"Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен спортты дамытудың 2007 - 2011 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы туралы" Қазақстан Республикасының Президентi Жарлығының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 30 қарашадағы N 1140 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:
"Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен спортты дамытудың 2007 - 2011 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы туралы" Қазақстан Республикасының Президентi Жарлығының жобасы Қазақстан Республикасы Президентiнiң қарауына енгiзiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрi

Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен
спортты дамытудың 2007 - 2011 жылдарға арналған
мемлекеттiк бағдарламасы туралы

Қазақстан Республикасы Конституциясының 44-бабы 8) тармақшасына және "Дене шынықтыру және спорт туралы" 1999 жылғы 2 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, дене шынықтыру мен спорт жүйесiн дамыту мақсатында ҚАУЛЫ ЕТЕМIН:
1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен спортты дамытудың 2007 - 2011 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы (бұдан әрi - Мемлекеттiк бағдарлама) бекiтiлсiн.
2. Қазақстан Республикасының Yкiметi бiр ай мерзiмде Мемлекеттiк бағдарламаны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспарын әзiрлесiн және бекiтсiн.
3. Орталық және жергiлiктi атқарушы органдар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Президентiне тiкелей бағынатын және есеп беретiн мемлекеттiк органдар Мемлекеттiк бағдарламаны iске асыру жөнiнде шаралар қабылдасын.
4. Осы Жарлықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Туризм және спорт министрлiгiне жүктелсiн.
5. Қазақстан Республикасы Туризм және спорт министрлiгi жарты жылда бiр рет есептi кезеңнен кейiнгi айдың 25-күнiнен кешiктiрмей, Қазақстан Республикасы Президентiнiң Әкiмшiлiгiне және Қазақстан Республикасының Үкiметiне Мемлекеттiк бағдарламаның iске асырылу барысы туралы ақпарат ұсынсын.
6. Осы Жарлық қол қойылған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының
Президентi

Қазақстан Республикасы
Президентінің
2006 жылғы
N Жарлығымен
Бекітілген

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУ МЕН
СПОРТТЫ ДАМЫТУДЫҢ 2007-2011 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН
МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫ

Астана, 2006 жыл

Мазмұны

бет

1. Мемлекеттiк бағдарламаның паспорты
2. Кiрiспе
3. Дене шынықтыру және спорт саласындағы проблемалардың қазiргi жай-күйiн талдау
4. Мемлекеттiк бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi
5. Мемлекеттiк бағдарламаның негiзгi бағыттары мен оны iске асырудың тетiктерi
5.1. Материалдық-техникалық базаны дамыту мен нығайту
5.2. Саланы мамандармен қамтамасыз ету
5.3. Ұйымдық, құқықтық-әдiстемелiк және медициналық қамтамасыз ету
5.4. Дене шынықтыру және спорт құралдары арқылы салауатты өмiр салты қағидаттарын орнықтыру
5.4.1. Мектепке дейiнгi және мектеп жасындағы балалардың дене тәрбиесiн жетiлдiру
5.4.2. Жоғары оқу орындарындағы студенттердiң дене тәрбиесi
5.4.3. Әскери қызметшiлердiң, құқық қорғау органдары мен қуатты құрылымдар қызметкерлерiнiң дене тәрбиесi
5.4.4. Тұрғындар арасындағы дене тәрбиесi
5.4.5. Мүгедектер арасындағы дене шынықтыру мен спорт
5.5. Спорт резервiн және халықаралық дәрежедегi спортшыларды даярлау
5.6. Саланың нормативтiк құқықтық базасын жетiлдiру
5.7. Дене шынықтыру мен спортты насихаттау
6. Қажеттi ресурстар мен қаржыландыру көздерi
7. Мемлекеттiк бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтижелер мен көрсеткiштер

Мемлекеттiк бағдарламаның паспорты

Мемлекеттiк Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен
бағдарламаның спортты дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған
атауы мемлекеттiк бағдарламасы

Әзiрлеуге Қазақстан Республикасының 1999 жылғы
негiздеме 2 желтоқсандағы "Дене шынықтыру және спорт
туралы" Заңы, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң
2006 жылғы 31 наурыздағы N 222 қаулысымен
бекiтiлген Қазақстан Республикасы Президентiнiң
2006 жылғы 1 наурыздағы Қазақстан халқына
Жолдауын iске асыру жөнiндегi iс-шаралардың
жалпыұлттық жоспарын және Қазақстан
Республикасы Үкiметiнiң 2006-2008 жылдарға
арналған бағдарламасын орындаудың желiлiк
кестесiнiң 148-тармағы

Әзiрлеушi Қазақстан Республикасы Туризм және спорт
министрлігі

Мақсаты Халықаралық спорттық аренада жоғары спорттық
нәтижелерге жетудi қамтамасыз ететiн халықтың
тиімді дене тәрбиесi жүйесiн құру

Мiндеттерi Халықаралық талаптарға сай келетiн спорт caпасын
құру және инфрақұрылымын дамыту;
саланы бiлiктi мамандармен қамтамасыз eту;
спорт ғылымын дамыту;
дене шынықтыру және спорт құралдары арқылы
салауатты өмiр салты қағидаттарын орнықтыру;
спорт резервiн, халықаралық дәрежедегi
спортшыларды даярлау жүйесiн жетiлдiру.

Iске асыру 2007-2011 жылдар
мерзiмi I кезең: 2007-2009 жылдар
II кезең: 2010-2011 жылдар

Қажеттi Мемлекеттiк бағдарламаны iске асыру үшін
ресурстар мен республикалық және жергiлiктi бюджеттерден,
қаржыландыру сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында
көздерi тыйым салынбаған басқа да қаражат жұмсалады.
Мемлекеттiк бағдарламаны iске асыруға
мемлекеттiк бюджеттен жұмсалатын жалпы шығын
160 844 186 мың теңгенi, соның iшiнде
республикалық бюджет қаражатынан 85 120 172 мың
теңгенi, жергiлiктi бюджет қаражатынан
75 724 013 мың. теңгенi құрайды.

Жылдар	Барлығы	Республикалық бюджет	Жергілікті бюджет
2007	21 733 258	8 531 594	13 201 664
2008	46 547 291	32 294 965	14 252 326
2009	41 945 701	26 783 613	15 162 088
2010	24 571 813	8 500 000	16 071 813
2011	26 046 122	9 010 000	17 036 122

Бұл ретте Мемлекеттiк бағдарламаны iске асыруға
қажеттi бюджет қаражатының көлемi тиiстi жылдың
республикалық және жергiлiктi бюджетiн
қалыптастыру кезiнде нақтыланатын болады.
Күтiлетiн Мемлекеттiк бағдарламаны iске асырудың
нәтижелер нәтижесiнде:
Бiрiншi кезең (2007-2009 жылдар)
Дене шынықтырумен және спортпен жүйелi
шұғылданушылардың саны 16,3%-ға дейiн өседi.
Халықтың түрлi әлеуметтiк-демографиялық
топтарының дене тәрбиесi даярлығының
сабақтастығы қамтамасыз етiледi.
Балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерiнiң
саны 2007 жылы 400-ге, 2008 жылы 410-ғa,
2009 жылы 420-ға көбейiп, оларда -
шұғылданушыларды қамту 8,5%-ға жетедi.
Мыналар құрылады:
спорттағы дарынды балаларға арналған
мектеп-интернаттар және олардың саны - 2007
жылы - 15-кe, 2008 жылы - 16-ға, 2009 жылы -
17-гe жетедi.
Спорт түрлерiнен республикалық және өңiрлiк
мамандандырылған спорт орталықтары.
Екiнші кезең (2010-2011 жылдар)
Жаттықтырушы-оқытушылар құрамының бiлiктiлiгi
артады.
Дене шынықтырудың және жоғары жетiстiктер
спортының ғылыми базасы құрылады.
Дене шынықтырумен және спортпен жүйелi
шұғылданушылардың саны 17%-ға дейiн өседi.
Балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерiнiң
саны 2010 жылы 425-ке, 2011 жылы 430-ға
көбейiп, оларда шұғылданушыларды қамту 6 жастан
18 жасқа дейiнгi балалар мен жасөспiрiмдердiң
жалпы санының 10 %-ын құрайды.
Спорттағы дарынды балаларға арналған
мектеп-интернаттардың саны - 2010 жылы 19-ға,
2011 жылы - 20-ғa жетедi.
Республиканың ұлттық құрама командаларына
мүшелiкке үмiткерлердiң дайындық деңгейi және
халықаралық дәрежедегi спортшылардың саны
артады.
Әлем, Азия чемпионаттарын, әлем, Азия
кубоктарын, Азия және Олимпиада ойындарын қоса
алғанда, спортшылардың iрi халықаралық
жарыстарға дайындығы мен қатысуы қамтамасыз
етiледi.
Саланың нормативтiк құқықтық базасы
жетiлдiрiледi.

1. Кiрiспе

Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен спортты дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы (бұдан әрi - Мемлекеттiк бағдарлама) Қазақстан Республикасының "Дене шынықтыру және спорт туралы" 1999 жылғы 2 желтоқсандағы Заңының 5-бабына және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2006 жылғы 31 наурыздағы N 222 қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2006 жылғы 1 наурыздағы Қазақстан халқына Жолдауын iске асыру жөнiңдегi iс-шаралардың жалпыұлттық жоспарын және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасын орындаудың желiлiк кестесiнiң 148-тармағына сәйкес әзiрлендi.
Мемлекеттiк бағдарламаны әзiрлеу дене шынықтыру және спорт саласында орын алған ұйымдық және құқықтық қатынастарға өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу, халықтың қалың жiктерiн, әсiресе жастарды дене шынықтырумен және спортпен саналы түрде шұғылдануға тарту, ел халқының дене жаттығуларымен шұғылдануы үшiн жағдай жасау, спорт резервiн сапалы дайындау және халықаралық дәрежедегi спортшыларды тәрбиелеу, Қазақстан спортының халықаралық аренадағы беделiн одан әрi арттырудың қажеттiлiгiнен туындайды.
Мемлекеттiк бағдарлама дене шынықтыру және спорт саласындағы мемлекеттiк саясаттың стратегиясын, негiзгi бағыттарын, басымдықтарын, оны iске асырудың мiндеттерi мен тетiктерiн айқындайды және халықтың дене тәрбиесiнiң негiзгi қырларын қамтиды, сондай-ақ спорт резервiн даярлау мен халықаралық дәрежедегi спортшылар тәрбиелеудiң мәселелерiн шешедi.
Дене шынықтыру мен спортты дамыту үшiн бұған дейiн Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2001 жылғы 12 наурыздағы N 570 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен спортты дамытудың мемлекеттiк бағдарламасы және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2001 жылғы 6 сәуiрдегi N 462 қаулысымен бекiтiлген оны iске асырудың iс-шаралар жоспары әзiрленiп, iске асырылды.

