"Ғылым туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 11 шілдедегі N 680 Қаулысы

Ескерту. Заңның жобасы Қазақстан Республикасының Парламентiнен кері қайтарып алынды - ҚР Үкіметінің 2009.09.14. N 1368 Қаулысымен.

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
"Ғылым туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

жоба

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ

Ғылым туралы

1-тарау. Жалпы ережелер
2-тарау. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет субъектілері
3-тарау. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне ғылыми зияткерлік меншік құқығы
4-тарау. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті басқару
5-тарау. Ғылымды қаржыландыру
6-тарау. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті кадрмен қамтамасыз ету
7-тарау. Ғылым мен техника саласындағы халықаралық қызмет
8-тарау. Қорытынды ережелер
Осы Заң ғылым және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді, ғылыми және ғылыми-техникалық сала субъектілерінің құқықтары мен міндеттерін айқындайды.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар
Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) ғылым - функциясы табиғи байлықтарды ұтымды пайдалану және қоғамды тиімді басқару мақсатында табиғат, қоғам және ойлау заңдарын зерделеуге, болмыс туралы объективті білімді тұжырымдау және теориялық жағынан жүйелеу болып табылатын адам қызметінің саласы;
2) ғылым бойынша ұлттық баяндама - әлемдік және отандық ғылымның даму үрдістері мен жай-күйін талдауды, ғылымды дамытудың басым бағыттарын негіздеуді және елдегі ғылымның одан әрі дамуы үшін ұсыныстарды қамтитын, Қазақстан Республикасы Президентіне ұсынуға арналған жыл сайынғы есеп беру;
3) ғылым докторы - философия докторы (РhD) немесе бейіні бойынша доктор академиялық дәрежесі бар, немесе ғылым кандидаты ғылыми дәрежесі бар ізденушіге диссертация қорғау негізінде диссертациялық кеңес беретін және уәкілетті орган бекітетін ғылыми дәреже. Ғылым докторы ғылыми дәрежесі жаратылыстану, гуманитарлық және техникалық ғылымдар саласында іргелі, ірі теориялық және қолданбалы проблемаларды әзірлегені және шешкені үшін, сондай-ақ енгізілуі қоғамның ғылыми-техникалық прогресті жеделдетуге елеулі үлес қосатын техникалық, экономикалық және технологиялық шешімдерді ғылыми негіздегені үшін беріледі;
4) ғылым кандидаты - жоғары арнаулы білімді маман біліктілігін иемденетін немесе магистр академиялық дәрежесі бар ізденушінің қорғаған диссертациясы негізінде мамандарды даярлаудың үш сатылы үлгісіне толық өткенге дейін диссертациялық кеңес беретін және уәкілетті орган бекітетін ғылыми дәреже;
5) ғылыми-білім беру консорциумы - бірлескен қызмет туралы шарт негізіндегі ерікті тең құқылы бірлестік, онда ғылыми ұйымдар, жоғары оқу орындары және өндіріс саласындағы басқа да заңды тұлғалар іргелі, қолданбалы ғылыми зерттеулер мен технологиялық инновацияларды әзірлеу, жоғары білікті мамандар даярлау үшін зияткерлік, қаржылық және өзге де ресурстарды біріктіреді;
6) ғылыми грант - азаматтар мен заңды тұлғалардың, оның ішінде шетел азаматтары мен шетелдік заңды тұлғалардың, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіпте ел аумағында грант беру құқығын алған халықаралық ұйымдардың грант берушілер мен грант алушылар арасындағы келісім-шартта қарастырылған талаптарға сәйкес нақты ғылыми зерттеулер жүргізуге арналған өтеусіз және қайтарымсыз беретін ақшалай немесе өзге қаражаттары;
7) ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет субъектісі - ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;
8) ғылыми және инженерлік-техникалық қызметкерлерді аттестаттау - ғылыми ұйым қызметкерлерінің еңбек жөніндегі уәкілетті орган белгілеген лауазымдардың біліктілік сипаттамасына сәйкестігін белгілеу бойынша бағалау іс-әрекеттерінің жүйесі;
9) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің нәтижесі - жаңа білімді немесе жаңа шешімдерді қамтитын және кез келген ақпарат жеткізгішінде тіркелген ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің өнімі;
10) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық өнім - ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің іске асыруға арналған нәтижесі, сондай-ақ жаңа бұйымдар, материалдар мен заттардың модельдері, пішіндері және үлгілері;
11) ғылыми-зерттеу жұмысы - бар білімдерді кеңейту және жаңа білімдер алу, ғылыми болжамдарды тексеру, табиғат пен қоғам дамуының заңдылықтарын орнықтыру, ғылыми жинақтау, ғылыми негіздеу мақсатындағы ғылыми ізденіспен, зерттеулер және тәжірибелер жүргізумен байланысты жұмыс;
12) ғылыми зияткерлік меншік - бұл ғылыми-зерттеу, жобалау, ізденіс, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың нәтижелеріне жеке және заңды тұлғалардың ерекше меншік құқығы;
13) ғылыми қызмет - зерттелетін объектілерге, құбылыстарға (үдерістерге) тән ерекшеліктер мен заңдылықтарды айқындау мақсатында қоршаған болмысты зерделеуге және алынған білімді іс жүзінде пайдалануға бағытталған үдеріс;
14) ғылыми қызметкер - ғылыми және ғылыми-техникалық жұмысты кәсібилікпен орындайтын және ғылыми ұйымда тиісті қызмет атқаратын жоғары білімі, қажетті біліктілігі бар жеке тұлға;
15) ғылыми-техникалық ақпарат - отандық және шетелдік ғылым, техника, технология жетістіктері жөніндегі мәліметтерді қамтитын ғылыми, ғылыми-техникалық, инновациялық және өндірістік қызмет барысында алынатын ақпарат;
16) ғылыми-техникалық қызмет - технологиялық, конструкторлық, экономикалық, әлеуметтік-саяси және өзге де проблемаларды шешу үшін ғылым мен техниканың барлық салаларында жаңа білім алу мен қолдануға, ғылымның, технологияның және өндірістің біртұтас жүйе ретінде қызмет істеуін қамтамасыз етуге бағытталған үдеріс;
17) ғылыми ұйым - ұйымдық-құқықтық нысаны мен меншік нысанына қарамастан ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға;
18) ғылыми ұйымдарды аккредиттеу - ғылыми ұйымның ғылыми және ғылыми-техникалық қызметтің уәкілетті орган белгілеген талаптары мен стандарттарына сәйкестігін тану рәсімі;
19) диссертациялық кеңес - республиканың ғылыми ұйымдары мен жоғары оқу орындары жанынан құрылатын, ғылым кандидаты мен ғылым докторы ғылыми дәрежелерін алуға ұсынылатын ғылыми-зерттеу жұмыстарды қарау жөніндегі кеңес;
20) инженерлік-техникалық қызметкер - ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық нәтиже алуға және оның іске асырылуына жәрдемдесетін және ғылыми ұйымда жұмыс атқаратын орта кәсіптік немесе жоғары кәсіптік білімі бар жеке тұлға;
21) қолданбалы ғылыми зерттеу - қол жеткен ғылыми нәтижелерді, алынған ғылыми өнімді тікелей іс жүзінде қолдану мақсатында орындалатын ғылыми зерттеу;
22) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама - сараптама объектісінің объективті талдамалық бағалауын алу және ғылыми-техникалық прогрестің маңызды мәселелері бойынша қабылданатын шешімдердің негізділік деңгейін айқындау үшін уәкілетті орган ұйымдастыратын бағалау іс-әрекеттері мен қорытындыларының жүйесі;
23) тапсырыс беруші - ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар орындау үшін мердігерге тапсырыс беретін жеке немесе заңды тұлға;
24) тәжірибелік-конструкторлық жұмыс - өнімді жасау немесе жаңарту кезінде орындалатын жұмыстар кешені, тәжірибелік үлгілерге арналған конструкторлық және технологиялық құжаттамаларды әзірлеу, тәжірибелік үлгілерді дайындау және сынау;
25) тәжірибелік өндіріс - жаңа өнімдер мен жаңа технологиялық үдерістердің тәжірибелік үлгілерін дайындау мен сынақтан өткізу негізгі қызметі болып табылатын ғылыми ұйымдардың құрылымдық бөлімшелері немесе заңды тұлғалар;
26) тиісті саланың уәкілетті органы - ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы басшылықты жүзеге асыратын тиісті саланың мемлекеттік органы;
27) уәкілетті орган - ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
28) іргелі ғылыми зерттеу - табиғат, қоғам, адам дамуы мен олардың өзара байланысының негізгі заңдылықтары туралы жаңа ғылыми білім алуға бағытталған теориялық және (немесе) тәжірибелік зерттеу.

