ИПС "Әділет"

"Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 31-бабына, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 23 қыркүйектегі №736 "Тұрғын үй-коммуналдық инфрақұрылымды дамытудың 2023-2029 жылға дейінгі тұжырымдамасын бекіту туралы" қаулысына сәйкес, Ақтау қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған 2023-2029 жылдарға арналған Ақтау қаласының тұрғын үй қорын реновациялау бағдарламасы бекітілсін.

2. Осы қаулының орындалуын бақылау Ақтау қаласы әкімінің жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

3. Осы қаулы оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қала әкімі

Ұ. Тналиев

	Ақтау қаласы әкімдігінің
	"10" сәуір 2024ж №11-07-880
	қаулысымен бекітілген

2023-2029 жылдарға арналған Ақтау қаласының тұрғын үй қорын реновациялау бағдарламасы

1. Жалпы ережелер

1. 2023-2029 жылдарға арналған Ақтау қаласының тұрғын үй қорын реновациялау бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 23 қыркүйектегі № 736 қаулысымен бекітілген "Тұрғын үй-коммуналдық инфрақұрылымды дамытудың 2023-2029 жылға дейінгі тұжырымдамасының" 5.2-тармағының негізінде әзірленді (бұдан әрі - Тұжырымдама).

2. Бағдарлама азаматтардың, қоғамдық кеңістіктің тіршілік ету ортасын жаңарту мен қолайлы тұрмыс жағдайларына, тұрғын үй аймақтарының дамуы мен оларды абаттандыруға бағытталған.

3. Бағдарламаның негізгі ережелері Тұжырымдаманың 5.2-тармағының 7-тармақшасымен реттеледі.

4. Жергілікті атқарушы орган тұрғын үй қорын реновациялау Бағдарламасын іске асыру үшін уәкілетті ұйымды айқындайды және қаржыландырады.

5. Бағдарламада келесі ұғымдар мен анықтамалар қолданылады:

1) қалалық аумақты реновациялау - аумақты әлеуметтік, инженерлік және көлік инфрақұрылымымен, абаттандырумен, көгалдандырумен және рекреациялық аймақтармен қамтамасыз ете отырып, сапалы жайлы қалалық ортаны қалыптастыра отырып, қалалық кеңістіктер мен аумақтарды қайта құру;

2) ғимаратты (тұрғын үйді) реновациялау – моральдық және физикалық тозуын жою мақсатында, сақтауға жатпайтын немесе ғимаратты (тұрғын үйді) қалпына келтіруге ұтымсыз бұзу жолымен ауыстыру процесі. Ғимаратты реновациялау пайдалану қасиеттерінің сай келмеуі (техникалық тексеру жүргізу), пайдаланудың нормативтік мерзімдері анықталған соң және тұрғындардың реновациялауға келісімін алғаннан кейін жүргізіледі. Тұрғын үйді реновациялау процесі – бұл өз мерзімін өтеген ғимараттарды жаңа, заманауи талаптарды ескере отырып салынған ғимараттармен ауыстыру процесі;

3) ғимаратты тексеру жөніндегі техникалық қорытынды - Қазақстан Республикасы заңнамасының нормалары мен ережелеріне сәйкес, Қазақстан Республикасының құрылыс ережелерінде ҚР ҚЕ 1.04-101-2012 "Ғимараттар мен құрылыстардың техникалық жай-күйін тексеру және бағалау" көзделген нысан бойынша жасалған ғимараттың тіреу және қоршау конструкциялары мен инженерлік жүйелерінің жай-күйі туралы немесе жоғарыда көрсетілген қызметті жүзеге асыру үшін тиісті рұқсаты бар заңды тұлғалардың сараптамалық қорытындысы;

техникалық жағдайды бағалау - сандық бағаланатын белгілердің нақты мәндерін жобада немесе нормативтік құжатта белгіленген сол белгілердің мәндерімен салыстыру негізінде құрылыс конструкцияларының, ғимараттар мен құрылыстардың тұтастай зақымдану дәрежесін және техникалық жай-күйінің санатын және олардың энергия тиімділігін белгілеу;

қызмет ету мерзімі - құрылыс объектісін одан әрі пайдалануға жол берілмейтін немесе орынсыз күйге дейін қалыпты пайдалану ұзақтығы;

4) ғимараттар мен құрылыстардың сенімділігі мен орнықтылығын техникалық тексеру – нәтижесінде ғимараттар мен құрылыстардың және олардың элементтерінің нақты жағдайы, сенімділігі мен орнықтылығы, ғимараттар мен құрылыстарды одан әрі пайдалану мүмкіндігі айқындалатын сараптамалық (іздестіру) жұмыстардың түрі, уақыт өте келе болып жатқан өзгерістерді ескере отырып, құрылымдар сапасының нақты көрсеткіштерінің сандық бағасын алу объектідегі күрделі жөндеу, модернизация немесе реконструкциялау жұмыстарының құрамы мен көлемі, сондай-ақ функционалдық мақсатын өзгерту;

5) бұзу – бірқатар себептерге немесе объектінің физикалық және моральдық тозуына байланысты ғимаратты немесе құрылысты толық немесе ішінара жою (бөлшектеу);

6) ғимараттың, тұрғын үйдің (объектінің) тозған жағдайы – конструкциясы, негізі (тұтастай алғанда ғимарат) берілген пайдалану, техникалық нормалар мен талаптарды қанағаттандырмайтын, құлау қаупінсіз және тиісінше тұрғындардың өміріне қауіп төндірмейтін жағдай, ал мұндай объектінің техникалық жай-күйін бағалау 60-80 % шегінде физикалық тозуға сәйкес келеді;

7) ғимараттың, тұрғын үйдің (объектінің) физикалық тозуы – табиғи, климаттық және өзге де факторлардың әсерінен бастапқы техникалық-пайдалану қасиеттерінің (беріктігінің, орнықтылығының, сенімділігінің және басқаларының) жоғалу дәрежесі;

8) апатты ғимарат, тұрғын үй (объект) – негізгі көтергіш құрылмалары (іргетастар, бағаналар, көтергіш қабырғалар, арқалықтар, жабындар) көтергіш қабілетін жоғалтқан және одан әрі пайдалану онда тұратын (болатын) адамдардың өміріне қауіп төндіретін, ғимараттар мен құрылыстардың сенімділігі мен орнықтылығын техникалық қадағалауды және техникалық тексеруді жүзеге асыруға аккредиттелген компанияның (заңды тұлғаның) қорытындысымен қалпына келтіруге жатпайды деп танылған ғимарат (объект);

9) реновациялау объектісі – жөндеуге жататын аумақта бар, жеке тұрған тұрғын/тұрғын емес ғимарат, үй немесе құрылыс, сондай-ақ көлік және инженерлік коммуникациялар;

10) әкімші – тиісті мемлекеттік функциялары бар мемлекеттік мекеме;

11) уәкілетті ұйым – реновациялау функцияларын орындайтын, сондай-ақ реновациялау процесіне қатысатын субъектілерге жәрдемдесуді жүзеге асыратын ұйым (мекеме);

12) уәкілетті орган – сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі басшылықты, сондай-ақ өз құзыреті шегінде құрылыс саласындағы салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган. Республикалық бюджет қаражаты есебінен жобаларды қалыптастыру және қаржыландыру уәкілетті орган арқылы жүзеге асырылады.

13) тұрғын үй қоныс аудару қоры – уәкілетті ұйымға және/немесе инвесторға (құрылыс салушыға) тиесілі, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасының талаптарына сәйкес реновациялауға жататын тұрғын үй иелерін қоныстандыруға арналған барлық тұрғын үй-жайлардың жиынтығы;

14) жобалау алдындағы зерттеу – құрылыс салуды ұйымдастыру, оның сипаты, қайта құру учаскесін аймақтарға бөлу және функционалдық толтыру, көлік-жаяу жүргіншілер байланыстары, қоғамдық кеңістіктер және өзге де аспектілер бойынша ұсынымдар әзірлей отырып, реновациялау учаскесі туралы деректерді жинау, талдау және бағалау жөніндегі іс-шаралар кешені;

15) реновациялау аумағы – Ақтау қаласының қала құрылысы жобаларына сәйкес, оның шегіндегі барлық ғимараттары бар тұрғын үй құрылысы аумағы;

16) реновациялау жобасы – реновациялау аумағында жүргізілетін және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес орындалатын жобалау-іздестіру жұмыстары.

17) "Жасыл" ғимарат – Бағдарламаны іске асыру мақсатында жасыл ғимарат деп кез келген деңгейдегі "ӨМІР" сертификаты бар ғимарат деп түсініледі.

