"Бір жағынан, Қазақстан Республикасы мен екінші жағынан, Еуропалық Одақтың және оған мүше мемлекеттердің арасындағы кеңейтілген әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісімді ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 3 наурыздағы № 128 қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
«Бір жағынан, Қазақстан Республикасы мен екінші жағынан, Еуропалық Одақтың және оған мүше мемлекеттердің арасындағы кеңейтілген әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісімді ратификациялау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасы Парламентінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Жоба

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ Бір жағынан, Қазақстан Республикасы мен екінші жағынан,
Еуропалық Одақтың және оған мүше мемлекеттердің арасындағы
кеңейтілген әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісімді
ратификациялау туралы

2015 жылғы 21 желтоқсанда Астанада жасалған Бір жағынан, Қазақстан Республикасы мен екінші жағынан, Еуропалық Одақтың және оған мүше мемлекеттердің арасындағы кеңейтілген әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісім ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

БІР ЖАҒЫНАН, ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МЕН ЕКІНШІ ЖАҒЫНАН,
ЕУРОПАЛЫҚ ОДАҚТЫҢ ЖӘНЕ ОҒАН МҮШЕ МЕМЛЕКЕТТЕРДІҢ АРАСЫНДАҒЫ
КЕҢЕЙТІЛГЕН ӘРІПТЕСТІК ПЕН ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ ТУРАЛЫ
КЕЛІСІМ МАЗМҰНЫ

АТАУЫ

КІРІСПЕ

I БӨЛІМ ОСЫ КЕЛІСІМНІҢ ЖАЛПЫ ҚАҒИДАТТАРЫ ЖӘНЕ МАҚСАТТАРЫ

ІІ БӨЛІМ САЯСИ ДИАЛОГ. СЫРТҚЫ САЯСАТ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК
САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

III БӨЛІМ САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК

1-ТАРАУ ТАУАРЛАР САУДАСЫ
2-ТАРАУ КЕДЕН
3-ТАРАУ САУДАДАҒЫ ТЕХНИКАЛЫҚ ТОСҚАУЫЛДАР
4-ТАРАУ САНИТАРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ФИТОСАНИТАРИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕР
5-ТАРАУ КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР САУДАСЫ ЖӘНЕ ҚҰРУ
1-БӨЛІМ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
2-БӨЛІМ ҚҰРУ ЖӘНЕ КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕРДІ ТРАНСШЕКАРАЛЫҚ БЕРУ
1-КІШІ БӨЛІМ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ БАРЛЫҚ ТҮРЛЕРІ
2-КІШІ БӨЛІМ КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР САЛАСЫН ҚОСПАҒАНДА,
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ
3-БӨЛІМ ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ІСКЕРЛІК МАҚСАТТАРДА УАҚЫТША ҚАТЫСУЫ
4-БӨЛІМ ІШКІ РЕТТЕУ
5-БӨЛІМ ЖЕКЕ СЕКТОРЛАР БОЙЫНША ЕРЕЖЕЛЕР
6-БӨЛІМ ЕРЕКШЕЛІКТЕР
7-БӨЛІМ ИНВЕСТИЦИЯЛАР
6-ТАРАУ КАПИТАЛ ҚОЗҒАЛЫСЫ ЖӘНЕ ТӨЛЕМДЕР
7-ТАРАУ ЗИЯТКЕРЛІК МЕНШІК
1-БӨЛІМ ҚАҒИДАТТАР
2-БӨЛІМ ЗИЯТКЕРЛІК МЕНШІК ҚҰҚЫҚТАРЫНЫҢ СТАНДАРТТАРЫ
3-БӨЛІМ ЗИЯТКЕРЛІК МЕНШІК ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ
4-БӨЛІМ ДЕЛДАЛ РЕТІНДЕ ӘРЕКЕТ ЕТЕТІН КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР
ПРОВАЙДЕРЛЕРІНІҢ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ
8-ТАРАУ МЕМЛЕКЕТТІК САТЫП АЛУ
9-ТАРАУ ШИКІЗАТ МАТЕРИАЛДАРЫ ЖӘНЕ ЭНЕРГЕТИКА
10-ТАРАУ САУДА ЖӘНЕ ОРНЫҚТЫ ДАМУ
11-ТАРАУ БӘСЕКЕЛЕСТІК
12-ТАРАУ МЕМЛЕКЕТТІК КӘСІПОРЫНДАР, МЕМЛЕКЕТ БАҚЫЛАЙТЫН
КӘСІПОРЫНДАР ЖӘНЕ АРНАЙЫ НЕМЕСЕ ЭКСКЛЮЗИВТІ ҚҰҚЫҚТАР
НЕМЕСЕ АРТЫҚШЫЛЫҚТАР БЕРІЛГЕН КӘСІПОРЫНДАР
13-ТАРАУ ТРАНСПАРЕНТТІЛІК
14-ТАРАУ ДАУЛАРДЫ РЕТТЕУ
1-БӨЛІМ МАҚСАТЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ
2-БӨЛІМ КОНСУЛЬТАЦИЯЛАР ЖӘНЕ МЕДИАЦИЯ
3-БӨЛІМ ДАУЛАРДЫ РЕТТЕУ РӘСІМДЕРІ
1-КІШІ БӨЛІМ ТӨРЕЛІК РӘСІМ
2-КІШІ БӨЛІМ САҚТАУ
3-КІШІ БӨЛІМ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
4-БӨЛІМ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

IV БӨЛІМ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ОРНЫҚТЫ ДАМУ САЛАСЫНДАҒЫ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

1-ТАРАУ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДИАЛОГ
2-ТАРАУ МЕМЛЕКЕТТІК АУДИТ ПЕН ІШКІ БАҚЫЛАУДЫ ҚОСА АЛҒАНДА,
МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫНЫ БАСҚАРУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
3-ТАРАУ САЛЫҚ САЛУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
4-ТАРАУ СТАТИСТИКА САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
5-ТАРАУ ЭНЕРГЕТИКА САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
6-ТАРАУ КӨЛІК САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
7-ТАРАУ ҚОРШАҒАН ОРТА САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
8-ТАРАУ КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
9-ТАРАУ ӨНЕРКӘСІП САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
10-ТАРАУ ШАҒЫН ЖӘНЕ ОРТА КӘСІПОРЫНДАР САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
11-ТАРАУ КОМПАНИЯЛАР ТУРАЛЫ ЗАҢНАМА САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
12-ТАРАУ БАНК ІСІ, САҚТАНДЫРУ ЖӘНЕ БАСҚА ДА ҚАРЖЫЛЫҚ
КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
13-ТАРАУ АҚПАРАТТЫҚ ҚОҒАМ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
14-ТАРАУ ТУРИЗМ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
15-ТАРАУ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ АУЫЛДЫҚ АУМАҚТАРДЫ ДАМЫТУ
САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
16-ТАРАУ ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУ, ЕҢБЕК ҚАТЫНАСТАРЫ, ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТ
ЖӘНЕ ТЕҢ МҮМКІНДІКТЕРДІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ САЛАСЫНДАҒЫ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

17-ТАРАУ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

V БӨЛІМ ЕРКІНДІК, ҚАУІПСІЗДІК ЖӘНЕ ӘДІЛЕТ САЛАСЫНДАҒЫ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

VІ БӨЛІМ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚТЫҢ БАСҚА ДА БАҒЫТТАРЫ

1-ТАРАУ БІЛІМ БЕРУ ЖӘНЕ ОҚЫТУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
2-ТАРАУ МӘДЕНИЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
3-ТАРАУ ЗЕРТТЕУЛЕР ЖӘНЕ ИННОВАЦИЯЛАР САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
4-ТАРАУ БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫ ЖӘНЕ ДЫБЫС-БЕЙНЕ
САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
5-ТАРАУ АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМНЫҢ ЫНТЫМАҚТАСТЫҒЫ
6-ТАРАУ СПОРТ ЖӘНЕ ДЕНЕ БЕЛСЕНДІЛІГІ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
7-ТАРАУ АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
8-ТАРАУ ҒАРЫШ ҚЫЗМЕТІ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
9-ТАРАУ ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
10-ТАРАУ ӨҢІРЛІК ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
11-ТАРАУ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

VII БӨЛІМ ҚАРЖЫЛЫҚ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

VIII БӨЛІМ ИНСТИТУЦИОНАЛДЫҚ НЕГІЗДЕР

ІХ БӨЛІМ ЖАЛПЫ ЖӘНЕ ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

I ҚОСЫМША 46-БАПҚА СӘЙКЕС АЛЫП ҚОЮЛАР

II ҚОСЫМША 48-БАПТЫҢ 2-ТАРМАҒЫНА СӘЙКЕС ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
ҚОЛДАНАТЫН ШЕКТЕУЛЕР

III ҚОСЫМША III БӨЛІМНІҢ (САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК) 8-ТАРАУЫНЫҢ
(МЕМЛЕКЕТТІК САТЫП АЛУ) ҚОЛДАНЫЛУ АЯСЫ

IV ҚОСЫМША III БӨЛІМНІҢ (САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК) 8-ТАРАУЫНА
(МЕМЛЕКЕТТІК САТЫП АЛУ) СӘЙКЕС САТЫП АЛУ ТУРАЛЫ
АҚПАРАТТЫ ЖӘНЕ ХАБАРЛАНДЫРУЛАРДЫ ЖАРИЯЛАУҒА АРНАЛҒАН
БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫ

V ҚОСЫМША III БӨЛІМНІҢ (САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК) 14-ТАРАУЫНА
(ДАУЛАРДЫ РЕТТЕУ) СӘЙКЕС ТӨРЕЛІК РӘСІМНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ

VI ҚОСЫМША III БӨЛІМНІҢ (САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК) 14-ТАРАУЫНА
(ДАУЛАРДЫ РЕТТЕУ) СӘЙКЕС ТӨРЕЛІК КОМИССИЯ МҮШЕЛЕРІ МЕН
МЕДИАТОРЛАРДЫҢ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ КОДЕКСІ

VII ҚОСЫМША III БӨЛІМНІҢ (САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК) 14-ТАРАУЫНА
(ДАУЛАРДЫ РЕТТЕУ) СӘЙКЕС МЕДИАЦИЯ ТЕТІГІ

КЕДЕН ІСТЕРІНДЕГІ ӨЗАРА ӘКІМШІЛІК КӨМЕК ТУРАЛЫ ХАТТАМА КІРІСПЕ

Бұдан әрі бірлесіп «Тараптар» деп аталатын бір жағынан,
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ мен екінші жағынан,
АУСТРИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ,
БЕЛЬГИЯ КОРОЛЬДІГІ,
БОЛГАРИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ,
ГЕРМАНИЯ ФЕДЕРАТИВТІК РЕСПУБЛИКАСЫ,
ГРЕК РЕСПУБЛИКАСЫ,
ДАНИЯ КОРОЛЬДІГІ,
ИРЛАНДИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ,
ИСПАНИЯ КОРОЛЬДІГІ,
ИТАЛИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ,
КИПР РЕСПУБЛИКАСЫ,
ЛАТВИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ,
ЛИТВА РЕСПУБЛИКАСЫ,
ЛЮКСЕМБУРГ ҰЛЫ ГЕРЦОГТІГІ,
МАЖАРСТАН,
МАЛЬТА РЕСПУБЛИКАСЫ,
НИДЕРЛАНД КОРОЛЬДІГІ,
ПОЛЬША РЕСПУБЛИКАСЫ,
ПОРТУГАЛИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ,
РУМЫНИЯ,
СЛОВАК РЕСПУБЛИКАСЫ,
СЛОВЕНИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ,
ҰЛЫБРИТАНИЯ ЖӘНЕ СОЛТҮСТІК ИРЛАНДИЯ ҚҰРАМА КОРОЛЬДІГІ
ФИНЛЯНДИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ,
ФРАНЦУЗ РЕСПУБЛИКАСЫ,
ХОРВАТИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ,
ЧЕХ РЕСПУБЛИКАСЫ,
ШВЕЦИЯ КОРОЛЬДІГІ,
ЭСТОНИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ,
бұдан әрі "мүше мемлекеттер" деп аталатын Еуропалық Одақ туралы Шарттың және Еуропалық Одақтың жұмыс істеуі туралы Шарттың Уағдаласушы Тараптары, және
ЕУРОПАЛЫҚ ОДАҚ,
Тараптар арасындағы берік байланыстарды және оларға ортақ құндылықтарды, сондай-ақ олардың 1995 жылғы 23 қаңтарда Брюссельде қол қойылған бір жағынан, Қазақстан Республикасы мен екінші жағынан, Еуропалық Қоғамдастықтардың және оларға мүше мемлекеттердің арасындағы Әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісімнің және 2007 жылғы маусымда Еуропалық Кеңес қабылдаған Еуропалық Одақ пен Орталық Азия арасындағы Жаңа әріптестік стратегиясының, сондай-ақ 2008 жылы қабылданған Қазақстан Республикасының «Еуропаға жол» атты мемлекеттік бағдарламасының орындалуы арқылы бұрын орнатылған байланыстарды одан әрі нығайту және кеңейту ниетін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының (БҰҰ Жарғысы), Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясының және Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының (ЕҚЫҰ), атап айтқанда, Хельсинки Қорытынды актісінің, сондай-ақ басқа да жалпыға бірдей танылған халықаралық құқық нормаларының қағидаттары мен ережелерін толық көлемде басшылыққа алу міндеттемесін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың адамның негізгі бостандығы мен құқықтарын көтермелеуді, қорғауды және жүзеге асыруды, демократиялық қағидаттарды құрметтеуді, заңның үстемдігін және тиісінше басқаруды нығайтуға нық міндеттемесін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың адам құқықтары және демократия саласындағы өзінің ынтымақтастығында мынадай: ортақ мақсаттарды ілгерілету, ашық және сындарлы саяси диалог, транспаренттілік және адам құқықтары саласындағы халықаралық стандарттарды сақтау қағидаттарына нық бейілділігін МОЙЫНДАЙ ОТЫРЫП;
Тараптардың еркін нарықтық экономика қағидаттарын сақтау міндеттемесін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ арасындағы сауда және инвестициялық қарым-қатынастардың өскелең маңыздылығын МОЙЫНДАЙ ОТЫРЫП;
Осы Келісім Тараптар арасындағы тығыз экономикалық қарым-қатынастарды одан әрі нығайтуға және олардың арасындағы сауда мен инвестицияларды, оның ішінде энергетика саласын одан әрі дамыту үшін жаңа ахуал және барынша қолайлы жағдайлар жасауға ықпал ететінін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Күшейтілген құқықтық база негізінде, атап айтқанда, осы Келісімнің және Дүниежүзілік сауда ұйымын құру туралы келісімнің (ДСҰ келісімі) негізінде барлық секторларда сауда мен инвестицияларды ұлғайту мақсатын НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікке және дауларды бейбіт жолмен реттеуге, атап айтқанда, осы мақсатта БҰҰ мен ЕҚЫҰ шеңберінде тиімді ынтымақтастық арқылы жәрдемдесу міндеттемесін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың өзара мүддені білдіретін екіжақты және халықаралық мәселелер бойынша ұдайы саяси диалогты одан әрі дамытуға дайындығын НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың жаппай қырып-жою қаруларын және оларды жеткізу құралдарын таратуға қарсы күрес жөніндегі халықаралық міндеттемелерге және оларды таратпау, ядролық қауіпсіздік пен физикалық ядролық қауіпсіздік саласындағы ынтымақтастыққа бейілділігін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың атыс қаруын және жеңіл қару-жарақтардың заңсыз саудасы мен жинақталуына қарсы күресу міндеттемесін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП және БҰҰ Бас Ассамблеясының Қару саудасы туралы шартты (ҚСШ) қабылдағанын есте ұстай отырып;
Қазақстан Республикасының Еуропалық Одақ пен Орталық Азия арасындағы Жаңа әріптестік стратегиясын іске асыруға белсене қатысуының маңыздылығын НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың ұйымдасқан қылмысқа және адам саудасына қарсы күрес және терроризмге қарсы іс-қимыл саласындағы ынтымақтастықты тереңдету міндеттемесін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың заңды көші-қон жөніндегі ынтымақтастыққа және заңсыз көші-қон мен адам саудасына қарсы күреске бағытталған кешенді тәсіл негізінде көші-қонмен байланысты мәселелер жөніндегі диалогты және ынтымақтастықты кеңейту міндеттемесін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП және осы Келісімнің реадмиссия туралы ережесінің маңыздылығын тани отырып;
Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ арасындағы екіжақты сауда қатынастарында теңдестірілген жағдайларды қамтамасыз етуге НИЕТ БІЛДІРЕ ОТЫРЫП;
Тараптардың Дүниежүзілік сауда ұйымындағы (ДСҰ) мүшелігінен туындайтын құқықтар мен міндеттерді сақтау, сондай-ақ осы құқықтар мен міндеттерді транспарентті кемсітпеушілік бойынша жүзеге асыру жөніндегі міндеттемесін ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП;
Тараптардың орнықты даму қағидатын, оның ішінде көпжақты халықаралық шарттарды орындауды және өңірлік ынтымақтастықты ілгерілету арқылы сақтау міндеттемесін ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП;
Өзара мүддені білдіретін барлық салалардағы өзара тиімді ынтымақтастықты кеңейтуге және орындылығына қарай оның негіздерін нығайтуға НИЕТ БІЛДІРЕ ОТЫРЫП;
2006 жылғы 4 желтоқсанда Брюссельде жасалған Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ арасындағы энергетика саласындағы ынтымақтастық жөніндегі өзара түсіністік туралы меморандум негізінде және энергетикалық Хартияға Шарттың түпмәтінінде энергетика саласындағы ынтымақтастықты, энергетиканы беру қауіпсіздігін нығайту және тиісті инфрақұрылымды дамытуға жәрдемдесу қажеттілігін МОЙЫНДАЙ ОТЫРЫП;
Ядролық энергияны бейбіт мақсатта пайдалану саласындағы кез келген ынтымақтастық 1999 жылғы 19 шілдеде Брюссельде қол қойылған Қазақстан Республикасы мен Атом энергиясы жөніндегі Еуропалық Қоғамдастық арасындағы ядролық қауіпсіздік саласындағы ынтымақтастық туралы келісіммен реттелетінін және осы Келісімнің қолданылу саласына жатпайтынын МОЙЫНДАЙ ОТЫРЫП;
Тараптардың орнықты даму мен экономикалық өсудің алғышарты ретінде халықтың денсаулығын қорғау және адам денсаулығын сақтау деңгейін арттыру міндеттемесін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың адамдар арасындағы байланыстарды, оның ішінде ғылым және технологиялар, инновацияларды дамыту, білім беру және мәдениет салаласындағы ынтымақтастық пен алмасулар арқылы кеңейту міндеттемесін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Тараптардың өзара пайдалы байланыстарды және орнықты дамуды одан әрі нығайту үшін өзара түсіністікке және өз заңнамасы мен нормативтік құқықтық базасын жақындастыруға ықпал ететінін НАЗАРҒА АЛА ОТЫРЫП;
Егер Тараптар осы Келісім шеңберінде Еуропалық Одақтың жұмыс істеуі туралы шарттың Үшінші бөлігінің V бөліміне сәйкес Еуропалық Одақпен жасалуы мүмкін еркіндік, қауіпсіздік және әділет саласында нақты келісімдер жасайтынын шешкен жағдайда, егер Еуропалық Одақ Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Құрама Корольдігімен және/немесе Ирландия Республикасымен бірлесіп, өздерінің бұрын туындаған тиісті екіжақты қарым-қатынастарын ескере отырып, Еуропалық Одақ туралы шартқа және Еуропалық Одақтың жұмыс істеуі туралы шартқа қоса берілетін Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Құрама Корольдігі және Ирландия Республикасының еркіндік, қауіпсіздік және әділет кеңістігіне қатысты ұстанымдары туралы № 21 хаттамаға сәйкес, Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Құрама Корольдігі және/немесе Ирландия Республикасы осындай келісімдермен Еуропалық Одақтың бір бөлігі ретінде байланысты болғандары/болғаны туралы Қазақстан Республикасын хабардар етпесе ғана, онда болашақтағы осындай келісімдердің ережелері Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Құрама Корольдігіне және/немесе Ирландия Республикасына міндеттемелер жүктемейтін болады. Ұқсас түрде, осы Келісімді орындау үшін жоғарыда көрсетілген V бөлімге сәйкес қабылдануы мүмкін Еуропалық Одақтың кез келген кейінгі ішкі шаралары, егер № 21 хаттамаға сәйкес олар өзінің қатысу немесе осындай шараларды қолдану ниеті туралы хабардар етпесе ғана Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Құрама Корольдігі және/немесе Ирландия Республикасына міндеттемелер жүктемейтін болады. Осындай болашақтағы келісімдер немесе Еуропалық Одақтың осындай кейінгі ішкі шаралары аталған шарттарға қоса берілетін Дания Корольдігінің ұстанымы туралы № 22 хаттамаға жатқызылатынын да АТАП КӨРСЕТЕ ОТЫРЫП,
ТӨМЕНДЕГІЛЕР ТУРАЛЫ КЕЛІСТІ:

І БӨЛІМ
ОСЫ КЕЛІСІМНІҢ ЖАЛПЫ ҚАҒИДАТТАРЫ ЖӘНЕ МАҚСАТТАРЫ 1-БАП
Жалпы қағидаттар

Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясында, ЕҚЫҰ-ның Хельсинки Қорытынды актісінде және Жаңа Еуропаға арналған Париж хартиясында және басқа да адам құқықтары жөніндегі тиісті халықаралық құжаттарда бекітілген демократиялық қағидаттар мен адам құқықтарын және заң үстемдігі қағидатын құрметтеу екі Тараптың ішкі және халықаралық саясатының негізіне алынған және осы Келісімнің елеулі элементі болып табылады.
Тараптар еркін нарықтық экономика қағидаттарына, орнықты даму мен экономикалық өсуді ілгерілетуге өздерінің бейілділігін тағы да мәлімдейді.
Осы Келісімді орындау диалог, өзара сенім және құрметтеу, тең құқықты әріптестік, өзара пайда қағидаттарына және БҰҰ Жарғысында бекітілген қағидаттар мен құндылықтарды толық құрметтеуге негізделеді.

2-БАП
Осы Келісімнің мақсаттары

1. Осы Келісім ортақ мүддеге және оны қолданудың барлық салалардағы қатынастарды тереңдетуге негізделген өздерінің тиісті құзыреттері шегінде Тараптар арасындағы кеңейтілген әріптестік пен ынтымақтастықты белгілейді.
2. Бұл ынтымақтастық халықаралық және өңірлік бейбітшілік пен тұрақтылыққа, экономикалық дамуға жәрдемдесетін және Тараптардың өздерінің халықаралық міндеттемелерімен, атап айтқанда, БҰҰ және ЕҚЫҰ шеңберінде қайта растайтын қағидаттарға құрылған Тараптар арасындағы процесті білдіреді.

3-БАП
Өңірлік және халықаралық ұйымдардағы ынтымақтастық

Тараптар өңірлік және халықаралық форумдар мен ұйымдар шеңберінде ынтымақтасуға және пікір алмасуға келіседі.

ІІ БӨЛІМ
САЯСИ ДИАЛОГ. СЫРТҚЫ САЯСАТ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 4-БАП
Саяси диалог

Тараптар өзара мүддені білдіретін барлық салаларда, оның ішінде Еуразиялық континентте, халықаралық құқық, көпжақты институттар мен ортақ құндылықтар шеңберіндегі тиімді ынтымақтастық негізінде халықаралық бейбітшілікке, тұрақтылық пен қауіпсіздікке жәрдемдесу мақсатында тиімді саяси диалогты дамытады және нығайтады.
Тараптар БҰҰ мен ЕҚЫҰ рөлін нығайту және тиісті халықаралық және өңірлік ұйымдардың тиімділігін арттыру мақсатында ынтымақтасады.
Тараптар ағымдағы жаһандық және өңірлік қыр көрсетулер мен негізгі қатерлерге ден қою мақсатында халықаралық қауіпсіздік және дағдарысты басқару мәселелері бойынша ынтымақтастық пен диалогты тереңдетеді.
Тараптар өзара мүддені білдіретін барлық, атап айтқанда, халықаралық құқықты сақтау, демократиялық қағидаттарды құрметтеуді нығайту, заң үстемдігі, адам құқықтары және тиісті басқару сияқты мәселелер бойынша ынтымақтастықты нығайтуға міндеттенеді. Тараптар өңірлік ынтымақтастықты, атап айтқанда, Орталық Азия шеңберінде және одан тысқары жерлерде одан әрі дамыту үшін жағдайларды жақсарту жөнінде жұмыс жүргізуге келіседі.

5-БАП
Демократия және заң үстемдігі

Тараптар адам құқықтарын ілгерілету мен тиімді қорғауда және заң үстемдігін, оның ішінде адам құқықтары саласындағы тиісті халықаралық құралдарды пайдалана отырып, қамтамасыз етуде ынтымақтасуға келіседі.
Мұндай ынтымақтастық Тараптармен өзара келісілген қызмет арқылы, оның ішінде заң үстемдігін құрметтеуді нығайту, адам құқықтары жөніндегі қазіргі диалогты одан әрі кеңейту, демократиялық институттарды одан әрі дамыту, адам құқықтары туралы хабардарлықты арттыруға жәрдемдесу және БҰҰ мен ЕҚЫҰ құқық қорғау органдары шеңберінде ынтымақтастықты кеңейту жолымен жүзеге асырылады.

6-БАП
Сыртқы саясат және қауіпсіздік

Тараптар сыртқы саясат және қауіпсіздік саласындағы диалог пен ынтымақтастықты жандандырады және атап айтқанда, жанжалдарды болғызбау және дағдарысты басқару, өңірлік тұрақтылық, қару-жарақты таратпау, қарусыздану және қару-жарақты бақылау, ядролық қауіпсіздік және қару мен қосарлы мақсаттағы тауарлардың экспортын бақылау мәселелерін қарайды.
Ынтымақтастық саясаттың тиімділігі мен жақындасуын арттыру және екіжақты, өңірлік және халықаралық форумдарды пайдалануға бағытталған ортақ құндылықтар мен өзара мүдделерге негізделеді.
Тараптар БҰҰ Жарғысы мен ЕҚЫҰ-ның Хельсинки Қорытынды актісінде айқындалған аумақтық тұтастықты, шекараның мызғымастығын, егемендік пен тәуелсіздікті құрметтеу қағидаттарына өзінің бейілділігін, сондай-ақ өздерінің екіжақты және көпжақты қатынастарында осы қағидаттарды ілгерілетуді ұстанатындықтарын тағы да растайды.

7-БАП
Ғарыш қауіпсіздігі

Тараптар ғарыш кеңістігіне байланысты бүкіл қызметтің қауіпсіздігін, сенімділігін және орнықтылығын арттыруға ықпал етеді және ғарыш кеңістігін бейбіт мақсаттарда пайдаланылуын қамтамасыз ету мақсатында екіжақты, өңірлік және халықаралық деңгейлерде бірлесіп жұмыс істеуге келіседі. Екі Тарап та ғарыш кеңістігінде жанталаса қарулануды болғызбаудың маңыздылығын атап көрсетеді.

8-БАП
Халықаралық қоғамдастықтың алаңдаушылығын туғызатын
елеулі қылмыстар

Тараптар бүкіл халықаралық қоғамдастықтың алаңдаушылығын туғызатын ең елеулі қылмыстар жазасыз қалмауға тиіс екенін және оларды соттық қудалау ұлттық немесе халықаралық деңгейде шаралар қолдану арқылы, оның ішінде Халықаралық қылмыстық сот арқылы қамтамасыз етілуге тиіс екенін тағы да растайды.
Рим статуты тұтастығының сақталуына тиісті назар аудара отырып, Тараптар Рим статуты туралы диалог жүргізуге келіседі және өздерінің заңнамасына сәйкес оның әмбебап болуына қол жеткізу үшін әлеуетті нығайтуға жәрдем көрсетуді қоса алғанда, шаралар қолдануға ұмтылады.

9-БАП
Жанжалдарды болғызбау және дағдарысты басқару

Тараптар бейбітшілік пен тұрақтылық жағдайын жасау мақсатында жанжалдарды болғызбау, өңірлік жанжалдарды реттеу және дағдарысты басқару жөніндегі ынтымақтастықты нығайтады.

10-БАП
Өңірлік тұрақтылық

Тараптар Орталық Азиядағы тұрақтылық пен қауіпсіздікке жәрдемдесу, сондай-ақ БҰҰ Жарғысында, ЕҚЫҰ-ның Хельсинки Қорытынды актісінде және екі Тарап та қатысушысы болып табылатын басқа да тиісті көпжақты құжаттарда айқындалған қағидаттар негізінде одан әрі өңірлік ынтымақтастыққа арналған жағдайларды жақсарту үшін бірлескен күш-жігерді жандандырады.

11-БАП
Жаппай қырып-жою қаруын таратуға қарсы іс-қимыл

Тараптар жаппай қырып-жою қаруын (ЖҚҚ) және оны жеткізу құралдарын мемлекеттік субъектілерге де мемлекеттік емес субъектілерге де тарату халықаралық тұрақтылық пен қауіпсіздікке төнетін ең елеулі қатерлердің бірі деп есептейді.
Тараптар өздерінің тиісті халықаралық-шарттық міндеттемелерін және қарусыздану мен қаруды таратпау саласындағы өзге де тиісті халықаралық міндеттемелерін толық сақтау және орындау арқылы ЖҚҚ-ны және оны жеткізу құралдарын таратуға қарсы іс-қимыл жасауға ынтымақтасады және ықпал етеді. Тараптар осы ереже осы Келісімнің елеулі элементі болып табылатынына келіседі.
Бұл саладағы ынтымақтастық, оның ішінде:
(а) әскери және қосарлы мақсаттағы тауарлар мен технологияларға қатысты экспорттық бақылау жүйелерін одан әрі дамыту;
(b) осы бапта қамтылатын мәселелер бойынша ұдайы саяси диалог орнату арқылы жүзеге асырылады.

12-БАП
Атыс қаруы және жеңіл қару-жарақтар

Тараптар барлық тиісті деңгейлерде ынтымақтасады және оқ-дәріні қоса алғанда, атыс қаруы мен жеңіл қару-жарақтардың заңсыз саудасына қарсы күрес бойынша өздерінің күш-жігерін үйлестіруді, өзара толықтыруды және өзара іс-қимылды қамтамасыз етеді және ұдайы саяси диалогты, оның ішінде көпжақты негіздегі диалогты жалғастыруға келіседі.
Тараптар бұл ынтымақтастықты қолданыстағы халықаралық шарттарға және БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің қарарларына, сондай-ақ Тараптар қатысушысы болып табылатын, осы салада қолданылатын басқа да халықаралық құжаттар шеңберіндегі өздерінің міндеттемелеріне толық сәйкестікте жүзеге асырады. Осыған байланысты екі Тарап та ҚСШ-ның құндылығына сенеді.

13-БАП
Терроризмге қарсы іс-қимыл

Тараптар заңның үстемдігі қағидатына, халықаралық құқыққа, адам құқықтары саласындағы халықаралық стандарттарға, гуманитарлық құқыққа және БҰҰ-ның Жаһандық терроризмге қарсы стратегиясын қоса алғанда, БҰҰ-ның тиісті шешімдеріне толық сәйкес келетін, терроризмнің алдын алу және оған қарсы іс-қимыл жасау үшін екіжақты, өңірлік және халықаралық деңгейлерде бірлесіп жұмыс істеуге келіседі.
Тараптар арасындағы ынтымақтастық:
(а) БҰҰ-ның қарарларын, БҰҰ-ның Жаһандық терроризмге қарсы стратегиясын және терроризмге қарсы іс-қимыл саласындағы басқа да халықаралық конвенциялар мен құралдар бойынша өздерінің міндеттемелерін қажеттілігіне қарай орындауға;
(b) жоспарланып жатқан және жасалған террористік актілер, оларды жүзеге асырудың нысандары мен әдістері және халықаралық құқыққа және ұлттық заңнамаға сәйкес екінші Тараптың аумағында қылмыс жасауды жоспарлаған, жасап жатқан немесе жасаған террористік топтар туралы ақпаратпен алмасуға;
(с) терроризмнің барлық нысандарының, оның ішінде интернетті пайдалана отырып, террористік қылмыс жасауға жария түрде айдап салудың алдын алу жөнінде тәжірибе, сондай-ақ терроризмге қарсы іс-қимыл құралдары және әдістері жөнінде тәжірибе, техникалық саладағы тәжірибе алмасуға және Еуропалық Одақтың институттары, органдары мен агенттіктері ұсынатын немесе қаржыландыратын оқытуға;
(d) терроризмді қаржыландыруға қарсы күрес бойынша ортақ күш-жігерді жандандыруға және радикалдандыру мен оған тарту процестері туралы пікірлер алмасуға; және
(е) терроризмге қарсы күресте адам құқықтарын қорғау саласында озық тәжірибемен алмасуға бағытталады.

III БӨЛІМ
САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК 1-ТАРАУ
ТАУАРЛАР САУДАСЫ 14-БАП
Неғұрлым қолайлы режим

1. Осы Келісімге mutatis mutandis енгізілген және оның бір бөлігі болып табылатын, оған Түсіндірме ескертулерді қоса алғанда, 1994 жылғы Тарифтер мен сауда жөніндегі бас келісімнің (1994 ж. ТСБК) I бабына сәйкес әрбір Тарап екінші Тараптың тауарларына неғұрлым қолайлы режим (НҚР) ұсынады.
2. 1-тармақ 1994 ж. ТСБК-ға сәйкес кез келген Тараптың басқа елдің тауарларына ұсынатын преференциялық режиміне қатысты қолданылмайды.

15-БАП
Ұлттық режим

Осы Келісімге mutatis mutandis енгізілген және оның бір бөлігі болып табылатын, оған Түсіндірме ескертулерді қоса алғанда, 1994 ж. ТСБК-ның ІІІ бабына сәйкес әрбір Тарап екінші Тараптың тауарларына ұлттық режим ұсынады.

16-БАП
Импорттық және экспорттық кеден баждары

Әрбір Тарап импорттық және экспорттық кеден баждарын ДСҰ шеңберіндегі өздерінің тарифтік міндеттемелеріне сәйкес қолданады.

17-БАП
Импортқа және экспортқа шектеу

Тараптардың бірде біреуі екінші Тараптың кез келген тауарын импорттауға немесе осы Келісімге mutatis mutandis енгізілген және оның бір бөлігі болып табылатын, оған Түсіндірме ескертулерді қоса алғанда, 1994 ж. ТСБК-ның XI бабына сәйкес квоталар, импортқа немесе экспортқа лицензиялар немесе басқа да шаралар нысанында енгізілген, кедендік баждардан, салықтардан немесе өзге де алымдардан басқа, екінші Тараптың аумағына арналған кез келген тауарды экспорттауға немесе экспортқа сатуға кез келген тыйым салуды немесе шектеуді белгілей алмайды немесе сақтай алмайды.

18-БАП
Тауарларды уақытша әкелу

Әрбір Тарап тауарларды уақытша әкелу жөніндегі өзі үшін міндетті кез келген халықаралық конвенцияда көзделген жағдайларға және рәсімдерге сәйкес екінші Тарапқа уақытша әкелінетін тауарларға қатысты салықтар мен кедендік баждарды төлеуден босатуды ұсынады. Бұл босату босатуды ұсынатын Тараптың заңнамасына сәйкес қолданылады.

19-БАП
Транзит

Тараптар транзит еркіндігі қағидаты осы Келісімнің мақсаттарына қол жеткізудің елеулі шарты болып табылатынына келіседі. Осыған байланысты, осы Келісімге mutatis mutandis енгізілген және оның бір бөлігі болып табылатын, оған Түсіндірме ескертулерді қоса алғанда, 1994 ж. ТСБК-ның V бабына сәйкес әрбір Тарап екінші Тараптың кеден аумағынан жөнелтілген немесе кеден аумағына арналған тауарлардың өз аумағы арқылы еркін транзитін қамтамасыз етеді.

20-БАП
Қорғау шаралары

Осы Келісімде ештеңе де 1994 ж. ТСБК-ның XIX бабы және ДСҰ-ның Қорғау шаралары жөніндегі келісімі бойынша кез келген Тараптың құқықтары мен міндеттемелеріне нұқсан келтірмейді немесе ықпал етпейді.

21-БАП
Ауыл шаруашылығының арнайы қорғау шаралары

Осы Келісімде ештеңе де ДСҰ-ның Ауыл шаруашылығы жөніндегі келісімінің 5-бабы (Ауыл шаруашылығының арнайы қорғау шаралары) бойынша кез келген Тараптың құқықтары мен міндеттемелеріне нұқсан келтірмейді немесе ықпал етпейді.

22-БАП
Демпингке қарсы және өтемақы шаралары

1. Осы Келісімде ештеңе де 1994 ж. ТСБК-ның VI бабы, 1994 ж. ТСБК-ның VI бабын қолдану жөніндегі ДСҰ-ның келісімі мен ДСҰ-ның Субсидиялар және өтемақы шаралары жөніндегі келісімі (СӨШ жөніндегі келісім) бойынша кез келген Тараптың құқықтары мен міндеттемелеріне нұқсан келтірмейді немесе ықпал етпейді.
2. Түпкілікті шешім қабылдау алдында Тараптар 1994 ж. ТСБК-ның VI бабын қолдану жөніндегі ДСҰ келісімінің 6-бабының 5-тармағына және СӨШ жөніндегі келісімнің 12-бабының 4-тармағына нұқсан келтірмей, шараларды қолдану туралы шешім қабылдау үшін негіз болып табылатын барлық қарастырылып отырған елеулі фактілерді ашуды қамтамасыз етеді. Ақпаратты ашқан кезде мүдделі тараптарға олардың түсіндірмелерін ұсыну үшін жеткілікті уақыт беріледі.
3. Бұл тексеруді жүргізуге шамадан тыс кідіртуге әкеп соқпайтын жағдайларда, әрбір мүдделі тарапқа демпингке қарсы немесе өтемақы тексерулері барысында өз пікірін білдіру үшін тыңдалу мүмкіндігі беріледі.
4. Осы Келісімнің дауларды реттеу жөніндегі ережелері осы баптың ережелеріне қолданылмайды.

23-БАП
Баға белгілеу

Әрбір Тарап өзі арнайы немесе эксклюзивті құқықтар беретін немесе өзі бақылайтын және тауарларын ішкі нарықта сататын, сондай-ақ осындай өнімді экспорттайтын кәсіпорындардың немесе ұйымдардың мынадай:
(а) ішкі және халықаралық нарықтағы қызметпен байланысты шығыстар мен кірістерді; және
(b) ішкі және халықаралық нарықтағы қызметтен шығыстар мен кірістерді айқындау немесе бөлу әдістері туралы толық ақпаратты нақты белгілеу үшін бөлек есеп жүргізуін қамтамасыз етеді.
Мұндай бөлек есеп халықаралық танылған бухгалтерлік есеп стандарттарына сәйкес себеп-салдарлық байланыстар, объективтілік, ашықтық және дәйектілік қағидаттары мен аудит деректеріне негізделеді.

24-БАП
Ерекшеліктер

1. Тараптар 1994 ж. ТСБК-ның XX бабы және оған Түсіндірме ескертулер бойынша өздерінің қолда бар құқықтары мен міндеттемелері осы Келісімде қамтылатын тауарлар саудасына mutatis mutandis қолданылатынын растайды. Осы мақсатта 1994 ж. ТСБК-ның XX бабы және оған Түсіндірме ескертулер осы Келісімге mutatis mutandis енгізілді және оның бір бөлігі болып табылады.
2. Тараптар 1994 ж. ТСБК-ның XX бабының (і) және (j) тармақшаларында көзделген қандай да бір шараларды қолданар алдында шара қолдануға ниеттенген Тарап Тараптар үшін қолайлы шешім табу мақсатында екінші Тарапқа барлық тиісті ақпаратты беретінін түсінеді. Тараптар қиындықтарды еңсеруге қажетті кез келген шаралар туралы уағдаласа алады. Егер Тараптар мұндай ақпаратты бергеннен кейін 30 күн ішінде келісімге қол жеткізбесе, Тарап осы бапқа сәйкес қаралатын тауарға қатысты шаралар қолдана алады. Егер дереу әрекет етуді талап ететін ерекше және қиын жағдайлар алдын ала ақпарат беруге немесе зерделеуге мүмкіндік бермесе, шаралар қолдануға ниеттенген Тарап жағдайды шешу үшін қажетті сақтық шараларын шұғыл қолданады және бұл туралы екінші Тарапқа дереу хабарлайды.
3. Қазақстан Республикасы ДСҰ-ға Қазақстан Республикасының қосылуы туралы Хаттамада айқындалған осы Келісімнің 14-бабына, 15-бабына және 17-бабына сәйкес келмейтін белгілі бір шараларды, осы Хаттамада бұл шаралар үшін көзделген өтпелі кезеңдер аяқталғанға дейін сақтай алады.

2-ТАРАУ
КЕДЕН 25-БАП
Кедендік ынтымақтастық

1. Тараптар ашық сауда ортасын қамтамасыз ету, саудаға жәрдемдесу, жеткізіп беру тізбегінің қауіпсіздігін арттыру, тұтынушылардың қауіпсіздігін арттыру, зияткерлік меншік құқықтарын бұзатын тауарлар легіне кедергі болу және контрабанда мен алаяқтыққа қарсы күрес мақсатында кеден ісі саласында ынтымақтастықты нығайтады.
2. Тараптар бұл міндеттерді іске асыру үшін және қолда бар ресурстар шегінде, өзгелерімен қатар мынадай:
(а) кеден ісі және саудаға жәрдемдесу саласында қолданылатын, оның ішінде Еуропалық Одақ («Сustoms Blueprints» Кедендік практика мәселелері бойынша практикалық ұсынымдарды қоса алғанда), Дүниежүзілік сауда ұйымы және Дүниежүзілік кеден ұйымы әзірлеген (атап айтқанда, қайта қаралған Киото конвенциясы) халықаралық конвенциялар мен стандарттарға сәйкес кеден заңнамасын жақсарту, кедендік рәсімдерді үйлестіру және оңайлату;
(b) кедендік тазартудың қазіргі заманғы технологияларын, уәкілетті экономикалық операторлар туралы ережелерді, тәуекелді бағалауға негізделген автоматтандырылған талдау мен бақылауды, тауарларды шығару үшін оңайлатылған рәсімдерді, кеденнен кейінгі бақылауды, ашық кедендік бағалауды және кеден мен бизнес арасындағы әріптестік туралы ережелерді қоса алғанда, қазіргі заманғы кеден жүйелерін орнату;
(с) кеден ісі саласында, атап айтқанда, шекарада, Дүниежүзілік кеден ұйымы Аруша Декларациясында белгіленген қағидаттарды көрсететін шараларды қолдану арқылы кәсіптік этиканың ең жоғары стандарттарын көтермелеу;
(d) әлеуетті жоспарлау мен нығайту және кәсіптік этиканың ең жоғары стандарттарын қамтамасыз ету үшін озық тәжірибе алмасу, оқыту мен техникалық көмек ұсыну;
(е) қажет болған кезде Тараптардың құпия деректердің құпиялылығы және дербес деректерді қорғау туралы қағидалары сақталған кезде тиісті ақпарат пен деректер алмасу;
(f) Тараптардың кеден органдары арасында үйлестірілген кедендік әрекеттерге қатысу;
(g) саудаға жәрдемдесу жөніндегі барабар шараларды қоса алғанда, тиісті жағдайларда және қажет болған кезде уәкілетті экономикалық операторлардың бағдарламаларын және кедендік бақылауды өзара тануды белгілеу;
(h) тиісті жағдайларда және қажет болған кезде тиісті кедендік транзит жүйелерінің өзара байланыстылығына арналған мүмкіндіктерді дамыту мақсатында ынтымақтасады.
3. Ынтымақтастық кеңесі Кедендік ынтымақтастық жөніндегі кіші комитетті құрады.
4. Осы тарауда қамтылатын мәселелер бойынша ұдайы диалог жүргізіледі. Ынтымақтастық комитеті осындай диалог жүргізу қағидаларын белгілей алады.

26-БАП
Өзара әкімшілік көмек

Осы Келісімде, атап айтқанда, 25-бапта көзделген ынтымақтастықтың басқа да нысандарына нұқсан келтірмей, Тараптар осы Келісімге Кеден істеріндегі өзара әкімшілік көмек туралы хаттамаға сәйкес кеден істерінде бір-біріне өзара әкімшілік көмек көрсетеді.

27-БАП
Кедендік бағалау

Тараптар арасындағы саудада тауарларды кедендік бағалау 1994 ж. ТСБК-ның VII бабын қолдану жөніндегі келісімімен реттеледі. Оның ережелері осы Келісімге mutatis mutandis енгізілді және оның бір бөлігі болып табылады.

3-ТАРАУ
САУДАДАҒЫ ТЕХНИКАЛЫҚ ТОСҚАУЫЛДАР 28-БАП
ДСҰ-ның Саудадағы техникалық тосқауылдар жөніндегі келісімі

Тараптар өздерінің қарым-қатынастарында осы Келісімге mutatis mutandis енгізілген және оның бір бөлігі болып табылатын ДСҰ-ның Саудадағы техникалық тосқауылдар жөніндегі келісімінің (СТТ жөніндегі келісім) құқықтары мен міндеттемелерін сақтайтынын растайды.

29-БАП
Техникалық реттеу, стандарттау, метрология, аккредиттеу,
нарықты қадағалау және сәйкестікті бағалау

1. Тараптар:
(а) техникалық реттеу, стандарттау, заңнамалық метрология, аккредиттеу, нарықты қадағалау және сәйкестікті бағалау салаларында, оның ішінде осы салаларда қабылданған халықаралық құралдарды пайдалануды көтермелеу арқылы өздерінің арасындағы бар айырмашылықты азайтуға;
(b) сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды және олардың қызметін қолдау үшін халықаралық қағидаларға сәйкес аккредиттеуді пайдалануды ілгерілетуге;
(с) қызметі стандарттауға, метрологияға, сәйкестікті бағалауға және тиісті функцияларға байланысты еуропалық ұйымдарға Қазақстан Республикасының және оның тиісті органдарының қатысуына және мүмкіндігіне қарай мүше болуына жәрдемдесуге келіседі.
2. Тараптар бұның негізінде өздерінің техникалық регламенттерін, стандарттарын және сәйкестікті бағалау рәсімдерін бірте-бірте жақындастыруға қол жеткізуге болатын процесті орнатуға және қолдауға ұмтылады.
3. Жақындастыруға қол жеткізілген салалар үшін Тараптар сәйкестікті бағалау және өнеркәсіп өнімін тану туралы келісімдер бойынша келіссөздер жүргізу мәселесін қарай алады.

30-БАП
Транспаренттілік

1. Әрбір Тарап осы Бөлімнің 13-тарауының (Транспаренттілік) ережелеріне нұқсан келтірмей, қауіпсіздік, денсаулық, қоршаған ортаны қорғау немесе ұлттық қауіпсіздік үшін төтенше жағдайға немесе төтенше жағдай қатеріне орай мүмкін болмайтын жағдайларды қоспағанда, оның техникалық регламенттерді және сәйкестікті бағалау рәсімдерін әзірлеу жөніндегі рәсімдері жария талқылаулар нәтижесінде алынған түсіндірмелер әлі енгізілуі және назарға алынуы мүмкін тиісті ерте сатыда мүдделі тараптармен жария талқылауды көздеуін қамтамасыз етеді.
2. СТТ жөніндегі келісімнің 2-бабының 9-тармағына сәйкес әрбір Тарап ұсынылатын техникалық регламенттер немесе сәйкестікті бағалау рәсімдері туралы хабарламадан кейін тиісті ерте сатыдағы түсіндірмелер үшін кезең ұсынады. Егер ұсынылатын техникалық регламенттердің жобаларын немесе сәйкестікті бағалау рәсімдерін талқылау процесі қоғам үшін ашық болып табылған жағдайда, әрбір Тарап екінші Тарапқа немесе екінші Тараптың аумағында орналасқан жеке немесе заңды тұлғаларға қолайлылығы осы Тараптың аумағында орналасқан жеке немесе заңды тұлғаларға ұсынылатыннан кем болмайтын жағдайларда қатысуға рұқсат береді.
3. Әрбір Тарап өзінің қабылданған техникалық регламенттеріне және сәйкестікті бағалау рәсімдеріне жалпыға бірдей қол жеткізуді қамтамасыз етеді.

4-ТАРАУ
САНИТАРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ФИТОСАНИТАРИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕР 31-БАП
Мақсаты

Тараптар арасындағы саудада санитариялық және фитосанитариялық (СФС) шараларға және жануарларды қорғау мәселелеріне қолданылатын қағидаттарды белгілеу осы тараудың мақсаты болып табылады. Бұл қағидаттарды Тараптар саудаға жәрдемдесетіндей түрде қолданады, бұл ретте әрбір Тарап адамының өмірін немесе денсаулығын, жануарларын немесе өсімдіктерін қорғау деңгейін сақтайды.

32-БАП
Қағидаттар

1. Тараптар СФС шаралардың пропорционалдық, ашықтық, кемсітпеушілік және ғылыми негізделген қағидаттары негізінде әзірленуін және қолданылуын қамтамасыз етеді.
2. Бірдей немесе ұқсас жағдайлар басым болатын жағдайларда Тараптар өзінің СФС шаралары оның аумағы мен екінші Тараптың аумағы арасында еркін немесе жөнсіз кемсітушілік құралы болмауын қамтамасыз етеді. СФС шаралары сауданың жасырын шектеу түрін білдіретін осындай тәсілмен қолданылмайды.
3. Тараптар СФС шараларын, рәсімдерді немесе бақылауды, сондай-ақ ұқсас отандық өнімге қарағанда импорттық өнімге қатысты қолайлылығы кем болмайтын түрде жүзеге асыруын және ақпаратқа сұрау салуларды әрбір Тараптың тиісті органдарының жөнсіз кешіктірусіз қанағаттандыруын қамтамасыз етеді.

33-БАП
Импортқа қойылатын талаптар

1. Импорттаушы Тараптың импортына қойылатын талаптар, осы тараудың 35-бабы ескеріле отырып, экспорттаушы Тараптың бүкіл аумағына қолданылады. Егер импортқа қойылатын талаптар Санитариялық және фитосанитариялық шараларды қолдану жөніндегі ДСҰ-ның келісімімен (СФС жөніндегі келісім) көзделген қолданылатын халықаралық қағидаларға сәйкес жүргізілген, ғылыми негізделген тәуекелді бағалаумен бекітілмесе, сертификаттарда белгіленген импортқа қойылатын талаптар Кодекс Алиментариус Комиссиясының (Кодекс), Жануарлардың саулығы жөніндегі дүниежүзілік ұйымының (ЖСДҰ) және Өсімдіктер карантині мен оларды қорғау жөніндегі халықаралық конвенцияның (ӨКҚХК) қағидаттарына негізделеді.
2. Импортқа рұқсаттарда белгіленген талаптар осы баптың 1-тармағында көрсетілген сертификаттарда жазылған шарттарға қарағанда, неғұрлым қатаң санитариялық және ветеринариялық шарттарды қамтымайды.

34-БАП
Барабарлық

Экспорттаушы Тараптың сұрау салуы бойынша және импорттаушы Тараптың қанағаттанарлық бағасы болған жағдайларда, Тараптар тиісті халықаралық рәсімдерге сүйене отырып, тұтастай немесе секторға немесе сектордың бір бөлігіне қолданылатын жекелеген шараларға және/немесе шаралар тобына және/немесе жүйелерге қатысты барабарлықты мойындайды.

35-БАП
Жануарлар мен өсімдіктердің саулығына байланысты шаралар

1. Тараптар СФС жөніндегі келісімге және Кодекстің, ЖСДҰ және ӨКҚХК-ның тиісті стандарттарына, нұсқауларына немесе ұсынымдарына сәйкес зиянкестерден немесе аурулардан таза аймақтардың және зиянкестердің немесе аурулардың елеусіз таралу аймақтарының тұжырымдамасын таниды.
2. Зиянкестерден немесе аурулардан таза аймақтарды және зиянкестердің немесе аурулардың елеусіз таралу аймақтарын айқындау кезінде Тараптар географиялық жағдай, экожүйелер, эпидемиологиялық қадағалау және осындай аймақтардағы санитариялық немесе фитосанитариялық бақылаудың тиімділігі сияқты факторларды ескереді.

36-БАП
Сауда рәсімдерін оңайлату

1. Тараптар сауда рәсімдерін оңайлату құралдарын экспорттаушы Тараптың инспекциялау және сертификаттау жүйелерін импорттаушы Тараптың тануы негізінде әзірлейді және қолданады.
2. Сауда рәсімдерін оңайлатудың мұндай құралдары қолданыстағы заңнамаға сәйкес экспорттаушы Тарап аумағында әрбір тауар партиясын немесе әрбір экспорттаушы кәсіпорынды импорттаушы Тараптың инспекциялауын болғызбауға бағытталған. Олар экспорттаушы кәсіпорынның мақұлдауын және экспорттаушы Тарап берген кепілдіктер негізінде экспорттаушы Тараптың аумағындағы экспорттаушы кәсіпорындардың тізімдерін жасауды қамтуы мүмкін.

37-БАП
Инспекциялар мен аудиттер

Экспорттаушы Тараптың инспекциялау және сертификаттау жүйелерін бағалау үшін оның аумағында импорттаушы Тарап жүргізетін инспекциялар мен аудиттер тиісті халықаралық стандарттарға, нұсқаулар мен ұсынымдарға сәйкес жүзеге асырылады. Инспекциялар мен аудиттерге арналған шығыстарды аудиттер мен инспекцияларды жүргізетін Тарап көтереді.

38-БАП
Ақпарат алмасу және ынтымақтастық

1. Тараптар қолданыстағы СФС шаралары мен жануарларды қорғау жөніндегі шаралар туралы және оларды әзірлеу мен қолдану туралы талқылайды және ақпарат алмасады. Мұндай талқылаулар мен ақпарат алмасу кезінде тиісті жағдайларда, СФС жөніндегі келісім және Кодекстің, ЖСДҰ және ӨКҚХК-ның стандарттары, нұсқамалары немесе ұсынымдары назарға алынады.
2. Тараптар осы саладағы әлеуетті ұлғайту мақсатында ақпаратпен, сараптамалық білімдермен және тәжірибемен алмасу арқылы жануарлар мен өсімдіктерді қорғау жөнінде ынтымақтасуға келіседі. Мұндай ынтымақтастық Тараптың қажеттілігін қанағаттандыруға нақты бағытталған және әрбір Тарапқа екінші Тараптың құқықтық базасын сақтауға жәрдем көрсету мақсатында жүзеге асырылады.
3. Кез келген Тараптың сұрау салуы бойынша СФС-мен байланысты мәселелерді және осы тарауда қамтылатын басқа да шұғыл мәселелерді қарау үшін СФС мәселелері бойынша ұдайы диалог орнатады. Ынтымақтастық комитеті осындай диалогтарды өткізу қағидаларын қабылдай алады.
4. Тараптар осы тарауда қамтылатын мәселелер бойынша ақпарат алмасу үшін байланыс пункттерін тағайындайды және оларды ұдайы нақтылап отырады.

5-ТАРАУ
КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР САУДАСЫ ЖӘНЕ ҚҰРУ 1-БӨЛІМ
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 39-БАП
Мақсаты, қолданылу аясы және қамтылуы

1. Тараптар ДСҰ келісімі бойынша өздерінің тиісті міндеттемелерін тағы да растай отырып, көрсетілетін қызметтер саудасы және құру үшін өзара жағдайларды жақсарту мақсатында қажетті уағдаластықтарды орнатады.
2. Осы тарауда ештеңе де осы Бөлімнің 8-тарауы (Мемлекеттік сатып алу) ережелерінің нысанасы болып табылатын, мемлекеттік сатып алуға қатысты қандай да бір міндеттемені жүктеу ретінде түсіндірілмейді.
3. Осы тараудың ережелері Тараптар беретін субсидияларға қолданылмайды.
4. Осы Келісімнің ережелеріне сәйкес әрбір Тарап заңды мақсаттарға қол жеткізу үшін реттеу және жаңа реттеуді енгізу құқығын сақтайды.
5. Осы тарау Қазақстан Республикасының немесе Еуропалық Одақтың жұмыспен қамту нарығына қол жеткізуге ұмтылатын жеке тұлғаларға қатысты шараларға қолданылмайды және азаматтыққа, тұрақты тұрғылықты жерге немесе тұрақты негізде жұмыспен қамтуға қатысты шараларға қолданылмайды.
6. Осы тарауда ештеңе де Тараптарға жеке тұлғалардың өз аумағына кіруін немесе олардың онда уақытша болуын реттеуге арналған шараларды, оның ішінде өз шекараларының тұтастығын қорғау және жеке тұлғалардың өз шекаралары арқылы тәртіпке келтірілген жүріп-тұруын қамтамасыз ету үшін қажетті шараларды, мұндай шаралар осы тараудың¹ ережелеріне сәйкес кез келген Тарап алатын пайданы жоятындай немесе азайтатындай түрде қолданылмайтын жағдайларда, қолдануға кедергі келтірмейді.
7. Осы тарау дыбыстау-бейнелеу секторындағы көрсетілетін қызметтер саудасын және құруды қозғайтын, Тараптар белгілеген немесе сақтайтын шараларға қолданылмайды.
________________
¹Белгілі бір елдердің жеке тұлғаларына виза алуға қойылатын талаптар фактісінің өзі және басқа да елдердің жеке тұлғаларына қатысты осындай талаптардың болмауы осы Келісім бойынша пайданы жою немесе азайту ретінде қаралмайды.

40-БАП
Айқындамалар

Осы тараудың мақсаттары үшін:
(а) «шара» Тараптың заң, қаулы, қағидалар, рәсімдер, шешімдер, әкімшілік әрекеттер нысанындағы немесе кез келген басқа да нысандағы кез келген шарасын білдіреді;
(b) «Тарап белгілеген немесе қолдайтын шаралар»:
(і) Тараптың орталық, өңірлік немесе жергілікті үкіметтері немесе биліктері; және
(іі) Тараптың орталық, өңірлік немесе жергілікті үкіметтері немесе биліктері берген өкілеттіктерді жүзеге асыру кезінде Тараптың үкіметтік емес ұйымдары қолданатын шараларды білдіреді;
(с) «Қазақстан Республикасының жеке тұлғасы» немесе «Еуропалық Одақтың жеке тұлғасы» Қазақстан Республикасының немесе өз заңнамасына сәйкес Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттердің бірінің азаматын білдіреді;
(d) «заңды тұлға» кез келген корпорацияны, трестті, серіктестікті, бірлескен кәсіпорынды, жеке-дара меншікті немесе қауымдастықты қоса алғанда, пайда алу мақсатында немесе өзге де мақсатта қолданыстағы заңнамаға сәйкес тиісті түрде құрылған немесе өзге де түрде ұйымдастырылған және жеке немесе мемлекеттік меншіктегі, құқықтық мәртебесі бар кез келген мекемені білдіреді;
(е) «Тараптың заңды тұлғасы» тиісінше Қазақстан Республикасының немесе Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес құрылған және тиісінше Қазақстан Республикасының аумағында немесе Еуропалық Одақтың жұмыс істеуі туралы шарт қолданылатын аумақта өзінің заңды мекенжайы, орталық әкімшілігі немесе шаруашылық қызметтің негізгі орны бар Қазақстан Республикасының немесе Еуропалық Одақтың заңды тұлғасын білдіреді.
Егер тиісінше Қазақстан Республикасының немесе Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес құрылған заңды тұлғаның Қазақстан Республикасының аумағында немесе Еуропалық Одақтың жұмыс істеуі туралы шарт қолданылатын аумақта өзінің заңды мекенжайы немесе орталық әкімшілігі ғана болған жағдайда, егер ол тиісінше Қазақстан Республикасының аумағында немесе Еуропалық Одақтың жұмыс істеуі туралы шарт қолданылатын аумақта елеулі іскерлік операцияларды жүзеге асырмаса ғана, ол тиісінше Қазақстан Республикасының немесе Еуропалық Одақтың заңды тұлғасы ретінде қаралмайды;
(f) теңіз учаскесін пайдалана отырып, интермодальды көлік тасымалдары бойынша операцияларды қоса алғанда, (е) тармағына қарамастан, халықаралық теңіз көлігіне қатысты тиісінше Қазақстан Республикасынан немесе Еуропалық Одақтан тыс жерлерде құрылған және Қазақстан Республикасының немесе Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттің азаматтары бақылайтын кеме қатынасы компаниялары, егер олардың кемелері тиісті заңнамаға сәйкес Қазақстан Республикасында немесе Еуропалық Одаққа сол мүше мемлекетте тіркелген болса және Қазақстан Республикасының немесе Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттің туын көтеріп жүзсе, олар да осы тараудың ережелерін қолданады;
(g) «экономикалық интеграция туралы келісім» ДСҰ-ның Көрсетілетін қызметтер саудасы жөніндегі бас келісіміне (КҚСБК), атап айтқанда, КҚСБК-нің V және V бис баптарына сәйкес құруды қоса алғанда, көрсетілетін қызметтерді елеулі түрде ырықтандыратын келісімді және/немесе қызметтің осындай түрлеріне қатысты КҚСБК-нің V және V бис баптарының өлшемшарттарына mutatis mutandis сай келетін экономикалық қызметтің басқа да түрлеріндегі құруды елеулі түрде ырықтандыратын ережелері бар келісімді білдіреді;
(h) «экономикалық қызмет» мемлекеттік билік функцияларын орындау кезінде жүзеге асырылатын экономикалық қызметті қоспағанда, экономикалық сипаттағы қызметті қамтиды;
(і) «мемлекеттік билік функцияларын орындау кезінде жүзеге асырылатын экономикалық қызмет» коммерциялық емес негізде және бір немесе бірнеше экономикалық операторлармен бәсекелес емес жағдайларда жүзеге асырылатын қызметті білдіреді;
(j) «қызмет» экономикалық қызметті жүзеге асыруды және қолдауды білдіреді;
(k) заңды тұлғаның «еншілес компаниясы» сол Тараптың басқа заңды тұлғасының тиімді бақылауындағы заңды тұлғаны білдіреді¹;
(l) заңды тұлғаның «филиалы» заңды тұлға мәртебесі жоқ, қажет болған жағдайда, мұндай үшінші тараптар бас офисі шетелде орналасқан негізгі компаниямен заңды байланыс орната алатынын біле отырып, осы негізгі компаниямен тікелей істерді жүргізбей, негізгі компанияның бір тармағы болып табылатын осы бөлімшеде істерді жүргізе алатындай, үшінші тараптармен іскерлік қатынастарды жүзеге асыру үшін басқармасы бар және материалдық жарақтандырылған негізгі компанияның бір тармағы ретінде тұрақтылық белгісіне ие бөлімшені білдіреді;
(m) «құру», мыналарды:
(і) заңды тұлғаны құруды, иемденуді немесе қолдауды;² немесе
_______________
¹Заңды тұлға, егер екінші заңды тұлға оның директорларының көпшілігін тағайындау немесе өзге де түрде оның қызметін заңды түрде бағыттау өкілеттіктеріне ие болса, соңғысының бақылауында болады.
²Заңды тұлғаны «құру» және «иемдену» терминдері ұзақ мерзімді экономикалық қатынастар орнату және оны қолдау мақсатында заңды тұлғаның капиталына қатысуын қамту ретінде түсініледі.
(іі) экономикалық қызметті жүзеге асыру мақсатында Тараптың аумағында филиал немесе өкілдік¹ құруды немесе қолдауды қоса алғанда, кәсіпкерліктің немесе коммерциялық қатысудың кез келген түрін білдіреді;
(n) Тарап «инвесторы» мекемені құру арқылы экономикалық қызметті жүзеге асыруға ұмтылатын немесе жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғаны білдіреді;
(о) «көрсетілетін қызметтер» мемлекеттік билік функцияларын орындау кезінде берілетін көрсетілетін қызметтерді қоспағанда, кез келген сектордағы кез келген көрсетілетін қызметтерді² қамтиды;
(р) «мемлекеттік билік функцияларын орындау кезінде берілетін қызмет» комерциялық емес негізде және бір немесе бірнеше көрсетілетін қызметтерді берушілермен бәсекелес емес жағдайларда берілетін кез келген көрсетілетін қызметті білдіреді;
(q) «көрсетілетін қызметтерді беруші» көрсетілетін қызметтерді беретін кез келген жеке немесе заңды тұлғаны білдіреді;
(r) «көрсетілетін қызметтерді беру» көрсетілетін қызметтің өндірісін, бөлінуін, маркетингін, сатылуын және жеткізілуін қамтиды.
_______________
¹Екінші Тараптың заңды тұлғасының өкілдіктеріне Қазақстан Республикасының аумағында коммерциялық негізде экономикалық қызметті жүзеге асыруға рұқсат берілмейді. Еуропалық Одақ осы ретте қарымта әрекет ету құқығын өзіне қалдырады.
²Анығырақ болу үшін, осы тараудың мақсаты үшін ДСҰ-ның МТN.GNS/W/120 құжатында оның соңғы нұсқасында көрсетілген қызметтер көрсетілетін қызметтер деп есептеледі.

2-БӨЛІМ
ҚҰРУ ЖӘНЕ КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕРДІ ТРАНСШЕКАРАЛЫҚ БЕРУ 1-КІШІ БӨЛІМ
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ БАРЛЫҚ ТҮРЛЕРІ 41-БАП
Қолданылу және қамтылу саласы

1. Осы кіші бөлім Тараптардың экономикалық қызметтің барлық түрлеріндегі құруға және көрсетілетін қызметтердің трансшекаралық берілуіне қатысты болатын шараларына қолданылады.
2. Тараптар КҚСБК бойынша олардың міндеттемелерінен туындайтын өздерінің тиісті құқықтары мен міндеттемелерін растайды.
Айқынырақ болуы үшін, көрсетілетін қызметтерге қатысты, ескертпелерді және неғұрлым қолайлы режимнен алып қоюлар тізбелерін қоса алғанда, Тараптардың КҚСБК бойынша тиісті Ерекше міндеттемелер тізбелері¹ осы Келісімге енгізілген және оның бір бөлігі болып табылады және қолданылуға жатады.
__________________
¹Қазақстан Республикасы үшін сілтеме Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға қосылуы туралы хаттаманың Көрсетілетін қызметтер жөніндегі бөлімін қамтиды.

42-БАП
Құру үшін жағдайларды бірте-бірте жақсарту

1. Сауда құрамында отырыстарын өткізетін Ынтымақтастық комитеті Тараптарға осы Келісім тұрғысынан құруды одан әрі ырықтандыру жөнінде ұсынымдар береді.
2. Тараптар осы Келісімге қол қойылатын күннің алдындағы күнгі жағдаймен салыстырғанда құру үшін барынша шектейтін жағдайлар туғызатын кез келген шараларды қоданудан аулақ болуға ұмтылады.

43-БАП
Көрсетілетін қызметтерді трансшекаралық беру үшін
жағдайларды бірте-бірте жақсарту

1. Тараптар арасындағы көрсетілетін қызметтерді трансшекаралық беруді ырықтандырудың маңыздылығын Тараптар толықтай таниды.
2. Сауда құрамында отырыстарын өткізетін Ынтымақтастық комитеті Тараптарға осы Келісім тұрғысынан көрсетілетін қызметтерді трансшекаралық беруді одан әрі ырықтандыру жөнінде ұсынымдар береді.

2-КІШІ БӨЛІМ
КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР САЛАСЫН ҚОСПАҒАНДА, ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ 44-БАП
Қолданылу және қамтылу саласы

Осы кіші бөлім көрсетілетін қызметтер саласын қоспағанда, Тараптардың экономикалық қызметтің барлық түрлеріндегі құруды қозғайтын шараларына қолданылады.

45-БАП
Неғұрлым қолайлы режим

1. Әрбір Тарап екінші Тараптың заңды тұлғаларына кез келген үшінші елдің заңды тұлғаларына олардың құрылуына қатысты ұсынылатын режимнен қолайлылығы кем емес режимді ұсынады.
2. Әрбір Тарап екінші Тараптың заңды тұлғаларына бірінші Тараптың аумағында құрылған екінші Тараптың заңды тұлғаларының қызметіне қатысты ол кез келген үшінші елдің заңды тұлғаларына ұсынатын режимінен қолайлылығы кем емес режимді ұсынады.
3. ДСҰ мүшесінің Қазақстан Республикасында заңды тұлға нысанында құрылған заңды тұлғаларына жергілікті қамту талаптарына қатысты Қазақстан Республикасы беретін басымдық, жеңілдік, артықшылық немесе иммунитет Еуропалық Одақтың Қазақстан Республикасында заңды тұлға нысанында құрылған заңды тұлғаларына қатысты дереу және сөзсіз беріледі.
4. 1 және 2-тармақтарына сәйкес ұсынылатын режим, экономикалық интеграция туралы келісімдерге, еркін сауда туралы келісімдерге, қосарланған салық салуды болғызбау туралы келісімдерге және ең алдымен, салық салу мәселелерін реттейтін келісімдерге сәйкес Тарап ұсынған режимге қатысты қолданылмайды, сондай-ақ инвестор мен мемлекет арасындағы дауларды реттеу рәсімін қоса алғанда, 46-баптан туындайтын режимді қоспағанда, инвестицияларды қорғауға қолданылатын ретінде түсіндірілмейді.
5. 4-тармаққа қарамастан, стратегиялық ресурстар мен объектілерге қатысты, Қазақстан Республикасы Еуропалық Одақтың Қазақстан Республикасында заңды тұлға нысанында құрылған заңды тұлғаларының еншілес компанияларына кез келген үшінші елдің Қазақстан Республикасында заңды тұлға нысанында құрылған заңды тұлғаларының еншілес компанияларына осы Бөлім қолданыла бастаған күннен кейін ұсынылатын режимінен қолайлылығы кем режимді кез келген жағдайда ұсынбайды.

46-БАП
Ұлттық режим

Тараптардың I қосымшада көзделген алып қоюлары ескеріле отырып,
(а) Әрбір Тарап бірінші Тараптың аумағында құрылған екінші Тараптың заңды тұлғаларының еншілес компанияларына осы Тараптың меншікті заңды тұлғаларына ұсынылатын режимнен қолайлылығы кем емес режимді олардың қызметіне қатысты ұсынады;
(b) Қазақстан Республикасы Еуропалық Одақтың заңды тұлғаларына және филиалдарына тиісінше Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына және филиалдарына ұсынылатын режимінен қолайлылығы кем емес режимді, көрсетілетін қызметтер саласын қоспағанда, олардың құрылуына және экономикалық қызметіне қатысты ұсынады. Қазақстан Республикасы ұсынатын ұлттық режим Қазақстанның ДСҰ-ға қосылуы туралы Хаттаманың шарттарына нұқсан келтірмейді.

3-БӨЛІМ
ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ІСКЕРЛІК МАҚСАТТАРДА УАҚЫТША ҚАТЫСУЫ 47-БАП
Қамтылуы және айқындамалар

1. Осы бөлім 39-баптың 5 және 6-тармақтарына сәйкес құру мақсаты үшін келуші іскер адамдардың, ішкі корпоративтік ауысулардың және келісімшарт бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілердің Тараптардың аумағына келуіне және онда уақытша болуына қатысты шараларына қолданылады.
2. Осы бөлімнің мақсаттары үшін:
(а) «құру мақсаты үшін келуші іскер адамдар» екінші Тараптың аумағында мекемені құру үшін жауап беретін, Тараптың заңды тұлғасында басшы лауазымда жұмыс істейтін жеке тұлғаларды білдіреді. Олар көрсетілетін қызметтерді ұсынбайды немесе бермейді немесе құру мақсаты үшін талап етілетіндерден басқа, экономикалық қызметтің кез келген басқа түрлеріне қатыспайды. Олар қабылдауашы Тарапта орналасқан қаржы көзінен сыйақы алмайды;
(b) «ішкі корпоративтік ауысулар» Тараптың заңды тұлғасы жалдаған немесе кемінде бір жыл ішінде онда әріптестер болып табылатын¹ және екінші Тараптың аумағында Тараптың заңды тұлғасының еншілес компаниясы, филиалы немесе бас компаниясы болуы мүмкін мекемеге уақытша ауыстырылған жеке тұлғаларды білдіреді.
_________________
¹Айқынырақ болуы үшін, әріптестер нақ сол бір заңды тұлғаның бөлігі болып табылады.
Осы жеке тұлға осы бөлімнің мақсаттары үшін экономикалық қызметтің барлық түрлеріне қолданылатын КҚСБК бойынша Тараптар міндеттемелерінің тиісті тізбелерінде айқындалған санаттардың біреуіне тиесілі болуға тиіс;
(с) «келісімшарт бойынша көрсетілетін қызметтерді беруші» Тараптың заңды тұлғасы жалдаған жеке тұлғаны білдіреді, ол өздігінен жұмысқа орналастыру және персоналды жалдау бойынша көрсетілетін қызметтерді ұсыну агенттігі болып табылмайды және осындай агенттіктер арқылы өз қызметін жүзеге асырмайды және екінші Тараптың аумағында мекемесі жоқ және көрсетілетін қызметтерді беруге арналған келісімшартты орындау мақсатында уақытша негізде соңғы Тарапта оның қызметкерлерінің қатысуын талап ететін, сол Тарапта түпкі тұтынушымен бірге көрсетілетін қызметтерді¹ беруге адал келісімшарт жасасқан;
(d) «біліктілік» кәсіптік білім алуды табысты аяқтағаны туралы куәландыратын заңнамалық, нормативтік немесе әкімшілік ережелерге сәйкес тағайындалған орган берген дипломдарды, сертификаттарды және басқа да ресми біліктілік куәліктерін білдіреді.
_________________
¹Көрсетілетін қызметтерді беруге келісімшарт осы келісімшарт орындалатын Тараптың заңдарына, заңға тәуелді актілеріне және заңды талаптарына сәйкес келеді.

48-БАП
Ішкі корпоративтік ауысулар және құру мақсаты үшін келуші
іскер адамдар

1. Көрсетілетін қызмет саласына қатысты, Тараптар ішкі корпоративтік ауысуларға немесе құру мақсаты үшін келуші іскер адамдардың келуіне және уақытша болуына қатысты олардың КҚСБК бойынша міндеттемелерінен туындайтын тиісті міндеттемелерін тағы да растайды. Онда тізбеленген алып қоюлар қолданылуға жатады.²
2. Көрсетілетін қызметтер саласын қоспағанда, экономикалық қызметке қатысты және II қосымшада көрсетілген алып қою ескеріле отырып:
(а) әрбір Тарап екінші Тараптың аумағында тауарлар өндірісімен айналысатын инвесторларға 47-баптың 2-тармағының (b) тармақшасында айқындалған ішкі корпоративтік ауысуларды және 47-баптың 2-тармағының (а) тармақшасында айқындалған құру мақсаты үшін келуші іскер адамдарды ауыстыруға рұқсат етеді. Келу және уақытша болу ішкі корпоративтік ауысулар үшін үш жылға дейінгі кезеңге және құру мақсаты үшін келуші іскер адамдарға кез келген 12 айлық кезеңде тоқсан күнге рұқсат беріледі;
(b) бір де бір Тарап сандық квоталар немесе экономикалық орындылығына тест талап ету нысанында ішкі корпоративтік ауысулар немесе құру мақсаты үшін келуші іскер адамдар ретінде инвестор ауыстыра алатын жеке тұлғалардың жалпы саны бойынша шектеулер және кемсітушілік шектеулер сияқты айқындалатын шараларды сақтамайды немесе белгілемейді.
__________________
²Анығырақ болуы үшін, алып қоюлар ішкі корпоративтік ауысулар мен құру мақсаты үшін келуші іскер адамдар санаттарының айқындамаларындағы алып қоюды да қамтиды.

49-БАП
Келісімшарт бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілер

1. Қазақстан Республикасы Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттердің азаматтары болып табылатын жеке тұлғалардың қатысуы арқылы Еуропалық Одақтың заңды тұлғаларына өз аумағында көрсетілетін қызметтерді беруге мынадай шарттар сақталған кезде:
(а) Қазақстан Республикасына кіретін жеке тұлғалардың:
(і) университеттік дәрежесі немесе баламалы деңгейдегі білімді көрсететін жоғары техникалық біліктілігі; және
(іі) Қазақстан Республикасының заңына, заңға тәуелді актілеріне немесе талаптарына сәйкес тиісті секторда қызметті жүзеге асыру үшін талап етілетін кәсіби біліктіліктігі болса;
(b) Еуропалық Одақтың заңды тұлғасы төлейтін сыйақыны қоспағанда, Қазақстан Республикасында болған кезінде қызметтер көрсеткені үшін жеке тұлғалар сыйақы алмаса;
(с) Қазақстан Республикасына кіретін жеке тұлғалар Қазақстан Республикасына кіруге өтінім берілген күнге дейін кем дегенде бір жыл Еуропалық Одақтың заңды тұлғасында жұмыс істесе рұқсат етеді. Сонымен бірге, Қазақстан Республикасына кіруге өтінім берілген күні жеке тұлғалардың келісімшарт нысанасы болып табылатын қызмет секторында кем дегенде бес жыл кәсіби тәжірибесі бар болса;
(d) Қазақстан Республикасы экономикалық орындылығына тесті және Қазақстан Республикасының көрсетілетін қызметтер нарығына қол жеткізуге рұқсат алатын Еуропалық Одақтың келісімшарты бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілер үшін резервке қойылған, жұмыс істеуге арналған рұқсаттарды беруге жыл сайынғы квотаны қолдана алса рұқсат етеді. Қазақстан Республикасының қызмет көрсету нарығына кіретін, Еуропалық Одақтың келісімшарты бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілердің жалпы саны жылына 800 адамнан аспаса;
(е) Қазақстан Республикасы ДСҰ-ға кіргеннен кейін бес жылдық кезең өткен соң экономикалық орындылығына тест қолданылмаса¹ рұқсат етеді.
________________
¹Кіруді, болуды және жұмыс істеуді реттейтін барлық басқа да талаптар, заңдар және заңға тәуелді актілер қолданыла береді.
Қазақстан Республикасы экономикалық орындылығына тест¹ қолданатын кезең ішінде жеке тұлғалардың келісімшартты орындау тәртібімен Қазақстан Республикасына кіруі және онда уақытша болуы жиынтығында қайсысының қысқа болуына қарай кез келген 12 айлық кезеңде төрт айдан аспайтын мерзімді немесе келісімшарттың қолданыс мерзімін құраса рұқсат етеді. Қазақстан Республикасы ДСҰ-ға кіргеннен кейін бес жылдық кезең өткен соң, кіруі және уақытша болуы жиынтығында қайсысының қысқа болуына қарай кез келген 12 айлық кезеңде алты айдан аспайтын мерзімді немесе келісімшарттың қолданыс мерзімін құраса рұқсат етеді. Еуропалық Одақтың заңды тұлғалары өз қызметкерлерінің Қазақстан Республикасының аумағынан уақтылы шығуы үшін жауапты болса рұқсат етеді.
2. Қазақстан Республикасы, егер көрсетілетін қызметтерді беруге арналған келісімшарт мынадай шарттарға:
көрсетілетін қызметтерді беруге арналған келісімшарт:
(і) Еуропалық Одақтың заңды тұлғасы мен Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы болып табылатын түпкі тұтынушы арасында тікелей жасалса;
(іі) көрсетілетін қызметтерді беру үшін осы заңды тұлға қызметкерлерінің Қазақстан Республикасының аумағында уақытша қатысуын талап етсе; және
(ііі) Қазақстан Республикасының заңдарына, заңға тәуелді актілеріне және талаптарына сәйкес келсе, жеке тұлғалардың қатысуы арқылы Еуропалық Одақтың заңды тұлғаларына өз аумағына көрсетілетін қызметтерді беруге рұқсат етеді.
(b) көрсетілетін қызметтерді беруге арналған келісімшарт КҚСБК бойынша Қазақстан Республикасы міндеттемелерінің тізбесіне енгізілген және онда айқындалған қызметтің мынадай:
(і) заң қызметтері
(іі) бухгалтерлік қызметтер және шоттарды тексеру жөніндегі көрсетілетін қызметтер
(ііі) салық салу саласында көрсетілетін қызметтер
(іv) сәулет саласында көрсетілетін қызметтер
(v) инженерлік қызметтер
(vі) кешенді инженерлік қызметтер
(vіі) қала құрылысын және ландшафты жобалау жөнінде көрсетілетін қызметтер
(vііі) компьютерлік және оған байланысты көрсетілетін қызметтер
(ix) жарнама саласында көрсетілетін қызметтер
(x) нарықты зерттеу жөнінде көрсетілетін қызметтер
(xi) басқару саласында көрсетілетін консультациялық қызметтер
(xii) басқару саласында көрсетілетін консультациялық қызметпен байланысты көрсетілетін қызметтер
(xiii) техникалық сынақ және талдау жөнінде көрсетілетін қызметтер
(хіv) кен өндіруші өнеркәсібіне байланысты консультациялық қызметтер
(хv) аралас ғылыми және техникалық салаларда көрсетілетін консультациялық қызметтер
(хvі) жазбаша және ауызша аударма жөнінде көрсетілетін қызметтер
(хvіі) жабдықтарға, оның ішінде сатылымнан кейінгі қызмет көрсетуге арналған келісімшарт тұрғысында көлік жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу жөнінде көрсетілетін қызметтер
(хvііі) қоршаған ортаны қорғаумен байланысты көрсетілетін қызметтер секторларының бірінде жасалса;
(с) осы тармақтың ережелеріне сәйкес ұсынылатын қол жеткізу келісімшарт нысанасы болып табылатын көрсетілтін қызметтер жөніндегі қызметке ғана қатысты болса жеке тұлғалардың қатысуы арқылы Еуропалық Одақтың заңды тұлғаларына өз аумағында көрсетілетін қызметтерді беруге рұқсат етеді; ол Қазақстан Республикасының аумағында кәсіп атауын пайдалануға құқық бермейді.
________________
¹Анығырақ болуы үшін, Қазақстан Республикасы үшін «экономикалық орындылыққа арналған тест» дегеніміз шетелдік жұмыс күшін қабылдау кезінде ұлттық еңбек нарығы талаптары ескерілуге тиіс келісімшарт бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілерді тарту кезінде Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы пайдаланатын рәсімдерді білдіреді. Бұл шарттар, егер бұқаралық ақпарат құралдарында бос орындар туралы хабарландырулар жарияланғаннан кейін және құзыретті органның базасынан құзыретті тұлғаны іздегеннен кейін өтініш берушілердің бір де біреуі бос орындар туралы хабарландыруда сипатталған талаптарға сай келмейтін болса, орындалған деп есептеледі. Бұл рәсім бір айдан аспауға тиіс. Заңды тұлға осы рәсімнен кейін ғана келісімшарт бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілерді жалдау рәсімін аяқтай алады.
3. Еуропалық Одақ келісімшарт бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілердің кіруі мен уақытша болуына қатысты КҚСБК бойынша міндеттемелерден туындайтын өздерінің тиісті міндеттемелерін тағы да растайды. Онда тізбеленген алып қоюлар қолданылуға жатады¹.
__________________
¹Анығырақ болуы үшін, алып қоюлар санаттар айқындамаларындағы алып қоюды да қамтиды.

50-БАП
Неғұрлым қолайлы режим

1. Еуропалық Одақтың Қазақстан Республикасының келісімшарт бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілеріне ұсынатын режимі кез келген үшінші елдің келісімшарты бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілерге ұсынатын режимінен қолайлылығы кем емес болып табылады.
2. КҚСБК-нің V бабына сәйкес хабарланған немесе КҚСБК бойынша Еуропалық Одақтың неғұрлым қолайлы режимінен алып қоюлар тізбесінің қамтылуынан пайда алып, Еуропалық Одақтың үшінші тараппен жасасқан басқа келісімдері бойынша ұсынылған режим 1-тармақтың қолданылу аясынан алып тасталды. Еуропалық Одақ жасасқан, КҚСБК-нің VII бабына сәйкес өзара тану көзделетін, келісімдер негізінде нормативтық актілерді үйлестіруден туындайтын режим де 1-тармақтың қолданылу аясынан алып тасталды.
3. Егер Қазақстан Республикасы, ТМД елдерін және Қазақстан Республикасымен экономикалық интеграция туралы келісімдердің тараптары болып табылатын елдерді қоспағанда, ДСҰ-ның кез келген басқа мүшесінің келісімшарт бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілеріне осы Келісімде көзделген режимнен неғұрлым тиімді режим ұсынатын болса, онда осы режим Еуропалық Одақтың келісімшарт бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілеріне қолданылады. Қазақстан Республикасы жасасқан, КҚСБК-нің VII бабына сәйкес өзара тану көзделетін, келісімдер негізінде нормативтық актілерді үйлестіруден туындайтын режим де осы ережеден алып тасталды.

51-БАП
Жеке тұлғалардың іскерлік мақсаттарда уақытша қатысуы
үшін жағдайларды бірте-бірте жақсарту

Сауда құрамда отырыстарын өткізетін Ынтымақтастық комитеті Тараптарға жеке тұлғалардың іскерлік мақсаттарда уақытша қатысуын одан әрі ырықтандыру жөнінде ұсынымдар береді.

4-БӨЛІМ
ІШКІ РЕТТЕУ 52-БАП
Қолданылу аясы және қамтылуы

1. 53-бапта көзделген қағидалар Тараптардың:
(а) көрсетілетін қызметтерді трансшекаралық беруді;
(b) құруды;
(c) осы тараудың 3-бөліміне сәйкес екінші Тараптың аумағында жеке тұлғаның қатысуы арқылы көрсетілетін қызметтерді беруді қозғайтын лицензиялау және біліктілік рәсімдеріне байланысты шараларына қолданылады.
2. 53-бапта көзделген қағидалар осы тараудың қолданылу аясына жататын экономикалық қызметтің барлық түрлеріне қолданылады. Көрсетілетін қызметтерге қатысты, олар КҚСБК¹ бойынша тиісті Тараптың Ерекше міндеттемелері шегінде қолданылады. Егер шаралар КҚСБК-нің XVI және XVII баптарына сәйкес тізбелерге қосылуға жататын шектеулер болып саналатын жағдайда, осы қағидалар оларға қолданылмайды.
________________
¹Қазақстан Республикасы үшін сілтеме Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға қосылуы туралы хаттамасының Көрсетілетін қызметтер жөніндегі бөлімін қамтиды.

53-БАП
Лицензиялау және біліктілік

1. Әрбір Тарап талаптарға қойылатын сипатты және бағалайтын өлшемшарттарды ескере отырып, көрсетілетін қызметтерді беруге немесе құруға рұқсат алу үшін лицензиялау және біліктілік рәсімдерінің ақылға қонымды, түсінікті және саясаттың негізгі мақсаттарына сай болып табылатынын және олардың көрсетілетін қызметтерді беру немесе құру үшін шектеу болып табылмайтынын қамтамасыз етеді.
2. Егер өтінімдерге арналған нақты мерзімдері бар болса, өтініш берушіге өтінім беру үшін ақылға қонымды мерзім беріледі. Құзыретті орган өтінімді жөнсіз кешіктірмей өңдеуді бастайды. Мүмкін болған жағдайларда, өтінімдер, қағаз түріндегі өтінімдер сияқты түпнұсқалық шарттарымен электрондық форматта да қабылдануға тиіс.
3. Мүмкін болған жағдайларда, расталған көшірмелер түпнұсқа құжаттардың орнына қабылдануға тиіс.
4. Әрбір Тарап түпкілікті шешім қабылдауды қоса алғанда, өтінімді өңдеу оның заңнамасында белгіленген ақылға қонымды уақыт кезеңіңде немесе кез келген жағдайда жөнсіз кешіктірусіз жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді. Әрбір Тарап өтінімді өңдеу үшін қалыпты мерзімдерді белгілеуге ұмтылады. Әрбір Тарап берілген лицензияның немесе рұқсаттың оларда көрсетілген шарттарға сәйкес жөнсіз кешіктірілмей қолданысқа енгізілуін қамтамасыз етеді.
5. Әрбір Тарап лицензиялық алымдардың¹ құзыретті органдар жұмсаған шығыстар тұрғысынан негізді болып табылатынын және олардың көрсетілетін қызметтерді беруді немесе құруды шектемейтінін қамтамасыз етеді.
6. Егер құзыретті орган өтінімді толық емес деп есептесе немесе оған қосымша ақпарат қажет деп шешсе, онда ол ақылға қонымды уақыт кезеңіңде:
(а) өтініш берушіге хабарлайды,
(b) мүмкіндігіне қарай, талап етілетін ақпаратты айқындайды, және
(c) мүмкіндігіне қарай, кемшіліктерді түзетуге мүмкіндік береді.
7. Егер құзыретті орган өтінімді қабылдамаса, ол бұл туралы өтініш берушіге жөнсіз кешіктірусіз және мүмкіндігіне қарай, жазбаша нысанда хабарлайды. Құзыретті орган сұрау салу бойынша өтініш берушіге өтінімді қабылдамау себептері туралы және мүмкіндігіне қарай кез келген кемшіліктер туралы хабарлауға тиіс. Ол өтініш берушіге тиісті заңнамаға сәйкес шешімге шағымдану рәсімдері туралы хабарлауға тиіс. Құзыретті орган тиісті орган лицензиялар немесе біліктілік айқындамаларының санын шектейтін жағдайларды қоспағанда, өтініш берушіге тиісті органның белгілеген рәсімдеріне сәйкес жаңа өтінім беруге рұқсат беруге тиіс.
8. Әрбір Тарап құзыретті орган лицензиялау немесе рұқсат беру процесі барысында қолданатын рәсімдердің және оның шешімдерінің барлық өтініш берушілерге қатысты бейтарап болуын қамтамасыз етеді. Құзыретті орган өз шешімдерін тәуелсіз түрде қабылдауға және лицензия немесе рұқсат талап етілетін кез келген көрсетілетін қызметтерді берушіге немесе инвесторға есеп бермеуге тиіс.
________________
¹Лицензиялық алымдар табиғи ресурстарды пайдаланғаны үшін алымдар, аукциондар, тендерлер немесе концессиялар ұсынудың басқа да кемсітпейтін тәсілдерін өткізу үшін төлемдерді, сондай-ақ, әмбебап қызметтер көрсеткені үшін міндетті жарналарды қамтымайды.

5-БӨЛІМ
ЖЕКЕ СЕКТОРЛАР БОЙЫНША ЕРЕЖЕЛЕР 54-БАП
Халықаралық теңіз көлігі

1. Осы бап халықаралық теңіз көлігінің көрсетілетін қызметтерін ырықтандыру жөніндегі қағидаттарды белгілейді. Осы бап КҚСБК бойынша әрбір Тараптың міндеттемелерінен туындайтын құқықтарға және міндеттемелерге нұқсан келтірмейді.
2. Осы баптың мақсаттары үшін «халықаралық теңіз көлігі» бірыңғай көлік құжаты бойынша және осы мақсатқа сәйкес халықаралық теңіз көлігінің көрсетілетін қызметтерді берушілердің көліктің басқа түрлерін берушілермен тікелей келісімшарт жасасу құқығын қамтитын, көліктің бірнеше түрін пайдалана отырып, оның ішінде теңіз учаскесі арқылы жүктерді тасымалдауды білдіретін «есіктен есікке дейін» тасымалдауды және мультимодальды көлік тасымалдауын қамтиды.
3. 4-тармақта аталған және кеме қатынасы агенттіктері халықаралық теңіз көлігіне қатысты қызметтер көрсету үшін жүзеге асыратын қызмет түрлеріне қатысты әрбір Тарап екінші Тараптың заңды тұлғаларына құру және қызмет шарттарына сәйкес қайсысы жақсы болуына қарай, өздерінің меншікті еншілес компанияларына немесе филиалдарына немесе кез келген үшінші елдің филиалдарына немесе еншілес компанияларына берілетіннен қолайлылығы кем емес жағдайда еншілес компанияларды немесе филиалдарды өз аумағында құруға рұқсат етеді.
Осы тармақ Қазақстан Республикасының немесе Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттің ұлттық туын көтеріп жүзетін кемелерді пайдалану мақсатында құруға қолданылмайды.
4. Осындай қызмет түрлері мыналарды қамтиды, бірақ онымен шектелмейді:
(а) көрсетілетін қызметтерді берушілердің өздерінің немесе көрсетілетін қызметтерді сатушы тұрақты іскерлік келісімдер жасасқан көрсетілетін қызметтерді берушінің осы көрсетілетін қызметтерді беруіне немесе ұсынуына қарай, баға ұсыныстарынан бастап шотты беруге дейін клиенттермен тікелей байланыс арқылы жүзеге асырылатын теңіз көлігі қызметтерінің және оған байланысты көрсетілетін қызметтердің маркетингі мен саудасы;
(b) интермодальды көрсетілетін қызметті беру үшін қажетті кез келген ішкі көлік көрсететін көлік қызметтерін қоса алғанда, өз атынан немесе өз клиенттерінің атынан кез келген көлік қызметін және оған байланысты көрсетілетін қызметтерді сатып алу және пайдалану (және өз клиенттеріне қайта сату);
(с) көліктік құжаттарына, кедендік құжаттарға жататын немесе тасымалданатын жүктердің шығарылған жері мен сипатына қатысты, басқа құжаттарға құжаттама әзірлеу;
(d) компьютерлендірілген ақпараттық жүйелерді және деректермен электрондық алмасуды (телекоммуникацияға қатысты кез келген кемсітпейтін шектеулерді сақтау кезінде) қоса алғанда, іскерлік ақпаратты кез келген құралдармен ұсыну;
(е) компания капиталына қатысуды және жергілікті жерде іріктелген персоналды тағайындауды (немесе осы Келісімнің тиісті ережелерін сақтау кезінде шетелдік персоналды тағайындау) қоса алғанда, басқа кеме қатынасы агенттіктерімен, жергілікті жерде құрылған кеме қатынасы агенттігімен кез келген іскерлік шарттарды жасасу;
(f) қажет болған жағдайда, кеменің кіруін немесе жүкті қабылдауды ұйымдастыру кезінде, өзгелерімен қатар, заңды тұлға атынан әрекет ету.
5. Халықаралық теңіз көлігі саласында көрсетілетін қызметтердің Тараптар арасында трансшекаралық берілуін ырықтандырудың қолданыстағы деңгейін назарға ала отырып:
(а) Тараптар халықаралық нарықтарға және мәмілелерге коммерциялық және кемсітпейтін негізде шектеусіз қол жеткізу қағидаттарын тиімді қолданады;
(b) әрбір Тарап екінші Тараптың көрсетілетін қызметтерді берушілері пайдаланатын кемелерге, өзгелерімен қатар, порттарға қол жеткізуге, порттардың инфрақұрылымын және көрсетілетін қызметтерді пайдалануға, теңізде қосалқы көрсетілетін қызметтерді пайдалануға, сондай-ақ олармен байланысты алымдарға, төлемдерге, кедендік қызмет көрсетуге және айлақтар ұсынуға және тиеу мен түсіру жабдықтарын ұсынуға қатысты қайсысының жақсы болуына қарай, өзінің меншікті кемелеріне немесе кез келген үшінші елдің кемелеріне ұсынылатын режимнен қолайлылығы кем емес режимді ұсынады.
6. 5-тармақта белгіленген қағидаттарды қолдану кезінде, Тараптар:
(а) осы Келісім күшіне енген кезден бастап Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одаққа мүше кез келген мемлекет арасындағы екіжақты келісімдердің жүк партияларын бөлу туралы ешқандай ережелерін қолданбайды;
(b) осы Келісімнің сол немесе өзге Тарапының желілік кеме қатынасы компанияларының тиісті үшінші елге немесе үшінші елден қатынауының шынайы мүмкіндігі болмайтындай өзге жағдайлардан басқа, үшінші елдермен келешекте жасалатын екіжақты келісімдерге жүк партияларын бөлу туралы ережелерді енгізбейді;
(с) үймелі және құймалы жүктер саудасына қатысты келешекте жасалатын екіжақты келісімдерде жүк партияларын бөлу туралы уағдаластыққа тыйым салады;
(d) осы Келісім күшіне енгеннен кейін жасырын шектеуді білдіруі немесе халықаралық теңіз көлігі саласында көрсетілетін қызметтердің еркін ұсынылуына кемсітушілік ықпалы болуы мүмкін кез келген біржақты шаралардың және әкімшілік, техникалық және басқа да кедергілердің күшін жояды және оларды енгізуден бас тартады.
7. Халықаралық теңіз көлігі саласында көрсетілетін қызметтерді ұсынатын Еуропалық Одақтың жеке және заңды тұлғалары Қазақстан Республикасының ішкі суларында халықаралық «теңіз-өзен» және керісінше қызметтерді еркін ұсынады.
8. Тараптар екінші Тараптың халықаралық теңіз көлігі көрсетілетін қызметтерді берушілерге ақылға қонымды және кемсітпейтін шарттар негізінде портта мынадай қызметтерді: лоцмандық алып өткізу, тіркеп сүйреу, азық-түлікпен жабдықтау, отынмен және сумен жабдықтау, қоқыс жинау және балластық суларды кәдеге жарату, порт капитаны көрсететін қызметтер, навигациялық көмек, байланысты, сумен және электрмен жабдықтауды қоса алғанда, кеме қызметі үшін қажетті жағалау пайдалану қызметтері, авариялық жөндеу, зәкірге қою, айлақ және айлақ қызметтерін ұсынады.
9. Егер Қазақстан Республикасы, Каспий теңізі жағалауы мемлекеттері мен ТМД елдерін қоспағанда, ДСҰ-ның кез келген басқа мүшесіне теңіз тасымалдары үшін неғұрлым қолайлы режим ұсынатын болса, онда мұндай жағдайлар Еуропалық Одақтың жеке және заңды тұлғаларына да қолданылады.

54-БИС-БАП
Автомобиль, теміржол, ішкі су жолдары арқылы тасымалдар және әуе тасымалдары

Тараптар арасында олардың өзара коммерциялық қажеттіктерге сай келетін, тасымалдарды үйлестірілген дамытуды қамтамасыз ету мақсатында автомобиль, теміржол тасымалдары мен ішкі су жолдары арқылы тасымалдар және, егер бұл қолданылатын болса, әуе тасымалдары нарықтарына өзара қол жеткізу шарттары осы Келісім күшіне енгеннен кейін Тараптар арасында жасалған ықтимал нақты келісімдерде ескертілуі мүмкін.

