Қазақстан Республикасы Үкіметінің, кәсіподақтардың республикалық бірлестіктері мен жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктерінің арасындағы 2002 жылға арналған Бас келісім

Бас келісім Астана қаласы 2002 жылғы 28 ақпан

Қазақстан Республикасының Үкіметі (Үкімет), кәсіподақтардың республикалық бірлестіктері (кәсіподақтар) мен жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктері (жұмыс берушілер), бұдан әрі - Тараптар, "Елдегі жағдай және 2002 жылғы ішкі және сыртқы саясаттың негізгі бағыттары туралы" K012002_ Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына Жолдауында жазылған негізгі міндеттерді іске асыру үшін сындарлы өзара іс-қимылдар жасау мақсатында мына қағидаттар негізінде осы Бас келісімді жасасты:
- қолданылып жүрген заңдардың нормаларын дәл және бұлжытпай сақтау;
- өзара сыйластық және қызметкерлердің, жұмыс берушілердің және атқарушы өкіметтің мүдделерін ымыраға келтіруге барынша қол жеткізу;
- мемлекетті әлеуметтік-экономикалық жағынан дамыту стратегиясын іске асыруға тең құқықта қатысу және оны жер-жерлерде жүзеге асыру.

Тараптар ынтымақтастығының негізгі бағыттары:

І. Экономиканы және кәсіпкерлікті дамыту саласында Тараптар:

1. Жалпы ішкі өнімді өсіруге, инфляция деңгейін азайтуға, отандық тауарларды, қызмет көрсету аясын және қызметтің басқа да аясын дамытуға, халықтың табысын өсіруге бағытталған экономикалық саясатты жүргізу.
2. Табиғи монополиялардың өнімдер мен қызмет көрсетулерге қоятын бағалары мен тарифтерін реттеу жүйесін жетілдіру, оларды қалыптастырудың негізділігін бақылау және қызметкерлердің республикалық бірлестіктері мен жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктеріне ақпарат беру.
3. Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімияттарымен бірлесіп кәсіпкерлікті, шағын және орта бизнесті одан әрі дамытуды қамтамасыз ету үшін экономикалық жағдайлар жасау, сондай-ақ тауар өндірушілерге ыңғайлы сыйақы ставкалары бойынша кредиттер беруге ықпал ету.
4. Болашағы жоқ кәсіпорындарды бәсекелестікке қабілеті бар өнімдер өндіруге қайта бейімдеуді ынталандыратын шаралар кешенін әзірлеу, осы заманғы, импорталмастырғыш және экспортқа бағытталған және ішкі рынокты теріс пиғылды бәсекелестіктен қорғауды қамтамасыз ететін өндірістерді құру.
5. Кешенді, нысаналы және салалық бағдарламаларды әзірлеу және іске асыру.
6. Отандық өндірушілердің тауарларын сертификаттаудың халықаралық стандарттарын енгізу жөніндегі жұмысты жалғастыру міндеттемелерін мойнына алады.

Үкімет:

7. Жарты жылда бір рет Әлеуметтік әріптестік пен әлеуметтік және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі республикалық үшжақты комиссияға (бұдан әрі мәтін бойынша - РҮК) Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік-экономикалық жағдай туралы ақпарат беру.
8. Кәсіподақ өкілдері мен жұмыс берушілерді заң жобалары мен әлеуметтік-экономикалық даму бағдарламаларын әзірлеу және қарау жөніндегі Үкіметтің ведомствоаралық комиссияларының, жұмыс топтарының жұмысына толық құқықты қатысуға тарту.
9. Жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктері мен кәсіподақтардың

республикалық бірлестіктерін Қазақстанның Дүниежүзілік сауда Ұйымына (ДСҰ)

кіру шарттарын талқылауға тарту, қорғау, демпингке қарсы шаралар, ішкі

рынокты, отандық тауар өндірушілерді қорғаудың тарифтік емес әдістерінен

қорғау кешенін әзірлеу міндеттемелерін мойнына алады.

Кәсіподақтардың республикалық бірлестіктері мен

жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктері:

10. Мемлекетті экономикалық жағынан дамыту стратегиясының негізгі

бағыттарын түсіндіру және оның жергілікті жерлерде жүзеге асырылуына ықпал

ету.

Кәсіпорындарда кәсіби шеберлік байқауларын өткізуді ұйымдастыру;

11. Салалық, аймақтық деңгейлерде келіссөздер өткізу мен келісімдер

жасасу, меншіктің барлық нысандарындағы ұйымдарда ұжымдық шарттар жасасу

жөнінде жан-жақты жұмыстар жүргізуді ұйымдастыру.

12. Осы заманғы отандық, ғылымды көп қажет ететін өндірістерді дамыту

және отандық ғылыми талдамаларды пайдалану саясатын жүргізу

міндеттемелерін мойнына алады.

