"Ғарыш қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 29 қазандағы № 1126 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
«Ғарыш қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламент Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-министр К. Мәсімов

Жоба

Қазақстан Республикасының Заңы Ғарыш қызметі туралы

Осы Заң ғарыш қызметі саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді, ғарыш қызметін жүзеге асырудың негізгі қағидаттарын айқындайды.

1-тарау. Жалпы ережелер 1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) ғаламдық навигациялық спутниктік жүйе - жер үсті, су және әуе объектілерінің координаттық-уақыттық параметрлерін (географиялық координаттары мен биіктігін, қозғалыс жылдамдығы мен бағыттарын, уақытын) айқындауға арналған ғарыш жүйесі;
2) ғарыш аппараты - ғарыш кеңістігін зерттеу және (немесе) пайдалану мақсатында ғарыш кеңістігіне шығаруға арналған техникалық құрылғы;
3) ғарыш жүйесі - ғарыш кеңістігінде және ғарыш кеңістігінен міндеттерді дербес шешуге арналған функционалдық-өзара байланысты орбиталық және жер үсті техникалық құралдарының жиынтығы;
4) ғарыш жүйелерінің ұлттық операторлары - ғарыш жүйелерін басқаруды және оларды пайдалануды жүзеге асыратын ұйымдар;
5) ғарыштық-зымыран кешені - пайдалы жүгі бар тасымалдағыш зымыранды қабылдауды, сақтауды, ұшуға дайындауды және ұшыруды қамтамасыз ететін тасымалдағыш зымыран мен техникалық құралдардың, құрылыстардың, технологиялық жабдықтың және коммуникациялардың жиынтығы;
6) ғарыш кеңістігі - бұл теңіз деңгейінен 100 километрден астам биіктіктегі әуе кеңістігінен тысқары жайылатын кеңістік. Ғарыш кеңістігінің құқықтық режимі Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарда белгіленеді;
7) ғарыш қызметі - ғылыми, экономикалық, саяси, қорғаныс, ақпараттық, экологиялық, коммерциялық және өзге де мақсаттарға жету үшін ғарыш кеңістігін зерттеуге және пайдалануға бағытталған қызмет;
8) ғарыш қызметіне қатысушылар - осы Заңға сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш қызметін жүзеге асыратын жеке, заңды тұлғалар;
9) ғарыш қызметі саласындағы жоба - бірыңғай жүйеге біріктірілген, белгілі бір мақсатқа жетуге бағытталған және уақыттық, ресурстық және басқа да шектеулер жағдайларында іске асырылатын, ғарыш техникасы мен технологияларын құру, ғарыш қызметін ұйымдастыру және (немесе) жетілдіру жөніндегі іс-шаралар жиынтығы;
10) ғарыш қызметі саласындағы қосарлы мақсаттағы жоба - қорғаныс пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсаттары үшін, сондай-ақ әлеуметтік-экономикалық және өзге де міндеттерді шешу үшін іске асырылатын жоба;
11) ғарыш қызметі саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) - ғарыш қызметі саласында басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;
12) ғарыш объектісі - ғарыш аппараты және (немесе) оны ғарыш кеңістігіне жеткізу құралы және олардың құрамдас бөліктері;
13) ғарыш саласының объектілері - ғарыш инфрақұрылымының объектілерін қоса алғанда, ғарыш кеңістігін зерттеу және пайдалану, тұтынушылардың мүддесінде зымыран-ғарыш техникасы мен технологияларын құру және пайдалану бойынша кәсіпорындар мен өндірістер;
14) дәлдігі жоғары спутниктік навигация жүйесі - координаттық-уақыттық параметрлерді анықтау дәлдігін және сенімділігін жоғарылатуды қамтамасыз ету үшін жер үсті және (немесе) ғарышта орналасатын техникалық құралдарды қамтитын ғаламдық навигациялық спутниктік жүйені функционалдық толықтырулар;
15) Жерді қашықтықтан зондтау - ғарыш және әуе кеңістігінен құрлықтың, мұхиттың және атмосфераның өзіндік және шағылысқан сәулелену элементтерін бақылау және өлшеу арқылы Жер беті туралы ақпарат алу үдерісі;
16) жеткізу құралы - пайдалы жүкті ғарыш кеңістігіне жеткізуге арналған тасымалдағыш зымыран, үдемелі айдау блогы, авиациялық зымыран-ғарыш жүйесі;
17) тасымалдағыш зымыран - ғарыш кеңістігіне пайдалы жүктемені шығаруға арналған техникалық құрылғы;
18) тасымалдағыш зымырандардан бөлінетін бөліктердің құлау аудандары - ұшу барысында тасымалдағыш зымырандардың істен шыққан және бөлінген элементтері немесе олардың фрагменттері (тасымалдағыш зымырандардың сатылары, бас ағынпаздары, артқы және ауыспалы бөліктері, тасымалдағыш зымырандардың кейінгі ұшу барысында бөлініп түскеннен кейінгі бұзылған сатыларының фрагменттері) құлайтын (қонатын) жер учаскелері;
19) Қазақстан Республикасының ғарышкері (бұдан әрі - ғарышкер) - арнайы дайындықтан өткен, ғарышкер (сынаушы-ғарышкер, зерттеуші-ғарышкер, нұсқаушы-ғарышкер) біліктілігі берілгені туралы және ғарышкер мәртебесі берілгені туралы құжат алған Қазақстан Республикасының азаматы;
20) Қазақстан Республикасының ғарышкерлеріне кандидат (бұдан әрі - ғарышкерлерге кандидат) - алдын ала іріктеуден өткен және ғарышкер біліктілігін алу үшін ғарышкерлерге кандидат (сынаушы-ғарышкерлерге кандидат, зерттеуші-ғарышкерлерге кандидат) лауазымында дайындыққа жіберілген Қазақстан Республикасының азаматы;
21) спутниктік навигация - ғаламдық навигациялық спутниктік жүйені пайдалана отырып, объектілердің координаттық-уақыттық параметрлерін анықтау;
22) спутниктік навигациялық қызметтер - объектілердің координаттық-уақыттық параметрлерін анықтау бойынша қосымша (ғаламдық навигациялық спутниктік жүйелер стандартты түрде ұсынатындарға қатысты) қызметтерге қажеттілікті қанағаттандыруға және навигация міндеттерін шешуге бағытталған қызмет;
23) тұтынушылардың навигациялық аппаратурасы - спутниктік навигациялық ақпаратты қабылдауға, беруге, өңдеуге, сақтауға және бейнелеуге арналған техникалық құралдар мен құрылғылар;
24) ұшыру қызметтері - ғарыш кеңістігіне пайдалы жүкті жеткізу мақсатында тасымалдағыш зымырандар ұшыруды ұйымдастыру және жүзеге асыру жөніндегі іс-шаралар жиынтығы.

2-бап. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда белгіленгеннен өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

3-бап. Ғарыш қызметін жүзеге асыру қағидаттары

Ғарыш қызметін жүзеге асыру қағидаттары мыналар болып табылады:
1) ғарыш қызметін жүзеге асыру кезінде Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделерін сақтау, сондай-ақ қорғаныс пен ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
2) ғарыш қызметін дамытудың басым бағыттарын қолдау;
3) ғарыш қызметін экономикалық ынталандыру;
4) үшінші тұлғаларға және қоршаған ортаға ғарыш қызметі нәтижесінде туындаған залалды өтеу;
5) экологиялық талаптарды, техникалық реттеу және халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету саласындағы талаптарды сақтау;
6) ғарыш қызметі саласындағы халықаралық құқық нормаларын сақтау;
7) ғарыш кеңістігін және Қазақстан Республикасының ғарыш инфрақұрылымын тиімді және ұтымды пайдалану;
8) олардың пайдаланылуына мемлекеттік бақылауды сақтау және Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүдделерін сақтау кепілдіктерін қамтамасыз ету кезінде бюджеттен тыс қаражатты ғарыш қызметіне тартуды ынталандыру.