2. Дене шынықтыру және спорт саласындағы
проблемалардың қазiргi жай-күйiн талдау

Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен спортты дамытудың 2001-2005 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасын iске асырудың нәтижесiнде елiмiзде дене шынықтырумен және спортпен шұғылданушылар санының орнықты өсу үрдiсi байқалады.
Егер Мемлекеттiк бағдарламаны iске асырудың басында 2001 жылы спортпен шұғылданушылар саны 1436,3 мың адам болса, 2002 жылы 1546,3 мың адамға көбейдi, 2003 жылы 1752,1 мың адам, 2004 жылы 1885,9 мың адамға өстi және Мемлекеттiк бағдарламаны iске асырудың соңында 2 млн. адамды немесе ел халқының 13,7%-ын құрады.
Штаттағы 30 мыңға жуық дене тәрбиесi қызметкерлерi дене шынықтыру және спорт сабақтарын ұйымдастырып өткiзедi, бұл 2001 жылмен салыстырғанда 6737 адамға көп.
2001 жылы штаттағы дене шынықтыру қызметкерлерiнiң саны 23 239 болса, 2002 жылы 24 684, 2003 жылы 26 624, 2004 жылы 28 337, 2005 жылы 29 976 адам болды.
Жыл сайын өткiзiлетiн дене шынықтыру-сауықтыру және бұқаралық спорттық iс-шаралардың саны өсiп келедi, оларға 2,5 миллион адам қатысады.
Дене шынықтыру мен спорттың материалдық-техникалық базасы нығайып келедi. Спорт ғимараттарының саны 2001 жылдан бастап 2366-ға көбейiп, саны 28666-ға жеттi. Астана, Орал, Қостанай, Шымкент, Павлодар қалаларында спорт сарайлары салынып iске қосылды, Қарағанды, Өскемен, Астана, Атырау қалаларында қазiргi заманғы спорт кешендерi пайдалануға берiлдi. Астана, Қарағанды, Атырау, Қостанай, Павлодар, Талдықорған, Ақтөбе, Оралдағы стадиондар, Алматы қаласындағы "Медеу" спорт кешенi қайта күрделi жөндеуден өттi. Алматы қаласының "Шаңырақ" шағынауданында қазiргi заманғы спорт базасы бар спорттағы дарынды балаларға арналған республикалық мектеп-интернаттың құрылысы жүрiп жатыр, Алматы облысында республикалық олимпиадалық даярлау базасы мен Щучьe қаласында республикалық шаңғы спорты базасының құрылыс жұмыстары басталды.
Елiмiзде тұрғылықты жерi бойынша 488 жасөспiрiмдер клубы, дене тәрбиесi даярлығының 73 балалар мен жасөспiрiмдер клубы, 499 дене шынықтыру-сауықтыру және 87 кәсiби клубтар құрылды. Жалпы бiлiм беретiн мектептердiң бағдарламасына дене тәрбиесiнен аптасына үшiншi сабақ, ал жоғары және орта арнаулы оқу орындарында төрт сағаттық сабақ енгiзiлуде.
Дене тәрбиесiнен үшiншi сағат республикадағы жалпы бiлiм беретiн мектептердiң 75,3%-да, ал ұлдар мен қыздарды бөлек оқыту 46,6%-да енгiзiлген.
Жазғы және қысқы спорт түрлерiнен оқушылардың республикалық спартакиадасы, универсиадалар, футболдан, хоккейден, шаңғыдан және т.б. бұқаралық жарыстар ұзақ үзiлiстен кейiн қайтадан өткiзiле бастады.
Балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерiнiң саны көбейiп, ол 2005 жылдың 1 қаңтарына 389-ға жеттi, бұл 2001 жылмен салыстырғанда 66-ға артық, сондай-ақ балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерiнде шұғылданушылар саны да артып келедi.
Спорттағы дарынды балаларға арналған 3 республикалық және 13 облыстық мектеп-интернат, 3 республикалық олимпиадалық даярлау орталығы және 13 өңiрлiк олимпиада резервiн даярлау орталығы ашылды.
Медициналық және медицина-биологиялық қамтамасыз ету мәселелерiн шешу yшiн Спортшылардың допингке қарсы республикалық зертханасы және Алматы қаласында Спорт медицинасы және оңалту орталығы ашылды. Ел өңiрлерінде 10 дәрiгерлiк дене шынықтыру диспансерi жұмыс iстейдi.
Сонымен қатар бұқаралық спорт пен дене шынықтыруды одан әрi дамыту процесiнде, спорт резервiн даярлау мен жоғары жетiстiктер спортына бiрiншi кезекте мыналар кедергi болып отыр:
1. Саланың материалдық-техникалық базасының осал жақтары. Республикадағы дене шынықтыру және спорт саласының материалдық- техникалық базасы бүкiл халықтың, соның iшiнде бiлiктiлiгi жоғары спортшылардың да талабын қанағаттандырмайды, кәсiпорындар мен оқу орындарында, тұрғылықты жерi бойынша және бұқаралық демалыс орындарында спорт ғимаратының, спорттық мүкәммалдар мен жабдықтардың жетiспеушiлiгi байқалады. Қазiргi бар спорт және дене шынықтыру-сауықтыру ғимараттары желiсi ел халқының 30%-ның ғана сұранысын қанағаттандырады. Көптеген спорт ғимараттары техникалық пайдалану жөнiндегi нормативтерге және халықаралық регламенттерге және жарысты өткiзу мен оқу-жаттығу процесiнiң, қатысушылар мен көрермендердiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету ережелерiне сай емес.
Елдегi, әсiресе ауылдық жердегi спорт және дене шынықтыру-сауықтыру ғимараттары желiсi санының жеткiлiксiздiгiмен, нашар жарақталуымен, сапасының төмендiгiмен және олардың бiрқалыпты орналаспауымен сипатталады. Коммуналдық және жеке меншiктегi көптеген спорт ғимараттары шын мәнiнде монополистер бола тұрып, қазiргi заманғы мүкәммалдар мен жабдықтар сатып алуға және оларды тиiсiнше техникалық жағдайда ұстауға мүдделi емес.
Жоғары жетiстiктер спорты да спорт ғимараттарына, сапалы мүкәммалдарға және қазiргi заманғы жабдықтарға деген тапшылықты бастан кешiп отыр.
Республикалық олимпиадалық даярлау орталықтары мен өңiрлiк олимпиада резервiн даярлау орталықтарының жеке материалдық-техникалық базасы жоқ, спорттағы дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттар мен жоғары спорт шеберлiгi мектептерiнiң спорт базасында сапалы оқу-жаттығу процесiн ұйымдастыру талаптарына сай емес.
Республикада 1 миллионнан аса мектеп жасына дейiнгi және 3,5 млн. мектеп жасындағы бала бар. Дене тәрбиесi бойынша сабақтар өткiзу үшiн жалпы бiлiм беретiн мектептерде 5092 спорт залы бар (республикадағы мектептердiң жалпы санының 66%-ы). 1156 мектепке дейiнгi балалар мекемелерiнiң 765-iнде немесе 66,3%-да спорт залы, 32 жүзу бассейнi бар. Осылайша, мектепке дейiнгi және жалпы бiлiм беру мекемелерiнiң материалдық техникалық базасы одан әрi дамытуды, жаңалауды және оқушылардың дене тәрбиесi бағдарламаларын толық көлемiнде орындауы үшiн қажеттi спорт жабдықтарымен жарақтандыруды қажет етедi.
Ел халқының дене тәрбиесi белсендiлiгiнiң қажеттi деңгейде болмауы, спорт ғимараттары санының жеткiлiксiздiгi, мүкәммалдар мен жабдықтар сапасының төмендiгi өмiр сүру ұзақтығының деңгейiне әсер ететiн факторлардың бiрi болып табылады. Елдегi халықтың тұратын өңiрлерiне байланысты тек қана 4,5-тен 18 %-ына дейiн дене шынықтырумен және спортпен жүйелi түрде шұғылданады.
Алматы қаласында 2011 жылы VII Азия ойындарын өткiзуге байланысты Қазақстан спортшыларының қатысуы баса назар аударуды талап етедi.
Қазiргi уақытта Қазақстан Республикасында қысқы спорт түрлерiнiң жай-күйi оларды дамытуға жергiлiктi атқарушы органдар тарапынан жеткiлiктi назар аударылмауымен, онымен шұғылданатын балалар мен жасөспiрiмдердiң аздығымен, материалдық-техникалық базаның нашарлығымен, сапалы мүкәммалдар мен жабдықтардың тапшылығымен сипатталады. Спорт мектептерiнде шұғылданатын балалардың жалпы санының 6%-ының ғана қысқы спорт түрлерiмен айналысуға мүмкiндiгi бар.
Республикада қазiргi заман талабына сай келетiн шаңғы базалары, жабдықталған әрi маркаланған жолдар, шаңғы тұғырлары, биатлонға арналған атыс орындары, жасанды сапалы мұзы бар 400 метрлік жолды айдындар, тау шаңғысы жолдары жоқ. Могульдi, фристайлды және басқа қысқы спорт түрлерiн дамыту yшiн жағдайлар жоқ, соның нәтижесiнде ел құрамы командаларын дайындау шетелдiң спорт базаларында өткiзiледi. Бұл әрине, қымбат әрi кей жағдайда психологиялық тұрғыдан өзiн-өзi ақтамайтын процесс болып табылады.
Елдегi жалғыз ғана "Медеу" стадионындағы жүгiру жолы бар жасанды мұз айдыны құйып қатыру техникасының болмауынан бүгiнгi күн талабына сай келмейдi және конькишiлердiң сапалы оқу-жаттығу процесiн қамтамасыз ете алмайды.
Спортшыларды сапалы мүкәмалдармен және жабдықтармен қамтамасыз ету мәселесi де өткiр қойылып отыр.
2. Дене тәрбиесi кадрларының жетiмсiздiгi мен бiлiктiлiгiнiң төмендiгi, сала қызметкерлерiнiң бiлiктiлiгiн арттыру жүйесiнiң болмауы.
Қазiргi заманғы спорт сан алуан жаңалықтарға толы, сондықтан спортшылармен жұмыс жүргiзу үшiн жаңа әдiстердi меңгерген мамандар даярлауды талап етедi.
Қазiргi уақытта Қазақстан спорты бiлiктi мамандарға аса зәру болып отыр. Балалар мен жасөспiрiмдер мектептерiндегi жаттықтырушы-оқытушылар құрамының 30%-ның арнаулы бiлiмi жоқ, өңiрлердегi және ел құрама командаларымен жұмыс iстейтiн бiлiктi мамандар және спорт ғимараттарына техникалық қызмет көрсететiн мамандар жетiспейдi. Республиканың жетекшi жаттықтырушылары зейнеткерлiк жасында немесе зейнеткерлiк жасына жақындаған, жас жаттықтырушылар жалақының аздығына байланысты бұл жұмысқа баруға құлықсыз.
Жалпы бiлiм беретiн мектептерде дене тәрбиесi мұғалiмдерiмен жете жасақталмауы 10,9%-ды құрайды.
Оқытудың қазiргi заманғы әдiстемелерiнiң болмауынан республикада жаттықтырушы-оқытушы кадрларды қайта даярлау жүйесi жолға қойылмаған, соңғы жылдары даярланған жоғары оқу орындарының түлектерi оқу-жаттығу процесiн өткiзудiң практикалық дағдыларын меңгермеген, спортшыларды даярлаудың заманауи әдiстемелерiн бiлмейдi. Республикада спорт ғимараттарына қызмет ететiн кадрларды даярлайтын оқу орны немесе факультет жоқ.
3. Ғылыми және медициналық қамтамасыз етудiң жеткiлiксiздiгi. Қазiргi заманғы спорттың деңгейi спорттағы нәтижелердi арттыруда ғылыми және инженерлiк iзденiстерге негiзделген жаңа көзқарастар маңызды рөл атқаратын даму сатысына көтерiлдi. Жаңа спорт ареналары, жаттығулар мен жарыстар үшiн арнайы жағдай жасау саласындағы жаңа жетiстiктер, арнайы киiм-кешек шығару және оларды пайдалану әлемнiң eң мықты спортшыларының нәтижелерiн күрт жақсартуға алып келдi.
Қазақстанда жаттықтырушы-оқытушылар құрамының жаңа әдiстемелермен танысатын және озық тәжiрибенi практикаға енгiзетiн мүмкiндiгi жоқ, өйткенi республиканың бұқаралық дене шынықтыру мен жоғары жетiстiктер спортының проблемалары жөнiнде жеке ғылыми зерттеулер жоқ.
Әлемнiң алдыңғы қатарлы спортшыларының жаттығу процесiнде сапалы оқу-жаттығу жұмысы, медициналық, медицина-биологиялық жағынан қамту мәселелерi ғана емес, сонымен қатар олардың дұрыс тамақтануы, демалуы, қалпына келуi және психологиялық даярлығы да кешендi шешiмiн тапқан.
Қазақстанда спорт психологтары жоқ, спортта медицина-биологиялық қызмет нашар дамыған, тұрғындардың түрлi жастағы топтарымен және спорт түрлерi бойынша балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерi оқушыларымен дене шынықтыру-сауықтыру және оқу-жаттығу сабақтарын жүргiзудiң әдiстемесi жеткiлiктi әзiрленбейдi. Салқын тиюге және түрлi созылмалы ауруларға шалдыққыш балалар мен жасөспiрiмдердiң саны көбеюде. Балалар мен жасөспiрiмдердiң дене қимылы белсендiлiгiнiң жеткiлiксiздiгi дене бiтiмiнiң дамуына керi әсер етуде, сымбатының бұзылуы мен үйлесiмсiздiгiне әкелуде, оқушылардың 54,1%-нен денсаулығында түрлi ауытқушылықтар байқалған, оларды медициналық бақылауға алу төмен.
Елдiң алты өңiрiнде дәрiгерлiк-дене шынықтыру диспансерлерi ашылмаған.
4. Орталық және жергiлiктi атқарушы органдар тарапынан халық арасындағы дене шынықтыру-сауықтыру жұмысына жеткiлiктi назар аударылмайды. Соның нәтижесiнде:
жалпы бiлiм беретiн мектептерде дене тәрбиесiнен үшiншi сабақ, жоғары оқу орындарында бүкiл оқу кезеңiнде төрт сағаттық сабақ жеткiлiктi түрде тиiмдi енгiзiлмей отыр;
денсаулығы нашар балалардың жалпы бiлiм беретiн мектептерде 40%-ы ғана дене тәрбиесiмен жүйелi шұғылдануға қамтылған;
бiлiм мекемелерiнде сабақтан тыс уақытта бұқаралық-спорттық және дене шынықтыру-сауықтыру жұмыстарының ұйымдастырылуы әлi де жеткiлiктi түрде тиiмдi енгiзiлмеген, дене тәрбиесi даярлығының балалар мен жасөспiрiмдер клубы желiсi қанат жая алмай отыр.
5. Балалар мен жасөспiрiмдер спортын дамытуға жеткiлiктi мән берiлмей келедi.
Қазiргi уақытта республикадағы мектеп жасындағы балалардың 6%-ның шұғылдану мүмкiндiгiн қамтамасыз ететiн балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерiнiң желiсi, ал жұмыс iстеп тұрған спорттағы дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттар мен олимпиада резервiн даярлау орталықтары жоғары бiлiктi жаттықтырушы-оқытушыларға аса зәру.
Материалдық-техникалық базаның нашарлығы, сапалы мүкәммал мен жабдықтықтың, дербес ғылыми базаның, сала қызметкерлерiнiң бiлiктiлiгiн арттыру жүйесiнiң болмауы жоғары деңгейде спорт резервiн және халықаралық дәрежедегi спортшыларды тәрбиелеудi ұйымдастыруға мүмкiндiк бермейді.
Барлық меншiк нысанындағы кәсіпорындар мен ұйымдардың басшылары еңбек күнi режимiнде, жұмыстан соң қалпына келу режимінде кәсiби қолданбалы, дене шынықтыру-сауықтыру және қалпына келтiру іс-шараларын қоса алғанда, қызметкерлердiң дене шынықтырумен айналысуына, сондай-ақ бұқаралық спорт жұмыстарын ұйымдастыруына жағдай жасамайды. Ұжымдық шарттарда спорт жабдықтары мен мүкәммалдар сатып алуға қаражат бөлу, дене шынықтыру-спорт жұмыстарын ұйымдастырушылардың штат бiрлiктерiн енгiзу қаралмаған.
Халықтың тұрғылықты жерi бойынша жұмыс дұрыс жолға қойылмаған, жасөспiрiмдер клубтарының желiсi қанат жаймаған, тұрғылықты жерлерде және көпшiлiк демалатын орындарда қарапайым спорт алаңдары мен ғимараттар мүлдем жоқ.
Ең бастысы, материалдық-техникалық базаның жоқтығынан және дене шынықтыру мамандарының жеткiлiксiздiгiнен ауыл спортын дамыту проблемасы өткiр қойылып отыр.
Ауылдық жердегi қазiргi бар 4069 спорт залының 3639-ы жалпы бiлiм беретiн мектептерде және негiзiнен оқу сабақтарын өткiзу үшiн пайдаланылады, спорт ғимараттарының 10,5 %-ында ғана бүкiл халық спортпен шұғылдана алады. Елдiң алты облысындағы ауылдарда бiрде-бiр бассейн, ал республиканың 13 ауданында балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектебi жоқ, сол себептi ауылдағы спортпен шұғылданушы балалар мен жасөспiрiмдердiң саны жалпы республикалық көрсеткiштен екі есе төмен. Бүкiл елiмiз бойынша ауылдарда бар-жоғы 226 дене шынықтыру және спорт әдiскерi жұмыс iстейдi.
Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығы елдерiндегi дене шынықтыру мен спорттың дамуына жасалған талдау жұмыстың кең тараған нысаны дене шынықтыру мен спортты дамытудың мемлекеттiк бағдарламасын әзiрлеу болып табылатынын көрсеттi.
Атап айтқанда, Беларусьта екi мемлекеттiк бағдарлама қабылданып, iске асырылуда:
Халықтың салауатты өмiр салтын қалыптастыру жөнiндегi 2002-2006 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарлама;
Дене шынықтыру мен спортты дамытудың 2002-2006 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы.
Украинада 2005 жылы "Дене тәрбиесi - ұлттың денсаулығы" атты бағдарламаның мерзiмi аяқталды, Украинада дене шынықтыру мен спортты дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасының тұжырымдамасы қабылданды.
Ресейде "Ресей Федерациясында дене шынықтыру мен спортты дамытудың 2006-2015 жылдарға арналған федералдық мақсатты бағдарламасын" iске асыру жөнiнде жұмыс жүргiзiлуде.
Кейiнгi мемлекеттiк бағдарламаларды қабылдау бұдан бұрынғы мемлекеттiк бағдарламалардың дене шынықтыру мен спортты дамытуда едәуiр рөл атқарғанына қарамастан, орын алған проблемалық мәселелердi шеше алмауымен байланысты болып отыр.
Жаңадан қабылданатын мемлекеттiк бағдарламалардың негiзгi мiндеттерi: халықтың денсаулығын нығайту, бұқаралық дене шынықтыруды дамыту, дене шынықтыру-спорт ұйымдарының материалдық-техникалық, кадр және қаржы әлеуетiн нығайту, балалар мен жасөспiрiмдер спортын, жоғары жетiстiктер спортын дамыту, спорттың барлық түрлерiнiң дамуын қамтамасыз ету, дене шынықтыру мен спорттың дамуын реттейтiн нормативтiк-құқықтық базаны жасау болып табылады.

