"Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңына толықтырулар мен өзгерiстер енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 30 қыркүйектегі N 974 Қаулысы

Ескерту. Заңның жобасы Қазақстан Республикасының Парламентiнен кері қайтарып алынды - ҚР Үкіметінің 2007.07.30. N 641 қаулысымен.

Қазақстан Республикасының Үкіметi ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
"Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңына толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламентi Мәжiлiсiнің қарауына енгiзiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министр

Жоба

Қазақстан Республикасының Заңы "Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңына
толықтырулар мен өзгерістер енгiзу туралы

1-бап. "Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 9 шілдедегi Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентiнің Жаршысы, 2001 ж., N 15-16, 226-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат) мынадай толықтырулар мен өзгерiстер енгiзiлсiн:

1) 1-бапта:
мынадай мазмұндағы 5-1) және 5-2) тармақшалармен толықтырылсын:
"5-1) ғылыми-зерттеу жұмыстары - iргелi және қолданбалы ғылыми
зерттеулер;
5-2) тәжірибелiк-конструкторлық жұмыстар - ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелерiн өндiрiске тапсыруға дайындайтын жұмыстар, олардың нәтижесi пайдалы үлгіні жасау болып табылады;";
6) және 7) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
"6) іргелі және базалық зерттеулер - жаңа білімдердi қолдануға немесе пайдалануға байланысты, қандай да бір ерекше немесе нақты мақсаты жоқ, табиғат құбылыстарына және қадағалау фактiлерiне қатысты жаңа бiлiм алуға бағытталған эксперименталдық және теориялық қызмет;
7) қолданбалы зерттеулер - жаңа білім алу мақсатында қабылданған және нақты практикалық мақсаттарды немесе мiндеттердi шешуге бағытталған төлтума зерттеулер;";
9) тармақша алып тасталсын;
11) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"11) ғылыми ұйым - бiлiмнiң белгiлі бір салаларында ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік немесе мемлекеттік емес ұйым;";
16) тармақшада:
"iрi ғылыми орталықтарының," деген сөздер алып тасталсын;
"республиканың" деген сөзден кейiн "тиiстi бiлiм салаларында ғалымдары бap" деген сөздермен толықтырылсын;
17) тармақшаның бiрiншi сөйлемi мынадай редакцияда жазылсын:
"ғылым докторы - ғылым кандидаты ғылыми дәрежесі немесе философия докторы академиялық дәрежесi бар iзденушi көпшілік алдында диссертация қорғағаннан кейiн қабылданған диссертациялық кеңестiң қолдаухатының негiзiнде уәкiлетті мемлекеттiк орган беретiн ғылыми дәреже;";
мынадай мазмұндағы 17-1) тармақшамен толықтырылсын:
"17-1) философия докторы - магистр академиялық дәрежесi немесе ғылым кандидаты ғылыми дәрежесi бар iзденушi докторантураны бітіргеннен және тиiстi диссертацияны көпшілік алдында қорғағаннан кейін білім беру және ғылым ұйымдары беретiн академиялық дәреже;";
18) тармақшада "Қазақстан Республикасының мемлекеттік аттестаттау" деген сөздер "уәкiлеттi мемлекеттік" деген сөздермен ауыстырылсын;
20) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"20) технологиялық парк (технопарк) - негізгі қызметі инновациялық жобаны iске асыру үшiн қажеттi қызметтердi көрсету болып табылатын меншік құқығындағы материалдық-техникалық кешені бар заңды тұлға;";

2) 3-баптың 8) тармақшасында "экологиялық" деген сөз "ұлттық" деген сөзбен ауыстырылсын;

3) 4-баптың 1-тармағында:
"біліктілігі бар, ғылыми және" деген сөздерден кейiн "(немесе)" деген сөздермен толықтырылсын;
", ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын", "(бұдан әрi - ғылыми ұйым)" деген сөздер алып тасталсын;
"орындайтын" деген сөзден кейiн "ғылыми" деген сөзбен толықтырылсын;

