Қарулы Күштердің әскери мүлкін (Әскери-теңіз күштері суүсті кораблінің металл корпусын, құрылғысы мен жүйесін) пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2025 жылғы 17 сәуірдегі № 427 бұйрығы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 2 маусымдағы № 357 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі туралы ереже 15-тармағының 144) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қарулы Күштердің әскери мүлкін (Әскери-теңіз күштері суүсті кораблінің металл корпусын, құрылғысы мен жүйесін) пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әскери-теңіз күштері бас қолбасшысының басқармасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2023 жылғы 11 шілдедегі № 472 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізілімін, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерiнiң эталондық бақылау банкін жүргiзу қағидалары 10-тармағының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33059 болып тіркелген) талаптарына сәйкесқол қойылған күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде электрондық түрде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

3) бұйрықты Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерiнiң эталондық бақылау банкiне орналастырған күннен бастап күнтізбелік бес күн ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларының орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жіберуді қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының бастығына жүктелсін.

4. Осы бұйрық мүдделі лауазымды адамдарға және құрылымдық бөлімшелерге жеткізілсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі генерал-полковник

Р. Жақсылықов

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2025 жылғы 17 сәуірдегі № 427 бұйрығымен бекітілген

Қарулы Күштердің әскери мүлкін (Әскери-теңіз күштері суүсті кораблінің металл корпусын, құрылғысы мен жүйесін) пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қарулы Күштердің әскери мүлкін (Әскери-теңіз күштері суүсті кораблінің металл корпусын, құрылғысы мен жүйесін) пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әскери-теңіз күштері (бұдан әрі – ӘТК) суүсті корабльдерінің металл корпусын, құрылғысы мен жүйесін (бұдан әрі – корабльдің металл корпусы, құрылғысы мен жүйесі) пайдалануды ұйымдастыруды нақтылайды.

2. Корабль корпусын, құрылғысымен жүйесін пайдалану:

1) корабль корпусын, құрылғысы мен жүйесін пайдалануға дайындауды;

2) корабль корпусын, құрылғысымен жүйесін арналуы бойынша пайдалануды;

3) корабль корпусына, құрылғысы мен жүйесіне техникалық қызмет көрсетуді қамтиды.

3. Осы Нұсқаулықта мынадай ұғымдар қолданылады:

1) орнықтылық – корабль сыртқы күш (жел, толқын) әсерінен тепе-теңдік жағдайынан ауытқығанда осы күштің әсері аяқталысымен бастапқы қалыпқа қайта келу мүмкіндігі;

2) суүсті кораблі – су ығыстыру және динамикалық қағидаттар бойынша суда қолдау көрсетілетін жауынгерлік корабль (арнайы мақсаттағы корабль, қосалқы кеме, теңіздік және рейдтік қамтамасыз ету кемесі);

3) техникалық қызмет көрсету – корабльді тағайындалуы бойынша пайдалану кезінде, апатқа ұшыраған уақытта және сақтау кезінде оның корпусын, құрылғысы менжүйесін ақаусыз жай-күйде ұстау жөніндегі жоспарлау-алдын алу жұмысы мен ұйымдық-техникалық іс-шаралар кешені. Техникалық қызмет көрсетуге корабль корпусын, құрылғысы мен жүйесін жоспарлау-алдын алу техникалық қарап-тексеру және жоспарлау-алдын алып жөндеу (бұдан әрі – ЖАТҚ және ЖАЖ), тексеру, куәландыру және сынау кіреді;

4) төзімділік – корабльдің бұл ретте өзінің жауынгерлік пайдалану мүмкіндігін мүмкін болатын дәрежеге қалпына келтірілетін және ұсталатын жауынгерлік және авариялық зақымдануға орнықтылық мүмкіндігі.

4. Техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру, ауқымы және мерзімі осы Нұсқаулықта, сондай-ақ кеме жасау кәсіпорыны мен өндіруші зауыт шығарған бұйымды пайдалану жөніндегі басшылықта айқындалады.

5. Корабльдегі жауынгерлік бөлім командирі мен қызмет бастығы жылдық техникалық қызмет көрсету жоспар-кестесін әзірлейді, онда өз басқаруындағы барлық жоспарлы техникалық қызмет көрсету қамтылады. Жоспар-кесте тиісті флагмандық мамандармен келісіледі және оны корабль командирі бекітеді.

6. Жылдық техникалық қызмет көрсету жоспар-кестесі ай сайынғы жұмысты және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жоспарлау негізі болып табылады. Ай сайынғы техникалық қызмет көрсету жоспары мен қажетті материалға, қосалқы бөлшекке және құрал-сайманға өтінімді жауынгерлік бөлім командирлері (қызмет бастықтары) әзірлейді, әскери бөлім командирінің материалдық-техникалық қамтамасыз ету жөніндегі орынбасарымен және флагмандық маманмен келісіледі және оны корабль командирі бекітеді.

7. Техникалық қызмет көрсету кезінде ақаулық немесе зақымдану анықталғанда оны жою бойынша шаралар қабылданады.

8. Пайдалану процесінде анықталған және жеке құрам күшімен жойылмайтын корабль корпусының, құрылғысы менжүйесінің зақымдануы, тозуы мен ақаулығын жоюды кеме жөндеу кәсіпорыны және шеберхана докта, жорықаралық, навигациялық, ағымдағы және орташа жөндеу уақытында жүзеге асырады.

9. Корабль корпусын, құрылғысы мен жүйесін ЖАТҚ-ны және ЖАЖ-ны корабль жеке құрамы:

1) корабль корпусының, құрылғысы мен жүйесінің ақаулығын, сондай-ақ осы ақаулық пайда болатын себебін анықтау және жою;

2) корпустың, құрылғы мен жүйенің уақытынан бұрын тозуын алдын алу;

3) корабль корпусын, құрылғысы мен жүйесін ақаусыз және шұғыл және ұзақ пайдалануға әзірлікте ұстау;

4) корпусты, құрылғы мен жүйені коррозиядан және су өсіндісінен қорғау құралының жай-күйін тексеру және қалпына келтіру;

5) сенімділікті арттыру іс-шараларын әзірлеу кезінде, сондай-ақ жөндеу ведомосын және жылдық пайдалану есебін жасау кезінде қолдану үшін корпустың, құрылғы мен жүйенің тозуын сипаттайтын материалды жинау және талдау мақсатында жүзеге асырады.

10. Жеке құрам жүргізетін ЖАТҚ және ЖАЖ:

1) күнделікті;

2) апта сайын;

3) ай сайын;

4) тоқсан сайын;

5) теңізге шығу алдында және базаға қайтып оралғаннан кейін;

6) жылдық;

7) сүңгуірлік тексеру;

8) докта қарап-тексеру болып бөлінеді.

11. Корабль корпусының және оның төзімділігі үшін күресқұралының жай-күйін бақылауды мынадай құрамда құрама командирінің бұйрығымен тағайындалатын тұрақты корабльдік комиссия жүзеге асырады: төраға – корабль командирінің аға көмекшісі (көмекшісі), комиссия мүшелері – зымыран (зымыран-артиллериялық, артиллериялық), мина-торпедалық жәнеэлектр-механикалық жауынгерлік бөлім (бұдан әрі – ЭМЖБ) командирі, химиялық және медициналық қызмет бастығы, төзімділік тобының (трюм тобының) командирі және корабльдің боцман-старшинасы.

12. Тұрақты корабльдік комиссия үш айда бір рет корабль корпусының, су өткізбейтін іріктегіштің, екінші түптің, есіктің, люктің, ауыздықтың, жүйенің, құрылғының, төзімділік үшін күрес құралының, авариялық-құтқару мүлкінің жай-күйін мұқият тексереді.

Тұрақты корабльдік комиссия корабль сыртқы қабатының суасты бөлігін корабльді докқа қойған кезде қарап-тексереді.

Тексеру нәтижесі бойынша осы Нұсқаулыққа 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша корабльдің техникалық жай-күйі туралы акт жасалады.

Анықталған ақаулық нәтижесі осы Нұсқаулыққа 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша корабльдің ақаулығын, істен шығуы менаварияға ұшырауын (бұзылуын) есепке алу журналына енгізіледі.

13. Корабльді докқа қою корпустың суасты бөлігін, цистернаны, білік-өткізгішті, ескек бұрамасын, рульді, борт сыртындағы арматураны және арнайы құрылғыныкуәландыру және жөндеу, жаңғырту жұмысын орындау, корпустың суасты бөлігін тазарту және бояу, сондай-ақ жүзу кезінде орындау мүмкін болмайтын жұмыс мақсатында жүргізіледі.

14. Докқа қою бір жөндеу түрімен біріктіріледі немесе оған қарамастан жүргізіледі.

15. Корабльді пайдалану кезеңінде мынадай докқа қоютүрі жүргізіледі:

1) екі жылда бір рет жүргізілетін кезекті;

2) корпусты жөндеуге дейінгі ақаулықты анықтау, жоспардан тыс жұмысты орындау, арнайы сынауға дайындау үшін арнайы шешім бойынша жүргізілетін кезектен тыс;

3) авариялық және жауынгерлік зақымдануды жою үшін жүргізілетін авариялық.

16. Көрсетілген докта жөндеу кезінде орындалуға тиіс жұмыс ауқымы жөндеу ведомосында айқындалады және осы Нұсқаулыққа 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша докқа қою комиссиясы докта қарап-тексеру актісінде нақтылайды.

17. Докқа қою комиссиясы корабль командирінің төрағалығымен ұйымдастырылады. Комиссия құрамына құраманың электр-механикалық қызметінің өкілі, корабль командирінің аға көмекшісі (көмекшісі), ЭМЖБ командирі, ЭМЖБ тобының командирі, корабльдің боцман-старшинасы кіреді.

Комиссия жұмысына кеме жөндеу кәсіпорнының өкілі тартылады.

ӘТК бас қолбасшылысы басқармасының өкілі докқа қою комиссиясының төрағасы болып тағайындау ӘТК бас қолбасшысының шешімімен жүзеге асырылады. Бұл жағдайда корабль командирі комиссия құрамына кіреді.

18. Докта жөндеу жұмысын ұйымдастыру және оны жүргізу кезінде техникалық құралды қолдану кезінде корабль жеке құрамы кеме жөндеу кәсіпорнының қауіпсіздік талаптарын басшылыққа алады.

19. Корабльді докқа қою кезінде киль-блокқа қою нұсқасы корпустың оның астындағы боялмаған жерін жүйелі қайталануды болдырмау үшін кезектестіріледі. Корабльді докқа қою кезінде киль-блокқа қою нұсқасы корабль командирі кеме жөндеу кәсіпорнымен келіседі. Докта жөнделгеннен кейін корабльді киль-блокқа қою нұсқасы корабль формулярына енгізіледі.

20. Корабльді докқа қою кезеңінде протекторлық қорғанысының жай-күйі тексеріледі, өзгермелі ватержелі, кингстон, борт сыртындағы тесік, сондай-ақ гидроакустикалық станцияның келте құбыры мен ағызғыш маңы тазартылады және боялады. Бұл ретте корабльді бояу кестесінде келтірілген бояу технологиясы қатаң сақталады.

21. Ескек білігінің, дейдвудтық және кронштейндік төлкенің, ескек бұрамасының, рульдің ақаулығын анықтау кезекті докта жөндеу ауқымын айқындау үшін жүргізіледі. Егер анықталған ақаулықты дереу жою қажет болса, бірақ бұл жұмыс жөндеу ведомосында көзделмесе, онда оны жою бойынша шұғыл шаралар қабылданады.

22. Корабльдің суасты бөлігіндегі арнайы жабдық ақаулы болса, докта жөндеу кезеңінде оны жөндеу және сынау пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады.

2-тарау. Корабль корпусын, құрылғысы мен жүйесін пайдалануға дайындау

1-параграф. Корабль корпусын пайдалануға дайындау

23. Барлық корпустық құрылым ақаусыз, таза және пайдалануға дайын күйде сақталады.

24. Корабль корпусын пайдалану кезеңінде жеке құрамның негізгі міндеті барлық корпустық конструкциясын ақаусыз күйде ұстау арқылы корабльдің су өткізбеуін, герметикалығы мен беріктігін қамтамасыз ету болып табылады.

25. Корпустың тозуын алдын алу ЖАТҚ және ЖАЖ, жорықаралық, навигациялық, докта және зауытта жөндеудің белгіленген мерзімін сақтаумен қол жеткізіледі.

26. Корабльдің үй-жайлары ұдайы таза ұсталады, трюмда судың жиналуына және металл сыртқы қабатына коррозияның түсуіне жол берілмейді.

27. Пайдалану кезінде корпустың сақталуын қамтамасыз ету және коррозиялық тозуына және зақымдануына әкелетін себепті жою үшін мынадай шаралар қабылданады:

1) Корпус және корпус конструкциясы лак-бояу жабынының жай-күйін ұдайы бақылау, тазалау және сыртқы қабатын бояу жүзеге асыру;

2) пайдалану процесінде корабль корпусын коррозиядан, сондай-ақ жүзгенде және базада тұрғанда жөндеу кезінде электрлік коррозиядан электр-химиялық қорғау іс-шараларын орындау;

3) швартовта және тұрақ кезінде сақтандыру шараларын сақтау;

4) тұрақ орнында су бетіндегі қалқыма заттардан, жанармай мен майдан тазалау.

28. Жарты жылда бір реттұрақты корабль комиссиясының жұмысы кезеңіндесүңгуір көмегімен корпус, руль, ескек бұрамасы, қырлы киль, тор, жылжымалы құрылғы суасты бөлігінің жай-күйі тексеріледі. Сүңгуір одан басқа:

1) арнайы кеме жүзеге асыратын шуды тексеру алдында;

2) мұзды және дауылды жағдайда жүзгеннен кейін;

3) корпус топыраққа түскеннен, суға батқан немесе қалқыма заттармен жанасқаннан кейін рульді, ескек бұрамасын, қырлы кильді және жылжымалы құрылғыны қарап-тексереді.

29. Егер корпуста жаншылу, томпаю немесе коррозиялық зақымдану анықталса, корабль командирі ол туралы құрама командиріне баяндайды және оларды жою бойынша шаралар қабылдайды.

30. Механикалық және коррозиялық зақымдану көлемі мен дәрежесі туралы деректер осы Нұсқаулыққа 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша корабльдің ақаулығын, істен шығуы мен аварияға ұшыруын (бұзылуын) есепке алу журналына енгізіледі.

31. Су өткізбейтін герметикалық корпус конструкциясында қандай да бір тесік жасауға байланысты жұмыс жүргізуге жол берілмейді. Корабльді жөндеу кезеңінде осы жұмыс құрама командирінің материалдық-техникалық қамтамасыз ету жөніндегі орынбасарының рұқсатымен жүзеге асырылады.

