1. 2003 жылғы 4 желтоқсанда Астана қаласында жасалған Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Германия Федеративтiк Республикасының Yкiметi арасындағы құпия материалдардың сақталуын өзара қамтамасыз ету туралы келiсiм бекiтiлсiн.
2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшiне енедi.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Германия Федеративтiк Республикасының Үкiметi арасындағы құпия материалдардың сақталуын өзара қамтамасыз ету туралы
КЕЛIСIМ
Бұдан әрі Тараптар деп аталатын
Қазақстан Республикасының Үкіметі мен
Германия Федеративтік Республикасының Үкiметi,
Тараптар мемлекеттерiнiң бiрiнiң ұлттық заңнамасының негiзiнде құпия материалдарға жатқызылған және екi елдiң мемлекеттiк органдарымен немесе ұйымдарымен жасалған мемлекеттiк шарттар шеңберiнде мемлекеттiк органдар немесе ұйымдар арқылы екiншi Тарапқа берiлген құпия материалдардың сақталуын қамтамасыз етуге ниет бiлдiре отырып,
ол кейiннен Тараптар арасында жасалатын ынтымақтастық туралы барлық келiсiмдерге және құпия материалдармен алмасумен байланысты шарттарға қолданылатын құпия материалдардың сақталуын өзара қамтамасыз ету режимiн реттеу ниетiн басшылыққа ала отырып,
мына төмендегiлер туралы келiстi:
1. Осы Келiсiмнiң мақсаттары үшiн:
1) "құпия материалдар" - олардың таралуы немесе жойылуы Қазақстан Республикасының және/немесе Германия Федеративтiк Республикасының қауiпсiздiгiне және мүдделерiне залал келтiруi мүмкiн Тараптар мемлекеттерiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес қорғалатын, осы Келiсiммен белгiленген тәртiппен берiлген, сондай-ақ Тараптар ынтымақтастығының процесiнде қалыптасқан фактiлер, заттар, мәлiметтер;
2) "құпия материалдардың таралуы" - құпия материалдарды кез келген басқа тәсiлдермен олармен танысу құқығы берiлмеген заңды және жеке тұлғаларға хабарлау, беру, ұсыну, жөнелту, жариялау немесе жеткiзу;
3) "құпия тапсырыс" - оның шеңберiнде құпия материалдар тапсырысшының мемлекетiнен орындаушыға берiлуге тиiс немесе тапсырысшының ұйымдарында жұмыс орындайтын орындаушының қызметкерлерi үшiн қол жеткiзетiн бiр Тарап мемлекетiнiң мемлекеттiк органы не ұйымы ("тапсырысшы") мен екiншi Тарап мемлекетiнiң мемлекеттiк органы не ұйымы ("орындаушы") арасындағы шарт.
2. Құпиялылық дәрежелерi мынадай түсiнiктермен анықталады:
1) Қазақстан Республикасының тарапынан құпия материалдар мынадай құпиялылық белгiлерiмен белгiленедi:
а) "Өте құпия" - олардың таралуы немесе жоғалуы Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiгiне залал келтiруi мүмкiн болатын мәлiметтерге берiледi;
b) "Құпия" - олардың таралуы немесе жоғалуы мемлекеттiң ұлттық мүдделерiне, Қазақстан Республикасы мемлекеттiк органдары мен ұйымдарының мүдделерiне залал келтiруi мүмкiн болатын мәлiметтерге берiледi;
2) Германия Федеративтiк Республикасының тарапынан құпия материалдар мынадай құпиялылық белгiлерiмен белгiленедi:
а) "GEHEIM" - егер осы материалдармен рұқсатсыз танысу Германия Федеративтiк Республикасының немесе оның жерлерiнiң бiрiнiң қауiпсiздiгiне қатер төндiрсе не олардың мүдделерiне айтарлықтай залал келтiруi мүмкiн болса,
b) "VS-VERTRAULICH" - егер осы материалдармен рұқсатсыз танысу Германия Федеративтiк Республикасының немесе оның жерлерiнiң бiрiнiң мүдделерiне зиян келтiруi мүмкiн болса.