4. Мемлекеттiк бағдарламаның мақсаты
мен мiндеттерi

Мемлекеттiк бағдарламаның мақсаты халықаралық спорт аренасында спорттағы жоғары нәтижелерге қол жеткiзудi қамтамасыз ететiн халықтың дене тәрбиесiнiң тиiмдi жүйесiн құру болып табылады.
Аталған мақсатқа жету үшiн мынадай мiндеттердi орындау қажет:
халықаралық стандарттарға сәйкес спорт инфрақұрылымын құру және дамыту;
саланы бiлiктi мамандармен қамтамасыз ету;
спорт ғылымын дамыту;
дене шынықтыру және спорт құралдары арқылы салауатты өмiр салты қағидаттарын орнықтыру;
спорт резервiн, халықаралық дәрежедегi спортшыларды даярлау жүйесiн жетiлдiру.

5. Мемлекеттiк бағдарламаны iске асырудың
негiзгi бағыттары мен тетiктерi

Мемлекеттiк бағдарлама мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:
саланың материалдық-техникалық базасын нығайту және дамыту;
саланы мамандармен қамтамасыз ету;
саланы ұйымдық, ғылыми-әдiстемелiк және медициналық қамтамасыз ету;
мектепке дейiнгi және мектеп жасындағы балалардың дене тәрбиесiн жетiлдiру;
жоғары оқу орындарындағы студенттердiң дене тәрбиесi;
әскери қызметшiлердiң, құқық қорғау органдары мен қуатты құрылымдар қызметкерлерiнiң дене тәрбиесi даярлығы;
тұрғындар арасындағы дене шынықтыру мүгедектер арасындағы дене тәрбиесi даярлығы және спорт;
спорт резервiн және халықаралық дәрежедегi спортшыларды даярлау;
саланың нормативтiк құқықтық базасын жетiлдiру;
дене шынықтыру мен спортты насихаттау.

5.1. Материалдық-техникалық базаны дамыту
мен нығайту

Елде материалдық-техникалық базаны дамыту екi бағытта - бұқаралық спорт үшiн және жоғары жетiстiктер спорты үшiн жүзеге асырылуы қажет.
Халықтың дене жаттығуларымен шұғылдануға деген сұранысын қанағаттандыру үшiн қажеттi сервистiк қызметтердiң деңгейiн жақсартып әрi халықтың қалың жiгiнiң қолжетiмдiлiгiн қамтамасыз ете отырып, спорт ғимараттарымен қамтамасыз ету деңгейiн арттыру қажет.
Балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектебiнiң және спортта дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттардың, елдiң құрама командаларына спорт резервiн даярлау жөнiндегi негiзгi жұмысты қамтамасыз ететiн олимпиадалық даярлау орталықтары мен олимпиада резервiн даярлау орталықтарының жаттықтырушы-оқытушылар құрамының жемiстi жұмыс iстеуi үшiн қажеттi жағдай жасау, оларды сапалы мүкәммалмен және жабдықпен жарақтандыра отырып, спорт ғимарттарын жаңадан салу және қолдағы барын қайта жаңарту қажет.
Әрбiр аудан орталығы мен республикалық және облыстық маңызы бар қалаларда бiр үлгiдегi дене шынықтыру-сауықтыру кешендерiн салу, Алматы облысында қазiргi заманғы республикалық олимпиадалық даярлау базасының, Щучье қаласында шаңғы базасының, Астана қаласында спорттағы дарында балаларға арналған республикалық мектеп-интернаттың, елдiң әртүрлi өңiрлерiнде халықаралық спорт ұйымдарының талаптарына сай және ел құрама командалары мен өңiрлердегi жетекшi спортшылардың сұранысын қанағаттандыратын қазiргi заманғы спорт ғимараттарының құрылысын аяқтау қажет. Қысқы Азия ойындарын өткiзу үшiн спорт объектiлерiн салуды және халықаралық спорт ұйымдарының талабына сәйкес Алматы қаласының инфрақұрылымын дамытуды қамтамасыз ету қажет.
Осы мiндеттердi шешу үшiн:
әрбiр аудан орталығы мен республикалық және облыстық бағыныстағы қалаларда бiр үлгiдегi дене шынықтыру-сауықтыру кешендерiн салу;
қазiргi бар спорт ғимараттарын, жұмыс iстеп тұрған спорт алаңдарын қайта жаңғырту және жаңалау, спорт залдары мен спорт кешендерiн жабдықтау;
спорт түрлерi бойынша ел құрама командалары мен өңiрлердiң құрама командалары, балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектебi, спорттағы дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттар және олимпиадалық резерв даярлау орталықтары үшiн жаңа мүкәммалдармен және жабдықтармен жарақталған және халықаралық стандарттарға сай келетiн қазiргi заманғы спорт базаларын салу;
2011 жылғы қысқы Азия ойындарын өткiзу үшiн тиiстi құрал-жабдықпен жарақталған спорт базаларын салу;
Қазақстанның бiрқатар өңiрлерiнде басқа да спорт объектiлерiн салу.

5.2. Саланы мамандармен қамтамасыз ету

Халықтың түрлi әлеуметтiк-демографиялық топтарымен спорттық-бұқаралық және дене шынықтыру-сауықтыру жұмысын одан әрi жетiлдiру, халықаралық спорт аренасында шетелдiк спортшылармен бәсекелесуге қабiлеттi спорт резервiн даярлау және халықаралық дәрежедегi спортшыларды тәрбиелеу жөнiндегi жұмыстарды жандандыру мақсатында:
әлемдiк спорттың даму үрдiсiне және бiлiктiлiгi жоғары спортшыларды даярлаудың ең жаңаша әдiстерiне сай келетiн бағдарламалар бойынша елдiң жоғары оқу орындарында мамандар даярлауды қамтамасыз ету;
спорт саласына орта кәсiптiк бiлiмi бар мамандар даярлауды жетiлдiру;
шетелдiң спорт клубтарында жаттықтырушы кадрлардың қайта даярлаудан өткiзу шараларын әзiрлеу;
халықаралық дәрежедегi спортшыларды тәрбиелеуде тәжiрибесi бар және алдыңғы қатарлы технологияларды меңгерген жоғары бiлiктi шетелдiк мамандарды республиканың құрама командаларына жұмысқа тарту.

