"Біріккен Ұлттар Ұйымының Климаттың өзгеруі туралы негіздемелік конвенциясына Киото хаттамасын ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 қазандағы N 994 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
"Біріккен Ұлттар Ұйымының Климаттың өзгеруі туралы негіздемелік конвенциясына Киото хаттамасын ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Жоба

Қазақстан Республикасының Заңы

Біріккен Ұлттар Ұйымының Климаттың өзгеруі туралы негіздемелік конвенциясына Киото хаттамасын ратификациялау туралы

1997 жылғы 11 желтоқсанда Киото қаласында жасалған Біріккен Ұлттар Ұйымының Климаттың өзгеруі туралы негіздемелік конвенциясына Киото хаттамасы ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

БІРІККЕН ҰЛТТАР ҰЙЫМЫНЫҢ КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІ ТУРАЛЫ
НЕГІЗДЕМЕЛІК КОНВЕНЦИЯСЫНА
КИОТО ХАТТАМАСЫ

Осы Хаттаманың Тараптары,
Біріккен Ұлттар Ұйымының Климаттың өзгеруі туралы, бұдан әрі "Конвенция" деп аталатын, негіздемелік конвенциясының Тараптары болып отырып,
2-бапта баяндалғандай, Конвенцияның түпкілікті мақсатына қол жеткізу мақсатында,
Конвенцияның ережелеріне сүйене отырып,
Конвенцияның 3-бабын басшылыққа ала отырып,
Конвенция Тараптары Конференциясының бірінші сессиясында оның 1/СР.І шешімінде үшін қабылданған Берлин мандатын орындау үшін мыналар туралы уағдаласты:

1-бап

Осы Хаттаманың мақсаттары үшін Конвенцияның 1-бабындағы анықтамалар қолданылады. Бұдан басқа:
1. "Тараптар Конференциясы" Конвенция Тараптарының Конференциясын білдіреді.
2. "Конвенция" 1992 жылғы 9 мамырда Нью-Йоркте қабылданған Біріккен Ұлттар Ұйымының Климаттың өзгеруі туралы негіздемелік конвенциясын білдіреді.
3. "Климаттың өзгеруі жөніндегі сарапшылардың үкіметаралық тобы" Бүкіләлемдік метеорологиялық ұйым мен Біріккен Ұлттар Ұйымының Қоршаған орта жөніндегі бағдарламасы бірлесіп, 1988 жылы құрылған Климаттың өзгеруі жөніндегі сарапшылардың үкіметаралық тобын білдіреді.
4. " Монреаль хаттамасы " 1987 жылғы 16 қыркүйекте Монреальда қабылданған озон қабатын бұзатын заттар жөніндегі, кейіннен оған енгізілген өзгерістер мен толықтырулармен, Монреаль хаттамасын білдіреді.
5. "Қатысқан және дауыс беруге қатысушы Тараптар" қатысушы және "жақтап" немесе "қарсы" дауыс берген Тараптарды білдіреді.
6. "Тарап", контекстте басқа мығынасы болмаса, осы Хаттаманың Тарабын білдіреді.
7. "I қосымшаға қосылған Тарап" оған енгізілуі мүмкін түзетулермен Конвенцияға I қосымшасына қосылған Тарапты немесе Конвенцияның 4-бабындағы 2g тармағына сәйкес хабарламаны ұсынған Тарапты білдіреді.

2-бап

1. І қосымшаға қосылған әрбір Тарап 3-бапқа сәйкес шығарындыларды шектеу мен қысқарту жөніндегі өзінің белгіленген сандық міндеттемелерін орындаған кезде және тұрақты дамуды ынталандыру мақсатында:
а) өз ұлттық жағдайларына сәйкес мынау сияқты саясат пен шараларды жүзеге асырады және/немесе одан әрі әзірлейді:
і) ұлттық экономиканың тиісті секторларында энергияны пайдаланудың тиімділігін жоғарылату;
іі) тиісті халықаралық табиғатты қорғау келісімдер бойынша өз міндеттемелерін ескере отыра, Монреаль хаттамасымен реттелмейтін парник газдарын жұтқыштар мен жинақтауыштардың сапасын қорғау мен жоғарылату; орман шаруашылығын жүргізудің оңтайлы әдістеріне, орманды өсіруге және тұрақты негізде орманды қалпына келтіруге жәрдемдесу;
ііі) климаттың өзгеруіне байланысты пайымдау арқылы ауылшаруашылықтың тұрақты насандарын ынталандыру;
іv) зерттеу жұмыстарын жүргізу, жаңа және жаңғыртылатын энергия көздерін, көміртегі диоксидін жұту технологияларын және инновациялық экологиялық қауіпсіз технологияларды енгізуге жәрдемдесу, әзірлеу және одан да кең пайдалану;
v) нарықтық сәйкессіздіктерді, фискалды ынталарды, салықтар мен баждардан және Конвенция мақсаттарына қайшы келетін жәрдем қаражаттан босатуды, барлық секторларда - парник газдарын шығаратын көздерде кезең кезеңмен қысқарту немесе жою және нарықтық құралдарды қолдану;
vі) Монреаль хаттамасымен реттелмейтін парник газдары шығарындыларын шектейтін немесе қысқаратын саясат пен шараларды жүзеге асыруға жәрдемдесу мақсатында тиісті секторларда тиісті реформаларды ынталандыру.
vіі) көліктегі Монреаль хаттамасымен реттелмейтін парник газдары шығарындыларын шектеу және/немесе қысқарту жөніндегі шаралар;
vііі) рекуперация және қалдықтарын арылту кезінде пайдалану жолымен, сондай-ақ энергияны өндіру, тасымалдау және тарату кезінде метан шығарындыларын шектеу және/немесе қысқарту;
b) осындай басқа Тараптармен олардың осы бапқа сәйкес қабылданған, Конвенцияның 4-бабындағы 2е (і)-тармағына сәйкес саясаты мен шараларының жеке жиынтық тиімділігін арттыру мақсатында ынтымақтасады. Осы мақсатта Тараптар олардың салғастырулылығын, ашықтығын және тиімділігін арттыру әдістерін әзірлеуді қоса алғанда, осындай саясат пен шаралар туралы өз тәжірибесін тарату және ақпаратты алмастыру үшін қадамдар жасайды. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы өзінің бірінші сессиясында немесе одан кейін, іс жүзінде ол үшін мүмкіндік туғанда, барлық тиісті ақпаратты ескере отыра, осындай ынтымақтастыққа жәрдемдесудің жолдарын қарастырады.
2. І қосымшаға қосылған Тараптар Монреаль хаттамасымен реттелмеген парник газдары шығарындыларын шектеу немесе қысқартуға ниеттенеді, әуе және теңіз тасымалдаулар кезінде бункер отынын пайдалану нәтижесінде, іс-әрекеттерін тиісті Халықаралық азаматтық авиация ұйымы және Халықаралық теңіз ұйымы арқылы жасай отыра.
3. І қосымшаға қосылған Тараптар осы бапқа сәйкес саясаты мен шараларды осындай жүзеге асыруға ниеттенеді, жағымсыз салдарларды, оның ішінде климаттың өзгеруі, халықаралық саудаға әсер ету және басқа Тараптар үшін әлеуметтік, экологиялық және экономикалық салдарлар, әсіресе дамушы елдер болып табылатын Тараптар үшін, атап айтқанда Конвенцияның 4-бабындағы 8 және 9-тармақтарында аталғандар үшін, Конвенцияның 3-бабын ескере отыра, жағымсыз салдарларын барынша азайту үшін ниеттенеді.
4. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы, егер ол, түрлі ұлттық жағдайларды және әлеуетті салдарларды ескере отыра, жоғарыдағы 1а тармақта қарастырылған кез келген саясат пен шаралардың үйлестіруінің пайдасы туралы шешім қабылдаса, осындай саясат пен шараларды үйлестірудің жолдары мен құралдарын қарайды.

3-бап

1. І қосымшаға қосылған Тараптар жеке немесе бірлесе А қосымшада аталған олардың парник газдарының жиынтық антропогендік шығарындылары көміртегі диоксиды эквивалентінде олар үшін белгіленген сандардан аспауды В қосымшасында бекітілген шығарындыларды шектеу және қысқарту жөніндегі белгілі сандық міндеттемелерді орындау үшін есептелген және осы баптың ережесіне сәйкес осындай газдардың жалпы шығарындыларын міндеттемелердің қолданылатын кезеңінде 2008 жылдан 2012 жылға дейін 1990 жылдың деңгейімен салыстырғанда кемінде бес пайызға қысқарту мақсатында қамтамасыз етеді.
2. І қосымшаға қосылған әрбір Тарап 2005 жылға қарай осы Хаттама бойынша өз міндеттемелерін орындауда көз жеткілікті прогреске қол жеткізеді.
3. І қосымшаға қосылған әрбір Тарап осы бап бойынша міндеттемелерін орындау үшін парник газдарды жұтушылардың абсорбциясы және көздерінен шығарындылар шамасындағы таза өзгерістер пайдаланады, олар адам қызметінің жер пайдаланудағы және орман шаруашылығындағы, 1990 жылдан бастап орманданумен, орманды қалпына келтірумен және ормансыздандырумен шектелген өзгерістер саласындағы тура нәтижесі болып келеді, сол өзгерістер міндеттемелер қолданысының әрбір кезеңінде тексеріске жататын сутек жинақтарындағы өзгерістерді өлшейді. Қызметтің осы түрлерімен байланысты көздерден шығарындылар және парник газдарын жұтушыларының абсорбциясы туралы баяндамалар айқын және тексеріске жататын түрде ұсынылады да 7-, 8-баптарға сәйкес қаралады.
4. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясының бірінші сессиясына дейін әрбір I қосымшаға қосылған Тарап Көмектесуші органның қарауына 1990 жылы оның сутек жиналу деңгейін белгілеу үшін және одан кейінгі жылдары оның жиналуында сутектің өзгеруін бағалауды өткізу үшін ғылыми және техникалық аспекттер жөнінде консультация беру үшін мәліметтер ұсынады. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы өзінің бірінші сессиясында немесе, ол іс жүзінде мүмкін болғанда, одан кейін көздерден және парник газдары жұтушылары абсорбциясы шығарындылардың өзгеруіне байланысты қалай және қандай адам іс-әрекетінің қосымша түрлеріне қатысты ауыл шаруашылық жерлерді және жер мен орман шаруашылығын пайдаланудағы шарттар, ережелер және басшы қағидаттарға қатысты шешім қабылдайды, өзгерістер санаттарында I қосымшаға қосылған Тараптар үшін белгіленген сандарға қосылады, немесе айқынсыздық, баяндамалар ұсынған, тексеріс мүмкіндігі кездегі, Климаттың өзгеруі жөніндегі Үкіметаралық сарапшылар тобының әдістемелік жұмысы кезіндегі, 5-бапқа сәйкес ғылыми және техникалық аспекттер жөнінде консультация беру үшін Көмекші органмен ұсынылатын консультациялар кезінде, және Тараптар Конференциясын шешімдерін қабылдаған кезде ашықтық факторларын ескере отырып олардан алынып тасталады. Осындай шешім міндеттемелер қолданылуының екінші және одан кейінгі кезеңінде қолданылады. Тарап өзінің міндеттемелерін қолданудың бірінші кезеңінде адам іс-әрекетінің осындай қосымша түрлері туралы осындай шешімді қолдануды қабылдауы мүмкін, егер іс-әрекеттің осы түрлері 1990 жылдан бар болса.
5. Конвенцияның Тараптар Конференциясы екінші сессиясының 9/СР.2 шешімін орындау үшін оларға базалық жыл немесе кезең белгіленген, нарықтық экономикаға көшу процесін жүзеге асыратын, I қосымшаға қосылған Тараптар осы базалық жыл немесе кезеңді осы бап бойынша өз міндеттемелерін жүзеге асыру үшін пайдаланады. Конвенцияның 12-бабына сәйкес өзінің бірінші ұлттық хабарламасын әлі ұсынбаған, нарықтық экономикаға көшу процесін жүзеге асыратын, I қосымшаға қосылған кез-келген Тарап осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясын ол осы бап бойынша өз міндеттемелерін орындау үшін 1990 жылдан басқа базалық жыл немесе кезең пайдалануға ниеті бар екендігін хабардар етуі мүмкін. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы осындай хабарлауды қабылдау туралы мәселені шешеді.
6. Конвенцияның 4-бабындағы 6-тармағын ескере отырып, олар, осы бап бойынша міндеттемелерден басқа, өз міндеттемелерін орындаған кезде осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы I қосымшаға қосылған, нарықтық экономикаға көшу процесін жүзеге асыратын Тараптарға белгілі деңгейде икемділік береді.
7. Шығарындыларды шектеу және қысқарту жөніндегі белгілі сандық міндеттемелердің қолданылуының бірінші кезеңінде, 2008 жылдан 2012 жылға дейін, І қосымшаға қосылған әрбір Тарап үшін белгіленген сан А қосымшасында аталған парник газдарының таза жиынтық антропогендік шығарындыларының ол үшін В қосымшасында белгіленген пайыздық үлесіне тең болып келеді, 1990 жыл немесе базалық жыл немесе кезең үшін сутек диоксидінің эквивалентінде, жоғары аталған 5-тармаққа сәйкес белгіленген, беске көбейтілген. Олар үшін жерді және орман шаруашылығын пайдаланудағы өзгерістер 1990 жылы парник газдарын шығаратын таза көздер болып келген I қосымшаға қосылған Тараптар өздерінің белгіленген сандарын есептеу мақсаты үшін базалық 1990 жыл немесе базалық кезең үшін өз шығарындыларына сутек диоксиді эквивалентінде 1990 жылы жер пайдаланудағы өзгерістердің нәтижесінде жұтушылар абсорбциясын алып тастап, көздерден жиынтық антропогендік шығарындыларды қосады.
8. I қосымшаға қосылған әрбір Тарап жоғары аталған 7-тармақта көрсетілген есептесу мақсаты үшін 1995 жылды гидрофторсутектер, перфторсутектер және күкірт гексафториді үшін базалық жыл ретінде пайдалануы мүмкін.
9. I қосымшаға қосылған Тараптар үшін міндеттемелер одан кейінгі кезеңдерге осы Хаттамаға В қосымшасында берілген түзетулерде белгіленеді, олар 21-баптағы 7-тармақтың ережелеріне сәйкес қабылданады. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы осындай міндеттемелерді жоғарыдағы 1-тармақта көрсетілген міндеттемелер қолданылуының бірінші кезеңінің аяқталуына дейін жеті жылдан кем емес бұрын қарауын бастайды.
10. 17-баптың немесе 6-баптың ережелеріне сәйкес қайсыбір Тарап басқа Тараптан алатын шығарындылар қысқартылуының кез келген бірліктері немесе белгіленген санның кез келген бөлігі алушы Тараптың белгіленген санына қосылады.
11. 17-баптың немесе 6-баптың ережелеріне сәйкес қайсыбір Тарап басқа Тарапқа беретін шығарындылар қысқартылуының кез келген бірліктері немесе белгіленген санның кез келген бөлігі берушы Тараптың белгіленген санынан алынады.
12. 12-баптың ережелеріне сәйкес қайсыбір Тарап басқа Тараптан алатын шығарындылар қысқартылуының кез келген сертификацияланған бірліктері алушы Тараптың белгіленген санына қосылады.
13. Егер I қосымшаға қосылған Тараптың шығарындылары міндеттемелер қолданылуының сол немесе басқа кезеңінде осы бапқа сәйкес ол үшін белгіленген саннан кем болса, ол айырмашылық, сол Тараптың өтініші бойынша, сол Тараптың міндеттемелер қолданылуының одан кейінгі кезеңіне белгіленген санына қосылады.
14. I қосымшаға қосылған әрбір Тарап жоғары 1-тармақта көрсетілген міндеттемелерді жүзеге сонша асыруға ниеттенеді, дамушы елдер болып табылатын Тараптар үшін, әсіресе Коннвенцияның 4-бабындағы 8 және 9-тармақтарында аталған Тараптар үшін қолайсыз әлеуметтік, экологиялық және экономикалық салдарды барынша азайтуға ниеттенеді. Осы тармақтарын жүзеге асыру туралы Тараптар Конференциясының тиісті шешімдеріне сәйкес осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Конвенцияның Тараптар Конференциясы өзінің бірінші сессиясында климат өзгеруінің қолайсыз салдарларын және/немесе Тараптардың жоғары аталған тармақтарында көрсетілген ден қою шараларының салдарларын барынша азайту үшін қандай іс-әрекет қолдану керек екендігін қарайды. Қарауға жататын мәселелерге қаржыландыруды қамтамасыз ету, сақтандыру және технологияларды тапсыру жатады.