32. Аварияға ұшырау немесе жауынгерлік зақымдану кезінде жоғарыда көрсетілген жұмыс адамдарды құтқару және корабльдің жауынгерлік қабілетін сақтау үшін корабль командирінің рұқсатымен жүргізіледі.

33. Жалпы және жергілікті беріктігін қамтамасыз ететін корпустық конструкцияда (палубада, сыртқы қаптамада, ішкі жинақта, қондырмада) анықталған сызатты ӘТК және кеме жасау (кеме жөндеу) кәсіпорыны өкілдерінен құралған комиссия тексеруге тексереді. Тексеру нәтижесі бойынша комиссия сызаттың пайда болу себебін анықтайды және конструкцияны жөндеу бойынша ұсыныс әзірлейді.

34. Жалпы және жергілікті беріктігін қамтамасыз ететін корпустық конструкциядағы сызатты, жаншылуды және зақымдануды жоюды кеме жөндеу кәсіпорны жүргізеді.

35. Су өткізбеуді, герметикалығын қамтамасыз ету, негізін нығайту мақсатында пайдалану кезеңінде осы зақымдануды уақытша бітеу жүзеге асырылады.

36. Іріктегіштің, палуба мен сыртқы қаптаманың су өткізбеуі есіктің, люктің, ауыздықтың және иллюминатордың су өткізбеуімен, бекітпе құрылғысының оңай ашылумен және жабылуымен қамтамасыз етіледі. Люк комингсі боялмайды, жаншылуы және тоттың түсуі болмайды, ойыққатығыздағыш резеңке тығыз салынады.

37. Корпустың су өткізбеуін бұзатын зақымдану шұғыл жойылады. Уақытша бітеуді ауыстыру жұмысы (цементтеу, электрмен дәнекерлеп бітеу, авариялық қалқанмен бітеу) базаға оралғаннан кейін бірден жүргізіледі.

2-параграф. Корабль құрылғысын пайдалануға дайындау

38. Суүсті кораблінің құрылғысын пайдалану кезінде мынадай іс-шаралар орындалады:

1) құрылғы ақаусыз және жұмысқа тұрақты дайын күйде ұсталады;

2) құрылғы коррозиялық бұзылудан және механикалық зақымданудан қорғалады;

3) құрылғының жылжымалы бөлігі жанында бөгде заттардың болуына жол берілмейді;

4) механизмнің және такелаждық жабдықтың (тоқтатқының, талрептің, топсақтың, ілгек пен қапсырманың) бұрама қосылысы, жүріс және үйкеліс бөлшегі, сондай-ақ боялмаған қабаты мен болат арқан штаттық жақпамай жағылған күйде ұсталады;

5) жеке және ұжымдық құтқару құралына еркін қолжетімділік қамтамасыз етіледі;

6) құрылғы таза күйде ұсталады;

7) гидрожүйеде герметикалықтың бұзылуы анықталу шамасына қарай сальник,тығыздағыш тартылады және іріктеледі;

8) айырым белгілері ақаусыз күйде ұсталады;

9) құрылғыға ЖАТҚ және ЖАЖ уақтылы жүргізіледі және анықталған ақаулық жойылады.

39. Құрылғының және механизмінің бақылау-өлшеу аспабы, сондай-ақ сақтандырғыш клапаны ақаусыз және пломба қойылған күйде сақталады.

40. Рульдік жетекпен қосалқы қозғалтқыш-рульдік құрылғыны пайдалану кезінде олардың жетектегі жүктемесі бақыланады. Жүктеме артқанда жетекпен қуат жүйесі қарап-тексеріледі.

41. Рульдік жетек, бекітпе, тоқтатқы бөлшегі кезең-кезеңімен қарап-тексеріледі, сондай-ақ тартқыш пен сырғақтың бұрандалы қосылысы, жетектің үйкеліс торабындағы жақпамайдың болуы тексеріледі.

3-параграф. Корабль жүйесін пайдалануға дайындау

42. Корабльдің жүйесін пайдалануға дайындау кезінде мынадай іс-шаралар орындалады:

1) механизмді, құбырды, арматураны, оқшаулағышты, топса қосылысын, палубалық төлкені,кертікті берілісті ақаусыз күйде ұстау;

2) қашықтықтан басқару, автоматика және дабылдама жүйесінің жұмысын тексеру;

3) құбырдың корпус конструкциясына бекітпесін ақаусыз ұстау;

4) барлық клапанға, клинкетке, оның жетегі мен арматураға еркін қолжетімділікті қамтамасыз ету;

5) пайдалану процесінде осы күйдің өзгеруіне жол бермей, реттеу-бөлу арматурасы тоқтатқысының реттелген күйде болуын бақылау;

6) арматурадағы және бақылау-өлшеу аспабындағы пломбаның сақталуын қамтамасыз ету;

7) жүйе арматурасының (клапанының, клинкетінің) қалыпты ашылуын қамтамасыз ету;

8) штаттық орындақолмен басқарылатын арматура жетегінен кілті, редукторды,трещотканы сақтау;

9) нұсқарды және айырым планкаларын ақаусыз және таза күйде ұстау;

10) қажет болуына қарай сальник тығыздағышты тартылу немесе ауыстыру, арматураның және жетектің үйкеліс бөлшегін кезең-кезеңімен майлау;

11) құбырды оқшаулағышты, бояуын және таңбалануын уақтылы қалпына келтіру.

3-тарау. Корабльдің корпусын, құрылғысы мен жүйесін арналуы бойынша пайдалану

1-параграф. Корабль корпусын арналуы бойынша пайдалану

43. Корабльді пайдалану, кезекті докқа қою және жөндеу кезеңінде корпус конструкциясының су өткізбеуі мен герметикалығы тексеріледі.

44. Алюминий-магний қорытпасынан жасалған корпусты және корпус конструкциясын пайдалану теңіз суында оларға қарқынды коррозия түсуіненегізделеді:

1) әртүрлі металдан (болаттан, түсті металлдан) жасалған конструкциямен жанасқанда;

2) металл сыртқы қабатының қорғаныш жабыны бұзылғанда;

3) корпустың сыртқы қабатына қатысты теңіз суының жылдамдығы 10 метр секундтан астам болғанда.

45. Алюминий-магний қорытпасынан жасалған конструкцияны коррозияға қарсы қорғау лак-бояу жабынымен, электр-химиялық қорғаумен және алюминий-магний қорытпасынан жасалған конструкцияны әртүрлі металдан (болаттан, түсті металдан) жасалған конструкциямен диэлектрлік біріктірумен (электрлік ажыратумен) қамтамасыз етіледі.

Пайдалану кезеңінде лак-бояу жабынының тұтастығы және электр-химиялық қорғаудың ақаусыздығы сақталады.

46. Корабльді докқа қою кезінде:

1) корпустың суасты бөлігі тұщы сумен жуылады және кептіріледі;

2) корпус суасты бөлігі конструкциясының қаптамасы өсінді өнімнен, коррозиядан және қабыршақтанған бояудан тазартылады және боялады;

3) массасынан 50 және одан көп процент қолданылған протектор ауыстырылады.

47. Жалпы беріктік пен су өткізбеуді қамтамасыз ететін сыртқы қаптамада немесе конструкцияда сызат анықталғанда сызат түскен учаске кесіліп алынады және сол материалдан жаңасымен ауыстырылады. Қалған конструкцияда кейіннен барлық конструкцияны жөндеп, сызатжиегі бұрғылап тесіледі.

48. Теңіз суында коррозиялық төзімділігі жоғары коррозияға төзімді болаттан жасалған корпус конструкциясы электрлік әлеуеті анағұрлым теріс металдан жасалған конструкциямен жанасатындарға қарқынды коррозия түседі.

49. Коррозияға төзімді конструкцияны көміртекті және төмен легирленген болаттан, сондай-ақ алюминий қорытпасынан жасалған корпус конструкциясымен біріктіру диэлектрлік тәсілмен жүзеге асырылады. Бұл қосылыстың сенімділігі докқа қою кезеңінде тексеріледі.

50. Бояу схемасын таңдау, сыртқы қабатты бояуға дайындау және лак-бояу жабынын жағу кеме жасау кәсіпорны әрбір корабль жобасы үшін әзірлеген бояу кестесіне сәйкес жүзеге асырылады.

51. Корабльді төмен температурада пайдаланғанда оған мұз қатады. Анағұрлым қарқынды мұз қату сыртқы ауа температурасы минус 4 градустан минус 7 градусқа дейін, борт сыртындағы су температурасы шамамен 0 градуста болады.

52. Мұз қатудан корабльдің ауыр жүк түсу орталығының, желкеңді алаңның артуы болады және корабль орнықтылығының нашарлауына әкеледі. Мұз қату әртүрлі жабдық мен қару-жарақты қолдануды қиындатады.

53. Корабльге мұз қатқанда барлық қолда бар құралмен қату бейімділігі жоғары конструкция (көпір, қондырма, такелаж, антенна) және палубадан, қондырмадан, өткелден судың ағуы үшін кәріз тесік мұздан тазартылады.

54. Механизмді және қару-жарақты мұздан тазарту үшін механикалық ою кезінде зақымдауды болдырмау үшін бу, ыстық су және су ағыны қолданылады.

2-параграф. Корабль құрылғысын арналуы бойынша пайдалану

55. Зәкір тізбегінің зәкірмен бірге үзіліп кетуін немесе жоғалуын, сондай-ақ шпильдің істен шығуын болдырмау үшін:

1) зәкір корабль қауіпсіздігі талап етілген жағдайды қоспағанда, 5 түйіннен жоғары жүрісте түсірілмейді;

2) авариялық немесе жауынгерлік жағдайдан басқа, жылжымалы ауыр мұзда зәкірге тұрмайды;

3) зәкір топырақпен сүйреп шығарылмайды;

4) зәкір дауылды ауа-райында зәкір тізбегі бағытына қарай ескек бұрамасын бұрамай шығарылмайды.

56. Зәкірді 50 метрден астам тереңдікте түсіргенде ол шпильмен шамамен тереңдіктің 3/4 бөлігіне дейін босатылады жәнетек содан кейін өз массасының әсеріне жіберіледі.

57. Зәкірді көтергенде зәкір тізбегінен және зәкірден лай мен балшық мұқият жуылады, содан кейін зәкір клюзге тығыз тартылады және мықтап бекітіледі.

58. Дауылды ауа райында зәкірде тұрғаннан кейін зәкір тізбегі, қапсырма, топсақ, зәкір тізбегінің тоқтатқысы, зәкір қарап-тексеріледі.

59. Зәкір тізбегі қолданылған кезеңдеоның учаскесінің біркелкі тозуы мақсатында докта жөндеу уақытында жүріс және түпкі бөлігі немесе жеке буыны тозу дәрежесіне байланысты орындары ауыстырылады. Зәкір тізбегінің түпкі бөлігі ауыстырылғаннан кейін жылдам тастау құрылғысының жұмысы тексеріледі. Зәкір тізбегінің ақаулығын анықтау және сынаукорабльді әрбір докқа қойғанда, бірақ екі жылда бір реттен сиретпей жүргізіледі.

60. Арқанның тарту күшінің мөлшері ол қолданылатын құрылғының жүк көтеру қуатын қамтамасыз етеді.

61. Болат арқанның беріктігін сақтау және қолданыс мерзімін ұзарту үшін:

1) арқан шпиль (жүкшығыр) барабанына қарай шоғыр планка және бағыттаушы роульс арқылы бүктелмей бағытталады, бұлретте шоғыр планкаролигі мен бағыттаушы роульс бой күйде ұсталады, майланады және жеңіл айналады;

2) арқанды қолданғанда және оны орағышқа орағанда түйіннің және ілмектің болуына жол берілмейді, өйткені оларқан талшығының майысуына және үзілуіне әкеледі;

3) швартов барабанының, шоғыр планканың, жүзгіштің және сүйрету ілмектің сыртқы қабаты терең ойылған, сызат түскен, тарамдалған болғанда арқанмен жұмыс істеуге жол берілмейді;

4) арқанға тот түскенде ол болат щеткамен тазартылады, тросқа жақпамай жағылады.

62. Жүк көтергіш құрылғының және тоқтатқының болат арқаны, егер арқан бойында кез келген жерде сегіз диаметрге тең үзілген сым саны жалпы сым санынан 10 және одан көп пайыз болса, сондай-ақ бір талшық үзілсе, сым диаметрі айтарлықтай азайса немесе арқанда жол берілмейтін деформация байқалса (ілмектің пайда болуымен бұралу, жалпайып кету, бұраудың бұзылуы – жергілікті тарқатылу, ішкі талшық сыртқа шығып кетуі, басқа деформация) жарамсыз деп танылып, әрі қарай қолданылмайды.

Тозу немесе оған коррозия түсу салдарынан арқан сымы диаметрінің жіңішкеруіне 30 проценттен аспауға жол беріледі.

Адамдарды және разрядты жүкті көтеру үшін арналған жүк көтеру құрылғысының арқаны үзілген сым саны екі есе аз болғанда ақаулыққа жатқызылады.

63. Өсімдік және синтетикалық (капрон) талшықтан жасалған арқан жетегі қолмен басқарылатын жүк көтеру құрылғысында, сондай-ақ тоқтатқы ретінде және жүк жебесінің тарту талы үшін қолданылады.

64. Жүк көтеру құрылғысын басқаруға және оған қызмет көрсетуге құрама командирінің бұйрығымен тиісті оқытып-үйретуден өткен және осы құрылғыға дербес қызмет көрсетуге рұқсат алу үшін емтихан тапсырған адамдар жіберіледі.

65. Осыадамдар жүк көтеру құрылғысының нақты түрін басқару құқығына куәлік алады. Жүкті орнықты ету үшін сонымен қатар Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2022 жылғы 14 қазандағы № 916 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери мүлкін (жүк көтеру механизмін, қазандықты және қысыммен жұмыс істейтін ыдысты) пайдалану нұсқаулығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 30191 болып тіркелген)12-тармағына сәйкес тиісті даярлықтан өткен және емтихан тапсырған арқан жинаушы адам тағайындалады.

66. Егер жүк көтеру құрылғысымен қызмет көрсетілетін аймақ краншы кабинасынан толық көрінбесе және краншы мен арқан жинаушы адам арасында радио немесе телефон байланысы болмаса, онда арқан жинаушы адамның сигналын краншыға жеткізу үшін арнайы белгі беруші адам тағайындалады.

67. Белгі беруші адам тек аттестатталған арнайы нұсқау беруден өткен және жүк көтеру құрылғысымен жүкті тасу кезінде қолданылатын белгі беруді білетіні тексерілген арқан жинаушы адамдардан тағайындалады.

