингі арқылы техникалық қызмет көрсетуге жауапты мамандарды (машинистерді) бақылау.
4. Майлар мен майлау материалдарының сапасы мен дұрыс қолданылуын бақылау.
5. Өз учаскесіндегі барлық жабдықтарды жөндеу бойынша маңызды жұмыстарды анықтау.
6. Механизмдердің тораптары мен бөлшектерін жөндеу мен қалпына келтірудің прогрессивті әдістерін, сондай-ақ жабдықтың қызмет ету мерзімін ұлғайту, оның тоқтап қалуын қысқарту және ауысымдылығын арттыру, авариялар мен өндірістік жарақаттанудың алдын алу, жөндеудің еңбек сыйымдылығы мен өзіндік құнын төмендету, оның сапасын жақсарту жөніндегі іс-шараларды әзірлеу және енгізу.
7. Өз учаскесінің жабдықтарында туындаған мәселелердің түпкі себептеріне талдау жүргізу.

Білімі:
1. Жабдықтарды жөндеуді ұйымдастыру бойынша заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.
2. Өнеркәсіптік стандарттар, сонымен, жабдықтың тұтастығын қамтамасыз етуге бағытталған өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы реттеуші органдардың стандарттары.
3. Технологиялық жабдықты жоспарлы-алдын ала жөндеу және ұтымды пайдалану жүйесі.
4. Өндірісте қолданылатын технологиялық жабдықтардың түрлері және оларды пайдалану және жөндеу қағидалары.
5. Сенімділік деректерін, сондай-ақ динамикалық және статикалық жабдықтың орнатылған діріл мониторингі жүйелерін жинауға және талдауға арналған активтің өмірлік циклін және жабдықты мониторингілеудің техникалық процестерін басқару процесін автоматтандыруға бағытталған бағдарламалық өнімдердің (EAM жүйелері) негіздері және ұқсас бағыттағы басқа да бағдарламалық өнімдер.
6. ҚР СТ 3517-2020 стандартына сәйкес күрделі жөндеуді жоспарлау, дайындау және жүргізу негіздері.
7. Негізгі технологиялық процестер және өндіріс режимдері.
8. Қолданылатын жабдықтың түрлері және оны пайдалану және жөндеу қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жабдықтың пайдалану сипаттамаларын оңтайландыру және жақсарту

Дағдылар
1. Жабдықты пайдалану барысында қиындықтарды анықтау үшін техникалық талдаулар жүргізу және оларды жою бойынша ұсыныстар әзірлеу.
2. Жабдықтың пайдалану сипаттамаларын жақсарту бойынша іс-шараларды әзірлеу және енгізу (энергияны тұтынуды азайту, қызмет ету мерзімі мен өнімділігін арттыру).
3. Жабдықтың жұмыс көрсеткіштеріне мониторинг жүргізу және оңтайлы пайдалану сипаттамаларына қол жеткізу үшін технологиялық процестерге түзетулер енгізу.
4. Негізгі тораптар мен агрегаттарды ауыстыруды және жаңғыртуды қоса алғанда, жабдықтың энергия тиімділігін арттыру әдістерін пайдалану.
5. Қызмет ету мерзімін ұзарту және тозуды азайту үшін жабдықты майлау мен салқындатуды жақсарту әдістерін енгізу.
6. Жабдықты пайдалану тиімділігін бағалау және өнімділікті арттыру үшін жаңарту ұсыныстарын әзірлеу.
7. Негізгі бөлшектер мен тораптардың қызмет ету мерзімін ұзарту әдістерін әзірлеу мақсатында жабдықтың тозу себептерін зерттеу және талдау жүргізу.
8. Саладағы жаңа технологиялар мен үздік тәжірибелерді ескере отырып, жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесін жетілдіру.

Білімі:
1. Пайдалану процестерін оңтайландырудың және жабдықтың тиімділігін арттырудың заманауи әдістері.
2. Оның сипаттамаларын жақсартуға бағытталған жабдықты жаңғырту технологиялары (энергия шығынын азайту, жұмыс ресурсын ұлғайту).
3. Жабдықтың жұмысын тиімді жоспарлау және мониторингілеу негіздері.
4. Жабдықтың тозуы мен істен шығуын диагностикалау және талдау әдістемелері, сондай-ақ олардың алдын алу мүмкіндіктері.
5. Жабдықты пайдалану стандарттары мен нормативтері, сондай-ақ оның тиімділігін бағалау критерийлері.
6. Технологиялық жабдықтың сенімділігі мен беріктігін арттырудың заманауи әдістері (жаңа материалдар мен технологияларды қолдануды қоса алғанда).
7. Жабдықты пайдаланудағы жақсартулардың экономикалық тиімділігін есептеу принциптері.
8. Өнімділікті арттыру және жабдықты пайдалану шығындарын азайту үшін қолданылатын инновациялық технологиялар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Жүйелік ойлау
Стресске төзімділік
Тез шешім қабылдай білу дағдысы
Аналитикалық ойлау
Көшбасшылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

6

Ағымдағы және күрделі жөндеуді жоспарлау жөніндегі инженер-механик

15. "3.1 Технологиялық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі слесарь" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

7126-9

Сабақ атауының коды:

7126-9-018

Кәсібінің атауы:

3.1 Технологиялық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі слесарь

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша кіші біліктілік деңгейі:

3.1

БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34 шығарылым. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 24 желтоқсандағы "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" № 533 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 52-53. Технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжәнеКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандығы:
Слесарное дело (по отраслям и видам)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандығы:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжәнеКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандығы:
Мұнай және газ өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі Талап етілмейді.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

7126-9-017 - Технологиялық қондырғылар мен газ жабдықтарын жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі слесарь
7239-2-057 - Технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь

Қызметтің негізгі мақсаты:

Технологиялық жабдықтың жұмысын қолдау, жұмысқа қабілеттігін қалпына келтіру және сенімділігін қамтамасыз ету

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жабдықты жөндеуге дайындау, жабдықты жөндеуден шығару, пайдалануға беру
2. Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Жабдықты жөндеуге дайындау, жабдықты жөндеуден шығару, пайдалануға беру



Дағды 1:
Жабдықтарды жөндеуге дайындау бойынша жұмыстар жүргізу

Дағдылар
2-ші разряд үшін:
1. Машиналардың, аппараттардың, құбырлар мен арматураның қарапайым тораптары мен механизмдерін бөлшектеу және құрастыру, сондай-ақ жөндеуден кейін оларды сынауды жүзеге асыру.
2. Біліктілігі анағұрлым жоғары слесардың басшылығымен қарапайым қондырғылар мен агрегаттарды, сондай-ақ күрделілігі орташа машиналарды жөндеуді жүзеге асыру.
3. Бөлшектердің техникалық талаптарға сәйкестігін қамтамасыз ете отырып, оларды 12-14 біліктілік дәлдігімен (5-7 дәлдік сыныбы) слесарлық өңдеуді орындау.
4. Бөлшектерді шаю, тазалау және майлау, оларды жөндеу кезінде жинауға және монтаждауға дайындау.
5. Әрі қарай құрастыру үшін дайындау процесінде ернемектерге тесіктерді белгілеу және бұрғылау.
6. Жабдық элементтерін дұрыс қосу үшін құбырлардағы бұранданы өңдеу, аралау және кесу.
7. Жөнделетін жабдықты құрастыру мен орнатуды жеңілдету үшін қарапайым құрылғылар жасау, бұл процесті жылдамдатады және жұмыс дәлдігін жақсартады.
3-разряд үшін (2-разряд дағдыларына қосымша):
1. Біліктілігі жоғары слесардың басшылығымен қарапайым және күрделілігі орташа технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғыларды жөндеу және қызмет көрсету.
2. Жөндеу жұмыстарына технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғыларды дайындау.
3. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғыларды жаңғырту және техникалық қайта жарақтандыру бағдарламасына техникалық қызмет көрсету, жоспарлы-алдын ала жөндеу кестесін орындау.
4. Жұмыс мысалдары:
- төмен қысымды арматура - алу, жөндеу, орнату;
- май сорғылары, майлағыштар-бөлшектеу, жөндеу;
- піспекті, тығынжылды, орталықтан тепкіш және тістегерішті сорғылар - бөлшектеу, жөндеу.
4-разряд үшін (3-разряд дағдыларына қосымша):
1. Біліктілігі жоғары слесардың басшылығымен күрделі технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғыларға жөндеу жүргізу.
2. Жөндеуге ақаулы ведомостарды жасауға қатысу.
3. Жөндеу жабдықтарын құрастыру және монтаждау үшін күрделі құрылғыларды дайындауды жүргізу.
4. Жұмыс мысалдары:
- колонна түріндегі аппараттар-ішкі құрылғыларды жөндеу, құрастыру, қақпақтарды, бастиектерді алу және орнату;
- грануляторлар, кристаллизаторлар, араластырғыштар, сүзгілер - бөлшектеу, жөндеу, құрастыру;
- поршеньді компрессорлар-цилиндрлерді, иінді білікті, крейцкопф жинағын, қысымтығындарды, піспектерді бөлшектеу, жөндеу және құрастыру;
- орталықтан тепкіш компрессорлар-роторды бөлшектеу, мойынтіректер мен тісті муфталарды жөндеу.

Білімі:
2-разряд үшін:
1. Жөнделетін жабдықтың жекелеген аппараттары мен тораптарының құрылысы, мақсаты және жұмыс істеу принципі.
2. Қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс шарттары.
3. Слесарлық жұмыстардың негізгі әдістері.
4. Жалпы дәнекерлеу және пісіру тәртібі.
5. Шағын диаметрлі құбырларды сынау тәртібі.
6. Рұқсаттар пен қону, біліктілік, дәлдік және өңдеу тазалығы кластары туралы негізгі ұғымдар.
7. Құрылғылар мен құралдарды қолданудың мақсаты мен тәртібі.
8. Құбырларды белгілеу әдістері, сызу элементтері.
9. Майларды, жуу құрамдарын және майларды қолдану тәртібі.
10. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
3-разряд үшін (2-разрядты білімге қосымша):
1. Жөнделетін жабдықтың технологиялық жабдықтары мен техникалық құрылғылары мен тораптарының құрылысы, мақсаты және жұмыс істеу принципі.
2. Құбырларға, профильді болатқа, бекіту материалдарына, дәнекерленетін металдардың қасиеттеріне техникалық шарттар.
3. Құрылғылар мен құралдарды қолданудың мақсаты мен қағидалары.
4. Құбырларды төсеу тәртібі.
4-разряд үшін (3-разрядты білімге қосымша):
1. Жөнделетін жабдықтың технологиялық жабдықтары, техникалық құрылғылары мен тораптарының құрылысы, мақсаты және жұмыс істеу принципі.
2. Құбырларға, профильді болатқа, бекіту материалдарына, дәнекерленетін металдардың қасиеттеріне техникалық шарттар.
3. Слесарлық жұмыстардың негізгі әдістері.
4. Дәнекерлеу мен пісірудің жалпы қағидалары.
5. Құрылғылар мен құралдарды қолданудың мақсаты мен қағидалары.
6. Құбырларды төсеу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жөндеу жұмыстарының сапасы мен қауіпсіздігін бақылауды жүзеге асыру

Дағдылар
2-разряд үшін:
1. Қауіпсіздік стандарттары мен нормаларын сақтай отырып, слесарлық операциялардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру.
2. Техникалық талаптарға сәйкес жабдықты бөлшектеу, құрастыру және орнатудың дұрыстығын бақылау.
3. Базалық сынақтарды орындауды қоса алғанда, жөндеу мен баптауды орындағаннан кейін жабдықтың жарамдылығы мен функционалдығын тексеру.
4. Жабдықты жөндеу және қызмет көрсету кезінде орындалған жұмыстардың нұсқаулықтар мен қауіпсіздік нормаларына сәйкестігін қамтамасыз ету.
3-разряд үшін (2-разрядтың дағдысына қосымша):
1. Бөлшектеуден бастап пайдалануға бергенге дейін жөндеу жүргізу кезінде технологиялық процестің сақталуын бақылау.
2. Бөлшектерді өңдеу және тораптарды құрастыру дәлдігін тексеруді қоса алғанда, орындалған слесарлық жұмыстардың сапасын көзбен шолып бақылауды жүзеге асыру.
3. Ықтимал ақауларды анықтау мақсатында жөнделген жабдыққа алғашқы сынақтар жүргізу.
4. Жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі талаптарының сақталуын бақылауды қамтамасыз ету.
4-разряд үшін (3-разряд дағдыларына қосымша):
1. Күрделі т процесінехнологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғыларды жөндеу бойынша жұмыстардың орындалу сапасын бақылауды үйлестіру.
2. Техникалық қызмет көрсетудің барлық кезеңдерінің сақталуына, соның ішінде қызмет көрсету және жөндеу кестелерінің орындалуына бақылау жүргізу.
3. Жабдықтың жұмыс қабілеттігін растау үшін жөндеуден кейін оның соңғы сынақтарын жүргізуге қатысу.
4. Күрделі механизмдер мен құрылғыларды құрастырудың дәлдігі мен сапасын бақылауды жүзеге асыру.
5. Жөндеу процесінде және ол аяқталғаннан кейін ақаулардың себептерін талдау және олардың жойылуын бақылау.

Білімі:
2-разряд үшін:
1. Слесарлық жұмыстарды орындау, технологиялық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету кезінде қолданылатын стандарттар мен техникалық талаптар.
2. Орындалатын слесарлық жұмыстардың сапасын бақылау, соның ішінде бөлшектерді өңдеу мен тораптарды құрастыру дәлдігі мен сапасын тексеру қағидаттары мен әдістері.
3. Жабдықтарды жөндеу, қызмет көрсету және баптау кезінде еңбекті қорғау және қауіпсіздік талаптары.
4. Жөндеу жұмыстарын орындау барысында ақауларды, технологиялық процестің бұзылуын және сәйкессіздіктерді болдырмау және анықтау тәсілдері.
3-разряд үшін (2-разряд дағдыларына қосымша):
1. Жабдықты жөндеу және баптау барысында технологиялық процестердің орындалуын бақылау әдістері.
2. Жабдықты жөндеу және пайдалану кезінде, сондай-ақ техникалық қызмет көрсету кезінде қауіпсіздікті реттейтін стандарттар мен нормативтік құжаттар.
3. Барлық жұмыстарды орындағаннан кейін жабдықтың жарамдылығын тексеруді қоса алғанда, барлық кезеңдерде жөндеу сапасын бақылау принциптері мен әдістері.
4. Ақауларды немесе кемшіліктерді анықтау мақсатында жөнделген жабдыққа алғашқы сынақтар жүргізудің талаптары мен әдістері.
5. Жөндеу барысында ақаулардың себептерін талдау және оларды жоюды бақылау әдістері.
4-разряд үшін (3-разряд дағдыларына қосымша):
1. Күрделі технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде барлық кезеңдер мен нормалардың сақталуын бақылау принциптері мен әдістері.
2. Ықтимал ақауларды бағалау және жою әдістерін қоса алғанда, жөнделген жабдықтың соңғы сынақтарының талаптары мен рәсімдері.
3. Жөндеу жұмыстары барысында олардың сақталуын бақылау рәсімін қоса алғанда, еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік жөніндегі нормативтік құжаттар.
4. Күрделі механизмдер мен техникалық құрылғылардың дәлдігі мен құрастыру сапасын тексеру әдістемесі.
5. Жөндеуден және баптаудан кейін жөнделетін жабдықтың жұмысын бағалау және талдау принциптері мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жүргізу



Дағды 1:
Техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстар жүргізу

Дағдылар
3-разряд бойынша:
1. Біліктілігі жоғары слесардың қатысуымен машиналардың, аппараттардың, құбырлардың, арматураның тораптары мен механизмдерін бөлшектеуді, жөндеуді, құрастыруды және қарапайым және күрделілігі орташа сынауды жүзеге асыру.
2. 12-14 квалитет (5-7 дәлдік класы) бойынша, сондай-ақ 11-12 квалитет (4-5 дәлдік класы) бойынша бөлшектерді слесарлық өңдеуді жүзеге асыру.
3. Аппараттарды, сорғыларды, компрессорларды бөлшектеу және байлау.
4. Технологиялық жабдықтарды сынақтан өткізу.
5. Жұмыс мысалдары:
1) машиналар мен аппараттар люктерінің қақпақтары - алу және орнату;
2) қоршаулар - алып тастау және орнату;
3) төсемдер - дайындау;
4) "құбырдағы құбыр типті жылу алмастырғыштар - бөлшектеу;
5) салқындату және майлау жүйесінің құбырлары - тазалау;
6) газ үрлектері - ревизия.
7) компрессорлар - қысымтығындарды, тығыздағыштарды, май шағылыстырғыштарды, крейцкопфты, мойынтіректерді, қысымтығын қақпақтарын және цилиндрлерді бөлшектеу және алу;
8) майлы тығыздағыштар-толтыру;
9) компрессорлар мен сорғыларды салқындату және майлау жүйесінің құбырлары мен аппараттары - бөлшектеу;
10) пеш құбырлары, табақтар және колонналардың табақаралық кеңістігі, жылу алмастырғыштардың түтіктері мен құбыраралық кеңістігі, тоңазытқыштардың конденсатор түтіктері - кокс пен шөгінділерден тазарту.
4-разряд үшін (3-разряд дағдыларына қосымша):
1. Біліктілігі жоғары слесардың басшылығымен жүк көтергіш механизмдерді қолдана отырып, күрделі қондырғыларды, машиналарды, аппараттарды, құбырларды, арматураларды бөлшектеуді, жөндеуді, құрастыруды жүзеге асыру.
2. 7-10 квалитет (2-3 дәлдік класы) бойынша бөлшектерді слесарлық өңдеуді жүзеге асыру.
3. Сыйымдылық жабдығының жұмыс және бақылау сақтандырғыш қысымтығындарын сынау, реттеу.
3. Дайындаушы зауыттың паспорттық деректерін, өнеркәсіптік қауіпсіздік және еңбекті қорғау қағидаларының талаптарын ескере отырып, технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың жұмыс параметрлерін талдау.
4. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін диагностикалау, сыртқы және ішкі тексеруді жүргізу.
5. Технологиялық жабдықтарды сынақтан өткізу.
6. Жұмыс мысалдары
1) ауамен салқындату аппараттары - редукторды бөлшектеу;
2) жылу алмастырғыш аппараттар -құрастыру;
3) жұмыс дөңгелектерінің саны төрттен асатын орталықтан тепкіш, екі корпусты және көп сатылы сорғылар - бөлшектеу;
4) құбырлы пештер - құбырларды, қосарларды ауыстыру;
5) реакторлар - шамды ауыстыру, бастиектерді алу, аймақтық терможұп қалтасын алу және орнату, тығыздау жинағын және муфталық қосылыстарды жинау;
6) редукторлар - жөндеу, құрастыру, реттеу.

Білімі:
3-разряд үшін:
1. Технологиялық жабдықтың техникалық жай-күйін бағалау үшін қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары.
2. Жабдықтың техникалық жай-күйіне тексеру жүргізу әдістері.
3. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың техникалық сипаттамалары, конструктивтік ерекшеліктері.
4. Жабдықты пайдалану тәртібі.
5. Қызмет көрсетілетін қондырғының принциптік технологиялық схемасы мен коммуникациялар схемасы.
6. Шақтама пен қону, біліктілік және кедір-бұдыр параметрлері.
7. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың типтік ақаулары мен кемшіліктері, мақсаты, жұмыс режимдері және пайдалану қағидалары.
4-разряд үшін (3-разрядты білімге қосымша):
1. Технологиялық жабдықтың техникалық жай-күйін бағалау үшін қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары.
2. Жабдықтың техникалық жай-күйіне тексеру жүргізу әдістері.
3. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың техникалық сипаттамалары, конструктивтік ерекшеліктері.
4. Жабдықты пайдалану тәртібі.
5. Қызмет көрсетілетін қондырғының принциптік технологиялық схемасы мен коммуникациялар схемасы.
6. Шақтама пен қону, біліктілік және кедір-бұдыр параметрлері.
7. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың типтік ақаулары мен кемшіліктері, мақсаты, жұмыс режимдері және пайдалану қағидалары.
8. Жүк көтергіш механизмдердің құрылысы және оларды пайдалану тәртібі.
9. Такелаж ісінің негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық жабдыққа қызмет көрсету бойынша профилактикалық жұмыстарды жүргізу

Дағдылар
3-разряд үшін:
1. Белгіленген кесте шеңберінде механизмдерді тексеруді, тазалауды, майлауды және рететуді қоса алғанда, жабдыққа тұрақты техникалық қызмет көрсетуді жүзеге асыру.
2. Техникалық қызмет көрсету барысында ұсақ ақаулықтар мен ақауларды жою бойынша жұмыстарды орындау.
3. Профилактикалық бақылау әдістерін қолдану, ықтимал ақаулықтардың белгілерін анықтау және олар пайда болғанға дейін бұзылулардың алдын алу.
4. Жұмыс және бақылау сақтандыру қысымтығындарының жағдайын бақылауды жүзеге асыру.
5. Жабдықтың техникалық параметрлерін, соның ішінде температураны, қысымды, сұйықтық деңгейін, дірілді және басқа көрсеткіштерді өлшеу және бақылау.
6. Жұмыс үлгілері:
- Мойынтіректерді дайындау және майлау;
- Сорғылар мен компрессорлардағы сүзгілерді ауыстыру;
- Құбырлар мен арматурадағы тығыздағыш сақиналар мен тығыздамалардың жағдайын тексеру;
- Агрегаттардағы май мен сұйықтық деңгейін бақылау;
- Жылу алмастырғыштар мен құбыр жүйелерін түзілімдерден тазарту.
4-разряд үшін (3-разряд дағдыларына қосымша):
1. Арнайы құралдар мен аспаптарды қолдана отырып, күрделі технологиялық жабдыққа профилактикалық қызмет көрсетуді жүзеге асыру.
2. Техникалық қызмет көрсетудің тиімділігін бағалау және оның жабдықтың жұмысына әсерін талдау.
3. Техникалық қызмет көрсету сапасын арттыру және жабдықтың қызмет ету мерзімін ұзарту үшін жаңа әдістер мен технологияларды енгізу.
4. Техникалық қызмет көрсету кестелері мен процедураларын жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу және ұсыну.
5. Техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды орындау туралы құжаттаманы жүргізу, сынақтар мен тексерулердің нәтижелерін тіркеу.
6. Жұмыс үлгілері:
- Май сүзгілерін ауыстыру және компрессорлар мен сорғылардағы майлау жүйесін тексеру;
- Күрделі технологиялық жабдықтарды басқару және автоматика жүйелеріне техникалық қызмет көрсету;
- Құбыр жүйелерінің жағдайын тексеру және аралық қабаттарды ауыстыру;
- Сорғылар мен қысымтығындардағы тығыздағыштарды қалпына келтіру;
- Технологиялық жабдықта бақылау-өлшеу аспаптары мен қадағаларды тексеру және баптау.

Білімі:
3-разряд үшін:
1. Жабдықтың жұмысы мен құрылымының негізгі қағидаттары (сорғылар, компрессорлар, жылу алмастырғыштар, құбырлар және т.б.).
2. Қызмет көрсету талаптарын қоса алғанда, жабдықтар мен паспорттардың техникалық сипаттамалары.
3. Жабдықтағы негізгі ақауларды диагностикалау әдістері.
4. Жабдықты диагностикалық тексерудің негіздері: қысымды, температураны, дірілді қалай тексеру керек.
5. Профилактикалық қызмет көрсету негіздері: қарапайым тораптар мен агрегаттарды майлау, тазалау, тексеру және баптау.
6. Техникалық қызмет көрсету кезінде еңбекті қорғау қағидалары (мысалы, электр және механикалық жүйелермен жұмыс).
7. Кестелер мен нормативтерге сәйкес техникалық қызмет көрсетуді орындау қағидаттары.
4-разряд үшін (3-разрядты дағдыларына қосымша):
1. Күрделі жабдықты диагностикалау әдістері (мысалы, діріл диагностикасын немесе термографиялық әдістерді қолдану).
2. Жөндеу құжаттамасымен және ақаулы тізімдемемен жұмыс негіздері.
3. Күрделі қондырғылар мен агрегаттардың алдын алу және жөндеу әдістері .
4. Техникалық қызмет көрсетуді жоспарлау және оның орындалуын бақылау негіздері.
5. Жабдықтың жұмыс процесінде оның жағдайын бақылау және бағалау қағидаттары.
6. Неғұрлым күрделі және жоғары жүктелген жүйелерге қызмет көрсету және жөндеу кезіндегі қауіпсіздік қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Дербестік және Жауапкершілік
Стресске төзімділік
Командада жұмыс істей білу
Зейінді шоғырландыру және басқару
Орындаушылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

5

Технологиялық жабдықты жөндеу жөніндегі мастер

5

Механик (жалпы бейін)

16. "Технологиялық жабдықты жөндеу жөніндегі мастер" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

7200-0

Сабақ атауының коды:

7200-0-030

Кәсібінің атауы:

Технологиялық жабдықты жөндеу жөніндегі мастер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша кіші біліктілік деңгейі:

-

БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандығы:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

"Технологиялық жабдықты жөндеу жөніндегі мастер" кәсібі карточкасының сипаттамасы "Технологиялық жабдықты пайдалану және жөндеу" кәсіби стандартында берілген

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. -

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы1:
-



Навык 1:
-

Дағдылар
-

Білімі:
-

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

-

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

-

-

17. Карточка профессии "3.2 Технологиялық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі слесарь" кәсібінің карточкасы:

Топ коды:

7126-9

Сабақ атауының коды:

7126-9-018

Кәсібінің атауы:

3.2 Технологиялық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі слесарь

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша кіші біліктілік деңгейі:

3.2

БТБА, БА және т.б. үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

34 шығарылым. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 24 желтоқсандағы "Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (34-шығарылым) бекіту туралы" № 533 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 25 желтоқсанда № 21909 болып тіркелді.
§ 52-53. Технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжәнеКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандығы:
Сілесірлік іс (салалары мен түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандығы:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТиПО (жұмысшы кәсіптер)

Мамандығы:
Сілесірлік іс (салалары мен түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТиПО (жұмысшы кәсіптер)

Мамандығы:
Мұнай және газ өңдеу технологиясы

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

5-6 санат үшін: жұмыс тәжірибесі талап етілмейді. 7 санат үшін: техникалық және кәсіптік (орта арнаулы, орта кәсіптік) білім қажет.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

Талап етілмейді

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

7239-2-057 - Технологиялық жабдықтарды жөндеу жөніндегі слесарь

Қызметтің негізгі мақсаты:

Технологиялық жабдықтың жұмысын қолдау, жұмысқа қабілеттігін қалпына келтіру және сенімділігін қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жабдықты жөндеуге дайындау, жабдықты жөндеуден шығару, пайдалануға беру
2. Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

-

Еңбек функциясы 1:
Жабдықты жөндеуге дайындау, жабдықты жөндеуден шығару, пайдалануға беру



Дағды 1:
Жабдықтарды жөндеуге дайындау бойынша жұмыстар жүргізу

Дағдылар
5-разряд үшін:
1. Күрделі технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғыларға жөндеу жүргізу.
2. Жөндеу жұмыстарына технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғыларды дайындауды жүзеге асыру.
3. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғыларды жаңғырту және техникалық қайта жарақтандыру бағдарламасына техникалық қызмет көрсету, жоспарлы-алдын ала жөндеу кестесін орындау.
4. Жөндеуге ақаулы тізімдемелерді жасауға қатысу.
5. Жөндеуден кейін жабдықты техникалық куәландыруды жүргізу.
6. Жұмыс үлгілері:
- аппараттар – корпусты жөндеу (термо өңдеуді қажет етпейтін), табақтарды барботажға тексеру;
- бекіткіш, сақтандырғыш және реттеуші арматура - бөлшектеу, жөндеу, ысқылау, құрастыру және реттеу;
- ауа үрлегіштер, газ үрлегіштер және айдағыштар - жөндеу, сынау;
- газ моторлы компрессорлар - жөндеу;
- шар, білікті диірмендер, ұсақтағыштар, електер, түтін сорғыштар, түйіршіктегіштер -  күрделі жөндеу, сынау, тапсыру;
- жұмыс дөңгелектерінің саны төрттен асатын орталықтан тепкіш, екі корпусты және көп сатылы сорғылар - жөндеу, құрастыру, пайдалануға беру;
- реакторлар - жөндеу;
- гидротазарту, каталитикалық риформинг, гидрокрекинг және өзге де 200 - ден астам атмосфера қондырғыларының жылу алмастырғыштары (шикізат) - жөндеу;
- центрифугалар - жөндеу.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Механизмдерді пайдалана отырып, аса күрделі және бірегей технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғыларды жөндеуді, бөлшектеуді, құрастыруды, сынауды және реттеуді жүргізу.
2. Жөндеу барысында тексеру кезінде ақауларды анықтау және жою.
3. Жөнделген жабдықтың жүктемесімен дәлдікті тексеруді және сынауды бақылау.
4. Жұмыс үлгілері:
- ауамен салқындату аппараттары - редукторды құрастыру және орталықтандыру;
- барабанды вакуумдық сүзгі - аралық мойынтіректердің ішпектерін ауыстыру, қысқұрылғыны жөндеу, таратқыш басын реттеу, пайдалануға беру;
- түйіршіктегіштер - бөлшектерді бұзу, жетек басын, штоборды жөндеу және құрастыру, негізгі жетектің электр қозғалтқышын туралау, пышақ тірегін орталықтандыру;
- орталықтан тепкіш компрессорлар - лабиринттік тығыздағыштар мен роторды жөндеу, роторды теңестіру, орталықтандыру, құрастыру;
- кәдеге жарату қазандықтары - күрделі жөндеу, гидравликалық сынау, жоғары қысымды құбырлардың линзалық тығыздағыштары (700 - 2500 атмосфера) - жөндеу;
- каталитикалық риформинг және гидротазарту реакторлары - стаканды, тарату құрылғыларын, аймақтық терможұптар қалтасын жөндеу және құрастыру;
- каталитикалық крекинг регенераторлары – иректүтікті, ақаулы учаскелерді, тарату торын ауыстыру, ауа қорабын дайындау, ақаулы учаскелерді ауыстыру;
- кез келген сұйықтықтар мен газдарға арналған жоғары қысымды құбырлар, сондай-ақ каталитикалық риформинг, гидротазарту, гидрокрекинг қондырғыларының реакторлық блоктарының құбырлары - жөндеу, құрастыру;
- турбиналық компрессорлар - күрделі жөндеу және тапсыру.
7-разряд үшін (6-разряд дағдыларына қосымша):
1. Аса күрделі технологиялық кешендерді, аралас және ірі тоннажды қондырғыларды реттеу және кешенді жолға қою.
2. Техникалық қызмет көрсету және диагностика жасау, соның ішінде жұмыс кезінде және жөндеу кезінде машина жабдықтарына діріл диагностика жасау.
3. Жүктеме кезінде сынақтар жүргізу және аса күрделі механизмдер мен жөнделген жабдықтарды баптау.
4. Жабдықтарды пайдалану және жөндеу бойынша техникалық құжаттаманы жүргізу.
5. Күрделі технологиялық кешендер мен қондырғыларды іске қосуға қатысу.
6. Біліктілігі төмен жұмысшыларға жетекшілік ету.

Білімі:
5-разряд үшін:
1. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың құрылысы, мақсаты және жұмыс қағидаты, сондай-ақ жөндеу, құрастыру, монтаждау реттілігі.
2. Құбырларға, профильді болатқа, бекіту материалдарына, дәнекерленетін металдардың қасиеттеріне техникалық шарттар.
3. Слесарлық жұмыстардың негізгі әдістері.
4. Дәнекерлеу мен пісірудің жалпы қағидалары.
5. Құрылғылар мен құралдарды қолданудың мақсаты мен қағидалары.
6. Құбырларды төсеу тәртібі.
7. Жөндеуде қолданылатын материалдардың барлық түрлері.
8. Жоғары қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар мен аппаратураны жөндеу әдістері.
9. Қауіпті өндірістік объектілердегі қауіпсіздік техникасы, өнеркәсіптік, газ және өрт қауіпсіздігі, өнеркәсіптік санитария талаптарын білу.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың құрылысы, мақсаты және жұмыс қағидаты, сондай-ақ жөндеу, құрастыру, монтаждау реттілігі.
2. Құбырларға, профильді болатқа,бекіту материалдарына, дәнекерленетін металдардың қасиеттеріне техникалық шарттар.
3. Слесарлық жұмыстардың негізгі әдістері.
4. Дәнекерлеу мен пісірудің жалпы қағидалары.
5. Құрылғылар мен құралдарды қолданудың мақсаты мен қағидалары.
6. Құбырларды төсеу тәртібі.
7. Жабдықтың жұмыс бөлшектеріне, тораптары мен механизмдеріне рұқсат етілген жүктемелер.
8. Жоғары қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар мен аппаратураны жөндеу әдістері.
9. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу қағидалары (ЖТҚЖ).
10. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігі талаптары.
7-разряд үшін (6-разряд дағдыларына қосымша):
1. Күрделі технологиялық кешендер мен қондырғыларды баптау тәсілдері
2. Аса күрделі жабдықтың құрылымдық ерекшеліктері.
3. Аса күрделі жабдықты жөндеуге, сынауға және пайдалануға беруге  арналған техникалық құжаттама
4. Металл технологиясы.
5. Шақтама және қону жүйесі.
6. Мұнай өңдеу кәсіпорындарының қазіргі заманғы металл пластмассалары және жабдықтарды жоспарлы-алдын ала жөндеудің өзге де жүйелері.
7. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария тәртібі, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Іске қосу-баптау жұмыстарын жүргізу және жабдықты пайдалануға беру

Дағдылар
5-разряд үшін:
1. Барлық жүйелер мен тораптардың техникалық шарттарға сәйкестігін тексеруді қоса алғанда, жабдықты жөндеуден кейін пайдалануға беруге дайындау.
2. Ақауларды анықтау және оның жұмыс қабілеттілігін тексеру мақсатында технологиялық жабдықты іске қосу сынақтарын жүргізу.
3. Қауіпсіздік қағидаларын сақтай отырып, жабдықты регламенттер мен технологиялық талаптарға сәйкес пайдалануға беруді жүзеге асыру.
4. Іске қосу сынақтары мен кіріспе жұмыстарының нәтижелері бойынша есептер жасау және ресімдеу.
5. Персоналды жөнделген жабдықты пайдалану қағидаларына үйрету.
6. Жұмыс үлгілері:
- Күрделі жөндеуден кейін сорғыларды, компрессорларды және басқа да технологиялық жабдықтарды пайдалануға беру.
- Кәдеге жарату қазандықтарын, газ моторлы компрессорларды және турбиналық компрессорларды тексеру және пайдалануға беру.
- Жөндеуден кейін жылу алмастырғыштар мен центрифугаларды пайдалануға беру.
6-разряд үшін:
1. Автоматтандыру және басқару жүйелерін қоса алғанда, аса күрделі жабдықта кешенді іске қосу-баптау жұмыстарын жүргізу.
2. Пайдалануға беру барысында жабдықтың жұмысын бақылау және тексеру, нормалардан ауытқуларды анықтау және ақауларды жою.
3. Іске қосу-баптау жұмыстары барысында жабдықты баптау және сынау үшін мамандандырылған құралдар мен аспаптарды пайдалану.
4. Жаңа және жөнделген қондырғылар үшін басқару және автоматика жүйесін баптау.
5. Жабдықты жалпы технологиялық үдеріске дұрыс интеграциялау үшін басқа бөлімшелердің техникалық мамандарымен өзара әрекеттесу.
6. Пайдалануға беру барысында іске қосу-баптау жұмыстарының сапасы мен қауіпсіздігін бақылау.
7. Актілер мен хаттамаларды қоса алғанда, жабдықты пайдалануға беру үшін техникалық құжаттаманы ресімдеу.
8. Жұмыс үлгілері:
- Жылыту, желдету, ауаны баптау жүйелерінде, сондай-ақ сорғы станцияларында іске қосу-баптау жұмыстары.
- Мұнай өнімдерін өңдеуге арналған жабдықтар жиынтығында, гидротазарту және каталитикалық риформинг қондырғыларында іске қосу-баптау жұмыстарын жүзеге асыру.
- Жабдықты пайдалануға беру және жоғары қысымды қондырғыларға (қазандықтар мен реакторларды қоса алғанда) баптау.
7-разряд үшін:
1. Басқару, мониторингтеу және диагностика жасау жүйелерін қоса алғанда, аса күрделі технологиялық кешендер мен қондырғыларды реттеу және жолға қою.
2. Іске қосу-баптау жұмыстары барысында жабдыққа, жүктеме астындағы тестілеуді қоса алғанда, кешенді қызмет көрсетуді, диагностика жасауды және баптауды жүзеге асыру.
3. Қашықтан басқару және телеметрия жүйелерін қоса алғанда, автоматтандырудың жоғары деңгейі бар жабдықта іске қосу-баптау жұмыстарын жүргізу.
4. Қондырғыларды жобалауға және жаңғыртуға қатысуды қоса алғанда, жабдықты іске қосу және пайдалануға беру жөніндегі жұмыстарды үйлестіру.
5. Іске қосу-баптау жұмыстарының барысына басшылық жасау, технологиялық және техникалық нормалардың сақталуын бақылау.
6. Төменгі білікті жұмысшыларды іске қосу-баптау және кіріспе жұмыстары мәселелері бойынша оқыту және кеңес беру.
7. Жұмыс үлгілері:
- Гидротазарту қондырғысын, мұнай мен газды өңдеуге арналған кешендерді пайдалануға беру және баптау.
- Жоғары технологиялық жабдықтармен және мониторинг жүйесімен мұнайхимия өндірістерін пайдалануға беру.
- Жоғары қысым параметрлері мен температуралық режимдері бар қондырғыларда жүйелерді баптау және тестілеу.

Білімі:
5-разряд үшін:
1. Технологиялық жабдықта іске қосу-баптау жұмыстарын жүргізу технологиясы мен әдістері.
2. Техникалық сипаттамалары мен пайдалану шарттарын ескере отырып, жөндеуден кейін жабдықты пайдалануға беру тәртібі.
3. Жөндеуден кейінгі жабдықты сынаудың негізгі түрлері (гидравликалық, пневматикалық, механикалық және т. б.).
4. Іске қосу және пайдалануға беру кезіндегі регламенттік талаптар мен қауіпсіздік нормалары.
5. Жабдыққа, басқару жүйелеріне, автоматикаға және бақылау құралдарына арналған стандарттар мен техникалық шарттар.
6. Пайдалануға берілгеннен кейін жабдықты пайдалану және техникалық қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулық.
7. Іске қосу-баптау жұмыстары барысында жабдықты диагностикалауға арналған бақылау-өлшеу аспаптарымен жұмыс істеу негіздері.
8. Жөнделетін жабдыққа қосылған автоматты басқару жүйелерінің, қондырғылар мен механизмдердің жұмыс істеу қағидаттары.
9. Жабдықты іске қосу және тексеру нәтижелері бойынша есепті құжаттаманы жасау негіздері.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Іске қосу-баптау жұмыстарының барлық кезеңдерінде жабдықты кешенді баптау және реттеу әдістері.
2. Іске қосу-баптау жұмыстарына қойылатын геометриялық және технологиялық талаптар, оның ішінде күрделі қондырғылар мен жүйелерге арналған сипаттамалар.
3. Күрделі технологиялық кешендер мен қондырғылар үшін іске қосу-баптау жұмыстарын жобалау негіздері.
4. Автоматты басқару жүйелерін, бақылау-өлшеу аспаптары мен қадағаларды диагностикалау мен баптаудың заманауи әдістері.
5. Жөндеуден кейін жабдықтың жұмысқа қабілеттілігін растау үшін, оның жүктемесімен сынақтар жүргізу технологиясы.
6. Іске қосу және пайдалану сатысындағы жабдықтың жағдайын телеметрия және қашықтықтан бақылау жүйелері.
7. Дірілді диагностикалаудың заманауи әдістері және іске қосу-баптау жұмыстары барысында жабдықтың жағдайын тексерудің басқа да жоғары технологиялық тәсілдері.
8. Автоматтандырудың жоғары деңгейі бар жабдықты сынауға, баптауға және пайдалануға беруге қатысты техникалық регламенттер мен стандарттар.
7-разряд үшін (6-разряд дағдыларына қосымша):
1. Жоғары технологиялық және аса күрделі қондырғылар үшін іске қосу-баптау жұмыстарының күрделі технологиялық үдерістері.
2. Күрделі технологиялық кешендерді, оның ішінде біріктірілген автоматтандырылған басқару жүйелерімен баптау мен сынаудың заманауи әдістері.
3. Жаңа жабдықты қолданыстағы технологиялық жүйелерге интеграциялау әдістері және оларды автоматтандыру арқылы басқару.
4. Жабдықты іске қосу кезеңдерінде механизмдер мен жүйелерді жоғары дәлдіктегі сынау және баптау технологиясы.
5. Экстремалды температура мен қысыммен жұмыс істейтін қондырғыларда жоғары жүктемелі жүйелермен жұмыс істеу қағидаттары.
6. Іске қосу-баптау жұмыстары барысында автоматика, телеметрия және мониторингтеудің күрделі жүйелерінің жұмысын регламенттейтін стандарттар мен нормативтер.
7. Автоматтандырудың жоғары дәрежесі бар ірі өндірістік жүйелердегі іске қосу-баптау жұмыстарының жобаларын басқару негіздері.
8. Пайдалану барысында техникалық іркілістерге немесе ауытқуларға байланысты іске қосу-баптау жұмыстары сатысындағы проблемаларды талдау және шешу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жүргізу



Дағды 1:
Техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстар жүргізу

Дағдылар
5-разряд үшін:
1. Механизмдерді сынай отырып, күрделі қондырғыларды, машиналарды, аппараттарды, құбырларды, арматураларды бөлшектеуді, жөндеуді, құрастыруды жүзеге асыру.
2. 6-7 квалитет (1-2 дәлдік класы) бойынша бөлшектердің слесарлық өңделуін жүзеге асыру.
3. Дайындаушы зауыттың паспорттық деректерін, өнеркәсіптік қауіпсіздік және еңбекті қорғау қағидаларының талаптарын ескере отырып, технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың жұмыс параметрлерін талдау.
4. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың техникалық жағдайын диагностикалау, сыртқы және ішкі тексеру жүргізіледі.
5.Кернеулі және тығыз қону жағдайында тораптар мен жабдықтарды бөлшектеуді, жөндеуді және жинауды жүргізу.
6. Жұмыс үлгілері
- желдету ауа өткізгіштері - құрастыру;
- компрессорлар, сорғылар - мойынтіректердің және машиналардың өзге де бөлшектерінің ішпектерін қырып тегістеу, сақтандырғыш және кері қысымтығындарды жөндеу;
- піспекті компрессорлар - реттеу және пайдалануға беру;
- конденсаторлар-тоңазытқыштар - секцияларды алу және орнату;
- құбырлы пештер - бақылау, құбырларды бракқа шығару.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Механизмдерді сынай отырып, күрделі қондырғыларды, машиналарды, аппараттарды, құбырларды, арматураларды бөлшектеуді, жөндеуді, құрастыруды жүзеге асыру.
2. Дайындаушы зауыттың паспорттық деректерін, өнеркәсіптік қауіпсіздік және еңбекті қорғау қағидаларының талаптарын ескере отырып, технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың жұмыс параметрлерін талдау.
3. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың техникалық жағдайын диагностикалау, сыртқы және ішкі тексеру жүргізіледі.
4. Біліктілігі төмен жұмысшыларға басшылық жасау.
5. Жұмыс үлгілері
- газ моторлы компрессорлар - қиыстыру, реттеу, сынау;
- құбырлы пештер – иректүтікті сынау (гидравликалық немесе пневматикалық) ;
- реакторлар - корпусты жөндеу, гидравликалық сынақ;
- каталитикалық крекинг реакторлары – тығыздаманың гильзасын, линзалық компенсаторды және қысым көтергіштің түзу бөлігін, бөлгіш табақтың стаканын, бүйірлік құбырларды және шығару коллекторының жинағышын ауыстыру;
- араластырғыш реакторлар - араластырғыш пен түбін жоғары қысымды реакторға орнату, жалғастырғыштық қосылыстарды орталықтандыру және құрастыру, гидравликалық сынау;
- планетарлық және күрделі тіс профилі бар редукторлар - құрастыру;
- гидротазарту, каталитикалық риформинг, гидрокрекинг және басқа 200-ден астам атмосфера қондырғыларының жылу алмастырғыштары (шикізат) - құрастыру, сынау;
- бу турбиналары - қалақшалар, корпус, ротор арасындағы саңылауды тексеру, диафрагма тығыздағыштарында, тығыздамалық тығыздағыштарда, тіреу және тірек мойынтіректерде саңылауларды жөндеу және орнату, орталықтандыру, реттеу;
- центрифугалар - ілінісу жалғастырғыштарын баспақтау, біліктерді орталықтандыру, түйісімді тығыздағыш корпусын сығымдау және құрастыру, қуысбұрғыларды бөлшектеу және құрастыру, мойынтіректерді, төлкелерді қыру, бөлшектерді ақауларға тексеру, пайдалануға беру.
7-разряд үшін (6-разряд дағдыларына қосымша):
1. Аса күрделі технологиялық кешендерді, құрама және ірі тоннажды қондырғыларды реттеу мен кешенді баптауды жүзеге асыру.
2. Жұмыс барысында және жөндеу кезінде статикалық және динамикалық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және диагностика жүргізу.
3. Жүктеме кезінде сынақтар жүргізуді және аса күрделі механизмдер мен жөнделген жабдықтарды баптауды бақылау.
4. Жабдықтарды пайдалану және жөндеу бойынша техникалық құжаттаманы жүргізуді жүзеге асыру.
5. Күрделі технологиялық кешендер мен қондырғыларды іске қосуға қатысу.
6. Біліктілігі төмен жұмысшыларға басшылық жасау.

Білімі:
5-разряд үшін:
1. Технологиялық жабдықтың техникалық жағдайын бағалау үшін қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары.
2. Жабдықтың техникалық жағдайына тексеру жүргізу әдістері.
3. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері.
4. Жабдықты пайдалану тәртібі.
5. Қызмет көрсетілетін қондырғының принциптік технологиялық схемасы мен коммуникациялар схемасы.
6. Шақтама және қону, квалитеттер және кедір-бұдыр параметрлері.
7. Технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың типтік ақаулықтары мен ақаулары, мақсаты, жұмыс режимдері және пайдалану қағидалары.
8. Машиналарды статикалық және динамикалық теңдестіру.
9. Қауіпті өндірістік объектілердегі қауіпсіздік техникасының, өнеркәсіптік, газ және өрт қауіпсіздігінің, өнеркәсіптік санитарияның талаптары.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1.Күрделі белгілеу кезіндегі геометриялық құрылымдар.
2. Машиналарды статикалық және динамикалық теңдестіру.
3. Күрделі технологиялық кешендер мен қондырғыларды баптау тәсілдері.
4. Аса күрделі жабдықтың құрылымдық ерекшеліктері.
5. Аса күрделі жабдықты жөндеуге, сынауға және пайдалануға беруге арналған техникалық құжаттама.
6. Металл технологиясы.
7. Шақтама және қону жүйесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсетуді жүргізу

Дағдылар
5-разряд үшін:
1. Күрделі технологиялық қондырғыларды, машиналарды, аппараттарды, құбырлар мен арматураларды бөлшектеуді, жөндеуді және құрастыруды кейіннен сынаумен жүргізу.
2. Жоғары дәлдік талаптарын сақтай отырып, бөлшектердің слесарлық өңделуін жүзеге асыру (6-7 квалитеттер, 1-2 дәлдік класы).
3. Дайындаушы зауыттың паспорттық деректері негізінде технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың жұмыс параметрлерін талдау.
4. Сыртқы және ішкі тексеру арқылы жабдықтың техникалық жағдайын диагностикалау.
5. Тығыз қону және кернеулі қосылыстар жағдайында тораптар мен агрегаттарды бөлшектеуді, жөндеуді және жинауды жүргізу.
6. Жөндеу немесе бөлшектерді ауыстырғаннан кейін, механизмнің және оның құрамдас бөлігінің жұмыс сапасын бақылау.
7. Жұмыс үлгілері:
- Желдету ауа өткізгіштерін құрастыру.
- Компрессорлар мен сорғылардың бөлшектерін қырып тегістеу және реттеу.
- Қауіпсіздік қысымтығындарын жөндеу және реттеу.
- Бөлімдерді конденсатор-тоңазытқыштарға шығару және орнату.
- Құбырлы пештердегі құбырларды бақылау және бракқа шығару.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Механизмдерді сынау және баптау арқылы күрделі қондырғылар мен агрегаттарды бөлшектеуді, жөндеуді және құрастыруды жүзеге асыру.
2. Техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде біліктілігі төмен жұмысшыларға басшылық жасау.
3. Сыртқы және ішкі тексеруді, сондай-ақ ақаулықтар мен ақауларды анықтауды қоса алғанда, жабдықты диагностикалау мен техникалық куәландыруды жүргізу.
4. Күрделі механизмдерді құрастыру кезінде және жөндеуден кейін реттеу және баптау.
5. Құбырлар мен реакторларды қоса алғанда, жабдыққа гидравликалық және пневматикалық сынақтар жүргізу.
6. Жабдықты жөндеуден кейін оның пайдалану талаптарына сәйкестігін бақылау және сынау.
7. Жұмыс үлгілері:
- Газ моторлы компрессорларды сынау және реттеу.
- Каталитикалық крекинг реакторларындағы тығыздама гильзасын ауыстыру және тексеру.
- Гидравликалық сынау және гидротазарту қондырғыларына арналған жылу алмастырғыштарды құрастыру.
- Бу турбиналарын тексеру, соның ішінде саңылауларды орнату және тығыздағыштарды реттеу.
7-разряд үшін (6-разряд дағдыларына қосымша):
1. Күрделі басқару және автоматика жүйелерін қоса алғанда, аса күрделі технологиялық кешендер мен ірі тоннажды қондырғыларды реттеу және кешенді жолға қою.
2. Пайдалану және жөндеу барысында статикалық және динамикалық жабдыққа қызмет көрсету және диагностика жүргізу.
3. Барлық техникалық сипаттамаларды ескере отырып, жөнделген жабдықтар мен механизмдердің жүктемесімен сынақтар жүргізуді бақылау.
4. Жүргізілген жұмыстар мен сынақтар туралы мәліметтермен жабдықты пайдалану және жөндеу бойынша техникалық құжаттаманы жүргізу.
5. Күрделі технологиялық кешендер мен қондырғыларды іске қосуға және пайдалануға беруге қатысу.
6. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің барлық кезеңдерінде ұжымның жұмысына басшылық жасау.
7. Жұмыс үлгілері:
- Автоматтандырылған басқару жүйелерімен біріктірілген және ірі тоннажды қондырғыларды баптау және ретке келтіру.
- Каталитикалық риформинг қондырғыларында жұмыс істеу барысында статикалық және динамикалық жабдықты диагностикалау.
- Турбиналық компрессорлар мен жоғары қысымды турбиналар сияқты күрделі агрегаттарды пайдалануға беру.
- Күрделі механизмдерде жүргізілген сынақтар мен жөндеу бойынша есепті құжаттаманы жасау және жүргізу.

Білімі:
5-разряд үшін:
1. Компрессорлар, сорғылар, арматура, пештер және құбырлар сияқты күрделі технологиялық жабдықтар мен техникалық құрылғылардың жұмыс қағидаттары.
2. Ақауларды анықтау үшін сыртқы және ішкі тексеруді қоса алғанда, жабдықты диагностикалау әдістері.
3. Бөлшектерді жоғары дәлдікпен слесарлық өңдеуді қоса алғанда, тораптар мен агрегаттарды бөлшектеуге, құрастыруға және жөндеуге арналған слесарлық жұмыстарды орындау технологиясы.
4.Рұқсат етілген ауытқулар мен жұмыс параметрлерін қоса алғанда, жабдықтың паспорттық деректері мен техникалық сипаттамалары.
5. Жабдықты сынау технологиялары: гидравликалық, пневматикалық сынақтар, бітеулікті тексеру және басқа да сынақтар түрлері.
6. Жоғары жүктелген, жоғары технологиялық жабдықпен жұмыс істеу кезіндегі техникалық талаптар мен қауіпсіздік нормалары.
7. Технологиялық жабдықта пайдаланылатын металдардың, құймалардың, пластмассалардың және басқа да материалдардың түрлерін қоса алғанда, материалдар және олардың қасиеттері.
8. Тығыз қону және кернеулі қосылыстармен жұмыс істеу кезінде жабдықты слесарлық өңдеу және құрастыру әдістері.
6-разряд үшін (5-разряд дағдыларына қосымша):
1. Бірегей және аса күрделі қондырғылармен жұмысты қоса алғанда, жабдықты күрделі диагностикалау және техникалық куәландыру әдістері мен технологиялары.
2. МEМСТ, ҚНжҚ, салалық стандарттарды қоса алғанда, күрделі жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі нормативтік құжаттар.
3. Жөндеу жұмыстарын жүргізгеннен кейін күрделі механизмдер мен қондырғыларды реттеу және баптау қағидаттары.
4. Бөлшектеу және құрастыру кезінде арнайы дағдыларды қажет ететін реакторлар, жылу алмастырғыштар, турбиналар, редукторлар сияқты күрделі қондырғылардың құрылымы мен жұмыс қағидаты.
5. Діріл диагностика, ультрадыбыстық зерттеу, термография және басқа әдістерді қоса алғанда, аса күрделі жабдықты диагностикалау мен жөндеудің заманауи әдістері.
6. Гидравликалық және пневматикалық сынақтардың жұмыс параметрлеріне сәйкестігіне принциптері мен технологиялары.
7. Күрделі жабдықты жөндеу және құрастыру барысында орындалған жұмыстардың сапасын бақылау әдістері.
7-разряд үшін (6-разряд дағдыларына қосымша):
1. Қазіргі заманғы басқару және автоматика жүйелерін қоса алғанда, аса күрделі технологиялық кешендер мен ірі тоннажды қондырғыларды баптау және реттеу қағидаттары.
2. Пайдалану барысында, сондай-ақ жөндеу барысында статикалық және динамикалық жабдықты диагностикалау әдістері.
3. Мұнайхимия және газ салаларындағы жоғары технологиялық қондырғыларды баптау және жөндеу жөніндегі жұмысты реттейтін стандарттар мен нормативтік құжаттар.
4. Күрделі қондырғыларды іске қосу рәсімдері, оның ішінде олардың жұмысқа қабілеттілігін тексеру, басқару және автоматика жүйелерін баптау.
5. Техникалық құжаттама мен есептілікті жүргізуді қоса алғанда, жабдыққа техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді басқару негіздері.
6. Қауіптілігі жоғары жағдайларда жоғары жүктелген жабдықпен жұмыс істеу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік және еңбекті қорғау талаптары.
7. Салқындату жүйелері, газ- және сұйықтық жүйелері сияқты технологиялық қондырғылардағы әртүрлі құрауыштар мен жүйелер арасындағы өзара әрекеттесу қағидаттары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Дербестік және Жауапкершілік
Стресске төзімділік
Командада жұмыс істей білу
Зейінді шоғырландыру және басқару
Орындаушылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 3517-2020 "Мұнай өңдеу және мұнай-химия өнеркәсібі. Технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жоспарлау, ұйымдастыру және жүргізу тәртібі".

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

5

Технологиялық жабдықты жөндеу жөніндегі мастер

6

Ағымдағы және күрделі жөндеуді жоспарлау жөніндегі инженер-механик

5

Механик (жалпы бейін)

4-тарау. Кәсіби стандарттың техникалық деректері

      18. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі;

      Орындаушы: Ердосов Жансейіт Жанболатұлы;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 52.

      19. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі;

      Жоба басшысы: Жиенбаева Ақнұр Пірмағанбетқызы;

      E-mail: zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Телефон нөмірі: +7 (717) 278 68 64.

      20. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 22 қарашадағы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №8 Хаттамасы.

      21. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: Кәсіби біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 18 қарашадағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      22. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы: 2024 жылғы 17 желтоқсандағы сараптамалық қорытындысы.

      23. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1-нұсқа, 2024 ж.

      24. Болжалды қайта қарау күні: 31.12.2027 ж.

Об утверждении профессиональных стандартов в нефтегазовой сфере по направлению "Переработка и реализации нефти и газа"

Приказ и.о. Министра энергетики Республики Казахстан от 24 декабря 2024 года № 486

      В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить:

      1) профессиональный стандарт "Контроль качества нефти, газа и продуктов их переработки" согласно приложению 1 к настоящему приказу;

      2) профессиональный стандарт "Обеспечение надежности и механической целостности оборудования" согласно приложению 2 к настоящему приказу;

      3) профессиональный стандарт "Обслуживание вспомогательных систем, контрольно-измерительных приборов и автоматики" согласно приложению 3 к настоящему приказу;

      4) профессиональный стандарт "Оперативно-диспетчерское управление" согласно приложению 4 к настоящему приказу;

      5) профессиональный стандарт "Переработка нефти, газа и нефтегазохимии" согласно приложению 5 к настоящему приказу;

      6) профессиональный стандарт "Прием и отгрузка продуктов переработки нефти и газа" согласно приложению 6 к настоящему приказу;

      7) профессиональный стандарт "Реализация нефти и нефтепродуктов" согласно приложению 7 к настоящему приказу;

      8) профессиональный стандарт "Технология производства нефти и газа" согласно приложению 8 к настоящему приказу;

      9) профессиональный стандарт "Товарное производство, хранение нефти и газа (сырье), продуктов переработки нефти и газа" согласно приложению 9 к настоящему приказу;

      10) профессиональный стандарт "Управление производством и реализацией в нефтегазоперерабатывающей и нефтегазохимической промышленностях" согласно приложению 10 к настоящему приказу;

      11) профессиональный стандарт "Управление техническим обслуживанием и ремонтом оборудования" согласно приложению 11 к настоящему приказу.

      2. Департаменту транспортировки и переработки нефти Министерства Энергетики Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

      1) в течение пяти рабочих дней со дня подписания настоящего приказа направление его копии в электронном виде на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства Энергетики Республики Казахстан после его официального опубликования;

      3) в течение трех рабочих дней после дня первого официального опубликования настоящего приказа направление ссылки на его официальное опубликование на казахском и русском языках в Национальный орган по профессиональным квалификациям для размещения на цифровой платформе Национальной системы квалификаций;

      4) в течение десяти календарных дней после опубликования настоящего приказа в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства Энергетики Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра энергетики Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
А. Жамауов

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан

  Приложение 1 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Контроль качества нефти, газа и продуктов их переработки"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Контроль качества нефти, газа и продуктов их переработки" (далее - профессиональный стандарт) разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" для структурирования основных профессий, описания характеристик работ и основных трудовых функций работников для определения требований к уровню квалификаций и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда. Настоящий профессиональный стандарт применяется в нефтегазовой промышленности для обеспечения качества нефти, газа и продуктов их переработки на всех этапах производства, от добычи до конечного потребителя.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      2) газ – сырой, товарный, сжиженный нефтяной и сжиженный природный газ;

      3) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      4) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      5) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      6) нефть – природная маслянистая горючая жидкость со специфическим запахом, состоящая в основном из сложной смеси;

      7) отраслевая рамка квалификаций – документ, разрабатываемый на основе Национального классификатора занятий Республики Казахстан, национальной рамки квалификаций и классифицирующий требования к квалификации специалиста по уровням в зависимости от сложности выполняемых работ и характера используемых знаний, умений и компетенций в отрасли;

      8) контроль качества – контроль продукции в процессе еҰ производства для обеспечения соответствующего качества конечного продукта.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – единый тарифно-квалификационный справочник;

      3) ПС – профессиональный стандарт;

      4) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      5) ЕАЭС – Евразийский экономический союз;

      6) КПД – коэффициента полезного действия;

      7) ТиПО – техническое и профессиональное образование.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Контроль качества нефти, газа и продуктов их переработки.

      5. Код профессионального стандарта: C19201078.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность;

      19 Производство кокса и продуктов нефтепереработки;

      19.2 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20.1 Производство продуктов нефтепереработки.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: В данном профессиональном стандарте приведены характеристики работ и трудовые функции основных должностей по контролю качества нефти, газа и продуктов их переработки. На базе продуктов переработки нефти и газа сегодня работает вся техника, осуществляется ее обслуживание и обеспечение необходимым рабочим ресурсом. Контроль качества нефти, газа и продуктов их переработки – ключевое условие и страховка от не кондиции на рынке соответствующих товаров.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Начальник лаборатории (обрабатывающая промышленность) - 7 уровень ОРК;

      2) Инженер-химик (нефть и газ) - 6 уровень ОРК;

      3) Инженер лаборант, химия - 6 уровень ОРК;

      4) Лаборант химического анализа - 4 уровень ОРК;

      5) Лаборант химического анализа - 3 уровень ОРК;

      6) Инженер по качеству - 6 уровень ОРК;

      7) 3.1 Машинист по моторным испытаниям топлива - 3 уровень ОРК;

      8) Пробоотборщик - 2 уровень ОРК;

      9) Пробоотборщик - 3 уровень ОРК;

      10) Лаборант химического анализа - 2 уровень ОРК;

      11) 3.2 Машинист по моторным испытаниям топлива - 3 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Начальник лаборатории (обрабатывающая промышленность)"

Код группы

1321-0

Код наименования занятия

1321-0-032

Наименование профессии

Начальник лаборатории (обрабатывающая промышленность)

Уровень квалификации по ОРК

7

Подуровень квалификации по
ОРК

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 68. Начальник центральной заводской лаборатории

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Физические и химические науки

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Физические и химические науки

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по технологической подготовке производства не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием

Не требуется

Другие возможные наименования профессии

1321-0-018 - Заведующий лабораторией (обрабатывающая промышленность)
1321-0-047 - Начальник центральной заводской лаборатории (обрабатывающая промышленность)

Основная цель деятельности

Управление процессом контроля качества нефти, газа и продуктов их переработки

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

1. Управление процессом контроля качества нефти, газа и продуктов их переработки

Дополнительные трудовые функции

-

Трудовая функция 1:
Управление процессом контроля качества нефти, газа и продуктов их переработки

Навык 1:
Руководство испытаниями для проверки качества нефти, газа продуктов их переработки

Умения:
1. Осуществлять непосредственное руководство деятельностью подразделения.
2. Организовывать проведение испытаний по закрепленной номенклатуре продукции в соответствии с требованиями нормативных документов.
3. Контролировать оформление документации по результатам испытаний (отчетов, паспортов качества, справок).
4. Обеспечить организацию безопасного выполнения работ по приему, учету, хранению, использованию и утилизации ядовитых веществ и прекурсоров.
5. Организовывать проведение химических и физико-химических испытаний и измерений для обеспечения лабораторного контроля соответствия качества.
6. Организовывать проведение работ по испытаниям при разработке новых и модифицированных образцов продукции.
7. Организовывать проведение лабораторных испытаний в соответствии с требованиями нормативных документов и технических регламентов ЕАЭС для определения качества поступающей нефти, газа и продуктов их переработки.
8. Обеспечивать достоверность, объективность и требуемую точность результатов испытаний.
9. Осуществлять контроль за состоянием лабораторного оборудования и рабочих мест работников лаборатории, их соответствием требованиям по безопасности и охране труда, пожарной безопасности, принимать меры по устранению имеющихся недостатков.
10. Контролировать сроки аккредитации.
11. Организовать проведение лабораторного контроля качества поступающих в производство сырья, материалов, полуфабрикатов, а также готовой продукции с целью определения соответствия их действующим производственным стандартам и техническим условиям, экологическим стандартам и нормативам.
12. Организовывать проведение исследований причин возникновения брака продукции и разработку рекомендаций по их предупреждению и устранению.
13. Возглавлять работу по разработке и внедрению новых методов измерения и оценки качества материалов и производимой продукции, новых методов контроля в области промышленной санитарии, техники безопасности и охраны окружающей среды.
14. Обеспечивать контроль за соблюдением технологической дисциплины в цехах.

Знания:
1. Стандарты по методам проведения испытаний и отбора проб.
2. Законодательные и правовые акты, методические материалы по вопросам деятельности лаборатории.
3. Оборудование лаборатории, принципы его работы и правила эксплуатации.
4. Методы измерений, контроля качества нефти, газа продуктов их переработки.
5. Физико-химические свойства нефти, газа и продуктов их переработки.
6. Порядок определения качества нефти, газа и продуктов их переработки.
7. Нормативные документы и руководящие материалы по разработке и оформлению документации.
8. Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам и готовой продукции.
9. Экологические стандарты и нормативы, действующая система государственной аттестации и сертификации продукции.
10. Стандарты, технические условия и иные материалы по разработке и оформлению технической документации.
11. Передовой отечественный и зарубежный опыт в области контроля качества нефти, газа и продуктов их переработки.
12. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Навык 2:
Оптимизация процессов контроля качества и управление лабораторной командой

Умения:
1. Разрабатывать и внедрять улучшенные методы контроля качества продукции — внедрение новых технологий и методов для повышения точности и скорости испытаний, оптимизация лабораторных процессов.
2. Координировать и управлять работой лабораторной команды — эффективное распределение задач между сотрудниками лаборатории, организация работы и контроль за выполнением обязанностей, мотивация и обучение персонала.
3. Обеспечивать эффективное использование лабораторного оборудования — организация работы с оборудованием, планирование его обслуживания и модернизации, минимизация времени простоя.
4. Внедрять новые методы испытаний и измерений — исследование и внедрение новых технологий и методик в области химических, физико-химических и других испытаний.
5. Проводить анализ результатов испытаний и оптимизировать методы анализа — анализ полученных данных для поиска путей повышения точности и эффективности лабораторных испытаний.
6. Организовывать обучение и повышение квалификации персонала лаборатории — развитие профессиональных навыков сотрудников, проведение тренингов и курсов повышения квалификации.
7. Обеспечивать выполнение лабораторных испытаний в установленные сроки — управление планированием и координацией работы для своевременного выполнения всех необходимых анализов и исследований.
8. Контролировать соблюдение стандартов и нормативов безопасности на рабочем месте — обеспечение безопасных условий труда в лаборатории, соблюдение стандартов охраны труда, пожарной безопасности, экологических требований.
9. Управлять документацией и отчетностью лаборатории — контроль за своевременным оформлением отчетов по результатам испытаний, их анализ и хранение.
10. Оценивать и устранять причины возникновения ошибок в процессе испытаний — анализ причин возможных отклонений или ошибок в результатах испытаний и внедрение мер по их предотвращению.

Знания:
1. Методы контроля качества продукции.
2. Нормативные требования и стандарты качества.
3. Процессы лабораторных испытаний.
4. Организация работы лаборатории.
5. Анализ результатов испытаний.
6. Правила безопасности и охраны труда.
7. Техническое обслуживание лабораторного оборудования.
8. Документация и отчҰтность.
9. Методы обучения и развития персонала.

Возможность признания навыка

Не рекомендуется

Требования
к личностным компетенциям:

Системное мышление;
Стрессоустойчивость;
Аналитическое мышление;
Ответственность за принимаемые решения;
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности;
Организаторские качества.

Список технических регламентов и национальных стандартов

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", ТР ЕАЭС 036/2016 "Требования к сжиженным углеводородным газам для использования их в качестве топлива" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 20448-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для коммунально-бытового потребления. Технические условия", ГОСТ 27578-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для автомобильного трансопрта. Технические условия" и прочие стандарты на техусловия, ГОСТ ИСО 17025-2019 "Общие требования к компетентности испытательных и калибровочных лабораторий". СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

6

Начальник технического отдела

6

Инженер-химик (нефть и газ)

10. Карточка профессии "Инженер-химик (нефть и газ)"

Код группы

2145-2

Код наименования занятия

2145-2-005

Наименование профессии

Инженер-химик (нефть и газ)

Уровень квалификации по ОРК

6

Подуровень квалификации по ОРК

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей, специалистов и других служащих организаций нефтегазодобывающей отрасли, утвержденные Приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 24 мая 2016 года № 217.
§21. Инженер-химик

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Физические и химические науки

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Инженер-химик I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующей специальности и стаж работы в должности инженера-химика II категории не менее 3 лет; Инженер-химик II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующей специальности и стаж работы в должности инженера-химика без категории не менее 3 лет; Инженер-химик без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующей специальности без требований к стажу работы или среднее техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием

Не требуется

Другие возможные наименования профессии

2145-2-004 - Инженер-нефтехимик

Основная цель деятельности

Инженерное обеспечение работ по контролю качества нефти, газа и продуктов их переработки

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

1. Обеспечение нормальной работы аппаратуры и приборов, находящихся в ведении лаборатории

Дополнительные трудовые функции

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение нормальной работы аппаратуры и приборов, находящихся в ведении лаборатории

Навык 1:
Подготовка оборудования и проведение испытаний нефти, газа и продуктов их переработки

Умения:
1. Подготавливать оборудование к метрологической аттестации, калибровке и поверке.
2. Оценивать достоверность результатов.
3. Отбирать пробы.
4. Проводить приемо-сдаточные испытания и измерения.
5. Эксплуатировать лабораторное оборудование, проводить измерения.
6. Анализировать результаты лабораторных испытаний и измерений.
7. Проводить испытания на всех этапах производства.
8. Обеспечивать внедрение и освоение нормативной документации на продукцию и методы испытаний к ней.
9. Обеспечивать функционирование средств измерения и испытательного оборудования лаборатории, обучать персонал их правильной и безопасной эксплуатации.

Знания:
1. Законодательные и правовые акты; правила, инструкции и процедуры предприятия по вопросам деятельности отдела, лаборатории.
2. Профиль, специализация и особенности структуры предприятия.
3. Оборудование лаборатории, принципы его работы и правила эксплуатации.
4. Методы испытаний/измерений для контроля качества нефти, газа и продуктов их переработки.
5. Порядок определения качества нефти, газа и продуктов их переработки.
6. Нормативные документы и руководящие материалы по разработке и оформлению документации.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Навык 2:
Разработка и оформление технической документации по контролю качества нефти, газа и продуктов их переработки

Умения:
1. Планировать проведение мероприятий по контролю качества нефти, газа и продуктов их переработки.
2. Анализировать нормативные документы.
3. Работать с рабочей технической документацией.
4. Обеспечивать функционирование и развитие системы менеджмента лаборатории.

Знания:
1. Законодательные и иные правовые акты, правила, инструкции и процедуры предприятия по вопросам деятельности отдела, лаборатории.
2. Профиль, специализация и особенности структуры предприятия.
3. Оборудование лаборатории, принципы его работы и правила эксплуатации.
4. Методы испытаний/измерений для контроля качества нефти, газа и продуктов их переработки.
5. Государственные/межгосударственные стандарты и технические условия на методы проведения испытаний/измерений и отбор проб.
6. Порядок определения качества нефти, газа и продуктов их переработки.

Навык 3:
Организация мероприятий по выявлению некондиционной нефти , газа и продуктов их переработки

Умения:
1. Выявлять несоответствующую продукцию.
2. Проводить анализ причин несоответствий.

Знания:
1. Номенклатура нефти, газа и продуктов их переработки.
2. Правила, инструкции и процедуры предприятия по вопросам деятельности отдела, лаборатории.
3. Оборудование лаборатории, принципы его работы и правила эксплуатации.
4. Методы испытаний/измерений для контроля качества нефти, газа и продуктов их переработки.
5. Технические регламенты ЕАЭС и государственные/ межгосударственные стандарты на нефть, газ и продукты их переработки.
6. Маркировка выпускаемой продукции.
7. Порядок определения качества нефти, газа и продуктов их переработки.
8. Физико-химические характеристики нефти, газа и продуктов их переработки.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Организаторские качества
Аналитическое и системное мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", ТР ЕАЭС 036/2016 "Требования к сжиженным углеводородным газам для использования их в качестве топлива" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 20448-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для коммунально-бытового потребления. Технические условия", ГОСТ 27578-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для автомобильного трансопрта. Технические условия" и прочие стандарты на техусловия. СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК

Наименовании профессии

7

Начальник лаборатории

11. Карточка профессии "Инженер лаборант, химия"

Код группы

2145-1

Код наименования занятия

2145-1-001

Наименование профессии

Инженер лаборант, химия

Уровень квалификации по ОРК

6

Подуровень квалификации по ОРК

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 47. Инженер-лаборант

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура) образования

Специальность:
Физические и химические науки

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

без требований к опыту работы

Связь с неформальным и информальным образованием

Инженер-лаборант I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера-лаборанта II категории не менее 2 лет; Инженер-лаборант II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера-лаборанта без категории не менее 3 лет; Инженер-лаборант без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника-лаборанта I категории не менее 3 лет.

