"Автокөлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2001 жылғы 11 желтоқсан N 1612

Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді:
"Автокөлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

жоба

Қазақстан Республикасының Заңы

Автокөлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық
жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы

Осы Заң автокөлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлігін мiндеттi сақтандырудан туындайтын қатынастарды реттейдi және оны жүргізудiң құқықтық, қаржылық және ұйымдық негiздерiн белгiлейдi.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Автокөлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық
жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы заңдар

1. Автокөлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлігін мiндеттi сақтандыру туралы заңдар Қазақстан Республикасының Азаматтық K941000_ кодексiнен, "Сақтандыру қызметi туралы" Қазақстан Республикасының Z000126_ Заңынан, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
2. Автокөлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандырудан (бұдан әрi - мiндеттi сақтандыру) туындайтын және өзге де заң актiлерiнiң қолданылу аясына қатысты қатынастар, осы Заңмен тiкелей реттелген қатынастарды қоспағанда, осы актiлермен реттеледi.
3. Осы Заң заңды және жеке тұлғалардың автокөлiк құралдарын пайдалануға байланысты азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн қосымша сақтандыруды ерiктi түрде жүзеге асыру құқығын шектемейдi.

2-бап. Мiндетті сақтандыру объектiсi

Сақтандырылған адамның Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарында көзделген мiндетiне байланысты күшейтiлген қатер көзi болып саналатын автокөлiк құралын пайдалану нәтижесiнде үшiншi тұлғалардың өмiрiне, денсаулығына және мүлкiне келтiрiлген зиянды өтеуге мүлiктiк мүддесi мiндетті сақтандыру объектiсi болып табылады.

3-бап. Мiндеттi сақтандырудың мақсаттары
және негiзгі принциптерi

1. Мiндеттi сақтандыру автокөлiк құралдарын пайдалану нәтижесiнде өмiрiне, денсаулығына және мүлкiне зиян келтiрiлген үшiншi тұлғалардың мүлiктiк мүдделерiн қорғау мақсатында сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру арқылы жүзеге асырылады.
2. Мiндеттi сақтандырудың негізгі принциптерi мыналар:
зардап шеккендердiң мүлiктiк мүдделерiн осы Заңда көзделген тәртiппен және мөлшерде қорғауды қамтамасыз ету;
иесiнде мiндетті сақтандыру шарты болған жағдайда автокөлiк құралын пайдалану;
тараптардың мiндеттi сақтандыру шарты бойынша өз мiндеттемелерiн орындауын қамтамасыз ету.

4-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгі ұғымдар

Мiндеттi сақтандыру мақсаттары үшiн осы Заңда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
автокөлiк құралы - басқа мемлекеттерде тiркелген және Қазақстан Республикасының аумағына уақытша әкелiнгендерiн қоса алғанда Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгiнiң жол полициясы органдарында мемлекеттiк тiркеуден өтетiн және есепке алынатын жеңiл, жүк автомобильдерi, автобустар, шағын автобустар және олардың негізiнде жасалған көлiк құралдары, мотокөлiк, өзi жүретiн және басқа да доңғалақты жол техникасы мен олардың тiркемелерi (жартылай тiркемелерi), сондай-ақ трамвайлар мен троллейбустар;
автокөлiк құралының иесi - автокөлiк құралына меншiк құқығы, шаруашылық жүргізу құқығы, жедел басқару құқығы бар немесе кез келген басқа да заңды негiзде (мүлiктік жалдау шарты, автокөлiк құралын жүргiзуге сенiмхат, автокөлiк құралын беру туралы құзыреттi органдардың өкiмi және т.б.) иеленушi заңды немесе жеке тұлға;
пайда алушы - зардап шеккен болып танылған және осы Заң мен мiндеттi сақтандыру шартына сәйкес сақтандыру төлемiн алуға құқығы бар тұлға, сондай-ақ зардап шеккен адамға мiндеттi сақтандыру шартында көзделген сома шегiнде келтiрiлген зиянды дербес өтеген сақтанушы (сақтандырылған адам) немесе басқа да тұлға;
автокөлiк құралы иесiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгі - заңды және жеке тұлғалардың күшейтiлген қатер көзi саналатын автокөлік құралын пайдалануы нәтижесiнде үшiнші тұлғалардың өмiрiне, денсаулығына немесе мүлкiне келтiрiлген зиянды өтеуге Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарымен белгіленген мiндетi;
жол-көлiк оқиғасы - бiр немесе бiрнеше автокөлiк құралы қозғалысының, сондай-ақ автокөлiк құралынан бөлiнiп кеткен бөлшектер мен ондағы жүктiң қозғалысы нәтижесiнде туындаған, сөйтіп үшiншi тұлғаларға зиян келтiрiлген оқиға;
сақтандырылушы - азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi мiндетті сақтандыру шартын жасасу арқылы сақтандырылған автокөлiк құралының иесi;
кешендi шарт - сақтандыру шартында көрсетілген бiрнеше автокөлiк құралын пайдалануды жүзеге асырушы сақтандырылған жеке тұлғаға қатысты қолданылатын мiндетті сақтандыру шарты;
жолаушы - тасымалдаушымен тасымалдау шартын жасасқан жеке тұлға;
тасымалдаушы - жолаушылар мен олардың мүлкiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес ақы үшiн немесе жалдау бойынша тасымалдауды жүзеге асыруға құқығы бар автокөлiк құралының иесi;
зардап шегушi - сақтандырылған автокөлiк құралын пайдалану нәтижесiнде өмiрiне, денсаулығына (жеке тұлға үшiн) немесе мүлкiне (заңды және жеке тұлға үшiн) зиян келтiрiлген тұлға;
стандартты шарт - сақтандыру шартында көрсетілген бiр автокөлiк құралын пайдалануды жүзеге асырушы бiр немесе бiрнеше сақтандырылған жеке, заңды тұлғаларға қатысты қолданылатын мiндеттi сақтандыру шарты;
сақтандырушы - Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мiндетті сақтандыруды жүзеге асыру құқығына тиiсті лицензиясы бар сақтандыру ұйымы;
сақтандыру оқиғасы - сақтандыру жағдайы ретiнде қаралуы мүмкiн және танылуы мүмкiн оқиға;
сақтандыру жағдайы - сақтандырылған адам автокөлiк құралын пайдалану нәтижесiнде зардап шеккен болып танылған тұлғалардың өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтiрiлген зиянды өтеу жөнiнде сақтандырылған адамның азаматтық-құқықтық жауапкершілігінің басталуы.

5-бап. Мiндетті сақтандыруға жататын тұлғалар

1. Мына тұлғалардың азаматтық-құқықтық жауапкершiлігі мiндеттi сақтандыруға жатады:
1) автокөлiк құралдары иелерiнiң - өз қызметiн Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын заңды тұлғалардың;
2) автокөлiк құралдары иелерiнiң - Қазақстан Республикасының аумағында, Қазақстан Республикасында тiркелген автокөлiк құралдарын пайдаланатын Қазақстан Республикасының азаматтары сияқты шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ тұлғалар болып табылатын жеке тұлғалардың;
3) Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын, үшiншi тұлғалардың алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктi сақтандыру шарты болмаған жағдайда Қазақстан Республикасынан тыс жерде тiркелген, Қазақстан Республикасының аумағына уақытша келетiн автокөлiк құралдары иелерiнiң.
2. Автокөлiк құралының иесi өзi пайдаланатын әрбiр автокөлiк құралы бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктi сақтандыруға мiндетті.
3. Автокөлiк құралы иесiнiң шет мемлекет пен Қазақстан Республикасы арасында жасалған халықаралық шарттың талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында танылатын үшiншi тұлғалар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгін сақтандыру шарты бар, осы мемлекетте тiркелген автокөлiк құралы Қазақстан Республикасының аумағына кiрген кезде мiндеттi сақтандыру шарты жасалмайды.
4. Қазақстан Республикасының Iшкі iстер министрлiгінiң жол полициясы органдарында тiркеуге және есепке алуға жатпайтын автокөлiк құралдарының иелерi (осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда) мiндеттi сақтандыру субъектілерi болып табылмайды.
Осы тармақта көрсетiлген көлiк иелерiнiң автокөлiк құралдарын пайдалану нәтижесiнде үшiншi тұлғаларға келтiрген зияны Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарында белгiленген тәртiппен өтеледi.

6-бап. Автокөлiк құралын мiндетті сақтандыру
шартынсыз пайдалануға жол бермеу

1. Иесi мiндетті сақтандыру шартын жасамаған автокөлiк құралын пайдалануға болмайды.
2. Автокөлiк құралын жүргiзетiн тұлғаның мiндеттi сақтандырудың сақтандыру полисi болуы мiндеттi.
3. Автокөлiк құралын мiндетті сақтандыру шартын жасаспай пайдалануды жүзеге асыратын автокөлiк құралының иесi Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылықтар туралы кодексінде көзделген тәртiппен әкiмшiлiк жауапкершiлiкке тартылады.

2-тарау. Мiндеттi сақтандыру шарты

7-бап. Мiндеттi сақтандыру шарты және оны жасасу тәртiбi

1. Мiндеттi сақтандыру шарты өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне күшейтiлген қатер көзi ретiндегi автокөлiк құралын пайдалану нәтижесiнде зиян келтiрiлуi мүмкiн үшiншi тұлғаның пайдасына сақтандырушы мен сақтанушының арасында жасалған келiсiм болып табылады.
Мiндетті сақтандыру сақтанушы мен сақтандырушы арасында жасалынатын шарт негізiнде жүзеге асырылады.
Сақтанушы сақтандырушыны таңдауға ерiктi.
Сақтандырушының сақтанушының мiндетті сақтандыру шартын жасауына қарсы болуға құқы жоқ.
2. Мiндетті сақтандыру шарттары стандартты және кешендi болып бөлiнедi.
3. Мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын төлеуге мiндеттенедi, ал сақтандырушы сақтандыру жағдайы басталған кезде пайда алушыға осы Заңда көзделген тәртiппен және мөлшерде сақтандыру төлемiн жүзеге асыруға міндеттенедi.
4. Мiндетті сақтандыру шарты сақтанушының жазбаша өтiнiшi негiзiнде жасалады. Сақтандырушы сақтанушыдан осы Заңның талаптарына сәйкес мiндеттi сақтандыру шартына енгізу үшiн қажеттi мәлiметтер беруiн талап етуге құқылы.
5. Мiндетті сақтандыру шартын жасасу сақтандырушының сақтанушыға сақтандыру заңдарының талаптарына сәйкес ресiмделген сақтандыру полисiн беруiмен куәландырылады.
Сақтандыру полисi жоғалған жағдайда сақтандырушы сақтанушыға (сақтандырылған адамға) оның жазбаша өтiнiшi негізiнде сақтандыру полисiнiң көшiрмесiн беруге мiндетті. Мұндай жағдайда сақтандырушы сақтанушыдан (сақтандырылған адамнан) сақтандыру полисi бланкiсінің дайындау құнының және көшiрмесiн ресiмдеуге жұмсалған шығыстың өтелуiн талап етуге құқылы, бiрақ 0,1 айлық есептiк көрсеткiштен артық емес.
6. Сақтандыру полисiнде шарттың түрi (стандартты немесе кешендi түрi) көрсетiлуi тиiс.
Сақтандыру полисi бланкiсiнiң нысаны мен әзiрлеу тәртiбiне қойылатын талаптарды сақтандыру қызметiн реттеу және қадағалау жөнiндегі уәкiлетті мемлекеттiк орган белгілейдi (бұдан әрi - уәкiлетті мемлекеттік орган).
7. Сақтандырушы сақтанушыға осы Заңда көзделмеген сақтандыру сыйлықақысын төлеу жөнiндегі жеңiлдiктерден басқа неғұрлым пайдалы сақтандыру талаптарын ұсынуға құқылы.

8-бап. Стандартты шарт

1. Стандартты шартта сақтандырылған адам (сақтандырылған адамдар) туралы және оны пайдаланған кезде қолданылатын автокөлiк құралы туралы мәлiметтер болуы тиiс.
2. Стандартты шарт шартта көрсетiлген автокөлiк құралын автокөлiк құралының иесi болып табылмайтын тұлға жүргізген жағдайда:
1) жеке тұлға автокөлiк құралының иесiмен - заңды тұлғамен (сақтандырылған адаммен) еңбек қатынастары негізiнде автокөлiк құралын жүргiзген кезде;
2) жеке тұлға автокөлiк құралының иесiмен - жеке тұлғаның (сақтандырылған адамның) қатысуымен оның ерiк бiлдiруi негізiнде, мәмiленi жазбаша түрде ресiмдемей-ақ автокөлiк құралын жүргiзген кезде қолданылады.
3. Сақтанушы шарт жасасқан кездегiдей, оның қолданылу мерзiмi iшiнде сақтандыру полисiнде сақтандырылған адам ретiнде автокөлiк құралының иелерi болып табылатын адамдардың бәрiн көрсетуге құқылы.
Қолданылып жүрген стандартты шарттың сақтандыру полисiне сақтандырылушы туралы деректерге өзгерiстер (толықтырулар) енгiзудi сақтандырушы сақтандырушының не бұл жағдайда сақтандырушы мәртебесiне ие болатын сақтандырылған адамның өтiнiшiнiң негiзiнде жүргізеді.
Сақтанушы болып табылатын сақтандырылған адам тек өзiнiң еркiн бiлдiру негiзiнде ғана ауыстырылады.
4. Осы баптың 3-тармағында көзделген сақтандырылған адам туралы деректерге өзгерiстер (толықтырулар) енгізу сақтандыру сыйлықақысын көбейтуге не азайтуға әкелiп соқтырған жағдайда сақтандырушы сақтандыру сыйлықақысының мөлшерiн осы Заңның талаптарына сәйкес қайта есептеуге және сақтанушыдан қосымша ақы төлеудi немесе сақтандырушының iс жүргізуге кеткен шығынын өтеудi ескере отырып сақтанушының артық төлеген ақша сомасын қайтаруды талап етуге мiндеттi.

