"Көп тарапты сауда жүйесiне (КСЖ) Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығы орталық азия елдерiнiң ықпалдасуы" 1-кезең бағдарламасына қол қою туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы. 2003 жылғы 18 қаңтар N 52

      Қазақстан Республикасының Yкiметi қаулы етеді:

      1. Қоса берiлiп отырған "Көп тарапты сауда жүйесiне (КСЖ) Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығы орталық азия елдерiнiң ықпалдасуы" 1-кезең бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) мақұлдансын.

      2. Қазақстан Республикасының Индустрия және сауда министрi Мәжит Төлеубекұлы Есенбаевқа Қазақстан Республикасының Үкiметi атынан қол қою уәкiлеттiгi берiлсiн.

      3. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА ОРТАЛЫҒЫ
INTERNATIONAL TRADE CENTRE
CENTRE DU COMMERCE INTERNATIONAL
CENTRO DE COMMERCIO INTERNATIONAL

БАҒДАРЛАМА I-KEЗEҢ

(Швейцария үкiметiнiң грантымен қаржыландырылады)

Жобаның атауы:          Көп тарапты сауда жүйесiне (КСЖ) ТМД
                        орталық азия елдерiнiң ықпалдасуы

Жобаның номерi:         RER 161/85

Жоба әрекетiнiң         2002, 15 наурыз
басталу күні

Іс-қимылдың ұзақтығы:   15 ай (басқару құрылымын құруға 3 ай және
                        жедел iс-қимылдарға 12 ай)

Атқарушы орган:         UNCTAD/ДСҰ (ITC) халықаралық сауда орталығы

Көмекшi орган:

Алушы елдер:            Қазақстан, Қырғызстан, Тәжiкстан,
                        Түрiкменстан, Өзбекстан

-------------------------------------
Швейцария үкiметінiң салымы
-------------------------------------
Total:      US$1,580,000
Бюджеттiң беттерге жiктелiп бөлiнуi
21, 25, 27, 30, 33, 36, 38, 41
-------------------------------------

      Қысқаша баяндалуы:
------------------------------------------------------------------
      Мына салаларда шетелдiк сауданы (әсiресе, аймақтық сауданы) дамыту, техникалық көмек көрсету арқылы бағдарламаға қатысушы бес елдiң бәсекелес қабiлеттiлiгiн арттыру және көп тарапты сауда жүйесiне (КСЖ) ықпалдасуға қол жеткiзу болып табылады: шетелдiк сауда стратегиясын әзiрлеу; сауданың дамуын ынталандыратын қызметтер; кәсiпкерлiктiң дамуын ынталандыратын қызметтер; жеке секторға берулер ұйымдастыру; қоғамдық секторды техникалық жасақтау; экспортты сапалық басқару.
      Мына салалар (модульдер) кiретiн, SECO және IТС мақұлдаған негiзде техникалық көмек көрсетудiң тұтастай бағдарламасы әзiрлендi:
      - 1-модуль: Орта Азияда iшкi аймақтық сауданы дамыту
      - 2-модуль: шетелдiк сауданың стратегиясы - электронды сауданы қоса алғанда, ұлттық экспортты дамыту
      - 3-модуль: сауданы дамытатын институттарды (Trade support institutions, TSI) қoca алғанда, көп жақты сауда жүйесiмен (КСЖ) байланыстарды жүзеге асыру үшiн Шағын және орта бизнестiң (ШОБ) ресурстық орталықтарын құру
      - 4-модуль: жеке және қоғамдық секторларды жарақтау
      - 5-модуль: сапалық басқару
      - 6-модуль: сауда саласында ақпарат жүйесiн дамыту
      Осы құжаттың II қосымшасында жоғарыда аталған модульдердiң қысқаша баяндалуы келтiрiлген.
      Ұлттық деңгейдегi бiрлескен және өзара байланысты қызметте және жалпы аймақтық ауқымда осы жобаның мейлiнше оңтайлы нәтижелерiне қол жеткізiлетiн болады. Бағдарламаның басты кезеңiнiң нақты жедел мiндеттерi алдын ала кезеңде әзiрленетiн және байқаудан өтетiн болады. Жетiншi модуль - жобаны басқаруды ұйымдастыру, оның штаб-пәтерiн белгiлеу және Бағдарламаны әзiрлеу.
------------------------------------------------------------------
                    Қолы          Күні             Аты/Лауазымы

Швейцария:      ______________    ______           _____________

Қазақстан:      ______________    ______           _____________
үкiметiнiң
өкiлдерi
ITС UNCTAD/WTO: ______________    ______           _____________
өкiлi

А. ШАРТЫ ЖӘНЕ НЕГIЗГI ЕРЕЖЕЛЕР

      SECO Халықаралық сауда орталығына (IТС) Орта Азияның бес елi, Бреттон Вуд институты жанындағы швейцар жобасының, Қазақстаннан басқа, қатысушылары, Тәуелсiз мемлекеттер достастығының (ТМД) мүшелерi - Өзбекстанның, Түрiкменстанның, Қырғызстанның және Қазақстанның саудалық дамуын ынталандыру процесiне техникалық жәрдем бағдарламасын әзiрлеудi тапсырды IТС-ың осы тапсырмасының негiзi 2000 жылдың соңында Швейцарияның және жоғарыда аталған елдердiң үкiметтерi арасында болған және олардың саудадағы басымды мiндеттерiн және мұқтаждықтарын шешуге арналған екi жақты дәйектi келiссөздерде қаланған болатын. Бағдарламаның басты мақсаты осы елдердiң көп тарапты сауда қатынастары жүйесiне табысты ықпалдасуына қол жеткiзу болып табылады.
      Осы Бағдарламаны iске асырудың стратегиялық бағыттарын, қызметi түрлерiн егжей-тегжейлi әзiрлеуден және жекелеген кезеңдерiнен тұратын тұжырымдама үкiмет тапсырмасының нәтижесiне айналды. Бағдарламаны талқылауға SECO-ың ресми тұлғалары қатысты және Берне олармен бiрқатар консультативтiк кездесулерден кейiн және олардың осы Бағдарлама принциптерiн мақұлдауы бойынша Terms of reference, TOR әзiрледi. TOR мәтiнi Бағдарламаны iске асырудың әртүрлi үш кезеңiндегi iшкi қажеттерiнiң, нақты мүмкiндiктерi мен бағыттарының негiзделуiнен тұрады: і) алдын ала кезең, іі) iстiң белсендi кезеңi және ііі) жедел мiндеттер сияқты, тұтыныстары мен ықтимал мүмкiндiктерiнiң одан әрi белгiленуi шешілуге тиiстi алғашқы кезең. 2001 жылғы 24 маусымнан 5 шiлде аралығы кезеңiнде төрт елде (Өзбекстан, Қазақстан, Қырғызстан және Тәжiкстан) мемлекеттiк деңгейде алдын ала кезең бойынша жұмыс жүргiзiлдi және үш елде (Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстанда) миссияны белсендету жөнiнде SECO-мен бiрлескен жұмыс табысты жүргізілді.
      Ұлттық үкiметтердiң, олардың қоғамдық, жеке және дәнекер ұйымдарының өкiлдерiмен өкiлдiк iсiн белсендi ету кезеңiнде осы бағдарламаның негiзгi ережелерi қаралған консультативтiк кеңестер өткiзiлдi. Тараптар Бағдарламаның негiзгi құрамдастарын ұғынуда бiрауыздылыққа келдi және оның негiзгi ережелерiнiң негiздiлiгiн қуаттады. Осы кеңестер барысында елдер орталық азия аймағында сауданы дамыту Бағдарламасының принциптiк ережелерiне бекемдiктерiн бiлдiрдi.
      Үш мемлекеттiң үкiметтерi және iскер топтары осы бағдарламаның iс-қимылының негiзгi үш саласын мақұлдауын және техникалық жәрдемнiң қажеттiлiгiне түсiнiстiгін бiлдiрдi. Бұл салалар - сапалық басқарудың ресурстық орталығын, көп тарапты сауда жүйесiмен (КСЖ) байланыстарды жүзеге асыру үшiн ШОБ ресурстық орталығын құру және ұлттық экспортты дамыту стратегияларын әзiрлеу. Қазақстан және Қырғызстан үкiметтерi iс-қимылдың басқа екi саласын, нақты алғанда: iшкi - аймақтық сауданы және қоғамдық және жеке секторды техникалық жарақтауды өте жоғары бағалады, Өзбекстан үкiметi болса, ықтимал техникалық ынтымақтастық саласынан мемлекеттiк және жеке секторды бiр жақты шығарып тастады. Ол сондай-ақ, аймақтық экономикалық ынтымақтастық мәселесiнде де қалыс қалып, өз ұстанымын осы салада жұмыс iстеген көптеген дәнекер ұйымдардың, бұл ретте, iшкi аймақтық саудада өзiн-өзi көрсетерлiк ойдағыдай табыстарға жетпегендiгімен түсiндiрдi.
      Yкiметтердiң өкiлдерi сауда ақпаратының және осымен байланысты қызметтер желiсiнiң өткiр қажеттiлiгiн жақтады, сондай-ақ техникалық жәрдем көрсетудi сұрады. Жеке меншiк секторларының өкiлдерi де осындай пiкiр бiлдiрдi. Осы саладағы көмек Швейцария үкiметi қазiрдiң өзiнде қаржыландырып отырған жобалар шеңберiнде Қазақстан мен Қырғызстанға берiлiп отырған көмектiң қисынды жалғасы болар едi. Сонымен қатар, техникалық көмек көрсетудiң мүмкiн салаларының бiрi ретiнде қаралған, сауданы электрондандыру қажеттiлiгi аталды.
      Егер, сауда ақпараттамасының жүйесiн жолға қоюдағы көмек көрсету техникалық жәрдем Бағдарламасының жеке бiр бұтағын құраса, сауданы электрондандыру осы бағдарламаның екiншi тармағының құрамдас бөлiгi, нақты алғанда: ұлттық сауданы дамыту стратегияларын әзiрлеу және ic жүзiне асыру болады.
      Өкiлдiктi белсендi ету кезеңiнде қол жеткен және 2001 жылғы 2 тамыздағы ITC/DTCC/01/2593 баяндамасында айтылған нәтижелер, SECO үшiн техникалық құжаттамалар, сондай-ақ төрт ел бойынша (Қазақстан, Қырғызстан, Тәжiкстан және Өзбекстан) IТС консультанттарының баяндамалары жоба қосымшасының алты негiзгi саласы әзiрленген негiзге айналды.
      - Орта Азияда iшкi аймақтық сауданы дамыту;
      - Шетелдiк сауда стратегиясы - ұлттық экспортты дамыту;
      - электронды сауда;
      - Сауданың дамуын ынталандыратын институттарды (Trade support institutions, TSI) қоса алғанда, көп тарапты сауда жүйесiмен (КСЖ) байланыстарды жүзеге асыру үшiн ШОБ ресурстық орталықтарын құру;
      - Жеке және қоғамдық секторларды жарақтау;
      - Сапалық басқару үшiн ресурстық орталықтар құру;
      - Сауда саласында ақпарат жүйесiн дамыту.
      Ұзақ мерзiмдi мақсатқа қол жеткiзу процесiнде - iшкi аймақтық сауданы дамытуда - көбiне, оңайлыққа түспейтiн қысқа мерзiмдi мiндеттердi де шешу қажет. Осы елдердегi жергiлiктi кәсiпкерлердiң дағдылы қызмет тәжiрибелерiн назарға алу маңызды. Өзiнiң түпкi мақсаты ретiнде iшкi аймақтық сауданы дамыту мiндетiн мүмкiндiгiнше сақтай отырып, Бағдарламаны жүзеге асырудың барлық кезеңiнде әзiрленген амалдар осы дағдыны ескере отырып түзетілуге тиiстi. Мұндай амал жобаға қатысушы әрбiр елдiң сыртқы және iшкi аймақтық саудасының маңызды басымдықтары мен қажеттерiн бөле көрсетуге мүмкiндік бередi.
      Жобаны жоспарлауға және жүзеге асыруға қатысатын бiртұтас аймақаралық сауда органы - Мемлекетаралық Кеңес жалпы аймақтық мүдделердi қамтамасыз етуге ықпал ететiн болады. Техникалық мүмкіндiксiз бұл орган көмекшi орган ретiнде жұмыс iстейтiн болады, оның жұмысы ұлттық сауда операцияларының аймақтық деңгейге шығуына ықпал етуге тиiстi болады. Мемлекетаралық Кеңес барлық елдерде танылған және жоғары деңгейде аймақтық iс-шаралар саласында өз мүмкіндіктерін дәлелдеуде.
      Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстан республикаларының үкiметтерi сияқты Мемлекетаралық Кеңес аймақтағы сауданы дамыту Бағдарламасына бекемдiлiгiн қуаттауда.
      Бағдарламаны жүзеге асырудың алғашқы кезеңiнде-ақ тиiмдi басқару құрылымы жасалатын болады. Мұндай құрылымға әрбiр қатысушы елде Техникалық мәселелер жөнiндегi бас кеңесшi, Ұлттық жобалардың үйлестiрушiсi және Әкiмшiлiк мәселелерi жөнiндегi көмекшi кiретiн болады. Сонымен қатар, ТСI штаб-пәтерiнде аймақтың өкiлдiгi үшiн Аймақтық сауданы дамыту мәселелерi жөнiндегi кеңесшi және Сауданы iске асыру жөнiндегi көмекшi қажет.

В. ЖОБАНЫ НЕГIЗДЕУ

      1. Жобаға қатысушы-елдердiң даму басымдықтары

      Орта Азия мемлекеттерi теңiзге шығу мүмкiндiктерінiң жоқтығымен және iшкi өткiзу рыногының салыстырмалы түрде кішілiгімен сипатталады. Халықаралық сауда мен жеке секторды дамыту, олар үшiн жалпы экономикалық басымдықтар болып табылады. Бұл екi мiндеттердi ойдағыдай шешу iшкi аумақтардағы кедейлiктiң төмендеуiне ықпал ететiн болады.
      Көп жақты сауда Жүйесiнде (КСЖ) осы мемлекеттердiң белсендi қатысуын олар адамзат тiршiлiгiне оңтайлы жағдай құру үшiн жасалған аса маңызды қадам ретiнде қарайды. Осы жобаның жоғарыда көрсетілген қосымшасындағы алты сала олар үшiн барынша басым болып көрiнедi. Әсiресе сауданың жеке iскерлiкпен бiрiгу қажеттiгi айрықша аталынады. Оған қоса, барлық елдер қоғамдық сектор мен жеке кәсiпкерлiк (бұл ұғым ел жағдайына байланысты түрленгенiмен) арасындағы тұрақты өзара қатынастар құру қажеттiгiн қалайды.

      2. Қазiргі проблемалар

      Нарықтық экономика әсер ететiн көптеген елдер саудадағы ғаламдасу мен ырықтанудан үлкен пайда табады. Мұндай экономикасы бар елдерге қосылу және адами тiршiлiк етуге қолайлы жағдайлар туғызу үшiн Орта Азия мемлекеттерi өтпелi шақ кезiнде жалғаспалы түрде саяси реформалар жүргiзiп, өзiнiң институттары мен инфрақұрылымдарын терең дамытуы, ғаламдасу экономикалық тәртiбiн қалыптастыратын процестерге қатысуы керек, сондай-ақ Yкiмет пен жеке мемлекеттің осы елдердегi тиiмдi институциялық және адамдық ресурстары жан-жақты сауда Жүйесiнде табысты әрекет етуiне жеткiлiксiз болып отыр.
      Өзiн экономиканың әлемдiк сауда жүйесiне бiрiктiруi үшiн Орта Азия мемлекеттерi қуат жағынан нығайып, сауда операцияларын ұлғайтулары керек, экономикалық ғаламдасудың бүгiнгi үлгiсiн қалыптастыратын ережелердi жасауға қатысып, институциялық тетiктердi белгiлеулерi қажет. Ресурстық орталықтарды құру экономикадағы өмiрлiк қажеттi iшкi реформаларды жүзеге асыруға, сондай-ақ өз рыноктарында нарықтық экономикасы туындап жатқан eлдep үшiн ашуға дайын индустриялық елдердiң әрекет белсендiлiгiне ықпал етедi. Бүгiнгi сауда кедергiлерiн жеке кәсіпкерлiк арқылы көруге болады, ал жеке кәсiпкерлiк пен қоғамдық сектор арасындағы өзара қатынас ауадай қажет.
      Оған қоса, ұлттық экспорт және басқа да сауда процесiне қатысы бар салаларға енетiн тиiмдi және оңтайлы сауда саясатын орнату керек. Мұндай процестерде толық және iшiнара меншiк мәселесi айқындаушы болып табылады. Бұдан өзге, ақша трансакциясының бағасын төмендетуге және көршiлердiң таныс экономика рыноктарында нарықтық және экспорттық тәжiрибе алуға, ең бастысы халықаралық рыноктардың бәсекелiк ортасына түсуге ықпал ететiн экономикалық стратегияның аумақтық ауқымы туралы ойланған жөн. Мұндай стратегиялар барынша кең сауда бастамаларымен келiсілуi тиiс.
      Мына салалар шетел мемлекеттерiмен экспорт және сауда жетiстiктерi үшiн маңызды болып табылады:

      (i) Сауданың iшкi аумақтық дамуы

      - Дәстүрлi рыноктарды, әсiресе ТМД елдерi бойынша көршi рыноктарды жоғалту өзi әлсiз экономикалық жүйенi әлсiретiп жiбердi;
      - 1994 және 1997 жылдар арасында iшкi аумақтық сауданы басқа әлем саудасына қатысты үлесi 15%-тен 10%-ке кемiдi. IТС-тiң алдын ала бағалауы бойынша аумақтың пайдаланылмаған сауда әлеуетi 1 миллиард АҚШ долларын құрайды;
      - Iшкi аумақтық сауда мүмкiндiгiн айқындау үшiн ашықтықтың жоқтығы;
      - Қолда бар мүмкiндiктердi табуға, кәсiпкерлiктi iскер кәсiпорынға айналдыруды ынталандыруға ықпал ететiн институциялық тетiктердiң әлсiздігі;
      - Iшкi аумақтық сауданың дамуы мен дәстүрлi сауда қатынастарын қалпына келтiрудi Орта Азия республикаларының жеке және қоғамдық секторлары маңызды мiндет деп қарастырып отырғанда, нақты жағдай жоғарыда айтылған себептерге сай әрекетсiздiк ретiнде көрiнiп отыр.

      (іі) Шетел саудасының сауда саясаты мен стратегиясы

      - Барлық елдер аумағының шетелдердегi жан-жақты және тұтас сауда стратегиясының жоқтығы;
      - Ел экономикалық жоспарлаумен және экспорттық бағдарламаларды дамытумен айналысады, бiрақ тауарларды экспорттауда iрi бiрлескен кәсiпорындардың нақты қатысуын күшейту қажет;
      - Жеке және қоғамдық сектор арасындағы әрекеттi өзара байланыс жоқ, ал жеке институциялар арасындағы қызметтердi үйлестiру деңгейi барлық елдерде нығаюы тиiс;
      - Қоғамдық және жеке ынтымақтастық тетiгiн қосқанда, практикалық жүзеге асырудың тетiгi жоқ;
      - Экспорттың рабайсыз әкiмшiлiк рәсiмдерi;
      - Бизнес пен сауда экспортын жүзеге асыру үшiн оңтайлы ортаны дамытуға;
      - Электронды сауда мүмкiндiгiн толық түсiнбеу немесе жеткiлiксiз пайдалану. Барлық елдер ақпараттар мен байланыс саласындағы жаңа технологияларды өздерiнiң ұлттық сауда стратегиясын дамыту жобаларында тиiмді пайдалануға тырысады.

      (ііі) Саудаға жәрдем жөнiндегі институттардың инфрақұрылымы

      - Институцияның тиiмдi инфрақұрылымы мен сауда және экспортты дамытуға арналған жалпы үйлестiру тетiктерiнiң жоқтығы;
      - Шетел сауда технологиясының құзырлығын және сатып алуды дамыту, халықаралық рыноктарда жергiлiктi тауарлардың бәсекелестiк бейiмдiгiн арттыруға арналған сауда және экспорт саласында тиiмді көмек және мамандандырылған қызмет көрсетуге бейiмдi кәсiптiк және әкімшiлiктiк ұйымдардың жоқтығы;
      - Сауданы инфрақұрылымдарды көлiктiк және басқа шаралардың жоқтығы.

      (iv) Өнiмдер мен рынокты дамыту

      - Алымды рыноктар сапасының талаптарына сай тауарлар экспортының жоқтығы немесе жиынтықтарының шектеулiгi. Экспорттарды тауарлар есебiнен де жаңа рыноктар есебiнен де әртүрлi ету;
      - Басқару дағдысының жоқтығы және экспорттық әлеуетi бар жаңадан құрылған (немесе жаңадан жекешелендiрiлген) ШОБ жұмысына арналған бiлiктi коммерсанттар мен кәсiпқой мамандардың жетiспеушілiгi;
      - Жұмыс капиталының жеткiлiксiздiгi және өндiрiс пен құрал-жабдықтардың ескiруi;
      Көптеген кәсiпкерлер осы кезге дейiн клиенттердi белсендi iздеушi емес, тапсырыс алушы немесе клиент талаптарын орындаушы ретiнде әрекет етедi;
      - Кәсiпкерлiк пен бизнес саласында пайдалануға ықпал ететiн сауда ақпараттары мен iлiмдерiнiң жоқтығы.

      (v) Көпжақты сауда мәселелерi

      - Дүниежүзілік сауда ұйымының (ДСҰ) келiсiмдерi туралы iлiмнің жоқтығы және iскер орталардағы осы бiлместiктiң зардаптары. Бұл аспект күн өткен сайын маңызды бола түсуде, өйткенi көптеген елдер, сондай-ақ олардың көршілерi (мысалы, Қытай) жақын арада ДСҰ-ның мүшесi болмақ;
      - Көпжақты сауда жүйесiне жанама жүретiн пайда мен тәуекел етушiлiк туралы iлiмнiң жоқтығы;
      - Орта Азияның шағын және iрi кәсiпорындарының өткен кездердегi әлемнен оқшаулану салдарынан ДСҰ және КСЖ туралы ұғымдары тым жүдеу. Осының салдарынан өз ұлттық экономикасына өмiрлiк маңызы бар - тоқыма, киiм, ауыл шаруашылығы сияқты салалар үшiн үлкен рөл атқаратын ДСҰ шарттарының мағынасын бағалауға шамалары жетпейдi;
      - Саудаға жәрдемдесу институты ТSI сияқты Ұйымдар КСЖ ұстап тұра алмастай әлсiз. Бұл барысындағы iлiмдердi жинақтап, оларды тарату мүмкiндiктерiн жасау.

      (vi) Сатып алу және жабдықтау жүйесiн басқару

      - Материалдық құндылықтарды сатып алу және басқару олардың сапалық, сандық және сенiмдiлiгі мен бағасы турасында кәсiпкерлердiң жалпы проблемасы болып табылады;
      - Аймақтың барлық елдерiнiң теңiзге шығуға мүмкiндiктерi жоқ болғандықтан жабдықталу жүйесi мен жеткiзу тiзбектерiн жақсарту аса маңызды проблема болып табылады;
      - Ұлттық экспорттың бәсеке бейiмдiлiгiнiң тиiмдiлiгiн арттыруға ілгерiндi ықпал ету және жеке секторды жедел жабдықтау туралы iлiмнiң жоқтығы;
      - Жеке секторды жабдықтау әдiстерiнің тиiмдiлiгі мен жеделдiгін арттыру бойынша кеңестердiң қажеттiгi;
      - Оқу құралдары мен кәсiпқой оқытушылардың жоқтығы, кәсiптiк қызметтi болжаудың құралдарын бiлмеу және әсiресе ШОБ үшiн халықаралық рыноктардағы жабдықтау жүйесi туралы ақпараттың жоқтығы;
      - Институцияның дайын еместігі, олардың ұлттық ауқымда жабдықтау жүйесiн кәсіптік басқаруды ұйымдастыруға уақытылы әрекет етуi және көмек көрсетуге бейiм еместік.

      (vii) Қоғамдық секторды қамтамасыз ету

      - Мемлекеттiк шығыстардың құндылығын қысқартатын қоғамдық секторды қамтамасыз ету жүйесiнiң ашық еместiгi;
      - Қоғамдық секторды басқарудың тиiмдi жүйесiнiң жоқтығы ДСҰ-на кiрудi қиындатуы мүмкін;
      - қоғамдық сектордың кәсiптiк мамандары мен сатып алушылардың және оқу инфрақұрылымының жоқтығы;
      - Қоғамдық жүйе қызметiнің тиiмдi үлгiлерiнiң жоқтығы.

      (viii) Сапаны басқару

      - Бүгiнде аумақтың өнеркәсiптiк өнiмдерiнiң басым көпшiлiгi алымды рыноктардың тiршiлiгiн реттейтiн сапа талаптарына жауап бермейдi. Жалпы алғанда әлi де ескi кеңестiк қалыптарды пайдаланады;
      - Жергiлiктi өндiрушілерге жоғарғы сапалы және әлемдiк қалыптарға жауап беретiн енбелi өнiмдер тарапынан болатын зор қысым;
      - Сапаны дамыту жөнiндегi бағдарламаның жоқтығы, сапаны жақсарту бойынша әрекеттердi жоспарлау, ұйымдастыру, үйлестiру және орындауға қажеттi iлiмдердiң жеткiлiксiздiгi;
      - Мемлекеттер Бұрынғы Кеңестер Одағында қолданылған бағаны айқындау жүйесiн мұра етiп алды. Бұл iшкi аумақтық саудаға ықпал етуiмен, ТМД-ның сыртындағы саудаға кедергi жасайды және ауқымды аренадағы экспортқа мүмкiндiк бepмейдi;
      - Оған қоса импортталатын тауарлардың шетелдерде қабылданған нормалары мен сертификатталуы ТМД елдерiнде қабылданбаған, осыған байланысты жергiлiктi сертификациялау органдары кiргiзiлетiн тауарларға қайта сертификаттау жүргiзедi;
      - Қайта сертификатталатын болғандықтан тауарлар тiзiмi үнемi өзгерiп отырады, сондықтан аумақ елдерiндегі сауда ахуалы ашық емес;
      - Мемлекеттiк стандарт, оның iшiнде халықаралық стандартқа қатысты салаға қызметшілердің, сондай-ақ құнды айқындау жүйесiндегi өзара мойындаудың қазiргі iлiмдерiн жаңарту қажет.

      (iх) Сауда туралы ақпарат

      - Аумақ мемлекеттерiнiң Үкiметтерi өз елдерiнiң iскер топтарына сауда ақпаратын жеткiзу мәселесiне қызығушылық бiлдiрдi. Бұл қызығушылық халықаралық саудамен айналысатындар шешiм қабылдауда ақпараттар рөлiнiң маңызын мойындағандықты көрсетедi.
      - Сауда ақпараттарын қазiргi қолда бар тарату және жеткiзу құралдарының өспелi жеке секторды халықаралық сауда туралы ақпараттармен қызмет көрсетуге мүмкiндiгi жеткiлiксiз;
      - Осы ақпаратқа қолда бар сұраныс пен оны тарату қызметi жеткiлiктi түрде дамымаған. (Бұл 2000-2001 жылдары Қазақстан мен Қырғызстанда жүргiзілген ITC зерттеулерi арқылы да, 2001 жылы маусым айында Санкт-Петербургте IТС аясында өткізiлген және сауда ақпаратын басқару мәселесiне арналған семинарда бұл расталды. Қырғызстан мен Қазақстанның мамандары халықаралық сауда ақпараттарын тарату қызметтерiн нығайтудың қажеттiлiгін растады).

      3. Басқа да донорлардың осы саладағы қазiргі
         және жоспарланып отырған көмегi

      Орта Азия мемлекеттерi сауда саласындағы бiрнеше донорлар көрсеткен техникалық жәрдемнің пайдасын көруде. БҰҰБД (БҰҰ Бағдарламасын дамыту), АДБ (Азия Даму Банкi), ЕЖДБ (Еуропалық Жаңарту және Даму Банкi) және басқалар аймақтық деңгейде, осы уақытта Халықаралық Қаржы Корпорациясы сияқты Бағдарламалар (Швейцария ХҚБ пен шарт бойынша), Техникалық жәрдемдесу жөнiндегi немiс орталығы (ТЖМО), ЮСАИД (халықаралық сауда жөнiндегі АҚШ агенттігі), ТАСИС-ЕС және басқалар ұлттық деңгейде, сонымен iшiнде және шекара арқылы сауда мәселесi бойынша жұмыс iстеуде. Алушы елдер өзiнiң тәуелсiздiгiн тек 10 жыл бұрын алғандықтан олардың техникалық көмектерi тек, сауда құқығының негiзiн құруға және жеке секторды дамытудың макро деңгейге бағытталған. Жоғарыда айтылғандарға байланысты донорлар қызметiнiң модульдерi былайша жүзеге асырылады:

      3.1. 1-модуль: Сауданың iшкi аумақтық дамуы

      Осы уақытта бiр де бiр донор ұйымдары таза бизнестi нығайтуға бағытталған сауданың iшкi аймақтық даму әдiстемесi мен тәсілін қолданбайды. ЮСАИД, ТАСИС-ЕС, ХҚК (агробизнес саласында) және ТЖМО аз дәрежеде шекара арқылы сауданы ынталандырумен шұғылданады, iшкi аймақтық сауда мәселелерi тәжiрибеде олардың жүйелi әзiрлеулерiнiң, яғни деңгейлiк қол жеткiзiлген болжалды нәтижелердiң мәнi болып табылмайды. ТРАСАКА-ЕС, БҰҰБР, АДБ және ЕЖДБ жанындағы "Жiбек жолы аймағын дамыту" Бағдарламалары сауда қаражаттарын және т.б. кедендiк үйлестiрудiң мәселелерi енетiн макро деңгейдегi сауданы дамытудың проблемаларымен айналысады. Шекаралық Бағдарламалар, ал аймақтық ауқымда емес, бiр мемлекеттің проблемалар көзқарасы тұжырымынан құрылады. Бұл басқа да себептерден өзге екi жақты негiзiндегi донор ұйымдарының жұмысына байланысты. ITC БҰҰ ретiнде өзiнiң жақты қызметiн аумақтық бизнеспен жеке секторға өзi енетiн және соған бағдарланған мiндеттердің кең көлемiмен жабдықтай алар едi.
      Бағдарлама жұмысының ауқымын кеңейтудің мүмкiндiгi табылды және vis-avis с ЕЖДБ және БҰҰБД терең талқылады.
      Қазiр IТС ЭЫҰ (Экономикалық ынтымақтастық ұйымы) Хатшылығымен бiрлесiп ЭЫҰ мүше-елдерiнің саудаға ықпал ететiн және нығайтатын бизнестi дамыту жөнiндегi жобаны жүзеге асырады. ЭЫҰ мүше-елдердің iскер адамдары бас қосқан осы жоба шеңберiндегi (тоқыма және киiм саласында) Сатып алушылар-Сатушылардың бiрiншi кездесуi 2001 жылы қазанда болды. Барлық Орта-азия елдерi ЭЫҰ бағдарламасының мүшелерi болып табылатындықтан, осы жобаның тәжiрибесi мен нәтижесi осы құжатта көрсетiлген.

      3.2. 2-модуль: Шетелдiк сауданың стратегиясы -
           электрондық сауданы қоса алғанда, ұлттық
           экспортты дамыту

      Екі ел үкiметi көмек көрсетіп, кеңес беретiн серiктердi iрiктеумен айналысып жатыр, егер көмек нақты нәтижеге жетуге бағытталмаса одан дереу бас тартады.

      3.3. 3-модуль: Сауданы дамытуға ынталандырылған (Trade
           support institions, TSI) институтын енгізiп көп
           жақты сауда жүйесiне (КСЖ) байланысты жүзеге асыру
           үшiн шағын және орта бизнес (ШОБ) ресурстық
           орталықтарын құру

      ЮСАИД ДСҰ-на кiру жөнiндегi техникалық кеңестерiн ұсынды. Бұл уақытта кеңестердi Қырғызстанға ұсыну оның осы ұйымға кiрген соң да жалғастырылуда, Қазақстан мен Өзбекстан үкiметi ЮСАИД-тан мұндай кеңестер алуға енжар тiлек бiлдiрдi. Бұның орнына Қазақстан БҰҰБД-ға ДСҰ-на кiру жөнiнде техникалық көмек көрсетуi тілек бiлдiрдi - оның айғағы ел ДСҰ-на және КСЖ қатысуы аса маңызды мүшелiк деп санайды. Алайда, БҰҰБД-да ақша қорының болмауына байланысты мұндай көмек көрсете алмады. Бiрақ осындай тiлекпен АБР-ға Өзбекстан үкiметi ықылас бiлдiрдi. АДБ тек жартылай оған өзінің аймақтық жобасының шегінде қамтитын және ДСҰ-на мүшелiк мәселелерiн шақыра алды. Осы барлық елдерде ТАСИС-ЕС елдердiң екі жақты әріптестiгінің келiсiмi шегiнде ДСҰ туралы бiлiмiн игеруге кейбiр жәрдемдесулерiн ұсынады. ШОБ дамыту аймақтағы барлық дәнекер үшiн басымдылық болып табылады. ЮСАИД, ТАСИС-ЕС және ТЖМО үш елдердiң ШОБ-қа бағытталған жаңа жобаларды жүзеге асыруға кiрiсуiн жоспарлайды немесе жүзеге асырады. Осы уақытта экспорт өздiгiнен бүгiнгi Бағдарламаның бас мақсаты бола алмайды, оның болашақта дамуы сыртқы рыноктарда аз мөлшерде алынып тасталмайды. Сонымен, ТАСИС-ЕС және ЮСАИД ШОБ-ты дамытуға жәрдемдесудi болашақта шекара арқылы сауданы дамытуды ұсынады. ШОБ-ың дамытудың жаңа жоспарын жақында ТАСИС-ЕС Қырғызстанда бастады. Осы жоспар тек елдердің үш облыстарында (Шу, Талас, Нарын) iрiктелген кәсiпорындармен тiкелей жұмыс iстейдi. Экспортты дамытудың жан-жақты тәсiлдерiн көздейдi. Қырғызстан және Өзбекстанға арналған жоспарлардағы тiкелей кәсiпорындарға және тоқыма, киiм және тамақ азық-түлік саласындағы секторалдық байланысын дамытуға көмекке шоғырланады, экспортты дамытудың жекелеген жақтарын әзiрлейдi. Қазақстанда ТЖМО iшкi тұтынулар үшiн өнiмдер шығаруға бағытталған ШОБ-ке көмек көрсетедi және шетелдерiмен сауданы дамытуға байланысты оның екi жақты бағдарламаларын мiндет етiп қоймайды.
      ХҚК және Швейцария арасындағы келiсiмiнiң шеңберiнде ХҚК Қырғызстан, Тәжiкстан, Түрікменстан және Өзбекстанда (ШӨБ ерекшелігінде) жеке секторды дамытуды жоспарлайды. Оның мiндетi батыс инвестициялар үшiн қолайлы ортаны дамыту болып табылады, бұл жағдайды жекелеген индустрияның ерекшелiк проблемаларына (мысалы, тау-кен өңдеу өндiрiсiнiң басқару жүйесiне), сонымен қатар бизнестер үшiн ақпаратқа қол жеткiзу және қызмет көрсету аясын жақсартуға көңіл бөлiнедi. ХҚК көмегi тұтастай бизнестi басқару және машықты енгiзуге байланысты жеке секторының техникалық проблемасын шешуге бағытталған. ХҚК бизнестi енгiзу ережесi бойынша кепiлдемелердi өндiру үшiн Өзбекстандағы базистiк проблемаларға зерттеулер жүргізедi. Тәжiкстандағы ХҚК-ның фермерлiк меншiк мәселелерiмен шұғылданады. Ол Өзбекстанда жергiлiктi кеңесшiлердi оқытуды және жобаның барлық қатысушы-елдерiнде "жалдау индустриясын" құруға көмек көрсетудi жобалайды.
      ШОБ үшiн несиелендiру жүйелерiн дамытумен ЕЖДБ, АДБ және ИДБ (Ислам Дамыту Банкi) шұғылданады. Ондағы жеңiлдiк несиелердiң бөлінуiн (немесе төленудi) қамтамасыз ету мақсатында әр елдердегi бизнес мәселелерi жөнiнде техникалық көмектi банктер және орталықтармен көрсетедi.
      IТС Қазақстандағы (тоқыма саласы) және Қырғызстандағы (тамақ өнiмдерiн өңдеу) кәсiпорындарға тiкелей көмектi жүзеге асыра отырып, аймақтық ШОБ кәсiпорындарына бағытталған Бағдарламаларды жүзеге асырады, одан өзге, IТС Қырғызстан мен Қазақстанда ел масштабында ДСҰ-ның мәнін және оның жұмыс iстеу әдiсін ұғыну үшiн жағдай жасауға бағытталған "Дүние жүзiлік сауда жүйесi" деп аталатын Бағдарламаны бастады.