4-бап. Ғарыш қызметінің бағыттары

Қазақстан Республикасында ғарыш қызметі мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:
1) ғарыш саласының объектілерін құру және пайдалану;
2) ғарыш кеңістігін, планеталарды және күн-жер байланыстарын зерттеу;
3) әлеуметтік-экономикалық міндеттерді шешу мақсатында ғарыштан Жерді қашықтықтан зондтау;
4) координаттық-уақыттық және навигациялық қамтамасыз ету (спутниктік навигациялық және геодезиялық жүйелерді пайдалану, Жер картографиясы);
5) ғарыштық байланыс жүйелерін құру және пайдалану;
6) ғарыш аппараттарының ұшырылуын жүзеге асыру;
7) ғарыш қызметтерінің ұлттық нарығын дамыту және әлемдік нарықтағы ғарыш қызметтерін кеңейту;
8) ғарыш кеңістігін бейбіт мақсаттарда зерттеу және пайдалану саласындағы Қазақстан Республикасының халықаралық ынтымақтастығы;
9) Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуын, қорғанысын және қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажетті ғарыш қызметінің өзге де бағыттары.

5-бап. Ғарыш инфрақұрылымын құру және пайдалану жөніндегі ғарыш қызметінің түрлері

Қазақстан Республикасында ғарыш инфрақұрылымын құру және пайдалану жөніндегі ғарыш қызметінің мынадай түрлері жүзеге асырылады:
1) ғылыми-зерттеу әзірлемелері;
2) жобалау-конструкторлық және технологиялық әзірлемелер;
3) ғарыш техникасының тәжірибелік, эксперименттік және коммерциялық үлгілерін жасау және сынау;
4) техникалық пайдалану, жөндеу және жаңғырту;
5) ғарыш объектілерін және техникалық құралдарды кәдеге жарату;
6) түпкі тұтынушыларға қызметтер көрсету;
7) ғарышкерлерді және ғарыш қызметі саласындағы мамандарды даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру;
8) ғарыш техникасы мен технологияларын құру және пайдалану мақсатында жүзеге асырылатын қызметтің өзге де түрлері.

6-бап. Ғарыш қызметін қамтамасыз етудің құрауыштары

Қазақстан Республикасының ғарыш қызметін қамтамасыз етудің құрауыштары болып мыналар табылады:
1) ғылыми, ғылыми-технологиялық және ғылыми-эксперименттік база;
2) жобалау-конструкторлық және өндірістік база;
3) ғарыш техникасын пайдалану жөніндегі база;
4) түпкі тұтынушыларға ғарыш қызметтерін көрсету жөніндегі база;
5) ғарыш қызметіне қатысушылардың ғарыш қызметін қамтамасыз етуге және жүзеге асыруға арналған өзге де мүлкі, аумақтары және кадрлық құрамы.

7-бап. Ғарыш қызметін қаржыландыру

Ғарыш қызметін қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздерден жүзеге асырылады.

2-тарау. Ғарыш қызметі саласындағы мемлекеттік реттеу және бақылау 8-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің ғарыш қызметі саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі:
1) ғарыш қызметі саласындағы мемлекеттік саясатты және оны жүзеге асыру жөніндегі шараларды әзірлейді;
2) Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы халықаралық ынтымақтастық мәселелерін үйлестіреді;
3) Қазақстан Республикасының аумағынан, сондай-ақ оның аумағынан тыс жерлерден ғарыш қызметінің қазақстандық қатысушылары оларды жүзеге асырған жағдайда ғарыш объектілерін ұшыру туралы шешімдерді келісу мен қабылдау тәртібін бекітеді;
4) ғарышкер, ғарышкерлерге кандидат қызметтік міндеттерін орындауына байланысты өзінің кәсіби қызметімен одан әрі айналысуына мүмкіндік бермейтіндей болып мертіккен не денсаулығына өзге де зақым келген кезде, сондай-ақ ол қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда біржолғы өтемақы төлеу ережесін анықтайды;
5) ғарыш қызметі саласында техникалық регламенттерді бекітеді;
6) «Байқоңыр» ғарыш айлағын дамыту және экономикалық қолдау шараларын анықтайды;
7) бірыңғай мүліктік кешен ретінде «Байқоңыр» ғарыш айлағының құрамына кіретін мүліктің тізбесін уәкілетті органның ұсынымы бойынша бекітеді;
8) Жерді қашықтықтан зондтау деректерін алу және тарату тәртібін анықтайды;
9) дәлдігі жоғары спутниктік навигация жүйесінің ұлттық операторының спутниктік навигациялық қызметтерді ұсыну тәртібін анықтайды;
10) уәкілетті органның ұсынысы бойынша ғарыш жүйелерінің ұлттық операторларын, олардың міндеттерін және функцияларын анықтайды;
11) Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелер мен ғарыштық зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) ережесін, Қазақстан Республикасының аумағында ғарыштық зымыран кешендерін құру және пайдалану (қолдану) ережесін бекітеді;
12) ғарыш қызметі саласындағы біліктілік талаптарды және лицензиялау қағидасын бекітеді;
13) уәкілетті органның ғарыш қызметі саласындағы жобаларға салалық сараптаманы жүзеге асыру тәртібін анықтайды;
14) уәкілетті орган жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының аумағынан ұшырылатын шет мемлекеттерге немесе олардың жеке және заңды тұлғаларына тиесілі ғарыш объектілерін, сондай-ақ Қазақстан Республикасына, Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларына тиесілі ғарыш объектілерін, оларға құқықтарды және олармен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу тәртібін анықтайды;
15) Қазақстан Республикасының Конституциясында, заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

9-бап. Ғарыш қызметі саласындағы уәкілетті органның құзыреті

1. Уәкілетті орган:
1) ғарыш қызметі саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды қамтамасыз етеді;
2) ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар жүргізуді қоса алғанда, ғарыш қызметі саласындағы жобаларды (бағдарламаларды) іске асыруды қамтамасыз етеді;
3) өз құзыреті шегінде ғарыш қызметі саласындағы мемлекеттік реттеуді және салааралық үйлестіруді жүзеге асырады;
4) ғарыш қызметі саласындағы лицензиялауды жүзеге асырады;
5) ғарыш қызметі саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;
6) ғарыш қызметі саласындағы жобаларға салалық сараптама жасауды жүзеге асырады;
7) Қазақстан Республикасының аумағынан ұшырылатын, шет мемлекеттерге немесе олардың жеке және заңды тұлғаларына тиесілі ғарыш объектілерін, сондай-ақ Қазақстан Республикасына, Қазақстан Республикасының жеке немесе заңды тұлғаларына тиесілі ғарыш объектілерін, оларға құқықтарды және олармен жасалған мәмілелерді мемлекеттік тіркеуді жүзеге асырады;
8) Қазақстан Республикасының ғарышкерлерін даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жөніндегі қызметті ұйымдастыру мен үйлестіруді жүзеге асырады;
9) Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағы туралы ережені бекітеді;
10) жобаларды әзірлейді және өз құзыреті шегінде ғарыш қызметі саласындағы нормативтік құқықтық актілерді бекітеді;
11) өз құзыретінің мәселелері бойынша ғарыш қызметі саласында халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады және халықаралық ұйымдарда Қазақстан Республикасының мүдделерін білдіреді;
12) Қазақстан Республикасының техникалық реттеу туралы заңнамасына сәйкес ғарыш қызметі саласында техникалық регламенттер мен мемлекеттік стандарттарды әзірлеуді ұйымдастырады;
13) ғарыш қызметі саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасындағы бұзушылықтарды жою туралы ұйғарымдар береді;
14) ғарыш қызметіне қатысушылардың үшінші тұлғалар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыруға мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;
15) ғарыш қызметі саласындағы аяқталған жобалар (бағдарламалар) бойынша нәтижелерді қабылдау тәртібін белгілейді;
16) өз құзыреті шегінде ғарыш қызметі саласындағы іздестіру, авариялық-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға, сондай-ақ авариялар мен апаттарды тексеруге қатысады;
17) Қазақстан Республикасының заңдарында, Президентінің және Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды жүзеге асырады.
2. Ғарыш қызметі саласындағы қосарлы мақсаттағы жобаларды (бағдарламаларды) іске асыру жөніндегі уәкілетті органның функциялары қорғаныс саласындағы уәкілетті органмен бірлесе отырып іске асырылады.

