Ауыл шаруашылығы өсімдіктерін сорттық сынақтан өткізу ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 28 тамыздағы N 780 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2015 жылғы 31 қазандағы № 870 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкiметiнiң 31.10.2015 № 870 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзіледі) қаулысымен.

РҚАО-ның ескертпесі.

ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 2 шілдедегі № 4-2/602 бұйрығын қараңыз.

"Тұқым шаруашылығы туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 ақпандағы Заңын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Ауыл шаруашылығы өсімдіктерін сорттық сынақтан өткізу ережесі бекітілсін.
2. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2008 жылғы 28 тамыздағы
N 780 қаулысымен
бекітілген

Ауыл шаруашылығы өсімдіктерін сорттық сынақтан
өткізу ережесі 1. Жалпы ережелер

1. Осы Ауыл шаруашылығы өсімдіктерін сорттық сынақтан өткізу ережесі (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасының "Селекциялық жетістіктерді қорғау туралы" 1999 жылғы 13 шілдедегі, "Тұқым шаруашылығы туралы" 2003 жылғы 8 ақпандағы Заңдарына сәйкес әзірленген және ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сорттарын патент қабілеттілігіне және шаруашылыққа пайдалылығына сынақтан өткізу және бағалау тәртібін айқындайды.
2. Осы Ережеде мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілетті орган - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі;
2) ауыл шаруашылығы өсімдіктері сорттарын зертханалық сынау - морфологиялық және биохимиялық белгілері бойынша ерекшелігі мен біртектілігі және патент беруге арналған өтінімде ұсынылған сипаттамаға сәйкестігі мәніне зертханалық жағдайларда сортты сынау;
3) егістік сынау - жаңа сорттарды өнімділік деңгейі, өнімнің сапасы, ауруларға және зиянкестерге төзімділігі және басқа да шаруашылық құнды белгілері бойынша стандарттармен салыстыра отырып жан-жақты және терең зерттеу және бағалау, сондай-ақ олардың экономикалық тиімділігін бағалау;
4) деректер банкі - Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етілген селекциялық жетістіктердің мемлекеттік тізіліміне (бұдан әрі - Мемлекеттік тізілім) енгізілген сорттарға және Мемлекеттік тізілімге енгізілмеген сорттарға бөле отырып, патент қабілеттілігіне және шаруашылыққа пайдалылығына сынақтан өткізілген және бағаланған сорттардың паспорттық деректерінің жинағы;
5) Мемлекеттік комиссия - өсімдік сорттарының патент қабілеттілігі мен шаруашылыққа пайдалылығына сараптама жасауды және сынауды жүзеге асыратын, тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілетті органның қарамағындағы Ауыл шаруашылығы дақылдарының сортын сынау жөніндегі мемлекеттік комиссия;
6) өтінім беруші - сортты патент беруге және/немесе шаруашылыққа пайдалылығына сынақтан өткізуге өтінім берген заңды немесе жеке тұлға;
7) патент қабілеттілігі - сорттың сонылық, ерекшелік, біртектілік, тұрақтылық өлшемдеріне сай болуы;
8) сараптама ұйымы - мемлекеттік монополияға (селекциялық жетістіктерді қорғау саласында қызметтер көрсету) жатқызылған салалардағы қызметті жүзеге асыратын, селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органға ведомстволық бағынысты ұйым;
9) селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган - Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Зияткерлік меншік құқығы комитеті;
10) сортты сақтау - сортты Қазақстан Республикасының өсімдіктердің қорғалатын сорттарының мемлекеттік тізіліміндегі ресми сипаттауға сәйкес қолдау;
11) сорттың паспорты - сорттық тиесілілікті айқындайтын дәл және қалпына келтірілетін белгілер бойынша сортты сипаттау;
12) шаруашылық пайдалылығы - өнім өндірудің барынша жоғары экономикалық тиімділігін қамтамасыз ететін шаруашылық құнды белгілер кешенінің болуы.
Ескерту. 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.04.22 № 338 Қаулысымен.
3. Мемлекеттік комиссия Қазақстан Республикасының басқа ұйымдары өткізген, сондай-ақ тиісті шарттар жасалған басқа мемлекеттердің сынақтарының нәтижелерін және өтінім беруші тапсырған деректерді пайдалана алады.
4. Сорттың патент қабілеттілігін және шаруашылыққа пайдалылығын сынақтан өткізуді тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілетті орган бекіткен әдістемелер (бұдан әрі - әдістемелер) бойынша белгіленген мерзімде Мемлекеттік комиссия жүргізеді.
Ескерту. 4-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.04.22 № 338 Қаулысымен.

