Медициналық-әлеуметтік сарапшылық комиссиялар туралы ережені бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2000 жылғы 24 тамыз N 1298. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 28 маусымдағы N 703 қаулысымен. ~P020703.

"Қазақстан Республикасында мүгедектiгi бойынша, асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша және жасына байланысты берiлетiн мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақылар туралы" Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 16 маусымдағы z970126_ Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Yкiметi қаулы етеді:

1. Қоса берiлiп отырған Медициналық-әлеуметтiк сарапшылық комиссиялар туралы ереже бекiтiлсiн.

2. Мыналардың:

1) "Медициналық-әлеуметтiк сараптау комиссиялары туралы ереженi

бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1992 жылғы

2 шiлдедегi N 571

P920571_

қаулысы (Қазақстан Республикасының ПYКЖ-ы, 1992

жыл, N 27, 409-құжат);

2) "Техникалық және басқа да жүрiп-тұру құралдарымен қамтамасыз ету

үшiн мүгедектiліктi және дәрiгерлiк айғақтамаларды анықтаудың негiзгi

белгiлерiн бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң

1992 жылғы 16 маусымдағы N 531 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПYКЖ-ы,

1992 ж., N 24, 372-құжат) күшi жойылды деп танылсын.

3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшiне енеді.

Қазақстан Республикасы

Премьер-Министрінің

бірінші орынбасары

Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2000 жылғы "24" тамыздағы N 1298 қаулысымен бекiтiлген

Медициналық-әлеуметтiк сарапшылық комиссиялар туралы

ереже

1-бөлiм. Медициналық-әлеуметтiк сарапшылық

комиссияларды құру және олардың қызметi

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Медициналық әлеуметтiк сарапшылық комиссиялар туралы осы Ереже (бұдан әрi - Ереже) Қазақстан Республикасы азаматтарының, сондай-ақ 16 жасқа дейiнгi балалардың, Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдардың мүгедектігін айқындау үшiн "Қазақстан Республикасында мүгедектiгi бойынша, асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша және жасына байланысты берiлетiн мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақылар туралы" Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 16 маусымдағы Z970126_ Заңына сәйкес құрылатын медициналық-әлеуметтiк сарапшылық комиссиялардың (бұдан әрi - МӘСК) қызметiн реттейдi.

2. МӘСК өз қызметiнде Қазақстан Республикасы Конституциясының нормаларын, Қазақстан Республикасының заңдарын және басқа да нормативтiк құқықтық кесiмдердi, сондай-ақ осы Ереженi басшылыққа алады.

3. МӘСК өз жұмысын аумақтық қағидат бойынша:

облыстардың, Астана және Алматы қалаларының (бұдан әрi - жоғары МӘСК);

аудандардың, қалалардың, қалалардағы аудандардың (бұдан әрi - бастауыш МӘСК) аумағында жүргiзедi.

4. МӘСК-нiң негiзгi мiндеттерi:

1) мүгедектiк тобын, оның себептерiн, мүгедектiкке ұшырау мерзiмдерi мен уақытын, 16 жасқа дейінгі балалардың мүгедектiгiн айқындау;

2) мүгедектердi оңалтудың жеке бағдарламаларын әзiрлеу мүгедектердi оңалтуды қоса алғанда, оларды әлеуметтiк қорғау iс-шараларын iске асыруға жәрдемдесу осы iс-шаралардың тиімдiлігін айқындау;

3) МӘСК-де куәландырылатын мүгедектердi есепке алудың мемлекеттiк жүйесiнiң деректерiн қалыптастыру аймақтағы мүгедектiктiң жағдайын, серпiнiн және себептерiн зерделеу;

4) мүгедектiктiң алдын алу, медициналық-әлеуметтiк сараптау, мүгедектердi оңалту мен әлеуметтік қорғау салаларындағы кешендi бағдарламаларды әзiрлеуге қатысу болып табылады.

5. МӘСК қызметiн денсаулық сақтау, мүгедектердi медициналық-әлеуметтiк оңалту саласындағы қызметiн жүзеге асыратын мемлекеттiк органдармен және өзге де ұйымдармен, сондай-ақ мүгедектердiң қоғамдық ұйымдарымен өзара бiрлесе отырып жүзеге асырады.

6. МӘСК өз қызметiнде Қазақстан Республикасының еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау саласындағы орталық атқарушы органы бекiтетiн бастапқы есепке алу-есеп беру құжаттарының нысандары мен қатаң есептiлiк бланкiлерiн (МӘСК-нiң анықтамаларын) пайдаланады.

2-тарау. МӘСК-нi ұйымдастыру

7. МӘСК еңбек, жұмыспен қамту және халықты әлеуметтiк қорғау жүйесiндегi тиiстi жергiлiктi атқарушы органдардың шешiмi бойынша ұйымдастырылады. МӘСК облыстық, Астана және Алматы қалалық еңбек, жұмыспен қамту және халықты әлеуметтiк қорғау органдарының құрылымына кiредi.

МӘСК-нi қаржыландыру жергiлiктi бюджеттiң қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

8. Бастауыш МӘСК-нi ұйымдастыру 120 мыңнан аспайтын адамға бiр бастауыш МӘСК есебiнен тиiстi аумақтағы халықтың санына қарай жүргiзiледi.

9. Аурудың жалпы деңгейіне және құрылымына, мүгедектiлiкке қарай бастауыш МӘСК жалпы бейiндi және арнаулы бейiндi (туберкулезбен ауыратын науқастарды, жүйкесi бұзылған адамдарды медициналық-әлеуметтiк сараптамадан өткiзу үшiн) болуы мүмкiн.

10. Жалпы бейiндегi бастауыш МӘСК 4 сарапшы-дәрігерден (терапевт, невропатолог, хирург, реабилитолог) тұрады. Қажет болған жағдайларда бастауыш МӘСК-нiң қызметiне консультант ретiнде дәрiгер-педиатр тартылуы мүмкiн.

Арнаулы бейiндегi бастауыш МӘСК-нің құрамына мамандықтары МӘСК-нiң бейiнiне сәйкес келетiн 2 сарапшы дәрiгер, сондай-ақ реабилитолог, терапевт немесе невропатолог енедi.

11. Жоғары МӘСК-нiң құрамына 4 сарапшы дәрiгер (терапевт, хирург, невропатолог, реабилитолог) енедi.

Жоғары МӘСК бастауыш МӘСК-ның санына қарай, әдетте, 5 бастауыш МӘСК-ге бiр құрам есебiнен, бiр немесе бiрнеше құрамнан құрылады.

Медициналық, құқықтық және басқа да мәселелердi шешу үшiн консультанттар (педиатр, психолог, заңгер және басқа да мамандар) тартылады.

12. МӘСК-ге аға медбике, медициналық тiркеушi және автомобиль жүргiзушi қызмет көрсетедi.

13. МӘСК-нiң төрағасы болып оған кiретiн, клиникалық немесе сараптау қызметiнде кемiнде 5 жыл стажы бар, жоғары бiлiктi маман болып табылатын дәрiгерлердiң бiреуi тағайындалады.

МӘСК-нiң төрағасы оның жұмысын ұйымдастырады, медициналық-әлеуметтiк сараптау мен мүгедектердi оңалтудың сапалы жүргiзiлуiн қамтамасыз етедi, МӘСК-нiң қызметi үшiн дербес жауаптылықта болады.

МӘСК-нiң төрағасын, дәрiгерлерiн, орта (аға медбике, медициналық тiркеушi) және қызмет көрсетушi (қызмет бөлмелерiн жинаушы, гардеробшы, аула сыпырушы, жүргiзушi және т.б.) қызметшiлерiн облыстық, Астана және Алматы қалалық еңбек, жұмыспен қамту және халықты әлеуметтiк қорғау мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi органдар қызметке тағайындайды және босатады.

14. Медициналық-әлеуметтiк сарапшылық комиссиялардың мөртаңбасы мен мөрi болады.

3-тарау. МӘСК-нiң мiндеттерi мен құқықтары

15. Бастауыш МӘСК-лерге:

1) куәландырылатын адамдар ағзасының бұзылған қызметiнiң, тыныс-тiршiлiгiнiң, әрекетiнiң шектелуiнiң дәрежесiн және мүгедектiгi фактiсiнiң бар екендiгiн айқындау;

2) еңбек мiндеттерiн атқарумен байланысты жарақат алған, кәсiби ауруға шалдыққан, не денсаулығына өзге де зақым келген адамдардың кәсiби еңбекке қабiлеттiлiгiн жоғалту деңгейiн және әлеуметтiк қорғаудың қосымша шараларын жүзеге асырудың қажеттiлiгiн анықтау;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, қайтыс болған адамның отбасына әлеуметтiк төлемдер жүргiзiлген кезде, қайтыс болуының өндiрiстiк жарақатпен, кәсiби аурумен және басқа да жағдайлармен себептi байланысын анықтау;

4) адамдарға медициналық-әлеуметтiк сараптама жүргiзу үшiн қажеттi құжаттарды әзiрлеуге көмек көрсету;

5) мүгедектердi оңалтудың жеке бағдарламаларын қалыптастыру және түзету (медициналық, әлеуметтiк және кәсiби оңалту жөнiндегі iс-шаралардың түрлерiн, нысандарын, мерзiмдерiн және көлемдерiн белгiлеу), сондай-ақ олардың iске асырылуын бақылау;

6) қалпына келтiрiп емдеу кезеңiне уақытша еңбекке жарамсыздық мерзiмiн ұзарту;

7) мүгедектердi оңалтудың жеке бағдарламаларында көзделген iс-шаралардың орындалуын ұдайы байқау үшiн мүгедектердi бақылаулық куәландыруды жүргiзу;

8) тиiстi әскери комиссариаттарға әскери мiндеттiлер мен әскерге шақыру жасындағы адамдарды мүгедек деп танудың барлық жағдайлары туралы мәлiметтер ұсыну мiндеттерi жүктеледi.

16. Жоғары МӘСК-ге:

1) бастауыш МӘСК-нiң қызметiне ұйымдастырушылық-әдiстемелiк басшылықты және бақылауды жүзеге асыру;

2) бастауыш МӘСК-нiң қорытындыларына шағымданған адамдарды медициналық-әлеуметтiк сараптамадан өткiзу сондай-ақ бақылау тәртiбiмен бастауыш МӘСК-нiң қорытындыларын тексеру және бұл қорытындылардың негiзсiздiгi аңғарылған жағдайда оларды тоқтату және өз қорытындысын шығару;

3) күрделi (даулы) жағдайларда бастауыш МӘСК-нiң жолдамалары бойынша науқастар мен мүгедектердi куәландыруды жүргiзу;

4) бастауыш МӘСК-нің дәрiгерлерiмен денсаулық сақтау ұйымдарына медициналық-әлеуметтiк сараптама мен мүгедектердi оңалтудың түрлi мәселелерi бойынша консультациялық көмек көрсету және олардың бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi iс-шараларды өткiзуге қатысу;

5) МӘСК-нiң жұмыс тәжiрибесiне медициналық-әлеуметтiк сараптаманың ғылыми озық қағидаттары мен әдiстерiн енгізу, МӘСК жұмысының озық тәжiрибесiн қорыту және тарату, сарапшылық қателердi анықтау және оларды жою жөнiнде әдiстемелiк нұсқаулар әзiрлеу;

6) облыстардағы, Астана және Алматы қалаларындағы мүгедектiктiң деңгейi мен серпiнiн, медициналық-әлеуметтiк сараптау және мүгедектердi оңалтудың жай-күйiн талдау;

7) тиiстi мемлекеттiк органдарға медициналық, құқықтық, әлеуметтiк және мүгедектiк пен мүгедектердi оңалтуға жататын басқа да мәселелер бойынша ұсыныстар енгiзу мiндеттерi жүктеледi.

