Шекаралық кеңістік шегінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауға азаматтарды тарту қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 27 тамыздағы № 866 қаулысы.

"Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы" 2013 жылғы 16 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы 55-бабының 18) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Шекаралық кеңістік шегінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауға азаматтарды тарту қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	C. Ахметов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 27 тамыздағы № 866 қаулысымен бекітілген

Шекаралық кеңістік шегінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауға азаматтарды тарту

ҚАҒИДАЛАРЫ 1. Жалпы ережелер

1. Осы Шекаралық кеңістік шегінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауға азаматтарды тарту қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы" 2013 жылғы 16 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы 55-бабының 18) тармақшасына сәйкес әзірленді және шекаралық кеңістік шегінде Мемлекеттік шекарасын қорғауға Қазақстан Республикасының азаматтарын (бұдан әрі – Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысатын адамдар) тарту тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидалар "Жедел-iздестiру қызметi туралы" 1994 жылғы 15 қыркүйектегі және "Қарсы барлау қызметі туралы" 2016 жылғы 28 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының заңдарымен регламенттелетін жедел іздестіру және қарсы барлау қызметіне байланысты туындайтын құқықтық қатынастарға қолданылмайды.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 12.03.2019 № 104 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) Қазақстан Республикасының шекаралық кеңістігі (бұдан әрі – шекаралық кеңістік) – Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы (бұдан әрі – Мемлекеттік шекара) және Қазақстан Республикасының ішкі сулары және аумақтық сулары бар шекаралық аймақтың сыртқы шектеріне дейін оған шектесіп жатқан Қазақстан Республикасының аумағы, Мемлекеттік шекара арқылы өткізу пункттерінің және Мемлекеттік шекара арқылы өткізу жүзеге асырылатын өзге де орындардың аумақтары, өз шегінде уәкілетті органдар шекаралық қызметті жүзеге асыратын балық аулау аймағы, континенттік қайраң, сондай-ақ олардың үстіндегі әуе кеңістігі;

2) ерікті жасақ – Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметі (бұдан әрі – Шекара қызметі) аумақтық бөлімшесінің құрылымдық бөлімшесі (бұдан әрі – құрылымдық бөлімше) өкілдерінің басшылығымен ерікті және жария негізде Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысатын Қазақстан Республикасы азаматтарының тобы;

3) ерікті жасақшы – Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысу бойынша өз еркімен өзіне алған міндеттерді Шекара қызметі құрылымдық бөлімшесі өкілдерінің басшылығымен орындайтын ерікті жасақ мүшесі;

4) Шекара қызметінің штаттан тыс қызметкері – Шекара қызметі құрылымдық бөлімшесінің өкілдері ұзақ мерзімді міндеттерді шешу үшін немесе қажеттілік туындаған кезде ерікті негізде Мемлекеттік шекараны қорғауға тартатын Қазақстан Республикасының азаматы;

5) шекара қызметінің кітабы – Шекара қызметі бөлімшесінің қызметтік-жауынгерлік іс-қимылын көрсететін есептік құжат.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 26.05.2023 № 405 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Мемлекеттік шекараны қорғауға тартудың нысандары мен түрлері

4. Мемлекеттік шекараны қорғауға адамдарды тарту ашық және жасырын ынтымақтастық түрінде жүзеге асырылады.

5. Мемлекеттік шекараны қорғауға адамдарды ашық ынтымақтастық түрінде тарту тәртібі осы Қағидаларға сәйкес айқындалады.

6. Жасырын ынтымақтастық түрінде Мемлекеттік шекараны қорғауға адамдарды тарту Қазақстан Республикасының "Жедел-іздестіру қызметі туралы" 1994 жылғы 15 қыркүйектегі және "Қарсы барлау қызметі туралы" 2016 жылғы 28 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 12.03.2019 № 104 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

7. Мемлекеттік шекараны қорғауға ерікті негізде қатысатын адамдардың іс-қимылын үйлестіру және тиімділігін арттыру мақсатында шекара маңындағы аудандардың (қалалардың) әкімдіктері жанында құрылатын шекара мәселелері жөніндегі үйлестіру кеңестерінің шешімдерімен ерікті жасақтар құрылады және олардың басшылары тағайындалады.