      3.4. 4-модуль: Жеке және қоғамдық секторды қамтамасыз
           ету

      Экспортты ұлғайту (жеке секторды қамтамасыз ету) үшін сатып алу және жабдықтауды жүйелеудi басқару мәселесi аймақтық донорлардың назарынан тыс қалады. Кейбiр көмек көздерiн iздестiру мәселелерiнде жеке ШОБ-қа жәрдем көрсетiледi. Алайда, осы мәселелердiң құрылымдық және жан-жақты тәсiлдер әзiр жоқ.
      ХҚК басқару жүйесiн дамыту мәселесiнде тау-кен өндiру өнеркәсiбi саласындағы ШОБ-пен шұғылданатын қырғыз кәсiпорындарына көмек көрсетудi жоспарлайды. "Жеке кәсiпорындар әріптестігі" (Private Enterprise Partnership, РЕР) Бағдарламасы шеңберiнде ол осы өнеркәсіптiң жабдықтау жүйесiн дамыту үшiн техникалық көмек көрсетудi де жоспарлайды. Осы Бағдарлама Kumtor Operating Company үшiн қажеттi тауарлар мен қызмет көрсетулердi өндiруге бейiм жергiлiктi компанияларға қаржы көмегiн ұсыну үшiн құрылған, Kumtor Operating Company және ХҚК компаниясының қорымен қаржыландырылады.
      ЮСАИД аймақтың жабдықтау проблемасына қатысты 4 ел аумағында (Түрікменстан олардың қатарына кiрмейдi) Бағдарламаны жүзеге асырады. Олардың қызметi айтарлықтай алға жылжыған жоқ. Алайда, ДСҰ-ға қабылдау кезiнде "Үкiметтің қамтамасыз ету туралы келiсiм" қоғамдық секторды жабдықтауда ескерiлетiн маңызды тармақ болады.
      Осындай бiрнеше жыл бұрын Дүниежүзілік банкi Өзбекстанда мемлекеттiк сатып алу туралы заңын әзiрлеуге көмек көрсету үшiн US 160,000 $ мөлшерiнде "Институциялық дамыту қоры" грантын ұсынды. Осыған байланысты Банктiң есеп беруiнiң дайындығы жөнiндегi жұмысы 2001 жылдан басталды.

      3.5. 5-модуль: Сапалық басқару

      Барлық донор ұйымдардан басқасы тұтастай аймақтық елдердiң өнеркәсiбiн және жекелей алғанда экспорттық жүйенi дамыту үшiн экспортты сапалық басқарудың мәселесiн маңызды мiндет деп санайды. Көпшiлiгi осы проблеманы өзiнiң техникалық көмек стратегиясына енгiздi. Алайда, бiр де бiр миссия Бағдарламада экспорт проблемасының негiзделген, фокустанған тәсілін анықтаған жоқ.
      Қырғызстанда ТАСИС-ЕС стандарттау жөнiндегi органдардың онда ISO нормаларын енгiзуге көмек көрсетуге өтiнiш алды. Көмек көрсетiлген жоқ. Малайзия Үкiметi Қырғызстанның стандарттау жөнiндегi органдарына ISO 9000 тiркелуiне көмек көрсетудi жоспарлап отыр.
      Дүниежүзiлiк банк Өзбекстанда экспортқа арналған мақта жүйесiн жақсарту үшiн заем ұсынды. Өзбекстан Үкiметi АДБ-не институционалдық деңгейдегi халықаралық стандарттарды енгiзуге көмек көрсету туралы өтiнiш бiлдiрдi.

      3.6. 6-модуль: Сауда ақпараты

      ТЖМО, ТАСИС-ЕС және ЮСАИД жүзеге асырылатын ШОБ-ты дамыту жөнiндегi кейбiр ұлттық жобалар, ондағы қажеттi нақты бизнестердiң ерекшелiк қажетiне байланысты пайда болатын, сауда туралы ақпараттармен жабдықтайды. Осы ақпарат жиі нақты рынокке (мысалы, ТЖМО жағдайында осы рынок Германияныкі) немесе тек өзiнiң iшкi рыногына қатысты болады. Аймақтағы елдердiң ақпарат көздерi шашырылған және кәсiпкерлер мен бизнестерге сауда ақпараттарын ұсынатын бiрыңғай ұлттық қызмет жоқ.
      Әртүрлi модульдегi донорлық қызметтiң жалпы көрiнiсiн 1 Қосымшадан табуға болады.
      Бағдарламаны iске асырудың екiншi кезеңiнде ХҚК, осы ХҚК мен Швейцарияның серiктестiгi туралы келiсiмге сәйкес әзiрленген, ХҚК-нiң ғаламдық интернетiнің аспабы. Бейiмделген тiлдiк нұсқасы Бағдарламасының тұсаукесерiн жоспарлап отыр.

      4. IТС Салыстырмалы әзірлеулер

      4.1. 1-модуль: Iшкi аймақтық сауданы дамыту

      IТС iшкi аймақтық сауданы дамыту жөнiнде өзiнiң бiрлескен ОЭC және мемлекетаралық кеңес Атқарушы комитетiнің қызметiндегі курсында аймақпен және Бағдарламаның қатысушы-елдерiмен танысты. Нақты трансакция мүмкiндiктерi бар оның аударма тұжырымдамасы көптеген әлемнiң көптеген елдерiнде ойдағыдай қолданылады. Бұл тұжырымдама осы аймақтың тұтынуына қолданылады. Оған қоса, IТС ЕСО бiрлесiп, осындай жинап, қорыту нәтижелерi бар қатарлас бағдарламаны жүзеге асыруда.

      4.2. 2-модуль: Шетелдiк сауданың стратегиясы -
           электрондық сауданы қоса алғанда, ұлттық экспортты
           дамыту

      IТС халықаралық сауданы жақсартуға бағытталған тиiмдi институционалдық инфрақұрылымды дамытудың әртүрлi елдерiмен және әрiптестерiмен ынтымақтастықта 35 жылғы тарихы бар. Оның өкiмiнде экономика дамыту, дамушы және өтпелi талдауынан алынған экспортты жоспарлаудың ең табысты тәжiрибесiне салыстыра талдаудың бiрыңғай жүйесiнiң жиыны бар. (Жақында IТС және SECCO өткiзген жыл сайынғы форумдар үшiн дайындалған). Соңғысы IТС экспорт рыногы бойынша салыстыру және талдаудың мүмкiндiктерiне (мысалы, Сауда картасы) ие және сауда индустриясының қызмет көрсетуiн ұсыну саласында ең iрi экспортер болып табылады.

      4.3. 3-модуль: Сауданы дамытуға ынталандырылған (Trade
           support institions, TSI) институтты қоса
           алғандағы, көп жақты сауда жүйесiмен (КСЖ)
           байланысты жүзеге асыру үшiн ШОБ ресурстарының
           орталықтарын құру

      ДСҰ-ның еншілес ұйымы ретiнде және бұрынғы Тариф және сауда жөнiндегi бас келiсiм (ТТБК) бойынша IТС мiндеттерi ДСҰ-ның келiсiмi түсiнiгiн iскер ортаға көрсету және оны әлем бизнесіне, Көп жақты сауда жүйесiне (КСЖ) қолдану, сондай-ақ оның халықаралық рыногте бәсеке қабілетiн жақсартуға көмек көрсету болып табылады. Онда ғалама Дүниежүзілiк Сауда Электрон Жүйесiнiң жобасы, басылымдар, бизнес әлемiн пайдалануға арналған арнайы келiсулер, саудаға және тiкелей кәсiпкерлiкке көмек көрсету мiндеттердi шешу үшiн ITC әртүрлi үлкен тәсiлдер мен инструментарилер қолданылады.
      Өзiнiң ДСҰ-ға жақындығы және сауданы және экспортты дамытуға мамандандырылған БҰҰ ұйымы болып табылатын фактi арқасында IТС-тiң айрықша шағын және орта мөлшердегi, сондай-ақ көп жақты сауда қатысындағы мәңгi өзгеретiн әлемде өзiнiң тiршiлiк қабiлетiн жақсартуға тырысатын өтпелi кезеңнiң елдерi мен экономикасының бизнесiне құзырлы және бiрегей көмек тәжiрибесi бар.

      4.4. 4-модуль: Жеке және қоғамдық секторды қамтамасыз
           ету

      (i) 4.1-кiшi модуль: Сатып алу және жеткiзудiң басқару жүйесi IТС Орталық және Шығыс Еуропа (СЕЕ) елдерiнде жиналған сатып алу институттарын дамытуда және бәсеке қабiлетiн жақсартуды қамтамасыз етудiң көп жылдық тәжiрибесi бар. Сатып алуды және материалдарды басқаратын (SVME) швед Ассоциациясымен бiрлесiп, IТС мамандандырылған институттар қажетiне жауап беретiн және әрбiр ұлттық контексте пайдалануға болатын жалпы оқу құралдарының жаңа сериясын әзiрледi. Бұрын швед үкiметi орыс тiлiндегi құралдарды аударатын және СЕЕ елдерi үшiн орысша сөйлейтiн мұғалiм кадрларын дайындау мiндеттемелерi кiретiн Бағдарламаны қаржыландырды. IТС олармен бiрге орыс тiлiнде аударылған құралдарды, сондай-ақ осы Бағдарлама олар әзiрлеген кадрларды пайдалануды жоспарлайды. IТС институт өзiнiң әлеуетiн дамытуға көмектесетiн басқаруды дамыту жөнiндегi педагогика, андрогогика және семинарларды жүргiзуде қазiргi заңнамаға жүйелi бай тәжiрибесi бар. Бағдарламаны iске асыру курсында ұлттық институттар ұсынатын оқу материалдарының iшiнде мыналар болады: IТС басып шығарған сатып алу және жабдықтауды басқару жөнiндегi модульдік оқыту жүйесi-құралы, IТС-тiң ақпарат банкі, интернеттi қолдау жөнiндегi торап, сондай-ақ осы сала бойынша iргелi еңбектер, тематикалық модульдар, техникалық және диагностикалық басшылық. Әрбiр институтқа ақпараттың өнiмдермен және қызметтермен танысуға мүмкiндiк бередi.
      ITC даму елдерi мен экономикаға өту кезеңiнiң тұтастай айтқанда, ақпараттық және диагностикалық инструментарияларын, техникалық Бағдарламасын әзiрлеуде кең көлемде әртүрлi оқу құралдарын дайындаумен шұғылданды. Осыған сауданы дамытуға ынталандыратын мұғалiмдердi дайындау, кәсiпкерлерге және институттарға кеңес ұсыну әртүрлi елдер мен аймақтарда сенiмдi жүйе көмегiн белгiлеу, сондай-ақ сауданы дамыту жөнiндегi ұйымдармен экспорт институттарының интеграциясы жатады. IТС өзiнiң ынтымақтастығын аймақтағы халықаралық ұйымдармен (ЮНИДО) өндiрiсiн дамыту жөнiндегi БҰҰ ұйыммен, сауда және (ЮНКТАД) дамыту жөнiндегi БҰҰ Конференциямен, (ИСО), ДСҰ-ның Стандарттау жөнiндегi халықаралық ұйымы, өзiнiң Бағдарламасын iске асыру және Бағдарлама қатысушыларының пайдасы үшiн Азия даму банкiмен жұмыс iстеуiн жалғастырады.

      (iіі) 4.2-кiшi модуль: Мемлекеттiк қамтамасыз ету

      IТС әртүрлi әлем аймақтарында мемлекеттiк сатып алу саласында техникалық көмек көрсету жөнiнде Бағдарламаны iске асыруда тәжiрибесi бар. IТС мемлекеттiк қамтамасыз ету секторы үшiн әртүрлi оқыту Бағдарламаны iске асырумен шұғылданады. Бұл дайындау, мемлекеттік қамтамасыз ету органдарының қызметшiлерiн оқыту, жаттықтырушыларды дайындау және жаттықтырушылар мен тренинг қатысушылар үшiн аудио және визуалдық материалдық оқулықтарды қоса алғанда, мемлекеттiк қамтамасыз ету саласында оқыту материалдарының кең көлемiн әзiрлеу.
      Көптеген бiздiң Бағдарламалар Дүниежүзілiк банкпен, аймақтық банкпен, БҰҰБД, техникалық және қаржы көмектерiн көрсету жөнiндегі агенттiктермен жүзеге асырылды.
      IТС техникалық ынтымақтастық бойынша қызметтi қолдау жөнінде бiрнеше инструменттер мен материалдарды әзірлейді және қолданады. Мұнда Мемлекеттiк Қамтамасыз ету Жүйе бойынша қысқа басшылыққа алады, елдер мен компаниялар әртүрлi аспект жүйелерiн, Тендерлiк Құжаттардың Yлгілерiн және қамтамасыз ету мен жабдықтау жөнiнде менеджерлердiң машықтарын дамытуға қолданылатын, Қамтамасыз етудi оқыту (МҚОЖ) жөнiндегi Мемлекеттiк Жүйенi салыстыруға мүмкiндiк бередi.

      4.5. 5-модуль: Сапаны басқару жөнiндегі инфрақұрылым
           құру

      Ғаламдық сауда ортасында агенттiктердi реттейтiн техникалық талаптардың экологиялық шығынынан аман болу үшiн азаматтардың денсаулығын және қауiпсiздiгiн қорғауды қамтамасыз ету байқалды. Тұтынушылар талаптанатын экологияның дамуын, адамдар, жануарлар мен өсiмдiктердi қорғау жөнiндегi санитарлық және фитосанитарлық шараларды сақтауды, сауданы қорғауды қамтамасыз етедi. ТВТ техникалық барьерi бойынша ДСҰ келiсiм, сондай-ақ техникалық талап пен санитарлық және фитосанитарлық шараны (SPS) қамтамасыз ету үшiн құрылымды санитарлық және фитосанитарлық шара бойынша құрылым ұсынады, халықаралық стандарттарды пайдаланудың талабымен саудаға қажетсiз барьерлар жоқ, оның негiзiнде SPS реттейтiн нормативтiк құжаттар мен шаралар бар. Тiптi техникалық ереже мен SPS экономикасы ауыспалы елдiң экспортерлерi үшiн халықаралық стандартқа негiзделген олардың өнiмдерiмен бұл талаптарға қиын да және қымбат жауап бередi. Алайда, Орта Азия елдерiндегi маңызды стандарттар үшiн баламалылық инфрақұрылым мен өнiм стандарттарын дамытуға қатысу және әсер етуге тиiстi баға берудi жүргізу (ондағы олар мүдделi) және өндiрушiлерге/экспортерлерге олардың өнiмдерiнiң техникалық талаптарын, стандартын және SPS шарасының сәйкестігiн демонстрациялауға мүмкiндiк бередi. IТС ДСҰ-ның еншілес кәсiпорыны болып табылады және ISO тығыз ынтымақтасады, осындай инфрақұрылымды белгілеу жөнiнде Орта Азияда жұмыс және сараптау жүргiзудiң айтарлықтай тәжiрибесi бар.
      Экспорттық сапамен басқару жөнiндегi қызмет экспорттың жылжыту және бiрегей тәжiрибеде негiзделген және даму елдердегi ең үздiк практикасын және өтпелi кезең экономикасы бойынша Стандарттауда, Сапаны Сақтандыруда, Тiркеу және Метрологияда пайдаланудың тұтастай тәсiлi бар. Жарияланым мен құралдар стандарттарының қазiргi практикасы мен сапалы ақпаратын ұсынады, стандарттарға қатысты және бағаға сәйкес сауда процесстерiн күшейтуге талап етедi, мысалы, Сапалы Экспортпен Басқару жөнiндегi Жәрдемдер және Сапа бойынша Экспортерлер Жәрдемi. ТВТ бойынша оның ұлттық агенттiктерiн дамыту және нығайтудың IТС стандарттарын қайта қарау және инфрақұрылымын бағалауда бiрнеше африка елдерiне көмек көрсеттi. Жобада қаржыландыратын клиентпен IТС Ұлыбританияның Тiркеу Қызметiнен кредит алуға, Азық-түлiк Сапасын және Абу Даби Муниципалдық Қоршаған Ортасын бақылау бойынша Лабораторияны ұсынуға мүмкiндiк бердi. IТС "ТВТ және SPS және оларды iскер қоғамдастыққа тарту жөнiндегi ДСҰ-ның келiсiмi" тақырыбы бойынша бiрнеше семинарлар жүргiзiлдi.

      4.6. 6-модуль: Сауда ақпараты

      IТС ақпараттық жүйелермен және құралдармен басқаруды зерттеу және оқыту методологиясын әзiрлеуде, даму елдерi мен өтпелi экономика елдерiнде сауда ақпаратын басқару жөнiнде шешiмдер әзiрлеуде кең тәжiрибесi бар. Осындай шешiмдер әр елдердiң өзiндiк талаптарына тез шешiм қолданылады, ақпараттық процестi тұтынудың алғашқы бағасын және ақпараттық қызмет мониторингiсiн жоспарлау процесiне дейінгi мүмкіндiктер бередi.
      Орта Азиядағы донор қызметiмен танысу үшiн 1 Қосымшаны қарау.

С. БАҒДАРЛАМАНЫҢ СТРАТЕГИЯСЫ

      Бағдарламаның негiзгi мақсаты сыртқы саудадағы бес қатысушы-елдердiң қатысуын дамыту, әр түрлілендiру және кеңейту, әсiресе аймақаралық сауданың көп жақты сауда жүйесiндегi бәсекеге қабiлетi мен интеграциясы болып табылады. Бұның барлығы сыртқы сауда стратегиясының саласындағы институционалдық деңгейдегi саудаға көмек көрсететiн қызметтердi, кәсiпорынды дамытуды қолдайтын қызмет, жеке секторды басқару, сапалы экспортты қоғамдық жабдықтау мен басқарудың техникалық көмегi арқасында мүмкін.
      Көп жағдайда осы саладағы IТС аймақтарға (және тұтастай ТМД) техникалық жәрдемдеседi, осы себептi ұйымдар, айтылған елдердегi салалар қажеттiлiгi мен әлеуетiн бiледi. Одан әрi IТС аймақта бұдан да кең аспектiде қолданумен Шығыс-Шығыс - аймақаралық сауданы дамытуға сәйкес мақұлданған методологияларға ие.
      Бiрақ, Бағдарламаны iске асыру кезiнде қажеттi әрi қарай бағалауы бар және/немесе алты Бағдарлама модулiн ұсынған және екi мақсатты елдер (Тәжiкстан мен Түрікменстан) ұсынған қоғамдық және кейбiр жеке секторлар сұранысының негiзiнде қажеттiлiгi бар.
      Демек, Бағдарламаның екi кезеңiнде жүзеге асырылуы болжанады. Жоспарланады, бiрiншi кезең техникалық ынтымақтастық маңызынан және бұдан әрi таңдап алынған модульдер мен елдердiң тұтыну негiзiнен, екiншi (негiзгi) кезең Бағдарламаның құрам мәнiне жақсы икемделген беталысынан тұрады. Бұл екiншi кезең үшiн қаралған жұмыс жоспарында бейнеленген.
      Аймақта мүдделi үкiметтермен тығыз ынтымақтастықта әзiрленген қызметтi жүзеге асыру жөнiндегi Бағдарлама, үкiметтiң сенiмiне қолайлы.
      Барлық Бағдарламаны жүзеге асыру тиімдi болу тиiс. Жiберу нүктесi мен қол жеткiзудi анықтау, аймақта тұтынушылардың жағдайын және туындауын өзгерткен жағдайда Бағдарламаның модульдерiн тиімдi бейiмдетуге жәрдемдеседi.
      Жалпы айтқанда, нақты байланыс пен бiрiге әрекеттену, ұлттық және аймақтық деңгейде iске асыратын қызметке оң әсерiн қамтамасыз ету үшiн алты модуль жүзеге асырылуы тиiс. Негiзгi кезеңдегi бiрігудiң әрекет етуi қамтамасыз ету жөнiндегi тәсiлдер бiрiншi кезеңде мұқият әзiрленуi тиiс. Негiзгi бiрiккен әрекеттер бiр модульде жүзеге асыруда анықтаған қажеттiлiк пен қызметтердi есепке ала әзiрлену тиiс. Мысалы, аймақаралық сауданы дамыту және/немесе оларды басқа Бағдарламада жалғастыру үшiн сыртқы сауда стратегиясын дамыту. Мысалы, кәсiпорындарда шағын және орта бизнеске (ШОБ) және/немесе сапалы басқаруды жүзеге асыру үшiн pecуpc орталығына және/немесе сауда немесе басқа сала бойынша өзiндiк ақпаратты ұсынуға тiкелей көмек көрсету. Жұмыс iстеген кәсiпорындарға тiкелей көмек барлық модульдерде жүзеге асырылады, яғни сол КСЖ түсiнiгіне, өнiмдер сапасын жақсартуда және өзiнiң жеткiзулерiн басқаруда кәсiпорындарға, экспорттық маркетинг және т.б жөнiндегi сыртқы және iшкi стратегияны жүзеге асыруға көмектеседi.
      Бағдарланған қызметтi жоспарлау және iске асыруға сәйкес мемлекеттiк әрiптестiк-ұйымдар мен коммерциялық кәсiпорындарды және қатысушы елдердiң ұйымдарында тығыз ынтымақтастықты жүзеге асыру. Аймақ деңгейiндегi жұмыс Мемлекетаралық Кеңесiнiң Атқарушы Комитетiмен тығыз ынтымақтастықта жүзеге асырылады. Толықтыру қағидасын ұстану керек, яғни бенефициарға ең жақын орналасқан мүмкiндiгiнше төменгi звеноның мүмкiндiгi жөнiндегі мiндеттемелердi табыстау. Қазiргi ақпарат және коммуникациялық технологиялардың Бағдарламасын жоспарлау және iске асыру кезеңiнде барынша мыналармен кiрiстiру тиiс: вебсайт, бейне-конференция және басқалар.
      Бағдарламаны iске асыру барлық бес елдермен қатарлас басталуы тиiс жорамалданады. Алайда, жоспардың ең шынайы басталуы мен жандандыруы үш елдерде - Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстан, ондағы IТС миссия болған елдiң ерекшелiгiн жақсы бiлiп және орнатылған байланыстың болуымен техникалық Бағдарламаны жүзеге асырады.
      Тәжiкстан мен Түркменстан сияқты екі басқа елдер, ең басынан Бағдарламаны iске асыруының қатысуына шақырылуы мүмкiн, егер, саудаға қатысты салада техникалық көмек көрсетуге күйгелек жағдай мен мүмкiндiгiнiң болмауына шынайы қараса, яғни жобаларды iске асыру үшiн осы елдердi тартудың мүмкiндiгi ең кейiнгi кезеңде қарастырылған.
      Орта Азияда ұлттық және аймақтық деңгейде сыртқы сауданы дамытудың саласында бiрнеше қатар жобалар жүзеге асырылады, ол әртүрлi халықаралық ұйымдармен қаржыландырылады. Бағдарлама Орта Азияның сыртқы саудасын дамыту жөнiнде қолданыстағы Бағдарлама қызметiн үйлестiру және осы мақсатта IТС мәселе бойынша мүдделi донорлармен белсендi кеңеседi.
      Швейцария - ХҚК қолданыстағы әрiптестiк келiсiмiмен тығыз ынтымақтастықты қамтамасыз етуге ерекше мән бередi, оған сәйкес IFC белгiлi бiр облыстарда, Қырғызстан, Тәжiкстан, Өзбекстан және Түркіменстандағы жеке секторды (ШОБ) жартылай дамытуда техникалық ынтымақтастықты жүзеге асырады. Тығыз бiрiккен әрекеттер сол облыстарда жүзеге асырылуы тиiс, онда екi ұйымдар өзiнiң басымдылығы мен ерекше стратегиялық тәсiлдерiн ойдағыдай толтыру мүмкiн. Бұл жүйелiк менеджменттi және шекаралық сауданы, ШОБ-тi дамыту саласында болуы мүмкiн. Оның жетiстiгiне жетудiң тәсiлiн орындау бiрiгiп әзiрленуі тиiс. Нұсқаулықтар тиiстi модульдермен осы тарауда көрсетiлген.
      Сонымен қатар, кiру жөнiндегi барлық қолданыстағы жоғарғы талап рыноктары әсiресе, Импортты Жылжыту жөнiндегі Швейцария Бағдарламасымен (ЕЖШБ) тығыз ынтымақтасты жоспарлайды. Соның iшiнде өндiрiстiк деңгейде сапамен басқару саласындағы ынтымақтастық мүмкiн.
      Ұсынылған техникалық көмек аймақтағы техникалық құрылудың жоғарғы деңгейiн ескередi. Нарықтық экономикаға ойдағыдай өткен елдерде IТС әрiптестік ассоциациясынан орысша сөйлейтiн мамандарды жұмысқа алу қажет. Әрбiр осы бес ел әртүрлi саяси-экономикалық жағдайда. Осыған қарамастан олардың барлығы кеңес мұрасының жемiсiн тартуда және барлығына жалпы екiншi тiлде сөйлеседi, тегi олардың барлығында әртүрлi саяси және мәдени ерекшелiктерi бар, оған байланысты әрбiр елде бөлек жол мен iске асыру жоспары қажет. Осыған қарамастан осы Бағдарламаның бiрден бiр осы мiндеттемесi аймақтың тығыз байланысын дамыту мүмкiндiгiнiң пайдалары мен қолдауын демонстрациялау тиiс.

      1. 1-модуль: Орта Азиядағы аймақаралық сауданы дамыту

      Әлемдiк рыноктың дамуын ескере отырып, КСЖ және Ресей мен Қытайдың шекаралық рыногына бағытталған барлық елдер үшiн аймақаралық сауданы дамыту маңызды. Елдер арасындағы аймақаралық сауда рыногын дамыту барлық елдердiң тiлектерi бойынша нәтижеге, практикалық тәсiлге, бағыты басым келуi тиiс. Тәсiл аймақтағы саяси жағдайды, қазiргi кезде экономикалық аймақтық интеграциясы аса тығыз оңтайлы болуы мүмкiн. Бiрақта, аймақаралық сауданы және аса тығыз экономикалық ынтымақтастықты дамыту, аймақ үшiн ұзақ мерзiм негiзiнде аса маңызды. Тәсiл әр елдің iскер орталары арасында (нақты бизнес-мәмiлелер) сауданы дамытуына және мемлекеттiң iшкi саясатына араласпауға бағытталған ерекше практикалық бизнес-бағыттағы қызметпен фокусталу тәсiлі тиiс. Бұл тәсiл Экономикалық Ынтымақтастық жөнiндегi Ұйымның Хатшысымен бiрлесіп, IТС iске асырған аймақ шеңберiндегi жоба ойдағыдай мақұлданды.
      Осындай практикалық бизнес-тәсiл (үстiнен астына) өнiмдер мен секторларды анықтау үшiн онда көп үмiт күтiлетiн аймақаралық сауда болжамын беретiн, сауда ағымы туралы талдаудың басталуы мүмкiн. Талдаудан соң өнiмдердi алмастыру негiзiнде Орта Азияның әртүрлi елдерiндегі бизнес-тәжiрибеге егжей-тегжейлі құжаттандыру үшiн зерттеу сұранысына және жеткiзуiне зерттеу жүргізілу тиiс және негiзгi кәсiпорындардың қатысуымен сатушы-сатып алушының жиналысы аяқталады.
      Саудадағы қиыншылық көрiнiсiнің нақты жағдайлары мен жауабы негiзiнде аймақтағы практикалық сауданы кеңейту жөнiнде (өнiмнiң бейiмдеу мен дамытуын, өнiм сапасын және т.б. жақсартуды қоса алғанда) прагматикалық әзiрленуi тиiстi талдануы мiндеттi.
      Экономикалық өсуі мен аймақтың тұрақтылығына қатысты қайтару әлемiнде бұл модуль экономикалық өсуін одан әрi жандандыруға аймақтағы дәстүрлi сауда байланысының басымдылығына талпынады. Ол (модуль) Бағдарламада қалған бес үлгiлермен бiрлесуiне талпынады. Басқа Үлгiлермен қауымдылық үлгiнiң мәнi мен мүмкiндігіне тиiмдi iске кірiстiредi, ондағы басқа үлгiлер орындалады және салынады. Сыртқы сауда стратегиясы, көп жақты сауда жүйесiндегi ШОБ үшiн pecуpc орталығы, мемлекеттiк және жеке сектордағы сатып алулар мен сапамен басқарудағы pecуpc орталығы бiлiм және мүмкiндiк саласында бенефициарлар, ұйымдар мен сол сияқты кәсiпорындарға баға бередi.
      Әртүрлi модульдердiң тиiмдiлiгi анық, сондықтан кәсiпорын шынайы тiршiлiк жағдайында бизнес генерлеуге талаптанады және осындай аймақтағы елдердегi әрiптестiктермен саудадан пайда алуға және iскер байланысты ойдағыдай орнату. Бiрiншi кезең кезiндегі қызмет әсерiнiң әлеуетi мен нәтижесiн демонстрациялау, ондағы нақты бағытталған бизнес қызметi жай бизнестен бизнес мәмiлесiне жылжуынан алынуы мүмкін.
      Швейцария әрiптестiгінiң Бағдарламасымен жорамалданады, шекаралық сауданы ұлғайту жөнiндегі кәсiпорын деңгейінде зорланушылығын анықтау, аймақаралық сауданы дамыту жөнiндегi ITC тәсілі өте маңызды "салымы" болады. Осы уақытта бұл модуль негiзiнде микро-және мезо деңгейде фокустанады, ХҚК макро және мезо деңгейде шоғырланады. Осы модульдiң шеңберiнде IТС аймақаралық сауданы дамытуда зейiн қойылады, онда өзiне шекаралық сауданы енгiзедi. Қалайда шекаралық сауданы дамыту және аймақаралық сауданың жалпы көлемi үшiн, өнiмдi өндiру секторының маңызды мәнi, яғни оны iске асыру жөнiндегi бiрлескен алқынуы дамитын болады.

      2. 2-модуль: Шетел сауда стратегиясын - электрондық
         сауданы қоса алғанда, ұлттық экспортты дамыту

      Бiрiншi кезеңi кезiнде iшкi сауданың стратегиясын дамытуда жалпы қайта қисынын келтiруге қажеттi тәсiл үшiн жалпы басшылықты және осы мәселе жөнiнде ұлттық келiсiмдi қамтамасыз етедi. Тиiстi талдау бiріншіден, ұлттық экспорт әлеуетiн, екiншiден институционалдық сауда инфрақұрылымын (3 модульге сәйкес сауданы қолдау жөнiнде қызмет үшiн рынокты бағалаумен тығыз ынтымақтастық төменде жүргiзiледi) және үшiншіден, ішкi саудада әсер ететiн әрекет пен рәсiм қолданылады.
      Iшкi сауда стратегиясын iске асыруды қамтамасыз ету үшiн республикалық ұйымдардың және мүмкін аймақтық дөңгелек столдары жорамалданады. Бұл тәсiл ұлттық және аймақтық деңгейдi қолдауды қамтамасыз етедi. Дөңгелек столдарда жоғары лауазымдағы мемлекеттiк тұлғалар, бастапқы министрлiктер, iрiктелген жеке кәсiпкерлер мен халықаралық ұйымдар, оның iшiндегi IТС, Дүниежүзiлiк банкi және т.б. сияқтылар төрағалық ету тиiс. Осы столдардың негiзгi мақсаты сыртқы сауда стратегиясын дамыту саласында оның адамзат пен техникалық ресурстарына және т.б. қажеттi құрамды компоненттерiн, институционалдық жауапкершілігін, кестесiн, қаржыландырудың қажеттi шешiмдерiн талқылау мен шешу болып табылады.
      Сыртқы сауда стратегиясын дамыту үшiн iске асыру бойынша оны iске асыру жөнінде нақты сапалы құралдың жалпы қызмет модулiн үйлестiру үшін осы үдiрiстi ҚР Премьер-Министрiнiң аппараты, ҚР Президентi Әкiмшiлiгi сияқты жоғары мемлекеттiк органдарды тарту қажет.
      2-модуль сыртқы сауданың ұлттық стратегиясын дамыту және iске асыруда логикалық қарастырады (НСВТ). Стейкхолдерлерге сәйкес ұлттық деңгейге арналған процестердi тарту, ол қандай да бiр жағдайларын қарастыруға тиiс. Бұл саладағы механизм кеңестерiнiң растауына әрекет етуде, сауданы дамытуды қолдау тиімдi "жұмыс iстейдi".
      Модуль (НСВТ) жоспарлау процесiн қамтамасыз ету үшiн жүйе мүшелерiмен, әcipece сектор анализi мен әлеует өнiмдерi үшiн инструменттердi пайдаланумен, коммуникациялық технологиялар және электрондық сауданың жаңа ақпараттарын тартуға қатысты мағлұматты дамытуға жұмыс iстеу керек. НСВТ процесi стратегиядан маңызды екенін айтып өту керек, оның құндылығын дайындауға пайдаланылатын тұрақты процесінен тәуелдi.
      Бiрiншi кезеңнiң кульминациясы осы модуль бойынша ұйымдастырылған аймақтың Орындаушы Форумды ұйымдастыруы болып табылады.

      3. 3-модуль: Сауданы дамытатын институттарды (Trade
         support institutions, TSI) қоса алғанда, көп жақты
         сауда жүйесiмен (КСЖ) байланыстарды жүзеге асыру
         үшін Шағын және орта бизнестiң (ШОБ) ресурстық
         орталықтарын құру

      Орта Азияда тек Қырғызстан ДСҰ-ның мүшесi болып табылады. Қытай Пиар болжамына сәйкес басқа елдер, Ресейдi қосқанда, кешiкпей осы ұйымның құрамына кiредi. Осы бизнестi кеңейтудiң қажеттiлiк нәтижесi болып табылады, әсiресе ШОБ-тi осы елдерде ДСҰ-на кiрудiң басымдылығын пайданы алу үшiн бәсекеге қабiлетiн жоғарлату туралы нақты көзқарасы бар.
      Қосымшасында, сауданы қолдау жөнiндегi институттардың (СҚИ) ұлттық мүмкiндiгiн және экспортты дамытудағы кәсiпорындарды нығайтуды немесе дамытуды қажет етедi. Бұл СҚИ олардың талаптарымен ДСҰ туралы, КСЖ бiрнеше қатар өзгерулерiмен бизнестi және мүмкiндiгi туралы ақпараттарды тарату жөнiнде маңызды құрал болады. Институционалдық дамыту аймақта маңызды, бiрақ сезiмтал мәселе болады. СДИ тақталанған ескi жүйе бойынша жұмыс iстейдi немесе тиiстi үкiмет органдарымен бақыланылады. Дамушы кәсiпорындар осы институттармен жақтырмай жұмыс iстейдi, жаңа қауымдастыққа немесе институттарға кiрген кезде кедергiлер байқалады. Бұл кедергілер бұнымен түсіндіріледі, бұрын бұл қауымдастықтар мен институттар, қызмет көрсетуден бақылау функцияларына көп иелендi.
      Бiрiншi кезең барысында барлық ұлттық деңгейге сәйкес стейхолдерлердiң қатысуымен Бағдарламаны iске асырушы елдерде бар жағдайды қарастыру жорамалданады.
      Орта Азиядағы экономиканың СҚИ үшiн рынок дамымаған немесе мүлде жоқ болғандықтан, бiрiншi кезеңде СҚИ биiмділігі анықталады және бағаланылады.
      Бұдан әрi iскер деңгейдегi жағдайды бағалауға, СҚИ жөнiнде мәселеге қатысты Ұлттық қабiлетiнiң дамуына және жұмыс жасауына тиiмдi жергiлiктi жүйенi құрады. Талап бағасынан кейiн, қатысушы СҚИ мүмкiндiгiн нығайту жөнiнде ұсыныстар iстеледi, онда ҚСЖ проблемасы жөнiндегi өзiндiк мәселелер және олардың жұмысына қолдау көрсетілуіне арналады. Кейiнгiсi екiншi кезең барысында iске асырылады.
______________________
PR - public relations

Донорлармен, үйлестiрудi немесе стратегиялық әрiптестiктің дамуымен жағдайды ескере отырып, (Мысалы ТЖМО, ХҚК және/немесе ТАСИС-ЕС) бiрiншi кезең барысында, Бағдарламаның негiзгi кезеңiнде белсендi жалғастыруда. Сауданы дамыту жөнiндегi институттарды дамыту немесе нығайтуға қатысты аймақтық деңгейдегi салада тұрақты жұмыс iстейтiн ТЖМО тәжiрибесiн қолдануға кепiлденедi.
      Өзбекстанда жоспарланған және Орта Азияда ШОБ-тi құру және бизнестi жеңiлдету мен дамыту жөнiнде таңдап алынған өнімге iс-әрекеттi, ШОБ бойынша базалық зерттеудiң табыстарын пайдаланып, ХҚК-мен қажеттi тығыз iс әрекеттi дамыту.
      Iскер қоғамдастықты дайындау үшiн негiзiнен ШОБ саласында аймақта бар қосымша көмек қолдауды ұсынылады. Экспортқа бағытталған барлық кәсiпорындарда, негiзiнен ШОБ кәсiпорынында халықаралық маркетинг түсiнiгi жоқ. Экспорт жүйелi түрде жүзеге асырылмайды, осыған арнайы iс әрекеттер қолданылады. Тұрақты экспортты дамыту үшiн кәсiпорындар мен бизнес секторларына ұзақ мерзiм негiзiнде жан-жақты көмек ұсыну қажет. Осы мәселеге Бағдарламаның негiзгi кезеңiнде көңiл бөлемiз.

