Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:
"Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне сақтандыру мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламентi Мәжiлiсiнiң қарауына енгізiлсiн.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрi
Жоба
"Қазақстан Республикасының кейбiр заң актілерiне
сақтандыру мәселелерi бойынша өзгерiстер мен
толықтырулар енгізу туралы"
Қазақстан Республикасының Заңы
1-бап. Қазақстан Республикасының мынадай заң актілерiне мынадай өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлсiн:
1. 1999 жылғы 1 шiлдедегi Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiне (ерекше бөлiм), (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1999 ж., N 16-17, 642-құжат; N 23, 929-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 10, 244-құжат; N 22, 408-құжат; 2001 ж., N 23, 309-құжат; N 24, 338-құжат; 2002 ж., N 10, 102-құжат; 2003 ж., N 1-2, 7-құжат; N 4, 25-құжат; N 11, 56-құжат; N 14, 103-құжат; N 15 138, 139-құжаттар; 2004 ж., N 3-4, 16-құжат; N 5, 25-құжат; N 6, 42-құжат; N 16, 91-құжат; N 23, 142-құжат):
1) 807-бапта:
807-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Мүлiктiк және жеке сақтандыру объектiлерi:
1) азаматтардың белгілі бiр жасқа дейiн немесе сақтандыру шартында белгiленген мерзiмге дейiн өмiр сүруiне, өлiмiне, азаматтардың өмiрiнде белгілі бiр оқиғалардың басталуына;
2) жазатайым жағдайлардың және өзге де оқиғалардың, аурулардың нәтижесiнде азаматтардың өмiрi мен денсаулығына зиян келтiрiлуiне;
3) мүлiкті иеленуiне, пайдалануына және билiк етуiне;
4) басқа тұлғаларға келтiрiлген, оның iшiнде шартты (мiндеттемелердi) бұзу нәтижесiнде зиянды өтеу мiндетiне;
5) азаматтар мен заңды тұлғалардың өзге тәуекелдерiне байланысты мүлiктiк мүдделер болуы мүмкiн.";
2-тармақта "құқыққа қайшы" деген сөздерден кейiн "мүлiктiк" деген сөзбен толықтырылсын;
3-тармақта "мүдделер" деген сөздiң алдында "мүлiктік" деген сөзбен толықтырылсын;
2) 809-бапта:
1-тармақта "мүдделерiн" деген сөздiң алдында "мүлiктiк" деген сөзбен толықтырылсын;
2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Мүлiктi және оларға байланысты мүлiктiк мүдделердi сақтандыру мүлiктiк сақтандыруға жатады.";
5-тармақта "(келтiрiлген зияндар үшiн жауаптылықты сақтандыру)" және "(шарт бойынша жауаптылықты сақтандыру)" деген сөздер алып тасталсын;
3) 809-1-бапта:
1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Сақтандыру жағдайы басталған кезде, оның ішінде сақтандыру шартында белгiленген кезең не қайсысының бұрын туындауына қарай сақтандыру шартында көзделген өзге оқиға аяқталғаннан кейiн сақтандыру төлемiн жүзеге асыруды көздейтiн сақтандыру жинақтаушы сақтандыру болып табылады.";
2-тармақ ", оның басталуының ықтималдық және кездейсоқ белгісi бар" деген сөздермен толықтырылсын;
3 және 5-тармақтардағы "Аннуитет шарты" деген сөздер "Аннуиеттiк сақтандыру шарты" деген сөздермен ауыстырылсын;
4) 810, 811 және 812-баптар алып тасталсын;
5) 816-баптың 3-тармағы алып тасталсын;
6) 818-баптың 1-тармағының бiрiнші бөлiгiнде "немесе аннуитет" деген сөздер алып тасталсын;
7) 819-бапта:
3-тармақта екiншi сөйлем алып тасталсын;
5-тармақ алып тасталсын;
8) 820-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы екiншi бөлiкпен толықтырылсын:
"Аннуитеттiк сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру төлемдерiн қоспағанда, сақтандыру төлемi бiр мезгiлдi төлеммен жүзеге асырылады.";
9) 821-баптa:
3-тармақта:
"қарамастан," деген сөзден кейiн "сақтандырылушының ауруымен және денсаулығының өзге де нашарлауымен байланысты шығыстарды өтеуге қатысты сақтандыру төлемдерiн қоспағанда," деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы екiншi сөйлеммен толықтырылсын:
Бұл ретте сақтандырылушының ауруымен және денсаулығының өзге де нашарлауымен байланысты шығыстарды өтеуге қатысты сақтандыру төлемi осы баптың 2-тармағында көзделген тәртiппен жүзеге асырылады.";
10) 824-баптың 3-тармағының бiрiншi бөлігінде "қайта сақтанушының және қайта сақтандырушының" деген сөздер "қайта сақтанушының және қайта сақтандырушының арасында қайта сақтандыру" деген сөздермен ауыстырылсын;
11) 825-бапта:
1-тармақта:
1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"1) тараптар сақтандыру шартын жасауы;";
4) тармақша алып тасталсын;
12) 825-1-бапта:
1-тармақта "және Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген жағдайларда ол уәкiлеттi мемлекеттiк органмен келiсуге тиiс" деген сөздер алып тасталсын.
2-тармақта:
3) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"3) сақтандыру жағдайларының тiзбесi;";
14) тармақша алып тасталсын;
15) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"15) қосымша шарттар болуға тиiс.";
5-тармақ алып тасталсын;
13) 826-бап мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:
"2-1. Франшиза - сақтандыру талаптарымен көзделген сақтандырушыны белгiлi бiр мөлшерден аспайтын шығындарды өтеуден босату.
Франшиза шартты (азайтылатын) және шартсыз (азайтылмайтын) болады.
Шартты франшиза болғанда сақтандырушы франшизаның белгіленген мөлшерiнен аспайтын зиянды өтеуден босатылады, бiрақ егер оның мөлшерi осы сомадан көп болса, зиянды толығымен өтеуi тиiс.
Шартсыз франшиза болғанда зиян барлық жағдайларда белгіленген соманы шегере отырып өтеледi.
Франшиза сақтандыру сомасына процентпен не абсолютті мөлшерде белгiленедi.";
14) 826-1-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Сақтанушы жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру жарнасын төлеу талаптарын қатарына екi рет сақтамаған жағдайда сақтандырушы сақтанушыны сақтандыру жарнасын төлеу қажеттi туралы хабардар етуге мiндеттi.";
15) 826-2-бапта:
1-тармақтың 1) тармақшасы алып тасталсын;
3-тармақтың екiншi бөлiгiнде "айтарлықтай" деген сөз алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:
"Егер жинақтаушы сақтандыру шартының қолданылуы мерзiмiнен бұрын тоқтатылса және сақтандырушы сатып алу сомасын төлеген болса, сақтандырушы мұндай шарттың қолданылуын қалпына келтiруден бас тартуға құқылы.";
16) 830-бап мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
"1-1. Мiндеттi сақтандыру жөнiндегi заң актiлерiнде сақтандыру құпиясын құрайтын өзге талаптар мен мәлiметтердi жария ету тәртiбi көзделуi мүмкiн.";
17) 841-бапта:
1-тармақтың бiрiншi бөлiгінде:
6) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"6) сақтандырушыны мәжбүрлеп тарату туралы сот шешiмiнiң заңды күшiне енуi. Бұл ретте мiндеттi сақтандыру түрлерi бойынша сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беретiн ұйым заңнамалық актілерде белгіленген тәртiппен және мерзiмде кепiлдiгін берген сақтандыру шарттары бойынша өз мiндеттемелерiн орындайды.";
мынадай мазмұндағы 7) тармақшамен толықтырылсын:
"7) уәкiлеттi мемлекеттiк органның сақтандырушының ерiктi таратылуына рұқсат беру туралы шешiмi күшiне енгiзiлген реттерде мерзiмiнен бұрын тоқтатылады.";
18) 842-баптың 1-тармағының екiншi бөлiгіндегi "сақтанушыдан алынған сақтандыру жарналары толық көлемде қайтарылуға тиiс" деген сөздер "шартта белгіленген мөлшерде өтемақы сомасы қайтарылуға тиiс" деген сөздермен ауыстырылсын.";
19) 843-баптың 1-тармағының 6) және 7) тармақшалары алып тасталсын;
20) 845-бапта:
1-тармақта "809-бабының 2-тармағында аталған өзге де мүлiктiк мүдделердi" деген сөздер "807-бабының 1-тармағында аталған өзiнiң мүлiктiң мүдделерiн" деген сөздермен ауыстырылсын;
2-тармақтың бiрiншi бөлiгiндегi "мүлкiн және өзге де" деген сөздер алып тасталсын;
3-тармақта "мүлкiн және" деген сөздер алып тасталсын;
5-тармақ алып тасталсын.
2. "Жауапкершiлiгi шектеулi және қосымша жауапкершiлігі бар серiктестiктер туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 22 сәуiрдегі N 220-1 Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1998 ж., N 5-6, 49-құжат; 1999 ж., N 20, 727-құжат; 2002 ж., N 10, 102-құжат; 2003 ж., N 11, 56-құжат; N 24, 178-құжат; "Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 16 шілдедегi N 436-1 Заңы , 1999 жылғы 3 тамыздағы "Казахстанская правда" N 185-186, (22902-22903); 1999 жылғы 5 тамыздағы N 187-188 (22904-22905), 1999 жылғы 7 тамыздағы "Егемен Қазақстан"):
1) 1-баптың 2-тармағының екiншi бөлiгі мынадай редакцияда жазылсын:
"Банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын не сақтандыру рыногының кәсiби қатысушылары болып табылатын жауапкершiлiгі шектеулi және қосымша жауапкершiлiгі бар серiктестiктердiң ерекшелiктерi Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен белгiленуi мүмкiн.";
3. "Сақтандыру қызметi туралы" Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2000 ж., N 22, 406-құжат; 2003 ж., N 11, 56-құжат; N 12, 85-құжат; N 15, 139-құжат; 2004 ж., N 11-12 (2421), 66-құжат):
1) 1-бап мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:
"3. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңда қамтылғанынан өзге ережелер белгiленген болса, онда халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.";
2) 3-бапта:
екiншi абзац мынадай редакцияда жазылсын:
"актуарий - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қажеттi төлем қабiлеттiлiгi мен қаржылық тұрақтылық деңгейiн қамтамасыз ету мақсатында сақтандыру және қайта сақтандыру шарттары бойынша мiндеттемелер мөлшерінің, сақтандыру сыйлықақы ставкаларының экономикалық-математикалық есептеулерiн жүзеге асыруға байланысты қызметті жүзеге асыратын, сондай-aқ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы өткiзiп жатқан және өткiзудi жоспарлаған сақтандыру түрлерiнiң табыстылығы мен кірiстiлігін бағалайтын уәкiлеттi органның лицензиясына ие жеке адам;";
төртiншi абзац алып тасталсын;
алтыншы абзац мынадай редакцияда жазылсын:
"қайта сақтандыру - бiр жағынан қайта сақтанушының қайта сақтандыруға сақтандыру тәуекелдерiнiң бәрiн немесе бiр бөлігін беруге және екiнші жағынан солардың арасында жасалған қайта сақтандыру шартына сәйкес осы тәуекелдердi қайта сақтандыру ұйымының қабылдауына байланысты қызмет және соған байланысты туындайтын қатынастар;";
тоғызыншы абзац алып тасталсын;
он төртiншi абзацта "сақтандыру" деген сөзден кейiн "(қайта сақтандыру)" деген сөздермен толықтырылсын;
он бесiншi, он алтыншы абзацтар мынадай редакцияда жазылсын:
"сақтандыру агентi - берілген өкiлеттігіне сәйкес бiр немесе бiрнеше сақтандыру ұйымдарының атынан және тапсыруымен сақтандыру шарттарын жасасу жөнiндегі делдалдық қызметтi жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;
сақтандыру брокерi - сақтанушының тапсыруымен сақтандырушымен сақтандыру шарттарын жасауға және орындауға байланысты қатынастарда сақтанушыны бiлдiретiн немесе өз атынан сақтандыру немесе қайта сақтандыру шарттарын жасауға байланысты қызметтердi көрсету жөнiндегі делдалдық қызметті жүзеге асыратын, сондай-aқ сақтандыру және қайта сақтандыру мәселелерi бойынша консультациялық қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға;";
3) 4-баптың 1-тармағындағы "заңды мүдделерiн мүлiктiк жағынан қорғауға" деген сөздер "заңды мүлiктiк мүдделерiн қорғауға" деген сөздермен ауыстырылсын;
4) 5-баптың 2-тармағы алып тасталсын;
5) мынадай мазмұндағы 5-1-баппен толықтырылсын:
"5-1-бап. Қазақстан Республикасы резидент еместерiнiң -
сақтандыру ұйымдарының сақтандыруы
1. Заңды тұлғаның немесе оның оқшауланған бөлiмшесiнiң Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан мүлiктiк мүдделерiн және Қазақстан Республикасының резидентi болып табылатын заңды тұлғаның мүлiктiк мүдделерiн сақтандыруды тек Қазақстан Республикасының резидентi - сақтандыру ұйымы ғана жүзеге асыра алады.