6-БӨЛІМ
ЕРЕКШЕЛІКТЕР 55-БАП
Жалпы ерекшеліктер

1. Қызметті немесе трансшекаралық беруге арналған көрсетілетін қызметтерді қоса алғанда, құру үшін ұқсас жағдайлар немесе жасырын шектеу басым елдер арасында қисынсыз немесе жөнсіз кемсітушілік құралын жасайтын тәсілмен мұндай шаралар қолданылмайды деген талап сақталған кезде осы тарауда ештеңе де:
(а) қоғамдық қауіпсіздікті немесе қоғамдық моральды қорғау үшін немесе қоғамдық тәртіпті¹ сақтау үшін қажет;
_________________
¹Қоғамдық тәртіпті сақтау тұрғысындағы ерекшеліктер қоғамның негізгі мүдделерінің біріне қатысты шынайы және жеткілікті елеулі қауіп төнген жағдайда ғана қолданылуы мүмкін.
(b) адамдардың өмірін немесе денсаулығын, жануарларды немесе өсімдіктерді қорғау үшін қажет;
(с) егер мұндай шаралар ішкі инвесторларға немесе көрсетілетін қызметтерді ішкі берулерге немесе тұтынуға қатысты шектеулермен қатар қолданылатын болса, сарқылып бара жатқан табиғи ресурстарды сақтауға байланысты;
(d) көркем, тарихи немесе археологиялық құндылықтарды білдіретін ұлттық қазыналарды қорғау үшін қажет;
(е) - мыналарға:
(i) адастыруға әкеп соғатын және жосықсыз практиканың алдын алуға немесе келісімшарттарды сақтамаудың салдарын еңсеруге;
(ii) дербес деректерді өңдеу мен тарату кезінде жекелеген адамдардың жеке өміріне араласудан қорғауға және жеке өмірі мен шоттары туралы мәліметтердің құпиялығын қорғауға;
(iii) қауіпсіздікке қатыстыларын қоса алғанда, осы Бөлімге қайшы келмейтін заңдардың немесе нормативтік құқықтық актілердің сақталуы үшін қажет;
(f) режимдегі өзгешілік екінші Тараптың¹ экономикалық қызметіне, инвесторларға немесе көрсетілетін қызметтерді берушілерге қатысты тиімді немесе әділ тікелей салық салуды немесе оларды алуды қамтамасыз етуге бағытталған жағдайда, 46-баппен үйлеспейтін шараларды кез келген Тараптың қабылдауына немесе қолдануына кедергі келтіру ретінде түсіндірілмейді.
2. Осы тарау Тараптарды әлеуметтік қамсыздандырудың тиісті жүйелеріне немесе тіптен кейде мемлекеттік билік функцияларын орындауға байланысты әрбір Тараптың аумағындағы қызметке қолданылмайды.
___________________
¹Тікелей салық салуды немесе оларды алуды тиімді немесе әділ қамтамасыз етуге бағытталатын шаралар өздерінің салық салу жүйесіне сәйкес Тарап қабылдайтын мынадай шараларды қамтиды:
(i) осы Тараптың аумағында болатын немесе орналасқан салық салу объектілеріне қатысты бейрезиденттердің салықтық міндеттемелері айқындалатын фактіні назарға ала отырып, резидент болып табылмайтын инвесторлар мен көрсетілетін қызметтерді берушілерге қолданылады;
(іі) осы Тараптың аумағындағы салық салуды немесе салықтарды алуды қамтамасыз ету үшін бейрезиденттерге қолданылады;
(ііі) сақтау бойынша шараларды қоса алғанда, салық салуды болғызбаудың немесе салықтарды төлеуден жалтарудың алдын алу үшін бейрезиденттерге немесе резиденттерге қолданылады;
(іv) осы Тараптың аумағындағы көздерден осындай тұтынушыларға салық салуды немесе салықтар алуды қамтамасыз ету үшін екінші Тараптың аумағына немесе оның аумағынан берілетін қызметтерді тұтынушыларға қолданылады;
(v) бүкіл әлемде пайдаланылатын, салық салу баптары бойынша салық салынуға жататын инвесторлар мен көрсетілетін қызметтерді берушілер арасындағы және басқа инвесторлар мен көрсетілетін қызметтерді берушілерден айырмашылықты олардың салық базасының әртүрлі сипатын тани отырып, жүргізеді; немесе
(vі) резиденттер болып табылатын тұлғалардың немесе филиалдардың немесе осы Тараптың салықтық базасын қорғау мақсатында нақ сол бір тұлғаның өзара байланысты тұлғаларының немесе филиалдарының арасындағы кірісін, табысын, пайдасын, шығынын, шегерімін немесе кредит беруін айқындайды, таратып бөледі немесе бөледі.
(f)-тармағындағы немесе осы сілтемедегі салық терминдері немесе ұғымдары салық айқындамалары мен ұғымдарына немесе шара қолданылатын Тараптың ұлттық заңнамасы бойынша баламалы немесе ұқсас айқындамалары мен ұғымдарына сәйкес айқындалады.

7-БӨЛІМ
ИНВЕСТИЦИЯЛАР 56-БАП
Шолу және консультациялар

Инвестициялар үшін кез келген тосқауылдарды анықтау мақсатында Тараптар осы Бөлім қолданыла бастаған күннен кейін үш жылдан кешіктірмей инвестициялық құқықтық базаға шолуды бірлесіп жүзеге асырады. Осы шолу негізінде осы Келісімді толықтыру мақсатында, оның ішінде инвестицияларды қорғаудың жалпы қағидаттарына қатысты мұндай тосқауылдарды жою үшін олар келіссөздерді бастау мүмкіндігін қарайды.

6-ТАРАУ
КАПИТАЛ ҚОЗҒАЛЫСЫ ЖӘНЕ ТӨЛЕМДЕР 57-БАП
Ағымдағы шот

1. Тараптар еркін айырбасталатын валютада және қолданылуына қарай, Халықаралық валюта қоры келісімінің Баптарына сәйкес Тараптар арасындағы төлем теңгерімінің ағымдағы шотына кез келген төлемдер мен аударымдарды жасауға рұқсат береді.

58-БАП
Капитал қозғалысы

1. Төлем теңгерімінің капитал және қаржы шоты бойынша операцияларға қатысты және осы Келісімнің басқа ережелеріне нұқсан келтірмей, Тараптар қабылдаушы тараптың заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын тікелей инвестицияларға, 5-тарауда (Көрсетілетін қызметтер саудасы және құру) қамтылатын экономикалық қызметке және осындай инвестицияланған капиталды жою мен репатриациялауға және одан алынған кез келген пайдаға байланысты капиталдың еркін қозғалысына қатысты шектеулерді белгілемеуге міндеттенеді.
2. 1-тармақта қамтылмайтын төлем теңгерімінің капитал және қаржы шоты бойынша операцияларға қатысты және осы Келісімнің басқа да ережелеріне нұқсан келтірмей, әрбір Тарап өз заңнамасына сәйкес, өзгелерімен қатар:
(а) Тарап резиденті қатысатын көрсетілетін қызметтерді қоса алғанда, коммерциялық мәмілелерге байланысты кредиттермен;
(b) қаржылық қарыздармен және кредиттермен; немесе
(c) ұзақ мерзімді экономикалық байланыстарды орнату немесе сақтау ниетінсіз заңды тұлғадағы капиталға қатысуымен байланысты капиталдың еркін қозғалысын қамтамасыз етеді.
3. Тараптар осы Келісімнің басқа да ережелеріне нұқсан келтірмей, Тараптар резиденттері арасындағы капитал қозғалысына қандай да бір жаңа шектеулерді енгізбейді және қолданыстағы уағдаластықтарды онша шектемейді.
4. Тараптар өз арасындағы капитал қозғалысын одан әрі жеңілдету мақсатында консультациялар өткізуі мүмкін.

59-БАП
Ерекшеліктер

Мұндай шаралар капитал қозғалысы үшін ұқсас жағдайлар немесе жасырын шектеу басым елдер арасында қисынсыз немесе жөнсіз кемсітушілік құралын жасайтын тәсілмен қолданылмайды деген талап сақталған кезде осы тарауда ештеңе де:
(а) қоғамдық қауіпсіздікті және қоғамдық моральді қорғау үшін немесе қоғамдық тәртіпті сақтау үшін қажет;
(b) мыналармен:
(і) криминалдық немесе қылмыстық құқық бұзушылықтарды, адастыруға және жосықсыз практикаға әкеп соғатын алдын алуға немесе келісімшарттарды сақтамаудың салдарын (банкроттық, дәрменсіздік және кредиторлардың құқықтарын қорғау) еңсерумен;
(іі) Тараптың қаржылық жүйесінің тұтастығын және тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін белгіленген немесе сақталатын шаралармен;
(ііі) бағалы қағаздар, опциондар, фьючерстер немесе өзге де туынды қаржылық құралдар шығарумен, оның саудасымен немесе олармен жасалатын операциялармен;
(іv) құқық қорғау органдарына немесе қаржылық реттеу органдарына жәрдем көрсету қажет болған жағдайда, қаржылық есептілікпен немесе ақшалай аударымдардың есебімен; немесе
(v) сот немесе әкімшілік процестер қорытындылары бойынша қаулылардың немесе сот шешімдердің орындалуын қамтамасыз етумен байланыстыларын қоса алғанда, осы Бөлімнің ережелеріне қайшы келмейтін заңдардың немесе нормативтік құқықтық актілердің сақталуы үшін қажет шараларды кез келген Тараптың қабылдауына немесе қолдануына кедергі келтіру ретінде түсіндірілмейді.

60-БАП
Капитал қозғалысына, төлемдерге немесе аударымдарға қатысты
уақытша қорғау шаралары

Қазақстан Республикасы жағдайында ақша-кредиттік саясатты және айырбас бағамы саласындағы саясатты іске асыру үшін немесе Еуропалық Одақ жағдайында экономикалық және валюталық одақтың қызметі үшін елеулі қиындықтар болған немесе оларға қатысты қауіп-қатерлер болған ерекше жағдайларда, мүдделі Тарап аса қажет болған жағдайда капитал қозғалысына, төлемдерге немесе аударымдарға қатысты аса қажетті қорғау шараларын бір жылдан аспайтын мерзімге қабылдауы мүмкін. Мұндай шараларды сақтайтын немесе белгілейтін Тарап екінші Тарапты кідіртпей хабардар етеді және олардың күшін жоюдың кестесін мүмкіндігінше қысқа мерзімде ұсынады.

7-ТАРАУ
ЗИЯТКЕРЛІК МЕНШІК 61-БАП
Мақсаттар

Осы тараудың мақсаттары:
(а) Тараптар арасындағы инновациялық және шығармашылық өнімдерді өндіруге және коммерцияландыруға жәрдемдесу; және
(b) зияткерлік меншік құқықтарын сақтау мен қорғаудың тиісті және тиімді деңгейіне қол жеткізу болып табылады.

1-БӨЛІМ
ҚАҒИДАТТАР 62-БАП
Міндеттемелердің мәні мен қолданылу аясы

1. Тараптар ДСҰ-ның Зияткерлік меншік құқықтарының сауда аспектілері жөніндегі келісімін (ЗМҚСА келісімі) қоса алғанда, өздері қатысушысы болып табылатын зияткерлік меншікке қатысты халықаралық шарттарды барабар әрі тиімді түрде орындауды қамтамасыз етуге өз міндеттемесін растайды. Осы тараудың ережелері Тараптар арасындағы құқықтар мен міндеттемелерді ЗМҚСА келісіміне және зияткерлік меншік саласындағы басқа да халықаралық шарттар бойынша толықтырады және нақтылайды.
2. Осы Келісімнің мақсаттары үшін «зияткерлік меншік» термині, өзгелерімен қатар, 65-96-баптарда аталған зияткерлік меншіктің барлық санаттарына жатады.
3. Зияткерлік меншікті қорғау қайта қаралған және өзгерілген, 1883 жылғы Өнеркәсіптік меншікті қорғау жөніндегі Париж конвенциясының (Париж конвенциясы) 10-бис бабында көзделгендей жосықсыз бәсекелестіктен қорғауды қамтиды.
4. Осы тарау зияткерлік меншік құқықтарын сақтау және қорғау үшін неғұрлым жоғары стандарттарды көздейтін өз заңнамасының ережелерін, егер олар осы тараудың ережелеріне қайшы келмеген жағдайда, Тараптардың қолдануына кедергі келтірмейді.

63-бап
Технологияларды беру

1. Тараптар технологияларды беруді қозғайтын зияткерлік меншікті сақтау мен қорғау бойынша өз заңнамасы және халықаралық тәжірибе туралы пікірлерімен және ақпаратпен алмасуға келіседі. Бұл, атап айтқанда, ақпараттық ағымдарға жәрдемдесу, іскерлік әріптестікті дамыту және ерікті лицензиялық және қосалқы мердігерлік шарттарды жасасу бойынша шаралармен алмасуды қамтиды. Басты назар қабылдаушы елдерде технологияларды беру үшін тиісті қолайлы орта жасау үшін қажетті жағдайға, оның ішінде тиісті құқықтық базаны қамтамасыз ету және адам капиталын дамыту сияқты мәселелерге бөлінеді.
2. Технологияларды беруге қатысты шараларды қолдану кезінде зияткерлік меншік құқықтары иелерінің заңды мүдделері қорғалуға тиіс.

64-БАП
Құқықтардың түгесілуі

Әрбір Тарап өзінің ұлттық заңнамасына сәйкес авторлық құқыққа және сабақтас құқықтарға, өнеркәсіптік үлгілер мен тауар таңбаларына қатысты зияткерлік меншік құқықтарының ұлттық немесе өңірлік¹ түгесілу қағидатын пайдаланады.
________________
¹«Өңірлік» термині тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің еркін қозғалысын қамтамасыз ететін ішкі нарықты құратын өңірлік экономикалық интеграциялық ұйымдарға қатысты.

2-БӨЛІМ
ЗИЯТКЕРЛІК МЕНШІК ҚҰҚЫҚТАРЫНЫҢ СТАНДАРТТАРЫ АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ
ЖӘНЕ САБАҚТАС ҚҰҚЫҚТАР 65-БАП
Ұсынылатын қорғау

Әрбір Тарап мына халықаралық шарттарда белгіленген құқықтар мен міндеттемелерді сақтайды:
(а) Әдеби және көркем туындыларды қорғау жөніндегі Берн конвенциясы (Берн конвенциясы);
(b) Орындаушылардың, фонограмма жасаушылардың және хабар тарату ұйымдарының құқықтарын қорғау туралы халықаралық конвенция (Рим конвенциясы);
(с) Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымының (ДЗМҰ) авторлық құқық жөніндегі шарты;
(d) ДЗМҰ-ның орындаушылықтар және фонограммалар жөніндегі шарты;
(е) ЗМҚСА Келісімі.

66-БАП
Авторлар

Әрбір Тарап авторларға қатысты:
(а) олардың туындыларын кез келген тәсілмен және кез келген нысанда, тікелей немесе жанама, уақытша немесе тұрақты, толық немесе ішінара қайта шығаруға;
(b) туындылардың түпнұсқаларын немесе көшірмелерін сату арқылы немесе өзге тәсілмен кез келген нысанда олардың таратуға;
(c) жұртшылық өкілдері өздерінің қалауы бойынша кез келген жерден және кез келген уақытта қол жеткізуді жүзеге асыра алатындай түрде жалпы жұрттың назарына жеткізуді қоса алғанда, желілер арқылы немесе сымсыз байланыс құралдары арқылы жалпы жұрттың назарына олардың туындыларын кез келген хабарлауға рұқсат беруге немесе тыйым салуға айрықша құқық береді.

67-БАП
Орындаушылар

Әрбір Тарап орындаушыларға қатысты:
(а) олардың орындаушылықтарын жазуға¹;
(b) олардың орындаушылықтарының жазбаларын кез келген тәсілмен және кез келген нысанда, тікелей немесе жанама, уақытша немесе тұрақты, толық немесе ішінара қайта шығаруға;
(c) олардың орындаушылықтарының жазбаларын сату арқылы немесе өзге түрде таратуға;
(d) жұртшылық өкілдері өздерінің қалауы бойынша кез келген жерден және кез келген уақытта қол жеткізуді жүзеге асыра алатындай түрде желілер арқылы немесе сымсыз байланыс құралдары арқылы, олардың жазбаларын жалпы жұрттың назарына жеткізуге;
(е) орындаушылық өздігінен трансляция болып табылатын немесе жазба негізінде жүзеге асырылатын жағдайларды қоспағанда, олардың орындаушылықтарының сымсыз трансляциялануына немесе жалпы жұрттың назарына хабарлауға рұқсат ететін немесе тыйым салатын айрықша құқық береді.
________________
¹Осы тараудың мақсаты үшін «жазба» дыбыстарды не олардың бейнелерін тиісті құрылғының көмегімен қабылдауды, қайта жасауды немесе хабарлауды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін, жаңғырта басуды білдіреді.

68-БАП
Фонограмма жасаушылар

Әрбір Тарап фонограмма жасаушыларға қатысты:
(а) олардың фонограммаларын кез келген тәсілмен және кез келген нысанда, тікелей немесе жанама, уақытша немесе тұрақты, толық немесе ішінара қайта шығаруға;
(b) олардың фонограммаларын сату арқылы немесе өзге түрде, оның ішінде көшірмелерін таратуға;
(с) жұртшылық өкілдері өздерінің қалауы бойынша кез келген жерден және кез келген уақытта қол жеткізуді жүзеге асыра алатындай түрде желілер арқылы немесе сымсыз байланыс құралдары арқылы жалпы жұрттың назарына олардың өз фонограммаларын жеткізуге рұқсат ететін немесе тыйым салатын айрықша құқық береді.

69-БАП
Хабар тарату ұйымдары

Әрбір Тарап хабар тарату ұйымдарға қатысты:
(а) олардың хабарларын жазуға;
(b) олардың хабарларының жазбаларын қайта шығаруға;
(с) жұртшылық өкілдері өздерінің қалауы бойынша кез келген жерден және кез келген уақытта қол жеткізуді жүзеге асыра алатындай, желілер арқылы немесе сымсыз байланыс құралдары арқылы жалпы жұрттың назарына олардың хабарларының жазбаларын жеткізуге; және
(d) сымсыз байланыс құралдары арқылы олардың хабарларын ретрансляциялауға, сондай-ақ егер осындай хабарлау жалпы жұрт үшін кіру ақысын төлеп қол жеткізетін орындарда жүзеге асырылса, олардың хабарларын жалпы жұрттың назарына хабарлауға рұқсат ететін немесе тыйым салатын айрықша құқық береді.

70-БАП
Эфирге беру және жұртшылыққа хабарлау

Әрбір Тарап, егер фонограмма коммерциялық мақсатта жарияланса немесе осындай фонограмманы қайта шығару жалпы жұрттың назарына сымсыз байланыс құралдары арқылы эфирге беру немесе кез келген тәсілмен хабарлау үшін пайдаланылатын болса, пайдаланушы біржолғы әділ сыйақы төлеуге кепілдік беретін және осындай сыйақыны тиісті орындаушылар мен фонограмма жасаушылар арасында бөлуді қамтамасыз ететін құқық береді. Әрбір Тарап орындаушылар мен фонограмма жасаушылар арасында келісім болмаған кезде олардың арасында осындай сыйақыны бөлу шарттарын айқындай алады.

71-БАП
Қорғау мерзімі

1. Әдеби немесе көркем туынды авторының құқықтары Берн конвенциясы 2-бабының мағынасы бойынша автордың өмірі бойына және ол қайтыс болғаннан кейін кемінде 70 жыл қолданыста болады.
2. Тең авторлықпен жасалған туынды жағдайында, 1-тармақта көрсетілген мерзім авторлардың соңғысының қайтыс болған күннен бастап есептеледі.
3. Орындаушылардың құқығы орындау күннен кейін кемінде 50 жыл өткен соң аяқталады. Алайда, егер орындаушылықтың жазбасы осы кезең ішінде заңды түрде жарияланса немесе жалпы жұрттың назарына заңды түрде хабарланса, оған қатысты құқық осындай алғаш жарияланған немесе осындай жалпы жұрттың назарына алғаш хабарланған күннен кейін, қайсысы ерте басталатынына байланысты, кемінде 50 жыл өткен соң аяқталады.
4. Фонограмма жасаушылардың құқықтары жазба жүзеге асырылғаннан кейін кемінде 50 жыл өткен соң аяқталады. Алайда, егер фонограмма осы кезең ішінде заңды түрде жарияланса, көрсетілген құқықтар алғаш заңды түрде жарияланған күннен кейін кемінде 50 жыл өткен соң аяқталады. Егер, құқыққа сыйымды түрде жарияланым бірінші сөйлемде көрсетілген мерзімде жасалмаса және егер фонограмма осы кезең ішінде жалпы жұрттың назарына құқыққа сыйымды түрде хабарланса, көрсетілген құқықтар жалпы жұрттың назарына алғаш рет құқыққа сыйымды түрде хабарлау күннен кейін кемінде 50 жыл өткен соң аяқталады.
5. Хабар тарату ұйымдарының құқықтары осы хабар кабель бойынша немесе спутник арқылы берілуін қоса алғанда, желілер арқылы немесе сымсыз байланыс құралдары арқылы берілетін-берілмейтіндігіне қарамастан, хабар алғаш берілген күннен кейін кемінде 50 жыл өткен соң аяқталады.
6. Осы бапта жазылған шарттар оларды тудыратын оқиғадан кейінгі жылдың бірінші қаңтарынан бастап есептеледі.
7. Қорғау мерзімі осы бапта көзделген мерзімнен асуы мүмкін.

72-БАП
Техникалық шараларды қорғау

1. Әрбір Тарап оның осы мақсатты көздейтіндігін білетін немесе білуге жеткілікті негіздері бар мүдделі тұлға жүзеге асыратын кез келген тиімді техникалық шаралардан айналып өтуге қарсы тиісті құқықтық қорғауды көздейді.
2. Әрбір Тарап өндіріске, әкелуге, таратылымға, сатылымға, жалға беруге, сату немесе жалға беру мақсатындағы жарнамаға немесе, коммерциялық мақсаттағы құрылғыларды, өнімдерді немесе компоненттерді иеленуге, немесе негізінен кез келген тиімді техникалық шаралардан айналып өтуге бағытталған немесе оған мүмкіндік туғызатын қызметтерді ұсынуға қарсы тиісті құқықтық қорғауды көздейді.
3. Осы Келісімнің мақсаттары үшін «техникалық шаралар» түсінігі ұлттық заңнамамен көзделеген кез келген авторлық құқықтың немесе сабақтас құқықтың иеленушісі рұқсат етпеген туындыларға немесе басқа да объектілерге қатысты іс-қимылдарды болдырмауға немесе шектеуге арналған жұмыстың қалыпты режиміндегі кез келген технологияны, құрылғыны немесе компонентті білдіреді. Техникалық шаралар, егер туындылардың немесе басқа да объектінің пайдаланылуын құқық иеленуші қолжетімділікті бақылауды немесе сақтау мақсатына жетуді қамтамасыз ететін шифрлеу, кодтау немесе туындының немесе өзге объектінің өзгеше түрлендірілуі немесе көшіруді басқару тетігін қолдану сияқты қорғау процесін қолдану арқылы бақылайтын жерде «тиімді» болып саналады.

73-БАП
Құқықтарды басқару жөніндегі ақпаратты қорғау

1. Әрбір Тарап мына іс-қимылдардың кез келгенін:
(а) құқықтарды басқару жөніндегі кез келген электрондық ақпаратты жоюды немесе өзгертуді;
(b) құқықтарды басқару жөніндегі электрондық ақпараттың рұқсатсыз жойылған немесе өзгертілген, осы Келісім бойынша сақталатын туындыларды немесе басқа да объектілерді таратуды, тарату мақсатында импорттауды, хабар таратуды, хабарлауды немесе жалпы жұрттың назарына жеткізуді бұл адам осындай іс-қимылдар арқылы тудыратынын, мүмкіндік беретінін немесе ұлттық заңнамада көзделген кез келген авторлық құқықтың немесе сабақтас құқықтардың бұзылуына жәрдемдесетінін немесе оны жасыратынын білетін немесе білуге жеткілікті негіздерге ие болған жағдайларда рұқсатсыз жүзеге асыратын кез келген адамнан тиісті құқықтық қорғауды көздейді.
2. Осы тараудың мақсаттары үшін «құқықтарды басқару жөніндегі ақпарат» түсінігін автордың немесе басқа да кез келген құқық иеленушінің, авторлық құқықпен немесе сабақтас құқықтармен сақталатын туындыны немесе басқа объектіні сәйкестендіретін құқық иеленуші ұсынған кез келген ақпаратты немесе туындыны және басқа да объектіні пайдалану шарттары туралы ақпаратты және осындай ақпарат берілген кез келген цифрларды немесе кодтарды білдіреді.
3. 1-тармақ ақпарат элементтерінің кез келгені туындының немесе авторлық құқықпен немесе сабақтас құқықтармен қорғалатын басқа да объектінің данасына қоса берілетін не жалпы жұрттың назарына хабарлауға байланысты пайда болатын кезде қолданылады.

74-БАП
Ерекешеліктер және шектеулер

1. Әрбір Тарап өздері тараптары болып табылатын конвенцияларға және халықаралық келісімдерге сәйкес туындылардың немесе басқа объектінің қалыпты пайдаланылуына қайшы келмейтін және құқық иеленушінің заңды мүдделеріне негізсіз нұқсан келтірмейтін кейбір ерекше жағдайларда ғана 66-70 баптарда жазылған шектеулерді немесе құқықтардан ерекшіліктерді көздеуі мүмкін.
2. Әрбір Тарап 66-70 баптарда аталған, аралық немесе кездейсоқ болып табылатын және жалғыз мақсаты туындыны немесе басқа объектіні:
(а) үшінші тұлғалар арасында делдал арқылы желіге беру, немесе
(b) туындының немесе басқа объектінің құқыққа сыйымды пайдаланылуын қамтамасыз ету технологиялық процестің ажырамас әрі маңызды бөлігі болып табылатын
және тәуелсіз экономикалық маңызы жоқ қайта шығарудың уақытша актілері 60-69 баптарда көзделген қайта шығару құқығы қолданысына жатпайтынын көздейді.

75-БАП
Қайта сату құқығы

Әрбір Тарап екінші Тараптың азаматы болып табылатын түпнұсқа өнер туындысы авторының мүддесінде және оның құқықтық мирасқорының мүддесінде, тіптен алдын ала бас тартуға болмайтын оның иеліктен алынбайтын құқығы ретінде айқындалатын қайта сатуға құқығын, автор туындыны алғаш бергеннен кейін туындыны қайта сатудан алынған сатылым бағасына негізделген сыйақы алу құқығын береді. Сыйақы алымының шекті деңгейлері мен мөлшерлемелері қайта сату орын алатын Тараптың ұлттық заңнамасына сәйкес белгіленуге тиіс¹.
__________________
¹Тарап ұлттық заңнамаға сәйкес өнер туындылары саласындағы дилерлердің қатысуымен мәмілерді қайта сату құқығын шектей алады.

76-БАП
Құқықтарды ұжымдық басқару саласындағы ынтымақтастық

Тараптар туындыларға және басқа да қорғалатын объектілерге неғұрлым өзара жеңіл түрде қол жеткізілуін қамтамасыз ету, сондай-ақ Тараптар аумақтары арасында оларды жеткізу, сондай-ақ осындай туындыларды немесе қорғалуға жататын басқа да объектілерді пайдаланғаны үшін олардың арасында сыйақы беру үшін құқықтарды ұжымдық басқару жөніндегі өз ұйымдары арасында уағдаластықтарды орнатуға жәрдемдесу мақсатында өздеріне қолжетімді ақылға қонымды шараларды қолданады. Тараптар өздерінің құқықтарды ұжымдық басқару жөніндегі ұйымдарының мақсаттарын орындауға қатысты ұтымдылық пен ашықтықтың мейілінше жоғары деңгейіне жету үшін оларға қолжетімді ақылға қонымды шараларды қолданады.

ТАУАР ТАҢБАЛАРЫ 77-БАП
Халықаралық келісімдер

Әрбір Тарап
(а) Таңбаларды халықаралық тіркеу туралы Мадрид Келісіміне Хаттаманы және тауар таңбалары жөніндегі заңдар туралы ДЗМҰ шартын сақтайды; және
(b) Тауар таңбалары жөніндегі заңдар туралы Сингапур шартына қосылу үшін ақылға қонымды барлық күш-жігерін жұмсайды.

78-БАП
Тіркеу рәсімі

1. Әрбір Тарап тауар таңбаларының тіркелу жүйесін көздейді, онда тауар таңбалары жөніндегі тиісті құзыретті орган қабылдаған әрбір түпкілікті шешім, тиісті түрде негізделген және ол өтінім берушіге жазбаша нысанда хабарланады, өтініш беруші оған тауар таңбалары жөніндегі құзыретті органға дау айтуға және сотқа аппеляция беруге құқылы.
2. Әрбір Тарап құқық иеленушілердің өтінімге немесе тауар таңбасын тіркеуге қарсылық білдіру мүмкіндігін көздейді. Қарсылық білдірілген жағдайда рәсімдер жарыспалы болып табылады.
3. Әрбір Тарап тауар таңбаларын тіркеудің жалпыға қолжетімді электрондық дерекқорының болуын көздейді.

79-БАП
Жалпыға бірдей белгілі тауар таңбалары

Тараптар Париж конвенциясының 6-бис бабында және ЗМҚСА Келісімінің 16-бабының 2 және 3-тармақтарында көзделгендей жалпыға бірдей белгілі тауар таңбаларын тиімді қорғауды қамтамасыз ету мақсатында ынтымақтасады.

80-БАП
Тауар таңбасы ұсынатын құқықтардың ерекшеліктері

Әрбір Тарап сипаттамалық терминдерді адал пайдалану, географиялық көрсеткіштерді пайдалану сияқты тауар таңбасы ұсынатын құқықтардан шектеулі ерекшеліктерді немесе тауар таңбасы иесінің және үшінші тұлғаның заңды мүдделерін ескеретін басқа шектеулі ерекшеліктерді көздейді.

ГЕОГРАФИЯЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР 81-БАП
Айқындама

Осы Келісімнің мақсаттары үшін географиялық көрсеткіш дегеніміз белгіні білдіреді, ол белгілі бір сапасы, өтімділігі немесе басқа сипаттамалары елеулі дәрежеде оның географиялық шығарылған жерімен байланысты болатын тауарды Тарап аумағынан немесе өңірінен немесе осы аумақтағы жерлерден шығарылған ретінде идентификациялайды.

82-БАП
Географиялық көрсеткіштерді қорғау қағидаттары

1. Әрбір Тарап географиялық көрсеткіштердің тиісті және мерзімсіз қорғалуын ерекше түрде қорғау жүйесі арқылы және ұлттық заңнамаға сәйкес географиялық көрсеткіштер шығарылған елінде қорғалғанға дейін қамтамасыз етеді.
2. Осы мақсатта Тараптар ЗМҚСА Келісімнің тиісті ережелерінде белгіленген ең төмен стандарттарды толықтыратын, осы баптың негізінде географиялық көрсеткіштер саласында ынтымақтасады.
3. Әрбір Тарап өзінің географиялық көрсеткіштерін қорғау жүйесінің екінші Тараптың географиялық көрсеткіштерін тіркеу үшін ашық болуын қамтамасыз етеді. Әрбір Тарап тіркелген географиялық көрсеткіштердің жалпыға қолжетімді электрондық дерекқорының болуын көздейді.
4. Өзінің аумағында қорғалатын географиялық көрсеткіштерді қорғауға қатысты әрбір Тарап мыналарға:
(а) тіркелуге жатпайтын өнімдерге қатысты тіркелген атауды кез келген тікелей немесе жанама коммерциялық пайдалануға тыйым салады және оның алдын алады, себебі:
(і) бұл өнімдер осы атаумен қорғалатын өнімдермен салыстырылады, немесе
(іі) осылай пайдалану қорғалатын атаудың беделін теріс пайдалану болып табылады;
(b) егер тіпті өнімнің шынайы шығарылған жері көрсетілсе де немесе қорғалатын атау аударылса, транскрипцияланса, транслитерацияланса да немесе «стиль», «үлгі», «әдіс», «шығарылған», «түр», «имитация» сияқты немесе оларға ұқсас тұжырымдармен сүйемелденсе де тіркелген атауды кез келген теріс пайдалануға, имитацияға немесе ассоциацияға;
(с) өнімнің сыртқы және ішкі орамасында, жарнамалық материалдарында немесе құжаттарда, сондай-ақ контейнердегі өнімнің орамасында оның шығарылған жері туралы жаңсақ түсінік беруі мүмкін өнімнің шығарылған көзіне, жеріне, сипатына немесе елеулі сапасына қатысты кез келген жаңсақ немесе жалған көрсететін нұсқамаға;
(d) тауардың шынайы шығарылған жеріне қатысты тұтынушыны жаңылыстыратын кез келген басқа да іс-қимылдарға тыйым салады және оның алдын алады.
5. Әрбір Тарап 81-83-баптарда көзделген қорғауды, оның ішінде мүдделі тараптың сұратуы бойынша қорғауды ұлттық заңнамаға сәйкес тиісті әкімшілік әрекеттерді қолдану арқылы жүзеге асырады.
6. Әрбір Тарап тауарды жеткізетін, тиісті ерекшелікке сай келетін нарыққа кез келген қатысушының қорғалатын географиялық көрсеткіштерді пайдалана алуын қамтамасыз етеді.
7. Әрбір Тарап өзінің ұлттық заңнамасына сәйкес қорғайтын атаулардың жалпы өсім болмауын қамтамасыз етеді.
8. Тараптар, егер тауар таңбасы беделінің болуына немесе жалпыға бірдей танымалдығына орай тіркеу тұтынушыларды тауардың шынайы түпнұсқалығына қатысты жаңылыстыруы мүмкін жағдайларда, географиялық көрсеткіштерді тіркеуге міндетті емес.
9. Әрбір Тарап неғұрлым ерте тауар таңбасы бар болған жағдайларда, осы бапқа нұқсан келтірместен географиялық көрсеткіштерді қорғайды. «Неғұрлым ерте тауар таңбасы», егер мұндай мүмкіндік географиялық көрсеткішті тіркеу туралы өтінім осы Тараптың құзыретті органдарына берілген күнге дейін ұлттық заңнамада көзделсе, ол мәлімделсе, тіркелсе немесе пайдалану арқылы жасалса, пайдаланылуы 4-тармақта аталған жағдайлардың біріне жататын тауар таңбасын білдіреді. Мұндай мейілінше бұрынғы тауар таңбасы ол тіркелген немесе пайдаланылатын Тараптың тауар таңбалары саласындағы заңнамасында тауар таңбасының жарамсыздығы немесе оны қайтарып алу үшін негіздер болмаған жағдайда географиялық көрсеткіштің қорғалуына қарамастан пайдаланылып, жаңартыла беруі мүмкін.

83-БАП
Келіссөздер

Тараптар осы Бөлім қолданыла бастаған күннен кейін жеті жылдан кешіктірмей өздерінің аумақтарында географиялық көрсеткіштерді қорғау туралы келісімді жасасу мақсатында келіссөздерге кіріседі.

ӨНЕРКӘСІПТІК ҮЛГІЛЕР 84-БАП
Халықаралық шарттар

Еуропалық Одақ 1999 жылғы Өнеркәсіптік үлгілерді халықаралық тіркеу туралы Гаага Келісімінің Женева актісіне өзінің бейілділігін растайды. Қазақстан Республикасы оған қосылу үшін ақылға қонымды күш-жігерін жұмсайды.

85-БАП
Тіркелген өнеркәсіптік үлгілерді қорғауға қойылатын талаптар

1. Әрбір Тарап жаңа және түпнұсқа болып табылатын тәуелсіз жасалған өнеркәсіптік үлгілерді қорғауды көздейді. Бұл қорғау тіркеу арқылы қамтамасыз етіледі және ұлттық заңнамаға сәйкес тіркелген өнеркәсіптік үлгінің иесіне айрықша құқық береді. Осы баптың мақсаттары үшін Тарап жеке сипатқа ие өнеркәсіптік үлгіні түпнұсқа деп есептей алады.
2. Бұйымға қолданылатын немесе күрделі бұйымның бөлігі болып табылатын бұйымға енгізілген өнеркәсіптік үлгі:
(а) егер құрамдық бұйымға енгізілгеннен кейін бұйым бөлігі техникалық қызмет көрсетуді, сервис немесе жөндеу жұмыстарын қоспағанда, осы бұйымды қалыпты пайдалану процесінде көзге көрінетін болып қалса; және
(b) егер бұйым бөлігінің осы көзге көрінетін сипаттамалары жаңалықтың және дара сипаттың талаптарына өзінен өзі сай келетін жағдайда ғана жаңа және дара сипатқа ие ретінде қаралады.

86-БАП
Тіркеу арқылы берілетін құқықтар

Тіркелген өнеркәсіптік үлгі иесінің оны пайдалануға және бұйымға өнеркәсіптік үлгі енгізілген немесе ол қолданылатын, егер, бұйымды, өзгелерімен қатар, жасау, сатуға ұсыну, сату, импорттау, экспорттау, сақтау немесе пайдалану сияқты әрекеттер коммерциялық мақсаттарда қолданылса, иесі келісім бермеген мұндай әрекеттерге кез келген үшінші тарапқа тыйым салуға айрықша құқығы бар.

87-БАП
Тіркелмеген өнеркәсіптік үлгілерді қорғау

Қазақстан Республикасы осы Бөлім қолданыла бастаған күннен кейін жеті жылдан кешіктірмей Еуропалық Одақ осы жеті жылдық кезең аяқталғанға дейін екі жылдан кешіктірмей уәкілетті органдардың, ұйымдардың өкілдерін және судьяларды тиісті оқытуды қамтамасыз ететін жағдайда, тіркелмеген өнеркәсіптік үлгілерді оларға көшірме жасаудан құқықтық қорғауды қамтамасыз етеді.

88-БАП
Қорғау мерзімі

Өтінім берілген күннен бастап ұсынылатын қорғау мерзімі кемінде он жылды құрайды. Әрбір Тарап құқық иесінің қорғау мерзімін ұлттық заңнамада белгіленген ең жоғары қорғау мерзіміне дейін әрқайсысын бес жылдан бір немесе одан астам кезеңдерге ұзарта алатындай түрде қамтамасыз етеді.

89-БАП
Ерекшеліктер

1. Әрбір Тарап өнеркәсіптік үлгілерді қорғаудан шектеулі ерекшеліктерді, қорғалатын өнеркәсіптік үлгілерді әдеттегідей қолдана отырып, мұндай ерекшеліктер негізсіз қайшы келмейтін және үшінші тұлғалардың заңды мүдделерін ескере отырып, қорғалатын өнеркәсіптік үлгі иесінің заңды мүдделеріне негізсіз нұқсан келтірмейтін жағдайда, көздеуі мүмкін.
2. Өнеркәсіптік үлгілерді қорғау бұйымның тек техникалық функцияларымен байланысты сыртқы түрінің ерекшелігіне де, басқа бұйыммен үйлесімділігін қамтамасыз ету үшін қажет бұйымның сыртқы түрінің элементіне де қолданылмайды¹.
3. Өнеркәсіптік үлгіге арналған құқық қоғам мүдделеріне немесе жалпыға бірдей қабылданған мораль қағидаттарына қайшы келетін үлгіге қолданылмайды.
___________________
¹Еуропалық Одақта бұл ереже модульдік бұйымдарға қолданылмайды.

90-БАП
Авторлық құқыққа қатынас

Тарапта тіркелген өнеркәсіптік үлгіге арналған құқықпен қорғалатын өнеркәсіптік үлгінің де осы Тараптың авторлық құқық туралы заңнамасы бойынша, өнеркәсіптік үлгі кез келген нысанда жасалған немесе тіркелген күннен бастап қорғау құқығы болады. Түпнұсқалықтың талап етілетін деңгейін қоса алғанда, мұндай қорғауды ұсыну көлемі мен шарттарын әрбір Тарап айқындайды.

ПАТЕНТТЕР 91-БАП
Халықаралық шарттар

Әрбір Тарап Патенттік құқық туралы шарттың 1-16 баптарының талаптарын сақтау үшін ақылға қонымды барлық күш-жігерін жұмсайды.

92-БАП
Патенттер және халық денсаулығы

1. Тараптар 2001 жылғы 14 қарашада қабылданған ЗМҚСА келісімі және халық денсаулығы туралы ДСҰ-ның Министрлік Конференциясы декларациясының маңыздылығын таниды. Осы тарау бойынша құқықтар мен міндеттемелерді түсіндіру және орындау кезінде әрбір Тарап осы Декларацияға сәйкестікті қамтамасыз етеді.
2. Әрбір Тарап 1-тармақта айтылған Декларацияның 6-тармағына қатысты 2003 жылғы 30 тамыздағы ДСҰ-ның Бас Кеңесінің Шешімін құрметтейді.

93-БАП
Қосымша қорғау куәліктері

1. Тараптар өздерінің аумағында патентпен қорғалатын дәрілік заттар мен өсімдіктерді қорғау заттары олар нарыққа шығарылғанға дейін әкімшілік рұқсат беру рәсімдеріне жатуы мүмкін екенін таниды. Олар патенті алуға өтінім беру және өнімді нарыққа шығару туралы алғашқы рұқсат алу арасындағы уақыт кезеңі, тиісті ұлттық заңнамада осы мақсат үшін белгіленгендей, патентпен берілетін тиімді қорғау мерзімін қысқартуы мүмкін екенін таниды.
2. Әрбір Тарап патентпен қорғалатын және әкімшілік рұқсат беру рәсіміне жататын дәрілік заттар мен өсімдіктерді қорғау заттарын қорғаудың 1-тармақтың екінші сөйлемінде көрсетілген, бес жылға қысқартылған кезеңге тең келетін қосымша кезеңін көздейді.
3. 2-тармаққа қарамастан, қорғаудың қосымша кезеңінің ұзақтығы бес жылдан аспайды.

94-БАП
Фармацевтикалық өнімді¹ нарыққа шығару туралы рұқсат
алуға ұсынылған деректерді қорғау

1. Әрбір Тарап фармацевтикалық өнімді нарыққа шығару туралы рұқсат алу үшін ұсынылған деректердің құпиялығына, ашылмауына және оларға сілтеме жасауға тыйым салынуына кепілдік беретін жан-жақты жүйені көздейді.
2. Әрбір Тарап ЗМҚСА Келісімінің 39-бабының 3-тармағында көрсетілгендей фармацевтикалық өнімді нарыққа шығару туралы рұқсат алу үшін ұсынылған кез келген ақпараттың үшінші тұлғаларға ашылмауын қамтамасыз етеді және кез келген Тарапта нарыққа шығару туралы рұқсат берген күннен бастап кемінде алты жыл ішінде жосықсыз коммерциялық пайдаланудан қорғалуын қамтамасыз етеді.
Осы мақсатта
(а) нарыққа шығару туралы рұқсат берілген күннен бастап кемінде алты жыл ішінде осындай ашылмаған деректерді ұсынған адамнан немесе ұйымнан басқа ешбір адамға немесе мемлекеттік немесе жеке ұйымға, фармацевтикалық өнімді нарыққа шығару туралы рұқсатты алуға арналған өтінішті негіздеу үшін осы деректерді ұсынған адамның немесе ұйымның анық келісуінсіз осындай деректерге тікелей немесе жанама түрде сүйенуге рұқсат етілмейді;
(b) егер келесі өтініш беруші алғашқы өтініш берушінің деректері сияқты сол талаптарға сай келетін өзінің жеке деректерін немесе алғашқы рұқсат иесінің келісуімен пайдаланылған деректерді ұсынбаса, нарыққа шығару туралы рұқсатты ұсынған күннен бастап кемінде алты жыл ішінде фармацевтикалық өнімді нарыққа шығару туралы рұқсатқа кез келген кейінгі өтініш қанағаттандырылмайды. Осы алты жылдық кезең ішінде осындай деректер ұсынылмай тіркелген өнім осы талаптар қанағаттандырылмайынша нарықтан шеттетіледі.
__________________
¹«Фармацевтикалық өнім» термині осы тарауда Еуропалық Одақ жағдайында дәрілік заттарға қатысты, оның айқындамасы Адамға арналған дәрілік заттар жөніндегі Қоғамдастық Кодексі туралы 2001 жылғы 6 қарашадағы Еуропалық Парламент пен Кеңестің 2001/83/ЕО Директивасында берілген.

95-БАП
Өсімдіктерді қорғау заттары туралы деректерді қорғау және
сынақтарды қайталауды болдырмау қағидалары

1. Тараптар өсімдіктерді қорғау заттарын нарыққа шығаруға рұқсат алғанға дейін олардың қауіпсіздік талаптарына және тиімділігіне сәйкестігін тексереді.
2. Әрбір Тарап өсімдіктерді қорғау заттарын нарыққа шығару туралы рұқсатты алу үшін алғаш ұсынылған, өткізілген сынақтар немесе зерттеулер туралы мәліметтер иесінің деректерді уақытша қорғау құқығын таниды.
Өткізілген сынақтар немесе зерттеулер туралы мәліметтер деректерді қорғау құқығының қолданылу кезеңі ішінде иеленушінің анық келісімі болуы жағдайларын қоспағанда, өсімдіктерді қорғау затын нарыққа шығару туралы рұқсатты алуға ұмтылатын басқа тұлғаның мүддесінде пайдаланылмайды. Бұл құқық осы жерде және бұдан әрі «деректерді қорғау» ретінде айтылады.
3. Өткізілген сынақтар немесе зерттеулер туралы мәліметтер:
(а) басқа дақылдар үшін пайдалануға жол беруге рұқсат алу немесе рұқсатқа өзгерістер енгізу үшін қажет; және
(b) тиісті зертханалық практика немесе тиісінше эксперименттік практика қағидаттарына сәйкестікке сертификатталады.
4. Тарапта өсімдіктерді қорғау заттары үшін деректерді қорғау мерзімі осы Тарапың аумағында алғашқы рұқсатты алған күннен бастап он жылды құрайды. Өсімдіктерді қорғау заттарына, мысалы жоғары тәуекелді білдірмейтін немесе сирек пайдаланылатын рұқсаттар алуды көтермелеу мақсатында әрбір Тарап неғұрлым ұзақ қорғау мерзімдерін көздеуі мүмкін.
5. Өткізілген сынақтар немесе зерттеулер туралы деректер де, егер рұқсатты жаңарту немесе қайта қарау үшін қажет болса, қорғалуға жатады.
6. Тараптар омыртқалы жануарларға сынақтар өткізуді қайталауды болдырмау жөнінде қағидаларды көздейді. Омыртқалы жануарлардың қатысуымен сынақтар мен зерттеулерді өткізуге ниетті кез келген өтініш беруші осы сынақтар мен зерттеулердің өткізілмегеніне немесе басталып қоймағанына көз жеткізу үшін қажетті шараларды қолданады.
7. Болашақ өтініш беруші және тиісті рұқсаттардың иесі немесе иелері олардың омыртқалы жануарлардың қатысуымен өткізілген сынақтар мен зерттеулер туралы деректерді бірлесіп пайдалануды қамтамасыз ету үшін барлық күш-жігерін жұмсайды. Сынақтар мен зерттеулер туралы ұсынылған деректердің құны әділ, ашық және кемсітпейтін негізде белгіленеді. Болашақ өтініш берушіден рұқсат алу талаптарына сәйкес ұсынуға тиіс сол бір ақпараттың құнын төлеу ғана талап етіледі.
8. Егер болашақ өтініш беруші және өсімдіктерді қорғау заттарына тиісті рұқсаттардың иесі немесе иелері омыртқалы жануарлардың қатысуымен өткізілген сынақтар мен зерттеулер туралы деректерді бірлесіп пайдалану туралы келісімге келе алмаса, болашақ өтініш беруші бұл туралы тиісті Тараптың құзыретті органдарына хабарлайды.
9. Омыртқалы жануарлардың қатысуымен сынақтар мен зерттеулер туралы деректерді бірлесіп пайдалану туралы келісімге қол жеткізудің мүмкін еместігі тиісті Тараптың құзыретті органдарына болашақ өтініш беруші өтінішінің мақсаттары үшін осындай деректерді пайдалануына кедергі болып табылмайды.
Тиісті рұқсаттардың иесі немесе иелері болашақ өтініш берушіден өздерін көтерген шығыстарды әділ бөлуді талап ете алады. Тарап аталған мәселені ұлттық заңнамаға сәйкес ресми және міндетті төрелік арқылы шешу үшін қатысушы тараптарды жібере алады.

96-БАП
Өсімдіктердің сұрыптары

Еуропалық Одақ Өсімдіктердің жаңа сұрыптарын қорғау жөніндегі халықаралық конвенцияға (УПОВ конвенциясы) өзінің бейілділігін растайды, оған қосылуы үшін Қазақстан Республикасы ақылға қонымды күш-жігерін жұмсайды.

3-БӨЛІМ
ЗИЯТКЕРЛІК МЕНШІК ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ 97-БАП
Жалпы міндеттемелер

1. Тараптар ЗМҚСА Келісімі, атап айтқанда оның III бөлігі бойынша өз міндеттемелерін растайды және зияткерлік меншік¹ құқықтарын қорғауды қамтамасыз ету үшін қажетті, осы бөлімде көзделген қосымша шараларды, рәсімдерді және құқықтық қорғау құралдарын қамтамасыз етеді.
2. Бұл шаралар, рәсімдер мен құқықтық қорғау құралдары әділетті және тең болуға тиіс және аса күрделі немесе аса қымбат болмауы немесе мерзімдердерді негізсіз ұлғатуға немесе орынсыз кідірістерге әкелмеуге тиіс. Олар тиімді, өлшемдес және тежеуші болуға тиіс және заңды сауда үшін тосқауылдардың жасалуын болдырмайтындай және оларды теріс пайдалануға қарсы кепілдікті қамтамасыз ететіндей түрде болуға тиіс.
________________
¹98-110-баптардың мақсаттары үшін «зияткерлік меншік құқықтары» термині кем дегенде мынадай құқықтарды қамтиды: авторлық құқық; сабақтас құқықтар; дерекқорды құрушының айрықша түрдегі құқықтары; жартылай өткізгіш бұйымдардың топологияларын құрушының құқықтары; тауар таңбасына құқықтар; өнеркәсіптік үлгіге құқықтар; қосымша қорғаудың куәліктері берілетін құқықтарды қоса алғанда, патенттік құқықтар; географиялық көрсеткіштер; пайдалы модельдерге арналған құқықтар; өсімдіктер сұрыптарына құқықтар; және ұлттық заңнамаға сәйкес ерекше құқық ретінде қорғалатын мөлшердегі сауда атаулары.

98-БАП
Уәкілетті өтініш берушілер

1. Әрбір Тарап осы бөлімде және ЗМҚСА Келісімнің III бөлігінде көрсетілген шараларды, рәсімдер мен құқықтық қорғау құралдарын қолдануға жүгіну құқығына не тұлғалар ретінде:
(а) ұлттық заңнаманың ережелеріне сәйкес зияткерлік меншік құқықтарының иелерін;
(b) жол берілетіндей және ұлттық заңнаманың ережелеріне сәйкес келетіндей шамада осы құқықтарды пайдалану құқығына ие барлық басқа да тұлғаларды, атап айтқанда, лицензиаттарды;
(с) жол берілетіндей және ұлттық заңнаманың ережелеріне сәйкес келетіндей шамада зияткерлік меншік құқықтары иелерінің атынан өкілдік ету құқығына ие деп тұрақты түрде танылатын зияткерлік меншіктің ұжымдық құқықтарын басқару жөніндегі ұйымдарын;
(d) бұған жол берілетіндей және ұлттық заңнаманың ережелеріне сәйкес келетін шамада зияткерлік меншік құқықтары иелерінің атынан өкілдік ету құқығына ие деп танылған кәсіби қорғау органдарын немесе басқа да тұлғаларды таниды.

99-БАП
Дәлелдемелер

1. Егер тарап өздерінің талаптарын күшейту үшін жеткілікті түрде қолда бар объективті дәлелдемелерді ұсынса және өз талаптарын растауға қарсы тараптың бақылауындағы дәлелдемелерге көрсетсе, әрбір Тараптың сот органдарының құпиялы ақпараттың қорғалуын ескере отырып, қарсы тарап осы дәлелдемелерді ұсынуы үшін бұйрық шығаруға өкілеттігі болады.
2. 1-тармақта аталған шарттар да, коммерциялық ауқымда жасалған зияткерлік меншік құқықтары бұзылған жағдайда әрбір Тарап құзыретті сот органдарының тиісті жағдайларда және өтініш бойынша құпиялы ақпараттың қорғалуын ескере отырып, қарсы тараптың бақылауындағы банктік, қаржылық немесе коммерциялық құжаттарды беру туралы бұйрық шығаруға уәкілетті болуы үшін қажетті шараларды қолданады.

100-БАП
Дәлелдемелерді сақтау жөніндегі шаралар

1. Әрбір Тарап зияткерлік меншікке құқықтарының бұзылғандығы немесе бұзылуы мүмкін екендігі туралы өздерінің талаптарын қолдау үшін қолда бар объективті дәлелдемелерді ұсынған құқық иеленушінің өтініші бойынша құзыретті сот органдарының істі мәні бойынша талқылауды бастағанға дейін құпиялы ақпараттың қорғалуын ескере отырып, болжанып отырған бұзушылыққа қатысты тиісті дәлелдемелерді сақтау үшін дереу және тиімді уақытша шараларды қолдану туралы бұйрық шығаруын қамтамасыз етеді.
2. Мұндай шаралар болжамды контрафактілік тауарлардың үлгілерін алып қою немесе алмасу немесе оларды, сондай-ақ тиісті жағдайларда осы тауарларды өндіру және/немесе тарату кезінде пайдаланылатын материалдар мен жабдықтарды және осыған қатысты құжаттарды іс жүзінде алып қою арқылы толық сиппатаманы қамтуы мүмкін. Қажет болған жағдайда, бұл шаралар екінші тарапты тыңдамастан, атап айтқанда кез келген кідіріс құқық иеленушіге орны толмас нұқсан келтіруі ықтимал немесе дәлелдемелердің жойылатындығы туралы айқын тәуекелдер бар жағдайларда қолданылуы мүмкін.

101-БАП
Ақпаратқа құқық

1. Әрбір Тарап зияткерлік меншік құқықтарының бұзылғанына қатысты талқылау аясында және талап қоюшының негізді және мөлшерлес өтініш жасауына жауап ретінде зияткерлік меншік құқықтарын бұзатын тауарлардың немесе көрсетілетін қызметтердің шығарылған жері және таралу желілері туралы ақпаратты:
(а) құқық бұзатын тауарды коммерциялық ауқымда иеленгені анықталған;
(b) құқық бұзатын көрсетілетін қызметтерді коммерциялық ауқымда пайдаланғаны анықталған;
(c) құқыққа сыйымсыз қызметте пайдаланылатын көрсетілетін қызметтерді коммерциялық ауқымда ұсынғаны анықталған, немесе
(d) (а), (b) немесе (с) тармақшаларда аталған тұлғаның, осындай тауарларды өндіруге, дайындауға немесе таратуға немесе қызметтер ұсынуға тартылғанын көрсеткен, бұзушы және/немесе басқа да кез келген тұлға ұсынуы үшін құзыретті сот органдарының бұйрық шығара алуын қамтамасыз етеді.
2. 1-тармақта көрсетілген ақпарат:
(а) өндірушілердің, дайындаушылардың, дистрибьюторлардың, өнім берушілердің және тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің басқа да бұрынғы иелерінің, сондай-ақ болжамды көтерме және бөлшек сауда өнім берушілерінің атауларын және мекенжайларын;
(b) өндірілген, дайындалған, жеткізілген, алынған немесе тапсырыс берілген тауарлардың немесе көрсетілетін қызметтердің саны туралы, сондай-ақ осындай тауарлар мен көрсетілетін қызметтер үшін алынған сомалар туралы мәліметтерді қамтиды.
3. 1 және 2-тармақтар:
(а) құқық иеленушіге неғұрлым егжей-тегжейлі ақпарат алу құқығын ұсынатын;
(b) осы бапқа сәйкес берілген ақпаратты азаматтық немесе қылмыстық процесте пайдалануды реттейтін;
(с) ақпаратқа арналған құқықты теріс пайдаланғаны үшін жауапкершілікті реттейтін;
(d) 1-тармақта аталған тұлғаны өзінің немесе оның жақын туыстарының зияткерлік меншік құқығын бұзуға қатысқанын мойындауға мәжбүр ететін ақпаратты ұсынудан бас тарту мүмкіндігін көздейтін, немесе
(е) ақпарат көздерінің құпиялылығын қорғауды немесе дербес деректерді өңдеуді реттейтін басқа да заңнамалық ережелерге нұқсан келтірілмей қолданылады.

102-БАП
Уақытша және ескерту шаралары

1. Әрбір Тарап өтініш берушінің өтініші бойынша сот органдарының болжамды құқық бұзушыға қатысты зияткерлік меншікке құқықты кез келген алдағы бұзушылықтың алдын алуға бағытталған қамтамасыз ету шараларын не уақытша негізінде және қолданылуына қарай, ұлттық заңнамада көзделген жағдайда тиісті айыппұлды ескере отырып, осы құқықтың болжамды бұзылуын одан әрі жүзеге асыруға тыйым салуын немесе мұндай жүзеге асыруды құқық иеленушіге өтемақы төлеуді қамтамасыз етуге бағытталған кепілдік берумен шарттасуын қамтамасыз етеді. Қамтамасыз ету шаралары сондай жағдайларда және ұлттық заңнамаға сәйкес, үшінші тарап зияткерлік меншік құқықтарын бұзу үшін көрсетілетін қызметтерін пайдаланатын делдалға қатысты да қолданылуы мүмкін.
2. Қамтамасыз ету шаралары, зияткерлік меншік құқықтарының бұзылуына күдік келтірген тауарларды сауда арналарында шығаруды немесе өткізуді болдырмау үшін оларды алып қою немесе беру үшін де қолданылуы мүмкін.
3. Коммерциялық ауқымда жасалған бұзушылықтар жағдайында, әрбір Тарап, егер өтініш беруші залалды өтеуге қауіп төндіруі ықтимал мән-жайларды көрсететін жағдайда, сот органдары ұлттық заңнамаға сәйкес болжамды тәртіп бұзушының жылжымалы және/немесе жылжымайтын мүлкін алып қою немесе оған тыйым салу, оның ішінде оның банк шоттарын және басқа да активтерін бұғаттау туралы бұйрық шығаруын қамтамасыз етеді. Осы мақсатта сот органдары банк, қаржылық немесе коммерциялық құжаттарды ұсынуды немесе тиісті ақпараттарға қолжетімділікті талап етуі мүмкін.

103-БАП
Түзеу шаралары

1. Әрбір Тарап құзыретті сот органдарының өтініш берушінің сұратуы бойынша және бұзушылық жасаумен байланысты құқық иеленушіге өтелуге жататын залалдарға нұқсан келтірместен және қандай да бір өтемақысыз, зияткерлік меншік құқығын бұзып жатыр деп анықталған тауарларға қатысты сауда арналарынан оларды қайтарып алу, түпкілікті шеттету немесе жою мақсатында бұйрық шығаруын қамтамасыз етеді. Қажет болған кезде құзыретті сот органдары осы тауарларды жасау немесе дайындау кезінде пайдаланылған материалдар мен жабдықтарды да жою туралы бұйрық шығара алады.
2. Әрбір Тараптың сот органдарының, егер осыны жасау үшін ерекше себептер болмаса, көрсетілген шаралардың бұзушы есебінен орындалуы туралы бұйрық шығаруға өкілеттігі болады.

104-БАП
Сот тыйымдары

Әрбір Тарап зияткерлік меншік құқықтарының бұзылғанын айқындаған сот шешімі қабылданған жағдайда, сот органдарының бұзушыға қатысты бұзушылықты тоқтатуға бағытталған сот тыйымын шығара алуын қамтамасыз етеді. Ұлттық заңнамада көзделген жағдайларда, сот тыйымының сақталмауы, қолданылуына қарай, оны сақтау мақсатында айыппұл салуға әкеледі. Әрбір Тарап құқық иеленушілердің зияткерлік меншік құқықтарын бұзу үшін үшінші тарап көрсетелетін қызметтерін пайдаланатын делдалдарға қатысты сот тыйымын қолдану туралы өтініш беруін қамтамасыз етеді.

105-БАП
Балама шаралар

Әрбір Тарап ұлттық заңнамаға сәйкес, тиісті жағдайларда және оған 103-бапта және/немесе 104-бапта көзделген шаралар қолданылуы тиіс тұлғаның сұрау салуы бойынша құзыретті сот органдары, егер осы тұлға абайсызда және қасақана емес әрекет етсе, егер бұл шараларды қолдану ол үшін пропорционалды емес зиянға әкеп соқса және егер ақшалай өтемақы жәбірленуші тарапқа жеткілікті қанағаттанарлық түрде ұсынылса, 103-бапта және/немесе 104-бапта көзделген шараларды қолданудың орнына жәбірленуші тарапқа төленуге тиіс ақшалай өтемақы туралы бұйрық шығара алуын көздей алады.

106-БАП
Залалдар

1. Әрбір Тарап сот органдары залалды белгілеген кезде:
(а) теріс экономикалық салдар, оның ішінде жәбірленуші тараптың жіберіп алған пайдасы, бұзушы тапқан кез келген заңсыз пайда және тиісті жағдайларда құқық иеленушіге бұзушы келтірген моральдық зиянды қоса алғанда, экономикалық факторлардан тыс басқа элементтер сияқты барлық тиісті аспектілерді назарға алады; немесе
(b) тиісті жағдайларда, егер бұзушы қарастырылатын зияткерлік меншік құқығын пайдалануға рұқсат беру туралы өтінішпен жүгінсе, кем дегенде сыйақы немесе төленуі тиіс алымдар сомасы сияқты осындай элементтер негізінде бір реттік сома түріндегі залалды белгілеуді қамтамасыз етеді.
2. Егер бұзушы білмей немесе білуге жеткілікті негіздері болмай құқыққа қарсы әрекеттер жасауға қатысса, әрбір Тарап сот органдарының жәбірленуші тарапқа пайдасын қалпына келтіру немесе алдын ала белгіленуі мүмкін шығындарды өтеу туралы бұйрық шығара алуын көздеуі мүмкін.

107-БАП
Сот шығындары

Әрбір Тарап ақылға қонымды және мөлшерлес сот шығындарын және істі жеңіп шыққан тарап көтерген басқа да шығыстарды әдетте, егер бұл әділдік қағидатына қайшы келмесе, жеңілген тараптың төлеуін қамтамасыз етеді.

108-БАП
Сот шешімдерін жариялау

Әрбір Тарап зияткерлік меншік құқығының бұзылуына байланысты бастамашылық етілген сот талқылаулары шеңберінде сот органдарының өтініш берушінің сұрау салуы бойынша және бұзушының есебінен шешімге қатысты ақпаратты, оның ішінде таныстыру және оны толық көлемде немесе ішінара жариялау үшін ұсыну туралы шешімге қатысты тиісті шараларды қолдану туралы бұйрық шығаруын қамтамасыз етеді.

109-БАП
Авторлық немесе меншік презумпциясы

Осы бөлімде көзделген шараларды, рәсімдерді және құқықтық қорғау құралдарын қолдану мақсатында әдеби немесе көркем туындының авторы үшін, оны автор деп тану үшін және қарсы дәлелдемелердің болмауы мен соған орай, бұзушылыққа байланысты сот процесіне бастамашылық етуге оның атын туындыда қалыпты көрсету жеткілікті болып табылады. Бұл олардың қорғалатын объектісіне қатысты авторлық құқықтардың құқық иеленушілеріне де mutatis mutandis қолданылады.

110-БАП
Әкімшілік сот ісін жүргізу

Кез келген құқық қорғау құралы азаматтық сот ісін жүргізу тәртібімен әкімшілік сот ісін жүргізу нәтижесінде қабылдануы мүмкін, мұндай сот ісін жүргізу осы бөлімнің тиісті ережелерінде көзделгендерге мәні бойынша барабар қағидаттарға сәйкес келеді.

111-БАП
Кедендік шаралар

1. Зияткерлік меншік құқығын қорғау мақсатында кедендік шараларды қолдану кезінде әрбір Тарап 1994 ж. ТСБК Келісімі және ЗМҚСА Келісімі бойынша өздерінің міндеттемелеріне сәйкестікті қамтамасыз етеді.
2. Әрбір Тараптың кедендік аумағында зияткерлік меншік құқықтарын қорғауды қамтамасыз ету мақсатында кеден органдары өз өкілеттіктері шегінде 3 және 4-тармақтарда көрсетілген зияткерлік меншік құқықтарының бұзылуына күдік келтірген тауарларды қамтитын берілімдерді табу үшін бірқатар тәсілдерді пайдаланады. Осы тәсілдер, оның ішінде құқық иеленушілер ұсынған ақпаратқа, барлау деректерін жинауға және жүктерді инспекциялауға негізделген тәуекелдерді талдау техникасын қамтиды.
3. Кеден органдарының құқық иеленушілердің сұрау салуы бойынша тауар таңбасына, авторлық құқыққа және сабақтас құқықтарға немесе географиялық көрсеткіштерге құқықтардың бұзылуына күдік келтірген кедендік бақылаудағы тауарларды шығаруды анықтау немесе тоқтата тұру шараларын қолдану өкілеттіктері болады.
4. Қазақстан Республикасының кеден органдарына осы Бөлім қолданыла бастаған күннен кейін үш жыл өткеннен кешіктірмей Еуропалық Одақ осы үш жылдық кезең аяқталғанға дейін екі жылдан кешіктірмей кеден қызметкерлері, прокурорлар, судьялар және қажет болған кезде басқа да өкілдер сияқты уәкілетті органдардың осындай өкілдері үшін тиісті оқытуды жүргізген жағдайларда, патенттерге, пайдалы модельдерге, өнеркәсіптік үлгілерге, интегралдық микросхемалардың топологиясына немесе өсімдіктердің сұрыпына құқықтары бұзылды деп күдік келтірілген кедендік бақылаудағы тауарларды шығаруды табу немесе тоқтата тұру жөнінде құқық иеленушінің өтініші бойынша шараларды қолдануға өкілеттіктер берілетін болады.
5. Кеден органдарының тауар таңбасына, авторлық құқық пен сабақтас құқықтарға немесе географиялық көрсеткіштерге құқықтарды бұзды деп күдік келтірілген, кедендік бақылаудағы тауарларды шығаруды өз бастамасы бойынша табуға немесе тоқтата тұруға өкілеттіктері болады.
6. Қазақстан Республикасының кеден органдарына осы Бөлім қолданыла бастаған күннен кейін бес жыл өткеннен кешіктірмей Еуропалық Одақ осы бес жылдық кезең аяқталғанға дейін екі жылдан кешіктімей кеден қызметкерлері, прокурорлар, судьялар және қажет болған кезде басқа да өкілдер сияқты уәкілетті органдардың өкілдері үшін оқытуды жүргізген кезде, патенттерге, пайдалы модельдерге, өнеркәсіптік үлгілерге, интегралдық микросхемалардың топологиясына немесе өсімдіктердің сұрыпына құқықтары бұзылды деп күдік келтірілген кедендік бақылаудағы тауарларды шығаруды өз бастамасы бойынша табу немесе тоқтата тұру жөніндегі өкілеттіктер берілетін болады.
7. 3-6-тармақтардың ережелеріне қарамастан, құқық иеленуші немесе оның келісімімен басқа елдің нарығында орналастырылған тауарлар импортына, табу және тоқтата тұру бойынша шараларды қолдану міндеттеме болып табылмайды.
8. Тараптар зияткерлік меншік құқықтары бұзылды деп күдік келтірілген тауарлардың халықаралық саудасына қатысты ЗМҚСА Келісімінің 69-бабын орындауға келіседі. Осы мақсатта әрбір Тарап ынтымақтастыққа жәрдемдесу мақсатында өзінің кедендік органындағы байланыс пунктін айқындайды және ол туралы екінші Тарапқа хабарлайды. Мұндай ынтымақтастық құқық иеленушілерден ақпаратты алу тетіктері туралы ақпаратпен, озық практика және тәуекелді басқару стратегиясын қолдану жөніндегі тәжірибе, сондай-ақ зияткерлік меншік құқығын бұзатын тауарларды қамтиды деп күдік келтірілген жүктерді сәйкестендіруге жәрдемдесу үшін ақпарат алмасуды қамтуы мүмкін.
9. Әрбір Тараптың кеден органдары екінші Тараптың сұрау салуы бойынша немесе өз бастамасы бойынша екінші Тараптың кеден органдарына тиісті қолжетімді, атап айтқанда, екінші Тараптың аумағына арналған немесе аумағынан шығарылған, Тараптар аумағы бойынша транзиттеге тауарлар туралы ақпаратты беру мақсатында ынтымақтасуға дайын.
10. Ынтымақтастықтың басқа нысандарына нұқсан келтірмей, зияткерлік меншік құқықтарына байланысты кеден заңнамасын бұзуға қатысты осы баптың 8 және 9-тармақтарына Кеден істеріндегі өзара әкімшілік көмек туралы Хаттама қолданылады.
11. Ынтымақтастық кеңесінің өкілеттіктері үшін нұқсан келтірмей, 25-баптың 3-тармағында аталған Кедендік ынтымақтастық жөніндегі кіші комитет осы баптың тиісті жұмыс істеуін және қолданылуын қамтамасыз етуге жауапты. Кедендік ынтымақтастық жөніндегі кіші комитет Тараптардың уәкілетті органдары арасындағы ынтымақтастықтың басымдықтарын айқындайды және тиісті рәсімдерін көздейді.

4-БӨЛІМ
ДЕЛДАЛ РЕТІНДЕ ӘРЕКЕТ ЕТЕТІН КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР
ПРОВАЙДЕРЛЕРІНІҢ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ 112-БАП
Делдалдардың көрсетілетін қызметтерін пайдалану

Тараптар үшінші адамдар құқық бұзушылық жасау мақсатында делдалдық көрсетілетін қызметтерді пайдалануы мүмкін екендігін мойындайды. Ақпараттық көрсетілетін қызметтердің еркін қозғалысын және цифрлық ортадағы зияткерлік меншік құқықтарын бір мезгілде қорғауды қамтамасыз ету үшін әрбір Тарап, бұл провайдерлер берілетін ақпаратпен ешқандай да байланыспайтын жағдайларда, делдал ретінде әрекет ететін көрсетілетін қызметтердің провайдерлері туралы осы бөлімде көзделген шараларды қамтамасыз етеді.

113-БАП
Делдал ретінде әрекет ететін көрсетілетін қызметтер
провайдерлерінің жауапкершілігі: «жай хабар беру»

1. Егер ақпараттық қоғамның көрсетілетін қызметі көрсетілетін қызметтерді алушы ұсынған ақпарат байланыс желісінде беруден немесе байланыс желісіне қол жетімділікті ұсынудан тұратын болса, әрбір Тарап, егер провайдер:
(а) хабар беруге бастамашылық етпейтін;
(b) хабар алушыны таңдамайтын; және
(с) хабар беруде қамтылған ақпаратты таңдамайтын немесе өзгертпейтін жағдайда, көрсетілетін қызметтер провайдері берілетін ақпарат үшін жауапты болмайтынына кепілдік береді.
2. 1-тармақта айтылған хабар беру және қолжетімділікті ұсыну бойынша іс-қимылдар, байланыс желісіндегі хабарлар беруді жүзеге асыру мақсатында ғана және ақпарат хабар беруге қажетті ақылға қонымды уақыттан аспайтын кезең ішінде сақталмайтын жағдайда берілетін ақпаратты автоматты, аралық және қысқа уақытша сақтауды қамтиды.
3. Осы бап ұлттық заңнамаға сәйкес сот немесе әкімшілік органының көрсетілетін қызметтер провайдерінен бұзушылықтарды тоқтатуды немесе болдырмауды талап ету мүмкіндігіне ықпал етпейді.

114-БАП
Делдал ретінде әрекет ететін көрсетілетін қызметтер
провайдерлерінің жауапкершілігі: «кэштеу»

1. Егер ақпараттық қоғамның көрсетілетін қызметі көрсетілетін қызметтерді алушы ұсынған ақпарат байланыс желісінде хабар беруден тұратын болса:
(а) провайдер ақпаратты өзгертпейтін;
(b) провайдер ақпаратқа қол жеткізу шарттарын сақтайтын;
(с) провайдер осы салада кеңінен танылған және пайдаланатын ақпаратты жаңартуға қатысты қағидаларды сақтайтын;
(d) провайдер ақпаратты пайдалану туралы деректерді алу үшін осы салада кеңінен танылған және пайдаланылатын технологияларды құқыққа сыйымды түрде пайдалануға кедергі келтірмейтін; және
(е) провайдер хабарды берудің бастапқы пунктінде ақпараттың желіден жойылғандығы немесе оған қол жеткізудің тоқтатылғаны туралы немесе сот немесе әкімшілік орган осындай жою немесе қол жеткізуді тоқтату туралы бұйрық шығарғаны туралы нақты деректерді алғаннан кейін сақтаған ақпаратты жоюды немесе қол жеткізуді тоқтату үшін жедел әрекет ететін жағдайда, әрбір Тарап олардың сұрау салуы бойынша көрсетілетін қызметтерді басқа да алушыларға анағұрлым тиімді ақпаратты кейіннен беру мақсаттында ғана жүзеге асырылатын, осы ақпаратты автоматты, аралық және қысқа уақытша сақтау үшін көрсетілетін қызметтердің провайдері жауапты болмайтындығына кепілдік береді.
2. Осы бап ұлттық заңнамаға сәйкес соттың немесе әкімшілік органның көрсетілетін қызметтер провайдерінен бұзушылықтарды тоқтатуды немесе болдырмауды талап ету мүмкіндігіне ықпал етпейді.

115-БАП
Делдал ретінде әрекет ететін көрсетілетін қызметтер
провайдерлерінің жауапкершілігі: «сақтау»

1. Егер ақпараттық қоғамның көрсетілетін қызметі көрсетілетін қызметтерді алушы ұсынған ақпаратты сақтауды қамтитын болса:
(а) провайдер заңсыз қызметтің немесе ақпарат туралы нақты мәліметтері жоқ және залалдарды өтеу туралы арызға қатысты заңсыз қызмет жүзеге асырылатын немесе ақпаратты беру айқын болып табылатын фактілерді немесе мән-жайларды білмейтін; немесе
(b) провайдер, осындай мәліметтерді немесе ақпаратты алғаннан кейін ақпаратты жою немесе оған қол жеткізуді тоқтату үшін жедел әрекет ететін жағдайда, әрбір Тарап көрсетілетін қызметтер провайдерінің қызметті алушының сұрау салуы бойынша сақталатын ақпаратқа жауапты болмайтынына кепілдік береді.
2. Егер көрсетілетін қызметтерді алушы провайдердің басшылығымен немесе бақылауымен әрекет ететін болса, 1-тармақ қолданылмайды.
3. Осы бап ұлттық заңнамаға сәйкес соттың немесе әкімшілік органның көрсетілетін қызметтер провайдерінен бұзушылықтарды тоқтатуды немесе болдырмауды талап ету мүмкіндігіне ықпал етпейді, сондай-ақ Тараптардың ақпаратты жоюды немесе оған қол жеткізуді тоқтатуды реттейтін рәсімдерді белгілеу мүмкіндігіне ықпал етпейді.

116-БАП
Бақылау жөніндегі жалпы міндеттемелердің болмауы

1. Тараптар 113-115-баптарда көзделген қызметтер көрсету кезінде провайдерлерге олардың беретін немесе сақтайтын ақпаратын бақылауға жалпы міндеттемелерді жүктемейді, сондай-ақ заңсыз қызметті көрсететін фактілер мен мән-жайларды белсенді түрде іздеуге жалпы міндеттемелерді белгілемейді.
2. Тараптар ақпараттық қоғамның көрсетілетін қызметтерінің провайдерлері үшін ұсынған болжамды заңсыз қызмет немесе олардың көрсетілетін қызметтерін алушылар ұсынатын ақпарат туралы құзыретті мемлекеттік органдарға жедел хабарлау міндеттемелерін белгілей алады. Тарап ақпараттық қоғамның көрсетілетін қызметтер провайдерлері үшін құзыретті органдардың сұрау салуы бойынша ақпаратты сақтау туралы шарты бар олардың көрсетілетін қызметтерін алушыларды сәйкестендіруге мүмкіндік беретін ақпаратты хабарлау міндеттемелерін де белгілей алады.

117-БАП
112-116-баптары қолдану мерзімдері

Қазақстан Республикасы осы Бөлім қолданыла бастаған күннен кейін бес жыл ішінде 112-116-баптарда көзделген міндеттемелерді толық көлемде орындайды.

118-БАП
Ынтымақтастық

1. Тараптар зияткерлік меншік құқықтарын қорғау мен сақтауға бағытталған сауда немесе кәсіби қауымдастықтар немесе ұйымдар арасындағы ынтымақтастықты дамытуды көтермелейді.
2. Тараптар осы тарауға сәйкес қабылданған міндеттемелерді орындау үшін қолдау көрсету мақсатында ынтымақтасуға келіседі. Ынтымақтастық саласы мынадай қызмет түрлерін қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:
(а) өздерінің зияткерлік меншіктің құқықтық жүйелері және қорғау мен сақтаудың тиісті қағидалары туралы ақпаратпен алмасу; осы салалардағы заңнамалық прогресс мәселелері бойынша тәжірибе алмасу;
(b) зияткерлік меншік құқықтарын қорғау мен сақтау бойынша тәжірибе алмасу;
(c) кеден, полиция және әкімшілік және сот органдары мен мүдделі ұйымдар арасында қорғау мен сақтау бойынша тәжірибе алмасу; контрафактілі тауарларды экспорттауды болдырмау мақсатында үйлестіру;
(d) әлеуетті нығайту; және
(d) әлеуетті нығайту; және
(е) өзгелерімен қатар, бизнес топтарда және азаматтық қоғамда зияткерлік меншік құқықтары туралы ақпаратты және білімдерді ілгерілету мен тарату; тұтынушылардың және құқық иеленушілердің хабардар болуын және білімдерін арттыру.

8-ТАРАУ
МЕМЛЕКЕТТІК САТЫП АЛУ 119-БАП
Айқындамалар

Осы тараудың мақсаттары үшін:
(а) «коммерциялық тауарлар немесе көрсетілетін қызметтер» мемлекеттік емес сатып алушыларға, әдетте коммерциялық нарықта сатылатын немесе сату үшін ұсынылатын және әдетте, олар мемлекеттік емес мақсаттар үшін сатып алатын тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді білдіреді;
(b) «құрылыс қызметі», мақсаты Біріккен Ұлттар Ұйымының Негізгі өнімдерді Алдын ала жіктеменің (БҰҰ НӨЖ) 51-бөлімі негізінде азаматтық немесе құрылыс жұмыстарын кез келген құралдармен орындау болып табылатын көрсетілетін қызметті білдіреді;
(c) «күндер» күнтізбелік күндерді білдіреді;
(d) «электрондық аукцион» - жаңа бағаларды, төмендету жағына қайта қаралған бағаларды және (немесе) тендерлік ұсынымдардың бастапқы толық бағалаудан кейін пайда болатын, тендерлік ұсынымдардың жекелеген элементтеріне қатысты және автоматты бағалау тәсілін қолданып, оларды саралауға мүмкіндік беретін жаңа бағаларды ұсыну үшін электрондық құрылғыларды пайдалана отырып, қайталанатын процесті білдіреді. Демек, құрылыс жобасы сияқты нысана ретінде зияткерлік нәтижесі бар белгілі бір көрсетілетін қызметтерге және жұмыстарға арналған шарттар электрондық аукционның нысанасы бола алмайды;
(е) «жазбаша нысанда» немесе «жазбаша» оқуға, жаңғыртуға және одан соң беруге болатын кез келген сөзкөрсеткішін немесе сандық көрсеткішті білдіреді. Оған электрондық түрде берілетін және сақталатын ақпарат кіруі мүмкін;
(f) «қатысуы шектеулі тендер» сатып алушы ұйым өзінің таңдауы бойынша өнім берушімен немесе өнім берушілермен байланысатын сатып алу әдісін білдіреді;
(g) «шара» қамтылатын сатып алуға байланысты кез келген заңды, заңға тәуелді актіні, рәсімді, әкімшілік нұсқаманы немесе сатып алушы ұйымның практикасын немесе кез келген әрекетін білдіреді;
(h) «көп мәрте пайдалану тізімі» осы тізімге қатысу үшін шарттарды қанағаттанушы ретінде айқындайтын және сатып алушы ұйым бір реттен көп қолдануға ниеттенген өнім берушілердің тізімін білдіреді;
(і) «алдағы сатып алу туралы хабарландыру» сатып алушы ұйым жариялаған, мүдделі өнім берушілерді қатысуға өтінім, тендерлік ұсыныс немесе екеуін де ұсынуға шақыратын хабарландыруды білдіреді;
(j) «ашық тендер» барлық мүдделі өнім берушілер тендерлік ұсыныс бере алатын сатып алу әдісін білдіреді;
(k) «тұлға» жеке немесе заңды тұлғаны білдіреді;
(l) «сатып алушы ұйым» III қосымшаның 1-3-бөліктерінде көрсетілген ұйымды білдіреді;
(m) «білікті өнім беруші» сатып алушы ұйым қатысу үшін шарттарға қанағаттандырушы ретінде танитын өнім берушіні білдіреді;
(n) «іріктелген тендер» сатып алушы ұйым тендерлік ұсынысты беруге білікті өнім берушілерді ғана шақыратын сатып алу әдісін білдіреді;
(o) «көрсетілетін қызметтер», егер өзгеше көзделмесе, құрылыс қызметтерін қамтиды;
(р) «стандарт» жалпы және көп мәрте қолдану үшін қағидаларды, басшылық ету қағидаттарын немесе тауарлар немесе көрсетілетін қызметтер сипаттарын белгілейтін немесе сақталуы міндетті болып табылмайтын, онымен байланысты өндіріс процестері мен әдістерін белгілейтін, танылған орган бекіткен құжатты білдіреді. Ол сондай-ақ тауарға, көрсетілетін қызметке, өндіріс процесіне немесе тәсіліне қолданылатын терминологияға, белгілеулерге, буып-түюге, таңбалауға немесе заттаңбаларға қойылатын талаптарды қамтиды немесе толық түрде соған арналуы да мүмкін;
(q) «өнім беруші» тауарлар немесе көрсетілетін қызметті ұсынатын немесе ұсынуы мүмкін тұлғаны немесе тұлғалар тобын білдіреді;
(r) «техникалық ерекшелік» мыналардың:
(i) сатып алынатын тауарлардың немесе көрсетілетін қызметтердің, оның ішінде оларды өндірудің немесе ұсынудың сапасын, орындалуын, қауіпсіздігін және мөлшерін немесе процестері мен тәсілдерінің сипатын белгілейтін; немесе
(іі) тауарға немесе көрсетілетін қызметке қолданылатын терминологияға, белгілеулерге, буып-түюге, таңбалауға немесе заттаңбаларға қолданылатын талаптар жататын тендерлік талапты білдіреді.

120-БАП
Қолданылу аясы және қамтылуы

Осы тараудың қолданылуы
1. Осы тарау, қамтылатын сатып алуға қатысты ол тек қана немесе ішінара электрондық құралдар көмегімен өткізілетіні-өткізілмейтініне қарамастан, кез келген шараға қатысты қолданылады.
2. Осы тараудың мақсаттары үшін «қамтылатын сатып алу» мемлекеттік мақсаттар үшін мыналарды:
(а) мыналарды:
(і) III қосымшада көрсетілген; және
(іі) коммерциялық сату немесе қайта сату мақсатында емес, не коммерциялық сату немесе қайта сату үшін тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді өндірісте немесе беруге пайдалану үшін емес жүзеге асырылатын тауарлар, көрсетілетін қызметтер немесе олардың кез келген қосындысын;
(b) сатып алуды, лизингті, сатып алу құқығымен немесе құқығынсыз, жалға алу немесе мерзімін ұзартып сатып алуды қоса алғанда, кез келген шарттық әдістерді пайдалана отырып;
(с) 124-бапқа сәйкес хабарландыру жарияланған кезде, құны III қосымшада көрсетілген тиісті шекті мәнге тең немесе асып түсетін;
(d) сатып алушы ұйым жүзеге асыратын; және
(е) осы баптың 3-тармағының немесе III қосымшаның қамтылуы аясынан өзге түрде алып тасталмаған сатып алуды білдіреді;
Егер сатып алу құны анықталмалса, онда ол 6-8-тармақтарға сәйкес есептеленеді.
3. Егер III қосымшада өзгеше көзделмесе, осы тарау:
(а) жерді, қолда бар ғимараттарды немесе өзге де жылжымайтын мүлікті немесе оған құқықтарды иемденуге немесе жалға алуға;
(b) ынтымақтастық туралы келісімдерді, гранттарды, кредиттерді, күрделі салымдарды, кепілдіктерді және салық жеңілдіктерін қоса алғанда, шарттан тыс келісімдерге немесе Тарап көрсетететін кез келген нысандағы көмекке;
(с) салық органдарының немесе депозитарийлердің көрсетілетін қызметтерді, реттелетін қаржы институттары үшін тарату мен басқару жөніндегі көрсетілетін қызметтерді немесе мемлекеттік борышты, оның ішінде қарыздар мен мемлекеттік облигацияларды, векселдерді және басқа да құнды қағаздарды қоса алғанда, сатуға, өтеуге және бөлуге байланысты көрсетілетін қызметтерді сатып алуына немесе иеленіп алуына;
(d) мемлекеттік секторда жалдау шарттарына;
(е) мыналарды:
(і) даму көмегін қоса алғанда, халықаралық көмек көрсету үшін нақты мақсаты бар;
(іі) әскерді орналастыруға немесе келісімге қол қойған елдердің жобаны бірлесіп жүзеге асыруына байланысты нақты рәсімге немесе халықаралық келісімнің шарттарына сәйкес; немесе
(ііі) халықаралық ұйымның нақты рәсіміне немесе шартына сәйкес немесе егер қолданылатын рәсім немесе шарт осы тарауға сәйкес келмейтін халықаралық гранттар, қарыздар немесе өзге де көмек есебінен қаржыландырылған кезде сатып алуды жүзеге асыруға қолданылмайды.
4. Әрбір Тарап үшін III қосымшада мынадай ақпарат көрсетіледі:
(а) 1-бөлікте - сатып алуына осы тараудың ережелері қолданылатын орталық мемлекеттік органдар;
(b) 2-бөлікте - сатып алуына осы тараудың ережелері қолданылатын жергілікті (өңірлік) мемлекеттік органдар;
(c) 3-бөлікте - сатып алуына осы тараудың ережелері қолданылатын барлық өзге мекемелер;
(d) 4-бөлікте - осы тарауда қамтылатын тауарлар;
(е) 5-бөлікте - құрылыс қызметтерін қоспағанда, осы тарауда қамтылатын көрсетілетін қызметтер;
(f) 6-бөлікте - осы тарауда қамтылатын құрылыс қызметтері; және
(g) 7-бөлікте - кез келген жалпы ескертулер.
5. Егер сатып алушы ұйым қамтылатын сатып алу тұрғысынан, ІІІ қосымшада көрсетілмеген тұлғалар нақты талаптарға сәйкес сатып алуды жүзеге асыруын талап етсе, мұндай талаптарға қатысты mutatis mutandis 122-бабы қолданылады.
Бағалау
6. Сатып алу құнын оның қамтылатын сатып алуға жататынын-жатпайтынын айқындау мақсатында бағалау кезінде сатып алушы ұйым:
(а) осы тараудың қолданылу аясынан толықтай немесе ішінара алып тастау ниетімен сатып алуды жекелеген сатып алуға бөлуден, сатып алу құнын айқындау үшін бағалаудың белгілі бір әдісін таңдаудан немесе пайдаланудан тартынады; және
(b) сыйақы төлеудің барлық нысандарын ескере отырып, бір немесе бірнеше өнім берушілерді таңдауға қарамастан, оларды жүзеге асырудың барлық кезеңінде сатып алудың есептік ең жоғары жалпы құнын енгізеді, ол мыналарды қамтиды:
(і) сыйлықақылар, алымдар, комиссиялық төлемдер мен пайыздар; және
(іі) егер сатып алуда басқа нұсқалардың мүмкіндігі көзделсе, осындай нұсқалардың жалпы құны.
7. Егер сатып алуға қатысты жекелеген талап бірнеше шартты жасауға немесе жекелеген бөліктерге шарттар (бұдан әрі «қайталама шарттар» деп аталатын) жасауға алып келсе, онда есептік ең жоғары жалпы құн:
(a) алдыңғы 12 ай ішінде немесе сатып алушы ұйымның алдыңғы қаржы жылы ішінде, алдыңғы 12 айда сатып алатын тауар немесе көрсетілетін қызметтер санындағы немесе құнындағы күтілетін өзгерістер, мүмкіндігіне қарай ескеріліп түзетілген, тауардың немесе көрсетілетін қызметтің сол бір ғана түріне жасалған қайталама шарттардың құны; немесе
(b) сатып алушы ұйымның бастапқы шартты жасағаннан кейін 12 ай ішінде немесе сатып алушы ұйымның қаржы жылы ішінде тауардың немесе көрсетілетін қызметтің сол бір ғана түріне жасалған қайталама шарттың есептік құны негізінде есептеледі.
8. Тауарларды және көрсетілетін қызметттерді лизинг, жалға алу немесе бөліп төлеу арқылы иемдену есебінен сатып алу жағдайында немесе жалпы сатып алу құны айқындалмаса, мыналар бағалауға негіз болады:
(a) шарт белгілі бір мерзімге жасалған жағдайда:
(i) егер шарттың қолданыс мерзімі 12 айды құрайтын немесе одан төмен болса оның қолданыс мерзімінде жалпы есептік ең жоғары құн; немесе
(ii) егер шарттың қолданыс мерзімі 12 айдан асса кез келген есептік қалдық құнды қоса алғанда, жалпы есептік ең жоғарғы құн;
(b) егер шарт белгіленбеген мерзімге жасалса, 48-ге көбейтілген есептік ай сайынғы жарна; және
(c) егер шарт белгілі бір мерзімге жасалатыны анық белгілі болмаған жағдайда, (b) тармақшаға сәйкес бағалау негіз қолданылады.

121-БАП
Жалпы ерекшеліктер

Мұндай шаралар Тараптар арасында еркін немесе негізделмеген кемсітушілікті немесе халықаралық сауда үшін жасырын шектеуді білдіретіндей түрде қолданылмайтын талапты сақтаған кезде, осы тарауда ештеңе кез келген Тараптың:
(а) қоғамдық моральды, қоғамдық тәртіпті немесе қоғамдық қауіпсіздікті қорғау үшін қажетті;
(b) адамдардың өмірін немесе денсаулығын, жануарларды немесе өсімдіктерді қорғау үшін қажет;
(c) зияткерлік меншікті қорғау үшін қажетті; немесе
(d) еңбек қабілеті шектеулі адамдар, қайырымдылық мекемелері ұсынатын немесе қамаудағы адамдардың көмегімен өндірілген тауарларға немесе көрсетілетін қызметтерге қатысты шараларды қабылдауына немесе қолданылуына кедергі келтіру ретінде түсіндірілмейді.

122-БАП
Жалпы қағидаттар

Кемсітпеушілік
1. Әрбір Тарап, оның ішінде оның сатып алушы ұйымдары қамтылатын сатып алуға байланысты кез келген шараға қатысты екінші Тараптың тауарларына немесе көрсетілетін қызметтеріне, сондай-ақ осындай тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді ұсынатын екінші Тараптың өнім берушілеріне, сол Тарап, оның ішінде оның сатып алушы ұйымдары өз тауарларына, көрсетілетін қызметтеріне және отандық өнім берушілерге ұсынатыннан кем емес қолайлы режим ұсынады.
2. Қамтылатын сатып алуға байланысты кез келген шараға қатысты Тараптардың ешқайсысы, оның ішінде оның сатып алушы ұйымдары:
(а) шетелдік қатысу дәрежесінің немесе меншік негізінде, бір отандық өнім берушіге басқа отандық өнім берушіге қарағанда, қолайлылығы кем жағдайлар ұсынбайды; немесе
(b) отандық өнім берушіні нақты сатып алу үшін осындай өнім беруші ұсынатын тауарлар немесе көрсетілетін қызметтер екінші Тараптың тауарлары мен көрсетілетін қызметтері болып табылатын негізінде кемсітпейді.
Электрондық құралдарды пайдалану
3. Электрондық құралдардың көмегімен қамтылатын сатып алуды өткізу кезінде, сатып алушы ұйым:
(a) ақпараттық технологиялар жүйелері мен бағдарламалық қамтылымды, оның ішінде жалпы қолжетімді және басқа да жалпы қолжетімді ақпараттық технологиялық жүйелермен және бағдарламалық қамтылыммен үйлесімді, ақпараттың шынайылығын тексерумен және шифрлаумен байланысты құралдарды пайдалана отырып, сатып алу жүргізілуін қамтамасыз етеді; және
(b) алу уақытын белгілеуді және рұқсат етілмеген қол жеткізуді болдырмауды қоса алғанда, қатысуға арналған өтінімдердің және тендерлік ұсыныстардың сақталуын қамтамасыз ететін тетіктерге қолдау жасайды.
Сатып алуды өткізу
4. Сатып алушы ұйым қамтылатын сатып алуды:
(a) ашық тендер, іріктелген тендер, қатысуы шектеулі тендер немесе электрондық аукцион сияқты әдістерді пайдалана отырып, осы тараудың ережелеріне сәйкес келетін;
(b) мүдделер қақтығысына жол берілмейтін; және
(c) сыбайлас жемқорлық әрекетінің алдын алатын түрде ашық және әділ өткізеді.
Шығарылу қағидалары
5. Тарап қамтылатын сатып алудың мақсаттары үшін Тарап қолданатын шығарылу қағидаларынан ерекшеленетін, сонымен бірге сол Тараптан осындай тауарлардың немесе көрсетілетін қызметтердің импортына немесе берілуіне кәдімгі сауда қатынастары барысында екінші Тараптан импортталатын немесе берілетін тауарлардың және көрсетілетін қызметтердің шығарылу қағидаларын қолданбайды.
Сатып алуға жатпайтын шаралар
6. 1 және 2-тармақтар әкелу кезінде алынатын немесе сонымен байланысты кедендік баждарға және кез келген түрдегі алымдарға, осындай баждар мен алымдарды алу әдісіне, басқа да әкелу қағидаларына немесе қамтылатын сатып алуды реттейтін шараларды қоспағанда, көрсетілетін қызметтер саудасына әсер ететін формальдылықтар мен шараларға қатысты қолданылмайды.

123-БАП
Сатып алу жүйесі туралы ақпарат

1. Әрбір Тарап:
(а) кез келген заңдарды, заңға тәуелді актілерді, сот шешімдерін, жалпы пайдаланылатын әкімшілік қағидаларды, оларға кез келген өзгерістерді қоса алғанда, және заңда немесе заңға тәуелді актінде көзделген және қамтылатын сатып алуға қатысты хабарландыруларға немесе тендерлік құжаттамаға және рәсімге сілтеме ретінде енгізілген, шарттардың стандартты талаптарын, кең таралатын және жұртшылық үшін алуға жеңіл болатын, ресми тағайындалған электрондық немесе қағаз түріндегі бұқаралық ақпарат құралдарында жедел жариялайды; және
(b) сұрау салу бойынша екінші Тарапқа жоғарыда аталған құжаттарға түсіндірмелер ұсынады.
2. IV қосымшаның 1-бөлігінде мыналар санамаланған:
(a) осы баптың 1-тармағында көрсетілген ақпаратты әрбір Тарап жариялайтын электрондық немесе қағаз түріндегі бұқаралық ақпарат құралдары;
(b) 124-бапқа, 126-баптың 7-тармағына және 133-баптың 2-тармағына сәйкес қажетті хабарландыруларды әрбір Тарап жариялайтын электрондық немесе қағаз түріндегі бұқаралық ақпарат құралдары; және
(c) 133-баптың 2-тармағына сәйкес Тарап жасасқан шарттар туралы өзінің хабарландыруларын жариялайтын веб-сайттардың мекенжайы (ларын).
3. Әрбір Тарап IV қосымшаның 1-бөлігінде берілген Тараптың ақпаратына кез келген өзгерістер туралы Ынтымақтастық комитетін жедел хабардар етеді. Ынтымақтастық Комитеті IV қосымшаның 1-бөлігіндегі өзгерістерді көрсететін шешімдерді жүйелі түрде қабылдайды.

124-БАП
Хабарландырулар

Алдағы сатып алу туралы хабарландыру
1. Әрбір қамтылатын сатып алу үшін сатып алушы ұйым, 130-бапта көзделген жағдайларды қоспағанда, IV қосымшаның 2-бөлігінде көрсетілген тиісті қағаз түріндегі немесе электрондық бұқаралық ақпарат құралдарында алдағы сатып алу туралы хабарландыруды жариялайды. Мұндай бұқаралық ақпарат құралдары кең таралған және мұндай хабарландыруларға, кем дегенде хабарландыруда көрсетілген мерзім аяқталғанға дейін жұртшылық үшін қол жетімді болады. III қосымшаның 1, 2 және 3-бөліктерінде көрсетілген сатып алушы ұйымдардың хабарландырулары, IV қосымшаның 2-бөлігінде көрсетілген, кем дегенде ең аз мерзім ішінде қол жеткізудің бірыңғай ену нүктесі арқылы ақысыз негізде электрондық түрде қол жетімді болады.
2. Егер осы тарауда өзгеше көзделмесе, алдағы сатып алу туралы әрбір хабараландыру мыналарды қамтуға тиіс:
(а) сатып алушы ұйымның атауы мен мекенжайы және сатып алушы ұйыммен байланыс жасау үшін және сатып алуға байланысты барлық қажетті құжаттарды алу үшін қажетті басқа да ақпарат, сондай-ақ егер мұндайлар бар болса, олардың құны және төлем мерзімдері туралы ақпарат;
(b) сатып алуды сипаттау, оның ішінде сатып алынатын тауарлар немесе көрсетілетін қызметтер түрі және саны немесе егер саны белгісіз болса, онда болжамды саны;
(c) қайталанатын шарттар үшін, егер мүмкін болса, алдағы сатып алу туралы кейінгі хабарландырулар мерзімдерін бағалау;
(d) кез келген опциялардың сипаты;
(е) тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді беру мерзімі немесе келісімшарттың қолданыс мерзімі;
(f) қолданылатын сатып алу әдісі және ол келіссөздерді немесе электрондық аукциондарды өткізуді болжайтыны-болжамайтыны;
(g) қолданылуына қарай мекенжай және сатып алуға қатысуға өтінімдер берудің түпкі мерзімі;
(h) мекенжай және тендерлік ұсыныстар берудің соңғы мерзімі;
(і) егер сатып алушы ұйым Тарапының ресми тілінен өзге кез келген басқа тілде ұсынылатын болса, тендерлік ұсыныстар немесе қатысуға өтінімдер ұсынылуы мүмкін тіл (дер);
(j) егер мұндай талаптар алдағы сатып алу туралы хабарландырумен қатар, барлық мүдделі өнім берушілерге ұсынылатын тендерлік құжаттамаға енгізілген болмаса, осы байланысқа өнім берушілер ұсынатын нақты құжаттарға немесе сертификаттарға қойылатын талаптарды қоса алғанда, өнім берушілердің қатысуы үшін барлық шарттардың тізбесі және қысқаша сипаттамасы;
(k) егер 126-бапқа сәйкес, сатып алушы ұйым тендерге қатысу үшін білікті өнім берушілердің шектеулі санын таңдауға ниеттенсе іріктеу үшін пайдаланылатын өлшемшарттар және қолданылуына қарай тендерге қатысуға жіберілетін өнім берушілер санына кез келген шектеулер.
Қысқаша хабарландыру
3. Алдағы сатып алудың әрбір жағдайы үшін сатып алушы ұйым алдағы сатып алу туралы хабарландыруды ағылшын немесе француз тілінде бір мезгілде жариялаумен қатар, жұртшылық үшін алуға жеңіл болатын қысқаша хабарландыру жариялайды. Қысқаша хабарландыру, кем дегенде, мынадай мәліметтерді қамтиды:
(a) сатып алу мәні;
(b) тендерлік ұсыныстарды берудің түпкі мерзімі немесе қолданылуына қарай, сатып алуға қатысуға немесе көп мәрте пайдалану тізіміне енгізуге өтінімдерді ұсынудың түпкі мерзімі; және
(c) сатып алуға байланысты құжаттар сұратылуы мүмкін болатын мекенжай.
Жоспарланған сатып алу туралы хабарландыру
4. Сатып алушы ұйымдарға өздерінің алдағы сатып алу жоспарлары туралы хабарландыруды (бұдан әрі - «жоспарланған сатып алу туралы хабарландыру») әрбір қаржы жылы ішінде мүмкіндігінше ертерек түрде, V қосымшаның 2-бөлігінде көрсетілген тиісті қағаз немесе электрондық бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау ұсынылады. Жоспарланған сатып алу туралы хабарландыру сатып алудың мәнін және алдағы сатып алу туралы хабарландыруды жариялаудың жоспарланған күнін қамтуға тиіс.
5. III қосымшаның 3-бөлігінде көрсетілген сатып алушы ұйым өзіндегі осы баптың 2-тармағында көрсетілген, жоспарланған сатып алу туралы хабарландыру сатып алушы ұйымда бар, мүмкіндігінше көп ақпаратты қамтитын жағдайда, алдағы сатып алу туралы хабарландыру ретінде жоспарланған сатып алу туралы хабарландыруды, сондай-ақ мүдделі өнім берушілер сатып алушы ұйымның сатып алуға өзінің мүдделілігін білдіруге тиіс өтінішті пайдалануы мүмкін.