17. МӘСК-нiң өзiнiң уәкiлеттiгiн жүзеге асыру үшiн:

1) меншiк нысандарына қарамастан ұйымдардан МӘСК-нің шешiм қабылдауы үшiн және МӘСК-ге жүктелген басқа да функцияларды орындау үшiн қажеттi мәлiметтердi сұратуға және алуға;

2) клиникалық-функционалдық диагноз бен кәсiби мүмкiндiктерiн нақтылау мақсатында медициналық-әлеуметтiк сараптамадан өткен адамдарды денсаулық сақтау ұйымдарына тексеруге, қалпына келтiрулiк емдеуге жiберуге;

3) МӘСК-ге жолдама тиiсiнше ресiмделмеген жағдайда оны пысықтауға денсаулық сақтау ұйымдарына қайтаруға;

4) МӘСК-нiң мамандарын мүгедектердiң еңбек жағдайларын және оларды оңалту iс-шараларын орындауын зерделеу мақсатында, меншiк нысандарына қарамастан, ұйымдарға жiберуге құқығы бар.

4-тарау. Медициналық-әлеуметтiк сараптаманы жүргiзудiң тәртiбi

18. Ауру, жарақат немесе кемiстiк салдарынан ағза қызметтерiнiң тұрақты бұзылуы, тыныс-тiршiлiк әрекетiнiң шектелуi бар адамдар МӘСК-де куәландыруға жатады.

19. МӘСК адамға, баланың ата-анасына (қамқоршысына) медициналық-әлеуметтiк сараптаманы жүргiзудiң тәртiбi мен шарттарын түсiнiктi түрде таныстыруға мiндеттi.

20. Адамды медициналық-әлеуметтiк сараптамадан өткiзу тұрақты тұратын жерi немесе бекiтiлген жерi мен тиiстi денсаулық сақтау ұйымының жолдамасы бойынша жеке басын куәландыратын құжатты ұсыну арқылы жүргiзiледi. Егер, денсаулық сақтау ұйымының қорытындысына сәйкес, адам денсаулық жағдайына байланысты МӘСК-ге келе алмаса, медициналық-әлеуметтiк сараптама оның келiсiмiмен үйде, адам ем алып жатқан стационарда, баланың ата-анасының (қамқоршысының) келiсiмiмен (елдi мекеннiң алыстығына және ауыр халдегi ауруды қозғауға болмайтын айрықша жағдайларда) медициналық құжаттардың негiзiнде сырттай жүргiзiлуi мүмкiн.

21. Денсаулық сақтау ұйымы қажеттi диагностикалық, емдеу және оңалту iс-шараларын жүргiзгеннен кейiн ауру, жарақат немесе кемiстiк салдарынан ағза функцияларының тұрақты бұзылуын растайтын деректер болған жағдайда, азаматты белгiленген тәртiпте медициналық-әлеуметтiк сараптауға жiбередi.

МӘСК-нiң куәландыру жолдамасының үлгiсiн Қазақстан Республикасының еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау саласындағы орталық атқарушы органымен келiсiм бойынша денсаулық қорғау саласындағы орталық атқарушы орган бекiтедi.

22. Дәрiгерлiк тексерудiң сапасы, медициналық-әлеуметтiк сараптамаға адамдарды уақытылы және негiздi жiберу үшiн жауапкершiлiк тиiстi денсаулық сақтау ұйымының басшысына жүктеледi.

23. МӘСК адамдарды куәландыру жөнiндегi отырыстарды толық құрамында жүргiзедi, ұсынылған деректердi (клиникалық-функционалдық, әлеуметтiк-тұрмыстық, кәсiби-еңбектiк және басқа деректердi) қарайды, адамды жеке тексеруден өткiзедi, оның тыныс-тiршiлiк әрекетiнiң шектелу дәрежесiн бағалайды және алынған нәтижелердi алқа болып талқылайды. Сараптамалық қорытындының деректерi куәландыру актiсi мен отырыс хаттамасына жазылып, оған МӘСК төрағасы мен басқа да дәрiгерлерiнiң қолы қойылып, мөр басылады.

24. Адамды куәландыру үшiн қажетті құжаттардың МӘСК-ге келiп түскен күнi мүгедектiктi белгiлеу күнi болып саналады. МӘСК-де құжаттарды қарау мерзiмi 15 күннен аспауы тиiстi. Мүгедектiк тобы мен оның белгiлену күнi еңбекке жарамсыздық парағында немесе еңбекке жарамсыздық парағы берiлмейтiн жағдайда, уақытша еңбекке жарамсыздығын растайтын анықтамада көрсетiледi.

25. Адамды мүгедек деп тану не мүгедектiктi белгiлеуден бас тарту туралы қорытындыны бастауыш МӘСК-нiң дәрiгерлерi қабылдайды.

МӘСК мүгедек деп танылған адамға, баланың ата-анасына (қамқоршысына) тиiсiнше: мүгедектiгi туралы, кәсiби еңбек қабiлеттiлiгiнен айрылғаны туралы пайызбен, жүрiп-тұру құралдары, басқа да қосымша көмек түрлерi және басқалары туралы анықтама бередi. МӘСК-нiң куәландыру актiсiнiң көшiрмесi мен басқа да қажеттi анықтамалар 3 күндiк мерзiм iшiнде мүгедектiгi бойынша мемлекеттiк-әлеуметтiк жәрдемақы тағайындайтын органдарға, сондай-ақ әлеуметтiк көмек пен медициналық-әлеуметтiк оңалтуды жүзеге асырушы мекемелерге жiбередi.

Бастауыш МӘСК-нiң құрамы сараптау қорытындысын қабылдай алмайтын жағдайларда, адамды куәландыру актiсi 3 күндiк мерзiм iшiнде жоғары МӘСК-ге жiберiледi, ол осы мәселе бойынша белгiленген тәртiппен 15 күннен аспайтын мерзiмде шешiм қабылдайды. Жоғары МӘСК-нiң қорытындысы соңғы шешiм болып табылады.

26. Топтар бойынша мүгедектiк 6 ай, 1 жыл немесе 2 жыл мерзiмге белгiленедi. 16 жасқа дейiнгi балаға "мүгедек-бала" санаты 6 айдан 2 жылға дейiнгi, 2-ден 5 жылға дейiнгi мерзiмге және 16 жасқа дейiнгi мүгедек бала болып танылатын медициналық айғақтамаларға сәйкес 16 жасқа толғанға дейiн белгiленедi. Мүгедектiк мерзiмi оңалту әлеуетiне сәйкес жеке белгiленедi. Мүгедектiк қайта куәландыру тағайындалған айдан кейiнгi айдың бiрiншi күнiне дейiн белгiленедi.

Мынадай мүгедектерге мерзімсiз мүгедектiк белгіленедi:

қалпына келтiрiлмейтiн анатомиялық кемiстiктерi болса;

органдар мен ағза жүйесiнiң функциялары тұрақты, қалпына келтiрiлмейтiн өзгерiстерi және бұзылуы кезiнде, МӘСК-нің бiрiншi топтағы мүгедектi - 4 жылдан кем емес, екiншi топтағы мүгедектi - 6 жылдан кем емес уақыт бақылауынан кейiн өткiзiлген оңалту iс-шаралардың тиiмсiз болуы.

27. Қасақана негізсiз шешiм шығаруға, мүгедектiк туралы заңсыз құжаттар беруге кiнәлi адамдар заңнамалық кесiмдерде көзделген жауаптылықта болады.

5-тарау. Мүгедектердi қайта куәландыру тәртiбi

28. Мүгедектiктi қайта куәландыру адамды мүгедек деп тану үшiн белгiленген тәртiп бойынша жүргiзiледi және белгіленген мүгедектiк мерзiмi аяқталуына кемiнде екi ай қалғанда жүзеге асырылуы мүмкiн.

29. Мүгедектi белгiленген мерзiмiнен бұрын, сондай-ақ мүгедектiгi

қайта куәландыру мерзiмiнсiз белгiленген адамдарды қайта куәландыру - оның

денсаулық жағдайы өзгеруiне байланысты денсаулық сақтау ұйымының жолдамасы

бойынша, сондай-ақ мүгедектiктi белгiлеуге негiз болған құжаттардың

жалғандығы белгiленген тәртiппен анықталған жағдайда жүргізiледi.

Бастауыш МӘСК-нiң негiзсiз қорытынды беру фактiсiне көз жеткiзiлген

жағдайда, қайта куәландыруды бастауыш МӘСК-нiң негiзсiз қорытындысының

күшiн жоятын жоғары МӘСК жүргiзедi.

2-бөлiм. Мүгедектiк пен 16 жасқа

дейiнгi балалардың мүгедектiгi топтарын белгiлеу

6-тарау. Жалпы ережелер

30. Адамды мүгедек деп тану медициналық-әлеуметтiк сараптама

жүргiзiлген кезде оның денсаулығының жай-күйiн кешендi бағалау және

тыныс-тiршiлiк әрекетiнiң шектелуi дәрежесi ескерiлiп, осы Ережеде

белгiленген жiктемелер мен өлшемдер сақтала отырып жүзеге асырылады.

31. Ағза функцияларының бұзылу және тiршiлiк ету әрекетiнiң

шектелу дәрежесiне қарай мүгедек деп танылған адамға бiрiншi, екiншi

және үшiншi топтағы мүгедектiк, ал 16 жасқа дейiнгi балаға "мүгедек-бала"

санаты белгiленедi.

32. Мыналар мүгедектiктiң себептерi болып табылады:

1) жалпы ауру;

2) еңбек жарақаты;

3) кәсiби сырқат;

4) бала кезiнен мүгедектiк;

5) әскери қызмет мiндеттерiн атқару кезiнде алған, әскери

iс-қимылдарға қатысуына байланысты, әскери қызметiн өткеру кезiнде,

әскери қызмет мiндеттерiн атқаруға байланысты емес бақытсыз

жағдайлар нәтижесiнде алған жарақаттану, контузиялану, травма, зақымдану,

ауру;

6) төтенше экологиялық жағдайлар, сонымен қатар ядролық жарылыстар

мен сынақтарды өткiзу және/немесе олардың салдар-себептi байланысы

анықталған жағдайда, солардың салдарынан радиация әсерiне шалдығу

нәтижесiнде алған зақымдану, ауру.

7-тарау. Жiктемелер

33. Адам ағзасының негiзгi функцияларының бұзылуын жiктеу:

1) ағзаның психикалық функцияларының бұзылуы (қабылдауы,

назары, еске сақтауы, ойлауы, сөйлеуi, сезiнуi, ерiк-жiгерi);

2) сезiну функцияларының бұзылуы (көру, есту, иiс сезу, түйсiну);

3) статодинамикалық функцияларының бұзылуы;

4) қан айналымы, дем алу, ас қорыту, бөлiну, зат алмасуы мен iшкi

секреция энергиясы функцияларының бұзылуы.