Другие возможные наименования профессии

2145-1-002 - Инженер-химик

Основная цель деятельности

Организация и проведение лабораторных анализов/испытаний/измерений сырья, полуфабрикатов, материалов, и готовой продукции для определения соответствия действующим техническим Регламентам ЕАЭС и государственным/межгосударственным стандартам, требованиям утвержденных графиков лабораторного контроля.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

1. Организация своевременного и качественного выполнения графика лабораторного контроля

Дополнительные функции

-

Трудовая функция 1:
Организация своевременного и качественного выполнения графика лабораторного контроля

Навык 1:
Проведение работ по исполнению графика лабораторного контроля

Умение:
1. Проводить лабораторные анализы/испытания/измерения сырья, полуфабрикатов, материалов и готовой продукции.
2. Осуществлять необходимые расчеты по проведенным испытаниям/измерениям, анализировать полученные результаты и систематизировать их.
3. Наблюдать за правильной эксплуатацией лабораторного оборудования и своевременно представлять его на периодическую метрологическую поверку/калибровку.
4. Выполнять экспериментальные и исследовательские работы для изыскания более экономичных и эффективных методов производства, а также лабораторного контроля производства.
5. Принимать участие в разработке технологических процессов и их исследовании в период освоения, а также в разработке и внедрении стандартов и технических условий на сырье, полуфабрикаты, материалы и в установлении норм их расхода.
6. Разрабатывать мероприятия по комплексному использованию сырья, замене дефицитных материалов и утилизации отходов производства.

Знание:
1. Нормативные правовые акты и технологию производства, оборудование лаборатории и правила его эксплуатации.
2. Нормативные технические требования, предъявляемые к сырью, материалами готовой продукции, стандарты, положения, инструкции и другие руководящие материалы по технологическим регламентам производства, лабораторному контролю и оформлению технической документации.
3. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
4. Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам и готовой продукции.
5. Стандарты, положения, инструкции и иные руководящие материалы по технологической подготовке производства, лабораторному контролю и оформлению технической документации.
6. Опыт передовых отечественных и зарубежных организаций в области технологии производства аналогичной продукции.

Навык 2:
Проведения научно-исследовательских работ и организации лабораторного контроля производства

Умение:
1. Проводить исследовательские и экспериментальные работы для поиска более эффективных и экономически выгодных методов.
2. Производства и лабораторного контроля продукции.
3. Разрабатывать новые и совершенствовать существующие методики проведения лабораторных анализов, испытаний/измерений и исследований, а также оказывать помощь в их освоении.
4. Исследовать причины брака в производстве, принимать участие в разработке предложений по его предупреждению и устранению.

Знание:
1. Методы проведения научно-исследовательских работ и организации лабораторного контроля производства, современные средства вычислительной техники, коммуникаций и связи, опыт передовых отечественных и зарубежных организаций в области.
2. Технологии производства аналогичной продукции.
3. Современные средства вычислительной техники, коммуникаций и связи.
4. Основы экономики, организации производства, труда и управления.
5. Методы проведения научно-исследовательских работ и организации лабораторного контроля производства.

Возможность признания навыка

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям

Стрессоустойчивость
Организаторские качества
Аналитическое и системное мышление
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", ТР ЕАЭС 036/2016 "Требования к сжиженным углеводородным газам для использования их в качестве топлива" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 20448-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для коммунально-бытового потребления. Технические условия", ГОСТ 27578-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для автомобильного трансопрта. Технические условия" и прочие стандарты на техусловия. СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

7

Начальник лаборатории

6

Инженер-химик

12. Карточка профессии "Лаборант химического анализа"

Код группы

8131-9

Код наименования занятия

8131-9-149

Наименование профессии

Лаборант химического анализа

Уровень квалификации по ОРК

4

Подуровень квалификации по ОРК

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Выпуск 1. Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 415-416. Лаборант химического анализа

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Лабораторная технология

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Для 5-го разряда опыт работы не менее 1 года. Для 6-го разряда опыт работы не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии

3111-1-005 - Химик лаборант, пробирщик

Основная цель деятельности

Проведение химических анализов/испытаний/исследований

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

1. Проведение химических анализов пробы нефти, газа и продуктов их переработки

Дополнительная информация

-

Трудовая функция 1:
Проведение химических анализов пробы нефти, газа и продуктов их переработки

Навык1:
Осуществление работ по анализу нефти, газа и продуктов их переработки

Умение:
Для 5 разряда:
1. Проводить разгонку нефтепродуктов и других жидких веществ.
2. Готовить растворы и подготавливать пробы для анализа.
3. Определять процентное содержание влаги в анализируемых материалах с использованием аналитических весов.
4. Определить процентное содержание вещества в анализируемых материалах различными методами.
5. Определить содержание серы и хлоридных солей в нефти и нефтепродуктах.
6. Настроить лабораторное оборудование.
7. Наблюдать за работой лабораторной установки и вести запись ее показаний.
8. Проводить испытания и измерения состава, растворов, реактивов, нефти и нефтепродуктов, готовой продукции, вспомогательных материалов, отходов в соответствии со стандартными методами испытаний
9. Устанавливать и проверять титры растворов.
10. Оформлять и рассчитывать результаты испытаний и измерений.
11. Собирать лабораторные установки по имеющимся схемам.
12. Осуществлять особо сложные испытания/измерения.
13. Проводить испытания/измерения атомно-абсорбционным методом.
14. Проводить сложные арбитражные испытания/измерения.
15. Оценивать метрологически результаты нестандартных анализов/испытаний/измерений.
16. Тестировать методики, рекомендованные к апробации.
17. Проводить особо сложные лабораторные испытания сухого технологического и сжиженного газа.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5-го разряда):
1. Основы общей и аналитической химии.
2. Назначение и свойства применяемых реактивов.
3. Правила сборки лабораторных установок.
4. Способы приготовления титрованных растворов.
5. Правила пользования контрольно-измерительными приборами и весами различных типов.
6. Технические условия и государственные/межгосударственные стандарты на методы выполнения испытаний/измерений; правила ведения технической документации на выполненные работы.
7. Требования к аккредитованным испытательным лабораториям.
8. Методика проведения сложных испытаний/измерений.
9. Правила обслуживания лабораторного оборудования, аппаратуры и контрольно-измерительных приборов.
10. Требования нормативных актов об охране труда и окружающей среды, соблюдение норм, методов и приемов безопасного выполнения работ.
11. Способы установки и проверки титров, свойства применяемых реактивов, реагентов и предъявляемые к ним требования.
12. Проводить арбитражные анализы и испытания.
13. Взвешивание на специализированных электронных весах 1 класса точности.
14. Проведение титриметрического анализа на автоматических титраторах.
15. Диагностика неисправностей хроматографов, титраторов, спектрофотометров и иных приборов.
16. Приготовление аттестованных смесей.
17. Освоение и внедрение новых приборов и методов проведения анализов.
18. Проведение анализов товарной продукции согласно нормативной документации.
19. Проведение калибровок приборов.
20. Обработка результатов химического анализа с использованием современных средств вычислительной техники.

Знание:
Для 5 разряда:
1. Основы общей и аналитической химии.
2. Назначение и свойства применяемых реактивов.
3. Правила сборки лабораторных установок.
4. Способы приготовления титрованных растворов.
5. Правила пользования контрольно-измерительными приборами и весами различных типов.
6. Технические условия и государственные/межгосударственные стандарты на методы выполнения испытаний/измерений; правила ведения технической документации на выполненные работы.
7. Требования к аккредитованным испытательным лабораториям.
8. Методика проведения испытаний/измерений, основы общей и аналитической химии.
9. Правила обслуживания лабораторного оборудования, аппаратуры и контрольно-измерительных приборов.
10. Требования нормативных актов об охране труда и окружающей среды, соблюдает нормы, методы и приемы безопасного выполнения работ.
11. Способы установки и проверки титров, свойства применяемых к ним реактивов и реагентов.
12. Государственные/межгосударственные стандарты на методы выполнения испытаний/измерений и товарные продукты по обслуживаемому участку.
13. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5-го разряда):
1. Методика проведения испытаний/измерений средней сложности и свойства применяемых реагентов.
2. Принцип действия применяемых приборов и аппаратов, порядок пользования ими.
3. Порядок математической обработки результатов проведенных анализов; основы разработки и принцип выбора методики проведения анализов.
4. Методы проведения калибровки применяемых приборов и аппаратуры.
5. Методы автоматизированной обработки информации.
6. Основы общей химии, физики в объеме выполняемой работы.
7. Правила и способы отбора проб почвы.
8. Правила и способы отбора проб сточных и подземных вод.
9. Правила оказания первой помощи пострадавшим.
10. Виды предельно-допустимых концентраций (ПДК).

Навык 2:
Осуществление химико-аналитического контроля качества нефти, газа и продуктов их переработки

Умение:
5-й разряд (умения в дополнение к 4-му разряду):
1. Применять стандартные методы химического анализа для нефти, газа и нефтехимических продуктов.
2. Подготавливать пробу для более сложных анализов, используя методы фильтрации, осветления и других предварительных операций.
3. Осуществлять анализы таких параметров, как плотность, вязкость, содержание серы, ароматических углеводородов, смолистых веществ и других характеристик.
4. Проводить испытания с использованием стандартных методов химического анализа, таких как титриметрия, спектрофотометрия, хроматография.
5. Интерпретировать результаты анализа, выявлять отклонения от нормативных значений и анализировать причины отклонений.
6. Оформлять отчҰты о результатах анализа, соблюдая требования к документации.
6-й разряд (умения в дополнение к 5-му разряду):
1. Применять сложные методы химического анализа, включая газовую и жидкостную хроматографию, спектрометрию, электродные методы.
2. Калибровать и настраивать лабораторное оборудование, включая газовые и жидкостные хроматографы, спектрофотометры и другие аналитические приборы.
3. Проводить межлабораторные испытания и обеспечивать сравнение полученных результатов с результатами других лабораторий.
4. Проводить арбитражные и комплексные химические анализы, включая анализы на содержание токсичных и вредных веществ в нефтехимических продуктах.
5. Разрабатывать рекомендации по улучшению качества нефтехимической продукции на основе полученных результатов.
6. Оформлять и представлять отчеты, учитывая требования стандартов качества и безопасности, а также требования экологических и производственных норм.

Знание:
Для 5-го разряда:
1. Стандартные методы химического анализа (титриметрия, гравиметрия, спектрофотометрия, хроматография).
2. Принципы работы аналитических приборов (спектрофотометры, хроматографы, титраторы, аналитические весы).
3. ГОСТ, ISO, ASTM, API и другие стандарты, регулирующие состав и характеристики нефти, газа и нефтехимических продуктов.
4. Параметры, влияющие на качество нефти и нефтехимической продукции (плотность, вязкость, содержание серы и другие).
5. Методы правильного отбора проб и подготовки их для анализа (фильтрация, осветление).
6. Правила хранения и транспортировки проб.
7. Методы обеспечения точности и достоверности данных (калибровка приборов, валидация результатов).
8. Принципы оформления протоколов и отчетов.
9. Интерпретация результатов анализа, выявление отклонений и анализ причин.
10. Стандарты безопасности при работе с химическими веществами и реактивами.
11. Экологические стандарты и методы утилизации отходов.
Для 6-го разряда:
1. Сложные аналитические методы (газовая и жидкостная хроматография, спектрометрия, рентгенофлуоресцентный анализ, электродные методы).
2. Процессы переработки нефти и газа (крекинг, дистилляция, гидроочистка и другие операции).
3. Понимание технологических схем переработки нефти и газа, влияющих на состав и качество продукции.
4. Методы анализа сложных данных (многокомпонентный анализ, статистическая обработка данных).
5. Калибровка, настройка и обслуживание лабораторного оборудования (хроматографы, спектрофотометры и другие приборы).
6. Принципы управления качеством в лабораторных условиях.
7. Создание и внедрение процедур контроля качества и внутреннего аудита.
8. Разработка и внедрение новых методов химического анализа для специфических нужд.
9. Адаптация существующих методов для анализа новых видов нефтехимической продукции.
10. Экологическая безопасность в лабораторных исследованиях.
11. Правила охраны труда и защиты окружающей среды при работе с химическими веществами и отходами.

Возможность признания навыка

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям

Ответственность за решение поставленных задач, добросовестность, аккуратность, коммуникабельность, исполнительская дисциплина, межличностная компетентность, ориентация на результат и эффективность.

Особые условия допуска
к работе

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", ТР ЕАЭС 036/2016 "Требования к сжиженным углеводородным газам для использования их в качестве топлива" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 20448-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для коммунально-бытового потребления. Технические условия", ГОСТ 27578-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для автомобильного транспорта. Технические условия" и прочие стандарты на технические условия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

6

Инженер лаборант, химия

13. Карточка профессии "Лаборант химического анализа"

Код группы

8131-9

Код наименования занятия

8131-9-149

Наименование профессии

Лаборант химического анализа

Уровень квалификации по ОРК

3

Подуровень квалификации по ОРК

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 414. Лаборант химического анализа.

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность: Лабораторная технология

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Основное среднее образование и практический опыт не менее 6 месяцев.

Связь с неформальным и информальным образованием

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3111-1-005 - Химик лаборант, пробирщик

Основная цель деятельности:

Проведение химических анализов/испытаний/исследований

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:
Трудовая функция 1:
Проведение химических анализов пробы нефти, газа и продуктов их переработки

Обязательные трудовые функции

Проведение химических анализов пробы нефти, газа и продуктов их переработки

Дополнительные функции

-

Навык 1:
Осуществление работ по анализу нефти, газа и продуктов их переработки

Умение:
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3-го разряда):
1. Проводить испытания и измерения состава, растворов, реактивов, нефти и нефтепродуктов, готовой продукции, вспомогательных материалов, отходов в соответствии со стандартными методами испытаний.
2. Устанавливать и проверять титры растворов.
3. Оформлять и рассчитывать результаты испытаний и измерений.
4. Проводить простые и средней сложности арбитражные анализы и испытания.
5. Проводить лабораторные испытания сухого технологического и сжиженного газа.

Знания:
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3-го разряда):
1. Назначение и свойства применяемых реактивов.
2. Правила сборки лабораторных установок.
3. Способы приготовления титрованных растворов.
4. Правила пользования контрольно-измерительными приборами и весами различных типов.
5. Технические условия и государственные/межгосударственные стандарты на методы выполнения испытаний/измерений; правила ведения технической документации на выполненные работы.
6. Методика проведения испытаний/измерений средней сложности и свойства применяемых реагентов.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Навык 2:
Осуществление контроля качества лабораторных испытаний нефти, газа и продуктов их переработки

Умение:
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3-го разряда):
1. Контролировать выполнение стандартных методов испытаний для нефти, газа, продуктов их переработки и вспомогательных материалов.
2. Проводить контроль качества готовой продукции и вспомогательных материалов, используя методики и стандартные образцы.
3. Проверять корректность проведения испытаний и измерений, в том числе соответствие результатам технической документации и стандартов.
4. Оформлять и анализировать результаты испытаний, включая контроль за правильностью оформления отчетности.
5. Проводить контроль за выполнением арбитражных анализов, оценивать их результаты и составлять заключения.
6. Проводить контроль и анализ качества сухого технологического и сжиженного газа в соответствии с установленными методами и нормами.
7. Осуществлять проверку технической исправности и правильности работы лабораторных приборов, использующихся для анализа нефти, газа и нефтепродуктов.
8. Подготавливать контрольные пробы и стандарты для калибровки приборов и установки для проведения точных анализов.
9. Оценивать соответствие измерений и испытаний с проектной документацией и требованиями стандартов качества.
10. Применять методы корректировки результатов, полученных в ходе испытаний, если это необходимо для достижения точности анализов.

Знания:
Для 4-го разряда:
1. Методы и стандарты испытаний нефти, газа и продуктов их переработки (ГОСТ, технические регламенты, нормативные документы).
2. Принципы работы лабораторных приборов и оборудования, используемых для анализа химического состава нефти, газа и нефтепродуктов.
3. Основы арбитражных испытаний и методов контроля качества в условиях лаборатории.
4. Технологические процессы переработки нефти и газа и их влияние на качество готовой продукции.
5. Методики оформления лабораторных отчетов, включая расчет и интерпретацию результатов испытаний.
6. Техники анализа и интерпретации данных, полученных с использованием аналитических приборов.
7. Правила безопасности и охраны труда при работе с химическими реактивами, лабораторным оборудованием и в условиях испытаний нефти, газа и нефтепродуктов.
8. Методы калибровки лабораторных приборов и проверки их точности и исправности.
9. Основы статистической обработки данных, включая расчет погрешностей и оценку достоверности результатов анализа.
10. Нормативные требования и методические указания по отбору проб и их подготовке для лабораторных испытаний.

Возможность признания навыка

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", ТР ЕАЭС 036/2016 "Требования к сжиженным углеводородным газам для использования их в качестве топлива" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 20448-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для коммунально-бытового потребления. Технические условия", ГОСТ 27578-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для автомобильного транспорта. Технические условия" и прочие стандарты на технические условия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

4

Лаборант химического анализа

14. Карточка профессии "Инженер по качеству"

Код группы

2141-4

Код наименования занятия

2141-4-002

Наименование профессии

Инженер по качеству

Уровень квалификации по ОРК

6

Подуровень квалификации по ОРК

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

-

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

-

Связь с неформальным и информальным образованием

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Инженер по качеству" дано в профессиональном стандарте "Товарно-транспортные операции по нефти".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции

-

Дополнительные функции

-

Трудовая функция 1:
-

Навык 1:
-

Умение:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка

-

Требования к личностным компетенциям

-

Список технических регламентов и национальных стандартов

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

-

-

15. Карточка профессии "Лаборант химического анализа"

Код группы

8131-9

Код наименования занятия

8131-9-149

Наименование профессии

Лаборант химического анализа

Уровень квалификации по ОРК

3

Подуровень квалификации по ОРК

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 414. Лаборант химического анализа

Уровень профессионального образования

Уровень образование: ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Лабораторная технология

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Основное среднее образование и практический опыт не менее 6 месяцев.

Связь с неформальным и информальным образованием

Не требуется

Другие возможные наименования профессии

3111-1-005 - Химик лаборант, пробирщик

Основная цель деятельности

Проведение химических анализов/испытаний/исследований

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

Проведение химических анализов пробы нефти, газа и продуктов их переработки

Дополнительные функции

-

Трудовая функция 1:
Проведение химических анализов пробы нефти, газа и продуктов их переработки

Навык 1:
Осуществление работ по анализу нефти, газа и продуктов их переработки

Умение:
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3-го разряда):
1. Проводить испытания и измерения состава, растворов, реактивов, нефти и нефтепродуктов, готовой продукции, вспомогательных материалов, отходов в соответствии со стандартными методами испытаний.
2. Устанавливать и проверять титры растворов.
3. Оформлять и рассчитывать результаты испытаний и измерений.
4. Проводить простые и средней сложности арбитражные анализы и испытания.
5. Проводить лабораторные испытания сухого технологического и сжиженного газа.

Знание:
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3-го разряда):
1. Назначение и свойства применяемых реактивов.
2. Правила сборки лабораторных установок.
3. Способы приготовления титрованных растворов.
4. Правила пользования контрольно-измерительными приборами и весами различных типов.
5. Технические условия и государственные/межгосударственные стандарты на методы выполнения испытаний/измерений; правила ведения технической документации на выполненные работы.
6. Методика проведения испытаний/измерений средней сложности и свойства применяемых реагентов.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Навык 2:
Осуществление контроля качества лабораторных испытаний нефти, газа и продуктов их переработки

Умение:
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3-го разряда):
1. Контролировать выполнение стандартных методов испытаний для нефти, газа, продуктов их переработки и вспомогательных материалов.
2. Проводить контроль качества готовой продукции и вспомогательных материалов, используя методики и стандартные образцы.
3. Проверять корректность проведения испытаний и измерений, в том числе соответствие результатам технической документации и стандартов.
4. Оформлять и анализировать результаты испытаний, включая контроль за правильностью оформления отчетности.
5. Проводить контроль за выполнением арбитражных анализов, оценивать их результаты и составлять заключения.
6. Проводить контроль и анализ качества сухого технологического и сжиженного газа в соответствии с установленными методами и нормами.
7. Осуществлять проверку технической исправности и правильности работы лабораторных приборов, использующихся для анализа нефти, газа и нефтепродуктов.
8. Подготавливать контрольные пробы и стандарты для калибровки приборов и установки для проведения точных анализов.
9. Оценивать соответствие измерений и испытаний с проектной документацией и требованиями стандартов качества.
10. Применять методы корректировки результатов, полученных в ходе испытаний, если это необходимо для достижения точности анализов.

Знание:
Для 4-го разряда:
1. Методы и стандарты испытаний нефти, газа и продуктов их переработки (ГОСТ, технические регламенты, нормативные документы).
2. Принципы работы лабораторных приборов и оборудования, используемых для анализа химического состава нефти, газа и нефтепродуктов.
3. Основы арбитражных испытаний и методов контроля качества в условиях лаборатории.
4. Технологические процессы переработки нефти и газа и их влияние на качество готовой продукции.
5. Методики оформления лабораторных отчетов, включая расчет и интерпретацию результатов испытаний.
6. Техники анализа и интерпретации данных, полученных с использованием аналитических приборов.
7. Правила безопасности и охраны труда при работе с химическими реактивами, лабораторным оборудованием и в условиях испытаний нефти, газа и нефтепродуктов.
8. Методы калибровки лабораторных приборов и проверки их точности и исправности.
9. Основы статистической обработки данных, включая расчет погрешностей и оценку достоверности результатов анализа.
10. Нормативные требования и методические указания по отбору проб и их подготовке для лабораторных испытаний.

Возможность признания навыка

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", ТР ЕАЭС 036/2016 "Требования к сжиженным углеводородным газам для использования их в качестве топлива" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 20448-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для коммунально-бытового потребления. Технические условия", ГОСТ 27578-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для автомобильного транспорта. Технические условия" и прочие стандарты на технические условия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

4

Лаборант химического анализа

16. Карточка профессии "Инженер по качеству"

Код группы

2141-4

Код наименования занятия

2141-4-002

Наименование профессии

Инженер по качеству

Уровень квалификации по ОРК

6

подуровень квалификации по ОРК

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

-

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

-

Связь с неформальным и информальным образованием

-

Другие возможные наименования профессии

-

Основная цель деятельности

Описание карточки профессии "Инженер по качеству" дано в профессиональном стандарте "Товарно-транспортные операции по нефти".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

-

Дополнительные функции

-

Трудовая функция 1:
-

Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка

-

Требования к личностным компетенциям

-

Список технических регламентов и национальных стандартов

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК:

Наименование профессии

-

-

17. Карточка профессии "Машинист по моторным испытаниям топлива"

Код группы

8187-1

Код наименования занятия

8187-1-005

Наименование профессии

Машинист по моторным испытаниям топлива

Уровень квалификации по ОРК

3

подуровень квалификации по ОРК

3.1

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 31-32. Машинист по моторным испытаниям топлива

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и инфернальным образованием

Не требуется

Другие возможные наименования профессии

-

Основная цель деятельности

Обслуживание и контроль двигателей внутреннего сгорания

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые
функции

Проведение работ по обслуживанию и поддержанию в рабочем состоянии двигателей внутреннего сгорания

Дополнительные функции

-

Трудовая функция 1:
Проведение работ по обслуживанию и поддержанию в рабочем состоянии двигателей внутреннего сгорания

Навык 1:
Обеспечение бесперебойной работы двигателей внутреннего сгорания

Умение:
Для 3 разряда:
1. Проводить проверку двигателей внутреннего сгорания в соответствии с методиками или государственными/межгосударственными стандартами для определения октановых чисел автомобильных и авиационных бензинов, а также цетановых чисел дизельного топлива.
2. Составлять дозировки этиловой жидкости для топлив и присадок для масел.
3. Контролировать показания контрольно-измерительных приборов.
4. Выявлять и устранять дефекты, возникающие во время испытаний, под руководством машиниста более высокой квалификации, и вести журнал испытаний.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3-го разряда):
1. Обслуживать двигатели внутреннего сгорания согласно методикам или государственным/межгосударственным стандартам, предусматривающим моторные испытания топлива с измерением внешних характеристик.
2. Подготавливать двигатели к испытаниям.
3. Регулировать датчики детонации, электронные детонометры, индикаторы воспламенения и системы впрыска.
4. Подготавливать первичное и контрольное эталонное топливо с соответствующей дозировкой.
5. Составлять первичное и контрольное эталонное топливо с указанием дозировок.
6. Снимать переходные шкалы от первичного эталонного топлива к вторичному.
7. Устанавливать двигатель на стенд для испытаний, а также монтировать и демонтировать его.
8. Выполнять текущий ремонт и участвовать в среднем и капитальном ремонте двигателей, включая разборку, осмотр и сборку во время ревизии.

Знание:
Для 3 разряда:
1. Устройство и правила эксплуатации обслуживаемых генераторов, электродвигателей, топливных насосов, приборов и вспомогательных механизмов.
2. Основы технологии производства физико - химические свойства испытуемого топлива и нефтепродуктов.
3. Влияние состава топлива на его детонационные свойства и чувствительность к тетраэтилсвинцу.
4. Правила учета работы двигателей с записями в формуляре установки;
5. Государственные/межгосударственные стандарты и методики на испытание топлива, масел, смазок и присадок.
6. Основы слесарного дела.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3-го разряда):
1. Устройство машин и установок по испытанию топлива и нефтепродуктов, датчиков детонации, детонометров, индикаторов воспламенения и впрыска и других приборов.
2. Правила составления первичного эталонного и контрольного топлива с дозировками.
3. Физико-химические свойства нефтепродуктов.
4. Государственные/межгосударственные стандарты и методики по проведению моторных испытаний.
5. Основные свойства применяемых металлов, сплавов и неметаллических материалов.
6. Правила ведения журнала испытаний и ремонтных карт.

Навык 2:
Проведение первичного технического обслуживания и диагностики двигателей внутреннего сгорания

Умение:
Для 3-го разряда:
1. Проводить визуальный осмотр двигателей внутреннего сгорания для выявления внешних дефектов — проверка состояния двигателя, осмотр на предмет утечек, повреждений, загрязнений.
2. Проверять работу основных систем двигателя (система зажигания, топливная система) — использование диагностического оборудования для проверки исправности топливной системы и системы зажигания.
3. Проверять уровень масла и охлаждающей жидкости — замер уровней в соответствующих системах, выявление необходимости доливки или замены жидкости.
4. Осуществлять замену масла и фильтров в двигателе — выполнение работ по замене масла и фильтров в соответствии с графиком ТО.
5. Регулировать уровень топлива и проверять систему подачи топлива — измерение уровня топлива в баке и проверка работы топливного насоса.
6. Проводить чистку свечей зажигания и других элементов, требующих обслуживания — очищать свечи, проверять их работоспособность и производить замену по мере необходимости.
7. Вести записи о выполненных работах по обслуживанию и диагностике — фиксирование результатов работы, перечень выполненных процедур и изменений.
Для 4-го разряда:
1. Проводить замеры (уровень масла, охлаждающей жидкости, давления в системе) с использованием стандартных приборов — использование манометров, термометров и других приборов для точных измерений работы двигателя.
2. Проверять и регулировать систему зажигания — настройка угла опережения зажигания, проверка и регулировка распределителя зажигания.
3. Проверять работу системы охлаждения, регулировать уровень охлаждающей жидкости — контроль за состоянием радиаторов, водяного насоса и термостатов, а также корректировка уровней жидкости.
4. Устранять незначительные неисправности в двигателе (замена ремней, фильтров, проверка системы вентиляции картерных газов) — устранение несложных поломок и замена изношенных элементов.
5. Проверять систему вентиляции картерных газов и фильтры системы — диагностика и проверка на утечку, очистка или замена фильтров системы вентиляции.
6. Регулировать углы впрыска топлива и проверять топливную систему с использованием диагностических приборов — настройка системы впрыска для улучшения работы двигателя, тестирование топливного насоса и форсунок.
7. Соблюдать правила безопасности при обслуживании и диагностике двигателей — работа с машинами и оборудованием с соблюдением всех стандартов безопасности и охраны труда.
8. Записывать данные и проводить анализ работы двигателя — ведение отчҰтности по результатам диагностики, анализ состояния двигателя и определение необходимости ремонта.

Знание:
Для 3-го разряда:
1. Устройство и принцип работы двигателей внутреннего сгорания — общие принципы работы бензиновых и дизельных двигателей, их основные компоненты и функции.
2. Основы диагностики двигателей — методы визуального осмотра, принцип работы диагностического оборудования для выявления внешних дефектов и неисправностей.
3. Правила технического обслуживания и профилактических проверок двигателей — порядок выполнения плановых работ, правила замены масла и фильтров, регулировки систем.
4. Методы замены масла и фильтров, проверки и регулировки уровня жидкости — знание технологий и последовательности операций при проведении технического обслуживания.
5. Основы работы с диагностическими приборами — как правильно использовать измерительные приборы, такие как манометры, термометры, для проверки состояния систем двигателя.
6. Технические условия на техническое обслуживание и ремонт двигателей внутреннего сгорания — стандарты и правила, регулирующие работы по обслуживанию двигателей.
7. Правила безопасности при обслуживании двигателей — основные требования по безопасности при работе с двигателями, включая использование средств индивидуальной защиты (СИЗ).
8. Основные неисправности двигателей и их диагностика на ранних стадиях — знание характерных дефектов двигателей, таких как утечка масла, неисправности системы охлаждения, системы зажигания и их первые признаки.
Для 4-го разряда:
1. Устройство и принцип работы систем управления двигателями внутреннего сгорания — более глубокие знания о системах зажигания, топливных системах и системах управления (например, электронные системы впрыска и системы управления двигателем).
2. Методы диагностики и регулировки систем двигателя с использованием современных диагностических приборов — знание методов диагностики с применением современного диагностического оборудования, включая сканеры, мультиметры, осциллографы и прочее.
3. Процессы настройки и регулировки угла опережения зажигания и системы впрыска топлива — знание технологий и принципов настройки системы зажигания и топливоподачи, а также их влияние на работу двигателя.
4. Принципы работы системы охлаждения и вентиляции картерных газов — углубленные знания об устройстве и обслуживании системы охлаждения, системе вентиляции картерных газов и системы фильтрации.
5. Порядок диагностики и ремонта топливной системы — знание методов диагностики и устранения неисправностей в топливной системе, включая проверку и регулировку форсунок, топливных насосов.
6. Технические характеристики и параметры работы двигателей внутреннего сгорания — знание основных параметров работы двигателей, таких как температура, давление, крутящий момент и их допустимые пределы.
7. Методы замеров износа и КПД двигателя — методы измерений износа компонентов двигателя (например, компрессия, износ поршней и цилиндров), а также методы оценки его эффективности (КПД).
8. Технические нормы и стандарты на ремонт и обслуживание двигателей — знание норм и стандартов, регламентирующих работу с двигателями, а также ответственность за их соблюдение.
9. Работа с диагностическими системами для анализа работы двигателей в реальном времени — знания о современных электронных системах диагностики, их настройке и анализу показателей работы двигателя.
10. Методы диагностики и устранения сложных неисправностей — диагностика сложных дефектов, таких как неисправности в системе управления двигателем, электронных блоках, а также дефекты, требующие более углубленного вмешательства (например, капитальный ремонт).
11. Методы калибровки и настройки испытательных стендов — навыки работы с тестовым оборудованием и стендами для точных измерений работы двигателя в процессе испытаний и диагностики.
12. Правила эксплуатации и диагностики дизельных и бензиновых двигателей — особенности обслуживания и диагностики двигателей различных типов (дизельные, бензиновые) в зависимости от их конструкции и принципов работы.

Возможность признания навыка;

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям

Самостоятельность и ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Концентрация и управление вниманием

Список технических регламентов и национальных стандартов

ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", ТР ТС 030/2012 "О требованиях к смазочным материалам, маслам и специальным жидкостям", ТР ТС 018/2011 "О безопасности колесных транспортных средств" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

6

Инженер-химик

6

Инженер лаборант, химия

18. Карточка профессии "Пробоотборщик"

Код группы

7214-9

Код наименования занятия

7214-9-015

Наименование профессии

Пробоотборщик

Уровень квалификации по ОРК

2

подуровень квалификации по ОРК

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 363. Пробоотборщик

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием

Не требуется

Другие возможные наименования профессии

8131-9-149 - Лаборант химического анализа

Основная цель деятельности

Отбор и разделка проб нефти, газа и продуктов их переработки с помощью специальных приспособлений

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые
функции

Отбор проб агрессивных или ядовитых веществ с помощью пробоотборников и специальных приспособлений или применения респираторов и аппаратов, находящихся под давлением или вакуумом

Дополнительные функции

-

Трудовая функция 1:
Отбор проб агрессивных или ядовитых веществ с помощью пробоотборников и специальных приспособлений или применения респираторов и аппаратов, находящихся под давлением или вакуумом

Навык 1:
Выполнение работ по подготовке и отбору проб нефти, газов, и нефтепродуктов для испытаний

Умения:
Для 1-го разряда:
1. Проводить отбор и разделку проб нефти, газов и нефтепродуктов.
2. Уметь проводить, разделять и подготавливать пробы для механических испытаний под руководством лаборанта.
3. Осуществлять укупорку проб, оформлять этикетки к ним, обеспечивать сохранность их доставки в лабораторию.
4. Осуществлять мойку и хранение посуды, используемой для отбора проб.
5. Вести учет отобранных проб.

Знания:
Для 1-го разряда:
1. Правила и способы отбора проб в различных складских и производственных условиях.
2. Свойства отбираемых материалов, сырья и готовой продукции на обслуживаемом объекте или участке.
3. Требования, предъявляемые к качеству проб.
4. Устройство пробоотборников.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Навык 2:
Обеспечение безопасности при отборе проб агрессивных веществ и проведение первичной оценки проб

Умения:
Для 1-го разряда:
1. Проводить отбор проб нефти, газов и нефтепродуктов с учҰтом их опасности, используя защитное оборудование (респираторы, аппараты с давлением или вакуумом).
2. Готовить пробы для испытаний: разделять, упаковывать и правильно маркировать образцы.
3. Использовать пробоотборники и специальное оборудование для безопасного извлечения проб из труб и резервуаров.
4. Проводить первичную проверку проб на наличие загрязнений и повреждений.
5. Осуществлять мойку и хранение посуды для отбора проб.
6. Вести учҰт отобранных проб и правильно оформлять документацию для лаборатории.

Знания:
Для 1-го разряда:
1. Правила безопасности при работе с агрессивными и ядовитыми веществами — основы охраны труда и безопасного обращения с опасными веществами.
2. Методы отбора проб — как правильно проводить отбор проб нефти, газов и нефтепродуктов с использованием специального оборудования.
3. Типы пробоотборников и их применение — знание различных инструментов и приспособлений для отбора проб.
4. Технология подготовки проб — как разделять, упаковывать и правильно маркировать образцы для дальнейших испытаний.
5. Методы мойки и хранения посуды — как чистить и хранить посуду и оборудование, используемые для отбора проб.
6. Основы учҰта и документации — как правильно вести учҰт проб и оформлять соответствующие документы для лаборатории.

Возможность признания навыка

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов

СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

3

Пробоотборщик

4

Лаборант химического анализа

19. Карточка профессии "Пробоотборщик

Код группы

7214-9

Код наименования занятия

7214-9-015

Наименование профессии

Пробоотборщик

Уровень квалификации по ОРК

3

Подуровень квалификации по ОРК

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 364-365. Пробоотборщик

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Основное среднее образование и практический опыт не менее 6 месяцев.

Связь с неформальным и информальным образованием

Не требуется

Другие возможные наименования профессии

7214-9-006 - Лаборант пробирного анализа
3111-1-004 - Техник-химик лаборант

Основная цель деятельности

Проведение работ по отбору проб нефти, газа и нефтепродуктов для испытаний

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

Отбор проб агрессивных или ядовитых веществ с помощью пробоотборников и специальных приспособлений или применения респираторов и аппаратов, находящихся под давлением или вакуумом

Дополнительные функции

-

Трудовая функция 1:
Отбор проб агрессивных или ядовитых веществ с помощью пробоотборников и специальных приспособлений или применения респираторов и аппаратов, находящихся под давлением или вакуумом

Навык 1:
Отбор и разделка проб с помощью специальных приспособлений

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Отбирать и разделывать пробы нефти, газов и нефтепродуктов.
2. Проводить, разделять и подготавливать пробы для
механических испытаний под руководством лаборанта.
3. Укупоривать пробы, оформлять этикетки к ним и обеспечивать сохранность их доставки в лабораторию.
4. Мыть и хранить посуду, используемую для отбора проб.
5. Вести учет отобранных проб.
6. Отбирать пробы агрессивных или ядовитых веществ с использованием пробоотборников и специальных приспособлений, а также при необходимости применять респираторы и аппараты, находящиеся под давлением или вакуумом.
7. Разводить, квартировать, сокращать, перемешивать и распределять пробы по пакетам.
8. Приготавливать средние пробы.
9. Наблюдать за работой пробоотборочных и проборазделочных машин во время отборки и разделки проб твердого минерального топлива и газообразного топлива.
10. Вести учет отобранных и разделанных проб и оформлять соответствующие акты.
11. Укупоривать и хранить арбитражные пробы.
12. Отбирать пробы нефти, газа и продуктов их переработки из емкостей, резервуаров, вагоноцистерн, автоцистерн, барабанов, бочек, бидонов и мешков.
13. Подготавливать и проверять исправность оборудования для отбора проб.
14. Укупоривать и хранить арбитражные пробы.
Для 3-го разряда (в дополнение к умениям 2-го разряда):
1. Отбирать пробы газа из резервуаров и трубопроводов на различных уровнях давления и температуры.
2. Проводить прочистку и проверку оборудования для отбора проб газа и нефти.
3. Замерять температуру и давление на различных этапах технологического процесса в добыче нефти и газа.
4. Замерять расход газа и воздуха в системах газоснабжения.
5. Подготавливать и проверять исправность оборудования для отбора проб в соответствии с установленными стандартами.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Правила и способы отбора проб в различных складских и производственных условиях.
2. Свойства отбираемых материалов, сырья и готовой продукции на обслуживаемом объекте или участке.
3. Требования, предъявляемые к качеству проб.
4. Устройство пробоотборников.
5. Устройство и принцип действия, правила содержания пробоотборочных и проборазделочных машин и механизмов.
6. Правила и способы отбора проб агрессивных и ядовитых веществ из аппаратов, находящихся под давлением или вакуумом.
7. Требования государственных/ межгосударственных стандартов по методам ручного отбора проб.
8. Способы подготовки, использования, мытья и хранения пробоотборных устройств.
9. Способы разделки проб и подготовки их к проведению испытаний/измерений.
10. Требования к хранению арбитражных проб нефти, нефтепродуктов и газа.
11. Требования охраны труда и техники безопасности при ручном отборе проб нефти, газа и продуктов их переработки.
12. Правила обращения с горючими веществами.
13. Основы общей химии, физики в объеме выполняемой работы.
14. Правила и способы отбора проб почвы.
15. Правила и способы отбора проб сточных и подземных вод.
16. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 3-го разряда (в дополнение к знаниям 2-го разряда):
1. Правила и методы отбора проб газа и нефтепродуктов из различных систем и резервуаров.
2. Требования к оборудованию для отбора проб в условиях высоких температур и давления.
3. Принципы работы и эксплуатации специального оборудования для отбора проб из скважин и трубопроводов.
4. Методы контроля качества проб и соответствие их действующим стандартам.
5. Способы обработки и хранения проб, включая арбитражные пробы для последующих испытаний.
6. Порядок проведения контроля безопасности при отборе проб из опасных веществ и материалов.
7. Знания о воздействии отбираемых материалов на здоровье и окружающую среду.
8. Правила и методы замеров температуры и давления в технологических процессах.
9. Основы метрологии в контексте измерений, проводимых при отборе проб.

Навык 2:
Обеспечение качества и безопасности процесса отбора проб агрессивных веществ, а также контроль за исправностью оборудования

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Осуществлять контроль за качеством отбора и разделки проб — следить за точностью и корректностью процесса отбора проб, соблюдением всех процедур безопасности при работе с агрессивными веществами.
2. Контролировать состояние и исправность оборудования для отбора проб — проверка и подготовка оборудования к работе, выявление и устранение неисправностей, соблюдение стандартов безопасности при его эксплуатации.
3. Проводить первичную оценку проб — проверка внешнего состояния проб, их соответствие установленным требованиям для дальнейших испытаний и анализов.
4. Проводить тестирование пробоотборников и специальных приспособлений — тестирование и настройка оборудования для отборов проб агрессивных веществ, корректировка в случае несоответствий.
5. Осуществлять контроль за безопасностью при применении респираторов и аппаратов под давлением — проверка исправности респираторов и аппаратов, их правильное использование в процессе отбора проб.
6. Следить за сохранностью проб и правильной транспортировкой — контроль за упаковкой, укупоркой и доставкой проб в лабораторию без повреждений или утрат.
7. Обеспечивать правильное хранение и укупорку арбитражных проб — соблюдение всех правил хранения и транспортировки арбитражных проб, обеспечение их сохранности для дальнейших проверок.
8. Проводить наблюдение за работой пробоотборочных машин — следить за исправностью и работой механических систем во время отбора и разделки проб.
Для 3-го разряда (дополнительно):
1. Отбирать пробы газа и нефти на различных уровнях давления и температуры — умение проводить отбор проб с учетом изменений давления и температуры, что особенно важно для точности и безопасности процесса.
2. Проверять и чистить оборудование для отбора проб газа и нефти — выполнение регулярной очистки и технического обслуживания пробоотборников, включая удаление загрязнений и проверку на исправность.
3. Измерять давление и температуру в процессе добычи нефти и газа — умение снимать показания давления и температуры на различных этапах технологического процесса, чтобы правильно адаптировать процесс отбора проб.
4. Измерять расход газа и воздуха в системах газоснабжения — проводить замеры расхода газа и воздуха, что помогает в оценке эффективности работы системы и точности отбора проб.
5. Проверять исправность оборудования в соответствии с установленными стандартами — обеспечение, чтобы оборудование для отбора проб соответствовало всем нормативным требованиям и стандартам безопасности.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Правила безопасности при работе с агрессивными веществами — знание мер безопасности при отборе проб опасных веществ.
2. Методы отбора проб — как правильно отбирать пробы нефти, газа и нефтепродуктов с использованием специального оборудования.
3. Работа с пробоотборниками и специальными приспособлениями — знание принципов работы с различными пробоотборниками и защитным оборудованием.
4. Основы контроля качества проб — как проверять и оценивать состояние проб перед их отправкой в лабораторию.
5. Принципы работы с арбитражными пробами — знание правил хранения, укупорки и транспортировки проб для возможных проверок.
6. Техническое обслуживание оборудования для отбора проб — как проверять исправность и подготавливать оборудование для работы.
7. Основы работы с пробоотборочными машинами — знание работы и настройки машин, используемых для отбора и разделки проб.
Для 3-го разряда (дополнительно):
1. Методы замера давления и температуры — знание принципов замера давления и температуры в процессе добычи нефти и газа.
2. Принципы работы систем газоснабжения — знание устройства и работы газовых систем для контроля расхода газа и воздуха.
3. Стандарты безопасности при использовании респираторов и аппаратов — знание требований безопасности при использовании защитного оборудования.
4. Регламент технического обслуживания оборудования — знание стандартов и регламентов по обслуживанию и проверке оборудования для отбора проб.

Возможность признания навыка

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов

СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

4

Лаборант химического анализа

20. Карточка профессии "Лаборант химического анализа"

Код группы

8131-9

Код наименования занятия

8131-9-149

Наименование профессии

Лаборант химического анализа

Уровень квалификации по ОРК

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 412-413. Лаборант химического анализа

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием

Не требуется

Другие возможные наименования профессии

7214-9-006 - Лаборант пробирного анализа
3111-1-005 - Химик лаборант, пробирщик

Основная цель деятельности

Проведение химических анализов/испытаний/исследований

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

Проведение химических анализов пробы нефти, газа и продуктов их переработки

Дополнительные функции

-

Трудовая функция 1:
Проведение химических анализов пробы нефти, газа и продуктов их переработки

Навык 1:
Осуществление работ по анализу нефти, газа и продуктов их переработки

Умения:
1. Проводить простые однородные испытания/измерения.
2. Проводить разгонку нефтепродуктов и других жидких веществ.
3. Готовить растворы, подготавливать пробы для анализа.
4. Определять процентное содержание влаги в анализируемых материалах с применением аналитических весов.
5. Наблюдать за работой лабораторной установки, вести запись ее показаний под руководством лаборанта более высокой квалификации.
Для 3 разряда (в дополнение к умениям 2-го разряда):
1. Проводить однородные испытания/измерения средней сложности.
2. Определить процентное содержание вещества в анализируемых материалах различными методами.
3. Определить содержание серы и хлоридных солей в нефти и нефтепродуктах;
4. Настроить лабораторное оборудование.
5. Собрать лабораторные установки по имеющимся схемам под руководством лаборанта более высокой квалификации.
6. Наблюдать за работой лабораторной установки и вести запись ее показаний.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Основы общей и аналитической химии.
2. Методика проведения простых испытаний/измерений, основы общей и аналитической химии.
3. Правила обслуживания лабораторного оборудования, аппаратуры и контрольно-измерительных приборов.
4. Требования нормативных актов об охране труда и окружающей среды, соблюдает нормы, методы и приемы безопасного выполнения работ.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 3 разряда (в дополнение к знаниям 2-го разряда):
1. Способы установки и проверки титров, свойства применяемых реактивов и предъявляемые к ним требования.
2. Государственные/межгосударственные стандарты на методы выполнения испытаний/измерений на контролируемую продукцию по обслуживаемому участку.
3. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Навык 2.
Осуществление базовых химико-аналитических операций при анализе нефти, газа и продуктов их переработки

Умения:
1. Проводить простые химические анализы с использованием стандартных методик.
2. Подготавливать пробы нефти, газа и нефтепродуктов для химического анализа (включая подготовку реактивов и растворов).
3. Вести записи результатов простых анализов в лабораторные журналы.
4. Измерять физико-химические свойства нефти, газа и нефтепродуктов (например, температуру, плотность).
5. Использовать стандартные лабораторные инструменты (например, весы, пипетки) для выполнения измерений.
6. Отбирать пробы для анализа в соответствии с методическими указаниями.
Для 3-го разряда:
1. Проводить химические анализы средней сложности (например, определение содержания воды, кислотности, плотности).
2. Проводить настройку и калибровку лабораторных приборов (например, весов, пипеток).
3. Вести записи в лабораторных журналах и оформлять результаты анализа.
4. Проверять корректность выполнения стандартных методов испытаний.
5. Проводить анализы для определения содержания серы и других примесей в нефти и нефтепродуктах.
6. Отбирать пробы нефти, газа и продуктов переработки в соответствии с методиками и стандартами.
7. Осуществлять контроль качества реагентов и растворов, используемых для анализа.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Основы химического анализа нефти, газа и нефтепродуктов.
2. Методики подготовки проб и химических растворов для анализа.
3. Основы работы с лабораторным оборудованием (весы, пипетки, термометры и т. д.).
4. Правила оформления результатов испытаний и ведения записей.
5. Техника безопасности при работе с химическими веществами и лабораторным оборудованием.
Для 3-го разряда:
1. Методы химического анализа нефти, газа и нефтепродуктов (например, титрование, определение плотности).
2. Основы калибровки и настройки лабораторного оборудования.
3. Основы работы с химическими реактивами и растворами для проведения анализов.
4. Принципы работы с лабораторными приборами средней сложности (например, пипетки, титраторы).
5. Нормативные требования для проведения химических анализов и обеспечения точности результатов.
6. Техника безопасности при работе с химическими веществами и лабораторным оборудованием.
7. Основы статистической обработки данных для анализа результатов испытаний.

Возможность признания навыка

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", ТР ЕАЭС 036/2016 "Требования к сжиженным углеводородным газам для использования их в качестве топлива" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 20448-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для коммунально-бытового потребления. Технические условия", ГОСТ 27578-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для автомобильного транспорта. Технические условия" и прочие стандарты на технические условия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

4

Лаборант химического анализа

21. Карточка профессии "3.2 Машинист по моторным испытаниям топлива"

Код группы

8187-1

Код наименования занятия

8187-1-005

Наименование профессии

Машинист по моторным испытаниям топлива

Уровень квалификации по ОРК

3

Подуровень квалификации по ОРК

3.2

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 33-34. Машинист по моторным испытаниям топлива

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием

Не требуется

Основная цель деятельности

Обслуживание и контроль двигателей внутреннего сгорания

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

Проведение работ по обслуживанию и поддержанию в рабочем состоянии двигателей внутреннего сгорания

Дополнительные функции

-

Трудовая функция 1:
Проведение работ по обслуживанию и поддержанию в рабочем состоянии двигателей внутреннего сгорания

Навык 1:
Обеспечение бесперебойной работы двигателей внутреннего сгорания

Умения:
Для 5 разряда (в дополнение к умениям 4-го разряда)::
1. Проводить проверку двигателей внутреннего сгорания в соответствии с методиками или государственными/межгосударственными стандартами для определения октановых чисел автомобильных и авиационных бензинов, а также цетановых чисел дизельного топлива.
3. Составлять дозировки этиловой жидкости для топлив и присадок для масел.
4. Контролировать показания контрольно-измерительных приборов.
5. Выявлять и устранять дефекты, возникающие во время испытаний, под руководством машиниста более высокой квалификации.
6. Вести журнал испытаний.
7. Обслуживать двигатели внутреннего сгорания, согласно методикам или государственным/межгосударственным стандартам, предусматривающим моторные испытания топлива с измерением внешних характеристик.
8. Подготавливать двигатели к испытаниям.
9. Регулировать датчики детонации, электронные детонометры, индикаторы воспламенения и системы впрыска.
10. Подготавливать первичное и контрольное эталонное топливо с соответствующей дозировкой.
11. Составлять первичное и контрольное эталонное топливо с указанием дозировок.
12. Снимать переходные шкалы от первичного эталонного топлива к вторичному.
13. Устанавливать двигатель на стенд для испытаний, а также монтировать и демонтировать его.
14. Выполнять текущий ремонт и участвовать в среднем и капитальном ремонте двигателей, включая разборку, осмотр и сборку во время ревизии.
15. Обслуживать двигатели внутреннего сгорания в рамках сложных квалификационных моторных испытаний топлива, масел, смазок и присадок в соответствии с методиками или государственными/межгосударственными стандартами.
16. Определять термическую стабильность в динамических условиях.
17. Регулировать системы, агрегаты и приборы в соответствии с инструкциями по эксплуатации.
18. Производить средний и капитальный ремонт двигателя.
19. Оценивать результаты испытаний и классифицировать их в соответствии с требованиями государственных/межгосударственных стандартов.
21. Монтировать и демонтировать испытательные стенды.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5-го разряда):
1. Выявлять и устранять дефекты, возникающие во время испытаний двигатели внутреннего сгорания согласно методикам или государственным/межгосударственным стандартам, предусматривающим моторные испытания топлива с измерением внешних характеристик.
2. Настраивать все системы терморегулирования стендов.
3. Регулировать и калибровать электрические и тормозные устройства.
4. Устранять дефекты, выявленные в процессе испытаний.
5. Разбирать и собирать детали, производить микрометраж и подгонку для оборки.
6. Производить замеры для определения износа и механического коэффициента полезного действия (КПД) двигателя.
7. Выполнять средний и капитальный ремонт двигателя и испытательного стенда.
8. Проводить руководство машинистами низшей квалификации.

Знания:
Для 5 разряда (в дополнение к знаниям 4-го разряда):
1. Устройство и правила эксплуатации обслуживаемых генераторов, электродвигателей, топливных насосов, приборов и вспомогательных механизмов.
2. Основы технологии производства физико-химические свойства испытуемого топлива и нефтепродуктов.
3. Влияние состава топлива на его детонационные свойства и чувствительность к тетраэтилсвинцу.
4. Правила учета работы двигателей с записями в формуляре установки;
5. Государственные/межгосударственные стандарты и методики на испытание топлива, масел, смазок и присадок.
6. Устройство машин и установок по испытанию топлива и нефтепродуктов, датчиков детонации, детонометров, индикаторов воспламенения и впрыска и других приборов;
7. Правила составления первичного эталонного и контрольного топлива с дозировками;
8. Физико-химические свойства нефтепродуктов.
9. Государственные/межгосударственные стандарты и методики по проведению моторных испытаний.
10. Основные свойства применяемых металлов, сплавов и неметаллических материалов.
11. Правила ведения журнала испытаний и ремонтных карт.
12. Слесарное дело.
13. Выполнение требовании нормативных актов об охране труда и окружающей среды, соблюдение норм, методов и приемов безопасного выполнения работ.
14. Устройство двигателей внутреннего сгорания, установок по испытаниям топлива и нефтепродуктов.
15. Правила наладки и регулирования контрольно-измерительных приборов.
16. Методы выявления неисправностей в работе двигателей, стендовых систем и их устранение.
17. Оформление результатов проведенных испытаний и ремонтных карт.
18. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5-го разряда):
1. Строение двигателей внутреннего сгорания.
2. Методы моторных испытаний.
3. Методы регулирования двигателей и стендовых систем по показаниям контрольно-измерительных приборов.
4. Способы настройки тормозных.

Навык 2:
Проведение технического обслуживания и диагностики двигателей внутреннего сгорания

Умения:
Умения для 5-го разряда:
1. Проводить регулярные осмотры двигателей внутреннего сгорания для выявления внешних и внутренних дефектов.
2. Осуществлять профилактическое обслуживание систем впрыска топлива, систем зажигания и охлаждения двигателя.
3. Проверять работу системы смазки двигателя, проводить ее диагностику и своевременно заменять масло.
4. Проводить проверку давления масла, работы насосов, фильтров и других рабочих систем двигателя.
5. Осуществлять замену расходных материалов (масел, фильтров, свечей зажигания) в процессе регулярного технического обслуживания.
6. Контролировать работу системы охлаждения двигателя, поддерживать исправность радиаторов, термостатов, насосов и системы циркуляции охлаждающей жидкости.
7. Вести учет расходных материалов и запчастей, необходимых для технического обслуживания.
8. Устранять мелкие неисправности в процессе эксплуатации двигателей.
Умения для 6-го разряда:
1. Выполнять диагностику состояния компонентов двигателя с использованием контрольно-измерительных приборов и диагностического оборудования.
2. Выполнять регулировку механизмов двигателя, системы впрыска, клапанов и системы зажигания в соответствии с техническими требованиями.
3. Проводить диагностику и тестирование работы вспомогательных систем двигателя (вентиляция, подогрев и т.д.).
4. Проводить измерение компрессии в цилиндрах для диагностики состояния поршневой группы.
5. Оценивать состояние элементов и агрегатов двигателя, проводя проверки на износ, коррозию и повреждения.
6. Проводить проверку и регулировку систем с использованием электронных систем управления двигателем.

Знания:
Знания для 5-го разряда:
1. Технические характеристики и принцип работы двигателей внутреннего сгорания.
2. Технология и регламенты технического обслуживания двигателей.
3. Система зажигания и топливная система двигателя.
4. Методы замера и контроля технических параметров двигателя.
5. Правила безопасности при проведении технического обслуживания и диагностики.
Знания для 6-го разряда:
1. Методы и технологии проведения диагностики двигателей внутреннего сгорания.
2. Использование контрольно-измерительных приборов и оборудования для диагностики.
3. Диагностика и устранение неисправностей двигателя.
4. Регулировка и настройка узлов и агрегатов двигателя.
5. Нормативные документы и стандарты по техническому обслуживанию двигателей.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям

Самостоятельность и ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Концентрация и управление вниманием

Список технических регламентов и национальных стандартов

ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", ТР ТС 030/2012 "О требованиях к смазочным материалам, маслам и специальным жидкостям", ТР ТС 018/2011 "О безопасности колесных транспортных средств" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

6

Инженер-химик

6

Инженер лаборант, химия

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      22. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 52.

      23. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      АО НК "КазМунайГаз";

      Руководитель проекта: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 69 64.

      24. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      25. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 13 ноября 2024 года.

      26. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение от 17 декабря 2024 г.

      27. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      28. Дата ориентировочного пересмотра: 31 декабря 2027 года.

  Приложение 2 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Обеспечение надежности и механической целостности оборудования"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Обеспечение надежности и механической целостности оборудования" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" для структурирования основных профессий, описания характеристик работ и основных трудовых функций работников для определения требований к уровню квалификаций и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда. Настоящий профессиональный стандарт применяется в нефтегазовой промышленности для определения компетенций специалистов, обеспечивающих надежную работу и сохранность оборудования, а также для улучшения качества и безопасности производственных процессов.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      2) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      3) динамические оборудование – это оборудование, где сжатие рабочего тела происходит под действием механической энергии вращающегося вала. Динамическое оборудование включает в себя компрессоры, газодувки, вентиляторы, насосы, холодильные машины и машины привода (электродвигатели, турбины газовые и паровые, газомоторы, дизели);

      4) механическая целостность оборудования – это герметичность системы, целостность машин нефтехимических производств;

      5) надежность оборудования – это свойство объекта сохранять во времени в установленных пределах значения всех параметров, характеризующих способность выполнять требуемые функции в заданных режимах и условиях применения, технического обслуживания, ремонтов, хранения и транспортировки;

      6) ремонт – это комплекс операций по восстановлению исправности или работоспособности оборудования и восстановлению ресурса оборудования или его составных частей;

      7) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      8) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      9) система технического обслуживания и ремонта технологического оборудования нефтехимических производств (ТОРО) – это совокупность взаимосвязанных средств, документации технического обслуживания и ремонта и исполнителей, необходимых для поддержания и восстановления качества оборудования, входящего в эту систему;

      10) отраслевая рамка квалификаций – документ, разрабатываемый на основе Национального классификатора занятий Республики Казахстан, национальной рамки квалификаций и классифицирующий требования к квалификации специалиста по уровням в зависимости от сложности выполняемых работ и характера используемых знаний, умений и компетенций в отрасли;

      11) статическое оборудование – различные сосуды высокого давления, емкости, трубопроводы, котлы-утилизаторы, технологические печи, резервуары, запорная арматура, сборники – сепараторы и разные аппараты;

      12) техническое обслуживание – это комплекс операций по поддержанию работоспособности или исправности оборудования при использовании по назначению, ожидании, хранении и транспортировании;

      13) отказ – нарушение работоспособного состояния оборудования, при этом имеется один или несколько дефектов.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) ЕТКС – единый тарифно-квалификационный справочник;

      2) ПС – профессиональный стандарт;

      3) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      4) ТОРО – техническое облуживание и ремонт оборудования;

      5) ACA – Asset Criticality Analysis (анализ критичности актива);

      6) APM – Asset Performance Management – это совокупность программного обеспечения и сервисных услуг, предназначенных для повышения производительности активов и эффективности их эксплуатации, технического обслуживания и ремонта оборудования и предприятия в целом. Программное обеспечение позволяет выполнять анализы надежности и механической целостности оборудования;

      7) Система EAM – Enterprise Asset Management –прикладное программное обеспечение управления основными фондами предприятия в рамках стратегии EAM. Его применение ориентировано на сокращение затрат на техническое обслуживание, ремонт и материально-техническое обеспечение без снижения уровня надҰжности, либо повышение производственных параметров оборудования без увеличения затрат;

      8) FMEA – Failure mode and effects analysis (анализ видов и последствий отказов);

      9) RBI – Risk Based Inspection (инспекции на основе фактора риска);

      10) RCFA – Root Cause Failure Analysis (анализа коренных причин отказов);

      11) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      12) RCM – Reliability-centered maintenance (техническое обслуживание, ориентированное на надежность).

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Обеспечение надежности и механической целостности оборудования.

      5. Код профессионального стандарта: C19201092.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность;

      19 Производство кокса и продуктов нефтепереработки;

      19.2 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20.1 Производство продуктов нефтепереработки;

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Обеспечение надежности и механической целостности оборудования" определяет компетенции и требования к специалистам, занимающимся обеспечением надежной работы и целостности технических систем в нефтегазовой промышленности. Включает в себя планирование, проведение обследований, ремонт, техническое обслуживание, контроль и анализ работы оборудования с целью обеспечения безопасности и эффективности производственных процессов в соответствии с требованиями отрасли.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Инженер-механик по динамическому оборудованию - 6 уровень ОРК;

      2) Инженер по механической целостности оборудования - 6 уровень ОРК;

      3) Инженер по вибродиагностике динамического оборудования - 6 уровень ОРК;

      4) Инженер по контрольно-измерительным приборам и автоматике - 6 уровень ОРК;

      5) Инженер-теплоэнергетик - 6 уровень ОРК;

      6) Инженер-энергетик - 6 уровень ОРК;

      7) Инженер по борьбе с коррозией - 6 уровень ОРК;

      8) Инженер по эксплуатации оборудования зданий и сооружений - 6 уровень ОРК;

      9) Начальник отдела - 6 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Инженер-механик по динамическому оборудованию":

Код группы:

2144-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Инженер-механик по динамическому оборудованию

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§38. Инженер по ремонту

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер-механик по динамическому оборудованию I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по ремонту II категории не менее 2 лет; Инженер-механик по динамическому оборудованию II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по ремонту без категории не менее 3 лет; Инженер-механик по динамическому оборудованию без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2144-1-004 - Инженер-механик (общий профиль)

Основная цель деятельности:

Проведение мероприятий по обеспечению надежности динамического оборудования, обеспечивающие их надежное, бесперебойное, безаварийное функционирование.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение надежной работы динамического оборудования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение надежной работы динамического оборудования



Навык 1:
Эксплуатация и бесперебойная работа динамического оборудования

Умения:
1. Контролировать безаварийную и надежную эксплуатацию динамического оборудования.
2. Участвовать в расследованиях аварий, инцидентов и несоответствий, связанных с отказами динамического оборудования, и содействовать комиссии по их расследованию.
3. Участвовать в разработке производственных инструкций по эксплуатации динамического оборудования.

Знания:
1. Знание принципов работы динамического оборудования.
2. Знание стандартов и норм безопасности при эксплуатации оборудования.
3. Понимание основ технической документации и инструкций по эксплуатации.
4. Знание методов и инструментов для мониторинга работы оборудования.
5. Знание методов расследования инцидентов и аварий.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Анализ и управление надежностью динамического оборудования

Умения:
1. Разрабатывать и внедрять организационно-технические мероприятия для повышения надежности динамического оборудования.
2. Разрабатывать и внедрять планы контроля надежности на основе критичности динамического оборудования.
3. Проводить анализы RCFA, FMEA, RCM, ACA (в составе рабочей группы).
4. Контролировать выполнение рекомендаций по предотвращению повторения отказов на основе результатов анализа RCFA.
5. Оценивать текущее состояние динамического оборудования и анализировать частоту и сложность его ремонтов.
6. Планировать и проводить периодические проверки технического состояния динамического оборудования и ведения эксплуатационной документации.
7. Проверять и согласовывать графики планово-предупредительного ремонта динамического оборудования.
8. Проверять и согласовывать дефектные ведомости на ремонт динамического оборудования.

Знания:
1. Знание методов анализа надежности (RCFA, FMEA, RCM, ACA).
2. Знание принципов и методов разработки организационно-технических мероприятий.
3. Знание критериев оценки состояния оборудования и его критичности.
4. Знание методов планирования и проведения профилактических проверок.
5. Знание основ планово-предупредительного ремонта и управления дефектными ведомостями.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" и взаимосвязанные стандарты с ним.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по вибродиагностике динамического оборудования

10. Карточка профессии "Инженер по механической целостности оборудования":

Код группы:

2144-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Инженер по механической целостности оборудования

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 38. Инженер по ремонту

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер по механической целостности оборудования I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по ремонту II категории не менее 2 лет; Инженер по механической целостности оборудования II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по ремонту без категории не менее 3 лет; Инженер по механической целостности оборудования без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2144-1-004 - Инженер-механик (общий профиль)

Основная цель деятельности:

Обеспечение стратегического, непрерывного совершенствования механической целостности статического оборудования, обеспечивающее их надежное, бесперебойное, безаварийное функционирование.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение механической целостности оборудования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение механической целостности оборудования



Навык 1:
Контроль работы статического оборудования на всех участках производства

Умения:
1. Контролировать выполнение рекомендаций, внешних предписаний и поручений в области механической целостности и промышленной безопасности.
2. Организовывать и планировать периодические внутризаводские инспекции, подготавливать предписания и контролировать их исполнение в отношении механической целостности и промышленной безопасности.
3. Определять проблемы механической целостности, влияющие на общую эффективность оборудования.
4. Анализировать отказы, разрабатывать корректирующие действия и контролировать их выполнение.
5. Организовывать и координировать техническое освидетельствование сосудов, стоящих и не стоящих на учете в территориальном подразделении уполномоченного органа по промышленной безопасности.
6. Контролировать выполнение работ по графикам планово-предупредительных ремонтов.
7. Вести учет проводимых ремонтов статического оборудования, анализировать длительность межремонтного цикла.
8. Участвовать в комиссии по расследованию аварий и инцидентов, произошедших со статическим оборудованием, трубопроводами, зданиями и сооружениями.

Знания:
1. Законодательные и иные нормативные правовые акты Республики Казахстан, методические материалы по организации ремонта оборудования, зданий, сооружений.
2. Профиль, специализацию и особенности организационно-технологической структуры предприятия.
3. Действующие стандарты, технические условия и другие руководящие материалы по разработке и оформлению технической документации.
4. Порядок и методы планирования работы оборудования и производства ремонтных работ; систему планово-предупредительного ремонта и рациональной эксплуатации технологического оборудования.
5. Требования рациональной организации труда при эксплуатации, ремонте и модернизации оборудования и ремонтной оснастки.
6. Правила и нормы безопасности и охраны труда, промышленной санитарии и противопожарной безопасности, экологический кодекс РК.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Управление механической целостностью и промышленной безопасностью

Умения:
1. Решать проблемы механической целостности сосудов, влияющих на общую эффективность оборудования.
2. Обеспечивать выявление, обоснование и внедрение проектов для достижения стратегических целей общей эффективности оборудования.
3. Осуществлять первоначальный анализ критичности статического оборудования и поддерживать базу данных о критичности.
4. Контролировать записи в паспортах сосудов о проведенных ремонтных работах, техническом освидетельствовании, экспертизе промышленной безопасности.
5. Обеспечивать рациональное расходование материалов для выполнения ремонтных работ.
6. Участвовать в разработке планов организационно-технических мероприятий по улучшению эксплуатации и ремонтному обслуживанию статического оборудования.
7. Проводить анализы RBI (в составе рабочей группы).

Знания:
1. Программное обеспечение систем ЕАМ и АРМ.
2. Производственные мощности, технические характеристики, конструктивные особенности, назначение и режимы работы оборудования предприятия.
3. Общие знания основ теоретической механики, физики, математики, инженерной графики.
4. Методология проведения анализов надежности технологического оборудования.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" и взаимосвязанные стандарты с ним.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Директор департамента обеспечения надежности

6

Начальник отдела обеспечения надежности

11. Карточка профессии "Инженер по вибродиагностике динамического оборудования":

Код группы:

2147-4

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Инженер по вибродиагностике динамического оборудования

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 22. Инженер по вибродиагностике

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2144-1-004 - Инженер-механик (общий профиль)

Основная цель деятельности:

Обеспечение качества и своевременность выполнения работ по вибродиагностическим измерениям.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение сбора и анализа вибропараметров динамического оборудования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение сбора и анализа вибропараметров динамического оборудования



Навык 1:
Контроль работ по сбору вибропараметров

Умения:
1. Организовать ежедневные маршрутные и внемаршрутные измерения вибропараметров работающего динамического оборудования технологических установок.
2. Организовать измерения вибропараметров динамического оборудования после проведения технического обслуживания и ремонта.
3. Организовать экспертную вибрационную диагностику узлов динамического оборудования.
4. Вести учет проводимых технических обслуживаний динамического оборудования.
5. Контролировать выполнение работ по графикам планово-предупредительных ремонтов.

Знания:
1. Законодательные и иные нормативные правовые акты Республики Казахстан, методические материалы по организации ремонта оборудования, зданий, сооружений.
2. Действующие стандарты, технические условия и другие руководящие материалы по разработке и оформлению технической документации.
3. Порядок и методы планирования работы оборудования и производства ремонтных работ; систему планово-предупредительного ремонта и рациональной эксплуатации технологического оборудования.
4. Требования рациональной организации труда при эксплуатации, ремонте и модернизации оборудования и ремонтной оснастки.
5. Правила и нормы безопасности и охраны труда, промышленной санитарии и противопожарной безопасности, экологический кодекс РК.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Анализ и диагностика вибропараметров динамического оборудования

Умения:
1. Проанализировать состояние динамического оборудования на основе результатов диагностики.
2. Разработать рекомендации для руководства технологических установок о прогнозируемых сроках и объемах проведения технического обслуживания и ремонта динамического оборудования.
3. Разработать модели и маршруты вибродиагностических измерений, определить параметры вибрации динамического оборудования на базе специальных программ диагностики для персональных компьютеров.
4. Участвовать в расследовании аварий и поломок динамического оборудования, разработать мероприятия по предотвращению аварийных сбоев оборудования.
5. Участвовать в работе комиссии предприятия по входному контролю динамического оборудования, запасных частей и комплектующих материалов, поступающих для ремонтно-эксплуатационных нужд.
6. Участвовать совместно со специалистами отдела ТОРО в детальном разборе каждого нарушения правил эксплуатации и ремонта оборудования.
7. Оформлять заключение о техническом состоянии агрегатов.

Знания:
1. Профиль, специализацию и особенности организационно-технологической структуры предприятия.
2. Программное обеспечение систем ЕАМ и АРМ.
3. Производственные мощности, технические характеристики, конструктивные особенности, назначение и режимы работы оборудования предприятия.
4. Методология проведения анализов надежности технологического оборудования.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Документ, подтверждающий право на выдачу заключений (по вибродиагностике), выданный специализированной организацией.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Директор департамента обеспечения надежности

6

Начальник отдела обеспечения надежности

12. Карточка профессии "Инженер по контрольно-измерительным приборам и автоматике":

Код группы:

2152-4

Код наименования занятия:

2152-4-001

Наименование профессии:

Инженер по контрольно-измерительным приборам и автоматике

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

(Описание карточки профессии "Инженер по контрольно-измерительным приборам и автоматике" находится в Профессиональном стандарте: "Изготовление электро- и радиотехнических, электронных изделий").

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

13. Карточка профессии "Инженер-теплоэнергетик":

Код группы:

2151-3

Код наименования занятия:

2151-3-008

Наименование профессии:

Инженер-теплоэнергетик

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

(Описание карточки профессии "Инженер-теплоэнергетик" находится в Профессиональном стандарте: "Жылу желілерінің режимдерін жоспарлау").

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

14. Карточка профессии "Инженер-энергетик":

Код группы:

2151-2

Код наименования занятия:

2151-2-028

Наименование профессии:

Инженер-энергетик

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

(Описание профессиональной карточки "Инженер-энергетик" находится в Профессиональном стандарте: "Обслуживание энергообеспечения жилых и нежилых зданий").

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

15. Карточка профессии "Инженер по борьбе с коррозией":

Код группы:

2149-9

Код наименования занятия:

2149-9-008

Наименование профессии:

Инженер по борьбе с коррозией

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

(Описание карточки профессии "Инженер по борьбе с коррозией" находится в Профессиональном стандарте: "Защита от коррозии").