      4. 4-модуль: Жеке және қоғамдық секторлар үшiн жабдықтар

      (i) 4.1-кiшi модуль: Жабдықтар және жабдықтардың басқару
          жүйесi

      Осы кiшi модульдiң тiкелей бенефициарларын жабдықтау және жабдықтаудың басқару жүйесi саласында жұмыс iстейтiн, жаттықтырушылар, сарапшылар, ұйым басқару тобының кеңесшілерi СҚИ болады. Iскер қоғамдастықпен iрiктелген басымдық жүйесiне оқытушы семинарлардың нысанындағы әрiптестiк ұйымдар ынтымақтастығына, IТС басылымының қол жеткiзуiне, басшылыққа және ақпараттық мәлiмет базасына тiкелей көмек көрсетiледi.
      Бiрiншi кезең, қоршаған жүйенi зерттеудің секторалдық қолдауын енгізедi, онда қажеттi анықтауға, бизнес мағлұматы мен Бағдарламаны өзгерту және жоспарлауды қабылдау тiлегiне баға бередi. Бағдарламаның негiзгi кезеңi бiрiншi кезеңде анықталған талаптарға сәйкес жүзеге асыруға шоғырланады және оқыту материалдарын, ақпараттық және бағалау материалдарын тапсыру және бейiмдеуде әрiптестiк ұйымдарды дамыту жөнiнде жұмыс енгiзiледi. Қолдау жөнiндегi кәсiби институттар жағынан ұлттық және халықаралық қолдаудың ұзақтығы өзiндiк-орнықтылықты дамыту үшiн әрiптестерге және әрбiр ұйымға көмек көрсетедi, ИПТ қолдау жөнiндегі халықаралық жүйенi енгізу арқасында кеңейтiледi.
      Бiрiншi кезең, әрбiр елдердiң бастапқы жағдайы мен тұтынуын бекiту үшiн өнеркәсiп пен бизнес ортасы өкiлдерінің кеңесi арқылы, экспорт және сатып алудың басқару жүйесiн жабдықтау саласында мүдделi министрлiктер, ғалымдар мен кеңесшiлер сауданы дамыту және ИПТ жылжытуда пайдаланды. Өткiзiлген семинарлар кезiнде бұл шетелдiк және жергiлiктi сауда әріптестіктерiмен көрiнетiн кең түрдегi мәселелердi талқылау мен техникалық кедергi кезiнде жабдықтаудың халықаралық жүйесiн басқару тәжiрибесi туралы білімi бағаланды. Осы талқылаудың және зерттеулердің нәтижелерi Бағдарламаларды iске асыру жөнiнде модуль мен жоспардың жеке секторын тұтынуын бағалау туралы негiзi есепке алынады.
      Осы талқылаулар қызмет көрсететiн iскер қоғамдастықтың алдында сенiмге лайық немесе сенiм бола алатын болашағы бар ұлттық ұйымдастырушы әрiптестердi анықтауға көмектеседi. Географиялық орналасуынан және елдегi iскер есебiнiң жағдайларынан бiр немесе екi ұйымдар, Бағдарламаны iске асыру жөнiндегi ұлттық әрiптестiк ретiнде IТС пен жұмыс үшiн iрiктеледi. Әрбiр әрiптестiкпен ITC үш жыл iшiнде сатып алу үшiн экспорттық жабдықтау, қызмет көрсету, ұйымдар мен олардың жаттықтырушыларының мүмкiндiгі жүйесi жөнiндегi талаптар туралы ақпаратпен негiзделген бизнес жоспарын әзiрлеуге жұмыс iстейдi. Оның бiрiншi кезеңiн ойдағыдай орындауға жататын жұмыс Бағдарламаның негiзгi кезеңiнде жалғасады және iске асырылады.
      Жабдықтауды басқарудың жүйесi Қырғызстанның тау-кен өнеркәсiбiнде ІТС жобасымен әзiрленедi. Осы модульде IТС барлық Орта Азия елдерiнде сатып алу және жабдықтаудың басқару жүйесiндегi машықтар мен бiлiмдердi дамытуға шоғырланады. IТС бенефицарлар мен секторлардың кең көлемiн терең берудi ниеттендi және сол уақытта орындарда ұзақ мерзiмдi кәсiби техникалық көмектер үшiн негiз құрылады. Сонымен қатар, ХҚК жобасының ықпалын нығайта отырып, ХҚК бенефициарлардың ретiнде Kumtor Operating Compani белгiледi.

      (іі) 4.2-кiшi модуль: Мемлекеттiк қамтамасыз ету

      Нөмiр бiрiншi проблема - саясатта экономикалық емес тәсiлдердiң айқын айырмасын көрсететiн аймақта, келiсiлген Бағдарламаларды қолдау. Мысалы, Қырғызстанның сатып алу туралы заңы бар және ДСҰ-ның мүшесi болғандықтан жан-жақты Сатып алу жөнiндегi Мемлекеттiк Шартқа (СМШ) қосылған мiндеттеменi алды. Шартқа қосылу басқа да СМШ мүшесi үшiн ашық және жан-жақты талқылануы аяқталмаған кезде айтылған айқын мемлекеттiк сатып алу жүйесiн талап етедi. Қазақстан сатып алу туралы заңын және сатып алу саласындағы реформаларын iске асыру жөнiнде ұйымдастыру жоспарын қабылдады, оны жүзеге асыру үшiн толықтай оқытылған мамандарға ие. Екi жыл бұрын Өзбекстан мемлекеттік сатып алу саласындағы реформаны ұйымдастыру жөнiнде заң жобасын әзiрледi, бiрақ бұл заң жобасы әлi күнге дейiн Парламенттiң қарауында, қолдау экономикалық жоспардан көбiнесе жеке секторды талап етедi.
      Мемлекеттiк сатып алу мәселесi жөнiнде кеңiнен аймақтық оқыту қажет. Қазiргi кезде Дүниежүзілік банкпен сатып алу мәселесi жөнiнде шектеулi санды оқыту семинарлары жүргiзуде. Осындай оқытулар әлi де үйлестiрiлмеген және Бағдарламада негiзделген. Банктермен қаржыландырылмайтын, үкiметке сатып алу жүйесiнде ол жақсы менеджерлер болуға көмек көрсетпейдi. Бүгiнгi күнде көрсетiлген реформаны тұрақты оқыту, жүйесiз тиiмдi бола алмайды. Мысалы, Дүниежүзілік банкпен Қырғызстанда институционалдық мүмкiндiктердi тереңдету және реформаны қолдау үшiн сатып алу саласында оқу жүргізудiң қажеттiлiгiн айқындады. Жаңа заң нeмece ұйым тәжiрибелi дайындықсыз тиiмдi әрекеттесе алмайды. Республикалық немесе аймақтық деңгейде мемлекеттiк сатып алу саласындағы кадрларды дайындау үшiн база жоқ. Сонымен қатар, республикада талаптанатын жиелiк шолу оқытулар, не зерттеулер жоқ, аймақтық тәсiлде осындай оқытудың тиiмділігін толықтырады. Сол уақытта ЮСАИД сатып алу жөнiнде Бағдарламаның заңын әзiрлеуге көмек көрсетедi, ал ДСҰ СМШ-на кiру рәсiмдерi жөнiнде ақпараттар ұсынады, заң жүйесiн iске асырудағы тиiмдi саясат жөнiнде жұмыс үлгiсi жоқ. Мысалы, саясат саласында ШОБ кәсiпорынына көмек көрсетiлдi. Тендерге қатысу үшiн шақыруды дайындауға тиiмдi құралдары жоқ, олардың ұйымдары тендер туралы хабарлаулар, жабдықтаушыларға өтемақы немесе байланыс басқарудың тиiмдi технологиялары.
      Бұған байланысты Орта Азия елдерiнiң үкiметi ұсынады:
      - Мемлекеттiк сатып алу туралы ереженiң аймақтық келiсуiн және аймақаралық сауданы кеңейту құралындағы аймақтағы сатып алу рыногына ШОБ кәсiпорындардың қол жеткiзуiн;
      - Ашық ереже мен рәсiмдер арқасында ұлттық сатып алу жүйесiн жақсартуын, жемқорлық үшiн кәсiпкерлiктi жоғарлату және мүмкiндiктi төмендетуiн;
      - Инфрақұрылымды дамыту жөнiнде Бағдарламаға қатысты донорлық көмек, өзiн-өзi қаржыландыру, тиiмдi сатып алуды жүзеге асыру кезiнде тұтынудың басқаруын жақсарту жөнiнде ұлттық сатып алу жүйесiнің мүмкiндiгін нығайтуды.

      5. 5-модуль: Сапалық басқарудың ресурстық орталықтарын
         құру

      Аймақта өткiзiлетiн институционалдық және кәсiпорын деңгейлерiнде барлық iс-шаралардан басқа, бұл сала донорлардың назарынан шалжақ. Осы модуль үшiн ерекше тәсiлдердi анықтағанға дейiн, нәтиже қосқанда тұтыну бағасы бойынша iс-әрекеттер қолдануды кепiлденедi, қызмет пен қорытындылар қисынға келтiрiледi. Стандартизация, Сапаны Кепілдеу, Тiркеу және Метрология (ССКТМ) үшiн инфрақұрылым айтылған елдердiң тұтынуын есепке ала әзiрленедi.
      Осы саладағы аймақтардың жағдайы туралы барлығын қамту үшiн әр елдерде ССКТМ қажеттi инфрақұрылымның бағасын жүргiзедi. 2-модульде анықталған ағым және әлеуеттi экспортқа негiзделген ССКТМ елдердiң тұтынуын анықтау тиiс. Қажеттiлiктi және ССКТМ инфрақұрылымын жаңғыртуын анықтау үшiн талдау олқылықтары жүргiзiлдi. Қазiргi және әлеуеттi экспортқа қол жеткiзудi тездету үшiн сәйкестендiрiлетiн жағдайларға ССКТМ инфрақұрылымын дамытуы шоғырлану қажет. Стандарттарға және баға сәйкестiгiне қатынасты импортты бақылау жөнiнде үнемдi рәсiмдердi назарға алу қажет. Бұл тәсiл экспортқа және рынокқа қол жеткiзудiң жылжытуына байланысты ССКТМ мәселесi жөнiнде іскер қоғамдастығының білуiн дамытуды енгiзедi.

      6. 6-модуль: Сауда саласындағы ақпарат

      Сауда ақпаратын жетiлдiру жөнiндегi тәсiл IТС ақпараттық менеджменттiң тексерген методологиясын және оқытылатын технологиясын пайдалану тиiс.
      - Қырғызстан мен Қазақстанда өткiзiлген зерттеулермен құрылған аймақтағы ақпараттық қызметтiң тұтынуын пайдалану және мүмкiндiгiне баға беру.
      - Жергiлiктi жағдайда қолданылатын әрбiр елдегi сауда ақпаратының қызметiн үдету жөнiнде шешiм ұсыну.
      Егер ХҚК провайдерлер серверiне ШОБ үшiн Интернет-инструментарияда өзiнiң Ғалама жүйесiнiң икемдi тiл болжамын енгiзу, бұл шетелдiк сауда және соған байланысты мәселелер туралы ақпаратты тарату жөнiнде қызықты құрал болып табылады.

D. ӨНIМДЕР МЕН ҚЫЗМЕТ

      Дамыту мақсаты

      Ұсынылған халықаралық сауда жүйесiнiң мүмкiндiгiнен пайда алуға мүмкiндiк беруге Орта Азия елдерi интеграциясының Көп жақты Сауда Жүйесiне салым салу.

      1. 1-модуль: Орта Азиядағы аймақаралық сауданы дамыту

      Жедел мақсаттар

      Осы модульдiң жедел мақсаты мақұлданған құралдар мен тәсiлдерге көмек көрсету кезiнде аймақаралық сауданы кеңейту жөнiнде сауда әлеуетiн және орын стратегиясын анықтау болып табылады.

      Индикаторлар табысы:

      - Аймақаралық сауданың мүмкiндiктерi туралы ақпарат (анықтау және растау) тарату;
      - бизнес-ұйымдар немесе бiр басым секторда жабдықтау мен тұтыну жөнiнде зерттеуге оқыту мен талапты жүргiзуге ИПТ анықтау;
      - бизнес-практикалық профиль компанияларын қоса, әрбiр қатысушы-елдер үшiн бiр басым секторын растау және тарату;
      - қатысушы кәсiпорындар жағынан сатушылар мен сатып алушылар жиналысына оң баға беру.

      1.1. Нәтиже:

      Аймақаралық саудада бес қатысушы-елдердiң пайдаланбаған әлеуетiн анықтау үшiн сауда талдауының ағымы.

1.1.1. Қызмет:   Басқа әлемнен өзгеше, бiрақ олар арасында мiндеттi
                 сауданың маңызын мiнездейтiн бейінін анықтау үшiн
                 қатысушы Орталық-азия аймақтық елдерiнің сауда
                 ағымына талдау жасау.

1.1.2. Қызмет:   Стейхолдерлерге талдау нәтижелерiн ұсыну, аймақтағы
                 әлеуеттiң сауда туралы бiлулерiн дамыту және
                 (Бағдарламаның тиiстi механизiмi шеңберiнде)
                 аймақаралық сауданы күшейту үшiн әлеуетiн қараудың
                 пайдалану кепiлдiгiн ұсыну.

      1.2. Нәтиже:

      Жеке сектор ұйымдары мен тиiстi мемлекеттiк әрiптестiктердiң мүмкiндiгiне тиiстi елдердегi аймақаралық сауданы кеңейту үшiн маңызы бар әлеуетпен азық-түлiк секторын жабдықтау және талап ету жағдайын талдау және зерттеу арқасында жемiстi күшейтілдi.

1.2.1. Қызмет    Оқыту жүргiзiлген соң жұмыс iстеу, жабдықтау және
                 тұтыну бойынша зерттеу жүргiзуге қабiлеттi тиiстi
                 бизнес-ұйымдар мен ИТП анықтау.

1.2.2. Қызмет:   Кейiнгi модульде шоғырланатын басымды өнiмдер
                 немесе секторларды iрiктеу және жеткiзу мен тұтыну
                 бойынша зерттеу жүргiзу жөнiнде оқу өткiзу.

      1.3. Нәтиже:

      Аймақтағы қосымша сауда әлеуетi туралы егжей-тегжейлi ақпаратты ұсынумен компаниялар және өнiм профилiн қоса, басымды өнiмдер немесе секторлар бойынша қатысушы-елдердiң жеткiзу және тұтыну бойынша зерттеу жүргiзiлдi.

1.3.1 Қызмет:    Жеткiзу мен тұтыну жөнiнде зерттеу жүргiзу және
                 секторда немесе өнiмдер топтарында анықталған
                 компаниялар немесе өнiмдердiң профилi туралы
                 ақпараттар құру.

1.3.2 Қызмет:    Стейхолдерлер зерттеу нәтижелерiн тарату.

      1.4. Нәтиже:

      Бағдарламада қатысушы елдердiң көп дегенде 30 кәсiпорындардың қатысуымен пилотты сатушы-сатып алушылардың бiр жиналысы болды.

1.4.1 Қызмет:    Ірiктелген өнiм өндiрушiлер немесе жеткiзушiлер
                 және сатып алушылардың қатысуымен пилоттық
                 сатушы-сатып алушылардың бiр жиналысын өткiзу.

1.4.2 Қызмет:    Белгілi бiр өнiмдер/секторындағы аймақаралық
                 сауданы дамытуда ерекше қиыншылықтарды анықтау.
                 Кiрiстiрілген кәсiпорындар мен мемлекеттiк
                 шенеулiктердің проблемаларын талқылау және барлық
                 Бағдарламалар шеңберiнде оларды жеңу үшiн әрi
                 қарай ұсынысты шоғырландыру.

      1-модуль - Бюджет:
------------------------------------------------------------------
Бюджет !          Жазылуы           !Қызметкерлер !    US$
желiсi !                            !саны         !
------------------------------------------------------------------
11.03.  Сауданы жылжыту жөнiндегi          5          45,000
         кеңесшi
11.51   Сауданы талдау жөнiндегi           2          28,000
         маман
15.01.  Көлiк шығындары                               20,000
         Суб-келiсiм-шарттар:
21.01.  Жеткiзу мен сұраныс бойынша                   12,500
         5 зерттеулер (5x2,500)
32.01.  Сатушы/сатып алушылардың                      15,000
         пилоттық кездесулерi

БАРЛЫҒЫ                                               120,500
------------------------------------------------------------------

      НӘТИЖЕЛЕР:
      - Сауданы жылжыту жөнiндегi кеңесшi аймақтағы бизнестi дамыту және күшейту жөнiндегi нәтижелерге, кеңестер ұсынуға және бизнес-сектор жөнiндегi ұсыныстарды тиiстi агенттiктерге жеткiзу және барлық Бағдарламалар үшiн аймақаралық сауданы дамыту жөнiндегi ұсыныстарды әзiрлеуге жауап бередi.
      - Сауданы талдау жөнiндегi маман сауда ағымына талдау жүргiзедi, қазiргi аймақаралық сауданың жағдайын талдайды және қатысушы-елдер арасында пайдаланылмаған әлеуеттi анықтайды.
      - Көлiк шығыстары Бағдарламаның және DSA екi мүшелерi үшiн қарастырылды.
      - Субкелiсiм-шарттар жеткiзу және сұраныс бойынша зерттеулер жүргізу үшiн iрiктелген жергiлiктi агенттiктерге қарастырылған.
      - Сатушылардың сатып алушылардың пилоттық кездесулерiн ұйымдастыру үшiн топтық оқу қарастырылады.

      2. 2-модуль: Шетелдiк сауданың стратегиясы - электронды
         сауданы қоса алғанда, ұлттық экспортты дамыту

      Тiкелей мiндет:
      Қатысушы-елдердiң күшiмен (мемлекеттiк, сондай-ақ жеке сектор ұйымдарымен) экспортты дамытудың тиiмдi жоспарлауын әзiрлеу жөнiнде әрбiр таңдалған елдiң сыртқы сауда саясатын дамытудың бiрыңғай тәсiлiн нығайта отырып қол жеткiзу мақсатында тиiстi мүдделi жақтарын қоса, сыртқы сауда стратегиясын әзiрлеу және/немесе аяқтау және сауданы қолдау жүйесiне тиiстi әзiрлеу және/немесе нығайту.
      әрбiр iрiктелген елдiң сыртқы саудасын дамытуға бiрыңғай күшейтiлген тәсiлдi қолдану үшiн қол жету мақсатында тиiстi мүдделi мемлекеттер тараптарын қоса алғанда, сауданы қолданудың тиiстi жүйелерiн күшейту және/немесе ұлттық сыртқы сауда стратегиясын аяқтау және әзiрлеу.

      Индикаторлар табысы: (әрбiр елдер үшiн)
      - Уәкiлеттi орган бойынша кепiлдемелер келiсiлдi және басшы агенттiктер айқындалды;
      - Стратегиялық жоспарлау процесi әзiрлендi және келiсiлдi;
      - Әрбiр қатысушы-елдер үшiн ұлттық сыртқы сауда стратегиясы әзiрлендi;
      - Бағдарламамен барлық модульдерге қол жеткiзу кезiнде қолдау табатын консенсус және жақсы экспорттық әлеуетке иелiк үш өндiрiс секторы айқындалады;
      - Негізгi мүдделi тараптармен талқылану үшiн электрондық сауда мүмкiндiгiнiң бағасы дайындалды, жарияланды және жiберiлдi;
      - Электрондық сауда мәселелерiне арналған ұлттық "дөңгелек үстелдер" өткiзiлдi және электрондық сауданы зерделеу жөнiндегi арнайы топтар айқындалды;
      - Күшейтiлген Ұлттық сауда стратегиясы (ҰСС) бiрлескен негiзгi мүдделi тараптармен әзiрлендi және жарияланды.

      2.1. Нәтиже:

      Экспорттық әлеуетке ие өнiмдер мен секторларды iрiктеу және айқындау жөнiндегi әрбiр таңдалған елдерде саясатты әзiрлеудiң күшейту штаты

2.1.1. қадам:    Сектор бойынша әрбiр елде жақсы экспорттық
                 әлеуетке ие үш өндiрiстiк секторларды айқындау
                 үшiн талдау жүргiзу.

2.1.2. қадам:    5 000-нан көп емес ұсыныстар мен әлемдiк сұранысы
                 бар, интерактивтi база мәлiметтерiне, IТС
                 Интерактивтi Сауда Картасына қол жеткiзу (TSI)
                 iрiктелген сауданы қолдау институттарына қол
                 жеткiзудi ұсыну; база мәлiметтерi
                 қатысушы-елдердегi TSI әртүрлi ұқсастықтары үшін
                 (дәл атауы және логотипiмен) бейiмделетiн болады.

2.1.3. қадам:    Рыноктық талдау саласында әрбiр TSI әрiптестiк
                 ұйымдардан бiр өкiлдi оқытуға, сондай-ақ ұлттық
                 және секторалдық стратегияны әзiрлеуге
                 Интерактивтi сауда картасын пайдалануды қамтамасыз
                 ету үшiн әрiптестік-ұйымдарды қолдау.

      2.2. Нәтиже:

      Уәкiлеттi органның жүйесi, мысалы ұлттық экспорт кеңесi немесе басқа да осы сияқты ұйымдар әрбiр елдерде айқындалады; жетекшi атқарушы агенттiктер мен анықталды.

2.2.1. қадам:    Әрбiр елдер үшiн ағымдағы әзiрлеу, жоспарлау және
                 ұлттық сауда стратегиясын атқару ағымдағы жағдайға
                 шолу және талдау; саудаға ықпал ететiн қазiргi
                 маңызды желiлік әрiптестiктердi анықтау.
 
2.2.2. қадам:    Елдің айрықша ерекшелiгiн назарға ала отырып және
                 желiлiк механизмдi қоса алғанда, қолайлы
                 процестердi, экспорт стратегияларын әзiрлеу
                 тәжірибелерiне және талдауларына негiздей отырып
                 ұсыну.

2.2.3. қадам:    Ұсыну талдаулары және нәтижелерi бойынша
                 консенсустың болуы және талқылауға ұсыну
                 мақсатында, ал Бағдарламаның негiзгi кезеңiн
                 орындау үшiн жұмысқа қажеттi ұлттық семинарлар
                 өткiзу.

      2.3. Нәтиже:

      Жүргізiлетiн стратегиялық жоспарлау процестерi күшейтiлдi және одан әрi дамытылды

2.3.1. қадам:    Ұлттық сауда стратегиясын әзiрлеу және iске асыру,
                 шолу үшiн процесс әзiрлеу.

      2.4. Нәтиже:

      Сауданы дамытуда жаңа ақпараттық және коммуникациялық технологияны пайдалануға қатысты тараптар ортасында мүддесiн арттыру.

2.4.1. қадам:    Әрбiр елдер үшiн елдiң iшiндегi электрондық
                 коммерцияны қолдану орны бар (мысалы, сапа
                 нәтижесiн есепке ала отырып тауарларды қайта
                 есептеу) электрондық сауданың ағымды жоспарын және
                 электрондық сауда бойынша жүйелiк әрiптестiктердiң
                 мүмкiндiгін жүзеге асыруын талдау.

2.4.2. қадам:    Электрондық сауданың проблемасы мен тәсiлiне ең
                 үздiк Ұлттық және халықаралық практиктердi анықтау
                 мақсатында негiзгi мүдделi жақтармен кездесулер
                 жүргiзу.

      2.5. Нәтиже:

      Қайта қаралған, күшейтiлген және жарияланған ұлттық сауда стратегиясы (NTS) әрбiр қатысушы-елдер үшiн әзiрлендi және аймақтық алмасу тәжiрибесiнiң мүмкiндiгi ұсынылды.

2.5.1. қадам:    Бiрқатар Ұлттық "дөңгелек үстелдер" өткiзу арқылы
                 олардың NTS дайындау және күшейту мақсатында
                 стратегиялық жоспарлаудың реформаланған процестi
                 пайдалану жөнiнде әрбiр елде желiлiк әрiптестiктi
                 басшылық ұсыну;

2.5.2. қадам:    Бiрiншi Бағдарлама кезеңi уақытында және олардың
                 одан әрi шешілуiн талап ететiн сауда
                 стратегиясының кейбiр маңызды проблемасын
                 жариялауды ұсынылған көмектiң нәтижесiн талқылау
                 мақсатында iшкi сауда стратегиясына ("атқарушы
                 форум") арналған аймақтық симпозиумдар ұйымдастыру.

      2.6. Нәтиже:

      Сауданы қолдау жөнiнде кәсiпорындарға қызметтер ұсыну үшiн институционалдық құрылымдарды күшейту және NTS модулiн орындау жөнiндегі модульдардың ұсынысы дайындалды.

2.6.1. қадам:    Бағдарламаның негiзгi кезеңiндегi кейiнгi
                 құжаттарды енгiзу үшiн сауданы қолдау жөнiнде
                 қызметтердi ұсыну бойынша институционалдық
                 құрылымдарды күшейту және NTS орындау жөнiнде
                 модуль дайындау.

      2-модуль - Бюджет:
------------------------------------------------------------------
Бюджет!           Жазылуы           !Қызметкерлер! АҚШ доллары
желiсi!                             !саны        !
------------------------------------------------------------------
11.04. Кеңесшi (стратегияны әзiрлеу)     3            39 000
11.52. Сыртқы сауданы дамыту             2            38 000
       жөнiндегi кеңесшi
11.53. Рынок аналитигi                   2            18 000
11.54. Электрондық caуда маманы          1            19 000
15.02. Қызметтiк iссапарлар                           14 000
17.02. Ұлттық консультанттар             6             6 000
11.04. Топтап оқыту (орындаушы форум)                 50 000
32.02
32.03. Барлық елдер үшiн Интерактивтiк                36 000
       Сауда Картасы
------------------------------------------------------------------
Барлығы:                                             220 000
------------------------------------------------------------------

      Салымдар:
      - (FTD) Сыртқы сауданы дамыту жөніндегi кеңесшi 1-6 қадамдардың орындалуына, ал мақсаттарға - қол жеткiзуге жауап бередi. Ол ұлттық деңгейде мүдделi тараптарға техникалық қолдау ұсыну тиiс, ал басқа кеңесшiлер мен консультанттарға; NTS бойынша аймақтық симпозиумдар ұйымдастырады және оны негiзгi Бағдарламаға енгізу үшiн NTS бойынша ұсыныс әзiрлейдi.
      - FTD жөніндегi консультанттар сауданы қолдаудағы ұлттық жүйенiң мүшелiгi және жұмысы мәселесi жөнінде мүдделi тараптарға кеңестер ұсынуы тиiс әрбiр елдер үшiн NTS жоспарлау және аяқтау процесiн ынталандыру. Консультанттар сонымен қатар Симпозиумдер өткiзуге қолдау көрсетуi тиiс.
      - Нарықтық талдаушы экспорт және әрбiр елдер үшiн үш басымды секторларды анықтау үшiн әлеуетiн анықтау мақсатында сектор бойынша талдау жүргiзу қажет. Экспорттың әртүрлi секторлары негiзгі нарықтық талдаудың он шақты өлшемдерiне қатысты бағаланады және бұл ақпарат NTS әзiрлеу кезінде қолдану үшiн ұсынылады.
      - Электрондық сауда жөнiндегi маман электрондық сауда және электрондық сауда стратегиясына бағытталған ұлттық семинарлар өткiзу тиiс. Бұл электрондық сауданы ынталандыру жөнiнде тиiмдi бағдарламалар құруға мүмкiндiк беретiн электрондық сауда жөнiндегi ұлттық стратегияны жүзеге асыратын тұлғалардың қажеттi бiлiмдерiн шындайға бағытталатын болады.
      - өзiне ұлттық семинарларын ұйымдастыру мен өткiзудi және аймақтағы /IТС ("Басшы құрамы үшiн форумдар") Швейцария Үкiметiмен қаржыландыруды ұйымдастыруды енгiзумен топтық оқыту қарастырылды.
      - Интерактивтi Сауда Картасына Интерактивтi қол жеткiзу елдердi және өнiмдер тiзбесiн қамтуға қатысты интерактивтi толық база мәлiметтерi.

      3. 3-модуль: Сауданы дамытатын институттарды (Trade
         support institutions, TSI) қоса алғанда, көп жақты
         сауда жүйесiмен (КСЖ байланыстарды жүзеге асыру үшiн
         Шағын және орта бизнестiң ШОБ) ресурстық
         орталықтарын құру

      Тiкелей мiндет:
      Модульдiң тiкелей мiндетi ШОБ және басқа да кәсiпорындарды базалық принциптермен және ережелермен, сондай-ақ КСЖ бизнесi үшiн зардаптарымен таныстыру үшiн TSI шағын және орта бизнеске қатысты саудаға ықпал ететiн базаны құру болып табылады.
      Индикаторлар табысы:
      - Қайтарылып алынған TSI үшiн анық жоспар әзiрлендi және толық меншiк құқығы берiлдi;
      - Дүниежүзілік сауда ұйымына қатысты мәселелер, немесе ДСҰ-ның келiсiмiн орындауға қатысты мәселелер жөнiнде Қырғызстандағы жағдай iскер орталар мен үкiмет арасында белсендi диалогты қамтамасыз етуге операциялық механизм құрылды;
      - Қалыптастыру және бизнес үшiн ақпараттандыру және КСЖ салдарын тарату мақсатында ұлттық жүйенің практикалық жұмысы.

      3.1. Нәтиже:
      (ТSI) саудасына ықпал ететiн ШОБ-ке қатысы бар институттар анықталды және олардың күшейту процесi (Бағдарламаның негізгі кезеңiн орындау барысында жалғасады) басталады TSI iстеу үшін:
      - Бизнес үшiн КСЖ салдары туралы ШОБ ақпараттандыруды реттеу жөнiнде таратушы функцияны өзiне алу;
      - ШОБ басымдылығын пайдалану жөнiнде олардың iскер белсендiлiгiн жақсартуға көмек көрсету (соңғы техникалық Бағдарламаның негiзгі кезеңiнде пайдалану кезiнде шешiлуi тиiс) және;
      - Iскер қоғамдастықтың мүддесiн мемлекеттiк органдар диалогында мынадай мәселелер бойынша ДСҰ-на қосылу немесе, ДСҰ-ның келiсiмiн орындағанда Қырғызстандағы жағдайды ұсынады.

3.1.1. қадам:    (2 Модульде қабылданған әрекеттерге сәйкес)
                 қатысушы-елдердегi TSI сай анықтау.
3.1.2. қадам:    Iскер қоғамдастық ШОБ/зерделеу үшiн iрiктеген ТSI
                 ДСҰ-на қатысты бiлiмдердi, мүмкiндiктердi және
                 әлеуеттi бағалау;
3.1.3. қадам:    Үкiметте және ДСҰ-ның мiндеттемелерiн және құқығын
                 орындау кезiнде (iскер топтар) ШОБ мүдделерiн
                 ұсынуда жетекшi роль қабылдау жөнiнде iрiктелген
                 TSI үшiн (бизнес-жоспар) жоспар әзiрлеу;
3.1.4. қадам:    Ірiктелген TSI және ШОБ сауда өкiлеттігі және басқа
                 кәсiпорындардың қатысуымен Бiшкектегi "дөңгелек
                 үстелдер" ДСҰ елдерiнiң бизнес мүшелiктерi үшiн
                 талқылау салдары төрт елдiң iскер топтарының
                 өкілеттiктерi осы iс-шараға шақырылуы тиiс.

      3.2. Нәтиже:

      Мемлекеттiк органдардың, академикалық орталары және басқа да институттар мен КСЖ қатыстыратын басымдықтарын пайдаланудағы мүдделi тұлғалардың бизнес секторларын есепке алумен жергiлiктi жүйенi құру; жүйе iрiктелген ТSI көтермеленуi тиiс.

3.2.1. қадам:    Дүниежүзілiк Сауданың Электрондық Жүйесiне
                 қатысушы-елдердiң (Тәжiкстан, Түркіменстан және
                 Өзбекстан) және Дүниежүзілік Саудасының
                 Электрондық Жүйе Бағдарламасының мүшесi емес
                 елдердің де кездесуiн ұйымдастыру. Ұлттық жүйенi
                 күшейту Қазақстан мен Қырғызстанда басталды.
3.2.2. қадам:    TSI және ШОБ өкілеттiктерiнiң қатысуымен бизнес
                 үшiн КСЖ салдары бойынша аймақтық таныстыру
                 семинарларын өткiзу.

      3.3. Нәтиже:

      ДСҰ келiсiмдерiнiң түсiнiсу әсерi 2 модулiн айқындайтын аймақтағы басым сектор (мүмкін боларлық сектор тоқыма және тiгiн өндiрiсi, ауыл шаруашылығы болуы мүмкiн.)

3.3.1. қадам:    басым секторлардың iрiктелуi үшiн мүше емес
                 елдердiң немесе мүше елдердiң секторалдық зерттеу
                 салдарын дайындау.
3.3.2. қадам:    аймақтық семинарлар өткiзу кезiндегi зерттеулермен
                 танысу және талқылау.

      3-модуль - Бюджет:
------------------------------------------------------------------
Бюджет!           Жазылуы           !Қызметкерлер! АҚШ доллары
желiсi!                             !саны        !
------------------------------------------------------------------
11.05. ДСҰ бойынша аға кеңесшi             3           39 000
11.55. КСЖ бойынша халықаралық             3           57 000
       кеңесшi
15.03. Қызметтiк iссапарлар                            14 000
17.03. Ұлттық консультанттар               8            8 000
32.04. Топтап оқыту                                    20 000
       Барлығы:                                       138 000
------------------------------------------------------------------

      Салымдар
      - ДСҰ бойынша аға кеңесшi нәтижелердi алуға, ал мақсаттарға жетудi қамтамасыз етуге жауап бередi. Ол ұлттық деңгейдегi мүдделi тараптарға, басқа кеңесшiлер мен консультанттар, сондай-ақ осы модульдарға сәйкес ұйымдастырылған iс-шараларды қолдауға техникалық, көмек ұсынуы тиiс.
      - КСЖ бойынша халықаралық консультанттар Бағдарламаны орындау мәселесi жөнiнде ұлттық деңгейде мүдделi тараптарға кеңестер ұсыну қажет және секторалдық зерттеулер мен семинарлар және симпозиумдарға қатысуға жауап бередi.
      - Ұлттық консультанттар елдiң секторалдық талдауын қолдану, жергiлiктi жүйеге мекемелерiн дайындауға және жергiлiктi және аймақтық кездесулерге қатысу қажет.
      - Ұлттық және аймақтық семинарлар ұйымында қорытылған топтық оқыту көзделдi.

      4. 4-модуль: Жеке және мемлекеттiк секторларды сатып алу

      Жеке секторды сатып алуларын өзiне экспорт үшiн жеткiзу желiсiн сатып алу және басқарудың көздерiн табу болады. Мемлекеттiк сатып алулар ұлттық пайдалану мақсатында мемлекетпен бақыланатын тауарлар мен қызметтердi сатып алу және тарату басқармасына қатысты институционалдық және кәсiби талаптарды қамтиды. Осы екi саланың бipігу себебi бiр модуль мәлiметiнде сатып алу және тарату көздерiн табу жөнiнде ең көп қызметтер кейбiр Орта-Азия елдерiнде болып табылады, қазiргi уақытта мемлекеттiк агенттiктердiң тараптарымен ықпалына түседi немесе бақыланады. Осындай жағдай әр елде нарықтық экономиканың өсуiнiң бағыты үдемелi өзгеруінiң шарасы бойынша өзгередi.
      Осы модульде сауданы қолдайтын институттар қызметi экономикалық реформа процесiне екi тәсiлмен көмектесу мақсатына ие. Бiрiншiден, материалдармен, техникалық басқарулармен, ақпараттық және диагностикалық құралдармен оқытуға кәсiби қолдау көрсететiн ұлттық институттарды дамытудың жаңа методикасын жүзеге асыруға бағытталған жеке және мемлекеттiк секторлардағы кәсiпкерлердiң әдеттерi мен бiлімдерiн жетілдіру арқылы жүзеге асыру. Және екіншіден, аймақтық рынокта отандық жабдықтаушылардың қызметiн жетілдiру және әлеуетiн кеңейту мақсатында сатып алу тәжiрибесi мен жеткiзу жолында мемлекеттiк ұйымдар арасындағы басқару түсiнiгiн дамыту. Осы модульдiң жеке және мемлекеттiк ТSI қызметiн толықтыру болып табылады, бiрақ әртүрлi аудиторияға бағытталған. Ынтымақтастық ресурстары мен ақпараттарын таныстыру семинарларындағы тұсау-кесерлердiң алмастыруын қамтиды.

      4.1-кiшi модуль: Жеке секторды сатып алу және экспорттық
                       жеткізуді тізбекпен басқару

      Тiкелей мiндет:
      Ұлттық әрiптестiктерiн iрiктеу және осы модульдiң негiзгi кезеңi үшiн стратегиялық орындау жоспарын аяқтап, талаптарын анықтаумен жеке секторды жеткiзудiң егжей-тегжейлi түсiнiгін және әр елдiң аймағында институционалдық қолдау қажеттiлiгiн алу.

      Индикаторлар табысы:
      - Жылжыту жөнiндегі iскер қоғамдастық пен институттар талабын бағалау және тiзбектi жеткiзу жөнiнде есептердi қабылдау мен пайдалану.
      - Сауданы қолдау институттары басқаратын жеке сектор iс-шараларына ауқымды және өкілдiк қатысу.
      - Әрбiр ұлттық әрiптестiк институттары әзiрлеген айқын, нығайтылған бизнес жоспарын қабылдау.

