Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару және олардың сапасын бақылау, сондай-ақ тұрақтылығына сынақтар жүргізу және сақталу мерзімі мен қайта бақылау мерзімін белгілеу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 5 желтоқсандағы № 1459 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2016 жылғы 27 қаңтардағы № 31 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Yкiметiнiң 27.01.2016 № 31 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

РҚАО-ның ескертпесі.

ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 25 тамыздағы № 680 бұйрығын қараңыз.

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 67-бабының 3-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару және олардың сапасын бақылау, сондай-ақ тұрақтылығына сынақтар жүргізу және сақталу мерзімі мен қайта бақылау мерзімін белгілеу қағидалары бекітілсін.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
2011 жылғы 5 желтоқсандағы
№ 1459 қаулысымен
бекiтiлген

Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару және олардың сапасын бақылау, сондай-ақ тұрақтылығына сынақтар жүргізу және сақталу мерзімі мен қайта бақылау мерзімін белгілеу қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. Осы Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару және олардың сапасын бақылау, сондай-ақ тұрақтылығына сынақтар жүргізу және сақталу мерзімі мен қайта бақылау мерзімін белгілеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 67-бабының 3-тармағына сәйкес әзірленген және дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығаруды және олардың сапасын бақылауды, сондай-ақ тұрақтылығына сынақтар жүргізуді және сақталу мерзімі мен қайта бақылау мерзімін белгілеуді ұйымдастыру тәртібін айқындайды.
2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) дайын фармацевтикалық өнім – соңғы буып-түюді қоса алғанда, технологиялық үдерістің барлық сатыларынан өткен дәрілік зат, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника;
2) дәрілік заттың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың сапасы – дәрілік заттың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың мақсаты бойынша әсер ету қабілетіне ықпал ететін қасиеттері мен сипаттамаларының жиынтығы;
3) шығару үдерісіндегі сапаны бақылау (өндірістік бақылау) – өнімдердің өзіндік ерекшеліктеріне сәйкестігін қамтамасыз ету үшін аталған үдерісті бақылау және қажет болған жағдайда реттеу мақсатында технологиялық үдеріс кезінде ұйым (өндіруші) жүзеге асыратын тексеру;
4) сынамаларды іріктеу – шикізаттың, аралық және дайын фармацевтикалық өнім үлгілерінің (сынамалардың) сапасын анықтау үшін алу оларды алу жөніндегі іс-шаралар;
5) сапаны бақылау қызметі – өндірушінің дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың сапасын қамтамасыз етуге және сапасын бақылауға жауапты құрылымдық бірлігі (бөлім, сынақ зертханасы);
6) сапа үшін жауапты тұлға – өндірушінің басшысы тағайындайтын, шығарылатын өнімнің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және дайын фармацевтикалық өнімнің әрбір сериясының белгіленген талаптарға сәйкестігін куәландыруға жауап беретін тұлға;
7) жартылай өнім – өңдеудің бір немесе бірнеше сатысынан өткен және кейіннен дайын фармацевтикалық өнім алу үшін пайдаланылатын өнім;
8) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару – шикізатты, материалдарды және жартылай фабрикаттарды алумен, технологиялық үдерістермен, оның ішінде оның сатыларының біреуін жүзеге асырумен, өндірілген өнімді сақтаумен және өткізумен, сондай-ақ оларды бақылаудың барлық түрлерімен байланысты дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы сериялық шығару үшін қажетті барлық жұмыстардың жиынтығын қамтитын фармацевтикалық қызмет;
9) өндірістік үй-жайлар – өндірістік үдеріс, фармацевтикалық өнімнің сапасын бақылау жүзеге асырылатын арнайы ғимараттарда орналасқан үй-жайлар;
10) аралық өнім – өлшеніп салынбаған дайын өнімге айналғанға дейінгі өндірістік үдерістің кейінгі сатыларына өтуге тиіс ішінара өңделген шикізат;
11) хаттамалар – өнімнің өткізілуін қоса алғанда, әрбір сериясының өндірілу барысын, сондай-ақ дайын өнімнің сапасына қатысы бар барлық факторларды көрсететін құжаттар;