2. Сорттарды патент қабілеттілігіне сынау және бағалау

5. Патент беруге арналған өтінімді сараптама жасау ұйымына өтінім беруші береді.
Алдын ала сараптаманың оң нәтижесін алған жағдайда селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган өтінімді одан әрі қарау туралы шешім қабылдайды. Өтінімнің және сорттың сауалнамасының көшірмелері Мемлекеттік комиссияға жіберіледі.
Сараптама ұйымы алдын ала сараптаманың оң нәтижесі, өтінім беру күнін белгілеу, сорттың басымдылығы және өтінім материалдарының Мемлекеттік комиссияға берілгені туралы өтінім берушіні бір ай мерзімде жазбаша нысанда хабардар етеді.
6. Патент қабілеттілігі мемлекеттік сынақтың немесе өтініш берушінің деректері бойынша бағаланатын өсімдіктердің тектері мен түрлерінің тізбелері Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітіледі.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2010.04.22 № 338 Қаулысымен.
7. Сортты патент қабілеттілігіне сынау мыналарды қамтиды:
1) патент беруге арналған өтінімнің көшірмесін бағалауды жүргізу;
2) сортты сонылығына бағалауды жүргізу;
3) сорттың атауын бағалауды жүргізу;
4) селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган оны одан әрі қарау туралы шешім қабылдаған сорттың ерекшелігіне, біртектілігіне және тұрақтылығына сынау.
8. Сортты патент қабілеттігіне бағалау кезінде өтінім берушінің деректері бойынша сортты ерекшелікке, біртектілікке және тұрақтылыққа сынау жүргізілмейді.
9. Патент беруге арналған өтінімнің көшірмесі түскен күннен бастап екі ай ішінде Мемлекеттік комиссия:
1) патент беруге арналған өтінімнің көшірмесін бағалауды;
2) осы Ереженің 11-тармағына сәйкес сортты сонылығына бағалауды;
3) сорттың атауын бағалауды;
4) сауалнамада көрсетілген белгілерге сәйкестігіне зертханалық сынақ жүргізеді.
10. Патент беруге арналған өтінімнің көшірмесін бағалау өтінімде болуы немесе оған қоса берілуі тиіс құжаттардың болуын тексеру арқылы жүргізіледі.
11. Сортты сонылығына бағалау өтінім беруші тапсырған құжаттарды талдау арқылы жүргізіледі.
Егер мәлімделген сортты сонылығына бағалау нәтижесінде сорттың сонылық өлшеміне сай келмейтіні анықталса, Мемлекеттік комиссия патент беруден бас тарту туралы шешім қабылдайды және ол туралы селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органға және өтінім берушіге бір ай мерзімде жазбаша нысанда хабарлайды.
12. Сорттың атауын бағалау мынадай өлшемдер бойынша жүзеге асырылады: сорттың атауы сортты сәйкестендіруге мүмкіндік беруі, қысқа болуы, сол немесе соған жақын ботаникалық түрдің қолда бар сорттарының атауларынан өзгеше болуы тиіс. Ол тек цифрлардан ғана тұрмауы, қасиеттеріне, шығу тегіне, сорттың маңызына, селекционердің жеке басына қатысты жаңылыстырмауы тиіс, адамгершілік пен мораль қағидаттарына қайшы келмеуі тиіс.
Ұсынылған селекциялық жетістік атауының дұрыстығын тексеруді мемлекеттік комиссиялар сараптамалық ұйымнан өтінім материалдары келіп түскен күннен бастап екі ай мерзімде жүзеге асырады.
Ескерту. 12-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.10.2013 № 1097 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
13. Сорттың атауы осы Ереженің 12-тармағының талаптарына жауап бермейтін жағдайларды қоспағанда, егер бір сортқа арналған өтінім Қазақстан Республикасына да және басқа елдерге де берілсе, ол сорттың атауы да бірдей болуы тиіс.
14. Егер сорттың атауы осы Ереженің 12, 13-тармақтарында белгіленген талаптарға жауап бермесе, өтінім беруші Мемлекеттік комиссияның сұрау салуы бойынша екі ай мерзімде жаңа атау ұсынады.
Егер көрсетілген мерзім ішінде өтінім беруші көрсетілген талаптарға сәйкес келетін жаңа атау ұсынбаса не апелляциялық кеңесте селекциялық жетістіктің атауын мақұлдаудан бас тартуды дауламаса, уәкілетті орган селекциялық жетістікті тіркеуден бас тартады.
Ескерту. 14-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.10.2013 № 1097 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
15. Зертханалық сынақ жүргізу үшін өтінім беруші Мемлекеттік комиссияның сұрау салуы бойынша Мемлекеттік комиссия көрсеткен және әдістемелерге сәйкес айқындалған көлемде тиісті тұқымдық материал тапсырады.
16. Зертханалық сынақ барысында:
1) деректер банкін пайдалану арқылы басқа сорттардан ерекше белгілердің болуы анықталады;
2) тапсырылған материалдарды көзбен талдау негізінде белгілердің біртектілігіне баға беріледі;
3) электрофорез әдісімен биохимиялық зерттеулер жүргізіледі.
17. Зертханалық сынақтың теріс нәтижелері анықталған жағдайда (өтінім беруші тапсырған сауалнамадағы белгілерге сай болмауы және морфология мен электрофоретикалық спектрдің белоктық формуласы бойынша анық көрінетін ерекше белгілердің болмауы) Мемлекеттік комиссия селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органға сорттың ерекшелік және (немесе) біртектілік өлшемдеріне сай келмейтіні туралы қорытынды жібереді.