3. Қазақстан Республикасының таралуы шектелген материалдары мен Германия Федеративтiк Республикасының құпия материалдар мынадай шектеу белгiлерiмен белгiленедi:
1) Қазақстан Республикасының тарапынан:
"Қызмет бабында пайдалану үшiн" - оларды ашық жариялау немесе тарату Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдары мен ұйымдарының мүдделерiне залал келтiруi мүмкiн, мемлекеттiк органдар мен ұйымдардың қызметiне қатысты мәлiметтерге берiледi;
2) Германия Федеративтiк Республикасының тарапынан:
"VS-NUR FUR DEN DIENSTGEBRAUCH" - егер осы материалдармен рұқсатсыз танысу Германия Федеративтiк Республикасының немесе оның жерлерiнiң бiрiнiң мүдделерi үшiн керi салдары болуы мүмкiн болса.
2-бап
Құпиялылық дәрежелерi мен шектеу белгiлерiнiң
салыстырмалылығы
Тараптар құпиялылық дәрежелерi мен оларға сәйкес келетiн құпиялылық белгiлерi, шектеу белгiлерi мынадай үлгiмен салыстырылатындығын белгiлейдi:
Қазақстан Республикасы Германия Федеративтiк Республикасы
"Өте құпия" "GEHEIM"
"Құпия" "VБ- VЕRТRАULIСН"
"Қызмет бабында пайдалану үшiн" "VS-NUR FUR DEN
DIENSTGEBRAUCH"
3-бап
Берiлетiн материалдарды белгiлеу
1. Берiлетiн құпия материалдарды тиiстi құпия материалдарды иеленушi беретiн Тараптың мемлекеттiк органы не оның тапсырмасы бойынша өзге мемлекеттiк орган осы Келiсiмнiң 2-бабына сәйкес салыстырылатын құпиялылық белгілерiмен және шектеу белгiлерiмен белгiлейдi.
2. Белгiлеудiң мiндеттілігi, сондай-ақ құпия тапсырыстарға байланысты алушы мемлекетте қалыптасқан құпия материалдарға және алушы мемлекетте дайындалған көшiрмелерге қолданылады.
3. Құпиялылық дәрежесiн тиiстi құпия материалдарды иеленушi, беретiн Тараптың мемлекеттiк органы өзгертедi немесе алып тастайды. Құпия материалдарды берушi Тараптың мемлекеттiк органы шешiм қабылданғанға дейiн алты апта бұрын екiншi Тараптың мемлекеттiк органына құпиялылық дәрежесiн өзгертуге немесе алып тастауға дейiн алты апта бұрын өзiнiң ниетi туралы хабарлайды.
4. Тиiстi құпия материалдардың құпиялылық дәрежесiн өзгерту немесе алып тастау тәртiбi берушi Тарап мемлекетiнiң ұлттық заңнамасымен айқындалады.
4-бап
Құпия материалдардың сақталуын қамтамасыз ету
жөнiндегi шаралар
1. Құпия материалдарды беру берушi Тарап мемлекетiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
2. Қабылдаушы Тарап осы Келiсiмге сәйкес берiлген немесе орындаушыда құпия тапсырысқа байланысты қалыптасқан құпия материалдардың сақталуын өз мемлекетiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес қамтамасыз етедi.
3. Берiлген құпия материалдармен жұмыс iстеуде Тараптар тиiстi құпиялылық дәрежесiндегi өзiнiң құпия материалдарына қатысты қолдануға жататын құпиялылық режимiн қамтамасыз етедi.
4. Тарап оған екiншi Тараптың берген құпия материалдарын материалдарды берген Тараптың алдын ала жазбаша келiсiмiнсiз үшiншi тарапқа бермейдi. Құпия материалдар тек беру кезiнде көрсетiлген мақсаттарда ғана қолданылады.