125-БАП
Қатысуға арналған шарттар

1. Сатып алушы ұйым сатып алуға қатысуға арналған кез келген шарттарды қамтылатын сатып алуды орындау үшін, өнім берушінің құқықтық және қаржылық мүмкіндігін, сондай-ақ коммерциялық және техникалық әлеуеті болуын қамтамасыз ету үшін қажетті талаптармен шектеуге тиіс.
2. Сатып алушы ұйым қатысу шарттарын айқындау кезінде:
(a) өнім беруші сатып алуға қатысуы үшін бұрын Тараптың сатып алушы ұйымымен бір немесе бірнеше шарт жасасқаны туралы талапты белгілемейді;
(b) сатып алу талаптарын қанағаттандыру үшін елеулі болған жағдайда, тиісті жұмыс тәжірибесінің болуын талап етуі мүмкін; және
(с) Тараптардың өнім берушісінің сатып алуға қатысуы немесе шарт жасасуы үшін екінші Тараптың сатып алушы ұйымымен бұрын бір немесе бірнеше шарт жасасқаны немесе өнім берушінің, бұрынғы тәжірибесі сатып алу талаптарын қанағаттандыру үшін айтарлықтай маңызды екенін қоспағанда, сол Тараптың аумағында жұмыс тәжірибесінің болуы туралы шартты белгілемейді.
3. Өнім берушінің қатысу шарттарын қанағаттандыру-қанағаттандырмауын анықтау кезінде сатып алушы ұйым:
(а) сатып алушы ұйым Тарап аумағы шегінде, сол сияқты одан тыс жерде өнім беруші жүргізетін сол қызмет негізінде өнім берушінің қаржылық мүмкіндігі мен коммерциялық және техникалық әлеуетін бағалауды жүргізеді; және
(b) сатып алушы ұйым хабарландыруда немесе тендерлік құжаттамада алдын ала көрсеткен шарттарға сәйкес өз бағалауын жүргізеді.
4. Тарап растайтын дәлелдемелер болған кезде, оның сатып алушы ұйымдарын қоса алғанда, өнім беруші мына негіздер:
(a) банкроттық;
(b) жалған декларациялар;
(c) бұрын жасалған шарт немесе шарттар бойынша қандай да бір айтарлықтай талаптарды немесе міндеттемелерді орындау кезіндегі едәуір немесе тұрақты кемшіліктер;
(d) елеулі қылмыстарға немесе басқа да елеулі құқық бұзушылықтарға байланысты түпкілікті сот шешімдері;
(е) өнім берушінің коммерциялық беделіне жағымсыз әсер ететін кәсіби функцияларды тиісінше жүзеге асырмауы немесе әрекет немесе әрекетсіздік;
(f) салықтарды төлемеуі бойынша алып тасталуы мүмкін.

126-БАП
Өнім берушілердің біліктілігі

Тіркеу жүйелері және біліктілік рәсімдері
1. Тараптың, оның ішінде оның сатып алушы ұйымдарының, мүдделі өнім берушілер тіркелуі және белгілі бір ақпаратты ұсынуы тиіс өнім берушілерді тіркеу жүйесі болуы мүмкін.
2. Әрбір Тарап:
(а) өзінің сатып алушы ұйымдары біліктілік рәсімдеріндегі айырмашылықтарды барынша азайту үшін күш-жігер жұмсауын; және
(b) егер өзінің сатып алушы ұйымдарының тіркеу жүйесі болса, олар өздерінің тіркеу жүйелеріндегі айырмашылықтарды барынша азайту үшін күш-жігер жұмсауын қамтамасыз етеді.
3. Тарап, оның ішінде оның сатып алушы ұйымдары, сатып алуға екінші Тарап өнім берушілерінің қатысуы үшін артық кедергілер жасау мақсатында немесе оларды жасау қандай да бір тіркеу жүйесін немесе біліктілік рәсімдерін белгілемейді немесе қолданбайды.
Іріктелген тендер
4. Егер сатып алушы ұйым іріктелген тендер қолдануға ниет етсе, ол:
(а) алдағы сатып алу туралы хабарландыруға кемінде 124-баптың 2-тармағының (а), (b), (f), (g), (j) және (k) тармақшаларында көрсетілген ақпаратты енгізеді және өнім берушілерге қатысу өтінімін беруге шақырады; және
(b) 128-баптың 3-тармағының (b) тармақшасына сәйкес, өзі хабарландыратын білікті өнім берушілерге 124-баптың 2-тармағының (с), (d), (е), (h) және (і) тармақшаларында көрсетілген ақпаратты кемінде тендер өткізу мерзімі басталғанша ұсынады.
5. Сатып алушы ұйым, егер алдағы сатып алу туралы хабарландыруды тендерге қатысуға жіберілетін өнім берушілердің саны бойынша қандай да бір шектеу туралы, сондай-ақ өнім берушілердің шектеулі санын іріктеу өлшемшарттары туралы мәлімдемесе, сатып алушы ұйым барлық білікті өнім берушілерге нақты сатып алуға қатысуға мүмкіндік береді.
6. Егер 4-тармақта аталған хабарландыру жарияланған күннен бастап, тендерлік құжаттама жалпы қол жетімді болмаса, сатып алушы ұйым 5-тармаққа сәйкес іріктелген барлық білікті өнім берушілерге осы құжаттардың бір мезгілде қолжетімді болуын қамтамасыз етеді.
Көп мәрте пайдалану тізімдері
Көп мәрте пайдалану тізімдері
7. Сатып алушы ұйым мүдделі өнім берушілерді тізімге енгізу үшін өтінім беруге шақыратын хабарландыру:
IV қосымшаның 2-бөлігінде көрсетілген тиісті бұқаралық ақпарат құралдарында:
(a) жыл сайын жария етілетін; және
(b) егер электрондық түрде жария етілсе, үнемі қолжетімді болып табылатын жағдайда, өнім берушілердің көп мәрте пайдалану тізімін жүргізуі мүмкін.
8. 7-тармақта көзделген хабарландыру:
(a) оларға қатысты тізім пайдаланылуы мүмкін тауарлардың және көрсетілетін қызметтердің сипаттамасын немесе олардың санаттарын;
(b) тізімге енгізу үшін өнім берушілер сәйкес келуге тиіс қатысу шарттарын және өнім берушінің шарттарға сәйкестігін тексеру үшін сатып алушы ұйым пайдаланатын әдістерді;
(c) сатып алушы ұйымның атауы мен мекенжайын және онымен байланыс жасау үшін қажетті басқа да ақпаратты және тізімге қатысты барлық тиісті құжаттарды алуды;
(d) тізімнің қолданыс мерзімін және оны ұзартуға немесе тоқтатуға арналған құралдарды немесе егер қолданыс мерзімі көрсетілмесе, тізімді пайдалануды тоқтату туралы хабарлама жіберілетін тәсілді көрсетуді;
(е) тізім осы тарауда қамтылатын сатып алулар үшін пайдаланылуы мүмкін екендігін көрсетуді қамтиды.
9. Егер көп мәрте пайдалану тізімі үш жыл немесе одан аз мерзім ішінде жарамды болса, 7-тармаққа қарамастан, сатып алушы ұйым 7-тармақта аталған хабарландыруды, егер мұндай хабарландыру:
(a) хабарландырудың қолданыс мерзімін және қосымша жарияланбайтын мән-жайларды белгілейтіндігі;
(b) электрондық түрде жарияланатындығы және оның қолданыс мерзімі ішінде ұдайы қолжетімді болатындығы шартымен, тізімнің қолданылу мерзімінің басында бір рет қана жариялауы мүмкін.
10. Сатып алушы ұйым өнім берушілерге кез келген уақытта көп мәрте пайдалану тізіміне енгізу үшін өтінім беруге мүмкіндік береді және ақылға қонымды қысқа мерзімде оған барлық білікті өнім берушілерді енгізеді.
11. Егер көп мәрте пайдалану тізіміне кірмеген өнім беруші осындай тізімнің негізінде өткізілетін сатып алуға қатысуға өтінімді және 128-баптың 2-тармағында көзделген мерзім ішінде барлық қажетті құжаттарды ұсынса, сатып алушы ұйым осы өтінімді қарайды. Сатып алушы ұйым, егер сатып алудың күрделі болуына байланысты ұйым тендерлік ұсыныстарды беру үшін көзделген мерзім ішінде өтінімді қарауды аяқтай алмаған ерекше жағдайларда ғана болмаса, өзінің өтінімді қарау үшін уақыты жеткіліксіз болуы негізінде өнім берушіні сатып алуға қатысты қараудан алып тастамайды.
III қосымшаның 3-бөлігінде көрсетілген ұйымдар
12. III қосымшаның 3-бөлігінде көрсетілген сатып алушы ұйым, мынадай шартпен:
(а) хабарландыру осы баптың 7-тармағына сәйкес жарияланған болса және осы баптың 8-тармағына сәйкес талап етілетін ақпаратты, 124-баптың 2-тармағына сәйкес талап етілетін барлық қолда бар ақпаратты және алдағы сатып алу туралы хабарландыру немесе өнім берушілер тек көп мәрте пайдалану тізімінен көп мәрте пайдалану тізімнің негізінде өткізілетін сатып алу туралы хабарландыруды одан әрі алып тұратындығын білдіретін өтінішті қамтыса; және
(b) ұйым осы сатып алуда ұйымдар мүдделілік білдірген өнім берушілерге, 124-баптың 2-тармағына сәйкес талап етілетін барлық қалған мәліметтерді қоса алғанда, олар сатып алуға өзінің мүдделілігін бағалай алатындай жеткілікті ақпаратты, егер мұндай ақпаратқа қолжетімді болған жағдайда, дереу ұсынса, өнім берушілерді алдағы сатып алу туралы хабарландыру ретінде көп мәрте пайдалану тізіміне енгізуге өтінім беруге шақыратын хабарландыруды пайдалана алады.
13. III қосымшаның 3-бөлігінде көрсетілген сатып алушы ұйым, осы баптың 10-тармағына сәйкес көп мәрте пайдалану тізімге енгізуге өтінім берген өнім берушіге, егер өнім берушінің қатысу шарттарына сай келетіндігін зерттеу үшін сатып алушы ұйымның жеткілікті уақыты болса, осы сатып алу үшін тендерлік ұсыныс беруге мүмкіндік бере алады.
Сатып алушы ұйымның шешімдері туралы ақпарат
14. Сатып алушы ұйым сатып алуға қатысуға өтінім беретін немесе көп мәрте пайдалану тізіміне енгізу үшін өтініш беретін өнім берушіге сатып алушы ұйымның өтінімге немесе өтінішке қатысты шешімін дереу хабарлайды.
15. Егер сатып алушы ұйым сатып алуға қатысуға арналған өтінімді немесе көп мәрте пайдалану тізіміне енгізуге берілген өтінішті қабылдамайтын болса, өнім берушінің біліктілігін тануды тоқтатады немесе өнім берушіні көп мәрте пайдалану тізімінен шығарып тастайды, ұйым бұл туралы өнім берушіге дереу хабарлайды және өнім берушінің сұрау салуы бойынша өз шешімінің себептері туралы жазбаша түсініктемені дереу өнім берушіге ұсынады.

127-БАП
Техникалық ерекшеліктер және тендерлік құжаттама

Техникалық ерекшеліктер
1. Сатып алушы ұйым халықаралық сауда үшін артық кедергілерді жасау мақсатында немесе олардың туындауына әкелетін техникалық ерекшеліктерді жасаудан, қабылдаудан немесе қолданудан немесе сәйкестікті бағалау рәсімін тағайындаудан тартынады.
Техникалық ерекшеліктер өнім берушілерге тең қолжетімділікті ұсынуға тиіс және бәсекелестік үшін сатып алу нарықтарын ашуға жөнсіз кедергілер жасауға әкелмеуге тиіс.
2. Сатып алынатын тауарларға немесе көрсетілетін қызметтерге арналған техникалық ерекшеліктерді сипаттауда, сатып алушы ұйым қолданылуына қарай:
(a) дизайн және түсіндірмелік сипаттамаларға қойылатын талаптарды емес, пайдалану қасиеттері мен жұмыс істеу талаптары негізінде техникалық ерекшеліктерді белгілейді;
(b) техникалық ерекшеліктерді, егер олар бар болса халықаралық стандарттарға не ұлттық техникалық регламенттерге, танылған ұлттық стандарттарға немесе құрылыс нормалары мен қағидаларына негіздейді.
3. Егер техникалық ерекшеліктерде дизайн немесе түсіндірмелік сипаттамалар пайдаланылса, сатып алушы ұйым қолданылуына қарай тендерлік құжаттамаға «немесе барабар» сияқты сөздерді енгізе отырып, сатып алу талаптарын көрнекі қанағаттандыратын, барабар тауарларға немесе көрсетілетін қызметтерге тендерлік ұсыныстың қаралатындығы туралы көрсетеді.
4. Егер сатып алуға ешқандай да өзге жеткілікті нақты немесе түсінікті тәсіл талаптарының сипатталуы болмаса ғана және осындай жағдайларда ұйым тендерлік құжаттамаға «немесе барабар» деген сөздерді қосатын жағдайда, сатып алушы ұйым белгілі бір тауар таңбасын немесе сауда маркасын, патентті, авторлық құқықты, дизайнды, үлгіні, нақты шығу орнын, өндірушіні немесе өнім берушіні көрсетуді талап ететін немесе сілтеме жасайтын техникалық ерекшеліктерді белгілемейді.
5. Сатып алушы ұйым нақты бір сатып алуға арналған кез келген техникалық ерекшелікті жасау немесе қабылдау кезінде пайдаланылуы мүмкін кеңесті бәсекелестікке кедергі болатындай түрде сатып алуға коммерциялық мүддесі болуы мүмкін тұлғаға сұрау салмайды немесе одан қабылдамайды.
6. Айқынырақ болуы үшін, Тарап өзінің сатып алушы ұйымдарын қоса алғанда, осы бапқа сәйкес, табиғи ресурстарды сақтауға немесе қоршаған ортаны қорғауға жәрдемдесу үшін техникалық ерекшеліктер жасауы, қабылдауы немесе қолдануы мүмкін.
Тендерлік құжаттама
7. Сатып алушы ұйым өнім берушілерге, өнім берушілердің тиісті тендерлік ұсыныстарды дайындауына немесе ұсынуына мүмкіндік беретін барлық қажетті ақпаратты қамтитын, тендерлік құжаттамаға қол жеткізуді ұсынады. Егер бұл алдағы сатып алу туралы хабарландыруда ұсынылмаса, мұндай құжаттама:
(a) сатып алынатын тауарлардың немесе көрсетілетін қызметтердің негізгі қасиетін және санын немесе саны белгісіз болғанда, болжамды саны және орындалуға тиісті талаптарды қоса алғанда, кез келген техникалық ерекшеліктерді, сәйкестікті бағалау туралы куәлігін, жоспарларды, сызбаларды немесе нұсқаулықтарды қоса алғанда, сатып алуды;
(b) қатысу шарттарына байланысты өнім берушілер ұсынуға тиіс ақпарат пен құжаттардың тізімін қоса алғанда, өнім берушілердің қатысуына арналған кез келген шарттарды;
(c) баға жалғыз өлшемшарт болып табылатын жағдайларды қоспағанда, шартты жасасу кезінде және осындай өлшемшарттардың маңыздылығына қарай сатып алушы ұйым қолданатын бағалаудың барлық өлшемшарттарын;
(d) егер сатып алушы ұйым сатып алуды электрондық тәсілмен өткізетін болса, төлнұсқалығы және шифрлаудың кез келген талаптарын немесе ақпаратты электрондық тәсілмен ұсынуға байланысты басқа да талаптарды;
(е) егер сатып алушы ұйым электрондық аукцион өткізетін болса, оған сәйкес аукцион өткізілетін бағалау өлшемшарттарына байланысты тендер элементтерін идентификациялауды қоса алғанда, қағидаларды;
(f) егер тендерлік ұсыныстардың жария ашылуы болжанса, ашылатын күнін, уақыты мен орнын және қолданылуына қарай, қатысуға уәкілетті тұлғаларды;
(g) төлем шарттарын және тендерлік ұсыныстар, мысалы қағаз түрінде немесе электрондық тәсілмен ұсынылуы мүмкін тәсіл бойынша кез келген шектеуді қоса алғанда, басқа кез келген шарттарды;
(h) тауарларды беру немесе көрсетілетін қызметтерді ұсыну күндерін толық сипаттауды қамтиды.
8. Сатып алушы ұйым сатып алынатын тауарларды берудің немесе көрсетілетін қызметтерді ұсынудың кез келген күнін белгілеген кезде, сатып алудың күрделілігі, қосалқы мердігерлердің қатысуының күтілетін дәрежесі және беру пунктінен немесе қызмет көрсету үшін тауарларды өндіру, жөнелту және тасымалдау үшін қажетті нақты уақыт сияқты факторларды назарға алады.
9. Алдағы сатып алу немесе тендерлік құжаттама туралы хабарландыруда белгіленген бағалау өлшемшарттары, басқаларымен қатар, бағалар мен құнның басқа да факторларын, сапаны, техникалық өлшемшарттарды, экологиялық сипаттамаларды және өнім беру шарттарын қамтуы мүмкін.
10. Сатып алушы ұйым дереу:
(a) үдделі өнім берушілерді тиісті тендерлік ұсыныстарды беруге жеткілікті уақытпен қамтамасыз ету үшін тендерлік құжаттаманы ұсынады;
(b) кез келген мүдделі өнім берушіге сұрау салу бойынша тендерлік құжаттаманы ұсынады; және
(c) кез келген мүдделі немесе қатысатын өнім берушіге тиісті ақпарат туралы, егер осындай ақпарат басқа өнім берушілер алдында осы өнім берушіге артықшылық бермейтін жағдайда, кез келген негізді сұрау салуға жауап қайтарады.
Өзгерістер
11. Егер сатып алушы ұйым шарт жасасқанға дейін қатысатын өнім берушілер ұсынған, алдағы сатып алу немесе тендерлік құжаттама туралы хабарландыруда белгіленген өлшемшарттарды немесе талаптарды өзгерткен немесе хабарландыруды немесе тендерлік құжаттаманы түзететін немесе қайта басып шығаратын болса, ол барлық өзгерістерді немесе түзетілген немесе қайта басып шығарылған хабарландыруды немесе тендерлік құжаттаманы:
(a) өзгерістер, түзетулер немесе қайта басып шығару кезінде қатысатын барлық өнім берушілерге, егер сатып алушы ұйымға өнім берушілер белгілі болған жағдайда және басқа да жағдайларда, ақпараттың алғашқы берілген тәсілімен;
(b) осындай өнім берушілердің жағдайға қарай түзетілген тендерлік ұсыныстарды өзгертуге және қайта ұсынуға болатын тиісті мерзімдер жазбаша нысанда береді.

128-БАП
Мерзімдер

Жалпы ережелер
1. Сатып алушы ұйым, өзінің ақылға қонымды қажеттіліктерін ескере отырып, өнім берушілерге қатысу туралы өтінімдер мен тиісті тендерлік ұсыныстарды әзірлеуі және ұсынуы үшін:
(a) сатып алудың сипаты және күрделілігі;
(b) қосалқы мердігерлер қатысуының күтілетін дәрежесі; және
(c) егер электрондық беру құралдары қолданылмаса, шетелден, сондай-ақ ел ішінде электрондық емес тәсілмен тендерлік ұсынысты жіберу үшін қажет болатын уақыт сияқты факторларды назарға ала отырып, жеткілікті уақыт мөлшерін ұсынады.
Мұндай мерзімдер, кез келген мерзімдерді ұлғайтуды қоса алғанда, барлық мүдделі немесе қатысушы өнім берушілер үшін бірдей болуға тиіс.
Соңғы мерзімдер
2. Іріктелген тендер қолданатын сатып алушы ұйым қатысуға өтінімдерді берудің соңғы мерзімі, негізінде, алдағы сатып алу туралы хабарландыру жарияланған күннен бастап кемінде 25 күн мерзімді құрайтындығын белгілейді. Егер осы уақыт кезеңі жеткіліксіз екенін сатып алушы ұйым тиісінше дәлелдеген шұғыл жағдайға байланысты мерзім кемінде он күнге дейін азайтылуы мүмкін.
3. 4, 5, 7 және 8-тармақтарда көзделген жағдайларды қоспағанда:
(a) ашық тендер жағдайында, алдағы сатып алу туралы хабарландыру жарияланған; немесе
(b) іріктелген тендер жағдайында, көп мәрте пайдалану тізімін пайдаланатыны-пайдаланбайтынына қарамастан, сатып алушы ұйым өнім берушілерді тендерлік ұсыныстарды беруге олардың шақырылатындығы туралы хабарландырылған күннен бастап тендерлік ұсыныстарды берудің түпкілікті мерзімі кем дегенде 40 күнді құрайтындығын белгілейді.
4. Сатып алушы ұйым 3-тармаққа сәйкес белгіленген тендер өткізу мерзімін, егер:
(а) сатып алушы ұйым алдағы сатып алу туралы хабарландыру жарияланғанға дейін 124-баптың 4-тармағында жазылғандай, кемінде 40 күн бұрын және 12 айдан асырмай, жоспарланған сатып алу туралы хабарландыру жариялаған болса және жоспарланған сатып алу туралы хабарландыру:
(і) сатып алудың сипаттамасын;
(іі) тендерлік ұсыныстарды немесе қатысуға өтінімдерді ұсыну үшін шамалас түпкілікті мерзімдерін;
(ііі) мүдделі өнім берушілер сатып алушы ұйымға сатып алуға өзінің мүдделілігін білдіретін өтінішті;
(іv) сатып алуға қатысты құжаттарды алуға болатын мекенжайды; және
(v) мүмкіндігіне қарай, 124-баптың 2-тармағына сәйкес алдағы сатып алу туралы хабарландыру үшін көрсетілуге тиіс барлық қолда бар ақпаратты қамтыса;
(b) сатып алушы ұйым қайталама сатып алу үшін алдағы сатып алу туралы бастапқы хабарландыруды, осы тармақтың негізінде кейінгі хабарландыруларда тендер үшін мерзім нұсқайтынын көрсетеді; немесе
(c) шұғыл жағдайларда, 3-тармаққа сәйкес белгіленген тендер өткізу мерзімін сатып алушы ұйым орындаудың мүмкін еместігін тиісті түрде дәлелдеген тендер өткізуге арналған мерзімді кемінде он күнге дейінгі мерзімге қысқарта алады.
5. Сатып алушы ұйым 3-тармаққа сәйкес белгіленген тендер өткізу мерзімін, мынадай:
(a) алдағы сатып алу туралы хабарландыру электрондық тәсілмен жарияланған;
(b) алдағы сатып алу туралы хабарландыру жарияланған күннен бастап барлық тендерлік құжаттама электрондық түрде қолжетімді болып табылатын; және
(c) ұйым тендерлік ұсыныстарды электрондық тәсілмен қабылдаған жағдайлардың әрқайсысы үшін жеті күнге қысқарта алады.
6. 4-тармақпен бірге 5-тармақтың ережелерін пайдалану, ешбір жағдайда да 3-тармаққа сәйкес алдағы сатып алу туралы хабарландыру жарияланған күннен бастап кемінде жеті күнге дейін белгіленген тендер өткізу мерзімін қысқартуға алып келмейді.
7. Осы баптың кез келген өзге де ережесіне қарамастан, егер сатып алушы ұйым коммерциялық тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді немесе олардың кез келген қосындысын сатып алса, ол 3-тармаққа сәйкес белгіленген тендер өткізу мерзімін алдағы сатып алу туралы хабарландыруды және тендерлік құжаттаманы бір уақытта электрондық тәсілмен жариялаған жағдайда, кемінде 13 күнге дейін қысқарта алады. Бұдан өзге, егер сатып алушы ұйым коммерциялық тауарларға немесе көрсетілетін қызметтерге қатысты тендерлік ұсыныстарды электрондық тәсілмен қабылдаса, ол 3-тармаққа сәйкес белгіленген мерзімді кем дегенде жеті күнге дейін азайта алады.
8. Егер III қосымшаның 3-бөлігінде көрсетілген сатып алушы ұйым білікті өнім берушілердің барлығын немесе шектеулі санын таңдап алса, тендерді өткізу мерзімі сатып алушы ұйым мен таңдалған өнім берушілер арасындағы өзара уағдаластық негізінде белгіленуі мүмкін. Уағдаластық болмаған кезде, мерзім кем дегенде жеті күнді құрайды.

129-БАП
Келіссөздер

1. Тарап сатып алушы ұйымдарға:
(a) егер 124-баптың 2-тармағына сәйкес алдағы сатып алу туралы хабарландыруда сатып алушы ұйым өзінің келіссөздер жүргізу ниетін білдірсе; немесе
(b) егер бағалау нәтижесінде алдағы сатып алу туралы хабарландыруда немесе тендерлік құжаттамада белгіленген ерекше бағалаудың нақты өлшемшарттарын ескере отырып, ешбір тендерлік ұсыныс аса тиімді емес екені анықталса, келіссөздер жүргізу мүмкіндігін бере алады.
2. Сатып алушы ұйым:
(a) келіссөздерге қатысушы өнім берушілерді кез келген шығару алдағы сатып алу туралы хабарландыруды немесе тендерлік құжаттамада белгіленген бағалау өлшемшарттарына сәйкес жүргізілуін қамтамасыз етеді; және
(b) келіссөздер аяқталғаннан кейін, қалған қатысушы өнім берушілердің кез келген жаңа немесе қайта қаралған тендерлік ұсыныстарды беруі үшін бірыңғай соңғы мерзімді қамтамасыз етеді.

130-БАП
Қатысуы шектеулі тендер

1. Осы ережені сатып алушы ұйым өнім берушілер арасындағы бәсекелестікті болғызбау немесе екінші Тараптың өнім берушілерін кемсіту немесе отандық өнім берушілерді қорғау мақсатында пайдаланбайтын жағдайда, ол тек мынадай кез келген мән-жайлар болған кезде:
(а) тендерлік құжаттама талаптары айтарлықтай өзгермеген кезде, егер:
(i) бірде-бір тендерлік ұсыныс берілмесе немесе бірде-бір өнім беруші қатысуды сұрамаса;
(ii) тендерлік құжаттаманың негізгі талаптарын қанағаттандыратын бірде-бір тендерлік ұсыныс берілмесе;
(iii) ешқандай да өнім берушілер қатысу шарттарын қанағаттандырмаса; немесе
(іv) берілген ұсыныстар ымыраласуға негізделсе;
(b) егер тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді беруді белгілі бір өнім беруші ғана жүзеге асыруы мүмкін болса және тауарларға немесе көрсетілетін қызметтерге ақылға қонымды балама болмаса немесе оларды алмастыру мынадай:
(i) өнер туындысына қойылатын талаптар;
(ii) патенттерді, авторлық құқықтарды немесе басқа да айрықша құқықтарды қорғау; немесе
(iii) техникалық себептер бойынша бәсекелестіктің болмауы негіздері бойынша жоқ болса;
(c) алғашқы сатып алуға енгізілмеген алғашқы өнім беруші жүзеге асырған тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді қосымша беру мақсатында, егер осындай қосымша тауарлар немесе көрсетілетін қызметтер үшін өнім берушіні ауыстыру:
(i) өзара ауыстыру талаптары немесе қолда бар жабдықтарды, бағдарламалық қамтылымды, көрсетілетін қызметтерді немесе алғашқы сатып алу кезінде алынған қондырғыларды өзара алмастыру немесе олардың өзара іс-қимыл жасауы талаптары сияқты экономикалық немесе техникалық себептер бойынша жүргізу мүмкін болмаса; және
(ii) сатып алушы ұйым үшін айтарлықтай қолайсыздықтар тудыруы немесе шығындардың елеулі қайталануы мүмкін болса;
(d) сатып алушы ұйым алдын ала болжай алмаған оқиғалардан туындаған, төтенше шұғыл себептер бойынша, ашық немесе іріктелген тендерді пайдалану кезінде тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді уақтылы алу мүмкін болмаған қатаң қажеттілік жағдайында;
(е) тауар нарығында иемденіп алынған тауарлар үшін;
(f) егер сатып алушы ұйым өз тапсырысы бойынша орындалу барысында немесе ғылыми-зерттеу, эксперименттік немесе бастапқы әзірлеме жүргізуге арналған белгілі бір шарттар мақсатында әзірленген прототиптерді немесе алғашқы тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді иемденіп алса қатысуы шектеулі тендерін пайдалана алады және 124, 125, 126, 127 (7-11-тармақтары), 128, 129, 131 және 132-баптардың ережелерін қолданбауды шеше алады. Алғашқы тауарды немесе көрсетілетін қызметті бастапқы әзірлеу шектеулі өндірісті немесе сынақ нәтижелерін қорыту үшін өнім беруді және қолайлы сапа стандартын қамтамасыз ететін көлемде өндіру немесе өнім беру үшін тауардың немесе көрсетілетін қызметтің жарамдылығын көрсетуді қамтуы мүмкін, бірақ тауардың немесе көрсетілетін қызметтің коммерциялық тіршілік қабілетін қамтамасыз ететін сериялы өндіруді жүзеге асыруды немесе өнім беруді немесе зерттеуге және әзірлеуге жұмсалған шығындарды өтеуді қамтымайды;
(g) тұрақты өнім берушілерден жүйелі сатып алуларын емес, тарату, конкурстық басқару және банкроттық сияқты мүлікті болжанбаған иеліктен шығару жағдайында өте қысқа мерзімде туындайтын аса тиімді жағдайларда жасалған сатып алулар үшін;
(h) егер үздік дизайнға арналған конкурс жеңімпазымен:
(i) конкурс осы тараудың қағидаттарына сәйкес, атап айтқанда, алдағы сатып алулар туралы хабарландыруды жариялауға қатысты ұйымдастырылған;
(ii) жеңімпазбен дизайн шартын жасау мақсатында қатысушыларды тәуелсіз конкурстық комиссия бағалаған жағдайда шарт жасалса, қатысуы шектеулі тендерін пайдалана алады және 124, 125, 126, 127 (7-11-тармақтары), 128, 129, 131 және 132-баптардың ережелерін қолданбауды шеше алады.
2. Сатып алушы ұйым 1-тармаққа сәйкес жасалған әрбір шарт бойынша жазбаша есеп жасайды. Есеп сатып алушы ұйымның атауын, сатып алынатын тауарлардың немесе көрсетілетін қызметтердің құны мен түрін, сондай-ақ қатысуы шектеулі тендерін пайдалануға негіз болған, 1-тармақта баяндалған сол мән-жайлар мен шарттарды көрсетуді қамтиды.

131-БАП
Электрондық аукциондар

1. Сатып алушы ұйымдар электрондық аукциондарды пайдалануы мүмкін.
2. Ашық тендерлер, қатысуы шектеулі тендерлер немесе келіссөздер рәсімдері кезінде шарттың ерекшеліктері нақты белгіленуі мүмкін болғанда, сатып алушы ұйым шарт жасасу электрондық аукцион алдында болуға тиіс екенін шешуі мүмкін.
Электрондық аукцион:
(а) шарт ең төменгі баға бойынша жасалатын бағаларға ғана; немесе
(b) шарт аса қолайлы тендерлік ұсыныс бойынша жасалатын бағаларға және/немесе ерекшелікте белгіленген тендерлік ұсыныстар сипаттамаларының жаңа мәніне негізделеді.
3. Электрондық аукцион өткізуді шешкен сатып алушы ұйым бұл фактіні алдағы сатып алу туралы хабарландыруда көрсетеді.
Ерекшеліктерде, өзгелерімен қатар, мынадай:
(a) сипаттамалар, өлшенетін және сандармен немесе пайыздармен көрсетілетін болып табылатын жағдайда, мәні электрондық аукционның нысанасы болатын сипаттамалар;
(b) сатып алу нысанасына қатысты ерекшеліктерден туындайтын түрде ұсынылуы мүмкін болатын мәндерге кез келген шектеулер;
(c) электрондық аукцион барысында қатысушыларға қолжетімді болатын ақпарат және орындылығына қарай, өздеріне қолжетімді болатын уақыт;
(d) электрондық аукционның процесіне қатысты тиісті ақпарат;
(е) қатысушылар өтінім жасай алатын шарттар және атап айтқанда, өтінім беру кезінде талап етілетін, орындылығына қарай, ең төменгі айырмашылықтар;
(f) пайдаланылатын электрондық жабдықтарға қатысты тиісті ақпарат, байланыс өлшемдері және техникалық ерекшеліктер егжей-тегжейі қамтылады.
4. Электрондық аукцион өткізгенге дейін сатып алушы ұйым олар үшін шарт жасасу өлшемшартына немесе белгіленген өлшемшарттар мен мәндер жиынтығына сәйкес тендерлік ұсыныстарды бастапқы толық бағалауды жүргізеді. Рұқсат етілген тендерлік ұсыныстарды берген барлық қатысушылар жаңа бағаларды және/немесе жаңа мәндерді бір уақытта электрондық тәсілмен ұсынуға шақырылады; шақыруда пайдаланылатын электрондық жабдыққа жеке қосылуға қатысты барлық тиісті ақпарат қамтылады және электрондық аукционның өткізілетін күні және басталу уақыты көрсетіледі. Электрондық аукцион бірнеше дәйекті кезеңдер арқылы өтуі мүмкін. Электрондық аукцион шақыру жіберілген күннен кейін екі жұмыс күнінен бұрын басталмауға тиіс.
5. Егер шарт ең тиімді тендерлік ұсыныс негізінде жасалса, шақыру тиісті қатысушыны толық бағалаудың нәтижесімен бірге жүреді. Шақыруда ұсынылған жаңа бағалар және/немесе жаңа мәндер негізінде автоматты түрде жаңартылатын рейтингті айқындау үшін электрондық аукционда пайдаланылатын математикалық формула да көрсетіледі. Бұл формула шарт немесе ерекшеліктер туралы хабарландыруда көрсетілгеніндей, ең тиімді тендерлік ұсынысты айқындау үшін белгіленген барлық өлшемшарттардың өлшемін қамтиды; алайда, осы мақсаттар үшін кез келген ауқым алдын ала берілген мәнге дейін азайтылады.
6. Электрондық аукционның әрбір кезеңі ішінде тапсырыс берушілер барлық қатысушыларға олар кез келген сәтте өздерінің рейтингтегі салыстырмалы орнын білуі үшін, кем дегенде, жеткілікті ақпаратты кідіртпей ұсынады. Сондай-ақ, олар бұл ерекшеліктерде көрсетілген жағдайда, өзге де ұсынылған бағаларға немесе мәндерге қатысты басқа да ақпаратты хабарлай алады. Олар кез келген уақытта аукцион өткізудің сол кезеңіндегі қатысушыларының санын да жария етуі мүмкін. Алайда, олар электрондық аукционның кез келген кезеңінде қатысушылардың жеке басы мәліметтерін ешбір жағдайда ашып көрсете алмайды.
7. Сатып алушы ұйым электрондық аукционды мынадай:
(a) аукционға қатысу туралы шақыруда алдын ала белгіленген күні мен уақытын көрсете отырып;
(b) аукционға қатысу туралы шақыруда, егер ең төменгі айырмашылыққа қатысты талаптарды қанағаттандыратын жаңа бағаларды немесе жаңа мәндерді ала алмаса, электрондық аукционды жапқанға дейін, соңғы өтінімді алған сәттен бастап, белгіленген мерзімді көрсете отырып;
(c) егер аукционға қатысу туралы шақыруда саны көрсетілген аукционның барлық кезеңдері аяқталса, осындай тәсілдердің бірімен немесе бірнешеуімен жабады.
8. Егер сатып алушы ұйым электрондық аукционды 7-тармақтың (с) тармақшасына сәйкес жабуды шешкен болса, сол тармақтың (b) тармақшасында жазылған ережелермен үйлестіре отырып, аукционға қатысу туралы шақыруда аукционның әрбір кезеңінің мерзімі көрсетіледі.
9. Электрондық аукционды жапқаннан кейін сатып алушы ұйым электрондық аукцион нәтижелері негізінде 132-бапқа сәйкес шарт жасайды.
10. Сатып алушы ұйымдар электрондық аукциондарға құқыққа сыйымсыз түрде сүйене алмайды және бәсекелестікке кедергі жасау, оны шектеу немесе бұрмалау немесе алдағы сатып алу туралы жарияланған хабарландыруда және ерекшелікте айқындалған тендерге қойылған шарттың нысанасын өзгерту үшін пайдалана алмайды.

132-БАП
Тендерлік ұсыныстарды қарау және шарттар жасау

Тендерлік ұсыныстарды қарау
1. Сатып алушы ұйым сатып алу процесінің әділдігіне және бейтараптығына, сондай-ақ тендерлік ұсыныс құпиялығына кепілдік беретін тәртіпке сәйкес барлық тендерлік ұсыныстарды алады, ашады және қарайды.
2. Егер кешіктіру сатып алушы ұйымның тарапынан болған немқұрайлықтан ғана туындаған болса, сатып алушы ұйым тендерлік ұсынысы тендерлік ұсыныстарды алу үшін белгіленген мерзімнен кейін алынған, өнім берушіге айыппұл салмайды.
3. Егер сатып алушы ұйым өнім берушіге тендерлік ұсыныстарды ашу мен шартты жасасу арасында абайсыз қателіктерді түзету мүмкіндігін беретін болса, сатып алушы ұйым осындай мүмкіндікті өнім берушілердің барлық қатысушыларына ұсынады.
Шарттарды жасасу
4. Тендерлік ұсыныс шартты жасасуға қаралу үшін жазбаша нысанда беріледі және ашылу кезінде хабарландыру мен конкурстық құжаттамада жазылған негізгі талаптарға сәйкес келеді және оны қатысу талаптарын қанағаттандыратын өнім беруші ұсынады.
5. Сатып алушы ұйым шартты жасауды қоғамдық мүддеге сәйкес емес деп шешкен жағдайларды қоспағанда, шарттың талаптарын орындауға қабілетті деп айқындаған және хабарландыру мен конкурстық құжаттамада көрсетілген бағалау өлшемшарттарының ғана негізінде, ұйым:
(a) ең пайдалы тендерлік ұсынысты; немесе
(b) егер баға жалғыз өлшемшарт болып табылса, ең төменгі баға ұсынған өнім берушімен шарт жасасады.
6. Егер сатып алушы ұйым ұсынылған өзге тендерлік ұсыныстардағы бағамен салыстырғанда шамадан тыс төмен баға болып табылатын тендерлік ұсыныс алған болса, ол өнім берушінің қатысу шарттарына сәйкестігін, сондай-ақ шарт талаптарын орындауға қабілеттілігін тексере алады.
7. Сатып алушы ұйым опцион пайдаланбайды, сатып алуды болдыртпай тастай алмайды немесе жасалып қойған шарттарды осы тарау бойынша өзінің міндеттемелерін айналып өтіп, өзгерістер енгізбейді.

133-БАП
Сатып алу туралы ақпараттың ашықтығы

Өнім берушілерге ұсынылатын ақпарат
1. Сатып алушы ұйым қатысушы өнім берушілерге шарт жасасу туралы өзінің шешімі туралы дереу хабарлайды және өнім берушінің сұрау салуы бойынша мұны жазбаша нысанда жасайды. 134-баптың 2 және 3-тармақтарының ережелерін ескере отырып, сатып алушы ұйым сұрау салу бойынша ұтылыс тапқан өнім берушіге, оның тендерлік ұсынысын ұйымның неліктен таңдамау себебі және жеңген өнім берушінің тендерлік ұсынысының артықшылықтарына қатысты түсіндірме ұсынады.
Шарт жасасу туралы ақпаратты жариялау
2. Осы тарауда қамтылған әрбір шарт жасалғаннан кейін 72 күн өткеннен кешіктірмей, сатып алушы ұйым IV қосымшаның 2-бөлігінде келтірілген тиісті қағаз түрінде немесе электронды бұқаралық ақпарат құралдарында хабарландыру жариялайды. Егер ұйым хабарландыруды электрондық бұқаралық ақпарат құралдарында ғана жариялайтын болса, ақпарат ақылға қонымды уақыт кезеңінде оңай қолжетімді болып қала береді. Хабарландыру кем дегенде, мынадай ақпаратты:
(a) сатып алынатын тауарлардың немесе көрсетілетін қызметтердің сипаттамасын;
(b) сатып алушы ұйымның атауын және мекенжайын;
(c) жеңімпаз өнім берушінің атауын және мекенжайын;
(d) жеңген тендерлік ұсыныстың құнын немесе шарт жасау кезінде назарға алынған ең жоғарғы және ең төменгі ұсыныстарды;
(е) шарт жасасу күнін; және
(f) пайдаланылған сатып алу тәсілін және 130-бапқа сәйкес қатысуы шектеулі тендер пайдаланылған жағдайда, қатысуы шектеулі тендердің пайдаланылуын негіздейтін мән-жағдайлардың сипаттамасын қамтиды.
Құжаттамаларды, есептерді және электрондық қадағалауды жүргізу
3. Әрбір сатып алушы ұйым шарт жасалған күннен бастап, кемінде үш жыл ішінде:
(a) қамтылатын сатып алуға байланысты тендерлік рәсімдер және шарттар жасасу туралы құжаттар мен есептерді, оның ішінде 130-бапқа сәйкес талап етілетін есептерді; және
(b) электрондық тәсілдермен қамтылатын сатып алуды жүргізудің тиісінше қадағалануын қамтамасыз ететін деректерді жүргізеді.

134-БАП
Ақпаратты ашу

Тараптарға ақпараттар ұсыну
1. Екінші Тараптың сұрау салуы бойынша Тарап сатып алудың адал, бейтарап жүргізілгенін анықтау үшін қажетті кез келген ақпаратты және осы тарауға сәйкес, оның ішінде жеңген тендерлік ұсыныстың сипаттамалары мен салыстырмалы артықшылықтары туралы ақпаратты дереу ұсынады. Егер ақпаратты ашу болашақтағы тендерлердің бәсекелестігіне нұқсан келтіруі мүмкін болса, ақпаратты ұсынған Тарап бұл мәселені Тараптар арасында талқылау нәтижесінде өз келісімін беретін жағдайды қоспағанда, ақпаратты алатын Тарап оны ешбір өнім берушіге жария етпеуге тиіс.
Ақпаратты жарияламау
2. Осы тараудың өзге де ережелеріне қарамастан, Тарап, оның ішінде оның сатып алушы ұйымдары, өнім берушілер арасындағы адал бәсекелестікке нұқсан келтіруі мүмкін ақпаратты кез келген жекелеген өнім берушіге ұсынбайды.
3. Осы тарауда ештеңе де Тараптан, оның ішінде оның сатып алушы ұйымдарынан, билік органдарынан және қадағалау органдарынан, ашылуы:
(a) заңды қолдануға кедергі жасайтын;
(b) өнім берушілер арасындағы адал бәсекелестікке нұқсан келтіретін;
(c) белгілі бір жеке тұлғалардың заңды коммерциялық мүдделеріне, оның ішінде зияткерлік меншікті қорғауға нұқсан келтіретін; немесе
(d) өзгедей жолмен қоғамдық мүдделерге қайшы келетін, құпия ақпаратты ашуға қойылатын талап ретінде түсіндірілмейді.

135-БАП
Шағым берудің ішкі рәсімдері

1. Қамтылатын сатып алу тұрғысында мүддесі бар немесе болған өнім беруші:
(a) осы тарау талаптарының бұзылғанына, немесе
(b) егер өнім берушінің Тараптың Ұлттық заңнамасына сәйкес осы тараудың бұзылғанына орай тікелей шағым жасауға құқығы болмаса, Тараптың осы тараудың талаптарын орындау бойынша шараларына сәйкес келуінің мүмкін еместігіне, шағым жасай алатын уақтылы, тиімді, ашық және кемсітілмейтін әкімшілік немесе соттық шағым беру рәсімін әрбір Тарап қамтамасыз етеді.
2. 1-тармаққа сәйкес барлық шағым жасаулар үшін рәсімдік қағидалар жазбаша нысанда және жалпыға қолжетімді болуға тиіс.
3. 1-тармақта көрсетілгеніндей, бұзушылық немесе шараларға сәйкес келудің мүмкін еместігі орын алғаны туралы өнім берушінің қамтылатын сатып алу тұрғысынан туындаған, мүддесі бар немесе болған, өнім беруші тарапынан шағым түскен жағдайда, сатып алуды жүргізетін сатып алушы ұйым Тарапы осы ұйымға және өнім берушіге консультациялар арқылы проблеманы реттеуді ұсынады. Сатып алушы ұйым әкімшілік немесе соттық шағым беру рәсіміне сәйкес өнім берушінің ағымдағы және болашақтағы сатып алуға қатысуға немесе оның түзету шараларын талап ету құқығына нұқсан келтірмей, осындай кез келген шағымды бейтарап және уақтылы қарайды.
4. Шағымды дайындау және ұсыну үшін әрбір өнім берушіге шағым үшін негізі белгілі болған немесе өнім берушіге белгілі болуы туралы жеткілікті негіздер бар кезден бастап ешқандай жағдайда 10 күннен кем болмайтын жеткілікті уақыт мөлшері беріледі.
5. Әрбір Тарап, қамтылатын сатып алуға байланысты туындаған, өнім берушінің шағымын алу және қарау үшін, өзінің сатып алушы ұйымдарына тәуелсіз, кем дегенде бір бейтарап әкімшілік немесе сот органын құрады немесе тағайындайды.
6. Егер бастапқыда 5-тармақта көрсетілген органнан ерекшеленетін орган шағымды қарайтын болса, Тарап сатып алу ұйымынан сатып алу кімнің шағымының нысанасы болып табылатындығына қарамастан, одан тәуелсіз бейтарап әкімшілік немесе сот органында өнім берушінің алғашқы шешімді даулай алуын қамтамасыз етеді.
7. Әрбір Тарап, сот болып табылмайтын шағым беру органы, соттық тәртіппен қайта қарауға жататын шешімді қабылдауды қамтамасыз етеді немесе мыналарды көздейтін рәсімді белгілейді:
(a) сатып алушы ұйым шағымға жазбаша нысанда жауап береді және шағым беру жөніндегі органға барлық тиісті құжаттарды ашады;
(b) талқылауға қатысушылардың (бұдан әрі - «қатысушылар» деп аталады) шағым беру органы шағым бойынша шешім қабылдағанға дейін тыңдалуға құқығы бар;
(c) қатысушылардың өкіл болуға және бірге еріп жүруге құқығы бар;
(d) қатысушылар барлық рәсімдерге қол жеткізеді;
(е) қатысушылардың істің көпшілік алдында қаралуын және куәлардың қатысуын талап етуге құқығы бар;
(f) шағым беру органы өзінің әрбір шешімін немесе ұсынымдарын уақытылы жазбаша нысанда қабылдайды және әрбір шешім немесе ұсыным үшін негіздемеге түсіндірме енгізеді.
8. Әрбір Тарап:
(a) өнім берушінің сатып алуға қатысуы үшін мүмкіндігін сақтау бойынша жедел аралық шараларды; және
(b) 1-тармақта көрсетілген шараларды бұзудың немесе оған сәйкес келмеудің мүмкін еместігі орын алғанын шағым беру органы анықтаған жағдайларда, түзетуші шараларды немесе мөлшері тендерлік өтінімге дайындық барысындағы шығындармен не шағым жасауға байланысты шығындармен не осылар бірге шектелетін шеккен шығындар немесе залал үшін өтемақыны көздейтін рәсімдерді белгілейді немесе сақтайды.
9. 8-тармақтың (а) тармақшасында көрсетілген жедел түрдегі аралық шаралар сатып алу процесін тоқтата тұруға әкеліп соғуы мүмкін 8-тармақта көрсетілген рәсімдер, қоғамдық мүдделерді қоса алғанда, мүдделі тараптар үшін мейілінше жағымсыз салдарлардың болуын, осындай шараларды қолдану туралы шешімдер қабылдаған кезде оның назарға алынуын көздеуі мүмкін. Әрекетсіздіктің негізделген себебі жазбаша нысанда беріледі.

136-БАП
Қолдану аясындағы өзгерістер мен нақтылаулар

1. Тарап аталған Тарапқа қатысты III қосымшадағы элементтерге өзгерістер немесе нақтылаулар енгізе алады.
Өзгерістер
2. Тарап өзгеріс енгізуді ұсынғанда, ол:
(а) екінші Тарапты жазбаша нысанда хабардар етеді; және
(b) өзгергенге дейін болған деңгеймен салыстырылатын, қамтылу саласы деңгейін қолдау мақсатында екінші Тарапқа тиісті өтемдік түзетулер туралы ұсынысты хабарламаға енгізеді.
3. 2-тармақтың (b) тармақшасына қарамастан, Тарап, егер:
(a) айтылып отырған өзгеріс өзінің қолданысы бойынша елеусіз болса; немесе
(b) өзгеріс Тараптың өз бақылауын немесе ықпалын нақты алып тастаған ұйымға қатысты болса, өтемдік түзетулерді ұсынбайды.
4. Егер ол 2-тармақтың (а) тармақшасында көрсетілген:
(a) 2-тармақтың (b) тармақшасына сәйкес ұсынылған түзету өзара келісілген қамтудың салыстырмалы деңгейін қолдау үшін жеткілікті болып табылса;
(b) 3-тармақтың (а) тармақшасына сәйкес өзінің қолданысы бойынша өзгеріс елеусіз болып табылса; немесе
(c) өзгеріс 3-тармақтың (b) тармақшасына сәйкес нақты түрде Тарап өзінің бақылауын немесе ықпалын алып тастаған ұйымды қозғайтыны туралы хабарламаны алған сәттен бастап 45 күннің ішінде жазбаша қарсылығын ұсынбаса, өзгерісті екінші Тарап, оның ішінде, осы Бөлімнің 14-тарауының (Дауларды реттеу) мақсаттары үшін қабылданған болып саналады.
Нақтылаулар
5. III қосымшаның 1-3-бөліктеріндегі мынадай:
(a) ұйым атауының өзгеруі;
(b) III қосымшаның сол бір бөлігінде санамаланған екі немесе одан да көп ұйымдардың қосылуы; және
(c) ұйымның екі немесе одан көп ұйымға бөлінуі барлық жаңа ұйымдар бастапқы ұйым сияқты III қосымшаның сол бір бөлігіне қосылуы жағдайында, өзгерістер осы тарауда көзделген өзара келісілген қамтуға ықпал етпейтін жағдайда, нақтылау болып есептеледі.
6. Нақтылауды ұсынатын Тарап осы Бөлім қолданыла бастаған күннен бастап әрбір екі жыл сайын екінші Тарапты хабардар етеді.¹
7. Тарап 6-тармақта көрсетілген хабарламаны алған кезден бастап 45 күн ішінде ұсынылған нақтылауға қатысты қарсылығы туралы екінші Тарапты хабардар ете алады. Егер Тарап өзінің қарсылығын ұсынса, ол ұсынылған нақтылаудың 5-тармақта көзделген өзгеріс болып табылмайды деп санау себептерін көрсетеді және осы Келісімде көзделген өзара келісілген қамтуға ұсынылған нақтылаудың әсерін сипаттайды. Егер хабарлама алынған кезден бастап 45 күн ішінде жазбаша нысанда қарсылық келіп түспеген болса, Тарап ұсынылған нақтылаумен келіскен болып есептеледі.
Ынтымақтастық комитеті
8. Егер ұсынылған өзгеріске немесе нақтылауға қатысты 4 және 7-тармақтарда көзделген мерзім ішінде қарсылық келіп түспеген болса, Ынтымақтастық комитеті кез келген осындай өзгерісті және нақтылауды көрсету үшін III қосымшаға өзгерістер енгізеді. Өзгеріс немесе нақтылау 4 және 7-тармақтарда аталған мерзім аяқталған күннен кейінгі келесі күні күшіне енеді.
9. Егер ұсынылған өзгеріске немесе нақтылауға қатысты қарсылық келіп түскен болса, Ынтымақтастық комитеті аталған мәселені талқылайды. Ынтымақтастық комитеті өзгерісті немесе нақтылауды мақұлдауды шешіп, және тиісті түрде III қосымшаға өзгерістер енгізе алады.
___________________
¹Егер Еуропалық Одақ ДСҰ-ның мемлекеттік сатып алу туралы Келісімі шеңберіндегі хабарламалар циклімен қатар Қазақстан Республикасын кез келген нақтылаулар жөнінде хабардар етсе, осы міндеттемені орындаған болып саналады.

137-БАП
Өтпелі кезең

Осы Бөлім қолданыла бастаған күннен кейін бес жыл өткен соң осы тарау қолданыла бастайды. III қосымшаның 4-бөлігінде санамаланған тауарларға және III қосымшаның 6-бөлігінде қамтылған көрсетілетін қызметтерге қатысты осы Бөлім қолданыла бастаған күннен кейін сегіз жыл өткен соң осы тарау қолданыла бастайды.

9-ТАРАУ
ШИКІЗАТ МАТЕРИАЛДАРЫ ЖӘНЕ ЭНЕРГЕТИКА 138-БАП
Айқындамалар

Осы тараудың мақсаттары үшін:
(a) «шикізат материалдары» энергетикалық тауарларды, өңделген балық өнімін немесе ауыл шаруашылығы өнімін қоспағанда, бірақ табиғи каучукты, өңделмеген терілер мен былғарыны, ағашты және целлюлозаны, жібекті, жүнді, мақтаны және басқа да өсімдік тоқыма материалдарын қоса алғанда, өнеркәсіптік тауарлардың өндірісінде пайдаланылатын заттарды білдіреді;
(b) «энергетикалық тауарлар» Дүниежүзілік кеден ұйымының Тауарларды сипаттау мен кодтаудың үйлестірілген жүйесі (ҮЖ) және Еуропалық Одақтың Аралас номенклатурасы негізіндегі табиғи газды, сұйытылған табиғи газды (СТГ), сұйытылған мұнай газын (СМГ) (ҮЖ 27.11), электр әнергиясын (ҮЖ 27.16), шикі мұнайды және мұнай өнімдерін (ҮЖ 27.09-27.10 және 27.13-27.15), көмірді және басқа да қатты отынды (ҮЖ 27.01-27.04) білдіреді;
(с) «серіктестік» корпорация, трест, әріптестік, бірлескен кәсіпорын немесе қауымдастық сияқты, бірақ мұндаймен шектелмейтін, кез келген Тараптың юрисдикциясындағы немесе бақылауындағы коммерциялық ұйым болып табылатын кез келген заңды тұлғаны білдіреді;
(d) «көрсетілетін қызметті беруші» 40-баптың (q) тармағында анықталғандай көрсетілетін қызметтерді берушіні білдіреді;
(е) «шара» 40-баптың (а) тармағында анықталғандай шараны білдіреді;
(f) «тасымалдау» энергетикалық тауарларды мұнай мен мұнай өнімдеріне және жоғарғы қысымдағы табиғи газға арналған айдау құбырлары, электр энергиясының жоғары вольтты жүйелері мен тарату желілерін, теміржолдар мен автомобиль жолдары және басқа энергетикалық тауарларды тасымалдау үшін пайдаланылатын инфрақұрылым объектілері арқылы тарату мен бөлуді білдіреді;
(g) «санкцияланбаған іріктеу» энергетикалық тауарларды мұнай мен мұнай өнімдеріне және жоғары қысымдағы табиғи газға арналған айдау құбырларынан, жоғары вольттық жүйеден және электр тарату желілерінен, теміржолдар мен автомобиль жолдарынан және басқа энергетикалық тауарларды тасымалдауда пайдаланатын инфрақұрылым объектілерінен заңсыз электр тауарларын іріктеуден тұратын кез келген қызметті білдіреді;
(h) «төтенше жағдай» үшінші елдер арқылы транзитпен жеткізуді қоса алғанда, Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ арасындағы табиғи газды, мұнайды немесе электр әнергиясын жеткізу едәуір бұзуға немесе физикалық түрде үзуге әкеп соғатын жағдай немесе нарықтық шаралар жеткізіліксіз болып табылатын және қосымша нарықтық емес шаралар енгізілуі тиіс жағдайда Қазақстан Республикасында немесе Еуропалық Одақта энергетикалық тауарларға ерекше жоғары сұраныс жағдайын білдіреді;
(і) «жергілікті қамту талабы»:
(i) тауарларға қатысты, нақты өнімге қатысты, өнімнің көлеміне немесе құнына қатысты не оның жергілікті өндірістік көлемінің үлесіне немесе құнына қатысты көрсетілген, отандық немесе отандық көздерден шығарылған тауарларды кәсіпорындар үшін сатып алу немесе пайдалану талаптарын;
(ii) көрсетілген қызметтерге қатысты, көрсетілетін қызметтерді берушіні немесе көрсетілетін қызметтерді екінші Тараптың көрсетілетін қызметіне немесе көрсетілетін қызметті берушіге нұқсан келтіре отырып, таңдауын шектейтін талаптарды білдіреді;
(j) «мемлекеттік кәсіпорын» коммерциялық қызметке қатысатын, Тарап орталық немесе өңірлік деңгейде тікелей немесе жанама түрде кәсіпорынның акционерлік капиталының немесе кәсіпорын шығарған акцияларға бекітілген дауыстың 50%-дан астамына ие болатын кез келген кәсіпорынды білдіреді;
(k) «заңды тұлға» 40-баптың (d) тармағында анықталғандай заңды тұлғаны білдіреді;
(l) «Тараптың заңды тұлғасы» 40-баптың (е) тармағында анықталғандай Тараптың заңды тұлғасын білдіреді.

139-БАП
Бағаны реттеу

1. Тараптар, егер Тараптың үкіметі реттейтін болса, өнеркәсіптік тұтынушылар үшін шикізат материалдары немесе энергетикалық тауарларды жеткізіп беруге арналған бағаның шығындарды жабуына және ақылға қонымды пайданы қамтамасыз етуіне ұмтылады.
2. Егер ішкі нарықта сатылатын шикізат материалдарының немесе энергетикалық тауарлардың бағасы сол өнімнің экспорттық бағасынан ерекшеленетін болса, онда экспорттаушы Тарап екінші Тараптың өтініші бойынша экспортқа жұмсалған көлік шығыстары мен салықты қоспағанда, мұндай айырмашылық туралы ақпарат береді.

140-БАП
Сауда және экспорттық монополиялар

Тарап шикі және құрғақ газды және алтынды сатып алуға өзінің басым құқығын (артықшылығын) жүзеге асыру жағдайларын қоспағанда, Тараптар шикізат материалдарының немесе энергетикалық тауарлардың экспортына сауда немесе экспорттық монополияны қолдамайды немесе құрмайды.

141-БАП
Көмірсутектерді (шикі мұнай мен табиғи газ) зерделеуге,
барлауға және өндіруге қолжетімділік пен оларға құқықтар

1. Осы Келісімде ештеңе де халықаралық құқыққа сәйкес Тараптардың өз аумақтарында, құрлықтық, архипелагтық және аумақтық суларында орналасқан көмірсутек ресурстарына қатысты толық егемендігін, сондай-ақ олардың айрықша экономикалық аймақтарында және құрлықтық қайраңында орналасқан көмірсутек ресурстарын барлау және пайдалану мақсаттарына арналған егеменді құқықтарын бұзбайды.
2. Тараптар көмірсутектерді зерделеу, барлау және өндіру бойынша қызметті жүзеге асыру үшін өз аумақтарында, құрлықтық, архипелагтық, аумақтық сулары, айрықша экономикалық аймақтары мен құрлықтық қайраңы шегінде салаларды айқындау құқығын өзінде қалдырады.
3. 2-тармақта жазылған Тараптың егеменді шешімі қабылданған жағдайда, әрбір Тарап екінші Тараптың кәсіпорындары рұқсат беретін қабылдаушы Тараптың аумағында заңды тұлға ретінде құрылған көрсетілген кәсіпорын көмірсутектерді зерделеуге, барлауға және өндіруге қолжетімділікке және құқықтарды жүзеге асыруға қатысты кемсітілмеуін қамтамасыз етеді.
4. Әрбір Тарап көмірсутектерді зерделеу, барлау және өндіру бойынша қызметті жүзеге асыруға рұқсат берілген кәсіпорыннан ақшалай қаражат түрінде жарна енгізуін немесе көмірсутек ұсынуын талап ете алады.
5. Тараптар кәсіпорын көмірсутектерді зерделеуге, барлауға және өндіруге құқықтарын жүзеге асыруға құқылы лицензиялардың немесе басқа да рұқсаттардың жарияланған рәсімнен кейін немесе Тараптардың әлеуетті мүдделі өтінім берушілеріне өтініш беруін хабарлау арқылы шақырудан кейін берілуі үшін қажетті шараларды қолданады. Хабарламада лицензияның немесе басқа да рұқсаттың түрі, лицензияның немесе рұқсаттың басқа да түрлерін ұсыну үшін тиісті географиялық облыс пен болжанып отырған күн немесе мерзім көрсетіледі.
6. 3-5-тармақтар мемлекеттік кәсіпорынның өз Тарапымен тікелей келіссөздер жүргізу арқылы көмірсутектерді зерделеуге, барлауға және өндіруге қолжетімділік пен құқықтарды алу құқығына нұқсан келтірмейді. Егер мұндай мемлекеттік кәсіпорын көмірсутектерді зерделеуге, барлауға және өндіруге өз құқығын толықтай немесе ішінара беруді шешкен кезде, онда 3 және 5-тармақтарда көзделген міндеттемелер қолданылады.
7. 53-бап лицензиялау шарттарына және лицензия беру рәсіміне қатысты қолданылады.

142-БАП
Шикізат материалдары мен энергетикалық тауарларға
инвестициялар тарту шарттары

Шикізат материалдары мен энергетикалық тауарларды зерделеу, барлау, өндіру және әзірлеу қызметіне инвестицияларды ынталандыру үшін, бірде бір Тарап:
(a) егер Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға қосылуы туралы хаттамамен және КҚСБК шеңберінде Еуропалық Одақ пен оған мүше елдердің ерекше міндеттемелер Тізбелерінде өзгеше көзделмесе, екінші Тараптың тауарларға, көрсетілетін қызметті берушілерге, инвесторларға немесе инвестицияларға қатысты жергілікті қамту талаптарын көздейтін шараларды сақтамайды немесе белгілемейді;
(b) осы Тараптың аумағында тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді сату немесе инвестициялау үшін екінші Тараптың кәсіпорыны зияткерлік меншік құқықтарын беруге немесе оларды бөлісуге міндетті болатын шараларды сақтамайды немесе белгілемейді. Тараптар шикізат материалдары мен энергетикалық тауарларды зерделеуге, барлауға, өндіруге және әзірлеуге арналған құқықтарды алуға ұмтылатын инвесторлармен ерікті негізде мұндай берулер туралы келісімшарттарды, олар нарықтық шарттарда және нарықтық баға бойынша жүзеге асырылған жағдайда, жасаса алады.

143-БАП
Транзит

1. Тараптар транзит еркіндігі қағидатына сәйкес және энергетикалық Хартияға шарттың 7-бабының 1 және 7-тармақтарына сәйкес энергетикалық тауарлардың транзитіне жәрдемдесу үшін барлық қажетті шараларды қолданады.
2. Әрбір Тарап оның бақылауына немесе юрисдикциясына жататын кез келген кәсіпорынның өз аумағы арқылы транзиттеу немесе тасымалдау кезінде шикізат материалдары мен энергетикалық тауарларды рұқсат етілмеген іріктеуге тыйым салады және мұндай рұқсат етілмеген іріктеуге қарсы күрес үшін барлық қажетті шараларды қолданады.

144-БАП
Тоқтата тұру

1. Әрбір Тарап магистральды құбырлардың және энергияны транзиттеу немесе тасымалдау жүйелерінің операторлары:
(a) транзитті және/немесе тасымалдауды кенеттен үзу, қысқарту немесе тоқтату тәуекелін барынша азайтуды;
(b) кенеттен үзілген, қысқартылған немесе тоқтатылған осындай транзиттің немесе тасымалдаудың қалыпты жұмысын жедел қалпына келтіруді қамтамасыз ету үшін барлық қажетті шараларды қолданады.
2. энергетикалық тауарларды транзиттеу немесе тасымалдау немесе аумағы арқылы көліктік/транзиттік маршруттың бөлігі ретінде оларды алу және сақтау жүзеге асырылатын Тарап Тараптардың немесе бір Тараптың бақылауындағы немесе юрисдикциясындағы бір немесе бірнеше кәсіпорынның қатысуымен кез келген мәселе бойынша дау болған жағдайда, бұл энергетикалық тауарларды транзиттеуді, тасымалдауды, көліктік/транзиттік маршрут бөлігі ретінде алуды және сақтауды реттейтін келісімшартпен немесе басқа шартпен арнайы көзделген жағдайларды қоспағанда, тиісті келісімшарт бойынша дауды реттеу жөніндегі рәсім немесе осы Бөлімнің 14-тарауында (Дауларды реттеу) белгіленген, 138-баптың (h) тармағында анықталған төтенше жағдайларға қатысты дауды реттеу жөніндегі рәсім аяқталғанға дейін энергетикалық тауарлардың қолданыстағы транзитті, тасымалдауды, көліктік/транзиттік маршрутының бөлігі ретінде алуды және сақтауды үзбейді немесе қысқартпайды немесе оның бақылауындағы немесе юрисдикциясындағы кез келген кәсіпорынға оны үзуге немесе қысқартуға рұқсат бермейді.
3. Тарап форс-мажорлық жағдайда немесе егер Тарап үшінші елге немесе үшінші елдің бақылауындағы немесе юрисдикциясындағы кәсіпорынға тіркелетін іс-қимылдың нәтижесінде энергетикалық тауарларды жеткізуді немесе транзитін жүзеге асыруды орындауға жағдайы келмесе, осы бапқа сәйкес транзитті үзгені немесе қысқартқаны үшін жауапты болып табылмайды.

145-БАП
Электр энергиясының жоғары вольтты тораптары мен
тарату желілеріне қол жеткізу

1. Тарап рұқсат беретін Тараптың аумағында заңды тұлға ретінде құрылған екінші Тараптың кәсіпорындарына рұқсат беретін Тарапқа ішінара немесе толықтай тиесілі және ол реттейтін электр энергиясының жоғары вольтты тораптарына және тарату желілеріне кемсітушіліксіз қол жеткізуді осындай жүйелер мен желілердің қолда бар мүмкіндіктері шегінде қамтамасыз етеді. Қол жеткізу әділ және тең түрде ұсынылады.
2. Тарату тораптары мен желілеріне қатысты шаралар қолдану кезінде Тараптар мынадай қағидаттардың сақталуын қамтамасыз етеді:
(a) тасымалдауға қол жеткізу мен тарифтер жөніндегі барлық құқықтық және реттеуші шаралар толығымен транспарентті болып табылады;
(b) шаралар электр энергиясының өз аумағында шығарылғанына қатысты және электр энергиясының межелі пунктіне қатысты кемсітушілік болып табылмайды; және
(c) Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ кәсіпорындарына қатысты тасымалдауға кемсітушіліксіз тарифтер қолданылады.

146-БАП
Электр және газ саласындағы реттеуші органдар

1. Әрбір Тарап өзінің аумағында электр және газ нарықтарын басқару үшін реттеуші органдарды құрады және оларға құқықтар береді. Мұндай реттеуші органдар заңды түрде бөлінген және кез келген басқа мемлекеттік органдардан немесе нарық қатысушыларынан функционалды түрде тәуелсіз болады.
2. Реттеуші органдар қолданатын шешімдер мен рәсімдер барлық нарық қатысушыларына қатысты әділ болып табылады.
3. Реттеуші органның шешімі жағымсыз түрдегі ықпал еткен нарық қатысушысының аталған шешімге апелляциялық органда наразылық білдіруге құқығы бар. Егер апелляциялық орган тартылған тараптардан тәуелсіз болып табылмаса және өзінің сипаты бойынша сотқа қатысы жоқ болып табылса, онда апелляциялық органның шешімдері әділ және тәуелсіз сот органының қарауына жатады. Апелляциялық орган мен сот органы шешімдерінде оларды қабылдау себептері қамтылады және жазбаша нысанда беріледі. Тараптар апелляциялық органның немесе сот органының түпкілікті кім соңғы инстанция болып табылатынына қарамастан, тиімді орындалуын қамтамасыз етеді.

147-БАП
Жаңартылатын энергия секторы

1. Осы бап энергия өндірілетін өнімдерге емес, жаңартылатын қазба емес энергетикалық көздерден, өзгелерімен қатар, желдің, күн энергиясынан және судың күшінен энергия өндіруге байланысты, Тараптар арасындағы сауда мен инвестицияларға ықпал ететін шараларға қолданылады.
2. Әрбір Тарап:
(a) жергілікті компаниялармен әріптестік құруды, егер мұндай әріптестік техникалық себептер бойынша қажет болып табылмаса және мұндай шараларды күшінде сақтайтын немесе белгілейтін Тарап екінші Тараптың сұрау салуы бойынша мұндай техникалық себептерді көрсете алатын болса, талап ететін шараларды күшінде сақтаудан немесе белгілеуден тартынады;
(b) қолданылуына қарай, атап айтқанда, жабдықтарға, зауыттарға қатысты және тарататын желілердің инфрақұрылымымен байланысты рұқсат беру, сертификаттау және лицензиялау рәсіміне қатысты кез келген қағидалар объективті, транспарентті және еріксіз болуын және екінші Тараптың өтінім берушілерін кемсітпейтуін қамтамасыз етеді;
(c) тұтынушылар, жобалаушылар, сәулетшілер, құрылысшылар мен монтаждаушылар және жабдықтарды жеткізіп берушілер төлейтін жаңартылатын энергия секторындағы әкімшілік алымдар транспарентті және көрсетілетін қызметтердің шамалас құнымен шектелген болуын қамтамасыз етеді;
(d) екінші Тараптан шығарылатын тауарды әкелу және пайдалану немесе екінші Тараптың өнім берушісінің тауарын жеткізу осы Бөлімнің 1-тарауының (Тауарлар саудасы) ережелерімен реттелуін қамтамасыз етеді;
(е) екінші Тараптың өнім берушілерінің қызметтер көрсетуі 53-баппен реттелуін қамтамасыз етеді;
(f) электр энергиясын тарату тораптарына қосу және қол жеткізу мерзімдері, шарттары мен рәсімдері екінші Тараптың өнім берушілеріне немесе жаңартылатын ресурстардың электрге қатысты транспарентті және кемсітушіліксіз болып табылуын қамтамасыз етеді. Тараптар тораптармен және нарықпен байланысты тиісті шаралар жаңартылатын көздерден өндірілген электр көлемін қысқартуды (шектеуді) барынша азайту үшін қолдануын қамтамасыз етеді;
(g) мынадай:
(i) екінші Тараптың кәсіпорнына нақты өнімге, өнімнің көлеміне немесе құнына қатысты не көлемінің үлесіне немесе оның жергілікті өндіріс құнына қатысты көрсетілген қойылатын талаптар жергілікті шығарылған немесе Тараптың кез келген жергілікті көзінің өнімін сатып алуына немесе пайдалануына; немесе
(ii) әкелінетін тауарларды кәсіпорынның сатып алу және пайдалану оны экспорттайтын жергілікті тауарлардың көлемімен немесе құнымен байланысты сомамен шектелуі үшін талап қоюдан немесе оны күшінде сақтаудан тартынады.
3. Егер жаңартылатын және қазба емес көздерден энергия өндіру жабдықтары мен жүйелеріне қатысты халықаралық және өңірлік стандарттар бар болса, Тараптар мұндай халықаралық стандарттар немесе олардың тиісті бөліктері тиімсіз немесе заңды мақсаттарды орындауға сәйкес емес болып табылатын жағдайларды қоспағанда, аталған стандарттарды немесе олардың тиісті бөліктерін өзінің техникалық регламенттері үшін негіз ретінде пайдаланады. Осы тармақты қолдану мақсатында Стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым және Халықаралық электрлік-техникалық комиссия стандарттарды белгілейтін тиісті халықаралық органдар ретінде қарастырылады.
4. Тиісті жағдайларда Тараптар өнімнің дизайнға немесе сипаттамаға қатысты емес, қоршаған ортаға әсерін қоса алғанда, өндіріске қатысты өнімге қойылатын талаптарға негізделген техникалық регламенттерін белгілейді.
5. Осы бапта ештеңе де, егер Тараптар арасындағы сауда мен инвестицияда ұқсас жағдайлар немесе жасырын шектеу басым болса, Тараптардың өнімдері, көрсетілетін қызметтерді берушілер және инвесторлар арасында өз бетінше немесе негізсіз кемсіту құралы ретінде мұндай шаралардың қолданылмайтыны туралы талаптарды сақтаған жағдайда, қарастырылатын энергетикалық тораптарды қауіпсіз пайдалану немесе энергияны берудің қауіпсіздігі үшін қажетті шараларды кез келген Тараптың белгілеуіне немесе қолдануына кедергі келтіретіндей түрде түсіндірілмейді.

148-БАП
Шикізат материалдары мен энергетикалық тауарлар
саласындағы ынтымақтастық

1. Тараптар 204-208-баптардың ережелеріне нұқсан келтірмей, шикізат материалдары мен энергетикалық тауарлар саудасы саласында өздерінің арасындағы ынтымақтастықты және өзара түсіністікті ілгерілетуді нығайтуға келіседі.
2. Тараптар транспаренттік пен кемсітпеушілік қағидаттарын құрметтеу және қағидалардың сауданы бұрмаламайтынын қамтамасыз ету өндіріске және шикізат материалдарымен және энергетикалық тауарлармен саудаға тікелей шетелдік инвестициялар үшін қолайлы орта құрудың ең жақсы тәсілі болып табылады деп таниды. Жалпы алғанда, мұндай орта шикізат материалдары мен энергетикалық тауарларды тиімді бөлуге және пайдалануға жәрдемдеседі.
3. Ынтымақтастық пен өзара түсіністікті ілгерілету екіжақты сауда мәселелерін, сондай-ақ халықаралық саудадан туындайтын ортақ мүдде мәселелерін қамтиды. Мұндай мәселелер жаһандық нарыққа әсер ететін сауда бұрмалаушылығын, шикізат материалдары мен энергетикалық тауарлардың саудасымен нақты байланысты қоршаған орта мен даму мәселелерін, сондай-ақ ЭЫДҰ Трансұлттық кәсіпорындарға арналған басшылық қағидаттары және ЭЫДҰ-ның қақтығыс болып жатқан аймақтардан және қатері жоғары аймақтардан пайдалы қазбаларды жеткізу тізбектері үшін ұсынылған тәртібі сияқты халықаралық танылған стандарттарға сәйкес корпоративтік әлеуметтік жауаптылықты қамтиды. Ынтымақтастық пен өзара түсіністікті ілгерілету шикізат материалдары мен энергетика секторларына қатысты нормативтік құқықтық база туралы деректер мен ақпарат алмасуды қамтиды. Бұл Тараптардан ашылуы өздерінің қауіпсіздік мүдделеріне қайшы келеді деп санайтын кез келген ақпаратты беруді талап ету ретінде түсіндірілмейді.
4. Кез келген Тарап Ынтымақтастық комитетінің отырыстары кезінде шикізат материалдары мен энергетикалық тауарлар мәселелеріне байланысты арнайы отырысты немесе шикізат материалдары мен энергетикалық тауарлар мәселелері бойынша арнайы сессия ұйымдастыруды сұрай алады. Егер орынды болса, екіжақты ынтымақтастық екі Тарап қатысатын тиісті плюрилатеральды немесе көпжақты форумға дейін қосымша кеңейтілуі мүмкін.

149-БАП
Ерте алдын алу тетігі

1. Тараптар төтенше жағдайдың немесе оның қатерінің алдын алуға және оларға жедел ден қоюға бағытталған практикалық шараларды қолдану мақсатында ерте алдын алу тетігін белгілейді.
2. Тараптар:
(і) табиғи газға, мұнай немесе электр энергиясына сұраныс пен ұсынысқа байланысты ықтимал тәуекелдер мен проблемаларды ерте бағалау үшін; және
(іі) төтенше жағдай немесе оның қатері жағдайында алдын алу және жедел ден қою үшін бірлесіп әрекет жасайды.
3. Егер Тарапқа, оның пікірінше, төтенше жағдай немесе төтенше жағдайға әкеп соғуы мүмкін оқиға туралы мәлім болса, онда сол Тарап екінші Тарапты мүмкіндігінше қысқа мерзімде хабардар етеді.
4. Осы баптың мақсаты үшін, Тараптар энергетика саласындағы тиісті мәселелер үшін жауап беретін Қазақстан Республикасының министрі және Еуропалық комиссияның энергетика мәселелері жөніндегі мүшесі жауапты адамдар болып табылатынына келіседі.
5. Тараптар хабарламаны алған кезде бір-біріне жағдайға берілетін өз бағаларын береді.
6. Кез келген Тарап:
(a) жағдайды жалпы бағалауды тұжырымдау;
(b) төтенше жағдайды жою және төтенше жағдайдың әсерін азайту бойынша ұсынымдар әзірлеу;
(c) қарастырылатын инфрақұрылымның тиісті орындарында, басқалармен қатар, энергия ағындарын мониторингілеу үшін арнайы мониторинг тобын құру мақсатында хабарламаны алған кезден бастап күнтізбелік үш күн ішінде консультациялар өткізуді сұрай алады.
7. Тараптар төтенше жағдай қатерін жою немесе төтенше жағдайды еңсеру мақсатында, егер орынды болса, үшінші елдермен ынтымақтасады.
8. Төтенше жағдай әрекеті жалғасқан жағдайда, кез келген Тарап осы Бөлімнің 14-тарауында (Дауларды реттеу) көзделген арнайы тетікке сәйкес дауларды реттеудің шұғыл рәсімін бастай алады.
9. Хабарламаны алған кезден бастап Тараптар төтенше жағдайды ушықтыруы немесе күшейтуі мүмкін осындай жағдайға орай шаралар қолдана отырып, қандай да бір әрекеттерден тартынады.
10. Тарап осы Келісімге сәйкес дауларды реттеу бойынша рәсімде:
(a) осы бапқа сәйкес екінші Тарап ұстанатын позицияларды немесе екінші Тарап рәсімдер барысында жасаған ұсыныстарды; немесе
(b) осы бапта айтылған төтенше жағдай бойынша шешім қабылдауға, екінші Тараптың ниетін көрсететін кез келген факторға сүйенбейді және дәлелдеме ретінде ұсынбайды.
11. Ынтымақтастық комитеті қажет болған кезде осы бапты қолдану үшін егжей-тегжейлі шаралар әзірлеуі мүмкін.

150-БАП
Ерекшеліктер

1. Осы тарау осы Келісімде көзделген кез келген ерекшеліктерге, алып қоюға, ескертпелерге немесе шектеулерге нұқсан келтірмейді.
2. Осы тарау коммерциялық емес негізде жүзеге асырылатын зерттеу жобаларына, әзірлеу немесе көрмелік жобаларға қолданылмайды.
3. Осы тарауда ешнәрсе де ұлттық қауіпсіздік пен қоғамдық қауіпсіздік мүдделері үшін энергияны тасымалдау және өндіру бойынша тиісті жабдықты қоса алғанда, төтенше жағдайдың алдын алу және оған ден қоюды қоса алғанда, энергетикалық инфрақұрылымды қауіпсіз пайдалануға қажетті шараларды, мұндай шаралар Тараптар арасында ұқсас шарттар немесе сауданы және инвестицияларды жасырын шектеу басым Тараптардың өнімдері, көрсетілетін қызметтерді берушілері немесе инвесторлары арасында еркін немесе жөнсіз кемсітушілік құралы ретінде қолданылмайтындай түрде, кез келген Тараптың белгілеуіне немесе орындауына кедергі келтіретіндей түсіндірілмейді.

10-ТАРАУ
САУДА ЖӘНЕ ОРНЫҚТЫ ДАМУ 151-БАП
Түпмәтін және мақсаттар

1. Тараптар БҰҰ-ның 1992 жылғы Қоршаған орта және даму жөніндегі конференцияның XXI ғасырға арналған Күн тәртібін, Халықаралық Еңбек Ұйымының (ХЕҰ) 1998 жылғы Еңбек саласындағы негіз қалаушы қағидаттар мен құқықтар туралы декларациясын, 2002 жылғы Орнықты даму жөніндегі шешімдерді орындаудың Йоханнесбург жоспарын, БҰҰ-ның Экономикалық және Әлеуметтік Кеңесінің 2006 жылы қабылданған Толық және өнімді жұмыспен қамту және барша адамдар үшін лайықты жұмыс мәселелері жөніндегі Министрлік декларациясын, сондай-ақ 2008 жылы қабылданған ХЕҰ-ның әділетті жаһандану мақсатындағы Әлеуметтік әділеттілік туралы декларациясын және БҰҰ-ның Бас Ассамблеясы 2012 жылғы 27 шілдеде «Біз қалайтын болашақ» деген атаумен қабылдаған 66/288 Қарарына енгізілген БҰҰ-ның 2012 жылғы Орнықты даму жөніндегі конференциясының Қорытынды құжатын назарға алады.
2. Тараптар орнықты даму мақсатына ықпал ету үшін өздерінің бүгінгі және болашақ ұрпақтарының игілігі үшін халықаралық сауданың дамуына жәрдемдесу міндеттемесін тағы да растайды. Тараптар осы мақсат өздерінің сауда қарым-қатынастарының әрбір деңгейінде ықпалдасуына және көрсетілуіне ұмтылады.

152-БАП
Қоршаған орта және еңбек саласындағы көпжақты
стандарттар мен келісімдер

1. Тараптар халықаралық қоғамдастықтың қоршаған ортаның жаһандық немесе өңірлік проблемаларына жауап ретінде халықаралық реттеудің маңызын және қоршаған орта саласындағы халықаралық келісімдерді таниды.
2. Тараптар толық және өнімді еңбекпен қамтылуды және барлық адамдар үшін лайықты жұмыс барлық елдер үшін орнықты дамудың негізгі элементтері және халықаралық ынтымақтастықтың басым мақсаты болып табылатынын таниды.
3. Осы түпмәтінде Тараптар өздері тараптары болып табылатын табиғатты қорғаудың көпжақты келісімдерін және тиісінше Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттер ратификациялаған ХЕҰ конвенцияларын өздерінің заңнамасында және практикада тиімді имплементациялау міндеттемесін тағы да растайды.

153-БАП
Реттеуге құқық және қорғау деңгейлері

1. Тараптар әрбір Тараптың қоршаған орта мен еңбекті ұлттық қорғаудың өз деңгейлерін белгілеуіне және өздерінің заңдары мен саясатын 152-бапта айтылған халықаралық танылған стандарттар мен келісімдерге сәйкес тиісінше қабылдау немесе өзгерту құқығын таниды. Тараптар қоршаған орта мен еңбекті қорғаудың жоғары деңгейіне ұмтылады.
2. Тараптар ұлттық экологиялық немесе еңбек заңнамасында көзделген қорғау деңгейін әлсірету немесе төмендету арқылы сауданы немесе инвестицияларды көтермелеуді орынсыз деп таниды.
3. Тарап сауданы немесе инвестицияларды көтермелеу мақсатында өзінің экологиялық және еңбек заңнамасынан кері шегінбейді немесе тұрақты немесе қайталанатын әрекет немесе әрекетсіздік арқылы оның тиімді орындалуынан тартынбайды.

154-БАП
Орнықты дамуға жәрдемдесетін сауда және инвестициялар

1. Тараптар экономикалық, әлеуметтік және экологиялық өлшемдердегі орнықты даму мақсатына қол жеткізуде өзінің сауда үлесін кеңейту міндеттемесін тағы да растайды. Тиісінше олар:
(а) экологиялық таза тауарлармен және көрсетілетін қызметтермен, сондай-ақ климат үшін қолайлы өнімдермен және технологиялармен саудаға және инвестицияларға;
(b) әділетті және әдепті сауда немесе эко-таңбалау сияқты орнықтылықты қамтамасыз ету жүйелерін пайдалануға; және
(c) корпоративтік әлеуметтік жауаптылық практикасына жәрдемдесуге келіседі.
2. Тараптар сауда, әлеуметтік мақсаттар және қоршаған орта саласындағы мақсаттар арасындағы келісімділікті және өзара толықтыруды ілгерілету бойынша ақпарат алмасады және өз әрекеттері туралы тәжірибесін бөліседі. Бұдан өзге, Тараптар өздерінің сауда қатынастары тұрғысынан пайда болуы мүмкін орнықты даму мәселелері бойынша, оның ішінде IV Бөлімде (Экономикалық және орнықты даму саласындағы ынтымақтастық) айтылған тиісті аспектілер бойынша өз ынтымақтастығын және диалогты кеңейтеді.
3. Осы баптың 2-тармағында айтылған диалог пен ынтымақтастық тиісті мүдделі тараптарды, атап айтқанда, әлеуметтік әріптестерді, сондай-ақ 251-бапқа сәйкес белгіленген, азаматтық қоғамның ынтымақтастығы арқылы азаматтық қоғамның басқа да ұйымдарын қамтиды.
4. Ынтымақтастық комитеті мұндай ынтымақтастық пен диалогқа арналған қағидаларды қабылдауы мүмкін.

155-БАП
Дауларды реттеу

Осы Бөлімнің 14-тарауы (Дауларды реттеу) 3-бөлімінің 2-кіші бөлімі осы тарау бойынша дауларға қолданылмайды. Кез келген мұндай дау үшін төрелік комиссия 180 және 182-баптарға сәйкес өзінің түпкілікті баяндамасын жібергеннен кейін, Тараптар баяндаманы назарға ала отырып, орындалуға жататын қолданылатын шараларды талқылайды. Ынтымақтастық комитеті кез келген мұндай шаралардың орындалуын қадағалайды және бұл мәселені шолуды, оның ішінде 154-баптың 3-тармағында айтылған тетік арқылы жүзеге асырады.

11-ТАРАУ
БӘСЕКЕЛЕСТІК 156-БАП
Қағидаттар

Тараптар өздерінің сауда қатынастарында еркін және бұрмаланбаған бәсекелестіктің маңыздылығын мойындайды. Тараптар бәсекелестікке қарсы іскерлік практика мен мемлекеттің араласуы, субсидияларды қоса алғанда, нарықтардың тиісінше жұмыс істеуін бұрмалау үшін әлеуетке ие екенін және сауданы ырықтандыру артықшылықтарын бұзатынын мойындайды.

157-БАП
Монополияға қарсы заңнама мен бірігу жөніндегі заңнама
және олардың орындалуы

1. Әрбір Тарап өз аумағында бәсекелестікке қарсы келісімдерге, нарықта басым жағдайға ие кәсіпорындардың келісілген әрекеттеріне және бәсекелестікке қарсы біржақты әрекеттеріне тиімді қарсы әрекет ететін бәсекелестік туралы түпкі заңнаманы күшінде сақтайды, сондай-ақ шоғырландыруларға тиімді бақылауды қамтамасыз етеді.
2. Әрбір Тарап 1-тармақта айтылған бәсекелестік туралы заңнаманың тиімді орындалуы үшін жауапты және тиісті түрде осыған жарақталған, функционалды тәуелсіз органдарды қолдайды.
3. Тараптар өздерінің бәсекелестік туралы заңнамасын ашық және кемсітпейтін түрде қолданылу, рәсімдік әділдік қағидаттарын және қаралатын кәсіпорындардың қорғалу құқығын сақтау маңыздылығын мойындайды.

158-БАП
Мемлекеттік монополиялар, мемлекеттік кәсіпорындар және арнайы
немесе эксклюзивті құқықтар немесе артықшылықтар
берілген кәсіпорындар

1. Осы тарауда ешнәрсе де Тарапқа өз заңнамасына сәйкес мемлекеттік монополияларды немесе мемлекеттік кәсіпорындарды құруға немесе сақтауға немесе кәсіпорындарға арнайы немесе эксклюзивті құқықтар немесе артықшылықтар беруге кедергі келтірмейді.
2. Экономикалық қызметке тартылған мемлекеттік монополияларға, мемлекеттік кәсіпорындарға және арнайы немесе эксклюзивті құқықтар немесе артықшылықтар берілген кәсіпорындарға қатысты әрбір Тарап мұндай кәсіпорындарға 157-бапта айтылған бәсекелестік туралы заңнаманың қолданылғанын қамтамасыз етеді. Осы тараудың мақсаты үшін экономикалық қызмет нарықта тауарлар мен көрсетілетін қызметтер ұсынудан тұрады. Ол мемлекеттік билікті жүзеге асыру тәртібінде орындалатын қызметті, атап айтқанда, бір немесе бірнеше экономикалық операторлармен коммерциялық емес негізде және бәсекелестік емес шарттарда жүзеге асырылатын қызмет түрлерін қамтымайды.
3. 157-бапта айтылған бәсекелестік туралы заңнаманы қолдану қарастырылатын кәсіпорындарға жүктелген қоғамдық мүдденің белгілі бір міндеттерін орындауға заңды түрде немесе практикада кедергі келтірмейді. Ерекшеліктер шектелген және транспарентті болуға тиіс. Сауда және инвестициялар осы Келісімнің мақсатын бұзатындай дәрежеге дейін қозғалмайды.

159-БАП
Субсидиялар

1. Осы баптың мақсаты үшін «субсидия» кәсіпорындарға тауарларды өндіру үшін немесе көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін берілуіне қарамастан, СӨШ жөніндегі келісімнің 1-бабының шарттарын орындайтын және көрсетілген Келісімнің 2-бабының мағынасы бойынша ерекше болып табылатын шараны білдіреді.
2. Әрбір Тарап субсидиялар саласында транспаренттілікті қамтамасыз етеді. Осы мақсатта әрбір Тарап осы Бөлім қолданыла бастаған күннен бастап әр екі жыл сайын субсидия саясатының мақсатын немесе субсидия мақсатын, ұзақтығын немесе кез келген басқа да мерзімдерін, оның нысанын және мүмкіндігінше, үкімет не мемлекеттік орган берген субсидия мөлшерін немесе бюджетін және оны алушыны қоса алғанда, құқықтық негіз туралы есепті екінші Тарапқа береді. Мұндай есеп, егер тиісті ақпарат қолжетімді веб-сайтта немесе ДСҰ-ның хабарландыру тетігі арқылы жарияланса, берілген болып есептеледі.
3. Егер Тарап екінші Тарап берген субсидияны бірінші Тараптың мүдделеріне жағымсыз түрде әсер етеді деп есептесе, бірінші Тарап осы мәселе бойынша консультация сұрата алады. Сұрау салынатын Тарап мұндай сұрау салуды тиісті түрде қарайды. Консультациялар, атап айтқанда, субсидияның ынталандырушы әсері бар ма және ол үйлесімді ме әрі сұрау салушы Тараптың саудасы мен инвестицияларына ықтимал бұрмалаушы әсерін шектеу үшін қандай да бір шаралар қолданылады ма деген субсидияның мақсатын айқындауға бағытталған.¹
4. Консультацияларға жәрдемдесу мақсатында сұрау салынатын Тарап қарастырылатын субсидия туралы ақпаратты сұрау салуды алған күннен бастап 90 күннен аспайтын уақыт ішінде береді. Егер сұрау салушы Тарап тиісті субсидия туралы ақпаратты алғаннан кейін қарастырылатын субсидия сұрау салушы Тараптың сауда немесе инвестициялық мүдделеріне жағымсыз әсер етеді немесе барабар емес түрде жағымсыз әсер етуі мүмкін деп есептесе, сұрау салынатын Тарап қарастырылатын субсидияның салдарынан туындаған сұрау салушы Тараптың сауда немесе инвестициялық мүдделеріне жағымсыз әсер етуіне қарсы күресу үшін барлық күш-жігерін салады.
5. 3 және 4-тармақтар ДСҰ-ның Ауыл шаруашылығы жөніндегі келісімінің 1-қосымшасына енгізілген балық шаруашылығы және тауарлар саудасына байланысты субсидияларға қолданылмайды.
___________________
¹Егер субсидияның мөлшері мақсатқа қол жеткізу үшін қажетті мөлшерге дейін шектелетін болса, ол пропорционалды болады.

160-БАП
Дауларды реттеу

Осы Бөлімнің 14-тарауының (Дауларды реттеу) ережелері 156-158-баптарға және 159-баптың 3 және 4-тармақтарына қолданылмайды.

161-БАП
ДСҰ-мен қарым-қатынастар

Осы тараудың ережелері Тараптардың ДСҰ келісімі, атап айтқанда, СӨШ жөніндегі келісімі және ДСҰ-ның Дауларды реттеу қағидалары мен рәсімдері туралы уағдаластығы бойынша құқықтары мен міндеттемелеріне нұқсан келтірмейді.

162-БАП
Құпиялылық

Осы тарауға сәйкес ақпарат алмасу кезінде Тараптар кәсіби және іскерлік құпияны сақтау туралы талаптармен салынатын шектеулерді назарға алады.

12-ТАРАУ
МЕМЛЕКЕТТІК КӘСІПОРЫНДАР, МЕМЛЕКЕТ БАҚЫЛАЙТЫН КӘСІПОРЫНДАР
ЖӘНЕ АРНАЙЫ НЕМЕСЕ ЭКСКЛЮЗИВТІ ҚҰҚЫҚТАР НЕМЕСЕ
АРТЫҚШЫЛЫҚТАР БЕРІЛГЕН КӘСІПОРЫНДАР 163-БАП
Айқындамалар

Осы тараудың мақсаты үшін:
(a) «мемлекеттік кәсіпорын» Тарап орталық немесе жергілікті деңгейде кәсіпорынның акционерлік капиталының немесе кәсіпорын шығарған акцияларға бекітілген дауыстардың 50%-нан астамын иеленетін, коммерциялық қызметке тартылған кез келген кәсіпорынды білдіреді;
(b) «мемлекет бақылайтын кәсіпорын» Тарап орталық немесе жергілікті деңгейде ондағы өзінің қаржылық қатысу құқығына немесе қағидаларға немесе жұмыс істеу практикасына сәйкес немесе кез келген басқа тәсілмен тікелей немесе жанама шешуші ықпал ететін немесе мұндай шешуші ықпалды белгілеуге байланысты ықпал етуге мүмкіндігі бар, коммерциялық қызметке тартылған кез келген кәсіпорынды білдіреді. Тарап тікелей немесе жанама түрде кәсіпорынның әкімшілік, басқарушы немесе басшылық органы мүшелерінің жартысынан астамын тағайындай алатын болса, ол Тараптың шешуші ықпалы болып есептеледі;
(c) «арнайы немесе эксклюзивті құқықтар немесе артықшылықтар берілген кәсіпорын» Тарап орталық немесе жергілікті деңгейде, заңды түрде немесе іс жүзінде, арнайы немесе эксклюзивті құқықтар немесе артықшылықтар берген, коммерциялық қызметке тартылған кез келген мемлекеттік немесе жеке кәсіпорынды білдіреді. Осындай құқықтар немесе артықшылықтар тауарды сатып алу немесе сату немесе көрсетілетін қызмет ұсыну немесе алу үшін дистрибьютор, желілік жеткізуші немесе басқа да делдал ретінде әрекет ету құқығын қамтуы мүмкін. Арнайы немесе эксклюзивті құқықтар немесе артықшылықтар берілген кәсіпорындар коммерциялық қызметке тартылған монополияларды қамтиды;
(d) «монополия» Тараптардың бірінің аумағындағы тиісті нарықта орталық немесе жергілікті деңгейде тауар немесе көрсетілетін қызметті жалғыз жеткізуші немесе сатып алушы ретінде тағайындалған консорциумды қоса алғанда, коммерциялық қызметке тартылған кәсіпорынды білдіреді, бірақ оған зияткерлік меншікке айрықша құқық берілген кәсіпорын тек осындай құқық берілу себебінен кірмейді;
(е) «арнайы құқықтар» Тарап орталық немесе жергілікті деңгейде осы географиялық аймақта немесе тауар не көрсетілген қызметтер нарығында кәсіпорындардың шектелген саны үшін берген құқықтарды білдіреді, олардың қолданысы кез келген басқа кәсіпорынның сол бір географиялық ауданда елеулі баламалы жағдайларда өзінің қызметін жүзеге асыру мүмкіндігін айтарлықтай шектеуге тиіс. Объективті, пропорционалды және кемсітпейтін өлшемшарттар бойынша тапшы ресурсты бөлу үшін кәсіпорындардың шектеулі санына лицензия немесе рұқсат беру өздігінен арнайы құқық болып табылмайды;
(f) «кемсітпеушіліксіз режим» осы Келісімде көрсетілген, қайсысының жақсы болатынына қарай ұлттық режимді немесе неғұрлым қолайлы режимін білдіреді;
(g) «коммерциялық пайымдауларға сәйкес» өз қызметін халықаралық саудадағы нарықтық экономика қағидаттарына сәйкес жүзеге асыратын жеке кәсіпорынның кәдімгі іскерлік тәжірибесіне сәйкес дегенді білдіреді;
(h) «тағайындау» заңды түрде немесе іс жүзінде монополияны құруды немесе оған рұқсат беруді немесе монополия саласын кеңейтуді білдіреді.