2. Қазақстан Республикасының резидентi емес сақтандыру ұйымдарымен Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде уақытша болуы кезеңiнде ғана жұмыс iстеу, оқу, емделу немесе демалу мақсатында осы тұлғалардың Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде уақытша жүрген Қазақстан Республикасының резиденттерi - жеке тұлғалармен сақтандыру шарттарын жасауға рұқсат етiледi.
3. Қазақстан Республикасының екiншi деңгейдегi банктерiне және банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдарға Қазақстан Республикасының резиденттерiнен заңды және жеке тұлғалардан Қазақстан Республикасы резидент еместерiнiң пайдасына сақтандыру сыйлықақыларын (жарналарын) төлеуге байланысты төлемдер мен аударымдарды жасауға тыйым салынады.";
6) 6-бапта:
2-тармақ мынадай мазмұндағы 3) және 4) тармақшалармен толықтырылсын:
"3) өмiрде белгiлi бiр оқиғаның басталуына сақтандыру;
4) сақтандырушының инвестициялық кiрiсiндегi сақтанушының қатысуымен өмiрдi сақтандыру.";
3, 4-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
"1) жазатайым жағдайдан сақтандыру;
2) аурудан сақтандыру;
3) автомобиль көлігін сақтандыру;
4) темiр жол көлігін сақтандыру;
5) әуе көлігін сақтандыру;
6) су көлігін сақтандыру;
7) жүктердi сақтандыру;
8) осы тармақтың 3)-7) тармақшаларында аталған сыныптарды қоспағанда, мүлiкті зияннан сақтандыру;
9) автомобиль көлігі иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру;
10) әуе көлігі иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру;
11) су көлiгі иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру;
12) осы тармақтың 9) - 11) тармақшаларында аталған сыныптарды қоспағанда, азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру;
13) заемдарды сақтандыру;
14) ипотеканы сақтандыру;
15) кепілдiктер мен кепілдемелердi сақтандыру;
16) басқа қаржы шығындарынан сақтандыру;
17) құқықтық қорғауға байланысты шығыстарды сақтандыру.
4. Epiкті сақтандыру нысанындағы сақтандырудың жекелеген сыныбын (түрiн) жүргізу шарттары бойынша қосымша талаптар, оның iшiнде сақтандырудың жекелеген сыныптары шеңберiндегi пруденциалдық нормативтер уәкілеттi органның нормативтiк құқықтық актілерiмен белгiленедi.";
5-тармақтың екiншi сөйлемi алып тасталсын;
6-тармақта "сақтандырудың осы сыныбын" деген сөздердiң алдында "мiндетті" деген сөзбен толықтырылсын;
7) 7-бапта:
1, 2-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Өмiрдi сақтандыру сақтандырылушы қайтыс болған немесе ол сақтандыру мерзiмi бiткенге дейiн немесе сақтандыру шартында белгіленген жасқа дейiн өмiр сүрген жағдайда сақтандыру төлемiн жүзеге асыруды көздейтiн сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi.
2. Аннуитеттiк сақтандыру, сақтандырылушы белгілі бiр жасқа жеткен, еңбек ету қабiлетiн (жасына байланысты, мүгедектігіне байланысты, науқастығына байланысты) жоғалтқан, асыраушысы қайтыс болған, жұмыссыз қалған жағдайларда немесе сақтандырылушының жеке табыстарының кемуiне немесе одан айрылуына әкелiп соққан өзге де жағдайларда зейнетақы немесе рента түрiнде шартта белгiленген мерзiм ішінде немесе өмiр бойы кезең-кезеңiмен сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн жинақтаушы сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi.";
мынадай мазмұндағы 2-1 және 2-2-тармақтармен толықтырылсын:
"2-1. Өмiрде белгілi бiр оқиғаның басталуына сақтандыру, сақтандырылушының өмiрiнде алдын ала келiсiлген оқиға (неке қию немесе сәбидiң дүниеге келуi) басталған жағдайларда белгілi бiр сомада сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн жинақтаушы сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi.
2-2. Сақтандырушының инвестициялық кiрiсiндегi сақтанушының қатысуымен өмiрдi сақтандыру сақтандыру ұйымы қосымша сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру не сақтандыру сомасын ұлғайту арқылы инвестициялық қызмет нәтижесiнде алатын табысқа сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) қатысуы талабымен сақтандырылушы қайтыс болған немесе ол сақтандыру мерзiмi бiткенге дейiн не сақтандыру шартында айқындалған жасқа дейiн өмiр сүрген жағдайда белгілi бiр сомада сақтандыру төлемдерiн немесе зейнетақы немесе рента түрiнде сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн жинақтаушы сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi. Сақтандыру ұйымы инвестициялық қызмет нәтижесiнде алатын кiрiске сақтандырылушының (пайда алушының) қатысу тәртібi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен айқындалады.";
3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Жазатайым жағдайдан сақтандыру, сақтандырылушы, осы Заңның 6-бабы 3-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген сақтандыру тәуекелдерiн қоспағанда, жазатайым жағдайдың салдарынан, кәсiби аурудың салдарынан қайтыс болған, еңбек ету (жалпы немесе кәсiптiк жағынан) қабiлетiн (толық немесе iшінара) жоғалтқан немесе оның денсаулығына өзге де зиян келтiрiлген жағдайларда оның шығыстарын белгілi бiр сомада және/немесе iшiнара немесе толық өтемi мөлшерiнде сақтандыру төлемiн жүзеге асыру көзделетiн сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын білдiредi.
Жазатайым жағдай деп адамның жiгерiне қарамастан оның денсаулығына зиянды, жарақат алуына не өлiмiне әкелiп соқтырған сақтандырылғанның организмiне сырттан механикалық, электр, химиялық немесе термикалық әсер етуi нәтижесiнде кенеттен болған, қысқамерзiмдi оқиғаны (жағдайды) түсiнуге болады.
4. Аурудан сақтандыру, осы Заңның 6-бабы 3-тармағының 1) тармақшасында көрсетiлген сақтандыру тәуекелдерiн қоспағанда, сақтандырылушының ауруына және денсаулығының өзге де бұзылуына байланысты оның шығыстарын белгілi бiр сомада және/немесе iшiнара немесе толық өтемi мөлшерiнде сақтандыру төлемiн жүзеге асыру көзделетін сақтандыру түрлерінің жиынтығын бiлдiредi.
5. Осы Заңның 6-бабы 3-тармағының 3), 4), 5), 6) тармақшаларында аталған көлiк құралдарын сақтандыру, көлiк құралын иеленуге, пайдалануға, оған билiк етуге байланысты адамдардың мүлiктік мүдделеріне оның зақымдануы немесе жойылуы, соның iшiнде айдап немесе ұрлап әкетілуі салдарынан келтiрілген зиянды iшiнара немесе толық өтемi мөлшерiнде сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi.
6. Жүктердi сақтандыру, жүктердi, тауарлар мен өнiмнiң басқа да барлық түрлерiн қосқанда, иеленуге, пайдалануға, оған билiк етуге байланысты адамдардың мүлiктiк мүдделеріне жүктердiң тасымалдану әдiсiне қарамастан оның зақымдануы, жойылуы, жоғалып кетуi салдарынан келтiрiлген зиянды iшiнара немесе толық өтемi мөлшерiнде сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетін сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын білдiредi.
7. Мүлiктi сақтандыру, мүлiктi иеленуге, пайдалануға оған билік етуге байланысты адамдардың мүлiктік мүдделерiне, осы Заңның 6-бабы 3-тармағының 3), 4), 5), 6), 7) тармақшаларында аталған мүлiктi қоспағанда, оның зақымдануы немесе жойылуы салдарынан келтірілген зиянды ішінара немесе толық өтемi мөлшерiнде сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн сақтандыру түрлерінің жиынтығын бiлдiредi.
8. Осы Заңның 6-бабы 3-тармағының 9), 10), 11) тармақшаларында көзделген көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру, тасымалдаушының азаматтық-құқықтық жауапкершілігін қосқанда, үшіншi тұлғаға өзі көлiк құралын пайдалануға байланысты келтірген зиянын өтеу мiндетiне байланысты адамның мүлiктік мүдделерiне келтiрiлген зиянды iшiнара немесе толық өтемi мөлшерiнде сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi.
9. Азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру, осы Заңның 6-бабы 3-тармағының 9), 10), 11) тармақшаларында көрсетiлгендердi қоспағанда, барлық тәуекелдердi сақтандыру салдарынан үшiншi тұлғаға келтiрген зиянды өтеу мiндетiне байланысты адамның мүлiктiк мүдделерiне келтiрiлген зиянды iшiнара немесе толық өтемi мөлшерiнде сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi.
10. Заемдарды сақтандыру, заемшы сақтанушының алдында өз мiндеттемелерiн орындамауы нәтижесiнде сақтанушыда зиян пайда болғанда сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi.
11. Ипотеканы сақтандыру, заемшы сақтанушының алдында ипотекалық тұрғын үй заемының шарты бойынша мiндеттемелерiн орындамауы нәтижесiнде сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi.
12. Кепiлдiктер мен кепiлдемелердi сақтандыру сақтанушы берген кепiлдiк пен кепiлдеменi орындау мiндеті нәтижесiнде оның зияны пайда болғанда сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi.";
мынадай мазмұндағы 13, 14 және 15-тармақтармен толықтырылсын:
"13. Басқа қаржы шығындарынан сақтандыру, жұмыстан айырылу, кiрiстi жоғалту, нашар ауа-райы, үздiксiз, көзделмеген шығыстары, нарықтық құнын жоғалту шығындары және осы Заңның 3-бабы 3-тармағының 12), 13), 14), 15) тармақшаларында көрсетiлген сақтандыру тәуекелдерiн қоспағанда, қаржы-шаруашылық қызметiн жүзеге асыру нәтижесiнде болған басқа шығындар пайда болғанда сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын бiлдiредi.
14. Құқықтық қорғауға байланысты шығыстарды сақтандыру сақтанушы (сақтандырылушы) соттың iстi қарауына байланысты шеккен шығыстары нәтижесiнде шығындар болғанда сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру көзделетiн сақтандыру түрлерiнiң жиынтығын білдiредi.