18) "Жасыл" технологиялар – Жобаның адам денсаулығына, қоршаған ортаға теріс әсерін барынша азайтуға және ұзақ мерзімді перспективада жобаның экономикалық қайтарымын арттыруға бағытталған жобаны жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын әдістердің, процестердің, материалдардың, бұйымдардың жиынтығы.

2. Ағымдағы жағдайды талдау

6. Бағдарлама тұрғын үй қорын реновациялау жөніндегі ішкі тәжірибені де, осы бағыттағы түрлі елдердің тәжірибесін де ескереді, осыған байланысты бұл Бағдарламаның мақсаттарына қол жеткізу әдісінің негізінде тұрғын үй қорын және оған іргелес аумақты реновациялауды бағалаудың (талдаудың) және жоспарлаудың кешенді тәсілінің қағидаттары, нақты учаскелерді реновациялау жобаларын қоғамдық талқылау, сондай-ақ тұрғындардан қоныс аударуға келісім алу негізге салынған.

7. Облыс орталығындағы құрылыс секторы экономиканың ірі секторларының бірі болып табылады.

Құрылыс жұмыстарының нақты көлемінің индексі жыл сайынғы өсуді көрсетеді. 2017-2021 жылдардың қорытындысы бойынша пайдалануға берілетін тұрғын үйдің шаршы метрін жоспарлы түрде арттыру көрсетілуде.

Облыс орталығының құрылыс секторында 2023 жылдың 1 қаңтарына әртүрлі меншік нысанындағы 50-ге жуық тәуелсіз жеке ұйымдар жұмыс істейді.

Тұрғын үй құрылысы көлемінің орташа жылдық өсімі шамамен 6% болатын оң үрдісті көрсетеді. Жеке инвестициялар есебінен 2021 жылы – 614,1 мың шаршы метр, 2022 жылы – 660,7 мың шаршы метр, 2023 жылы – 478,1 мың шаршы метрден астам тұрғын үй пайдалануға берілді. Азаматтар үшін тұрғын үйдің қолжетімділігін анықтайтын факторлар жылжымайтын мүлік бағасы және тиісті сатып алу қабілеті болып табылады.

Бастапқы нарықтағы тұрғын үй бағасы 2016 жылдан бастап 2023 жылдың төртінші тоқсанына қарай 170 мың теңгеден 280-320 мың теңгеге дейін өсті.

Халықты қолжетімді тұрғын үймен қамтамасыз етуді қолдаудың мемлекеттік шаралары және үздіксіз кенттендіру жергілікті атқарушы органдардың коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үй алуға кезекте тұрғандар санының өсуіне ықпал етеді. Мәселен, 2023 жылғы 1 қазанда кезекте тұрғандар саны 12 мыңнан асты.

Жаңа тұрғын үйді пайдалануға берумен қатар, тұрғын үй қорының тозу процесі жүріп жатыр. Қолданыстағы КПТҮ-дің 50%-дан астамы (2017 жылдан бастап салынған жаңа КПТҮ есептемегенде) 1970 жылдан асқан, яғни 50 жылдан астам пайдалануда. Бұл ретте, 2017 жылдан бастап жыл сайын жеке құрылыс салушылардың қаражаты есебінен салынып жатқан әр түрлі алаңды және қабатты (5-тен 12-қабатқа дейін) көп пәтерлі тұрғын үйлер пайдалануға беріліп жатыр.

Мысалы, 2021 жылы 10 КПТҮ, 2022 жылы 15 КПТҮ, 2023 жылы 30 КПТҮ пайдалануға берілді.

Ағымдағы жағдайға сүйене отырып, реновациялау бағдарламасын жүзеге асырудың күшті жақтарын атап өту қажет:

- тозығы жеткен тұрғын үйдің тиімді орналасуы;

- қажетті инфрақұрылымның болуы;

- қолжетімді тұрғын үйді қамтамасыз ету үшін бюджет қаражатын пайдалану және жеке инвестицияларды тарту мүмкіндігі;

- тұрғын үй құрылысы мен мемлекеттік қаржыландыру көлемінің тұрақты өсуі.

3. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері

8. Бағдарламаның негізгі мақсаты ескі тұрғын үй иелерін жаңа пәтерлермен қамтамасыз ету, тұрғын үй қорын жаңарту мен жақсарту және Қазақстан Республикасының қолданыстағы нормативтік-техникалық базасының талаптарына сәйкес келтіру, инфрақұрылымды жаңарту және әлеуметтік шиеленісті жою, сондай-ақ Ақтау қаласы тұрғындарына қолайлы, қауіпсіз, экологиялық және жайлы өмір сүру ортасын құру жолымен экономикалық, әлеуметтік және өзге де қоғамдық мүдделерді ескере отырып, қоғамдық кеңістіктерді қалыптастыру және аумақты абаттандыру болып табылады.

Халықтың өмір сүру сапасын арттырудың шешуші факторы қауіпсіз және жайлы өмір сүру ортасын құру болып табылады.

Толыққанды тіршілік ету ортасы және халыққа әлеуметтік стандарттарға сәйкес қызметтер кешенін ұсыну үшін тұрғын үй қорын ұлғайту және қажетті тұрғын үй-коммуналдық инфрақұрылымды дамыту талап етіледі.

9. Бағдарламаның міндеттері:

1) реновациялау аумағындағы ескі тұрғын үйлерді жою, сондай-ақ түбегейлі жаңа сападағы қалалық ортаны қалыптастыруды ескере отырып, Ақтау қаласында апатты тұрғын үй қорының жаппай пайда болуына жол бермеу;

2) қала шағынаудандарын құрылымдау;

3) азаматтарды абаттандырылған тұрғын үймен қамтамасыз ету, Ақтау қаласы халқының өмір сүру деңгейін арттыру;

4) Ақтау қаласының жетілдірілген сәулеттік келбетін қалыптастыру;

5) бюджеттен тыс қаражатты құрылысқа тарту жөніндегі тетіктерді дамыту, мемлекеттік инвестицияларды бірінші кезектегі маңызы бар әлеуметтік мұқтаждарға сақтау және жіберу;

6) тұрғын үй құрылысы және аумақтық даму саласында қолайлы инвестициялық ахуалды қалыптастыру;

7) реновациялауды талап ететін қала аумақтарындағы жер учаскелерін кешенді реконструкциялау және салу жөніндегі жұмыстарды үйлестіру;

8) азаматтарды қоныстандыруға байланысты әлеуметтік мәселелерді, оның ішінде жаңартуға жататын ғимараттардың (үйлердің) тұрғындарын уақытша қоныстандыруды шешу;

9) энергиялық тиімді көп пәтерлі тұрғын үйлер салу, оларды пайдалануға арналған шығындарды азайту, сол арқылы мемлекеттік бюджетке түсетін жүктемені азайту;

10) инвесторларды, олардың реновация аумақтарын кешенді салу жөніндегі қызметін үйлестіру;

11) "жасыл" құрылыс тұжырымдамасын енгізу.

4. Бағдарламаның негізгі бағыттары және іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

10. Бағдарлама Ақтау қаласында келесі үш бағыт бойынша ескі тұрғын үйлерді реновациялау бойынша жобаларды іске асыруды көздейді:

Бірінші бағыт – жергілікті атқарушы органның (бұдан әрі - ЖАО) қоныс аудару қорын құруы.

ЖАО тозығы жеткен үйлердің тұрғындарына уақытша тұруға берілетін пәтерлер санын көбейту арқылы қажетті қоныс аудару қорын құратын болады.

Бұл ретте, уәкілетті ұйым тұрғын үй (не мемлекеттік әлеуметтік тұрғын үй) құрылысына тапсырыс берушімен (инвестормен) бірлесіп, Тұжырымдама шеңберінде апатты немесе тозығы жеткен тұрғын үйлерді бұзуды және реновация аумағында тұрғын үйлер салуды меншікті және/немесе тартылатын қаражат (мемлекеттік инвестициялар) есебінен жүзеге асырады.

Бұл бағыт Тұжырымдамада көзделген шарттарда бірыңғай операторды тартуды, атап айтқанда, ЖАО-ға Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражатын және тартылған нарықтық қаражатты араластыру есебінен жылдық 4,25% бірыңғай мөлшерлеме бойынша облигациялық қарыздар беру арқылы әлеуметтік кредиттік тұрғын үй салу (сатып алу) және тұрғын үй қорын қайта жаңарту жобаларын қаржыландыруды көздеуі мүмкін.