9-бап. Кешендi шарт

1. Кешендi шартта оны пайдалану кезiнде қолданылатын сақтандырылған адам туралы және автокөлiк құралы туралы мәліметтер болуы тиiс.
2. Кешендi шарт бойынша тек бiр автокөлiк құралының иесi - жеке тұлғаның жауапкершiлігі ғана сақтандырылуы мүмкiн.
Кешендi шартта оны пайдалану кезiнде қолданылатын небары үш автокөлiк құралын көрсетуге болады.
3. Кешендi шарт автокөлiк құралы иесiнiң (сақтандырылған адамның) қатысуымен, оның еркiн бiлдiруi негiзiнде, мәмiленi жазбаша түрде ресiмдемей-ақ жеке тұлға автокөлiк құралын жүргiзген жағдайда қолданылады.

10-бап. Мiндетті сақтандыру шартының қолданылуы

1. Мiндеттi сақтандыру шарты сақтанушы төлеуге тиiс барлық сақтандыру сыйлықақысын төлеген сәттен бастап күшiне енедi және тараптар үшiн мiндеттi болады.
2. Сақтандырушы сақтандыру шартында сақтандыру сыйлықақысының мәулетпен төленуiн көздеуге құқылы. Бұл ретте мiндетті сақтандыру шарты сақтанушының бiрiншi сақтандыру жарнасын төлеген сәтiнен бастап күшiне енедi және тараптар үшiн мiндеттi болады, ал сақтандырушы мiндетті сақтандыру шартының барлық қолданылу мерзiмi iшiнде сақтанушы алдында жауапты болады. Сақтанушының кезектi сақтандыру жарнасын төлемеуi сақтандырушы үшiн мiндетті сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын бұзуға негіздеме бола алмайды.
3. Мiндеттi сақтандыру шарты күшiне енгізiлген күннен бастап 12 ай мерзiмге жасалады. Автокөлiк құралы Қазақстан Республикасының аумағына уақытша кiрген жағдайда мiндеттi сақтандыру шарты уақытша кiру мерзiмiне, бiрақ кемiнде бес күнге жасалады.
4. Қазақстан Республикасы жасаған халықаралық шартта басқаша көзделмеген болса, мiндетті сақтандыру шартының қолданылуы Қазақстан Республикасының аумағымен шектеледi.

11-бап. Мiндеттi сақтандыру шартының қолданылуын
мерзiмiнен бұрын тоқтату

1. Мiндеттi сақтандыру шарты Қазақстан Республикасының Азаматтық K941000_ кодексiнде көзделген жағдайларда мерзiмiнен бұрын тоқтатылады.
2. Мiндетті сақтандыру шарты сақтанушының (ал ол қайтыс болған жағдайда - оның мұрагерлерiнiң) жазбаша өтiнiшi негiзiнде тоқтатылуы мүмкiн. Өтінiшке сақтандыру полисi не оның көшiрмесi және мiндетті сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын тоқтату үшiн негіздеме болып табылатын жағдайлар болғанын растайтын құжаттар қоса берiледi.
3. Мiндетті сақтандыру шарты мерзiмiнен бұрын тоқтатылған кезде сақтанушы сақтандыру сыйлықақысының бiр бөлігін N 1 кестеге сәйкес қайтаруға құқылы. Сақтандырушының іс жүргiзуге жұмсаған шығыны ұсталынатын ақша мөлшерiне кiргiзiлген.

N 1 кесте. Мiндеттi сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын
тоқтатқан кезде сақтандырушының жылдық сақтандыру
сыйлықақы сомасының бiр бөлігінен ұстау мөлшерi

Р/с!Мiндетті сақтандыру! Ұсталыну ! !Р/с!Мiндетті сақтандыру! Ұсталыну N !шарты күшiне енген ! мөлшері ! ! N !шарты күшiне енген ! мөлшері !күннен бастап !(процентпен)! ! !күннен бастап !(процентпен) !мерзiмiнен бұрын ! ! ! !мерзiмiнен бұрын ! !тоқтатылғанға дейiн! ! ! !тоқтатылғанға дейiн! !өткен күндер саны ! ! ! !өткен күндер саны !

1 ! 2 ! 3 ! ! 1 ! 2 ! 3

1 1 5 49 154-156 53
2 2 6 50 157-160 54
3 3-4 7 51 161-164 55
4 5-6 8 52 165-167 56
5 7-8 9 53 168-171 57
6 9-10 10 54 172-175 58
7 11-12 11 55 176-178 59
8 13-14 12 56 179-182 60
9 15-16 13 57 183-187 61
10 17-18 14 58 188-191 62
11 19-20 15 59 192-196 63
12 21-22 16 60 197-200 64
13 23-25 17 61 201-205 65
14 26-29 18 62 206-209 66
15 30-32 19 63 210-214 67
16 33-36 20 64 215-218 68
17 37-40 21 65 219-223 69
18 41-43 22 66 224-228 70
19 44-47 23 67 229-232 71
20 48-51 24 68 233-237 72
21 52-54 25 69 238-241 73
22 55-58 26 70 242-246 74
23 59-62 27 71 247-250 75
24 63-65 28 72 251-255 76
25 66-69 29 73 256-260 77
26 70-73 30 74 261-264 78
27 74-76 31 75 265-269 79
28 77-80 32 76 270-273 80
29 81-83 33 77 274-278 81
30 84-87 34 78 279-282 82
31 88-91 35 79 283-287 83
32 92-94 36 80 288-291 84
33 95-98 37 81 292-296 85
34 99-102 38 82 297-301 86
35 103-105 39 83 302-305 87
36 106-109 40 84 306-310 88
37 110-113 41 85 311-314 89
38 114-116 42 86 315-319 90
39 117-120 43 87 320-323 91
40 121-124 44 88 324-328 92
41 125-127 45 89 329-332 93
42 128-131 46 90 333-337 94
43 132-135 47 91 338-342 95
44 136-138 48 92 343-346 96
45 139-142 49 93 347-351 97
46 143-145 50 94 352-355 98
47 147-149 51 95 356-360 99
48 150-153 52 96 361-365 100
--------------------------------------------------------------------------- 12-бап. Мiндеттi сақтандыру шартының қолданылуын тоқтату

1. Мiндеттi сақтандыру шартының қолданылуы мынадай жағдайларда тоқтатылады:
1) шарттың қолданылу мерзiмi аяқталғанда;
2) шарттың қолданылуы мерзiмiнен бұрын тоқтатылғанда;
3) сақтандырушы сақтандыру жағдайы басталған бойда мөлшерi 100 айлық есептiк көрсеткiштен асқан сақтандыру төлемiн жүзеге асырғанда.
2. Сақтандыру төлемi жүзеге асырылған жағдайда сақтандырушы сақтандыру полисiн алуға тиiс, ал автокөлiк құралының иесi өзiнiң таңдауы бойынша жаңа кезеңге мiндеттi сақтандыруды жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар кез келген сақтандырушыдан сақтандыруды жүзеге асыруға мiндетті (егер автокөлiк құралы жойылмаса).

13-бап. Сақтанушының құқықтары мен мiндеттерi

1. Сақтанушы:
1) сақтандырушыдан мiндеттi сақтандыру шарттарын, сақтандыру шарты бойынша өзiнiң құқықтары мен мiндеттерiн түсiндірудi талап етуге;
2) сақтандыру полисiн жоғалтып алған жағдайда оның көшiрмесiн алуға;
3) осы Заңның 19-бабында көзделген жағдайларда келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалау үшiн тәуелсiз сарапшы тартуға;
4) сақтандырушының немесе ол уәкiлеттiк берген сарапшының келтiрiлген зиянды бағалау деректерiмен және сақтандыру төлемiнiң мөлшерiне жасалған есебiмен танысуға;
5) мiндеттi сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын бұзуға;
6) сақтандырушының сақтандыру төлемiн жасаудан бас тарту немесе оның мөлшерiн азайту туралы шешiмiне заңдарда көзделген тәртiппен қарсы болуға құқылы.
2. Мiндетті сақтандыру шартында сақтанушының басқа да құқықтары көзделуi мүмкiн.
3. Сақтанушы:
1) сақтандыру сыйлықақысын мiндеттi сақтандыру шартында көзделген мөлшерде және тәртiппен төлеуге;
2) мiндеттi сақтандыру шартын жасаған кезде осы Заңның талаптарына сәйкес мiндеттi сақтандыру шартына кiргiзуге қажеттi мәлiметтердi сақтандырушыға хабарлауға;
3) сақтандыру оқиғасының басталғаны туралы белгiлi болғаннан бастап үш күннен кешiктiрмей өзiне қолайлы әдiспен (ауызша, жазбаша) бұл жөнiнде сақтандырушыға хабарлауға мiндетті. Сақтанушының дәлелдi себептермен көрсетiлген әрекеттердi орындауға мүмкiндiгi болмаған жағдайда, ол мұны құжаттар арқылы растауы тиiс;
4) сақтандыру оқиғасы туындаған жағдайда зиян мөлшерiнiң көбеюiне жол бермеу мүлiктi сақтау және зардап шеккен адамдарға көмек көрсету үшiн ықтимал шаралардың бәрiн қабылдауға;
5) сақтандыру оқиғасы туралы және зардап шеккен адамдар жайында тиiстi органдарға олардың құзыретiне қарай (жол полициясы және өртке қарсы қызмет органдарына, жедел медициналық жәрдем қызметiне, апатпен күрес қызметiне) хабарлауға мiндетті.
4. Сақтандыру оқиғасының басталуына байланысты туындаған сақтанушының мiндеттерi сақтандыру оқиғасы басталған кезде автокөлік құралын тiкелей жүргізушi адамға жүктеледi.
5. Зардап шеккен адам немесе басқа да мүдделi адам сақтандыру оқиғасының басталғаны туралы сақтандырушыға хабарлауға құқылы.

14-бап. Сақтандырушының құқықтары мен мiндеттерi

1. Сақтандырушы:
1) мiндеттi сақтандыру шартын жасасқан кезде сақтанушыдан осы Заңның талаптарына сәйкес мiндеттi сақтандыру шартына енгізуге қажеттi мәлiметтер беруiн талап етуге;
2) құзыреттi органдардан сақтандыру жағдайының басталғанын және үшiншi тұлғаларға келтiрiлген зиянның мөлшерiн растайтын құжаттарды сұратуға;
3) мiндетті сақтандыру шартында көрсетiлген автокөлiк құралын пайдалану кезiнде сақтандырылған адам келтiрген зиянды өтеу туралы үшiншi тұлғалардың талап арыздары бойынша сақтандырылған адамның мүддесiн сотта қорғауға;
4) сақтандыру жағдайының басталуы салдарынан үшiншi тұлғаларға келтiрiлген зиянның мөлшерiн және сақтандыру төлемiн белгілеу үшiн тәуелсiз сарапшылардың есебiн пайдалануға;
5) келтірiлген зиянның мөлшерiн, себептерiн және сақтандыру жағдайы басталуының басқа да жағдайларын анықтау үшiн зардап шеккен адамның мүлкiн қарауға және зерттеуге;
6) осы Заңның 24-бабында көзделген жағдайларда келтiрiлген зиянға жауапты адамға керi талап қоюға;
7) осы Заңда көзделген негiздемелер бойынша сақтандыру төлемiн толық немесе iшiнара жүзеге асырудан бас тартуға құқылы.
2. Сақтандырушы:
1) сақтанушыны мiндеттi сақтандыру шарттарымен таныстыруға, мiндетті сақтандыру шартынан туындайтын құқықтары мен мiндеттерiн түсiндiруге;
2) мiндеттi сақтандыру шартын жасағаннан кейiн сақтанушыға сақтандыру полисiн, ал оны жоғалтқан кезде - көшiрмесiн беруге;
3) стандартты шартты жасасқан кезде және оның қолданылу кезеңiнде сақтанушының тиiстi өтiнiшi негізiнде мiндеттi сақтандыру шартында көрсетiлген автокөлiк құралдарын пайдаланатын автокөлiк иелерiнiң бәрiн сақтандыру полисiне кiргізуге;
4) осы Заңның 17-бабының 1-тармағының бiрiншi бөлiгінде көрсетілген адамдарға сақтандыру сыйлықақыларын төлеу бойынша жеңiлдiк жасауға;
5) сақтандыру оқиғасы туралы хабар алған кезде оны тiркеуге және хабар алған кезден бастап жетi жұмыс күнi ішiнде бүлiнген (жойылған) мүлiктi қарап шығып, сақтандыру актісiн жасауға;
6) келтiрiлген зиянды бағалауға және сақтандыру төлемiнiң мөлшерiне есеп жасауға және оларды сақтанушыға (сақтандырылған адамға) және зардап шеккен адамға танысу үшiн ұсынуға;
7) сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру төлемiн осы Заңда көзделген мөлшерде, тәртiппен және мерзiмде жүзеге асыруға;
8) сақтанушыға (сақтандырылған адамға) және басқа адамға олардың сақтандыру жағдайында шығындарды азайту үшiн жұмсаған шығыстарын өтеуге;
9) сақтандыру құпиясын қамтамасыз етуге мiндетті.
3. Мiндеттi сақтандыру шартында сақтандырушының басқа да міндеттерi көзделуi мүмкiн.