2-бап. Қазақстан Республикасының ғылым туралы заңнамасы
1. Қазақстан Республикасының ғылым туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңнан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

2-тарау. Ғылыми және ғылыми-техникалық
қызмет субъектілері

3-бап. Ғылыми қызметкердің құқықтары мен міндеттері
1. Ғылыми қызметкердің:
1) ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет туралы шарт жасай отырып, бюджет қаражаты, ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті қолдау қорлары және өзге де көздер есебінен ғылыми зерттеулерді қаржыландыруға арналған конкурстарға қатысуға;
2) жетекші отандық және шетелдік ғылыми-зерттеу және білім беру орталықтарында кәсіби біліктілігін көтеруге;
3) Қазақстан Республикасы заңнамасында тыйым салынбаған ғылыми және ғылыми-техникалық салада кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға;
4) оқытушылық қызметпен шұғылдануға, консультациялық көмек көрсетуге, сондай-ақ өз құзыреті шегінде ғылым саласында сараптамалық жұмыстар жүргізуге;
5) Қазақстан Республикасының қоғамдық бірлестіктер туралы заңнамасында қарастырылған тәртіпте ерікті негізде қоғамдық бірлестіктер (ғылыми, ғылыми-техникалық және ғылыми-ақпараттық қоғамдар, ғылым академияларын) құруға;
6) республикалық және шетелдік ғылыми қоғамдастықтарға кіруге немесе сайлануға;
7) халықаралық ғылыми және ғылыми-техникалық ынтымақтастыққа қатысуға;
8) ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет нәтижелері туралы ақпаратқа, соның ішінде Қазақстан Республикасы заңнамасында белгіленген тәртіпте мемлекеттік және заңмен қорғалатын өзге де құпияға жататын мәліметтерге қол жеткізуге;
9) егер ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызмет нәтижелерінің мемлекеттік және заңмен қорғалатын өзге де құпияға жататын мәліметтері болмаса, оларды баспасөзде жариялауға;
10) адамға, қоғамға және қоршаған ортаға теріс ықпал ететін ғылыми зерттеулер жүргізуге, ғылыми-техникалық және инновациялық әзірлемелерге қатысудан дәлелді себептермен, сондай-ақ моральдық пайымдаулары бойынша бас тартуға;
11) еңбегін, денсаулығын қорғауға, қауіпсіз еңбек жағдайына;
12) ғылыми зерттеулер мақсатына жету үшін Қазақстан Республикасы заңнамасында тыйым салынбаған басқа да іс-әрекеттерді жүзеге асыруға құқығы бар.
2. Ғылыми қызметкер:
1) ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асыруға;
2) ғылыми және ғылыми-техникалық қызметтің мемлекеттік және заңмен қорғалатын өзге де құпияға жататын нәтижелерін жарияламауға;
3) жасалған шарттарға (келісім-шарттарға) сәйкес ғылыми зерттеулерді жүзеге асыруға;
4) уәкілетті орган белгілеген тәртіпте лауазымдардың біліктілік сипаттамаларына сәйкестігіне аттестаттаудан өтуге міндетті.

4-бап. Ғылыми қызметкерлерді әлеуметтік қамсыздандыру және
олардың қызметінің мемлекеттік кепілдіктері
1. Мемлекеттік тапсырысты орындайтын мемлекеттік ғылыми ұйымдардың ғылыми қызметкерлеріне ғылыми дәрежесі үшін ай сайын ғылым кандидаты, философия докторы (РhD), бейіні бойынша доктор үшін бір айлық ең төменгі жалақы және ғылым докторы үшін екі айлық ең төменгі жалақы мөлшерінде қосымша ақы белгіленеді.
2. Шетелден жоғары біліктілікті ғылыми қызметкерлерді тарту мақсатында олардың біліктілік деңгейі мен тұрып жатқан еліндегі айлық еңбекақы деңгейін есепке ала отырып, еңбекақының формасын еңбек шарты негізінде белгіленуіне рұқсат етіледі.
3. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік меншіктің үлесі бар ғылыми ұйымдардың ғылыми қызметкерлеріне, оның ішінде ғылым докторларына ұзақтығы күнтізбелік 56 күн, ғылым кандидаттарына, бейіні бойынша докторлар мен философия докторларына (РhD) 42 күнтізбелік күн, басқа ғылыми қызметкерлерге 35 күнтізбелік күн төленетін жыл сайынғы еңбек демалысы беріледі.
4. Ғылыми қызметкерлер біліктілігін арттыру үшін докторантурада (РhD) оқуы, әлемнің жетекші жоғары оқу орындарында, ғылыми орталықтарында және зертханаларында тағылымдамалардан өтуі мүмкін.
5. Ғылыми қызметкерлер:
1) ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметтегі ірі жетістіктері үшін Қазақстан Республикасы Президенті тағайындаған Ғылым мен техника саласындағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік сыйлығына ұсынылуы мүмкін;
2) ерен еңбегі үшін Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградалар туралы заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградаларына ұсынылуы мүмкін;
3) Қазақстан Республикасының заңнамасында қарастырылған тәртіпте ғылымды дамытудағы елеулі үлесі үшін:
үздік ғылыми зерттеулер мен жұмыстар, ғылым саласындағы көрнекті жетістіктер үшін атаулы сыйлықтарды алуға;
ғылым мен техниканы дамытудағы елеулі үлес қосқаны үшін, мемлекетке басым бағыттарда іргелі және қолданбалы зерттеулерді жүргізуге, жоғары білікті ғылыми кадрларды даярлауға белсенді қатысатын, ғылыми проблемаларды шешу бойынша зерттеулерді жүргізуге белсенді қатысатын және ғылыми қоғамдастықтың танылуына ие болған ғалымдар мен мамандарға, сондай-ақ 35 жасты қоса алғанда және дейінгі талантты жас ғалымдарға тағайындалатын мемлекеттік ғылыми стипендияларды алуына ұсынылуы мүмкін.
6. Мемлекеттік бюджет есебінен қамтамасыз етілетін, азаматтық қызметші болып табылатын ғылыми қызметкерлер, оларға кезекті еңбек демалысын беру кезінде лауазымдық жалақы мөлшерінде күнтізбелік жылда бір рет сауықтыру жәрдемақысын алады.

5-бап. Ғылыми ұйымдар және олардың құқықтары
1. Мемлекеттік меншікке негізделген ғылыми ұйымдар мемлекеттік ғылыми ұйымдар болып табылады.
2. Мемлекеттік ғылыми ұйымдар немесе мемлекеттік меншіктің үлесі бар ғылыми ұйымдар құрамынан оның эксперименттік базасы болып табылатын тәжірибелік өндірістер бөлініп шыға алмайды.
3. Ғылыми ұйымдардың:
1) ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметтің бағыттарын айқындауға;
2) ғылыми зерттеулерді, оның ішінде ғылыми ұйымдар бағдарына сәйкес келетін мемлекеттік, салалық (секторлық) ғылыми-техникалық бағдарламаларды, инновациялық жобаларды, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыруға арналған конкурстарға қатысуға;
3) ғылыми ұйымдармен, жоғары оқу орындарымен және басқа да заңды тұлғалармен тікелей байланысты дамытуға;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасында қарастырылған тәртіпте бірлестіктер мен консорциумдарға кіруге, филиалдар, еншілес және бірлескен кәсіпорындар құруға;
5) ғылыми еңбектер, мерзімдік басылымдар шығаруға, ғылыми-техникалық деректер банкін қалыптастыруға, ғылыми конференциялар және басқа да ғылыми іс-шаралар өткізуге;
6) мемлекетаралық және халықаралық ғылыми және ғылыми-техникалық бағдарламаларға қатысуға, шетелдік ұйымдармен келісім-шарттар жасасуға;
7) ғылыми ұйымның ғылымдағы халықаралық стандарттар талаптарына сәйкес біліктілігін тануға арналған халықаралық аккредиттеуден өтуге;
8) ғылыми, ғылыми-техникалық, үйлестірушілік немесе басқа да консультациялық-кеңесші органдар құруға;
9) ғылыми кадрлар даярлауды және қайта даярлауды жүзеге асыруға құқығы бар.
4. Ғылыми ұйымдар ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың іске асырылу барысында ұлттық қауіпсіздікке қауіп-қатер болдырмайтын бақылауды қамтамасыз етеді.

6-бап. Ұлттық ғылым академиялары
1. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы мен Қазақстан Республикасының Ұлттық инженерлік академиясы академия мүшелерінен тұратын республикалық қоғамдық бірлестіктер.
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы ғылымды дамытудың басым бағыттарын айқындауға, мемлекеттік, салалық (секторлық) ғылыми-техникалық бағдарламалар, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің бағдарламаларын, сыйлықтарды алуға ұсынылған жұмыстарды ғылыми-техникалық сараптамалауға, жыл сайынғы Ғылым бойынша ұлттық баяндаманы және ғылыми басылымдар даярлауға қатысады.
3. Қазақстан Республикасының Ұлттық инженерлік академиясы Қазақстан Республикасының ғылыми-техникалық прогресінің және инновациялық-индустриалдық дамуының басым бағыттарын айқындауға, қолданбалы ғылыми зерттеулер мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды ғылыми-техникалық сараптамалауға қатысады.