15. Осы баптың 10-13-тармақтарында көрсетiлген тәуекелдердi сақтандыру шарттары бойынша сақтанушының өзiнiң және тек оның пайдасына ғана тәуекелi сақтандырылуы мүмкiн.";
8) 8-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Осы Заңның 6-бабы 3-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген сақтандыру сыныптары шегiндегi тәуекелдердi сақтандыруды қоспағанда, "өмiрдi сақтандыру" саласындағы қызметтi "жалпы сақтандыру" саласындағы қызметпен, сондай-ақ мiндеттi нысандағы сақтандырудың тиiстi сыныптары саласындағы қызметпен бiрiктiруге болмайды.";
9) 9-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"9-бап. Қайта сақтандыру жөнiндегi қызметi
1. Қазақстан Республикасының аумағында қайта сақтандыруды жүзеге асыру жөнiндегi қызмет осы Заңда көзделген тәртiппен лицензиялануға жатады.
2. Сақтандыру ұйымы қайта сақтандыру жөнiндегi лицензиясыз сақтандыру тәуекелдерiн қайта сақтандыруға берудi жүзеге асырады.
3. Сақтандыру ұйымы қайта сақтандыру жөнiндегi лицензиямен ғана сақтандыру тәуекелдерiн қайта сақтандыруға қабылдауға құқылы.
4. "Жалпы сақтандыру" саласы бойынша лицензиясы бар сақтандыру ұйымының тек қана "жалпы сақтандыру" саласында сақтандырудың барлық түрлерi бойынша қайта сақтандыру жөнiнде лицензия алуға және қызметтi жүзеге асыруға құқығы бар.
5. "Өмiрдi сақтандыру" саласы бойынша лицензиясы бар сақтандыру ұйымының тек қана "өмiрдi сақтандыру" саласында сақтандырудың барлық түрлерi бойынша қайта сақтандыру жөнiнде лицензия алуға және қызметтi жүзеге асыруға құқығы бар.
6. Қайта сақтандыруды қайта сақтандыру жөнiндегi лицензия негiзiнде қызметтің ерекше түрi ретiнде жүзеге асыратын қайта сақтандыру ұйымы "өмiрдi сақтандыру" және "жалпы сақтандыру" салалары бойынша сақтандырудың барлық түрлерi бойынша қайта сақтандыруды жүзеге асыруға құқылы.
7. Сақтандыру ұйымын құру, лицензиялау, peттеу және оның қызметiн тоқтату бөлiгіндегi осы Заңның нормалары қайта сақтандыруды қызметтiң ерекше түрi ретiнде жүзеге асыратын қайта сақтандыру ұйымдарын құру, лицензиялау, реттеу және олардың қызметiн тоқтату талаптарына қолданылады.";
10) 11-бапта:
2-тармақта:
1) тармақшада "уәкiлеттi мемлекеттiк органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде көзделген тәртiппен" деген сөздер алып тасталсын;
2) тармақшада "сақтандыру ұйымы үшiн" деген сөздердiң алдында "өмiрдi сақтандыру" саласында қызметтi жүзеге асыратын" деген сөздермен толықтырылсын;
10) тармақшада "жүзеге асыруға құқылы." деген сөздер "жүзеге асыруға;" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 11) және 12) тармақшалармен толықтырылсын:
"11) ассистанс;
12) сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беру жүйесiне қатысу шеңберiнде Қазақстан республикасының заң актiлерiнде көзделген қызметтi жүзеге асыруға құқылы.";
мынадай мазмұндағы 5-тармақпен толықтырылсын:
"5. Ассистанс - сақтандыру ұйымдарының, заңды тұлғалардың сақтандыру жағдайының басталуы салдарынан сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) саяхатта не тұрғылықты жерiнен алыс болған уақытында қиын жағдайда душар болғанда оған техникалық, медициналық қолдау көрсету арқылы ақшалай түрде және/немесе натуралды-заттай нысанда көмек көрсетуi.
Ассистанс сақтандыру ұйымдары арасында не сақтандыру ұйымдары мен ассистанс қызметін көрсететiн өзге де заңды тұлғалар арасында бiрлескен қызмет туралы шарттың негiзiнде жүзеге асырылады.";
11) мынадай мазмұндағы 11-1-баппен толықтырылсын:
"11-1. Сақтандыру қызметiн жүзеге асырудың жалпы талаптары
1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы сақтандыру қызметiн (қайта сақтандыру жөнiндегi қызметiн) жүзеге асыру құқығына лицензиясы, сақтандыруды белгілi бiр түрi бойынша жүзеге асырудың жалпы талаптарын айқындайтын сақтандыру ережелерi және iшкi ережелер болғанда ғана сақтандыру қызметiн жүзеге асыруға құқылы.
2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының iшкi ережелерi:
1) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы бөлiмшелерiнiң құрылымын, мiндеттерiн, функциялары мен өкiлеттiктерiн;
2) iшкi аудит қызметінiң және басқа да тұрақты жұмыс істейтін органдардың құрылымын, мүшелерiнiң санын, мiндеттерiн, функциялары мен өкiлеттiктерiн;
3) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының техникалық сақтандыру), инвестициялық, кредиттiк, операциялық, нарықтық және басқа да тәуекелдердi басқару жөнiндегi саясатын ашып көрсететiн тәуекелдердi басқару жүйесiн;
4) құрылымдық бөлiмшелер басшыларының құқықтары мен мiндеттерiн;
5) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерi оның атынан және оның есебiнен мәмiлелердi жүзеге асырған кездегi олардың өкiлеттiктерiн айқындауы тиiс.
3. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру ережелерi мен iшкi ережелерiн директорлар кеңесi бекiтедi.
4. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының штатында актуарий болмаса, ол сақтандыру қызметiн жүзеге асыруға құқылы емес.";
12) 13-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Сақтандыру пұлын жасау арқылы сақтандыру тәуекелдерiн жүзеге асыру кезiнде ортақ сақтандыру шарты жетекшi сақтандыру ұйымының функциялары мен өкiлеттiктерiн өзiне алған сақтандыру ұйымының талаптары негiзiнде жасалады.";
13) 15-бапта:
1-тармақта:
"сақтандыру қызметiн көрсету" деген сөздер "сақтандыру шарттарын жасау және орындау" деген сөздермен ауыстырылсын;
екiншi сөйлем алып тасталсын;
2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қайта сақтандыруға қабылдаған сақтандыру тәуекелдерiн беру пруденциалдық нормативтердi есептеу тәртiбiне қойылатын талаптарды ескере отырып жүзеге асырылады.";
5-тармақ алып тасталсын;
14) 4-тарау мынадай мазмұндағы 16-1, 16-2, 16-3-баптармен толықтырылсын:
"16-1 бап. Сақтандыру брокерiн құру
1. Сақтандыру брокерiнiң ұйымдық-құқықтық нысаны жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiк не акционерлiк қоғам болып табылады.
2. Сақтандыру брокерiнiң атауы "сақтандыру брокерi" деген сөзден немесе осы сөзден шыққан туынды сөзден тұруы тиiс.
3. Сақтандыру брокерiне өз атауында "ұлттық", "орталық", "бюджеттiк", "республикалық" деген сөздердi пайдалануға тыйым салынады.
4. Осының алдында құрылған сақтандыру брокерлерiнiң, оның iшiнде Қазақстан Республикасының резидент еместерi - сақтандыру брокерлерiнiң атауларымен қосылатын дәрежеге дейiнгі бiрегей немесе ұқсас белгiлердi атаулар ретiнде пайдалануға рұқсат етiлмейдi. Осы тыйым салу еншiлес сақтандыру брокерiнiң басшы ұйымның атауын алу кезiндегi жағдайында қолданылмайды.
5. Сақтандыру брокерiн мемлекеттiк тiркеу Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалған тәртiппен жасалады.
16-2 бап. Сақтандыру брокерiнiң құрылтайшыларына қойылатын
талаптар
1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына немесе оның қызметкерлерiне сақтандыру брокерiн құруға немесе қызметiне қатысуға тыйым салынады.
2. Сақтандыру брокерiнiң құрылтайшылары және қызметкерлерi сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымында бiр мезгілде қызмет атқара алмайды.
16-3 бап. Сақтандыру брокерiнiң жарғылық капиталын
қалыптастыру
1. Сақтандыру брокерiнiң құрылтайшылары, қатысушылары не акционерлерi сатып алынған қатысу үлестерiн не акцияларды тек ұлттық валютадағы ақшамен төлеуi мiндеттi.
2. Құрылып отырған сақтандыру брокерi жарғылық капиталының ең аз мөлшерiн құрылтайшы мемлекеттiк тіркеу сәтiне толық төлеуi тиіс.
3. Сақтандыру брокерiнiң жарғылық капиталының ең аз мөлшерiне және оның қызметiнiң өзге шарттарына қойылатын талаптар уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актілерiмен белгіленедi.";
15) 17-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"17-бап. Сақтандыру брокерiнiң қызмет және оған қойылатын
талаптар
1. Сақтандыру брокерiнiң қызметi айырықша қызмет түрi болып есептеледi және оған уәкілетті орган лицензия беруi тиiс.
Сақтандыру брокерiнiң сақтандыру агенті қызметiн жүзеге асыруға құқығы жоқ.
2. Сақтандыру брокерi мынадай брокерлiк қызмет түрлерiн жүзеге асырады:
1) өз атынан және сақтанушының тапсырмасы бойынша сақтандыру шарттарын жасау немесе өз атынан және цеденттiң тапсырмасы бойынша қайта сақтандыру шарттарын жасау жөнiндегi делдалдық қызмет;
2) сақтандыру (қайта сақтандыру) мәселелерi бойынша кеңес беру қызметi;
3) сақтандыруға (қайта сақтандыруға) жеке және заңды тұлғаларды тарту және iздеу;
4) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының қызмет көрсетуiне және қаржылық жай-күйiне салыстырмалы талдау жасау;
5) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары көрсететiн қызметке салыстырмалы талдау жасау мақсатында сақтандыру объектiлерi жөнiнде ақпарат жинау;
6) клиенттердiң тапсырмасы бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын әзiрлеу, сақтандыру (қайта сақтандыру) критерийлерiн таңдау, сақтандыру тәуекелдерiн анықтау жөнiнде сараптамалық қызмет көрсету;
7) сақтанушының (цеденттiң) тапсырмасы бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасау үшiн қажеттi құжаттарды ресiмдеу және/немесе дайындау, сақтандыру мәселесi бойынша ақпарат жинау;
8) сақтанушының (цеденттiң) тапсырмасы бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын ресiмдеу;
9) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтанушылардан (цеденттерден) сақтанушымен (цедентпен) тиiстi келiсiм болған жағдайда, оларды кейiн сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына аудару арқылы сақтанушылардан (цеденттерден)сақтандыру сыйлықақыларын жинау;
10) клиенттердiң тапсырмасы бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) немесе ортақ сақтандыру шарты бойынша сақтандыру тәуекелдерiн орналастыру;
11) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасау, сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру, сақтандыру жағдайы басталған кездегі шағымдарды қарау кезiнде, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасауға байланысты басқа да құжаттарды дұрыс және уақтылы ресiмдеудi қамтамасыз ету;
12) сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтанушыға (цедентке), пайда алушыға кеңес беру және сақтандыру төлемiн алуға қолдау көрсету;
13) берiлген өкілеттiктерге сәйкес сақтандыру төлемдерiн алу үшін қажеттi құжаттарды ресiмдеу;
14) сақтанушының (цеденттiң) тапсырмасы бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарынан сақтандыру төлемдерiн кейiн сақтанушыға (цедентке), пайда алушыға жiберу үшiн жинау;
15) мүдделi тұлғалардың тапсырмасы бойынша сақтандыру жағдайы басталған кездегi зиянды қарау және peттеу жөнiндегi құжаттарды дайындау;
16) зиянға баға беру және сақтандыру төлемiнiң мөлшерiн белгiлеу жөнiндегі сарапшылар қызметiн ұйымдастыру.
