"Қазақстанның Даму Банкi" акционерлiк қоғамының таяу шетел рыноктарына шығу тұжырымдамасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 17 ақпандағы N 147 Қаулысы

"Қазақстанның Даму Банкi" акционерлiк қоғамының (бұдан әрi - Қазақстанның Даму Банкi) қызмет аясын Қазақстан Республикасынан тысқары кеңейту жолымен таяу шетелдердiң экономикасын ықпалдастырудың басымдылығы базасында Қазақстан Республикасы экономикасының ұзақ уақыт тұрақты өсуiн қамтамасыз ету мiндетiн iске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:

1. Қоса берiлiп отырған "Қазақстанның Даму Банкi" акционерлiк қоғамының таяу шетел рыноктарына шығу тұжырымдамасы (бұдан әрi - Тұжырымдама) мақұлдансын.

2. Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда, Сыртқы iстер, Қаржы, Экономика және бюджеттiк жоспарлау, Энергетика және минералдық ресурстар, Көлiк және коммуникация, Ауыл шаруашылығы министрлiктерi, Қазақстан Республикасы Ақпараттандыру және байланыс, Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау агенттiктерi (келiсiм бойынша), Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi (келiсiм бойынша) өздерiнiң құзыретiне сәйкес:
1) Қазақстанның Даму Банкiне екi ай мерзiмде:
саяси, экономикалық, қаржы және әлеуметтiк ахуалды талдауды, сондай-ақ таяу шетелдердегі ықтимал пайдалар мен қауiптер және қазақстан бизнесiнiң шетелге шығуы, қызмет салалары мен ықтимал әрiптестер туралы ақпаратты;
таяу шетелдердiң нормативтiк құқықтық базасын, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын талдауды, сондай-ақ Қазақстанның Даму Банкi өзiнiң инвестициялық қызметiн шетелде жүзеге асыру үшiн ұсыныстар мен ұсынымдар берсiн;
2) тұрақты негiзде, бiрақ жылына кемiнде бiр рет Қазақстанның Даму Банкiн саяси, экономикалық, қаржы және әлеуметтiк ахуалда болған өзгерiстер мен Қазақстанның Даму Банкiнiң шетелдегі табысты қызметiне әсер ететiн реципиент - елдердегі жұмысы жөнiнде ұсыныстар мен ұсынымдар туралы хабардар етудi ұйымдастырсын;
3) Тұжырымдама ережелерiн iске асыру мақсатында өзге де жәрдем көрсетсiн.

3. Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлiгi, Қазақстанның Даму Банкi (келiсiм бойынша) жарты жылдықтың қорытындылары бойынша әр жылдың 1 ақпанынан және 1 тамызынан кешiктiрмей Қазақстан Республикасының Үкiметiне Тұжырымдаманың iске асырылуы туралы ақпарат ұсынсын.

4. Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда, Мәдениет, ақпарат және спорт, Сыртқы iстер министрлiктерi Қазақстанның Даму Банкiмен бiрлесiп, Қазақстанның Даму Банкiнiң шетелдегі тиiстi тұсау кесер және беделдiк сүйемелдеу жұмыстарын өткiзудi қамтамасыз етсiн.

5. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2006.08.17. N 776 қаулысымен.

6. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң орынбасары - Қазақстан Республикасының Индустрия және сауда министрi С.М.Мыңбаевқа жүктелсін.

7. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшiне енедi.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Mинистрі

Қазақстан Республикасы
Үкіметiнің
2005 жылғы 17 ақпандағы
N 147 қаулысымен
мақұлданған

"ҚАЗАҚСТАННЫҢ ДАМУ БАНКI" АКЦИОНЕРЛIК ҚОҒАМЫНЫҢ
ТАЯУ ШЕТЕЛ РЫНОКТАРЫНА ШЫҒУ
ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ

Астана, 2005 жыл

Кірiспе

"Қазақстанның Даму Банкi" акционерлік қоғамының таяу шетел рыноктарына шығу тұжырымдамасы Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Бәсекеге қабiлетті Қазақстан үшiн, бәсекеге қабiлетті экономика үшiн, бәсекеге қабiлетті ұлт үшiн" Қазақстан халқына 2004 жылғы 19 наурыздағы Жолдауында берiлген тапсырмаларына, Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2003-2006 жылдарға арналған бағдарламасын iске асыру жөнiндегі іс-шаралар жоспарының 2.6.13-тармағына сәйкес, Қазақстан Республикасының Қаржы секторын дамыту тұжырымдамасын, Қазақстан Республикасының Индустриялық-инновациялық дамуының 2003-2015 жылдарға арналған стратегиясын (бұдан әрi - Стратегия) және Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң басқа да негіз қалаушы бағдарламалық құжаттарын iске асыру мақсатында әзірленген.
Тұжырымдаманың белгiленген сипаты бар және Қазақстанның Даму Банкi 2007 жылға дейiнгi кезеңде оның таяу шетелдер (Ресей Федерациясы, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Қытай Халық Республикасы және басқа да реципиент - елдер) рыноктарына шығуы кезiнде сыртқы кредиттік саясатты айқындау үшiн негіз болып табылады және отандық тауар өндiрушiлердi нығайтуға, сонымен бiрге Қазақстанның әлемдiк экономикаға ықпалдасу жолымен елдiң тұрақты дамуына қол жеткiзуге ықпал ете отырып, оның сыртқы рынокқа шығуына жәрдемдесу, экономика салаларын әртараптандыру және дамудың шикiзат бағытынан бас тарту көзделген.
Тұжырымдамада белгіленген басымдықтар мен шектеулер Қазақстан Республикасының сыртқы саясатын, елдегі және әлемдiк рыноктардағы экономикалық жағдайдың өзгерулерін ескере отырып түзетулер енгiзiлуi мүмкiн.