15-бап. Зардап шеккен адамның құқықтары

1. Зардап шеккен адам:
1) сақтанушының (сақтандырылған адамның) автокөлiк құралын пайдалану нәтижесiнде болған сақтандыру оқиғасының басталғаны туралы сақтандырушыға хабарлауға;
2) сақтанушының (сақтандырылған адамның) орнына сақтандыру төлемiн жүзеге асыру үшiн қажетті құжаттар жинап, оны сақтанушының (сақтандырылған адамның) мiндеттi сақтандыру шартын жасаған сақтандырушыға беруге, сақтандыру төлемiн осы Заңда белгiленген мөлшерде және тәртiппен алуға;
3) сақтандырушының немесе ол уәкiлеттік берген сарапшының келтiрiлген зиянды бағалау деректерiмен және сақтандыру төлемiнiң мөлшерiне жасалған есебiмен танысуға;
4) осы Заңның 19-бабында көзделген жағдайларда оның денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалау үшiн тәуелсiз сарапшыны тартуға;
5) сақтандырушының сақтандыру төлемiн жүзеге асырудан бас тарту немесе оның мөлшерiн азайту туралы шешiмiне заңдарда көзделген тәртiппен қарсы болуға;
6) келтiрiлген зиян сомасы сақтандырушы жауапкершiлігінiң шектi көлемiнен асып кеткен жағдайда автокөлiк құралының иесiне келтiрiлген зиянға қосымша өтем жасау туралы талап қоюға құқылы.
2. Зардап шеккен адам қайтыс болған жағдайда оның құқықтары Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртiппен мұрагерiне көшедi.

3-тарау. Сақтандыру сыйлықақылары

16-бап. Сақтандыру сыйлықақысының мөлшерi

1. Мiндеттi сақтандыруды жүзеге асырған кезде N 2 кестеде келтiрiлген бiр автокөлiк құралына арналған жылдық сақтандыру сыйлықақыларының мөлшерi пайдаланылады.

N 2 кесте. Бiр автокөлiк құралына арналған
жылдық сақтандыру сыйлықақысының мөлшерi
(айлық есептiк көрсеткiштермен)

---------------------------------------------------------------------------
Автокөлiк құралының түрi ! Жылдық сақтандыру
! сыйлықақысының мөлшерi
!-------------------------------
! жеке тұлға үшiн ! Заңды
! ! тұлға, жеке
! ! тұлға* үшiн
---------------------------------------------------------------------------
1 ! 2 ! 3
---------------------------------------------------------------------------
1. Жеңiл автомобильдер және олардың
негiзiнде жасалған қозғалтқыш көлемi
мынадай автокөлiк құралдары:
1 200 текше см-ге дейiн 1,5 3,0
1 200 - 1 600 текше см аралығында 2,0 4,0
1 600 - 2000 текше см аралығында 3,0 5,0
2000 - 2500 текше см аралығында 5,0 7,0
2500 - 3500 текше см аралығында 7,0 9,0
3 500 текше см-ден жоғары 8,0 10,0

2. Автобустар, шағын автобустар және
олардың негізiнде жасалынған көлiк
құралдары:
отыратын орны 20-ға дейiн 5,0 6,0
Отыратын орны 20-дан көп 6,0 7,0

3. Жүк автомобильдерi және олардың
негізiнде жасалған жүк көтергіш көлiк
құралдары:
2 тоннаға дейiн 6,0 9,0
2 тоннадан жоғары 7,0 10,0

4. Троллейбустар, трамвайлар - 7,0

5. Өзi жүретiн және басқа да
пневможүрісті жол техникасы 3,0 5,0

6. Мотокөлiк 1,0 1,0

7. Тiркемелер Автокөлiк құралы тарифiнiң
10 %-i

* жолаушылар тасу және жүк тасу бойынша кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асырушы
жеке тұлға
---------------------------------------------------------------------------
2. Мiндеттi сақтандыру шартын жасасқан кезде төленуге тиiс сақтандыру сыйлықақысын есептегенде, осы баптың 1-тармағында белгiленген жылдық сақтандыру сыйлықақыларына автокөлiк құралының тiркелген жерiне қарай N 3 кестеде келтiрiлген аумақтық коэффициенттер қолданылады.

N 3 кесте. Аумақтық коэффициенттер мөлшерi
---------------------------------------------------------------------------
Облыстың, республикалық ! Аумақтық коэффициент мөлшерi
дәрежедегі қаланың атауы ! (жылдық сақтандыру сыйлықақысының
! мөлшерiне)
!-------------------------------------
! Облыс орталығы, ! Басқа қалалар
!облыстық дәрежедегi! және елдi
! қала ! мекендер
---------------------------------------------------------------------------
1 ! 2 ! 3
---------------------------------------------------------------------------
Батыс Қазақстан, Атырау, Қызылорда
және Маңғыстау облыстары 0,80 0,70

Ақтөбе, Солтүстік Қазақстан облыстары 0,85 0,75

Ақмола, Жамбыл, Қарағанды, 0,90 0,80
Қостанай және Павлодар облыстары

Оңтүстiк Қазақстан, Шығыс 0,95 0,85
Қазақстан және Алматы облыстары

Астана қаласы 1,0

Алматы қаласы 1,1
---------------------------------------------------------------------------

3. Мiндеттi сақтандыру шартын бiр жылдан аз мерзiмге жасасқан кезде (автокөлiк құралы Қазақстан Республикасының аумағына уақытша келген жағдайда) N 4 кестеде келтiрiлген бiр автокөлiк құралына арналған сақтандыру сыйлықақыларының мөлшерi пайдаланылады. Сақтандыру сыйлықақыларының бұл мөлшерi N 3 кестеде келтiрiлген аумақтық коэффициенттердiң мөлшерiн есепке алу мақсатында түзетiлмейдi.

N 4 кесте. 12 айдан аз мерзiмге сақтандыру кезiнде
бір автокөлiк құралына арналған
сақтандыру сыйлықақысының мөлшерi

---------------------------------------------------------------------------
Сақтандыру мерзiмi ! Сақтандыру сыйлықақысының
! мөлшерi (жылдық сақтандыру
! сыйлықақысынан процентпен,
! аумақтық коэффициенттердi
! есептемегенде)
---------------------------------------------------------------------------
5 күн 10
6-15 күн аралығында 15
1 айға дейiн 20
1 айдан 2 айға дейiн 30
2 айдан 3 айға дейiн 40
3 айдан 4 айға дейiн 50
4 айдан 5 айға дейiн 60
5 айдан 6 айға дейiн 70
6 айдан 7 айға дейiн 75
7 айдан 8 айға дейiн 80
8 айдан 9 айға дейiн 85
9 айдан 10 айға дейiн 90
10 айдан 11 айға дейiн 95
11 айдан асса 100
---------------------------------------------------------------------------

4. Кешендi шарт бойынша сақтандыру сыйлықақысының мөлшерi сақтандыру шартында көрсетілген бiр автокөлiк құралы үшiн белгiленген ең көп сақтандыру сыйлықақысымен белгiленедi.

17-бап. Сақтандыру сыйлықақыларының мөлшерiн азайту және көбейту

1. Автокөлiк құралдарын әлеуметтiк қорғау органдары арқылы тегiн алған автокөлiк құралдарының иелерi, I және II топтағы мүгедектер, Ұлы Отан соғысына қатысушылар және соларға теңестірiлген адамдар стандартты шарт жасасу кезiнде осы Заңның 16-бабына сәйкес есептелген, төленуге тиiстi сақтандыру сыйлықақысының елу процентi мөлшерiнде сақтандыру сыйлықақысын төлейді.
Егер автокөлiк құралын аталған адамдар санатына жатқызылмаған басқа автокөлiк иелерi пайдаланатын болса, онда мiндетті сақтандыру аталған жеңiлдiк берiлмей жүзеге асырылады.
2. Егер сақтандыру полисiнде көрсетiлген автокөлiк құралының иесi осыған дейiнгі мiндеттi сақтандыру шартының қолданылуы кезiнде оны пайдалану нәтижесiнде үшiншi тұлғаларға сақтандыру төлемiн жасауға әкелiп соқтырған зиян келтiрсе, сақтандырушы осы Заңның 16-бабына сәйкес есептелген сақтандыру сыйлықақысын өз мөлшерiмен 50 процентке дейiн көбейте алады.
Бұл тармақтың күшi осы баптың 1-тармағының бiрiншi азатжолында көрсетiлген автокөлiк құралдарының иелерiне қолданылмайды.
3. Сақтандырушы осы бапта көзделгеннен басқа негіздер бойынша төленуге тиiстi сақтандыру сыйлықақысының мөлшерiн азайтуға немесе көбейтуге тиiс емес.

4-тарау. Келтiрiлген зиянның және сақтандыру
төлемiнiң мөлшерiн анықтау

18-бап. Келтiрiлген зиянның мөлшерiн анықтау

1. Yшiншi тұлғаның өмiрiне және денсаулығына келтiрiлген зиянның мөлшерi осы Заңға сәйкес медициналық ұйымдар берген құжаттар негізiнде айқындалады.
2. Мүлiк бүлiнген кезде келтiрiлген зиянның мөлшерi оның сақтандыру оқиғасы болғанға дейiнгi құны, мүлiктің тозуы ескерiле отырып, қалпына келтiру есебiне қарай айқындалады.
Қалпына келтiру құны сақтандыру оқиғасы болған кезде қолданылған орташа рыноктық құн мен тарифтердiң негізiнде анықталады.
3. Мүлiк жойылған кезде келтiрiлген зиянның мөлшерi сақтандыру оқиғасы болған күнгi мүлiктiң тозуын ескере отырып іс жүзiндегi құнына қарай анықталады.
Егер мүлiктi қалпына келтiру техникалық жағынан мүмкiн болмаса немесе экономикалық тұрғыдан негізделмесе мүлiк жойылған деп есептеледi. Мүлiктi қалпына келтiру кезiнде күтiлетін шығыстар (қалпына келтiру құны) мүлiктiң сақтандыру оқиғасы болған күнгі тозуын ескергенде мүлiктiң iс жүзiндегi құнының сексен процентiнен асып кетсе, мүлiктi қалпына келтiру экономикалық тұрғыдан негiзделмеген болып есептеледi.
4. Мүлiк бүлiнген кезде келтiрiлген зиян мөлшерiн сақтандырушы немесе ол тартқан сарапшы бүлiнген мүлiктi қалпына келтiруге жұмсалатын шығысты есептеу (калькуляция жасау), ал мүлiк жойылған жағдайда - сақтандыру оқиғасы болған күнгi тозуын есепке ала отырып iс жүзiндегi құнын растайтын құжаттар негiзiнде анықтайды.
Бұл деректер басқаша дәлелдей алатын сақтанушы (сақтандырылған адам) немесе зардап шеккен адам үшiн мiндетті емес деп саналады.
5. Мүлкiне зиян келтiрiлген зардап шеккен адам сақтандырушыға сақтандыру оқиғасы туралы хабарлағаннан кейiн жетi жұмыс күнi iшiнде осы мүлiкті сақтандыру оқиғасынан кейiнгi күйiнде сақтауға және оны сақтандырушының өкiлiне не сақтандырушы немесе сақтанушы (сақтандырылған адам) тартқан сарапшының қарауына жағдай жасауға мiндеттi.