68. Жүк көтеру құрылғысында жол берілген жүк көтергішті және келесі сынау мерзімі көрсетілген деректер, ал блокта, ілгекте, топсақта, қапсырмада, талрепте, тізбекте ең жоғары жол берілген жұмыс жүктемесі көрсетілген сынау туралы таңба анық салынады.

3-параграф. Корабль жүйесін арналуы бойынша пайдалану

69. Корабль жүйесін пайдалану кезінде мынадай іс-шаралар орындалады:

1) дауылды жағдайда жүзгеннен, оқ атудан, бомба тастаудан, минаны жарғаннан кейін құбыр жай-күйін сызаттың және жарылудың болмауына және оның корпус конструкциясына бекітпенің ақаусыздығын тексеру;

2) арматураны барлықбасқару бекетінен кезең-кезеңімен бұру;

3) жүйе жұмысын тікелей мақсаты бойынша кезең-кезеңімен тексеру;

4) жүйені арналмаған режимде пайдалануға жол бермеу, жүйедегі арматураның құбырында және ағынды бөлігінде ойықты бұзылуды азайту үшін ысырма клапанмен шығысты реттеу;

5) құбырды және арматураны коррозиядан қорғау құралының жай-күйі кезең-кезеңімен тексеру;

6) коррозиядан қорғау жөніндегі құжаттамаға сәйкес жүйенің диэлектрлік қосылысының жай-күйі тексеру;

7) манометр бойынша баллондағы жұмыс қысымының мөлшерін тексеру;

8) суару және кеңейту форсункасының болуын және ақаусыздығын тексеру.

70. Қолмен басқарылатын арматура жетегі үшін клапанды жабу үшін сермер кілт (тетік) қолданылмайды.

71. Құбырды және механизмді іріктеп қарау кезінде корабльдің суға, ауаға, отынға қажеттілігін қамтамасыз ету үшін қажетті резерв көзделеді.

72. Тұрмыстық тұщы су түсетін шланг таза күйде және арнайы шкафта немесе жәшікте сақталады, басқа қажеттілікке қолданылмайды. Шлангтың ұшы айырым түске боялады. Қолданылғаннан кейін шлангтың ұшы дезинфекцияланған полиэтилен үлдірге оралады және мықтап байланады.

73. Тұщы су түсетін шланг сақталатын шкаф немесе жәшік айына бір рет 1 – 2 проценттік хлорлы әк ерітіндісімен сүртіледі.

74. Сыртқы ауа температурасы 0 градустан төмен болғанда және мұзда жүзгендеборт сыртындағы су жүйесі құбырының және арматурасыныңмұзын ерітуді және бітеліп қалуын болдырмау үшін жүйенің борт сыртындағы саңылауы мен кингстон өрт сөндіру магистралінен сумен жуылады немесе бумен үрленеді.

75. Сұйықтықтың қатып қалу қаупі болғандақұбыр кептіріледі не сенімді оқшауландырылады және одан сұйықтықты тұрақты ағызу қамтамасыз етіледі.

76. Су ағызу және кептіру жүйесінің ағызу құбырындағы қайтарылмайтын-ысырма клапан ашық күйде бекітіледі, олар тек жөндеу және консервациялау кезінде жабылады. Су ағызу және кептіру жүйесінің қалған клапаны, сондай-ақ барлық іріктегіш айдау жүйесінің айдағыш клапаны мен клинкеті және барлық палубадағы ағызу клапаны жабық күйде бекітіледі, олар тек жүйені пайдалану кезінде ашылады.

77. Құбырдың, су ағызу және кептіру құралының бітелуін болдырмау үшін су ағатын құдықтың алынатын торы мен сору тарамының қабылдау торы таза күйде ұсталады.

4-тарау. Корабль корпусына, құрылғысы мен жүйесіне техникалық қызмет көрсету

1-параграф. Корабль корпусына техникалық қызмет көрсету

78. Корпус конструкциясын қарап-тексеру кезінде жапсардағы, жинақтағы, дәнекерлеу жігіндегі коррозиялық зақымдану анықталады, лак-бояу жабынының, тотығу қабатының және алюминий-магний қорытпасынан жасалған қондырманың, кабина мен қалқаның болат комингстермен қосылысындағы герметизацияланған электроқшаулағыш төсемнің жай-күйі тексеріледі.

79. Анықталған корпус конструкциясының зақымдануы осы Нұсқаулыққа 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша корабльдің ақаулығын, істен шығуы мен аварияға ұшырауын (бұзылуын) есепке алу журналына жазылады және уақтылы жойылады.

80. Алюминий-магний қорытпасынан жасалған корпусты және корпус конструкциясын күтіп ұстау кезінде:

1) болат қырғышпен щетка, корпустан ескі лак-бояу жабынын кетіру, сондай-ақсыртқы қабаттан майды сүрту үшін сілтісі;

2) қорғасын (қорғасын суригі, қорғасын крон) қоспасы бар бояу, өйткені ол қолданғанда алюминий-магний конструкцияға коррозия түсуін күшейтеді;

3) конструкцияның әртүрлі металлмен тиетін жерде төсем материалы мен лак-бояу жабыны қолданылмайды.

81. Корпус конструкциясындағы диэлектрлік қосылыс ақаусыз және қолданыс күйінде ұсталады, оқшаулау кедергісі кезең-кезеңімен өлшенеді.

82. Алюминий қорытпасынан жасалған конструкцияны жөндеу кеме жөндеу кәсіпорнының мамандарын тартып, аргон-доғалық дәнекерлеуді қолдану арқылы жүзеге асырылады.

83. Аспапты, қару-жарақ пен техникалық құралды мұз қатудан қорғау үшін мұзға қарсы құрал қолданылады. Болат тросқа техникалық вазелин немесе солидол жағылады, бұл олардан мұзды кетіруді жеңілдетеді.

84. Цистернада су қатқанда оның зақымдануын алдын алу үшін ішіндегі су жылытылады. Кингстон мен борт сыртындағы келтеқұбырдың қатуын алдын алу үшін олар бумен үрленеді.

85. Күнделікті қарап-тексеру кезінде мынадай іс-шаралар орындалады:

1) тұрғын және қызметті күй-жайдағы жабдықты қарап-тексеру, оның ақаусыздығын тексеру;

2) қаптаманы, іріктегішті, екінші түпті, платформаны, люкпен ауыздықты тексеру;

3) трюмда жиналған суды шығару;

4) қақпақта, люкте, есікте, иллюминаторда резеңке төсемдің, бекіткіштің, ысырма мен жетектің жай-күйі мен жиынтықтығын тексеру;

5) есіктің, люктің және иллюминатордың ашылуын тексеру және бекіткіш құрылғысы майланады, ауқымды тазалау кезінде герметикалық резеңке тығыздағышын жылы сумен жуу.

86. Ай сайынғы қарап-тексеру кезінде орындалатын іс-шаралар:

1) жылу алмастырғыш аппарат астындағы екінші түп жабынының және қолжетімділігі шектеулі жердің жай-күйін тексеру;

2) қолжетімділігі шектеулі жердегі және санитариялы қүй-жайдағы іріктегіш төменгіқаптамасының жай-күйін тексеру;

3) іріктегіштегі кабельдік қораптың жай-күйін тексеру;

4) ауыздық сомынының және шпильканың бұрандасын тазалау және майлау;

5) іріктегіш және борт маңындағы, рундук пен шкаф астындағы тұрғын және қызметтік үй-жайдағы палуба жабынының жай-күйін тексеру;

6) иллюминатор ақаусыздығын тексеру;

7) корпус және корпус конструкциясы лак-бояу жабынының жай-күйін тексеру, коррозия ошағы анықталғанда бояу;

8) алюминий қорытпасынан жасалған қондырма мен іріктегіш арасындағы қосылыстың қорғаныш жабынының жай-күйін тексеру, қорғаныш жабынының бұзылуы анықталғанда қорғанышты қалпына келтіру;

9) температурасы мен ылғалдығы жоғары үй-жай жанындағы тот баспайтын болаттан жасалған палуба мен платформаны, газ шығару аймағындағы борттың сыртқы қаптамасын мұқият қарап-тексеру;

10) дірілді бәсеңдеткіш жабын жай-күйін тексеру, одан мұнай өнімінің қалдығын жою, сыртқы қабатының бүлінуі анықталғанда оны жою;

11) газ-түтін шығару жолын оқшаулауды тексеру және бұзылған жерін қалпына келтіру.

87. Үш айда бір рет корпусты тұрақты корабль комиссиясы қарап-тексереді.

88. Корабль докқа қойылған кезде:

1) корпустың суасты бөлігін;

2) кингстон келте құбыры мен борт сыртындағы арматураны;

3) отын, май және су цистернасын, сондай-ақ корпус ішіне су аққан бөлігін;

4) жабыны бар ескек білігін, дейдвудтық және кронштейндік төлкені;

5) ескек бұрамасы мен суатқышты;

6) суасты қанатты құрылғыны;

7) руль мен оның қоршауын;

8) тербеліс бәсеңдеткіштің жылжымалы құрылғысын және ол корпуста орналастырылатын саңылауды;

9) гидроакустикалық жүйе ағынын және арнайы құрылғыны;

10) жылжымалы бұрылмалы колонканы;

11) электр-химиялық және электрқорғау құралын қарап-тексеру және ақаулыққа жатқызу жүргізіледі.

89. Докта қарап-тексеруді кеме жөндеу кәсіпорны өкілі тартылатын докқа қою комиссиясы жүргізеді. Докта қарап-тексеру нәтижесі осы Нұсқаулыққа 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша докта қарап-тексеру актісімен рәсімделеді.

90. Корабльдің суасты бөлігін сүңгуірлік тексеру:

1) жарты жылда бір рет (жоспарлау-алдын алу);

2) мұзда және қатты дауылды болғанда жүзгеннен кейін;

3) корпус топыраққа түскеннен және суға батқан заттармен немесе қалқыма объектісімен соқтығысқаннан кейін жүргізіледі.

2-параграф. Корабль құрылғысына техникалық қызмет көрсету

91. Құрылғыға ЖАТҚ және ЖАЖ кезінде:

1) құрылғының негізге және корпусқа бекіту жай-күйі;

2) жүк көтеру құрылғысының бөлшектерінде сынау туралы таңбаның болуы, ал жүк көтеру құрылғысында жол берілген жүк көтеру мүмкіндігі және келесі сынау мерзімі туралы деректердің болуы;

3) сальниктің және тығыздағыштың ақаусыз жай-күйі;

4) жетектің ақаусыз жай-күйі және оны қашықтықтан басқарудан жергіліктіге ауыстыруға дайын болуы;

5) қапсырма, коуш, шүйде және жүк көтеру құрылғысы бөлшегінде сызаттың, жыртылудың, коррозиялық зақымданудың болмауы;

6) үйкеліс бөлшегінің, арқан мен тізбектің тозуы;

7) құрылғы бөлшектері мен механизмінің бұрама және үйкеліс бөлігінде жақпамайдың болуы, қақпақша мен пресс-май жинағыш ұдайы жақпамаймен толтырылады;

8) құрылғы бөлшектері бояуының жай-күйі, бұл ретте жарылған немесе қажалған болса, оның тұтастығы қалпына келтіріледі;

9) гидрожүйе сүзгісініңжай-күйі, бұл ретте сүзгіторы зақымданғанда жаңасына ауыстырылады;

10) гидрожүйедегі жұмыс сұйықтығының арнайы сапаға сәйкес келуі, ластанған болса, ол ауыстырылады;

11) жүк жебесі, кран, тасымалданатын жүк арқалығы, жүк шкентелі, канифас-блогы, жүк блогы, катер, шлюпка, трап, алаң жорықтық бекітпесінің ақаусыз жай-күйі;

12) құрылғының тікелей арналуы бойынша қолданысы тексеріледі.

92. Жүк көтеру құрылғысы пайдалану кезеңінде кезеңдік және кезектен тыс техникалық куәландырылады.

93. Жүк көтеру құрылғысын кезеңдік техникалық куәландыру толық немесе ішінара болады.

Толық техникалық куәландыру, егер пайдалану жөніндегі басшылықта анағұрлым қысқа мерзім белгіленбесе, үш жылда бір рет, ал ішінара жылына бір реттен сиретпей жүргізіледі.

94. Толық техникалық куәландыру:

1) техникалық құжаттаманы, сертификатты және жаңадан орнатылған алынбалы бөлшекке актіні тексеруді;

2) барлық механизм мен электр жабдығын, қауіпсіздік аспабын, тежегішті, басқаруаппаратын, жарық беру мен дабылдаманы қарап-тексеруді және жұмыста тексеруді;

3) құрылғының металл конструкциясының және дәнекерленген (тойтарылған) қосылысының жай-күйін (сызаттың, жаншылудың, коррозия салдарынан қабырғасы жұқаруының, тойтарма қосылыстың босап кетуінің және ақаудың болмауын), сондай-ақ кабинаның, траптың, алаң мен қоршаудың жай-күйін тексеруді;

4) жүк ілмегінің (жүк қапсырмасының),оның аспа бөлшегінің жай-күйін (тозу және ілмек ашық ауызында, бұрандалы бөлігінде және басқа жерде сызаттың болмауын) тексеруді. Ауыздықтағы ілмектің тозуы бастапқы қимасы биіктігінің 10 процентінен аспайды;

5) арқан мен оның бекітпесінің жай-күйін тексеруді;

6) алынбалы бөлшекті (жүк ілмегі мен қапсырманы, топсақты, талрепті) қарап-тексеруді;

7) кедергісін анықтап, жерге тұйықтау жай-күйін тексеру;

8) беріктігі мен сенімділігі күмән келтіргенде жеке түйінді іріктеуді;

9) кран жолының жай-күйін тексеруді;

10) қызмет көрсететін жеке құрамның оқытып-үйретілуін және оларда осы Нұсқаулықтың 65-тармағына сәйкес куәліктің болуын тексеруді;

11) жүк көтеру құрылғысына бекітілген адамдардың оның ақаусыз күйде ұстауға дайындығын тексеруді;

12) шартты жүк көтеруді статикалық және динамикалық сынауды қамтиды.

95. Жүк көтеру құрылғысын толық техникалық куәландыруды және бұл ретте анықталған ақаулықты және бұзылуды жоюды кеме жөндеу (немесе мамандандырылған) кәсіпорны корабльді кезекті (навигациялық, ағымдағы жәнео рташа) жөндеу кезеңінде жүргізеді.