Ерікті жасақтардың басшылары осы Қағидалардың 15-тармағында көрсетілген мән-жайлардың біреуі туындаған жағдайға дейінгі мерзімге ерікті жасақшылар қатарынан тағайындалады.

Ерікті жасақтардың басшылары өз қызметін Шекара қызметі құрылымдық бөлімшелері басшылығының бақылауында жүзеге асырады, оларға есеп береді.

Ерікті жасақтардың басшылары Шекара қызметінің құрылымдық бөлімшелері өкілдерімен бірлесе отырып, шекаралық кеңістік шегінде Мемлекеттік шекараны қорғау іс-шараларын жоспарлау, ұйымдастыру және оларға ерікті жасақтардың мүшелерін тарту мәселелері бойынша міндеттерді шешуге қатысады.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 26.05.2023 № 405 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

8. Мемлекеттік шекараны қорғауға адамдар мынадай нысандарда тартылады:

1) штаттан тыс қызметкерлер ретінде;

2) жеке – ерікті жасақшы ретінде;

3) ұжымдық – ерікті жасақтар құрамында.

9. Адамдардың Мемлекеттік шекараны қорғауға жеке қатысуы Мемлекеттік шекараны, Мемлекеттік шекара режимін, өткізу пункттеріндегі режимді, шекаралық режимді, ішкі және аумақтық сулар режимін, балық аулау аймағы режимін және континенттік қайраң режимін бұзудың өздеріне белгілі болған фактілері мен әрекеттері туралы хабарлау жолымен Шекара қызметі құрылымдық бөлімшелерінің өкілдеріне жәрдем көрсету арқылы көрініс табады.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 26.05.2023 № 405 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

10. Штаттан тыс қызметкерлер, ерікті жасақшылар өз қызметін құрылымдық бөлімшелер өкілдерінің бақылауымен:

1) Мемлекеттік шекарадан өтетін жерде қалқалау, шекаралық кеңістікте белгіленген режимдерді бұзған адамдарды іздеу, табу, ұстау мақсатында дербес және (немесе) құрылымдық бөлімшелердің өкілдерімен бірлесіп қызмет атқаруға қатысу, шекара кеңістігін аралап шығу, аралап өту арқылы Мемлекеттік шекараны бұзушыларды іздеуді, ізін түсуді және ұстауды орындау;

2) белгісіз адамдардың болу себептері мен жағдайларын анықтау мақсатында Мемлекеттік шекараны бұзушылардың ықтимал жүру бағыттарын, олардың жасырыну орындарын, көлік құралдарын және шекара кеңістігіндегі жерлерді дербес және (немесе) құрылымдық бөлімшелердің өкілдерімен бірлесіп қарап тексеруді жүргізу, белгіленген режимді бұзған адамдарды анықтау және ұстау мақсатында шекара кеңістігінің жергілікті жерлерін дүркін-дүркін қарап тексеру арқылы тұрғындармен әңгімелесуді, құжаттарды тексеруді орындау;

3) шекара кеңістігіндегі құқық бұзушылықтардың дербес алдын алу және жолын кесу;

4) құқық бұзушылықтардың жолын кесу және құқық бұзушыларды ұстау мақсатында, егер көрсетілген мақсаттарға өзге тәсілдермен қол жеткізу мүмкін болмаса, дене күшін және басқа да құралдарды қолдану;

5) шекара кеңістігінде құқық бұзушылық жасаған адамдарды ұстау және құрылымдық бөлімшелерге, құқық қорғау немесе өзге де уәкілетті органдарға жеткізу арқылы жүзеге асырады.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

11. Осы Қағидалардың 10-тармағында көрсетілген іс-шараларды өткізу тиісті әскери бөлімнің базасында жүзеге асырылатын Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысатын адамдарды құқықтық дайындаумен басталады.

Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

12. Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысатын адамдар Мемлекеттік шекараны қорғау бойынша міндеттерді орындау кезінде:

1) Шекара қызметінің бөлімшелерін шекаралық кеңістікте дайындалып жатқан не жасалған құқық бұзушылықтардың өздеріне мәлім болған фактілері туралы дереу хабардар етеді;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда азаматтардың талап етуі бойынша өздерінің Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысу заңдылығын растайтын куәліктерді көрсетеді;

3) құқық бұзушылықтар жасағаны үшін ұсталған азаматтарға оларға қолданылатын мәжбүрлеу шараларының негіздерін түсіндіреді.

13. Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысатын адамдармен құқықтық дайындықты ұйымдастыруды бақылау Шекара қызметінің аумақтық бөлімшелерінің бірінші басшыларына жүктеледі.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3. Мемлекеттік шекараны қорғауға адамдарды тарту тәртібі

14. Мемлекеттік шекараны қорғауға адамдарды тарту осы Қағидаларға және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес олардың Шекара қызметіне мемлекеттік шекараны қорғауға жәрдем көрсету үшін ерікті түрде қатысуы арқылы жүзеге асырылады.

15. Мыналар:

1) қылмыстық жауаптылыққа тарту;

2) бірнеше рет (бір жыл ішінде екі және одан да көп) қасақана әкімшілік құқық бұзушылықтар жасау;

3) Қазақстан Республикасы шекаралық кеңістігінен тыс жерге тұрақты тұруға кету;

4) Мемлекеттік шекараны қорғауға одан әрі қатысуын болғызбайтын мән-жайлардың басталуы (психикалық, мінез-құлықтық, оның ішінде психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынуға байланысты бұзылушылықтарының (ауруларының), Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тізбеге сәйкес айналадағылар үшін қауіп төндіретін өзге де аурудың анықталуы, азаматтың қайтыс болуы);

5) шекаралық кеңістік шегінде Мемлекеттік шекараны қорғауға одан әрі қатысқысы келмеуі Қазақстан Республикасы азаматының шекаралық кеңістік шегінде Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысу мүмкіндігін болғызбайтын мән-жайлар болып табылады.

Ескерту. 15-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 09.02.2021 № 46 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

16. Мемлекеттік шекараны қорғауға штаттан тыс қызметкер ретінде қатысуға тілек білдірген адам Мемлекеттік шекараны қорғауды жүзеге асыратын Шекара қызметінің аумақтық бөлімшесіне Мемлекеттік шекараны қорғауға тарту туралы өтініш береді, оған Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің не паспортының көшірмесін қоса береді. Адам көрсетілген құжаттарға өмірі мен денсаулығын сақтандыру туралы куәліктің көшірмесін қоса беруге құқылы.

Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен

17. Шекара қызметінің аумақтық бөлімшесі өтініш түскен күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде адамды наркологиялық және психоневрологиялық есептер бойынша, соттылығының бар-жоғын тексереді, содан кейін оң шешім қабылдайды не қабылданған шешімнің себептерін көрсетпей, өтініш берушіден бас тартады.

Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

18. Штаттан тыс қызметкер ретінде тарту туралы оң шешім қабылданған жағдайда адамның өтініші бойынша Шекара қызметінің аумақтық бөлімшесі тіркеу жүргізеді және оны Мемлекеттік шекараны қорғауға тартылған адамдардың есебіне алады, ол туралы көрсетілген адамға хабарлайды және оған осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес штаттан тыс қызметкердің куәлігін береді.

Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

19. Жергілікті атқарушы орган ерікті жасақ мүшелерінің тізімін жеке куәліктерінің көшірмесімен бірге көрсетілген адамдарды соттылығының бар-жоғына және наркологиялық және психоневрологиялық есеп бойынша тексеру үшін Шекара қызметінің аумақтық бөлімшесіне жібереді.

Мемлекеттік шекараны қорғауға ерікті жасақтар құрамында адамдардың қатысу мүмкіндігін жоққа шығаратын мән-жайлар болмаған кезде Шекара қызметінің аумақтық бөлімшесі оларды құрылымдық бөлімшелердің шекара қызметі кітаптарының тиісті бөлімдеріне тіркейді, ал мұндай мән-жайлар болған кезде белгілі бір адамды ерікті жасақтар құрамынан шығару үшін жергілікті атқарушы орган хабардар етіледі.