18. Зертханалық сынақтың оң нәтижелері алынған жағдайда Мемлекеттік комиссия ерекшелікке, біртектілікке және тұрақтылыққа мемлекеттік сынақтар жүргізу туралы шешім қабылдайды.
19. Патент беруге арналған өтінім беру сәтінде бар болуы баршаға мәлім болып табылатын сорт кез келген басқа сорттан ерекше болса, сорт ерекшелік талаптарына жауап береді.
Егістік сынау кезінде сорттың ерекше өзгешеліктерін айқындауға мүмкіндік беретін белгілер жақсы көрінуі және дәл сипаттау мен қалпына келтіруге икемді болуы тиіс.
20. Егер көбею ерекшеліктерін ескере отырып селекцияланатын белгілері бойынша біртекті болып қалса, сорт біртекті деп саналады.
21. Негізгі белгілері әрбір көбеюден кейін, ал көбеюдің ерекше циклы кезінде - әрбір көбею циклы соңында, өзгеріссіз қалса, сорт тұрақтылық өлшеміне жауап береді.
22. Ерекшелікке, біртектілікке және тұрақтылыққа сынақтар жүргізу үшін өтінім беруші Мемлекеттік комиссия өтінім берушіге жіберетін хабарламада көрсетілген мекен-жайлар бойынша және мерзімдерде тұқымдық материалдың қажетті көлемін Мемлекеттік комиссияның тәртіптемелері бойынша тегін береді.
23. Тұқымдық материалдың үлгiлерiн iрiктеп алу ұлттық стандартқа сәйкес ағымдағы жылғы егiннiң өнiмiнен жүзеге асырылады және тұқым аттестатымен немесе куәлiгiмен, карантиндiк немесе фитосанитариялық сертификатпен бiрге жүредi.
Сынақтар жүргізу үшін Қазақстан Республикасына әкелінетін тұқымдық материалдың үлгілері сорттық және себу сапаларын куәландыратын құжаттармен, фитосанитариялық сертификатпен және импорттық карантиндік рұқсатпен бірге жүруі тиіс.
Ескерту. 23-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.04.22 № 338, 23.07.2013 № 735 қаулыларымен.
24. Тұқымдық материалдың үлгілерінде карантиндік зиянкестер, аурулар мен арамшөптер, бөтен қоспалар, басқа өсімдіктердің тұқымдары болмауы тиіс, сондай-ақ егер Мемлекеттік комиссия мен өтінім беруішінің арасындағы шартта айтылмаса, қабықтанбауы, дәріленбеуі тиіс.
25. Тұқымдық материалдың үлгісінде мыналарды қамтитын ішкі және сыртқы заттаңба болуы тиіс:
1) сорттың атауы (егер аты әлі айқындалмаса - селекциялық нөмірі). Шетелдік сорттың атауы өтінім берушінің тілінде және мемлекеттік немесе орыс тіліндегі транскрипцияда жазылады;
2) тегінің, түрінің атауы (латынша және мемлекеттік немесе орыс тілдерінде).
26. Өтінім беруші сондай-ақ құрамында гербарий, тұқым, түйнектер, пиязшықтар, қалемшелер, гүлшоғырлар (масақтар, шашақгүлдер, собықтар және өсімдіктердің басқа да бөліктері) бар үлгіні (сорт эталонын) тұқымдық сорттық тектік қорды қалыптастыру және тұрақты сақтау үшін жібереді.
27. Сортты ерекшелікке, біртектілікке және тұрақтылыққа сынау нәтижелері Мемлекеттік комиссияда деректер банкін пайдалану арқылы өңделеді.
28. Егер Мемлекеттік комиссия жүргізген сынақ нәтижесінде өтінім берілген сорт патент қабілеттілігі шарттарына сай екендігі анықталса, Мемлекеттік комиссия патент беруге арналған қорытындымен бірге сорт сипаттамасын жасайды және оны үш данада селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органға жібереді.
29. Мемлекеттік комиссия өтінім берілген сорттың патент қабілеттілігі шарттарының ең болмағанда біреуіне сай еместігін анықтаған жағдайда, Мемлекеттік комиссия сәйкессіздік себептерін негіздей отырып, патент беруге арналған қорытындымен бірге сорт сипаттамасын жасайды және оны екі данада селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органға жібереді.
30. Селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган Мемлекеттік комиссияның қорытындысы негізінде патент беру туралы немесе патент беруден бас тарту туралы шешім қабылдап, бір ай мерзімде ол туралы өтінім берушіге жазбаша хабарлама жібереді.
Өтінім беруші селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органға алған күннен бастап үш ай ішінде патент беруден бас тарту туралы шешімге қарсылық бере алады. Қарсылық апелляциялық кеңестен келіп түскен күннен бастап үш айлық мерзімде қаралады.
Апелляциялық кеңестің шешіміне өтінім беруші шешімді алған күннен бастап алты ай ішінде сотқа шағымдана алады.
31. Патентті иеленуші сортты патенттің қолданылу мерзімі ішінде селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган жүргізетін Қазақстан Республикасының өсімдіктердің қорғалатын сорттарының мемлекеттік тізілімінде оны тіркеген күні жасалған сорттың ресми сипаттамасында (паспортында) көрсетілген белгілері сақталатындай қалыпта ұстайды.
32. Патентті иеленуші Мемлекеттік комиссияның сұрау салуы бойынша бақылау сынақтарын жүргізу және сорттың сақталуын тексеру үшін тұқымдық материалдың үлгілерін сұрау салу жіберілген күннен бастап он екі ай ішінде жібереді.
33. Патенттің күшін жою және оны мерзімінен бұрын тоқтату "Селекциялық жетістіктерді қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүргізіледі.

