"Мiндетті экологиялық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 14 желтоқсандағы N 1313 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:
"Мiндетті экологиялық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламентi Мәжілісiнiң қарауына енгiзiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Жоба

МIНДЕТТI ЭКОЛОГИЯЛЫҚ САҚТАНДЫРУ ТУРАЛЫ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ

Осы Заң қоршаған ортаның авариялық ластануы нәтижесінде үшінші тұлғаның өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне зиян келтiру салдарының мiндеттемелерi бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілiгiн міндеттi сақтандыру саласында туындаған қатынастары реттейдi және оны жүргізудің құқықтық, қаржылық және ұйымдастырушылық негiздерiн белгiлейдi.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
1) қоршаған ортаның авариялық ластануы - шаруашылық қызметтiң экологиялық қауіптi түрлерiн жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғаларда жүз берген, аварияларға немесе апаттарға негізделген, кенеттен қасақана жасалмаған, төтенше жағдайдың салдарынан болған атмосфераға шығарылатындардан немесе суға төгілген зиянды заттар төгiнділерiнен не жер үстіндегі учаскелерде, жер қойнауында қатты, сұйық немесе газ түрiндегi заттардың не осы жол беруге болатын деңгейдiң осы аумақ және уақыт үшін артатын иiстiң, шуылдың, тербелістің, радиацияның пайда болуынан немесе электромагнитті, температуралық, жарық не өзге де физикалық, химиялық, биологиялық зиянды әсер етуден тұратын қоршаған ортаның ластануы;
2) пайда алушы - осы Заңға сәйкec сақтандыру төлемдерін алушы болып табылатын тұлға;
3) шаруашылық қызметтің экологиялық қауiптi түрлерін жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғалардың азаматтық-құқықтық жауапкершілiгi шаруашылық қызметiнің экологиялық қауiптi түрлерiн жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғалардың қоршаған ортаның авариялық ластануы нәтижесiнде үшінші тұлғаның өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне келтiрiлген зиянды өтеудiң заңдармен белгіленген мiндеттілігі;
4) жәбiрленушi - қоршаған ортаның авариялық ластануы нәтижесiнде өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне зиян келтiрiлген тұлға;
5) үшiншi тұлға - міндетті экологиялық сақтандырудан туындайтын рәсiмге тартылған және олардың мүдделерiне залал келтiрілген құқық қатынастарының субъектілерi;
6) сақтандыру төлемi - сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру сомасының шегiнде сақтандырушының пайда алушыға төлейтiн ақшасының сомасы;
7) сақтандыру сыйлықақысы - сақтандырушы сақтанушыға мiндеттi экологиялық сақтандыру шартында анықталған мөлшерде пайда алушыға сақтандыру төлемiн жасауды жүзеге асыруға мiндеттеме қабылдаған оған төлеуге мiндетті ақшасының сомасы;
8) сақтандыру сомасы - сақтандыру объектiсi сақтандырылған және сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандырушының жауапкершілігінiң шекті көлемiн бiлдiретiн ақша сомасы;
9) сақтанушы - шаруашылық қызметтің экологиялық қауіпті түрлерімен айналысатын, сақтандырушымен қоршаған ортаның авариялық ластанғаны үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілiктiң мiндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасқан жеке немесе заңды тұлға;
10) сақтандыру жағдайы - оқиға басталғаннан шаруашылық қызметтің экологиялық қауіпті түрлерiмен айналысатын жеке немесе заңды тұлғалардың азаматтық-құқықтық жауапкершілiгiн мiндеттi экологиялық сақтандыру шарты сақтанушыға сақтандыру төлемiн жасауды жүзеге асыруды көздейтін жағдай;
11) сақтандырушы - сақтандыру ұйымы ретiнде тiркелген және сақтандыру қызметiн жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар, сақтандыру жағдайы басталған кезде оның пайдасына шарт жасалған сақтанушыға немесе өзге де тұлғаларға (пайда алушыға) шартта анықталған сақтандыру сомасының шегiнде сақтандыру төлемiн жүргiзуге мiндетті заңды тұлға;
12) уәкілетті орган - Қазақстан Республикасы қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органының аумақтық бөлiмшесi;
13) шаруашылық қызметтiң экологиялық қауіпті түрi - нәтижесiнде қоршаған ортаны ластайтын немесе ластауы мүмкiн жеке және заңды тұлғалардың шаруашылық және өзге де қызметi;
14) экологиялық аудит - шаруашылық қызметтiң экологиялық қауіпті түрлерiн жүзеге асыратын, аудит жүргiзiлетiн объектiнің ықтимал техногендi және экологиялық қауiптi дәрежесiн белгiлеу мақсаты бар заңды және жеке тұлғалардағы технологиялық және табиғат қорғау жабдықтарының жағдайы туралы ақпаратты және осы заңды және жеке тұлғаларда жүз берген авариялар мен техногендiк апаттар салдарынан ластауға әсер ету нәтижесiнде туындайтын үшінші тұлғаның, сондай-ақ басқа да төтенше жағдайлардың халыққа, шаруашылық объектілерi мен аумақтарға келтiруi мүмкiн зиянның көлемiн тәуелсiз бағалауды жүзеге асыру жөнiндегі кәсiпкерлiк қызмет;
15) мiндетті экологиялық сақтандыру - шаруашылық қызметтiң экологиялық қауiптi түрлерiн, қоршаған ортаның авариялық ластануымен зиян келтiргенi үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілiкті жүзеге асыратын заңды және жеке тұлғалардың мiндеттi экологиялық сақтандырылуы.

2-бап. Мiндетті экологиялық сақтандыру туралы
Қазақстан Республикасының Заңы

1. Міндеттi экологиялық сақтандыру туралы Қазақстан Республикасының Заңы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделген және Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексiнен , осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық кесiмдерiнен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттармен осы Заңда айтылғандардан басқа өзге де ережелер белгiленсе, онда халықаралық шарттардың ережелерi қолданылады.

3-бап. Міндетті экологиялық сақтандырудың
объектілерi

Міндеттi экологиялық сақтандырудың объектісi шаруашылық қызметтің экологиялық қауiптi түрлерiн жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғалардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігi болып табылады.

4-бап. Азаматтық-құқықтық жауапкершілігi міндеттi
экологиялық сақтандыруға жататын тұлғалар

Мiндетті Экологиялық сақтандырудың мақсаты сақтандыруға шаруашылық қызметтің экологиялық қауiптi түрлерiмен айналысатын заңды және жеке тұлғалардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігі жатады.
Шаруашылық қызметтің экологиялық қауіптi түрлерінің тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi анықтайды.

5-бап. Мiндетті экологиялық сақтандыру шартынсыз
шаруашылық және өзге де қызметтердi
жүзеге асыруға жол бермеу

Мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын жасаспаған шаруашылық қызметтiң экологиялық қауіптi түрлерiмен айналысатын заңды және жеке тұлғалардың қызметiне рұқсат етілмейдi.

6-бап. Мiндеттi экологиялық сақтандыру саласындағы
мемлекеттiк бақылау мен қадағалау

1. Сақтандыру ұйымдарының қызметтерiне мемлекеттiк қадағалауды Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес сақтандыру қызметтерiн реттеу және қадағалау жөнiндегi уәкілетті мемлекеттік орган жүзеге асырады.
2. Шаруашылық қызметiнiң экологиялық қауiптi түрлерiмен айналысатын жеке және заңды тұлғалардың мiндеттi экологиялық шартын жасау бөлiгiндегi осы Заңның орындалуына бақылауды уәкілетті органның ведомствосы жүзеге асырады.