4) 6-бапта:
1-тармақ "ғылыми және" деген сөздерден кейiн "(немесе)" деген сөзбен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
"1-1. Қазақстан Республикасы Үкiметiнің шешімі бойынша ғылым мен техниканы дамытудың басым бағыттары бойынша үйлестіруші қызметті жүзеге асыратын, зерттеулердi өткізуден бастап олардың нәтижелерін енгізуге дейінгі бірыңғай процесті қамтамасыз ететін ғылыми орталықтар - мемлекеттiк ғылыми ұйымдар құрылуы мүмкiн.";
2-тармақтың бiрінші бөлімі мынадай редакцияда жазылсын:
"Мемлекеттiк меншікке негізделген ғылыми ұйымдар мемлекеттік ғылыми ұйымдар болып табылады.";
4-тармақта:
"қызметкерлеріне, ғылыми" деген сөздерден кейiн "және академиялық" деген сөздермен толықтырылсын;
"ғылым кандидаты" деген сөздерден кейiн "және философия докторы" деген сөздермен толықтырылсын;
5-тармақта "ғылым кандидаттарына" деген сөздерден кейiн ", философия докторларына" деген сөздермен толықтырылсын;
6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"6. Ғылыми қызметтiң негiзгi бағыттарын өз бетiмен белгілеуге құқығы бар, жеке меншiкке негiзделген ғылыми ұйымдар мемлекеттік емес ғылыми ұйымдар болып табылады.";
7-тармақтың 1) тармақшасы алып тасталсын;

5) 7-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"7-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым академиясы

1. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы қоғамдық бiрлестiк нысанында құрылады және оның толық мүшелерінен (академиктерден), корреспондент-мүшелерінен тұрады.
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы ғылымды дамытудың басым бағыттарын анықтауға қатысады, мемлекеттiк тапсырыс бойынша жыл сайынғы Ғылым туралы ұлттық баяндаманы дайындауды жүзеге асырады және Қазақстан Республикасының Президентiне енгiзедi, ғылым жетістіктерін насихаттайды.";

6) 9-бап алып тасталсын;

7) 11-баптың тақырыбы "Санаткерлiк" деген сөздiң алдынан "Ғылыми" деген сөзбен толықтырылсын;

8) 17-бапта:
4) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"4) салалық (секторалдық) ғылыми және ғылыми-техникалық бағдарламаларды бекiтедi;";
мынадай мазмұндағы 5-1) тармақшамен толықтырылсын:
"5-1) ғылыми-зерттеу және тәжірибелiк-конструкторлық жұмыстарды, сондай-ақ орындаушы ұйымның меншiк нысанына және қаржыландыру көздерiнiң түріне қарамастан олардың нәтижелерiн, қорғалған кандидаттық және докторлық диссертацияларды мемлекеттiк тiркеу ережесiн бекiтедi;";
7) тармақшадағы "Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясын қоспағанда," деген сөздер алып тасталсын;
7-3) тармақша "ғылым кандидаттарына," деген сөздерден кейiн "философия докторларына," деген сөздермен толықтырылсын;

9) 18-бапта:
1-тармақ мынадай мазмұндағы 1-1), 3-1) тармақшалармен толықтырылсын:
"1-1) бюджет қаражаты есебiнен қаржыландырылатын ғылыми зерттеулердi жүргiзу жөнiндегi жұмыстарды үйлестiру;";
"3-1) ғылыми-зерттеу және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстардың, сондай-ақ орындаушы ұйымның меншiк нысанына және қаржыландыру көздерінің түрiне қарамастан олардың нәтижелерінің, қорғалған кандидаттық және докторлық диссертациялардың мемлекеттік тіркелуін жүргiзу және дерек қорын құру;";
17) тармақша алып тасталсын;

10) 21-бапта:
тақырыбы және 1-тармақ "Ғылыми" деген сөздiң алдынан "Мемлекеттiк" деген сөзбен толықтырылсын;
2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"Мемлекеттiк ғылыми ұйымның басшысы, оған қатысты мемлекеттiк басқару функцияларын жүзеге асыратын органмен келiсiм бойынша, осы ғылыми ұйымның ғылыми кеңесінің ұсынымдарын ескере отырып, қызметке тағайындалады және одан босатылады;";