      4.1.1. Нәтиже:

      Iрiктелген өндiрiстiк секторлар үшiн жеткiзу желiсiнiң шолуын аяқтау (олар 1 және 2 Модульде анықталған)

4.1.1.1. қадам:   Олардың әлеуетi мен мүмкiндiгiн, тәуекелiн,
                  техникалық салдарын iрiктелген басымдылық
                  секторларының iшiнен үш практиканың өзгеруiне
                  дәлел және жаңа технологияны енгiзуде тiзбекпен
                  жеткізудің ағымдағы практикасының жұмыс iстеуiн
                  талдау.

      4.1.2. Нәтиже:

      Тұтыну бағасы:
      - Тауарлар мен қызметтi сатып алу және мемлекеттік сатып алуды
тiзбекпен басқару жөнiнде экспорттық қызметке және қызметке тартылған кәсiпорындарда жұмыс iстейтiн мамандар үшiн кәсiби қолдау талабы; және
      - Осы саладағы TSI мүмкiншiлiктерi мен әлеуетi бойынша есеп.

4.1.2.1. қадам:   Сатып алуды жүзеге асыру және жеткiзуді жүйелi
                  басқару саласында мүдделі министрлiктер мен
                  ғалымдарды және кеңесшiлердi кеңестер арқасында
                  өндiрiстер және ШOБ, TSI өкiлеттiктерiмен iскер
                  қоғамдастығының тұтынуын талдау.
4.1.2.2. қадам:   ШОБ әлеуетiнің ұлттық институционалдық сатып
                  алушыларымен; және сатып алуды жүзеге асыру мен
                  жеткізуді тiзбектей басқару процесінде өзiнің
                  үлесiн қосқан басқа да тұлғалармен, танылған
                  ұлттық және халықаралық кәсiпорындармен танысу
                  семинарлар және талқылаулар өткiзу;

      4.1.3 Нәтиже:

      Әлеуеттi ұлттық әрiптестiктердiң қысқаша тiзбесiн және олардың әлеуетi мен мүмкіндіктерін анықтау

4.1.3.1. қадам:   Ірiктелген әлеуеттi секторлардағы әлеуеттi
                  әрiптестiк институттарын анықтау және оның iшiнде
                  кейiнгi зерттеулер үшiн перспективтілерiн таңдау.
4.1.3.2. қадам:   Әрбiр ұсынылған әрiптестер үшiн жоғарыда қысқа
                  институттар тiзбесiнде аталғандардың әрқайсысынан
                  толық түсiнiгiн алу мақсатында сатып алуды жүзеге
                  асыру және жеткiзудiң тiзбекпен басқару саласында
                  олардың қызметiн кеңейтуге қатысты, олардың үмiтi
                  мен тiлеуiн талқылау: рынокты, әлеуетi, тұтынуын
                  және шектеуін қамту.
4.1.3.3. қадам:   Сатып алу және жеткiзудi тiзбектi басқару
                  саласында әлеуеттi әрiптестiк институттардың
                  әлеуетiн және мүмкiндiгiн бағалау, және
                  Бағдарламаны iске асыру кезеңiндегi жұмысқа
                  әрiптестi (Әрiптестердi) таңдап алу.

      4.1.4 Нәтиже

      Жеке сектор кәсiпорындары сатып алу және жеткiзудi тiзбектi басқару саласында мамандардың тұтынушылығын қанағаттандыру жөнiнде қаржы және операциондық қызметтi қамтитын әрбiр институттар әзiрлеген үш жылдық айқын бизнес жоспар.

4.1.4.1 қадам:    Институционалдық басқаруды, маркетингтiк қызметтi
                  дамытуға және басқа мәселелер бойынша
                  кәсiпорындарды және кәсiпқойлардың тұтынушылық
                  қанағатын дамытуға қатысы бар Бағдарламаның
                  тапсырмасына арналған екі күндiк семинар өткiзу.
4.1.4.2. қадам:   Тиiстi iрiктелiп алынған әрiптестiк
                  институттардың басқару топтарын ескеріп, айқын
                  операциондық және қаржы бизнес-жоспарларын
                  әзiрлеу мақсатында "дөңгелек үстел" арқылы
                  жоспарланған мәселелердi талқылап өткiзуге
                  жәрдемдеседi.
4.1.4.3. қадам:   Әрiптестiк институттар және СМТ жағынан кейiнгі
                  үш жылға арналған нығайтылған бизнес-жоспары мен
                  жұмыс жоспарын қабылдап қалыптандыру.

      4.1-кiшi модуль - Жұмыс жоспары:

      Осы кiшi модуль мынадай жобаларға сәйкес дамуы жобаланады:
------------------------------------------------------------------
    Оқиға                               !   Болжанатын уақыт
------------------------------------------------------------------
1 Кезең: Стратегияны растау және          2002 ж. наурыз-сәуiр
тұтынудың егжей-тегжейлі талдануы
4.1.1 Нәтиже Қазақстан, Қырғызстан,       2002 ж. наурыз-сәуiр
Өзбекстан
4.1.1. Нәтиже Тәжiкстан, Tүрікменстан     2002 ж. сәуір-мамыр
4.1.2. Нәтиже Қазақстан, Қырғызстан,      2002 ж. мамыр-шілде
Өзбекстан
4.1.2. Нәтиже Тәжiкстан, Түрiкменстан     2002 ж. маусым-желтоқсан

Негiзгi кезең: материалдарды тапсыру,     2002 ж. шiлде-желтоқсан
оқыту мен дамытудағы өз тұрақтылығы
------------------------------------------------------------------

      4.1-кiшi модуль-Бюджет:

------------------------------------------------------------------
Бюджет!           Жазылуы           !Қызметкерлер! АҚШ доллары
желiсi!                             !саны        !
------------------------------------------------------------------
       Дербес:
11.56. Халықаралық консультант          2.0.        36 000
11.57. Халықаралық консультант-         1.5.        28 500
       Сатып алулар
15.06. Бағдарлама дербес сапары                      7 500
06.01. КСЖ сапары                                   10 000
07.04. Ұлттық консультанттар            4            4 000
21.02. Субмердiгер (басылым)                         1 000
       Оқыту:
32.05. Топтап оқыту                                 20 000

Барлығы:                                           107 000
------------------------------------------------------------------

      Салымдар:
      (1) Әрiптестiк тараптың салымдары:
      Ұлттық әрiптестiк институттар өз елдерiнде осы Бағдарлама тек семинарларды ұйымдастыру мен өткiзудi және аймақтағы қатысы бар ұйымдастыру, үйлестiру әрекетi үшiн ресурстар ұсынады деп болжайды. Шығындардағы қаржы қатысының тиiстi деңгейi барлық материалдарға және ақпараттық өнiмдерге берiлген, кездесудi ұйымдастыруға арналған оқытулар мен шығындар Бағдарламаны орындауға дейiн әрбiр әрiптеспен келiсiледi.
      (2) Бағдарлама дербесi:
      Оқыту жөнiндегi ұлттық консультант оқыту үшiн институционалдық бар әлеуеттi анықтауға және талдауға көмектеседi, кәсiпорындар үшiн семинарлар ұйымдастыруды және жергiлiктi есептер мен бизнес-жоспарлар құруды байқайды.
      Сатып алу және жеткiзу жөнiндегi халықаралық консультант iрiктелген секторларда жеткiзудiң тiзбесiне зерттеу жүргiзедi, техникалық кедергiлердi, жұмыс тәжiрибесiн, тәуекелдердi, жеткiзу тiзбесiнiң әлеуетiн, тәжiрибенiң өзгеруiне жаңа технологияларды енгiзудi қарайды және семинарларда шығады (шығындалған уақыт және жол жүру).
      Халықаралық сарапшылар әрбiр елде өткізiлетiн бизнес хабарларды көтеру жөнiндегi семинарларға қатысады. Көшпелi кезең проблемасы бойынша Орталық және Шығыс Еуропа елдерiндегi мамандар, жеткiзулер саласындағы мемлекеттiк ceктop жөнiндегi сарапшылар, осы Бағдарламаның өзге де Модульдерi бойынша жұмысқа тартылған басқа да сарапшылар, сондай-ақ жергiлiктi қажеттiлiктерге сәйкес көмегi қажеттi өзге де мамандар қатысады.
      (3) Оқыту:
      Бағдарламаны таныстыру мақсатында әр елден шамамен 250 адам бизнеске қатысты мәселе бойынша бiлiмдi жақсарту жөнiнде бiр семинар, халықаралық жеткiзу тiзбеге және әлеуеттi әрiптестiк институттар үшiн қажеттi көрнектi анықтауға қатысты, iскер ортасының мәселелерiн түсiнiктi талқылау және бағалау. Шығындарға жайларды жалға алу, жабдықтау, тамақтандыру және аудармашыларға төлеу енгiзіледi.
      (4) Субмердiгерлiк басу:
      Семинарлар үшiн кiтапшалар, басылымдар және тарату материалдарды басу.
      (5) Сапарлар:
      Ұлттық консультанттарды және КСЖ дербестер сапарына арналған iссапар шығындары.

      4.2-кіші модуль: Мемлекеттiк сатып алулар:

      Тiкелей міндет:
      Жақсартылған рыноктық мүмкiншiлiктi пайдалану мақсатында мемлекеттiк сатып алулардың операциондық тиімдiлiгін жетiлдiру жөнiнде бiрiктiрiлген ұлттық және аймақтық стратегияны әзiрлеу.

      Индикаторлар табысы:
      Әрбiр елде министрлiктермен мемлекеттiк органдар деңгейiнде Бағдарламаның осы кезеңiнде пайдаланған уақытта жүргiзiлген есеп берулердi келiсу мен тапсырулардың негiзгi индикатор мыналар болады, нақты:
      - Мемлекеттiк сатып алуларды жүзеге асыруға ұлттық және аймақтық тәсiлдер стратегиясы;
      - Оларды пайдаланудың реформалары мен тәсiлдерiн жазу;
      - Реформалар мақсаттарын;
      - Екі немесе одан да көп Орта-азиялық мемлекеттерде оқу қажеттiлiгiн талдау жөнiндегi есеп.

      4.2.1. Нәтиже:

      Орта-азиялық елдер үшiн мемлекеттiк сатып алуды жүзеге асыратын ұлттық және аймақтық тәсiлдердің стратегиясы мыналарды есепке ала отырып әзiрленген:
      - Ұлттық және аймақтық деңгейде мемлекеттiк сатып алуға қол жеткiзудi алуға ШОБ-ке көмек көрсету мақсатында Бағдарламаның элементтер жүйелерi;
      - Нарықтық принциптер элементтерiн зерттеу (мысалы, ұлттық және аймақтық сатып алу мен оқу шарттары туралы хабарламалар);
      - Мемлекеттiк сатып алулар процесiнiң аймақтық реформалар мақсаты;
      - Мақсаттар мен мiндеттердi орындаудың институционалдық қаражаттарын жүзеге асыру; және
      - Табыс критерийлерiн әзiрлеу;
 
4.2.1.1. қадам:   Нарықтық мүмкiндiктерiн күшейтуге ұлттық
                  стратегияларды жаңарту мен қайта қарау және
                  аймақтық тәсiлдердi әзiрлеу мақсатында
                  Орта-азиялық аймақтық елдерiндегi мемлекеттiк
                  сатып алумен шұғылдануды басқаратын ресми
                  тұлғалар үшiн форум өткiзу.
4.2.1.2. қадам:   Ұлттық, сондай-ақ аймақтық деңгейдегi
                  реформаларды жүзеге асыру жөнiнде қаражаттар
                  ұсыну.
4.2.1.3. қадам:   Мемлекеттiк сатып алудағы ұлттық, аймақтық және
                  халықаралық саясатты әзiрлеу кезiнде тиiмдi
                  алмасуды қамтамасыз ету үшiн мемлекеттiк сатып
                  алулармен шұғылданатын Орта-азиялық аймақтағы
                  елдердiң негiзгi өкілеттіктерін ұйымдастыру
                  жүйесiне қаражаттар тартуға қоса отырып, реформа
                  үшiн мақсатын белгiлеу.
4.2.1.4. қадам:   Саясат тиiмдiлiгiн мына мақсатта қайта қарау:
                  - Мемлекеттiк сатып алу жүйесi арқылы шағын және
                  орта бизнестi дамыту;
                  - Орта-азиялық аймақтық елдер арасындағы сауданы,
                  сондай-ақ басқа да әлемдердiң сыртқы саудасын
                  кеңейту үшiн мемлекеттiк сатып алуды пайдалану;
                  - Сауда және экономикалық интеграцияны кеңейту
                  мақсатында мемлекеттiк сатып алу реформаларын
                  нығайту (мысалы, сатып алу жөнiндегi саясатты
                  келiсу, сатып алу жөнiндегi құжаттардың
                  үндестiру, электрондық сауда жоспарлары, оқу үшiн
                  әлеуеттi салыстыру және келiсiлген оқыту
                  Бағдарламасы мен кеңестiк көмектер ұсыну арқылы).

      4.2.2. Нәтиже:

      Екi немесе Орта-азиялық аймақтық елдердегі мемлекеттiк сатып алу және оқыту жоспарының мәселелерi жөнiндегi тұтынуды оқытудың соңғы талдау Бағдарламасының негiзгi кезеңiндегi 1 Нәтижеге сәйкес өңделген стратегияны жүзеге асыру үшiн әзiрленген.

4.2.2.1. қадам:   Сатып алулар жөнiнде орындалған жұмыс, бар бiлiм
                  деңгейi мен стратегияның талаптарына сәйкес келу
                  үшiн қажеттi бiлiм деңгейі туралы эмпериялық
                  ақпаратты ұсыну мақсатында екi немесе одан да көп
                  Орта-азиялық елдердегi қажеттiлiктердiң талдауын
                  өткiзу.
4.2.2.2. қадам:   Оқыту талаптарын анықтау.
4.2.2.3. қадам:   Мемлекеттiк сатып алу саласындағы бiлiм мен
                  ынталарды дамытуды ұстайтын ағымдағы ұйымдастыру
                  үлгiлерiн қайта қарау және жеке және мемлекеттік
                  секторлар үшiн оқытудың нық тәсiлiн кепiлдеу.

      4.2-кішi модуль - Жұмыс жоспары:

      Кіші-модуль мынадай кезеңдiк кестеге сәйкес өткiзіледi деп болжанады:
------------------------------------------------------------------
  Оқиға                                     !  Болжанатын уақыты
------------------------------------------------------------------
БIРIНШI КЕЗЕҢ: Қажеттiлік стратегиясы мен талдауын қалыптастыру
1. Орта-азиялық аймақтық елдердегi             2002 ж. қаңтар
мемлекеттiк сатып алудың жанасу нүктесiн
анықтау және мемлекеттiк сатып алуды жүзеге
асыру процесiн реттейтiн заң мен ереженi
қарау.
2. Орта-азиялық аймақтық елдер үшiн            2002 ж. сәуiр
мемлекеттiк сатып алу жөнiндегi аймақтық
реформадағы ұлттық стратегиялар мемлекеттiк
сатып алуды жүзеге асыруда аймақтық
тәсiлдердi ұстаумен сатып алу үлгiсi үшін
басқару принциптерiн анықтасын.
3. Екi немесе одан да көп Орта-азиялық         2002 ж. қазан
аймақтық елдерде оқыту қажеттiлiктi талдау,
ұлттық және аймақтық стратегияларды әзiрлеуге
ықпал eтугe тиiс.
НЕГIЗГI КЕЗЕҢ                                  2003 ж. қаңтар-
                                               2005 ж. желтоқсан
------------------------------------------------------------------

      4.2 Кiшi модуль - Бюджет:

------------------------------------------------------------------
Бюджет!           Жазылуы           !Қызметкерлер! АҚШ доллары
желiсi!                             !саны        !
------------------------------------------------------------------
11.06. Аға кеңесшi/мемлекеттiк сатып      1           13 000
       алу
11.58. Заң мәселелерi жөнiндегі                       19 500
       Халықаралық консультант
11.59. Оқыту мәселелерi жөнiндегi         1           19 000
       халықаралық консультант
15.04. Қызметтiк iссапарлар                            6 000
15.07. Бағдарлама дербестерi                          10 000
       сапарлары
17.05. Заң мәселесi жөнiндегi ұлттық      4            4 000
       консультанттар
17.06. Ұлттық консультанттар              4            4 000
       (мемлекеттiк сатып алулар)
32.06. Топтап оқыту                                   10 000

       Барлығы                                        85 000
------------------------------------------------------------------

      Қатысу:
      (1) Әрiптестiк тараптың салымы:
      - Мемлекеттiк сатып алуды жүзеге асыратын уәкілеттi орган және қатысушы-елдерде Қаржы министрлігі бiрiншi кезеңдегi әрiптестiк ұйым болып табылады. Қаржы министрлiгi ІТС Бағдарламасының персоналдарымен жұмыс iстеу үшiн маңызды министрлiктер мен басқа да мемлекеттiк органдарды анықтайды.
      (2) Бағдарлама дербесi:
      - Мемлекеттiк сатып алу жөніндегi аға кеңесшi Бағдарламаның жалпы үйлесуiн қамтамасыз етедi, аймақ үшiн өзіндiк параметрлерге концепциялы ұсыныс қалыптастырады және Бағдарламалық қызметтi жүзеге асыруға маңызды үлес енгiзу.
      - Құқық мәселесi жөнiндегi халықаралық консультант ДСҰ және мемлекеттiк сатып алудың халықаралық жүйесi жөнiндегi сараптаушы - Орта-азиялық аймақтық мемлекеттердiң құқықтық жүйесiн талдайды, оқытуға бағытталған Форумда Орта-азиялық аймақтық мемлекеттермен талқылаулар дайындайды және жүргiзедi және нәтижелерiн хаттастырады.
      - Оқыту жөнiндегi халықаралық консультант мемлекеттiк сатып алу жүйесi жөнiндегi сараптаушы - тұтынуды анықтайды және мемлекеттiк сатып алу саласында оқыту үшiн әлеуеттi талдайды, бұл заң түрiнде Орта-азиялық аймақтық мемлекеттерiмен ресiмделген, және оқытуға бағытталған Форумда Орта-азиялық аймақтық мемлекеттерiмен талас жүргiзу, сондай-ақ нәтижелер хаттастырылады.
      - Орта-азиялық аймақтық мемлекеттерiнiң құқықтық жүйесiн жақсы бiлетiн Құқық мәселесi жөнiндегi ұлттық консультант көмек көрсетедi, сондай-ақ мемлекеттiк сатып алу жүйесінде қолданатын шолу мен талдау мақсатында және оған ақпараттардың қатысы бар құқықтық мәселелер жөнiнде Халықаралық консультанттар үшiн орындарда сараптау жүргiзу, сондай-ақ жүргiзiлген сараптауды оқытушы Форумда Орта-азиялық елдердi таныстыру.
      - Оқыту жөнiндегi ұлттық консультант оқыту мәселесi жөнiнде Халықаралық консультанттарға көмектеседi, Орта-азиялық аймақтық мемлекеттердiң келiсулерiне сәйкес тұтынуларын анықтайды және мемлекеттік сатып алуды оқыту жөнiнде әлеуеттердi талдайды, және Форумда Орта-азиялық мемлекеттермен талас жүргiзедi, сондай-ақ нәтижелер хаттастырылады.
      (3) Oқыту:
      Топтап оқытуға бағытталған iс-шаралар мемлекеттiк сатып алу секторын жақсарту, үнемдеу, тиiмдiлiк, кемсiтпеу, айқындылық пен есеп берушiлiктiң қағидаларына сәйкес басқаруды жақсарту тәсiлдерiн талқылау, сондай-ақ Орта-азиялық аймақтық мемлекеттерi арасындағы аймақаралық сауданы нығайту үшін бес күндiк форумға Орта-азиялық аймақтық мемлекеттердi бiрге жинайды.
      (3) Сапарлар:
      Шығындар оқыту жоспары мен дайындық қызметiнің iс-шарасына арналған ұлттық консультанттарына және ITS қатысушыларының сапарына.

      5. 5-модуль: Сапалық басқару

      Тiкелей мақсат:
      Бағдарламаның негiзгi кезеңi үшiн сапамен Басқару жөнiндегi техникалық көмек модулiн дамытуға мүмкiндiктердi ұсыну мақсатында ССКТМ саласындағы тұтынуға толық баға беру. Халықаралық сауда үшiн мүдделi жақтарды, iскер қоғамдастықты тиiстi стандарттар мен бағаның маңыздылығы туралы хабарландыру.

      Индикаторлар табысы:
      - Бағдарлама құжаттамасының негiзгi кезеңi үшiн Сапалық басқару жөнiндегi модуль мүдделi жақтармен әзiрленген және олар үшiн толықтай қолайлы.
      - ССКТМ инфрақұрылымын күшейту жөнiндегi "бизнес-жоспарға" ұлттық иелену құқығына толық қабылдауды қамтамасыз етедi.

      5.1. Нәтиже:

      Қатысушы-елдердегi ССКТМ инфрақұрылымының егжей-тегжейлi жоспарлау және талдау:

5.1.1. қадам:   Әр елдегi ССКТМ Ұйымында түгендеу жүргiзу. Бұл
                Ұлттық стандарттау органдары, ұлттық анықтама
                пункттерi, ұлттық, метрология институттары, ұлттық
                тiркеу органдары, бағалау жөнiндегi (тестiлеу,
                инспекция, сертификация) органдар, сапаны бақылау
                жөнiндегi ұлттық қауымдастық кiредi (бiрақ
                шектемейдi).
5.1.2. қадам:   Қызметтердi ұсыну жөнiнде олардың барабарлығын және
                әлеуетiн анықтау. Халықаралық
                стандарттар/басқаруына тиiстi талаптарға жауап
                беруге сәйкес баға бойынша органдардың
                дайындықтарын қарастыру.
5.1.3. қадам:   Олардың ағымдағы қызметтерiн жақсарту жөнiндегi
                шараларын халықаралық стандарттар талаптарының
                сәйкестiгiне кепiлдеу және iскер қоғамдастықтар
                қолданатын экспортты дамыту жөнiнде қолдауды
                нығайтуын көрсету.

      5.2. Нәтиже:

      Халықаралық саудаға ықпалын тигiзетiн CCKTM-ның маңызды аспектiлерiне қызығушылық туғызу:

5.2.1. қадам:   "Экспортерлер үшiн caпa бойынша басқару" ITC
                жарияланымына негiзделіп, халықаралық саудаға
                сәйкес стандарт пен баға бойынша мүдделi жақтар
                ортасында мәселенiң маңыздылығына мүдделерiн
                арттыру мақсатында ұлттық семинарлар өткiзу.
5.2.2. қадам:   Жергiлiктi жағдай бойынша "Экспортерлер үшiн caпa
                бойынша басқаруды "бейiмдеу үшiн басшылық және
                қолдау ұсыну.
5.2.3. қадам:   "Экспортерлер үшiн сапа бойынша басқару" Ұлттық
                болжам дайындау.

      5.3. Нәтиже:

      Институттарды күшейту жөнiнде жоспар құрылған және ССКТМ ұлттық құрылымының кешенi әзiрленген (экспортты дамыту үшiн аса маңызға ие органдар, әлi қатысушы-елдерде Сертификаттау жөнiндегі ИСО 9000 Халықаралық Ұйымдардың сертификаттау органдары құрылмаған).

5.3.1. қадам:   ССКТМ саласында (экспортқа бағытталған iскер
                қоғамдастықты) мүдделi жақтардың тұтынуының ағымын
                және болашағын анықтау.
5.3.2. қадам:   3.1. алынған 1-нәтиже мен ақпаратына негiзделiп,
                мүдделi жақтардың тұтынуын қанағаттандыру үшiн
                қазiргi кезде ССКТМ инфрақұрылымының қызметiн қоса
                алғанда, қосымша талаптарды анықтау мақсатында
                олқылықтарына талдау жүргiзу.
5.3.3. қадам:   Қатысушы-елдердегi ССКТМ-ғы сауданы қолдаудың
                кешендi инфрақұрылымын құру/белгілеуде кепiлдеме
                әзiрлеу.
5.3.4. қадам:   Қатысушы-елдер арасындағы ССКТМ саласында жиналған
                нәтижелердi талдау және тәжiрибемен алмасу
                мақсатында, сондай-ақ бес елдердегi ССКТМ бойынша
                "бизнес-жоспарын" қарастыру үшiн аймақтық семинар
                өткiзу.

      5-модуль - Бюджет:

------------------------------------------------------------------
Бюджет!           Жазылуы           !Қызметкерлер! АҚШ доллары
желiсi!                             !саны        !
------------------------------------------------------------------
11.07. Сапамен басқару жөніндегi аға     3          39 000
       кеңесшi
11.60. Метрология/тестiлеу жөнiндегi     2          38 000
       халықаралық консультанттар
15.05. Қызметтiк iссапарлар              1          15 000
15.08. Қызметтiк iссапарлар (ұлттық)                 5 000
17.07. Сапамен басқару жөнiндегi        15          15 000
       ұлттық консультанттар
21.03. Субмердігер ("Экспортерлер                   10 000
       үшiн сапа бойынша басқару"
       аударма және басу)
32.06. Топтап оқыту                                 12 000

       Барлығы                                     134 000
------------------------------------------------------------------

      Салым:
      - Сапамен басқару жөніндегi аға кеңесшi осы модульдi басқаруға және арнайы әрекеттердi жүзеге асыруға жауап бередi.
      - Метрология/тестiлеу жөнiндегi халықаралық консультанттар экспорт сапасын басқару жөнiндегi аға кеңесшiмен бiрге жұмыс iстеу керек.
      - Ұлттық консультанттар 5.1. және 5.3. адымдарды жүзеге асыру тиiс. Орындарда жұмысты аяқтағанға дейiн материалдар жинайды, орындарда жұмысты аяқтағаннан кейiн қосымша ақпараттар жиынын аяқтайды. Орындарда жұмысты жүзеге асыру жөнiнде визиттердi жоспарлайды және семинарлар мен аймақтық симпозиумдарға әкiмшiлiк және материалды-техникалық қолдаудың дайындығына жауап бередi. Әрбiр ел үшiн 3 қызметкер керек.
      - ITC сапары экспорты сапамен басқару жөнiндегi аға кеңесшiсiне.
      - Топтап оқыту әр елдерде бiр ұлттық семинар және бiр аймақтық үш күндiк симпозиум өткiзу үшiн қарастырылған.
      - Субмердігер ("Экспортерлер үшiн сала бойынша басқару" аударма және басу) және бейiмделген ұлттық жарияланым үшiн.

      6. 6-модуль - Сауда ақпараты:

      Тікелей міндет:
      Сауда ақпаратына тiкелей мiндеттерi мына болып табылады:
      - барлық қызмет үшiн орта жедел дамытудың Бағдарламасын орындауға базалар ұсынатын сауда ақпараттарының қызмет стратегиясына сәйкес құрылады.

      Индикаторлар табысы:
      - сауда ақпаратын дамытудың ұлттық стратегиясы ұлттық әріптестермен (қызметтер ұсынатын) келiсiлдi және құқық қабылданды;
      - сауда ақпараты жөнiндегi аймақтық мамандар қауымдастығы мекемелендi;
      - сауда ақпаратын дамыту үшiн негізгі кезең модулi ұлттық әрiптестермен мақұлданды.

      6.1. Нәтиже:

      Халықаралық сауда ақпаратының қызметiн дамытудың стратегиялық жоспары әрбiр ел үшiн әзiрлендi.

6.1.1. қадам:    Қазақстан мен Қырғызстанда зерттеулер жүргізуге
                 толықтыру үшiн Тәжiкстан, Түрікменстан және
                 Өзбекстанда халықаралық саудаға қатысушылардың
                 сауда ақпаратын тұтынуға зерттеу жүргiзу
                 (KAZ/97/019 және KVR /61/74 ұлттық Бағдарламасы
                 шеңберiне сәйкес).
6.1.2. қадам:    Тәжiкстан, Түрікменстан және Өзбекстандағы жеке
                 және мемлекеттiк секторлардың халықаралық сауда
                 ақпаратын тұтынуына көңiл бөлу мақсатында сауда
                 ақпаратын жеткiзушілердiң әлеуетiн бағалау және
                 осындай бағаны 2001 жылы Қазақстан мен
                 Қырғызстанда жүргiзуiн жаңарту.
6.1.3. қадам:    Әрбiр бес елде сауда ақпарат қызметiн дамыту
                 немесе күшейту жөнiндегi стратегиялық жоспарлардың
                 Бағдарламасын құру.
6.1.4. қадам:    Ақпараттық тұтыну және әлеуетi бағаның нәтижесiн
                 ұсыну мақсатында Тәжiкстан, Түрікменстан және
                 Өзбекстанда сауда ақпараттарының пройдерлерi үшiн
                 ұлттық семинарлар ұйымдастыру және Бағдарламаның
                 стратегиялық жоспарлары жөнiнде талқылау мен
                 кепiлдеме беруге платформа ұсыну.
6.1.5. қадам:    Ұлттық Семинарларды негiзге ала отырып, әрбiр ел
                 үшiн стратегиялық жоспарды аяқтау.
 
      6.2. Нәтиже:

      Сауда ақпараты жөнiндегi аймақтық қауымдастықты қалыптастыру.

6.2.1. қадам:    Статус, үйлестiру, қалыптастыру және орнықтылығына
                 қатысты факторларды қоса алғанда, сауда ақпаратты
                 жөнiндегi аймақтық қауымдастықтарды құру жөнінде
                 ұсыныс жоспарын құру.
6.2.2. қадам:    Аймақтық сауда ақпаратының қауымдастығын
                 қалыптастыру жөнiнде өзiнiң үлесiн талқылау және
                 енгiзу мақсатында әр елдiң сауда ақпаратының
                 негiзгi провайдерiн ұсынуға аймақтық форум
                 ұйымдастыру.
6.2.3. қадам:    Аймақтық сауда ақпараты қауымдастығының құрылымы
                 мен жұмысына соңғы нысан беру.

      6.3. Нәтиже:

      Әр елдiң сауда ақпаратының қызметiн дамыту мәселесiне көңiл бөлiнген негiзгі кезең модулi дайын.

6.3.1. қадам:    Сауда ақпаратын дамытудың ұлттық стратегиялық
                 жоспарына және ақпараттандырылған мамандардың
                 аймақтық нысанының нәтижесiн негiзге ала отырып,
                 орта жылдам Бағдарламасы арқылы мүмкiншiлiктi
                 дамытуда тапсырмаларды, әрекеттерді, үлестердi
                 және қаржыландыруды анықтап, негiзгi кезеңнiң
                 құжаттамалық Бағдарламасына сауда ақпараты жөнiнде
                 компонент дайындау.

      6-модуль-Бюджет:

------------------------------------------------------------------
Бюджет!           Жазылуы           !Қызметкерлер! АҚШ доллары
желiсi!                             !саны        !
------------------------------------------------------------------
11.60. (Ақпараттық Басқару)             4.0           76 000
       консультанттар
16.02. (IТС дербес) сапары             12.0            7 000
17.08. Ұлттық сарапшылар                              12 000
       (ақпараттық басқару)
32.06. Топтап оқыту                            10 000
       Барлығы                                105 000
------------------------------------------------------------------

      6-модуль - Жұмыс Бағдарламасы:
------------------------------------------------------------------
1. Тәжiкстан, Tүркіменстан және Өзбекстанда     2001 ж. қараша-
   ақпараттық бизнес шолуы жүзеге асырылды,     2002 ж. ақпан
   Қазақстан мен Қырғызстанда ақпаратты
   жаңартуы жүзеге асырылды.
2. Ақпаратты дамытудың ұлттық стратегия         2002 ж. наурыз
   Бағдарламасы құрылды.
3. Ұлттық семинарлар.                           2002 ж. сәуiр
4. Ақпаратты дамытудың ұлттық стратегиясы       2002 ж. мамыр
   құруының аяқталуы.
5. Аймақтық ақпараттық жүйе бойынша             2002 ж. мамыр
   ұсыныс жоспарын құру
6. Аймақтық форум                               2002 ж. маусым
7. Аймақтық ақпарат жүйе бойынша ұсыныс         2002 ж. маусым
   аяқтау.
8. Негiзгі кезең үшiн әр елде сауда ақпаратын   2002 ж. шілде
   дамыту жөнiнде модуль дайындау.
------------------------------------------------------------------

      Салымдар:
      (1) Халықаралық консультанттар (4 қызметкер)
      - үш елде (Тәжiкстан, Түркіменстан және Өзбекстанда) бизнес-ақпаратқа зерттеу жүргiзедi және Қазақстан және Қырғызстан бойынша кейiнгi зерттеулер нәтижесiн жаңартады;
      - үш ел үшiн (Тәжiкстан, Түркіменстан және Өзбекстанда) сауда ақпаратын дамытудың стратегиялық Бағдарламасын құрады және Қазақстан және Қырғызстан үшiн бұрын әзiрленген стратегияны қайта қарайды;
      - сауда ақпаратын дамытудың ұлттық стратегиясын құруды аяқтайды;
      - аймақтық сауда ақпаратының қауымдастығын қалыптастыру жөнiнде ұсыныс жоспарын құрайды;
      - аймақтық форум дайындайды және өткiзедi;
      - әр елде халықаралық сауда ақпаратының қызметiн дамыту жөнiнде ұсыныс жоспарын дайындайды.
      (2) Ұлттық консультанттар (12 қызметкер)
      - Тәжiкстан, Түркіменстан және Өзбекстанда кейбiр зерттелген бизнес-ақпарат орындарына зерттеу жүргiзедi және Қазақстан мен Қырғызстанда зерттеулердi жаңартады;
      - ұлттық және аймақтық семинарларға қатысады.
      (3) Оқыту
      - Сауда ақпаратының жүйесi мен семинар өткiзуге арналған
шығындар жөнiнде Аймақтық семинарларға қатысатын қатысушылар үшiн топтап оқыту.

      7. 7-модуль: Басқару құрылымын құру және Бағдарламалық
         құжатты дайындау

      SЕСО кеңестерiне және қатысушы елдер Үкiметке сәйкес және келiсiм бойынша олармен Бағдарламаның бiрiншi кезеңi мен екiншi кезеңi үшiн (бec жыл iшiнде iске асыру жоспарланған) басқару құрылымының әрекеттілігі мен тиімдiгiн белгiлеу, Бағдарламаның бастапқы қызметiнен бастап, барлық мүдделi жақтармен маңызды жайларын қарастырады. Бұл Бағдарламаның бiрiншi кезеңiнiң негiзгі нәтижелерi болып табылады.
      Бағдарламаның негiзгi кезең құжатын дайындауда, осы бiрiншi кезеңнiң негiзгi нәтижесiнде қарастырылады. Осы модуль қамтитын негiзгі екі нәтижелер белгiлендi.

      Тiкелей мiндет:
      Барлық Бағдарламаны әрекеттiлiк пен тиiмдi басқарудың механизiмi техникалық ынтымақтастық бойынша жоспарланған әрекеттi жеңiл және икемдi орындау үшiн белгiлеген.

      Нәтиже 7.1:
      Бағдарлама үшiн басқарудың жедел құрылымы.

7.1.1. қадам:    Барлық әкiмшiлiк рәсiмдер, дербес құрамын қоса
                 алғанда, көлiк құралдарын және жабдықтарды сатып
                 алу елдерде офистер тұрғызуы қабылданды.
7.1.2. қадам:    Барлық қатысушы-елдермен кеңесу және аймақтық
                 Бағдарлама офисiнің орналасуына қатысты шешiмдер
                 қабылдау.
7.1.3. қадам:    Бас техникалық кеңесшiнi және Ұлттық бағдарлама
                 консультантын жалдаған соң, тиiстi елдердегi
                 әкiмшiлiк ассистенттердi қоса алғанда,
                 Бағдарламаны ұстау жөнінде Бағдарламаның ұлттық
                 дербестерге аймақтық оқу семинарларын, оның
                 тапсырмалары мен болжанатын нәтижелерi, сондай-ақ
                 осындай модульдiк Бағдарламаны уақытында және
                 табысты орындауын қамтамасыз ету мақсатында IТС
                 тәртiптерi мен ережелерi бойынша жүргiзу.

      Аймақтық оқыту семинары елдердегi Бағдарламаға қатысы бар Бағдарламаның ұлттық дербестерi үшiн жүйе құрудың құралы болып қызмет етедi және барлық деңгейдегi аймақтық құрылған жүйенi қызықтырады. Семинар сонымен қатар, аймақтағы Бағдарламаны орындаудың ресми басталуы деп қарастырады.

      7.2 Нәтиже:

      Негiзгi кезеңнiң Бағдарлама құжаты әзiрленген.

7.2.1. адым:     Негiзгi кезең кезiнде қол жеткізілген нәтижелерге
                 негiзделiп, кейiнгi модульдерде алынған тәжiрибенi
                 орындаса және соңғы модульдер арасындағы
                 синергетикалық маңыздылығын дамыта отырып, негiзгі
                 кезеңнiң Бағдарлама құжатын қалыптастыру.