4-бап

1. 3-бап бойынша өз міндеттемелерін бірлесе орындау туралы келісімге келген I қосымшаға қосылған әрбір Тараптар, егер олардың А қосымшасында аталған парник газдары сомалық жиынтық антропогендік шығарындыларының сутек диоксиді эквивалентінде В қосымшасында көрсетілген шығарындыларды шектеу және қысқарту жөніндегі олардың белгіленген сандық міндеттемелерін орындауға есептелген, және 3-баптың ережелеріне сәйкес олар белгілеген сандарынан аспайтын болса, осы міндеттемелерді орындаған болып қаралады. Осындай келісімнің әрбір Тарабы үшін белгіленген шығарындылардың тиісті деңгейі осы келісімде белгіленеді.
2. Кез келген осындай келісімнің Тараптары келісімнің шарттары туралы осы Хаттаманы ратификациялау, қабылдау және мақұлдау немесе оған қосылу туралы өз құжаттарын сақтауға тапсырған күні хатшылықты хабардар етеді. Хатшылық өз кезегіне Тараптар мен Конвенция сигнатарийлерін осы келісімнің шарттары туралы ақпараттандырады.
3. Кез келген осындай келісім 3-баптағы 7-тармақта көрсетілген міндеттемелердің қолданылу кезеңіне күшінде қалады.
4. Егер бірлесе іс-әрекет жасайтын Тараптар, оны экономикалық интеграция жөніндегі өңірлік ұйымының шеңберінде немесе онымен бірлесе жасаса, осы Хаттама қабылданғаннан кейін осы ұйымның құрамындағы ешқандай өзгеріс осы Хаттама бойынша іс жүзіндегі бар міндеттемелерге әсер етпейді.
5. Егер осындай келісімнің Тараптары шығарындылар деңгейінің өзіндік сомалық қысқартуларына қол жеткізбеген жағдайда, осы келісімнің әрбір Тарабы осы келісімде бекітілген шығарындылардың өздерінің өзіндік деңгейлеріне жауапты болады.
6. Егер бірлесе іс-әрекет жасайтын Тараптар, оны экономикалық интеграция жөніндегі өңірлік ұйымының шеңберінде жасаса, ол өзі осы Хаттаманың Тарабы болып табылса, немесе онымен бірлесе, онда әрбір мемлекет-экономикалық интеграция жөніндегі өңірлік ұйымының жеке немесе 24-бапқа сәйкес іс-әрекет жасайтын экономикалық интеграция жөніндегі өңірлік ұйыммен бірлесе, шығарындылар деңгейінің жалпы сомалық қысқартуларын орындамаған жағдайда өзінің шығарындылар деңгейіне жауапты болады да ол туралы осы бапқа сәйкес хабарлама ұсынады.

5-бап

1. I қосымшаға қосылған әрбір Тарап міндеттемелер қолданылуының бірінші кезеңінің басталуына дейін бір жыл бұрын Монреаль хаттамасымен реттелмейтін көздерден антропогендік шығарындыларды және барлық парник газдарын жұлушылары абсорбциясын бағалау үшін ұлттық жүйе құрады. Төмендегі 2-тармақта көрсетілген әдістемелерді өзіне қосатын ұлттық жүйелер үшін басшылық қағидаттарды осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы оның бірінші сессиясында қабылдайды.
2. Монреаль хаттамасымен реттелмейтін көздерден антропогендік шығарындыларды және барлық парник газдарын жұтушылары абсорбциясын бағалау үшін әдістемелер Климаттың өзгеруі жөніндегі үкіметаралық сарапшылар тобы қабылдаған және Конвенцияның Тараптар Конференциясы оның үшінші сессиясында мақұлдаған әдістемелер болып табылады. Осындай әдістемелер пайдаланбаған жағдайда, осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы оның бірінші сессиясында мақұлдаған әдістемелерге сәйкес тиісті түзетулер енгізеді. Жұмыс негізінде, атап айтқанда, Климаттың өзгеруі жөніндегі үкіметаралық сарапшылар тобының және ғылыми және техникалық аспекттер жөнінде консультация беру үшін Көмектесуші орган ұсынатын консультациялардың негізінде осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы осындай әдістемелер және түзетулерге, толық көлемде Тараптар Конференциясының кез келген тиісті шешімдерін назарға ала отырып, тұрақты шолу жасайды және, ол қажет болған кезде, оларды қайта қарайды. Әдістемелерді немесе түзетулерді кез келген қайта қарау 3-бап бойынша міндеттемелерді қолданудың аталған қайта қараудан кейінгі кез келген кезеңіне қатысты міндеттемелерді орындауды белгілеу мақсаттарында қолданылады.
3. А қосымшасында аталған көздерден антропогендік шығарындыларды және парник газдары жұтушыларының абсорбциясын сутек диоксиді эквивалентінде есептеу үшін пайдаланатын жаһандық жылынудың әлеуеттері Климаттың өзгеруі жөніндегі үкіметаралық сарапшылар тобы қабылдаған және Конвенцияның Тараптар Конференциясы оның үшінші сессиясында мақұлдаған әлеуеттер болып табылады. Жұмыс негізінде, атап айтқанда, Климаттың өзгеруі жөніндегі үкіметаралық сарапшылар тобының және ғылыми және техникалық аспекттер жөнінде консультация беру үшін Көмектесуші орган ұсынатын консультациялардың негізінде осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы тұрақты әрбір осындай парник газдың жаһандық жылыну әлеуетінің шамаларын, толық көлемде Тараптар Конференциясының кез келген тиісті шешімдерін назарға ала отырып, қарайды, және, ол қажет болғанда, оларды қайта қарайды. Жаһандық жылынудың осы немесе басқа әлеуетінің шамасын кез келген қайта қарау 3-бап бойынша міндеттемелерді қолданудың аталған қайта қараудан кейінгі кез келген кезеңіне қатысты міндеттемелерді орындауды белгілеу мақсаттарында қолданылады.

6-бап

1. 3-бап бойынша өз міндеттемелерін орындау мақсаттары үшін I қосымшаға қосылған кез келген Тарап экономиканың кез келген секторында көздерден антропогендік шығарындылардың қысқартылуына немесе парник газдарын жұтушылардың абсорбциясын ұлғайтуға бағытталған жобалардың нәтижесінде алынған шығарындылар қысқартылуының бірліктерін, басқа осындай Тарапқа тапсыруы немесе одан алуы мүмкін, мынадай жағдайлар ескерілсе:
а) кез келген осындай жоба қатысушы Тараптармен бекітілген;
b) кез келген осындай жоба көздерден шығарындылардың қысқартылуын немесе жұтушылар абсорбциясының ұлғаюын, басқа жағдайда болуы мүмкінге қосымша, қарастырады;
с) егер ол 5 және 7-баптары бойынша өз міндеттемелерін сақтамаса, ол шығарындылар қысқартылуының ешқандай бірліктерін сатып алмайды;
d) шығарындылар қысқартылуының бірліктерін сатып алу 3-бап бойынша міндеттемелерді орындау мақсаттары үшін ішкі іс-әрекеттерді толықтырады.
2. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы өзінің бірінші сессиясында немесе одан кейін, іс жүзінде ол мүмкін болған жағдайда, осы бапты жүзеге асыру үшін, оның ішінде баяндамаларды тексеру және ұсыну үшін, одан арғы басшылық қағидаттарды әзірлеуі мүмкін.
3. I қосымшаға қосылған Тарап осы бапқа сәйкес шығарындылар қысқартылуының бірліктерін алуға, тапсыруға немесе сатып алуға апаратын іс-әрекеттерде оның жауапкершілігіне заңды тұлғаларды уәкілеттендіреді.
4. Егер 8-баптың ережелеріне сәйкес I қосымшаға қосылған осы немесе басқа Тараптың, осы бапта көрсетілген талаптарды орындауына қатысты мәселе анықталса, шығарындылар қысқартылуының бірліктерін тапсыру немесе сатып алу осы мәселе анықталғаннан кейін жалғастырылуы мүмкін, егер 3-бап бойынша өз міндеттемелерін орындау үшін сақтау туралы мәселе шешілгенше ешқандай Тарап ешқандай бірліктерді пайдалана алмайды.

7-бап

1. I қосымшаға қосылған әрбір Тарап өзінің жыл сайынғы көздерден антропогендік шығарындылардың және Монреаль хаттамасымен реттелмейтін, Конвенцияның Тараптар Конференциясының тиісті шешімдеріне сәйкес ұсынылатын парник газдарын жұтушылар абсорбциясының кадастрына 3-тармақтың сақталуын қамтамасыз ету мақсаттарында төмендегі 4-тармаққа сәйкес белгіленетін қажетті қосымша ақпаратты қосады.
2. I қосымшаға қосылған әрбір Тарап Конвенцияның 12-бабына сәйкес ұсынылатын өзінің ұлттық хабарламасына осы Хаттама бойынша өз міндеттемелерінің сақталуын көрсету үшін қажетті төмендегі 4-тармаққа сәйкес белгіленетін қосымша ақпаратты қосады.
3. I қосымшаға қосылған әрбір Тарап жыл сайынғы негізде, Конвенцияға сәйкес ұсынуға жататын бірінші кадастрдан бастап міндеттемелер қолданылу кезеңінің бірінші жылына осы Тарап үшін осы Хаттама күшіне енгеннен кейін жоғарыдағы 1-тармаққа сәйкес талап етілетін ақпаратты ұсынады. Әрбір Тарап бірінші ұлттық хабарламаның бөлігі ретінде Конвенцияға сәйкес ұсынуға жататын, ол үшін осы Хаттама күшіне енгеннен кейін және төмендегі 4-тармақта қарастырылғандай басшылық қағидаттарын қабылдағаннан кейін жоғарыдағы 2-тармақта талап етілетін ақпаратты ұсынады. Осы бапқа сәйкес талап етілетін ақпаратты кейінгі ұсынудың кезеңділігін, ұлттық хабарламаларды ұсыну үшін Тараптар Конференциясы қабылдаған кез келген кестені ескере отырып, осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы анықтайды.
4. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы өзінің бірінші сессиясында I қосымшаға қосылған Тараптардың ұлттық хабарламаларын дайындау үшін Тараптар конференциясы қабылдаған басшылық қағидаттарын ескере отырып, осы бапқа сәйкес талап етілетін ақпаратты дайындау үшін басшылық қағидаттарды қабылдайды және одан кейінгі кезеңдерде қайта қарайды. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы міндеттемелер қолданылуының бірінші бюджеттік кезеңінің басталуына дейін белгіленген сандарды есепке алудың тәртібі туралы шешім қабылдайды.

8-бап

1. I қосымшаға қосылған әрбір Тараптың 7-тармаққа сәйкес ұсынатын ақпаратты Тараптар Конференциясының тиісті шешімдерін орындауды қарау жөніндегі сарапшылар қарайды және ол төмендегі 4-тармаққа сәйкес осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы осы мақсат үшін қабылдаған басшылық қағидаттарға сәйкес қаралады. I қосымшаға қосылған әрбір Тараптың 7-баптағы 1-тармаққа сәйкес ұсынатын ақпарат жыл сайынғы компиляциялардың бөлігі және шығарындылардың кадастрлары мен белгіленген сандарды есепке алу ретінде қаралады. Оған қоса, I қосымшаға қосылған әрбір Тараптың 7-баптағы 2-тармаққа сәйкес ұсынатын ақпарат хабарламаларды қараудың бөлігі ретінде қаралады.
2. Қарау бойынша сарапшылар тобын хатшылық үйлестіреді және олар Конвенция Тарптары және, ол қажет болғанда, үкіметаралық ұйымдар алға тартқан кандидатуралар санынан іріктелген сарапшылардан тұрады, осы мақсат үшін Тараптар Конференциясы қабылдаған басшылық қағидаттарға сәйкес.
3. Қарау процесі шеңберінде сол немесе басқа Тарап осы Хаттаманы жүзеге асырудың барлық аспекттеріне жан-жақты техникалық баға беріледі. Қарау жөніндегі сарапшылар топтары осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы үшін баяндама жасайды, онда Тараптың өз міндеттемелерін жүзеге асыруына баға беріледі және міндеттемелерді орындауға әсер ететін кез келген әлеуетті проблемалар мен факторлар айқындалады. Осындай баяндамаларды хатшылық Конвенцияның барлық Тараптары арасында таратады. Хатшылық баяндамаларда анықталған оларды жүзеге асыруға қатысты, осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясының одан әрі қарауы үшін, мәселелер тізбесін жасайды.
4. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы өзінің бірінші сессиясында, Тараптар Конференциясының тиісті шешімдерін ескере отырып, қарау жөніндегі сарапшылар топтарының осы Хаттаманы жүзеге асыруының барысын қарау үшін басшылық қағидаттарды қабылдайды және одан кейін кезеңмен қайта қарайды.
5. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы жүзеге асыру жөніндегі Көмектесуші органның және, жағдайға байланысты, ғылыми және техникалық аспекттер жөнінде консультация беру үшін Көмектесуші органның жәрдемдесуімен мынаны қарайды:
а) 7-бапқа сәйкес Тараптар ұсынған ақпаратты және сарапшылардың оны қарау жөніндегі баяндамалары; және
b) жоғарыдағы 3-тармаққа сәйкес оларды жүзеге асыруға қатысты болғасын хатшылық тізбеге қосқан мәселелер, сондай-ақ кез келген Тараптар көтерген мәселелер.
6. Жоғарыдағы 5-тармақта аталған ақпаратты қарағаннан кейін осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы осы Хаттаманы жүзеге асыру үшін кез келген мәселелер жөнінде шешім қабылдайды.