5.3. Ұйымдық, ғылыми-әдiстемелiк және
медициналық қамтамасыз ету

Дене шынықтыру және спорт - ел азаматтарының денсаулығын нығайтудың, жастардың рухын тәрбиелеудiң және дене тәрбиесiнiң, салауатты өмiр салтын қалыптастырудың маңызды құралдарының бiрi. Сол себептi мемлекеттiң осы саладағы бiрiншi кезектегi мiндетi - ел халқының қалың жiгiнiң дене шынықтырумен және спортпен шұғылдануына қол жеткiзу.
Өңiрлердегi бұқаралық-спорт және дене шынықтыру-сауықтыру жұмысы тұрғындардың барлық жастағы топтары (еңбек ұжымдарында, халықтың тұрғылықты жерi мен демалыс орындарында, бiлiм беру мекемелерiнде) үшiн бұқаралық спорт түрлерiнен қолжетiмдi жарыстардың санын көбейтуге бағытталуға тиiс. Мұндай iс-шаралардың басты мiндетi - адамдардың күнделiктi дене шынықтыру-сауықтыру жаттығуларына деген талпынысын ынталандыру, оларды жарыс қызметiне тарту.
Халықтық және ұлттық спорт түрлерiн, өзiндiк дене жаттығулары мен ойындарды дамыту мәселесiне ерекше назар аудару және оларды халықтың дене шынықтырумен және спортпен белсендi түрде шұғылдануына пайдалану қажет.
Дене шынықтыру-сауықтыру, спорт клубтары елдегi дене шынықтыру мен спорт қозғалысының негiзi болуға тиiс. Дене шынықтыру-спорт клубтарымен қатар барынша ыңғайлы жағдай, қызметтiң көптеген түрлерiн ұсынатын спорт орталықтары да қатар дамуы қажет.
Оның үстiне, келешекте Қазақстан дүние жүзiнiң бәсекеге қабiлеттi елу елдiң қатарына кiруi үшiн республика спортшыларынан халықаралық аренада жоғары нәтижелерге жетудi талап етедi.
Спорт резервiн даярлау және халықаралық дәрежедегi спортшыларды тәрбиелеудегi проблемаларды табысты шешу үшiн түпкiлiктi нәтижеге - әлем, Азия чемпионаттары, Азия және Олимпиада ойындарында жүлделi орындарды иеленуге қабiлеттi спортшыларды тәрбиелеуге едәуiр ықпал ететiн факторларды қатаң ескеру қажет:
жоғары дәрежелi спортшыларды даярлау жүйесiнiң таңдаған спорт түрiне мамандануы үшiн арнайы талаптарына қатаң түрде сай болуы;
спорт мамандығын таңдау көп жылғы күллi даярлық жүйесiн әзiрлеу, жарыс қызметiнiң тиiмдi құрылымын анықтау кезiнде нақты әрбiр спортшының жеке бейiмдiлiгi мен қабiлеттерiне барынша ден қою;
жаттығу және жарыс жүктемесiнiң, демалудың, тамақтанудың, жұмыс қабiлетiн қалпына келтiру, ынталандыру құралдарының және iс-қимыл мүмкiндiктерiн жұмылдырудың қатаң теңгермелi жүйесiне ұмтылу; даярлықтың дәстүрден тыс құралдарын кеңейту - спортшы ағзасының iс-қимыл мүмкiндiктерiн толық ашуға мүмкiндiк беретiн аспаптарды, жабдықтарды және әдiстемелiк тәсiлдердi пайдалану;
бүкiл спорттық жаттығу жүйесiн жарыс қызметiнiң ықтимал құрылымына қол жеткiзуге бағдарлау;
даярлық жүйесiнiң қарқындылығы, жарыс ережелерiн және оларды өткiзу шарттарын өзгерту - олимпиадалық спортты дамытудың жалпы үрдiстерi ретiнде, сонымен бiрге нақты спорт түрлерiнiң даму ерекшелiктерi ретiнде де тұрақты зерделеу мен есептеу негiзiнде оған жедел түзетулер жасау, жаңа мүкәммалдар мен жабдықтарды қолдану;
халықаралық спорт федерациялары тарататын әдiстемелер мен ақпараттық материалдарды қолдана отырып, елдiң құрама командаларының оқу-жаттығу процесiн ұйымдастыруда республикалық қоғамдық бiрлестiктердiң рөлiн арттыру.
Спорт резервiн және халықаралық дәрежедегi спортшыларды даярлау жөнiндегi оқу-жаттығу процесiн ғылыми-әдiстемелiк және медициналық қамтамасыз ету:
оқу-жаттығу процесiн медициналық және медицина-биологиялық жағынан қамтамасыз етудi;
спорт резервiн және халықаралық дәрежедегi спортшыларды даярлау жүйесiн оңтайландыруды;
спортшыларды психологиялық даярлауды;
спорттық медицинаның нормативтiк базасын жасау;
допингке қарсы зертхананы халықаралық ұйымдарда аккредиттеуден өткiзу жөнiндегi жұмыстарды жалғастыруды;
спортта жарақаттанудың алдын алуды, емдеудi және қалпына келтiрудi, оқу-жаттығу процесiн медициналық қамтамасыз етудi көздейдi.

5.4. Дене шынықтыру және спорт құралдары арқылы
салауатты өмiр салты қағидаттарын орнықтыру

5.4.1. Мектепке дейiнгi және мектеп жасындағы
балалардың дене тәрбиесiн жетiлдiру

Мектепке дейiнгi жастағы балалардың және оқушылардың денсаулық жағдайын жақсарту мақсатында:
5 сыныптан бастап қыздар мен ұлдарды бөлек оқыта отырып, барлық жалпы бiлiм беретiн мектептердегi дене тәрбиесiнен аптасына үш сабаққа көшу мүмкiндiгiн қарау;
денсаулық жағдайына байланысты арнайы медициналық топтарға жатқызылған балалармен дене тәрбиесi бойынша жағдай жасау мен сабақтар өткiзуге жағдай жасау;
балалар мен жасөспiрiмдер спорт клубтарын құру арқылы жалпы бiлiм беретiн мектептерде дене тәрбиесi сабақтарының мазмұнын толықтыратын дене шынықтыруды ұйымдастырудың мектептен тыс нысандарын жетiлдiру;
жалпы бiлiм беретiн мектептерге спорт түрлерiнен ұзартылған күн және оқу-жаттығу процесi тереңдетiлген мамандандырылған сыныптар ашуды ұсыну қажет.

5.4.2. Жоғары оқу орындарындағы студенттердiң
дене тәрбиесi

Елдiң жоғары оқу орындарындағы дене тәрбиесi процесi мынадай мiндеттердi шешудi көздейдi:
дене шынықтыру саласында теориялық бiлiм мен практикалық iлiм жүйесiн қалыптастыру;
дене тәрбиесi даярлығын, жаттығуды, жұмыс қабiлетiн, кәсiби маңызы бар дене бiтiмi мен жүйке-қозғалыс қабiлетiн кейiннен оларды күнделiктi пайдалану yшiн болашақ мамандардың дене тәрбиесi дайындығының қажеттi кәсiби даярлық деңгейiн қамтамасыз ету;
сырқаттың алдын алу үшiн дене шынықтыру құралдарын толық пайдалану, денсаулықты сақтау мен бекемдеу, дене тәрбиесi процесiнде өзiн-өзi бақылаудың дағдылары мен машықтарын меңгеру;
елiмiзде студенттер спортын дамыту және спортшы студенттердiң дүниежүзiлiк қысқы және жазғы универсалдарын қоса алғанда, халықаралық студенттiк жарыстарға лайықты қатысуы.
Осы проблемаларды шешу үшiн:
денсаулығына байланысты арнайы медициналық топтарға жатқызылған студенттерге және олармен дене тәрбиесi сабақтарын өткiзуге жағдай жасауға ерекше назар аудару;
студенттердiң "Сұңқар" спорт клубын құру.

5.4.3. Әскери қызметшiлердiң, құқық қорғау
органдары мен қуатты құрылымдар қызметкерлерiнiң
дене тәрбиесi дайындығы

Әскери қызметшiлердiң, құқық қорғау органдары мен қуатты құрылымдар қызметкерлерiнiң дене тәрбиесi дайындығы Қазақстан Республикасының әскери құралымдарының, құқық қорғау органдары мен қуатты құрылымдарының жеке құрамын әскери оқыту мен тәрбиелеудiң маңызды және ажырамас бөлiгi болып табылады, сол ұйымдар құрамының дене тәрбиесi даярлығын арттыруға, денеге түсетiн ауыр жүктемелер мен психологиялық ширығуды бастан кешiру қабiлетiн дамытуға, бос уақытты мазмұнды ұйымдастыруға бағытталады.
Дене тәрбиесi даярлығының мақсаты - әскери қызметшiлердi, құқық қорғау органдары мен қуатты құрылымдар қызметкерлерiн кәсiби қызметтiң талаптарына сай арнайы мiндеттердi орындауға даярлауды қамтамасыз ету.
Әскери қызметшiлердiң, құқық қорғау органдары мен қуатты құрылымдар қызметкерлерiнiң негiзгi мiндеттерi:
төзiмдiлiк, күштiлiк, жылдамдық пен ептiлiк сияқты табиғи қасиеттердi дамыту және талап ететiн деңгейде ұстап тұру;
арнайы табиғи қасиеттер мен машықтарды қалыптастыру;
тiрек-қозғалыс аппаратын нығайту;
сырқаттың және жаман әдеттердiң алдын алу, ағзаны шынықтыру;
психологиялық ұстамдылыққа, өзiне деген сенiмдiлiкке, мақсат қоюға, батылдық пен табандылыққа, бастамашылдық пен тапқырлыққа, қайсарлыққа, төзiмдiлiкке және өзiн-өзi ұстай бiлуге тәрбиелеу;
дайындықта және алға қойған мiндеттердi тiкелей орындау кезiнде шектен тыс физикалық және психологиялық жүктеменi бастан кешiруге дайын болуды қалыптастыру;
әскери қызметшiлердiң, құқық қорғау органдары мен қуатты құрылымдар қызметкерлерiнiң арасында спорттың әскери-қолданбалы түрлерiн дамыту болып табылады.
Тиiстi министрлiктер мен ведомстволар осы мiндеттердi шешу үшiн дене бiтiмiн жетiлдiруге және салауатты өмiр салтын енгiзуге, дене тәрбиесi даярлығының кәсiби қолданбалы машықтарын игеруге және дамытуға, жалпы және арнайы дене тәрбиесi даярлығы бойынша бақылау нормативтерiн орындауға бағытталған жеке құрамның дене тәрбиесi жөнiндегi ведомстволық бағдарламаларын әзiрлеп бекiтедi, сол ведомстволардың, әскери қызметшiлер мен полиция және қуатты құрылымдар арасындағы әлем чемпионаттарына спортшыларды даярлауды және олардың қатысуын қамтамасыз етедi.

5.4.4. Тұрғындар арасындағы дене тәрбиесi

Еңбекшiлер арасында дене шынықтыруды дамыту ынталы тиiстi құрылымды қалыптастыру жолымен жүзеге асырылуға тиiс. Ересек адам дене шынықтыру-спорт қозғалысына өз еркiмен қатысады. Дене шынықтыру және спорт қозғалысы ынталандыру тұтас жүйесi арқылы өркендеуi мүмкiн. Бұл, ең алдымен қазiргi заманғы инфрақұрылымды және дене шынықтыру-сауықтыру, спорт қызметтерi нарығын құру.
Барлық меншiк нысанындағы кәсiпорындар мен ұйымдардағы дене шынықтыру-сауықтыру және спорт жұмысының жүйесi оңалту iс-шараларын жүзеге асыруға, кәсiби қолданбалы жаттығуларын өткiзуге, жұмыстан кейiн қалпына келтiруге, өндiрiстiң адамға тигiзер қолайсыз әсерiн азайтуға, оның кәсiби қызметке бейiмделуiн, әртүрлi ауруларға бой алдырмауының жалпы деңгейiн арттыруға бағытталуға тиiс.

5.4.5. Мүгедектер арасындағы дене шынықтыру
мен спорт

Мүгедектердi дене шынықтыру және спорттық iс-қимылға тартуға байыпты назар аудару қажет. Бұл үшiн спорт ғимараттарында олардың дене шынықтырумен және импортпен шұғылдануына тиiстi жағдай жасалуы, мүгедек спортшыларды халықаралық жарыстарға, соның iшiнде Паралимпиадалық ойындарға даярлау қажет.

5.5. Спорт резервiн және халықаралық дәрежедегi
спортшыларды даярлау

Дене шынықтыру мен спортты одан әрi дамыту, спорт резервiн даярлау және халықаралық дәрежедегi спортшыларды тәрбиелеу халықаралық спорт ұйымдарының жылдам өзгермелi талаптарын, спортшыларды даярлаудың түрлерi мен әдiстерiн үнемi жетiлдiрудi, жаңадан келгендерден бастап халықаралық шеберге дейiнгi дәрежедегi республика спортшыларын тәрбиелеу жүйесiн одан әрi дамытуды ескере отырып, оқу-жаттығу процесiне деген жаңа көзқарастарды талап етедi.
Спортқа даярлықты ұйымдастыруда бiрiншi кезекте материалдық-техникалық, кадр, қаржы-экономикалық және даярлаудың қазiргi заманғы әдiстемесiнiң мүмкiндiктерiн iске асырудың алғышарттарын өзiне қамтитын бiрқатар жағдайларды:
спортқа даярлау жүйесiнiң құрылымдық бөлiктерiнде жоғары тұрған (құрама командалар, олимпиадалық даярлау орталықтары, жоғары спорт шеберлiгi мектептерi) және төмен тұрған (спортта дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттар, балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерi және олимпиадалық резерв мектептерi) буынның арасындағы олардың мақсаттары, мiндеттерi, кадрмен, материалдық-техникалық және ғылыми-әдiстемелiк қамтамасыз етудегi ұйымдық-әдiстемелiк негiздердiң бiр-бiрiмен ұштасқан өзара байланысын;
спортшыларды орталықтан даярлауды, оларға жаттығу сабақтарындағы тұрақты бәсекелестiгiн және жұмыс қабiлетiн арттырудың факторының бiрi ретiнде пайдалануды, ағзаның iс-қимыл резервiн толығымен жұмылдыру мен бейiмделу процестерiн оңтайландыруды қамтамасыз ететiн ұйымдастыру жағдайларын жасауды атап көрсету қажет.
Ол үшін:
елдiң барлық өңiрлерiнде балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерiнде және олимпиада резервi мектептерiнде мектеп жасындағы балалардың 8 %-ын сабаққа қамту мақсатымен олардың желiсiн кеңейту жөнiндегi жұмыстарды жалғастыру;
спорттағы дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттар мен елдiң барлық өңiрлерiнде олимпиада резервiн даярлаудың толыққанды өңiрлiк орталықтарын дамыту жөнiндегi жұмыстарды жалғастыру;
олимпиадалық даярлау, соның iшiнде мамандандырылған орталықтарды дамыту;
спорттық күнтiзбеде жоспарланған республикалық iс-шараларды өткiзудi және елдiң үздiк спортшыларының әлем, Азия чемпионаттарын, Олимпиада және Азия ойындарын қоса алғанда, халықаралық жарыстарға, басқа да ресми және халықаралық iрiктеу спорттық iс-шараларына қатысуын қамтамасыз ету;
әлем, Азия чемпиондары мен жүлдегер спортшыларды және олардың жаттықтырушыларын ынталандыру жүйесiн жетiлдiру;
Алматы қаласындағы "Шаңырақ" шағын ауданында "Спорттағы дарынды балаларға арналған республикалық мектеп-интернат" мемлекеттiк мекемесiн құру.