10-бап. Ғарыш қызметі саласындағы жобалардың салалық сараптамасы

1. Ғарыш қызметі саласындағы барлық жобалар міндетті салалық сараптамадан өтуге жатады.
2. Ғарыш қызметі саласындағы жобаның салалық сараптамасы оның ғарыш қызметі саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына, міндетті техникалық нормаларға және нормативтерге сәйкестігін айқындау мақсатында жүргізіледі.
3. Ғарыш қызметі саласындағы салалық сараптаманың оң қорытындысынсыз ғарыш қызметі саласындағы жобаны іске асыруға тыйым салынады.

11-бап. Ғарыш объектілерін, оларға құқықтарды және олармен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу

1. Мынадай ғарыш объектілері:
1) шет мемлекеттерге немесе олардың жеке және заңды тұлғаларына тиесілі, Қазақстан Республикасының аумағынан ғарыш кеңістігіне ұшырылатын;
2) Қазақстан Республикасына, Қазақстан Республикасының жеке немесе заңды тұлғаларына тиесілі, сондай-ақ осы ғарыш объектілеріне құқықтар және олармен жасалатын мәмілелер мемлекеттік тіркеуге жатады.
2. Міндетті мемлекеттік тіркеуге жататын ғарыш объектілеріне құқықтар, егер осы Заңда және өзге де заңнамалық актілерде өзгеше белгіленбесе, олардың мемлекеттік тіркелген сәтінен бастап туындайды.
3. Ғарыш объектісін мемлекеттік тіркеу үшін уәкілетті органға мына құжаттарды:
1) ғарыш объектісін тіркеу туралы өтінішті;
2) ғарыш объектісіне меншік құқығын растайтын, құқық белгілейтін құжатты;
3) ғарыш қызметімен айналысуға лицензияны ұсыну қажет.

12-бап. Ғарыш объектілерін, оларға құқықтарды және олармен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеуден бас тарту

1. Мыналар:
1) өтініш берушінің мемлекеттік тіркеу үшін қажетті құжаттардың толық емес пакетін ұсынуы;
2) нысаны мен мазмұны бойынша заңнама талаптарына сәйкес келмейтін құжаттарды тіркеуге ұсыну;
3) құқықтың немесе өзге де мемлекеттік тіркеу объектісінің мемлекеттік тіркелуін болдырмайтын ауыртпалықтардың болуы;
4) заңды күшіне енген сот шешімі;
5) егер мұндай құқыққа қатысты ауыртпалықтың ауысуы, өзгеруі, тоқтатылуы немесе белгіленуі тіркеу объектісі болып табылса, бұрын туындаған құқықтың, ол туындаған сәтте қолданыста болған заңнамаға сәйкессіздігі мемлекеттік тіркеуден бас тартуға негіз болып табылады.
2. Мемлекеттік тіркеуден бас тартқан кезде тіркеуші орган өтініш берушіге бас тарту себептерін көрсете отырып, өтініш түскен күннен бастап 15 жұмыс күнінен кешіктірмей хабарлама жолдауға тиіс.
3. Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеуден бас тартуға заңнамада белгіленген тәртіппен сотта шағым жасалуы мүмкін.
4. Тіркеуден бас тарту үшін негіз болған мән-жайлар жойылған кезде тіркеуге өтінішті қайтадан беруге болады.

13-бап. Ғарыш қызметі саласындағы мемлекеттік бақылау

1. Ғарыш қызметі саласындағы мемлекеттік бақылауды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес олардың құзыреті шегінде уәкілетті органдар және Қазақстан Республикасының басқа да мемлекеттік органдары жүзеге асырады.
2. Ғарыш қызметі саласындағы мемлекеттік бақылау тексеру нысанында жүзеге асырылады. Тексеру «Жеке кәсіпкерлік туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.

3-тарау. Ғарыш қызметінің мазмұны 14-бап. Ғарыш қызметін лицензиялау

1. Жеке және заңды тұлғалардың ғарыш қызметі лицензиялар негізінде жүзеге асырылады.
2. Ғарыш қызметі Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамасына сәйкес ғарыш кеңістігін пайдалану бөлігінде лицензиялануға жатады.

15-бап. Ғарыш қызметі саласындағы ғылыми зерттеулер

1. Ғарыш қызметі саласындағы ғылыми зерттеулер ғарыш қызметін ғылыми сүйемелдеуді және ғарыш техникасы мен технологияларының жаңа үлгілерін әзірлеуді қамтамасыз етуге бағытталған іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді және ғарыштық эксперименттерді қамтиды.
Ғарыш қызметі саласындағы ғылыми зерттеулер ғылым және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы басшылықты жүзеге асыратын, орталық атқарушы орган үйлестіретін бағдарламалар шеңберінде орындалады. Бағдарламалар Қазақстан Республикасының ғылыми және қоғамдық ұйымдарын, жоғары оқу орындарын, ғалымдар мен мамандарды тарта отырып, уәкілетті органның басшылығымен әзірленіп, іске асырылады.
2. Ғарыш техникасы мен технологияларды әзірлеу кезінде алынған зияткерлік қызмет нәтижелерін құқықтық қорғау Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде және Қазақстан Республикасының зияткерлік меншік саласындағы өзге де заңдарында айқындалатын тәртіппен жүзеге асырылады.

16-бап. Ғарыштық байланыс жүйесі

1. Ғарыштық байланыс жүйесі - бұл байланыс арналарын қамтамасыз етуге арналған бірлесіп әрекет ететін ғарыш және жер үсті сегменттерінің жиынтығы.
Ғарыш сегменті - ғарыштық байланыс арналарын жер үсті байланыс станцияларымен қамтамасыз ететін бір немесе бірнеше ғарыштық байланыс аппараттарының жиынтығы.
Жер үсті сегменті - ғарыштық байланыс аппараттарына және олардан келіп түсетін дабылдарды таратуды және қабылдауды қамтамасыз ететін ғарыштық байланыс аппараттарын және жер үсті байланыс станцияларын басқаруды қамтамасыз ететін жер үсті басқару-өлшеу жабдығы.
2. Ғарыштық байланыс жүйесінің ұлттық операторы Қазақстан Республикасының байланыс саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен байланыс арналарын ұсынады.

17-бап. Жерді қашықтықтан зондтау

1. Қазақстан Республикасының Жерді қашықтықтан зондтау ғарыштық жүйесі ғарыш түсірілімдері арқылы әлеуметтік-экономикалық және қорғаныс міндеттерін шешу мақсатында Жер беті және оның бетінің құрылымы туралы кеңістік деректер жинау, жаратылыстық табиғи параметрлер мен құбылыстардың, табиғи ресурстардың, қоршаған ортаның, сондай-ақ антропогендік факторлар мен құрылымдардың сипаттамасын және уақытша құбылмалылығын анықтауға арналған.
2. Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесінің ұлттық операторы өз қызметін қамтамасыз ету үшін Жерді қашықтықтан зондтау деректерін алуды және оларды Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына, заңды және жеке тұлғаларына таратуды Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен жүзеге асырады.

18-бап. Спутниктік навигация

1. Дәлдігі жоғары спутниктік навигация жүйесі тұтынушыларға ғаламдық спутниктік навигация жүйесінің тұтастығы туралы ақпаратты, сондай-ақ координаттық-уақыттық анықтаулардың дәлдігі мен сенімділігін арттыруға мүмкіндік беретін ақпаратты ұсынуға арналған.
2. Дәлдігі жоғары спутниктік навигация жүйесінің ұлттық операторы Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында спутниктік навигациялық қызметтерді Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен ұсынады.

19-бап. Ғарыштық зымыран кешендерін құру және пайдалану

1. Ғарыштық зымыран кешендерін құру - бұл ғарыштық зымыран кешендерінің және оның құрауыш бөліктерінің ғылыми әзірлемелері, оларды жобалау, дайындау, құрастыру, құру, сынау.
2. Ғарыштық зымыран кешендерін пайдалану мыналарды:
1) пайдалануға беруді;
2) мақсатына сай пайдалануға дайындық жағдайында ұстауды;
3) мақсатына сай (ұшыру қызметтерін көрсетуді) пайдалануды қамтиды.

4-тарау. Ғарыш инфрақұрылымы 20-бап. Қазақстан Республикасының ғарыш инфрақұрылымы

1. Қазақстан Республикасының ғарыш инфрақұрылымы оның ғарыш
саласының негізін құрайды және мыналарды:
1) жер үсті ғарыш инфрақұрылымының объектілерін;
2) ғарыш объектілерін қамтиды.
2. Ғарыш саласының объектілері стратегиялық объектілерге жатады.

21-бап. Жер үсті ғарыш инфрақұрылымы

Жер үсті ғарыш инфрақұрылымы объектілеріне мыналар жатады:
1) ғарыш зерттеулерінің ғылыми-эксперименталдық базасы;
2) ғарыш қызметін қамтамасыз етуге арналған ғарыш аппаратары мен ғарыштық зымыран кешендері өндірісінің құралдары;
3) ғарыш айлақтары (негізгі мақсаты ғарыш объектілерінің ұшыруларын дайындауды және жүзеге асыруды қамтамасыз ету болып табылатын техникалық құралдар, құрылғылар, құрылыстар, ғимараттар мен жер учаскелерінің кешендері);
4) тасымалдағыш зымырандардан бөлінетін бөліктердің құлау аудандары;
5) ғарыш объектілерін басқаратын жер үсті кешендері;
6) ғарыш объектілерінен ақпарат қабылдауға, оны өңдеу мен таратуға арналған жер үсті нысаналы кешендері.

22-бап. Ғарыш аппараттары өндірісінің құралдары

1. Ғарыш аппараттары өндірісінің құралдарына ғарыш техникасының арнайы конструкторлық-технологиялық бюросы мен ғарыш аппараттарын құрастыру-сынау кешені жатады.
2. Қазақстан Республикасы үшін жасалатын ғарыш аппараттарының өндірісіне мемлекеттік тапсырмаларының тізбесін уәкілетті органның ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

23-бап. «Байқоңыр» ғарыш айлағы

1. «Байқоңыр» ғарыш айлағы - ғарыш объектілерінің ұшырылуын дайындауды және жүзеге асыруды және олардың Жерге оралуын қамтамасыз етуге арналған Қазақстан Республикасының арнайы бөлінген аумағындағы техникалық құралдар, құрылғылар, құрылыстар мен ғимараттар кешені.
2. «Байқоңыр» ғарыш айлағы бірыңғай мүліктік кешенді білдіретін стратегиялық объект ретінде жекешелендіруге жатпайды.

24-бап. Қазақстан Республикасының ғарыш объектілері

1. Ғарыш кеңістігіне ұшырылатын Қазақстан Республикасының ғарыш объектілерінде халықаралық стандарттарға сәйкес уәкілетті орган айқындайтын белгілері болуы тиіс.
2. Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасында тіркелген, Қазақстан Республикасына, Қазақстан Республикасының ғарыш қызметіне қатысушыларға тиесілі ғарыш объектілеріне, көрсетілген ғарыш объектілері Қазақстан Республикасының аумағында, басқа мемлекеттердің аумағында, сол сияқты ғарыш кеңістігінде болған кезінде құқығы сақталады.

25-бап. Ғарыш объектілерін және техникалық құралдарды кәдеге жарату

Пайдалану мерзімі өткен ғарыш объектілері мен техникалық құралдар уәкілетті орган белгілеген тәртіппен кәдеге жаратылуға жатады.

26-бап. Ғарыш инфрақұрылымы объектісін жалға беру

Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта өзгеше көзделмесе, ғарыш инфрақұрылымы объектісін халықаралық немесе ғарыш қызметінің шетелдік қатысушысына жалға беру тәртібі қолданыстағы заңнамамен реттеледі.

5-тарау. Ғарыш қызметінің қауіпсіздігі 27-бап. Ғарыш қызметінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету

1. Ғарыш қызметіне қатысушылар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген экологиялық талаптарды, техникалық реттеу және халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету саласындағы талаптарды сақтауға міндетті.
2. Үшінші тұлғаларға зиян келтіретін қаупі бар қызметке байланысты объектілердің иелері ғарыш қызметіне қатысушылар өзінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес сақтандыруға міндетті.
3. Ғарыш қызметіне қатысушылар Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тәртіппен ғарыш объектілерін ұшыруды жүзеге асырады.
4. Шет мемлекеттің ғарыш объектісінің Қазақстан Республикасының әуе кеңістігі арқылы оның ғарыш кеңістігіне қауіпсіз шығарылуы немесе жерге қайтып оралуы қорғаныс, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органдармен алдын ала келіскен жағдайда жүзеге асырылуы мүмкін.

28-бап. Ғарыш қызметін жүзеге асыру кезіндегі оқиғаларды тексеру

Табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлардың туындауына әкеп соққан авариялар мен апаттар Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлардың алдын алу мен жою саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен тексеруге жатады.

29-бап. Қоршаған ортаға және ғарыш қызметінің әсеріне ұшыраған өңірлердегі халықтың денсаулығының жай-күйіне мониторинг пен бақылау жасау

1. Ғарыш қызметі үдерісіндегі қоршаған орта мен табиғи ресурстардың мемлекеттік мониторингін Қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингінің бірыңғай мемлекеттік жүйесі шеңберінде қоршаған ортаны қорғау, жер ресурстарын басқару саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар арнайы уәкілеттік берілген мемлекеттік органдармен бірлесіп жүзеге асырады.
2. Ғарыш қызметіне қатысушылар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен өндірістік экологиялық бақылауды және қоршаған ортаның мониторингін жүзеге асыруға міндетті.
3. Ғарыш қызметі үдерісінде қоршаған ортаны және халықтың денсаулығын қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды қоршаған ортаны қорғау және денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органдар жүзеге асырады.
4. Қазақстан Республикасының аумағында ғарыш қызметін жүзеге асырумен байланысты қоршаған ортаны қорғау және төтенше жағдайлар саласындағы ақпарат ашық және жариялы болып табылады, бұқаралық ақпарат құралдары, байланыс және хабар тарату жүйелері арқылы жариялануға жатады.

6-тарау. Ғарышкерлерге кандидаттың және ғарышкердің құқықтық жағдайы және оларды әлеуметтік қамсыздандыру шаралары 30-бап. Ғарышкерлерге кандидаттың, ғарышкердің мәртебесі

1. Ғарышкерлерге кандидаттың және ғарышкердің мәртебесін уәкілетті органның ұсынымы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі береді.
2. Ғарышкерлер Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағына қалыптастырылады. Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағы - Қазақстан Республикасының заңды тұлғасының ұшу-сынау және ұшу-зерттеу, оның ішінде ғарыш қызметі саласындағы мемлекеттік бағдарламаларды орындауға қатысатын бөлімшесі.
3. Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағы уәкілетті орган бекітетін ереженің негізінде әрекет етеді.
4. Мемлекет ғарышкерлерге кандидаттарды, ғарышкерлерді даярлауды, қайта даярлауды қамтамасыз етеді.
5. Ғарышкердің ғарышқа ұшуға дайындығы және оны орындауы тараптардың міндеттемелері айқындалатын ғарыш қызметіне тиісті қатысушымен (ғарышқа ұшу жүзеге асырылған жағдайда ұшу-ғарыштық сынауларды және/немесе ғылыми зерттеулер мен эксперименттерді жүргізетін тапсырыс берушімен) жасалатын келісімшарт негізінде жүзеге асырылады.

31-бап. Ғарышкерлерге кандидатты, ғарышкерді әлеуметтік қамсыздандыру шаралары

1. Мемлекет ғарышкерлерге кандидаттың, ғарышкердің олар Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұрған жағдайда медициналық емделуін, жыл сайынғы алдын алу тексеріп бақылауын және санаторлық-курорттық емделуін қамтамасыз етеді.
2. Осы баптың 1-тармағы ғарышкерлерге кандидаттың, ғарышкердің бірге тұратын отбасы мүшелеріне қолданылады.
3. Ғарышкерлерге кандидаттардың, ғарышкерлердің жұмыс өтіліне:
1) ғарышкерлерге кандидаттың, ғарышкердің даярлықта, қайта даярлықта болған уақыты;
2) ғарыш қызметі саласындағы жұмыс уақыты кіреді.