      7-модуль - Бюджет:

------------------------------------------------------------------
Бюджет!           Жазылуы           !Қызметкерлер! АҚШ доллары
желiсi!                             !саны        !
------------------------------------------------------------------
11.01. Бас техникалық кеңесшi             12         144 000
11.02. (L-3) Штаб-пәтердегi аймақтық      12         108 000
       кеңесшi
13.01. Штаб-пәтердегi Бағдарлама          12          60 000
       ассистентi
13.02. Орында Ұлттық әкiмшiлiк           5*12             42
       ассистенттер
16.03. IТС сапары                                     20 000
17.01. (5) Бағдарламаның ұлттық          5*12         60 000
       үйлестiрушiлер
23.01. Аударма                                        10 000
       Жабдықтау:
41.01. Тозатын жабдықтар                              10 000
42     Тозбайтын жабдықтар (10                        25 000
       Yстелдiк дербес компьютерлер,
       2 портативтiк компьютерлер
52.00  Есеп бойынша шығындар                          10 000
53.01. Әртүрлi (коммуналдық қызмет                    61 677
       төлеудi қосқанда)
       Барлығы                                       550 667
------------------------------------------------------------------

      Салымдар:
      - Бас техникалық кеңесшi екi функцияны атқарады. Бiрiншіден, маңызды техникалық салымды және Бағдарламаны жоспарлау мен орындау кезеңi кезiнде басшылық жасайды және сауданы дамытуға ықпалдасатын жеке және мемлекеттiк сектор институттарымен және iскер қауымдастықпен байланысты нығайтуға көмектеседi. Ол институционалдық сауда әлеуетiн өсiрудi және жұмыс ресурстарын дамытуда өзiнiң тәжiрибесiмен бөлiседi. Сонымен қатар, ол негiзгi кезеңнiң Бағдарлама құжаттың қалыптастыруында белсендi қатысады. Екiншіден, бас техникалық кеңесшi орындарда Бағдарламаның қызметiн уақытында жүзеге асыруға жауапты.
      - Штаб-пәтердегi Сауданы ынталандыру жөнiндегi аймақтық кеңесшi мен Бағдарлама ассистентiнiң әрекетi мен тиiмдi жоспарлауын және Бағдарламаны орындауды жүзеге асыру кезiнде көмек көрсетедi.
      - Әр елдiң ішінде Бағдарламаның Ұлттық үйлестiрушiсi және бiр Әкiмшiлiк ассистентi Бағдарлама компоненттерiнiң жыл сайынғы басқаруына жауапты. Көрсетiлген Бағдарламаның Ұлттық үйлестiрушiсi Бағдарламаға қатысты қатысушы-ұйымдар әрекетiнiң мониторингісiне жауапты.
      - Кеңселiк тауарлар сияқты ескiрiлетiн жабдықтарды алу көзделген.
      - Бағдарлама кеңсесi үшiн ескiрiлмейтiн жабдықтарды алу көзделген (5x2 үстел компьютерлермен екі портативтiк компьютерлер, принтер, факсималды аппарат және көбейткiш машиналар).
      - Бағдарламаның аймақтық офисiнiң күнделiктi жұмысын жеңiлдету, сондай-ақ кеңесушi миссия үшiн автомашина алу көзделген.
      - Есеп беру, басу және аударма жөнiнде шығындар, сондай-ақ барлық модуль шеңберiнде коммуналдық қызметтердi төлеу шығыны көзделген.

Е. ҮЛЕС

      1. Мемлекеттiк атқару агенттiктерi

      Әр елдегi мемлекеттiк атқару агенттiктерi Қазақстандағы Индустрия және сауда министрлiгi, Қырғызстандағы Өнеркәсiп және сауда министрлiгi, Сыртқы экономика және сыртқы сауда байланысы департаментi, сондай-ақ Өзбекстан Республикасының Министрлер Кабинетi, Сыртқы экономикалық қатынас және шетел инвестициялар департаментi Бағдарлама жөнiндегi тiкелей әрiптестiк-тұлғасында Бағдарламаның Ұлттық директорын тағайындау тиiс.
      Бишкектегi Мемлекетаралық Кеңес Бағдарламаның аймақтық офисiн қабылдауды ұсынды және осы мақсатта офис жайларын және натуралды нысанда салымдар, нақты айтқанда сауда жөнiндегi өзiнiң мамандарының жұмыс уақытының нысанын ұсыну тиiс.
      Бағдарлама бойынша қатысушы-елдерде әрiптестер-ұйымдар натуралды нысанда өздерiнiң үлестерiн ұсыну, мысалы жұмыс уақытын, офистiк жайларын, аудармашы қызметiн, семинарлар ұйымдастыру, жазбаша аудармалар мен мүдделi ұйымдарға есептердi жiберу тиiс.

      2. UNCTAD/ДCҰ-ның халықаралық сауда орталығы

      ITC Бағдарламаның жалпы басшылығын, техникалық қолдауын және мониторингiн қамтамасыз етедi. ITC толық жұмыс уақытына Бас техникалық кеңесшiнi, сондай-ақ қатысушы-елдердегi швейцария дипломатиялық өкiлеттерiмен бәсекелесу негiзiнде тиiстi астаналарда жұмыс iстеу үшiн Бағдарламалардың ұлттық үйлестiрушiлерiн алады.
      IТС сонымен қатар, сауданы ынталандыру жөнiндегi бiр Аймақтық кеңесшiнi және Бағдарламаны жоспарлау мен орындау жөнiндегi штаб-пәтерде жұмыс iстейтiн Бағдарлама Ассистентiн жалдайды IТС, сондай-ақ Бағдарлама шеңберiнде әртүрлi әрекеттердi орындау үшiн қатысушы-елдерде ынтымақтасатын мемлекеттiк ұйымдармен және бизнес қауымдастықтармен кеңескеннен кейiн халықаралық және ұлттық консультанттарды жалдайды. ITC жабдықтарды сатып алуды, сондай-ақ Бағдарламаларды орындауға байланысты қаржы және әкiмшiлiк iс-шараларды жүзеге асырады.

      3. Швейцария үкiметi

      Бағдарламаның әртүрлi модульдерiнде көрсетілген.

F. ҚАТЕР

      Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстан үкiметтерi модульдiк жүйемен Бағдарламаны мақұлдады. Бағдарламаның құжатын әзiрлеу барысында Бағдарламаға барлық мүдделi үш ел жақтарының түсiнiктемелерi толықтай ескерiлдi. Бағдарлама шеңберiндегi әрекеттi Тәжiкстан мен Түркіменстанда қамту тиiс. Осы кезде Тәжiкстанның жеке және мемлекеттiк секторлары Бағдарламаны орындауға белсендi қатысуы болжанады, ал Түркіменстан осы күнде қабылданған Бағдарламаны әзiрлеу жөнiнде қызметке қатысты ешқандай жауап жоқ. Осы елдегi Бағдарламаның қызметiн уақытында орындау, негізінен Ауғанстан шекарасын қамтитын таяудағы Орталық-азияның әскери жағдайы өткірлеуi қажет, сондай-ақ Тәжiкстандағы құрғақшылықтың салдары бар.
      Жоғарыда көрсетiлгенге қарамастан Бағдарлама әлi де қатерлердiң нақты сандармен қақтығысуына, Бағдарламаның мақсатына толық қол жеткiзуге үлкен салдардың болуы мүмкiн. Негiзгi қатерлер Бағдарламаның аймақтық және ұлттық офистерiне сәйкес кешелдетуге, жұмыс жоспарына сәйкес Бағдарламаның қызметiн жүзеге асыруға кәсiби ұлттық консультанттарды таңдауға болады. Сонымен қатар, аймақтық экономикалық интеграция, аймақта өте маңызды сыпайы мәселелер ұсынады. Сондықтан, егер Yкiмет аса тығыз интеграцияға лажыланса, сыртқы аймақтық сауданы дамыту жөнiнде ұсынған практикалық қызметтер фокустанған тәсiлмен жеке/бизнес секторлары болса да кешiгу жағдайына қақтығысуы мүмкiн.
      Бағдарламаның жетiстiгi Yкiметтер мен жеке/бизнес секторы ұйымдарының ынтымақтасуына және Бағдарламаны жүзеге асыру кезiнде Бағдарламаларды және кепiлдеудi орындаудағы бенефициарлар қатысушыларының мүдделiгiне байланысты. Бағдарламаның жетiстiгi сыртқы және сыртқы аймақтық сауда операцияларын, қандай да болмасын Орта-азиялық аймағындағы немесе сауданы ынталандыру аясындағы салдарларды (мысалы, кедендiк және басқа да рәсiмдер) қоса отырып, Бағдарлама қызметiнің бұзылмаушылығына қатысты.

G БАҒДАРЛАМАНЫ БАСҚАРУ ЖӘНЕ ОНЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ

      1. Бағдарламаны басқару

      IТС Бағдарламаға әрбiр қатысушы-елдердiң әрiптестiк ұйымдарына сәйкес тығыз ынтымақтастықта Сауда және (ЮНКТАД)/ДСҰ дамыту жөнiндегi БҰҰ Конференциясын орындайды. Бағдарламаның аймақтық офисi мен бас техникалық кеңесшi соңғы тұтыну бенефициарларының өзгеруiне сәйкес Бағдарламаны басқарудың икемдiгiн қамтамасыз етумен өзiн-өзi толықтыру қағидасына сәйкес жұмыс iстейдi.
      Бас техникалық кеңесшiнiң екi функциясы бар. Бiрiншіден, Бағдарламаны жоспарлау және орындау кезiнде маңызды техникалық салым мен басшылықты ұсынады, жеке және басқа дa сауданы ынталандыратын мемлекеттiк және жеке сектор институттармен және iскер қоғамдастықпен байланысты белгілеуге көмектеседi. Ол институционалдық сауда әлеуетiн өсiру мен еңбек ресурстарын дамыту саласында өзiнiң тәжiрибесiмен бөлiседi. Сонымен қатар, ол негiзгі кезеңнiң Бағдарлама құжатын қалыптастыруда белсендi қатысады. Екіншіден, бас техникалық кеңесшi орындағы Бағдарламаның қызметiн уақытында жүзеге асыруға жауап бередi.
      Әр ел iшiнде Бағдарламаның ұлттық үйлестiрушiсi мен бiр Әкiмшiлiк ассистент Бағдарламаның компоненттерiн күн сайын басқаруға жауапты. Бағдарламада айтылған Ұлттық үйлестiрушi Бағдарламаға қатысы бар қатысушы-ұйымдардың мониторинг әрекетiне жауапты.
      Тиiмдi Бағдарламаның мониторингiн және бағасын қамтамасыз ету мақсатында Бас техникалық кеңесшi мен Бағдарламаның Ұлттық үйлестiрушi Бағдарламаны орындау және оның мақсатына жету туралы Халықаралық комиссия алдында күн сайын жауап бередi.
      Бас техникалық кеңесшi және тиiстi Бағдарламаның Ұлттық үйлестiрушi донорлармен барлық үйлестiрушілік кездесулерге белсендi қатысады және осы уақытта ондай кездесулер жоқ жерлерде ынталандырады. Бас техникалық кеңесшi мен аймақтық офис дербесi өздерiне жоқ жерлерде ынталандыру жөнiнде осындай үйлестiрушіліктi басқару рольдерiн алады және белсендi қатысады, оларға өздерiнiң үлесiн қосады.

      2. Орындау барысының мониторингiне шолу, есеп берушілік және баға

      Мониторинг деңгейiндегi Бағдарламаның ұлттық Бақылаушы комитеттерi мемлекеттiк әріптестiк ұйымдардың өкiлеттігінен (Бағдарламаның Ұлттық Директоры), жеке және мемлекеттiк сектор ұйымдары, басқа да Орта Азияда сауданы дамытуға техникалық көмек ұсынатын мүдделi жан-жақты және екi жақты донор агенттiктерден, сауда жөнiнде Швейцария Үкiметi мен Халықаралық комиссиядан құрылады. Бақылаушы комитеттің жиналысы Орта Азиядағы саудаға қатысты техникалық ынтымақтастық бойынша басқа ағымды және/немесе жоспарланған қызметпен Бағдарлама қызметiн тығыз үйлестiрудi қамтамасыз етедi. Бақылаушы комитеттің ұлттық жиналысы алты айдан кейiн және Бағдарламаның бiрiншi кезеңiнiң аяғында Бағдарламаны орындаудың жүрiсiн тексередi, түзету шараларын қабылдауға қатысты кеңестер бередi, егер ондай қажет болса. Сондай-ақ, аймақтық деңгейде тығыз ынтымақтастықты қамтамасыз ету мен даму елдерiндегi iшкi аймақтық саудаға көмек ұсынуға арналған барынша көп әсердi қамтамасыз ету үшiн Бақылаушы комитеттердiң жиналысын аймақтарда өткiзудi болжамдайды.
      Бақылаушы комитеттің мұндай жиналыстарын ұйымдастыру және құзырлы Бағдарламаны орындауға қатысты жақтармен бiрлесе әзiрленедi. Соңғы қорытынды Бағдарламаны құру және орындау, қол жеткiзу, Бағдарламаның негiзгi кезеңiнің толық масштабты шеңберінде болашақтағы қызметтікке қатысты кепілдеулердi қамту тиiс.
      - Бағдарламаның қызметi, мониторингiсi және бағасы үшiн жалпы басшылық;
      - Жақсы мүмкiндiк тәсiлмен және бiрiгу қызметiн кепiлдеумен Бағдарламаның қызметiн орындау мақсатында экспорттық дамыту және ынталандыру саласында басқа донорлармен жүзеге асыратын елде/аймақта ағымдағы қызметке сәйкес Бағдарламаның қызметiне тығыз үйлестіру;
      - Жоспарлаудың айқындығы және Бағдарламаның қызметiн жүзеге асыру; және
      - Бағдарламаның негiзгi кезеңiнде оларды орындау үшiн Бағдарламаның бiрiншi кезеңiнiң орындау нәтижелерi бойынша қорытындылар қалыптастыру.
      Бағдарламаның Бақылаушы комитетi ұлттық деңгейдегi Бағдарламаның табысты орындалуына қатысты Бағдарламаның Бас техникалық кеңесшiсiне және Ұлттық үйлестiрушілерге кеңестер бередi. Барынша икемдiлiгiн сақтау мен уақытында орындауды қамтамасыз ету мақсатында Бақылаушы комитет шешiм қабылдаушы орган болып табылмайды. Сауда жөнiндегi Халықаралық комиссия осы Бағдарлама үшiн атқарушы агенттiк ретiнде Швейцария Үкiметiнiң кеңесiнен кейiн өзiне тапсырма алады. Оны табысты жүзеге асыру үшiн салада шешiмдер қабылдау құзыры орындардағы Бас техникалық кеңесшiге және әсiресе аймақтағы Бас техникалық кеңесшiге берiледi.
      Бағдарламаны орындауға қатысты мониторинг жөнiндегi есептi Бағдарламаға қатысатын Үкiмет пен Швейцария Үкiметiне, сондай-ақ Сауда жөнiндегi халықаралық комиссияға екi жылда бiр рет Бас техникалық кеңесiмен ұсынылады.
      Бағдарламада жұмыс iстеуге ұсынылған барлық техникалық дербестер мен консультанттар қызметтер, нәтижелер, қорытындылар мен кепiлдемелер туралы егжей-тегжейлi есеп берудi ұсынуға дайындау. Сауда жөнiндегі халықаралық комиссия әрiптестiк ұйымдардың консультанттарына, Швейцария Үкiметiне және басқа да тиiстi донорлық ұйымдарға есептердi аяқтауға, басуға және таратуға жiберуiн қамтамасыз ету.

Бюджет

Швейцария Үкіметінің үлесіне қосатын бюджет Бағдарламасы

АҚШ долларында

                      ОРТА АЗИЯ (Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан,
                      Түркіменстан, Өзбекстан)

      ЕЛ:
      Бағдарлама:
      Бағдарламаның   Көп жақты Сауда Жүйесіне ТМД мүшелік-елдерінің
      атауы:          Орта-азиялық интеграциясы
___________________________________________________________________
           Баптар               !  Барлығы         !     2002
-------------------------------------------------------------------
Модулдер!Бюджет   !   жазылуы   !Қызмет.! АҚШ дол. !Қызмет.!АҚШ
(1-7)  !желісі   !             !керлер !          !керлер !дол.
        !         !             !саны   !          !саны   !
-------------------------------------------------------------------
         10.       Бағдарлама
                   персоналы:
         11.       Халықаралық
                   персонал:
7-модуль   11.01   Бас
                   техникалық
                   кеңесші        12.0    144 000   12.0   144 000
7-модуль   11.02   Штаб-пәтердегі
                   кеңесші
                   (L-3)          12.0   108 000    12.0   108 000
1-модуль   11.03   Сауданы
                   ынталандыру
                   жөніндегі
                   кеңесші (L-3)   5.0    45 000     5.0    45 000
3-модуль   11.04   Кеңесші
                   (стратегияны
                   әзірлеу)        3.0    39 000     3.0    39 000
3-модуль   11.05   ДСҰ жөніндегі
                   аға кеңесші     3.0    39 000     3.0    39 000
4.2-кіші-  11.06   Аға кеңесші/
модуль             Мемлекеттік
                   сатып алу       1.0    13 000     1.0    13 000
5-модуль   11.07   Сапалы басқару
                   жөніндегі аға
                   кеңесші         3.0    39 000     3.0    39 000
           11.50   Халықаралық
                   консультанттар:
1-модуль   11.51   Сауда
                   аналитигі       2.0    28 000     2.0    28 000
2-модуль   11.52   Шетел саудасын
                   дамыту жөніндегі
                   консультант     2.0    38 000     2.0    38 000
2-модуль   11.53   Нарықтық
                   аналитик (L-3)  2.0    18 000     2.0    18 000
2-модуль   11.54   Электрондық
                   сауда жөніндегі
                   маман           1.0    19 000     1.0    19 000
3-модуль   11.55   Халықаралық
                   консультант -
                   СМТ             3.0    57 000     3.0    57 000
4.1-кіші   11.56   Халықаралық
модуль             консультант     2.0    36 000     2.0    36 000
4.1-кіші   11.57   Халықаралық
модуль             консультант -   1.5    28 500     1.5    28 500
                   Сатып алулар
4.2-кіші   11.58   Құқық мәселесі
модуль             жөніндегі
                   халықаралық
                   консультант     1.0    19 000     1.0    19 000
4.2-кіші   11.59   Халықаралық
модуль             консультант -
                   Оқыту           1.0    19 000     1.0    19 000
5-модуль   11.60   Халықаралық
                   консультант -
                   Методология/    2.0    38 000     2.0    38 000
                   тестілеу
6-модуль   11.61   Консультанттар
                   (ақпараттық
                   басқару)        4.0    76 000     4.0    76 000
             11.99 Халықаралық
                   персонал
                   бойынша жиын      61   803 500      61   803 500
7-модуль   13.02   Әкімшілік
                   ассистент(5х12) 60.0    42 000    60.0    42 000
             13.99 Әкімш. қолдау/
                   Аудармашы бойынша
                   жиын            60.0    42 000    60.0    42 000
1-модуль   15.01   Қызметтік
                   іссапарлар              20 000            20 000
2-модуль   15.02   Қызметтік
                   іссапар                 14 000            14 000
3-модуль   15.03   Қызметтік
                   іссапар                 14 000            14 000
4.2-кіші   15.04   Қызметтік
                   іссапар                  6 000             6 000
5-модуль   15.05   Қызметтік
                   іссапар                 15 000            15 000
4.1-кіші   15.06   Бағдарлама
модуль             персоналы
                   (ұлттық) сапарлар        7 500             7 500
4.2-кіші   15.07   Бағдарлама персоналы
модуль             (ұлттық) сапарлар       10 000            10 000
6-модуль   15.08   Қызметтік іссапарлар
                   (ұлттық)                 5 000             5 000
             15.99 Бағдарлама бойынша
                   сапарлар жөніндегі 0    91 500     0      91 500
                   жиын
4.1-кіші   16.01   ITC сапарлар            10 000            10 000
модуль
6-модуль   16.02   ІTC сапарлар             7 000             7 000
7-модуль   16.03   ITC сапарлар            20 000            20 000
             16.99 Агенттік сапарлар
                   бойынша жиын       0    37 000     0      37 000
         17.       Ұлттық
                   кәсіпқойлар:            60 000            60 000
7-модуль   17.01   Бағдарламаның ұлттық
                   координаторы
                   (5х12)           60.0    6 000   60.0      6 000
2-модуль   17.02   Ұлттық
                   консультанттар    6.0    8 000    6.0      8 000
3-модуль   17.03   ДСҰ бойынша
                   ұлттық
                   консультанттар    8.0    4 000    8.0      4 000
4.1-кіші   17.04   Ұлттық
модуль             консультанттар
                   (ұйымдастыру
                   және оқыту)       4.0    4 000    4.0      4 000
4.2-кіші   17.05   Құқық мәселесі
модуль             жөніндегі ұлттық
                   консультанттар    4.0    4 000    4.0      4 000
4.2-кіші   17.06   Ұлттық
модуль             консультанттар
                   (Мем. сатып алу)  4.0   15 000    4.0     15 000
5-модуль   17.07   Ұлттық
                   консультанттар
                   (Сапамен
                   басқару)         15.0   12 000   15.0     12 000
6-модуль   17.08   Ұлттық
                   консультанттар
                   (Ақпараттық
                   басқару)         12.0  113 000   12.0    113 000
            17.99  Жиыны           113.0 1087 000  113.0  1 087 000

         19        Компонент
                   бойынша барлығы
         20        Мердігерлер:
1-модуль   21.01   Сұраныс/ұсыныс
                   (5 х 2 500) зерттеу     12 500            12 500
4.1-кіші   21.02   Басуға
модуль             субподряд                1 000             1 000
5-модуль   21.03   Субмердігер             10 000            10 000
                   (жазбаша аударма
                   және басу,
                   Экспортерлер үшін
                   сапа бойынша
                   басқару)
6-модуль   23.01   Жазбаша аударма         10 000            10 000
         29.       Компонент бойынша
                   барлығы            0    33 500      0     33 500
         30.       Оқыту:                  15 000            15 000
1-модуль   32.01   Сатушылар/сатып
                   алушылардың
                   пилоттық кездесуі       50 000            50 000
2-модуль   32.02   Топтап оқыту
                   (Атқару форумы)         36 000            36 000
2-модуль   32.03   Интерактивтік
                   сауда Картасы           20 000            20 000
3-модуль   32.04   Топтап оқыту            20 000            20 000
4.1-кіші   32.05   Топтап оқыту            10 000            10 000
4.2-кіші   32.06   Топтап оқыту            12 000            12 000
модуль
5-модуль   32.07   Топтап оқыту            10 000            10 000
6-модуль   32.08   Топтап оқыту
         39.       Компонент бойынша
                   барлығы                173 000           173 000
         40.       Жабдықтау:
7-модуль   41.01   Тозатын жабдықтар       10 000            10 000
7-модуль   42.     Тозбайтын жабдықтар
                   (10 стол компьютерлер   25 000            25 000
                   мен 2 портативтік
                   компьютерлер)                             35 000
         49.       Компонент бойынша
                   барлығы                 35 000            35 000
         50.       Әртүрлі:
           52.00   Есепке арналған
                   шығындар                10 000            10 000
           53.01   Басқалар (коммуналдық
                   қызметкерге төлеуді
                   қосқанда)               59 730            59 730
         59.       Компонент бойынша
                   барлығы                 69 730            69 730
                   Жиын                 1 398 230         1 398 230
           56.13   Қолдауға арналған
                   шығындар (жиыннан
                   сомадан 13%)       234   181 770  234    181 770
         99.       Бағдарлама бойынша
                   барлығы                1 580 000       1 580 000
___________________________________________________________________

О подписании Программы фаза 1 "Интеграция центральноазиатских стран Содружества Независимых Государств в Систему многосторонней торговли (СМТ)"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 18 января 2003 года N 52

      Правительство Республики Казахстан постановляет:

      1. Одобрить прилагаемую Программу фаза 1 "Интеграция центральноазиатских стран Содружества Независимых Государств в Систему многосторонней торговли (СМТ)" (далее - Программа).

      2. Уполномочить Есенбаева Мажита Тулеубековича - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан подписать от имени Правительства Республики Казахстан Программу.

      3. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

       Премьер-Министр
      Республики Казахстан

МЕЖДУНАРОДНЫЙ ТОРГОВЫЙ ЦЕНТР
INTERNATIONAL TRADE CENTRE
CENTRE DU COMMERCE INTERNATIONAL 
CENTRO DE COMERCIO INTERNATIONAL

  Программа Фаза I
 
  (Финансируется грантом правительства Швейцарии)

       Название Программы:   Интеграция центральноазиатских стран 
                      СНГ в Систему многосторонней торговли (СМТ)
 
  Номер Программы:      RER 161/85
 
  Дата начала
действия Программы:   15 марта, 2002

Продолжительность     15 месяцев (3 месяца на создание структуры
действия:             управления и 12 месяцев на оперативные
                      действия)

Исполнительный        Международный торговый центр UNCTAD/BTO (ITC)
орган:
Вспомогательный
орган:

Страны-получатели:    Казахстан, Кыргызстан, Таджикистан,
                      Туркменистан, Узбекистан
 
  --------------------------------------
Вклад правительства Швейцарии
--------------------------------------
Total:      US$1,580,000
Детальный расклад бюджета на страницах 
21,25,27,30,33,36,38,41
--------------------------------------

      Краткое описание

      Главной целью Программы является развитие зарубежной торговли (в особенности, внутри региональной торговли), повышение конкурентоспособности и достижение интеграции в Систему многосторонней торговли (СМТ) пяти стран-участниц Программы посредством оказания технической помощи в следующих сферах: разработка стратегии зарубежной торговли; услуги, стимулирующие развитие торговли; услуги, стимулирующие развитие предпринимательства; организация поставок в частный сектор; техническое оснащение общественного сектора; управление качеством экспорта.
      Для достижения этой цели разработана целостная Программа оказания технической помощи в рамках, одобренных Государственным секретариатом по экономике при правительстве Швейцарии (SECO) и ITC, включающая в себя следующие сферы (модули):

      - Модуль 1: развитие межрегиональной торговли в Центральной Азии;
      - Модуль 2: стратегия зарубежной торговли - развитие национального экспорта; включая электронную торговлю;
      - Модуль 3: создание ресурсных центров Малого и среднего бизнеса (МСП) для осуществления связей с Системой многосторонней торговли (СМТ), включая институты, стимулирующие развитие торговли (Trade support institutions - TSI);
      - Модуль 4: обеспечение частного и государственного секторов;
      - Модуль 5: управление качеством;
      - Модуль 6: информация в области торговли.
      Краткое описание выше перечисленных модулей приводится в Приложении II данного документа.
       Достижение наиболее оптимальных результатов данной Программы будет строиться на совместной и взаимосвязанной деятельности на национальном уровне и в общерегиональном масштабе. Конкретные оперативные задачи главной фазы Программы будут разрабатываться и апробироваться на предварительной фазе. Седьмой модуль - организация управления Программой, установление его штаб-квартиры и подготовка Программы.
--------------------------------------------------------------------
            Подпись        Число                  Имя/Должность

Представитель правительства
Швейцарии:                    ______________ ______ _____________
Казахстана:                   ______________ ______ _____________
Представитель ITС UNCTAD/BTO: ______________ ______ _____________

  А. Условия и основные положения

      SECO поручил Международному торговому центру (ITС) разработать Программу технического содействия процессу стимулирования торгового развития пяти стран Центральной Азии, членов Содружества Независимых Государств (СНГ) - Узбекистана, Туркменистана, Таджикистана, Кыргызстана и Казахстана - являющихся, за исключением последнего, участниками швейцарского проекта при институте Бреттон Вуд. Данное ITС поручение было основано на обстоятельных двухсторонних переговорах, в конце 2000 года имевших место между правительствами Швейцарии и выше обозначенных стран и посвященных решению приоритетных задач и нужд в развитии их торговли. Главной целью Программы является достижение успешной интеграции этих стран в систему многосторонних торговых отношений.
      Результатом правительственного поручения стала концепция, содержащая детальную разработку стратегических направлений, видов деятельности и отдельных фаз реализации этой Программы. В обсуждении Программы принимали участие официальные лица SECO и после ряда консультативных встреч с ними в Берне, по их одобрении принципов этой Программы были разработаны рамочные условия (Terms of reference - TOR). В тексте TOR содержится обоснование внутренних нужд, реальных возможностей и направлений Программы на трех различных фазах ее реализации: i) предварительной фазе, ii) фазе активизации миссии и iii) первой фазе, во время которой должны решаться как оперативные задачи, так и дальнейшее установление потребностей и потенциальных возможностей. За период с 24 июня по 5 июля 2001 года на государственном уровне четырех стран (Узбекистана, Казахстана, Кыргызстана и Таджикистана) была проведена работа по предварительной фазе, и в трех странах (Казахстане, Кыргызстане и Узбекистане) была успешно проведена совместная с SECO работа по активизации миссии.
      На фазе активизации миссии с представителями национальных правительств, их общественных, частных и донорских организаций были проведены консультативные совещания, во время которых были рассмотрены основные положения данной Программы. Стороны пришли к консенсусу в понимании основных компонентов Программы и подтвердили обоснованность ее основных положений. Во время этих совещаний страны выразили приверженность принципиальным положениям Программы развития торговли в центральноазиатском регионе.
      Правительства и деловые круги трех государств выразили свое одобрение и трех основных сфер действия данной Программы и понимание необходимости технического содействия. Этими сферами являются создание ресурсного центра управления качеством, ресурсного центра МСП для осуществления связей с Системой Многосторонней Торговли (СМТ) и разработка стратегий развития национального экспорта. Две других сферы действия, а именно: внутрирегиональная торговля и техническое оснащение общественного и частного сектора были оценены чрезвычайно высоко правительствами Казахстана и Кыргызстана, в то время как правительство Узбекистана однозначно исключило государственный и частный сектор из сферы возможного технического сотрудничества. Оно также выразило сдержанность и в вопросе регионального экономического сотрудничества, объяснив свою позицию тем, что многочисленные донорские организации, уже работающие в этой сфере, достигли весьма незначительных успехов, при этом, никак не противопоставив себя внутрирегиональной торговле.
      Представители правительств высказались об острой необходимости торговой информации и связанной с этим сети услуг, а также просили оказания технического содействия. Подобное же мнение выразили и представители частного сектора. Помощь в этой сфере могла быть логическим продолжением помощи, предоставляемой Казахстану и Кыргызстану в рамках проектов, уже финансируемых правительством Швейцарии. Кроме того, отмечалась необходимость развития электронной торговли, которая рассматривалась одной из возможных сфер оказания технической помощи. 
      Если оказание помощи в налаживании системы торговой информации составило отдельную ветвь Программы технического содействия, то электронная торговля будет составной частью второго пункта этой Программы, а именно: разработки и претворения в жизнь стратегий развития национальной торговли. 
      Результаты, достигнутые на фазе активизации миссии и описанные в докладе ITC/DTCC/01/2593, от 2 августа 2001 года, техническая документация для SECO, а также доклады консультантов ITС по четырем странам (Республике Казахстан, Киргизской Республике, Республике Таджикистан и Республике Узбекистан) стали той основой, на которой были разработаны шесть основных сфер приложения Программы.
      - Развитие внутри региональной торговли в Центральной Азии;
      - Стратегия зарубежной торговли - развитие национального экспорта, электронная торговля;
      - Создание ресурсных центров МСП для осуществления связей с Системой многосторонней торговли (СМТ), включая институты, стимулирующие развитие торговли (Trade support institutions - TSI);
      - Оснащение частного и общественного секторов;
      - Создание ресурсных центров для управления качеством;
      - Развитие информационной системы в области торговли.

      В процессе достижения долгосрочной цели - развитие внутри региональной торговли, необходимо решать и краткосрочные задачи, которые зачастую являются не простыми. Важно принимать во внимание опыт практической деятельности местных предпринимателей в этих странах. Подходы, разработанные на всех фазах осуществления Программы, должны корректироваться с учетом этой практики, сохраняя по мере возможности задачу развития внутри региональной торговли в качестве своей конечной цели. Такой подход позволит выделить важнейшие приоритеты и нужды внешне и внутри региональной торговли каждой страны-участницы Программы.
      Обеспечению общерегиональных интересов будет содействовать единый межрегиональный орган торговли - Межгосударственный Совет, который будет принимать участие в планировании и осуществлении Программы. Не обладающий техническими возможностями этот орган будет функционировать в качестве вспомогательного органа, работа которого должна будет способствовать выходу национальных торговых операций на региональную арену. Межгосударственный Совет принят всеми странами и уже доказал свои возможности в сфере региональных мероприятий на высоком уровне.
      Также как и правительства Республики Казахстан, Кыргызской Республики и Республики Узбекистан Межгосударственный Совет подтвердил свою приверженность Программе развития торговли в регионе.
      Эффективная структура управления будет создана уже в начале первой фазы осуществления Программы. Такая структура будет включать в себя Главного советника по техническим вопросам, Координатора национальных Программ и Помощника по качественным административным вопросам в каждой стране-участнице. Кроме того, необходимы Советник по вопросам регионального развития торговли и Помощник по реализации Программы в региональных представительствах ITС.

  В. Обоснование Программы

       1. Приоритеты развития стран-участниц Программы
 
        Государства Центральной Азии характеризуются отсутствием выхода к морю и относительно маленьким внутренним рынком сбыта. Развитие международной торговли и частного сектора является для них приоритетным в общей экономике. Успешное решение этих двух задач будет существенно способствовать снижению бедности внутри региона.
      Более активное участие этих стран в Системе многосторонней торговли (СМТ) рассматривается ими в качестве наиважнейшего шага для создания приемлемых условий человеческого существования. Обозначенные выше области приложения данной Программы видятся ими наиболее приоритетными. Особо подчеркивается необходимость соединения торговли с частным бизнесом. Также, все страны видят необходимость в создании стабильных взаимоотношений между государственным сектором и частным предпринимательством, хотя определения могут варьироваться в зависимости от страны.

        2. Существующие проблемы
 
        Все большее число нарождающихся рыночных экономик получает огромную пользу от глобализации и либерализации в торговле. Для того чтобы присоединиться к числу стран с такими экономиками и создать условия, приемлемые для человеческого существования, государствам Центральной Азии на переходном этапе необходимо последовательно воплощать политические реформы и углублять развитие своих институтов и инфраструктуры, принимать действенное участие в процессах, формирующих глобальный экономический порядок, а также международные институты и мировые рынки. Правительствам и частным секторам в экономиках этих стран все еще недостает эффективных институциональных и трудовых ресурсов для того, чтобы успешно существовать во всей сложности Системы многосторонней торговли с ее разнородными правилами двусторонних и многосторонних соглашений в региональном масштабе.
      Для интеграции в мировую торговую систему экономики стран Центральной Азии должны построить производственные мощности, расширить торговые операции, действенно участвовать в составлении правил и установить институциональные механизмы, формирующие сегодняшнее лицо глобальной экономики. Создание ресурсных центров способствовало бы осуществлению жизненно необходимых внутренних реформ в экономике, также как и активизации действий индустриальных стран, стремящихся открыть свои рынки для товаров и услуг нарождающихся рыночных экономик. Существующие ныне торговые препятствия необходимо видеть сквозь призму частного предпринимательства, а установление партнерских взаимоотношений между частным предпринимательством и государственным сектором совершенно необходимо. 
      Кроме того, необходимо установить эффективную и приемлемую торговую политику, которая бы включала в себя и область национального экспорта, и другие относящие к торговле процессы. Вопросы полной и частной собственности являются определяющими в таких процессах. Кроме того, стоит задуматься о развитии экономических стратегий регионального масштаба, которые могли бы способствовать понижению стоимости денежных трансакций и приобретению рыночного и экспортного опыта на знакомых рынках соседних экономик до вхождения в состязательную среду международных рынков. Такие стратегии должны быть согласованы с более широкими многосторонними торговыми инициативами.
      Следующие сферы являются ключевыми для достижения экспорта и торговли с зарубежными странами:

      (i) Внутрирегиональное развитие торговли
 
        - Потеря традиционных рынков и, в особенности рынков соседних по СНГ стран, ослабили и без того хрупкие экономические системы;
      - Между 1994 и 1997 годами доля внутри региональной торговли по отношению к торговле с остальным миром уменьшилась с 15% до 11%. По предварительным оценкам ITС неиспользованный торговый потенциал региона составляет US$1 миллиард;
      - Отсутствие прозрачности для определения внутри региональных торговых возможностей;
      - Слабые институциональные механизмы содействия торговле, способные находить существующие возможности, стимулировать предпринимательство для превращения его в деловое предприятие;
      - В то время как развитие внутрирегиональной торговли и восстановление традиционных торговых отношений рассматривается важной задачей как частным, так и государственным секторами республик Центральной Азии, реальная ситуация представляет собой картину бездействия по вышеизложенным причинам.

      (ii) Торговая политика и стратегии зарубежной торговли

      - Отсутствие всесторонних и целостных стратегий торговли за рубежом во всех странах региона;
      - Страны занимаются экономическим планированием и развитием экспортных Программ, но необходимо усилить реальное участие членов крупных совместных предприятий в экспорте товаров;
      - Действенные взаимосвязи между частным и государственным сектором отсутствуют, а координация функций между отдельными институтами на уровне всей страны должна быть укреплена;
      - Отсутствие механизмов практического осуществления, включая сюда механизмы общественного и частного сотрудничества; 
      - Громоздкие административные процедуры экспорта;
      - Отсутствие такого сотрудничества правительств с представителями деловых кругов, которое бы способствовало развитию благоприятной среды для существования бизнеса и экспорта товаров;
      - Недостаток понимания и использования возможностей электронной торговли. Все страны стремятся к более эффективному использованию новых технологий в области информации и связи в своих Программах развития национальных торговых стратегий.

      (iii) Инфраструктура институтов по содействию торговле
 
           - Отсутствие эффективной инфраструктуры институтов и общих координационных механизмов для развития торговли и экспорта;
      - Отсутствие профессиональных и административных организаций, способных оказывать эффективную помощь и специализированные услуги в сфере торговли и экспорта, для повышения компетентности и приобретения навыков зарубежной торговли и придания конкурентоспособности местным товарам на международных рынках;
      - Отсутствие транспортной и другой, стимулирующей торговлю, инфраструктуры.