1. Қазақстанның Даму Банкiнiң шетелге шығу
мүмкiндiктерiн талдау

1. Мүмкіндіктер

Қазақстанның Даму Банкiнiң шетелге шығу мүмкіндіктері:
ортамерзімді кезеңiнде қонымды қаржы саясаты және жақсы экономикалық перспективалар аясында Қазақстан экономикасының дамуында болып жатқан жақсарулар және осыған байланысты Standard & Poor's рейтингтiк агенттiкпен Қазақстанның егемендi кредиттiк рейтингi шетел валютасындағы мiндеттемелер бойынша BBB-/А-3 дейiн және ұлттық валютадағы мiндеттемелер бойынша ВВВ/А-3-ке дейiн арттыру;
елдегi қаржы ресурстарының елеулi көлемi;
қазақстандық бизнестiң шетелге шығу процесiнiң үдей түскен қарқыны;
елдiң iшiнде де одан тысқары да мемлекет тарапынан отандық бизнеске көмектесу және оны қолдау;
несие капиталының әлемдiк рыноктардағы қолайлы ахуалы;
"Орталық азиялық ынтымақтастық" (ОАЫ), Бiрыңғай Экономикалық кеңiстiк (БЭК) сияқты мемлекетаралық ұйымдар шеңберiндегi экономикалық ықпалдастықты тереңдету;
сауда-экономикалық ынтымақтастық туралы екi және көп жақты халықаралық шарттар жасасу;
елде инвестициялық қолдау құралдарының әртүрлi жиынтығы бар мамандандырылған даму институттарының жүйелерiн құру;
Қазақстанның Даму Банкiнiң инвестициялық институт ретiндегi бәсекелiк артықшылығы болып табылады.

2. Қауiптер

Қазақстанның Даму Банкiнiң шетелге шығуына қауiптер:
экономикалық ахуалдың тұрақсыздығы және болжамсыздығы, өндiрiс қаражатына меншiк проблемаларын, қаржы, банктiк және басқа да жүйелер мен өзгелерiнiң жұмыс iстеуiн қоса алғанда, осы елдердегi рыноктық қатынастарды қалыптастыру процесiнiң аяқталмауы және күнi бұрын болжанбауы;
реципиент - елдердегі саяси тұрақсыздық, заңнаманың және шетел инвестицияларын қорғау практикасының дамымауы;
Қазақстанның Даму Банкiнiң шетелдегi филиалдарының және өкiлдiктерiнiң, шетелдегi жобаларды iс-жүзiнде қаржыландыру тәжiрибесiнiң болмауы болып табылады.

3. Тұжырымдаманың мақсаты мен мiндеттерi

Тұжырымдаманың мақсаты Қазақстан Республикасынан тыс Қазақстанның Даму Банкi қызметiнiң аясын кеңейту жолымен таяу шетел экономикаларын ықпалдастыру артықшылығы базасында елдiң орнықты дамуына қол жеткiзуге жәрдемдесу болып табылады.
Тұжырымдаманың мiндеттерi Қазақстанның Даму Банкi қызметiнiң негiзгi бағыттарын және Даму Банкiнiң таяу шетел рыноктарына шығу процесiне қатысатын мүдделi органдармен және ұйымдармен оның өзара iс-әрекетiнiң нысандарын, Қазақстанның Даму Банкінің шетелге шығуы мен қызметiн жүзеге асыруды қамтамасыз ететiн шарттарды, оларды қамтамасыз ету жөнiндегі қажетті шараларды белгілеу болып табылады.

4. Қазақстанның Даму Банкiнiң таяу шетел рыноктарына
шығуын қамтамасыз ету жөніндегi ic-қимылдардың
негізгі бағыттары

Қазақстанның Даму Банкiнiң рыноктарға шығуы Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық саясатындағы жаңа элемент болып табылады және мүдделi мемлекеттiк органдардың тараптарынан осы процестi лайықты ұйымдастыруды және қолдауды болжайды.

1. Қазақстанның Даму Банкiнiң таяу шетел рыноктарына шығу
процесінде мүдделi мемлекеттік органдармен
өзара іс-қимылдарының негiзгi нысандары

Қазақстанның Даму Банкiнiң таяу шетел рыноктарына шығу процесiнiң кешендi сипатын ескере отырып, оның тиiмдi қызметiн қамтамасыз ету мақсатында мүдделi мемлекеттік органдар өз құзыретiнiң шеңберiнде оған саяси, ұйымдық, құқықтық, ақпараттық және өзге қолдау көрсетедi.
Мүдделi мемлекеттік органдар өз құзыреттерiне сәйкес Қазақстанның Даму Банкiнiң таяу шетел рыноктарына шығу процесiнде Қазақстанның Даму Банкiне мыналарды қоса ала отырып, өз құзыретiнiң шеңберiнде жан-жақты қолдау көрсетуi тиiс: Қазақстанның Даму Банкiне болжамды реципиент - елдердегі саяси, экономикалық, қаржы және әлеуметтік ахуалдар, перспективалар, мүмкiндiктер, пайдалар және қауiптер туралы кезеңдiк негізде талдамалы ақпарат, сондай-ақ Қазақстанның Даму Банкi қазақстандық мемлекеттік инвестициялық институттардың шетелдегі мейлiнше тиiмдi қызметiн ұйымдастыру және жүргізу үшiн олардың негізiндегi нақты елдер, салалар, нысандар, мүмкiн болатын серiктестiктер және өзгелердi айқындау мақсатында қолда бар ұсыныстар мен ұсынымдар беру. Бұл тәуекелдi азайтуға, қазақстандық бизнес пен Қазақстанның Даму Банкiнiң мүмкiн болатын экономикалық шығындардың алдын алуға, Қазақстан Республикасының басқа да елдермен тиiмдi экономикалық ынтымақтастығына келеңсiз әсер ететiн даулы жағдайларды болдырмауға мүмкiндiк бередi.
Осы зерттеулер үшiн "Маркетингтік-талдамалық зерттеулер орталығы" АҚ сияқты мамандандырылған ұйымдар тартылатын болады. Болжамды реципиент - елдерiнiң тиiстi заңнамалық базасына талдау жүргізудi қоса алғанда, Қазақстанның Даму Банкiнiң шетелге шығуы мен қызметiнiң құқықтық қолдауын қамтамасыз ету, заңнамалық және өзге де нормативтiк құқықтық кесiмдердi жетілдiру арқылы оларды шешудiң проблемалары мен жолдарын айқындау, екi жақты және көп жақты халықаралық шарттар мен соған ұқсас нормаларды нақтылау нысанында жұмыс жүргізiлуi тиiс.
Таяу шетелде Қазақстанның Даму Банкiнiң тиiмдi қызметi үшiн тиiстi қаражаттар мен технологияларды пайдалана отырып, процестің ақпараттық iлесуiн қамтамасыз ету қажет.
Қазақстанның Даму Банкiнiң шетелге шығуы мен қызметiн қамтамасыз ету жөнiндегi мемлекеттiк органдар мен даму институттарының қызметiн тiкелей үйлестiрудi, олардың Қазақстанның Даму Банкiмен тиiстi өзара iс-қимыл жасасуын, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстанның Даму Банкiнiң акциялардың мемлекеттiк пакетiн иелену және пайдалану құқығын жүзеге асыратын мемлекеттiк уәкiлеттi орган (бұдан әрi - Уәкiлеттi орган) жүргізуi тиiс.