3. Сорттарды шаруашылыққа пайдалылығына
сынақтан өткізу

34. Шаруашылыққа пайдалылығы мемлекеттік сынақтың немесе өтініш берушінің деректері бойынша бағаланатын өсімдіктердің тектері мен түрлерінің тізбелері Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітіледі.
Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2010.04.22 № 338 Қаулысымен.
35. Сортты шаруашылыққа пайдалылығына сынауға:
1) пайдалануға рұқсат беруге арналған өтінімді қабылдау;
2) пайдалануға рұқсат беруге арналған өтінімді және сорт атауын сараптау;
3) өнім өндірудің ең жоғарғы экономикалық тиімділігін қамтамасыз ететін белгілер кешені бойынша (өнімділігі, сапасы, зиянкестер мен ауруларға төзімділігі және әрбір дақыл үшін әдістемелермен айқындалған өзге де шаруашылық құнды белгілері) егістік сынаулар жүргізу;
4) деректер банкінде сорттың паспортын тіркеу;
5) Мемлекеттік комиссия нәтижелері бойынша сорттың ресми сипаттамасын жасайтын сортты морфологиялық белгілері бойынша сәйкестендіру енеді.
Ескерту. 35-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.04.22 № 338 Қаулысымен.
36. Өтінім берушінің деректері бойынша сортты шаруашылық пайдалылығына сынау кезінде белгілер кешені бойынша егістік сынаулар және сортты морфологиялық белгілері бойынша сәйкестендіру мынадай жағдайларда жүргізілмейді, егер:
1) өтінім беруші рұқсат беруге ұсынылатын топырақ-климаттық параметрлері бойынша тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жағдайларына ұқсас жағдайларда жүргізілген басқа мемлекеттердің уәкілетті органдарының ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сортын сынаудың оң нәтижелерін растайтын құжаттаманы бергенде;
2) өтінім беруші берген ауыл шаруашылығы өсімдігінің сортын сынау нәтижелері түсімділігі бойынша стандарттан жоғарлылығы, негізгі ауруларға төзімділігі стандарт деңгейінде екендігін немесе сортты пайдалану мақсатын анықтайтын айрықша шаруашылық бағалы белгілері болғандығы туралы куәландырады.
Ескерту. 36-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2010.04.22 № 338 Қаулысымен.
37. Пайдалануға рұқсат беруге өтінімді кез келген тұлға, ал патент беруге өтінім берілген сорт бойынша - патент беруге өтінім берген тұлға немесе көрсетілген өкілеттіктерді жүзеге асыруға сенімхаты бар өтінім берушінің өкілі бере алады.
38. Пайдалануға рұқсат беруге арналған өтінімді өтінім беруші белгіленген тәртіппен уәкілеттік берген өкіл арқылы беруге болады.
39. Шетелдік өтінім берушілер пайдалануға рұқсат беруге арналған өтінімді Мемлекеттік комиссияға өздерінің Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген арнайы өкілдіктері арқылы береді. Көрсетілген өкілдіктер өтінім бойынша істер жүргізуге байланысты әрекеттерді, оның ішінде кедендік ресімдеу және Мемлекеттік комиссияның тәртіптемесі бойынша сынау үшін тұқым жіберу жөніндегі әрекеттерді жүзеге асыруы тиіс.
40. Жаңа сортты кезекті ауыл шаруашылығы жылының мемлекеттік сынау жоспарларына енгізу үшін пайдалануға рұқсат беруге арналған өтінім Мемлекеттік комиссияға: жабық топырақ дақылдары бойынша - 15 тамыздан; күздік егіс дақылдары бойынша - 10 қазаннан; жаздық дәнді масақты, дәнді бұршақты, жармалық (күріштен басқа), майлы дақылдар (күнбағыстан басқа), картоп, көкөніс және бақша дақылдары, біржылдық, көпжылдық шөптер (құмай жүгеріден басқа), жемдік тамыртүйнек және күнбағыс бойынша - 1 желтоқсаннан; жүгері, күріш, құмай жүгері бойынша - 15 желтоқсаннан; тоқымалық, техникалық, эфирмайлы дақылдар, мақта, жеміс, жидек дақылдары, жүзім, тұт ағашы, тұт ағашының гибридтері, гүлді-сәнді өсімдіктер және дәрілік дақылдар бойынша - 25 желтоқсаннан кешікпей түсуі тиіс.
41. Сорт сәйкестік бойынша мәлімделген сипаттамаға сай келмесе, сортқа тиесілілігін анықтаудың қиындығына немесе мүмкін еместігіне байланысты Мемлекеттік комиссия пайдалануға рұқсат беруге арналған өтінімді қабылдамау және сортты шаруашылыққа пайдалылығына сынауды тоқтату туралы шешім қабылдайды.
42. Егістік сынауларды жүргізу үшін Мемлекеттік комиссияға тапсырылатын тұқымдық материалдың үлгісінде ішкі және сыртқы заттаңба болуы тиіс, онда мынадай ақпарат болады:
1) сорттың атауы (егер аты әлі айқындалмаса - селекциялық нөмірі). Шетелдік сорттың атауы өтінім берушінің тілінде және мемлекеттік немесе орыс тіліндегі транскрипцияда жазылады;
2) тегінің, түрінің атауы (латынша және мемлекеттік немесе орыс тілдерінде).
43. Егістік сынаулар бір жерде, дақылдың қолайлы дамуын қамтамасыз ететін жағдайларда, екі вегетациялық кезең ішінде жүргізіледі.
44. Сортты шаруашылыққа пайдалылығына сынау нәтижелері деректер банкінде тіркеледі.
45. Сортты шаруашылыққа пайдалылығына сынау нәтижелері бойынша:
1) алдағы уақытта сынақтан алуды немесе құнды шаруашылық белгілері кешені бойынша сортты пайдалануға рұқсат беруді негіздей отырып, қорытынды жасалады;
2) Мемлекеттік тізілімге өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнінде тиісті шешім қабылдау үшін тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілетті орган құрған Мемлекеттік тізілімге өзгерістерді қарау және енгізу жөніндегі республикалық комиссия тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілетті органға ұсыныс енгізеді.