      (iv) Развитие продукции и рынка

      - Отсутствие или ограниченный набор экспортных товаров, сопоставимых с требованиями качества на более взыскательных рынках. Необходимость разнообразить сферу экспорта, как за счет товаров, так и за счет новых рынков;
      - Отсутствие управленческих навыков и нехватка квалифицированных коммерсантов и профессионалов сферы торговли для работы в МСП, обладающем экспортным потенциалом;
      - Недостаток рабочего капитала и устарелое производство и оборудование;
      - Большинство предпринимателей все еще действуют как получатели заказа или требований клиента, а не как активные искатели клиентов;
      - Отсутствие торговой информации и знаний, способствующих использованию этой информации в сфере предпринимательства и бизнеса.

      (v) Вопросы многосторонней торговли

      - Отсутствие знаний о соглашениях Всемирной торговой организации (ВТО) и последствия этого незнания для деловых кругов. Этот аспект становится все более важным, так как ожидается, что эти страны, также как и соседствующие с ними (например, Китай), в скором времени станут членами ВТО;
      - Отсутствие знаний о возможных выгодах и риске, сопутствующих Системе многосторонней торговли;
      - В результате прошлой изоляции от остального мира как большие, так и малые предприятия Центральной Азии имеют очень слабое представление о ВТО и других элементах СМТ. Вследствие этого, они не в состоянии оценить смысл договоров ВТО, играющих колоссальную роль для таких отраслей как текстильная, сельскохозяйственная, и имеющих жизненно важное значение для национальных экономик;
      - Такие организации как Институты по содействию торговли (TSI) слишком слабы, чтобы быть в состоянии поддерживать МСП. Необходимо накопление знаний и создание возможностей для их распространения.

      (vi) Управление системой закупок и снабжения

      - Закупки и управление материальными ценностями является общей проблемой предпринимателей с точки зрения качества, количества, надежности и цены;
      - Поскольку все страны региона не имеют выхода к морю, улучшение системы снабжения и каналов поставок составляет крайне важную проблему;
      - Отсутствие знаний о позитивном воздействии на конкурентоспособность национального экспорта повышения эффективности и оперативности снабжения частного сектора;
      - Необходимость в советах по повышению эффективности и оперативности способов снабжения частного сектора;
      - Отсутствие учебных пособий, профессиональных преподавателей, незнание инструментов диагностики профессиональной деятельности и отсутствие информации о системах снабжения, существующих на международных рынках - в особенности для МСП;
      - Неподготовленность институтов, их неспособность своевременно реагировать и оказывать помощь в организации профессионального управления системой снабжения в национальном масштабе.

      (vii) Обеспечение государственного сектора
 
        - Непрозрачные системы обеспечения государственного сектора, сокращающие ценность государственных расходов;
      - Отсутствие эффективной системы управления общественным сектором может усложнить процесс вступления в ВТО;
      - Отсутствие профессиональных кадров, закупщиков общественного сектора, и учебной инфраструктуры;
      - Отсутствие эффективных моделей государственных закупок.

      (viii) Управление качеством

      - В настоящее время подавляющее число промышленной продукции региона не отвечает требованиям качества, рынков более развитых стран. В целом, придерживаются все еще старых советских стандартов;
      - Огромное давление на местных производителей со стороны высококачественной и отвечающей мировым стандартам ввозимой продукции;
      - Отсутствие Программ по развитию качества; недостаток необходимых знаний, навыков и компетентности, необходимых для планирования, организации, координирования и выполнения действий по улучшению качества;
      - Страны унаследовали систему определения стоимости, существовавшую в бывшем Советском Союзе и основанную на административно-установленных госстандартах. И хотя эта система способствует внутрирегиональной торговле, она препятствует торговле за пределами СНГ и делает невозможным экспорт на мировом рынке;
      - Более того, нормы и сертификация импортируемых товаров, принятая за рубежом, не принята в странах СНГ, в связи с чем, местные сертификационные органы проводят ре-сертификацию завозимых товаров; 
      - Торговая атмосфера в странах региона непрозрачна, поскольку список товаров, подвергающихся обязательной ре-сертификации, постоянно меняется;
      - Существует необходимость обновления знаний персонала, занятого в сфере государственных стандартов, в особенности, знаний, касающихся международных стандартов, а также взаимное признание системы определения стоимости.

      (ix)  Информация о торговле
 
        - Правительства государств региона проявили интерес к вопросу доставки торговой информации деловым кругам своих стран. Этот интерес свидетельствует о признании ими важной роли значимой информации в принятии решений теми, кто занимается международной торговлей;
      - Существующие средства распространения и доставки торговой информации не обладают достаточной развитостью для того, чтобы быть в состоянии обслуживать возрастающий спрос частного сектора на информацию о международной торговле;
      - Существование спроса на эту информацию и недостаточно развитые службы ее распространения. (Это подтвердилось как исследованиями ITС, проведенными в 2000-2001 годах в Казахстане и Кыргызстане, так и на семинаре, проходившем под эгидой ITС в июне 2001 года в Санкт-Петербурге и посвященном вопросам управления торговой информацией. Специалисты из Кыргызстана и Казахстана подтвердили необходимость укрепления службы распространения международной торговой информации.)

       3. Существующая и планируемая помощь других доноров
         в данной области

      Государства Центральной Азии уже извлекают пользу от технического содействия, оказываемого несколькими донорами в области торговли. ПРООН (Программа развития ООН), АБР (Азиатский Банк Развития), ЕБРР (Европейский Банк Реконструкции и Развития) и другие уже работают на региональном уровне, в то время как такие Программы как Международная Финансовая Корпорация (по договору Швеции с МФК), Немецкий центр по техническому содействию (НЦТС), ЮСАИД (Агентство США по международному развитию), ТАСИС-ЕС и другие работают на национальных уровнях, в том числе и по вопросам торговли через границы. Поскольку страны-получатели приобрели свою независимость только около 10 лет тому назад, то техническая помощь пока что направлена, главным образом, на так называемый макроуровень, на создание правовых основ торговли и на развитие частного сектора. В связи с изложенными выше модулями деятельность доноров осуществляется следующим образом:

       3.1 Модуль 1: Внутрирегиональное развитие торговли

      Ни одна из донорских организаций в настоящее время не применяет методики и подходы к развитию внутрирегиональной торговли, направленные на укрепление чистого бизнеса. Хотя ЮСАИД, ТАСИС-ЕС, МФК (в области агробизнеса) и, в меньшей степени, НЦТС занимаются стимулированием торговли через границы, вопросы внутри региональной торговли не являются предметом их систематических разработок на практическом, то есть ориентированном на достижение результатов, уровне. Программы ТРАСЕКА-ЕС, "Развитие зоны Шелкового пути" при ПРООН, АБР и ЕБРР занимаются проблемами развития торговли на макроуровне, включающими вопросы гармонизации таможенных процедур, физической инфраструктуры, финансов и т.д. Пограничные Программы придерживаются взгляда на проблемы с точки зрения одного государства, а не в региональном ракурсе. Это происходит, помимо других причин, и благодаря тому факту, что донорские организации работают на двухсторонней основе. ITС, в качестве ООН, могла бы оснастить свою двухстороннюю деятельность более широким спектром задач, включавшим в себя и ориентацию на региональные бизнес и частный сектор.
      Возможности расширения спектра работы Программы были найдены и обсуждались, в непосредственно с АБР и ПРООН.
      В настоящее время ITС совместно с Секретариатом ОЭС (Организация экономического сотрудничества) осуществляет Программы по развитию бизнеса, который должен способствовать и укреплению торговли стран-членов ОЭС. Первая встреча Покупателей-Продавцов (в области текстиля и одежды) в рамках этой Программы, соединившая вместе деловых людей из стран-членов ОЭС, произошла в октябре 2001 года. Поскольку все центральноазиатские страны являются и членами Программы ОЭС, опыт и результаты этой Программы отражены в данном документе.

        3.2 Модуль 2: Стратегия зарубежной торговли - развитие
           национального экспорта, включая электронную
           торговлю

      Практика консультаций относительно существующих правил торговли, предоставленных сразу несколькими донорскими организациями, не была пока что успешной в регионе. В особенности это касается Казахстана и Узбекистана. Правительства обоих государств осторожно занимаются отбором партнеров, как тех, что оказывают помощь, так и тех, что предоставляют консультации, и не замедлят отвергнуть помощь, если им покажется, что она не ориентирована на достижение практических результатов. Таким образом, любое содействие в этой связи должно быть специализированным, практическим и сконцентрированным на результатах, ожидаемых не только в долгосрочной перспективе.

        3.3 Модуль 3: Создание ресурсных центров малого и
                     среднего бизнеса (МСП) для осуществления
                     связей с Системой многосторонней торговли
                     (СМТ), включая TSI

      Технические консультации по вступлению в ВТО предоставлялись ЮСАИД. В то время как консультации Кыргызстану продолжают предоставляться и после его вступления в эту организацию, правительства Казахстана и Узбекистана продемонстрировали неохотное желание к получению подобных консультаций от ЮСАИД. Вместо этого Казахстан обратился к ПРООН с просьбой оказания технической помощи по вступлению в ВТО - свидетельство того, что страна считает важным членство в ВТО и участие в СМТ. Однако из-за отсутствия денежных средств ПРООН не смогло оказать такую помощь. С подобной же просьбой, но к АБР, обратилось правительство Узбекистана. АБР смогло только частично отозваться на нее, в рамках своей региональной Программы, охватывающие и вопросы членства в ВТО. Во всех этих странах EU-TACIS предоставляет некоторое содействие в приобретении знаний о ВТО в рамках двухсторонних партнерских соглашений Страна-ЕС. 
      Развитие МСП также является приоритетным почти для всех доноров региона. ЮСАИД, ТАСИС-ЕС и НЦТС уже осуществляют или планируют приступить к осуществлению новых, ориентированных на МСП Программ, в трех странах. В то время как экспорт сам по себе не является главной целью сегодняшних Программ, его развитие в будущем не исключается благодаря маленьким размерам внутренних рынков. Таким образом, содействие развитию МСП в перспективе развития торговли через границы предоставляется ТАСИС-ЕС и ЮСАИД. Новая Программа развития МСП начата недавно ТАСИС-ЕС в Кыргызстане. Эта Программа будет работать напрямую только с отобранными предприятиями в трех областях страны (Чуйской, Таласской и Нарынской). НЦТС преследует более всесторонний подход к развитию экспорта. В Программах для Кыргызстана и Узбекистана, концентрирующихся на помощи непосредственно предприятиям и развитии секторальных связей в области текстиля, одежды и пищевых продуктов, разрабатываются отдельные стороны развития экспорта. В Казахстане НЦТС оказывает помощь тем предприятиям МСП, которые ориентированы на выпуск продуктов для внутреннего потребления, и его двухсторонние Программы не ставят себе задач, связанных с развитием торговли с зарубежными странами.
      В рамках партнерского соглашения между МФК и Швейцарией, МФК планирует развитие частного сектора (в особенности МСП) в Кыргызстане, Таджикистане, Туркменистане и Узбекистане. Его задачей является развитие благоприятной для западных инвестиций среды, при этом, внимание уделяется и специфическим проблемам отдельных индустрий (например, система управления в горнодобывающей промышленности), а также проблеме улучшения доступа к информации и сфере услуг для бизнеса. В целом, помощь МФК направлена на решение технических проблем частного сектора, связанных с управлением и навыками ведения бизнеса. МФК будет, кроме того, проводить исследование базисных проблем в Узбекистане для выработки рекомендаций по правилам ведения бизнеса. В Таджикистане МФК занимается вопросами фермерской собственности. В дальнейшем же она планирует обучение местных консультантов в Узбекистане и помощь в создании "индустрии аренды" во всех странах-участницах Программы.
      Развитием системы кредитов для МСП занимаются ЕБРР, АБР и ИБР (Исламский Банк Развития). Техническая помощь оказывается банкам и центрам по вопросам бизнеса в разных странах с целью обеспечения того, что льготные кредиты будут распределены (или выплачены).
      ITС осуществляет Программы, ориентированные на региональные предприятия МСП, осуществляя прямую помощь предприятиям в Казахстане (в текстильной отрасли) и в Кыргызстане (переработка пищевых продуктов). Кроме того, в Кыргызстане и Казахстане ITС начал Программу под названием "Всемирная торговая электронная сеть", направленную на создание в масштабе страны условий для понимания сути ВТО и способов ее функционирования.

       3.4 Модуль 4: Обеспечение частного и общественного
                    сектора

      Вопрос управления системой закупок и снабжения для расширения экспорта (обеспечение частного сектора) остается вне поля зрения доноров региона. Некоторая помощь оказывается отдельным предприятиям МСП в вопросах поиска источников. Однако структурный и всесторонний подход в этом вопросе пока что отсутствует.
      В вопросах развития системы управления МФК планирует помощь кыргызским предприятиям МСП, занятым в сфере снабжения горнодобывающей промышленности. В рамках Программы "Партнерство частных предприятий" (Private Enterprise Partnership, PEP) он планирует и оказание технической помощи для развития системы снабжения в этой промышленности. Эта Программа будет финансироваться фондом компании Kumtor Operating Company и МФК, учреждающимся для предоставления финансовой помощи местным компаниям, способным производить товары и услуги, необходимые для Kumtor Operating Company.
      ЮСАИД осуществляет Программы, относящиеся к проблеме снабжения, в 4 странах региона (Туркменистан не входит в их число). Их деятельность не продвинулась существенным образом вперед. Однако в свете "Соглашения о правительственном обеспечении" снабжение государственного сектора будет важным пунктом, учитывающимся при принятии в ВТО.
      В Узбекистане несколько лет тому назад Всемирный банк предоставил грант Фонда институционального развития в размере US$ 160,000 несколько лет назад для оказания помощи в разработке закона о государственных закупках. Работа по подготовке отчета Банка в этой связи началась в 2001 году.

       3.5 Модуль 5: Управление качеством
 
        Все без исключения донорские организации, с которыми нам довелось встретиться, считают вопрос управления качеством экспорта, важной задачей для развития промышленности стран региона в целом, и для развития системы экспорта в частности. Многие включили эту проблему и в свои стратегии технической помощи. Однако ни в одной Программе миссия не обнаружила обоснованного, сфокусированного на проблеме экспорта, подхода.
      В Кыргызстане ТАСИС-ЕС получила просьбу органов по стандартизации помочь с введением норм ISO. Пока что помощь оказана не была. Правительство Малайзии планирует содействие органам по стандартизации Кыргызстана в получении аккредитации ISO 9000.
      В Казахстане НЦТС совместно с институтом Германского государственного комитета по качеству проводит семинары, хотя и в довольно ограниченном масштабе, по ознакомлению с нормами ISO 9000. ЮСАИД тоже сделало заявки о своих планах в этом отношении. О помощи в вопросе с нормами ISO к Европейской Комиссии обратилось Министерство индустрии и торговли Казахстана.
      В Узбекистане Всемирный Банк предоставил заем для улучшения системы классификации хлопка, предназначенного на экспорт. Правительство Узбекистана обратилось к АБР с просьбой об оказании помощи во введении международных стандартов на институциональном уровне.

       3.6 Модуль 6: Торговая информация
 
        Некоторые из национальных проектов по развитию МСП, осуществляемых НЦТС, ТАСИС-ЕС и ЮСАИД, снабжают информацией о рынках, необходимость в которой появляется в связи со специфическими надобностями конкретных бизнесов. Часто эта информация относится к конкретному рынку (например, в случае НЦТС это рынок Германии) или только к своему внутреннему рынку. Источники информации в странах региона разбросаны и единой национальной службы, предоставляющей торговую информацию предпринимателям и бизнесам, не существует.
      Общий обзор донорской деятельности в различных модулях можно найти в Приложении I.
      МФК, на второй фазе реализации Программы, планирует презентацию адаптированной языковой версии программы "Инструментарий глобального Интернета МФК", разработанный в соответствии с соглашением о партнерстве МФК и Швейцарии.

       4. Сравнительное исследование ITС

         4.1 Модуль 1: Внутрирегиональное развитие торговли
 
             ITC ознакомилось с регионом и странами-участницами Программы в курсе своей совместной с ОЭС и с Исполнительным комитетом межгосударственного совета деятельности по развитию внутрирегиональной торговли. Его концепция перевода существующих возможностей в реальные трансакции успешно применяется во многих странах мира. Эта концепция применяется и к потребностям данного региона. Более того, ITC совместно с ОЭС осуществляет параллельные Программы, также с обещающими результатами.

       4.2 Модуль 2: Стратегия зарубежной торговли - развитие
                    национального экспорта, включая
                    электронную торговлю

      ITC имеет 35-летнюю историю сотрудничества с различными странами и партнерами в развитии эффективных институциональных инфраструктур, направленных на улучшение международной торговли. В его распоряжении имеется уникальный набор систем сравнительного анализа самых успешных практик планирования экспорта, извлеченного из анализа развитых, развивающихся и переходных экономик (недавно подготовленные для ежегодных форумов, проводимых ITC и SECO). Наконец, ITC обладает единственными в своем роде возможностями сравнения и анализа услуг по рынку экспорта (например, Карты торговли) и является крупнейшим экспертом в области предоставления услуг торговой индустрии.

        4.3 Модуль 3: Создание ресурсных центров МСП для
           осуществления связей с Системой многосторонней
           торговли (СМТ), включая институты, стимулирующие
           развитие торговли (Trade support institutions, TSI)

      В качестве дочерней организации ВТО и в прошлом Генеральное соглашение по тарифам и торговле (ГАТТ), задачами ITC являются оказание содействие деловым кругам в понимании соглашений ВТО в их применении к миру бизнеса и Системе многосторонней торговли (СМТ), а также и оказание помощи в улучшении их конкурентоспособности на международном рынке. Для решения этих задач ITC использует большое разнообразие подходов и инструментов, включая сюда такой глобальный проект как Всемирная Торговая Электронная Сеть, публикации, посвященные использованию в мире бизнеса специальных соглашений, помощь институтам по оказанию содействия торговле и прямая помощь предпринимательству.
      Благодаря своей близости к ВТО и тому факту, что он является организацией ООН, специализирующейся в развитии торговли и экспорта, ITC обладает компетентностью и имеет уникальный опыт помощи бизнесам, в особенности малого и среднего размера, а также странам и экономикам переходного периода в их стремлении увеличить свои способности выживать в вечно изменяющемся мире многосторонних торговых отношений.

       4.4. Модуль 4: Обеспечение частного и общественного
                     сектора

      (i) Под-модуль 4.1: Управление системой закупок и поставок

      ITС обладает многолетним опытом развития институтов закупки и обеспечения улучшения конкурентоспособности, накопленным в странах Центральной и Восточной Европы (ЦВЕ). Совместно со шведской Ассоциацией управляющих закупками и материалами ITC разработало новую серию общих учебных пособий, отвечающих нуждам специализированных институтов и применимых к использованию в любом национальном контексте. Ранее швейцарское правительство финансировало Программы, задачей которых в числе прочего был перевод этих пособий на русский язык и подготовка русскоговорящих кадров преподавателей для стран ЦВЕ. ITC планирует использовать, вместе с другими, пособия переведенные на русский язык, а также подготовленные им кадры в настоящей Программе. ITC обладает широким опытом современных систем педагогики и андрогогики и проведения семинаров по развитию управления, который поможет институтам развить весь свой потенциал. Среди учебных материалов, которые будут предложены национальным институтам в курсе реализации данной Программы, будут следующие: изданный ITC Модульная обучающая система - пособие по управлению закупками и снабжением, Банк информации ITC, сеть по поддержке Интернета, а также другие фундаментальные труды, тематические модули, руководства, в том в числе и технические и диагностические в данной области. Каждому институту будут предоставлены возможности ознакомиться с информационной продукцией и услугами.
      ITC занимался подготовкой огромного количества различной учебной продукции, информационного и диагностического инструментария, подготовкой технических Программ в целом ряде развивающихся стран и экономик переходного периода. Сюда же относится и подготовка преподавателей, предоставление консультаций предпринимателям и институтам, стимулирующим развитие торговли, установление надежной сети помощи в различных странах и регионах, а также интеграции институтов экспорта с организациями по развитию торговли. ITC будет продолжать свое сотрудничество с работающими в регионе международными организациями, такими как Организация ООН по промышленному развитию (ЮНИДО), Конференции ООН по торговле и развитию (ЮНКТАД), Международная организация по стандартам (ИСО), ВТО, Азиатский банк развития для реализации своей Программы и для пользы участников Программы. 

      (iii) Под-модуль 4.2: Государственное обеспечение

      ITC имеет опыт реализации Программ по оказанию технической помощи в области государственных закупок в различных регионах мира.
      ITC также занимается реализацией различных обучающих Программ для сектора государственного обеспечения. Это и подготовка тренеров, обучение служащих органов государственного обеспечения и разработка огромного количества обучающих материалов в области государственного обеспечения, включая пособия для тренеров и участников тренинга, аудио- и визуальные материалы и др.
      Многие наши Программы были осуществлены совместно с Всемирным Банком, региональными банками, ПРООН, агентствами по оказанию технической и финансовой помощи.
      ITC разрабатывает и применяет ряд инструментов и материалов по поддержке деятельности по техническому сотрудничеству. Сюда входит краткое руководство по Системам Государственного Обеспечения, которое позволит странам и компаниям сравнивать различные аспекты системы, Образцы Тендерных Документов и Государственной Системы по Обучению Обеспечению (ГСОО), используемые для развития навыков у менеджеров по обеспечению и поставкам. Эти инструменты будут использованы в Программе.

       4.5. Модуль 5: Создание инфраструктуры по управлению
                     качеством

       Было замечено, что в глобальной торговой среде технические требования регулирующих агентств обеспечивают защиту здоровья и безопасности граждан во избежание экологических потерь. Обеспечивают устойчивое развитие экологии, требуемой потребителями, соблюдение санитарных и фитосанитарных мер по защите людей, животных и растений, обеспечивают защиту торговли. Соглашения ВТО по техническим барьерам ТВТ, а также по санитарным и фитосанитарным мерам предоставляют структуру для обеспечения технических требований и санитарных и фитосанитарных мер (SPS), не создают ненужные барьеры в торговле с требованием использовать международные стандарты, в основе которых лежат регулирующие нормативные документы и меры SPS. Даже тогда, когда технические положения и SPS, основаны на международных стандартах, для экспортеров из стран с переходной экономикой с их продукцией трудно и дорого отвечать этим требованиям. Тем более важно для Центральноазиатских стран иметь адекватную инфраструктуру для стандартов и проведения соответствующей оценки, позволяющей участвовать и воздействовать на развитие стандартов на продукцию (в которой они заинтересованы) и дать возможность производителям-экспортерам продемонстрировать соответствие их продукции техническим требованиям, стандартам и SPS. ITC является дочерним предприятием ВТО и тесно сотрудничает с ISO, имеет достаточный опыт в работе и проведении экспертиз в Центральной Азии по установлению таких инфраструктур.
      Служба по управлению качеством экспорта имеет целостный подход в использовании Стандартизации, Гарантирование Качества, Аккредитации и Метрологии (СГКАМ) по продвижению экспорта и основана на уникальном опыте и лучших практиках развивающихся стран и экономик переходного периода. 
      Публикации и инструменты предоставляют современную практическую и качественную информацию, которая требуется для усиления процессов в торговле в отношении стандартов и соответствия оценки, например, в Пособии по Управлению Качеством Экспорта и Пособии Экспортера по Качеству. ITC оказывал помощь нескольким африканским странам в развитии и укреплении их национальных агентств по ТВТ в пересмотре стандартов и оценке инфраструктуры. В Программе, финансируемой клиентом, ITC предоставил возможность Лаборатории по контролю за качеством продуктов и окружающей средой Муниципалитета Абу Даби получить аккредитацию в Аккредитационной Службе Великобритании. ITC провел ряд семинаров по теме "Соглашения ВТО по ТВТ и SPS и их вовлечение в деловое сообщество".

        4.6. Модуль 6: Торговая информация

      ITC имеет обширный опыт в разработке решений по управлению торговой информацией в развивающихся странах и странах с переходной экономикой, в разработке исследовательских и обучающих методологий, в управлении информационными системами и инструментами. Подобные решения принимаются применительно к специфическим требованиям каждой страны, информационный процесс направляется от первоначальной оценки потребностей и возможностей до процесса планирования, мониторинга информационных служб.

      См. Приложение 1 для ознакомления с деятельностью доноров в Центральной Азии.

  С. Стратегия Программы

      Основной целью Программы является развитие, разнообразие и расширение участия пяти стран-участниц во внешней торговле, в частности в межрегиональной торговле, конкурентоспособности и интеграции в многостороннюю систему торговли. Все это возможно благодаря технической помощи в области стратегии внешней торговли, услуг, помогающих в торговле на институциональном уровне, услуг, поддерживающих развитие предприятий, управление частным сектором, общественные поставки и управление качеством экспорта.
      В большинстве этих областей ITC оказал техническое содействие в регионе (и в СНГ в целом), вследствие чего организация знает нужды и потенциал этих областей в упомянутых странах. Более того, ITC обладает соответствующей апробированной методологией для развития межрегиональной торговли - Восток-Восток, примененной в регионе в более широком аспекте.
      Однако, в ходе реализации Программы есть необходимость дальнейшей оценки и/или обоснования спроса в государственном и частном секторах в некоторых, из шести предлагаемых модулях Программы и в двух предлагаемых целевых странах (Таджикистан и Туркменистан).
      Следовательно, предполагается осуществление Программы в две фазы. Планируется, что первая фаза будет состоять из существенного технического сотрудничества и дальнейшего обоснования потребностей в отобранных модулях и странах с тенденцией хорошей приспособляемости к сущности компонентов второй (основной) фазы Программы. Это будет отражено в пересмотренных годовых рабочих планах для второй фазы.
      Программе по осуществлению деятельности, разработанной в тесном сотрудничестве с заинтересованными правительствами в регионе, благоприятствует доверие правительства.
      Осуществление всей Программы должно быть гибким. Определение отправных точек и достижений позволит гибко приспосабливать модули Программы, в случае изменения обстоятельств и возникновения потребностей в регионе.
      В целом, четкие связи и совместные действия должны осуществляться в шести модулях для обеспечения позитивного воздействия на деятельность, реализуемую на национальном и региональном уровнях. Подходы по обеспечению устойчивых совместных действий в основной фазе должны быть тщательно разработаны в первой фазе. Основные совместные действия должны быть разработаны с учетом определенных нужд и деятельности, осуществляемой в одном модуле. Например, развитие межрегиональной торговли и/или развитие стратегии внешней торговли для их продолжения в других Программах. Например, прямая помощь предприятиям малого и среднего бизнеса (МСП) и/или ресурсному центру для осуществления качественного управления и/или предоставление специфической информации по торговле или иной области. Прямая помощь отобранным предприятиям будет осуществляться во всех модулях, т.е. помощь в понимании СМТ, помощь предприятиям в улучшении качества продукции и управлении сетью поставок, помощь в осуществлении внешней и внутренней стратегии по экспортному маркетингу и т.д.
      Планирование и реализация программной деятельности должны осуществляться в тесном сотрудничестве с соответствующими государственными организациями-партнерами и коммерческими предприятиями и организациями в участвующих странах. Работа на уровне регионов должна осуществляться в тесном сотрудничестве с Исполнительным Комитетом Межгосударственного Совета. Необходимо следовать принципу дополнения, т.е. делегирования обязанностей по возможности низшему звену, наиболее близко находящемуся к бенефициарам. Современная информация и коммуникационные технологии должны быть максимально задействованы в период планирования и реализации Программы, такие как: веб-сайт, видеоконференции и т.д.
      Предполагается, что реализация Программы должна начаться параллельно во всех пяти странах. Однако, наиболее реалистично начало и активизация Программы в трех странах - таких как, Казахстан, Кыргызстан и Узбекистан, где ITC уже осуществлял технические Программы, хорошо зная специфику стран и имея налаженные контакты, и где уже побывали миссии.
      Две другие страны, такие как Таджикистан и Туркменистан могут быть приглашены к участию в реализации Программы с самого начала, но если реалистично смотреть на неспокойную ситуацию и отсутствие возможностей для оказания технической помощи в сфере, касающейся торговли, то наиболее вероятней привлечение этих стран для реализации Программы на более позднем этапе.
      В Центральной Азии осуществляется ряд проектов в области развития внешней торговли на национальном и региональном уровнях, которые финансируются различными международными организациями. Программа предусматривает координацию деятельности с действующими Программами по развитию внешней торговли в Центральной Азии и для этой цели ITC будет активно консультироваться по этим вопросам с заинтересованными донорами. 
      Особое внимание будет уделено обеспечению тесного сотрудничества с действующим Швейцарским - МФК партнерским соглашением, согласно которому МФК осуществляет техническое сотрудничество в определенных областях, в частности в развитии частного сектора (МСП) в Кыргызстане, Таджикистане, Узбекистане и Туркменистане. Тесные совместные действия должны осуществляться в тех областях, где обе организации могут успешно дополнять свои преимущества и специфические стратегические подходы. Это может быть в области развития МСП, сетевого менеджмента и развитии приграничной торговли. Способы достижения этого необходимо совместно разработать на месте. Указания даны в этой главе под соответствующими модулями.
      Также планируется тесное сотрудничество со Швейцарской Программой по Продвижению Импорта (ШППИ) во всех действиях по вхождению в имеющие высокие требования рынки, особенно европейские. Также в числе прочего возможно сотрудничество в области управления качеством на производственном уровне.
      Рекомендованная техническая помощь принимает во внимание высокий уровень технического образования в регионе. Необходимо нанимать на работу русскоговорящих специалистов из партнерских ассоциаций ITC, в странах, успешно перешедших к рыночной экономике.
      Каждая из этих пяти стран находится в различной политико-экономической ситуации. Несмотря на то, что все они пожинают плоды общего советского наследия и говорят на общем для всех втором языке, очевидно, что все они имеют различные политические и культурные особенности, в связи с чем в каждой стране необходим отдельный подход и план реализации. Несмотря на это одной из задач этой Программы должна быть демонстрация пользы и поддержка возможного развития более тесных региональных связей.

        1. Модуль 1: Развитие межрегиональной торговли в
                   Центральной Азии

      Для всех стран важно развитие межрегиональной торговли, которая должна быть направлена на СМТ и приграничные рынки России и Китая, принимая во внимание развитые мировые рынки. По просьбе всех стран в развитии межрегиональных торговых связей между странами должен превалировать практический, ориентированный на результат, подход. Подход должен принимать во внимание политическую ситуацию в регионе, которая в настоящее время может быть наиболее оптимальной для более тесной экономической региональной интеграции. Однако, развитие межрегиональной торговли и более тесное экономическое сотрудничество будет очень важно для региона на более долгосрочной основе. Подход должен фокусироваться исключительно на практическую, бизнес-ориентированную деятельность, направленную на развитие торговли (фактические бизнес-сделки) между деловыми кругами каждой страны и не вмешивающуюся во внутренние политические дела государств. Этот подход был успешно апробирован в рамках регионального проекта, реализованного ITC совместно с Секретариатом Организации по Экономическому Сотрудничеству.
      Такой практический бизнес-подход (сверху вниз) должен начаться с анализа о течении торговли для определения продукции и секторов, которые дают многообещающие межрегиональные торговые прогнозы. За анализом должно проводиться исследование спроса и поставок для детального документирования бизнес-практик в различных странах Центральной Азии на основе обмена продуктов и завершится собранием продавцов-покупателей с участием ключевых предприятий, определенных в результате исследования.
      Обзор трудностей в торговле должен быть проанализирован на основе реальных случаев и в ответ, на что должны быть разработаны прагматические действия по расширению практической торговли в регионе (включая адаптацию и развитие продукции, улучшение качества продукции и т.д.).
      В свете возврата к относительному экономическому росту и стабильности в регионе, эта модель стремится к преимуществам в традиционных торговых связях в регионе для дальнейшего оживления экономического роста. Она (модель) стремится к совместимости с остальными пятью моделями в Программе. Общность с другими моделями состоит в том, что эта модель эффективно задействует суть и возможности, которые другие модели будут выполнять и строить. Стратегия внешней торговли, ресурсный центр для МСП в многосторонней торговой системе, закупки в государственном и частном секторах и ресурсный центр в управлении качеством воздаст бенефициарам, как организациям, так и предприятиям в области знаний и возможностей.
      Эффективность различных модулей будет очевидна, когда предприятия попытаются сгенерировать бизнес в реальных жизненных условиях и успешно установят деловые связи и при этом получат выгоду от торговли со странами-партнерами в регионе. 
      Ожидается, что деятельность в течение первой фазы должна продемонстрировать потенциал и результаты воздействия, которые реальная бизнес-ориентированная деятельность, может получить от продвижения просто бизнеса к бизнес-сделкам.
      Как предполагается Швейцарской партнерской Программой определение напряженности на уровне предприятий по расширению приграничной торговли будет очень важным "вкладом" в подходе ITC по развитию межрегиональной торговли. В то время как этот модуль фокусируется в основном на микро- и мезоуровнях, МФК концентрируется на макро- и мезоуровнях. Следовательно, в рамках этого модуля ITC будет концентрировать внимание на развитии межрегиональной торговли, которая естественно включает в себя приграничную торговлю. Как для развития приграничной торговли, так и для всеобъемлющей межрегиональной торговли, сектор переработки продукции будет иметь важное значение, а следовательно будут развиваться совместные усилия по их реализации.

        2. Модуль 2: Стратегия зарубежной торговли - развитие
                   национального экспорта, включая
                   электронную торговлю

      В течение первой фазы развитие стратегии внешней торговли будет обеспечивать общее руководство, необходимое для всеобщего переформулированного подхода и будет обеспечивать национальное согласие по этому вопросу. Соответствующий анализ, во-первых, национального экспортного потенциала, во-вторых, институциональной инфраструктуры торговли (в тесном сотрудничестве с оценкой рынка для услуг по поддержке торговли согласно модулю 3 приводится ниже), и в третьих, будут предприняты действия и процедуры, воздействующие на внешнюю торговлю. 
      Для обеспечения реализации стратегии внешней торговли предполагается организация республиканских круглых столов и возможно регионального. Этот подход обеспечит поддержку на национальном и региональном уровнях. Государственные лица высокого ранга должны председательствовать на круглых столах с участием ключевых министерств, отобранных частных предприятий и международных организаций, таких как ITC, Всемирный Банк и т.д. Основной целью этих столов будет обсуждение и принятие необходимых решений в области развития стратегии внешней торговли, ее составных компонентов, институциональной ответственности, расписания, финансирования, необходимых человеческих и технических ресурсов и т.д. 
      Для развития стратегии внешней торговли необходимо вовлекать в этот процесс высшие государственные органы, такие как аппарат Премьер-Министра РК, Администрацию Президента РК для общей координации деятельности модуля в качестве четкого инструмента по его реализации.
      Модуль 2 логически следует за развитием и реализацией национальной стратегии внешней торговли (НСВТ). Она должна рассматривать существующую ситуацию, в частности, как и до какой степени, вовлечены в процесс на национальном уровне соответствующие стейкхолдеры*. Это даст подтверждение тому, что механизм консультаций в этой области действует, что поддержка развития торговли "работает" эффективно.
__________________
      * лицо или группа лиц, бенефициары, инвесторы или доноры
 
        Модуль также должен работать с членами системы для обеспечения процесса планирования НСВТ, в частности, с использованием инструментов для анализа сектора и потенциала продукции, развития осведомленности, в отношении воздействия новой информации, коммуникационных технологий и электронной торговли, в частности. Необходимо отметить, что процесс НСВТ более важен, чем сама стратегия, ценность ее во многом зависит от устойчивости процесса, используемого для его подготовки. Далее, этот процесс должен быть разработан так, чтобы ускорить реализацию и рассмотрение НСВТ.
      Кульминацией первой фазы является организация регионального Исполнительного Форума, организованного по этой модели.