11) 22-бапта:
1) тармақша ", сондай-ақ қалыптастыру және орындау сатыларындағы инновациялық жобалар;" деген сөздермен толықтырылсын;
3) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"3) қалыптастыру және орындау сатыларындағы, бюджет қаражаты есебiнен iске асыруға жататын мемлекетаралық, мемлекеттiк, салалық (секторалдық) ғылыми және ғылыми-техникалық бағдарламалар мен жобалар;";
6) тармақшада:
"басқа" деген сөзден кейін "мемлекеттік" деген сөзбен толықтырылсын;
"технологиялар" деген сөз "ғылыми санаткерлік меншік объектілерi" деген сөздермен ауыстырылсын;
3-тармақ "қаражат" деген сөзден кейiн "мекемелердiң-бағдарламалар әкімшілерінің" деген сөздермен толықтырылсын;
"қызметті" деген сөз "қызметін" деген сөзбен ауыстырылсын;

12) 24-бап алып тасталсын;

13) 25-бап мынадай мазмұндағы бөліктермен толықтырылсын:
"Ғылым мен бiлiм ықпалдастығының негізгi мақсаттары:
іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердiң басым бағыттарындағы ғылыми ұйымдар мен жоғары оқу орындарының күштерiн шоғырландыру;
ғылыми ұйымдар мен жоғары оқу орындарының кадрлық әлеуетін және материалдық-техникалық базасын пайдалану тиімдiлігін арттыру;
ғылыми және педагогикалық кадрларды даярлаудың тиімді жүйесін қалыптастыру және дамыту.
Ғылыми ұйымдары ғылым салалары бойынша кандидаттық және докторлық бағдарламалар негізінде ғылыми және педагогикалық кадрларды даярлаумен айналысуға болады.";

14) 26-бапта:
2-тармақтың екiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
"Инновациялық сипаттағы бастамашылық және тәуәкелдік ғылыми зерттеулердi гранттар түрiнде нысаналы қаржыландыру, халықаралық ғылыми ынтымақтастықты дамыту, бюджет қаражаты және өзге де көздер есебiнен болатын ғылыми жабдықтардың лизингi үшін Қазақстан Республикасының Үкіметi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Ғылым қорын құрады. Бюджеттікті қоспағанда, барлық көздерден Ғылым қорына қаражат аудару үшін заңнамада белгіленген тәртiппен уәкілеттi органға депозиттiк шот ашылады.
Ғылым қорының қаражатын жұмсау тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.";
6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"6. Iргелi ғылыми зерттеулер жүргiзуге арналған мемлекеттік тапсырыс конкурстық рәсiмдердi өткiзбей-ақ тиiсiнше аттестаттаудан не аккредиттеуден өткен мемлекеттік және мемлекеттiк емес ғылыми ұйымдарға орналастырылады.
Қолданбалы ғылыми зерттеулердi жүргiзуге арналған мемлекеттiк тапсырыс бағдарламалық-мақсатты қағидатқа сәйкес конкурстық негізде, тиiсiнше аттестаттаудан не аккредиттеуден өткен мемлекеттiк және мемлекеттiк емес ғылыми ұйымдарға орналастырылады.";

15) 29-бап "тәртiппен" деген сөзден кейін "магистратура," деген сөзбен толықтырылсын;

16) 30-бапта:
1-тармақта "тәртiппен ғылыми" деген сөздерден кейiн "және академиялық" деген сөздермен толықтырылсын;
6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"6. Мемлекет оларды даярлаған бiлiм беру және ғылым ұйымдары берген магистр, философия докторы дипломдарын, тек уәкілеттi мемлекеттік органға берген, белгiленген үлгiдегi ғылым кандидаты мен докторының дипломдарын, доцент және профессор аттестаттарын таниды.".

2-бап. Осы Заң ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізiледi.

Қазақстан Республикасының
Президенті

О проекте Закона Республики Казахстан "О внесении дополнений и изменений в Закон Республики Казахстан "О науке"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 сентября 2005 года N 974

Сноска. Проект Закона РК отозван из Парламента - постановлением Правительства РК от 30 июля 2007 года N 641 .

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О внесении дополнений и изменений в Закон Республики Казахстан "О науке".

