"Қазақстан Республикасының кейбiр заң актілерiне аралық сот қызметiнiң мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 29 тамыздағы N 884 қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етеді:
"Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне аралық сот қызметiнiң мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламентi Мәжiлiсiнiң қарауына енгiзiлсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

жоба

Қазақстан Республикасының Заңы
"Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне
аралық сот қызметiнің мәселелерi бойынша өзгерiстер
мен толықтырулар енгiзу туралы"

Қазақстан Республикасының мынадай заң актiлерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлсiн:
1. "Сот сараптамасы туралы" Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 12 қарашадағы Заңында (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1997 ж., N 21, 276-құжат; 2000 ж., N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 21-22, 281-құжат):
1-баптың үшiншi абзацында "әкiмшiлiк процестiң" деген сөздерден кейiн "не аралық талқылаудың" деген сөздермен толықтырылсын.
2. Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Қылмыстық iс жүргiзу кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1997 ж., N 23, 335-құжат; 1998 ж., N 23, 416-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 8, 53-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 17-18, 245-құжат; N 21-22, 281-құжат; 2002 ж., N 4, 32-33-құжаттар; N 17, 155-құжат; N 23-24, 192-құжат):
82-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы 1-1) тармақшамен толықтырылсын:
"1-1) аралық судьяның мiндеттерiн атқаруға байланысты оған белгiлi болған жағдайлар туралы - аралық судья;".
3. "Атқарушылық iс жүргiзу және сот орындаушыларының мәртебесi туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 30 маусымдағы Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1998 ж., N 13, 195-құжат; N 24, 436-құжат; 1999 ж., N 23, 922-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 6, 142-құжат; 2002 ж., N 17, 155-құжат; 2003 ж., N 10, 49-құжат; N 11, 66-құжат):
5-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 3-1) тармақшамен толықтырылсын:
"1-1) аралық соттар шешiмiнiң негiзiнде берiлетiн атқару парақтары;";
7-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 1-1) тармақшамен толықтырылсын:
"1-1) аралық соттар шешiмiнiң негiзiнде берiлетiн атқару парақтары;";
7-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы 1-1) тармақшамен толықтырылсын:
"шешiм күшiне енген күннен кейiн - аралық соттар шешiмiнiң негiзiнде берілген атқару парақтарын атқару кезiнде".
4. Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 13 шiлдедегi Азаматтық iс жүргiзу кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1999 ж., N 18, 644-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 10, 244-құжат; 2001 ж., N 8, 52-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 21-22, 281-құжат; N 24, 338-құжат; 2002 ж., N 17, 155-құжат):
1) 79-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы 3-1) тармақшамен толықтырылсын:
"3-1) аралық судьяның мiндеттерiн атқаруға байланысты оған белгілi болған жағдайлар туралы - аралық судья;";
2) 154-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 8) тармақшамен толықтырылсын:
"8) өтiнiш жасаған кезде, аралық сотта аралық келiсiмге сәйкес сол тараптардың арасында, сол зат туралы және сол негiздемелер бойынша дау қаралса,";