3. Сақтандыру брокерi өз қызметiн атқару кезiнде сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасаған тарап болып табылмайды.
4. Сақтандыру брокерiнiң негізгi құқықтары, мiндеттерi және жауапкершілігі сақтандыру брокерiнiң қызметiн жүзеге асырудың iшкi ережелерiнде белгiленуi тиiс;
16) мынадай мазмұндағы 18-1-баппен толықтырылсын:
"18-1-бап. Сақтандыру агентiне қойылатын талаптар
1. Заңда белгiленген тәртiппен сотта өтелмеген немесе сотталғандығы алынбаған iсi бар жеке тұлға сақтандыру агентi болып жұмыс iстей алмайды.
Сақтандыру агентi өз қызметiнде мыналар үшін мiндетті:
1) сақтанушыға агенттiк келiсiмдi немесе сақтандыру ұйымының атынан және оның тапсыруы бойынша сақтандыру шартын жасау құқығын куәландыратын өзге де құжатты көрсетуге;
2) сақтандыру қызметiн жүзеге асыруға құқық берген сақтандыру ұйымы (сақтандыру ұйымдары) лицензиясының көшiрмесiн қосқандағы ол сақтандыру агентi болып табылатын сақтандыру ұйымы (барлық сақтандыру ұйымдары) туралы ақпаратты беру;
3) сақтанушының талап етуi бойынша жасалған сақтандыру шарты бойынша сақтандыру ережелерiмен таныстыру.";
17) 20-бапта:
1-тармақтағы "қызметiнiң" деген сөз алып тасталсын;
2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына аудит жүргізу тәртiбi, сондай-ақ есеп беруге және уәкiлетті аудиторлық ұйымның қорытындысына қойылатын талаптар уәкiлетті органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленедi.";
5-тармақта:
"(аудиторды)" деген сөз алып тасталсын;
6-тармақтағы "талаптары" деген сөздiң алдында "нормативтiк құқықтық актiлерiнiң" деген сөздермен толықтырылсын;
18) 21-бапта:
2-тармақта екiншi бөлiк "және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi" деген сөздермен толықтырылсын;
4-тармақтың бiрiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
4. Оффшорлық аймақтарда тiркелген заңды тұлғалар немесе тізбесiн уәкілеттi орган белгiлейтін оффшорлы аймақтарда тiркелген заңды тұлғалардың қатысушылары болып табылатын (құрылтайшылар, акционерлер), жеке тұлғалар Қазақстан Республикасының резидент - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының тура немесе жанама құрылтайшылары немесе акционерлерi бола алмайды.
Аталған шектеу, тізбесiн уәкілеттi орган белгiлейтiн рейтинг агенттiктерi бiрiнiң "А" рейтингiнен төмен емес халықаралық кредиттік рейтингі бар оффшорлық аймақтарда тіркелген сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына қолданылмайды.
Оффшорлық деп танылған аймақтар тізбесi сақтандыру қызметiне қадағалауды жүзеге асырған кезде уәкілеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгіленедi.";
19) 22-бапта:
1-тармақтың екiншi бөлігі алып тасталсын;
4-тармақтағы "ресми" деген сөз "құқықтық" деген сөзбен ауыстырылсын;
20) 24-баптың 2-тармағындағы "уәкiлеттi аудитор" деген сөздерден кейiн "қызметi" деген сөзбен толықтырылсын;
21) 25-бапта:
5-тармақтағы "бақылау жасау құқығы бар" деген сөздер алып тасталсын;
22) 32-баптың 3 және 4-тармақтары алып тасталсын;
23) 35-баптың 1-тармағы алып тасталсын;
24) 36-бап алып тасталсын;
25) 43-бапта:
5) тармақшадағы "жарғылық және меншiктi капиталдың" деген сөздер "жарғылық капиталдың, кепiлдiк беру қорының, төлем қабiлетi маржасының" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 9-1), 9-2) тармақшалармен толықтырылсын:
"9-1) Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру сыныптары (түрлерi) бойынша сақтандыру тарифтерiн есептеу принциптерiне және баға беру әдiстерiне талаптар қояды;
9-2) Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының шығын коэффициентiмен есеп айырысу тәртібiн белгілейдi;";
10) тармақшадағы "сақтандыру брокерлерiнiң" деген сөздерден кейiн "сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және сақтандыру брокерлерінің, оның iшiнде Қазақстан Республикасының резидент еместерiнiң филиалдары мен өкiлдiктерiнiң" деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы 11-1) тармақшамен толықтырылсын:
"11-1) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарын автоматтандыруға қойылатын талаптарды белгiлейдi;";
14) тармақшада ", сақтандыру брокерлерiн, сақтандыру қызметi мен сақтандыру брокерлерiнiң субъектілерiнiң оқшауланған бөлiмшелерiн, оның iшiнде Қазақстан Республикасының резидент еместерi - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының резидент еместерi сақтандыру брокерлерi құрған бөлiмшелерiн" деген сөздермен толықтырылсын;
19) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"19) сақтандыру нарығының кәсiби қатысушыларынан және олардың бiрлестiктерiнен, сақтандыру агенттерінен өздерiнiң бақылау және қадағалау функцияларын осы Заңға сәйкес жүзеге асыруға қажеттi мәлiметтерді алуға құқылы;";
22), 23) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
"22) мiндеттi сақтандырудың жекелеген түрлерi бойынша сақтандыру полистерiнiң бланктерiн дайындайды және олардың мазмұнына және дайындауға қойылатын талаптарды белгілейдi;
23) сақтандыру рыногының кәсiби қатысушыларына шектеулi ықпал ету шараларын қолдануға құқылы;";
26) 44-бапта:
1-тармақта "мен сақтандыру брокерiнiң" деген сөздер ", сақтандыру брокерiн және олардың оқшауланған бөлiмшелерiн, оның ішінде Қазақстан Республикасының резидент еместерi - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының резидент еместерi - сақтандыру брокерлерi құрғандарын," деген сөздермен ауыстырылсын;
2-тармақта "Сақтандыру қызметi субъектi" деген сөз "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы, сақтандыру брокерi, олардың оқшауланған бөлiмшелерi, оның iшiнде Қазақстан Республикасының резидент еместерi - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының резидент еместерi - сақтандыру брокерлерiнiң құрғандары - мiндеттi" деген сөздермен ауыстырылсын;
4-тармақта "сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының" деген сөздердiң алдында ", сақтандыру брокерлерiнiң және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының оқшауланған бөлiмшелерi, оның iшiнде Қазақстан Республикасының резидент еместерi - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, Қазақстан Республикасының резидент еместерi - сақтандыру брокерлерi құрған" деген сөздермен толықтырылсын;
27) 45-бап алып тасталсын;
28) 46-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"46-бап. Пруденциалдық нормативтер және өзге де және
сақталуы мiндеттi нормалар мен лимиттер
1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және оларға қатысты төлем қабiлеттілігі мен қаржылық тұрақтылығын шоғырландырылған негізде қадағалау жүзеге асырылатын тұлғалардың қадағалау оларға пруденциалдық нормативтер сақталуға мiндетті өзге де нормалар мен лимиттер белгiлеу арқылы жүргізiледi.
2. Пруденциалдық нормативтерге мыналар жатады:
1) жарғылық капиталдың ең аз мөлшерi;
2) кепiлдiк беру қорының ең аз мөлшерi;
3) төлем қабілеттілiгі маржасының ең аз мөлшерi;
4) төлем қабiлеттілігі маржасының және кепiлдiк беру қорының жеткіліктiлiк нормативi;
5) жоғары өтiмдi активтердiң жеткіліктiлігі нормативі;
6) активтердi әртараптандыру нормативi.
Уәкiлетті орган қосымша пруденциалдық нормативтердi белгiлеуге құқылы.
3. Төлем қабiлеттiлiгi маржасы сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының мiндеттемелерiнiң сапасы мен өтiмдiлiгін жiктелуiн ескерiп есептелген активтердiң өсуiн бiлдiредi.
4. Кепiлдiк беру қоры сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық тұрақтылығын және төлем қабiлеттiлігін қамтамасыз ету мақсатында төлем қабiлеттiлiгi маржасының ең аз мөлшерден төмендеуi нәтижесiнде құрылады.
5. Жекелеген сақтандыру немесе қайта сақтандыру шарты бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының мiндеттемелерiнiң барынша жоғары көлемi актуариймен есептеледi және ол осы Заң талаптарын және уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiн ескерiп жасалған төлем қабiлеттiлігі маржасынан асуы мүмкiн емес.
Сонымен бiрге сақтандыру ұйымы осы тармақта көрсетiлген нормативтен асып кеткен сақтандыру тәуекелiнiң бөлiгiн ғана қайта сақтандыруға беруге құқылы.
6. Топтап сақтандыру кезiнде осы баптың 5-тармағында көрсетілген норма әр сақтандырылушыға жеке есептеледi.
7. Ортақ сақтандыру кезiнде осы баптың 5-тармағында көрсетiлген норма әр ортақ сақтандырушының сақтандыру сомасынан түскен үлес негiзiнде есептеледi.
8. Уәкiлеттi орган төлем қабiлетi маржасының ең аз деңгейiне және ипотеканы сақтандыру жөнiндегi қызметтi жүзеге асыратын сақтандыру ұйымына арналған сақтандыру резервтерiн есептеу тәртiбiне қосымша талаптарды белгiлеуге құқылы.
9. Қазақстан Республикасының резидент еместерi - қайта сақтандыру ұйымының цедентi төлеген сақтандыру сыйлықақысының жиынтық мөлшерi қаржы жылының толық аяқталуы бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарында қайта сақтандыру ұйымына төленгенiн ескерiп алынған сақтандыру сыйлықақыларының жиынтық мөлшерiнiң сексен бес процентiнен аспауы тиiс.
10. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы қаржылық есеп беруiне кiрмейтiн туынды қаржы құралдарының болуын және оны пайдалануды шектеу жөнiндегі мәлiметтердi уәкiлеттi органға ұсынады.
11. Пруденциалдық нормативтер есеп беруiнiң нормативтiк мәнi мен әдiстемесiн, сондай-ақ пруденциалдық нормативтер және басқа сақтауға мiндетті нормалар мен лимиттер есеп беруi үшiн олардың сапа және өтiмділік жөнiндегi жiктелуiн ескере отырып, активтер құны әдiстемесiне қойылатын талаптарын уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актілерiмен белгiленедi.";
29) 47-баптың 3-тармағындағы "сақтандыру резервтерiнiң қаражатын орналастыру тәртiбiне" деген сөздер "олардың құрылымына" деген сөздермен ауыстырылсын;
30) 53-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"53-бап. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық
жағдайын сауықтыру жөнiндегi ұсынымдар
Уәкiлеттi орган сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жағдайы нашарлаған жағдайда оның акционерлерi алдына қаржылық сауықтыру қажеттігі, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басшылығын ауыстыру немесе оны қайта ұйымдастыру туралы және мына төмендегiдей ұсыным жiберуге құқығы бар:
1) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша мiндеттемелер қабылдауды шектеу туралы;
2) жарғылық капиталды ұлғайту туралы;
3) дивидендтер төлеудi тоқтатуды және сақтандыру резервтерiн ұлғайту туралы;
4) жекелеген филиалдар мен өкiлдiктердi жабу арқылы, сондай-ақ қызметкерлердi қосымша жалдауды тоқтату немесе шектеу арқылы шығыстарды қысқарту туралы;
5) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының кез-келген басшы немесе басқа қызметкерлерiн тұрақты немесе уақытша қызметтен шеттету туралы;
6) тәуекел дәрежесi жоғары кейбiр сақтандыру сыныптары бойынша сақтандыру қызметiн тоқтата тұру немесе шектеу туралы.";
31) мынадай мазмұндағы 53-1-баппен толықтырылсын:
"53-1-бап. Шектеулi ықпал ету шаралары
1. Уәкілеттi орган пруденциалдық нормативтер және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақталуға мiндеттi өзге де нормалары мен лимиттерiнiң бұзылуын, Қазақстан Республикасының заңдарының бұзылуын, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы қызметкерлерi мен лауазым иелерiнiң және сақтандыру брокерiнiң заңсыз қимылдарын немесе әрекетсiздiктерiн анықтаған жағдайда уәкiлеттi орган сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына және сақтандыру брокерiне мынадай шектеулi ықпал ету шараларының бiрiн қолдануға құқылы:
1) жазбаша мiндеттеменi талап етуге;
2) орындалу мiндеттi жазбаша нұсқама беруге;
3) жазбаша ескерту жасауға;
4) жазбаша келiсiм жасауға.
Уәкілеттi орган актуарийлердiң сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңдар бұзылуы анықталған жағдайда осы тармақтың 2) және 3) тармақшаларында көрсетiлген шектеулi ықпал ету шараларын қолдану құқығы бар.
2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының немесе сақтандыру брокерiнiң жазбаша мiндеттемесiнде Қазақстан Республикасының заңдары бұзылғандығы және/немесе кемшілiктердi растаған факт болуы және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы немесе сақтандыру брокерi басшылығының болашақта анықталған кемшілiктердi және/немесе Қазақстан Республикасының заңдарын бұзуды болдырмау жөнiндегі кепiлдігі болуы тиiс.
3. Жазбаша нұсқама - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына немесе сақтандыру брокерiне Қазақстан Республикасының заңдарындағы анықталған бұзуларды, сондай-ақ қатаң белгіленген мерзiмде шарт мiндеттемелерiнiң бұзылуын жоюға не Қазақстан Республикасының заңдарындағы анықталған бұзылуды болашақта болдырмауға бағытталған мiндетi түзету шараларын орындау үшiн қабылданылады.
Сондай-ақ уәкілеттi орган жазбаша нұсқаманы сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы пруденциалдық нормативтердi және басқа сақталуға мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттердi бұзған жағдайда, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы немесе сақтандыру брокерi қабылдаған жазбаша мiндеттемеге сәйкес қатарынан алты ай аралығында қабылдаған мiндеттемесiн бұзған жағдайда қабылдайды.
Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы немесе сақтандыру брокерi жазбаша нұсқаманы аталған құжаттарда көрсетiлген мерзiмде орындайтындығы туралы уәкілеттi органды хабардар етуi тиiс.
4. Жазбаша ескерту - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына немесе сақтандыру брокерiне, осы Заңның 53-2-бабында көзделген санкцияларды мына жағдайда, егер Қазақстан Республикасының заңдарын бұзуды уәкiлеттi органның белгілеген мерзiмiнде жоймаса, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы немесе сақтандыру брокерi өзiне қабылдаған мiндеттемелерiн уәкiлеттi органның жазбаша мiндеттемесiнде және/немесе жазбаша ұйғарымында белгіленген мерзiмде орындамаған жағдайда қолданылуы мүмкiн уәкiлеттi органның хабарламасы болып табылады.
Жазбаша келiсiм - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының немесе сақтандыру брокерiнiң уәкiлеттi органмен арадағы анықталған кемшілiктерiн жою және осыған байланысты бiрiншi кезектегi шараларды бекiту қажеттiгi туралы келiсiмi. Жазбаша келiсiм сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы немесе сақтандыру брокерi мен уәкiлеттi орган кездескен кемшiлiктердi жою үшiн екi айдан асатын мерзiм талап етіледi деген ұйғарымға келген жағдайларда жасалады.
Уәкілеттi орган сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына немесе сақтандыру брокерiне осының алдындағы қолданылған ықпал ету шараларына қатыссыз, осы бап белгілеген кез-келген шектеулi ықпал ету шараларын қолдануға құқылы.";
32) мынадай мазмұндағы 53-2-баппен толықтырылсын:
"53-2 бап. Санкциялар
1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына немесе сақтандыру брокерiне санкцияны осы Заңға сәйкес уәкiлеттi орган не сот қолданады.
2. Уәкiлеттi органның санкция ретiнде мынадай шараларды қолдану құқығы бар:
1) Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген тәртiппен және негіздемеге сәйкес әкiмшiлiк айыппұл салу;
2) осы Заңның 54-бабымен белгiленген негiздемелер бойынша лицензиялардың қолданылуын уақытша тоқтату;
3) осы Заңның 55-бабымен көзделген негіздемелер бойынша лицензияларды қайтарып алу;
4) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акцияларды олардың акционерлерiнен мәжбүрлеп сатып алуы туралы шешiм қабылдау және жаңа инвесторға осы Заңның 61-бабының талаптарына сәйкес сату.";
33) 54-бапта:
1-тармақта:
1) тармақшадағы "жазбаша нұсқама" деген сөз "шектеулi ықпал ету шараларын" деген сөздермен ауыстырылсын;
4) тармақшада "сақтандыру қызметiн" деген сөздерден кейiн "және сақтандыру брокерiнiң қызметiн" деген сөздермен толықтырылсын;
6) тармақша алып тасталсын;
9) тармақшада "тоқтатыла тұрады." деген сөздер "тоқтатыла тұрады;" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 10) тармақшамен толықтырылсын:
"10) сақтандыру брокерiнiң сақтандыру агентi қызметiн жүзеге асыруы.";
мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
"1-1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы лицензиясының қолданылуы барлық сыныптар бойынша, сонымен бiрге сақтандырудың жеке сыныптары бойынша да тоқтатыла тұрылуы мүмкін.";
3-тармақтың екiншi бөлiгiндегi "сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының" деген сөздер "лицензиаттың" деген сөздермен ауыстырылсын;
34) 55-бапта:
1-тармақта:
4) тармақша алып тасталсын;
5) тармақшада "шығаруға құқылы." деген сөздер "шығаруға;" деген сөзбен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:
"6) лицензияны алған күннен бастап бiр жыл iшiнде сақтандыру қызметiн, сақтандыру брокерiнiң қызметiн жүзеге асырмауға құқылы.";
3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Лицензиялары қайтарып алынған сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы сақтандыру немесе өзге қызметтi жүзеге асыруға құқылы емес, әрi тiзбесiн уәкiлеттi орган айқындайтын операцияларды қоспағанда, қолдағы банк шоттары бойынша барлық операцияларды тоқтатуға мiндеттi.";
мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:
"4. Лицензиясы қайтарып алынған сақтандыру брокерi өз қызметiн жүзеге асыруға құқығы жоқ, оны ұстауға байланысты ағымдағы шығыстарға, сақтандыру брокерiне келiп түскен ақшаны есептеуге байланысты жағдайларды қоспағанда, ол банктiк шоттар бойынша барлық операцияларды тоқтатуға мiндетті.";
35) 56-баптың 1-тармағындағы "оның лицензиат назарына жеткiзiлген не баспасөзде жарияланған" деген сөздер "оны уәкiлеттi орган қабылдаған" деген сөздермен ауыстырылсын;
36) 56-баптың 8-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"8. Уәкілетті органның, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және тарату комиссиясының уақытша әкiмшілiгінiң (уақытша басқарушы) құрамына енгiзiлген уәкiлеттi орган қызметкерлерiнiң еңбегiне ақы төлеу, сондай-ақ орталық әдiлет органының ресми баспасөз басылымдарында сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын соттың мәжбүрлеп тарату жөнiндегi қабылдаған шешiмi туралы ақпаратына және әділет органының сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының мәжбүрлеп таратылу негізiнде қызметi тоқтатылуын мемлекеттiк тiркеуге байланысты шығыстардан басқа сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын мәжбүрлеп тарату негіздемесi бойынша қызметiн тоқтатқан жағдайдағы шығыстарын қаржыландыруына және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының мүлкi болмаған не оның құны осы шығыстарды жабуға жеткiлiксiз болған жағдайында сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын таратуды аяқтаған соң құжаттарды сақтау үшiн архивке өткiзу жөнiндегi ақпаратты жариялау жөнiндегi шығыстарды жабудан басқа жағдайлардағы шығыстарын қаржыландыруына тыйым салынады.";
37) 59-бап мынадай мазмұндағы 1-1) тармақшамен толықтырылсын:
"1-1) уәкiлеттi органның сақтандыру және сақтандыру қызметi туралы заңдарының бұзылуын жою туралы жазбаша ұйғарымының және жазбаша ескертуiнiң орындалмауы;";
38) 61-бапта:
2, 3-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Уәкiлеттi органның сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акциясын мәжбүрлеп сатып алуы оларды кейiн жаңа инвесторға сату мақсатында сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акцияларын (акционерлер үлесi) мәжбүрлеп сатып алу туралы шешiм қабылдаған күнгi оның нақты төлем қабiлетi маржасының мөлшерi негізiнде белгiлi болған баға бойынша жүзеге асырылады.
3. Уәкiлеттi орган сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сатып алған акцияларын сатуды сатып алу бағасы бойынша жүргiзедi.
Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының барлық мәжбүрлеп сатып алынатын акцияларын иеленушiлердiң құқықтары мен мiндеттерi жаңа инвесторға көшедi.";
39) 62-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы екiншi бөлiкпен толықтырылсын:
"Сақтандыру қызметін жүзеге асырмайтын заңды тұлға ерiктi қайта ұйымдастырылуына рұқсатты алған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы уәкiлеттi органға бұрын берiлген барлық лицензияларды бiр апталық мерзiмде қайтарып беруге мiндеттi.";
40) 64-бап алып тасталсын;
41) 67-баптың 4-тармағында "қайтаруға мiндеттi" деген сөздердiң алдында "бip апталық мерзiмде" деген сөздермен толықтырылсын;
42) 69-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Уақытша әкiмшілiк өз өкiлеттігін тапсыра отырып сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының мүлкiн және құжаттарын он күннен аспайтын мерзiмде тарату комиссиясының төрағасына бередi. Егер мәжбүрлеп таратылып отырған сақтандыру ұйымы сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беру жүйесiнiң қатысушысы болған жағдайда, уақытша әкiмшілік мiндеттi сақтандыру түрлерi бойынша сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк берудi жүзеге асыратын ұйымға уәкілетті органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде көзделген мерзiмде және көлемде ақпарат бередi.";
43) 70-баптың 1-тармағының екінші бөлігіндегі "тағайындау" деген сөзден кейiн "және босату" деген сөзбен толықтырылсын;
44) 72-баптың 1-тармағының 5) тармақшасындағы "кепілдiк төлемдерi" деген сөздер "кепiлдiк, өтемақылық төлемдер және оларды жүзеге асыруға байланысты өзге шығыстар" деген сөздермен ауыстырылсын;
45) 74-бапта:
3-тармақта "мiндеттi" деген сөз "сақтандыру брокерi мiндеттi" деген сөздермен ауыстырылсын;
4-тармақта "жүргізiп отырады" деген сөздер "сақтандыру брокерлерi жүргiзiп отырады" деген сөздермен ауыстырылсын;
46) мына мазмұндағы 75-1-баппен толықтырылсын:
"75-1-бап. Шығын коэффициентi
1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары сақтандырудың барлық не жекелеген сыныптары (түрлерi) бойынша өз қызметтерiне талдау жасау мақсатында шығын коэффициентi есебiн жасайды.