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

16. Карточка профессии "Инженер по эксплуатации оборудования зданий и сооружений":

Код группы:

2142-9

Код наименования занятия:

2142-9-007

Наименование профессии:

Инженер по эксплуатации оборудования зданий и сооружений

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Инженер по эксплуатации оборудования зданий и сооружений" дано в профессиональном стандарте "Работы по строительству зданий и сооружений".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

17. Карточка профессии "Начальник отдела":

Код группы:

1321-0

Код наименования занятия:

1321-0-037

Наименование профессии:

Начальник отдела

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 74. Начальник производственного отдела

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Стаж работы по оперативному управлению производством не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1321-0-037 - Начальник производства (обрабатывающая промышленность)

Основная цель деятельности:

Обеспечение надежной и безопасной работы производственных процессов в нефтегазовой отрасли через эффективное планирование, организацию и контроль за выполнением задач, связанных с производством, ремонтом и техническим обслуживанием оборудования. Ответственность за координацию всех производственных операций, направленных на поддержание механической целостности и надежности оборудования, соответствующих требованиям отрасли. Основная задача включает внедрение передовых технологий, оптимизацию производственных процессов и обеспечение соблюдения стандартов качества, безопасности и охраны труда, что способствует минимизации рисков аварий и повышению общей эффективности производства.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация и управление производственными процессами
2. Обеспечение надежности и механической целостности оборудования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Организация и управление производственными процессами



Навык 1:
Планирование и координация производственных операций:

Умения:
1. Руководить работой по оперативному регулированию с использованием средств вычислительной техники и связи, обеспечивая ритмичный выпуск продукции в соответствии с планом.
2. Осуществлять руководство разработкой производственных программ и календарных графиков выпуска продукции, их корректировкой в течение планируемого периода.
3. Разрабатывать и внедрять планы производства, распределять ресурсы и координировать действия всех подразделений для достижения поставленных целей.

Знания:
1. Законодательные и иные нормативные правовые акты и методические материалы по вопросам производственного планирования и оперативного управления производством.
2. Порядок разработки производственных программ и календарных графиков выпуска продукции.
3. Организация производственного планирования в организации.
4. Перспективы развития организации.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль за соблюдением стандартов и регламентов

Умения:
1. Организовывать оперативный контроль за ходом производства и обеспечением его необходимыми ресурсами (документацией, оборудованием, инструментом и т.д.).
2. Обеспечивать ежедневный оперативный учет выполнения суточных заданий и контроль над состоянием незавершенного производства.
3. Обеспечивать выполнение производственных стандартов, норм безопасности и охраны труда, а также проводить мониторинг процессов для минимизации рисков.

Знания:
1. Основы экономики, организации производства, труда и управления.
2. Организация оперативного учета хода производства.
3. Номенклатура выпускаемой продукции и виды выполняемых работ (услуг).
4. Трудовое законодательство и требования по безопасности и охране труда.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Обеспечение надежности и механической целостности оборудования



Навык 1:
Проведение технического обслуживания и ремонтов

Умения:
1. Контролировать выполнение взаимных требований и анализировать результаты деятельности подразделений для оптимизации загрузки мощностей.
2. Проводить работу по выявлению и освоению технических новшеств и передового опыта, способствующих улучшению технологии и организации производства.
3. Организовывать и контролировать процессы технического обслуживания и ремонта оборудования, направленные на поддержание его надежности и целостности.

Знания:
1. Основы технологии производства.
2. Производственные мощности организации и его производственной базы.
3. Специализация подразделений организации и производственные связи между ними.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Анализ состояния оборудования и диагностика

Умения:
1. Руководить работой производственных складов и обеспечивать участие отдела в проведении инвентаризации незавершенного производства.
2. Организовывать разработку мероприятий по совершенствованию оперативного планирования и внедрению современных средств вычислительной техники.
3. Проводить регулярные проверки и диагностику технических систем, анализировать данные для выявления потенциальных проблем и разработки мер по их устранению.

Знания:
1. Организация складского хозяйства, транспортных и погрузочно-разгрузочных работ.
2. Средства вычислительной техники, коммуникаций и связи.
3. Организация и методология ведения инвентаризации на складах и в производственных процессах.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Организация и руководство производственного процесса
Постановка управленческих и экономических задач
Контроль выполнения заданий

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" и взаимосвязанные стандарты с ним.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по механической целостности оборудования

7

Директор департамента

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      18. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 52.

      19. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Руководитель проекта: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 64.

      20. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      21. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 25 ноября 2024 года.

      22. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение от 17 декабря 2024 г.

      23. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      24. Дата ориентировочного пересмотра: 31.12.2027 г.

  Приложение 3 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Обслуживание вспомогательных систем, контрольно-измерительных приборов и автоматики"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Обслуживание вспомогательных систем, контрольно-измерительных приборов и автоматики" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" для структурирования основных профессий, описания характеристик работ и основных трудовых функций работников для определения требований к уровню квалификаций и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда. Настоящий профессиональный стандарт применяется в нефтедобывающей промышленности. Он охватывает деятельность по обслуживанию, настройке и ремонту систем контроля, измерения и автоматизации, используемых в процессе добычи нефти. Эти системы включают в себя устройства и приборы для мониторинга и управления процессом добычи, что обеспечивает эффективность и безопасность производства.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) автоматика – это совокупность технических средств, включающих в себя средства измерения и средства автоматизации отраслевого (промышленного) назначения, предназначенные для выполнения функций;

      2) контрольно-измерительные приборы – это устройства для получения информации о состоянии технологических процессов путем измерения их параметров (температур, давлений, расходов, уровней);

      3) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      4) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      5) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      6) магистральный трубопровод – единый производственно-технологический комплекс, состоящий из линейной части и объектов, обеспечивающих безопасную транспортировку продукции, соответствующий требованиям технических регламентов и национальных стандартов;

      7) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) КИПиА – контрольно-измерительные приборы и автоматика;

      3) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник;

      4) СБиПАЗ – сигнализация, блокировка и противо-аварийная защита;

      5) ППР – планово-предупредительный ремонт оборудования КИПиА;

      6) МИП – многоканальный измерительный преобразователь;

      7) ПС – профессиональный стандарт;

      8) АСУТП – автоматизированная система управления технологическим процессом;

      9) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      10) ОРК – Отраслевая рамка квалификации.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Обслуживание

      вспомогательных систем, контрольно-измерительных приборов и автоматики.

      5. Код профессионального стандарта: C19201081.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность;

      19 производство кокса и продуктов нефтепереработки;

      19.2 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20.1 Производство продуктов нефтепереработки.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: В данном ПС приведены описания профессиональной группы "Обслуживание вспомогательных систем, контрольно-измерительных приборов и автоматики", а также характеристика работ и трудовые функции производственного коллектива, выполняющего работы по обслуживанию вспомогательных систем, контрольно-измерительных приборов и автоматики. Вспомогательное производство призвано обеспечить бесперебойную и эффективную работу основного производства. Оно включает в себя ремонтное, инструментальное, энергетическое, транспортное, складское и др. хозяйства. Процесс, способствующий нормальному протеканию основного процесса по преобразованию предмета труда и связанный с обеспечением основного процесса оборудованием, приспособлениями, режущим и измерительным инструментом, топливно-энергетическими ресурсами.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Инженер по водно-химическому режиму (нефть) - 6 уровень ОРК;

      2) Инженер по надзору за котлами и трубопроводами пара и горячей воды - 6 уровень ОРК;

      3) Инженер по тепловой диагностике и балансировке - 6 уровень ОРК;

      4) Техник по автоматизации производственных процессов - 4 уровень ОРК;

      5) Лаборант по анализу газов и пыли - 3 уровень ОРК;

      6) 3.1 Аппаратчик химической водоочистки электростанции - 3 уровень ОРК;

      7) 3.1 Приборист (переработка нефти, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов) - 3 уровень ОРК;

      8) Инженер по метрологии - 6 уровень ОРК;

      9) 3.2 Аппаратчик химической водоочистки электростанции - 3 уровень ОРК;

      10) 3.2 Приборист (переработка нефти, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов) - 3 уровень ОРК;

      11) Лаборант по анализу газов и пыли - 2 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Инженер по водно-химическому режиму (нефть)":

Код группы:

2147-9

Код наименования занятия:

2147-9-001

Наименование профессии:

Инженер по водно-химическому режиму (нефть)

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 45. Инженер

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Физические и химические науки

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерные, обрабатывающие и строительные отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет; Инженер II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет; Инженер без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2145-2-005 - Инженер-химик (нефть и газ)
2145-3-003 - Инженер-химик, продуктов нефтехимии

Основная цель деятельности:

Организация водно-химического режима технологических установок на подконтрольном участке.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль, аналитика и ведение водно-химического режима оборудования и установок водоочистки и обработки воды

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Контроль, аналитика и ведение водно-химического режима оборудования и установок водоочистки и обработки воды

Навык 1:
Организация водно-химического режима и соблюдение технологических режимом работы технологических установок

Умения:
1. Обеспечивать соблюдение водно-химического режима оборудования и установок водоочистки и обработки воды в соответствии с действующими нормами и правилами, а также контроль за качеством пара, питательной и котловой воды.
2. Принимать меры по устранению выявленных неполадок оборудования водоочистки и обработки воды.
3. Обеспечивать бесперебойное снабжение подразделений завода химочищенной и обессоленной водой требуемого качества.
4. Осуществлять контроль за работой оборудования водоочистки и обработки воды.
5. Разрабатывать график и периодических осмотров, ревизий, комплексных обследований и технических освидетельствований с учетом планово-предупредительного ремонта (ППР) установок, производств и норм.
6. Осуществлять контроль за выполнением приказов и распоряжений, а также предписаний и указаний касающихся вопросов установок оборудования водоочистки и обработки воды.
7. Проводить контроль за качеством оборотной воды, ведением водно-химической обработки, расходом реагентов.

Знания:
1. Знание законодательных и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан, методические и другие материалы по вопросам производственно-хозяйственной деятельности цеха.
2. Знание технологии производства, оборудование подразделения и правила его эксплуатации.
3. Знание технических требований к качеству воды, стандарты, положения, инструкции, нормы и других материалов по технологии подготовки воды.
4. Знание правил и норм охраны труда, техники безопасности, пожарной и газовой безопасности, природоохранное законодательство Республики Казахстан.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Введение документации и контроля за состоянием подконтрольного участка

Умения:
1. Обеспечивать рациональное расходование химреагентов (в пределах установленных норм), своевременного составления заявок и обоснований к ним на необходимые приборы, материалы, реактивы, аппараты и оборудование.
2. Составлять программы очистки внутренних химических промывок) и наружных поверхностей нагрева котлов и их проведение в установленные сроки, совместно с руководством цеха, в чьем ведении находится котел.
3. Участвовать в осмотрах внутренних поверхностей барабанов, котлов, теплообменников, конденсаторов и др. теплотехнического оборудования с целью оценки водно-химического режима и выдачи рекомендаций по его корректировке.
4. Обеспечивать безопасное выполнение работ, соблюдая установленные нормы ведения технологического процесса.

Знания:
1. Система планово-предупредительного ремонта.
2. Технологические процессы и режимы производства.
3. Принципы работы, технические характеристики, конструктивные особенности котлов, барабанов, теплообменников, конденсаторов и другого теплотехнического оборудования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Коммуникабельность
Инициативность
Ответственность
Навыки планирования и организации работы

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" и взаимосвязанные стандарты с ним.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Начальник отдела

6

Инженер-механик по динамическому оборудованию

10. Карточка профессии "Инженер по надзору за котлами и трубопроводами пара и горячей воды":

Код группы:

2151-2

Код наименования занятия:

2151-2-007

Наименование профессии:

Инженер по надзору за котлами и трубопроводами пара и горячей воды

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 45. Инженер

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерные, обрабатывающие и строительные отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет; Инженер II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет; Инженер без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2151-2-008 - Инженер по промышленной энергетике

Основная цель деятельности:

Надзор за котлами и трубопроводами пара и горячей годы

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение надзора за техническим состоянием и качеством ремонта котлов, а также трубопроводов пара и горячей воды

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Проведение надзора за техническим состоянием и качеством ремонта котлов, а также трубопроводов пара и горячей воды


Умения:
1. Проводить ревизию котлов и трубопроводов пара и горячей воды совместно с техническим руководством завода (цеха).
2. Проводить проверки качества ремонтных работ.
3. Проводить периодические осмотры, комплексных обследований котлов цехов и трубопроводов пара и горячей воды.
4. Разрабатывать графики периодических осмотров, ревизий, комплексных обследований и технических освидетельствований с учетом планово-предупредительного ремонта (ППР) установок, производств и норм.
5. Осуществлять контроль за выполнением приказов и распоряжений, а также предписаний и указаний касающихся вопросов котлов и трубопроводов пара, и горячей воды.
6. Осуществлять контроль за правильностью и регулярностью ведения эксплуатационным персоналом паспортов, ремонтных формуляров и журналов на котлы и трубопроводы пара и горячей воды.
7. Составлять перечень документов по эксплуатации, ревизии и ремонту котлов и трубопроводов пара и горячей воды.
8. Составлять совместно с цехами графики по замене деталей, трубопроводов, не отвечающие требованиям безопасности и правилам эксплуатации.
9. Составлять справки о техническом состоянии котельного оборудования и трубопроводов пара и горячей воды.

Навык 1:
Контроль за своевременностью, полнотой и качеством проведения ревизий, технических освидетельствований, периодических осмотров в соответствии с действующими правилами, нормами и другими руководящими техническими материалами по устройству котлов и трубопроводов пара и горячей воды

Знания:
1. Директивные и распорядительные документы, правила, технические условия, нормы, инструкции, регламенты, относящиеся к устройству, безопасной эксплуатации, ревизии и ремонту котлов, трубопроводов пара и горячей воды.
2. Систему государственного надзора.
3. Программное обеспечение (MS Office, SAP R3, WinSteel, ImageExpert Pro 2.5, AEwin for SAMOS E1.21) на высоком уровне.
4. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Введение документации и приемка котлов и трубопроводов после ремонта

Умения:
1. Осуществлять техническое руководство паспортизации трубопроводов, проводимый эксплуатационным персоналом.
2. Документально оформлять результаты периодических осмотров, комплексных обследований, ревизий трубопроводов.
3. Проводить выборочный контроль качества строительно-монтажных работ.
4. Осуществлять входной контроль за качеством поступающих на предприятие котельного оборудования, труб и трубных деталей, арматуры, наличием и качеством технической документации.

Знания:
1. Система планово-предупредительного ремонта.
2. Технологические процессы и режимы производства.
3. Принципы работы, технические характеристики, конструктивные особенности котельного оборудования и трубопроводов пара и горячей воды.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" и взаимосвязанные стандарты с ним.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по водно-химическому режиму (нефть)

6

Инженер по тепловой диагностике и балансировке

11. Карточка профессии "Инженер по тепловой диагностике и балансировке":

Код группы:

2147-3

Код наименования занятия:

2147-3-002

Наименование профессии:

Инженер по тепловой диагностике и балансировке

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 45. Инженер

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерные, обрабатывающие и строительные отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет; Инженер II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет; Инженер без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2147-3-003 - Инженер по эксплуатации оборудования газовых объектов

Основная цель деятельности:

Проведение работ по тепловой диагностике и балансировке

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Сбор, обработка, анализ и систематизация научно-технической информации, обеспечение высокого качества и своевременности выполнения работ

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Сбор, обработка, анализ и систематизация научно-технической информации, обеспечение высокого качества и своевременности выполнения работ



Навык 1:
Выполнение работ по установке и наладке оборудования, обеспечение соблюдения требований

Умения:
1. Проводить маршрутные и внемаршрутные измерения вибропараметров работающего машинного оборудования технологических установок.
2. Проводить маршрутные и внемаршрутные термографические измерения эксплуатационного оборудования технологических установок.
3. Проводить экспертную термографическую диагностику и анализ состояния узлов и элементов технологического оборудования.
4. Информировать руководство технологических установок о выявленных в результате термографического анализа неисправностях узлов и элементов технологического оборудования.
5. Проводить измерения вибропараметров машинного оборудования после проведения технического обслуживания и ремонта динамического оборудования.
6. Осуществлять контроль качества выполненных работ по устранению неисправностей.

Знания:
1. Действующие стандарты, технические условия и другие руководящие материалы по разработке и оформлению технической документации.
2. Система планово-предупредительного ремонта и рациональной эксплуатации технологического оборудования; производственные мощности, технические характеристики, конструктивные особенности, назначение и режимы работы оборудования предприятия.
3. Правила и нормы безопасности и охраны труда, промышленной санитарии и противопожарной безопасности, экологический кодекс РК.
4. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Проведение диагностики и оценки состояния оборудования

Умения:
1. Проводить экспертную вибродиагностическую оценку технического состояния узлов вентиляционного и машинного оборудования.
2. Проводить анализ состояния узлов вентиляционного оборудования по результатам диагностики.
3. Выдавать рекомендации руководству технологических установок о прогнозируемых сроках и объемах проведения технического обслуживания и ремонта вентиляционного и машинного оборудования.
4. Проводить балансировку роторов вентиляционного и машинного оборудования в собственных опорах и на балансировочных станках.
5. Проводить экспертную вибродиагностическую оценку технического состояния узлов машинного оборудования после проведения технического обслуживания и ремонта вентиляционного и машинного оборудования.
6. Вести учет проводимых технических обслуживаний вентиляционного оборудования.
7. Осуществлять контроль за рациональным использованием всех видов энергоресурсов, используемых на закрепленном участке (рабочем месте, оборудовании).

Знания:
1. Руководящие материалы, определяющие направления развития соответствующего вида экономической деятельности.
2. Перспективы развития предприятия.
3. Методы проведения технических расчетов и определения экономической эффективности исследований и разработок.
4. Основы экономики, организации производства, труда и управления.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" и взаимосвязанные стандарты с ним.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по надзору за котлами и трубопроводами пара и горячей воды

6

Инженер по водно-химическому режиму (нефть)

12. Карточка профессии "Техник по автоматизации производственных процессов":

Код группы:

3112-3

Код наименования занятия:

3112-3-001

Наименование профессии:

Техник по автоматизации производственных процессов

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 105. Техник

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Автоматизация и управление технологическими процессами (по профилю)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Техник I категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника II категории не менее 2 лет; Техник II категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника без категории не менее 2 лет; Техник без категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) без предъявления требований к стажу работы.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2141-3-001 - Инженер по автоматизации

Основная цель деятельности:

Автоматизация производственных процессов и поддержание в рабочем состоянии

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

Осуществление комплекса работ по автоматизации производственных процессов переработки нефти и газа

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Осуществление комплекса работ по автоматизации производственных процессов переработки нефти и газа



Навык 1:
Обеспечение бесперебойной работы производственных процессов путем автоматизации

Умения:
1. Вести и актуализировать данные о работе оборудования производственных процессов.
2. Поддерживать в актуальном состоянии эксплуатационной документации.
3. Осуществлять расчет потребности в материально-технических ресурсах.
4. Составлять заявки на материально-технические ресурсы, средства индивидуальной и коллективной защиты.
5. Оформлять акты на списание материально-технических ресурсов, средств индивидуальной и коллективной защиты.
6. Оформлять учетную документацию.
7. Проводить анализ предоставляемой информации в рамках установленной отчетности.

Знания:
1. Отраслевые действующие стандарты и технические условия на разрабатываемую техническую документацию, порядок ее составления и правила оформления.
2. Нормы расхода материально-технических ресурсов, средств индивидуальной и коллективной защиты.
3. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
4. Основы автоматизации производственных процессов, включая принципы работы систем управления.
5. Требования к надежности и безопасности автоматизированных систем.
6. Методы мониторинга и диагностики состояния оборудования.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Проведение технического обслуживания и ремонта автоматизированных систем управления

Умения:
1. Проводить техническое обслуживание автоматизированных систем.
2. Выполнять ремонт и настройку оборудования и систем управления.
3. Проводить диагностику неисправностей в автоматизированных системах.
4. Осуществлять модернизацию автоматизированных систем для повышения их эффективности.

Знания:
1. Формы учета и отчетности и порядок ведения учета и составления отчетности.
2. Структура и методы формирования отчетности.
3. Современные информационные технологии и их применение в автоматизации производственных процессов.
4. Процессы управления проектами в области автоматизации.
5. Основы экономики и финансового анализа для оценки эффективности автоматизации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" и взаимосвязанные стандарты с ним.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по надзору за котлами и трубопроводами пара и горячей воды

6

Инженер по тепловой диагностике и балансировке

13. Карточка профессии "Лаборант по анализу газов и пыли":

Код группы:

3111-9

Код наименования занятия:

3111-9-003

Наименование профессии:

Лаборант по анализу газов и пыли

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 1. Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 67-68. Лаборант по анализу газов и пыли

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Лабораторная технология

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8131-9-149 - Лаборант химического анализа

Основная цель деятельности:

Ведение работ по анализу газов в воздухе, замеры запыленности в производственных помещениях.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение анализа газов и пыли с применением различных методов исследований

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Проведение анализа газов и пыли с применением различных методов исследований



Навык 1:
Проведение работ по составлению анализа воздуха из проб газов и пыли

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Проводить сложные анализы воздуха, замеры содержания пыли в производственных помещениях.
2. Проводить экспресс-анализ газов и воздуха.
3. Выполнять работы на высококачественном генераторе.
4. Проводить сбор газа для последующего анализа на масс-спектрометре и хроматографе.
5. Подбирать методы анализа воздуха на содержание газов и пыли.
Для 4-го разряда:
1. Проводить особо сложные анализы воздуха.
2. Определять концентрацию на хроматографе, готовить эталонные газовые смеси.
3. Выполнять настройку и калибровку хроматографа.
4. Проводить проверку коэффициента пневмометрических трубок.
5. Составлять дефектные ведомости при обследовании пылеуловителей.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Основы пылегазового анализа.
2. Строение пылеуловителей, газовых отходов, ловителей и электрических печей сопротивления.
3. Правила пользования ионизационными и магниторазрядными манометрами.
4. Весовой и объемный методы анализа.
5. Основные сведения по органической, неорганической и аналитической химии.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 4-го разряда:
1. Принцип метода анализа и его физическая сущность.
2. Правила наладки пылегазоулавливающего оборудования.
3. Способы регулирования чувствительности приборов.
4. Газовая схема хроматографа.
5. Схема полуавтоматического реометра и способы его наладки.
6. Правила ведения технической документации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Проведение лабораторных исследований и экспериментов для определения качества воздуха и его компонентов

Умения:
Для 4-го разряда:
1. Определять химические и физические свойства газовой, жидкой и твердой фаз.
2. Определять эффективность пылегазоочистной установки.
3. Готовить титрованные растворы.
4. Проверять правильность показаний стационарных приборов, установленных в цехах.
5. Выполнять пылегазовые расчеты.
6. Вести технические документации.
7. Внедрять новые методы пылегазовых анализов.
8. Проводить проверки правильности распределения газовых потоков по аппаратам.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Методы измерения концентрации загрязняющих веществ в воздухе.
2. Оборудование для анализа газов и пыли: типы, устройство и принцип работы.
3. Стандарты и нормы по контролю качества воздуха на производстве.
4. Основы экологического мониторинга и контроля за выбросами.
Для 4-го разряда:
1. Современные технологии и инновационные методы в анализе газов и пыли.
2. Методы оценки эффективности систем пылегазоочистки.
3. Правила и методы контроля за соблюдением экологических норм.
4. Аудит качества воздуха: принципы и методология.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Не требуется

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Техник по автоматизации производственных процессов

3

Приборист (переработка нефти, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов)

14. Карточка профессии "3.1 Аппаратчик химической водоочистки электростанции":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

8186-0-004

Наименование профессии:

3.1 Аппаратчик химической водоочистки электростанции

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3.1

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 9. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149. " Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 мая 2021 года № 22707.
§ 58-59. Аппаратчик химической водоочистки электростанции

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8155-1-001 - Аппаратчик водно-химической обработки

Основная цель деятельности:

Обеспечение безопасного функционирования оборудования химводоочистки электростанции.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение процессов и процедур водоочистки и водоподготовки

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Выполнение процессов и процедур водоочистки и водоподготовки



Навык 1:
Ведение процесса химической очистки воды различными способами очистки

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Обеспечить ведение процесса очистки воды от взвешенных веществ.
2. Осуществлять химическую очистку воды по схеме умягчения с реагентной обработкой воды в осветлителе и последующим фильтрованием через механические фильтры в зависимости от качества исходной воды для подпитки котлов и тепловых сетей.
3. Осуществлять ведение и мониторинг процессов химической очистки воды от взвешенных веществ и нефтепродуктов по ступеням обработки по показаниям средств измерений и результатам химических анализов.
4. Регулировать параметры процесса очистки воды.
5. Приготавливать регенерационный раствор для регенерации фильтров раствором соли.
6. Производить расчет количества расходуемых реагентов.
7. Осуществлять операции по пуску, остановке и опробованию оборудования флотатора, механических и угольных фильтров, технологических защит, блокировок АВР и сигнализаций.
8. Обеспечить визуальный контроль за состоянием оборудования, арматуры, коммуникаций и приборов, выявление неисправности в работе и принятие мер по их устранению.
9. Участвовать в выводе оборудования в ремонт и прием из ремонта.
10. Принимать участие в ликвидации аварийных ситуаций, выводе в ремонт и прием из ремонта, пуске и остановке оборудования.
Для 2-го разряда:
При ведении процесса химической очистки воды под руководством аппаратчика более высокой квалификации.
Для 4-го разряда:
1. Обеспечить ведение процессов предварительной реагентной обработки воды в осветлителях (коагуляция, известкование) с последующим фильтрованием через механические фильтры.
2. Вести химическую очистку замазученного и производственного конденсата, воды для подпитки котлов и теплосети по схеме умягчения путем катионного обмена.
3. Регулировать параметры процессов реагентной обработки и умягчение воды по показаниям средств измерений и результатам химических анализов.
4. Производить расчет технологических характеристик иона-обмена и удельного расхода реагентов.
5. Вести процесс обессоливания воды для подпитки котлов и регенерации ионитовых фильтров растворами солей, кислот, щелочей под руководством аппаратчика более высокой квалификации.
6. Выполнять химические анализы и контроль за показанием контрольно-измерительных приборов схем умягчения, обессоливания и очистки конденсата, предочистки.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования (фильтров, насосов, дозирующих устройств) и контрольно-измерительных приборов.
2. Основные технологические параметры, средства их контроля и измерения.
3. Методы выполнения химических анализов и расчетов.
4. Технологическая схема химводоочистки.
5. Правила обращения с химическими реагентами.
6. Технологические схемы установок предварительно реагентной обработки воды.
7. Нормативные показатели качества очищенной воды и конденсата.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 4-го разряда:
1. Устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования (аппаратов, фильтров, насосов, дозирующих устройств) и контрольно-измерительных приборов.
2. Основные технологические параметры, средства их контроля и измерения.
3. Методы выполнения химических анализов и расчетов.
4. Технологическая схема химводоочистки.
5. Правила обращения с химическими реагентами.
6. Технологические схемы установок предварительно реагентной обработки воды.
7. Нормативные показатели качества очищенной воды и конденсата.
8. Процесс восстановления работоспособости фильтров.
9. Основы общей химии.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение работы процессов предварительной и реагентной обработки воды

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Проводить реагентную обработку воды с использованием коагулянтов и флокулянтов.
2. Осуществлять подготовку и дозировку химических реагентов для предварительной обработки воды.
3. Контролировать и регулировать параметры процесса предварительной обработки воды по показаниям контрольно-измерительных приборов.
4. Проводить визуальный осмотр и оценку состояния оборудования, используемого в процессе предварительной очистки.
5. Участвовать в профилактическом обслуживании и ремонте оборудования для предварительной очистки воды.
Для 2-го разряда:
При ведении процесса химической очистки воды под руководством аппаратчика более высокой квалификации.
Для 4-го разряда:
1. Разрабатывать схемы реагентной обработки воды в зависимости от ее качества и требуемых характеристик.
2. Осуществлять анализ эффективности работы систем предварительной очистки воды.
3. Контролировать соблюдение технологического регламента и норм расхода реагентов.
4. Проводить комплексные испытания и анализы качества очищенной воды после предварительной обработки.
5. Внедрять новые технологии и методы реагентной обработки воды на основе современных научных данных.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Методы и технологии предварительной очистки воды.
2. Химические реагенты, используемые для реагентной обработки воды: свойства и назначения.
3. Процессы коагуляции и флотации: принципы и особенности.
4. Оборудование для предварительной очистки: виды, устройство и принцип работы.
5. Правила и методы контроля качества воды на этапах предварительной обработки.
Для 4-го разряда:
1. Анализ эффективности предварительной обработки воды и его влияние на дальнейшую очистку.
2. Системы автоматизации процессов реагентной обработки воды.
3. Порядок проведения профилактических и ремонтных работ на оборудовании предварительной очистки.
4. Экологические аспекты реагентной обработки: минимизация отходов и утилизация.
5. Нормативные документы и стандарты, регулирующие процессы предварительной обработки воды.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Коммуникабельность
Дисциплинированность
Внимательность
Организованность
Активность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Не требуется

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Техник по автоматизации производственных процессов

6

Инженер по водно-химическому режиму (нефть)

15. Карточка профессии "3.1 Приборист (переработка нефти, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов) ":

Код группы:

7214-1

Код наименования занятия:

7214-1-019

Наименование профессии:

3.1 Приборист (переработка нефти, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов)

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3.1

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 1-3. Приборист

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Автоматизация и управление технологическими процессами (по профилю)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3122-4-009 - Техник-приборист
8187-1-011 - Оператор технологических установок

Основная цель деятельности:

Обеспечение надежного и эффективного функционирования приборов контроля параметров технологических процессов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обслуживание приборов контроля параметров технологических процессов

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обслуживание приборов контроля параметров технологических процессов



Навык 1:
Обслуживание МИП, управление объединенных установок и отдельных устройств телемеханики, а также включение и наладка автоматических регуляторов качества и состава. Наладка каскадных схем регулирования, в том числе с анализаторами состава, а также контроль за выполнением графика периодической проверки приборов и средств автоматизации

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Включать и отключать манометрические термометры, рабочие манометры, термометры сопротивления, тягомеры, напоромеры, профильные милливольтметры, логометры, расходомеры, уровнемеры и другие приборы простейших модификаций.
2. Сменять картограммы и рулоны.
Для 3-го разряда:
1. Проверять приборы на "0".
2. Участвовать в пуске технологических установок, в сопровождении 5,6 разряда.
3. Устранять возникшие неполадки по части КИПиА на технологических объектах согласно вызовов технологического персонала.
4. Заполнять смазкой лубрикаторов приборов расхода, уровня и исполнительных механизмов.
5. Выполнять графики ППР средств КИПиА.
6. Заправлять чернилами перья самописцев (вторичных приборов).
Для 4-го разряда:
1. Переводить регуляторы с автоматического на ручное управление и обратно.
2. Проводить ревизию и устранять возникающие неисправности в регуляторах прямого действия, в редукторах и фильтрах.
3. Подготавливать приборы к ежегодной поверке.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Принципиальную схему установок и объектов на обслуживаемом участке.
2. Назначение и работу аппаратов и оборудования обслуживаемых объектов.
3. Принципы измерения давления, расхода, уровня, температуры воды, нефтепродуктов и иное.
4. Устройство и назначение приборов контроля и автоматики.
5. Основу физики и электротехники.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 3-го разряда:
1. Технологическая схема установок на обслуживаемом участке.
2. Устройство и назначение приборов контроля параметров технологических процессов, исполнительных механизмов и средств автоматики средней сложности на обслуживаемом участке.
3. Слесарное дело.
4. Методы выявления дефектов в работе приборов и устранение их.
5. Принципы измерения давления, расхода, уровня температуры.
6. Основы электроники, физики и электротехники.
Для 4-го разряда:
1. Правила обвязки приборов.
2. Схемы сигнализаций и блокировки на обслуживаемом участке.
3. Порядок ремонта приборов с заменой отдельных узлов и настройка их на процессе.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Калибровка и настройка контрольно-измерительных приборов (КИП)

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Проводить калибровку контрольно-измерительных приборов по установленным стандартам и требованиям.
2. Настраивать параметры работы приборов в соответствии с технологическими процессами.
3. Проверять точность измерений и проводить их корректировку при необходимости.
Для 4-го разряда:
1. Документировать результаты калибровки и настройки, включая составление актов.
2. Участвовать в разработке методик калибровки новых приборов и средств автоматизации.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Основы калибровки и настройки контрольно-измерительных приборов.
2. Устройство и принцип работы основных контрольно-измерительных приборов (манометры, термометры, расходомеры и др.).
3. Методы проверки точности измерений.
4. Правила оформления документации по результатам калибровки и настройки.
Для 4-го разряда:
1. Стандарты и нормативные документы, регулирующие калибровку и настройку КИП.
2. Процедуры и методики калибровки сложных приборов.
3. Способы диагностики и устранения неисправностей в контрольно-измерительных приборах.
4. Основы метрологии и технического регулирования в области КИП.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Концентрация и управление вниманием

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Не требуется

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по КИПиА

16. Карточка профессии "Инженер по метрологии":

Код группы:

2149-4

Код наименования занятия:

2149-4-001

Наименование профессии:

Инженер по метрологии

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Инженер-метролог" дано в профессиональном стандарте "Метролог".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

17. Карточка профессии "3.2 Аппаратчик химической водоочистки электростанции":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

8186-0-004

Наименование профессии:

3.2 Аппаратчик химической водоочистки электростанции

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3.2

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 9. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149. " Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 мая 2021 года № 22707.
§ 60-61. Аппаратчик химической водоочистки электростанции

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Для 5-го разряда: опыт работы не требуется. Для 6-го разряда: опыт работы по специальности – не менее 1 года в производстве.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8155-1-001 - Аппаратчик водно-химической обработки

Основная цель деятельности:

Обеспечение безопасного функционирования оборудования химводоочистки электростанции.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

Выполнение процессов и процедур водоочистки и водоподготовки

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Выполнение процессов и процедур водоочистки и водоподготовки



Навык 1:
Ведение процесса химической очистки воды различными способами очистки

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Обеспечить выполнение процесса обессоливания воды по одно- и двухступенчатой схемы обессоливания и по схеме "цепочки".
2. Осуществлять ведение процессов обессоливания и умягчения воды на двухпоточно-противоточных фильтрах с обработкой и повторным использованием стоков.
3. Производить регулирование параметров процессов по показаниям средств измерений и результатам химических анализов.
4. Осуществлять восстановление обменной способности фильтров растворами кислоты, щелочи, соли.
5. Осуществлять нейтрализацию и частичное использование сточных вод.
6. Проводить осмотр, ремонт, монтаж, демонтаж и наладка оборудования хлораторных, аммиачных, фтораторных установок и установок сернистого газа.
7. Производить расчет технологических характеристик схем обессоливания.
8. Обеспечить пуск, остановку и опробование оборудования флотатора, механических и угольных фильтров, технологических защит, блокировок АВР и сигнализации.
9. Обеспечить контроль работы оборудования и приборов, выявление неисправностей и принятие мер по их устранению.
10. Обеспечивать контроль и ликвидация аварийных ситуаций.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5-го разряда):
1. Обеспечить ведение процессов предварительной очистки воды с последующим обессоливанием по схемам трехступенчатого обессоливания; на противоточных и двухпоточно-противоточных фильтрах и по противоточной схеме с зажатыми слоями фильтрующих материала с сокращенным расходом реагентов и повторным использованием сточных вод.
2. Контролировать процесс обессоливания по ступеням обработки по контрольно-измерительным приборам и результатам химических анализов.
3. Контролировать параметры технологических процессов по показаниям средств измерений и контроля, а также результатам химических анализов и АСУТП.
4. Осуществлять контроль за процессом восстановления обменной способности фильтров растворами кислоты, щелочи, соли, нейтрализации и частичном использовании сточных вод.
5. Проводить обеззараживание воды раствором хлорной извести или гипохлорита кальция.
6. Производить расчет технологических характеристик схем обессоливания.
7. Контролировать пуск, остановку и опробование оборудования флотатора, механических и угольных фильтров, технологических защит, блокировок АВР и сигнализации.
8. Контролировать работу оборудования и приборов, выявление неисправностей и принятие мер по их устранению.
9. Обеспечивать контроль и ликвидация аварийных ситуаций.
10. Вести оперативную документацию.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования и систем автоматического контроля и управления процессом.
2. Технологический регламент, методы выполнения химических анализов и расчетов.
3. Технологическая схема химводоочистки.
4. Свойства применяемых фильтрующих материалов и химреагентов.
5. Показатели качества очищенной воды и конденсата.
6. Правила обращения с химреагентами.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5-го разряда):
1. Методы выполнения химических анализов и расчетов.
2. Технологический регламент ведения процесса.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль качества и эффективности процессов водоочистки и водоподготовки

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Обеспечивать контроль качества обессоленной и очищенной воды в соответствии с установленными стандартами.
2. Проводить анализ показателей эффективности работы установок водоочистки.
3. Участвовать в разработке мероприятий по повышению качества водоочистки.
4. Осуществлять контроль за соблюдением технологических режимов и стандартов в процессе очистки.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5-го разряда):
1. Разрабатывать и внедрять методы контроля качества и эффективности процессов водоочистки.
2. Анализировать результаты мониторинга качества воды и разрабатывать рекомендации по улучшению процессов.
3. Контролировать соответствие использованных реагентов и материалов требованиям безопасности и эффективности.
4. Вести учет и анализ аварийных ситуаций, связанных с процессами водоочистки.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования и систем автоматического контроля и управления процессом.
2. Технологический регламент, методы выполнения химических анализов и расчетов.
3. Технологическая схема химводоочистки.
4. Свойства применяемых фильтрующих материалов и химреагентов.
5. Показатели качества очищенной воды и конденсата.
6. Правила обращения с химреагентами.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5-го разряда):
1. Методы выполнения химических анализов и расчетов.
2. Технологический регламент ведения процесса.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Коммуникабельность
Дисциплинированность
Внимательность
Организованность
Активность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" и взаимосвязанные стандарты с ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Техник по автоматизации производственных процессов

6

Инженер по водно-химическому режиму (нефть)

18. Карточка профессии "3.2 Приборист (переработка нефти, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов) ":

Код группы:

7214-1

Код наименования занятия:

7214-1-019

Наименование профессии:

3.2 Приборист (переработка нефти, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов)

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3.2

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 4-5. Приборист

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Для 5-го разряда: опыт работы не требуется. Для 6-го разряда: опыт работы по специальности – не менее 1 года в производстве.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3122-4-009 - Техник-приборист
8187-1-011 - Оператор технологических установок

Основная цель деятельности:

Обеспечение надежного и эффективного функционирования приборов контроля параметров технологических процессов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обслуживание приборов контроля параметров технологических процессов

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обслуживание приборов контроля параметров технологических процессов



Навык 1:
Обслуживание МИП, управление объединенных установок и отдельных устройств телемеханики, включение и наладка автоматических регуляторов качества и состава. Наладка каскадных схем регулирования, в том числе с анализаторами состава; контроль за выполнением графика периодической проверки приборов и средств автоматизации.

Умения:
Умения для 5-го разряда:
1. Проводить диагностику и выявлять отклонения и нарушения в работе приборов контроля параметров технологических процессов.
2. Обслуживать и настраивать средства автоматики.
3. Осваивать и внедрять новые средства контроля и автоматического регулирования.
4. Соблюдать выполнение графиков периодической проверки приборов.
5. Составлять дефектные ведомости для текущего и капитального ремонта, а также изоляции в зимний период.
6. Руководить прибористами более низкой квалификации.
Умения для 6-го разряда:
1. Принимать участие в рабочих комиссиях по проверке точности показаний.
2. Контролировать качество выполненных работ сторонними организациями.

Знания:
Знания для 5-го разряда:
1. Основные процессы переработки нефти, газа, иных продуктов, применяемых на данном предприятии.
2. Методику расчета сужающих устройств, регулирующих клапанов, выталкивающей силы при настройке уровнемеров.
3. Принципы работы и назначения различных типов приборов контроля.
4. Методы диагностики и тестирования приборов контроля.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Знания для 6-го разряда:
1. Устройство аппаратуры телемеханики, способы еҰ наладки и регулировки.
2. Основные процессы нефтепереработки, нефтехимии и переработки газа, используемые на предприятии.
3. Принципы автоматического регулирования и управления технологическими процессами.
4. Методики анализа и интерпретации данных с приборов контроля.
5. Стандарты и нормативы в области метрологии.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение точности измерений и диагностика технического состояния приборов

Умения:
Умения для 5-го разряда:
1. Проводить регулярные визуальные и функциональные проверки состояния приборов.
2. Выполнять калибровку измерительных приборов в соответствии с установленными стандартами.
3. Анализировать результаты измерений для выявления тенденций и отклонений от норм.
4. Осуществлять профилактическое обслуживание приборов с целью предотвращения аварийных ситуаций.
Умения для 6-го разряда:
1. Разрабатывать и внедрять методики диагностики и калибровки приборов.
2. Оценивать влияние внешних факторов на точность измерений и разрабатывать рекомендации по их минимизации.
3. Участвовать в исследовательских проектах по улучшению точности и надежности приборов.
4. Вести учет и анализ результатов измерений для повышения эффективности работы системы.

Знания:
Знания для 5-го разряда:
1. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
2. Технологические схемы и процессы, подлежащие автоматизации.
3. Методы и инструменты для оценки эффективности работы систем автоматического регулирования.
Знания для 6-го разряда:
1. Методы расчета регуляторов каскадного регулирования.
2. Стандарты ISO на предприятии.
3. Основы проектирования и реализации автоматизированных систем управления.
4. Технологии и оборудование для наладки и тестирования каскадных схем.
5. Способы повышения надежности и точности работы автоматических систем.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Концентрация и управление вниманием

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" и взаимосвязанные стандарты с ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по КИПиА

19. Карточка профессии "Лаборант по анализу газов и пыли":

Код группы:

3111-9

Код наименования занятия:

3111-9-003

Наименование профессии:

Лаборант по анализу газов и пыли

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 1. Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 66. Лаборант по анализу газов и пыли

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8131-9-149 - Лаборант химического анализа

Основная цель деятельности:

Ведение работ по анализу газов в воздухе, замеры запыленности в производственных помещениях.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение анализа газов и пыли с применением различных методов исследований

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Проведение анализа газов и пыли с применением различных методов исследований



Навык 1:
Проведение работ по составлению анализа воздуха из проб газов и пыли

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Проводить простые и средней сложности анализы воздуха в производственных помещениях.
2. Проводить анализы газов, которые отходят от металлургических печей.
3. Проводить анализы содержания пыли в шахтном воздухе.
4. Проводить анализы потерь металлов через выхлопные трубы фильтров пылеуловителей.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Элементарные основы пылегазового анализа.
2. Краткая характеристика методов определения кислорода, водорода.
3. Основные свойства газов, воздуха и пыли.
4. Правила обращения с химическими реактивами, ртутью и жидким азотом.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Осуществление контроля за качеством воздуха в производственных помещениях и окружающей среде.

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Проводить замеры концентрации загрязняющих веществ в воздухе с использованием портативных анализаторов.
2. Осуществлять визуальную оценку состояния пылеуловителей и фильтров.
3. Составлять предварительные отчеты по результатам замеров и анализов воздуха.
4. Выявлять и фиксировать источники загрязнения воздуха в производственных помещениях.
5. Участвовать в разработке мероприятий по улучшению качества воздуха и снижению выбросов загрязняющих веществ.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Методы и приборы для замеров загрязняющих веществ в воздухе.
2. Нормативные документы и стандарты по качеству воздуха в производственных помещениях.
3. Принципы работы пылеуловителей и фильтров, используемых для очистки воздуха.
4. Основы экологии и влияние загрязняющих веществ на здоровье человека и окружающую среду.
5. Технологические процессы, влияющие на качество воздуха в производственных условиях.
6. Методика составления отчетности по результатам контроля качества воздуха.
7. Правила безопасности при проведении замеров и работ с загрязняющими веществами.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Не требуется

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Техник по автоматизации производственных процессов

3

Лаборант по анализу газов и пыли

3

Приборист (переработка нефти, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов)

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      20. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 52.

      21. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Руководитель проекта: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 64.

      22. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      23. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 13 ноября 2024 года.

      24. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение от 17 декабря 2024 г.

      25. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      26. Дата ориентировочного пересмотра: 31.12.2027 г.

  Приложение 4 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Оперативно-диспетчерское управление"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Оперативно-диспетчерское управление" применяется для эффективного управления оперативными процессами, такими как добыча, транспортировка и переработка нефти и газа. Специалисты в этой области отвечают за координацию работы на месторождениях, контроль за процессами транспортировки нефти и газа по магистральным трубопроводам, а также за оперативное реагирование на любые аварийные ситуации или неполадки в работе оборудования. Они также могут заниматься планированием и оптимизацией процессов добычи и транспортировки с целью повышения эффективности и снижения затрат.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) управление – совокупность целенаправленных действий, включающая оценку ситуации и состояние объекта управления. Выбор управляющих воздействий и их реализация;

      2) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      3) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      4) управление с диспетчерского центра – совокупность структурных единиц и подразделений организации - субъекта оперативно-диспетчерского управления в НПЗ, обеспечивающая в пределах закрепленной за ней операционной зоны выполнение задач и функций оперативно-диспетчерского управления в организации;

      5) оперативное управление – управление текущими событиями; совокупность мер, позволяющих воздействовать на конкретные отклонения от установленных заданий производства. Оперативное управление подразделяется на оперативное планирование, оперативный учет и оперативный контроль;

      6) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      7) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      8) приоритет Р1 – работы по техобслуживанию, которые требуют немедленного устранения (аварийные работы);

      9) приоритет Р2 – работы по техобслуживанию недельного графика, которые планируются к выполнению со сроком выполнения до 7 суток (срочные работы);

      10) приоритет Р3 – работы по техобслуживанию, которые планируются и вносятся в график, со сроком выполнения более 7 суток (по графику ППР);

      11) приоритет Р4 – работы по техобслуживанию, которые выполняются в период остановочного ремонта завода.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      3) ППР – планово-предупредительный ремонт;

      4) ОДУ – оперативное диспетчерское управление;

      5) ПС – профессиональный стандарт;

      6) НПЗ – нефтеперерабатывающий завод;

      7) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      8) ОРК – Отраслевая рамка квалификации.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Оперативно-диспетчерское управление.

      5. Код профессионального стандарта: C19201080.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность;

      19 Производство кокса и продуктов нефтепереработки;

      19.2 Производство продуктов нефтепереработки,брикетов из торфа и угля;

      19.20 Производство продуктов нефтепереработки,брикетов из торфа и угля;

      19.20.1Производство продуктов нефтепереработки.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Оперативно-диспетчерское управление" определяет набор компетенций и навыков, необходимых для эффективного управления оперативными процессами транспортировки нефти и газа. Система оперативно-диспетчерского управления в нефтеперерабатывающих заводах предназначена для обеспечения выполнения предприятием оперативных заданий по выработке нефтепродуктов не ниже планируемых значений. ПС включает умения мониторинг и координацию работы транспортных сетей, обеспечению безопасности и соблюдению регулирований в данной сфере.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Начальник смены (обрабатывающая промышленность) - 7 уровень ОРК;

      2) Инженер-диспетчер - 6 уровень ОРК;

      3) Оператор диспетчерской службы - 4 уровень ОРК;

      4) Электромонтер диспетчерского оборудования и телеавтоматики - 3 уровень ОРК;

      5) Главный диспетчер (в прочих отраслях) - 6 уровень ОРК;

      6) Главный технолог (обрабатывающая промышленность) - 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Начальник смены (обрабатывающая промышленность)":

Код группы:

1321-0

Код наименования занятия:

1321-0-042

Наименование профессии:

Начальник смены (обрабатывающая промышленность)

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§8. Начальник смены

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Физические и химические науки

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Физические и химические науки

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по специальности не менее 2 лет или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы по оперативному управлению производством не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1321-0-045 - Начальник участка (обрабатывающая промышленность)

Основная цель деятельности:

Контроль и организация работ по управлению производственным процессом.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Эффективное управление производственным процессом
2. Анализ и оптимизация производственной деятельности

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Эффективное управление производственным процессом



Навык 1:
Координация работы

Умения:
1. Обеспечивать выполнение производственных заданий подразделениями организации (установками/участками и бригадами).
2. Организовывать осуществление оперативного контроля за соблюдением основных параметров технологического режима, своевременную подготовку производства, рациональную загрузку и работу оборудования.
3. Осуществлять оперативный контроль за обеспечением материальными энергетическими ресурсами, технически правильной эксплуатацией оборудования и иных основных средств, экономным расходованием сырья, топлива, материалов.
4. Координировать и контролировать деятельность и местонахождение подчиненного персонала и лиц временно находящихся на рабочих местах (стажеров, практикантов, ремонтного персонала, персонала сторонних организаций).
5. Организовывать подготовку к ремонту вышедшего из строя оборудования (в ночное время, выходные праздничные дни) с привлечением необходимых специалистов.
6. Проверять ежедневно при приеме смены личным осмотром и опросом состояние безопасности и охраны труда и противопожарный режим на рабочих местах.

Знания:
1. Организация производственных и технологических процессов.
2. Законодательные и нормативные правовые акты, методические материалы по оперативному управлению производством, профиль, специализацию и особенности структуры предприятия, перспективы его развития.
3. Порядок оформления и ведения производственной документации.
4. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Анализ и оптимизация производственной деятельности



Навык 1:
Анализ производственной эффективности и внедрение мероприятий по оптимизации процессов

Умения:
1. Анализировать результаты производственной деятельности подразделения организации за смену, причины, вызывающие простои оборудования и снижение качества продукции (работ, услуг).
2. Осуществлять оперативный контроль обеспечения выполнения комплекса организационно-технических мероприятий.
3. Принимать меры по предотвращению нарушений технологического режима.
4. Принимать меры по максимальному использованию производственных мощностей предприятия и созданию условий для эффективной работы персонала.
5. Принимать участие в работе по оперативному планированию производства, рационализации рабочих мест, использованию дополнительных производственных резервов и качества продукции, снижению издержек производства.
6. Обеспечить своевременное получение необходимых данных для осуществления оперативного контроля за производственным процессом.
7. Принимать меры по предотвращению нарушений технологического режима, участвовать в разработке и внедрении мероприятий по устранению выявленных недостатков.
8. Производить учет нефтепродуктов, топливно-энергетических ресурсов и реагентов, контролировать материальный баланс по производству.

Знания:
1. Основы технологии производства продукции предприятия.
2. Организация производства в отрасли и на предприятии.
3. Системы и методы учета хода производства.
4. Номенклатура выпускаемой продукции, виды выполняемых работ и услуг; производственные мощности, технические характеристики, конструктивные особенности и режимы работы оборудования предприятия, правила его эксплуатации.
5. Порядок и методы производственного планирования, специализацию и территориальное расположение подразделений предприятия, производственные связи.
6. Основы экономики, организации производства, труда и управления.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР РК "Общие требования к пожарной безопасности". Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Начальник установки

7

Начальник участка

10. Карточка профессии "Инженер-диспетчер":

Код группы:

1329-1

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Инженер-диспетчер

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Отсутствует

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерные, обрабатывающие и строительные отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности диспетчера или иных должностях по оперативному управлению производством или деятельностью не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Обеспечивает оперативное руководство ходом производственного процесса

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Руководство ходом производственного процесса
2. Обеспечение предоставления оперативной информации
3. Обеспечение взаимосвязи структурных подразделений предприятия

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Руководство ходом производственного процесса



Навык 1:
Оперативный контроль производственного процесса

Умения:
1. Контролировать ритмичную работу предприятия, выполнение работ и выпуск продукции в соответствии с производственной программой в рамках своей компетенции.
2. Осуществлять оперативный контроль над соблюдением основных параметров технологического режима, качеством выпускаемой продукции, ведет режимный лист.
3. Выявлять резервы производства по установлению наиболее рациональных режимов работы технологического оборудования.
4. Вести вахтовый журнал инженера-диспетчера по производственным операциям, регистрируя в нем нарушения в работе отдельных подразделений предприятия.

Знания:
1. Законодательные и нормативно-правовые акты Республики Казахстан.
2. Технология производства нефтепродуктов.
3. Нормы технологического режима процессов нефтегазопереработки и нефтехимии.
4. Стандарты и технические условия, нормативы расходования сырья, материалов, реагентов, топлива, энергии.
5. Производственные мощности, технические характеристики, конструктивные особенности и режимы работы оборудования предприятия, правила его эксплуатации.
6. Номенклатура выпускаемой предприятием продукции.
7. Порядок и методы производственного планирования, специализация и территориальное расположение подразделений предприятия, производственные связи между ними.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Обеспечение предоставления оперативной информации



Навык 1:
Предоставление оперативной информации, соответствующим органам

Умения:
1. Собирать информацию о качестве сырья и продукции.
2. Собирать информацию о показателях технологического режима установок.
3. Анализировать собранную информацию.
4. Систематизировать и подготавливать информационные материалы.
5. Уверенно владеть персональным компьютером и программами для работы с табличными данными.

Знания:
1. Системы и методы учета хода производства.
2. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Обеспечение взаимосвязи структурных подразделений предприятия



Навык 1:
Обеспечение взаимосвязи структурных подразделений предприятия

Умения:
1. Принимать меры по предупреждению и устранению нарушений хода производственного процесса, привлекать к ликвидации этих нарушений вспомогательные и другие структурные подразделения предприятия.
2. Своевременно и четко оповещать аварийно-спасательные службы, руководство предприятия, руководителей структурных подразделений при возникновении аварий, несоответствий и инцидентов, а также при несчастном случае и любой ситуации, представляющей угрозу жизни и здоровью людей, согласно действующим спискам и схемам оповещения.
3. Оказывать содействие при расследовании причин аварий, инцидентов.
4. Вносить данные о событиях и происшествиях технологического характера в систему.
5. Корректировать схемы материальных потоков предприятия. Ставить в известность структурные подразделения об изменении материальных потоков, увеличении или уменьшении нагрузок и других изменений режима работы технологических установок.

Знания:
1. Специализацию подразделений предприятия и связи между ними.
2. Приказы, распоряжения и другие руководящие материалы по вопросам оперативного управления производством.
3. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские качества
Системное и аналитическое мышление
Стрессоустойчивость, ответственность, коммуникабельность
Самостоятельное решение профессиональных задач с применением теоретических и практических знаний
Рациональная организация труда
Внимательность и аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР РК "Общие требования к пожарной безопасности". Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Главный диспетчер

11. Карточка профессии "Оператор диспетчерской службы":

Код группы:

4322-3

Код наименования занятия:

4322-3-004

Наименование профессии:

Оператор диспетчерской службы

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 7. Оператор диспетчерской службы

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Автоматизация и управление технологическими процессами (по профилю)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) без предъявления требований к стажу работы или общее среднее и стаж работы по специальности не менее 1 года.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3154-0-017 - Диспетчер-оператор

Основная цель деятельности:

Выполнение работ по оперативно-диспетчерскому управлению

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Оперативное управление производственными процессами
2. Мониторинг и контроль производственной деятельности

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Оперативное управление производственными процессами



Навык 1:
Осуществление оперативного учета и анализа производственных процессов с целью повышения эффективности и качества работы

Умения:
1. Вести систематический оперативный учет хода производственного процесса и иных видов основной деятельности организации или ее подразделений, передачи готовой продукции по межцеховой кооперации или на склад, сдачи выполненных работ.
2. Сопоставлять полученные данные со сменно-суточными заданиями, календарными планами и производственными программами.
3. Вести диспетчерский журнал, оперативные рапорты и иную техническую документацию, учет и регистрацию причин нарушений хода производственного процесса.
4. Сообщать полученные данные о ходе производства и его нарушениях в производственно-диспетчерский отдел организации.
5. Принимать необходимые меры по использованию в работе современных технических средств.

Знания:
1. Положения, инструкции, иные руководящие материалы и нормативные документы, касающиеся работы диспетчерских служб.
2. Организация службы оперативного управления производством.
3. Основы технологии и организации производства.
4. Организация производственного планирования и диспетчирования в организации.
5. Номенклатура выпускаемой продукции.
6. Виды выполняемых работ (услуг).
7. Специализация цехов, участков, производственных связей между ними.
8. Порядок эксплуатации технических средств.
9. Основы организации труда.
10. Трудовое законодательство, порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Мониторинг и контроль производственной деятельности



Навык 1:
Контроль за соблюдением производственных стандартов и оперативное реагирование на нарушения

Умения:
1. Проводить регулярный мониторинг производственных процессов и соблюдения технологических норм.
2. Анализировать данные о выполнении производственных заданий и выявлять отклонения.
3. Осуществлять контроль за соблюдением графиков и планов производства.
4. Регистрировать и документировать случаи нарушений технологического процесса.
5. Разрабатывать и внедрять меры по устранению нарушений и оптимизации процессов.
6. Составлять оперативные отчеты о состоянии производства и его результатах.
7. Координировать действия различных подразделений для достижения производственных целей.
8. Осуществлять взаимодействие с руководством для информирования о проблемах и предложениях по улучшению.

Знания:
1. Основы технологии производственных процессов и оборудования.
2. Методы и средства оперативного контроля за производственными процессами.
3. Нормативные документы и стандарты, регулирующие производственную деятельность.
4. Методики анализа производственной информации и данных.
5. Системы учета и отчетности в производстве.
6. Основы планирования и управления производственными процессами.
7. Законодательство в области охраны труда и безопасности на производстве.
8. Принципы взаимодействия между различными подразделениями организации.
9. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР РК "Общие требования к пожарной безопасности". Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Главный (старший) диспетчер

12. Карточка профессии "Электромонтер диспетчерского оборудования и телеавтоматики":

Код группы:

7421-2

Код наименования занятия:

7421-2-004

Наименование профессии:

Электромонтер диспетчерского оборудования и телеавтоматики

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Электромонтер диспетчерского оборудования и телеавтоматики" дано в профессиональном стандарте "Строительство распределительных объектов для обеспечения телекоммуникациями".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

13. Карточка профессии "Главный диспетчер (в прочих отраслях)":

Код группы:

1329-1

Код наименования занятия:

1329-1-001

Наименование профессии:

Главный диспетчер (в прочих отраслях)

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§14. Главный диспетчер

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Физические и химические науки

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности диспетчера или иных должностях по оперативному управлению производством или деятельностью не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

4322-3-004 - Оператор диспетчерской службы

Основная цель деятельности:

Координация работ оперативно-диспетчерского управления

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация и контроль выполнения работ по оперативно-диспетчерскому управлению
2. Методическое и нормативное руководство оперативно-диспетчерским управлением

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Организация и контроль выполнения работ по оперативно-диспетчерскому управлению



Навык 1:
Осуществление бесперебойной работы технологического процесса производства продукции

Умения:
1. Осуществлять контроль ритмичной/ непрерывной работы предприятия, выполнение работ и выпуск продукции в соответствии с производственной программой.
2. Принимать решения по максимальному использованию производственных мощностей предприятия, содействуя рациональной загрузке оборудования, созданию условий для эффективной работы персонала.
3. Осуществлять организацию оперативно-производственного планирования и диспетчирования.
4. Осуществлять контроль обеспечения выполнения комплекса организационно-технических мероприятий, направленных на осуществление оперативного контроля и управления производственными процессами.
5. Координировать работу подразделений предприятия, проводить диспетчерские совещания.
6. Контролировать обеспеченность цехов и участков необходимыми сырьем.
7. Обеспечивать бесперебойный технологический процесс производства, выполнение плана производства готовой продукции.
8. Принимать меры по предотвращению нарушений технологического режима.
9. Обеспечивать своевременное получение необходимых данных для осуществления оперативного контроля за производственным процессом.

Знания:
1. Методические материалы по соответствующим вопросам.
2. Законодательные и нормативные правовые акты, методические материалы по оперативному управлению производством, профиль, специализация и особенности структуры предприятия, перспективы его развития.
3. Основы технологии производства продукции предприятия.
4. Организация производства в отрасли и на предприятии.
5. Номенклатура выпускаемой продукции, виды выполняемых работ и услуг. производственные мощности, технические характеристики, конструктивные особенности и режимы работы оборудования предприятия, правила его эксплуатации.
6. Порядок и методы производственного планирования, специализацию и территориальное расположение подразделений предприятия, производственные связи.
7. Системы и методы учета хода производства.
8. Организация работы производственных складов, транспортных и погрузочно-разгрузочных работ на предприятии.
9. Основы экономики, организации труда и управления.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Методическое и нормативное руководство оперативно-диспетчерским управлением



Навык 1:
Разработка и внедрение нормативных документов и методических рекомендаций для оптимизации производственных процессов

Умения:
1. Проводить нормативно-плановые расчеты по определению размеров партий запуска, сроков подач и норм запасов.
2. Осуществлять методическое руководство диспетчерскими службами производственных подразделений предприятия.
3. Осуществлять руководство производственно-хозяйственной деятельностью диспетчерской службы.

Знания:
1. Положения, инструкции и другие руководящие материалы по разработке и оформлению технической документации.
2. Основные вопросы трудового законодательства.
3. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Системное мышление
Стрессоустойчивость
Аналитическое мышление
Лидерство

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР РК "Общие требования к пожарной безопасности". Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер

14. Карточка профессии "Главный технолог (обрабатывающая промышленность)":

Код группы:

1321-0

Код наименования занятия:

1321-0-014

Наименование профессии:

Главный технолог (обрабатывающая промышленность)

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Главный технолог" дано в профессиональном стандарте "Управление производством и реализацией в нефтегазоперерабатывающей и нефтехимической промышленности".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      15. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68.

      16. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Руководитель проекта: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетова;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 64.

      17. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      18. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 13 ноября 2024 года.

      19. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение от 17 декабря 2024 г.

      20. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      21. Дата ориентировочного пересмотра: 31.12.2027 г.

  Приложение 5 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Переработка нефти, газа и нефтегазохимии"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Переработка нефти, газа и нефтегазохимии" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" для структурирования основных профессий, описания характеристик работ и основных трудовых функций работников для определения требований к уровню квалификаций и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда. Область применения настоящего профессионального стандарта включает в себя предприятия нефтегазовой и нефтегазохимической отраслей, где осуществляется процесс переработки сырья для получения конечной продукции, такой как нефтепродукты, газ и нефтепродуктовая химия. Этот ПС регулирует деятельность специалистов, занимающихся производством, техническим обслуживанием и управлением в указанных отраслях, в том числе операторов, инженеров, технологов и других работников, участвующих в процессе переработки нефти, газа и нефтегазохимической продукции.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) авария – разрушение зданий, сооружений и (или) технических устройств, применяемых на опасном производственном объекте, неконтролируемые взрыв и (или) выброс опасных веществ;

      2) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      3) гидрокрекинг – крекирование и гидрирование сырья в условиях температуры около 400 °С и давления водорода до 20 МПа. При этом используются специальные молибденовые катализаторы. Данный процесс также способен повысить выход светлых нефтепродуктов, таких как реактивное и дизельное топливо, бензин;

      4) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      5) инцидент – отказ или повреждение технических устройств, применяемых на опасном производственном объекте, отклонение от параметров, обеспечивающих безопасность ведения технологического процесса, не приведшие к аварии;

      6) каталитический риформинг – процесс переработки бензиновых фракций нефти с целью получения высококачественных бензинов и ароматических углеводородов. Процесс ведҰтся в присутствии алюмо-платино-рениевого катализатора. Риформингу подвергаются бензиновые фракции с пределами выкипания 85-180 °С. В результате риформинга бензиновая фракция обогащается ароматическими соединениями, и октановое число бензина повышается примерно до 85. Полученный продукт (риформат) используется как компонент для производства автобензинов и как сырье для извлечения индивидуальных ароматических углеводородов, таких как бензол, толуол и ксилолы;

      7) каталитический крекинг – термокаталитическая переработка утяжеленных нефтяных фракций в присутствии катализатора с целью получения дополнительного выхода светлых нефтепродуктов: фракции бензина, легкого газойля и непредельных газов. Сырьем для каталитического крекинга служат атмосферный и легкий вакуумный газойль. В процессе крекинга выделяется большое количество жирных газов (пропан-пропиленовая фракция, бутан-бутиленовая фракция), которые разделяются на отдельные фракции и по большей части используются в НПЗ. Остаток крекинга может вовлекаться для приготовления котельного топлива;

      8) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      9) коксование – разновидность глубокого термического крекинга, предусматривающая разложение при высокой температуре без доступа воздуха твердых и жидких горючих ископаемых с образованием летучих веществ, и твердого остатка – кокса;

      10) компрессоры – сиональной деятельности. оборудование для сжатия и перемещения газов в процессе нефтепереработки. По принципу действия компрессоры разделяются на поршневые, центробежные и винтовые. По назначению делятся на общепромышленные воздушные и специальные газовые, а по конструктивным особенностям разделяются на бессмазочные и со смазкой маслом. Компрессоры разделяются также на нагнетательные, сжимающие газы от атмосферного давления до необходимого давления нагнетания и дожимающие;

      11) крекинг (крекирование) – процесс расщепления длинных молекул углеводородов на более короткие легкие молекулы;

      12) трубопроводная арматура – предназначена для управления потоками, транспортируемыми по трубопроводам. По принципу действия арматура делится на три класса: запорная, регулирующая и предохранительная;

      13) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      14) переработка нефти (нефтепереработка) – процесс производства нефтепродуктов, прежде всего различных видов топлива (автомобильного, авиационного, дизельного, котельного и т. д.) и сырья для последующей химической переработки;

      15) нефтепродукты – смеси углеводородов и некоторых их производных, а также индивидуальные химические соединения, получаемые при переработке нефти и используемые в качестве топлив, смазочных материалов, электроизоляционных сред, растворителей, дорожных покрытий, нефтехимического сырья и для других целей;

      16) пиролиз – это термическое разложение углеводородов нефти в специальных аппаратах или газогенераторах при температуре 650 °С. Применяется для получения ароматических углеводородов и газа. В качестве сырья применяются тяжелые нефтепродукты: нефть, мазут;

      17) резервуары – емкостное оборудование, предназначенное для хранения нефти и нефтепродуктов;

      18) ректификация – это способ разделения компонентов смеси, осуществляемый путем многократного противоточного контактирования газо-жидкостных потоков за счет различных компонентов данной смеси выкипать при различных температурах;

      19) насосы – гидравлические машины, которые служат для перекачки жидкостей всех видов, механической смеси жидкости с твҰрдыми и коллоидными веществами или сжиженных газов;

      20) технологические трубопроводы – трубопроводы в пределах промышленных предприятий, по которым транспортируется сырье, полуфабрикаты и готовые продукты, пар, вода, топливо, реагенты и другие вещества, обеспечивающие ведение технологического процесса и эксплуатацию оборудования;

      21) технологический процесс (ТП) – это упорядоченная последовательность взаимосвязанных действий, выполняющихся с момента возникновения исходных данных до получения требуемого результата согласно Приложения 1;

      22) технологический регламент – это нормативный документ, в котором прописаны все технологические схемы и процессы производства продукции, соответствующие установленным документам. Это технический акт, который содержит все характеристики касательно разработки и производства конкретного товара или группы типичных изделий;

      23) технологический режим – это характеристики физических, мимических, механических и других процессов в технологии, которые определяют порядок действий и условия работы (технологию производства);

      24) технологическая схема – это графический технологический документ, который отдельно или совместно с другими технологическими документами описывает технологический процесс или составную часть процесса. Технологическая схема производства отображает взаимосвязь между отдельными операциями технологического процесса, оборудованием и прочими устройствами, участвующими в производственных процессах;

      25) технологическая установка – основная техническая единица НПЗ, комплекс оборудования которой позволяет произвести продукцию, соответствующую нормам, определяемым технологическим регламентом, путем выполнения соответствующих технологических операций, а также контролем и регулированием управляемых параметров (давление, температура, расход, уровень и др.);

      26) задвижка – запорное устройство, в котором проходное сечение перекрывается поступательным перемещением затвора в направлении, перпендикулярном направлению движения нефти или нефтепродукта.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) КИПиА – контрольно-измерительный прибор и автоматика;

      3) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      4) ГПА – газоперекачивающий агрегат;

      5) НИОКР – научно-исследовательская и опытно-конструкторская работа;

      6) НПЗ – нефтеперерабатывающий завод;

      7) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      8) ОРК – Отраслевая рамка квалификации.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Переработка нефти, газа и нефтегазохимии.

      5. Код профессионального стандарта: C19201093.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность;

      19.производство кокса и продуктов нефтепереработки;

      19.2Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20.1Производство продуктов нефтепереработки.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Промышленные процессы переработки нефти включают: 1) подготовку нефти - обессоливание, дегазация и обезвоживание; 2) первичную переработку - прямая (атмосферная) перегонка; 3) вторичную переработку - термические процессы (термический крекинг, коксование, пиролиз) и каталитические процессы (каталитический крекинг, риформинг, в том числе платформинг, гидрокрекинг).

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Инженер по моделированию технологических процессов - 7 уровень ОРК;

      2) Техник по очистке нефти - 4 уровень ОРК;

      3) Техник по технологии производства - 4 уровень ОРК;

      4) 3.1 Машинист экструдера - 3 уровень ОРК;

      5) Оператор оборудования по очистке и переработке природного газа - 3 уровень ОРК;

      6) Оператор по сбору и очистке конденсата - 3 уровень ОРК;

      7) Оператор пульта управления технологических установок - 3 уровень ОРК;

      8) Машинист пульта управления компрессорного оборудования - 3 уровень ОРК;

      9) Машинист газовой турбины - 3 уровень ОРК;

      10) 3.1 Машинист технологических насосов - 3 уровень ОРК;

      11) Аппаратчик полимеризации - 2 уровень ОРК;

      12) Аппаратчик очистки газа - 2 уровень ОРК;

      13) Инженер-нефтехимик - 6 уровень ОРК;

      14) Начальник установки - 7 уровень ОРК;

      15) Инженер-технолог (общий профиль) - 6 уровень ОРК;

      16) Мастер по переработке нефти и газа - 5 уровень ОРК;

      17) Техник-технолог (общий профиль) - 4 уровень ОРК;

      18) Машинист компрессорных установок - 4 уровень ОРК;

      19) Оператор технологических установок - 3 уровень ОРК;

      20) Оператор технологических установок - 4 уровень ОРК;

      21) 3.2 Машинист экструдера - 3 уровень ОРК;

      22) Машинист паровых турбин - 3 уровень ОРК;

      23) 3.2 Машинист технологических насосов - 3 уровень ОРК;

      24) Аппаратчик полимеризации - 3 уровень ОРК;

      25) Аппаратчик очистки газа - 3 уровень ОРК;

      26) Аппаратчик по регенерации серы - 2 уровень ОРК;

      27) Машинист технологических насосов - 2 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Инженер по моделированию технологических процессов":

Код группы:

2147-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Инженер по моделированию технологических процессов

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 49. Инженер-технолог

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер-технолог I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера - технолога II категории не менее 2 лет; Инженер-технолог II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера - технолога без категории не менее 3 лет; Инженер-технолог без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2147-9-003 - Инженер по производственным операциям

Основная цель деятельности:

Обеспечение оптимизации технологического режима установок, анализ, контроль и прогнозирование работы технологического оборудования и показателей качества продукции НПЗ

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Создание и сопровождение инженерных моделей технологических процессов нефтегазопереработки и нефтехимии

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Создание и сопровождение инженерных моделей технологических процессов нефтегазопереработки и нефтехимии



Навык 1:
Создание, корректировка инженерных моделей технологических установок и процессов, способных симулировать различные условия эксплуатации установок, в соответствующем программном обеспечении

Умения:
1. Создавать, корректировать инженерные модели технологических установок и процессов.
2. Производить сбор данных для моделирования технологических процессов.
3. Моделировать физико-химические процессы на технологических установках перед проведением технологических пробегов.
4. Производить анализ исходного сырья, качества продукции, параметров режима технологических установок для актуализации инженерных моделей.
5. Актуализировать модели технологических установок после модернизации, изменений в технологическом оснащении, изменении схемы движения материальных потоков.
6. Производить поиск возможностей для улучшения производственных процессов для дальнейшей оптимизации на основе расчетов инженерных моделей.
7. Подбирать термодинамические уравнения состояния сред для с соответствующих процессов.
8. Создавать схему процесса в модели на основе фактических или проектных технологических схем.
9. Создавать модели емкостного, колонного, теплообменного, реакторного оборудования для нефтегазопереработки и нефтехимии на основе имеющихся инструментов программного обеспечения.
10. Обеспечивать сходимость отдельных элементов инженерной модели, находить и устранять причины, мешающие сходимости.
11. Оказывать первую помощь при несчастном случае.

Знания:
1. Технология производства нефтепродуктов физические, физико- химические и химические основы технологических процессов.
2. Основы физико-химических, термодинамических процессов.
3. Оборудование процессов нефтегазопереработки и нефтехимии.
4. Технологические схемы процессов переработки нефти и газа.
5. Программное обеспечение в области моделирования технологических процессов
6. Высшая математика.
7. Функциональные возможности цифровых компонентов.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Анализ качества и свойств исходного сырья, продукции, параметров режима технологических установок для разработки актуализации инженерных моделей

Умения:
1. Собирать информацию о качестве сырья и продукции.
2. Собирать информацию о показателях технологического режима установок.
3. Анализировать и верифицировать собранную информацию.
4. Обновлять инженерную модель на основе собранной информации.