19-бап. Келтiрiлген зиян мөлшерiн анықтаудың ерекше шарттары

1. Сақтанушы (сақтандырылған адам) немесе зардап шеккен адам мүлiкке келтiрiлген зиян мөлшерiне сақтандырушы немесе оның уәкiлеттік берген сарапшысы жасаған бағалау нәтижелерiмен келiспеген жағдайда, ол зиянның мөлшерiн анықтау үшiн басқа сарапшы тартуға құқылы. Мұндайда егер сақтандырушы немесе сот осы есептеудi (сараптаманы) қабылдаған жағдайда сақтандыру төлемi жасалғандығына қарамастан қосымша сараптама жүргiзу бойынша келтiрiлген шығынды сақтандырушы өтеуi тиiс.
2. Егер сақтандырушы немесе ол тартқан сарапшы сақтандыру оқиғасы туралы хабарды алғаннан кейiн жетi күн iшiнде сақтандыру актiсiн жасай отырып және келтiрiлген зиянның мөлшерiн анықтай отырып, бүлiнген (жойылған) мүлiктi дұрыстап қарамаған болса, онда сақтанушы (сақтандырылған адам) немесе зардап шеккен адам бағалау қызметiн жүзеге асыру құқығы бар тұлғалардың қызметiн пайдалануға және содан кейiн барып мүлiктi қалпына келтiру (кәдеге жарату) жұмысын бастауға құқылы. Мұндай жағдайда сақтандырушы бүлiнген (жойылған) мүлiктi уақытында қараудың мүмкiн еместiгiн дәлелдi себептерге (осы мүлiк иесiнiң қайтыс болуы, науқастануы) байланысты екендiгін немесе сақтанушының (сақтандырылған адамның) немесе зардап шеккен адамның кiнәсi бар екендігін (мүлiктi қарауға беруден жалтаруы) дәлелдей алмаса, мүлiкке келтiрiлген зиян мөлшерiне дау айтуға құқығы жоқ.

20-бап. Сақтандыру төлемiнiң мөлшерiн анықтау

1. Бiр сақтандыру жағдайы бойынша сақтандырушы жауапкершілiгінiң шектi көлемi мынадай болады (айлық есептiк көрсеткiшпен):
1) әрбiр зардап шеккен адамның өмiрiне немесе денсаулығына келтiрiлген зиян үшiн:
қаза тапса - 600
мүгедектiк белгіленсе I топ - 500
II топ - 400
IІІ топ - 300

жалпы еңбекке жарамдылығын уақытша жоғалтса - амбулаториялық және (немесе) тұрақты емделуге жұмсалған нақты шығыс мөлшерiнде, бiрақ 200-ден аспайды;
2) зардап шеккен адамның мүлкiне келтiрiлген зиян үшiн - келтiрiлген зиян мөлшерiнде, бiрақ 400-ден аспайды, ал бiрнеше зардап шеккен адамның мүлкiне зиян келтiрiлген жағдайда - келтiрiлген зиян мөлшерiнде, бiрақ барлық зардап шеккен адамға 600-ден аспайды, сонымен қатар әрбiр зардап шеккен адамға сақтандыру төлемi оның мүлкiне келтiрiлген зиян деңгейiне қарай төленедi.
2. Сақтандыру төлемiнiң мөлшерiн есептеу үшiн сақтандыру төлемi жасалған күнгі айлық есептiк көрсеткiш пайдаланылады.
3. Сақтандыру төлемi сомасына сақтанушы (сақтандырылған адам), автокөлiк құралын тiкелей жүргізушi адам және зардап шеккен адам шеккен зиянның мөлшерiн азайту және зардап шеккен адамдарды құтқару, бүлiнген (жойылған) мүлiктi сақтандыру оқиғасы болған жерден көшiру, оның қалдықтарын кәдеге жарату сақтанушы (сақтандырылған адам) немесе зардап шеккен адам тартқан тәуелсiз сарапшының қызметiне ақы төлеу жөнiндегi шаралар қабылдауға байланысты шығыстар және басқа да шығыстар қосымша кiргізiледi. Сақтандырушы көрсетiлген шығыстарды тiкелей зардап шеккен адамға өтейдi.
4. Автокөлiк құралдары иелерiнiң екеуiнiң де кiнәлi (екi жақ та кiнәлi) екенi анықталған сақтандыру оқиғасы болған жағдайда сақтандыру төлемiнiң мөлшерi олардың әрқайсысына келтiрiлген зиянның мөлшерiне қарай кiнәларының деңгейiне мөлшерлес етiп белгiленедi.
5. Келтiрiлген зиян сомасы осы Заңда белгіленген сақтандырушы жауапкершiлігінiң шектi көлемiнен асып кетсе, зардап шеккен адам келтiрiлген зиянды қосымша өтеу туралы заңдарда көзделген тәртiппен автокөлiк құралының иесiне тiкелей талап қоюға құқылы.
6. Зардап шеккен адам қайтыс болған жағдайда оның мұрагерлерi болмаған кезде сақтандырушы зардап шеккен адамды жерлеген адамға он бес еселенген айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде сақтандыру төлемiн төлейдi.

21-бап. Сақтандыру төлемiн жүзеге асырудың жалпы талаптары

1. Сақтандырушыға сақтандыру төлемi туралы талапты сақтанушы (сақтандырылған адам) не зардап шеккен адам осындай талап қоюға негіз болып табылатын құжаттарды қоса жазбаша түрде бередi.
2. Сақтандыру төлемi туралы өтiнiшке мынадай құжаттар қоса берiледi:
1) сақтандыру полисi (оның көшiрмесi);
2) сақтандыру оқиғасы фактiсi (жол-көлiк оқиғасы) бойынша жол полициясы жасаған құжаттың көшiрмесi;
3) сақтандыру оқиғасын (жол-көлiк оқиғасын) тексеру (қарау) нәтижелерi бойынша уәкiлеттi орган, (лауазымды) тұлға шығаратын шешiмнiң (қаулының) көшiрмесi;
4) сақтандырылған адамды медициналық куәландырудың көшiрмесi;
5) зардап шеккен адамның еңбекке уақытша жарамсыздық мерзiмi туралы медицина мекемесi анықтамасының көшiрмесi немесе арнаулы мекеменiң зардап шеккен адамға мүгедектік белгілеу туралы анықтамасының көшiрмесi - ол мүгедек болып қалған жағдайда;
6) қайтыс болған жағдайда - зардап шеккен адамның өлгенi туралы куәлiктiң көшiрмесi және мұрагердiң мұраға құқығын растайтын құжаттың көшiрмесi;
7) тергеу және сот органдары құжаттарының көшiрмесi - (олар болған кезде);
8) зиянның мөлшерiне сақтанушы (сақтандырылған адам) немесе зардап шеккен адам тартқан тәуелсiз сарапшы жасаған бағалау бойынша құжаттар;
9) пайда алушының жеке басы куәлігінiң көшiрмесi (жеке тұлға үшiн) немесе заңды тұлғаның өкiлiне берiлген сенiмхаттың түпнұсқасы;
10) зиян мөлшерiн азайту және зардап шеккен адамды құтқару, бүлiнген (жойылған) мүлiктi сақтандыру оқиғасы болған жерден көшiру және оның қалдықтарын кәдеге жарату, тәуелсiз сарапшының қызметiне ақы төлеу жөнiнде шаралар қабылдауға байланысты шығыстарды және сақтанушы (сақтандырылған адам), автокөлiк құралын жүргiзген адам және зардап шеккен адам шеккен басқа да шығыстарды растайтын құжаттар - олар болған кезде;
11) сақтанушының (сақтандырылған адамның) немесе автокөлiк құралын жүргізушi адамның жүргізушi куәлiгiнiң көшiрмесi және оның осы автокөлiк құралын жүргiзуге құқығын растайтын құжаттың көшiрмесi.
Сақтандырушының сақтанушыдан (сақтандырылған адамнан) не зардап шеккен адамнан басқа қосымша құжаттарды талап етуiне тыйым салынады.
3. Құжаттарды қабылдаған сақтандырушы өтінiш берушiге ұсынылған құжаттардың толық тiзбесiн және оларды қабылдаған күндi көрсете отырып анықтама беруге мiндетті.
4. Сақтандырушы осы мүлiктiң тозуын ескере отырып сақтандыру оқиғасы болғанға дейiнгi, нақты құны мөлшерiнде сақтандыру төлемiн жасаған жағдайда мүлiкті немесе оның қалдығын алуға құқылы.
5. Зардап шеккен адамның өмiрiне және денсаулығына келтiрiлген зиян үшiн сақтандыру төлемi оған немесе оның мұрагерлерiне жеке сақтандыру шарттары бойынша есептелген сомаға қарамай төленедi.
6. Зардап шеккен адамның қалауы бойынша сақтандыру сомасын оған денсаулығын және мүлiктi қалпына келтiру бойынша қызмет көрсеткен (көрсететiн) адамға тiкелей төлеуге болады.
7. Сақтандырушы сақтандыру төлемiн жүзеге асыру талаптарының бiрi ретiнде пайда алушының сақтандырушыға талап қою құқығын шектейтiн мiндеттеме беруiн талап етуге тиiс емес.
8. Келтiрiлген зиянды өзi өтеген сақтанушыға (сақтандырылған адамға) пайда алушының сақтандыру төлемiн алу құқығына байланысты құқықтары мен мiндеттерi көшедi.

22-бап. Сақтандыру төлемiн жүзеге асыру тәртiбi

1. Сақтандырушы сақтандыру төлемiн осы Заңның 21-бабында көзделген құжаттарды алған күннен бастап жетi жұмыс күнi ішiнде төлейдi.
2. Сақтандыру төлемiнiң мөлшерiне қатысты мiндеттi сақтандыру шартына қатысушы тараптар немесе зардап шеккен адам қарсы болған жағдайда сақтандырушы сақтандыру төлемiн осы баптың 1-тармағында көзделген мерзiмде көрсетiлген адамдардың бiрде-бiрi қарсы болмаған мөлшерде төлеуге мiндеттi.
3. Сақтандыру төлемiнiң қарсылық болған бөлігін сақтандырушы бітiм келiсiмiне қол қойылған күннен не осы дау бойынша соттың шешiмi заңды күшiне енген күннен бастап жетi жұмыс күнi ішiнде төлеуi тиiс. Қарсылық болған бөлiгi бойынша сақтандыру төлемiнiң мөлшерi осы тармақта көрсетiлген құжаттарда белгiленедi.
4. Егер талап қою мерзiмi iшiнде сақтандыру жағдайына әкеп соққан оқиға нәтижесiнде зардап шеккен адамның алған жарақаты салдарынан үш жыл ішiнде денсаулығы нашарлай бастаса (мүгедектiкке душар болса немесе мүгедектiктiң неғұрлым жоғары тобы белгiленетін болса) не өлiп кетсе, онда сақтандырушы өтiнiштiң және тиiстi құжаттардың негізiнде бұрын төленген соманы есепке ала отырып, осы Заңда белгіленген мөлшерде және тәртiппен сақтандыру төлемi сомасына қайта есептеу жүргізуге мiндеттi.
5. Егер зардап шеккен адам автокөлiк құралын мiндеттi сақтандыру шартын жасамай пайдаланушы болса, онда сақтандырушы осы автокөлiк иесi заңдарда белгiленген айыппұлды төлегеннен кейiн сақтандыру төлемiн жасайды.

23-бап. Бiрнеше адам зиян келтiрген кездегі сақтандыру төлемi

Иелерiнiң мiндеттi сақтандыру шарттары бар бiрнеше автокөлiк құралдары зиян келтiрген кезде пайда алушы сақтандыру төлемiн олардың әрқайсысынан жеке алуға құқылы. Әрбiр сақтандырушы сақтандыру төлемiн осы Заңда белгіленген жауапкершілiк көлемi шегінде және жауапкершiлiгi сақтандырылған сақтанушы кiнәсiнiң дәрежесiне тең жүзеге асырады (кiнәнiң дәрежесi анықталмаған кезде - бiрігіп). Мұндай жағдайда барлық сақтандырушылар жасаған сақтандыру төлемiнiң жалпы сомасы зардап шеккен адамға келтiрiлген нақты зиян мөлшерiнен және әрбiр сақтандырушы үшiн көзделген жауапкершілiктiң шектi көлемiнен аспауы тиiс.

24-бап. Керi талап қою (суброгация) құқығы

1. Мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру төлемiн жүзеге асыратын сақтандырушыға төленген сома шегінде келтiрiлген зиян үшiн жауапты адамға керi талап қою құқығы мынадай жағдайларда көшедi:
1) сақтандырылған адамның азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi оның қасақана ойының салдарынан немесе автокөлiк құралын алкогольдiң, есiрткiнiң немесе токсикоманиялық мас болу салдарынан мас күйiнде жүргiзген кезде басталса;
2) автокөлiк құралын жүргiзушi адам автокөлiк құралын жүргiзуге құқығы болмаса;
3) сот талқылауы барысында сақтандыру оқиғасы сақтандырылған адам бiлген және бiлуi тиiс болған автокөлiк құралының техникалық ақауы салдарынан болғаны анықталса;
4) сақтанушы (сақтандырылған адам) сақтандыру жағдайынан болған шығындарды азайту жөнiндегi шараларды қасақана қолданбаса.
2. Егер осы баптың 1-тармағында атап көрсетiлген жағдайларда келтiрiлген зиянға кiнәлi адам автокөлiк құралын оның иесiмен еңбек қатынасына орай пайдаланса немесе оның иесiнiң қатысуымен мәмiленi жазбаша түрде ресiмдемей пайдаланса, онда керi талап осы автокөлiк құралының иесiне қойылады.
3. Егер сот тәртiбiмен сақтандыру жағдайы жол қозғалысы кезiнде жолдың, көшенiң қанағаттанғысыз жай-күйiнiң немесе басқа да кедергілердiң салдарынан болса, онда автокөлiк құралы иесiнiң осындай жағдайдың пайда болуына кiнәлi тұлғаға талап қою құқығы мiндетті сақтандыру шарты бойынша сақтандыру төлемiн жүзеге асыратын сақтандырушыға көшедi.