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Проект

Закон Республики Казахстан
"О внесении дополнений и изменений в Закон
Республики Казахстан "О науке"

Статья 1. Внести в Закон Республики Казахстан от 9 июля 2001 г. "О науке" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2001 г., N 15-16, ст. 226; 2004 г., N 23, ст. 142) следующие дополнения и изменения:

1) в статье 1:
дополнить подпунктами 5-1) и 5-2) следующего содержания:
"5-1) научно-исследовательские работы - фундаментальные и прикладные научные исследования;
5-2) опытно-конструкторские работы - работы, подготавливающие результаты научно-исследовательских работ к передаче в производство, результатом которых является создание полезной модели;";
подпункты 6) и 7) изложить в следующей редакции:
"6) фундаментальные или базовые научные исследования - экспериментальная и теоретическая научная деятельность, направленная на получение новых знаний относительно природы явлений и наблюдаемых фактов, без какой-либо особой или конкретной цели, связанной с применением или использованием этих знаний;
7) прикладные научные исследования - оригинальные научные исследования, предпринятые в целях приобретения новых знаний и направленные на решение конкретной практической цели или задачи;";
подпункт 9) исключить;
подпункт 11) изложить в следующей редакции:
"11) научная организация - государственная или негосударственная организация, осуществляющая научную и (или) научно-техническую деятельность в определенных областях знаний;";
в подпункте 16):
слова "крупных научных центрах," исключить;
дополнить словами ", имеющих ученых в соответствующих областях знаний";
предложение первое подпункта 17) изложить в следующей редакции:
"доктор наук - ученая степень, присуждаемая уполномоченным государственным органом на основании ходатайства диссертационного совета, принятого после публичной защиты диссертации соискателем, имеющим ученую степень кандидата наук или академическую степень доктора философии;";
дополнить подпунктом 17-1) следующего содержания:
"17-1) доктор философии - академическая степень, присуждаемая организациями образования и науки по окончании докторантуры и публичной защиты соответствующей диссертации соискателем, имеющим академическую степень магистра или ученую степень кандидата наук;";
в подпункте 18) слова "государственным органом аттестации Республики Казахстан" заменить словами "уполномоченным государственным органом";
подпункт 20) изложить в следующей редакции:
"20) технологический парк (технопарк) - юридическое лицо, обладающее на праве собственности материально-техническим комплексом, основной деятельностью которого является оказание услуг, необходимых для реализации инновационного проекта;";

2) в подпункте 8) статьи 3 слово "экологической" заменить словом "национальной";

3) в пункте 1 статьи 4:
после слов "выполняющее научную и" дополнить словом "(или)";
после слов "должность в" дополнить словом "научной";
слова ", осуществляющей научную и научно-техническую деятельность (далее - научная организация)" исключить;

4) в статье 6:
в пункте 1 после слов "научной и" дополнить словом "(или)";
дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:
"1-1. По решению Правительства Республики Казахстан могут создаваться научные центры - государственные научные организации, осуществляющие координирующую деятельность по программам научных исследований в приоритетных направлениях развития науки и техники, обеспечивающие единый процесс от проведения исследований до внедрения их результатов.";
часть первую пункта 2 изложить в следующей редакции:
"Государственными научными организациями являются научные организации, основанные на государственной собственности.";
в пункте 4:
после слова "ученые" дополнить словами "и академические";
после слов "кандидата наук" дополнить словами "и доктора философии";
в пункте 5 после слов "кандидатов наук," дополнить словами "докторов философии,";
пункт 6 изложить в следующей редакции:
"6. Негосударственными научными организациями являются научные организации, основанные на частной собственности, которые имеют право самостоятельно определять основные направления научной деятельности.";
подпункт 1) пункта 7 исключить;

5) статью 7 изложить в следующей редакции:
"Статья 7. Национальная академия наук Республики Казахстан

1. Национальная академия наук Республики Казахстан создается в форме общественного объединения и состоит из ее действительных членов (академиков), членов-корреспондентов.
2. Национальная академия наук Республики Казахстан принимает участие в определении приоритетных направлений развития науки, по государственному заказу осуществляет подготовку и вносит Президенту Республики Казахстан ежегодный Национальный доклад о науке, пропагандирует достижения науки.";