ІІ. Еңбек рыногын дамыту, еңбек қатынастары және

халықты жұмыспен қамту саласында Тараптар:

13. Заңдарда белгіленген Тараптардың әрқайсысының өкілеттіктері шегінде еңбек заңдарының сақталуына бірлескен бақылауды қамтамасыз ету.
14. Қызметкерлердің жаппай босап қалуына, жұмыссыздықтың көбейіп кетуіне; ХЕҰ әдістемесі бойынша есептелген жұмыссыздық деңгейі экономикалық жағынан белсенді халық санының 9,0 пайызынан асып кетуіне (тіркелген жұмыссыздық бойынша - экономикалық жағынан белсенді халықтың 3,0 пайызынан астам) соқтыратын іс-шараларды жүргізуге жол бермеу.
15. РҮК отырыстарында жаңа рыноктық қатынастарға оқыту

бағдарламасының жобасын қарау.

16. Жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктері мен

кәсіподақтардың республикалық бірлестіктеріне үшжақты салалық және

аймақтық келісімдерді, ұжымдық және жеке еңбек шарттарын жасасу бойынша

әдістемелік және ақпараттық көмек көрсету.

17. Еңбек құқықтарын бұзу жөніндегі мониторингтің халықаралық

практикасын зерттеу міндеттемелерін мойнына алады.

Үкімет:

18. Кәсіподақтар мен жұмысшылар өкілдерін жұмыспен қамтуды қамтамасыз

ететін, жаңа жұмыс орындарын құруды және жұмыссыздық деңгейін азайтуды

ынталандыратын шаралар кешенін әзірлеуге, кейіннен оны тиісті нормативтік

құқықтық актілерде іске асыруға тарту.

19. РҮК-ке еңбек рыногының жай-күйі туралы ақпарат ұсыну.

20. Қазақстан Республикасына шетелдік жұмыс күшін әкелуге арнап

белгіленген квотаның сақталуына бақылауды қамтамасыз ету.

21. Барлық біліктілік деңгейіндегі ұлттық кадрларды (қазақстандық)

шетелдіктер қатысатын кәсіпорындарға тартуды қамтамасыз ететін шаралар

кешенін әзірлеу.

22. Бюджеттен қаржыландырылатын ұйымдардың қызметкерлеріне еңбекақы

төлеу жүйесін одан әрi жетілдіру және оларды өндіріс салаларындағы

еңбекақы деңгейіне жақындату.

2002 жылға белгіленген халықтың кiрiсiн өсiру қарқынын қамтамасыз

етуге ықпал ету.

23. Құрылған жұмыс топтары шеңберінде еңбек туралы заңдарды жетілдіру

жөнінде ұсыныс әзірлеу.

24. Жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктерімен және

кәсіподақтардың республикалық бірлестіктерімен бірлесіп, Мемлекеттік білім

беру бағдарламасын iске асыруды жалғастыру міндеттемелерін мойнына алады.

Кәсіподақтардың республикалық бірлестіктері мен

жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктері:

25. Меншіктің барлық нысандарындағы ұйымдарда жеке және ұжымдық еңбек

дауларын келістіру комиссиялары шеңберінде қарау практикасын қалыптастыру.

26. Өзара консультациялар негізінде еңбек шарттарының тәртiбi мен

мазмұны бөлігін жетілдіру жөнінде ұсынымдар әзірлеу.

27. Әкімияттармен (облыстардың, қалалар мен аудандардың) өзара

iс-қимылда және ХЕҰ қолдауымен "өндірістік аймақтар", технопарктер,

бизнес-инкубаторлар жүйесін өрістету жөніндегі тәжірибені зерттеуді

ұйымдастыру міндеттемелерін мойнына алады.

ІІІ. Әлеуметтік саясатты дамыту, әлеуметтік кепілдіктермен

қамтамасыз ету, еңбекті қорғау, денсаулық сақтау

және экологиялық қауіпсіздік саласында

Тараптар:

28. Кедейлікпен және жұмыссыздықпен күрес жөніндегі бағдарламада көзделген iс-шараларды іске асыруды қамтамасыз ету.
29. Қайта құрылымдалуға жататын өнеркәсіп орындарын халықаралық ұйымдардың қатысуымен, олардың әлеуметтік салдарын белгілей отырып зерттеуді жалғастыру.
30. Салауатты және қауiпсiз еңбек жағдайларын және өндірiс орталарын құру жөніндегі аймақтық және салалық бағдарламаларды әзірлеу, олардың орындалуын бақылау.
31. Халықаралық ұйымдардың қатысуымен мұнай және газ салалары кәсіпорындарында еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау нормаларының сақталуына қатысты еңбекті қорғаудың жай-күйіне зерттеу жүргізу, кейіннен оны PYK отырысында талқылау.
32. Әлеуметтік серіктестік жөніндегі республикалық, аймақтық, салалық

комиссиялардың отырыстарында өндірістегі еңбек қауіпсіздігінің жай-күйін,

өндірісте жарақат алуды, кәсіби ауруға ұшырауды қарау және осы мәселелер

бойынша жағдайды жақсартуға шаралар қабылдау.

33. Зиянды, ауыр және қауіпті еңбек жағдайларында істейтін

қызметкерлерді әлеуметтік қорғаудың және зейнетақымен қамсыздандырудың

халықаралық тәжірибесін зерттеу.

34. Қазақстан Республикасы Президенті жариялаған 2002 жыл - Денсаулық

жылы шеңберінде спортты дамыту мен халықтың денсаулығын нығайтуға

жәрдемдесу міндеттемелерін мойнына алады.