25-бап. Сақтандыру төлемiн уақтылы жасамағаны үшiн
сақтандырушының жауапкершiлiгі

Сақтандырушы сақтандыру төлемiн уақтылы жасамаған жағдайда Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң 353-бабында белгіленген мөлшерде және тәртiппен пайда алушыға тұрақсыздық айыбын төлеуге мiндеттi.

26-бап. Сақтандыру төлемiнен бас тарту

1. Сақтандырушы мынадай жағдайларда сақтандыру төлемiн толық немесе iшiнара төлеуден бас тартуға құқылы:
1) сақтандырушы (сақтандырылған адам) автокөлiк құралын жарыстарға, сынауларға пайдаланғанда немесе осыған арнайы белгіленген орындарда көлiк жүргізудi үйреткен кезде зиян келсе;
2) зардап шеккен адамның көне және бiрегей заттар, қымбат металдардан, асыл, жартылай асыл және жасанды тастардан жасалған бұйымдар, дiни табыну заттары, коллекциялар, картиналар, қолжазбалар, ақша, бағалы қағаздар түрiндегi мүлкiне зиян келсе;
3) зардап шеккен адамның қажеттi қорғану және шұғыл қажеттiлiк жағдайында жасалған iс-әрекеттерiн қоспағанда сақтандыру жағдайының туындауына бағытталған не оның басталуына ықпал ететiн қасақана әрекеттерi;
4) ядролық жарылыс, радиация немесе радиоактивтiк улану әсерi;
5) әскери қимылдар;
6) азаматтық соғыс, түрлi сипаттағы халық толқулары, жаппай тәртiпсiздiк немесе ереуiлдер;
7) сақтандыру полисiнде көрсетiлген автокөлiк құралында жолаушы ретiнде отырған адамның өмiрiне, денсаулығына немесе мүлкiне, егер оны тасымалдаушы болып табылатын көлiк иесi жолаушылар тасымалдау үшiн пайдаланғанда зиян келсе;
8) осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталуы туралы хабарламау немесе уақтылы хабарламау.
2. Бүлiнген мүлiктi пайдаланудың мүмкiн еместiгiне және мүлiктiң тауар құнының жойылуына байланысты шеккен зиянды, сондай-ақ зардап шеккен адамның тауар әкелу немесе жұмыс жасау (қызмет көрсету) мерзiмiн, оның келiсiм-шарттар (шарттар) бойынша өзге де мiндеттемелердi бұзуына байланысты шығындарды (айыппұлды тұрақсыздық айыбын) қоса алғанда сақтандырылған адамның зардап шеккен адамның моральдық шығыны мен ала алмаған пайдасының орнын толтыра алмайды.
3. Осы баптың 1-тармағында көзделген сақтандыру төлемiн толық немесе ішiнара төлеуден бас тарту үшiн негіздер болған жағдайда сақтандырушы себебi көрсетiлген тиiстi жазбаша хабарламаны сақтандыру төлемi туралы талап қойған адамға талап ұсынылған күннен бастап жетi жұмыс күнi ішiнде жiберуге мiндеттi.
4. Егер мұның дәлелдi себептерге байланысты екендігі дәлелденсе және сақтандыру жағдайын зардап шеккен адамның өмiрiне немесе денсаулығына зиян келтiрiлгендiгi туралы фактінi растайтын тиiстi құжаттар ұсынылса, сондай-ақ бүлiнген (жойылған) мүлiк сақтандыру оқиғасынан кейiнгi күйiнде қарау үшiн ұсынылған болса, сақтандыру жағдайының басталғаны туралы сақтандырушыға уақтылы хабарламау сақтандыру төлемiнен бас тарту үшiн негіз бола алмайды.
5. Мiндеттi сақтандыру шартының тараптары немесе зардап шеккен адам арасындағы сақтандыру төлемiнiң мөлшерiне қатысты даулардың болуы сақтандыру төлемiнен бас тарту үшiн негіз бола алмайды. Мұндай даулар болған жағдайда сақтандырушы осы Заңның 22-бабында көзделген тәртiппен сақтандыру төлемiн жасауға мiндетті.
6. Сақтандырушының сақтандыру төлемiн жасаудан бас тартуына сақтанушы (сақтандырылған адам) немесе зардап шеккен адам сотқа шағым беруi мүмкiн.

5-тарау. Мiндеттi сақтандыру саласындағы
мемлекеттік реттеу

27-бап. Мiндеттi сақтандыруды жүзеге асыру
құқығына лицензия

1. Мiндетті сақтандыру заңдарында белгіленген тәртiппен мiндеттi сақтандыруды жүзеге асыру құқығына лицензия алған сақтандырушы жүзеге асырады.
2. Сақтандырушыға лицензия беру талаптары мен тәртiбi уәкiлетті мемлекеттiк органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленедi.

28-бап. Мiндеттi сақтандыру жүйесiнiң қызметiн қамтамасыз ету

1. Мiндеттi сақтандыру жүйесiнiң қызметiн қамтамасыз етуге осы Заң талаптарының орындалуына бақылау жасау, ақпараттық қамтамасыз ету және мiндетті сақтандыруды жүзеге асыруға қатысатын барлық тұлғалардың өзара iс-қимылы жатады.
2. Осы Заңның автокөлiк құралының иесiмен мiндеттi сақтандыру шартын жасау мiндеттiлiгiне қатысты талаптарының орындалуына бақылау жасау Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң жол полициясы органдарына жүктеледi.
3. Құжаттарды тексеру кезiнде жол полициясы органдарының қызметкерлерi автокөлiк құралын жүргiзушiден мiндеттi сақтандырудың сақтандыру полисiн көрсетудi талап етуге мiндеттi.
4. Сақтандыру полисiн көрсетпеген жағдайда Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлігі жол полициясы органдарының қызметкерлерi заң бұзушыға заңдарда көзделген шараларды қолдануға мiндетті.
5. Иесi мiндеттi сақтандыру шартын жасамаған автокөлiк құралы тiркеуден, қайта тiркеуден және мемлекеттік техникалық байқаудан өткiзiлмейді.
6. Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң жол полициясы органдары және прокуратуралар, соттар, медициналық мекемелер, сақтандыру оқиғасы және оның зардаптары туралы ақпараты бар басқа да органдар мен ұйымдар сақтандырушы сұраған жағдайда мұндай ақпаратты тегiн беруге мiндетті.

6-тарау. Қорытынды және ауыспалы ережелер

29-бап. Халықаралық шарттар туралы

Егер Қазақстан Республикасы қатысушы болып табылатын халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен басқа ережелер белгіленген болса, онда халықаралық шартты қолдану үшiн заң шығару талап етiлетiн жағдайлардан басқа, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

30-бап. Дауларды қарау тәртiбi

Мiндеттi сақтандыру шартынан туындайтын даулар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртiппен шешiледi.

31-бап. Осы Заңды күшіне енгізу туралы

Осы Заң 2002 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасының
Президенті

О проекте Закона Республики Казахстан "Об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности владельцев автотранспортных средств"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 11 декабря 2001 года N 1612

Правительство Республики Казахстан постановляет:

Внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан

проект Закона Республики Казахстан "Об обязательном страховании

гражданско-правовой ответственности владельцев автотранспортных средств".

Премьер-Министр

Республики Казахстан

проект

Закон Республики Казахстан

Об обязательном страховании гражданско-правовой

ответственности владельцев автотранспортных средств

Настоящий Закон регулирует отношения, возникающие из обязательного

страхования гражданско-правовой ответственности владельцев

автотранспортных средств, и устанавливает правовые, финансовые и

организационные основы его проведения.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Законодательство об обязательном страховании
гражданско-правовой ответственности владельцев
автотранспортных средств

1. Законодательство об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности владельцев автотранспортных средств состоит из K941000_ Гражданского кодекса Республики Казахстан, Закона Республики Казахстан Z000126_ "О страховой деятельности", настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. Отношения, возникающие из обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев автотранспортных средств (далее - обязательное страхование) и относящиеся к сфере действия иных законодательных актов, регулируются этими актами, за исключением отношений, прямо урегулированных настоящим Законом.
3. Настоящий Закон не ограничивает право юридических и физических лиц на осуществление дополнительного страхования их гражданско-правовой ответственности, связанной с эксплуатацией автотранспортных средств, в добровольном порядке.

Статья 2. Объект обязательного страхования

Объектом обязательного страхования является имущественный интерес застрахованного лица, связанный с его обязанностью, предусмотренной гражданским законодательством Республики Казахстан, возместить вред, причиненный жизни, здоровью и имуществу третьих лиц в результате эксплуатации автотранспортного средства как источника повышенной опасности.

Статья 3. Цели и основные принципы
обязательного страхования

1. Обязательное страхование осуществляется в целях защиты имущественных интересов третьих лиц, жизни, здоровью и имуществу которых причинен вред в результате эксплуатации автотранспортных средств, посредством осуществления страховых выплат.
2. Основными принципами обязательного страхования являются:
обеспечение защиты имущественных интересов потерпевших в порядке и размерах, предусмотренными настоящим Законом;
эксплуатация автотранспортного средства при условии наличия у владельца договора обязательного страхования;
обеспечение выполнения сторонами своих обязательств по договору обязательного страхования.

Статья 4. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

Для целей обязательного страхования в настоящем Законе используются следующие понятия:
автотранспортное средство - легковые, грузовые автомобили, автобусы, микроавтобусы и транспортные средства, построенные на их базе, мототранспорт, самоходная и иная дорожная техника на пневмоходу и прицепы (полуприцепы) к ним, подлежащие государственной регистрации и учету в органах дорожной полиции Министерства внутренних дел Республики Казахстан, включая зарегистрированные в других государствах и временно ввезенные на территорию Республики Казахстан, а также трамваи и троллейбусы;
владелец автотранспортного средства - юридическое или физическое лицо, владеющее автотранспортным средством на праве собственности, праве хозяйственного ведения, праве оперативного управления, либо на любом другом законном основании (договоре имущественного найма, доверенности на управление автотранспортным средством, в силу распоряжения компетентных органов о передаче автотранспортного средства и т.п.);
выгодоприобретатель - лицо, признанное потерпевшим и которое в соответствии с настоящим Законом и договором обязательного страхования имеет право на получение страховой выплаты, а также страхователь (застрахованный) или иное лицо, возместившее потерпевшему причиненный вред самостоятельно в пределах суммы, предусмотренной договором обязательного страхования;
гражданско-правовая ответственность владельца автотранспортного средства - установленная гражданским законодательством Республики Казахстан обязанность юридических и физических лиц возместить вред, причиненный жизни, здоровью или имуществу третьих лиц в результате эксплуатации автотранспортного средства как источника повышенной опасности;
дорожно-транспортное происшествие - событие, возникшее в результате движения одного или нескольких автотранспортных средств, а также движения отделившихся от автотранспортного средства деталей и находящегося на нем груза, в результате которого причинен вред третьим лицам;
застрахованный - владелец автотранспортного средства, гражданско-правовая ответственность которого застрахована посредством заключения договора обязательного страхования;
комплексный договор - договор обязательного страхования, действующий в отношении застрахованного - физического лица, осуществляющего эксплуатацию нескольких автотранспортных средств, указанных в договоре страхования;
пассажир - физическое лицо, заключившее договор перевозки с перевозчиком;
перевозчик - владелец автотранспортного средства, имеющий право на осуществление перевозки пассажиров и их имущества за плату или по найму в соответствии с законодательством Республики Казахстан;
потерпевший - лицо, жизни, здоровью (для физического лица) или имуществу (для юридического и физического лица) которого причинен вред застрахованным в результате эксплуатации им автотранспортного средства;
стандартный договор - договор обязательного страхования, действующий в отношении одного или нескольких застрахованных - физических, юридических лиц, осуществляющих эксплуатацию одного автотранспортного средства, указанного в договоре страхования;
страховщик - страховая организация, имеющая соответствующую лицензию на право осуществления обязательного страхования в соответствии с законодательством Республики Казахстан;
страховое событие - событие, которое может быть рассмотрено и признано в качестве страхового случая;
страховой случай - факт наступления гражданско-правовой ответственности застрахованного по возмещению вреда, причиненного жизни, здоровью и (или) имуществу лиц, признанных потерпевшими в результате эксплуатации застрахованным автотранспортного средства.