32-бап. Ғарышкерлерге кандидаттың, ғарышкерлердің өмірі мен денсаулығына зиян келтірілген кездегі кепілдіктер

1. Мүгедектік туындаған кезде өзінің кәсіби міндеттерін орындау кезінде ғарышкерлерге кандидатқа, ғарышкерге бюджет қаражаты есебінен:
1) I топтағы мүгедекке - 3000 айлық есептік көрсеткіш;
2) II топтағы мүгедекке - 2000 айлық есептік көрсеткіш;
3) III топтағы мүгедекке - 1000 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде біржолғы өтемақы төленеді.
2. Ғарышкерлерге кандидат, ғарышкер өзінің кәсіби міндеттерін орындау кезінде қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда, оның мұрагерлеріне бюджет қаражаты есебінен 6000 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде біржолғы өтемақы төленеді.
Ғарыш қызметін жүзеге асырумен байланысты ғарышкерлерге кандидат, ғарышкер қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда оны жерлеу тұрғылықты жері бойынша не оның туысқандарының қалауы бойынша Қазақстан Республикасының басқа жерлерінде жүзеге асырылады. Мәйітті тасымалдауға дайындауға, мәйітті тасымалдауға, жерлеуге, құлпытас жасатуға және орнатуға байланысты шығыстар 80 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде бюджет қаражаты есебінен өтеледі.
3. Осы баптың 1-2-тармақтарында көзделген өтемақыларды төлеу Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен жүзеге асырылады.
4. Мемлекет ғарышкерлерге кандидат, ғарышкер өзінің кәсіби міндеттерін орындау кезінде қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда, аталған адам қайтыс болған күннен бастап үш айдан кешіктірмей мыналарды:
қайтыс болғанның мұрагерлерінің меншігіне мемлекеттік тұрғын үй қорынан жайлы тұрғын үй бөліп беруді; тұрғын үй бір бөлмелі пәтерден кем емес, пайдалы алаңы бір адамға он бес шаршы метрден кем болмайтын және он сегіз шаршы метрден артық болмайтын мөлшерде, не ғарышкерлерге кандидатқа, ғарышкерге бұрын берілген қызметтік тұрғын үйді қайтыс болған адамның мұрагерлеріне тегін беру не ғарышкерлерге кандидатқа, ғарышкерге бұрын берілген қызметтік тұрғын үй басқа мемлекеттің аумағында болған жағдайда, қайтыс болғанның мұрагерлерінің қалауына қарай, Қазақстан Республикасының елді мекеніндегі мемлекеттік тұрғын үй қорынан соған ұқсас тұрғын үйді беруді қамтамасыз етеді.
5. Осы баптың 4-тармағы ғарышкерлерге кандидаттың, ғарышкердің және олардың мұрагерлерінің меншігінде Қазақстан Республикасының аумағында тұрғын үйі болмаған жағдайда қолданылады.

33-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградаларына ие болған ғарышкерлерге әлеуметтік кепілдіктер

«Қазақстанның ғарышкер ұшқышы» (Летчик-космонавт Казахстана) құрметті атағына ие болған, ғарыш қызметімен айналысатын ұйымдарда кемінде 10 жыл жұмыс өтілі бар, ғарыш қызметімен айналысатын ұйымдарда жұмыс істеген кезде ғарышкерлердің лауазымдық жалақысына 2,9 мөлшеріндегі өсу коэффициенті белгіленеді.

34-бап. Әлеуметтік қамсыздандыру шараларынан айыру

Ғарышкерлерге кандидаттар, ғарышкерлер Қазақстан Республикасының азаматтығын жоғалтқан жағдайда осы Заңда көзделген әлеуметтік қамсыздандыру шараларынан айырылады.

7-тарау. Қорытынды ережелер 35-бап. Ғарыш қызметіндегі тыйым салу және шектеу

1. Қазақстан Республикасында ғарыш қызметін жүзеге асыру кезінде мыналарға:
1) ядролық қаруды және оның құрамдауыштарын, жаппай қырып-жою қаруының басқа да түрлерін орбитаға шығаруға, не ғарышта орналастыруға не мұндай қаруды сынауға;
2) ғарыш техникасын әскери, не адам үшін қауіпті өзге де мақсаттарда қоршаған ортаға әсер ету құралы ретінде пайдалануға;
3) аспан денелерін әскери мақсаттарда пайдалануға;
4) адамдардың өмірі мен денсаулығына тікелей қауіп төндіруге, қоршаған ортаға залал келтіруге;
5) әуе және ғарыш кеңістігінің ластануы жөніндегі халықаралық нормалар мен стандарттарды бұзуға;
6) халықаралық құқық бойынша рұқсат етілмейтін ғарыш қызметіне байланысты өзге де іс-әрекеттерге тыйым салынады.
2. Адам өліміне, едәуір материалдық шығындарға әкеп соққан немесе қоршаған ортаға зиян келтірген жекелеген жоба шеңберіндегі ғарыш қызметі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес одан әрі шектеледі немесе оған тыйым салынады.

36-бап. Ғарыш қызметі саласындағы заңнаманы бұзғаны үшін жауапкершілік

Қазақстан Республикасының ғарыш қызметі саласындағы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

37-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу

Осы Заң қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

О проекте Закона Республики Казахстан "О космической деятельности"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 29 октября 2010 года № 1126

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О космической деятельности".

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Проект

Закон Республики Казахстан О космической деятельности

Настоящий Закон регулирует общественные отношения в области космической деятельности, определяет основные принципы осуществления космической деятельности.

Глава 1. Общие положения Статья 1. Основные понятия, используемые
в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) глобальная навигационная спутниковая система - космическая система, предназначенная для определения координатно-временных параметров (географических координат и высоты, скорости и направления движения, времени) наземных, водных и воздушных объектов;
2) космический аппарат - техническое устройство, предназначенное для вывода в космическое пространство с целью исследования и (или) использования космического пространства;
3) космическая система - совокупность функционально-взаимосвязанных орбитальных и наземных технических средств, предназначенных для самостоятельного решения задач в космическом пространстве и из космического пространства;
4) национальные операторы космических систем - организации, осуществляющие управление космическими системами и их эксплуатацию;
5) космический ракетный комплекс - это совокупность ракеты-носителя и технических средств, сооружений, технологического оборудования и коммуникаций, обеспечивающих прием, хранение, подготовку к пуску и пуск ракеты-носителя с полезным грузом;
6) космическое пространство - это пространство, простирающееся за пределами воздушного пространства на высоте свыше 100 километров над уровнем моря. Правовой режим космического пространства устанавливается международными договорами, участницей которых является Республика Казахстан;
7) космическая деятельность - деятельность, направленная на исследование и использование космического пространства для достижения научных, экономических, политических, оборонных, информационных, экологических, коммерческих и иных целей;
8) участники космической деятельности - физические, юридические лица, осуществляющие космическую деятельность на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве в соответствии с настоящим Законом;
9) проект в области космической деятельности - совокупность мероприятий по созданию космической техники и технологий, организации и (или) совершенствованию космической деятельности, объединенных единым замыслом, направленных на достижение определенной цели и реализуемых в условиях временных, ресурсных и других ограничений;
10) проект в области космической деятельности двойного назначения - проект, реализуемый как для целей обеспечения обороны и безопасности, так и для решения социально-экономических и иных задач;
11) уполномоченный орган в области космической деятельности (далее - уполномоченный орган) - центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в области космической деятельности;
12) космический объект - космический аппарат и (или) средство его доставки в космическое пространство и их составные части;
13) объекты космической отрасли - предприятия и производства по исследованию и использованию космического пространства, созданию и использованию в интересах потребителей ракетно-космической техники и технологий, включая объекты космической инфраструктуры;
14) система высокоточной спутниковой навигации - функциональные дополнения глобальной навигационной спутниковой системы, включающие технические средства наземного и (или) космического базирования для обеспечения повышения точности и надежности определения координатно-временных параметров;
15) дистанционное зондирование Земли - процесс получения информации о поверхности Земли путем наблюдения и измерения из космического и воздушного пространства собственного и отраженного излучения элементов суши, океана и атмосферы;
16) средство доставки - ракета-носитель, разгонный блок, авиационная ракетно-космическая система, предназначенные для доставки полезного груза в космическое пространство;
17) ракета-носитель - техническое устройство, предназначенное для вывода полезной нагрузки в космическое пространство;
18) районы падения отделяющихся частей ракет-носителей - земельные участки, на которые падают (приземляются) отработавшие и отделившиеся в полете элементы ракет-носителей или их фрагменты (ступени ракет-носителей, головные обтекатели, хвостовые и переходные отсеки, фрагменты разрушившихся в процессе последующего полета после отделения ступеней ракет-носителей);
19) космонавт Республики Казахстан (далее - космонавт) - гражданин Республики Казахстан, прошедший специальную подготовку, получивший документы о присвоении квалификации космонавта (космонавта-испытателя, космонавта-исследователя, инструктора-космонавта) и о присвоении статуса космонавта;
20) кандидат в космонавты Республики Казахстан (далее - кандидат в космонавты) - гражданин Республики Казахстан, прошедший предварительный отбор и направленный на подготовку в должности кандидата в космонавты (кандидата в космонавты-испытатели, кандидата в космонавты-исследователи) для получения квалификации космонавта;
21) спутниковая навигация - определение координатно-временных параметров объектов с использованием глобальной навигационной спутниковой системы;
22) спутниковые навигационные услуги - деятельность, направленная на удовлетворение потребностей в дополнительных (относительно стандартно предоставляемых глобальными навигационными спутниковыми системами) услугах по определению координатно-временных параметров объектов и на решение задач навигации;
23) навигационная аппаратура потребителей - технические средства и устройства, предназначенные для приема, передачи, обработки, хранения и отображения спутниковой навигационной информации;
24) пусковые услуги - это совокупность мероприятий по организации и осуществлению пусков ракет-носителей с целью доставки в космическое пространство полезного груза.