164-БАП
Қолданылу саласы

1. Тараптар 1994 ж. ТСБК XVII бабының 1-3-тармақтарына, 1994 ж. ТСБК XVII бабын түсіндіру туралы уағдаластыққа, сондай-ақ КҚСБК VIII бабының 1, 2 және 5-тармақтарына және осы Келісімге енгізілген және оның бір бөлігі болып табылатын және қолданылатын, Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға кіру туралы хаттамасының Мемлекеттік кәсіпорындар және мемлекет бақылайтын кәсіпорындар, арнайы немесе эксклюзивті артықшылықтар берілген кәсіпорындар туралы тарауына сәйкес өздерінің құқықтары мен міндеттемелерін растайды.
2. Осы тарау 120-баптың мағынасы бойынша Тараптың немесе оны сатып алушы ұйымдардың қамтылатын сатып алуларына қолданылмайды.
3. Осы тарау осы Келісімде қамтылатын бүкіл экономикалық қызметке қолданылады. КҚСБК бойынша Тараптың Ерекше міндеттемелері тізбесінде санамаланған көрсетілетін қызметтерге 166 және 167-баптардың ережелері қолданылмайды.

165-БАП

1. Осы тарау бойынша Тараптардың құқықтары мен міндеттемелеріне нұқсан келтірмей, осы тарауда ешнәрсе де Тараптардың мемлекеттік кәсіпорындарды немесе мемлекет бақылайтын кәсіпорындарды құруына немесе сақтауына немесе монополиялар тағайындауына немесе сақтауына, немесе кәсіпорындарға арнайы немесе эксклюзивті құқықтар немесе артықшылықтар беруіне кедергі келтірмейді.
2. Егер кәсіпорын осы тараудың қолданылу аясына жататын болса, Тараптар мұндай кәсіпорынды осы Келісімді бұза отырып, әрекет етуді талап етпейді немесе көтермелемейді.

166-БАП
Кемсітпеушілік

Егер 142-бапта немесе КҚСБК бойынша Тараптың Ерекше міндеттемелері тізбесінде немесе I қосымшада белгіленген ұлттық режимге қатысты Тараптың алып қоюларында өзгеше көзделмесе, әрбір Тарап өз аумағында тауар не көрсетілетін қызметті сатып алуды немесе сатуды жүзеге асырған кезде 163-баптың (с) және (d) тармақтарында белгіленген шарттарды қанағаттандыратын кез келген кәсіпорын екінші Тараптың тауарына және/немесе көрсетілетін қызметіне не екінші Тараптың көрсетілетін қызметті берушілеріне кемсітпеушіліксіз режимді ұсынуын қамтамасыз етеді.

167-БАП
Коммерциялық пайымдаулар

Арнайы немесе эксклюзивті құқықтар немесе артықшылықтар берілген, қоғамдық көрсетілетін қызметтер ұсыну бойынша міндеттеме сияқты мақсатты орындауды қоспағанда, немесе мемлекеттік кәсіпорын немесе мемлекет бақылайтын кәсіпорын өзінің қоғамдық белгіленген мақсатын орындаған жағдайда және осы мақсатты немесе міндетті орындау үшін кәсіпорынның қызметі 166-баптың ережелерімен және осы Бөлімнің 11-тарауымен (Бәсекелестік) үйлескен жағдайда, әрбір Тарап 163-баптың (а)-(d) тармақтарында көрсетілген кез келген кәсіпорын өзінің тауарларды сатып алу және сатуды жүзеге асыру кезінде, оның ішінде сатып алу немесе сату бағасына, сапасына, қолжетімділігіне, бәсекеге қабілеттілігіне, тасымалдауына және тауарларды сату мен сатып алудың басқа да талаптарына қатысты, сондай-ақ өзінің көрсететін қызметтерді сатып алу немесе ұсынуды жүзеге асыру кезінде, оның ішінде бұл тауарлар немесе көрсетілетін қызметтер инвесторға немесе екінші Тарап инвесторының инвестициясымен жеткізілген кезде тиісті аумақта коммерциялық пайымдауларға сәйкес әрекет ететінін қамтамасыз етеді.

168-БАП
Баға белгілеу

Әртүрлі нарықтарда немесе сол нарықта әртүрлі бағаларды белгілеу, егер мұндай айырмашылық сұраныс пен ұсыныс шарттары сияқты қалыпты коммерциялық пайымдауларға негізделсе, 166 және 167-баптарға өздігінен қайшы келмейді.

169-БАП
Корпоративтік басқару

1. Тараптар 163-баптың (а)-(d) тармақтарында көрсетілген кәсіпорындар 2005 жылғы ЭЫДҰ-ның Мемлекеттік кәсіпорындарды корпоративтік басқару жөніндегі басшылық қағидаттарына сәйкес транспаренттілік пен корпоративтік басқарудың жоғары стандарттарын сақтауын қамтамасыз етеді. 163-баптың (а)-(d) тармақтарында көрсетілген кәсіпорындардағы корпоративтік басқару саясатын одан әрі дамыту осы Басшылық қағидаттарына сәйкес жүргізіледі.
2. Әрбір Тарап 163-баптың (а)-(d) тармақтарында көрсетілген кәсіпорындарды реттеу үшін кез келген жауапты реттеуші орган заңдық дербес және 163-баптың (а)-(d) тармақтарында көрсетілген кез келген кәсіпорындардан функционалдық тәуелсіз болып табылуын және оған есепті болмауын қамтамасыз етеді.
3. Әрбір Тарап мемлекеттік басқарудың орталық немесе жергілікті деңгейлерінде болсын барлық деңгейлерде, оның ішінде 163-баптың (а)-(d) тармақтарында көрсетілген кәсіпорындарда заңдар мен заңға тәуелді актілердің рет-ретімен және кемсітпеушіліксіз негізде орындалуын қамтамасыз етеді. Ерекшеліктер шектеулі және транспарентті болып табылады.

170-БАП
Ақпаратпен алмасу

1. Осы Келісім бойынша өз мүдделеріне екінші Тараптың 163-баптың (а)-(d) тармақтарында көрсетілген кәсіпорнының немесе кәсіпорындарының әрекеттерімен нұқсан келтіріліп жатыр деп пайымдауға негіздемелері бар Тарап екінші Тараптан осы Келісімнің ережелерін орындауға байланысты өз кәсіпорнының әрекеттері туралы ақпараттың берілуін талап ете алады. Мұндай ақпарат ұйымдастырушылық, корпоративтік және қаржылық ақпаратты қамтуы мүмкін.
2. Әрбір Тарап екінші Тараптың сұрау салуы бойынша 163-баптың (а)-(d) тармақтарында көрсетілген, сұрау салынатын Тараптың заңнамасындағы анықтамаға сәйкес шағын және орта кәсіпорындарға жатпайтын нақты кәсіпорындар туралы ақпаратты береді. Мұндай ақпарат туралы сұрау салуларда кәсіпорындар, тауарлар немесе көрсетілетін қызметтер және тиісті нарықтар көрсетіледі және кәсіпорынның Тараптар арасындағы саудаға немесе инвестицияларға кедергі келтіретін практикаға тартылғаны туралы мәліметтер қамтылады.
3. Әрбір Тарап екінші Тараптың сұрау салуы бойынша 163-баптың (а)-(d) тармақтарында көрсетілген кез келген кәсіпорынға сұрау салынатын Тараптың аумағында қолданылатын ең қолайлы режимді қоса алғанда, ерекшеліктер, сәйкес келмейтін шаралар, иммунитеттер және кез келген басқа да шаралар туралы ақпаратты береді.
4. 1-3-тармақтар кез келген Тараптан заңнаманың қолданылуына кедергі келтіруі немесе қоғамдық мүдделерге өзге түрде қайшы келуі мүмкін немесе нақты кәсіпорындардың заңды коммерциялық мүдделеріне нұқсан келтіруі мүмкін құпия ақпаратты ашуды талап етпейді.

13-ТАРАУ
ТРАНСПАРЕНТТІЛІК 171-БАП

1. Әрбір Тарап осы Бөлімге қатысы бар немесе әсер ететін жалпы қолданылатын кез келген өз шаралары немесе халықаралық келісімдер бойынша нақты ақпаратқа қатысты екінші Тараптың барлық сұрау салуларына дереу жауап береді. Әрбір Тарап екінші Тараптың мүдделі тұлғаларына барлық осындай мәселелер жөнінде нақты ақпаратты сұрау салу бойынша беру үшін бір немесе бірнеше ақпараттық орталықтарды құрады.¹ Тараптар осы Бөлім қолданыла бастаған күннен бастап үш ай ішінде бір-бірін ақпараттық орталықтар туралы хабардар етеді. Ақпараттық орталықтардың заңдар мен нормативтік актілердің депозитарийі болуы міндетті емес.
2. Осы Бөлімде реттелетін кез келген мәселеге қатысы бар немесе оларға әсер ететін Тараптардың жалпы қолданылатын барлық заңдары, заңға тәуелді актілері, жарлықтары, шешімдері және әкімшілік қағидалары 1994 ж. ТСБК X бабының, КҚСБК III бабы мен ЗМҚСА Келісімі 63-бабының талаптарын қоса алғанда, ДСҰ келісімінің қолданылатын талаптарына сәйкес болуы үшін дереу жарияланады. Тараптар осындай шараларды қамтитын жарияланатын ресурстарды, оның ішінде веб-сайттарды жүйелі түрде жаңартады және оларды мүдделі тұлғалар үшін қолжетімді етеді. Мұндай шаралар олардың қолданыс мерзімі ішінде және өздерінің қолданысын тоқтатқаннан кейін де ақылға қонымды кезең ішінде қолжетімді болады.
3. Тараптар осы Бөлімде реттелетін кез келген мәселеге қатысы бар немесе оларға әсер ететін жалпы қолданылатын барлық заңдарды, заңға тәуелді актілерді, жарлықтарды, шешімдерді және әкімшілік қағидаларды олар қабылданғанға дейін жариялайды. Олар тиісті шара келісілгенге немесе құзыретті органға оны қабылдау үшін берілгенге дейін жауапты органдардың түсіндірмелер ұсынуы үшін мүдделі тараптарға ақылға қонымды кезеңді, әдетте, кемінде күнтізбелік 30 күн уақыт береді. Түсінідірмелер үшін кезең ішінде алынған кез келген түсіндірмелер назарға алынады.
4. Тараптардың осы Бөлімде реттелетін кез келген мәселеге қатысы бар немесе оларға әсер ететін жалпы қолданылатын бірде бір заңы, нормативтік құқықтық актісі, жарлығы, шешімі немесе әкімшілік қағидасы жарияланғанға дейін қолданысқа енгізілмейді.
5. Осы Келісімде ешнәрсе де Тараптан ашылуы заңнаманың қолданылуына кедергі келтіруі немесе өзге түрде қоғамдық мүдделерге қайшы келуі мүмкін немесе жекелеген мемлекеттік немесе жеке кәсіпорындардың заңды коммерциялық мүдделеріне нұқсан келтіруі мүмкін құпия ақпаратты беруді талап етпейді.
6. 55-бап осы тарауға қатысты қолданылады.
________________
¹КҚСБК-ге сәйкес белгіленген ақпараттық орталық Қазақстан Республикасының ақпараттық орталығы болып табылады.

14-ТАРАУ
ДАУЛАРДЫ РЕТТЕУ 1-БӨЛІМ
МАҚСАТЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ 172-БАП
Мақсаты

Осы тараудың мақсаты мүмкіндігіне қарай өзара келісілген шешім қабылдау үшін осы Келісімді түсіндіруге және қолдануға қатысты Тараптар арасындағы кез келген дауды болдырмау және реттеу бойынша тиімді әрі пәрменді тетік құру болып табылады.

173-БАП
Қолданылу саласы

Осы тарау, егер өзгеше көзделмесе, осы Бөлімді түсіндіруге және қолдануға қатысты кез келген дауға қатысты қолданылады.

2-БӨЛІМ
КОНСУЛЬТАЦИЯЛАР ЖӘНЕ МЕДИАЦИЯ 174-БАП
Консультациялар

1. Тараптар 173-бапта айтылған кез келген дауды өзара келісілген шешімге қол жеткізу мақсатында адал консультациялар жасау арқылы шешуге ұмтылады.
2. Тарап қаралатын шара мен 173-бапта айтылған қолданылуы мүмкін деп есептейтін ережелерді көрсете отырып, екінші Тарапқа жазбаша сұрау салу арқылы консультациялар сұратады, көшірмесі Ынтымақтастық комитетіне жіберіледі.
3. Егер осы Келісімде өзгеше көзделмесе немесе Тараптар арасында келісілмесе, сұрау жасалған Тарап консультациялар туралы сұрау салуға оны алған күннен бастап он күн ішінде жауап береді.
4. Егер Тараптар өзгеше уағдаласпаса, консультациялар сұрау салу алынған күннен бастап 30 күн ішінде, сұрау жасалған Тараптың аумағында өткізіледі. Егер Тараптың екеуі де консультацияларды жалғастыруға келіспесе, консультациялар сұрау салу алынған күннен бастап 30 күн ішінде аяқталды деп есептеледі. Консультациялар және, атап айтқанда, консультация барысында Тараптар алған барлық ашылған ақпарат пен ұстанымдар құпия болып табылады және бұдан әрі болатын кез келген талқылауларда кез келген Тараптың құқықтарына нұқсан келтірмейді.
5. Егер Тараптың екеуі де консультацияларды жалғастыруға келіспесе, жедел сипаттағы мәселелер бойынша консультациялар сұрау салынатын Тарап сұрау салу алған күннен бастап 15 күн ішінде аяқталды деп есептеледі.
6. Егер сұрау салу жасалған Тарап, консультациялар өткізу туралы сұрау салуға, оны алған күннен бастап он күн ішінде жауап бермесе немесе, егер консультациялар осы баптың 3 немесе 4-тармағында белгіленген мерзімде өткізілмесе, немесе егер Тараптар консультациялар өткізбеуге келіссе, немесе, егер консультациялар аяқталса және өзара келісілген шешімге қол жеткізілмесе, онда консультацияларға сұрау салған Тарап 176-бапқа жүгіне алады.
7. Консультациялар барысында әрбір Тарап, қаралатын шара осы Келісімнің қолданысы мен қолданылуына қалай әсер ете алатынын толық зерделеу мүмкіндігін беру үшін, жеткілікті нақты ақпаратты береді.
8. Егер Тараптар өзге туралы келіспесе, 138-баптың (h) тармағында айқындалған төтенше жағдайларға қатысты консультациялар туралы сұрау салуды алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде консультациялар аяқталды деп есептеледі.

175-БАП
Медиация

VII қосымшаға сәйкес кез келген Тарап екінші Тараптан Тараптар арасындағы саудаға немесе инвестицияларға жағымсыз әсер ететін кез келген шараға қатысты медиация рәсімін бастауды сұрай алады.

3-БӨЛІМ
ДАУЛАРДЫ РЕТТЕУ РӘСІМДЕРІ 1-КІШІ БӨЛІМ
ТӨРЕЛІК РӘСІМ 176-БАП
Төрелік рәсімге бастама жасау

1. Егер Тараптар 174-бапта көзделген консультацияларға жүгіну арқылы дауды шеше алмаса, консультацияларды сұратқан Тарап, осы бапқа сәйкес төрелік комиссияны құру туралы сұрата алады.
2. Төрелік комиссияны құру туралы сұрау салу екінші Тарапқа және Ынтымақтастық комитетіне жазбаша нысанда сұрау салу арқылы жасалады. Шағым берген Тарап, өзінің сұрау салуында қаралатын шараны айқындайды және шағым жасау үшін жеткілікті анық құқықтық негізді баяндау үшін осындай шара 173-бапта айтылған ережелерді қалай бұзатынын негіздейді.

177-БАП
Төрелік комиссияның құрылуы

1. Төрелік комиссия үш төрешіден тұрады.
2. Өзіне қарсы шағым берілген Тарапқа төрелік комиссияның құрылуы туралы жазбаша сұрау салуды жеткізген күннен бастап он күн ішінде Тараптар төрелік комиссияның құрамы туралы келісімге қол жеткізу мақсатында консультациялар өткізеді.
3. Егер Тараптар осы баптың 2-тармағында белгіленген мерзімде төрелік комиссияның құрамы туралы уағдаласа алмаған жағдайда, әрбір Тарап осы баптың 2-тармағында белгіленген мерзімнің өтіп кеткен күннен бастап 5 күн ішінде, осы Тараптың 196-бапқа сәйкес жасалған тізімде бар осы Тараптың кіші тізімінен төреші тағайындай алады. Егер кез келген Тарап төрешіні тағайындамаса, онда төрешіні екінші Тараптың өтініші бойынша Ынтымақтастық комитетінің төрағасы немесе оның өкілі, 196-бапқа сәйкес белгіленген тізімде бар сол Тараптың кіші тізімінен жеребе бойынша таңдайды.
4. Егер Тараптар осы баптың 2-тармағында белгіленген мерзімде төрелік комиссияның төрағасына қатысты келісімге қол жеткізбесе, кез келген Тараптың өтініші бойынша Ынтымақтастық комитетінің төрағасы немесе оның өкілі 196-бапқа сәйкес белгіленген тізімде бар төрағалардың кіші тізімінен төрелік комиссияның төрағасын жеребе бойынша таңдайды.
5. Ынтымақтастық комитетінің төрағасы немесе оның өкілі 3 немесе 4-тармақта аталған кез келген Тарап сұрау салған күннен бастап бес күн ішінде төрешілерді таңдайды.
6. V қосымшада белгіленген Рәсім қағидаларына сәйкес барлық таңдалған үш төреші өз тағайындауларын қабылдауының соңғы күні төрелік комиссияның құрылған күні болып табылады.
7. Егер 196-бапта көзделген кез келген тізімдерден осы баптың 3 немесе 4-тармағына сәйкес жасалған сұрау салынған кезінде өсімдер анықталмаса немесе жеткілікті санын қамтымаса, төрешілер Тараптың бірі немесе екеуі ресми ұсынған адамдардың ішінен жеребе бойынша таңдалады.
8. Егер Тараптар өзгеше уағдаласпаса, 138-баптың (h)-тармағында Тараптар арасында айқындалған төтенше жағдайларға қатысты дауға, осы баптың 2-тармағына жүгінбей осы баптың 3-тармағының екінші сөйлемі және 4-тармағы қолданылады және осы баптың 5-тармағындағы мерзім екі күнді құрайды.

178-БАП
Жеделдік туралы алдын ала қаулы

Егер Тарап сұрау салу жасаса, төрелік комиссия ол құрылғанынан кейін 10 күн ішінде, өзі аталған істі жедел деп санайтын мәселе бойынша алдын ала қаулыны ұсынады.

179-БАП
Энергетика саласындағы жедел даулар үшін татуластыру рәсімдері

1. 138-баптың (h)-тармағында айқындалған төтенше жағдайларға қатысты дауда кез келген Тарап төрелік комиссияға сұрау салу жіберу арқылы комиссия төрағасын дауға қатысты кез келген мәселе бойынша татуластырушы ретінде болуына сұрау сала алады.
2. Татуластырушы даудың келісіліп шешілуіне қол жеткізуге ұмтылады немесе осындай шешімге қол жеткізу үшін рәсімді келісуге ұмтылады. Егер өзін тағайындаған күннен бастап 15 күн ішінде татуластырушы осындай шешімді қамтамасыз ете алмаса, ол дауды шешу немесе осындай шешімге қол жеткізу үшін рәсімі бойынша ұсынымды шығарады және дау шешілгенге дейін көрсетілетін күннен бастап сақталуы тиіс мерзімдер мен шарттарды айқындайды.
3. Тараптар және олардың бақылауындағы немесе юрисдикциясындағы кәсіпорындар татуластырушының шешімінен кейін немесе дау шешілгенге дейін олардың қайсысы бұрын болатынына байланысты үш ай ішінде 2-тармаққа сәйкес жасалған мерзімдер мен шарттар туралы ұсынымдарды сақтайды.
4. Татуластырушы VI қосымшада белгіленген Төрелік комиссия мүшелері мен медиаторлардың мінез-құлық кодексін (Мінез-құлық кодексі) сақтайды.

180-БАП
Төрелік комиссияның баяндамалары

1. Төрелік комиссия Тараптарға тиісті ережелердің белгіленген фактілерін, қолданылуын және өзі жасайтын кез келген қорытындылар мен ұсынымдардың негізгі негіздемелерін қамтитын, аралық баяндама жолдайды.
2. Кез келген Тарап аралық баяндаманың нақты аспектілерін қарастыру үшін, оны алғаннан кейін 14 күн ішінде төрелік комиссияға жазбаша өтініш бере алады.
3. Тараптардың аралық баяндама бойынша кез келген жазбаша түсіндірмелерін қарағаннан кейін, төрелік комиссия өзінің аралық баяндамасын өзгерте алады және өзі орынды деп санайтын кез келген қосымша сараптамадан өткізе алады.
4. Төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасы 173-бапта көрсетілген тиісті ережелердің белгіленген фактілерін, қолданылуын және өзі жасайтын кез келген қорытындылар мен ұсынымдардың негізгі негіздемелерін қамтиды. Түпкілікті баяндама аралық шолу кезеңінде ұсынылған дәлелдердің жеткілікті талқылауын қамтиды және Тараптардың сұрақтары мен ескертулеріне нақты жауап береді.

181-БАП
Төрелік комиссияның аралық баяндамасы

1. Төрелік комиссия аралық баяндамасын төрелік комиссия құрылған күннен кейін 90 күннен кешіктірмей Тараптарға жібереді. Егер төрелік комиссия соңғы мерзім сақталмайды деп есептесе, төрелік комиссияның төрағасы кешіктіру себебін және төрелік комиссия өзінің аралық баяндамасын жіберуді жоспарлаған күнін көрсете отырып, Тараптарға және Ынтымақтастық комитетіне жазбаша нысанда хабарлайды. Ешқандай жағдайда аралық баяндаманың жіберілуі төрелік комиссия құрылған күннен кейін 120 күннен кешіктірілмей жіберіледі.
2. Шұғыл жағдайларда төрелік комиссия аралық баяндамасын 45 күн ішінде және кез келген жағдайда төрелік комиссия құрылған күннен кейін 60 күннен кешіктірмей жіберу үшін бар күш-жігерін салады. Кез келген Тарап 180-баптың 2-тармағына сәйкес аралық баяндама ұсынылған кезден бастап 7 күн ішінде аралық баяндаманың нақты аспектілерін қарастыру үшін төрелік комиссияға жазбаша сұрау салу жібере алады.
3. 138-баптың (h)-тармағында Тараптар арасында айқындалған төтенше жағдайларға байланысты дауға қатысты аралық баяндама төрелік комиссия құрылған күннен кейін 20 күн ішінде жіберіледі және 180-баптың 2-тармағына сәйкес кез келген сұрау салу аралық баяндама ұсынылған кезден бастап 5 күн ішінде жіберіледі. Төрелік комиссия аралық баяндаманы ұсынбау шешімін де қабылдай алады.

182-БАП
Төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасы

1. Төрелік комиссия өзінің түпкілікті баяндамасын Тараптар мен Ынтымақтастық комитетіне төрелік комиссия құрылған күннен бастап 120 күн ішінде жібереді. Егер төрелік комиссия соңғы мерзім сақталмайды деп есептесе, төрелік комиссияның төрағасы кешіктіру себебін және төрелік комиссия өзінің түпкілікті баяндамасын жіберуді жоспарлаған күнін көрсете отырып, Тараптарға және Ынтымақтастық комитетіне жазбаша нысанда хабарлайды. Ешқандай жағдайда түпкілікті баяндаманың жіберілуі төрелік комиссия құрылған күннен кейін 150 күннен кешіктірілмейді.
2. Шұғыл жағдайларда төрелік комиссия өзінің баяндамасын төрелік комиссия құрылған күннен кейін 60 күн ішінде жіберу үшін бар күш-жігерін салады. Ешқандай жағдайда түпкілікті баяндаманың жіберілуі төрелік комиссия құрылған күннен кейін 75 күннен кешіктірілмейді.
3. 138-баптың (h)-тармағында айқындалған Тараптар арасында төтенше жағдайларға байланысты дауға қатысты төрелік комиссия өзінің түпкілікті баяндамасын төрелік комиссия құрылған күннен бастап 40 күн ішінде жібереді.

2-КІШІ БӨЛІМ
САҚТАУ 183-БАП
Төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын сақтау

Өзіне қарсы шағым берілген Тарап төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын дереу және адал сақтау үшін қажетті шараларды қолданады.

184-БАП
Сақтау үшін ақылға қонымды уақыт кезеңі

1. Егер дереу сақтау мүмкін болмаса, Тараптар түпкілікті баяндаманы сақтау үшін уақыт кезеңі туралы уағдаласуға ұмтылады. Бұл жағдайда өзіне қарсы шағым берілген Тарап төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын алғаннан кейін 30 күннен кешіктірмей, шағым берген Тарапқа және Ынтымақтастық комитетіне сақтау үшін талап етілетін уақыт («ақылға қонымды уақыт кезеңі») туралы хабарлама жібереді.
2. Егер Тараптар арасында ақылға қонымды уақыт кезеңінің ұзақтығы туралы келіспеушіліктер болса, шағым берген Тарап осы баптың 1-тармағында аталған хабарламаны алған кезден бастап 20 күн ішінде, бастапқыда 177-бапқа сәйкес құрылған төрелік комиссия («бастапқы төрелік комиссия») ақылға қонымды уақыт кезеңінің ұзақтығын анықтағаны туралы жазбаша сұрау салу жібере алады. Осындай сұрау салу бір мезгілде екінші Тарапқа және Ынтымақтастық комитетіне жіберіледі. Төрелік комиссия өз баяндамасын Тараптарға және Ынтымақтастық комитетіне сұрау салуды алған күннен бастап 20 күн ішінде жібереді.
3. Өзіне қарсы шағым берілген Тарап шағым берген Тарапты төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын сақтау барысы туралы жазбаша хабардар етеді. Мұндай хабарлама ақылға қонымды уақыт кезеңі өткенге дейін кем дегенде бір ай бұрын жазбаша нысанда ұсынылады.
4. Ақылға қонымды уақыт кезеңі Тараптардың өзара келісуі бойынша ұзартылуы мүмкін.

185-БАП
Төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын сақтау үшін
қабылданған кез келген шараға шолу

1. Өзіне қарсы шағым берілген Тарап шағым берген Тарапты және Ынтымақтастық комитетін төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын сақтау үшін қабылданған кез келген шара туралы хабардар етеді. Мұндай хабарлама ақылға қонымды уақыт кезеңі аяқталғанға дейін жіберіледі.
2. Егер осы баптың 1-тармағына сәйкес хабарланған кез келген шараның болуына немесе 173-бапта көрсетілген ережелерге сәйкестігіне қатысты Тараптар арасында келіспеушіліктер болған жағдайда, шағым берген Тарап бастапқы төрелік комиссияға аталған мәселе бойынша шешім шығару туралы жазбаша сұрау салу жібере алады. Мұндай сұрау салу нақты шараны айқындайды және мұндай шара шағым жасау үшін жеткілікті дәрежеде құқықтық негіз бола алатын 173-бапта көрсетілген ережелерге қалайша сәйкес келмейтінін түсіндіреді. Төрелік комиссия сұрау салуды алған күннен бастап 45 күн ішінде өз баяндамасын Тараптарға және Ынтымақтастық комитетіне жібереді.

186-БАП
Сақтамаған жағдайда құқықтық қорғаудың уақытша құралдары

1. Егер өзіне қарсы шағым берілген Тарап ақылға қонымды уақыт кезеңі аяқталғанға дейін төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын сақтау үшін қолданылған кез келген шаралар туралы хабарламаса немесе егер төрелік комиссия сақтау үшін қолданылған шара жоқ немесе 185-баптың 1-тармағына сәйкес хабарланған шара 173-баптың ережелеріне сай Тараптың міндеттемелеріне сәйкес келмейді деп шешсе, онда өзіне қарсы шағым берілген Тарап, егер бұл туралы шағым берген Тарап сұрау салса және осы Тараппен консультациялардан кейін өтемақы туралы ұсыныс береді.
2. Егер шағым берген Тарап осы баптың 1-тармағына сәйкес өтемақы сұрамауды шешсе немесе осындай сұрау салу ұсынған жағдайда, ақылға қонымды уақыт кезеңі аяқталған күннен бастап немесе төрелік комиссияның баяндамасы 185-баптың 2-тармағына сәйкес ұсынылған күннен бастап 30 күн ішінде өтемақыға қатысты келісімге қол жеткізілмесе, шағым берген Тарап екінші Тарапқа және Ынтымақтастық комитетіне хабарлағаннан кейін бұзушылықтан туындаған пайданы жоюға немесе қысқартуға¹ барабар деңгейде тиісті шаралар қолдануға құқылы. Хабарламада осындай шаралар көрсетіледі. Өзіне қарсы шағым берілген Тарап осы баптың 3-тармағы бойынша төрелік жолмен талқылауды сұратпаса, шағым берген Тарап шарларды өзіне қарсы шағым берілген Тарап хабарламаны алған күннен бастап он күндік мерзім өткеннен кейін кез келген уақытта қолдана алады.
3. Егер өзіне қарсы шағым берілген Тарап тиісті шараларды 173-бапта көрсетілген ережелер бойынша осы Тараптың міндеттемелерді бұзушылықтан туындаған пайданы жоюға немесе қысқартуға барабар деңгейде емес деп есептесе, өзіне қарсы шағым берілген Тарап бастапқы төрелік комиссияға аталған мәселе бойынша шешім шығару туралы жазбаша нысанда сұрау салу жібере алады. Мұндай сұрау салу туралы шағым берген Тарапқа және Ынтымақтастық комитетіне осы баптың 2-тармағында көрсетілген он күндік мерзім аяқталғанға дейін хабарланады. Бастапқы төрелік комиссия сұрау салу жеткізілген күннен бастап 30 күн ішінде шағым берген Тарап хабарлаған шаралар туралы баяндамасын Тараптар мен Ынтымақтастық комитетіне жібереді. Шағым берген Тарап хабарланған шараларды бастапқы төрелік комиссия өз баяндамасын ұсынғанға дейін қолданысқа енгізбейді. Баяндама ұсынылғаннан кейін қолданысқа енгізілген мұндай шаралар төрелік комиссияның баяндамасына сәйкес келеді.
4. Шағым берген Тарап қолданысқа енгізілген шаралар және осы бапта көзделген өтемақы уақытша болып табылады және:
(a) Тараптар 191-бапқа сәйкес өзара келісілген шешімге қол жеткізгеннен кейін; немесе
(b) Тараптар 185-баптың 1-тармағына сәйкес хабарланған шара өзіне қарсы шағым берілген Тарапты 173-бапта көрсетілген ережелерге сәйкес келтіретіні туралы уағдаласқаннан кейін; немесе
(c) 185-баптың 2-тармағы бойынша төрелік комиссия 173-бапта көрсетілген ережелерге сәйкес келмейтінін анықталған кез келген шара осы ережелерге сәйкес келтіру үшін кері қайтарылғаннан немесе өзгертілгеннен кейін қолданылмайды.
___________________
¹«Пайданы жою немесе қысқарту» ДСҰ-ның Дауларды реттеудің қағидалары мен рәсімдері туралы уағдаластығына сәйкес «пайданы жою немесе қысқарту» ретінде түсіндіріледі.

187-БАП
Сақталмауы кезінде құқықтық қорғаудың уақытша құралдары
қолданылғаннан кейін сақтау үшін қабылданған кез келген
шараларға шолу

1. Өзіне қарсы шағым берілген Тарап шағым берген Тарап 186-бапқа сәйкес мән-жайларға байланысты өтемақыны қолданғаннан немесе тиісті шараларды қабылдағаннан кейін төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын сақтау мақсатында өзі қолданылған шаралар туралы шағым берген Тарапты және Ынтымақтастық комитетін хабардар етеді. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, шағым берген Тарап хабарламаны алған кезден бастап 30 күн ішінде шараны тоқтатады. Өтемақы қолданылған жағдайларда және осы баптың 2-тармағында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, өзіне қарсы шағым берілген Тарап төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын орындағаны туралы хабарламаны алған кезден бастап 30 күн ішінде мұндай өтемақының қолданылуын тоқтата алады.
2. Егер Тараптар өзіне қарсы шағым берілген Тараптың осы баптың 1-тармағына сәйкес хабарламаны алған күннен бастап 30 күн ішінде төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын орындағаны-орындамағанына қатысты келісімге келмесе, шағым берген Тарап бастапқы төрелік комиссияға аталған мәселе бойынша шешім шығару туралы жазбаша нысанда сұрау салу жібереді. Мұндай сұрау салу бір мезгілде екінші Тарапқа және Ынтымақтастық комитетіне жіберіледі. Төрелік комиссия сұрау салуды алған күннен бастап 45 күн ішінде баяндаманы Тараптарға және Ынтымақтастық комитетіне жібереді. Егер төрелік комиссия өзіне қарсы шағым берілген Тарап төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын орындады деп шешсе, шағым берген Тарап 186-бапқа сәйкес қолданылған тиісті шараны тоқтатады немесе шағым берген Тарап жағдайға байланысты өтемақыны тоқтатады. Егер төрелік комиссия өзіне қарсы шағым берілген Тарап төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын толық орындамады деп шешсе, өтемақы немесе 186-бапқа сәйкес қабылданған тиісті шара төрелік комиссияның баяндамасы шегінде бейімделінеді.

188-БАП
Энергетика саласындағы жедел даулардағы құқықтық
қорғау құралдары

1. 138-баптың (h) тармағында Тараптар арасындағы айқындалған төтенше жағдайларға байланысты дауға қатысты осы бап қолданылады.
2. 184, 185 және 186-баптардан ауытқу тәртібінде, шағым берген Тарап төрелік комиссияның түпкілікті баяндамасын сақтауға шамасы келмеген Тараптан туындаған пайданы жоюға немесе қысқартуға тең деңгейдегі тиісті шараларды ол шыққан күннен бастап 15 күн ішінде қолдана алады. Мұндай шаралар күшіне дереу енуі мүмкін. Мұндай шаралар өзіне қарсы шағым берілген Тарап төрелік комиссияның баяндамасын орындағанға дейін қолданылуы мүмкін.
3. Егер өзіне қарсы шағым берілген Тарап сақтамаудың болуына немесе шағым берген Тараптың қолданысқа енгізген шараларының пропорционалдығын немесе сақталмауын дауласса, ол 186-баптың 3-тармағына және 187-бабына сәйкес, жедел қаралуға тиіс талқылауға бастамашылық ете алады. Шағым берген Тарап төрелік комиссия аталған мәселе бойынша шешім шығарғаннан кейін шараны жоюы немесе реттеуі тиіс және шараларды төрелік талқылауға дейін сақтай алады.

3-КІШІ БӨЛІМ
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 189-БАП
Төрешілерді ауыстыру

Егер осы тарау бойынша төрелік талқылауға бастапқы төрелік комиссия немесе оның кейбір мүшелері қатыса алмаса, қатысудан бас тартса немесе олар VI қосымшада белгіленген Мінез-құлық кодексінің талаптарына сәйкес келмейтіндіктен ауыстырылуы тиіс болса, 177-бапта белгіленген рәсім қолданылады. Баяндаманы ұсыну мерзімі жаңа төрешіні тағайындау үшін қажетті, бірақ 20 күннен аспайтын уақытқа ұзартылуы мүмкін.

190-БАП
Төрелік рәсімдерін және сақтау рәсімдерін тоқтата
тұру және тоқтату

Төрелік комиссия екі Тараптың сұрау салуы бойынша кез келген уақытта Тараптармен келісілген, жалғаспалы 12 айдан аспайтын кезеңге өз жұмысын тоқтата тұрады. Төрелік комиссия осы кезеңнің соңына дейін екі Тараптың жазбаша нысанда сұрау салуы бойынша немесе осы кезеңнің соңында кез келген Тараптың жазбаша нысанда сұрау салуы бойынша өз жұмысын қайта бастайды. Сұрау салушы Тарап бұл жөнінде тиісінше Ынтымақтастық комитетінің төрағасын және екінші Тарапты хабардар етеді. Егер Тарап келісілген кезең аяқталғаннан кейін төрелік комиссия жұмысының қайта басталуын сұрамаса, талқылау тоқтатылады. Төрелік комиссия жұмысын тоқтата тұру және тоқтату 197-бап ескеріле отырып, басқа талқылаулар шеңберінде кез келген Тараптың құқықтарына нұқсан келтірілмейді.

191-БАП
Өзара келісілген шешім

Тараптар осы тарауға сәйкес кез келген уақытта дау бойынша өзара келісілген шешімге қол жеткізулері мүмкін. Олар бірлесіп ынтымақтастық комитеті мен төрелік комиссияның төрағасын, қолданылуына қарай, кез келген осындай шешім туралы хабардар етеді. Егер тиісті ішкі рәсімдерге сәйкес шешім кез келген Тараптың мақұлдауын талап етсе, хабарламада аталған талапқа сілтеме жасалады және дауларды реттеу рәсімі тоқтатыла тұрады. Егер мұндай мақұлдау талап етілмесе немесе егер кез келген осындай ішкі рәсімдердің аяқталғаны туралы хабарлама жасалса, дауларды реттеу рәсімі тоқтатылады.

192-БАП
Рәсімдер қағидалары

1. Осы тарау бойынша дауларды реттеу рәсімдері V қосымшада белгіленген Рәсім қағидаларымен және VI қосымшада белгіленген Мінез-құлық кодексімен реттеледі.
2. Егер V қосымшада белгіленген Рәсім қағидаларында өзгеше көзделмесе, төрелік комиссияның кез келген тыңдауы жұртшылық үшін ашық болады.

193-БАП
Ақпарат және техникалық консультациялар

Төрелік комиссия Тараптардың сұрау салуы бойынша немесе өзінің жеке бастамасы бойынша, дауға қатысатын Тараптарды қоса алғанда, кез келген көздерден төрелік комиссияның талқылауы үшін қажет деп санайтын кез келген ақпаратты сұрата алады. Төрелік комиссия, егер өзі қажетті деп есептесе, сарапшылардың пікірін сұрауға да құқығы бар. Осындай сарапшыларды таңдау алдында төрелік комиссия Тараптармен кеңесе алады. Жеке тұлғалар немесе Тараптардың аумағында құрылған заңды тұлғалар V қосымшада белгіленген Рәсім қағидаларына сәйкес төрелік комиссияға дауға қатыспайтын amicuscuriae тұлғаның ақпаратын алады. Осы бапқа сәйкес алынған кез келген ақпарат әрбір Тарап үшін ашылады және оған түсіндірмелер беру үшін ұсынылады.

194-БАП
Түсіндіру қағидалары

Кез келген төрелік комиссия 173-бапта көрсетілген ережелерді халықаралық жария құқықты түсіндірудің, оның ішінде 1969 жылғы Халықаралық шарттардың құқығы туралы Вена конвенциясымен кодификацияланған кәдімгі қағидаларына сәйкес түсіндіреді. Төрелік комиссия ДСҰ-ның дауларды реттеу жөніндегі органы (бұдан әрі ДРО деп аталатын) қабылдаған, ДСҰ комиссияларының және Апелляциялық органның тиісті түсіндірмелерін де ескереді. Төрелік комиссияның баяндамалары осы Келісім бойынша Тараптардың құқықтары мен міндеттемелерін толықтыра немесе қысқарта алмайды.

195-БАП
Төрелік комиссияның шешімдері мен баяндамалары

1. Төрелік комиссиядағы талқылаулар құпия болып табылады. Төрелік комиссия кез келген шешімдерді консенсус негізінде қабылдау үшін барлық күш-жігерін салады. Алайда, егер шешімге консенсус негізінде қол жеткізілмесе, мәселе көпшілік дауыспен шешіледі. Ешбір жағдайда төрешілердің ерекше пікірлері ашылмайды.
2. Төрелік комиссияның баяндамалары Тараптардың қатысуынсыз жасалады. Төрелік комиссияның баяндамалары 173-бапта айтылған тиісті ережелердің қолданылуының белгіленген фактілерін және өзі жасайтын кез келген тұжырымдар мен қорытындылардың негізгі негіздемесін қамтиды.
3. Төрелік комиссияның баяндамаларын Тараптар сөзсіз қабылдайды. Олар жеке немесе заңды тұлғалар үшін қандай да бір құқықтар немесе міндеттемелер тудырмайды.
4. Тараптар төрелік комиссияның шешімдерін, V қосымшада белгіленген Рәсім қағидаларында көзделгеніндей құпия ақпарат қорғалған жағдайда, жариялайды.

4-БӨЛІМ
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 196-БАП
Төрешілердің тізімдері

1. Ынтымақтастық комитеті Тараптар жасаған ұсыныстардың негізінде, осы Келісім күшіне енгеннен кейін алты айдан кешіктірмей, төреші болуына ниеті бар және бола алатын, кем дегенде 15 адамның тізімін жасайды. Тізім үш кіші тізімнен: әр Тарап үшін бір кіші тізімнен және қандай да бір Тараптың азаматтары болып табылмайтын және төрелік комиссия төрағасы функциясын орындай алатын бір кіші тізімнен тұрады. Әр тізімге кем дегенде бес адам кіреді. Ынтымақтастық комитеті бұл тізімді әрқашан осы деңгейде сақтауын қамтамасыз етеді.
2. Төрешілердің құқық және халықаралық сауда саласындағы арнайы білімдері мен тәжірибесі болады. Олар тәуелсіз, өзі жеке болуға және қандай да бір ұйымнан немесе үкіметтен нұсқау алмауға немесе кез келген Тараптың үкіметімен байланысты болмауға және VI қосымшада белгіленген Мінез-құлық кодексін сақтауға тиіс.
3. Ынтымақтастық комитеті осы Келісім қамтитын: нақты салалардағы білімдері мен тәжірибесі бар 15 адамнан тұратын қосымша тізімді жасай алады. Тараптардың келісімі болған жағдайда осындай қосымша тізімдер 177-бапта белгіленген рәсімдерге сәйкес төрелік комиссия құру үшін пайдаланылады.

197-БАП
ДСҰ шеңберіндегі міндеттемелерге қатысы

1. Осы Бөлімнің дауларды реттеу туралы ережелеріне жүгіну, дауларды реттеу бойынша әрекетті қоса алғанда, ДСҰ шеңберіндегі кез келген әрекетке нұқсан келтірмейді.
2. Дегенмен, Тарап нақты шараға қатысты осы Келісімнің де, ДСҰ келісімінің де барабар елеулі міндеттемесін бұзушылықтарға байланысты екі қорғау органына жүгінеді. Мұндай жағдайда, егер бірінші таңдалған орган рәсімдік немесе юрисдикциялық себептер бойынша бұл міндеттемені өтеу туралы талап жөнінде қорытынды жасай алмаса, Тарап басқа келісім бойынша басқа органға барабар міндеттеменің мәні бойынша бұзушылық үшін залалды өтеу туралы шағым бермейді.
3. Осы баптың мақсаттары үшін:
(a) ДСҰ-ның Дауларды реттеудің қағидалары мен рәсімдері туралы уағдаластығының 6-бабына сәйкес Тараптың комиссия құру туралы сұрау салуы бойынша ДСҰ келісімі шеңберінде дауларды реттеу жөніндегі талқылаулар басталды деп есептеледі;
(b) 176-баптың 1-тармағына сәйкес төрелік комиссия құру туралы Тараптардың сұрау салуы бойынша осы тарау шеңберінде дауларды реттеу жөніндегі талқылаулар басталды деп есептеледі.
4. Осы Келісімде ештеңе де Тараптарға ДРО-да белгіленген міндеттемелерді орындауын тоқтатуға кедергі келтірмейді. ДСҰ келісімі Тараптарға осы тарау бойынша сақтамау кезінде уақытша құқықтық қорғау құралдарын қолдануға кедергі келтіру үшін пайдаланылмайды.

198-БАП
Мерзімдер

1. Осы тарауда белгіленген барлық мерзімдер, оның ішінде төрелік комиссиялар өз баяндамаларын ұсынатын мерзімдер, егер өзгеше көрсетілмесе, өздері қатысты болатын әрекеттен немесе фактілерден кейінгі бірінші күннен басталатын күнтізбелік күндермен есептеледі.
2. Осы тарауда көрсетілген кез келген мерзім дау Тараптарының өзара келісуі бойынша өзгертілуі мүмкін. Төрелік комиссия кез келген уақытта Тараптарға ұсыныстың себептерін жаза отырып, осы тарауда көрсетілген кез келген мерзімді өзгертуді ұсына алады.

IV БӨЛІМ
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ОРНЫҚТЫ ДАМУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 1-ТАРАУ
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДИАЛОГ 199-БАП

Тараптар ақылға қонымды макроэкономикалық саясатты қамтамасыз ете отырып, еркін нарықтық экономиканың қағидаттарын батыл ұстанады және өзара тиімді макроэкономикалық байланыстарды одан әрі кеңейтуге және тереңдетуге, сондай-ақ орнықты даму мен экономикалық өсуге бағытталған тұрақты экономикалық диалогты дамытады және нығайтады.

200-БАП

Тараптар екіжақты ынтымақтастықтың жай-күйіне тұрақты шолу жүргізеді және тұрақты түрде ақпаратпен, сараптамалық білімдермен алмасуды және экономикалық саясат, экономикалық және қаржылық даму мен статистика саласындағы озық тәжірибе алмасуды жүзеге асырады.

2-ТАРАУ
МЕМЛЕКЕТТІК АУДИТ ПЕН ІШКІ БАҚЫЛАУДЫ ҚОСА АЛҒАНДА,
МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫНЫ БАСҚАРУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 201-БАП

Тараптар үнемділік, өнімділік және нәтижелілік, сондай-ақ айқындық пен есеп берушілік қағидаттарымен үйлесетін, мемлекеттік қаржыны басқарудың тиімді жүйесін одан әрі дамыту мақсатында, мемлекеттік аудит пен ішкі бақылауды қоса алғанда, мемлекеттік қаржыны басқару саласында ынтымақтасады.
Ынтымақтастық:
(a) қолайлы және жалпыға бірдей қабылданған халықаралық стандарттарды енгізуге, сондай-ақ Еуропалық Одақтың осы саладағы үздік тәжірибесімен жақындастыруға жәрдемдесуді;
(b) осы саладағы ақпаратпен және тәжірибемен алмасуды қамтиды.

3-ТАРАУ
САЛЫҚ САЛУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 202-БАП

Тараптар салық салу саласындағы, атап айтқанда, заңды салық түсімдерін жинауға жәрдемдесу саласында халықаралық ынтымақтастықты жақсартуға және ашықтық пен ақпарат алмасу қағидаттарын қоса алғанда, салық салу саласындағы тиісті басқару қағидаттарын тиімді қолдану үшін халықаралық стандарттарға сәйкес шараларды әзірлеуге ұмтылады. Тараптар жосықсыз салық практикасының алдын алу мақсатында диалогты нығайтады және тәжірибе алмасады.

4-ТАРАУ
СТАТИСТИКА САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 203-БАП

Тараптар статистикалық деректерді жинау мен таратуды қоса алғанда, статистикалық әдістер мен практиканың үйлестірілуіне жәрдемдеседі. Статистика саласындағы ынтымақтастық білімдермен алмасуға, үздік тәжірибені көтермелеуге және БҰҰ-ның ресми статистикасының негіз қалаушы қағидаттарын және Еуропа статистикасы нормалары кодексін құрметтеуге назар аударады.
Еуропалық Одақ бұл мақсатқа жетуге Қазақстан Республикасына техникалық көмек көрсету арқылы ықпал етеді.

5-ТАРАУ
ЭНЕРГЕТИКА САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 204-БАП

Тараптар энергетикалық қауіпсіздікті, тиімділікті, орнықтылықты және бәсекеге қабілеттілікті арттыру мақсатында энергетика мәселелері жөніндегі өздерінің ағымдағы ынтымақтастығын жалғастырады және нығайтады. Осы ынтымақтастық жан-жақты әріптестікке негізделеді және нарықтық экономика қағидаттары мен осы саладағы қолданыстағы көпжақты және екіжақты шарттарға сәйкес өзара мүдде, өзара тең қатынастар, ашықтық және болжамдылық қағидаттарын басшылыққа алады.

205-БАП

Ынтымақтастық, басқаларымен қатар, мынадай:
(a) энергетикалық стратегиялар мен саясаттарды іске асыру, энергия өнімдері үшін жаһандық нарықтық жағдайларға қатысты болжамдар мен сценарийлерді әзірлеу, сондай-ақ энергетикалық сектордағы статистикалық жүйені жетілдіру;
(b) тартымды және тұрақты инвестициялық ахуал құру және энергетика саласындағы өзара инвестицияларды кемсітпейтін және ашық негізде көтермелеу;
(c) Тараптар арасындағы энергетика саласындағы ынтымақтастықты қолдау үшін Еуропа инвестициялық банкімен (ЕИБ), Еуропа қайта құру және даму банкімен (ЕҚКДБ) және басқа да халықаралық қаржы ұйымдарымен және құралдармен тиімді ынтымақтастық;
(d) VI Бөлімнің 3-тарауына (Зерттеулер мен инновациялар саласындағы ынтымақтастық) сәйкес ғылыми-техникалық ынтымақтастықты кеңейту және энергияның тиімді және экологиялық қауіпсіз технологияларға ерекше назар аудара отырып, энергетикалық технологияларды дамыту туралы ақпарат алмасу;
(е) Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақтың жоғары оқу орындарындағы мамандандырылған курстарының тыңдаушыларымен алмасуға жәрдемдесу арқылы энергетикалық секторда, өзгелерімен қатар, басқарушы кадрларды даярлау және техникалық даярлау, сондай-ақ үздік тәжірибеге сәйкес бірлескен білім беру бағдарламаларын әзірлеу;
(f) көпжақты энергетикалық форумдар, бастамалар мен ұйымдар шеңберіндегі ынтымақтастықты кеңейту;
(g) білім және тәжірибе алмасудағы, сондай-ақ инновациялық технологияларды берудегі, оның ішінде басқару және энергетикалық технология саласындағы ынтымақтастық салаларын қамтиды.

206-БАП
Көмірсутекті энергетика

Көмірсутекті энергетика саласындағы ынтымақтастық мына салаларды қамтиды:
(a) энергетика көздерін, өнім берушілерді, көлік маршруттары мен тасымалдау әдістерін әртараптандыруға бағытталған инфрақұрылымды қоса алғанда, нарықтық қағидаттарға сәйкес ортақ мүддені білдіретін қолданыстағы энергетикалық инфрақұрылымды жаңғырту мен кеңейту және болашақтағы энергетикалық инфрақұрылымды дамыту, сондай-ақ жаңа өндірістік қуаттар құру және энергетикалық, оның ішінде электр энергетикалық инфрақұрылымның, тұтастығын, тиімділігін, қорғалуы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
(b) озық тәжірибеге сәйкес бәсекеге қабілетті, ашық және кемсітпейтін энергетикалық нарықты реттеуші реформалар арқылы дамыту;
(c) энергия ресурстарына сұраныстың кемсітпейтін негізде қоршаған ортаға тигізетін әсері мен қатерін барынша азайта отырып, болжамдылығы мен тұрақтылығын, қамтамасыз етуді қоса алғанда, энергия тасымалдаушылар саудасының ұзақ мерзімді тұрақтылығын және қауіпсіздігін жақсарту мен нығайту;
(d) энергетикалық секторда, оның ішінде өндіру, жасау, бөлу және тұтыну кезінде қоршаған ортаны қорғаудың жоғары деңгейіне және орнықты дамуға жәрдемдесу;
(e) аварияларды болдырмау, авариядан кейінгі талдау, оған ден қою саясаты және салдарларды жою тәжірибесімен алмасу, сондай-ақ апат болған жағдайда жауапкершілік және заң практикасы мәселелері бойынша озық тәжірибемен алмасу арқылы теңіздегі барлау және көмірсутектердегі өндіру қауіпсіздігін нығайту.

207-БАП
Жаңартылатын энергия көздері

Ынтымақтастық мына салаларда жүзеге асырылады:
(a) реттеу, сертификаттау және стандарттау мәселелері бойынша, сондай-ақ технологиялық даму бойынша ынтымақтастықты қоса алғанда, жаңартылатын энергия көздерін экономикалық және экологиялық тұрғыдан негіздеп дамыту;
(b) қазақстандық және еуропалық мекемелер, зертханалар мен жеке сектордың кәсіпорындары арасындағы, оның ішінде болашақ энергиясын және жасыл экономиканы құру үшін озық тәжірибені енгізу мақсатында бірлескен бағдарламаларды жүзеге асыру арқылы алмасуларға жәрдемдесу;
(c) бірлескен семинарлар, конференциялар және оқыту бағдарламаларын өткізу, тұрақты негізде ашық қолжетімді ақпараттармен және статистикалық деректермен, сондай-ақ жаңартылатын энергия көздерін дамыту туралы ақпараттармен алмасу.

208-БАП
Энергия тиімділігі және энергия үнемдеу

Көмір саласында, ілеспе газды жағу (және ілеспе газды пайдалану) кезінде, сондай-ақ ғимараттарда, электр аспаптары мен көліктерді пайдалану кезінде, энергия тиімділігін және энергия үнемдеуді ілгерілетудегі ынтымақтастық, өзгелерімен қатар:
(a) энергия тиімділігі жөніндегі саясат, заңнамалық және нормативтік құқықтық базалар мен іс-қимыл жоспарлары туралы ақпарат алмасу;
(b) энергия тиімділігі және энергия үнемдеу саласында тәжірибе және ноу-хау алмасуға жәрдемдесу;
(c) энергия тиімділігі және энергия үнемдеу саласындағы инновациялық технологиялар мен шешімдерді енгізу үшін жобаларға, оның ішінде көрсету жобаларына бастама жасау және оларды іске асыру;
(d) осы баптың мақсаттарына қол жеткізу мақсатында энергия тиімділігі саласындағы оқу бағдарламалары мен оқу курстары арқылы жүзеге асырылады.

6-ТАРАУ
КӨЛІК САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 209-БАП

Тараптар:
(a) орнықты көлік жүйелерін дамытуға жәрдемдесу мақсатында көлік саласындағы ынтымақтастықты кеңейту және нығайту;
(b) көлік жүйелерінің әлеуметтік және экологиялық аспектілеріне ден қою;
(c) тиімді, қауіпсіз және сенімді көлік операцияларын ілгерілету;
(d) өз аумақтары арасындағы негізгі магистральдық көлік байланыстарын нығайту саларында ынтымақтасады.

210-БАП

Осы тарауда айтылған ынтымақтастық, өзгелерімен қатар, мына салаларды қамтиды:
(a) көлік саясаты бойынша озық тәжірибе алмасу;
(b) жолаушылар мен жүктердің қозғалысын жақсарту, мейлінше тығыз нарықтық ықпалдасуға қол жеткізу мақсатында әкімшілік, техникалық және басқа да кедергілерді жою арқылы көлік ағынын арттыру, көлік тораптарын жақсарту және инфрақұрылымды жаңғырту;
(c) ақпарат алмасу мен өңірлік және халықаралық деңгейдегі бірлескен қызмет және қолданылатын халықаралық келісімдер мен конвенцияларды орындау;
(d) теңіз көлігінің қауіпсіздігі және орнықты дамуы бойынша озық тәжірибемен алмасу.
Қазақстан Республикасы Еуропалық Одақтың мүше мемлекеттерімен авиация саласындағы өзінің екіжақты келісімдерін Еуропалық Одақ заңнамасына сәйкес келтіреді.

211-БАП

Осы тарауда қамтылатын мәселелер бойынша тұрақты диалог жүргізіледі.

7-ТАРАУ
ҚОРШАҒАН ОРТА САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 212-БАП

Тараптар қоршаған ортаны қорғау саласындағы орнықты дамуға және тиісінше басқаруға жәрдемдесе отырып, қоршаған орта мәселелері бойынша ынтымақтастықты дамытады және нығайтады.
Ынтымақтастық:
(a) қоршаған ортаға байланысты бағалау, мониторинг және бақылау;
(b) қоршаған ортаны қорғау саласында білім беру және хабардар болушылықты арттыру, ақпаратқа қол жеткізуді жақсарту, шешімдер қабылдау процесіне жұртшылықтың қатысуын кеңейту және қоршаған орта мәселелері бойынша сот төрелігіне қол жеткізу;
(c) қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңнама;
(d) ауаның сапасы;
(е) қалдықтарды басқару;
(f) теңіз ортасын қоса алғанда, су сапасын басқару;
(g) озық су үнемдеуші технологияларды ілгерілетуді қоса алғанда, су ресурстарын ықпалдасып басқару;
(h) биологиялық және ландшафтық әралуандылықты сақтау және қорғау;
(і) орман шаруашылығын тұрақты басқару;
(j) өнеркәсіптік ластану және өнеркәсіптік шығарындылар;
(k) химикаттарды сыныптау және қауіпсіз басқару;
(l) Қазақстан Республикасының және Еуропалық Одақтың «жасыл экономика» саласындағы бастамалары; және
(m) балық шаруашылығын орнықты дамыту саласындағы саясатпен байланысты өзара тәжірибе алмасу салаларында жүзеге асырылады.

213-БАП

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы ынтымақтастық Тараптардың өзара келісуі бойынша, өзгелерімен қатар:
(а) технологиялар, ғылыми-техникалық ақпарат алмасу және қоршаған ортаны қорғау саласындағы зерттеу қызметі;
(b) қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңнаманы және әдіснамаларды жетілдіру бойынша тәжірибе алмасу нысандарында жүзеге асырылады.

214-БАП

Тараптар қоршаған ортаны қорғау саласындағы тиісті көпжақты келісімдер шеңберінде қоршаған ортаны қорғау мәселелерін шешуге және ол бойынша ынтымақтастыққа ерекше назар аударады және ынтымақтастықты өңірлік деңгейде нығайтуға келіседі.
Тараптар қоршаған орта мәселелерін басқа секторларға интеграциялауды ілгерілетуде, оның ішінде озық тәжірибе алмасу, білімді және құзыреттілікті, экологиялық білімді арттыру және осы тарауда көрсетілген салаларда хабардар болушылықты арттыру арқылы тәжірибе алмасады.

8-ТАРАУ
КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 215-БАП

Тараптар климаттың өзгеруіне қарсы күрес және климаттың өзгеруіне бейімделу бойынша ынтымақтастықты дамытады және нығайтады. Ынтымақтастық теңдік пен өзара пайда негізінде Тараптардың мүдделерін ескере отырып және осы саладағы екіжақты және көпжақты міндеттемелер арасында орындалған өзара тәуелділікті назарға ала отырып жүзеге асырылады.

216-БАП

Ынтымақтастық ұлттық және халықаралық деңгейлердегі, оның ішінде:
(a) климаттың өзгеруі салдарын жеңілдету;
(b) климаттың өзгеруіне бейімделу;
(c) климаттың өзгеруі мәселелерін шешуге нарықтық және нарықтық емес тәсілдер;
(d) жаңа, қауіпсіз және тұрақты төмен көміртекті және бейімделу технологияларын зерттеу, әзірлеу, көрсету, өндіру және тарату;
(е) климаттың өзгеруі саласында сараптамалық білімдермен алмасу және басқа секторларды қолдау;
(f) хабардар болуды арттыру, білім беру және оқыту салаларындағы шараларға ықпал етеді.

217-БАП

Тараптар, өзгелерімен қатар, ақпарат және сараптамалық білімдермен алмасады, бірлескен зерттеу қызметін және мейілінше таза технологиялар бойынша ақпарат алмасуды жүзеге асырады, өңірлік және халықаралық деңгейлерде, оның ішінде БҰҰ-ның Климаттың өзгеруі туралы негіздемелік конвенциясы сияқты Тараптарға қолданылатын көпжақты табиғат қорғау келісімдерге байланысты бірлескен қызметті және қолданылуына қарай тиісті агенттіктер шеңберінде бірлескен қызметті жүзеге асырады.

9-ТАРАУ
ӨНЕРКӘСІП САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 218-БАП

Тараптар өнеркәсіп саласындағы, оның ішінде өңдеу өнеркәсібін одан әрі әртараптандыру және оның бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін пәрменді ынталарды және қолайлы жағдайларды дамыту мәселелері бойынша ынтымақтастықты дамытады және нығайтады.
Осы мақсатта Тараптар озық тәжірибемен және практикамен алмасу арқылы мына:
(a) ресурстарды пайдаланудың өнімділігі мен тиімділігі;
(b) ДСҰ және Тараптардың басқа да қолданылатын қағидалары талаптарына негізделген өнеркәсіп салаларын мемлекеттік қолдау шаралары;
(c) интеграцияны тереңдету жағдайында өнеркәсіптік саясатты іске асыру;
(d) өнеркәсіп саясатын іске асырудың тиімділігін арттыру құралдары;
(е) өңдеу өнеркәсібіндегі инвестициялық белсенділік, оның энергия тұтынуын төмендету, сондай-ақ еңбек өнімділігі саясатын іске асыру саласында тәжірибе алмасу;
(f) жаңа өндірістік технологияларды дамыту, өнеркәсіптің жоғары технологиялық салаларын қалыптастыру, білім мен технологиялар беру, сондай-ақ инновациялық кластерлерге арналған негізгі инфрақұрылым мен қолайлы жағдайларды одан әрі дамыту үшін жағдайлар жасау;
(g) өзара түсіністік пен ашықтықты ілгерілету, іскерлік ортаны жақсарту мақсатында тау-кен өндіру өнеркәсібі мен шикізат материалдары өндірісіндегі инвестиция мен сауда және энергетикалық емес өндіруші өнеркәсіпте, атап айтқанда, металл кені мен өнеркәсіптік минералдар өндіру бойынша ақпарат алмасу мен ынтымақтастыққа жәрдемдесу;
(h) өңдеу өнеркәсібіндегі адам ресурстарының әлеуетін арттыру;
(і) Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ кәсіпорындары арасындағы іскерлік бастамалар мен өнеркәсіптік кооперацияны ілгерілету секторларында ынтымақтасады.
Осы Келісім Тараптар арасында өнеркәсіп саласындағы мейлінше кең ынтымақтастықты Тараптар жоққа шығармайды, бұл туралы жекелеген уағдаластықтар жасалуы мүмкін.

10-ТАРАУ
ШАҒЫН ЖӘНЕ ОРТА КӘСІПОРЫНДАР САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 219-БАП

Тараптар шағын және орта кәсіпорындардың (ШОК) табысты дамуы мен құрылуына ықпал ететін іскерлік ортаны дамытуға жәрдемдесу мақсатында ШОК саласындағы ынтымақтастықты дамытады және нығайтады.
Тараптар осы мақсатқа қол жеткізу үшін мына:
(a) ШОК-ты дамыту саласындағы саясат туралы ақпарат алмасу;
(b) кәсіпкерлікті негізгі дағдылардың бірі ретінде нығайтатын бастамалар бойынша озық тәжірибе алмасу;
(c) екі Тараптың да бизнес қауымдастықтары арасында мейілінше тығыз диалог арқылы байланыстарға жәрдемдесу;
(d) халықаралық нарыққа қол жеткізу үшін ШОК-тың әлеуетін қолдау бойынша тәжірибе алмасу;
(е) нормативтік құқықтық базаның ШОК-қа ықпал етуін жақсарту саласында тәжірибе алмасу;
(f) ШОК үшін қаржыландыруға қол жеткізу бойынша озық тәжірибе алмасу салаларында ынтымақтасады.

11-ТАРАУ
КОМПАНИЯЛАР ТУРАЛЫ ЗАҢНАМА САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 220-БАП

Тараптар болжамды және ашық бизнес ортасы бар нарықтық экономиканың жұмыс істеуі жағдайында компаниялар және корпоративтік басқару туралы заңнама салаларындағы, сондай-ақ бухгалтерлік есеп және аудит саласындағы қағидалардың және практиканың тиімді жиынтығының маңыздылығын таниды және осы саладағы реттемелік жақындасуға жәрдемдесудің маңыздылығын атап көрсетеді.
Тараптар мынадай:
(a) ұйымның және тіркелген компаниялардың өкілдігі туралы ақпараттың ұсынылуы және осындай ақпаратқа айқын және жеңіл тәсілмен қол жеткізу мақсатында және соған байланысты озық тәжірибе алмасу;
(b) халықаралық стандарттарға, атап айтқанда, ЭЫДҰ стандарттарына сәйкес корпоративтік басқару саясатын одан әрі дамыту;
(c) листингтік компаниялардың шоғырландырылған есептілігі үшін Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарын (ХҚЕС) енгізуге және дәйекті қолдануға жәрдемдесу;
(d) бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік қағидаларын, оның ішінде ШОК-қа қатысты жақындастыру;
(е) аудитор мен бухгалтер кәсіптерін реттеу және қадағалау;
(f) кәсіби ұйымдардың, аудиторлық ұйымдар мен аудиторлардың стандарттар мен этикалық нормаларды сақтауы арқылы аудиторлардың кәсіби деңгейін арттыру мақсатында аудиттің халықаралық стандарттары мен Бухгалтерлердің халықаралық федерациясының (БХФ) этика кодексі мәселелері бойынша ынтымақтасады.

12-ТАРАУ
БАНК ІСІ, САҚТАНДЫРУ ЖӘНЕ БАСҚА ДА ҚАРЖЫЛЫҚ КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 221-БАП

Тараптар тиімді заңнама мен практиканың маңыздылығына қатысты келісімін білдіреді және қаржылық көрсетілетін қызметтер саласында мынадай:
(a) қаржылық көрсетілетін қызметтерді реттеуді жетілдіру;
(b) инвесторлар мен қаржылық көрсетілетін қызметтерді пайдаланушыларды тиімді және тиісті қорғауды қамтамасыз ету;
(c) жаһандық қаржы жүйесінің тұрақтылығына және тұтастығына жәрдемдесу;
(d) реттеуші және қадағалау органдарын қоса алғанда, қаржы жүйесінің әртүрлі қатысушылары арасындағы ынтымақтастықты ілгерілету;
(е) тәуелсіз және тиімді қадағалауға жәрдемдесу мақсаттарында ынтымақтасады.
Тараптар тұрақты қаржы жүйелерін қамтамасыз ету мақсатында танылған халықаралық стандарттарға реттеушілік тұрғыдан жақындастыруға жәрдемдеседі.

13-ТАРАУ
АҚПАРАТТЫҚ ҚОҒАМ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 222-БАП

Тараптар ақпараттық және коммуникациялық технологияларға (АКТ) кеңінен қол жеткізу және қолжетімді бағалар бойынша көрсетілетін қызметтердің сапасын жақсарту арқылы азаматтар мен кәсіпорындар игілігіне арналған ақпараттық қоғамды дамыту бойынша ынтымақтастыққа жәрдемдеседі. Бұл ынтымақтастық АКТ нарығындағы бәсекелестікті дамытуға және оның ашықтығына жәрдемдесуге, сондай-ақ осы секторға инвестициялар тартуға бағытталған.

223-БАП

Ынтымақтастық, өзгелерімен қатар, ақпарат және ақпараттық қоғамның бастамаларын іске асыру бойынша, атап айтқанда:
(a) АКТ секторы үшін тиімді нормативтік құқықтық базаны дамытуға;
(b) кеңжолақты қолжетімділікті дамытуға;
(c) үйлесімді электрондық көрсетілетін қызметтерді дамытуға;
(d) деректерді қорғауды қамтамасыз етуге; және
(е) роуминг қызметін дамытуға бағытталған озық тәжірибе алмасуды қамтиды.

224-БАП

Тараптар Қазақстан Республикасындағы және Еуропалық Одақтағы АКТ, оның ішінде электрондық коммуникациялар саласындағы реттеушілер арасындағы ынтымақтастыққа жәрдемдеседі.

14-ТАРАУ
ТУРИЗМ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 225-БАП

Тараптар туристік сектордағы экономикалық өсудің, әлеуетін нығайтудың, жұмыспен қамту және алмасу генераторы ретінде бәсекеге қабілетті және орнықты туристік саланы дамытуды күшейту мақсатында туризм саласында ынтымақтасады.

226-БАП

Ынтымақтастық мына:
(a) жергілікті қоғамдастықтардың, атап айтқанда, ауылдық аудандардағы қоғамдастықтардың тұтастығы мен мүдделерін құрметтеу;
(b) мәдени және тарихи мұраны сақтаудың маңыздылығы; және
(c) туризм мен қоршаған ортаны сақтау арасындағы өзара ілгерінді іс-қимыл қағидаттарына негізделеді.

227-БАП

Тараптар мынадай:
(a) ақпарат, озық тәжірибе, практика және ноу-хау, оның ішінде инновациялық технологиялар бойынша алмасу;
(b) туризмді орнықты дамытуды қолдау үшін мемлекеттік, жеке және жұртшылық арасында стратегиялық әріптестікті орнату;
(c) туристік өнімдер мен нарықтарды, инфрақұрылымды, адам ресурстары мен институционалдық құрылымдарды ілгерілету және дамыту, сондай-ақ туристік көрсетілетін қызметтер үшін тосқауылдарды анықтау және оларды жою;
(d) тиісті құқықтық, әкімшілік және қаржылық аспектілерді қоса алғанда, тиімді саясат пен стратегияны әзірлеу және іске асыру;
(е) қызмет көрсету стандарттарын арттыру үшін туризм саласында оқыту және әлеуетті арттыру; және
(f) жергілікті халықты тарта отырып, туризм мен туризмнің басқа да түрлерін тұрақты негізде дамыту және ілгерілету тақырыптарына назар аударады.

15-ТАРАУ
АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ АУЫЛДЫҚ АУМАҚТАРДЫ ДАМЫТУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 228-БАП

Тараптар ауыл шаруашылығын және ауылдық аумақтарды дамытуға, атап айтқанда, саясат пен заңнаманы бірте-бірте жақындастыру арқылы жәрдемдесу мақсатында ынтымақтасады.

229-БАП

Ынтымақтастық, өзгелерімен қатар, мынадай:
(a) ауыл шаруашылығын және ауылдық аумақтарды дамыту саясатының өзара түсіністігіне жәрдемдесу;
(b) ауыл шаруашылығын және ауылдық аумақтарды дамыту саясатын жоспарлау, бағалау және іске асыру бойынша озық тәжірибе алмасу;
(с) ауыл тұрғындарының әлеуметтік және экономикалық әл-ауқатын арттыру үшін ауылдық аумақтарды дамыту саясатына қатысты білім және озық тәжірибе алмасу;
(d) ауыл шаруашылығы өндірісін жаңғыртуға және оның орнықтылығына жәрдемдесу;
(е) ауыл шаруашылығы секторының бәсекеге қабілеттілігі мен тиімділігін және нарықтардың ашықтығын арттыру;
(f) ауыл шаруашылығы мен тамақ өнімдерінің географиялық нұсқаулары бойынша, сапа саясаты мен оны бақылау тетіктері бойынша, тамақ өнімі қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша және ауыл шаруашылығының органикалық өнімдерінің өндірісін дамыту бойынша тәжірибе алмасу;
(g) білім тарату және ауыл шаруашылығы өндірушілерін жаңа әдістерге оқытуға жәрдемдесу;
(h) агроөнеркәсіптік инвестициялық жобалардағы, атап айтқанда, мал шаруашылығы мен өсімдік шаруашылығын дамытуға байланысты ынтымақтастыққа жәрдемдесу;
(і) агроөнеркәсіп өндірісінің тұрақты дамуына және ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу мен бөлуге қатысты саясат бойынша тәжірибе алмасу салаларын қамтиды.

16-ТАРАУ
ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУ, ЕҢБЕК ҚАТЫНАСТАРЫ, ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТ ЖӘНЕ ТЕҢ
МҮМКІНДІКТЕРДІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 230-БАП

Тараптар диалогтың дамуына жәрдемдеседі және ХЕҰ-ның Лайықты еңбек жағдайларын қамтамасыз ету саласындағы күн тәртібін, жұмыспен қамту, өмір сүру және еңбек жағдайлары, денсаулық сақтау және жұмыс орнындағы қауіпсіздік, әлеуметтік диалог, әлеуметтік қорғау, әлеуметтік инклюзивтілік, кемсітушілікке жол бермеу, сондай-ақ екінші Тараптың аумағында заңды тұратын және жұмыс істейтін қызметкерлерге әділ қарым-қатынас жасау саласындағы саясатты ілгерілетуде ынтымақтасады.

231-БАП

Тараптар 230-бапта көрсетілген мақсаттарға, оның ішінде:
(a) өмір сүру саласын арттыру және үздік әлеуметтік ортаны қамтамасыз ету;
(b) барлық қызметкерлер үшін әлеуметтік инклюзивтілікті және әлеуметтік қорғау деңгейін арттыру және сапа, қолжетімділік пен қаржылық орнықтылық тұрғысынан әлеуметтік қорғау жүйесін жаңғырту;
(c) кедейлікті төмендету, әлеуметтік топтасуды арттыру және халықтың осал топтарын қорғау;
(d) әрбір Тараптың халықаралық стандарттардан және конвенциялардан туындайтын міндеттемелеріне сәйкес жұмыспен қамту және әлеуметтік мәселелеріндегі кемсітушілікке қарсы күресу;
(е) еңбек нарығындағы белсенді шараларға жәрдемдесу және жұмыспен қамту қызметінің тиімділігін арттыру;
(f) еңбек жағдайлары лайықты жаңа және мейілінше сапалы жұмыс орындарын ашу;
(g) өмір сүру және еңбек жағдайларын, сондай-ақ жұмыс орнында денсаулық сақтау мен қауіпсіздік деңгейін жақсарту;
(h) әйелдердің әлеуметтік және экономикалық өмірге қатысуына жәрдемдесу және жұмыспен қамту, білім беру, кәсіптік оқыту, экономика, қоғамдық өмір салаларында және шешімдер қабылдау процесінде ерлер мен әйелдер үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету арқылы гендерлік теңдікті нығайту;
(і) еңбек заңнамасының сапасын арттыру және қызметкерлерді жақсы қорғауды қамтамасыз ету;
(j) әлеуметтік әріптестердің әлеуетін арттыруды қоса алғанда, әлеуметтік диалогты кеңейту және ілгерілету салаларындағы ынтымақтастық және тәжірибе алмасу арқылы қол жеткізуге ұмтылады.

232-БАП

Тараптар ХЕҰ-ның қолданылатын конвенцияларын тиімді орындау бойынша өз міндеттемелерін тағы да растайды.
Тараптар 2006 жылғы БҰҰ-ның Экономикалық және әлеуметтік кеңесінің Жұмыспен толық және өнімді қамту мен баршаға арналған лайықты жұмыс мәселелері бойынша министрлік декларациясын назарға ала отырып, жұмыспен толық және өнімді қамту мен баршаға арналған лайықты жұмыс орнықты дамудың негізгі элементтері болып табылатындарын мойындайды.
Тараптар 1998 жылғы ХЕҰ-ның Еңбек саласындағы негіз қалаушы қағидаттар мен құқықтар туралы декларациясына сәйкес барлық мүдделі тараптардың, атап айтқанда, әлеуметтік әріптестерді тиісті әлеуметтік саясатын әзірлеуге және осы Келісім бойынша Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ арасындағы ынтымақтастыққа қатысуын көтермелейді.
Тараптар барлық тиісті форумдар мен ұйымдар шеңберінде лайықты жұмыс, жұмыспен қамту және әлеуметтік саясат мәселелері бойынша ынтымақтастықты нығайтуға ниет білдіреді.

17-ТАРАУ
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 233-БАП

Тараптар адам денсаулығын сақтау деңгейін арттыру және денсаулық сақтау саласындағы жалпы құндылықтар мен қағидаттарға сәйкес денсаулық сақтау саласындағы теңсіздікті төмендету мақсатында, сондай-ақ орнықты даму мен экономикалық өсудің алғышарты ретінде халықтың денсаулығын қорғау саласындағы ынтымақтастықты дамытады.

234-БАП

Ынтымақтастық инфекциялық және инфекциялық емес аурулардың, оның ішінде барлық саясаттардағы денсаулық сақтау аспектілерін ескеретін медициналық ақпарат алмасу, тәсілдерді ілгерілету, халықаралық ұйымдармен, атап айтқанда, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымымен ынтымақтастық және 2003 жылғы Денсаулық сақтау ұйымның Темекіге қарсы күрес жөніндегі негіздемелік конвенциясы мен Халықаралық медициналық-санитариялық қағидалар сияқты денсаулық сақтау саласындағы халықаралық шарттарды орындауға жәрдемдесу арқылы, алдын алуға және бақылауға бағытталады.

V БӨЛІМ
ЕРКІНДІК, ҚАУІПСІЗДІК ЖӘНЕ ӘДІЛЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 235-БАП
Заңның үстемдігі және адамның құқықтары мен негізгі еркіндіктерді құрметтеу

Тараптар осы Бөлім бойынша өз ынтымақтастығында, сот органдарының тәуелсіздігін, сот төрелігіне қол жеткізуді және әділ сот талқылауына құқықты қоса алғанда, заң үстемдігі қағидатын ілгерілетуге және адамның құқықтары мен негізгі еркіндіктерін құрметтеуге ерекше мән береді.
Тараптар институттардың жұмыс істеуін нығайтуда, оның ішінде заңдарды орындау, соттық қудалау, сот төрелігін іске асыру және жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы күрес саласында ынтымақтасады.

236-БАП
Құқықтық ынтымақтастық

Тараптар келіссөздерге, азаматтық сот ынтымақтастығы бойынша тиісті көпжақты конвенцияларды және атап айтқанда, Жекеше халықаралық құқық жөніндегі Гаага конференциясының конвенциясын ратификациялау мен орындауға қатысты азаматтық және коммерциялық істер бойынша ынтымақтастықты дамытады.
Тараптар қылмыстық-құқық саласында, оның ішінде өзара құқықтық көмек көрсету бойынша ынтымақтастықты нығайтады. Ол орындылығына қарай және қолданылатын рәсімдер сақталынатын кезде Еуропа Кеңесінің Қылмыстық сот ісін жүргізу саласындағы конвенцияларына Қазақстан Республикасының қосылуын және оларды Қазақстан Республикасының орындауын, БҰҰ-ның тиісті халықаралық құжаттарын орындауды және Еуроәділетпен ынтымақтастықты қамтуы мүмкін.

237-БАП
Дербес деректерді қорғау

Тараптар дербес деректерді қорғаудың жоғары деңгейін қамтамасыз ету үшін еуропалық және халықаралық құқықтық құжаттар мен стандарттарды назарға ала отырып, озық тәжірибе мен практика алмасу арқылы ынтымақтасады.
Ол қажет болған кезде және қолданылатын рәсімдерге қарай Дербес деректерді автоматтандырылған түрде өңдеу кезінде жеке тұлғаларды қорғау туралы Еуропа Кеңесінің Конвенциясына және оған қосымша Хаттамаға Қазақстан Республикасының қосылуы мен оны Қазақстан Республикасының орындауын қамтуы мүмкін.

238-БАП
Көші-қон, баспана және шекараларды басқару
саласындағы ынтымақтастық

1. Тараптар өздері мән беріп отырған көші-қон ағындарын басқарудың маңыздылығын растайды. Ынтымақтастық Тараптар арасындағы өзара консультацияларға негізделеді және қолданыстағы заңнамаға сәйкес жүзеге асырылады.
2. Тараптар заңсыз көші-қонның алдын алу және оған қарсы күрес бойынша ынтымақтастық шеңберінде:
(a) Қазақстан Республикасының Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттің аумағында заңсыз негізде жүрген өзінің кез келген азаматтарын мүше мемлекеттің сұрау салуы бойынша және негізсіз кідіртпей реадмиссиялауды жүзеге асыруына; және
(b) Еуропалық Одаққа әрбір мүше мемлекеттің Қазақстан Республикасының аумағында заңсыз негізде жүрген өзінің кез келген азаматтарын Қазақстан Республикасының сұрау салуы бойынша және негізсіз кідіртпей реадмиссиялауды жүзеге асыруына келіседі.
3. Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттер өзінің азаматтарын 2-тармақтың мақсаттары үшін, осы бапта айтылғаннан басқа, одан әрі ресмиліксіз және негізсіз кідіртпей жеке басын куәландыратын тиісті құжаттармен қамтамасыз етеді. Егер реадмиссиялауға жататын адамның өз азаматтығын дәлелдейтін қандай да бір құжаттары немесе басқа дәлелдемелері болмаса, Қазақстан Республикасының немесе мүдделі мүше мемлекеттің құзыретті дипломатиялық және консулдық өкілдіктері мүдделі мүше мемлекеттің немесе Қазақстан Республикасының өтініші бойынша осы адаммен оның азаматтығын анықтау үшін одан әрі ресмиліксіз және негізсіз кідіртпей әңгімелесу жүргізу үшін шаралар қолданады.
4. Тараптар, өзгелерімен қатар, Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ арасындағы Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттердің реадмиссия жөніндегі нақты міндеттемелерді, оның ішінде басқа да мемлекеттердің азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдардың реадмиссиясы бойынша міндеттемелерді реттейтін келісім бойынша келіссөздер жүргізу мүмкіндігін қарастыру мақсатында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының және Еуропалық Одақтың азаматтары үшін визалық режимді жеңілдету туралы келісім бойынша келіссөздерді қатар жүргізу мүмкіндігін қарастыру мақсатында Көші-қон мен ұтқырлықтың жаһандық тәсілдеріне сәйкес көші-қонға байланысты тиісті мәселелер бойынша тұтастай қамтитын диалогты орнатуға келіседі.

239-БАП
Консулдық қорғау

Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасында өкілдігі бар Еуропалық Одаққа кез келген мүше мемлекеттің дипломатиялық және консулдық биліктері Қазақстан Республикасында тұрақты өкілдігі жоқ Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттің кез келген азаматына Еуропалық Одаққа осы мүше мемлекеттің азаматтарына қорғау көрсетілетін жағдайлар сияқты қорғау көрсететініне келіседі.

240-БАП
Ақшаны жылыстатуға және терроризмді қаржыландыруға қарсы күрес

Тараптар өздерінің қаржылық және тиісті қаржылық емес секторларын тұтастай қылмыстық әрекеттен және, атап айтқанда, есірткімен байланысты қылмыстардан түскен табыстарды жылыстату үшін, сондай-ақ терроризмді қаржыландыру үшін пайдаланудың алдын алу мақсатында Ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобы қабылдаған қылмыстық табыстарды жылыстатуға және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі халықаралық стандарттарға сәйкес ынтымақтасады. Мұндай ынтымақтастық қылмыстық табыстардан түскен активтер немесе қаражат өтелгенге, оларға тыйым салынғанға, олар тәркіленгенге және қайтарылғанға дейін жалғасады.
Ынтымақтастық Тараптардың тиісті заңнамалары мен халықаралық міндеттемелері шеңберінде тиісті ақпарат алмасуға мүмкіндік береді.

241-БАП
Есірткінің заңсыз айналымына қарсы күрес

Тараптар есірткімен байланысты мәселелерге, атап айтқанда, есірткі, психотроптық заттар мен олардың прекурсорларының заңсыз айналымы мәселелеріне теңгерімді және интеграцияланған тәсіл бойынша ынтымақтасады. Есірткіге қарсы күрес саласындағы саясат пен әрекет тыйым салынған есірткінің заңсыз айналымын, есірткіні жеткізу мен оларға сұранысты қысқартуға, алдын алу шараларын кеңейтуге, адам құқықтарын ескере отырып, емдеу мен сауықтыруға бағытталған құзыретті органдар арасындағы үйлестіру мен күшейтілген ынтымақтастықты кеңейту арқылы тыйым салынған есірткіні, психотроптық заттарды және олардың прекурсорларын жеткізуге және олардың сұранысына қарсы күрес бойынша құрылымдарды күшейтуге бағытталған.
Ынтымақтастық есірткілермен байланысты зиянды азайтуға, синтетикалық есірткілерді шығаруға және пайдалануға қарсы күреске және есірткі мен психотроптық заттарды заңсыз дайындау кезінде пайдаланылатын прекурсорлар ағынын тиімді түрде болдырмауға қол жеткізуге де бағытталады.
Тараптар осы мақсаттарға қол жеткізу үшін ынтымақтастық әдістері бойынша келіседі. Әрекеттер тиісті халықаралық конвенциялар мен құжаттарға және Еуропалық Одақ - Орталық Азияның Есірткіге қарсы күрес жөніндегі іс-қимылдар жоспарына сәйкес жалпыға бірдей танылған қағидаттарға негізделген.

242-БАП
Ұйымдасқан және трансұлттық қылмыс пен сыбайлас
жемқорлыққа қарсы күрес

Тараптар, контрабанданы және адам саудасын, есірткінің заңсыз айналымын, заңсыз қару саудасын, жымқыруды, алаяқтықты, контрафакцияны, құжаттарды қолдан жасауды, мемлекеттік және жеке сектордағы сыбайлас жемқорлықты қоса алғанда, ұйымдасқан, экономикалық, қаржылық және трансұлттық қылмыстық әрекеттің барлық нысандарының алдын алу және оларға қарсы күрес мақсатында осы саладағы өздерінің қолданыстағы халықаралық міндеттемелерін толық орындау арқылы ынтымақтасады.
Тараптар құқық қорғау органдары арасында екіжақты, өңірлік және халықаралық ынтымақтастықты нығайтуға, оның ішінде, Еуропалық Одақтың агенттіктерімен озық тәжірибе алмасуға және ықтимал ынтымақтастыққа жәрдемдеседі.
Тараптар, атап айтқанда, 2000 жылғы Біріккен Ұлттар Ұйымының Трансұлттық ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес конвенңиясында (БҰҰ ТҰҚК) және оған үш Хаттамада және 2003 жылғы БҰҰ-ның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес конвенциясында бекітілген тиісті халықаралық стандарттарды тиімді орындауға міндеттенеді. Ынтымақтастық, орындылығына қарай және қолданылатын рәсімдер сақталынатын кезде Қазақстан Республикасының Еуропа Кеңестің сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі тиісті құжаттарына қосылуын және оларды Қазақстан Республикасының орындауын қамтуы мүмкін.

243-БАП
Киберқылмысқа қарсы күрес

Тараптар коммуникациялық желілерді және ақпараттық жүйелерді пайдалана отырып немесе осындай желілер мен жүйелерге қарсы жасалған қылмыстық әрекеттердің алдын алу және оған қарсы күресу мақсатында ынтымақтастықты, оның ішінде озық тәжірибе алмасу арқылы ынтымақтасуды нығайтады.

VI БӨЛІМ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚТЫҢ БАСҚА ДА БАҒЫТТАРЫ 1-ТАРАУ
БІЛІМ БЕРУ ЖӘНЕ ОҚЫТУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 244-БАП

Тараптар Қазақстан Республикасында білім беру және оқыту жүйелерін жаңғыртуға жәрдемдесу және Еуропалық Одақтың саясаты мен практикасына жақындасу мақсатында білім беру және оқыту саласында ынтымақтасады. Тараптар өмір бойы оқуға жәрдемдесу үшін ынтымақтасады және білім беру мен оқытудың барлық деңгейіндегі ынтымақтастық пен ашықтықты көтермелейді. Бұдан өзге, Тараптар институционалдық аралық ынтымақтастықты нығайтуға, студенттердің, профессорлық-оқытушы және әкімшілік персоналдың, зерттеушілер мен жастардың ұтқырлығын көтермелеуге және ақпарат пен тәжірибе алмасуды көтермелеуге бағытталған шараларға ерекше мән береді.
Тараптар еуропалық және халықаралық стандарттар және озық тәжірибеге сәйкес білім беру жүйесі қызметін бірыңғай үйлестіруге жәрдемдеседі.

2-ТАРАУ
МӘДЕНИЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 245-БАП

Тараптар өзара түсінісу және өздерінің тиісті мәдениетін білуді жақсарту үшін мәдени әралуандылықты құрметтейтін мәдениет саласындағы ынтымақтастыққа жәрдемдеседі.
Тараптар мәдени алмасуларға жәрдемдесу және әртүрлі мәдени салалардағы бірлескен бастамаларды көтермелеу үшін тиісті шаралар қолдануға ұмтылады.
Тараптар көпжақты халықаралық шарттар және Біріккен Ұлттар Ұйымының білім, ғылым және мәдениет мәселелері жөніндегі ұйымы (ЮНЕСКО) сияқты халықаралық ұйымдар шеңберінде консультациялар жүргізеді және өзара тиімді ынтымақтастықты дамытады. Тараптар, өзгелерімен қатар, 2005 жылғы ЮНЕСКО-ның өзін-өзі мәдени таныту әралуандығының нысандарын қорғау және көтермелеу туралы конвенциясының қағидаттарын ілгерілету және БҰҰ Бас Ассамблеясы жариялаған 2013-2022 жылдарға арналған Халықаралық мәдениеттер жақындасуының онжылдығы шеңберінде жобаларды іске асыру мақсатында мәдени әралуандық мәселелері бойынша да пікір алмасады.
Тараптар бірлескен қызметке, бағдарламалар мен жоспарларға, сондай-ақ шығармашылық қызметкерлер мен мәдениет ұйымдары қызметкерлерін оқыту мен олардың әлеуетін нығайту саласындағы озық тәжірибе алмасуға жәрдемдеседі.

3-ТАРАУ
ЗЕРТТЕУЛЕР ЖӘНЕ ИННОВАЦИЯЛАР САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 246-БАП

Тараптар:
(a) өзара пайда негізінде және зияткерлік меншік құқықтарын тиісінше және тиімді қорғау жағдайында азаматтық зерттеулер мен ғылыми-технологиялық әзірлемелердің барлық салаларындағы; және
(b) инновацияларды дамытуды ынталандыру мақсатында ынтымақтастыққа жәрдемдеседі.

247-БАП

Ынтымақтастық:
(a) саясат жөніндегі диалог пен ғылыми және технологиялық ақпарат алмасуды;
(b) технологиялық бизнес-стартаптарды, кластерлік даму және қаржыландыруға қол жетімділікті қолдау құралдарын қоса алғанда, инновацияларға және зерттеулер мен әзірлемелерді коммерцияландыруға қатысты ақпарат және озық тәжірибе алмасуды;
(c) әрбір Тараптың тиісті зерттеу және инновациялық бағдарламаларына барабар қол жеткізуін жеңілдетуді;
(d) Қазақстан Республикасының зерттеу ұйымдарының зерттеу әлеуетін арттыруды және олардың Еуропалық Одақтың Зерттеулер мен инновациялар жөніндегі негіздемелік бағдарламасына және Еуропалық Одақ қаржыландыратын басқа да ықтимал бастамаларға қатысуына жәрдемдесуді;
(е) зерттеулер және инновациялар саласындағы бірлескен жобаларды әзірлеу мен ілгерілетуді;
(f) бірлескен зерттеу және инновациялық жобалардың нәтижелерін коммерцияландыруға жәрдемдесуді;
(g) Тараптардың ішкі нарығына жаңа технологиялардың енуін жеңілдетуді;
(h) ғалымдар, зерттеушілер және екі Тарапта да зерттеу және инновациялық қызметке қатысатын басқа да қызметкерлер үшін оқыту және ұтқырлық бағдарламалар ұйымдастыруды;
(і) қолданылатын заңнама шеңберінде осы Келісім қамтитын қызметке қатысатын зерттеушілердің еркін жүріп-тұруына, сондай-ақ осындай қызметте пайдалануға арналған тауарлардың трансшекаралық өткізілуіне жәрдемдесуді; және
(j) зерттеулер мен инновациялар саласындағы, оның ішінде өзара келісу негізінде өңірлік тәсілдер мен бастамалар арқылы ынтымақтастықтың басқа да нысандарын қамтиды.

248-БАП

247-бапта айтылған ынтымақтастық бойынша қызметті жүзеге асыру кезінде оны 261 және 262-баптарда айтылған Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ арасындағы қаржылық ынтымақтастықтың неғұрлым кең шеңберінде жүргізілетін өңірлік және басқа да қызметпен біріктіруге ұмтылу керек.

4-ТАРАУ
БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫ ЖӘНЕ ДЫБЫС-БЕЙНЕ
САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 249-БАП

Тараптар бұқаралық ақпарат құралдары және дыбыс-бейне саласындағы, оның ішінде ақпарат алмасу және журналистер мен басқа да бұқаралық ақпарат құралдары, кино және дыбыс-бейне саласындағы басқа да қызметкерлерді оқыту арқылы ынтымақтастыққа жәрдемдеседі.

250-БАП

Тараптар қолданылуына қарай ЮНЕСКО мен Еуропа Кеңесінің конвенцияларын қоса алғанда, қолданылатын халықаралық конвенцияларда айқындалған стандарттардың негізінде бұқаралық ақпарат құралдарының тәуелсіз және кәсіби болуына жәрдемдесу бойынша ақпарат және озық тәжірибе алмасуды жүзеге асырады.

5-ТАРАУ
АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМНЫҢ ЫНТЫМАҚТАСТЫҒЫ 251-БАП

Тараптар кездесулер мен консультациялар нысанында диалогты жалғастырып, нығайтады және азаматтық қоғамның рөліне қатысты мынадай:
(a) әрбір Тараптың азаматтық қоғам өкілдеріне екінші Тарап пайдаланатын мемлекеттік институттармен және әлеуметтік әріптестермен консультациялар және диалог процестерімен танысуға мүмкіндік бере отырып, атап айтқанда, азаматтық қоғамның мемлекеттік саясатты әзірлеу процесіне одан әрі қатысуы мақсатында Қазақстан Республикасында және Еуропалық Одақта азаматтық қоғамның барлық секторлары арасындағы байланыстарды нығайту мен ақпарат және тәжірибе алмасу;
(b) азаматтық қоғамның Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ арасындағы қатынастарға, атап айтқанда, осы Келісімді орындауға қатысуын қамтамасыз ету;
(c) азаматтық қоғамда зор әлеуетті, тәуелсіздік пен ашықтықты арттыруға жәрдемдесу және оның Тараптардың экономикалық, әлеуметтік әрі саяси дамуындағы рөлін қолдау мақсаттарында ынтымақтасады.
Тараптар Қазақстан Республикасының және Еуропалық Одақтың үкіметтік емес ұйымдары арасындағы қатынастарды орнатуды қолдайды.
Тараптар адам құқықтары саласындағы қызметті жүзеге асыратын тиісті институттар мен үкіметтік емес ұйымдарды қолдайды. Тараптар ынтымақтастық бағдарламалары туралы барлық қажетті ақпаратпен кем дегенде жылына бір рет ресми және тұрақты түрде алмасады.

6-ТАРАУ
СПОРТ ЖӘНЕ ДЕНЕ БЕЛСЕНДІЛІГІ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 252-БАП

Тараптар халықтың барлық жастағы топтары арасында саламатты өмір салтын дамытуға жәрдемдесу, спорттың әлеуметтік функциялары мен білімдік құндылықтарын қолдау үшін және допинг, нәсілшілдік және зорлық-зомбылық сияқты спортқа төнетін қауіптерге қарсы күресу мақсатында спорт пен дене белсенділігі саласындағы ынтымақтастыққа жәрдемдеседі. Ынтымақтастық, атап айтқанда, ақпарат және озық тәжірибе алмасуды қамтиды.

7-ТАРАУ
АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 253-БАП

Тараптар табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың қатерлерін өзінің аумағында да жаһандық ауқымда да басқару қажеттігін таниды.
Тараптар өз қоғамдары мен инфрақұрылымдарының орнықтылығын арттыру мақсатында, өздерінің табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу, олардың зардаптарын жеңілдету, оларға әзір болу және оларды жою жөніндегі шараларды жақсарту және тиісінше төтенше жағдайлардың қатерлерін жаһандық басқару нәтижелерін жақсарту мақсатында екіжақты және көпжақты саяси деңгейлерде ынтымақтасу ниетін растайды.
Ынтымақтастық қажетті ресурстар болған кезде:
(a) азаматтық қорғау саласында қызметті жүзеге асыратын құзыретті органдардың, басқа да ұйымдар мен жеке тұлғалардың өзара іс-қимылын;
(b) егер қажет болса, төтенше жағдайлар кезінде өзара көмекті үйлестіруді;
(c) төтенше жағдайларға әзірлік туралы халықтың хабардарлығын етуді арттыру бойынша тәжірибе алмасуды;
(d) азаматтық қорғау саласында және ерте хабардар ету жүйесін пайдалану бойынша мамандарды даярлауды, қайта даярлауды, олардың біліктілігін арттыру мен оларды оқытуды қолдайды.

8-ТАРАУ
ҒАРЫШ ҚЫЗМЕТІ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 254-БАП

Тараптар қажеттілігіне қарай азаматтық ғарыштық зерттеулер және әзірлемелер саласындағы ұзақ мерзімді ынтымақтастыққа жәрдемдеседі. Тараптар өздерінің тиісті ғарыш қызметінде өзара толықтыруды көздейтін бастамаларға ерекше назар аударады.

255-БАП

Тараптар спутниктік навигация, Жерді бақылау, ғарыштық зерттеулер саласында және Тараптардың мүдделеріне сәйкес басқа да салаларда ынтымақтаса алады.

9-ТАРАУ
ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 256-БАП

Тараптар тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың жоғары деңгейін қамтамасыз ету және өздерінің тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйелерінің үйлесімділігіне қол жеткізу мақсатында ынтымақтасады.
Ынтымақтастық, орындылығына қарай:
(a) тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы саясат бойынша, оның ішінде өнімнің сапасы мен қауіпсіздігіне қойылатын талаптар бойынша және нарықты қадағалау жүйесін ұйымдастыру мен ақпарат алмасу тетігі бойынша озық тәжірибе алмасуды;
(b) тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйелері бойынша, оның ішінде тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы заңнама мен оны қолдану, тұтыну тауарларының қауіпсіздігі, тұтынушылардың хабардар болуын арттыру, тұтынушылардың құқықтары мен мүмкіндіктерін және тұтынушыларды қорғау құралдарын кеңейту бойынша тәжірибе алмасуға жәрдемдесуді;
(с) лауазымды адамдарды және тұтынушылардың мүдделерін білдіретін басқа да адамдарды оқытуды қамтамасыз етуді;
(d) тәуелсіз тұтынушылар ұйымдарын және тұтынушылар өкілдері арасындағы байланыстарды дамытуды көтермелеуді қамтуы мүмкін.

10-ТАРАУ
ӨҢІРЛІК ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 257-БАП

Тараптар өмір сүру жағдайын жақсарту және Тараптардың әлеуметтік және экономикалық дамуына барлық өңірлердің қатысуын арттыру мақсатында өңірлік саясат саласындағы өзара түсіністік пен екіжақты ынтымақтастыққа жәрдемдеседі.