96. Жүк көтеру құрылғысын ішінара техникалық куәландыру жыл сайын тұрақты корабль комиссиясы навигациялық жөндеу кезеңінде жүргізеді. Ішінара техникалық куәландыру көлемі осы Нұсқаулықтың 94-тармағына сәйкес айқындалады, бірақ статикалық және динамикалық сынаусыз жүргізіледі.

97. Барлық жағдайда ішінара техникалық куәландыру кезінде жүк көтеру құрылғысы (консервацияланғаннан басқа) жүксіз, содан кейін жол берілген жұмыс жүгімен барлық операцияны (көтеру, түсіру, жылжыту, бұру) орындап қолданыста тексеріледі.

98. Ішінара техникалық куәландыру кезінде анықталған ақаулықпен бұзылуды жеке құрам бірден жояды.

99. Жүк көтеру құрылғысын толық (оның ішінде статикалық және динамикалық сынау) және ішінара техникалық куәландыру нәтижесі оны одан әрі пайдалануға жіберу туралы көрсетіліп, жүк көтеру құрылғысының формулярына енгізіледі.

100. Кезектен тыс техникалық куәландыру:

1) құрылғының немесе механизмнің қандай да бір бөлігінің зақымдалуына әкелген авария салдарын жойғаннан, зақымдалған (немесе тозған) торапты (механизмді) ауыстырған;

2) конструкция жебесін, қиғаш тіреу, порталын, діңгегін, ілмектің және басқа да көтергішін ауыстырған, сондай-ақ олардың кейбір бөлігін ауыстырғаннан және дәнекерлеген;

3) жүк көтеру құрылғысына жаңа қауіпсіз жүктеме белгілеген, сондай-ақ оны қайта орнатқан, жаңғыртқан немесе жалпы қайта жабдықтаған жағдайда жүргізіледі.

3-параграф. Корабль жүйесіне техникалық қызмет көрсету

101. Жөндеу кезеңінде фланецтік қосылысына жақын құбыр учаскесінің сыртқы қабаты ішінара тексеріледі.

102. Құбыр жүйесін немесе оның жөнделген кейбір учаскесі әрбір жөндегеннен кейін жұмыс қысымымен тығыздыққа сыналады.

103. Корабльді докта жөндеу кезеңінде мынадай жөндеу жұмысы орындалады:

1) Борт сыртындағы арматураны іріктеп қарау, оны ақаулыққа жатқызу және жөндеу;

2) борт сыртындағы арматура электр оқшаулағыш төсемінің жай-күйін қарап-тексеру және арматураны жөндегеннен кейін оныңдұрыс орнатылуын тексеру;

3) борт сыртындағы арматура протекторын қарап-тексеру, протектор бастапқы массасынан 50 проценттен астам тозса, оны ауыстыру;

4) қабылдау торын алу, кингстондық қорапты және кингстонның қабылдау келте құбырын тазарту және тазартқаннан және жөндегеннен кейін қарап-тексеру;

5) цистерна арқылы өтетін құбырдың жай-күйін тексеру, оны тоттан тазарту және бояу;

6) жертөлеге су бүркудің жылдам әрекеттегі жүйесінің іске қосылуын тексеру (оқ-дәріні шығару кезінде).

104. ЖАТҚ және ЖАЖ кезінде:

1) әмбебап судан қорғау жүйесінің дайындау станциясындағы ерітінді деңгейі, егер су ағу анықталса, ол тығыз жабылмау жойылады және ерітінді толтырылады;

2) оқ-дәрі жертөлесіне су шашу жүйесіндегі пневмоцистернада судың және қысымның болуы;

3) жылдам су шашу жүйесінің тез ашылатын клапанының пневможетегіндегі ауа қысымы;

4) оқ-дәрі жертөлесіне жылдам су шашу жүйесінің суару құбырының су өткізбеуі және оны тұщы сумен толтыру тексеріледі.

105. Үш айда бір реттен сиретпейқұбырдың сильфонды компенсаторы сызаттың, механикалық зақымданудың, сильфон гофры бастапқы пішіні өзгеруінің болмауы тексеріледі.

106. Жылына бір реттен сиретпей қайтарылмайтын ысырма және ажырату клапанының тығыздығы жүйе құбырының учаскесін біртіндеп сумен толтыру арқылыөрт сорғысының жұмыс қысымымен тексеріледі.

107. Жылына бір реттен сиретпей:

1) су бүрку және судан қорғау жүйесінің электр магниттік және жылдам әсер ететін клапаны;

2) су айдау және кептіружүйесінің қайтарылмайтын ысырма клапаны ашылады жәнежай-күйі тексеріледі.

108. Жылына бір реттен сиретпей крендік және дифференттік бөлігіне су кіру және кептіружүйесі, су ағызу және қайта ағызу жүйесі тікелей арналуы бойынша қолданыста тексеріледі.

109. Оқ-дәрі жертөлесіне су түсу және су толу жүйесін тікелей арналуы бойынша қолданыста тексеру оқ-дәрі жертөледен шығарылғаннан кейін (корабльді докқа қою алдында) жүзеге асырылады.

110. Борт сыртындағы су жүйесінің құбырын зауыттық жөндеуде ақаулыққа жатқызу кезінде фланецке және келте құбырға жақын тұрған құбыр учаскесінің ішкіқабаты, сондай-ақ су ағыны жылдам болуы мүмкін құбырдың тік иілісі жері тексеріледі.

111. Пайдалану процесінде анықталған борт сыртындағы жүйе құбырының коррозиялық және механикалық зақымдануының барлық жағдайы, сондай-ақ құбырдың кейбіручаскесін ауыстыру жағдайы туралы жазба пайдалану журналына енгізіледі.

112. Ауажылытқыштан, ауасалқындатқыштан және иллюминатордан күн сайын конденсат тұнбасы ағызылады.

113. Ай сайын:

1) саңырауқұлақ тәрізді бастиек, қақпақтың су-газ өткізбеуі, клинкеттік ысырма және газ өткізбейтін жапқыш;

2) ауа жинау және ауа тарату құрылғысының жетегі, желдету, ауабаптау және жылыту жүйесінің клапаны;

3) іріктегішклинкеті мен бекітпе арматурасының сальнигі;

4) желдеткіш бөлімшесіндегі іріктегішклинкетін және желдету жүйесін тұйық циклге ауыстыратын жапқыш нұсқары;

5) автоматты ауа температурасын және салыстырмалы ылғалдық реттегіш;

6) жауынгерлік желдеткіш бас тиегі жетегінің және дабылдаманың іске қосылуы;

7) желдеткіш ауа арнасының қосылысы және ондағы резеңке келтеқұбыр (манжет)ақаусыздығы тексеріледі.

114. Үш айда бір реттен сиретпей желдеткіш және су-газ өткізбейтін қақпаққа орнатылған тор, саңырауқұлақ тәрізді бастиек, сору және сорғыш келтеқұбыр шаңнан тазартылады.

115. Жылына бір реттен сиретпей ағынды су ағызу саңылауы тазартылады.

116. Әрбір жылыту маусымы алдында ауа жылытқышпен оған бу арматурасы конденсатты клапан жабық жағдайда будың тығыздығына сыналады.

117. Жылына бір реттен сиретпей редукциялық және сақтандыру клапаны іріктеледі және реттеледі, сондай-ақ сақтандыру клапанының кідіріске тексеріледі және жылыту маусымы алдында бумен жылыту жүйесінің құбыры тұщы сумен тығыздыққа сыналады.

118. Жоғары, орташа және төмен қысымды сығылған ауа жүйесін қарап-тексеру жыл сайын герметикалық емес баллонды, құбырын және арматураны анықтау және жою мақсатында, сондай-ақ сақтандыру клапаны мен бақылау-өлшеу аспабы іріктеледі және тексеріледі. Жұмыс мынадай ауқымда және реттілікпен жүргізіледі:

1) ауа жүйесі мен баллонды сыртынан қарап-тексеру, жөндеу қажет етілетін клапан мен редукторды іріктеу;

2) манометр мен сақтандыру клапанын тексеру;

3) арматура мен құбыр қосылысындағы ақаулық жойылғаннан, сондай-ақ бақылау-өлшеу құралы тексерілгеннен және орнатылғаннан кейін жүйе герметикалыққа сыналады.

119. Сығылған ауа жүйесі герметикалыққа жұмыс қысымына тең ауа қысымымен негізгі ауа магистралі (компрессордан баллонға дейін) екі сағат бойы және баллон мен тұтынушыларға тармақталған құбыр үшін 24 сағат бойы сыналады.

120. Ауа қысымын жұмыс деңгейіне дейін көтеру аралық қысым кезінде ауа өткізгіш жай-күйін тексеріп,біртіндеп жүзеге асырылады.

121. Жұмыс қысымына қол жеткізгеннен кейін компрессор өшіріледі. Содан кейін бір сағаттан соң ауа қысымы өлшенеді.

Сынау кезінде қысымның төмендеуіне негізгі магистрал үшін 2 проценттен және баллон мен тұтынушыларға тармақталған құбыр үшін 3 проценттен аспауға жол беріледі.

Ауаның шығатын жер оған сабын ерітіндісін жағып арқылы анықталады.

122. Қозғалтқышты іске қосу үшін ауа жүйесі мынадай герметикалыққа ауамен сыналады:

1) барлық жүйе 10 минут бойы жұмыс қысымына тең қысыммен сыналады, қысымның төмендеуіне жол берілмейді;

2) бастиегімен баллон 24 сағат бойы жұмыс қысымына тең қысыммен сыналады, қысымның төмендеуіне жол берілмейді.

123. Баллондағы ауа қысымын өлшеу компрессордан толтырылғаннан кейін 5 – 6 сағаттан соң баллондағы ауа температурасы мен қоршаған орта температурасы тең болғанда жүргізіледі.

124. Сынау кезінде анықталған ақаулық қысым түсіргеннен кейін жойылады, содан кейін қайта сыналады.

125. Герметикалыққа сынау сонымен қатар зауыттық жөндеуден кейін жүргізіледі.

	Қарулы Күштердің әскери мүлкін (Әскери-теңіз күштері суүсті кораблінің металл корпусын, құрылғысы мен жүйесін) пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулыққа 1-қосымша
	Нысан
	Бекітемін 00000 әскери бөлімінің командирі _______________ (әскери атағы, қолы, тегі және инициалы) 20___ жылғы "___"________

Корабльдің техникалық жай-күйі актісі

20 _ жылғы "____" _________

Ақтау қ.

20__ ж. "__"_______ № ___ бұйрықпен тағайындалған мынадай құрамдағы комиссия:

комиссия төрағасы –_________________, комиссия мүшелері –____________________

"____"__________корабль командирінің қатысуымен корабльдің корпусын, жүйесі

мен құрылғысын қарап-тексерді.

Корабль корпусын, жүйесі мен құрылғысын қарап-тексеру нәтижесінде мыналар

анықталды:

1. Корабль корпусы

1) сыртқы қаптаманың суүсті бөлігі:__________________________________________

2) сыртқы қаптаманың суасты бөлігі: __________________________________________

3) екінші түп (оның ішінде қазандық, жүк люгі, льял)төсеніші: ___________________

4) түптік жинақ (оның ішінде қазандық, машина асты): __________________________

5) борттық жинақ (оның ішінде пиктегі): ______________________________________

6) палуба жинағы мен төсемі (оның ішінде негізгі бекітпе): _______________________

7) көлденең су өткізбейтін іріктегіш (оның ішінде төменгі бөлікте, льялда және пикте):

__________________________________________________________________________

8) бойлық іріктегіш, шахта, су өткізбейтін қалқа және платформа:__________________

9) ескек білігінің туннелі, соңғы қалқа: ________________________________________

10) машина мен механизм негізі: _____________________________________________

11) люк, желдеткіш, қосылған рубка комингсі: __________________________________

12) сыртқы контурдағы саңылауды жабу: ______________________________________

13) су өткізбейтін іріктегіштегісаңылауды жабу: ________________________________

14) конструктивті өртке қарсы жүйе: __________________________________________

15) жүк трюмінің жабдығы: __________________________________________________

16) қондырма: _____________________________________________________________

17) корабльгецемент жағу және бояу: _________________________________________

2. Құрылғы, жүйе, жабдық пен жабдықтау

1) руль құрылғысы: _________________________________________________________

2) зәкір құрылғысы: _______________________________________________________

3) швартов құрылғысы: _____________________________________________________

4) буксирлікқұрылғы: ______________________________________________________

5) діңгекпен такелаж: ______________________________________________________

6) жүк құрылғысы: _________________________________________________________

7)түптік-борт сыртындағы арматура: _________________________________________

8) жалпы кемелік жүйе: _____________________________________________________

9) өрткеқарсыжүйе: _______________________________________________________

10) өртке қарсы мүлік: ______________________________________________________

11) құтқару қайықтары, қатты құтқару салы мен оны түсіру құрылғысы:

12) үрлемелі құтқару салы: __________________________________________________

13) құтқару құралы: ________________________________________________________

14) құтқару мүлкі: _________________________________________________________

15) навигациялық жүйе, жабдық пен аспап: ____________________________________

16) радиожабдық: __________________________________________________________

3. Механикалық қондырғы

1) негізгі қозғалтқыш: ______________________________________________________

2) редуктор мен беріліс: _____________________________________________________

3) білік өткізгіш, мойынтірек, дейдвудтық құрылғы: _____________________________

4) машиналық үй-жай (бөлімше) механизмі: ____________________________________

5) машиналық үй-жай (бөлімше) жүйесі:_______________________________________

6) палубалық механизм: _____________________________________________________

7) бақылау-өлшеу аспабы: ___________________________________________________

8) ҚҚК: ___________________________________________________________________

4. Электржабдық

1) басқару, қорғаужәне дабылдама жүйесі бар негізгі генератор: __________________

2) электр энергияның авариялық көзі: _________________________________________

3) негізгі, авариялық және топтық тарату қалқаны: ______________________________

4) кабельдік трасса жәнеэлектрэнергиянытарату схемасы: _______________________

5) электр қорғанысы: _______________________________________________________

6) трансформатор, түрлендіргіш, сорғы, тоңазытқыш қондырғысы, палубалық

механизм, клинкеттік есік электржетегі:________________________________________

7) руль құрылғысының электржетегі: _________________________________________

8) өрт және авариялық дабылдама: ____________________________________________

9) коммутатор, сигналдық-айырым жарығы: ____________________________________

10) аккумулятор: ___________________________________________________________

11) телефон байланысы: _____________________________________________________

12) негізгі және авариялық жарық беру: _______________________________________

13) электр өлшеу аспабы: ____________________________________________________

14) диэлектрлік қорғаныс құралы, авариялық құралдар жиынтығы: ________________

15) ҚҚК: __________________________________________________________________

5. Тоңазытқыш қондырғысы

1) компрессор, сорғы, жылу алмасу аппараты және қысымды ыдыс:

__________________________________________________________________________

2) жүйе, арматура мен құбыр: ________________________________________________

3) бақылау-өлшеу аспабы мен автоматика: _____________________________________

6. Корабль туралы жалпы мәліметтер

1) құбылнама девиациясын айқындау (күні): ___________________________________

2) теңіз картасы мен құралды түзету: __________________________________________

3) радио девиациясын айқындау (күні): ________________________________________

4) кезекті магнитті алу (күні): ________________________________________________

5) керендеу тәжірибесі (хаттама күні, нөмірі, нәтижесі): __________________________

6) орнықтылық туралы ақпарат (болуы, нөмірі, түзету): __________________________

7) авариялық тоқтау және орнықтылық туралы ақпарат (болуы, нөмірі, түзету):

8) суүсті бортының есебі, жүк маркасы, ойық мәжесі (болуы): ____________________

9) кысымды ыдыс: _________________________________________________________

10) ас блогы адамдарыныңа уыз суды, сүңгуірлік жарақ ауасын талдауы,

бактериологиялық зерттеуі (болуы, күні, нәтижесі):_____________________________

11) корабльдің санитариялық жағдайы: ________________________________________

12) кемелік қор (атауы мен саны): ____________________________________________

13) төзімділік үшін күрес басшылығына құжаттама (бас командалық пунктте және

төзімділік пен энергетика бекетінде болуы):_____________________________________

14) корабль кестесі (болуы және түзету): _______________________________________

15) жөндеу туралы мәлімет (соңғы жөндеу, негізгі жұмыс, конструктивтік өзгеріс,

механизмді ауыстыру күні, түрі):______________________________________________

16) докқа қою туралы мәліметтер (соңғы докқа қою, корпустың ақаулығын анықтау

нәтижесі, бөліктерді, цистерна нысынау күні):___________________________________

18) курстық міндеттерді пысықтау (күні, бағасы): _______________________________

Қорытынды

_________________________________________________________________________

Комиссия төрағасы – _______________________________________________________

(әскери атағы, қолы, тегі және инициалы)

Комиссия мүшелері – ______________________________________________________

(әскери атағы, қолы, тегі және инициалы)

_________________________________________________

(әскери атағы, қолы, тегі және инициалы)

"________________" кораблі командирінің қатысуымен__________________________

_________________________________________________________________________

(әскери атағы, қолы, тегі және инициалы)

20___ ж. "____"______________

	Қарулы Күштердің әскери мүлкін (Әскери-теңіз күштері суүсті кораблінің металл корпусын, құрылғысы мен жүйесін) пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулыққа 2-қосымша
	Нысан

Корабльдің ақаулығын, істен шығуы мен аварияға ұшырауын (бұзылуын) есепке алу журналы

1-бөлім.Анықталған ақаулық және оны жою туралы жазба

Р/с №	Кезекті және кезеңдік қарап-тексеруде күнделікті қызметте анықталған корпус, құрылғы мен жүйе ақаулығы	Ақаулы қанықталған күн және мән-жай (күнделікті, апта сайын, үш айда бір рет, кезекті)	Орналасу ауданы (корпус ұзындығы, биіктігі мен ені бойынша)	Ақаулықты жою жеделдігі дәрежесі	Жасалған жұмыстың қысқаша атауы және орындалған уақыты, сондай-ақ жұмсалған адам-сағат саны	Жойылғаны туралы жазба
1	2	3	4	5	6	7

2-бөлім. Тексерген адамның ескертпесі

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

	Қарулы Күштердің әскери мүлкін (Әскери-теңіз күштері суүсті кораблінің металл корпусын, құрылғысы мен жүйесін) пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулыққа 3-қосымша
	Нысан
	Бекітемін 00000 әскери бөлімінің командирі ____________________________ (әскери атағы, қолы, тегі және инициалы) 20___ жылғы "___"________

Докта қарап-тексеру актісі

20___ жылғы "__"___________Ақтау қ.

20__ ж. "___"__________№ _ бұйрықпен тағайындалған мынадай құрамдағы комиссия:

комиссия төрағасы –______________________________________, комиссия мүшелері –

______________________________________кораблінің суасты бөлігін қарап-тексерді

(жоба нөмірі және зауыттық нөмірі)

және мынаны анықтады:

1. Корабль соңғы рет 20__ж. "____" ________________– 20__ж.

"____"____________________________________________________________________

_____________________________________

(док және зауыт атауы)

докқа қойылды және мыналар анықталды:

1) соңғы докқа қойғанда:

корабль боялды ___________________________________________________________

_________________________________________________________________________

(бояу схемасы: бояу маркасы мен қабат саны)

корабльде_________________________________________________________________

(протектор схемасы, маркасы ментүрі)

________________________________________протекторлық қорғаныс орнатылған

2) корабль №______________________________________нұсқа бойынша докқа килдік

жолға немесе торға_________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________қойылды.

(қою бағасы, крен мөлшері)

2. Корпуста өсін пайда болу және қозғалтқыш (бұрама және арнайы құрылғы) жай-күйі.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

(өсін анағұрлым көп ауданы, өсін түрі,тұтастығы, қабат қалыңдығы)

3. Лак-бояу қабатының жай-күйі (өсіннен тазартқаннан кейін):

а) өсіндіге қарсы бояу қабаты________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

ә) коррозияға қарсы бояу қабаты______________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

(корпустың қай бөлігінде бояу жоқ, қаптаманың барлық ауданынан бояу қалған

__________________________________________________________________________

жалпы процентті, сыртқы қабаттаұсталу беріктілігін, ауа, тамшы түсуін,

қабыршықтануды көрсету)

4. Арнайы жабын жай-күйі___________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

5. Сыртқы қаптама, дәнекерлеу тігісі, отын, май, су және цистерна жай-күйі

__________________________________________________________________________

(зақымданған жерді, ойық, жаншылукөлемін, коррозиялық бұзылу сипаттамасын

__________________________________________________________________________

(шешек, ойық жара, қаяу, теміреткітәріздес бұзылу), аудан бойынша түсу тереңдігін,

коррозия тереңдігін,

__________________________________________________________________________

Дәнекерлеу жігінің бұзылу сипаттамасын көрсету)

6. Протектор жай-күйі(катодтық қорғаныс) ____________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

7. Борт сыртындағы және борт сыртындағы арматура жай-күйі_____________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

(бұзылудың жалпы сипаттамасын және арматура қоспасының маркасын көрсету)

8. Руль және қоршауының жай-күйі____________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

9. Білік желісі және ескек бұрамасы жай-күйі____________________________________

(дейдвудтық төлке төсемі,

__________________________________________________________________________

кронштейн, мортир жай-күйін, төлкедегі саңылау көлемін, бұрама қалағының жай-

күйін көрсету)

10. Құрылғы жай-күйі______________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

(зәкір шынжырының жай-күйі және сынау уақыты)

Комиссия төрағасы__________________________________________

(әскери атағы, қолы, тегі және инициалы)

Комиссия мүшелері__________________________________________

(әскери атағы, қолы, тегі және инициалы)

__________________________________________

(әскери атағы, қолы, тегі және инициалы)

__________________________________________

(әскери атағы, қолы, тегі және инициалы)

___________________________________________

(әскери атағы, қолы, тегі және инициалы)

Келісілді: Кеме жөндеу өнеркәсібінің

өкілі_______________________________________________

(қолы, тегі және инициалы)

Об утверждении Инструкции по организации эксплуатации военного имущества Вооруженных Сил Республики Казахстан (металлических корпусов, устройств и систем надводных кораблей Военно-морских сил)

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 17 апреля 2025 года № 427

В соответствии с подпунктом 144) пункта 15 Положения о Министерстве обороны Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 2июня 2022 года № 357, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по организации эксплуатации военного имущества Вооруженных Сил Республики Казахстан (металлических корпусов, устройств и систем надводных кораблей Военно-морских сил).

2. Управлению главнокомандующего Военно-морскими силами Вооруженных Сил Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) направление настоящего приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан в электронном виде в течение пяти рабочих дней со дня его подписания на казахском и русском языках в соответствии с требованиями пункта 10 Правил ведения Государственного реестра нормативных правовых актов Республики Казахстан, Эталонного контрольного банка нормативных правовых актов Республики Казахстан, утвержденных приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 11 июля 2023 года № 472 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33059);

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан;

3) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении подпунктов 1) и 2) настоящего пункта, в течение пяти календарных дней со дня размещения приказа в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого заместителя Министра обороны – начальника Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ довести до заинтересованных должностных лиц и структурных подразделений.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр обороны Республики Казахстан генерал-полковник

Р. Жаксылыков

Утверждена приказом Министра обороны Республики Казахстан от "17" апреля 2025 года № 427

Инструкция по организации эксплуатации военного имущества Вооруженных Сил (металлических корпусов, устройств и систем надводных кораблей Военно-морских сил)

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция по организации эксплуатации военного имущества Вооруженных Сил (металлических корпусов, устройств и систем надводных кораблей Военно-морских сил) (далее – Инструкция) детализирует организацию эксплуатации металлических корпусов, устройств и систем надводных кораблей (далее – корпус, устройства и системы кораблей) Военно-морских сил Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее – ВМС).

2. Организация эксплуатации корпуса, устройств и систем кораблей включает в себя:

1) подготовку к использованию корпуса, устройств и систем корабля;

2) использования по назначению корпуса, устройств и систем корабля;

3) техническое обслуживание корпуса, устройств и систем корабля.

3. В настоящей Инструкции используются следующие понятия:

1) остойчивость – способность корабля, выведенного из положения равновесия под воздействием внешних сил (волнения, ветра) вновь возвращаться в первоначальное положение после прекращения действий этих сил.

2) надводный корабль – боевой корабль (корабли специального назначения, катера, вспомогательные суда, морские и рейдовые суда обеспечения) который поддерживается на воде по принципу водоизмещения и динамическими принципами;

3) техническое обслуживание – комплекс планово-предупредительных работ и организационно-технических мероприятий по поддержанию в исправности корпусов, устройств и систем кораблей при использовании их по назначению, во время бездействия и при хранении. В техническое обслуживание входят планово-предупредительный технический осмотр и планово-предупредительные ремонты (далее – ППТО и ППР), проверки, освидетельствования и испытания корпусов, устройств и систем кораблей;

4) живучесть – способность корабля противостоять боевым и аварийным повреждениям, восстанавливая и поддерживая при этом в возможной степени свои боевые и эксплуатационные свойства.

4. Организация, объем и сроки технического обслуживания определяются настоящей Инструкций, а также руководствами по их эксплуатации изделий, изданными судостроительными предприятиями и заводом-изготовителем.

5. Командиры боевых частей и начальники служб кораблей разрабатывают годовые планы-графики технического обслуживания, в которые включаются все плановые технические обслуживания по своим заведованиям. Планы-графики согласовываются с соответствующими флагманскими специалистами и утверждаются командиром корабля.

6. Годовой план-график технического обслуживания является основой для ежемесячного планирования работ и материально-технического обеспечения. Ежемесячный план технического обслуживания и заявки на потребные материалы, запасные части и инструмент составляются командирами боевых частей (начальниками служб), согласовываются с заместителем командира воинской части по материально-техническому обеспечению и флагманскими специалистами и утверждается командиром корабля.

7. В случае обнаружения при техническом обслуживании неисправностей или повреждений принимаются меры к их устранению.

8. Устранение повреждений, износов и дефектов корпусов, устройств и систем кораблей, выявленных в процессе эксплуатации и неустранимых силами личного состава, производится во время доковых, межпоходовых, навигационных, текущих и средних ремонтов судоремонтными предприятиями и мастерскими.

9. ППТО и ППР корпуса, устройств и систем кораблей производятся личным составом кораблей в целях:

1) выявления и устранения неисправностей корпусов, устройств и систем кораблей, а также причин, вызывающих эти неисправности;

2) предупреждения преждевременного износа корпуса, устройств и систем;

3) поддержания корпуса, устройств и систем кораблей в исправности и готовности к немедленному и длительному использованию;

4) проверки состояния и восстановления средств защиты корпуса, устройств и систем от коррозии и обрастания;

5) сбора и анализа материалов, характеризующих износ корпуса, устройств и систем для использования их при разработке мероприятий по повышению надежности, а также при составлении ремонтных ведомостей и годовых эксплуатационных отчетов.

10. ППТО и ППР, производимые личным составом, подразделяются на осмотры:

1) ежедневные;

2) еженедельные;

3) ежемесячные;

4) ежеквартальные;

5) перед выходом в море и по возвращении в базу;

6) годовые;

7) водолазные;

8) доковые.

11. Контроль за состоянием корпуса корабля и средств борьбы за его живучесть осуществляет постоянная корабельная комиссия, назначаемая приказом командира соединения в составе: председателя – старшего помощника (помощника) командира корабля, членов комиссии – командиров ракетной (ракетно-артиллерийской, артиллерийской), минно-торпедной и электромеханической боевых частей (далее - ЭМБЧ), начальников химической и медицинской служб, командира группы живучести (трюмной группы) и боцмана-старшины корабля.

12. Постоянная корабельная комиссия один раз в три месяца детально проверяет состояние корпуса корабля, водонепроницаемых переборок, второго дна, дверей, люков, горловин, систем, устройств, средств борьбы за живучесть, аварийно-спасательного имущества.

Подводную часть наружной обшивки корабля постоянная корабельная комиссия осматривает при каждой постановке корабля в док.

По результату проверок составляется акт технического состояния корабля по форме согласно приложению 1 к настоящей Инструкций.

Результаты выявленных дефектов заносятся в журнал учета дефектов, неисправностей и аварий (поломок) корабля по форме согласно приложению 2 к настоящей Инструкций.

13. Докование кораблей производится в целях освидетельствования и ремонта подводной части корпуса, цистерн, валопроводов, гребных винтов, рулей, забортной арматуры и специальных устройств, выполнения модернизационных работ, очистки и окраски подводной части корпуса, а также работ, которые невозможно выполнить на плаву.

14. Докование совмещается с одним из видов ремонта или проводится независимо от него.

15. В период эксплуатации кораблей проводятся следующие виды докования:

1) очередные, проводимые один раз в два года;

2) внеочередные, проводимые по специальным решениям для предремонтного дефектования корпуса корабля, выполнения внеплановых работ, подготовки специальных испытаний;

3) аварийные, проводимые для устранения аварийных и боевых повреждений.

16. Объем работ, подлежащих выполнению при проведении указанных доковых ремонтов, определяется ремонтными ведомостями и уточняется доковой комиссией в актах докового осмотра по форме согласно приложению 3 к настоящей Инструкций.