2. Қазақстанның Даму Банкiнiң таяу шетел рыноктарына шығу жөнiндегi қызметiнiң негiзгi бағыттары

1. Ықпал ету факторлары

Қазақстанның Даму банкiнiң таяу шетел рыноктарына шығу ауқымына және мерзiмдерiне мыналар ықпал ететiн болады:
Қазақстанның Даму Банкiне заңнамаға сәйкес айқындалған қаржы құралдарының жиынтығы;
Қазақстан мен реципиент-елдерiнiң мүдделерiне инвестицияларды жүзеге асыру үшiн рыноктың қол жетiмділiгi;
Қазақстанның Даму Банкiнiң мақсаттарына, басымдылықтарына және талаптарына сәйкес келетiн елдердегi төлемге қабiлеттi инвестициялық сұраныстардың көлемi, оның iшiнде қазақстандық бизнестiң қажеттi үлес бойынша меншiкке қатысуы, инвестицияланатын өндiрiстердiң Қазақстандағы өндiрiстермен технологиялық байланыстылығы, өнiмдердiң бәсекеге қабiлеттілігі, өндiрiстiң және өнiм сапасы, қарыз алушының ашықтығы және өзгелерi;
Қазақстанның Даму Банкiнiң, оны инвестициялық қолдаудың мүмкiн болатын ауқымын айқындайтын капиталдандыру деңгейi;
инвестицияларды жүзеге асыру кезiндегi мүмкiн болатын қаржылық тәуекелдер деңгейi;
Қазақстанның Даму Банкiнiң басқа да қатысушылармен қаржылық тәуекелдердi жабу және бөлу көлемi.
Халықаралық деңгейдегi қызмет Қазақстанның Даму Банкi менеджментiнiң кәсiбилігіне қойылатын талаптардың барынша жоғары тұғырын, олардың халықаралық стандарттар мен рәсiмдердi сақтауын көздейдi. Қазақстанның Даму Банкiнiң жаңа жағдайлардағы жұмысына тиiстi функционалдық және ұйымдастырушылық бейiмделуi қажет болады.
Қазақстанның Даму Банкiнiң таяу шетелге шығу процесiн жеңілдету мақсатында оның өкілдіктерiн құру көзделедi. Осы өкілдiктердiң мiндеттерi ақпарат iздеу, жергілiктi шаруашылық жүргiзушi субъектілерiмен, екiншi деңгейдегi банктермен, елдiң мемлекеттiк билiк органдарымен ынтымақтастық орнату және жобаларды iске асырудың мониторингі болып табылады. Олар арқылы алынған ақпарат қазақстандық инвестициялардың шетелге шығуын одан әрi жүзеге асыру үшiн ынтымақтастық схемасын жасау мақсатында пайдаланылатын болады.

2. Қызметтің негiзгі бағыттары

Қазақстанның Даму Банкiнiң шетелдегі қызметiнiң негізгi инвестициялық басымдықтары Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулысымен бекiтiлетiн Даму Банкiнiң кредиттiк саясаты туралы меморандумда (бұдан әрi - Меморандум) айқындалады.
Қазақстанның Даму банкi өз қызметiн таяу шетел рыноктарында жүзеге асыру кезiнде мыналарға:
өңдеушi өнеркәсiптiң немесе олардың дамуын, оларды шикiзатпен және шала өнiмдермен қамтамасыз етудi, қазақстандық тауар өндiрушілердiң өндiрiстiк объектiлердi шетелден сатып алуын қоса алғанда қамтамасыз ететiн қазақстандық кәсiпорындармен технологиялық байланысты жобаларға;
Қазақстан Республикасының транзиттiк әлеуетiн дамытуға, қазақстандық өнiмнiң экспортын жылжыту мен кеңейтуге ықпал ететiн инфрақұрылымдық жобаларға ерекше назар аударуы тиiс.
Қазақстанның Даму Банкiне Қазақстан Республикасының Үкiметi ұсыным берген, олар бойынша Қазақстанның Даму банкiнiң кредиттерiн қамтамасыз етуде қарыз алушы елдердiң мемлекеттік кепiлдiктерi берiлетін Қазақстан Республикасының резиденттерi емес жобаларға;
Осыны ескере отырып, Қазақстанның Даму Банкiмен шетелде инвестициялаудың мүмкiн болатын бағыттары ретiнде мыналар ұсынылады:
таяу шетелдердегi өндiрiс, оның iшiнде қазақстандық өнiмдi тұтынушылар, сондай-ақ Қазақстандағы өңдеушi өндiрiстермен технологиялық байланыстағы, қазақстандық өндiрушiлердiң қосымша құнын жасау және көтеру тiзбегiн ұзартуды қамтамасыз ететiн, аумақтық-өндiрiстiк кластерлердi құруға ықпал ететiн шикiзат немесе шала өнiмдердi жеткiзушiлер (ауыл шаруашылығы өнiмдерiн қайта өңдеу, ауыл шаруашылығы машиналарын жасау, химия және мұнай-химия және тағы басқалары);
жоғары технологиялық өндiрiстер секторы, атап айтқанда қазақстандық кәсiпорындарға ғылымды қажетсiнетiн жоғары технологияларды енгiзуге ықпал ететiн ғарыштық прибор құрылысы;
Қазақстандағы қолда бар өңдеушi қуаттарды қазақстандық өнiмдердiң Қазақстанға қарағанда сыйымдылығы үлкен таяу маңдағы және әлемдiк рыноктарға (мысалы, ауыл шаруашылығы машиналарын жасау кәсiпорындарын - ресей кәсiпорындарының немесе таяу шетелдiң басқа да елдерiнiң кәсiпорындарының технологиялық тiзбегіне) шығуын қамтамасыз етуге мүмкiндiк беретiн бұрыннан қолданыстағы және кеңейiп келе жатқан технологиялық тiзбектерге қамтуды көздейтiн бiрлескен өндiрiстер;
әлемдiк экономиканы жаһандандыру жағдайында Қазақстан Республикасының транзиттiк әлеуетiн дамытуға ықпал ететiн инфрақұрылымдық жобалар;
Қазақстан экономикасын дамытудың стратегиялық мiндеттерiн шешудi қамтамасыз ететiн объектiлер мен өндiрiстер, өндiрiс пен бөлудi өңiрлiк және әлемдiк жүйелерге ықпалдастыру (гидроресурстарды, электр энергетикасы және басқаларын пайдалану);
қазақстандық өнiмдердiң экспортын ілгерiлету және кеңейту үшiн инфрақұрылым (терминалдар, қоймалар, порттар, сервистiк өндiрiстер және тағы басқалары);
қазақстандық тауар өндiрушiлердiң өнiмiн сатып алатын резидент еместерге экспорттық кредит беру.
Жобалармен одан әрi жұмыс барысында таяу шет елдерi экономикасының перспективалық секторларының тiзбесi жаңа рыноктық факторларды ескере отырып, түзетiлуi мүмкiн.