4. Қорытынды ережелер

46. Кез келген мүдделі тұлға өтінім туралы мәліметтер жарияланған күнінен бастап алты ай ішінде Мемлекеттік комиссияға мәлімделген селекциялық жетістікке қатысты талабын жібере алады.
Мүдделі тұлғалардың наразылықтарын қарау нәтижелері бойынша Мемлекеттік комиссия сорттың патент қабілеттілігі туралы қорытынды шығарады және оны селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органға бір ай мерзімде хабарлайды.
Селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган көрсетілген қорытынды негізінде сорттың патент қабілеттігі туралы шешім қабылдайды және бір ай мерзімде ол туралы мүдделі тұлғаларға хабарлайды.
Ескерту. 46-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.04.22 № 338 Қаулысымен.
47. Мемлекеттік комиссиямен хат алмасуды өтінім беруші немесе уәкілеттік берілген оның өкілі әрбір өтінім бойынша бөлек жүргізеді.
Мемлекеттік комиссияға жіберілетін құжаттарда сорттың атауы (егер аты әлі анықталмаса - селекциялық нөмірі) және өтінім берушінің немесе оның өкілінің қолы болуы тиіс. Сорттың атауы (егер аты әлі анықталмаса - селекциялық нөмірі) көрсетілмеген құжаттар қаралмай қайтарылады.
48. Сортқа арналған өтінімге келіп түскен және өтінімнің бастапқы құжаттарында келтірілмеген және мәлімделген сорттың мәнін өзгертетін белгілер бар қосымша құжаттар өтінімді қарау кезінде есепке алынбайды, ол туралы Мемлекеттік комиссия өтінім берушіге бір ай мерзімде жазбаша нысанда хабарлайды.

Об утверждении Правил проведения сортоиспытания сельскохозяйственных растений

Постановление Правительства Республики Казахстан от 28 августа 2008 года N 780. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 октября 2015 года № 870

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 31.10.2015 № 870 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ.
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 2 июля 2015 года № 4-2/602.

В целях реализации Закона Республики Казахстан от 8 февраля 2003 года "О семеноводстве" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Правила проведения сортоиспытания сельскохозяйственных растений.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 28 августа 2008 года N 780

Правила
проведения сортоиспытания сельскохозяйственных растений

1. Общие положения

1. Настоящие Правила проведения сортоиспытания сельскохозяйственных растений (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законами Республики Казахстан от 13 июля 1999 года " Об охране селекционных достижений", 8 февраля 2003 года "О семеноводстве" и определяют порядок проведения испытаний и оценки сортов сельскохозяйственных растений на патентоспособность и хозяйственную полезность.V095651

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) уполномоченный орган в области семеноводства - Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан;

2) лабораторное испытание сортов сельскохозяйственных растений - испытание сорта в лабораторных условиях на предмет отличимости и однородности по морфологическим и биохимическим признакам и соответствия описанию, представленному в заявке на выдачу патента;

3) полевое испытание - всестороннее и углубленное изучение и оценка новых сортов по уровню урожайности, качеству продукции, устойчивости к болезням и вредителям и по другим хозяйственно-ценным признакам в сравнении со стандартами, а также оценка их экономической эффективности;

4) банк данных - свод паспортных данных сортов, по которым проводилось испытание и оценка на патентоспособность и хозяйственную полезность, с разделением на сорта, включенные в Государственный реестр селекционных достижений, допущенных к использованию в Республике Казахстан (далее - Государственный реестр), и сорта, не включенные в Государственный реестр;

5) Государственная комиссия - Государственная комиссия по сортоиспытанию сельскохозяйственных культур, находящаяся в ведении уполномоченного органа в области семеноводства, осуществляющая экспертизу и испытание сортов растений на патентоспособность и хозяйственную полезность;

6) заявитель - юридическое или физическое лицо, которое подало заявку на выдачу патента и/или испытание сорта на хозяйственную полезность;

7) патентоспособность - соответствие сорта критериям новизны, отличимости, однородности и стабильности;

8) экспертная организация - организация, подведомственная уполномоченному государственному органу в сфере охраны селекционных достижений, осуществляющая деятельность в сферах, отнесенных к государственной монополии (оказание услуг в области охраны селекционных достижений);

9) уполномоченный государственный орган в сфере охраны селекционных достижений - Комитет по правам интеллектуальной собственности Министерства юстиции Республики Казахстан;

10) сохранение сорта - поддержание сорта в соответствии с официальным описанием в Государственном реестре Республики Казахстан охраняемых сортов растений;

11) паспорт сорта - описание сорта по точным и воспроизводимым признакам, определяющим сортовую принадлежность;

12) хозяйственная полезность - наличие комплекса хозяйственно-ценных признаков, обеспечивающих максимальную экономическую эффективность производства продукции.
Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 22.04.2010 № 338 (порядок введения в действие см. п.2).