Үкімет:

35. Мүгедектерді оңалту бағдарламасын кезең-кезеңмен іске асыру;

36. Белгілі тұрағы жоқ адамдарды әлеуметтік бейімдеу орталықтарын

құру жөніндегі жұмысты жалғастыру.

37. Қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметіне және олардың рейтингілік бағаларына үнемі бақылау жасау;
38. Орталықсыздандыруды жүргізген кезде бюджеттік ұйымдардың қызметкерлер санының негізсіз қысқаруына жол бермеу.
39. Зейнетақылар мен мемлекеттік жәрдемақыларды уақытылы төлеу. Әлеуметтік төлемдер бойынша өткен жылдардағы берешектерді кезең-кезеңімен өтеуді қамтамасыз ету.
40. Қызметкерлердің жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарының уақытылы және толығынан аударылуын қамтамасыз ету және зейнетақы қорлары алдындағы берешектерді өтеу жөнінде шаралар қабылдау.
41. Меншіктің барлық нысандарындағы ұйымдардың еңбек туралы және еңбекті қорғау туралы заңдарды сақтауына кешенді зерттеу жүргізген кезде қажетіне қарай кәсіподақтар өкілдерін енгізу.
42. "Қызметкердің еңбек (қызмет) міндеттерін орындау кезінде оның өмiрi мен денсаулығына зиян келтіргені үшін жұмыс берушінің жауапкершілігін сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасын Қазақстан Республикасының Парламентіне енгізуді жылдамдату.
43. Табиғи ресурстарды пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауға бақылау

жасаудың тиімділігін арттыру, халықты айнала қоршаған ортаның жай-күйі,

радиациялық жағдай және оларды сауықтыру жөнінде қабылданып жатқан шаралар

туралы хабардар ету.

44. ХЕҰ-мен бірлесіп еңбек қауiпсiздігi және еңбекті қорғау жөніндегі

ақпараттық-оқу орталығын құру бойынша жұмысты жалғастыру.

45. Әйелдер жағдайын жақсарту жөніндегі iс-қимылдардың ұлттық

бағдарламасы мен Мемлекеттік жастар саясаты тұжырымдамасының орындалуын

қамтамасыз ету міндеттемелерін мойнына алады.

Жұмыс берушілер:

46. Жұмыс берушілер үшін олардың кадрларды даярлауға жұмсайтын

қаражаты бөлігіне жеңілдікті салық жүйесін енгізу жөнінде РYК-ке ұсыныс

енгізу.

47. Қызметкерлердің жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы

жарналарының уақытылы және толығынан аударылуын қамтамасыз ету және

зейнетақы қорлары алдындағы берешектерді өтеу жөнінде шаралар қабылдау.

Кәсіподақтар:

48. Еңбекшілердің, аз қамтамасыз етілген азаматтар мен мүгедектердің санаториялық-курорттық ем алуын, балалар мен оқушы жастардың демалуын қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдау. Салауатты өмір салтын насихаттау жөніндегі жұмысты жалғастыру.
49. Өндірісте қауіпсіз және салауатты еңбек жағдайын жасау бойынша қоғамдық бақылауды жүзеге асыру. Өндірісте болатын жазатайым оқиғаларға зерттеу жүргізуге, оларды жою жөнінде шаралар әзірлеуге қатысу, зардап шеккен адамдарды негізсіз айыптауға жол бермеу.
50. Өндірісте зардап шеккен қызметкерлерге және қаза тапқандардың отбасыларына қызметкердің еңбек міндеттерін орындауына байланысты ол мертігіп қалғанда немесе денсаулығына басқадай зақым келгенде жұмыс берушінің зиянды уақытылы және толық өтеуi, сондай-ақ Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес біржолғы жәрдемақыларды төлеу мәселелерінде тегін консультациялар мен құқықтық жәрдем беру.
51. Еңбекті қорғау және экологиялық қауіпсіздік мәселелерімен айналысатын кәсіподақ өкілдерін оқытуды ұйымдастыру, осы саладағы жұмыстың оңды нәтижелерін зерттеп, тарату, міндеттемелерін мойнына алады.