9-бап

1. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы осы Хаттаманы ең жақсы бар ғылыми ақпарат және клматтың өзгеруін және оның салдарларын, сондай-ақ осыған қатысты техникалық, әлеуметтік және экономикалық ақпаратты бағалау қырынан мерзімді қарайды. Осындай қараулар Конвенция шеңберіндегі тиісті қараулармен, атап айтқанда Конвенцияның 7-бабының 2а-тармағына және 4-бабының 2d-тармағына сәйкес қарастырылған қараулармен үйлестіріледі. Осындай қараулардың негізінде осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы тиісті шешімдер қабылдайды.
2. Бірінші қарау осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясының екінші сессиясында өткізіледі. Одан арғы қараулар тұрақты және уақытылы өткізіледі.

10-бап

1. Барлық Тараптар, өзінің жалпы, бірақ саралап жіктелген жауапкершілігін және өзінің ерекше ұлттық және өңірлік басылымдықтарын, даму саласындағы мақсаттары мен жағдайларын назарға ала отырып, I қосымшаға қосылмаған Тараптар үшін жаңа міндеттемелерді қолданысқа енгізусіз, бірақ Конвенцияның 4-бабының 1-тармағы бойынша бар міндеттемелерді қайта растай отырып, және тұрақты дамуға қол жеткізу үшін осы міндеттемелерді жүзеге асыруға ықпал етуді жалғастыра отырып, Конвенцияның 4-бабының 3, 5 және 7 тармақтарын назарға ала отырып:
а) ұлттық және тиісті жағдайларда өңірлік бағдарламаларды тұжырымдайды, жүзеге асырады, жарыққа шығарады және тұрақты жаңартады, олар климат өзгеруінің салдарларын жұмсарту және климаттың өзгеруіне барабар бейімделуіне ықпал ету жөніндегі шараларды қарастырады:
і) осындай бағдарламалар, атап айтқанда, энергетика, көлік және өнеркәсіп, сондай-ақ ауыл шаруашылығы, орман шарушылығы және қалдықтарды жоюға қатысты. Одан басқа, климаттың өзгеруіне бейімделуді бейімделу технологиялар және аумақтық-кеңістік жоспарлауды жетілдірудің әдістері арқылы жетілдіруге болады.
іі) I қосымшаға қосылған Тараптар осы Хаттамаға сәйкес 7-бапқа сәйкес ұлттық бағдарламаларды қоса алғанда, іс-әрекеттер туралы ақпарат ұсынады, ал басқа Тараптар тиісті жағдайларда өздерінің ұлттық хабарламаларына, тиісті Тараптың пікірі бойынша, климат өзгеруінің және жағымсыз салдарларының проблемаларын, парник газдары шығарындыларының ұлғаюымен күресті, сондай-ақ жұтушылар сапасын жоғарылату және жұтушылар абсорбциясын ұлғайту, әлеуетті нығайту және бейімделу шараларын қоса алғанда, шешуге ықпал ететін шаралар қарастыратын бағдарламалар туралы ақпаратты қосуға ниеттенеді;
с) экологиялық қауіпсіз технологияларды, ноу-хау, тәжірибе және климаттың-өзгеруіне қатысы бар процестерді әзірлеу, қолдану және тарату үшін нәтижелі жағдайларды жасауды мақұлдауда ынтымақтасады және жағдайға байланысты осындай технологиялар, ноу-хау, тәжірибе және процестерді және оларға қол жеткізуді тапсыруды мақұлдау, жеңілдету және қаржыландыру мақсатында барлық іс жүзінде орындалуы мүмкін қадамдарды жасайды, бұл әсіресе дамушы елдер үшін маңызды, мемлекет меншігіндегі немесе қоғамдық болып табылатын экологиялық қауіпсіз технологияларды нәтижелі тапсырудың саясаты мен бағдарламаларын әзірлеуді қоса алғанда, және жеке сектор үшін экологиялық қауіпсіз технологияларды және оларға қол жеткізуді тапсыруды мақұлдау және кеңейтуде қолайлы жағдайларды жасауды қарастырады;
d) ғылыми-техникалық зерттеулерде ынтымақтасады және жүйелі бақылау және жүйесін климаттық жүйемен, климат өзгеруінің қолайсыз салдарлары және ден қоюдың түрлі стратегияларының экономикалық және әлеуметтік салдарларымен байланысты белгісіздіктерді төмендету үшін деректер қорын сақтауға және дамытуға ықпал етеді, сондай-ақ, Конвенцияның 5-бабын назарға ала отырып, ішкі әлеует пен ғылыми зерттеулер мен жүйелі бақылау саласындағы халықаралық және үкіметаралық күш-әрекеттерде, бағдарламалар мен жүйелерде қатысу мүмкіндіктерінің дамуы мен нығаюын мақұлдайды;
с) ол ыңғайлы болғанда, іс жүзіндегі бар органдарды пайдалана отырып, ұлттық әлеуетті нығайтуды белсендіруді, атап айтқанда адам және ұйымдастырушылық ресурстарды, және қызметкерлермен алмасуды немесе қызметкерлерді осы салада сарапшылар дайындау үшін іссапарға жіберуді қоса алғанда, әсіресе дамушы елдер үшін, кадрларды ағарту және дайындау бағдарламаларын әзірлеу және жүзеге асыру ісінде халықаралық деңгейде ынтымақтастық және мақұлдау жөнінде шаралар қолданады, сондай-ақ ұлттық деңгейде жұртшылықты ақпараттандыруға және жұртшылықтың климаттың өзгеруі туралы ақпаратқа қол жеткізуіне ықпал етеді. Конвенция тиісті органдарының шеңберінде осы қызметті жүзеге асыру үшін қолайлы шарттар Конвенцияның 6-бабын ескере отырып әзірлеуге жатады.
f) өзінің ұлттық хабарламаларына Тараптар Конференциясының тиісті шешімдеріне сәйкес осы бапты орындау үшін жүзеге асырылатын бағдарламалар мен қызмет туралы ақпаратты қосады; және
g) осы бап бойынша міндеттемелерді жүзеге асырғанда Конвенцияның 4-бабының 8-тармағы толық көлемде назарға алынады.

11-бап

1. 10-бапты жүзеге асырғанда Конвенцияның 4-бабындағы 4, 5, 7, 8 және 9-тармақтардың ережелері назарға алынады.
2. Конвенцияның 4-бабының 1-тармағын жүзеге асырудың ішінде, Конвенцияның 4-бабындағы 3-тармақтың және 11-баптың ережелеріне сәйкес және Конвенцияның қаржылық тетігін басқару жүктелген орган немесе органдар арқылы дамыған елдер болып келетін Тараптар және Конвенцияның II қосымшасына қосылған басқа да дамыған Тараптар:
а) дамушы елдер болатын Тараптар көтерген барлық келісілген шығындарды жабу үшін 10-бабының а-тармақшасын қоса алғанда Конвенцияның 4-бабының 1а тармағы бойынша міндеттемелерді орындау ісінде алға жылжу үшін жаңа және қосымша қfржылық ресурстарды ұсынады; және
b) сондай-ақ осындай қаржылық ресурстарды, оның ішінде технологияларды тапсыру үшін дамушы елдер болып табылатын Тараптарға қажетті, барлық келісілген қосымша шығындарды жабу үшін 10-бабын қоса алғанда Конвенцияның 4-бабындағы 1-тармағы бойынша міндеттемелерді орындау ісінде алға жылжумен байланысты және осы бапқа сәйкес дамушы ел болып табылатын Тарап пен Конвенцияның 11-бабында аталған халықаралық орган немесе органдар арасында келісілген ресурстарды ұсынады. Осы іс жүзіндегі бар міндеттемелерді орындаған кезде қаражаттардың барабарлық және жоспарланатын ағынында қажеттілік және дамыған елдер болып табылатын Тараптар арасында жүктің тиісті бөлінуінің маңыздылығы назарға алынады. Тараптар Конференциясының тиісті шешімдерінде бар, оның ішінде осы Хаттама қабылданғанға дейін келісілген, Конвенцияның қаржылық тетігін басқару жүктелген орган немесе органдар үшін басшылық нұсқаулар осы баптың ережелеріне mutatis mutandis қолданылады.
3. Дамыған ел болып табылатын Тараптар және басқа да Конвенцияның II қосымшасына қосылған дамыған елдер екітарапты, өңірлік және басқа көптарапты арналар арқылы 10-бапты жүзеге асыру үшін қаржылық қаражаттарды ұсынуы мүмкін, ал дамушы ел болып табылатын Тараптар алуы мүмкін.

12-бап

1. Осымен таза дамудың тетігі айқындалады.
2. Таза даму тетігінің мақсаты I қосымшаға қосылмаған Тараптарға тұрақты дамуды қамтамасыз етуге көмектесу және Конвенцияның түпкілікті мақсатына қол жеткізуге жәрдемдесу, және I қосымшаға қосылған Тараптарға 3-бапқа сәйкес шығарындаларды шектеу және қысқарту жөніндегі белгілі сандық міндеттемелерін сақтауды қаматамасыз етуге көмектесу болып табылады.
3. Таза даму тетігінің шеңберінде:
а) I қосымшаға қосылмаған Тараптар шығарындылардың сертификацияланған қысқартуларына апаратын жобалар бойынша қызметтің жүзеге асыруынан түскен пайдамен пайдаланады; және
b) I қосымшаға қосылған Тарптар осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы оларды белгілегендей, 3-бапқа сәйкес шығарындыларды шектеу және қысқарту жөніндегі белгілі сандық міндеттемелердің бөлігін сақтауда жәрдемдесу мақсатында жобалар бойынша осындай қызметтің нәтижесінде шығарындылардың сертификацияланған қысқартуларын пайдалануы мүмкін.
4. Дамудың таза тетігі осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясына бағынады да соның нұсқауларын басшылық етеді және таза даму тетігінің атқарушы кеңесімен басқарылады.
5. Жобалар жөніндегі қызметтің әрбір түрінің нәтижесінде шығарындылардың қысқартулары жедел органдармен сертификацияланады, ол органдарды осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы мына негізде тағайындайды:
а) әрбір қатысушы Тарап мақұлдаған өз еркімен қатысуы;
b) климат өзгеруінің салдарларын жұмсартуға байланысты нақты, өлшемді және ұзақ мерзімді басылымдықтардың;
с) жобалар жөніндегі қызметтің сертификацияланған түрі болмағанда болуы мүмкін кез келген қысқартуларға қосымша шығарындылар қысқартуларының.
6. Таза дамудың тетігі, қажеттілікке байланысты, жобалар жөніндегі қызметтің сертификацияланған түрлерін қаржыландыруды ұйымдастыруға көмек көрсетеді.
7. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы өзінің бірінші сессиясында тәуелсіз тексеріс және жобалар жөніндегі қызметті тексеру жолымен айқындылық, нәтижелілік және есептілікті қамтамасыз ету мақсатында шарттар мен рәсімдерді әзірлейді.
8. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы жобалар жөніндегі қызметтің сертификацияланған түрлерінен түсімдердің бөлігі әкімшілік шығындарды жабу үшін пайдаланғанын, сондай-ақ климаттың өзгеруінің қолайсыз салдарынан әсіресе қиналатын дамушы елдер болып табылатын Тараптарға, бейімделуге байланысты шығындарды жабуға, көмек көрсетуін қамтамасыз етеді.
9. Таза дамудың тетігінде, оның ішінде жоғарыдағы 3а-тармақта көрсетілген қызметте және шығарындылардың сертификацияланған қысқартуларын сатып алуда жеке және/немесе мемлекеттік субьектілер қатысуы мүмкін және осындай қатысу таза даму тетігінің атқарушы кеңесі беретін мүмкін кез келген басшылық нұсқауларға сәйкес жүзеге асырылады.
10. 2000 жылдан міндеттемелер қолданылуының бірінші кезеңі басталмаған кезеңде қол жеткізген шығарындылардың сертификацияланған түрлері міндеттемелер қолданылуының бірінші кезеңінде сақталуын қамтамасыз етуде көмек көрсету үшін пайдалануы мүмкін.