2. Шығын коэффициентi - сақтандырудың барлық не жекелеген сыныптарын (түрлерiн) жүзеге асыру кезіндегі сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының қызметiнiң шығындарын көрсетуге қатысты көрсеткiш.
Шығын коэффициентi есебiнiң тәртiбi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актілерiмен белгiленедi.";
47) 77-баптың 1 және 2 тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Сақтандыру нарығының кәсiби қатысушылары, кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыратын сақтандыру aгенттеpi сақтандыру (қайта сақтандыру), сақтандыру делдалдығы жөнiндегі деректердi қалыптастыруға және Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртiппен олардың қызметiне байланысты құжаттардың сақталуын және есебiн жүргiзудi қамтамасыз етуге мiндеттi.
2. Сақтандыру нарығы кәсiби қатысушыларының, кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыратын сақтандыру агенттерiнiң сақталуы мiндетті болып табылатын құжаттар тiзбесiнiң сақталу тәртiбiн және мерзiмiн мұрағат пен құжаттаманы басқарудың уәкілетті мемлекеттiк органымен келiсе отырып уәкiлеттi орган белгілейдi.".
4. "Сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беру қоры туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2003 ж., N 11, 63-құжат):
1) 1-бапта:
1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"1) агент банк - Сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беру қорымен жасалған агенттік келiсiмiнiң негізiнде кредиторларға кепiлдiк төлемдерiн жүзеге асыру бойынша қызмет көрсететiн банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын банк немесе ұйым.";
6) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"6) кредитор - мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының - Қор қатысушысының осы Заңда көзделген жағдайларда кепiлдiк төлемiн алуға құқығы бар сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы);";
7) тармақша "Сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беру қоры кепiлдiк берген мiндетті сақтандырудың түрлерi бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;
11) тармақша "сондай-ақ сақтандыру жағдайын, келтiрiлген зиян мөлшерiн анықтауға байланысты шығыстарды және кепiлдiк пен өтемақы төлемдерiн жүзеге асыруға байланысты өзге шығыстарды" деген сөздермен толықтырылсын;
2) 4-баптың 1) тармақшасындағы "сақтандыру ұйымдарының қызметiн реттейтiн" деген сөздерден кейiн ", оның ішінде кепiлдiк және өтемақы төлемдерiн жүзеге асыру тәртiбiнiң мәселелерiн реттейтiн" деген сөздермен толықтырылсын;
3) 5-бапта:
3, 4-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Қордың қызметiне жалпы басшылықты бес адамнан тұратын директорлар кеңесi жүзеге асырады. Директорлар кеңесiнiң құрамына уәкiлеттi органның бiр өкілі, Қор қатысушысы-сақтандыру ұйымдарының бiр өкiлi, Құрылтайшының бiр өкiлi, Қордың ағымдағы қызметiне басшылықты жүзеге асыратын және Құрылтайшы болып тағайындалған Қордың бас директоры мен Қордың бiр өкiлi кiредi.
4. Қордың банк шоттары Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiнде ашылады. Кепілдiк төлемдерiн жүзеге асыру үшiн, сонымен қатар Қордың ағымдағы қаржы-шаруашылық қызметтi жүзеге асыруы мақсатында Қордың банк шоттары екiншi деңгейдегі банктерде ашылуы мүмкiн.";
4) 6-бапта:
1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"1) қатысушы-сақтандыру ұйымдарының мiндеттi және төтенше жарналарының ставкаларын қатысушылар-сақтандыру ұйымдарының Қорға төлеуi тиiс төтенше жарналарының көлемiн әрбiр күнтiзбелiк жылға белгiлеу;";
мынадай мазмұндағы 4-1) тармақшамен толықтырылсын:
"4-1) тартылған заемдардың және Қордың қарызға алуының шектi мөлшерлерiн белгiлеу;";
5) 7-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"7-бап. Қордың кепiлдiктерi
"Қатысушы-сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы сот шешiмi заң күшiне енген күннен бастап Қор ол бойынша мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымы заңсыз бас тартқан (толық немесе iшiнара) не сақтандыру төлемiн толық көлемде жүзеге асырмаған, оның iшiнде сақтандыру қызметін жүзеге асыру құқығына берiлген лицензияны қайтарып алғанға да және оны мәжбүрлеп тарату туралы сот шешiмi күшіне енгенге де дейiнгi кезеңде, мiндеттi сақтандыру шарты бойынша барлық басталған сақтандыру жағдайы бойынша кредиторларға кепiлдiк төлемдерiн жүзеге асыру жөнінде өзiне мiндеттемелер алады.";
6) 8-бап мынадай мазмұндағы 3 және 4-тармақтармен толықтырылсын:
"3. Өз функцияларын сапалы және уақтылы орындауды қамтамасыз ету мақсатында, Қор өз құзыретiнiң шегiнде жеке және заңды тұлғалардан, сондай-ақ мемлекеттік органдардан ақпаратты, оның iшiнде сақтандыруды құрайтын құпияны алуға құқылы.
Алынған мәлiметтер одан әрi жария етiлмеуi тиiс.
4. Қордың қызметкерлерi қызметтік, коммерциялық құпияны, сақтандыру құпиясын немесе Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес заңмен қорғалатын өзге құпияны құрайтын өз функцияларын олардың жүзеге асыруы барысында алынған мәлiметтердi жария етпеуге жауап бередi.";
7) 10-баптың 7) тармақшасы алып тасталсын;
8) 15-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"15-бап. Кепiлдiк төлемiн жүзеге асыру негіздерi және тәртiбi
1. Кепiлдiк беру төлемiн жүзеге асыру жөнiндегi Қорға қойылатын талап ету құқығы қатысушы-сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы сот шешiмi заң күшіне енген күннен бастап туындайды.
Кепiлдiк беру төлемiн алуға кредиторлардың құқығы бар:
1) сақтандыру қызметiн жүзеге асыру құқығына берiлген лицензияны қайтарып алғанға және ол бойынша мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымы заңсыз бас тартқан (толық немесе iшiнара) не сақтандыру төлемiн толық көлемде жүзеге асырмаған мiндеттi сақтандыру шарты бойынша оны мәжбүрлеп тарату туралы сот шешiмi заңды күшiне енгенге дейiнгi кезеңде барлық басталған сақтандыру жағдайы бойынша;
2) сақтанушының басқа қатысушы-сақтандыру ұйымымен мiндеттi сақтандырудың жаңа шартын жасаған күнге дейiн сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы сот шешiмi заңды күшiне енген күннен бастап, бiрақ мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы сот шешiмi заңды күшiне енген күннен бастап екi айдан аспайтын кезеңде басталған сақтандыру жағдайы бойынша.
2. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген негіздерде Қорға қойылатын талап құқығы кредиторда туындаған кезде, растайтын құжаттар болған кезде кредитор қатысушы-сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы сот шешімі заңды күшiне енген күннен бастап екi айдың iшiнде кепiлдiк төлемiн жүзеге асыру туралы жазбаша өтiнiшпен Қорға баруға құқылы.
Растайтын құжаттар болмаған кезде, оларды алу үшiн, кредитор мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының тарату комиссиясына сақтандыру төлемiн жүзеге асыру туралы өтiнiшпен (шағыммен) баруға құқылы.
3. Осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда міндетті сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жағдайы басталған кезде кредитор сақтандыру (кепiлдiк беру) төлемiн жүзеге асыру туралы талаптармен тiкелей Қорға не Қордың қатысушысы-сақтандыру ұйымына баруға құқылы.
Кредитордың талаптарын алғаннан кейiн қатысушы - сақтандыру ұйымы не Қор мiндеттi сақтандыру туралы заң актiлерiнде көзделген тәртiппен сақтандыру жағдайын және келтiрiлген зиянның мөлшерiн анықтау бойынша жұмысты жүргiзедi.
4. Кредитор не қатысушы-сақтандыру ұйымы кепiлдiк беру төлемiн жүзеге асыру үшiн қажет құжаттардың толық пакетiн бергеннен кейін Қор кепiлдiк төлемiн жүзеге асыру туралы не кепiлдiк беру төлемiн жүзеге асырудан бас тарту туралы шешiм қабылдайды.
5. Қор қатысушы-сақтандыру ұйымдарының осы баптың 3-тармағында көзделген iс-шараларды жүзеге асыруға байланысты, нақты шығыстар мөлшерiндегі, бiрақ бес айлық есептiк көрсеткiштен аспайтын шығыстарын өтейдi.
6. Кепiлдiк беру төлемiнiң мөлшерi мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыруға арналған сақтандырудың мiндетті түрi бойынша Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес айқындалады.
7. Кепілдiк беру төлемi моральдық зиянның, кредитордың жiберген пайдасының, сондай-ақ мiндеттi сақтандыру шарты бойынша тұрақсыздық айыбының орнын толтырмайды.
8. Кредиторларға кепілдiк беру төлемiн тiкелей Қор немесе кредитордың банк шотына қолма-қол жасалмайтын нысанда не қолма-қол ақшамен агент арқылы жүзеге асырылады.
9. Мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының кредиторына кепiлдiк төлемiн жүзеге асырған күннен бастап жүзеге асырылған кепiлдiк төлемiнiң көлемiнде мiндеттi сақтандыру шарты бойынша кредитордың талап ету құқығы көшедi.
Кредитордың көшкен талап ету құқығын, сонымен қатар кепiлдiк төлемiн жүзеге асыруға байланысты шығыстарды өтеу жөнiндегi талапты Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының тарату комиссиясына (бұдан әрi - тарату комиссиясы) Қор ұсынады.";
9) 16-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"16-бап. Сақтанушылардың құқықтарын қорғаудың қосымша
тәсiлдерi
1. Мерзiмдерi өтпеген мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтанушы сот шешiмi күшiне енген күннен бастап екi айлық мерзiмде Қордың қатысушы-сақтандыру ұйымымен қалған уақыт кезеңiне мiндеттi сақтандыру шартын жасауға құқылы, бұл кезең iшiнде мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымымен бұрын жасалған мiндетi сақтандыру шарты қолданыста болуы тиiс.
2. Қатысушы-сақтандыру ұйымымен осы баптың 1-тармағында көзделген мiндеттi сақтандыру шартын жасаған жағдайда, Қор қатысушы-сақтандыру ұйымына өтемақы төлемiн жүзеге асырады.
3. Өтемақы төлемiнiң мөлшерi жаңадан жасалған мiндеттi сақтандыру шартының қолданылу кезеңiне сүйене отырып, мiндеттi сақтандыру туралы заң актiсiне сәйкес айқындалады. Өтемақы төлемiн жүзеге асыру тәртiбi осы Заңға және уәкiлетті органның нормативтiк құқықтық актілерiне сәйкес айқындалады.
Жаңадан жасалған шарттың қолданылу мерзiмi жаңа шартты жасаған күннен бастап, бұл кезең iшiнде мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымымен сақтанушы бұрын жасаған мiндетi сақтандыру шарты қолданыста болуы тиiс мерзiм аяқталған кезге дейiнгi кезеңдi құрайды.
Егер сақтанушы мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымымен бұрын жасалған мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру сыйлықақысын толық төлемесе, Қор сақтанушы төлемеген сақтандыру сыйлықақысының сомасын шегере отырып, өтемақы төлемiн жүзеге асыруға құқылы. Мұндай жағдайда, мiндеттi сақтандыру шартын жасаған қатысушы-сақтандыру ұйымы сақтанушыдан сақтандыру сыйлықақысының төленбеген сомасын талап етуге құқылы.