Ескерту. 19-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

20. Тіркегеннен кейін Шекара қызметінің аумақтық бөлімшесі осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес ерікті жасақ мүшесінің куәлігін береді.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

21. Осы Қағидалардың 18 және 20-тармақтарында көрсетілген куәліктерге Шекара қызметі аумақтық бөлімшесінің бастығы қол қояды. Мемлекеттік шекараны қорғауға тартылған адамдардың куәліктерін есепке алуды, тіркеуді және беруді Шекара қызметінің аумақтық бөлімшесі жүзеге асырады.

Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

22. Осы Қағидалардың 15-тармағында көрсетілген мән-жайлар туындаған кезде құрылымдық бөлімше шекара кеңістігі шегінде Мемлекеттік шекараны қорғауға қатысатын адамды есептен шығарады, ол туралы көрсетілген адамға хабарлайды.

Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23. Мемлекеттік шекараны қорғауға тартылған адамдардың есептік деректері және олармен жұмыс нәтижелері құрылымдық бөлімшелердің шекара қызметі кітабының тиісті бөлімдеріне енгізіледі. Жалпы есепті Шекара қызметінің аумақтық бөлімшесі жүзеге асырады.

Ескерту. 23-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Шекаралық кеңістік шегінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауға азаматтарды тарту қағидаларына 1-қосымша

Ескерту. 1-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 12.03.2019 № 104 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК КОМИТЕТІНІҢ ШЕКАРА ҚЫЗМЕТІ № ___ куәлік ___________________________ ___________________________ Қазақстан Республикасы ҰҚК Шекара қызметінің штаттан тыс қызметкері болып табылады. ____________аумақтық бөлімшесі Жеке қолы:_______ Куәлік 20 __жылғы "____"________берілді М.О._________________

Осы куәлікті көрсетуші шекаралық кеңістік шегінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауға жәрдем көрсетеді. Осы куәлік жеке басын куәландыратын куәлікті көрсеткен кезде жарамды. Шекаралық кеңістік шегіндегі мемлекеттік органдардың, ведомстволардың, кәсіпорындар мен мекемелердің (бағыныстылығы мен меншік нысанына қарамастан) барлық лауазымды адамдарынан Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғау мәселелері бойынша көмек көрсетуді сұраймын. _________________________________ (лауазымы) ___________ _________ _________ (әскери атағы) (жеке қолы) (Т.А.Ә.)

Шекаралық кеңістік шегінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауға азаматтарды тарту қағидаларына 2-қосымша

Ескерту. 2-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 12.03.2019 № 104 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 29.04.2020 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК КОМИТЕТІНІҢ ШЕКАРА ҚЫЗМЕТІ № ___ куәлік ____________________________ __________________________ Қазақстан Республикасы ҰҚК Шекара қызметінің ерікті жасақшысы болып табылады. ____________аумақтық бөлімшесі Жеке қолы:_______ Куәлік 20 __жылғы "____"________берілді М.О._________________

Осы куәлікті көрсетуші шекаралық кеңістік шегінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауға жәрдем көрсетеді. Осы куәлік жеке басын куәландыратын куәлікті көрсеткен кезде жарамды. Шекаралық кеңістік шегіндегі мемлекеттік органдардың, ведомстволардың, кәсіпорындар мен мекемелердің (бағыныстылығы мен меншік нысанына қарамастан) барлық лауазымды адамдарынан Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғау мәселелері бойынша көмек көрсетуді сұраймын. ______________________________ (лауазымы) ___________ _________ _________ (әскери атағы) (жеке қолы) (Т.А.Ә.)

Об утверждении Правил привлечения граждан к защите Государственной границы Республики Казахстан в пределах пограничного пространства

Постановление Правительства Республики Казахстан от 27 августа 2013 года № 866.

В соответствии с подпунктом 18) статьи 55 Закона Республики Казахстан от 16 января 2013 года "О Государственной границе Республики Казахстан" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила привлечения граждан к защите Государственной границы Республики Казахстан в пределах пограничного пространства.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования.

Премьер-Министр Республики Казахстан	С. Ахметов

Утверждены постановлением Правительства Республики Казахстан от 27 августа 2013 года № 866

ПРАВИЛА
привлечения граждан к защите Государственной границы Республики Казахстан в пределах пограничного пространства

1. Общие положения

1. Настоящие Правила привлечения граждан к защите Государственной границы Республики Казахстан в пределах пограничного пространства (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 18) статьи 55 Закона Республики Казахстан от 16 января 2013 года "О Государственной границе Республики Казахстан" и определяют порядок привлечения граждан Республики Казахстан к защите Государственной границы (далее – лица, участвующие в защите Государственной границы) в пределах пограничного пространства.