12) өндірістің технологиялық регламенті – дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару әдістерін, технологиялық нормативтерді, техникалық құралдарды, өндірістегі технологиялық үдерістерді жүргізу шарттары мен тәртібін белгілейтін нормативтік құжат;
13) технологиялық үдеріс – дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығаруға байланысты, оның ішінде шикізат алу, қайта өңдеу, қаптама және дайын өнім алу үдерісі;
14) қаптама материалы – ыдыс, қаптама және қосымша қаптама заттарды дайындауға арналған материал. Қаптама материалдары препаратпен тікелей байланыста болуына немесе болмауына байланысты бастапқы немесе екінші деп бөлінеді;
15) елеулі өзгерістер – белгіленген деңгейден асқан тұрақтылықты жеделдетілген сынау кезінде дәрілік заттардың сапасы көрсеткіштерінің өзгеруі;
16) тұрақтылықты ұзақ мерзімді сынау (нақты уақытта тұрақтылықты сынау) – сақтау мерзімін белгілеу, шартты сақтау мерзімін растау және дәрілік затты сақтау шарттары бойынша ұсынымдар әзірлеу мақсатында жүргізілетін сынақтар;
17) тұрақтылықты стрестік сынау (тұрақтылықты стрестік жағдайларда сынау) – жаңа дәрілік субстанциялар мен олардан дайындалған дәрілік заттардың еріксіз ыдырау үдерісін зерттеу мақсатында жүргізілетін сынақ;
18) қайта бақылау – қабылдау кезіндегі бақылау күнінен келесі бақылау күніне дейінгі уақыт кезеңі, ол кезде тиісті сақтау шарттарында тұрақты дәрілік субстанция дәрілік заттың сапасы мен қауіпсіздігін бақылау жөніндегі нормативтік-техникалық құжаттың талаптарына сәйкес келеді;
19) қолдану кезеңі – еріту жолымен дайындалған немесе көп дозалы контейнерде тұрған дәрілік зат алғаш ашылғаннан кейін оны пациенттің пайдалануына болатын уақыт кезеңі;
20) тұрақтылықтың өзіндік ерекшелігі – жарамдылық мерзімі аяқталғанға немесе қайта бақылау күніне дейін дәрілік заттың сапасы сәйкес келуге тиіс талаптар тізбесі;
21) жұмыс журналы – ұйымның (өндірушінің) сапаны бақылау қызметі жүргізген сынақтардың нәтижелері белгіленетін журналы;
22) жарамдылық мерзімі – мерзімі асқаннан кейін дәрілік затты, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы қолдануға болмайтын күн;
23) тұрақтылық – дәрілік заттың сапасы мен қауіпсіздігін бақылау жөніндегі нормативтік-техникалық құжатта белгіленген шекте тиісті сақтау жағдайлары кезінде сақтау мерзімі/қайта бақылау кезеңі ішінде дәрілік заттың қасиетін сақтау қабілеті;
24) тұрақтылықты жеделдетілген сынау – дәрілік заттардың ұзақ мерзімдік сынақтарының қашық әсерлерін және регламенттелетін сақтау шарттарынан қысқа мерзімдік ауытқуларының әсерін бағалау мақсатында жүргізілетін сынақ;
25) сақтау мерзімі – дәрілік заттың тиісті сақтау жағдайлары кезінде дәрілік заттың сапасы мен қауіпсіздігі талаптарына сәйкес келетін уақыт кезеңі;
26) пайдаланудың кепілдік мерзімі – медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың тиісті сақтау жағдайлары кезінде медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың сапасы мен қауіпсіздігі талаптарына сәйкес келетін уақыт кезеңі;
27) шартты сақтау мерзімі (алдын ала сақтау мерзімі) – тұрақтылықты жеделдетілген сынау негізінде белгіленген сақтау мерзімі;
28) валидация әдістемесі – валидация (біліктілік) тәртібін белгілейтін және сабақтастық өлшемдерін айқындайтын, құжатпен ресімделген жоспар.
3. Дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың өндірісін заңнамада белгіленген тәртіппен берілген дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару құқығына лицензияны алған дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың айналысы саласындағы субъектілер жүзеге асырады.
4. Өндірілген және Қазақстан Республикасына әкелінген дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың құрамында Қазақстан Республикасында қолдануға тыйым салынған бояғыштар мен қосалқы заттар болмауы тиіс.
5. Тұрақтылық сынақтарын жүргізу және сақтау мерзімі мен қайта бақылауды белгілеу дәрілік заттарға жүзеге асырылады. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техникаға пайдаланудың кепілдік мерзімі белгіленеді.

2. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды және медициналық техниканы шығарудың және олардың сапасын бақылаудың тәртібі

6. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару сапа және қауіпсіздік талаптарына сәйкес келетін дайын фармацевтикалық өнім шығаруды қамтамасыз ету мақсатында өндірістің технологиялық регламентіне сәйкес жүзеге асырылады.
7. Технологиялық үдерісті өндіруші ұйымның технологиялық регламентіне сәйкес қажетті жабдықтар мен аспаптарды пайдалана отырып, осы мақсатқа арналған үй-жайларда білікті қызметкерлер орындауы және бақылауы тиіс.
8. Дәрілік заттың, медициналық мақсаттағы бұйым мен медициналық техниканың әрбір өндірістік сериясына дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника серияларының хаттамасы жасалады.
9. Дәрілік заттың, медициналық мақсаттағы бұйым мен медициналық техника серияларының хаттамасында технологиялық үдеріс барысында қабылданған әрбір әрекет белгіленеді, күні жазылады және әрбір технологиялық операцияға жауапты тұлға қол қояды.
10. Өндірістік үдерістегі дәрілік заттың, медициналық мақсаттағы бұйым мен медициналық техниканың әрбір сериясының хаттамаларында өткізуді, сондай-ақ дайын өнімнің сапасына қатысы бар барлық факторларды қоса алғанда, дайын фармацевтикалық өнімнің нақты сериясын шығару барысының қадағалануын қамтамасыз ететін ақпараттың толық көлемі болады.
11. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару кезінде:
1) өндірістің барлық үдерістерінің және дәрілік заттарды, медициналық бұйымдар мен медициналық техниканы шығаруда пайдаланылатын материалдардың құжаттамасын толық регламенттеу;
2) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың жекелеген серияларын шығару үдерісіндегі барлық технологиялық және қосалқы операцияларды тіркеу;
3) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару үдерісін көрсететін құжаттаманы (мұрағат материалын) осы серияның жарамдылық мерзімі асқаннан кейін кемінде бір жыл тиісінше сақтау;
4) шығару үдерістері мен құжаттаманың өзгеруін бақылау;
5) ұйымның құжаттамасын уақтылы қайта қарау;
6) егер медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника өлшеу құралдары болып табылса, ал қолданылатын әдістер өлшеуді орындау әдістемесі болып табылған жағдайда өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы заңнаманы сақтау қамтамасыз етіледі.
12. Ұйымның (өндірушінің) құжаттамасы нөмірленеді, тігіледі, мөрмен және басшының қолымен бекітіледі.
13. Ұйымның (өндірушінің) құжаттамасы оның сақталуын қамтамасыз ететін жағдайларда сақталады.
14. Дәрілік заттарды шығару кезінде:
1) дәрілік заттарды шығару үшін қажетті дәрілік субстанциялар мен жартылай өнімдерді дәрілік заттарды шығаруға немесе дәрілік заттарды көтерме саудада өткізуге құқығын куәландыратын құжаты бар тұлғалардан ғана сатып алу жүзеге асырылады;
2) Тиісті өндірістік практика жағдайында өндірілген дәрілік субстанциялардан басқа, Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік субстанциялар немесе жартылай өнімдер пайдаланылады;
3) шығару үдерісінде шығарудың технологиялық регламентінде көрсетілген нормативтік құжаттарға сәйкес келетін қосалқы заттар, шығыс және қаптама материалдары пайдаланылады;
4) шығарылатын дайын фармацевтикалық өнімдер фармацевтикалық немесе медициналық қызметтің тиісті түрін жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар тұлғаларға өткізіледі;
5) сапаның белгіленген талаптарына сәйкес келмейтіні анықталған немесе болжанған, шығарылған және өткізілген дайын өнімнің кез-келген сериясын қайтарып алу жүйесі қажет;
6) өндірістің барлық кезеңдерінде өндірілген фармацевитикалық өнімнің сапасын бақылау жүйесі қажет.
15. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы шығару кезінде шығарудың барлық кезеңдерінде сапаны бақылау жүзеге асырылады.
Шығару үдерісінде сапаны бақылауды ұйымның (өндірушінің) сапаны бақылау қызметі жүзеге асырады.
16. Сапаны бақылау:
сынамаларды іріктеуді;
өнімді талдамалық сынау әдістемесіне сәйкес дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы сынауды;
сынақ нәтижелерін (талдау хаттамасын) белгіленген тәртіппен беруді қамтиды.
17. Сапаны бақылау қызметі дайын фармацевтикалық өнімді алу мақсатында:
шикізатты, материалдарды, жартылай өнімдерді, негізгі өндіріске арналған жинақтаушы бұйымдарды бастапқы бақылауды;
шығару үдерісіндегі аралық бақылауды;
шығыс шикізатын сақтау үй-жайынан өндіріске және цехтан цехқа беру жөніндегі талаптардың сақталуын бақылауды;
дайын фармацевтикалық өнімді бақылауды және жыл сайын дәрілік заттың тұрақтылығын белгіленген жарамдылық мерзімі ішінде және жарамдылық мерзімі аяқталғаннан кейін бір жыл ішінде бақылауды;
валидация әдістемесі бойынша жұмысты жүргізеді.
18. Жүргізілген сынақтардың нәтижелері жұмыс журналында белгіленеді.
19. Сапаны бақылау қызметінде дайын дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың қажет болған жағдайларда қайта сынақ жүргізу үшін жеткілікті мөлшердегі үлгілері (арбитражды зерттеулер) сақталады.