3. Государственная комиссия может использовать результаты испытаний, проведенных другими организациями Республики Казахстан, а также других государств, с которыми заключены соответствующие договоры, и данные, представленные заявителем.

4. Испытания сорта на патентоспособность и хозяйственную полезность проводятся Государственной комиссией по принятым методикам, утвержденным уполномоченным органом в области семеноводства (далее - методики) в установленные сроки.
Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 22.04.2010 № 338 (порядок введения в действие см. п.2).

2. Испытание и оценка сортов на патентоспособность

5. Заявка на выдачу патента подается заявителем в экспертную организацию.

При получении положительного результата предварительной экспертизы уполномоченным государственным органом в сфере охраны селекционных достижений принимается решение о дальнейшем рассмотрении заявки. Копии заявки и анкеты сорта направляются в Государственную комиссию.

Экспертная организация в месячный срок в письменной форме уведомляет заявителя о положительном результате предварительной экспертизы, установлении даты подачи заявки, приоритета сорта и передаче материалов заявки в Государственную комиссию.

6. Перечни родов и видов растений, по которым патентоспособность оценивается по данным государственного испытания или заявителя, утверждаются постановлением Правительства Республики Казахстан.
Сноска. Пункт 6 в редакции постановления Правительства РК от 22.04.2010 № 338 (порядок введения в действие см. п.2).

7. Испытание сорта на патентоспособность включает:
1) проведение оценки копии заявки на выдачу патента;
2) проведение оценки сорта на новизну;
3) проведение оценки наименования сорта;
4) испытания на отличимость, однородность и стабильность сорта в отношении которого уполномоченным государственным органом в сфере охраны селекционных достижений принято решение о дальнейшем его рассмотрении.

8. При оценке патентоспособности сорта по данным заявителя испытание сорта на отличимость, однородность и стабильность не проводится.

9. В течение двух месяцев с даты поступления копии заявки на выдачу патента Государственная комиссия проводит:
1) оценку копии заявки на выдачу патента;
2) оценку сорта на новизну в соответствии с пунктом 11 настоящих Правил;
3) оценку наименования сорта;
4) лабораторное испытание на соответствие признакам, указанным в анкете.

10. Оценка копии заявки на выдачу патента проводится путем проверки наличия документов, которые должны содержаться в заявке или прилагаться к ней.

11. Оценка сорта на новизну проводится путем анализа документов, представленных заявителем.

Если в результате оценки заявленного сорта на новизну установлено, что сорт не отвечает критерию новизны, Государственная комиссия принимает решение об отказе в выдаче патента и в месячный срок в письменной форме уведомляет об этом уполномоченный государственный орган в сфере охраны селекционных достижений и заявителя.

12. Оценка наименования сорта осуществляется по следующим критериям: наименование сорта должно позволять идентифицировать сорт, быть кратким, отличаться от наименований существующих сортов того же или близкого ботанического вида. Оно не должно состоять из одних цифр, вводить в заблуждение относительно свойств, происхождения, значения сорта, личности селекционера, не должно противоречить принципам гуманности и морали.
Проверка правильности предложенного наименования селекционного достижения осуществляется государственными комиссиями в двухмесячный срок с даты поступления материалов заявки от экспертной организации.
Сноска. Пункт 12 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.10.2013 № 1097 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

13. Если заявка для одного и того же сорта подается в Республику Казахстан и в другие страны, то наименование одного и того же сорта должно быть одинаковым, за исключением случаев, когда наименование сорта не отвечает требованиям пункта 12 настоящих Правил.

14. Если наименование сорта не отвечает требованиям, установленным пунктами 12, 13 настоящих Правил, то по запросу Государственной комиссии заявитель в двухмесячный срок предлагает новое наименование.
Если в течение указанного срока заявитель не предложит новое наименование, соответствующее указанным требованиям, либо не оспорит отказ в одобрении наименования селекционного достижения в апелляционном совете, уполномоченный орган отказывает в регистрации селекционного достижения.
Сноска. Пункт 14 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.10.2013 № 1097 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

15. Для проведения лабораторного испытания заявитель по запросу Государственной комиссии представляет соответствующий семенной материал в количестве, указанном Государственной комиссией и определенном в соответствии с методиками.

16. В ходе лабораторного испытания:
1) с использованием банка данных определяется наличие отличимых признаков от других сортов;
2) дается оценка однородности признаков на основе визуального анализа представленных материалов;
3) проводятся биохимические исследования методом электрофореза.