2. Действия настоящих Правил не распространяются на правоотношения, возникшие в связи с оперативно-розыскной и контрразведывательной деятельностью, регламентируемой законами Республики Казахстан от 15 сентября 1994 года "Об оперативно-розыскной деятельности" и от 28 декабря 2016 года "О контрразведывательной деятельности".

Сноска. Пункт 2 в редакции постановления Правительства РК от 12.03.2019 № 104 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) пограничное пространство Республики Казахстан (далее – пограничное пространство) – Государственная граница Республики Казахстан (далее – Государственная граница) и примыкающая к ней территория Республики Казахстан до внешних пределов пограничной зоны с имеющимися внутренними водами Республики Казахстан и территориальными водами, территории пунктов пропуска через Государственную границу и иных мест, где осуществляется пропуск через Государственную границу, рыболовная зона, континентальный шельф, а также воздушное пространство над ними, в пределах которых уполномоченными органами осуществляется пограничная деятельность;

2) добровольная дружина – группа граждан Республики Казахстан, участвующая под руководством представителей структурного подразделения территориального подразделения (далее – структурное подразделение) Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан (далее – Пограничная служба) в защите Государственной границы на добровольной и гласной основе;

3) добровольный дружинник – член добровольной дружины, выполняющий под руководством представителей структурного подразделения Пограничной службы добровольно взятые на себя обязанности по участию в защите Государственной границы;

4) внештатный сотрудник Пограничной службы – гражданин Республики Казахстан, привлекаемый на добровольной основе представителями структурного подразделения Пограничной службы к защите Государственной границы для решения долгосрочных задач или при возникновении необходимости;

5) книга пограничной службы – отчетный документ, отражающий служебно-боевую деятельность подразделения Пограничной службы.

Сноска. Пункт 3 – в редакции постановления Правительства РК от 26.05.2023 № 405 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Формы и виды привлечения к защите Государственной границы

4. Привлечение лиц к защите Государственной границы осуществляется в виде гласного и негласного сотрудничества.

5. Порядок привлечения лиц к защите Государственной границы в виде гласного сотрудничества определяется в соответствии с настоящими Правилами.

6. Привлечение лиц к защите Государственной границы в виде негласного сотрудничества осуществляется в соответствии с законами Республики Казахстан от 15 сентября 1994 года "Об оперативно-розыскной деятельности" и от 28 декабря 2016 года "О контрразведывательной деятельности".

Сноска. Пункт 6 в редакции постановления Правительства РК от 12.03.2019 № 104 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Решениями координационных советов по пограничным вопросам, создаваемых при акиматах приграничных районов (городов), в целях повышения эффективности и координации деятельности лиц, участвующих на добровольной основе в защите Государственной границы, создаются добровольные дружины и назначаются их руководители.

Руководители добровольных дружин назначаются из числа добровольных дружинников на срок до возникновения одного из обстоятельств, указанных в пункте 15 настоящих Правил.

Руководители добровольных дружин осуществляют свою деятельность под контролем руководства структурных подразделений Пограничной службы и подотчетны им.

Руководители добровольных дружин совместно с представителями структурных подразделений Пограничной службы участвуют в решении задач по вопросам планирования, организации и привлечения членов добровольных дружин к мероприятиям по защите Государственной границы в пределах пограничного пространства.

Сноска. Пункт 7 – в редакции постановления Правительства РК от 26.05.2023 № 405 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Лица привлекаются к защите Государственной границы в следующих формах:

1) в качестве внештатных сотрудников;

2) индивидуальной – в качестве добровольного дружинника;

3) коллективной - в составе добровольной дружины.

9. Индивидуальное участие лиц в защите Государственной границы выражается в оказании содействия представителям структурных подразделений Пограничной службы путем сообщения о ставших известными им фактах и попытках нарушения Государственной границы, режима Государственной границы, режима в пунктах пропуска, пограничного режима, режима внутренних и территориальных вод, режима рыболовной зоны и режима континентального шельфа.

