"Соттардың еңбек дауларын шешу кезінде заңнамаларды қолдануының кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2003 жылғы 19 желтоқсандағы N 9 нормативтік қаулысына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2008 жылғы 22 желтоқсандағы N 20 Нормативтік қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2017 жылғы 6 қазандағы № 9 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Жоғарғы Сотының 06.10.2017 № 9 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

Қазақстан Республикасының жаңа Еңбек кодексінің қабылдануына және заңнамаға өзгерістер енгізілуіне байланысты Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы

қаулы етеді:

1. "Соттардың еңбек дауларын шешу кезінде заңнамаларды қолдануының кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2003 жылғы 19 желтоқсандағы N 9 нормативтік қаулысына мынадай өзгерістер енгізілсін:

1) 2-тармақтағы "Қазақстан Республикасында еңбек туралы" (әрі қарай - Еңбек туралы Заң) Заңының", "еңбек туралы Заңның", "еңбек туралы Заңмен" деген сөздер тиісінше "Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің" (бұдан әрі – Еңбек кодексі)", "Еңбек кодексінің", "Еңбек кодексімен" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 3-тармақта :

"Еңбек туралы Заңмен" деген сөздер "Еңбек кодексімен" деген сөздермен ауыстырылсын;

"жеке", "(әрі қарай еңбек шарттары)" деген сөздер алып тасталсын;

3) 5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Еңбек дауларын келісім комиссиялары және (немесе) соттар қарайды.

Жеке еңбек дауларын қарау жөніндегі органдарға жұмысқа қайта алу туралы өтініш беру үшін жұмыс берушінің еңбек шартын бұзу туралы актісінің көшірмесін алған күннен бастап үш ай мерзім, басқа еңбек даулары бойынша - қызметкер немесе жұмыс беруші өз құқығының бұзылғаны туралы білген немесе білуге тиіс болған күннен бастап бір жыл мерзім қарастырылған.

Өтініш беру мерзімін сот даудағы тараптың арызы бойынша ғана қолданады.

Еңбек кодексінің 172-бабында қарастырылған мерзімдер дәлелді себептер бойынша өткізіп алынғаны белгілі болған жағдайда сот шешімнің қарар бөлігіне ол туралы көрсетеді және дауды мәні бойынша шешеді.

Егер сот талапкердің еңбек құқықтары бұзылғанын, бірақ ол Еңбек кодексінде қарастырылған өтініш беру мерзімін дәлелсіз себептер бойынша өткізіп алғанын анықтаса, онда шешімнің дәлелдеме-сипаттама бөлігінде осы құқықтардың бұзылғаны туралы көрсетеді және өтініш беру мерзімінің өткізіліп алуына байланысты талап арызды қараудан бас тартады.";

4) 6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Еңбек кодексінің 38-бабына сәйкес, еңбек шарты оған тараптар қол қойған күннен не онда белгіленген күннен бастап күшіне енеді. Егер еңбек шарты тиісінше ресімделмесе, онда қызметкердің еңбек міндеттерін атқаруға кірісуін қызметкер жұмысқа кіріскен күннен бастап есептеу керек.";

5) 8-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"8. Еңбек кодексінің 59-бабының 2-тармағына сәйкес, қызметкерлердің саны немесе штаты қысқарған, біліктілігінің төмендігіне байланысты қызметкер лауазымына немесе орындайтын жұмысына сәйкес болмаған жағдайларда кәсіптік одақтың мүшесі болып табылатын қызметкермен еңбек шартын бұзу, сондай-ақ еңбек жағдайының өзгеруіне байланысты қызметкер жұмысты жалғастырудан бас тартуына орай еңбек шартын тоқтату ұжымдық шартта көзделген тәртіпте, осы ұйымның кәсіптік одағы органының дәлелді пікірі ескеріле отырып жүргізіледі.";

6) 9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"9. Еңбек кодексінің 41-бабына орай, қызметкердің келісімімен еңбек шартына тиісті өзгерту енгізу арқылы қызметкердің басқа жұмысқа ауысуына жол беріледі.

Егер бұл Еңбек кодексінің 41-бабының 1-тармағында қарастырылған өзгерістерге әкеліп соқпаса, қызметкердің осы ұйымдағы басқа жұмыс орнына немесе ұйымның сол жергілікті жердегі басқа құрылымдық бөлімшесіне ауысуы басқа жұмысқа ауысу болып табылмайды және қызметкердің келісімі талап етілмейді.