17. Доковая комиссия организуется под председательством командира корабля. В состав комиссии включаются представитель электромеханической службы соединения, старший помощник (помощник) командира корабля, командир ЭМБЧ, командиры групп ЭМБЧ, боцман-старшина корабля.

В работу комиссии привлекается представитель судоремонтного предприятия.

Назначение представителя Управления главнокомандующего ВМС председателем доковой комиссии осуществляется по решению главнокомандующего ВМС. В этом случае командир корабля входит в состав комиссии.

18. При организации докового ремонта и использования технических средств при его проведении личный состав кораблей руководствуются требованиями мер безопасности судоремонтных предприятий.

19. При постановке корабля в док варианты постановки на киль-блоки чередуются, во избежание последовательного повторения неокрашенных мест корпуса под ними. Варианты постановки кораблей на киль-блоки при доковании согласовываются командиром корабля с судоремонтным предприятием. После проведения докового ремонта вариант постановки корабля на киль-блоки вносится в формуляр корабля.

20. В период докования корабля проверяется состояние протекторной защиты, выполняется очистка и окраска корпуса в районе переменной ватерлинии, кингстонов, забортных отверстий, а также районы патрубков и обтекателей гидроакустической станции. При этом строго соблюдается технология окраски, приведенная в табеле окраски корабля.

21. Дефектация гребных валов, дейдвудных и кронштейных втулок, гребных винтов, рулей, производится для определения объема следующего докового ремонта. В случае, если выявленные дефекты требуют немедленного устранения, но данные работы не предусмотрены в ремонтной ведомости, то принимаются безотлагательные меры по их устранению.

22. Дефектация специального оборудования в подводной части корабля, ее ремонт и испытания в период докового ремонта производится в соответствии с его руководством по эксплуатации.

Глава 2. Подготовка к использованию корпуса, устройств и систем корабля

Параграф 1. Подготовка к использованию корпуса корабля

23. Все корпусные конструкции содержатся в исправности, чистоте и готовности к использованию.

24. Основной задачей личного состава в период эксплуатации корпуса корабля является сохранение его непроницаемости, герметичности и прочности путем поддержания в исправности всех корпусных конструкций.

25. Предупреждение износа корпуса достигается соблюдением сроков проведения ППТО и ППР, межпоходовых, навигационных, доковых и заводских ремонтов.

26. В корабельных помещениях постоянно поддерживается чистота, не допускается скопление воды в трюмах и появление коррозии на металлических поверхностях.

27. Для обеспечения сохранности корпуса и устранения причин, способствующих его коррозионному износу и повреждениям в период эксплуатации, принимаются следующие меры:

1) осуществление постоянного контроля за состоянием лакокрасочного покрытия, очищение и подкрашивание поверхности корпуса и корпусных конструкций;

2) выполнение мероприятий по электрохимической защите корпуса корабля от коррозии в процессе эксплуатации, а также от электрокоррозии при его ремонте на плаву и при стоянке в базе;

3) соблюдение мер предосторожности при швартовке и стоянке;

4) очищение акваторий в местах стоянки от плавающих предметов, топлива и масла.

28. Один раз в полгода в период работы постоянной корабельной комиссии с помощью водолазов проверяется состояние подводной части корпуса, рулей, гребных винтов, скуловых килей, решеток, выдвижных устройств. Осмотр рулей, гребных винтов, скуловых килей и выдвижных устройств водолазами, кроме того, производится:

1) перед проверкой шумности, осуществляемой специальными судами;

2) после плавания в ледовых и штормовых условиях;

3) после соприкосновения корпуса с грунтом, столкновения с топляками и плавающими предметами.

29. При обнаружении на корпусе вмятин, выпучин, коррозионных разрушений командир корабля докладывает об этом командиру соединения и принимает меры по их устранению.

30. Данные об объеме и степени механических и коррозионных разрушений заносятся в журнал учета дефектов, неисправностей и аварий (поломок) корабля по форме согласно приложению 2 к настоящей Инструкций.

31. Проведение работ на непроницаемых корпусных конструкциях, связанных со сверлением каких-либо отверстий в них не допускается. В период ремонта корабля данные работы производятся с разрешения заместителя командира соединения по материально-техническому обеспечению.

32. При авариях или боевых повреждениях вышеуказанные работы производятся с разрешения командира корабля, для экстренного спасения людей и для поддержания боеготовности корабля.

33. Трещины, обнаруженные в корпусных конструкциях, обеспечивающих общую и местную прочность (палубы, наружная обшивка, внутренний набор, надстройки), подлежат обследованию комиссией из представителей ВМС и судостроительных (судоремонтных) предприятий по приглашению. По результатам обследования комиссия определяет причины появления трещин и разрабатывает предложения по ремонту конструкций.

34. Устранение трещин, вмятин и повреждений в корпусных конструкциях, обеспечивающих общую и местную прочность, производится силами судоремонтного предприятия.

35. В целях обеспечения непроницаемости, герметичности, подкрепления фундаментов осуществляется временная заделка этих повреждений в период эксплуатации.

36. Непроницаемость переборок, палуб и наружной обшивки обеспечивается непроницаемостью дверей, люков, горловин и иллюминаторов, легкостью открытия и закрытия запорных устройств. Комингсы люков не окрашиваются, не имеют забоин и ржавления, уплотнительная резина плотно ложится в пазах.

37. Повреждения корпуса, нарушающие его непроницаемость, устраняются немедленно. Работы по замене временных заделок (цементировки, заделки электросваркой, заделки аварийными щитами) производятся сразу же по возвращении в базу.

Параграф 2. Подготовка к использованию устройств корабля

38. При эксплуатации устройств надводного корабля выполняются следующие мероприятия:

1) устройства содержатся в исправности и постоянной готовности к действию;

2) устройства предохраняются от коррозионных разрушений и механических повреждений;

3) не допускается наличие посторонних предметов вблизи движущихся частей устройств;

4) винтовые соединения, ходовые и трущиеся части механизмов и такелажного оборудования (стопоров, талрепов, вертлюгов, гаков и скоб), а также неокрашенные поверхности и стальные канаты содержатся покрытыми штатными смазками;

5) обеспечивается свободный доступ к индивидуальным и коллективным средствам спасения;

6) устройства содержатся в чистоте;

7) подтягиваются и перебираются сальники, уплотнения по мере обнаружения нарушения герметичности в гидросистемах;

8) отличительные планки поддерживаются в исправности;

9) своевременно производится ППТО и ППР устройств и выявленные дефекты устраняются.

39. Контрольно-измерительные приборы устройств и их механизмов, а также предохранительные клапаны содержатся в исправном и опломбированном состоянии.

40. При эксплуатации рулевых приводов и вспомогательных движительно-рулевых устройств, контролируется их нагрузка на приводах. В случае увеличения нагрузки осматриваются приводы и силовые системы.

41. Рулевые приводы, крепеж, детали стопорения периодически осматриваются, а также проверяются резьбовые соединения тяг и ползунов, наличие смазки в трущихся узлах приводов.

Параграф 3. Подготовка к использованию систем корабля

42. При подготовке к использованию систем корабля выполняются следующие мероприятия:

1) содержание в исправности механизмов, трубопроводов, арматуры, изоляции, шарнирных соединений, палубных втулок, зубчатых передач;

2) проверка работы дистанционного управления, автоматики и сигнализации систем;

3) содержание в исправности крепления трубопроводов к корпусным конструкциям;

4) обеспечение свободного доступа ко всем клапанам, клинкетам, их приводам и арматуре;

5) контроль за стопорением регулировочно-распределительной арматуры в отрегулированном положении, не допуская изменения этого положения в процессе эксплуатации;

6) обеспечение сохранности пломб на арматуре и контрольно-измерительных приборах;

7) обеспечение плавности открытия арматуры систем (клапаны, клинкеты);

8) хранение на штатных местах ключей, редукторов, трещоток от приводов ручного управления арматурой;

9) поддерживание в исправности и чистоте указатели и отличительные планки;

10) подтягивание или замена по мере необходимости сальниковые уплотнения, периодически смазывание трущихся частей арматуры и приводов;

11) своевременное восстановление изоляции, окраски и маркировки трубопроводов.

Глава 3. Использование по назначению корпуса, устройств и систем корабля

Параграф 1. Использование по назначению корпуса корабля

43. В период эксплуатации корабля, очередных докований и ремонтов проверяется непроницаемость и герметичность корпусных конструкций.

44. Эксплуатации корпусов и корпусных конструкций из алюминиево-магниевых сплавов обусловливаются их интенсивной коррозией в морской воде:

1) при контакте с конструкциями из различных металлов (стали, цветных металлов);

2) при нарушении целости защитного покрытия поверхности металла;

3) при скорости морской воды относительно поверхности корпуса более 10 метров в секунду.

45. Противокоррозионная защита конструкций из алюминиево-магниевых сплавов обеспечивается лакокрасочными покрытиями, электрохимической защитой и диэлектрическим соединением (электрическим разъединением) конструкций из алюминиево-магниевых сплавов с конструкциями из различных металлов (стали, цветных металлов).

В период эксплуатации поддерживается сплошность лакокрасочных покрытий и исправность электрохимической защиты.

46. При постановке корабля в док:

1) подводная часть корпуса промывается пресной водой и просушивается;

2) обшивки конструкции подводной части корпуса очищаются и окрашиваются от продуктов обрастания, коррозии и непрочно держащейся краски;

3) протекторы, отработавшие на 50 и более процентов от своей массы заменяются.

47. При обнаружении трещин в наружной обшивке и в конструкциях, обеспечивающих общую прочность и непроницаемость, участки с трещинами вырезаются и заменяются новыми из того же материала. В остальных конструкциях концы трещин засверливаются с последующим ремонтом всей конструкции.

48. Корпусные конструкции из коррозионностойких сталей, обладая высокой коррозионной стойкостью в морской воде, вызывают интенсивную коррозию контактирующих с ними конструкций, изготовленных из металлов с более отрицательным электродным потенциалом.

49. Соединения конструкций из коррозийностойких сталей с корпусными конструкциями из углеродистых и низколегированных сталей, а также алюминиевых сплавов выполняются диэлектрическими. Надежность этих соединений проверяется в период докования.

50. Выбор схем окраски, подготовку поверхности под окраску и нанесение лакокрасочных покрытий осуществляется в соответствии с табелями окраски кораблей, разработанной судостроительным предприятием для каждого проекта корабля.

51. Эксплуатация корабля в условиях низких температур сопровождается его обледенением. Наиболее интенсивное обледенение происходит при температуре наружного воздуха от минус 4 до минус 7 градусов, температуре забортной воды близкой к 0.

52. Обледенение сопровождается повышением центра тяжести корабля, увеличением площади парусности и приводит к ухудшению остойчивости корабля. Обледенение затрудняет использование различных видов оборудования и вооружения.

53. При обледенении корабля всеми имеющимися средствами удаляется лед с высокорасположенных конструкций (мостиков, надстроек, такелажа, антенн) и со шпигатов для стока воды с палуб, надстроек, мостиков.

54. Для удаления льда с механизмов и вооружения во избежание их повреждения при механическом скалывании применяются пар, горячая вода и водяные струи.

Параграф 2. Использование по назначению устройств корабля

55. Во избежание обрыва и утери якорной цепи вместе с якорем, а также выхода из строя шпиля:

1) якорь при ходе свыше 5 узлов не отдается, кроме тех случаев, когда этого требует безопасность корабля;

2) в подвижном тяжелом льду на якорь не становятся, кроме аварийных или боевых случаев;

3) якорь не выбирается волочением по грунту;

4) якорь не выбирается в штормовую погоду без подработки гребными винтами в направлении вытравленной якорной цепи.

56. При отдаче якоря на глубинах свыше 50 метров стравливается шпилем примерно на 3/4 глубины, и лишь после этого он отдается под действием собственной массы.

57. При съемке с якоря ил и грязь с якорной цепи и якоря тщательно смывается, затем якорь плотно затягивается в клюзы и надежно закрепляется.

58. После стоянки на якоре в штормовую погоду якорная цепь, скобы, вертлюги, стопора якорной цепи, якорь осматриваются.

59. В целях более равномерного износа участков якорной цепи в период ее эксплуатации во время докового ремонта ходовая и коренная части или отдельные смычки меняются местами в зависимости от степени износа. После смены коренной части якорной цепи проверяется действие быстро отдающего устройства. Дефектация и испытание якорных цепей производится при каждом докований корабля, но не реже чем один раз в два года.

60. Величина силы натяжения канатов обеспечивает грузоподъемную мощность устройств, в которых они применяются.

61. Для сохранения прочности и продления срока службы стальных канатов:

1) на барабаны шпилей (лебедок) тросы направляются через киповые планки и направляющие роульса без переломов, при этом, ролики киповых планок и направляющие роульсы содержатся в расхоженном состоянии, смазываются и легко вращаются;

2) при работе канатов и наматывании их на вьюшку не допускается образование калышек и петел, так как они приводят к излому прядей и разрушению канатов;

3) работа с канатами при глубоких выработках, забоинах, заусенцах на рабочих поверхностях швартовных барабанов, киповых планок, уток и буксирного гака не допускается;

4) появившаяся ржавчина на канатах очищается стальными щетками, тросы покрываются смазкой.

62. Стальные канаты грузоподъемных устройств и стропов бракуются и не допускаются к дальнейшему применению, если в любом месте на длине каната, равной восьми диаметрам, количество обрывов проволок составляет 10 процентов и более от общего количества проволок, а также при наличии оборванной пряди, значительном уменьшении диаметра проволок или недопустимой деформации каната (скручивание с образованием калышек, сплющивание, нарушение свивки - местное расплетение, выдавливание внутренних прядей наружу, деформации).

Уменьшение диаметра проволок каната вследствие износа или коррозии допускается не более чем на 30 процентов.

Канаты грузоподъемных устройств, предназначенные для подъема людей и разрядных грузов, бракуются при вдвое меньшем числе обрывов проволок.

63. Канаты из растительного и синтетического (капронового) волокна применяются в грузоподъемных устройствах с ручным приводом, а также в качестве стопоров и для ручных талей оттяжек грузовых стрел.

64. К управлению и обслуживанию грузоподъемными устройствами приказом командира соединения допускаются лица, прошедшие обучение и выдержавшие экзамены на допуск к самостоятельному обслуживанию этих устройств.

65. Указанные лица получают удостоверение на право управления конкретным типом грузоподъемного устройства. Для застропки груза назначаются стропальщики, также прошедшие соответствующую подготовку и сдавшие экзамены в соответствии с пунктом 12 Инструкции по организации эксплуатации военного имущества Вооруженных Сил Республики Казахстан (грузоподъемных механизмов, котлов и сосудов, работающих под давлением), утвержденной приказом Министра обороны Республики Казахстан от 14 октября 2022 года № 916 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 30191).