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан
в области космической деятельности

1. Законодательство Республики Казахстан в области космической деятельности основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Статья 3. Принципы осуществления космической деятельности

Принципами осуществления космической деятельности являются:
1) соблюдение национальных интересов Республики Казахстан, а также обеспечение обороны и национальной безопасности при осуществлении космической деятельности;
2) поддержка приоритетных направлений развития космической деятельности;
3) экономическое стимулирование космической деятельности;
4) возмещение ущерба третьим лицам и окружающей среде, возникшего в результате космической деятельности;
5) соблюдение экологических требований, требований в области технического регулирования и обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
6) соблюдение норм международного права в области космической деятельности;
7) эффективное и рациональное использование космического пространства и космической инфраструктуры Республики Казахстан;
8) поощрение привлечения внебюджетных средств в космическую деятельность при сохранении государственного контроля за их использованием и обеспечении гарантий соблюдения государственных интересов Республики Казахстан.

Статья 4. Направления космической деятельности

Космическая деятельность в Республике Казахстан осуществляется по следующим направлениям:
1) создание и использование объектов космической отрасли;
2) исследование космического пространства, планет и солнечно-земных связей;
3) дистанционное зондирование Земли из космоса в целях решения социально-экономических задач;
4) координатно-временное и навигационное обеспечение (использование спутниковых навигационных и геодезических систем, картография Земли);
5) создание и использование космических систем связи;
6) осуществление запусков космических аппаратов;
7) развитие национального рынка космических услуг и расширение космических услуг на мировом рынке;
8) международное сотрудничество Республики Казахстан в области исследования и использования космического пространства в мирных целях;
9) иные направления космической деятельности, необходимые для обеспечения социально-экономического развития, обороны и безопасности Республики Казахстан.

Статья 5. Виды космической деятельности по созданию
и использованию космической инфраструктуры

В Республике Казахстан осуществляются следующие виды космической деятельности по созданию и использованию космической инфраструктуры:
1) научно-исследовательские разработки;
2) проектно-конструкторские и технологические разработки;
3) изготовление и испытание опытных, экспериментальных и коммерческих образцов космической техники;
4) техническая эксплуатация, ремонт и модернизация;
5) утилизация космических объектов и технических средств;
6) оказание услуг конечным потребителям;
7) подготовка, переподготовка и повышение квалификации космонавтов и специалистов в области космической деятельности;
8) иные виды деятельности, осуществляемые с целью создания и использования космической техники и технологий.

Статья 6. Составляющие обеспечения космической деятельности

Составляющими обеспечения космической деятельности Республики Казахстан являются:
1) научная, научно-технологическая и научно-экспериментальная база;
2) проектно-конструкторская и производственная база;
3) база по эксплуатации космической техники;
4) база по оказанию космических услуг конечным потребителям;
5) иное имущество, территории и кадровый состав участников космической деятельности, предназначенные для обеспечения и осуществления космической деятельности.

Статья 7. Финансирование космической деятельности

Финансирование космической деятельности осуществляется за счет бюджетных средств и иных источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.

Глава 2. Государственное регулирование
и контроль в области космической деятельности Статья 8. Компетенция Правительства Республики Казахстан
в области космической деятельности

Правительство Республики Казахстан:
1) разрабатывает государственную политику в области космической деятельности и меры по ее осуществлению;
2) координирует вопросы международного сотрудничества Республики Казахстан в области космической деятельности;
3) утверждает порядок согласования и принятия решений о запусках космических объектов с территории Республики Казахстан, а также за ее пределами в случае их осуществления казахстанскими участниками космической деятельности;
4) определяет порядок выплаты единовременной компенсации космонавту, кандидату в космонавты при получении увечья либо иного повреждения здоровью, исключающего для него возможность в дальнейшем заниматься профессиональной деятельностью, а также в случае его гибели (смерти) в связи с исполнением служебных обязанностей;
5) утверждает технические регламенты в области космической деятельности;
6) определяет меры развития и экономической поддержки космодрома "Байконур";
7) утверждает по представлению уполномоченного органа перечень имущества, входящего в состав космодрома "Байконур" как единого имущественного комплекса;
8) определяет порядок получения и распространения данных дистанционного зондирования Земли;
9) определяет порядок предоставления спутниковых навигационных услуг национальным оператором системы высокоточной спутниковой навигации;
10) по представлению уполномоченного органа определяет национальных операторов космических систем, их задачи и функции;
11) утверждает правила создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве, правила создания и эксплуатации (применения) космических ракетных комплексов на территории Республики Казахстан;
12) утверждает квалификационные требования и правила лицензирования в области космической деятельности;
13) определяет порядок осуществления уполномоченным органом отраслевой экспертизы проектов в области космической деятельности;
14) определяет порядок осуществления уполномоченным органом государственной регистрации космических объектов, принадлежащих иностранным государствам или их физическим и юридическим лицам, запускаемых с территории Республики Казахстан, а также космических объектов, принадлежащих Республике Казахстан, физическим или юридическим лицам Республики Казахстан, прав на них и сделок с ними;
15) выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией, законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 9. Компетенции уполномоченного органа
в области космической деятельности

1. Уполномоченный орган:
1) обеспечивает реализацию государственной политики в области космической деятельности;
2) организует реализацию проектов (программ) в области космической деятельности, включая проведение научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ;
3) в пределах своей компетенции осуществляет государственное регулирование и межотраслевую координацию в области космической деятельности;
4) осуществляет лицензирование в области космической деятельности;
5) осуществляет государственный контроль в области космической деятельности;
6) осуществляет отраслевую экспертизу проектов в области космической деятельности;
7) осуществляет государственную регистрацию космических объектов, принадлежащих иностранным государствам или их физическим и юридическим лицам, запускаемых с территории Республики Казахстан, а также космических объектов, принадлежащих Республике Казахстан, физическим или юридическим лицам Республики Казахстан, прав на них и сделок с ними;
8) осуществляет организацию и координацию деятельности по подготовке, переподготовке и повышению квалификации космонавтов Республики Казахстан;
9) утверждает положение об отряде космонавтов Республики Казахстан;
10) разрабатывает проекты и в пределах своей компетенции утверждает нормативные правовые акты в области космической деятельности;
11) по вопросам своей компетенции осуществляет международное сотрудничество в области космической деятельности и представляет интересы Республики Казахстан в международных организациях;
12) организует разработку технических регламентов и государственных стандартов в области космической деятельности в соответствии с законодательством Республики Казахстан о техническом регулировании;
13) выдает предписания об устранении нарушений законодательства Республики Казахстан в области космической деятельности;
14) осуществляет государственный контроль за обязательным страхованием гражданско-правовой ответственности участников космической деятельности перед третьими лицами;
15) устанавливает порядок приемки результатов по завершенным проектам (программам) в области космической деятельности;
16) участвует в пределах своей компетенции в организации поисковых, аварийно-спасательных работ, а также в расследовании аварий и катастроф в области космической деятельности;
17) осуществляет иные функции, предусмотренные законами, актами Президента и Правительства Республики Казахстан.
2. Функции уполномоченного органа по реализации проектов (программ) в области космической деятельности двойного назначения реализуются совместно с уполномоченным органом в области обороны.