34. Ағза функциялары бұзылуының айқын көрiну дәрежесiне қарай

жiктеу:

1) бiрiншi дәреже - функциялардың шамалы бұзылуы;

2) екiншi дәреже - функциялардың орташа бұзылуы;

3) үшiншi дәреже - функциялардың айқын бұзылуы;

4) төртiншi дәреже - функциялардың едәуiр немесе қатты айқын

бұзылуы.

35. Тiршiлiк етудiң негiзгi санаттарын жiктеу:

1) өзiне өзi қызмет көрсету қабiлеттiлiгi - негiзгi физиологиялық қажеттіктерiн өз бетiмен қанағаттандыра алу күнделiктi тұрмыстық әрекет жасау және жеке гигиена дағдыларын орындай алу қабiлеттiлiгi;

2) өз бетiмен жүрiп-тұруға қабiлеттiлiгi - кеңiстiкте өз бетiмен қозғала алу, кедергiлерден өту, өзi орындайтын тұрмыстық, қоғамдық, кәсiптiк қызметтер шегiнде денесiн тепе-тең қалпында ұстай бiлу қабiлеттiлiгі;

3) оқуға қабiлеттiлiгi - бiлiмдi қабылдап, түйсiне алуға (бiлiмдiлiк, кәсiптiк және т.б.) дағдылар мен машықтарды игеруге (әлеуметтiк, мәдени және тұрмыстық) қабiлеттiлiгi;

4) еңбек етуге қабiлеттiлiгi - жұмысты орындау, мазмұнына, көлемiне және шарттарына қойылатын талаптарға сәйкес iс-әрекетiн жүзеге асыру қабiлеттiлiгi;

5) бағдарлай бiлу қабiлеттiлiгi - уақытты және кеңiстiктi бағдарлай бiлу қабiлеттiлiгi;

6) қарым-қатынас жасауға қабiлеттiлiгi - ақпараттарды қабылдау, зерделеу және беру арқылы адамдар арасында қатынас орнатуға қабiлеттiлiгi;

7) өзiнiң мiнез-құлқын бақылауға қабiлеттiлiгi - өзiн сезiне бiлуге және әлеуметтiк құқықтық нормаларды ескере отырып, бара-бар мiнез-құлыққа қабiлеттiлiгi.

36. Тыныс-тiршiлiк әрекетiнiң шектелуiн көрiну дәрежесiне қарай жiктеу:

1) өзiне өзi қызмет көрсету қабiлеттiлігiнiң шектелуi:

бiрiншi дәреже - қосымша құралдарды пайдалана отырып, өзiне өзi қызмет көрсету қабiлеттiлiгi;

екiншi дәреже - қосымша құралдарды пайдалана отырып, басқа адамдардың көмегiмен және (немесе) өзiне өзi қызмет көрсету қабiлеттiлiгi;

үшiншi дәреже - өзiне өзi қызмет көрсетуге қабiлетсiздiгi және толығынан басқа адамдарға тәуелдi болу;

2) өз бетiмен жүрiп-тұру қабiлеттiлiгiнiң шектелуi:

бiрiншi дәреже - тым көп уақыт жұмсап және қашықтықты қысқарту арқылы өз бетiмен жүрiп-тұруға қабiлеттiлiгi;

екiншi дәреже - қосымша құралдарды пайдалана отырып және (немесе) басқа адамдардың көмегiмен өз бетiмен жүрiп-тұруға қабiлеттiлiгi;

үшiншi дәреже - өз бетiмен жүрiп-тұруға қабiлетсiздiгi және толығынан басқа адамдарға тәуелдi болу;

3) оқуға қабiлеттiлiгiнiң шектелуi:

бiрiншi дәреже - арнайы оқу процесiнiң күн тәртiбiн сақтай отырып, және (немесе) қосымша құралдарды пайдаланып, және (немесе) басқа адамдардың (оқытатын қызметкерлерден басқа) көмегiн пайдалана отырып, жалпы үлгiдегi оқу орындарында оқу қабiлеттiлiгi;

екiншi дәреже - арнайы оқу орындарында ғана немесе үйде арнайы бағдарлама бойынша оқуға қабiлеттiлiгi;

үшiншi дәреже - оқуға қабiлетсiздiгi;

4) еңбекке араласу қабiлеттiлігінiң шектелуi:

бiрiншi дәреже - бiлiктiлiгiн төмендеткен немесе өндiрiс қызметiнiң көлемiн азайтқан жағдайда, еңбек қызметiн орындауға қабiлеттiлiгi, өз мамандығы бойынша жұмысты орындау мүмкiндiгiнiң жоқтығы;

екiншi дәреже - қосымша құралдарды пайдаланып, арнайы жасалған жағдайларда және (немесе) арнайы жабдықталған жұмыс орындарында және (немесе) басқа адамдардың көмегiмен еңбек қызметiн орындау қабiлеттiлiгi;

үшiншi дәреже - еңбек қызметiне қабiлетсiздiгi;

5) айналасын бағдарлау қабiлеттiлiгiнiң шектелуi:

бiрiншi дәреже - қосымша құралдарды пайдалану арқылы айналаны бағдарлау қабiлеттiлiгi;

екiншi дәреже - өзге адамдардың көмегiмен айналаны бағдарлау қабiлеттiлiгi;

үшiншi дәреже - айналаны бағдарлау қабiлетсiздiгі (дезориентация);

6) қарым-қатынас жасау қабiлеттілiгiнiң шектелуi:

бiрiншi дәреже - ақпаратты ұғыну, қабылдау және беру жылдамдылығының

азаюымен, көлемiнiң төмендеуiмен сипатталатын қарым-қатынас жасау

қабiлеттiлiгi;

екiншi дәреже - қосымша құралдарды пайдаланып және (немесе)

басқа адамдардың көмегiмен қарым-қатынас жасау қабiлеттiлігі;

үшiншi дәреже - қарым-қатынас жасауға қабiлетсiздiгi;

7) өзiнiң мiнез-құлқын бақылау қабiлеттiлiгiнiң шектелуi:

бiрiншi дәреже - өзiнiң мiнез-құлқын тек қана өз бетiмен бақылау

қабiлеттiлiгiнiң iшiнара төмендеуi;

екiншi дәреже - өзiнің мiнез-құлқын тек қана басқа адамдардың

көмегiмен iшiнара немесе толық бақылау қабiлеттiлiгi;

үшiншi дәреже - өзiнiң мiнез-құлқын бақылауға қабiлетсiздiгi.

8-тарау. Мүгедектiк топтарын анықтаудың өлшемдерi

37. Адамды мүгедек деп тану үшiн:

1) ағза функцияларының тұрақты бұзылуынан денсаулықтың нашарлауы;

2) тыныс-тiршiлiк қабiлетiнiң шектелуi (адамның өзiне өзi қызмет ету,

өз бетiмен жүрiп-тұру, айналасын бағдарлау, қарым-қатынас жасау,

өзiнiң мiнез-құлқын бақылау, оқу немесе еңбек қызметiне араласуды жүзеге

асыру қабiлеттiлiгiнiң немесе мүмкiндiгiнiң толық немесе iшiнара

жоғалуы);

3) әлеуметтiк қорғау шараларын жүзеге асыру қажеттiгi негiз болып

табылады.

Ағзаның жас мөлшерiне қарай өзгеруi мүгедектiк тобын анықтауға

негiз бермейдi.

38. Бiрiншi топтағы мүгедектiктi белгiлеу үшiн адам денсаулығының

тыныс-тiршiлiк қабiлетi санаттарының бірiнiң не олардың мынадай ұштасуының:

үшiншi дәрежеде өзiне өзi қызмет көрсету қабiлеттiлiгі;

үшiншi дәрежеде жүрiп-тұру қабiлеттiлігі:

үшiншi дәрежеде айналасын бағдарлау қабiлеттiлігi;

үшiншi дәрежеде қарым-қатынас жасау қабiлеттiлiгі;

үшiншi дәрежеде өзiнiң мiнез-құлқын бақылау қабiлеттiлігінiң айқын

көрiнетiн шектелуiне әкелiп соққан ауру, жарақат немесе кемiстiк

салдарынан туындаған денсаулықтың едәуiр тұрақты бұзылуы немесе ағза

функцияларының айқын көрiнетiн бұзылуы өлшем болып табылады.

39. Екiншi топтағы мүгедектiктi белгiлеу үшiн адам денсаулығының

тыныс-тiршiлiк қабiлетi санаттарының бiрiнiң не олардың мынадай ұштасуының:

екiншi дәрежеде өзiне өзi қызмет көрсету қабiлеттiлігi;

екiншi дәрежеде жүрiп-тұру қабiлеттiлігi;

үшiншi, екiншi дәрежеде еңбек ету қабiлеттiлiгi;

үшiншi, екiншi дәрежеде оқуға қабiлеттiлiгi;

екiншi дәрежеде айналасын бағдарлау қабiлеттiлiгi;

екiншi дәрежеде қарым-қатынас жасау қабiлеттiлiгi;

екiншi дәрежеде өзiнiң мiнез-құлқын бақылау қабiлеттiлiгiнiң айқын

көрiнетiн шектелуiне әкелiп соққан ауру, жарақат немесе кемiстiк

салдарынан туындаған денсаулықтың едәуiр тұрақты бұзылуы немесе ағза

функцияларының айқын көрiнетiн бұзылуы өлшем болып табылады.

40. Yшiншi топтағы мүгедектiктi белгiлеу үшiн адам денсаулығының

тыныс-тiршiлiк қабiлетi санаттарының бiрiнiң не олардың мынадай

ұштасуының:

бiрiншi дәрежеде өзiне өзi қызмет көрсету қабiлеттiлiгi;

бiрiншi дәрежеде жүрiп-тұру қабiлеттiлiгі;

бiрiншi дәрежеде еңбек ету қабiлеттiлігi;

бiрiншi дәрежеде оқуға қабiлеттiлiгi;

бiрiншi дәрежеде бағдарлау қабiлеттiлiгі;

бiрiншi дәрежеде қарым-қатынас жасау қабiлеттiлiгi;

бiрiншi дәрежеде өзiнiң мiнез-құлқын бақылау қабiлеттiлiгiнiң бәсең

көрiнетiн шектелуiне әкелiп соққан ауру, жарақат немесе кемiстiк

салдарынан туындаған денсаулықтың тұрақты бәсең бұзылуы немесе ағза

функцияларының бәсең көрiнетiн бұзылуы өлшем болып табылады.

9-тарау. Қайта куәландыру мерзiмi көрсетiлмей үшiншi

топтағы мүгедектiлiк белгiленетiн анатомиялық

кемiстiктердiң тiзбесi

41. Қолдың кемiстiктерi мен ақаулары:

1) саусақтардың болмауы және қолдың жоғарырақ жерiнен келте

болуының мейлiнше жоғары деңгейі;

2) бұлшық еттiң тартылуы (буынның 10 градусқа дейiн мөлшерде

қозғалуы) немесе шынтақ буынының қолайсыз бiтуi (кемiнде 60 немесе 150 градустан астам) немесе бiлектiң алақанға төмен қаратылып немесе жоғары қаратылып бiтуi;

3) кескеннен кейiн иықтан төмен немесе шынтақтан төмен бiтпей қалған буын;

4) егер операция жақпағанда, иықтың немесе бiлектiң екi сүйегiнiң жалған буыны;

5) бiрiншi саусақты қоспағанда, төрт саусақтың барлық буындарының болмауы;

6) бiрiншi саусақты қосқанда, үш саусақтың барлық буындарының болмауы;

7) бiрiншi саусақты қоспағанда, төрт саусақтың немесе бiрiншi саусақты қосқанда, үш саусақтың айқын көрiнетiн орны шорбуын болып қозғалмай қалуы немесе сәл-пәл (қозғалтудың 5-8 градусқа шектелуi) қимылдайтындай болып қолайсыз бiтуi;

8) бiрiншi және екiншi саусақтардың алақан сүйектерiмен қоса

болмауы;

9) екi алақанның да бiрiншi саусақтарының болмауы.