13-бап

1. Конвенцияның жоғарғы органы, Тараптар Конференциясы, осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет етеді.
2. Осы Хаттаманың Тараптары болмайтын Конвенцияның Тараптары осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясының кез келген сессиясының жұмысына бақылаушылар ретінде қатысуы мүмкін. Тараптар Конференциясы осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет еткен кезде, осы Хаттамаға қатысты шешімдерді тек ғана осы Хаттаманың Тараптары қабылдайды.
3. Тараптар Конференциясы осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет еткен кезде, Конвенция Тарабын ұсынатын, егер ол осы сәтте осы Хаттаманың Тарабы болмаса, Тараптар Конференциясы Президиумының кез келген мүшесі осы Хаттама Тараптары сайлайтын олардың ішінен қосымша мүшемен ауыстырылады.
4. Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы осы Хаттаманың жүзеге асырылуын жүйелі қарайды және өз мандаты шеңберінде оның нәтижелі жүзеге асырылуына ықпалдасу үшін қажетті шешім қабылдайды. Ол оған осы Хаттамаға сәйкес жүктелген функцияларды орындайды, және:
а) осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес оған ұсынылған барлық ақпарат негізінде осы Хаттаманың жүзеге асырылу барысын, осы Хаттаманы орындау үшін қабылданатын шаралардың жалпы нәтижелілігін, атап айтқанда экологиялық, экономикалық және әлеуметтік нәтижелелерді, сондай-ақ олардың кумулятивтік әсерін және Конвенцияның мақсатына жетудегі прогрестің дәрежесін бағалайды;
b) Конвенцияның 4-бабының 2d-тармағына және 7-бабының 2-тармағына сәйкес талап етілетін кез келген қарауларды тиісті түрде ескере отырып, Конвенцияның мақсаттарының, оның жүзеге асырылғанда жинақталған тәжірибесінің және ғылыми және техникалық білімдер эволюциясының аясында осы Хаттама бойынша Тараптардың міндеттемелерін мерзімді қарайды және осыған байланысты осы Хаттаманың жүзеге асырылуы туралы жүйелі баяндамаларды қарайды да қабылдайды;
с) Тараптар шарттарының, жауапкершілігінің және мүмкіндіктерінің айырмашылығын және олардың осы Хаттама бойынша тиісті міндеттемелерін назарға ала отырып, климаттың өзгеруі және оның салдарларының проблемаларын шешу үшін Тараптар қабылдайтын шаралар туралы ақпаратты алмасуға ықпалдасады және жәрдемдеседі;
d) екі немесе одан артық Тараптардың өтініші бойынша Тараптар шарттарының, жауапкершілігінің және мүмкіндіктерінің айырмашылығын және олардың осы Хаттама бойынша тиісті міндеттемелерін назарға ала отырып, олар климат өзгеруінің және оның салдарларының проблемаларын шешу үшін қолданылатын шараларды үйлестіруге жәрдемдеседі;
е) Конвенцияның мақсатына және осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес және Конвенцияның Тараптар Конференциясының тиісті шешімдерін толық көлемде назарға ала отырып, осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы көтермелейді, осы Хаттаманы нәтижелі жүзеге асыру үшін салыстырмалы әдістемелерді әзірлеуді және мерзімді нақтылауды көтермелейді және жібереді;
f) осы Хаттаманы жүзеге асыру үшін қажетті кез келген мәселелер бойынша ұсыныстар шығарады;
g) 11-баптың 2-тармағына сәйкес қосымша қаржылық қаражатты жұмылдыру үшін шаралар қолдайды;
h) осы Хаттаманы жүзеге асыру үшін талап етілетін қосымша органдардың құрылтайшысы болады;
і) ол қажет болғанда, құзыретті халықаралық ұйымдар мен үкіметаралық және үкіметтік емес ұйымдардың және олар ұсынатын ақпаратты сұрайды да онымен пайдаланады; және
j) осы Хаттаманы жүзеге асыру үшін қажет болуы мүмкін басқа осындай функцияларды орындайды және Тараптар Конференциясы шешімінің нәтижесі болатын кез келген мақсаттарды қарайды.
5. Мына жағдайларды алып тастағанда: осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы пәтуа негізінде басқа шешім қабылдауы мүмкін болуын, Тараптар Конференциясы рәсімдерінің ережелері және Конвенцияға сәйкес қолданылатын қаржылық рәсімдер осы Хаттамаға mutatis mutandis қолданылады.
6. Хатшылық осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясының бірінші сессиясын шақырады, Тараптар Конференциясының бірінші сессиясымен бірге, ол осы Хаттаманың күшіне енген күннен кейін жоспарланған болатын. Егер осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы басқа шешім қабылдамаса, осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясының кейінгі кезекті сессиялары жыл сайын және Тараптар Конференциясының кезекті сессияларымен бірге өткізіледі.
7. Егер осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы оны қажетті деп санағанда, немесе кез келген Тараптың жазбаша талабы бойынша, Хатшылық осы талапты Тараптарға жібергеннен кейін алты ай ішінде, егер оны Тараптардың үштен бір бөлігі қолдаған жағдайда, осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясының кезектен тыс сессиялары шақырылады.
8. Біріккен Ұлттар Ұйымы, оның арнайы мекемелері және Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттік, сондай-ақ кез келген мемлекет - осындай ұйымдардың мүшесі немесе Конвенцияның Тараптары болмайтын олардың жанындағы бақылаушылар осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясының сессияларында бақылаушылар ретінде ұсынылуы мүмкін. Кез келген органдар немесе мекемелер, ол ұлттық немесе халықаралық, үкіметтік немесе үкіметтік емес болса, егер олар осы Хаттаманың қолданылу сферасына қатысы бар мәселелерде құзыреті бар және олар осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясының сессиясында бақылаушылар ретінде ұсынылғысы келгендігі туралы Хатшылыққа хабарласа, егер оған қатысуға Тараптардың үштен бір бөлігінен кем еместері қарсылық білдірген жағдайды алып тастағанда, оған қатысуға жіберілуі мүмкін. Бақылаушылардың жіберілуі және қатысуы жоғарыдағы 5-тармақта қарастырылғандай, рәсім ережелерімен реттеледі.

14-бап

1. Секретариат, Конвенцияның 8-бабына сәйкес құрылтайшы ретінде, осы Хаттаманың секретариаты болып қызмет етеді.
2. Секретариат функциясы жөнінде Конвенцияның 8-бабының 2-тармағы және секретариаттың қызмет етуін ұйымдастыру жөнінде Конвенцияның 8-бабының 3-тармағы осы Хаттамаға mutatis mutandis қолданады.

15-бап

1. Конвенцияның 9-бабы мен 10-бабына сәйкес құрылтайшы болған ғылыми-техникалық аспекті бойынша Кеңесшілікке көмекші орган және жүзеге асыру жөніндегі Көмекші орган, осы Хаттаманың ғылыми-техникалық аспекті бойынша кеңесшілікке Көмекші орган және осы Хаттаманы жүзеге асыру жөніндегі Көмекші орган ретінде сәйкес қызмет етеді. Конвенцияға сәйкес осы екі органның әрекет жасауына қатысты ережелер, осы Хаттамаға mutatis mutandis қолданады. Ғылыми-техникалық аспекті бойынша кеңесшілікке Көмекші орган және осы Хаттаманы жүзеге асыру жөніндегі отырыс сессиясы, ғылыми-техникалық аспекті бойынша кеңесшілікке Көмекші орган және Конвенцияны жүзеге асыру жөніндегі Көмекші органның отырысына байланысты сәйкес өткізіледі.
2. Осы Хаттаманың Тараптары болып табылмайтын Конвенция Тараптары, көмекші органның кез келген сессия жұмысына бақылаушы ретінде қатыса алады. Көмекші органдар осы Хаттаманың көмекші органы ретінде әрекет еткенде, осы Хаттамаға қатысты шешімді осы Хаттаманың Тараптары болып табылатын Тараптар ғана қабылдайды.
3. Конвенцияның 9-бабы мен 10-бабына сәйкес құрылтайшы болған көмекші органдар, осы Хаттама сұрақтарына байланысты әрекет еткенде, сол мезетте осы Хаттаманың Тарабы болып табылмайтын, Конвеция Тарабын білдіретін осы көмекші органдардың кез келген бюро мүшесі, осы Хаттаманың Тараптарымен өз араларынан сайланған қосымша мүшемен ауыстырылады.

16-бап

Осы Хаттаманың кеңесі ретінде әрекет ететін Тараптар Конференциясы, мүмкіндік болған жағдайда, Конвенцияның 13-бабында айтылған көп тарапты кеңес процесі осы Хаттамаға қолдану жөніндегі сұрақтарды, керек болған жағдайда, бұл процестің модификациясы жөнінде, Тараптар Конференциясында қабылдануы мүмкін кез келген тиісті шешімдерді қарастырады. Осы Хаттамаға қолданылуы мүмкін кез келген көп тарапты кеңес процесі, 18-бапқа сәйкес құрылтайшы болған рәсімдер мен тетіктерге залалсыз қызмет етеді.

17-бап

Тараптар Конференциясы, тексеру, баяндамалар ұсынылымын және шығарынды саудасын тіркеу үшін тиісті принципін, жағдайын, ережесі мен басқару принципін айқындайды. В қосымшасында қосылған Тараптар 3-бап бойынша өз міндеттерін орындау мақсатында шығарынды саудасына қатыса алады. Кез келген мұндай сауда, осы бапқа сәйкес шығарындыны шектеу және қысқарту жөнінде белгілі сандық міндеттерді орындау мақсатында, ішкі қызметті толықтырады.

18-бап

Осы Хаттама Тараптарының кеңесі ретінде қызмет ететін Тараптар Конференциясы, өзінің бірінші сессиясында осы Хаттаманың ережелерін сақтамау жағдайларын анықтаудың тиісті және тиімді рәсімі мен тетігін, сонымен қатар сақтамаудың себебі, түрі, деңгейі және жиілігін ескере отырып, шамамен зардап салдарының тізбесін әзірлеу арқылы әсер етуді бекітеді. Осы бапқа сәйкес кез-келген зардап әкелетін, міндетті сипатта, рәсім мен тетігі осы Хаттамаға өзгертулер енгізу арқылы қабылданады.

19-бап

Конвенцияның 14-бабындағы дауларды реттеу ережесі Осы Хаттамаға mutatis mutandis қолданылады.

20-бап

1. Кез-келген Тарап осы Хаттамаға түзетулер ұсына алады.
2. Осы Хаттамаға түзетулер, осы Хаттаманың Тараптар кеңесі ретінде жүзеге асатын, Тараптар Конфереңциясының кезекті сессиясында қабылданады. Секретариат Тараптарға осы Хаттамаға ұсынылатын кез-келген түзетулер мәтінін, қабылдауға ұсынылатын отырыс басталмас бұрын ең кемінде алты ай бұрын хабарлайды. Секретариат сонымен қатар Тараптарға және Конвенция сигнатарияларына және ақпарат үшін Депозитарияға кез-келген ұсынылатын түзетулер мәтінін хабарлайды.
3. Тараптар осы Хаттамаға ұсынылатын кез-келген түзетулер жөнінде келісімге жету үшін пәтуа негізінде бар мүмкіндіктерді қолданады. Егер консенсусқа жету бағытындағы бар мүмкіндіктер толық пайдаланылып және келісімге қол жеткізілмесе, онда түзетулер соңғы шара ретінде, дауыс беруге қатынасушылар және осы Тараптар отырысына қатысушылардың көпшілік төрттен үш дауысымен қабылданады. Секретариат қабылданған түзетулер мәтінін Депозитарияға хабарлайды, ол қабылдау үшін мұны барлық Тараптарға жолдайды.
4. Түзетулерді қабылдау жөніндегі құжаттар Депозитарияға сақтау үшін тапсырылады. Жоғарыдағы 3-тармақшаға сәйкес қабылданған түзетулер, оны қабылдаған Тараптар үшін, осы Хаттаманың көпшілік төрттен үш дауысымен қабылданғаны жөніндегі құжатты Депозитарияның алған күнінен бастап тоқсаныншы күні өз күшіне енеді.
5. Өзге кез-келген Тараптар үшін түзетулер, осы Тараптардың көрсетілген түзетулері қабылданғаны жөніндегі Депозитарияға құжатты сақтауға тапсырылған мерзімнен кейін тоқсаныншы күні өз күшіне енеді.

21-бап

1. Осы Хаттама қосымшасы оның бөлінбес бөлігін құрайды және егер өзге тікелей ескерулер болмаса, осы Хаттамаға сүйену мұның кез-келген қосымшасына да сүйену болып табылады. Осы Хаттама күшіне енгеннен кейін қабылданған кез-келген қосымша, тізбелер, қалыптар немесе ғылыми, техникалық, рәсімдік немесе әкімшілік мәселелерге байланысты сипаттама түріндегі өзге материалдармен шектеледі.
2. Кез-келген Тарап осы Хаттамаға қосымша қабылдау үшін ұсыныс және осы Хаттама қосымшасына түзетулер енгізуге ұсыныс ұсына алады.
3. Осы Хаттамаға қосымша және осы Хаттама қосымшаларына түзетулер, осы Хаттаманың Тараптар кеңесі ретінде жүзеге асатын Тараптар Конференциясының кезекті сессиясында қабылданады. Секретариат Тараптарға кез-келген қосымша мәтінін немесе қосымшаға түзетулерді, қабылдау үшін ұсынылатын отырыс басталмас бұрын ең кемінде алты ай бұрын хабарлайды. Секретариат сонымен қатар Тараптарға және Конвенция сигнатарияларға және ақпарат үшін Депозитарияға кез-келген ұсынылған қосымша немесе ұсынылған қосымша түзетулерінің мәтінін хабарлайды.
4. Тараптар осы Хаттамаға ұсынылатын кез-келген қосымша немесе кез-келген ұсынылған қосымшаның түзетулері жөнінде келісімге жету үшін консенсус негізінде бар мүмкіндіктерді қолданады. Егер консенсусқа жету бағытындағы бар мүмкіндіктер толық пайдаланылып және келісімге қол жеткізілмесе, онда қосымша немесе қосымшаға түзету соңғы шара ретінде, осы Тараптар отырысында дауыс беруге қатынасушылар және қатысушылардың көпшілік төрттен үш дауысымен қабылданады. Секретариат қабылданған қосымша немесе қабылданған қосымшаға түзетулер мәтінін Депозитарияға хабарлайды, ол мұны қабылдау үшін барлық Тараптарға жолдайды.
5. Жоғарыда 3-4-тармаққа сәйкес қабылданған, А және В қосымшаларынан баска, қосымша немесе қосымшаға түзету осы Хаттаманың барлық Тараптарына, тек осы кезең ішінде жазбаша түрде Депозитарияны аталған қосымша немесе қосымшаға түзетулерді өздерінің қабылдамауы жөнінде хабардар еткен Тараптардан басқа, Депозитарияның Тараптарға аталған қосымшаны қабылдау немесе қосымшаға түзетулер енгізуді қабылдау жөніндегі хабарды жолдаған мерзімінен кейін алты айдан соң күшіне енеді. Қабылдамау жөніндегі өз хабарламасының күшін жойған Тараптар үшін, қосымша немесе қосымшаға түзетулер Депозитарияның мұндай хабарламаның күшін жойғандығы туралы хабар алғаннан кейін тоқсаныншы күні күшіне енеді.
6. Егер қабылданған қосымша немесе қосымшаға түзетулер осы Хаттамаға түзетулер енгізуге байланысты болса, осы Хаттама түзетулері күшіне енбей, мұндай қосымша немесе мұндай қосымшаға түзетулер күшіне енбейді.
7. Осы Хаттаманың А және В қосымшаларына түзетулер 20-бапта аталған рәсімге сәйкес қабылданады және күшіне енеді, В қосымшасына кез-келген түзетулер тиісті Тараптың жазбаша келісімімен ғана қабылданады.