Екінші бағыт - уәкілетті ұйымның инвесторлармен бірлесіп, қоныс аудару қорының болуына қарамастан, меншікті және/немесе тартылатын қаражат есебінен аумақты не тұрғын үйді (ғимаратты) реновациялау жобаларын іске асыруы. Бұл ретте қала құрылысы құжаттамасын сәйкестендіруді уәкілетті ұйым ғана емес, инвестор да жүзеге асырады (келісім бойынша). Сондай-ақ, жөндеу учаскесінде құрылыс шекараларына дейін сыртқы инженерлік желілерді іске асыруды ЖАО ғана емес, сонымен қатар қолданыстағы заңнама шеңберінде инвестор жұмсаған қаражаттың өтелуін ескере отырып, инвестор да жүзеге асырады.

Үшінші бағыт - инвесторлардың меншікті және/немесе тартылатын қаражат есебінен уәкілетті ұйымның қатысуынсыз бағдарлама шеңберінде аумақты не тұрғын үйді немесе ғимаратты реновациялау жобаларын іске асыруы. Бұл ретте, жобаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар қолданыстағы заңнама шеңберінде уәкілетті ұйымның қатысуынсыз жүзеге асырылады, яғни инвестор өз бетінше ерікті негізде және шарт талаптары бойынша реновациялауды жүргізеді.

11. Ақтау қаласының тозығы жеткен ғимараттарының тізбесі Бағдарламаның 1-қосымшасында көрсетілген және реновациялау үшін ұсынылатын ғимараттар мен құрылыстардың сенімділігі мен тұрақтылығына талдау және техникалық тексеру жүргізілгеннен кейін жыл сайынғы түзетуге жатады.

12. Бағдарламаны іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері болжамды болып табылады және реновациялау үшін қажетті іс-шаралар өткізілгеннен кейін жыл сайын түзетілетін болады.

13. Бағдарламаны іске асыру нәтижелерінің болжамды көрсеткіштері:

1) 15 ескі үйді немесе 192 пәтерді бұзу;

2) реновациялауға жататын аумақтарда шамамен 9 тұрғын үй немесе 590 пәтер салу;

3) Ақтау қаласының сәулеттік келбетін жақсарту;

4) инженерлік және коммуникациялық желілерді модернизациялау және дамыту;

5) қаланы абаттандыру және көгалдандыру жолымен қала аудандарының экологиялылық деңгейін арттыру (КПТҮ жобалар кешендерінде жаңартылуға жататын аумақтарда саябақтар, аллеялар, қоғамдық кеңістіктер салу);

6) аумақты әлеуметтік инфрақұрылым объектілерімен реновациялауды (мектепке дейінгі білім беру мекемелерін, жалпы білім беру мекемелерін салу) қамтамасыз ету, адамның (қала, қаланың жекелеген ауданы халқының) тыныс-тіршілігі үшін қауіпсіз, сапалы және жайлы орта құру;

7) жұмыс орындарының санын ұлғайту;

8) шағын және орта бизнесті дамыту.

5. Бағдарламаны іске асыру механизмі және критерийлері

14. Бағдарламаны орындау жөніндегі уәкілетті ұйым, Ақтау қаласы әкімдігінің атынан "Ақтау қалалық тұрғын-үй коммуналдық шаруашылығы бөлімі" мемлекеттік мекемесі, БСН 131240025912 (бұдан әрі – уәкілетті ұйым) болып табылады.

15. Бағдарламаның әкімшісі (бұдан әрі - әкімші) "Ақтау қалалық тұрғын-үй коммуналдық шаруашылығы бөлімі" мемлекеттік мекемесі, БСН 131240025912

16. Әкімші Бағдарламаны іске асыру үшін қажетті қаржыландыруды жүзеге асырады, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы шеңберінде реновациялау жобаларын іске асыру кезінде қажетті көмек көрсетеді.

17. Уәкілетті ұйым Бағдарлама шеңберінде жобаларды іске асыру үшін уәкілетті ұйым ұсынған және ішкі нормативтік құжат негізінде ЖАО бекіткен заңды тұлғаға (оның ішінде мемлекетке тиесілі жарғылық капиталға қатысудың жүз пайыз үлесімен) функцияны/міндеттемелерді тарту және/немесе беру туралы мәселені қарауға бастамашылық жасауға құқылы.

18. Реновациялауға жататын объектілердің тізбесі мен кезектілігі тұрғын үй қорының құрылыс конструкцияларының тозуы, олардың пайдалану талаптарына сәйкестігі (қызмет ету мерзімі) ескеріле отырып, аккредиттелген сараптама ұйымының қорытындысы негізінде, сондай-ақ реновациялауға жататын тұрғын үйдегі (үйлердегі) үй-жайлар, ғимараттар, пәтерлер меншік иелерінің пікірлері ескеріле отырып айқындалады.

19. Ескі (апаттық) тұрғын үй иелерінің жиналысы пәтерлер, тұрғын емес үй-жайлар иелерінің жалпы санының үштен екісінен астамы болған кезде шешім қабылдауға құқылы. Шешім пәтер, тұрғын емес үй-жайлар иелерінің жалпы санының үштен екісінен астамы келіскен кезде қабылданады.

Егер бұрын келу тәртібімен жарияланған жиналыс кворумның болмауына байланысты өткізілмесе, жиналыс жазбаша сауалнама арқылы өткізіледі. Жазбаша сауалнама жүргізу және оның мерзімдері туралы шешімді үйдегі кеңес қабылдайды.

Үй кеңесі жиналысты ұйымдастыру үшін жазбаша сауалнама жүргізу арқылы пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері қатарынан бастамашыл топты айқындауға құқылы.

20. Жиналыста теріс шешім қабылданған жағдайда көп пәтерлі тұрғын үйді реновациялау жөніндегі инвестициялық жобаны іске асыруға байланысты жұмыстар жүргізілмейді.

21. Әлеуетті реновациялау объектілерінің және/немесе оларға іргелес үйлердің меншік иелері Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы заңнамасында, сондай-ақ Бағдарламада белгіленген тәртіп сақталған жағдайда, өз үйлерін реновациялау бағдарламасына (жобасына) енгізу туралы өтінішпен уәкілетті ұйымға дербес жүгіне алады.

22. Объектіні, ғимаратты/үй-жайды, тұрғын үйді реновациялау бағдарламасына (жобасына) енгізу туралы шешім қабылданғанға дейін қала әкімдігінің тиісті мекемелері уәкілетті ұйыммен бірлесіп, әрбір тұрғын үй, сондай-ақ жөндеуге жататын аумақта орналасқан ғимарат, құрылыс (объект) бойынша ақпарат пен мәліметтер дайындайды, соның ішінде:

- көп пәтерлі тұрғын үйдің техникалық сипаттамалары, үйдің және жер учаскесінің жалпы ауданы, тұрғын үй иелерінің саны;

- іргелес жер учаскелері бар жер кадастрының деректері;

- тұрғын үйдің қолданыстағы инфрақұрылымы және инфрақұрылымның қуатын, инженерлік коммуникацияларды (сумен қамту, газбен жабдықтау, электрмен жабдықтау, кәріз және т. б.) ең жақын қосу орындарын ұлғайту мүмкіндігі туралы ақпарат;

- тұрғын үй иелерінің тұрғын үйді реновациялау бойынша ұсынылатын іс-шараларға қатынасын көрсететін жылжымайтын мүлік иелерінің кемінде 2/3 жалпы жиналысының хаттамасы.

Жергілікті атқарушы органның құрылымдық бөлімшелері, орталық органдардың аумақтық бөлімшелері және "Азаматтарға арналған үкімет" коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан әрі - КЕАҚ) 10 жұмыс күні ішінде бағдарлама әкімшісінің немесе уәкілетті ұйымының сұрау салуы негізінде қажетті ақпаратты, оның ішінде:

- көп пәтерлі тұрғын үйдің (үйдің (пәтерлердің) және жер учаскесінің жалпы алаңы, тұрғындардың саны, ауыртпалықтардың (қамауға алудың) болуы (болмауы) техникалық сипаттамалары туралы (аумақтық әділет органдары және КЕАҚ);

- жаңа тұрғын үйді абаттандыру үшін қажетті іргелес жер учаскелері бар жер кадастрынан үзінді көшірмесін беруге міндетті, бірақ онымен шектелмейді.

23. Қажетті ақпаратты алғаннан кейін Бағдарлама әкімшісі уәкілетті ұйыммен бірлесіп реновациялауға жататын әрбір тұрғын үйге ақпараттық құжат дайындайды.

24. Бағдарлама әкімшісі қалыптастырылған құжаттаманы ашық қолжетімділікте Ақтау қаласы әкімдігінің ресми интернет-ресурсында орналастырады.