42. Аяқтың кемiстiктерi мен ақаулары:

1) саннан төмен немесе тiзеден төмен келте болуы;

2) Шопар буыны деңгейiнде, Пироговтың әдiсi бойынша кескенде

табанның келте болып қалуы;

3) Шарп әдiсi бойынша екi жақтағы табан сүйектерiнiң басын кесiп

тастағаннан келте болып қалуы;

4) сирақтың табаны қисық бiтiп, буынның тартылуы немесе екi

сирақтың да буындарының қозғалмай қатып қалуы;

5) жедел емделуге жатпайтын, санның немесе балтырдың екi сүйегiнiң де

бiтпей қалған жалған буыны;

6) кескеннен кейiн жамбас пен санның бiтпей қалған жансыз буыны;

7) аяқтың 10 сантиметрге және одан да жоғары қысқа болуы;

8) жамбас пен сан буындарының тез шор болуы немесе функциональдық

қолайсыз бітуі (170 градустан астам немесе кемiнде 150 градус);

9) жамбас пен санның кейiннен болған шығуы.

43. Iшкi органдар функциясының бұзылуы айқын көрiнетiн 4-дәрежедегi

кифосколиоз.

44. Саусақтың немесе қолдың жансыздануы, аяқтың жансыздануы, қолдың

бүкiл жоғарғы жағынан салдануы және аяқтың бүкiл төменгі жағынан едәуiр

трофикалық бұзылуы.

45. Салған протез тамақты шайнауды қамтамасыз етпейтiн, жақ

сүйектерiнiң және қатты таңдайдың кемiстiктерi.

46. Гипофизарлы нанизм (ергежейлiлiк ауруы), остеохондропатия

(сүйектiң қабынуы), ергежейлiлік бар остеохондродистрофия.

47. Керең және мылқау, жасынан елi құлағынан бiрдей керең болуы.

48. Көмейдiң болмауы салдарынан үнемi түтiк арқылы демалу.

10-тарау 16 жасқа дейiнгі бала мүгедек болып табылатын

медициналық айқындамалар

49. 6 айдан 2 жылға дейiн мүгедектiктi белгiлеуге құқық беретiн

функционалдық өзгерiстер мен патологиялық күйi:

1) бастың сүйегi мен мидың зақымдануы, нейроинфекциядан кейiнгi айқын бiлiнетiн қозғалу, психикалық, сөйлеу қабiлеттiлiктерiнiң бұзылуы;

2) операциядан кейiнгi кезеңде ұзақ мерзiмдi қалпына келтiру және оңалту терапиясын қажет ететiн күйi;

3) бүйрек функциясының айқын бiлiнетiн тұрақты бұзылуы, бүйрек тiнiндегi патологиялық процес белсендiлiгiнiң жоғарғы дәрежесi;

4) ұзақтығы 2 айдан асатын гемморрагиялық васкулит кезiнде пайда болатын патологиялық жағдай;

5) асқазанның, аш iшектiң жара ауруының асқынғандығы;

6) процестiң 3 айдан асатын жоғары белсендiлiктегi дәнекер болатын тiннiң диффуздық бұзылуынан туындаған патологиялық күйi;

7) терапиялық түзеудi қажет ететiн өмiршеңдiк көрсеткiштер бойынша (зат алмасу, иммундық, қан тамырларының зақымдануы, қан формуласының өзгеруi және т.б.) 3 айдан асатын мерзiмге тағайындалатын әсерi күштi препараттарды ұзақ уақыт қолданудан туындаған патологиялық жағдай;

8) коагулопатия және тромбоцитопатия кезеңiндегі жатырдан дисфункциялық қан ағуы.

50. 2 жылдан 5 жылға дейiн мүгедектiктi белгiлеуге құқық беретiн функционалдық өзгерiстер мен патологиялық күйлер.

2 жыл мерзiмге дейiн мүгедектiк белгiленетiн

медициналық айқындамалар:

1) сөйлеу, көру, есту қабiлеттiлiктерiмен ұштасатын және оларсыз болатын қозғалу қабiлеттiлiгiнiң (аяқ-қолдарының шала сал болуы, генерализацияланған гиперкинездер, координацияның бұзылуы және т.б.) қозғалудың шамалы бiлiнетiн тұрақты бұзылуы;

2) сөйлеу қабiлеттiлiгiнiң тұрақты бұзылуы (алалия афазия, өтеуге келмейтiн түрi) дизартрия мен кекештенудiң ауыр дәрежесi;

3) жұлынның зақымдануынан туындайтын жамбас қуысы органдары функцияларының айқын бiлiнетiн бұзылуы;

4) тұрақты терапиялық резистенттi эпилептиформалық жағдай (айына 1 және одан да көп ұстамасы болатын) немесе жиi немесе құрысып-тырысусыз болатын ұстамалар (аптасына 2-3 рет);

5) ұзақтығы 6 айға және одан да ұзаққа созылатын созылмалы психотикалық жағдай;

6) есту, көру, сөйлеу қабiлеттiлiктерiнiң, жүрiп-тұру аппаратының, басқа органдар мен жүйелер функциясының бұзылуымен және мiнез-құлқының патологиялық түрiмен қоса болатын дебилдiк дәрежедегi ақыл-ойдың кемiстiгi;

7) тұрақты әлеуметтiк дезадаптацияға соқтыратын мiнез-құлқының патологиясы, эмоционалдық-еркiндiк аясының бұзылуы;

8) көбiрек көретiн көздiң көру қабiлеттiлiгiнiң 0,2 дейiн (түзетумен) тұрақты төмендеп кетуi және көбiрек көретiн көздің көру аумағы белгiленген бiр нүктеден барлық бағыттарда 25 градусқа дейiн тарылуы;

9) есту функциясының мүлдем болмауы (кереңдiгi 3-4 дәрежеде);

10) тамақ пен кеңiрдектiң туа бiткен немесе пайда болған ауруына байланысты трахеотомиялық түтiкшесiз өз еркiмен дем ала алмауы;

11) бронхиалдық астманың асқынған түрi;

12) iшек-қарын жолы, бауырдың және/немесе өт шығу жолдары дамуындағы ауру мен кеселдерге байланысты тамақ қорыту функциясының және/немесе бауыр функциясының айқын бiлiнетiн тұрақты бұзылуы;

13) 2-3 дәрежедегi және одан да жоғары iркiлген жүрек жетiспеушiлiгi немесе айқын бiлiнетiн асқынған гипоксемия, жүректiң соғу ырғағының бұзылуымен байланысты, соның iшiнде кардиостимуляторды имплантация жасалғаннан кейiнгi синкопалдық жағдай;

14) физикалық белсендiлiктiң кенет шектелуiне және әлеуметтiк дезадаптацияға әкелетiн терi қабығының және/немесе шырықты қабығының көлемдi зақымдануы (изъязвлениялар, эритродермия, айқын бiлiнетiн қышу, тыртық өзгерiстерi, папилломатоз және басқасы);

15) туа бiткен және тұқым қуалаған қан ауруларына байланысты жылына бiр реттен артық гемоглобиннiң 100 г/л төмендеп кетуiнен болатын анемиялық криздер;

16) функцияның айқын бiлiнетiн бұзылуы және/немесе қатерсiз iсiктiң пайда болу нәтижесiнде болған косметикалық кемiстiк.

5 жыл мерзiмге дейiн мүгедектiк белгiленетiн

медициналық айқындамалар.

1) диагноздың анықталған кезiнен бастап тоқтатқанға дейiн арнаулы диета сақтауды талап ететiн заттар алмасуының туа бiткен немесе тұқым қуалаған аурулары (фенилкетонурия, целиакция және басқасы);

2) тiршiлiк етудiң iшiнара бұзылуына және әлеуметтiк дезадаптацияға әкелетiн туа бiткен немесе тұқым қуалаған аурулар мен синдромдар;

3) асқынған лейкоз, лимфогрануломотоз;

4) сатысына қарамастан iсiктiң өсу процесi, түрлi локализациялы хирургиялық немесе емдеудiң басқа түрiнен кейiн пайда болған қатерлi iсiктер;

5) операция жасалған гидроцефалия;

6) сүйек тiнiнiң айқын бiлінетiн көлемдi деструкциялары (остеопороз, шемiршек қосындылары), сүйек пен бұлшық еттiң қисаюына, қайталама патологиялық сынықтарға, 2-3 дәрежедегi функционалдық жетiспеушiлiкке соқтыратын бұлшық еттердiң патологиялық өзгерiстерi (миофиброз, диффузды кальциноз);

7) омыртқасы мен төс қуысының, бiр немесе бiрнеше аяқ-қол буындарының тартылып бiтуi мен шор болып бiтуi, iрi сүйектерiнiң жалған буындарының 3-4 дәрежедегі деформациясы нәтижесiнде жүрiп-тұру функциясының бұзылуы;

8) аяқ-қолдың туа бiткен кемiстiгi немесе оның сегментi, мутиляциясы, тартылып бiтуi, синдактилиясы, артропатиясы және басқасына байланысты аяқ-қол функциясының бұзылуы;

9) туа бiткен бет органдарының толық немесе iшiнара аплазиясы, бет скелетiнiң және жұмсақ тiнiнiң кемiстiгiне немесе қисаюына байланысты дем алу, шайнау, жұтыну, сөйлеу функцияларының бұзылуы;

10) сiдiк пен үлкен дәреттiң тұрақты тоқтамауы, хирургиялық түзеуге келмейтiн немесе мерзiмi бойынша хирургиялық емдеуге жатпайтын iшек, қуық және қуық-жыныстық терең жаралар.