7-бап. Салалық ғылым академиялары және басқа қоғамдық
бірлестіктер
1. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ғылым мен техниканың тиісті салаларында зерттеулер ұйымдастыратын және жүргізетін қоғамдық бірлестіктер нысанында салалық ғылым академиялары және ғылыми-техникалық сала мен тиісті салалардағы уәкілетті органдарымен Қазақстан Республикасының заңнамасы белгілеген тәртіпте өзара ықпалдасатын басқа қоғамдық бірлестіктер құрылуы мүмкін.
2. Салалық ғылым академиялары және басқа қоғамдық бірлестіктер:
1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіпте ғылыми зерттеулердің жобалары мен бағдарламаларын ғылыми-техникалық сараптамалауға, ғылыми-техникалық саладағы нормативтік құқықтық актілер жобаларын әзірлеуге қатысады;
2) Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету үшін елдегі ғылым салаларын дамытуға, ғылыми зерттеулердің болашағы бар бағыттарының іске асуына, ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін экономиканың нақты секторына енгізуге, ғылыми-инновациялық қызметті дамытуға, ғалымдардың кәсіби бірігуіне жәрдемдеседі.
3. Халықаралық танылуы бар, ғылымды дамыту бойынша жалпы мемлекеттік маңызы бар қызметті Қазақстан Республикасының барлық аумағында жүзеге асыратын салалық ғылым академиясына "ұлттық" мәртебесі беріледі.

8-бап. Ұлттық ғылыми зертханалар
1. Ұлттық ғылыми зертханалар заңды тұлға немесе ғылыми ұйымның немесе жоғары оқу орнының құрылымдық бөлімі нысанында құрылады және уәкілетті орган белгілеген тәртіпте отандық және шетел ғалымдарының зертхана негізінде ғылыми зерттеулер жүргізуге еркін қолжетімділікті қамтамасыз ету жолымен ғылыми зерттеулердің озық деңгейіне жету және материалдық-техникалық және кадрлық әлеуетті тиімді пайдалану мақсатында жұмыс істейді.
2. Ұлттық ғылыми зертханалар туралы ережені уәкілетті орган бекітеді.

3-тарау. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет нәтижесіне
ғылыми зияткерлік меншік құқығы

9-бап. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет нәтижесіне ғылыми
зияткерлік меншік құқығы
1. Тапсырыс беруші ақысын төлеп, өз тапсырысы бойынша жасатқан, құқықтық қорғауға ие ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың нәтижелерін пайдалануға құқылы.
2. Бюджеттік қаражат есебінен ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды орындау нәтижесінде жасалған ғылыми зияткерлік меншік объектілеріне қорғау құжаттарын алу құқығы Үлгі шартқа сәйкес тапсырыс берушіге де, мердігер-ұйымға да тиесілі.
3. Мердігер-ұйым жұмыстар нәтижелерін Үлгі шартқа сәйкес үшінші тұлғаларға сатуға құқылы.
4. Тапсырыс беруші, мердігер және автор арасындағы қарым-қатынас тәртібі Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен және Үлгі шартқа сәйкес анықталады.

4-тарау. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті басқару

10-бап. Ғылым саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі
принциптері
Ғылым саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптері:
1) ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру мен елдің тұрақты дамуын қамтамасыз ету үшін ғылыми және ғылыми-техникалық қызметтің басымдылығы;
2) мемлекеттік қолдауды алу және мемлекеттік тапсырыстарды орналастыру кезінде ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің айқындығы, объективтілігі және теңдігі;
3) ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін мемлекеттік қолдаудың экономикалық тиімділігі мен нәтижелілігі;
4) білім алуды, оны технологияға трансформациялауды және оларды экономиканың нақты секторына трансферттеуге ынталандыру;
5) ғылыми-техникалық саясатты қалыптастыру мен іске асыру барысында мемлекеттік органдардың, ғылыми ұйымдар мен ғылыми қоғамдастықтың өзара ықпалдасуын қамтамасыз ету, мемлекеттік реттеу мен ғылыми ұйымдардағы өзін-өзі басқарудың үйлесімі болып табылады.

11-бап. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті мемлекеттік
қолдаудың негізгі түрлері және принциптері
Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті мемлекеттік қолдаудың негізгі түрлері және принциптері:
1) елдің ұлттық мүдделері мен әлеуметтік-экономикалық дамуының ұзақ мерзімді мақсаттарына сәйкес ғылыми және ғылыми-техникалық дамудың басым бағыттарын ынталандыру және оларды іске асыру үшін ресурстарды жұмылдыру;
2) іргелі, қолданбалы ғылыми зерттеулерді және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру;
3) ғылыми-техникалық қызмет инфрақұрылымын дамытуға ықпалдасу;
4) ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті дамыту, ғылым, білім мен өндірісті интеграциялау, нәтижелерді коммерцияландыру үшін, оның ішінде мемлекеттік және жеке меншік секторды ғылыми зерттеулер мен әзірлемелерді қаржыландыруды және іске асыруды ынталандыру жолымен жағдайлар жасау;
5) ғылыми және ғылыми-техникалық қызметтің басым бағыттары бойынша біліктілігі жоғары кадрлар даярлау, оның ішінде ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласына талантты жастарды тарту және орнықтыру үшін жағдайлар жасау;
6) шетелдік ғалымдар мен мамандарды тарта отырып, халықаралық ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық ынтымақтастықты дамыту;
7) ғылыми және ғылыми-техникалық жетістіктерді ақпараттық қолдау, насихаттау және көпшілікке тарату.

12-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті
Қазақстан Республикасының Үкіметі:
1) ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы бірыңғай мемлекеттік саясатты және оны жүзеге асыру жөніндегі шараларды әзірлейді;
2) Мемлекет басшысының қарауына ғылым және технологиялар саласындағы мемлекеттік бағдарламаларды енгізеді;
3) Қазақстан Республикасындағы іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын бекітеді;
4) Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанынан іргелі және қолданбалы ғылым мен техниканы дамытудың болжамдары мен ұлттық басымдықтарын әзірлеу, жаңа технологияларды енгізу, нәтижелілігін бағалау, жүргізілетін ғылыми зерттеулерді бақылау мәселелері жөнінде консультациялық-кеңесші орган құрады;
5) ғылым саласындағы сыйлықтарды тағайындайды;
6) мемлекеттік ғылыми стипендияларды тағайындайды және олар туралы Ережені бекітеді;
7) Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанынан консультациялық-кеңесші орган туралы ережені бекітеді;
8) Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы ұйымдастыру мен өткізу жөніндегі ережелерді бекітеді;
9) республика үшін аса маңызды кешенді ғылыми-техникалық бағыттар бойынша мемлекеттік ұлттық ғылыми және ғылыми-инновациялық орталықтар құрады және олар туралы ережені бекітеді;
10) Ғылыми ұйымдарды аккредиттеу ережелерін бекітеді;
11) бюджет қаражатын тартумен орындалатын Ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстарды жүргізуге арналған үлгі шартын бекітеді.

13-бап. Уәкілетті органның құзыреті
Уәкілетті органның құзыретіне:
1) ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру;
2) басқару шешімдерін қабылдауда бірыңғай тәсілді іске асыру жолымен іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламаларын үйлестіру: саясатты тұжырымдау және іске асыру, басым ғылыми зерттеулерді қалыптастыру, жобалар мен бағдарламаларды ғылыми және қаржылық сараптамалау, Қазақстан Республикасы Үкіметі жанындағы консультациялық-кеңесші органға оларды қаржыландыру (бірлесіп қаржыландыру) туралы ұсыныстарды дайындау, нәтижелерді сараптау;
3) Қазақстан Республикасында іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын қалыптастыру;
4) іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің бағдарламаларын әзірлеу және іске асырылуын қалыптастыру, орындау және аяқтау сатысында бақылау;
5) ғылыми ұйымдарды аккредиттеуді жүргізу;
6) іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің мемлекеттік ғылыми-техникалық және салалық (секторлық) бағдарламаларын іске асыруға қатысатын мемлекеттік органдардың қызметін үйлестіру;
7) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама жүргізуді ұйымдастыру;
8) Ғылыми ұйымның консультациялық-кеңесші органы туралы үлгі ережені, оның мүшелерін сайлау тәртібін қоса бекіту;
9) Ғылыми ұйымдардың ғылыми және инженерлік-техникалық қызметкерлерін аттестаттау ережесін бекіту;
10) Ұлттық ғылыми зертханалар туралы ережені бекіту;
11) Ғылыми ұйымдарды аккредиттеу ережесін әзірлеу;
12) Диссертациялық кеңес туралы үлгі ережені бекіту;
13) Жоғары академиялық дәрежелер мен ғылыми дәрежелер беру ережесін бекіту;
14) Ғылыми атақтар беру ережесін бекіту;
15) ғылым кандидаты және ғылым докторы ғылыми дәрежелерін беру туралы диссертациялық кеңестің шешімін бекіту;
16) Философия докторы (РhD) және бейіні бойынша доктор академиялық дәрежелерін, ғылым кандидаты және докторы ғылыми дәрежесін алу үшін қорғалған диссертацияларды, мемлекеттік және салалық (секторлық) ғылыми-техникалық бағдарламаларын, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламаларын, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды, сондай-ақ олардың нәтижелерін орындаушы-ұйымның меншік нысанына және қаржыландыру көздерінің түріне қарамастан мемлекеттік тіркеу ережесін бекіту;
17) жыл сайынғы Ғылым бойынша ұлттық баяндаманы әзірлеуді ұйымдастыру;
18) іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер саласындағы мемлекеттік ұйымдарды құру, қайта ұйымдастыру және тарату туралы ұсыныстар енгізу кіреді.