25. Уәкілетті ұйым қажетті ақпаратты алғаннан кейін және тиісті учаскеге "Реновациялау объектісі" мәртебесін бергеннен кейін ғимараттардың/құрылыстардың сенімділігі мен тұрақтылығына техникалық тексеру, сондай-ақ кеңістіктік ұйымдастыру, аймақтарға бөлу, қабаттылық пен тығыздық, функционалдық толтыру және көлік шешімдері бойынша ұсынымдар әзірлеу мақсатында, жер учаскесін жобалау алдындағы тексеру жүргізіледі, олар кейіннен мүдделі инвесторлар мен құрылыс салушыларға техникалық тапсырма ретінде ұсынылады (жобалауға арналған тапсырмалар).

26. Учаскені жобалау алдындағы зерттеу және ғимараттар мен құрылыстардың сенімділігі мен орнықтылығын техникалық тексеру ҚР ҚЕ 1.02-105-2014 "Құрылысқа арналған инженерлік ізденістер", ҚР ҚЕ 1.04-101-2012 "Ғимараттар мен құрылыстардың техникалық жай-күйін тексеру және бағалау" құрылыс ережелерінде, "2015 жылғы 19 қарашадағы № 702 Ғимараттар мен құрылыстардың сенімділігі мен тұрақтылығын техникалық тексеруді жүзеге асыру қағидалары" көзделген тәртіппен жүргізіледі және оны Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келетін арнайы мамандандырылған ұйымдар жүзеге асырады.

27. Техникалық тапсырма (жобалауға арналған тапсырма) әлеуетті инвесторларды тарту үшін уәкілетті ұйымның ресми интернет-ресурсында ашық қолжетімділікте орналастырылады. Интернет-ресурста орналастырылған ақпарат бұқаралық ақпарат құралдарында және басқа да қолжетімді ақпарат құралдарында қайталануы мүмкін.

28. Мүдделі болған жағдайда әлеуетті инвестор конкурсқа қатысуға уәкілетті ұйымға өтінім жібереді.

29. Әлеуетті инвесторларды іріктеу конкурстық негізде (ашық конкурс, оңайлатылған тәртіппен ішкі нормативтік құжат негізіндегі конкурс) және тікелей келіссөздер негізінде жүргізіледі. Тікелей келіссөздер үшін үміткерлерді іріктеу үшін негіздеме "Мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес регламенттеледі.

ЖАО бекіткен ішкі нормативтік құжатта белгіленген әлеуетті инвесторларды (құрылыс жүргізушілерді) іріктеу критерийлері:

- конкурсқа қатысуға өтінім беру кезінде алдыңғы 3 жыл ішінде салынған тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы объектілердің жалпы ауданы;

- қаржылық тұрақтылық көрсеткіші;

- талап етілетін қызмет түрлерін жүзеге асыруға ауыртпалықтардың болмауы;

- жоспарланған құрылыс көлеміне байланысты қажетті жұмыс күші мен мамандандырылған техниканың болуы.

Конкурсқа қатысу үшін қойылатын талаптар, оның ішінде ғимараттардың экологиялық тиімділігін бағалау сертификатымен расталатын "жасыл" құрылыс стандарттарының талаптарына сәйкестігін уәкілетті ұйым белгілейді және конкурс жарияланғанға дейін кемінде 10 (он) жұмыс күні бұрын уәкілетті ұйымның, әкімшінің немесе қала әкімдігінің интернет-ресурсында ашық қолжетімділікте орналастырылады.

30. Конкурс жеңімпазымен немесе инвестормен (тікелей келіссөздер негізінде) ынтымақтастық (жобаны бірлесіп іске асыру туралы шарт) туралы меморандум (келісім) жасалады (бұдан әрі – келісім).

31. Ынтымақтастық туралы меморандум (келісім) жасалғаннан кейін әлеуетті инвестор уәкілетті ұйыммен және әкімшімен бірлесіп реновациялау аумағын салудың ұсынылып отырған жоспарымен танысу үшін қоғамдық талқылаулар ұйымдастырады.

32. Қоғамдық талқылаулар өткізілгеннен кейін, әкімші және уәкілетті ұйым ескі тұрғын үйдің әрбір меншік иесімен шарт жасасуға дайындау үшін деректерді нақтылау және ұсыну жөніндегі жұмысты ұйымдастырады.

33. Жасалған келісім негізінде Бағдарлама әкімшісі инвестормен бірлесіп тұрғын және тұрғын емес үй-жайдың әрбір меншік иесімен үшжақты келісімдер жасасады, онда Ақтау қаласы әкімдігінің және инвестордың құрылыс кезінде уақытша тұрғын үй беру жөніндегі міндеттемелері мен кепілдіктері бекітіледі.

34. Келісім жаңартуға қажетті барлық іс-шараларды қамтитын егжей-тегжейлі іс-қимыл жоспарын қамтуы керек.

35. Келісім келесі міндетті қадамдарды ескереді:

Уәкілетті ұйым:

1) жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеу үшін қажетті бастапқы деректерді ұсынады;

2) инвестордың жолданымы бойынша Келісімде көзделген егжей-тегжейлі іс-қимыл жоспарына сәйкес кезең-кезеңімен Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 48-бабының 1-тармағы шеңберінде жобаны іске асыру үшін жер учаскелерін қысқа мерзімді өтеулі жер пайдалануға (жалға алуға) береді;

3) инвестормен уағдаластық бойынша, жеке тұрғын үй қоры болған жағдайда, өтелу және қайтарылу шартымен, Бағдарламаның екінші бағыты шеңберінде жаңа тұрғын үй құрылысы аяқталғанға дейінгі уақытқа бұзылатын үйлердің тұрғындарының уақытша тұруы үшін тұрғын үй береді;

4) құзыреті шеңберінде Бағдарламаны іске асыру үшін жан-жақты жәрдем көрсету жөніндегі міндеттемелерді орындайды.

Инвестор:

1) тұрғын үйлерді, әлеуметтік-мәдени мақсаттағы объектілерді салу және жаңарту учаскесін абаттандыру, сондай-ақ апаттық немесе тозығы жеткен үйлерден тұрғындарды уақытша тұрғын үйге көшіру, одан әрі салынып жатқан үйлерге көшіру жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу кестесін ұсынады;

2) инвестициялық келісім жасалғаннан кейін уәкілетті ұйыммен бірлесіп апаттық немесе ескірген үйлерде тұратын жылжымайтын мүлік меншік иелерін хабардар етуді және жиналыстарды, оларды көшіруді және қоныстандыру мерзімдерін келісуді жүргізеді;

3) тұрғындарды қоныстандыруды, оның ішінде тұрғын үйді өтеуін төлеп алу (сатып алу), құрылыс уақытында өз қаражаты есебінен уақытша тұрғын үй беруді немесе уәкілетті ұйым ұсынған қоныс аудару қорын немесе қолданыстағы заңнама шеңберінде басқа да жолдарды пайдалануды жүзеге асырады;

4) жөндеу жобасында айқындалған тозығы жеткен үйлерді бұзуды жүргізеді;

5) Қазақстан Республикасы заңнамасының нормаларына, стандарттары мен талаптарына сәйкес келетін тұрғын үйлердің, әлеуметтік-мәдени мақсаттағы объектілердің құрылысын және іргелес аумақтарды абаттандыруды және оларды реновациялау жобасы мен келісімге сәйкес тапсыруды қамтамасыз етеді;

6) инвестор меншік иесі болып табылатын тұрғын үй құрылысы кезеңіне берілетін тұрғын үй бойынша айырбас шартын жасасуды қоса алғанда, тараптардың әрқайсысынан меншік құқығына ұсынылған құжаттар негізінде әрбір тұрғын үй иесімен нотариалды куәландырылған айырбас шартына қол қоюды жүргізеді;

7) тұрғын үй-жайларды ауыстыруды жүзеге асырады. Бұл ретте тұрғын үй-жайлардың меншік иелеріне ауданы бойынша бірдей, бірақ бір бөлмелі пәтерден кем емес жаңа пәтерлер берілетін болады;

8) бұзылған үйлердің тұрғындарын жаңа үйлерге орналастыруды ұйымдастырады.

Бағдарламада айқындалған тозығы жеткен (апаттық) тұрғын үйдің меншік иелері:

1) жылжымайтын мүлікке құқық белгілейтін құжаттарды ұсынады;

2) коммуналдық қызметтерге ақы төлеу бойынша қарыздың жоқтығы туралы анықтамалар ұсынады;

3) құрылыс кезеңінде коммуналдық қызметтерге ақы төлеуді қоспағанда, ұсынылатын тұрғын үйге өтеусіз көшіріледі. Қоныс аудару қоры болмаған жағдайда, ескі (апаттық) тұрғын үйдің меншік иелеріне тұрғын үй құрылысы аяқталғанға дейін ауданы бойынша баламалы уақытша тұрғын үйді жалға алғаны үшін ай сайынғы ақшалай өтемақы төленеді. Ай сайынғы өтемақы мөлшері бағдарламаны жүзеге асыру сәтіндегі орташа нарықтық көрсеткіштермен айқындалады.