22-бап

1. Төмендегі 2-тармақта қарастырылған жағдайлардан басқа, әр Тарап бір дауысқа ие болады.
2. Экономикалық ықпалдастықтың аумақтық ұйымдары осы Хаттаманың Тараптары болатын олардың мемлекеттер мүшелерінің санымен тең дауыс саны бойынша, олардың құзырына енетін мәселелерді шешу жөнінде дауыс беруге қатысады. Егер оның мемлекеттер мүшелері дауыс беру құқығымен пайдаланса, мұндай ұйым дауыс беру құқығынан айырылады және керісінше.

23-бап

Осы Хаттаманың Депозитария функциясын Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас секретары орындайды.

24-бап

1. Осы Хаттама қол қоюға ашық және ратификациялауға жатады, Конвенцияның Тараптары болып табылатын мемлекеттер мен экономикалық ықпалдастықтың аймақтық ұйымдарының қабылдауы және мақұлдауына ашық болып табылады. Ол Нью-Йорктегі Біріккен Ұлттар Ұйымының Орталық мекемелерінде 1998 жылғы 16 наурыздан 1999 жылдың 15 наурызына дейін қол қоюға ашық. Осы Хаттама өзінің қол қоюға жабылған мерзімінен кейін келесі күні қосылу үшін ашық. Ратификациялау, қабылдау, қолдау және қосылу жөніндегі құжаттар Депозитарияға сақтау үшін тапсырылады.
2. Осы Хаттаманың Тарабы болып табылатын, бірақ оның мемлекеттер мүшелері Тарап болып табылмайтын кез-келген экономикалық ықпалдастықтың аймақтық ұйымдары Осы Хаттамадан шығатын барлық міндеттерді қабылдайды. Осы Хаттаманың Тараптары болатын бір немесе бірнеше мемлекеттер мүшелері бар ұйымдар жағдайында, мұндай ұйымдар және оның мемлекеттер мүшелері осы Хаттамада өздері алған міндеттерінің орындалуына сәйкес міндеттерге байланысты шешім қабылдайды. Мұндай жағдайда осы ұйымдар және оның мемлекеттер мүшелері осы Хаттамаға сәйкес құқықтармен бір уақытта қолдана алмайды.
3. Экономикалық интеграциялаудың аймақтық ұйымдары өздерінің ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу жөніндегі құжаттарында, осы Хаттама реттейтін мәселелерге қарасты өз құзырының шегін хабарлайды. Сонымен қатар осы ұйымдар өз құзырындағы кез келген мәнді өзгерістер жайлы Депозитарияға ақпарат береді, ол өз кезегімен Тараптарға ақпарат береді.

25-бап

1. Осы Хаттама ең азы 55 Конвенция Тараптары, мұның ішінде 1990 жылғы, Тараптардың жалпы диоксид көміртегі шығарындыларының жиынтығының үлесі ең аз дегенде 55 пайыз болып келетін I қосымшасында қосылған Тараптар да, ратификациялау, қабылдау, мақұлдау және қосылу жөніндегі өз құжаттарын сақтауға тапсырғаннан кейін тоқсаныншы күні күшіне енеді.
2. Осы баптың мақсаты үшін "1990 жылға, I қосымшасында қосылған Тараптардың диоксид көміртегінің жалпы шығарындылары" дегені, I қосымшасында қосылған Тараптардың, осы Хаттаманы қабылдаған күні немесе алдында Конвенцияның 12-бабына сәйкес ұсынылған өздерінің бірінші ұлттық хабарларында мәлімдеген санды білдіреді.
3. Экономикалық интеграциялаудың аймақтық ұйымдары және әр мемлекет үшін, Осы Хаттаманы ратификациялайтын, қабылдайтын және мақұлдайтын немесе жоғарыдағы 1-тармақшаға сәйкес оған күшіне ену үшін шартты орындағаннан кейін қосылатындар үшін, осы Хаттама ратификациялау, қабылдау, мақұлдау немесе қосылу жөніндегі құжаттарын сақтауға тапсырғаннан кейін тоқсаныншы күні күшіне енеді.
4. Осы баптың мақсаты үшін, экономикалық интеграциялаудың аймақтық ұйымдарының сақтау үшін тапсырған бірде-бір құжаты, мемлекеттер мүшелердің сақтауға тапсырған құжаттарына қосымша ретінде қаралмайды.

26-бап

Осы Хаттамаға қосымша түсінік берілмейді.

27-бап

1. Кез келген Тарап үшін Хаттаманың күшіне енген күннен кейін үш жылдан соң кез келген уақытта, Депозитарияға жазба түрінде хабардар етіп Хаттамадан шыға алады.
2. Кез келген мұндай шығу Депозитарияның шығу туралы хабарламаны алған күннен соң бір жылдан кейін немесе шығу туралы хабарламада көрсетілген кеш мерзімде күшіне енеді.
3. Конвенциядан шығатын кез келген Тарап, осы Хаттамадан да шыққан болып саналады.

28-бап

1. Осы Хаттаманың түпнұсқасы, мәтіні ағылшын, араб, испан, қытай, орыс және француз тілдеріндегі тең түпнұсқа болып табылады, Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас секретарына сақтауға тапсырылады.
Бір мың тоғыз жүз тоқсан жетінші жылы он бірінші желтоқсанда Киотода ЖАСАЛДЫ.
ОСЫҒАН КУӘ РЕТІНДЕ төменде қол қойғандар, тиісті жағдайда осыған уәкілетті, осы Хаттаманың астына өз қолдарын аталған күні қойды.

А Қосымша

Парник газдары
Көміртек диоксиді (СО2)
Метан (CH4)
Азот шала тотығы (N2О)
Гидрофтор (ГФК)
Перфтор көміртегі (ПФК)
Гексафторид күкірті (SF6)
Көздер мен жұтушылар секторы/санаты
Энергетика
Отынды жағу
Энергетика өнеркәсібі
Өңдеу өнеркәсібі мен құрылыс
Көлік
Өзге секторлар
Басқалар
Отынды өндіру мен тасымалдау кезіндегі төгілуі
Қатты отын
Мұнай мен табиғи газ
Басқалар
Өнеркәсіп процестері
Кен өндіру өнеркәсібінің өнімі
Химиялық өнеркәсіп
Металлургия
Өзге өндірістер
Галогенденген көміртекті қосылыстары мен күкірт гексафторидін
өндіру
Галогенденген көміртекті қосылыстары мен күкірт гексафторидін
тұтыну
Басқа
Еріткіштер мен өзге өнімдерді пайдалану
Ауылшаруашылығы
Интестиналды ферментация
Көңді жинау, сақтау мен пайдалану
Күріш өндіру
Ауылшаруашылық жер
Басқарылатын саванна палы
Ауылшаруашылық қалдықтарды танаптарда жағу
Басқалар
Қалдықтар
Қатты қалдықтарды топырақта тазарту
Ағынды суды өңдеу
Қалдықтарды жағу
Басқалар

В Қосымша

Тарап Шығарындыларды шектеу немесе
қысқарту жөніндегі белгілі сандық
міндеттемелер
(пайызда базалық жыл немесе кезеңнен)

Австралия 108
Австрия 29
Бельгия 29
Болгария* 29
Венгрия* 49
Германия 29
Греция 29
Дания 29
Еуропалық қауымдастық 29
Ирландия 29
Исландия 110
Испания 29
Италия 29
Канада 49
Латвия* 29
Литва* 29
Лихтенштейн 29
Люксембург 29
Монако 29
Нидерланды 29
Жаңа Зеландия 100
Норвегия 101
Польша* 49
Португалия 29
Ресей Федерациясы* 100

Тарап Шығарындыларды шектеу немесе
қысқарту жөніндегі белгілі сандық
міндеттемелер
(пайызда базалық жыл немесе кезеңнен)

Румыния* 29
Словакия* 29
Словения* 29
Ұлыбритания және Солтүстік
Ирландия Құрама корольдігі 29
Америка Құрама Штаты 39
Украина* 100
Финляндия 29
Франция 29
Хорватия* 59
Чех Республикасы* 29
Швейцария 29
Швеция 29
Эстония* 29
Жапония 49

*Нарықтық экономикаға көшу процесін жүзеге асырушы Тараптар.

О проекте Закона Республики Казахстан "О ратификации Киотского протокола к Рамочной Конвенции Организации Объединенных Наций об изменении климата"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 октября 2008 года № 994

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О ратификации Киотского протокола к Рамочной Конвенции Организации Объединенных Наций об изменении климата".

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Проект

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

О ратификации Киотского протокола к Рамочной конвенции
Организации Объединенных Наций об изменении климата

Ратифицировать Киотский протокол к Рамочной конвенции Организации Объединенных Наций об изменении климата, совершенный в городе Киото 11 декабря 1997 года.

Президент
Республики Казахстан

КИОТСКИЙ ПРОТОКОЛ К РАМОЧНОЙ КОНВЕНЦИИ ОРГАНИЗАЦИИ
ОБЪЕДИНЕННЫХ НАЦИЙ ОБ ИЗМЕНЕНИИ КЛИМАТА

Стороны настоящего Протокола ,
являясь Сторонами Рамочной конвенции Организации Объединенных Наций об изменении климата, далее упоминаемой как "Конвенция",
в целях достижения окончательной цели Конвенции, как она изложена в статье 2,
ссылаясь на положения Конвенции,
руководствуясь статьей 3 Конвенции,
во исполнение Берлинского мандата, принятого в решении 1/СР.1 Конференции Сторон Конвенции на ее первой сессии,
договорились о следующем:

Статья 1

Для целей настоящего Протокола применяются определения, содержащиеся в статье 1 Конвенции. Кроме того:
1. "Конференция Сторон" означает Конференцию Сторон Конвенции.
2. "Конвенция" означает Рамочную конвенцию Организации Объединенных Наций об изменении климата, принятую в Нью-Йорке 9 мая 1992 года.
3. "Межправительственная группа экспертов по изменению климата" означает Межправительственную группу экспертов по изменению климата, учрежденную совместно Всемирной метеорологической организацией и Программой Организации Объединенных Наций по окружающей среде в 1988 году.
4. "Монреальский протокол" означает Монреальский протокол по веществам, разрушающим озоновый слой, принятый в Монреале 16 сентября 1987 года, с внесенными в него впоследствии изменениями и поправками.
5. "Присутствующие и участвующие в голосовании Стороны" означают Стороны, присутствующие и голосующие за или против.
6. "Сторона" означает, если из контекста не следует иное, Сторону настоящего Протокола.
7. "Сторона, включенная в приложение I", означает Сторону, включенную в приложение I к Конвенции с поправками, которые могут быть в него внесены, или Сторону, которая представила уведомление в соответствии с пунктом 2g статьи 4 Конвенции.

Статья 2

1. Каждая Сторона, включенная в приложение I, при выполнении своих определенных количественных обязательств по ограничению и сокращению выбросов в соответствии со статьей 3, в целях поощрения устойчивого развития:
а) осуществляет и/или далее разрабатывает в соответствии со своими национальными условиями такие политику и меры, как:
i) повышение эффективности использования энергии в соответствующих секторах национальной экономики;
ii) охрана и повышение качества поглотителей и накопителей парниковых газов, не регулируемых Монреальским протоколом, с учетом своих обязательств по соответствующим международным природоохранным соглашениям; содействие рациональным методам ведения лесного хозяйства, облесению и лесовозобновлению на устойчивой основе;
iii) поощрение устойчивых форм сельского хозяйства в свете соображений, связанных с изменением климата;
iv) проведение исследовательских работ, содействие внедрению, разработка и более широкое использование новых и возобновляемых видов энергии, технологий поглощения диоксида углерода и инновационных экологически безопасных технологий;
v) постепенное сокращение или устранение рыночных диспропорций, фискальных стимулов, освобождений от налогов и пошлин, и субсидий, противоречащих цели Конвенции, во всех секторах - источниках выбросов парниковых газов, и применение рыночных инструментов;
vi) поощрение надлежащих реформ в соответствующих секторах в целях содействия осуществлению политики и мер, ограничивающих или сокращающих выбросы парниковых газов, не регулируемых Монреальским протоколом;
vii) меры по ограничению и/или сокращению выбросов парниковых газов, не регулируемых Монреальским протоколом, на транспорте;
viii) ограничение и/или сокращение выбросов метана путем рекуперации и использования при удалении отходов, а также при производстве, транспортировке и распределении энергии;
b) сотрудничает с другими такими Сторонами в целях повышения индивидуальной и совокупной эффективности их политики и мер, принимаемых согласно настоящей статье, в соответствии с пунктом 2е (i) статьи 4 Конвенции. С этой целью эти Стороны предпринимают шаги для распространения своего опыта и обмена информацией о таких политике и мерах, включая разработку способов повышения их сопоставимости, транспарентности и эффективности. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, на своей первой сессии или впоследствии, как только это будет практически возможно, рассмотрит пути содействия такому сотрудничеству с учетом всей соответствующей информации.
2. Стороны, включенные в приложение I, стремятся к ограничению или сокращению выбросов парниковых газов, не регулируемых Монреальским протоколом, в результате использования бункерного топлива при воздушных и морских перевозках, действуя соответственно через Международную организацию гражданской авиации и Международную морскую организацию.
3. Стороны, включенные в приложение I, стремятся осуществлять политику и меры в соответствии с настоящей статьей таким образом, чтобы свести к минимуму неблагоприятные последствия, в том числе неблагоприятные последствия изменения климата, воздействие на международную торговлю и социальные, экологические и экономические последствия для других Сторон, в особенности для Сторон, являющихся развивающимися странами, в частности для тех, которые перечислены в пунктах 8 и 9 статьи 4 Конвенции, с учетом статьи 3 Конвенции. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, может, когда это необходимо, предпринимать дальнейшие действия в целях содействия осуществлению положений настоящего пункта.
4. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, если она, с учетом различных национальных условий и потенциальных последствий, примет решение о полезности координации любых политики и мер, предусмотренных в пункте 1а выше, рассматривает пути и средства налаживания координации таких политики и мер.