5. Құпия материалдарға қол жеткiзу тек осыған уәкiлеттiк берiлген "қажет болған кезде ғана танысу" деген талапкер жауап беретiн адамдарға ғана берiледi. Тиiстi құпиялылық дәрежесiндегi құпия материалдарға адамға рұқсат беру туралы куәлiктiң барлығы қол жеткiзу үшiн негiздеме болып табылады. "Қызмет бабында пайдалану үшiн"/"VS-NUR FUR DEN DIENSTGEBRAUCH" деген белгiсi бар шектеулi таралымдағы материалдарға қол жеткiзу үшiн мұндай рұқсат талап етiлмейдi.
6. "Қызмет бабында пайдалану үшiн"/"VS-NUR FUR DEN DIENSTGEBRAUCH" деген белгiсi бар шектеулi таралымдағы материалдардың сақталуы Тараптар мемлекеттерiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес қамтамасыз етіледi.
7. Тараптар тиiсiнше өз мемлекетiнiң аумағында қауiпсiздiк және осы Келiсiмнiң орындалуы жөнiндегi қажеттi инспекцияларды жүргiзудi қамтамасыз етедi.
5-бап
Кәсiпорындарға құпия тапсырыстарды беру
1. Құпия тапсырысты бергенге дейiн тапсырысшы ол үшiн жауапты мемлекеттiк орган арқылы орындаушы үшiн жауапты мемлекеттiк органнан орындаушыда құпия материалдармен жұмыс iстеуге тиiстi рұқсаттың (лицензияның) болуы туралы куәлiктi сұратады. Бұл ретте мынадай рәсiм қолданылады:
1) егер орындаушы құпия материалдармен жұмыс iстеуге тиiстi рұқсат (лицензия) алмаған жағдайда тапсырысшы үшiн жауапты мемлекеттiк орган бiр мезгiлде орындаушы үшiн жауапты мемлекеттiк органға орындаушының құпиялылық режимiн қамтамасыз ету жөнiндегi ұлттық заңнама нормаларына сәйкес құпия материалдармен жұмыс iстеуге рұқсатты (лицензияны) алуы жөнiндегi қажеттi шараларды қабылдауы туралы қамқорлық жасауына өтiнiш бiлдiре алады;
2) құпия материалдармен жұмыс icтeугe берілген рұқсаттың (лицензияның) болуы туралы куәлiк ұйымдар өз оферталарын беруге шақырылған немесе тендерге қатысушыларға құпия материалдарды тапсырысты бергенге дейiн беру қажет болған жағдайларда сұратылуы тиiс;
3) орындаушының құпия материалдармен жұмыс iстеуге берілген рұқсаты (лицензиясы) болуы туралы екiншi Тараптың мемлекетiнен сұратылатын куәлiгiнде жоба туралы, сондай-ақ орындаушыға берілетiн және/немесе онда қалыптасатын құпия материалдардың көлемi мен құпиялылық дәрежесi туралы мәлiметтер болуы мүмкiн. Құпия материалдармен жұмыс iстеуге рұқсаттың (лицензияның) болуы туралы куәлiкте ұйымның толық атауынан, почталық мекен-жайынан және қауiпсiздiк мәселелерi жөнiнде уәкілеттiк берілген адамның белгіленген деректерiнен басқа, осы ұйым құпиялылық режимiн қамтамасыз ету жөнiндегі мемлекетiшілiк нормаларға сәйкес құпия материалдардың сақталуын қамтамасыз ету жөнiндегi шараларды қандай көлемде және қандай дәрежеде қабылдағандығы туралы мәлiметтер болуға тиiс;
4) Тараптар мемлекеттерiнiң құзыреттi органдары берілген құпия материалдармен жұмыс iстеуге рұқсаттың (лицензияның) болуы туралы куәлiктерде көрсетілген жағдайлар өзгерген жағдайда бiр-бiрiне хабарлайды;
5) Тараптар мемлекеттерiнiң уәкілеттi органдарының арасында мұндай хабарламалармен алмасу хабарлаушы Тараптың мемлекеттiк тілiнде немесе ағылшын тілiнде жүзеге асырылады;
6) Тараптар мемлекеттерiнiң уәкілеттi органдарына жiберілетiн құпия материалдармен жұмыс iстеуге берілген рұқсаттың (лицензияның) болуы туралы куәлiктер мен мұндайларды сұратулар осындай куәлiктi немесе сұратуды жiберушi Тарап мемлекетiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес жiберiледi.