36. "Ақтау қалалық сәулет және қала құрылыс бөлімі" ММ Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы, Ақтау қаласының бас жоспары және қала құрылысы регламенттері нормаларының талаптарына сәйкес магистральдық инженерлік коммуникацияларды дамытуды көздейді.

Жеткізуші және алаңішілік инженерлік желілер тұжырымдаманың 6 және 7-тармақтары шеңберінде іске асырылады.

37. "Ақтау қаласының жер қатынастары бөлімі" ММ тұлғасындағы уәкілетті ұйым жобаланатын тұрғын үйді салу және абаттандыру үшін қажетті уәкілетті ұйымды не инвесторға жер учаскелерін алып қою және беру жөнінде барлық қажетті іс-шараларды қабылдайды.

Жергілікті атқарушы органның барлық жауапты құрылымдық бөлімшелері тұрғын үйді реновациялау жөніндегі инвестициялық жобаны іске асыруда Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы шеңберінде барлық рұқсат беру құжаттары бойынша басым тәртіппен жәрдемдесу жөніндегі міндеттемелерді қабылдайды.

38. Тұрғын үй қорын реновациялау жөніндегі жобаларды іске асыру шеңберінде қала құрылысы талаптарына және Ақтау қаласының Бас жоспарына сәйкес коммерциялық үй-жайлары мен паркингтері бар шағын габаритті тұрғын үй және І-IV жайлылық класының тұрғын үй салу көзделуі мүмкін.

6. Реновациялауға жататын объектілерде меншік иелеріне тұрғын емес және/немесе коммерциялық алаңдарды, тұрғын үйлерді өтеу тәртібі мен шарттары

39. Тұрғын үй-жайлардың (үйлердің) меншік иелеріне бекітілген жобаға сәйкес ауданы бойынша бірдей, бірақ бір бөлмелі пәтерден кем емес жаңа пәтерлер беріледі. Пәтерлер бағдарламаның 1-қосымшасында көрсетілген жұмыс түрлерін қамтитын әрлеу түрінде беріледі. Меншік иесінің одан әрі тұру үшін пәтерді өз бетінше сатуы мақсатында, құрылыс салушымен келісім бойынша, Бағдарламаның 1-қосымшасында көрсетілген жұмыс түрлерін қамтитын жақсартылған (тазарту алдындағы) әрлеуде пәтер беруді көздеуге болады.

40. Баламалы үй-жайдың орнына Бағдарламаға енгізілген көп пәтерлі үйдегі үй-жайдың меншік иесі инвестордың келісімі бойынша ақшалай немесе заттай түрде баламалы өтем алуға құқылы. Бұл ретте баламалы өтем мөлшері Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес айқындалады.

41. Тозығы жеткен немесе апатты көп пәтерлі үйлердің тұрғындарына тұрғын үй жағдайларын нарықтық құны бойынша (жаңа тұрғын үй-жайларда сату кезінде) бұрын оларға тиесілі тозығы жеткен тұрғын үй-жайларға қарағанда көбірек бөлмелер сатып алу үшін қосымша ақы төлеп жақсартуға жол беріледі.

42. Реновациялау бағдарламасына енгізілген тұрғын үйлердегі тұрғын емес және/немесе коммерциялық үй-жайлардың меншік иелеріне оның құны өтеледі немесе салынып жатқан объектілердегі ауданы мен мақсаты бойынша баламалы үй-жайлар беріледі. Өткізу сәтінде нарықтық құны бойынша қосымша ақы үшін тұрғын емес және/немесе коммерциялық үй-жайларды ұлғайтуға жол беріледі.

Тұрғын емес үй-жайдың меншік иесі салынып жатқан объектілерде ауданы бойынша бірдей тұрғын емес үй-жайларды беру жолымен қамтамасыз етілген өтемақыға келіскен жағдайда, шарттар сақталуы тиіс:

- Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құрылыс нормалары мен ережелеріне сәйкестігі;

- Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген талаптарға сәйкес жақсартылған (тазарту алдындағы) әрлеуде үй-жайлар беру;

- азаматтардың аз қамтылған топтары үшін көп пәтерлі үйлерде жағдай жасау.

43. Апаттық немесе ескірген тұрғын үйлерді бұзу алаңында жаңа көп пәтерлі үйлер салуға арналған аумақ Бас жоспарға, егжей-тегжейлі жоспарлау жобасына, қала құрылысын жобалау нормативтеріне және Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасында айқындалған өзге де талаптарға сәйкес коммуналдық, көліктік, әлеуметтік инфрақұрылым объектілерімен қамтамасыз етіледі.

44. Реновациялау бағдарламасын іске асыру кезінде азаматтардың жайлы өмір сүру ортасын құру, оның ішінде аумақты абаттандыруға, көше-жол желісін, тұрақ кеңістігін, қасбеттік аймақ жанындағы тротуарларды қалыптастыруға, аула және орамішілік көгалдандырылған аумақтарды ұйымдастыруға, аумақтарды жарықтандыруды ұйымдастыруға қосымша талаптар белгілеу жолымен қамтамасыз етілуге тиіс (Тұжырымдаманың 5.2-тармағының 2-тармақшасы шеңберінде инвестор немесе инвестор әкімдіктің құрылымдық бөлімшелерімен бірлесіп жүзеге асырады).

7. Қажетті ресурстар

45. Тұрғын үй қорын реновациялау жобаларын қаржыландыру жергілікті бюджет қаражаты және өзге де көздер есебінен жүзеге асырылуы мүмкін: жеке инвестицияларды, оның ішінде МЖӘ тетіктері арқылы тарту, қаржы институттарының қарыздары, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қаражатын, оның ішінде мемлекеттік бағалы қағаздар есебінен тарту, жобаны іске асыру барысында тұрғын және тұрғын емес үй-жайларды сатудан түскен кірістер.

В соответствии со статьей 31 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 сентября 2022 года №736 "Об утверждении Концепции развития жилищно-коммунальной инфраструктуры на 2023-2029 годы", акимат города Актау ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемую Программу реновации жилищного фонда города Актау на 2023-2029 года.

2. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя акима города Актау.

3. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Аким города

У. Тналиев

	Приложение к постановлению
	Актауского городского акимата
	от 10 апреля 2024 года №11-07-880

Программа реновации жилищного фонда города Актау на 2023-2029 годы

1. Общие положение

1. Программа реновации жилищного фонда города Актау на 2023-2029 годы (далее - Программа) разработана на основании п. 5.2 "Концепции развития жилищно-коммунальной инфраструктуры до 2023-2029 года", утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 сентября 2022 года № 736 (далее – Концепция).

2. Программа направлена на обновление среды жизнедеятельности и благоприятные условия проживания граждан, общественного пространства, развитие жилых территорий и их благоустройства.

3. Основополагающие положения Программы регламентированы пп.7 п.5.2 Концепции.

4. Местный исполнительный орган определяет и финансирует уполномоченную организацию для реализации Программы реновации жилищного фонда.

5. В Программе используются следующие понятия и определения:

1) реновация городской территории – преобразование городских пространств и территорий с формированием качественной комфортной городской среды, с обеспечением территории социальной, инженерной и транспортной инфраструктурой, благоустройством, озеленением и рекреационными зонами;

2) реновация здания (жилого дома) – процесс замены неподлежащего сохранению либо нерационального для восстановления здания (жилого дома) путем сноса, с целью устранения его морального и физического износа. Реновация здания проводится после определения несоответствия эксплуатационных качеств (проведение технического обследования), нормативных сроков эксплуатации и получения согласия жильцов на реновацию. Процесс реновации жилья – это процесс замещения зданий, отслуживших свой срок новыми, возведенными с учетом современных требований;

3) техническое заключение по обследованию здания – экспертное заключение, составленное в соответствии с нормами и положениями законодательства Республики Казахстан, по форме, предусмотренной строительными правилами Республики Казахстан СП РК 1.04-101-2012 "Обследование и оценка технического состояния зданий и сооружений", о состоянии несущих и ограждающих конструкций и инженерных систем здания, подготовленное физическими и/или юридическими лицами, имеющими соответствующее разрешение для осуществления вышеуказанной деятельности;

оценка технического состояния - установление степени повреждения и категории технического состояния строительных конструкций, зданий и сооружений в целом и их энергоэффективности на основе сопоставления фактических значений количественно оцениваемых признаков со значениями этих же признаков, установленных проектом или нормативным документом;