2-тарау. МIНДЕТТI ЭКОЛОГИЯЛЫҚ САҚТАНДЫРУ ШАРТЫ

7-бап. Мiндетті экологиялық сақтандыру шарты және
оны жасасу тәртiбi

1. Міндеттi экологиялық сақтандыру жеке немесе заңды тұлғалардың шаруашылық қызметтiң экологиялық қауіптi түрлерiн жүзеге асыру кезiнде мүліктік құқығына зиян келуi мүмкiн үшiншi тұлғаның пайдасына сақтандырушы мен сақтанушы арасындағы осы Заң мен Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiне сәйкес жасалатын шарт негiзiнде жүзеге асырылады.
2. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты оның күшiне енуi күнінен бастап он екi айға жасалады және сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандырушы үшiншi тұлғаға сақтандыру сомасы шегінде сақтандыру төлемiн жүргiзуге мiндеттенетiн, ал сақтанушы шартпен белгіленген мерзiмде сақтандыру сыйақысын төлеуге мiндеттенетiн күшi бар сақтанушы мен сақтандырушы арасындағы келiсiм болып табылады.
3. Мiндетті экологиялық сақтандыру шартымен моральдық зиянды өтеудi, қолдан шығарылып алған пайданы және тұрақсыздық төлемiн қоса алғанда сақтанушы шаруашылық қызметтің экологиялық қауіпті түрлерiн жүзеге асыру кезiнде үшiншi тұлғаға зиян келтiру салдарынан туындаған жағдай бойынша сақтандыру төлемiн жүзеге асыру көзделедi.
4. Міндетті экологиялық сақтандыру шартының жауапкершілiгi мiндеттi сақтандырудың осы түрi (сыныпы) бойынша қызметті жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар сақтандырушымен ғана жасалуы тиiс.
5. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты сақтандырушы сақтанушыға сақтандыру полисiн беру арқылы жазбаша нысанда жасалады.
6. Міндетті экологиялық сақтандыру бойынша сақтандыру полисiнiң мазмұны мен ресiмдеу жөнiндегi талаптар Қазақстан Республикасының нормативтiк-құқықтық кесiмдерiмен белгіленедi.
7. Егер сақтандыру міндеттілігі жүктелген тұлға оны жүзеге асырмаса немесе ол осы Заңмен көзделгендi салыстыру бойынша сақтандырылғанның жағдайын нашарлататын шарттарда сақтандыру шартын жасаса, бұл тұлға сақтандыру жағдайы туындаған кезде тиiстi сақтандыру кезiндегідей сақтандыру төлемi жүзеге асырылуы тиiс сол жағдайда сақтандырылғанның алдында жауапкершілiкте болады.

8-бап. Мiндетті экологиялық сақтандыру
шартының қолданылуы

1. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты осы Заңға сәйкес жәбiрленуші деп танылған тұлғаларға қатысты қолданылады.
2. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты мiндетті экологиялық сақтандыру шартымен белгіленген күнiнен бастап күшiне енедi және тараптар үшін мiндетті болады.
3. Міндеттi экологиялық сақтандыру шарты өз күшiн Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгiленген жағдайда және тәртiппен тоқтатады.
4. Мiндетті экологиялық сақтандыру шартының қолданысы, егер, Қазақстан Республикасы жасасқан халықаралық шарттармен көзделген шарттарда өзгелер көзделмесе, Қазақстан Республикасының аумағында шектеледi.

9-бап. Мiндетті экологиялық сақтандыру шартының
мерзiмiнен бұрын тоқтатылуы

1. Мiндетті экологиялық сақтандыру шарты Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен көзделген тәртіппен және жағдайда мерзiмiнен бұрын тоқтатылады.
2. Міндеттi экологиялық сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын тоқтату кезiнде сақтанушы сақтандыру сыйақысының бөлiгiн мынадай мөлшерде қайтарып алуға құқығы бар:
___________________________________________________________________
P/c| Мiндеттi экологиялық сақтандыру | Сақтандырушы ұстайтын
N | шартының оны мерзiмiнен бұрын |сақтандыру сыйлықақысының
| тоқтату сәтiне дейiн күшiне енген |көлемi (жылдық caқтандыру
| сәтiнен бастап өткен мерзiм |сыйлықақысынан пайызбен)
___|_____________________________________|_________________________
1 | 2 | 3
___________________________________________________________________
1. 1-айды қоса алғанға дейiн 20
2. 1-айдан 2-айды қоса алғанға дейiн 30
3. 2-айдан 3-айды қоса алғанға дейiн 40
4. 3-айдан 4-айды қоса алғанға дейiн 50
5. 4-айдан 5-айды қоса алғанға дейiн 60
6. 5-айдан 6-айды қоса алғанға дейiн 70
7. 6-айдан 7-айды қоса алғанға дейiн 75
8. 7-айдан 8-айды қоса алғанға дейiн 80
9. 8-айдан 9-айды қоса алғанға дейiн 85
10. 9-айдан 10-айды қоса алғанға дейiн 90
11. 10-айдан 11-айды қоса алғанға дейiн 95
12. 11-айдан жоғары 100
___________________________________________________________________

10-бап. Сақтанушының құқығы мен міндеттерi

1. Сақтанушы:
1) сақтандырушыдан мiндетi экологиялық сақтандыру шарты бойынша мiндетті экологиялық сақтандыру шарттарын түсiндiрудi, міндетті экологиялық сақтандыру шарты бойынша өзiнiң құқықтары мен мiндеттерiн талап етуге;
2) сақтандыру полисін жоғалтқан жағдайда оның телқұжатын алуға;
3) жәбiрленушінің денсаулығына және (немесе) мүлкіне келтiрiлген зиянды бағалау үшін тәуелсiз сарапшының қызметiн пайдалануға;
4) келтiрiлген зиянның көлемін бағалау нәтижелерiмен және сақтандырушы немесе тәуелсiз сарапшы жасаған сақтандыру төлемi көлемiнiң есептемелерiмен танысуға;
5) заңнама кесiмдерi мен мiндеттi экологиялық сақтандыру шартына сәйкес мiндетті экологиялық сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын тоқтатуға;
6) сақтандырушының сақтандыру төлемiн жүзеге асырудан бас тартқаны немесе оның көлемiнiң азайтылғаны туралы шешiмiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен шағымдануға;
7) осы Заңда көзделген жағдайларда сақтандыру төлемiн алуға құқылы.
Мiндетті экологиялық сақтандыру шартымен Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына қайшы келмейтiн сақтанушының басқа да құқықтары көзделуi мүмкiн.
2. Сақтанушы:
1) сақтандыру шартымен белгіленген мөлшерде, тәртiппен және мерзiмде сақтандыру сыйақыларын төлеуге;
2) сақтандырушыны сақтандыру қатерiнiң жай-күйi туралы хабарландыруға;
3) сақтандыру жағдайының басталуы туралы сақтандырушыны хабардар етуге;
4) сақтандыру жағдайынан шығындардың азаюына шаралар қабылдауға;
5) сақтандыру жағдайының басталуына жауапты тұлғаға талап құқығын сақтандырушыға көшуiн қамтамасыз етуге мiндетті.
3. Мiндетті экологиялық шартымен Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына қайшы келмейтiн сақтанушының басқа да мiндеттілiктерi көзделуi мүмкiн.