IV. Әлеуметтік әріптестікті жетілдіру,
Тараптардың қызметін үйлестіру саласында
Тараптар:

52. Шарттық қатынастарды реттеу жөніндегі нормативтік құқықтық базаның дамуына, барлық деңгейлердегі әлеуметтік әріптестік субъектілерін қажетті өкілеттікпен және кепілдікпен қамтамасыз ететін заң актiлерiн қабылдауға жәрдемдесу.
53. Тараптардың мүдделерін қозғайтын мәселелер жөнінде РҮК шеңберінде консультациялар мен талқылаулар жүргізу.
54. Мемлекеттік қызметшілерді, қызметкерлер мен жұмыс берушілерді әлеуметтік әрiптестiк мәселелері бойынша оқыту жөнінде жұмысты жалғастыру.
55. Ұйымдық, әдістемелік және түсіндіру жұмыстары тәжірибесінің алмасу мақсатында әлеуметтік әріптестіктің аймақтық және салалық комиссия өкілдерін кезек-кезек шақырып, "дөңгелек үстел" серияларын, семинарлар әзірлеп, өткізу.
56. РҮК мәжілістерінде орталық және жергілікті атқарушы органдар басшыларының әлеуметтік әріптестік жөніндегі салалық және аймақтық комиссиялардың жүргізген жұмыстары туралы есептерін тыңдауды, оларға қызметкерлер мен жұмыс берушілердің әлеуметтік-экономикалық және еңбек проблемалары жөніндегі мүдделерін келісудің тұрақты қолданылып жүрген тетігі ретінде қарауды практикаға енгізу.
57. Облыстық, қалалық, аудандық әлеуметтік серіктестік жөніндегі комиссияларға ұжымдық шарттарды тіркеудің есебін жүргізуді ұсыну міндеттемелерін мойнына алады.

Үкімет:

58. Мемлекеттік тапсырыс шеңберінде бұқаралық ақпарат құралдарында әлеуметтік әріптестік мәселелерін, Бас, аймақтық және салалық келісімдердің, ұжымдық шарттардың орындалу барысын, сондай-ақ әлеуметтік және еңбек жанжалдарының алдын алу және шешу жөнінде қабылданған шараларды баяндау.
59. Жасалған аймақтық және салалық (тарифтік) келісімдердің Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінде есептік тіркелуін қамтамасыз ету.
60. Мемлекеттік кәсіпорындарды жекешелендіру шарттарында заңдарға сәйкес сол кәсіпорынның қызметкерлер алдындағы әлеуметтік міндеттемелерін орындауы туралы тармақты міндетті түрде енгізуді көздеу.
61. Халықаралық еңбек Ұйымының Конвенцияларын бекіту жөніндегі жұмысты жалғастыру.
62. ХЕҰ-ның Жарғысына сәйкес ХЕҰ-ның жыл сайынғы сессиясына қатысу үшін үшжақты Үкімет делегациясын уақытылы жасақтауды, жіберуді және қаржыландыруды қамтамасыз ету.

Кәсіподақтардың республикалық бірлестіктері мен
жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктері:

63. Мүше ұйымдарды әлеуметтік, еңбек және олармен байланысты экономикалық қатынастар мәселелері жөнінде Қазақстан Республикасының Үкіметі қабылдайтын қаулылар және басқа да шешімдер туралы хабардар ету;
64. Салалық және аймақтық әлеуметтік әріптестік комиссияларының аймақтар, салалар және меншік нысандарына қарамастан ұйымдар деңгейінде тиісті келісімдер мен ұжымдық шарттар жасасуына практикалық, ұйымдық және әдістемелік жәрдем көрсету.
65. Кәсіподақ мүшелерінің өтініштерi болғанда және егер бұл мәселе ұжымдық шартта көрсетілмесе мүшелік жарналарын қолма-қол ақша айырмай-ақ төлеуіне кедергі келтірмеу.
66. Әлеуметтік әріптестік мәселелерін, Бас, аймақтық және салалық келісімдердің, ұжымдық шарттардың орындалу барысын, сондай-ақ әлеуметтік және еңбек жанжалдарының алдын алу және шешу жөнінде қабылданған шараларды бұқаралық ақпарат құралдарында баяндау.
67. Жұмыс берушілердің, соның ішінде шетелдік жұмыс берушілердің қызметін жандандыру үшін, өз мүдделерін көрсету және тиісті әлеуметтік әріптестік комиссияларының жұмысына қатысу үшін ұсыныстар мен ұсынымдар әзірлеу міндеттемелерін мойнына алады.