5.6. Саланың нормативтiк құқықтық
базасын жетiлдiру

Дене шынықтыру мен спортты дамыту жөнiндегi қызметтiң ең маңызды бағыттарының бiрi ретiнде саланың нормативтiк-құқықтық базасын жетiлдiру және дамыту жөнiндегi жұмысқа мән берiледi.
Дене шынықтыру мен спорт саласындағы құқықтық және әдiстемелiк жағынан дамыту аталған саладағы қатынастарды реттейтiн нормативтiк-құқықтық актiлердi әзiрлеу жолымен, сондай-ақ дене шынықтыру мен спорт жөнiндегi мемлекеттiк органдар мен қоғамдық ұйымдардың құзыретiн белгiлеу, олардың қызметiн үйлестiру жолымен жүзеге асырылады.
Нормативтiк және әдiснамалық қамтамасыз етудi жетiлдiру жөнiндегi iс-шараларды iске асыру объективтi қағидаттарға және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңдарының нормаларына сәйкес iске асырылады.
Дене шынықтыру және спорт саласындағы заңнаманы жетiлдiру нарықтық жағдайда сала тек қана бюджет көздерiнен ғана емес, сонымен бiрге әсiресе, жоғары жетiстiктер спортын қолдау үшiн бюджеттен тыс көздерден қаржыландыруға ықпал етуi қажет.
Мыналар үшiн:
дене шынықтыру мен спортты, әсiресе балалар мен жасөспiрiмдер арасында дамытуға бағытталған бағдарламаларды және салауатты өмiр салтын қалыптастыруға ықпал ететiн бағдарламаларды iске асыратын ұйымдарға;
елдiң спорт резервi мен құрама командаларын жауапты халықаралық жарыстарға қатысуға даярлауға, саланың материалдық-техникалық базасын дамытып-жетiлдiруге, сапалы мүкәммалдар мен жабдықтар сатып алуға, спортшылар мен жаттықтырушыларды материалдық қолдауға өз қаржыларын жұмсайтын демеушiлер мен инвесторларға;
дене шынықтыру мен спорттың материалдық-техникалық базасын дамытуды қамтамасыз ететiн инвестициялық саясатты қалыптастыруға және жетiлдiруге;
спорт түрлерiн дамытуға және ел спортшыларының спорттағы шеберлiгiн көтеруге бағытталған қоғамдық бiрлестiктердiң рөлiн арттыруға;
жетекшi спортшылардың спорттағы шеберлiгiн арттырудың негiзгi буыны ретiнде спорттың түрлерiнен спорт клубтарының жұмысын ұйымдастыру мен құруға қолайлы жағдай жасау мүмкiндiгін қарау қажет.

5.7. Дене шынықтыру мен спортты насихаттау

Тұрғындарды салауатты өмiр салтына, дене шынықтырумен және спортпен шұғылдануға бейiмдеу халықтың әртүрлi әлеуметтiк-демографиялық топтарына арналған ақпараттық бағдарламаларды әзiрлеу арқылы жүзеге асады. Саланың негiзгi түрлерi бойынша, соның iшiнде бұқаралық ақпарат құралдарына конкурстық негiзде берiлетiн әлеуметтiк бағдарламалар бойынша гранттарды пайдалану арқылы теледидар бағдарламаларын жасау, насихаттық және ақпараттық технологиялар әзiрлеу керек. Дене шынықтыру мен спортты насихаттау атаулы, нақты әлеуметтiк топтар мен жiктерге, әрбiр адамға бағытталған, дене шынықтыру мен спорттың басымдығын дәлелдей көрсетуге, сондай-ақ жастар арасында нашақорлық, темекi шегушiлiк, басқа да жат құбылыстардың таралуына қарсы күреске бағытталуға тиiс. Жастар тәрбиесi жөнiнде жұмыстар жүргiзу, олардың ортасында қазақстандық спортшылардың спорттағы жетiстiктерiн, бұқаралық спортты танымал ету, олардың санасында "тәнi саудың - жаны сау" деген қағидатты орнықтыру қажет.
Бұл ретте бұқаралық ақпарат құралдарының мiндетi азаматтардың спортқа деген қызығушылығын арттыру, табиғи дене бiтiмiн жетiлдiру, спортпен дербес шұғылдануын белсендi түрде таныту, дене шынықтырумен және спортпен шұғылдану қажеттiгiн көпшiлiктiң санасына сiңiру болып табылады.
Дене шынықтыру мен спортты насихаттау адамның спорттық және дене тәрбиесi даярлығының жан-жақтылығын, гигиена және дене шынықтыру саласындағы бiлiм деңгейiн арттыруға, ғылыми зерттеулер мен жаңалықтар ашуды негiздеуге ықпал ететiн болады.
Дене шынықтыру мен спортты дамытудағы басты бағыттардың бiрi - олардың iзгiлiктi жағын күшейту. Адамдардың өмiрi мен денсаулығына қауiп төндiретiн, қабылданған жалпы этикалық нормалар мен талаптарға жауап бермейтiн, зорлық пен зомбылықты үйрететiн спорт түрлерi мен дене жаттығуларын дамытуға қолдау көрсетiлмеуге тиiс.

6. Қажеттi ресурстар мен қаржыландыру көздерi

Мемлекеттiк бюджеттен мемлекеттiк бағдарламаны iске асыруға кететiн жалпы шығын 160 844 185 мың теңгенi, соның iшiнде республикалық бюджет қаражатынан 85 120 972 мың теңгенi, жергiлiктi бюджет қаражатынан 75 724 013 мың теңгенi құрайды.

	2007	2008	2009	2010	2011
Республикалық бюджет	8 531 594	32 294 965	26 783 613	8 500 000	9 010 000
Жергiлiктi бюджет	13 201 664	14 252 326	15 162 088	16 071 813	17 036 122

Мемлекеттiк бағдарламаны 2007-2011 жылдары iске асыруға қажеттi бюджет қаражатының көлемi тиiстi жылдың республикалық және жергiлiктi бюджеттерiн қалыптастыру кезiнде нақтыланатын болады.

6. Мемлекеттiк бағдарламаны iске асырудан
күтiлетiн нәтижелер мен көрсеткiштер

Мемлекеттiк бағдарламаны iске асырудың нәтижесiнде:
Бiрiншi кезең (2007-2009 жылдар)
Сала мамандарының бiлiктiлiгiн арттыру мен қайта даярлау жүйесi жетiлдiрiлетiн болады.
Дене шынықтырумен және спортпен жүйелi шұғылданушылардың саны 16,3%-ға дейiн өседi.
Халықтың әртүрлi әлеуметтiк-демографиялық топтарының дене тәрбиесi даярлығының сабақтастығы қамтамасыз етiледi.
Балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерiнiң саны 2007 жылы 400-гe, 2008 жылы 410-ға, 2009 жылы 420-ға көбейiп, оларда шұғылданушыларды қамту 8,5 %-ға жетедi.
Спорттағы дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттар құрылады: олардың саны 2007 жылы - 15-кe, 2008 жылы - 16-ға, 2009 жылы - 17-ге жетедi.
Екiншi кезең (2010-2011 жылдар)
Жаттықтырушы-оқытушылар құрамының бiлiктiлiгi арттырылады.
Дене шынықтырудың және жоғары жетiстiктер спортының ғылыми базасы жетiлдiрiлетiн болады.
Дене шынықтырумен және спортпен жүйелi шұғылданушылардың саны 17%-ға дейiн өседi.
Балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерiнiң саны 2010 жылы - 425-ке, 2011 жылы 430-ға көбейiп, оларда шұғылданушыларды қамту 6 жастан 18 жасқа дейiнгi балалар мен жасөспiрiмдердiң жалпы санының 10%-ын құрайды.
Спорттағы дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттардың саны 2010 жылы 19-ға, 2011 жылы олардың саны 20-ға жетедi.
Оқу-жаттығу процесiнiң сапасы жақсарады.
Лайықты спорт резервiн тәрбиелеудiң есебiнен ел құрама командаларында бәсекелестiк артады.
Республиканың ұлттық құрама командаларына мүшелiкке үмiткерлердiң дайындық деңгейi мен халықаралық дәрежедегi спортшылардың саны артады.
Әлем, Азия чемпионаттарын, әлем, Азия кубоктарын, Азия және Олимпиада ойындарын қоса алғанда, спортшылардың iрi халықаралық жарыстарға дайындығы мен қатысуы қамтамасыз етiледi.
Саланың нормативтiк құқықтық базасы жетiлдiрiлетiн болады.

О проекте Указа Президента Республики Казахстан "О Государственной программе развития физической культуры и спорта в Республике Казахстан на 2007-2011 годы"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 ноября 2006 года N 1140

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Президента Республики Казахстан проект Указа Президента Республики Казахстан "О Государственной программе развития физической культуры и спорта в Республике Казахстан на 2007-2011 годы".

Премьер-Министр
Республики Казахстан

О Государственной программе развития физической культуры
и спорта в Республике Казахстан на 2007-2011 годы

В соответствии с подпунктом 8) статьи 44 Конституции Республики Казахстан и Законом Республики Казахстан от 2 декабря 1999 года "О физической культуре и спорте", в целях развития системы физической культуры и спорта ПОСТАНОВЛЯЮ:
1. Утвердить прилагаемую Государственную программу развития физической культуры и спорта в Республике Казахстан на 2007-2011 годы (далее - Государственная программа).
2. Правительству Республики Казахстан в месячный срок разработать и утвердить План мероприятий по реализации Государственной программы.
3. Центральным и местным исполнительным органам, а также государственным органам, непосредственно подчиненным и подотчетным Президенту Республики Казахстан, принять меры по реализации Государственной программы.
4. Контроль за исполнением настоящего Указа возложить на Министерство туризма и спорта Республики Казахстан.
5. Министерству туризма и спорта Республики Казахстан один раз в полугодие, не позднее 25 числа месяца, следующего за отчетным периодом, представлять в Администрацию Президента Республики Казахстан и Правительство Республики Казахстан информацию о ходе реализации Государственной программы.
6. Настоящий Указ вводится в действие со дня подписания.

Президент
Республики Казахстан

Астана, Акорда, 2006 года
N

Утверждена
Указом Президента
Республики Казахстан
от"__ "______ 2006 года N__№

Государственная программа
развития физической культуры и спорта
в Республике Казахстан на 2007 - 2011 годы

г. Астана - 2006 год

Содержание

1. Паспорт
2. Введение
3. Анализ современного состояния проблемы в области физической
культуры и спорта
4. Цель и задачи Государственной программы
5. Основные направления и механизмы реализации Государственной
программы
5.1. Укрепление и развитие материально-технической базы
5.2. Обеспечение отрасли специалистами
5.3. Организационное, научно-методическое и медицинское обеспечение
5.4. Утверждение принципов здорового образа жизни средствами
физической культуры и спорта
5.4.1.Совершенствование физического воспитания детей дошкольного и
школьного возрастов
5.4.2.Физическое воспитание студентов в высших учебных заведениях
5.4.3.Физическая подготовка военнослужащих, сотрудников
правоохранительных органов и силовых структур
5.4.4.Физическая культура среди населения
5.4.5.Физическая культура и спорт среди инвалидов
5.5 Подготовка спортивного резерва и спортсменов международного
класса
5.6. Совершенствование нормативной правовой базы отрасли
5.7. Пропаганда физической культуры и спорта
6. Необходимые ресурсы и источники финансирования
7. Ожидаемый результат от реализации и индикаторы Государственной
программы

1. Паспорт

Наименование Государственная программа развития
программы физической культуры и спорта
в Республике Казахстан на 2007-2011 годы

Основание Закон Республики Казахстан от 2 декабря
для разработки 1999 года "О физической культуре и
спорте", пункт 148 Сетевого графика
исполнения Общенационального плана по
реализации Послания Президента Республики
Казахстан народу Казахстана от 1 марта
2006 года "Стратегия вхождения Казахстана
в число пятидесяти наиболее конкурентоспособных стран мира" и
Программы Правительства Республики
Казахстан на 2006 - 2008 годы,
утвержденного постановлением
Правительства Республики Казахстана от 31
марта 2006 года N 222

Разработчик Министерство туризма и спорта Республики
Казахстан

Цель Создание эффективной системы физического
воспитания населения и развития спорта
для повышения конкурентоспособности
казахстанских спортсменов на
международной спортивной арене

Задачи Создание и развитие инфраструктуры
отрасли спорта, отвечающей международным
требованиям;
обеспечение отрасли квалифицированными
специалистами;
развитие спортивной науки;
утверждение принципов здорового образа жизни
средствами физической культуры и спорта;
совершенствование системы подготовки
спортивного резерва, спортсменов
международного класса

Сроки 2007-2011 годы
реализации I этап: 2007 - 2009 годы
II этап: 2010-2011 годы

Необходимые На реализацию Государственной программы
ресурсы и будут направлены средства
источники республиканского и местных бюджетов, а
финансирования также другие средства, не
запрещенные законодательством Республики
Казахстан.