Статья 5. Лица, подлежащие обязательному страхованию

1. Обязательному страхованию подлежит гражданско-правовая ответственность следующих лиц:
1) владельцев автотранспортных средств - юридических лиц, осуществляющих свою деятельность на территории Республики Казахстан;
2) владельцев автотранспортных средств - физических лиц, как граждан Республики Казахстан, так и иностранных граждан и лиц без гражданства, эксплуатирующих автотранспортные средства, зарегистрированные в Республике Казахстан, на территории Республики Казахстан;
3) владельцев автотранспортных средств, зарегистрированных за пределами Республики Казахстан, временно въезжающих на территорию Республики Казахстан, при отсутствии у них договора страхования гражданско-правовой ответственности перед третьими лицами, действующего на территории Республики Казахстан.
2. Владелец автотранспортного средства обязан застраховать свою гражданско-правовую ответственность по каждому эксплуатируемому им автотранспортному средству.
3. При въезде на территорию Республики Казахстан автотранспортного средства, зарегистрированного в иностранном государстве, владелец которого имеет договор страхования своей гражданско-правовой ответственности перед третьими лицами, признаваемый на территории Республики Казахстан в соответствии с условиями международного договора, заключенного между этим государством и Республикой Казахстан, договор обязательного страхования не заключается.
4. Субъектами обязательного страхования не являются владельцы автотранспортных средств, которые не подлежат регистрации и учету в органах дорожной полиции Министерства внутренних дел Республики Казахстан (за исключением случаев, предусмотренных настоящим Законом).
Вред, причиненный третьим лицам в результате эксплуатации автотранспортных средств владельцами, указанными в настоящем пункте возмещается в порядке, установленном гражданским законодательством Республики Казахстан.

Статья 6. Недопустимость эксплуатации автотранспортного
средства без договора обязательного страхования

1. Не допускается эксплуатация автотранспортного средства, владелец которого не заключил договор обязательного страхования.
2. Лицо, управляющее автотранспортным средством, обязано иметь при себе страховой полис обязательного страхования.
3. Владелец автотранспортного средства, осуществляющий эксплуатацию автотранспортного средства без заключения договора обязательного страхования, несет административную ответственность в порядке, предусмотренном Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях.

Глава 2. Договор обязательного страхования

Статья 7. Договор обязательного страхования и
порядок его заключения

1. Договор обязательного страхования является соглашением, заключенным между страховщиком и страхователем в пользу третьего лица, жизни, здоровью и (или) имуществу которого может быть причинен вред в результате эксплуатации автотранспортного средства как источника повышенной опасности.
Обязательное страхование осуществляется на основании договора, заключаемого между страхователем и страховщиком.
Страхователь свободен в выборе страховщика.
Страховщик не вправе отказать страхователю в заключении договора обязательного страхования.
2. Договоры обязательного страхования подразделяются на стандартные и комплексные договоры.
3. По договору обязательного страхования страхователь обязуется уплатить страховую премию, а страховщик обязуется, при наступлении страхового случая, осуществить страховую выплату выгодоприобретателю в порядке и размере, предусмотренном настоящим Законом.
4. Договор обязательного страхования заключается на основании письменного заявления страхователя. Страховщик вправе требовать от страхователя представления сведений, необходимых для внесения в договор обязательного страхования в соответствии с требованиями настоящего Закона.
5. Заключение договора обязательного страхования удостоверяется выдачей страховщиком страхователю страхового полиса, оформленного в соответствии с требованиями страхового законодательства.
В случае утери страхового полиса страховщик обязан выдать дубликат страхового полиса страхователю (застрахованному) на основании его письменного заявления. При этом страховщик вправе потребовать от страхователя (застрахованного) возмещения стоимости изготовления бланка страхового полиса и расходов на оформление дубликата, но не более 0,1 месячного расчетного показателя.
6. Страховой полис должен содержать указание на вид договора (стандартный или комплексный).
Требования по форме и содержанию страховых полисов устанавливаются уполномоченным государственным органом по регулированию и надзору за страховой деятельностью (далее - уполномоченный государственный орган).
7. Страховщик вправе предложить страхователю более выгодные условия страхования, за исключением случаев предоставления льгот по уплате страховой премии, не предусмотренных настоящим Законом.

Статья 8. Стандартный договор

1. Стандартный договор должен содержать сведения о застрахованном(ых) и об автотранспортном средстве, при эксплуатации которого он действует.
2. Действие стандартного договора распространяется на случай управления автотранспортным средством, указанным в договоре, лицом, не являющимся владельцем автотранспортного средства при условии, когда:
1) управление автотранспортным средством осуществляется физическим лицом на основании трудовых отношений с владельцем автотранспортного средства - юридическим лицом (застрахованным);
2) управление автотранспортным средством осуществляется физическим лицом в присутствии владельца автотранспортного средства - физического лица (застрахованного), на основании его волеизъявления, без оформления письменной формы сделки.
3. Страхователь вправе указать в страховом полисе в качестве застрахованного всех лиц, являющихся владельцами автотранспортного средства, как при заключении договора, так и в течение срока его действия.
Внесение изменений (дополнений) в данные о застрахованном в страховой полис действующего стандартного договора, производится страховщиком на основании заявления страхователя либо застрахованного, приобретающего в этом случае статус страхователя.
Замена застрахованного, являющегося страхователем, может быть произведена исключительно на основании его волеизъявления.
4. Если внесение изменений (дополнений) в данные о застрахованном, предусмотренное в пункте 3 настоящей статьи, повлечет увеличение либо уменьшение размера страховой премии, страховщик обязан произвести перерасчет размера страховой премии в соответствии с требованиями настоящего Закона и потребовать от страхователя доплаты, либо произвести возврат излишне уплаченной страхователем суммы, с учетом покрытия расходов страховщика на ведение дела.

Статья 9. Комплексный договор

1. Комплексный договор должен содержать сведения о застрахованном и об автотранспортных средствах, при эксплуатации которых он действует.
2. По комплексному договору может быть застрахована ответственность только одного владельца автотранспортного средства - физического лица.
В комплексном договоре может быть указано не более трех автотранспортных средств, при эксплуатации которых он действует.
3. Действие комплексного договора распространяется на случай управления автотранспортным средством физическим лицом в присутствии владельца автотранспортного средства (застрахованного), на основании его волеизъявления, без оформления письменной формы сделки.

Статья 10. Действие договора обязательного страхования

1. Договор обязательного страхования вступает в силу и становится обязательным для сторон с момента уплаты страхователем всей причитающейся к уплате страховой премии.
2. Страховщик вправе предусмотреть в договоре страхования уплату страховой премии в рассрочку. При этом договор обязательного страхования вступает в силу и становится обязательным для сторон с момента уплаты страхователем первого страхового взноса, а страховщик остается ответственным перед страхователем в течение всего срока действия договора обязательного страхования. Неуплата страхователем очередного страхового взноса не может являться для страховщика основанием для досрочного расторжения договора обязательного страхования.
3. Договор обязательного страхования заключается сроком на 12 месяцев, с даты вступления его в силу. В случае временного въезда автотранспортного средства на территорию Республики Казахстан договор обязательного страхования заключается на срок временного въезда, но не менее пяти дней.
4. Действие договора обязательного страхования ограничивается территорией Республики Казахстан, если иное не предусмотрено международным договором, заключенным Республикой Казахстан.

Статья 11. Досрочное прекращение действия договора
обязательного страхования

1. Договор обязательного страхования прекращается досрочно в случаях, предусмотренных K941000_ Гражданским кодексом Республики Казахстан.
2. Договор обязательного страхования может быть прекращен на

основании письменного заявления страхователя (а в случае его смерти - его

наследников). К заявлению прилагается страховой полис либо его дубликат и

документы, подтверждающие наличие обстоятельств, являющихся основанием для

досрочного прекращения договора обязательного страхования.

3. При досрочном прекращении договора обязательного страхования

страхователь имеет право на возврат части страховой премии в соответствии

с Таблицей N 1. В размер удержания включены расходы страховщика на ведение

дела.

Таблица N 1. Размер удержания страховщиком части от суммы

годовой страховой премии при досрочном прекращении договора

обязательного страхования

__________________________________ ___________________________________

N !Количество дней, ! Размер ! ! N !Количество дней, ! Размер !

п/п!прошедших с момента!удержания! !п/п!прошедших с момента!удержания!

!вступления в силу !(в про- ! ! !вступления в силу !(в про- !

!договора обязатель-!центах) ! ! !договора обязатель-!центах) !

!ного страхования до! ! ! !ного страхования до! !

!до момента его дос-! ! ! !до момента его дос-! !

!рочного прекращения! ! ! !рочного прекращения! !

___!___________________!_________! !___!___________________!_________!

1 ! 2 ! 3 ! ! 1 ! 2 ! 3 !

___!___________________!_________! !___!___________________!_________!

1 1 5 49 154-156 53

2 2 6 50 157-160 54

3 3-4 7 51 161-164 55

4 5-6 8 52 165-167 56

5 7-8 9 53 168-171 57

6 9-10 10 54 172-175 58

7 11-12 11 55 176-178 59

8 13-14 12 56 179-182 60

9 15-16 13 57 183-187 61

10 17-18 14 58 188-191 62

11 19-20 15 59 192-196 63

12 21-22 16 60 197-200 64

13 23-25 17 61 201-205 65

14 26-29 18 62 206-209 66

15 30-32 19 63 210-214 67

16 33-36 20 64 215-218 68

17 37-40 21 65 219-223 69

18 41-43 22 66 224-228 70

19 44-47 23 67 229-232 71

20 48-51 24 68 233-237 72

21 52-54 25 69 238-241 73

22 55-58 26 70 242-246 74

23 59-62 27 71 247-250 75

24 63-65 28 72 251-255 76

25 66-69 29 73 256-260 77

26 70-73 30 74 261-264 78

27 74-76 31 75 265-269 79

28 77-80 32 76 270-273 80

29 81-83 33 77 274-278 81

30 84-87 34 78 279-282 82

31 88-91 35 79 283-287 83

32 92-94 36 80 288-291 84

33 95-98 37 81 292-296 85

34 99-102 38 82 297-301 86

35 103-105 39 83 302-305 87

36 106-109 40 84 306-310 88

37 110-113 41 85 311-314 89

38 114-116 42 86 315-319 90

39 117-120 43 87 320-323 91

40 121-124 44 88 324-328 92

41 125-127 45 89 329-332 93

42 128-131 46 90 333-337 94

43 132-135 47 91 338-342 95

44 136-138 48 92 343-346 96

45 139-142 49 93 347-351 97

46 143-145 50 94 352-355 98

47 147-149 51 95 356-360 99

48 150-153 52 96 361-365 100

___________________________________________________________________________

Статья 12. Прекращение действия договора

обязательного страхования

1. Договор обязательного страхования прекращает действие в следующих

случаях:

1) истечение срока действия договора;

2) досрочного прекращения действия договора;

3) осуществление страховщиком страховой выплаты по первому наступившему страховому случаю, размер которой превысил 100 месячных расчетных показателя.
2. В случае осуществления страховой выплаты страховой полис подлежит изъятию страховщиком, а владелец автотранспортного средства обязан осуществить страхование на новый период по его выбору у любого страховщика, имеющего лицензию на право осуществления обязательного страхования (если автотранспортное средство не уничтожено).

Статья 13. Права и обязанности страхователя

1. Страхователь вправе:
1) требовать от страховщика разъяснения условий обязательного страхования, своих прав и обязанностей по договору обязательного страхования;
2) получить дубликат страхового полиса в случае его утери;
3) привлечь независимого эксперта для оценки размера причиненного вреда, в случаях, предусмотренных статьей 19 настоящего Закона;
4) ознакомиться с данными оценки причиненного вреда и расчетами размера страховой выплаты, произведенными страховщиком или уполномоченным им экспертом;
5) досрочно расторгнуть договор обязательного страхования;
6) оспорить в порядке, предусмотренном законодательством, решение страховщика об отказе в осуществлении страховой выплаты или уменьшении ее размера.
2. Договором обязательного страхования могут быть предусмотрены другие права страхователя.
3. Страхователь обязан:
1) оплатить страховую премию в размере и порядке, предусмотренном договором обязательного страхования;
2) при заключении договора обязательного страхования сообщить страховщику сведения, необходимые для включения в договор обязательного страхования в соответствии с требованиями настоящего Закона;
3) не позднее трех дней, как ему стало известно о наступлении страхового события, уведомить об этом страховщика любым доступным способом (устно, письменно). Если страхователь по уважительным причинам не имел возможности выполнить указанные действия, он должен подтвердить это документально;
4) в случае возникновения страхового события принять все возможные меры для предотвращения увеличения размера вреда, спасения имущества и оказания помощи пострадавшим лицам;
5) сообщить в соответствующие органы, исходя из их компетенции (органы дорожной полиции и противопожарной службы, служба скорой медицинской помощи, аварийные службы), о страховом событии и пострадавших лицах.
4. Обязанности страхователя, возникающие в связи с наступлением страхового события, возлагаются на лицо, непосредственно управлявшее автотранспортным средством в момент его наступления.
5. О наступлении страхового события страховщику имеет право сообщить потерпевший или иное заинтересованное лицо.