3. Тұрақтылық сынақтарын жүргізу және дәрілік заттарды сақтау мен қайта бақылау мерзімін белгілеу тәртібі

20. Ұйым (өндіруші) дәрілік заттардың тұрақтылығын (стрестік, жеделдетілген, ұзақ мерзімді) сынауды:
1) қоршаған ортаның әртүрлі факторларының әсер етуі кезінде дәрілік заттар сапасының өзгеруі туралы деректер алу;
2) дәрілік заттардың сақтау мерзімі мен қайта бақылау кезеңін белгілеу;
3) дәрілік заттарды сақтау шарттары жөніндегі ұсынымдар әзірлеу;
4) дәрілік препараттың ерітілгеннен кейін немесе көпмөлшерлі контейнерді (қажет болған жағдайда) алғашқы ашқаннан кейін қолдану кезеңі мен ұсынылған сақтау шарттарын белгілеу;
5) сақтау мерзімінің соңында дәрілік заттың белсенділігін кепілдендіру үшін қосылған белсенді ингредиенттің шамадан тыс көптігін негіздеу мақсатында жүргізеді.
21. Тұрақтылықты стрестік сынау дәрілік заттарды әзірлеу кезінде қолданылады және тұрақтылықтың жеделдетілген сынақтарынан өзгеше жағдайларда жүзеге асырылады.
22. Тұрақтылықты стрестік сынау ыдырау реакциясының сипаты мен бағытын айқындау, негізгі ыдырау өнімдерін анықтау және бөлу, сыналатын объектілерде өнімнің ыдырауын айқындау әдістемелерін жинақтау және валидациялау үшін жүргізіледі.
23. Тұрақтылықты жеделдетілген сынау дәрілік заттарды әзірлеу, тіркеу құжаттары жиынтығын дайындау кезінде және дәрілік заттың сапасын растау үшін қолданылады, дәрілік заттардың ыдырау үдерістерінің жеделдетуді және физикалық-химиялық қасиеттерінің нашарлауын туындататын жағдайларда жүргізіледі.
24. Тұрақтылықты жеделдетілген сынау:
ұсынылған сақтау шарттарынан, мысалы тасымалдау кезінде туындайтын қысқа мерзімдік ауытқулардың әсерін бағалау;
дәрілік заттың құрамындағы және технологиялық үдерістегі өнім тұрақтылығына кез келген өзгерістер әсерінің болмауын растау;
шартты сақтау мерзімін (қайта бақылау кезеңін) белгілеу және сақтау шарттары бойынша ұсынымдар әзірлеу;
барабар дәрілік нысанды (тұрақтылық тұрғысында), дәрілік заттың қаптамасын және тұмшалау жүйесін таңдау үшін жүргізіледі.
25. Тұрақтылықты ұзақ мерзімді сынау дәрілік заттарды әзірлеу, тіркеу құжаттары жиынтығын дайындау кезінде, дәрілік заттың сапасын растау және тіркеу құжаттары жиынтығына өзгерістер енгізу үшін қолданылады, дәрілік заттың шартты сақтау мерзімі ішінде және асқаннан кейін, сондай-ақ сату болжанып отырған елдегі сақтау кезеңдерінде қасиеттерін (физикалық, химиялық, биологиялық, биофармацевтикалық және микробиологиялық) бағалау жолымен жүргізіледі.
26. Тұрақтылықты ұзақ мерзімді сынау:
шартты сақтау мерзімін растау;
сақтау мерзімін (қайта бақылау кезеңін) белгілеу және сақтау шарттары бойынша ұсынымдар әзірлеу;
қолданылу кезеңін белгілеу;
дәрілік заттың құрамындағы және технологиялық үдерістегі өнім тұрақтылығына кез келген өзгерістер әсерінің болмауын растау үшін жүргізіледі.
27. Сапаны бақылау қызметі тұрақтылықты бақылауды жүзеге асыру кезінде жеделдетілген және ұзақ мерзімді сынақтар жүргізу үшін кемінде үш сериядан, стрестік сынақтарға бір сериядан дәрілік субстанция үлгілерін іріктейді.
28. Тұрақтылықты ұзақ мерзімді сынауды жүргізу кезінде дәрілік субстанциялардың қаптамасы оны сақтау және өткізу немесе модельдеу үшін қолданылатын қаптамамен бірдей болуы тиіс.
29. Дәрілік субстанцияларды сынау үшін кішірейтілген мөлшердегі қаптамаларды пайдалануға болады.
30. Сынақ сақтау кезінде өзгеріске ұшыраған және сапасына, қауіпсіздігіне және (немесе) тиімділігіне әсер етуі мүмкін қасиеттерін (сапа көрсеткіштерін) қамтуы тиіс.
31. Тұрақтылықты сынауды тек валидация әдістемесінің көмегімен ғана жүргізу керек.
32. Сынау шарттары мен ұзақтығы дәрілік субстанцияны жеткізу және одан әрі қолдану кезіндегі сақтау шарттары мен мерзіміне сәйкес келуі тиіс.
33. Дәрілік заттардың сақтау мерзімі тұрақтылықты ұзақ мерзімді сынау нәтижелерінің негізінде эксперимент түрінде белгіленеді, тіркеу құжаттары жинағында, нормативтік-техникалық құжаттамада, медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулықтарда көрсетіледі.
34. Қайта бақылау кезеңі субстанцияның тұрақтылығын ұзақ мерзімді сынау нәтижелері негізінде эксперимент түрінде белгіленеді және субстанцияның тұрақтылығын анықтайтын жаңа деректерге байланысты ұзартуға жатады.
35. Дәрілік заттарды қайта бақылау кезеңі:
жеделдетілген сынақтарда – ай сайын алғашқы алты ай ішінде, содан кейін қажет болған жағдайда үш айдан кейін;
ұзақ мерзімді сынақтарда – алғашқы бір жыл бойы әр үш ай сайын, екінші жыл ішінде әр алты ай сайын, содан кейін жылына бір рет.