3. Инвестициялық жобаларды iріктеу өлшемдерi

Таяу шетел рыноктарында Қазақстанның Даму Банкiн қаржылық қолдауы үшiн инвестициялық жобаларды iрiктеудiң мыналарды қоса алғандағы негiзгi өлшемдерi Меморандумға сәйкес болуы тиiс:
инвестициялық жобалардың Меморандуммен айқындалған басымдықтарға сәйкестігі;
жобаның тиiмділiгi мен өтелiмділігі;
жобаны iске асыру нәтижесiнде жасалған өнiмдердiң өткiзiлуiн қамтамасыз ету және шикiзаттық базаның жеткiлiктiлігі;
жобалық шешiмдердiң технологиялық және техникалық негiздiлiгі;
экологиялық талаптарды сақтау;
жобалық құжаттаманың сапасы мен толықтығы;
институционалдық пысықтылық, бiлiкті менеджменттің болуы;
кредиттi қамтамасыз етудiң болуы;
қарыз алушыға ұсынылған талаптарды орындау (кредитке қабiлеттiлiк, төлем қабілеттігі, қаржылық тұрақтылық және тағы басқалары).
Қазақстанның Даму Банкiнiң таяу шетел рыноктарындағы қызметi өңдеушi салалардағы отандық кәсiпорындармен, өндiрiстiк және көлiктiк инфрақұрылымдармен, реципиент-елдерiн рыноктарында арқа сүйейтiн мемлекеттiң қатысуымен ұлттық компаниялармен және басқа да шаруашылық жүргiзушi субъектілермен, сондай-ақ Қазақстандағы да, шетелдегi де жеке қазақстандық бизнес өкiлдерiмен өзара iс қимыл жасасу арқылы жүзеге асырылады.
Сондай-ақ екi жақты және көп жақты ынтымақтастық негiзiнде қазақстандық даму институттарының әлеуетi мен мүмкiндігі пайдаланылатын болады.

4. Қазақстанның Даму Банкiнiң инвестициялық
қызметiнiң нысандары

Қазақстанның Даму Банкi шетелде қызметтiң мынадай түрлерiн жүзеге асыратын болады:
Меморандумға сәйкес инвестициялық жобаларға орта мерзiмдi және ұзақ мерзiмдiк кредит беру, оның iшiнде оларды басқа да қаржы институттарымен ортақ қаржыландыру;
инвестициялық жобаларға басқа қаржы институттарының кредит беруiн қамтамасыз етуде Меморандумға сәйкес кепiлдiктер беру;
капиталдың сыртқы рыногына қаржылық ресурстарды тарту;
инвестициялық банкинг, консалтинг;
Қазақстанның Даму Банкi туралы заңнамада және реципиент-елiнiң заңнамасында көзделген өзге де қызмет түрлерi.

3. Тәуекелдердi бағалау жөнiндегi негiзгi тәсiлдер

Таяу шығыс елдерiнiң рыноктарына шығу кезiнде болжамды реципиенттер-елдерiндегі саяси, экономикалық және әлеуметтiк ахуалды кешендi ескеру қажет.
Қазақстанның Даму Банкi инвестицияларды жүзеге асыру кезiнде тәуекелдердi басқа да қатысушылармен бiрге жабатын және бөлетiн болады. Ол қарызгерлер, iске асырылатын жобалар, отандық инвестициялардың таяу шетел рыноктарына шығуын сәттi жүзеге асыруға мүмкiндiк беретiн басқа да қатысушылармен қатысу жоспарларының келiсiлгендігі туралы даму институттары арасында ақпарат алмасуды жүзеге асыруға ықпал ететiн болады.
Жобаларды iске асырумен байланысты саяси және өзге де тәуекелдердi сақтандыру мақсатында таяу шетелдердегi экспорттық операцияларға және инвестициялық жобаларға кредит беру кезiнде "Экспорттық кредиттер мен инвестицияларды сақтандыру жөнiндегi мемлекеттiк сақтандыру корпорациясы" АҚ, сондай-ақ өзге де шетел және отандық сақтандыру ұйымдары белсендi тартылатын болады.
Қазақстанның Даму Банкi тәуекелдердi халықаралық даму институттары мен, жергілiктi коммерциялық банктермен, сондай-ақ қазақстандық коммерциялық банктермен немесе олардың таяу шетелдегi еншiлес құрылымдарымен бiрлесiп кредит беру жолымен бөлетiн болады.
Қазақстанның Даму Банкiнiң таяу шетелдерде осы немесе өзге де инвестициялық жобаларға қатысуы туралы шешiм қабылдау кезiнде, сонымен қатар елдiң экономикалық тұрақтылығын және кредиттiк қабiлеттiгiн өлшеудiң халықаралық стандарты болып табылатын халықаралық рейтингтiк агенттiк беретiн егемендi кредиттiк рейтингтер, сондай-ақ Қазақстанның Даму Банкiнiң әлеуетті қарыз алушыларының - жобаны iске асыратын шаруашылық жүргізушi субъектiлерiнiң рейтингтерi ескерiлетiн болады.

4. Тұжырымдаманы iске асыру тетiктерi

Тұжырымдаманы iске асырудың тетiктерi ретiнде мыналар көзделедi:
- Қазақстанның Даму банкi туралы қолданыстағы заңнамада, Меморандумда, Қазақстанның Даму Банкiнiң iшкi құжаттарында жазылған тетiктердi пайдалану;
- Қазақстанның Даму банкiнiң мүдделi мемлекеттiк органдармен және басқа да ұйымдармен Қазақстанның Даму Банкiнiң шетелге шығуға дайындығы процесiндегі мемлекет тарапынан Даму Банкiнiң шетелдегі қызметiне саяси, экономикалық қаржылық және ақпараттық қолдауды қоса алғандағы өзара iс-қимылы;
- шетел заңнамасын, рыноктарын зерделеу, Меморандумға сәйкес серiктестер мен жобаларды мұқият iрiктеу (тиiстi ұлттық мемлекеттiк және өзге де реттеушi органдармен және ұйымдармен өзара iс-қимылды iздестiру және орнату, рұқсат берушiлiк, тiркеу және өзге де ресiмдердi орындау);
- сыртқы рыноктарға сүйенетiн, өз өнiмдерiнiң өндiрiсiн шетелде кеңейтушi қазақстандық шаруашылық жүргізушi субъектiлерiмен серiктестiк қатынастарды орнату және қолдау;
- халықаралық және ұлттық қаржылық ұйымдармен және даму институттарымен ынтымақтастық;
- Қазақстанның Даму Банкi туралы заңнаманы, Қазақстанның Даму Банкiнiң оның таяу шетел рыноктарындағы тиiмдi қызметiн қамтамасыз етуге бағытталған iшкi нормативтiк кесiмдерiн жетiлдiру;
- реципиенттер-елдерiнiң ерекшелiктерiн, заңнамалық және экономикалық шарттарын ескере отырып, Қазақстанның Даму Банкiнiң қаржылық құралдары мен қызметтерiн бейiмдеу.
Осы тетiктер мен шараларды кешендi iске асыру, сондай-ақ Қазақстанның Даму Банкiнің қызметiн мүдделi мемлекеттiк органдармен үйлестiрудiң тиiстi деңгейi Қазақстанның Даму Банкiнiң сыртқы рыноктарға шығу процесiне барлық қатысушылардың әлеуетi мен мүмкiндiктерiн оңтайлы пайдалануды қамтамасыз етуге және оның қызметiн реципиенттер-елдерiнде тиiмдi жүзеге асыруды қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi.

5. Қажетті ресурстар мен қаржыландыру көздерi

Қазақстанның Даму Банкiнiң сыртқы рыноктарға шығу мiндеттерiн шешу үшiн Қазақстанның Даму Банкiн Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының 2005 жылға және кейiнгі жылдарға арналған орта мерзiмдi жоспарларында көзделуi тиiс одан әрi капиталдандыру болжанып отыр.

6. Тұжырымдаманы iске асырудан күтiлетiн нәтижелер

Тұжырымдаманы сәттi iске асыру Қазақстанның Даму Банкiнiң Қазақстаннан тысқары қызметi аясының кеңеюiне, қазақстандық капиталдың шетелде iлгерiлеуiне, олардың сыртқы рыноктарды игеруiне, қазақстандық өңдеушi кәсiпорындардың қатысуымен қосымша құнның технологиялық және экономикалық тiзбегін құруға және дамытуға және сонымен қатар экономиканың салаларын әртараптандыруға және ел дамуының шикiзаттық бағыттылықтан ауытқуына ықпал етуi тиiс.

О Концепции выхода акционерного общества "Банк Развития Казахстана" на рынки ближнего зарубежья

Постановление Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2005 года N 147

В целях реализации задачи обеспечения долговременного устойчивого роста экономики Республики Казахстан на базе преимуществ интеграции экономик стран ближнего зарубежья путем расширения сферы деятельности акционерного общества "Банк Развития Казахстана" (далее - Банк Развития Казахстана) за пределы Республики Казахстан Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Одобрить прилагаемую Концепцию выхода акционерного общества "Банк Развития Казахстана" на рынки ближнего зарубежья (далее - Концепция).

2. Министерствам индустрии и торговли, иностранных дел, финансов, экономики и бюджетного планирования, энергетики и минеральных ресурсов, транспорта и коммуникаций, сельского хозяйства Республики Казахстан, агентствам Республики Казахстан по информатизации и связи, по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций (по согласованию), Комитету национальной безопасности Республики Казахстан (по согласованию) в соответствии со своей компетенцией:
1) представить в Банк Развития Казахстана в двухмесячный срок:
анализ политической, экономической, финансовой и социальной ситуации, а также информацию о возможных выгодах и угрозах в странах ближнего зарубежья и выхода за рубеж казахстанского бизнеса, сферах деятельности и возможных партнерах;
анализ нормативной правовой базы стран ближнего зарубежья, международных договоров Республики Казахстан, а также предложения и рекомендации для осуществления Банком Развития Казахстана своей инвестиционной деятельности за рубежом;
2) организовать на регулярной основе, но не реже одного раза в год, информирование Банка Развития Казахстана о произошедших изменениях политической, экономической, финансовой и социальной ситуации, предложениях и рекомендациях по работе в странах- реципиентах, влияющих на успешную деятельность Банка Развития Казахстана за рубежом;
3) оказывать иное содействие в целях реализации положений Концепции.

3. Министерству индустрии и торговли Республики Казахстан, Банку Развития Казахстана (по согласованию) по итогам полугодия, не позднее 1 февраля и 1 августа каждого года, представлять в Правительство Республики Казахстан информацию о реализации Концепции.

4. Министерствам индустрии и торговли, культуры, информации и спорта, иностранных дел Республики Казахстан совместно с Банком Развития Казахстана обеспечить проведение соответствующего презентационного и имиджевого сопровождения работы Банка Развития Казахстана за рубежом.

5. ( Утратил силу - от 17 августа 2006 года N 776 ).

6. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра индустрии и торговли Республики Казахстан Мынбаева С.М.

7. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

ОДОБРЕНО
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 17 февраля 2005 года N 147

Концепция
выхода акционерного общества
"Банк Развития Казахстана"
на рынки ближнего зарубежья

Введение

Концепция выхода акционерного общества "Банк Развития Казахстана" на рынки ближнего зарубежья разработана в соответствии с поручениями Президента Республики Казахстан, данными в Послании народу Казахстана "К конкурентоспособному Казахстану, конкурентоспособной экономике, конкурентоспособной нации" от 19 марта 2004 года, п. 2.6.13 Плана мероприятий по реализации Программы Правительства Республики Казахстан на 2003-2006 годы, в целях реализации Концепции развития финансового сектора Республики Казахстан, Стратегии индустриально-инновационного развития Республики Казахстан на 2003-2015 годы (далее - Стратегия) и других основополагающих программных документов Правительства Республики Казахстан.
Концепция носит установочный характер и служит основой для определения Банком Развития Казахстана внешней кредитной политики при выходе его на рынки ближнего зарубежья (Российская Федерация, Кыргызстан, Узбекистан, Таджикистан, Китайская Народная Республика и другие страны-реципиенты) на период до 2007 года и нацелена на усиление отечественного товаропроизводителя, содействие его выходу на внешние рынки, способствуя тем самым достижению устойчивого развития страны путем интеграции Казахстана в мировую экономику, диверсификации отраслей экономики и отхода от сырьевой направленности развития.
Установленные в Концепции приоритеты и ограничения могут быть скорректированы с учетом изменений внешней политики Республики Казахстан, экономической обстановки в стране и на мировых рынках.

1. Анализ возможностей выхода
Банка Развития Казахстана за рубеж

1. Возможности

Возможностями выхода Банка Развития Казахстана за рубеж являются:
продолжающееся улучшение развития экономики Казахстана на фоне разумной финансовой политики и хороших экономических перспектив в среднесрочном периоде и повышение в связи с этим рейтинговым агентством Standard & Poor's суверенного кредитного рейтинга Казахстана по обязательствам в иностранной валюте до ВВВ-/А-3 и по обязательствам в национальной валюте до ВВВ/А-3;
значительный объем финансовых ресурсов в стране;
набирающий темпы процесс выхода за рубеж казахстанского бизнеса;
помощь и поддержка отечественного бизнеса со стороны государства как внутри страны, так и за ее пределами;
благоприятная ситуация на мировых рынках ссудного капитала;
углубление экономической интеграции в рамках таких межгосударственных организаций как "Центральноазиатское сотрудничество" (ЦАС), Единое Экономическое пространство (ЕЭП);
заключение двух- и многосторонних международных договоров о торгово-экономическом сотрудничестве;
создание в стране системы специализированных институтов развития с различным набором инструментов инвестиционной поддержки;
конкурентные преимущества Банка Развития Казахстана, как инвестиционного института.

2. Угрозы

Угрозами выхода Банка Развития Казахстана за рубеж являются:
нестабильность и непрогнозируемость экономической ситуации, незавершенность и непредсказуемость процесса формирования рыночных отношений в этих странах, включая проблемы собственности на средства производства, функционирования финансовой, банковской и других систем и так прочее;
политическая нестабильность, неразвитость законодательства и практики защиты иностранных инвестиций в странах-реципиентах;
отсутствие у Банка Развития Казахстана филиалов и представительств за рубежом, практического опыта финансирования проектов за рубежом.

2. Цель и задачи Концепции

Целью Концепции является содействие достижению устойчивого развития страны на базе преимуществ интеграции экономик стран ближнего зарубежья путем расширения сферы деятельности Банка Развития Казахстана за пределы Республики Казахстан.
Задачами Концепции являются установление основных направлений деятельности Банка Развития Казахстана и форм его взаимодействия с заинтересованными органами и организациями, участвующими в процессе выхода Банка Развития на рынки ближнего зарубежья, условий, обеспечивающих осуществление Банком Развития Казахстана выхода и деятельности за рубежом, необходимых мер по их обеспечению.

3. Основные направления действий
по обеспечению выхода Банка Развития Казахстана
на рынки ближнего зарубежья

Выход на рынки Банка Развития Казахстана является новым элементом во внешней экономической политике Республики Казахстан и предполагает должную организацию и поддержку этого процесса со стороны заинтересованных государственных органов.

1. Основные формы взаимодействия
Банка Развития Казахстана с заинтересованными
государственными органами в процессе выхода
на рынки ближнего зарубежья

Учитывая комплексный характер процесса выхода Банка Развития Казахстана на рынки ближнего зарубежья, в целях обеспечения эффективной его деятельности заинтересованные государственные органы в рамках своей компетенции оказывают ему политическую, организационную, правовую, информационную и иную поддержку.
Заинтересованные государственные органы в соответствии со своей компетенцией в процессе выхода Банка Развития Казахстана на рынки ближнего зарубежья должны оказывать Банку Развития Казахстана всемерную поддержку в рамках своей компетенции, включая: представление в Банк Развития Казахстана на периодической основе аналитической информации о политической, экономической, финансовой и социальной ситуации, перспективах, возможностях, выгодах и угрозах в предполагаемых странах-реципиентах, а также имеющихся предложений и рекомендаций с целью определения Банком Развития Казахстана на их основе конкретных стран, отраслей, форм, возможных партнеров и прочее для организации и проведения наиболее эффективной деятельности казахстанского государственного инвестиционного института за рубежом. Это позволит снизить риски, предотвратить возможные экономические потери казахстанского бизнеса и Банка Развития Казахстана, избежать спорных ситуаций, негативно влияющих на эффективность экономического сотрудничества Республики Казахстан с другими странами.
Для данных исследований будут привлекаться специализированные организации, такие как АО "Центр маркетингово-аналитических исследований".
Должна быть проведена работа в форме обеспечения правовой поддержки выхода и деятельности Банка Развития Казахстана за рубежом, включая проведение анализа соответствующей законодательной базы предполагаемых стран-реципиентов, определение проблем и путей их решения через совершенствование законодательных и иных нормативных правовых актов, уточнение норм двухсторонних и многосторонних международных договоров и тому подобное.
Для эффективной деятельности Банка Развития Казахстана в ближнем зарубежье необходимо также обеспечить информационное сопровождение процесса с использованием соответствующих средств и технологий.
Непосредственная координация деятельности государственных органов и институтов развития по обеспечению выхода и деятельности Банка Развития Казахстана за рубежом, должного взаимодействия их с Банком Развития Казахстана должна производиться государственным уполномоченным органом, осуществляющим в соответствии с законодательством Республики Казахстан права владения и пользования государственным пакетом акций Банка Развития Казахстана (далее - Уполномоченный орган).

2. Основные направления деятельности
Банка Развития Казахстана по выхо ду
на рынки ближнего зарубежья

1. Факторы влияния

На масштабы и сроки выхода Банка Развития Казахстана на рынки ближнего зарубежья будут оказывать влияние:
набор финансовых инструментов, определенных Банку Развития Казахстана в соответствии с законодательством;
доступность рынка для осуществления инвестиций в интересах Казахстана и страны-реципиента;
объем платежеспособного инвестиционного спроса в странах, соответствующего целям, приоритетам и требованиям Банка Развития Казахстана, в том числе по необходимой доле участия казахстанского бизнеса в собственности, технологической связанности инвестируемых
производств с производством в Казахстане, конкурентоспособности продукции, качеству производства и продукции, транспарентности заемщика и прочее;
уровень капитализации Банка Развития Казахстана, определяющий допустимые масштабы его инвестиционной поддержки;
уровень допустимых финансовых рисков при осуществлении инвестиций;
объем покрытия и разделения финансовых рисков Банка Развития Казахстана с другими участниками.
Деятельность на международном уровне предусматривает более высокую планку требований к профессионализму менеджмента Банка Развития Казахстана, соблюдению им международных стандартов и процедур. Потребуется соответствующая функциональная и организационная адаптация Банка Развития Казахстана к работе в новых условиях.
В целях облегчения процесса выхода Банка Развития Казахстана в ближнее зарубежье предусматривается создание его представительств. Задачами данных представительств будут поиск информации, налаживание сотрудничества с местными хозяйствующими субъектами, банками второго уровня, органами государственной власти страны и мониторинг реализации проектов. Информация, полученная через них, будет использоваться в целях выработки схем сотрудничества для дальнейшего осуществления выхода за рубеж казахстанских инвестиций.

2. Основные направления деятельности

Основные инвестиционные приоритеты деятельности Банка Развития Казахстана за рубежом определяются в Меморандуме о кредитной политике Банка Развития, утверждаемом постановлением Правительства Республики Казахстан (далее - Меморандум).
Особое внимание Банк Развития Казахстана при осуществлении своей деятельности на рынках ближнего зарубежья должен уделять:
проектам, технологически связанным с казахстанскими предприятиями обрабатывающей промышленности или обеспечивающим их развитие, включая обеспечение их сырьем и полуфабрикатами, приобретение казахстанскими товаропроизводителями производственных объектов за рубежом;
инфраструктурным проектам, способствующим развитию транзитного потенциала Республики Казахстан, продвижению и расширению экспорта казахстанской продукции;
рекомендованным Банку Развития Казахстана Правительством Республики Казахстан проектам нерезидентов Республики Казахстан, по которым в обеспечение кредитов Банка Развития Казахстана предоставляются государственные гарантии стран заемщиков.
С учетом этого, в качестве возможных направлений инвестирования Банком Развития Казахстана за рубежом представляются:
производства в странах ближнего зарубежья, в том числе потребители казахстанской продукции, а также поставщики сырья или полуфабрикатов, технологически связанные с обрабатывающими производствами в Казахстане, обеспечивающие удлинение цепочки создания и повышения добавленной стоимости казахстанских производителей, способствующие созданию территориально-производственных кластеров (переработка сельхозпродукции,
сельхозмашиностроение, химия и нефтехимия и так далее);
сектор высокотехнологичных производств, в частности, космическое приборостроение, способствующих внедрению высоких наукоемких технологий на казахстанских предприятиях;
совместные производства, предусматривающие включение имеющихся в Казахстане обрабатывающих мощностей в уже действующие и расширяющиеся технологические цепочки, которые позволяют обеспечить выход казахстанской продукции на близлежащие и мировые рынки, имеющие большую, чем в Казахстане, емкость (например, предприятия сельскохозяйственного машиностроения - в технологические цепочки российских предприятий или предприятий других стран ближнего зарубежья);
инфраструктурные проекты, которые в условиях глобализации мировой экономики, будут способствовать развитию транзитного потенциала Республики Казахстан;
объекты и производства, обеспечивающие решение стратегических задач развития экономики Казахстана, интеграции в региональные и мировую системы производства и распределения (использование гидроресурсов, электроэнергетика и другое);
инфраструктура для продвижения и расширения экспорта казахстанской продукции (терминалы, склады, порты, сервисные производства и так далее);
экспортное кредитование нерезидентов, приобретающих продукцию казахстанских товаропроизводителей.
В дальнейшем, в ходе работы над проектами перечень перспективных секторов экономики стран ближнего зарубежья может быть скорректирован с учетом новых рыночных факторов.