11-бап. Сақтандырушының құқығы мен мiндеттерi

1. Сақтандырушы:
1) мiндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасу кезiнде Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде көзделген мәлiметтерден басқа сақтанушыдан осы Заңға сәйкес мiндетті экологиялық сақтандыру шартына енгiзу үшiн қажеттi мәлiметтердi, оның iшiнде мiндетті экологиялық сақтандыру шартына, сақтандыру жағдайлары мен сақтандыру төлемдерiне себеп болғаны туралы ақпаратты ұсынуды талап етуге;
2) тиiсті мемлекеттік органдар мен ұйымдардан олардың құзыреттерiне негіздей отырып сақтандыру жағдайының басталған фактісiн және жәбiрленушiге келтiрiлген зиянның көлемiн растайтын құжаттарды сұрауға;
3) сақтанушыдан қоршаған табиғи ортаның ластану қаупiн бағалау үшiн қажетті, орын алған сақтандыру жағдайының себептерi, көлемi және зардаптары туралы толық және шын ақпаратты алуға;
4) сақтандыру жағдайының басталу себептерi мен өзге де жағдайларын анықтау үшiн зәбiрленушi бүлiнген (жойылған) мүлкiн бағалауды жүргiзуге;
5) жәбiрленушiнiң денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтiрiлген зиянның көлемiн бағалау және сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру төлемiнiң көлемiн анықтау үшiн тәуелсiз сарапшының қызметтерiн пайдалануға;
6) сақтандыру жағдайы басталған кезге дейiн және кейiн қоршаған ортаның жағдайы мен сақтанушының объектілерiне жеке зерттеулер жүргiзуге;
7) осы Заңның 20-бабында көзделген жағдайларда зиян келтiргенi үшiн жауапты адамдарға қарсы талап құқығын қоюға;
8) осы Заңның 21-бабында көзделген негiздер бойынша толық немесе iшiнара сақтандыру төлемдерін жүзеге асырудан бас тартуға құқылы.
Мiндеттi экологиялық сақтандыру шартымен сақтанушының басқа да құқығы көзделуi мүмкiн.
2. Сақтандырушы:
1) сақтанушыны мiндеттi экологиялық сақтандыру шарттарымен таныстыруға мiндетті экологиялық сақтандыру шартынан туындайтын оның құқығы мен мiндеттерiн түсiндiруге;
2) өтiнiш берушiге берiлген құжаттардың толық тiзбесін және оларды қабылдау күнін көрсете отырып, анықтаманы беруге;
3) міндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасқаннан кейiн сақтанушыға сақтандыру полисін беруге;
4) сақтандыру жағдайы басталғаны туралы хабар алған кезде тез арада оны тiркеуге;
5) сақтандыру жағдайының басталғаны туралы хабар алған сәттен бастап жете жұмыс күнi iшiнде сақтанушының немесе оның өкілінің өтiнiшi бойынша бүлiнген (жойылған) мүлiктiң көлемiн бағалауды, сақтандыру төлемi көлемiнiң есебi көрсетiле отырып сақтандыру кесiмiн жасауды жүргiзудi және оны пайда алушының танысуына ұсынуға;
6) сақтандыру жағдайы басталған кезде осы Заңда белгіленген мөлшерде, тәртiппен және мерзiмде сақтандыру төлемiн жүргiзуге;
7) сақтанушыға олардың сақтандыру жағдайы кезiнде зиянның алдын алу немесе азайту мақсатында ұшыраған шығындарын өтеуге;
8) сақтандыру құпиясын қамтамасыз етуге;
9) сақтандыру полисi жоғалған жағдайда, сақтанушыға жазбаша өтінiш негiзiнде сақтандыру полисінiң телнұсқасын беруге міндетті.
Мiндеттi экологиялық сақтандыру шартымен сақтанушының басқа да мiндеттерi көзделуi мүмкiн.

12-бап. Жәбiрленушiнің құқығы

1. Жәбiрленушi:
1) сақтандырушыға сақтанушының немесе сақтандырылғанның шаруашылық қызметтің экологиялық қауiптi түрлерiн жүзеге асыруы нәтижесiнде орын алған сақтандыру жағдайы басталғаны туралы хабарлауға;
2) сақтанушының немесе сақтандырылғанның орнына сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшiн қажетті құжаттарды жинауды жүргiзудi және оларды сақтанушы (сақтандырылған) мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын жасасқан сақтандырушыға ұсынуға;
3) денсаулығына немесе мүлкiне келтiрілген зиянның көлемiн бағалау үшiн тәуелсiз сарапшының қызметтерiн пайдалануға;
4) сақтандырушы немесе тәуелсiз сарапшы жүргiзген келтiрiлген зиянның көлемiн бағалау нәтижелерiмен және сақтандыру төлемi көлемiнiң есептерiмен танысуға;
5) осы Заңмен белгіленген мөлшерде, тәртiппен және мерзiмде сақтандыру төлемiн алуға;
6) сақтандырушының сақтандыру төлемiн жасауды жүзеге асырудан бас тарту немесе оның көлемiн азайту туралы шешiмiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртiппен шағымдануға;
7) шаруашылық қызметтiң экологиялық қауiптi түрлерiн және өзге де қызметтердi жүзеге асыратын заңды және жеке тұлғаларға алынған сақтандыру төлемiнен жоғары зиян келтiрiлген сомадан асатын мөлшерде келтiрілген зиянды өтеу туралы талаптарды ұсынуға құқылы.
2. Қолданыстағы заңнамаға сәйкес осы баптың 1-тармағымен белгіленген жәбiрленушiнің құқығы пайда алушы ретiнде әрекет ететiн өзге тұлғаларға ауысады.

3-тарау. САҚТАНДЫРУ СОМАСЫ ЖӘНЕ САҚТАНДЫРУ СЫЙЛЫҚАҚЫСЫ

13-бап. Сақтандыру сомасының көлемi

Сақтандыру сомасының көлемi тараптардың келiсiмi бойынша мiндеттi экологиялық сақтандыру шартында белгіленедi, бiрақ бұл ретте сақтандыру сомасының көлемi:
1) тиiстi қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген, жеке кәсiпкер болып табылатын жеке тұлғамен мiндетті экологиялық сақтандыру шарты жасалған күнге 5000 еселенген айлық есептiк көрсеткiштен;
2) тиiстi қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген, заңды тұлғамен мiндетті экологиялық сақтандыру шарты жасалған күнге 5000 еселенген айлық есептiк көрсеткiштен аз еместi құрауы тиiс.

14-бап. Сақтандыру сыйлықақысының көлемi

Сақтандыру сыйақысының көлемi шаруашылық қызметтiң экологиялық қауіпті түрлерiн жүзеге асыратын заңды және жеке тұлғалардың жауапкершілiктерiнiң мiндетті экологиялық сақтандыру шартында тараптардың келiсiмi бойынша белгiленедi, бiрақ бұл peттe сақтандыру көлемi мiндеттi экологиялық сақтандыру шартында белгiленген сақтандыру сомасынан 4,5 пайыз аспауы тиiс.