4. Қатысушы-сақтандыру ұйымы мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының сақтанушысымен мiндетті сақтандыру шартың жасаған кезде қатысушы-сақтандыру ұйымы мiндеттi сақтандырудың осы түрi бойынша Қазақстан Республикасының заң актiсiнде көзделген көлемдер осындай шарт бойынша жауапты болады.
5. Қатысушы-сақтандыру ұйымы мiндетті сақтандыру шарты қолданысының өтпеген кезеңiне мiндетi сақтандыру шартын жасағанда мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының сақтанушысынан бас тартуға құқылы.
Мәжбүрлеп таратылатын Қордың қатысушысы-сақтандыру ұйымымен бұрын жасалған шарт қолданысының өтпеген кезеңiне жасаған шарт бойынша қатысушы-сақтандыру ұйымы Қорға мiндеттi жарналар төлемейдi, шартты мiндеттемелердi қалыптастырады.
6. Өтемақы төлемдерiн жүзеге асырған күннен бастап жүзеге асырылған өтемақы төлемi көлемiндегi мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтанушының талап ету құқығы Қорға көшедi.
Көшкен талап ету құқығын, сонымен қатар өтемақы төлемiн жүзеге асыруға байланысты шығыстарды өтеу жөнiндегі талапты Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен тарату комиссиясына Қор ұсынады.
7. Уәкiлеттi орган дереу, бiрақ қатысушы-сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы сот шешiмi заңды күшiне енген күннен бастап 10 күннен кешiктiрмей, Қордың қатысушысы-сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы сот шешімiнiң көшiрмесiн Қорға жiбередi.
8. Қор, он жұмыс күнiнiң iшiнде қатысушы-сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы заң күшiне енген сот шешiмiнiң көшірмесiн алған күннен бастап Қазақстан Республикасының барлық аумағына тараған мемлекеттiк және орыс тiлдерiндегі мерзiмдiк баспасөз басылымдарында басталған сақтандыру жағдайы бойынша мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының кредиторларына кепiлдiк төлемдерiн жүзеге асыру туралы хабарды, сонымен қатар мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтанушылар баруға құқылы олардың мекен-жайларын көрсете отырып, сонымен бiрге мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымымен бұрын жасалған шарт қолданысының өтпеген кезеңiне мiндеттi сақтандырудың жаңа шартын жасау үшiн қатысушы-сақтандыру ұйымдарының тiзбесiн жариялайды.";
10) 18-бапта:
1-тармақта:
2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"2) тарату комиссиясының құрамына өз өкiлiн енгiзу туралы уәкiлеттi органның алдында өтiнiш жасауға және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының тарату өндiрiсiне қатысуға;";
3) тармақшадағы "қажеттi ақпарат" деген сөздер "қажетті ақпарат пен құжаттар" деген сөздермен ауыстырылсын;
2-тармақта:
3) және 4) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
3) уәкiлеттi орган айқындайтын тәртiппен, көлемде және мерзiмде уәкiлеттi органға Қордың қызметi туралы мәлiметтер мен қаржылық есеп (Қордың қаржылық есебiнен басқа) беруге;
4) қатысушы-сақтандыру ұйымдарына олардың сұратулары бойынша өзінің жылдық бухгалтерлiк балансын және қатысу шартына сәйкес кiрiстер мен шығыстар туралы есебiн беруге;";
5) тармақшада "жылдық" деген сөзден кейiн "бухгалтерлiк" деген сөзбен толықтырылсын;
7) тармақша "және уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актілерiнде" деген сөздермен толықтырылсын;
11) тармақша "және уәкілетті органның нормативтiк құқықтық актілерiнде" деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы 13) тармақшамен толықтырылсын:
"13) осы Заңның 15-бабының 6-тармағында көзделген тәртiппен қатысушы-сақтандыру ұйымдарының шығыстарын өтеуге.";
11) 19-бапта:
1-тармақтың 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"3) жылдық бухгалтерлiк баланс және кiрiстер мен шығыстар туралы есебiн берудi Қордан талап етуге;";
2-тармақ мынадай мазмұндағы 7) тармақшамен толықтырылсын:
"7) осы Заңның 15-бабының 3-тармағында көзделген iс-шараларды жүзеге асыруға.".
5. "Көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлігін мiндеттi сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 1 шiлдедегi Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2003 ж., N 15, 104-құжат):
1) 8-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыруды жүзеге асыратын сақтандырушы жыл сайын өзiнiң қаржылық есебiн Қазақстан Республикасының барлық аумағына таралатын кемiнде екi мерзiмдiк баспасөз басылымында мемлекеттiк және орыс тiлдерiнде Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң жылдық қаржылық есептi жариялау тәртiбi туралы нормативтік құқықтық актiсiнде көзделген көлемде және мерзiмде жариялауға мiндетті.";
2) мынадай мазмұндағы 8-1-баппен толықтырылсын:
"8-1-бап. Мiндеттi сақтандыру жөнiндегi деректер базасы
1. Сақтандыру ұйымы ретiнде тіркелген заңды тұлға көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігін мiндетті сақтандыруды жүзеге асыру құқығына лицензияны алғанға дейiн осы Заңмен айқындалған тәртiппен мiндеттi сақтандыру жөнiндегі деректер базасының қатысушысы болуға мiндеттi.
2. Мiндетті сақтандыру жөнiндегi деректер базасы - сақтанушы, сақтандырылушы және сақтандырушы туралы ақпараттың жиынтығы.
Сақтандыру есебi - сақтандыру тарихында бар ақпаратты толық немесе iшiнара берудiң нысаны.
Сақтанушы және сақтандырылушы деректер базасының субъектiлерi болып табылады.
3. Сақтандырудың мiндеттi түрi бойынша деректеp базасын қалыптастыру мен жүргiзу жөнiндегi ұйым Қазақстан Республикасының заң актілерiне және сақтандыру қызметiн реттеу мен қадағалау жөнiндегі уәкілетті мемлекеттік органның нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес құрылған және өз қызметiн жүзеге асыратын кредит бюросы болып табылады.
4. Заң актілерi мен осы Заңда көзделген талаптарды iске асыру жөнiндегі функцияларды сапалы және уақтылы қамтамасыз ету мақсатында кредит бюросы және Сақтандыру төлемдерiне кепілдiк беру қоры жеке және заңды тұлғалардан, сондай-ақ мемлекеттiк органдардан ақпаратты, оның iшiнде сақтандыруды құрайтын құпияны алуға құқылы.
Кредит бюросының және Сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беру қорының қызметкерлерi қызметтік, коммерциялық құпияны, сақтандыру құпиясын немесе Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес заңмен қорғалатын өзге құпияны құрайтын, өз функцияларын жүзеге асыруы барысында олар алған мәлiметтердi жария етпеуге жауапты болады.
5. Мiндеттi сақтандыру жөнiндегi деректер базасын қалыптастыруға арналған ақпаратты жеткiзушiлер мыналар болып табылады:
1) iшкi iстер органдары жол полициясының бөлiмшелерi;
2) көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыруды жүзеге асыратын сақтандырушылар;
3) ақпаратты беру және (немесе) сақтандыру есептерiн алу туралы шарттардың негiзiнде өзге тұлғалар.
6. Ақпаратты жеткiзушi:
1) кредит бюросынан осы Заңға сәйкес берiлген ақпаратты пайдалануды талап етуге;
2) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне және (немесе) ақпарат беру және (немесе) ақпарат алу туралы шартқа сәйкес өзге құқықтары болуға құқылы.
7. Ақпаратты жеткiзушi:
1) ақпарат беру және (немесе) сақтандыру есептерiн алу туралы қатысу шартын жасауға;
2) осы Заң және ақпарат беру және (немесе) сақтандыру есептерiн алу туралы шарттар айқындаған көлемде және тәртiппен мiндеттi сақтандыру жөнiндегi деректер базасын қалыптастыруға арналған ақпаратты кредит бюросына беруге;
3) сақтандыру тарихы субъектiсiнiң талабы бойынша кредиттік бюроға берiлген ақпаратқа түзетулер енгiзуге;
4) кредит бюросына сақтандыру тарихының субъектiсi туралы қолда бар мәлiметтерге дәл сәйкес келетiн ақпарат беруге;
5) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес ақпарат ресурстарын және ақпарат жүйелерiн пайдалануға;
6) меншiктi қаражаттың есебiнен ақпарат алудың және өңдеудiң қажеттi жағдайларын қамтамасыз етуге мiндеттi.
8. Сақтандыру есебiн алушылар мыналар болып табылады:
1) сақтандыру қызметiн peттеу мен қадағалау жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттік орган;
2) iшкi iстер органдары жол полициясының бөлiмшесi;
3) көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыруды жүзеге асыратын сақтандырушылар;
4) мiндетті сақтандыру жөнiндегi деректер базасының субъектiлерi;
5) сақтандыру және актуарлық есеп айырысу саласында консультациялық қызмет көрсететін консалтингтiк және ғылыми-зерттеу ұйымдары.
Осы тармақта көрсетiлмеген өзге тұлғаларға ақпарат беруге жол берiлмейдi.
9. Осы баптың 8-тармағының 3) және 5) тармақшаларында көрсетілген тұлғалар ақпарат беру және (немесе) ақпарат алу туралы шарт жасағаннан кейiн сақтандыру есебiн алушылар ретiнде кредит бюросында тiркелуi тиiс.
Ақпарат алушы сақтандыру есебiн алуға және Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес өзге құқықтарға ие болуға құқылы.
Осы баптың 8-тармағының 3) және 5) тармақшаларында көрсетiлген сақтандыру есебiн алушылар:
1) ақпарат алушы ретiнде тiркеу кезінде олар берген мәлiметтердiң өзгерiсi туралы хабарлауға;
2) ақпаратқа қатысты құпиялылықты сақтауға және оны үшiншi тұлғаларға жария етпеуге;
3) алынған ақпаратты осы Заңда көзделген мақсат үшiн ғана пайдалануға;
4) міндетті сақтандыру жөнiндегi деректер базасы субъектiсiнiң талабы бойынша оны ақпараттың мазмұнымен таныстыруға не ақпарат алушының iшкi ережелерiне сәйкес оның көшiрмесiн оған беруге;
5) ақпарат беру жөнiндегi деректер базасының қызметiне ақы төлеуге;
6) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес өзге мiндеттерге ие болуға мiндеттi;";
3) мынадай мазмұндағы 8-2-баппен толықтырылсын:
"8-2-бап. Мiндеттi сақтандыру жөнiндегі деректер базасын
қалыптастыру үшiн берілген ақпарат
1. Ақпарат беру жөнiндегi өз мiндеттемелерiн орындау және сақтандыру есептерiн алу мақсатында осы Заңның 8-1-бабы 5-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген ақпаратты жеткiзушiлер және осы Заңның 8-1-бабы 8-тармағының 3) тармақшасында көрсетiлген сақтандыру есебiн алушылар барлық кредит бюроларымен ақпарат беру және немесе) кредиттiк есептердi алу туралы шарт жасауға мiндеттi.
2. Iшкi iстер органдары жол полициясының бөлiмшесi кредиттiк бюроларға жол-көлiк оқиғалары, мемлекеттiк техникалық қараудан өткен көлiк құралдары жөнiндегі және өздерiнiң жауапкершіліктерiн мiндетті сақтандыру шартын жасаған олардың иелерi жөнiндегі ақпаратты ақпаратты беру туралы шартта көзделген тәртiппен, мерзiмде және көлемде алуға мүмкiндiгi берiледi.