Общие затраты из государственного бюджета
на реализацию Государственной программы
составят 160 844 185 тыс. тенге, в том числе из
средств республиканского бюджета 85 120 172
тыс. тенге, из средств местных бюджетов 75 724
013 тыс. тенге.

Годы	Всего	Республиканский бюджет	Местные бюджеты
2007	21733258	8531594	13201664
2008	46547291	32294965	14252326
2009	41945701	26783613	15162088
2010	24571813	8500000	16071813
2011	26046122	9010000	17036122

При этом объемы бюджетных средств,
необходимых для реализации Государственной
программы, будут уточняться при формировании
республиканского и местных бюджетов на
соответствующий год.

Ожидаемые В результате реализации Государственной
результаты программы:
Первый этап (2007 - 2009 годы)
Будет совершенствоваться система повышения
квалификации и переподготовки кадров отрасли.
Число систематически занимающихся физической
культурой и спортом увеличится до 16,3
процентов.
Будет обеспечена преемственность физического
воспитания для различных социально-
демографических групп населения.
Увеличится количество детско-юношеских
спортивных школ до 400 в 2007 году, 410 в 2008
году, 420 в 2009 году, охват занимающихся в них
достигнет 8,5 %.
Будут созданы:
школы-интернаты для одаренных в спорте детей
и их количество достигнет в 2007 году - 15, в
2008 году - 16, в 2009 году -17;
республиканские и региональные
специализированные спортивные центры по видам
спорта.
Второй этап (2010-2011 годы)
Повысится квалификация тренерско-
преподавательского состава.
Будет усовершенствована научная база
физической культуры и спорта высших достижений.
Число систематически занимающихся физической
культурой и спортом увеличится до 17 %.
Увеличится количество детско-юношеских
спортивных школ в 2010 году до 425, в 2011 году
до 430, охват занимающихся в них составит
10 % от общего числа детей и подростков в
возрасте от 6 до 18 лет.
Увеличится количество школ-интернатов для
одаренных в спорте детей в 2010 году до 19, в
2011 году их число достигнет 20.
Повысится уровень подготовленности
кандидатов в члены национальных сборных команд
республики и число спортсменов международного
класса.
Будут обеспечены подготовка и участие
спортсменов в крупнейших международных
соревнованиях, включая чемпионаты мира,
Азии, Кубки мира, Азии, Азиатские и Олимпийские
игры.
Будет усовершенствована нормативная правовая
база отрасли.

2. Введение

Государственная программа развития физической культуры и спорта в Республике Казахстан на 2007-2011 годы (далее - Государственная программа) разработана в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О физической культуре и спорте" от 2 декабря 1999 года пунктом 148 Сетевого графика исполнения Общенационального плана мероприятий по реализации Послания Президента Республики Казахстан народу Казахстана от 1 марта 2006 года "Стратегия вхождения Казахстана в число пятидесяти наиболее конкурентоспособных стран мира" и Программы Правительства Республики Казахстан на 2006-2008 годы, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстана от 31 марта 2006 года N 222.
Разработка Государственной программы продиктована необходимостью внесения изменений и дополнений в организационные и правовые отношения, сложившиеся в сфере физической культуры и спорта, привлечения к осознанным занятиям физической культурой и спортом широких слоев населения, особенно молодежи, создания условий для занятий физическими упражнениями населения страны, подготовки качественного спортивного резерва и воспитания спортсменов международного класса, дальнейшего повышения имиджа спорта Казахстана на международной арене.
Государственная программа определяет стратегию, основные направления, приоритеты, задачи и механизмы реализации государственной политики в области физической культуры и спорта и охватывает основные аспекты физического воспитания населения, а также решает вопросы подготовки спортивного резерва и воспитания спортсменов международного уровня.
Ранее для развития физической культуры и спорта были разработаны и реализованы Государственная программа развития физической культуры и спорта в Республике Казахстан на 2001-2005 годы, утвержденная Указом Президента Республики Казахстан от 12 марта 2001 года N 570, и План мероприятий по ее реализации, утвержденный постановлением Правительства Республики Казахстан от 6 апреля 2001 года N 462.

3. Анализ современного состояния проблем в области
физической культуры и спорта

В результате реализации Государственной программы развития физической культуры и спорта в Республике Казахстан на 2001-2005 годы в Казахстане наблюдается устойчивая тенденция к росту числа занимающихся физической культурой и спортом.
Если к началу реализации Государственной программы в 2001 году число занимающихся составляло 1436,3 тыс. человек, то в 2002 году оно возросло до 1546,3 тыс. человек, в 2003 году до 1752,1 тыс. человек, в 2004 году до 1885,9 тыс. человек и к концу реализации Государственной программы составляет более 2 млн. человек или 13,7 процентов от населения страны.
Занятия физической культурой и спортом организовывают и проводят около 30 тысяч штатных физкультурных работников, что на 6 737 человек больше, чем в 2001 году.
В 2001 году количество штатных физкультурных работников составляло 23 239 человек, в 2002 году 24 684 человека, в 2003 году 26 624 человека, в 2004 году 28 337 человек, в 2005 году 29 976 человек.
Ежегодно растет число проводимых физкультурно-оздоровительных и спортивно-массовых мероприятий, в которых принимает участие более 2,5 миллионов человек.
Укрепляется материально-техническая база физической культуры и спорта. Количество спортивных сооружений с 2001 года увеличилось на 2366 и составляет 28666. Введены в строй дворцы спорта в городах Астане, Уральске, Костанае, Шымкенте, Павлодаре, построены современные спортивные комплексы в Караганде, Усть-Каменогорске, Астане, Атырау. Проведена капитальная реконструкция стадионов в Астане, Караганде, Атырау, Костанае, Павлодаре, Талдыкоргане, Актюбинске, Уральске, спортивного комплекса "Медеу" в городе Алматы. В микрорайоне Шанырак города Алматы ведется строительство республиканской школы-интерната для одаренных в спорте детей с современной спортивной базой, начаты работы по строительству республиканской базы олимпийской подготовки в Алматинской области и республиканской базы лыжного спорта в городе Щучинске.
В стране создано 488 подростковых клубов по место жительству, 73 детско-юношеских клуба физической подготовки, 499 физкультурно-оздоровительных и 87 профессиональных клубов. В программу общеобразовательных школ вводится третий урок физического воспитания в неделю и четырехчасовые занятия в неделю в средних специальных и высших учебных заведениях.
Третий час физического воспитания внедрен в 75,3 процентах общеобразовательных школ республики, а раздельное обучение девочек и мальчиков - в 46,6 процента школ.
После длительного перерыва возобновлено проведение республиканских спартакиад школьников по летним и зимним видам спорта, студенческих универсиад, массовых стартов по футболу, хоккею, лыжным гонкам и т.д.
Растет количество детско-юношеских спортивных школ, их число на 1 января 2005 года составило 389, что на 66 больше чем в 2001 году, а также возрастает численность детей, занимающихся в детско-юношеских спортивных школах.
Открыто 3 республиканских и 13 областных школ-интернатов для одаренных в спорте детей, 3 республиканских центра олимпийской подготовки и 13 региональных центров подготовки олимпийского резерва.
Для решения вопросов медицинского и медико-биологического обеспечения созданы Республиканская антидопинговая лаборатория спортсменов и Центр спортивной медицины и реабилитации в городе Алматы. В регионах страны работают 10 врачебно-физкультурных диспансеров.
Вместе с тем, дальнейшему процессу развития массовой физической культуры и спорта, подготовке спортивного резерва и спорта высших достижений в первую очередь препятствуют:
1. Слабая материально-техническая база отрасли. Состояние материально-технической базы физической культуры и спорта в республике не удовлетворяет запросам как всего населения, так и спортсменов высшей квалификации. При этом ощущается острый недостаток спортивных сооружений, инвентаря и оборудования на предприятиях, учебных заведениях, по место жительству населения и в местах массового отдыха. Имеющаяся сеть спортивных и физкультурно-оздоровительных сооружений удовлетворяет только 30 процентов запросов населения страны. Большинство спортивных сооружений не соответствует усовершенствованным нормативам и требованиям по технической эксплуатации, международных регламентов и правил проведения соревнований и учебно-тренировочного процесса, обеспечения безопасности участников и зрителей.
Сеть спортивных и физкультурно-оздоровительных сооружений страны, особенно в сельской местности, характеризуется их недостаточным количеством, слабым оснащением, низким качеством и крайне неравномерным их размещением. Многие спортивные сооружения, находящиеся в коммунальной или частной собственности, которые, по сути, являются монополистами, не заинтересованы в приобретении современного инвентаря и оборудования и содержания их в надлежащем техническом состоянии.
Спорт высших достижений также испытывает острый дефицит спортивных сооружений, качественного инвентаря и современного оборудования.
Не имеют собственной материально-технической базы республиканские центры олимпийской подготовки и региональные центры подготовки олимпийского резерва, не соответствует требованиям организации качественного учебно-тренировочного процесса спортивная база школ-интернатов для одаренных в спорте детей и школ высшего спортивного мастерства.
В республике проживает свыше 1 млн. детей дошкольного и более 3,5 млн. школьного возраста. Для занятий по физическому воспитанию в общеобразовательных школах имеется 5092 спортивных зала (66 процентов от общего числа школ республики). Из 1156 детских дошкольных учреждений, 765 или 66,3 процента располагают спортивными залами, 32 плавательными бассейнами. Таким образом, материальная база дошкольных учреждений и учреждений общего среднего образования требует дальнейшего развития, обновления и оснащения спортивным оборудованием, необходимым для выполнения программы физического воспитания учащихся в полном объеме.
Отсутствие необходимого уровня физической активности у населения страны, недостаточное количество спортивных сооружений, низкое качество инвентаря и оборудования являются одними из факторов, влияющих на уровень продолжительности жизни. Только от 4,5 до 18 процентов населения страны, в зависимости от регионов проживания, систематически занимаются физической культурой и спортом.
В связи с проведением в городе Алматы 7 зимних Азиатских игр 2011 года, участие спортсменов Казахстана потребует повышенного внимания.
Состояние зимних видов спорта в настоящее время в Республике Казахстан характеризуется недостатком внимания со стороны местных исполнительных органов к развитию зимних видов спорта, малым числом занимающихся детей и подростков, слабой материально-технической базой, недостатком качественного инвентаря и оборудования. Сегодня только 6 процентов детей и подростков от общего числа занимающихся в спортивных школах имеют возможность приобщиться к зимним видам спорта.
В республике отсутствуют лыжные базы, отвечающие современным требованиям, оборудованные и маркированные трассы, лыжные трамплины, биатлонные стрельбища, катки с 400 метровой дорожкой с качественным искусственным льдом, горнолыжные трассы. Нет условий для развития могула, фристайла и других зимних видов спорта, в результате чего подготовка сборных команд страны проводится на зарубежных спортивных базах, что является дорогостоящим процессом и не всегда оправданным в психологическом плане.
Единственная в стране искусственная ледовая беговая дорожка на стадионе "Медеу" из-за отсутствия заливочной техники не отвечает требованиям дня и не способна обеспечить качественный учебно-тренировочный процесс конькобежцев.
Остро стоит вопрос обеспечения спортсменов качественным инвентарем и оборудованием.
2. Недостаток и низкая квалификация физкультурных кадров, отсутствие системы повышения квалификации работников отрасли.
Современный спорт особенно остро подвержен различным новациям и требует особого внимания к подготовке специалистов, владеющих новейшими методиками работы со спортсменами.
В настоящее время казахстанский спорт ощущает острый недостаток в квалфицированных кадрах. Более 30 процентов тренерско-преподавательского состава детско-юношеских спортивных школ не имеют специального образования, имеется недостаток высококвалифицированных специалистов для работы со сборными командами регионов и страны, специалистов по технической эксплуатации спортивных сооружений. Ведущие тренеры республики находятся в предпенсионном или пенсионном возрасте, молодые перспективные тренеры неохотно идут на работу в связи с низкой заработной платой.
Неукомплектованность учителями физической культуры в общеобразовательных школах составляет около 10,9 процентов.
Из-за отсутствия современных методик обучения, в республике не налажена система переподготовки тренерско-преподавательских кадров, а выпускники высших специализированных учебных заведений последних лет не владеют практическими навыками ведения учебно-тренировочного процесса, не знают современных методик подготовки спортсменов. В республике нет учетного заведения или факультета по подготовке кадров, обслуживающих спортивные сооружения.
3. Недостаточное научное и медицинское обеспечение. Уровень современного спорта достиг такой стадии развития, когда важная роль в повышении спортивных результатов отводится новым подходам, основанным на научных и инженерных изысканиях. Новые спортивные арены, новейшие достижения в области создания специальных условий для тренировок и соревнований, конструирование и применение специальной экипировки привели к резкому улучшению результатов сильнейших спортсменов мира.
В Казахстане же тренерско-преподавательский состав лишен возможности знакомиться с новыми методиками и на практике внедрять передовой опыт, так как собственных научных исследований проблем массовой физической культуры и спорта высших достижений в республике нет.
В тренировочном процессе ведущих спортсменов мира комплексно решаются вопросы не только качественной учебно-тренировочной работы, медицинского и медико-биологического обеспечения, но и сбалансированного питания, отдыха, восстановления и психологической подготовки.
В Казахстане нет спортивных психологов, слабо поставлена медико-биологическая служба спорта, недостаточно разрабатывается методика проведения физкультурно-оздоровительных и учебно-тренировочных занятий с населением различных возрастных групп и учащимися детско-юношеских спортивных школ по видам спорта. Продолжается рост числа детей и подростков, подверженных различным простудным и хроническим заболеваниям. Недостаточная физическая активность детей и подростков отрицательно сказывается на физическом состоянии, ведет к нарушению осанки и координации, у 54,1 процента учащихся выявлены различные патологии в состоянии здоровья, за ними слабо осуществляется медицинский контроль.
В шести регионах страны не созданы врачебно-физкультурные диспансеры.
4. Недостаточное внимание со стороны центральных и местных исполнительных органов уделяется вопросам массовой физкультурно-оздоровительной работы с населением. В результате этого:
недостаточно эффективно внедряется третий урок физического воспитания в общеобразовательных школах, четырехчасовые занятия физической культурой в высших учебных заведениях на протяжении всего периода обучения;
не более 40 процента детей с ослабленным здоровьем охвачены регулярными занятиями по физическому воспитанию в общеобразовательных школах;
недостаточно эффективно внедряется внеклассная спортивно-массовая и физкультурно-оздоровительная работа в учреждениях образования, слабо расширяется сеть детско-юношеских клубов физической подготовки.
5. Недостаточно внимания уделяется развитию детско-юношеского спорта.
Сеть детско-юношеских спортивных школ, которая в настоящее время обеспечивает возможность занятий в них 6 процентов детей школьного возраста республики, а действующие школы-интернаты для одаренных в спорте детей и центры подготовки олимпийского резерва испытывают острый дефицит высококвалифицированных тренеров-преподавателей.
Слабая материально-техническая база, отсутствие качественного спортивного инвентаря и оборудования, собственной научной базы, системы повышения квалификации работников отрасли, не позволяет организовать на высоком уровне подготовку спортивного резерва и воспитание спортсменов международного класса.
Руководители предприятий и организаций всех форм собственности не обеспечивают условий для реализации работниками права на занятие физической культурой, включающих профессионально-прикладные, физкультурно-оздоровительные и реабилитационные мероприятия в режиме трудового дня, после трудового восстановления, а также для организации спортивно-массовой работы. Не предусматривается в коллективных договорах выделение средств на приобретение спортивного оборудования и инвентаря, введение штатных единиц организаторов физкультурно-спортивной работы.
Слабо поставлена работа по место жительству населения, недостаточно развита сеть подростковых клубов, практически нет простейших спортивных площадок и сооружений по место жительству и в местах массового отдыха.
Особо остро стоит проблема развития спорта на селе и, прежде всего, из-за отсутствия материально-технической базы и дефицита физкультурных кадров.
Из имеющихся в сельской местности 4069 спортивных залов, 3639 находятся в общеобразовательных школах и используются в основном для проведения учебных занятий, и только 10,5 процента спортивных сооружений доступны для занятий всего населения. В сельской местности шести областей страны нет ни одного плавательного бассейна, в 13 районах республики нет детско-юношеских спортивных школ, в связи с чем количество занимающихся детей и подростков на селе в два раза ниже общереспубликанского показателя. На всю страну в сельской местности работает лишь 226 методистов по физической культуре и спорту.
Анализ развития физической культуры и спорта в странах Содружества Независимых Государств свидетельствует о том, что наиболее распространенной формой работы является разработка государственных программ развития физической культуры и спорта.
Так, в Беларуси приняты и реализуются две государственные программы:
Государственная программа по формированию здорового образа жизни населения на 2002-2006 годы;
Государственная программа развития физической культуры и спорта на 2002-2006 годы.
В Украине в 2005 году истек срок действия Программы "Физическое воспитание - здоровье нации" и принята Концепция Государственной программы развития физической культуры и спорта в Украине на 2007-2011 годы.
В России проводится работа по реализации Федеральной целевой программы "Развитие физической культуры и спорта в Российской Федерации на 2006-2015 годы".
Принятие последующих государственных программ вызвано тем, что предыдущие госпрограммы хоть и сыграли значительную роль в развитии физической культуры и спорта, однако не решили всех существующих проблемных вопросов.
Основными задачами вновь принимаемых государственных программ являются: укрепление здоровья населения, развитие массовой физической культуры, укрепление материально-технического, кадрового и финансового потенциала физкультурно-спортивных организаций, развитие детско-юношеского спорта, спорта высших достижений, обеспечение развития всех видов спорта, создание нормативно-правовой базы, регулирующей развитие физической культуры и спорта.