66. Если зона, обслуживаемая грузоподъемным устройством, полностью не обозревается из кабины крановщика и между крановщиком и стропальщиком отсутствует радио- или телефонная связь, то для передачи сигналов стропальщика крановщику назначается сигнальщик.

67. Сигнальщиками назначаются лица только из числа аттестованных стропальщиков, соответственно проинструктированных и проверенных в знании сигнализации, применяемой при перемещении грузов грузоподъемными устройствами.

68. На грузоподъемных устройствах отчетливо наносятся данные, указывающие разрешенную грузоподъемность и срок следующего испытания, а на блоках, гаках, вертлюгах, скобах талрепах, цепях - клеймо об испытании с указанием наибольшей допустимой рабочей нагрузки.

Параграф 3. Использование по назначению систем корабля

69. При использовании по назначению систем корабля выполняются следующие мероприятия:

1) проверка состояний трубопроводов на отсутствие трещин и разрывов труб и на исправность их крепления к корпусным конструкциям после плавания в штормовых условиях, стрельбы, бомбометания, подрыва мин;

2) периодическое проворачивание арматуры со всех постов управления ею;

3) периодическая проверка системы в действии по прямому назначению;

4) не допущение эксплуатации систем на неспецификационных режимах, регулирование расхода в системах запорными клапанами для уменьшения эрозионных разрушений труб и проточной части арматуры;

5) периодическая проверка состояния средств защиты трубопроводов и арматуры от коррозии;

6) проверка в соответствии с документацией по защите от коррозии состояние диэлектрических соединений систем;

7) проверка по манометрам величину рабочего давления воздуха в баллонах;

8) проверка наличия и исправности оросительных и расширительных насадок.

70. Маховиковые ключи (рычаги) для закрытия клапанов не используется для приводов арматуры с ручным управлением.

71. При разборке трубопроводов и механизмов предусматривается резерв средств для обеспечения потребности корабля в воде, воздухе, топливе.

72. Шланги для приема бытовой пресной воды содержатся в чистоте и хранятся в отдельном шкафу или ящике, не применяются для других надобностей. Концевые части шлангов окрашиваются в отличительные цвета. По окончании пользования концы шланга заворачиваются в продезинфицированную полиэтиленовую пленку и плотно завязывается.

73. Шкаф или ящик для хранения шлангов приема пресной воды один раз в месяц протираются 1-2 процентным раствором хлорной извести.

74. При температуре наружного воздуха ниже 0 градусов и при плавании во льдах во избежание размораживания и засорения льдом трубопроводов и арматуры систем забортной воды периодически промываются забортные отверстия систем и кингстоны водой от пожарной магистрали или продуваются паром.

75. При возникновении опасности замерзания жидкости трубопроводы осушаются, либо надежно изолируются и в них обеспечивается постоянный проток жидкости.

76. Невозвратно-запорные клапаны на отливных трубопроводах водоотливной и осушительной систем фиксируются в открытом положении, они закрываются только при ремонте и консервации. Остальные клапаны водоотливной и осушительной систем, а также перепускные клапаны и клинкеты системы перепуска на всех переборках и спускные клапаны со всех палуб фиксируются в закрытом положении, они открываются только при использовании систем.

77. Для предотвращения засорения трубопроводов, водоотливных и осушительных средств съемные решетки сточных колодцев и приемных сеток на всасывающих отростках содержатся в чистоте.

Глава 4. Техническое обслуживание корпуса, устройств и систем корабля

Параграф 1. Техническое обслуживание корпуса корабля

78. При осмотре корпусных конструкций выявляются коррозионные разрушения листов, набора, сварных швов, проверяется состояние лакокрасочных покрытий, окисного слоя и герметизации электроизолирующих прокладок в местах соединения надстроек, рубок и выгородок из алюминиево-магниевых сплавов со стальными комингсами.

79. Обнаруженные повреждения корпусных конструкций записываются в журнал учета дефектов, неисправностей и аварий (поломок) корабля по форме согласно приложению 2 к настоящей Инструкций и своевременно устраняются.

80. При уходе за корпусами и корпусными конструкциями из алюминиево-магниевых сплавов не применяются:

1) стальные скребки и щетки, щелочи для удаления с корпуса старых лакокрасочных покрытий, а также щелочи для обезжиривания поверхности;

2) краски, содержащих свинцовые пигменты (свинцовый сурик, свинцовый крон), так как их применение вызывает усиленную коррозию алюминиево-магниевых конструкций;

3) прокладочные материалы и лакокрасочные покрытия в местах контакта конструкций из разнородных металлов.

81. Диэлектрические соединения корпусных конструкций содержатся в исправном и работоспособном состоянии, периодически измеряется сопротивление изоляции.

82. Ремонт конструкций из алюминиевых сплавов осуществляется путем применения аргонно-дуговой сварки с привлечением специалистов судоремонтного предприятия.

83. Для защиты от обледенения приборов, вооружения и технических средств применяются антиобледенители. Стальные тросы покрываются техническим вазелином или солидолом, что облегчает удаление с них льда.

84. Для предупреждения повреждения цистерн при замораживании воды в них осуществляется подогрев воды в цистерне. Для предупреждения размораживания кингстоны и забортные патрубки продуваются паром.

85. Мероприятия, выполняемые при ежедневном осмотре:

1) осмотр оборудования в жилых и служебных помещениях, проверка его исправности;

2) осмотр обшивки, переборки, второго дна, платформы, люков и горловин;

3) удаление скопившейся воды в трюмах;

4) проверка состояния и комплектности резиновых прокладок, задраек, запоров и приводов на крышках, люках, дверях, иллюминаторах;

5) расхаживание и смазывание запорных устройства дверей, крышек люков и иллюминаторов, промывание уплотнительных резиновых прокладок теплой водой в период проведения большой приборки.

86. Мероприятия, выполняемые при ежемесячном осмотре:

1) проверка состояния настила второго дна под теплообменными аппаратами и в труднодоступных местах;

2) проверка состояния нижних листов переборок в труднодоступных местах и санитарных помещениях;

3) проверка состояния кабельных коробок на переборках;

4) очищение и смазывание резьбы гаек и шпилек горловин;

5) проверка состояния палуб, их покрытий в жилых и служебных помещениях у переборок и бортов, под рундуками и шкафами;

6) проверка исправности иллюминаторов;

7) проверка состояния лакокрасочных покрытий корпуса и корпусных конструкций, при обнаружении очагов коррозии произведение подкраски;

8) проверка состояния защитного покрытия соединений между надстройками и переборками, выполненных из алюминиевых сплавов, при обнаружении нарушений защитного покрытия восстановление защиты;

9) тщательный осмотр палубы и платформы из нержавеющей стали в районах помещений с повышенной температурой и влажностью, наружной обшивки борта в районе газовыхлопа;

10) проверка состояния вибродемпфирующих покрытий, удаление с них остатков нефтепродуктов, устранение обнаруженных повреждении покрытий;

11) проверка состояния изоляции газодымоходов и восстановление в местах повреждения.

87. Один раз в три месяца производится осмотр и проверка корпуса постоянной корабельной комиссией.

88. В период нахождения корабля в доке производится осмотр и дефектация:

1) подводной части корпуса;

2) патрубков кингстонов и забортной арматуры;

3) топливных, масляных и водяных цистерн, а также отсеков, где отмечалась течь воды внутрь корпуса;

4) гребных валов с покрытиями, дейдвудных и кронштейных втулок;

5) гребных винтов и водометов;

6) подводных крыльевых устройств;

7) рулей и их ограждений;

8) выдвижных устройств успокоителей качки и ниш для их размещения в корпусе;

9) обтекателей гидроакустики и специальных устройств;

10) выдвижных поворотных колонок;

11) средств электрохимической и электрической защиты.

89. Доковые осмотры производятся доковой комиссией с привлечением представителя судоремонтного предприятия. Результаты докового осмотра оформляются актом докового осмотра по форме согласно приложению 3 к настоящей Инструкций.

90. Водолазные осмотры подводной части корабля производятся:

1) один раз в полгода (планово-предупредительный);

2) после плавания во льдах и в тяжелых штормовых условиях;

3) после касания корпусом грунта и столкновения с топляками и плавающими предметами.

Параграф 2. Техническое обслуживание устройств корабля

91. При ППТО и ППР устройств проверяется:

1) состояние крепления устройств к фундаментам и к корпусу;

2) наличие клейм на деталях грузоподъемного устройства о проведенных испытаниях, а на грузоподъемном устройстве - данных о разрешенной грузоподъемности и сроке следующего испытания устройства;

3) исправное состояние сальниковых и уплотнений;

4) исправное состояние приводов и готовность их к переходу с дистанционного управления на местное;

5) скобы, коуши, обухи и детали грузоподъемного устройства на отсутствие трещин, разрывов, коррозионных разрушений;

6) износ трущихся деталей, канатов и цепей;

7) наличие смазки в винтовых и трущихся частях деталей и механизмах устройства, регулярно пополняются смазка в колпачковых и пресс-масленках;

8) состояние окраски деталей устройства, при этом, в случае сколов или протиров восстанавливается ее целостность;

9) состояние фильтров гидросистемы, при этом, при повреждении сеток фильтров заменяются их новыми;

10) соответствие рабочей жидкости гидросистемы спецификационным качествам, в случае загрязнения заменяется;

11) состояние исправности крепления по-походному грузовых стрел, кранов, переносных грузовых балок, грузовых шкентелей, канифас-блоков, грузовых блоков, катеров, шлюпок, трапов, площадок;

12) устройство в действии по назначению.

92. В период эксплуатации грузоподъемные устройства подвергаются периодическим и внеочередным техническим освидетельствованиям.

93. Периодическое техническое освидетельствование грузоподъемных устройств бывает полным или частичным.

Полное техническое освидетельствование проводится один раз в три года, если руководствами по эксплуатации не установлены более короткие сроки, а частичное - не реже одного раза в год.

94. Полное техническое освидетельствование грузоподъемных устройств включает:

1) проверку технической документации, сертификатов и актов на вновь установленные съемные детали;

2) осмотр и проверку в работе всех механизмов и электрооборудования, приборов безопасности, тормозов, аппаратов управления, освещения и сигнализации;

3) проверку состояния металлоконструкций устройства и его сварных (заклепочных) соединений (на отсутствие трещин, деформаций, утонения стенок вследствие коррозии, ослабления клепаных соединений и дефектов), а также состояния кабины, трапов, площадок и ограждений;

4) проверку состояния грузового гака (грузовой скобы), деталей его подвески (на износ и отсутствие трещин в зеве, в нарезной части и других местах). Износ гака в зеве не превышает 10 процентов первоначальной высоты его сечения;

5) проверку состояния канатов и их креплений;

6) осмотр съемных деталей (грузовых гаков и скоб, вертлюгов, талрепов);

7) проверку состояния заземления с определением его сопротивления;

8) переборку отдельных узлов при возникновении сомнений в их прочности и надежности;

9) проверку состояния кранового пути;

10) проверкуобученности и знаний правил обслуживающим личным составом и наличие у них удостоверений согласно пункта 65 настоящей Инструкций;

11) проверку подготовленности лиц, закрепленных за грузоподъемными устройствами для содержания их в исправном состоянии;

12) статическое и динамическое испытания пробным грузом.

95. Полное техническое освидетельствование грузоподъемных устройств и устранение выявленных при этом дефектов и неисправностей производится судоремонтным (специализированным) предприятием в период очередного ремонта (навигационного, текущего и среднего) корабля.

96. Частичное техническое освидетельствование грузоподъемных устройств производится ежегодно в период навигационного ремонта постоянной корабельной комиссией. Объем частичного технического освидетельствования определяется согласно пункта 94 настоящей Инструкций, но без проведения статического и динамического испытаний.

97. Во всех случаях при частичном освидетельствовании грузоподъемные устройства (кроме законсервированных) проверяются в работе с производством всех операций (подъем, спуск, перемещение, поворот) без груза, а затем с допустимым рабочим грузом.

98. Выявленные при частичном техническом освидетельствовании дефекты и неисправности устраняется личным составом сразу же.

99. Результаты полного (в том числе статического и динамического испытаний) и частичного технического освидетельствований грузоподъемного устройства с указанием о его допуске к дальнейшей эксплуатации заносятся в формуляр грузоподъемного устройства.

100. Внеочередное техническое освидетельствование грузоподъемных устройств производится в случаях:

1) после устранения последствий аварии, приведшей к повреждению какой-либо части устройства или механизмов, после замены поврежденного (изношенного) узла (механизма);

2) замены стрелы, укосины, портала, мачт, канатов, гаков и других несущих конструкций, а также их ремонта с заменой отдельных частей и применением сварки;

3) назначения грузоподъемному устройству новой безопасной нагрузки, а также в случаях перестановки, модернизации или переоборудования грузоподъемного устройства в целом.

Параграф 3. Техническое обслуживание систем корабля

101. В период ремонтов выборочно проверяются внутренние поверхности участков трубопроводов, прилегающих к фланцами отросткам.

102. После каждого ремонта систем трубопроводов или их отдельные участки, подвергавшиеся ремонту, испытываются на плотность рабочим давлением.

103. В период докового ремонта корабля выполняются следующие ремонтные работы:

1) разборка забортной арматуры, ее дефектовка и ремонт;

2) осмотр состояния электроизолирующих прокладок забортной арматуры и проверка их установки после ремонта арматуры;

3) осмотр протекторов забортной арматуры, при износе протекторов более 50 процентов от первоначальной массы подлежат замене;

4) снятие приемных решеток, очистка и осмотр кингстонных ящиков и приемных патрубков кингстонов, после очистки и ремонта;

5) проверка состояния труб, проходящих через цистерны, их очистка от ржавчины и окраска;

6) проверка срабатывания быстродействующей системы орошения погребов (при выгруженных боеприпасах).

104. При проведении ППТО И ППР проверяется:

1) уровень раствора на станции приготовления универсальной системы водяной защиты, при обнаружении утечки устраняются неплотности и пополняется раствор;

2) наличие воды и давления в пневмоцистернах систем орошения погребов боеприпасов;

3) давление воздуха в баллонах пневмопривода быстро-вскрывающихся клапанов системы быстродействующего орошения;

4) непроницаемость и заполнение пресной водой оросительного трубопровода системы быстродействующего орошения погребов.

105. Не реже одного раза в три месяца производится осмотр сильфонных компенсаторов трубопроводов на отсутствие трещин, механических повреждений, изменений первоначальной формы гофра сильфона.

106. Не реже одного раза в год проверяется плотность невозвратно-запорных и разобщительных клапанов рабочим давлением от пожарных насосов путем последовательного заполнения водой участков трубопроводов системы.