51. 16 жасқа толғанға дейiнгi мерзiмге мүгедектiк белгiленетiн патологиялық күйлер:

1) айқын бiлiнетiн тұрақты сал болуы немесе аяқ-қолдың бiрiнiң немесе бiрнешеуiнiң терең сал болуы, тұрақты генерализацияланған гиперкинездер (қос атетоз, хореатетоз түрiндегi), координацияның айқын бiлiнетiн бұзылуы;

2) 2 жыл бойы және одан да көп болатын тұрақты терапевтикалық резистенттiк құрысып-тырысуы;

3) идиотия немесе имбецилдық дәрежеге сәйкес болатын әр түрлi генездегi олигофрения немесе ақыл-ойдың кемiстiгi;

4) көбiрек көретiн көздiң көру қабiлетiнiң 0,2 дейiн (түзетумен) төмендеп кетуi және көбiрек көретiн көздiң көру аумағы белгiленген нүктеден барлық бағыттарда 25 градусқа дейiн тарылуы, бiр көздiң болмауы немесе соқыр болуы;

5) кереңдiк;

6) туа бiткен немесе тұқым қуалаған (муковисцидоз, асқынудағы

альвеолиттер немесе өкпенiң дессиминирланған аурулары) сипаттағы

өкпе-тыныс жүйесiнiң зақымдалуы;

7) пайда болған немесе туа бiткен сипаттағы өкпе-тыныстың

асқынған ауруы, демiкпе бойынша 2 және жоғары дәрежедегi тыныстың

тұрақты жетiспеушiлiгi;

8) жүректiң инкурабельдiк ауруы бойынша 2-3 дәрежедегi жүректiң

iркiлген жетiспеушiлiгi;

9) туа бiткен, тұқым қуалаған, пайда болған аурулар бойынша

бауыр функцияларының айқын бiлiнетiн, қайтаруға келмейтiн тұрақты

бұзылуы;

10) асқынған бүйрек жетiспеушiлiгi, қатерлi гипертония, қантты емес

бүйрек диабетi;

11) инкурабельдiк қатерлi iсiктер;

12) орган функцияларының бұзылуына байланысты хирургиялық емдеуге

жатпайтын қатерсiз iсiктер;

13) емдеуге келмейтiн сiдiк пен үлкен дәреттiң тұрақты тоқтамауы,

үлкен дәреттiк және сiдiк-жыныстық терең жаралар;

14) маңызды органдардың болмауы немесе жетiлiп дамымауына байланысты

пайда болатын, функциялардың тұрақты бұзылуына соқтыратын патологиялық

жағдай;

15) аяқ-қолдың бiрiнiң және бiрнешеуiнiң дәрежесiне қарамастан

келте болуы;

16) шор болып бiтуiне, қолайсыз бiтуiне, патологиялық сынықтарға, скелеттiң деформациясына, жүрiп-тұру аппаратының даму кеселдерiне әкелетiн, өз еркiмен жүрiп, қозғалу және өз өзiне қызмет көрсету мүмкiндiгінен айрылуы бойынша скелеттiң жүйелi зақымдануы;

17) iшкi секреция функциясының жетiспеушiлiгi, қант диабетi (инсулинге тәуелдi түрi), қантты емес диабет (питуитрин-резистенттi түрi), Иценго-Кушинга ауруы, бүйрек үстi безiнiң жетiспеушiлiгi (Аддисон ауруы, тоталды адреналэктомиядан кейiнгi жағдай, бүйрек үстi безi қабыршығының туа бiткен дисфункциясы), гипофизарлы нанизм, туа бiткен және пайда болған гипотиреоздың, гипопаратиреоздың ауыр түрi, 4-дәрежедегi май басу;

18) асқынған лейкоз, гистиоцитоз;

19) қан ұюының туа бiткен немесе пайда болған гипо-аппастикалық жағдайы (гемоглобин 100 г/л төмен, тромбоциттер 1 куб. мм. 100 мыңнан төмен, лейкоциттер 1 куб. мм. 4 мыңнан төмен);

20) коагулопатия мен тромбопатияның ауыр түрлерi, ауыр геморрогиялық

криздарды үздiксiз тудырып отыратын асқынған тромбоцитопеникалық пурпура

(тромбоциттер саны 1 куб. мм. 50 мыңнан төмен);

21) туа бiткен иммунодефициттық жағдай. Ауыр аралас иммундық

жетiспеушiлiк, агамма-(гипогаммаглобулинемия), лимфа байланыстарының,

өкпенiң, бауырдың, басқа да органдардың бактериямен зақымдалуын тудыратын

септикалық гранулематоз;

22) қан сывороткасындағы Е иммуноглобулиннiң 1000 КЕД/л артық

концентрациясымен терiнiң астындағы клетчаткалардың, өкпенiң, бауырдың

және басқа да органдардың көбiнесе "салқын" абцестерiн тудыратын Е

гипериммуноглобулинемия синдромы;

23) пайда болған иммунодефицит жағдайы, ВИЧ инфекциясының

айқын көрiнiсi.

11-тарау. Мүгедектердi жүрiп-тұру құралдарымен қамтамасыз ету

үшiн берiлетiн дәрiгерлiк айқындамалардың тiзбесi

52. Бөлмеде жүрiп-тұратын кресло-арба:

1) созылмалы қан айналымы ауруының үшiншi дәрежесi;

2) өкпе-жүрек ауруының үшiншi дәрежесi;

3) гемиплегия, гемипарездiң айқындалған түрi;

4) параплегия, төменгi парапарездiң айқындалған түрi;

5) триплегия, трипарездiң айқындалған түрi;

6) тетраплегия, тетрапарездiң айқындалған түрi;

7) аса айқындалған атаксия, гиперкинетикалық амиостатикалық синдром;

8) екi балтырдан немесе одан да жоғарырақ жерден келте болу.

53. Серуендеуге арналған кресло-арба:

1) гемиплегия, гемипарездiң айқындалған түрi;

2) параплегия, төменгi парапарездiң айқындалған түрi;

3) триплегия, трипарездiң айқындалған түрi;

4) тетраплегия, айқындалған тетрапарез;

5) екi балтырдан немесе одан да жоғары келте болу.

54. Мүгедектерге арналған арнаулы автокөлiк:

1) өкпе-жүрек ауруының екiншi сатысы;

2) бiр аяқтың сал болуы немесе шала сал болуы;

3) параплегия, аяқ парапарезiнiң айқындалған түрi;

4) гемиплегия, гемипарездiң айқындалған түрi;

5) аяқ қанының қоюлануы, созылмалы күре тамыры ауруының екiншi және одан да жоғары жетiспеушiлiгiнiң сатысы;

6) екi аяқ тамырларының созылмалы қан тамырлары ауруы, жетiспеушiлiгінiң 2-3 сатысы;

7) бiр аяқтың немесе екi бiрдей аяқтың кемiнде екi iрi буынының бiрнеше түйiн боп қозғалмай шор болып немесе қолайсыз бiтуi;

8) Шарп әдiсi бойынша екi табанның бiрдей келтелiгi (табан сүйектерiнiң басын кесiп тастау) және аяқтың жоғарырақ жерiнен келте болуы;

9) балтырдан келте болуы және аяқтың мейлiнше жоғары келте болуы;

10) жамбас пен сан буынының кейiннен болған шығуы;

11) жамбас пен санның немесе тiзенiң жансыз боп қалған буындары;

12) жамбас пен сан буынының айқын көрiнетiн шор болып бiтуi немесе қолайсыз бiтуi (қозғалу көлемi 10 градустан кем);

13) тiзе буынының 150 градустан кем және 170 градустан артық айқын көрiнетiн функциональды қолайсыз жағдайда шор болып бiтуі;

14) екi аяқтың да сирақ буындарының айқын көрiнетiн шор болып қатып қалуы немесе, сiңiр етiнiң тартылуы;

15) екi сан немесе балтыр сүйектерiнiң дұрыс бiтпеген сынықтары немесе олардың төменгi бұрышынан 170 градусқа кем қожырлануы;

16) екi аяқтың да сүйегiнiң iрiңдеп ағымдағы созылмалы ауруы және терең жара болуы, сүйектiң қабынып шiруi (екi жылдан астам);

17) жалған буын немесе iрi сүйегiнiң кемiстігi, балтырдың екi бiрдей сүйегiнiң кемiстiгi (сүйектiң көлденең немесе шет жағынан бастап жартысынан астам бүлiнуi) немесе жiлiншiк орнынан 170 градусқа кем төменгi бұрышынан қозғалып қолайсыз бiтуі;

18) бiр аяқтың 10 сантиметрге және одан да көп қысқа болуы;

19) жарақаттанудың салдарынан және жиi қайталанатын ұзақ уақыт бойы жазылмайтын жара (6 айдан астам) немесе балтырдағы 20 шаршы сантиметр және одан да кеп, табанда 2 шаршы сантиметр, табанның үстiңгі жағында 10 шаршы сантиметр және одан да көн көлемдi трофикалық жаралар;

20) омыртқа функцияларының қатты, айқындала өзгерiп қисаюының 4-сатысы.

12-тарау. Медициналық-әлеуметтiк сарапшылық

комиссияларының қорытындыларына шағым жасау тәртiбi

55. Адамның, баланың ата-анасы (қамқоршысы) МӘСК-нiң сараптама шешiмiмен келiспейтiн жағдайларда бiр ай мерзiмде жоғары МӘСК-ге немесе тиiстi еңбек, жұмыспен қамту және халықты әлеуметтiк қорғау органына жазбаша берiлген өтiнiш негiзiнде шағым жасай алады.

56. Жоғары МӘСК өтiнiш келiп түскен күннен бастап бiр айдан

кешiктiрмей медициналық-әлеуметтiк сараптама жүргiзедi және алынған

нәтижелер негізiнде қорытынды шығарады.

57. Жоғары МӘСК қорытындысына азамат немесе оның заңды өкiлi

Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен Қазақстан

Республикасының еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау орталық атқарушы

органына, сотқа шағым жасай алады.

Мамандар:

Қобдалиева Н.М.

Орынбекова Д.К.

Об утверждении Положения о медико-социальных экспертных комиссиях

Постановление Правительства Республики Казахстан от 24 августа 2000 года N 1298. Утратило силу - постановлением Правительства РК от 28 июня 2002 г. N 703 ~P020703.

В соответствии с Законом Республики Казахстан от 16 июня 1997 года Z970126_ "О государственных социальных пособиях по инвалидности, по случаю потери кормильца и по возрасту в Республике Казахстан" Правительство Республики Казахстан постановляет:

1. Утвердить прилагаемое Положение о медико-социальных экспертных

комиссиях.

2. Признать утратившим силу:

1) постановление Кабинета Министров Республики Казахстан от 2 июля

1992 года N 571

P920571_

"Об утверждении Положения о медико-социальных

экспертных комиссиях" (САПП Республики Казахстан, 1992 г., N 27, ст. 409);

2) постановление Кабинета Министров Республики Казахстан от 16 июня

1992 года N 531

P920531_

"Об утверждении Основных критериев определения

инвалидности и медицинских показаний для обеспечения техническими и иными

средствами передвижения" (САПП Республики Казахстан, 1992 г., N 24, ст.

372).

3. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Первый заместитель

Премьер-Министра

Республики Казахстан

	Утверждено постановлением
	Правительства Республики Казахстан от 24 августа 2000 года N 1298

Положение о медико-социальных экспертных комиссиях

Раздел 1. Создание и деятельность медико-социальных

экспертных комиссий

Глава 1. Общие положения

1. Настоящее Положение о медико-социальных экспертных комиссиях (далее - Положение) регулирует деятельность медико-социальных экспертных комиссий (далее - МСЭК), создаваемых в соответствии с Законом Республики Казахстан от 16 июня 1997 года Z970126_ "О государственных социальных пособиях по инвалидности, по случаю потери кормильца и по возрасту в Республике Казахстан" для определения инвалидности гражданам Республики Казахстан, а также детям до 16 лет, иностранцам и лицам без гражданства, постоянно проживающим в Республике Казахстан.

2. МСЭК в своей деятельности руководствуется нормами K951000_ Конституции Республики Казахстан, законами Республики Казахстан и иными нормативными правовыми актами, а также настоящим Положением.

3. МСЭК проводит свою работу по территориальному принципу на территории:

областей, городов Астаны, Алматы (далее - высшие МСЭК);

районов, городов, районов в городах (далее - первичные МСЭК).