Бас келісімнің күші және оның орындалуын бақылау

68. Тараптар осы Бас келісімді әлеуметтік әріптестіктің Қазақстан Республикасында келісілген әлеуметтік-экономикалық саясат жүргізудің 2002 жылға арналған жалпы қағидаттарын белгілейтін негізгі құжаты ретінде таниды және оның барлық шарттарын сақтай отырып, Бас келісімді басшылыққа алуға міндеттеме қабылдайды.
69. Осы Бас келісімге қол қойған Тараптардың әрқайсысы өздерінің өкілеттіктері шегінде өз жауапкершіліктерін мойындайды және туындайтын проблемаларды әлеуметтік сұхбат және бәтуаластық қағидаттарында шешуде бірлесіп қызмет етуге міндеттенеді.
70. Осы Бас келісімнің күшіндегі кезеңінде оған өзгерiстер мен толықтырулар Тараптардың өзара келісуі бойынша тек жазбаша түрде енгізілуі мүмкін. Өзгерістер мен толықтырулар жеке хаттамалармен ресімделеді және қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді. Осы Бас келісімнен және РҮК ұсыныстарынан (шешімдерінен) туындайтын әлеуметтік-экономикалық сипаттағы ережелер мен ұсыныстар аймақтық (облыстық, қалалық, аудандық салалық (тарифтік) келісімдер мен ұжымдық шарттар жасасқан кезде өз құзыреті шеңберінде ескерілуі тиіс.
71. Келесі жылға арналған Бас келісім желтоқсанның 25-інен кешіктірілмей, салалық және аймақтық келісімдер - қаңтардан кешіктірілмей, ұжымдық келісімдер - ақпаннан кешіктірілмей жасалады.
72. Осы Бас келісімге қол қойған Үкімет, жұмыс берушілер мен кәсіподақтардың республикалық бірлестіктері салалық, аймақтық келісімдер мен ұжымдық шарттар шеңберінде 2002 жылға қабылданған міндеттемелер үшін жауап бермейді.
73. Осы Келісім күшіндегі кезеңде оған қол қойған кәсіподақ бірлестіктері және олардың жергілікті жерлердегі бөлімшелері РҮК мәжілісінде Тараптар арасындағы шиеленісті ахуалды алдын ала қарамай және шешпей, келісімге енгізілген мәселелер бойынша қарсылық акцияларын өткізбейтін болады.
74. Бас келісімге қол қойғаннан кейін бір ай мерзімде Тараптар қабылданған міндеттемелерді іске асыру үшін қажетті шаралар жоспарын әзірлеуге және оны бекіту үшін РҮК-ке беруге міндеттенеді.
75. РҮК шешімдері (ұсыныстары) осы Бас келісімді іске асырудың нысаны болып табылады.
76. Бас келісімнің орындалу барысын бақылау "Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік әріптестік туралы" Z000129_ Қазақстан Республикасының Заңына, Әлеуметтік әріптестік пен әлеуметтік-экономикалық және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі тұрақты жұмыс істейтін республикалық үшжақты комиссия туралы ережеге және Бас келісімдер әзірлеу және жасасу тәртібі жөніндегі Ережеге сәйкес жүзеге асырылады.
77. Бас келісімнің тармақтарының және талдау материалдарының орындалу барысы туралы ақпаратты Әлеуметтік әріптестік Тараптары РҮК-тің 2003 жылғы бірінші отырысына ұсынады.
78. Осы Бас келісімнің Тараптары РҮК жұмысының, әлеуметтік әріптестікті, әлеуметтік және еңбек қатынастарын дамыту мәселелерінің бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануына жәрдемдесетін болады.
79. Бас келісімге қол қойғаннан кейін Тараптар бір апта мерзім ішінде

оның бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануын қамтамасыз етеді.

80. Бас келісім оған қол қойылған сәттен бастап күшіне енеді және

жаңасын жасасқанға дейін немесе ол қайта қаралғанға дейін, немесе қолдану

мерзімі өткеннен кейін үш айға дейін өз күшінде болады.

Астана қаласында 2002 жылдың 28 ақпанында түпнұсқа 7 данада

мемлекеттік және орыс тілдерінде жасалды. Қол қою үшін қатысушылардың

әрқайсысында осы Бас келісімнің бір-бір данасы бар.

Осы Бас келісімге мыналар қол қойды:

Қазақстан Республикасының Үкіметі атынан:

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің

орынбасары

Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты

әлеуметтік қорғау министрі

Кәсіподақтардың республикалық бірлестіктерінен:

Қазақстан Республикасы Кәсіподақтары

федерациясының төрағасы

Қазақстан ерікті кәсіподақтар

конфедерациясының президенті

Жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктерінен:

Қазақстан Республикасы Жұмыс берушілер

конфедерациясының президенті

Қазақстан Кәсіпкерлері конгресі атқару

комитетінің төрағасы

Еуразия өнеркәсіп ассоциациясының төрағасы

Мамандар:

Багарова Ж.А.,

Қасымбеков Б.А.

Генеральное соглашение между Правительством Республики Казахстан, республиканскими объединениями профсоюзов и республиканскими объединениями работодателей на 2002 год

Генеральное соглашение г. Астана 28 февраля 2002 года

В соответствии с Законом Республики Казахстан Z000129_ "О социальном партнерстве в Республике Казахстан" Правительство Республики Казахстан (Правительство), республиканские объединения профессиональных союзов (профсоюзы) и республиканские объединения работодателей (работодатели), в дальнейшем - Стороны, в целях конструктивного взаимодействия для реализации основных задач, изложенных в Послании Президента Республики Казахстан народу Казахстана K012002_ "О положении в стране и об основных направлениях внутренней и внешней политики на 2002 год", заключили настоящее Генеральное соглашение на 2002 год на основе следующих принципов:
- точного и неукоснительного соблюдения норм действующего

законодательства;

- взаимного уважения и максимально возможного достижения компромисса

интересов работников, работодателей и исполнительной власти;

- равноправного участия в реализации стратегии

социально-экономического развития государства и содействия ее

практическому осуществлению на местах.

Основные направления сотрудничества Сторон:

I. В сфере развития экономики и предпринимательства

Стороны принимают на себя обязательства:

1. Проводить экономическую политику, направленную на рост валового внутреннего продукта, снижение уровня инфляции, развитие отечественного производства, сферы услуг и других сфер деятельности, рост доходов населения.
2. Совершенствовать систему регулирования цен и тарифов на продукцию и услуги естественных монополий, контролировать обоснованность их формирования и представлять информацию республиканским объединениям работников и республиканским объединениям работодателей.
3. Совместно с акиматами областей, городов Астаны и Алматы формировать экономические условия для обеспечения дальнейшего развития предпринимательства, малого и среднего бизнеса, а также способствовать предоставлению кредитов товаропроизводителям по приемлемым ставкам вознаграждения.
4. Разработать комплекс мер, стимулирующих перепрофилирование предприятий с бесперспективным производством на выпуск конкурентоспособной продукции, создание современных, импортозамещающих и экспорто-ориентированных производств и обеспечивающих защиту внутреннего рынка товаров от недобросовестной конкуренции.
5. Осуществлять разработку и реализацию комплексных, целевых и отраслевых государственных программ.
6. Продолжить работу по внедрению международных стандартов сертификации товаров отечественных производителей.