4. Цель и задачи Государственной программы

Целью Государственной программы является создание эффективной системы физического воспитания населения и развития спорта для повышения конкурентоспособности казахстанских спортсменов на международной спортивной арене.
Для достижения указанной цели необходимо выполнение следующих задач:
создание и развитие инфраструктуры отрасли спорта отвечающей международным требованиям;
обеспечение отрасли квалифицированными специалистами;
развитие спортивной науки;
утверждение принципов здорового образа жизни посредством развития физической культуры и спорта;
совершенствование системы подготовки спортивного резерва, спортсменов международного класса.

5. Основные направления и механизмы реализации
Государственной программы

Реализация Государственной программы будет осуществляться по следующим направлениям:
укрепление и развитие материально-технической базы отрасли;
обеспечение отрасли специалистами;
организационное, научно-методическое и медицинское обеспечение отрасли;
совершенствование физического воспитания детей дошкольного и школьного возраста;
физическое воспитание студентов в высших учебных заведениях;
физическая подготовка военнослужащих, сотрудников правоохранительных органов и силовых структур;
физическая культура среди населения;
физическая подготовка и спорт среди инвалидов;
подготовка спортивного резерва и спортсменов международного класса;
совершенствование нормативной правовой базы отрасли;
пропаганда физической культуры и спорта.

5.1. Укрепление и развитие материально-технической базы

Развитие материально-технической базы в стране должно осуществляться в двух направлениях - для массового спорта и спорта высших достижений.
В целях удовлетворения потребности населения в занятиях физическими упражнениями необходимо повысить уровень обеспеченности спортивными сооружениями, создав на них необходимый уровень сервиса услуг и обеспечить их доступность для широких слоев населения.
Необходимо создать условия для плодотворной работы тренерско-преподавательского состава детско-юношеских школ и школ-интернатов для одаренных в спорте детей, центров олимпийской подготовки и центров подготовки олимпийского резерва, обеспечивающих основную работу по подготовке спортивного резерва в сборные команды страны, построить новые и реконструировать имеющиеся спортивные сооружения, оборудовав их качественным инвентарем и оборудованием.
Необходимо обеспечить строительство типовых физкультурно-оздоровительных комплексов в каждом районном центре и городах республиканского и областного значения, завершить строительство современной республиканской базы олимпийской подготовки в Алматинской области, лыжной базы в городе Щучинске, республиканской школы-интерната для одаренных в спорте детей в городе Астане, современные спортивные сооружения в различных регионах страны, соответствующие требованиям международных спортивных организаций и обеспечивающие запросы сборных команд страны и ведущих спортсменов регионов. Для проведения зимних Азиатских игр обеспечить строительство спортивных объектов и развитие инфраструктуры города Алматы, согласно требованиям международных спортивных организаций.
Для решения этих задач следует обеспечить:
строительство типовых физкультурно-оздоровительных комплексов в каждом районном центре и городах республиканского и областного подчинения;
реконструкцию и обновление имеющихся спортивных сооружений, действующих спортивных площадок, оборудование спортивных залов и спортивных комплексов;
строительство современных спортивных баз, отвечающих международным стандартам и оборудованных новейшим инвентарем и оборудованием для сборных команд страны по видам спорта и сборных команд регионов, детско-юношеских спортивных школ, школ-интернатов для одаренных в спорте детей и центров подготовки олимпийского резерва;
строительство спортивной базы, оснащенной соответствующим оборудованием, для проведения зимних Азиатских игр 2011 года;
строительство других спортивных объектов в некоторых регионах Казахстана.

5.2. Обеспечение отрасли специалистами

В целях дальнейшего совершенствования спортивно-массовой и физкультурно-оздоровительной работы с различными социально-демографическими группами населения страны, активизации работы по подготовке спортивного резерва и воспитания спортсменов международного класса, способных составить конкуренцию зарубежным спортсменам на международной спортивной арене необходимо:
совершенствовать подготовку специалистов в высших учебных заведениях страны по программам, отвечающим тенденциям развития мирового спорта и новейшим методикам подготовки высококвалифицированных спортсменов;
совершенствовать подготовку специалистов со средним профессиональным образованием в области спорта;
разработать меры для переподготовки тренерских кадров в зарубежных спортивных клубах;
рассмотреть вопрос привлечения к работе в сборных командах республики высококвалифицированных зарубежных специалистов на контрактной основе, имеющих опыт воспитания спортсменов международного уровня и владеющих передовыми технологиями.

5.3. Организационное, научно-методическое и медицинское обеспечение

Физическая культура и спорт - одни из важнейших средств укрепления здоровья граждан страны, духовного и физического воспитания молодежи, формирования здорового образа жизни. В связи с этим, первоочередная задача государства в отрасли - сделать занятия физической культурой и спортом доступными для всех слоев населения страны.
Спортивно-массовая и физкультурно-оздоровительная работа в регионах должна быть направлена на увеличение числа доступных соревнований по массовым видам спорта для всех возрастных групп населения (в трудовых коллективах, по месту жительства и отдыха населения, в учреждениях образования). Главная задача таких мероприятий - стимулировать стремление людей к ежедневным физкультурно-оздоровительным занятиям, вовлекать в соревновательную деятельность.
Следует обратить особое внимание вопросам развития народных и национальных видов спорта, самобытных физических упражнений и игр и использовать их в приобщении населения к активным занятиям физической культурой и спортом.
Основой физкультурно-спортивного движения страны должны стать физкультурно-оздоровительные, спортивные клубы. Наряду с физкультурно-спортивными клубами могут развиваться спортивные центры, предлагающие более комфортные условия, большое разнообразие услуг.
Кроме того, достижение перспективы вхождения Казахстана в число пятидесяти наиболее конкурентоспособных стан мира требует от спортсменов республики высоких результатов на международной арене.
Для успешного решения проблем в подготовке спортивного резерва и воспитания спортсменов международного класса необходимо строго учитывать факторы, существенно влияющие на достижение конечного результата - воспитание спортсменов, способных занять призовые места на чемпионатах мира, Азии, Азиатских и Олимпийских играх:
строгое соответствие системы подготовки спортсменов высокого класса специфическим требованиям избранного для специализации вида спорта;
максимальная ориентация на индивидуальные задатки и способности каждого конкретного спортсмена при выборе спортивной специализации, разработке всей системы многолетней подготовки, определении рациональной структуры соревновательной деятельности;
стремление к строго сбалансированной системе тренировочных и соревновательных нагрузок, отдыха, питания, средств восстановления, стимуляции работоспособности и мобилизации функциональных резервов;
расширение нетрадиционных средств подготовки - использование приборов, оборудования и методических приемов, позволяющих полнее раскрыть функциональные резервы организма спортсмена;
разработка эффективной методики подготовки спортсменов в условиях среднегорья и высокогорья, позволяющих интенсифицировать процессы адаптации к факторам тренировочного воздействия, повысить эффективность непосредственной подготовки спортсменов к главным соревнованиям;
ориентация всей системы спортивной тренировки на достижение оптимальной структуры соревновательной деятельности;
динамичность системы подготовки, ее оперативная коррекция на основе постоянного изучения и учета, как общих тенденций развития олимпийского спорта, так и особенностей развития конкретных видов спорта - изменение правил соревнований и условий их проведения, применение нового инвентаря и оборудования;
повышение роли республиканских общественных объединений в организации учебно-тренировочного процесса в сборных командах страны за счет применения методик и информационных материалов распространяемых международными спортивными федерациями.
Научно-методическое и медицинское обеспечение учебно-тренировочного процесса по подготовке спортивного резерва и спортсменов международного класса предусматривает:
медицинское и медико-биологическое обеспечение учебно-тренировочного процесса;
оптимизацию системы подготовки спортивного резерва и спортсменов международного класса;
психологическую подготовку спортсменов;
создание нормативной базы спортивной медицины;
продолжение работы по аккредитации антидопинговой лаборатории в международных организациях;
профилактику спортивного травматизма, лечение и восстановление, медицинское обеспечение учебно-тренировочного процесса.