3) 170-бап мынадай мазмұндағы 3-1) тармақшамен толықтырылсын:
"3-1) тараптардың арасында осы дауды аралық соттың шешуiне беру туралы келiсiмнiң бар-жоғын және жауапкерде осыған байланысты сотта дауды шешуге қарсылықтың бар-жоғын анықтайды;";
4) мынадай мазмұндағы 18-1-тараумен, 241-1, 241-2 және 241-3-баптармен толықтырылсын:
"18-1-тарау. Аралық сот шешiмiн орындау
241-1-бап. Аралық соттың шешiмiн мәжбүрлеп орындау
1. Егер аралық соттың шешiмi өз еркiмен онда белгiленген мерзiмде орындалмаған жағдайда, аралық соттың шешiмi пайдасына шығарылған тарап (өндiрiп алушы) осы бапта көзделген ережелер бойынша аралық соттың шешiмi мәжбүрлеп орындау туралы арызбен аралық сот дауды қарайтын жердегi сотқа жүгiнуге құқылы.
2. Атқару парағын беру туралы арызға мыналар қоса берiледi:
1) аралық сот шешiмiнiң түпнұсқасы немесе көшiрмесi. Тұрақты жұмыс iстейтін аралық сот шешiмiнің көшiрмесiн осы аралық соттың төрағасы куәландырады, нақты дауды шешуге арналған аралық сот шешiмінiң көшiрмесi нотариаттық куәландырылуға тиiс;
2) заңмен белгiленген тәртiппен жасалған аралық келiсiмнiң түпнұсқасы немесе нотариаттық куәландырылған көшiрмесi;
3. Атқару парағын беру туралы арыз аралық соттың шешiмiн өз еркiмен орындау үшiн мерзiм аяқталған күннен бастап үш жылдан кешiктiрiлмей берiлуi мүмкiн.
4. Белгiленген мерзiмi өтiп берiлген не қажеттi құжаттар қоса берiлмеген арызды сот қараусыз қайтарады, бұл туралы осы Кодексте белгiленген тәртіппен шағымдануы мүмкiн ұйғарым шығарылады.
5. Егер көрсетiлген мерзiм өткiзiп алу себептерiн дәлелдi деп тапса, сот атқару парағын беру туралы арызды беру мерзiмiн қалпына келтiруге құқылы.
6. Атқару парағын беру туралы арызды құзыреттi соттың судьясы жеке-дара құзыреттi сотқа арыз түскен сәттен бастап он бес күн iшiнде қарайды.
7. Өндiрiп алушыдан түскен арыз туралы, сондай-ақ сот оны сот мәжiлiсiнде қаpaу орны мен уақыты туралы борышкерге хабарлайды. Өндiрiп алушы да оның арызын қарау орны мен уақыты туралы хабардар етіледі. Сот мәжiлiсiне борышкердің немесе өндiрiп алушының келмеуі, егер борышкерден сот мәжiлісiне келмеу мүмкiндiгiнің дәлелдi себептерi көрсетiлiп арызды қарауды кейiнге қалдыру туралы өтiнiш түспесе, арыздың қаралуына кедергi болып табылмайды.
8. Құзыреттi сот аралық соттың шешiмiн мәжбүрлеп орындатуға атқару парағын беру туралы арызды қарау кезiнде аралық соттың шешiмiн мәнi бойынша қайта қарауға құқығы жоқ.
9. Сот арызды қарау нәтижелерi бойынша атқару парағын беру не оны беруден бас тарту туралы ұйғарым шығарады.
Атқару парағын беру туралы құзыреттi соттың ұйғарымы тез арада орындауға жатады.
241-2-бап. Атқару парағын беру
1. Сот аралық соттың шешiмiн мәжбүрлеп орындатуға атқару парағын беру туралы ұйғарым шығарған кезде атқару парағы осы Кодекстiң 236-бабының ережелерi бойынша берiледi.
2. Аралық соттың шешiмiн мәжбүрлеп орындатуға атқару парағын беру туралы арыз бойынша шығарылған құзыреттi соттың ұйғарымы сот актiлерiне шағым беру үшiн осы Кодексте көзделген тәртiппен шағым берiлуi мүмкiн.".
241-3-бап. Атқару парағын беруден бас тарту
Құзыреттi сот мынадай жағдайларда:
егер:
1) оған қарсы аралық сот шешiмi қабылданған тарап құзыреттi сотқа:
аралық келiсiм жарамсыз болып табылатынын:
аралық сот шешiмi аралық келiсiмде көзделмеген немесе оның шарттарына тура келмейтiн дау бойынша қабылданғанын немесе аралық келiсiмнің шегiнен шығатын мәселелер жөнiндегi, сондай-ақ аралық сотқа ведомстволық бағынысты емес даудың салдарынан, қаулылардан тұратынын. Егер аралық келiсiммен қамтылатын мәселелер жөнiндегi аралық сот қаулылары осындай келiсiммен қамтылмайтын мәселелерден ажыратылса, онда атқару парағын беруде аралық келiсiммен қамтылатын мәселелер жөнiндегі қаулылардан тұратын аралық сот шешiмiнiң сондай бөлiгiн орындауға атқару парағын беруге бас тартылмайтынын;
аралық сот құрамы немесе аралық талқылау Қазақстан Республикасының аралық талқылау туралы заңдарының талаптарына сәйкес келмейтінiн;
оған қарсы аралық сот шешiмi қабылданған тарап аралық соттың сайлануы (тағайындалуы) туралы немесе аралық сот отырысының уақыты мен орны туралы не басқа да себептермен аралық сотқа өзiнiң түсiндiрулерiн көрсете алмайтынын;
аралық келiсiм жасауда тараптардың бiрi толығымен немесе iшiнара iс-әрекетке қабiлетсiз болатынын;
сол тараптардың арасындағы дау бойынша, сол нысана туралы және сол негiздер бойынша шығарылған құзыреттi соттың немесе аралық соттың заңды күшiне енген шешiмi не талап қоюшының талап қоюдан бас тартуына байланысты iс бойынша сот iсiн жүргiзудi тоқтату туралы соттың немесе аралық соттың ұйғарымы болатынын;
соттың шешiм шығаруы сот үкiмiмен анықталған қылмысты жасау нәтижесiнде мүмкiн болатынын дәлелдесе;
2) құзыреттi сот мыналарды:
дау Қазақстан Республикасының заңдарына немесе осы дау бойынша тараптарды аралық келiсiм бағындырған басқа құқыққа сәйкес аралық талқылаудың мәнi бола алмайтынын;
аралық сот шешiмi Қазақстан Республикасының заңдылық қағидаты мен жариялылық тәртiбiне қайшы келетінiн анықтаса, атқару парағын беруден бас тарту туралы ұйғарым шығарады.".
5) мынадай мазмұндағы 39-1-тараумен және 331-1, 331-2-баптармен толықтырылсын:
"39-1-тарау. Аралық соттардың шешiмдерiне шағым беру туралы iстер бойынша iс жүргiзу".
331-1-бап. Арыз беру
Аралық соттың шешiмiне шағым беру туралы арызды аралық талқылау тараптары, iске қатысуға тартылмаған, бiрақ олардың құқықтары мен мiндеттерiне қатысты сот заңда көзделген негiздемелер бойынша шешiм қабылдаған үшiншi тұлғалар, тараптың шағым беру үшiн негiздемелер барын бiлген кезiнен бастап, отыз күн iшiнде осы тарауда көзделген ережелерге сәйкес аралық сот даудың қараған орнындағы сотқа бере алады.
331-2-бап. Арызды қарау
1. Аралық сот шешiмiне шағым беру туралы арызды сот iс қозғалған сәттен бастап он күн iшiнде қарайды.
2. Сот аралық сот шешiмiне шағым беру туралы арызды қарау нәтижелерi бойынша аралық сот шешiмiнiң күшiн жою туралы не арызды қанағаттандырудан бас тарту туралы ұйғарым шығара алады. Сот ұйғарымына мүдделi тұлғалар шағым бepуі мүмкiн.".
5. "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 30 қаңтардағы кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2001 ж., N 5-6, 24-құжат; N 17-18, 241-құжат; N 21-22, 281-құжат; 2002 ж., N 4, 33-құжат; N 17, 155-құжат; 2003 ж., N 1-2, 3-құжат; N 4, 25-құжат; N 5, 30-құжат; N 11, 56-құжат):
594-баптың 1-тармағы "Егер заңмен өзгеше көзделмесе," деген сөздермен толықтырылсын.
6. "Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы" (Салық кодексi) Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 12 маусымдағы кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2001 ж., N 11-12, 168-құжат; 2002 ж., N 6, 73, 75-құжаттар; 19-20, 171-құжат; 2003 ж., N 1-2, 6-құжат; N 4, 25-құжат; N 11, 56-құжат):
495-баптың 1-тармағының 1) тармақшасы "сондай-ақ" деген сөзден кейiн "аралық соттардың" деген сөздермен толықтырылсын;
496-баптың 1-тармағының 10) тармақшасы "сондай-ақ" деген сөзден кейiн "аралық соттардың" деген сөздермен толықтырылсын.