15-бап. Сақтандыру сыйлықақысын төлеу
тәртiбi мен мерзiмi

1. Сақтандыру сыйлықақысын төлеу тәртiбi мен мерзiмi міндетті экологиялық сақтандыру шарты бойынша тараптардың келiсiмiмен белгіленедi.
2. Егер, мiндеттi экологиялық сақтандыру шартымен өзгелер көзделмесе, онда кезекте сақтандыру жарнасын уақытылы төлемегенi үшiн сақтанушы сақтандырушыға Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексiнде белгiленген тәртiппен және мөлшерде бөтеннiң ақшасын заңсыз пайдаланғаны ретiнде тұрақсыздық ақысын төлеуге мiндетті.

4-тарау. САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЫН, КЕЛТIРIЛГЕН ЗИЯННЫҢ
КӨЛЕМIН ЖӘНЕ САҚТАНДЫРУ ТӨЛЕМIН АНЫҚТАУ

16-бап. Сақтандыру жағдайы

1. Мiндетті экологиялық сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жағдайы үшіншi тұлғаның өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтiрiлген зиянды өтеу бойынша сақтанушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігі басталған фактiлерi мойындалады.
2. Сақтандыру жағдайының басталуын, сондай-ақ оларға келтiрiлген зиянды дәлелдеу сақтанушыға тиесілi.
3. Сақтанушының заңды күшпен келтiрген зиянын өтеу не сақтанушының зиянды өтеуi туралы негiзделген жәбiрленушiнің (пайда алушының) талаптарын мойындау туралы және сақтандырушының сақтанушы талаптарын мойындағаны туралы келiсiмi туралы сот шешiмi күшiне енген күннен бастап сақтандыру жағдайы басталған деп саналады.
4. Сақтандыру төлемiнiң көлемiн сақтандырушы жәбiрленушінің (пайда алушының) талап еткен сомасына немесе осы Заңның 7-бабының 3-тармағының ережелерiн ескере отырып, осы заң күшiне енген, келтiрiлген зиянды өтеу туралы сот шешiмiне негiздей отырып анықтайды.

17-бап. Экологиялық аудит

1. Экологиялық аудит қоршаған ортаның авариялық ластануы нәтижесiнде қоршаған ортаға келтiрiлуi мүмкiн зиянды, сондай-ақ зиянның зардаптарын жою бойынша шараларға талап етілген шығындарды бағалау мақсатында жүргiзіледi.
2. Сақтанушы өзiнiң өндiрiстік объектілерiндегi сақтандыру жағдайының нәтижесiнде қоршаған ортаға келтiрілетiн ықтимал зиянды бағалау үшін экологиялық аудит қызметiн тартуға құқығы бар.
3. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органы экологиялық аудиттің қызметiн сақтанушының қоршаған ортаны қорғау нормалары мен ережелерiн, экологиялық талаптарды сақтауын бағалау үшiн тартуы мүмкiн.
4. Экологиялық сақтандыру кезiнде экологиялық аудиттің тәртiбiн қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органы әзiрлейдi және Қазақстан Республикасының Үкiметi белгілейдi.

18-бап. Сақтандыру төлемiн жасауды жүзеге асырудың
жалпы шарттары

1. Сақтандыру төлемi туралы сақтандырушыға талаптарды сақтанушы немесе жәбiрленуші (пайда алушы) сақтандыру төлемiн жасауды жүзеге асыру үшiн қажетті құжаттарды қоса берiп жазбаша нысанда ұсынды.
2. Сақтандыру төлемi туралы өтiнiшке мынадай құжаттар:
1) сақтандыру полисi;
2) экологиялық аудит қорытындысының көшiрмесi;
3) қоршаған ортаны авариялық ластануға әкелген, келтiрiлген зиянның себебi, көлемi және туындаған жағдайдың зардаптары туралы қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган белгiленген тәртіппен құрылатын құзыреттi комиссияның актiсi;
4) уақытша еңбекке жарамсыздығының мерзiмi туралы денсаулық сақтау мекемесi анықтамасының немесе жәбiрленушiге мүгедектiк тағайындалу туралы - ол тағайындалған жағдайда, арнайы мекеменiң анықтамасының көшiрмесi;
5) жәбiрленушiнiң өлiмi туралы куәлiктiң нотариалды расталған көшiрмесi мен пайда алушының зиянды өтеуге - жәбiрленушi қайтыс болған жағдайда, құқығын растайтын құжат (көшiрмесi);
6) сақтандыру жағдайының туындауы кезiнде зиянның алдын алу немесе азайту мақсатында сақтанушы шеккен шығыстардың - олар болған жағдайда растайтын құжаттар;
7) жекелеген жағдайларда - сақтанушының сақтандыру жағдайының басталуына жауапкершілiгiн және өтеуге жататын зиянның көлемiн көрсете отырып үшiншi тұлғаның келтiрген зиянын мойындағаны туралы сот шешімi қоса беріледi.
3. Жәбiрленушiнiң өмiрi мен денсаулығына келтiрiлген зиян үшiн сақтандыру төлемiн төлеудi сақтанушы әлеуметтік қамсыздандыру бойынша тиесілi сомаға, сақтандырудың басқа шарттарына тәуелсiз жүзеге асырады.
4. Жәбiрленушiнiң жазбаша ресiмделген өтiнiшi немесе нотариалдық расталған сенімхат бойынша оған қоршаған ортаны, денсаулығын және (немесе) мүлкiн қалпына келтiру бойынша қызмет көрсеткен (көрсетiп отырған) осы тұлғаға сақтандыру төлемiн жасау тiкелей жүзеге асырылуы мүмкiн.
5. Сақтандыру төлемiн жүзеге асыру кезiнде сақтандырушы пайда алушыдан оның сақтандырушыға талаптарының құқығын шектейтiн шарттарын қабылдауды талап етуге құқылы емес.

19-бап. Сақтандыру төлемiн жасауды
жүзеге асыру тәртiбi

1. Сақтандыру төлемiн жасауды сақтандырушы осы Заңның 18-бабында көзделген құжаттарды ол алған күннен бастап бiр ай ішінде жүргiзедi.
2. Егер, сақтандыру жағдайының басталуына әкелген оқиға нәтижесiнде жәбiрленушінің денсаулық жағдайының нашарлауына (мүгедектік немесе ең жоғары мүгедектiк тобы белгiленсе) не қаза болуына әкелсе, онда сақтандырушы жәбiрленушіден (пайда алушыдан) түскен өтiнiш пен тиiсті құжаттардың негiзiнде осы Заңда белгiленген тәртіппен және мөлшерде сақтандыру төлемiн қайта есептеудi жүргiзуге мiндеттi. Бұл ретте соманы қайта есептеу кезінде бұған дейін төленген сома есепке қабылданады.
3. Сақтандыру төлемiн жасау уақытылы жүзеге асырылмаған кезде сақтандырушы пайда алушыға Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiмен белгiленген тәртiппен және мөлшерде тұрақсыздық ақысын төлейдi.

20-бап. Зиян келтiрiлген тұлғаға
қарсы талап қою құқығы

1. Сақтандыру төлемiн жасауды жүзеге асыратын сақтандырушы сақтанушыға мынадай жағдайларда, егер:
сот талқылауы барысында сақтанушыға iс-әрекеттер басталғанға дейiн немесе міндетті экологиялық сақтандыру шартының қолданысы кезінде мәлiм болған себептердiң салдарынан орын алған сақтандыру жағдайы белгiленсе толық және жартылай қарсы талап қоюға құқығы бар.
2. Сақтандыру төлемiн жасауды жүзеге асырған сақтандырушыға сақтандыру нәтижесiнде сақтандырушы өтеген зиян үшін жауапкершілiк сақтанушы қарсы талап құқығы олар төлеген сома шегiнде ауысады.

21-бап. Сақтандырушыны сақтандыру төлемiн жасауды
жүзеге асырудан босатуға негiздеме

1. Сақтандырушы егер, сақтандыру жағдайы мыналардың:
1) қажеттi қорғану жағдайында және барынша қажет болғанда жасалған iс-әрекеттердi есептемегенде, сақтандыру жағдайының басталуына бағытталған не оның басталуына ықпал еткен оның қасақана iс-әрекетi;
2) пайда алушының Қазақстан Республикасының заң кесiмдерiмен белгiленген тәртiппен мойындалған, сақтандыру жағдайымен байланысты себептермен қасақана қылмыc жасау немесе әкiмшілiк құқық бұзушылық iс-әрекеттерінің салдарынан басталса сақтандыру төлемiн төлеуден толық немесе ішінара бас тартуға құқылы.
2. Сақтандырушыға сондай-ақ мыналар:
1) сақтанушының келтiрiлген зиянға кiнәлi тұлғадан зиянның тиiстi өтеуін алуы;
2) осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда сақтандыру жағдайының басталғаны туралы сақтандырушыны хабардар етпеуi немесе уақтылы хабарламауы;
3) сақтандыру объектiсi, сақтандыру қатерi, сақтандыру жағдайы және оның салдарлары туралы сақтанушы сақтандырушыға қасақана жалған мәлiметтердi хабарламаса;
4) сақтандыру жағдайынан залалдарды азайту жөнiндегi шараларды сақтанушының қасақана қабылдамауы;
5) сақтандыру жағдайының басталуы жағдаятын зерттеуде және оларға келтiрiлген зиянның мөлшерiн белгiлеуде сақтанушының сақтандырушыға кедергі келтiруi;
6) сақтандыру жағдайының басталуы үшiн тұлғаға өзiнiң талап ету құқығынан сақтандырушының бас тарту, сондай-ақ сақтандырушыға талап ету құқығына көшу үшiн қажеттi құжаттарды сақтандырушыға беруден бас тарту сақтандыру төлемiн жасаудан бас тартуға негіз болуы мүмкiн. Егер сақтандыру төлемi төленген болса, сақтандырушы оның толық немесе iшiнара қайтарылуын талап етуге құқылы.
3. Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталғаны туралы сақтандырушыны хабардар етпеуi немесе уақытылы хабарламауы, егер, ол дәлелдi себептермен негізделсе және сақтандыру жағдайының басталғанын растайтын фактілер мен сақтандыру жағдайы басталғаннан кейiн тiкелей болған жағдайын бағалау үшiн қоршаған ортаның ластануы нәтижесiнде жәбiрленушінің өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне зиян келтiрiлген сақтандыру жағдайының басталған фактісiн растайтын тиiстi құжаттар ұсынылған болса сақтандыру төлемiн төлеуден бас тартуға негiз бола алмайды.
4. Сақтандыру төлемiн жасаудан бас тарту үшiн негiз болған жағдайда сақтандырушы талап ұсынылған күннен бастап жетi жұмыс күнi iшiнде сақтандыру төлемi туралы талап бiлдiрген тұлғаға бас тарту себебiн дәлелдi негіздермен жазбаша нысанда сақтандыру төлемiн жасаудан толық немесе iшiнара бас тартқаны туралы тиiстi шешiмдi жолдауға мiндеттi.
5. Егер, сақтандыру жағдайы мыналардың:
1) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген төтенше, әскери режимдер немесе өзге де жағдайлардың енгізілуi;
2) табиғи апаттардың салдарынан орын алса сақтандырушы сақтандыру төлемiн жасауды жүзеге асырудан босатылады.
6. Сақтандырушы осы бапта көзделмеген негiздер бойынша сақтандыру төлемiн жасаудан бас тартуға құқылы емес.

6-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

22-бап. Дауларды қарау тәртiбi

Міндетті экологиялық сақтандыру бойынша тараптардың қатынастарынан туындайтын даулар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен қаралады.

23-бап. Қазақстан Республикасының мiндеттi
экологиялық сақтандыру туралы заңдарын
бұзғаны үшiн жауапкершiлiк

Қазақстан Республикасының мiндеттi экологиялық сақтандыру туралы заңдарын бұзған кiнәлi тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауапкершiлiкке тартылады.

24-бап. Осы Заңды қолданысқа енгiзу тәртiбi

Осы Заң 2005 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енедi.

Қазақстан Республикасының
Президентi

О проекте Закона Республики Казахстан "Об обязательном экологическом страховании"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 14 декабря 2004 года N 1313

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "Об обязательном экологическом страховании".

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Проект

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
ОБ ОБЯЗАТЕЛЬНОМ ЭКОЛОГИЧЕСКОМ СТРАХОВАНИИ

Настоящий Закон регулирует общественные отношения, возникающие в области обязательного страхования гражданско-правовой ответственности по обязательствам вследствие причинения вреда жизни, здоровью и (или) имуществу третьих лиц в результате аварийного загрязнения окружающей среды, и устанавливает правовые, финансовые и организационные основы его проведения.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 1. Основные понятия

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) аварийное загрязнение окружающей среды - внезапное непреднамеренное загрязнение окружающей среды, вызванное аварией или катастрофой, произошедшей при осуществлении экологически опасных видов хозяйственной деятельности физических или юридических лиц, вследствие чрезвычайного события и состоящее в выбросе в атмосферу или сбросе вредных веществ в воду, или в рассредоточении твердых, жидких или газообразных загрязняющих веществ на участке земной поверхности, в недрах, или в образовании запахов, шумов, вибрации, радиации, или в электромагнитном, температурном, световом или ином физическом, химическом, биологическом вредном воздействии, превышающем для данной территории и времени допустимый уровень;
2) выгодоприобретатель - лицо, которое в соответствии с настоящим Законом является получателем страховой выплаты;
3) гражданско-правовая ответственность физических или юридических лиц, осуществляющих экологически опасные виды хозяйственной деятельности - установленная законами обязанность физических или юридических лиц, осуществляющих экологически опасные виды хозяйственной деятельности, возместить вред, причиненный жизни, здоровью и (или) имуществу третьих лиц в результате аварийного загрязнения окружающей среды;
4) потерпевший - лицо, жизни, здоровью и (или) имуществу которого причинен вред в результате аварийного загрязнения окружающей среды;
5) третьи лица - субъекты правоотношений, вовлеченные в процедуры, вытекающие из обязательного экологического страхования и интересам которых нанесен ущерб;
6) страховая выплата - сумма денег, выплачиваемая страховщиком выгодоприобретателю в пределах страховой суммы при наступлении страхового случая;
7) страховая премия - сумма денег, которую страхователь обязан уплатить страховщику за принятие последним обязательства произвести страховую выплату выгодоприобретателю в размере, определенном договором обязательного экологического страхования;
8) страховая сумма - сумма денег, на которую застрахован объект страхования и которая представляет собой предельный объем ответственности страховщика при наступлении страхового случая;
9) страхователь - физическое или юридическое лицо, занимающееся экологически опасными видами хозяйственной деятельности, заключившее со страховщиком договор обязательного экологического страхования гражданско-правовой ответственности за аварийное загрязнение окружающей среды;
10) страховой случай - событие, с наступлением которого договор обязательного экологического страхования гражданско-правовой ответственности физических или юридических лиц, осуществляющих экологически опасные виды хозяйственной деятельности, предусматривает осуществление страховой выплаты;
11) страховщик - юридическое лицо, зарегистрированное в качестве страховой организации и имеющее лицензию на право осуществления страховой деятельности, обязанное при наступлении страхового случая произвести страховую выплату выгодоприобретателю в пределах определенной договором страховой суммы;
12) уполномоченный орган - центральный исполнительный орган в области охраны окружающей среды и его территориальные подразделения;
13) экологически опасный вид хозяйственной деятельности - хозяйственная и иная деятельность физических или юридических лиц, в результате которой происходит или может произойти аварийное загрязнение окружающей среды;
14) экологический аудит - это независимая проверка хозяйственной и иной деятельности аудируемых субъектов (физических и юридических лиц), оказывающей влияние на окружающую среду, направленная на выявление и оценку экологических рисков, установление соблюдения ими норм и правил в области охраны окружающей среды, экологических требований, включая правильность составления отчетности по использованию и воспроизводству природных ресурсов, соответствия системы управления окружающей средой установленным стандартами и разработку рекомендаций по повышению уровня экологической безопасности их деятельности;
15) обязательное экологическое страхование - комплекс отношений, по имущественной защите законных интересов физического или юридического лица (застрахованных) при наступлении гражданско-правовой ответственности по обязательствам, возникающим вследствие причинения вреда жизни, здоровью и (или) имуществу третьих лиц в результате аварийного загрязнения окружающей среды.

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан об
обязательном экологическом страховании

1. Законодательство Республики Казахстан об обязательном экологическом страховании основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из Гражданского кодекса Республики Казахстан, настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены настоящим Законом, то применяются правила международного договора.

Статья 3. Объект обязательного экологического страхования

Объектом обязательного экологического страхования является гражданско-правовая ответственность физических или юридических лиц, осуществляющих экологически опасные виды хозяйственной деятельности.

Статья 4. Лица, гражданско-правовая ответственность которых подлежит обязательному экологическому страхованию

Обязательному экологическому страхованию подлежит гражданско-правовая ответственность физических или юридических лиц, занимающихся экологически опасными видами хозяйственной деятельности.
Перечень экологически опасных видов хозяйственной деятельности определяется Правительством Республики Казахстан.

Статья 5. Недопустимость осуществления хозяйственной и
иной деятельности без договора обязательного
экологического страхования

Деятельность физических или юридических лиц, занимающихся экологически опасными видами хозяйственной деятельности, не заключивших договор обязательного экологического страхования, не допускается.

Статья 6. Государственный контроль и надзор в области
обязательного экологического страхования

1. Государственный надзор за деятельностью страховых, организаций осуществляется уполномоченным государственным органом по регулированию и надзору за страховой деятельностью в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
2. Государственный контроль за выполнением настоящего Закона в части заключения договора обязательного экологического страхования физическими или юридическими лицами, занимающимися экологически опасными видами хозяйственной деятельности осуществляется ведомством уполномоченного органа.

Глава 2. ДОГОВОР ОБЯЗАТЕЛЬНОГО ЭКОЛОГИЧЕСКОГО СТРАХОВАНИЯ

Статья 7. Договор обязательного экологического страхования
и порядок его заключения

1. Обязательное экологическое страхование осуществляется на основании договора, заключаемого в соответствии с настоящим Законом и Гражданским кодексом Республики Казахстан между страховщиком и страхователем в пользу третьих лиц, имущественным и иным интересам которых может быть причинен вред при осуществлении физическими или юридическими лицами экологически опасных видов хозяйственной деятельности.
2. Договор обязательного экологического страхования действует в течении двенадцати месяцев с даты вступления его в силу и является соглашением между страхователем и страховщиком, по которому при наступлении страхового случая страховщик обязуется произвести страховую выплату третьим лицам в пределах страховой суммы, а страхователь обязуется уплатить страховую премию в установленных договором размерах и сроках.
3. Договором обязательного экологического страхования предусматривается осуществление страховой выплаты по обязательствам, возникшим вследствие причинения вреда третьим лицам при осуществлении страхователем экологически опасных видов хозяйственной деятельности, за исключением возмещения морального вреда, упущенной выгоды и уплаты неустойки.
4. Договор обязательного экологического страхования ответственности должен быть заключен только со страховщиком, имеющим лицензию на право осуществления деятельности по данному виду (классу) обязательного страхования.
5. Договор обязательного экологического страхования заключается в письменной форме путем выдачи страховщиком страхователю страхового полиса.
6. Требования по содержанию и оформлению страхового полиса по обязательному экологическому страхованию устанавливаются нормативными правовыми актами Республики Казахстан.
7. Если лицо, на которое возложена обязанность страхования, не осуществило его или заключило договор страхования на условиях, ухудшающих положение застрахованного по сравнению с тем, которое предусмотрено настоящим Законом, это лицо при наступлении страхового случая несет ответственность перед застрахованным на тех же условиях, на каких должна была бы быть осуществлена страховая выплата при надлежащем страховании.

Статья 8. Действие договора обязательного экологического страхования

1. Договор обязательного экологического страхования действует в отношении лиц, признанных потерпевшими в соответствии с настоящим Законом.
2. Договор обязательного экологического страхования вступает в силу и становится обязательным для сторон с даты, установленной договором обязательного экологического страхования.
3. Договор обязательного экологического страхования прекращает свое действие в случаях и порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
4. Действие договора обязательного экологического страхования ограничивается территорией Республики Казахстан, если иное не предусмотрено международным договором, заключенным Республикой Казахстан.

Статья 9. Досрочное прекращение договора обязательного
экологического страхования

1. Договор обязательного экологического страхования прекращается досрочно в порядке и случаях, предусмотренных гражданским законодательством Республики Казахстан.
2. При досрочном прекращении договора обязательного экологического страхования страхователь имеет право на возврат части страховой премии в следующих размерах:
____________________________________________________________________
N |Срок, прошедший с момента вступления |Размер страховой премии,
п/п |в силу договора обязательного |удерживаемой
|экологического страхования до момента|cтраховщиком (в процентах
|его досрочного прекращения |от годовой страховой
| |премии)
____________________________________________________________________
1 | 2 | 3
____________________________________________________________________
1. до 1 месяца включительно 20
2. от 1 до 2 месяцев включительно 30
3. от 2 до 3 месяцев включительно 40
4. от 2 до 4 месяцев включительно 50
5. от 4 до 5 месяцев включительно 60
6. от 5 до 6 месяцев включительно 70
7. от 6 до 7 месяцев включительно 75
8. от 7 до 8 месяцев включительно 80
9. от 8 до 9 месяцев включительно 85
10. от 9 до 10 месяцев включительно 90
11. от 10 до 11 месяцев включительно 95
12. свыше 11 месяцев 100
____________________________________________________________________

Статья 10. Права и обязанности страхователя

1. Страхователь вправе:
1) требовать от страховщика разъяснения условий обязательного экологического страхования, своих прав и обязанностей по договору обязательного экологического страхования;
2) получить дубликат страхового полиса в случае его утери;
3) воспользоваться услугами независимого эксперта для оценки размера причиненного вреда жизни, здоровью и (или) имуществу потерпевшего (выгодоприобретателя);
4) ознакомиться с результатами оценки размера причиненного вреда и расчетами размера страховой выплаты, произведенными страховщиком или независимым экспертом;
5) досрочно прекратить договор обязательного экологического страхования в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан и договором обязательного экологического страхования;
6) оспорить в порядке, установленном законодательными актами Республики Казахстан, решение страховщика об отказе в осуществлении страховой выплаты или уменьшении ее размера;
7) получить страховую выплату в случаях, предусмотренных настоящим Законом.
Договором обязательного экологического страхования могут быть предусмотрены и другие права страхователя, не противоречащие гражданскому законодательству Республики Казахстан.
2. Страхователь обязан:
1) уплачивать страховые премии в размере, порядке и сроки, установленные договором страхования;
2) информировать страховщика о состоянии страхового риска;
3) уведомить страховщика о наступлении страхового случая;
4) принять меры к уменьшению убытков от страхового случая;
5) обеспечить переход к страховщику права требования к лицу, ответственному за наступление страхового случая.
3. Договором обязательного экологического страхования могут быть предусмотрены и другие обязанности страхователя, не противоречащие гражданскому законодательству Республики Казахстан.

Статья 11. Права и обязанности страховщика

1. Страховщик вправе:
1) при заключении договора обязательного экологического страхования, кроме сведений, предусмотренных Гражданским кодексом Республики Казахстан, требовать от страхователя предоставления сведений, необходимых для внесения в договор обязательного экологического страхования в соответствии с настоящим Законом, в том числе информацию о предшествующих договорах обязательного экологического страхования, страховых случаях и страховых выплатах;
3) запрашивать у соответствующих государственных органов и организаций, исходя из их компетенции, документы, подтверждающие факт наступления страхового случая и размер вреда, причиненного потерпевшим;
4) получать от страхователя полную и достоверную информацию, необходимую для оценки риска загрязнения окружающей природной среды, о причинах, размерах и последствиях произошедшего страхового случая;
5) производить оценку поврежденного (уничтоженного) имущества потерпевшего (выгодоприобретателя) для установления причин и иных обстоятельств наступления страхового случая;
6) воспользоваться услугами независимого эксперта для оценки размера причиненного вреда жизни, здоровью и (или) имуществу потерпевшего и определения размера страховой выплаты при наступлении страхового случая;
7) проводить собственные исследования состояния окружающей среды и объектов страхователя до и после наступления страхового случая;
8) предъявлять право обратного требования к лицу, ответственному за причинение вреда в случаях, предусмотренных статьей 20 настоящего Закона;
9) отказать в осуществлении страховой выплаты полностью или частично по основаниям, предусмотренным статьей 21 настоящего Закона.
Договором обязательного экологического страхования могут быть предусмотрены и другие права страховщика.
1. Страховщик обязан:
1) ознакомить страхователя с условиями обязательного экологического страхования, разъяснить его права и обязанности, возникающие из договора обязательного экологического страхования;
2) выдать заявителю справку с указанием полного перечня представленных документов и даты их принятия;
3) после заключения договора обязательного экологического страхования выдать страхователю страховой полис;
4) при получении сообщения о наступлении страхового случая незамедлительно зарегистрировать его;
5) произвести по письменному заявлению страхователя или его представителя оценку размера поврежденного (уничтоженного) имущества, составить страховой акт с указанием расчета размера страховой выплаты и предоставить его на ознакомление потерпевшему (выгодоприобретателю);
6) при наступлении страхового случая произвести страховую выплату в размере, порядке и сроки, которые установлены настоящим Законом;
7) возместить страхователю расходы, понесенные им в целях предотвращения или уменьшения вреда при страховом случае;
8) обеспечить тайну страхования;
9) в случае утери страхового полиса, на основании письменного заявления страхователя, выдать ему дубликат страхового полиса.
Договором обязательного экологического страхования могут быть предусмотрены и другие обязанности страховщика.

Статья 12. Права потерпевшего

1. Потерпевший вправе:
1) сообщить страховщику о наступлении страхового случая, происшедшего в результате осуществления страхователем или застрахованным экологически опасных видов хозяйственной деятельности;
2) произвести вместо страхователя или застрахованного сбор документов, необходимых для осуществления страховой выплаты и представить их страховщику, с которым страхователь или застрахованный заключил договор обязательного экологического страхования;
3) воспользоваться услугами независимого эксперта для оценки размера причиненного вреда жизни, здоровью и (или) имуществу;
4) ознакомиться с результатами оценки размера причиненного вреда и расчетами размера страховой выплаты, произведенными страховщиком или независимым экспертом;
5) получить страховую выплату в размере, порядке и сроки, которые установлены настоящим Законом;
6) оспорить в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, решение страховщика об отказе в осуществлении страховой выплаты или уменьшении ее размера;
7) предъявить требование физическим или юридическим лицам, осуществляющим экологически опасные виды хозяйственной и иной деятельности, о возмещении причиненного вреда в размере превышения суммы причиненного вреда над суммой полученной страховой выплаты.
2. В соответствии с действующим законодательством, права потерпевшего, установленные пунктом 1 настоящей статьи, переходят к иным лицам, выступающим в качестве выгодоприобретателей.

Глава 3. СТРАХОВАЯ СУММА И СТРАХОВАЯ ПРЕМИЯ

Статья 13. Размер страховой суммы

Размер страховой суммы устанавливается по соглашению сторон в договоре обязательного экологического страхования, но при этом размер страховой суммы должен составлять не менее:
1) 5000 кратного месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год, на дату заключения договора обязательного экологического страхования с физическим лицом, являющимся индивидуальным предпринимателем;
2) 50000 кратного месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год, на дату заключения договора обязательного экологического страхования с юридическим лицом

Статья 14. Размер страховой премии

Размер страховой премии устанавливается по соглашению сторон в договоре обязательного экологического страхования ответственности физических или юридических лиц, осуществляющих экологически опасные виды хозяйственной деятельности, но при этом размер страховой премии не должен превышать 4,5 процента от страховой суммы, установленной в договоре обязательного экологического страхования.

Статья 15. Порядок и сроки уплаты страховой премии

1. Порядок и сроки уплаты страховой премии устанавливаются договором обязательного экологического страхования.
2. Если договором обязательного экологического страхования не предусмотрено иное, то за несвоевременную уплату очередного страхового взноса страхователь обязан уплатить страховщику неустойку как за неправомерное пользование чужими деньгами в порядке и размере, установленным Гражданским кодексом Республики Казахстан.

Глава 4. ОПРЕДЕЛЕНИЕ СТРАХОВОГО СЛУЧАЯ,
РАЗМЕРА ПРИЧИНЕННОГО ВРЕДА И СТРАХОВОЙ ВЫПЛАТЫ

Статья 16. Страховой случай

1. Страховым случаем по договору обязательного экологического страхования признается факт наступления гражданско-правовой ответственности страхователя по возмещению вреда, причиненного жизни, здоровью и (или) имуществу третьих лиц.
2. Доказывание наступления страхового случая, а также причиненных им убытков лежит на страхователе.
3. В случае отказа страховщика выплатить страховую выплату, страховой случай считается наступившим со дня вступления решения суда о возмещении вреда, причиненного страхователем, в законную силу.
4. Размер страховой выплаты определяется страховщиком, исходя из суммы требования потерпевшего (выгодоприобретателя) или вступившего в законную силу решения суда о возмещении причиненного вреда с учетом положений пункта 3 статьи 7 настоящего Закона.