5.4 Утверждение принципов здорового образа жизни посредством
развития физической культуры и спорта

5.4.1. Совершенствование физического воспитания детей
дошкольного и школьного возрастов

В целях улучшения состояния здоровья детей дошкольного возраста и учащихся необходимо:
рассмотреть возможность перехода общеобразовательных школ на три урока физкультуры в неделю с раздельным обучением мальчиков и девочек, начиная с 5 класса;
уделить особое внимание созданию условий и проведению занятий по физическому воспитанию с детьми, отнесенными по состоянию здоровья к специальным медицинским группам;
совершенствовать внешкольные формы организации физической культуры, дополняющие содержание уроков физического воспитания в общеобразовательной школе, путем создания детско-юношеских клубов;
рекомендовать общеобразовательным школам создание специализированных классов по видам спорта с продленным днем обучения и углубленным учебно-тренировочным процессом.

5.4.2. Физическое воспитание студентов в высших учебных
заведениях

Процесс физического воспитания в высших учебных заведениях страны предусматривает решение следующих вопросов:
формирование системы теоретических знаний и практических умений в области физической культуры;
обеспечение необходимого уровня профессиональной готовности будущих специалистов, включающей физическую подготовленность, тренированность, работоспособность, развитие профессионально значимых физических качеств и психомоторных способностей для использования их в дальнейшей повседневной жизни;
полноценное использование средств физической культуры для профилактики заболеваний, сохранение и укрепление здоровья, овладение умениями и навыками по самоконтролю в процессе занятий физической культурой;
развитие студенческого спорта в стране и достойное участие спортсменов-студентов в международных студенческих соревнованиях, включая зимние и летние всемирные универсиады;
Для решения этих проблем необходимо:
уделить особое внимание созданию условий и проведению занятий по физическому воспитанию со студентами, отнесенными по состоянию здоровья к специальным медицинским группам;
создать студенческое спортивное общество "Сункар".

5.4.3. Физическая подготовка военнослужащих, сотрудников
правоохранительных органов и силовых структур

Физическая подготовка военнослужащих, сотрудников правоохранительных органов и силовых структур, являясь важной и неотъемлемой частью воинского обучения и воспитания личного состава воинских формирований, правоохранительных органов и силовых структур Республики Казахстан, направлена на повышение физической подготовленности контингента данных организаций, развитие их способностей к перенесению высоких физических нагрузок и психологических напряжений, организацию содержательного досуга.
Цель физической подготовки - обеспечение физической готовности военнослужащих, сотрудников правоохранительных органов и силовых структур к выполнению специальных задач, соответствующих требованиям их профессиональной деятельности.
Основными задачами физической подготовки военнослужащих, сотрудников правоохранительных органов и силовых структур являются:
развитие и поддержание на требуемом уровне физических качеств - выносливости, силы, быстроты и ловкости;
формирование специальных физических качеств и навыков;
укрепление опорно-двигательного аппарата;
профилактика заболеваний и вредных привычек, закаливание организма;
воспитание психологической устойчивости, уверенности в своих силах, целеустремленности, смелости и решительности, инициативы и находчивости, упорства, выдержки и самообладания;
формирование готовности к перенесению экстремальных физических и психологических нагрузок в период подготовки и непосредственно при выполнении поставленных задач;
развитие военно-прикладных видов спорта среди военнослужащих, сотрудников правоохранительных органов и силовых структур.
Для решения этих задач соответствующие министерства и ведомства разрабатывают и утверждают ведомственные программы физического воспитания личного состава, направленные на повышение физического развития и внедрение здорового образа жизни, освоение и развитие навыков профессионально-прикладной физической подготовки, выполнение контрольных нормативов по общей и специальной физической подготовке, обеспечивается подготовка и участие спортсменов данных ведомств в чемпионатах мира среди военнослужащих, полицейских и силовых структур.

5.4.4. Физическая культура среди населения

Развитие физической культуры среди трудящихся должно осуществляться путем формирования соответствующей мотивационной структуры. Взрослый человек добровольно участвует в физкультурно-спортивном движении. Самодеятельное физкультурно-спортивное движение должно быть возрождено через целую систему стимулов. Это, прежде всего, создание современной инфраструктуры и сервиса физкультурно-оздоровительного и спортивного рынка услуг.
Система физкультурно-оздоровительной и спортивной работы на предприятиях и в организациях всех форм собственности должна быть направлена на осуществление реабилитационных мероприятий, проведение профессионально-прикладных занятий, послетрудовое восстановление, снижение неблагоприятных воздействий производства на человека, повышение его адаптации к профессиональной деятельности, повышение общего уровня сопротивляемости различным заболеваниям.

5.4.5. Физическая культура и спорт среди инвалидов

Серьезное внимание необходимо уделять вовлечению в физкультурно-спортивную деятельность инвалидов. Для этого необходимы будут создание им соответствующих условий для занятий физической культурой и спортом на спортивных сооружениях, подготовка спортсменов инвалидов к международным соревнованиям, в том числе к Паралимпийским играм.

5.5. Подготовка спортивного резерва и спортсменов
международного класса

Дальнейшее развитие физической культуры и спорта, подготовка спортивного резерва и воспитание спортсменов международного класса требуют новых подходов в организации учебно-тренировочного процесса с учетом быстро изменяющихся требований международных спортивных организаций, постоянного совершенствования форм и методов подготовки спортсменов, дальнейшего развития системы воспитания спортсменов республики от новичка до мастера международного класса.
В организации спортивной подготовки в первую очередь следует выделить ряд положений, позволяющих подчинить материально-технические, кадровые, финансово-экономические и другие предпосылки реализации возможностей современной методики подготовки:
органическую взаимосвязь организационно-методических основ подготовки в вышестоящих (сборные команды, центры олимпийской подготовки, школы высшего спортивного мастерства) и нижестоящих (школы-интернаты для одаренных в спорте детей, центры подготовки олимпийского резерва, детско-юношеские спортивные школы и школы олимпийского резерва) структурных компонентах системы спортивной подготовки в отношении ее целей, задач, кадрового, материально-технического и научно-методического обеспечения;
создание организационных условий, обеспечивающих централизацию подготовки спортсменов, их постоянную конкуренцию в тренировочных занятиях и использование ее в качестве фактора повышения работоспособности, более полной мобилизации функциональных резервов организма и оптимизации адаптационных процессов.
Для этого необходимо:
продолжить работу по расширению сети детско-юношеских спортивных школ и школ олимпийского резерва во всех регионах страны с целью охвата занятиями в них до 8 процентов детей школьного возраста;
продолжить работу по развитию школ-интернатов для одаренных в спорте детей и полноценных региональных центров подготовки олимпийского резерва во всех регионах страны;
развивать центры олимпийской подготовки, в том числе специализированные;
обеспечить проведение запланированных спортивным календарем республиканских мероприятий и участие сборных команд и сильнейших спортсменов страны в международных соревнованиях, включая чемпионаты мира, Азии, Олимпийские и Азиатские игры, другие официальные и отборочные международные спортивные мероприятия;
совершенствовать систему стимулирования спортсменов - чемпионов и призеров мира и их тренеров;
создать государственное учреждение "Республиканская школа-интернат для одаренных в спорте детей в микрорайоне "Шанырак" в г. Алматы.

5.6. Совершенствование нормативной правовой базы отрасли

Одно из важных направлений деятельности по развитию физической культуры и спорта отводится работе по совершенствованию и развитию нормативной правовой базы отрасли.
Развитие правового и методологического обеспечения в сфере физической культуры и спорта будет осуществляться путем разработки нормативных правовых актов, регулирующих отношения в данной области, установления компетенции, а также координации деятельности государственных органов и общественных организаций по физической культуре и спорту.
Реализация мероприятий по совершенствованию нормативного и методологического обеспечения будет осуществлена на принципах объективности и соответствия нормам действующего законодательства Республики Казахстан.
Совершенствование законодательства в области физической культуры и спорта должно способствовать тому, чтобы в рыночных условиях отрасль финансировалась не только из бюджетных источников, но и внебюджетных, особенно для поддержки спорта высших достижений.
Рассмотреть возможность создания благоприятных условий для:
организаций, реализующих программы, направленные на развитие физической культуры и спорта, особенно среди детей, подростков, программы, способствующие формированию здорового образа жизни;
спонсоров и инвесторов, направляющих свои средства на подготовку спортивного резерва и сборных команд страны для участия в ответственных международных соревнованиях, развитие и совершенствование материально-технической базы отрасли, приобретение качественного инвентаря и оборудования, материальную поддержку спортсменов и тренеров;
формирования и совершенствования инвестиционной политики, обеспечивающей развитие материально-технической базы физической культуры и спорта;
повышения роли общественных объединений, направленных на развитие видов спорта и повышение спортивного мастерства спортсменов страны;
создания и организации работы спортивных клубов по видам спорта, как основного звена повышения спортивного мастерства ведущих спортсменов.

5.7. Пропаганда физической культуры и спорта

Приобщение населения к здоровому образу жизни, занятию физической культурой и спортом должно осуществляться посредством разработки информационных программ, специально адаптированным к различным социально-демографическим группам населения. Следует создать телевизионные программы, разработать пропагандистские и информационные технологии по основным видам отрасли, в том числе путем использования практики грантов по социальным программам, предоставляемым на конкурсной основе средствам массовой информации. Пропаганда физической культуры и спорта должна быть адресной, нацеленной на конкретные социальные группы и слои, на каждого человека, убедительно показывать приоритетное значение физической культуры и спорта, а также направленной на борьбу с распространением в молодежной среде наркомании, курения, употреблением алкоголя, других негативных явлений. Необходимо проводить работу по воспитанию молодежи, популяризации в ее среде спортивных достижений казахстанских спортсменов, массового спорта, внедрению в сознание принципа "в здоровом теле - здоровый дух".
В этом плане задачей средств массовой информации являются повышение у граждан интереса к спорту, физическому совершенствованию, активная популяризация самостоятельных занятий спортом, формирование в массовом сознании понимания необходимости физкультурно-спортивных занятий.
Пропаганда физической культуры и спорта должна способствовать повышению престижности разносторонней спортивной и физической подготовки человека, уровня знаний в области гигиены и физической культуры, базироваться на научных исследованиях и открытиях.
Одно из важных направлений развития физической культуры и спорта - усиление их гуманизации. Не должно поощряться развитие видов спорта и физических упражнений, связанных с неоправданным риском для жизни и здоровья людей, формирующих культ насилия и жестокости, не отвечающих общепринятым этическим нормам и требованиям.

6. Необходимые ресурсы и источники финансирования

Общие затраты из государственного бюджета на реализацию Государственной программы составит 160844185 тыс. тенге, в том числе из средств республиканского бюджета 85120172 тыс. тенге, из средств местных бюджетов 75724013 тыс. тенге.

	2007	2008	2009	2010	2011
Республиканский бюджет	8531594	32294965	26783613	8500000	9010000
Местные бюджеты	13201664	14252326	15162088	16071813	17036122

Объем бюджетных средств, необходимых для реализации Государственной программы в 2007-2011 годах, будет уточняться при формировании республиканского и местных бюджетов на соответствующий год.

7. Ожидаемый результат и индикаторы от реализации Государственной программы

В результате реализации Государственной программы:
Первый этап (2007-2009 годы)
Будет совершенствоваться система повышения квалификации и переподготовки кадров отрасли.
Число систематически занимающихся физической культурой и спортом увеличится до 16,3 %.
Будет обеспечена преемственность физического воспитания для различных социально-демографических групп населения.
Увеличится количество детско-юношеских спортивных школ до 400 в 2007 году, 410 в 2008 году, 420 в 2009 году, охват занимающихся в них достигнет 8,5 %.
Будут созданы школы-интернаты для одаренных в спорте детей и их количество достигнет в 2007 году - 15, в 2008 году - 16, в 2009 году - 17.
Второй этап (2010-2011 годы)
Повысится квалификация тренерско-преподавательского состава.
Будет усовершенствована научная база физической культуры и спорта высших достижений.
Число систематически занимающихся физической культурой и спортом увеличится до 17 %.
Увеличится количество детско-юношеских спортивных школ в 2010 году до 425, в 2011 году до 430, охват занимающихся в них составит 10 % от общего числа детей и подростков в возрасте от 6 до 18 лет.
Увеличится количество школ-интернатов для одаренных в спорте детей в 2010 году до 19, в 2011 году их число достигнет 20.
Улучшится качество учебно-тренировочного процесса.
Возрастет конкуренция в сборных командах страны за счет воспитания достойного спортивного резерва.
Повысится уровень подготовленности кандидатов в члены национальных сборных команд республики и число спортсменов международного класса.
Будут обеспечены подготовка и участие спортсменов в крупнейших международных соревнованиях, включая чемпионаты мира, Азии, Кубки мира, Азии, Азиатские и Олимпийские игры.
Будет усовершенствована нормативная правовая база отрасли.