4. Основными задачами МСЭК являются:

1) определение группы инвалидности, ее причин, сроков и времени наступления инвалидности, инвалидности детям до 16-летнего возраста;

2) разработка индивидуальных программ реабилитации инвалидов, содействие в реализации мероприятий социальной защиты инвалидов, включая их реабилитацию, определение эффективности данных мероприятий;

3) формирование данных государственной системы учета инвалидов, освидетельствуемых во МСЭК, изучение состояния, динамики и причин инвалидности в регионе;

4) участие в разработке комплексных программ в области профилактики инвалидности, медико-социальной экспертизы, реабилитации и социальной защиты инвалидов.

5. МСЭК осуществляет деятельность во взаимодействии с государственными органами и иными организациями, осуществляющими деятельность в сфере здравоохранения, медико-социальной реабилитации инвалидов, а также с общественными организациями инвалидов.

6. МСЭК в своей деятельности использует формы первичных учетно-отчетных документов и бланки строгой отчетности (справки МСЭК), утверждаемые центральным исполнительным органом в области труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.

Глава 2. Организация МСЭК

7. МСЭК организуется по решению соответствующих местных исполнительных органов в системе органов труда, занятости и социальной защиты населения. МСЭК входит в структуру областных и городов Астаны, Алматы органов труда, занятости и социальной защиты населения.

Финансирование МСЭК осуществляется за счет средств местных бюджетов.

8. Организация первичной МСЭК производится исходя из численности населения на соответствующей территории из расчета одна первичная МСЭК не более чем на 120 тысяч человек.

9. В зависимости от общего уровня и структуры заболеваемости, инвалидности первичная МСЭК может быть общего профиля и специализированного профиля (для проведения медико-социальной экспертизы больных туберкулезом, лиц с психическими расстройствами).

10. Первичная МСЭК общего профиля состоит из 4-х врачей-экспертов (терапевт, невропатолог, хирург, реабилитолог). В необходимых случаях к деятельности первичной МСЭК может привлекаться в качестве консультанта врач-педиатр.

В состав первичной МСЭК специализированного профиля входят 2 врача-эксперта, специальности которых соответствуют профилю первичной МСЭК, а также реабилитолог, терапевт или невропатолог.

11. В состав высшей МСЭК входит 4 врача-эксперта (терапевт, хирург, невропатолог, реабилитолог).

Высшая МСЭК организуется из одного или нескольких составов в зависимости от числа первичных МСЭК, из расчета, как правило, один состав на 5 первичных МСЭК.

Для решения медицинских, правовых и других вопросов привлекаются консультанты (педиатр, психолог, юрист и другие специалисты).

12. МСЭК обслуживают старшая медицинская сестра, медицинский регистратор и водитель автомобиля.

13. Председателем МСЭК назначается один из входящих в нее врачей, являющийся высококвалифицированным специалистом, имеющим стаж - клинической или экспертной работы не менее 5 лет.

Председатель МСЭК организует ее работу, обеспечивает качественное проведение медико-социальной экспертизы и реабилитации инвалидов, несет персональную ответственность за деятельность МСЭК.

Председатель, врачи, средний (старшая медсестра, медрегистратор) и обслуживающий персонал МСЭК (уборщик служебных помещений, гардеробщик, дворник, водитель и др.) назначаются и освобождаются от должности уполномоченным областным, городов Астаны, Алматы органом по вопросам труда, занятости и социальной защиты населения.

14. Медико-социальная экспертная комиссия имеет штамп и печать.

Глава 3. Права и обязанности МСЭК

15. На первичные МСЭК возлагаются обязанности:

1) определять степень нарушенных функций организма, ограничения жизнедеятельности освидетельствуемых лиц и установление факта наличия инвалидности;

2) определять степени утраты профессиональной трудоспособности у лиц, получивших увечье, профессиональное заболевание либо иное повреждение здоровья, связанное с исполнением ими трудовых обязанностей и необходимость осуществления дополнительных мер социальной защиты;

3) устанавливать причинную связь смерти лица с производственной травмой, профессиональным заболеванием и с другими обстоятельствами, при которых производятся социальные выплаты семье умершего в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

4) оказывать помощь лицам в оформлении необходимых документов для проведения медико-социальной экспертизы;

5) формировать и корректировать индивидуальные программы реабилитации инвалидов (определять виды, формы, сроки и объемы мероприятий по медицинской, социальной и профессиональной реабилитации), а также контролировать их реализацию;

6) продлевать сроки временной нетрудоспособности на период восстановительного лечения;

7) проводить контрольные освидетельствования инвалидов для динамического наблюдения за выполнением мероприятий, предусмотренных индивидуальными программами реабилитации инвалидов;

8) представлять в соответствующие военные комиссариаты сведения обо всех случаях признания инвалидами военнообязанных и лиц призывного возраста.

16. На высшую МСЭК возлагаются обязанности:

1) осуществлять организационно-методическое руководство и контроль за деятельностью первичных МСЭК;

2) проводить медико-социальную экспертизу лиц, обжаловавших заключения первичных МСЭК, а также проверять заключения первичных МСЭК в порядке контроля, в случае обнаружения необоснованности этих заключений отменять их и выносить свое заключение;

3) проводить в сложных (спорных) случаях освидетельствование больных и инвалидов по направлениям первичных МСЭК;

4) оказывать консультативную помощь врачам первичных МСЭК и организациям здравоохранения по различным вопросам медико-социальной экспертизы и реабилитации инвалидов, и принимать участие в проведении мероприятий по повышению их квалификации;

5) внедрять в практику работы МСЭК передовые, научные принципы и методы медико-социальной экспертизы, обобщать и распространять передовой опыт работы МСЭК, выявлять экспертные ошибки и разрабатывать методические указания по их устранению;

6) анализировать уровень и динамику инвалидности, состояние медико-социальной экспертизы и реабилитации инвалидов в областях, городах Астаны, Алматы;

7) вносить в соответствующие государственные органы предложения по медицинским, правовым, организационным, социальным и другим вопросам, относящимся к проблемам инвалидности и реабилитации инвалидов.

17. МСЭК для осуществления своих полномочий имеет право:

1) запрашивать и получать от организаций, независимо от форм собственности, сведения необходимые для принятия заключения МСЭК и выполнения других функций, возложенных на МСЭК;

2) направлять лиц, проходящих медико-социальную экспертизу с целью уточнения клинико-функционального диагноза и профессиональных возможностей на обследование, восстановительное лечение в организации здравоохранения;

3) в случае ненадлежащего оформления направления на МСЭК возвращать его на доработку в организации здравоохранения;

4) направлять специалистов МСЭК в организации, независимо от форм собственности, с целью изучения условий труда инвалидов и выполнения ими реабилитационных мероприятий.

Глава 4. Порядок проведения медико-социальной экспертизы

18. Освидетельствованию во МСЭК подлежат лица, у которых имеются стойкие нарушения функции организма, ограничения жизнедеятельности вследствие заболеваний, последствий травм или дефектов.

19. МСЭК обязана ознакомить лицо, родителей ребенка (опекуна) в доступной для них форме с порядком и условиями проведения медико-социальной экспертизы.

20. Медико-социальная экспертиза лица проводится по месту его жительства, либо по месту прикрепления по направлению соответствующей организации здравоохранения при предоставлении документа, удостоверяющего личность. В случае, если в соответствии с заключением организации здравоохранения, лицо не может явиться во МСЭК по состоянию здоровья, медико-социальная экспертиза проводится на дому, в стационаре, а также заочно (в исключительных случаях при отдаленности населенного пункта и при нетранспортабельности больного из-за тяжести его состояния) на основании представленных документов с его согласия или с согласия родителей ребенка (опекуна).

21. Организация здравоохранения направляет в установленном порядке лицо на медико-социальную экспертизу после проведения необходимых диагностических, лечебных и реабилитационных мероприятий при наличии данных, подтверждающих стойкое нарушение функций организма, обусловленное заболеваниями, последствиями травм или дефектами.

Форма направления на освидетельствование во МСЭК утверждается центральным исполнительным органом в области здравоохранения по согласованию с центральным исполнительным органом в области труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.

22. Ответственность за качество медицинского обследования, своевременность и обоснованность направления лиц на медико-социальную экспертизу возлагается на руководителя соответствующей организации здравоохранения.

23. МСЭК проводит заседания по освидетельствованию лиц в полном составе, рассматривает представленные сведения (клинико-функциональные, социально-бытовые, профессионально-трудовые и другие данные), проводит личный осмотр, оценивает степень ограничения жизнедеятельности и коллегиально обсуждает полученные результаты. Данные экспертного заключения заносятся в акт освидетельствования и протокол заседания, которые подписываются председателем, остальными врачами МСЭК и заверяются печатью.

24. Датой установления инвалидности считается день поступления во МСЭК документов, необходимых для освидетельствования лица. Срок рассмотрения документов во МСЭК не должен превышать 15 дней. Группа инвалидности и дата ее установления отмечаются в листе нетрудоспособности или в справке, удостоверяющей временную нетрудоспособность в тех случаях, когда лист нетрудоспособности не выдается.

25. Заключение о признании лица инвалидом, либо об отказе в установлении инвалидности, принимается врачами первичной МСЭК.

Лицу признанному инвалидом, родителям ребенка (опекуну) МСЭК выдает соответствующую справку: об инвалидности, утрате профессиональной трудоспособности в процентах, средствах передвижения, дополнительных видах помощи и другие. Выписка из акта освидетельствования во МСЭК и необходимые справки в 3-х дневный срок направляются в органы, назначающие государственное социальное пособие по инвалидности, а также в организации, осуществляющие социальную помощь и медико-социальную реабилитацию.

В тех случаях, когда состав врачей-специалистов первичной МСЭК не может принять экспертное заключение, акт освидетельствования лица направляется в 3-х дневный срок в высшую МСЭК, которая принимает решение по данному вопросу в установленном порядке в срок не более 15 дней. Заключение высшей МСЭК является окончательным.

26. Инвалидность по группам устанавливается на срок 6 месяцев, 1 или 2 года. Лицу в возрасте до 16 лет категория "ребенок-инвалид" может устанавливаться сроком от 6 месяцев до 2-х лет, от 2-х до 5 лет и до достижения им 16-летнего возраста в соответствии с медицинскими показаниями, при которых ребенок в возрасте до 16 лет признается инвалидом. Срок инвалидности устанавливается индивидуально в соответствии с реабилитационным потенциалом инвалида. Инвалидность устанавливается до первого числа месяца, следующего за тем месяцем, на который назначено переосвидетельствование.

Бессрочно инвалидность устанавливается инвалидам:

с необратимыми анатомическими дефектами;

при стойких, необратимых изменениях и нарушениях функций органов и систем организма, неэффективности проведенных реабилитационных мероприятий после наблюдения МСЭК за инвалидом первой группы не менее 4-х лет, второй группы не менее 6 лет.

27. Лица виновные в вынесении заведомо необоснованного заключения, незаконной выдаче документов об инвалидности несут ответственность, предусмотренную законодательными актами.

Глава 5. Порядок переосвидетельствования инвалидов

28. Переосвидетельствование инвалидов проводится в порядке, установленном для признания лица инвалидом и может осуществляться не более чем за два месяца до истечения установленного срока инвалидности.