107. Не реже одного раза в год вскрывается и проверяется:

1) состояние электромагнитных и быстродействующих клапанов систем водораспыления и водяной защиты;

2) состояние невозвратно-запорных клапанов водоотливной и осушительной систем.

108. Не реже одного раза в год проверяется в действии по прямому назначению системы затопления и осушения креновых и дифферентных отсеков, системы спуска и перепуска воды.

109. Проверка системы орошения и затопления погребов в действии по прямому назначению осуществляется после выгрузки боеприпасов из погреба (перед постановкой корабля в док).

110. При дефектации трубопроводов систем забортной воды в заводском ремонте проверяются состояние внутренних поверхностей участков труб, прилегающих к фланцам и отросткам, а также в местах крутых погибов, где возможны скорости протекания воды.

111. Обо всех случаях коррозионного и механического разрушении трубопроводов систем забортной воды, выявленных в процессе эксплуатации, а также о случаях замены отдельных участков трубопроводов производится запись в эксплуатационные журналы.

112. Из воздухонагревателей, воздухоохладителей и иллюминаторов ежедневно спускается отстой конденсата.

113. Ежемесячно проверяется исправность:

1) грибовидных головок, водо-газонепроницаемость крышек, клинкетных задвижек и газонепроницаемых захлопок;

2) приводов воздухозаборных и воздухораспределительных устройств, клапанов системы вентиляции, кондиционирования и отопления;

3) сальников переборочных клинкетов и запорной арматуры;

4) указателей переборочных клинкетов и заслонок переключения вентиляции на замкнутый цикл в вентиляторных отделениях;

5) автоматических регуляторов температуры и относительной влажности воздуха;

6) срабатывания приводов и сигнализации головок боевой вентиляции;

7) соединений воздухопроводов вентиляции и резиновых патрубков (манжет) на них.

114. Не реже одного раза в три месяца очищаются от пыли сетки, установленные в вентиляторных и водо-газонепроницаемых крышках, в грибовидных головках, во вдувных и вытяжных патрубках.

115. Не реже одного раза в год прочищаются сточные отверстия.

116. Перед каждым отопительным сезоном воздухонагреватели и паровая арматура к ним испытываются на плотность паром при закрытых конденсатных клапанах.

117. Не реже одного раза в год производится переборка и регулировка редукционных и предохранительных клапанов, а также проверка на подрыв предохранительных клапанов и испытание трубопроводов системы парового отопления на плотность пресной водой перед началом отопительного сезона.

118. Осмотр систем сжатого воздуха высокого, среднего и низкого давления производится ежегодно в целях выявления и устранения негерметичности баллонов, трубопроводов и арматуры, а также производится переборка и проверка предохранительных клапанов и контрольно-измерительных приборов. Работы производятся в следующем объеме и последовательности:

1) наружный осмотр воздушных систем и баллонов, требующие ремонта клапаны и редукторы перебираются;

2) проверка манометров и предохранительных клапанов;

3) после устранения неисправностей арматуры и соединений трубопроводов, а также после проверки и установки контрольно-измерительных приборов производится испытание систем на герметичность.

119. Системы сжатого воздуха испытываются на герметичность воздушным давлением, равным рабочему, в течение двух часов для основной магистрали воздухопровода (от компрессоров до баллонов) и в течение 24 часов для баллонов и трубопроводов с ответвлениями к потребителям.

120. Подъем давления воздуха до рабочего производится постепенно с проверкой состояния воздухопровода при промежуточных давлениях.

121. После достижения рабочего давления компрессоры отключаются. Затем через одного часа производится замер давления воздуха.

Падение давления в процессе испытания допускается не более 2 процентов для основной магистрали и 3 процентов для баллонов и трубопроводов с ответвлениями к потребителям.

Места утечки воздуха выявляются путем обмазывания их мыльным раствором.

122. Воздушные системы для запуска двигателей подвергаются следующим испытаниям на герметичность воздухом:

1) вся система испытывается давлением, равным рабочему, в течение 10 минут, падение давления не допускается;

2) баллоны совместно с головками испытываются давлением, равным рабочему, в течение 24 часов, падение давления не допускается.

123. Замер давления воздуха в баллонах производится через 5-6 часов после наполнения их от компрессора при равенстве температуры воздуха баллонов и окружающей среды.

124. Выявленные при испытаниях дефекты устраняются после снятия давления, а затем производится повторное испытание.

125. Испытание на герметичность производится также после заводских ремонтов.

	Приложение 1 к Инструкции по организации эксплуатации военного имущества Вооруженных Сил (металлических корпусов, устройств систем надводных кораблей Военно-морских сил)
	Форма
	Утверждаю Командир войсковой части 00000 ____________________________ __________________________ (воинское звание, подпись, фамилия и инициалы) "___"________20___ года

Акт технического состояния корабля

"__" ___________ 20___ год.

г. Актау

Комиссия, назначенная приказом __________ № __от "___"___________ 20___ г. в составе: председатель комиссии – ____________, члены комиссии – ______________ в присутствии командира корабля "__" ______ произвела осмотр корпуса, систем и устройств корабля.

В результате осмотра корпуса, систем и устройств корабля было установлено, что:

1. Корпус корабля

1) Надводная часть наружной обшивки: _______________________________________

2) Подводная часть наружной обшивки _______________________________________

3) Настил второго дна (в том числе под котлами, грузовыми люками, в льялах):

4) Днищевой набор (в том числе под котлами, машинами): _______________________

5) Бортовой набор (в том числе пиках): _______________________________________

6) Набор и настил палуб (в том числе и местные подкрепления): __________________

7) Переборки поперечные водонепроницаемые (в том числе в нижних частях, льялах и пиках): _____________________________________________________________

8) Переборки продольные, шахты, водонепроницаемые выгородки и платформы:

9) Туннель гребного вала, концевая выгородка: _________________________________

10) Фундаменты машин и механизмов: ________________________________________

11) Комингсы люков, вентиляторов, сходных рубок: _____________________________

12) Закрытия отверстий во внешнем контуре: ___________________________________

13) Закрытия отверстий в водонепроницаемых переборках: _______________________

14) Конструктивная противопожарная система: _________________________________

15) Оборудование грузовых трюмов: __________________________________________

16) Надстройка: ___________________________________________________________

17) Цементировка и окраска корабля: _________________________________________

2. Устройства, системы, оборудование и снабжение

1) Рулевое устройство: _____________________________________________________

2) Якорное устройство: _____________________________________________________

3) Швартовое устройство: ___________________________________________________

4) Буксирное устройство: ___________________________________________________

5) Мачты и такелаж: _______________________________________________________

6) Грузовое устройство: ____________________________________________________

7) Донно – забортная арматура: _____________________________________________

8) Общесудовые системы: __________________________________________________

9) Противопожарная система: _______________________________________________

10) Противопожарное имущество: ___________________________________________

11) Спасательные шлюпки, жесткие спасательные плоты и их спусковые устройство:

12) Надувные спасательные плоты: _____________________________________________

13) Спасательные средства: _________________________________________________

14) Спасательное имущество: _______________________________________________

15) Навигационные системы, оборудование и приборы: _________________________

16) Радиооборудование: ____________________________________________________

3. Механическая установка

1) Главные двигатели: ____________________________________________________

2) Редукторы и передачи: __________________________________________________

3) Валопроводы, подшипники, дейдвудные устройства: _________________________

4) Механизмы машинных помещений (отделений): _____________________________

5) Системы машинных помещений (отделений): _______________________________

6) Механизмы палубные: ___________________________________________________

7) Контрольно-измерительные приборы: ______________________________________

8) ЗИП: __________________________________________________________________

4. Электрооборудование

1) Главные генераторы с системами управления, защиты и сигнализации: __________

2) Аварийные источники электроэнергии: _____________________________________

3) Главные, аварийные и групповые распределительные щиты: ___________________

4) Кабельные трасы и схемы распределения электроэнергии: _____________________

5) Электрическая защита: ___________________________________________________

6) Трансформаторы, преобразователи, электроприводы насосов, холодильной установки, палубных механизмов, клинкетных дверей: _____________________

7) Электропривод рулевого устройства: ______________________________________

8) Пожарная и аварийная сигнализация: ______________________________________

9) Коммутаторы, сигнально – отличительные огни: ____________________________

10) Аккумуляторы: _______________________________________________________

11) Телефонная связь: _____________________________________________________

12) Основные и аварийное освещение: _______________________________________

13) Электроизмерительные приборы: ________________________________________

14) Диэлектрические защитные средства, комплекты аварийного инструмента: _____

15) ЗИП: _________________________________________________________________

5. Холодильная установка и система кондиционирования

1) Компрессоры, насосы, теплообменные аппараты и сосуды под давлением: _______

2) Системы, арматура и трубопроводы: _______________________________________

3) Контрольно – измерительные приборы и автоматика: _________________________

6. Общие сведения о корабле

1) Определение девиации компасов (дата): ____________________________________

2) Корректура морских карт и пособий: _______________________________________

3) Определение радио девиации (дата): _______________________________________

4) Очередное размагничивание (дата): ________________________________________

5) Опыт кренования (дата, номер протокола, результаты): _______________________

6) Информация об остойчивости (наличие, номер, корректировка): ________________

7) Информация об аварийной посадке и остойчивости (наличие, номер, корректировка):

8) Расчет надводного борта, грузовая марка, шкалы углублений (наличие): _________

9) Сосуды под давлением: __________________________________________________

10) Анализ питьевой воды, воздуха водолазного снаряжения, бактериологическое исследование лиц пищеблока (наличие, дата, результаты): ___________________

11) Санитарное состояние корабля: __________________________________________

12) Судовые запасы (наименование и количество): _____________________________

13) Документация для руководства борьбой за живучесть (наличие, комплектность на главном командном пункте и в посту живучести и энергетики): _____

14) Корабельные расписание (наличие и корректировка): ________________________

15) Сведение о ремонте (дата, вид последнего ремонта, основные работы, конструктивные изменения, замена механизмов): __________________________

16) Сведения о доковани (дата, последнего докование, результаты дефектации корпуса, испытание отсеков, цистерн): __________________________________________

18) Отработка курсовых задач (дата, оценка): __________________________________

Заключение

_____________________________________________________________________________

Председатель комиссии – ___________________________________________________
(воинское звание, подпись, фамилия и инициалы)

Члены комиссии ___________________________________________________________
(воинское звание, подпись, фамилия и инициалы)

__________________________________________________________________________
(воинское звание, подпись, фамилия и инициалы)

В присутствии командира корабля "________________" _________________________

__________________________________________________________________________
(воинское звание, подпись, фамилия и инициалы)

"____"______________ 20___ г.

Приложение 2 к Инструкции по организации эксплуатации военного имущества Вооруженных Сил (металлических корпусов, устройств и систем надводных кораблей Военно-морских сил)

Форма

Журнал учета дефектов, неисправностей и аварий (поломок) корабля

Раздел 1. Запись об обнаруженных дефектах и их устранениях

№ п/п	Обнаруженные в повседневной службе при очередных и периодических осмотрах дефекты корпуса, устройств и систем	Дата и обстоятельство, при котором был обнаружен дефект (ежедневный, еженедельный, ежемесячный, раз в три месяца, очередной)	Район расположения (по длине, высоте и ширине корпуса)	Степень срочности устранения дефекта	Краткое наименование произведенных работ и время их выполнения, а также количество затраченных человека-часов	Запись об устранении
1	2	3	4	5	6	7

Раздел 2. Замечания проверяющих лиц

________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________

Приложение 3 к Инструкции по организации эксплуатации военного имущества Вооруженных Сил (металлических корпусов, устройств и систем надводных кораблей Военно-морских сил)

Форма

Утверждаю Командир войсковой части 00000 ____________________________ ___________________________ (воинское звание, подпись, фамилия и инициалы) "___"________20___ года

Акт докового осмотра

"__" ___________ 20___ год.

г. Актау

Комиссия, назначенная приказом __________ № __от "___"___________ 20___ г. в составе: председатель комиссии – ____________, члены комиссии – ______________ произвела осмотр подводной части корабля___________________________ и
(номер проекта и заводской номер)

установила:

1. Последнее докование корабля проходил с "____" ________________________ 20__г. по
"____"_____________20__г. в ________________________________

________________________________________________________________________________
(наименование дока и завода)

и установила:

1) При последнем доковании:

корабль был окрашен _____________________________________________________
_______________________________________________________________________________
(схема окраски: марка и число слоев краски)

на корабле была установлена протекторная защита _____________________________
_______________________________________________________________________________
(схема протекторов, их марка, тип)

2) Корабль поставлен в док по варианту № ___________________________________

на килевую дорожку и клетки ______________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
(оценка постановки, величина крена)

2. Состояние обрастания корпуса и движителей (винтов и специальных устройств).

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
(район наибольшего обрастания, тип обрастания сплошность, толщина слоя)

3. Состояние лакокрасочного покрытия (после удаления обрастания):

1) слоя необрастаючей краски ________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

2) слоя антикоррозийнной краски _____________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
(указать, на каких участках корпуса краска отсутствует, общий процент сохранившейся
краски от всей площади обшивки, прочность сцепления с поверхностью, наличие вздутий,
пузырей, шелушения)

4. Состояние специальных покрытий _________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

5. Состояние листов наружной обшивки, сварных швов, состояние топливных, масляных, водяных и цистерн
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
(указать места повреждений, размеры пробоин, вмятины, характер коррозийнных
разрушений (оспины, язвины, раковици, лишаеобразные разрушения), густоту их
расположения по площади, глубину коррозии, характер разрушений сварных швов)

6. Состояние протекторов (катодной защиты) ___________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

7. Состояние забортных отверстий и забортной арматуры ________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
(указать общий характер разрушений и марку сплава арматуры)

8. Состояние рулей и их ограждений __________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

9. Состояние линий валов и гребных винтов ____________________________________
________________________________________________________________________________
(указать состояние вкладышей дейдвудных втулок, кронштейнов, мортир, величину зазоров
во втулках, состояние лопастей винтов)

10. Состояние устройств_____________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
(указать состояние и время испытания якорных цепей)

Председатель комиссии_____________________________________________________
(воинское звание, подпись, фамилия и инициалы)

Члены комиссии____________________________________________________________
(воинское звание, подпись, фамилия и инициалы)

__________________________________________________________________________
(воинское звание, подпись, фамилия и инициалы)

_________________________________________________________________________
(воинское звание, подпись, фамилия и инициалы)

_________________________________________________________________________
(воинское звание, подпись, фамилия и инициалы)

Согласовано: Представитель судоремонтного предприятия

_________________________________________________________________________
(подпись, фамилия и инициалы)