Егер ұжымдық шартта ескертудің неғұрлым ұзақ мерзімі қарастырылмаса, еңбек жағдайы өзгерген кезде жұмыс беруші бір ай мерзімнен кешіктірмей қызметкерді жазбаша ескертуге міндетті. Егер қызметкер жаңа еңбек жағдайында жұмысын жалғастыруға келісім бермесе, сондай-ақ қызметкер денсаулығына байланысты басқа жұмысқа ауысудан жазбаша түрде бас тартса, онда тиісінше Еңбек кодексінің 59-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында және Еңбек кодексінің 59-бабы 1-тармағының 2) және 4) тармақшасында қарастырылған негіздер бойынша қызметкермен еңбек шарты бұзылады.";

7) 10-тармақта :

1) тармақшадағы "Еңбек туралы Заңның 26-бабының 1) және 2) тармақшаларымен және 28-бабының бірінші тармағымен" деген сөздер "Еңбек кодексінің 54-бабы 1-тармағының 1) және 2) тармақшаларында және 57-бабының 1-тармағында" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"5) Еңбек кодексінің 54-бабы 1-тармағының 6)-13), 16) тармақшаларында қарастырылған негіздер бойынша еңбек шарты бұзылған кезде жұмыстан босатылатыны туралы бір ай бұрын ескерту талап етілмейді.";

8) 11-тармақта :

бірінші абзацтағы ("Еңбек туралы Заңның 26-бабы 1) және 2) тармақшалары") деген сөздер ("Еңбек кодексінің 54-бабы 1-тармағының 1) және 2) тармақшалары") деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші абзацтағы "Еңбек туралы Заңның 24-бабына" деген сөздер "Еңбек кодексінің 49-бабына " деген сөздермен ауыстырылсын;

9) 13-тармақтың бірінші абзацындағы "Еңбек туралы Заңның 26-бабының 3) тармақшасы бойынша" деген сөздер "Еңбек кодексінің 54-бабы 1-тармағының 3) тармақшасы бойынша" деген сөздермен ауыстырылсын;

10) 14-тармақта :

бірінші абзацтағы "Еңбек туралы Заңның 26-бабының 8) тармақшасымен" деген сөздер "Еңбек кодексінің 54-бабы 1-тармағының 13) тармақшасында" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші абзацтағы "Еңбек туралы Заңның 29-бабына сәйкес" деген сөздер алып тасталсын;

11) 15-тармақта :

"Еңбек туралы Заңның 26-бабы 9)-12) тармақшаларында" деген сөздер "Еңбек кодексінің 54-бабы 1-тармағының 6)-13) және 16) тармақшаларында" деген сөздермен ауыстырылсын;

1) тармақшадағы "Еңбек туралы Заңның 95-бабында" деген сөздер "Еңбек кодексінің 73-74-баптарында" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) тармақшадағы "Еңбек туралы Заңның 30-бабының 2) тармақшасында" деген сөздер "Еңбек кодексінің 58-бабының 2) тармақшасында" деген сөздермен ауыстырылсын;

12) 16-тармақта :

3) тармақшадағы "үзіліспен" деген сөз алып тасталсын;

4) тармақшадағы "Еңбек туралы Заңның 67-бабының" деген сөздер "Еңбек кодексінің 195-бабының " деген сөздермен ауыстырылсын;

13) 17-тармақтағы ("Еңбек туралы Заңның 17, 20, 23-баптары") деген сөздер ("Еңбек кодексінің 41 , 43 , 45-баптары ") деген сөздермен ауыстырылсын;

14) 19-тармақтың бірінші абзацындағы "жұмысқа" деген сөз "жұмыста" деген сөзбен, "келгені үшін" деген сөздер "болғаны үшін" деген сөздермен ауыстырылсын;

15) 21-тармақтың біріншы абзацындағы "Еңбек туралы Заңның 26-бабының 10) тармақшасы бойынша" деген сөздер "Еңбек кодексінің 54-бабының 10) тармақшасы бойынша" деген сөздермен ауыстырылсын;

16) 22-тармақтың бірінші абзацындағы "Еңбек туралы Заңның 26-бабының 11) тармақшасында" деген сөздер "Еңбек кодексінің 54-бабының 11) тармақшасында" деген сөздермен ауыстырылсын;

17) 26-тармақта :

бірінші абзацтағы "(бірақ үш айдан артық емес)" деген сөздер "(бірақ алты айдан аспайтын)" деген сөздермен ауыстырылсын;

үшінші абзацта:

бірінші сөйлемдегі "бірақ үш айдан артық емес" деген сөздер "бірақ алты айдан аспайтын" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші сөйлем мынадай редакцияда жазылсын: "Сондай-ақ сот заңды тұлғаның таратылуына не жұмыс берушінің (жеке тұлғаның) қызметінің тоқтатылуына байланысты тарату туралы шешім шыққан сәттен бастап, қызметкерді Еңбек кодексінің 54-бабы 1-тармағының 1) тармақшасы бойынша жұмыстан босатылды деп таниды.";

18) 28-тармақтың бірінші абзацындағы "Еңбек туралы Заңда" деген сөздер "Еңбек кодексінде" деген сөздермен ауыстырылсын;

19) 30-тармақта :

бірінші абзацтағы "Еңбек туралы Заңның 91-бабында" деген сөздер "Еңбек кодексінің 165 - 168-баптарында " деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші және үшінші абзацтар алып тасталсын.

2. Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабына сәйкес, осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына қосылады, сондай-ақ жалпыға бірдей міндетті болып табылады және ресми жарияланған күннен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының Төрағасы	Қ. Мәми
Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының судьясы,
жалпы отырыс хатшысы	Ж. Бәйішев

О внесении изменений в нормативное постановление Верховного Суда Республики Казахстан от 19 декабря 2003 года № 9 "О некоторых вопросах применения судами законодательства при разрешении трудовых споров"

Нормативное постановление Верховного Суда Республики Казахстан от 22 декабря 2008 года № 20. Утратило силу нормативным постановлением Верховного Суда Республики Казахстан от 6 октября 2017 года № 9

Сноска. Утратило силу нормативным постановлением Верховного Суда РК от 06.10.2017 № 9 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

В связи с принятием нового Трудового кодекса Республики Казахстан и внесенными изменениями в законодательство, пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан

постановляет :

1. Внести в нормативное постановление Верховного Суда Республики Казахстан от 19 декабря 2003 года № 9 "О некоторых вопросах применения судами законодательства при разрешении трудовых споров" следующие изменения:

1) в пункте 2 слова "Закона "О труде в Республике Казахстан" (далее – Закон о труде)", "Закона о труде", "Законом о труде" заменить соответственно словами "Трудовой кодекс Республики Казахстан (далее – Трудовой кодекс)", "Трудового кодекса", "Трудовым кодексом";

2) в пункте 3:

слова "Законом о труде" заменить словами "Трудовым кодексом";

слова "индивидуальных", "(далее - трудовые договоры)" исключить;

3) пункт 5 изложить в следующей редакции:

"5. Трудовые споры рассматриваются согласительными комиссиями и (или) судами.

Для обращения в органы по рассмотрению индивидуальных трудовых споров о восстановлении на работе предусмотрены сроки в три месяца со дня вручения копии акта работодателя о расторжении трудового договора; по другим трудовым спорам – один год со дня, когда работник или работодатель узнал или должен был узнать о нарушении своего права.

Сроки обращения применяются судом только по заявлению стороны в споре.

В случае установления, что сроки, предусмотренные статьей 172 Трудового кодекса, пропущены по уважительной причине, то в резолютивной части решения суд указывает об этом и разрешает спор по существу.

Если судом будет установлено, что трудовые права истца нарушены, но им без уважительных причин пропущен срок обращения, предусмотренный Трудовым кодексом, то суд в мотивировочной части решения указывает о нарушении этих прав, и в связи с пропуском срока обращения отказывает в иске.";

4) пункт 6 изложить в следующей редакции:

"6. Согласно статье 38 Трудового кодекса действие трудового договора начинается со дня его подписания сторонами либо установленной в нем даты. Если трудовой договор надлежащим образом не оформлен, то началом исполнения работником трудовых обязанностей следует считать день, когда работник приступил к работе.";

5) пункт 8 изложить в следующей редакции:

"8. Согласно пункта 2 статьи 56 Трудового кодекса расторжение трудового договора с работниками, являющимися членами профессионального союза, в случаях сокращения численности или штата работников, несоответствия работника занимаемой должности или выполняемой работе вследствие недостаточной квалификации, а также прекращения трудового договора в соответствии с отказом работника от продолжения работы в связи с изменением условий труда производится с учетом мотивированного мнения органа профессионального союза данной организации в порядке, предусмотренном коллективным договором.";

6) пункт 9 изложить в следующей редакции:

"9. В силу статьи 41 Трудового кодекса перевод работника на другую работу допускается с согласия работника путем внесения соответствующих изменений в трудовой договор.