Статья 10. Отраслевая экспертиза проектов
в области космической деятельности

1. Все проекты в области космической деятельности подлежат обязательной отраслевой экспертизе.
2. Отраслевая экспертиза проекта в области космической деятельности проводится в целях определения его соответствия законодательству Республики Казахстан, обязательным техническим нормам и нормативам в области космической деятельности.
3. Запрещается реализация проекта в области космической деятельности без положительного заключения отраслевой экспертизы в области космической деятельности.

Статья 11. Государственная регистрация космических объектов,
прав на них и сделок с ними

1. Государственной регистрации подлежат космические объекты:
1) запускаемые в космическое пространство с территории Республики Казахстан, принадлежащие иностранным государствам или их физическим и юридическим лицам;
2) принадлежащие Республике Казахстан, физическим или юридическим лицам Республики Казахстан, а также права на данные космические объекты и сделки с ними.
2. Права на космические объекты, подлежащие обязательной государственной регистрации, возникают с момента их государственной регистрации, если иное не установлено настоящим Законом и иными законодательными актами.
3. Для государственной регистрации космического объекта необходимо предоставить в уполномоченный орган следующие документы:
1) заявление для регистрации космического объекта;
2) правоустанавливающий документ, подтверждающий право собственности на космический объект;
3) лицензию на занятие космической деятельностью.

Статья 12. Отказ в государственной регистрации космических
объектов, прав на них и сделок с ними

1. Основаниями для отказа и государственной регистрации являются:
1) представление заявителем неполного пакета документов, необходимых для государственной регистрации;
2) представление на регистрацию документов, не соответствующих по форме и содержанию требованиям законодательства;
3) наличие обременений, которые исключают государственную регистрацию права или иного объекта государственной регистрации;
4) решение суда, вступившее в законную силу;
5) несоответствие ранее возникшего права законодательству, действовавшему в момент его возникновения, если объектом регистрации являются переход, изменение, прекращение или установление обременения в отношении такого права.
2. При отказе в государственной регистрации регистрирующий орган должен направить заявителю уведомление с указанием причин отказа не позднее 15 рабочих дней со дня поступления заявления.
3. Отказ в государственной регистрации прав на недвижимое имущество может быть обжалован в установленном законодательством порядке в суде.
4. При устранении обстоятельств, явившихся основаниями для отказа в регистрации, заявление на регистрацию может быть подано повторно.

Статья 13. Государственный контроль в области
космической деятельности

1. Государственный контроль в области космической деятельности осуществляется уполномоченным органом и другими государственными органами Республики Казахстан в пределах их компетенции в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
2. Государственный контроль в области космической деятельности осуществляется в форме проверки. Проверка осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан "О частном предпринимательстве".

Глава 3. Содержание космической деятельности Статья 14. Лицензирование космической деятельности

1. Космическая деятельность физических и юридических лиц осуществляется на основе лицензий.
2. Космическая деятельность подлежит лицензированию в части использования космического пространства в соответствии с законодательством Республики Казахстан о лицензировании.

Статья 15. Научные исследования в области
космической деятельности

1. Научные исследования в области космической деятельности включают фундаментальные и прикладные научные исследования и космические эксперименты, направленные на обеспечение научного сопровождения космической деятельности и разработку новых образцов космической техники и технологий.
Научные исследования в области космической деятельности выполняются в рамках программ, которые координируются центральным исполнительным органом, осуществляющим руководство в области науки и научно-технической деятельности. Программы разрабатываются и реализуются под руководством уполномоченного органа с привлечением научных и общественных организаций, вузов Республики Казахстан, ученых и специалистов.
2. Правовая охрана результатов интеллектуальной деятельности, полученных при разработке космической техники и технологий, осуществляется в порядке, определяемом Гражданским кодексом Республики Казахстан и иными законами Республики Казахстан в области интеллектуальной собственности.

Статья 16. Космическая система связи

1. Космическая система связи - это совокупность совместно действующих космического и наземного сегментов, предназначенная для обеспечения каналов связи.
Космический сегмент - совокупность одного или нескольких космических аппаратов связи, обеспечивающих каналы космической связи с наземными станциями связи.
Наземный сегмент - наземное командно-измерительное оборудование, обеспечивающее управление космическими аппаратами связи, и наземные станции связи, обеспечивающие передачу и прием сигналов на космические аппараты связи и от них.
2. Национальный оператор космической системы связи предоставляет каналы связи в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан в области связи.

Статья 17. Дистанционное зондирование Земли

1. Космическая система дистанционного зондирования Земли Республики Казахстан предназначена для сбора пространственных данных о поверхности и структуре поверхности Земли, описания характера и временной изменчивости естественных природных параметров и явлений, природных ресурсов, окружающей среды, а также антропогенных факторов и образований в целях решения социально-экономических и оборонных задач посредством космических съемок.
2. Получение и распространение данных дистанционного зондирования Земли национальным оператором космической системы дистанционного зондирования Земли государственным органам, юридическим и физическим лицам Республики Казахстан для обеспечения своей деятельности осуществляется в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.

Статья 18. Спутниковая навигация

1. Система высокоточной спутниковой навигации предназначена для предоставления потребителям информации о целостности глобальной навигационной спутниковой системы, а также информации, позволяющей повысить точность и надежность координатно-временных определений.
2. Национальный оператор системы высокоточной спутниковой навигации предоставляет спутниковые навигационные услуги на всей территории Республики Казахстан в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.

Статья 19. Создание и эксплуатация космических
ракетных комплексов

1. Создание космических ракетных комплексов - это научные разработки, проектирование, изготовление, монтаж, строительство, испытание космических ракетных комплексов и их составных частей.
2. Эксплуатация космических ракетных комплексов включает:
1) ввод в эксплуатацию;
2) поддержание в состоянии готовности к использованию по назначению;
3) использование по назначению (оказание пусковых услуг).

Глава 4. Космическая инфраструктура Статья 20. Космическая инфраструктура Республики Казахстан

1. Космическая инфраструктура Республики Казахстан составляет основу ее космической отрасли и включает:
1) объекты наземной космической инфраструктуры;
2) космические объекты.
2. Объекты космической отрасли относятся к стратегическим объектам.

Статья 21. Наземная космическая инфраструктура

К объектам наземной космической инфраструктуры относятся:
1) научно-экспериментальная база космических исследований;
2) средства производства космических аппаратов и космических ракетных комплексов, предназначенных для обеспечения космической деятельности;
3) космодромы (комплексы технических средств, устройств, сооружений, зданий и земельных участков, основным назначением которых является обеспечение подготовки и осуществление запусков космических объектов);
4) районы падения отделяющихся частей ракет-носителей;
5) наземные комплексы управления космическими объектами;
6) наземные целевые комплексы для приема информации от космических объектов, ее обработки и распространения.

Статья 22. Средства производства космических аппаратов

1. К средствам производства космических аппаратов относятся специальное конструкторско-технологическое бюро космической техники и сборочно-испытательный комплекс космических аппаратов.
2. Перечень государственных заданий на производство космических аппаратов, создаваемых для Республики Казахстан, утверждается Правительством Республики Казахстан по представлению уполномоченного органа.

Статья 23. Космодром "Байконур"

1. Космодром "Байконур" - комплекс технических средств, устройств, сооружений и зданий на специально выделенной территории Республики Казахстан, предназначенный для обеспечения подготовки и осуществления запусков космических объектов и возвращения их на Землю.
2. Космодром "Байконур" как стратегический объект, представляющий собой единый имущественный комплекс, не подлежит приватизации.