срок службы - продолжительность нормальной эксплуатации строительного объекта до состояния, при котором его дальнейшая эксплуатация недопустима или нецелесообразна;

4) техническое обследование надежности и устойчивости зданий и сооружений - вид экспертных (изыскательских) работ, в результате которых, определяется фактическое состояние зданий и сооружений и их элементов, надежность и устойчивость, возможность дальнейшей эксплуатации зданий и сооружений, получение количественной оценки фактических показателей качества конструкций с учетом изменений, происходящих во времени, для установления состава и объема работ капитального ремонта, модернизации или реконструкции на объекте, а также изменения функционального назначения;

5) снос – полное или частичное устранение (демонтаж), ликвидация здания или сооружения, обусловленное (-ая) рядом причин или физическим и моральным износом объекта;

6) ветхое состояние здания, жилого дома (объекта) – состояние, при котором конструкция, основание (здание в целом) перестают удовлетворять заданным эксплуатационным, техническим нормам и требованиям, без опасности их обрушения и, соответственно, не представляет опасности для жизни жильцов, а оценка технического состояния такого объекта, соответствует физическому износу в пределах 60-80%;

7) физический износ здания, жилого дома (объекта) – степень утраты первоначальных технико-эксплуатационных качеств (прочности, устойчивости, надежности и других) в результате воздействия природных, климатических и иных факторов;

8) аварийное здание, жилой дом (объект) – здание (объект), в котором основные несущие конструкции (фундаменты, колонны, несущие стены, балки, перекрытия) утратили несущую способность, и дальнейшая эксплуатация которого, представляет опасность для жизни проживающих (пребывающих) в нем людей, признанное не подлежащим восстановлению в соответствии с заключением компании (юридическое лицо), аккредитованной на осуществление технического надзора и технического обследования надежности и устойчивости зданий и сооружений;

9) объект реновации – существующее на территории, подлежащей реновации, отдельно стоящее жилое/нежилое здание, дом или сооружение, а также транспортные и инженерные коммуникации;

10) администратор – государственное учреждение, наделенное соответствующими государственными функциями;

11) уполномоченная организация – организация (учреждение), выполняющая функции реновации, а также осуществляющее содействие субъектам участвующим в процессе реновации;

12) уполномоченный орган – центральный исполнительный орган по делам архитектуры, градостроительства и строительства, осуществляющий руководство, а также в пределах своей компетенции межотраслевую координацию в сфере строительства. Формирование и финансирование проектов за счет средств республиканского бюджета осуществляется через уполномоченный орган.

13) жилой переселенческий фонд - совокупность всех жилых помещений, принадлежащих уполномоченной организации и/или инвестору (застройщику), в соответствии с требованиями действующего законодательства Республики Казахстан, предназначенных для переселения собственников жилья подлежащего реновации;

14) предпроектное исследование - комплекс мероприятий по сбору, анализу и оценке данных об участке реновации с выработкой рекомендаций по организации застройки, ее характеру, зонированию и функциональному наполнению участка реновации, транспортно-пешеходным связям, общественным пространствам и иным аспектам;

15) территория реновации - территория жилой застройки, согласно градостроительным проектам города Актау, со всеми зданиями, находящимися в пределах;

16) проект реновации - проектно-изыскательские работы, проводимые на территории реновации и выполняемые в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

17) "Зеленое" здание – для целей реализации Программы под зеленым зданием подразумевается здание, имеющее сертификат "ӨMIP" любого уровня.

18) "Зеленые" технологии – совокупность методов, процессов, материалов, изделий, используемых при осуществлении Проекта, нацеленных на минимизацию негативного воздействия Проекта на здоровье людей, окружающую среду и повышение экономической отдачи Проекта в долгосрочной перспективе.

2. Анализ текущей ситуации

6. Программа учитывает как внутренний опыт по реновации жилищного фонда, так и опыт различных стран в этом направлении, в связи с чем, в основу метода достижения целей настоящей Программы, заложены принципы комплексного подхода оценки (анализа) и планирования реновации жилищного фонда и прилегающей территории, общественное обсуждение проектов реновации конкретных участков, а также получение согласия жителей на переселение.

7. Строительный сектор в областном центре является одним из крупнейших секторов экономики.

Индекс физического объема строительных работ демонстрирует ежегодный рост. По итогам 2017–2021 годов демонстрируется планомерное повышение вводимых в эксплуатацию квадратных метров жилья.

В строительном секторе областного центра на 1 января 2023 года функционируют порядка 50 независимых частных организаций различных форм собственности.

Объем жилищного строительства демонстрирует положительный тренд со среднегодовым приростом порядка 6%. За счет частных инвестиций в 2021 году введено в эксплуатацию 614,1 тыс. кв. метров жилья, в 2022 году – 660,7 тыс. кв. метров, в 2023 году – 478,1 тыс. кв. метров. Определяющими факторами доступности жилья для граждан являются цены на недвижимость и соответствующая покупательская способность.

Цены на жилье первичного рынка с 2016 года выросли со 170 тыс.тенге до 280-320 тыс.тенге к четвертому кварталу 2023 года.

Государственные меры поддержки обеспечения населения доступным жильем и перманентная урбанизация способствуют росту численности очередников на получение жилья из коммунального жилищного фонда местных исполнительных органов. Так, на 1 октября 2023 года число очередников превысило 12 тыс. человек.

Наряду с вводом в эксплуатацию нового жилья идет процесс изнашивания жилищного фонда. Более 50% существующих МЖД (без учета новых МЖД построенных с 2017 года) старше 1970 годов, то есть более 50 лет эксплуатации. При этом, с 2017 года каждый год вводится в эксплуатацию от 15 до 20 многоквартирных жилых домов разной этажности и площади строящихся за счет средств частных застройщиков.

К примеру, за 2021 год введено в эксплуатацию 10 МЖД, за 2022 год – 15 МЖД, а за 2023 год – 30 МЖД.

Опираясь на текущую ситуацию, необходимо отметить сильные стороны реализации программы реновации:

- выгодное расположение сносимого ветхого жилья;

- наличие необходимой инфраструктуры;

- возможность задействования бюджетных средств и привлечение частных инвестиций для обеспечения доступного жилья;

- постоянный рост объемов жилищного строительства и государственного финансирования.

3. Цель и задачи Программы

8. Основной целью Программы является обеспечение собственников ветхого жилья новыми квартирами, обновление и улучшение жилищного фонда и приведение в соответствие с действующими требованиями нормативно-технической базы Республики Казахстан, обновление инфраструктуры и снятие социального напряжения, а также формирование общественных пространств и благоустройство территории с учетом экономических, социальных и иных общественных интересов, путем создания благоприятной, безопасной, экологичной и комфортной среды жизнедеятельности населения города Актау.

Определяющим фактором повышения качества жизни населения является создание безопасной и комфортной среды проживания.

Для полноценной среды жизнедеятельности и предоставления населению комплекса услуг в соответствии с социальными стандартами требуются наращивание жилищного фонда и развитие необходимой жилищно-коммунальной инфраструктуры.

9. Задачами Программы являются:

1) ликвидация ветхого жилья на территории реновации, а также не допущение массового появления аварийного жилищного фонда в городе Актау, с учетом формирования городской среды принципиально нового качества;

2) структурирование кварталов города;

3) обеспечение граждан благоустроенным жильем, повышение уровня жизни населения г. Актау;

4) формирование усовершенствованного архитектурного облика города Актау;

5) развитие механизмов по привлечению в строительство внебюджетных средств, сохранение и направление государственных инвестиций на социальные нужды первоочередного значения;

6) формирование благоприятного инвестиционного климата в сфере жилищного строительства и территориального развития;

7) координация работ по комплексной реконструкции и застройке земельных участков на территориях города, требующих реновации;

8) решение социальных проблем, связанных с переселением граждан, в том числе временного переселения жильцов зданий (домов), подлежащих реновации;

9) строительство энергоэффективных многоквартирных жилых домов, снижение затрат на их эксплуатацию, тем самым снижение нагрузки на государственный бюджет;

10) координация инвесторов, их деятельности по комплексной застройке территорий реновации;

11) внедрение концепции "зеленого" строительства.

4. Основные направления и показатели результатов реализации Программы

10. Программа предполагает реализацию проектов по реновации ветхого жилья в городе Актау по следующим трем направлениям:

Первое направление – создание местным исполнительным органом (далее – МИО) переселенческого фонда.

МИО будет создан необходимый переселенческий фонд путем увеличения количества квартир, предоставляемых для временного проживания жителям сносимых ветхих домов.