17. В случае выявления отрицательных результатов лабораторного испытания (несоответствия признакам, указанным в представленной заявителем анкете, и отсутствия явно выраженных отличимых признаков по морфологии и белковой формуле электрофоретического спектра) Государственная комиссия направляет в уполномоченный государственный орган в сфере охраны селекционных достижений заключение о том, что сорт не отвечает критериям отличимости и (или) однородности.

18. При получении положительных результатов лабораторного испытания Государственная комиссия принимает решение о проведении государственных испытаний на отличимость, однородность и стабильность.

19. Сорт отвечает требованиям отличимости, если он явно отличается от любого другого сорта, существование которого на момент подачи заявки на выдачу патента является общеизвестным.

Признаки, позволяющие определить отличительные особенности сорта при полевом испытании, должны быть хорошо выражены и поддаваться точному описанию и воспроизводству.

20. Сорт считается однородным, если с учетом особенностей его размножения остается однородным по селектируемым признакам.

21. Сорт отвечает критерию стабильности, если его основные признаки остаются неизменными после каждого размножения, а в случае особого цикла размножения - в конце каждого цикла размножения.

22. Для проведения испытаний на отличимость, однородность и стабильность заявитель представляет бесплатно, по разнарядкам Государственной комиссии, необходимое количество семенного материала по адресам и в сроки, указанные в уведомлении, направляемом Государственной комиссией заявителю.

23. Отбор образцов семенного материала осуществляется с урожая текущего года в соответствии с национальным стандартом и сопровождается аттестатом или свидетельством на семена, карантинным или фитосанитарным сертификатом.

Образцы семенного материала, ввозимые в Республику Казахстан для проведения испытаний, должны сопровождаться документами, удостоверяющими их сортовые и посевные качества, фитосанитарным сертификатом и импортным карантинным разрешением.
Сноска. Пункт 23 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 22.04.2010 № 338 (порядок введения в действие см. п.2); от 23.07.2013 № 735.

24. Образцы семенного материала должны быть свободны от карантинных вредителей, болезней и сорняков, посторонних примесей, семян других растений, а также не должны быть дражированы, протравлены, если это не оговорено в договоре между Государственной комиссией и заявителем.

25. Образец семенного материала должен иметь внутреннюю и внешнюю этикетки, содержащие:
1) наименование сорта (если название еще не определено - селекционный номер). Наименование иностранного сорта записывают на языке заявителя и в транскрипции государственного или русского языка;
2) наименование рода, вида (на латинском и государственном или русском языках).

26. Заявитель также направляет образец (эталон сорта), включающий гербарий, семена, клубни, луковицы, черенки, соцветия (колосья, метелки, початки и другие части растений) для формирования и постоянного хранения семенного сортового генофонда.

27. Результаты испытаний сорта на отличимость, однородность и стабильность обрабатываются в Государственной комиссии с использованием банка данных.

28. Если в результате испытания, проведенного Государственной комиссией, будет установлено, что заявленный сорт соответствует условиям патентоспособности, Государственная комиссия составляет описание сорта с заключением на выдачу патента и направляет его в трех экземплярах в уполномоченный государственный орган в сфере охраны селекционных достижений.

29. При установлении Государственной комиссией несоответствия заявленного сорта хотя бы по одному условию патентоспособности, Государственная комиссия составляет описание сорта с заключением на выдачу патента с обоснованием причин несоответствия и направляет его в двух экземплярах в уполномоченный государственный орган в сфере охраны селекционных достижений.

30. Уполномоченный государственный орган в сфере охраны селекционных достижений на основании заключения Государственной комиссии принимает решение о выдаче патента или об отказе в выдаче патента, о чем заявителю направляется письменное уведомление в месячный срок.

Заявитель может подать в уполномоченный государственный орган в сфере охраны селекционных достижений возражение на решение об отказе в выдаче патента в трехмесячный срок с даты его получения. Возражение рассматривается апелляционным советом в трехмесячный срок со дня его поступления.

Решение апелляционного совета может быть обжаловано в суде заявителем в течение шести месяцев с даты получения им решения.

31. Патентообладатель поддерживает сорт в течение срока действия патента таким образом, чтобы сохранялись признаки, указанные в официальном описании (паспорте) сорта, составленном на дату регистрации их в Государственном реестре Республики Казахстан охраняемых сортов растений, который ведется уполномоченным государственным органом в сфере охраны селекционных достижений.

32. Патентообладатель представляет по запросу Государственной комиссии образцы семенного материала для проведения контрольных испытаний и проверки сохранности сорта в течение двенадцати месяцев с даты направления запроса.

33. Аннулирование и досрочное прекращение действия патента производится в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об охране селекционных достижений".

3. Испытание сортов на хозяйственную полезность

34. Перечни родов и видов растений, по которым хозяйственная полезность оценивается по данным государственного испытания или заявителя, утверждаются постановлением Правительства Республики Казахстан.
Сноска. Пункт 34 в редакции постановления Правительства РК от 22.04.2010 № 338 (порядок введения в действие см. п.2).

35. Испытание сорта на хозяйственную полезность включает:
1) прием заявки на допуск к использованию;
2) экспертизу заявки на допуск к использованию и наименования сорта;
3) проведение полевых испытаний по комплексу признаков (урожайность, качество, устойчивость к болезням и вредителям и другие хозяйственно-ценные признаки, определенные методиками для каждой культуры), обеспечивающих максимальную экономическую эффективность производства продукции;
4) регистрацию паспорта сорта в банке данных;
5) идентификацию сорта по морфологическим признакам, по результатам которой Государственная комиссия составляет официальное описание сорта.
Сноска. Пункт 35 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 22.04.2010 № 338 (порядок введения в действие см. п.2).