258-БАП

Тараптар әлеуетті өсіру шараларын әзірлеу мен өңірлік экономикалық және іскерлік желілерді нығайтуға жәрдемдесу мақсатында қолданыстағы халықаралық келісімдер мен уағдаластықтарға сәйкес жергілікті және өңірлік биліктердің өңірлік ынтымақтастыққа қатысуын қолдайды және нығайтады.

259-БАП

Тараптар осы Келісімде қамтылған салалардың, өзгелерімен қатар, көлік, энергетика, коммуникациялық желілер, мәдениет, білім беру, зерттеулер, туризм, су ресурстары және қоршаған ортаны қорғау, азаматтық қорғау салаларында және өңірлік ынтымақтастыққа жататын басқа да салаларда өңірлік ынтымақтастық элементтерін дамытуды нығайтады және көтермелейді.

11-ТАРАУ
МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 260-БАП

1. Тараптар мемлекеттік және азаматтық қызмет саласындағы халықаралық озық тәжірибені қолдану және мемлекеттік және азаматтық қызметшілердің әлеуетін өсіру және оларды кәсіби дамыту мен оқыту бойынша тәжірибе және білім алмасуға ықпал етеді.
2. Тараптар мемлекеттік көрсетілетін қызметтер сапасын жақсартуға бағытталған шаралар туралы және Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызмет саласындағы Өңірлік хаб шеңберінде көпжақты ынтымақтастықты ілгерілету мақсатында бірлескен күш-жігер туралы диалогқа ықпал етеді.
3. 2-тармақта көрсетілгендер шеңберінде, Тараптар, өзгелерімен қатар:
(a) сарапшылар алмасуға;
(b) семинарлар ұйымдастыруға; және
(c) оқыту қызметін ұйымдастыруға жәрдемдесу арқылы ынтымақтасады.

VII БӨЛІМ
ҚАРЖЫЛЫҚ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 261-БАП

Тараптар жан-жақты әріптестік пен өзара мүдделілік, тепе-тең қатынас, ашықтық, болжамдылық және Тараптар мүдделерін өзара қорғау қағидаттары негізделген ағымдағы қаржылық және техникалық ынтымақтастықты жалғастырады және нығайтады.
Осы Келісімнің мақсаттарына қол жеткізу үшін Қазақстан Республикасы Еуропалық Одақтан гранттар мен қарыздар нысанында, мүмкіндігінше Еуропалық инвестициялық банкпен және басқа да халықаралық қаржы институттарымен әріптесе отырып, қаржылық көмек ала алады.
Қаржылық көмек Еуропалық Одақтың көп жылғы қаржылық негіздемелік құралдарын¹ реттейтін регламенттерге сәйкес, атап айтқанда, сарапшылармен алмасу, зерттеулер жүргізу, форумдар, конференциялар, семинарлар және оқыту курстарын ұйымдастыру нысанында, бағдарламалар мен даму жобаларын қолдау мен іске асыру үшін гранттар нысанында берілуі мүмкін. Еуропалық Одақтың қаржыландыруына Қаржылық регламент² және Іске асыру қағидалары³ қолданылады.
Қаржылық көмек Еуропалық Одақ Қазақстан Республикасымен консультациялардан кейін әзірлеген жыл сайынғы іс-қимылдар бағдарламаларына негізделеді.
Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ бағдарламалар мен жобаларды қоса қаржыландыра алады. Тараптар қаржылық және техникалық ынтымақтастық жөніндегі бағдарламалар мен жобаларды үйлестіреді және барлық көмек көздері туралы ақпарат алмасады.
ЭЫДҰ-ның көмек тиімділігі туралы Париж декларациясында, Еуропалық Одақтың Техникалық ынтымақтастықты реформалау жөніндегі базалық стратегиясында, Еуропалық есеп палатасының баяндамаларында айқындалған және Еуропалық Одақтың Қазақстан Республикасындағы іске асырылған және ағымдағы ынтымақтастық бағдарламалары тәжірибесінің қорытындылары бойынша көмектің тиімділігі Еуропалық Одақтың Қазақстан Республикасына қаржылық көмек беруіне негіз болып табылады.
__________________
¹Атап айтқанда, 2014-2020 жылдарға арналған Ынтымақтастықты дамыту үшін қаржылық құралдарды бекітетін Еуропалық Парламент пен Кеңестің 2014 жылғы 11 наурыздағы № 233/2014 Регламенті (ЕО) (ЕО-ның Ресми журналы, L 77, 15.3.2014. 44 б.) және Еуропалық Одақтың сыртқы қызметті қаржыландыру құралдарын іске асыруға арналған жалпы қағидалар мен рәсімдерді белгілейтін Еуропалық Парламент пен Кеңестің 2014 жылғы 11 наурыздағы № 236/2014 Регламенті (ЕО) (ЕО-ның Ресми журналы, L 77, 15.3.2014. 95 б.).
²Еуропалық Одақтың ортақ бюджетіне қолданылатын қаржылық қағидалар туралы және Кеңестің № 1605/2002 Регламентінің (ЕО, Еуроатом) күшін жоятын Еуропалық Парламент пен Кеңестің 2012 жылғы 25 қазандағы № 966/2012 Регламенті (ЕО, Еуратом) (ЕО-ның Ресми журналы, L 298, 26.10.2012. 1 б.).
³Еуропалық Одақтың ортақ бюджетіне қолданылатын қаржылық қағидалар туралы Еуропалық Парламент пен Кеңестің № 966/2012 Регламентін (ЕО, Еуратом) қолдану қағидалары туралы Комиссияның (ЕО) 2012 жылғы 29 қазандағы № 1268/2012 Өкілеттілік регламенті (ЕО-ның Ресми журналы, L 362, 31.12.2012. 1 б.).

262-БАП

Тараптар тиімді қаржылық басқару қағидаттарына сәйкес қаржылық және техникалық көмек көрсетеді және Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақтың қаржылық мүдделерін қорғауда ынтымақтасады. Тараптар бұзушылықтардың¹, алаяқтықтың, сыбайлас жемқорлықтың және Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақтың бюджетіне нұқсан келтіретін кез келген басқа да заңсыз әрекетті болдырмау және оларға қарсы күресу үшін осы Келісім қамтитын салаларда өзара құқықтық және басқа да көмек көрсету арқылы тиімді шаралар қолданады.
Осы Келісімді орындау барысында Тараптар арасында жасалуы мүмкін кез келген одан кейінгі келісімдер немесе қаржыландыру құралдары жергілікті жерлердегі тексерулер мен инспекцияларды реттейтін қаржылық ынтымақтастық туралы нақты ережелерді көздейді.
___________________
¹Кеңестің Еуропа Қоғамдастықтарының қаржылық мүдделерін қорғау туралы 1995 жылғы 18 желтоқсандағы № 2988/95 регламентінде (ЕО, Еуратом) анықталғандай, «бұзушылық» - экономикалық оператордың әрекеті немесе әрекетсіздігі салдарынан, Еуропалық Одақтың ортақ бюджетіне немесе ол басқаратын бюджеттерге немесе Еуропалық Одақ атынан тікелей жинақталған өз қаражатынан алынатын табыстың қысқартылуы немесе жоғалуы есебінен немесе ақталмаған шығыстар есебінен нұқсан салдарынан болған немесе болуы мүмкін Еуропалық Одақ заңнамасының, осы Келісімнің немесе бұдан туындайтын келісімдердің немесе келісімшарттардың ережелерін кез келген бұзуды білдіреді.

263-БАП

Қолда бар ресурстарды оңтайлы пайдалану үшін Тараптар Еуропалық Одақ салымдарының басқа қаржы көздерінен, үшінші елдерден және халықаралық қаржы институттарынан алынатын салымдармен тығыз үйлестікте жүзеге асырылуын қамтамасыз етуге міндеттенеді.

264-БАП
Болдырмау

Тараптар Еуропалық Одақ қаражаты есебінен қаржыландырылатын және Қазақстан Республикасының қаражаты есебінен қоса қаржыландырылатын операциялардың тиісті түрде орындалуын тұрақты тексеріп отырады және Еуропалық Одақтың қаржы қаражатына және Қазақстан Республикасының қоса қаржыландыру қаражатына нұқсан келтіретін бұзушылықтарды, алаяқтықты, сыбайлас жемқорлықты және кез келген басқа да заңсыз әрекетті болдырмау үшін барлық тиісті шараларды қолданады. Тараптар қолданылған кез келген алдын алу шаралары туралы бір-біріне хабарлайды.

265-БАП
Ақпарат беру

Тараптар бір-бірін, атап айтқанда, Қазақстан Республикасының құзыретті органдарын және Алаяқтықпен күрес жөніндегі Еуропалық бюросын Еуропалық Одақтың қаржы қаражаты мен Қазақстан Республикасының қоса қаржыландыру қаражатын пайдалануға байланысты алаяқтықтың, сыбайлас жемқорлықтың немесе басқа да бұзушылықтың болжанған немесе нақты жағдайлары туралы хабардар ете отырып, хабарлайды.
Тараптар осы бапқа байланысты қолданылған кез келген шаралар туралы бір-біріне хабарлайды.

266-БАП
Жергілікті жерлердегі тексерулер

Жергілікті жерлерде Еуропалық Одақтың қаржылық көмегіне қатысты тексерулерді Алаяқтықпен күрес жөніндегі Еуропалық бюро Қазақстан Республикасының ұлттық заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының құзыретті органдарымен тығыз ынтымақтастықта дайындайды және өткізеді.
Алаяқтықпен күрес жөніндегі Еуропалық бюро осы Келісім шеңберінде Кеңестің № 2185/96¹ Регламентіне (Еуратом, ЕО) және Еуропалық Парламент пен Кеңестің № 883/2013² Регламентіне (ЕО, Еуратом) сәйкес Еуропалық Одақтың қаржылық мүдделерін қорғау үшін жергілікті жерлерде тексеру жүргізуге уәкілетті.
_________________
¹Кеңестің алаяқтық пен басқа да бұзушылықтардан Еуропалық Одақтың қаржылық мүдделерін қорғау үшін Еуропалық Комиссия жүргізетін жергілікті жерлердегі тексерулер және инспекциялар туралы 1996 жылғы 11 қарашадағы № 2185/96 Регламенті (Еуратом, ЕО) (Еуропалық Одақтың Ресми журналы, L 292, 15.11.1996. 2 б.).
²Алаяқтықпен күрес жөніндегі Еуропалық бюро (АКЕБ) жүргізетін тергеп-тексерулерге қатысты және Еуропалық Парламент пен Кеңестің № 1073/1999 Регламентінің (ЕО, Еуратом) және Кеңестің № 1074/1999 Регламентінің (Еуратом) күшін жоятын Еуропалық Парламент пен Кеңестің 2013 жылғы 11 қыркүйектегі № 883/2013 Регламенті (ЕО, Еуратом) (Еуропалық Одақтың Ресми журналы, L 248, 18.09.2013. 1 б.).

267-БАП
Тергеп-тексеру және соттық қудалау

Қазақстан Республикасының құзыретті органдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, Еуропалық Одақтың қаржы қаражатына және Қазақстан Республикасының қоса қаржыландыру қаражатына нұқсан келтіретін алаяқтықтың, сыбайлас жемқорлықтың және кез келген басқа заңсыз әрекеттің болжанған және нақты жағдайларына тергеп-тексеру және соттық қудалау жүргізеді. Қолданылуына қарай және ресми сұрау салу бойынша Алаяқтықпен күрес жөніндегі Еуропалық бюро Қазақстан Республикасының құзыретті органдарына осы міндетті орындауға жәрдем көрсете алады.

VIII БӨЛІМ
ИНСТИТУЦИОНАЛДЫҚ НЕГІЗДЕР 268-БАП
Ынтымақтастық кеңесі

1. Осымен Ынтымақтастық кеңесі құрылады. Ол осы Келісімнің орындалуын қадағалауды және оған тұрақты шолуды жүзеге асырады. Кеңес жылына бір рет министрлер деңгейінде отырыс өткізеді. Ол осы Келісім шеңберінде туындайтын кез келген маңызды мәселелерді және осы Келісімнің мақсаттарына қол жеткізу үшін өзара мүдделілікті білдіретін кез келген басқа да екіжақты немесе халықаралық мәселелерді қарайды.
2. Ынтымақтастық кеңесі осы Келісімнің мақсаттарына қол жеткізу үшін осы Келісімде көзделген жағдайларда оның шеңберінде шешімдер қабылдайды. Мұндай шешімдер қабылданған шешімдерді орындау үшін тиісті шаралар қолданатын Тараптар үшін міндетті болып табылады. Ынтымақтастық кеңесі ұсынымдар да бере алады. Ол өз шешімдері мен ұсынымдарын Тараптар өздерінің тиісті ішкі рәсімдерін аяқтағаннан кейін олардың арасында келісу бойынша қабылдайды.
3. Ынтымақтастық кеңесінің III Бөлімнің (Сауда және кәсіпкерлік) кез келген тиісті ережелеріне нұқсан келтірмей, Тараптар арасындағы келісім негізінде осы Келісімге қосымшаларды жаңарту немесе оларға өзгерістер енгізу бойынша өкілеттігі бар.
4. Ынтымақтастық кеңесі өзінің кез келген өкілеттіктерін, оның ішінде міндетті шешімдер қабылдау жөніндегі өкілеттіктерін Ынтымақтастық комитетіне бере алады.
5. Ынтымақтастық кеңесі Тараптар өкілдерінен тұрады.
6. Ынтымақтастық кеңесін Қазақстан Республикасының өкілі мен Еуропалық Одақтың өкілі кезек-кезекпен басқарады.
7. Ынтымақтастық кеңесі өзінің рәсімдер қағидаларын бекітеді.
8. Әрбір Тарап 278-бапқа сәйкес осы Келісімді орындауға немесе түсіндіруге байланысты кез келген дауды шешу үшін Ынтымақтастық кеңесінің жүгіне алады.

269-БАП
Ынтымақтастық комитеті және мамандандырылған кіші комитеттер

1. Осымен Ынтымақтастық комитеті құрылады. Ол Ынтымақтастық кеңесінің өз міндеттерін орындауына жәрдем көрсетеді.
2. Ынтымақтастық комитеті Тараптардың әдетте аға лауазымды адамдар деңгейіндегі өкілдерінен тұрады.
3. Ынтымақтастық комитетін Қазақстан Республикасының өкілі мен Еуропалық Одақтың өкілі кезек-кезекпен басқарады.
4. Ынтымақтастық комитеті осы Келісімде көзделген жағдайларда және сол үшін өзіне Ынтымақтастық Кеңесі өкілеттіктер берген салаларда шешімдер қабылдайды. Бұл шешімдер қабылданған шешімдерді орындау үшін тиісті шаралар қолданатын Тараптар үшін міндетті болып табылады. Ынтымақтастық комитеті өз шешімдерін Тараптар өздерінің тиісті ішкі рәсімдерін аяқтағаннан кейін олардың арасындағы келісім бойынша қабылдайды. Оның міндеттеріне Ынтымақтастық кеңесінің отырыстарын дайындау да кіреді.
5. Ынтымақтастық комитеті III Бөлімге (Сауда және кәсіпкерлік) байланысты тиісті мәселелерді қарау үшін арнайы құрамда отырыс өткізе алады.
6. Ынтымақтастық комитеті мамандандырылған кіші комитеттерді немесе оған өз міндеттерін орындауда жәрдемдесуі мүмкін кез келген басқа да органдарды құру туралы шешім қабылдай алады және мұндай кіші комитеттердің немесе органдардың құрамы мен міндеттерін және олардың жұмыс істеу тәртібін айқындайды.
7. Ынтымақтастық кеңесі өз рәсімдер қағидаларында Ынтымақтастық комитетінің және Ынтымақтастық кеңесі құрған кез келген кіші комитеттің немесе органның міндеттері мен жұмыс істеу тәртібін айқындайды.

270-БАП
Парламенттік ынтымақтастық комитеті

1. Осымен Парламенттік ынтымақтастық комитеті құрылады. Ол, бір жағынан, Қазақстан Республикасы Парламентінің мүшелерінен және екінші жағынан, Еуропалық Парламент мүшелерінен тұрады әрі бұл олардың кездесуге және пікір алмасуға арналған форумы болып табылады. Ол өзі белгілеген уақыт аралықтарында отырыс өткізеді.
2. Парламенттік ынтымақтастық комитетінің қызметі Қазақстан Республикасының Парламенті мен Еуропалық Парламентінің арасындағы өзара пайдалы және тиімді парламенттік ынтымақтастықты дамытуға бағытталған.
3. Парламенттік ынтымақтастық комитеті өз рәсімдер қағидаларын белгілейді.
4. Парламенттік ынтымақтастық комитетін оның рәсімдер қағидаларында жазылған ережелерге сәйкес Қазақстан Республикасының Парламенті мен Еуропалық Парламент кезек-кезекпен басқарады.
5. Парламенттік ынтымақтастық комитеті Ынтымақтастық кеңесінен осы Келісімнің орындалуына қатысты ақпарат сұрата алады, ол Комитетке сұрау салынған ақпаратты береді.
6. Парламенттік ынтымақтастық комитетіне Ынтымақтастық кеңесінің шешімдері және ұсынымдары туралы хабарланады.
7. Парламенттік ынтымақтастық комитеті Ынтымақтастық кеңесіне ұсынымдар бере алады.

IX БӨЛІМ
ЖАЛПЫ ЖӘНЕ ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР 271-БАП
Соттар мен әкімшілік органдарға қол жеткізу

Осы Келісім шеңберінде әрбір Тарап екінші Тараптың жеке және заңды тұлғаларына олардың жеке және мүліктік құқықтарын қорғауы үшін өзінің құзыретті соттары мен әкімшілік органдарына кемсітуден еркін түрде және өзінің жеке және заңды тұлғалары сияқты жағдайларда қолжетімділікті қамтамасыз етуге міндеттенеді.

272-БАП
Өкілеттіктер беру

Егер осы Келісімде өзгеше айқындалмаса, әрбір Тарап реттеушілік, әкімшілік немесе импорттық немесе экспорттық лицензиялар немесе басқа да экономикалық қызметке лицензиялар беру, коммерциялық операцияларды мақұлдау немесе квоталарды, алымдарды немесе басқа да төлемдерді белгілеу бойынша өкілеттіктер сияқты басқарудың кез келген деңгейіндегі басқа да мемлекеттік өкілеттіктері берілген тұлға осы өкілеттіктерді орындау кезінде сол Тараптың осы Келісім бойынша міндеттемелеріне сәйкес әрекет етуін қамтамасыз етеді.

273-БАП
Төлем теңгеріміне байланысты қиыншылықтар мен сыртқы
қаржылық қиындықтар жағдайындағы шектеулер

1. Егер Тарап төлем теңгеріміне байланысты елеулі қиыншылықтарды немесе сыртқы қаржылық қиындықтарды бастан кешірсе, немесе егер осындай қауіп болса, ол капитал қозғалысын, төлемдерді немесе аударымдарды қозғайтын қорғау немесе шектеу шараларын белгілеуі немесе сақтауы мүмкін.
2. 1-тармақта аталған шаралар:
(a) Тарапқа қатысты осыған ұқсас жағдайларда Тарап болып табылмайтын мемлекеттер үшін белгіленген режимге қарағанда қолайлылығы кем режим белгілемейді;
(b) қолданылуына қарай Халықаралық валюта қоры келісімінің Баптарына сәйкес келеді;
(c) екінші Тараптың коммерциялық, экономикалық және қаржылық мүдделеріне қажетсіз нұқсан келтіруді болдырмайды;
(d) уақытша болып табылады және 1-тармақта көрсетілген жағдайлардың жақсаруына қарай біртіндеп жойылады.
3. Тауар саудасы кезінде Тарап өзінің төлем теңгерімін немесе сыртқы қаржылық ұстанымын қорғау үшін шектеу шараларын белгілей алады немесе сақтай алады. Мұндай шаралар 1994 ж. ТСБК-ға және 1994 ж. ТСБК-ның Төлем теңгеріміне қатысты ережелері туралы уағдаластыққа сәйкес келеді.
4. Көрсетілетін қызметтер саудасы кезінде Тарап өзінің төлем теңгерімін немесе сыртқы қаржылық ұстанымын қорғау үшін шектеу шараларын қолдана алады. Мұндай шаралар КҚСБК-ге сәйкес келеді.
5. 1 және 2-тармақтарда аталған шектеу шараларын сақтайтын немесе белгілейтін кез келген Тарап екінші Тарапты олар туралы дереу хабардар етеді және мүмкіндігінше қысқа мерзімде оларды жоюдың уақытша жоспарын ұсынады.
6. Егер шектеулер осы бапқа сәйкес белгіленсе немесе сақталса, Ынтымақтастық комитетінде, егер консультациялар осы Келісімнің шеңберінен тыс өткізілмейтін болса, осындай консультациялар тез арада өткізіледі.
7. Консультациялар барысында, өзгелерімен қатар:
(a) қиындықтардың сипаты мен дәрежесі;
(b) сыртқы экономикалық және сауда ортасы; немесе
(c) қолданылуы мүмкін басқа да түзету шаралары сияқты факторларды назарға ала отырып, тиісті шараларға алып келген төлем теңгеріміне байланысты қиыншылықтар немесе сыртқы қаржылық қиындықтар бағаланады.
8. Консультацияларда кез келген шектеу шараларының 1 және 2-тармақтарға сәйкестігі мәселелері қаралады.
9. Мұндай консультациялар барысында Тараптар барлық статистикалық деректер мен шетелдік валютаға, валюта резервтеріне және төлем теңгеріміне қатысты ХВҚ ұсынған басқа да фактілерді мойындайды және қорытындылар мүдделі Тараптың төлем теңгерімі мен сыртқы қаржылық ұстанымына ХВҚ жасаған бағасына негізделеді.

274-БАП
Қауіпсіздіктің өмірлік маңызы бар мүдделеріне
байланысты шаралар

Осы Келісімде ешнәрсе де:
(a) кез келген Тараптан ақпараттың ашылуы өз қауіпсіздігінің өмірлік маңызы бар мүдделеріне қайшы келеді деп есептейтін қандай да бір ақпаратты ұсынуын талап ету;
(b) кез келген Тарап өз қауіпсіздігінің өмірлік маңызы бар мүдделерін қорғауға қажетті деп есептейтін:
(i) қару, оқ-дәрі немесе әскери материалдар өндіруге немесе олардың саудасына байланысты;
(ii) қарулы күштерді жабдықтау мақсатында тікелей немесе жанама жүзеге асырылатын экономикалық қызметке байланысты;
(iii) ыдырайтын немесе синтездік материалдарға немесе олар алынған материалдарға байланысты;
(іv) ұлттық қауіпсіздік үшін немесе қорғаныс мақсаттары үшін қажетті мемлекеттік сатып алуға байланысты; немесе
(v) соғыс немесе халықаралық қатынастардағы басқа төтенше жағдайлар уақытында қабылданған кез келген әрекетті қолдануы үшін кедергі болу;
(c) кез келген Тараптың халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау мақсатында қабылдаған міндеттемелерін орындау үшін кез келген әрекетті қолдануы үшін кедергі болу ретінде түсіндірілмейді.

275-БАП
Кемсітпеушілік

1. Осы Келісімде қамтылған салаларда және ондағы жекелеген ережелерге нұқсан келтірместен:
(а) Қазақстан Республикасы Еуропалық Одаққа және оған мүше мемлекеттерге қатысты қолданатын уағдаластықтар Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттердің немесе олардың жеке немесе заңды тұлғаларының арасында қандай да бір кемсітушілікке әкеп соқтырмайды;
(b) Еуропалық Одақ немесе оған мүше мемлекеттер Қазақстан Республикасына қатысты қолданатын уағдаластықтар Қазақстан Республикасының жеке немесе заңды тұлғаларының арасында қандай да бір кемсітушілікке әкеп соқтырмайды.
2. 1-тармақ өздерінің орналасқан жеріне қатысты бірдей емес жағдайдағы салық төлеушілерге Тараптардың өз салық заңнамасының тиісті ережелерін қолдану құқығына нұқсан келтірмейді.

276-БАП
Салық салу

1. Осы Келісім салық салу шараларына осы Келісімнің ережелерін орындау үшін қолданылуы қажет шамада ғана қолданылады.
2. Осы Келісімде ешнәрсе де қосарланған салық салуды болдырмау туралы келісімдердің, салық жөніндегі басқа келісімдердің салық жөніндегі ережелеріне немесе ұлттық салық заңнамасының ережелеріне сәйкес салық салуды болдырмаудың немесе салықтардан жалтарудың жолын кесуге бағытталған кез келген шараларды қабылдануына немесе қолдануына кедергі ретінде түсіндірілмейді.

277-БАП
Міндеттемелерді орындау

1. Тараптар осы Келісім бойынша өз міндеттемелерін орындау үшін қажетті кез келген шараларды қолданады. Олар осы Келісімде айқындалған мақсаттарға қол жеткізуді қамтамасыз етеді.
2. Тараптар осы Келісімді түсіндіруге немесе орындауға және Тараптар арасындағы қатынастардың басқа да тиісті аспектілеріне қатысты кез келген мәселені талқылау үшін кез келген Тараптың сұрау салуы бойынша тиісті арналар арқылы бір бірімен жедел консультациялар өткізеді.
3. Әрбір Тарап осы Келісімді түсіндіруге немесе орындауға қатысты кез келген дауды 278-бапқа сәйкес Ынтымақтастық кеңесіне береді.
4. Ынтымақтастық кеңесі дауды 278-бапқа сәйкес және міндетті шешім қабылдау арқылы реттей алады.

278-БАП
Дауларды реттеу

1. Тараптардың арасында осы Келісімді түсіндіруге немесе орындауға қатысты дау туындаған жағдайда, кез келген Тарап екінші Тарапқа және Ынтымақтастық кеңесіне даулы мәселені шешу қажеттігі туралы ресми сұрау салуды ұсынады. III Бөлімді (Сауда және кәсіпкерлік) түсіндіруге немесе орындауға қатысты даулар шегінбелік тәртібінде тек III Бөлімнің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауында (Дауларды реттеу) ғана реттеледі.
2. Тараптар өзара қолайлы шешімге мүмкіндігінше қысқа мерзімде қол жеткізу мақсатында 268-бапта көзделгеніндей Ынтымақтастық кеңесі шеңберінде адал ниетті консультацияларға қосылу арқылы дауды шешуге ұмтылады. Дауға қатысты консультациялар Ынтымақтастық комитетінің немесе Тараптардың келісуі бойынша немесе кез келген Тараптың сұрау салуы бойынша 269-бап негізінде құрылған кез келген басқа тиісті кіші комитеттің немесе органның отырыстарында да өткізілуі мүмкін. Консультациялар жазбаша нысанда да өткізілуі мүмкін.
3. Тараптар Ынтымақтастық кеңесіне, Ынтымақтастық комитетіне немесе басқа да тиісті кіші комитетке немесе органға жағдайды мұқият зерделеу үшін қажетті барлық ақпаратты береді.
4. Егер Ынтымақтастық кеңесі 277-бапта көзделгеніндей, мәселені реттеу бойынша міндетті шешім қабылдаса немесе ол дау аяқталды деп жарияласа, дау шешілген болып есептеледі.
5. Консультациялар барысында ашылған барлық ақпарат құпия болып қалады.

279-БАП
Міндеттемелер орындалмаған жағдайдағы тиісті шаралар

1. Егер 278-бапқа сәйкес дауды реттеу туралы ресми сұрау салудың хабардар ету күннен бастап үш ай ішінде мәселе шешілмесе және егер шағым берген Тарап екінші Тарап осы Келісім бойынша міндеттемелерін орындамады деп есептесе, ол, III Бөлімді (Сауда және кәсіпкерлік) түсіндіруге немесе орындауға қатысты дауларды қоспағанда, тиісті шаралар қолдануы мүмкін.
2. Осы баптың 1-тармағынан шегінбелік тәртіппен, кез келген Тарап:
(a) 1969 жылғы Халықаралық шарттар құқығы туралы Вена конвенциясының 60-бабының 3-тармағы мағынасы бойынша халықаралық құқықтың жалпы нормаларымен санкцияланбаған осы Келісімнің күші жойылған; немесе
(b) екінші Тарап осы Келісімнің 1 және 11-баптарында көрсетілген осы Келісімнің кез келген елеулі элементтерін бұзған жағдайда, халықаралық құқыққа сәйкес осы Келісімге қатысты тиісті шараларды дереу қолдана алады.
Мұндай жағдайларда екінші Тарап тиісті шаралар туралы дереу хабардар етіледі. Екінші Тараптың сұрау салуы бойынша консультациялар 20 күнге дейінгі кезең ішінде жүргізіледі. Осы кезеңнен кейін шара қолданылады.
3. Тиісті шараларды таңдау кезінде осы Келісімнің жұмыс істеуін мейілінше аз дәрежеде бұзатын және бұзушылықтың сипаты мен күрделілігіне мөлшерлес болып табылатын шараларға басымдық беріледі. Ынтымақтастық кеңесі мұндай шаралар туралы дереу хабардар етіледі және олар бойынша дереу консультациялар өткізіледі, олардың барысында әрбір Тараптың қарастырылатын бұзушылықты жоюға құқығы бар.

280-БАП
Ресми құжаттарға жұртшылықтың қол жеткізуі

Осы Келісімнің ережелері Тараптардың ресми құжаттарға жұртшылықтың қол жеткізуіне қатысты тиісті заңнамасын қолдануға нұқсан келтірмейді.

281-БАП
Күшіне енуі, уақытша қолданылуы, қолданыс мерзімі
және қолданысын тоқтату

1. Осы Келісім Тараптар осы мақсат үшін қажетті рәсімдерді аяқтағаны туралы дипломатиялық арналар арқылы Еуропалық Одақ Кеңесінің Бас Хатшылығын хабардар еткен күннен кейінгі екінші айдың бірінші күні күшіне енеді.
2. III Бөлім (Сауда және кәсіпкерлік), егер онда өзгеше көзделмесе, 1-тармақта көрсетілген күшіне ену күнінен бастап, Қазақстан Республикасы сол күнге ДСҰ-ның мүшесі болған жағдайда, қолданылады. Егер Қазақстан Республикасы осы Келісім күшіне енген күннен кейін ДСҰ-ға мүше болса, III Бөлім (Сауда және кәсіпкерлік), егер онда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасы ДСҰ-ға мүше болған күнінен бастап қолданылады.
3. 1 және 2-тармақтарға қарамастан, Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ өздерінің тиісті ішкі рәсімдері мен заңнамасына сәйкес, қолданылуына қарай, осы Келісімді тұтастай немесе оның бір бөлігін уақытша қолдана алады.
4. Уақытша қолдану:
(a) Қазақстан Республикасы осы Келісімді ратификациялағаны туралы Еуропалық Одақты хабардар еткен; және
(b) Еуропалық Одақ осы Келісімнің уақытша қолданылатын бөліктерін тиісті жағдайларда көрсете отырып, Қазақстан Республикасын қажетті рәсімдерді аяқтағаны туралы хабардар еткен күннен кейінгі бірінші айдың бірінші күнінен басталады.
5. Осы Келісімнің III Бөлімі (Сауда және кәсіпкерлік), егер онда өзгеше көзделмесе, 4-тармақта көрсетілген уақытша қолдану күнінен бастап, Қазақстан Республикасы сол күнге ДСҰ-ның мүшесі болған жағдайда, уақытша қолданылады. Егер Қазақстан Республикасы осы Келісімнің уақытша қолданылуы басталған күннен кейін, бірақ ол күшіне енгенге дейін ДСҰ-ның мүшесі болса, III Бөлім (Сауда және кәсіпкерлік), егер онда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасы ДСҰ-ға мүше болған күнінен бастап уақытша қолданылады.
6. Осы Келісімнің қосымшалары мен оған хаттамаларды қоса алғанда, оның тиісті ережелерінің мақсаттары үшін осындай ережелердегі «осы Келісімнің күшіне енуі күніне» жасалған кез келген сілтеме осы Келісімнің 4 және 5-тармақтарына сәйкес ол уақытша қолданылатын күнге жататын ретінде де ұғынылады.
7. 1995 жылғы 23 қаңтарда Брюссельде қол қойылған және 1999 жылғы 1 шілдеден бастап қолданылатын, Бір жағынан, Қазақстан Республикасы мен екінші жағынан, Еуропалық Қоғамдастықтардың және оларға мүше мемлекеттердің арасындағы әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісімнің қолданысы осы Келісім күшіне енгеннен кейін тоқтатылады.
Осы Келісімнің уақытша қолдануы 1995 жылғы 23 қаңтарда Брюссель қаласында қол қойылған және 1999 жылғы 1 шілдеден бастап қолданылатын, Бір жағынан, Қазақстан Республикасы мен екінші жағынан, Еуропалық Қоғамдастықтардың және оларға мүше мемлекеттердің арасындағы әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісімнің ережелерін қамтымайтын шамада, сол ережелердің осы Келісімнің уақытша қолдану кезінде қолданылуы жалғасады.
8. Осы Келісім 7-тармақта аталған келісімді ауыстырады. Тараптар арасындағы барлық басқа шарттардағы көрсетілген келісімге жасалған сілтемелер осы Келісімге қатысы бар ретінде түсіндіріледі.
9. Осы Келісім кез келген Тарап дипломатиялық арналар арқылы екінші Тарапқа жіберген жазбаша хабарлама арқылы оның қолданысын тоқтату мүмкіндігі беріле отырып, шектелмеген мерзімге жасалады. Қолданысын тоқтату Тараптардың бірі осы Келісімнің қолданысын тоқтату туралы хабарламаны алғаннан кейін алты ай өткен соң күшіне енеді. Қолданысты мұндай тоқтату хабарлама алынғанға дейін осы Келісім бойынша басталған ағымдағы жобаларға қатысты болмайды.
10. Кез келген Тарап дипломатиялық арналар бойынша екінші Тарапқа жіберген жазбаша хабарлама арқылы уақытша қолдануды тоқтата алады. Уақытша қолдануды тоқтату Тараптардың бірі осы Келісімнің уақытша қолданылуын тоқтату туралы хабарламаны алғаннан кейін алты айдан соң күшіне енеді. Мұндай уақытша қолдануды тоқтату хабарлама алынғанға дейін осы Келісім бойынша басталған ағымдағы жобаларға қатысты болмайды.

282-БАП

Тараптар арасындағы осы Келісімнің қолданылу аясына жататын ынтымақтастықтың жекелеген салаларындағы қолданыстағы халықаралық шарттар осы Келісімде реттелетін олардың жалпы екіжақты қатынастарының бір бөлігі болып саналады және жалпы институционалдық базаның бөлігін құрайды.

283-БАП

1. Тараптар өзара келісім бойынша ынтымақтастық деңгейін арттыру мақсатында осы Келісімге өзгерістер енгізуі, оны қайта қарауы және кеңейтуі мүмкін.
2. Тараптар өздерінің арасында осы Келісімнің қолданылу аясына жататын кез келген салада жекелеген халықаралық шарттар жасасу арқылы оны толықтыра алады. Тараптар арасындағы мұндай жекелеген халықаралық шарттар осы Келісімде реттелетін олардың жалпы екіжақты қатынастарының ажырамас бөлігі болып табылады және жалпы институционалдық базаның бөлігін құрайды.

284-БАП
Қосымшалар мен хаттамалар

Осы Келісімге қосымшалар мен хаттамалар оның ажырамас бөлігі болып табылады.

285-БАП
Тараптарды айқындау

Осы Келісімнің мақсаттары үшін «Тараптар» термині, бір жағынан, Қазақстан Республикасын және екінші жағынан, өздерінің тиісті өкілеттіктеріне сәйкес Еуропалық Одақты немесе оған мүше мемлекеттерді немесе Еуропалық Одақты және оған мүше мемлекеттерді білдіреді.

286-БАП
Аумақтық қолданылуы

Осы Келісім Қазақстан Республикасының аумағына және Еуропалық Одақ туралы шарт пен Еуропалық Одақтың жұмыс істеуі туралы шарт және осы шарттарда көзделген талаптарға сәйкес қолданылатын аумақтарға қолданылады.

287-БАП
Теңтүпнұсқалы мәтіндер

Осы Келісім қазақ, орыс, ағылшын, болгар, мажар, голланд, грек, дат, испан, италия, латыш, литва, мальта, неміс, поляк, португал, румын, словак, словен, фин, француз, хорват, чех, швед және эстон тілдерінде екі данада жасалды әрі барлық мәтіндердің күші бірдей.
Осыны куәландіру үшін тиісті өкілдер осы Келісімге қол қойды.

I ҚОСЫМША 46-БАПҚА СӘЙКЕС АЛЫП ҚОЮЛАР

А. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АЛЫП ҚОЮЛАРЫ

Қазақстан Республикасы ұлттық режим бойынша міндеттемелерге сәйкес келмейтін кез келген шараны төменде көрсетілген тәртіппен сақтау немесе белгілеу құқығын өзіне қалдырады:
1. Жер қойнауын пайдалану секторы
1.1. Қазақстан Республикасындағы жер қойнауын пайдалану Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы (яғни еншілес компания) нысанында құрылуды талап етеді.
1.2. Мемлекеттің жер қойнауын пайдалану құқығын (немесе оның бір бөлігін) және/немесе жер қойнауын пайдалану құқықтарымен байланысты объектіні алуға басым құқығы бар.
2. Стратегиялық ресурстар мен объектілер
Қазақстан Республикасы Еуропалық Одақтың жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын заңды тұлғаларға және олардың Қазақстан Республикасы аумағында құрылған филиалдарына, егер Қазақстан Республикасында стратегиялық ресурстарды пайдалану және/немесе стратегиялық объектілерді сатып алу құқықтарының сол бір елдердің бір тұлғасының немесе тұлғалар тобының қолында шоғырлануына алып келуі мүмкін болса, Қазақстан Республикасында мұндай пайдалану немесе сатып алу бойынша мәмілелер жасасуға рұқсат беруден бас тарта алады. Осы шартты сақтау Қазақстан Республикасының тиісті заңнамасында айқындалған үлестес тұлғаларға қатысты да міндетті болып табылады¹. Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік мүдделерінде Қазақстан Республикасының стратегиялық ресурстары мен объектілеріне меншік құқығына және меншік құқығын беруге шектеулер белгілей алады.
3. Жылжымайтын мүлік
3.1. Ауыл шаруашылығын/ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу немесе орман шаруашылығын жоспарлау мақсаттары үшін пайдаланылатын жер Еуропалық Одақтың жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын заңды тұлғалардың және олардың Қазақстан Республикасы аумағында құрылған филиалдарының жеке меншігінде бола алмайды. Еуропалық Одақтың жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын заңды тұлғаларға және олардың Қазақстан Республикасы аумағында құрылған филиалдарына ұзарту мүмкіндігімен он жылға дейінгі мерзімге ауыл шаруашылығын/ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу мақсаттары үшін уақытша жер пайдалану құқығы берілуі мүмкін.
3.2. Еуропалық Одақтың жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын заңды тұлғалары және олардың Қазақстан Республикасының аумағында құрылған филиалдары үшін Қазақстан Республикасының шекара маңы аймағында, шекара маңы аумағында және теңіз порттарында орналасқан жер учаскелерін жеке иеленуіне тыйым салынады.
3.3. Еуропалық Одақтың жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын заңды тұлғалары және олардың Қазақстан Республикасының аумағында құрылған филиалдары үшін Қазақстан Республикасының мемлекеттік шекарасына іргелес жатқан ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін жалға алу шектелген.
3.4. Еуропалық Одақтың жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын заңды тұлғаларға және олардың Қазақстан Республикасының аумағында құрылған филиалдарына тұрақты жер пайдалану құқығы берілмейді.
4. Фауна
4.1. Қазақстан Республикасының егемендігіне немесе оның юрисдикциясына жататын теңіз және ішкі суларындағы биологиялық ресурстарға және балық аулау орындарына қол жеткізу және оларды пайдалану, егер өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының туын көтеріп жүзетін және Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген балық аулау кемелері үшін шектеледі. Еуропалық Одақтың заңды тұлғаларының Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы нысанында құрылған еншілес компанияларына тиесілі балық аулау кемелеріне Қазақстан Республикасының туын көтеріп жүзуге тыйым салынбайды.
4.2. Белгілі бір салада немесе су аймағында жануарлар әлемін пайдалану құқығын беру кезінде Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына басымдық беріледі.
5. Лицензиялау мақсаттары үшін құруды талап ету
Халық денсаулығына қауіпсіздікке немесе ұлттық қауіпсіздікке байланысты маңызды себептер бойынша лицензиялануға жататын тауарларды өндіретін компаниялар Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы нысанында құрылады.
6. Континенттік қайраң
Қазақстан Республикасының континенттік қайраңы шегінде шектеулер енгізілуі мүмкін.
_______________
¹«Акционерлік қоғамдар туралы» 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415 Қазақстан Республикасының Заңының 64-бабы және «Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы» 1998 жылғы 22 сәуірдегі № 220-І Қазақстан Республикасының Заңының 12-бабы

В. ЕУРОПАЛЫҚ ОДАҚТЫҢ АЛЫП ҚОЮЛАРЫ

Еуропалық Одақ қолданылуына қарай мүше мемлекеттер бойынша ерекшеленетін ұлттық режим бойынша міндеттемелерге сәйкес келмейтін кез келген шараны төменде көрсетілгендей сақтау немесе белгілеу құқығын өзіне қалдырады.
1. Тау-кен өндіру және мұнай мен табиғи газды өндіруді қоса алғанда, ашық өндіру
Еуропалық Одаққа кейбір мүше мемлекеттерде шектеулер қолданылуы мүмкін; Еуропалық Одақ Қазақстан Республикасының жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын, үлесіне Еуропалық Одақ мұнайы немесе табиғи газы импортының 5%-дан астамы тиесілі заңды тұлғаларға қатысты шектеулерді қолдана алады.
2. Мұнай өнімдері, газ, электр энергиясы, бу, ыстық су және жылу өндірісі
Еуропалық Одақтың кейбір мүше мемлекеттерінде шектеулер қолданылуы мүмкін; Еуропалық Одақ Қазақстан Республикасының жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын, үлесіне Еуропалық Одақтың мұнайы немесе табиғи газы импортының 5%-дан астамы тиесілі заңды тұлғаларға қатысты шектеулерді қолдана алады.
3. Балық аулау
Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттердің егемендігіне немесе юрисдикциясына жататын теңіз суларындағы биологиялық ресурстарға және балық аулау орындарына қол жеткізу және оларды пайдалану, егер өзгеше көзделмесе, Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттің туын көтеріп жүзетін және Еуропалық Одақтың аумағында тіркелген балық аулау кемелері үшін шектеледі.
4. Жерді қоса алғанда, жылжымайтын мүлікті иемдену
Еуропалық Одаққа кейбір мүше мемлекеттерде Қазақстан Республикасының жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын заңды тұлғалардың жерді қоса алғанда, жылжымайтын мүлікті иемденуіне шектеулер қолданылуы мүмкін.
5. Аң аулауды қоса алғанда, ауыл шаруашылығы
Еуропалық Одаққа кейбір мүше мемлекеттерде Қазақстан Республикасының жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын, ауыл шаруашылығы кәсіпорнын құруға ниеті бар заңды тұлғаларға қатысты ұлттық режим қолданылмайды; Қазақстан Республикасының жеке немесе заңды тұлғалары бақылайтын заңды тұлғалардың жүзімдіктерді иемденуі хабарлауға немесе қажет болған жағдайда рұқсат алуға жатады.
6. Балық өсіру қызметі
Еуропалық Одақ аумағында балық өсіру қызметіне ұлттық режим қолданылмайды.
7. Ыдырайтын немесе синтездік материалдарды немесе олар алынған материалдарды өндіру және қайта өңдеу
Еуропалық Одаққа кейбір мүше мемлекеттерде шектеулер қолданылуы мүмкін.

II ҚОСЫМША 48-БАПТЫҢ 2-ТАРМАҒЫНА СӘЙКЕС ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
ҚОЛДАНАТЫН ШЕКТЕУЛЕР

Көрсетілетін қызметтерге байланысты емес секторға ішкі корпоративтік ауысуларды (ІКА) тартатын Еуропалық Одақтың заңды тұлғасы тауарларды өндірумен айналысуға тиіс¹.
ІКА-ны менеджерлер мен мамандар ретінде жұмысқа тұрғызу экономикалық орындылыққа арналған тестің талаптарына сәйкес келеді². Қазақстан Республикасы ДСҰ-ға кіргеннен кейін 5 жылдық кезең өткен соң экономикалық орындылыққа арналған тест қолданылмайды³.
ІКА саны әрбір санат шегінде кем дегенде үш адамды құрайтын персоналы бар компанияларда басшылардың, менеджерлердің және мамандардың жалпы санының 50%-ымен шектеледі.
Тараптың ІКА келуі мен уақытша болуына уәкілетті органның жыл сайын беретін рұқсаттары негізінде үш жылға дейінгі мерзімге рұқсат етіледі.
____________________
¹Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар шеңберінде ІКА-ны тарту, Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға қосылуы туралы хаттамаға сәйкес жүзеге асырылатын болады.
²Жұмыс істеуге рұқсат құзыретті органның дерекқорында лайықты кандидаттарды іздеу аяқталып, бұқаралық ақпарат құралдарында бос лауазымдар туралы хабарлама жарияланғаннан кейін ғана беріледі. Аталған рәсімдер бір айдан аспайтын уақыт алады. ІКА-ға рұқсат, егер компания өзінің талаптарына сәйкес келетін жергілікті үміткерді анықтамаса, аталған рәсімдер аяқталғаннан кейін ғана беріледі.
³Келуге, болуға және жұмыс істеуге қатысты басқа қалған талаптардың, заңдар мен нормативтік құқықтық актілердің қолданылуы жалғастырылады.

ІІІ ҚОСЫМША III БӨЛІМНІҢ (САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК) 8-ТАРАУЫНЫҢ
(МЕМЛЕКЕТТІК САТЫП АЛУ) ҚОЛДАНЫЛУ АЯСЫ 1-БӨЛІК
Сатып алуына ережелер қолданылатын орталық
мемлекеттік органдар

Осы Келісімнің 120-бабы 2-тармағының (с) тармақшасында аталған шекті мәндер:
Құрылыс қызметтерін қоспағанда (осы қосымшаның 4 және 5-бөліктері), тауарлар мен көрсетілетін қызметтер үшін 300 000 арнайы қарыз алу құқықтары (АҚҚ)
Құрылыс қызметтері үшін (осы қосымшаның 6-бөлігі) 7 миллион АҚҚ

Қазақстан Республикасына қатысты:
- Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрлігі
- Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі
- Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі
- Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі
- Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі
- Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі
- Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі
- Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі
- Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
- Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрлігі
- Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитеті
- Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі
- Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталық
Ескерту.
Жоғарыда көрсетілген мемлекеттік органдар үшін сатып алу рәсімін ұйымдастыруды және жүргізуді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалған бір ұйым жүзеге асыра алады.

Еуропалық Одаққа қатысты:
ДСҰ-ның мемлекеттік сатып алу жөніндегі келісімінің 1-тіркемесіне Еуропалық Одақтың 1-қосымшасында санамаланған Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттердің орталық мемлекеттік органдары. Осы Келісімнің III Бөлімі (Сауда және кәсіпкерлік) 8-тарауының (Мемлекеттік сатып алу) қолданылу аясы осы тізімдегі (*) жұлдызшамен белгіленген мекемелерді және онда аталған қорғаныс министірліктерін қамтымайды.
Ескерту.
Сатып алушы ұйымдардың тізімі, жеке құқықтық субъектілігі болмаған жағдайда, Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттің кез келген саналаманған сатып алушы ұйымының кез келген бағынысты мекемесін де қамтиды.

2-БӨЛІК
Сатып алуына ережелер қолданылатын өңірлік және
жергілікті мемлекеттік органдар

Осы Келісімнің 120-бабы 2-тармағының (с) тармақшасында аталған шекті мәндер:
Құрылыс қызметтерін қоспағанда (осы Қосымшаның 4 және 5-бөліктері), тауарлар мен көрсетілетін қызметтер үшін 400 000 арнайы қарыз алу құқықтары (АҚҚ)
Құрылыс қызметтері үшін (осы қосымшаның 6-бөлігі) 7 миллион АҚҚ

Қазақстан Республикасына қатысты:
- Алматы облысының әкімдігі
- Атырау облысының әкімдігі
- Ақтөбе облысының әкімдігі
- Ақмола облысының әкімдігі
- Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі
- Жамбыл облысының әкімдігі
- Батыс Қазақстан облысының әкімдігі
- Қарағанды облысының әкімдігі
- Қызылорда облысының әкімдігі
- Қостанай облысының әкімдігі
- Маңғыстау облысының әкімдігі
- Павлодар облысының әкімдігі
- Солтүстік Қазақстан облысының әкімдігі
- Оңтүстік Қазақстан облысының әкімдігі
- Астана қаласының әкімдігі
- Алматы қаласының әкімдігі
Ескерту.
Жоғарыда көрсетілген мемлекеттік органдар үшін сатып алу рәсімдерін ұйымдастыруды және жүргізуді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалған бір ұйым жүзеге асыра алады.

Еуропалық Одаққа қатысты:
Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттердің барлық өңірлік мемлекеттік органдары
Ескерту.
Осы Келісімнің мақсаттары үшін «өңірлік мемлекеттік органдар» Статистика үшін аумақтық бірліктердің жалпы сыныпталуын (NUTS) белгілеу туралы Еуропалық Парламенттің және Кеңестің 2003 жылғы 26 мамырдағы № 1059/2003 (ЕО) регламентінде аталған¹, 1 және 2 Аумақтық бірліктердің номенклатурасына (NUTS) жататын әкімшілік бірліктердің сатып алушы ұйымдары ретінде түсіндіреді.
__________________
¹Еуропалық Одақтың ресми журналы (OJEU L154, 21.6.2003, 1 б.)

3-БӨЛІК
Сатып алуына ережелері қолданылатын барлық қалған мекемелер

(жоқ)

4-БӨЛІК
Қамтылатын тауарлар

Қазақстан Республикасына және Еуропалық Одаққа қатысты:
1. Егер осы Келісімде өзгеше көзделмесе, осы Келісім осы қосымшаның 1-3-бөліктерінде санамаланған ұйымдар сатып алатын барлық тауарларды сатып алуға қолданылады.
2. Осы Келісімнің 137-бабында аталған тауарлардың тізбесі:
Мына кестеде көзделген Дүниежүзілік кеден ұйымының Тауарлар сипаттамасы мен кодталуының үйлестірілген жүйесі (ҮЖ) номенклатурасы кодтарының нөмірлері осы Келісімнің 137-бабында аталған тауарларды айқындайды. Сипаттама тек ақпарат үшін беріледі.

№	ҮЖ коды	Тауар тобы
1	0401-0402	Сүт және кілегей
2	0701-0707	Жеуге болатын кейбір көкөністер
3	2501-2530	Минералды металл емес басқа бұйымдар
4	2801-2940	Белгілі бір химиялық заттар мен өнімдер
5	3101-3826	Белгілі бір химиялық заттар мен өнімдер
6	3917	Пластмассадан жасалған құбырлар, түтікшелер, шлангтер және олардың фитингтері
7	4801	Орамдардағы немесе парақтардағы газет қағазы
8	4803	Дәретханалық қағаз сулықтары немесе бет сүртуге арналған сулықтар, сүлгілер немесе жаялықтар және шаруашылық-тұрмыстық немесе санитариялық-гигиеналық мақсаттардағы қағаздың басқа да түрлері
9	5101-6006	Тоқыма материалдары мен тоқыма бұйымдары
10	7201-8113	Бағалы емес металдар мен бағалы емес металдардан жасалған бұйымдар
11	8201-8311	Машиналар мен жабдықтардан басқа, металдан жасалған дайын бұйымдар
12	8429	Бұрылмайтын және бұрылатын қайырмасы бар бульдозерлер, грейдерлер, тегістегіштер, скреперлер, механикалық күректер, экскаваторлар, бір шөмішті тиеуіштер, тығыздау машиналары мен өздігінен жүретін жол тегістейтін тығыздағыштар
13	8501-8517	Белгілі бір машиналар мен жабдықтар
14	8535-8548	Белгілі бір электр жабдықтары
15	870130	Шынжыр табанды тракторлар
16	870190	8701-дегі басқа да тракторлар (8709 тауар позициясындағы тракторлардан басқа)
17	8702	Жүргізушіні қоса алғанда, 10 немесе одан көп адамды тасымалдауға арналған моторлы көлік құралдары
18	8703	Жүк-жолаушы автомобиль-фургондары мен жарыс автомобильдерін қоса алғанда, жеңіл автомобильдер және негізінен адамдарды тасымалдауға арналған өзге де моторлы көлік құралдары (8702 тауар позициясындағы моторлы көлік құралдарынан басқа)
19	8704	Жүк тасымалдауға арналған моторлы көлік құралдары
20	8705	Жолаушыларды немесе жүктерді тасымалдау үшін пайдаланылатындардан басқа, арнайы мақсаттағы моторлы көлік құралдары (мысалы, авариялық жүк автомобильдері, автокрандар, өрт сөндіру көлік құралдары, автобетон-араластырғыштар, жол тазалауға арналған автомобильдер, су себу-жуу автомобильдері, автошеберханалар, рентген қондырғылары бар автомобильдер)
21	8716	Тіркемелер мен жартылай тіркемелер; өзге де өздігінен жүрмейтін көлік құралдары; олардың бөлшектері
22	8802	Тікұшақтар мен ғарыш аппараттары
23	940350	Ұйықтайтын төсек үлгісіндегі ағаш жиһазы
24	9405	Шамдар мен жарықтандыру жабдығы

5-БӨЛІК
Қамтылатын көрсетілетін қызметтер

Қазақстан Республикасына және Еуропалық Одаққа қатысты:
Осы Келісім осы қосымшаның 1-3-бөліктерінде санамалаған ұйымдардың ДСҰ (MTN.GNS/W/120) көрсетілетін қызметтері секторларының Сыныптау тізімінде¹ қамтылғандай БҰҰ-ның негізгі өнімнің Алдын ала жасалған жіктемесінің (НӨЖ) 51-бөліміне сәйкес айқындалған мынадай көрсетілетін қызметтерді сатып алуына қолданылады:

Сипаттама	НӨЖ №
Телекоммуникациялық көрсетілетін қызметтер	7522
Қаржылық аудиторлық көрсетілетін қызметтер	86211
Бухгалтерлік аудиторлық көрсетілетін қызметтер	86212
Нарықты зерттеу жөніндегі көрсетілетін қызметтер	86401
Басқару саласындағы консультациялық қызметтер	865
Басқару саласындағы консультациялық қызметке байланысты көрсетілетін қызметтер	8663
Сәулет саласындағы көрсетілетін қызметтер	8671
Инженерлік көрсетілетін қызметтер	8672
Кешенді инженерлік көрсетілетін қызметтер	8673
Қала құрылысы және ландшафты жобалау жөніндегі көрсетілетін қызметтер	8674
Шектес ғылыми және техникалық салалардағы консультациялық қызметтер	86754

_____________________
¹Сатып алушы ұйымдар заңда, нормативтік құқықтық актіде немесе әкімшілік ережеде белгіленген эксклюзивті құқыққа сәйкес басқа ұйымнан сатып алуға міндетті көрсетілетін қызметтерді қоспағанда.
²Қазақстан Республикасына қатысты, ҚҚСБК бойынша Қазақстан Республикасының Ерекше міндеттемелері тізбесінде көзделген телекоммуникациялық қызметтер көрсетуге лицензиясы бар Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына шетелдік спутниктік байланыс операторлары көрсететін қызметтерді қоспағанда, спутниктік байланысты қоса алғанда, жергілікті телекоммуникациялық қызметтерді және радиокоммуникациялық қызметтерді қоспағанда.
³Төрелікті және татуластыру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді қоспағанда.
⁴Шекара белгілеу, аэротүсірілім және аэрокартография мақсатында жер бетін зерделеуді қоспағанда және КҚСБК бойынша Қазақстан Республикасының Ерекше міндеттемелері тізбесінде көзделген НӨЖ 86754 қоспағанда.
Ескерту:
Қамтылатын көрсетілетін қызметтерге КҚСБК бойынша әрбір Тараптың Ерекше міндеттемелері тізбесінде белгіленген шектеулер мен талаптар қолданылады.

6-БӨЛІК
Қамтылатын құрылыс қызметтері

Қазақстан Республикасына және Еуропалық Одаққа қатысты:
Осы Келісім осы қосымшаның 1-3-бөліктерінде санамаланған ұйымдардың НӨЖ-де санамаланған барлық құрылыс қызметтерін сатып алуына қолданылады.
Ескерту.
Қамтылатын көрсетілетін қызметтерге КҚСБК бойынша әрбір Тараптың Ерекшелік міндеттемелері тізбесінде белгіленген шектеулер мен талаптар қолданылады.

7-БӨЛІК
Жалпы ескертулер

Қазақстан Республикасына қатысты:
1. Осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 8-тарауы (Мемлекеттік сатып алу) мыналарды:
(a) азық-түлік қауіпсіздігі мақсаттары үшін сатып алуды қоса алғанда, ауыл шаруашылығын қолдау бағдарламаларына және адамзаттың тамақтану бағдарламаларына (мысалы, азық-түліктік көмек көрсету, оның ішінде жедел ізгілік көмекті қоса алғанда) жәрдемдесу мақсатында жүзеге асырылатын ауыл шаруашылығы өнімдерін сатып алуды;
(b) хабар таратушылардың бағдарламалық материалдарды иемденуі, әзірлеуі, шығаруы немесе бірлесіп шығаруы мақсатында сатып алуды және эфирлік уақытқа арналған келісімшарттарды;
(c) «Мемлекеттік сатып алу туралы» 2007 жылғы 21 шілдедегі № 303-ІІІ Заңның 41-бабының 3-тармағына сәйкес мәліметтері мемлекеттік құпияны құрайтын тауарларды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды;
(d) ғарыш кеңістігін бейбіт мақсатта зерделеу және зерттеу саласындағы сатып алуды, ғарыш қызметі саласында бірлескен жобалар мен бағдарламаларды іске асыру кезіндегі халықаралық ынтымақтастықты;
(е) тек табиғи монополиялар немесе мемлекеттік монополиялар беретін тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуды; немесе
(f) егер осы қосымшаның 5-бөлігінде өзгеше көзделмесе, қаржылық көрсетілетін қызметтерді сатып алуды қамтымайды.
2. Осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 8-тарауы (Мемлекеттік сатып алу) шағын бизнестің немесе аз ұлттар өкілдерінің иелігіндегі кәсіпорындардың немесе мүмкіндіктері шектеулі адамдарды жалдайтын кәсіпорындардың пайдасына кез келген резервтік шараға қолданылмайды. Резервтік шара тауарды немесе көрсетілетін қызметті беруге айрықша құқық сияқты преференциялардың кез келген нысанын немесе баға бойынша кез келген преференцияны білдіреді.
3. Осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 8-тарауы (Мемлекеттік сатып алу) сатып алуына ережелер қолданылмайтын ұйымның атынан сатып алуына ережелер қолданылатын ұйым жүзеге асыратын сатып алуға қолданылмайды.
4. Сатып алушы ұйымдардың осы Келісімде өздерінен-өзі қамтылмаған тауарлардың немесе көрсетілетін қызметтердің бөліктерін сатып алуы қамтылатын сатып алу ретінде қарастырылмайды.
5. Осы қосымшаның 1 және 2-бөліктерінде көрсетілген сатып алушы ұйымдардың ауыз су, энергетика, көлік және пошта секторы саласындағы қызметке байланысты сатып алуы, егер осы қосымшаның 3-бөлігінде қамтылмаса, осы Келісімде қамтылмайды.
Еуропалық Одаққа қатысты:
1. Осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 8-тарауы (Мемлекеттік сатып алу) мыналарды:
(а) ауыл шаруашылығын қолдау бағдарламаларына және адамзаттың тамақтану бағдарламаларына (мысалы, азық-түліктік көмек көрсету, оның ішінде жедел ізгілік көмек) жәрдемдесу мақсатында жүзеге асырылатын ауыл шаруашылығы өнімдерін сатып алуды; және
(b) хабар таратушылардың бағдарламалық материалдарды иемденуі, әзірлеуі, шығаруы немесе бірлесіп шығаруы үшін сатып алуды және эфирлік уақытқа арналған келісімшарттарды қамтымайды.
2. Осы қосымшаның 1 және 2-бөліктерінде көрсетілген сатып алушы ұйымдардың ауыз су, энергетика, көлік және пошта секторы саласындағы қызметке байланысты сатып алуы, егер осы қосымшаның 3-бөлігінде қамтылмаса, осы Келісімде қамтылмайды.
3. Аланд аралдарына қатысты Аустрия, Финляндия және Швецияның Еуропалық Одаққа кіруі туралы шартқа Аланд аралдары туралы № 2 Хаттаманың ерекше талаптары қолданылады.
4. Қорғаныс және қауіпсіздік саласындағы ұйымдардың сатып алуына қатысты қамтылатын сатып алулар сезімтал емес және әскери емес материалдар болып табылатын тауарлармен шектеледі.
5. Сатып алушы ұйымдардың осы Келісімде өздерінен-өзі қамтылмайтын тауарлардың немесе көрсетілетін қызметтердің бөліктерін сатып алуы қамтылатын сатып алу ретінде қарастырылмайды.

V ҚОСЫМША III БӨЛІМНІҢ (САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК)
14-ТАРАУЫНА (ДАУЛАРДЫ РЕТТЕУ) СӘЙКЕС ТӨРЕЛІК РӘСІМНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ

Жалпы ережелер
1. Осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауында (Дауларды реттеу) және осы қағидаларға сәйкес:
(а) «кеңесші» төрелік комиссиядағы талқылауға байланысты Тарапқа консультациялар мен жәрдемдесу үшін осы Тарап жалдаған адамды білдіреді;
(b) «төреші» осы Келісімнің 177-бабына сәйкес құрылған төрелік комиссияның мүшесін білдіреді;
(с) «көмекші» төрешіні тағайындау шарттарына сәйкес зерттеу жүргізетін немесе осы төрешіге көмек көрсететін адамды білдіреді;
(d) «шағым берген Тарап» осы Келісімнің 176-бабы бойынша төрелік комиссияны құруға сұрау салған Тарапты білдіреді;
(е) «өзіне қарсы шағым берілген Тарап» осы Келісімнің 173-бабында көрсетілген ережелерді бұзды деп болжамдалған Тарапты білдіреді;
(f) «төрелік комиссия» осы Келісімнің 177-бабына сәйкес құрылған комиссияны білдіреді;
(g) «Тараптың өкілі» осы Келісім бойынша дау мақсаттары үшін Тарап тағайындаған қызметкерді немесе кез келген басқа да адамды білдіреді;
(h) «күн» күнтізбелік күнді білдіреді;
(і) «жұмыс күні» мемлекеттік мерекеден, сенбіден және жексенбіден басқа, кез келген күнді білдіреді.
2. Тараптар төрешілердің сыйақылары мен шығыстарын қоса алғанда, ұйымдастырушылық мәселелерден туындайтын шығыстарды бөледі.
Хабарламалар
3. Консультациялар туралы сұрау салу мен төрелік комиссияны құру туралы сұрау салу екінші Тарапқа электрондық пошта, факс, тапсырысты пошта, курьер немесе олардың жіберілуінің жазылғанын растайтын кез келген басқа да байланыс құралдары арқылы жеткізіледі.
4. Әрбір дау Тарапы және төрелік комиссия, консультациялар туралы сұрау салу мен төрелік комиссияны құру туралы сұрау салудан басқа, кез келген құжатты екінші Тарапқа және тиісті жағдайларда төрешілердің әрқайсысына электрондық пошта және факс, тапсырысты пошта, курьер немесе олардың жіберілуінің жазылғанын растайтын кез келген басқа да байланыс құралдары арқылы жеткізеді. Егер өзгеше дәлелденбесе, электрондық пошта арқылы жіберілген хабарлама оны жіберген күні жеткізілген болып есептеледі. Егер қандай да бір ілеспе құжаттар құпия болып табылса немесе электрондық пошта арқылы жіберу үшін тым үлкен болса, құжатты жіберетін Тарап осы құжатты екінші Тарапқа және тиісті жағдайларда төрешілердің әрқайсысына басқа электрондық форматта бір күн ішінде электрондық пошта арқылы жеткізілуін қамтамасыз ете алады. Мұндай жағдайларда құжатты жеткізетін Тарап электрондық пошта арқылы екінші Тарапқа және тиісті жағдайларда төрешілердің әрқайсысына құжаттың жіберілгені туралы ақпарат береді және оның мазмұнын белгілейді.
5. Барлық хабарламалар тиісінше Қазақстан Республикасының Үкіметіне және Еуропалық Комиссияның Сауда жөніндегі Бас директоратына жолданады. Рәсім қағидаларының 3 және 4-қағидаларына сәйкес осы Келісімнің III Бөлімі (Сауда және кәсіпкерлік) қолданыла бастағаннан бастап 30 күн ішінде Тараптар электрондық байланыс үшін детальдармен алмасады. Тараптар бір-бірін және тиісті жағдайларда төрелік комиссияны электрондық пошта мекенжайларындағы немесе басқа да электрондық байланыс құралдарындағы кез келген өзгерістер туралы кідіріссіз хабардар етеді.
6. Төрелік комиссиядағы талқылауға байланысты кез келген сұрау салудағы, хабарламадағы, жазбаша құжаттағы немесе басқа да құжаттағы елеусіз кеңселік қателер, өзгерістерді нақты көрсете отырып, жаңа құжатты дереу жеткізу арқылы түзетілуі мүмкін.
7. Егер құжатты жеткізудің соңғы мерзімі сенбіге, жексенбіге немесе Қазақстан Республикасының немесе Еуропалық Одақтың мемлекеттік мереке күніне түссе, жеткізудің соңғы мерзімі келесі жұмыс күні болып есептеледі. Егер құжат Тарап үшін демалыс күні сол Тарапқа жеткізілсе, ол келесі жұмыс күні жеткізілген болып есептеледі. Құжатты алу күні оны жеткізу күні болып есептелуге тиіс.
Төреліктің басталуы
8. (а) Егер осы Келісімнің 177-бабына немесе осы Рәсім қағидаларының 19, 20 немесе 47-қағидаларына сәйкес төрелік комиссияның кез келген мүшесі жеребе бойынша таңдалса, онда жеребе шағым берген Тарап айқындаған уақытта және орында өткізіледі және олар туралы өзіне қарсы шағым берілген Тарапқа дереу хабарланады. Өзіне қарсы шағым берілген Тарап, егер ол мұндай шешім қабылдаса, жеребе кезінде қатыса алады. Кез келген жағдайда, жеребе қандай да бір Тараптың/Тараптардың қатысуымен өткізіледі.
(b) Егер осы Келісімнің 177-бабына немесе осы Рәсім қағидаларының 19, 20 немесе 47-қағидаларына сәйкес төрелік комиссияның кез келген мүшесі жеребе бойынша таңдалса және Ынтымақтастық комитетінің онда екі төрағасы болса, екі төраға немесе олардың өкілдері немесе, басқа төраға немесе оның өкілі жеребеге қатыспаған жағдайда, бір төраға жеребені жүзеге асырады.
(c) Тараптар сайланған төрешілерді олардың тағайындалғаны туралы хабардар етеді.
(d) Осы Келісімнің 177-бабында айқындалған рәсімге сәйкес тағайындалған төреші тағайындалғаны туралы хабарланған күннен бастап бес күн ішінде төрелік комиссияның мүшесі ретінде жұмыс істеуге өзінің дайын екенін Ынтымақтастық комитетіне растайды.
(е) Егер дау Тараптары өзгеше уағдаласпаса, Тараптар төрелік комиссия құрылған кезден бастап жеті күн ішінде төрелік комиссиямен жеке не басқа байланыс құралдары арқылы кездесу өткізеді. Тараптар мен төрелік комиссия Тараптар немесе төрелік комиссия орынды деп есептейтін мәселелерді, оның ішінде төрешілерге төленуге жататын сыйақы мен шығыстар мәселелерін айқындайды. Сыйақы мен шығыстар ДСҰ стандарттарына сәйкес келеді.
9. (а) Егер Тараптар төрешілер таңдалған күннен бастап бес күн ішінде өзгеше уағдаласпаса, төрелік комиссияның міндеттеріне:
«дау тараптары қолданатын, Келісімнің тиісті ережелері аясында төрелік комиссияны құру туралы сұрау салуда көрсетілген мәселені зерделеу, қаралатын шараның 173-бапта көрсетілген ережелерге сәйкестігі туралы шешім шығару және осы Келісімнің 180, 181, 182 және 195 баптарына сәйкес баяндама жіберу» кіреді.
(b) Тараптар төрелік комиссияны келісілген тапсырма туралы ол келісілген кезден бастап үш күн ішінде хабардар етуге тиіс.
Бастапқы ұсынулар
10. Шағым берген Тарап өзінің бастапқы жазбаша ұсынуын төрелік комиссия құрылған күннен кейін 20 күннен кешіктірмей жолдайды. Өзіне қарсы шағым берілген Тарап өзінің жазбаша қарсы ұсынуын бастапқы жазбаша ұсынуды алған күннен кейін 20 күннен кешіктірмей жолдайды.
Төрелік комиссиялардың жұмысы
11. Төрелік комиссияның төрағасы оның барлық отырыстарында төрағалық етеді. Төрелік комиссия төрағаға әкімшілік және рәсімдік шешімдерді қабылдау өкілеттіктерін бере алады.
12. Егер осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауында (Дауларды реттеу) өзгеше көзделмесе, төрелік комиссия өз қызметін кез келген құралдардың, оның ішінде телефон, факсимиль немесе компьютер байланысының көмегімен жүзеге асыра алады.
13. Төрелік комиссияның талқылауларына төрешілер ғана қатыса алады, бірақ төрелік комиссия көмекшілеріне өз талқылауларына қатысуға рұқсат бере алады.
14. Кез келген баяндаманың жобасын жасау төрелік комиссияның айрықша жауапкершілігі болып қалады және басқаларға берілмеуге тиіс.
15. Егер осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауының (Дауларды реттеу) ережелерінде және осы Келісімге V-VІІ қосымшаларда қамтылмайтын рәсімдік мәселе туындаса, төрелік комиссия Тараптармен консультациялар өткізгеннен кейін осы ережелерге үйлесімді тиісті рәсімді қабылдай алады.
16. Егер төрелік комиссия өз талқылаулары үшін, осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауында (Дауларды реттеу) белгіленген мерзімдерден басқа, кез келген мерзімді өзгерту немесе кез келген басқа да рәсімдік немесе әкімшілік түзету қажеттілігі бар деп есептесе, ол дау Тараптарына өзгерістердің немесе түзетулердің себептері туралы және қажетті уақыт кезеңі немесе түзетулер туралы жазбаша нысанда ақпарат береді.
Ауыстыру
17. Егер төреші осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауына (Дауларды реттеу) сәйкес төрелік талқылауға қатыса алмаса, одан шықса немесе осы Келісімге VI қосымшада жазылған Мінез-құлық кодексінің талаптарын сақтамауына байланысты ауыстырылуға тиіс болса, ауыстыру осы Келісімнің 177-бабына және осы Рәсім қағидаларының 8-қағидасына сәйкес таңдалады.
18. Егер дау Тарапы төреші Мінез-құлық кодексінің талаптарына сәйкес келмейді және осы себеп бойынша ауыстырылуға тиіс деп есептесе, бұл Тарап даудың екінші Тарапына Мінез-құлық кодексін төрешінің елеулі бұзуы негізінде жатқан мән-жайлар туралы растама алған күннен бастап 15 күн ішінде хабарлама жолдайды.
19. Егер дау Тарапы төрағадан басқа, төреші Мінез-құлық кодексінің талаптарына сәйкес келмейді деп есептесе, дау Тараптары консультациялар өткізеді және егер олар төрешіні ауыстыру қажеттілігі туралы келісімге келсе, осы Келісімнің 177-бабына және осы Рәсім қағидаларының 8-қағидасына сәйкес жаңа төрешіні таңдайды.
Егер дау Тараптары төрешіні ауыстыру қажеттілігі туралы келісімге келмесе, кез келген дау Тарапы төрелік комиссия төрағасына осы мәселені қарауға сұрау сала алады, оның шешімі түпкілікті болып табылады.
Егер осындай сұрау салуға сәйкес төраға төреші Мінез-құлық кодексінің талаптарына сәйкес келмейді деп есептесе, жаңа төреші осы Келісімнің 177-бабына және осы Рәсім қағидаларының 8-қағидасына сәйкес таңдайды.
20. Егер Тарап төрелік комиссия төрағасы Мінез-құлық кодексінің талаптарына сәйкес келмейді деп есептесе, Тараптар консультациялар өткізеді және, егер олар төрағаны ауыстыру қажеттілігі туралы келісімге келсе, осы Келісімнің 177-бабына және осы Рәсім қағидаларының 8-қағидасына сәйкес жаңа Төрағаны таңдайды.
Егер Тараптар төрағаны ауыстыру қажеттілігі туралы келісімге келмесе, Тараптардың кез келгені осы Келісімнің 196-бабының 1-тармағында айтылған төрағалардың кіші тізіміндегі адамдар резервінің қалған мүшелері ішінен біреуінің аталған мәселені қарауы туралы сұрау сала алады. Оның есімін Ынтымақтастық комитетінің төрағасы немесе оның өкілі жеребе бойынша анықтайды. Осындай түрде таңдалған адамның төрағаны ауыстыру қажеттілігі туралы шешімі түпкілікті болып табылады.
Егер осындай түрде таңдалған тұлға қазіргі төраға Мінез-құлық кодексінің талаптарына сәйкес келмейді деп есептесе, ол осы Келісімнің 196-бабының 1-тармағында айтылған төрағалардың кіші тізіміндегі адамдардың қалған резервінен жеребе бойынша жаңа төрағаны таңдайды. Жаңа төрағаны таңдау осы тармақта көрсетілген шешім қабылданған күннен бастап бес күн ішінде жүзеге асырылады.
21. Төрелік комиссияның талқылаулары осы Рәсім қағидаларының 18, 19 және 20-қағидаларында көзделген рәсімдерді орындау үшін қажетті кезеңге тоқтатыла тұрады.
Тыңдау
22. Төрелік комиссия төрағасы дау Тараптарымен және төрелік комиссияның басқа да мүшелерімен консультациялардан кейін тыңдаудың күні мен уақытын тағайындайды және оны дау Тараптарына жазбаша нысанда растайды. Бұл ақпаратты, егер тыңдау жұртшылық үшін жабық болмаса, сот талқылауын логистикалық әкімшіліктендіруге жауапты Тарап та жариялайды. Егер Тарап қарсы болмаса, төрелік комиссия тыңдауды өткізбеу туралы шешім қабылдай алады.
23. Егер Тараптар өзгеше уағдаласпаса, егер шағым берген Тарап Қазақстан Республикасы болып табылса, тыңдау Брюссельде және егер шағым берген Тарап Еуропалық Одақ болып табылса, Астанада өткізіледі.
24. Егер Тараптар осыған келіссе, төрелік комиссия қосымша тыңдау шақыра алады.
25. Барлық төрешілер кез келген тыңдаулар кезінде қатысады.
26. Мына адамдар талқылаудың жұртшылық үшін ашық немесе жабық екеніне қарамастан, тыңдауға қатыса алады:
(a) дау Тараптарының өкілдері;
(b) дау Тараптарының кеңесшілері;
(c) әкімшілік персонал, ауызша аудармашылар, жазбаша аудармашылар және стенографисттер; және
(d) төрешілердің көмекшілері.
Дау Тараптарының өкілдері мен кеңесшілері ғана төрелік комиссияға жүгіне алады.
27. Тыңдау өткізілетін күнге дейін бес күн бұрыннан кешіктірмей, дау Тарапы төрелік комиссияға тыңдауда осы Тараптың атынан ауызша дәлелдерді келтіретін немесе таныстырылым жасайтын адамдар мен тыңдауға қатысатын басқа да өкілдер немесе кеңесшілер есімдерінің тізімін жолдайды.
28. Төрелік комиссия шағым берген Тарапқа және өзіне қарсы шағым берілген Тарапқа бірдей уақыттың берілуін қамтамасыз ете отырып, тыңдауды мынадай тәртіппен өткізеді:
Дәлел
(a) шағым берген Тараптың дәлелі
(b) өзіне қарсы шағым берілген Тараптың дәлелі
Дәлелді теріске шығару
(а) шағым берген Тараптың дәлелі
(b) өзіне қарсы шағым берілген Тараптың қарсы дәлелі.
29. Төрелік комиссия тыңдау барысында кез келген уақытта кез келген дау Тарапына сұрақ қоя алады.
30. Төрелік комиссия әр тыңдаудың стенограммасын дайындауды және оны мүмкіндігінше қысқа мерзімде дау Тараптарына жеткізілуін қамтамасыз етеді. Дау Тараптары стенограммаға өз түсіндірмелерін бере алады және төрелік комиссия бұл түсіндірмелерді қарай алады.
31. Әрбір дау Тарапы тыңдау өткен күннен бастап он күн ішінде тыңдау кезінде туындаған кез келген мәселе бойынша қосымша жазбаша ұсыну бере алады.
Жазбаша сұрақтар
32. Төрелік комиссия талқылау барысында кез келген уақытта дау Тарапының біреуіне немесе дау Тараптарының екеуіне де жазбаша нысанда сұрақ қоя алады. Әрбір дау Тарапы төрелік комиссия қойған кез келген сұрақтардың көшірмесін алады.
33. Дау Тарапы төрелік комиссияның сұрақтарына өзінің жазбаша жауабының көшірмесін екінші дау Тарапына жолдайды. Әрбір дау Тарапының екінші Тараптың жауабына жазбаша түсіндірме беруге мүмкіндігі бар, олар осындай жауап алынған күннен бастап бес күн ішінде жолдануға тиіс.
Құпиялылық
34. Даудың әрбір Тарапы және оның кеңесшілері даудың екінші Тарапы құпия ретінде белгілеп, осы Тарап төрелік комиссияға ұсынған кез келген ақпаратты құпия ретінде қарайды. Егер дау Тарапы төрелік комиссияға өзінің жазбаша ұсынуларының құпия нұсқасын ұсынса, сондай-ақ ол екінші Тараптың сұрау салуы бойынша және сұрау салынған не ұсынылған күннен кейін, олардың қайсысы кешірек болуына қарай, 15 күннен кешіктірмей, жұртшылық үшін ашуға болатын, оның ұсынуларында қамтылған ақпараттың құпия емес қысқаша мазмұнын және ашылмайтын ақпарат неліктен құпия болып табылу түсініктемесін жолдайды. Екінші Тарап ұсынған ақпаратқа сілтеме жасаған кезде ол екінші Тарап құпия ретінде белгілеген кез келген ақпаратты ашпаған жағдайда, осы Рәсім қағидаларда дау Тарапына жұртшылық үшін өзінің жеке ұстанымы туралы мәлімдемелерді ашуға ештеңе кедергі болмайды.
Егер Тараптың ұсынулары мен дәлелдерінде құпия ақпарат қамтылса, төрелік комиссия жабық отырыста жиналады. Егер тыңдау жабық отырыста өткізілсе, дау Тараптары мен олардың кеңесшілері төрелік комиссия тыңдауының құпиялылығын сақтауға тиіс.
Төрелік комиссия баяндамасының құпия емес нұсқасы
Егер төрелік комиссияның баяндамасында Тарап құпия ретінде белгілеген ақпарат қамтылса, төрелік комиссия өз баяндамасының құпия емес нұсқасын дайындайды. Тараптарға баяндаманың құпия емес нұсқасы бойынша өз түсіндірмелерін беруге мүмкіндік беріледі және төрелік комиссия баяндамасының түпкілікті құпия емес нұсқасын дайындаған кезде, олардың түсіндірмелерін назарға алады.
Біржақты байланыстар
36. Төрелік комиссия екінші Тарап болмаған кезде Тараппен кездеспейді немесе байланыс ұстамайды.
37. Төрелік комиссияның бірде-бір мүшесі басқа төрешілер болмаған кезде дау Тараптарының біреуінің немесе екеуінің талқылау нысанасының кез келген аспектісін талқылай алмайды.
Консультативтік қорытындылар
38. Егер Тараптар төрелік комиссия құрылған күннен бастап үш күн ішінде өзгеше уағдаласпаса, төрелік комиссия, дау Тараптарының үкіметтерінен тәуелсіз болып табылатын жеке және дау Тараптың аумағында құрылған заңды тұлғалардан ерікті жазбаша ұсынуларды, олар төрелік комиссия құрылған күннен бастап он күн ішінде жеткізілген және қысқа болған, әрі қосарлы аралықпен басылған 15 парақтан аспайтын және олардың төрелік комиссияның қарауындағы нақты немесе заң мәселесіне тікелей қатынасы болатын шартпен, қабылдай алады.
39. Ұсынуда жеке немесе заңды тұлға болуына қарамастан, ұсынуды жіберген тұлғаның сипаттамасы, оның ішінде оның азаматтығы немесе заңды тұлғаның құрылған жері, қызметінің сипаты, құқықтық мәртебесі, жалпы мақсаттары мен қаржыландыру көзі қамтылады және тұлғаның төрелік комиссия талқылауындағы мүддесінің сипаты көрсетіледі. Ұсыну осы Рәсім қағидаларының 42 және 43-қағидаларына сәйкес дау Тараптары таңдаған тілдерде жасалады.
40. Төрелік комиссия өзінің баяндамасында Рәсім қағидаларының 38 және 39-қағидаларына сәйкес келетін, алынған барлық ұсынуларды атап көрсетеді. Төрелік комиссия мұндай ұсынуларда көрсетілген дәлелерді баяндамасында пайдалануға міндетті емес. Кез келген мұндай ұсыну дау Тараптарына олардың түсіндірмелер жасауы үшін жеткізіледі. Дау Тараптарының түсіндірмелері ұсыну алынған кезден бастап он күн ішінде жеткізіледі және кез келген осындай түсіндірмелерді төрелік комиссия назарына алады.
Шұғыл жағдайлар
41. Осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауында (Дауларды реттеу) көрсетілген шұғыл жағдайларда төрелік комиссия Тараптармен консультациялар жүргізгеннен кейін осы Рәсім қағидаларда көрсетілген мерзімдерді түзетеді және Тараптарды осындай түзетулер туралы хабардар етеді.
Жазбаша және ауызша аударма
42. Осы Келісімнің 174-бабында көрсетілген консультациялар барысында және осы Рәсім қағидаларының 8-қағидасының (е)-тармағында көрсетілген кездесуден кешіктірмей, дау Тараптары төрелік комиссияға дейін талқылаудың жалпы жұмыс тілін келісуге ұмтылады.
43. Егер дау Тараптары жалпы жұмыс тіліне қатысты келісімге келе алмаса, әрбір Тарап жазбаша ұсынуларын өзі таңдаған тілде жасайды. Мұндай жағдайда бұл Тарап бір мезгілде егер, оның ұсынулары ДСҰ-ның жұмыс тілдерінің бірінде жасалмаса ғана, екінші Тарап таңдаған тілдегі аудармасын қамтамасыз етеді. Өзіне қарсы шағым берілген Тарап ауызша ұсынуларды Тараптар таңдаған тілдерге аудару жөнінде шаралар қолданады.
44. Төрелік комиссияның баяндамалары дау Тараптары таңдаған тілде немесе тілдерде шығарылады.
45. Даудың кез келген Тарапы осы Рәсім қағидаларға сәйкес жасалған құжаттың кез келген аударылған нұсқалары аудармасының дәлдігі туралы түсіндірме ұсына алады.
46. Әрбір Тарап өзінің жазбаша ұсынымдарының аудармасына байланысты шығыстарды көтереді. Төрелік комиссияның баяндамасын аудару мақсаттары үшін жұмсалған кез келген шығыстар дау Тараптарының арасында теңдей бөлінеді.
Басқа да рәсімдер
47. Осы Рәсім қағидалары осы Келісімнің 174-бабына, 184-бабының 2-тармағына, 185-бабының 2-тармағына, 186-бабының 3-тармағына және 187-бабының 2-тармағына сәйкес белгіленген рәсімдерге де қолданылады. Алайда, осы Рәсім қағидаларында белгіленген мерзімдерді төрелік комиссиясының баяндаманы сол басқа рәсімдерде қабылдауы үшін көзделген арнайы мерзімдерге сәйкес төрелік комиссия түзетеді.

VI ҚОСЫМША III БӨЛІМНІҢ (САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК) 14-ТАРАУЫНА (ДАУЛАРДЫ РЕТТЕУ) СӘЙКЕС ТӨРЕЛІК КОМИССИЯ МҮШЕЛЕРІ МЕН МЕДИАТОРЛАРДЫҢ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ КОДЕКСІ

Айқындамалар
1. Осы Мінез-құлық кодексінде:
(a) «төреші» осы Келісімнің 177-бабына сәйкес ресми құрылған төрелік комиссияның мүшесін білдіреді;
(b) «кандидат» есімі осы Келісімнің 196-бабында көрсетілген төрешілердің тізіміне кірген және осы Келісімнің 177-бабына сәйкес төрелік комиссияның мүшесі ретінде сайлану үшін қарастырылатын адамды білдіреді;
(c) «көмекші» төрешіні тағайындау шарттарына сәйкес зерттеу жүргізетін немесе төрешіге көмек көрсететін адамды білдіреді;
(d) «талқылау», егер өзгеше айқындалмаса, осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауына (Дауларды реттеу) сәйкес төрелік комиссияның талқылауын білдіреді;
(е) «персонал» көмекшілерден басқа, төрешіге қатысты төрешінің басшылығы мен бақылауындағы тұлғаларды білдіреді;
(f) «медиатор» осы Келісімге VII қосымшаға сәйкес медиация рәсімін жүргізетін тұлғаны білдіреді.
Процестегі міндеттер
2. Әрбір кандидат пен төреші дауларды реттеу тетігінің тұтастығы мен бейтараптығын сақтау мақсатында дөрекіліктен және дөрекілік көріністерінен аулақ болады, тәуелсіз және бейтарап болады, мүдделердің тікелей және жанама қайшылықтарынан аулақ болады және мінез-құлықтың жоғары стандарттарын сақтайды. Бұрынғы төрешілер осы Мінез-құлық кодексінің 15, 16, 17 және 18-қағидаларында белгіленген міндеттемелерді орындауға тиіс.
Ақпаратты ашу жөніндегі міндеттемелер
3. Осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауына (Дауларды реттеу) сәйкес төреші ретінде таңдалғаны расталғанға дейін кандидат өзінің тәуелсіздігіне немесе бейтараптығына әсер ету болжамдалған немесе талқылаулар негізді түрде дөрекілік пен біржақтылық көріністерін туғызатын кез келген мүддені, қатынастарды немесе мәселелерді ашады. Сол мақсатта осындай кез келген мүдделер, қатынастар мен мәселелер туралы білу үшін кандидат ақылға қонымды барлық күш-жігерін салады.
4. Кандидат немесе төреші осы Мінез-құлық кодексінің нақты немесе ықтимал бұзушылықтарға қатысты мәселелер туралы Тараптардың қарауы үшін жазбаша нысанда Ынтымақтастық комитетіне ғана хабарлайды.
5. Сайланғаннан кейін төреші осы Мінез-құлық кодексінің 3-қағидасында көрсетілген кез келген мүдделер, қатынастар немесе мәселелер туралы білу үшін ақылға қонымды барлық күш-жігерін салуды жалғастырады және оларды ашады. Ашу жөніндегі міндеттеме төрешіден талқылаулардың кез келген сатысында туындауы мүмкін кез келген осындай мүдделерді, қатынастарды немесе мәселелерді ашуды талап ететін тұрақты міндет болып табылады. Төреші осындай мүдделерді, қатынастарды немесе мәселелерді Тараптардың қарауы үшін Ынтымақтастық комитетіне жазбаша нысанда ақпарат беру арқылы ашады.
Төрешілердің міндеттері
6. Сайланғаны расталғаннан кейін төреші жұмыс істеуге дайын болады және бүкіл талқылаулар барысында өз міндеттерін мұқият әрі уақтылы, әділдік түрде және ынтамен орындайды.
7. Төреші талқылауда көтерілген және төрелік комиссияның баяндамасы үшін қажетті мәселелерді ғана қарайды және аталған міндетті кез келген басқа тұлғаға бермейді.
8. Төреші өзінің көмекшісі мен персоналының осы Мінез-құлық кодексінің 2, 3, 4, 5, 16, 17 және 18-қағидаларын білуін және оларды сақтауын қамтамасыз ету үшін барлық тиісті қадамдарды қолданады.
9. Төреші талқылауларға қатысты біржақты байланыстарға араласпайды.
Төрешілердің тәуелсіздігі мен бейтараптығы
10. Төреші тәуелсіз және бейтарап, дөрекілік пен біржақтылық көріністерін жасаудан аулақ болуға және жеке мүдделіліктің, сыртқы қысымның, саяси пайымдаулардың, қоғамдық наразылық пен Тарапқа бейілділіктің немесе сыннан қорқудың ықпалында болмайды.
11. Төреші өз міндеттерін тиісті орындауын кез келген жағдайда шектейтін немесе шектей алатын тікелей немесе жанама ешқандай міндеттемелерді өзіне алмайды немесе қандай да бір пайда көрмейді.
12. Төреші кез келген өзінің немесе жеке мүдделерін жылжыту үшін төрелік комиссиядағы қызмет бабын пайдаланбайды. Төреші өзіне басқа тұлғалар ықпал етеді деген әсерді туғызуы мүмкін әрекеттерден аулақ болады.
13. Төреші қаржылық, іскерлік, кәсіби, жеке немесе әлеуметтік қатынастардың немесе міндеттердің өзінің мінез-құлқына немесе шешіміне ықпал етуіне жол бермейді.
14. Төреші өзінің бейтараптығына ықпал ете алатын немесе дөрекілік пен біржақтылық көріністерін негізді түрде туғыза алатын кез келген қатынастарға түсуден немесе кез келген қаржылық мүддені иеленуден аулақ болады.
Бұрынғы төрешілердің міндеттері
15. Барлық бұрынғы төрешілер өз міндеттерін орындаған кезде біржақтылық танытты немесе төрелік комиссияның шешімінен немесе баяндамасынан пайда көрді деген әсерді туғызуы мүмкін әрекеттерден аулақ болады.
Құпиялылық
16. Төреші де, бұрынғы төреші де осы талқылау мақсаттарын қоспағанда, талқылауға қатысты немесе талқылау барысында алған жария емес ақпаратты ешқашан ашпайды немесе пайдаланбайды және кез келген жағдайда осындай ақпаратты жеке пайда немесе басқалардың пайда көруі немесе басқалардың мүдделеріне теріс ықпал ету мақсатында жария етпейді немесе пайдаланбайды.
17. Төреші осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауына (Дауларды реттеу) сәйкес төрелік комиссияның баяндамасын немесе оның бір бөлігін ол жарияланғанға дейін ашпайды.
18. Төреші немесе бұрынғы төреші кез келген уақытта төрелік комиссия талқылаған мәселелерді немесе кез келген төрешінің пікірін ашпайды.
Шығыстар
19. Әрбір төреші рәсімдерге жұмсалған уақыт және өзінің шығыстары, сондай-ақ көмекшілері мен персоналының уақыты мен шығындары туралы есепке алуды жүргізеді және олар туралы түпкілікті есепті дайындайды.
Медиаторлар
20. Төрешілерге немесе бұрынғы төрешілерге қолданылатын осы Мінез-құлық кодексінде сипатталған тәртіп mutatis mutandis медиаторларға қолданылады.

VII ҚОСЫМША
III БӨЛІМНІҢ (САУДА ЖӘНЕ КӘСІПКЕРЛІК) 14-ТАРАУЫНА (ДАУЛАРДЫ РЕТТЕУ) СӘЙКЕС МЕДИАЦИЯ ТЕТІГІ 1-БАП
Мақсаты

Осы қосымшаның мақсаты медиатордың көмегімен тұтастай және жылдам рәсім арқылы өзара келісілген шешім табуға жәрдемдесу болып табылады.

А БӨЛІМІ
МЕДИАЦИЯ ТЕТІГІНІҢ РӘСІМДЕРІ 2-БАП
Ақпарат беру туралы сұрау салу

1. Тарап медиация рәсіміне бастамашылық жасауға дейінгі кез келген уақытта Тараптар арасындағы саудаға немесе инвестицияларға теріс әсерін тигізетін шараға қатысты ақпарат туралы жазбаша сұрау салуды жібере алады. Сұрау салу жасалған Тарап сұрау салуды алған кезден бастап 20 күн ішінде сұрау салудағы ақпарат туралы өз түсіндірмелерін қамтитын жазбаша жауапты жолдайды.
2. Егер жауап беруші Тарап сұрау салуды алған кезден бастап 20 күн ішінде жауап бере алмаймын деп есептесе, кешіктіру себептерін көрсетіп және өз жауабын жолдай алатын шамалас қысқа мерзімді белгілеп, сұрау салушы Тарапты дереу хабардар етеді.

3-БАП
Рәсімге бастамашылық жасау

1. Тарап екінші Тарапқа жазбаша сұрау салуды жолдау арқылы, Тараптардың кез келген уақытта медиация рәсіміне кірісуін сұрата алады.
Сұрау салу сұрау салушы Тараптың алаңдаушылығын айқын көрсету үшін жеткілікті деңгейде егжей-тегжейлі болып табылады және:
(a) нақты қаралатын шараны айқындайды;
(b) сұрау салушы Тараптың пікірі бойынша, аталған шара Тараптар арасындағы саудаға немесе инвестицияларға тигізіп отырған немесе тигізетін болжамды теріс ықпалы туралы мәлімдеме ұсынады; және
(c) сұрау салушы Тараптың осы ықпал неліктен аталған шараға байланысты деп есептейтінін түсіндіреді.
2. Медиация рәсіміне бастамашылық Тараптардың өзара келісуі бойынша ғана жасалуы мүмкін. Егер сұрау салу 1-тармаққа сәйкес жасалса, сұрау салу жасалған Тарап сұрау салуға оң ниеттестікпен қарайды және оны алған кезден бастап он күн ішінде сұрау салушы Тарапқа өзінің жазбаша келісімін немесе бас тартуын жолдайды.

4-БАП
Медиаторды таңдау

1. Тараптар осы қосымшаның 3-бабының 2-тармағында көрсетілген келісімді ұсынылған кезден бастап 15 күн ішінде медиатор туралы келісімге келуге ұмтылады.
2. Тараптар осы баптың 1-тармағында көрсетілген мерзімде медиатор туралы келісімге келмеген жағдайда, кез келген Тарап Ынтымақтастық комитетінің төрағасына немесе төрағаның өкіліне медиаторды осы Келісімнің 196-бабының 1-тармағына сәйкес белгіленген тізімнен жеребе бойынша таңдауға өтініш жасай алады. Екі Тараптың өкілдері жеребеге қатысу үшін, жеткілікті түрде алдын ала хабардар етіле отырып, шақырылады. Кез келген жағдайда жеребе Тараптың/Тараптардың қатысуымен өткізіледі.
3. Ынтымақтастық комитетінің төрағасы немесе төрағаның өкілі 2-тармаққа сәйкес жасалған сұрау салуды алған кезден бастап бес күннің ішінде медиаторды таңдайды.
4. Егер осы Келісімнің 196-бабының 1-тармағында аталған тізім осы қосымшаның 3-бабына сәйкес сұрау салу жасалған кезге қарай қалыптастырылмаса, медиатор Тараптардың біреуі немесе екеуі де ресми ұсынған тұлғалардың арасынан жеребе бойынша таңдалады.
5. Егер Тараптар өзгеше уағдаласпаса, медиатор кез келген Тараптың азаматы болып табылмайды.
6. Медиатор шара және оның саудаға тигізетін ықтимал салдарлары туралы айқын түсінік енгізу үшін, сондай-ақ өзара келісілген шешімге қол жеткізу үшін Тараптарға бейтарап және ашық түрде жәрдем көрсетеді.
7. Осы Келісімге VI қосымшада белгіленген Төрелік комиссияның мүшелері мен медиаторлардың Мінез-құлық кодексі медиаторларға mutatis mutandis қолданылады.
8. Осы Келісімге V қосымшада белгіленген Төрелік рәсімі қағидаларының 3-7 (Хабарламалар) және 42-46 (Жазбаша және ауызша аударма) қағидалары mutatis mutandis қолданылады.

5-БАП
Медиация рәсімі қағидалары

1. Медиатор тағайындалған кезден бастап он күн ішінде медиация рәсіміне бастамашылық жасаған Тарап медиаторға және екінші Тарапқа өзінің, оның ішінде қаралатын шараның әсері мен оның саудаға тигізетін ықпалына алаңдаушылығын егжей-тегжейлі жазбаша сипаттамасын жолдайды. Екінші Тарап аталған сипаттаманы алған кезден бастап 20 күн ішінде сипаттамаға жазбаша түсіндірме жібере алады. Кез келген Тарап өзі сәйкес келеді деп санайтын кез келген ақпаратты өзінің сипаттамасына немесе түсіндірмесіне енгізе алады.
2. Медиатор қаралатын шара және оның саудаға тигізетін ықтимал ықпалы туралы айқын түсінік енгізу үшін мейілінше қолайлы тәсіл туралы шешім қабылдай алады. Атап айтқанда, медиатор Тараптар арасында кездесулер ұйымдастыра алады, Тараптарға бірлесіп немесе жеке-жеке консультация бере алады, тиісті сарапшылардан немесе мүдделі тараптардан көмек сұрай алады немесе консультация ала алады және Тараптар сұраған кез келген қосымша қолдауды көрсете алады. Медиатор тиісті сарапшылар мен мүдделі тараптардан көмек немесе консультациялар сұрар алдында Тараптармен консультация жүргізеді.
3. Медиатор қаралатын шараның осы Келісімге сәйкестігіне қатысты кеңес немесе оған түсіндірме бермейді. Медиатор кеңес бере алады және Тараптардың қарауы үшін шешімді ұсына алады. Тараптар ұсынылған шешімді қабылдауы немесе қабылдаудан бас тартуы немесе басқа шешім туралы уағдаласуы мүмкін.
4. Медиация рәсімі сұрау салу жолданған Тараптың аумағында немесе өзара келісім бойынша кез келген басқа жерде немесе кез келген басқа құралдардың көмегімен өткізіледі.
5. Тараптар медиатор тағайындалған кезден бастап 60 күн ішінде өзара келісілген шешімге қол жеткізуге ұмтылады. Түпкілікті уағдаластықты күту кезінде Тараптар ықтимал аралық шешімдерді қарастыра алады.
6. Өзара келісілген шешім немесе аралық шешім Ынтымақтастық комитетінің шешімі арқылы қабылдануы мүмкін. Өзара келісілген шешімдер жарияланады. Жұртшылыққа арналған ашық нұсқада Тарап құпия ретінде белгілеген ешқандай ақпарат қамтылмайды.
7. Тараптардың өтініші бойынша медиатор: (і) қаралатын шараның; (іі) кейінгі рәсімдердің; және (ііі) кез келген қол жеткізілген өзара келісілген шешімнің, оның ішінде ықтимал аралық шешімдердің қысқаша сипаттамасын қамтамасыз ететін, Тараптарға фактологиялық баяндаманың жобасын жолдайды. Медиатор Тараптарға 15 күн ішінде баяндама жобасына түсіндірме беруге мүмкіндік береді. Осы кезең ішінде алынған Тараптардың түсіндірмелерін қарастырғаннан кейін медиатор 15 күн ішінде Тараптарға түпкілікті фактологиялық баяндаманы жолдайды. Фактологиялық баяндама осы Келісімнің қандай да бір түсіндірмелерін қамтымайды.
8. Рәсім:
(а) Тараптардың өзара келісілген шешімді қабылдауы, оны қабылдаған күні;
(b) рәсімнің кез келген сатысында Тараптардың өзара уағдаластығы, осындай уағдаластық күні;
(c) Тараптармен консультациялардан кейін медиатордың медиациядағы бұдан кейінгі күш-жігерідің пайдасыз екені туралы жазбаша өтініші, осындай өтініш жасалған күні; немесе
(d) медиация рәсім шеңберінде өзара келісілген шешімдерді зерделегеннен кейін және кез келген кеңесті мен медиатор ұсынған шешімдерді қарастырғаннан кейін Тараптың жазбаша өтініші, осындай өтініш жасалған күні, арқылы тоқталады.