Правительство принимает на себя обязательства:

7. Предоставлять один раз в полугодие в Республиканскую трехстороннюю комиссию по социальному партнерству и регулированию социальных и трудовых отношений (далее по тексту - РТК) информацию о социально-экономическом положении в Республике Казахстан.
8. Привлекать к полноправному участию представителей профсоюзов и работодателей в работе межведомственных комиссий, рабочих групп Правительства по подготовке и рассмотрению проектов законов и программ социально-экономического развития.
9. Привлекать республиканские объединения работодателей и республиканские объединения профсоюзов к обсуждению условий вступления Казахстана в ВТО, разработать комплекс защитных, антидемпинговых мер, нетарифных методов защиты внутреннего рынка, отечественных

товаропроизводителей.

Республиканские объединения профсоюзов и республиканские,

объединения работодателей принимают на себя обязательства:

10. Разъяснять основные направления стратегии социально-

экономического развития государства и способствовать ее практическому

осуществлению на местах.

Организовывать проведение конкурсов профессионального мастерства на

предприятиях.

11. Организовать повсеместно работу по проведению переговоров и

заключению соглашений на отраслевом, региональном уровнях и коллективных

договоров в организациях всех форм собственности.

12. Проводить политику развития современных отечественных наукоемких

производств и использования отечественных научных разработок.

II. В сфере развития рынка труда, трудовых отношений и

занятости населения Стороны принимают на

себя обязательства:

13. Обеспечить совместный контроль за соблюдением трудового законодательства в рамках полномочий каждой из Сторон, определенных законодательством.
14. Не допускать проведения мероприятий, влекущих за собой массовое высвобождение работников, рост безработицы; превышения уровня безработицы, рассчитанного по методологии МОТ более 9,0 процента от численности экономически активного населения (по регистрируемой безработице - более

3,0 процента от численности экономически активного населения).

15. Рассмотреть на заседании РТК проект программы обучения новым

рыночным трудовым отношениям.

16. Оказывать методическую и информационную помощь республиканским

объединениям работодателей и республиканским объединениям профсоюзов по

заключению трехсторонних отраслевых и региональных соглашений,

коллективных и индивидуальных трудовых договоров.

17. Изучить международную практику мониторинга по нарушению трудовых

прав.

Правительство принимает на себя обязательства:

18. Привлекать представителей профсоюзов и работодателей к

разработке комплекса мер, обеспечивающих занятость, стимулирующих

создание новых рабочих мест, и снижения уровня безработицы, с последующей

их реализацией в соответствующих нормативных правовых актах.

19. Представлять в РТК информацию о состоянии рынка труда.

20. Обеспечить контроль за соблюдением установленной квоты на ввоз в

Республику Казахстан иностранной рабочей силы.

21. Разработать комплекс мер, обеспечивающих привлечение национальных

(казахстанских) кадров уровней квалификации на предприятиях с иностранным

участием.

22. Продолжить работу по дальнейшему совершенствованию системы

оплаты труда работников организаций, финансируемых из бюджета, и сближения

их с уровнем оплаты труда в производственных отраслях.

Способствовать обеспечению намеченных на 2002 год темпов роста

доходов населения.

23. В рамках созданных рабочих групп подготовить предложения по

совершенствованию законодательства о труде.

24. Совместно с республиканскими объединениями работодателей и

республиканскими объединениями профсоюзов продолжить реализацию

Государственной программы образования.

Республиканские объединения профсоюзов и республиканские

объединения работодателей принимают на себя обязательства:

25. Формировать практику рассмотрения индивидуальных и коллективных

трудовых споров в рамках согласительных комиссий в организациях всех форм

собственности.

26. На основе взаимных консультаций разработать рекомендации по

совершенствованию порядка и содержательной части трудовых договоров.

27. В тесном взаимодействии с акиматами (областей, городов и районов)

и поддержке МОТ организовать изучение опыта по развертыванию системы

"промышленных зон", технопарков, бизнес-инкубаторов.