Знания:
1. Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам, готовой продукции.
2. Стандарты и технические условия, нормативы расходования сырья, материалов, реагентов, топлива, энергии.
3. Производственные мощности, номенклатура выпускаемой продукции.
4. Нормы технологического режима процессов нефтегазопереработки и нефтехимии.
5. Базовые навыки сбора, систематизации и анализа статистических данных.
6. Уверенное владение персональным компьютером и программами для работы с табличными данными.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Моделирование физико-химических процессов перед проведением технологических пробегов на технологических установках для прогнозирования изменения технологического режима и свойств продуктов

Умения:
1. Анализировать вводное задание для определения объема работ по моделированию, изменению или доработке инженерной модели.
2. Моделировать поставленные задачи.
3. Выдавать результаты, рекомендации, формировать отчет о моделировании.
4. Составлять программу пробега с учетом результатов моделирования.
5. Сопровождать пробег, анализировать итоги и формировать отчет.

Знания:
1. Технология производства нефтепродуктов физические, физико-химические и химические основы технологических процессов.
2. Основы физико-химических, термодинамических процессов.
3. Оборудование процессов нефтегазопереработки и нефтехимии.
4. Технологические схемы процессов переработки нефти и газа.
5. Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам, готовой продукции.
6. Стандарты и технические условия, нормативы расходования сырья, материалов, реагентов, топлива, энергии.
7. Производственные мощности, номенклатура выпускаемой продукции.
8. Нормы технологического режима процессов нефтегазопереработки и нефтехимии.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Умение работать с большими объемами информации
Аналитический, математический склад ума
Умение организовывать работу, планировать, принимать решения
Умение поиска возможностей для улучшения процессов
Коммуникативные навыки, навыки выступления перед публикой и презентации выполненных работ

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на техусловия. СТ РК 3427-2020 ""Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Определение норм расхода химических реагентов и реактивы при переработке нефти".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер-технолог (в прочих отраслях)

10. Карточка профессии "Техник по очистке нефти":

Код группы:

3116-2

Код наименования занятия:

3116-2-002

Наименование профессии:

Техник по очистке нефти

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§109. Техник-технолог

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Техник-технолог I категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника-технолога II категории не менее 2 лет; Техник-технолог II категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника – технолога без категории не менее 2 лет; Техник-технолог без категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) без предъявления требований к стажу работы.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3116-2-001 - Техник-химик (нефть и газ)

Основная цель деятельности:

Проверка состояния и техническое сопровождение технологических процессов по очистке нефти

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация проведения работ по очистке нефти

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Организация проведения работ по очистке нефти



Навык 1:
Выполнение процесса очистки нефти

Умения:
1. Соблюдать технологический процесс очистки нефти.
2. Подключать приборы, регистрировать необходимые характеристики и параметры, обрабатывать полученные результаты.
3. Осуществлять наладку, настройку, регулировку технологического оборудования.
4. Проводить отбор проб на испытание.

Знания:
1. Технологическая схема производства.
2. Устройство, принцип работы основного и вспомогательного оборудования.
3. Свойства нефти.
4. Правила пользования измерительными приборами и инструментами.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль и оптимизация технологических процессов очистки нефти

Умения:
1. Осуществлять контроль за состоянием технологического оборудования — техника, выполняющего очистку нефти, должен уметь следить за состоянием насосов, фильтров, сепараторов и других устройств, чтобы предотвратить их выход из строя.
2. Анализировать и интерпретировать параметры технологического процесса — для успешного контроля и корректировки работы требуется не только уметь собирать данные, но и анализировать их, чтобы понимать, когда и какие параметры необходимо регулировать.
3. Применять методы оптимизации технологических процессов — это может включать внедрение новых технологий или методов, которые позволяют повысить эффективность очистки нефти или снизить затраты на энергию и материалы.
4. Проводить диагностику причин отклонений в процессе очистки нефти — при обнаружении неисправностей или нарушений в технологическом процессе техник должен уметь выявлять коренные причины и предложить пути их устранения.
5. Использовать системы автоматизированного контроля и управления — современное оборудование для очистки нефти часто оснащается системами, которые могут автоматически корректировать параметры. Знания в этой области позволят технику быстро реагировать на изменения в процессе.

Знания:
1. Технология очистки нефти:
- Методы очистки нефти от примесей и загрязнителей.
- Оборудование для очистки нефти.
2. Процесс контроля качества нефти:
- Методы анализа качества нефти (вязкость, плотность, примеси).
- Стандарты качества нефти.
3. Автоматизация и управление процессами:
- Принципы работы автоматизированных систем управления и контроля.
4. Диагностика и устранение неполадок:
- Диагностика состояния оборудования и устранение неполадок.
5. Безопасность и экология:
- Охрана труда и экологические стандарты при работе с нефтью.
6. Нормативно-правовая документация:
- Знания стандартов и нормативных актов в области очистки нефти.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 1190-2003 "Нефтепродукты отработанные очищенные. Общие технические требования". СТ РК 3519-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Метод определения норм потерь нефти и нефтепродуктов в процессах переработки нефти".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по переработке нефти и газа

11. Карточка профессии "Техник по технологии производства":

Код группы:

3112-9

Код наименования занятия:

3112-9-003

Наименование профессии:

Техник по технологии производства

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§105. Техник

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Техник I категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника II категории не менее 2 лет; Техник II категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника без категории не менее 2 лет; Техник без категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) без предъявления требований к стажу работы.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2141-1-001 - Инженер на производстве

Основная цель деятельности:

Техническое сопровождение технологических процессов переработки нефти и газа и производства топлива, смазочных материалов, продукции нефтехимии

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение исправной работы технологического оборудования производства продукции

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение исправной работы технологического оборудования производства продукции



Навык 1:
Контроль бесперебойной работы технологического оборудования по производству продукции

Умения:
1. Разрабатывать прогрессивные технологические процессы и оптимальные режимы производства продукции.
2. Осуществлять контроль по всем операциям технологического процесса.
3. Составлять карты технологического процесса.
4. Оформлять изменения в технической документации в связи с корректировкой технологических процессов.
5. Осуществлять контроль соблюдения технологической дисциплины в производственных подразделениях организации и правил эксплуатации оборудования.

Знания:
1. Технология нефтегазопереработки, физические, физико-химические и химические основы технологических процессов.
2. Технологические схемы переработки нефти и газа.
3. Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам, готовой продукции.
4. Стандарты и технические условия, нормативы расходования сырья, материалов, реагентов, топлива, энергии.
5. Производственные мощности, номенклатура выпускаемой продукции.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Осуществление диагностики и профилактики технологического оборудования

Умения:
1. Проводить диагностику технологического оборудования для выявления неисправностей.
2. Разрабатывать и применять методы технического обслуживания и ремонта оборудования.
3. Осуществлять своевременное устранение неисправностей оборудования, выявленных в процессе эксплуатации.
4. Проводить регулировку и наладку технологического оборудования для обеспечения его исправной работы.
5. Проводить проверку исправности средств автоматизации и контрольно-измерительных приборов.
6. Контролировать качество и результативность ремонта и технического обслуживания оборудования.
7. Разрабатывать рекомендации по улучшению эксплуатационных характеристик оборудования.
8. Оформлять акты о проведенных ремонтах и технических проверках.
9. Осуществлять контроль за соблюдением норм и стандартов безопасности при эксплуатации оборудования.

Знания:
1. Принципы работы и устройства технологического оборудования, включая основные узлы и механизмы.
2. Методы диагностики и тестирования технического состояния оборудования.
3. Основы теории и практики наладки и ремонта технологического оборудования.
4. Правила и стандарты эксплуатации технологического оборудования, включая рекомендации по профилактическому обслуживанию.
5. Требования безопасности при проведении технического обслуживания и ремонтов оборудования.
6. Нормы и стандарты по ремонту и техническому обслуживанию оборудования (в том числе нормы по запасным частям и расходным материалам).
7. Принципы работы контрольно-измерительных приборов и средств автоматизации.
8. Методы анализа причин неисправностей оборудования и способы их устранения.
9. Порядок оформления документации на проведенные работы (акты, отчеты, журнал учета).
10. Современные технологии и материалы, используемые для ремонта и обслуживания оборудования.
11. Влияние неисправностей оборудования на технологический процесс и способы минимизации их влияния.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 1190-2003 "Нефтепродукты отработанные очищенные. Общие технические требования". СТ РК 3519-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Метод определения норм потерь нефти и нефтепродуктов в процессах переработки нефти".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по переработке нефти и газа

12. Карточка профессии "3.1 Машинист экструдера":

Код группы:

8142-3

Код наименования занятия:

8142-3-010

Наименование профессии:

3.1 Машинист экструдера

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3.1

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 27. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 20 июля 2017 года № 208 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуски 21, 23, 25, 27, 31, 35)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 20 октября 2017 года № 15923.
§ 144-145. Машинист экструдера

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология полимерного производства

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология полимерного производства

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология полимерного производства

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8142-3-009 - Машинист по изготовлению изделий из пластмасс

Основная цель деятельности:

Обеспечивать безопасную работу экструдера в соответствии с технологическим режимом эксплуатации

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Введение технологического процесса на экструзионной линии

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Введение технологического процесса на экструзионной линии



Навык 1:
Обеспечение технологического режима секции экструзии под руководством машиниста экструдера более высокой квалификации

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Вести технологический режим производства полипропилена под руководством машиниста экструдера более высокой квалификации.
2. Производить чистку и смазку механизмов экструзионной линии.
3. Вести записей в отчете машиниста.
4. Осуществлять съем, отбраковка готовых бобин с намоточного устройства.
5. Производить сдачу отходов, образуемых на экструзионной линий, возникающих в результате отбраковки нити на ткацком участке.
6. Контролировать и осуществлять своевременную чистку фильтров на всем оборудовании, включая силосное хозяйство.
7. Производить своевременный обдув всех двигателей на экструзионном участке.
8. Знать места расположения на рабочем месте первичных средств тушения пожара, правила их приведения в действие, телефоны вызова аварийной службы.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3 разряда):
1. Осуществлять подготовку экструзионной линии к работе, чистка, подбор и установка головки и фильеры, настройка зазоров головки, разогрев зон цилиндра и головки до заданной температуры.
2. Контролировать состояние автоматического фильтра (температура, скорость, давление).
3. Осуществлять подготовку сырья для экструзии и периодическая загрузка ее в экструдер.
4. Производить периодически после намотки на катушки съҰм нити для анализов в лаборатории.
5. Осуществлять в рамках ППР качественный ремонт и обслуживание оборудования совместно с дежурным персоналом.

Знания:
Для 3-4-го разрядов:
1. Схему электропитания обслуживаемого оборудования.
2. Способы устранения неполадок в работе оборудования и ликвидации аварий.
3. Знание требований техники безопасности, промышленной безопасности, опасных производственных объектов.
4. Схему электропитания обслуживаемого оборудования
5. Способы устранения неполадок в работе оборудования и ликвидации аварии.
6. Знание требований техники безопасности, промышленной безопасности, опасных производственных объектов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль и регулировка параметров экструзионного процесса для обеспечения качественной продукции

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Контролировать параметры экструзионного процесса (температура, давление, скорость экструзии) на основании показаний контрольно-измерительных приборов.
2. Осуществлять визуальную проверку качества экструзии, выявлять дефекты и отклонения от норм.
3. Поддерживать заданный режим работы экструзионной линии в процессе ее эксплуатации.
4. Регулировать и поддерживать оптимальные параметры экструзионного оборудования в зависимости от характеристик исходного сырья.
5. Проводить контроль за процессом охлаждения экструзионной продукции.
6. Заполнять необходимые технологические журналы и отчеты по выполнению работ.
Для 4-го разряда:
1. Осуществлять точную настройку параметров экструзионного процесса (температуры, давления, скорости) для различных видов сырья.
2. Вести контроль за качеством и стабильностью экструзии продукции, на основе данных измерительных приборов и лабораторных анализов.
3. Контролировать процесс стабилизации температурных режимов и скорости экструзии в процессе запуска и остановки оборудования.
4. Осуществлять настройку и оптимизацию процесса экструзии в зависимости от изменений в характеристиках сырья или внешних факторов.
5. Координировать работу с другими подразделениями для обеспечения бесперебойной и стабильной работы экструзионной линии.
6. Осуществлять оперативное вмешательство для устранения технологических отклонений (например, при деформации продукции или сбое в скорости экструзии).

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Основы технологии экструзии — процессы экструзии полимерных материалов, принципы работы экструзионных линий, параметры экструзии.
2. Принципы работы экструзионного оборудования — устройство и принцип работы экструдеров, головок и фильер, системы охлаждения и обогрева.
3. Типы сырья и их характеристики — виды и характеристики полимерных материалов, их поведение при экструзии.
4. Контрольно-измерительные приборы — принципы работы и назначение контрольно-измерительных приборов, используемых на экструзионной линии (температурные и манометрические датчики, системы контроля давления и скорости).
5. Основы качества экструзии — признаки дефектов на экструзированной продукции (например, неоднородность, деформация), способы их выявления.
6. Безопасность на рабочем месте — правила безопасности при эксплуатации экструзионных линий, действия в аварийных ситуациях.
7. Оборудование для очистки и смазки экструзионной линии — устройство и способы обслуживания фильтров, систем охлаждения и смазки.
Для 4-го разряда:
1. Технология экструзии с учетом различных материалов — особенности экструзии для различных видов полимерных материалов, как изменяются технологические параметры в зависимости от сырья.
2. Оптимизация технологического процесса экструзии — методы регулирования параметров экструзии для улучшения качества продукции, влияния температуры, давления и скорости экструзии на конечный продукт.
3. Принципы работы с автоматизированными системами управления — знания по использованию автоматизированных систем для контроля и регулировки экструзионных процессов.
4. Методы диагностики и устранения отклонений в экструзионном процессе — признаки неисправностей и способы их устранения, включая диагностику ошибок и отклонений в работе экструзионной линии.
5. Процессы стабилизации технологических режимов — методы стабилизации температурных режимов, регулировки скорости экструзии и давления в зависимости от колебаний внешних условий.
6. Контроль качества экструзированной продукции — методы контроля качества на всех этапах производства, включая лабораторные анализы, в том числе анализ свойств полимеров после экструзии.
7. Управление экструзионным процессом при запуске и остановке оборудования — процессы подготовки оборудования к запуску, остановка экструзионной линии и безопасное завершение работы.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3191-2018 "Полипропилен гранулированный. Технические условия". СТ РК ИСО 1043-1-2005 "Пластмассы. Обозначения и сокращения. Часть 1. Основные полимеры и их специальные свойства".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Оператор технологических установок

13. Карточка профессии "Оператор оборудования по очистке и переработке природного газа":

Код группы:

8187-1

Код наименования занятия:

8187-1-009

Наименование профессии:

Оператор оборудования по очистке и переработке природного газа

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 47-48. Оператор технологических установок

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8187-1-011 - Оператор технологических установок

Основная цель деятельности:

Обеспечение надежного и эффективного функционирования оборудования по очистке и переработке природного газа

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обслуживание и ремонт оборудования по очистке и переработке природного газа

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обслуживание и ремонт оборудования по очистке и переработке природного газа



Навык 1:
Контроль технического состояния и эксплуатация оборудования

Умения:
1. Запускать и использовать электронную или компьютерную панель управления в центре управления для мониторинга и оптимизации физических и химических процессов, происходящих в различных процессорах.
2. Регулировать работу аппаратуры, клапанов, насосов, регуляторов и другого технологического оборудования.
3. Осуществлять контроль за процессами пуска и остановки оборудования, обнаруживать неисправности и мониторить работу оборудования вне рамок технологического процесса.
4. Выполнять обслуживание оборудования на основе данных средств измерений, визуального осмотра и звукового анализа.
5. Обнаруживать и выявлять отклонения от нормального режима работы оборудования.

Знания:
1. Основы термодинамики.
2. Основы механики.
3. Основы гидравлики и газовой динамики.
4. Физико-химические и биологические свойства газа, газового конденсата, химических реагентов, порядок и правила их утилизации.
5. Устройство, назначение и принцип работы оборудования.
6. Правила эксплуатации и технические характеристики приборов, предназначенных для определения концентрации метана и тяжелых углеводородов.
7. Назначение и принцип работы КИПиА, установленных на оборудовании.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Эксплуатация и ремонт оборудования

Умения:
1. Проверять оборудование для выявления неисправностей, а также осматривать трубы на предмет утечек и повреждений, организовывать процесс технического обслуживания.
2. Осматривать все узлы и механизмы машин, аппаратов, агрегатов и технологических трубопроводов оборудования, используемого для очистки и переработки газа, с целью обнаружения дефектов и неисправностей.
3. Выявлять причины неисправностей в работе оборудования.
4. Устранять мелкие неисправности в работе оборудования в соответствии с рабочими процедурами.
5. Подавать заявки на устранение крупных неисправностей в работе оборудования в установленном порядке.
6. Поддерживать техническое состояние закрепленных производственных объектов и территории в соответствии с требованиями нормативно-технической документации.
7. Контролировать работу систем контроля и управления процессами, а также средств сигнализации, блокировки и проверять исправность обслуживаемого оборудования.
8. Оценивать потребность в запасных частях, инструментах и приспособлениях для обеспечения бесперебойной работы оборудования.

Знания:
1. Устройство, назначение и принцип действия узлов, механизмов машин, агрегатов, аппаратов, технологических трубопроводов оборудования по добыче углеводородного сырья.
2. Правила, инструкции по эксплуатации оборудования, используемых инструментов и приспособлений.
3. Порядок устранения неисправностей в работе оборудования.
4. Требования охраны труда, промышленной, пожарной и экологической безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ГОСТ Р 53521-2011 Переработка природного газа. Термины и определения. ГОСТ 22985-90 Газы углеводородные сжиженные. Метод определения сероводорода и меркаптановой серы. ГОСТ 26374-84 Газы горючие природные. Метод определения общей и органической серы. 4. ГОСТ 11382-76 Газы нефтепереработки. Метод определения сероводорода. СТ РК ИСО 6326-1-2010 Газ природный. Определение содержания сернистых соединений. Часть 1. Общее введение. СТ РК 1861-2008 Газ природный. Руководящие положения по отслеживаемости в анализах. СТ РК 1862-2008 Газ природный. Корреляция между содержанием воды и точкой росы.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по переработке нефти и газа

14. Карточка профессии "Оператор по сбору и очистке конденсата ":

Код группы:

8187-1

Код наименования занятия:

8187-1-010

Наименование профессии:

Оператор по сбору и очистке конденсата

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 21. Оператор по сбору и очистке конденсата

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8187-1-011 - Оператор технологических установок

Основная цель деятельности:

Обеспечение надежного и эффективного функционирования оборудования по сбору и очистке конденсата

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация и проведение работ по сбору и очистке конденсата

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Организация и проведение работ по сбору и очистке конденсата



Навык 1:
Организация и проведение работ по сбору и очистке конденсата

Умения:
1. Обслуживать сборники конденсата, водоочистительное оборудование и фильтры для очистки конденсата.
2. Отбирать пробы конденсата для последующего анализа.
3. Анализировать конденсат на присутствие примесей нефтепродуктов.
4. Проводить анализ конденсата на уровень жесткости, щелочности и содержание железа.
5. Очищать конденсат от нефтепродуктов.
6. Перекачивать конденсат из одного резервуара в другой.
7. Осуществлять процессы пуска, обслуживания и остановки насоса.
8. Вести учет количества конденсата.
9. Производить взрыхление и регенерацию фильтров.

Знания:
1. Узлы управления и коммуникаций участка конденсата.
2. Устройство насосов, фильтров и другого оборудования, и приборов.
3. Методику и технику проведения анализов с обобщением результатов.
4. Свойства кислот, щелочей и других реактивов, которые применяются.
5. Стандарты на очищенный конденсат.
6. Правила технической эксплуатации оборудования.
7. Основы слесарного дела.
8. Инструкцию по охране труда по профессии и видам работ.
9. Свойства вредных, опасных и ядовитых веществ, которые применяются при выполнении работ, которые связаны с профессиональными обязанностями.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение качественного сбора и очистки конденсата, предотвращение загрязнений и технических неисправностей оборудования

Умения:
1. Настраивать и налаживать систему очистки конденсата согласно технологическим требованиям.
2. Контролировать параметры работы фильтров и насосов на линии очистки.
3. Осуществлять регулярное обслуживание и очистку оборудования от загрязнений.
4. Проводить анализ конденсата на наличие примесей и оценку его качества.
5. Очищать систему от нефтепродуктов и других загрязнителей.
6. Вести учҰт и контролировать объҰмы собранного и очищенного конденсата.
7. Проводить взрыхление и регенерацию фильтров по мере необходимости.
8. Осуществлять пуск, остановку и регулировку работы насосов и фильтров.

Знания:
1. Принципы работы систем сбора и очистки конденсата, включая технологические процессы и схемы.
2. Технические характеристики оборудования для очистки конденсата (фильтры, насосы, резервуары).
3. Методы и средства очистки конденсата от нефтепродуктов, примесей и других загрязнителей.
4. Принципы работы и регулировка насосов, включая их пуск и остановку.
5. Способы анализа качества конденсата, включая методы контроля на наличие примесей нефтепродуктов, жесткости, щелочности и содержания железа.
6. Технологии и нормы безопасной эксплуатации оборудования для сбора и очистки конденсата, включая соблюдение стандартов промышленной безопасности.
7. Методы взрыхления и регенерации фильтров, их технические особенности и правильный порядок проведения этих работ.
8. Принципы ведения учҰта и контроля объемов собранного и очищенного конденсата, включая работу с журналами и отчетной документацией.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 2188-2012 "Конденсат газовый стабильный. Технические условия".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Оператор технологических установок

4

Техник по технологии производства

15. Карточка профессии "Оператор пульта управления технологических установок":

Код группы:

8187-3

Код наименования занятия:

8187-3-001

Наименование профессии:

Оператор пульта управления технологических установок

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Отсутствует

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8187-1-011 - Оператор технологических установок

Основная цель деятельности:

Контроль и дистанционное управление технологическими процессами переработки нефти, попутного, природного газа, газового конденсата, сланцев, эксплуатация средств автоматизации и контрольно-измерительных приборов, ремонт технологических установок

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация и проведение работ на технологическом оборудовании при помощи дистанционного управления

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Организация и проведение работ на технологическом оборудовании при помощи дистанционного управления



Навык 1:
Регулировка работы оборудования технологической установки (участка), учет сырья получаемых продуктов, реагентов, топлива, электроэнергии

Умения:
1. Контролировать работу оборудования и регулировать технологический режим на основе данных контрольно-измерительных приборов с пульта управления, выдавая распоряжения исполнителям на рабочих местах.
2. Вести документацию о изменениях в технологическом режиме, работе оборудования и выполненных работах на установке (участке).
3. Взаимодействовать со смежными технологическими объектами и осуществлять подключение (отключение, переключение) установки к внешним коммуникациям между технологическими объектами и производствами.
4. Контролировать расход сырья, реагентов, электроэнергии и других ресурсов, а также выход готовой продукции на основе данных информационной системы.

Знания:
1. Технологический процесс, схемы и карты обслуживаемых технологических установок.
2. Принципиальные схемы устройства пультов управления.
3. Правила эксплуатации системы управления технологическим процессом.
4. Конструктивных особенностей обслуживаемого с пульта управления оборудования и средств автоматики.
5. Методы систематизации и обработки данных по допускаемым отклонениям технологического процесса и способы их устранения.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Ведение технологического процесса в соответствии с технологическим регламентом, выявление и своевременное устранение отклонений от заданного режима

Умения:
1. Выполнять работы пульта управления в соответствии с данными средств измерения.
2. Обеспечивать синхронность работы всех технологических блоков и отделений (установок), проверяя информацию от приборов.
3. Контролировать соблюдение параметров технологического процесса, выявлять и анализировать отклонения от заданных режимов и руководить работой по их своевременной устранению.
4. Выполнять работы в соответствии с сменным заданием (ассортиментом, качеством, количеством) и нормами расхода сырья, реагентов.
5. Обеспечивать правильное и своевременное оформление первичной документации по ведению технологического процесса.
6. Руководить работой операторов более низкой квалификации.
7. Вести учет качественных и количественных параметров технологического процесса, а также загрузку технологического оборудования.
8. Пользоваться производственно-технологической и нормативной документацией.

Знания:
1. Технологический процесс, схемы и карты обслуживаемых технологических установок.
2. Принципиальные схемы устройства пультов управления.
3. Правила эксплуатации системы управления технологическим процессом.
4. Конструктивных особенностей обслуживаемого с пульта управления оборудования и средств автоматики.
5. Расположение, назначение, устройство, принцип работы контрольно-измерительных приборов, систем автоматики, применяемых на установке.
6. Характеристики исходного сырья, материалов, выпускаемой продукции.
7. Факторы, влияющие на технологический процесс и качество выпускаемой продукции.
8. Нормы расхода электроэнергии, реагентов, энергоресурсов и эксплуатационных материалов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Осуществление остановки оборудования в нормальном и аварийном режиме, проведение мелкого ремонта, пуск и вывод установки на нормальный технологический режим

Умения:
1. Обнаруживать и устранять неполадки в работе оборудования и нарушения технологии производства.
2. Координировать работы участков и обеспечивать бесперебойную работу всех автоматических устройств пульта управления технологическим процессом.
3. Выводить технологическое оборудование на рабочий режим с пульта управления.
4. Организовывать оперативную и правильную работу по ликвидации аварийной ситуации в соответствии с технологическими инструкциями.
5. Пользоваться производственно-технологической и нормативной документацией.

Знания:
1. Причины нарушения нормального течения технологического процесса и способов устранения выявленных отклонений.
2. Схемы автоматизации производственного процесса.
3. Основы электротехники, теплотехники, электроники.
4. Конструктивные особенности обслуживаемого с пульта управления оборудования и средств автоматики.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", ТР ЕАЭС 036/2016 "Требования к сжиженным углеводородным газам для использования их в качестве топлива" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 20448-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для коммунально-бытового потребления. Технические условия", ГОСТ 27578-2018 "Газы углеводородные сжиженные топливные для автомобильного транспорта. Технические условия" и прочие стандарты на технические условия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Техник по технологии производства

4

Оператор технологических установок

16. Карточка профессии "Машинист пульта управления компрессорного оборудования":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Машинист пульта управления компрессорного оборудования

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 1. Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 170-171. Машинист компрессорных установок

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8185-2-005 - Машинист компрессорных установок (помощник)

Основная цель деятельности:

Обеспечивать надлежащую работу компрессорного оборудования в соответствии с технологическим режимом эксплуатации

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение соблюдения надлежащего режима эксплуатации компрессорного оборудования

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Обеспечение соблюдения надлежащего режима эксплуатации компрессорного оборудования



Навык 1:
Соблюдение требований эксплуатации

Умения:
1. Обеспечивать работу оборудования в соответствии с технологическим регламентом, стандартами завода, производственными инструкциями.
2. Обслуживать наружные трубопроводы и арматуру подачи сжатого воздуха на территории завода.
3. Обслуживать стационарные компрессоры и турбокомпрессоры: давление до 1 МПа (до 10 кгс/см2), с подачей от 100 до 500 м3/мин или давление свыше 1 МПа (свыше 10 кгс/см2), с подачей от 5 до 100 м3/мин, каждый, при работе на неопасных газах, с приводом от различных двигателей.
4. Обслуживать стационарные компрессоры и турбокомпрессоры, работающие на опасных газах: давление до 1 МПа (до 10 кгс/см2), с подачей от 5 до 100 м3/мин или давление свыше 1 МПа (свыше 10 кгс/см2), с подачей до 5 м3/мин каждый.
5. Обслуживать приводные двигатели.
6. Очищать воздух от влаги и масел.
7. Заправлять и откачивать масло в расходные и аварийные баки.
8. Собирать отработанные масла.
9. Обкатывать компрессоры после капитального и текущего ремонта и участвовать в их приеме в эксплуатацию.
10. Устанавливать и поддерживать выгодный режим работы.
11. Организовать и лично проверять качественную подготовку газовых паровых турбин, а также технологические компрессора к ремонту.
12. При проведении ремонтных работ на газовых и паровых турбинах, а также технологических компрессорах информировать об этом всю смену и принимать меры по обеспечению безопасности на рабочих местах.
13. Обеспечивать поддержание рабочего места (пульта управления) в надлежащем состоянии, производя своевременную уборку рабочего места.
14. В случае аварии действовать согласно ПЛА.
15. Вести контроль и обеспечивать своевременное включение и отключение наружного освещения.
16. Самостоятельно производить пуск, нормальную и аварийную остановку газовых и паровых турбин, а также технологических компрессоров в строгом соответствии с регламентом и инструкциями.
17. Готовить газовые и паровые турбины, а также технологические компрессора к ремонту и производить с персоналом своей смены ремонтные работы в период остановки на планово-предупредительные работы и ремонты.

Знания:
1. Конструктивные особенности, устройство различных типов компрессоров, турбокомпрессоров, двигателей внутреннего сгорания, паровых машин, паровых турбин и электродвигателей, вспомогательных механизмов, сложных контрольно-измерительных приборов, аппаратов и арматуры.
2. Схемы расположения паропроводов, циркуляционных конденсационных трубопроводов, арматуры и резервуаров компрессорной станции.
3. Схемы расположения автоматических устройств для регулирования работы и блокировки оборудования.
4. Основные технические характеристики обслуживаемых компрессоров.
5. Нормы расхода электроэнергии и эксплуатационных материалов на выработку сжатого воздуха или газов.
6. Физико-химические свойства, технические условия сырья и продукции.
7. Технологическую схему производства.
8. Технологическую карту.
9. Конструкцию, принцип работы, назначение, правила технической эксплуатации оборудования.
10. Нормы тепло- и энергоресурсов.
11. Правила работы с грузоподъҰмными механизмами.
12. План ликвидации аварий (далее - ПЛА).
13. Производственные и должностные инструкции работников производства в рамках бригады.
14. Устройство и принцип работы, назначение, правила эксплуатации КИПиА,ссигнализации и блокировки.
15. Системы водо-, паро-, электро-, воздухоснабжения, сбора паро-конденсата, систему канализации с расположением колодцев и гидравлических затворов.
16. Основы слесарного дела, КИПиА в объҰме прибориста и слесаря не ниже 4-го разряда.
17. Правила обслуживания компрессорных агрегатов, трубопроводов, сосудов, работающих под давлением.
18. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации. компрессорных станций, утвержденные приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 360.
19. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение соблюдения норм производственной безопасности

Умения:
1. Обеспечивать состояние безопасности и охраны труда, проверять параметры газовых и паровых турбин, а также технологических компрессоров, исправность средств защиты, блокировок и сигнализации.
2. Обеспечивать полноту, достоверность и своевременность предоставляемой информации в рамках выполнения должностных обязанностей и утвержденных внутренних нормативных документов.
3. Строго следить за содержанием в производственных помещениях паров углеводородов и газов. При обнаружении недопустимых концентраций последних прекратить допуск в такое место людей и принять необходимые меры для полного очищения помещений от паров и газов. Поставить в известность, диспетчера завода, руководство Производства PDH, механика, при необходимости газоспасательную службу.

Знания:
1. Правила охраны труда, пожарной и газовой безопасности, промышленной санитарии и охраны природы, правила внутреннего трудового распорядка.
2. Политику завода в области качества, охраны здоровья, безопасности труда и охраны окружающей среды.
3. Перечень экологических аспектов, реестр опасностей и рисков в своем подразделении.
4. Номера вызова экстренных служб.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Машинист компрессорных установок

4

Оператор технологических установок

17. Карточка профессии "Машинист газовой турбины":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Машинист газовой турбины

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 9. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149. " Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 мая 2021 года № 22707.
§ 11. Машинист газотурбинных установок

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Теплоэнергетические установки тепловых электрических станций

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Теплоэнергетические установки тепловых электрических станций

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Теплоэнергетические установки тепловых электрических станций

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется. Для присвоения 7 разряда требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8186-0-013 - Машинист газотурбинных установок

Основная цель деятельности:

Эксплуатационное обслуживание газотурбинных установок и обеспечение их бесперебойной и экономичной работы.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение надлежащего обслуживания и эксплуатации газовой турбины

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение надлежащего обслуживания и эксплуатации газовой турбины



Навык 1:
Соблюдение режимов обслуживания и эксплуатации газовых турбин

Умения:
1. Осуществлять работу оборудования в соответствии с технологическим регламентом, стандартами завода, производственными инструкциями.
2. Вести режим работы газотурбинной установки единичной мощностью до 10 тыс. Вт.
3. Обеспечивать эксплуатационное обслуживание газотурбинных установок и обеспечение их бесперебойной и экономичной работы.
4. Осуществлять пуск, остановку, опробование оборудования установки и переключения в тепловых схемах.
5. Контролировать показания средств измерений, работу автоматических регуляторов и сигнализации.
6. Производить ликвидацию аварийных ситуаций.
7. Организовывать и лично проверять качественную подготовку газовых турбин к ремонту.
8. При проведении ремонтных работ на газовых турбинах информировать об этом всю смену и принимать меры по обеспечению безопасности на рабочих местах.
9. Вести контроль и обеспечивать своевременное включение и отключение наружного освещения.
10. Самостоятельно производить пуск, нормальную и аварийную остановку газовых турбин в строгом соответствии с регламентом и инструкциями.
11. Следить за содержанием в производственных помещениях паров углеводородов и газов. При обнаружении недопустимых концентраций последних прекратить допуск в такое место людей и принять необходимые меры для полного очищения помещений от паров и газов. Поставить в известность, диспетчера завода, руководство производства PDH, механика, при необходимости газоспасательную службу.
12. Готовить газовые турбины к ремонту и производить с персоналом своей смены ремонтные работы в период остановки на планово-предупредительные работы и ремонты.

Знания:
1. Физико-химические свойства, технические условия сырья и продукции.
2. Технологическую схему производства.
3. Технологическую карту.
4. Конструкцию, принцип работы, назначение, правила технической эксплуатации оборудования.
5. Нормы тепло- и энергоресурсов.
6. Правила работы с грузоподъҰмными механизмами.
7. План ликвидации аварий (далее - ПЛА).
8. Производственные и должностные инструкции работников Производства в рамках бригады.
9. Устройство и принцип работы, назначение, правила эксплуатации КИПиА, сигнализации и блокировки.
10. Системы водо-, паро-, электро-, воздухоснабжения, сбора паро-конденсата, систему канализации с расположением колодцев и гидравлических затворов.
11. Основы слесарного дела, КИПиА в объҰме прибориста и слесаря не ниже 4-го разряда.
12. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Соблюдение норм охраны труда и промышленной безопасности

Умения:
1. Проверять состояние безопасности и охраны труда, проверять состояние газовых турбин, средств пожаротушения, исправность средств защиты, блокировок и сигнализации, укомплектованность аптечек медикаментами.
2. Обеспечивать полноту, достоверность и своевременность предоставляемой информации в рамках выполнения должностных обязанностей и утвержденных внутренних нормативных документов.
3. Ежесменно контролировать и обеспечивать работу вентиляционных систем.
4. Обеспечивать поддержание территории производства РDH в надлежащем состоянии, производя своевременную уборку рабочих мест и закреплҰнного за бригадой участка.
5. Обеспечивать качественную подготовку рабочих мест, оборудования и трубопроводов к ремонтным, огневым и газоопасным работам, а также соблюдение установленной последовательности и мер безопасности при выполнении этой работы.
6. Соблюдать требования по ТБ и ОТ, пожарной, газовой и промышленной безопасности, охране окружающей среды, предусмотренные действующими в Товариществе правилами и инструкциями.
7. Вести режим работы газотурбинных установок единичной мощностью:
- свыше 10 до 50 тысяч киловатт - 5 разряд;
- свыше 50 до 100 тысяч киловатт - 6 разряд;
- свыше 100 тысяч киловатт - 7 разряд.

Знания:
1. Назначение и правила технической эксплуатации оборудования.
2. Правила охраны труда, пожарной и газовой безопасности, промышленной санитарии и охраны природы, правила внутреннего трудового распорядка.
3. Политику завода в области качества, охраны здоровья, безопасности труда и охраны окружающей среды.
4. Перечень экологических аспектов, реестр опасностей и рисков в своем подразделении.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Оператор технологических установок

5

Мастер по переработке нефти и газа

18. Карточка профессии "3.1 Машинист технологических насосов":

Код группы:

8185-3

Код наименования занятия:

8185-3-006

Наименование профессии:

3.1 Машинист технологических насосов

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3.1

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 58-59. Машинист технологических насосов

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется. Для 3-го разряда: при обслуживании электродвигателей и распределительных устройств должен иметь допуск III группы. Для 4-го разряда: при обслуживании электродвигателей и распределительных устройств должен иметь допуск IV группы.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8185-3-002 - Машинист насосных установок

Основная цель деятельности:

Переработка нефти, попутного, природного газа, газового конденсата, сланцев, эксплуатация средств автоматизации и контрольно-измерительных приборов, ремонт технологических установок

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение непрерывной работы технологических насосов, насосных станций и установок по перекачке и подготовке нефти

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение непрерывной работы технологических насосов, насосных станций и установок по перекачке и подготовке нефти



Навык 1:
Обеспечение качественной бесперебойной работы технологических насосов на станциях по переработке нефти, нефтепродуктов

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Обслуживать насосные станции и установки по перекачке и подготовке нефти, нефтепродуктов и других вязких жидкостей на магистральном трубопроводе, перевалочной нефтебазе и на нефтеперерабатывающих предприятиях.
2. Вести визуальное наблюдение за работой насосов, системами смазки, охлаждения и вентиляции, исправностью трубопроводов, задвижек, контрольно-измерительных приборов.
3. Подготовить к работе схемы технологической обвязки насосной станции под руководством машиниста более высокой квалификации.
4. Устранять утечки перекачиваемых продуктов под руководством машиниста более высокой квалификации.
5. Набивать сальники и менять прокладки.
6. Пускать, останавливать и обтирать насосы.
7. Открывать и закрывать задвижки.
8. Проводить отбор проб.
9. Наблюдать по контрольно-измерительным приборам за нагрузкой электродвигателей, за рабочим давлением на насосах и трубопроводах, за работой приборов автоматики, системами смазки, охлаждения и вентиляции, распределительных устройств, запорной арматуры.
10. Пускать и останавливать электродвигатели.
11. Проверять наличие смазки в подшипниках.
12. Разбирать, промывать, протирать подшипники.
13. Заменять предохранители, устранять утечки перекачиваемых продуктов, выполнять слесарные работы по ремонту электрооборудования.
14. Наблюдать за режимом работы оборудования.
15. Обслуживать насосные станции по перекачке и подготовке нефти, нефтепродуктов и других вязких жидкостей на магистральных трубопроводах или перевалочных нефтебазах с общей производительностью насосов до 500 м3/ч.
16. Обслуживать насосные технологические установки нефте- и газоперерабатывающих предприятий с суммарной производительностью до 1000 м3/ч.
17. Обслуживать насосы совместно с электродвигателями общей мощностью до 500 киловатт (далее – кВт) на насосных станциях и технологических установках магистральных трубопроводов, перевалочных нефтебазах и нефтеперерабатывающих предприятиях.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3-го разряда):
1. Обслуживать насосные станции по перекачке и подготовке нефти, нефтепродуктов и других вязких жидкостей на магистральных трубопроводах или перевалочных нефтебазах с общей производительностью насосов от 500 до 1000 м³/ч.
2. Обслуживать насосные технологические установки нефте- и газоперерабатывающих предприятий с суммарной производительностью свыше 1000 до 3000 м³/ч.
3. Обслуживать насосы совместно с электродвигателями общей мощностью от 500 до 3000 кВт на насосных станциях и технологических установках магистральных трубопроводов, перевалочных нефтебазах и нефтеперерабатывающих предприятиях.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Схемы обслуживаемой насосной станции.
2. Принцип работы насосов.
3. Характеристику насосов и приводов к ним:
a. Правила технической эксплуатации;
b. Правила смазки механизмов;
c. Свойства перекачиваемых жидкостей, расположение запорной арматуры и предохранительных устройств.
4. Технологический процесс и схему обслуживаемой насосной станции, технологической установки, товарного парка, ловушечного хозяйства.
5. Назначение и применение контрольно-измерительных приборов, регуляторов и средств механизации.
6. Основы электротехники, элементарные сведения по гидравлике и механике.
7. Способы устранения неполадок в работе оборудования и ликвидации аварий.
8. Систему условной сигнализации, правила технической эксплуатации электрооборудования и правила безопасности при обслуживании токоприемников и сетей.
9. Виды электроматериалов, их свойства и применение, систему заземления электроустановок, схему электроснабжения.
10. Пусковые устройства и распределительные щиты.
11. Допустимую температуру нагрева и нагрузку электродвигателей и электроприборов.
12. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3-го разряда):
1. Назначение и свойства трансформаторных масел.
2. Устройство и правила эксплуатации центробежных, поршневых насосов и турбонасосов различных систем и давления.
3. Устройство и расположение трубопроводов с запорной арматурой, колодцев и контрольно-измерительных приборов.
4. Правила пуска и остановки всего оборудования насосной станции.
5. Порядок и правила ликвидации аварии, ведение учета работы насосной станции.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль и регулировка работы насосных установок

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Осуществлять визуальный контроль за работой насосных установок, системами смазки, охлаждения и вентиляции.
2. Регулировать параметры работы насосов, такие как давление, расход и температура, в пределах установленной нормы.
3. Наблюдать за показателями контрольно-измерительных приборов и автоматически управляемых систем насосных установок.
4. Контролировать работу насосных агрегатов и систем на соответствие технологическим нормам и безопасным условиям эксплуатации.
5. Пускать и останавливать насосные установки, следить за стабильностью их работы.
6. Проверять работу электродвигателей насосных установок, обеспечивая соответствие рабочим параметрам.
7. Вести контроль за состоянием трубопроводов, задвижек, запорной арматуры и других элементов насосных систем.
8. Проводить отбор проб, следить за качеством перекачиваемых продуктов.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3-го разряда):
1. Регулировать параметры работы насосных установок с высокой производительностью (от 500 до 3000 м³/ч).
2. Осуществлять контроль за автоматическими системами управления насосными установками, анализировать отклонения от нормального режима.
3. Наблюдать за состоянием всех элементов насосной системы, включая электродвигатели, системы смазки и охлаждения, автоматические устройства и приборы.
4. Пускать и останавливать насосные установки с высокой производительностью и мощностью, следить за их корректной работой.
5. Обеспечивать работу насосных станций с производительностью до 3000 м³/ч, следя за бесперебойной работой и корректностью работы всего оборудования.
6. Контролировать состояние и функционирование насосных установок, используя более сложные системы измерений и диагностики.
7. Вести документацию по состоянию оборудования, параметрам работы насосов, а также проводить регулярные замеры рабочих характеристик.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Принципы работы и устройства насосных установок и оборудования.
2. Основы работы контрольно-измерительных приборов, используемых для контроля насосных установок.
3. Технологические процессы перекачки нефти и нефтепродуктов.
4. Правила эксплуатации и безопасности насосных станций и насосных установок.
5. Принципы работы систем смазки, охлаждения и вентиляции насосных установок.
6. Операции пуска, остановки и регулировки насосных установок.
7. Нормы и требования по безопасности при эксплуатации насосных установок.
8. Методы контроля и диагностики работы насосного оборудования.
9. Основы работы с автоматическими системами управления насосами.
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3-го разряда):
1. Методы регулировки и контроля работы насосных установок с высокой производительностью (от 500 до 3000 м³/ч).
2. Принципы работы автоматических систем управления насосами и их взаимодействие с насосными агрегатами.
3. Способы и методы диагностики и устранения отклонений от нормы в работе насосных установок.
4. Методы оптимизации работы насосных установок для достижения максимальной производительности при соблюдении безопасных параметров.
5. Нормативные документы и стандарты по безопасности при эксплуатации насосных станций с высокой мощностью.
6. Оборудование для мониторинга и измерения параметров насосных установок, таких как давление, температура, расход жидкости.
7. Требования к документации и учету показателей работы насосных систем на различных этапах эксплуатации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по переработке нефти и газа

19. Карточка профессии "Аппаратчик полимеризации":

Код группы:

8131-9

Код наименования занятия:

8131-9-051

Наименование профессии:

Аппаратчик полимеризации

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 24. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 10 июня 2021 года № 201 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 24)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 июня 2021 года № 23045.
§ 256-257. Аппаратчик полимеризации

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2145-1-005 - Технолог, химия

Основная цель деятельности:

Ведение технологического процесса полимеризации и правила его регулирования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль проведения полимеризации сырья для получения готовой продукции

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Контроль проведения полимеризации сырья для получения готовой продукции



Навык 1:
Ведение работ полимеризации в соответствии с технологическим процессом

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Осуществлять ведение процесса полимеризации под руководством аппаратчика высшей квалификации.
2. Производить подготовку сырья, растворов реагентов, загрузка сырья в аппараты.
3. Обслуживать технологическое оборудование и поддерживать в рабочем состоянии.
4. Проводить очистки аппаратуры от шлака, полимеров, осадков.
5. Осуществлять транспортировку и передачу продуктов на следующие стадии производства.
6. Проводить перезарядки фильтров, очистки дозаторов.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3-го разряда):
1. Осуществлять ведение процесса полимеризации в растворе, массе, газовом или водной средах, блочной полимеризации в присутствии катализаторов, инициаторов, инициированием ультрафиолетовыми лучами и радиационными излучениями для получения высокомолекулярных соединений (полимеров) из мономеров.
2. Проводить прием и подготовку сырья, подготовка химических растворов, катализаторов.
3. Производить подготовку оборудования к работе.
4. Проводить дозировки сырья в реакторы или другое оборудование с особо точным соблюдением соотношений компонентов, подогрева, перемешивания массы, выдерживание реакционной массы по заданной температурой, выгрузка продуктов.
5. Осуществлять стабилизацию полученного полимера, осуществление выгонки лишнего растворителя и передача его на следующие технологические стадии производства.
6. Осуществлять контроль и регулировки параметров технологического режима: температуры, давления, вакуума, соотношение компонентов сырья, концентрации и вязкости полимера, интенсивности перемешивания.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Основы технологического процесса производства продукта.
- Понимание ключевых этапов полимеризации, включая стадии подготовки сырья, дозировку компонентов, реакцию полимеризации и основные характеристики получаемого продукта.
2. Устройство, принцип работы вспомогательного оборудования.
- Знание устройства и работы вспомогательных систем и аппаратов, которые могут использоваться для подготовки сырья и управления технологическим процессом (например, насосы, фильтры, дозаторы, охлаждающие и нагревательные системы).
3. Методы и инструменты для контроля качества полимерных продуктов.
4. Оборудование для очистки и фильтрации полимерных продуктов.
5. Оборудование для подачи сырья, катализаторов и растворителей.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3-го разряда):
1. Технологическая схема производства продукта.
- Знание технологических схем полимеризации, включая весь путь сырья от загрузки в реактор до получения полимера и его передачи на следующие стадии производства. Это знание необходимо для правильной работы с оборудованием и соблюдения технологического процесса.
2. Процесс полимеризации и правила его регулирования.
- Глубокие знания о процессе полимеризации, включая все его этапы и технологические параметры (температура, давление, концентрация компонентов), а также способы регулирования этих параметров для получения стабильного результата.
3. Устройство, принцип работы основного и вспомогательного оборудования, контрольно-измерительных приборов и автоматических систем регулирования.
- Знания о более сложном оборудовании, включая реакторы, колонны, фильтры, теплообменники, системы контроля и автоматические системы регулирования (например, температуры и давления), которые необходимы для эффективного контроля полимеризации.
4. Методика расчетов.
- Навыки расчетов, например, расчет количества сырья, выхода продукта, концентрации, вязкости, температуры и других параметров, которые необходимы для контроля технологического процесса и получения продукта нужного качества.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль качества и стабилизация полимеризационного процесса

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Проводить отбор проб для лабораторных анализов.
2. Проводить анализы для контроля качества сырья и продуктов полимеризации.
3. Осуществлять наблюдение за параметрами технологического процесса, в том числе за температурой, давлением, плотностью и вязкостью полимеров.
4. Поддерживать рабочие параметры оборудования и технологического процесса на должном уровне.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3-го разряда):
1. Осуществлять расчет количества сырья и выхода продукта, удельного веса, концентрации и глубины полимеризации.
2. Осуществлять продувку и опрессовывание оборудования, подготовку оборудования к ремонту, контроль выполнения ремонта.
3. Осуществлять корректировку технологического процесса на основе полученных анализов и лабораторных данных.
4. Проводить стабилизацию полимерного продукта и выгонку растворителей.
5. Вести учет расхода сырья и полученного продукта, формировать отчетность по процессам полимеризации.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Правила отбора проб.
- Знания о правильных методах отбора проб для последующего анализа полимеризованного продукта на соответствие требуемым характеристикам (например, вязкость, молекулярная масса, концентрация остатков растворителя).
2. Правила сдачи оборудования в ремонт и приемки из ремонта.
- Знания о правилах подготовки оборудования к ремонту и приемке его обратно после ремонта, что важно для обеспечения бесперебойной работы и минимизации простоя в процессе полимеризации.
3. Методы и инструменты для контроля качества полимерных продуктов.
4. Оборудование для очистки и фильтрации полимерных продуктов.
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3-го разряда):
1. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
- Знание норм и правил, касающихся безопасности на рабочем месте, что необходимо для обеспечения безопасной работы в условиях высоких температур и давления, а также для соблюдения требований производственной санитарии.
2. Правила сдачи оборудования в ремонт и приемки из ремонта.
- Дополнительные знания о процессе контроля состояния оборудования и приемки его после ремонта для минимизации рисков сбоев в технологическом процессе.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Внимательность
Самостоятельность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ИСО 1043-1-2005 "Пластмассы. Обозначения и сокращения. Часть 1. Основные полимеры и их специальные свойства".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Техник по технологии производства

20. Карточка профессии "Аппаратчик очистки газа":

Код группы:

8187-2

Код наименования занятия:

8187-2-002

Наименование профессии:

Аппаратчик очистки газа

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 24. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 10 июня 2021 года № 201 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 24)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 июня 2021 года № 23045.
§ 94-96. Аппаратчик очистки газа

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3116-2-001 - Техник-химик (нефть и газ)
3116-2-002 - Техник по очистке нефти

Основная цель деятельности:

Проведение работ по очистке газа

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Ведение технологических работ по очистке газа

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Ведение технологических работ по очистке газа



Навык 1:
Проведение процесса очистки газов от взвешенных частиц под действием силы тяжести, центробежной силы

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Осуществлять подачу газа в аппараты.
2. Проводить продув и осуществление механического встряхивания аппаратов.
3. Осуществлять выгрузки осадка.
4. Проводить отбор проб.
5. Проводить очистку аппарата.
Для 3-го разряда:
1. Осуществлять ведение простого процесса очистки газов — очистка от взвешенных в них частиц под действием силы тяжести, центробежной силы.
2. Осуществлять непрерывную подачу газа в аппараты, осаживать взвешенные частицы, обеспечивать заданную скорость газового потока, скорость фильтрации, заданную степень очистки газа, давление, температурный режим и другие показатели ведения процесса.
3. Осуществлять улавливание пыли.
4. Производить удаление газа.
5. Осуществлять выполнение анализов, предусмотренных инструкцией.
Для 4-го разряда:
1. Осуществлять ведение средней сложности технологического процесса очистки газа.
2. Производить прием газа, предварительное охлаждение его.
3. Осуществлять регулирование температуры, концентрации, плотности орошения, заданного процента содержания влаги и осушенном газе и иных показателей ведения процесса.
4. Вести контроль и регулирование технологического процесса по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Технологическую схему производства.
2. Устройство, принцип работы основного и вспомогательного оборудования.
3. Свойства газа.
4. Методы очистки газов и их применения.
Для 3-го разряда (в дополнении к знаниям 2 разряда):
1. Технологическую схему обслуживаемого участка.
2. Схему арматуры и коммуникаций.
3. Физико-химические основы и сущность технологического процесса на обслуживаемом участке.
4. Принципы работы с системами контроля и регулирования газовых потоков.
5. Применение газоочистных систем (фильтрация, осаждение и т.д.).
Для 4-го разряда (в дополнении к знаниям 3 разряда):
1. Устройство основного оборудования, контрольно-измерительных приборов.
2. Схему арматуры и коммуникаций на своем рабочем месте.
3. Свойства газа и орошающих жидкостей.
4. Устройства и системы управления технологическим процессом.
5. Роль и принцип работы различных компонентов установки (компрессоры, насосы, фильтры, скрубберы).

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обслуживание и контроль исправности оборудования для очистки газа

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Обслуживать технологическое оборудование.
2. Проводить очистку аппарата.
3. Осуществлять выгрузки осадка.
Для 3-го разряда:
1. Производить обслуживание аппарата различной конструкции (отстойные камеры, отстойные газоходы, циклоны, рукавные фильтры, скрубберы и т.п.) для очистки газа или улавливания готового продукта.
2. Обслуживать оборудование производственного участка.
3. Устранять неисправности в работе оборудования.
4. Производить подготовку оборудования к ремонту.
Для 4-го разряда:
1. Производить подачу и равномерное распределение орошающей жидкости в аппаратах.
2. Осуществлять поддержание температуры газа и орошающих жидкостей, а также концентрации в каждом аппарате в пределах, установленных технологическим режимом.
3. Проводить улавливание пыли, поглощение тумана и иных примесей.
4. Производить осушку газа и передачу осушенного газа в последующую аппаратуру.
5. Осуществлять улавливание брызг, регенерация масел, раствора.
6. Производить передачу промывных жидкостей в отстойники и холодильники для очистки от загрязнений и охлаждения.
7. Производить обслуживание промывных, сушильных, увлажнительных башен, компрессоров, насосов, скрубберов, оросительных холодильников, отстойников, сборников, газовых, кислотных коммуникаций и иного оборудования.
8. Производить прием оборудования из ремонта.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
2. Основы охраны труда при работе с газами.
3. Правила технической эксплуатации оборудования и систем безопасности.
Для 3-го разряда (в дополнении к знаниям 2 разряда):
1. Технологический режим и порядок регулирования процесса.
2. Методику проведения анализов.
3. Порядок отбора проб.
4. Нормативные требования по охране труда и технике безопасности при обслуживании газоочистных установок.
5. Требования по безопасной эксплуатации оборудования при повышенных температурах и давлениях.
Для 4-го разряда (в дополнении к знаниям 3 разряда):
1. Параметры технологического режима и порядок регулирования процесса.
2. Методы проведения анализа риска и оценки безопасности технологического процесса.
3. Обязанности персонала по соблюдению стандартов охраны труда и технике безопасности при работе с газовыми установками.
4. Принципы и методы контроля за соблюдением безопасных режимов работы.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Внимательность
Самостоятельность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Техник по очистке нефти

4

Техник по технологии производства

21. Карточка профессии "Инженер-нефтехимик":

Код группы:

2145-2

Код наименования занятия:

2145-2-004

Наименование профессии:

Инженер-нефтехимик

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§47. Инженер-лаборант

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Физические и химические науки

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер-лаборант I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера-лаборанта II категории не менее 2 лет; Инженер-лаборант II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера-лаборанта без категории не менее 3 лет; Инженер-лаборант без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника-лаборанта I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3116-2-001 - Техник-химик (нефть и газ)
2145-2-006 - Инженер-химик-технолог

Основная цель деятельности:

Контроль процесса производства топлива, смазочных материалов, продукции нефтехимии

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение сопровождения технологического процесса и контроль работы технологических объектов и структурных подразделений нефтегазоперерабатывающей организации (производства)

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение сопровождения технологического процесса и контроль работы технологических объектов и структурных подразделений нефтегазоперерабатывающей организации (производства)



Навык 1:
Обеспечение выработки компонентов и приготовление товарной продукции

Умения:
1. Контролировать соблюдение технологических параметров в пределах, утвержденных технологическим регламентом.
2. Устранять причины, вызывающие отклонение от норм технологического регламента.
3. Разрабатывать мероприятия по совершенствованию технологических процессов, повышающих качество товарной продукции.
4. Проводить оценку качества выпускаемых компонентов и товарной продукции объектов переработки нефти.
5. Выявлять причины брака и выпуска некондиционной продукции, проводить их анализ.
6. Проводить контроль исполнения технологических регламентов проведения испытаний нефти и нефтепродуктов.
7. Осуществлять мониторинг качества выпускаемой продукции.
8. Умение предупреждать и устранять нарушения хода производственного процесса.
9. Проводить анализ и систематизацию научно-технической информации.
10. Разрабатывать и вносить предложения в планы внедрения новой техники и технологии.
11. Проводить паспортизацию товарной продукции.
12. Проводить испытания продукции и согласовывать техническую документацию на продукцию и компоненты.
13. Осуществлять контроль соблюдения технологии приготовления товарной продукции.
14. Осуществлять контроль качества выпускаемой продукции.
15. Осуществлять контроль наличия и состояния технологической документации на рабочих местах в технологических подразделениях.
16. Разрабатывать предложения и мероприятия, направленные на устранение нарушений технологического режима нефтепереработки, перерасхода реагентов.
17. Проводить анализ результатов производственной деятельности технологических объектов.

Знания:
1. Технология производства товарной продукции.
2. Основное оборудование процесса, принципы его работы и правила технической эксплуатации.
3. Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам, готовой товарной продукции.
4. Методы измерений расхода сырья, материалов, топлива, реагентов.
5. Методы измерений, контроля качества товарной продукции и компонентов.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение регламентных режимов работы технологических объектов

Умения:
1. Организовывать работы по остановке технологического оборудования объекта для проведения ремонтных работ в соответствии с утвержденными планами.
2. Вести оперативную документацию о выполнении производственной программы.
3. Разрабатывать техническую документацию по контролю над технологическим режимом структурного подразделения.
4. Координировать и контролировать работу технологического объекта в соответствии с требованиями технологического регламента.
5. Устранять нарушения хода производственного процесса.

Знания:
1. Основные технологические процессы и режимы производства.
2. Виды применяемого оборудования и правила его эксплуатации.
3. Порядок организации оперативного учета хода технологического производства.
4. Передовой отечественный и зарубежный опыт в области аналогичного технологического производства.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Контроль эксплуатации технологических объектов

Умения:
1. Разрабатывать планы проведения всех видов ремонта технологического оборудования.
2. Планировать мероприятия по повышению эффективности работы технологического объекта.
3. Обеспечивать подготовку технологического оборудования к проверке и ремонту.
4. Осуществлять контроль эксплуатации технологического оборудования в соответствии с требованиями норм технологического режима.

Знания:
1. Профиль, специализация и особенности структуры технологического объекта.
2. Технологическая схема и нормы технологического режима технологических и производственных подразделений.
3. Правила безопасной эксплуатации оборудования технологических и производственных подразделений.
4. Стандарты, технические условия и другие руководящие материалы по эксплуатации технологического объекта.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 4:
Планирование производственно-технологических работ

Умения:
1. Обеспечивать выполнение производственных заданий по номенклатуре в соответствии с нормативно-технической документацией организации.
2. Разрабатывать совместно с руководством производства текущие и перспективные производственные задания для установок и своевременно доводить их до подчиненного технологического персонала.
3. Осуществлять контроль текущего производственного планирования, учета, составления и своевременного представления отчетности о производственной деятельности установок.
4. Планировать мероприятия по совершенствованию технологических процессов, повышению качества выпускаемой продукции и анализировать результаты производственной деятельности установок.

Знания:
1. Технология переработки нефти, физические, физико-химические и химические основы технологических процессов.
2. Технологические схемы.
3. Основное оборудование процессов, принципы его работы и правила технической эксплуатации.
4. Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам и готовой продукции производства.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Системное мышление
Стрессоустойчивость
Аналитическое мышление
Лидерство

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на техусловия. СТ РК 3427-2020 ""Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Определение норм расхода химических реагентов и реактивы при переработке нефти"

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Инженер по моделированию технологических процессов

6

Инженер-технолог (общий профиль)

22. Карточка профессии "Начальник установки ":

Код группы:

1322-0

Код наименования занятия:

1322-0-069

Наименование профессии:

Начальник установки

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Начальник установки" находится в профессиональном стандарте "Управление производством и реализацией в нефтегазоперерабатывающей и нефтегазохимической промышленностях".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

23. Карточка профессии "Инженер-технолог (общий профиль)":

Код группы:

2141-1

Код наименования занятия:

2141-1-005

Наименование профессии:

Инженер-технолог (общий профиль)

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Инженер-технолог" приведено в профессиональном стандарте "Технология производства".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

24. Карточка профессии "Мастер по переработке нефти и газа":

Код группы:

1322-0

Код наименования занятия:

1322-0-031

Наименование профессии:

Мастер по переработке нефти и газа

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§90. Мастер участка

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Физические и химические науки

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы на производстве не менее 1 года или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы на производстве не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1329-1-017 - Мастер участка (в прочих отраслях)

Основная цель деятельности:

Осуществление процесса переработки нефти и газа по производству топлива, смазочных материалов, продукции нефтехимии

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение ведения технологических процессов переработки нефти и газа

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение ведения технологических процессов переработки нефти и газа



Навык 1:
Подготовка нефтегазоперерабатывающего производства

Умения:
1. Хранить и обновлять техническую документацию управления производством нефтегазопереработки.
2. Вносить изменения в технологические схемы установок и межцеховые коммуникации.
3. Планировать и контролировать выполнение мероприятий, направленных на устранение нарушений технологического режима нефтегазопереработки, перерасхода реагентов, энергоресурсов, на улучшение качества выпускаемой продукции, сокращение потерь и снижение операционных затрат на технологических объектах производства.
4. Составлять планы размещения оборудования, технического оснащения и организации рабочих мест, а также рассчитывать производственную мощность и загрузку оборудования технологической установки.

Знания:
1. Технология нефтегазопереработки, физические, физико-химические и химические основы технологических процессов.
2. Технологические схемы переработки нефти и газа.
3. Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам, готовой продукции.
4. Стандарты и технические условия, нормативы расходования сырья, материалов, реагентов, топлива, энергии.
5. Производственные мощности, номенклатура выпускаемой продукции.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль и координация работы технологических объектов

Умения:
1. Организовать работы по остановке технологического оборудования объекта на проведение ремонтных работ согласно утвержденным планам.
2. Вести оперативную документацию о выполнении производственной программы.
3. Осуществлять координацию и контроль работ технологического объекта по обеспечению требований технологического регламента.

Знания:
1. Основные технологические процессы и режимы производства.
2. Виды применяемого оборудования и правила его эксплуатации.
3. Организация оперативного учета работы технологического объекта.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Оценка качества выпускаемой продукции переработки нефти и газа

Умения:
1. Определять показатели качества выпускаемой продукции.
2. Контролировать периодичность и правильность отбора проб.
3. Организовывать проведение лабораторных анализов.
4. Обслуживать и ремонтировать лабораторное оборудование.
5. Анализировать причины брака и выпуска некондиционной продукции.
6. Контролировать исполнение технологических регламентов проведения испытаний нефти и нефтепродуктов.
7. Мониторить качество выпускаемой продукции.

Знания:
1. Методические материалы лаборатории.
2. Оборудование лаборатории, принципы его работы и правила эксплуатации.
3. Методы измерений, контроля качества нефти и нефтепродуктов.
4. Порядок определения качества нефти и нефтепродуктов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Системное мышление
Стрессоустойчивость
Аналитическое мышление
Лидерство

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на техусловия. СТ РК 3427-2020 ""Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Определение норм расхода химических реагентов и реактивы при переработке нефти".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер-технолог (общий профиль)

6

Инженер по подготовке производства

25. Карточка профессии "Техник-технолог (общий профиль)":

Код группы:

3112-1

Код наименования занятия:

3112-1-005

Наименование профессии:

Техник-технолог (общий профиль)

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

--

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Техник-технолог (общий профиль)" приведено в профессиональном стандарте "Технология добычи нефти и газа".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:



26. Карточка профессии "Машинист компрессорных установок":

Код группы:

8185-2

Код наименования занятия:

8185-2-005

Наименование профессии:

Машинист компрессорных установок

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 1. Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 171-173. Машинист компрессорных установок

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Для 5-го разряда: опыт работы по специальности не менее 1 года. Для 6-го разряда: опыт работы по специальности не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8185-2-006 - Машинист технологических компрессоров

Основная цель деятельности:

Обслуживание компрессорных установок (технологических компрессоров), их приводов, газоперекачивающих агрегатов (ГПА), аппаратов, узлов газовых коммуникаций.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение комплекса работ, направленного на поддержание компрессорного оборудования в технически исправном состоянии, вспомогательных работ при ТОиР отдельных видов компрессорных установок

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Выполнение комплекса работ, направленного на поддержание компрессорного оборудования в технически исправном состоянии, вспомогательных работ при ТОиР отдельных видов компрессорных установок



Навык 1:
Обеспечение заданного режима работы компрессорных установок

Умения:
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3 разряда):
1. Обеспечивать обслуживание стационарных компрессоров и турбокомпрессоров, работающих на опасных газах давлением до 1 МПа (до 10 кгс/кв. см), с подачей до 5 до 100 метров кубических в минуту или давлением свыше 1 Мпа (свыше 10 килограмм-сила на сантиметр квадратный), с подачей свыше 5 до 100 метров кубических в минуту каждый.
Для 5-го разряда (в дополнение к умениям 4 разряда):
1. Осуществлять обслуживание стационарных компрессоров и турбокомпрессоров давлением до 1 мегапаскаль (до 10 килограмм-сила на сантиметр квадратный), с подачей свыше 100 до 250 метров кубических в минуту или давлением свыше 1 мегапаскаль (свыше 10 килограмм-сила на сантиметр квадратный), с подачей свыше 500 до 1000 метров кубических в минуту каждый при работе на неопасных газах с приводом от различных двигателей.
2. Обеспечивать обслуживание стационарных компрессоров и турбокомпрессоров, работающих на опасных газах давлением до 1 МПа (до 10 кгс/кв. см), с подачей до 5 до 100 метров кубических в минуту или давлением свыше 1 Мпа (свыше 10 килограмм-сила на сантиметр квадратный), с подачей свыше 100 до 250 метров кубических в минуту каждый.
3. Обеспечивать обслуживание автоматизированных компрессорных станций с подачей до 100 метров кубических в минуту.
4. Принимать участие в наладке, текущем и среднем ремонте компрессоров и вспомогательного оборудования.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5 разряда):
1. Осуществлять обслуживание стационарных компрессоров и турбокомпрессоров давлением до 1 мегапаскаль (до 10 килограмм-сила на сантиметр квадратный), с подачей свыше 250 метров кубических в минуту или давлением свыше 1 мегапаскаль (свыше 10 килограмм-сила на сантиметр квадратный), с подачей свыше 1000 метров кубических в минуту каждый при работе на неопасных газах с приводом от различных двигателей.
2. Обеспечивать обслуживание стационарных компрессоров и турбокомпрессоров, работающих на опасных газах давлением до 1 МПа (до 10 кгс/кв. см), с подачей свыше 100 метров кубических в минуту или давлением свыше 1 Мпа (свыше 10 килограмм-сила на сантиметр квадратный), с подачей свыше 250 метров кубических в минуту каждый.
3. Обеспечивать обслуживание автоматизированных компрессорных станций с подачей свыше 100 метров кубических в минуту.
4. Осуществлять проверку:
- исправности и работоспособности оборудования, приборов, средств защиты, блокировочных и сигнализирующих устройств
- исправности инструмента, ограждений, средств пожаротушения, предохранительных приспособлений и устройств, целостность защитного заземления
5. Осуществлять ведение технологического режима, пуск, остановку и регулирование режима работы компрессоров по показаниям КИП.
6. Обеспечивать контроль за поддержанием требуемых параметров работы компрессоров (температуру подшипников электродвигателей и движущихся частей машин, уровень, температуру и давление масла в маслоблоках и его подачу в системы смазки и уплотнений, подача охлаждающей воды).

Знания:
Для 4-6 разрядов (в дополнение к знаниям 3 разряда):
1. Кинематические схемы обслуживаемых компрессоров, турбокомпрессоров, паровых машин, электродвигателей и двигателей внутреннего сгорания.
2. Устройство компрессоров высокого давления.
3. Эксплуатационные характеристики компрессорных и турбокомпрессорных установок, паровых и электрических двигателей к ним и вспомогательного оборудования.
4. Схемы технологических процессов производства продукта станции.
5. Коэффициент полезного действия работы компрессоров, применяемых систем и конструкций.
6. Отчетно-техническую документацию компрессорной станции
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Проведение диагностики и выявление неисправностей в компрессорных установках

Умения:
Для 4-го разряда:
1. Проводить наружный и внутренний осмотр компрессорных установок, выявлять видимые повреждения и дефекты.
2. Проверять параметры работы компрессора с помощью стандартных приборов: давление, температура, расход.
3. Выполнять диагностику работы системы смазки и охлаждения компрессора.
4. Производить первичную диагностику и тестирование на утечку в трубопроводных системах и соединениях.
5. Использовать базовое диагностическое оборудование для измерений (манометры, термометры, вольтметры и т.д.).
6. Проверять и регулировать работу клапанов, приводных механизмов и компрессорных систем с использованием простых инструментов.
7. Изучать эксплуатационные параметры компрессора для выявления возможных отклонений от нормы.
Для 5-го разряда (в дополнение к умениям 4 разряда):
1. Применять методы вибрационной диагностики для выявления дефектов в подшипниках, роторах и других компонентах компрессора.
2. Выполнять гидравлические и пневматические испытания системы на герметичность.
3. Проводить диагностику на основе анализа данных с датчиков давления, температуры и вибрации.
4. Применять термографию и ультразвуковое оборудование для диагностики неисправностей компрессора.
5. Осуществлять диагностику работы автоматических систем управления компрессорной установки.
6. Осуществлять проверку работы системы защиты компрессоров (перегрузка, перегрев, падение давления и т.д.).
7. Проводить осмотр и контроль герметичности соединений трубопроводов, клапанов и других компонентов установки.
8. Диагностировать и устранять неисправности в системе управления компрессора, а также в системах автоматической регулировки и защиты.
9. Контролировать и при необходимости регулировать параметры работы установки с использованием специализированных инструментов.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5 разряда):
1. Применять комплексные методы диагностики (вибрационный анализ, термография, ультразвук) для выявления неисправностей в компрессорах и вспомогательных системах.
2. Проводить диагностику и испытания компрессорных установок в условиях реальной эксплуатации, выявлять скрытые дефекты и прогнозировать возможные поломки.
3. Осуществлять диагностику и настройку работы системы управления компрессора, включая автоматические и ручные режимы.
4. Осуществлять анализ работы системы вентиляции, охлаждения и смазки компрессора, выявлять возможные неисправности.
5. Выполнять более сложные испытания компрессоров под нагрузкой и на прочность (гидравлические, пневматические).
6. Применять методы анализа вибраций для оценки состояния механических компонентов компрессора (в том числе ротора, подшипников).
7. Проводить мониторинг работы компрессорных установок с использованием компьютерных систем и ПО для диагностики состояния.
8. Проводить глубокий анализ неисправностей и давать рекомендации по восстановлению и модернизации оборудования.
9. Контролировать выполнение регламентных работ по техническому обслуживанию, в том числе при диагностике неисправностей и проведения плановых ремонтов.