В БӨЛІМІ
ОРЫНДАУ 6-БАП
Өзара келісілген шешімді орындау

1. Егер Тараптар шешім туралы уағдаластыққа қол жеткізбесе, әрбір Тарап өзара келісілген шешімді келісілген мерзімде орындау үшін қажетті шаралар қолданады.
2. Орындаушы Тарап екінші Тарапты өзара келісілген шешімді орындау үшін қолданылған кез келген қадамдар немесе шаралар туралы жазбаша нысанда хабардар етеді.

С БӨЛІМІ
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 7-БАП
Құпиялылық және дауларды реттеуге қатысы

1. Егер Тараптар өзгеше уағдаласпаса және осы қосымшаның 5-бабының 6-тармағына нұқсан келтірмей рәсімнің барлық кезеңдері, оның ішінде кез келген кеңестер немесе ұсынылған шешім құпиялы болып табылады. Дегенмен, кез келген Тарап жұртшылыққа медиацияның орын алғаны туралы фактіні аша алады.
2. Медиация рәсімі осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауы (Дауларды реттеу) немесе кез келген басқа келісім бойынша Тараптардың құқықтары мен міндеттемелеріне нұқсан келтірмейді.
3. Осы Келісімнің III Бөлімінің (Сауда және кәсіпкерлік) 14-тарауына (Дауларды реттеу) сәйкес медиация рәсімі басталғанға дейін консультациялар талап етілмейді. Алайда, Тарап медиация рәсімін бастамас бұрын осы Келісімде көзделген ынтымақтастық немесе консультациялар туралы басқа да тиісті ережелерді пайдаланады.
4. Тарап осы Келісім немесе кез келген басқа да келісім бойынша дауларды реттеу жөніндегі басқа рәсімдердегі:
(a) медиация рәсімі барысында екінші Тарап ұстанып отырған ұстанымға немесе осы қосымшаның 5-бабының 2-тармағына сәйкес жиналған ақпаратқа;
(b) екінші Тарап медиация нысанасы болып табылатын шараға қатысты шешім қабылдауға өзінің дайын екені туралы мәлімдеген фактіге; немесе
(c) медиатор жасаған ұсынымдар мен ұсыныстарға сүйенбейді немесе оларды дәлелдеме ретінде ұсынбайды және төрелік комиссия оларды назарға алмайды.
5. Медиатор осы Келісім немесе ДСҰ келісімі бойынша дауды реттеу барысында өзі медиатор болып табылған, сол бір мәселе қарастырылған талқылауда төрелік комиссия мүшесі ретінде жұмыс істей алмайды.

8-БАП
Мерзімдер

Осы қосымшада аталған кез келген мерзім Тараптар арасындағы өзара келісім бойынша өзгертілуі мүмкін.

9-БАП
Шығындар

1. Әрбір Тарап медиация рәсіміне қатысудан туындайтын өзінің жеке шығыстарын көтереді.
2. Тараптар ұйымдастырушылық мәселелері бойынша, оның ішінде медиатордың сыйақылары мен шығыстары бойынша шығыстарды бірге және теңдей көтереді. Медиатор сыйақысы осы Келісімге V қосымшада жазылған Рәсім қағидаларының 8-қағидасының (е)-тармағына сай төрелік комиссия төрағасы үшін көзделген сыйақыға сәйкес болады.

КЕДЕН IСТЕРІНДЕГІ ӨЗАРА ӘКІМШІЛІК КӨМЕК ТУРАЛЫ
ХАТТАМА 1-БАП
Айқындамалар

Осы Хаттаманың мақсаттары үшін:
(a) «кеден заңнамасы» Тараптар аумағында қолданылатын, тыйым салу, шектеу және бақылау жөніндегі шараларды қоса алғанда, тауарлардың импортын, экспорты мен транзитін және оларды кез келген кеден режиміне немесе рәсіміне сәйкес орналастыруды реттейтін кез келген құқықтық немесе нормативік ережелерді білдіреді;
(b) «өтініш беруші орган» осы Хаттамаға сәйкес көмек көрсету туралы сұрау салу салатын және осы мақсат үшін Тарап айқындаған құзыретті әкімшілік органды білдіреді;
(c) «сұрау салынатын орган» осы Хаттамаға сәйкес көмек көрсету туралы сұрау салуды алатын және осы мақсат үшін Тарап айқындаған құзыретті әкімшілік органды білдіреді;
(d) «дербес деректер» анықталған немесе анықталатын жеке тұлғаға байланысты кез келген ақпаратты білдіреді;
(е) «кеден заңнамасын бұзатын операция» кеден заңнамасының кез келген бұзушылығын немесе оны бұзу әрекетін білдіреді.

2-БАП
Қолданылу саласы

1. Тараптар кеден заңнамасын бұзатын оперциялардың алдын алу, оларды тергеп-тексеру және оларға қарсы күресу арқылы өзінің кеден заңнамасының дұрыс қолданылуын қамтамасыз ету үшін осы Хаттамада айқындалған тәртіппен және шарттарға сәйкес өз құзыреті аясында бір-біріне көмек көрсетеді.
2. Осы Хаттамада көзделген, кеден істеріндегі көмек осы Хаттаманы қолдану құзыреті бар, Тараптардың кез келген әкімшілік органына қолданылады. Ол қылмыстық істерде өзара көмек көрсетуді реттейін қағидаларға нұқсан келтірмейді және ақпаратты беруді сот органы рұқсат еткен жағдайлардан басқа, ол осы органның сұрау салуы бойынша өкілеттіктерді жүзеге асыру арқылы алынған ақпарат алмасуды қамтымайды.
3. Баждарды, салықтар мен айыппұлдарды жинауға байланысты мәселелер жөніндегі көмек осы Хаттамада қамтылмайды.

3-БАП
Сұрау салу бойынша көмек

1. Өтініш беруші органның өтініші бойынша сұрау салынатын орган оған, кеден заңнамасын бұзатын операция болып табылатын немесе табылуы мүмкін көрсетілген немесе жоспарланып отырған қызмет туралы ақпаратты қоса алғанда, кеден заңнамасының дұрыс қолданылуына көзін жеткізуге мүмкіндік беретін барлық тиісті ақпаратты ұсынады.
2. Өтініш беруші органның өтініші бойынша сұрау салынатын орган оған:
(а) орындылығына қарай, тауарларға қолданылған кеден рәсімдерін көрсете отырып, Тарап аумағынан тауар экспортының және екінші Тарап аумағына импорттың мән-жайлары (фактілері мен шарттары) туралы;
(б) орындылығына қарай, тауарларға қолданылған кеден рәсімдерін көрсете отырып, Тарап аумағына тауар импортының және екінші Тарап аумағынан экспорттың мән-жайлары (фактілері мен шарттары) туралы ақпарат береді.
3. Өтініш беруші органның өтініші бойынша сұрау салынатын орган өзінің құқықтық немесе нормативтік ережелері шеңберінде:
(a) өздеріне қатысты кеден заңнамасын бұзу операцияларына тартылған немесе тартылды деп есептеуге жеткілікті негіздер бар жеке немесе заңды тұлғаларға;
(b) өздеріне қатысты кеден заңнамасын бұзу операциялары орын алды деп күдіктенуге жеткілікті негіздер бар, тауарларды сақтау орындарына;
(c) өздеріне қатысты кеден заңнамасын бұзу операциялары орын алды деп күдіктенуге жеткілікті негіздер бар тасымалданатын немесе тасымалдануға арналған тауарларға;
(d) өздеріне қатысты кеден заңнамасын бұзу операциялары орын алды деп күдіктенуге жеткілікті негіздер бар тауарларды тасымалдауды жүзеге асыратын көлік құралдарына арнайы қадағалауды қамтамасыз ету үшін қажетті қадамдар жасайды.

4-БАП
Ерікті түрде көмек көрсету

Егер Тараптар кеден заңнамасының дұрыс қолданылуы үшін қажет деп есептесе, өздерінің жеке бастамасы бойынша және өздерінің құқықтық немесе нормативтік ережелеріне сәйкес, атап айтқанда:
(a) кеден заңнамасын бұзатын операция болып табылатын немесе солай түсінілетін және екінші Тарап үшін қызығушылық туғызуы мүмкін қызметке;
(b) кеден заңнамасын бұзатын операцияларды өткізген кезде пайдаланылатын жаңа құралдар мен әдістерге;
(c) кеден заңнамасын бұзатын операциялардың нысанасы болып табылатындығы белгілі болған тауарларға;
(d) кеден заңнамасын бұзатын операцияларға тартылған немесе тартылды деп есептеуге жеткілікті негіздер бар жеке немесе заңды тұлғаларға;
(е) кеден заңнамасын бұзатын операцияларда пайдаланылды, пайдаланылуда немесе пайдаланылуы мүмкін деп есептеуге жеткілікті негіздер бар көлік құралдарына қатысы бар ақпаратты ұсыну арқылы бір-біріне көмек көрсетеді.

5-БАП
Жеткізу және хабардар ету

Өтініш беруші органның өтініші бойынша сұрау салынатын орган соңғысына қолданылатын құқықтық немесе нормативтік ережелерге сәйкес сұрау салынатын органның аумағында орналасқан немесе құрылған адресатқа өтініш беруші органнан шығатын және осы Хаттама қолданылатын кез келген құжаттарды жеткізу үшін немесе кез келген шешімдер туралы хабардар ету үшін барлық қажетті шараларды қолданады.
Құжаттарды жеткізуге немесе шешімдер туралы хабардар етуге сұрау салулар жазбаша нысанда сұрау салынатын органның ресми тілінде немесе осы орган үшін қолайлы тілде жасалады.

6-БАП
Көмек көрсету туралы сұрау салулардың нысаны мен мазмұны

1. Осы Хаттамаға сәйкес сұрау салулар жабаша нысанда жасалады. Оларға сұрау салуды орындау үшін қажетті құжаттар қоса беріледі. Қажет болған кезде, жағдайдың жеделдігіне байланысты ауызша сұрау салулар қабылдануы мүмкін, бірақ олар дереу жазбаша нысанда расталуға тиіс.
2. 1-тармаққа сәйкес сұрау салулар мынадай ақпаратты қамтиды:
(a) өтініш беруші орган;
(b) сұрау салудың мақсаты мен себебі;
(c) сұрау салынатын шара;
(d) құқықтық немесе нормативтік ережелер мен басқа да тиісті құқықтық элементтер;
(е) тексеруге жататын жеке немесе заңды тұлғалар туралы мүмкіндігіне қарай нақты және толық мәліметтер;
(f) тиісті фактілер мен жүргізілген тексеру туралы мәліметтер;
(g) сұрау салуды орындау үшін қажетті өзге де кез келген тиісті ақпарат.
3. Сұрау салулар сұрау салынатын органның ресми тілінде немесе осындай орган үшін қолайлы тілде ұсынылады. Осы талап 1-тармаққа сәйкес сұрау салуға қоса берілетін кез келген құжаттарға қолданылмайды.
4. Егер сұрау салу 1-3-тармақтарда жазылған формальды талаптарға сәйкес келмесе, оның түзетілуі немесе сұратылуы мүмкін, сонымен бірге, қамтамасыз ету шаралары да жазылуы мүмкін.

7-БАП
Сұрау салуларды орындау

1. Көмек көрсету туралы сұрау салуды орындау мақсатында сұрау салынатын орган өз жеке мүдделерінде немесе өз Тарапының басқа органдарының өтініші бойынша іс-қимыл жасағандай, органда бар ақпаратты ұсыну, тиісті тексерулерді жүргізу немесе оларды жүргізуге жағдайларды ұйымдастыру арқылы өз құзыреті мен қолда бар ресурстары шегінде әрекеттер етеді. Егер сұрау салынатын орган дербес іс-қимыл жасай алмаса, бұл оның сұрау салуы жолданған кез келген басқа органға да қолданылады.
2. Көмек көрсету туралы сұрау салулар сұрау салынатын Тараптың құқықтық немесе нормативтік ережелеріне сәйкес орындалады. Егер сұрау салу орындалмайтын болса, сұрау салушы Тарапқа бұл туралы дереу ақпарат беріледі.
3. Тараптың тиісті түрде уәкілеттік берілген қызметкерлері екінші Тараптың келісімімен және соңғысы айқындаған шарттарға сәйкес кеден заңнамасын бұзатын операция болып табылатын немесе табылуы мүмкін әрекетке байланысты және осы Хаттаманың мақсаттары үшін өтініш беруші органға қажетті ақпаратты алу үшін 1-тармаққа сәйкес сұрау салынатын органның немесе басқа да мүдделі органдардың кеңселерінде бола алады.
4. Қатысушы Тараптардың бірінің тиісті түрде уәкілеттік берілген қызметкерлері екінші Тараптың келісімімен және соңғысы айқындаған шарттарға сәйкес соңғысының аумағында жүргізілетін тексерулерге қатыса алады.

8-БАП
Ақпарат берілуге тиіс нысан

1. Сұрау салынатын орган тексеру нәтижелерін тиісті құжаттармен, куәландырылған көшірмелермен немесе басқа да құжаттармен бірге жазбаша нысанда өтініш беруші органға хабарлайды.
2. Аталған ақпарат электрондық нысанда болуы мүмкін.
3. Құжаттардың түпнұсқалары куәландырылған көшірмелер жеткіліксіз болған жағдайларда ғана сұрау салу бойынша беріледі. Бұл түпнұсқалар бірінші мүмкіндік болған кезде қайтарылады.

9-БАП
Көмек көрсету жөніндегі міндеттемеден ерекшеліктер

1. Бір Тарап осы Хаттамаға сәйкес көмек:
(a) Қазақстан Республикасының немесе осы Хаттама бойынша көмек көрсету туралы сұрау салу жіберілген Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттің егемендігіне нұқсан келтіруі мүмкін; немесе
(b) мемлекеттік саясатқа, қауіпсіздікке немесе басқа да өмірлік маңызды мүдделерге, атап айтқанда осы Хаттаманың 10-бабының 2-тармағында көрсетілген жағдайларда нұқсан келтіруі мүмкін; немесе
(с) өнеркәсіптік, коммерциялық немесе қызметтік құпияны бұзады деп есептеген жағдайларда, көмек көрсетуден бас тартылуы мүмкін немесе белгілі бір шарттар немесе талаптар сақталған кезде ұсынылуы мүмкін.
2. Сұрау салынатын орган жүргізіліп жатқан тергеп-тексеруге, қудалауға немесе талқылауға кедергі жасауы мүмкін деген негізбен көмек көрсетуді кейінге қалдыруы мүмкін. Бұл жағдайда сұрау салынатын органға қажет болуы мүмкін мерзімдерді немесе шарттарды сақтай отырып, көмек көрсету мүмкіндігін айқындау мақсатында сұрау салынатын орган өтініш беруші органмен консультациялар өткізеді.
3. Егер өтініш беруші органға сұрау салынған жағдайда өзі көрсете алмайтын көмек қажет болса, ол өзінің сұрау салуында осы фактіге назар аударады. Онда сұрау салынатын орган осындай сұрау салуға қалай жауап беретіндігін шешеді.
4. 1 және 2-тармақтарда аталған жағдайлар туындаған кезде сұрау салынатын органның шешімі және осындай шешімнің себептері өтініш беруші органға кідіріссіз хабарлануға тиіс.

10-БАП
Ақпарат алмасу және құпиялылық

1. Осы Хаттама бойынша қандай да болсын нысанда берілген кез келген ақпарат, әрбір Тарапта қолданылатын қағидаларға қарай құпиялы немесе шектеулі сипатта болады. Осы ақпаратқа қызметтік құпияға байланысты міндеттеме қолданылады және осы ақпаратты алған Тараптың тиісті заңдары, сондай-ақ Еуропалық одақтың институттарына қолданылатын тиісті ережелер негізінде ол осыған ұқсас ақпарат қамтамасыз етілетін қорғаумен қамтамасыз етіледі.
2. Дербес деректермен алмасу, егер оларды ала алатын Тарап оны ұсына алатын Тарапты тиісті есептейтін дәрежеде осындай деректерді қорғауға міндеттенген жағдайда ғана жүзеге асырылуы мүмкін.
3. Осы Хаттамаға сәйкес алынған ақпаратты кеден заңнамасын бұзатын операцияларға қатысты қозғалған сот немесе әкімшілік істерде пайдалану осы Хаттаманың масаттарына арналған деп есептеледі. Осылайша, Тараптар өз хаттамаларында, есептері мен растамаларында, сондай-ақ сотқа берілген талқылаулар мен айыптауларда осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес алынған ақпарат пен анықтама құжаттарын дәлелдеме ретінде қолдана алады. Осындай ақпаратты немесе осындай құжаттарға рұқсатты берген құзыретті орган осындай пайдалану туралы хабардар етіледі.
4. Осы Хаттамаға сәйкес алынған ақпарат осы Хаттамада көрсетілген мақсаттар үшін ғана пайдаланылады. Егер Тараптардың бірі осы ақпаратты басқа мақсаттарда пайдаланғысы келсе, ол ақпарат ұсынған органның алдын ала жазбаша келісімін алады. Кейіннен осындай пайдалану, осы орган айқындаған кез келген шектеулерге жатады.

11-БАП
Сарапшылар мен куәлар

Сұрау салынатын органың лауазымды тұлғасына осы Хаттамада қамтылатын мәселелерге қатысты сот немесе әкімшілік талқылаулар барысында берілген өкілеттіктер шегінде сарапшы немесе куә болуға уәкілеттік берілуі мүмкін және ол талқылау үшін қажет болуы мүмкін заттарды, құжаттарды немесе олардың куәландырылған көшірмелерін ұсына алады. Лауазымды тұлғаға сұрау салуды өтініш беруші орган жасайды және сұрау салуда, атап айтқанда, лауазымды тұлға қандай сот немесе әкімшілік органның алдында, қандай мәселелер бойынша және қандай сипатта (лауазымда немесе біліктілікте) сөз сөйлейтіні көрсетілуге тиіс.

12-БАП
Көмек көрсету бойынша шығыстар

Тараптар, орындылығына қарай, сарашылар мен куәларға арналған шығыстарды, сондай-ақ мемлекеттік қызметшілер болып табылмайтын ауызша және жазбаша аудармашыларға арналған шығыстарды қоспағанда, осы Хаттамаға сәйкес шығыстарды өтеу бойынша бір-біріне қойылатын барлық талаптардан бас тартады.

13-БАП
Орындау

1. Осы Хаттаманы орындау, бір жағынан, Қазақстан Республикасының кеден органдарына және екінші жағынан, Еуропалық Комиссияның құзыретті органдарына және қажеттілігіне қарай Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттердің кеден органдарына жүктеледі. Олар қолданыстағы, атап айтқанда, деректерді қорғау саласындағы қағидаларды ескере отырып, оны қолдану үшін қажетті барлық практикалық шаралар мен уағдаластықтар бойынша шешімдер қабылдайды.
2. Тараптар осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес қабылданған егжей-тегжейлі орындау қағидаларына қатысты бір-бірімен консультациялар жасайды және одан әрі бір-біріне ақпарат береді.

14-БАП
Басқа да келісімдер

1. Еуропалық Одақтың және Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттердің тиісті құзыреттерін назарға ала отырып, осы Хаттаманың ережелері:
(a) Тараптардың кез келген басқа халықаралық келісім немесе конвенция бойынша міндеттемелеріне әсер етпейді;
(b) Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одаққа жекелеген мүше мемлекеттері арасында жасалған немесе жасалуы мүмкін өзара көмек туралы келісімдерді толықтырады деп есептеледі; және
(c) осы Хаттамаға сәйкес алынған және Еуропалық Одақ үшін немесе Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттер үшін қызығушылық туғызуы мүмкін кез келген ақпараттың Еуропалық Комиссияның құзыретті қызметтері мен Еуропалық Одаққа мүше мемлекеттердің кеден органдары арасында берілуін реттейтін Еуропалық Одақтың ережелеріне әсер етпейді.
2. Осы баптың 1-тармағына қарамастан, осы Хаттаманың ережелері Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одаққа жекелеген мүше мемлекеттер арасында жасалған немесе жасалуы мүмкін өзара көмек туралы кез келген екіжақты келісімдердің ережелерінен соңғысының ережелері осы Хаттаманың ережелерімен үйлеспейтін бөлігінде басымдыққа ие.
3. Тараптар осы Хаттаманың қолданылуына байланысты мәселелерге қатысты Тараптар арасында кеден істері бойынша тұрақты диалог шеңберінде мәселелерді шешу үшін бір-бірімен консультациялар өткізеді.

РҚАО-ның ескертпесі!
Бұдан әрі Келісімнің ағылшын тіліндегі мәтіні берілген.

О проекте Закона Республики Казахстан "О ратификации Соглашения о расширенном партнерстве и сотрудничестве между Республикой Казахстан, с одной стороны, и Европейским Союзом и его государствами-членами, с другой стороны"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 3 марта 2016 года № 128

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан «О ратификации Соглашения о расширенном партнерстве и сотрудничестве между Республикой Казахстан, с одной стороны, и Европейским Союзом и его государствами-членами, с другой стороны.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Проект

Закон Республики Казахстан

Ратифицировать Соглашение о расширенном партнерстве и сотрудничестве между Республикой Казахстан, с одной стороны, и Европейским Союзом и его государствами-членами, с другой стороны, совершенное в Астане 21 декабря 2015 года.

Президент
Республики Казахстан Н. НАЗАРБАЕВ

СОГЛАШЕНИЕ
О РАСШИРЕННОМ ПАРТНЕРСТВЕ И СОТРУДНИЧЕСТВЕ
МЕЖДУ РЕСПУБЛИКОЙ КАЗАХСТАН, С ОДНОЙ СТОРОНЫ, И
ЕВРОПЕЙСКИМ СОЮЗОМ И ЕГО ГОСУДАРСТВАМИ-ЧЛЕНАМИ,
С ДРУГОЙ СТОРОНЫ ОГЛАВЛЕНИЕ

НАЗВАНИЕ

ПРЕАМБУЛА

РАЗДЕЛ I ОБЩИЕ ПРИНЦИПЫ И ЦЕЛИ НАСТОЯЩЕГО СОГЛАШЕНИЯ

РАЗДЕЛ II ПОЛИТИЧЕСКИЙ ДИАЛОГ. СОТРУДНИЧЕСТВО В
ОБЛАСТИ ВНЕШНЕЙ ПОЛИТИКИ И БЕЗОПАСНОСТИ

РАЗДЕЛ III ТОРГОВЛЯ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО

ГЛАВА 1 ТОРГОВЛЯ ТОВАРАМИ
ГЛАВА 2 ТАМОЖНЯ
ГЛАВА 3 ТЕХНИЧЕСКИЕ БАРЬЕРЫ В ТОРГОВЛЕ
ГЛАВА 4 САНИТАРНЫЕ И ФИТОСАНИТАРНЫЕ ВОПРОСЫ
ГЛАВА 5 ТОРГОВЛЯ УСЛУГАМИ И УЧРЕЖДЕНИЕ

РАЗДЕЛ 1 ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
РАЗДЕЛ 2 УЧРЕЖДЕНИЕ И ТРАНСГРАНИЧНАЯ ПОСТАВКА УСЛУГ

ПОДРАЗДЕЛ 1 ВСЕ ВИДЫ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ
ПОДРАЗДЕЛ 2 ЭКОНОМИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ, ЗА ИСКЛЮЧЕНИЕМ СФЕРЫ УСЛУГ

РАЗДЕЛ 3 ВРЕМЕННОЕ ПРИСУТСТВИЕ ФИЗИЧЕСКИХ ЛИЦ В ДЕЛОВЫХ ЦЕЛЯХ
РАЗДЕЛ 4 ВНУТРЕННЕЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ
РАЗДЕЛ 5 ПОЛОЖЕНИЯ ПО ОТДЕЛЬНЫМ СЕКТОРАМ
РАЗДЕЛ 6 ИСКЛЮЧЕНИЯ
РАЗДЕЛ 7 ИНВЕСТИЦИИ

ГЛАВА 6 ДВИЖЕНИЕ КАПИТАЛА И ПЛАТЕЖИ
ГЛАВА 7 ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНАЯ СОБСТВЕННОСТЬ

РАЗДЕЛ 1 ПРИНЦИПЫ
РАЗДЕЛ 2 СТАНДАРТЫ ПРАВ ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНОЙ СОБСТВЕННОСТИ
РАЗДЕЛ 3 ЗАЩИТА ПРАВ ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНОЙ СОБСТВЕННОСТИ
РАЗДЕЛ 4 ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ПРОВАЙДЕРОВ УСЛУГ, ДЕЙСТВУЮЩИХ
В КАЧЕСТВЕ ПОСРЕДНИКОВ

ГЛАВА 8 ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ЗАКУПКИ
ГЛАВА 9 СЫРЬЕВЫЕ МАТЕРИАЛЫ И ЭНЕРГЕТИКА
ГЛАВА 10 ТОРГОВЛЯ И УСТОЙЧИВОЕ РАЗВИТИЕ
ГЛАВА 11 КОНКУРЕНЦИЯ
ГЛАВА 12 ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ПРЕДПРИЯТИЯ, ПРЕДПРИЯТИЯ,
КОНТРОЛИРУЕМЫЕ ГОСУДАРСТВОМ, И ПРЕДПРИЯТИЯ, НАДЕЛЕННЫЕ
СПЕЦИАЛЬНЫМИ ИЛИ ЭКСКЛЮЗИВНЫМИ ПРАВАМИ ИЛИ
ПРИВИЛЕГИЯМИ
ГЛАВА 13 ТРАНСПАРЕНТНОСТЬ
ГЛАВА 14 УРЕГУЛИРОВАНИЕ СПОРОВ

РАЗДЕЛ 1 ЦЕЛЬ И СФЕРА ПРИМЕНЕНИЯ
РАЗДЕЛ 2 КОНСУЛЬТАЦИИ И МЕДИАЦИЯ
РАЗДЕЛ 3 ПРОЦЕДУРЫ УРЕГУЛИРОВАНИЯ СПОРОВ

ПОДРАЗДЕЛ 1 АРБИТРАЖНАЯ ПРОЦЕДУРА
ПОДРАЗДЕЛ 2 СОБЛЮДЕНИЕ
ПОДРАЗДЕЛ 3 ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

РАЗДЕЛ 4 ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

РАЗДЕЛ IV СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЭКОНОМИЧЕСКОГО И УСТОЙЧИВОГО
РАЗВИТИЯ

ГЛАВА 1 ЭКОНОМИЧЕСКИЙ ДИАЛОГ
ГЛАВА 2 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ УПРАВЛЕНИЯ ГОСУДАРСТВЕННЫМИ
ФИНАНСАМИ, ВКЛЮЧАЯ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ АУДИТ И ВНУТРЕННИЙ
КОНТРОЛЬ
ГЛАВА 3 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ НАЛОГООБЛОЖЕНИЯ
ГЛАВА 4 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ СТАТИСТИКИ
ГЛАВА 5 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЭНЕРГЕТИКИ
ГЛАВА 6 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ТРАНСПОРТА
ГЛАВА 7 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ОКРУЖАЮЩЕЙ СРЕДЫ
ГЛАВА 8 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ИЗМЕНЕНИЯ КЛИМАТА
ГЛАВА 9 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ПРОМЫШЛЕННОСТИ
ГЛАВА 10 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ МАЛЫХ И СРЕДНИХ ПРЕДПРИЯТИЙ
ГЛАВА 11 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА О КОМПАНИЯХ
ГЛАВА 12 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ БАНКОВСКОГО ДЕЛА, СТРАХОВЫХ И
ДРУГИХ ФИНАНСОВЫХ УСЛУГ
ГЛАВА 13 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ИНФОРМАЦИОННОГО ОБЩЕСТВА
ГЛАВА 14 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ТУРИЗМА
ГЛАВА 15 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА И РАЗВИТИЯ
СЕЛЬСКИХ ТЕРРИТОРИЙ
ГЛАВА 16 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЗАНЯТОСТИ, ТРУДОВЫХ ОТНОШЕНИЙ,
СОЦИАЛЬНОЙ ПОЛИТИКИ И ОБЕСПЕЧЕНИЯ РАВНЫХ ВОЗМОЖНОСТЕЙ
ГЛАВА 17 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ

РАЗДЕЛ V СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ СВОБОДЫ, БЕЗОПАСНОСТИ И
ЮСТИЦИИ
РАЗДЕЛ VI ДРУГИЕ НАПРАВЛЕНИЯ СОТРУДНИЧЕСТВА

ГЛАВА 1 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ОБРАЗОВАНИЯ И ОБУЧЕНИЯ
ГЛАВА 2 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ КУЛЬТУРЫ
ГЛАВА 3 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ИССЛЕДОВАНИЙ И ИННОВАЦИЙ
ГЛАВА 4 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ СРЕДСТВ МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ И
В АУДИОВИЗУАЛЬНОЙ СФЕРЕ
ГЛАВА 5 СОТРУДНИЧЕСТВО ГРАЖДАНСКОГО ОБЩЕСТВА
ГЛАВА 6 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ СПОРТА И ФИЗИЧЕСКОЙ АКТИВНОСТИ
ГЛАВА 7 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ГРАЖДАНСКОЙ ЗАЩИТЫ
ГЛАВА 8 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ КОСМИЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ
ГЛАВА 9 СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЗАЩИТЫ ПРАВ ПОТРЕБИТЕЛЕЙ
ГЛАВА 10 РЕГИОНАЛЬНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО
ГЛАВА 11 СОТРУДНИЧЕСТВО В СФЕРЕ ГОСУДАРСТВЕННОЙ СЛУЖБЫ

РАЗДЕЛ VII ФИНАНСОВОЕ И ТЕХНИЧЕСКОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО
РАЗДЕЛ VIII ИНСТИТУЦИОНАЛЬНЫЕ ОСНОВЫ
РАЗДЕЛ IX ОБЩИЕ И ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

ПРИЛОЖЕНИЕ I ИЗЪЯТИЯ В СООТВЕТСТВИИ СО СТАТЬЕЙ 46
ПРИЛОЖЕНИЕ II ОГРАНИЧЕНИЯ, ПРИМЕНЯЕМЫЕ РЕСПУБЛИКОЙ КАЗАХСТАН В
СООТВЕТСТВИИ С ПУНКТОМ 2 СТАТЬИ 48
ПРИЛОЖЕНИЕ III СФЕРА ПРИМЕНЕНИЯ ГЛАВЫ 8 (ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ЗАКУПКИ)
РАЗДЕЛА III (ТОРГОВЛЯ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО)
ПРИЛОЖЕНИЕ IV СРЕДСТВА МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ ДЛЯ ОПУБЛИКОВАНИЯ
ИНФОРМАЦИИ И ОБЪЯВЛЕНИЙ О ЗАКУПКАХ В СООТВЕТСТВИИ С
ГЛАВОЙ 8 (ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ЗАКУПКИ) РАЗДЕЛА III
(ТОРГОВЛЯ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО)
ПРИЛОЖЕНИЕ V ПРАВИЛА АРБИТРАЖНОЙ ПРОЦЕДУРЫ В СООТВЕТСТВИИ С
ГЛАВОЙ 14 (УРЕГУЛИРОВАНИЕ СПОРОВ) РАЗДЕЛА III
(ТОРГОВЛЯ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО)
ПРИЛОЖЕНИЕ VI КОДЕКС ПОВЕДЕНИЯ ЧЛЕНОВ АРБИТРАЖНЫХ КОМИССИЙ И
МЕДИАТОРОВ В СООТВЕТСТВИИ С ГЛАВОЙ 14 (УРЕГУЛИРОВАНИЕ
СПОРОВ) РАЗДЕЛА III (ТОРГОВЛЯ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО)
ПРИЛОЖЕНИЕ VII МЕХАНИЗМ МЕДИАЦИИ В СООТВЕТСТВИИ С ГЛАВОЙ 14
(УРЕГУЛИРОВАНИЕ СПОРОВ) РАЗДЕЛА III (ТОРГОВЛЯ И
ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО)

ПРОТОКОЛ О ВЗАИМНОЙ АДМИНИСТРАТИВНОЙ ПОМОЩИ В ТАМОЖЕННЫХ ДЕЛАХ

ПРЕАМБУЛА

Республика Казахстан,
с одной стороны,
и
АВСТРИЙСКАЯ РЕСПУБЛИКА,
КОРОЛЕВСТВО БЕЛЬГИЯ,
РЕСПУБЛИКА БОЛГАРИЯ,
ФЕДЕРАТИВНАЯ РЕСПУБЛИКА ГЕРМАНИЯ,
ГРЕЧЕСКАЯ РЕСПУБЛИКА,
КОРОЛЕВСТВО ДАНИЯ,
РЕСПУБЛИКА ИРЛАНДИЯ,
КОРОЛЕВСТВО ИСПАНИЯ,
ИТАЛЬЯНСКАЯ РЕСПУБЛИКА,
РЕСПУБЛИКА КИПР,
ЛАТВИЙСКАЯ РЕСПУБЛИКА,
ЛИТОВСКАЯ РЕСПУБЛИКА,
ВЕЛИКОЕ ГЕРЦОГСТВО ЛЮКСЕМБУРГ,
ВЕНГРИЯ,
РЕСПУБЛИКА МАЛЬТА,
КОРОЛЕВСТВО НИДЕРЛАНДОВ,
РЕСПУБЛИКА ПОЛЬША,
ПОРТУГАЛЬСКАЯ РЕСПУБЛИКА,
РУМЫНИЯ,
СЛОВАЦКАЯ РЕСПУБЛИКА,
РЕСПУБЛИКА СЛОВЕНИЯ,
СОЕДИНЕННОЕ КОРОЛЕВСТВО ВЕЛИКОБРИТАНИИ И СЕВЕРНОЙ ИРЛАНДИИ,
ФИНЛЯНДСКАЯ РЕСПУБЛИКА,
ФРАНЦУЗСКАЯ РЕСПУБЛИКА,
РЕСПУБЛИКА ХОРВАТИЯ,
ЧЕШСКАЯ РЕСПУБЛИКА,
КОРОЛЕВСТВО ШВЕЦИЯ,
ЭСТОНСКАЯ РЕСПУБЛИКА,
договаривающиеся стороны Договора о Европейском Союзе и Договора о функционировании Европейского Союза, далее именуемые «государства-члены», и
ЕВРОПЕЙСКИЙ СОЮЗ,
с другой стороны,
далее совместно именуемые «Стороны»,
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ прочные связи между Сторонами и общие для них ценности, а также их желание и дальше укреплять и расширять связи, установленные в прошлом посредством выполнения Соглашения о партнерстве и сотрудничестве между Республикой Казахстан, с одной стороны, и Европейскими Сообществами и их государствами-членами, с другой стороны, подписанного в Брюсселе 23 января 1995 года, и Стратегии нового партнерства между Европейским Союзом и Центральной Азией, принятой Европейским Советом в июне 2007 года, а также Государственной программы Республики Казахстан «Путь в Европу», принятой в 2008 году;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ обязательство Сторон в полной мере руководствоваться принципами и положениями Устава Организации Объединенных Наций (Устав ООН), Всеобщей декларации прав человека и Организации по безопасности и сотрудничеству в Европе (ОБСЕ), в частности Хельсинкского Заключительного акта, а также другими общепризнанными нормами международного права;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ твердое обязательство Сторон укреплять поощрение, защиту и осуществление основных свобод и прав человека, уважение демократических принципов, верховенство закона и надлежащее управление;
ПРИЗНАВАЯ твердую приверженность Сторон следующим принципам в своем сотрудничестве в области прав человека и демократии: продвижение общих целей, открытый и конструктивный политический диалог, транспарентность и соблюдение международных стандартов в области прав человека;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ обязательство Сторон соблюдать принципы свободной рыночной экономики;
ПРИЗНАВАЯ растущую значимость торговых и инвестиционных отношений между Республикой Казахстан и Европейским Союзом;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ, что настоящее Соглашение будет способствовать дальнейшему укреплению тесных экономических отношений между Сторонами и созданию нового климата и более благоприятных условий для дальнейшего развития торговли и инвестиций между ними, в том числе в области энергетики;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ цель расширения торговли и инвестиций во всех секторах на основе усиленной правовой базы, в частности настоящего Соглашения и Соглашения об учреждении Всемирной торговой организации (Соглашение ВТО);
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ обязательство Сторон содействовать международному миру и безопасности и мирному урегулированию споров, в частности путем эффективного сотрудничества в этих целях в рамках ООН и ОБСЕ;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ готовность Сторон к дальнейшему развитию регулярного политического диалога по двусторонним и международным вопросам, представляющим взаимный интерес;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ приверженность Сторон международным обязательствам по борьбе с распространением оружия массового уничтожения и средств его доставки и сотрудничеству в области нераспространения, ядерной безопасности и физической ядерной безопасности;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ обязательство Сторон бороться с незаконной торговлей и накоплением стрелкового оружия и легких вооружений и памятуя о принятии Генеральной Ассамблеей ООН Договора о торговле оружием (ДТО);
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ важность активного участия Республики Казахстан в реализации Стратегии нового партнерства между Европейским Союзом и Центральной Азией;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ обязательство Сторон бороться с организованной преступностью и торговлей людьми и углубить сотрудничество в области противодействия терроризму;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ обязательство Сторон расширить диалог и сотрудничество по вопросам, связанным с миграцией, на основе комплексного подхода, направленного на сотрудничество по легальной миграции и борьбу с нелегальной миграцией и торговлей людьми, и признавая важность положения о реадмиссии настоящего Соглашения;
ЖЕЛАЯ обеспечить сбалансированные условия в двусторонних торговых отношениях между Республикой Казахстан и Европейским Союзом;
УЧИТЫВАЯ обязательство Сторон по соблюдению прав и обязанностей, вытекающих из членства во Всемирной торговой организации (ВТО), а также по транспарентному недискриминационному осуществлению этих прав и обязанностей;
УЧИТЫВАЯ обязательство Сторон соблюдать принцип устойчивого развития, в том числе путем продвижения выполнения многосторонних международных договоров и регионального сотрудничества;
ЖЕЛАЯ расширять взаимовыгодное сотрудничество во всех областях, представляющих взаимный интерес, и укреплять его рамки, где это целесообразно;
ПРИЗНАВАЯ необходимость укрепления сотрудничества в области энергетики, безопасности энергетических поставок и содействия развитию соответствующей инфраструктуры на основе Меморандума о взаимопонимании по сотрудничеству в области энергетики между Республикой Казахстан и Европейским Союзом, совершенного в Брюсселе 4 декабря 2006 года, и в контексте Договора к Энергетической Хартии;
ПРИЗНАВАЯ, что любое сотрудничество в области мирного использования ядерной энергии регулируется Соглашением о сотрудничестве между Республикой Казахстан и Европейским Сообществом по атомной энергии в области ядерной безопасности, подписанным в Брюсселе 19 июля 1999 года, и не попадает в сферу применения настоящего Соглашения;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ обязательство Сторон повышать уровень защиты здоровья населения и охраны здоровья человека как предпосылки для устойчивого развития и экономического роста;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ обязательство Сторон расширять контакты между людьми, в том числе путем сотрудничества и обмена в области науки и технологий, развития инноваций, образования и культуры;
ПРИНИМАЯ ВО ВНИМАНИЕ, что Стороны способствуют взаимному пониманию и сближению своего законодательства и нормативной правовой базы для дальнейшего укрепления взаимовыгодных связей и устойчивого развития;
ОТМЕЧАЯ, что в случае если Стороны решат в рамках настоящего Соглашения заключить конкретные соглашения в области свободы, безопасности и юстиции, которые могут быть заключены Европейским Союзом в соответствии с разделом V Части Третьей Договора о функционировании Европейского Союза, то положения таких будущих соглашений не будут возлагать обязательств на Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии и/или Республику Ирландия, если только Европейский Союз совместно с Соединенным Королевством Великобритании и Северной Ирландии и/или Республикой Ирландия с учетом своих соответствующих ранее возникших двусторонних отношений не уведомит Республику Казахстан о том, что Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии и/или Республика Ирландия стали связанными/стало связанным такими соглашениями как часть Европейского Союза в соответствии с Протоколом № 21 о позиции Соединенного Королевства Великобритании и Северной Ирландии и Республики Ирландия в отношении пространства свободы, безопасности и юстиции, прилагаемым к Договору о Европейском Союзе и Договору о функционировании Европейского Союза. Аналогичным образом, любые последующие внутренние меры Европейского Союза, которые могут быть приняты в соответствии с вышеуказанным Разделом V для выполнения настоящего Соглашения, не будут возлагать обязательств на Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии и/или Республику Ирландия, если только они не уведомят о своем желании участвовать или принять такие меры в соответствии с Протоколом № 21. Также отмечая, что такие будущие соглашения или такие последующие внутренние меры ЕС будут подпадать под Протокол № 22 о позиции Королевства Дания, прилагаемый к названным договорам;
СОГЛАСИЛИСЬ О НИЖЕСЛЕДУЮЩЕМ:

РАЗДЕЛ I
ОБЩИЕ ПРИНЦИПЫ И ЦЕЛИ НАСТОЯЩЕГО СОГЛАШЕНИЯ Статья 1
Общие принципы

Уважение демократических принципов и прав человека, закрепленных во Всеобщей декларации прав человека, Хельсинкском Заключительном акте ОБСЕ и Парижской хартии для новой Европы и в других соответствующих международных документах по правам человека, и принципа верховенства закона лежит в основе внутренней и международной политики обеих Сторон и является существенным элементом настоящего Соглашения.
Стороны вновь заявляют о своей приверженности принципам свободной рыночной экономики, продвижению устойчивого развития и экономического роста.
Выполнение настоящего Соглашения основывается на принципах диалога, взаимного доверия и уважения, равноправного партнерства, взаимной выгоды и полного уважения принципов и ценностей, закрепленных в Уставе ООН.

Статья 2
Цели настоящего Соглашения

1. Настоящее Соглашение устанавливает расширенное партнерство и сотрудничество между Сторонами в пределах их соответствующих компетенций, основанное на общем интересе и углублении отношений во всех сферах его применения.
2. Это сотрудничество представляет собой процесс между Сторонами, который содействует международному и региональному миру и стабильности, экономическому развитию, и строится на принципах, которые Стороны вновь подтверждают своими международными обязательствами, в частности в рамках ООН и ОБСЕ.

Статья 3
Сотрудничество в региональных и международных организациях

Стороны соглашаются сотрудничать и обмениваться мнениями в рамках региональных и международных форумов и организаций.

РАЗДЕЛ II
ПОЛИТИЧЕСКИЙ ДИАЛОГ. СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ВНЕШНЕЙ ПОЛИТИКИ И БЕЗОПАСНОСТИ Статья 4
Политический диалог

Стороны развивают и укрепляют эффективный политический диалог во всех сферах, представляющих взаимный интерес, в целях содействия международному миру, стабильности и безопасности, в том числе на Евразийском континенте, на основе международного права, эффективного сотрудничества в рамках многосторонних институтов и общих ценностей.
Стороны сотрудничают с целью укрепления роли ООН и ОБСЕ и повышения эффективности соответствующих международных и региональных организаций.
Стороны углубляют сотрудничество и диалог по вопросам международной безопасности и управления кризисами в целях реагирования на текущие глобальные и региональные вызовы и основные угрозы.
Стороны обязуются укреплять сотрудничество по всем вопросам, представляющим общий интерес, в частности таким, как соблюдение международного права, укрепление уважения демократических принципов, верховенство закона, права человека и надлежащее управление. Стороны соглашаются проводить работу по улучшению условий для дальнейшего развития регионального сотрудничества, в частности в рамках Центральной Азии и за ее пределами.

Статья 5
Демократия и верховенство закона

Стороны соглашаются сотрудничать в целях продвижения и эффективной защиты прав человека и обеспечения верховенства закона, в том числе с использованием соответствующих международных инструментов в области прав человека.
Такое сотрудничество осуществляется посредством деятельности, взаимно согласованной Сторонами, в том числе путем укрепления уважения верховенства закона, дальнейшего расширения существующего диалога по правам человека, дальнейшего развития демократических институтов, содействия повышению осведомленности о правах человека и расширения сотрудничества в рамках правозащитных органов ООН и ОБСЕ.

Статья 6
Внешняя политика и безопасность

Стороны активизируют диалог и сотрудничество в области внешней политики и безопасности и рассматривают, в частности, вопросы предотвращения конфликтов и управления кризисами, региональной стабильности, нераспространения, разоружения и контроля над вооружениями, ядерной безопасности и контроля над экспортом оружия и товаров двойного назначения.
Сотрудничество основывается на общих ценностях и взаимных интересах, направленных на повышение эффективности и сближение политики и использование двусторонних, региональных и международных форумов.
Стороны вновь подтверждают свою приверженность принципам уважения территориальной целостности, нерушимости границ, суверенитета и независимости, определенным в Уставе ООН и Хельсинкском Заключительном акте ОБСЕ, а также приверженность продвижению этих принципов в своих двусторонних и многосторонних отношениях.

Статья 7
Космическая безопасность

Стороны способствуют повышению безопасности, надежности и устойчивости всей деятельности, связанной с космическим пространством, и соглашаются совместно работать на двустороннем, региональном и международном уровнях в целях обеспечения использования космического пространства в мирных целях. Обе Стороны отмечают важность предотвращения гонки вооружений в космическом пространстве.

Статья 8
Серьезные преступления, вызывающие обеспокоенность
международного сообщества

Стороны вновь подтверждают, что самые серьезные преступления, вызывающие обеспокоенность всего международного сообщества, не должны оставаться безнаказанными, и что их судебное преследование должно быть обеспечено путем принятия мер на национальном или международном уровне, в том числе посредством Международного уголовного суда.
Уделяя должное внимание сохранению целостности Римского статута, Стороны соглашаются проводить диалог о Римском статуте и cтремятся принимать меры для достижения его универсальноcти в соответствии со своим законодательством, включая оказание содействия в укреплении потенциала.

Статья 9
Предотвращение конфликтов и управление кризисами

Стороны укрепляют сотрудничество по предотвращению конфликтов, урегулированию региональных конфликтов и управлению кризисами в целях создания обстановки мира и стабильности.

Статья 10
Региональная стабильность

Стороны активизируют совместные усилия для содействия стабильности и безопасности в Центральной Азии, а также улучшения условий для дальнейшего регионального сотрудничества на основе принципов, определенных Уставом ООН, Хельсинкским Заключительным актом ОБСЕ и другими соответствующими многосторонними документами, участниками которых являются обе Стороны.

Статья 11
Противодействие распространению оружия массового уничтожения

Стороны считают, что распространение оружия массового уничтожения (ОМУ) и средств его доставки как государственным, так и негосударственным субъектам представляет собой одну из самых серьезных угроз международной стабильности и безопасности.
Стороны сотрудничают и способствуют противодействию распространению ОМУ и средств его доставки путем полного соблюдения и выполнения своих соответствующих международно-договорных обязательств и иных соответствующих международных обязательств в области разоружения и нераспространения. Стороны соглашаются, что настоящее положение является существенным элементом настоящего Соглашения.
Сотрудничество в этой сфере осуществляется, в том числе путем:
(a) дальнейшего развития систем экспортного контроля в отношении товаров и технологий военного и двойного назначения;
(b) установления регулярного политического диалога по вопросам, охватываемым настоящей статьей.

Статья 12
Стрелковое оружие и легкие вооружения

Стороны сотрудничают и обеспечивают координацию, взаимодополняемость и взаимодействие в своих усилиях по борьбе с незаконной торговлей стрелковым оружием и легкими вооружениями, включая боеприпасы, на всех соответствующих уровнях и соглашаются продолжать регулярный политический диалог, в том числе на многосторонней основе.
Это сотрудничество осуществляется Сторонами в полном соответствии с действующими международными договорами и резолюциями Совета Безопасности ООН, а также со своими обязательствами в рамках других применяемых в этой области международных документов, участниками которых являются Стороны. В этой связи обе Стороны убеждены в ценности ДТО.

Статья 13
Противодействие терроризму

Стороны соглашаются совместно работать на двустороннем, региональном и международном уровнях для предупреждения и противодействия терроризму в полном соответствии с принципом верховенства закона, международным правом, международными стандартами в области прав человека, гуманитарным правом и соответствующими решениями ООН, включая Глобальную контртеррористическую стратегию ООН.
Сотрудничество между Сторонами направлено на:
(а) выполнение, по мере необходимости, резолюций ООН, Глобальной контртеррористической стратегии ООН и своих обязательств по другим международным конвенциям и инструментам в сфере противодействия терроризму;
(b) обмен информацией о планирующихся и совершенных террористических актах, формах и методах их осуществления и террористических группировках, которые планируют, совершают или совершили преступление на территории другой Стороны, в соответствии с международным правом и национальным законодательством;
(c) обмен опытом по предупреждению всех форм терроризма, в том числе публичного подстрекательства с использованием интернета к совершению террористического преступления, а также опытом по средствам и методам противодействия терроризму, опытом в технической области, и обучение, предлагаемое или финансируемое институтами, органами и агентствами Европейского Союза;
(d) активизацию общих усилий по борьбе с финансированием терроризма и обмен мнениями о процессах радикализации и вербовки; и
(e) обмен передовым опытом в области защиты прав человека в борьбе с терроризмом.

РАЗДЕЛ III
ТОРГОВЛЯ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО ГЛАВА 1
ТОРГОВЛЯ ТОВАРАМИ Статья 14
Режим наибольшего благоприятствования

1. Каждая Сторона предоставляет режим наибольшего благоприятствования (РНБ) товарам другой Стороны в соответствии со статьей I Генерального соглашения по тарифам и торговле 1994 года (ГАТТ 1994), включая Пояснительные примечания к нему, которые включены в настоящее Соглашение и являются его частью mutatis mutandis.
2. Пункт 1 не применяется в отношении преференциального режима, предоставляемого любой Стороной товарам другой страны в соответствии с ГАТТ 1994.

Статья 15
Национальный режим

Каждая Сторона предоставляет национальный режим товарам другой Стороны в соответствии со статьей III ГАТТ 1994, включая Пояснительные примечания к нему, которые включены в настоящее Соглашение и являются его частью mutatis mutandis.

Статья 16
Импортные и экспортные таможенные пошлины

Каждая Сторона применяет импортные и экспортные таможенные пошлины в соответствии со своими тарифными обязательствами в рамках ВТО.

Статья 17
Ограничения на импорт и экспорт

Ни одна из Сторон не может устанавливать или сохранять любой запрет или ограничение на импорт любого товара другой Стороны или на экспорт или продажу на экспорт любого товара, предназначенного для территории другой Стороны, кроме таможенных пошлин, налогов или других сборов, введенных в форме квот, лицензий на импорт или экспорт или других мер, в соответствии со статьей XI ГАТТ 1994, включая Пояснительные примечания к нему, которые включены в настоящее Соглашение и являются его частью mutatis mutandis.

Статья 18
Временный ввоз товаров

Каждая Сторона предоставляет другой Стороне освобождение от уплаты налогов и таможенных пошлин в отношении временно ввозимых товаров в случаях и в соответствии с процедурами, предусмотренными любой обязательной для нее международной конвенцией по временному ввозу товаров. Это освобождение применяется согласно законодательству Стороны, предоставляющей освобождение.

Статья 19
Транзит

Стороны соглашаются, что принцип свободы транзита является существенным условием достижения целей настоящего Соглашения. В этой связи каждая Сторона обеспечивает свободный транзит через свою территорию товаров, отправленных с таможенной территории или предназначенных для таможенной территории другой Стороны, в соответствии со статьей V ГАТТ 1994, включая Пояснительные примечания к нему, которые включены в настоящее Соглашение и являются его частью mutatis mutandis.

Статья 20
Защитные меры

Ничто в настоящем Соглашении не наносит ущерба или не влияет на права и обязательства любой Стороны по статье XIX ГАТТ 1994 и Соглашению ВТО по защитным мерам.

Статья 21
Специальные сельскохозяйственные защитные меры

Ничто в настоящем Соглашении не наносит ущерба или не влияет на права и обязательства любой Стороны по статье 5 (Специальные сельскохозяйственные защитные меры) Соглашения ВТО по сельскому хозяйству.

Статья 22
Антидемпинговые и компенсационные меры

1. Ничто в настоящем Соглашении не наносит ущерба или не влияет на права и обязательства любой Стороны по статье VI ГАТТ 1994, Соглашению ВТО по применению статьи VI ГАТТ 1994 и Соглашению ВТО по субсидиям и компенсационным мерам (Соглашение по СКМ).
2. Перед тем как принять окончательное решение, Стороны обеспечивают раскрытие всех существенных рассматриваемых фактов, которые являются основанием для принятия решения о применении мер, без ущерба для пункта 5 статьи 6 Соглашения ВТО по применению статьи VI ГАТТ 1994 и пункта 4 статьи 12 Соглашения по СКМ. При раскрытии информации заинтересованным сторонам предоставляется достаточно времени для представления их комментариев.
3. При условии, что это не приводит к излишней задержке проведения расследования, каждой заинтересованной стороне предоставляется возможность быть заслушанной, чтобы выразить свое мнение в ходе антидемпинговых или компенсационных расследований.
4. Положения по урегулированию споров настоящего Соглашения не применяются к положениям настоящей статьи.

Статья 23
Ценообразование

Каждая Сторона обеспечивает, чтобы предприятия или организации, которым она предоставляет специальные или эксклюзивные права или которые она контролирует, и которые продают товары на внутреннем рынке, а также экспортируют такую же продукцию, вели раздельный учет, с тем чтобы было четко установлено следующее:
(а) расходы и доходы, связанные с деятельностью на внутреннем и международном рынке; и
(b) подробная информация о методах определения или распределения расходов и доходов от деятельности на внутреннем и международном рынке.
Этот раздельный учет основывается на принципах бухгалтерского учета причинно-следственных связей, объективности, прозрачности и последовательности в соответствии с международно признанными стандартами бухгалтерского учета и на данных аудита.

Статья 24
Исключения

1. Стороны подтверждают, что их существующие права и обязательства по статье XX ГАТТ 1994 и Пояснительным примечаниями к нему применяются mutatis mutandis к торговле товарами, охватываемой настоящим Соглашением. С этой целью статья XX ГАТТ 1994 и Пояснительные примечания к нему включены в настоящее Соглашение и являются его частью mutatis mutandis.
2. Стороны понимают, что перед принятием каких-либо мер, предусмотренных подпунктами (i) и (j) статьи XX ГАТТ 1994, Сторона, которая намерена принять меры, предоставляет другой Стороне всю соответствующую информацию с целью нахождения решения, приемлемого для Сторон. Стороны могут договориться о любых мерах, необходимых для преодоления затруднений. Если Стороны не достигли соглашения в течение 30 дней после предоставления такой информации, Сторона может применить меры в отношении рассматриваемого товара в соответствии с настоящей статьей. Если исключительные и критические обстоятельства, требующие немедленного действия, делают предварительное предоставление информации или изучение невозможным, Сторона, которая намерена принять меры, может безотлагательно применить меры предосторожности, необходимые для разрешения ситуации, и немедленно информирует об этом другую Сторону.
3. Республика Казахстан может сохранять определенные меры, не соответствующие статье 14, статье 15 и статье 17 настоящего Соглашения, которые определены в Протоколе о присоединении Республики Казахстан к ВТО, до истечения переходных периодов, предусмотренных для этих мер в данном Протоколе.

ГЛАВА 2
ТАМОЖНЯ Статья 25
Таможенное сотрудничество

1. Стороны укрепляют сотрудничество в области таможенного дела в целях обеспечения прозрачной торговой среды, содействия торговле, повышения безопасности цепи поставок, повышения безопасности потребителей, препятствования потокам товаров, нарушающих права интеллектуальной собственности, и борьбы с контрабандой и мошенничеством.
2. Для реализации этих задач и в пределах имеющихся ресурсов Стороны сотрудничают, среди прочего, в целях:
(а) улучшения таможенного законодательства, гармонизации и упрощения таможенных процедур в соответствии с международными конвенциями и стандартами, применяемыми в области таможенного дела и содействия торговле, в том числе разработанными Европейским Союзом (включая Практические рекомендации по вопросам таможенной практики «Customs Blueprints»), Всемирной торговой организацией и Всемирной таможенной организацией (в частности пересмотренной Киотской конвенцией);
(b) установления современных таможенных систем, включая современные технологии таможенной очистки, положения об уполномоченных экономических операторах, автоматизированные анализ и контроль, основанные на оценке риска, упрощенные процедуры для выпуска товаров, посттаможенный контроль, прозрачную таможенную оценку и положения о партнерстве между таможней и бизнесом;
(c) поощрения самых высоких стандартов профессиональной этики в области таможенного дела, в частности на границе, путем применения мер, отражающих принципы, установленные в Декларации Аруша Всемирной таможенной организации;
(d) обмена передовым опытом, предоставления обучения и технической помощи для планирования и укрепления потенциала и обеспечения самых высоких стандартов профессиональной этики;
(e) обмена, при необходимости, соответствующей информацией и данными при соблюдении правил Сторон о конфиденциальности секретных данных и защите персональных данных;
(f) участия в скоординированных таможенных действиях между таможенными органами Сторон;
(g) установления, в соответствующих случаях и при необходимости, взаимного признания программ уполномоченных экономических операторов и таможенного контроля, включая эквивалентные меры по содействию торговле;
(h) развития в соответствующих случаях и при необходимости возможностей для взаимосвязанности соответствующих таможенных транзитных систем.
3. Совет сотрудничества учреждает Подкомитет по таможенному сотрудничеству.
4. По вопросам, охватываемым настоящей главой, проводится регулярный диалог. Комитет сотрудничества может установить правила проведения такого диалога.

Статья 26
Взаимная административная помощь

Без ущерба для других форм сотрудничества, предусмотренных в настоящем Соглашении, в частности в статье 25, Стороны оказывают друг другу взаимную административную помощь в таможенных делах в соответствии с Протоколом о взаимной административной помощи в таможенных делах к настоящему Соглашению.

Статья 27
Таможенная оценка

Таможенная оценка товаров в торговле между Сторонами регулируется Соглашением по применению статьи VII ГАТТ 1994. Его положения включены в настоящее Соглашение и являются его частью mutatis mutandis.

ГЛАВА 3
ТЕХНИЧЕСКИЕ БАРЬЕРЫ В ТОРГОВЛЕ Статья 28
Соглашение ВТО по техническим барьерам в торговле

Стороны подтверждают, что в своих отношениях они будут соблюдать права и обязательства Соглашения ВТО по техническим барьерам в торговле (Соглашение по ТБТ), которое включено в настоящее Соглашение и является его частью mutatis mutandis.

Статья 29
Техническое регулирование, стандартизация, метрология,
аккредитация, надзор за рынком и оценка соответствия

1. Стороны соглашаются:
(a) сократить существующие между ними различия в области технического регулирования, стандартизации, законодательной метрологии, аккредитации, надзора за рынком и оценки соответствия, в том числе путем поощрения использования принятых международных инструментов в этих областях;
(b) продвигать использование аккредитации в соответствии с международными правилами в поддержку органов по оценке соответствия и их деятельности; и
(c) содействовать участию и, где возможно, членству Республики Казахстан и его соответствующих органов в европейских организациях, деятельность которых связана со стандартизацией, метрологией, оценкой соответствия и соответствующими функциями.
2. Стороны стремятся установить и поддерживать процесс, на основе которого будет достигнуто постепенное сближение их технических регламентов, стандартов и процедур оценки соответствия.
3. Для сфер, в которых достигнуто сближение, Стороны могут рассмотреть вопрос проведения переговоров по соглашениям об оценке соответствия и признании промышленной продукции.

Статья 30
Транспарентность

1. Без ущерба для положений главы 13 (Транспарентность) настоящего Раздела каждая Сторона обеспечивает, чтобы ее процедуры по разработке технических регламентов и процедур оценки соответствия предусматривали публичное обсуждение с заинтересованными сторонами на соответствующей ранней стадии, когда комментарии, полученные по итогам публичного обсуждения, еще могут быть внесены и приняты во внимание, за исключением случаев, когда это невозможно из-за чрезвычайной ситуации или угрозы чрезвычайной ситуации для безопасности, здоровья, охраны окружающей среды или национальной безопасности.
2. В соответствии с пунктом 9 статьи 2 Соглашения по ТБТ каждая Сторона предоставляет период для комментариев на соответствующей ранней стадии после уведомления о предлагаемых технических регламентах или процедурах оценки соответствия. В случае если процесс обсуждения предлагаемых проектов технических регламентов или процедур оценки соответствия является открытым для общественности, каждая Сторона разрешает другой Стороне или физическим или юридическим лицам, расположенным на территории другой Стороны, участвовать в нем на условиях не менее благоприятных, чем те, которые предоставляются физическим или юридическим лицам, расположенным на территории данной Стороны.
3. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы ее принятые технические регламенты и процедуры оценки соответствия были общедоступными.

ГЛАВА 4
САНИТАРНЫЕ И ФИТОСАНИТАРНЫЕ ВОПРОСЫ Статья 31
Цель

Целью настоящей главы является установление принципов, применяемых к санитарным и фитосанитарным (СФС) мерам и вопросам защиты животных в торговле между Сторонами. Эти принципы применяются Сторонами таким образом, чтобы содействовать торговле, сохраняя при этом уровень защиты жизни или здоровья человека, животных или растений каждой Стороны.

Статья 32
Принципы

1. Стороны обеспечивают, чтобы СФС меры разрабатывались и применялись на основе принципов пропорциональности, прозрачности, недискриминации и научной обоснованности.
2. Сторона обеспечивает, чтобы ее СФС меры не служили средством произвольной или неоправданной дискриминации между ее территорией и территорией другой Стороны при условии, что преобладают идентичные или схожие условия. СФС меры не применяются таким способом, который представлял бы собой скрытое ограничение торговли.
3. Стороны обеспечивают, чтобы СФС меры, процедуры или контроль осуществлялись и запросы информации удовлетворялись соответствующими органами каждой Стороны без неоправданной задержки, а также не менее благоприятным образом в отношении импортной продукции, чем в отношении аналогичной отечественной продукции.

Статья 33
Требования к импорту

1. Требования к импорту импортирующей Стороны применяются ко всей территории экспортирующей Стороны c учетом статьи 35 настоящей главы. Требования к импорту, установленные в сертификатах, основываются на принципах Комиссии Кодекс Алиментариус (Кодекс), Всемирной организации здравоохранения животных (МЭБ) и Международной конвенции по карантину и защите растений (МККЗР), если требования к импорту не подкреплены научно обоснованной оценкой риска, проводимой в соответствии с применяемыми международными правилами, предусмотренными Соглашением ВТО по применению санитарных и фитосанитарных мер (Соглашение по СФС).
2. Требования, установленные в разрешениях на импорт, не содержат более строгих санитарных и ветеринарных условий, чем условия, изложенные в сертификатах, указанных в пункте 1 настоящей статьи.

Статья 34
Эквивалентность

По запросу экспортирующей Стороны и при условии удовлетворительной оценки импортирующей Стороны, Сторонами признается эквивалентность, следуя соответствующим международным процедурам, в отношении отдельной меры и/или групп мер и/или систем, применяемых в целом или к сектору или части сектора.

Статья 35
Меры, связанные со здоровьем животных и растений

1. Стороны признают концепцию зон, свободных от вредителей или заболеваний, и зон с незначительной распространенностью вредителей или заболеваний в соответствии с Соглашением по СФС и соответствующими стандартами, руководствами или рекомендациями Кодекса, МЭБ и МККЗР.
2. При определении зон, свободных от вредителей или заболеваний, и зон с незначительной распространенностью вредителей или заболеваний Стороны учитывают такие факторы, как географическое положение, экосистемы, эпидемиологический надзор и эффективность санитарного или фитосанитарного контроля в таких зонах.

Статья 36
Упрощение процедур торговли

1. Стороны разрабатывают и применяют инструменты упрощения процедур торговли на основе признания импортирующей Стороной систем инспектирования и сертификации экспортирующей Стороны.
2. Такие инструменты упрощения процедур торговли нацелены на то, чтобы избежать инспектирования импортирующей Стороной каждой партии товаров или каждого экспортирующего предприятия на территории экспортирующей Стороны в соответствии с действующим законодательством. Они могут включать в себя одобрение экспортирующего предприятия и создание списков экспортирующих предприятий, находящихся на территории экспортирующей Стороны, на основании гарантий, данных экспортирующей Стороной.

Статья 37
Инспекции и аудиты

Инспекции и аудиты, проводимые импортирующей Стороной на территории экспортирующей Стороны для оценки систем инспектирования и сертификации последней, осуществляются согласно соответствующим международным стандартам, руководствам и рекомендациям. Расходы на инспекции и аудиты несет Сторона, проводящая аудиты и инспекции.

Статья 38
Обмен информацией и сотрудничество

1. Стороны обсуждают и обмениваются информацией о существующих СФС мерах и мерах по защите животных и об их разработке и применении. При таких обсуждениях и обмене информацией принимаются во внимание, в соответствующих случаях, Соглашение по СФС и стандарты, руководства или рекомендации Кодекса, МЭБ и МККЗР.
2. Стороны соглашаются сотрудничать по защите животных и растений путем обмена информацией, экспертными знаниями и опытом с целью наращивания потенциала в этой области. Такое сотрудничество конкретно направлено на удовлетворение потребностей Стороны и осуществляется в целях оказания содействия каждой Стороне в соблюдении правовой базы другой Стороны.
3. Стороны устанавливают регулярный диалог по СФС вопросам по запросу любой Стороны для рассмотрения вопросов, связанных с СФС, и других срочных вопросов, охватываемых настоящей главой. Комитет сотрудничества может принимать правила проведения таких диалогов.
4. Стороны назначают и регулярно уточняют контактные пункты для обмена информацией по вопросам, охватываемым настоящей главой.

ГЛАВА 5
ТОРГОВЛЯ УСЛУГАМИ И УЧРЕЖДЕНИЕ РАЗДЕЛ 1
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 39
Цель, сфера применения и охват

1. Стороны, вновь подтверждая свои соответствующие обязательства по Соглашению ВТО, настоящим устанавливают необходимые договоренности в целях улучшения взаимных условий для торговли услугами и учреждения.
2. Ничто в настоящей главе не истолковывается как налагающее какое-либо обязательство в отношении государственных закупок, являющихся предметом положений главы 8 (Государственные закупки) настоящего Раздела.
3. Положения настоящей главы не применяются к субсидиям, предоставляемым Сторонами.
4. В соответствии с положениями настоящего Соглашения каждая Сторона сохраняет за собой право регулировать и вводить новое регулирование для достижения законных целей.
5. Настоящая глава не применяется к мерам, затрагивающим физических лиц, стремящихся получить доступ на рынок занятости Республики Казахстан или Европейского Союза, и также не применяется к мерам, касающимся гражданства, постоянного места жительства или занятости на постоянной основе.
6. Ничто в настоящей главе не препятствует Сторонам применять меры для регулирования въезда физических лиц на свою территорию или их временного пребывания на ней, в том числе меры, необходимые для защиты целостности своих границ и обеспечения упорядоченного передвижения физических лиц через свои границы при условии, что такие меры не применяются таким образом, чтобы аннулировать или сократить выгоды, получаемые любой Стороной в соответствии с положениями настоящей главы1.
7. Настоящая глава не применяется к установленным или сохраняемым Сторонами мерам, затрагивающим торговлю услугами и учреждение в аудиовизуальном секторе.

___________________
¹ Сам факт требования получения виз физическими лицами определенных стран и отсутствие такого требования в отношении физических лиц других стран не рассматривается как аннулирующий или сокращающий выгоды по настоящему Соглашению.

Статья 40
Определения

Для целей настоящей главы:
(a) «мера» означает любую меру Стороны в форме закона, постановления, правила, процедуры, решения, административного действия или в любой другой форме;
(b) «меры, установленные или поддерживаемые Стороной» означает меры, принятые:
(i) центральными, региональными или местными правительствами или властями Стороны; и
(ii) неправительственными организациями Стороны при осуществлении полномочий, делегированных центральными, региональными или местными правительствами или властями Стороны;
(c) «физическое лицо Республики Казахстан» или «физическое лицо Европейского Союза» означает гражданина Республики Казахстан или одного из государств-членов Европейского Союза, согласно их законодательству;
(d) «юридическое лицо» означает любое учреждение, имеющее правовой статус, должным образом учрежденное или иным образом организованное в соответствии с действующим законодательством, для целей получения прибыли или для иной цели, и находящееся в частной или государственной собственности, включая любую корпорацию, трест, товарищество, совместное предприятие, единоличную собственность или ассоциацию;
(e) «юридическое лицо Стороны» означает юридическое лицо Республики Казахстан или Европейского Союза, созданное в соответствии с законодательством Республики Казахстан или государства-члена Европейского Союза, соответственно, и имеющее свой юридический адрес, центральную администрацию или основное место хозяйственной деятельности на территории Республики Казахстан или на территории, к которой применяется Договор о функционировании Европейского Союза, соответственно;
В случае, если юридическое лицо, созданное в соответствии с законодательством Республики Казахстан или государства-члена Европейского Союза, имеет только свой юридический адрес или центральную администрацию на территории Республики Казахстан или на территории, к которой применяется Договор о функционировании Европейского Союза, соответственно, то оно не рассматривается в качестве юридического лица Республики Казахстан или Европейского Союза, соответственно, если только оно не осуществляет существенные деловые операции на территории Республики Казахстан или на территории, к которой применяется Договор о функционировании Европейского Союза, соответственно;
(f) Несмотря на пункт (е), в отношении международного морского транспорта, включая операции по интермодальным транспортным перевозкам с использованием морского участка, судоходные компании, созданные за пределами Республики Казахстан или Европейского Союза и контролируемые гражданами Республики Казахстан или государства-члена Европейского Союза, соответственно, также пользуются положениями настоящей главы, если их суда согласно соответствующему законодательству зарегистрированы в Республике Казахстан или в государстве-члене Европейского Союза и плавают под флагом Республики Казахстан или государства-члена Европейского Союза;
(g) «соглашение об экономической интеграции" означает соглашение, которое существенно либерализует торговлю услугами, включая учреждение, в соответствии с Генеральным соглашением по торговле услугами ВТО (ГАТС), в частности статьями V и V-бис ГАТС, и/или содержит положения, которые существенно либерализуют учреждение в других видах экономической деятельности, отвечающие mutatis mutandis критериям статьи V и V-бис ГАТС в отношении таких видов деятельности;
(h) «экономическая деятельность» включает в себя деятельность экономического характера, за исключением экономической деятельности, осуществляемой при выполнении функций государственной власти;
(i) «экономическая деятельность, осуществляемая при выполнении функций государственной власти» означает деятельность, осуществляемую на некоммерческой основе и не на условиях конкуренции с одним или несколькими экономическими операторами;
(j) «деятельность» означает осуществление и поддержание экономической деятельности;
(k) «дочерняя компания» юридического лица означает юридическое лицо, которое находится под эффективным контролем другого юридического лица той же Стороны¹;
l) «филиал» юридического лица означает подразделение, не имеющее статуса юридического лица, которое обладает признаком постоянства, как ответвление материнской компании, имеет управление и материально оснащено для осуществления деловых отношений с третьими сторонами, так что такие третьи стороны, зная что в случае необходимости будет установлена юридическая связь с материнской компанией, головной офис которой находится за границей, не должны иметь дело непосредственно с этой материнской компанией, а могут вести дела в этом подразделении, являющемся ответвлением материнской компании;
m) «учреждение» означает любой вид предпринимательства или коммерческого присутствия, включая:
(i) создание, приобретение или поддержание юридического лица²; или

___________________
¹ Юридическое лицо находится под контролем другого юридического лица, если последнее имеет полномочия назначать большинство его директоров или иным образом законно направлять его деятельность.
² Термины «создание» и «приобретение» юридического лица понимаются как включающее в себя участие в капитале юридического лица с целью установления и поддержания долгосрочных экономических отношений.

(ii) создание или поддержание филиала или представительства¹ на территории Стороны с целью осуществления экономической деятельности.
(n) «инвестор» Стороны означает физическое или юридическое лицо, которое стремится осуществлять или осуществляет экономическую деятельность путем создания учреждения;
(o) «услуги» включают любую услугу² в любом секторе, за исключением услуг, поставляемых при выполнении функций государственной власти;
(p) «услуга, поставляемая при выполнении функций государственной власти» означает любую услугу, которая поставляется на некоммерческой основе и не на условиях конкуренции с одним или несколькими поставщиками услуг;
(q) «поставщик услуг» означает любое физическое или юридическое лицо, которое поставляет услугу;
(r) «поставка услуги» включает производство, распределение, маркетинг, продажу и доставку услуги.

___________________
¹ Представительствам юридического лица другой Стороны не разрешается осуществлять экономическую деятельность на коммерческой основе на территории Республики Казахстан. Европейский Союз оставляет за собой право предпринять ответные действия в этом отношении.
² Для большей ясности, для целей настоящей главы услугами считаются услуги, указанные в документе ВТО MTN.GNS/W/120 в его последней версии.

РАЗДЕЛ 2
УЧРЕЖДЕНИЕ И ТРАНСГРАНИЧНАЯ ПОСТАВКА УСЛУГ ПОДРАЗДЕЛ 1
ВСЕ ВИДЫ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ Статья 41
Сфера применения и охват

1. Настоящий подраздел применяется к мерам Сторон, затрагивающим учреждение во всех видах экономической деятельности и трансграничную поставку услуг.
2. Стороны подтверждают свои соответствующие права и обязательства, вытекающие из их обязательств по ГАТС.
Для большей определенности, в отношении услуг соответствующие Перечни специфических обязательств Сторон по ГАТС¹, включая оговорки и перечни изъятий из режима наибольшего благоприятствования, включены в настоящее Соглашение и являются его частью и подлежат применению.

___________________
¹ Для Республики Казахстан ссылка включает в себя Раздел по услугам Протокола о присоединении Республики Казахстан к ВТО.

Статья 42
Постепенное улучшение условий для учреждения

1. Комитет сотрудничества, заседающий в торговом составе, дает Сторонам рекомендации по дальнейшей либерализации учреждения в контексте настоящего Соглашения.
2. Стороны стремятся избегать принятия любой меры, создающей более ограничительные условия для учреждения по сравнению с ситуацией, которая существует на день, предшествующий дате подписания настоящего Соглашения.

Статья 43
Постепенное улучшение условий для трансграничной поставки услуг

1. Стороны полностью признают важность либерализации трансграничной поставки услуг между Сторонами.
2. Комитет сотрудничества, заседающий в торговом составе, дает Сторонам рекомендации по дальнейшей либерализации трансграничной поставки услуг в контексте настоящего Соглашения.

ПОДРАЗДЕЛ 2
ЭКОНОМИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ, ЗА ИСКЛЮЧЕНИЕМ СФЕРЫ УСЛУГ Статья 44
Сфера применения и охват

Настоящий подраздел применяется к мерам Сторон, затрагивающим учреждение во всех видах экономической деятельности, за исключением сферы услуг.

Статья 45
Режим наибольшего благоприятствования

1. Каждая Сторона предоставляет юридическим лицам другой Стороны режим не менее благоприятный, чем тот, который она предоставляет юридическим лицам любой третьей страны, в отношении их учреждения.
2. Каждая Сторона предоставляет юридическим лицам другой Стороны режим не менее благоприятный, чем тот, который она предоставляет юридическим лицам любой третьей страны, в отношении деятельности юридических лиц другой Стороны, учрежденных на территории первой Стороны.
3. Любое преимущество, льгота, привилегия или иммунитет в отношении требований местного содержания, предоставляемые Республикой Казахстан юридическим лицам члена ВТО, учрежденным в Республике Казахстан в форме юридического лица, предоставляются немедленно и безусловно юридическим лицам Европейского Союза, учрежденным в Республике Казахстан в форме юридического лица.
4. Режим, предоставляемый в соответствии с пунктами 1 и 2, не применяется к режиму, предоставляемому Стороной в соответствии с соглашениями об экономической интеграции, соглашениями о свободной торговле, соглашениями об избежании двойного налогообложения и соглашениями, главным образом регулирующими вопросы налогообложения, а также не истолковывается как распространяющийся на защиту инвестиций, кроме режима, вытекающего из статьи 46, включая процедуры урегулирования споров между инвестором и государством.
5. Несмотря на пункт 4, в отношении стратегических ресурсов и объектов Республика Казахстан в любом случае не предоставляет дочерним компаниям юридических лиц Европейского Союза, учрежденным в Республике Казахстан в форме юридического лица, режим менее благоприятный, чем тот, который предоставляется после даты начала применения настоящего Раздела дочерним компаниям юридических лиц любой третьей страны, учрежденным в Республике Казахстан в форме юридического лица.

Статья 46
Национальный режим

С учетом изъятий Сторон, предусмотренных в приложении I,
(a) каждая Сторона предоставляет дочерним компаниям юридических лиц другой Стороны, учрежденным на территории первой Стороны, режим не менее благоприятный, чем тот, который предоставляется собственным юридическим лицам этой Стороны, в отношении их деятельности;
(b) Республика Казахстан предоставляет юридическим лицам и филиалам Европейского Союза режим не менее благоприятный, чем тот, который предоставляется юридическим лицам и филиалам Республики Казахстан, соответственно, в отношении их учреждения и экономической деятельности, за исключением сферы услуг. Национальный режим, предоставляемый Республикой Казахстан, не наносит ущерба условиям Протокола о присоединении Республики Казахстан к ВТО.

РАЗДЕЛ 3
ВРЕМЕННОЕ ПРИСУТСТВИЕ ФИЗИЧЕСКИХ ЛИЦ
В ДЕЛОВЫХ ЦЕЛЯХ Статья 47
Охват и определения

1. Настоящий раздел применяется к мерам Сторон, касающимся въезда и временного пребывания на их территориях деловых посетителей для целей учреждения, внутрикорпоративных переводов и поставщиков услуг по контракту, в соответствии с пунктами 5 и 6 статьи 39.
2. Для целей настоящего раздела:
(а) «деловые посетители для целей учреждения» означает физические лица, работающие на руководящей должности в юридическом лице Стороны, которые отвечают за создание учреждения на территории другой Стороны. Они не предлагают или не предоставляют услуги, или не участвуют в любых других видах экономической деятельности, кроме тех, которые требуются для целей учреждения. Они не получают вознаграждения из источника, расположенного в принимающей Стороне;
(b) «внутрикорпоративные переводы» означает физические лица, нанятые юридическим лицом Стороны или являющиеся в нем партнерами¹ в течение как минимум одного года, и которые временно переведены в учреждение, которое может быть дочерней компанией, филиалом или головной компанией юридического лица Стороны на территории другой Стороны.

___________________
¹ Для большей ясности, партнеры являются частью одного и того же юридического лица.

Данное физическое лицо должно принадлежать к одной из категорий, определенных в соответствующих Перечнях обязательств Сторон по ГАТС, которые для целей настоящего раздела применяются ко всем видам экономической деятельности;
(c) «поставщик услуг по контракту» означает физическое лицо, нанятое юридическим лицом Стороны, которое само по себе не является агентством по трудоустройству и предоставлению услуг по найму персонала и не осуществляет свою деятельность через такие агентства, и которое не имеет учреждения на территории другой Стороны, и которое заключило добросовестный контракт¹ на поставку услуг с конечным потребителем в последней Стороне, требующий присутствия его сотрудников на временной основе в этой последней Стороне в целях выполнения контракта на поставку услуг;

___________________
¹ Контракт на поставку услуг соответствует законам, подзаконным актам и юридическим требованиям Стороны, в которой выполняется данный контракт.

(d) «квалификации» означает дипломы, сертификаты и другие свидетельства официальной квалификации, выданные органом, назначенным в соответствии с законодательными, нормативными или административными положениями, свидетельствующие об успешном завершении профессионального обучения.

Статья 48
Внутрикорпоративные переводы и деловые посетители для
целей учреждения

1. В отношении сферы услуг Стороны вновь подтверждают свои соответствующие обязательства, вытекающие из их обязательств по ГАТС, в отношении въезда и временного пребывания внутрикорпоративных переводов или деловых посетителей для целей учреждения. Изъятия, перечисленные в них, подлежат применению².

^{___________________
2} Для большей ясности, изъятия включают также изъятия в определениях категорий внутрикорпоративных переводов и деловых посетителей для целей учреждения.

2. В отношении экономической деятельности, за исключением сферы услуг, и с учетом изъятий, указанных в приложении II:
(а) каждая Сторона разрешает инвесторам, занятым в производстве товаров на территории другой Стороны, осуществлять перевод внутрикорпоративных переводов, определенных в подпункте (b) пункта 2 статьи 47, и деловых посетителей для целей учреждения, определенных в подпункте (a) пункта 2 статьи 47. Въезд и временное пребывание допускается для внутрикорпоративных переводов на период до трех лет и для деловых посетителей для целей учреждения - на девяносто дней в любой 12-месячный период;
(b) ни одна Сторона не сохраняет или не устанавливает меры, которые определяются как ограничения для общего числа физических лиц, которых инвестор может перевести в качестве внутрикорпоративных переводов или деловых посетителей для целей учреждения, в форме количественных квот или требования теста на экономическую целесообразность и как дискриминационные ограничения.

Статья 49
Поставщики услуг по контракту

1. Республика Казахстан разрешает поставку услуг на своей территории юридическим лицам Европейского Союза путем присутствия физических лиц, которые являются гражданами государств-членов Европейского Союза, при соблюдении следующих условий:
(a) физические лица, въезжающие в Республику Казахстан, имеют:
(i) университетскую степень или высокую техническую квалификацию, демонстрирующую знания эквивалентного уровня; и
(ii) профессиональную квалификацию, где это требуется для осуществления деятельности в соответствующем секторе в соответствии с законами, подзаконными актами или требованиями Республики Казахстан;
(b) физические лица не получают вознаграждения за оказание услуг, за исключением вознаграждения, выплачиваемого юридическим лицом Европейского Союза, во время их пребывания в Республике Казахстан;
(c) физические лица, въезжающие в Республику Казахстан, работают в юридическом лице Европейского Союза как минимум один год до даты подачи заявки на въезд в Республику Казахстан. Кроме того, физические лица на дату подачи заявки на въезд в Республику Казахстан имеют как минимум пять лет профессионального опыта в секторе деятельности, который является предметом контракта;
(d) Республика Казахстан может применять тест на экономическую целесообразность и ежегодную квоту на выдачу разрешений на работу, зарезервированную для поставщиков услуг по контракту Европейского Союза, получающих доступ на рынок услуг Республики Казахстан. Общее количество поставщиков услуг по контракту Европейского Союза, входящих на рынок услуг Республики Казахстан, не превышает 800 человек в год;
(e) после истечения пятилетнего периода после вступления Республики Казахстан в ВТО тест на экономическую целесообразность не применяется¹. В течение периода, когда Республика Казахстан применяет тест на экономическую целесообразность¹, въезд и временное пребывание физических лиц в Республике Казахстан в порядке выполнения контракта составляет в совокупности не более четырех месяцев в любой 12-месячный период или срок действия контракта, в зависимости от того, какой срок короче. После истечения пятилетнего периода после вступления Республики Казахстан в ВТО въезд и временное пребывание составляет в совокупности не более шести месяцев в любой 12-месячный период или срок действия контракта, в зависимости от того, какой срок короче. Юридические лица Европейского Союза несут ответственность за своевременный выезд своих сотрудников с территории Республики Казахстан.

___________________
¹ Все другие требования, законы и подзаконные акты, регулирующие въезд, пребывание и работу, продолжают применяться.
¹ Для большей ясности, для Республики Казахстан «тест на экономическую целесообразность» означает процедуры, используемые юридическим лицом Республики Казахстан при привлечении поставщиков услуг по контракту, согласно которым при приеме иностранной рабочей силы должны учитываться условия национального рынка труда. Эти условия считаются выполненными, если после публикации объявления о вакансии в средствах массовой информации и после поиска компетентного лица в базе компетентного органа ни один из заявителей не отвечает требованиям, описанным в вакансии. Эта процедура не должна занимать более одного месяца. Только после данной процедуры юридическое лицо может завершить процедуру найма поставщиков услуг по контракту.

2. Республика Казахстан разрешает поставку услуг на свою территорию юридическим лицам Европейского Союза путем присутствия физических лиц, если контракт на предоставление услуг отвечает следующим условиям:
(а) контракт на предоставление услуг:
(i) заключен непосредственно между юридическим лицом Европейского Союза и конечным потребителем, который является юридическим лицом Республики Казахстан;
(ii) требует временного присутствия на территории Республики Казахстан работников данного юридического лица для предоставления услуг; и
(iii) соответствует законам, подзаконным актам и требованиям Республики Казахстан.
(b) контракт на предоставление услуг заключен в одном из следующих секторов деятельности, которые включены и определены в Перечне обязательств Республики Казахстан по ГАТС:
(i) юридические услуги
(ii) бухгалтерские услуги и услуги по проверке счетов
(iii) услуги в области налогообложения
(iv) услуги в области архитектуры
(v) инженерные услуги
(vi) комплексные инженерные услуги
(vii) услуги по градостроительному и ландшафтному проектированию
(viii) компьютерные и связанные с ними услуги
(ix) услуги в области рекламы
(x) услуги по исследованию рынка
(xi) консультационные услуги в сфере управления
(xii) услуги, связанные с консультационной деятельностью в сфере управления
(xiii) услуги по техническим испытаниям и анализу
(xiv) консультационные услуги в области горнодобывающей промышленности
(xv) консультационные услуги в смежных научных и технических областях
(xvi) услуги по письменному и устному переводу
(xvii) услуги по техническому обслуживанию и ремонту оборудования, в том числе транспортного оборудования, в контексте договора о послепродажном обслуживании
(xviii) услуги, связанные с охраной окружающей среды.
(c) доступ, предоставляемый в соответствии с настоящим пунктом, относится только к деятельности по оказанию услуг, являющейся предметом контракта; он не дает право использовать название профессии на территории Республики Казахстан.
3. Европейский Союз вновь подтверждает свои соответствующие обязательства, вытекающие из обязательств по ГАТС, в отношении въезда и временного пребывания поставщиков услуг по контракту. Изъятия, перечисленные в них, подлежат применению.¹

___________________
¹ Для большей ясности, изъятия также включают изъятия в определениях категорий.

Статья 50
Режим наибольшего благоприятствования

1. Режим, предоставляемый Европейским Союзом поставщикам услуг по контракту Республики Казахстан, является не менее благоприятным, чем режим, предоставляемый поставщикам услуг по контракту любой третьей страны.
2. Режим, предоставляемый по другим соглашениям, заключенным Европейским Союзом с третьей стороной, о которых уведомлено в соответствии со статьей V ГАТС или которые извлекают выгоду от охвата Перечня изъятий из режима наибольшего благоприятствования Европейского Союза по ГАТС, исключен из сферы применения пункта 1. Режим, вытекающий из гармонизации нормативных актов на основе соглашений, заключенных Европейским Союзом, предусматривающих взаимное признание в соответствии со статьей VII ГАТС, также исключен из сферы применения пункта 1.
3. Если Республика Казахстан предоставляет поставщикам услуг по контракту любого другого члена ВТО, за исключением стран СНГ и стран, которые являются сторонами соглашений об экономической интеграции с Республикой Казахстан, более благоприятный режим, чем режим, который предусмотрен в настоящем Соглашении, то тот режим применяется к поставщикам услуг по контракту Европейского Союза. Режим, вытекающий из гармонизации нормативных актов на основе соглашений, заключенных Республикой Казахстан, предусматривающих взаимное признание в соответствии со статьей VII ГАТС, также исключен из настоящего положения.

Статья 51
Постепенное улучшение условий для временного присутствия
физических лиц в деловых целях

Комитет сотрудничества, заседающий в торговом составе, дает Сторонам рекомендации по дальнейшей либерализации временного присутствия физических лиц в деловых целях.

РАЗДЕЛ 4
ВНУТРЕННЕЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ Статья 52
Сфера применения и охват

1. Правила, предусмотренные в статье 53, применяются к мерам Сторон, связанным с процедурами лицензирования и квалификации, которые затрагивают:
(а) трансграничную поставку услуг;
(b) учреждение;
(c) поставку услуг путем присутствия физического лица на территории другой Стороны в соответствии с разделом 3 настоящей главы.
2. Правила, предусмотренные в статье 53, применяются ко всем видам экономической деятельности, попадающим в сферу применения настоящей главы. В отношении услуг они применяются в пределах специфических обязательств соответствующей Стороны по ГАТС¹. Эти правила не применяются к мерам в том случае, если они представляют собой ограничения, подлежащие включению в перечни в соответствии со статьей XVI или XVII ГАТС.

___________________
¹ Для Республики Казахстан ссылка включает в себя Раздел по услугам Протокола о присоединении Республики Казахстан к ВТО.

Статья 53
Лицензирование и квалификация

1. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы процедуры лицензирования и квалификации для получения разрешения на поставку услуг или на учреждение были разумными, понятными и соответствующими основополагающим целям политики, принимая во внимание характер предъявляемых требований и оцениваемые критерии, и сами по себе не являлись ограничением для поставки услуг или учреждения.
2. Если существуют конкретные сроки для заявок, заявителю предоставляется разумный срок для подачи заявки. Компетентный орган начинает обработку заявки без неоправданной задержки. Когда это возможно, заявки должны приниматься в электронном формате на тех же условиях подлинности, что и заявки, представленные в бумажном формате.
3. Когда это возможно, вместо оригинальных документов должны приниматься заверенные копии.
4. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы обработка заявки, включая принятие окончательного решения, осуществлялась в разумный период, определенный в ее законодательстве, или в любом случае без неоправданной задержки. Каждая Сторона стремится установить нормальные сроки для обработки заявки. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы после выдачи лицензия или разрешение вступали в действие без неоправданной задержки в соответствии c условиями, указанными в них.
5. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы лицензионные сборы¹ были обоснованными с точки зрения расходов, понесенных компетентными органами, и сами по себе не ограничивали поставку услуг или учреждение.

^{___________________
1} Лицензионные сборы не включают сборы за использование природных ресурсов, плату за проведение аукционов, тендеров или других недискриминационных способов предоставления концессий, а также обязательные взносы за оказание универсальных услуг.

6. Если компетентный орган считает, что заявка является неполной, или решает, что ему необходима дополнительная информация, то он в разумный период времени:
(a) сообщает заявителю,
(b) по мере возможности определяет требуемую информацию, и
(c) по мере возможности предоставляет возможность исправить недостатки.
7. Если компетентный орган отклоняет заявку, он сообщает об этом заявителю без неоправданной задержки и по возможности в письменной форме. Компетентный орган должен сообщить заявителю по запросу о причинах отклонения заявки и по возможности о любых выявленных недостатках. Он должен сообщить заявителю о процедурах по обжалованию решения согласно соответствующему законодательству. Компетентный орган должен разрешить заявителю подать новую заявку в соответствии с установленными процедурами соответствующего органа, за исключением случаев, когда соответствующий орган ограничивает количество лицензий или квалификационных определений.
8. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы применяемые компетентным органом процедуры и его решения в ходе процедуры лицензирования или разрешения были беспристрастными в отношении всех заявителей. Компетентный орган должен принимать свои решения независимым образом и не должен быть подотчетным любому поставщику услуг или инвестору, для которого требуется лицензия или разрешение.

РАЗДЕЛ 5
ПОЛОЖЕНИЯ ПО ОТДЕЛЬНЫМ СЕКТОРАМ Статья 54
Международный морской транспорт

1. Настоящая статья устанавливает принципы либерализации услуг международного морского транспорта. Настоящая статья не наносит ущерба правам и обязательствам, вытекающим из обязательств каждой Стороны по ГАТС.
2. Для целей настоящей статьи «международный морской транспорт» включает перевозки «от двери до двери» и мультимодальные транспортные перевозки, которые означают перевозку грузов с использованием нескольких видов транспорта, в том числе по морскому участку, по единому транспортному документу, и с этой целью включающие право поставщиков услуг международного морского транспорта на непосредственное заключение контрактов с поставщиками других видов транспорта.
3. В отношении видов деятельности, упомянутых в пункте 4 и осуществляемых судоходными агентствами для предоставления услуг в отношении международного морского транспорта, каждая Сторона разрешает юридическим лицам другой Стороны учреждать дочерние компании или филиалы на своей территории в соответствии с условиями учреждения и деятельности не менее благоприятными, чем те, которые предоставляются своим собственным дочерним компаниям, или филиалам или дочерним компаниям, или филиалам любой третьей страны, в зависимости от того, какие из них лучше.
Настоящий пункт не применяется к учреждению для цели эксплуатации судна, плавающего под национальным флагом Республики Казахстан или государства-члена Европейского Союза.
4. Такие виды деятельности включают, но не ограничиваются:
(a) маркетинг и продажу услуг морского транспорта и связанных с ними услуг, осуществляемые посредством прямого контакта с клиентами, от предложений цены до выставления счета, в зависимости от того, предоставляются или предлагаются ли эти услуги самим поставщиком услуг или теми поставщиками услуг, с которыми продавец услуг заключил постоянные деловые соглашения;
(b) приобретение и использование от своего имени или от имени своих клиентов (и перепродажа своим клиентам) любых транспортных и связанных с ними услуг, включая транспортные услуги, оказываемые любым внутренним видом транспорта, необходимые для поставки интермодальной услуги;
(c) подготовку документации, относящейся к транспортным документам, таможенным документам или другим документам, касающимся происхождения и характера перевозимых грузов;
(d) предоставление деловой информации любыми средствами, включая компьютеризированные информационные системы и электронный обмен данными (при соблюдении любых недискриминационных ограничений, касающихся телекоммуникаций);
(e) заключение любого делового соглашения с другими судоходными агентствами, включая участие в капитале компании и назначение персонала, набранного на месте (или в случае назначения иностранного персонала при соблюдении положений настоящего Соглашения), с любым локально созданным судоходным агентством;
(f) действие от имени юридических лиц, среди прочего, при организации захода судна или приемки груза в случае необходимости.
5. Принимая во внимание существующий уровень либерализации трансграничной поставки услуг между Сторонами в области международного морского транспорта:
(a) Стороны эффективно применяют принцип неограниченного доступа к международным рынкам и сделкам на коммерческой и недискриминационной основе;
(b) каждая Сторона предоставляет судам, эксплуатируемым поставщиками услуг другой Стороны, режим не менее благоприятный, чем тот, который предоставляется своим собственным судам или судам любой третьей страны, в зависимости от того, какой из них лучше, в отношении, среди прочего, доступа к портам, использования инфраструктуры и услуг портов, использования морских вспомогательных услуг, а также связанных с ними сборов, платежей, таможенного обслуживания, предоставления причалов и оборудования для погрузки и разгрузки.
6. При применении принципов, установленных в пункте 5, Стороны:
(а) не применяют с момента вступления в силу настоящего Соглашения никакие положения о разделении грузовых партий двусторонних соглашений между Республикой Казахстан и любым государством-членом Европейского Союза;
(b) не включают положения о разделении грузовых партий в будущие двусторонние соглашения с третьими странами, кроме исключительных обстоятельств, когда в ином случае линейные судоходные компании той или иной Стороны настоящего Соглашения не имели бы реальной возможности курсировать в или из соответствующей третьей страны;
(c) запрещают договоренности о разделении грузовых партий в будущих двусторонних соглашениях, касающихся торговли насыпными и наливными грузами;
(d) после вступления в силу настоящего Соглашения отменяют и отказываются от введения любых односторонних мер и административных, технических и других препятствий, которые могут представлять собой скрытое ограничение или иметь дискриминационное воздействие на свободную поставку услуг в области международного морского транспорта.
7. Физические и юридические лица Европейского Союза, предоставляющие услуги международного морского транспорта, свободно предоставляют международные услуги море-река во внутренних водах Республики Казахстан и наоборот.
8. Стороны предоставляют поставщикам услуг международного морского транспорта другой Стороны на разумных и недискриминационных условиях следующие услуги в порту: лоцманская проводка, буксировка, снабжение продовольствием, снабжение топливом и водой, сбор мусора и утилизация балластных вод, услуги капитана порта, навигационная помощь, береговые эксплуатационные услуги, необходимые для деятельности судов, включая связь, водо- и электроснабжение, аварийный ремонт, постановка на якорь, причал и причальные услуги.
9. Если Республика Казахстан предлагает более благоприятный режим для морских перевозок любому другому члену ВТО, за исключением прибрежных государств Каспийского моря и стран СНГ, такие же условия применяются к физическим и юридическим лицам Европейского Союза.

Статья 54-БИС
Автомобильные, железнодорожные перевозки, перевозки по
внутренним водным путям и воздушные перевозки

В целях обеспечения скоординированного развития перевозок между Сторонами, отвечающего их взаимным коммерческим потребностям, условия взаимного доступа на рынки автомобильных, железнодорожных перевозок и перевозок по внутренним водным путям и, если это применимо, воздушных перевозок, могут быть оговорены в возможных конкретных соглашениях между Сторонами, заключенных после вступления в силу настоящего Соглашения.

РАЗДЕЛ 6
ИСКЛЮЧЕНИЯ Статья 55
Общие исключения

1. При соблюдении требования, что такие меры не применяются таким способом, который создает произвольную или неоправданную дискриминацию между странами, где преобладают схожие условия, или скрытое ограничение для учреждения, включая деятельность, или для трансграничной поставки услуг, ничто в настоящей главе не истолковывается как препятствующее принятию или применению любой Стороной мер:
(a) необходимых для защиты общественной безопасности или общественной морали или для поддержания общественного порядка¹;

___________________
¹ Исключения по соображениям поддержания общественного порядка могут быть применены только тогда, когда складывается реальная и достаточно серьезная угроза для одного из коренных интересов общества.