Қазақстан Республикасының
Президентi

О проекте Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам деятельности третейских судов"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 29 августа 2003 года N 884

Правительство Республики Казахстан постановляет:
Внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам деятельности третейских судов".

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Проект

Закон Республики Казахстан
"О внесении изменений и дополнений
в некоторые законодательные акты Республики Казахстан
по вопросам деятельности третейских судов"

Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Закон Республики Казахстан от 12 ноября 1997 г. "О судебной экспертизе" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., N 21, ст. 276; 2000 г., N 6, ст. 141; 2001 г., N 21-22, ст. 281):
в абзаце третьем статьи 1 после слов "административного процесса," дополнить словами "либо третейского разбирательства";

2. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 декабря 1997 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., N 23, ст. 335; 1998 г., N 23, ст. 416; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 6, ст. 141; 2001 г., N 8, ст. 53; N 15-16, ст. 239; N 17-18, ст. 245; N 21-22, ст. 281; 2002 г., N 4, ст. 32, 33; N 17, ст. 155; N 23-24, ст. 192):
пункт 2 статьи 82 дополнить подпунктом 1-1) следующего содержания:
"1-1) третейский судья - об обстоятельствах, ставших известных ему в связи с исполнением обязанностей третейского судьи;".

3. В Закон Республики Казахстан от 30 июня 1998 г. "Об исполнительном производстве и статусе судебных исполнителей" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1998 г., N 13, ст. 195; N 24, ст. 436; 1999 г., N 23, ст. 922; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 6, ст. 142; 2002 г., N 17, ст. 155; 2003 г., N 10, ст. 49; N 11, ст. 66):
пункт 1 статьи 5 дополнить подпунктом 3-1) следующего содержания:
"3-1) исполнительные листы, выдаваемые на основании решений третейских судов;";
в статье 7:
пункт 1 дополнить подпунктом 1-1) следующего содержания:
"1-1) исполнительные листы, выдаваемые на основании решений третейских судов, - в течение трех лет;";
пункт 2 дополнить подпунктом 1-1) следующего содержания:
"1-1) при исполнении исполнительных листов, выданных на основании решений третейских судов - со дня следующего после вступления решения в силу".

4. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 июля 1999 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., N 18, ст. 644; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 10, ст. 244; 2001 г., N 8, ст. 52; N 15-16, ст. 239; N 21-22, ст. 281; N 24, ст. 338; 2002 г., N 17, ст. 155; 2003 г., N 10, ст. 49):
1) пункт 2 статьи 79 дополнить подпунктом 3-1) следующего содержания:
"3-1) третейский судья - об обстоятельствах, ставших известных ему в связи с исполнением обязанностей третейского судьи;";
2) пункт 1 статьи 154 дополнить подпунктом 8) следующего содержания:
"8) в момент обращения, в третейском суде согласно третейскому соглашению рассматривается спор между теми же сторонами, о том же предмете и по тем же основаниям";
3) статью 170 дополнить подпунктом 3-1) следующего содержания:
"3-1) выясняет, не имеется ли между сторонами соглашение о передаче данного спора на разрешение третейского суда и не имеются ли у ответчика в связи с этим возражения против разрешения спора в суде;";
4) дополнить Главой 18-1, статьями 241-1, 241-2 и 241-3 следующего содержания:
"Глава 18-1. Исполнение решения третейского суда
Статья 241-1. Принудительное исполнение решения третейского суда
1. В случае, если решение третейского суда не исполнено добровольно в установленный в нем срок, сторона, в пользу которой вынесено решение третейского суда (взыскатель), вправе обратиться в суд по месту рассмотрения спора третейским судом с заявлением о принудительном исполнении решения третейского суда по правилам, предусмотренным настоящей статьей.
2. К заявлению о выдаче исполнительного листа прилагаются:
1) оригинал или копия решения третейского суда. Копия решения постоянно действующего третейского суда заверяется председателем этого третейского суда, копия решения третейского суда для разрешения конкретного спора должна быть нотариально удостоверенной;
2) оригинал или нотариально заверенная копия третейского соглашения, заключенного в установленном законом порядке.
3. Заявление о выдаче исполнительного листа может быть подано не позднее трех лет со дня окончания срока для добровольного исполнения решения третейского суда.
4. Заявление о выдаче исполнительного листа, которое было подано с пропуском установленного срока либо к которому не были приложены необходимые документы, возвращается судом без рассмотрения, о чем выносится определение, которое может быть обжаловано в порядке, установленном настоящим Кодексом.
5. Суд вправе восстановить срок на подачу заявления о выдаче исполнительного листа, если найдет причины пропуска указанного срока уважительными.
6. Заявление о выдаче исполнительного листа рассматривается судьей единолично в течение 15 дней со дня поступления заявления в суд.
7. О поступившем заявлении взыскателя о принудительном исполнении решения третейского суда, а также о месте и времени его рассмотрения в судебном заседании суд уведомляет должника. Взыскатель также уведомляется о месте и времени рассмотрения его заявления. Неявка должника или взыскателя в судебное заседание не является препятствием к рассмотрению заявления, если от должника не поступило ходатайство об отложении рассмотрения заявления с указанием уважительных причин невозможности явиться в судебное заседание.
8. Суд при рассмотрении заявления о выдаче исполнительного листа на принудительное исполнение решения третейского суда не вправе пересматривать решение третейского суда по существу.
9. По результатам рассмотрения заявления судом выносится определение о выдаче исполнительного листа либо об отказе в его выдаче.
Определение суда о выдаче исполнительного листа подлежит немедленному исполнению.
Статья 241-2. Выдача исполнительного листа
1. При вынесении судом определения о выдаче исполнительного листа на принудительное исполнение решения третейского суда исполнительный лист выдается по правилам статьи 236 настоящего Кодекса.
2. Определение суда, вынесенное по заявлению о выдаче исполнительного листа на принудительное исполнение решения третейского суда, может быть обжаловано в порядке, предусмотренном настоящим Кодексом для обжалования судебных актов.";
Статья 241-3. Отказ в выдаче исполнительного листа
Суд выносит определение об отказе в выдаче исполнительного листа на принудительное исполнение решения третейского суда, если:
1) сторона, против которой было принято решение третейского суда, представит в суд доказательства того, что:
третейское соглашение является недействительным;
решение третейского суда принято по спору, не предусмотренному третейским соглашением или не подпадающему под его условия, или содержит постановления по вопросам, выходящим за пределы третейского соглашения, а также вследствие неподведомственности спора третейскому суду. Если постановления третейского суда по вопросам, охватываемым третейским соглашением, могут быть отделены от тех, которые не охватываются таким соглашением, то в выдаче исполнительного листа на принудительное исполнение той части решения третейского суда, которая содержит постановления по вопросам, охватываемым третейским соглашением, не может быть отказано;
состав третейского суда или третейское разбирательство не соответствовали требованиям законодательства Республики Казахстан о третейском разбирательстве;
сторона, против которой было принято решение третейского суда, не была должным образом уведомлена об избрании (назначении) третейских судей или о времени и месте заседания третейского суда либо по другим причинам не могла представить третейскому суду свои объяснения;
одна из сторон при заключении третейского соглашения была полностью или частично недееспособна;
имеется вступившее в законную силу, вынесенное по спору между теми же сторонами, о том же предмете и по тем же основаниям решение суда или третейского суда, либо определение суда или третейского суда о прекращении производства по делу в связи с отказом истца от иска;
вынесение решения судом стало возможным в результате совершения преступления, установленного приговором суда.
2) суд установит, что:
спор не может быть предметом третейского разбирательства в соответствии с законодательством Республики Казахстан или другого права, которому стороны подчинили третейское соглашение по данному спору;
решение третейского суда противоречит принципу законности и публичному порядку Республики Казахстан.".
5) дополнить Главой 39-1 и статьями 331-1, 331-2 следующего содержания:
"Глава 39-1. Производство по делам об обжаловании решений третейских судов
Статья 331-1. Подача заявления
Заявление об обжаловании решения третейского суда может быть подано сторонами третейского разбирательства, третьими лицами, не привлеченными к участию в деле, но в отношении прав и обязанностей которых суд принял решение по основаниям, предусмотренным законом, в течение тридцати дней с момента, когда сторона узнала о наличии основания для обжалования, в суд по месту рассмотрения спора третейским судом в соответствии с правилами, предусмотренными настоящей главой.
Статья 331-2. Рассмотрение заявления
1. Заявление об обжаловании решения третейского суда рассматривается судом в течение десяти дней с момента возбуждения дела.
2. Суд по результатам рассмотрения заявления об обжаловании решения третейского суда может вынести определение об отмене решения третейского суда либо об отказе в удовлетворении заявления. Определение суда может быть обжаловано заинтересованными лицами.".

5. В Кодекс Республики Казахстан об административных правонарушениях от 30 января 2001 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2001 г., N 5-6, ст. 24; N 17-18, ст. 241; N 21-22, ст. 281; 2002 г., N 4, ст. 33; N 17, ст. 155; 2003 г., N 1-2, ст. 3; N 4, ст. 25; N 5, ст. 30; N 11, ст. 56):
пункт 1 статьи 594 дополнить словами ", если иное не предусмотрено законом".

6. В Кодекс Республики Казахстан от 12 июня 2001 г. "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс) (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2001 г., N 11-12, ст. 168; 2002 г., N 6, ст. 73, 75; N 19-20, ст. 171; 2003 г., N 1-2, ст. 6; 2003 г. N 1-2, ст. 6; N 4, ст. 25; N 11, ст. 56):
подпункт 1) пункта 1 статьи 495 после слова "по решениям" дополнить словами "третейских судов,";
подпункт 10) пункта 1 статьи 496 после слова "по решениям" дополнить словами "третейских судов,".

Президент
Республики Казахстан