        3. Модуль 3: Создание ресурсных центров МСП для
                   осуществления связей с Системой
                   многосторонней торговли (СМТ), включая
                   институты, стимулирующие развитие торговли
                   (Trade support institutions - TSI)

      В Центральной Азии только Кыргызстан является членом ВТО. Но согласно прогнозам Китайского Пиар* другие страны, включая Россию, вскоре войдут в состав этой организации. Это является результатом потребности в расширении бизнеса, в частности, МСП в этих странах имеет четкое представление о преимуществах вхождения в ВТО и повышении конкурентоспособности для получения прибылей.
_______________
      * Oт PR - public relations
 
        В дополнение, национальные возможности институтов по поддержке торговли (далее - ИПТ) и развития экспорта предприятий нуждаются в укреплении или развитии. А следовательно, эти ИПТ будут важным инструментом по распространению информации о ВТО, ее требованиях, о распространении и возможностях бизнеса наряду с изменяющейся СМТ. Институциональное развитие является важным, но чувствительным вопросом в регионе. Существующие ИПТ работают по старой накатанной схеме или контролируются соответствующими правительственными органами. Пока прогрессивные предприятия неохотно работают с этими институтами, существует сопротивление при вхождении в новые ассоциации или институты. Это сопротивление объясняется тем, что в прошлом, все ассоциации или институты обладали больше контролирующими функциями, чем обслуживающими.
      Следовательно, в течение первой фазы предполагается рассматривать существующую ситуацию в странах реализующих Программу с участием всех соответствующих стейкхолдеров на национальном уровне.
      Поскольку рынок для ИПТ в Центральноазиатской экономике не совсем развит или вовсе не существует, в течение первой фазы будут определены и оценены возможности способных ИПТ. Далее будут создана местная система, способная оценивать ситуацию на деловом уровне, развитие и функционирование национальных способностей, относящихся к вопросам по ИПТ. После оценки требований будут сделаны предложения по укреплению возможностей участвующих ИПТ, которым будут адресованы специфические вопросы по проблемам СМТ, и которым будет оказана поддержка в их работе. Последнее будет реализовано в течение второй фазы.
      Беря во внимание ситуацию с донорами, с координацией или возможно с развитием стратегического партнерства (например, с НЦТС, МФК и/или с ТАСИС-ЕС) будет активно продолжаться в течение первой фазы, также как и во время основной фазы Программы. В отношении развития или укрепления института по поддержке торговли рекомендуется перенять опыт НЦТС, который постоянно работает в этой области на региональном уровне.
      В дополнение, необходимо развивать тесное взаимодействие с МФК, используя находки базовых исследований по МСП, запланированные в Узбекистане и остальные выборочные действия по созданию и облегчению бизнеса и развитию МСП в Центральной Азии.
      Для подготовки делового сообщества, в особенности в области МСП, будет предоставлена дополнительная помощь в поддержку того, что уже существует в регионе. У всех предприятий, в особенности у предприятий МСП, ориентированных на экспорт, отсутствует понимание международного маркетинга. Экспорт осуществляется не систематически, для этого предпринимаются специальные действия. Для успешного развития устойчивого экспорта, необходимо предоставлять предприятиям или бизнес-сектору всестороннюю помощь на долгосрочной основе. К этому вопросу обратимся в последующей основной фазе Программы.

       4. Модуль 4: Поставки для частного и государственного
                   секторов 

      (i) Под-модуль 4.1: Поставки и система управления поставками

      Прямыми бенефициарами этого под-модуля будут ИПТ, работающие в области поставок и системе управления поставками, тренеры, эксперты, консультанты, управленческие группы организаций. В отобранных приоритетных секторах деловым сообществам будет оказана прямая помощь в сотрудничестве с партнерскими организациями в форме обучающих семинаров, доступа к публикациям ITC, руководствам и информационной базе данных.
      Первая фаза будет включать секторальную поддержку в исследовании окружающей системы, которой необходимо дать определение, оценить бизнес-осведомленность и желание воспринимать изменения и планировать Программу. Главная фаза Программы будет концентрироваться на реализации в соответствии с требованиями, определенными в первой фазе, и будет включать работу по развитию партнерских организаций, передачу и адаптацию обучающих материалов, информационные и оценочные материалы. Следовательно, продолжительность национальной и международной поддержки со стороны профессиональных институтов по поддержке будет расширена благодаря введению в международную систему по поддержке ИПТ, партнерам и помощи каждой организации для развития самоустойчивости.
      Первая фаза будет использована для утверждения начального восприятия ситуации и потребностей каждой страны посредством консультаций с представителями промышленных и бизнес-кругов, поддержки торговли и продвижения ИПТ, заинтересованных министерств, ученых и консультантов в области поставок для экспорта и системы управления закупками. Во время проводимых семинаров на этой стадии будет оценена осведомленность о практике управления международной системой поставок при обсуждении широкого круга вопросов и технических препятствий как это видится зарубежным и местным торговым партнерам. Результаты этих обсуждений и исследований лягут в основу отчета об оценке потребностей частного сектора этого модуля и последующих планов по реализации Программы.
      Эти обсуждения также помогут определить перспективные национальные организации-партнеры, заслуживающие доверия или, которые будут заслуживать доверие, в глазах делового сообщества, которому они служат. Одна или две организации, в зависимости от географического месторасположения и деловой обстановки в стране, будут отобраны для работы с ITC в качестве национального партнера по реализации Программы. С каждым партнером ITC будет работать в течение трех лет над разработкой бизнес-плана, основанного на информации о требованиях для закупок и по системе экспортных поставок, услугах, возможности организаций и их тренеров. Работа будет продолжена и реализована в основной фазе Программы, подлежащей успешному выполнению в ее первой фазе.
      Система управления поставками будет разработана проектом ITC в горной промышленности Кыргызстана. В этом модуле ITC сконцентрируется на развитии навыков и знаний в системе управления закупками и поставками во всех Центральноазиатских странах. ITC намерена передать глубокие знания широкому кругу бенефициаров и по секторам, и в тоже время будет построена основа для долгосрочной профессиональной технической помощи на местах. МФК наметила в качестве бенефициара Kumtor Operating Company, тем самым, укрепляя воздействие проекта МФК.

      (ii) Под-модуль 4.2: Государственное обеспечение
 
        Проблема номер один - поддержка согласованной Программы в регионе, представляющая явное различие в политике неэкономических подходов. Например, Кыргызстан имеет закон о закупках и как член ВТО взял обязательство присоединиться к многостороннему Государственному Договору по Закупкам (ГДЗ). Присоединение к Договору требует прозрачной государственной системы закупок, открытой для других членов ГДЗ, и оговоренной во время многосторонних незавершенных обсуждений. Казахстан принял закон о закупках и организационный план по реализации реформы в области закупок, но не имеет достаточного количества обученных специалистов для ее осуществления. Узбекистан два года назад разработал проект закона по организации реформ в области государственных закупок, но проект закона до сих пор находится на рассмотрении в Парламенте, возможно, потому что поддержка больше требуется частному сектору, чем плановой экономике.
      Очевидна необходимость широкого регионального обучения по вопросам государственных закупок. В настоящее время Всемирным Банком проводится ограниченное количество обучающих семинаров по вопросам закупок. Пока такое обучение не скоординировано и основано на Программах. Оно не оказывает правительству помощь в становлении хорошими менеджерами в системе закупок, не финансируемых банками. Без устойчивой системы обучения, проведенные на сегодня номинальные реформы, не будут эффективны. К примеру, Всемирным Банком выявлена необходимость в Кыргызстане усиления институциональных возможностей и проведения обучения в области закупок для поддержки реформ. Новый закон или организация не будут эффективно действовать без практической подготовки. Ни на республиканском, ни на региональном уровнях не имеется базы для подготовки кадров в области государственных закупок. Более того, в республике не имеется ни систематического обзора требуемого обучения, ни исследований, как региональный подход может дополнить эффективность подобного обучения. 
      В то время как ЮСАИД оказывает помощь в разработке Программы закона по закупкам, а ВТО предоставляет информацию по процедурам вступления в ГДЗ, отсутствуют сами рабочие модели по эффективной политике реализации юридической системы. Например, в области политики оказания помощи предприятиям МСП. Не существует эффективных инструментов для подготовки приглашений для участия в тендере, их организация, форма объявления о тендере, компенсация поставщикам или эффективные технологии управления контрактами.
      В связи с этим предлагается поддержать правительства Центральноазиатских стран в: 
      - Региональном согласовании положений о государственных закупках и в доступе предприятий МСП к закупочным рынкам в регионе как средстве расширения межрегиональной торговли;
      - Улучшении национальной системы закупок посредством прозрачных положений и процедур, повышении профессионализма и снижении возможностей для коррупции;
      - Усиление возможностей системы национальных закупок по   улучшению управления потребления как при донорской помощи, так и    при самофинансировании, при осуществлении эффективных закупок, относящихся к Программам по развитию инфраструктуры.

       5. Модуль 5: Создание инфраструктуры по управлению                         качеством

       Помимо всех других мероприятий на институциональном уровне и на уровне предприятий, проводимых в регионе, эта область не избалована вниманием доноров. 
      Рекомендуется предпринять действия по оценке потребностей для этого модуля до определения специфических подходов, включая результаты, деятельность и выводы могут быть сформулированы. Инфраструктура для Стандартизации, Гарантирования Качества, Аккредитации и Метрологии (СГКАМ) должны быть разработаны с учетом потребностей затронутых стран.
      Для получения всеобъемлющих сведений о ситуации в регионе в этой области, необходимо провести оценку инфраструктуры существующей СГКАМ в каждой стране. Должна быть определена потребность страны в СГКАМ, основанная на текущем и потенциальном экспорте как определено в модуле 2. Должен быть проведен анализ пробелов для определения нужд и модернизации инфраструктуры СГКАМ. Необходимо сконцентрироваться на развитии инфраструктуры СГКАМ применительно к условиям для ускорения доступа к современному и потенциальному экспорту. Но необходимо также взять во внимание рационализацию процедур по контролю импорта в отношении стандартов и соответствия оценки. Этот подход включает также развитие осведомленности в деловом сообществе по вопросам СГКАМ, связанных с продвижением экспорта и доступом к рынку.

       6. Модуль 6: Информация в области торговли
 
        Подход по внедрению торговой информации должен использовать проверенные методологии информационного менеджмента ITC и обучающие технологии:
      - Сделать оценку потребностей пользователя и возможности информационной службы в регионе, построенной на исследованиях, проведенных в Кыргызстане и Казахстане;
      - Предоставить решения по усилению служб торговой информации в каждой стране, применительно к местным условиям;
      - Если МФК решит ввести языковую приспособленную версию своей Глобальной системы Интернет-инструментария для МСП в серверы провайдеров, это может быть интересным инструментом по распространению информации о зарубежной торговле и вопросов, связанных с ней.

  D. Продукция и деятельность

       Цели развития

      Сделать вклад в интеграцию Центральноазиатских стран в Систему Многосторонней Торговли, чтобы дать возможность получать выгоду от возможностей, предложенных международной торговой системой.

  1. Модуль 1: Развитие межрегиональной торговли 
в Центральной Азии

      Срочные цели

      Срочной целью этого модуля является определение торгового потенциала и места стратегии по расширению межрегиональной торговли при помощи апробированных инструментов и подходов.

      Индикаторы успеха:

      - Распространена информация (определенная и подтвержденная) о возможностях межрегиональной торговли;
      - Определенные бизнес-организации или ИПТ обучены и способны проводить исследования по поставкам и потребностям в одном приоритетном секторе;
      - Бизнес-практика подтверждена и распространена в одном приоритетном секторе для каждой страны-участницы, включая профиль компании;
      - Позитивная оценка собрания продавцов или покупателей со стороны участвующих предприятий.

      Результат 1.1:

      Анализ торгового потока для определения неиспользованного потенциала в межрегиональной торговле пяти стран-участниц.

Деятельность 1.1.1. Сделать анализ торгового потока участвующих 
                    стран Центральноазиатского региона для 
                    определения профилирующих продуктов или 
                    группы продуктов, значительно характеризующих 
                    торговлю стран в отличие от остального мира, но 
                    не обязательно между ними;

Деятельность 1.1.2. Предоставить стейкхолдерам результаты анализов,
                    развить осведомленность о существующем торговом
                    потенциале в регионе и предоставить (в рамках 
                    соответствующих механизмов Программы) 
                    рекомендации как использовать потенциал для 
                    усиления межрегиональной торговли.

Результат 1.2:
      Возможности организаций частного сектора и соответствующих государственных партнеров успешно усилены, благодаря анализу и исследованию существующих поставок и требуемых условий для продовольственного сектора со значительным потенциалом для расширения межрегиональной торговли в соответствующих странах.

Деятельность 1.2.1:
      Определить подходящие бизнес-организации или ИТП, способные работать после прохождения обучения, проведения исследования по поставкам и потребностям.

Деятельность 1.2.2:
      Отобрать приоритетную продукцию или секторы, на которых сконцентрируются последующие модули и провести обучение по проведению исследования по поставкам и потребностям.

Результат 1.3:
      Проведены исследования по поставкам и потребностям в странах-участницах по приоритетным секторам или продуктам, включая компанию или профиль продукции с предоставлением детальной информации о дополнительном торговом потенциале в регионе.

Деятельность 1.3.1:
      Провести исследования по поставкам и потребностям и составить информацию о компании или профиле продукции, определенном секторе или группе продуктов.

Деятельность 1.3.2:
      Распространить результаты исследований стейкхолдерам.

Результат 1.4:
      Проведено одно собрание пилотных продавцов-покупателей с участием как максимум 30 предприятий, участвующих в Программе стран.
 
             Деятельность 1.4.1:
      Провести одно собрание пилотных продавцов-покупателей с участием отобранных производителей продукции или поставщиков и покупателей.
 
             Деятельность 1.4.2:
      Определить специфические трудности в развитии межрегиональной торговли в определенной группе продуктов/секторе. Обсудить проблемы с задействованными предприятиями и государственными чиновниками и сформулировать дальнейшие предложения для их преодоления в рамках всей Программы.

      Бюджет - Модуль 1
__________________________________________________________________
Бюджетная линия!        Описание               !Количество !US $
               !                               !сотрудников!
------------------------------------------------------------------
11.03          Советник по продвижению торговли     5        45,000
11.51          Специалист по анализу торговли       2        28,000
15.01          Транспортные расходы                          20,000
               Суб-контракты:                                
21.01          5 исследований по поставкам и 
               спросу (5 х 2,500)                            12,500
32.01          Пилотные встречи продавцов/
               покупателей                                   15,000
ВСЕГО                                                       120,500
___________________________________________________________________

      Результаты:
      - Советник по продвижению торговли отвечает за результаты по развитию и усилению бизнеса в регионе, он/она предоставляет консультации и следит за тем, чтобы предложения по бизнес-сектору дошли до соответствующих агентств и разрабатывает предложения для всей Программы по развитию межрегиональной торговли.
      - Специалист по анализу проводит анализ торговых потоков, анализирует состояние существующей межрегиональной торговли и определяет неиспользованный потенциал в торговле между странами-участницами.
      - Транспортные расходы предусмотрены для двух членов Программы и DSA.
      - Субконтракты предусмотрены для отобранных местных агентств для проведения исследований по поставкам и спросу.
      - Предусмотрено групповое обучение для организации пилотной встречи продавцов/покупателей.

  2. Модуль 2: Стратегия зарубежной торговли - развитие 
национального экспорта, включая электронную торговлю

      Непосредственная задача:
      Способствовать усилиям стран-участниц (организациям, как государственного, так и частного сектора) по разработке эффективного планирования развития экспорта, включая разработку и/или завершение национальных внешнеторговых стратегий и разработку и/или усиление соответствующих систем поддержки торговли, включая все соответствующие заинтересованные стороны, с целью достижения применения усиленного, единого подхода к развитию внешней торговли в каждой из выбранных стран.

      Индикаторы успеха (для каждой страны):
      - Рекомендации по уполномоченному органу согласованы, и руководящее агентство определено;
      - Процесс стратегического планирования разработан и согласован;
      - Национальные внешнеторговые стратегии для каждой страны-участницы разработаны;
      - Три производственных сектора, обладающие хорошим экспортным потенциалом, определены, и консенсус, который будет поддерживаться при исполнении всех модулей Программы достигнут;
      - Оценка возможности электронной торговли подготовлена, опубликована и разослана для обсуждения основным заинтересованным сторонам;
      - Национальные "круглые столы", посвященные вопросам электронной торговли, проведены, и специальные группы по изучению электронной торговли определены;
      - Усиленная Национальная торговая стратегия (НТС) разработана совместно с основными заинтересованными сторонами и опубликована.

      Результат 2.1:
      Усиленный штат разработчиков политики в каждой выбранной стране по определению и отбору продукции и секторов, обладающих экспортным потенциалом.
      Шаг 2.1.1.: Провести анализ по секторам для определения трех
                  производственных секторов, обладающих хорошим 
                  экспортным потенциалом, в каждой стране.
      Шаг 2.1.2.: Предоставить выбранным институтам поддержки 
                  торговли (TSI) доступ к Интерактивной Торговой 
                  Карте IТС, интерактивной базе данных, содержащей 
                  мировой спрос и предложение по более чем 5 000
                  наименованиям продукции; база данных будет 
                  адаптирована (с точным названием и логотипом) для 
                  различных аналогов TSI в странах-участницах.
      Шаг 2.1.3.: Осуществить обучение в области рыночного анализа 
                  для одного представителя от каждой партнерской 
                  организации TSI, а также поддержку организации- 
                  партнеру с тем, чтобы обеспечить надлежащее 
                  использование Интерактивной торговой карты для 
                  разработки национальной и секторальной стратегии.

      Результат 2.2.:
      Схема уполномоченного органа, например, национального экспортного совета или другой подобной организации, определена в каждой стране; определены ведущие исполнительные агентства.
      Шаг 2.2.1.: Обзор и анализ для каждой страны текущего 
                  состояния разработки, планирования и исполнения 
                  национальной торговой стратегии; определение 
                  существующих ключевых сетевых партнеров,
                  способствующих торговле.
      Шаг 2.2.2.: Порекомендовать, основываясь на анализе и опыте 
                  разработки стратегий экспорта, подходящий 
                  процесс, включая сетевой механизм и принимая во 
                  внимание специфичные особенности страны. 
      Шаг 2.2.3.: Провести национальные семинары с целью 
                  представления, обсуждения и нахождения консенсуса 
                  по результатам и рекомендациям анализа, а 
                  необходимой работе для исполнения основной фазы 
                  Программы.

      Результат 2.3.:
      Проводящийся процесс стратегического планирования усилен и еще более развит.
      Шаг 2.3.1.: Разработать процесс для обзора, подготовки и реализации национальных торговых стратегий.

      Результат 2.4.:
      Повышенная заинтересованность среди сторон в отношении использования новой информационной и коммуникационной технологии в развитии торговли.
      Шаг 2.4.1.: Для каждой страны проанализировать текущее 
                  планирование электронной торговли и возможности 
                  осуществления, сетевых партнеров по электронной 
                  торговле и имеющие место действия в области 
                  электронной коммерции внутри страны (например, 
                  переучет товаров с отчетом в качестве результата).
      Шаг 2.4.2.: Провести встречу ключевых заинтересованных сторон 
                  с целью определения самых лучших национальных и 
                  международных практик, проблем и подходов к 
                  электронной торговле.

      Результат 2.5.:
      Пересмотренная, усиленная и опубликованная национальная торговая стратегия (NTS) для каждой страны-участницы разработана, и возможности регионального обмена опытом предоставлены.
      Шаг 2.5.1.: Предоставить руководство сетевым партнерам в      
                  каждой стране по использованию реформулированного 
                  процесса стратегического планирования с целью 
                  подготовки и усиления их NTS посредством 
                  проведения серии национальных "круглых столов";
      Шаг 2.5.2.: Организовать региональный симпозиум, посвященный 
                  стратегии развития внешней торговли 
                  ("исполнительный форум"), с целью обсуждения 
                  результатов помощи, предоставленной за время 
                  осуществления первой фазы Программы и освещения 
                  некоторых ключевых проблем торговой стратегии, 
                  требующих дальнейшей помощи в их решении.

      Результат 2.6.:
      Предложение модуля по исполнению NTS и усилению институциональных структур для предоставления услуг предприятиям по поддержке торговли подготовлено.
      Шаг 2.6.1.: Подготовить модуль по исполнению NTS и усилению 
                  институциональных структур по предоставлению 
                  услуг по поддержке торговли для включения в 
                  последующий документ основной фазы Программы.

      Бюджет-Модуль 2:
___________________________________________________________________
Бюджетная                                    Количество    Долларов
линия       Описание                         сотрудников   США
-------------------------------------------------------------------
11.04       Советник (разработка стратегии)      3         39 000
11.52       Консультант по развитию внешней 
            торговли                             2         38 000
11.53       Рыночный аналитик (L-3)              2         18 000
11.54       Специалист по электронной торговле   1         19 000
15.02       Служебные командировки                         14 000
17.02       Национальные консультанты            6          6 000
32.02       Групповое обучение (исполнительный 
            форум)                                         50 000
32.03       Интерактивная Торговая Карта для 
            всех стран                                     36 000

            Всего:                                        220 000
__________________________________________________________________

      Вложения:
      - Советник по развитию внешней торговли (FTD) будет отвечать за обеспечение того, чтобы шаги 1-6 были выполнены, а цели - достигнуты. Он/она должен(а) предоставить техническую поддержку заинтересованным сторонам на национальном уровне, другим советникам и консультантам; организовать региональный симпозиум по NTS и подготовить предложение по NTS для его включения в основную Программу.
      - Консультанты по FTD должны предоставить консультации заинтересованным сторонам по вопросам членства и работы национальной системы поддержки торговли, сформулировать процесс планирования и завершить NTS для каждой страны. Консультанты также должны оказать поддержку проведению Симпозиума.
      - Рыночный аналитик должен провести анализ по секторам с целью определения потенциала для экспорта и определения трех приоритетных секторов для каждой страны. Различные сектора экспорта будут оцениваться относительно десяти ключевых критериев рыночного анализа, и эта информация будет предоставлена для использования при подготовке NTS.
      - Специалист по электронной торговле должен провести национальные семинары по электронной торговле и стратегии электронной торговли. Это будет направлено на наработку необходимых знаний среди лиц, осуществляющих национальную стратегию по электронной торговле с тем, чтобы дать им возможность составить эффективные программы по стимулированию электронной торговли.
      - Предусмотрено групповое обучение, включающее в себя организацию и проведение национальных семинаров и организацию финансируемого Правительством Швейцарии/IТС Симпозиума ("Форум для руководящего состава") в регионе.
      - Интерактивный доступ к Интерактивной Торговой Карте, наиболее полной интерактивной базе данных в отношении охвата стран и перечня продукции.

  3. Модуль 3: Создание ресурсных центров МСП 
для осуществления связей с Системой многосторонней торговли (СМТ), включая институты, стимулирующие развитие торговли (Trade support institutions - TSI)

      Непосредственная задача:
      Непосредственной задачей Модуля 3 является создание базы в имеющих отношение к малому и среднему бизнесу TSI, способствующих торговле, с тем, чтобы ознакомить МСП и другие предприятия с базовыми принципами и правилами, а также последствиями для бизнеса СМТ.
      Индикаторы успеха:
      - Четкий план для отобранных TSI разработан, и полное право собственности передано;
      - Операционный механизм для обеспечения активного диалога между деловыми кругами и правительством по вопросам, относящимся к Всемирной торговой организации (ВТО) или, в случае Кыргызстана, по вопросам, касающимся выполнения соглашений ВТО, создан;
      - Формирование и практическая работа национальных систем с целью информирования и распространения последствий СМТ для бизнеса.

      Результат 3.1.:
      Имеющие отношение к МСП институты, способствующие торговле (TSI) определены, и процесс их усиления начат (будет продолжен в ходе исполнения основной фазы Программы) с тем, чтобы TSI могли:
      - Принять на себя распространительную функцию по регулярному информированию МСП о последствиях СМТ для бизнеса;
      - Оказывать им помощь в улучшении их деловой активности по пользованию преимуществами СМТ (последнее технически должно быть решено во время исполнения основной фазы Программы); и
      - Представлять интересы делового сообщества в диалоге с государственными органами по таким вопросам, как присоединение к ВТО или, в случае Кыргызстана, выполнение соглашений ВТО.

      Шаг 3.1.1.: Определение подходящих TSI в странах-участниках 
                  (в соответствии с действиями, предпринятыми в 
                  модуле 2).
      Шаг 3.1.2.: Оценить знания, возможности и потенциал имеющих 
                  отношение к ВТО отобранных TSI для изучения МСП/ 
                  делового сообщества. 
      Шаг 3.1.3.: Разработать план (бизнес-план) для отобранных TSI 
                  по принятию лидирующей роли в представлении 
                  интересов МСП (делового сообщества) в 
                  Правительстве и при исполнении обязательств и 
                  прав ВТО.
      Шаг 3.1 4:  Обсуждение последствий для бизнеса членства 
                  страны в ВТО за "круглым столом" в Бишкеке с 
                  участием отобранных TSI и представителей торговых 
                  МСП и других предприятий. Представители деловых 
                  кругов из других четырех стран должны быть также 
                  приглашены на это мероприятие.

      Результат 3.2:
      Создание местных систем с участием бизнес-сектора, государственных органов, академических кругов и других институтов и лиц, заинтересованных в использовании преимуществ, предоставляемых СМТ; системы должны поощряться отобранными TSI.

      Шаг 3.2.1: Организовать встречи в странах-участницах 
                 Всемирной Торговой Электронной Сети (Таджикистан, 
                 Туркменистан и Узбекистан) и теми странами, 
                 которые еще не являются членами программы 
                 Всемирной Торговой Электронной Сети. Усиление 
                 национальных систем уже начато в Казахстане и 
                 Кыргызстане.
      Шаг 3.2.2: Провести ознакомительный региональный семинар по 
                 последствиям СМТ для бизнеса с участием TSI и 
                 представителей МСП.

      Результат 3.3:
      Лучшее понимание влияния соглашений ВТО в приоритетном секторе в регионе, как это определяется в модуле 2 (возможными секторами могут быть текстильная и швейная промышленность, сельское хозяйство).

      Шаг 3.3.1: Подготовить секторальное исследование последствий 
                 членства или нечленства стран для отобранных 
                 приоритетных секторов.
      Шаг 3.3.2: Обсудить и ознакомить с результатами исследования 
                 во время проведения регионального семинара.

      Бюджет-Модуль 3:
___________________________________________________________________
Бюджетная                                    Количество    Долларов
линия       Описание                         сотрудников   США
-------------------------------------------------------------------
11.05       Старший советник по ВТО              3          39 000
11.55       Международные консультанты по СМТ    3          57 000
15.03       Служебные командировки                          14 000 
17.03       Национальные консультанты            8           8 000
32.04       Групповое обучение                              20 000

            Всего:                                         138 000
__________________________________________________________________

      Вложения:
      - Старший советник по ВТО отвечает за обеспечение того, чтобы результаты были получены, а цели достигнуты. Он/она должен(а) предоставить техническую помощь заинтересованным сторонам на национальном уровне, другим советникам и консультантам, а также поддержку мероприятиям, организуемым в соответствии с данным модулем.
      - Международные консультанты по СМТ должны предоставить консультации заинтересованным сторонам на национальном уровне по вопросам исполнения Программы, и будут отвечать за проведение секторальных исследований, и принимать участие в семинарах и симпозиумах.
      - Национальные консультанты должны будут предпринять секторальный анализ страны, подготовить учреждение местных систем и принимать участие в местных и региональных встречах.
      - Предусмотрено групповое обучение, заключающееся в организации национальных и региональных семинаров.

  4. Модуль 4: Обеспечение частного и государственного 
секторов

      Закупки частного сектора включают в себя нахождение источника, приобретение и управление сетью поставок для экспорта. Государственные закупки охватывают институциональные и профессиональные требования в отношении управления приобретением и распространением товаров и услуг, контролируемые государством в целях национального использования. Причиной объединения этих двух областей воедино в данном модуле является то, что в некоторых Центральноазиатских странах большая часть деятельности по нахождению источника, приобретению и распределению в настоящее время подвергается влиянию или контролируется со стороны государственных агентств. Такая ситуация меняется по мере того, как каждая страна осуществляет прогрессивные изменения в направлении установления рыночной экономики.
      В данном модуле деятельность институтов, поддерживающих торговлю, имеет целью помочь процессу экономических реформ двумя способами. Во-первых, через усовершенствование навыков и знаний профессионалов частного и государственного секторов, предназначенных для осуществления новых методов посредством развития национальных институтов, предоставляющих профессиональную поддержку обучающими материалами, техническими руководствами, информационными и диагностическими инструментами. И, во-вторых, через развитие понимания среди государственных организаций с тем, чтобы они могли руководить практикой закупок и цепью поставок с целью усовершенствования деятельности отечественных поставщиков и расширения потенциала регионального рынка. Деятельность TSI в частном и государственном секторе данного модуля является дополняющей, однако, направлена на различную аудиторию. Сотрудничество охватывает обмен ресурсами, информацией и презентации на ознакомительных семинарах.
 
              Под-модуль 4.1: Закупки частного сектора и управление
                      цепочкой экспортных поставок

      Непосредственная задача:
      Получить детальное понимание цепочки поставок частного сектора и потребностей в институциональной поддержке в каждой стране региона, определяя требования, отбирая национальных партнеров и завершая стратегический план исполнения для основной фазы данного модуля.

      Индикаторы успеха:
      - Принятие и использование отчетов по оценке потребностей и цепочке поставок деловым сообществом и институтами по продвижению;
      - Широкое и репрезентативное участие частного сектора в мероприятиях, возглавляемых институтами поддержки торговли;
      - Принятие реалистичного, укрупненного бизнес-плана, разработанного каждым из выбранных национальных партнерских институтов.

      Результат 4.1.1:
      Завершенные обзоры сетей поставок для выбранных промышленных секторов (как они определены в Модулях 1 и 2).

      Шаг 4.1.1.1: Проанализировать текущую практику 
                   функционирования цепочки поставок, их потенциал 
                   и возможности, риски, технические препятствия, 
                   мотивацию к изменению практики и введению новых 
                   технологий в не более трех из выбранных 
                   приоритетных секторов.
      Результат 4.1.2:
      Отчет Оценки потребностей по:
      - Требованиям к профессиональной поддержке для специалистов, работающих на предприятиях, вовлеченных в экспортную деятельность и деятельность по приобретению товаров и услуг и управлению цепочкой государственных закупок; и
      - Возможностям и потенциалу TSI в этой области.

      Шаг 4.1.2.1: Проанализировать потребности делового сообщества 
                   посредством консультаций с представителями 
                   промышленности и МСП, TSI, заинтересованных 
                   министерств, ученых и консультантов в области 
                   осуществления закупок и управления сетями 
                   поставок.
      Шаг 4.1.2.2: Провести ознакомительный семинар и обсуждение с 
                   признанными национальными и международными 
                   предприятиями; МСП, потенциальными,     
                   национальными институциональными покупателями; и 
                   другими лицами, вносящими свой вклад в процесс
                   осуществления закупок и управления цепями 
                   поставок.
      Результат 4.1.3:
      Краткий список потенциальных национальных партнерских институтов и анализ их потенциала и возможностей.
      Шаг 4.1.3.1: Определить потенциальные партнерские институты в 
                   выбранных приоритетных секторах и отобрать 
                   наиболее перспективные из них для последующего 
                   исследования.
      Шаг 4.1.3.2: Обсудить с каждым из перечисленных в 
                   вышеуказанном кратком списке институтов их 
                   ожидания и пожелания по отношению к 
                   расширению их деятельности в области 
                   осуществления закупок и управления цепью 
                   поставок с целью получения полного понимания для 
                   каждого из предполагаемых партнеров: охвата 
                   рынка, потенциала, потребностей и ограничений.
      Шаг 4.1.3.3: Оценить потенциал и возможности потенциального 
                   партнерского института в области закупок и 
                   управления цепью поставок, и отобрать партнера 
                   (партнеров) для работы в фазе реализации 
                   Программы.
      Результат 4.1.4:
      Реалистичный трехгодичный бизнес-план, разработанный каждым из институтов, охватывающий финансовую и операционную деятельность по удовлетворению потребностей предприятий частного сектора и специалистов в области закупок и управления цепью поставок.
      Шаг 4.1.4.1: Провести двухдневный семинар, посвященный 
                   задачам Программы, развитию институционального 
                   управления, маркетинговой деятельности и другим 
                   вопросам, имеющим отношение к удовлетворению 
                   потребностей развития предприятий и
                   профессионалов.
      Шаг 4.1.4.2: Способствовать проведению обсуждения вопросов 
                   планирования за "круглым столом" с целью 
                   разработки реалистичных операционных и    
                   финансовых бизнес-планов с участием 
                   соответствующих управленческих групп отобранных 
                   партнерских институтов.
      Шаг 4.1.4.3: Добиться принятия укрупненного бизнес-плана и 
                   плана работ на следующие три года со стороны 
                   партнерского института и СМТ. Определить 
                   меморандум о взаимопонимании для обмена
                   информацией, схемами, учебными материалами и 
                   философией Программы.

      Рабочий план - Под-модуль 4.1:
      Предполагается, что данный под-модуль будет развиваться в соответствии со следующим планом:
_________________________________________________________________
Событие                                      Предполагаемое время

Фаза 1: Подтверждение стратегии и детальный
анализ потребностей                           Март-декабрь 2002 г.
Результат 4.1.1 Казахстан, Кыргызстан, 
Узбекистан                                    Март-апрель 2002 г.
Результат 4.1.1 Таджикистан, Туркменистан     Апрель-май 2002 г.
Результат 4.1.2 Казахстан, Кыргызстан, 
Узбекистан                                    Май-июль 2002 г.
Результат 4.1.2 Таджикистан, Туркменистан     Июнь-декабрь 2002 г.
Основная фаза: Передача материалов, 
самоустойчивость в обучении и развитии        Июль-декабрь 2002 г.
__________________________________________________________________

      Бюджет - Под-модуль 4.1:
___________________________________________________________________
Бюджетная                                    Количество    Долларов
линия       Описание                         сотрудников   США
-------------------------------------------------------------------
            Персонал:
11.56       Международный консультант            2.0       36 000
11.57       Международный консультант - Закупки  1.5       28 500
15.06       Поездки персонала Программы                     7 500
16.01       Поездки СМТ                                    10 000
17.04       Национальные консультанты            4          4 000
21.02       Субподряд (печатание)                           1 000
            Обучение:
32.05       Групповое обучение                             20 000
            Всего:                                        107 000
------------------------------------------------------------------
      Вложения:
      (1) Вложения партнерской стороны:
      Предполагается, что национальные партнерские институты предоставляют ресурсы для организации и координирования действий, имеющих отношение к данной Программе в своих странах. Соответствующий уровень финансового участия в затратах на все переданные материалы и информационную продукцию, обучение и затраты на организацию встреч будут согласовываться с каждым партнером до начала исполнения Программы.
      (2) Персонал Программы:
      Национальный консультант по обучению помогает определить и проанализировать имеющийся институциональный потенциал для обучения и наблюдает за организацией семинаров для предприятий и составлением местных отчетов и бизнес-планов.
      Международный консультант по вопросам закупок и поставок проводит обследование цепочки поставок в выбранных секторах, просматривает технические препятствия, практику работы, риски, потенциал цепочки поставок, мотивации к изменению практики и введению новых технологий, и выступает на семинарах (затраченное время и проезд).
      Международные эксперты участвуют в семинарах по повышению бизнес-осведомленности, которые будут проходить в каждой стране. Сюда включаются специалисты по проблемам переходного периода из стран Центральной и Восточной Европы, эксперты по государственному сектору и другие эксперты в области поставок, вовлеченные в работу по другим Модулям данной Программы, а также иные специалисты, чья помощь необходима в соответствии с местными потребностями (затраченное время и проезд).
      (3) Обучение:
      Один семинар по улучшению знаний по вопросам, касающимся бизнеса, приблизительно на 250 человек в каждой стране с целью презентации Программы, обсуждения и оценки понимания деловыми кругами вопросов, касающихся международной цепочки поставок и определения помощи, необходимой для потенциальных партнерских институтов. Затраты включают аренду помещения, оборудование, питание и оплату переводчиков.
      (4) Субподряд (печатание):
      Печатание брошюр, публикаций и раздаточных материалов для семинара.
      (5) Поездки:
      Командировочные расходы на поездки национальных консультантов и персонала СМТ.

      Под-модуль 4.2: Государственные закупки: 

      Непосредственная задача:
      Разработать интегрированные национальные и региональные стратегии по усовершенствованию операционной эффективности государственных закупок с целью использования улучшенных рыночных возможностей.
      Индикаторы успеха:
      Основным индикатором будет служить согласование и передача отчетов, произведенных за время исполнения данной фазы Программы на уровне министерств и государственных органов в каждой стране, а именно:
      - Стратегии национальных и регионального подходов к осуществлению государственных закупок;
      - Описание реформ и методы их исполнения;
      - Целей реформ;
      - Отчета по анализу потребностей в обучении в двух или более Центральноазиатских государствах.

      Результат 4.2.1:
      Стратегия национального и регионального подходов к осуществлению государственных закупок для Центральноазиатских стран, разработанная с учетом:
      - Схемы элементов Программы с целью оказания помощи МСП в получении доступа к государственным закупкам на национальном и региональном уровне;
      - Изучение элементов рыночных принципов (например, объявлений о национальных и региональных закупках и условий для обучения);
      - Целей региональной реформы процесса государственных закупок;
      - Институциональных средств осуществления целей и задач; и
      - Разработка критериев успеха.

      Шаг 4.2.1.1: Провести форум для руководящих официальных лиц, 
                   занимающихся государственными закупками в 
                   странах Центральноазиатского региона с целью 
                   пересмотра и обновления национальных стратегий и 
                   разработки регионального подхода к усилению 
                   рыночных возможностей.
      Шаг 4.2.1.2: Предложить средства по осуществлению реформ как 
                   на национальном, так и на региональном уровне.
      Шаг 4.2.1.3: Установить цели для реформ, включая средства 
                   вовлечения основных представителей стран 
                   Центральноазиатского региона в систему 
                   организаций, занимающихся государственными 
                   закупками, для обеспечения эффективного обмена 
                   при разработке национальной, региональной и 
                   международной политики государственных закупок.
      Шаг 4.2.1.4: Пересмотреть эффективность политик с целью:
                   - Развитие малого и среднего бизнеса через 
                     систему государственных закупок;
                   - Использования государственных закупок для 
                     расширения торговли между странами 
                     Центральноазиатского региона, а также внешней 
                     торговли с остальным миром;
                   - Подкрепления реформы государственных закупок в 
                     целях расширения торговли и экономической 
                     интеграции (например, через согласование 
                     политики по закупкам, гармонизация документов 
                     по закупкам, планов электронной торговли, 
                     идентификацию потенциала для обучения и 
                     согласованные Программы обучения и 
                     предоставления консультационной помощи).
      Результат 4.2.2:
      Конечный анализ потребностей в обучении по вопросам государственных закупок в двух или более странах Центральноазиатского региона и план обучения, разработаны с тем, чтобы осуществлять выработанную стратегию в соответствии с Результатом 1 в основной фазе Программы.
      Шаг 4.2.2.1: Провести анализ потребностей в двух или более 
                   странах Центральноазиатского региона с целью 
                   предоставления эмпирической информации о 
                   выполненной работе по закупкам, имеющемся уровне 
                   знаний и уровне знаний, необходимым для того, 
                   чтобы отвечать требованиям стратегии.
      Шаг 4.2.2.2: Определить требования обучения.
      Шаг 4.2.2.3: Пересмотреть текущие организационные модели, 
                   поддерживающие развитие знаний и навыков в 
                   области государственных закупок и 
                   порекомендовать устойчивый подход к обучению для 
                   частного и государственного секторов.