(b) необходимых для защиты жизни или здоровья людей, животных или растений;
(c) связанных с сохранением истощаемых природных ресурсов, если такие меры применяются наряду с ограничениями в отношении внутренних инвесторов или внутреннего предоставления или потребления услуг;
(d) необходимых для защиты национальных сокровищ, представляющих художественную, историческую или археологическую ценность;
(e) необходимых для соблюдения законов или нормативных правовых актов, которые не противоречат настоящему Разделу, включая те, которые связаны с:
(i) предотвращением вводящей в заблуждение и недобросовестной практики или необходимы для преодоления последствий несоблюдения контрактов;
(ii) защитой от вмешательства в частную жизнь отдельных лиц при обработке и распространении персональных данных и защитой конфиденциальности сведений о личной жизни и счетов;
(iii) безопасностью;
(f) несовместимых со статьей 46, при условии, что различие в режиме направлено на обеспечение эффективного или справедливого обложения прямыми налогами или их взимания в отношении экономической деятельности, инвесторов или поставщиков услуг другой Стороны1.

___________________
1 Меры, направленные на обеспечение эффективного или справедливого обложения прямыми налогами или их взимания, включают меры, принимаемые Стороной в соответствии со своей системой налогообложения, которые:
(i) применяются к инвесторам и поставщикам услуг, не являющимся резидентами, принимая во внимание тот факт, что налоговое обязательство нерезидентов определяется в отношении объектов налогообложения, происходящих или расположенных на территории данной Стороны;
(ii) применяются к нерезидентам, чтобы обеспечить налогообложение или взимание налогов на территории данной Стороны;
(iii) применяются к нерезидентам или резидентам, чтобы предотвратить избежание налогообложения или уклонение от уплаты налогов, включая меры по соблюдению;
(iv) применяются к потребителям услуг, поставляемых на территорию или с территории другой Стороны, чтобы обеспечить налогообложение или взимание налогов с таких потребителей из источников на территории данной Стороны;
(v) проводят различие между инвесторами и поставщиками услуг, подлежащими налогообложению по статьям налогообложения, используемым во всем мире, и другими инвесторами и поставщиками услуг с учетом признания различного характера их налоговой базы; или
(vi) определяют, распределяют или выделяют доход, прибыль, выгоду, потерю, вычет или кредитование лиц или филиалов, являющихся резидентами, или между связанными лицами или филиалами одного и того же лица в целях защиты налоговой базы данной Стороны.
2. Настоящая глава не применяется к соответствующим системам социального обеспечения Сторон или к деятельности на территории каждой Стороны, которая связана с выполнением функций государственной власти.

РАЗДЕЛ 7
ИНВЕСТИЦИИ Статья 56
Обзор и консультации

В целях выявления любых барьеров для инвестиций Стороны совместно осуществляют обзор инвестиционной правовой базы не позднее трех лет после даты начала применения настоящего Раздела. На основе данного обзора они рассмотрят возможность начала переговоров для устранения таких барьеров в целях дополнения настоящего Соглашения, в том числе в отношении общих принципов защиты инвестиций.

ГЛАВА 6
ДВИЖЕНИЕ КАПИТАЛА И ПЛАТЕЖИ Статья 57
Текущий счет

1. Стороны разрешают любые платежи и переводы на текущий счет платежного баланса между Сторонами в свободно конвертируемой валюте и в соответствии со Cтатьями Соглашения Международного валютного фонда, где это применимо.

_____________________________________________________________________
Налоговые термины или понятия в пункте (f) и в настоящей сноске определяются в соответствии с налоговыми определениями и понятиями, или эквивалентными или аналогичными определениями и понятиями по национальному законодательству Стороны, принимающей меру.

Статья 58
Движение капитала

1. В отношении операций по капитальному и финансовому счету платежного баланса и без ущерба для других положений настоящего Соглашения, Стороны обязуются не устанавливать ограничений на свободное движение капитала, связанное с прямыми инвестициями, осуществляемыми в соответствии с законодательством принимающей стороны, с экономической деятельностью, охватываемой главой 5 (Торговля услугами и учреждение) настоящего Соглашения, и с ликвидацией и репатриацией такого инвестированного капитала и любой извлеченной из него прибыли.
2. В отношении операций по капитальному и финансовому счету платежного баланса, не охватываемых пунктом 1, и без ущерба для других положений настоящего Соглашения, каждая Сторона обеспечивает в соответствии со своим законодательством свободное движение капитала, связанного, среди прочего, с:
(а) кредитами, связанными с коммерческими сделками, включая предоставление услуг, в которых участвует резидент Стороны;
(b) финансовыми займами и кредитами; или
(c) участием капитала в юридическом лице без намерения установления или сохранения долгосрочных экономических связей.
3. Без ущерба для других положений настоящего Соглашения Стороны не вводят какие-либо новые ограничения на движение капитала между резидентами Сторон и не делают существующие договоренности более ограничительными.
4. Стороны могут проводить консультации в целях дальнейшего облегчения движения капитала между ними.

Статья 59
Исключения

При соблюдении требования, что такие меры не применяются таким способом, который создает средство произвольной или неоправданной дискриминации между странами, где преобладают схожие условия, или скрытое ограничение для движения капиталов, ничто в настоящей главе не истолковывается как препятствующее принятию или применению любой Стороной мер:
(а) необходимых для защиты общественной безопасности и общественной морали или для поддержания общественного порядка;
(b) необходимых для соблюдения законов или нормативных правовых актов, которые не противоречат положениям настоящего Раздела, включая те, которые связаны с:
(i) предотвращением криминальных или уголовных правонарушений, вводящей в заблуждение и недобросовестной практики или необходимы для преодоления последствий несоблюдения контрактов (банкротство, несостоятельность и защита прав кредиторов);
(ii) мерами, установленными или сохраняемыми для обеспечения целостности и стабильности финансовой системы Стороны;
(iii) выпуском, торговлей или операциями с ценными бумагами, опционами, фьючерсами или иными производными финансовыми инструментами;
(iv) финансовой отчетностью или учетом денежных переводов, в случае необходимости оказания помощи правоохранительным органам или органам финансового регулирования; или
(v) обеспечением исполнения постановлений или судебных решений по итогам судебных и административных процессов.

Статья 60
Временные защитные меры в отношении движения капитала,
платежей или переводов

В исключительных случаях при наличии серьезных трудностей для реализации денежно-кредитной политики и политики в области обменного курса в случае Республики Казахстан, или для деятельности экономического и валютного союза в случае Европейского Союза, или угрозы в их отношении, заинтересованной Стороной в случае крайней необходимости могут быть приняты защитные меры в отношении движения капитала, платежей или переводов на срок не более одного года. Сторона, которая сохраняет или устанавливает такие меры, безотлагательно информирует другую Сторону и предоставляет в возможно короткие сроки график их отмены.

ГЛАВА 7
ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНАЯ СОБСТВЕННОСТЬ Статья 61
Цели

Целями настоящей главы являются:
(a) содействие производству и коммерциализации инновационных и творческих продуктов между Сторонами; и
(b) достижение надлежащего и эффективного уровня охраны и защиты прав интеллектуальной собственности.

РАЗДЕЛ 1
ПРИНЦИПЫ Статья 62
Сущность и сфера применения обязательств

1. Стороны подтверждают свое обязательство обеспечивать надлежащее и эффективное выполнение международных договоров, касающихся интеллектуальной собственности, участниками которых они являются, включая Соглашение ВТО по торговым аспектам прав интеллектуальной собственности (Соглашение ТРИПС). Положения настоящей главы дополняют и уточняют права и обязательства между Сторонами по Соглашению ТРИПС и другим международным договорам в области интеллектуальной собственности.
2. Для целей настоящего Соглашения термин «интеллектуальная собственность» относится, среди прочего, ко всем категориям интеллектуальной собственности, упомянутым в статьях 65-96.
3. Охрана интеллектуальной собственности включает в себя защиту от недобросовестной конкуренции, как это предусмотрено в статье 10-бис Парижской конвенции по охране промышленной собственности 1883 года, пересмотренной и измененной (Парижская конвенция).
4. Настоящая глава не препятствует Сторонам применять положения своего законодательства, предусматривающие более высокие стандарты для охраны и защиты прав интеллектуальной собственности при условии, что они не противоречат положениям настоящей главы.

Статья 63
Передача технологии

1. Стороны соглашаются обмениваться мнениями и информацией о своем законодательстве и международной практике по охране и защите прав интеллектуальной собственности, затрагивающим передачу технологии. Это, в частности, включает обмен о мерах по содействию информационным потокам, развитию делового партнерства и заключению добровольных лицензионных и субподрядных договоров. Особое внимание уделяется условиям, необходимым для создания соответствующей благоприятной среды для передачи технологии в принимающих странах, в том числе таким вопросам, как обеспечение национальной правовой базы и развитие человеческого капитала.
2. При применении мер в отношении передачи технологии законные интересы владельцев прав интеллектуальной собственности подлежат охране.

Статья 64
Исчерпание прав

Каждая Сторона применяет национальный или региональный¹ принцип исчерпания прав интеллектуальной собственности в соответствии со своим национальным законодательством в отношении авторского права и смежных прав, промышленных образцов и товарных знаков.

___________________
¹ Термин «региональный» относится к региональным экономическим интеграционным организациям, которые создают внутренний рынок, обеспечивающий свободное движение товаров и услуг.

РАЗДЕЛ 2
СТАНДАРТЫ ПРАВ ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНОЙ СОБСТВЕННОСТИ
АВТОРСКОЕ ПРАВО И СМЕЖНЫЕ ПРАВА Статья 65
Предоставляемая охрана

Каждая Сторона соблюдает права и обязательства, установленные в следующих международных договорах:
(а) Бернская конвенция об охране литературных и художественных произведений (Бернская конвенция);
(b) Международная конвенция об охране прав исполнителей, производителей фонограмм и вещательных организаций (Римская конвенция);
(c) Договор Всемирной Организации интеллектуальной собственности (ВОИС) по авторскому праву;
(d) Договор ВОИС по исполнениям и фонограммам;
(e) Соглашение ТРИПС.

Статья 66
Авторы

В отношении авторов каждая Сторона предоставляет исключительное право разрешать или запрещать:
(a) прямое или косвенное, временное или постоянное воспроизведение их произведений любым способом и в любой форме, полностью или частично;
(b) распространение в любой форме путем продажи или иным способом оригиналов произведений или их копий;
(c) любое сообщение для всеобщего сведения их произведений по проводам или средствами беспроводной связи, включая доведение до всеобщего сведения их произведений таким образом, что представители публики могут осуществлять доступ к ним из любого места и в любое время по собственному выбору.

Статья 67
Исполнители

В отношении исполнителей каждая Сторона предоставляет исключительное право разрешать или запрещать:
(a) запись¹ их исполнений;

^{___________________
1} Для целей настоящей главы «запись» означает воплощение звуков либо их отображений, позволяющее осуществлять их восприятие, воспроизведение или сообщение с помощью соответствующего устройства.

(b) прямое или косвенное, временное или постоянное воспроизведение записей их исполнений любым способом и в любой форме, полностью или частично;
(c) распространение путем продажи или иным способом записей их исполнений;
(d) доведение до всеобщего сведения записей их исполнений по проводам или средствами беспроводной связи, таким образом, что представители публики могут осуществлять доступ к ним из любого места и в любое время по собственному выбору;
(e) беспроводную трансляцию или сообщение для всеобщего сведения их исполнений, за исключением случаев, когда исполнение само по себе уже является трансляцией или осуществляется на основе записи.

Статья 68
Производители фонограмм

В отношении производителей фонограмм каждая Сторона предоставляет исключительное право разрешать или запрещать:
(a) прямое или косвенное, временное или постоянное воспроизведение их фонограмм любым способом и в любой форме, полностью или частично;
(b) распространение их фонограмм, в том числе копий, путем продажи или иным образом;
(c) доведение до всеобщего сведения их фонограмм по проводам или средствами беспроводной связи таким образом, что представители публики могут осуществлять доступ к ним из любого места и в любое время по их собственному выбору.

Статья 69
Вещательные организации

В отношении вещательных организаций каждая Сторона предоставляет исключительное право разрешать или запрещать:
(a) запись их передач;
(b) воспроизведение записей их передач;
(c) доведение до всеобщего сведения записей их передач по проводам или средствами беспроводной связи таким образом, что представители публики могут осуществлять доступ к ним из любого места и в любое время по собственному выбору; и
(d) ретрансляцию их передач средствами беспроводной связи, а также сообщение для всеобщего сведения их передач, если такое сообщение осуществляется в местах, доступных для публики за входную плату.

Статья 70
Передача в эфир и сообщение публике

Каждая Сторона предоставляет право, обеспечивающее, что пользователем выплачивается разовое справедливое вознаграждение, если фонограмма опубликована в коммерческих целях или воспроизведение такой фонограммы используется для передачи в эфир средствами беспроводной связи или для сообщения для всеобщего сведения любым способом, и обеспечивающее распределение такого вознаграждения между соответствующими исполнителями и производителями фонограмм. При отсутствии соглашения между исполнителями и производителями фонограмм каждая Сторона может определить условия распределения такого вознаграждения между ними.

Статья 71
Срок охраны

1. Права автора литературного или художественного произведения в смысле статьи 2 Бернской конвенции действуют в течение жизни автора и не менее 70 лет после его смерти.
2. В случае произведения, созданного в соавторстве, срок, указанный в пункте 1, рассчитывается со дня смерти последнего из авторов.
3. Права исполнителей истекают не менее чем через 50 лет после даты исполнения. Однако если запись исполнения правомерно опубликована или правомерно сообщена для всеобщего сведения в течение этого периода, права на нее истекают не менее чем через 50 лет после даты первой такой публикации или первого такого сообщения для всеобщего сведения, в зависимости от того, что наступит раньше.
4. Права производителей фонограмм истекают не менее чем через 50 лет после того, как запись была осуществлена. Однако если фонограмма была правомерно опубликована в течение этого периода, указанные права истекают не менее чем через 50 лет после даты первого правомерного опубликования. Если правомерное опубликование не состоялось в срок, указанный в первом предложении, и если фонограмма была правомерно сообщена для всеобщего сведения в течение этого периода, указанные права истекают не менее чем через 50 лет после даты первого правомерного сообщения для всеобщего сведения.
5. Права вещательных организаций истекают не менее чем через 50 лет после первой трансляции передачи, независимо от того, транслировалась ли эта передача по проводам или средствами беспроводной связи, включая передачу по кабелю или через спутник.
6. Условия, изложенные в настоящей статье, рассчитываются с первого января года, следующего за событием, которое их вызывает.
7. Сроки охраны могут превышать сроки, предусмотренные настоящей статьей.

Статья 72
Охрана технических мер

1. Каждая Сторона предусматривает надлежащую правовую охрану против обхода любых эффективных технических мер, осуществляемого заинтересованным лицом, знающим или имеющим достаточные основания знать, что оно преследует эту цель.
2. Каждая Сторона предусматривает надлежащую правовую охрану против производства, ввоза, распространения, продажи, сдачи внаем, рекламы в целях продажи или сдачи внаем устройств, продуктов или компонентов или владения ими в коммерческих целях, или предоставления услуг, которые главным образом направлены или создают возможность для обхода любых эффективных технических мер.
3. Для целей настоящего Соглашения выражение «технические меры» означает любую технологию, устройство или компонент, которые в обычном режиме работы предназначены для предотвращения или ограничения действий в отношении произведений или других объектов, которые не разрешены правообладателем любого авторского права или смежного права, предусмотренных национальным законодательством. Технические меры считаются «эффективными», если использование произведения или другого объекта контролируется правообладателями путем применения контроля доступа или защитного процесса, такого как шифрование, кодирование или иное преобразование произведения или другого объекта или как механизм управления копированием, который обеспечивает достижение целей охраны.

Статья 73
Охрана информации об управлении правами

1. Каждая Сторона предусматриваeт надлежащую правовую охрану от любого лица, осуществляющего без разрешения любое из следующих действий:
(а) устранение или изменение любой электронной информации об управлении правами;
(b) распространение, импорт с целью распространения, передачу, сообщение или доведение до всеобщего сведения произведений или других объектов, охраняемых по настоящему Соглашению, из которых без разрешения была устранена или изменена электронная информация об управлении правами, когда это лицо знает или имеет достаточные основания знать, что таким действием оно побуждает, дает возможность, способствует или скрывает совершение нарушения любого авторского права или смежных прав, предусмотренных национальным законодательством.
2. Для целей настоящей главы выражение «информация об управлении правами» означает любую информацию, предоставленную правообладателями, которая идентифицирует произведение или другой объект, охраняемый авторским правом или смежными правами, автора или любого другого правообладателя, или информацию об условиях использования произведения или другого объекта, и любые цифры или коды, в которых представлена такая информация.
3. Пункт 1 применяется в случаях, когда любой из элементов информации, упомянутых в пункте 2, приложен к экземпляру произведения или другого объекта, охраняемого авторским правом или смежными правами, либо появляется в связи с сообщением для всеобщего сведения.

Статья 74
Исключения и ограничения

1. В соответствии с конвенциями и международными соглашениями, сторонами которых они являются, каждая Сторона может предусмотреть ограничения или исключения из прав, изложенных в статьях 66-70, только в некоторых особых случаях, которые не вступают в противоречие с обычным использованием произведений или другого объекта и необоснованно не ущемляют законные интересы правообладателей.
2. Каждая Сторона предусматривает, что временные акты воспроизведения, упомянутые в статьях 66-70, которые являются промежуточными или случайными, и являются неотъемлемой и существенной частью технологического процесса, и единственной целью которых является обеспечение возможности:
(а) передачи по сети между третьими лицами посредником, или
(b) правомерного использования
произведения или другого объекта, и которые не имеют независимой экономической значимости, не попадают под действие права на воспроизведение, предусмотренного статьями 66-69.

Статья 75
Право на перепродажу

Каждая Сторона предоставляет в интересах автора оригинального произведения искусства, который является гражданином другой Стороны, и в интересах его правопреемника право на перепродажу, определяемое как неотчуждаемое право, от которого он не может отказаться, даже заранее, на получение вознаграждения, основанного на цене продажи, полученной от перепродажи произведения, следующей за первой передачей произведения автором. Пороговые значения и ставки сборов вознаграждения должны устанавливаться согласно национальному законодательству Стороны, в которой перепродажа имеет место.¹

^{___________________
1} Сторона может в соответствии с национальным законодательством ограничить право на перепродажу сделками с участием дилеров в сфере произведений искусства.

Статья 76
Сотрудничество в области коллективного управления правами

Стороны предпринимают доступные им разумные меры в целях содействия установлению договоренностей между своими организациями по коллективному управлению правами для обеспечения более легкого взаимного доступа к произведениям и другим охраняемым объектам, а также для их доставки между территориями Сторон, а также передачи между ними вознаграждения за использование таких произведений или других охраняемых объектов. Стороны также принимают доступные им разумные меры для достижения более высокого уровня рационализации и прозрачности в отношении выполнения задач своих организаций по коллективному управлению правами.

ТОВАРНЫЕ ЗНАКИ Статья 77
Международные договоры

Каждая Сторона
(а) соблюдает Протокол к Мадридскому Соглашению о международной регистрации знаков и Договор ВОИС о законах по товарным знакам; и
(b) прилагает все разумные усилия для присоединения к Сингапурскому договору о законах по товарным знакам.

Статья 78
Процедура регистрации

1. Каждая Сторона предусматривает систему регистрации товарных знаков, в которой каждое окончательное решение, принятое соответствующим компетентным органом по товарным знакам, должным образом обосновано и сообщается в письменной форме заявителю, который вправе оспорить его в компетентный орган по товарным знакам и подать апелляцию в суд.
2. Каждая Сторона предусматривает возможность правообладателей подать возражение против заявки или регистрации товарного знака. Процедуры в случае подачи возражения являются состязательными.
3. Каждая Сторона предусматривают наличие общедоступной электронной базы данных регистраций товарных знаков.

Статья 79
Общеизвестные товарные знаки

Стороны сотрудничают в целях обеспечения эффективной охраны общеизвестных товарных знаков, как это предусмотрено в статье 6-бис Парижской конвенции и пунктах 2 и 3 статьи 16 Соглашения ТРИПС.

Статья 80
Исключения из прав, предоставляемых товарным знаком

Каждая Сторона предусматривает ограниченные исключения из прав, предоставляемых товарным знаком, такие как добросовестное использование описательных терминов, использование географических указаний или другие ограниченные исключения, которые учитывают законные интересы владельца товарного знака и третьих лиц.

ГЕОГРАФИЧЕСКИЕ УКАЗАНИЯ Статья 81
Определение

Для целей настоящего Соглашения географические указания представляют собой обозначения, которые идентифицируют товар как происходящий с территории Стороны или региона или местности на этой территории, где определенное качество, репутация или другие характеристики товара в значительной степени связываются с его географическим происхождением.

Статья 82
Принципы охраны географических указаний

1. Каждая Сторона обеспечивает надлежащую и бессрочную охрану географических указаний посредством системы охраны особого рода и в соответствии с национальным законодательством до тех пор, пока географическое указание охраняется в стране происхождения.
2. С этой целью Стороны сотрудничают в сфере географических указаний на основе настоящей статьи, которая дополняет минимальные стандарты, установленные в соответствующих положениях Соглашения ТРИПС.
3. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы ее система охраны географических указаний была открыта для регистрации географических указаний другой Стороны. Каждая Сторона предусматривает наличие общедоступной электронной базы данных зарегистрированных географических указаний.
4. В отношении охраны географических указаний, охраняемых на ее территории, каждая Сторона запрещает и предотвращает:
(a) любое прямое или косвенное коммерческое использование зарегистрированного наименования в отношении продуктов, не подпадающих под регистрацию, поскольку:
(i) данные продукты сравнимы с продуктами, охраняемыми под этим наименованием, или
(ii) такое использование является злоупотреблением репутацией охраняемого наименования.
(b) любое злоупотребление, имитацию или ассоциацию с зарегистрированным наименованием, даже если указано истинное происхождение продукта, или если охраняемое наименование переведено, транскрибировано, транслитерировано или сопровождается такими выражениями, как «стиль», «тип», «метод», «как произведенное в», «вид», «имитация» или подобными им;
(c) любое другое ложное или вводящее в заблуждение указание на источник, место происхождения, природу или существенные качества продукта на внутренней или внешней упаковке, рекламных материалах или документах, имеющих отношение к продукту, а также на упаковке продукта в контейнере, которое может создать ошибочное представление о его происхождении; или
(d) любые другие действия, способные ввести потребителя в заблуждение относительно истинного происхождения товара.
5. Каждая Сторона осуществляет охрану, предусмотренную статьями 81-83, в том числе по запросу заинтересованной стороны, посредством применения соответствующих административных действий в соответствии с национальным законодательством.
6. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы охраняемые географические указания могли быть использованы любым участником рынка, поставляющим товар, отвечающий соответствующей спецификации.
7. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы наименования, которые она охраняет в соответствии со своим национальным законодательством, не стали нарицательными.
8. Стороны не обязаны регистрировать географические указания в случаях, если в свете наличия репутации или общеизвестности товарного знака регистрация может ввести потребителей в заблуждение в отношении истинной подлинности товара.
9. Без ущерба настоящей статье каждая Сторона охраняет географические указания также в случаях, когда существует более ранний товарный знак. «Более ранний товарный знак» подразумевает под собой товарный знак, использование которого подпадает под один из случаев, упомянутых в пункте 4, который был заявлен, зарегистрирован или создан путем использования, если такая возможность предусмотрена национальным законодательством, до даты, на которую подано заявление о регистрации географического указания в компетентные органы этой Стороны. Такой более ранний товарный знак может продолжать использоваться и обновляться независимо от охраны географического указания при условии, что в законодательстве в области товарных знаков Стороны, где он зарегистрирован или используется, не существует оснований для недействительности или отзыва товарного знака.

Статья 83
Переговоры

Стороны не позднее чем через семь лет после даты начала применения настоящего Раздела приступят к переговорам с целью заключения соглашения об охране географических указаний на своих территориях.

ПРОМЫШЛЕННЫЕ ОБРАЗЦЫ Статья 84
Международные договоры

Европейский Союз подтверждает свою приверженность Женевскому акту Гаагского Соглашения о международной регистрации промышленных образцов 1999 года. Республика Казахстан приложит разумные усилия для присоединения к нему.

Статья 85
Требования к охране зарегистрированных промышленных образцов

1. Каждая Сторона предусматривает охрану независимо созданных промышленных образцов, которые являются новыми и оригинальными. Эта охрана обеспечивается посредством регистрации и предоставляет исключительное право владельцу зарегистрированного промышленного образца в соответствии с национальным законодательством. Для целей настоящей статьи Сторона может считать, что промышленный образец, имеющий индивидуальный характер, является оригинальным.
2. Промышленный образец, применяемый к изделию или включенный в изделие, которое является частью составного изделия, считается новым и имеющим индивидуальный характер, только:
(a) если часть изделия после включения в составное изделие остается видимой в процессе нормального использования этого изделия, за исключением технического обслуживания, сервисных или ремонтных работ; и
(b) в том случае, если эти видимые характеристики части изделия сами по себе отвечают требованиям новизны и индивидуального характера.

Статья 86
Права, предоставляемые регистрацией

Владелец зарегистрированного промышленного образца имеет исключительное право на его использование и запрещать любой третьей стороне, не имеющей согласия владельца, среди прочего, производство, предложение к продаже, продажу, импорт, экспорт, хранение или использование изделия, на который нанесен или в котором воплощается промышленный образец, если такие действия предпринимаются в коммерческих целях.

Статья 87
Охрана незарегистрированных промышленных образцов

Республика Казахстан не позднее чем через семь лет после даты начала применения настоящего Раздела обеспечит правовую охрану незарегистрированных промышленных образцов от копирования при условии, что Европейский Союз не позднее чем за два года до завершения этого семилетнего периода обеспечит надлежащее обучение представителей уполномоченных органов, организаций и судей.

Статья 88
Срок охраны

Срок охраны, предоставляемый с даты подачи заявки, составляет как минимум десять лет. Каждая Сторона может обеспечить, чтобы правообладатель мог продлить срок охраны на один или более периодов по пять лет каждый до максимального срока охраны, установленного национальным законодательством.

Статья 89
Исключения

1. Каждая Сторона может предусмотреть ограниченные исключения из охраны промышленных образцов, при условии, что такие исключения не вступают в необоснованное противоречие с обычным применением охраняемых промышленных образцов и необоснованно не ущемляют законные интересы владельца охраняемого промышленного образца с учетом законных интересов третьих лиц.
2. Охрана промышленных образцов не распространяется ни на свойства внешнего вида, которые обусловлены лишь техническими функциями изделия, ни на элементы внешнего вида изделия, которые необходимы для обеспечения совместимости с другим изделием¹.

___________________
¹ В Европейском Союзе настоящее положение не применяется к модульным изделиям.

3. Право на промышленный образец не распространяется на образец, который противоречит общественным интересам или общепринятым принципам морали.

Статья 90
Отношение к авторскому праву

Промышленный образец, который охраняется правом на промышленный образец, зарегистрированный в Стороне, также имеет право на охрану по законодательству об авторском праве этой Стороны с даты, на которую промышленный образец был создан или зафиксирован в любой форме. Объем и условия предоставления такой охраны, включая требуемый уровень оригинальности, определяются каждой Стороной.

ПАТЕНТЫ Статья 91
Международные договоры

Каждая Сторона прилагает все разумные усилия для соблюдения требований статей 1-16 Договора о патентном праве.

Статья 92
Патенты и здоровье населения

1. Стороны признают важность Декларации Министерской конференции ВТО о Соглашении ТРИПС и здоровье населения, принятой 14 ноября 2001 года. При толковании и выполнении прав и обязательств по настоящей главе каждая Сторона обеспечивает соответствие данной Декларации.
2. Каждая Сторона уважает Решение Генерального Совета ВТО от 30 августа 2003 года в отношении пункта 6 Декларации, упомянутой в пункте 1.

Статья 93
Свидетельства дополнительной охраны

1. Стороны признают, что лекарственные средства и средства защиты растений, охраняемые патентом на их территории, могут подлежать административной разрешительной процедуре до их выпуска на рынок. Они признают, что период времени между подачей заявки на выдачу патента и первым разрешением о выпуске продукта на рынок, как это определено для этой цели соответствующим национальным законодательством, может сократить срок эффективной охраны, предоставляемой патентом.
2. Каждая Сторона предусматривает дополнительный период охраны лекарственных средств или средств защиты растений, которые охраняются патентом и подлежат административной разрешительной процедуре, равный периоду, указанному во втором предложении пункта 1, сокращенному на пять лет.
3. Несмотря на пункт 2, продолжительность дополнительного периода охраны не может превышать пяти лет.

Статья 94
Охрана данных, представленных для получения разрешения
о выпуске фармацевтического продукта¹ на рынок

1. Каждая Сторона предусматривает всестороннюю систему, гарантирующую конфиденциальность, нераскрытие и запрет ссылаться на данные, представленные для получения разрешения о выпуске фармацевтического продукта на рынок.
2. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы любая информация, представленная для получения разрешения о выпуске фармацевтического продукта на рынок, как это указано в пункте 3 в статье 39 Соглашения ТРИПС, оставалась нераскрытой третьим лицам и обеспечивалась охраной от недобросовестного коммерческого использования в течение как минимум шести лет, начиная с даты предоставления разрешения о выпуске на рынок в любой Стороне.
С этой целью
a) в течение как минимум шести лет с даты предоставления разрешения о выпуске на рынок ни одному лицу или организации, государственной или частной, кроме лица или организации, которое представило такие нераскрытые данные, не разрешается ссылаться прямо или косвенно на такие данные без явного согласия лица или организации, представившего эти данные для обоснования заявления на получение разрешения о выпуске фармацевтического продукта на рынок;
(b) в течение как минимум шести лет с даты предоставления разрешения о выпуске на рынок любое последующее заявление на разрешение о выпуске фармацевтического продукта на рынок не удовлетворяется, если следующий заявитель не представит свои собственные данные или данные, использованные с согласия владельца первого разрешения, отвечающие тем же требованиям, что и данные первого заявителя. В течение этого шестилетнего периода продукция, зарегистрированная без представления таких данных, устраняется с рынка до тех пор, пока эти требования не будут удовлетворены.

___________________
¹ Термин «фармацевтический продукт» в настоящей главе относится в случае Европейского Союза к лекарственным средствам, определение которых дано в Директиве 2001/83/ЕС Европейского Парламента и Совета от 6 ноября 2001 года о Кодексе Сообщества по лекарственным средствам для человека.

Статья 95
Охрана данных о средствах защиты растений и правила
по избежанию дублирования испытаний

1. Стороны проверяют соответствие средств защиты растений требованиям безопасности и эффективности до разрешения о их выпуске на рынок.
2. Каждая Сторона признает временное право на охрану данных владельца сведений о проведенных испытаниях или исследованиях, впервые представленных для получения разрешения о выпуске средства защиты растений на рынок.
В течение периода действия права на охрану данных сведения о проведенных испытаниях или исследованиях не используются в интересах любого другого лица, которое стремится получить разрешение о выпуске средства защиты растений на рынок, за исключением случаев, когда имеется явное согласие владельца. Это право здесь и далее упоминается как «охрана данных».
3. Сведения о проведенных испытаниях или исследованиях:
(a) необходимы для получения разрешения или внесения изменений в разрешение для того, чтобы допустить использование для других культур; и
(b) сертифицируются на соответствие принципам надлежащей лабораторной практики или надлежащей экспериментальной практики.
4. Срок охраны данных для средств защиты растений в Стороне составляет десять лет с даты получения первого разрешения в данной Стороне. Более длительные сроки охраны могут быть предусмотрены каждой Стороной в целях поощрения получения разрешений на средства защиты растений, например, которые не представляют высокого риска и редко используются.
5. Данные о проведенных испытаниях или исследованиях также подлежат охране, если это необходимо для обновления или пересмотра разрешения.
6. Стороны предусматривают правила по избежанию дублирования испытаний на позвоночных животных. Любой заявитель, который намерен проводить испытания и исследования с участием позвоночных животных, предпринимает необходимые меры для того, чтобы убедиться, что эти испытания и исследования не были уже проведены или начаты.
7. Будущий заявитель и владелец или владельцы соответствующих разрешений прикладывают все усилия для обеспечения совместного использованиях данных об испытаниях и исследованиях с участием позвоночных животных. Стоимость предоставленных данных об испытаниях и исследованиях устанавливается на справедливой, прозрачной и недискриминационной основе. Будущему заявителю требуется только оплатить стоимость той информации, которую он должен представить в соответствии с требованиями для получения разрешения.
8. Если будущий заявитель и владелец или владельцы соответствующих разрешений на средства защиты растений не могут прийти к соглашению о совместном использовании данных об испытаниях и исследованиях с участием позвоночных животных, будущий заявитель сообщает об этом компетентным органам соответствующей Стороны.
9. Невозможность достичь соглашения о совместном использовании данных об испытаниях и исследованиях с участием позвоночных животных не препятствует компетентным органам соответствующей Стороны использовать такие данные для целей заявления будущего заявителя.
Владелец или владельцы соответствующих разрешений могут потребовать от будущего заявителя справедливого разделения понесенных ими расходов. Сторона может направить участвующие стороны для разрешения данного вопроса путем официального и обязательного арбитража согласно национальному законодательству.

Статья 96
Сорта растений

Европейский Союз подтверждает свою приверженность Международной конвенции по охране новых сортов растений (Конвенция УПОВ), для присоединения к которой Республика Казахстан приложит разумные усилия.

РАЗДЕЛ 3
ЗАЩИТА ПРАВ ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНОЙ СОБСТВЕННОСТИ Статья 97
Общие обязательства

1. Стороны подтверждают свои обязательства по Соглашению ТРИПС, в частности по его части III, и обеспечивают дополнительные меры, процедуры и средства правовой защиты, предусмотренные в настоящем разделе, которые необходимы для обеспечения защиты прав интеллектуальной собственности¹.
2. Эти меры, процедуры и средства правовой защиты должны быть справедливыми и равными и не должны быть излишне сложными или дорогостоящими, или приводить к необоснованному увеличению сроков или неоправданным задержкам. Они также должны быть эффективными, соразмерными и сдерживающими, и должны применяться таким образом, чтобы избежать создания барьеров для законной торговли и обеспечить гарантии против злоупотребления ими.

___________________
1 Для целей статей 98-110 термин «права интеллектуальной собственности» включает как минимум следующие права: авторское право; смежные права; право особого рода создателя баз данных; права создателя топологий полупроводниковых изделий; права на товарный знак; права на промышленный образец; патентные права, включая права, предоставляемые свидетельствами дополнительной охраны; географические указания; права на полезные модели; права на сорта растений; и торговые наименования в той мере, в которой они охраняются как исключительные права в соответствии с национальным законодательством.

Статья 98
Уполномоченные заявители

1. Каждая Сторона признает в качестве лиц, имеющих право обратиться за применением мер, процедур и средств правовой защиты, указанных в настоящем разделе и в части III Соглашения ТРИПС:
(a) владельцев прав интеллектуальной собственности в соответствии с положениями национального законодательства;
(b) всех других лиц, имеющих право использовать эти права, в частности лицензиатов, в той мере, в какой это допустимо и соответствует положениям национального законодательства;
(c) органы по управлению коллективными правами интеллектуальной собственности, которые регулярно признаются имеющими право представлять владельцев прав интеллектуальной собственности в той мере, в какой это допустимо и соответствует положениям национального законодательства;
(d) профессиональные органы защиты или другие лица, которые признаются имеющими право представлять владельцев прав интеллектуальной собственности в той мере, в какой это допустимо и соответствует положениям национального законодательства.

Статья 99
Доказательства

1. Если сторона представила объективно имеющиеся доказательства, достаточные для того, чтобы подкрепить свои требования, и указала в поддержку своих требований на доказательства, которые находятся под контролем противной стороны, судебные органы каждой Стороны имеют полномочия издать приказ, чтобы эти доказательства были представлены противной стороной, с учетом охраны конфиденциальной информации.
2. При соблюдении условий, упомянутых в пункте 1, в случае нарушения прав интеллектуальной собственности, совершенного в коммерческих масштабах, каждая Сторона принимает меры, необходимые для того чтобы уполномочить компетентные судебные органы издать в соответствующих случаях и по заявлению приказ о передаче банковских, финансовых или коммерческих документов, находящихся под контролем противной стороны, с учетом охраны конфиденциальной информации.

Статья 100
Меры по сохранению доказательств

1. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы еще до начала разбирательства по существу компетентные судебные органы могли по заявлению правообладателя, который представил объективно имеющиеся доказательства в поддержку своих требований о том, что его права на интеллектуальную собственность нарушены или могут быть нарушены, издать приказ о принятии незамедлительных и эффективных временных мер для сохранения соответствующих доказательств в отношении предполагаемого нарушения, с учетом охраны конфиденциальной информации.
2. Такие меры могут включать подробное описание, с изъятием или без изъятия образцов, или физическое изъятие предполагаемых контрафактных товаров, а также в соответствующих случаях материалов и оборудования, используемых в производстве и/или распространении этих товаров, и относящихся к этому документов. В случае необходимости эти меры могут быть приняты без заслушивания другой стороны, в частности в таких случаях, когда любая задержка может причинить непоправимый ущерб правообладателю, или существует очевидный риск того, что доказательства будут уничтожены.

Статья 101
Право на информацию

1. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы в рамках разбирательства в отношении нарушения прав интеллектуальной собственности и в ответ на обоснованное и соразмерное обращение истца, компетентные судебные органы могли издать приказ, чтобы информация о происхождении и сетях распространения товаров или услуг, которые нарушают права интеллектуальной собственности, была представлена нарушителем и/или любым другим лицом, в отношении которого:
(a) установлено, что он владеет товаром, который нарушает права, в коммерческих масштабах;
(b) установлено, что он использует услуги, которые нарушают права, в коммерческих масштабах;
(c) установлено, что он предоставляет в коммерческих масштабах услуги, используемые при осуществлении неправомерной деятельности, или
(d) было указано лицом, упомянутым в подпункте (a), (b) или (с), что оно вовлечено в производство, изготовление или распространение таких товаров или предоставление таких услуг.
2. Информация, указанная в пункте 1, включает:
(a) наименования и адреса производителей, изготовителей, дистрибьюторов, поставщиков и других прежних владельцев товаров или услуг, а также предполагаемых оптовых и розничных поставщиков;
(b) сведения о количестве произведенных, изготовленных, доставленных, полученных или заказанных товаров или услуг, а также о сумме, полученной за такие товары или услуги.
3. Пункты 1 и 2 применяются без ущерба для других законодательных положений, которые:
(a) предоставляют правообладателю право на получение более детальной информации;
(b) регулируют использование в гражданском или уголовном процессе информации, представленной в соответствии с настоящей статьей;
(c) регулируют ответственность за злоупотребление правом на информацию;
(d) предусматривают возможность отказаться от представления информации, которая вынуждает лицо, упомянутое в пункте 1, признаться в своем участии или участии своих близких родственников в нарушении прав интеллектуальной собственности, или
(e) регулируют охрану конфиденциальности информационных источников или обработку персональных данных.

Статья 102
Временные и предупредительные меры

1. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы судебные органы могли по просьбе заявителя принять в отношении предполагаемого нарушителя обеспечительные меры, направленные на предотвращение любого предстоящего нарушения права на интеллектуальную собственность, либо запретить на временной основе и с учетом, когда применимо, уплаты соответствующих штрафов в случаях, предусмотренных национальным законодательством, дальнейшее осуществление предполагаемого нарушения этого права или обусловить такое осуществление предоставлением гарантий, направленных на обеспечение выплаты компенсации правообладателю. Обеспечительные меры также могут быть наложены при тех же условиях и в соответствии с национальным законодательством на посредника, чьи услуги используются третьей стороной для нарушения прав интеллектуальной собственности.
2. Обеспечительные меры также могут быть приняты для изъятия или передачи товаров, в отношении которых существуют подозрения в нарушении права интеллектуальной собственности, с тем чтобы предотвратить их выпуск или перемещение в торговых каналах.
3. В случае нарушения, совершенного в коммерческих масштабах, каждая Сторона обеспечивает, чтобы в случае если заявитель указывает на обстоятельства, которые могут поставить под угрозу возмещение ущерба, судебные органы могли в соответствии с национальным законодательством издать приказ о предупредительном изъятии или аресте движимого и/или недвижимого имущества предполагаемого нарушителя, в том числе о блокировании его банковских счетов и других активов. С этой целью судебные органы могут истребовать предоставление банковских, финансовых или коммерческих документов или надлежащий доступ к соответствующей информации.

Статья 103
Исправительные меры

1. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы по запросу заявителя и без ущерба убыткам, подлежащим возмещению правообладателю в связи с совершением нарушения, и без какой-либо компенсации, компетентные судебные органы могли издать приказ с целью отозвать, окончательно устранить из торговых каналов или уничтожить товары, в отношении которых установлено, что они нарушают право интеллектуальной собственности. При необходимости компетентные судебные органы могут также издать приказ об уничтожении материалов и оборудования, главным образом использованных при создании или изготовлении этих товаров.
2. Судебные органы каждой Стороны имеют полномочия издать приказ о том, что указанные меры выполняются за счет нарушителя, если не существует особых причин для того, чтобы этого не делать.

Статья 104
Судебные запреты

Каждая Сторона обеспечивает, чтобы в случае принятия судебного решения, установившего нарушение права интеллектуальной собственности, судебные органы могли издать в отношении нарушителя судебный запрет, нацеленный на прекращение нарушения. В случаях, предусмотренных национальным законодательством, несоблюдение судебного запрета влечет, когда применимо, уплату штрафа в целях обеспечения его соблюдения. Каждая Сторона также обеспечивает, чтобы правообладатели могли подать заявление о применении судебного запрета в отношении посредников, чьи услуги используются третьей стороной для нарушения права интеллектуальной собственности.

Статья 105
Альтернативные меры

Каждая Сторона в соответствии с национальным законодательством может предусмотреть, чтобы в соответствующих случаях и по запросу лица, к которому должны быть применимы меры, предусмотренные статьей 103 и/или статьей 104, компетентные судебные органы могли издать приказ о денежной компенсации, которая должна быть выплачена пострадавшей стороне, вместо применения мер, предусмотренных статьей 103 и/или статьей 104, если это лицо действовало непреднамеренно и неумышленно, если применение этих мер нанесет ему непропорциональный вред, и если денежная компенсация представляется потерпевшей стороне достаточно удовлетворительной.

Статья 106
Убытки

1. Каждая Сторона обеспечивает, что при установлении убытков судебные органы:
(a) принимают во внимание все соответствующие аспекты, такие как негативные экономические последствия, в том числе упущенную выгоду потерпевшей стороны, любую незаконную прибыль, полученную нарушителем, и, в соответствующих случаях, другие элементы, помимо экономических факторов, включая моральный вред, причиненный правообладателю нарушением; или
(b) могут, в соответствующих случаях, установить ущерб в виде разовой суммы на основе как минимум таких элементов, как сумма вознаграждения или сборов, которая была бы выплачена, если бы нарушитель обратился с просьбой о разрешении на использование рассматриваемого права интеллектуальной собственности.
2. Если нарушитель, не зная или не имея достаточных оснований знать, был вовлечен в совершение противоправных действий, каждая Сторона может предусмотреть, чтобы судебные органы могли издать приказ о восстановлении прибыли или возмещении убытков, которые могут быть предварительно установлены, потерпевшей стороне.

Статья 107
Судебные издержки

Каждая Сторона обеспечивает, чтобы разумные и соразмерные судебные издержки и другие расходы, понесенные стороной, выигравшей дело, как правило, оплачивались проигравшей стороной, если это не противоречит справедливости.

Статья 108
Опубликование судебных решений

Каждая Сторона обеспечивает, чтобы в рамках судебных разбирательств, инициированных в связи с нарушением права интеллектуальной собственности, судебные органы могли, по запросу заявителя и за счет нарушителя, издать приказ о принятии соответствующих мер для распространения информации касательно решения, в том числе о предоставлении его для ознакомления и опубликования в полном объеме или частично.

Статья 109
Презумпция авторства или собственности

Для целей применения мер, процедур и средств правовой защиты, предусмотренных настоящим разделом, для автора литературного или художественного произведения в отсутствие доказательств обратного и для того, чтобы признаваться автором, и следовательно быть наделенным правом инициировать судебный процесс в связи с нарушением, является достаточным обычное указание его имени на произведении. Это также применяется mutatis mutandis к правообладателям авторских прав в отношении их охраняемого объекта.

Статья 110
Административные судопроизводство

Поскольку любое средство правовой защиты в порядке гражданского судопроизводства может быть принято в результате административного судопроизводства, такое судопроизводство соответствуют принципам, по сути эквивалентным тем, которые предусмотрены соответствующими положениями настоящего раздела.

Статья 111
Таможенные меры

1. При применении таможенных мер в целях защиты прав интеллектуальной собственности каждая Сторона обеспечивает соответствие своим обязательствам по Соглашению ГАТТ 1994 и Соглашению ТРИПС.
2. В целях обеспечения охраны прав интеллектуальной собственности на таможенной территории каждой Стороны таможенные органы в пределах своих полномочий используют ряд подходов для обнаружения поставок, содержащих товары, в отношении которых существуют подозрения в нарушении прав интеллектуальной собственности, указанные в пунктах 3 и 4. Данные подходы включают техники анализа риска, основанные в том числе на информации, предоставленной правообладателями, сборе разведывательных данных и инспектировании грузов.
3. Таможенные органы по запросу правообладателя имеют полномочия предпринимать меры по обнаружению или приостановлению выпуска товаров, находящихся под таможенным контролем и в отношении которых существуют подозрения в нарушении прав на товарный знак, авторского права и смежных прав или прав на географические указания.
4. Таможенные органы Республики Казахстан не позднее чем через три года после даты начала применения настоящего Раздела будут наделены полномочиями предпринимать по заявлению правообладателя меры по обнаружению или приостановлению выпуска товаров, находящихся под таможенным контролем и в отношении которых существуют подозрения в нарушении прав на патенты, полезные модели, промышленные образцы, топологии интегральных микросхем или сорта растений, при условии, что Европейский Союз проведет не позднее чем за два года до завершения этого трехлетнего периода надлежащее обучение для таких представителей уполномоченных органов, как сотрудники таможни, прокуроры, судьи и, при необходимости, другие представители.
5. Таможенные органы имеют полномочия по обнаружению или приостановлению по своей собственной инициативе выпуска товаров, находящихся под таможенным контролем и в отношении которых существуют подозрения в нарушении прав на товарный знак, авторского права и смежных прав или прав на географические указания.
6. Таможенные органы Республики Казахстан не позднее чем через пять лет после даты начала применения настоящего Раздела будут наделены полномочиями по обнаружению или приостановлению по собственной инициативе выпуска товаров, находящихся под таможенным контролем, и в отношении которых существуют подозрения в нарушении прав на патенты, полезные модели, промышленные образцы, топологии интегральных микросхем или сорта растений, при условии, что Европейский Союз проведет не позднее чем за два года до завершения этого пятилетнего периода надлежащее обучение для представителей уполномоченных органов, таких как сотрудники таможни, прокуроры, судьи и, при необходимости, другие представители.
7. Несмотря на положения пунктов 3-6, применение мер по задержанию и приостановлению к импорту товаров, размещенных правообладателем или с его согласия на рынке в другой стране, не является обязательством.
8. Стороны соглашаются выполнять статью 69 Соглашения ТРИПС в отношении международной торговли товарами, в отношении которых существуют подозрения в нарушении прав интеллектуальной собственности. В этих целях для содействия сотрудничеству каждая Сторона определит контактный пункт в своем таможенном органе и известит о нем другую Сторону. Такое сотрудничество может включать в себя обмен информацией о механизмах получения информации от правообладателей, передовым опытом и опытом по применению стратегий управления рисками, а также информацией для содействия в идентификации грузов, подозреваемых в том, что они содержат товары, нарушающие права интеллектуальной собственности.
9. Таможенные органы каждой Стороны готовы сотрудничать по запросу другой Стороны или по своей собственной инициативе в целях предоставления соответствующей доступной информации таможенным органам другой Стороны, в частности о товарах, находящихся в транзите по территории Стороны, предназначенных для или происходящих с территории другой Стороны.
10. Без ущерба для других форм сотрудничества Протокол о взаимной административной помощи в таможенных делах применяется к пунктам 8 и 9 настоящей статьи в отношении нарушений таможенного законодательства, связанных с правами интеллектуальной собственности.
11. Без ущерба для полномочий Совета сотрудничества Подкомитет по таможенному сотрудничеству, упомянутый в пункте 3 статьи 25, несет ответственность за обеспечение надлежащего функционирования и применения настоящей статьи. Подкомитет по таможенному сотрудничеству определяет приоритеты и предусматривает надлежащие процедуры сотрудничества между уполномоченными органами Сторон.

РАЗДЕЛ 4
ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ПРОВАЙДЕРОВ УСЛУГ, ДЕЙСТВУЮЩИХ
В КАЧЕСТВЕ ПОСРЕДНИКОВ Статья 112
Использование услуг посредников

Стороны признают, что услуги посредников могут быть использованы третьими лицами в целях совершения правонарушения. Для обеспечения свободного движения информационных услуг и одновременно защиты прав интеллектуальной собственности в цифровой среде каждая Сторона обеспечивает меры, предусмотренные в настоящем разделе о провайдерах услуг, действующих в качестве посредников, в случаях, когда эти провайдеры никак не связаны с передаваемой информацией.

Статья 113
Ответственность провайдеров услуг, выступающих
в качестве посредников: «простая передача»

1. Если услуга информационного сообщества состоит из передачи по сети связи информации, представленной получателем услуги, или предоставления доступа к сети связи, каждая Сторона гарантирует, что провайдер услуг не несет ответственности за передаваемую информацию при условии, что провайдер:
(a) не инициирует передачу;
(b) не выбирает получателя передачи; и
(c) не выбирает или не изменяет информацию, содержащуюся в передаче.
2. Действия по передаче и предоставлению доступа, упомянутые в пункте 1, включают в себя автоматическое, промежуточное и кратковременное хранение передаваемой информации исключительно в целях осуществления передачи в сети связи и при условии, что информация не сохраняется в течение времени, превышающего разумно необходимое время для передачи.
3. Настоящая статья не влияет на возможность суда или административного органа в соответствии с национальным законодательством требовать от провайдера услуг прекратить или предотвратить нарушение.

Статья 114
Ответственность провайдеров услуг, действующих
в качестве посредников: «кэширование»

1. Если услуга информационного сообщества состоит из передачи в сети связи информации, представленной получателем услуги, каждая Сторона гарантирует, что провайдер услуг не несет ответственности за автоматическое, промежуточное и кратковременное хранение этой информации, осуществляемое исключительно в целях более эффективной последующей передачи информации другим получателям услуги по их запросу, при условии, что:
(a) провайдер не изменяет информацию;
(b) провайдер соблюдает условия доступа к информации;
(c) провайдер соблюдает правила, касающиеся обновления информации, которые имеют широкое признание и используются в данной отрасли;
(d) провайдер не мешает правомерному использованию технологий, имеющих широкое признание и используемых в данной отрасли, для получения данных об использовании информации; и
(e) провайдер действует оперативно, чтобы удалить хранимую информацию или прекратить доступ к ней после получения фактических данных о том, что информация в исходном пункте передачи удалена из сети, или доступ к ней прекращен, или суд или административный орган издал приказ об удалении или прекращении доступа.
2. Настоящая статья не влияет на возможность суда или административного органа в соответствии с национальным законодательством требовать от провайдера услуг прекратить или предотвратить нарушение.

Статья 115
Ответственность провайдеров услуг, действующих
в качестве посредников: «хранение»

1. Если услуга информационного общества включает в себя хранение информации, представленной получателем услуги, каждая Сторона гарантирует, что провайдер услуг не несет ответственности за информацию, хранящуюся по запросу получателя услуги, при условии, что:
(а) провайдер не имеет реальных сведений о незаконной деятельности или информации и, что касается заявлений о возмещении ущерба, не знает фактов или обстоятельств, из которых осуществление незаконной деятельности или передачи информации является очевидным; или
(b) провайдер после получения таких сведений или знаний действует оперативно, чтобы удалить информацию или прекратить к ней доступ.
2. Пункт 1 не применяется, если получатель услуги действует под руководством или контролем провайдера.
3. Настоящая статья не влияет на возможность суда или административного органа в соответствии с национальным законодательством требовать от провайдера услуг прекратить или предотвратить нарушение, а также не влияет на возможность Стороны установить процедуры, регулирующие удаление информации или прекращение к ней доступа.

Статья 116
Отсутствие общих обязательств по контролю

1. Стороны не налагают общего обязательства на провайдеров при предоставлении услуг, предусмотренных статьями 113-115, следить за информацией, которую они передают или хранят, а также не налагают общего обязательства активно искать факты или обстоятельства, указывающие на незаконную деятельность.
2. Сторона может установить обязательства для провайдеров услуг информационного общества незамедлительно информировать компетентные государственные органы об осуществлении предполагаемой незаконной деятельности или информации, представленной получателями их услуг. Сторона может также установить обязательства для провайдеров услуг информационного общества сообщать по запросу компетентных органов информацию, позволяющую идентифицировать получателей их услуг, с которыми они имеют договора о хранении информации.

Статья 117
Сроки применения статей 112-116

Республика Казахстан в полной мере выполняет обязательства, предусмотренные статьями 112-116, в течение пяти лет с даты начала применения настоящего Раздела.

Статья 118
Сотрудничество

1. Стороны поощряют развитие сотрудничества между торговыми или профессиональными ассоциациями или организациями, направленного на охрану и защиту прав интеллектуальной собственности.
2. Стороны соглашаются сотрудничать в целях содействия выполнению обязательств, принятых в соответствии с настоящей главой. Сферы сотрудничества включают следующие виды деятельности, но не ограничиваются ими:
(а) обмен информацией о своих правовых системах интеллектуальной собственности и соответствующих правилах охраны и защиты; обмен опытом по вопросам законодательного прогресса в этих областях;
(b) обмен опытом по охране и защите прав интеллектуальной собственности;
(c) обмен опытом по охране и защите между органами таможни, полиции, административными и судебными органами и заинтересованными организациями; координация в целях предотвращения экспорта контрафактных товаров;
(d) укрепление потенциала; и
(e) продвижение и распространение информации и знаний о правах интеллектуальной собственности, среди прочего, в бизнес кругах и гражданском обществе; повышение осведомленности и знаний потребителей и правообладателей.

ГЛАВА 8
ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ЗАКУПКИ Статья 119
Определения

Для целей настоящей главы:
(а) «коммерческие товары или услуги» означает товары или услуги, которые, как правило, продаются или предлагаются для продажи на коммерческом рынке негосударственным покупателям для негосударственных целей и обычно покупаются ими для этих целей;
(b) «строительная услуга» означает услугу, целью которой является выполнение любыми средствами гражданских или строительных работ, на основании раздела 51 Предварительной классификации основных продуктов Организации Объединенных Наций (КОП ООН);
(c) «дни» означает календарные дни;
(d) «электронный аукцион» означает повторяющийся процесс с использованием электронного устройства для представления новых цен, цен, пересмотренных в сторону снижения, и (или) новых значений, касающихся отдельных элементов тендерных предложений, которые появляются после первоначальной полной оценки тендерных предложений, и позволяющий ранжировать их с использованием методов автоматической оценки. Следовательно, договоры на оказание определенных услуг и работ, имеющие в качестве предмета интеллектуальные результаты, такие как проект строительства, не могут быть предметом электронных аукционов;
(e) «в письменной форме» или «письменно» означает любое словесное или числовое выражение, которое может быть прочитано, воспроизведено и затем передано. Оно может включать информацию, передаваемую и хранимую в электронном виде;
(f) «тендер с ограниченным участием» означает метод закупок, при котором закупающая организация связывается с поставщиком или поставщиками по своему выбору;
(g) «мера» означает любой закон, подзаконный акт, процедуру, административное руководство или практику, или любое действие закупающей организации, связанные с охватываемыми закупками;
(h) «список многократного использования» означает список поставщиков, которых закупающая организация определяет как удовлетворяющих условиям для участия в данном списке, и который закупающая организация намерена использовать более одного раза;
(i) «объявление о предстоящих закупках» означает объявление, опубликованное закупающей организацией, приглашающее заинтересованных поставщиков представить заявку на участие, тендерное предложение или и то, и другое;
(j) «открытый тендер» означает метод закупок, при котором все заинтересованные поставщики могут представить тендерное предложение;
(k) «лицо» означает физическое или юридическое лицо;
(l) «закупающая организация» означает организацию, указанную в частях 1-3 приложения III;
(m) «квалифицированный поставщик» означает поставщика, которого закупающая организация признает как удовлетворяющего условиям для участия;
(n) «выборочный тендер» означает метод закупок, при котором закупающая организация приглашает только квалифицированных поставщиков представить тендерное предложение;
(o) «услуги» включают строительные услуги, если не предусмотрено иное;
(p) «стандарт» означает документ, утвержденный признанным органом, который устанавливает правила, руководящие принципы или характеристики товаров или услуг или связанных с ними процессов и способов производства для общего и многократного использования, соблюдение которых не является обязательным. Он может также включать или быть полностью посвящен требованиям к терминологии, обозначениям, упаковке, маркировке или этикеткам, которые применяются к товару, услуге, процессу или способу производства;
(q) «поставщик» означает лицо или группу лиц, которые предоставляют или могут предоставить товары или услуги;
(r) «техническая спецификация» означает тендерное требование, которое:
(i) устанавливает характеристики закупаемых товаров или услуг, в том числе качество, исполнение, безопасность и размеры, или процессов и способов их производства или предоставления; или
(ii) относится к требованиям к терминологии, обозначениям, упаковке, маркировке или этикеткам, которые применяются к товару или услуге.

Статья 120
Сфера применения и охват

Применение настоящей главы
1. Настоящая глава применяется в отношении любой меры, касающейся охватываемых закупок, независимо от того, проводятся ли они исключительно или частично с помощью электронных средств.
2. Для целей настоящей главы «охватываемые закупки» означает закупки для государственных целей:
(a) товаров, услуг или любой их комбинации:
(i) указанных в приложении III; и
(ii) осуществляемых не в целях коммерческой продажи или перепродажи либо не для использования в производстве или поставке товаров или услуг для коммерческой продажи или перепродажи;
(b) с использованием любых договорных методов, включая приобретение; лизинг; приобретение в аренду или в рассрочку, с правом или без права на покупку;
(c) стоимость которых равна или превышает соответствующее пороговое значение, указанное в приложении III, на момент опубликования объявления в соответствии со статьей 124;
(d) осуществляемые закупающей организацией; и
(e) которые иным образом не исключены из охвата пункта 3 настоящей статьи или приложения III.
Если стоимость закупки не определена, то она рассчитывается в соответствии с пунктами 6-8.
3. Если иное не предусмотрено в приложении III, настоящая глава не применяется к:
(a) приобретению или аренде земли, существующих зданий или иного недвижимого имущества или прав на него;
(b) внедоговорным соглашениям или помощи в любой форме, которая оказывается Стороной, включая соглашения о сотрудничестве, гранты, кредиты, капиталовложения, гарантии и налоговые льготы;
(c) закупкам или приобретению налоговых органов и депозитариев, услуг по ликвидации и управлению для регулируемых финансовых институтов или услуг, связанных с продажей, погашением и распределением государственного долга, в том числе займов и государственных облигаций, векселей и других ценных бумаг;
(d) к договорам найма в государственном секторе;
(e) к закупкам, осуществляемым:
(i) с конкретной целью оказания международной помощи, включая помощь развитию;
(ii) в соответствии с конкретной процедурой или условиями международного соглашения, связанного с размещением войск или совместным осуществлением проекта странами, подписавшими соглашение; или
(iii) в соответствии с конкретной процедурой или условиями международной организации, или финансируемым за счет международных грантов, займов или иной помощи, если применимая процедура или условие не соответствуют настоящей главе.
4. В приложении III для каждой Стороны указана следующая информация:
(a) в части 1 - центральные государственные органы, к закупкам которых применяются положения настоящей главы;
(b) в части 2 – местные (региональные) государственные органы, к закупкам которых применяются положения настоящей главы;
(c) в части 3 - все остальные учреждения, к закупкам которых применяются положения настоящей главы;
(d) в части 4 - товары, охватываемые настоящей главой;
(e) в части 5 - услуги, за исключением строительных услуг, охватываемые настоящей главой;
(f) в части 6 - строительные услуги, охватываемые настоящей главой; и
(g) в части 7 - любые общие примечания.
5. Если закупающая организация в контексте охватываемых закупок требует, чтобы лица, не указанные в приложении III, осуществили закупки в соответствии с конкретными требованиями, в отношении таких требований mutatis mutandis применяется статья 122.
Оценка
6. При оценке стоимости закупок с целью определения того, относятся ли закупки к охватываемым закупкам, закупающая организация:
(a) избегает деления закупок на отдельные закупки, выбора или использования определенного метода оценки для определения стоимости закупок с намерением их полного или частичного исключения из сферы применения настоящей главы; и
(b) включает расчетную максимальную общую стоимость закупок на весь срок их осуществления, независимо от выбора одного или нескольких поставщиков, с учетом всех форм вознаграждений, включая:
(i) премии, сборы, комиссионные и проценты; и
(ii) в случае если в закупках предусматривается возможность других вариантов, общую стоимость таких вариантов.
7. Если отдельное требование в отношении закупок приводит к заключению нескольких договоров или к заключению договоров на отдельные части (далее именуемых «повторяющиеся договоры»), то расчетная максимальная общая стоимость рассчитывается на основе:
(a) стоимости повторяющихся договоров на один и тот же вид товара или услуги, заключенных в течение предшествующих 12 месяцев или в предшествующем финансовом году закупающей организации, скорректированной с учетом, где это возможно, ожидаемых изменений в количестве или стоимости товара или услуги, закупаемых в течение следующих 12 месяцев; или
(b) расчетной стоимости повторяющихся договоров на один и тот же вид товара или услуги, заключенных в течение 12 месяцев после заключения первоначального договора или в течение финансового года закупающей организации.
8. В случае закупок товаров или услуг путем лизинга, аренды или приобретения в рассрочку, или закупок, общая стоимость которых не определена, основанием для оценки является:
(a) в случае заключения договора на определенный срок:
(i) если срок действия договора составляет 12 месяцев или менее, общая расчетная максимальная стоимость на срок его действия; или
(ii) если срок действия договора превышает 12 месяцев, общая расчетная максимальная стоимость, включая любую расчетную остаточную стоимость;
(b) в случае заключения договора на неопределенный срок - расчетный ежемесячный взнос, умноженный на 48; и
(с) в случае если точно не известно, будет ли договор заключен на определенный срок, применяется основание для оценки согласно подпункта (b).

Статья 121
Общие исключения

При соблюдении требования, что такие меры не применяются таким образом, чтобы представлять собой средство произвольной или неоправданной дискриминации между Сторонами или скрытое ограничение для международной торговли, ничто в настоящей главе не истолковывается как препятствующее принятию или применению любой Стороной мер:
(a) необходимых для охраны общественной морали, общественного порядка или общественной безопасности;
(b) необходимых для защиты жизни или здоровья человека, животных или растений;
(c) необходимых для охраны интеллектуальной собственности; или
(d) в отношении товаров или услуг, предоставляемых лицами с ограниченной трудоспособностью, благотворительными учреждениями или произведенных с помощью заключенных.

Статья 122
Общие принципы

Недискриминация
1. В отношении любой меры, касающейся охватываемых закупок, каждая Сторона, в том числе ее закупающие организации, безусловно предоставляет товарам и услугам другой Стороны, а также поставщикам другой Стороны, предлагающим такие товары или услуги, режим не менее благоприятный, чем тот, который Сторона, в том числе ее закупающие организации, предоставляет своим товарам, услугам и отечественным поставщикам.
2. В отношении любой меры, касающейся охватываемых закупок, ни одна Сторона, в том числе ее закупающие организации:
(a) не предоставляет одному отечественному поставщику менее благоприятные условия, чем другому отечественному поставщику, на основании степени иностранного участия или собственности; или
(b) не дискриминирует отечественного поставщика на основании того, что товары или услуги, предлагаемые таким поставщиком для конкретной закупки, являются товарами или услугами другой Стороны.
Использование электронных средств
3. При проведении охватываемых закупок с помощью электронных средств закупающая организация:
(a) обеспечивает, чтобы закупки проводились с использованием информационных технологических систем и программного обеспечения, в том числе средств, связанных с проверкой подлинности и шифрованием информации, которые являются общедоступными и совместимыми с другими общедоступными информационными технологическими системами и программным обеспечением; и
(b) поддерживает механизмы, обеспечивающие сохранность заявок на участие и тендерных предложений, включая установление времени получения и предотвращение несанкционированного доступа.
Проведение закупок
4. Закупающая организация проводит охватываемые закупки прозрачным и беспристрастным образом, который:
(a) соответствует положениям настоящей главы, с использованием таких методов, как открытый тендер, выборочный тендер, тендер с ограниченным участием и электронный аукцион;
(b) не допускает конфликтов интересов; и
(c) предотвращает коррупционные действия.
Правила происхождения
5. Сторона не применяет для целей охватываемых закупок правила происхождения товаров или услуг, импортируемых или поставляемых из другой Стороны, которые отличаются от правил происхождения, применяемых Стороной в то же самое время в ходе обычных торговых отношений к импорту или поставкам таких же товаров или услуг из той же Стороны.
Меры, не относящиеся к закупкам
6. Пункты 1 и 2 не применяются в отношении таможенных пошлин и сборов любого рода, взимаемых при ввозе или в связи с ним, метода взимания таких пошлин и сборов, других правил ввоза, или формальностей и мер, влияющих на торговлю услугами, за исключением мер, регулирующих охватываемые закупки.

Статья 123
Информация о системе закупок

1. Каждая Сторона:
(a) оперативно публикует любые законы, подзаконные акты, судебные решения, административные правила общего применения, стандартные условия договора, предусмотренные законом или подзаконным актом, и включенные в качестве ссылки в объявления или тендерную документацию, и процедуру, касающуюся охватываемых закупок, включая любые изменения к ним, в официально назначенных электронных или бумажных средствах массовой информации, которые широко распространены и остаются доступными для общественности; и
(b) предоставляет другой Стороне по запросу разъяснения к вышеперечисленным документам.
2. В части 1 приложения IV перечислены:
(a) электронные или бумажные средства массовой информации, в которых каждая Сторона публикует информацию, указанную в пункте 1 настоящей статьи;
(b) электронные или бумажные средства массовой информации, в которых каждая Сторона публикует объявления, необходимые в соответствии со статьей 124, пунктом 7 статьи 126 и пунктом 2 статьи 133; и
(c) адрес(-а) веб-сайтов, где Сторона публикует свои объявления о заключенных договорах в соответствии с пунктом 2 статьи 133.
3. Каждая Сторона оперативно уведомляет Комитет сотрудничества о любых изменениях к информации Стороны, представленной в части 1 приложения IV. Комитет сотрудничества регулярно принимает решения, отражающие изменения к части 1 приложения IV.

Статья 124
Объявления

Объявление о предстоящих закупках
1. Для каждой охватываемой закупки закупающая организация публикует объявления о предстоящих закупках в соответствующих бумажных или электронных средствах массовой информации, указанных в части 2 приложения IV, за исключением случаев, предусмотренных статьей 130. Такие средства массовой информации широко распространяются, и такие уведомления остаются доступными для общественности по меньшей мере до истечения срока, указанного в объявлении. Объявления закупающих организаций, указанных в частях 1, 2 и 3 приложения III, доступны в электронном виде на бесплатной основе через единую точку доступа, указанную в части 2 приложения IV, по меньшей мере в течение минимального срока.
2. Если иное не предусмотрено настоящей главой, каждое объявление о предстоящих закупках должно включать:
(a) наименование и адрес закупающей организации и другую информацию, необходимую для связи с закупающей организацией и получения всех необходимых документов, связанных с закупками, а также информацию об их стоимости и сроках платежа, если таковые имеются;
(b) описание закупок, в том числе тип и количество закупаемых товаров или услуг, или если количество не известно, то предполагаемое количество;
(c) для повторяющихся договоров, если возможно, оценку сроков последующих объявлений о предстоящих закупках;
(d) описание любых опций;
(e) сроки поставки товаров или услуг или срок действия договора;
(f) метод закупок, который будет использоваться, и будет ли он предполагать проведение переговоров или электронного аукциона;
(g) где применимо, адрес и окончательный срок представления заявок на участие в закупке;
(h) адрес и окончательный срок представления тендерных предложений;
(i) язык(-и), на котором могут быть представлены тендерные предложения или заявки на участие, если они могут быть представлены на любом другом языке, помимо официального языка Стороны закупающей организации;
(j) перечень и краткое описание всех условий для участия поставщиков, включая требования к конкретным документам или сертификатам, представляемым поставщиками в данной связи, если такие требования не включены в тендерную документацию, которая предоставляется всем заинтересованным поставщикам наряду с объявлением о предстоящих закупках;
(k) если в соответствии со статьей 126 закупающая организация намерена выбрать ограниченное число квалифицированных поставщиков для участия в тендере, критерии, которые будут использоваться для отбора, и, где применимо, любые ограничения по количеству поставщиков, допускаемых к участию в тендере.
Краткое объявление
3. Для каждого случая предстоящих закупок закупающая организация одновременно с опубликованием объявления о предстоящих закупках публикует краткое объявление на английском или французском языке, которое доступно для общественности. Краткое объявление содержит как минимум следующие сведения:
(a) предмет закупок;
(b) окончательный срок представления тендерных предложений, или, где применимо, окончательный срок представления заявок на участие в закупках или на включение в список многократного использования; и
(c) адрес, по которому могут быть запрошены документы, связанные с закупками.
Объявление о планируемой закупке
4. Закупающим организациям предлагается как можно раньше в течение каждого финансового года публиковать в соответствующих бумажных или электронных средствах массовой информации, указанных в части 2 приложения IV, объявление о планах своих будущих закупок (в дальнейшем именуемое «объявление о планируемых закупках»). Объявление о планируемых закупках включает предмет закупок и планируемую дату публикации объявления о предстоящих закупках.
5. Закупающая организация, указанная в части 3 приложения III, может использовать объявление о планируемых закупках в качестве объявления о предстоящих закупках при условии, что объявление о планируемых закупках включает в себя как можно больше имеющейся у закупающей организации информации, указанной в пункте 2 настоящей статьи, а также заявление о том, что заинтересованные поставщики должны выразить закупающей организации свой интерес к закупкам.

Статья 125
Условия для участия

1. Закупающая организация ограничивает любые условия для участия в закупках теми условиями, которые существенны для обеспечения наличия у поставщика правовых и финансовых возможностей, а также коммерческого и технического потенциала для выполнения соответствующих закупок.
2. При определении условий для участия закупающая организация:
(a) не устанавливает условие о том, чтобы для участия в закупках поставщик ранее заключал один или несколько договоров с закупающей организацией Стороны;
(b) может потребовать наличие соответствующего опыта, когда это существенно для удовлетворения требованиям закупок; и
(c) не устанавливает условие о том, чтобы для участия поставщика Стороны в закупках или заключения договора, поставщик ранее заключал один или несколько договоров с закупающей организацией другой Стороны или о том, чтобы поставщик имел опыт работы на территории той Стороны, за исключением случаев, когда предыдущий опыт имеет существенное значение для удовлетворения требованиям закупок.
3. При определении того, удовлетворяет ли поставщик условиям участия, закупающая организация:
(a) проводит оценку финансовых возможностей и коммерческого и технического потенциала поставщика на основе той деятельности, которую поставщик ведет как в пределах территории Стороны закупающей организации, так и за ее пределами; и
(b) проводит свою оценку согласно условиям, которые закупающая организация предварительно указала в объявлениях или в тендерной документации.
4. При наличии подтверждающих доказательств Сторона, включая ее закупающие организации, может исключить поставщика на следующих основаниях:
(a) банкротство;
(b) ложные декларации;
(c) значительные или постоянные недостатки при выполнении какого-либо существенного требования или обязательства по ранее заключенному договору или договорам;
(d) окончательные судебные решения в связи с серьезными преступлениями или другими серьезными правонарушениями;
(e) ненадлежащее осуществление профессиональных функций или действия или бездействия, которые негативно отражаются на коммерческой репутации поставщика; или
(f) неуплата налогов.

Статья 126
Квалификация поставщиков

Системы регистрации и квалификационные процедуры
1. Сторона, в том числе ее закупающие организации, может иметь систему регистрации поставщиков, в которой заинтересованные поставщики должны зарегистрироваться и представить определенную информацию.
2. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы:
(a) ее закупающие организации прилагали усилия для сведения к минимуму различий в квалификационных процедурах; и
(b) если ее закупающие организации имеют системы регистрации, они прилагали усилия для сведения к минимуму различий в своих системах регистрации.
3. Сторона, в том числе ее закупающие организации, не устанавливает или не применяет какую-либо систему регистрации или квалификационную процедуру с целью создания или создающую излишние препятствия для участия в закупках поставщиков другой Стороны.
Выборочный тендер
4. Если закупающая организация намерена использовать выборочный тендер, она:
(a) включает в объявление о предстоящих закупках как минимум информацию, указанную в подпунктах (a), (b), (f), (g), (j) и (k) пункта 2 статьи 124, и приглашает поставщиков представить заявку на участие; и
(b) представляет к началу срока проведения тендера как минимум информацию, указанную в подпунктах (c), (d), (e), (h) и (i) пункта 2 статьи 124, для квалифицированных поставщиков, которых она уведомляет, согласно подпункту (b) пункта 3 статьи 128.
5. Закупающая организация позволяет всем квалифицированным поставщикам принять участие в конкретных закупках, если закупающая организация не заявляет в объявлении о предстоящих закупках о каком-либо ограничении по количеству поставщиков, которые будут допущены к участию в тендере, а также о критериях отбора ограниченного числа поставщиков.
6. Если тендерная документация не является общедоступной со дня опубликования объявления, упомянутого в пункте 4, закупающая организация обеспечивает, чтобы эти документы были доступны одновременно для всех квалифицированных поставщиков, отобранных в соответствии с пунктом 5.
Списки многократного использования
7. Закупающая организация может вести список поставщиков многократного использования при условии, что объявление, приглашающее заинтересованных поставщиков подать заявку на включение в список:
(a) публикуется ежегодно; и
(b) если опубликовано в электронном виде, является постоянно доступным
в соответствующих средствах массовой информации, указанных в части 2 приложения IV.
8. Объявление, предусмотренное пунктом 7, включает:
(a) описание товаров и услуг или их категорий, в отношении которых может использоваться список;
(b) условия участия, которым должны соответствовать поставщики для включения в список, и методы, которые закупающая организация будет использовать для проверки поставщика на соответствие условиям;
(c) наименование и адрес закупающей организации и другую информацию, необходимую для связи с ней и получения всех соответствующих документов, относящихся к списку;
(d) срок действия списка и средств для его продления или прекращения, или если срок действия не указан, то указание на способ, которым будет направлено уведомление о прекращении использования списка;
(e) указание о том, что список может быть использован для закупок, охватываемых настоящей главой.
9. Несмотря на пункт 7, если список многократного использования будет действителен в течение трех лет или меньше, закупающая организация может опубликовать объявление, упомянутое в пункте 7, только один раз в начале срока действия списка при условии, что такое объявление:
(a) устанавливает срок действия и обстоятельство, что дополнительные объявления не будут опубликованы; и
(b) публикуется в электронном виде и является постоянно доступным в течение срока его действия.
10. Закупающая организация позволяет поставщикам в любое время подать заявку на включение в список многократного использования и включает в него всех квалифицированных поставщиков в разумно короткие сроки.
11. Если поставщик, который не включен в список многократного использования, подает заявку на участие в закупках, проводимых на основании такого списка, и все необходимые документы в течение срока, предусмотренного пунктом 2 статьи 128, закупающая организация рассматривает данную заявку. Закупающая организация не исключает поставщика из рассмотрения в отношении закупок на основании того, что она не располагает достаточным временем для рассмотрения заявки, только если в исключительных случаях в связи со сложностью закупок организация не может завершить рассмотрение заявки в течение срока, предусмотренного для представления тендерных предложений.
Организации, указанные в части 3 приложения III
12. Закупающая организация, указанная в части 3 приложения III, может использовать объявление, приглашающее поставщиков подать заявку на включение в список многократного использования, в качестве объявления о предстоящих закупках при условии, что:
(a) объявление опубликовано в соответствии с пунктом 7 настоящей статьи и включает в себя информацию, требуемую согласно пункту 8 настоящей статьи, всю имеющуюся информацию, требуемую в соответствии с пунктом 2 статьи 124, и заявление о том, что оно представляет собой объявление о предстоящих закупках, или о том, что только поставщики из списка многократного использования будут получать дальнейшие объявления о закупках, проводимых на основе списка многократного использования; и
(b) организация незамедлительно предоставляет поставщикам, которые выразили организации заинтересованность в данной закупке, достаточную информацию, чтобы они могли оценить свой интерес к закупке, включая все остальные сведения, требуемые согласно пункту 2 статьи 124, в том случае, если такая информация доступна.
13. Закупающая организация, указанная в части 3 приложения III, может позволить поставщику, который подал заявку на включение в список многократного использования в соответствии с пунктом 10 настоящей статьи, подать тендерное предложение для данной закупки, если закупающая организация имеет достаточно времени для изучения того, соответствует ли поставщик условиям для участия.
Информация о решениях закупающей организации
14. Закупающая организация незамедлительно сообщает поставщику, который подает заявку на участие в закупке или заявление на включение в список многократного использования, решение закупающей организации в отношении заявки или заявления.
15. Если закупающая организация отклоняет заявку поставщика на участие в закупках или заявление на включение в список многократного использования, перестает признавать квалификацию поставщика или удаляет поставщика из списка многократного использования, организация незамедлительно сообщает об этом поставщику и по запросу поставщика незамедлительно представляет поставщику письменное объяснение о причинах своего решения.

Статья 127
Технические спецификации и тендерная документация

Технические спецификации
1. Закупающая организация воздерживается от составления, принятия или применения технических спецификаций или назначения процедуры оценки соответствия с целью создания или приводящих к возникновению излишних препятствий для международной торговли.
Технические спецификации должны предоставлять равный доступ поставщикам и не должны приводить к созданию неоправданных препятствий для открытия рынков закупок для конкуренции.
2. В описании технических спецификаций закупаемых товаров или услуг закупающая организация, где применимо:
(a) устанавливает технические спецификации на основе эксплуатационных свойств и функциональных требований, а не требований к дизайну и описательных характеристик;
(b) основывает технические спецификации на международных стандартах, если таковые существуют, либо на национальных технических регламентах, признанных национальных стандартах или строительных нормах и правилах.
3. Если в технических спецификациях используются требования к дизайну или описательные характеристики, закупающая организация указывает, где применимо, что будет рассматривать тендерное предложение эквивалентных товаров или услуг, которые наглядно удовлетворяют требованиям закупок, путем включения в тендерную документацию таких слов, как «или эквивалентные».
4. Закупающая организация не устанавливает технические спецификации, которые требуют или ссылаются на определенный товарный знак или торговую марку, патент, авторское право, дизайн, тип, конкретное место происхождения, конкретного производителя или поставщика, если только нет никакого другого достаточно точного или понятного способа описать требования к закупкам, и при условии, что в таких случаях организация включает в тендерную документацию такие слова, как «или эквивалентные».
5. Закупающая организация не запрашивает или не принимает советы, которые могут быть использованы при составлении или принятии любой технической спецификации для конкретной закупки, от лица, у которого может быть коммерческий интерес к закупке, таким образом, что это препятствует конкуренции.
6. Для большей определенности, Сторона, включая ее закупающие организации, в соответствии с настоящей статьей может составлять, принимать или применять технические спецификации для содействия сохранению природных ресурсов или охране окружающей среды.
Тендерная документация
7. Закупающая организация предоставляет поставщикам доступ к тендерной документации, которая включает всю необходимую информацию, позволяющую поставщикам подготовить и представить соответствующие тендерные предложения. Если это уже не предоставлено в объявлении о предстоящих закупках, такая документация включает полное описание:
(a) закупок, включая основное свойство и количество закупаемых товаров или услуг или, когда количество не известно, предполагаемое количество, и требования, которые должны быть выполнены, включая любые технические спецификации, свидетельство об оценке соответствия, планы, чертежи или инструкции;
(b) любых условий участия поставщиков, включая список информации и документов, которые поставщики обязаны представить в связи с условиями участия;
(c) всех критериев оценки, которые закупающая организация применит при заключении договора, и относительной важности таких критериев, за исключением случаев, когда цена является единственным критерием;
(d) если закупающая организация будет проводить закупку электронным способом, любых требований к подлинности и шифрованию или других требований, связанных с представлением информации электронным способом;
(e) если закупающая организация будет проводить электронный аукцион, правил, включая идентификацию элементов тендерных предложений, связанных с критериями оценки, согласно которым будет проводиться аукцион;
(f) если предполагается публичное вскрытие тендерных предложений, даты, времени и места для открытия и, где применимо, лиц, которые уполномочены присутствовать;
(g) любых других условий, включая условия оплаты и любое ограничение по способу, которым могут быть представлены тендерные предложения, к примеру в бумажном формате или электронным способом;
(h) дат поставки товаров или предоставления услуг.
8. При установлении любой даты поставки закупаемых товаров или предоставления услуг закупающая организация принимает во внимание такие факторы, как сложность закупок, ожидаемая степень участия субподрядчиков и реалистичное время, необходимое для производства, отправки и транспортировки товаров из пункта поставки или для предоставления услуг.
9. Критерии оценки, установленные в объявлении о предстоящих закупках или тендерной документации, могут включать, среди прочего, цены и другие факторы стоимости, качество, технические критерии, экологические характеристики и условия доставки.
10. Закупающая организация незамедлительно:
(a) предоставляет тендерную документацию, чтобы обеспечить, что у заинтересованных поставщиков есть достаточное количество времени, чтобы представить соответствующие тендерные предложения;
(b) предоставляет по запросу тендерную документацию любому заинтересованному поставщику; и
(c) отвечает на любой обоснованный запрос о соответствующей информации любому заинтересованному или участвующему поставщику при условии, что такая информация не дает этому поставщику преимущество перед другими поставщиками.
Изменения
11. Если закупающая организация до заключения договора меняет критерии или требования, установленные в объявлении о предстоящих закупках или тендерной документации, предоставленной участвующим поставщикам, или исправляет или переиздает объявление или тендерную документацию, она передает в письменной форме все такие изменения или исправленное или переизданное объявление или тендерную документацию:
(a) всем поставщикам, которые участвуют на момент внесения изменения, исправления или переиздания, в случаях, если поставщики известны закупающей организации, и во всех других случаях тем же способом, которым информация была предоставлена первоначально;
(b) в надлежащие сроки, чтобы позволить таким поставщикам изменить и повторно представить исправленные тендерные предложения, в зависимости от ситуации.

Статья 128
Сроки

Общие положения
1. Закупающая организация с учетом своих разумных потребностей предоставляет достаточное количество времени поставщикам, чтобы подготовить и представить заявки на участие и соответствующие тендерные предложения, принимая во внимание такие факторы, как:
(a) характер и сложность закупок;
(b) ожидаемая степень участия субподрядчиков; и
(c) время, необходимое для передачи тендерного предложения неэлектронным способом из-за рубежа, а также внутри страны, если не используются электронные средства передачи.
Такие сроки, включая любое увеличение сроков, одинаковы для всех заинтересованных или участвующих поставщиков.
Крайние сроки
2. Закупающая организация, которая использует выборочный тендер, устанавливает, что окончательный срок для подачи заявок на участие составляет, в принципе, не менее 25 дней с даты опубликования объявления о предстоящих закупках. Если в связи с неотложной ситуацией, должным образом доказанной закупающей организацией, этот период времени представляется недостаточным, срок может быть уменьшен до не менее десяти дней.
3. За исключением случаев, предусмотренных пунктами 4, 5, 7 и 8, закупающая организация устанавливает, что окончательный срок для представления тендерных предложений составляет не менее 40 дней с даты, на которую:
(a) в случае открытого тендера опубликовано объявление о предстоящих закупках; или
(b) в случае выборочного тендера, закупающая организация уведомила поставщиков, что они будут приглашены представить тендерные предложения независимо от использования списка многократного использования;
4. Закупающая организация может сократить срок проведения тендера, установленный в соответствии с пунктом 3, до не менее десяти дней, если:
(a) закупающая организация опубликовала объявление о планируемых закупках, как изложено в пункте 4 статьи 124, не менее чем за 40 дней и не более чем за 12 месяцев до опубликования объявления о предстоящих закупках, и объявление о планируемых закупках содержит:
(i) описание закупок;
(ii) приблизительные окончательные сроки для представления тендерных предложений или заявок на участие;
(iii) заявление, которым заинтересованные поставщики должны выразить закупающей организации свой интерес к закупкам;
(iv) адрес, по которому могут быть получены документы, касающиеся закупок; и
(v) по возможности всю имеющуюся информацию, которая должна быть указана в объявлении о предстоящих закупках в соответствии с пунктом 2 статьи 124;
(b) закупающая организация для повторяющихся закупок указывает в первоначальном объявлении о предстоящих закупках, что в последующих объявлениях будут указаны сроки для проведения тендера на основании настоящего пункта; или
(c) в срочной неотложной ситуации, должным образом доказанной закупающей организацией, срок для проведения тендера, установленный в соответствии с пунктом 3, является невыполнимым.
5. Закупающая организация может сократить срок проведения тендера, установленный в соответствии с пунктом 3, на семь дней для каждого из следующих обстоятельств:
(a) объявление о предстоящих закупках опубликовано электронным способом;
(b) вся тендерная документация является доступной в электронном виде с даты опубликования объявления о предстоящих закупках; и
(c) организация принимает тендерные предложения электронным способом.
6. Использование положений пункта 5 совместно с пунктом 4 ни в коем случае не приводит к сокращению срока проведения тендера, установленного в соответствии с пунктом 3, до менее семи дней с даты опубликования объявления о предстоящих закупках.
7. Несмотря на любое другое положение в настоящей статье, если закупающая организация приобретает коммерческие товары или услуги или любое их сочетание, она может сократить срок проведения тендера, установленный в соответствии с пунктом 3, до не менее 13 дней при условии, что она одновременно публикует электронным способом объявление о предстоящих закупках и тендерную документацию. Кроме того, если закупающая организация принимает тендерные предложения относительно коммерческих товаров или услуг электронным способом, она может уменьшить срок, установленный в соответствии с пунктом 3, до не менее семи дней.
8. Если закупающая организация, указанная в части 3 приложения III, выбрала всех или ограниченное количество квалифицированных поставщиков, срок проведения тендера может быть установлен на основе взаимной договоренности между закупающей организацией и выбранными поставщиками. При отсутствии договоренности срок составляет не менее семи дней.

Статья 129
Переговоры

1. Сторона может предоставить закупающим организациям возможность проводить переговоры:
(a) если закупающая организация выразила свое намерение провести переговоры в объявлении о предстоящих закупках в соответствии с пунктом 2 статьи 124; или
(b) если в результате оценки выясняется, что ни одно тендерное предложение не является явно самым выгодным с учетом конкретных критериев особой оценки, изложенных в объявлении о предстоящих закупках или тендерной документации.
2. Закупающая организация:
(a) обеспечивает, чтобы любое исключение поставщиков, участвующих в переговорах, производилось в соответствии с критериями оценки, изложенными в объявлении о предстоящих закупках или тендерной документации; и
(b) по завершении переговоров обеспечивает единый крайний срок для оставшихся участвующих поставщиков для предоставления любых новых или пересмотренных тендерных предложений.

Статья 130
Тендер с ограниченным участием

1. При условии, что закупающая организация не использует настоящее положение в целях избежания конкуренции между поставщиками или чтобы дискриминировать поставщиков из другой Стороны, или защищать отечественных поставщиков, она может использовать тендер с ограниченным участием и решить не применять положения статей 124, 125, 126, 127 (пункты 7-11), 128, 129, 131 и 132, но только при наличии любого из следующих обстоятельств:
(a) при условии, что требования тендерной документации существенно не изменены, если:
(i) не было представлено ни одного тендерного предложения, или ни один поставщик не запросил участия;
(ii) не было представлено ни одного тендерного предложения, которое удовлетворяет основным требованиям тендерной документации;
(iii) никакие поставщики не удовлетворяют условиям для участия; или
(iv) представленные тендерные предложения основаны на сговоре;
(b) если поставка товаров или услуг может быть осуществлена только определенным поставщиком, и не существует разумной альтернативы или замены товара или услуги по следующим основаниям:
(i) требование для произведения искусства;
(ii) защита патентов, авторских прав или других исключительных прав; или
(iii) отсутствие конкуренции по техническим причинам;
(c) в целях дополнительных поставок, осуществляемых первоначальным поставщиком товаров или услуг, которые не были включены в первоначальные закупки, если замена поставщика для таких дополнительных товаров или услуг:
(i) не может быть произведена по экономическим или техническим причинам, таким как требования взаимозаменяемости или взаимодействия с существующим оборудованием, программным обеспечением, услугами или установками, полученными при первоначальных закупках; и
(ii) может вызвать значительные неудобства или существенное дублирование затрат для закупающей организации;
(d) в условиях жесткой необходимости, когда по причине чрезвычайной срочности, вызванной событиями, которые закупающая организация не могла предвидеть, товары или услуги не могут быть получены своевременно при использовании открытого или выборочного тендера;
(e) для товаров, приобретенных на товарном рынке;
(f) если закупающая организация приобретает прототипы или первый товар или услугу, разработанные по ее заказу в ходе исполнения или в целях определенного договора на проведение научно-исследовательских, экспериментальных или первоначальных разработок. Первоначальная разработка первого товара или услуги может включать в себя ограниченное производство или поставку для обобщения результатов испытаний и для демонстрации того, что товар или услуга являются подходящими для производства или поставок в количестве, обеспечивающем приемлемые стандарты качества, но не включает осуществление серийного производства или поставок, обеспечивающих коммерческую жизнеспособность товара или услуги или покрывающих затраты на исследования и разработку;
(g) для закупок, произведенных в исключительно выгодных условиях, возникающих в очень короткие сроки в случае непредвиденного отчуждения имущества, таких как ликвидация, конкурсное управление и банкротство, а не регулярных закупок у постоянных поставщиков;
(h) если заключается договор с победителем конкурса на лучший дизайн при условии, что
(i) конкурс организован в соответствии с принципами настоящей главы, в частности в отношении опубликования объявления о предстоящих закупках;
(ii) участники оценивались независимой конкурсной комиссией с целью заключения договора на дизайн с победителем.
2. Закупающая организация составляет письменный отчет по каждому договору, заключенному в соответствии с пунктом 1. Отчет включает наименование закупающей организации, стоимость и тип приобретаемых товаров или услуг, а также заявление с указанием обстоятельств и условий, изложенных в пункте 1, которые обосновывают использование тендера с ограниченным участием.

Статья 131
Электронные аукционы

1. Закупающие организации могут использовать электронные аукционы.
2. При открытых тендерах, тендерах с ограниченных участием или переговорных процедурах закупающая организация может решить, что заключению договора должен предшествовать электронный аукцион, когда с точностью могут быть установлены спецификации договора.
Электронный аукцион основывается:
(a) исключительно на ценах, когда договор заключается по самой низкой цене; или
(b) на ценах и/или на новых значениях характеристик тендерных предложений, обозначенных в спецификации, когда договор заключается по самому выгодному тендерному предложению.
3. Закупающая организация, которая решила провести электронный аукцион, указывает этот факт в объявлении о предстоящих закупках.
Спецификации включают, среди прочего, следующие детали:
(a) характеристики, значения которых будут предметом электронного аукциона, при условии, что такие характеристики являются измеримыми и могут быть выражены в числах или процентах;
(b) любые ограничения на значения, которые могут быть представлены, в том виде, в котором они следуют из спецификаций, касающихся предмета закупок;
(c) информацию, которая будет доступной участникам в ходе электронного аукциона и, где целесообразно, время, когда она будет доступной им;
(d) соответствующую информацию относительно процесса электронного аукциона;
(e) условия, при которых участники смогут сделать заявку и, в частности, минимальные различия, которые будут требоваться при подаче заявки, где это применимо;
(f) соответствующую информацию относительно используемого электронного оборудования, параметры и технические спецификации для связи.
4. До проведения электронного аукциона закупающая организация проводит полную первоначальную оценку тендерных предложений в соответствии с критерием для заключения договора или набором критериев и значений, установленных для них. Все участники, которые представили допустимые тендерные предложения, приглашаются одновременно электронным способом представить новые цены и/или новые значения; приглашение содержит всю соответствующую информацию относительно индивидуального подключения к используемому электронному оборудованию и указывает дату и время начала проведения электронного аукциона. Электронный аукцион может проходить в несколько последовательных этапов. Электронный аукцион не может начаться раньше, чем через два рабочих дня после даты направления приглашений.
5. Если договор заключается на основе самого выгодного тендерного предложения, приглашение сопровождается результатом полной оценки соответствующего участника. В приглашении также указывается математическая формула, которая будет использована в электронном аукционе для определения рейтинга, автоматически обновляющегося на основе представленных новых цен и/или новых значений. Эта формула включает измерение всех установленных критериев для определения самого выгодного тендерного предложения, как указано в объявлении о договоре или в спецификациях; для этой цели, однако, любые диапазоны уменьшаются предварительно до заданного значения.
6. На протяжении каждого этапа электронного аукциона заказчики незамедлительно предоставляют всем участникам информацию, достаточную как минимум для того, чтобы они могли узнать свое относительное место в рейтинге в любой момент времени. Они также могут сообщать другую информацию, касающуюся других представленных цен или значений, при условии, что это указано в спецификациях. Они также в любое время могут объявить число участников на данном этапе аукциона. Однако, ни в коем случае они не могут раскрывать личность участников на любом этапе электронного аукциона.
7. Закупающая организация закрывает электронный аукцион одним или несколькими из следующих способов:
(а) указав в приглашении к участию в аукционе предварительно определенные дату и время;
(b) указав в приглашении к участию в аукционе установленный срок с момента получения последней заявки до закрытия электронного аукциона, если она не получает новые цены или новые значения, удовлетворяющие требованиям минимальных различий;
(c) если завершены все этапы аукциона, количество которых указано в приглашении к участию в аукционе.
8. Если закупающая организация решила закрыть электронный аукцион в соответствии с подпунктом (c) пункта 7, возможно, в сочетании с положениями, изложенными в подпункте (b) того же пункта, в приглашении к участию в аукционе указываются сроки для каждого этапа аукциона.
9. После закрытия электронного аукциона закупающая организация заключает договор в соответствии со статьей 132 на основе результатов электронного аукциона.
10. Закупающие организации не могут неправомерно обращаться к электронным аукционам и не могут использовать их для препятствования, ограничения или искажения конкуренции или изменения предмета договора, выставленного на тендер в опубликованном объявлении о предстоящих закупках и определенного в спецификации.

Статья 132
Рассмотрение тендерных предложений и заключение договоров

Рассмотрение тендерных предложений
1. Закупающая организация получает, вскрывает и рассматривает все тендерные предложения в соответствии с порядком, гарантирующим справедливость и беспристрастность процесса закупок, а также конфиденциальность тендерных предложений.
2. Закупающая организация не наказывает поставщика, чье тендерное предложение получено после срока, установленного для получения тендерных предложений, если задержка вызвана исключительно халатностью со стороны закупающей организации.
3. Если закупающая организация предоставляет поставщику возможность исправить непреднамеренные ошибки между вскрытием тендерных предложений и заключением договора, закупающая организация предоставляет такую же возможность всем участвующим поставщикам.
Заключение договоров
4. Чтобы быть рассмотренным для заключения договора, тендерное предложение представляется в письменной форме и на момент вскрытия соответствует основным требованиям, изложенным в объявлении и конкурсной документации, и подается поставщиком, который удовлетворяет условиям участия.
5. За исключением случаев, когда закупающая организация решает, что заключение договора не соответствует общественным интересам, организация заключает договор с поставщиком, которого организация определила как способного выполнить условия договора, и который на основании исключительно критериев оценки, указанных в объявлениях и конкурсной документации, представил:
(a) самое выгодное тендерное предложение; или
(b) самую низкую цену, если цена является единственным критерием.
6. Если закупающая организация получает тендерное предложение с ценой, являющейся чрезмерно низкой в сравнении с ценами других представленных тендерных предложений, она может проверить поставщика на его соответствие условиям для участия, а также на способность выполнить условия договора.
7. Закупающая организация не использует опционы, не отменяет закупки или не вносит изменений в уже заключенные договоры в обход своих обязательств по настоящей главе.

Статья 133 Прозрачность информации о закупках

Информация, предоставляемая поставщикам
1. Закупающая организация незамедлительно сообщает участвующим поставщикам о своем решении о заключении договора и по запросу поставщика делает это в письменной форме. С учетом положений пунктов 2 и 3 статьи 134, закупающая организация по запросу предоставляет проигравшему поставщику разъяснения о причинах, почему организация не выбрала его тендерное предложение, и об относительных преимуществах тендерного предложения победившего поставщика.
Опубликование информации о заключении договора
2. Не позднее чем через 72 дня после заключения каждого договора, охватываемого настоящей главой, закупающая организация публикует уведомление в соответствующих бумажных или электронных средствах массовой информации, приведенных в части 2 приложения IV. Если организация публикует уведомление только в электронных средствах массовой информации, информация остается легко доступной в течение разумного периода времени. Уведомление включает как минимум следующую информацию:
(а) описание закупаемых товаров или услуг;
(b) наименование и адрес закупающей организации;
(c) название и адрес победившего поставщика;
(d) стоимость победившего тендерного предложения или самое высокое или самое низкое предложение, которые принимались во внимание при заключении договора;
(e) дата заключения договора; и
(f) использованный способ закупок и, в случае использования тендера с ограниченным участием в соответствии со статьей 130, описание обстоятельств, обосновывающих использование тендера с ограниченным участием.
Ведение документации, отчетов и электронная отслеживаемость
3. Каждая закупающая организация в течение не менее трех лет с даты заключения договора ведет:
(а) документы и отчеты о тендерных процедурах и о заключении договоров, связанных с охватываемыми закупками, в том числе отчеты, требуемые согласно статье 130; и
(b) данные, обеспечивающие надлежащую отслеживаемость проведения охватываемых закупок электронными способами.