14-бап. Тиісті саладағы уәкілетті органның құзыреті
Тиісті саладағы уәкілетті органы құзыретіне:
1) мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысу және республикалық бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын тиісті саладағы ғылыми зерттеулерді жүргізу бойынша жұмыстарын үйлестіру;
2) Қазақстан Республикасында тиісті саладағы іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын қалыптастыруға қатысу;
3) тиісті салада іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламаларын әзірлеу мен іске асыруды жүзеге асыру;
4) тиісті салада мемлекеттік ұйымдар немесе мемлекеттік меншіктің үлесі бар ғылыми ұйымдарды құру, қайта ұйымдастыру және тарату туралы ұсыныстар енгізу;
5) тиісті салада отандық және әлемдік ғылымның, білім, өндіріс пен ғылымның интеграциялануын қамтамасыз ету;
6) ведомстволық бағыныстағы ғылыми ұйымдар мен жоғары оқу орындарының кадрлық әлеуеті мен материалдық-техникалық базасының тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ету;
7) тиісті салада халықаралық ғылыми және ғылыми-техникалық ынтымақтастықты жүзеге асыру кіреді.

15-бап. Ғылыми ұйымдарды аккредиттеу
1. Ғылыми ұйымдарды аккредиттеу олардың негізгі ғылыми және ғылыми-техникалық қызметінің тиімділігін айқындау және материалдық, еңбек және қаржы ресурстарын ұтымды пайдалану, ғылыми кадрларды даярлау жөніндегі жұмыстың тиімділігін бағалау үшін бес жыл мерзімге жүзеге асырылады.
2. Ғылыми ұйымдарды аккредиттеу еріктілік және объективтілік принциптеріне негізделеді.
3. Уәкілетті орган аккредиттеген ғылыми ұйымның Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық салада жұмыс жүргізуге құқығы бар.
4. Ғылыми ұйымдарды аккредиттеу ғылыми ұйымдардың өз қаражаты есебінен жүргізіледі.
5. Ғылыми ұйымның шетелдік агенттік жүзеге асыратын халықаралық аккредиттеуден өтуге құқығы бар.

16-бап. Ғылыми ұйымды басқару
1. Лауазымға тағайындау, лауазымнан босату және аттестаттау тәртібін Қазақстан Республикасы Президенті айқындайтын жекелеген мемлекеттік жоғары оқу орындарының бірінші басшыларын қоспағанда, тиісті саладағы уәкілетті орган мемлекеттік ғылыми ұйымның басшысын қызметке тағайындайды және қызметінен босатады.
2. Ғылыми ұйымда ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызмет жөніндегі консультациялық-кеңесші орган - ғылыми (ғылыми, ғылыми-техникалық, техникалық) кеңес құрылады.

17-бап. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама
1. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманың негізгі принциптері:
1) сараптамалық жұмысты және оның нормативтік және ғылыми-әдістемелік қамтамасыз етілуін ұйымдастыру жүйелілігі;
2) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы жүзеге асыру кезіндегі тәуелсіздігі, объективтілігі және кешенділігі;
3) коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны сақтау;
4) сарапшылардың (сараптамалық ұйымдардың) біліктілігі және жоғары кәсіби деңгейі;
5) сараптамалық қорытындылардың шынайылығы, толықтығы және негізділігі үшін жауапкершілігі болып табылады.
2. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптамадан өтуге міндетті объектілер:
1) бюджет қаражаты есебінен іске асырылатын қалыптасу, орындалу және аяқталу сатысындағы ғылыми-техникалық мемлекеттік, мемлекетаралық және басқа да бағдарламалар мен жобалар, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламалары мен жобалары, тәжірибелік-конструкторлық және тәжірибелік-технологиялық жобалар;
2) мемлекеттік ғылыми және мемлекеттік меншіктің үлесі бар ғылыми ұйымдардың материалдары (пайдаланылатын ғылыми зияткерлік меншік объектілері бөлігінде) жекешелендіру кезінде;
3) мемлекет мұқтажы үшін техника және технологияларды импорттау бойынша жобалар;
4) ғылым мен техника саласындағы сыйлықтарды алуға ұсынылатын жұмыстар;
5) ізденушінің мемлекеттік ғылыми стипендия алуға ұсынатын материалдары болып табылады.
3. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама өткізу үшін тиісті біліктілігі мен сараптамалық қызметті жүзеге асыру тәжірибесі бар ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметтің тиісті саласының сарапшылары (сараптама ұйымдары), ғылыми қызметкерлер мен ғылыми ұйымдар, оның ішінде шетелдік ғылыми қызметкерлер мен ғылыми ұйымдар конкурстық негізде тартылады.
4. Сарапшыларға (сараптама ұйымдарына) біліктілік талаптарын және мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы ұйымдастыру мен өткізу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
5. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама өткізуді уәкілетті орган ұйымдастырады.
6. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптамадан өтуге міндеттелетін объектілері болып табылмайтын ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметтің материалдары бойынша мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама, сондай-ақ бюджеттен тыс қаражат есебінен қаржыландырылатын қызметі аясында туындайтын мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптамадан өтуге міндеттелетін объектілері бойынша мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама жеке және заңды тұлғалардың тапсырысы бойынша ақылы негізде жүргізіледі.
7. Осы баптың 6-тармағында белгіленген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптамадан өтуге міндеттелетін объектілері бойынша мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама жүргізуге арналған қаражат уәкілетті органға ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметті қаржыландыруға бөлінетін бюджет қаражаты шегінде қарастырылады.

18-бап. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті ақпараттық
қамтамасыз ету
1. Ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызмет субъектілерінің ғылыми-техникалық ақпарат алуға құқығы бар. Құпия болып табылатын ғылыми және ғылыми-техникалық ақпаратқа қол жеткізу Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген тәртіпте және жағдайларда жүзеге асырылады.
2. Уәкілетті орган ғылым мен техника саласында ғылыми және техникалық ақпаратты жинау, мемлекеттік тіркеу, талдамалық өңдеу, ұзақ мерзімді сақтау және тұтынушыларға жеткізуді жүзеге асыратын мемлекеттік ақпараттық ресурс пен жүйені қалыптастыруды ұйымдастырады, отандық деректер базалары мен банкілерін есепке алуды (Деректер базасы мен банкінің мемлекеттік тіркелімі) жүргізеді, Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерде ғылыми және ғылыми-техникалық өнім шығаруға, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық нәтижелер туралы қағаз және электрондық жеткізгіштерде ақпарат алуға ықпалдасады.

19-бап. Ғылым мен білімді интеграциялау
1. Ғылым мен білімді интеграциялау саласындағы мемлекеттік саясат:
1) білім беру үдерісіне ғылымның озық жетістіктерін енгізу және жаңа білім беру бағдарламаларын ашу, оның ішінде оқыту процесіне ғылыми ұйымдар мен жекелеген ғалымдарды тарту арқылы;
2) ғылыми ұйымдар мен жоғары оқу орындарының күш-жігерін іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарына шоғырландыру;
3) ғылыми зерттеулердің нәтижелерін коммерцияландыру үшін университеттік инновациялық құрылымдарды тиімді пайдалану;
4) ғылыми және педагогикалық кадрларды даярлаудың тиімді жүйесін қалыптастыру мен дамыту;
5) студенттерді, магистранттар мен докторанттарды ғылыми зерттеулерге тарту, талантты жастарды болашақ ғалымдар даярлау үшін іріктеу және мамандардың ғылымға тұрақты келуін қамтамасыз ету;
6) ғылым-білім инфрақұрылымын құру жолымен жаңа білімді тиімді дамыту мен пайдалану, жоғары білікті мамандар мен ғылыми кадрларды даярлау сапасын арттыру және Қазақстан ғылымын әлемдік ғылымға интеграциялау принциптері негізінде жүзеге асырылады.
2. Ғылым мен жоғары білімді интеграциялау мақсатында өзара тиімді және тепе-теңдік негізде ғылым-білім инфрақұрылымының келесі нысандары: ғылыми-білім беру консорциумдары, зертханалар құрыла алады.