Знания:
Для 4-го разряда:
1. Принципы работы компрессорных установок (поршневых, винтовых, центробежных и других).
2. Основы вибрационной диагностики компрессорных установок.
3. Методы испытания компрессорного оборудования (проверка герметичности, давление, температура, расход).
4. Принципы работы систем охлаждения и смазки компрессора.
5. Правила эксплуатации и технического обслуживания компрессорных установок.
6. Принципы работы системы защиты компрессоров от перегрузок и перегрева.
7. Основы технического контроля и испытаний компрессорного оборудования.
8. Основы диагностики неисправностей и их устранения в компрессорных установках.
9. Принципы работы системы автоматического управления компрессорными установками.
Для 5-го разряда:
1. Методы вибрационного и акустического анализа компрессорных установок.
2. Использование термографии и ультразвуковых методов для диагностики компрессорных установок.
3. Принципы работы и настройки автоматических систем управления компрессорными установками.
4. Методы диагностики системы смазки и охлаждения компрессора.
5. Использование компьютерных систем для мониторинга состояния компрессорных установок.
6. Принципы работы и диагностики систем защиты компрессорных установок.
7. Методы гидравлических и пневматических испытаний компрессоров.
8. Принципы проведения испытаний под нагрузкой и их интерпретация.
9. Способы выявления скрытых дефектов компрессорных установок.
10. Основы расчета и анализа работы компрессорных установок на основе показателей системы управления.
Для 6-го разряда:
1. Комплексные методы диагностики компрессорных установок с использованием вибрационного, акустического, термографического и ультразвукового анализов.
2. Принципы работы сложных систем автоматического управления компрессорами (ПЛК и другие системы).
3. Методы диагностики и устранения неисправностей в автоматических системах управления компрессорными установками.
4. Глубокая диагностика сложных механических повреждений в компрессорных установках.
5. Принципы анализа вибраций и диагностика дефектов в роторах, подшипниках и других механизмах.
6. Методы прогнозирования и предотвращения поломок компрессорных установок на основе данных системы мониторинга.
7. Технологии модернизации и обновления компрессорных установок для повышения надежности и эффективности.
8. Способы проведения регламентных работ на компрессорных установках и их документации.
9. Принципы работы систем мониторинга в реальном времени для выявления неисправностей.
10. Методология работы с компьютерными системами для прогнозирования поломок и оптимизации работы компрессорных установок.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по переработке нефти и газа

27. Карточка профессии "Оператор технологических установок":

Код группы:

8187-1

Код наименования занятия:

8187-1-011

Наименование профессии:

Оператор технологических установок

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 46-48. Оператор технологических установок

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8187-1-008 - Оператор нефте- и газоперерабатывающей установки

Основная цель деятельности:

Переработка нефти, попутного, природного газа, газового конденсата, сланцев, эксплуатация средств автоматизации и контрольно-измерительных приборов, ремонт технологических установок

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль за параметрами технологического процесса, за бесперебойной и исправной работой технологического оборудования на установках по переработке нефти, нефтепродуктов

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Контроль за параметрами технологического процесса, за бесперебойной и исправной работой технологического оборудования на установках по переработке нефти, нефтепродуктов



Навык 1:
Обеспечение бесперебойной и ритмичной работы технологической установки (участка), учет сырья получаемых продуктов, реагентов, топлива, электроэнергии

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Обслуживать аппараты, насосы, системы вентиляции и отопления под руководством оператора более высокой квалификации.
2. Производить перекачивание, разлив и затаривание смазок, масел, парафина, битума и иных аналогичных продуктов.
3. Проводить замер мерников, отбор проб.
4. Осуществлять загрузку и выгрузку катализаторов.
5. Производить чистку аппаратуры и печей.
Для 3-го разряда (в дополнение к умениям 2-го разряда):
1. Осуществлять визуальный осмотр технологического оборудования и зоны обслуживания в установленном порядке.
2. Осуществлять перекачивание, разлив и затаривание смазок, масел, парафина, битума и других аналогичных продуктов, включая подготовку тары, упаковку в специализированную тару и обработку поверхностей тары.
3. Осуществлять под руководством оператора более высокой квалификации:
- технологический процесс на установках переработки нефти, нефтепродуктов и газа в соответствии с рабочими инструкциями;
- переключение с работающего оборудования на резервное, регулировку подачи реагентов, топлива, пара, воды, электроэнергии на обслуживаемом участке, сырья на дробление и помол, ведение процесса горения в топке сушильной печи (печи-мельницы), смену щелочи, дренирование воды с аппаратов, погрузку-выгрузку кокса из вагонов силосов-накопителей, уборку кокса у ленточных конвейеров, классификаторов, питателей, на железнодорожных путях;
- пуск/останов технологической установки (в том числе отдельного оборудования).
5. Производить замер мерников и отбор проб нефтепродуктов, в том числе в резервуарах и цистернах.
6. Осуществлять загрузку и выгрузку катализаторов и адсорбентов из/в технологических оборудования.
7. Проводить чистку технологического оборудования.
8. Принимать участие в ремонте технологической установки.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3-го разряда):
1. Осуществлять ведение технологического процесса и наблюдение на установках III категории по переработке нефти, нефтепродуктов, газа, сланца и угля в соответствии с рабочими инструкциями.
2. Осуществлять под руководством более высокой квалификации:
- технологический процесс и наблюдение за работой отдельных блоков на установках I и II категории (Приложение 1);
- переключение с работающего оборудования на резервное, регулировку подачи реагентов, топлива, пара, воды, электроэнергии на обслуживаемом участке, сырья на дробление и помол, ведение процесса горения в топке сушильной печи (печи-мельницы), смену щелочи, дренирование воды с аппаратов, погрузку-выгрузку кокса из вагонов силосов-накопителей, уборку кокса у ленточных конвейеров, классификаторов, питателей, на железнодорожных путях;
- пуск/останов отопительной системы камерных и тунельных печей, регулировке их гидравлического режима, обслуживании ленточных конвейеров, грохочения, а также в остановке/пуске установки в целом.
3. Обслуживать аппараты, насосы, системы вентиляции и отопления под руководством оператора более высокой квалификации.
4. Осуществлять визуальный осмотр технологического оборудования и зоны обслуживания в установленном порядке.
5. Осуществлять перекачивание, разлив и затаривание смазок, масел, парафина, битума и других аналогичных продуктов, включая подготовку тары, упаковку в специализированную тару и обработку поверхностей тары.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Устройство обслуживаемого оборудования, арматуры и коммуникаций.
2. Назначение контрольно-измерительных приборов.
3. Физико-химические свойства сырья и вырабатываемых продуктов.
4. Порядок затаривания и оформления продукции.
Для 3-го разряда (в дополнение к знаниям 2-го разряда):
1. Технологические процессы, схемы и карта обслуживаемых установок.
2. Технологический регламент установки (участка).
3. Устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования, КИПиА, сигнализации и блокировки обслуживаемой установки.
4. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3-го разряда):
1. Физико-химические свойства, технические условия и ГОСТы на сырье, реагенты и нефтепродукты, получаемые на установке.
2. Нормы расхода сырья, реагентов, топлива, тепло- и энергоресурсов .

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль и регулировка параметров технологического процесса на установках по переработке нефти и нефтепродуктов

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Осуществлять контроль за показателями работы технологического оборудования на установках II категории с использованием контрольно-измерительных приборов (КИП).
2. Следить за расходом сырья и топлива на участке в пределах установленного технологического процесса.
3. Регулировать параметры работы оборудования (например, давление, температура) на основании данных с приборов в пределах допустимых норм.
4. Осуществлять контроль за работой вспомогательных систем (например, системы подачи воздуха, водоснабжения, насосные установки).
5. Проводить контроль за соблюдением технологического режима, а также оперативно сообщать о нарушениях.
6. Вести журнал учета параметров работы оборудования, фиксировать данные и отклонения.
7. Проводить осмотр оборудования, выявлять и фиксировать возможные неисправности.
Для 4-го разряда:
1. Осуществлять контроль за показателями работы технологического оборудования на установках II и I категории, а также регулировать параметры, чтобы поддерживать нормальную работу процессов.
2. Регулировать и настраивать работу основного технологического оборудования (насосы, компрессоры, фильтры) в процессе работы, на основе анализа работы системы.
3. Проводить регулировку и обслуживание вспомогательных систем (например, системы подачи воды, пара, воздуха, очистки и сжатия).
4. Осуществлять корректировку технологического процесса на основании отклонений от норм по данным с КИП, предупреждая или устраняя неполадки.
5. Проводить первичную диагностику и устранять незначительные отклонения в работе оборудования с целью его нормализации.
6. Обслуживать оборудование, заменяя расходные материалы (фильтры, прокладки и т. д.) и проводя регламентные работы.
7. Проводить контроль за соблюдением норм расхода реагентов и сырья, а также вести учет потребляемых материалов и энергии.
8. Контролировать работу контрольно-измерительных приборов и сигнализаторов, при необходимости регулировать их настройки.
9. Заполнять оперативные журналы учета параметров работы оборудования, фиксировать данные для дальнейшей отчетности.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Основы технологии переработки нефти и нефтепродуктов.
2. Принципы работы технологического оборудования на установках.
3. Основы работы контрольно-измерительных приборов и систем автоматизации.
4. Способы контроля за технологическими параметрами и их нормализация.
5. Правила и методики учета расхода сырья и продукции.
6. Основы безопасности труда на технологических установках.
7. Методы предотвращения и устранения отклонений в технологическом процессе.
8. Принципы работы распределенной системы управления (DCS).
9. Требования к качеству продуктов переработки и сырья.
10. Порядок ведения отчетности и документации по производственным процессам.
Для 4-го разряда:
1. Устройство и принцип работы оборудования на установках I и II категории.
2. Основы диагностики и поиска неисправностей в технологическом оборудовании.
3. Способы настройки и регулировки технологических параметров оборудования.
4. Методы и методы профилактики аварийных ситуаций на установках.
5. Принципы и порядок работы с контрольно-измерительными приборами и системами автоматизации.
6. Правила ведения отчетности по расходу ресурсов и работе установки.
7. Техники и подходы к эффективному управлению сменой и персоналом.
8. Действия при отклонениях от норм технологического процесса и способы их устранения.
9. Основы обеспечения безопасной эксплуатации оборудования.
10. Операции по пуску и остановке установки, включая аварийные ситуации.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по переработке нефти и газа

4

Оператор технологических установок

28. Карточка профессии "Оператор технологических установок":

Код группы:

8187-1

Код наименования занятия:

8187-1-011

Наименование профессии:

Оператор технологических установок

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 49-50. Оператор технологических установок

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Эксплуатация и техническое обслуживание машин и оборудования (по отраслям промышленности)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Для 5-го разряда: опыт работы по специальности не менее 1 года. Для 6-го разряда: опыт работы по специальности не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8187-1-008 - Оператор нефте- и газоперерабатывающей установки

Основная цель деятельности:

Переработка нефти, попутного, природного газа, газового конденсата, сланцев, эксплуатация средств автоматизации и контрольно-измерительных приборов, ремонт технологических установок

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль за параметрами технологического процесса, за бесперебойной и исправной работой технологического оборудования на установках по переработке нефти, нефтепродуктов

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Контроль за параметрами технологического процесса, за бесперебойной и исправной работой технологического оборудования на установках по переработке нефти, нефтепродуктов



Навык 1:
Обеспечение бесперебойной и ритмичной работы технологической установки (участка), учет сырья получаемых продуктов, реагентов, топлива, электроэнергии

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Осуществлять ведение технологического процесса и наблюдение на установках II категории по переработке нефти, нефтепродуктов, газа, сланца и угля в соответствии с рабочими инструкциями, в том числе посредством распределенной системы управления (дистанционно).
2. Осуществлять под руководством более высокой квалификации, в том числе посредством распределенной системы управления (дистанционно):
- технологический процесс и наблюдение за работой отдельных блоков на установках I категории (Приложение 1);
- переключение с работающего оборудования на резервное, регулировку подачи реагентов, топлива, пара, воды, электроэнергии на обслуживаемом участке, сырья на дробление и помол, ведение процесса горения в топке сушильной печи (печи-мельницы), смену щелочи, дренирование воды с аппаратов, погрузку-выгрузку кокса из вагонов силосов-накопителей, уборку кокса у ленточных конвейеров, классификаторов, питателей, на железнодорожных путях;
- пуск/останов отопительной системы камерных и тунельных печей, регулировке их гидравлического режима, обслуживании ленточных конвейеров, грохочения, а также в остановке/пуске установки в целом.
3. Осуществлять контроль за соблюдением технологического режима, качеством сырья и вырабатываемых продуктов по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов, а также за учетом расхода сырья, продукции, реагентов, катализаторов, топливно-энергетических ресурсов.
4. Предупреждать и устранять отклонения процесса от заданного режима, в том числе посредством распределенной системы управления (дистанционно).
5. Заполнять журналы приема и сдачи дежурств.
Для 6-го разряда:
1. Осуществлять ведение технологического процесса и наблюдение на установках I категории по переработке нефти, нефтепродуктов, газа, сланца и угля в соответствии с рабочими инструкциями.
2. Обеспечивать руководство и контроль за ликвидацией возникающих отклонений технологического процесса при возникновении аварийной ситуации и инцидентов.
3. Осуществлять руководство персоналом блока по смене в соответствии с требованиями технологических инструкций и расставлять подчиненный персонал по рабочим местам.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Технологические процессы, схемы и карта обслуживаемых установок.
2. Технологический регламент установки (участка).
3. Устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования, КИПиА, сигнализации и блокировки обслуживаемой установки.
4. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 6-го разряда:
1. Назначение, порядок оформления, применения оперативной и технической документации.
2. Технологические схемы переработки нефти, нефтепродуктов и газа, включая описание потоков сырья и конечных продуктов, и их влияние на производительность.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Мониторинг и контроль за параметрами технологических процессов и оборудованием на установках

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Контролировать и регулировать параметры технологических процессов на установках II категории, используя как дистанционные системы управления, так и непосредственно на месте (например, температуру, давление, расход сырья, энергии).
2. Осуществлять контроль за состоянием технологического оборудования и систем, обеспечивающих безопасность и эффективность работы установки.
3. Следить за исправностью и состоянием контрольно-измерительных приборов (КИП) и устройств, регистрировать отклонения от нормальных параметров.
4. Проводить анализ и учет расхода сырья, продуктов, топливно-энергетических ресурсов (в том числе с использованием системы автоматизированного учета).
5. Предупреждать возможные отклонения в процессе работы оборудования путем своевременного вмешательства и корректировки параметров.
6. Обеспечивать контроль за качеством сырья и готовой продукции путем периодических анализов и сверки с заданными нормами.
7. Примеры работ:
- Контроль за корректной работой насоса для подачи сырья.
- Регулировка температуры и давления в реакторах с использованием автоматизированной системы.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5-го разряда):
1. Осуществлять комплексный мониторинг всех параметров работы технологического процесса и оборудования на установках I категории с учетом всех факторов, влияющих на производительность и безопасность работы.
2. Производить анализ отклонений и устранение неполадок в процессе эксплуатации с оперативным реагированием на изменения в параметрах технологического процесса.
3. Осуществлять контроль за работой персонала на участке, включая распределение обязанностей, обучение и контроль за выполнением технологических норм и стандартов.
4. Руководить действиями персонала при возникновении аварийных ситуаций: анализировать причины неисправностей и своевременно корректировать технологические режимы.
5. Заполнять отчеты и документацию по работе оборудования, параметрам технологического процесса, аварийным ситуациям и принятым мерам.
6. Примеры работ:
- Проведение аварийного отключения оборудования и подготовка оборудования к ремонту.
- Составление отчета по инциденту и предложению по устранению причины с использованием систем мониторинга.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Принципы работы и устройства технологического оборудования на установках по переработке нефти, нефтепродуктов, газа, сланца и угля.
2. Основы управления технологическим процессом с использованием автоматизированных систем управления (АСУ ТП).
3. Методы контроля технологических параметров (давление, температура, расход, уровень) и качества продукции с помощью контрольно-измерительных приборов.
4. Правила эксплуатации контрольно-измерительных приборов и устройств (КИП) для контроля работы оборудования и параметров технологического процесса.
5. Основы безопасности труда и охраны окружающей среды при эксплуатации технологических установок.
6. Методы и методы анализа технологических процессов, а также анализа отклонений параметров работы оборудования.
7. Правила и методики расчета расхода сырья, энергии и топлива на основе показаний приборов учета.
8. Оперативное реагирование на отклонения параметров технологического процесса, причин их возникновения и способов устранения.
Для 6-го разряда:
1. Углубленные принципы работы технологического оборудования на установках I категории, в том числе на установках с высокой степенью автоматизации и сложной схемой управления.
2. Методы и средства мониторинга всех параметров технологического процесса с использованием современных систем автоматического регулирования и управления.
3. Принципы аварийного управления технологическими процессами при отклонениях от нормальных параметров, в том числе в экстренных ситуациях (снижение давления, температуры, утечка газа и т.п.).
4. Методы диагностики неисправностей технологического оборудования и анализ причин аварий, с использованием как автоматических, так и ручных методов контроля.
5. Методы обеспечения стабильности технологического процесса с учетом множества факторов, влияющих на его корректную работу.
6. Принципы управления персоналом на сменах и координации работы оператора и других сотрудников технологического участка с целью соблюдения режима безопасности и технологических норм.
7. Технологические стандарты и нормативы для переработки нефти, нефтепродуктов и газа, включая требования по энергоэффективности, устойчивости работы оборудования и качества продукции.
8. Методы ведения технической документации по учету расхода сырья, энергии, реагентов и продукции на установках, а также составление отчетности по инцидентам, отклонениям и мерам по их устранению.
9. Инструкции и процедуры при возникновении аварийных ситуаций, методы ликвидации аварий и минимизации рисков.
10. Экологические требования и нормы для обеспечения безопасной переработки нефти и нефтепродуктов с минимизацией воздействия на окружающую среду.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по переработке нефти и газа

29. Карточка профессии "3.2 Машинист экструдера":

Код группы:

8142-3

Код наименования занятия:

8142-3-010

Наименование профессии:

3.2 Машинист экструдера

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3.2

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 27. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 20 июля 2017 года № 208 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуски 21, 23, 25, 27, 31, 35)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 20 октября 2017 года № 15923.
§ 146-147. Машинист экструдера

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология полимерного производства

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология полимерного производства

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология полимерного производства

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Для 5-го разряда опыт работы по специальности не менее 1 года. Для 6-го разряда опыт работы по специальности не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8142-3-009 - Машинист по изготовлению изделий из пластмасс

Основная цель деятельности:

Управление экструдером, поддержание необходимых параметров работы (температура, скорость подачи материала, давление газа), контроль за процессом выдавливания, замену и регулировку экструзионных насадок, обеспечение качества готовой продукции.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Ведение технологического процесса на экструзионной линии

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Ведение технологического процесса на экструзионной линии



Навык 1:
Выполнение процесса изготовления на экструдерах

Умения:
Для 5-го разряда (в дополнение к умениям 4-го разряда):
1. Подготавливать сырье для экструзии и периодическая загрузка ее в экструдер.
2. Контролировать соблюдение норм технологического режима по показания системы визуализации и по показаниям контрольно-измерительных приборов.
3. Осуществлять чистку и смазку механизмов экструзионной линии.
4. Контролировать и проводить решетку радиатора на Чиллере.
5. При приеме передачи смены осуществлять контроль за наличием индивидуальных инструментов машинистов экструдера.
6. Следить за исправным состоянием оборудования обслуживаемого участка, а также принимать меры по устранению неисправностей в работе оборудования при ведении технологического технологического процесса.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5 разряда):
1. Осуществлять ведение технологического процесса экструзионной линии
2. Производить наладку обслуживаемого оборудования на заданные технологические режимы, а также наладку обслуживаемого оборудования на синхронную работу.
3. Производить пуск и остановку обслуживаемого оборудования.
4. Подготавливать сырье для экструзии и периодическая ее в экструдер.
5. Периодически после намотки нити на катушки производить съем, для анализов в лаборатории.
6. Взвешивать и маркировать готовую продукцию.
7. При ППР осуществлять качественный ремонт и обслуживание оборудования совместно с дежурным персоналом.
8. Контролировать и проводить чистку решеток радиатора на Чиллере.
9. Следить и своевременно проводить чистку фильтрующей сетки на насосной станции.
10. Производить своевременный обдув всех двигателей на экструзионном участке.

Знания:
Для 5-го разряда (в дополнение к знаниям 4-го разряда)::
1. Знание требований техники безопасности, промышленной безопасности, опасных производственных объектов.
2. Схему электропитания обслуживаемого оборудования
3. Правила пользования контрольно-измерительными приборами и инструментами
4. Требования, предъявляемые к качеству выпускаемой продукции на каждом оборудовании участка.
5. Правила и порядок ведения документации.
6. Технологию процесса экструзии материалов из различных смесей и правила его регулирования.
7. Акты работодателя, действующее на предприятия.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5-го разряда)::
1. Технологии процессов экструзии материалов из различных смесей и правила его регулирования.
2. Устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования.
3. Межцеховые нормы на изготовление пленки.
4. Физико-химические свойства используемого сырья, материалов и полуфабрикатов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение технологической стабильности экструзионного процесса

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Контролировать стабилизацию рабочих параметров экструзионной линии (температура, давление, скорость экструзии) на всех этапах технологического процесса.
2. Анализировать работу экструзионной линии по показаниям контрольно-измерительных приборов и оперативно регулировать параметры для обеспечения стабильности процесса.
3. Проводить тестирование экструзионной линии на возможные отклонения от норм и оперативно выявлять причины нестабильности работы.
4. Обеспечивать бесперебойную подачу сырья на экструзионную линию, контролировать равномерность его подачи.
5. Регулярно проводить контроль качества промежуточной и готовой продукции, выявлять дефекты и устранять их на стадии производства.
6. Производить настройку и калибровку контрольно-измерительных приборов, применяемых на экструзионной линии.
7. Выполнять периодическое очищение и обслуживание системы подачи сырья для предотвращения загрязнений и дефектов на экструзионной линии.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5 разряда):
1. Разрабатывать и внедрять мероприятия по стабилизации технологического процесса на экструзионной линии для улучшения качества продукции и повышения эффективности работы.
2. Осуществлять анализ причин технологических отклонений и принимать меры для их устранения, включая корректировку технологических режимов.
3. Проводить комплексный анализ производственного процесса, выявляя потенциальные и актуальные проблемы, и вносить корректировки для повышения производительности.
4. Обеспечивать оптимальное использование сырья и материальных ресурсов в процессе экструзии, включая ведение учета и контроль за расходом материалов.
5. Осуществлять мониторинг и контроль за параметрами работы вспомогательных систем (охлаждения, подачи воздуха и т. п.) для поддержания стабильности технологического процесса.
6. Взаимодействовать с другими подразделениями и службами (например, лабораторией контроля качества) для обеспечения стабильности качества продукции.
7. Проводить обучение и инструктаж операторов и машинистов экструзионных установок по вопросам стабилизации и контроля экструзионного процесса.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Основы технологии экструзии полимерных материалов, в том числе процесс экструзии полипропилена и других материалов.
2. Принципы работы экструзионного оборудования, включая принципы работы экструдеров, головок и фильер.
3. Методы контроля и регулирования технологических параметров экструзионного процесса (температура, давление, скорость экструзии).
4. Устройства и принцип работы контрольно-измерительных приборов, используемых для мониторинга и регулировки процесса.
5. Основы работы системы подачи сырья на экструзионную линию и методы обеспечения стабильности подачи.
6. Способы выявления и диагностики основных дефектов экструзионной продукции.
7. Основные методы технического обслуживания и профилактики оборудования экструзионных линий, включая фильтрацию, чистку и смазку механизмов.
8. Правила безопасности при работе с экструзионными установками и соблюдение норм охраны труда на производственном участке.
9. Основы оптимизации технологических режимов экструзионного процесса для повышения производительности и качества продукции.
Для 6-го разряда:
1. Принципы и методы анализа причин технологических отклонений в процессе экструзии.
2. Способы диагностики и устранения неисправностей, возникающих в ходе работы экструзионной линии.
3. Современные методы и средства автоматизации технологических процессов на экструзионных установках, включая системы визуализации и управления.
4. Принципы калибровки и настройки контрольно-измерительных приборов и систем для контроля технологического процесса.
5. Методы повышения эффективности экструзионного процесса и улучшения качества готовой продукции.
6. Методы и технологии контроля качества промежуточной и готовой продукции на экструзионных установках.
7. Основы технической документации и регламентов на проведение наладочных, ремонтных и профилактических работ на экструзионном оборудовании.
8. Современные методы и устройства для контроля расхода сырья и энергии в процессе экструзии.
9. Знания о взаимодействии экструзионного процесса с другими производственными процессами и системами (например, с системой охлаждения или системами обработки отходов).
10. Методики обучения и наставничества для сотрудников, обеспечивающих стабилизацию технологического процесса экструзии.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Гибкость мышления
Умение быстро принимать решения
Дисциплинированность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3191-2018 "Полипропилен гранулированный. Технические условия". СТ РК ИСО 1043-1-2005 "Пластмассы. Обозначения и сокращения. Часть 1. Основные полимеры и их специальные свойства".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по переработке нефти и газа

30. Карточка профессии "Машинист паровых турбин":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

8186-0-022

Наименование профессии:

Машинист паровых турбин

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 9. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149. " Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 мая 2021 года № 22707.
§ 10. Машинист паровых турбин

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Теплоэнергетические установки тепловых электрических станций

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Эксплуатация и техническое обслуживание машин и оборудования (по отраслям промышленности)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Для 5-го разряда: опыт работы по специальности не менее 1 года. Для 6-го разряда: опыт работы по специальности не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8186-0-029 - Машинист турбинного оборудования

Основная цель деятельности:

Эксплуатационное обслуживание паровых турбин и обеспечение их надежной и экономичной работы

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение надлежащего режима работ

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение надлежащего режима работ



Навык 1:
Ведение режима работы турбин

Умения:
1. Обслуживать паровые турбины, обеспечивая их надежную и экономичную работу.
2. Проводить пуск, остановку, опробование, опрессовку оборудования и переключения в тепловых схемах турбин.
3. Контролировать показания средств измерений, работу автоматических регуляторов и сигнализации.
4. Выявлять неисправности в работе оборудования и принимать меры по их устранению.
5. Ликвидировать аварийные ситуации.
6. Осуществлять режим работы турбин в соответствии с заданным графиком нагрузки (тип и мощность паровой турбины (тысяч киловатт):
Конденсационная:
до 10-3 разряд;
свыше 10 до 40 - 4 разряд;
свыше 40 до 60 - 5 разряд;
свыше 60 - 6 разряд;
С производственным и теплофикационным отбором пара:
до 7-3 разряд;
свыше 7 до 20 - 4 разряд;
свыше 20 до 45 - 5 разряд;
свыше 45 - 6 разряд;
Противодавленческая:
до 12 – 3 разряд;
свыше 12 до 25 - 4 разряд;
свыше 25 до 50 - 5 разряд;
свыше 50 - 6 разряд.

Знания:
1. Тепловые схемы.
2. Технологический процесс производства тепловой и электрической энергии.
3. Принцип действия авторегуляторов, средств измерений, тепловых защит и сигнализации.
4. Принципиальные схемы теплового контроля и автоматики.
5. Нормативные показатели качества пара, воды, турбинного масла и конденсата.
6. Допустимые отклонения параметров.
7. Технико-экономические показатели работы турбины.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обслуживание и контроль работы оборудования

Умения:
1. Выводить оборудование в ремонт.
2. Проводить диагностику технического состояния паровых турбин и связанного оборудования.
3. Осуществлять входной контроль качества оборудования, материалов и комплектующих.
4. Участвовать в организации планового и внепланового ремонта оборудования.
5. Контролировать соблюдение требований к эксплуатации паровых турбин в соответствии с нормативными документами.

Знания:
1. Устройство и технические характеристики турбины, турбогенератора и вспомогательного турбинного оборудования.
2. Основы теплотехники, механики, электротехники и водоподготовки.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Контроль за техническим состоянием турбин и подготовка их к эксплуатации

Умения:
1. Осуществлять осмотр и контроль состояния паровых турбин перед пуском в эксплуатацию.
2. Проверять работоспособность защитных и регулировочных механизмов турбин.
3. Контролировать исправность системы смазки и охлаждения турбин.
4. Подготавливать оборудование для проведения испытаний и проверок перед запуском.
5. Проверять герметичность соединений трубопроводов и патрубков, устранять утечки.
6. Производить контроль за состоянием уплотнений и сальников турбин.
7. Подготавливать оборудование к сезонной эксплуатации, включая профилактическую проверку и настройку.
8. Выполнять необходимую регулировку турбин, включая настройку скоростных регуляторов и защитных устройств.
9. Осуществлять техническую диагностику элементов турбин на основе анализа работы и показателей регуляторов.
10. Проводить регулярные проверки и обслуживание систем безопасности турбин, включая аварийное отключение.
11. Подготавливать оборудование к межремонтным и капитальным осмотрам.
12. Осуществлять контроль за состоянием вспомогательных систем турбин, таких как насосы и генераторы, и при необходимости проводить их настройку или ремонт.

Знания:
1. Принципы работы паровых турбин (конденсационные, с производственным и теплофикационным отбором пара, противодавленческие).
2. Основные параметры работы турбин: температура, давление, расход пара.
3. Методы диагностики и контроля технического состояния турбин.
4. Оборудование и системы защиты турбин: аварийная сигнализация, регуляторы.
5. Принципы работы и настройки автоматических регуляторов (скорости и нагрузки).
6. Основные методы профилактики и подготовки турбин к эксплуатации.
7. Нормативные требования и стандарты безопасности эксплуатации турбин.
8. Правила безопасности при работе с высокими температурами и давлением.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Оператор технологических установок

5

Мастер по переработке нефти и газа

31. Карточка профессии "3.2 Машинист технологических насосов":

Код группы:

8185-3

Код наименования занятия:

8185-3-006

Наименование профессии:

3.2 Машинист технологических насосов

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 60-61. Машинист технологических насосов

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Для 5-го разряда: опыт работы по специальности не менее 2 лет, а также при обслуживании электродвигателей и распределительных устройств должен иметь допуск V группы. Для 6-го разряда: опыт работы по специальности не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8185-3-002 - Машинист насосных установок

Основная цель деятельности:

Переработка нефти, попутного, природного газа, газового конденсата, сланцев, эксплуатация средств автоматизации и контрольно-измерительных приборов, ремонт технологических установок

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение непрерывной работы технологических насосов, насосных станций и установок по перекачке и подготовке нефти

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение непрерывной работы технологических насосов, насосных станций и установок по перекачке и подготовке нефти



Навык 1:
Обеспечение качественной бесперебойной работы технологических насосов на станциях по переработке нефти, нефтепродуктов

Умения:
Для 5-го разряда (в дополнение к умениям 4-го разряда):
1. Обслуживать насосные станции по перекачке и подготовке нефти, нефтепродуктов и других вязких жидкостей на магистральных трубопроводах или перевалочных нефтебазах с общей производительностью насосов от 1000 до 3000 м³/ч.
2. Обслуживать насосные технологические установки нефте- и газоперерабатывающих предприятий с суммарной производительностью свыше 3000 м³/ч.
3. Обслуживать насосы совместно с электродвигателями общей мощностью свыше 3000 кВт на насосных станциях и технологических установках магистральных трубопроводов, перевалочных нефтебазах и нефтеперерабатывающих предприятиях.
4. Вести записи в журнале.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5-го разряда):
1. Обслуживать насосные станции по перекачке и подготовке нефти, нефтепродуктов и других вязких жидкостей на магистральных трубопроводах или перевалочных нефтебазах с общей производительностью насосов свыше 3000 м³/ч.
2. Осуществлять и контролировать пуск, регулирование режима работы и остановку всего оборудования насосной станции.
3. Обеспечивать своевременное выявление, предупреждение и устранение неполадок в работе оборудования насосной
4. Руководить работой машинистов более низкой квалификации.

Знания:
1. Схемы обслуживаемой насосной станции.
2. Принцип работы насосов.
3. Характеристику насосов и проводов к ним:
- Правила технической эксплуатации;
- Правила смазки механизмов;
- Свойства перекачиваемых жидкостей, расположение запорной арматуры и предохранительных устройств.
4. Технологический процесс и схему обслуживаемой насосной станции, технологической установки, товарного парка, ловушечного хозяйства.
5. Назначение и применение контрольно-измерительных приборов, регуляторов и средств механизации.
6. Основы электротехники, элементарные сведения по гидравлике и механике.
7. Способы устранения неполадок в работе оборудования и ликвидации аварий.
8. Систему условной сигнализации, правила технической эксплуатации электрооборудования и правила безопасности при обслуживании токоприемников и сетей.
9. Виды электроматериалов, их свойства и применение, систему заземления электроустановок, схему электроснабжения.
10. Пусковые устройства и распределительные щиты.
11. Назначение и свойства трансформаторных масел.
12. Допустимую температуру нагрева и нагрузку электродвигателей .
13. Устройство и правила эксплуатации центробежных, поршневых насосов и турбонасосов различных систем и давления.
14. Устройство и расположение трубопроводов с запорной арматурой, колодцев и контрольно-измерительных приборов.
15. Правила пуска и остановки всего оборудования насосной станции.
16. Порядок и правила ликвидации аварии, ведение учета работы насосной станции.
17. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Управление и координация работы насосных установок и оборудования с высокой производительностью

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Осуществлять контроль за работой насосных установок с производительностью от 1000 до 3000 м³/ч, обеспечивая их бесперебойную работу.
2. Контролировать работу насосных установок с мощностью электродвигателей свыше 3000 кВт на нефтяных и газовых предприятиях.
3. Координировать работу нескольких насосных установок, обеспечивая их синхронное функционирование на технологическом процессе.
4. Выполнять контроль за соблюдением технологических параметров насосных установок на этапах пуска, регулировки и остановки насосных систем.
5. Осуществлять мониторинг работы автоматических систем управления насосами на станциях с высокой производительностью.
6. Вести подробные записи в журнале учета работы насосных установок и инцидентов, а также результатов проверки и контроля работы оборудования.
7. Применять методы диагностики для выявления отклонений от установленных параметров работы насосных станций и оборудования.
8. Обеспечивать исполнение всех норм безопасности при работе с насосными установками с большой мощностью.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5-го разряда):
1. Осуществлять контроль за насосными станциями с производительностью более 3000 м³/ч, включая управление пуском, регулировкой и остановкой оборудования.
2. Проводить анализ работы насосных установок, выявлять и устранять неполадки и неисправности, используя диагностическое оборудование.
3. Осуществлять комплексное управление насосными станциями, регулируя их режим работы в зависимости от технологических потребностей.
4. Контролировать и координировать работу подчиненных машинистов более низкой квалификации на насосных станциях с высокой производительностью.
5. Осуществлять оперативное вмешательство и корректировку режимов работы оборудования насосной станции при возникновении нестандартных ситуаций.
6. Обеспечивать подготовку и организацию работ по обслуживанию и контролю насосных установок в рамках технологического процесса.
7. Контролировать соблюдение стандартов и нормативов на каждом этапе работы насосных установок и процессов на всех уровнях насосной станции.
8. Координировать действия персонала при возникновении аварийных ситуаций, обеспечивая безопасный выход из них.
9. Обеспечивать внедрение новых методов и улучшение рабочих процедур для повышения эффективности работы насосных установок.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Принципы работы насосных установок с производительностью от 1000 до 3000 м³/ч.
2. Методы контроля и регулировки работы насосных установок с высокой производительностью и мощностью электродвигателей свыше 3000 кВт.
3. Принципы работы автоматических систем управления насосными установками.
4. Оборудование для диагностики и мониторинга работы насосных станций.
5. Технологические процессы на насосных станциях для перекачки нефти, нефтепродуктов и вязких жидкостей.
6. Нормы безопасности, охраны труда и экологические требования при работе с насосными установками высокой мощности.
7. Способы контроля и диагностики отклонений в работе насосных установок.
8. Регламент и документация по обслуживанию и учету работы насосных установок на станциях с высокой производительностью.
9. Методы предотвращения аварийных ситуаций на насосных установках и их устранение.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5-го разряда):
1. Принципы работы и координации работы насосных установок с производительностью более 3000 м³/ч.
2. Особенности управления насосными станциями с высокой производительностью и мощностью электродвигателей от 3000 кВт.
3. Методы оптимизации работы насосных установок с учетом производственных требований.
4. Технические и нормативные требования к эксплуатации насосных установок с высокой производительностью.
5. Современные методы диагностики и устранения неисправностей насосных установок и оборудования.
6. Организация работы персонала насосных станций, включая распределение обязанностей и координацию работы машинистов.
7. Способы и методы профилактического обслуживания и своевременного ремонта насосных установок.
8. Учет и документация по работе насосных станций с высокой производительностью, включая составление отчетов и журналов.
9. Методы управления режимами работы насосных установок в различных эксплуатационных ситуациях.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по переработке нефти и газа

4

Оператор технологических установок

32. Карточка профессии "Аппаратчик полимеризации":

Код группы:

8131-9

Код наименования занятия:

8131-9-051

Наименование профессии:

Аппаратчик полимеризации

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 24. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 10 июня 2021 года № 201 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 24)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 июня 2021 года № 23045.
§ 258-259. Аппаратчик полимеризации

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) или стаж работы на производстве не менее 6 месяцев.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2145-1-005 - Технолог, химия

Основная цель деятельности:

Ведение технологического процесса полимеризации и правила его регулирования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль проведения полимеризации сырья для получения готовой продукции

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Контроль проведения полимеризации сырья для получения готовой продукции



Навык 1:
Ведение работ полимеризации в соответствии с технологическим процессом

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Вести процесс полимеризации с одновременным руководить аппаратчиками низшей квалификации или вести процесс полимеризации с центрального пульта управления.
2. Осуществлять контроль показаний контрольно-измерительных приборов.
3. Осуществлять замер расхода сырья и выхода готового продукта, оценивать их качество по результатам анализов.
4. Осуществлять контроль состояния оборудования.
5. Проводить обслуживание технологического оборудования, контрольно-измерительных приборов и средств автоматизации технологических процессов.
6. Выполнять простой ремонт оборудования и коммуникаций.
7. Обеспечивать безопасные условия работы при ведении технологического процесса полимеризации.
8. Осуществлять контроль за соблюдением режима температуры и давления в процессе полимеризации.
9. Контролировать соблюдение условий эксплуатации оборудования и систем в соответствии с техническими регламентами.
Для 6-го разряда:
1. Вести процесс полимеризации с центрального пульта управления с одновременным руководить аппаратчиками низшей квалификации.
2. Осуществлять управление процессом и регулировать его согласно рабочим инструкциям организации.
3. Корректировать процесс по результатам анализов и наблюдений, руководить регулирующими устройствами.
4. Обучать и наставлять аппаратчиков низшей квалификации по ведению процесса полимеризации.
5. Разрабатывать и внедрять рекомендации по улучшению технологического процесса на основе наблюдений и анализа.
6. Взаимодействовать с другими подразделениями для устранения сбоев и улучшения процесса полимеризации.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Процесс полимеризации и правила его регулирования.
2. Рецептура загрузок сырья.
3. Технические требования к сырью, полуфабрикатам и готовой продукции.
4. Условия нормального ведения процесса, типичные нарушения режима, их причины и способы по их предупреждению и устранению.
5. Методика расчетов.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 6-го разряда (дополнительно):
1. Физико-химические свойства сырья.
2. Конструктивные особенности и правила обслуживания основного и вспомогательного оборудования, контрольно-измерительных приборов и автоматических систем регулирования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль качества и стабилизация полимеризационного процесса

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Контролировать состояние оборудования.
2. Обслуживать технологическое оборудование, контрольно-измерительные приборы и средства автоматизации технологических процессов.
3. Контролировать качество сырья и полимерного продукта, включая проверку соответствия параметров.
4. Вести отчетность по результатам контролируемых параметров и анализов.
5. Использовать специализированное оборудование для диагностики и калибровки контрольно-измерительных приборов.
Для 6-го разряда:
1. Управлять процессом и регулировать его согласно рабочим инструкциям организации.
2. Корректировать процесс по результатам анализов и наблюдений, руководить регулирующими устройствами.
3. Разрабатывать и внедрять методы контроля и стабилизации полимеризационного процесса.
4. Взаимодействовать с техническим отделом для оптимизации работы оборудования, повышения его надежности и увеличения выходных показателей.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Строение основного и вспомогательного оборудования, контрольно-измерительных приборов и автоматических систем регулирования.
2. Правила сдачи оборудования в ремонт и приемки из ремонта.
Для 6-го разряда (дополнительно):
1. Государственные стандарты на сырье, полуфабрикаты и готовую продукцию.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Внимательность
Самостоятельность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ИСО 1043-1-2005 "Пластмассы. Обозначения и сокращения. Часть 1. Основные полимеры и их специальные свойства".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Техник по технологии производства

33. Карточка профессии "Аппаратчик очистки газа":

Код группы:

8187-2

Код наименования занятия:

8187-2-002

Наименование профессии:

Аппаратчик очистки газа

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 24. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 10 июня 2021 года № 201 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 24)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 июня 2021 года № 23045.
§ 97-98. Аппаратчик очистки газа

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Общее среднее образование и практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии).

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3116-2-002 - Техник по очистке нефти

Основная цель деятельности:

Проведение работ по очистке газа

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Ведение технологических работ по очистке газа

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Ведение технологических работ по очистке газа



Навык 1:
Проведение процесса очистки газов от взвешенных частиц под действием силы тяжести, центробежной силы

Умения:
Для 5-го разряда (в дополнение к умениям 4-го разряда):
1. Вести сложный технологический процесс очистки газа или руководить аппаратчиками более низкой квалификации при ведении процесса очистки газа средней сложности.
2. Контролировать и регулировать плотность орошения в абсорберах, сопротивление в системе, температуру и концентрацию газа, насыщенного и регенерированного растворов, температуру и давление уровней, содержание водорода в углекислоте на установках дегазации растворов моноэтаноламина.
3. Регулировать процесс с дистанционного пульта управления по показаниям контрольно-измерительных приборов и на местах установки оборудования.
4. Выполнять расчеты насыщения и регенерации растворов, количества необходимого поглотителя в процессе абсорбции, теплоносителя регенерации и количества орошения.
5. Отбирать пробы и проводить контрольные анализы.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5-го разряда):
1. Управлять и регулировать технологическим процессом.
2. Корректировать процесс по результатам анализов и наблюдений.
3. Вести сложный технологический процесс очистки газа, руководить аппаратчиками более низкой квалификации и координировать работы отделений.
4. Контролировать работу систем автоматики.

Знания:
Для 5-го разряда (в дополнение к знаниям 4-го разряда):
1. Основы технологического режима очистки сырого аргона, криптона.
2. Параметры технологического режима и порядок регулирования процесса.
3. Физико-химические свойства сырья и готовой продукции.
4. Требования, предъявляемые к готовой продукции.
5. Порядок отбора проб.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5-го разряда):
1. Параметры технологического режима и порядок регулирования процесса.
2. Методику проведения анализов.
3. Требования, предъявляемые к сырью и готовой продукции.
4. Технологическую схему обслуживаемого участка.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обслуживание и контроль исправности оборудования для очистки газа

Умения:
Для 5-го разряда (в дополнение к умениям 4-го разряда):
1. Обслуживать контактный аппарат, газо-дувки, коммуникации, контрольно-измерительные приборы и контейнеры с водородом.
2. Поставлять воду в масляные и байпасные холодильники.
3. Продувать влаго-отделитель и линии высокого давления азотом перед подачей водорода.
4. Наблюдать за работой и исправным состоянием оборудования.
5. Отбирать пробы и проводить контрольные анализы.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5-го разряда):
1. Участвовать в ремонтных работах основного оборудования.
2. Осуществлять своевременную подготовку оборудования к ремонту и его освобождение от воздействия химических веществ.
3. Координировать работы по обслуживанию оборудования в отделениях.

Знания:
Для 5-го разряда (в дополнение к знаниям 4-го разряда):
1. Конструкцию контактного аппарата, газодувки и иного основного оборудования.
2. Методику проведения анализов.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5-го разряда):
1. Устройство и порядок обслуживания, принцип работы основного оборудования, контрольно-измерительных приборов.
2. Схему арматуры и коммуникаций.
3. Свойства газов и орошающих жидкостей.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Исполнительность
Внимательность
Самостоятельность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ИСО 3170-2022 "Нефть и нефтепродукты. Ручные методы отбора проб", СТ РК ИСО 3171-2007 "Нефтепродукты. Жидкие углеводороды. Автоматический отбор проб из трубопроводов", ГОСТ 31873-2012 Нефть и нефтепродукты. Методы ручного отбора проб", ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб", ГОСТ ISO 4257-2013 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 14921-2018 "Газы углеводородные сжиженные. Метод отбора проб", ГОСТ 34224-2017 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод получения проб сжиженных нефтяных газов при использовании баллона с подвижным поршнем", СТ РК ASTM 3700-2015 "Промышленность нефтяная и газовая. Стандартный метод испытаний для получения образцов сжиженных нефтяных газов при использовании плавающего поршневого цилиндра".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Техник по очистке нефти

5

Мастер по переработке нефти и газа

34. Карточка профессии "Аппаратчик по регенерации серы":

Код группы:

8131-4

Код наименования занятия:

8131-4-011

Наименование профессии:

Аппаратчик по регенерации серы

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Отсутствует

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Основное среднее образование и практический опыт и/или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии, установленный уровень).

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8131-5-025 - Аппаратчик регенерации сероуглерода
8154-3-001 - Аппаратчик химической чистки

Основная цель деятельности:

Очистка и регенерация серы

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Ведение технологического процесса получения серы или сернистого газа

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Ведение технологического процесса получения серы или сернистого газа



Навык 1:
Осуществление технологического процесса регенерации серы, путем перегонки, промывки и сушки

Умения:
1. Осуществлять загрузку серы в перегонный аппарат.
2. Проводить промывки и сушки чистой серы.
3. Производить отделение первой фракции от второй.
4. Осуществлять очистку перегоночного аппарата и устранять незначительные неисправности в нем.

Знания:
1. Устройство и принцип действия перегоночного аппарата для очистки и регенерации серы.
2. Режимы перегонки и очистки серы.
3. Способы регулирования теплового режима перегонки серы.
4. Отличие первой фракции серы от второй.
5. Способы тушения серы при воспламенении.
6. Способы определения качества серы.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль и регулирование технологического процесса регенерации серы

Умения:
1. Осуществлять контроль температуры, давления и других параметров регенерации серы.
2. Регулировать подачу сырья и теплоносителей.
3. Проводить анализы и мониторинг качества серы.
4. Взаимодействовать с системами автоматического управления.
5. Осуществлять регулировку параметров вентиляции и пылеудаления.
6. Управлять циклом регенерации серы в автоматическом и ручном режимах.
7. Проводить инвентаризацию и учет сырья и продукции.
8. Осуществлять контроль за исправностью и безопасной эксплуатацией оборудования.

Знания:
1. Основы технологического процесса регенерации серы.
2. Параметры технологического режима регенерации серы: температура, давление, расход и концентрация компонентов.
3. Принципы работы автоматических систем управления процессом.
4. Методы контроля качества серы: анализ на содержание серы, сернистого газа и других примесей.
5. Технологическая схема процесса регенерации серы.
6. Устройство и принцип работы контрольно-измерительных приборов, системы вентиляции и пылеудаления.
7. Правила и методы регулирования температуры, давления и других технологических параметров.
8. Методика проведения анализов для мониторинга качества серы.
9. Процедуры устранения неисправностей в процессе регенерации серы.
10. Основы охраны труда и техники безопасности при эксплуатации оборудования для регенерации серы.
11. Государственные стандарты и нормативы на качество получаемой серы.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Умение работать в команде
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность
Стрессоустойчивость

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ГОСТ 12.2.007.0-75 – "Системы стандартов безопасности труда. Оборудование для производств. Общие требования". Устанавливает требования к оборудованию, используемому в химической и нефтегазовой промышленности. ГОСТ 30756-2001 – "Сера и серосодержащие соединения. Метод определения содержания серы". Описывает методы анализа серы.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

3

Оператор оборудования по очистке и переработке природного газа

3

Оператор пульта управления технологических установок

35. Карточка профессии "Машинист технологических насосов":

Код группы:

8185-3

Код наименования занятия:

8185-3-006

Наименование профессии:

Машинист технологических насосов

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 57. Машинист технологических насосов

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется. Для 3-го разряда: при обслуживании электродвигателей и распределительных устройств должен иметь допуск III группы. Для 4-го разряда: при обслуживании электродвигателей и распределительных устройств должен иметь допуск IV группы.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8185-3-002 - Машинист насосных установок

Основная цель деятельности:

Переработка нефти, попутного, природного газа, газового конденсата, сланцев, эксплуатация средств автоматизации и контрольно-измерительных приборов, ремонт технологических установок

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение непрерывной работы технологических насосов, насосных станций и установок по перекачке и подготовке нефти

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение непрерывной работы технологических насосов, насосных станций и установок по перекачке и подготовке нефти



Навык 1:
Обеспечение качественной бесперебойной работы технологических насосов на станциях по переработке нефти, нефтепродуктов

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Наблюдать за работой насосов, системами смазки, охлаждения и вентиляции, исправностью трубопроводов, задвижек, контрольно-измерительных приборов.
2. Подготавливать к работе схемы технологической обвязки насосной станции.
3. Пускать, останавливать и обтирать насосы.
4. Открывать и закрывать задвижки.
5. Отбирать пробы.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Схема обслуживаемой насосной станции — понимание технологической схемы обвязки и организации насосного оборудования для обеспечения бесперебойной работы.
2. Принцип работы насосов — осведомленность о принципах работы насосов, их конструктивных особенностях и режимах эксплуатации.
3. Характеристики насосов и проводов к ним — умение читать и анализировать технические характеристики насосного оборудования и проводки для оптимальной эксплуатации.
4. Порядок технической эксплуатации насосного оборудования — понимание стандартных процедур эксплуатации и регулировки насосных установок в рамках технологического процесса.
5. Порядок смазки механизмов насосных установок — принципы смазки и ухода за механизмами для обеспечения их долгосрочной и эффективной работы.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Техническое обслуживание и ремонт насосного оборудования

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Обслуживать насосные станции и установки по перекачке и подготовке нефти, нефтепродуктов и иных вязких жидкостей на магистральном трубопроводе, перевалочной нефтебазе и нефтеперерабатывающих предприятиях.
2. Устранять утечки перекачиваемых продуктов под руководством машиниста более высокой квалификации.
3. Набивать сальники и менять прокладки.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Свойства перекачиваемых жидкостей — понимание физических и химических свойств перекачиваемых жидкостей (нефть, нефтепродукты, вязкие жидкости) для обеспечения правильной работы насосов и выбора соответствующих материалов.
2. Расположение запорной арматуры и предохранительных устройств — осведомленность о расположении и функционировании запорных и предохранительных устройств для безопасной эксплуатации и обслуживания оборудования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Оператор технологических установок

3

Машинист технологических насосов

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      36. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 52.

      37. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Руководитель проекта: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 69 64.

      38. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      39. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 25 ноября 2024 года.

      40. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Заключение от 13 декабря 2024 г.

      41. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      42. Дата ориентировочного пересмотра: 31.12.2027 г.

  Приложение 6 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Прием и отгрузка продуктов переработки нефти и газа"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Прием и отгрузка продуктов переработки нефти и газа" (далее - профессиональный стандарт) разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" для структурирования основных профессий, описания характеристик работ и основных трудовых функций работников для определения требований к уровню квалификаций и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда. Настоящий профессиональный стандарт применяется в нефтегазовой промышленности для обеспечения эффективного приема, хранения и отгрузки различных продуктов, полученных в результате переработки нефти и газа. Данный ПС применяется в сфере добычи, транспортировки, переработки и распределения нефти и газа. Экономическая деятельность, связанная с этим ПС, включает в себя процессы приема, хранения и отгрузки различных нефтепродуктов и газов, таких как сырая нефть, конденсат, газовый конденсат, газ и другие продукты, производимые на нефтеперерабатывающих и газоперерабатывающих заводах.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      2) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      3) горюче-смазочные материалы (ГСМ) – общее название видов горючего, применяемого как топливо, смазочных материалов, специальных жидкостей;

      4) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      5) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      6) нефте-газопродукты – смеси углеводородов и некоторых их производных, а также индивидуальные химические соединения, получаемые при переработке нефти и газа, используемые в качестве топлив, смазочных материалов, электроизоляционных сред, растворителей, дорожных покрытий, нефтегазохимического сырья и для других целей;

      7) предприятие по обеспечению продуктов переработки нефти и газа (нефтебаза) – самостоятельное предприятие по обеспечению приема, хранения и отгрузки нефтегазопродуктов с резервуарным парком и комплексом зданий, сооружений и инженерных коммуникаций производственного и вспомогательного назначения.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      3) ПС – Профессиональный стандарт;

      4) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      5) ОРК – Отраслевая рамка квалификации.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Прием и отгрузка продуктов переработки нефти и газа.

      5. Код профессионального стандарта: G46719011.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      G Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов;

      46 Оптовая торговля, за исключением торговли автомобилями и мотоциклами;

      46.7 Прочая специализированная оптовая торговля;

      46.71 Оптовая торговля твердым, жидким и газообразным топливом и подобными продуктами;

      46.71.9 Оптовая торговля прочим топливом.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: В данном ПС приведены описания профессиональной подгруппы "Прием и отгрузка продуктов переработки нефти и газа", а также характеристика работ и трудовые функции производственного коллектива, выполняющего работы по приему и отгрузке нефтепродуктов.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Техник по учету (горючесмазочных материалов и другие) - 4 уровень ОРК;

      2) Оператор товарный - 4 уровень ОРК;

      3) Сливщик-разливщик - 2 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Техник по учету (горючесмазочных материалов и другие)":

Код группы:

3118-9

Код наименования занятия:

3118-9-001

Наименование профессии:

Техник по учету (горючесмазочных материалов и другие)

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей, специалистов и других служащих организаций нефтегазодобывающей отрасли. Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 24 мая 2016 года № 217.
§14. Техник по учету

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Техник по учету I категории: среднее техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника по учету II категории не менее 2 лет. Техник по учету II категории: среднее техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника по учету без категории не менее 2 лет. Техник по учету без категории: среднее техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) без предъявления требований к стажу работы.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

4311-1-003 - Техник по учету

Основная цель деятельности:

Работы по учету операций при приемке нефтепродуктов

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение учетных операций при приемке нефтепродуктов поступивших в нефтебазу

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Выполнение учетных операций при приемке нефтепродуктов поступивших в нефтебазу



Навык 1:
Ведение работ по учету поступающих нефтепродуктов по трубопроводам

Умения:
1. Осуществлять работы по обработке информации, проведению необходимых технических расчетов, разработке несложных проектов и простых схем, обеспечивая их соответствие техническим заданиям, действующим стандартам и нормативным документам.
2. Осуществлять наладки, настройки, регулировки и опытной проверки оборудования и систем в лабораторных условиях и на объектах, следит за его исправным состоянием.
3. Проводить эксперименты и испытания, подключение приборов, регистрация необходимых характеристик и параметров и проведение обработки полученных результатов.
4. Разрабатывать программы, инструкций и другие технические документации, изготавливать макеты, а также проводить испытания и экспериментальные работы по проводимым исследованиям и разработкам.
5. Осуществлять сбор, обработку и накопления исходных материалов, данных статистической отчетности, научно-технической информации.

Знания:
1. Нормативные правовые акты и справочные материалы по тематике работы.
2. Основные методы выполнения наладочных работ.
3. Последовательность и техника проведения измерений, наблюдений и экспериментов.
4. Действующие стандарты и технические условия на разрабатываемую техническую документацию, порядок ее составления и правила оформления.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль и оптимизация учета и движения нефтепродуктов на всех этапах логистической цепочки

Умения:
1. Осуществлять контроль за движением нефтепродуктов от приемки до хранения и отгрузки, ведя учет по всем этапам их перемещения.
2. Проводить сверку данных о приемке нефтепродуктов с фактическими показателями и документами, выявляя расхождения.
3. Вести учет количества и качества нефтепродуктов, поступивших на нефтебазу, включая данные о плотности, температуре и других характеристиках.
4. Проверять соблюдение требований по хранению нефтепродуктов в соответствии с нормативами и стандартами, предотвращая потерю или утрату.
5. Заполнять первичную учетную документацию по приему и хранению нефтепродуктов, составлять отчетность.
6. Осуществлять анализ и контроль за расходами нефтепродуктов в процессе хранения и отгрузки, выявляя несанкционированные потери и нарушения.
7. Проводить аудит документооборота по приемке и учету нефтепродуктов, обеспечивая соответствие данных реальному состоянию.
8. Внедрять методы оптимизации учета и контроля за движением нефтепродуктов с использованием современных информационных технологий (например, системы автоматического учета и мониторинга).
9. Проводить инвентаризацию нефтепродуктов на складах и в резервуарах, выявлять расхождения и устранять их.
10. Анализировать данные об остатках нефтепродуктов и потребности в их закупке, составляя прогнозы и рекомендации для улучшения планирования запасов.

Знания:
1. Нормативные правовые акты и регламенты, регулирующие учет и приемку нефтепродуктов, включая требования к точности измерений и отчетности.
2. Основные методы ведения учета нефтепродуктов при их транспортировке и приемке, включая использование автоматизированных систем и оборудования.
3. Процедуры и принципы организации работы с документацией по учету поступающих нефтепродуктов, включая оформление актов и отчетных форм.
4. Правила и методы проведения технических расчетов для обеспечения корректного учета и контроля объемов поступающих нефтепродуктов.
5. Порядок учета и контроля качества поступающих нефтепродуктов, включая методы лабораторных исследований, а также их влияние на дальнейшую эксплуатацию.
6. Принципы работы с контрольно-измерительными приборами для учета и контроля объемов и качества поступающих нефтепродуктов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Исполнительность
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР РК "О безопасности химической продукции". ГОСТ Р 52289-2004 – "Учет горючесмазочных материалов. Общие правила".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Механик эстакад слива-налива

10. Карточка профессии "Оператор товарный":

Код группы:

8131-9

Код наименования занятия:

8131-9-171

Наименование профессии:

Оператор товарный

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Оператор товарный" дано в профессиональном стандарте "Товарное производство, хранение нефти и газа(сырье), продуктов переработки нефти и газа".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

11. Карточка профессии "Сливщик-разливщик":

Код группы:

8131-9

Код наименования занятия:

8131-9-193

Наименование профессии:

Сливщик-разливщик

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Слив-разливщик" приведено в профессиональном стандарте "Прием, хранение и поставка нефти".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      12. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 52.

      13. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Руководитель проекта: Жиенбаева;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 64.

      14. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      15. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 19 ноября 2024 года.

      16. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение от 17 декабря 2024 г.

      17. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      18. Дата ориентировочного пересмотра: 31.12.2027 г.

  Приложение 7 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Реализация нефти и нефтепродуктов"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Реализация нефти и нефтепродуктов" (далее - профессиональный стандарт) разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" для структурирования основных профессий, описания характеристик работ и основных трудовых функций работников для определения требований к уровню квалификаций и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда. Настоящий профессиональный стандарт применяется в сфере нефтегазовой промышленности и связанных с ней отраслях, таких как энергетика, химическая промышленность, транспорт и логистика. Данный ПС регулирует деятельность специалистов, работающих в сфере продажи, закупки, транспортировки и хранения нефтепродуктов, а также управлением рыночными отношениями и анализом рынка нефтепродуктов. Этот ПС также охватывает управление рисками, анализ конкурентной среды, а также разработку и реализацию стратегий и снабжения и сбыта нефти и нефтепродуктов. Он применяется как в частном, так и в государственном секторе. включая нефтяные компании, торговые организации, логистические компании и регулирующие органы.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      2) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      3) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      4) макроэкономика – раздел экономической науки, исследующий экономику как целое, а также еҰ составляющие, используя при этом совокупные экономические показатели (валовой внутренний продукт, национальный доход и др.) в их связях с денежным обращением, занятостью населения, инвестициями и т. п.;

      5) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      6) микроэкономика – система производственных предприятий и предприятий обслуживания, непосредственно удовлетворяющих потребности населения в товарах и услугах;

      7) нефте-газопродукты – смеси углеводородов и некоторых их производных, а также индивидуальные химические соединения, получаемые при переработке нефти и газа, используемые в качестве топлив, смазочных материалов, электроизоляционных сред, растворителей, дорожных покрытий, нефтегазохимического сырья и для других целей;

      8) производство нефте-газопродуктов – комплекс работ по переработке сырой нефти и (или) газового конденсата, и (или) продуктов их переработки, а также компаундированию, обеспечивающих получение нефтепродуктов;

      9) производитель нефте-газопродуктов – юридическое лицо, имеющее на праве собственности и (или) иных законных основаниях перерабатывающий завод и осуществляющее производство нефте-газопродуктов в соответствии с паспортом производства, а также реализацию произведенных собственных нефте-газопродуктов и (или) передачу нефте-газопродуктов, являющихся продуктом переработки давальческого сырья;

      10) конъюнктура рынка – экономическая ситуация, складывающаяся на рынке и характеризующаяся уровнями спроса и предложения, рыночной активностью, ценами, объҰмами продаж, движением процентных ставок, валютного курса, заработной платы, дивидендов, а также динамикой производства и потребления.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) АГНКС – автогазонакопительная станция;

      2) КС – Квалификационный справочник;

      3) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      4) АЗС – автозаправочная станция;

      5) ПС – Профессиональный стандарт;

      6) КриоАЗС – криоавтозаправочная станция;

      7) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      8) ОРК – Отраслевая рамка квалификации.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Реализация нефти и нефтепродуктов.

      5. Код профессионального стандарта: G46711010.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      G Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов;

      46 Оптовая торговля, за исключением торговли автомобилями и мотоциклами;

      46.7 Прочая специализированная оптовая торговля;

      46.71 Оптовая торговля твердым, жидким и газообразным топливом и подобными продуктами;

      46.71.1 Оптовая торговля сырой нефтью и попутным газом;

      G Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов;

      46 Оптовая торговля, за исключением торговли автомобилями и мотоциклами;

      46.7 Прочая специализированная оптовая торговля;

      46.71 Оптовая торговля твердым, жидким и газообразным топливом и подобными продуктами;

      46.71.2 Оптовая торговля природным (горючим) газом;

      G Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов;

      46 Оптовая торговля, за исключением торговли автомобилями и мотоциклами;

      46.7 Прочая специализированная оптовая торговля;

      46.71 Оптовая торговля твердым, жидким и газообразным топливом и подобными продуктами;

      46.71.5 Оптовая торговля авиационным бензином и керосином;

      G Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов;

      46 Оптовая торговля, за исключением торговли автомобилями и мотоциклами;

      46.7 Прочая специализированная оптовая торговля;

      46.71 Оптовая торговля твердым, жидким и газообразным топливом и подобными продуктами;

      46.71.6 Оптовая торговля автомобильным бензином;

      G Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов;

      46 Оптовая торговля, за исключением торговли автомобилями и мотоциклами;

      46.7 Прочая специализированная оптовая торговля;

      46.71 Оптовая торговля твердым, жидким и газообразным топливом и подобными продуктами;

      46.71.7 Оптовая торговля дизельным топливом;

      G Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов;

      46 Оптовая торговля, за исключением торговли автомобилями и мотоциклами;

      46.7 Прочая специализированная оптовая торговля;

      46.71 Оптовая торговля твердым, жидким и газообразным топливом и подобными продуктами;

      46.71.8 Оптовая торговля мазутом топочным;

      G Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов;

      46 Оптовая торговля, за исключением торговли автомобилями и мотоциклами;

      46.7 Прочая специализированная оптовая торговля;

      46.71 Оптовая торговля твердым, жидким и газообразным топливом и подобными продуктами;

      46.71.9Оптовая торговля прочим топливом.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: В данном ПС приведены описания профессиональной группы "Реализация нефти и нефтепродуктов", а также характеристика работ и трудовые функции производственного коллектива, выполняющего работы по реализации. Рассматривается способы реализации нефтепродукции как непосредственно потребителям, так и через нефтеснабсбытовые организации, в том числе внутрисменная отгрузка нефтепродуктов для обеспечения рационального снабжения предприятий и организаций, а также розничная реализация сжиженного нефтяного газа через групповые резервуарные установки.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Трейдер - 6 уровень ОРК;

      2) Оператор заправочных станций - 2 уровень ОРК;

      3) Машинист оборудования распределительных нефтебаз - 3 уровень ОРК;

      4) Кассир на станции обслуживания - 2 уровень ОРК;

      5) Мастер автозаправочной (автогазозаправочной) станции - 5 уровень ОРК;

      6) Оператор заправочных станций - 3 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Трейдер ":

Код группы:

3311-9

Код наименования занятия:

3311-9-004

Наименование профессии:

Трейдер

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Отсутствует

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Бизнес и управление

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Менеджмент (по отраслям и областям применения)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы по специальности не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1231-0-003 - Мастер по сбыту
3324-0-002 - Торговый брокер

Основная цель деятельности:

Обеспечение максимальной прибыли от торговли углеводородным сырьем и продуктами его переработки и минимизация рисков

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Мониторинг и анализ конъюнктуры международных товарно-промышленных (энергетических) рынков
2. Стратегическое и оперативное планирование торговых сделок и операций
3. Заключение торговых сделок с участниками нефтегазового рынка
4. Административное, коммерческое, финансовое и логистическое сопровождение сделок

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Мониторинг и анализ конъюнктуры международных товарно-промышленных (энергетических) рынков



Навык 1:
Прогнозирование конъюнктуры товарно-промышленных (энергетических) рынков

Умения:
1. Проводить анализ информационных источников, включая ежедневные биржевые сводки, оперативные сведения о хозяйственной и экономической деятельности производителей углеводородного сырья и продуктов его переработки, обзоры рыночной ситуации ведущих мировых энергетических агентств.
2. Осуществлять подготовку презентаций, аналитических справок, докладов.
3. Производить анализ и оценку развития экономических аспектов нефтегазовой отрасли.
4. Осуществлять оформление результатов анализа информационных источников и компьютерного моделирования в виде трендов и сценариев возможного развития рыночной ситуации.

Знания:
1. Основы нефтегазового производства (технологическая цепочка).
2. Основы макро- и микроэкономики нефтегазового комплекса, структура мирового энергетического рынка.
3. Базисная товарная номенклатура в торговле углеводородным сырьем и продуктами его переработки.
4. Факторы, определяющие рыночную конъюнктуру в мировой топливной энергетике и нефтегазохимии.
5. Основные отечественные и зарубежные стандарты качества реализуемой на нефтегазовых рынках продукции.
6. Основные программные средства доступа к информационным источникам в области трейдинга энергоресурсами, а также программное обеспечение компьютерного моделирования и экономического анализа.
7. Стандарты и правила формирования отчетной документации по развитию рыночной ситуации.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Мониторинг изменения нормативной правовой базы в деятельности топливно-энергетического комплекса

Умения:
1. Проводить подготовку обзора изменений нормативных правовых актов, регулирующих деятельность топливно-энергетического комплекса.
2. Проводить подготовку аналитических записок о влиянии произошедших или планируемых изменений нормативной правовой базы стран-участниц мирового нефтегазового рынка на рыночную ситуацию и ее изменение.
3. Проводить идентификации изменения и обновления нормативной правовой базы в сфере экспортно-импортного регулирования деятельности топливно-энергетического комплекса.
4. Организовывать деловые переговоры с государственными, в том числе таможенными органами, об экспортно-импортном регулировании деятельности топливно-энергетического комплекса.
5. Оформлять рекомендации, предложения и проекты распорядительных документов в области нефтегазовой торговли.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан, нормативная правовая база в области нефтегазовой торговли.
2. Основные положения классификатора товаров, применяемого таможенными органами и участниками внешнеэкономической деятельности в целях проведения таможенных операций.
3. Терминология международных правил внешней торговли.
4. Основные функции органов государственной власти в области экспортно-импортного регулирования деятельности топливно-энергетического комплекса.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Экспертиза нефтегазовой товарной номенклатуры

Умения:
1. Проводить проверку товарной номенклатуры продукции.
2. Осуществлять контроль изменения технологических стандартов производства и экологических требований.
3. Проводить расчет оптимальной конечной цены с использованием качественных характеристик нефтепродуктов.
4. Проводить анализ фракционного состава различных сортов углеводородов и продуктов их переработки.

Знания:
1. Каталог товарной номенклатуры продукций РК.
2. Порядок определения цен на продукцию.
3. Основные отечественные и зарубежные стандарты качества углеводородов и продуктов их переработки.
4. Базовые технологии переработки стандартного нефтеперерабатывающего завода.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 4:
Анализ конкурентной среды на региональных рынках производства нефтепродуктов

Умения:
1. Проводить анализ и оценки конкурентоспособности ведущих производителей нефтепродуктов на региональных рынках.
2. Проводить бенчмаркинг мировых и казахстанских нефтеперерабатывающих организаций.
3. Определять ведущие мировые инспекционные организаций для анализа качества нефтепродуктов.

Знания:
1. Структура топливно-энергетического рынка.
2. Основные технологические процессы добычи и переработки углеводородов.
3. Основные качественные характеристики экспортных продуктов переработки.
4. Базовые технологии блендинга и компаундирования углеводородов и продуктов их переработки.
5. Основные технологии переработки стандартного нефтеперерабатывающего завода.
6. Основные методы испытаний качества и количества углеводородов и продуктов их переработки.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Стратегическое и оперативное планирование торговых сделок и операций



Навык 1:
Мониторинг проводимых закупочных процедур по реализуемой товарной номенклатуре участников нефтегазового рынка

Умения:
1. Проводить анализ реализуемой номенклатуры участников нефтегазового рынка.
2. Проводить подготовку обзора и анализ проводимых закупочных процедур.

Знания:
1. Фундаментальные и технические факторы нефтегазового рынка.
2. Структура, специфические особенности и типы торговых операций в зависимости от конкретного продукта.
3. Основные крупные игроки, потенциальные участники и конкуренты на товарных рынках (по продуктовой специализации).
4. Кредитоспособность игроков и их положение на рынке.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Планирование закупок и продаж товара

Умения:
1. Определять возможные ситуационные, геополитические и ценовые риски и формирование механизмов их устранения.
2. Осуществлять торговые операций и сделок на биржевых площадках.
3. Проводить подготовку предложений по формированию плана закупок товарной группы.
4. Проводить подготовку коммерческих проектов и контроль их исполнения.
5. Проводить предварительный коммерческий и финансовый расчет рентабельности проекта/сделки.
6. Минимизировать риски с использованием биржевых механизмов.

Знания:
1. Основы риск-менеджмента.
2. Методы управления рисками.
3. Структура и особенности мирового энергетического рынка.
4. Принципы составления плана закупок и продаж.
5. Особенности логистики закупок, складирования и транспортировки товарной группы.
6. Качественные и количественные характеристики товарной группы нефтегазового рынка.
7. Кредитно-финансовая структура сделок нефтегазового рынка.
8. Основные держатели позиций на бумажном рынке и игроки, определяющие краткосрочные и долгосрочные тенденции.
9. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Заключение торговых сделок с участниками нефтегазового рынка



Навык 1:
Проведение переговоров с потенциальными участниками торговых сделок и формирование коммерческих документов и соглашений

Умения:
1. Осуществлять формирование сделок в закупочных процедурах.
2. Проводить подготовку тендерной документации.
3. Осуществлять ведение деловых переговоров.
4. Проводить подготовку коммерческих документов и соглашений на поставку/закупку товаров.
5. Проводить поиск альтернативных поставщиков и урегулирование деловых отношений.

Знания:
1. Правила и условия проведения тендеров.
2. Номенклатура товарной группы нефтегазового рынка.
3. Качественные параметры товарной группы нефтегазового рынка.
4. Базисные условия поставок товарной группы нефтегазового рынка.
5. Базисные условия соглашений.
6. Коммерческие, юридические, таможенные и логистические особенности заключения соглашений.
7. Правила ведения переговоров.
8. Положения международных правил внешней торговли.
9. Типовые формы и стандартные условия договоров.
10. Качественные и количественные параметры сделок на поставку/закупку товаров.
11. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Определение механизмов ценообразования, финансирования и условий платежа по сделке

Умения:
1. Формировать предложения по цене и условиям поставки по сделке на основе рыночной информации и публикаций мировых ведущих энергетических агентств.
2. Осуществлять обоснование расчета цены с учетом условий поставки и рынка продаж.
3. Составлять ценовые формулы с учетом торговой структуры "бизнес для бизнеса".
4. Проводить анализ и оценку рисков локального и макроэкономического порядка на момент заключения сделки и период ее исполнения.
5. Проводить расчет совокупной стоимости проекта/сделки.
6. Формировать взаимоприемлемые схемы кредитования, финансирования в соответствии с условиями контракта.
7. Проводить калькуляции прибыльности сделки.
8. Минимизировать риски по сделкам.
9. Проводить согласование условий платежа и форм гарантийных финансовых обязательств.
10. Осуществлять контроль открытия, обеспечения и обслуживания банковских гарантий и/или аккредитивов.
11. Проводить оценку кредитоспособности контрагента.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области торговли и финансов.
2. Правила ценообразования на все виды нефти и нефтепродукты, производимые по мировым и российским стандартам качества.
3. Типовые формы коммерческих документов.
4. Методики ценообразования.
5. Принципы, структура работы товарно-сырьевых бирж и методология формирования индикаций и котировок.
6. Правила работы банковской системы и проведения кредитно-финансовых операций.
7. Системы межбанковских взаиморасчетов.
8. Правила страхования грузов.
9. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 4:
Административное, коммерческое, финансовое и логистическое сопровождение сделок



Навык 1:
Обеспечение полноты и достоверности детализированной информации по сделкам

Умения:
1. Осуществлять своевременное предоставление данных о ходе заключения сделки и основных ее условиях.
2. Осуществлять проведение проверки текста договора.
3. Осуществлять оповещение коммерческих служб об изменениях и дополнениях в договоре.
4. Уведомлять коммерческие службы обо всех устных переговорах и корреспонденции по сделке.