Не является переводом на другую работу и не требуется согласия работника на перемещение его в той же организации на другое рабочее место или в другое структурное подразделение данной организации в той же местности, если это не влечет за собой изменений предусмотренных в пункте 1 статьи 41 Трудового кодекса.

При изменении условий труда работодатель должен письменно предупредить работника не позднее чем за один месяц, если коллективным договором не предусмотрен более длительный срок предупреждения. Если работник не согласен на продолжение работы в новых условиях, а также в случае письменного отказа работника от перевода на другую работу в связи с состоянием здоровья, то с работником трудовой договор прекращается соответственно по основаниям, предусмотренным подпунктами 2) и 4) пункта 1 статьи 59 Трудового кодекса.";

7) в пункте 10:

в подпункте 1) слова "подпунктами 1) и 2) статьи 26 и пунктом первым статьи 28 Закона о труде" заменить словами "подпунктами 1) и 2) пункта 1 статьи 54 и пунктом 1 статьи 57 Трудового кодекса";

подпункт 5) изложить в следующей редакции:

"5) предупреждение за месяц о предстоящем увольнении не требуется при расторжении трудового договора по основаниям, предусмотренным подпунктами 6)-13), 16) пункта 1 статьи 54 Трудового кодекса.";

8) в пункте 11:

в абзаце первом слова "(подпункты 1) и 2) статьи 26 Закона о труде)" заменить словами "(подпункты 1) и 2) пункта 1 статьи 54 Трудового кодекса)";

в абзаце втором слова "статье 24 Закона о труде" заменить словами "статье 49 Трудового кодекса";

9) в абзаце первом пункта 13 слова "с подпунктом 3) статьи 26 Закона о труде" заменить словами "с подпунктом 3) пункта 1 статьи 54 Трудового кодекса)";

10) в пункте 14:

в абзаце первом слова "подпунктом 8) статьи 26 Закона о труде" заменить словами "подпунктом 13) пункта 1 статьи 54 Трудового кодекса";

в абзаце втором слова "в соответствии со статьей 29 Закона о труде" исключить;

11) в пункте 15:

в абзаце первом слова "подпунктами 9)-12) статьи 26 Закона о труде" заменить словами "подпунктами 6)-13), 16) пункта 1 статьи 54 Трудового кодекса";

в подпункте 1) слова "статьей 95 Закона о труде" заменить словами "статьями 73-74 Трудового кодекса";

в подпункте 4) слова "подпунктом 2) статьи 30 Закона о труде" заменить словами "подпунктом 2) статьи 58 Трудового кодекса";

12) в пункте 16:

в подпункте 3) слова "или с перерывами" исключить;

в подпункте 4) слова "статьи 67 Закона о труде" заменить словами "статьи 195 Трудового кодекса";

13) в пункте 17 слова "(статьи 17, 20, 23 Закона о труде)" заменить словами "(статьи 41, 43, 45 Трудового кодекса)";

14) в абзаце первом пункта 19 слова "За появление" заменить словом "Нахождение";

15) в абзаце первом пункта 21 слова "по подпункту 10) статьи 26 Закона о труде" заменить словами "по подпункту 10) пункта 1 статьи 54 Трудового кодекса";

16) в абзаце первом пункта 22 слова "подпунктом 11) статьи 26 Закона о труде" заменить словами "подпунктом 11) пункта 1 статьи 54 Трудового кодекса";

17) в пункте 26:

в абзаце первом слова "(но не более чем за три месяца)" заменить словами "(но не более чем за шесть месяцев)";

в абзаце третьем:

в предложении первом слова "но не более чем за три месяца" заменить словами "но не более чем за шесть месяцев";

предложение второе изложить в следующей редакции:

"Одновременно суд признает работника уволенным по подпункту 1) пункта 1 статьи 54 Трудового кодекса в связи с ликвидацией юридического лица либо прекращением деятельности работодателя (физического лица) с момента вынесения решения о ликвидации.";

18) в абзаце первом пункта 28 слова "Законом о труде" заменить словами "Трудовым кодексом";

19) в пункте 30:

в абзаце первом слова "В статье 91 Закона о труде" заменить словами "В статьях 165-168 Трудового кодекса";

абзацы второй и третий исключить.

2. Согласно статье 4 Конституции Республики Казахстан настоящее нормативное постановление включается в состав действующего права, а также является общеобязательным и вводится в действие со дня официального опубликования.

Председатель Верховного Суда
Республики Казахстан	К. Мами
Судья Верховного Суда
Республики Казахстан,
секретарь пленарного заседания	Ж. Баишев