6) статью 9 исключить;

7) заголовок статьи 11 после слова "права" дополнить словом "научной";

8) в статье 17:
подпункт 4) изложить в следующей редакции:
"4) утверждает отраслевые (секторальные) научные и научно-технические программы;";
дополнить подпунктом 5-1) следующего содержания:
"5-1) утверждает правила государственной регистрации научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ, а также их результатов независимо от форм собственности организации-исполнителя и вида источников финансирования, защищенных кандидатских и докторских диссертаций;";
в подпункте 7) слова ", за исключением Национальной Академии наук Республики Казахстан" исключить;
в подпункте 7-3) после слов "кандидатам наук," дополнить словами "докторам философии,";

9) в статье 18:
пункт 1 дополнить подпунктами 1-1), 3-1) следующего содержания:
"1-1) координация работ по проведению научных исследований, финансируемых за счет бюджетных средств;";
"3-1) проведение государственной регистрации и создание банка данных научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ, а также их результатов независимо от форм собственности организации-исполнителя и вида источников финансирования, защищенных кандидатских и докторских диссертаций;";
подпункт 17) исключить;

10) в статье 21:
заголовок и пункт 1 после слова "Управление" дополнить словом "государственной";
пункт 2 изложить в следующей редакции:
"2. Руководитель государственной научной организации назначается и освобождается от должности по согласованию с органом, осуществляющим по отношению к нему функции государственного управления, с учетом рекомендаций ученого совета этой научной организации.";

11) в статье 22:
в пункте 1:
в подпункте 1) после слова "исследований," дополнить словами "а также инновационные проекты на стадиях формирования и исполнения,";
подпункт 3) изложить в следующей редакции:
"3) межгосударственные, государственные, отраслевые (секторальные) научные и научно-технические программы и проекты, подлежащие реализации за счет бюджетных средств на стадиях формирования и исполнения;";
в подпункте 6):
после слова "других" дополнить словом "государственных";
слово "технологий" заменить словами "объектов научной интеллектуальной собственности";
пункт 3 дополнить словами "учреждений - администраторов программ";

12) статью 24 исключить;

13) статью 25 дополнить частями следующего содержания:
"Основными целями интеграции науки и образования являются:
концентрация усилий научных организаций и высших учебных заведений на приоритетных направлениях фундаментальных и прикладных научных исследований;
повышение эффективности использования кадрового потенциала и материально-технической базы научных организаций и высших учебных заведений;
формирование и развитие эффективной системы подготовки научных и педагогических кадров.
Научные организации могут заниматься подготовкой научных и педагогических кадров на основе кандидатских и докторских программ по отраслям наук.";

14) в статье 26:
часть вторую пункта 2 изложить в следующей редакции:
"Для целевого финансирования в виде грантов инициативных и рисковых научных исследований инновационного характера, развития международного научного сотрудничества, лизинга научного оборудования за счет бюджетных средств и иных источников Правительством Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан создается Фонд науки. Для зачисления в Фонд науки средств из всех источников, за исключением бюджетных, уполномоченному органу открывается депозитный счет в установленном законодательством порядке.
Порядок расходования средств Фонда науки определяется Правительством Республики Казахстан.";
пункт 6 изложить в следующей редакции:
"6. Государственный заказ на проведение фундаментальных научных исследований размещается в государственных и негосударственных научных организациях, прошедших соответственно аттестацию либо аккредитацию без проведения конкурсных процедур.
Государственный заказ на проведение прикладных научных исследований размещается в государственных и негосударственных научных организациях, прошедших соответственно аттестацию либо аккредитацию на конкурсной основе согласно программно-целевому принципу.";

15) в статье 29 после слова "порядке" дополнить словом "магистратуру,";

16) в статье 30:
в пункте 1 после слов "на получение ученых" дополнить словами "и академических";
пункт 6 изложить в следующей редакции:
"6. Государство признает дипломы магистра, доктора философии, выданные организациями образования и науки, подготовившими их, а также дипломы кандидата и доктора наук, аттестаты доцента и профессора установленного образца, выданные только уполномоченным государственным органом.".

Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие со дня официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан