"Ғылым туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 27 ақпандағы N 142 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
«Ғылым туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Жоба

Қазақстан Республикасының Заңы Ғылым туралы

Осы Заң ғылым және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді, Қазақстан Республикасының ұлттық ғылыми жүйесінің жұмыс істеуі мен оны дамытудың негізгі принциптері мен тетіктерін айқындайды.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) аккредиттеу - нәтижесінде ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері өз қызметінің Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптар мен стандарттарға сәйкестігін ресми тануға ие болатын рәсім;
2) ғылым - функциясы табиғи байлықтарды ұтымды пайдалану және қоғамды тиімді басқару мақсатында табиғат, қоғам және ойлау заңдарын зерделеу, болмыс туралы объективті білімді тұжырымдау және теориялық жағынан жүйелеу болып табылатын адам қызметінің саласы;
3) ғылым жөніндегі ұлттық баяндама - әлемдік және ұлттық ғылымның жай-күйі мен даму үрдістерін талдауды, республиканың ғылыми-техникалық әлеуетін жетілдіру жөніндегі ұсыныстарды, ғылымды дамытудың басым бағыттарын негіздеуді қамтитын, Қазақстан Республикасының Президентіне ұсынылатын жыл сайынғы есеп;
4) ғылыми-білім беру консорциумы - бірлескен қызмет туралы шарт негізіндегі ерікті тең құқылы бірлестік, онда ғылыми ұйымдар, жоғары оқу орындары және басқа, оның ішінде өндіріс саласында қамтылған заңды тұлғалар іргелі, қолданбалы ғылыми зерттеулерді жүргізу, технологиялық инновацияларды әзірлеу және жоғары білікті мамандар даярлау үшін зияткерлік, қаржылық және өзге де ресурстарды біріктіреді;
5) ғылыми грант - жеке және заңды тұлғалар, оның ішінде ел аумағында гранттар беру құқығына ие шетелдік тұлғалар ғылыми зерттеулер жүргізуге өтеусіз және қайтарымсыз беретін ақшалай немесе өзге қаражат.
Мемлекеттік ғылыми грант - жеке және заңды тұлғаларға стратегиялық, іргелі және қолданбалы ғылыми-зерттеулер, тәжірибелік-конструкторлық және енгізу жұмыстарын іске асыру үшін конкурстық негізде мемлекеттік бюджет қаражатынан өтеусіз және қайтарымсыз берілетін ақшалай қаражат;
6) ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарлама жөніндегі басты ұйым - ұйымдық-құқықтық нысаны мен меншік нысанына қарамастан, мақсатты ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаны іске асыруға арналған конкурстың қорытындылары бойынша уәкілетті мемлекеттік орган анықтайтын әрі іргелі және қолданбалы зерттеулердің ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламасын іске асыруды сүйемелдеуді және орындалатын бағдарламаның шеңберінде орындаушы ұйымдардың қызметін үйлестіруді жүзеге асыратын заңды тұлға;
7) ғылыми, ғылыми-техникалық жоба және бағдарлама (есеп) - болжанған ғылыми-техникалық жұмыс мазмұнын қамтитын, жоспарланған жұмыстарды жүргізудің мақсаттары мен міндеттері, өзектілігі, жаңалығы, ғылыми-практикалық маңыздылығы мен орындылығы негізделген ғылыми, ғылыми-техникалық, ғылыми-білім беру, тәжірибелік-конструкторлық, маркетингтік зерттеулерді білдіретін құжат;
8) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің нәтижесі - ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті орындау барысында алынған және кез келген ақпараттық тасымалдағышта тіркелген жаңа білімдер немесе шешімдер, сондай-ақ жаңа бұйымдардың, материалдар мен заттардың модельдері, макеттері, үлгілері;
9) ғылыми-зерттеу жұмысы - бар білімдерді кеңейту және жаңа білімдер алу, ғылыми болжамдарды тексеру, табиғат пен қоғам дамуының заңдылықтарын орнықтыру, жобаларды ғылыми жинақтау, ғылыми негіздеу мақсатында ғылыми ізденіспен, зерттеулер, эксперименттер жүргізумен байланысты жұмыс;
10) ғылыми инфрақұрылым - ғылыми ұйымның теңгеріміндегі ғылыми зертханалық және инженерлік жабдық, тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіріс, бірегей объектілер, сондай-ақ өзге де жылжымалы және жылжымайтын мүлік;
11) ғылыми зерттеулер - ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелеріне қол жеткізу мақсатында ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық (технологиялық) және енгізу жұмыстары шеңберінде ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері тиісті ғылыми әдістермен және құралдармен жүзеге асыратын қолданбалы, іргелі, стратегиялық ғылыми зерттеулер;
12) ғылыми зерттеулер жүргізуге арналған мемлекеттік тапсырма - ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық (технологиялық) жұмыстарды жүргізу жөніндегі қызметтердің мемлекет қаржыландыратын көлемі;
13) ғылым кандидаты, ғылым докторы - ізденушілердің диссертациялар қорғауы негізінде берілген ғылыми дәрежелер;
14) ғылыми қызмет - зерделенетін объектілерге, құбылыстарға (процестерге) тән қасиеттерді, ерекшеліктер мен заңдылықтарды анықтау мақсатында қоршаған болмысты зерделеуге және алынған білімді практикада пайдалануға бағытталған қызмет;
15) ғылым саласындағы уәкілетті орган - ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
16) ғылыми-техникалық ақпарат - ғылыми-техникалық, инновациялық және өндірістік қызмет барысында алынатын, ғылымның, техниканың, технологиялардың ұлттық және шетелдік жетістіктері туралы мәліметтерді қамтитын ғылыми, ақпарат;
17) ғылыми-техникалық қызмет - технологиялық, конструкторлық, экономикалық, әлеуметтік-саяси және өзге де проблемаларды шешу үшін ғылымның, техника мен өндірістің барлық салаларында жаңа білім алуға және оны қолдануға, осы зерттеулерді жүргізу үшін қажетті нормативтік-техникалық құжаттама әзірлеуді қоса алғанда, ғылымның, технологияның және өндірістің біртұтас жүйе ретінде жұмыс істеуін қамтамасыз етуге бағытталған қызмет;
18) зияткерлік меншік - жеке және заңды тұлғалардың зияткерлік шығармашылық қызмет нәтижелеріне айрықша құқығы немесе азаматтық айналымға қатысушыларды, тәжірибелік-конструкторлық, ғылыми-зерттеу, жобалау және іздестіру жұмыстарының нәтижесінде алынған тауарларды, жұмыстарды немесе қызметтерді дараландырудың оларға теңестірілген құралдары;
19) инженерлік-техникалық қызметкер - ғылыми ұйымда немесе жоғары оқу орнында жұмыс істейтін, кәсіптік орта немесе кәсіптік жоғары білімі бар, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижесін алуға және оны іске асыруға жәрдемдесетін жеке тұлға;
20) қолданбалы зерттеу - практикалық мақсатқа қол жеткізу және нақты міндеттерді шешу үшін жаңа білімді алуға және қолдануға бағытталған қызмет;
21) ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы мемлекеттік саясат - мемлекеттің ғылыми, ғылыми-техникалық қызметке қатынасын білдіретін, ғылым мен техника саласындағы әр түрлі ұйымдар қызметінің, ғылыми-техникалық жетістіктерді іске асырудың, жаңа технологиялар жасаудың, оның ішінде ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатындағы негізгі басымдықтарын, мақсаттарын, бағыттарын, принциптерін, нысандары мен әдістерін айқындайтын әлеуметтік-экономикалық саясаттың құрамдас бөлігі;
22) салалық уәкілетті орган - мемлекеттік саясатты іске асыруды және тиісті салада ғылыми зерттеулерді жүргізу жөніндегі жұмыстарды үйлестіруді жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
23) стратегиялық зерттеулер - іргелі және қолданбалы сипатқа ие басым ғылыми және ғылыми-техникалық міндеттерді шешуге бағытталған зерттеулер;
24) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар - өнімді жасау немесе жаңғырту кезінде орындалатын жұмыстар кешені, тәжірибелік үлгілерге арналған конструкторлық және технологиялық құжаттаманы әзірлеу, тәжірибелік үлгілерді дайындау және сынау;
25) тәжірибелік өндіріс-жаңа өнімдер мен жаңа технологиялық процестердің тәжірибелік үлгілерін дайындау және сынақтан өткізу негізгі қызметі болып табылатын ғылыми ұйымдардың құрылымдық бөлімшесі немесе заңды тұлға;
26) философия (PhD) докторы, бейіні бойынша доктор - тиісті мамандықтар бойынша докторантураның кәсіптік оқу бағдарламаларын игерген және диссертация қорғаған адамдарға берілетін ғылыми дәреже;
27) іргелі зерттеу - табиғат, қоғам, адам дамуының негізгі заңдылықтары және олардың өзара байланысы туралы жаңа ғылыми білім алуға бағытталған теориялық және (немесе) эксперименттік зерттеу;
28) доцент, профессор - ғылыми ұйымның немесе жоғары оқу орындарының қолдаухаты бойынша ғылым саласындағы уәкілетті орган беретін ғылыми атақтар.

2-бап. Қазақстан Республикасының ғылым туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының ғылым туралы заңнамасы Конституцияға негізделеді, осы Заңнан, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.
2. Гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру қаражатынан жүзеге асырылатын ғылыми зерттеулерді жүргізу бөлігінде осы Заңмен реттелген құқықтық қатынастарға, сатып алуды, оның ішінде мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру тәртібіне талаптарды белгілейтін Қазақстан Республикасы заңнамасының қолданысы таратылмайды.
3. Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

2-тарау. Ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы мемлекеттік органдардың құзыреті

3-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің ғылыми және
ғылыми-техникалық қызмет саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі:
1) ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын және оны іске асыру жөніндегі шараларды әзірлейді;
2) ұлттық экономиканы дамытудың басымдықтарына сәйкес ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметтің басым бағыттарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасындағы стратегиялық, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын айқындайды;
3) ғылыми-техникалық дамудың мемлекеттік бағдарламаларын қарастырады және Қазақстан Республикасының Президентіне бекітуге енгізеді;
4) жыл сайынғы Ғылым жөніндегі ұлттық баяндаманы Қазақстан Республикасының Президентіне енгізеді;
5) салалық ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды бекітеді;
6) ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін аккредиттеу тәртібін бекітеді;
7) Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанынан Жоғары ғылыми-техникалық комиссия құрады және ол туралы ережені бекітеді;
8) ғылымның басым бағыттары бойынша Ұлттық ғылыми кеңестер құрады, Ұлттық ғылыми кеңестер туралы ережені және оның құрамын бекітеді;
9) Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығын құрады;
10) зерттеу университетінің мәртебесін береді және ол туралы ережені бекітеді;
11) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы ұйымдастыру және оны жүргізу тәртібін бекітеді;
12) ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті базалық, гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру тәртібін бекітеді;
13) ғылыми зерттеулер жүргізуге мемлекеттік тапсырманы орналастыру тәртібін бекітеді;
14) базалық қаржыландыру субъектілері болып табылатын ұйымдардың тізбесін бекітеді;
15) ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру туралы шешім шығарады;
16) ғылым саласындағы сыйлықтарды, мемлекеттік ғылыми стипендияларды тағайындайды және оларды беру тәртібін бекітеді;
17) мемлекеттік бюджет қаражатынан қаржыландыру шеңберінде орындалатын Ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстарды жүргізуге арналған үлгі шартты бекітеді;
18) ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыратын қорларды құрады және олар туралы ережені бекітеді;
19) ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті базалық қаржыландырудың нормаларын бекітеді;
20) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы өзге де функцияларды жүзеге асырады.

4-бап. Ғылым саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Ғылым саласындағы уәкілетті органның құзыретіне мыналар жатады:
1) елдің әлеуметтік-экономикалық, қоғамдық-саяси дамуының мақсаттары мен басымдықтарын ескере отырып, ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы ұсыныстарды тұжырымдау және мемлекеттік саясатты іске асыру;
2) мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен іске асырылатын іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламаларын үйлестіру;
3) Қазақстан Республикасындағы стратегиялық, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын әзірлеу;
4) Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның қызметін қамтамасыз ету;
5) ғылыми зерттеулерді жүргізуге мемлекеттік тапсырманы орналастыру тәртібін әзірлеу;
6) іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламаларын әзірлеу және олардың қалыптастыру, орындау және аяқтау сатыларында іске асырылуын бақылау;
7) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу тәртібін әзірлеу;
8) ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін аккредиттеу тәртібін әзірлеу, сондай-ақ оларды аккредиттеуді өткізу;
9) Ұлттық ғылыми кеңестердің құрамын қалыптастыру жөнінде ұсыныстар енгізу;
10) Ұлттық ғылыми кеңестердің қызметін үйлестіру;
11) ғылыми зерттеулерді іске асыруға қатысатын салалық уәкілетті органдардың қызметін үйлестіру;
12) Ғылыми ұйымның консультативтік-кеңесші органы туралы үлгі ережені, оның мүшелерін сайлау тәртібімен қоса бекіту;
13) Ұжымдық пайдаланудағы ұлттық ғылыми және инженерлік зертханалар туралы үлгі ережені бекіту;
14) Диссертациялық кеңес туралы үлгі ережені бекіту;
15) ғылыми дәрежелерді беру тәртібін бекіту;
16) ғылыми атақтар беру тәртібін бекіту;
17) философия (PhD) докторы, бейіні бойынша доктор ғылыми дәрежесін алу үшін қорғалған диссертацияларды мемлекеттік тіркеу тәртібін бекіту;
18) мемлекеттік және салалық ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды әзірлеу;
19) Ұлттық ғылыми кеңестер туралы ережені әзірлеу;
20) ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті базалық, гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру тәртібін әзірлеу;
21) жыл сайынғы Ғылым жөніндегі ұлттық баяндаманы дайындауды ұйымдастыру;
22) базалық қаржыландыру субъектілері болып табылатын ұйымдардың тізбесін қалыптастыру;
23) мемлекеттік ғылыми ұйымдардың және оларға теңестірілген ғылыми ұйымдардың тізбесін қалыптастыру;
24) мемлекеттік ғылыми ұйымдарды және оларға теңестірілген ғылыми ұйымдарды құру, қайта ұйымдастыру және тарату туралы ұсыныстар енгізу;
25) өз құзыреті шегінде мемлекеттік ғылыми ұйымдардың басшыларын лауазымға тағайындау және лауазымнан босату;
26) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру.

5-бап. Салалық уәкілетті органның құзыреті

Салалық уәкілетті органның құзыретіне мыналар жатады:
1) ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы ұсыныстарды әзірлеу және мемлекеттік саясатты іске асыру, тиісті салада ғылыми зерттеулер жүргізу жөніндегі жұмысты үйлестіру;
2) тиісті салада Қазақстан Республикасындағы іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын қалыптастыруға қатысу;
3) тиісті салада ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды әзірлеу;
4) тиісті салада орындалған ғылыми, ғылыми-техникалық жобалардың және бағдарламалардың (есептердің) нәтижелерін бекіту;
5) Ұлттық ғылыми кеңестердің құрамын қалыптастыру жөнінде ұсыныстар енгізу;
6) базалық қаржыландыру субъектілерінің тізбесін қалыптастыру жөнінде ұсыныстар енгізу;
7) мемлекеттік ғылыми ұйымдардың және оларға теңестірілген ғылыми ұйымдардың тізбесін қалыптастыру жөнінде ұсыныстар енгізу;
8) тиісті салада мемлекеттік ғылыми ұйымдарды және оларға теңестірілген ғылыми ұйымдарды құру, қайта ұйымдастыру және тарату туралы ұсыныстар енгізу;
9) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру.

3-тарау. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері

6-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері

1. Меншік нысанына және ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар, заңды тұлғалар ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері болып табылады.
2. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілеріне шығармашылық еркіндікке, теріс пиғылды бәсекелестіктен қорғауға, ғылыми, ғылыми-техникалық қызметке қатысуға, оның ішінде мемлекеттік бюджет қаражатынан және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздерден қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар конкурстарына қатысуға тең құқыққа кепілдік беріледі және қамтамасыз етіледі.
3. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және жағдайларда сату немесе сатуға ұсыну құқығын қоса алғанда, зияткерлік меншік объектілерін пайдалану құқығына ие.
4. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес экологиялық және ұлттық қауіпсіздікке қауіп тудырмайтын ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың іске асырылуын бақылауды қамтамасыз етуге міндетті.

7-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын
жеке тұлғалар

1. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын ғылыми ұйымдармен, жоғары оқу орындарымен және зерттеу университеттерімен еңбек қатынастарында тұратын ғылыми, инженерлік-техникалық және өзге де қызметкерлер, сондай-ақ ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті өз бетінше жүзеге асыратын ғалымдар ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар болып табылады.
2. Мемлекеттік бюджет қаражатынан қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар конкурстарына қатысуға үміткер жеке тұлғаларға қойылатын талаптар конкурс шарттарымен айқындалады.

8-бап. Ғылыми ұйымдар

1. Ұйымдық-құқықтық нысаны мен меншік нысанына қарамастан, қызметінің негізгі мәні ғылыми, ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық, тәжірибелік-конструкторлық қызметті жүзеге асыру, оның ішінде зияткерлік меншік объектілеріне құқықты іске асыру болып табылатын заңды тұлға ғылыми ұйым болып табылады.
2. Мемлекеттік меншікке негізделген ұйымдар мемлекеттік ғылыми ұйымдар болып табылады.
Дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі ұйымдар, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде тиесілі ұйымдар мемлекеттік ғылыми ұйымдарға теңестірілген ұйымдар болып табылады. Жанама тиесілілік өзге заңды тұлғаның дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы әрбір келесі тұлғаға тиесілі болуын білдіреді.
3. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы - мемлекеттік ғылыми-техникалық және инновациялық саясатты қалыптастыруға және іске асыруға, ғылымды дамытудың басым бағыттарын әзірлеуге, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерге, ғылыми сыйлықтарды алуға ұсынылған жұмыстарды ғылыми-техникалық сараптауға қатысатын және жыл сайынғы Ғылым жөніндегі ұлттық баяндаманы дайындауды және басып шығаруды жүзеге асыратын республикалық қоғамдық бірлестік.

9-бап. Жоғары оқу орындарының ғылыми қызметі

1. Жоғары оқу орны жүзеге асыратын қызметтің негізгі түрі білім берумен қатар, ғылыми, ғылыми-техникалық, тәжірибелік-конструкторлық қызмет, оның ішінде зияткерлік меншік объектілеріне құқықты іске асыру болып табылады.
2. Жоғары оқу орындарының, сондай-ақ олардың ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын қызметкерлерінің мемлекеттік бюджет қаражатынан және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздерден қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар конкурстарына қатысуға тең құқығы бар.
3. Жоғары оқу орындары оқу-білім беру процесіне ғылымның озық жетістіктерін енгізумен қатар оқыту процесіне ғылыми, ғылыми-зерттеу ұйымдарының ғалымдарын, оның ішінде шетелдік ғалымдарды тартуға құқылы.
4. Мемлекеттік жоғары оқу орындары заңнамада белгіленген тәртіппен ғылыми зертханалар, ғылыми-зерттеу институттарын, технопарктер, жобалау-конструкторлық ұйымдар мен инновациялық кәсіпорындар, сондай-ақ ғылыми-білім беру консорциумдарын құруға құқылы.
5. Осы заңға сәйкес қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік жоғары оқу орындарына конкурстық негізде Қазақстан Республикасының Үкіметі шешімінің негізінде зерттеу университеттерінің мәртебесі берілуі мүмкін.

10-бап. Зерттеу университеті

1. Зерттеу университеті іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді және өзге де ғылыми-техникалық, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды ұйымдастыруға және өткізуге қатысатын жоғары оқу орны болып табылады.
2. Зерттеу университетінің негізгі міндеті жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіптік білім берудің барлық деңгейінде ғылыми қызмет пен білім беру процесін кіріктіру болып табылады.
3. Зерттеу университеті жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын әзірлеуге және іске асыруға, сондай-ақ оқуға қабылдаған кезде бейіндік бағыттың қосымша талаптарын белгілеуге құқылы.

11-бап. Ғылым саласындағы өзге де ұйымдар

Қызметінің негізгі мәні ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет болып табылмайтын заңды тұлғалар өздерінің құрылтай құжаттарында бекітілген міндеттерді шешу мақсатында өз құрылымында ғылыми бөлімшелер құруға құқылы.

4-тарау. Ғылыми ұйымдардың қызметкерлерін әлеуметтік қамсыздандыру

12-бап. Ғылыми ұйымдардың қызметкерлеріне еңбекақы төлеу

1. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың және мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік жоғары оқу орындарының, дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі жоғары оқу орындарының, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде тиесілі жоғары оқу орындарының ғылыми зерттеулерді жүргізуге арналған мемлекеттік тапсырманы мемлекеттік бюджет қаражатынан орындайтын ғылыми қызметкерлеріне еңбекақы төлеу Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен және негіздерде жүргізіледі.
2. Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған мемлекеттік тапсырманы мемлекеттік бюджет қаражатынан орындайтын ғылыми қызметкерлерге ғылыми дәрежесі үшін ғылым кандидатына, философия (PhD) докторына, бейіні бойынша докторға бір айлық ең төменгі жалақы және ғылым докторына екі айлық ең төменгі жалақы мөлшерінде ай сайын қосымша ақы белгіленеді.
3. Қазақстан Республикасының аумағында ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті аккредиттелген ғылыми ұйымдармен немесе жоғары оқу орындарымен бірлесіп жүзеге асыратын шетел ғалымдарына еңбекақы төлеу олардың біліктілігін ескере отырып, шарт (келісім-шарт) негізінде жүзеге асырылады.

13-бап. Ғылыми ұйымдар қызметкерлерінің еңбек демалыстары

1. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың және мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың қызметкерлеріне олардың еңбекақы төлеуге арналған қаражаты шегінде ғылым докторларына жыл сайын ұзақтығы 56 күнтізбелік күн, ғылым кандидаттарына, философия (PhD) докторларына, бейіні бойынша докторларға 42 күнтізбелік күн, ғылыми қызметкерлерге 35 күнтізбелік күн ақысы төленетін еңбек демалысы беріледі және бір лауазымдық айлық мөлшерінде сауықтыру үшін жәрдемақы төленеді.
Ұжымдық шартта (келісім-шартта) белгіленген жағдайда ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың қызметкерлеріне олардың еңбекақы төлеуге арналған қаражаты шегінде сауықтыру үшін екі лауазымдық еңбекақы мөлшерінде жәрдемақы төленіп, ұзақтығы отыз күнтізбелік күн, жыл сайынғы ақысы төленетін демалыс берілуі мүмкін.
2. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың қызметкерлеріне жетекші жоғары оқу орындарында, ғылыми орталықтарда және зертханаларда, оның ішінде шетелде біліктілігін арттыру, тағылымдамадан өту мақсатында бір жылға дейінгі мерзімге демалыс беріледі. Бұл ретте демалыс уақытында бұл адамның жалақысы сақталмай, жұмыс орны мен лауазымы сақталады.
Демалыс берудің тәртібі мен шарттары мемлекеттік ғылыми ұйымдардың ішкі құжаттарында айқындалады.

14-бап. Ғылыми ұйымдардың қызметкерлерін әлеуметтік
қорғау шаралары

1. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың және мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік жоғары оқу орындарының, дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі жоғары оқу орындарының, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде тиесілі жоғары оқу орындарының қызметкерлері Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және шарттарда тұрғын үймен қамтамасыз етілу құқығына ие.
2. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың және мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік жоғары оқу орындарының, дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі жоғары оқу орындарының, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде тиесілі жоғары оқу орындарының тұрғын үй жағдайын жақсартуға мұқтаж қызметкерлеріне жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскелері тегін беріледі.
3. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың қызметкерлеріне және олардың өздерімен бірге тұратын отбасы мүшелеріне белгіленген тәртіппен тиісті денсаулық сақтау ұйымдарында медициналық қызмет көрсетіледі.
4. Ғылыми қызметкерлерді зейнеткерлік және әлеуметтік қамсыздандыру Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

15-бап. Ғылыми ұйымдардың қызметкерлерін көтермелеу
шаралары

1. Ғылыми ұйымдардың қызметкерлерін, ғылым мен техниканы дамытуға үлес қосқан ғалымдарды көтермелеу және қолдау мақсатында:
1) ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметтегі жетістіктері үшін Қазақстан Республикасының Президенті тағайындайтын Ғылым мен техника саласындағы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығын алуға ұсынылуы;
2) Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградалар туралы заңнамасына сәйкес ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы ерен еңбегі үшін Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградаларына ұсынылуы;
3) үздік ғылыми зерттеулері мен жұмыстары, ғылым саласындағы көрнекі жетістіктері үшін жыл сайынғы сыйлықтарды алуға ұсынылуы;
4) мыналарға:
ғылым мен техниканы дамытуға елеулі үлес қосқан, мемлекет үшін басым бағыттарда іргелі немесе қолданбалы зерттеулерді жүргізуге, ғылыми кадрларды даярлауға белсене қатысатын ғалымдар мен мамандарға;
ғылыми проблемаларды шешу жөнінде зерттеулер жүргізуге белсене қатысатын және ғылыми қоғамдастық мойындаған 35 жасты қоса алғандағы жасқа дейінгі талантты жас ғалымдарға берілетін мемлекеттік ғылыми стипендияларды алуға ұсынылуы мүмкін.
2. Сыйлықтар мен мемлекеттік ғылыми стипендияларды беруді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өз құзыреті шегінде ғылым саласындағы уәкілетті орган және салалық уәкілетті органдар жүзеге асырады.

16-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық кадрларды даярлау

1. Жоғары білікті кадрлары және материалдық-техникалық базасы бар ғылыми ұйымдар, жоғары оқу орындары өздері үшін басым бағыттар бойынша ғылыми, ғылыми-техникалық кадрларды даярлауды, қайта даярлауды және тағылымдамадан өткізуді жүзеге асыруға құқылы.
2. Ғылыми, ғылыми-техникалық кадрларды даярлау, қайта даярлау және тағылымдамадан өткізу Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік бюджет қаражатынан ұлттық, сондай-ақ шетелдік ғылыми ұйымдар мен жоғары оқу орындарында жүзеге асырылуы мүмкін.

5-тарау. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті басқару

17-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті басқару және
оның негізгі принциптері

1. Стратегиялық, сараптамалық және әкімшілік функциялардың бөлінуін сақтай отырып, Қазақстан Республикасында ұлттық ғылыми инновациялық жүйенің дамуы мен жұмыс істеуі мақсатында ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті басқаруды:
Қазақстан Республикасының Үкіметі;
Қазақстан Республикасының Жоғары ғылыми-техникалық комиссиясы;
Ұлттық ғылыми кеңестер;
Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығы;
ғылым саласындағы уәкілетті орган;
салалық уәкілетті органдар жүзеге асырады.
2. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті басқару мынадай негізгі принциптерге негізделеді:
1) ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің басымдылығы;
2) мемлекеттік қолдауды алу және мемлекеттік тапсырманы орналастыру кезінде ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің айқындығы, объективтілігі және теңдігі;
3) ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызмет субъектілерін мемлекеттік қолдаудың экономикалық тиімділігі мен нәтижелілігі;
4) іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын ғылыми, ғылыми-зерттеу ұйымдары мен жоғары оқу орындарының өзара күш-жігерімен дамыту;
5) ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық зерттеулердің нәтижелерін коммерцияландыру үшін университеттік инновациялық құрылымдарды ұтымды пайдалану;
6) ғылыми жобалар мен бағдарламаларды сараптаудың объективтілігі мен тәуелсіздігі;
7) ғылыми, ғылыми-техникалық әзірлемелерді, өндіріс пен білім беруді кіріктіру;
8) ғылыми және ғылыми-техникалық қызметтің неғұрлым басым бағыттары бойынша жоғары білікті кадрлар даярлау;
9) халықаралық ғылыми және ғылыми-техникалық ынтымақтастықты дамыту;
10) экономиканың басым секторларында технологияларды коммерцияландыруды ынталандыру үшін преференциялар беру;
11) ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметті дамытуға жеке сектордың қатысуын көтермелеу және ол үшін жағдайлар жасау;
12) технологияда білім алуды, трансформациялауды ынталандыру және олардың экономиканың нақты секторына трансферті.

18-бап. Қазақстан Республикасының Жоғары
ғылыми-техникалық комиссиясы

1. Қазақстан Республикасының Жоғары ғылыми-техникалық комиссиясы (бұдан әрі - Жоғары ғылыми-техникалық комиссия) - Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі басқаратын Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы алқалы орган.
2. Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның құрамы Үкімет мүшелерінен, мемлекеттік органдар басшыларынан, жетекші ғалымдардан, білімнің түрлі салаларының сарапшыларынан, ұлттық компаниялардың, ірі бизнес және ғылыми қоғамдық бірлестіктердің өкілдерінен құрылады және Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітіледі.
3. Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның негізгі міндеті ғылым мен инновациялық қызметті дамытуға бағытталған стратегиялық міндеттер мен басымдықтарды анықтау, бағыттар бойынша басым іргелі және қолданбалы зерттеулердің түрлері мен көлемін анықтау, Ұлттық ғылыми кеңестердің ұсыныстарын қарастыру және бекіту, ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті мемлекеттік бюджеттен қаржыландыру бойынша ұсыныстар әзірлеу болып табылады.

19-бап. Ұлттық ғылыми кеңестер

1. Ұлттық ғылыми кеңестер ғылымды дамытудың басым бағыттары бойынша консультативтік-кеңесші органдар болып табылады.
2. Ұлттық ғылыми кеңестердің негізгі міндеттері мыналар болып табылады:
Жоғары ғылыми-техникалық комиссия анықтаған басымдықтарға сәйкес мамандандырылған ғылыми бағыттарды анықтау;
ғылыми зерттеулер жүргізу үшін бөлінетін қаржыландырудың нысандары мен көлемін анықтау;
ұсынылған бағдарламалар мен жобалардың жаңалығын, ғылыми-техникалық деңгейін, перспективасын, әзірлену дәрежесін, сұралып отырған қаржыландыру көлемінің экономикалық негіздемесін бағалау;
республиканың жаңа ғылыми бағыттарға қажеттілігін бағалау;
мемлекеттік бюджет қаражатынан қаржыландыруға ұсынылатын іргелі және қолданбалы зерттеулер бойынша ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламалар мен жобаларды конкурстық іріктеуді жүзеге асыру;
жүргізілетін ғылыми зерттеулер нәтижелілігінің мониторингін, оның ішінде объектіге барып жүзеге асыру;
3. Ұлттық ғылыми кеңестер республиканың әлеуметтік-экономикалық дамуының мемлекеттік басымдықтарына сәйкес ғылым бағыттары бойынша құрылады.
4. Ұлттық ғылыми кеңестердің тізбесі оларды қалыптастыруға жауапты салалық уәкілетті органдар көрсетіле отырып, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітіледі.
5. Ұлттық ғылыми кеңестердің құрамдары ғылым саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның, салалық уәкілетті органдардың, Ұлттық ғылым академиясының, бизнес-құрылымдардың ұсыныстары бойынша құзыретті қазақстандық және шетелдік ғалымдардан, мемлекеттік органдардың, ұлттық компаниялардың, бизнестің өкілдерінен қалыптастырылады және оларды Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.
6. Ұлттық ғылыми кеңестер:
ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстардың бағдарламалары мен жобаларын;
ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және енгізу жұмыстары бөлігіндегі басқа бағдарламаларды;
Қазақстан Республикасы ғылыми мекемелерінің, ұйымдарының және кәсіпорындарының қатысуымен іске асырылатын мемлекетаралық ғылыми-техникалық бағдарламалардың жобаларын;
инновациялық жобаларды республикалық бюджет қаражаты есебінен гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру (қаржыландыруды тоқтату) туралы шешімдер қабылдайды.
7. Ұлттық ғылыми кеңестердің шешімдерін уәкілетті органдар міндетті түрде орындауға тиіс.
8. Ұлттық ғылыми кеңестердің мүшелері нақты мәселелерді қарау кезінде өздеріне белгілі мүдделер жанжалы туралы кеңеске мәлімдеуге міндетті және кеңес қабылдайтын шешімдердің объективтілігі мен негізділігіне жауапты болады.
9. Ұлттық ғылыми кеңестер ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметтің тиісті бағыттары бойынша орындалатын ғылыми зерттеулер жөніндегі аралық және қорытынды есептерді қабылдайды, сондай-ақ өздері қабылдаған шешімдердің орындалу мониторингін жүзеге асырады.
10. Нақты жобаға, бағдарламаға (олар бойынша есепке) сараптама, ғылыми жұмыстардың орындалу мониторингін жүргізгені үшін сыйақыны, сондай-ақ қазақстандық және шетелдік ғалымдардың іссапар шығыстарын қоса алғанда, Ұлттық ғылыми кеңестердің қызметін қаржыландыруды Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығы мемлекеттік бюджет қаражатынан жүзеге асырады.

20-бап. Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама
орталығы

1. Әкімшілендіру біртұтастығын, ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен бағдарламалар сараптамасының тәуелсіздігін, ашықтығы мен жариялылығын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығын құрады.
2. Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығының құзыретіне мыналар кіреді:
1) мемлекеттік бюджет қаражатынан қаржыландыруға ұсынылатын ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен бағдарламаларға мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама жүргізу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;
2) Ұлттық ғылыми кеңестердің қызметін қамтамасыз ету;
3) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама нәтижелерін Ұлттық ғылыми кеңестерге жіберу;
4) орындалған ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен бағдарламалардың нәтижелерін (есептерін) бағалау;
5) жүргізілетін ғылыми зерттеулердің, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалардың (бағдарламалардың) нәтижелілігінің мониторингін жүзеге асыру;
6) қазақстандық және шетелдік сарапшылар құрамын сапалы іріктеуді қамтамасыз ету;
7) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы әдістемелік және ұйымдастырушылық-техникалық қамтамасыз ету;
8) ғылыми, ғылыми-техникалық деректер банктерін қалыптастыру;
9) өз қызметін жетілдіру жөніндегі ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу;
10) ғылыми және ғылыми-техникалық саланың сарапшыларын аттестаттау (сертификаттау, аккредиттеу);
11) Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де қызметтерді жүзеге асыру.
3. Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығы мыналарға:
1) мемлекеттік органдардан, жеке және өзге де заңды тұлғалардан функцияларын жүзеге асыруға және өзіне жүктелген міндеттерді орындауға қажетті ақпаратты сұратуға және алуға;
2) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша түсініктемелер беруге;
3) ғылыми зерттеулердің орындалу және аяқталу сатысында оларға сараптама, сондай-ақ мониторинг жүргізуге;
4) ғылыми зерттеулерге сараптама жүргізу және олардың мониторингін жүзеге асыру үшін белгіленген тәртіппен басқа ұйымдарды, қазақстандық және шетелдік ғалымдар мен мамандарды тартуға;
5) мемлекеттік, оның ішінде шетел мемлекеттерінің билік органдарымен, сондай-ақ халықаралық ұйымдармен белгіленген тәртіппен өзара іс-қимыл жасауға;
6) ғылыми-техникалық қызмет саласында консультативтік-кеңесші және сараптамалық органдар құруға;
7) ғылыми және ғылыми-техникалық даму мәселелері бойынша іс-шаралар өткізуге;
8) баспа қызметін жүзеге асыруға құқылы.
4. Ұлттық ғылыми кеңестің қызметін қамтамасыз етуді қоса алғанда, Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығының қызметін қаржыландыру мемлекеттік бюджет қаражатынан жүргізіледі.

21-бап. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама

1. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама - ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен бағдарламаларды талдамалық бағалауды дайындау мақсатында мынадай принциптер бойынша жүзеге асырылатын қызмет:
тәуелсіздік, объективтілік, құзыреттілік және кешенділік;
сараптама қорытындыларының дұрыстығы, толықтығы және негізділігі.
2. Мемлекеттік бюджет қаражатынан қаржыландыруға жататын ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен бағдарламаларға мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы құзыретті шетелдік сарапшылар жүргізеді, қазақстандық сарапшылар қосымша тартылуы мүмкін.
Гуманитарлық ғылымдар бойынша ғылыми жобалар мен бағдарламаларға мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы қазақстандық сарапшылар жүргізе алады.
3. Ғылыми техникалық сараптама жүргізуге сарапшыларды тарту үшін шетел сарапшыларының дерекқоры құрылады, олардың кандидатураларын шетелдік жетекші жоғары оқу орындары, ғылыми-зерттеу мекемелері, ұлттық ғылым академиялары және ғылыми қоғамдастықтар ұсынады.
Сарапшыларды іріктеу олардың мамандануына және жобаның ерекшеліктеріне сәйкес жүргізіледі.
Сараптамаға Ұлттық ғылым академиясының мүшелері өз басшылығының ұсынысы бойынша қатыса алады.
4. Ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен бағдарламаларды бағалауға тартылған ғалымдар, сарапшылар, оның ішінде шетелдіктер сараптамаға ұсынылған материалдардың құпиялылығын сақтауға және коммерциялық құпиялылығын сақтауды қамтамасыз етуге міндетті.
5. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы ұйымдастыру мен жүргізу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

22-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен
бағдарламаларды (есептерді) және ғылыми,
ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін
мемлекеттік есепке алу

1. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды (есептерді) және ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін мемлекеттік есепке алу - ғылыми-техникалық ақпараттың ұлттық ресурсын қалыптастыру және Қазақстан Республикасының ғылыми-техникалық әлеуетінің серпінін мониторингілеу мақсатында жүзеге асырылатын қызмет.
2. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды (есептерді) және ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін мемлекеттік есепке алуға ұсынуға міндетті.
3. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды (есептерді) және ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін мемлекеттік есепке алуды ғылым саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.
4. Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалардың және бағдарламалардың нәтижелері туралы есеп ғылым саласындағы уәкілетті органның веб-сайтында орналастырылуға тиіс.
5. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды (есептерді) және ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін мемлекеттік есепке алуды ұйымдастыру және жүргізу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

23-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін
аккредиттеу

1. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін аккредиттеуді ғылым саласындағы уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.
2. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғаларды аккредиттеу оларға қойылатын ең төменгі қажетті талаптарды белгілей отырып, хабарландыру сипатында болады.
3. Аккредиттелген ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінің өз қызметін мемлекеттік бюджет қаражатынан қаржыландыруға қатысуға құқығы бар.

6-тарау. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру

24-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру

1. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражатынан, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздерден жүзеге асырылады.
2. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті мемлекеттік бюджет қаражатынан қаржыландыру мынадай нысандарда жүзеге асырылады:
1) базалық қаржыландыру;
2) гранттық қаржыландыру;
3) бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру.
3. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін қаржыландыру Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен Базалық, гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру ережесінде белгіленген тәртіппен және шарттарда бір уақытта әр түрлі қаржыландыру нысандары бойынша жүзеге асырылуы мүмкін.
4. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобаларды немесе бағдарламаларды іске асыруға арналған шартты (келісім-шартты) тиісті уәкілетті органмен ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектісі олар іске асырылатын бүкіл мерзімге, бірақ үш жылдан аспайтын мерзімге жасайды.

25-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті базалық
қаржыландыру

1. Базалық қаржыландыру ғылым саласындағы уәкілетті органда аккредиттелген және салалық уәкілетті орган айқындаған, олар үшін басым бағыттар бойынша ғылыми зерттеулерді жүргізуге арналған мемлекеттік тапсырманы орындайтын мемлекеттік ғылыми ұйымдарға және мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдарға, мемлекеттік жоғары оқу орындарына, дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі жоғары оқу орындарына, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде тиесілі жоғары оқу орындарына бөлінеді.
2. Базалық қаржыландыру ғылыми инфрақұрылымды және мүлікті, оның ішінде ғимараттарды, жабдықтар мен материалдарды ағымдағы қамтамасыз етуге, сауықтыру үшін жәрдемақы төлеуді және ғылыми дәрежеге қосымша ақы төлеуді қоса алғанда, ғылыми қызметкерлердің, мамандар мен әкімшілік қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеуге, сондай-ақ мемлекеттік ғылыми ұйымдардың және мемлекеттік ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік жоғары оқу орындарының, дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі жоғары оқу орындарының, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде тиесілі жоғары оқу орындарының ғылыми-техникалық қызметін ақпараттық сүйемелдеуге арналған базалық қаржыландыру нормалары бойынша шығыстарды қамтиды.
3. Базалық қаржыландыру субъектілері болып табылатын ұйымдар тізбесін салалық уәкілетті органдардың ұсыныстары негізінде ғылым саласындағы уәкілетті орган қалыптастырады және Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

26-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті гранттық
қаржыландыру

1. Гранттық қаржыландыру ғылыми зерттеулер жүргізуге, ғылыми зерттеулердің, ғылыми ұйымдар мен олардың ұжымдарының, сондай-ақ ғалымдардың ғылыми-техникалық әлеуеті мен бәсекеге қабілеттілік деңгейін арттыру мақсатында бөлінеді.
2. Гранттық қаржыландырудың негізгі бағыттары мен көлемін Қазақстан Республикасының ғылымын дамытудың басым бағыттарына сәйкес Ұлттық ғылыми кеңестердің ұсынымдары негізінде Жоғары ғылыми-техникалық комиссия бекітеді және белгіленген тәртіппен Республикалық бюджет комиссиясының қарауына жатады.
3. Гранттық қаржыландыруға арналған конкурсқа барлық ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері тең жағдайда қатысуға құқылы.
4. Гранттық қаржыландыруға арналған конкурсты ғылым саласындағы уәкілетті орган не салалық уәкілетті орган ресми бұқаралық ақпарат құралдары арқылы және веб-сайтта жариялайды.
5. Гранттық қаржыландыруға қатысуға арналған өтінімдерді ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері конкурсты жариялаған тиісті мемлекеттік органға береді.
6. Гранттық қаржыландыру туралы шешімдерді Ұлттық ғылыми кеңес шығарады және конкурсты жариялаған тиісті уәкілетті орган бекітеді.
7. Гранттық қаржыландыруды конкурсты жариялаған уәкілетті орган не ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыруды жүзеге асыруға Қазақстан Республикасының Үкіметі уәкілеттік берген өзге тұлға (орган) жүзеге асырады.
8. Гранттық қаржыландыруға арналған конкурстың нәтижелері ресми бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануға және конкурсты жариялаған уәкілетті органның веб-сайтында орналастырылуға тиіс.

27-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметті
бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру

1. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру стратегиялық маңызды мемлекеттік міндеттерді шешуге бағытталған және конкурстық негізде немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша конкурстан тыс рәсімдер арқылы жүзеге асырылады.
2. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру қаражатынан жүзеге асырылатын ғылыми зерттеулерді жүргізуге арналған конкурсқа барлық ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері, оның ішінде қоса атқарушы ретінде де қатысуға құқылы.
3. Нысаналы ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаларды іске асыруға арналған конкурсты салалық уәкілетті орган не ғылым саласындағы уәкілетті орган бұқаралық ақпарат құралдары арқылы және веб-сайтта жариялайды.
4. Ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаларды іске асыруға арналған өтінімдерді салалық уәкілетті органдар не ғылым саласындағы уәкілетті орган тиісті Ұлттық ғылыми кеңестің қарауы үшін Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығына жолдайды.
5. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға конкурс жариялаған уәкілетті орган ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаларды іске асыруға арналған өтінімдерді Ұлттық ғылыми кеңестердің шешімдерімен бірге Жоғары ғылыми-техникалық комиссияға жолдайды.
6. Жоғары ғылыми-техникалық комиссия мақұлдаған ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаларға арналған өтінімдер белгіленген тәртіппен Республикалық бюджет комиссиясының қарауына жатады.
7. Нысаналы ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаларды іске асыруға арналған конкурс жеңімпаздары Ұлттық ғылыми кеңестердің шешімдері негізінде анықталады және оларды конкурсты жариялаған тиісті уәкілетті орган бекітеді.
8. Нысаналы ғылыми зерттеуді, ғылыми-техникалық жобаны (бағдарламаны) қаржыландыруды конкурс жариялаған уәкілетті орган жүзеге асырады.
9. Конкурс нәтижелері бойынша салалық уәкілетті орган немесе ғылым саласындағы уәкілетті орган ғылыми-техникалық бағдарламаны іске асыру жөнінде ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындауға және орындауды ұйымдастыруға (сүйемелдеу және үйлестіру) уәкілетті ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарлама бойынша бас ұйымды анықтауы мүмкін.
10. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру конкурсының нәтижелері ресми бұқаралық ақпарат құралдарында және конкурс жариялаған уәкілетті органның веб-сайтында жариялануға тиіс.

7-тарау. Ғылымды дамытуды экономикалық ынталандыру және халықаралық ынтымақтастық

28-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін
коммерцияландыру

1. Мемлекет ұлттық ғылыми инновациялық жүйені дамытуды экономикалық ынталандыруға, ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызмет саласындағы мемлекеттік-жекеменшік әріптестікті дамытуға, заңнамада белгіленген тәртіппен экономиканың басым секторларында технологияларды коммерцияландыруды қаржыландыруға кепілдік береді.
2. Мемлекеттік ғылыми ұйымдарға, мемлекеттік жоғары оқу орындарына, оның ішінде өзге тұлғалармен бірлесіп, қызметі ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін практикада қолдану (коммерцияландыру) болып табылатын ұйымдар құруға рұқсат етіледі.
3. Мемлекеттік ғылыми ұйымдар, мемлекеттік жоғары оқу орындары ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымның жарғылық капиталына үлес ретінде мемлекеттік органдардың келісімінсіз зияткерлік меншік құқығын ғана енгізе алады.
Мемлекеттік ғылыми ұйымдар, мемлекеттік жоғары оқу орындары зияткерлік меншікке мүліктік құқықтарға иелік етуді уәкілетті мемлекеттік органның - өз мүліктері иесінің келісімінсіз жүзеге асырады.
4. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйым құру туралы хабарламаны оның құрылтайшылары оның мемлекеттік тіркелгені туралы жазба жүзеге асырылған сәттен бастап жеті күннен кешіктірмей, тиісті салалық уәкілетті органға жолдайды.
5. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымның жарғылық капиталына үлес ретінде ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің басқа субъектілері зияткерлік меншік құқығымен қатар, өзге де мүлікті енгізе алады.
6. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымның жарғылық капиталына үлес ретінде енгізілетін зияткерлік меншік құқығын бағалау заңнамаға сәйкес жүргізіледі.
7. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымдардың жарғылық капиталдарындағы үлестерді (акцияларды) басқару заңнамада белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
8. Егер олар мен зияткерлік меншік объектісі авторының (авторларының) арасындағы шартта өзгеше көзделмесе, мемлекеттік қаржыландыру қаражатынан жүзеге асырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет нәтижесінде ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері алған зияткерлік меншік құқығы ғылыми ұйымдарға тиесілі.
9. Мемлекет үшін стратегиялық маңызы бар не мемлекеттік құпияларға жатқызылған мәліметтері бар зияткерлік меншік объектілерін пайдалану Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
Зияткерлік меншік объектілеріне берілген айрықша құқықтарды шектеуге Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген шекте және тәртіппен жол беріледі.

29-бап. Халықаралық ынтымақтастық

1. Қазақстан Республикасының шетел мемлекеттерімен ғылыми және ғылыми-техникалық ынтымақтастығы тиісті халықаралық шарттардың, халықаралық ғылыми және ғылыми-техникалық бағдарламалар мен жобалардың негізінде, сондай-ақ ұлттық және шетелдік ғылыми және өзге де ұйымдар арасындағы ғылыми-техникалық ынтымақтастықты орнатуға және кеңейтуге ықпал ету нысанында жүзеге асырылады.
2. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет субъектілері халықаралық ғылыми, ғылыми-техникалық ұйымдар мен бірлестіктерге кіруге, халықаралық ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламалар мен жобаларға, шетел мемлекеттерінің ғылыми және ғылыми-техникалық бағдарламалары мен жобаларына қатысуға, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасында да, оның аумағынан тыс жерлерде де жұмыс істеуге шетелдік заңды тұлғалармен шарттар (келісім-шарттар) және өзге де келісімдер жасасуға құқылы.
3. Республика аумағында белгіленген тәртіппен шетел азаматтарының, азаматтығы жоқ және шетелдік заңды тұлғалардың қатысуымен ғылыми ұйымдар мен ғылыми орталықтар құруға болады.
4. Ғылым мен техника саласына шетелдік инвестициялар Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен және нысандарда жүзеге асырылады.
5. Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық нәтижелердің, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық өнімдердің Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерлерге Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен берілуін бақылауды жүзеге асырады.

8-тарау. Қорытынды ережелер

30-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық қызмет саласындағы
заңнаманы бұзғаны үшін жауапкершілік

Ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы заңнаманың бұзылуына кінәлі тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

31-бап. Осы Заңның қолданысқа енгізілуі

1. Осы Заң алғашқы ресми жарияланғанынан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
2. «Ғылым туралы» 2001 жылғы 21 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2001 ж., № 15-16, 226-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2006 ж., № 15, 92-құжат; 2007 ж., № 20, 152-құжат) күші жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

О проекте Закона Республики Казахстан "О науке"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 27 февраля 2010 года № 142

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О науке".

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Проект

Закон Республики Казахстан

О науке

Настоящим Законом регулируются общественные отношения в области науки и научно-технической деятельности, определяются основные принципы и механизмы функционирования и развития национальной научной системы Республики Казахстан.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе
В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) аккредитация - процедура, в результате которой субъектами научной, научно-технической деятельности приобретается официальное признание соответствия их деятельности требованиям и стандартам, установленным законодательством Республики Казахстан;
2) наука - сфера человеческой деятельности, функцией которой является изучение законов природы, общества и мышления, выработка и теоретическая систематизация объективных знаний о действительности в целях рационального использования природных богатств и эффективного управления обществом;
3) национальный доклад по науке - ежегодный отчет, содержащий анализ состояния и тенденций развития мировой и национальной науки, предложения по совершенствованию научно-технического потенциала республики, обоснование приоритетных направлений развития науки, представляемый Президенту Республики Казахстан;
4) научно-образовательный консорциум - добровольное равноправное объединение на основе договора о совместной деятельности, в котором научные организации, высшие учебные заведения и другие юридические лица, в том числе занятые в сфере производства, объединяют интеллектуальные, финансовые и иные ресурсы для проведения фундаментальных, прикладных научных исследований, разработки технологических инноваций и подготовки высококвалифицированных специалистов;
5) научный грант - денежные или иные средства, предоставляемые безвозмездно и безвозвратно физическими и юридическими лицами, в том числе иностранными лицами, имеющими право на предоставление грантов на территории страны на проведение научных исследований.
Государственный научный грант - денежные средства, предоставляемые безвозмездно и безвозвратно физическим и юридическим лицам на конкурсной основе из средств государственного бюджета для реализации стратегических, фундаментальных и прикладных научных исследований, опытно-конструкторских и внедренческих работ;
6) головная организация по научной, научно-технической программе - юридическое лицо независимо от организационно-правовой формы и формы собственности, определяемое уполномоченным государственным органом по итогам конкурса на реализацию целевой научной, научно-технической программы и осуществляющее сопровождение реализации научной, научно-технической программы фундаментальных и прикладных исследований и координацию деятельности организаций-исполнителей в рамках выполняемой программы;
7) научный, научно-технический проект и программа (отчет) - документ, включающий в себя содержание предполагаемой научно-технической работы, представляющий научные, научно-технические, научно-образовательные, опытно-конструкторские, маркетинговые исследования с обоснованием цели и задач, актуальности, новизны, научно-практической значимости и целесообразности проведения планируемых работ;
8) результат научной и (или) научно-технической деятельности - новые знания или решения, полученные в ходе выполнения научной и (или) научно-технической деятельности и зафиксированный на любом информационном носителе, а также модели, макеты, образцы новых изделий, материалов и веществ;
9) научно-исследовательская работа - работа, связанная с научным поиском, проведением исследований, экспериментов в целях расширения имеющихся и получения новых знаний, проверки научных гипотез, установления закономерностей развития природы и общества, научного обобщения, научного обоснования проектов;
10) научная инфраструктура - научное лабораторное и инженерное оборудование, опытно-промышленное производство, уникальные объекты, а также иное движимое и недвижимое имущество, находящееся на балансе научной организации;
11) научные исследования - прикладные, фундаментальные, стратегические научные исследования, осуществляемые субъектами научной, научно-технической деятельности в рамках научно-исследовательских, опытно-конструкторских (технологических) и внедренческих работ, надлежащими научными методами и средствами в целях достижения результатов научной и (или) научно-технической деятельности;
12) государственное задание на проведение научных исследований - финансируемый государством объем услуг по проведению научно-исследовательских и опытно-конструкторских (технологических) работ;
13) кандидат наук, доктор наук - ученые степени, присужденные на основании защиты диссертаций соискателями;
14) научная деятельность - деятельность, направленная на изучение окружающей действительности с целью выявления свойств, особенностей и закономерностей, присущих изучаемым объектам, явлениям (процессам), и использование полученных знаний на практике;
15) уполномоченный орган в области науки - государственный орган, осуществляющий реализацию государственной политики в области научной и научно-технической деятельности;
16) научно-техническая информация - информация, получаемая в ходе научной, научно-технической, инновационной и производственной деятельности, содержащая сведения о национальных и зарубежных достижениях науки, техники, технологий;
17) научно-техническая деятельность - деятельность, направленная на получение и применение новых знаний во всех областях науки, техники и производства для решения технологических, конструкторских, экономических и социально-политических и иных проблем, обеспечение функционирования науки, технологии и производства как единой системы, включая разработку нормативно-технической документации, необходимой для проведения этих исследований;
18) интеллектуальная собственность - исключительное право физического или юридического лица на результаты интеллектуальной творческой деятельности или приравненные к ним средства индивидуализации участников гражданского оборота, товаров, работ или услуг, полученные в результате опытно-конструкторских, научно-исследовательских, проектных и изыскательских работ;
19) инженерно-технический работник - физическое лицо, работающее в научной организации или в высшем учебном заведении, имеющее среднее профессиональное или высшее профессиональное образование, содействующее получению результата научной и (или) научно-технической деятельности и его реализации;
20) прикладное исследование - деятельность, направленная на получение и применение новых знаний для достижения практических целей и решения конкретных задач;
21) государственная политика в области науки и научно-технической деятельности - составная часть социально- экономической политики, выражающая отношение государства к научной, научно-технической деятельности, определяющая основные приоритеты, цели, направления, принципы, формы и методы деятельности различных организаций в области науки и техники, реализации научно-технических достижений, создания новых технологий, в том числе в целях обеспечения национальной безопасности;
22) отраслевой уполномоченный орган - государственный орган, осуществляющий реализацию государственной политики и координацию работ по проведению научных исследований в соответствующей отрасли;
23) стратегические исследования - исследования, которые имеют как фундаментальный, так и прикладной характер, направленные на решение приоритетных научных и научно-технических задач;
24) опытно-конструкторские работы - комплекс работ, выполняемых при создании или модернизации продукции, разработка конструкторской и технологической документации на опытные образцы, изготовление и испытание опытных образцов;
25) опытное производство - структурное подразделение научных организаций или юридическое лицо, основной деятельностью которого является изготовление и апробация опытных образцов новых продуктов и технологических процессов;
26) доктор философии (PhD), доктор по профилю - ученая степень, присуждаемая лицам, освоившим профессиональные учебные программы докторантуры по соответствующим специальностям, и защитившим диссертацию;
27) фундаментальное исследование - теоретическое и (или) экспериментальное исследование, направленное на получение новых научных знаний об основных закономерностях развития природы, общества, человека и их взаимосвязи;
28) доцент, профессор - ученые звания, присваиваемые уполномоченным органом в области науки по ходатайству научной организации или высшего учебного заведения.

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о науке
1. Законодательство Республики Казахстан о науке основывается на Конституции, состоит из настоящего Закона, иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. На правоотношения, урегулированные настоящим Законом, в части проведения научных исследований, осуществляемых из средств грантового, программно-целевого финансирования, не распространяется действие законодательства Республики Казахстан, устанавливающее требования к порядку осуществления закупок, в том числе государственных.
3. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Глава 2. Компетенция государственных органов в области научной
и научно-технической деятельности

Статья 3. Компетенция Правительства Республики Казахстан
в области научной и научно-технической
деятельности
Правительство Республики Казахстан:
1) разрабатывает основные направления государственной политики в области науки и научно-технической деятельности и меры по ее реализации;
2) определяет приоритетные направления научной, научно-технической и инновационной деятельности в соответствии с приоритетами развития национальной экономики, а также приоритетные направления стратегических, фундаментальных и прикладных научных исследований в Республике Казахстан;
3) рассматривает и вносит на утверждение Президенту Республики Казахстан государственные программы научно-технического развития;
4) вносит Президенту Республики Казахстан ежегодный Национальный доклад по науке;
5) утверждает отраслевые научные, научно-технические проекты и программы;
6) утверждает порядок аккредитации субъектов научной, научно-технической деятельности;
7) создает Высшую научно-техническую комиссию при Правительстве Республики Казахстан и утверждает положение о ней;
8) образовывает Национальные научные советы по приоритетным направлениям науки, утверждает положение и состав Национальных научных советов;
9) создает Национальный центр государственной научно-технической экспертизы;
10) присваивает статус исследовательского университета и утверждает положение о нем;
11) утверждает порядок организации и проведения государственной научно-технической экспертизы;
12) утверждает порядок базового, грантового, программно-целевого финансирования научной, научно-технической деятельности;
13) утверждает порядок размещения государственного задания на проведение научных исследований;
14) утверждает перечень организаций, являющихся субъектами базового финансирования;
15) выносит решение о программно-целевом финансировании научной, научно-технической деятельности;
16) учреждает премии в области науки, государственные научные стипендии и утверждает порядок их присуждения;
17) утверждает Типовой договор на проведение научно-исследовательских, опытно-конструкторских и технологических работ, выполняемых в рамках финансирования из средств государственного бюджета;
18) учреждает фонды, финансирующие научную, научно-техническую деятельность и утверждает положения о них;
19) утверждает нормы базового финансирования научной, научно-технической деятельности;
20) осуществляет иные функции в области научной и научно-технической деятельности в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 4. Компетенция уполномоченного органа в области
науки
В компетенцию уполномоченного органа в области науки входит:
1) выработка предложений и реализация государственной политики в области научной и научно-технической деятельности с учетом целей и приоритетов социально-экономического, общественно-политического развития страны;
2) координация программ фундаментальных и прикладных научных исследований, реализуемых за счет средств государственного бюджета;
3) разработка приоритетных направлений стратегических, фундаментальных и прикладных научных исследований в Республике Казахстан;
4) обеспечение деятельности Высшей научно-технической комиссии;
5) разработка порядка размещения государственного задания на проведение научных исследований;
6) разработка программ фундаментальных и прикладных научных исследований и контроль за их реализацией на стадиях формирования, исполнения и завершения;
7) разработка порядка организации и проведения государственной научно-технической экспертизы;
8) разработка порядка аккредитации субъектов научной, научно-технической деятельности, а также проведение их аккредитации;
9) внесение предложений по формированию состава Национальных научных советов;
10) координация деятельности Национальных научных советов;
11) координация деятельности отраслевых уполномоченных органов, участвующих в реализации научных исследований;
12) утверждение Типового положения о консультативно-совещательном органе научной организации, включая порядок избрания его членов;
13) утверждение Типового положения о национальных научных лабораториях коллективного пользования и инженерных лабораториях;
14) утверждение Типового положения о диссертационном совете;
15) утверждение порядка присуждения ученых степеней;
16) утверждение порядка присвоения ученых званий;
17) утверждение порядка государственной регистрации диссертаций, защищенных на соискание ученой степени доктора философии (PhD), доктора по профилю;
18) разработка государственных и отраслевых научных, научно-технических проектов и программ;
19) разработка Положения о Национальных научных советах;
20) разработка порядка базового, грантового и программно-целевого финансирования научной, научно-технической деятельности;
21) организация подготовки ежегодного Национального доклада по науке;
22) формирование перечня организаций, являющихся субъектами базового финансирования;
23) формирование перечня государственных научных организаций и научных организаций, приравненных к ним;
24) внесение предложения о создании, реорганизации и ликвидации государственных научных организаций и научных организаций, приравненных к ним;
25) назначение на должность и освобождение от должности руководителей государственных научных организаций, в пределах своих компетенций;
26) осуществление иных полномочий, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

Статья 5. Компетенция отраслевого уполномоченного органа
В компетенцию отраслевого уполномоченного органа входит:
1) выработка предложений и реализация государственной политики в области научной и научно-технической деятельности, координация работы по проведению научных исследований в соответствующей отрасли;
2) участие в формировании приоритетных направлений фундаментальных и прикладных научных исследований в Республике Казахстан в соответствующей отрасли;
3) разработка научных, научно-технических проектов и программ в соответствующей отрасли;
4) утверждение результатов выполненных научных, научно-технических проектов и программ (отчетов) в соответствующей отрасли;
5) внесение предложений по формированию состава Национальных научных советов;
6) внесение предложений по формированию перечня субъектов базового финансирования;
7) внесение предложений по формированию перечня государственных научных организаций и научных организаций, приравненных к ним;
8) внесение предложений о создании, реорганизации и ликвидации государственных научных организаций и научных организаций, приравненных к ним, в соответствующей отрасли;
9) осуществление иных полномочий, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

Глава 3. Субъекты научной, научно-технической деятельности

Статья 6. Субъекты научной, научно-технической
деятельности
1. Субъектами научной, научно-технической деятельности являются физические лица, юридические лица независимо от формы собственности и организационно-правовой формы, осуществляющие научную, научно-техническую деятельность.
2. Субъектам научной, научно-технической деятельности гарантируется и обеспечивается свобода творчества, защита от недобросовестной конкуренции, равное право на участие в научной, научно-технической деятельности, в том числе участие в конкурсах научных, научно-технических проектов и программ, финансируемых из средств государственного бюджета, и иных источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.
3. Субъекты научной, научно-технической деятельности имеют право использовать объекты интеллектуальной собственности, включая право продавать или предлагать к продаже, в порядке и на условиях, установленных законодательством Республики Казахстан.
4. Субъекты научной, научно-технической деятельности обязаны обеспечивать контроль за реализацией научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ, исключающий угрозу экологической и национальной безопасности, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 7. Физические лица, осуществляющие научную,
научно-техническую деятельность
1. Физическими лицами, осуществляющими научную, научно-техническую деятельность, являются научные, инженерно-технические и иные работники, состоящие в трудовых отношениях с научными организациями, высшими учебными заведениями и исследовательскими университетами, осуществляющими научную, научно-техническую деятельность, а также ученые, самостоятельно осуществляющие научную, научно-техническую деятельность.
2. Требования к физическим лицам, претендующим к участию в конкурсах научных, научно-технических проектов и программ, финансируемых из средств государственного бюджета, определяются условиями конкурса.

Статья 8. Научные организации
1. Научной организацией является юридическое лицо, независимо от организационно-правовой формы и формы собственности, основным предметом деятельности которого является осуществление научной, научно-исследовательской, научно-технической, опытно-конструкторской деятельности, в том числе реализация права на объекты интеллектуальной собственности.
2. Государственными научными организациями являются организации, основанные на государственной собственности.
Приравненными к государственным научным организациям являются организации, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству, а также организации, в которых пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) прямо либо косвенно принадлежат юридическим лицам, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству. Косвенная принадлежность означает принадлежность каждому последующему лицу пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) иного юридического лица.
3. Национальная академия наук Республики Казахстан - республиканское общественное объединение, принимающее участие в формировании и реализации государственной научно-технической и инновационной политики, в разработке приоритетных направлений развития науки, научно-технической экспертизе фундаментальных и прикладных научных исследований, работ, выдвинутых на соискание научных премий, и осуществляющее подготовку и издание ежегодного Национального доклада по науке.

Статья 9. Научная деятельность высших учебных заведений
1. Основным видом деятельности, осуществляемой высшим учебным заведением, наряду с образовательной, является: научная, научно-техническая, опытно-конструкторская деятельность, в том числе реализация права на объекты интеллектуальной собственности.
2. Высшие учебные заведения, а также их сотрудники, осуществляющие научную и научно-техническую деятельность, имеют равное право на участие в конкурсах научных, научно-технических проектов и программ, финансируемых из средств государственного бюджета, и иных источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.
3. Высшие учебные заведения наряду с внедрением в учебный образовательный процесс передовых достижений науки вправе привлекать к процессу обучения ученых научных, научно-исследовательских организаций, в том числе зарубежных.
4. Государственные высшие учебные заведения вправе создавать научные лаборатории, научно-исследовательские институты, технопарки, проектно-конструкторские организации и инновационные предприятия, а также научно-образовательные консорциумы, в порядке, установленном законодательством.
5. Государственным высшим учебным заведениям, осуществляющим деятельность в соответствии с настоящим законом, может быть присвоен на конкурсной основе статус исследовательских университетов, на основании решения Правительства Республики Казахстан.

Статья 10. Исследовательский университет
1. Исследовательский университет является высшим учебным заведением, участвующим в организации и проведении фундаментальных и прикладных научных исследований и иных научно-технических, опытно-конструкторских работ.
2. Основной задачей исследовательского университета является интеграция научной деятельности и образовательного процесса на всех уровнях высшего и послевузовского профессионального образования.
3. Исследовательский университет вправе разрабатывать и реализовывать образовательные программы высшего и послевузовского образования, а также устанавливать дополнительные требования профильной направленности при приеме на обучение.

Статья 11. Иные организации в области науки
Юридические лица, для которых научная и научно-техническая деятельность не является основным предметом деятельности, в целях решения задач, закрепленных в их учредительных документах, вправе создавать в своей структуре научные подразделения.

Глава 4. Социальное обеспечение работников научных организаций

Статья 12. Оплата труда работников научных организаций
1. Оплата труда научных работников государственных научных организаций и научных организаций, приравненных к государственным, государственных высших учебных заведений, высших учебных заведений, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству, а также высших учебных заведений, в которых пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) прямо либо косвенно принадлежат юридическим лицам, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству, выполняющих государственное задание на проведение научных исследований из средств государственного бюджета, производится в порядке и на основаниях, установленных Правительством Республики Казахстан.
2. Научным работникам, выполняющим государственное задание на научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы, из средств государственного бюджета устанавливается ежемесячная доплата за ученые степени в размере одной месячной минимальной заработной платы для кандидата наук, доктора философии (PhD), доктора по профилю и двух месячных минимальных заработных плат для доктора наук.
3. Зарубежным ученым, осуществляющим научную, научно-техническую деятельность совместно с аккредитованными научными организациями или высшими учебными заведениями на территории Республики Казахстан оплата труда осуществляется на основании договора (контракта) с учетом их квалификации.

Статья 13. Отпуска работников научных организаций
1. Работникам государственных научных организаций и научных организаций, приравненных к государственным, в пределах имеющихся у них средств на оплату труда, предоставляется оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск продолжительностью 56 календарных дней для докторов наук, 42 календарных дня для кандидатов наук, докторов философии (PhD), докторов по профилю, 35 календарных дней иным научным работникам, с выплатой пособия для оздоровления в размере одного должностного оклада.
В случаях, установленных коллективным договором (контрактом), работникам научных организаций, приравненных к государственным, в пределах имеющихся у них средств на оплату труда, может быть предоставлен оплачиваемый ежегодный отпуск продолжительностью тридцать календарных дней с выплатой пособия для оздоровления в размере двух должностных окладов.
2. Работникам государственных научных организаций, в целях повышения квалификации, прохождения стажировки в ведущих высших учебных заведениях, научных центрах и лабораториях, в том числе и за рубежом, предоставляются отпуска сроком до одного года. При этом за данным лицом на время отпуска сохраняется место работы и должность без сохранения заработной платы.
Порядок и условия предоставления отпуска определяются внутренними документами государственных научных организаций.

Статья 14. Меры социальной защиты работников научных
организаций
1. Работники государственных научных организаций, научных организаций, приравненных к государственным, государственных высших учебных заведений, высших учебных заведений, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству, а также высших учебных заведений, в которых пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) прямо либо косвенно принадлежат юридическим лицам, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству, имеют право на обеспечение жильем в порядке и на условиях, установленных законодательством Республики Казахстан.
2. Для индивидуального жилищного строительства работникам государственных научных организаций, научных организаций, приравненных к государственным, государственных высших учебных заведений, высших учебных заведений, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству, а также высших учебных заведений, в которых пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) прямо либо косвенно принадлежат юридическим лицам, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству, нуждающимся в улучшении жилищных условий, земельные участки предоставляются бесплатно.
3. Работники государственных научных организаций, и члены их семей, проживающие совместно с ними, пользуются в установленном порядке медицинским обслуживанием в соответствующих организациях здравоохранения.
4. Пенсионное и социальное обеспечение научных работников осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 15. Меры поощрения работников научных организаций
1. В целях поощрения и поддержки работники научных организаций, ученые, внесшие вклад в развитие науки и техники могут быть:
1) выдвинуты на соискание Государственной премии Республики Казахстан в области науки и техники, учреждаемой Президентом Республики Казахстан, за достижения в научной, научно-технической и инновационной деятельности;
2) представлены к государственным наградам Республики Казахстан за особые заслуги в области научной и научно-технической деятельности, в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных наградах;
3) выдвинуты на соискание ежегодных премий за лучшие научные исследования и работы, выдающиеся достижения в области науки;
4) выдвинуты на соискание государственных научных стипендий, которые присуждаются:
ученым и специалистам, внесшим выдающийся вклад в развитие науки и техники, активно участвующим в проведении фундаментальных или прикладных исследований в приоритетных для государства направлениях, в подготовке научных кадров;
талантливым молодым ученым в возрасте до 35 лет включительно, активно участвующим в проведении исследований по решению научных проблем и получившим признание научной общественности.
2. Присуждение премий и государственных научных стипендий осуществляется уполномоченным органом в области науки и отраслевыми уполномоченными органами, в пределах их компетенции, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 16. Подготовка научных, научно-технических кадров
1. Научные организации, высшие учебные заведения, располагающие высококвалифицированными кадрами и материально-технической базой, вправе осуществлять подготовку, переподготовку и стажировку научных, научно-технических кадров по приоритетным для них направлениям.
2. Подготовка, переподготовка и стажировка научных, научно-технических кадров может осуществляться из средств государственного бюджета, как в национальных, так и в зарубежных научных организациях и высших учебных заведениях, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Глава 5. Управление научной, научно-технической деятельностью

Статья 17. Управление и основные принципы научной,
научно-технической деятельности
1. В целях развития и функционирования национальной инновационной системы в Республике Казахстан, с соблюдением распределения стратегических, экспертных и административных функций, управление научной, научно-технической деятельностью осуществляется:
Правительством Республики Казахстан;
Высшей научно-технической комиссией Республики Казахстан;
Национальными научными советами;
Национальным центром государственной научно-технической экспертизы;
уполномоченным органом в области науки;
отраслевыми уполномоченными органами.
2. Управление научной, научно-технической деятельностью основывается на следующих принципах:
1) приоритетность научной, научно-технической деятельности в целях повышения конкурентоспособности национальной экономики;
2) прозрачность, объективность и равенство субъектов научной, научно-технической деятельности при получении государственной поддержки и размещении государственного задания;
3) экономическая эффективность и результативность государственной поддержки субъектов научной, научно-технической и инновационной деятельности;
4) развитие приоритетных направлений фундаментальных и прикладных научных исследований взаимными усилиями научных, научно-исследовательских организаций и высших учебных заведений;
5) рационального использования университетских инновационных структур для коммерциализации результатов научных, научно-технических и инновационных исследований;
6) объективности и независимости экспертизы научных проектов и программ;
7) интеграции науки, научно-технических разработок, производства и образования;
8) подготовки высококвалифицированных кадров по наиболее приоритетным направлениям науки и научно-технической деятельности;
9) развития международного научного и научно-технического сотрудничества;
10) предоставление преференций для стимулирования коммерциализации технологий в приоритетных секторах экономики;
11) поощрение и создание условий для участия частного сектора в развитии научной, научно-технической и инновационной деятельности;
12) стимулирование получения, трансформации знаний в технологии и их трансферт в реальный сектор экономики.

Статья 18. Высшая научно-техническая комиссия Республики
Казахстан
1. Высшая научно-техническая комиссия Республики Казахстан (далее - Высшая научно-техническая комиссия) - коллегиальный орган при Правительстве Республики Казахстан, возглавляемый Премьер-Министром Республики Казахстан.
2. Состав Высшей научно-технической комиссии формируется из числа членов Правительства, руководителей государственных органов, ведущих ученых, экспертов различных отраслей знаний, представителей национальных компаний, крупного бизнеса и научных общественных объединений и утверждается постановлением Правительства Республики Казахстан.
3. Основной задачей Высшей научно-технической комиссии является определение стратегических задач и приоритетов, направленных на развитие науки и инновационной деятельности, определение видов и объемов приоритетных фундаментальных и прикладных исследований по направлениям, рассмотрение и утверждение предложений Национальных научных советов, выработка предложений по финансированию из государственного бюджета научной, научно-технической деятельности.

Статья 19. Национальные научные советы
1. Национальные научные советы являются консультативно- совещательными органами по приоритетным направлениям развития науки.
2. Основными задачами Национальных научных советов являются: определение специализированных научных направлений в соответствии с приоритетами, определенными Высшей научно-технической комиссией;
определение форм и объемов финансирования, выделяемых для проведения научных исследований;
оценка научной новизны, научно-технического уровня, перспективности, степени разработанности предлагаемых программ и проектов, экономической обоснованности запрашиваемого объема финансирования;
оценка потребностей республики в новых научных направлениях;
осуществление конкурсного отбора научных, научно-технических программ и проектов по фундаментальным и прикладным исследованиям, предлагаемых на финансирование из средств государственного бюджета;
осуществление мониторинга результативности проводимых научных исследований, в том числе с выездом на место.
3. Национальные научные советы создаются по направлениям науки в соответствии с государственными приоритетами социально- экономического развития республики.
4. Перечень национальных научных советов с указанием отраслевых уполномоченных органов, ответственных за их формирование, утверждается Правительством Республики Казахстан.
5. Составы Национальных научных советов формируются из числа компетентных казахстанских и зарубежных ученых, представителей государственных органов, национальных компаний, бизнеса по предложениям уполномоченного государственного органа в области науки, отраслевых уполномоченных органов, Национальной академии наук, бизнес-структур и утверждаются Правительством Республики Казахстан.
6. Национальные научные советы принимают решения о грантовом и программно-целевом финансировании (прекращении финансирования) засчет средств республиканского бюджета:
программ и проектов научно-исследовательских, опытно- конструкторских и технологических работ;
других программ в части научно-исследовательских, опытно- конструкторских и внедренческих работ;
проектов межгосударственных научно-технических программ, реализуемых с участием научных учреждений, организаций и предприятий Республики Казахстан;
инновационных проектов.
7. Решения Национальных научных советов подлежат обязательному исполнению уполномоченными органами.
8. Члены Национальных научных советов обязаны ставить в известность совет об известном им конфликте интересов при рассмотрении конкретных вопросов, и несут ответственность за объективность и обоснованность принимаемых советом решений.
9. Национальные научные советы принимают промежуточные и итоговые отчеты по выполняемым научным исследованиям по соответствующим направлениям научной, научно-технической и инновационной деятельности, а также осуществляют мониторинг исполнения принятых ими решений.
10. Финансирование деятельности Национальных научных советов, включая вознаграждение за проведение экспертизы конкретного проекта, программы (отчета по ним), мониторинга выполнения научных работ, а также командировочные расходы казахстанских и зарубежных ученых, производится Национальным центром государственной научно-технической экспертизы из средств государственного бюджета.

Статья 20. Национальный центр государственной
научно-технической экспертизы
1. В целях обеспечения единства администрирования, независимости, прозрачности и публичности экспертизы научных, научно-технических и инновационных проектов и программ Правительством Республики Казахстан создается Национальный центр государственной научно-технической экспертизы.
2. В компетенцию Национального центра государственной научно- технической экспертизы входит:
1) организация работ по проведению государственной научно-технической экспертизы научных, научно-технических и инновационных проектов и программ, предлагаемых к финансированию из средств государственного бюджета;
2) обеспечивает деятельность Национальных научных советов;
3) направление результатов государственной научно-технической экспертизы в Национальные научные советы;
4) оценка результатов выполненных научных, научно-технических и инновационных проектов и программ (отчетов);
5) осуществление мониторинга результативности проводимых, научных исследований, научно-технических и инновационных проектов (программ);
6) обеспечение качественного подбора состава казахстанских и зарубежных экспертов;
7) методическое и организационно-техническое обеспечение государственной научно-технической экспертизы;
8) формирование научных, научно-технических банков данных;
9) проведение научно-исследовательских работ по совершенствованию своей деятельности;
10) аттестация (сертификация, аккредитация) экспертов научной и научно-технической сферы;
11) осуществление иной деятельности, незапрещенной законодательством Республики Казахстан.
3. Национальный центр государственной научно-технической экспертизы имеет право:
1) запрашивать и получать от государственных органов, физических и иных юридических лиц информацию, необходимую для осуществления функций и выполнения возложенных на него задач;
2) давать разъяснения по вопросам, отнесенным к его компетенции;
3) проводить экспертизу, а также мониторинг научных исследований на стадиях их выполнения и завершения;
4) привлекать в установленном порядке для проведения экспертизы и осуществления мониторинга научных исследований сторонние организации, казахстанских и зарубежных ученых и специалистов;
5) взаимодействовать в установленном порядке с органами государственной власти, в том числе иностранных государств, а также международными организациями;
6) создавать консультативно-совещательные и экспертные органы в сфере научно-технической деятельности;
7) проводить мероприятия по вопросам научного и научно-технического развития;
8) осуществлять издательскую деятельность.
4. Финансирование деятельности Национального центра государственной научно-технической экспертизы, включая обеспечение деятельности Национальных научных советов, производится из средств государственного бюджета.

Статья 21. Государственная научно-техническая экспертиза
1. Государственная научно-техническая экспертиза - деятельность, осуществляемая в целях подготовки аналитической оценки научных, научно-технических и инновационных проектов и программ, на принципах:
независимости, объективности, компетентности и комплексности;
достоверности, полноты и обоснованности экспертных заключений.
2. Государственная научно-техническая экспертиза научных, научно-технических и инновационных проектов и программ, подлежащих финансированию из средств государственного бюджета, проводится компетентными зарубежными экспертами, дополнительно могут привлекаться казахстанские эксперты.
Государственная научно-техническая экспертиза научных проектов и программ по гуманитарным наукам может проводиться казахстанскими экспертами.
3. Для привлечения экспертов к проведению научно-технической экспертизы создается база данных зарубежных экспертов, кандидатуры которых представляются ведущими зарубежными вузами, научно-исследовательскими учреждениями, национальными академиями наук и научными сообществами.
Отбор экспертов производится в соответствии с их специализацией и особенностями проекта.
К экспертизе могут привлекаться члены Национальной академии наук по представлению ее руководства.
4. Ученые, эксперты, в том числе зарубежные, привлеченные к оценке научных, научно-технических и инновационных проектов и программ, обязаны соблюдать конфиденциальность и обеспечивать сохранение коммерческой тайны представленных на экспертизу материалов.
5. Порядок организации и проведения государственной научно-технической экспертизы утверждается Правительством Республики Казахстан

Статья 22. Государственный учет научных,
научно-технических проектов и программ
(отчетов) и результатов научной,
научно-технической деятельности
1. Государственный учет научных, научно-технических проектов и программ (отчетов) и результатов научной, научно-технической деятельности - деятельность, осуществляемая в целях формирования национального ресурса научно-технической информации и мониторинга динамики научно-технического потенциала Республики Казахстан.
2. Субъекты научной, научно-технической деятельности обязаны представить на государственный учет научные, научно-технические проекты и программы (отчеты) и результаты научной, научно-технической деятельности, финансируемые из государственного бюджета.
3. Государственный учет научных, научно-технических проектов и программ (отчетов) и результатов научной, научно-технической деятельности осуществляется уполномоченным органом в области науки.
4. Отчет о результатах научных, научно-технических проектов и программ, финансируемых из государственного бюджета, подлежит размещению на веб-сайте уполномоченного органа в области науки.
5. Порядок организации и проведения государственного учета научных, научно-технических проектов и программ (отчетов) и результатов научной, научно-технической деятельности утверждается Правительством Республики Казахстан.

Статья 23. Аккредитация субъектов научной,
научно-технической деятельности
1. Аккредитация субъектов научной, научно-технической деятельности осуществляется уполномоченным органом в области науки, в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.
2. Аккредитация физических лиц, осуществляющих научную, научно-техническую деятельность, носит уведомительный характер, с установлением минимальных необходимых требований к ним.
3. Аккредитованные субъекты научной, научно-технической деятельности, имеют право на участие в финансировании их деятельности из средств государственного бюджета.

Глава 6. Финансирование научной, научно-технической
деятельности

Статья 24. Финансирование научной, научно-технической
деятельности
1. Финансирование научной, научно-технической деятельности осуществляется из средств республиканского и местных бюджетов, а также из иных источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.
2. Финансирование научной, научно-технической деятельности из средств государственного бюджета осуществляется в следующих формах:
1) базовое финансирование;
2) грантовое финансирование;
3) программно-целевое финансирование.
3. Финансирование субъектов научной, научно-технической деятельности может осуществляться одновременно по различным формам финансирования, в порядке и на условиях, установленных Правилами базового, грантового, программно-целевого финансирования, утвержденных Правительством Республики Казахстан.
4. Договор (контракт) на реализацию научных, научно-технических проектов или программ заключается субъектом научной, научно-технической деятельности с соответствующим уполномоченным органом, на весь срок их реализации, но не более чем на три года.

Статья 25. Базовое финансирование научной,
научно-технической деятельности
1. Базовое финансирование выделяется государственным научным организациям и научным организациям, приравненным к государственным, государственным высшим учебным заведениям, высшим учебным заведениям, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству, а также высшим учебным заведениям, в которых пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) прямо либо косвенно принадлежат юридическим лицам, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству, аккредитованным в уполномоченном органе в области науки, и выполняющим государственное задание на проведение научных исследований по приоритетным для них направлениям, определенным отраслевым уполномоченным органом.
2. Базовое финансирование включает расходы по нормам базового финансирования на текущее обеспечение научной инфраструктуры и имущества, в том числе зданий, оборудования и материалов, оплату труда научных работников, специалистов и административного персонала, включая выплату пособия для оздоровления и доплату за ученую степень, а также информационное сопровождение научно-технической деятельности государственных научных организаций, научных организаций, приравненных к государственным, государственных высших учебных заведений, высших учебных заведений, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству, а также высших учебных заведений, в которых пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) прямо либо косвенно принадлежат юридическим лицам, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей) которых принадлежат государству.
3. Перечень организаций, являющихся субъектами базового финансирования, формируется уполномоченным органом в области науки на основании предложений отраслевых уполномоченных органов и утверждается Правительством Республики Казахстан.

Статья 26. Грантовое финансирование научной,
научно-технической деятельности
1. Грантовое финансирование выделяется на проведение научных исследований, в целях повышения уровня научно-исследовательских работ, научно-технического потенциала и конкурентоспособности научных организаций и их коллективов, а также ученых.
2. Основные направления и объемы грантового финансирования утверждаются Высшей научно-технической комиссией на основании рекомендаций Национальных научных советов в соответствии с приоритетными направлениями развития науки Республики Казахстан, и подлежат рассмотрению в установленном порядке Республиканской бюджетной комиссией.
3. В конкурсе на грантовое финансирование вправе принимать участие все субъекты научной, научно-технической деятельности на равных условиях.
4. Конкурс на грантовое финансирование объявляется уполномоченным органом в области науки либо отраслевым уполномоченным органом через официальные средства массовой информации и на веб-сайте.
5. Заявки на участие в грантовом финансировании подаются субъектами научной, научно-технической деятельности в соответствующий государственный орган, объявивший конкурс.
6. Решения о грантовом финансировании выносятся Национальным научным советом и утверждаются соответствующим уполномоченным органом, объявившим конкурс.
7. Грантовое финансирование осуществляется уполномоченным органом, объявившим конкурс, либо иным лицом (органом), уполномоченным Правительством Республики Казахстан на осуществление финансирования научной, научно-технической деятельности.
8. Результаты конкурса на грантовое финансирование подлежат опубликованию в официальных средствах массовой информации и размещению на веб-сайте уполномоченного органа, объявившего конкурс.

Статья 27. Программно-целевое финансирование научной,
научно-технической деятельности
1. Программно-целевое финансирование направлено для решения стратегически важных государственных задач и осуществляется на конкурсной основе или по решению Правительства Республики Казахстан вне конкурсных процедур.
2. В конкурсе на проведение научных исследований, осуществляемых из средств программно-целевого финансирования, вправе принимать участие все субъекты научной, научно-технической деятельности, в том числе в качестве соисполнителей.
3. Конкурс на реализацию целевой научной, научно-технической программы объявляется отраслевым уполномоченным органом либо уполномоченным органом в области науки через официальные средства массовой информации и на веб-сайте.
4. Заявки на реализацию научных, научно-технических программ, направляются отраслевыми уполномоченными органами либо уполномоченным органом в области науки в Национальный центр государственной научно-технической экспертизы для рассмотрения соответствующим Национальным научным советом.
5. Уполномоченный орган, объявивший конкурс на программно-целевое финансирование, направляет в Высшую научно-техническую комиссию заявки на реализацию научных, научно-технических программ вместе с решениями Национальных научных советов.
6. Заявки на научные, научно-технические программы, одобренные Высшей научно-технической комиссией, подлежат рассмотрению в установленном порядке Республиканской бюджетной комиссией.
7. Победители конкурса на реализацию целевой научной, научно-технической программы определяются на основании решения Национальных научных советов и утверждаются соответствующим уполномоченным органом, объявившим конкурс.
8. Финансирование целевого научного исследования, научно-технического проекта (программы) осуществляется уполномоченным органом, объявившим конкурс.
9. По результатам конкурса отраслевым уполномоченным органом либо уполномоченным органом в области науки может быть определена головная организация по научной, научно-технической программе, которая уполномочена на выполнение и организацию выполнения (сопровождение и координация) научно-исследовательских работ по реализации научно-технической программы и несет ответственность за ее реализацию.
10. Результаты конкурса программно-целевого финансирования подлежат опубликованию в официальных средствах массовой информации и размещению на веб-сайте уполномоченного органа, объявившего конкурс.

Глава 7. Экономическое стимулирование развития науки и международное сотрудничество

Статья 28. Коммерциализация результатов научной,
научно-технической деятельности
1. Государством гарантируется экономическое стимулирование развития национальной научной инновационной системы, развитие государственно-частного партнерства в области научной, научно-технической и инновационной деятельности, финансирование коммерциализации технологий в приоритетных секторах экономики, в порядке, установленном законодательством.
2. Государственным научным организациям, государственным высшим учебным заведениям разрешается создавать, в том числе совместно с иными лицами, организации, деятельность которых заключается в практическом применении (коммерциализации) результатов научной, научно-технической деятельности.
3. Государственными научными организациями, государственными высшими учебными заведениями в качестве вклада в уставный капитал организации, осуществляющей коммерциализацию результатов научной, научно-технической деятельности, без согласования с государственными органами могут вноситься только права интеллектуальной собственности.
Распоряжение имущественными правами на интеллектуальную собственность, государственными научными организациями, государственными высшими учебными заведениями осуществляется без согласования с уполномоченным государственным органом - собственником их имущества.
4. Уведомление о создании организации, осуществляющей коммерциализацию результатов научной, научно-технической деятельности, направляется его учредителями в соответствующий отраслевой уполномоченный орган, не позднее семи дней с момента осуществления записи о его государственной регистрации.
5. Другими субъектами научной, научно-технической деятельности в качестве вклада в уставный капитал организации, осуществляющей коммерциализацию результатов научной, научно-технической деятельности, наряду с правами интеллектуальной собственности может быть внесено и иное имущество.
6. Оценка права интеллектуальной собственности, вносимой в качестве вклада в уставный капитал организации, осуществляющей коммерциализацию результатов научной, научно-технической деятельности, производится в соответствии с законодательством.
7. Управление долями (акциями) в уставных капиталах организаций, осуществляющих коммерциализацию результатов научной, научно-технической деятельности осуществляется в порядке, установленном законодательством.
8. Право интеллектуальной собственности, полученное субъектами научной, научно-технической деятельности в результате научной, научно-технической деятельности, осуществляемой из средств государственного финансирования, принадлежит научным организациям, если иное не предусмотрено договором между ними и автором (авторами) объекта интеллектуальной собственности.
9. Использование объектов интеллектуальной собственности, представляющих стратегическое значение для государства либо содержащих сведения, отнесенные к государственным секретам, осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
Ограничение исключительных прав на объекты интеллектуальной собственности допускается в случаях, пределах и порядке, установленных законодательством Республики Казахстан.

Статья 29. Международное сотрудничество
1. Научное и научно-техническое сотрудничество с иностранными государствами Республика Казахстан осуществляет на основе соответствующих международных договоров, международных научных и научно-технических программ и проектов, а также в форме содействия установлению и расширению научно-технического сотрудничества между национальными и зарубежными научными и иными организациями.
2. Субъекты научной, научно-технической деятельности вправе вступать в международные научные, научно-технические организации и объединения, участвовать в международных научных, научно-технических программах и проектах, научных и научно-технических программах и проектах иностранных государств, заключать договоры (контракты) и иные соглашения с иностранными юридическими лицами на работу как в Республике Казахстан, так и за ее пределами в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
3. На территории Республики Казахстан в установленном порядке могут создаваться научные организации и научные центры с участием иностранных граждан, лиц без гражданства и иностранных юридических лиц.
4. Иностранные инвестиции в сферу науки и техники осуществляются в порядке и в формах, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.
5. Государственные органы Республики Казахстан осуществляют контроль за передачей научных и (или) научно-технических результатов, а также научной и (или) научно-технической продукции за пределы территории Республики Казахстан в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Глава 8. Заключительные положения

Статья 30. Ответственность за нарушение законодательства
в области научной и научно-технической
деятельности
Лица, виновные в нарушении законодательства в области научной и научно-технической деятельности, несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 31. Введение настоящего Закона в действие
1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования.
2. Признать утратившим силу Закон Республики Казахстан от 21 июля 2001 года "О науке" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2001 г., № 15-16, ст. 226; 2004 г., № 23, ст. 142; 2006 г., № 15, ст. 92; 2007 г., № 20, ст. 152).

Президент
Республики Казахстан