Статья 14. Права и обязанности страховщика

1. Страховщик вправе:
1) при заключении договора обязательного страхования требовать от страхователя представления сведений, необходимых для включения в договор обязательного страхования в соответствии с требованиями настоящего Закона;
2) запрашивать у компетентных органов документы, подтверждающие факт наступления страхового случая и размер вреда, причиненного третьим лицам;
3) представлять в суде интересы застрахованного по искам третьих лиц о возмещении вреда, причиненного застрахованным при эксплуатации автотранспортного средства, указанного в договоре обязательного страхования;
4) использовать расчеты независимых экспертов для определения размера вреда, причиненного третьим лицам, и страховой выплаты в результате наступления страхового случая;
5) производить осмотр и обследование имущества потерпевшего для выяснения размера причиненного вреда, причин и иных обстоятельств наступления страхового события;
6) предъявлять регрессное требование к лицу, ответственному за причинение вреда, в случаях, предусмотренных статьей 24 настоящего Закона;
7) отказать в осуществлении страховой выплаты полностью или частично по основаниям, предусмотренным настоящим Законом.
2. Страховщик обязан:
1) ознакомить страхователя с условиями обязательного страхования, разъяснить его права и обязанности, возникающие из договора обязательного страхования;
2) по заключению договора обязательного страхования выдать страхователю страховой полис, а при его утере - дубликат;
3) при заключении стандартного договора и в период его действия включить в страховой полис, на основании соответствующего заявления страхователя, всех владельцев, эксплуатирующих автотранспортное средство, указанное в договоре обязательного страхования;
4) предоставить льготу по уплате страховой премии лицам, указанным в части первой пункта 1 статьи 17 настоящего Закона;
5) при получении сообщения о страховом событии зарегистрировать его и в течение семи рабочих дней, с момента получения сообщения, произвести осмотр поврежденного (уничтоженного) имущества, составить страховой акт;
6) произвести оценку причиненного вреда и расчет размера страховой выплаты и представить их на ознакомление страхователю (застрахованному) и потерпевшему;
7) при наступлении страхового случая произвести страховую выплату в размере, порядке и сроке, предусмотренные настоящим Законом;
8) возместить страхователю (застрахованному) и иному лицу расходы, произведенные ими для уменьшения убытков при страховом случае;
9) обеспечить тайну страхования.
3. Договором обязательного страхования могут быть предусмотрены другие обязанности страховщика.

Статья 15. Права потерпевшего

1. Потерпевший вправе:
1) сообщить страховщику о наступлении страхового события, происшедшего в результате эксплуатации страхователем (застрахованным) автотранспортного средства;
2) произвести вместо страхователя (застрахованного) сбор документов, необходимых для осуществления страховой выплаты, представить их страховщику, с которым страхователь (застрахованный) заключил договор обязательного страхования, получить страховую выплату в размере и порядке, определенном настоящим Законом;
3) ознакомиться с данными оценки причиненного вреда и расчетами размера страховой выплаты, произведенными страховщиком или уполномоченным им экспертом;
4) привлечь независимого эксперта для оценки размера вреда, причиненного его здоровью и (или) имуществу, в случаях, предусмотренных статьей 19 настоящего Закона;
5) оспорить в порядке, предусмотренном законодательством, решение страховщика об отказе в осуществлении страховой выплаты или уменьшении ее размера;
6) предъявить требование о дополнительном возмещении причиненного вреда к владельцу автотранспортного средства, в случаях, когда сумма причиненного ему вреда превышает предельный объем ответственности страховщика.
2. В случае смерти потерпевшего его права переходят к наследнику в

порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Глава 3. Страховые премии

Статья 16. Размеры страховой премии

1. При осуществлении обязательного страхования используются размеры

годовых страховых премий на единицу автотранспортного средства,

приведенные в Таблице N 2.

Таблица N 2. Размер годовой страховой премии на единицу

автотранспортного средства (в месячных расчетных показателях).

___________________________________________________________________________

Тип автотранспортного средства! Размер годовой страховой премии !

!___________________________________________!

!для физического лица!для юридического лица,!

! !физического лица* !

______________________________!____________________!______________________!

1 ! 2 ! 3 !

______________________________!____________________!______________________!

1. Легковые автомобили и

построенные на их базе

транспортные средства с объемом

двигателя: 1,5 3,0

до 1 200 куб.см. 2,0 4,0

от 1 200 до 1 600 куб.см.

включительно 3,0 5,0

свыше 1 600 до 2000 куб.см.

включительно 5,0 7,0

от 2000 до 2500 куб.см.

включительно 7,0 9,0

от 2500 куб.см до 3500 куб.см.

включительно 8,0 10,0

свыше 3500 куб.см.

2. Автобусы, микроавтобусы и

построенные на их базе транспортные

средства: 5,0 6,0

до 20 посадочных мест, включительно 6,0 7,0

свыше 20 посадочных мест

3. Грузовые автомобили и построенные

на их базе транспортные средства с

грузоподъемностью: 6,0 9,0

до 2 тонн 7,0 10,0

свыше 2 тонн

4. Троллейбусы, трамваи - 7,0

5. Самоходная и иная дорожная

техника на пневмоходу 3,0 5,0

6. Мототранспорт 1,0 1,0

7. Прицепы 10% тарифа автотранспортного средства

___________________________________________________________________________

* физическое лицо, осуществляющее предпринимательскую деятельность по

перевозке пассажиров и грузов.

___________________________________________________________________________

2. При расчете страховой премии, подлежащей уплате при заключении

договора обязательного страхования, к годовым страховым премиям,

установленным пунктом 1 настоящей статьи, применяются территориальные

коэффициенты, приведенные в Таблице N 3, в зависимости от места

регистрации автотранспортного средства.

Таблица N 3. Размеры территориальных коэффициентов

___________________________________________________________________________

Наименование области, города !Размер территориального коэффициента (к

республиканского значения !размеру годовой страховой премии)

!_____________________________________________

!Областной центр, город !Иные города и

!областного значения !населенные пункты

_____________________________!_______________________!_____________________

1 ! 2 ! 3

_____________________________!_______________________!_____________________

Западно-Казахстанская,

Атырауская, Кызылординская и

Мангистауская области 0,80 0,70

Актюбинская, Северо-

Казахстанская области 0,85 0,75

Акмолинская, Жамбылская,

Карагандинская, Костанайская и

Павлодарская области 0,90 0,80

Южно-Казахстанская, Восточно-

Казахстанская и Алматинская области 0,95 0,85

г. Астана 1,0

г. Алматы 1,1

___________________________________________________________________________

3. При заключении договора обязательного страхования на срок менее

одного года (в случае временного въезда автотранспортного средства на

территорию Республики Казахстан) используются размеры страховых премий на

единицу автотранспортного средства, приведенные в Таблице N 4. Указанные

размеры страховых премий не подлежат корректировке с целью учета размеров

территориальных коэффициентов, приведенных в Таблице N 3.

Таблица N 4. Размер страховой премии на единицу

автотранспортного средства при страховании на срок менее 12 месяцев

__________________________________________________________________________

Срок страхования !Размер страховой премии (в процентах от годовой !

!страховой премии, без учета территориальных !

!коэффициентов) !

________________________!________________________________________________!

5 дней 10

от 6 до 15 дней включительно 15

до 1 месяца 20

от 1 до 2 месяцев 30

от 2 до 3 месяцев 40

от 3 до 4 месяцев 50

от 4 до 5 месяцев 60

от 5 до 6 месяцев 70

от 6 до 7 месяцев 75

от 7 до 8 месяцев 80

от 8 до 9 месяцев 85

от 9 до 10 месяцев 90

от 10 до 11 месяцев 95

свыше 11 месяцев 100

___________________________________________________________________________

4. Размер страховой премии по комплексному договору определяется по наибольшей страховой премии, установленной для одного из автотранспортных средств, указанных в договоре страхования.

Статья 17. Уменьшение и увеличение размера страховых премий

1. Владельцы автотранспортных средств, получившие автотранспортные средства через органы социальной защиты бесплатно, инвалиды I и II групп, участники Великой Отечественной войны и приравненные к ним лица при заключении стандартного договора уплачивают страховые премии в размере пятидесяти процентов от подлежащей к уплате страховой премии, рассчитанной в соответствии со статьей 16 настоящего Закона.
Если автотранспортное средство эксплуатируется также другими владельцами, не относящимися к указанной категории лиц, то обязательное страхование осуществляется без предоставления указанной льготы.
2. Страховая премия, рассчитанная в соответствии со статьей 16 настоящего Закона, может быть увеличена страховщиком в своем размере до 50 процентов, если в течение действия предыдущего договора обязательного страхования владелец автотранспортного средства, указанного в страховом полисе, причинил вред третьим лицам в результате его эксплуатации, повлекшее страховую выплату.
Действие настоящего пункта не распространяется на владельцев автотранспортных средств, указанных в абзаце первом пункта 1 настоящей статьи.
3. Страховщик не вправе уменьшать или увеличивать размер подлежащей к уплате страховой премии, по основаниям иным, чем это предусмотрено настоящей статьей.

Глава 4. Определение размера причиненного вреда и
страховой выплаты

Статья 18. Определение размера причиненного вреда

1. Размер вреда, причиненного жизни и здоровью третьего лица, определяется в соответствии с настоящим Законом на основании документов, выданных медицинскими организациями.
2. Размер вреда, причиненного при повреждении имущества, определяется исходя из расчета стоимости его восстановления с учетом износа имущества, имевшего место до наступления страхового события.
Стоимость восстановления определяется на основании средних рыночных цен и тарифов, действовавших на момент наступления страхового события.
3. Размер вреда, причиненного при уничтожении имущества, определяется исходя из действительной стоимости имущества с учетом износа на день наступления страхового события.
Имущество считается уничтоженным, если его восстановление технически невозможно или экономически необоснованно. Восстановление имущества считается экономически необоснованным, если ожидаемые при этом расходы (стоимость восстановления) превышают восемьдесят процентов действительной стоимости имущества с учетом его износа на день наступления страхового события.
4. Размер вреда, причиненного при повреждении имущества, определяет страховщик или привлеченный им эксперт на основании расчета (калькуляции) расходов на восстановление поврежденного имущества, а при уничтожении имущества - документов, подтверждающих его действительную стоимость с учетом его износа на день наступления страхового события.
Эти данные являются необязательными для страхователя (застрахованного) или потерпевшего, который вправе доказывать иное.
5. Потерпевший, имуществу которого причинен вред, обязано в течение семи рабочих дней после сообщения страховщику о страховом событии сохранять данное имущество в таком состоянии, в каком оно находилось после страхового события, и предоставить возможность осмотреть его представителю страховщика либо эксперту привлеченному страховщиком или страхователем (застрахованным).

Статья 19. Особые условия определения размера причиненного вреда

1. В случае несогласия страхователя (застрахованного) или потерпевшего с результатами оценки размера вреда причиненного имуществу, произведенного страховщиком или уполномоченным им экспертом, он вправе привлечь другого эксперта для определения размера вреда. При этом затраты, понесенные им по проведению дополнительной экспертизы, подлежат возмещению страховщиком, вне зависимости от проведения страховой выплаты, если страховщиком или судом будет признан данный расчет (экспертиза).
2. Если страховщиком или привлеченным им экспертом в течение семи дней после получения сообщения о страховом событии не был произведен необходимый осмотр поврежденного (уничтоженного) имущества с составлением страхового акта и определением размера причиненного вреда, то страхователь (застрахованный) либо потерпевший вправе воспользоваться услугами лиц, имеющих право на осуществление оценочной деятельности, и после этого начать восстановление (утилизацию) имущества. При этом страховщик не вправе оспорить размер вреда, причиненного имуществу, если не докажет, что невозможность своевременного осмотра поврежденного (уничтоженного) имущества связана с уважительными причинами (смерть, болезнь владельца данного имущества) либо с наличием вины страхователя (застрахованного) или потерпевший (уклонение от предоставления имущества для осмотра).