При этом, уполномоченная организация совместно с заказчиком (инвестором) строительства жилого дома (либо государственного социального жилья) осуществляет снос аварийного или ветхого жилья и строительство жилых домов на территории реновации за счет собственных и/или привлекаемых средств (государственные инвестиции) в рамках Концепции.

Данное направление также может предусматривать привлечение единого оператора, на условиях предусмотренных Концепцией, а именно финансирование проектов строительства (приобретения) социального кредитного жилья и реновации жилищного фонда путем предоставления МИО облигационных займов по единой ставке 4,25 % годовых за счет микширования средств Национального фонда Республики Казахстан и привлеченных рыночных средств.

Второе направление - реализация уполномоченной организацией совместно с инвесторами проектов реновации территории, либо жилого дома (здания) за счет собственных и/или привлекаемых средств, независимо от наличия переселенческого фонда. При этом, приведение в соответствие градостроительной документации осуществляется не только уполномоченной организацией, но и инвестором (по согласованию). Также реализация наружных инженерных сетей до границ застройки на участке реновации осуществляется не только МИО, но и инвестором с учетом возмещения затраченных инвестором средств в рамках действующего законодательства.

Третье направление - реализация инвесторами проектов реновации территории, либо жилого дома или здания в рамках Программы без участия уполномоченной организации за счет собственных и/или привлекаемых средств. При этом, мероприятия по реализации проекта осуществляются без привлечения и участия уполномоченной организации в рамках действующего законодательства, то есть инвестор самостоятельно проводит реновацию на добровольной основе и договорных условиях.

11. Перечень ветхих зданий города Актау, указан в Приложении 1 к Программе и подлежит ежегодной корректировке после проведения анализа и технического обследования надежности и устойчивости зданий и сооружений, предлагаемых для реновации.

12. Показатели результатов реализации Программы, являются прогнозными, и будут ежегодно корректироваться, после проведения необходимых для реновации мероприятий.

13. Прогнозные показатели результатов реализации Программы:

1) снос 15 ветхих домов или 192 квартир;

2) строительство около 9 жилых домов или 590 квартир на территориях, подлежащих реновации;

3) улучшение архитектурного облика города Актау;

4) модернизация и развитие инженерных и коммуникационных сетей;

5) повышение уровня экологичности районов города путем благоустройства и озеленения города (строительство скверов, аллей, общественных пространств на территориях подлежащих реновации в комплексах проектов МЖД);

6) обеспечение территории реновации объектами социальной инфраструктуры (строительство дошкольных образовательных учреждений, общеобразовательных учреждений), создание безопасной, качественной и комфортной среды для жизнедеятельности человека (населения города, отдельного района города);

7) увеличение числа рабочих мест;

8) развитие малого и среднего бизнеса.

5. Механизм и критерии реализации Программы

14. Уполномоченной организацией по исполнению Программы, от имени акимата города Актау является государственное учреждение "Актауский городской отдел жилищно-коммунального хозяйства" БИН 131240025912 (далее – уполномоченная организация).

15. Администратором Программы является государственное учреждение "Актауский городской отдел жилищно-коммунального хозяйства" БИН 131240025912 (далее – администратор).

16. Администратор осуществляет необходимое для реализации Программы финансирование, оказывает необходимое содействие при реализации проектов реновации в рамках действующего законодательства Республики Казахстан.

17. Уполномоченная организация, для реализации проектов в рамках Программы, вправе инициировать рассмотрение вопроса о привлечении и/или делегировании функции/обязательств юридическому лицу (в том числе со стопроцентной долей участия в уставном капитале, принадлежащей государству), представленному Уполномоченной организацией и утвержденному МИО на основании внутреннего нормативного документа.

18. Перечень и очередность объектов, подлежащих реновации, определяется с учетом износа строительных конструкций жилого фонда, их соответствия эксплуатационным требованиям (срок службы) на основании заключения аккредитованной экспертной организации, а также мнения собственников помещений, зданий, квартир в жилом (ых) доме (-ах) подлежащих реновации.

19. Собрание собственников ветхого (аварийного) жилья правомочно принимать решение при наличии более двух третей от общего числа собственников квартир, нежилых помещений. Решение принимается при согласии более двух третей от общего числа собственников квартир, нежилых помещений.

Если собрание, объявленное ранее в явочном порядке, не состоялось из-за отсутствия кворума, собрание проводится путем письменного опроса. Решение о проведении письменного опроса и его сроках принимает совет дома.

Совет дома вправе путем письменного опроса определить инициативную группу из числа собственников квартир, нежилых помещений для организации собрания.

20. В случае принятия на собрании отрицательного решения, работы, связанные с реализацией инвестиционного проекта по реновации многоквартирного жилого дома проводиться не будут.

21. Собственники потенциальных объектов реновации и/или домов, прилегающих к ним, могут самостоятельно обращаться в уполномоченную организацию с просьбой о включении их домов в программу (проект) реновации, при соблюдении порядка, установленного законодательством Республики Казахстан в сфере архитектурной, градостроительной и строительной деятельности, а также Программой.

22. До принятия решения о включении в программу (проект) реновации объекта, здания/помещения, жилого дома, соответствующие учреждения акимата города совместно с уполномоченной организацией подготавливают информацию и сведения по каждому жилому дому, а также зданию, сооружению (объекту), расположенному на территории подлежащей реновации, включая:

- технические характеристики многоквартирного жилого дома, общую площадь дома и земельного участка, количество собственников жилья;

- данные земельного кадастра с прилегающими земельными участками;

- информацию о действующей инфраструктуре жилого дома и возможности увеличении мощностей инфраструктуры, точек ближайшего подключения инженерных коммуникаций (водоснабжения, газоснабжения, электроснабжения, канализаций и т.д.);

- протокол общего собрания не менее 2/3 собственников недвижимого имущества, отражающего отношение собственников жильцов к предлагаемым мероприятиям по реновации жилого дома.

Структурные подразделения местного исполнительного органа, территориальные подразделения центральных органов и некоммерческое акционерное общество "Правительство для граждан" (далее - НАО) обязаны в течение 10 рабочих дней предоставить на основании запроса Администратора или Уполномоченной организации программы необходимую информацию, в том числе, но не ограничиваясь этим:

- о технических характеристиках многоквартирного жилого дома (общая площадь дома (квартир) и земельного участка, количество жильцов, наличии (отсутствии) обременений (арестов) (территориальные органы юстиции и НАО);

- выписку из земельного кадастра с прилегающими земельными участками, необходимую для благоустройства нового жилого дома.

23. После получения необходимой информации Администратором Программы совместно с Уполномоченной организацией подготавливается информационный документ на каждый жилой дом, подлежащий реновации.

24. Администратор программы размещает сформированное досье в открытом доступе на официальном интернет-ресурсе акимата города Актау.

25. После получения необходимой информации уполномоченной организацией и присвоения соответствующему участку статуса "Объект реновации" проводится техническое обследование надежности и устойчивости зданий/сооружений, а также предпроектное обследование земельного участка с целью выработки рекомендаций по пространственной организации, зонированию, этажности и плотности, функциональному наполнению и транспортным решениям, которые в дальнейшем предоставляются заинтересованным инвесторам и застройщикам в качестве технического задания (задания на проектирование).

26. Предпроектное исследование участка и техническое обследование надежности и устойчивости зданий и сооружений проводятся в порядке, предусмотренном строительными правилами СП РК 1.02-105-2014 "Инженерные изыскания для строительства", СП РК 1.04-101-2012 "Обследование и оценка технического состояния зданий и сооружений", "Правила осуществления технического обследования надежности и устойчивости зданий и сооружений № 702 от 19 ноября 2015 года", и осуществляются специализированными организациями, соответствующими требованиям законодательства Республики Казахстан.

27. Техническое задание (задание на проектирование) размещается в открытом доступе на официальном интернет-ресурсе уполномоченной организации для привлечения потенциальных инвесторов. Информация, размещенная на интернет - ресурсе может дублироваться в средствах массовой информации и других доступных средствах информирования.

28. В случае заинтересованности, потенциальный инвестор направляет заявку в уполномоченную организацию на участие в конкурсе.

29. Отбор потенциальных инвесторов проводится на конкурсной основе (открытого конкурса, конкурса в упрощенном порядке на основании внутреннего нормативного документа) и прямых переговоров. Основание для отбора претендентов для прямых переговоров регламентируется согласно требованиям Закона Республики Казахстан "О государственно-частном партнерстве".

Критерии отбора потенциальных инвесторов (застройщиков) установленных внутренним нормативным документом, утвержденным МИО:

- общая площадь построенных объектов жилищно-гражданского назначения за предшествующие 3 года на момент подачи заявки на участие в конкурсе;

- показатель финансовой устойчивости;

- отсутствие обременений на осуществление требуемых видов деятельности;

- наличие необходимого количества рабочей силы и специализированной техники, в зависимости от объемов предполагаемого строительства.