2. Құпия тапсырыс туралы шартта орындаушы оның мемлекетiндегi құпиялылық режимiн қамтамасыз ету жөнiндегi қолданылып жүрген нормаларға сәйкес құпия материалдардың сақталуы үшiн қажеттi шараларды қабылдаудағы мiндеттемелерi туралы ереже болуға тиiс.
3. Тапсырысшы үшiн жауапты мемлекеттiк орган жекелеген тiзбе (құпияландыруға жататын материалдар тiзбесi) түрiнде әрбiр жеке алынған құпия тапсырыс бойынша құпиялылық белгiсiн қоюды талап ететiн барлық материалдар туралы орындаушыға хабарлайды, қажеттi құпиялылық дәрежесiн белгiлейдi және аталған тiзбе құпия тапсырыс туралы шартқа қосымша болуы жайлы қамданады. Тапсырысшы үшiн жауапты мемлекеттiк орган аталған тiзбенi беруге немесе оны орындаушы үшiн жауапты мемлекеттiк органға беру туралы өкiм жасауға тиiс.
4. Орындаушы үшiн жауапты мемлекеттiк орган құпия материалдармен жұмыс iстеуге рұқсаттың (лицензияның) болуы туралы тиiстi куәлiк берiлгеннен кейiн тапсырысшы үшiн жауапты мемлекеттiк орган орындаушының құпия материалдарға қол жеткiзуiн қамтамасыз етедi.
5. Осы баптың ережелерi "Қызмет бабында пайдалану үшiн"/"VS-NUR FUR DEN DIENSTGEBRAUCH" деген шектеу белгiсi бар материалдарға қолданылмайды.
6-бап
Құпия материалдарды беру
1. Құпия материалдарды бiр мемлекеттен басқасына жеткiзудi дипломатиялық арналар бойынша фельдъегерлiк қызмет немесе әскери курьерлiк қызмет жүзеге асырады. Тарап мемлекетiнiң уәкiлеттi органы құпия материалдарды алғандығын растайды және құпия материалдарды қорғауды қамтамасыз ету жөнiндегi мемлекетiшілік нормаларға сәйкес оларды қабылдаушыға жiбередi.
2. Егер дипломатиялық арналарды немесе әскери-курьерлiк қызметтi пайдалану тасымалдауды немесе тапсырысты орындауды барынша қиындататын болса, Тараптар мемлекеттерiнiң уәкiлеттi органдары әрбiр жеке алынған жоба үшiн құпия материалдарды құпиялылық шарттарын сақтай отырып, өзге жолмен тасымалдау мүмкiндiгiн келiсе алады. Мұндай жағдайларда:
1) тасымалдаушыда құпиялылық дәрежесiне сәйкес келетiн құпия материалдарды тасымалдауға және оларға қол жеткiзуге құқығы болуға тиiс;
2) жөнелтушi ұйымда тасымалданатын құпия материалдардың тiзiмi қалуға тиiс; осы тiзiмнiң бiр данасы Тарап мемлекетiнiң уәкiлеттi органына беру үшiн қабылдаушыға берiлуге тиiс;
3) құпия материалдар құпия хат-хабарларды тасымалдауға қатысты жөнелтушi Тарап мемлекетiнде қолданылатын ережелерге сәйкес буып-түйiлуi тиiс;
4) құпия материалдар оларды алғандығын растайтын қолхат арқылы берiлуге тиiс;
5) тасымалдаушыда жөнелтушi немесе қабылдаушы мекеме үшiн жауапты мемлекеттiк орган берген курьерлiк куәлiгi болуға тиiс.
Айтарлықтай көлемдегi құпия материалдарды тасымалдау үшiн Тараптар мемлекеттерiнiң уәкiлеттi органдары әрбiр нақты жағдайда тасымалдау тәсілін, тасымалдау бағытын және алып жүру нысанын белгiлейдi.
3. "Қызмет бабында пайдалану үшiн"/"VS-NUR FUR DEN DIENSTGEBRAUCH" деген белгiсi бар таратылуы шектелген материалдар оларды қорғау режимiн қамтамасыз ету жөнiндегi мемлекетiшілік нормалар сақталған кезде басқа Тарап мемлекетiнің аумағындағы алушыларға почта арқылы немесе басқа да курьерлiк қызметтердiң көмегiмен жiберiлуi мүмкiн.
4. "Өте құпия"/"GEHEIM", "Құпия"/"VS-VERTRAULICH" деген белгiсi бар құпия материалдарды шифрланбаған түрде электрондық жолмен беруге болмайды. Мұндай құпия материалдарды шифрлау үшiн тек өзара келiсiм бойынша Тараптардың мемлекеттiк қауiпсiздiк органдары рұқсат еткен шифрлау құралдарын ғана пайдалану қажет.
5. "Қызмет бабында пайдалану үшін"/"VS-NUR FUR DEN DIENSTGEBRAUCH" деген белгiсi бар таратылуы шектелген материалдар өзара келiсiм бойынша Тараптардың мемлекеттiк қауiпсiздiк органдары рұқсат еткен стандартты коммерциялық шифрлау құрылғыларын пайдалана отырып берiлуi немесе электронды жолмен қол жеткiзiлуi мүмкiн. Мұндай материалдарды шифрланбаған түрде беруге, егер оларды қорғау режимiн қамтамасыз ету жөнiндегi мемлекетiшiлiк нормалар бұған қайшы келмесе, егер қолда рұқсат етiлген шифрлау құрылғылары жоқ болса, егер беру тек кабельдiк желiлер арқылы жүзеге асырылса және егер берудiң белгiленген тәсiлi күнi бұрын жөнелтушi мен алушы арасында келiсiлген болса ғана рұқсат етiледi.
7-бап
Құпия материалдармен жұмыс iстеу
1. Қалыптасқан немесе берiлген құпия материалдар Тараптар мемлекеттерiнiң өз құпия материалдарына қатысты қолданылатын талаптарға сәйкес есепке алынады, көбейтiледi (таралымы көбейтiледi), сақталады және жойылады.
2. Құпия материалдар оларды берген Тараптың мемлекеттiк органының жазбаша хабарламасы бойынша қайтарылады немесе жойылады.
1. Бiр Тарап мемлекетiнiң келушiлерiне басқа Тарап мемлекетiнiң аумағында, сондай-ақ құпия материалдармен жұмыс iстейтiн ұйымдарда бiрлескен жұмыстар шеңберiнде жауапты мемлекеттiк органның алдын ала жазбаша рұқсатымен ғана құпия материалдарға рұқсат берiледi. Рұқсат тек құпия материалдарға қол жеткiзуге уәкiлеттiк берiлген және "Тек қажеттi жағдайда танысу" талабына жауап беретiн адамдарға ғана берiледi.
2. Құпия материалдармен жұмыс жүргiзiлетiн Тараптардың бiрiнiң ұйымына барумен болатын сапарлар туралы өтiнiштер өз мемлекетiнiң ұлттық заңнамасында белгiленген тәртiппен осы Тарап мемлекетiнiң уәкiлеттi органына уақтылы жiберiледi. Тараптар мемлекеттерiнiң уәкiлеттi органдары өтiнiштердiң тетiктерi туралы бiр-бiрiне хабарлайды және жеке деректердiң құпиялылық режимiн қамтамасыз етедi.