Статья 24. Космические объекты Республики Казахстан

1. Космические объекты Республики Казахстан, запускаемые в космическое пространство, должны иметь маркировку, определяемую уполномоченным органом в соответствии с международными стандартами.
2. Республика Казахстан сохраняет право над зарегистрированными в Республике Казахстан космическими объектами, принадлежащими Республике Казахстан, участникам космической деятельности Республики Казахстан, во время нахождения указанных космических объектов на территории Республики Казахстан, на территории других государств, а равно в космическом пространстве.

Статья 25. Утилизация космических объектов
и технических средств

Космические объекты и технические средства с истекшим сроком эксплуатации подлежат утилизации в порядке, установленном уполномоченным органом.

Статья 26. Передача объекта космической
инфраструктуры в аренду

Порядок передачи объекта космической инфраструктуры в аренду международному или иностранному участнику космической деятельности регулируется действующим законодательством, если иное не предусмотрено международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан.

Глава 5. Безопасность космической деятельности Статья 27. Обеспечение безопасности
космической деятельности

1. Участники космической деятельности обязаны соблюдать экологические требования, требования в области технического регулирования и обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения, установленные законодательством Республики Казахстан.
2. Участники космической деятельности, владеющие объектами, деятельность которых связана с опасностью причинения вреда третьим лицам, обязаны страховать свою гражданско-правовую ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.
3. Участники космической деятельности осуществляют запуски космических объектов в порядке, утверждаемом Правительством Республики Казахстан.
4. Космический объект иностранного государства может осуществлять безопасный пролет через воздушное пространство Республики Казахстан в процессе его выведения в космическое пространство или возвращения на Землю при условии предварительного согласования с уполномоченными органами в области обороны, чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, охраны окружающей среды.

Статья 28. Расследование происшествий при осуществлении
космической деятельности

Аварии и катастрофы, приведшие к возникновению чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, подлежат расследованию в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан в области предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций.

Статья 29. Мониторинг и контроль окружающей среды
и состояния здоровья населения в регионах,
подверженных воздействию космической деятельности

1. Государственный мониторинг окружающей среды и природных ресурсов в процессе космической деятельности осуществляется уполномоченными государственными органами в области охраны окружающей среды, управления земельными ресурсами в рамках Единой государственной системы мониторинга окружающей среды и природных ресурсов совместно со специально уполномоченными государственными органами.
2. Участники космической деятельности обязаны осуществлять производственный экологический контроль и мониторинг окружающей среды в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
3. Государственный контроль в области охраны окружающей среды и здоровья населения в процессе космической деятельности осуществляется уполномоченными органами в области охраны окружающей среды и здравоохранения.
4. Информация в области охраны окружающей среды и чрезвычайных ситуаций в связи с осуществлением космической деятельности на территории Республики Казахстан является открытой и гласной, подлежит опубликованию через средства массовой информации, системы связи и оповещения.

Глава 6. Правовое положение и меры социального
обеспечения кандидата в космонавты и космонавта Статья 30. Статус кандидата в космонавты, космонавта

1. Статус кандидата в космонавты и космонавта присваивается Правительством Республики Казахстан по представлению уполномоченного органа.
2. Космонавты формируются в отряд космонавтов Республики Казахстан. Отряд космонавтов Республики Казахстан - летно-испытательное и летно-исследовательское подразделение юридического лица Республики Казахстан, участвующего в том числе в выполнении государственных программ в области космической деятельности.
3. Отряд космонавтов Республики Казахстан действует на основании положения, утверждаемого уполномоченным органом.
4. Государство обеспечивает подготовку, переподготовку кандидатов в космонавты, космонавтов.
5. Подготовка и выполнение космического полета космонавтом осуществляются на основе контракта, заключаемого с соответствующим участником космической деятельности (заказчиком проведения летно- космических испытаний и (или) научных исследований и экспериментов в случае осуществления космического полета), в котором определяются обязательства сторон.

Статья 31. Меры социального обеспечении
кандидата в космонавты, космонавта

1. Кандидату в космонавты, космонавту государство обеспечивает, при условии его постоянного проживания на территории Республики Казахстан медицинское лечение, ежегодные профилактические осмотры и санаторно-курортное лечение.
2. Пункт 1 настоящей статьи распространяется на совместно проживающих членов семьи кандидатов в космонавты, космонавта.
3. В стаж работы кандидатов в космонавты, космонавтов включается:
1) время нахождения кандидата в космонавты, космонавта на подготовке, переподготовке;
2) время работы в области космической деятельности.

Статьи 32. Гарантии при причинении вреда
жизни и здоровью кандидатам в космонавты, космонавтам

1. При наступлении инвалидности при исполнении своих профессиональных обязанностей кандидату в космонавты, космонавту за счет бюджетных средств выплачивается единовременная компенсация в размерах:
1) инвалиду I группы - 3000 месячных расчетных показателей;
2) инвалиду II группы - 2000 месячных расчетных показателей;
3) инвалиду III группы - 1000 месячных расчетных показателей.
2. В случае гибели (смерти) кандидата в космонавты, космонавта при исполнении своих профессиональных обязанностей его наследникам из бюджетных средств выплачивается единовременная компенсация в размере 6000 месячных расчетных показателей.
В случае гибели (смерти) кандидата в космонавты, космонавта в связи с осуществлением космической деятельности его погребение производится по месту жительства либо по желанию его родственников в другом месте Республики Казахстан. Расходы, связанные с подготовкой к перевозке тела, перевозкой тела, погребением, изготовлением и установкой надгробного памятника, компенсируются за счет бюджетных средств в размере 80 месячных расчетных показателей.
3. Выплата компенсаций, предусмотренных пунктами 1-2 настоящей статьи, осуществляются в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.
4. В случае гибели (смерти) кандидата в космонавты, космонавта при исполнении своих профессиональных обязанностей государство не позднее трех месяцев со дня смерти указанного лица обеспечивает:
выделение в собственность наследников умершего благоустроенного жилого помещения из государственного жилищного фонда; жилое помещение предоставляется в размере не менее пятнадцати квадратных метров и не более восемнадцати квадратных метров полезной площади на человека, но не менее однокомнатной квартиры, либо безвозмездную передачу ранее предоставленного кандидату в космонавты, космонавту служебного жилья в собственность наследников умершего либо предоставление аналогичного жилого помещения из государственного жилищного фонда в населенном пункте Республики Казахстан на усмотрение наследников умершего, если ранее предоставленное кандидату в космонавты, космонавту служебное жилье находится на территории другого государства.
5. Действие пункта 4 настоящей статьи применяется при условии отсутствия на территории Республики Казахстан у кандидата в космонавты, космонавта и их наследников в собственности жилого помещения.

Статья 33. Социальные гарантии космонавтам,
удостоенным государственных наград Республики Казахстан

Космонавтам, удостоенным почетного звания "Қазақстанның ғарышкер ұшкышы" (Летчик-космонавт Казахстана), имеющим стаж работы не менее 10 лет в организациях, занимающихся космической деятельностью, устанавливается повышающий коэффициент в размере 2,9 к должностному окладу при работе в организациях, занимающихся космической деятельностью.

Статья 34. Лишение мер социального обеспечения

Кандидаты в космонавты, космонавты лишаются мер социального обеспечения, предусмотренных настоящим Законом, в случае утраты гражданства Республики Казахстан.

Глава 7. Заключительные положения Статья 35. Запрет и ограничение в космической деятельности

1. При осуществлении космической деятельности в Республике Казахстан запрещается:
1) выведение на орбиту, либо размещение в космосе ядерного оружия и его компонентов, других видов оружия массового уничтожения либо испытание такого оружия;
2) использование космической техники как средства воздействия на окружающую среду для военных либо иных опасных для человека целей;
3) использование небесных тел для военных целей;
4) создание непосредственной угрозы жизни и здоровью людей, причинение ущерба окружающей среде;
5) нарушение международных норм и стандартов по загрязнению воздушного и космического пространства;
6) иные действия, связанные с космической деятельностью, которые не допускаются международным правом.
2. Космическая деятельность в рамках отдельного проекта, повлекшая человеческие жертвы, значительные материальные убытки или причинившая ущерб окружающей среде, в дальнейшем ограничивается или запрещается в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 36. Ответственность за нарушение законодательства
в области космической деятельности

Нарушение законодательства Республики Казахстан в области космической деятельности влечет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 37. Введение в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие со дня его подписания.

Президент
Республики Казахстан