Статья 3

1. Стороны, включенные в приложение I, по отдельности или совместно обеспечивают, чтобы их совокупные антропогенные выбросы парниковых газов, перечисленных в приложении А, в эквиваленте диоксида углерода не превышали установленных для них количеств, рассчитанных во исполнение их определенных количественных обязательств по ограничению и сокращению выбросов, зафиксированных в приложении В, и в соответствии с положениями настоящей статьи, в целях сокращения их общих выбросов таких газов по меньшей мере на пять процентов по сравнению с уровнями 1990 года в период действия обязательств с 2008 по 2012 год.
2. Каждая Сторона, включенная в приложение I, к 2005 году добивается очевидного прогресса в выполнений своих обязательств по настоящему Протоколу.
3. Для выполнения каждой Стороной, включенной в приложение I, обязательств по настоящей статье используются чистые изменения в величине выбросов из источников и абсорбции поглотителями парниковых газов, являющиеся прямым результатом деятельности человека в области изменений в землепользовании и в лесном хозяйстве, ограниченной, начиная с 1990 года, облесением, лесовозобновлением и обезлесиванием, измеряемые как поддающиеся проверке изменения в накоплениях углерода в каждый период действия обязательств. Доклады о связанных с этими видами деятельности выбросах из источников и абсорбции поглотителями парниковых газов представляются в транспарентном и поддающемся проверке виде и рассматриваются в соответствии со статьями 7 и 8.
4. До первой сессии Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, каждая Сторона, включенная в приложение I, представляет на рассмотрение Вспомогательного органа для консультирования по научным и техническим аспектам данные для установления ее уровня накоплений углерода в 1990 году и для проведения оценки изменений в ее накоплениях углерода в последующие годы. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, на своей первой сессии или впоследствии, как только это будет практически возможно, примет решение в отношении условий, правил и руководящих принципов, касающихся того, как и какие дополнительные виды деятельности человека, связанные с изменениями в выбросах из источников и абсорбции поглотителями парниковых газов в категориях изменений в использовании сельскохозяйственных земель и в землепользовании и лесного хозяйства, прибавляются к количествам, установленным для Сторон, включенных в приложение I, или вычитаются из них, с учетом факторов неопределенности, транспарентности при представлении докладов, возможности проверки, методологической работы Межправительственной группы экспертов по изменению климата, консультаций, представляемых Вспомогательным органом для консультирования по научным и техническим аспектам в соответствии со статьей 5, и решений Конференции Сторон. Такое решение применяется во второй и в последующие периоды действия обязательств. Сторона может решить применять такое решение об этих дополнительных видах деятельности человека в свой первый период действия обязательств при условии, что эти виды деятельности имеют место с 1990 года.
5. Стороны, включенные в приложение I, осуществляющие процесс перехода к рыночной экономике, базовый год или период для которых был установлен во исполнение решения 9/СР.2 второй сессии Конференции Сторон Конвенции, используют этот базовый год или период для осуществления своих обязательств по настоящей статье. Любая другая Сторона, включенная в приложение I, осуществляющая процесс перехода к рыночной экономике, которая еще не представила свое первое национальное сообщение согласно статье 12 Конвенции, может также уведомить Конференцию Сторон, действующую в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, о том, что она намерена использовать иной, чем 1990 год, базовый год или период для осуществления своих обязательств по настоящей статье. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, решает вопрос о принятии такого уведомления.
6. С учетом пункта 6 статьи 4 Конвенции при выполнении ими своих обязательств, помимо обязательств по настоящей статье, определенная степень гибкости предоставляется Конференцией Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, тем Сторонам, включенным в приложение I, которые осуществляют процесс перехода к рыночной экономике.
7. В первый период действия определенных количественных обязательств по ограничению и сокращению выбросов, с 2008 до 2012 года, установленное количество для каждой Стороны, включенной в приложение I, равно зафиксированной для нее в приложении В процентной доле ее чистых совокупных антропогенных выбросов парниковых газов, перечисленных в приложении А, в эквиваленте диоксида углерода за 1990 год или за базовый год или период, определенный в соответствии с пунктом 5 выше, умноженной на пять. Те Стороны, включенные в приложение I, для которых изменения в землепользовании и лесное хозяйство являлись в 1990 году чистыми источниками выбросов парниковых газов, для целей расчета своих установленных количеств включают в свои выбросы за базовый 1990 год или за базовый период совокупные антропогенные выбросы из источников в эквиваленте диоксида углерода за вычетом абсорбции поглотителями в 1990 году в результате изменений в землепользовании.
8. Каждая Сторона, включенная в приложение I, для целей расчета, упомянутого в пункте 7 выше, может использовать 1995 год как базовый год для гидрофторуглеродов, перфторуглеродов и гексафторида серы.
9. Обязательства для последующих периодов для Сторон, включенных в приложение I, устанавливаются в поправках к приложению В к настоящему Протоколу, которые принимаются в соответствии с положениями пункта 7 статьи 21. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, начнет рассмотрение таких обязательств не менее чем за семь лет до конца первого периода действия обязательств, упомянутого в пункте 1 выше.
10. Любые единицы сокращения выбросов или любая часть установленного количества, которые какая-либо Сторона приобретает у другой Стороны в соответствии с положениями статьи 6 или статьи 17, прибавляются к установленному количеству приобретающей Стороны.
11. Любые единицы сокращения выбросов или любая часть установленного количества, которые какая-либо Сторона передает другой Стороне в соответствии с положениями статьи 6 или статьи 17, вычитаются из установленного количества передающей Стороны.
12. Любые сертифицированные единицы сокращения выбросов, которые какая-либо Сторона приобретает у другой Стороны в соответствии с положениями статьи 12, прибавляются к установленному количеству приобретающей Стороны.
13. Если выбросы Стороны, включенной в приложение I, в тот или иной период действия обязательств меньше количества, установленного для нее согласно настоящей статье, то эта разница, по просьбе этой Стороны, прибавляется к установленному количеству этой Стороны на последующие периоды действия обязательств.
14. Каждая Сторона, включенная в приложение I, стремится осуществлять обязательства, упомянутые в пункте 1 выше, таким образом, чтобы свести к минимуму неблагоприятные социальные, экологические и экономические последствия для Сторон, являющихся развивающимися странами, в особенности для тех Сторон, которые перечислены в пунктах 8 и 9 статьи 4 Конвенции. Согласно соответствующим решениям Конференции Сторон об осуществлении этих пунктов Конференция Сторон Конвенции, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, на своей первой сессии рассмотрит, какие действия необходимо предпринять для сведения к минимуму неблагоприятных последствий изменения климата и/или последствий мер реагирования для перечисленных в упомянутых выше пунктах Сторон. К числу вопросов, подлежащих рассмотрению, относятся обеспечение финансирования, страхование и передача технологии.

Статья 4

1. Любые Стороны, включенные в приложение I, которые достигли соглашения о совместном выполнении своих обязательств по статье 3, рассматриваются как выполнившие эти обязательства при условии, что их общие суммарные совокупные антропогенные выбросы парниковых газов, перечисленных в приложении А, в эквиваленте диоксида углерода не превышают их установленных количеств, рассчитанных во исполнение их определенных количественных обязательств по ограничению и сокращению выбросов, зафиксированных в приложении В, и в соответствии с положениями статьи 3. Соответствующий уровень выбросов, устанавливаемый для каждой из Сторон такого соглашения, определяется в этом соглашении.
2. Стороны любого такого соглашения уведомляют секретариат об условиях соглашения в день сдачи на хранение своих документов о ратификации, принятии, одобрении настоящего Протокола или о присоединении к нему. Секретариат в свою очередь информирует Стороны и сигнатариев Конвенции об условиях данного соглашения.
3. Любое такое соглашение остается в силе в течение периода действия обязательств, указанного в пункте 7 статьи 3.
4. Если Стороны, действующие совместно, делают это в рамках региональной организации экономической интеграции или совместно с ней, то никакое изменение в составе этой организации после принятия настоящего Протокола не влияет на существующие обязательства по настоящему Протоколу. Любое изменение состава организации применяется только для целей тех обязательств по статье 3, которые были приняты после этого изменения.
5. В случае, если Стороны такого соглашения не достигли своих общих суммарных сокращений уровня выбросов, каждая Сторона этого соглашения несет ответственность за свои собственные уровни выбросов, установленные в этом соглашении.
6. Если Стороны, действующие совместно, делают это в рамках региональной организации экономической интеграции, которая сама является Стороной настоящего Протокола, или совместно с ней, то каждое государство-член такой региональной организации экономической интеграции по отдельности и вместе с региональной организацией экономической интеграции, действующей в соответствии со статьей 24, в случае невыполнения общих суммарных сокращений уровня выбросов несет ответственность за свой уровень выбросов, уведомление о котором было представлено в соответствии с настоящей статьей.

Статья 5

1. Каждая Сторона, включенная в приложение I, создает не позднее чем за один год до начала первого периода действия обязательств национальную систему для оценки антропогенных выбросов из источников и абсорбции поглотителями всех парниковых газов, не регулируемых Монреальским протоколом. Руководящие принципы для таких национальных систем, которые включают в себя методологии, указанные в пункте 2 ниже, принимаются Конференцией Сторон, действующей с качестве совещания Сторон настоящего Протокола, на ее первой сессии.
2. Методологиями для оценки антропогенных выбросов из источников и абсорбции поглотителями всех парниковых газов, не регулируемых Монреальским протоколом, являются методологии, принятые Межправительственной группой экспертов по изменению климата и одобренные Конференцией Сторон Конвенции на ее третьей сессии. Когда такие методологии не используются, вносятся надлежащие коррективы в соответствии с методологиями, одобренными Конференцией Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, на ее первой сессии. На основе работы, в частности, Межправительственной группы экспертов по изменению климата и консультаций, предоставляемых Вспомогательным органом для консультирования по научным и техническим аспектам, Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, регулярно проводит обзор таких методологий и коррективов и, когда это необходимо, пересматривает их, в полной мере принимая во внимание любые соответствующие решения Конференции Сторон. Любой пересмотр методологий или коррективов применяется только для целей установления выполнения обязательств по статье 3 в отношении любого периода действия обязательств, следующего за упомянутым пересмотром.
3. Потенциалами глобального потепления, используемыми для пересчета в эквивалент диоксида углерода антропогенных выбросов из источников и абсорбции поглотителями парниковых газов, перечисленных в приложении А, являются потенциалы, принятые Межправительственной группой экспертов по изменению климата и одобренные Конференцией Сторон Конвенции на ее третьей сессии. На основе работы, в частности, Межправительственной группы экспертов по изменению климата и консультаций, предоставляемых Вспомогательным органом для консультирования по научным и техническим аспектам, Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, регулярно рассматривает величины потенциала глобального потепления каждого такого парникового газа и, когда это необходимо, пересматривает их, в полной мере принимая во внимание любые соответствующие решения Конференции Сторон. Любой пересмотр величины того или иного потенциала глобального потепления применяется только к обязательствам по статье 3 в отношении любого периода действия обязательств, следующего за упомянутым пересмотром.

Статья 6

1. Для целей выполнения своих обязательств по статье 3 любая Сторона, включенная в приложение I, может передавать любой другой такой Стороне или приобретать у нее единицы сокращения выбросов, полученные в результате проектов, направленных на сокращение антропогенных выбросов из источников или на увеличение абсорбции поглотителями парниковых газов в любом секторе экономики, при условии, что:
a) любой такой проект был утвержден участвующими Сторонами;
b) любой такой проект предусматривает сокращение выбросов из источников или увеличение абсорбции поглотителями, дополнительное к тому, которое могло бы иметь место в ином случае;
c) она не приобретает никаких единиц сокращения выбросов, если она не соблюдает свои обязательства по статьям 5 и 7; и
d) приобретение единиц сокращения выбросов дополняет внутренние действия для целей выполнения обязательств по статье 3.
2. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, может на своей первой сессии или впоследствии, как только это будет практически возможно, выработать дальнейшие руководящие принципы для осуществления настоящей статьи, в том числе для проверки и представления докладов.
3. Сторона, включенная в приложение I, может уполномочивать юридических лиц участвовать, под ее ответственность, в действиях, ведущих к получению, передаче или приобретению единиц сокращения выбросов в соответствии с настоящей статьей.
4. Если в соответствии с положениями статьи 8 выявлен вопрос, касающийся выполнения той или иной Стороной, включенной в приложение I, требований, указанных в настоящей статье, передача и приобретение единиц сокращения выбросов могут продолжаться после выявления этого вопроса при условии, что никакие такие единицы не могут использоваться ни одной из Сторон для выполнения своих обязательств по статье 3 до тех пор, пока не будет решен вопрос о соблюдении.

Статья 7

1. Каждая Сторона, включенная в приложение I, включает в свой ежегодный кадастр антропогенных выбросов из источников и абсорбции поглотителями парниковых газов, не регулируемых Монреальским протоколом, представляемый согласно соответствующим решениям Конференции Сторон Конвенции, определяемую в соответствии с пунктом 4 ниже необходимую дополнительную информацию для целей обеспечения соблюдения статьи 3.
2. Каждая Сторона, включенная в приложение I, включает в свое национальное сообщение, представляемое согласно статье 12 Конвенции, определяемую в соответствии с пунктом 4 ниже дополнительную информацию, необходимую для того, чтобы продемонстрировать соблюдение своих обязательств по настоящему Протоколу.
3. Каждая Сторона, включенная в приложение I, представляет информацию, требуемую согласно пункту 1 выше, на ежегодной основе начиная с первого кадастра, подлежащего представлению согласно Конвенции, за первый год периода действия обязательств после вступления настоящего Протокола в силу для этой Стороны. Каждая такая Сторона представляет информацию, требуемую согласно пункту 2 выше, как часть первого национального сообщения, подлежащего представлению согласно Конвенции, после вступления для нее в силу настоящего Протокола и после принятия руководящих принципов, как это предусмотрено в пункте 4 ниже. Периодичность последующего представления информации, требуемой согласно настоящей статье, определяется Конференцией Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, с учетом любого расписания для представления национальных сообщений, принятого Конференцией Сторон.
4. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, принимает на своей первой сессии и впоследствии периодически пересматривает руководящие принципы для подготовки информации, требуемой в соответствии с настоящей статьей, с учетом принятых Конференцией Сторон руководящих принципов для подготовки национальных сообщений Сторон, включенных в приложение I. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, также до начала первого бюджетного периода действия обязательств принимает решение о порядке учета установленных количеств.