Об утверждении Правил производства и контроля качества, а также проведения испытаний стабильности и установления срока хранения и повторного контроля лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники

Постановление Правительства Республики Казахстан от 5 декабря 2011 года № 1459. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 27 января 2016 года № 31

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 27.01.2016 № 31 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ.
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра здравоохранения и социального развития РК от 25.08.2015 г. № 680.

В соответствии с пунктом 3 статьи 67 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Правила производства и контроля качества, а также проведения испытаний стабильности и установления срока хранения и повторного контроля лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 5 декабря 2011 года № 1459

Правила
производства и контроля качества, а также проведения
испытаний стабильности и установления срока хранения и
повторного контроля лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники

1. Общие положения

1. Настоящие Правила производства и контроля качества, а также проведения испытаний стабильности и установления срока хранения и повторного контроля лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники (далее - Правила) разработаны в соответствии с пунктом 3 статьи 67 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" и определяет порядок организации производства и контроля качества, а также проведения испытаний стабильности и установления срока хранения и повторного контроля лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники.
2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:
1) готовая фармацевтическая продукция - лекарственное средство, изделия медицинского назначения и медицинская техника, прошедшие все этапы технологического процесса, включая окончательную упаковку;
2) качество лекарственного средства, изделий медицинского назначения и медицинской техники - совокупность свойств и характеристик лекарственного средства, изделия медицинского назначения и медицинской техники,влияющих на их способность действовать по назначению;
3) контроль качества в процессе производства (производственный контроль) - проверка, осуществляемая организацией (производителем) во время технологического процесса в целях контроля и при необходимости регулирования данного процесса, чтобы обеспечить соответствие продукции их спецификациям;
4) отбор проб - мероприятия по изъятию образцов (проб) сырья, промежуточной и готовой фармацевтической продукции для определения их качества;
5) служба контроля качества - структурная единица (отдел, испытательная лаборатория) производителя, которая несет ответственность за обеспечение качества и осуществление контроля качества лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники;
6) ответственное лицо за качество - лицо, назначаемое руководителем производителя, которое отвечает за обеспечение безопасности выпускаемой продукции и удостоверение соответствия установленным требованиям каждой серии готовой фармацевтической продукции;
7) полупродукт - продукция, которая прошла одну или несколько стадий обработки и используется в дальнейшем для получения готовой фармацевтической продукции;
8) производство лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники - фармацевтическая деятельность, включающая совокупность всех работ, необходимых для серийного выпуска лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники, связанных с приобретением сырья, материалов и полуфабрикатов, технологическим процессом, в том числе с осуществлением одной из его стадий, хранением, реализацией произведенной продукции, а также всеми видами сопровождающего их контроля;
9) производственные помещения - помещения, расположенные в специально предназначенных зданиях, где осуществляется производственный процесс, контроль качества фармацевтической продукции.
10) промежуточная продукция - частично обработанное сырье, которое должно пройти дальнейшие стадии производственного процесса, прежде чем оно станет нерасфасованным готовым продуктом;
11) протоколы - документы, отражающие ход производства каждой серии продукции, включая реализацию, а также все факторы, имеющие отношение к качеству готовой продукции;
12) технологический регламент производства - документ организации (производителя), устанавливающий методы производства, технологические нормативы, технические средства, условия и порядок проведения технологических процессов в производстве лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники;
13) технологический процесс - процесс, связанный с производством лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники, в том числе, получение сырья, обработку, упаковку и получение готовой продукции;
14) упаковочный материал - материал, предназначенный для изготовления тары, упаковки и вспомогательных упаковочных средств. Упаковочные материалы подразделяют на первичные или вторичные в зависимости от того, находятся ли они в прямом контакте с препаратом или нет;
15) значительные изменения - изменения показателей качества лекарственных средств при ускоренных испытаниях стабильности за пределами установленного уровня;
16) долгосрочные испытания стабильности (испытания стабильности в реальном времени) - испытания, проводящиеся с целью установления срока хранения, подтверждения условного срока хранения и разработки рекомендаций по условиям хранения лекарственного средства;
17) стрессовые испытания стабильности (испытания стабильности в стресс-условиях) - испытания, проводящиеся с целью исследования вынужденного процесса разложения новых лекарственных субстанций и изготовленных из них лекарственных средств;
18) повторный контроль - период времени от даты контроля при приемке до даты следующего контроля, в течение которого устойчивая лекарственная субстанция при надлежащих условиях хранения соответствует требованиям нормативно-технического документа по контролю за качеством и безопасностью лекарственного средства;
19) период применения - период времени, в течение которого лекарственное средство, приготовленное путем растворения или находящееся в многодозовом контейнере после первого вскрытия, может быть использовано пациентом;
20) спецификация стабильности - перечень требований, которым должно соответствовать качество лекарственного средства до истечения срока годности или даты повторного контроля;
21) рабочий журнал - журнал организации (производителя) в котором фиксируются результаты проведенных испытаний службой контроля качества);
22) срок годности - дата, после истечения которой лекарственное средство, изделие медицинского назначения и медицинская техника не подлежит применению;
23) стабильность - способность лекарственного средства сохранять свойства в пределах, установленных нормативно-техническим документом по контролю за качеством и безопасностью лекарственного средства, в течение срока хранения/периода повторного контроля при надлежащих условиях хранения;
24) ускоренные испытания стабильности - испытания, проводящиеся с целью оценки отдаленных эффектов долгосрочных испытаний лекарственных средств и влияния кратковременных отклонений от регламентируемых условий хранения;
25) срок хранения - период времени, в течение которого лекарственное средство при надлежащих условиях хранения соответствуют требованиям качества и безопасности лекарственного средства;
26) гарантийный срок эксплуатации - период времени, в течение которого изделие медицинского назначения и медицинская техника при надлежащих условиях хранения соответствуют требованиям качества и безопасности изделия медицинского назначения и медицинской техники;
27) условный срок хранения (предварительный срок хранения) - срок хранения, установленный на основании ускоренных испытаний стабильности;
28) методика валидации - документально оформленный план, устанавливающий порядок валидации (квалификации) и определяющий критерии приемлемости.
3. Производство лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники осуществляется субъектами в сфере обращения лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники, получившими лицензию на право производства лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники, выданную в установленном законодательством порядке.
4. Произведенные и ввозимые лекарственные средства, изделия медицинского назначения и медицинская техника на территорию Республики Казахстан не должны содержать в своем составе красители и вспомогательные вещества, запрещенные к применению в Республике Казахстан.
5. Проведение испытаний стабильности и установления срока хранения и повторного контроля осуществляется на лекарственные средства. На изделия медицинского назначения и медицинскую технику устанавливается гарантийный срок эксплуатации.