Требования для участия в конкурсе, в том числе соответствие требованиям стандартов "зеленого" строительства, подтверждаемого сертификатом оценки экологической эффективности зданий, устанавливаются уполномоченной организацией и размещаются на интернет-ресурсе уполномоченной организации, администратора или акимата города в открытом доступе не менее чем за 10 (десять) рабочих дней до объявления конкурса.

30. С победителем конкурса или инвестором (на основании прямых переговоров) заключается меморандум (соглашение) о сотрудничестве (договор о совместной реализации проекта) (далее – Соглашение).

31. После заключения меморандума (соглашения) о сотрудничестве, потенциальным инвестором совместно с уполномоченной организацией и администратором организуются общественные обсуждения для ознакомления с предлагаемым планом застройки территории реновации.

32. После проведения общественных обсуждений, администратор и уполномоченная организация организовывают работу по уточнению и предоставлению данных для подготовки к заключению договоров с каждым собственником ветхого жилья.

33. На основании заключенного Соглашения Администратор программы совместно с инвестором заключают трехсторонние соглашения с каждым собственником жилого и нежилого помещения, в котором закрепляются обязательства и гарантии акимата города Актау и Инвестора по предоставлению временного жилья на момент строительства.

34. Соглашение должно включать в себя детальный план действий, включающий в себя все необходимые мероприятия для реновации.

35. Соглашение учитывает следующие обязательные шаги:

Уполномоченная организация:

1) предоставляет необходимые исходные данные для разработки проектно-сметной документации;

2) по обращению инвестора, поэтапно, в соответствии с детальным планом действий, предусмотренным Соглашением, передает земельные участки для реализации проекта в краткосрочное возмездное землепользование (аренду) в рамках п.1 ст. 48 Земельного Кодекса Республики Казахстан;

3) по договоренности с Инвестором, в случае наличия собственного жилого фонда, предоставляет жилье для временного проживания жильцов сносимых домов на время до окончания строительства нового жилого дома, в рамках второго направления Программы, при условии окупаемости и возвратности;

4) В рамках компетенции исполняет обязательства по оказанию всестороннего содействия для реализации Программы.

Инвестор:

1) представляет график организации и производства работ по строительству жилых домов, объектов социально-культурного назначения и благоустройству участка реновации, а также по переселению жильцов из аварийных или ветхих домов во временное жилье, с дальнейшим переселением в возводимые дома;

2) после заключения инвестиционного соглашения проводит совместно с уполномоченной организацией информирование и собрания собственников недвижимого имущества, проживающих в аварийных или ветхих домах, их переселение и согласование сроков заселения;

3) осуществляет переселение жителей, в том числе путем выкупа (приобретения) жилья, предоставление на время строительства временного жилье, за счет собственных средств или использование предоставленного уполномоченной организацией переселенческого фонда или др. варианты в рамках действующего законодательства;

4) проводит снос ветхих домов, определенных проектом реновации;

5) обеспечивает строительство жилых домов, объектов социально-культурного назначения и благоустройство прилегающих территорий, соответствующих нормам, стандартам и требованиям законодательства Республики Казахстан, и их сдачу в соответствии с проектом реновации и Соглашением;

6) проводит подписание с каждым собственником жилья нотариально заверенного договора мены, на основе представленных документов на право собственности от каждой из сторон, включая заключение договора мены по предоставляемому на период строительства жилью, собственником которого является инвестор;

7) осуществляет мену жилых помещений. При этом собственникам жилых помещений будут предоставляться новые квартиры в равнозначных по площади размерах, но не менее однокомнатной квартиры;

8) организует заселение жильцов снесенных домов в новые дома.

Собственники ветхого (аварийного) жилья определенного Программой:

1) предоставляют правоустанавливающие документы на недвижимость;

2) предоставляют справки об отсутствии задолженностей по оплате коммунальных услуг;

3) на период строительства, переселяются в предоставляемое жилье безвозмездно, за исключением оплаты коммунальных услуг. В случае отсутствия переселенческого фонда собственникам ветхого (аварийного) жилья выплачивается ежемесячная денежная компенсация за аренду равнозначного по площади временного жилья до окончания строительства жилого дома. Размер ежемесячной компенсации определяется среднерыночными показателями на момент осуществления Программы.

36. ГУ "Актауский городской отдел строительства" предусматривает развитие магистральных инженерных коммуникаций в соответствии с требованием норм действующего законодательства Республики Казахстан, Генерального плана города Актау и градостроительных регламентов.

Подводящие и внутриплощадочные инженерные сети реализуются в рамках п. 6 и 7 Концепции.

37. Уполномоченная организация в лице ГУ "Актауский городской отдел земельных отношений" предпринимает все необходимые мероприятий по изъятию и предоставлению уполномоченной организации либо инвестору земельных участков, необходимых для строительства и благоустройства проектируемого жилого дома.

Все ответственные структурные подразделения местного исполнительного органа принимают обязательства по оказанию содействия в приоритетном порядке по получению по всем разрешительным документам, в рамках действующего законодательства Республики Казахстан, в реализации инвестиционного проекта по реновации жилого дома.

38. В рамках реализации проектов по реновации жилищного фонда может предусматриваться строительство малогабаритного жилья и жилья І-IV классов комфортности с коммерческими помещениями и паркингами в соответствии с градостроительными требованиями и Генеральным планом города Актау.

6. Порядок и условия возмещения жилых, нежилых и/или коммерческих площадей собственникам в объектах, подлежащих реновации

39. Собственникам жилых помещений (домов) предоставляются новые квартиры в равнозначных по площади размерах, но не менее однокомнатной квартиры, в соответствии с утвержденным проектом.

Квартиры предоставляются в чистовой отделке, включающей в себя виды работ указанных в Приложении 1 Программы. В целях самостоятельной реализации квартиры собственником для дальнейшего проживания, по согласованию с застройщиком, возможно предусмотреть предоставление квартиры в улучшенной (предчистовой) отделке, включающей в себя виды работ указанных в Приложении 1 Программы.

40. Вместо равнозначного помещения собственник помещения в многоквартирном доме, включенном в Программу, по согласованию с инвестором, вправе получить равноценное возмещение в денежной или в натуральной форме. При этом размер равноценного возмещения определяется в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

41. Допускается улучшение жилищных условий жителей ветхих или аварийных многоквартирных домов за доплату по рыночной стоимости (на момент реализации в новых жилых помещениях), имеющих намерение приобрести большее количество комнат, чем ранее принадлежащие им в ветхих жилых помещениях.

42. Собственникам нежилых и/или коммерческих помещений в жилых домах, включенных в программу реновации, возмещается ее стоимость или предоставляются равнозначные по площади и назначению помещения в строящихся объектах. Допускается увеличение предоставляемых нежилых и/или коммерческих помещений за доплату по рыночной стоимости на момент реализации.

В случае согласия собственника нежилого помещения, на возмещение, обеспеченное путем предоставления равнозначных по площади нежилых помещений в строящихся объектах, должны быть соблюдены условия:

- соответствие строительным нормам и правилам, установленным законодательством Республики Казахстан;

- предоставление помещений в улучшенной (предчистовой) отделке в соответствии с требованиями, установленными нормативными правовыми актами Республики Казахстан;

- создания условий в многоквартирных домах для маломобильных групп граждан.

43. Территория для строительства новых многоквартирных домов, на площадке сноса аварийного или ветхого жилья, обеспечивается объектами коммунальной, транспортной, социальной инфраструктуры в соответствии с Генеральным планом, проектом детальной планировки, нормативами градостроительного проектирования и иными требованиями, определенными законодательством Республики Казахстан об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности.

44. При реализации программы реновации должно быть обеспечено создание комфортной среды проживания граждан, в том числе путем установления дополнительных требований к благоустройству территории, формированию улично-дорожной сети, парковочного пространства, тротуаров при фасадной зоны, организации дворовых и внутриквартальных озелененных территорий, организации освещенности территорий (реализует Инвестор либо инвестор совместно со структурными подразделениями акимата в рамках пп. 2 п. 5.2 Концепции).

7. Необходимые ресурсы

45. Финансирование проектов реновации жилищного фонда может осуществляться за счет средств местного бюджета и иных источников: привлечение частных инвестиций, в том числе через механизмы ГЧП, займы финансовых институтов, привлечение средств субъектов квазигосударственного сектора, в том числе за счет государственных ценных бумаг, доходы от продажи жилых и нежилых помещений в ходе реализации проекта.

2023 - 2029 жылдарға арналған Ақтау қаласының тұрғын үй қорын реновациялау бағдарламасын бекіту туралы