Знания:
1. Структура торговых сделок на нефтегазовом рынке.
2. Формы и типы контрактов, договоров и соглашений.
3. Структурные построения информационных систем и особенности работы с ними
4. Нормы этики делового общения.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль соблюдения договорных обязательств по сделке

Умения:
1. Проводить проверку выполнения всех действий и работ согласно условиям договора
2. Осуществлять координацию взаимодействия всех служб и сервисов в процессе исполнения договорных обязательств.
3. Осуществлять контроль правильности оформления товарно-сопроводительных документов.
4. Оформлять товарно-сопроводительные документы.
5. Осуществлять оперативное урегулирование несоблюдения договорных обязательств по сделке.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области торговли и финансов.
2. Налоговый Кодекс Республики Казахстан.
3. Структура торговой сделки.
4. Основные условия договоров.
5. Типовые формы коммерческих документов.
6. Все виды операций по договору (транспортно-логистические, технические и финансовые).
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов в нефтехимической, нефтеперерабатывающей отраслях, нефтебаз и автозаправочных станций.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Начальник участка (машинного, понтонного, резервуарного, наливного, реагентного хозяйства и др.)

10. Карточка профессии "Оператор заправочных станций":

Код группы:

8187-1

Код наименования занятия:

8187-1-007

Наименование профессии:

Оператор заправочных станций

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 1. Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 254-256. Оператор заправочных станций

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8187-1-008 - Оператор нефте- и газоперерабатывающей установки
8187-1-013 - Оператор установки по переработке нефти

Основная цель деятельности:

Выполнение работ на заправочных станциях

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение работ по раздаче, приему и заправке нефтепродуктами (и газом) транспортные средства с помощью полуавтоматических/автоматических средств, автоматических средств заправки с дистанционным управлением, автоматизированной системы, а также обслуживание насосного оборудования на станции
2. Выполнение работ по приему и заправке нефтепродуктами транспортных средств железнодорожного транспорта с помощью полуавтоматических средств заправки на базе, складе топлива (нефтепродуктов)
3. Выполнение работ по приему и заправке нефтепродуктами (газом)транспортных средств с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Выполнение работ по раздаче, приему и заправке нефтепродуктами (и газом) транспортные средства с помощью полуавтоматических/автоматических средств, автоматических средств заправки с дистанционным управлением, автоматизированной системы, а также обслуживание насосного оборудования на станции



Навык 1:
Раздача нефтепродуктов на станции и обслуживание насосного и компрессорного оборудования

Умения:
Для 2 разряда:
1. Исполнять задания по раздаче нефтепродуктов на станции.
2. Проводить подготовку оборудования и средств индивидуальной защиты для раздачи нефтепродуктов на станции.
3. Проводить подготовку тары и фасовка нефтепродуктов в тару на станции.
4. Исполнять задания по обслуживанию насосного оборудования на станции.
5. Проводить подготовку оборудования и средств индивидуальной защиты для обслуживания насосного оборудования на станции.
6. Проводить осмотр насосного оборудования на станции с проверкой состояния уплотнительных прокладок в соединительных устройствах и выявлением утечек нефтепродуктов.
7. Проводить подготовку насосного оборудования к приему и отпуску нефтепродуктов после проведения технического обслуживания.
8. Содержать в чистоте территорий и помещений при обслуживании насосного оборудования.

Знания:
Для 2 разряда:
1. Технологический процесс работы станции.
2. Нормативные акты по раздаче нефтепродуктов.
3. Правила хранения и раздачи нефтепродуктов на станции.
4. Правила складирования тарных нефтепродуктов.
5. Правила эксплуатации оборудования для раздачи нефтепродуктов.
6. Требования охраны труда, промышленной и пожарной безопасности, экологических и санитарных норм и правил в объеме, необходимом для выполнения работ.
7. Порядок выполнения работ по обслуживанию насосного оборудования при отпуске нефтепродуктов.
8. Устройство насосного оборудования.
9. Правила эксплуатации обслуживаемого насосного оборудования.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Выполнение работ по приему и сливу нефтепродуктов (газа) на станции

Умения:
Для 3 разряда (в дополнение к умениям разряда 2):
1. Проводить подключение сливо-наливочных стояков.
2. Осуществлять контроль давления, уровня нефтепродуктов и герметичности всех соединений трубопроводов резервуара при сливе нефтепродуктов на станции.
3. Проводить отключение сливо-наливных стояков.
4. Осуществлять контроль параметров нефтепродуктов (уровень, масса, температура) при их приеме на станции.
5. Вести отчетную документацию по учету принимаемых нефтепродуктов на станции.

Знания:
Для 3 разряда (в дополнение к знаниям разряда 2):
1. Нормативные акты по приему нефтепродуктов.
2. Технологический процесс работы станции.
3. Порядок выполнения работ по приему нефтепродуктов.
4. Порядок и методы измерений при учетных операциях с нефтепродуктами на станции.
5. Устройство и принцип работы оборудования для слива нефтепродуктов в тару на станции.
6. Порядок выполнения работ при сливе принятых нефтепродуктов на станции.
7. Требования охраны труда, промышленной и пожарной безопасности, экологических и санитарных норм и правил в объеме, необходимом для выполнения работ.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение работ по приему и заправке нефтепродуктами транспортных средств железнодорожного транспорта с помощью полуавтоматических средств заправки на базе, складе топлива (нефтепродуктов)



Навык 1:
Прием нефтепродуктов на станцию, оборудованных полуавтоматическими средствами заправки

Умения:
Для 3 разряда (в дополнение к умениям разряда 2):
1. Исполнять задания по приему нефтепродуктов на станцию, оборудованных полуавтоматическими средствами заправки.
2. Проводить подготовку оборудования и средств индивидуальной защиты для приема нефтепродуктов.
3. Проводить слив нефтепродуктов из вагонов-цистерн и автоцистерн в резервуары и разливочную тару на станции.
4. Вести отчетную документацию при приеме нефтепродуктов на станции.
5. Осуществлять измерение уровней нефтепродуктов при приеме нефтепродуктов на станции.
6. Определять массу нефтепродуктов при приеме нефтепродуктов.
7. Визуально оценивать состояние инструмента и оборудования, применяемого при приеме нефтепродуктов.
8. Применять средства индивидуальной защиты при приеме нефтепродуктов.

Знания:
Для 3 разряда (в дополнение к знаниям разряда 2):
1. Нормативные акты по приему нефтепродуктов.
2. Порядок выполнения работ по приему нефтепродуктов.
3. Устройство и принципы работы оборудования по приему нефтепродуктов на станции, оборудованных полуавтоматическими средствами заправки.
4. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Заправка нефтепродуктами транспортных средств с помощью полуавтоматических средств заправки на станции

Умения:
Для 3 разряда (в дополнение к умениям разряда 2):
1. Исполнять задания по заправке нефтепродуктами транспортных средств с помощью полуавтоматических средств заправки на станции.
2. Проводить подготовку оборудования и средств индивидуальной защиты для заправки нефтепродуктами транспортных средств с помощью полуавтоматических средств заправки на станции.
3. Проводить отпуск нефтепродуктов с помощью полуавтоматических средств заправки.
4. Проводить осмотр полуавтоматических средств заправки с выявлением утечек нефтепродуктов.
5. Оформлять заявки на ремонт полуавтоматических средств заправки и поверку контрольно-измерительной аппаратуры и приборов.
6. Вести отчетную документацию по заправке нефтепродуктами транспортных средств.
7. Выявлять неисправности в работе полуавтоматических средств заправки на станции.

Знания:
Для 3 разряда (в дополнение к знаниям разряда 2):
1. Порядок выполнения работ по заправке нефтепродуктами транспортных средств с помощью полуавтоматических средств заправки.
2. Устройство и принципы работы полуавтоматических средств заправки.
3. Порядок и методы измерений параметров нефтепродуктов при учетных операциях по заправке транспортных средств.
4. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Выполнение работ по приему и заправке нефтепродуктами (газом)транспортных средств с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции



Навык 1:
Прием нефтепродуктов (газа) на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением

Умения:
Для 4 разряда (в дополнение к умениям разряда 3):
1. Исполнять задания по приему нефтепродуктов (газа) на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением.
2. Проводить подготовку оборудования и средств индивидуальной защиты для приема нефтепродуктов на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением.
3. Проводить слив нефтепродуктов и сжиженного природного газа из вагонов-цистерн и автоцистерн в резервуары и разливочную тару на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением.
4. Вести отчетную документацию при приеме нефтепродуктов (газа) на станции.
5. Проводить измерение уровня нефтепродуктов при приеме нефтепродуктов (газа) на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением.
6. Определять массу нефтепродуктов (газа) при приеме нефтепродуктов (газа) на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением.
7. Визуально оценивать состояние инструмента и оборудования, применяемого при приеме нефтепродуктов (газа) на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением.
8. Применять средства индивидуальной защиты при приеме нефтепродуктов (газа) на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением.

Знания:
Для 4 разряда (в дополнение к знаниям разряда 3):
1. Нормативные акты по приему нефтепродуктов на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением.
2. Порядок выполнения работ по приему нефтепродуктов на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением.
3. Устройство и принципы работы оборудования по приему нефтепродуктов на станции, оборудованных автоматическими средствами заправки с дистанционным управлением.
4. Требования охраны труда, промышленной и пожарной безопасности, экологических и санитарных норм и правил в объеме, необходимом для выполнения работ.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Заправка нефтепродуктами и газом транспортных средств с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции

Умения:
Для 4 разряда (в дополнение к умениям разряда 3):
1. Исполнять задания по заправке нефтепродуктами и газом транспортных средств с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции.
2. Проводить подготовку оборудования и средств индивидуальной защиты для заправки нефтепродуктами и газом транспортных средств с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции.
3. Проводить отпуск нефтепродуктов и газа с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции.
4. Проводить проверку мест заправки нефтепродуктами транспортных средств с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции.
5. Оформлять заявки на ремонт автоматических средств заправки с дистанционным управлением и поверку контрольно-измерительной аппаратуры и приборов на станции.
6. Вести отчетную документацию по заправке нефтепродуктами и газом транспортных средств.

Знания:
Для 4 разряда (в дополнение к знаниям разряда 3):
1. Исполнение заданий по заправке нефтепродуктами и газом транспортных средств с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции.
2. Проведение подготовки оборудования и средств индивидуальной защиты для заправки нефтепродуктами и газом транспортных средств с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции.
3. Проведение отпуска нефтепродуктов и газа с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции.
4. Проведение проверки мест заправки нефтепродуктами транспортных средств с помощью автоматических средств заправки с дистанционным управлением на станции.
5. Умение оформлять заявки на ремонт автоматических средств заправки с дистанционным управлением и поверку контрольно-измерительной аппаратуры и приборов на станции.
6. Ведение отчетной документации по заправке нефтепродуктами и газом транспортных средств.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Концентрация и управление вниманием

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ГОСТ Р 50913-2008 "Средства транспортные автомобильные для транспортирования и заправки нефтепродуктов. Типы, параметры и общие технические требования". Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов в нефтехимической, нефтеперерабатывающей отраслях, нефтебаз и автозаправочных станций.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер автозаправочной (автогазозаправочной) станции

3

Оператор заправочной станции

11. Карточка профессии "Машинист оборудования распределительных нефтебаз":

Код группы:

8187-1

Код наименования занятия:

8187-1-004

Наименование профессии:

Машинист оборудования распределительных нефтебаз

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§38-39. Машинист оборудования распределительных нефтебаз

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8187-1-006 - Машинист технологических установок

Основная цель деятельности:

Обеспечение надежного и эффективного функционирования оборудования распределительных нефтебаз, осуществляющих поставку (реализацию) нефтепродуктов

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проверка технического состояния и режима работы оборудования распределительных нефтебаз

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Проверка технического состояния и режима работы оборудования распределительных нефтебаз



Навык 1:
Ведение работ и поддержание в рабочем состоянии оборудования распределительных нефтебаз

Умения:
Для 3 разряда:
1. Использовать оборудование распределительных нефтебаз с годовым объемом реализации нефтепродуктов до 1 тысячи тонн (далее - тыс.т.).
2. Проводить чистки, смазки, крепления оборудования.
3. Наблюдать за работой оборудования по показаниям контрольно-измерительных приборов.
4. Определять на слух недостатков в работе машин.
5. Проводить обслуживание насосов, насосных станции по перекачке нефти и нефтепродуктов, компрессоров, двигателей внутреннего сгорания, паровых котлов, передвижных электростанций, парокотельных, резервуарных парков, трубопроводных коммуникаций, сливо-наливных железнодорожных и автоналивных эстакад и нефтепричалов под руководством машиниста более высокой квалификаций.
6. Проводить подъем и опускание переходных мостиков.
7. Проводить открытие и закрытие люков и задвижек на трубопроводе.
8. Проводить подсоединение приборов нижнего слива, заправка шлангов.
Для 4 разряда (в дополнение к умениям разряда 3):
1. Использовать оборудования распределительных нефтебаз с годовым объемом реализации нефтепродуктов свыше 1 до 20 тыс. т.
2. Проводить обслуживания насосной станции по перекачке нефти, нефтепродуктов, передвижных электростанций, парокотельных, резервуарных парков, трубопроводных коммуникаций, сливо-наливных железнодорожных и автоналивных эстакад и нефтепричалов, компрессоров, насосов, двигателей внутреннего сгорания и паровых котлов.
3. Проводить регулировки режимов работы двигателей и насосов при перекачке нефтепродуктов, сливе-наливе железнодорожных цистерн, наливе автоцистерн, внутрибазовых перекачках из резервуара в резервуар.
4. Проводить профилактический осмотр, выявление неисправностей, текущего и капитального ремонта, смазки, пуска и остановки обслуживаемого оборудования.
5. Проводить технический осмотр цистерн и судов.
6. Наблюдать за работой двигателей, генераторов, регулирующей аппаратуры, контрольно-измерительных приборов, передвижных электростанций, парокотельных насосов, компрессоров, трубопроводных коммуникаций.
7. Осуществлять ведение учета работы насосов, компрессоров, двигателей и другого оборудования нефтебазы.
Для 5 разряда:
в дополнение к умениям разряда 4:
1. Использовать оборудования распределительных нефтебаз с годовым объемом реализации нефтепродуктов свыше 20 до 100 тыс. т.
Для 6 разряда:
в дополнение к умениям разряда 5:
1. Использовать оборудования распределительных нефтебаз с годовым объемом реализации нефтепродуктов свыше 100 до 150 тыс. т.

Знания:
Для 3 разряда:
1. Устройство обслуживаемого оборудования.
2. Правила расстановки вагонов-цистерн и судов.
3. Основы электромеханики и слесарного дела.
4. Назначение и устройство контрольно-измерительных приборов.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 4-го, 5-го, 6-го разрядов:
в дополнение к знаниям разряда 3-го разряда:
1. Технологический процесс приема, хранения и отпуска нефтепродуктов.
2. Правила технической эксплуатации оборудования нефтебазы, резервуаров.
3. Устройство насосов, двигателей внутреннего сгорания, электромоторов.
4. Инструкции по эксплуатации оборудования насосных станций, парокотельных, электростанций, запорной арматуры и контрольно-измерительных приборов.
5. Общие сведения по гидравлике, механике, теплотехнике, электротехнике, слесарное и кузнечное дело, схему технологической обвязки насосной, резервуарного парка, разливочной и сливо-наливных эстакад.
6. Схема дистанционного управления насосных станций и электроприводной запорной арматуры.
7. Причины неполадок в работе механизмов и другого оборудования нефтебазы.
8. Способы их предупреждения и устранения, физические и химические свойства перекачиваемых нефтепродуктов.
9. Нормы расхода смазочных материалов и топлива.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ГОСТ Р 50913-2008 "Средства транспортные автомобильные для транспортирования и заправки нефтепродуктов. Типы, параметры и общие технические требования". Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов в нефтехимической, нефтеперерабатывающей отраслях, нефтебаз и автозаправочных станций.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер автозаправочной (автогазозаправочной) станции

12. Карточка профессии "Кассир на станции обслуживания ":

Код группы:

5220-9

Код наименования занятия:

5220-9-003

Наименование профессии:

Кассир на станции обслуживания

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 16. Кассир

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

5220-9-005 - Кассир-оператор АЗС
5220-9-006 - Оператор-кассир

Основная цель деятельности:

Работы по обслуживанию клиентов на АЗС/АГНКС

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обслуживание клиентов и управление товарными запасами на АЗС/АГНКС

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обслуживание клиентов и управление товарными запасами на АЗС/АГНКС



Навык 1:
Проведение работ на обслуживанию клиентов

Умения:
1. Осуществлять наличный и безналичный расчет с клиентами.
2. Проводить подготовку кассового оборудования к работе (проверка исправности кассового оборудования, заправка чековой ленты, перевод нумератора чека на нули и установка на соответствующую дату, запись показаний счетчика).
3. Осуществлять определение подлинности банкнот и монет Республики Казахстан визуальным осмотром и с помощью технических средств.
4. Оформлять отмену (сторнирования) одной или нескольких позиций в чеке без отмены всего чека и сторнирования чека.
5. Проводить выдачу сдачи и квитанций (чеков).
6. Подготавливать денежные средства для передачи инкассаторам в банк.
7. Формировать реестров поступивших платежей и сверка квитанций с реестрами.
8. Вести журнал кассира-операциониста, подготовка сменного отчета, денежных средств и сопроводительных документов для передачи в банк инкассаторам.
9. Устранять мелкие неисправности в работе контрольно-кассовых машин.
10. Осуществлять сканирование взвешивание и регистрацию цен на товары.
11. Проводить завертывание и упаковывание покупок в пакеты.

Знания:
1. Правила проведения наличных (безналичных) расчетов.
2. Устройство, принципы работы и правила эксплуатации контрольно-кассовых машин и вычислительной техники.
3. Правила определения признаков подлинности банкнот и монет в Республике Казахстан.
4. Правила проведения кассовых операций.
5. Правила инкассации денежных средств.
6. Правила составления отчетной документации по расчетно-кассовым операциям, учету денежных средств.
7. Правила работы со специализированным программным обеспечением.
8. Основы этики делового общения.
9. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль и управление товарными запасами на АЗС/АГНКС

Умения:
1. Осуществлять контроль за наличием и состоянием товаров и материалов, используемых на АЗС/АГНКС.
2. Вести учет поступлений и реализации товаров (топливо, масла, жидкости и другие товары).
3. Проводить инвентаризацию товаров и материалов на станции, сверять физическое наличие с документацией.
4. Контролировать сроки хранения товаров и своевременно информировать о необходимости списания просроченных товаров.
5. Осуществлять регулярный мониторинг запасов товаров и прогнозировать потребности на основании отчетности и анализа продаж.
6. Проводить приемку и размещение новых поступлений товаров на складе.
7. Обеспечивать выполнение стандартов хранения и обеспечения безопасности при работе с товарными запасами.
8. Оформлять документы на возврат товаров и материалов поставщикам или инкассаторам.
9. Вести учет расхода топлива и других товаров для проведения планирования и составления отчетности.

Знания:
1. Нормативные и правовые акты, регламентирующие деятельность АЗС/АГНКС.
2. Основы учета товарных запасов.
3. Процедуры инвентаризации товарных запасов.
4. Технология хранения и транспортировки нефтепродуктов и других товаров на АЗС/АГНКС.
5. Процедуры поставки и работа с поставщиками товарных запасов.
6. Методы прогнозирования потребности в товарных запасах.
7. Операции по списанию и возврату товаров.
8. Принципы организации и оформления отчетности по товарным запасам.
9. Основы финансового учета в контексте товарных запасов.
10. Процедуры и методы контроля за сроками годности товаров.
11. Операции с фискальными средствами (кассовыми аппаратами и прочими контрольно-кассовыми средствами).
12. Правила оформления транспортных накладных и других сопроводительных документов.
13. Методы повышения эффективности управления товарными запасами.
14. Основы охраны труда и безопасных методов работы с товарными запасами.
15. Технология работы с системами автоматизированного учета товарных запасов.
16. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ГОСТ Р 50913-2008 "Средства транспортные автомобильные для транспортирования и заправки нефтепродуктов. Типы, параметры и общие технические требования". Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов в нефтехимической, нефтеперерабатывающей отраслях, нефтебаз и автозаправочных станций.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

3

Оператор заправочных станций

3

Машинист оборудования распределительных нефтебаз

13. Карточка профессии "Мастер автозаправочной (автогазозаправочной) станции":

Код группы:

3118-4

Код наименования занятия:

3118-4-002

Наименование профессии:

Мастер автозаправочной (автогазозаправочной) станции

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§90. Мастер участка

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерные, обрабатывающие и строительные отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы на производстве не менее 1 года или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы на производстве не менее 3 лет, при отсутствии образования по соответствующей специальности стаж работы на производстве не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3118-4-011 - Техник по подготовке и транспортировке нефти и газа

Основная цель деятельности:

Организация, руководство и контроль работы автозаправочной/авто-газозаправочной станций, АГНКС, КриоАЗС.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация и контроль работы автозаправочной/авто-газозаправочной станций, АГНКС, КриоАЗС.

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Организация и контроль работы автозаправочной/авто-газозаправочной станций, АГНКС, КриоАЗС.



Навык 1:
Координация работы автозаправочной/авто-газозаправочной станций

Умения:
1. Осуществлять руководство производственно-хозяйственной деятельностью станции (автозаправочной/авто-газозаправочной).
2. Проводить контроль выполнения графиков планово-предупредительных ремонтов установленного оборудования.
3. Оформлять заявки на материалы и запасные части.
4. Проводить инструктажи с рабочими по безопасному ведению работ, контроль стажировки, усвоения рабочими безопасных методов труда.
5. Осуществлять организации планирования, учета и составления отчетности о деятельности станции.
6. Проводить ведение технической документации.

Знания:
1. Законодательные, нормативные и другие руководящие материалы, касающиеся производственно-хозяйственной деятельности станции.
2. Строение станции.
3. Технологические схемы станции.
4. Правила эксплуатации станции.
5. Основы экономики, организации производства, труда и управления.
6. Основы Трудового законодательства Республики Казахстан.
7. Технологический регламент и инструкций по профессии и видам работ.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Управление техническим обслуживанием и ремонтом оборудования автозаправочных станций

Умения:
Умения:
1. Осуществлять планирование и организацию технического обслуживания и ремонта оборудования автозаправочной/авто-газозаправочной станции (АЗС/АГЗС).
2. Координировать выполнение ремонтных работ, включая работы по техническому обслуживанию топливораздаточных колонок (ТРК), насосного оборудования, системы газового оборудования и компрессорных станций.
3. Контролировать соблюдение требований технической безопасности и эксплуатации оборудования в процессе его ремонта.
4. Разрабатывать и внедрять графики технического обслуживания оборудования, анализировать причины его поломок и выявлять возможные пути для повышения надежности работы.
5. Обеспечивать закупку необходимых материалов, комплектующих и запасных частей для ремонта оборудования.
6. Обеспечивать контроль за качеством выполненных ремонтных работ и техническим состоянием оборудования после их проведения.
7. Проводить приемку отремонтированного оборудования и контроль его дальнейшей эксплуатации.
8. Организовывать работу по ремонту аварийных ситуаций и снижению времени простоя оборудования.
9. Составлять отчеты о проведенных ремонтных и обслуживающих работах и их результатах.
10. Обучать персонал новым методам и технологиям по ремонту и обслуживанию оборудования.

Знания:
1. Основы эксплуатации и ремонта оборудования автозаправочных станций (АЗС/АГЗС). Знание принципов работы и устройства оборудования, включая топливораздаточные колонки (ТРК), насосы, компрессорные установки и системы газового оборудования.
2. Методы технического обслуживания и ремонта оборудования АЗС/АГЗС. Знание методов и технологий планового технического обслуживания, диагностики неисправностей, а также проведения аварийных и текущих ремонтов.
3. Правила и нормативы безопасности при обслуживании и ремонте оборудования. Знания о правилах безопасности при работе с топливораздаточными колонками, газовыми и компрессорными системами, а также по предотвращению аварий и пожаров на автозаправочных станциях.
4. Стандарты качества и технические условия на оборудование АЗС/АГЗС. Знания нормативных документов, действующих стандартов, технических условий и руководств по эксплуатации, техническому обслуживанию и ремонту оборудования АЗС/АГЗС.
5. Порядок составления и ведения технической документации по обслуживанию и ремонту. Знание правил составления технической документации, отчетов о выполненных работах, а также ведения журналов учета технического состояния оборудования.
6. Основы управления и планирования технического обслуживания. Знание методов и технологий планирования работ по техническому обслуживанию, а также разработки графиков ППР (планово-предупредительные ремонты) и их координация.
7. Технологии диагностики и анализа состояния оборудования. Знания методов диагностики и анализа состояния оборудования, включая использование инструментов и методов проверки состояния ТРК, насосных и компрессорных систем.
8. Процедуры закупки и хранения запасных частей и комплектующих. Знание стандартов и процедур по закупке, хранению и использованию запасных частей и материалов для ремонта оборудования автозаправочных станций.
9. Основы экономической эффективности ремонта оборудования. Знание методов расчета стоимости ремонта, экономической оценки эффективности технического обслуживания, а также методов снижения затрат на обслуживание и ремонт оборудования.
10. Порядок организации работы ремонтных бригад. Знания методов и принципов организации работы ремонтных бригад, координация работы между различными подразделениями, распределение задач и контроль за их выполнением.
11. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение быстро принимать решения
Аналитическое мышление
Лидерство

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ГОСТ Р 50913-2008 "Средства транспортные автомобильные для транспортирования и заправки нефтепродуктов. Типы, параметры и общие технические требования". Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов в нефтехимической, нефтеперерабатывающей отраслях, нефтебаз и автозаправочных станций.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Начальник участка (машинного, понтонного, резервуарного, наливного, реагентного хозяйства и др.)

14. Карточка профессии "Оператор заправочных станций":

Код группы:

8187-1

Код наименования занятия:

8187-1-007

Наименование профессии:

Оператор заправочных станций

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 1. Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 сентября 2023 года № 33389.
§ 257. Оператор заправочных станций

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Стаж работы по специальности - не менее 1 года.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

8187-1-008 - Оператор нефте- и газоперерабатывающей установки
8187-1-013 - Оператор установки по переработке нефти

Основная цель деятельности:

Выполнение работ на заправочных станциях

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение работ по приему и заправке нефтепродуктами и газом транспортных средств с помощью автоматизированной системы заправки на станции

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Выполнение работ по приему и заправке нефтепродуктами и газом транспортных средств с помощью автоматизированной системы заправки на станции



Навык 1:
Прием нефтепродуктов и газа на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки

Умения:
Для 5 разряда (в дополнение к умениям разряда 4):
1. Осуществлять контроль количества нефтепродуктов и газа с помощью автоматизированной системы заправки на станции для принятия корректирующих мер.
2. Оформлять заявки на доставку нефтепродуктов на станции, оборудованные автоматизированной системой заправки.
3. Исполнять задания по приему нефтепродуктов на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки.
4. Вести отчетную документацию при приеме нефтепродуктов и газа на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки.
5. Определять с помощью автоматизированных средств контроля количество нефтепродуктов на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки.
6. Пользоваться автоматизированными средствами контроля при приеме нефтепродуктов на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки.
7. Оценивать состояние оборудования, применяемого при приеме нефтепродуктов и газа на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки.
8. Пользоваться средствами связи при приеме нефтепродуктов на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки.

Знания:
Для 5 разряда (в дополнение к знаниям разряда 4):
1. Нормативные акты по приему нефтепродуктов и газа на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки.
2. Порядок выполнения работ по приему нефтепродуктов на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки.
3. Порядок и методы измерений параметров нефтепродуктов и газа при учетных операциях по заправке транспортных средств нефтепродуктами на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки.
4. Устройство и принципы работы автоматизированной системы заправки на станции.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Заправка нефтепродуктами и газом транспортных средств с помощью автоматизированной системы заправки на станции

Умения:
Для 5 разряда (в дополнение к умениям разряда 4):
1. Исполнять задания по заправке нефтепродуктами транспортных средств с помощью автоматизированной системы заправки на станции.
2. Проводить подготовку оборудования и средств индивидуальной защиты для заправки нефтепродуктами и газом транспортных средств с помощью автоматизированной системы заправки на станции.
3. Проводить отпуск нефтепродуктов и газа по кредитным картам с помощью автоматизированной системы заправки с электронным устройством ввода и отображения информации на станции.
4. Проводить проверку работы платежного терминала, контрольно-измерительной аппаратуры и приборов станции в автоматизированной системе заправки с принятием корректирующих мер.
5. Осуществлять контроль правильности отображения информации на табло, индикаторных лампах устройства ввода и записи на перфоленте в автоматизированной системе заправки на станции для принятия корректирующих мер.
6. Управлять топливораздаточными колонками и системой видеонаблюдения в автоматизированной системе заправки станции.
7. Осуществлять контроль выдачи (расхода) нефтепродуктов и газа автозаправочной колонкой в автоматизированной системе заправки на станции для принятия корректирующих мер.
8. Вести отчетную документацию по заправке нефтепродуктами транспортных средств.
9. Оценивать состояние оборудования, применяемого при заправке нефтепродуктами транспортных средств с помощью автоматизированной системы заправки станции.
10. Выявлять неисправности в работе автоматизированной системы заправки на станции.

Знания:
Для 5 разряда (в дополнение к знаниям разряда 4):
1. Порядок выполнения работ по заправке нефтепродуктами и газом транспортных средств с помощью автоматизированной системы заправки на станции.
2. Устройство и принципы работы автоматизированной системы заправки на станции.
3. Порядок и методы измерений параметров нефтепродуктов и газа при учетных операциях по заправке транспортных средств нефтепродуктами на станции, оборудованных автоматизированной системой заправки.
4. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Концентрация и управление вниманием

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК ГОСТ Р 50913-2008 "Средства транспортные автомобильные для транспортирования и заправки нефтепродуктов. Типы, параметры и общие технические требования". Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов в нефтехимической, нефтеперерабатывающей отраслях, нефтебаз и автозаправочных станций.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер автозаправочной (автогазозаправочной) станции

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      15. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 52.

      16. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Руководитель проекта: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 64.

      17. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      18. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 18 ноября 2024 года.

      19. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение от 17 декабря 2024 г.

      20. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      21. Дата ориентировочного пересмотра: 31.12.2027 г.

  Приложение 8 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Технология производства нефти и газа"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Технология производства нефти и газа" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" для структурирования основных профессий, описания характеристик работ и основных трудовых функций работников для определения требований к уровню квалификаций и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда. Настоящий профессиональный стандарт применяется для разработки и оптимизации производственных процессов, обеспечения безопасности и соблюдения экологических стандартов, управления производственными ресурсами и внедрения новых технологий. Он охватывает различные аспекты экономической деятельности, связанные с переработкой нефти и газа.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) первичная переработка – разделение нефти и газового сырья на фракции различных интервалов температур кипения;

      2) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      3) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      4) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      5) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      6) нефте-газопродукты – смеси углеводородов и некоторых их производных, а также индивидуальные химические соединения, получаемые при переработке нефти и газа, используемые в качестве топлив, смазочных материалов, электроизоляционных сред, растворителей, дорожных покрытий, нефтегазохимического сырья и для других целей;

      7) переработка нефти и газа (нефте-газопереработка) – процесс производства нефтепродуктов, прежде всего различных видов топлива (автомобильного, авиационного, котельного и т. д.) и сырья (метан, этан, пропан, бутан и др. фракции) для последующей химической переработки;

      8) технология производства – способы, приемы и последовательность изготовления продукции или выполнения других видов работ, обеспечивающие рациональное использование всех ресурсов (материалов, машин, энергии, трудовых затрат и др.);

      9) технологический процесс (ТП) – это упорядоченная последовательность взаимосвязанных действий, выполняющихся с момента возникновения исходных данных до получения требуемого результата.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      3) ПС – Профессиональный стандарт;

      4) ППД – поддержание пластового давления;

      5) ОРК – Отраслевая рамка квалификации;

      6) ПКРС – подземный и капитальный ремонты скважин;

      7) ШГН – Штанговый глубинный насос;

      8) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      9) ЭВН – электроприводной винтовой насос.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Технология производства нефти и газа.

      5. Код профессионального стандарта: C20110079.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность;

      20. Производство продуктов химической промышленности;

      20.1 Производство основных химических веществ, удобрений и азотных соединений, пластмасс и синтетического каучука в первичных формах;

      20.11 производство промышленных газов;

      20.11.0 Производство промышленных газов.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: В данном ПС "Технология производства нефти и газа" приведены описания характеристик работ и трудовых функций производственного коллектива, выполняющего работы по переработке нефти и газа. Процесс переработки нефти можно разделить на три основных этапа: Разделение нефтяного сырья на фракции, различающиеся по интервалам температур кипения (первичная переработка); Переработка полученных фракций путем химических превращений содержащихся в них углеводородов и получение компонентов товарных нефтепродуктов (вторичная переработка); Смешивание компонентов с добавлением, при необходимости, различных присадок для получения товарных нефтепродуктов с заданными показателями качества (товарное производство).

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Инженер-технолог (общий профиль) - 6 уровень ОРК;

      2) Инженер по подготовке производства - 6 уровень ОРК;

      3) Главный технолог (обрабатывающая промышленность) - 7 уровень ОРК;

      4) Специалист по стандартизации - 6 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Инженер-технолог (общий профиль)":

Код группы:

2141-1

Код наименования занятия:

2141-1-005

Наименование профессии:

Инженер-технолог (общий профиль)

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 49. Инженер-технолог

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер-технолог I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера - технолога II категории не менее 2 лет; Инженер-технолог II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера - технолога без категории не менее 3 лет; Инженер-технолог без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2141-1-001 - Инженер на производстве

Основная цель деятельности:

Технологическое обеспечение процессов переработки нефти и нефтепродуктов

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Разработка и оптимизация технологических процессов переработки нефти и нефтепродуктов

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Разработка и оптимизация технологических процессов переработки нефти и нефтепродуктов



Навык 1:
Анализ технологических процессов и оптимизация режимов работы оборудования

Умения:
1. Разрабатывать, применяя средства автоматизации проектирования, и внедрять прогрессивные технологические процессы, виды оборудования и технологической оснастки, средства автоматизации и механизации, оптимальные режимы производства на выпускаемую организацией продукцию и все виды различных по сложности работ, обеспечивая производство конкурентоспособной продукции и сокращение материальных и трудовых затрат на ее изготовление.
2. Устанавливать порядок выполнения работ и пооперационный маршрут обработки деталей и сборки изделий.
3. Составлять планы размещения оборудования, технического оснащения и организации рабочих мест, рассчитывать производственные мощности и загрузку оборудования.
4. Участвовать в разработке технически обоснованных норм времени (выработки), линейных и сетевых графиков, в отработке конструкций изделий на технологичность, рассчитывать нормативы материальных затрат (нормы расхода сырья, полуфабрикатов, материалов, инструментов, технологического топлива, энергии), экономическую эффективность проектируемых технологических процессов.
5. Разрабатывать технологические нормативы, инструкции, схемы сборки, маршрутные карты, карты технического уровня и качества продукции и иную технологическую документацию, вносить изменения в техническую документацию в связи с корректировкой технологических процессов и режимов производства.
6. Согласовывать разработанную документацию с подразделениями организации.
7. Разрабатывать технические задания на проектирование специальной оснастки, инструмента и приспособлений, предусмотренных технологией, технические задания на производство нестандартного оборудования, средств автоматизации и механизации.
8. Принимать участие в разработке управляющих программ (для оборудования с числовым программным управлением), в отладке разработанных программ, корректировке их в процессе доработки, составлении инструкций по работе с программами.
9. Проводить патентные исследования и определять показатели технического уровня проектируемых объектов техники и технологии.
10. Участвовать в проведении экспериментальных работ по освоению новых технологических процессов и внедрению их в производство, в составлении заявок на изобретения и промышленные образцы, а также в разработке программ совершенствования организации труда, внедрения новой техники, организационно-технических мероприятий по своевременному освоению производственных мощностей, совершенствованию технологии и контролировать их выполнение.

Знания:
1. Законодательные, иные нормативные правовые акты, методические и нормативно-технические материалы по технологической подготовке производства.
2. Конструкцию изделий или состав продукта, на которые проектируется технологический процесс.
3. Технологию производства продукции организации.
4. Перспективы технического развития организации.
5. Системы и методы проектирования технологических процессов и режимов производства.
6. Основное технологическое оборудование и принципы его работы.
7. Технические характеристики и экономические показатели лучших отечественных и зарубежных технологий, аналогичных проектируемым.
8. Типовые технологические процессы и режимы производства.
9. Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам, готовой продукции.
10. Стандарты и технические условия, нормативы расхода сырья, материалов, топлива, энергии.
11. Основы систем автоматизированного проектирования.
12. Основные требования организации труда при проектировании технологических процессов.
13. Руководящие материалы по разработке и оформлению технической документации.
14. Опыт передовых отечественных и зарубежных организаций в области прогрессивной технологии производства аналогичной продукции.
15. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль и оценка эффективности технологических процессов и оборудования

Умения:
1. Осуществлять контроль над соблюдением технологической дисциплины в цехах и правильной эксплуатацией технологического оборудования.
2. Изучать передовой отечественный и зарубежный опыт в области технологии производства, разрабатывать и принимать участие в реализации мероприятий по повышению эффективности производства, направленных на сокращение расхода материалов, снижение трудоемкости, повышение производительности труда.
3. Анализировать причины брака и выпуска продукции низкого качества и пониженных сортов, участвовать в разработке мероприятий по их предупреждению и устранению, а также в рассмотрении поступающих рекламаций на выпускаемую организацией продукцию.
4. Разрабатывать методы технического контроля и испытания продукции.
5. Участвовать в составлении патентных и лицензионных паспортов, заявок на изобретения и промышленные образцы.
6. Рассматривать рационализаторские предложения по совершенствованию технологии производства и давать заключения о целесообразности их использования.

Знания:
1. Виды брака и способы его предупреждения.
2. Порядок и методы проведения патентных исследований.
3. Основы изобретательства, методы анализа технического уровня объектов техники и технологии.
4. Современные средства вычислительной техники, коммуникаций и связи.
5. Основы экономики, организации производства, труда и управления.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские качества
Системное и аналитическое мышление
Стрессоустойчивость, ответственность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на техусловия. СТ РК 3427-2020 ""Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Определение норм расхода химических реагентов и реактивы при переработке нефти".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный технолог

7

Главный инженер

10. Карточка профессии "Инженер по подготовке производства":

Код группы:

2141-1

Код наименования занятия:

2141-1-002

Наименование профессии:

Инженер по подготовке производства

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§85. Инженер по подготовке производства

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерные, обрабатывающие и строительные отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер по подготовке производства I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по подготовке производства II категории не менее 2 лет; Инженер по подготовке производства II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по подготовке производства без категории не менее 3 лет; Инженер по подготовке производства без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2141-1 - Инженеры-технологи (общий профиль)

Основная цель деятельности:

Обеспечение организации и планирования производственных процессов

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение организации и планирования производственных процессов

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение организации и планирования производственных процессов



Навык 1:
Координация процессов по организации и планированию производственных процессов

Умения:
1. Проводить подготовку исходных данных для организации ритмичности производственных процессов:
- Составление описаний работ, спецификаций, таблиц и другой технической документации для разработки линейных и сетевых графиков производства работ.
- Разработка карт технологических и трудовых процессов.
- Расчет операционных норм расхода материалов, инструмента, топлива и электроэнергии, затрат труда.
- Расчет производственных мощностей и загрузки оборудования.
- Составление заявок на технологическое оснащение.
2. Осуществлять технико-экономический анализ, обобщение и систематизацию технических данных и показателей результативности работы, используя современные средства вычислительной техники/ программных обеспечений/ коммуникаций.
3. Обеспечивать подразделения необходимыми техническими данными, документами, материалами, оборудованием.
4. Вносить предложения по совершенствованию процесса оперативного планирования с учетом более эффективного использования производственных мощностей.
5. Вести установленную отчетность.

Знания:
1. Законодательные, иные нормативные правовые акты, методические и нормативно-технические материалы по направлению деятельности организации.
2. Перспективы технического развития и особенности деятельности организации (подразделений организации), принципы работы.
3. Технические характеристики, конструктивные особенности разрабатываемых и используемых технических средств, материалов и их свойства.
4. Современные средства вычислительной техники/ программных обеспечений/ коммуникаций.
5. Методы исследования, порядок и условия выполнения работ.
6. Основные требования, предъявляемые к технической документации, материалам, изделиям.
7. Действующие стандарты, технические условия, положения и инструкции по составлению и оформлению технической документации.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Оценка эффективности производственных процессов и управление ресурсами

Умения:
1. Изыскивать возможность сокращения цикла производственного процесса, выявлять производственные резервы, разрабатывать предложения по их использованию.
2. Осуществлять оценку технической документации, контроль за состоянием и эксплуатацией оборудования.
3. Контролировать соблюдение установленных требований, действующих норм, порядка и стандартов.

Знания:
1. Методы проведения технических расчетов и определения экономической эффективности исследований и разработок.
2. Достижения науки и техники, передовой отечественный и зарубежный опыт в соответствующей области деятельности.
3. Основы экономики, организации производства, труда и управления.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Адаптивность
Самостоятельность и ответственность
Умение быстро принимать решения
Дисциплинированность
Способность к решению нестандартных производственных задач

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на техусловия. СТ РК 3427-2020 ""Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Определение норм расхода химических реагентов и реактивы при переработке нефти".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер

11. Карточка профессии "Главный технолог (обрабатывающая промышленность)":

Код группы:

1321-0

Код наименования занятия:

1321-0-014

Наименование профессии:

Главный технолог (обрабатывающая промышленность)

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание профессиональной карты "Главный технолог" приведено в профессиональном стандарте "Управление производством и реализацией в нефтегазоперерабатывающей и нефтегазохимической промышленностях".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

12. Карточка профессии "Специалист по стандартизации":

Код группы:

2149-4

Код наименования занятия:

2149-4-005

Наименование профессии:

Специалист по стандартизации

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Специалист по стандартизации" дано в профессиональном стандарте "Стандартизатор".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      13. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 52.

      14. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Руководитель проекта: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 64.

      15. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      16. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 13 ноября 2024 года.

      17. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение от 17 декабря 2024 г.

      18. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      19. Дата ориентировочного пересмотра: 31.12.2027 г.

  Приложение 9 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Товарное производство, хранение нефти и газа (сырье), продуктов переработки нефти и газа"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Товарное производство, хранение нефти и газа (сырье) разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" для структурирования основных профессий, описания характеристик работ и основных трудовых функций работников для определения требований к уровню квалификаций и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда. Настоящий профессиональный стандарт охватывает деятельность специалистов, занятых на предприятиях нефтегазовой промышленности, включая производственные, складские и лабораторные подразделения. Это также включает сферу транспортировки, торговли и хранения нефтепродуктов, а также управление и контроль производственных процессов в соответствии с требованиями безопасности, качества и эффективности производства.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) запорная арматура (задвижки) – служит для полного перекрытия сечения трубопровода, регулирующая (регуляторы давления) - для изменения давления или расхода перекачиваемой жидкости, предохранительная (обратные и предохранительные клапаны) - для защиты трубопроводов и оборудования при превышении допустимого давления, а также предотвращения обратных токов жидкости;

      2) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      3) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      4) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      5) компаундирование – производство товарных продуктов из сырья методом вовлечения в его состав добавок и компонентов в заданных объемах согласно технологической рецептуры; - повышение октанового числа товарных продуктов методом вовлечения в состав товарных продуктов добавок и компонентов в заданных объемах согласно требованиям;

      6) трубопроводная арматура – предназначена для управления потоками нефти, транспортируемыми по трубопроводам. По принципу действия арматура делится на три класса: запорная, регулирующая и предохранительная;

      7) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      8) нефте-газопродукты – смеси углеводородов и некоторых их производных, а также индивидуальные химические соединения, получаемые при переработке нефти и газа, используемые в качестве топлив, смазочных материалов, электроизоляционных сред, растворителей, дорожных покрытий, нефтегазохимического сырья и для других целей;

      9) компаундирование топлива – это смешивание в необходимых пропорциях компонентов топлива и присадок с последующей гомогенизацией смеси для доведения топлива до состояния, удовлетворяющего стандарту;

      10) реагентное хозяйство – подразделение, которое обеспечивает технологические установки завода реагентами и техническими маслами. В реагентном хозяйстве находятся на хранении концентрированные реагенты и здесь же ведется приготовление их растворов;

      11) резервуары – емкостное оборудование, предназначенное для хранения нефти и нефтепродуктов;

      12) емкостное оборудование – это различные емкости и резервуары, предназначающиеся для хранения газообразных и жидких веществ;

      13) товарное производство – смешение компонентов с использованием различных присадок, с получением товарных продуктов переработки нефти и газа с заданными показателями качества;

      14) технологические трубопроводы – трубопроводы в пределах промышленных предприятий, по которым транспортируется сырье, полуфабрикаты и готовые продукты, пар, вода, топливо, реагенты и другие вещества, обеспечивающие ведение технологического процесса и эксплуатацию оборудования;

      15) сливо-наливные эстакады – железнодорожная сливо-наливная эстакада используется для обеспечения выполнения операций по сливу и наливу нефтепродуктов (бензин, дизельное топливо, нефть, масло, также можно использовать как эстакаду слива мазута) в железнодорожные цистерны и облегчения доступа на цистерну;

      16) задвижка – запорное устройство, в котором проходное сечение перекрывается поступательным перемещением затвора в направлении, перпендикулярном направлению движения нефти или нефтепродукта.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      3) КИПиА – контрольно-измерительные приборы и автоматика;

      4) ПС – Профессиональный стандарт;

      5) НПЗ – нефтеперерабатывающий завод;

      6) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      7) ОРК – Отраслевая рамка квалификации.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Товарное производство, хранение нефти и газа (сырье), продуктов переработки нефти и газа.

      5. Код профессионального стандарта: C19201091.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность;

      19 Производство кокса и продуктов нефтепереработки;

      19.2 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20.1 Производство продуктов нефтепереработки;

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Товарное производство, хранение нефти и газа (сырье), продуктов переработки нефти и газа" определяет требования к профессиональным знаниям и навыкам специалистов в области производства, хранения и обработки нефти и газа. Включает в себя основные аспекты работы с сырьем и продуктами его переработки, а также навыки обеспечения безопасности и соблюдения стандартов качества в соответствии с требованиями отрасли.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Начальник участка (машинного, понтонного, резервуарного и др.) - 7 уровень ОРК;

      2) Инженер по резервуарам - 6 уровень ОРК;

      3) Мастер (резервуарных парков) - 6 уровень ОРК;

      4) Оператор товарный - 2 уровень ОРК;

      5) Машинист технологических компрессоров - 4 уровень ОРК;

      6) Машинист технологических насосов - 3 уровень ОРК;

      7) Осмотрщик нефтеналивных емкостей - 2 уровень ОРК;

      8) Оператор товарный - 4 уровень ОРК;

      9) Оператор товарный - 3 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Начальник участка (машинного, понтонного, резервуарного и др.)":

Код группы:

1325-2

Код наименования занятия:

1325-2-023

Наименование профессии:

Начальник участка (машинного, понтонного, резервуарного и др.)

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§95. Начальник хозяйственного отдела

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по специальности не менее 2 лет или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы по специальности не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1322-0-039 - Мастер участка (добывающая промышленность)

Основная цель деятельности:

Прием, размещение и хранение, нефти, компонентов нефтепродуктов, вырабатываемых на установках предприятия, приготовление и отгрузка готовой продукции

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение и контроль деятельности резервуарного парка

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение и контроль деятельности резервуарного парка



Навык 1:
Планирование деятельности парка

Умения:
1. Обеспечивать выполнение плановых заданий по приему, хранению и отгрузке нефти и нефтепродуктов, испытанию и приемке резервуаров в эксплуатацию, их техническому обслуживанию и ремонту.
2. Обеспечивать безопасное выполнение работ, соблюдение установленных норм ведения технологического процесса, правильную эксплуатацию оборудования, арматуры, приборов, инструмента, коммуникаций, зданий, сооружений.
3. Обеспечивать своевременное проведение технического освидетельствования и ревизии приборов, арматуры, предохранительных и противоаварийных устройств, систем сигнализации, пожаротушения и трубопроводов.
4. Осуществлять внедрение и освоение нового оборудования, автоматизацию и телемеханизацию резервуаров и резервуарных парков.
5. Поддерживать систему пожаротушения в работоспособном состоянии методом своевременного проведения технического обслуживания и планово-предупредительных ремонтов.
6. Разрабатывать мероприятия по подготовке и безопасному проведению работ повышенной опасности, осуществлять контроль за соблюдением мер безопасности при их проведении.
7. Координировать обеспечение рабочих мест инструментами, технической документацией, плакатами и предупредительными надписями по безопасности и охране труда.

Знания:
1. Нормативные правовые акты, регламентирующие деятельность парка.
2. Специализация и особенности структуры парка.
3. Информация о производственных мощностях и кадровых ресурсах парка.
4. Современные финансово-экономические методы управления организацией.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль исполнения поставленных задач

Умения:
1. Осуществлять контроль соблюдения мероприятий по подготовке и проведению газоопасных и огневых работ.
2. Осуществлять контроль проведения особо ответственных технологических операций.
3. Осуществлять контроль правильности приема-сдачи смен производственным персоналом.
4. Осуществлять контроль правильности применения работниками производства средств индивидуальной и коллективной защиты.
5. Осуществлять контроль обеспечения работников защитными средствами, защитными приспособлениями и средствами гигиены согласно установленным нормам.

Знания:
1. Нормативные правовые акты, регламентирующие деятельность парка.
2. Специализация и особенности структуры парка.
3. Основы стратегического и оперативного планирования.
4. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские качества
Системное и аналитическое мышление
Стрессоустойчивость, ответственность
Самостоятельное решение профессиональных задач с применением теоретических и практических знаний
Рациональная организация труда

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ГОСТ 1510-2022 "Нефть и нефтепродукты. Маркировка, упаковка, транспортирование и хранение".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Начальник участка

10. Карточка профессии "Инженер по резервуарам":

Код группы:

2147-4

Код наименования занятия:

2147-4-006

Наименование профессии:

Инженер по резервуарам

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§85. Инженер по подготовке производства

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер по резервуарам I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по подготовке производства II категории не менее 2 лет; Инженер по резервуарам II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по подготовке производства без категории не менее 3 лет; Инженер по резервуарам без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2147-4-014 - Инженер резервуарного парка

Основная цель деятельности:

Руководство производственной деятельностью резервуаров

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение выполнения производственного задания по резервуарам
2. Разработка нормативно-технической документации по направлению деятельности
3. Осуществление контроля за техническим состоянием резервуаров, коммуникаций, производственных помещений

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение выполнения производственного задания по резервуарам



Навык 1:
Организация работы подчиненного персонала

Умения:
1. Руководствовать работой мастеров, бригад.
2. Осуществлять подбор и рациональную расстановку подчиненных работников.
3. Разрабатывать мероприятия по предупреждению аварий и производственного травматизма и организовывать их выполнения.
4. Применять средства индивидуальной и коллективной защиты, первичных средств пожаротушения.
5. Обеспечить создания безопасных и здоровых условий труда.
6. Составлять план по проведению инструктажей для персонала.
7. Разрабатывать программы аттестации рабочих мест по условиям труда.

Знания:
1. Знание законодательства, в т.ч. Экологического кодекса РК, Кодекса РК "О недрах и недропользовании", Закона РК "О гражданской защите", Закона РК "О магистральном трубопроводе".
2. Организационно-распорядительные документы и методические материалы, касающиеся производственной деятельности организации.
3. Нормативные правовые акты, другие руководящие, методические и нормативные материалы вышестоящих органов, касающиеся вопросов составления производственных заданий и оперативного управления производством.
4. Правила аттестации рабочих мест по условиям труда.
5. Основы экономики.
6. Организацию производства, труда и управления.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Осуществление контроля за правильным ведением технологического процесса

Умения:
1. Проводить анализ на соответствие требованиям технической эксплуатации резервуаров, насосов, коммуникаций.
2. Проводить реализацию мероприятий по снижению потерь нефти, экономному расходованию реагентов, электроэнергии, материалов.
3. Разрабатывать учетно-отчетную документацию по приему и поставкам нефти.
4. Оформлять необходимую документацию.
5. Проводить анализ результатов производственной деятельности резервуаров/резервуарного парка.
6. Разрабатывать план мероприятий на резервуарном парке.

Знания:
1. Физико-химические свойства товарных продуктов и реагентов.
2. Технологию подготовки и перекачки нефти.
3. Технологическую схему трубопроводов.
4. Оборудование резервуарного парка и правила его эксплуатации.
5. Технологический режим работы резервуарного парка.
6. Насосное оборудование.
7. Стандарты и технические условия на сырую и готовую нефть.
8. Учет и контроль по приему, хранению и поставке продукции.
9. Требования к содержанию закрепленной территории промышленного объекта.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Разработка нормативно-технической документации по направлению деятельности



Навык 1:
Разработка производственно-технологической документации

Умения:
1. Осуществлять разработку и пересмотр инструкции по безопасному ведению работ.
2. Оформлять документации по обслуживанию применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
3. Осуществлять разработку, актуализацию локальных нормативных актов.
4. Осуществлять разработку плана ликвидации аварий на объекте.

Знания:
1. НТД по проведению огневых, газоопасных и других работ повышенной опасности.
2. Требования к разработке планов ликвидации аварий.
3. Нормативные документы по стандартизации и сертификации.
4. Инструкции и другие руководящие материалы по разработке и оформлению технической документации.
5. Виды неисправностей применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
6. Правила и средства контроля соответствия технического состояния оборудования резервуарного парка.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Осуществление контроля за техническим состоянием резервуаров, коммуникаций, производственных помещений



Навык 1:
Обеспечение выполнения графиков технического обслуживания

Умения:
1. Составлять графики текущего и капитального ремонта резервуаров и контролировать их выполнение.
2. Составлять заявки, технических заданий на проведение испытания, диагностики, ремонт резервуаров, емкостей и цистерн.
3. Анализировать состояния оборудования, механизмов и условий труда на объектах.
4. Вырабатывать предложения и составления планов по внедрению новой техники и технологий автоматизации производственных процессов.
5. Проводить работы со специализированными программными продуктами.

Знания:
1. Знание инноваций и лучших практик в нефтяной промышленности.
2. Требования к составлению графиков проведения планово-предупредительных ремонтов оборудования резервуарного парка и контроль их выполнения.
3. Схемы размещения, применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
4. Маршруты обхода, применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
5. Критерии оценки пригодности резервуаров, емкостей, цистерн для использования.
6. Порядок очистки, пропарки, продувки, промывки применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
7. Составы растворов и средств для очистки, пропарки, продувки, промывки применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
8. Требования по подготовке к выводу из эксплуатации и вводу в эксплуатацию применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
9. Регламент взаимодействия со сторонними организациями.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Проведение работ по техническому обслуживанию резервуаров

Умения:
1. Визуально оценивать внешнее состояние резервуаров в целом.
2. Составлять протоколы измерений вместимости и градуировки резервуаров.
3. Организовать выполнения сложных и опасных работами.
4. Организовать проведения ремонтных работ.
5. Определять механические повреждения технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн, применяемых для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта.
6. Определять утечки товарных продуктов по внешним признакам.
7. Давать оценку степени загрязнения наружной поверхности резервуаров, емкостей, цистерн, трубопроводов, запорной и регулирующей арматуры.

Знания:
1. Назначение, устройство, принципы действия и порядок эксплуатации применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
2. Устройство, принцип работы и правила эксплуатации нефтеловушек.
3. Виды и причины возникновения аварийных ситуаций, способы их предупреждения и устранения.
4. Планы предупреждения, локализации и ликвидации аварий, инцидентов и их последствий на промышленном объекте.
5. Требования к содержанию закрепленной территории промышленного объекта.
6. Технологические схемы трубопроводов, которые связывают резервуарный парк с технологическими установками, цехами производства, железнодорожной эстакадой и причалом.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ГОСТ 1510-2022 "Нефть и нефтепродукты. Маркировка, упаковка, транспортирование и хранение".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Начальник участка (машинного, понтонного, резервуарного и др.)

11. Карточка профессии "Мастер (резервуарных парков)":

Код группы:

1321-0

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Мастер (резервуарных парков)

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 90. Мастер участка

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы на производстве не менее 1 года или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы на производстве не менее 3 лет, при отсутствии образования по соответствующей специальности стаж работы на производстве не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1321-0-023 - Мастер участка (обрабатывающая промышленность)

Основная цель деятельности:

Осуществление руководства производственно-хозяйственной деятельности на участке товарно-сырьевых парков по согласованию с начальником участка

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация производственной деятельности по обеспечению выполнения установленных плановых заданий по приему-отпуску продуктов переработки нефти и газа

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Организация производственной деятельности по обеспечению выполнения установленных плановых заданий по приему-отпуску продуктов переработки нефти и газа



Навык 1:
Контроль исполнения производственных задач

Умения:
1. Осуществлять руководство производственным участком в соответствии с действующими законодательными и другими нормативными правовыми актами, регулирующими производственно-хозяйственную деятельность организации.
2. Обеспечивать выполнение участком производственных заданий по объему производства продукции, качеству и заданной номенклатуре, повышать производительность труда, снижать трудоемкость продукции на основе рациональной загрузки оборудования и использования его технических возможностей.
3. Своевременно подготавливать производство, обеспечивать расстановку рабочих и бригад, контролировать соблюдение технологических процессов, оперативно выявлять и устранять причины их нарушения.
4. Проверять качество выпускаемой продукции или выполняемых работ, осуществлять мероприятия по предупреждению брака и повышению качества продукции.
5. Принимать участие в приемке законченных работ по реконструкции участка, ремонту технологического оборудования, механизации и автоматизации производственных процессов.
6. Осуществлять производственный инструктаж рабочих, проводить мероприятия по соблюдению безопасности и охране труда.
7. Анализировать результаты производственной деятельности, обеспечивать правильность и своевременность оформления первичных документов.
8. Содействовать распространению передового опыта, развитию инициативы и внедрению рационализаторских предложений.
9. Обеспечивать своевременный пересмотр норм трудовых затрат и внедрение технически обоснованных норм.
10. Принимать участие в выявлении резервов производства и разработке мероприятий по улучшению условий труда.
11. Контролировать соблюдение рабочими порядка по безопасности, охране труда и трудовой дисциплины.

Знания:
1. Законодательные, иные нормативные правовые акты, методические и нормативно-технические материалы, касающиеся производственно-хозяйственной деятельности участка.
2. Технические характеристики и требования, предъявляемые к продукции, выпускаемой участком, технологию ее производства.
3. Оборудование участка и порядок его технической эксплуатации.
4. Методы производственно-хозяйственной деятельности участка.
5. Передовой отечественный и зарубежный опыт по управлению производством.
6. Трудовое законодательство, порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Организация эффективной работы производственных бригад и рабочих процессов

Умения:
1. Участвовать в разработке новых и совершенствовании действующих технологических процессов и режимов производства, а также производственных графиков.
2. Организовывать внедрение передовых методов и приемов труда, а также форм его организации, аттестации и рационализации рабочих мест.
3. Обеспечивать выполнение рабочими норм выработки и правильное использование производственных площадей, оборудования и инструмента.
4. Осуществлять формирование бригад, разрабатывать и внедрять мероприятия по рациональному обслуживанию бригад, координировать их деятельность.
5. Устанавливать и своевременно доводить производственные задания бригадам и отдельным рабочим в соответствии с утвержденными производственными планами.
6. Содействовать внедрению прогрессивных форм организации труда, вносить предложения о пересмотре норм выработки и расценок.
7. Организовывать работу по повышению квалификации и профессионального мастерства рабочих и бригадиров.

Знания:
1. Порядок тарификации работ и рабочих.
2. Нормы и расценки на работы, порядок их пересмотра.
3. Действующие положения об оплате труда и формах материального стимулирования.
4. Основы экономики, организации производства, труда и управления.
5. Трудовое законодательство, порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ГОСТ 1510-2022 "Нефть и нефтепродукты. Маркировка, упаковка, транспортирование и хранение".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Начальник участка (машинного, понтонного, резервуарного и др.)

6

Инженер по резервуарам

12. Карточка профессии "Оператор товарный":

Код группы:

8131-9

Код наименования занятия:

8131-9-171

Наименование профессии:

Оператор товарный

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§40. Оператор товарный

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Управление процессами распределения, смешения компонентов с вовлечением, при необходимости, различных присадок, для получения товарных нефтепродуктов с заданными показателями качества и обеспечение приема, размещения, хранения, перекачки, отпуска нефти, газа, газового конденсата и продуктов их переработки, реагентов и других продуктов (товарный продукт) на промышленных объектах, осуществляющих прием, размещение, хранение, перекачку и отпуск товарного продукта (промышленный объект)

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение вспомогательных и подготовительных работ при приеме, размещении, хранении, перекачке и отпуске товарных продуктов, операций по движению тарных товарных продуктов на промышленных объектах

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Выполнение вспомогательных и подготовительных работ при приеме, размещении, хранении, перекачке и отпуске товарных продуктов, операций по движению тарных товарных продуктов на промышленных объектах



Навык 1:
Проверка технического состояния резервуаров, емкостей, цистерн

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Определять механические повреждения, запотевания, подтеков резервуаров, емкостей, цистерн.
2. Осуществлять проверку закупорки и герметичности резервуаров, емкостей, цистерн.
3. Выявлять наличие в резервуарах, емкостях, цистернах посторонних предметов, донных отложений, льда или воды.
4. Подготавливать пломбы.
5. Осуществлять пропарки, мытья, сушки резервуаров, емкостей, цистерн.
6. Осуществлять применение ручного, механизированного инструмента, устройства и средства для пропарки, мытья, сушки резервуаров, емкостей, цистерн.
7. Осуществлять открытие и закрытие запорной и регулирующей арматуры.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Назначение, устройство и порядок эксплуатации резервуаров, емкостей, цистерн, запорной и регулирующей арматуры.
2. Критерии оценки пригодности резервуаров, емкостей, цистерн для использования.
3. Способы пропарки, мытья, сушки резервуаров, емкостей, цистерн от остатков товарного продукта, механических примесей, воды и донных отложений.
4. Составы растворов и средств для пропарки, мытья, сушки резервуаров, емкостей, цистерн.
5. Порядок откачивания, дренирования, спуска из резервуаров, емкостей, цистерн воды и донных отложений и порядок открытия, закрытия запорной и регулирующей арматуры.
6. Способы пломбирования резервуаров, цистерн, емкостей, цистерн, автоцистерн, запорной и регулирующей арматуры.
7. Порядок определения объема товарного продукта и расчета его массы и порядок работы с калибровочными/градуировочными таблицами.
8. Правила применения и инструкции по эксплуатации ручного, механизированного инструмента, устройств и приспособлений для пропарки, мытья, сушки резервуаров, емкостей, цистерн.
9. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Проверка параметров товарного продукта

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Применять приборы для замеров уровня, температуры, давления, объема товарного продукта в резервуарах, емкостях, цистернах.
2. Осуществлять визуальное определение наличия механических примесей и воды в товарных продуктах.
3. Осуществлять проведение удаления воды и грязи из резервуаров, емкостей, цистерн перед отбором проб.
4. Осуществлять отбор пробы товарного продукта для проведения химических анализов.
5. Осуществлять проведение упаковки, маркировки проб товарного продукта.
6. Осуществлять открытие и закрытие задвижки на резервуарах, емкостях, цистернах.
7. Осуществлять оформления документации по параметрам товарного продукта, отбору проб.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Физико-химические свойства товарных продуктов.
2. Правила и порядок отбора проб товарного продукта.
3. Назначение, порядок применения мерников, их полная емкость и цена деления шкалы.
4. Устройство, характеристики и классификация, правила эксплуатации замерных, измерительных приборов и приспособлений.
5. Порядок упаковки, маркировки и хранения проб товарного продукта.
6. Виды, назначение, порядок оформления установленной документации по параметрам товарного продукта, отбору проб.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Прием, размещение, хранение и отпуск тарных товарных продуктов и выполнение операций со свежими и отработанными маслами

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Определять целостность пломбировки емкости (тары) с товарным продуктом и определение целостности упаковки и тары, сроков годности тарного товарного продукта.
2. Осуществлять проведение герметичной закупорки емкости (тары) и взвешивание тарных товарных продуктов.
3. Осуществлять применение оборудования для взвешивания емкостей (тары), транспортных средств, оборудованных емкостями для перевозки тарного товарного продукта, баллонов с газом.
4. Осуществлять применение оборудования для подогрева тарных товарных продуктов.
5. Осуществлять применение оборудования для подогрева тарных товарных продуктов и определение параметров подогрева тарных товарных продуктов.
6. Подготавливать пломбы.
7. Осуществлять проведение приема отработанных масел.
8. Осуществлять выдачу маслофильтров.
9. Осуществлять проведение прикрепления (подвешивания) паспорта качества к товарному продукту.
10. Осуществлять проведение разгрузки и погрузки тарных товарных продуктов.
11. Определять исправность грузозахватных приспособлений перед их использованием.
12. Осуществлять оформление документации по приему, размещению, хранению и отпуску тарных товарных продуктов.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Физико-химические свойства масел и классификация товарных продуктов, относящихся к вредным веществам.
2. Причины потерь и порчи товарных продуктов, методы их предотвращения.
3. Нормы естественных потерь товарных продуктов.
4. Способы пломбирования емкостей (тары) и правила подогрева товарных продуктов.
5. Правила выполнения погрузо-разгрузочных работ, строповки, подъема, перемещения грузов.
6. Порядок взвешивания тарных товарных продуктов.
7. Устройство, характеристики и классификация, правила эксплуатации замерных, измерительных приборов и приспособлений и принципы работы, правила эксплуатации грузозахватных, грузоподъемных механизмов и приспособлений.
8. Правила складирования тарных товарных продуктов.
9. Правила, инструкции по эксплуатации инструментов, приспособлений.
10. Порядок проведения инвентаризации тарных товарных продуктов.
11. Требования к содержанию закрепленной территории промышленного объекта.
12. Порядок приема отработанных масел.
13. Планы предупреждения, локализации и ликвидации аварий, инцидентов и их последствий на промышленном объекте.
14. Виды, назначение, порядок ведения установленной документации по работе с маслами.
15. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ГОСТ 1510-2022 "Нефть и нефтепродукты. Маркировка, упаковка, транспортирование и хранение".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по резервуарам

13. Карточка профессии "Машинист технологических компрессоров":

Код группы:

8185-2

Код наименования занятия:

8185-2-006

Наименование профессии:

Машинист технологических компрессоров

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание профессиональной карточки "Машинист технологических компрессоров" находится в профессиональном стандарте "Эксплуатация и ремонт компрессорной станции".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

14. Карточка профессии "Машинист технологических насосов":

Код группы:

8185-3

Код наименования занятия:

8185-3-006

Наименование профессии:

Машинист технологических насосов

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание профессиональной карточки "Машинист технологических насосов" находится в профессиональном стандарте "Переработка нефти, газа и нефтегазохимия".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

15. Карточка профессии "Осмотрщик нефтеналивных емкостей":

Код группы:

8131-9

Код наименования занятия:

8131-9-173

Наименование профессии:

Осмотрщик нефтеналивных емкостей

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Осмотрщик нефтеналивных емкостей" находится в профессиональном стандарте "Прием, хранение и поставка нефти".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

16. Карточка профессии "Оператор товарный":

Код группы:

8131-9

Код наименования занятия:

8131-9-171

Наименование профессии:

Оператор товарный

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 43-44. Оператор товарный

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Для оператора товарного 5-6 разряда стаж работы на производстве не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

9629-9-004 - Кладовщик
4321-0-015 - Товаровед

Основная цель деятельности:

Управление процессами распределения, смешения компонентов с вовлечением, при необходимости, различных присадок, для получения товарных нефтепродуктов с заданными показателями качества и обеспечение приема, размещения, хранения, перекачки, отпуска нефти, газа, газового конденсата и продуктов их переработки, реагентов и других продуктов (товарный продукт) на промышленных объектах, осуществляющих прием, размещение, хранение, перекачку и отпуск товарного продукта (промышленный объект)

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарных продуктов на промышленных объектах
2. Выполнение работ по подготовке товарного продукта путем компаундтрования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарных продуктов на промышленных объектах



Навык 1:
Проверка технического состояния резервуаров, емкостей, цистерн с малыми, средними и большими объемами поставки (реализации) товарного продукта

Умения:
Для 5-го, 6-го разрядов:
1. Определять механические повреждения применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
2. Проводить фиксацию параметров состояния, применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
3. Производить оценку степени загрязнения наружной поверхности резервуаров, емкостей, трубопроводов, запорной и регулирующей арматуры.
4. Производить оценку технического состояния защитных и вспомогательных устройств и их элементов.
5. Определять утечки товарных продуктов по внешним признакам.
6. Проводить устранение мелких неисправностей запорной и регулирующей арматуры.
7. Осуществлять набивку сальниковых уплотнений, подтяжка резьбовых соединений.
8. Производить применение ручного, механизированного слесарного инструмента, устройства и средства для пропарки, продувки, промывки применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
9. Производить установку (снятие) заглушек на трубопроводах, резервуарах, емкостях, цистернах.
10. Осуществлять отключение/подключение применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования с помощью трубопроводной арматуры при выводе из эксплуатации и вводе в эксплуатацию.
11. Проверять исправности дыхательной и предохранительной арматуры, уровнемеров, электро- и пароподогревателей в резервуарах, емкостях, цистернах.
12. Определять крепления растяжки факельного ствола, подача газа в факельную систему.
13. Уметь работать с персональным компьютером и его периферийными устройствами, оргтехникой.
14. Оформлять документации по обслуживанию применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
15. Проверять состояния креплений, герметичности уплотнений и соединений применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
16. Производить зажигание и гашение факела.
17. Подавать газ в факельную систему.
18. Определять степени наполнения вспомогательных емкостей для своевременного их опорожнения.
19. Применять средства контроля и автоматизации при управлении факельной системой.
20. Производить проверку наличия ограждения территории вокруг факельного ствола и промышленного объекта.
Для 5-го разряда (в дополнение к умениям разряда 4):
1. Обслуживать оборудование распределительной нефтебазы с годовым объемом реализации нефтепродуктов свыше 40 до 100 тысяч тонн и руководить всеми работами с годовым объемом реализации нефтепродуктов свыше 100 тысяч тонн.
2. Обслуживать товарные и резервуарные парки, железнодорожные и автоналивные эстакады, причалы, наливные пункты магистральных нефтепродуктопроводов, перевалочные нефтебазы и наливные пункты нефтеперерабатывающих заводов с грузооборотом, объемом перекачки или налива нефти и нефтепродуктов свыше 5000 до 10000 тонн в сутки.
3. Обслуживать парки сжиженных газов с объемом свыше 500 тонн.
4. Обслуживать парки с высококачественными нефтепродуктами и сложной системой коммуникаций.
5. Компаундировать нефтепродукты для приготовления товарной продукции, этилировать бензин, добавлять присадки и ингибиторы.
6. Вести операции по сдаче, отгрузке и оформлению расчетов с транспортными организациями.
7. Вести финансовые расчеты с железной дорогой.
8. Составлять баланс движения нефти и нефтепродуктов за смену.
9. Руководить работой сливщиков-наливщиков.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям разряда 5):
1. Обслуживать оборудование распределительной нефтебазы с годовым объемом реализации нефтепродуктов свыше 100 тысяч тонн до 130 тысяч тонн и руководить всеми работами.
2. Обслуживать товарные и резервуарные парки, железнодорожные и автомобильные эстакады, причалы, наливные пункты магистральных нефтепродуктопроводов, нефтеперерабатывающих заводов и перевалочные нефтебазы с грузооборотом, объемом перекачки или налива нефти и нефтепродуктов свыше 10,000 тонн до 16,000 тонн в сутки.
3. Обслуживать резервуарные парки с дистанционными системами управления и системами телемеханики.
4. Руководить и наблюдать за работой автоматической системы налива нефтепродуктов в автоцистерны.
5. Обеспечивать количественную и качественную сохранность нефтепродуктов.
6. Проводить необходимые мероприятия по сокращению потерь нефтепродуктов.
7. Проводить ускоренные физико-химические анализы масел.
8. Улучшать эксплуатационные свойства масел путем введения присадок и смешения.
9. Наблюдать за исправностью сооружений, оборудования и инвентаря.
10. Подготавливать закодированную информацию для вычислительного центра.
11. Руководить работой операторов более низкой квалификации.

Знания:
Для 5-го разряда (в дополнение к знаниям разряда 4):
1. Государственные стандарты на качество всех продуктов, хранящихся в парке.
2. Порядок подготовки резервуаров для заполнения его продуктом более высоким по качеству.
3. Порядок приема и сдачи нефтепродуктов и сжиженных газов.
4. Условия регулирования грузопотоков по подводящим и отводящим трубопроводам.
5. Порядок финансовых расчетов с железной дорогой.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям разряда 5):
1. Уставы и договора с железной дорогой и пароходством на сроки и порядок слива-налива цистерн, полувагонов-бункеров и нефтесудов, погрузки-разгрузки вагонов и нефтесудов.
2. Физико-химические свойства нефтепродуктов и области их применения.
3. Признаки старения масел, способы их стабилизации и смешения.
4. Стандарты на качество принимаемых, отправляемых и отпускаемых нефтепродуктов.
5. Устройство аппаратуры дистанционного управления и телемеханики, их наладку и регулировку.
6. Устройство электронно-фактурных машин.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Подготовка сооружений (стационарных резервуаров, емкостей, эстакад, стояков, причалов, наливных пунктов, магистральных нефтепродуктопроводов, перевалочных нефтебаз, трубопроводов) к приему, размещению, хранению, перекачке и отпуску товарных продуктов на промышленных объектах

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Определять готовность сооружений к ведению приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарных продуктов.
2. Осуществлять сборку технологической схемы приема/отпуска, перекачки товарного продукта.
3. Проводить работу по переключению резервуаров, емкостей, цистерн и технологических трубопроводов.
4. Применять приборы для замеров уровня товарного продукта в резервуарах, емкостях, цистернах.
5. Осуществлять расчет массы (объема) товарных продуктов.
6. Проверять готовность защитных и вспомогательных устройств и их элементов к приему, размещению, хранению, перекачке и отпуску товарного продукта.
7. Проводить осмотр резервуаров, емкостей, цистерн на наличие посторонних предметов, отложений, льда или воды.
8. Проводить работу по освобождению резервуаров, емкостей, цистерн от остатка товарного продукта, дренированию, продувке.
9. Определять целостность обвалований, наличие и исправность ограждений, предохранительных приспособлений, блокировочных и сигнализирующих устройств, средств индивидуальной и коллективной защиты.
10. Оформлять документацию по подготовке сооружений к приему, размещению, хранению, перекачке и отпуску товарных продуктов.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Схемы размещения, применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
2. Технологические схемы приема/отпуска, перекачки товарного продукта.
3. Порядок переключения резервуаров, емкостей, цистерн и технологических трубопроводов.
4. Назначение, порядок применения мерников, их полная емкость и цена деления шкалы.
5. Устройство, характеристики и классификация, правила эксплуатации замерных, измерительных приборов и приспособлений.
6. Устройство газоуравнительной и газораспределительной систем.
7. Виды и причины возникновения аварийных ситуаций, способы их предупреждения и устранения.
8. Планы предупреждения, локализации и ликвидации аварий, инцидентов и их последствий на промышленном объекте.
9. Виды, назначение, порядок ведения установленной документации по подготовке сооружений к приему, размещению, хранению, перекачке и отпуску товарных продуктов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Прием, размещение, хранение, перекачка и отпуск товарных продуктов на промышленных объектах с малыми (3-й разряд), средними (4-й разряд) и большими (5-й разряд) объемами поставки (реализации) товарного продукта

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Определять объем перекачанного товарного продукта через узлы учета.
2. Уменьшать простой транспортных средств, оборудованных емкостями для перевозки товарного продукта, в наполненном состоянии, в том числе на железнодорожных путях и в портах.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Устройство, принцип работы, технические характеристики работы, порядок пуска и остановки насосного оборудования.
2. Классификация товарных продуктов, относящихся к вредным веществам.
3. Причины потерь и порчи товарных продуктов, методы их предотвращения
4. Нормы естественных потерь товарных продуктов.
5. Виды неисправностей применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
6. Требования локальных нормативных актов и распорядительных документов по приему, размещению, хранению, перекачке и отпуску товарного продукта.
7. Технологические процессы приема, размещения, хранения, перекачки, отпуска товарных продуктов.
8. Правила и установленные сроки слива/налива железнодорожных цистерн, нефтеналивных судов по договорам с железной дорогой и пароходством.
9. Правила перекачивания горячих, вязких и парафинистых товарных продуктов.
10. Порядок расчета массы (объема) товарных продуктов.
11. Порядок работы с калибровочными/ градуировочными таблицами.
12. Правила и порядок отбора проб товарного продукта.
13. Назначение, порядок применения мерников, их полная емкость и цена деления шкалы.
14. Устройство, характеристики и классификация, правила эксплуатации замерных, измерительных приборов и приспособлений.
15. Способы пломбирования резервуаров, емкостей, цистерн, автоцистерн, запорной и регулирующей арматуры.
16. Способы и правила подогрева товарных продуктов.
17. Порядок проведения инвентаризации товарных продуктов.
18. Виды и причины возникновения аварийных ситуаций, способы их предупреждения и устранения.
19. Планы предупреждения, локализации и ликвидации аварий, инцидентов и их последствий на промышленном объекте.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение работ по подготовке товарного продукта путем компаундтрования



Навык 1:
Осуществление процесса по подготовке товарного продукта путем компаундтрования

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Собирать технологическую схему по приему компонентов бензина с технологических установок в резервуары парка.
2. Собирать схему перекачек бензина внутри станции смешения, схему возврата из парка на технологические установки, схему по приготовлению товарной продукции в товарно-сырьевых парках, схему налива на эстакадах.
3. Собирать схему по приему изомеризата и сплиттера нафты в резервуары станции смешения бензинов.
4. Осуществлять наблюдение поступления бензина с технологических установок, взливы, температуры по приборам КИПиА.
5. Проводить переключение хода бензинов согласно схеме.
6. Соблюдать нормы технологического режима по показаниям КИПиА и информационной системе обработки данных.
7. Вести подготовку заполненных резервуаров к паспортизации или отбору проб для анализа.
8. Проводить дренирование от подтоварной воды, механических примесей в соответствии с регламентом.
9. Проводить отбор проб в соответствии с графиком лабораторного контроля.
10. Проверять качество сырья и товарной продукции по результатам анализов или по данным автоматических анализаторов.
11. Осуществлять контроль за давлением бензина в коллекторах, проводить сброс избыточного давления в резервуарные парки.
12. Проводить замер уровня нефтепродуктов в резервуарах на рулетку.
13. Применять схемы автоматической станции смешения бензинов.
14. При работе на автоматической станции смешения рассчитывать массу смешиваемых компонентов товарных бензинов, исходя из свободных объемов парков и данных лабораторных анализов.
15. Проводить прокачку коллекторов, линий при приготовлении высокооктановых бензинов.
16. Принимать октаноповышающую присадку.

Знания:
Для 5 разряда:
1. Физико-химические свойства нефтепродуктов.
2. Технологические схемы, схемы водоснабжения, канализации, вентиляции и электроснабжения участка.
3. Устройства, назначения резервуаров.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль качества товарного продукта и поддержание технологических параметров

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Принимать-сдавать смену в соответствии с производственной инструкцией.
2. Осуществлять обход оборудования участка согласно установленному регламенту с целью выявления отклонений в состоянии технологического оборудования, трубопроводов.
3. Осуществлять контроль за исправностью предохранительных, блокирующих, сигнализирующих приборов, средств пожаротушения, электрических устройств и сетей, арматуры, коммуникаций и ограждений.
4. Выполнять работы по подготовке оборудования к ремонту, обеспечивать полное освобождение выводимого в ремонт оборудования от нефтепродукта.

Знания:
Для 5 разряда:
1. Устройства, принцип действия и правила эксплуатации оборудования, арматуры, коммуникаций участка.
2. Назначение контрольно-измерительных приборов и автоматики.
3. План ликвидации аварий (ПЛА).
4. Правила ведения технической документации и оперативного журнала.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ГОСТ 1510-2022 "Нефть и нефтепродукты. Маркировка, упаковка, транспортирование и хранение".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по резервуарам

17. Карточка профессии "Оператор товарный":

Код группы:

8131-9

Код наименования занятия:

8131-9-171

Наименование профессии:

Оператор товарный

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 41-42. Оператор товарный

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Для оператора товарного 3-4 разряда стаж работы на производстве не менее 1 года.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

9629-9-004 - Кладовщик
4321-0-015 - Товаровед

Основная цель деятельности:

Управление процессами распределения, смешения компонентов с вовлечением, при необходимости, различных присадок, для получения товарных нефтепродуктов с заданными показателями качества и обеспечение приема, размещения, хранения, перекачки, отпуска нефти, газа, газового конденсата и продуктов их переработки, реагентов и других продуктов (товарный продукт) на промышленных объектах, осуществляющих прием, размещение, хранение, перекачку и отпуск товарного продукта (промышленный объект)

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарных продуктов на промышленных объектах
2. Выполнение работ по подготовке товарного продукта путем компаундтрования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарных продуктов на промышленных объектах



Навык 1:
Проверка технического состояния резервуаров, емкостей, цистерн с малыми, средними и большими объемами поставки (реализации) товарного продукта

Умения:
Для 3-го, 4-го разрядов (в дополнение к умениям разряда 2):
1. Определять механические повреждения применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
2. Проводить фиксацию параметров состояния, применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
3. Производить оценку степени загрязнения наружной поверхности резервуаров, емкостей, трубопроводов, запорной и регулирующей арматуры.
4. Производить оценку технического состояния защитных и вспомогательных устройств и их элементов.
5. Определять утечки товарных продуктов по внешним признакам.
6. Проводить устранение мелких неисправностей запорной и регулирующей арматуры.
7. Осуществлять набивку сальниковых уплотнений, подтяжка резьбовых соединений.
8. Производить применение ручного, механизированного слесарного инструмента, устройства и средства для пропарки, продувки, промывки применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
9. Производить установку (снятие) заглушек на трубопроводах, резервуарах, емкостях, цистернах.
10. Осуществлять отключение/подключение применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования с помощью трубопроводной арматуры при выводе из эксплуатации и вводе в эксплуатацию.
11. Проверять исправности дыхательной и предохранительной арматуры, уровнемеров, электро- и пароподогревателей в резервуарах, емкостях, цистернах.
12. Определять крепления растяжки факельного ствола, подача газа в факельную систему.
13. Уметь работать с персональным компьютером и его периферийными устройствами, оргтехникой.
14. Оформлять документации по обслуживанию применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
15. Проверять состояния креплений, герметичности уплотнений и соединений применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
16. Производить зажигание и гашение факела.
17. Подавать газ в факельную систему.
18. Определять степени наполнения вспомогательных емкостей для своевременного их опорожнения.
19. Применять средства контроля и автоматизации при управлении факельной системой.
20. Производить проверку наличия ограждения территории вокруг факельного ствола и промышленного объекта.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям разряда 3):
1. Обслуживать оборудование распределительной нефтебазы с годовым объемом реализации нефтепродуктов свыше 10 до 40 тысяч тонн и руководить всеми работами с годовым объемом реализации нефтепродуктов свыше 40 до 100 тысяч тонн.
2. Обслуживать товарные и резервуарные парки, железнодорожные и автоналивные эстакады, причалы, наливные пункты, магистральные нефтепродуктопроводы, перевалочные нефтебазы и наливные пункты нефтеперерабатывающих заводов с грузооборотом, объемом перекачки или налива нефти и нефтепродуктов до 5000 тонн в сутки.
3. Обслуживать парки сжиженных газов с объемом емкостей до 500 тонн.
4. Обслуживать этилосмесительные установки, нефтеловушки, факельное хозяйство, газонефтепродуктопроводов высокого и низкого давления, газгольдеры, сливные наливные эстакады и причалы.
5. Готовить растворы щелочи и кислоты нужной концентрации.
6. Контролировать отбор проб и режим перекачки.
7. Вести все перекачки, выполняемые в смену по обслуживаемому хозяйству.
8. Обеспечивать сохранность нефти, нефтепродуктов, газа и реагентов.
9. Наблюдать за подогревом резервуаров и состоянием продуктовых и паровых линий на территории обслуживаемых парков, эстакад, нефтеловушечного хозяйства.
10. Расставлять цистерны по фронту слива-налива и вагоны по фронту погрузки и разгрузки.
11. Вести учет и оперативную отчетность о работе товарного парка.
12. Оформлять документацию на все операции по перекачке, приему и сдаче продуктов, на прием порожних вагонов.
13. Оформлять акты на простой цистерн.

Знания:
Для 3-го, 4-го разрядов (в дополнение к знаниям разряда 2):
1. Назначение, устройство, принципы действия и порядок эксплуатации применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
2. Схемы размещения, применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
3. Маршруты обхода, применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
4. Виды неисправностей применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
5. Критерии оценки пригодности резервуаров, емкостей, цистерн для использования.
6. Порядок очистки, пропарки, продувки, промывки применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
7. Составы растворов и средств для очистки, пропарки, продувки, промывки применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
8. Правила применения и инструкции по эксплуатации ручного, механизированного инструмента, устройств и приспособлений для очистки, пропарки, продувки, промывки применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
9. Схема, устройство и технологический регламент работы факельных систем.
10. Правила эксплуатации факельных систем.
11. Схема расположения и порядок применения оборудования, используемого при авариях, инцидентах и пожарах.
12. Виды и причины возникновения аварийных ситуаций, способы их предупреждения и устранения.
13. Планы предупреждения, локализации и ликвидации аварий, инцидентов и их последствий на промышленном объекте.
14. Требования к содержанию закрепленной территории промышленного объекта.
15. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Подготовка сооружений (стационарных резервуаров, емкостей, эстакад, стояков, причалов, наливных пунктов, магистральных нефтепродуктопроводов, перевалочных нефтебаз, трубопроводов) к приему, размещению, хранению, перекачке и отпуску товарных продуктов на промышленных объектах

Умения:
Для 3-го и 4-го разрядов (в дополнение к умениям разряда 2):
1. Определять готовность сооружений к ведению приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарных продуктов.
2. Осуществлять сборку технологической схемы приема/отпуска, перекачки товарного продукта.
3. Проводить работу по переключению резервуаров, емкостей, цистерн и технологических трубопроводов.
4. Применять приборы для замеров уровня товарного продукта в резервуарах, емкостях, цистернах.
5. Осуществлять расчет массы (объема) товарных продуктов.
6. Проверять готовность защитных и вспомогательных устройств и их элементов к приему, размещению, хранению, перекачке и отпуску товарного продукта.
7. Проводить осмотр резервуаров, емкостей, цистерн на наличие посторонних предметов, отложений, льда или воды.
8. Проводить работу по освобождению резервуаров, емкостей, цистерн от остатка товарного продукта, дренированию, продувке.
9. Определять целостность обвалований, наличие и исправность ограждений, предохранительных приспособлений, блокировочных и сигнализирующих устройств, средств индивидуальной и коллективной защиты.
10. Оформлять документацию по подготовке сооружений к приему, размещению, хранению, перекачке и отпуску товарных продуктов.

Знания:
Для 3-го и 4-го разрядов (в дополнение к знаниям разряда 2):
1. Схемы размещения, применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования, резервуаров, емкостей, цистерн.
2. Технологические схемы приема/отпуска, перекачки товарного продукта.
3. Порядок переключения резервуаров, емкостей, цистерн и технологических трубопроводов.
4. Назначение, порядок применения мерников, их полная емкость и цена деления шкалы.
5. Устройство, характеристики и классификация, правила эксплуатации замерных, измерительных приборов и приспособлений.
6. Устройство газоуравнительной и газораспределительной систем.
7. Виды и причины возникновения аварийных ситуаций, способы их предупреждения и устранения.
8. Планы предупреждения, локализации и ликвидации аварий, инцидентов и их последствий на промышленном объекте.
9. Виды, назначение, порядок ведения установленной документации по подготовке сооружений к приему, размещению, хранению, перекачке и отпуску товарных продуктов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Прием, размещение, хранение, перекачка и отпуск товарных продуктов на промышленных объектах с малыми (3-й разряд), средними (4-й разряд) и большими (5-й разряд) объемами поставки (реализации) товарного продукта

Умения:
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям разряда 3):
1. Определять объем перекачанного товарного продукта через узлы учета.
2. Уменьшать простой транспортных средств, оборудованных емкостями для перевозки товарного продукта, в наполненном состоянии, в том числе на железнодорожных путях и в портах.

Знания:
Для 3-го и 4-го разрядов (в дополнение к знаниям разряда 2):
1. Устройство, принцип работы, технические характеристики работы, порядок пуска и остановки насосного оборудования.
2. Классификация товарных продуктов, относящихся к вредным веществам.
3. Причины потерь и порчи товарных продуктов, методы их предотвращения
4. Нормы естественных потерь товарных продуктов.
5. Виды неисправностей применяемого для приема, размещения, хранения, перекачки и отпуска товарного продукта технологического оборудования.
6. Требования локальных нормативных актов и распорядительных документов по приему, размещению, хранению, перекачке и отпуску товарного продукта.
7. Технологические процессы приема, размещения, хранения, перекачки, отпуска товарных продуктов.
8. Правила и установленные сроки слива/налива железнодорожных цистерн, нефтеналивных судов по договорам с железной дорогой и пароходством.
9. Правила перекачивания горячих, вязких и парафинистых товарных продуктов.
10. Порядок расчета массы (объема) товарных продуктов.
11. Порядок работы с калибровочными/ градуировочными таблицами.
12. Правила и порядок отбора проб товарного продукта.
13. Назначение, порядок применения мерников, их полная емкость и цена деления шкалы.
14. Устройство, характеристики и классификация, правила эксплуатации замерных, измерительных приборов и приспособлений.
15. Способы пломбирования резервуаров, емкостей, цистерн, автоцистерн, запорной и регулирующей арматуры.
16. Способы и правила подогрева товарных продуктов.
17. Порядок проведения инвентаризации товарных продуктов.
18. Виды и причины возникновения аварийных ситуаций, способы их предупреждения и устранения.
19. Планы предупреждения, локализации и ликвидации аварий, инцидентов и их последствий на промышленном объекте.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 4:
Обслуживание нефтеловушек

Умения:
Для 3-го разряда (в дополнение к умениям разряда 2):
1. Проверять техническое состояние нефтеловушек.
2. Применять приборы и средства для замера высоты слоя воды на водосливах.
3. Сгонять нефть, продукты ее переработки к нефтесборным устройствам.
4. Собирать нефть, продукты ее переработки в мерники.
5. Применять ручной и механизированный инструмент, устройства и средства для очистки секций, трубопроводов нефтеловушек.
6. Отбирать пробы сточной воды, поступающей в нефтеловушки.
7. Проверять эффективность работы нефтеловушек по результатам определения содержания нефти, продуктов ее переработки в пробах сточной воды, отобранных до и после нефтеловушки.
8. Удалять подводные осадки в нефтеловушках.
9. Применять запорное и предохранительное оборудование.
10. Осуществлять смазку деталей оборудования нефтеловушек.
11. Оформлять документацию по эксплуатации нефтеловушек.
12. Обслуживать оборудование биологических и механических очистных сооружений.
13. Обеспечивать очистку сточных вод в соответствии с технологическим регламентом.
14. Предупреждать и устранять отклонения от заданного режима.
15. Равномерно распределять воздух по аэраторам аэратенков и сточные воды между сооружениями.
16. Перекачивать в аварийные амбары сточные воды с последующей их переработкой при поступлении сверхнормативного количества.
17. Подготавливать растворы суперфосфата и подавать его в сточную воду в установленных нормах.
18. Обеспечивать содержание фосфора и кислорода в биологических очистных сооружениях в концентрациях, необходимых для жизнедеятельности активного ила.
19. Своевременно удалять избыточный и отмерший активный ил из сооружений и собирать с поверхности флотаторов образующуюся пену.
20. Обеспечивать блок оборотного водоснабжения очищенной водой в количествах, необходимых для нормальной работы.
21. Обеспечивать откачку грунтовых вод из дренажной системы.
22. Регулировать подачу воздуха во флотаторы, добиваясь растворения максимального объема воздуха, не допуская прохода нерастворенных объемов воздуха.
23. Выявлять источники сверхнормативного загрязнения сточной воды или сброса в сверхнормативных объемах.
24. Обеспечивать приготовление и дозировку реагентов и их подачу в сточную воду согласно установленным нормам.
25. Вести записи в производственных журналах и своевременно заполнять режимные листы в течение смены.
26. Очищать поверхность сооружений от травы, мусора, очищать перетеков воды.

Знания:
Для 3-го разряда (в дополнение к знаниям разряда 2):
1. Устройство, принцип работы и правила эксплуатации нефтеловушек.
2. Технологии и периодичность обслуживания и ремонта оборудования нефтеловушек.
3. Виды неисправностей оборудования нефтеловушек.
4. Назначение, порядок применения мерников, их полная емкость и цена деления шкалы.
5. Способы очистки секций, трубопроводов нефтеловушек.
6. Правила, инструкции по эксплуатации инструментов, приспособлений.
7. Порядок отбора проб сточной воды.
8. Методы определения содержания нефти, продуктов ее переработки в пробах сточных вод.
9. Виды и причины возникновения аварийных ситуаций, способы их предупреждения и устранения.
10. Планы предупреждения, локализации и ликвидации аварий, инцидентов и их последствий на промышленном объекте.
11. Виды, назначение, порядок ведения установленной документации по эксплуатации нефтеловушек.
12. Технологическая схема цеха и ведение технологического процесса механической, физико-химической и биологической очистки стоков.
13. Устройство, принцип действия, правила эксплуатации оборудования и сооружений участка.
14. Устройство технологического оборудования, контрольно-измерительных приборов, трубопроводов, арматуры.
15. Факторы, влияющие на ход технологического процесса и качество продукции.
16. Физико-химические свойства сырья, реагентов и вырабатываемой продукции.
17. Опасность и вредность применяемых веществ и материалов.
18. Методы очистки сточных вод, применяемые на нефтеперерабатывающих заводах.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 5:
Ведение вспомогательных технологических процессов при приеме, размещении, хранении, перекачке и отпуске товарных продуктов на промышленных объектах с малыми (3-й разряд), средними (4-й разряд) и большими (5-й разряд) объемами поставки (реализации) товарного продукта

Умения:
Для 3-го и 4-го разряда (в дополнение к умениям разряда 2):
1. Проводить расчет необходимого количества компонентов для ведения защелачивания товарных продуктов.
2. Сливать щелочь, кислоту, реагенты из резервуаров, емкостей, цистерн.
3. Дробить, сортировать и укупоривать катализаторы.
4. Подключать трубопровод для отвода сбросных газов на установку рекуперации паров углеводородов к сливо-наливному оборудованию.
5. Фиксировать параметры работы установки рекуперации паров углеводородов.
6. Дробить, сортировать и укупоривать катализаторы.
7. Собирать технологические схемы для ведения защелачивания товарного продукта и технологические схемы для очистки газового конденсата.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям разряда 3):
1. Определять режим подачи компонентов (добавок) для смешивания продуктов.
2. Собирать технологические схемы для смешивания продуктов.
3. Определять концентрацию растворов щелочи и кислоты.
4. Переключать потоки продуктов и компонентов.
5. Проверять полноту смешивания компонентов (добавок) при компаундировании, одоризации, защелачивании, нейтрализации.
6. Определять количество компонентов (добавок) для дополнительной подачи.
7. Проводить отбор проб стоков для проведения химических анализов.
8. Проводить очистку сточных вод.
9. Определять содержание нефти и продуктов ее переработки в пробах сточной воды, отобранных до и после очистки.
10. Оценивать степень очистки сточных вод по сравнению с проектной величиной.
11. Разделять уловленный нефтепродукт.
12. Определять степень насыщения абсорбирующего (адсорбирующего) элемента парами продукта.

Знания:
Для 3-го разряда (в дополнение к знаниям разряда 2):
1. Технологическая схема защелачивания товарного продукта.
2. Технологическая схема очистки газового конденсата.
3. Предельные уровни насыщения абсорбирующего (адсорбирующего) элемента парами продукта.
4. Виды и причины возникновения аварийных ситуаций, способы их предупреждения и устранения.
5. Планы предупреждения, локализации и ликвидации аварий, инцидентов и их последствий на промышленном объекте.
6. Правила работы на персональном компьютере в объеме пользователя, используемое программное обеспечение по направлению деятельности.
7. Виды, назначение, порядок ведения установленной документации по ведению вспомогательных работ при приеме, размещении, хранении, перекачке и отпуске товарных продуктов.
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям разряда 3):
1. Порядок расчета количества (объема) компонентов (добавок) в соответствии с рецептурой для ведения смешивания продуктов и расчета режима подачи компонентов (добавок) для ведения смешивания продуктов.
2. Процесс отведения сточных вод, порядок очистки сточных вод.
3. Правила и порядок отбора проб стоков.
4. Требования к качеству очистки сточных вод.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение работ по подготовке товарного продукта путем компаундтрования



Навык 1:
Осуществление процесса по подготовке товарного продукта путем компаундтрования

Умения:
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям разряда 3):
1. Собирать технологическую схему по приему компонентов бензина с технологических установок в резервуары парка.
2. Собирать схему перекачек бензина внутри станции смешения, схему возврата из парка на технологические установки, схему по приготовлению товарной продукции в товарно-сырьевых парках, схему налива на эстакадах.
3. Собирать схему по приему изомеризата и сплиттера нафты в резервуары станции смешения бензинов.
4. Осуществлять наблюдение поступления бензина с технологических установок, взливы, температуры по приборам КИПиА.
5. Проводить переключение хода бензинов согласно схеме.
6. Соблюдать нормы технологического режима по показаниям КИПиА и информационной системе обработки данных.
7. Вести подготовку заполненных резервуаров к паспортизации или отбору проб для анализа.
8. Проводить дренирование от подтоварной воды, механических примесей в соответствии с регламентом.
9. Проводить отбор проб в соответствии с графиком лабораторного контроля.
10. Проверять качество сырья и товарной продукции по результатам анализов или по данным автоматических анализаторов.
11. Осуществлять контроль за давлением бензина в коллекторах, проводить сброс избыточного давления в резервуарные парки.
12. Проводить замер уровня нефтепродуктов в резервуарах на рулетку.
13. Применять схемы автоматической станции смешения бензинов.
14. При работе на автоматической станции смешения рассчитывать массу смешиваемых компонентов товарных бензинов, исходя из свободных объемов парков и данных лабораторных анализов.
15. Проводить прокачку коллекторов, линий при приготовлении высокооктановых бензинов.
16. Принимать октаноповышающую присадку.

Знания:
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям разряда 3):
1. Физико-химические свойства нефтепродуктов.
2. Технологические схемы, схемы водоснабжения, канализации, вентиляции и электроснабжения участка.
3. Устройства, назначения резервуаров.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль качества товарного продукта и поддержание технологических параметров

Умения:
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям разряда 3):
1. Принимать-сдавать смену в соответствии с производственной инструкцией.
2. Осуществлять обход оборудования участка согласно установленному регламенту с целью выявления отклонений в состоянии технологического оборудования, трубопроводов.
3. Осуществлять контроль за исправностью предохранительных, блокирующих, сигнализирующих приборов, средств пожаротушения, электрических устройств и сетей, арматуры, коммуникаций и ограждений.
4. Выполнять работы по подготовке оборудования к ремонту, обеспечивать полное освобождение выводимого в ремонт оборудования от нефтепродукта.

Знания:
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям разряда 3):
1. Устройства, принцип действия и правила эксплуатации оборудования, арматуры, коммуникаций участка.
2. Назначение контрольно-измерительных приборов и автоматики.
3. План ликвидации аварий (ПЛА).
4. Правила ведения технической документации и оперативного журнала.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Исполнительность
Стрессоустойчивость
Самостоятельность
Внимательность
Ответственность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ГОСТ 1510-2022 "Нефть и нефтепродукты. Маркировка, упаковка, транспортирование и хранение".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по резервуарам

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      18. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 52.

      19. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Руководитель проекта: Жиенбаева Акнур Пирмагабетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 64.

      20. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      21. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 25 ноября 2024 года.

      22. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение от 17 декабря 2024 г.

      23. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      24. Дата ориентировочного пересмотра: 31.12.2027 г.

  Приложение 10 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Управление производством и реализацией в нефтегазоперерабатывающей и нефтегазохимической промышленностях"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Управление производством и реализацией в нефтегазоперерабатывающей и нефтегазохимической промышленностях" применяется в сферах нефтегазопереработки и нефтегазохимии. Специалисты занимаются планированием, координацией и контролем производственных процессов, а также организацией реализации продукции. Экономическая деятельность, связанная с этим ПС, включает управление операционными процессами, оптимизацию производства, а также разработку стратегий маркетинга и сбыта продукции.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) авария – разрушение зданий, сооружений и (или) технических;

      устройств, применяемых на опасном производственном объекте, неконтролируемые взрыв и (или) выброс опасных веществ;

      2) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      3) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      4) инцидент – отказ или повреждение технических устройств, применяемых на опасном производственном объекте, отклонение от режима технологического процесса, нарушение законодательства Республики Казахстан;

      5) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      6) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      7) переработка нефти и газа (нефте-газопереработка) – процесс производства нефтепродуктов, прежде всего различных видов топлива (автомобильного, авиационного, котельного и т. д.) и сырья (метан, этан, пропан, бутан и др. фракции) для последующей химической переработки;

      8) эффективность производства – это показатель деятельности производства по распределению и переработке ресурсов с целью производства товаров. Эффективность можно измерить через коэффициент – отношение результатов на выходе к ресурсам на входе или через объҰмы выпуска продукции, еҰ номенклатуры;

      9) управление производством – это целый комплекс мероприятий, который направлен на обеспечение бесперебойной и эффективной работы любого предприятия вне зависимости от формы собственности и производственных мощностей;

      10) технологический процесс (ТП) – это упорядоченная последовательность взаимосвязанных действий, выполняющихся с момента возникновения исходных данных до получения требуемого результата;

      11) технологический регламент – это нормативный документ, в котором прописаны все технологические схемы и процессы производства продукции, соответствующие установленным документам. Это технический акт, который содержит все характеристики касательно разработки и производства конкретного товара или группы типичных изделий.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      3) ПС – Профессиональный стандарт;

      4) ТП – Технологический процесс;

      5) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      6) ОРК – Отраслевая рамка квалификации.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Управление производством и реализацией в нефтегазоперерабатывающей и нефтегазохимической промышленностях.

      5. Код профессионального стандарта: C20110086.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность;

      20 Производство продуктов химической промышленности;

      20.1 Производство основных химических веществ, удобрений и азотных соединений, пластмасс и синтетического каучука в первичных формах;

      20.11 Производство промышленных газов;

      20.11.0 Производство промышленных газов.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: В данном профессиональном стандарте приведены характеристики работ и трудовые функции руководящих должностей по управлению производством, а также осуществлению контроля за техническими, экологическими и экономическими параметрами при переработке нефти и газа. Управление производством - это обеспечение эффективной деятельности коллектива предприятия по созданию качественных товаров (услуг).

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Главный инженер (в прочих отраслях) - 7 уровень ОРК;

      2) Начальник производства (обрабатывающая промышленность) - 7 уровень ОРК;

      3) Начальник установки - 7 уровень ОРК;

      4) Начальник центрального пункта управления - 7 уровень ОРК;

      5) Мастер цеха (обрабатывающая промышленность) - 5 уровень ОРК;

      6) Механик цеха - 5 уровень ОРК;

      7) Главный технолог (обрабатывающая промышленность) - 7 уровень ОРК;

      8) Заместитель начальника производства - 6 уровень ОРК;

      9) Главный механик (в прочих отраслях) - 7 уровень ОРК;

      10) Главный метролог - 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Главный инженер (в прочих отраслях)":

Код группы:

1329-1

Код наименования занятия:

1329-1-002

Наименование профессии:

Главный инженер (в прочих отраслях)

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 69. Заместитель директора (директор, вице-президент) по производству

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров, стаж работы на руководящих должностях в соответствующем профилю организации виде экономической деятельности не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1329-1 - Руководители (управляющие) специализированных производственных подразделений (технические и инженерные)

Основная цель деятельности:

Обеспечение реализации технической политики организации

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация и контроль исполнения производственно-хозяйственной деятельности

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Организация и контроль исполнения производственно-хозяйственной деятельности



Навык 1:
Мониторинг соблюдения технологии производства

Умения:
1. Обеспечивать выполнение плана производства и выпуска продукции.
2. Обеспечивать планирование производственно-хозяйственной деятельности организации.
3. Осуществлять контроль рационального распределения сырьевых ресурсов между технологическими объектами.
4. Осуществлять контроль выполнения технологических регламентов производственных объектов.
5. Осуществлять оперативный контроль соответствия вырабатываемых установками компонентов, сырья и товарной продукции требованиям нормативно-технической документации.
6. Осуществлять контроль своевременного исполнения технической документации (чертежей, спецификаций, технических условий, технологических карт).
7. Осуществлять контроль деятельности технических служб организации, контроль результатов их работы, состояния трудовой и производственной дисциплины в подчиненных подразделениях.

Знания:
1. Законодательные и иные нормативные правовые акты Республики Казахстан, регламентирующие производственно-хозяйственную и финансово-экономическую деятельность организации, решения органов государственной власти и управления, определяющие приоритетные направления развития экономики и соответствующего вида экономической деятельности.
2. Методические материалы, касающиеся деятельности организации, профиль, специализацию и особенности структуры организации.
3. Методы хозяйствования и управления организацией.
4. Порядок заключения и исполнения хозяйственных и финансовых договоров.
5. Технология переработки нефти и газа, физические, физико-химические и химические основы технологических процессов.
6. Основное оборудование процессов, принципы его работы и правила технической эксплуатации.
7. Порядок составления и согласования планов производственно-хозяйственной деятельности организации.
8. Трудовое законодательство, порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
9. Основы экономики и организации производства, труда и управления.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение необходимого уровня технической подготовки производства и его постоянный рост

Умения:
1. Осуществлять контроль необходимого уровня подготовки производства и его постоянного роста, повышения эффективности производства и производительности труда, сокращения издержек (материальных, финансовых, трудовых), рационального использования производственных ресурсов.
2. Распределять и контролировать выполнение работ по разработке мероприятий по реконструкции и модернизации организации, предотвращению вредного воздействия производства на окружающую среду, бережному использованию природных ресурсов, созданию безопасных условий труда и повышению технической культуры производства.
3. Распределять и контролировать выполнение работ по разработке и реализации планов внедрения новой техники и технологии, проведения организационно-технических мероприятий, научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ.
4. Организовывать работы по улучшению качества, совершенствованию и обновлению выпускаемой продукции, техники и технологии, созданию принципиально новых конкурентоспособных видов продукции, по проектированию и внедрению в производство средств комплексной механизации и автоматизации технологических процессов.
5. Принимать меры по совершенствованию организации производства, труда и управления на основе внедрения новейших технических и телекоммуникационных средств выполнения инженерных и управленческих работ.

Знания:
1. Перспективы технического, экономического и социального развития вида экономической деятельности и бизнес-план организации.
2. Научно-технические достижения в соответствующем виде экономической деятельности и опыт передовых организаций.
3. Производственные мощности организации, технологию производства продукции организации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Системное мышление
Стрессоустойчивость
Аналитическое мышление
Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на техусловия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Начальник производства

7

Начальник центрального пункта управления

10. Карточка профессии "Начальник производства (обрабатывающая промышленность)":

Код группы:

1321-0

Код наименования занятия:

1321-0-037

Наименование профессии:

Начальник производства (обрабатывающая промышленность)

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 94. Начальник цеха (участка)

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по специальности на должностях специалиста не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1321-0-045 - Начальник участка (обрабатывающая промышленность)
1321-0-048 - Начальник цеха (обрабатывающая промышленность)

Основная цель деятельности:

Руководство производственно-хозяйственной деятельностью технологического подразделения и подчиненным персоналом, выполнение производственных заданий согласно нормам технологического регламента и эксплуатации оборудования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение безаварийной работы технологического оборудования производства
2. Обеспечение ритмичного/непрерывного выпуска продукции

Дополнительные трудовые функции:

1. Расследование и анализ причин аварий, инцидентов и несчастных случаев на производстве в составе комиссии

Трудовая функция 1:
Обеспечение безаварийной работы технологического оборудования производства



Навык 1:
Контроль за выполнением требований технологического регламента при ведении технологического процесса

Умения:
1. Координировать действие подчинҰнного персонала.
2. Обеспечивать выполнение производственной программы в установленные сроки, безаварийную работу производства.
3. Осуществлять контроль соблюдения технологических параметров.
4. Вести учет и анализ допущенных нарушений правил технической эксплуатации оборудования.
5. Проводить анализ результатов деятельности производства (цеха) за отчетный период по установкам (участкам) в целях разработки мероприятий, направленных на совершенствование технологического процесса, предупреждение аварий и неполадок, увеличения межремонтного срока эксплуатации оборудования, повышение производительности труда, улучшение условий труда / анализ результатов деятельности производства / цеха за отчетный период.

Знания:
1. Основы технологии производства продукции.
2. Основное оборудование технологических процессов, принципы его работы и правила технической эксплуатации.
3. Современные информационные (компьютерные) технологии, средства коммуникаций и связи.
4. Технологические регламенты установок, план локализации аварий, требования производственных инструкций по эксплуатации и техническому обслуживанию оборудования.
5. Основные физико-химические свойства нефтегазопродуктов и стандарты, предъявляемые к продукции, выпускаемой на установках (участках) производства (цеха).
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль своевременного проведения ремонтов установок и оборудования

Умения:
1. Читать проектную документацию.
2. Приводить обоснования расходов при составлении бизнес плана на закупку физически изношенного или морально устаревшего оборудования, обеспечение норм и правил в области промышленной безопасности, безопасности и охраны труда, охраны окружающей среды, изменение норм расхода реагентов, сырья и т.д.
3. Осуществлять контроль за подготовкой оборудования к планово-предупредительным и капитальным ремонтам.
4. Осуществлять в соответствии с технологическим регламентом безопасного пуск в работу и остановки оборудования производства (цеха).

Знания:
1. Основное оборудование технологических процессов, принципы его работы и правила технической эксплуатации.
2. Организация и технология ремонтных работ, планы планово-предупредительных ремонтов.
3. Правила сдачи оборудования в ремонт и приема после ремонта.
4. Порядок и методы планирования затрат по ремонту и техническому обслуживанию.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Обеспечение ритмичного/непрерывного выпуска продукции



Навык 1:
Предупреждение и устранение нарушения хода технологического процесса

Умения:
1. Вносить необходимые корректировки в технологический процесс (режим) в соответствии с технологическим регламентом.
2. Осуществлять контроль над сырьем и продукцией производства (цеха).
3. Проводить анализ причин брака и выпуска продукции низкого качества, разработка мероприятия по его предупреждению.
4. Организовать безопасную эксплуатацию технологического оборудования на установках (участках).

Знания:
1. Системы и методы ведения и контроля режимов технологического процесса.
2. Технология производства продукции, правила и особенности ведения технологического режима в соответствии с технологическими регламентами установок (участков).
3. Правила эксплуатации оборудования установок (участков).

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение выполнения производственных планов и заданий по технико-экономическим показателям в установленные сроки

Умения:
1. Осуществлять организацию и контроль выполнения плана производства и соблюдение норм расхода сырья и реагентов на установках (участках).
2. Осуществлять текущее (годовое, месячное, суточное) производственное планирование деятельности установок (участков).
3. Разрабатывать техническую документацию и предложения по осуществлению производственной программы.
4. Организовывать бесперебойное обеспечение производств (цехов) предприятия необходимым сырьем, продуктами переработки нефти и газа, топливно-энергетическими ресурсами.
5. Повышать эффективность производства на основании внедрения новой техники и технологии производства, проведения модернизации.
6. Проводить анализ причин выпуска продукции низкого качества, разрабатывать мероприятия по его предупреждению.

Знания:
1. Основы экономики, организации производства, труда и управления.
2. Порядок и методы технико-экономического и текущего производственного планирования.
3. Передовой отечественный и зарубежный опыт в области производства аналогичной продукции.
4. Методические и нормативно-технические материалы, касающиеся производственно-хозяйственной деятельности подразделения.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Обеспечение своевременной и правильной работы подразделения в случаях аварийных ситуаций

Умения:
1. Осуществлять руководство персоналом, в том числе при возникновении аварийных ситуаций, действуя согласно плану ликвидации аварий.
2. Обеспечивать соблюдение подчиненными работниками трудовой и производственной дисциплины, правил по безопасности и охране труда, промышленной безопасности, правил внутреннего трудового распорядка.
3. Осуществлять контроль проведения учебно-тренировочных мероприятий с производственным персоналом по плану ликвидации аварий (ПЛА).
4. Пользоваться средствами индивидуальной защиты, первичными средствами пожаротушения.
5. Проводить регулярную проверку состояния рабочих мест, исправности машин, оборудования, приспособлений и инструментов, обеспечения наличия и исправного состояния средств защиты, предохранительных устройств.

Знания:
1. Стандарты, технические условия и другие руководящие материалы по работе технологического подразделения.
2. Планы ликвидации аварий.
3. Технологические регламенты, установок (участков), правила и особенности пуска (остановки) отдельного оборудования, технологических установок.
4. Организационно-распорядительные документы предприятия, нормативные и методические материалы, касающиеся: повышения квалификации, обучения безопасным методам и приемам выполнения работ, проверки знаний требований правил промышленной и экологической безопасности, безопасности и охраны труда.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Расследование и анализ причин аварий, инцидентов и несчастных случаев на производстве в составе комиссии



Навык 1:
Проведение расследования аварий и инцидентов в составе комиссии

Умения:
1. Составлять акты и иные документы по расследованию аварий, инцидентов и несчастных случаев.
2. Обеспечивать контроль за выполнением мероприятий, разработанных по результатам расследования.
3. Идентифицировать аварии и инциденты, а так же обеспечивать соответствующий учет данных.
4. Проводить производственный инструктаж подчиненному персоналу.
5. Обеспечить соблюдение подчиненным персоналом трудовой и производственной дисциплины, правил промышленной и экологической безопасности, безопасности и охраны труда, пожарной и газовой безопасности.

Знания:
1. Закон РК "О гражданской защите".
2. Трудовое законодательство РК.
3. Основы технологии производства.
4. Особенности эксплуатации оборудования.
5. Технические характеристики, конструктивные особенности, типичные дефекты и неисправности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации установок.
6. Нормы, относящиеся к экологической безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на технические условия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер

7

Главный технолог

11. Карточка профессии "Начальник установки":

Код группы:

1322-0

Код наименования занятия:

1322-0-069

Наименование профессии:

Начальник установки

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 94. Начальник цеха (участка)

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерные, обрабатывающие и строительные отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по специальности на должностях специалиста не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1321-0-048 - Начальник цеха (обрабатывающая промышленность)

Основная цель деятельности:

Руководство и контроль поддержание работоспособности и обеспечение надежности работы технологического оборудования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация производственной деятельности установки (участка)
2. Обеспечение и контроль надежной, бесперебойной и безаварийной работы установки

Дополнительные трудовые функции:

1. Расследование и анализ причин аварий, неполадок и несчастных случаев на производстве в составе комиссии

Трудовая функция 1:
Организация производственной деятельности установки (участка)



Навык 1:
Обеспечение выпуска качественной продукции

Умения:
1. Обеспечивать выполнение производственных заданий по объему и качеству производства продукции.
2. Обеспечивать экономное расходование сырья, материалов, топлива, реагентов, энергии и снижение издержек.
3. Контролировать соблюдение норм безопасного ведения технологического процесса, оперативно выявлять и устранять причины нарушений.
4. Осуществлять организацию и распределение работ на установке.
5. Проводить работы по внедрению новой техники и технологии производства для повышения эффективной работы установок.
6. Проводить технико-экономический анализ работы установки.
7. Составлять заявки и обоснования к ним на необходимое количество запчастей, материалов и др.
8. Проводить контроль своевременных и качественных видов обучения, инструктажа и проверки знаний специалистов и рабочих установки.
9. Обеспечить соблюдение подчиненным персоналом трудовой и производственной дисциплины, правил промышленной и экологической безопасности, безопасности и охраны труда пожарной и газовой безопасности.

Знания:
1. Технологические схемы, регламенты и другие нормативные документы по эксплуатации технологической установки.
2. Закон РК "О гражданской защите".
3. Основы экономики и организации труда.
4. Трудовое законодательство Республики Казахстан.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Обеспечение и контроль надежной, бесперебойной и безаварийной работы установки



Навык 1:
Бесперебойная и безаварийная работа установки

Умения:
1. Осуществлять организацию своевременной подготовки производства, рациональной загрузки и работы установки.
2. Осуществлять контроль соблюдения установленного режима ведения технологического процесса, принятие мер по устранению выявленных нарушений.
3. Разрабатывать организационно-технические мероприятия по модернизации установки.
4. Устанавливать в соответствии с планом количественные и качественные показатели работы установок.
5. Разрабатывать и осуществлять мероприятия по снижению норм использования сырья, реагентов, энергоресурсов, вспомогательных материалов.

Знания:
1. Основные требования по эксплуатации и обслуживанию установки.
2. Законодательные и нормативные правовые акты, методические материалы по организации эксплуатации, обслуживания и ремонта технологического оборудования.
3. Производственные мощности, технические характеристики, конструктивные особенности, назначение и режимы работы установки, правила его эксплуатации.
4. Основные требования организации труда при эксплуатации, обслуживании и ремонте технологического оборудования.
5. Законодательные и нормативные правовые акты, методические материалы по организации обслуживания и ремонта технологического оборудования.
6. Правила организации и технологии ремонтных работ, правила сдачи технологического оборудования в ремонт и приема после ремонта.
7. Передовой отечественный и зарубежный опыт в области контроля и обеспечения безопасной эксплуатации технологического оборудования.
9. Технические требования, предъявляемые к оборудованию.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Расследование и анализ причин аварий, неполадок и несчастных случаев на производстве в составе комиссии



Навык 1:
Проведение расследования аварий и инцидентов в составе комиссии

Умения:
1. Осуществлять контроль выполнения мероприятий, разработанных по результатам расследования аварий и инцидентов в организации.
2. Осуществлять планирование мероприятий по профилактике аварий и неполадок.
3. Проводить анализ причин аварий и инцидентов, разработки мероприятия по их предупреждению.

Знания:
1. Законодательные, нормативные правовые акты Республики Казахстан, нормы и правила в области промышленной безопасности.
2. Закон РК "О гражданской защите".
3. Основы технологии производства.
4. Технические характеристики, конструктивные особенности, типичные дефекты и неисправности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации установок.
5. Трудовое законодательство Республики Казахстан.
6. Организационно-распорядительные документы, нормативные и методические материалы, касающиеся производственно-хозяйственной деятельности производства и организации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на технические условия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер

7

Начальник производства

12. Карточка профессии "Начальник центрального пункта управления":

Код группы:

1321-0

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Начальник центрального пункта управления

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 74. Начальник производственного отдела (производственно-технического отела)

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по оперативному управлению производством не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1321-0-053 - Технический руководитель (обрабатывающая промышленность)
1321-0-038 - Начальник пункта (обрабатывающая промышленность)

Основная цель деятельности:

Руководство и контроль ритмичной работы предприятия, выполнение работ и выпуск продукции в соответствии с производственной программой

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение контроля над соблюдением параметров технологического режима
2. Координация действий при авариях на предприятии

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение контроля над соблюдением параметров технологического режима



Навык 1:
Контроль производственной деятельности предприятия

Умения:
1. Вести режимный лист для оперативного контроля за соблюдением параметров технологического режима.
2. Осуществлять оперативное руководство сменным оперативным персоналом производств на уровне начальника смены, старшего оператора (в случае отсутствия начальника смены производства).
3. Определять резервы производственных мощностей, корректировка технологических потоков производств в рамках утвержденной программы.
4. Контролировать за состоянием техники безопасности и противопожарного режима на рабочих местах в подразделениях предприятия.
5. Вести электронный вахтовый журнал с нарушениями в работе отдельных подразделений предприятия.
6. Принимать меры по предупреждению и устранению нарушений хода производственного процесса, привлечение к ликвидации этих нарушений другие структурные подразделения предприятия.
7. Координировать работу диспетчера производства компаундирования и отгрузки нефтегазопродуктов.
8. Регистрировать в соответствующих журналах факты поломки оборудования, систем и средств для оповещению и тушения пожаров, контрольно-измерительных приборов, средств защиты, неисправности блокировок, сигнализации.
9. Определять резервы производственных мощностей, корректировать технологические потоки производств в рамках утвержденной производственной программы.
10. Контролировать ритмичную работу предприятия, выполнение работ и выпуск продукции в соответствии с производственной программой в рамках своей компетенции.
11. Координировать работу диспетчеров производства.
12. Осуществлять контроль за правильностью действий технологического персонала при проведении пусковых операций и вывода на режим технологических установок и оборудования.
13. Выявлять резервы производства по установлению наиболее рациональных режимов работы технологического оборудования.
14. Обеспечивать и контролировать порядок подготовки и проведения ремонтных, огневых, газоопасных и других видов работ на объектах предприятия.

Знания:
1. Технические требования, предъявляемые к оборудованию.
2. Методы неразрушающего контроля технологического поднадзорного оборудования.
3. Законодательные и нормативные правовые акты, методические материалы по организации обслуживания и ремонта технологического оборудования.
4. Производственные мощности, технические характеристики, конструктивные особенности, назначение и режимы работы технологического оборудования организации, правила его эксплуатации.
5. Требования по безопасности и охране труда, промышленной, пожарной и газовой безопасности, требования по охране окружающей среды, производственной санитарии.
6. Функциональные возможности цифровых компонентов.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Координация действий при авариях на предприятии



Навык 1:
Предупреждение и обеспечение контроля выполнения противоаварийных мероприятий

Умения:
1. Осуществлять контроль выполнения мероприятий, разработанных по результатам расследования аварий и инцидентов в организации.
2. Осуществлять планирование мероприятий по профилактике аварий и неполадок.
3. Проводить анализ причин аварий и инцидентов, разработки мероприятия по их предупреждению.

Знания:
1. Законодательные, нормативные правовые акты Республики Казахстан, нормы и правила в области промышленной безопасности.
2. Закон РК "О гражданской защите".
3. План ликвидации аварий.
4. Основы технологии производства.
5. Технические характеристики, конструктивные особенности, типичные дефекты и неисправности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации установок.
6. Трудовое законодательство Республики Казахстан.
7. Организационно-распорядительные документы, нормативные и методические материалы, касающиеся производственно-хозяйственной деятельности производства и организации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на технические условия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер

7

Главный технолог

7

Начальник производства

7

Начальник цеха

13. Карточка профессии "Мастер цеха (обрабатывающая промышленность)":

Код группы:

1321-0

Код наименования занятия:

1321-0-024

Наименование профессии:

Мастер цеха (обрабатывающая промышленность)

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 90. Мастер участка

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы на производстве не менее 1 года или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы на производстве не менее 3 лет, при отсутствии образования по соответствующей специальности стаж работы на производстве не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1321-0-023 - Мастер участка (обрабатывающая промышленность)

Основная цель деятельности:

Руководство производственно-хозяйственной деятельностью цеха и подчиненным персоналом.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация и распределение работ в производственном цехе

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Организация и распределение работ в производственном цехе



Навык 1:
Координация и контроль исполнения производственных задач

Умения:
1. Осуществлять руководство производственным участком в соответствии с действующими законодательными и нормативными правовыми актами, регулирующими производственно-хозяйственную деятельность организации.
2. Обеспечивать выполнение участком в установленные сроки производственных заданий по объему производства, качеству, заданной номенклатуре и ассортименту, повышать производительность труда, снижать трудоемкость, рационально загружать оборудование и использовать его технические возможности, повышать коэффициент сменности работы оборудования, экономно расходовать сырье, материалы, топливо, энергию и снижать издержки.
3. Своевременно подготавливать производство, обеспечивать расстановку рабочих и бригад, контролировать соблюдение технологических процессов, оперативно выявлять и устранять причины их нарушения.
4. Участвовать в разработке новых и совершенствовании действующих технологических процессов и режимов производства, а также производственных графиков.
5. Проверять качество выпускаемой продукции или выполняемых работ, осуществлять мероприятия по предупреждению брака и повышению качества.
6. Принимать участие в приемке законченных работ по реконструкции участка, ремонту технологического оборудования, механизации и автоматизации производственных процессов.
7. Организовывать внедрение передовых методов и приемов труда, аттестации и рационализации рабочих мест.
8. Обеспечивать выполнение рабочими норм выработки, правильное использование производственных площадей, оборудования, организационно-технической оснастки и инструмента, равномерную работу участка.
9. Осуществлять формирование бригад, разрабатывать и внедрять мероприятия по рациональному обслуживанию бригад, координировать их деятельность.

Знания:
1. Законодательные, иные нормативные правовые акты, методические и нормативно-технические материалы, касающиеся производственно-хозяйственной деятельности участка.
2. Технические характеристики и требования, предъявляемые к продукции, выпускаемой участком, технологию ее производства.
3. Оборудование участка и порядок его технической эксплуатации.
4. Методы производственно-хозяйственной деятельности участка.
5. Нормы и расценки на работы, порядок их пересмотра.
6. Действующие положения об оплате труда и формах материального стимулирования.
7. Основы экономики, организации производства, труда и управления.
8. Передовой отечественный и зарубежный опыт по управлению производством.
9. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение эффективной работы цеха и повышение производительности труда

Умения:
1. Устанавливать и своевременно доводить производственные задания бригадам и отдельным рабочим в соответствии с утвержденными производственными планами и графиками, определять нормативные показатели.
2. Осуществлять производственный инструктаж рабочих, проводить мероприятия по безопасности и охране труда, контролировать соблюдение.
3. Содействовать внедрению прогрессивных форм организации труда, вносить предложения о пересмотре норм выработки и расценок, а также участвовать в тарификации работ.
4. Анализировать результаты производственной деятельности, обеспечивать правильность и своевременность оформления первичных документов.
5. Содействовать распространению передового опыта, развитию инициативы и внедрению рационализаторских предложений и изобретений.
6. Обеспечивать своевременный пересмотр норм трудовых затрат, внедрение технически обоснованных норм и систем заработной платы.
7. Участвовать в выявлении резервов производства, разрабатывать мероприятия по созданию благоприятных условий труда.
8. Контролировать соблюдение порядка по безопасности труда и дисциплины.
9. Организовывать работу по повышению квалификации и профессионального мастерства рабочих и бригадиров.

Знания:
1. Порядок тарификации работ и рабочих.
2. Трудовое законодательство, порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
3. Технология производства, оборудование цеха и правила его технической эксплуатации, порядок и методы технико-экономического и текущего производственного планирования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на техусловия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер

7

Главный технолог

14. Карточка профессии "Механик цеха":

Код группы:

3115-9

Код наименования занятия:

3115-9-011

Наименование профессии:

Механик цеха

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 80. Механик

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Техническое обслуживание, ремонт и эксплуатация электромеханического оборудования (по видам и отраслям)

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по специальности не менее 3 лет или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы по специальности не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3115-9-009 - Механик по промышленному оборудованию

Основная цель деятельности:

Координация работы механиков производства (цеха) , планирование капитальных и остановочных ремонтов технологического оборудования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация и распределение работ по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования, зданий, сооружений, коммуникаций

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Организация и распределение работ по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования, зданий, сооружений, коммуникаций



Навык 1:
Координация и контроль исполнения производственных задач

Умения:
1. Обеспечивать правильную и безопасную эксплуатацию технологического оборудования, грузоподъемных механизмов, трубопроводов, насосов, аппаратов и сосудов, работающих под давлением, в соответствии с требованиями системы планово-предупредительных ремонтов, правил и норм технической эксплуатации.
2. Контролировать выполнение технических условий, соблюдение правил безопасности, применение и правильное использование приспособлений, инструментов и средств защиты при ведении строительно-монтажных работ.
3. Осуществлять техническое руководство обслуживающим персоналом комплекса.
4. Организовывать планово-предупредительный ремонт оборудования, систем пожаротушения, чистки вентиляционных систем, замены изношенных трубопроводов, технологического освидетельствования аппаратов, грузоподъемных механизмов, ревизии предохранительных устройств и приспособлений, а также контролировать их проведение.
5. Организовывать подготовку календарных планов осмотров, проверок и ремонта оборудования, заявок на получение в период подготовительных работ и при проведении текущих и капитальных ремонтов технологического оборудования, зданий и сооружений комплекса необходимых материалов, запасных частей и инструментов.
6. Обеспечивать своевременное составление дефектных ведомостей на ремонт технологического оборудования и сооружений, а также их согласование с исполнителями.
7. Принимать участие в приемке оборудования после планово-предупредительных ремонтов.

Знания:
1. Трудовое законодательство РК.
2. Методические и нормативно-технические материалы, касающиеся производственно-хозяйственной деятельности цеха.
3. Технология производства, оборудование цеха и правила его технической эксплуатации, порядок и методы технико-экономического и текущего производственного планирования.
4. Передовой отечественный и зарубежный опыт в области производства аналогичной продукции, основы экономики, организации труда, производства и управления, трудовое законодательство, правила внутреннего трудового распорядка, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
5. Программное обеспечение EAM, APM.
6. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Организация ремонта и обслуживания оборудования

Умения:
1. Осуществлять организацию и контроль за выполнением планово-предупредительных и внеплановых ремонтов оборудования, зданий, сооружений и коммуникаций.
2. Проводить анализ технического состояния оборудования и выявлять потребность в ремонтах и замене частей оборудования.
3. Организовывать работу по подготовке технической документации для планирования ремонтных работ (планы, графики, дефектные ведомости).
4. Контролировать выполнение технических условий на ремонт и эксплуатацию оборудования, а также соблюдение норм по безопасности труда в процессе ремонтов.
5. Проводить инструктаж и обучение персонала по безопасному обслуживанию и ремонту оборудования.
6. Организовывать выполнение ремонтных работ в установленные сроки с минимизацией времени простоя оборудования и соблюдением стандартов качества.
7. Контролировать своевременную поставку запасных частей и материалов для выполнения плановых и внеплановых ремонтов.
8. Взаимодействовать с подрядными организациями при проведении капитальных ремонтов, модернизации оборудования и сооружений.
9. Обеспечивать правильное ведение документации по ремонту и техническому обслуживанию, включая отчетность, дефектные ведомости и акты выполненных работ.

Знания:
1. Методы планирования и организации ремонтных работ – знания о планировании технического обслуживания, ремонтов, установке графиков, дефектных ведомостей и необходимых ресурсов для ремонта.
2. Правила и нормативы по эксплуатации оборудования – требования безопасности, технические условия и стандарты, касающиеся работы оборудования, зданий, сооружений и трубопроводов.
3. Технология проведения планово-предупредительных и внеплановых ремонтов – понимание процессов проведения ремонтов различных категорий оборудования.
4. Документация по ремонту и техническому обслуживанию – требования к ведению дефектных ведомостей, актов выполненных работ, отчетности по ремонту и обслуживанию.
5. Методы контроля за выполнением ремонтных работ – подходы к мониторингу, контролю качества и сроков выполнения ремонтных работ.
6. Безопасность при проведении ремонтов – знания норм безопасности, охраны труда и требования к защите работников при выполнении строительных, монтажных и ремонтных работ.
7. Системы и оборудование для диагностики и оценки состояния машин и механизмов – методы технического осмотра и дефектации оборудования, особенности диагностики состояния механизмов.
8. Управление запасами материалов и запасных частей – знания о закупке, хранении и правильном использовании материалов и комплектующих для проведения ремонтов.
9. Основы взаимодействия с подрядными организациями – процесс взаимодействия с внешними подрядчиками, заключение договоров и контроль выполнения работ.
10. Основы экономического планирования и управления ресурсами – принципы эффективного использования средств и ресурсов для проведения ремонтов с минимальными затратами.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Лидерские (организаторские и управленческие) качества
Аналитическое и системное мышление
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования", ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением" и взаимосвязанные стандарты с ними.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный технолог (обрабатывающая промышленность)

5

Мастер цеха

15. Карточка профессии "Главный технолог (обрабатывающая промышленность)":

Код группы:

1321-0

Код наименования занятия:

1321-0-014

Наименование профессии:

Главный технолог (обрабатывающая промышленность)

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 19. Главный технолог

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по специальности на должностях в соответствующем профилю организации виде экономической деятельности не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2141-1-005 - Инженер-технолог (общий профиль)

Основная цель деятельности:

Контроль обеспечения бесперебойной работы технологического процесса производства.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация и контроль работ по ведению технологического процесса
2. Управление качеством производимой продукции

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Организация и контроль работ по ведению технологического процесса



Навык 1:
Координация работ технологического процесса

Умения:
1. Координировать действия структурных подразделений в вопросах производственной деятельности и контролировать выполнение производственной программы.
2. Обеспечивать выполнение производственных заданий по номенклатуре и в соответствии с нормативно-технической документацией производства.
3. Принимать меры по обеспечению ритмичности выполнения планов производства, предупреждению и устранению нарушений хода производственного процесса.
4. Контролировать и корректировать материальные потоки производства в случае изменения технологической схемы.
5. Выявлять резервы производства для установления наиболее рациональных режимов работы технологического оборудования, более полной и равномерной загрузки оборудования и производственных площадей, а также для сокращения цикла изготовления продукции.
6. Принимать оперативные меры по устранению и ликвидации чрезвычайных ситуаций на производстве.
7. Осуществлять контроль за соблюдением норм технологического режима.

Знания:
1. Трудовой кодекс РК.
2. Закон РК "О гражданской защите".
3. Нормативно-правовые акты, постановления и решения Правительства РК в области технического регулирования, промышленной и экологической безопасности.
4. Внутренние документы, разработанные на предприятии.
5. Правила трудового распорядка, положение "О пропускном и внутриобъектовом режимах, на объектах предприятия", условиями ТД, коллективным договором и другими актами работодателя.
6. Положение о департаменте по производству.
7. Технологию производства продукции.
8. Системы и методы проектирования, организацию технологической подготовки производства в отрасли и на предприятии.
9. Правила и нормы безопасности и охраны труда, производственной санитарии и противопожарной защиты.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Управление качеством производимой продукции



Навык 1:
Организация работ по улучшению качества, совершенствованию и обновлению выпускаемой продукции

Умения:
1. Руководить работой по разработке и внедрению в производство новых методов лабораторного контроля, а также совершенствованию существующих методов контроля качества выпускаемой продукции.
2. Руководить работой по разработке и проведению испытаний новых и модифицированных образцов продукции.
3. Проводить анализ причин брака и выпуска продукции низкого качества, разрабатывать мероприятия по его предупреждению.

Знания:
1. Политика организации в области качества.
2. Методы проведения анализов, испытаний и других видов исследований.
3. Стандарты, технические условия, методики и инструкции по переработке нефти и газа.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Системное мышление
Стрессоустойчивость
Аналитическое мышление
Лидерство
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на технические условия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер

16. Карточка профессии "Заместитель начальника производства":

Код группы:

1321-0

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Заместитель начальника производства

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Отсутствует

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерные, обрабатывающие и строительные отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по специальности на должностях специалиста не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2141-1-001 - Инженер на производстве

Основная цель деятельности:

Контроль производственно-хозяйственной деятельности технологического подразделения и подчиненного персонала, а так же выполнения производственных заданий согласно нормам технологического регламента и эксплуатации оборудования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение выполнения цехом установленного производственного задания
2. Контроль за непрерывным выпуском продукции

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение выполнения цехом установленного производственного задания



Навык 1:
Контроль за выполнением требований технологического регламента при ведении технологического процесса

Умения:
1. Обеспечивать выполнение подразделением установленного производственного задания.
2. Контролировать соблюдение технологического режима.
3. Контролировать соблюдение расходных норм на сырье, материалы, топливо и энергоресурсы.
4. Разрабатывать и внедрять мероприятия, направленные на снижение расходных норм сырья, энергоресурсов и вспомогательных материалов, а также на повышение качества продукции.
5. Организовывать совершенствование производственных процессов, разрабатывать мероприятия по автоматизации, механизации и внедрению новой техники.
6. Разрабатывать и осуществлять мероприятия по повышению производительности труда и снижению себестоимости продукции.
7. Координировать действия подчиненного персонала, осуществляет контроль за его работой.
8. Контролировать выполнение организационно – технических мероприятий по снижению технологических потерь, повышения качества выпускаемой продукции, принимает меры по устранению брака.
9. Проверять правильность и безопасность ведения технологических процессов, выполнение технологических операций.
10. Участвовать в пересмотре технической документации.
11. Участвовать в расследовании причин аварий и инцидентов.
12. Участвовать в аттестации рабочих мест и производственных объектах на наличие вредных производственных факторов.
13. Участвовать в ведении материального баланса.
14. Руководить действиями персонала во внештатных ситуациях.

Знания:
1. Основы технологии производства продукции.
2. Основное оборудование технологических процессов, принципы его работы и правила технической эксплуатации.
3. Современные информационные (компьютерные) технологии, средства коммуникаций и связи.
4. Технологические регламенты установок, план локализации аварий, требования производственных инструкций по эксплуатации и техническому обслуживанию оборудования.
5. Основные физико-химические свойства нефтепродуктов и стандарты, предъявляемые к продукции, выпускаемой на установках (участках) производства (цеха).
6. Требования по безопасности и охране труда, промышленной, пожарной и газовой безопасности, требования по охране окружающей среды, производственной санитарии.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль своевременного проведения ремонтов установок и оборудования

Умения:
1. Читать проектную документацию.
2. Анализировать качество подготовки оборудования на установках по контролю технического состояния и ремонту.
3. Обеспечивать подготовку оборудования к планово-предупредительным и капитальным ремонтам.
4. Осуществлять в соответствии с технологическим регламентом безопасный пуск в работу и остановку оборудования производства (цеха).

Знания:
1. Организация и технология ремонтных работ, планы планово-предупредительных ремонтов.
2. Правила сдачи оборудования в ремонт и приема после ремонта.
3. Порядок и методы планирования затрат по ремонту и техническому обслуживанию.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Контроль за непрерывным выпуском продукции



Навык 1:
Предупреждение и устранение нарушения хода технологического процесса

Умения:
1. Обеспечивать безопасное выполнение работ, соблюдение установленных норм ведения технологического процесса, правильную эксплуатацию оборудования, арматуры, приборов, инструмента, коммуникаций, зданий и сооружений.
2. Осуществлять контроль над сырьем и продукцией производства (цеха).
3. Контролировать правильность приҰма-сдачи смен производственным персоналом.
4. Проводить анализ причин брака и выпуска продукции низкого качества, разрабатывать мероприятия по его предупреждению.
5. Обеспечивать соблюдение требований стандартов, системы стандартов безопасности труда, трудовой и производственной дисциплины, выполнение инструкций и правил охраны труда, промышленной безопасности, пожарной и газовой безопасности, производственной санитарии при обслуживании оборудования, ведении технологического процесса и выполнении различных работ.
6. Организовывать безопасную эксплуатацию технологического оборудования на установках (участках).

Знания:
1. Системы и методы ведения и контроля режимов технологического процесса.
2. Технология производства продукции, правила и особенности ведения технологического режима в соответствии с технологическими регламентами установок (участков).
3. Правила эксплуатации оборудования установок (участков).

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Управление и оптимизация производственного процесса для повышения эффективности выпуска продукции

Умения:
1. Проводить анализ производственных показателей (в том числе, производительности, затрат, качества), выявлять узкие места и разрабатывать мероприятия по их устранению.
2. Реализовывать мероприятия по оптимизации рабочих процессов с целью повышения производительности и снижения затрат на производство.
3. Осуществлять мониторинг и анализ работы производственного оборудования, выявлять проблемы, связанные с его износом или несоответствием современным стандартам, и разрабатывать предложения по улучшению его работы.
4. Разрабатывать и внедрять меры по улучшению организации работы смен и бригад, обеспечивая более высокую эффективность работы персонала, сокращение времени простоя и улучшение качества выпускаемой продукции.
5. Контролировать соблюдение технологической дисциплины и стандартов в процессе работы на всех этапах производства, начиная с подготовки сырья и заканчивая упаковкой готовой продукции.
6. Осуществлять взаимодействие с другими подразделениями (например, с отделами снабжения, логистики, технической поддержки), обеспечивая своевременное выполнение всех производственных операций и минимизацию простоя.
7. Внедрять передовые производственные технологии и методы с целью повышения качества продукции и эффективности работы.
8. Оценивать эффективность текущих производственных процессов и внедрять современные методы управления производством, включая элементы бережливого производства, оптимизацию потока материалов и минимизацию отходов.

Знания:
1. Принципы и методы управления производственными процессами — понимание ключевых концепций управления производственными системами, методов планирования, организации и контроля производственных операций.
2. Технологии и оборудование производственного процесса — знание особенностей функционирования технологических установок, принципов эксплуатации, обслуживания и ремонта оборудования, используемого в нефтегазоперерабатывающей и нефтегазохимической отрасли.
3. Требования к качеству продукции — умение работать с нормативными стандартами качества, а также методами оценки качества продукции на всех этапах еҰ производства.
4. Методы управления качеством — освоение таких методик, как 6 Сигм, бережливое производство, статистический контроль качества, а также подходы для устранения дефектов и минимизации отходов.
5. Анализ и диагностика производственных процессов — способность анализировать ключевые производственные показатели, выявлять проблемы и разрабатывать мероприятия по устранению узких мест и повышению производительности.
6. Принципы бережливого производства — способность применять принципы и методы минимизации потерь, повышения эффективности производства и оптимизации рабочих процессов.
7. Охрана труда, промышленная безопасность и экология — понимание нормативных требований в области безопасности труда, охраны окружающей среды и управления рисками, которые имеют отношение к нефтегазоперерабатывающей отрасли.
8. Организация труда и управление персоналом — знание способов эффективной организации работы персонала, управление трудовыми процессами, мотивация сотрудников, обеспечение дисциплины и выполнения производственных стандартов.
9. Использование информационных систем управления производством — умение работать с системами MES (системы управления производственными процессами), для мониторинга, анализа и контроля выполнения планов и производственных операций.
10. Проектирование и модернизация производственных мощностей — способность оценивать потребности в улучшении и модернизации процессов, разрабатывать проекты по совершенствованию технологических линий и внедрению новых технологий.
11. Управление запасами и логистика — умение оптимизировать процессы движения сырья, материалов и готовой продукции, управления логистическими цепочками для обеспечения бесперебойного производства.
12. Регулирующие и нормативные акты в области производства — понимание обязательных стандартов и нормативных актов, включая ГОСТы, ISO, внутренние инструкции и правила по производственным процессам и безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Системное мышление
Стрессоустойчивость
Аналитическое мышление
Лидерство
Умение принимать решения в ситуации частичной и полной неопределенности
Ответственность за принимаемые решения

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ЕАЭС 045/2017 "О безопасности нефти, подготовленной к транспортировке и (или) использованию", ТР ТС 013/2011 "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту" и взаимосвязанные стандарты к ним. СТ РК 1347-2024 "Нефть. Общие технические условия", ГОСТ 31378-2009 "Нефть. Общие технические условия", СТ РК 1183-2003 "Бензины автомобильные. Общие технические требования", СТ РК 2420-2013 "Топливо авиационное для газотурбинных двигателей Джет А-1. Технические условия", СТ РК 1721-2007 "Топливо моторные. Бензин неэтилированный. Технические условия", СТ РК ГОСТ Р 52368-2009 "Топливо дизельное. ЕВРО. Технические условия", ГОСТ 305-2013 "Топливо дизельное. Технические условия", ГОСТ 1012-2013 "Бензины авиационные. Технические условия", ГОСТ 10227-86 "Топлива для реактивных двигателей. Технические условия", ГОСТ 10585-2013 "Топливо нефтяное. Мазут. Технические условия", ГОСТ 12308-89 "Топлива термостабильные Т-6 и Т-8В для реактивных двигателей. Технические условия" и прочие стандарты на технические условия.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Начальник производства

7

Главный инженер

7

Главный технолог

17. Карточка профессии "Главный механик (в прочих отраслях)":

Код группы:

1329-1

Код наименования занятия:

1329-1-004

Наименование профессии:

Главный механик (в прочих отраслях)

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Главный механик (в прочих отраслях)" дано в профессиональном стандарте "Содержание судоходного гидротехнического сооружения (шлюза)".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

18. Карточка профессии "Главный метролог":

Код группы:

1329-1

Код наименования занятия:

1329-1-003

Наименование профессии:

Главный метролог

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Главный метролог" дано в профессиональном стандарте "Метролог".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      19. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 52.

      20. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Руководитель проекта: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: a.zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 64.