Сноска. Пункт 9 - в редакции постановления Правительства РК от 26.05.2023 № 405 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Внештатные сотрудники, добровольные дружинники осуществляют свою деятельность под контролем представителей структурных подразделений путем:

1) участия самостоятельно и (или) совместного несения службы с представителями структурных подразделений, в целях прикрытия подступов к Государственной границе, поиска, обнаружения, задержания лиц, нарушивших установленные в пограничном пространстве режимы, исполнения посредством обхода, объезда, наблюдения за пограничным пространством, поиска, преследования и задержания нарушителей Государственной границы;

2) проведения самостоятельно и (или) совместно с представителями структурных подразделений осмотра на маршрутах возможного движения нарушителей Государственной границы, мест их укрытия, транспортных средств и местности в пограничном пространстве, с целью установления причин и условий пребывания неизвестных лиц, исполнения посредством периодического осмотра местности пограничного пространства, бесед с жителями, проверки документов с целью выявления и задержания лиц, нарушивших установленный режим;

3) самостоятельного предупреждения и пресечения правонарушений в пограничном пространстве;

4) применения физической силы и других средств в целях пресечения правонарушений и задержания правонарушителей, если иными способами достичь указанных целей не представляется возможным;

5) задержания и доставки лиц, совершивших правонарушения в пограничном пространстве в структурные подразделения, правоохранительные или иные уполномоченные органы.

Сноска. Пункт 10 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. Проведению мероприятий, указанных в пункте 10 настоящих Правил, предшествует правовая подготовка лиц, участвующих в защите Государственной границы, осуществляемая на базе соответствующих структурных подразделений.

Сноска. Пункт 11 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12. Лица, участвующие в защите Государственной границы, при выполнении задач по защите Государственной границы:

1) незамедлительно информируют подразделения Пограничной службы о ставших известными им фактах готовящихся либо совершенных правонарушений в пограничном пространстве;

2) предъявляют по требованию граждан удостоверения, подтверждающие правомерность их участия в защите Государственной границы в предусмотренных законодательством Республики Казахстан случаях;

3) разъясняют гражданам, задержанным за совершение правонарушений, основания применяемых к ним принудительных мер.

13. Контроль за организацией правовой подготовки с лицами, участвующими в защите Государственной границы, возлагается на первых руководителей территориальных подразделений Пограничной службы.

Сноска. Пункт 13 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Порядок привлечения лиц к защите Государственной границы

14. Привлечение лиц к защите Государственной границы осуществляется путем их добровольного участия для оказания содействия Пограничной службе в защите Государственной границы в соответствии с настоящими Правилами и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

15. Обстоятельствами, исключающими возможность участия гражданина Республики Казахстан в защите Государственной границы в пределах пограничного пространства, являются:

1) привлечение к уголовной ответственности;

2) неоднократное (два и более раза в течение года) совершение умышленных административных правонарушений;

3) выезд на постоянное местожительство за пределы пограничного пространства Республики Казахстан;

4) наступление обстоятельств, исключающих его дальнейшее участие в защите Государственной границы (выявление психических, поведенческих расстройств (заболеваний), в том числе связанных с употреблением психоактивных веществ, иной болезнью, представляющей опасность для окружающих, – согласно перечню, утвержденному Правительством Республики Казахстан, смерти гражданина);

5) нежелание в дальнейшем участии в защите Государственной границы в пределах пограничного пространства.

Сноска. Пункт 15 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 09.02.2021 № 46 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Лицо, изъявившее желание участвовать в защите Государственной границы в качестве внештатного сотрудника, обращается в территориальное подразделение Пограничной службы, осуществляющее защиту Государственной границы, с заявлением о привлечении к защите Государственной границы, к которому прилагает копию удостоверения личности либо паспорта гражданина Республики Казахстан. Лицо вправе приложить к указанным документам копию свидетельства о страховании жизни и здоровья.

Сноска. Пункт 16 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17. Территориальное подразделение Пограничной службы в течение тридцати календарных дней со дня поступления заявления проверяет лицо по наркологическим и психоневрологическим учетам, на наличие судимостей, после чего принимает положительное решение либо отказывает заявителю без указания причин принятого решения.