5-тарау. Ғылымды қаржыландыру

20-бап. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыруды
қамтамасыз ету
1. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті, ғылым инфрақұрылымын қаржыландыру бюджеттік қаржыландыру мен жеке инвестициялар арқылы жүзеге асырылады.
2. Мемлекет ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті бюджеттік қаражат есебінен қаржылық қамтамасыз етуді мына бағыттар бойынша жүзеге асырады:
1) іргелі ғылыми зерттеулерді орындайтын мемлекеттік ғылыми ұйымдардың, ғылым саласындағы мемлекеттік мекемелердің және ұлттық ғылыми зертханалардың ғылыми және ғылыми-техникалық қызметін базалық қаржыландыру;
2) ғылыми және ғылыми-техникалық бағдарламаларды іске асыру үшін бағдарламалы-нысаналы принципке сәйкес, оның ішінде ғылыми гранттар түрінде, ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру.
3. Базалық қаржыландыру - ағымдағы пайдаланылуы мен инфрақұрылымның дамуын, негізгі құралдарды күрделі жөндеу, оның ішінде бірегей зерттеу қондырғыларын, кадрлар даярлауды және қайта даярлауды, мемлекеттік тапсырыс бойынша іргелі ғылыми зерттеулерді орындайтын мемлекеттік ғылыми ұйымдардың, ғылым саласындағы мемлекеттік мекемелердің және ұлттық ғылыми зертханалардың ғылыми-техникалық қызметін ақпараттық және патенттік қамтамасыз ететін ғылымды бюджеттік қаржыландырудың негізгі тетіктерінің бірі.
4. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті бағдарламалы-нысаналы принципке сәйкес және ғылыми гранттар түрінде қаржыландыру іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды, сондай-ақ осы зерттеулерді жүргізу үшін қажетті нормативтік-техникалық құжаттарды әзірлеу қызметтері мен жұмыстарын ерекше тәртіпті қолдану, мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы міндетті түрде өткізу арқылы мемлекеттік тапсырысты конкурстық негізде ғылыми ұйымдарда орналастыруды білдіреді. Жобаларды іріктеудің негізгі өлшемі мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманың нәтижелері болып табылады.
5. Ғылым қоры инновациялық сипаттағы басым, тәуекел және бастамашыл ғылыми зерттеулердің және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың дамуын қолдауға қаржыландыру, олардың нәтижелерін коммерцияландыру және ғылыми-техникалық өнімдер нарығын қалыптастыру жолымен қатысады.

21-бап. Мемлекеттік ғылыми ұйымдарды жекешелендіру
1. Жекешелендіруге жататын мемлекеттік ғылыми ұйымдардың, сондай-ақ мемлекеттің жүз пайыздық акциялар пакеті бар ғылыми ұйымдардың тізімі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіпте анықталады.
2. Іргелі ғылыми зерттеулер жүргізетін мемлекеттік ғылыми ұйымдар акционерлеу мен жекешелендіруге жатпайды.
3. Іргелі ғылыми зерттеулерді орындайтын ғылыми ұйымдардың мемлекеттік акциялар пакеті жекешелендіруге жатпайды.

6-тарау. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті
кадрмен қамтамасыз ету

22-бап. Ғылыми және ғылыми-техникалық кадрларды даярлау
1. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті кадрлармен қамтамасыз ету осы саладағы мемлекеттік саясаттың құрамдас бөлігі болып табылады.
2. Мемлекет ғылыми ұйымдарда ғылыми кадрлар даярлауды және қайта даярлауды ұйымдастырады.
3. Біліктілігі жоғары кадрлары және материалдық-техникалық базасы бар ғылыми ұйымдар белгіленген тәртіпте диссертациялық кеңестер, магистратура, докторантура ашуға, әлемнің жетекші ғылыми орталықтарында ғылыми қызметкерлердің тағылымдамасын ұйымдастыруға және біліктілікті арттырудың басқа нысандарын пайдалануға құқылы.
4. Ғылыми бағыт бойынша магистрлерді даярлау ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру мен жүргізудегі дағдыларды алуға бағытталған арнаулы білім бағдарламалары бойынша жүзеге асырылады.

23-бап. Ғылыми және инженерлік-техникалық қызметкерлерді
аттестаттау
1. Ғылыми және инженерлік-техникалық қызметкерлерді аттестаттау:
1) ғылыми немесе инженерлік-техникалық қызметкердің кәсіби даярлық деңгейін, оның жұмысының нәтижелілігін бағалау;
2) ғылыми немесе инженерлік-техникалық қызметкердің біліктілігінің атқаратын қызметіне сәйкестігін айқындау;
3) ғылыми немесе инженерлік-техникалық қызметкердің қабілетін пайдалану болашағын анықтау, оның кәсіби деңгейін арттыруын ынталандыру;
4) ғылыми және инженерлік-техникалық қызметкердің кәсіби даярлығын, біліктілігін арттырудағы қажеттігін айқындау мақсатында ғылыми ұйымдарда үш жылда бір рет жүзеге асырылады.
2. Ғылыми және инженерлік-техникалық қызметкерлерді аттестаттау ережелерін уәкілетті орган бекітеді.

7-тарау. Ғылым мен техника саласындағы халықаралық қызмет

24-бап. Халықаралық ғылыми және ғылыми-техникалық
ынтымақтастық
1. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы халықаралық ынтымақтастық Қазақстан Республикасы заңнамасының және халықаралық шарттардың негізінде жүзеге асырылады.
2. Қазақстан Республикасында халықаралық және шетелдік ғылыми ұйымдарды, шетелдік ғылыми ұйымдардың филиалдарын құру халықаралық шарттар негізінде және Қазақстан Республикасының ұлттық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
3. Қазақстан Республикасында басқа мемлекеттерде берілген ғылыми және академиялық дәрежелер "Білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңында және осы Заңда белгіленген тәртіпте танылады.

8-тарау. Қорытынды ережелер

25-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу
1. Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейіп күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
2. "Ғылым туралы" 2001 жылғы 21 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2001 ж., N 15-16, 226-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат; 2006 ж., N 15, 92-құжат; 2007 ж., N 20, 152-құжат ) күші жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

О проекте Закона Республики Казахстан "О науке"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 11 июля 2008 года N 680

Сноска. Проект Закона отозван из Мажилиса Парламента РК постановлением Правительства РК от 14.09.2009 N 1368.

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О науке".

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

проект

Закон Республики Казахстан
О науке

Глава 1. Общие положения
Глава 2. Субъекты научной и научно-технической деятельности
Глава 3. Право научной интеллектуальной собственности на результат научной и научно-технической деятельности
Глава 4. Управление научной и научно-технической деятельностью
Глава 5. Финансирование науки
Глава 6. Кадровое обеспечение научной и научно-технической деятельности
Глава 7. Международная деятельность в области науки и техники
Глава 8. Заключительные положения

Настоящий Закон регулирует общественные отношения в области науки и научно-технической деятельности, определяет права и обязанности субъектов научной и научно-технической сферы.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе
В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) наука - сфера человеческой деятельности, функцией которой является изучение законов природы, общества и мышления, выработка и теоретическая систематизация объективных знаний о действительности в целях рационального использования природных богатств и эффективного управления обществом;
2) национальный доклад по науке - ежегодный отчет, содержащий анализ состояния и тенденций развития мировой и отечественной науки, обоснование приоритетных направлений развития науки и рекомендации для дальнейшего развития науки в стране, для представления Президенту Республики Казахстан;
3) доктор наук - ученая степень, присуждаемая диссертационным советом на основании защиты диссертации соискателем, имеющим академическую степень доктора философии (PhD), или доктора по профилю, или ученую степень кандидата наук, и утверждаемая уполномоченным органом. Ученая степень доктора наук присуждается за разработку и решение фундаментальных, крупных теоретических и прикладных проблем в области естественных, гуманитарных и технических наук, а также за научное обоснование технических, экономических и технологических решений, внедрение которых внесет значительный вклад в ускорение научно-технического прогресса общества;
4) кандидат наук - ученая степень, присуждаемая до полного перехода на трехступенчатую модель подготовки специалистов диссертационным советом на основании защиты диссертации соискателем, имеющим квалификацию специалиста с высшим специальным образованием или академическую степень магистра, и утверждаемая уполномоченным органом;
5) научно-образовательный консорциум - добровольное равноправное объединение на основе договора о совместной деятельности, в котором научные организации, высшие учебные заведения и другие юридические лица, занятые в сфере производства, объединяют интеллектуальные, финансовые и иные ресурсы для проведения фундаментальных, прикладных научных исследований, разработки технологических инноваций и подготовки высококвалифицированных специалистов;
6) научный грант - денежные или иные средства, передаваемые безвозмездно и безвозвратно гражданами и юридическими лицами, в том числе иностранными гражданами и иностранными юридическими лицами, а также международными организациями, получившими право на предоставление грантов на территории страны в установленном Правительством Республики Казахстан порядке, на проведение конкретных научных исследований на условиях, предусмотренных договором между грантодателями и грантополучателями;
7) субъект научной и научно-технической деятельности - физическое или юридическое лицо, осуществляющее научную или научно-техническую деятельность;
8) аттестация научных и инженерно-технических работников - это система оценочных действий по установлению соответствия работников научной организации квалификационным характеристикам должностей, установленным уполномоченным органом по труду;
9) результат научной и (или) научно-технической деятельности - продукт научной и (или) научно-технической деятельности, содержащий новые знания или решения и зафиксированный на любом информационном носителе;
10) научная и (или) научно-техническая продукция - результат научной и (или) научно-технической деятельности, предназначенный для реализации, а также модели макеты, образцы новых изделий, материалов и веществ;
11) научно-исследовательская работа - работа, связанная с научным поиском, проведением исследований, экспериментов в целях расширения имеющихся и получения новых знаний, проверки научных гипотез, установления закономерностей развития природы и общества, научного обобщения, научного обоснования проектов;
12) научная интеллектуальная собственность - это исключительное право физического или юридического лица на результаты научно-исследовательских, проектных, изыскательских, опытно-конструкторских работ;
13) научная деятельность - процесс, направленный на изучение окружающей действительности с целью выявления особенностей и закономерностей, присущих изучаемым объектам, явлениям (процессам), и использованием полученных знаний на практике;
14) научный работник - физическое лицо, имеющее высшее образование, обладающее необходимой квалификацией и профессионально выполняющее научную и научно-техническую работу и занимающее соответствующую должность в научной организации;
15) научно-техническая информация - информация, получаемая в ходе научной, научно-технической, инновационной и производственной деятельности, содержащая сведения об отечественных и зарубежных достижениях науки, техники, технологий;
16) научно-техническая деятельность - процесс, направленный на получение и применение новых знаний во всех областях науки и техники для решения технологических, конструкторских, экономических и социально-политических и иных проблем, обеспечение функционирования науки, технологии и производства как единой системы;
17) научная организация - юридическое лицо, независимо от организационно-правовой формы и формы собственности осуществляющее научную и (или) научно-техническую деятельность;
18) аккредитация научных организаций - процедура признания соответствия научной организации требованиям и стандартам к научной и научно-технической деятельности, установленным уполномоченным органом;
19) диссертационный, совет - совет по рассмотрению научно-исследовательских работ, представляемых на соискание ученой степени кандидата и доктора наук, создаваемых при научных организациях и высших учебных заведениях республики;
20) инженерно-технический работник - физическое лицо, имеющее среднее профессиональное или высшее профессиональное образование, содействующее получению результата научной и (или) научно-технической деятельности и его реализации и работающее в научной организации;
21) прикладное научное исследование - научное исследование, выполняемое в целях непосредственного практического применения достигнутых научных результатов, полученной научной продукции;
22) государственная научно-техническая экспертиза - система оценочных действий и выводов, организуемая уполномоченным органом, для получения объективной аналитической оценки объекта экспертизы и определения уровня обоснованности принимаемых решений по важнейшим вопросам научно-технического прогресса;
23) заказчик - физическое или юридическое лицо, обратившееся с заказом на выполнение научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ к подрядчику;
24) опытно-конструкторская работа - комплекс работ, выполняемых при создании или модернизации продукции, разработка конструкторской и технологической документации на опытные образцы, изготовление и испытания опытных образцов;
25) опытное производство - структурное подразделение научных организаций или юридические лица, основной деятельностью которого является изготовление и апробация опытных образцов новых продуктов и технологических процессов;
26) уполномоченный орган соответствующей отрасли - государственный орган соответствующей отрасли, осуществляющий руководство в области научной и научно-технической деятельности;
27) уполномоченный орган - государственный орган, осуществляющий руководство в области научной и научно-технической деятельности;
28) фундаментальное научное исследование - теоретическое и (или) экспериментальное исследование, направленное на получение новых научных знаний об основных закономерностях развития природы, общества, человека и их взаимосвязи.