3. Сапарлар туралы өтiнiштер келетiн елдiң мемлекеттiк тiлiнде немесе орыс тiлiнде жiберiлуге тиiс және онда мынадай деректер болуға тиiс:
1) келушiнiң аты мен тегi, туған күнi мен жерi, сондай-ақ шетелдiк паспортының нөмiрi;
2) келушiнiң азаматтығы;
3) келушiнiң лауазымы және ол танытатын мемлекеттiк органның немесе ұйымның атауы;
4) келушi қол жеткiзуге уәкiлеттендiрiлген материалдардың құпиялылық дәрежесi;
5) сапардың мақсаты мен белгiленген күнi.
4. Құпия тапсырыстар шеңберiнде сапарларды жүзеге асыру үшiн рұқсат алдын ала Тараптар мемлекеттерiнiң уәкiлеттi органдарымен келiсiледi. Рұқсатты алғаннан кейiн мынадай рәсiм қолданылады:
1) Жiберушi ұйымның қауiпсiздiк мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi адамы келетiн ұйымның қауiпсiздiк мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi адамымен сапардың қажеттiгi туралы уағдаласуы және сапар басталғанға дейiн келушiнiң осы Келiсiмге сәйкес қажеттi өкiлеттiгiнiң бар екенiн растауға тиiс. Жеке басын растау үшiн келушi келетiн ұйымның қауiпсiздiк мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi адамына өзiнiң шетелдiк паспортын көрсетуге тиiс;
2) Келетiн ұйымның қауiпсiздiк мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi адамы келушiлердiң аты-жөндерi, олар танытатын мекемелердiң атаулары, олардың құпия материалдарға берiлген рұқсаттарының қолданылу мерзiмi, сапардың мерзiмi және ол қатынасқан адамдардың тектерi болуға тиiс тiзiмдер түрiнде барлық сапарларды есепке алуды қамтамасыз етуге тиiс. Осы тiзiмдер кемiнде бес жыл сақталуға тиiс.
5. "Қызмет бабында пайдалану үшiн"/"VS-NUR FUR DEN DIENSTGEBRAUCH" деген белгiсi бар таратылуы шектелген материалдарға байланысты сапарлар, егер бұл оларды қорғау режимiн қамтамасыз ету жөнiндегi мемлекетiшiлiк нормаларға қайшы келмесе, жiберушi және келетiн ұйымдар арасында тiкелей келiсiледi.
1. Тараптар мемлекеттерiнiң уәкiлеттi органдары басқа Тарап мемлекетiнiң аумағында қолданылып жүрген құпиялылық режимiн қамтамасыз ету жөнiндегi нормаларды назарларына алады.
2. Осы Келiсiмдi орындау кезiнде тығыз ынтымақтастықты қамтамасыз ету мақсатында Тараптар мемлекеттерiнiң уәкiлеттi органдары олардың бiрiнiң өтiнiшi бойынша консультациялар өткiзедi.
Бұдан басқа, Тараптардың әрқайсысы басқа Тараптың мемлекеттiк қауiпсiздiк органына не өзара келiсiм бойынша белгiленген кез келген басқа мемлекеттiк органға оның мемлекеттiк қауiпсiздiк органымен және ұйымдарымен оған басқа Тараптың берген құпия материалдардың сақталуын қамтамасыз ету жөнiндегi мәселелердi талдау үшiн Тарап мемлекетiнiң аумағына келуге рұқсат етедi. Тараптардың әрқайсысы көрсетiлген мемлекеттiк органға басқа Тарап берген құпия материалдардың қорғалуының жеткiлiктiлiгiн айқындауда оған қолдау көрсетедi. Сапарлардың деректерiн Тараптар мемлекеттерiнiң уәкiлеттi органдары нақтылайды.