2. Порядок производства и контроля качества лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники

6. Производство лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники осуществляется в соответствии с технологическим регламентом производства с целью обеспечения выпуска готового фармацевтического продукта, соответствующего требованиям качества и безопасности.
7. Технологический процесс должен выполняться и контролироваться квалифицированным персоналом, с использованием необходимого оборудования и приборов, в соответствии с технологическим регламентом организации-производителя, в специально предназначенных для этих целей помещениях.
8. На каждую производственную серию лекарственного средства, изделия медицинского назначения и медицинской техники составляется протокол серий лекарственного средства, изделия медицинского назначения и медицинской техники по форме, установленной организацией-производителем.
9. В протоколе серий лекарственного средства, изделия медицинского назначения и медицинской техники фиксируется каждое предпринятое действие в ходе технологического процесса, датируется и подписывается ответственным лицом за каждую технологическую операцию.
10. Протоколы каждой серии лекарственного средства, изделия медицинского назначения и медицинской техники производственного процесса содержат исчерпывающий объем информации, обеспечивающий прослеживаемость хода производства конкретной серии готовой фармацевтической продукции, включая реализацию, а также все факторы, имеющие отношение к качеству готовой продукции.
11. При производстве лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники обеспечивается:
1) полная регламентация документации всех процессов производства и материалов, использующихся в производстве лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники;
2) регистрация всех технологических и вспомогательных операций в процессе производства отдельной серии лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники;
3) надлежащее хранение документации (архивного материала), отражающей процесс производства лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники, не менее одного года после истечения срока годности этой серии;
4) контроль за изменением процессов производства и документации;
5) своевременный пересмотр документации организации;
6) соблюдение законодательства в области обеспечения единства измерений, в случае если изделия медицинского назначения и медицинская техника являются средствами измерений, а применяемые методы являются методиками выполнения измерений.
12. Документация организации (производителя) пронумеровывается, прошнуровывается, скрепляется печатью и подписью руководителя.
13. Документация организации (производителя) хранится в условиях, обеспечивающих ее сохранность.
14. При производстве лекарственных средств:
1) закуп лекарственных субстанций и полупродуктов, необходимых для производства лекарственных средств осуществляется только у лиц, имеющих документ, удостоверяющий право на производство лекарственных средств или на оптовую реализацию лекарственных средств;
2) используются лекарственные субстанции или полупродукты, зарегистрированные в Республике Казахстан, кроме лекарственных субстанций, произведенных в условиях Надлежащей производственной практики;
3) используются в процессе производства вспомогательные вещества, расходные и упаковочные материалы, соответствующие нормативным документам, указанным в технологическом регламенте производства;
4) реализуется выпускаемая готовая фармацевтическая продукция лицам, имеющим лицензию на право осуществления соответствующего вида фармацевтической или медицинской деятельности;
5) необходима система возврата (отзыва) любой серии произведенной и реализованной готовой продукции, у которой установлены или предполагается несоответствие установленным требованиям качества;
6) необходима система контроля качества произведенной фармацевтической продукции на всех этапах производства.
15. При производстве лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники осуществляется контроль качества на всех этапах производства.
Контроль качества в процессе производства осуществляется службой контроля качества организации (производителя).
16. Контроль качества включает в себя:
отбор проб;
испытания лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники в соответствии с методиками аналитических испытаний продукции;
выдачу в установленном порядке результатов испытаний (протокола анализа).
17. В целях получения готовой фармацевтической продукции службой контроля качества проводится:
входной контроль сырья, материалов, полупродуктов, комплектующих изделий, предназначенных для основного производства;
промежуточный контроль в процессе производства;
контроль за соблюдением требований по передаче исходного сырья из помещений хранения в производство и из цеха в цех;
контроль готового фармацевтического продукта и наблюдение за стабильностью лекарственных средств ежегодно в течение установленного срока годности и в течение одного года после его окончания;
работы по методике валидации.
18. Результаты проведенных испытаний фиксируются в рабочем журнале.
19. В службе контроля качества хранятся образцы готовых лекарственных средств и изделий медицинского назначения в количествах, достаточных для проведения повторных испытаний в случаях необходимости (арбитражные испытания).