Статья 17. Экологический аудит

1. Экологический аудит проводится в целях оценки вреда, нанесенного окружающей среде в результате аварийного загрязнения окружающей среды, а также требуемых расходов на проведение мероприятий по ликвидации последствий вреда и восстановлению состояния окружающей среды, предшествовавшего ее аварийному загрязнению.
2. Страхователь имеет право привлекать услуги экологического аудита для оценки возможного вреда окружающей среде в результате страхового случая на своих производственных объектах.
3. Уполномоченный орган может привлекать услуги экологического аудита для оценки соблюдения страхователем норм и правил охраны окружающей среды, экологических требований.
4. Порядок и условия экологической аудиторской деятельности, аттестации аудиторов, проведения экологического аудита, права и обязанности, ответственность экологических аудиторов и аудиторских организаций устанавливаются законодательством Республики Казахстан.

Статья 18. Общие условия осуществления страховой выплаты

1. Требование о страховой выплате к страховщику предъявляется страхователем или потерпевшим (выгодоприобретателем), в письменной форме с приложением документов, необходимых для осуществления страховой выплаты.
2. К заявлению о страховой выплате прилагаются следующие документы:
1) страховой полис;
2) копия заключения экологического аудита;
3) акт компетентной комиссии, образуемой в порядке, установленном уполномоченным органом, о причинах, масштабах причиненного вреда и последствиях наступившего случая, повлекшего аварийное загрязнение окружающей среды;
4) копия справки организаций здравоохранения о сроке временной нетрудоспособности или справки специализированных учреждений об установлении инвалидности потерпевшему - в случае ее установления;
5) нотариально удостоверенная копия свидетельства о смерти потерпевшего и документ, подтверждающий право выгодоприобретателя на возмещение вреда (копия) - в случае смерти потерпевшего;
6) документы, подтверждающие расходы, понесенные страхователем в целях предотвращения или уменьшения вреда при наступлении страхового случая - при их наличии;
7) в отдельных случаях - решение суда, признавшего страхователя ответственным в наступлении страхового случая и причинении вреда третьим лицам, с указанием размера вреда, подлежащего возмещению.
3. Страховая выплата за вред, причиненный жизни и здоровью потерпевшего осуществляется страхователем независимо от причитающихся сумм по социальному обеспечению, по другим договорам страхования.
4. По заявлению потерпевшего, оформленному письменно, или нотариально удостоверенной доверенности страховая выплата может быть осуществлена непосредственно лицу, оказавшему (оказывающему) ему услуги по восстановлению окружающей среды, здоровья и (или) имущества.
5. При осуществлении страховой выплаты страховщик не вправе требовать от выгодоприобретателя принятия условий, ограничивающих его право требования к страховщику.

Статья 19. Порядок осуществления страховой выплаты

1. Страховая выплата производится страховщиком в течение одного месяца со дня получения им документов, предусмотренных статьей 18 настоящего Закона.
2. Если в результате события, приведшего к наступлению страхового случая, наступит ухудшение состояния здоровья у потерпевшего (устанавливается инвалидность либо более высокая группа инвалидности) либо смерть, то страховщик на основании поступившего от потерпевшего (выгодоприобретателя) заявления и соответствующих документов, обязан произвести перерасчет страховой выплаты в порядке и размере, установленных настоящим Законом. При этом при перерасчете суммы страховой выплаты принимаются в зачет ранее выплаченные суммы.
3. При несвоевременном осуществлении страховой выплаты страховщик обязан уплатить потерпевшему (выгодоприобретателю) неустойку в порядке и размере, установленным Гражданским кодексом Республики Казахстан.

Статья 20. Право обратного требования
к лицу, причинившему вред

1. Страховщик, осуществивший страховую выплату, имеет право обратного требования полностью или частично к страхователю, в случае если в ходе судебного разбирательства было установлено, что страховой случай произошел вследствие причин, о которых страхователю было известно до начала действия или в период действия договора обязательного экологического страхования.
2. К страховщику, осуществившему страховую выплату, переходит в пределах выплаченной им суммы право обратного требования, которое страхователь имеет к лицу, ответственному за вред, возмещенный страховщиком в результате страхования.

Статья 21. Основания освобождения страховщика от
осуществления страховой выплаты

1. Страховщик вправе полностью или частично отказать в страховой выплате, если страховой случай произошел вследствие:
1) умышленных действий выгодоприобретателя, направленных на возникновение страхового случая либо способствующих его наступлению, за исключением действий, совершенных в состоянии необходимой обороны и крайней необходимости;
2) действий выгодоприобретателя, признанных в порядке, установленном законодательными актами Республики Казахстан, умышленными преступлениями или административными правонарушениями, находящимися в причинной связи со страховым случаем.
2. Основанием для отказа страховщика в осуществлении страховой выплаты может быть также:
1) получение страхователем соответствующего возмещения вреда от лица, виновного в причинении вреда;
2) не уведомление или несвоевременное уведомление страховщика о наступлении страхового случая, за исключением случаев, предусмотренных настоящим Законом;
3) сообщение страхователем страховщику заведомо ложных сведений об объекте страхования, страховом риске, страховом случае и его последствиях;
4) умышленное непринятие страхователем мер по уменьшению убытков от страхового случая;
5) воспрепятствование страхователем страховщику в расследовании обстоятельств наступления страхового случая и в установлении размера причиненного им убытка;
6) отказ страхователя от своего права требования к лицу, ответственному за наступление страхового случая, а также отказ передать страховщику документы, необходимые для перехода к страховщику права требования. Если страховое возмещение уже было выплачено, страховщик вправе требовать его возврата полностью или частично.
3. Не уведомление или несвоевременное уведомление страховщика о наступлении страхового случая не может служить основанием для отказа в страховой выплате, если оно обусловлено причинами, не зависящими от воли страхователя и представлены соответствующие документы, подтверждающие факт наступления страхового случая, причинения вреда жизни, здоровью и (или) имуществу потерпевшего в результате загрязнения окружающей среды для оценки в том состоянии, в котором оно находилось непосредственно после наступления страхового случая.
4. При наличии оснований для отказа в страховой выплате страховщик обязан в течение семи рабочих дней со дня предъявления требования направить лицу, заявившему требование о страховой выплате, соответствующее решение о полном или частичном отказе в страховой выплате в письменной форме с мотивированным обоснованием причин отказа.
5. Страховщик освобождается от осуществления страховой выплаты, если страховой случай произошел вследствие:
1) введения режима чрезвычайного, военного или иного положения, предусмотренного законами Республики Казахстан;
2) стихийных бедствий природного характера.
6. Страховщик не вправе отказать в страховой выплате по основаниям, не предусмотренным настоящей статьей.

Глава 5. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 22. Порядок рассмотрения споров

Споры, вытекающие из отношений сторон по обязательному экологическому страхованию, рассматриваются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Статья 23. Ответственность за нарушение
законодательства Республики Казахстан об
обязательном экологическом страховании

Лица, виновные в нарушении законодательства Республики Казахстан об обязательном экологическом страховании несут ответственность, предусмотренную законами Республики Казахстан.

Статья 24. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие с 1 января 2005 года.

Президент
Республики Казахстан