III. В сфере развития социальной политики,

обеспечения социальных гарантий, охраны труда, здоровья

и экологической безопасности

Стороны принимают на себя обязательства:

28. Обеспечить реализацию мероприятий, предусмотренных правительственной Программой по борьбе с бедностью и безработицей.
29. Продолжить с участием международных организаций обследование промышленных предприятий, подлежащих реструктуризации, с определением ее социальных последствий.
30. Разработать региональные и отраслевые программы по созданию здоровых и безопасных условий труда и производственной среды, обеспечить контроль их выполнения.
31. Провести с участием международных организаций обследование состояния охраны труда на предприятиях нефтяной и газовой отрасли в части соблюдения норм безопасности и охраны труда с последующим обсуждением на РТК.
32. Рассматривать на заседаниях республиканской, региональных, отраслевых комиссий по социальному партнерству состояние безопасности труда на производстве, производственного травматизма, профессиональной заболеваемости и принимать меры к улучшению положения по этим вопросам.
33. Изучить международный опыт социальной защиты и пенсионного обеспечения работников, труд которых связан с вредными, тяжелыми и опасными условиями труда.
34. Содействовать развитию спорта и укреплению здоровья населения в рамках объявленного Президентом Республики Казахстан 2002 года - Годом здоровья.

Правительство принимает на себя обязательства:

35. Поэтапно реализовывать Программу реабилитации инвалидов.
36. Продолжить работу по созданию центров социальной адаптации лиц, не имеющих определенного места жительства.
37. В соответствии с действующим законодательством осуществлять постоянный контроль за деятельностью накопительных пенсионных фондов и их рейтинговой оценкой.
38. Не допускать при проведении децентрализации необоснованного сокращения численности работников бюджетных организаций.
39. Своевременно производить выплату пенсий и государственных пособий. Обеспечить поэтапное (согласно графикам) погашение задолженностей прошлых лет по социальным выплатам.
40. Обеспечить своевременность и полноту отчислений обязательных пенсионных взносов работников в накопительные пенсионные фонды и принять меры по погашению задолженности перед пенсионными фондами.
41. При комплексном обследовании организаций всех форм собственности по соблюдению законодательства о труде и охране труда по мере необходимости включать представителей профсоюзов.
42. Ускорить внесение в Парламент РК проекта Закона Республики Казахстан "Об обязательном страховании ответственности работодателя за причинение вреда жизни и здоровью работника при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей".
43. Повысить эффективность контроля за использованием природных

ресурсов и охраной окружающей среды, регулярно информировать население о

состоянии окружающей природной среды, радиационной обстановки и

принимаемых мерах по их оздоровлению.

44. Совместно с МОТ продолжить работу по созданию информационно-

учебного центра по безопасности и охране труда.

45. Обеспечить выполнение Национального плана действий по улучшению

положения женщин и Концепции государственной молодежной политики.

Работодатели принимают на себя обязательства:

46. Внести на рассмотрение РТК предложения по введению системы

налоговых преференций для работодателей в части средств, направляемых на

подготовку кадров.

47. Обеспечить своевременность и полноту отчислений обязательных

пенсионных взносов работников в накопительные пенсионные фонды и принять

меры по погашению задолженности перед пенсионными фондами.

Профсоюзы принимают на себя обязательства:

48. Принимать меры по обеспечению санаторно-курортным лечением трудящихся, малообеспеченных граждан и инвалидов, отдыху и оздоровлению детей и учащейся молодежи. Продолжить работу по пропаганде здорового образа жизни.
49. Осуществлять общественный контроль по созданию безопасных и здоровых условий труда на производстве. Принимать участие в расследовании несчастных случаев на производстве, разработке мер по их предотвращению, не допускать необоснованного обвинения пострадавших.
50. Предоставлять бесплатные консультации и правовую помощь пострадавшим работникам и семьям погибших на производстве в разрешении вопросов своевременного и полного возмещения работодателем вреда, причиненного работнику увечьем или другим повреждением здоровья, связанным с выполнением им трудовых обязанностей, а также выплаты единовременного пособия в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.
51. Организовать обучение представителей профсоюзов, занимающихся вопросами охраны труда и экологической безопасности, изучать и распространять положительный опыт работы в этой области.

IV. В сфере совершенствования социального партнерства,
координации деятельности Сторон Стороны принимают
на себя обязательства:

52. Содействовать развитию нормативной правовой базы по регулированию договорных отношений, принятию законодательных актов, обеспечивающих необходимые полномочия и гарантии субъектов социального партнерства на всех уровнях.
53. В рамках РТК проводить консультации и обсуждения вопросов, затрагивающих интересы Сторон.
54. Продолжить работу по обучению государственных служащих, работников и работодателей по вопросам социального партнерства.
55. В целях обмена опытом организационной, методической и разъяснительной работы подготовить и провести серию "круглых столов", семинаров по вопросам социального партнерства с поочередным приглашением представителей региональных и отраслевых комиссий социального партнерства.
56. Практиковать заслушивание отчетов на заседаниях РТК руководителей центральных и местных исполнительных органов о проводимой работе отраслевых и региональных комиссий по социальному партнерству, рассматривая их как постоянно действующий механизм согласования интересов работников и работодателей по социально-экономическим и трудовым проблемам.
57. Рекомендовать областным, городским, районным комиссиям по социальному партнерству вести учетную регистрацию коллективных договоров.