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о науке
1. Законодательство Республики Казахстан о науке основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Глава 2. Субъекты научной и научно-технической деятельности

Статья 3. Права и обязанности научного работника
1. Научный работник имеет право на:
1) участие в конкурсах на финансирование научных исследований за счет бюджетных средств, фондов поддержки научной и научно-технической деятельности и иных источников с заключением договоров о научной и научно-технической деятельности;
2) повышение профессиональной квалификации в ведущих отечественных и зарубежных научно-исследовательских и образовательных центрах;
3) осуществление предпринимательской деятельности в научной и научно-технической сфере, не запрещенной законодательством Республики Казахстан;
4) занятие преподавательской деятельностью, оказание консультативной помощи, а также на проведение экспертных работ в сфере науки в пределах своей компетенции;
5) создание на добровольной основе общественных объединений (научных, научно-технических и научно-информационных обществ, академий наук) в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан об общественных объединениях;
6) вступление либо избрание в республиканские и зарубежные научные сообщества;
7) участие в международном научном и научно-техническом сотрудничестве;
8) доступ к информации о результатах научной и научно-технической деятельности, в том числе информации, относящейся к государственным и иным охраняемым законом секретам, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
9) публикацию результатов научной, научно-технической и инновационной деятельности в печати, если они не содержат сведений, относящихся к государственным и иным охраняемым законом секретам;
10) мотивированный отказ от участия в проведении научных исследований, научно-технических и инновационных разработках, оказывающих негативное воздействие на человека, общество и окружающую среду, а также по моральным соображениям;
11) охрану труда, здоровья, безопасные условия труда;
12) осуществление иных действий, не запрещенных законодательством Республики Казахстан, для достижения цели научных исследований.
2. Научный работник обязан:
1) осуществлять научную и научно-техническую деятельность в соответствии с законодательством Республики Казахстан;
2) не разглашать результаты научной и научно-технической деятельности, относящиеся к государственным и иным охраняемым законом секретам;
3) осуществлять научные исследования в соответствии с заключенными договорами (контрактами);
4) в установленном уполномоченным органом порядке проходить аттестацию на соответствие квалификационным характеристикам должностей.

Статья 4. Социальное обеспечение и государственные
гарантии деятельности научных работников
1. Научным работникам государственных научных организаций, выполняющим государственный заказ, устанавливается ежемесячная доплата за степени в размере одной месячной минимальной заработной платы для кандидата наук, доктора философии (PhD), доктора по профилю и двух месячных минимальных заработных плат для доктора наук.
2. В целях привлечения высококвалифицированных научных работников из-за рубежа допускается установление формы оплаты труда на основании трудового договора с учетом уровня их квалификации и заработной платы в стране проживания.
3. Научным работникам государственных научных организаций, научных организаций, имеющих долю государственной собственности, предоставляется оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск продолжительностью 56 календарных дней для докторов наук, 42 календарных дня для кандидатов наук, докторов философии (PhD) и докторов по профилю, иным научным работникам 35 календарных дней.
4. В целях повышения квалификации научные работники могут проходить обучение в докторантуре (РhD), стажировку в ведущих высших учебных заведениях, научных центрах и лабораториях мира.
5. Научные работники:
1) за крупные достижения в научной, научно-технической и инновационной деятельности могут быть выдвинуты на соискание Государственной премии Республики Казахстан в области науки и техники, учреждаемой Президентом Республики Казахстан;
2) за особые заслуги могут быть представлены к государственным наградам Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных наградах;
3) за значительный вклад в развитие науки могут быть выдвинуты в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан:
на соискание именных премий за лучшие научные исследования и работы, выдающиеся достижения в области науки;
на соискание государственных научных стипендий, которые присуждаются ученым и специалистам, внесшим значительный вклад в развитие науки и техники, активно участвующим в проведении фундаментальных или прикладных исследований в приоритетных для государства направлениях, в подготовке научных кадров высшей квалификации, а также талантливым молодым ученым в возрасте до 35 лет включительно, активно участвующим в проведении исследований по решению научных проблем и получившим признание научной общественности.
6. Научные работники, являющиеся гражданскими служащими, содержащимися за счет государственного бюджета, получают пособие на оздоровление один раз в календарном году при предоставлении им очередного трудового отпуска в размере должностного оклада.

Статья 5. Научные организации и их права
1. Государственными научными организациями являются научные организации, основанные на государственной собственности.
2. Из состава государственной научной организации или научной организации, имеющей долю государственной собственности, не могут выделяться опытные производства, являющиеся ее экспериментальной базой.
3. Научные организации имеют право:
1) определять направления научной, научно-технической и инновационной деятельности;
2) участвовать в конкурсах на финансирование научных исследований, в том числе в соответствующих профилю научной организации государственных, отраслевых (секторальных) научно-технических программах, инновационных проектах, опытно-конструкторских работах;
3) развивать прямые связи с научными организациями, высшими учебными заведениями и другими юридическими лицами;
4) вступать в объединения и консорциумы, создавать филиалы, дочерние и совместные предприятия в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан;
5) издавать научные труды, периодические издания, формировать научно-технические банки данных, проводить научные конференции и другие научные мероприятия;
6) принимать участие в межгосударственных и международных научных и научно-технических программах, заключать контракты с зарубежными организациями;
7) проходить международную аккредитацию на признание компетентности научной организации требованиям международных стандартов в науке;
8) создавать ученые, научно-технические, координационные или другие консультативно-совещательные органы;
9) осуществлять подготовку и переподготовку научных кадров.
4. Научные организации, независимо от организационно-правовой формы, обеспечивают контроль за реализацией научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ, исключающий угрозу национальной безопасности, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 6. Национальные академии наук
1. Национальная академия наук Республики Казахстан и Национальная инженерная академия Республики Казахстан - республиканские общественные объединения, которые состоят из членов академий.
2. Национальная академия наук Республики Казахстан принимает участие в определении приоритетных направлений развития науки, в научно-технической экспертизе государственных, отраслевых (секторальных) научно-технических программ, программ фундаментальных и прикладных научных исследований, работ, выдвинутых на соискание премий, в подготовке ежегодного Национального доклада по науке и научных изданий.
3. Национальная инженерная академия Республики Казахстан принимает участие в определении приоритетных направлений научно-технического прогресса и инновационно-индустриального развития Республики Казахстан, в научно-технической экспертизе прикладных научных исследований и опытно-конструкторских работ.