10-бап
Осы Келiсiмнiң ережелерiн бұзу
1. Бiр Тарап берген құпия материалдарды санкцияланбаған тарату не құпия материалдарды осындай тарату фактiсi белгiлi болған жағдайда басқа Тарап берген Тарапқа бұл туралы дереу хабарлайды, оған осы уақиғаның мән-жайлары, оның салдарлары және оның жолын кесу жөнiнде қабылданған шаралар туралы, сондай-ақ болашақта мұндай уақиғалардың алдын алу жөнiндегi шаралар туралы хабар бередi.
2. Құпия материалдардың сақталуын қамтамасыз ету туралы ережелердi бұзушылықтар аумағында бұзушылықтар орын алған Тарап мемлекетiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес тергеледi, бұл туралы басқа Тарапқа уақтылы хабарлайды. Қажет болған кезде басқа Тарап мұндай тергеулерге қатыса алады.
Құпиялылық режимiн сақтау жөнiндегi шараларды жүргiзумен байланысты туындаған бiр Тараптың мемлекеттiк органдарының шығыстарын басқа Тарап өтемейдi.
12-бап
Тараптар мемлекеттерiнің уәкiлеттi органдары
Осы Келiсiм күшiне енгеннен кейiн Тараптар бiр-бiрiне қандай мемлекеттiк органдар осы Келiсiмнiң iске асырылуына жауапты болып табылатыны туралы хабарлайды.
13-бап
Осы Келiсiмге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу
Тараптардың өзара келiсiмi бойынша осы Келiсiмге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлуi мүмкiн, олар осы Келiсiмнiң ажырамас бөлiгi болып табылатын жеке хаттамалармен ресiмделедi. Осы Келiсiмнiң ережелерiн өзгертумен және толықтырумен байланысты мәселелердi Тараптар өзара консультациялар мен келiссөздер жолымен шешедi.
Осы Келiсiмдi пайымдауға немесе қолдануға қатысты даулар Тараптар мемлекеттерiнiң уәкiлеттi органдары арасындағы консультациялар мен келiссөздер жолымен шешіледi. Мұндай консультациялар кезiнде Тараптар осы Келiсiмге сәйкес өздерiнiң мiндеттемелерiн орындауды жалғастырады.
1. Осы Келiсiм Германия Федеративтiк Республикасының Үкiметi Қазақстан Республикасының Үкiметiнен оны күшiне енгiзу үшiн қажеттi мемлекетiшiлiк рәсiмдердi орындағандығы туралы жазбаша хабарламаны алған күннен бастап күшiне енедi.
2. Осы Келiсiм белгiленбеген мерзiмге жасалды. Тараптардың бiреуi дипломатиялық арналар арқылы басқа Тараптың оның қолданылуын тоқтату ниетi туралы жазбаша хабарламасын алғаннан кейiн 6 ай өткен соң Тараптар осы Келiсiмдi бұза алады. Осы Келiсiмнiң қолданылуы тоқтатылған кезде құпия материалдарға осы Келiсiмнiң ережелерi құпиялылық белгiсінің болуымен негiздi болып тұрғанға дейiн қолданылады.
3. Мемлекетiнiң аумағында осы Келiсiм жасалған Тарап ол күшiне енгеннен кейiн дереу БҰҰ Жарғысының 102-бабына сәйкес оны Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Хатшылығында тiркейдi. Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Хатшылығы жүргiзiлген тiркеудi растағаннан кейiн тiкелей басқа Тарапқа БҰҰ-ның тiркеу нөмiрiн көрсетумен бұл туралы хабарлайды.
2003 жылғы "04" желтоқсанда Астана қаласында екi түпнұсқа данада, әрқайсысы қазақ, немiс және орыс тiлдерiнде жасалды, бұл ретте барлық мәтiндердiң күшi бiрдей.
Осы Келiсiмнiң ережелерiн пайымдау кезiнде пiкiрлер алшақтығы туындаған жағдайда Тараптар орыс тiлiндегi мәтiнге жүгiнедi.
Қазақстан Республикасының Германия Федеративтiк
Yкіметi атынан Республикасының Үкiметi атынан