29. Переосвидетельствование инвалида ранее установленных сроков, а также лиц, инвалидность которым установлена без срока переосвидетельствования проводится первичной МСЭК по направлению организации здравоохранения при изменении состояния его здоровья, а также в случае выявления в установленном порядке подложных документов, на основании которых установлена инвалидность. При очевидном факте необоснованно выданного заключения первичной МСЭК, переосвидетельствование проводит высшая МСЭК, которая отменяет необоснованное заключение первичной МСЭК.

Раздел 2. Определение групп инвалидности и инвалидности

детям до 16 лет

Глава 6. Общие положения

30. Признание лица инвалидом осуществляется при проведении

медико-социальной экспертизы, исходя из комплексной оценки состояния его

здоровья и степени ограничения жизнедеятельности, с соблюдением

классификаций и критериев, установленных настоящим Положением.

31. В зависимости от степени нарушения функций организма и

ограничения жизнедеятельности лицу, признанному инвалидом, устанавливается

первая, вторая или третья группа инвалидности, а лицу в возрасте до 16 лет

категория "ребенок-инвалид".

32. Причинами инвалидности являются:

1) общее заболевание;

2) трудовое увечье;

3) профессиональное заболевание;

4) инвалидность с детства;

5) ранение, контузия, травма, увечье, заболевание, связанное с участием в боевых действиях, полученные при исполнении обязанностей военной службы, при прохождении военной службы, в результате несчастного случая, не связанного с исполнением обязанностей военной службы;

6) увечье, заболевание полученные вследствии чрезвычайных

экологических ситуаций, в том числе вследствии радиационного воздействия

при проведении ядерных взрывов и испытаний и/или их последствий при

условии установления причинно-следственной связи.

Глава 7. Классификации

33. Классификация нарушений основных функций организма человека:

1) нарушения психических функций организма (восприятие, внимание,

память, мышление, речь, эмоции, воля);

2) нарушения сенсорных функций (зрение, слух, обоняние, осязание);

3) нарушения статодинамических функций;

4) нарушения функций кровообращения, дыхания, пищеварения, выделения,

обмена веществ и энергии внутренней секреции.

34. Классификация нарушений функций организма по степени выраженности:

1) первая степень - незначительные нарушения функций;

2) вторая степень - умеренные нарушения функций;

3) третья степень - выраженные нарушения функций;

4) четвертая степень - значительно или резко выраженные нарушения

функций.

35. Классификация основных категорий жизнедеятельности:

1) способность к самообслуживанию - способность самостоятельно удовлетворять основные физиологические потребности, выполнять повседневную бытовую деятельность и навыки личной гигиены;

2) способность к самостоятельному передвижению - способность самостоятельно перемещаться в пространстве, преодолевать препятствия, сохранять равновесие тела в пределах выполняемой бытовой, общественной, профессиональной деятельности;

3) способность к обучению - способность к восприятию и воспроизведению знаний (образовательных, профессиональных и др.), овладению навыками и умениями (социальными, культурными и бытовыми);

4) способность к трудовой деятельности - способность осуществлять деятельность в соответствии с требованиями к содержанию, объему и условиям выполнения работы;

5) способность к ориентации - способность определяться во времени и пространстве;

6) способность к общению - способность к установлению контактов между людьми путем восприятия, переработки и передачи информации;

7) способность контролировать свое поведение - способность к осознанию себя и адекватному поведению с учетом социально-правовых норм.

36. Классификация ограничений жизнедеятельности по степени выраженности:

1) ограничение способности к самообслуживанию:

первая степень - способность к самообслуживанию с использованием вспомогательных средств;

вторая степень - способность к самообслуживанию с использованием вспомогательных средств и (или) с помощью других лиц;

третья степень - неспособность к самообслуживанию и полная зависимость от других лиц;

2) ограничение способности к самостоятельному передвижению:

первая степень - способность к самостоятельному передвижению при более длительной затрате времени и сокращения расстояния;

вторая степень - способность к самостоятельному передвижению с использованием вспомогательных средств и (или) с помощью других лиц;

третья степень - неспособность к самостоятельному передвижению и полная зависимость от других лиц;

3) ограничение способности к обучению:

первая степень - способность к обучению в учебных заведениях общего типа при соблюдении специального режима учебного процесса и (или) с использованием вспомогательных средств, и (или) с помощью других лиц;

вторая степень - способность к обучению только в специальных учебных заведениях или по специальным программам в домашних условиях;

третья степень - неспособность к обучению;

4) ограничение способности к трудовой деятельности:

первая степень - способность к выполнению трудовой деятельности при условии снижения квалификации или уменьшения объема производственной деятельности, невозможности выполнения работы по своей профессии;

вторая степень - способность к выполнению трудовой деятельности в специально созданных условиях с использованием вспомогательных средств и (или) специально оборудованного рабочего места, и (или) с помощью других лиц;

третья степень - неспособность к трудовой деятельности;

5) ограничение способности к ориентации:

первая степень - способность к ориентации при условии использования вспомогательных средств;

вторая степень - способность к ориентации, требующая помощи других лиц;

третья степень - неспособность к ориентации (дезориентация);

6) ограничение способности к общению:

первая степень - способность к общению, характеризующаяся снижением скорости, уменьшением объема усвоения, получения и передачи информации;

вторая степень - способность к общению с использованием вспомогательных средств и (или) с помощью других лиц;

третья степень - неспособность к общению;

7) ограничение способности контролировать свое поведение:

первая степень - частичное снижение способности самостоятельно контролировать свое поведение;

вторая степень - способность частично или полностью контролировать свое поведение только при помощи посторонних лиц;

третья степень - неспособность контролировать свое поведение.

Глава 8. Критерии определения групп инвалидности

37. Основанием для признания гражданина инвалидом являются:

1) нарушение здоровья со стойкими расстройствами функций организма;

2) ограничение жизнедеятельности (полная или частичная утрата лицом способности или возможности осуществлять самообслуживание, самостоятельно передвигаться, ориентироваться, общаться, контролировать свое поведение, обучаться или заниматься трудовой деятельностью);

3) необходимость осуществления мер социальной защиты.

Возрастные изменения организма не дают оснований для определения

группы инвалидности.

38. Критерием для определения первой группы инвалидности является

нарушение здоровья со стойким значительно или резко выраженным

расстройством функций организма, обусловленных заболеваниями,

последствиями травм или дефектами, приводящими к резко выраженному

ограничению одной из следующих категорий жизнедеятельности либо их

сочетанию:

способности к самообслуживанию третьей степени;

способности к передвижению третьей степени;

способности к ориентации третьей степени;

способности к общению третьей степени;

способности контроля за своим поведением третьей степени.

39. Критерием для определения второй группы инвалидности является

нарушение здоровья со стойким выраженным расстройством функций организма,

обусловленных заболеваниями, последствиями травм или дефектами,

приводящими к выраженному ограничению одной из следующих категорий

жизнедеятельности либо их сочетанию:

способности к самообслуживанию второй степени;

способности к передвижению второй степени;

способности к трудовой деятельности третьей, второй степеней;

способности к обучению третьей, второй степеней;

способности к ориентации второй степени;

способности к общению второй степени;

способности контроля за своим поведением второй степени.

40. Критерием для определения третьей группы инвалидности является

нарушение здоровья со стойким умеренно выраженным расстройством функций

организма, обусловленных заболеваниями, последствиями травм или дефектами,

приводящими к умеренно выраженному ограничению одной из следующих

категорий жизнедеятельности или их сочетанию:

способности к самообслуживанию первой степени;

способности к передвижению первой степени;

способности к обучению первой степени;

способности к трудовой деятельности первой степени;

способности к ориентации первой степени;

способности к общению первой степени;

способности контроля за своим поведением первой степени.

Глава 9. Перечень анатомических дефектов, при которых

устанавливается третья группа инвалидности без

срока переосвидетельствования

41. Дефекты и деформации верхней конечности:

1) отсутствие кисти и более высокие уровни ампутации верхней

конечности;

2) резко выраженная контрактура (объем движения в суставе до 10 градусов) или анкилоз локтевого сустава в функционально невыгодном положении (под углом менее 60 или более 150 градусов) или при фиксации предплечья в положении крайней супинации или крайней пронации;

3) болтающийся плечевой или локтевой сустав после резекции;

4) ложный сустав плеча или обеих костей предплечья, если оперативное

лечение противопоказано;

5) отсутствие всех фаланг четырех пальцев кисти, исключая первый;

6) отсутствие всех фаланг трех пальцев кисти, включая первый;

7) анкилоз или резко выраженная контрактура (ограничение движений в

пределах 5-8 градусов) в функционально невыгодном положении четырех

пальцев кисти, исключая первый или трех пальцев кисти, включая первый;

8) отсутствие первого и второго пальцев с соответствующими пястными

костями;

9) отсутствие первых пальцев обеих кистей.

42. Дефекты и деформации нижней конечности:

1) культя бедра или голени;

2) культя стопы после ампутации по Пирогову, на уровне сустава Шопара;

3) двусторонние культи стоп с резекцией головок плюсневых костей по

Шарпу;

4) резко выраженная контрактура или анкилоз голеностопного сустава с

порочным положением стопы или анкилоз обеих голеностопных суставов;

5) ложный сустав бедра или обеих костей голени, не подлежащий

оперативному лечению;

6) болтающийся тазобедренный сустав после резекции;

7) укорочение нижней конечности на 10 см и более;

8) резко выраженная контрактура или анкилоз тазобедренного сустава в

функционально невыгодном положении (под углом более 170 градусов и менее

150 градусов);

9) приобретенный вывих тазобедренных суставов.

43. Кифосколиоз 4 степени с выраженным нарушением функций внутренних

органов.

44. Паралич кисти или верхней конечности, паралич нижней конечности,

выраженный парез всей верхней или всей нижней конечности со значительными

трофическими нарушениями.

45. Дефекты челюсти или твердого неба, если протезирование не

обеспечивает жевания.

46. Гипофизарный нанизм, остеохондропатия, остеохондродистрофия с

низкорослостью.

47. Глухонемота, двусторонняя глухота с детства.

48. Постоянное канюленосительство вследствие отсутствия гортани.

Глава 10. Медицинские показания, при которых ребенок в возрасте

до 16 лет признается инвалидом

49. Функциональные изменения и патологические состояния, дающие право на установление инвалидности на срок от 6 месяцев до 2 лет:

1) выраженные двигательные, психические, речевые нарушения после черепно-мозговых травм, нейроинфекции;

2) состояния, требующие длительной восстановительной и реабилитационной терапии в после операционном периоде;

3) стойкое выраженное нарушение функции почек, высокая степень активности патологического процесса в почечной ткани;

4) патологические состояния, возникающие при геморрагическом васкулите с длительностью его течения более 2 месяцев;

5) осложненное течение язвенной болезни желудка, двенадцатиперстной кишки;

6) патологические состояния, обусловленные диффузным поражением соединительной ткани, с высокой степенью активности процесса более 3 месяцев;

7) патологические состояния, обусловленные длительным применением сильнодействующих препаратов, назначаемых по жизненным показаниям, длительностью более 3 месяцев, требующие терапевтической коррекции (выраженные обменные, иммунные, сосудистые поражения, изменения формулы крови и другие);

8) дисфункциональные маточные кровотечения на фоне коагулопатий и тромбоцитопатий.