3.Порядок проведения испытаний стабильности и установления
срока хранения и повторного контроля лекарственных средств

20. Испытания стабильности (стрессовые, ускоренные, долгосрочные) лекарственных средств проводятся организацией (производителем) с целью:
1) получения данных об изменении качества лекарственных средств во времени под влиянием различных факторов окружающей среды;
2) установления срока хранения и периода повторного контроля лекарственных средств;
3) разработки рекомендаций по условиям хранения лекарственных средств;
4) установления периода применения и рекомендуемых условий хранения лекарственного средства после растворения или после первого вскрытия многодозового контейнера (при необходимости);
5) обоснования избытка активного ингредиента, добавленного для гарантии активности лекарственного средства в конце срока хранения.
21. Стрессовые испытания стабильности применяются при разработке лекарственных средств и осуществляются в условиях, отличающихся от ускоренных испытаний стабильности.
22. Стрессовые испытания стабильности проводятся для определения характера и направления реакций разложения, выявления и выделения основных продуктов разложения, подбора и валидации методик определения продуктов разложения в испытуемых объектах.
23. Ускоренные испытания стабильности применяются при разработке лекарственных средств, подготовке регистрационного досье и для подтверждения качества лекарственного средства, проводятся в условиях, вызывающих ускорение процессов разложения и ухудшение физико-химических свойств лекарственных средств.
24. Ускоренные испытания стабильности проводятся для:
оценки влияния кратковременных отклонений от рекомендованных условий хранения, возникающих, например, при транспортировке;
подтверждения отсутствия влияния любых изменений в составе лекарственного средства и технологическом процессе на стабильность продукта;
установления условного срока хранения (периода повторного контроля) и разработки рекомендаций по условиям хранения;
выбора адекватной (с точки зрения стабильности) лекарственной формы, упаковки и системы герметизации лекарственного средства.
25. Долгосрочные испытания стабильности применяются при разработке лекарственных средств, подготовке регистрационного досье, для подтверждения качества лекарственного средства и внесения изменений в регистрационное досье, проводятся путем оценки свойств (физических, химических, биологических, биофармацевтических и микробиологических) лекарственного средства в течение и по истечении условного срока хранения, а также в периоды хранения, предполагающиеся в стране сбыта.
26. Долгосрочные испытания стабильности проводятся для:
подтверждения условного срока хранения;
установления срока хранения (периода повторного контроля) и разработки рекомендаций по условиям хранения;
установления периода применения;
подтверждения отсутствия влияния любых изменений в составе лекарственного средства и технологическом процессе на стабильность продукта.
27. При осуществления контроля стабильности службой контроля качества отбираются образцы лекарственной субстанции для проведения ускоренных и долгосрочных испытаний, как минимум от трех серий, стрессовых испытаний от одной серии.
28. При проведении долгосрочных испытаний стабильности упаковка лекарственных субстанций должна быть идентична упаковке, применяемой для хранения и реализации.
29. Для испытаний лекарственных субстанций могут быть использованы упаковки уменьшенного размера.
30. Испытания должны охватывать те свойства (показатели качества), которые подвержены изменениям при хранении и могут влиять на качество, безопасность и (или) эффективность.
31. Испытания стабильности следует проводить исключительно по валидированной методике.
32. Условия и продолжительность испытаний должны соответствовать условиям и сроку хранения при поставке и последующем применении лекарственной субстанции.
33. Срок хранения лекарственных средств устанавливается экспериментально на основании результатов долгосрочных испытаний стабильности, указывается в регистрационном досье, нормативно-технической документации, инструкциях по медицинскому применению;
34. Период повторного контроля устанавливается экспериментально на основании результатов долгосрочного испытания стабильности субстанции и подлежит продлению в связи с новыми данными, подтверждающими стабильность субстанции;
35. Периодичность повторного контроля лекарственных средств:
в ускоренных испытаниях - ежемесячно в течение первых шести месяцев, затем при необходимости через три месяца;
в долгосрочных испытаниях - каждые три месяца в течение первого года, каждые шесть месяцев в течение второго года, затем один раз в год.