3. Сақтандырушылар әрбiр жасалған сақтандыру шарты бойынша, сақтандыру сыйлықақыларының көлемi, сақтандыру жағдайлары, сондай-ақ сақтандыру төлемдерiнiң сомалары (мүлiк және денсаулық бойынша төлемдер бөлігінде) жөнінде ақпаратты ақпаратты беру және (немесе) сақтандыру есептерiн алу туралы шартта көзделген тәртiппен, мерзiмде және көлемде ұсынады.
4. Осы баптың 2 және 3-тармақтарында көрсетілген ақпарат тиiстi бағдарламалық қамтамасыз етумен бiрiккен ақпарат жүйелерiн пайдалана отырып электрондық түрде беріледi.
5. Кредиттік бюролар жол полициясы бөлiмшесiнен алынған және сақтандырушыларға берiлген ақпаратты уақтылы енгiзуге мiндеттi.
6. Кредит бюро деректер базасының ақпарат ресурсын құру мен оған қол жеткiзуге тең қатысу жағдайын қамтамасыз етуге мiндетті.";
4) 13-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"4. Осы баптың 3-тармағында көзделгеннен өзге мерзiмге көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлігін мiндеттi сақтандыру шартын жасауға жол берiледi:
1) көлiк құралын маусымдық пайдалану кезiнде, бiрақ кемiнде алты ай;
2) сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беру жүйесiнiң мәжбүрлеп таратылатын қатысушы-сақтандыру ұйымының кредиторларымен (сақтанушыларымен);";
5) 14-баптың 1-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"3) сақтандыру төлемiн жүзеге асыруды көздейтiн алғашқы сақтандыру жағдайының басталуы.";
6) 16-баптың 2-тармағының 1) тармақшасы мынадай сөздермен толықтырылсын:
", оның iшiнде қос сақтандыру көлiк құралдарын маусымдық пайдалану Қазақстан Республикасының аумағына уақытша кiру және осы Заңда көзделген тәртiппен сақтандыру сыйлықақысының мөлшерiн азайтуға берiлген құқық туралы;";
7) 17-баптың 2-тармағының 6) тармақшасындағы "сақтандыру жағдайының басталғаны туралы хабар алынған кезден бастап жетi жұмыс күнi iшiнде" деген сөздер "осы Заңда белгiленген мерзiмде" деген сөздермен ауыстырылсын;
8) 22-бап:
мынадай мазмұндағы 5-1 және 5-2-тармақтармен толықтырылсын:
"5-1. Сақтандырушы мүлiкке келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалайды және өз есебiнен тәуелсiз сарапшыны тарта отырып аталған бағалауды ұйымдастырады. Сақтандырушы пайда алушыға тиесiлi сақтандыру төлемiнен бағалауды жүргiзуге меншiктi шығыстарды ұстап қалуға құқылы емес.
Сақтанушының тәуелсiз сарапшыны тартуы мүмкiн болмаған жағдайда, жәбiрленушiнiң мүлігіне келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалағанда сақтандырушы сақтанушыдан бас тартуға құқылы емес.
5-2. Сақтанушы (сақтандырылушы) немесе жәбiрленушi тәуелсiз сарапшының қызметiн дербес пайдалануға құқылы. Бұл ретте мүлiкке келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалау шығыстарын сақтанушының (сақтандырылушының) өзi немесе жәбiрленушi өтейдi. Егер сақтанушының (сақтандырылушының) немесе жәбiрленушiнiң бастамасымен болған бағалауды сақтандырушы мойындайтын және сақтандыру төлемiнiң мөлшерiн есептеу кезiнде ол пайдаланатын болса, онда сақтандырушы осы шығыстары бар тұлғаға сараптама шығындарын өтейдi.
Сақтанушының (сақтандырылушының) немесе жәбiрленушiнiң бастамасы бойынша жәбiрленушiнiң мүлігіне келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалаумен келiспеген жағдайда, сақтандырушы өз бағасын жасауға құқылы.
Сақтандырушы жасаған бағамен пайда алушы келiскен кезде, сақтанушының (сақтандырылушының) немесе жәбiрленушiнiң бағалау шығыстарын сақтандырушының өтеуi тиiс емес.";
6-тармақта:
"сақтандыру жағдайының басталғаны туралы сақтандырушыға ол не сақтанушы (сақтандырылушы) хабарлаған күннен бастап жетi жұмыс күні ішінде" деген сөздер "сақтандыру жағдайының басталу дерегiн растайтын құжаттарды ол немесе сақтанушы (сақтандырылушы) берген күннен бастап үш жұмыс күнi ішінде," деген сөздермен ауыстырылсын;
"бағалау" деген сөз "зақымдалған мүлiкті қарау мен бағалау" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 6-1-тармақпен толықтырылсын:
"6-1. Сақтандырушы зақымдалған мүлiктi қараған және жәбiрленушiнiң мүлігіне келтiрiлген зиянның мөлшерiн бағалаған не сақтанушының (сақтандырылушының) немесе жәбiрленушiнiң бастамасы бойынша тәуелсiз сарапшы жасаған осындай бағалау нәтижелерiн алған күннен бастап 4 жұмыс күнi iшiнде бағалау туралы есеп (қажет болған жағдайда) пен сақтандыру актiсiн жасайды және оларды пайда алушыға танысу үшiн бередi.";
9) 23-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Егер сақтандырушы сақтандыру жағдайының басталу дерегiн растайтын құжаттарды алған және зақымдалған мүлiктi қарауға берген күннен бастап үш жұмыс күнi iшiнде сақтанушы (сақтандырылушы) немесе жәбiрленуші өтiнiшiнiң негізiнде келтiрiлген зиянға бағалау жасамаса, сақтанушы (сақтандырылушы) не жәбiрленушi тәуелсiз сарапшы көрсететiн қызметтердi пайдалануға және мүлiктi қалпына келтiрудi (кәдеге жаратуды) бастауға құқылы.";
10) 24-бапта:
1-тармақта:
1) тармақша мынадай мазмұндағы жетiншi абзацпен толықтырылсын:
"мүгедек бала" - 300;";
2) және 3) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
"2) бiр жәбiрленушiнiң мүлкiне келтiрiлген зиян үшiн - келтірілген зиян мөлшерiнде, бiрақ 400-ден көп емес;
3) екi және одан астам жәбiрленушiнiң мүлкiне бiр мезгiлде келтiрiлген зиян үшiн, бiрақ әрбiр жәбiрленушiге 400-ден көп емес. Бұл ретте сақтандыру төлемдерiнiң жалпы мөлшерi барлық жәбiрленушiге 1000-нан аса алмайды. Сақтандырушы жауапкершілiгінiң шектi көлемiнен зиян мөлшерi асқан жағдайда әрбiр жәбiрленушiге сақтандыру төлемi оның мүлігіне келтiрiлген зиянның дәрежесiне барабар түрде жүзеге асырылады.";
11) 24-баптың 6-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"6. Жәбiрленушi қайтыс болған жағдайда, жәбiрленушiнi жерлеген адамға сақтандырушы жерлеуге қажетті шығыстарды нақты шығындар мөлшерiнде, бiрақ көлiк құралы иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында белгiленген сақтандыру сомасы шегінде өтейдi.";
12) 25-бапта:
2-тармақтың бiрiншi бөлігінде:
4) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"4) жәбiрленушiнiң қайтыс болғаны туралы куәлiктiң нотариатта куәландырылған көшiрмесi;";
мынадай мазмұндағы 4-1) тармақшамен толықтырылсын:
"4-1) пайда алушының зиянды өтеп алу құқығын растайтын құжат (көшiрмесi);";
8) тармақша ", оның iшiнде көлiк құралының тiркелгендігі туралы куәлiктiң көшiрмесi.";
4-тармақ мынадай мазмұндағы екiншi бөлiкпен толықтырылсын:
"Мүлiкке зиян келтiрiлген кезде жәбiрленушi осы мүлiктi меншiктенушi болып танылады, ал ол қайтыс болған жағдайда - зиянды өтеуге құқығы бар тұлға.";
13) 26-бапта:
2-тармақтың екiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
"Сақтандыру төлемінің дау туғызған бөлігін сақтандырушы бiтiм келiсiмiн бекiту туралы сот ұйғарымы заңды күшiне енген не осы дау бойынша соттың шешiмi заңды күшiне енген күннен бастап үш жұмыс күні ішінде, егер сот шешiмi шұғыл түрде орындауды ұйғармаса, төлеуге тиiс.";
мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:
"2-1. Бiрнеше жәбiрленушінiң мүлiгiне зиян келтiрiлген жағдайда, сақтандырушы барлық жәбiрленушiлердiң құжаттарын олар алған күннен бастап жетi жұмыс күнi iшiнде, бiрақ басқа сақтандырылғандардың құжаттарды беруiне тәуелсiз түрде, сақтандырушыға құжаттарды бiрiншi берген жәбiрленушiден құжаттарды алған күннен бастап 15 күнтiзбелiк күннен кешiктiрмей сақтандыру төлемiн бастауға мiндеттi.";
14) 29-бап мынадай мазмұндағы 5-1-тармақпен толықтырылсын:
"5-1. Сақтандыру төлемi сақтандыру полисiнде көрсетiлген зақымдалған көлiк құралдары үшiн төленбейдi.".
6. "Тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 1 шiлдедегi Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2003 ж., N 15, 102-құжат):
1) 8-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Тасымалдаушының жауапкершілiгiн мiндеттi сақтандыруды жүзеге асыратын сақтандырушы өзiнiң қаржылық есебiн Қазақстан Республикасының барлық аумағына таратылатын кемiнде екi мерзiмдi баспасөз басылымында мемлекеттiк және орыс тiлдерiнде Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң жылдық қаржылық есептi жариялау тәртiбi туралы нормативтiк құқықтық актiсiнде көзделген көлемде және мерзiмде жыл сайын жариялауға мiндеттi.";
11-бап мынадай мазмұндағы 4-1-тармақшамен толықтырылсын:
"4-1. Тасымалдаушының жолаушылар алдындағы жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беру жүйесiнiң қатысушысы - мәжбүрлеп таратылатын сақтандыру ұйымының кредиторларымен (сақтанушыларымен) кем дегенде он екi ай мерзiмге жасалады.".
7. "Қазақстан Республикасындағы кредиттiк бюролар және кредиттiк тарихты қалыптастыру туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 6 шiлдедегi Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 2004 ж., N 15, 87-құжат):
1) 2-бап мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:
"2-1. Осы Заңның ережесi мiндеттi сақтандыру жөнiндегi деректер базасын қалыптастыру мен оларды пайдалану кезiнде туындайтын қатынастарға таралады және Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде көзделген ерекшелiктердi есепке ала отырып қолданылады.";
2) 7-бапта:
2-тармақта:
5) тармақшада "зерттеулер жатады." деген сөздер "зерттеулер;" деген сөзбен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын;
"6) мiндеттi сақтандырудың жекелеген түрлерi жөнiндегi деректер базасын Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде көзделген тәртiппен қалыптастыру және жүргізу жатады.";
мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:
"4. Кредиттiк бюролар заңнамалық актiлерде және уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде көзделген тәртiппен мiндетті сақтандыру жөнiндегi деректер базасын қалыптастыру мен жүргізу жөнiндегi қызметтi жүзеге асырады.".
2-бап. Осы Заңды енгiзу тәртiбi
1. 2007 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгiзiлетiн осы Заң "жалпы сақтандыру" саласында қызметтi жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдарына арналған 1-баптың 3-тармағы 11) тармақшасының он бiрiншi абзацын қоспағанда, ресми жарияланған күннен бастап он күн өткеннен кейiн қолданысқа енгізiледi.
2. Сақтандыру рыногының кәсiби қатысушылары өз қызметiн 2006 жылғы 1 қаңтарға дейiнгі мерзiмде осы Заңның талаптарына сәйкес келтiрсiн.
Қазақстан Республикасының
Президентi