36. При испытании сорта на хозяйственную полезность по данным заявителя полевые испытания по комплексу признаков и идентификация сорта по морфологическим признакам не проводятся в случаях, если:
1) заявитель представит документацию, подтверждающую положительные результаты испытания сорта сельскохозяйственного растения уполномоченных органов других государств, проведенного в условиях, схожих по почвенно-климатическим параметрам с условиями соответствующей административно-территориальной единицы, предлагаемой к допуску;
2) представленные заявителем результаты испытания сорта сельскохозяйственного растения свидетельствуют о превышении урожайности над стандартами, устойчивости к основным болезням на уровне со стандартами или наличии особых хозяйственно-ценных признаков, определяющих цель использования сорта.
Сноска. Пункт 36 в редакции постановления Правительства РК от 22.04.2010 № 338 (порядок введения в действие см. п.2).

37. Заявку на допуск к использованию подает любое лицо, а по сорту, заявленному на выдачу патента, - лицо, подавшее заявку на выдачу патента, или представитель заявителя, имеющий доверенность на осуществление указанных полномочий.

38. Заявка на допуск к использованию может быть подана через представителя, уполномоченного в установленном порядке заявителем.

39. Заявка на допуск к использованию от иностранных заявителей подается в Государственную комиссию через их представительства, зарегистрированные на территории Республики Казахстан. Указанные представительства должны осуществлять действия, связанные с ведением дел по заявке, в том числе по таможенному оформлению и рассылке семян для испытаний по разнарядке Государственной комиссии.

40. Для включения нового сорта в планы государственных испытаний очередного сельскохозяйственного года заявка на допуск к использованию должна поступить в Государственную комиссию не позднее: по культурам защищенного грунта - 15 августа; по культурам озимого сева - 10 октября; по яровым зерновым колосовым, зернобобовым, крупяным (кроме риса), масличным (кроме подсолнечника), картофелю, овощным и бахчевым культурам, однолетним, многолетним травам (кроме сорго), кормовым корнеплодам и подсолнечнику - 1 декабря; по кукурузе, рису, сорго - 15 декабря; по прядильным, техническим, эфиромасличным культурам, хлопчатнику, плодовым, ягодным культурам, винограду, шелковице, гибридам тутового шелкопряда, цветочно-декоративным растениям и лекарственным культурам - 25 декабря.

41. При несоответствии сорта по идентичности заявленному описанию Государственная комиссия принимает решение об отклонении заявки на допуск к использованию и прекращении испытания сорта на хозяйственную полезность в связи с затруднением или невозможностью определения сортовой принадлежности.

42. Образец семенного материала, представляемый в Государственную комиссию для проведения полевых испытаний должен иметь внутреннюю и внешнюю этикетки, содержащие:
1) наименование сорта (если название еще не определено - селекционный номер). Наименование иностранного сорта записывают на языке заявителя и в транскрипции государственного или русского языка;
2) наименование рода, вида (на латинском и государственном или русском языках).

43. Полевые испытания проводятся в одном месте, в условиях, обеспечивающих нормальное развитие культуры, в течение двух вегетационных периодов.

44. Результаты испытаний сорта на хозяйственную полезность регистрируются в банке данных.

45. По результатам испытаний сорта на хозяйственную полезность:
1) составляется заключение с обоснованием снятия с дальнейшего испытания или допуска сорта к использованию по комплексу хозяйственно-ценных признаков;
2) Республиканской комиссией по рассмотрению и внесению изменений в Государственный реестр, созданной уполномоченным органом в области семеноводства, вносится предложение уполномоченному органу в области семеноводства для принятия соответствующего решения по внесению изменений и дополнений в Государственный реестр.

4. Заключительные положения

46. Любое заинтересованное лицо в течение шести месяцев с даты опубликования сведений о заявке может направить в Государственную комиссию претензию в отношении заявленного селекционного достижения.

По результатам рассмотрения претензии заинтересованных лиц Государственная комиссия выносит заключение о патентоспособности сорта и направляет его в уполномоченный государственный орган в сфере охраны селекционных достижений.

Уполномоченный государственный орган в сфере охраны селекционных достижений на основании указанного заключения принимает решение о патентоспособности сорта и в месячный срок сообщает о нем заинтересованным лицам.
Сноска. Пункт 46 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 22.04.2010 № 338 (порядок введения в действие см. п.2).

47. Переписка с Государственной комиссией ведется заявителем или его уполномоченным представителем по каждой заявке в отдельности.

Документы, направляемые в Государственную комиссию, должны содержать наименование сорта (если название еще не определено - селекционный номер) и подпись заявителя или его представителя. Документы без указания наименования сорта (если название еще не определено - селекционного номера) возвращаются без рассмотрения.

48. Дополнительные документы, поступившие к заявке на сорт и содержащие признаки, которые не были приведены в первичных документах заявки и изменяющие сущность заявленного сорта, не принимаются во внимание при рассмотрении заявки, о чем Государственная комиссия в месячный срок в письменной форме уведомляет заявителя.