Статья 20. Определение размера страховой выплаты

1. Предельный объем ответственности страховщика по одному страховому случаю, составляет (в месячных расчетных показателях):
1) за вред, причиненный жизни или здоровью каждого потерпевшего:
гибель - 600
установление инвалидности I группы - 500
II группы - 400
III группы - 300
временная утрата общей трудоспособности - в размере фактических расходов на амбулаторное и (или) стационарное лечение, но не более 200;
2) за вред, причиненный имуществу потерпевшего - в размере причиненного вреда, но не более 400, а в случае причинения вреда имуществу нескольких потерпевших - в размере причиненного вреда, но не более 600 всем потерпевшим, при этом, страховая выплата каждому потерпевшему осуществляется соразмерно степени вреда, причиненного его имуществу.
2. Для расчета размера страховой выплаты используется месячный расчетный показатель на день осуществления страховой выплаты.
3. Дополнительно к страховой выплате страховщиком покрываются расходы, понесенные страхователем (застрахованным), лицом, непосредственно управляющим автотранспортным средством, потерпевшим или иным лицом, связанные с принятием мер по уменьшению размера вреда и спасению пострадавших лиц, эвакуации поврежденного (уничтоженного) имущества с места страхового события, утилизации его остатков, оплате услуг независимого эксперта, привлеченного страхователем (застрахованным) или потерпевшим и прочие расходы. Указанные расходы возмещаются страховщиком непосредственно лицу, понесшему их.
4. В случае страхового события, в котором была установлена вина обоих владельцев автотранспортных средств (обоюдная вина), размер страховой выплаты определяется исходя из размера вреда, причиненного каждому из них соразмерно степени их вины.
5. В случаях, когда сумма причиненного вреда превышает предельный объем ответственности страховщика, установленный настоящим Законом, потерпевший вправе предъявить требование о дополнительном возмещении причиненного вреда непосредственно к владельцу автотранспортного средства в порядке, предусмотренном законодательством.
6. В случае смерти потерпевшего, при отсутствии у него наследников, лицу, осуществившему погребение потерпевшего, страховщиком осуществляется страховая выплата в размере пятнадцатикратного месячного расчетного показателя.

Статья 21. Общие условия осуществления страховой выплаты

1. Требование о страховой выплате к страховщику предъявляются страхователем (застрахованным) либо потерпевшим в письменной форме с приложением документов, являющихся обоснованием для предъявления данного требования.
2. К заявлению о страховой выплате прилагаются следующие документы:
1) страховой полис (его дубликат);
2) копия документа по факту страхового события (дорожно-транспортного происшествия) составленного дорожной полицией;
3) копия решения (постановления), выносимого уполномоченным органом (должностным) лицом по результатам расследования (рассмотрения) страхового события (дорожно-транспортного происшествия);
4) копия медицинского освидетельствования застрахованного;
5) копия справки медицинских учреждений о сроке временной нетрудоспособности потерпевшего или справки специализированных учреждений об установлении инвалидности потерпевшего - в случае ее возникновения;
6) копия свидетельства о смерти потерпевшего и копия документа, подтверждающего право наследника на наследство - в случае смерти;
7) копия документов следственных и судебных органов - при их наличии;
8) документы по оценке размера вреда, произведенной независимым экспертом, привлеченным страхователем (застрахованным) или потерпевшим;
9) копия удостоверения личности выгодоприобретателя (для физического лица) или оригинал доверенности, выданной представителю юридического лица;
10) документы, подтверждающие расходы, связанные с принятием мер по уменьшению размера вреда и спасению потерпевших, эвакуации поврежденного (уничтоженного) имущества с места страхового события и утилизации его остатков, оплате услуг независимого эксперта и прочие расходы, понесенные страхователем (застрахованным), лицом, управлявшим автотранспортным средством, потерпевшим или иным лицом - при их наличии;
11) копия водительского удостоверения страхователя (застрахованного) или лица, управляющего автотранспортным средством, и копия документа, подтверждающего его право на управление данным автотранспортным средством.
Истребование страховщиком дополнительно других документов от страхователя (застрахованного) либо потерпевшего запрещается.
3. Страховщик, принявший документы, обязан выдать заявителю справку с указанием полного перечня представленных документов и даты их принятия.
4. Страховщик имеет право на имущество или его остатки в случае осуществления им страховой выплаты в размере действительной стоимости данного имущества, имевшей место до страхового события, с учетом износа.
5. Страховая выплата за вред, причиненный жизни и здоровью потерпевшего производится независимо от сумм, причитающихся ему или его наследникам по договорам личного страхования.
6. По желанию потерпевшего страховая выплата может быть произведена непосредственно лицу, оказавшему (оказывающему) ему услуги по восстановлению здоровья и имущества.
7. Страховщик не вправе требовать одним из условий осуществления страховой выплаты предоставление выгодоприобретателем обязательств, ограничивающих его право требования к страховщику.
8. К страхователю (застрахованному), самостоятельно возместившему причиненный вред, переходят права и обязанности выгодоприобретателя, связанные с правом получения страховой выплаты.

Статья 22. Порядок осуществления страховой выплаты

1. Страховая выплата производится страховщиком в течение семи рабочих дней со дня получения им документов, предусмотренных статьей 21 настоящего Закона.
2. В случаях, когда размер страховой выплаты оспаривается сторонами договора обязательного страхования или потерпевшим, страховщик обязан осуществить страховую выплату в размере, не оспариваемом ни одним из указанных лиц, в срок, предусмотренный пунктом 1 настоящей статьи.
3. Оспариваемая часть страховой выплаты должна быть выплачена страховщиком в течение семи рабочих дней со дня подписания мирового соглашения либо со дня вступления в законную силу решения суда по данному спору. Размер страховой выплаты по оспариваемой части определяется документами, указанными в настоящем пункте.
4. Если в течение срока исковой давности в результате события, приведшего к страховому случаю, у потерпевшего наступит ухудшение здоровья (наступила инвалидность или будет установлена более высокая группа инвалидности) либо смерть, то страховщик, на основании заявления и соответствующих документов, обязан произвести перерасчет суммы страховой выплаты в размере и порядке, установленными настоящим Законом, с зачетом ранее выплаченных сумм.
5. Если потерпевшим признан владелец, эксплуатирующий автотранспортное средство без наличия договора обязательного страхования, то страховщик производит страховую выплату только после уплаты данным владельцем штрафа, установленного законодательством.

Статья 23. Страховая выплата при причинении
вреда несколькими лицами

При причинении лицу вреда несколькими автотранспортными средствами, владельцы которых имеют договоры обязательного страхования, выгодоприобретатель вправе получить страховую выплату отдельно по каждому из них. Каждый страховщик производит страховую выплату в пределах объема ответственности, установленных настоящим Законом и соразмерно степени вины страхователя, чья ответственность была застрахована (при неустановлении степени вины - солидарно). При этом общая сумма страховой выплаты, произведенной всеми страховщиками не должна превышать размер реального ущерба, причиненного потерпевшему и предельного объема ответственности, предусмотренного для каждого страховщика.

Статья 24. Право регрессного требования (суброгация)

1. К страховщику, осуществившему страховую выплату по договору обязательного страхования, переходит право регрессного требования к лицу, ответственному за причинение вреда, в пределах выплаченной суммы в случаях, если:
1) гражданско-правовая ответственность страхователя (застрахованного) наступила вследствие его умышленных действий, направленных на возникновение страхового случая либо способствующих его наступлению, за исключением действий, совершенных в состоянии необходимой обороны и крайней необходимости;
2) гражданско-правовая ответственность страхователя (застрахованного) наступила вследствие управления им автотранспортным средством в состоянии алкогольного, наркотического или токсикоманического опьянения;
3) в ходе судебного разбирательства было установлено, что страховой случай произошел вследствие технических неисправностей автотранспортного средства, о которых застрахованный знал или должен был знать;
4) при умышленном непринятии страхователем (застрахованным) мер по уменьшению убытков от страхового случая.
2. Если в случаях, перечисленных в пункте 1 настоящей статьи, виновником причиненного вреда является лицо, эксплуатирующее автотранспортное средство в силу трудовых отношений с его владельцем или в присутствии его владельца без оформления письменной формы сделки, то регрессное требование предъявляется к владельцу данного автотранспортного средства.
3. Если в судебном порядке установлено, что страховой случай произошел вследствие неудовлетворительного состояния дорог, улиц или других препятствий при осуществлении движения, к страховщику, осуществившему страховую выплату по договору обязательного страхования, переходит право требования, которое владелец автотранспортного средства имеет к лицу, виновному в создании таких условий.

Статья 25. Ответственность страховщика за несвоевременность
осуществления страховой выплаты

При несвоевременном осуществлении страховой выплаты страховщик обязан уплатить выгодоприобретателю неустойку в размере и порядке, установленными статьей 353 K941000_ Гражданского кодекса Республики Казахстан.

Статья 26. Отказ в страховой выплате

1. Страховщик вправе полностью или частично отказать в страховой выплате в случаях, когда вред причинен:
1) при использовании страхователем (застрахованным) автотранспортного средства в соревнованиях, испытаниях или при обучении вождению в специально предназначенных для этого местах;
2) имуществу потерпевшего в виде антикварных и уникальных предметов, изделий из драгоценных металлов, драгоценных, полудрагоценных и поделочных камней, предметов религиозного культа, коллекций, картин, рукописей, денег, ценных бумаг;
3) умышленных действий потерпевшего, направленных на возникновение страхового случая либо способствующих его наступлению, за исключением действий, совершенных в состоянии необходимой обороны и крайней необходимости;
4) воздействия ядерного взрыва, радиации или радиоактивного заражения;
5) военных действий;
6) гражданской войны, народных волнений, массовых беспорядков или забастовок;
7) жизни, здоровью или имуществу лиц, находящихся в качестве пассажиров в автотранспортном средстве, указанного в страховом полисе, если оно используется его владельцем, являющимся перевозчиком, для осуществления перевозки пассажиров;
8) неуведомление или несвоевременное уведомление страховщика о наступлении страхового случая, за исключением случаев, предусмотренных настоящим Законом.
2. Не покрывается страхованием ответственность страхователя (застрахованного) за возмещение морального ущерба и упущенной выгоды потерпевшего, включая ущерб, связанный с невозможностью использования поврежденного имущества и утратой товарной стоимости имущества, а также потери (штрафы, неустойка) в связи с нарушением потерпевшим сроков поставки товаров или производства работ (оказания услуг), иных его обязательств по контрактам (договорам).
3. При наличии оснований для отказа в страховой выплате, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи, страховщик обязан в течение семи рабочих дней со дня предъявления требования направить лицу, заявившему требование о страховой выплате, соответствующее решение о полном или частичном отказе в страховой выплате в письменной форме с мотивированным обоснованием причин отказа.
4. Неуведомление или несвоевременное уведомление страховщика о наступлении страхового случая не может служить основанием для отказа в страховой выплате, если будет доказано, что это связано с уважительными причинами и представлены соответствующие документы, подтверждающие факт страхового случая, причинения вреда жизни или здоровью потерпевшего, а также представлено для осмотра поврежденное (уничтоженное) имущество в том состоянии, в котором оно находилось после страхового события.
5. Не может служить основанием для отказа в страховой выплате наличие споров между сторонами договора обязательного страхования или потерпевшим, касающихся размера страховой выплаты. При наличии таких споров страховщик обязан осуществить страховую выплату в порядке, предусмотренном статьей 22 настоящего Закона.
6. Отказ страховщика осуществить страховую выплату может быть обжалован страхователем (застрахованным) или потерпевшим в суд.

Глава 5. Государственное регулирование в области
обязательного страхования

Статья 27. Лицензия на право осуществления
обязательного страхования

1. Обязательное страхование осуществляется страховщиком, получившим в установленном законодательством порядке лицензию на право осуществления обязательного страхования.
2. Условия и порядок лицензирования страховщика устанавливаются нормативными правовыми актами уполномоченного государственного органа.

Статья 28. Обеспечение функционирования системы
обязательного страхования

1. Обеспечение функционирования системы обязательного страхования включает в себя: контроль за выполнением требований настоящего Закона; информационное обеспечение и взаимодействие всех лиц, участвующих в осуществлении обязательного страхования.
2. Контроль за выполнением требований настоящего Закона, в части касающейся обязательности заключения владельцем автотранспортного средства договора обязательного страхования, возлагается на органы дорожной полиции Министерства внутренних дел Республики Казахстан.
3. При проверке документов сотрудники органов дорожной полиции обязаны требовать от водителя автотранспортного средства предъявления страхового полиса обязательного страхования.
4. В случаях непредъявления страхового полиса, сотрудники органов дорожной полиции Министерства внутренних дел Республики Казахстан обязаны применить к нарушителю меры, предусмотренные законодательством.
5. Регистрация, перерегистрация и государственный технический осмотр автотранспортного средства, владелец которого не заключил договор обязательного страхования, не производится.
6. Органы дорожной полиции Министерства внутренних дел Республики Казахстан и прокуратуры, суды, медицинские учреждения, иные органы и организации, располагающие информацией о страховом событии и его последствиях, обязаны бесплатно представить данную информацию страховщику при его обращении.

Глава 6. Заключительные и переходные положения

Статья 29. О международных договорах

Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан,

установлены иные правила, чем это предусмотрено настоящим Законом, то

применяются правила международного договора, кроме случаев, когда из

международного договора следует, что для его применения требуется принятие

закона.

Статья 30. Порядок рассмотрения споров

Споры, вытекающие из договора обязательного страхования, решаются в

порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Статья 31. О введении в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вступает в силу с 1 января 2002 года.

Президент

Республики Казахстан

(Специалисты: Склярова И.В.,

Умбетова А.М.)