      Рабочий план - Под-модуль 4.2:
      Предполагается, что под-модуль будет проходить в соответствии со следующим поэтапным графиком:
___________________________________________________________________
                Событие                       !Предполагаемое время
-------------------------------------------------------------------
  Фаза один: Формулирование Стратегии и Анализ Потребностей
-------------------------------------------------------------------
1. Определить точки соприкосновения              Январь 2002 г.
   государственных закупок в странах 
   Центральноазиатского региона и просмотреть 
   законы и положения, регулирующие процесс 
   осуществления государственных закупок.
-------------------------------------------------------------------
2. Региональный Форум по государственным         Апрель 2002 г.
   закупкам для стран Центральноазиатского 
   региона определяет руководящие принципы для 
   модели закупок с тем, чтобы национальные 
   стратегии придерживались регионального 
   подхода к осуществлению государственных 
   закупок.
-------------------------------------------------------------------
3. Анализ потребностей в обучении, проведенный   Октябрь 2002 г.  
   в двух или более странах Центрально-
   азиатского региона должен способствовать  
   разработке национальной и региональной 
   стратегий.
-------------------------------------------------------------------
Основная фаза                                    Январь 2003 г.-
                                                 декабрь 2005 г.
___________________________________________________________________

      Бюджет - Под-модуль 4.2.:
___________________________________________________________________
Бюджетная                                    Количество    Долларов
линия       Описание                         сотрудников   США
-------------------------------------------------------------------
11.06       Старший советник/государственные 
            закупки                                1       13 000
11.58       Международный консультант по 
            юридическим вопросам                   1       19 000
11.59       Международный консультант по 
            вопросам обучения                      1       19 000
15.04       Служебные командировки                          6 000
15.07       Поездки персонала Программы                    10 000
17.05       Национальные консультанты по 
            юридическим вопросам                   4        4 000
17.06       Национальные консультанты              4        4 000
            (государственные закупки) 
32.06       Групповое обучение                             10 000 

            Всего:                                         85 000
___________________________________________________________________

      Участие: 
      (1) Вклад партнерской стороны:
      - На первоначальной стадии партнерской организацией является орган, уполномоченный за осуществление государственных закупок и Министерство финансов в странах-участницах. Министерства финансов определят представителей ключевых министерств и других государственных органов для работы с персоналом Программы ITC.
      (2) Персонал Программы:
      - Старший советник ITC по государственным закупкам обеспечивает общую координацию Программы, формирует концептуальное представление для специфичных для региона параметров и вносит существенный вклад в осуществление Программной деятельности.
      - Международный консультант по правовым вопросам - эксперт по ВТО и международным системам государственных закупок - анализирует правовые системы государств Центральноазиатского региона, подготавливает и проводит обсуждения с государствами Центральноазиатского региона на Форуме, направленных на обучение, и протоколирует результаты.
      - Международный консультант по вопросам обучения - эксперт по системам государственных закупок - определяет потребности и анализирует существующий потенциал для обучения в области государственных закупок, как это законодательно оформлено государствами Центральноазиатского региона, и проводит дискуссии с государствами Центральноазиатского региона на Форуме, направленном на обучение, а также протоколирует результаты.
      - Национальный консультант по правовым вопросам, хорошо знакомый с правовыми системами государств Центральноазиатского региона, оказывает помощь, а также проводит экспертизу на местах для Международного консультанта по правовым вопросам с целью обзора и анализа применяемой системы государственных закупок и имеющей к ним отношение информации, а также ознакамливает с проведенной экспертизой Центральноазиатские страны на обучающем Форуме.
      - Национальный консультант по вопросам обучения помогает Международному консультанту по вопросам обучения определить потребности и проанализировать существующий потенциал по обучению государственным закупкам, в соответствии с договоренностью с государствами Центральноазиатского региона, и проводит дискуссии с государствами Центральноазиатского региона на Форуме, а также протоколирует результаты.
      (3) Обучение:
      Мероприятие, направленное на групповое обучение, собирает вместе государства Центральноазиатского региона на пятидневный форум для обсуждения методов улучшения закупок государственного сектора, улучшения управления в соответствии с принципами экономии, эффективности, недискриминации, прозрачности и подотчетности, а также усиления межрегиональной торговли между государствами Центральноазиатского региона.
      (4) Поездки:
      Затраты на поездки национальных консультантов и участников ITS на мероприятия обучающего плана, а также подготовительная деятельность.

  5. Модуль 5: Управление качеством

      Непосредственная цель:
      Полная оценка потребностей в области СГКАМ с целью предоставления возможности для развития модуля технической помощи по Управлению качеством для основной фазы Программы. Проинформировать заинтересованные стороны, включая деловое сообщество, о значении стандартов и оценки соответствия для международной торговли.

      Индикаторы успеха:
      - Модуль по Управлению качеством для основной фазы Программного документа разработан совместно с заинтересованными сторонами и полностью приемлем для них.
      - Полное принятие и национальные права собственности на "бизнес-план" по усилению инфраструктуры СГКАМ обеспечены.

      Результат 5.1:
      Детальный план и анализ существующей инфраструктуры СГКАМ в странах-участницах:
      Шаг 5.1.1: Провести инвентаризацию организаций СГКАМ в каждой 
                 стране. Это включает (но не ограничивается) 
                 национальными органами по стандартизации, 
                 национальными справочными пунктами, национальными 
                 институтами метрологии, национальными
                 аккредитационными органами, органами по оценке 
                 соответствия (тестирование, инспекция, 
                 сертификация), национальными ассоциациями по 
                 контролю качества.
      Шаг 5.1.2: Определить их адекватность и потенциал по 
                 предоставлению услуг. Рассмотреть готовность 
                 органов по оценке соответствия отвечать 
                 требованиям соответствующих международных 
                 стандартов/руководств.
      Шаг 5.1.3: Порекомендовать меры по улучшению их текущих услуг 
                 с тем, чтобы соответствовать требованиям 
                 международных стандартов и оказать поддержку 
                 усилиям по развитию экспорта, предпринимаемым 
                 деловым сообществом.

      Результат 5.2:
      Вызвать заинтересованность в важных аспектах СГКАМ, оказывающих влияние на международную торговлю:
      Шаг 5.2.1: Провести национальные семинары в целях повышения
                 заинтересованности среди задействованных сторон в 
                 важности вопросов по стандартам и оценке 
                 соответствия в международной торговле, основываясь 
                 на публикации ITC "Руководство по качеству для 
                 экспортеров".
      Шаг 5.2.2: Предоставить руководство и поддержку для адаптации 
                 "Руководства по качеству для экспортеров" к 
                 местным условиям.
      Шаг 5.2.3: Подготовить национальную версию "Руководства по 
                 качеству для экспортеров".

      Результат 5.3:
      Учрежден план по усилению существующих институтов, и разработана комплексная национальная структура СГКАМ (включая те органы, которые обладают большим значением для развития экспорта, но которые до сих пор не созданы в странах-участницах, такие как органы сертификации Международной Организации по Сертификации ИСО 9000).
      Шаг 5.3.1: Определить текущие и будущие потребности 
                 заинтересованных сторон (особенно делового 
                 сообщества, ориентированного на экспорт) в области 
                 СГКАМ.
      Шаг 5.3.2: Провести анализ пробелов с целью определения 
                 дополнительных требований, включая услуги, 
                 существующей на настоящий момент инфраструктуры 
                 СГКАМ для того, чтобы удовлетворить потребности 
                 заинтересованных сторон, основываясь на Результате 
                 1 и информации, полученной в 3.1.
      Шаг 5.3.3: Разработать рекомендации, как создавать/ 
                 устанавливать комплексную инфраструктуру поддержки 
                 торговли в СГКАМ, в странах-участницах.
      Шаг 5.3.4: Провести региональный семинар с целью обсуждения 
                 результатов и обмена опытом, накопленным в области 
                 СГКАМ между странами-участницами, а также для 
                 рассмотрения "бизнес-планов" по СГКАМ в пяти 
                 странах.

      Бюджет - Модуль 5:
___________________________________________________________________
Бюджетная                                    Количество    Долларов
линия       Описание                         сотрудников   США
-------------------------------------------------------------------
11.07       Старший советник по управлению        3        39 000
            качеством 
11.60       Международный консультант по          2        38 000
            метрологии/тестированию 
15.05       Служебные командировки                         15 000
15.08       Служебные командировки 
            (национальные)                                  5 000
17.07       Национальные консультанты по 
            управлению качеством                 15        15 000
21.03       Субподряд (перевод и печатание 
            "Руководства по качеству для 
            экспортеров")                                  10 000
32.07       Групповое обучение                             12 000
            Всего:                                        134 000
__________________________________________________________________

      Вложения:
      - Старший советник по управлению качеством экспорта, который будет отвечать за управление данным модулем и осуществление специальных действий.
      - Международный консультант по метрологии и тестированию должен будет работать совместно со старшим советником по управлению качеством экспорта.
      - Национальные консультанты должны будут осуществлять шаги 5.1 и 5.3. Они также собирают материал до осуществления работ на местах и завершают сбор дополнительной информации после проведения работ на местах. Они планируют визиты по осуществлению работ на местах и отвечают за подготовку административной и материально-технической поддержки семинарам и региональным симпозиумам. Всего требуется 3 сотрудника для каждой страны.
      - Поездки ITC для старшего советника по управлению качеством экспорта.
      - Групповое обучение предусмотрено для проведения одного национального семинара в каждой стране и одного регионального трехдневного симпозиума.
      - Субподряд для перевода и печатания публикации ITC "Руководство по качеству для экспортеров" и адаптированных к национальным условиям публикаций.

  6. Модуль 6: - Информация в области торговли

      Непосредственная задача:
      Непосредственными задачами вмешательства в торговую информацию является: 
      - создание соответствующих стратегий служб торговой информации, которые могут предоставить базу для выполнения Программы среднесрочного развития для таких служб.

      Индикаторы успеха: 
      - национальные стратегии развития торговой информации согласованы национальными партнерами (предоставляющими услуги) и права приняты;
      - региональная ассоциация специалистов по торговой информации учреждена; 
      - модуль основной фазы для развития услуг торговой информации одобрен национальными партнерами.

      Результат 6.1:
      Стратегический план развития служб международной торговой информации разработан для каждой страны.
      Шаг 6.1.1: Провести обследование потребностей в торговой 
                 информации тех, кто вовлечен в международную   
                 торговлю в Таджикистане, Туркменистане и 
                 Узбекистане для дополнения уже проведенного 
                 исследования в Казахстане и Кыргызстане (в рамках 
                 национальных Программ KAZ/97/019 и KYR/61/74 
                 соответственно).
      Шаг 6.1.2: Оценить потенциал поставщиков торговой информации 
                 с целью уделения внимания потребностям в 
                 международной торговой информации частного и 
                 государственного секторов в Таджикистане, 
                 Туркменистане и Узбекистане, и обновить подобные 
                 оценки, проведенные в Казахстане и Кыргызстане в 
                 2001 году.
      Шаг 6.1.3: Составить Программы стратегических планов по 
                 развитию или усилению служб торговой информации в 
                 каждой из пяти стран.
      Шаг 6.1.4: Организовать национальный семинар для провайдеров 
                 торговой информации в Таджикистане, Туркменистане 
                 и Узбекистане с целью представления результатов 
                 оценок информационных потребностей и потенциала, и 
                 предоставить платформу для обсуждения и дачи 
                 рекомендаций по Программам стратегических планов.
      Шаг 6.1.5: Завершить стратегические планы для каждой страны, 
                 основываясь на результатах Национальных Семинаров.

      Результат 6.2:
      Формирование региональной ассоциации по торговой информации.
      Шаг 6.2.1: Составить проект предложений по созданию 
                 региональной ассоциации по торговой информации, 
                 включая факторы, касающиеся статуса, координации, 
                 функционирования и устойчивости. 
      Шаг 6.2.2: Организовать региональный форум для представителей 
                 основных провайдеров торговой информации каждой 
                 страны с целью обсуждения и внесения своего вклада 
                 по формированию региональной ассоциации торговой
                 информации.
      Шаг 6.2.3: Придать окончательную форму структуре и работе 
                 региональной ассоциации торговой информации.

      Результат 6.3:
      Модуль основной фазы, уделяющий внимание вопросам развития служб торговой информации в каждой стране, подготовлен.
      Шаг 6.3.1: Основываясь на национальных стратегических планах  
                 развития информационных служб и результатах 
                 регионального форума информационных специалистов, 
                 подготовить компонент по торговой информации для 
                 Программного документа основной фазы, определяя
                 задачи, действия, вклады и финансирование, 
                 необходимые для того, чтобы сделать такое развитие 
                 возможным через среднесрочную Программу.

      Бюджет - Модуль 6:
___________________________________________________________________
Бюджетная                                    Количество    Долларов
линия       Описание                         сотрудников   США
-------------------------------------------------------------------
11.60       Консультанты (Информационное        4.0        76 000
            Управление) 
16.02       Поездки (персонал ITC)                          7 000
17.08       Национальные эксперты 
            (информационное управление)         12.0       12 000
32.08       Групповое обучение                             10 000
            Всего:                                        105 000
__________________________________________________________________

      Рабочая Программа - Модуль 6:
------------------------------------------------------------------
                                              Показательный график
1. Обзоры бизнес-информации осуществлены в    Ноябрь 2001 г. -
   Таджикистане, Туркменистане и Узбекистане, февраль 2002 г.
   а обновление информации осуществлено в 
   Казахстане и Кыргызстане.
2. Составление Программ национальных          Март 2002 г.
   стратегий развития информации.   
3. Национальные семинары.                     Апрель 2002 г.
4. Завершение составления национальных
   стратегий развития информации.             Май 2002 г.
5. Составление проекта предложения по 
   региональной информационной сети.          Май 2002 г.
6. Региональный форум.                        Июнь 2002 г.
7. Завершение предложения по региональной
   информационной сети.                       Июнь 2002 г.
8. Подготовка модуля для основной фазы по
   развитию служб торговой информации в 
   каждой стране.                             Июль 2002 г.
------------------------------------------------------------------

      Вложения:
      (1) Международные консультанты (4 сотрудника):
      - проводят обследования бизнес-информации в трех странах (Таджикистане, Туркменистане и Узбекистане) и обновляют результаты предыдущих исследований по Казахстану и Кыргызстану;
      - составляют Программы стратегий развития торговой информации для трех стран (Таджикистана, Туркменистана и Узбекистана) и пересматривают прежде разработанные стратегии для Казахстана и Кыргызстана;
      - организовывают и проводят национальные семинары;
      - завершают составление национальных стратегий развития торговой информации;
      - составляют проект предложений по формированию региональной ассоциации торговой информации;
      - подготавливают и проводят региональный форум;
      - разрабатывают проект предложений по развитию служб международной торговой информации в каждой стране.
      (2) Национальные консультанты (12 сотрудников):
      - проводят исследование на местах в качестве части обследований бизнес-информации в Таджикистане, Туркменистане и Узбекистане и обновляют исследования в Казахстане и Кыргызстане;
      - принимают участие в национальных и региональных семинарах.
      (3) Обучение:
      - Групповое обучение для участников, присутствующих на Региональном семинаре по построению сетей торговой информации и затраты на проведение семинара.

  7. Модуль 7: Образование структуры управления и подготовка 
Программного документа

      В соответствии с консультациями с SECO и Правительствами участвующих стран и по соглашению с ними, установление действенной и эффективной структуры управления как для первой фазы, так и для основной фазы Программы (планируемой к реализации в течение пяти лет), с самого начала Программной деятельности, рассматривается как очень важный момент всеми заинтересованными сторонами. Это является одним из основных результатов первой фазы Программы.
      Равнозначно, подготовка Программного документа основной фазы рассматривается в качестве основного результата этой первой фазы. Следовательно, данный модуль, охватывающий эти два основных результата, был установлен.
      Непосредственная задача:
      Действенный и эффективный механизм управления всей Программой установлен для того, чтобы обеспечить мягкое и гибкое исполнение запланированных действий по техническому сотрудничеству.

      Результат 7.1:
      Операционная структура управления для Программы.
      Шаг 7.1.1: Все административные процедуры, включая набор 
                 персонала, закупку транспортных средств и 
                 оборудования, основание офисов в странах и т.д., 
                 предприняты.
      Шаг 7.1.2: Проконсультироваться со всеми странами- 
                 участницами и принять решение относительно 
                 местоположения регионального офиса Программы.
      Шаг 7.1.3: После найма Главного технического советника и 
                 Национальных программных консультантов, включая 
                 административных ассистентов, в соответствующих 
                 странах, провести региональный обучающий семинар 
                 для национального персонала Программы по 
                 содержанию Программы, ее задачам и предполагаемым 
                 результатам, а также по правилам и положениям ITC 
                 с целью обеспечения своевременного и успешного 
                 выполнения такой модульной Программы.

      Региональный обучающий семинар также будет служить в качестве инструмента построения сетей для национального персонала Программы в имеющих отношение к Программе странах и будет поощрять региональное построение сетей на всех уровнях. Семинар также может рассматриваться как официальное начало исполнения Программы в регионе.

      Результат 7.2:
      Программный документ основной фазы разработан.
      Шаг 7.2.1: Основываясь на результатах, достигнутых в ходе 
                 первой фазы, сформулировать Программный документ 
                 основной фазы, совмещая опыт, полученный в 
                 предыдущих модулях и обеспечивая значительное 
                 синергетическое развитие среди финальных модулей.

      Бюджет - Модуль 7:
___________________________________________________________________
Бюджетная                                    Количество    Долларов
линия       Описание                         сотрудников   США
-------------------------------------------------------------------
11.01       Главный технический советник          12      144 000
11.02       Региональный советник в штаб-
            квартире (L-3)                        12      108 000
13.01       Ассистент Программы в штаб-
            квартире (1)                          12       60 000
13.02       Национальные административные       5*12       42 000
            ассистенты на местах (5)
16.03       Поездки ITC                                    20 000
17.01       Национальные координаторы 
            Программы (5)                       5*12       60 000
23.01       Перевод                                        10 000

            Оборудование:
41.01       Изнашивающееся оборудование                    10 000
42          Не изнашивающееся оборудование                 25 000
            (10 настольных персональных   
            компьютеров, 2 портативных 
            компьютера)
52.00       Затраты по отчетности                          10 000
53.01       Разное (включая оплату за                      61 677
            коммуникационные услуги) 
            Всего:                                         550 677
__________________________________________________________________

      Вложения:
      - Главный технический советник имеет двойную функцию. Во-первых, предоставляет значительные технические вложения и руководство в течение всего периода планирования и исполнения Программы и помогает в установлении связей с другими способствующими развитию торговли институтами частного и государственного сектора и деловым сообществом. Она/он также делятся своим опытом в области наращивания институционального торгового потенциала и развития трудовых ресурсов. Кроме того, он/ она принимает активное участие в формулировании Программного документа основной фазы. Во-вторых, главный технический советник отвечает за своевременное осуществление деятельности Программы на местах.
      - Находящиеся в штаб-квартире Региональный советник по стимулированию торговли и Ассистент Программы оказывают помощь при осуществлении действенного и эффективного планирования и выполнения Программы.
      - Внутри каждой страны Национальный координатор Программы и один Административный ассистент отвечают за ежедневное управление компонентами Программы. Указанный Национальный координатор Программы также отвечает за мониторинг действий организаций-участниц в стране, имеющей отношение к Программе.
      - Предусмотрено приобретение изнашивающегося оборудования, такого как канцелярские товары и т.п.
      - Предусмотрено приобретение неизнашивающегося оборудования для офисов Программы (5x2 настольных компьютера плюс два портативных компьютера, принтер, факсимильный аппарат и копировальная машина).
      - Предусмотрено приобретение автомобиля для облегчения ежедневной работы региональных офисов Программы, а также консультативных миссий.
      - Предусмотрено покрытие затрат по отчетности, печатанию и переводу, а также разные расходы, включающие плату за коммуникационные услуги в рамках всех модулей.

  Е. Затраты

      1. Правительственные организации, осуществляющие Программу

      Государственные исполняющие агентства в каждой стране, а именно Министерство индустрии и торговли в Казахстане, Министерство промышленности и торговли, Департамент внешнеэкономических и внешнеторговых связей в Кыргызстане, а также Кабинет Министров Республики Узбекистан, Департамент внешнеэкономических отношений и иностранных инвестиций, должны назначить Национального директора Программы, в качестве непосредственного лица - партнера по Программе.
      Межгосударственный Совет в Бишкеке предложил принять региональный офис Программы и должен предоставить для этой цели офисное помещение и вклады в натуральной форме, а именно в форме рабочего времени своих специалистов по торговле.
      Организации-партнеры по Программе в странах-участницах должны предоставить свой вклад в натуральной форме, как, например, рабочее время, офисные помещения, переводческие услуги, организация семинаров, письменные переводы и рассылку отчетов заинтересованным организациям.

      2. Международный торговый центр UNCTAD/BTO

      ITC обеспечивает общее управление, техническую поддержку и мониторинг Программы. ITC нанимает на работу на полный рабочий день Главного технического советника, а также Национальных координаторов Программы для работы в соответствующих столицах, которые должны отбираться на конкурентной основе совместно с швейцарскими дипломатическими представительствами в стране-участнице.
      ITC также нанимает одного Регионального советника по стимулированию торговли и одного Ассистента Программы для работы в штаб-квартире по планированию и исполнению Программы. ITC также нанимает международных и национальных консультантов после консультации с государственными сотрудничающими организациями и бизнес-ассоциациями в странах-участницах для выполнения различных действий в рамках Программы. Закупка оборудования осуществляется ITC, так же как и финансовые и административные мероприятия, связанные с исполнением Программы.

      3. Правительство Швейцарии

      Как указано в различных модулях Программы.

  F. Риски

      Правительства Казахстана, Кыргызстана и Узбекистана одобрили Программу в ее модульной схеме. Комментарии к Программе всех заинтересованных сторон трех стран были полностью приняты во внимание в ходе разработки Программного документа. Действия в рамках Программы должны также охватывать Таджикистан и Туркменистан. В то время как предполагается, что частный и государственный сектор Таджикистана будет принимать активное участие в исполнении Программы, участие Туркменистана остается неясным ввиду отсутствия какого-либо ответа от этой страны в отношении деятельности по разработке Программы, предпринятой до настоящего времени. Тем не менее, недавнее обострение военной обстановки в Центральной Азии, в основном охватывающие пограничный Афганистан, а также засуха в Таджикистане тоже могут иметь последствия для своевременного исполнения Программной деятельности в этой стране.
      Несмотря на вышесказанное, Программа все еще может столкнуться с определенным числом рисков, могущих повлиять на полное достижение Программных целей. Основные риски относятся к промедлению в основании соответствующих региональных и национальных офисов Программы, наборе квалифицированных национальных консультантов и к осуществлению Программной деятельности в соответствии с рабочими планами. Кроме того, региональная экономическая интеграция представляет собой очень деликатный вопрос в регионе. Поэтому предлагаемая практическая деятельность по внутрирегиональному развитию торговли, хотя и сфокусированная единственно на частном бизнес-секторе, может столкнуться с задержками в случае, если Правительства будут вынуждаться к более тесной интеграции.
      Успех Программы зависит от заинтересованности участвующих Правительств и сотрудничающих организаций частного бизнес-сектора и бенефициаров в выполнении Программы и рекомендаций, сделанных в ходе осуществления Программы. В конечном счете, успех Программы имеет отношение к ненарушению Программной деятельности, включая внутри- и внешнерегиональные торговые операции, какие-либо конфликты в Центральноазиатском регионе или его последствия в сфере стимулирования торговли (например, таможенные и другие процедуры).

  G. Управление Программой и ее осуществение

      1. Управление Программой
 
        Программа будет исполняться ITC Конференции ООН по торговле и развитию (ЮНКТАД)/ВТО в тесном сотрудничестве с соответствующими партнерскими организациями в каждой стране-участнице. Региональный офис Программы и Главный технический советник будут работать в соответствии с принципом взаимодополняемости с тем, чтобы обеспечить гибкость в управлении Программой, соответствуя меняющимся потребностям конечных бенефициаров.
      Главный технический советник имеет двойную функцию. Во-первых,
предоставляет значительные технические вложения и руководство на всем протяжении планирования и исполнения Программы и помогает в установлении связей с другими стимулирующими торговлю институтами частного и государственного сектора и деловым сообществом. Она/он также делятся своим опытом в области наращивания институционального торгового потенциала и развития трудовых ресурсов. Кроме того, он/она принимает активное участие в формулировании Программного документа основной фазы. Во-вторых, главный технический советник отвечает за своевременное осуществление деятельности Программы на местах.
      Внутри каждой страны Национальный координатор Программы и один Административный ассистент отвечают за ежедневное управление компонентами Программы. Обозначенный Национальный координатор Программы также отвечает за мониторинг действий организаций-участниц в стране, имеющей отношение к Программе.
      В целях обеспечения эффективного Программного мониторинга и оценки Главный технический советник и Национальные координаторы Программы должны регулярно отчитываться перед Международной комиссией по торговле о ходе исполнения Программы и достижении ее целей.
      Как Главный технический советник, так и соответствующие Национальные координаторы Программы должны принимать активное участие во всех координационных встречах с донорами, включая инициирование таких встреч там, где они в настоящее время не существуют. Главный технический советник и персонал регионального офиса берут на себя лидирующую роль по инициированию таких координационных действий там, где они не существуют, и принимают активное участие и вносят свой вклад в те, которые существуют.

      2. Мониторинг, обзор хода исполнения, отчетность и оценка

      На уровне мониторинга создаются Наблюдательные Комитеты (НК) национальных Программ, которые состоят из представителей государственных партнерских организаций (Национальных Директоров Программ), организаций частного и государственного сектора, других заинтересованных многосторонних и двухсторонних донорских агентств, предоставляющих техническую помощь в развитии торговли в Центральной Азии, Правительства Швейцарии и Международной комиссии по торговле. Собрание Наблюдательного Комитета обеспечивает тесную координацию Программной деятельности с другой текущей и/или запланированной деятельностью по техническому сотрудничеству, касающемуся торговли в Центральной Азии. После шести месяцев и к концу первой фазы Программы, национальные собрания Наблюдательного Комитета проверяют ход исполнения Программы и дают советы в отношении принятия корректирующих мер, если таковые необходимы. Также предполагается проводить региональные собрания Наблюдательного Комитета для обеспечения тесного сотрудничества на региональном уровне и обеспечения максимального воздействия на предоставление помощи странам в развитии их внутри региональной торговли. 
      Организация и компетенция таких собраний Наблюдательного Комитета разрабатывается совместно сторонами, имеющими отношение к исполнению Программы. Охват заключительного обзора должен охватывать составление и выполнение Программы, его достижения, и рекомендации в отношении будущей деятельности в рамках полномасштабной Программы основной фазы.
      Наблюдательный Комитет Программы обеспечивает максимальную координацию Программной деятельности с соответствующими агентствами-донорами с целью развития синергетических эффектов. Это, в частности, обеспечит:
      - общее руководство для Программной деятельности, мониторинга и оценки;
      - тесную координацию Программной деятельности с соответствующей текущей деятельностью в стране/регионе, осуществляемой другими донорами в сфере развития и стимулирования экспорта с целью выполнения Программной деятельности наилучшим возможным способом и гарантирования совместной деятельности;
      - прозрачность в планировании и осуществлении Программной деятельности; и
      - формулирование выводов по результатам исполнения первой фазы Программы для использования их в основной фазе Программы.

      Наблюдательные Комитеты Программы будут давать советы Главному техническому советнику и ответственным Национальным координаторам Программы в отношении того, как успешно исполнять Программу на национальном уровне. В целях сохранения максимальной гибкости и обеспечения своевременного исполнения, Наблюдательный Комитет не будет являться органом, принимающим решения. Международная комиссия по торговле, как исполнительное агентство для этой Программы, возьмет на себя эту задачу после консультации с Правительством Швейцарии. С тем, чтобы осуществлять это успешно, компетенция в области принятия решений будет передана Главным техническим советникам на местах, и в особенности Главному техническому советнику региона.
      Отчеты по мониторингу, касающиеся хода исполнения Программы, будут представляться Главным техническим советником раз в два года, участвующим в Программе Правительствам и Правительству Швейцарии, а также Международной комиссии по торговле.
      Всему техническому персоналу и консультантам, назначенным работать в Программе, будет необходимо подготавливать и представлять детальные отчеты о деятельности, результатах, выводах и рекомендациях. Международная комиссия по торговле обеспечит завершение, печатание и распространение отчетов консультантов партнерским организациям, Правительству Швейцарии и другим соответствующим донорским организациям.

  Н. Бюджет

       Бюджет Программы, включающий вклад Правительства Швейцарии

                             в долларах США
Страна:            Центральная Азия (Республика Казахстан, 
                   Кыргызская Республика, Республика Таджикистан, 
                   Республика Турменистан, Республика Узбекистан)
N Программы:
Название Программы: Интеграция Центральноазиатских стран-членов 
                    СНГ в Систему Многосторонней Торговли (СМТ) - 
                    Фаза 1
___________________________________________________________________
             Статьи             !  Всего          !      2002
-------------------------------------------------------------------
Модули !Бюджетная!    Описание !Кол-во! Дол.США  !Кол-во!Дол.США
(1-7)  !линия    !             !сотруд!          !сотруд!
        !         !             !ников !          !ников !
-------------------------------------------------------------------
         10.       Персонал
                   Программы:
         11.       Международный
                   Персонал:
Модуль 7   11.01   Главный
                   технический
                   советник        12.0   144 000   12.0    144 000
Модуль 7   11.02   Советник в 
                   штаб- 
                   квартире 
                   (L-3)           12.0   108 000    12.0   108 000
Модуль 1   11.03   Советник по 
                   стимулированию 
                   торговли (L-3)   5.0    45 000     5.0    45 000
Модуль 2   11.04   Советник 
                   (разработка 
                   стратегии)       3.0    39 000     3.0    39 000
Модуль 3   11.05   Старший советник 
                   по ВТО           3.0    39 000     3.0    39 000
Под-модуль 
4.2        11.06   Старший советник/ 
                   Государственные 
                   закупки          1.0    13 000     1.0    13 000
Модуль 5   11.07   Старший советник 
                   по управлению 
                   качеством        3.0    39 000     3.0    39 000
           11.50   Международные 
                   консультанты:
Модуль 1   11.51   Торговый 
                   аналитик         2.0    28 000     2.0    28 000
Модуль 2   11.52   Консультант по 
                   развитию 
                   иностранной 
                   торговли         2.0    38 000     2.0    38 000
Модуль 2   11.53   Рыночный 
                   аналитик (L-3)   2.0    18 000     2.0    18 000
Модуль 2   11.54   Специалист по 
                   электронной 
                   торговле         1.0    19 000     1.0    19 000
Модуль 3   11.55   Международный 
                   консультант - 
                   СМТ              3.0    57 000     3.0    57 000
Под-модуль 
4.1        11.56   Международный 
                   консультант      2.0    36 000     2.0    36 000
Под-модуль 
4.1        11.57   Международный 
                   консультант - 
                   Закупки          1.5    28 500     1.5    28 500
Под-модуль 
4.2        11.58   Международный 
                   консультант по 
                   правовым 
                   вопросам         1.0    19 000     1.0    19 000
Под-модуль 
4.2        11.59   Международный 
                   консультант - 
                   Обучение         1.0    19 000     1.0    19 000
Модуль 5   11.60   Международный 
                   консультант - 
                   Методология/     2.0    38 000     2.0    38 000
                   тестирования
Модуль 6   11.61   Консультанты 
                   (информационное 
                   управление)      4.0    76 000     4.0    76 000
             11.99 Итого по 
                   международному 
                   персоналу         61   803 500      61   803 500
Модуль 7   13.02   Администритивный
                   ассистент(5х12) 60.0    42 000    60.0    42 000
             13.99 Итого по Адм. 
                   Поддержке/
                   Переводчик      60.0    42 000    60.0    42 000
Модуль 1   15.01   Служебные 
                   командировки            20 000            20 000
Модуль 2   15.02   Служебные 
                   командировки            14 000            14 000
Модуль 3   15.03   Служебные 
                   командировки            14 000            14 000
Под-модуль 
4.2        15.04   Служебные 
                   командировки             6 000             6 000
Модуль 5   15.05   Служебные 
                   командировки            15 000            15 000
Под-модуль 
4.1        15.06   Поездки-персонала 
                   Программы 
                   (национальный)           7 500             7 500
Под-модуль 
4.2        15.07   Поездки персонала 
                   Программы 
                   (национальный)          10 000            10 000
Модуль 6   15.08   Служебные 
                   командировки 
                   (национальные)           5 000             5 000
            15. 99 Итого по поездкам 
                   по Программе       0    91 500     0      91 500
Под-модуль 
4.1        16.01   Поездки ITC             10 000            10 000
Модуль 6   16.02   Поездки ITC              7 000             7 000
Модуль 7   16.03   Поездки ITC             20 000            20 000
             16.99 Итого по поездкам 
                   Агентства          0    37 000     0      37 000
         17.       Национальные
                   профессионалы:          60 000            60 000
Модуль 7   17.01   Национальные 
                   координаторы 
                   Программы 
                   (5*12)           60.0    6 000   60.0      6 000
Модуль 2   17.02   Национальные 
                   консультанты      6.0    8 000    6.0      8 000
Модуль 3   17.03   Национальные 
                   консультанты 
                   по ВТО            8.0    4 000    8.0      4 000
Под-модуль 
4.1        17.04   Национальные 
                   консультанты 
                   (организация и
                   обучение          4.0    4 000    4.0      4 000
Под-модуль 
4.2        17.05   Национальные 
                   консультанты по 
                   правовым 
                   вопросам          4.0    4 000    4.0      4 000
Под-модуль 
4.2        17.06   Национальные 
                   консультанты 
                   (Гос. закупки)    4.0   15 000    4.0     15 000
Модуль 5   17.07   Национальные 
                   консультанты 
                   (Управление
                   качеством)       15.0   12 000   15.0     12 000
Модуль 6   17.08   Национальные 
                   консультанты 
                   (Информационное
                   управление)      12.0  113 000   12.0    113 000
            17.99  Итого           113.0 1087 000  113.0  1 087 000 

         19.       Всего по
                   компоненту      233.5           233.5
         20.       Подрядчики:             12 500            12 500
Модуль 1   21.01   Обследования 
                   спроса/
                   предложения 
                   (5 х 2 500)              1 000             1 000
Под-модуль 
4.1        21.02   Субподряд на 
                   печатание               10 000            10 000
Модуль 5   21.03   Субподряд 
                   (письменный 
                   перевод и 
                   печатание               10 000            10 000
                   Руководства 
                   по качеству 
                   для экспортеров)
           23.01   Письменные 
                   переводы
         29.       Всего по
                   компоненту         0    33 500      0     33 500
         30.       Обучение:
Модуль 1   32.01   Пилотная 
                   встреча 
                   покупателей/ 
                   продавцов               15 000            15 000
Модуль 2   32.02   Групповое 
                   обучение 
                   (Исполнительный 
                   форум)                  50 000            50 000
Модуль 2   32.03   Интерактивная 
                   Торговая Карта          36 000            36 000
Модуль 3   32.04   Групповое 
                   обучение                20 000            20 000
Под-модуль 
4.1        32.05   Групповое 
                   обучение                20 000            20 000
Под-модуль 
4.2        32.06   Групповое 
                   обучение                10 000            10 000
Модуль 5   32.07   Групповое 
                   обучение                12 000            12 000
Модуль 6   32.08   Групповое 
                   обучение                10 000            10 000
         39.       Всего по
                   компоненту             173 000           173 000
         40.       Оборудование:
Модуль 7   41.01   Изнашивающееся 
                   оборудование            10 000            10 000
Модуль 7   42.     Не изнашивающееся 
                   оборудование 
                   (10 настольных          25 000            25 000
                   компьютеров и 2 
                   портативных 
                   компьютера) 
         49.       Всего по
                   компоненту              35 000            35 000
         50.       Разное:
           52.00   Затраты на 
                   отчеты                  10 000            10 000
           53.01   Другое (включая 
                   плату за 
                   коммуникационные
                   услуги)                 59 730            59 730
         59.       Всего по
                   компоненту              69 730            69 730
                   Итого                1 398 230         1 398 230
           56.13   Затраты на 
                   поддержку (13% 
                   от суммы итога)        181 770           181 770
         99.       Всего по 
                   Программе        234 1 580 000     234 1 580 000
___________________________________________________________________