Сноска. Пункт 17 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18. В случае положительного решения о привлечении в качестве внештатного сотрудника по заявлению лица, территориальное подразделение Пограничной службы производит регистрацию и ставит его на учет лиц, привлеченных к защите Государственной границы, о чем информирует данное лицо и ему выдает удостоверение внештатного сотрудника согласно приложению 1 к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 18 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

19. Список членов добровольных дружин с приложением копий удостоверений личности направляется местным исполнительным органом в территориальное подразделение Пограничной службы для проверки указанных лиц на наличие судимостей и по наркологическим и психоневрологическим учетам.

При отсутствии обстоятельств, исключающих возможность участия лиц в защите Государственной границы в составе добровольных дружин, территориальное подразделение Пограничной службы регистрирует их в соответствующих разделах книг пограничной службы структурных подразделений, а при наличии таких обстоятельств уведомляется местный исполнительный орган для исключения определенного лица из состава добровольных дружин.

Сноска. Пункт 19 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

20. После регистрации территориальным подразделением Пограничной службы выдается удостоверение члена добровольной дружины согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 20 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Удостоверения, указанные в пунктах 18 и 20 настоящих Правил, подписываются начальником территориального подразделения Пограничной службы. Учет, регистрация и выдача удостоверений лиц, привлеченных к защите Государственной границы, осуществляются территориальным подразделением Пограничной службы.

Сноска. Пункт 21 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

22. При наступлении обстоятельств, указанных в пункте 15 настоящих Правил, структурное подразделение снимает с учета лицо, участвующее в защите Государственной границы в пределах пограничного пространства, о чем уведомляет данное лицо.

Сноска. Пункт 22 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. Учетные данные и результаты работы с лицами, привлеченными к защите Государственной границы, заносятся в соответствующие разделы книги пограничной службы структурных подразделений. Общий учет осуществляет территориальное подразделение Пограничной службы.

Сноска. Пункт 23 в редакции постановления Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Приложение 1 к Правилам привлечения граждан к защите Государственной границы Республики Казахстан в пределах пограничного пространства

Сноска. Приложение 1 в редакции постановления Правительства РК от 12.03.2019 № 104 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

КОМИТЕТ НАЦИОНАЛЬНОЙ БЕЗОПАСНОСТИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН ПОГРАНИЧНАЯ СЛУЖБА Удостоверение № ___ __________________________ __________________________ является внештатным сотрудником Пограничной службы КНБ Республики Казахстан. Территориальное подразделение _________ личная подпись:_______ Удостоверение выдано "____"________ 20 __года М.П._________________

Предъявитель настоящего удостоверения оказывает содействие в защите Государственной границы Республики Казахстан в пределах пограничного пространства. Настоящее удостоверение действительно при предъявлении удостоверения личности. Прошу всех должностных лиц государственных органов, ведомств, предприятий и учреждений в пределах пограничного пространства (независимо от подчиненности и форм собственности) оказывать помощь по вопросам защиты Государственной границы Республики Казахстан. ______________________________ (должность) _______________ _________ _________ (воинское звание) (личная подпись) (Ф.И.О.)

Приложение 2 к Правилам привлечения граждан к защите Государственной границы Республики Казахстан в пределах пограничного пространства

Сноска. Приложение 2 в редакции постановления Правительства РК от 12.03.2019 № 104 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 29.04.2020 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

КОМИТЕТ НАЦИОНАЛЬНОЙ БЕЗОПАСНОСТИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН ПОГРАНИЧНАЯ СЛУЖБА Удостоверение № ___ ___________________________ ___________________________ является добровольным дружинником Пограничной службы КНБ Республики Казахстан. Территориальное подразделение _________ личная подпись:_______ Удостоверение выдано "____"________ 20 __года М.П._________________

Предъявитель настоящего удостоверения оказывает содействие в защите Государственной границы Республики Казахстан в пределах пограничного пространства. Настоящее удостоверение действительно при предъявлении удостоверения личности. Прошу всех должностных лиц государственных органов, ведомств, предприятий и учреждений в пределах пограничного пространства (независимо от подчиненности и форм собственности) оказывать помощь по вопросам защиты Государственной границы Республики Казахстан. ______________________________ (должность) _______________ _________ _________ (воинское звание) (личная подпись) (Ф.И.О.)