3. Критерии отбора инвестиционных проектов

Основные критерии отбора инвестиционных проектов для финансовой поддержки Банком Развития Казахстана на рынках ближнего зарубежья должны соответствовать Меморандуму, включая:
соответствие инвестиционных проектов приоритетам, определенным Меморандумом;
рентабельность и окупаемость проекта;
обеспеченность сбыта продукции, создаваемой в результате реализации проекта, и достаточность сырьевой базы;
технологическую и техническую обоснованность проектных решений;
соблюдение экологических требований;
качество и полноту проектной документации;
институциональную проработанность, наличие квалифицированного менеджмента;
наличие обеспечения кредита;
выполнение требований, предъявляемых к заемщику (кредитоспособность, платежеспособность, финансовая устойчивость и так далее).
Деятельность Банка Развития Казахстана на рынках ближнего зарубежья будет осуществляться во взаимодействии с отечественными предприятиями обрабатывающих отраслей, производственной и транспортной инфраструктуры, национальными компаниями и другими хозяйствующими субъектами с государственным участием, оперирующими на рынке страны-реципиента, а также с представителями частного казахстанского бизнеса, как в Казахстане, так и за рубежом.
Также на основе двухстороннего и многостороннего сотрудничества будут использоваться потенциал и возможности казахстанских институтов развития.

4. Формы инвестиционной деятельности
Банка Развития Казахстана

За рубежом Банк Развития Казахстана будет осуществлять следующие виды деятельности:
среднесрочное и долгосрочное кредитование инвестиционных проектов, соответствующих Меморандуму, в том числе софинансирование их с другими финансовыми институтами;
предоставление гарантий в обеспечение кредитования другими финансовыми институтами инвестиционных проектов, соответствующих Меморандуму;
привлечение финансовых ресурсов на внешнем рынке капитала;
инвестиционный банкинг, консалтинг;
иные, предусмотренные законодательством о Банке Развития Казахстана и законодательством страны-реципиента виды деятельности.

3. Основные подходы по оценке рисков

При выходе на рынки ближнего зарубежья необходимо учитывать в комплексе политическую, экономическую и социальную ситуации в предполагаемых странах-реципиентах.
Банк Развития Казахстана будет покрывать и разделять риски с другими участниками при осуществлении инвестиций. Он будет способствовать осуществлению обмена информацией между институтами развития о заемщиках, реализуемых проектах, согласованию планов участия с другими участниками, что позволит успешно осуществить выход отечественных инвестиций на рынки ближнего зарубежья.
При кредитовании экспортных операций и инвестиционных проектов в странах ближнего зарубежья в целях страхования политических и иных рисков, связанных с реализацией проектов, будут активно привлекаться АО "Государственная страховая корпорация по страхованию экспортных кредитов и инвестиций", а также иные зарубежные и отечественные страховые организации.
Банк Развития Казахстана будет разделять риски путем совместного кредитования с международными институтами развития, местными коммерческими банками, а также с казахстанскими коммерческими банками или их дочерними структурами в ближнем зарубежье.
При принятии решения об участии Банка Развития Казахстана в том или ином инвестиционном проекте в странах ближнего зарубежья будут учитываться также суверенные кредитные рейтинги, присваиваемые международными рейтинговыми агентствами, которые являются международным стандартом измерения экономической устойчивости и кредитоспособности страны, а также рейтинги потенциальных заемщиков Банка Развития Казахстана - хозяйствующих субъектов, реализующих проекты.

4. Механизмы реализации Концепции

В качестве механизмов реализации Концепции предусматриваются:
- использование механизмов, заложенных в действующем законодательстве о Банке Развития Казахстана, Меморандуме, внутренних документах Банка Развития Казахстана;
- взаимодействие Банка Развития Казахстана с заинтересованными государственными органами и другими организациями в процессе подготовки выхода Банка Развития Казахстана за рубеж, включая политическую, экономическую, финансовую и информационную поддержку деятельности Банка Развития за рубежом со стороны государства;
- изучение зарубежного законодательства, рынков, тщательный отбор партнеров и проектов в соответствии с Меморандумом (поиск и налаживание взаимодействия с соответствующими национальными государственными и иными регулирующими органами и организациями, выполнение разрешительных, регистрационных и прочих процедур);
- налаживание и поддержание партнерских отношений с казахстанскими хозяйствующими субъектами, оперирующими на внешних рынках, расширяющих свое производство продукции за рубежом;
- сотрудничество с международными и национальными финансовыми организациями и институтами развития;
- совершенствование законодательства о Банке Развития Казахстана, внутренних нормативных актов Банка Развития Казахстана, направленное на обеспечение его эффективной деятельности на рынках ближнего зарубежья;
- адаптация финансовых инструментов и услуг Банка Развития Казахстана с учетом специфики, законодательных и экономических условий стран-реципиентов.
Комплексная реализация данных механизмов и мер, а также должный уровень координации деятельности Банка Развития Казахстана с заинтересованными государственными органами позволят обеспечить оптимальное использование потенциала и возможностей всех участников процесса выхода Банк Развития Казахстана на внешние рынки и обеспечат эффективное осуществление его деятельности в странах-реципиентах.

5. Необходимые ресурсы
и источники финансирования

Для решения задачи выхода Банка Развития Казахстана на внешние рынки предполагается дальнейшая капитализация Банка Развития Казахстана, которая должна быть предусмотрена в среднесрочных планах социально-экономического развития Республики Казахстан на 2005 и последующие годы.

6. Ожидаемый результат от реализации Концепции

Успешная реализация Концепции должна способствовать расширению сферы деятельности Банка Развития Казахстана за пределы Казахстана, продвижению казахстанского капитала за рубеж, освоению им внешних рынков; созданию и развитию технологических и экономических цепочек добавленных стоимостей с участием казахстанских обрабатывающих предприятий и, тем самым, диверсификации отраслей экономики и отходу от сырьевой направленности развития страны.