Статья 8

1. Информация, представляемая в соответствии со статьей 7 каждой Стороной, включенной в приложение I, рассматривается группами экспертов по рассмотрению во исполнение соответствующих решений Конференции Сторон и в соответствии с руководящими принципами, принятыми для этой цели Конференцией Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, согласно пункту 4 ниже. Информация, представляемая согласно пункту 1 статьи 7 каждой Стороной, включенной в приложение I, рассматривается как часть ежегодных компиляции и учета кадастров выбросов и установленных количеств. В дополнение к этому, информация, представляемая согласно пункту 2 статьи 7 каждой Стороной, включенной в приложение I, рассматривается как часть рассмотрения сообщений.
2. Группы экспертов по рассмотрению координируются секретариатом и состоят из экспертов, отобранных из числа кандидатур, выдвинутых Сторонами Конвенции, и, когда это необходимо, межправительственными организациями, в соответствии с руководящими указаниями, принятыми для этой цели Конференцией Сторон.
3. В рамках процесса рассмотрения проводится тщательная и всеобъемлющая техническая оценка всех аспектов осуществления настоящего Протокола той или иной Стороной. Группы экспертов по рассмотрению готовят доклад для Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, в котором приводится оценка осуществления Стороной ее обязательств и выявляются любые потенциальные проблемы и факторы, влияющие на выполнение обязательств. Такие доклады распространяются секретариатом среди всех Сторон Конвенции. Секретариат составляет перечень вопросов, касающихся осуществления, которые были выявлены в таких докладах, для дальнейшего рассмотрения Конференцией Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола.
4. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, принимает на своей первой сессии и впоследствии периодически пересматривает руководящие принципы для рассмотрения хода осуществления настоящего Протокола группами экспертов по рассмотрению с учетом соответствующих решений Конференции Сторон.
5. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, при содействии Вспомогательного органа по осуществлению и, в зависимости от обстоятельств, Вспомогательного органа для консультирования по научным и техническим аспектам рассматривает:
a) информацию, представленную Сторонами в соответствии со статьей 7, и доклады экспертов об ее рассмотрении, проведенном в соответствии с настоящей статьей; и
b) те вопросы, касающиеся осуществления, которые были включены секретариатом в перечень в соответствии с пунктом 3 выше, а также любые вопросы, поднятые Сторонами.
6. После рассмотрения информации, упомянутой в пункте 5 выше, Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, принимает решения по любым вопросам, которые необходимы для осуществления настоящего Протокола.

Статья 9

1. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, периодически рассматривает настоящий Протокол в свете наилучшей имеющейся научной информации и оценок изменения климата и его последствий, а также имеющей к этому отношение технической, социальной и экономической информации. Такие рассмотрения координируются с соответствующими рассмотрениями в рамках Конвенции, в частности с рассмотрениями, предусмотренными согласно пункту 2d статьи 4 и пункту 2а статьи 7 Конвенции. На основе этих рассмотрений Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, принимает соответствующие решения.
2. Первое рассмотрение проводится на второй сессии Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола. Дальнейшие рассмотрения проводятся регулярно и своевременно.

Статья 10

Все Стороны, принимая во внимание свою общую, но дифференцированную ответственность и свои особые национальные и региональные приоритеты, цели и условия в области развития, без введения в действие новых обязательств для Сторон, не включенных в приложение I, но вновь подтверждая существующие обязательства по пункту 1 статьи 4 Конвенции и продолжая содействовать осуществлению этих обязательств для достижения устойчивого развития, принимая во внимание пункты 3, 5 и 7 статьи 4 Конвенции:
а) формулируют, когда это уместно и насколько это возможно, эффективные с точки зрения затрат национальные и, в соответствующих случаях, региональные программы повышения качества местных показателей выбросов, данных о деятельности и/или моделей, которые отражают социально-экономические условия каждой Стороны, в целях составления и периодического обновления национальных кадастров антропогенных выбросов из источников и абсорбции поглотителями парниковых газов, не регулируемых Монреальским протоколом, используя сопоставимые методологии, которые будут одобрены Конференцией Сторон, и в соответствии с руководящими принципами для подготовки национальных сообщений, принятыми Конференцией Сторон;
b) формулируют, осуществляют, публикуют и регулярно обновляют национальные и, в соответствующих случаях, региональные программы, предусматривающие меры по смягчению последствий изменения климата и меры по содействию адекватной адаптации к изменению климата:
i) такие программы, в частности, касаются секторов энергетики, транспорта и промышленности, а также сельского хозяйства, лесного хозяйства и удаления отходов. Кроме того, адаптацию к изменению климата можно усовершенствовать благодаря адаптационным технологиям и методам совершенствования территориально-пространственного планирования;
ii) Стороны, включенные в приложение I, представляют информацию о действиях согласно настоящему Протоколу, включая национальные программы, в соответствии со статьей 7; а другие Стороны стремятся, в соответствующих случаях, включать в свои национальные сообщения информацию о программах, предусматривающих меры, которые, по мнению соответствующей Стороны, способствуют решению проблем изменения климата и его неблагоприятных последствий, включая борьбу с увеличением выбросов парниковых газов, а также повышение качества поглотителей и увеличение абсорбции поглотителями, укрепление потенциала и адаптационные меры;
c) сотрудничают в поощрении создания эффективных условий для разработки, применения и распространения экологически безопасных технологий, ноу-хау, практики и процессов, имеющих отношение к изменению климата, и предпринимают все практически выполнимые шаги в целях поощрения, облегчения и финансирования, в зависимости от обстоятельств, передачи таких технологий, ноу-хау, практики и процессов и доступа к ним, особенно для развивающихся стран, включая разработку политики и программ эффективной передачи экологически безопасных технологий, которые находятся в собственности государства или являются общественным достоянием, и создание благоприятных условий для частного сектора в том, что касается поощрения и расширения передачи экологически безопасных технологий и доступа к ним;
d) сотрудничают в научно-технических исследованиях и способствуют сохранению и развитию систем систематического наблюдения и развитию архивов данных для снижения неопределенностей, связанных с климатической системой, неблагоприятными последствиями изменения климата и экономическими и социальными последствиями различных стратегий реагирования, а также поощряют развитие и укрепление внутреннего потенциала и возможностей участвовать в международных и межправительственных усилиях, программах и сетях в области научных исследований и систематического наблюдения, принимая во внимание статью 5 Конвенции;
e) принимают меры по сотрудничеству и поощрению на международном уровне, используя, когда это уместно, существующие органы, в деле разработки и осуществления программ просвещения и подготовки кадров, включая активизацию укрепления национального потенциала, в частности людских и организационных ресурсов, и обмен сотрудниками или прикомандирование сотрудников для подготовки экспертов в этой области, особенно для развивающихся стран, а также способствуют на национальном уровне информированию общественности и доступу общественности к информации об изменении климата. Приемлемые условия для осуществления этой деятельности в рамках соответствующих органов Конвенции подлежат разработке с учетом статьи 6 Конвенции;
f) включают в свои национальные сообщения информацию о программах и деятельности, осуществляемых во исполнение настоящей статьи согласно соответствующим решениям Конференции Сторон; и
g) при осуществлении обязательств по настоящей статье в полной мере принимают во внимание пункт 8 статьи 4 Конвенции.

Статья 11

1. При осуществлении статьи 10 Стороны принимают во внимание положения пунктов 4, 5, 7, 8 и 9 статьи 4 Конвенции.
2. В контексте осуществления пункта 1 статьи 4 Конвенции, в соответствии с положениями пункта 3 статьи 4 и статьи 11 Конвенции и через орган или органы, на которые возложено управление финансовым механизмом Конвенции, Стороны, являющиеся развитыми странами, и иные развитые Стороны, включенные в приложение II к Конвенции:
а) предоставляют новые и дополнительные финансовые ресурсы для покрытия всех согласованных издержек, понесенных Сторонами, являющимися развивающимися странами, при продвижении вперед в деле выполнения обязательств по пункту 1а статьи 4 Конвенции, охватываемых подпунктом а статьи 10; и
b) также предоставляют такие финансовые ресурсы, в том числе для передачи технологии, которые необходимы Сторонам, являющимся развивающимися странами, для покрытия всех согласованных дополнительных издержек, связанных с продвижением вперед в деле выполнения обязательств по пункту 1 статьи 4 Конвенции, охватываемых статьей 10 и согласованных между Стороной, являющейся развивающейся страной, и международным органом или органами, упоминаемыми в статье 11 Конвенции, в соответствии с этой статьей.
При выполнении этих существующих обязательств принимается во внимание потребность в адекватном и предсказуемом потоке средств и важность соответствующего распределения бремени между Сторонами, являющимися развитыми странами. Руководящие указания для органа или органов, на которые возложено управление финансовым механизмом Конвенции, содержащиеся в соответствующих решениях Конференции Сторон, в том числе согласованные до принятия настоящего Протокола, применяются mutatis mutandis к положениям настоящего пункта.
3. Стороны, являющиеся развитыми странами, и иные развитые Стороны, включенные в приложение II к Конвенции, могут также предоставлять, а Стороны, являющиеся развивающимися странами, получать финансовые средства для осуществления статьи 10 по двусторонним, региональным и другим многосторонним каналам.

Статья 12

1. Настоящим определяется механизм чистого развития.
2. Цель механизма чистого развития состоит в том, чтобы помогать Сторонам, не включенным в приложение I, в обеспечении устойчивого развития и в содействии достижению конечной цели Конвенции и помогать Сторонам, включенным в приложение I, в обеспечении соблюдения их определенных количественных обязательств по ограничению и сокращению выбросов согласно статье 3.
3. В рамках механизма чистого развития:
a) Стороны, не включенные в приложение I, пользуются выгодами от осуществления деятельности по проектам, приводящей к сертифицированным сокращениям выбросов; и
b) Стороны, включенные в приложение I, могут использовать сертифицированные сокращения выбросов в результате такой деятельности по проектам с целью содействия соблюдению части их определенных количественных обязательств по сокращению и ограничению выбросов согласно статье 3, как они определены Конференцией Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола.
4. Механизм чистого развития подчиняется и руководствуется указаниями Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, и управляется исполнительным советом механизма чистого развития.
5. Сокращения выбросов в результате каждого вида деятельности по проектам сертифицируются оперативными органами, которые будут назначены Конференцией Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, на основе:
a) добровольного участия, одобренного каждой участвующей Стороной;
b) реальных, измеримых и долгосрочных преимуществ, связанных со смягчением последствий изменения климата; и
c) сокращений выбросов, дополнительных к любым сокращениям, которые могли бы иметь место в отсутствие сертифицированного вида деятельности по проектам.
6. Механизм чистого развития оказывает помощь в организации, по мере необходимости, финансирования сертифицированных видов деятельности по проектам.
7. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, на своей первой сессии вырабатывает условия и процедуры с целью обеспечения транспарентности, эффективности и подотчетности путем независимой ревизии и проверки деятельности по проектам.
8. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, обеспечивает, чтобы часть поступлений от сертифицированных видов деятельности по проектам использовалась для покрытия административных расходов, а также для оказания помощи Сторонам, являющимся развивающимися странами, которые особенно уязвимы к неблагоприятному воздействию изменения климата, в погашении расходов, связанных с адаптацией.
9. В механизме чистого развития, в том числе в деятельности, упомянутой в пункте 3а выше, и в приобретении сертифицированных сокращений выбросов, могут участвовать частные и/или государственные субъекты, и такое участие осуществляется в соответствии с любыми руководящими указаниями, которые может давать исполнительный совет механизма чистого развития.
10. Сертифицированные сокращения выбросов, достигнутые в период с 2000 года до начала первого периода действия обязательств, могут использоваться для оказания помощи в обеспечении соблюдения в первый период действия обязательств.

Статья 13

1. Конференция Сторон, высший орган Конвенции, действует в качестве совещания Сторон настоящего Протокола.
2. Стороны Конвенции, которые не являются Сторонами настоящего Протокола, могут участвовать в качестве наблюдателей в работе любой сессии Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола. Когда Конференция Сторон действует в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, решения в отношении настоящего Протокола принимаются только Сторонами настоящего Протокола.
3. Когда Конференция Сторон действует в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, любой член Президиума Конференции Сторон, представляющий Сторону Конвенции, которая в данный момент не является Стороной настоящего Протокола, замещается дополнительным членом, избираемым Сторонами настоящего Протокола из их числа.
4. Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, регулярно рассматривает осуществление настоящего Протокола и принимает в рамках своего мандата решения, необходимые для содействия его эффективному осуществлению. Она выполняет функции, возложенные на нее в соответствии с настоящим Протоколом, и:
a) оценивает на основе всей информации, представленной ей в соответствии с положениями настоящего Протокола, ход осуществления настоящего Протокола Сторонами, общий эффект мер, принимаемых во исполнение настоящего Протокола, в частности экологические, экономические и социальные эффекты, а также их кумулятивное воздействие и степень прогресса в достижении цели Конвенции;
b) периодически рассматривает обязательства Сторон по настоящему Протоколу, должным образом учитывая любые рассмотрения, требуемые согласно пункту 2d статьи 4 и пункту 2 статьи 7 Конвенции, в свете цели Конвенции, опыта, накопленного при ее осуществлении, и эволюции научных и технических знаний, и в этой связи рассматривает и принимает регулярные доклады об осуществлении настоящего Протокола;
c) способствует и содействует обмену информацией о мерах, принимаемых Сторонами для решения проблем изменения климата и его последствий, принимая во внимание различия в условиях, ответственности и возможностях Сторон и их соответствующие обязательства по настоящему Протоколу;
d) содействует, по просьбе двух или более Сторон, координации мер, принимаемых ими для решения проблем изменения климата и его последствий, принимая во внимание различия в условиях, ответственности и возможностях Сторон и их соответствующие обязательства по настоящему Протоколу;
e) поощряет и направляет в соответствии с целью Конвенции и положениями настоящего Протокола, и в полной мере принимая во внимание соответствующие решения Конференции Сторон Конвенции, разработку и периодическое уточнение сопоставимых методологий для эффективного осуществления настоящего Протокола, которые будут одобряться Конференцией Сторон, выступающей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола;
f) выносит рекомендации по любым вопросам, которые необходимы для осуществления настоящего Протокола;
g) принимает меры для мобилизации дополнительных финансовых средств в соответствии с пунктом 2 статьи 11;
h) учреждает такие вспомогательные органы, которые потребуются для осуществления настоящего Протокола;
i) запрашивает и использует, когда это необходимо, услуги и сотрудничество компетентных международных организаций и межправительственных и неправительственных органов и представляемую ими информацию; и
j) выполняет такие другие функции, которые могут потребоваться для осуществления настоящего Протокола, и рассматривает любые задачи, являющиеся результатом решения Конференции Сторон.
5. Правила процедуры Конференции Сторон и финансовые процедуры, применяемые согласно Конвенции, применяются к настоящему Протоколу mutatis mutandis, за исключением тех случаев, когда Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, может на основе консенсуса принять иное решение.
6. Секретариат созывает первую сессию Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, одновременно с первой сессией Конференции Сторон, которая запланирована после даты вступления в силу настоящего Протокола. Последующие очередные сессии Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, проводятся ежегодно и одновременно с очередными сессиями Конференции Сторон, если Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, не примет иного решения.
7. Внеочередные сессии Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, созываются, когда Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, сочтет это необходимым, или по письменному требованию любой из Сторон при условии, что в течение шести месяцев после того, как секретариат направит это требование Сторонам, оно будет поддержано не менее чем одной третью Сторон.
8. Организация Объединенных Наций, ее специализированные учреждения и Международное агентство по атомной энергии, а также любое государство-член таких организаций или наблюдатели при них, которые не являются Сторонами Конвенции, могут быть представлены на сессиях Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, в качестве наблюдателей. Любые органы или учреждения, будь то национальные или международные, правительственные или неправительственные, которые обладают компетенцией в вопросах, относящихся к сфере действия настоящего Протокола и которые сообщили секретариату о своем желании быть представленными на сессии Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, в качестве наблюдателя, могут быть допущены к участию в ней, за исключением тех случаев, когда против этого возражают не менее одной трети присутствующих Сторон. Допуск и участие наблюдателей регулируются правилами процедуры, как это предусмотрено в пункте 5 выше.