      21. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      22. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 18 ноября 2024 года.

      23. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение от 17 декабря 2024 г.

      24. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      25. Дата ориентировочного пересмотра: 31.12.2027 г.

  Приложение 11 к приказу
Исполняющий обязанности
министра энергетики
Республики Казахстан
от 24 декабря 2024 года № 486

Профессиональный стандарт "Управление техническим обслуживанием и ремонтом оборудования"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Управление производством и реализацией в нефтегазоперерабатывающей и нефтегазохимической промышленностях" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" для структурирования основных профессий, описания характеристик работ и основных трудовых функций работников для определения требований к уровню квалификаций и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда. Настоящий профессиональный стандарт включает в себя все процессы, связанные с обеспечением надежной и бесперебойной работы оборудования в нефтегазовой промышленности, включая его техническое обслуживание, диагностику, ремонт и управление этими процессами.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) авария – разрушение зданий, сооружений и (или) технических устройств, применяемых на опасном производственном объекте, неконтролируемые взрыв и (или) выброс опасных веществ;

      2) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      3) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      4) ремонт – комплекс операций по восстановлению исправности или работоспособности и полному или частичному восстановлению ресурса оборудования и его составных частей, обеспечивающий эксплуатацию с заданной надежностью и экономичностью в периоды между ремонтами и диагностическими контролями. По объему работ ремонт подразделяется на следующие виды: текущий, средний, капитальный;

      5) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      6) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      7) техническое состояние – состояние оборудования и сооружений, которое характеризуется в определенный момент времени, при определенных условиях внешней среды, значениями его параметров, установленных технической документацией;

      8) техническое обслуживание (ТО) – комплекс операций по поддержанию работоспособности оборудования при его эксплуатации, при ожидании (если оборудование в резерве), хранении и транспортировании.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      3) ПС – Профессиональный стандарт;

      4) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      5) ОРК – Отраслевая рамка квалификации.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Управление техническим обслуживанием и ремонтом оборудования.

      5. Код профессионального стандарта: C19201085.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность;

      19 Производство кокса и продуктов нефтепереработки;

      19.2 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20 Производство продуктов нефтепереработки, брикетов из торфа и угля;

      19.20.1 Производство продуктов нефтепереработки.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Управление производством и реализацией в нефтегазоперерабатывающей и нефтегазохимической промышленностях" описывает набор профессиональных обязанностей и компетенций, необходимых для эффективного управления техническим обслуживанием и ремонтом оборудования в нефтегазовой отрасли. Этот стандарт определяет основные задачи, методы работы и ответственность специалистов в этой области, а также требования к их профессиональным навыкам и знаниям.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Главный инженер (в прочих отраслях) - 7 уровень ОРК;

      2) Координатор капремонта технологических установок - 6 уровень ОРК;

      3) Инженер по технологическим установкам - 6 уровень ОРК;

      4) Инженер по долгосрочному планированию технического обслуживания - 6 уровень ОРК;

      5) Инженер-механик по планированию текущих и капитальных ремонтов - 6 уровень ОРК;

      6) Механик (общий профиль) - 5 уровень ОРК;

      7) 3.1 Слесарь по ремонту и обслуживанию технологического оборудования - 3 уровень ОРК;

      8) Мастер по ремонту технологического оборудования - 5 уровень ОРК;

      9) 3.2 Слесарь по ремонту и обслуживанию технологического оборудования - 3 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Главный инженер (в прочих отраслях)":

Код группы:

1329-1

Код наименования занятия:

1329-1-002

Наименование профессии:

Главный инженер (в прочих отраслях)

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Главный инженер (в прочих отраслях)" дано в профессиональном стандарте "Управление производством и реализацией в нефтегазоперерабатывающей и нефтегазохимической промышленностях".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

10. Карточка профессии "Координатор капремонта технологических установок":

Код группы:

2147-1

Код наименования занятия:

2147-1-006

Наименование профессии:

Координатор капремонта технологических установок

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 32. Начальник службы эксплуатации оборудования (Главный механик)

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по специальности в соответствующем профилю организации виде экономической деятельности не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

1321-0-008 - Главный механик (в промышленности)

Основная цель деятельности:

Поддержание, восстановление работоспособности и обеспечение надежности работы технологического оборудования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Эксплуатация и обслуживание технологического оборудования
2. Контроль полноты и качества проведения ремонтных работ

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Эксплуатация и обслуживание технологического оборудования



Навык 1:
Обеспечение надежной, бесперебойной и безаварийной работы технологических установок

Умения:
1. Осуществлять распределение работ на технологических установках технологических объектов в межремонтный период, с учетом работоспособности и безопасного состояния оборудования.
2. Проводить анализ выполнения графиков осмотров, ревизий, комплексных обследований, диагностирования, технических освидетельствований технологических установок на поднадзорных объектах и контроль своевременности, полноты и качества их выполнения.
3. Проводить анализ выполнения работ по безопасной эксплуатации технологических установок.
4. Выполнять ревизию и техническое освидетельствование технологических установок на поднадзорных объектах.
5. Проводить оценку качества своевременных ремонтных, монтажных, сварочных работ на действующих, ремонтируемых, реконструируемых и вновь сооружаемых объектах.
6. Проводить диагностику технического состояния технологических установок.
7. Осуществлять входной контроль качества оборудования и материалов, строительно-монтажных работ, работ с применением сварки.

Знания:
1. Технические требования, предъявляемые к оборудованию.
2. Методы неразрушающего контроля технологического поднадзорного оборудования.
3. Организация и технология ремонтных работ, правила сдачи технологического оборудования в ремонт и приема после ремонта.
4. Передовой отечественный и зарубежный опыт в области контроля и обеспечения безопасной эксплуатации технологических установок.
5. Производственные мощности, технические характеристики, конструктивные особенности, назначение и режимы работы технологических установок организации, правила его эксплуатации.
6. Перспективы технического развития организации, передовой отечественный и зарубежный опыт по применению современных технологических установок, новых методов ремонта и мониторинга.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Организация и координация работ по ремонту, монтажу и реконструкции технологических установок

Умения:
1. Разрабатывать и утверждать графики проведения капитальных ремонтов, монтажных и сварочных работ.
2. Организовывать и контролировать выполнение монтажных, ремонтных и реконструкционных работ на технологических установках.
3. Координировать работу ремонтных бригад и подрядных организаций.
4. Осуществлять контроль за выполнением работ по монтажу, наладке и реконструкции оборудования в рамках капитального ремонта.
5. Обеспечивать соблюдение технологических, строительных и ремонтных норм и стандартов при проведении капремонта.
6. Вести учет и контроль выполнения планов ремонта, монтажных работ, реконструкции и установки оборудования.
7. Организовывать взаимодействие между различными подразделениями (ремонтными, эксплуатационными, подрядными) для своевременного выполнения ремонтных работ.
8. Обеспечивать выполнение всех необходимых подготовительных работ (демонтаж, подготовка площадок, доставка материалов и оборудования).
9. Контролировать использование ремонтных материалов, комплектующих и запасных частей, а также их соответствие техническим требованиям.
10. Проводить анализ выполнения мероприятий по реконструкции и модернизации технологических установок, анализировать результаты и эффективность внедренных изменений.

Знания:
1. Нормативно-правовые акты, стандарты и правила в области капитального ремонта и монтажа технологических установок.
2. Технология проведения монтажных, ремонтных и сварочных работ на технологических установках.
3. Методы контроля качества выполнения ремонтных и монтажных работ.
4. Правила и методы организации взаимодействия между различными службами (эксплуатационными, ремонтными и монтажными).
5. Техника безопасности и охрана труда при проведении ремонтных и монтажных работ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Контроль полноты и качества проведения ремонтных работ



Навык 1:
Проведение ремонта установок, технического обслуживания и ремонта оборудования

Умения:
1. Составлять дефектные ведомости на текущие и капитальные ремонты технологических установок.
2. Обеспечивать проектно-сметную документацию генерального подрядчика для проведения ремонта технологических установок.
3. Формировать план ремонта технологических установок и согласование графика их выполнения с генеральным подрядчиком.
4. Проводить анализ выполнения графиков ремонта технологических установок с соблюдением полноты и качества выполняемых работ.
5. Определять сроки нормативного простоя технологических установок в ремонте.

Знания:
1. Технические характеристики, конструктивные особенности, типичные дефекты и неисправности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации оборудования и технических устройств.
2. Правила организации и технологии ремонтных работ.
3. Правила сдачи оборудования в ремонт и приема после ремонта, методы монтажа, регулировки и наладки оборудования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Расследование и анализ причин аварий, неполадок и несчастных случаев на производстве, связанных с отказами технологического оборудования

Умения:
1. Понимать порядок расследования инцидентов и аварий, связанных с отказами технологического оборудования.
2. Разрабатывать мероприятия, выявленные по результатам расследования аварий и инцидентов в организации.
3. Осуществлять планирование мероприятий по профилактике аварий и неполадок.
4. Проводить анализ причин аварий и инцидентов.
5. Оформлять акты и другие документы по расследованию аварий связанных с технологическим оборудованием.

Знания:
1. Законодательные, нормативные правовые акты Республики Казахстан, нормы и правила в области промышленной безопасности.
2. Основы технологии производства.
3. Технические характеристики, конструктивные особенности, типичные дефекты и неисправности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации оборудования и технических устройств.
4. Трудовое законодательство Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Системное мышление
Умение быстро принимать решения
Аналитическое мышление
Лидерство

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования"

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер (в прочих отраслях)

11. Карточка профессии "Инженер по технологическим установкам":

Код группы:

2145-2

Код наименования занятия:

2145-2-003

Наименование профессии:

Инженер по технологическим установкам

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 38. Инженер по ремонту

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер по ремонту I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по ремонту II категории не менее 2 лет; Инженер по ремонту II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по ремонту без категории не менее 3 лет; Инженер по ремонту без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2141-9-003 - Инженер по ремонту и обслуживанию технологического оборудования

Основная цель деятельности:

Организация работ на технологических установках

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Разработка сетевых графиков ремонтных работ, установление взаимосвязанных работ, определение необходимых ресурсов (трудоемкости)
2. Обеспечение надежной, бесперебойной и безаварийной работы технологического оборудования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Разработка сетевых графиков ремонтных работ, установление взаимосвязанных работ, определение необходимых ресурсов (трудоемкости)



Навык 1:
Проведение ремонтных работ согласно утвержденным планам

Умения:
1. Проводить ремонтные работы согласно утвержденным планам мероприятий.
2. Составлять сетевые графики проведения ремонтных работ, планов безопасного проведения работ кранами, графиков обслуживания, ремонта и контроля технического состояния технологического оборудования с учетом показателей факторов надежности, риска и критичности.
3. Проводить анализ причин выхода из строя технологического оборудования.
4. Вести учет выполнения работ по ремонту и модернизации технологического оборудования, контроль за их качеством, объемами и сроками, а также правильностью расходования отпущенных на эти цели материальных ресурсов.

Знания:
1. Правила по охране труда при проведении ремонтных работ.
2. Организация и технология ремонтных работ.
3. Правила сдачи оборудования в ремонт и приема после ремонта, методы монтажа, регулировки и наладки оборудования.
4. Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации оборудования.
5. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение подготовки технической документации

Умения:
1. Разрабатывать методические и нормативные материалы, техническую документацию.
2. Составлять паспорта на технологическое оборудование, спецификации на запасные части и другую техническую документацию.
3. Проводить анализ работ технологического оборудования и технологических объектов..

Знания:
1. Нормативно-методические материалы по организации проведения ремонтных работ оборудования, зданий, сооружений установки.
2. Порядок составления паспортов на оборудование, инструкций по эксплуатации и техническому обслуживанию оборудования, ведомостей дефектов и спецификаций.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Обеспечение надежной, бесперебойной и безаварийной работы технологического оборудования



Навык 1:
Эксплуатация технологического оборудования

Умения:
1. Выполнять работы по обслуживанию и ремонту технологических установок.
2. Осуществлять контроль технического состояние установок.
3. Осуществлять организацию работ по контролю качества монтажа, качества ремонтных работ технологических установок.
4. Контролировать полноту и качество работ по техническому обслуживанию технологических установок.
5. Вести учет и анализ допущенных нарушений правил технической эксплуатации установок.
6. Обеспечивать своевременное и качественное проведение предусмотренных правилами профилактических осмотров и испытаний, технического освидетельствования и ревизии установок.

Знания:
1. Технологический регламент установок, планы локализации аварийных ситуаций, требования производственных инструкций по эксплуатации и техническому обслуживанию технологического оборудования на установке.
2. Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации технологического оборудования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Мониторинг эксплуатации технологического оборудования

Умения:
1. Осуществлять анализ причин отказов оборудования, ведение статистики отказов, разработка мероприятий по повышению надежности оборудования.
2. Осуществлять контроль за выполнением качества монтажа, качества ремонтных работ и обслуживания технологического оборудования.
3. Вести учет и проведение анализа нарушений правил технической эксплуатации оборудования.

Знания:
1. Порядок составления паспортов на оборудование, инструкций по эксплуатации и техническому обслуживанию технологического оборудования.
2. Организационно-распорядительные документы, нормативные и методические материалы, касающиеся производственно-хозяйственной деятельности установки, цеха и организации; перспективы технического развития организации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Организация работы и проведение проверки технического состояния, экспертизы промышленной безопасности и оценки

Умения:
1. Составлять графики проверок технологического оборудования на технологических объектах.
2. Предупреждать и устранять нарушения хода производственного процесса, связанных с эксплуатацией технологического оборудования.

Знания:
1. Технологические регламенты установок.
2. Технологические схемы установок.
3. Основное оборудование процесса, принципы его работы и правила технической эксплуатации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 4:
Формирование планов проведения планово-предупредительных ремонтов установок, технического обслуживания и ремонта оборудования, программ модернизации и технического перевооружения

Умения:
1. Составлять графики работ по контролю технического состояния, техническому обслуживанию и ремонту технологических установок.
2. Проводить расчет ремонтного фонда на планируемый год, представление их на согласование и утверждение руководству.
3. Разрабатывать программы модернизации и технического перевооружения.

Знания:
1. Нормативные, методические и другие материалы по организации ремонта технологических установок, зданий и сооружений.
2. Организация и технология ремонтных работ, правила сдачи технологических установок в ремонт и приема после ремонта, методы монтажа, регулировки и наладки оборудования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Системное мышление
Стрессоустойчивость
Аналитическое мышление
Лидерство

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер (в прочих отраслях)

6

Координатор капремонта технологических установок

12. Карточка профессии "Инженер по долгосрочному планированию технического обслуживания":

Код группы:

2144-9

Код наименования занятия:

2144-9-002

Наименование профессии:

Инженер по долгосрочному планированию технического обслуживания

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 38. Инженер по ремонту

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер по ремонту I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по ремонту II категории не менее 2 лет; Инженер по ремонту II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по ремонту без категории не менее 3 лет; Инженер по ремонту без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2144-9-003 - Инженер по краткосрочному планированию технического обслуживания
2141-9-003 - Инженер по ремонту и обслуживанию технологического оборудования

Основная цель деятельности:

Организация работ по планированию технического обслуживания технологических установок

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Составление текущих, долгосрочных планов технического обслуживания технологических установок
2. Разработка долгосрочных планов и стратегий по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Составление текущих, долгосрочных планов технического обслуживания технологических установок



Навык 1:
Проведение работ по составлению планов технического обслуживания и ремонта технологического оборудования

Умения:
1. Разрабатывать перспективные и текущие планы (графики) различных видов ремонта оборудования, а также проводить мероприятия по улучшению их эксплуатации и обслуживания, контролировать выполнение утвержденных планов (графиков).
2. Внедрять системы комплексного регламентированного обслуживания, обеспечивающие своевременную наладку и ремонт оборудования, эффективную работу предприятия, прогрессивную технологию ремонта, высокоэффективные ремонтные приспособления и механизацию трудоемких процессов.
3. Разрабатывать мероприятия, направленные на совершенствование организации обслуживания и ремонта оборудования, на снижение трудоемкости и стоимости ремонтных работ, улучшение их качества, а также повышение эффективности использования основных фондов (повышение износоустойчивости и уменьшение простоев оборудования).
4. Планировать техническое развитие производства, капитальный ремонт и модернизацию основных фондов, а также составлять баланс производственных мощностей и их использования.
5. Разрабатывать нормативные материалы по профилактическому обслуживанию и ремонту оборудования (нормативы ремонтно-эксплуатационных затрат, сроков службы запасных частей, номенклатуры сменных и быстроизнашивающихся деталей, нормы и лимиты расхода смазочных материалов).
6. Предоставлять заключения по рационализаторским предложениям и изобретениям, а также по вопросам совершенствования конструкции оборудования, организации ремонтных работ и технического обслуживания оборудования, оказывать рационализаторам и изобретателям практическую помощь и организовывать внедрение принятых предложений.

Знания:
1. Постановления, распоряжения, приказы, методические и нормативные материалы по техническому обслуживанию и ремонту оборудования.
2. Единая система планово-предупредительного ремонта и рациональная эксплуатация технологического оборудования.
3. Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение и режимы работы оборудования предприятия, правила его технической эксплуатации.
4. Методы планирования ремонтных работ.
5. Передовые системы ремонтов и технология ремонтных работ.
6. Порядок составления смет на проведение ремонтов, заявок на оборудование, материалы, запасные части, инструмент и т.п.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль и оценка эффективности работ по техническому обслуживанию и ремонту

Умения:
1. Проверять техническое состояние оборудования.
2. Проверять качество ремонтных работ.
3. Принимать вновь поступающее на предприятие оборудование.
4. Оформлять документацию на его списание или передачу другим предприятиям.
5. Проводить анализ для определения потребности в запасных частях для ремонта оборудования, обеспечивая ими предприятие на условиях кооперации.
6. Анализировать причины повышенного износа, аварий и простоев оборудования, а также причины производственного травматизма, принимать меры по их предупреждению.
7. Составлять ведомости дефектов и заявки на проведение ремонта.
8. Составлять заявки и спецификации на запасные части, материалы, инструменты, а также контролировать правильность их расходования.
9. Оказывать содействие в работе, связанной с разработкой и внедрением стандартов и технических условий по эксплуатации, содержанию и ремонту оборудования.
10. Вести учет и паспортизацию оборудования, зданий, сооружений и других основных фондов предприятия, вносить изменения после их ремонта, модернизации и реконструкции, составлять необходимую техническую документацию и вести установленную отчетность.

Знания:
1. Перспективы технического развития предприятия.
2. Основные технологические процессы производства продукции предприятия.
3. Основы экономики, организации производства, труда и управления.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Разработка долгосрочных планов и стратегий по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования



Навык 1:
Разработка долгосрочных планов технического обслуживания и ремонта оборудования

Умения:
1. Разрабатывать долгосрочные (перспективные) планы технического обслуживания и ремонта для различных видов оборудования.
2. Формулировать цели и задачи на основе анализа состояния оборудования, производственных нужд и перспектив развития предприятия.
3. Оценивать потребности в инвестициях и ресурсах для выполнения долгосрочных планов по обслуживанию и ремонту оборудования.
4. Внедрять мероприятия по оптимизации планов обслуживания, сокращению затрат и увеличению срока службы оборудования.
5. Проводить мониторинг и контроль исполнения долгосрочных планов, вносить корректировки в случае изменений в производственных процессах или состояния оборудования.
6. Разрабатывать мероприятия по внедрению новых методов и технологий для повышения эффективности обслуживания и ремонта оборудования.

Знания:
1. Основы стратегического планирования и управления в области технического обслуживания и ремонта оборудования.
2. Методы анализа состояния оборудования и оценки его долговечности.
3. Технические характеристики оборудования, его ресурсные возможности и режимы эксплуатации.
4. Нормативные и методические материалы по планированию технического обслуживания и ремонту.
5. Современные технологии ремонта и технического обслуживания (включая прогнозирование износа, профилактическое обслуживание).
6. Экономические основы планирования и бюджетирования, включая определение потребности в ресурсах и средствах для технического обслуживания.
7. Принципы внедрения инноваций и новых технологических решений в процессы технического обслуживания.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Управление рисками и совершенствование процессов технического обслуживания и ремонта

Умения:
1. Анализировать риски, связанные с состоянием оборудования и его обслуживанием, и разрабатывать меры по их минимизации.
2. Оценивать эффективность текущих процессов обслуживания и ремонта, выявлять узкие места и разрабатывать предложения по их улучшению.
3. Разрабатывать стратегии по модернизации оборудования и внедрению новых технологий обслуживания.
4. Внедрять системы мониторинга и диагностики для контроля состояния оборудования и своевременного планирования ремонтов.
5. Проводить обучение сотрудников по использованию новых методик обслуживания и мониторинга состояния оборудования.
6. Проводить регулярные ревизии и аудит текущих процессов обслуживания и ремонта с целью повышения их эффективности и безопасности.

Знания:
1. Методы управления рисками в области технического обслуживания и ремонта оборудования.
2. Современные методики и инструменты для диагностики и мониторинга оборудования.
3. Методы повышения эффективности и качества обслуживания.
4. Основы организации безопасного труда при проведении технического обслуживания и ремонтов, в том числе в условиях аварийных ситуаций.
5. Методы анализа эффективности внедрения новых технологий в области обслуживания и ремонта оборудования.
6. Стандарты качества и управление качеством в процессе технического обслуживания.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение быстро принимать решения
Аналитическое мышление
Лидерство

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер (в прочих отраслях)

6

Координатор капремонта технологических установок

6

Инженер по технологическим установкам

13. Карточка профессии "Инженер-механик по планированию текущих и капитальных ремонтов":

Код группы:

2147-4

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Инженер-механик по планированию текущих и капитальных ремонтов

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 38. Инженер по ремонту

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Инженер по ремонту I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по ремонту II категории не менее 2 лет; Инженер по ремонту II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера по ремонту без категории не менее 3 лет; Инженер по ремонту без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

2144-9-002 - Инженер по долгосрочному планированию технического обслуживания
2144-9-003 - Инженер по краткосрочному планированию технического обслуживания
2144-9-029 - Инженер-механик по химическому технологическому оборудованию
2141-9-003 - Инженер по ремонту и обслуживанию технологического оборудования

Основная цель деятельности:

Обеспечение бесперебойной и технически правильной эксплуатации и надежной работы оборудования, содержание в работоспособном состоянии

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организационно-технические работы по планированию текущих и капитальных ремонтов оборудования
2. Анализ и оптимизация процессов планирования ремонтов оборудования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Организационно-технические работы по планированию текущих и капитальных ремонтов оборудования



Навык 1:
Планирование текущих и капитальных ремонтов оборудования

Умения:
1. Планировать работы по подготовке к проведению текущих, капитальных и остановочных ремонтов по направлениям (строительно-монтажным, механическим, электрическим, КИПиА и др.), в том числе оптимизации с учетом последовательности операций и ограничений.
2. Мониторить ход выполнения запланированных работ и поступления товарно-материальных ценностей посредством специализированных программных продуктов.
3. Определять сроки проведения ремонта выполнения каждого этапа процесса и отдельных операций в установленном порядке.

Знания:
1. Основы производственных процессов.
2. Законодательные, иные нормативные правовые акты, методические и нормативно-технические материалы по организации ремонта оборудования.
3. Промышленные стандарты, так и стандарты регулирующих органов в области обеспечения промышленной безопасности, направленные на обеспечение целостности оборудования.
4. Систему планово-предупредительного ремонта и рациональной эксплуатации технологического оборудования.
5. Основы процессов надежности и механической целостности технологического оборудования.
6. Основы экономики, организации производства, труда и управления.
7. Требования нормативных документов по планированию, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования согласно стандарта СТ РК 3517-2020.
8. Знание программных продуктов (системы EAM) направленных на автоматизацию процесса управления жизненным циклом актива и техпроцессами мониторинга оборудования и другие программные продукты аналогичной направленности.
9. Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение и режимы работы технологического оборудования предприятия, правила их эксплуатации.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Составление необходимой технической документации

Умения:
1. Производить свод отчетов рабочих групп для предоставления сведений о ходе подготовительного периода.
2. Составлять график планового технического/ предупредительного обслуживания с учетом целевых показателей и приоритетности работ.
3. Разрабатывать технологические карты ремонта оборудования.
4. Проводить оценку и анализ ведомости дефектов путем первичной оценки требуемых работ, материалов, состава и квалификации исполнителей.
5. Анализировать и корректировать календарные план-графики выполнения работ.

Знания:
1. Требования стандартов в области системы менеджмента.
2. Основы производственных процессов.
3. Методы и процедуры планирования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Анализ и оптимизация процессов планирования ремонтов оборудования



Навык 1:
Анализ и оценка эффективности текущих и капитальных ремонтов

Умения:
1. Проводить анализ выполнения планов текущих и капитальных ремонтов.
2. Оценивать эффективность проведенных ремонтов по срокам, качеству и стоимости.
3. Выявлять причины отклонений от плановых показателей (задержки, перерасход ресурсов) и разрабатывать меры по их устранению.
4. Разрабатывать рекомендации по улучшению эффективности ремонта и снижению затрат на обслуживание оборудования.
5. Проводить анализ использования производственных мощностей и ресурсов при ремонтах для оптимизации работы.

Знания:
1. Методы анализа и оценки эффективности ремонтных работ.
2. Принципы и подходы к оптимизации процессов текущих и капитальных ремонтов.
3. Стандарты качества и безопасности в ремонте оборудования.
4. Основы экономического анализа и формирования отчетности по ремонту.
5. Технологии и инструменты для оценки производительности труда и использования ресурсов при ремонтах.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Оптимизация процессов и методов организации ремонтов

Умения:
1. Разрабатывать и внедрять новые методы планирования и организации ремонтных работ.
2. Оптимизировать процессы подготовки и проведения ремонтов, минимизируя время простоя оборудования и затрат.
3. Предлагать и внедрять передовые технологии ремонта и технического обслуживания.
4. Оценивать и внедрять новые подходы к организации работы ремонтных служб и персонала.
5. Координировать внедрение улучшений в процессах ремонта с другими подразделениями (например, с отделом закупок для обеспечения материалов и запчастей).

Знания:
1. Современные методы и подходы к организации ремонтных работ и технического обслуживания.
2. Основы оптимизации производственных процессов и управления проектами.
3. Специфика и принципы эффективного использования ремонтных бригад и оборудования.
4. Стандарты управления качеством и безопасности в процессе ремонта.
5. Передовой опыт в области организации ремонтов и технического обслуживания оборудования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Аналитическое мышление
Технический профессионализм в обслуживании всех классов механического оборудования
Организаторская работа

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер (в прочих отраслях)

14. Карточка профессии "Механик (общий профиль)":

Код группы:

3115-1

Код наименования занятия:

3115-1-001

Наименование профессии:

Механик (общий профиль)

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
§ 80. Механик

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Техническое обслуживание, ремонт и эксплуатация электромеханического оборудования (по видам и отраслям)

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по специальности не менее 3 лет или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы по специальности не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

3115-1-008 - Механик производства

Основная цель деятельности:

Проведение ремонтных работ динамического, статического оборудования, обеспечение механической целостности оборудования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обеспечение надежной работы динамического, статического оборудования
2. Обеспечение механической целостности оборудования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Обеспечение надежной работы динамического, статического оборудования



Навык 1:
Эксплуатация и бесперебойная работа динамического, статического оборудования

Умения:
1. Разрабатывать и внедрять организационно-технические мероприятия, направленные на повышение надежности.
динамического и статического оборудования.
2. Разрабатывать и внедрять планы контроля надежности на основе критичности динамического и статического оборудования.
3. Оценивать текущее состояние динамического и статического оборудования, анализировать частоту и сложность ремонтов, виды, последствия и критичность отказов динамического и статического оборудования.
4. Обнаруживать нарушения и принимать меры для их устранения.
5. Организовывать вибродиагностические измерения на динамическом оборудовании.
6. Анализировать заключения о техническом состоянии оборудования на основе представленных вибропараметров насосно-компрессорного оборудования.
7. Своевременно предоставлять средства измерений на ремонт и поверку.

Знания:
1. Законодательные, иные нормативные правовые акты, методические и нормативно-технические материалы по организации ремонта оборудования.
2. Промышленные стандарты, так и стандарты регулирующих органов в области обеспечения промышленной безопасности, целостности оборудования.
3. Систему планово-предупредительного ремонта и рациональной эксплуатации технологического оборудования.
4. Основы процессов надежности и механической целостности технологического оборудования.
5. Основы экономики, организации производства, труда и управления.
Основы программных продуктов (системы EAM) направленных на автоматизацию процесса управления жизненным циклом актива и техпроцессами мониторинга оборудования и другие программые продукты аналогичной направленности
6. Основы рациональной организации труда при эксплуатации, ремонте и модернизации оборудования.
7. Организацию и технологию проведения ремонтных работ.
8. Основные технологические процессы и режимы производства.
9. Виды технологического оборудования применяемого на производстве и правила их эксплуатации и ремонта.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Анализ технического состояния и диагностика оборудования

Умения:
1. Проводить техническую диагностику динамического и статического оборудования с использованием методов виброакустической диагностики, термографии, ультразвукового контроля и других диагностических технологий.
2. Оценивать состояние и работоспособность узлов и агрегатов оборудования на основе анализа технических характеристик и данных с контрольно-измерительных приборов.
3. Прогнозировать возможные отказы оборудования на основе собранных данных и анализа технических дефектов.
4. Анализировать причинно-следственные связи между различными отказами оборудования и оптимизировать технологические процессы для предотвращения аварийных ситуаций.
5. Составлять отчеты о техническом состоянии оборудования и рекомендации по его улучшению.
6. Разрабатывать программы и планы диагностики для различных типов оборудования в зависимости от их технического состояния и эксплуатации.
7. Проводить испытания на работоспособность оборудования, анализировать результаты и вносить коррективы в планы техобслуживания.

Знания:
1. Методы диагностики и контроля технического состояния динамического и статического оборудования (вибрационный анализ, ультразвуковая диагностика и т.д.).
2. Стандарты и нормативы по эксплуатации и диагностике оборудования.
3. Принципы работы контрольно-измерительных приборов и диагностических систем.
4. Методы прогнозирования отказов и долговечности оборудования.
5. Способы обработки и анализа диагностических данных для принятия оперативных решений.
6. Технические требования к оборудованию, нормы и стандарты по его эксплуатации и ремонту.
7. Принципы работы различных типов насосных и компрессорных установок, турбин и другого динамического оборудования.
8. Современные технологии и методы повышения надежности оборудования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Обеспечение механической целостности оборудования



Навык 1:
Организация и контроль работы оборудования на всех участках

Умения:
1. Руководить техническим обслуживанием и ремонтом технологического оборудования на закрепленном участке, включая обеспечение надежности существующего оборудования, контроль времени цикла ремонта и соответствие нормативным требованиям.
2. Осуществлять контроль за исправностью всего оборудования в своей области и своевременно принимать решения по возникающим проблемам.
3. Контролировать специалистов (машинистов), ответственных за техническое обслуживание посредством мониторинга состояния и обслуживания оборудования.
4. Контролировать качество и правильное применение масел и смазочных материалов.
5. Определять критические работы по ремонту всего оборудования на своем участке.
6. Разрабатывать и внедрять прогрессивные методы ремонта и восстановления узлов и деталей механизмов, а также мероприятия по увеличению сроков службы оборудования, сокращению его простоев и повышению сменности, предупреждению аварий и производственного травматизма, снижению трудоемкости и себестоимости ремонта, улучшению его качества.
7. Проводить анализ первопричин возникших проблем на оборудовании своего участка.

Знания:
1. Законодательные, иные нормативные правовые акты, методические и нормативно-технические материалы по организации ремонта оборудования.
2. Промышленные стандарты, так и стандарты регулирующих органов в области обеспечения промышленной безопасности, направленные на обеспечение целостности оборудования.
3. Систему планово-предупредительного ремонта и рациональной эксплуатации технологического оборудования.
4. Виды технологического оборудования применяемого на производстве и правила их эксплуатации и ремонта.
5. Основы программных продуктов (системы EAM) направленных на автоматизацию процесса управления жизненным циклом актива и техпроцессами мониторинга оборудования и другие программные продукты аналогичной направленности для сбора и анализа данных надежности, а также установленных систем вибромониторинга динамического и статического оборудования.
6. Основы планирования, подготовки и проведения капитальных ремонтов согласно стандарта СТ РК 3517-2020.
7. Основные технологические процессы и режимы производства.
8. Виды применяемого оборудования и правила его эксплуатации и ремонта.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Оптимизация и улучшение эксплуатационных характеристик оборудования

Умения:
1. Проводить технические анализы с целью выявления узких мест в процессе эксплуатации оборудования и разрабатывать рекомендации по их устранению.
2. Разрабатывать и внедрять мероприятия по улучшению эксплуатационных характеристик оборудования (снижение потребления энергии, увеличение срока службы и производительности).
3. Осуществлять мониторинг показателей работы оборудования и вносить коррективы в технологические процессы для достижения оптимальных эксплуатационных характеристик.
4. Использовать методы повышения энергоэффективности оборудования, включая замену и модернизацию ключевых узлов и агрегатов.
5. Внедрять методы улучшения смазки и охлаждения оборудования для увеличения срока службы и снижения износа.
6. Оценивать эффективность использования оборудования и разработка предложений по модернизации для повышения производительности.
7. Проводить исследование и анализ причин износа оборудования с целью разработки методов удлинения срока службы ключевых деталей и узлов.
8. Совершенствовать систему технического обслуживания и ремонта оборудования с учетом новых технологий и лучших практик в отрасли.

Знания:
1. Современные методы оптимизации эксплуатационных процессов и повышения эффективности работы оборудования.
2. Технологии модернизации оборудования, направленные на улучшение его характеристик (снижение энергозатрат, увеличение ресурса работы).
3. Основы эффективного планирования и мониторинга работы оборудования.
4. Методики диагностики и анализа износа и отказов оборудования, а также возможности их предотвращения.
5. Стандарты и нормативы по эксплуатации оборудования, а также критерии для оценки его эффективности.
6. Современные методы повышения надежности и долговечности технологического оборудования (включая использование новых материалов и технологий).
7. Принципы расчета экономической эффективности улучшений в эксплуатации оборудования.
8. Инновационные технологии, применяемые для повышения производительности и сокращения затрат на эксплуатацию оборудования.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Системное мышление
Стрессоустойчивость
Умение быстро принимать решения
Аналитическое мышление
Лидерство

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер-механик по планированию текущих и капитальных ремонтов

15. Карточка профессии "3.1 Слесарь по ремонту и обслуживанию технологического оборудования":

Код группы:

7126-9

Код наименования занятия:

7126-9-018

Наименование профессии:

3.1 Слесарь по ремонту и обслуживанию технологического оборудования

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3.1

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 52-53. Слесарь по ремонту технологических установок

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Слесарное дело (по отраслям и видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не требуется.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

7126-9-017 - Слесарь по ремонту и обслуживанию технологических установок и газового оборудования
7239-2-057 - Слесарь по ремонту технологических установок

Основная цель деятельности:

Поддержание, восстановление работоспособности и обеспечение надежности работы технологического оборудования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Подготовка оборудования к ремонту, вывод оборудования из ремонта, пуск в эксплуатацию
2. Проведение работ по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Подготовка оборудования к ремонту, вывод оборудования из ремонта, пуск в эксплуатацию



Навык 1:
Проведение работ по подготовке оборудования к ремонту

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Проводить разборку и сборку простых узлов и механизмов машин, аппаратов, трубопроводов и арматуры, а также осуществлять их испытания после ремонта.
2. Осуществлять ремонт простых установок и агрегатов, а также машин средней сложности под руководством слесаря более высокой квалификации.
3. Выполнять слесарную обработку деталей с точностью 12–14 квалитетов (5-7 классов точности), обеспечивая их соответствие техническим требованиям.
4. Промывать, чистить и смазывать детали, подготавливая их к сборке и монтажу в процессе ремонта.
5. Проводить разметку и сверление отверстий на фланцах в процессе подготовки для дальнейшей сборки.
6. Править, опиливать и нарезать резьбу на трубах для правильного соединения элементов оборудования.
7. Изготавливать простые приспособления для облегчения сборки и монтажа ремонтируемого оборудования, что ускоряет процесс и улучшает точность работы.
Для 3-го разряда (в дополнение к умениям 2 разряда):
1. Проводить ремонт и обслуживание простого и средней сложности технологического оборудования и технических устройств под руководством слесаря высшей квалификации.
2. Осуществлять подготовку технологического оборудования и технических устройств к ремонтным работам.
3. Выполнять графики технического обслуживания, планово-предупредительного ремонта программы модернизации и технического перевооружения технологического оборудования и технических устройств.
4. Примеры работ:
- арматура низкого давления - снятие, ремонт, установка;
- маслонасосы, лубрикаторы - разборка, ремонт;
- насосы поршневые, плунжерные, центробежные и шестеренчатые - разборка, ремонт.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3 разряда):
1. Проводить ремонт сложного технологического оборудования и технических устройств под руководством слесаря высшей квалификации.
2. Принимать участие в составлении дефектных ведомостей на ремонт.
3. Производить изготовление сложных приспособлений для сборки и монтажа ремонтного оборудования.
4. Примеры работ:
- аппараты колонного типа - ремонт, сборка внутренних устройств, снятие и установка крышек, головок;
- грануляторы, кристаллизаторы, мешалки, фильтры - разборка, ремонт, сборка;
- компрессоры поршневые - разборка, ремонт и сборка цилиндров, коленчатого вала, узла крейцкопфа, клапанов, поршней;
- компрессоры центробежные - разборка ротора, ремонт подшипников и зубчатых муфт.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Устройство, назначение и принцип действия отдельных аппаратов и узлов ремонтируемого оборудования.
2. Условия работы обслуживаемого оборудования.
3. Основные приемы слесарных работ.
4. Общие порядок сварки и пайки.
5. Порядок испытания трубопроводов малых диаметров.
6. Основные понятия о допусках и посадках, квалитетах, классах точности и чистоты обработки.
7. Назначение и порядок применения приспособлений и инструмента.
8. Приемы разметки труб, элементы черчения.
9. Порядок применения масел, моющих составов и смазок.
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 3-го разряда (в дополнение к знаниям 2 разряда):
1. Устройство, назначение и принцип действия технологического оборудования и технических устройств и узлов ремонтируемого оборудования.
2. Технические условия на трубы, профильную сталь, крепежные материалы, свойства свариваемых металлов.
3. Назначение и правила применения приспособлений и инструмента.
4. Порядок прокладки трубопроводов.
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3 разряда):
1. Устройство, назначение и принцип действия технологического оборудования и технических устройств и узлов ремонтируемого оборудования.
2. Технические условия на трубы, профильную сталь, крепежные материалы, свойства свариваемых металлов.
3. Основные приемы слесарных работ.
4. Общие правила сварки и пайки.
5. Назначение и правила применения приспособлений и инструмента.
6. Порядок прокладки трубопроводов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Осуществление контроля за качеством и безопасностью ремонтных работ

Умения:
Для 2-го разряда:
1. Осуществлять контроль за выполнением слесарных операций, соблюдая стандарты и нормы безопасности.
2. Контролировать правильность выполнения разборки, сборки и установки оборудования в соответствии с техническими требованиями.
3. Проверять исправность и функциональность оборудования после выполнения ремонтов и наладки, включая выполнение базовых тестов.
4. Обеспечивать соответствие выполненных работ инструкциям и нормам безопасности при ремонте и обслуживании оборудования.
Для 3-го разряда (в дополнение к умениям 2 разряда):
1. Контролировать соблюдение технологического процесса при проведении ремонта, начиная с разборки и заканчивая запуском в эксплуатацию.
2. Осуществлять визуальный контроль качества выполненных слесарных работ, включая проверку точности обработки деталей и сборки узлов.
3. Проводить первичные испытания отремонтированного оборудования с целью выявления возможных неисправностей.
4. Обеспечивать контроль за соблюдением требований охраны труда и техники безопасности при проведении ремонтных работ.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3 разряда):
1. Координировать контроль качества выполнения работ по ремонту сложного технологического оборудования и технических устройств.
2. Проводить контроль за соблюдением всех этапов технического обслуживания, в том числе за выполнением графиков обслуживания и ремонта.
3. Участвовать в проведении финальных испытаний оборудования после ремонта для подтверждения его работоспособности.
4. Осуществлять контроль за точностью и качеством сборки сложных механизмов и устройств.
5. Проводить анализ причин неисправностей и контроль за их устранением в процессе ремонта и после его завершения.

Знания:
Для 2-го разряда:
1. Стандарты и технические требования, применяемые при выполнении слесарных работ, ремонте и обслуживании технологического оборудования.
2. Принципы и методы контроля качества выполняемых слесарных работ, в том числе проверки точности и качества обработки деталей и сборки узлов.
3. Требования охраны труда и безопасности при выполнении ремонтов, обслуживании и наладке оборудования.
4. Способы предотвращения и выявления дефектов, нарушений технологического процесса и несоответствий в ходе выполнения ремонтных работ.
Для 3-го разряда (в дополнение к умениям 2 разряда):
1. Методы контроля за выполнением технологических процессов в ходе ремонта и наладки оборудования.
2. Стандарты и нормативные документы, регулирующие безопасность при ремонте и эксплуатации оборудования, а также при выполнении технического обслуживания.
3. Принципы и методы контроля качества ремонта на всех этапах, включая проверку исправности оборудования после выполнения всех работ.
4. Требования и методы проведения первичных испытаний отремонтированного оборудования с целью выявления дефектов или неполадок.
5. Методы анализа причин неисправностей и контроля их устранения в процессе ремонта.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3 разряда):
1. Принципы и методы контроля за соблюдением всех этапов и норм при техническом обслуживании и ремонте сложного технологического оборудования.
2. Требования и процедуры финальных испытаний отремонтированного оборудования, включая методы оценки и устранения возможных дефектов.
3. Нормативные документы по охране труда и промышленной безопасности, включая процедуру контроля за их соблюдением в процессе ремонтных работ.
4. Методология проверки на точность и качество сборки сложных механизмов и технических устройств.
5. Принципы и методы оценки и анализа работы ремонтируемого оборудования после выполнения ремонта и наладки.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Проведение работ по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования



Навык 1:
Проведение работ по техническому обслуживанию

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Осуществлять разборку, ремонт, сборку и испытание простых и средней сложности узлов и механизмов машин, аппаратов, трубопроводов, арматуры в присутствии слесаря высшей квалификации.
2. Осуществлять слесарную обработку деталей по 12-14 квалитетам (5-7 классам точности), а также по 11-12 квалитетам (4-5 классам точности).
3. Разборка и обвязка аппаратов, насосов, компрессоров.
4. Проводить испытания технологического оборудования.
5. Примеры работ:
1) крышки люков машин и аппаратов - снятие и установка;
2) ограждения - снятие и установка;
3) прокладки - изготовление;
4) теплообменники типа "труба в трубе" - разборка;
5) трубы системы охлаждения и смазки - чистка;
6) форсунки газовые - ревизия.
7) компрессоры - разборка и снятие клапанов, сальников, маслоотражателей, крейцкопфа, подшипников, крышек клапанов и цилиндров;
8) сальники - набивка;
9) трубопроводы и аппараты системы охлаждения и смазки компрессоров и насосов - разборка;
10) трубы печные, тарелки и межтарелочное пространство колонн, трубки и межтрубное пространство теплообменников, трубки конденсаторов холодильников - очистка от кокса и отложений.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3 разряда):
1. Осуществлять разборку, ремонт, сборку сложных установок, машин, аппаратов, трубопроводов, арматуры с применением грузоподъемных механизмов под руководством слесаря высокой квалификации.
2. Осуществлять слесарную обработку деталей по 7-10 квалитетам (2-3 классам точности).
3. Проводить испытание, регулировку рабочих и контрольных предохранительных клапанов с емкостного оборудования.
3. Анализировать параметры работы технологического оборудования и технических устройств с учетом паспортных данных завода-изготовителя, требований правил промышленной безопасности и охраны труда.
4. Диагностировать техническое состояние технологического оборудования и технических устройств, проводя наружный и внутренний осмотр.
5. Проводить испытания технологического оборудования.
6. Примеры работ
1) аппараты воздушного охлаждения - разборка редуктора;
2) аппараты теплообменные - сборка;
3) насосы центробежные, двухкорпусные и многоступенчатые с количеством рабочих колес более четырех - разборка;
4) печи трубчатые - замена труб, двойников;
5) реакторы - замена фонаря, снятие головок, снятие и установка кармана зональной термопара, сборка узла уплотнения и муфтовых соединений;
6) редукторы - ремонт, сборка, регулировка.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Применяемые контрольно-измерительные приборы для оценки технического состояния технологического оборудования.
2. Методы проведения проверок технического состояния оборудования.
3. Технические характеристики, конструктивные особенности технологического оборудования и технических устройств.
4. Порядок эксплуатации оборудования.
5. Принципиальную технологическую схему и схему коммуникаций обслуживаемой установки.
6. Допуски и посадки, квалитеты и параметры шероховатости.
7. Типичные дефекты и неисправности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации технологического оборудования и технических устройств.
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3 разряда):
1. Применяемые контрольно-измерительные приборы для оценки технического состояния технологического оборудования.
2. Методы проведения проверок технического состояния оборудования.
3. Технические характеристики, конструктивные особенности технологического оборудования и технических устройств.
4. Порядок эксплуатации оборудования.
5. Принципиальную технологическую схему и схему коммуникаций обслуживаемой установки.
6. Допуски и посадки, квалитеты и параметры шероховатости.
7. Типичные дефекты и неисправности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации технологического оборудования и технических устройств.
8. Устройство грузоподъемных механизмов и порядок пользования ими.
9. Основы такелажного дела.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Проведение профилактических работ по обслуживанию технологического оборудования

Умения:
Для 3-го разряда:
1. Осуществлять регулярное техническое обслуживание оборудования, включая проверку, очистку, смазку и регулировку механизмов в рамках установленного графика.
2. Выполнять работы по устранению мелких неисправностей и дефектов в ходе технического обслуживания.
3. Применять методы профилактического контроля, выявлять признаки возможных неисправностей и предупреждать поломки до их возникновения.
4. Осуществлять контроль за состоянием рабочих и контрольных предохранительных клапанов.
5. Выполнять замеры и контроль технических параметров оборудования, включая температуру, давление, уровень жидкости, вибрацию и другие показатели.
6. Примеры работ:
- Подготовка и смазка подшипников;
- Замена фильтров в насосах и компрессорах;
- Проверка состояния уплотнительных колец и сальников в трубопроводах и арматуре;
- Контроль уровня масла и жидкости в агрегатах;
- Очистка теплообменников и трубопроводных систем от отложений.
Для 4-го разряда (в дополнение к умениям 3 разряда):
1. Осуществлять профилактическое обслуживание сложного технологического оборудования с применением специальных инструментов и приборов.
2. Оценивать эффективность проведенного технического обслуживания и анализировать его влияние на производительность оборудования.
3. Внедрять новые методы и технологии для повышения качества технического обслуживания и продления срока службы оборудования.
4. Разрабатывать и предлагать рекомендации по улучшению графиков и процедур технического обслуживания.
5. Вести документацию о выполнении работ по техническому обслуживанию, фиксировать результаты испытаний и проверок.
6. Примеры работ:
- Замена масляных фильтров и проверка системы смазки в компрессорах и насосах;
- Техническое обслуживание систем управления и автоматики сложного технологического оборудования;
- Проверка состояния трубопроводных систем и замена прокладок;
- Восстановление уплотнений на насосах и клапанах;
- Проверка и настройка контрольно-измерительных приборов и датчиков на технологическом оборудовании.

Знания:
Для 3-го разряда:
1. Основные принципы работы и конструкции оборудования (насосы, компрессоры, теплообменники, трубопроводы и т. п.).
2. Технические характеристики оборудования и паспорта, включая требования к обслуживанию.
3. Методы диагностики основных неисправностей в оборудовании.
4. Основы диагностических проверок оборудования: как проверять давление, температуру, вибрацию.
5. Основы профилактического обслуживания: смазка, очистка, проверка и настройка простых узлов и агрегатов.
6. Правила охраны труда при проведении технического обслуживания (например, работа с электрическими и механическими системами).
7. Принципы выполнения технического обслуживания в соответствии с графиками и нормативами.
Для 4-го разряда (в дополнение к знаниям 3 разряда):
1. Методы диагностики сложного оборудования (например, использование вибрационной диагностики или термографических методов).
2. Основы работы с ремонтной документацией и дефектными ведомостями.
3. Методы профилактики и ремонта сложных установок и агрегатов.
4. Основы планирования технического обслуживания и контроль его выполнения.
5. Принципы контроля и оценки состояния оборудования в процессе его работы.
6. Правила безопасности при обслуживании и ремонте более сложных и высоконагруженных систем.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Самостоятельность и ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Концентрация и управление вниманием
Исполнительность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по ремонту технологического оборудования

5

Механик (общий профиль)

16. Карточка профессии "Мастер по ремонту технологического оборудования":

Код группы:

7200-0

Код наименования занятия:

7200-0-030

Наименование профессии:

Мастер по ремонту технологического оборудования

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Описание карточки профессии "Мастер по ремонту технологического оборудования" находится в профессиональном стандарте "Эксплуатация и ремонт технологического оборудования".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. -

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
-



Навык 1:
-

Умения:
-

Знания:
-

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

-

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

-

-

17. Карточка профессии "3.2 Слесарь по ремонту и обслуживанию технологического оборудования":

Код группы:

7126-9

Код наименования занятия:

7126-9-018

Наименование профессии:

3.2 Слесарь по ремонту и обслуживанию технологического оборудования

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:

3.2

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 34. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2020 года № 533 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 34)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 декабря 2020 года № 21909.
§ 54-56. Слесарь по ремонту технологических установок

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Слесарное дело (по отраслям и видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Слесарное дело (по отраслям и видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология переработки нефти и газа

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Для 5-6 разряда: опыт работы не требуется. Для 7 разряда: требуется техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Не требуется

Другие возможные наименования профессии:

7239-2-057 - Слесарь по ремонту технологических установок

Основная цель деятельности:

Поддержание, восстановление работоспособности и обеспечение надежности работы технологического оборудования.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Подготовка оборудования к ремонту, вывод оборудования из ремонта, пуск в эксплуатацию
2. Проведение работ по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования

Дополнительные трудовые функции:

-

Трудовая функция 1:
Подготовка оборудования к ремонту, вывод оборудования из ремонта, пуск в эксплуатацию



Навык 1:
Проведение работ по подготовке оборудования к ремонту

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Проводить ремонт сложного технологического оборудования и технических устройств.
2. Осуществлять подготовку технологического оборудования и технических устройств к ремонтным работам.
3. Выполнять графики технического обслуживания, планово-предупредительного ремонта программы модернизации и технического перевооружения технологического оборудования и технических устройств.
4. Принимать участие в составлении дефектных ведомостей на ремонт.
5. Производить техническое освидетельствование оборудования после ремонта.
6. Примеры работ:
- аппараты - ремонт корпуса (не требующих термообработки), проверка тарелок на барботаж;
- арматура запорная, предохранительная и регулирующая - разборка, ремонт, притирка, сборка и регулировка;
- воздуходувки, газодувки и нагнетатели - ремонт, испытание;
- компрессоры газомоторные - ремонт;
- мельницы шаровые, валковые, дробилки, грохоты, дымососы, грануляторы - капитальный ремонт, испытание, сдача;
- насосы центробежные, двухкорпусные и многоступенчатые с количеством рабочих колес более четырех - ремонт, сборка, сдача в эксплуатацию;
- реакторы - ремонт;
- теплообменники (сырьевые) установок гидроочистки, каталитического риформинга, гидрокрекинга и иные свыше 200 атмосфер- ремонт;
- центрифуги - ремонт.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5 разряда):
1. Проводить ремонт, демонтаж, сборка, испытание и регулировка особо сложного и уникального технологического оборудования и технических устройств с использованием механизмов.
2. Выявлять и устранять дефекты при проверке в процессе ремонта.
3. Контролировать проверку на точность и испытание под нагрузкой отремонтированного оборудования.
4. Примеры работ:
- аппараты воздушного охлаждения - сборка и центровка редуктора;
- барабанный вакуум-фильтр - замена вкладышей промежуточного подшипника, ремонт планшайбы, регулировка распредголовки, сдача в эксплуатацию;
- грануляторы - разбраковка деталей, ремонт и сборка головки привода, штобора, центровка электродвигателя главного привода, центровка опоры ножа;
- компрессоры центробежные - ремонт лабиринтовых уплотнений и ротора, балансировка ротора, центровка, сборка;
- котлы-утилизаторы - капитальный ремонт, гидравлические испытания, линзовые уплотнения трубопроводов высокого давления (700 - 2500 атмосфер) - ремонт;
- реакторы каталитического риформинга и гидроочистки - ремонт и сборка стакана, распределительных устройств, кармана зональных термопар;
- регенераторы каталитического крекинга - замена змеевика, дефектных участков, распределительной решетки, изготовление воздушного короба, замена дефектных участков;
- трубопроводы высокого давления под любые жидкости и газы, а также трубопроводы реакторных блоков установок каталитического риформинга, гидроочистки, гидрокрекинга - ремонт, сборка;
- турбокомпрессоры - капитальный ремонт и сдача.
Для 7-го разряда (в дополнение к умениям 6 разряда):
1. Регулировать и комплексно наладить особо сложные технологические комплексы, комбинированные и крупнотоннажные установки.
2. Осуществлять обслуживание и диагностику, включая вибродиагностику машинного оборудования в процессе работы и во время ремонта.
3. Проводить испытания под нагрузкой и настраивать особо сложные механизмы и отремонтированное оборудование.
4. Вести техническую документацию по эксплуатации и ремонту оборудования.
5. Участвовать в пуске сложных технологических комплексов и установок.
6. Руководить рабочими более низкой квалификации.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Устройство, назначение и принцип действия технологического оборудования и технических устройств, а также последовательность ремонта, сборки, монтажа.
2. Технические условия на трубы, профильную сталь,крепежные материалы, свойства свариваемых металлов.
3. Основные приемы слесарных работ.
4. Общие правила сварки и пайки.
5. Назначение и правила применения приспособлений и инструмента.
6. Порядок прокладки трубопроводов.
7. Все виды применяемых в ремонте материалов.
8. Методы ремонта оборудования и аппаратуры, работающих под высоким давлением.
9. Знания требований техники безопасности, промышленной, газовой и пожарной безопасности, промышленной санитарии на опасных производственных объектах.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5 разряда):
1. Устройство, назначение и принцип действия технологического оборудования и технических устройств, а также последовательность ремонта, сборки, монтажа.
2. Технические условия на трубы, профильную сталь,крепежные материалы, свойства свариваемых металлов.
3. Основные приемы слесарных работ.
4. Общие правила сварки и пайки.
5. Назначение и правила применения приспособлений и инструмента.
6. Порядок прокладки трубопроводов.
7. Допустимые нагрузки на работающие детали, узлы и механизмы оборудования.
8. Методы ремонта оборудования и аппаратуры, работающих под высоким давлением.
9. Правила технического обслуживания и ремонта оборудования (ТОРО).
10. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
Для 7-го разряда (в дополнение к знаниям 6 разряда):
1. Способы наладки сложных технологических комплексов и установок.
2. Конструктивные особенности особо сложного оборудования.
3. Техническую документацию на ремонт, испытания и сдачу в эксплуатацию особо сложного оборудования.
4. Технологию металлов.
5. Систему допусков и посадок.
6. Современные металлопласты и иные системы планово-предупредительного ремонта оборудования нефтеперерабатывающих предприятий.
7. Порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Проведение пусконаладочных работ и ввод в эксплуатацию оборудования

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Подготавливать оборудование к пуску в эксплуатацию после ремонта, включая проверку всех систем и узлов на соответствие техническим условиям.
2. Проводить пусковые испытания технологического оборудования с целью выявления дефектов и проверки его работоспособности.
3. Осуществлять ввод в эксплуатацию оборудования в соответствии с регламентами и технологическими требованиями, соблюдая правила безопасности.
4. Составлять и оформлять отчеты по результатам пусковых испытаний и вводных работ.
5. Обучать персонал правилам эксплуатации отремонтированного оборудования.
6. Примеры работ:
- Пуск в эксплуатацию насосов, компрессоров и другого технологического оборудования после капитального ремонта.
- Проверка и пуск в эксплуатацию котлов-утилизаторов, компрессоров газомоторных и турбокомпрессоров.
- Пуск в эксплуатацию теплообменников и центрифуг после ремонта.
Для 6-го разряда:
1. Проводить комплексные пусконаладочные работы на особо сложном оборудовании, включая системы автоматизации и управления.
2. Контролировать и проверять работу оборудования в процессе ввода в эксплуатацию, выявлять отклонения от норм и устранять неисправности.
3. Использовать специализированные инструменты и приборы для наладки и тестирования оборудования в процессе пусконаладочных работ.
4. Осуществлять настройку системы управления и автоматики для новых и отремонтированных установок.
5. Взаимодействовать с техническими специалистами других подразделений для корректной интеграции оборудования в общий технологический процесс.
6. Контролировать качество и безопасность пусконаладочных работ в процессе ввода в эксплуатацию.
7. Оформлять техническую документацию для сдачи оборудования в эксплуатацию, включая акты и протоколы.
8. Примеры работ:
- Пусконаладочные работы на системах отопления, вентиляции, кондиционирования, а также на насосных станциях.
- Осуществление пусконаладочных работ на комплектах оборудования для переработки нефтепродуктов, установках гидроочистки и каталитического риформинга.
- Ввод в эксплуатацию и настройка оборудования на установки высокого давления (включая котлы и реакторы).
Для 7-го разряда:
1. Регулировать и наладить особо сложные технологические комплексы и установки, включая системы управления, мониторинга и диагностики.
2. Осуществлять комплексное обслуживание, диагностику и настройку оборудования в процессе пусконаладочных работ, включая его тестирование под нагрузкой.
3. Проводить пусконаладочные работы на оборудовании с высоким уровнем автоматизации, включая системы дистанционного управления и телеметрии.
4. Координировать работы по пуску и вводу в эксплуатацию оборудования, включая участие в проектировании и модернизации установок.
5. Руководить процессом пусконаладочных работ, контролировать соблюдение технологических и технических норм.
6. Обучать и консультировать рабочих более низкой квалификации по вопросам пусконаладочных и вводных работ.
7. Примеры работ:
- Пуск в эксплуатацию и наладка установки гидроочистки, комплексов для переработки нефти и газа.
- Ввод в эксплуатацию нефтехимических производств с высокотехнологичным оборудованием и системой мониторинга.
- Наладка и тестирование систем на установках с высокими параметрами давления и температурных режимов.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Технологию и методы проведения пусконаладочных работ на технологическом оборудовании.
2. Порядок ввода в эксплуатацию оборудования после ремонта с учетом его технических характеристик и условий эксплуатации.
3. Основные виды испытаний оборудования после ремонта (гидравлические, пневматические, механические и т. д.).
4. Регламентные требования и нормы безопасности при проведении пусковых работ и ввода в эксплуатацию.
5. Стандарты и технические условия на оборудование, системы управления, автоматику и средства контроля.
6. Инструкции по эксплуатации и техническому обслуживанию оборудования после ввода в эксплуатацию.
7. Основы работы с контрольно-измерительными приборами для диагностики оборудования в процессе пусконаладочных работ.
8. Принципы работы систем автоматического управления, установок и механизмов, подключенных к ремонтируемому оборудованию.
9. Основы составления отчетной документации по результатам пусконаладочных работ и проверок оборудования.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5-го разряда):
1. Методы комплексной наладки и регулировки оборудования на всех этапах пусконаладочных работ.
2. Геометрические и технологические требования к пусконаладочным работам, в том числе спецификации для сложных установок и систем.
3. Основы проектирования пусконаладочных работ для сложных технологических комплексов и установок.
4. Современные методы диагностики и наладки систем автоматического управления, контрольно-измерительных приборов и датчиков.
5. Технологию проведения испытаний под нагрузкой оборудования для подтверждения его работоспособности после ремонта.
6. Системы телеметрии и дистанционного контроля за состоянием оборудования на стадии пуска и эксплуатации.
7. Современные методы вибрационной диагностики и другие высокотехнологичные способы проверки состояния оборудования в процессе пусконаладочных работ.
8. Технические регламенты и стандарты, касающиеся испытаний, наладки и ввода в эксплуатацию оборудования с высоким уровнем автоматизации.
Для 7-го разряда (в дополнение к знаниям 6-го разряда):
1. Сложные технологические процессы пусконаладочных работ для высокотехнологичных и особо сложных установок.
2. Современные методы наладки и испытания сложных технологических комплексов, в том числе с интегрированными автоматизированными системами управления.
3. Методы интеграции нового оборудования в существующие технологические системы и управление ими с помощью автоматизации.
4. Технологию высокоточных испытаний и наладки механизмов и систем на этапах пуска оборудования.
5. Принципы работы с высоконагруженными системами в установках, работающих при экстремальных температурах и давлениях.
6. Стандарты и нормативы, регламентирующие работу сложных систем автоматики, телеметрии и мониторинга в процессе пуско-наладочных работ.
7. Основы управления проектами пусконаладочных работ в крупных производственных системах с высокой степенью автоматизации.
8. Анализ и решение проблем на стадии пусконаладочных работ, связанных с техническими сбоями или отклонениями в процессе эксплуатации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Проведение работ по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования



Навык 1:
Проведение работ по техническому обслуживанию

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Осуществлять разборку, ремонт, сборку сложных установок, машин, аппаратов, трубопроводов, арматуры с испытанием механизмов.
2. Осуществлять слесарную обработку деталей по 6-7 квалитетам (1-2 классам точности).
3. Анализировать параметры работы технологического оборудования и технических устройств с учетом паспортных данных завода-изготовителя, требований правил промышленной безопасности и охраны труда.
4. Диагностировать техническое состояние технологического оборудования и технических устройств, проводя наружный и внутренний осмотр.
5. Производить разборку, ремонт и сборку узлов и оборудования в условиях напряженной и плотной посадок.
6. Примеры работ
- воздуховоды вентиляционные - сборка;
- компрессоры, насосы - шабровка вкладышей подшипников и иных деталей машин, ремонт предохранительных и обратных клапанов;
- компрессоры поршневые - регулировка и сдача в эксплуатацию;
- конденсаторы-холодильники - извлечение и установка секций;
- печи трубчатые - контроль, отбраковка труб.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5 разряда):
1. Осуществлять разборку, ремонт, сборку сложных установок, машин, аппаратов, трубопроводов, арматуры с испытанием механизмов.
2. Анализировать параметры работы технологического оборудования и технических устройств с учетом паспортных данных завода-изготовителя, требований правил промышленной безопасности и охраны труда.
3. Диагностировать техническое состояние технологического оборудования и технических устройств, проводя наружный и внутренний осмотр.
4. Осуществлять руководство рабочими более низкой квалификации.
5. Примеры работ
- компрессоры газомоторные - подгонка, регулировка, испытание;
- печи трубчатые - испытание (гидравлическое или пневматическое) змеевика;
- реакторы - ремонт корпуса, гидравлическое испытание;
- реакторы каталитического крекинга - замена гильзы сальника, линзового компенсатора и прямого участка напорного стояка, стакана сепарационной тарелки, боковых труб и сборника выводного коллектора;
- реакторы с мешалкой - установка мешалки и днищ в реактор высокого давления, центровка и сборка муфтовых соединений, гидравлическое испытание;
- редукторы планетарные и со сложным профилем зуба - сборка;
- теплообменники (сырьевые) установок гидроочистки, каталитического риформинга, гидрокрекинга и иные свыше 200 атмосфер - сборка, испытание;
- турбины паровые - проверка зазора между лопатками, корпусом, ротором, ремонт и установление зазоров в уплотнениях диафрагм, сальниковых уплотнениях, в упорных и опорных подпишниках, центровка, регулировка;
- центрифуги - напрессовка муфт сцепления, центровка валов, выпрессовка и сборка корпуса торцевого уплотнения, разборка и сборка щупов, шабрение подшипников, втулок, разбраковка деталей, сдача в эксплуатацию.
Для 7-го разряда (в дополнение к умениям 6 разряда):
1. Осуществлять регулировку и комплексную наладку особо сложных технологических комплексов, комбинированных и крупнотоннажных установок.
2. Производить обслуживание и диагностику статического и динамического оборудования в процессе работы и во время ремонта.
3. Контролировать проведение испытаний под нагрузкой и настройку особо сложных механизмов и отремонтированного оборудования.
4. Осуществлять ведение технической документации по эксплуатации и ремонту оборудования.
5. Участвовать в пуске сложных технологических комплексов и установок.
6. Осуществлять руководство рабочими более низкой квалификации.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Применяемые контрольно-измерительные приборы для оценки технического состояния технологического оборудования.
2. Методы проведения проверок технического состояния оборудования.
3. Технические характеристики, конструктивные особенности технологического оборудования и технических устройств.
4. Порядок эксплуатации оборудования.
5. Принципиальная технологическая схема и схема коммуникаций обслуживаемой установки.
6. Допуски и посадки, квалитеты и параметры шероховатости.
7. Типичные дефекты и неисправности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации технологического оборудования и технических устройств.
8. Статическая и динамическая балансировка машин.
9. Требования техники безопасности, промышленной, газовой и пожарной безопасности, промышленной санитарии на опасных производственных объектах.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5-го разряда):
1. Геометрические построения при сложной разметке.
2. Статическая и динамическая балансировка машин.
3. Способы наладки сложных технологических комплексов и установок.
4. Конструктивные особенности особо сложного оборудования.
5. Техническая документация на ремонт, испытания и сдачу в эксплуатацию особо сложного оборудования.
6. Технология металлов.
7. Система допусков и посадок.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Проведение технического обслуживания технологического оборудования

Умения:
Для 5-го разряда:
1. Проводить разборку, ремонт и сборку сложных технологических установок, машин, аппаратов, трубопроводов и арматуры с их последующим испытанием.
2. Осуществлять слесарную обработку деталей с соблюдением высоких требований точности (6-7 квалитеты, 1-2 класс точности).
3. Анализировать параметры работы технологического оборудования и технических устройств на основе паспортных данных завода-изготовителя.
4. Диагностировать техническое состояние оборудования путем наружного и внутреннего осмотра.
5. Проводить разборку, ремонт и сборку узлов и агрегатов в условиях плотных посадок и напряженных соединений.
6. Контролировать качество работы механизма и его компонента после проведения ремонта или замены деталей.
7. Примеры работ:
- Сборка вентиляционных воздуховодов.
- Шабровка и регулировка деталей компрессоров и насосов.
- Ремонт и регулировка предохранительных клапанов.
- Извлечение и установка секций в конденсаторы-холодильники.
- Контроль и отбраковка труб в трубчатых печах.
Для 6-го разряда (в дополнение к умениям 5 разряда):
1. Осуществлять разборку, ремонт и сборку сложных установок и агрегатов с испытанием и наладкой механизмов.
2. Руководить рабочими более низкой квалификации при проведении технического обслуживания и ремонта.
3. Проводить диагностику и техническое освидетельствование оборудования, включая наружный и внутренний осмотр, а также выявление дефектов и неисправностей.
4. Осуществлять регулировку и наладку сложных механизмов при их сборке и после ремонта.
5. Проводить гидравлические и пневматические испытания оборудования, включая трубопроводы и реакторы.
6. Контролировать и проводить испытания оборудования на соответствие эксплуатационным требованиям после его ремонта.
7. Примеры работ:
- Испытание и регулировка газомоторных компрессоров.
- Замена и проверка гильзы сальника в реакторах каталитического крекинга.
- Гидравлические испытания и сборка теплообменников для установок гидроочистки.
- Проверка турбин паровых, включая установление зазоров и регулировку уплотнений.
Для 7-го разряда (в дополнение к умениям 6 разряда):
1. Регулировать и комплексно наладить особо сложные технологические комплексы и крупнотоннажные установки, включая сложные системы управления и автоматики.
2. Производить обслуживание и диагностику статического и динамического оборудования в процессе эксплуатации и ремонта.
3. Контролировать проведение испытаний под нагрузкой отремонтированного оборудования и механизмов с учетом всех технических характеристик.
4. Вести техническую документацию по эксплуатации и ремонту оборудования с деталями о проведенных работах и тестах.
5. Участвовать в пуске и сдаче в эксплуатацию сложных технологических комплексов и установок.
6. Руководить работой коллектива на всех этапах технического обслуживания и ремонта оборудования.
7. Примеры работ:
- Наладка и настройка комбинированных и крупнотоннажных установок с автоматизированными системами управления.
- Диагностика статического и динамического оборудования в процессе работы на установках каталитического риформинга.
- Пуск в эксплуатацию сложных агрегатов, таких как турбокомпрессоры и турбины высокого давления.
- Составление и ведение отчетной документации по проведенным испытаниям и ремонту на сложных механизмах.

Знания:
Для 5-го разряда:
1. Принципы работы сложного технологического оборудования и технических устройств, таких как компрессоры, насосы, арматура, печи и трубопроводы.
2. Методы диагностики оборудования, включая наружный и внутренний осмотр для выявления дефектов.
3. Технология выполнения слесарных работ для разборки, сборки и ремонта узлов и агрегатов, включая слесарную обработку деталей с высокой точностью.
4. Паспортные данные и технические характеристики оборудования, включая допустимые отклонения и рабочие параметры.
5. Технологии испытаний оборудования: гидравлические, пневматические испытания, проверка на герметичность и другие виды тестов.
6. Технические требования и нормы безопасности при работе с высоконагруженным, высокотехнологичным оборудованием.
7. Материалы и их свойства, включая виды металлов, сплавов, пластмасс и других материалов, используемых в технологическом оборудовании.
8. Методы слесарной обработки и сборки оборудования при работе с плотными посадками и напряженными соединениями.
Для 6-го разряда (в дополнение к знаниям 5 разряда):
1. Методы и технологии сложной диагностики и технического освидетельствования оборудования, включая работу с уникальными и особо сложными установками.
2. Нормативные документы по техническому обслуживанию и ремонту сложного оборудования, включая ГОСТы, СНиПы, отраслевые стандарты.
3. Принципы регулировки и наладки сложных механизмов и установок после проведения ремонтных работ.
4. Устройство и принцип работы сложных установок, таких как реакторы, теплообменники, турбины, редукторы, которые требуют особых навыков при разборке и сборке.
5. Современные методы диагностики и ремонта особо сложного оборудования, включая вибродиагностику, ультразвуковое обследование, термографию и другие методы.
6. Принципы и технологии гидравлических и пневматических испытаний на соответствие рабочим параметрам.
7. Методы контроля качества работ, выполненных в процессе ремонта и сборки сложного оборудования.
Для 7-го разряда (в дополнение к знаниям 6 разряда):
1. Принципы наладки и регулировки особо сложных технологических комплексов и крупнотоннажных установок, включая современные системы управления и автоматики.
2. Методы диагностики статического и динамического оборудования в процессе эксплуатации, а также в процессе ремонта.
3. Стандарты и нормативные документы, регулирующие работу по наладке и ремонту высокотехнологичных установок в нефтехимической и газовой отраслях.
4. Процедуры пуска в эксплуатацию сложных установок, включая проверку их работоспособности, наладку систем управления и автоматики.
5. Основы управления техническим обслуживанием и ремонтом оборудования, включая ведение технической документации и отчетности.
6. Требования промышленной безопасности и охраны труда при работе с высоконагруженным оборудованием в условиях повышенной опасности.
7. Принципы взаимодействия между различными компонентами и системами в технологических установках, таких как системы охлаждения, газо- и жидкостные системы.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Самостоятельность и ответственность
Стрессоустойчивость
Умение работать в команде
Концентрация и управление вниманием
Исполнительность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 3517-2020 "Промышленность нефтеперерабатывающая и нефтехимическая. Порядок планирования, организации и проведения технического обслуживания и ремонта технологических установок и оборудования".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Мастер по ремонту технологического оборудования

6

Инженер-механик по планированию текущих и капитальных ремонтов

5

Механик (общий профиль)

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      18. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Исполнитель: Ердосов Жансеит Жанбулатович;

      E-mail: zh.yerdossov@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 52.

      19. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Министерство энергетики Республики Казахстан;

      Руководитель проекта: Жиенбаева Акнур Пирмаганбетовна;

      E-mail: zhienbaeva@energo.gov.kz;

      Номер телефона: +7 (717) 278 68 64.

      20. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №8 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям нефтегазовой, нефтеперерабатывающей и нефтегазохимической отраслей от 22 ноября 2024 года.

      21. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 18 ноября 2024 года.

      22. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение от 17 декабря 2024 г.

      23. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 г.

      24. Дата ориентировочного пересмотра: 31.12.2027 г.