Статья 7. Отраслевые академии наук и другие общественные объединения
1. В соответствии с законодательством Республики Казахстан могут создаваться отраслевые академии наук в форме общественных объединений, которые организуют и проводят исследования в соответствующих областях науки и техники, и другие общественные объединения, взаимодействующие с уполномоченными органами в научно-технической сфере и соответствующих отраслей в порядке, определяемом законодательством Республики Казахстан.
2. Отраслевые академии наук и другие общественные объединения:
1) принимают участие в научно-технической экспертизе проектов и программ научных исследований, разработке проектов нормативных правовых актов в научно-технической сфере в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
2) оказывают содействие развитию отраслей науки в стране, реализации перспективных направлений научных исследований, внедрению результатов научно-технической деятельности в реальный сектор экономики, развитию научно-инновационной деятельности, профессиональной консолидации ученых для обеспечения социально-экономического развития Республики Казахстан.
3. Статус "национальный" предоставляется отраслевой академии наук, имеющей международное признание, осуществляющей деятельность общегосударственного значения по развитию науки на всей территории Республики Казахстан.

Статья 8. Национальные научные лаборатории
1. Национальные научные лаборатории создаются в форме юридического лица или структурного подразделения научной организации или высшего учебного заведения и функционируют в целях достижения передового уровня научных исследований и эффективного использования материально-технического и кадрового потенциала путем обеспечения открытого доступа отечественным и зарубежным ученым для проведения научных исследований на базе лаборатории в порядке, установленном уполномоченным органом.
2. Положение о национальных научных лабораториях утверждается уполномоченным органом.

Глава 3. Право научной интеллектуальной собственности на результат
научной и научно-технической деятельности

Статья 9. Право научной интеллектуальной собственности на
результат научной и научно-технической деятельности
1. Заказчик имеет право использовать результаты научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ, обладающих правовой защитой, которые созданы по его заказу и оплачены им.
2. Право получения охранных документов на объекты научной интеллектуальной собственности, созданные в результате выполнения научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ за счет бюджетных средств, принадлежит как заказчику, так и организации-подрядчику согласно Типовому договору.
3. Организация-подрядчик вправе реализовывать результаты работ третьим лицам согласно Типовому договору.
4. Порядок взаимоотношений между заказчиком, подрядчиком и автором определяется гражданским законодательством Республики Казахстан и в соответствии с Типовым договором.

Глава 4. Управление научной и научно-технической деятельностью

Статья 10. Основные принципы государственной политики в сфере науки
Основными принципами государственной политики в сфере науки являются:
1) приоритетность научной и научно-технической деятельности для повышения конкурентоспособности национальной экономики и обеспечения устойчивого развития страны;
2) прозрачность, объективность и равенство субъектов научной и научно-технической деятельности при получении государственной поддержки и размещении государственных заказов;
3) экономическая эффективность и результативность государственной поддержки субъектов научной и научно-технической деятельности;
4) стимулирование получения, трансформации знаний в технологии и их трансферт в реальный сектор экономики;
5) обеспечение взаимодействия государственных органов, научных организаций и научной общественности в формировании и реализации научно-технической политики, сочетание государственного регулирования самоуправления в научных организациях.

Статья 11. Основные виды и принципы государственной поддержки
научной и научно-технической деятельности
Основными видами и принципами государственной поддержки научной и научно-технической деятельности являются:
1) стимулирование приоритетных направлений научного и научно-технического развития в соответствии с национальными интересами и долгосрочными целями социально-экономического развития страны и мобилизация ресурсов для их реализации;
2) финансирование фундаментальных, прикладных научных исследований и опытно-конструкторских работ;
3) содействие развитию инфраструктуры научно-технической деятельности;
4) создание условий для развития научной и научно-технической деятельности, интеграции науки, образования и производства, коммерциализации результатов, в том числе путем стимулирования государственного и частного сектора в финансировании и реализации научных исследований и разработок;
5) подготовка высококвалифицированных кадров по приоритетным направлениям научной и научно-технической деятельности, в том числе создание условий для привлечения и закрепления талантливой молодежи в сфере научной и научно-технической деятельности;
6) развитие международного научного, научно-технического и инновационного сотрудничества с привлечением иностранных ученых и специалистов;
7) информационная поддержка, пропаганда и популяризация научных и научно-технических достижений.

Статья 12. Компетенция Правительства Республики Казахстан
Правительство Республики Казахстан:
1) разрабатывает единую государственную политику в области научной и научно-технической деятельности и меры по ее осуществлению;
2) вносит на рассмотрение Главы государства государственные программы в области науки и технологий;
3) утверждает приоритетные направления фундаментальных и прикладных научных исследований в Республике Казахстан;
4) создает консультативно-совещательный орган при Правительстве Республики Казахстан по вопросам выработки прогнозов и национальных приоритетов развития фундаментальной и прикладной науки и техники, внедрения новых технологий, оценки результативности, контроля проводимых научных исследований;
5) учреждает премии в области науки;
6) учреждает государственные научные стипендии и утверждает Положение о них;
7) утверждает Положение о консультативно-совещательном органе при Правительстве Республики Казахстан;
8) утверждает Правила по организации и проведению государственной научно-технической экспертизы;
9) создает по важнейшим для республики комплексным научно-техническим направлениям государственные национальные научные и научно-инновационные центры и утверждает положения о них;
10) утверждает Правила аккредитации научных организаций;
11) утверждает Типовой договор на проведение научно-исследовательских, опытно-конструкторских и технологических работ, выполняемых с привлечением бюджетных средств.

Статья 13. Компетенция уполномоченного органа
В компетенцию уполномоченного органа входит:
1) реализация государственной политики в области научной и научно-технической деятельности;
2) координация программ фундаментальных и прикладных научных исследований путем реализации единого подхода при принятии управленческих решений: выработка и реализация политики, формирование приоритетных научных исследований, научная и финансовая экспертиза проектов и программ, подготовка рекомендаций об их финансировании (софинансировании) для консультативно-совещательного органа при Правительстве Республики Казахстан, экспертиза результатов;
3) формирование приоритетных направлений фундаментальных и прикладных научных исследований в Республике Казахстан;
4) разработка и контроль за реализацией программ фундаментальных и прикладных научных исследований на стадиях формирования, исполнения и завершения;
5) проведение аккредитации научных организаций;
6) координация деятельности государственных органов, участвующих в реализации государственных научно-технических и отраслевых (секторальных) программ фундаментальных и прикладных научных исследований;
7) организация проведения государственной научно-технической экспертизы;
8) утверждение Типового положения о консультативно-совещательном органе научной организации, включая порядок избрания его членов;
9) утверждение Правил аттестации научных и инженерно-технических работников научных организаций;
10) утверждение Положения о национальных научных лабораториях;
11) разработка Правил аккредитации научных организаций;
12) утверждение Типового положения о диссертационном совете;
13) утверждение Правил присуждения высших академических степеней и ученых степеней;
14) утверждение Правил присвоения ученых званий;
15) утверждение решения диссертационного совета о присуждении ученых степеней кандидата наук и доктора наук;
16) утверждение Правил государственной регистрации защищенных диссертаций на соискание академических степеней доктора философии (РhD) и доктора по профилю, ученых степеней кандидата и доктора наук, государственных и отраслевых (секторальных) научно-технических программ, программ фундаментальных и прикладных научных исследований, опытно-конструкторских работ, а также их результатов независимо от форм собственности организации-исполнителя и вида источников финансирования;
17) организация подготовки ежегодного Национального доклада по науке;
18) внесение предложения о создании, реорганизации и ликвидации государственных организаций в области фундаментальных и прикладных научных исследований.

Статья 14. Компетенция уполномоченного органа в
соответствующей отрасли
В компетенцию уполномоченного органа в соответствующей отрасли входит:
1) участие в реализации государственной политики и координирует работы по проведению научных исследований в соответствующей отрасли, финансируемых за счет средств республиканского бюджета;
2) участие в формировании приоритетных направлений фундаментальных и прикладных научных исследований в Республике Казахстан в соответствующей отрасли;
3) разработка и реализация программ фундаментальных и прикладных научных исследований в соответствующей отрасли;
4) внесение предложения о создании, реорганизации и ликвидации государственных организаций или научных организаций, имеющих долю государственной собственности, в соответствующей отрасли;
5) обеспечение интеграции отечественной и мировой науки, образования, производства и науки в соответствующей отрасли;
6) обеспечение эффективного использования кадрового потенциала и материально-технической базы подведомственных научных организаций и высших учебных заведений;
7) осуществление международного научного и научно-технического сотрудничества в соответствующей отрасли.

Статья 15. Аккредитация научных организаций
1. Аккредитация научных организаций осуществляется для определения эффективности их основной научной и научно-технической деятельности и рационального использования материальных, трудовых и финансовых ресурсов, оценки эффективности работы по подготовке научных кадров сроком на пять лет.
2. Аккредитация научных организаций основываются на принципах добровольности и объективности.
3. Аккредитованная уполномоченным органом научная организация имеет право проводить работы в научной и (или) научно-технической области за счет средств государственного бюджета в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
4. Аккредитация научных организаций проводится за счет собственных средств научных организаций.
5. Научная организация вправе пройти международную аккредитацию, осуществляемую зарубежным агентством.