Правительство принимает на себя обязательства:

58. Освещать в рамках госзаказа в средствах массовой информации вопросы социального партнерства, ход выполнения Генерального, региональных и отраслевых соглашений, коллективных договоров, а также принимаемые меры по предупреждению и разрешению социальных и трудовых конфликтов.
59. Обеспечить ведение учетной регистрации заключенных областных и отраслевых соглашений в Министерстве труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.
60. Предусматривать в договорах приватизации государственных предприятий обязательное включение пунктов о выполнении социальных обязательств перед работниками данных предприятий в соответствии с законодательством.
61. Продолжить работу по ратификации конвенций Международной организации труда.
62. В соответствии с Уставом МОТ обеспечить своевременное формирование, направление и финансирование трехсторонней правительственной делегации для участия в работе ежегодных сессий МОТ.

Республиканские объединения профсоюзов и республиканские
объединения работодателей принимают на себя
обязательства:

63. Информировать членские организации о принимаемых Правительством РК постановлениях и других решениях по вопросам социальных, трудовых и связанных с ними экономических отношений.
64. Оказывать практическое организационное и методическое содействие работе отраслевых и региональных комиссий социального партнерства, заключению соответствующих соглашений и коллективных договоров на уровне регионов, отраслей и организаций независимо от форм собственности.
65. Не препятствовать безналичной уплате членских взносов при наличии заявлений членов профсоюза и если данный вопрос оговорен в коллективном договоре.
66. Обеспечивать освещение вопросов социального партнерства, хода выполнения Генерального, региональных и отраслевых соглашений, коллективных договоров, а также принимаемых мер по предупреждению и разрешению социальных и трудовых конфликтов в средствах массовой информации.
67. Разработать предложения и рекомендации для активизации деятельности работодателей, в том числе и иностранных, для представления своих интересов и участия в работе соответствующих комиссий социального партнерства.

Действие Генерального соглашения и контроль
за его выполнением

68. Стороны признают настоящее Генеральное соглашение основным документом социального партнерства, устанавливающим основные направления и необходимые действия по проведению согласованной социально-экономической политики в Республике Казахстан на 2002 год, и принимают на себя обязательства руководствоваться Генеральным соглашением, соблюдая все его условия.
69. Каждый из участников Сторон, подписавший настоящее Генеральное соглашение, признает свою ответственность в пределах своих полномочий и обязуется сотрудничать в разрешении возникающих проблем на принципах социального диалога и консенсуса.
70. В период действия настоящего Генерального соглашения изменения и дополнения в него могут вноситься по взаимному согласию Сторон только в письменном виде. Изменения и дополнения оформляются отдельными протоколами и вступают в силу со дня подписания. Положения и рекомендации социально-экономического характера, вытекающие из настоящего Генерального соглашения и рекомендаций (решений) РТК, в пределах компетенции должны быть учтены при заключении региональных (областных, городских, районных), отраслевых (тарифных) соглашений и коллективных договоров.
71. Генеральное соглашение на последующий год заключается не позднее 25 декабря, отраслевые и региональные соглашения - не позднее января, коллективные договоры - не позднее февраля.
72. Правительство, республиканские объединения работодателей и профсоюзов, подписавшие настоящее Генеральное соглашение, не несут ответственности за принятые на 2002 год обязательства в рамках отраслевых, региональных соглашений и коллективных договоров.
73. В период действия настоящего Соглашения республиканские объединения профсоюзов, подписавшие его, и их подразделения на местах не будут проводить акций протеста без предварительного рассмотрения и разрешения конфликтной ситуации между Сторонами соответствующих уровней.
74. В месячный срок после подписания Генерального соглашения Стороны обязуются разработать план мероприятий, необходимый для реализации принятых обязательств, и представить его на утверждение РТК.
75. Решения (рекомендации) РТК являются формой реализации настоящего Генерального соглашения.
76. Контроль за ходом выполнения Генерального соглашения осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан Z000129_ "О социальном партнерстве в Республике Казахстан", Положением о Республиканской трехсторонней комиссии по социальному партнерству и регулированию социальных и трудовых отношений и Правилами по разработке и заключению Генерального соглашения.
77. Информация об исполнении пунктов Генерального соглашения и аналитического материала представляется Сторонами социального партнерства на первое заседание РТК 2003 года.
78. Стороны настоящего Генерального соглашения будут содействовать освещению деятельности РТК, вопросов развития социального партнерства, социальных и трудовых отношений в средствах массовой информации.
79. После подписания Генерального соглашения Стороны в недельный срок

обеспечивают его публикацию в средствах массовой информации.

80. Соглашение вступает в силу с момента его подписания и действует

до заключения нового или его пересмотра, или в течение трех месяцев после

истечения срока действия.

Совершено в городе Астане 28 февраля 2002 года в семи подлинных

экземплярах на государственном и русском языках. У каждого из участников

подписания находится по одному экземпляру данного Генерального соглашения.

Настоящее Генеральное соглашение подписали:

от Правительства Республики Казахстан

Заместитель Премьер-Министра

Республики Казахстан

Министр труда и социальной защиты

населения Республики Казахстан

от республиканских объединений профсоюзов

Председатель Федерации профсоюзов

Республики Казахстан

Президент Конфедерации свободных

профсоюзов Казахстана

от республиканских объединений работодателей

Президент Конфедерации работодателей

Республики Казахстан

Председатель исполкома Конгресса

предпринимателей Казахстана

Председатель Евразийской промышленной

ассоциации

(Специалисты: Склярова И.В.,

Мартина Н.А.)