50. Функциональные изменения и патологические состояния, дающие право на установление инвалидности сроком от 2 до 5 лет.

Медицинские показаниями, при которых инвалидность устанавливается сроком на 2 года:

1) стойкие умеренно выраженные двигательные нарушения (парезы конечностей, генерализованные гиперкинезы, нарушения координации и так далее), сочетающиеся с нарушениями речи, зрения, слуха или без них;

2) стойкие речевые расстройства (алалия, афазия некомпенсирующаяся форма), тяжелая степень дизартрии и заикания;

3) выраженные расстройства функции тазовых органов, обусловленные поражением спинного мозга;

4) стойкие терапевтические резистентные эпилептиформные состояния (1 и более больших припадков в месяц) или частые малые или бессудорожные припадки (2-3 раза в неделю);

5) затяжные психотические состояния продолжительностью 6 месяцев и более;

6) умственная отсталость в степени дебильности в сочетании с выраженными нарушениями слуха, зрения, речи, опорно-двигательного аппарата, функций других органов или систем и патологическими формами поведения;

7) патология поведения, нарушения эмоционально-волевой сферы, приводящие к стойкой социальной дезадаптации;

8) стойкое снижение остроты зрения до 0,2 (с коррекцией) в лучше видящем глазу или сужение поля зрения в лучше видящем глазу до 25 градусов отточки фиксации во всех направлениях;

9) отсутствие слуховой функции (тугоухость 3-4 степени);

10) невозможность самостоятельного дыхания без трахеотомической трубки при врожденных и приобретенных заболеваниях гортани и трахеи;

11) тяжелое течение бронхиальной астмы;

12) стойкое выраженное нарушение функции пищеварения и/или функции печени при заболеваниях и пороках развития желудочно-кишечного тракта, печени и/или желчевыводящих путей;

13) застойная сердечная недостаточность 2-3 и более степени или хроническая выраженная гипоксемия, синкопальные состояния, связанные с нарушением ритма сердца, в том числе после имплантации кардиостимулятора;

14) обширные поражения кожного покрова и/или слизистой оболочки (изъязвления, эритродермия, выраженный зуд, рубцовые изменения, папилломатоз и другие), приводящие к резкому ограничению физической активности и социальной дезадаптации;

15) анемические кризы чаще одного раза в гол со снижением гемоглобина менее 100 г/л при врожденных и наследственных заболеваниях крови;

16) выраженное нарушение функции и/или косметический дефект вследствие доброкачественного новообразования.

Медицинские показания, при которых инвалидность устанавливается сроком на 5 лет:

1) врожденные, наследственные болезни обмена веществ, требующие специальной диеты (фенилкетонурия, целиакция и другие), с момента установления диагноза до прекращения специальной диеты;

2) врожденные и наследственные заболевания и синдромы, приводящие к частичному нарушению жизнедеятельности и социальной дезадаптации;

3) острый лейкоз, лимфогранулематоз;

4) злокачественные новообразования после хирургического или других видов лечения любой локализации независимо от стадии опухолевого процесса;

5) оперированная гидроцефалия;

6) выраженные обширные деструкции костной ткани (остеопороз, хрящевые включения), патологические изменения мышц (миофиброз, диффузный кальциноз), приводящие к деформации костей и мышц, повторным патологическим переломам, функциональной недостаточности суставов 2-3 степени;

7) нарушения функции опорно-двигательного аппарата за счет деформации позвоночника и грудной клетки 3-4 степени, контрактур и анкилозов суставов одной и более конечностей, ложных суставов крупных костей;

8) нарушения функции конечностей за счет врожденной аномалии одной конечности или ее сегмента, мутиляции, контрактуры, синдактилии, артропатии и другие;

9) нарушения функции дыхания, жевания, глотания, речи при врожденных пороках развития лица с частичной или полной аплазией органов, приобретенных дефектах и деформациях мягких тканей и лицевого скелета;

10) стойкое недержание мочи и кала, кишечные, мочевые и мочеполовые свищи, неподдающиеся хирургической коррекции или не подлежащие по срокам хирургическому лечению.

51. Патологические состояния, при которых инвалидность устанавливается на срок до достижения 16-летнего возраста:

1) стойкие выраженные параличи или глубокие парезы одной или более конечностей, стойкие генерализованные гиперкинезы (типа двойного атетоза, хореоатетоза), выраженное нарушение координации;

2) стойкие терапевтические резистентные в течение двух и более лет судороги;

3) олигофрения или слабоумие различного генеза, соответствующие степени идиотии или имбецильности;

4) поражения органа зрения при снижении остроты зрения до 0,2 ( с коррекцией) в лучше видящем глазу или сужение поля зрения до 25 градусов от точки фиксации во всех направлениях, отсутствие или слепота одного глаза;

5) глухота;

6) поражения бронхолегочной системы врожденного и наследственного характера (муковисцидоз, альвеолиты с хроническим течением и другие дессиминированные заболевания легких);

7) стойкая дыхательная недостаточность 2 степени и более при хронических бронхолегочных заболеваниях приобретенного или врожденного характера, гормонозависимая бронхиальная астма;

8) застойная сердечная недостаточность 2-3 степени на фоне инкурабельных болезней сердца;

9) выраженное стойкое необратимое нарушение функции печени при врожденных, наследственных, приобретенных заболеваниях;

10) хроническая почечная недостаточность, злокачественная гипертония, почечный несахарный диабет;

11) инкурабельные злокачественные новообразования;

12) доброкачественные новообразования, не подлежащие хирургическому лечению, при нарушении функции органа;

13) неустранимое постоянное недержание кала и мочи, каловые и мочеполовые свищи;

14) патологические состояния, возникающие при отсутствии (врожденном или приобретенном) или выраженном недоразвитии важных органов и систем, приводящие к стойкому нарушению функций;

15) культи одной и более конечностей независимо от уровня;

16) системное поражение скелета, приводящее к анкилозам, контрактурам, патологическим переломам, деформациям скелета, пороки развития опорно-двигательного аппарата при отсутствии возможности самостоятельных передвижений и самообслуживания;

17) недостаточность функций желез внутренней секреции, сахарный диабет (инсулинозависимые формы), несахарный диабет (питуитрин- резистентная форма), болезнь Иценко-Кушинга, хроническая надпочечниковая недостаточность (болезнь Аддисона, состояния после тотальной адреналэктомии, врожденная дисфункция коры надпочечников), гипофизарный нанизм, тяжелая форма врожденного и приобретенного гипотиреоза, гипопаратиреоза, ожирение 4 степени;

18) хронический лейкоз, гистиоцитоз;

19) врожденные и приобретенные гипо- и апластические состояния кроветворения (гемоглобин ниже 100 г/л , тромбоциты ниже 100 тыс. в 1 куб. мм. лейкоциты менее 4 тыс. в 1 куб. мм.);

20) тяжелые формы коагулопатии и тромбопатии, хроническая тромбоцитопеническая пурпура при непрерывном рецидивирующем течении с тяжелыми геморрагическими кризами (с числом тромбоцитов в крови 50 тыс. и менее в 1 куб. мм.);

21) врожденные иммунодефицитные состояния. Тяжелая комбинированная иммунная недостаточность, агамма-(гипогаммаглобулинемия), септический гранулематоз с рецидивирующим бактериальным поражением лимфоузлов, легких, печени, других органов;

22) синдром гипериммуноглобулинемии Е при сочетании

рецидивирующих, преимущественно "холодных" абсцессов подкожной клетчатки,

легких, печени и других органов с концентрациями иммуноглобулина Е в

сыворотке крови выше 1000 КЕД/л;

23) приобретенные иммунодефицитные состояния, развернутая картина

ВИЧ-инфекции.

Глава 11. Перечень медицинских показаний для обеспечения инвалидов

средствами передвижения

52. Кресло-коляска комнатная:

1) хроническая недостаточность кровообращения третьей степени;

2) легочно-сердечная недостаточность третьей степени;

3) гемиплегия, выраженный гемипарез;

4) параплегия, выраженный нижний парапарез;

5) триплегия, выраженный трнпарез;

6) тетраплегия, выраженный тетрапарез;

7) резко выраженная атаксия, гиперкинетический амиостатический

синдром;

8) культи обеих голеней или более высокие уровни ампутаций.

53. Кресло-коляска прогулочная:

1) гемиплегия, выраженный гемипарез;

2) параплегия, выраженный нижний парапарез;

3) триплегия, выраженный трипарез;

4) тетраплегия, выраженный тетрапарез;

5) культи обеих голеней или более высокие уровни ампутаций.

54. Специальный автотранспорт для инвалидов:

1) легочно-сердечная недостаточность второй степени;

2) паралич или выраженный парез одной нижней конечности;

3) параплегия, выраженный парапарез нижних конечностей;

4) гемиплегия, выраженный гемипарез;

5) тромбооблитерирующие заболевания нижних конечностей с хронической

артериальной недостаточностью второй и более степени;

6) заболевание вен обеих нижних конечностей с хронической венозной

недостаточностью 2-3 степени;

7) множественные анкилозы или резко выраженные контрактуры не менее 2

крупных суставов одной или обеих нижних конечностей;

8) культи обеих стоп по Шарпу (с резекцией головок плюсневых костей)

и более высокие уровни культей нижних конечностей;

9) культя голени и более высокая ампутация нижней конечности;

10) приобретенный вывих тазобедренных суставов;

11) болтающийся тазобедренный или коленный сустав;

12) анкилоз или резко выраженная контрактура тазобедренного сустава

(объем движения менее 10 градусов);

13) анкилоз или резко выраженная контрактура коленного сустава в

функционально невыгодном положении с углом менее 150 и более 170 градусов;

14) анкилоз или резко выраженная контрактура голеностопных суставов

обеих нижних конечностей;

15) неправильно сросшиеся переломы обеих бедренных костей или костей

голеней с деформацией их под углом менее 170 градусов;

16) хронически текущий (более 2 лет) остеомиелит с наличием свища,

полости с секвестром костей обеих нижних конечностей;

17) ложный сустав или крупный костный дефект (поперечный или краевой

с разрушением более половины окружности кости) бедра, обеих костей голени

или большеберцовой кости при деформации малоберцовой кости под углом менее

170 градусов;

18) укорочение одной нижней конечности на 10 см и более;

19) значительные посттравматические трофические нарушения с наличием

длительно незаживающей язвы (более 6 месяцев) или рецидивирующей язвы на

голени 20 см. квадратных и более, на тыле стопы 10 см. квадратных и более,

на подошвенной поверхности не менее 2 см квадратных;

20) искривление позвоночника 4 степени с резко выраженным нарушением

функции.

Глава 12. Порядок обжалования заключения медико-социальной

экспертной комиссии

55. Лицо, родители ребенка (опекун) в случае несогласия с экспертным заключением первичной МСЭК, могут обжаловать его в течение месяца на основании письменного заявления, подаваемого в высшую МСЭК или в соответствующий орган по труду, занятости и социальной защиты населения.

56. Высшая МСЭК не позднее месяца со дня поступления заявления

проводит медико-социальную экспертизу и на основании полученных

результатов выносит заключение.

57. Заключение высшей МСЭК может быть обжаловано в центральном

исполнительном органе труда и социальной защиты населения Республики

Казахстан, в суде гражданином или его законным представителем в порядке,

установленном законодательством Республики Казахстан.

(Специалисты: Мартина Н.А.,

Петрова Г.В.)