Статья 14

1. Секретариат, учрежденный в соответствии со статьей 8 Конвенции, действует в качестве секретариата настоящего Протокола.
2. Пункт 2 статьи 8 Конвенции о функциях секретариата и пункт 3 статьи 8 Конвенции об организации функционирования секретариата применяются к настоящему Протоколу mutatis mutandis. Кроме того, секретариат выполняет функции, возложенные на него согласно настоящему Протоколу.

Статья 15

1. Вспомогательный орган для консультирования по научным и техническим аспектам и Вспомогательный орган по осуществлению, учрежденные в соответствии со статьями 9 и 10 Конвенции, действуют соответственно в качестве Вспомогательного органа для консультирования по научным и техническим аспектам и Вспомогательного органа по осуществлению настоящего Протокола. Положения, касающиеся функционирования этих двух органов в соответствии с Конвенцией, применяются к настоящему Протоколу mutatis mutandis. Сессии заседаний Вспомогательного органа для консультирования по научным и техническим аспектам и Вспомогательного органа по осуществлению настоящего Протокола проводятся соответственно в связи с заседаниями Вспомогательного органа для консультирования по научным и техническим аспектам и Вспомогательного органа по осуществлению Конвенции.
2. Стороны Конвенции, которые не являются Сторонами настоящего Протокола, могут участвовать в качестве наблюдателей в работе любой сессии вспомогательных органов. Когда вспомогательные органы действуют в качестве вспомогательных органов настоящего Протокола, решения в отношении настоящего Протокола принимаются лишь теми Сторонами, которые являются Сторонами настоящего Протокола.
3. Когда вспомогательные органы, учрежденные в соответствии со статьями 9 и 10 Конвенции, выполняют свои функции в отношении вопросов, касающихся настоящего Протокола, любой член бюро этих вспомогательных органов, представляющий Сторону Конвенции, которая в данный момент не является Стороной настоящего Протокола, замещается дополнительным членом, который избирается Сторонами настоящего Протокола из их числа.

Статья 16

Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, рассмотрит, как только это будет практически возможно, вопрос о применении к настоящему Протоколу многостороннего консультативного процесса, упомянутого в статье 13 Конвенции, и о модификации этого процесса, если это необходимо, в свете любых соответствующих решений, которые могут быть приняты Конференцией Сторон. Любой многосторонний консультативный процесс, который может применяться к настоящему Протоколу, действует без ущерба для процедур и механизмов, учрежденных в соответствии со статьей 18.

Статья 17

Конференция Сторон определяет соответствующие принципы, условия, правила и руководящее принципы, в частности, для проверки, представления докладов и учета торговли выбросами. Стороны, включенные в приложение В, могут участвовать в торговле выбросами для целей выполнения своих обязательств по статье 3. Любая такая торговля дополняет внутренние действия для целей выполнения определенных количественных обязательств по ограничению и сокращению выбросов согласно настоящей статье.

Статья 18

Конференция Сторон, действующая в качестве совещания Сторон настоящего Протокола, на своей первой сессии утверждает надлежащие и эффективные процедуры и механизмы для определения случаев несоблюдения положений настоящего Протокола и реагирования на такие случаи несоблюдения, в том числе путем разработки ориентировочного перечня последствий, принимая во внимание причину, вид, степень и частотность несоблюдения. Любые процедуры и механизмы согласно настоящей статье, влекущие за собой последствия, имеющие обязательный характер, принимаются путем внесения поправки в настоящий Протокол.

Статья 19

Положения статьи 14 Конвенции об урегулировании споров применяются к настоящему Протоколу mutatis mutandis.

Статья 20

1. Любая Сторона может предлагать поправки к настоящему Протоколу.
2. Поправки к настоящему Протоколу принимаются на очередной сессии Конференции Сторон, действующей в качестве Совещания Сторон настоящего Протокола. Секретариат сообщает Сторонам текст любой предлагаемой поправки к настоящему Протоколу не менее чем за шесть месяцев до начала заседания, на котором она предлагается для принятия, Секретариат сообщает также текст любых предлагаемых поправок Сторонам и сигнатариям Конвенции и, для информации, Депозитарию.
3. Стороны делают все возможное для достижения согласия по любой предлагаемой поправке к настоящему Протоколу на основе консенсуса. Если все усилия, направленные на достижение консенсуса, были исчерпаны и согласие не было достигнуто, то поправка в качестве последней меры принимается большинством в три четверти голосов присутствующих и участвующих в голосовании на данном заседании Сторон. Секретариат сообщает текст принятой поправки Депозитарию, который препровождает его всем Сторонам для принятия.
4. Документы о принятии в отношении поправки сдаются на хранение Депозитарию. Поправка, принятая в соответствии с пунктом 3 выше, вступает в силу для тех Сторон, которые приняли ее, на девяностый день со дня получения Депозитарием документа о принятии по меньшей мере от трех четвертей Сторон настоящего Протокола.
5. Поправка вступает в силу для любой другой Стороны на девяностый день после даты сдачи данной Стороной на хранение Депозитарию ее документа о принятии указанной поправки.

Статья 21

1. Приложения к настоящему Протоколу составляют его неотъемлемую часть, и, если прямо не предусматривается иного, ссылка на настоящий Протокол представляет собой в то же время ссылку на любые приложения к нему. Любые приложения, принятые после вступления в силу настоящего Протокола, ограничиваются перечнями, формами или любыми другими материалами описательного характера, которые касаются научных, технических, процедурных или административных вопросов.
2. Любая Сторона может вносить предложения о принятии приложения к настоящему Протоколу и может предлагать поправки к приложениям к настоящему Протоколу.
3. Приложения к настоящему Протоколу и поправки к приложениям к настоящему Протоколу принимаются на очередной сессии Конференции Сторон, действующей в качестве совещания Сторон настоящего Протокола. Секретариат сообщает Сторонам текст любого предлагаемого приложения или любой предлагаемой поправки к приложению не менее чем за шесть месяцев до начала заседания, на котором они предлагаются для принятия. Секретариат сообщает также текст любого предлагаемого приложения или любой предлагаемой поправки к приложению Сторонам и сигнатариям Конвенции и, для информации, Депозитарию.
4. Стороны делают все возможное для достижения согласия по любому предлагаемому приложению или по любой предлагаемой поправке к приложению на основе консенсуса. Если все усилия, направленные на достижение консенсуса, были исчерпаны и согласие не было достигнуто, то приложение или поправка к приложению в качестве последней меры принимается большинством в три четверти голосов присутствующих и участвующих в голосовании на данном заседании Сторон. Секретариат сообщает текст принятого приложения или принятой поправки к приложению Депозитарию, который препровождает его всем Сторонам для принятия.
5. Приложение или поправка к приложению, помимо приложений А и В, которые были приняты в соответствии с пунктами 3 и 4 выше, вступает в силу для всех Сторон настоящего Протокола через шесть месяцев после даты направления Депозитарием сообщения таким Сторонам о принятии данного приложения или о принятии поправки к приложению, за исключением тех Сторон, которые в течение этого периода в письменной форме уведомили Депозитария о своем непринятии данного приложения или данной поправки к приложению. Приложение или поправка к приложению вступает в силу для Сторон, которые аннулируют свое уведомление о непринятии, на девяностый день после даты получения Депозитарием сообщения об аннулировании такого уведомления.
6. Если принятие приложения или поправки к приложению связано с внесением поправки в настоящий Протокол, то такое приложение или такая поправка к приложению не вступает в силу до тех пор, пока не вступит в силу поправка к настоящему Протоколу.
7. Поправки к приложениям А и В к настоящему Протоколу принимаются и вступают в силу в соответствии с процедурой, изложенной в статье 20, при условии, что любая поправка к приложению В принимается только при письменном согласии затрагиваемой Стороны.

Статья 22

1. За исключением случаев, предусмотренных в пункте 2 ниже, каждая Сторона имеет один голос.
2. Региональные организации экономической интеграции участвуют в голосовании по вопросам, входящим в их компетенцию, с числом голосов, равным числу их государств-членов, являющихся Сторонами настоящего Протокола. Такая организация не пользуется правом голоса, если своим правом пользуется какое-либо из ее государств-членов, и наоборот.

Статья 23

Функции Депозитария настоящего Протокола выполняет Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций.

Статья 24

1. Настоящий Протокол открыт для подписания и подлежит ратификации, принятию или одобрению государствами и региональными организациями экономической интеграции, которые являются Сторонами Конвенции. Он открыт для подписания в Центральных учреждениях Организации Объединенных Наций в Нью-Йорке с 16 марта 1998 года по 15 марта 1999 года. Настоящий Протокол открывается для присоединения на следующий день после даты его закрытия для подписания. Документы о ратификации, принятии, одобрении или присоединении сдаются на хранение Депозитарию.
2. Любая региональная организация экономической интеграции, которая становится Стороной настоящего Протокола, но при этом ни одно из ее государств-членов не является Стороной, несет все обязательства, вытекающие из настоящего Протокола. В случае таких организаций, у которых одно или несколько государств-членов являются Сторонами настоящего Протокола, данная организация и ее государства-члены принимают решение в отношении своих соответствующих обязанностей по выполнению ими взятых на себя обязательств по настоящему Протоколу. В таких случаях данная организация и ее государства-члены не могут одновременно пользоваться правами в соответствии с настоящим Протоколом.
3. В своих документах о ратификации, принятии, одобрении или присоединении региональные организации экономической интеграции объявляют о пределах своей компетенции в отношении вопросов, регулируемых настоящим Протоколом. Эти организации также информируют Депозитария, который в свою очередь информирует Стороны, о любых существенных изменениях в пределах их компетенции.

Статья 25

1. Настоящий Протокол вступает в силу на девяностый день после того, как не менее 55 Сторон Конвенции, в том числе Стороны, включенные в приложение I, на долю которых приходится в совокупности как минимум 55 процентов общих выбросов диоксида углерода Сторон, включенных в приложение I, за 1990 год, сдадут на хранение свои документы о ратификации, принятии, одобрении или присоединении.
2. Для целей настоящей статьи "общие выбросы диоксида углерода Сторон, включенных в приложение I, за 1990 год" означают количество, которое Стороны, включенные в приложение I, заявили в день принятия настоящего Протокола или ранее в своих первых национальных сообщениях, представленных согласно статье 12 Конвенции.
3. Для каждого государства или каждой региональной организации экономической интеграции, которые ратифицируют, принимают или одобряют настоящий Протокол или присоединяются к нему после выполнения условий для его вступления в силу в соответствии с пунктом 1 выше, настоящий Протокол вступает в силу на девяностый день после даты сдачи на хранение их документов о ратификации, принятии, одобрении или присоединении.
4. Для целей настоящей статьи ни один документ, сданный на хранение региональной организацией экономической интеграции, не рассматривается в качестве дополнительного к документам, сданным на хранение государствами-членами этой организации.

Статья 26

Оговорки к настоящему Протоколу не допускаются.

Статья 27

1. В любое время по истечении трех лет с даты вступления Протокола в силу для той или иной Стороны эта Сторона может выйти из Протокола, направив письменное уведомление Депозитарию.
2. Любой такой выход вступает в силу по истечении одного года с даты получения Депозитарием уведомления о выходе или в такой более поздний срок, который может быть указан в уведомлении о выходе.
3. Любая Сторона, которая выходит из Конвенции, считается также вышедшей из настоящего Протокола.

Статья 28

1. Подлинник настоящего Протокола, тексты которого на английском, арабском, испанском, китайском, русском и французском языках являются равно аутентичными, сдается на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций.

СОВЕРШЕНО в Киото одиннадцатого дня декабря месяца одна тысяча девятьсот девяносто седьмого года.
В УДОСТОВЕРЕНИЕ ЧЕГО нижеподписавшиеся, должным образом на то уполномоченные, поставили свои подписи под настоящим Протоколом в указанные дни.

Приложение А

Парниковые газы
Диоксид углерода (СО ₂ )
Метан (СН ₄ )
Закись азота (N ₂ О)
Гидрофторуглероды (ГФУ)
Перфторуглероды (ПФУ)
Гексафторид серы (SF ₆ )
Секторы/категории источников и поглотителей
Энергетика
Сжигание топлива
Энергетическая промышленность
Обрабатывающая промышленность и строительство
Транспорт
Другие секторы
Прочее
Утечки при добыче и транспортировке топлива
Твердое топливо
Нефть и природный газ
Прочее
Промышленные процессы
Продукция горнодобывающей промышленности
Химическая промышленность
Металлургия
Другие производства
Производство галогенированных углеродных соединений и гексафторида серы
Потребление галогенированных углеродных соединений и гексафторида серы
Прочее
Использование растворителей и других продуктов
Сельское хозяйство
Интестинальная ферментация
Уборка, хранение и использование навоза
Производство риса
Сельскохозяйственные земли
Управляемый пал саванн
Сжигание сельскохозяйственных отходов на полях
Прочее
Отходы
Удаление твердых отходов в грунте
Обработка сточных вод
Сжигание отходов
Прочее

Приложение В

Определенные количественные
обязательства по ограничению или
сокращению выбросов

Сторона (в процентах от базового года или периода)

Австралия 108
Австрия 92
Бельгия 92
Болгария* 92
Венгрия* 94
Германия 92
Греция 92
Дания 92
Европейское сообщество 92
Ирландия 92
Исландия 110
Испания 92
Италия 92
Канада 94
Латвия* 92
Литва* 92
Лихтенштейн 92
Люксембург 92
Монако 92
Нидерланды 92
Новая Зеландия 100
Норвегия 101
Польша* 94
Португалия 92
Российская Федерация* 100
Румыния* 92
Словакия* 92
Словения* 92

Определенные количественные
обязательства по ограничению или
сокращению выбросов

Сторона (в процентах от базового года или периода)

Соединенное Королевство 92
Великобритании и
Северной Ирландии
Соединенные Штаты 93
Америки
Украина* 100
Финляндия 92
Франция 92
Хорватия* 95
Чешская Республика* 92
Швейцария 92
Швеция 92
Эстония* 92
Япония 94

* Стороны, которые осуществляют процесс перехода к рыночной экономике.