Статья 16. Управление научной организацией
1. Руководитель государственной научной организации назначается и освобождается от должности уполномоченным органом соответствующей отрасли, за исключением первых руководителей отдельных государственных высших учебных заведений, порядок назначения на должность, освобождения от должности и аттестации которых определяется Президентом Республики Казахстан.
2. В научной организации создается консультативно-совещательный орган по научной, научно-технической и инновационной деятельности - ученый (научный, научно-технический, технический) совет.

Статья 17. Государственная научно-техническая экспертиза
1. Основными принципами государственной научно-технической экспертизы являются:
1) системность организации экспертной работы и ее нормативного и научно-методического обеспечения;
2) независимость, объективность и комплексность при осуществлении государственной научно-технической экспертизы;
3) соблюдение коммерческой и иной охраняемой законом тайны;
4) компетентность и высокий профессиональный уровень экспертов (экспертных организаций);
5) ответственность за достоверность, полноту и обоснованность экспертных заключений.
2. Объектами обязательной государственной научно-технической экспертизы являются:
1) научно-технические государственные, межгосударственные и другие программы и проекты, программы и проекты фундаментальных и прикладных научных исследований, опытно-конструкторские и опытно-технологические проекты, реализуемые за счет бюджетных средств, на стадиях формирования, исполнения и завершения;
2) материалы государственных научных и научных организаций, имеющих долю государственной собственности (в части используемых объектов научной интеллектуальной собственности) при приватизации;
3) проекты по импорту техники и технологий для государственных нужд;
4) работы, выдвигаемые на соискание премий в области науки и техники;
5) материалы, представляемые соискателем на получение государственной научной стипендии.
3. Для проведения государственной научно-технической экспертизы на конкурсной основе привлекаются эксперты (экспертные организации) соответствующей области научной, научно-технической и инновационной деятельности, научные работники и научные организации, в том числе и зарубежные, имеющие соответствующую квалификацию и опыт осуществления экспертной деятельности.
4. Квалификационные требования к экспертам (экспертным организациям) и порядок организации и проведения государственной научно-технической экспертизы устанавливаются Правительством Республики Казахстан.
5. Уполномоченный орган организует проведение государственной научно-технической экспертизы.
6. Государственная научно-техническая экспертиза по материалам научной, научно-технической и инновационной деятельности, не являющихся объектами обязательной государственной научно-технической экспертизы, а также по объектам обязательной государственной научно-технической экспертизы, возникающим в рамках деятельности, финансируемой за счет внебюджетных средств, проводится по заказу физических и юридических лиц на платной основе.
7. Средства на проведение государственной научно-технической экспертизы по объектам обязательной государственной научно-технической экспертизы предусматриваются в пределах бюджетных средств, выделяемых на финансирование научной, научно-технической и инновационной деятельности уполномоченному органу, за исключением случаев, установленных пунктом 6 настоящей статьи.

Статья 18. Информационное обеспечение научной и
научно-технической деятельности
1. Субъекты научной и научно-технической, инновационной деятельности имеют право на получение научно-технической информации. Доступ к научной и научно-технической информации, являющейся конфиденциальной, осуществляется в порядке и на условиях, установленных законодательными актами Республики Казахстан;
2. Уполномоченный орган организует формирование государственного информационного ресурса и системы в области науки и техники, осуществляющей сбор, государственную регистрацию, аналитическую обработку, долгосрочное хранение и доведение до потребителей научно-технической информации, ведение учета отечественных баз и банков данных (Государственного регистра баз и банков данных), содействие изданию научной и научно-технической продукции, приобретению информации на бумажном и электронном носителе о результатах научной и (или) научно-технической деятельности за пределами территории Республики Казахстан.

Статья 19. Интеграция науки и образования
1. Государственная политика в области интеграции науки и образования осуществляется на основе принципов:
1) введения в образовательный процесс передовых достижений науки и открытия новых образовательных программ, в том числе путем привлечения к процессу обучения научных организаций и отдельных ученых;
2) концентрации усилий научных организаций и высших учебных заведений на приоритетных направлениях фундаментальных и прикладных научных исследований;
3) рационального использования университетских инновационных структур для коммерциализации результатов научных исследований;
4) формирования и развития эффективной системы подготовки научных и педагогических кадров;
5) привлечения, к научным исследованиям студентов, магистрантов и докторантов, отбор талантливой молодежи для подготовки будущих ученых и обеспечения постоянного притока специалистов в науку;
6) эффективного развития и использования новых знаний, повышения качества подготовки высококвалифицированных специалистов и научных кадров и интеграции казахстанской науки в мировую науку путем создания научно-образовательной инфраструктуры.
2. В целях интеграции науки и высшего образования на взаимовыгодной и паритетной основе могут создаваться следующие формы научно-образовательной инфраструктуры: научно-образовательные консорциумы, лаборатории.

Глава 5. Финансирование науки

Статья 20. Финансовое обеспечение научной и
научно-технической деятельности
1. Финансирование научной и научно-технической деятельности, инфраструктуры науки осуществляется посредством бюджетного финансирования и частных инвестиций.
2. Финансовое обеспечение научной и научно-технической деятельности за счет бюджетных средств осуществляется государством по следующим направлениям:
1) базовое финансирование научной и научно-технической деятельности государственных научных организаций, выполняющих фундаментальные научные исследования, государственных учреждений в сфере науки и национальных научных лабораторий;
2) финансирование научной и научно-технической деятельности согласно программно-целевому принципу для реализации научных и научно-технических программ, в том числе в виде научных грантов.
3. Базовое финансирование - один из основных механизмов бюджетного финансирования науки, обеспечивающий текущее содержание и развитие инфраструктуры, капитальный ремонт основных средств, в том числе уникальных исследовательских установок, подготовку и переподготовку кадров, информационное и патентное сопровождение научно-технической деятельности государственных научных организаций, выполняющих фундаментальные научные исследования по государственному заказу, государственных учреждений в сфере науки и национальных научных лабораторий.
4. Финансирование научной и научно-технической деятельности согласно программно-целевого принципа и в виде научных грантов подразумевает размещение в научных организациях на конкурсной основе государственного заказа по услугам проведения фундаментальных и прикладных научных исследований, опытно-конструкторских работ, а также работ, услуг по разработке нормативно-технической документации, необходимой для проведения этих исследований с применением особого порядка, с обязательным проведением государственной научно-технической экспертизы. Основным критерием отбора проектов являются результаты государственной научно-технической экспертизы.
5. Фонд науки участвует в поддержке развития приоритетных, рисковых, инициативных научных исследований и опытно-конструкторских работ инновационного характера путем финансирования, коммерциализации их результатов и формирования рынка научно-технической продукции.

Статья 21. Приватизация государственных научных организаций
1. Перечень государственных научных организаций, а также научных организаций со стопроцентным пакетом акций государства, подлежащих приватизации, определяется в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
2. Государственные научные организации, проводящие фундаментальные научные исследования, не подлежат акционированию и приватизации.
3. Государственный пакет акций научных организаций, выполняющих фундаментальные научные исследования, не подлежит приватизации.

Глава 6. Кадровое обеспечение научной и
научно-технической деятельности

Статья 22. Подготовка научных и научно-технических кадров
1. Кадровое обеспечение научной и научно-технической деятельности является составной частью государственной политики в этой области.
2. Государство организует подготовку и переподготовку научных кадров в научных организациях.
3. Научные организации, располагающие высококвалифицированными кадрами и материально-технической базой, вправе открывать в установленном порядке диссертационные советы, магистратуру, докторантуру, организовывать стажировку научных работников в ведущих научных центрах мира и использовать другие формы повышения квалификации.
4. Подготовка магистров по научному направлению осуществляется по специальным образовательным программам, направленным на получение навыков в организации и проведении научных исследований.

Статья 23. Аттестация научных и инженерно-технических работников
1. Аттестация научных и инженерно-технических работников осуществляется в научных организациях один раз в три года с целью:
1) оценки уровня профессиональной подготовки научного или инженерно-технического работника, результативности его работы;
2) определения соответствия квалификации научного или инженерно-технического работника занимаемой должности;
3) выявления перспективы использования способностей научного или инженерно-технического работника, стимулирования повышения его профессионального уровня;
4) определения профессиональной подготовки, потребности в повышении квалификации научных и инженерно-технических работников.
2. Правила аттестации научных и инженерно-технических работников утверждаются уполномоченным органом.

Глава 7. Международная деятельность в области науки и техники

Статья 24. Международное научное и научно-техническое сотрудничество
1. Международное сотрудничество в области научной и научно-технической деятельности осуществляется на основе законодательства Республики Казахстан и международных договоров.
2. Создание международных и иностранных научных организаций в Республике Казахстан, филиалов зарубежных научных организаций осуществляется на основе международных договоров и в соответствии с национальным законодательством Республики Казахстан.
3. Ученые и академические степени, присужденные в других государствах, признаются в Республике Казахстан в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "Об образовании" и настоящим Законом.

Глава 8. Заключительные положения

Статья 25. Введение настоящего Закона в действие
1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.
2. Признать утратившим силу Закон Республики Казахстан от 21 июля 2001 года "О науке" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2001 г., N 15-16, ст. 226; 2004 г., N 23, ст. 142; 2006 г., N 15, ст. 92; 2007 г., N 20, ст. 152).

Президент
Республики Казахстан