Статья 134
Раскрытие информации

Предоставление информации Сторонам
1. По запросу другой Стороны Сторона незамедлительно предоставляет любую информацию, необходимую для определения того, что закупки проведены честно, беспристрастно и в соответствии с настоящей главой, в том числе информацию о характеристиках и относительных преимуществах победившего тендерного предложения. Если раскрытие информации может нанести ущерб конкуренции в будущих тендерах, Сторона, получающая информацию, не должна разглашать ее никаким поставщикам, за исключением случаев, когда Сторона, предоставившая информацию, дает на это свое согласие в результате обсуждения данного вопроса между Сторонами.
Нераскрытие информации
2. Несмотря на другие положения настоящей главы, Сторона, в том числе ее закупающие организации, не предоставляет любому отдельному поставщику информацию, которая может нанести ущерб добросовестной конкуренции между поставщиками.
3. Ничто в настоящей главе не истолковывается как требующее от Стороны, в том числе ее закупающих организаций, органов власти и органов надзора, раскрыть конфиденциальную информацию, раскрытие которой:
(а) препятствует исполнению закона;
(b) может нанести ущерб добросовестной конкуренции между поставщиками;
(c) может нанести ущерб законным коммерческим интересам определенных лиц, в том числе охране интеллектуальной собственности; или
(d) иным образом противоречит общественным интересам.

Статья 135
Внутренние процедуры обжалования

1. Каждая Сторона обеспечивает своевременную, эффективную, прозрачную и недискриминационную административную или судебную процедуру обжалования, посредством которой поставщик в контексте охватываемых закупок, в которых у поставщика имеется или имелся интерес, может обжаловать:
(а) нарушение требований настоящей главы; или
(b) невозможность соответствия мерам Стороны по выполнению требований настоящей главы, если поставщик не имеет права прямо обжаловать нарушение настоящей главы в соответствии с национальным законодательством Стороны.
2. Процедурные правила для всех обжалований в соответствии с пунктом 1 должны быть в письменной форме и общедоступными.
3. В случае поступления от поставщика жалобы, возникшей в контексте охватываемых закупок, в которых у поставщика имеется или имелся интерес, о том, что имело место нарушение или невозможность соответствия мерам, как указано в пункте 1, Сторона закупающей организации, которая проводит закупки, предлагает данной организации и поставщику урегулировать проблему путем консультаций. Закупающая организация беспристрастно и своевременно рассматривает любую подобную жалобу, не нанося ущерб участию поставщика в текущих и будущих закупках или его праву потребовать корректирующие меры в соответствии с административной или судебной процедурой обжалования.
4. Каждому поставщику для подготовки и представления жалобы предоставляется достаточное количество времени, которое ни в коем случае не составляет менее 10 дней с момента, когда основание для жалобы стало известным, или есть достаточные основания полагать, что о нем стало известно поставщику.
5. Каждая Сторона учреждает или назначает как минимум один беспристрастный административный или судебный орган, не зависящий от ее закупающих организаций, для получения и рассмотрения жалобы поставщика, возникающей в связи с охватываемыми закупками.
6. Если первоначально жалоба рассматривается органом, отличным от органа, указанного в пункте 5, то Сторона обеспечивает, чтобы поставщик мог обжаловать первоначальное решение в беспристрастном административном или судебном органе, не зависящем от закупающей организации, чьи закупки являются предметом жалобы.
7. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы орган обжалования, не являющийся судебным, принимал решение, подлежащее пересмотру в судебном порядке, или устанавливает процедуры, предусматривающие, что:
(а) закупающая организация отвечает в письменной форме на жалобу и раскрывает все соответствующие документы органу обжалования;
(b) участники разбирательства (далее именуемые «участники») имеют право быть заслушанными до принятия органом обжалования решения по жалобе;
(c) участники имеют право на представление и сопровождение;
(d) участники имеют доступ ко всем процедурам;
(e) участники имеют право требовать, чтобы рассмотрение дела было публичным и чтобы присутствовали свидетели;
(f) орган обжалования принимает свои решения или рекомендации своевременно, в письменной форме и включает разъяснение обоснования для каждого решения или рекомендации.
8. Каждая Сторона устанавливает или сохраняет процедуры, предусматривающие:
(а) оперативные промежуточные меры по сохранению возможности для поставщика участвовать в закупках; и
(b) в случаях когда орган обжалования установил, что имело место нарушение или невозможность соответствия мерам, указанные в пункте 1, корректирующие меры или компенсацию за понесенные убытки или ущерб, размер которой может ограничиваться затратами на подготовку тендерного предложения, либо затратами, связанными с обжалованием, либо и тем, и другим.
9. Оперативные промежуточные меры, указанные в подпункте (а) пункта 8, могут привести к приостановлению процесса закупок. Процедуры, указанные в пункте 8, могут предусматривать, что наиболее серьезные отрицательные последствия для заинтересованных сторон, включая общественные интересы, могут быть приняты во внимание при принятии решения о применении таких мер. Обоснованная причина бездействия предоставляется в письменной форме.

Статья 136
Изменения и уточнения к сфере применения

1. Сторона может предложить изменения или уточнения элементов в приложении III, которые относятся к данной Стороне.
Изменения
2. Когда Сторона предлагает изменение, она:
(a) уведомляет другую Сторону в письменной форме; и
(b) включает в уведомление предложение к другой Стороне о соответствующих компенсационных корректировках в целях поддержания уровня охвата, сопоставимого с существовавшим до изменения уровнем.
3. Несмотря на подпункт (b) пункта 2, Сторона не должна предоставлять компенсационные корректировки, если:
(a) изменение, о котором идет речь, незначительно по своему действию; или
(b) изменение касается организации, с которой Сторона фактически сняла свой контроль или влияние.
4. Считается, что изменение принято другой Стороной, в том числе для целей главы 14 (Урегулирование споров) настоящего Раздела, если она не представит письменное возражение в течение 45 дней с момента получения уведомления, указанного в подпункте (а) пункта 2 о том, что:
(a) корректировка, предложенная в соответствии с подпунктом (b) пункта 2, является достаточной для поддержания сопоставимого уровня взаимно согласованного охвата;
(b) изменение является незначительным по своему действию в соответствии с подпунктом (а) пункта 3; или
(c) изменение затрагивает организацию, с которой Сторона фактически сняла свой контроль или влияние в соответствии с подпунктом (b) пункта 3.
Уточнения
5. Следующие изменения в частях 1-3 приложения III считаются уточнением при условии, что они не влияют на взаимно согласованный охват, предусмотренный настоящей главой:
(a) изменение в наименовании организации;
(b) слияние двух или более организаций, перечисленных в одной и той же части приложения III; и
(c) разделение организации на две или более организации при условии, что все новые организации добавлены в ту же часть приложения III, что и первоначальная организация.
6. Сторона, предлагающая уточнения, уведомляет другую Сторону каждые два года после даты начала применения настоящего Раздела.¹

^{___________________
1} Считается, что Европейский Союз выполняет настоящее обязательство, если он уведомляет о любых уточнениях Республику Казахстан параллельно с циклом уведомлений в рамках Соглашения ВТО о государственных закупках.

7. Сторона может уведомить другую Сторону о возражении относительно предложенного уточнения в течение 45 дней с момента получения уведомления, указанного в пункте 6. Если Сторона представляет возражение, она указывает причины, почему она считает, что предлагаемое уточнение не является изменением, предусмотренным пунктом 5, и описывает влияние предлагаемого уточнения на взаимно согласованный охват, предусмотренный настоящим Соглашением. Если в течение 45 дней с момента получения уведомления письменное возражение не представлено, считается, что Сторона согласилась с предлагаемым уточнением.
Комитет сотрудничества
8. Если в течение срока, предусмотренного пунктами 4 и 7, не поступило возражения в отношении предлагаемого изменения или уточнения, Комитет сотрудничества вносит изменения в приложение III, чтобы отразить любое такое изменение или уточнение. Изменение или уточнение вступает в действие на следующий день после даты истечения срока, упомянутого в пунктах 4 и 7.
9. Если в отношении предлагаемого изменения или уточнения поступило возражение, Комитет сотрудничества обсуждает данный вопрос. Комитет сотрудничества может решить одобрить изменение или уточнение и соответствующим образом внести изменения в приложение III.

Статья 137
Переходный период

Настоящая глава начинает применяться по истечении пяти лет после даты начала применения настоящего Раздела. В отношении товаров, перечисленных в части 4 приложения III, и услуг, охватываемых частью 6 приложения III, настоящая глава начинает применяться по истечении восьми лет после даты начала применения настоящего Раздела.

ГЛАВА 9
СЫРЬЕВЫЕ МАТЕРИАЛЫ И ЭНЕРГЕТИКА Статья 138
Определения

Для целей настоящей главы:
(a) «сырьевые материалы» означает вещества, используемые в производстве промышленных товаров, за исключением энергетических товаров, переработанной рыбной продукции или сельскохозяйственной продукции, но включая натуральный каучук, необработанные шкуры и кожу, дерево и целлюлозу, шелк, шерсть, хлопок и другие растительные текстильные материалы;
(b) «энергетические товары» означает природный газ, сжиженный природный газ, сжиженный нефтяной газ (СНГ) (ГС 27.11), электрическую энергию (ГС 27.16), сырую нефть и нефтепродукты (ГС 27.09-27.10 и 27.13-27.15), уголь и другое твердое топливо (ГС 27.01-27.04) на основе Гармонизированной системы описания и кодирования товаров Всемирной таможенной организации (ГС) и Комбинированной номенклатуры Европейского Союза;
(c) «товарищество» означает любое юридическое лицо, которое является коммерческой организацией под юрисдикцией или контролем любой Стороны, такое как корпорация, трест, партнерство, совместное предприятие или ассоциация, но не ограничивающееся таковым;
(d) «поставщик услуги» означает поставщика услуг, как определено в пункте (q) cтатьи 40;
(e) «мера» означает меру, как определено в пункте (a) cтатьи 40;
(f) «транспортировка» означает передачу и распределение энергетических товаров через перекачивающие трубопроводы для нефти и нефтепродуктов и природного газа высокого давления, высоковольтные системы и линии передачи электрической энергии, по железным и автомобильным дорогам, и другим объектам инфраструктуры, используемым для транспортировки энергетических товаров;
(g) «несанкционированный отбор» означает любую деятельность, состоящую из незаконного отбора энергетических товаров из перекачивающих трубопроводов для нефти и нефтепродуктов и природного газа высокого давления, высоковольтных систем и линий электропередачи, с железных и автомобильных дорог, и других объектов инфраструктуры, используемых для транспортировки энергетических товаров;
(h) «чрезвычайная ситуация» означает ситуацию, повлекшую значительный срыв или физическое прерывание поставки природного газа, нефти или электрической энергии между Республикой Казахстан и Европейским Союзом, включая поставку транзитом через третьи страны, или ситуацию исключительно высокого спроса на энергетические товары в Республике Казахстан или Европейском Союзе, при которой рыночные меры являются недостаточными, и должны быть дополнительно введены нерыночные меры;
(i) «требование местного содержания» означает:
(i) в отношении товаров требование к предприятию приобретать или использовать товары отечественного происхождения или из отечественного источника, указанное в отношении конкретной продукции, в отношении объема или стоимости продукции, либо в отношении доли объема или стоимости ее местного производства;
(ii) в отношении услуг требование, которое ограничивает выбор поставщика услуг или поставляемой услуги в ущерб услуг или поставщиков услуг другой Стороны;
(j) «государственное предприятие» означает любое предприятие, участвующее в коммерческой деятельности, в котором Сторона на центральном или на региональном уровне прямо или косвенно владеет более 50% акционерного капитала предприятия или голосов, закрепленных за акциями, выпущенными предприятием;
(k) «юридическое лицо» означает юридическое лицо, как определено в пункте (d) cтатьи 40;
(l) «юридическое лицо Стороны» означает юридическое лицо Стороны, как определено в пункте (е) cтатьи 40.

Статья 139
Регулирование цены

1. Стороны стремятся, чтобы цена на поставку сырьевых материалов или энергетических товаров для промышленных потребителей, если регулируется правительством Стороны, покрывала затраты и обеспечивала разумную прибыль.
2. Если цена сырьевых материалов или энергетических товаров, продаваемых на внутреннем рынке, отличается от экспортной цены на такой же продукт, то экспортирующая Сторона по просьбе другой Стороны предоставляет информацию о такой разнице, за исключением транспортных расходов и налогов на экспорт.

Статья 140
Торговые и экспортные монополии

Стороны не поддерживают или не учреждают торговую или экспортную монополию на экспорт сырьевых материалов или энергетических товаров, за исключением случаев, когда Сторона осуществляет свое приоритетное (преимущественное) право на приобретение сырого и сухого газа и золота.

Статья 141
Доступ и права на изучение, разведку и добычу углеводородов
(сырая нефть и природный газ)

1. Ничто в настоящем Соглашении не нарушает полный суверенитет Сторон в соответствии с международным правом в отношении углеводородных ресурсов, расположенных на их территории, в материковых, архипелажных и территориальных водах, а также суверенные права для целей разведки и эксплуатации углеводородных ресурсов, расположенных в их исключительных экономических зонах и на континентальном шельфе.
2. Стороны оставляют за собой право определять области в пределах своих территорий, материковых, архипелажных, территориальных вод, исключительных экономических зон и континентального шельфа для осуществления деятельности по изучению, разведке и добыче углеводородов.
3. Когда принято суверенное решение Стороны, изложенное в пункте 2, каждая Сторона обеспечивает, чтобы предприятия другой Стороны не дискриминировались в отношении доступа и осуществления прав на изучение, разведку и добычу углеводородов при условии, что указанное предприятие учреждено в качестве юридического лица на территории принимающей Стороны, дающей доступ.
4. Каждая Сторона может требовать от предприятия, которому дано разрешение на осуществление деятельности по изучению, разведке и добыче углеводородов внести взнос в виде денежных средств или предоставления углеводородов.
5. Стороны предпринимают необходимые меры, чтобы лицензии или другие разрешения, на основании которых предприятие правомочно осуществлять права на изучение, разведку и добычу углеводородов, выдавались после опубликованной процедуры или приглашения путем уведомления к потенциальным заинтересованным заявителям Сторон подать заявления. В уведомлении указываются вид лицензии или другого разрешения, соответствующая географическая область и предполагаемая дата или срок для предоставления лицензии или других видов разрешений.
6. Пункты 3-5 не наносят ущерба праву государственного предприятия получать доступ и права на изучение, разведку и добычу углеводородов посредством прямых переговоров со своей Стороной. Если такое государственное предприятие решает передать полностью или частично свое право на изучение, разведку и добычу углеводородов, то применяются обязательства, предусмотренные пунктами 3 и 5.
7. Статья 53 применяется в отношении условий лицензирования и процедуры выдачи лицензии.

Статья 142
Условия для инвестиций в сырьевые материалы и
энергетические товары

Чтобы стимулировать инвестиции в деятельность по изучению, разведке, добыче и разработке сырьевых материалов и энергетических товаров, ни одна Сторона:
(a) не сохраняет или не устанавливает меры, предусматривающие требования местного содержания, затрагивающие товары, поставщиков услуг, инвесторов или инвестиции другой Стороны, если иное не предусмотрено Протоколом о присоединении Республики Казахстан к ВТО и Перечнями специфических обязательств в рамках ГАТС Европейского Союза и его государств-членов.
(b) не сохраняет или не устанавливает меры, посредством которых предприятие другой Стороны обязано передавать или делиться правами на интеллектуальную собственность для того, чтобы продавать товары или услуги или инвестировать на территории данной Стороны. Стороны могут заключать с инвесторами, которые стремятся получить права на изучение, разведку, добычу и разработку сырьевых материалов и энергетических товаров, контракты на такие передачи на добровольной основе при условии, что они осуществляются в рыночных условиях и по рыночной цене.

Статья 143
Транзит

1. Стороны предпринимают все необходимые меры для содействия транзиту энергетических товаров согласно принципу свободы транзита и в соответствии с пунктами 1 и 3 статьи 7 Договора к Энергетической Хартии.
2. Каждая Сторона запрещает несанкционированный отбор сырьевых материалов и энергетических товаров при транзите или транспортировке через свою территорию любым предприятием, подлежащим ее контролю или юрисдикции, и предпринимает все необходимые меры для борьбы с таким несанкционированным отбором.

Статья 144
Приостановление

1. Каждая Сторона предпринимает все возможные меры для обеспечения того, чтобы операторы магистральных трубопроводов и систем транзита или транспортировки энергии:
(a) минимизировали риск внезапного прерывания, сокращения или прекращения транзита и/или транспортировки;
(b) оперативно восстановили нормальную работу такого транзита или транспортировки, которые были внезапно прерваны, сокращены или прекращены.
2. Сторона, через территорию которой осуществляется транзит или транспортировка энергетических товаров или на территории которой происходит их получение и хранение как часть транспортного/транзитного маршрута, в случае спора по любому вопросу с участием Сторон или одного или нескольких предприятий, находящихся под контролем или юрисдикцией одной Стороны, не прерывает или не сокращает, или не разрешает любому предприятию, находящемуся под ее контролем или юрисдикцией, прерывать или сокращать существующий транзит, транспортировку, получение и хранение как часть транспортного/транзитного маршрута энергетических товаров, за исключением случаев, когда это специально предусмотрено контрактом или другом договором, регулирующим такой транзит, транспортировку, получение и хранение как часть транспортного/транзитного маршрута, до завершения процедуры по урегулированию спора по соответствующему контракту или процедуры по урегулированию спора, установленной в главе 14 (Урегулирование споров) настоящего Раздела, относительно чрезвычайных ситуаций, определенных в пункте (h) статьи 138.
3. Сторона не несет ответственность за прерывание или сокращение транзита, согласно настоящей статье, в форс-мажорных ситуациях или если Сторона не в состоянии выполнить поставку или осуществить транзит энергетических товаров в результате действий, приписываемых третьей стране или предприятию, находящемуся под контролем или юрисдикцией третьей страны.

Статья 145
Доступ к высоковольтным сетям и линиям
передачи электрической энергии

1. Сторона обеспечивает предприятиям другой Стороны, учрежденным в качестве юридического лица на территории Стороны, дающей доступ, недискриминационный доступ к высоковольтным сетям и линиям передачи электрической энергии, которые частично или полностью принадлежат и регулируются Стороной, дающей доступ, в пределах имеющихся возможностей таких систем и линий. Доступ предоставляется справедливым и равным образом.
2. При применении мер, связанных с сетями и линиями передачи, Сторона обеспечивает соблюдение следующих принципов:
(a) все правовые и регулятивные меры по доступу и тарифам на транспортировку являются полностью транспарентными;
(b) меры не являются дискриминационными в отношении происхождения электрической энергии на ее территории и в отношении пункта назначения электрической энергии; и
(c) применяются недискриминационные тарифы на транспортировку в отношении предприятий Республики Казахстан и Европейского Союза.

Статья 146
Регулирующие органы в области электричества и газа

1. Каждая Сторона учреждает регулирующие органы и наделяет их полномочиями по управлению рынками электричества и газа на своей территории. Эти регулирующие органы юридически отделены и функционально независимы от любых других государственных органов или участников рынка.
2. Решения и процедуры, применяемые регулирующими органами, являются беспристрастными в отношении всех участников рынка.
3. Участник рынка, негативным образом затронутый решением регулирующего органа, имеет право опротестовать данное решение в апелляционном органе. Если апелляционный орган не является независимым от вовлеченных сторон и является несудебным по своему характеру, то решения апелляционного органа подлежат рассмотрению беспристрастным и независимым судебным органом. Решения апелляционного органа и судебного органа содержат причины их принятия и представляются в письменной форме. Стороны обеспечивают, чтобы окончательное решение апелляционного органа или судебного органа, независимо от того, кто является последней инстанцией, эффективно исполнялось.

Статья 147
Сектор возобновляемой энергии

1. Настоящая статья применяется к мерам, которые могут затрагивать торговлю и инвестиции между Сторонами, связанным с производством энергии из возобновляемых неископаемых энергетических источников, среди прочего, силы ветра, солнечной энергии и воды, но не применяется к продуктам, из которых вырабатывается такая энергия.
2. Каждая Сторона:
(а) воздерживается от сохранения в силе или установления мер, требующих создания партнерства с местными компаниями, если только такое партнерство не является необходимым по техническим причинам, и Сторона, сохраняющая в силе или устанавливающая такие меры, может продемонстрировать такие технические причины по запросу другой Стороны;
(b) обеспечивает, чтобы любые правила относительно процедур разрешения, сертификации и лицензирования, где применимо, в частности в отношении оборудования, заводов и связанной инфраструктуры передающих сетей, являлись объективными, транспарентными и непроизвольными и не дискриминировали заявителей другой Стороны.
(c) обеспечивает, чтобы административные сборы в секторе возобновляемой энергии, такие как уплачиваемые потребителями, проектировщиками, архитекторами, строителями и монтажниками и поставщиками оборудования, являлись транспарентными и ограничивались приблизительной стоимостью предоставленных услуг;
(d) обеспечивает, чтобы ввоз и использование товара, происходящего из другой Стороны, или поставка товаров поставщиком другой Стороны регулировались положениями главы 1 (Торговля товарами) настоящего Раздела;
(e) обеспечивает, чтобы оказание услуг поставщиками другой Стороны регулировалось статьей 53;
(f) обеспечивает, чтобы сроки, условия и процедуры для подсоединения и доступа к сетям передачи электроэнергии являлись транспарентными и недискриминационными в отношении поставщиков другой Стороны или в отношении электричества из возобновляемых ресурсов. Стороны обеспечивают, чтобы соответствующие меры, связанные с сетями и рынком, принимались для минимизации сокращения (ограничения) объема электричества, производимого из возобновляемых источников;
(g) воздерживается от наложения или сохранения в силе требования:
(i) к предприятию другой Стороны приобретать или использовать продукцию местного происхождения или из любого местного источника Стороны, налагающей требование, указанное в отношении конкретной продукции, объема или стоимости продукции, либо в отношении доли объема или стоимости ее местного производства; или
(ii) чтобы приобретение и использование предприятием ввозимых товаров ограничивалось суммой, связанной с объемом или стоимостью местных товаров, которые она экспортирует.
3. Если существуют международные и региональные стандарты в отношении оборудования и систем производства энергии из возобновляемых и неископаемых источников, Стороны используют эти стандарты или их соответствующие части в качестве основы для своих технических регламентов, за исключением случаев, когда такие международные стандарты или их соответствующие части являются неэффективными или несоответствующими исполнению законных целей. В целях применения настоящего пункта в качестве соответствующих международных органов, устанавливающих стандарты, рассматриваются Международная организация по стандартизации и Международная электротехническая комиссия.
4. Где целесообразно, Стороны устанавливают технические регламенты, основанные на требованиях к продукции в отношении производства, включая влияние на окружающую среду, а не в отношении дизайна или описания продукции.
5. Ничто в настоящей статье не истолковывается как препятствующее установлению или выполнению любой Стороной мер, необходимых для безопасной эксплуатации рассматриваемых энергетических сетей или безопасности поставок энергии, при условии соблюдения требования о том, что такие меры не применяются таким образом, чтобы представлять собой средство произвольной или необоснованной дискриминации между продукцией, поставщиками услуг и инвесторами Сторон, если преобладают схожие условия, или скрытое ограничение торговли и инвестиций между Сторонами.

Статья 148
Сотрудничество в области сырьевых материалов и
энергетических товаров

1. Без ущерба для положений статей 204-208 Стороны соглашаются укреплять сотрудничество и продвигать взаимное понимание между собой в сфере торговли сырьевыми материалами и энергетическими товарами.
2. Стороны признают, что уважение принципов транспарентности и недискриминации и обеспечения того, что правила не искажают торговлю, являются наилучшим способом создания среды, благоприятной для прямых иностранных инвестиций в производство и торговлю сырьевыми материалами и энергетическими товарами. В целом, такая среда способствует эффективному распределению и использованию сырьевых материалов и энергетических товаров.
3. Сотрудничество и продвижение взаимного понимания охватывает двусторонние торговые вопросы, а также вопросы, представляющие общий интерес, вытекающие из международной торговли. Такие вопросы включают искажение торговли, влияющее на глобальные рынки, вопросы окружающей среды и развития, конкретно связанные с торговлей сырьевыми материалами и энергетическими товарами, а также корпоративную социальную ответственность в соответствии с международно признанными стандартами, такими как Руководящие принципы ОЭСР для транснациональных предприятий и Рекомендованный порядок ОЭСР для цепей поставок полезных ископаемых из зон, затронутых конфликтом, и зон повышенного риска. Сотрудничество и продвижение взаимного понимания включает в себя обмен данными и информацией о нормативной правовой базе в отношении секторов сырьевых материалов и энергетики. Это не истолковывается как требование к Сторонам предоставлять любую информацию, раскрытие которой они считают противоречащим своим интересам безопасности.
4. Любая Сторона может запросить организовать специальное заседание, связанное с вопросами сырьевых материалов и энергетических товаров, или специальной сессии по вопросам сырьевых материалов и энергетических товаров во время заседаний Комитета сотрудничества. Если целесообразно, двустороннее сотрудничество может быть дополнительно расширено до соответствующего плюрилатерального или многостороннего форума, в котором принимают участие обе Стороны.

Статья 149
Механизм раннего предупреждения

1. Стороны устанавливают механизм раннего предупреждения в целях принятия практических мер, направленных на предупреждение и быстрое реагирование на чрезвычайную ситуацию или на ее угрозу.
2. Стороны совместно предпринимают действия для:
(i) ранней оценки потенциальных рисков и проблем, связанных со спросом и предложением на природный газ, нефть или электроэнергию; и
(ii) предупреждения и быстрого реагирования в случае чрезвычайной ситуации или ее угрозы.
3. Если Стороне становится известно о чрезвычайной ситуации или ситуации, которая, по ее мнению, может привести к чрезвычайной ситуации, то эта Сторона уведомляет другую Сторону в возможно короткие сроки.
4. Для целей настоящей статьи Стороны соглашаются, что ответственными лицами являются Министр Республики Казахстан, отвечающий за соответствующие вопросы в области энергетики, и Член Европейской комиссии по вопросам энергетики.
5. При получении уведомления Стороны предоставляют друг другу свою оценку ситуации.
6. Любая Сторона может запросить проведение консультаций в течение трех календарных дней с момента получения уведомления в целях:
(а) выработки общей оценки ситуации;
(b) разработки рекомендаций по ликвидации чрезвычайной ситуации и минимизации влияния чрезвычайной ситуации;
(c) создания специальной мониторинговой группы для, среди прочего, мониторинга энергетических потоков в соответствующих местах рассматриваемой инфраструктуры.
7. Стороны сотрудничают, если целесообразно, с третьими странами в целях ликвидации угрозы чрезвычайной ситуации или преодоления чрезвычайной ситуации.
8. В случае продолжения действия чрезвычайной ситуации, любая Сторона может начать экстренную процедуру урегулирования споров в соответствии со специальным механизмом, предусмотренным главой 14 (Урегулирование споров) настоящего Раздела.
9. С момента получения уведомления Стороны воздерживаются от каких-либо действий, которые могут усугубить или усилить чрезвычайную ситуацию, принимая меры сообразно данной ситуации.
10. В процедуре по урегулированию споров в соответствии с настоящим Соглашением Сторона не полагается и не представляет в качестве доказательства следующее:
(а) позиции, занимаемые другой Стороной, или предложения, сделанные другой Стороной в ходе процедуры согласно настоящей статье; или
(b) любой фактор, указывающий на желание другой Стороны принять решение по чрезвычайной ситуации, упомянутое в настоящей статье.
11. Комитет сотрудничества может, при необходимости, разработать подробные меры для применения настоящей статьи.

Статья 150
Исключения

1. Настоящая глава не наносит ущерба любым исключениям, изъятиям оговоркам или ограничениям, предусмотренным настоящим Соглашением.
2. Настоящая глава не применяется к исследовательским проектам, проектам по разработке или к демонстрационным проектам, осуществляемым на некоммерческой основе.
3. Ничто в настоящей главе не истолковывается как препятствующее установлению или выполнению любой Стороной мер, необходимых для безопасной эксплуатации энергетической инфраструктуры, включая соответствующее оборудование по транспортировке и производству энергии, в интересах национальной безопасности и общественной безопасности, включая предупреждение и реагирование на чрезвычайную ситуацию, при условии, что такие меры не применяются таким образом, чтобы представлять собой средство произвольной или неоправданной дискриминации между продукцией, поставщиками услуг или инвесторами Сторон, где преобладают схожие условия, или скрытое ограничение торговли и инвестиций между Сторонами.

ГЛАВА 10
ТОРГОВЛЯ И УСТОЙЧИВОЕ РАЗВИТИЕ Статья 151
Контекст и цели

1. Стороны принимают во внимание Повестку дня на XXI век Конференции ООН по окружающей среде и развитию 1992 года, Декларацию Международной Организации Труда (МОТ) об основополагающих принципах и правах в сфере труда 1998 года, Йоханнесбургский План выполнения решений по устойчивому развитию 2002 года, Министерскую декларацию Экономического и Социального Совета ООН по вопросам полной и производительной занятости и достойной работы для всех, принятую в 2006 году, а также Декларацию МОТ о социальной справедливости в целях справедливой глобализации, принятую в 2008 году, и Итоговый документ Конференции ООН по устойчивому развитию 2012 года, включенный в Резолюцию 66/288, принятую Генеральной Ассамблеей ООН 27 июля 2012 года под названием «Будущее, которое мы хотим».
2. Стороны вновь подтверждают свое обязательство содействовать развитию международной торговли таким образом, чтобы способствовать цели устойчивого развития, на благо нынешнего и будущего поколений. Стороны стремятся к тому, чтобы эта цель были интегрирована и отражена на каждом уровне их торговых отношений.

Статья 152
Многосторонние стандарты и соглашения в области
окружающей среды и труда

1. Стороны признают значимость международного регулирования и международных соглашений в области окружающей среды как ответа международного сообщества на глобальные или региональные проблемы окружающей среды.
2. Стороны признают, что полная и производительная занятость и достойная работа для всех являются ключевыми элементами устойчивого развития для всех стран и приоритетной целью международного сотрудничества.
3. В этом контексте Стороны вновь подтверждают свое обязательство по эффективной имплементации в свое законодательство и практику многосторонних природоохранных соглашений, сторонами которых они являются, и конвенций МОТ, ратифицированных Республикой Казахстан и государствами-членами Европейского Союза, соответственно.

Статья 153
Право на регулирование и уровни защиты

1. Стороны признают право каждой Стороны устанавливать свои собственные уровни национальной охраны окружающей среды и труда и соответственно принимать или изменять свои законы и политику, в соответствии с международно признанными стандартами и соглашениями, упомянутыми в статье 152. Стороны стремятся к высокому уровню охраны окружающей среды и труда.
2. Стороны признают, что нецелесообразно поощрять торговлю или инвестиции путем ослабления или снижения уровня охраны, предусмотренного в национальном экологическом или трудовом законодательстве.
3. Сторона не отступает от своего экологического и трудового законодательства или не воздерживается от его эффективного исполнения путем постоянного или повторяющегося действия или бездействия в целях поощрения торговли или инвестиций.

Статья 154
Торговля и инвестиции, содействующие устойчивому развитию

1. Стороны вновь подтверждают свое обязательство расширить вклад торговли в достижение цели устойчивого развития в его экономическом, социальном и экологическом измерениях. Соответственно, они соглашаются содействовать:
(а) торговле и инвестициям в экологически чистые товары и услуги, а также в продукцию и технологии, благоприятные для климата;
(b) использованию систем обеспечения устойчивости, таких как справедливая и этическая торговля или эко-маркировка; и
(c) практике корпоративной социальной ответственности.
2. Стороны обмениваются информацией и делятся опытом о своих действиях по продвижению согласованности и взаимодополняемости между торговой, социальной целями и целями в области окружающей среды. Кроме того, Стороны расширяют свое сотрудничество и диалог по вопросам устойчивого развития, которые могут возникнуть в контексте их торговых отношений, в том числе по соответствующим аспектам, упомянутым в Разделе IV (Сотрудничество в области экономического и устойчивого развития).
3. Диалог и сотрудничество, упомянутые в пункте 2 настоящей статьи, включают соответствующие заинтересованные стороны, в частности социальных партнеров, а также другие организации гражданского общества, путем сотрудничества гражданского общества, установленного в соответствии со статьей 251.
4. Комитет сотрудничества может принять правила для такого сотрудничества и диалога.

Статья 155
Урегулирование споров

Подраздел 2 раздела 3 главы 14 (Урегулирование споров) настоящего Раздела не применяется к спорам по настоящей главе. Для любого такого спора, после того как арбитражная комиссия направила свой окончательный доклад в соответствии со статьями 180 и 182, Стороны, принимая во внимание доклад, обсуждают применимые меры, подлежащие выполнению. Комитет сотрудничества следит за выполнением любых таких мер и осуществляет обзор данного вопроса, в том числе посредством механизма, упомянутого в пункте 3 статьи 154.

ГЛАВА 11
КОНКУРЕНЦИЯ Статья 156
Принципы

Стороны признают важность свободной и неискаженной конкуренции в своих торговых отношениях. Стороны признают, что антиконкурентная деловая практика и государственное вмешательство, включая субсидии, обладают потенциалом для искажения надлежащего функционирования рынков и подрывают преимущества либерализации торговли.

Статья 157
Антимонопольное законодательство и законодательство по слиянию
и их выполнение

1. Каждая Сторона сохраняет в силе на своей территории исчерпывающее законодательство о конкуренции, которое эффективно противодействует антиконкурентным соглашениям, согласованным действиям и антиконкурентным односторонним действиям предприятий с доминирующим положением на рынке, а также обеспечивает эффективный контроль над концентрациями.
2. Каждая Сторона поддерживает функционально независимые органы, ответственные за эффективное выполнение законодательства о конкуренции, упомянутого в пункте 1, и соответствующим образом оснащенные для этого.
3. Стороны признают важность применения своего законодательства о конкуренции прозрачным и недискриминационным образом, соблюдения принципов процедурной справедливости и права на защиту рассматриваемых предприятий.

Статья 158
Государственные монополии, государственные предприятия
и предприятия, наделенные специальными или эксклюзивными
правами или привилегиями

1. Ничто в настоящей главе не препятствует Стороне в создании или сохранении государственных монополий или государственных предприятий, или в наделении предприятий специальными или эксклюзивными правами или привилегиями в соответствии со своим законодательством.
2. В отношении государственных монополий, государственных предприятий и предприятий, наделенных специальными или эксклюзивными правами или привилегиями, вовлеченных в экономическую деятельность, каждая Сторона обеспечивает, чтобы такие предприятия попадали под действие в законодательства о конкуренции, упомянутого в статье 157. Для целей настоящей главы экономическая деятельность заключается в предложении товаров и услуг на рынке. Она не включает в себя деятельность, выполняемую в порядке осуществления государственной власти, а именно виды деятельности, осуществляемые на некоммерческой основе и не на условиях конкуренции с одним или несколькими экономическими операторами.
3. Применение законодательства о конкуренции, упомянутого в статье 157, не препятствует, юридически или на практике, выполнению определенных задач общественного интереса, возложенных на рассматриваемые предприятия. Исключения должны быть ограниченными и транспарентными. Торговля и инвестиции не затрагиваются до такой степени, чтобы подрывать цели настоящего Соглашения.

Статья 159
Субсидии

1. Для целей настоящей статьи «субсидия» означает меру, которая выполняет условия статьи 1 Соглашения по СКМ, независимо от того, предоставляется она предприятиям для производства товаров или для предоставления услуг, и которая является специфической в смысле статьи 2 указанного Соглашения.
2. Каждая Сторона обеспечивает транспарентность в области субсидий. С этой целью каждые два года с даты начала применения настоящего Раздела каждая Сторона представляет другой Стороне отчет о правовой основе, включая цель политики или цель субсидии, длительность или любые другие сроки, ее форму, и, при возможности, размер или бюджет и получателя субсидии, предоставленной ее правительством либо государственным органом. Такой отчет считается представленным, если соответствующая информация опубликована на общедоступном веб-сайте или через механизм уведомлений ВТО.
3. Если Сторона считает, что субсидия, предоставленная другой Стороной, негативным образом влияет на интересы первой Стороны, первая Сторона может запросить консультации по данному вопросу. Запрашиваемая Сторона надлежащим образом рассматривает такой запрос. Консультации, в частности, нацелены на определение цели субсидии, того, имеет ли субсидия стимулирующий эффект, и является ли она пропорциональной, и принимаются ли какие-либо меры для ограничения потенциального искажающего эффекта на торговлю и инвестиции запрашивающей Стороны.¹

^{___________________
1} Субсидия пропорциональна если ее размер ограничен до необходимого для достижения цели.

4. В целях содействия консультациям запрашиваемая Сторона предоставляет информацию о рассматриваемой субсидии в течение не более 90 дней с даты получения запроса. Если запрашивающая Сторона после получения информации о соответствующей субсидии считает, что рассматриваемая субсидия негативно влияет или может негативно повлиять на торговые или инвестиционные интересы запрашивающей Стороны непропорциональным образом, запрашиваемая Сторона прилагает все усилия для борьбы с негативным влиянием на торговые и инвестиционные интересы запрашивающей Стороны, вызванным рассматриваемой субсидией.
5. Пункты 3 и 4 не применяются к субсидиям, связанным с рыбным хозяйством и торговлей товарами, включенными в приложение 1 к Соглашению ВТО по сельскому хозяйству.

Статья 160
Урегулирование споров

Положения главы 14 (Урегулирование споров) настоящего Раздела не применяются к статьям 156 -158 и пунктам 3 и 4 статьи 159.

Статья 161
Отношения с ВТО

Положения настоящей главы не наносят ущерба правам и обязательствам Стороны по Соглашению ВТО, в частности по Соглашению по СКМ и Договоренности ВТО о правилах и процедурах урегулирования споров.

Статья 162
Конфиденциальность

При обмене информацией в соответствии с настоящей главой Стороны принимают во внимание ограничения, налагаемые требованиями о сохранении профессиональной и деловой тайны.

ГЛАВА 12
ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ПРЕДПРИЯТИЯ, ПРЕДПРИЯТИЯ КОНТРОЛИРУЕМЫЕ
ГОСУДАРСТВОМ, И ПРЕДПРИЯТИЯ, НАДЕЛЕННЫЕ СПЕЦИАЛЬНЫМИ ИЛИ
ЭКСКЛЮЗИВНЫМИ ПРАВАМИ ИЛИ ПРИВИЛЕГИЯМИ Статья 163
Определения

Для целей настоящей главы:
(a) «государственное предприятие» означает любое предприятие, вовлеченное в коммерческую деятельность, в котором Сторона на центральном или местном уровне владеет более чем 50% акционерного капитала предприятия или голосов, закрепленных за акциями, выпущенными предприятием;
(b) «предприятие, контролируемое государством» означает любое предприятие, вовлеченное в коммерческую деятельность, в котором Сторона на центральном или местном уровне оказывает или имеет возможность оказывать решающее влияние, прямо или косвенно, на праве своего финансового участия в нем или согласно правилам или практике его функционирования, или любым другим способом, связанным с установлением такого решающего влияния. Влияние Стороны считается решающим, когда Сторона, прямо или косвенно, может назначить более половины членов административного, управленческого или руководящего органа предприятия;
(c) «предприятие, наделенное специальными или эксклюзивными правами или привилегиями» означает любое предприятие, государственное или частное, вовлеченное в коммерческую деятельность, которое наделено Стороной на центральном или местном уровне, юридически или фактически, специальными или эксклюзивными правами или привилегиями. Такие права или привилегии могут включать право выступать в качестве дистрибьютора, сетевого поставщика или другого посредника для покупки или продажи товара или для предоставления или получения услуги. Предприятия, наделенные специальными или эксклюзивными правами или привилегиями, охватывают монополии, вовлеченные в коммерческую деятельность;
(d) «монополия» означает предприятие, вовлеченное в коммерческую деятельность, включая консорциум, которое на соответствующем рынке на территории Стороны назначено на центральном или местном уровне в качестве единственного поставщика или покупателя товара или услуги, но не включает в себя предприятие, которому предоставлено исключительное право на интеллектуальную собственность, только по причине такого наделения;
(e) «специальные права» означает права, предоставленные Стороной на центральном или местном уровне ограниченному числу предприятий в данной географической зоне или на рынке товара либо услуги, действие которых должно существенно ограничить возможность любого другого предприятия осуществлять свою деятельность в том же географическом районе на существенно эквивалентных условиях. Предоставление лицензии или разрешения ограниченному числу предприятий для распределения дефицитного ресурса по объективным, пропорциональным и недискриминационным критериям само по себе не является специальным правом;
(f) «недискриминационный режим» означает национальный режим или режим наибольшего благоприятствования, указанные в настоящем Соглашении, в зависимости от того, что лучше;
(g) «в соответствии с коммерческими соображениями» означает в соответствии с обычной деловой практикой частного предприятия, осуществляющего свою деятельность в соответствии с принципами рыночной экономики в международной торговле;
(h) «назначить» означает создать или разрешить монополию или расширить сферу монополии, будь то юридически или фактически.

Статья 164
Сфера применения

1. Стороны подтверждают свои права и обязательства в соответствии пунктами 1-3 статьи XVII ГАТТ 1994, Договоренностью о толковании статьи XVII ГАТТ 1994, а также в соответствии с пунктами 1, 2 и 5 статьи VIII ГАТС и Главой о государственных предприятиях и предприятиях, контролируемых государством, и предприятиях, наделенных специальными или эксклюзивными привилегиями, Протокола о присоединении Республики Казахстан к ВТО, которые настоящим включены в настоящее Соглашение и являются его частью и применяются.
2. Настоящая глава не применяется к охватываемым закупкам Стороны или ее закупающих организаций в значении статьи 120.
3. Настоящая глава применяется ко всей экономической деятельности, охватываемой настоящим Соглашением. Услуги, не перечисленные в Перечне специфических обязательств Стороны по ГАТС, не подпадают под положения статей 166 и 167.

Статья 165

1. Без ущерба для прав и обязательств Сторон по настоящей главе ничто в настоящей главе не препятствует учреждению или сохранению Сторонами государственных предприятий или предприятий, контролируемых государством, или назначению или сохранению монополий или наделению предприятий специальными или эксклюзивными правами или привилегиями.
2. Если предприятие попадает в сферу применения настоящей главы, Стороны не требуют или не поощряют такое предприятие действовать в нарушение настоящего Соглашения.

Статья 166
Недискриминация

Если иное не предусмотрено статьей 142 или Перечнем специфических обязательств Стороны по ГАТС или изъятиями Стороны в отношении национального режима, установленными в приложении I, каждая Сторона обеспечивает на своей территории, чтобы любое предприятие, удовлетворяющее условиям, установленным в пунктах (с) и (d) статьи 163, при осуществлении покупки или продажи товара или услуги предоставляло недискриминационный режим товару другой Стороны и/или услуге либо поставщику услуги другой Стороны.

Статья 167
Коммерческие соображения

За исключением выполнения цели, такой как обязательство по предоставлению общественной услуги, для которой были предоставлены специальные или эксклюзивные права или привилегии, или в случае выполнения государственным предприятием или предприятием, контролируемым государством, своего общественного назначения и при условии, что деятельность предприятия для выполнении этой цели или назначения согласуется с положениями статьи 166 и главой 11 (Конкуренция) настоящего Раздела, каждая Сторона обеспечивает, чтобы любое предприятие, указанное в пунктах (a)-(d) статьи 163, действовало в соответствии с коммерческими соображениями на соответствующей территории при осуществлении своих покупок и продаж товаров, в том числе в отношении цены, качества, доступности, конкурентоспособности, транспортировки и других условий покупки или продажи, а также при осуществлении своих покупок или предоставлении услуг, в том числе когда эти товары или услуги поставляются инвестору либо инвестицией инвестора другой Стороны.

Статья 168
Ценообразование

Установление различных цен на различных рынках или на том же самом рынке, если такая разница основывается на нормальных коммерческих соображениях, таких как условия спроса и предложения, само по себе не противоречит статьям 166 и 167.

Статья 169
Корпоративное управление

1. Стороны обеспечивают, чтобы предприятия, указанные в пунктах (a)-(d) статьи 163, соблюдали высокие стандарты транспарентности и корпоративного управления в соответствии с Руководящими принципами ОЭСР по корпоративному управлению государственными предприятиями от 2005 года. Дальнейшее развитие политики корпоративного управления на предприятиях, указанных в пунктах (a)-(d) статьи 163, проводится в соответствии с данным Руководящими принципами.
2. Каждая Сторона обеспечивает, чтобы любой регулирующий орган, ответственный за регулирование предприятий, указанных в пунктах (a)-(d) статьи 163, являлся юридически самостоятельным и функционально независимым от любого из предприятий, указанных в пунктах (a)-(d) статьи 163, и не был подотчетен ему.
3. Каждая Сторона обеспечивает исполнение законов и подзаконных актов на последовательной и недискриминационной основе на всех уровнях государственного управления, будь то на центральном или местном, и в том числе на предприятиях, указанных в пунктах (a)-(d) статьи 163. Исключения являются ограниченными и транспарентными.

Статья 170
Обмен информацией

1. Сторона, имеющая основание полагать, что ее интересам по настоящему Соглашению наносится ущерб действиями предприятия или предприятий другой Стороны, указанных в пунктах (a)-(d) статьи 163, может потребовать, чтобы другая Сторона предоставила информацию о действиях своего предприятия, связанных с выполнением положений настоящего Соглашения. Такая информация может включать организационную, корпоративную и финансовую информацию.
2. Каждая Сторона по запросу другой Стороны предоставляет информацию о конкретных предприятиях, указанных в пунктах (a)-(d) статьи 163, которые не относятся к малым и средним предприятиям в соответствии с определением в законодательстве запрашиваемой Стороны. В запросах о такой информации указываются предприятия, товары или услуги и соответствующие рынки и включаются сведения о том, что предприятие вовлечено в практику, которая препятствуют торговле или инвестициям между Сторонами.
3. Каждая Сторона по запросу другой Стороны предоставляет информацию об исключениях, несоответствующих мерах, иммунитетах и любых других мерах, включая более благоприятный режим, применяемый на территории запрашиваемой Стороны к любому предприятию, указанному в пунктах (a)-(d) статьи 163.
4. Пункты 1-3 не требуют от любой Стороны раскрытия конфиденциальной информации, которая может препятствовать применению законодательства или иным образом противоречить общественным интересам, или которая может нанести ущерб законным коммерческим интересам конкретных предприятий.

ГЛАВА 13
ТРАНСПАРЕНТНОСТЬ Статья 171

1. Каждая Сторона незамедлительно отвечает на все запросы другой Стороны относительно конкретной информации по любым своим мерам общего применения или международным соглашениям, которые имеют отношение или влияют на настоящий Раздел. Каждая Сторона учреждает один или несколько информационных центров для предоставления заинтересованным лицам другой Стороны, по запросу, конкретной информации по всем таким вопросам.¹ Стороны уведомляют друг друга об информационных центрах в течение трех месяцев с даты начала применения настоящего Раздела. Информационные центры не обязаны быть депозитариями законов и нормативных актов.

^{___________________
1} Информационным центром Республики Казахстан является информационный центр, установленный в соответствии с Соглашением ГАТС.

2. Все законы, подзаконные акты, указы, решения и административные правила общего применения Сторон, имеющие отношение или влияющие на любой вопрос, регулируемый настоящим Разделом, незамедлительно публикуются таким образом, чтобы соответствовать применимым требованиям Соглашения ВТО, включая требования статьи Х ГАТТ 1994, статьи III ГАТС и статьи 63 Соглашения ТРИПС. Стороны обновляют публикующие ресурсы, в том числе веб-сайты, содержащие такие меры, на регулярной основе, и делают их доступными для заинтересованных лиц. Такие меры доступны в течение срока их действия и в течение разумного периода времени после того, как они прекратят свое действие.
3. Стороны публикуют все законы, подзаконные акты, указы, решения и административные правила общего применения, имеющие отношение или влияющие на любой вопрос, регулируемый настоящим Разделом, до их принятия. Они предоставляют разумный период времени, обычно не менее 30 календарных дней, заинтересованным сторонам для предоставления комментариев ответственным органам до того, как соответствующая мера будет согласована или предоставлена компетентному органу для ее принятия. Любые комментарии, полученные в течение периода для комментариев, будут приняты во внимание.
4. Ни один закон, нормативный правовой акт, указ, решение или административное правило общего применения Сторон, имеющее отношение или влияющее на любой вопрос, регулируемый настоящим Разделом, не вводится в действие до опубликования.
5. Ничто в данном Соглашении не требует от Стороны предоставлять конфиденциальную информацию, раскрытие которой может препятствовать применению законодательства или иным образом противоречить общественным интересам, или которая может нанести ущерб законным коммерческим интересам отдельных предприятий, государственных или частных.
6. Статья 55 применяется в отношении настоящей главы.

ГЛАВА 14
УРЕГУЛИРОВАНИЕ СПОРОВ РАЗДЕЛ 1
ЦЕЛЬ И СФЕРА ПРИМЕНЕНИЯ Статья 172
Цель

Цель настоящей главы состоит в том, чтобы создать эффективный и действенный механизм по предотвращению и урегулированию любого спора между Сторонами относительно толкования и применения настоящего Соглашения для принятия по возможности взаимно согласованного решения.

Статья 173
Сфера применения

Настоящая глава применяется в отношении любого спора, касающегося толкования и применения настоящего Раздела, если не предусмотрено иное.

РАЗДЕЛ 2
КОНСУЛЬТАЦИИ И МЕДИАЦИЯ Статья 174
Консультации

1. Стороны стремятся разрешить любой спор, упомянутый в статье 173, путем вступления в добросовестные консультации с целью достижения взаимно согласованного решения.
2. Сторона запрашивает консультации путем письменного запроса, направленного другой Стороне, с отправкой копии в Комитет сотрудничества, с указанием рассматриваемой меры и положений, упомянутых в статье 173, которые она считает применимыми.
3. Сторона, к которой был сделан запрос, отвечает на запрос о консультациях в течение десяти дней с даты его получения, если иное не предусмотрено настоящим Соглашением или не согласовано между Сторонами.
4. Консультации проводятся в течение 30 дней с даты получения запроса и, если Стороны не договорились об ином, на территории Стороны, к которой был сделан запрос. Консультации считаются завершенными в течение 30 дней с даты получения запроса, если обе Стороны не согласились продолжить консультации. Консультации и, в частности, вся раскрытая информация и позиции, полученные Сторонами в ходе консультаций являются конфиденциальными и не наносят ущерба правам любой Стороны в любых дальнейших разбирательствах.
5. Консультации по вопросам неотложного характера считаются завершенными в течение 15 дней с даты получения запроса запрашиваемой Стороной, если обе Стороны не согласились продолжить консультации.
6. Если Сторона, к которой был сделан запрос, не отвечает на запрос о проведении консультаций в течение десяти дней с даты его получения, или если консультации не проводятся в сроки, установленные в пункте 3 или 4 настоящей статьи, соответственно, или если Стороны согласились не проводить консультации, или если консультации завершены и взаимно согласованное решение не достигнуто, то Сторона, запросившая консультации, может обратиться к статье 176.
7. В ходе консультаций каждая Сторона предоставляет достаточную фактологическую информацию, с тем чтобы дать возможность полного изучения того, каким образом рассматриваемая мера могла повлиять на действие и применение настоящего Соглашения.
8. Консультации считаются завершенными в течение пяти рабочих дней с даты получения запроса о консультациях, если Стороны не согласились об ином, когда они касаются чрезвычайных ситуаций, определенных в пункте (h) статьи 138.

Статья 175
Медиация

Любая Сторона может просить другую Сторону вступить в процедуру медиации в отношении любой меры, негативно влияющей на торговлю или инвестиции между Сторонами, согласно приложению VII.

РАЗДЕЛ 3
ПРОЦЕДУРЫ УРЕГУЛИРОВАНИЯ СПОРОВ ПОДРАЗДЕЛ 1
АРБИТРАЖНАЯ ПРОЦЕДУРА Статья 176
Инициирование арбитражной процедуры

1. Если Стороны не смогли разрешить спор путем обращения к консультациям, предусмотренным статьей 174, Сторона, запрашивавшая консультации, может запросить об учреждении арбитражной комиссии в соответствии с настоящей статьей.
2. Запрос об учреждении арбитражной комиссии делается путем запроса в письменной форме другой Стороне и Комитету сотрудничества. Сторона, подавшая жалобу, определяет в своем запросе рассматриваемую меру и обосновывает, каким образом такая мера представляет собой нарушение положений, упомянутых в статье 173, чтобы изложить достаточно ясно правовую основу для жалобы.

Статья 177
Учреждение арбитражной комиссии

1. Арбитражная комиссия состоит из трех арбитров.
2. В течение десяти дней с даты доставки Стороне, против которой подана жалоба, письменного запроса об учреждении арбитражной комиссии Стороны проводят консультации в целях достижения соглашения о составе арбитражной комиссии.
3. В случае если Сторонам не удалось договориться о составе арбитражной комиссии в сроки, установленные в пункте 2 настоящей статьи, каждая Сторона в течение 5 дней со дня истечения срока, установленного в пункте 2 настоящей статьи, может назначить арбитра из подсписка данной Стороны, содержащегося в списке, созданном в соответствии со статьей 196. Если любая Сторона не назначит арбитра, то арбитр, по просьбе другой Стороны, выбирается по жребию председателем Комитета сотрудничества или его представителем из подсписка данной Стороны, содержащегося в списке, установленном в соответствии со статьей 196.
4. Если Стороны не достигнут соглашения относительно председателя арбитражной комиссии в сроки, установленные в пункте 2 настоящей статьи, председатель Комитета сотрудничества или его представитель по просьбе любой Стороны выбирает по жребию председателя арбитражной комиссии из подсписка председателей, содержащегося в списке, установленном в соответствии со статьей 196.
5. Председатель Комитета сотрудничества или его представитель выбирает арбитров в течение пяти дней со дня запроса любой Стороны, упомянутого в пункте 3 или 4.
6. Датой учреждения арбитражной комиссии является последняя дата, на которую все три выбранных арбитра приняли свои назначения в соответствии с Правилами процедуры, установленными в приложении V.
7. Если любой из списков, предусмотренных статьей 196, не установлен или не содержит достаточного количества имен в момент запроса, сделанного согласно пункту 3 или 4 настоящей статьи, арбитры выбираются по жребию из лиц, которые официально предложены одной или обеими Сторонами.
8. Если Стороны не договорились об ином, в отношении спора, касающегося чрезвычайных ситуаций, определенных в пункте (h) статьи 138 между Сторонами, применяется второе предложение пункта 3 и пункт 4 настоящей статьи без обращения к пункту 2 настоящей статьи, и срок в пункте 5 настоящей статьи составляет два дня.

Статья 178
Предварительное постановление о срочности

Если Сторона запрашивает, арбитражная комиссия в течение 10 дней после ее учреждения представляет предварительное постановление по вопросу о том, считает ли она данное дело срочным.

Статья 179
Примирительные процедуры для срочных споров
в области энергетики

1. В отношении спора, касающегося чрезвычайных ситуаций, определенных в пункте (h) статьи 138, любая Сторона может запросить председателя комиссии выступить в качестве примирителя по любому вопросу, касающемуся спора, путем направления запроса в арбитражную комиссию.
2. Примиритель стремится достичь согласованного разрешения спора или стремится согласовать процедуру для достижения такого разрешения. Если в течение 15 дней с даты своего назначения примирителю не удалось обеспечить такое разрешение, он выносит рекомендацию по разрешению спора или процедуре для достижения такого разрешения и определяет сроки и условия, которые должны соблюдаться с даты, которую он указывает, до разрешения спора.
3. Стороны и предприятия, находящиеся под их контролем или юрисдикцией, соблюдают рекомендации о сроках и об условиях, сделанные в соответствии с пунктом 2, в течение трех месяцев после решения примирителя или до разрешения спора, в зависимости от того, что наступит раньше.
4. Примиритель соблюдает Кодекс поведения членов арбитражной комиссии и медиаторов (Кодекс поведения), установленный в приложении VI.

Статья 180
Доклады арбитражной комиссии

1. Арбитражная комиссия направляет промежуточный доклад Сторонам, содержащий установленные факты, применимость соответствующих положений и основное обоснование любых выводов и рекомендаций, которые она делает.
2. Любая Сторона может подать письменное заявление в арбитражную комиссию для рассмотрения конкретных аспектов промежуточного доклада в течение 14 дней после его получения.
3. После рассмотрения любых письменных комментариев Сторон по промежуточному докладу арбитражная комиссия может изменить свой промежуточный доклад и провести любую дополнительную экспертизу, которую она считает целесообразной.
4. Окончательный доклад арбитражной комиссии содержит установленные факты, применимость соответствующих положений, указанных в статье 173, и основное обоснование любых выводов и заключений, которые она делает. Окончательный доклад содержит достаточное обсуждение аргументов, представленных на стадии промежуточного обзора, и четко отвечает на вопросы и замечания Сторон.

Статья 181
Промежуточный доклад арбитражной комиссии

1. Арбитражная комиссия направляет промежуточный доклад Сторонам не позднее 90 дней после даты учреждения арбитражной комиссии. Если арбитражная комиссия считает, что этот крайний срок не может быть соблюден, председатель арбитражной комиссии письменно уведомляет Стороны и Комитет сотрудничества, указав причины задержки и дату, когда арбитражная комиссия планирует направить свой промежуточный доклад. Ни при каких обстоятельствах промежуточный доклад не направляется позднее 120 дней после даты учреждения арбитражной комиссии.
2. В срочных случаях арбитражная комиссия прилагает все усилия, чтобы направить свой промежуточный доклад в течение 45 дней и в любом случае не позднее 60 дней после даты учреждения арбитражной комиссии. Любая Сторона может направить письменный запрос в арбитражную комиссию для рассмотрения конкретных аспектов промежуточного доклада в соответствии с пунктом 2 статьи 180 в течение 7 дней с момента предоставления промежуточного доклада.
3. В отношении спора, касающегося чрезвычайных ситуаций, определенных в пункте (h) статьи 138 между Сторонами, промежуточный доклад направляется в течение 20 дней после даты учреждения арбитражной комиссии, и любой запрос в соответствии с пунктом 2 статьи 180 направляется в течение 5 дней с момента предоставления промежуточного доклада. Арбитражная комиссия может также принять решение не предоставлять промежуточный доклад.

Статья 182
Окончательный доклад арбитражной комиссии

1. Арбитражная комиссия направляет свой окончательный доклад Сторонам и Комитету сотрудничества в течение 120 дней с даты учреждения арбитражной комиссии. Если арбитражная комиссия считает, что этот крайний срок не может быть соблюден, председатель арбитражной комиссии уведомляет Стороны и Комитет сотрудничества в письменной форме, указав причины задержки и дату, когда комиссия планирует направить свой окончательный доклад. Ни при каких обстоятельствах окончательный доклад не направляется позднее 150 дней после даты учреждения арбитражной комиссии.
2. В срочных случаях арбитражная комиссия прилагает все усилия, чтобы направить свой доклад в течение 60 дней после даты учреждения арбитражной комиссии. Ни при каких обстоятельствах окончательный доклад не направляется позднее 75 дней после даты учреждения арбитражной комиссии.
3. В отношении спора, касающегося чрезвычайных ситуаций, определенных в пункте (h) статьи 138 между Сторонами, арбитражная комиссия направляет свой окончательный доклад в течение 40 дней с даты учреждения арбитражной комиссии.

ПОДРАЗДЕЛ 2
СОБЛЮДЕНИЕ Статья 183
Соблюдение окончательного доклада арбитражной комиссии

Сторона, против которой подана жалоба, принимает необходимые меры для незамедлительного и добросовестного соблюдения окончательного доклада арбитражной комиссии.

Статья 184
Разумный период времени для соблюдения

1. Если немедленное соблюдение не представляется возможным, Стороны стремятся договориться о периоде времени для соблюдения окончательного доклада. В этом случае Сторона, против которой подана жалоба, не позднее 30 дней после получения окончательного доклада арбитражной комиссии, направляет уведомление Стороне, подавшей жалобу, и Комитету сотрудничества о времени, которое потребуется для соблюдения («разумный период времени»).
2. Если существуют разногласия между Сторонами о длительности разумного периода времени, то Сторона, подавшая жалобу, в течение 20 дней с момента получения уведомления, упомянутого в пункте 1 настоящей статьи, может направить письменный запрос о том, чтобы арбитражная комиссия, учрежденная изначально в соответствии со статьей 177 («первоначальная арбитражная комиссия»), определила продолжительность разумного периода времени. Такой запрос одновременно направляется другой Стороне и Комитету сотрудничества. Арбитражная комиссия направляет свой доклад Сторонам и Комитету сотрудничества в течение 20 дней с даты получения запроса.
3. Сторона, против которой подана жалоба, письменно уведомляет Сторону, подавшую жалобу, о ходе соблюдения окончательного доклада арбитражной комиссии. Такое уведомление предоставляется в письменной форме и как минимум за месяц до истечения разумного периода времени.
4. Разумный период времени может быть продлен по взаимному согласию Сторон.

Статья 185
Обзор любой меры, принятой для соблюдения окончательного
доклада арбитражной комиссии

1. Сторона, против которой подана жалоба, уведомляет Сторону, подавшую жалобу, и Комитет сотрудничества о любой мере, которую она приняла для соблюдения окончательного доклада арбитражной комиссии. Такое уведомление направляется до окончания разумного периода времени.
2. В случае если имеются разногласия между Сторонами относительно существования или соответствия любой меры, о которой уведомлено в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, положениям, указанным в статье 173, Сторона, подавшая жалобу, может направить письменный запрос в первоначальную арбитражную комиссию о вынесении решения по данному вопросу. Такой запрос определяет конкретную меру и поясняет, каким образом такая мера не соответствует положениям, указанным в статье 173, в достаточной степени, чтобы представлять правовую основу для жалобы. Арбитражная комиссия направляет свой доклад Сторонам и Комитету сотрудничества в течение 45 дней с даты получения запроса.

Статья 186
Временные средства правовой защиты в случае несоблюдения

1. Если Сторона, против которой подана жалоба, не уведомляет о любых мерах, предпринятых для соблюдения окончательного доклада арбитражной комиссии, до истечения разумного периода времени, или если арбитражная комиссия решает, что не существует меры, предпринятой для соблюдения, или что мера, о которой уведомлено в соответствии с пунктом 1 статьи 185, не соответствует обязательствам Стороны согласно положениям статьи 173, то Сторона, против которой подана жалоба, если об этом запросила Сторона, подавшая жалобу, и после консультаций с этой Стороной представляет предложение о компенсации.
2. Если Сторона, подавшая жалобу, решает не просить компенсации в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, или в случае представления такого запроса не достигнуто согласие по компенсации в течение 30 дней c даты окончания разумного периода времени или представления доклада арбитражной комиссией в соответствии с пунктом 2 статьи 185, Сторона, подавшая жалобу, имеет право после уведомления другой Стороны и Комитета сотрудничества предпринять соответствующие меры на уровне, эквивалентном аннулированию или сокращению выгоды¹, вызванному нарушением. В уведомлении указываются такие меры. Сторона, подавшая жалобу, может предпринять меры в любой момент после истечения десятидневного периода с даты получения уведомления Стороной, против которой подана жалоба, если Сторона, против которой подана жалоба, не запросила арбитражное разбирательство, согласно пункту 3 настоящей статьи.

___________________
¹ «Аннулирование и сокращение выгоды» интерпретируется как «аннулирование и сокращение выгоды» в соответствии с Договоренностью ВТО о правилах и процедурах урегулирования споров.

3. Если Сторона, против которой подана жалоба, считает, что соответствующие меры не находятся на уровне, эквивалентном аннулированию или сокращению выгоды, вызванному нарушением обязательств данной Стороны, согласно положениям, указанным в статье 173, Сторона, против которой подана жалоба, может направить письменный запрос в первоначальную арбитражную комиссию о вынесении решения по данному вопросу. О таком запросе уведомляется Сторона подавшая жалобу, и Комитет сотрудничества до истечения десятидневного периода, упомянутого в пункте 2 настоящей статьи. Первоначальная арбитражная комиссия направляет свой доклад о мерах, о которых уведомлено Стороной, подавшей жалобу, Сторонам и Комитету сотрудничества в течение 30 дней с даты доставки запроса. Сторона, подавшая жалобу, не вводит в действие меры, о которых уведомлено, до предоставления первоначальной арбитражной комиссией своего доклада. Такие меры, введенные в действие после представления доклада, соответствуют докладу арбитражной комиссии.
4. Меры, введенные в действие Стороной, подавшей жалобу, и компенсация, предусмотренная в настоящей статье, являются временными и не применяются после того, как:
(a) Стороны достигли взаимно согласованного решения в соответствии со статьей 191; или
(b) Стороны договорились о том, что мера, о которой уведомлено в соответствии с пунктом 1 статьи 185, приводит Сторону, против которой подана жалоба, в соответствие с положениями, указанными в статье 173; или
(c) любая мера, которую арбитражная комиссия, согласно пункту 2 статьи 185, определила не соответствующей положениям, указанным в статье 173, отменена или изменена таким образом, чтобы привести ее в соответствие с этими положениями.

Статья 187
Обзор любой меры, предпринятой для соблюдения после принятия
временных средств правовой защиты при несоблюдении

1. Сторона, против которой подана жалоба, уведомляет Сторону, подавшую жалобу, и Комитет сотрудничества о мерах, которые она предприняла в целях соблюдения окончательного доклада арбитражной комиссии, после применения компенсации или принятия соответствующей меры Стороной, подавшей жалобу, в соответствии со статьей 186, в зависимости от обстоятельств. За исключением случаев, указанных в пункте 2 настоящей статьи, Сторона, подавшая жалобу, прекращает меру в течение 30 дней с момента получения уведомления. В случаях, когда применена компенсация, и за исключением случаев, указанных в пункте 2 настоящей статьи, Сторона, против которой подана жалоба, может прекратить применение такой компенсации в течение 30 дней с момента получения уведомления о том, что она выполнила окончательный доклад арбитражной комиссии.
2. Если Стороны не приходят к согласию относительно того, выполнила ли Сторона, против которой подана жалоба, окончательный доклад арбитражной комиссии в течение 30 дней с даты получения уведомления, согласно пункту 1 настоящей статьи, Сторона, подавшая жалобу, направляет письменный запрос в первоначальную арбитражную комиссию о вынесении решения по данному вопросу. Такой запрос одновременно направляется другой Стороне и Комитету сотрудничества. Арбитражная комиссия направляет доклад Сторонам и Комитету сотрудничества в течение 45 дней с даты представления запроса. Если арбитражная комиссия решает, что Сторона, против которой подана жалоба, выполнила окончательный доклад арбитражной комиссии, Сторона, подавшая жалобу, прекращает соответствующую меру, предпринятую согласно статье 186, или Сторона, подавшая жалобу, прекращает компенсацию, в зависимости от случая. Если арбитражная комиссия решает, что Сторона, против которой подана жалоба, не полностью выполнила окончательный доклад арбитражной комиссии, компенсация или соответствующая мера, предпринятая в соответствии со статьей 186, адаптируется в свете доклада арбитражной комиссии.

Статья 188
Средства правовой защиты в срочных спорах в области энергетики

1. В отношении спора, касающегося чрезвычайных ситуаций, определенных в пункте (h) статьи 138 между Сторонами, применяется настоящая статья.
2. В порядке отступления от статей 184, 185 и 186, Сторона, подавшая жалобу, может предпринять соответствующие меры на уровне, эквивалентном аннулированию или сокращению выгоды, вызванному Стороной, которая не в состоянии соблюдать окончательный доклад арбитражной комиссии, в течение 15 дней со дня его выпуска. Такие меры могут вступить в силу немедленно. Такие меры могут поддерживаться до тех пор, пока Сторона, против которой подана жалоба, не выполнит доклад арбитражной комиссии.
3. Если Сторона, против которой подана жалоба, оспаривает существование несоблюдения или пропорциональность меры, введенной в действие Стороной, подавшей жалобу, или несоблюдение, она может инициировать разбирательства в соответствии с пунктом 3 статьи 186 и статьей 187, которые должны рассматриваться оперативно. Сторона, подавшая жалобу, должна отменить или урегулировать меры только после того, как арбитражная комиссия вынесет решение по данному вопросу, и может сохранять меры до арбитражного разбирательства.

ПОДРАЗДЕЛ 3
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 189
Замена арбитров

Если в арбитражном разбирательстве по настоящей главе первоначальная арбитражная комиссия или некоторые из ее членов не в состоянии участвовать, отказываются от участия или должны быть заменены, поскольку они не соответствуют требованиям Кодекса поведения, установленному в приложении VI, применяется процедура, установленная в статье 177. Срок для предоставления доклада может быть продлен на время, необходимое для назначения нового арбитра, но не более чем на 20 дней.

Статья 190
Приостановление и прекращение арбитражных процедур и
процедур соблюдения

Арбитражная комиссия по запросу обеих Сторон приостанавливает свою работу в любое время на период, согласованный Сторонами, не превышающий 12 последовательных месяцев. Арбитражная комиссия возобновляет свою работу до конца этого периода по письменному запросу обеих Сторон или в конце этого периода по письменному запросу любой Стороны. Запрашивающая Сторона уведомляет об этом председателя Комитета сотрудничества и другую Сторону, соответственно. Если Сторона не просит о возобновлении работы арбитражной комиссии по истечении согласованного периода, разбирательство прекращается. Приостановление и прекращение работы арбитражной комиссии не наносит ущерба правам любой Стороны в рамках других разбирательств с учетом статьи 197.

Статья 191
Взаимно согласованное решение

Стороны могут в любое время достичь взаимно согласованного решения касательно спора в соответствии с настоящей главой. Они совместно уведомляют Комитет сотрудничества и председателя арбитражной комиссии, когда применимо, о любом таком решении. Если решение требует одобрения согласно соответствующим внутренним процедурам любой Стороны, в уведомлении делается ссылка на данное требование, и процедура урегулирования споров приостанавливается. Если такое одобрение не требуется, или если сделано уведомление о завершении любых таких внутренних процедур, процедура урегулирования споров прекращается.

Статья 192
Правила процедуры

1. Процедуры урегулирования споров по настоящей главе регулируются Правилами процедуры, установленными в приложении V, и Кодексом поведения, установленным в приложении VI.
2. Любое слушание арбитражной комиссии являются открытыми для общественности, если иное не предусмотрено Правилами процедуры, установленными в приложении V.

Статья 193
Информация и технические консультации

По запросу Сторон или по своей собственной инициативе арбитражная комиссия может запросить любую информацию, которую она считает необходимой для разбирательств арбитражной комиссии из любого источника, включая Стороны, участвующие в споре. Арбитражная комиссия также имеет право запросить мнение экспертов, если она считает это необходимым. Арбитражная комиссия консультируется со Сторонами перед выбором таких экспертов. Физические или юридические лица, учрежденные на территории Стороны, могут представлять информацию не участвующего в споре лица amicuscuriae в арбитражную комиссию в соответствии с Правилами процедуры, установленными в приложении V. Любая информация, полученная в соответствии с этой статьей, раскрывается для каждой Стороны и предоставляется для ее комментариев.

Статья 194
Правила толкования

Любая арбитражная комиссия истолковывает положения, указанные в статье 173, в соответствии с обычными правилами толкования международного публичного права, в том числе кодифицированными в Венской конвенции о праве международных договоров 1969 года. Арбитражная комиссия также принимает во внимание соответствующие толкования комиссий ВТО и Апелляционного органа, принятые Органом ВТО по урегулированию споров (в дальнейшем именуемый «ОУС»). Доклады арбитражной комиссии не могут дополнять или сокращать права и обязательства Сторон по настоящему Соглашению.

Статья 195
Решения и доклады арбитражной комиссии

1. Обсуждения арбитражной комиссии являются конфиденциальными. Арбитражная комиссия прилагает все усилия для принятия любых решений на основе консенсуса. Однако если решение не может быть достигнуто на основе консенсуса, вопрос разрешается большинством голосов. Ни в коем случае особые мнения арбитров не раскрываются.
2. Доклады арбитражной комиссии составляются без присутствия Сторон. Доклады арбитражной комиссии содержат установленные факты, применимость соответствующих положений, упомянутых в статье 173, и основное обоснование любых выводов и заключений, которые она делает.
3. Доклады арбитражной комиссии безоговорочно принимается Сторонами. Они не создают каких-либо прав или обязательств для физических или юридических лиц.
4. Стороны опубликовывают решение арбитражной комиссии при условии защиты конфиденциальной информации, как предусмотрено Правилами процедуры, установленными в приложении V.

РАЗДЕЛ 4
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 196
Списки арбитров

1. Комитет сотрудничества на основании предложений, сделанных Сторонами, не позднее шести месяцев после вступления в силу настоящего Соглашения, составляет список как минимум из 15 лиц, которые желают и могут выступать в качестве арбитров. Список состоит из трех подсписков: одного подсписка для каждой Стороны и одного подсписка лиц, не являющихся гражданами ни одной из Сторон и которые могут исполнять функции председателя арбитражной комиссии. Каждый список включает, как минимум, пять человек. Комитет сотрудничества будет обеспечивать, чтобы этот список всегда поддерживался на этом уровне.
2. Арбитры имеют специальные знания и опыт в области права и международной торговли. Они должны быть независимыми, выступать в личном качестве и не должны получать инструкции от какой-либо организации или правительства или быть связаны с правительством любой Стороны, и соблюдать Кодекс поведения, установленный в приложении VI.
3. Комитет сотрудничества может составить дополнительный список из 15 человек, имеющих знания и опыт в конкретных областях, охватываемых настоящим Соглашением. При условии согласия Сторон такие дополнительные списки используются для учреждения арбитражной комиссии в соответствии с процедурой, установленной в статье 177.

Статья 197
Отношение к обязательствам в рамках ВТО

1. Обращение к положениям об урегулировании споров настоящего Раздела не наносит ущерба любому действию в рамках ВТО, включая действие по урегулированию споров.
2. Тем не менее Сторона, в отношении конкретной меры, не обращается в два органа защиты в связи с нарушением существенно эквивалентного обязательства как по настоящему Соглашению, так и по Соглашению ВТО. В таком случае, когда процедура по урегулированию споров начата, Сторона не подает жалобу в другой орган о возмещении ущерба за нарушение по существу эквивалентного обязательства по другому соглашению, если только орган, который выбран первым, оказался не в состоянии по процедурным или юрисдикционным причинам сделать выводы по требованию о возмещении по данному обязательству.
3. Для целей настоящей статьи:
(a) разбирательства по урегулированию споров по Соглашению ВТО считаются начатыми по запросу Стороны об учреждении комиссии в соответствии со статьей 6 Договоренности ВТО о правилах и процедурах урегулирования споров;
(b) разбирательства по урегулированию споров по настоящей главе считаются начатыми по запросу Стороны об учреждении арбитражной комиссии в соответствии с пунктом 1 статьи 176.
4. Ничто в настоящем Соглашении не препятствует Стороне в прекращении исполнения обязательств, установленных ОУС. Соглашение ВТО не используется, чтобы препятствовать Стороне в применении временных средств правовой защиты при несоблюдении по настоящей главе.

Статья 198
Сроки

1. Все сроки, установленные в настоящей главе, в том числе сроки, в которые арбитражные комиссии представляют свои доклады, исчисляются в календарных днях с первого дня, следующего за действием или фактом, к которому они относятся, если не указано иное.
2. Любой срок, указанный в настоящей главе, может быть изменен по взаимному согласию Сторон спора. Арбитражная комиссия может в любое время предложить Сторонам изменить любой срок, указанный в настоящей главе, изложив причины этого предложения.

РАЗДЕЛ IV
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЭКОНОМИЧЕСКОГО
И УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ ГЛАВА 1
ЭКОНОМИЧЕСКИЙ ДИАЛОГ Статья 199

Стороны твердо придерживаются принципов свободной рыночной экономики, обеспечивая тем самым реализацию разумной макроэкономической политики, и развивают и укрепляют регулярный экономический диалог, направленный на дальнейшее расширение и углубление взаимовыгодных экономических связей, а также на устойчивое развитие и экономический рост.

Статья 200

Стороны регулярно проводят обзор состояния двустороннего сотрудничества и осуществляют регулярный обмен информацией, экспертными знаниями и передовым опытом в области экономической политики, экономического и финансового развития и статистики.

ГЛАВА 2
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ УПРАВЛЕНИЯ ГОСУДАРСТВЕННЫМИ ФИНАНСАМИ,
ВКЛЮЧАЯ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ АУДИТ И ВНУТРЕННИЙ КОНТРОЛЬ Статья 201

Стороны сотрудничают в области управления государственными финансами, включая государственный аудит и внутренний контроль, в целях дальнейшего развития эффективной системы управления государственными финансами, совместимой с принципами экономичности, продуктивности и результативности, а также прозрачности и подотчетности.
Сотрудничество включает:
(a) содействие внедрению приемлемых и общепринятых международных стандартов, а также сближению с лучшим опытом Европейского Союза в этой области;
(b) обмен информацией и опытом в этой области.

ГЛАВА 3
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ НАЛОГООБЛОЖЕНИЯ Статья 202

Стороны стремятся улучшать международное сотрудничество в области налогообложения, в частности в области содействия сбору законных налоговых поступлений, и разрабатывать меры в соответствии с международными стандартами для эффективного применения принципов надлежащего управления в области налогообложения, включая принципы прозрачности и обмена информацией. Стороны укрепляют диалог и обмениваются опытом в целях предотвращения недобросовестной налоговой практики.

ГЛАВА 4
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ СТАТИСТИКИ Статья 203

Стороны содействуют гармонизации статистических методов и практики, включая сбор и распространение статистических данных. Сотрудничество в области статистики фокусируется на обмене знаниями, поощрении лучшего опыта и уважении Основополагающих принципов официальной статистики ООН и Кодекса норм европейской статистики.
Европейский Союз способствует достижению этой цели путем оказания технической помощи Республике Казахстан.

ГЛАВА 5
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЭНЕРГЕТИКИ Статья 204

Стороны продолжают и укрепляют свое текущее сотрудничество по энергетическим вопросам в целях повышения энергетической безопасности, эффективности, устойчивости и конкурентоспособности. Это сотрудничество основывается на всестороннем партнерстве и руководствуется принципами взаимного интереса, взаимности, прозрачности и предсказуемости, согласно принципам рыночной экономики и действующим многосторонним и двусторонним договорам в этой области.

Статья 205

Сотрудничество охватывает, среди прочего, следующие области:
(a) реализацию энергетических стратегий и политик, разработку прогнозов и сценариев, в том числе относительно глобальных рыночных условий для энергопродуктов, а также совершенствование статистической системы в энергетическом секторе;
(b) создание привлекательного и стабильного инвестиционного климата и поощрение взаимных инвестиций в сфере энергетики на недискриминационной и прозрачной основе;
(c) эффективное сотрудничество с Европейским инвестиционным банком (ЕИБ), Европейским банком реконструкции и развития (ЕБРР) и другими международными финансовыми организациями и инструментами для поддержки сотрудничества между Сторонами в области энергетики;
(d) расширение научно-технического сотрудничества и обмен информацией о развитии энергетических технологий, обращая особое внимание на энергоэффективные и экологически безопасные технологии в соответствии с главой 3 (Сотрудничество в области исследований и инноваций) Раздела VI;
(e) подготовка управленческих кадров и техническая подготовка в энергетическом секторе путем, среди прочего, содействия обмену слушателями специализированных курсов в высших учебных заведениях Республики Казахстан и Европейского Союза, а также разработки совместных образовательных программ в соответствии с лучшим опытом;
(f) расширение сотрудничества в рамках многосторонних энергетических форумов, инициатив и организаций;
(g) сотрудничество в обмене знаниями и опытом, а также в передаче инновационных технологий, в том числе в области управления и энергетических технологий.

Статья 206
Углеводородная энергетика

Сотрудничество в области углеводородной энергетики охватывает следующие области:
(a) модернизация и расширение существующей и развитие будущей энергетической инфраструктуры, представляющей общий интерес, в соответствии с рыночными принципами, включая инфраструктуру, направленную на диверсификацию источников энергии, поставщиков, транспортных маршрутов и методов транспортировки, а также создание новых производственных мощностей и обеспечение целостности, эффективности, защиты и безопасности энергетической инфраструктуры, в том числе электроэнергетической;
(b) развитие конкурентных, прозрачных и недискриминационных энергетических рынков в соответствии с передовым опытом через регуляторные реформы;
(c) улучшение и укрепление долгосрочной стабильности и безопасности торговли энергоносителями, включая обеспечение предсказуемости и стабильности спроса на энергоресурсы, на недискриминационной основе при сведении к минимуму влияния и рисков для окружающей среды;
(d) содействие высокому уровню охраны окружающей среды и устойчивому развитию в энергетическом секторе, в том числе при добыче, производстве, распределении и потреблении;
(e) укрепление безопасности морской разведки и добычи углеводородов путем обмена опытом по предотвращению аварий, поставарийному анализу, политике реагирования и ликвидации последствий, а также передовым опытом по вопросам ответственности и юридической практики в случае бедствия.

Статья 207
Возобновляемые источники энергии

Сотрудничество осуществляется в следующих сферах:
(a) экономически и экологически обоснованное развитие возобновляемых источников энергии, включая сотрудничество по вопросам регулирования, сертификации и стандартизации, а также по технологическому развитию;
(b) содействие обменам между казахстанскими и европейскими учреждениями, лабораториями и предприятиями частного сектора, в том числе путем осуществления совместных программ в целях внедрения передового опыта для создания энергии будущего и зеленой экономики;
(c) проведение совместных семинаров, конференций и обучающих программ, обмен на регулярной основе информацией и статистическими данными, находящимися в открытом доступе, а также информацией о развитии возобновляемых источников энергии.

Статья 208
Энергоэффективность и энергосбережение

Сотрудничество в продвижении энергоэффективности и энергосбережения, в том числе в угольной отрасли, при сжигании попутного газа (и использовании попутного газа), а также в зданиях, при использовании электрических приборов и транспорта, осуществляется, среди прочего, посредством:
(a) обмена информацией о политике, законодательной и нормативной правовой базах и планах действий по энергоэффективности;
(b) содействия обмену опытом и ноу-хау в области энергоэффективности и энергосбережения;
(c) инициирования и реализации проектов, в том числе демонстрационных проектов, для внедрения инновационных технологий и решений в области энергоэффективности и энергосбережения;
(d) учебных программ и учебных курсов в области энергоэффективности в целях достижения целей настоящей статьи.

ГЛАВА 6
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ТРАНСПОРТА Статья 209

Стороны сотрудничают в области:
(а) расширения и укрепления сотрудничества в области транспорта в целях содействия развитию устойчивых транспортных систем;
(b) фокусирования на социальных и экологических аспектах транспортных систем;
(c) продвижения эффективных, безопасных и надежных транспортных операций;
(d) укрепления основных транспортных связей между своими территориями.

Статья 210

Сотрудничество, упомянутое в настоящей главе, охватывает, среди прочего, следующие сферы:
(а) обмен передовым опытом по транспортной политике;
(b) улучшение передвижения пассажиров и грузов, повышение текучести транспортных потоков путем устранения административных, технических и других препятствий в целях достижения более тесной рыночной интеграции, улучшение транспортных сетей и модернизация инфраструктуры;
(c) обмен информацией и совместная деятельность на региональном и международном уровнях и выполнение применимых международных соглашений и конвенций;
(d) обмен передовым опытом по безопасности и устойчивому развитию морского транспорта.
Республика Казахстан приводит свои двусторонние соглашения в области авиации с государствами-членами Европейского Союза в соответствие с законодательством Европейского Союза.

Статья 211

По вопросам, охватываемым настоящей главой, проводится регулярный диалог.

ГЛАВА 7
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ОКРУЖАЮЩЕЙ СРЕДЫ Статья 212

Стороны развивают и укрепляют сотрудничество по вопросам окружающей среды, тем самым содействуя устойчивому развитию и надлежащему управлению в области охраны окружающей среды.
Сотрудничество осуществляется в следующих сферах:
(а) оценка, мониторинг и контроль, связанные с окружающей средой;
(b) образование и повышение осведомленности в области охраны окружающей среды, улучшение доступа к информации, расширение участия общественности в процессе принятия решений и улучшение доступа к правосудию по вопросам окружающей среды;
(c) законодательство в области охраны окружающей среды;
(d) качество воздуха;
(e) управление отходами;
(f) управление качеством воды, включая морскую среду;
(g) интегрированное управление водными ресурсами, включая продвижение передовых водосберегающих технологий;
(h) сохранение и охрана биологического и ландшафтного разнообразия;
(i) устойчивое управление лесным хозяйством;
(j) промышленное загрязнение и промышленные выбросы;
(k) классификация и безопасное управление химикатами;
(l) инициативы Республики Казахстан и Европейского Союза в области «зеленой экономики»; и
(m) взаимный обмен опытом, связанным с политикой в области устойчивого развития рыбного хозяйства.

Статья 213

Сотрудничество в области охраны окружающей среды осуществляется по взаимному согласию Сторон, среди прочего, в следующих формах:
(а) обмен технологиями, научно-технической информацией и исследовательская деятельность в области охраны окружающей среды;
(b) обмен опытом по совершенствованию законодательства и методологий в области охраны окружающей среды.

Статья 214

Стороны уделяют особое внимание решению и сотрудничеству по вопросам охраны окружающей среды в рамках соответствующих многосторонних соглашений в области охраны окружающей среды и соглашаются укреплять сотрудничество на региональном уровне.
Стороны обмениваются опытом в продвижении интеграции вопросов окружающей среды в другие сектора, в том числе путем обмена передовым опытом, повышения знаний и компетентности, экологического образования и повышения осведомленности в сферах, указанных в настоящей главе.

ГЛАВА 8
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ИЗМЕНЕНИЯ КЛИМАТА Статья 215

Стороны развивают и укрепляют сотрудничество по борьбе с изменением климата и адаптации к изменению климата. Сотрудничество осуществляется с учетом интересов Сторон на основе равенства и взаимной выгоды и принимая во внимание взаимозависимость, существующую между двусторонними и многосторонними обязательствами в данной сфере.

Статья 216

Сотрудничество способствует мерам на национальном и международном уровнях, в том числе в следующих областях:
(a) смягчение последствий изменения климата;
(b) адаптация к изменению климата;
(c) рыночные и нерыночные подходы к решению вопросов изменения климата;
(d) исследование, разработка, демонстрация, внедрение и распространение новых, безопасных и устойчивых низкоуглеродных и адаптационных технологий;
(e) обмен экспертными знаниями и поддержка в области изменения климата для других секторов;
(f) повышение осведомленности, образование и обучение.

Статья 217

Стороны, среди прочего, обмениваются информацией и экспертными знаниями, осуществляют совместную исследовательскую деятельность и обмен информацией по более чистым технологиям, осуществляют совместную деятельность на региональном и международном уровнях, в том числе в связи с многосторонними природоохранными соглашениями, применимыми к Сторонам, такими как Рамочная конвенция ООН об изменении климата, и совместную деятельность в рамках соответствующих агентств, где применимо.

ГЛАВА 9
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ПРОМЫШЛЕННОСТИ Статья 218

Стороны развивают и укрепляют сотрудничество в области промышленности, в том числе по вопросам развития действенных стимулов и благоприятных условий для дальнейшей диверсификации и повышения конкурентоспособности обрабатывающей промышленности.
С этой целью Стороны сотрудничают, в том числе путем обмена передовым опытом и практикой, в следующих секторах:
(a) производительность и эффективность использования ресурсов;
(b) государственные меры поддержки отраслей промышленности, основанные на требованиях ВТО и других применяемых правилах Сторон;
(c) реализация промышленной политики в условиях углубления интеграции;
(d) инструменты повышения эффективности реализации промышленной политики;
(e) инвестиционная активность в обрабатывающей промышленности, снижение ее энергопотребления, а также обмен опытом в сфере реализации политики по производительности труда;
(f) условия для развития новых производственных технологий, формирования высокотехнологичных отраслей промышленности и передачи знаний и технологий, а также для дальнейшего развития основной инфраструктуры и благоприятных условий для инновационных кластеров;
(g) инвестиции и торговля в горнодобывающей промышленности и производстве сырьевых материалов в целях продвижения взаимопонимания и прозрачности, улучшения деловой среды и содействия обмену информацией и сотрудничеству в области неэнергетической добывающей промышленности, в частности, по добыче металлических руд и промышленных минералов;
(h) повышение потенциала человеческих ресурсов в обрабатывающей промышленности;
(i) продвижение деловых инициатив и промышленной кооперации между предприятиями Республики Казахстан и Европейского Союза.
Настоящее Соглашение не исключает более широкое сотрудничество между Сторонами в области промышленности, о чем могут быть заключены отдельные договоренности.

ГЛАВА 10
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ МАЛЫХ И СРЕДНИХ ПРЕДПРИЯТИЙ Статья 219

Стороны развивают и укрепляют сотрудничество в области малых и средних предприятий (МСП) в целях содействия развитию деловой среды, способствующей успешному развитию и созданию МСП.
Для достижения этой цели Стороны сотрудничают в следующих областях:
(a) обмен информацией о политике в области развития МСП;
(b) обмен передовым опытом по инициативам, укрепляющим предпринимательство в качестве одного из ключевых навыков;
(c) содействие контактам между бизнес ассоциациями обеих Сторон путем более тесного диалога;
(d) обмен опытом по поддержке потенциала МСП для доступа на международные рынки;
(e) обмен опытом в области улучшения воздействия нормативной правовой базы на МСП;
(f) обмен передовым опытом по доступу к финансированию для МСП.

ГЛАВА 11
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА О КОМПАНИЯХ Статья 220

Стороны признают важность эффективного свода правил и практики в области законодательства о компаниях и корпоративного управления, а также в сфере бухгалтерского учета и аудита, в условиях функционирования рыночной экономики с предсказуемой и прозрачной бизнес-средой и подчеркивают важность содействия регулятивному сближению в данной области.
Стороны сотрудничают по следующим вопросам:
(a) обмен передовым опытом в целях и в связи с предоставлением информации об организации и представительстве зарегистрированных компаний и доступа к такой информации прозрачным и легким способом;
(b) дальнейшее развитие политики корпоративного управления в соответствии с международными стандартами, в частности со стандартами ОЭСР;
(c) содействие внедрению и последовательному применению Международных стандартов финансовой отчетности (МСФО) для консолидированной отчетности листинговых компаний;
(d) сближение правил бухгалтерского учета и финансовой отчетности, в том числе в отношении МСП;
(e) регулирование и надзор профессий аудитора и бухгалтера;
(f) международных стандартов аудита и Кодекса этики Международной федерации бухгалтеров (МФБ) в целях повышения профессионального уровня аудиторов посредством соблюдения стандартов и этических норм профессиональными организациями, аудиторскими организациями и аудиторами.

ГЛАВА 12
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ БАНКОВСКОГО ДЕЛА, СТРАХОВЫХ
И ДРУГИХ ФИНАНСОВЫХ УСЛУГ Статья 221

Стороны выражают согласие относительно важности эффективного законодательства и практики и сотрудничают в области финансовых услуг в целях:
(а) совершенствования регулирования финансовых услуг;
(b) обеспечения эффективной и надлежащей защиты инвесторов и пользователей финансовых услуг;
(c) содействия стабильности и целостности глобальной финансовой системы;
(d) продвижения сотрудничества между различными участниками финансовой системы, включая регулирующие и надзорные органы;
(e) содействия независимому и эффективному надзору.
Стороны содействуют регулятивному сближению с признанными международными стандартами в целях обеспечения стабильных финансовых систем.

ГЛАВА 13
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ИНФОРМАЦИОННОГО ОБЩЕСТВА Статья 222

Стороны содействуют сотрудничеству по развитию информационного общества на благо граждан и предприятий путем широкой доступности информационных и коммуникационных технологий (ИКТ) и улучшения качества услуг по доступным ценам. Это сотрудничество направлено на содействие развитию конкуренции на рынке ИКТ и его открытости, а также на привлечение инвестиций в данный сектор.

Статья 223

Сотрудничество охватывает, среди прочего, обмен информацией и передовым опытом по реализации инициатив информационного общества, сфокусированных в частности на:
(а) развитии эффективной нормативной правовой базы для сектора ИКТ;
(b) развитии широкополосного доступа;
(c) развитии совместимых электронных услуг;
(d) обеспечении защиты данных; и
(e) развитии услуг роуминга.

Статья 224

Стороны содействуют сотрудничеству между регуляторами в области ИКТ, в том числе электронных коммуникаций, в Республике Казахстан и Европейском Союзе.

ГЛАВА 14
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ТУРИЗМА Статья 225

Стороны сотрудничают в области туризма в целях укрепления развития конкурентоспособной и устойчивой туристской отрасли в качестве генератора экономического роста, укрепления потенциала, занятости и обменов в туристическом секторе.

Статья 226

Сотрудничество основывается на следующих принципах:
(а) уважение целостности и интересов местных сообществ, в частности в сельских районах;
(b) важность сохранения культурного и исторического наследия; и
(c) позитивное взаимодействие между туризмом и сохранением окружающей среды.

Статья 227

Стороны сосредотачиваются на следующих темах:
(а) обмен информацией, передовым опытом, практикой и ноу-хау, в том числе по инновационным технологиям;
(b) установление стратегического партнерства между представителями государственного и частного сектора и общества для поддержки устойчивого развития туризма;
(c) продвижение и развитие туристских продуктов и рынков, инфраструктуры, человеческих ресурсов и институциональных структур, а также выявление и устранение барьеров для туристских услуг;
(d) разработка и реализация эффективной политики и стратегии, включая надлежащие правовые, административные и финансовые аспекты;
(e) обучение и повышение потенциала в области туризма для повышения стандартов обслуживания; и
(f) развитие и продвижение туризма с вовлечением местного населения и других видов туризма на устойчивой основе.

ГЛАВА 15
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА И РАЗВИТИЯ
СЕЛЬСКИХ ТЕРРИТОРИЙ Статья 228

Стороны сотрудничают в целях содействия развитию сельского хозяйства и сельских территорий, в частности путем постепенного сближения политики и законодательства.

Статья 229

Сотрудничество охватывает, среди прочего, следующие области:
(а) содействие взаимному пониманию политики развития сельского хозяйства и сельских территорий;
(b) обмен передовым опытом по планированию, оценке и реализации политики развития сельского хозяйства и сельских территорий;
(c) обмен знаниями и передовым опытом в отношении политики развития сельских территорий для повышения социального и экономического благосостояния сельских жителей;
(d) содействие модернизации и устойчивости сельскохозяйственного производства;
(e) повышение конкурентоспособности сельскохозяйственного сектора и эффективности и прозрачности рынков;
(f) обмен опытом по географическим указаниям сельскохозяйственной и пищевой продукции, по политике качества и ее механизмам контроля, по обеспечению пищевой безопасности и по развитию производства органической сельскохозяйственной продукции;
(g) распространение знаний и содействие обучению сельскохозяйственных производителей новым методам;
(h) содействие сотрудничеству в агропромышленных инвестиционных проектах, в частности связанных с развитием животноводства и растениеводства;
(i) обмен опытом по политике, связанной с устойчивым развитием агропромышленного производства и переработкой и распределением сельскохозяйственной продукции.

ГЛАВА 16
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЗАНЯТОСТИ, ТРУДОВЫХ ОТНОШЕНИЙ,
СОЦИАЛЬНОЙ ПОЛИТИКИ И ОБЕСПЕЧЕНИЯ РАВНЫХ ВОЗМОЖНОСТЕЙ Статья 230

Стороны содействуют развитию диалога и сотрудничают в продвижении Повестки дня МОТ в области обеспечения достойных условий труда, политики в области занятости, условий жизни и труда, охраны здоровья и безопасности на рабочем месте, социального диалога, социальной защиты, социальной инклюзивности, недопущения дискриминации, а также справедливого отношения к работникам, законно проживающим и работающим на территории другой Стороны.

Статья 231

Стороны стремятся к достижению целей, указанных в статье 230, в том числе через сотрудничество и обмен опытом в следующих сферах:
(a) повышение качества жизни и обеспечение лучшей социальной среды;
(b) повышение социальной инклюзивности и уровня социальной защиты для всех работников и модернизация систем социальной защиты с точки зрения качества, доступности и финансовой устойчивости;
(c) снижение бедности, повышение социальной сплоченности и защита уязвимых слоев населения;
(d) борьба с дискриминацией в вопросах занятости и социальных вопросах в соответствии с обязательствами каждой Стороны, согласно международным стандартам и конвенциям;
(e) содействие активным мерам на рынке труда и повышение эффективности служб занятости;
(f) создание новых и более качественных рабочих мест с достойными условиями труда;
(g) улучшение условий жизни и труда, а также уровня охраны здоровья и безопасности на рабочем месте;
(h) укрепление гендерного равенства путем содействия участию женщин в социальной и экономической жизни и обеспечения равных возможностей для мужчин и женщин в сфере занятости, образования, профессиональной обучения, экономики, общественной жизни и процессе принятия решений;
(i) повышение качества трудового законодательства и обеспечение лучшей защиты работников;
(j) расширение и продвижение социального диалога, включая повышение потенциала социальных партнеров.

Статья 232

Стороны вновь подтверждают свои обязательства по эффективному выполнению применяемых конвенций МОТ.
Стороны, принимая во внимание Министерскую декларацию Экономического и Социального Совета ООН по вопросам полной и производительной занятости и достойной работы для всех 2006 года, признают, что полная и производительная занятость и достойная работа для всех являются ключевыми элементами устойчивого развития.
Стороны поощряют в соответствии с Декларацией МОТ об основополагающих принципах и правах в сфере труда 1998 года участие всех заинтересованных сторон, в частности социальных партнеров, в разработке соответствующей социальной политики и в сотрудничестве между Республикой Казахстан и Европейским Союзом по настоящему Соглашению.
Стороны намерены укреплять сотрудничество по вопросам достойной работы, занятости и социальной политики в рамках всех соответствующих форумов и организаций.

ГЛАВА 17
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ Статья 233

Стороны развивают сотрудничество в области защиты здоровья населения в целях повышения уровня охраны здоровья человека и снижения неравенства в области здравоохранения в соответствии c общими ценностями и принципами в области здравоохранения, а также в качестве предпосылки для устойчивого развития и экономического роста.

Статья 234

Сотрудничество направлено на предупреждение и контроль инфекционных и неинфекционных заболеваний, в том числе путем обмена медицинской информацией, продвижения подхода, учитывающего аспекты здравоохранения во всех политиках, сотрудничества с международными организациями, в частности с Всемирной организацией здравоохранения, и содействия выполнению международных договоров в области здравоохранения, таких как Рамочная конвенция Всемирной организации здравоохранения по борьбе против табака 2003 года и Международные медико-санитарные правила.

РАЗДЕЛ V
CОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ СВОБОДЫ, БЕЗОПАСНОСТИ И ЮСТИЦИИ Статья 235
Верховенство закона и уважение прав человека и основных свобод

В своем сотрудничестве по настоящему Разделу Стороны придают особое значение продвижению принципа верховенства закона, включая независимость судебных органов, доступ к правосудию и право на справедливое судебное разбирательство, и уважению прав человека и основных свобод.
Стороны сотрудничают в укреплении функционирования институтов, в том числе в области исполнения законов, судебного преследования, отправления правосудия и предупреждения и борьбы с коррупцией.

Статья 236
Правовое сотрудничество

Стороны развивают сотрудничество по гражданским и коммерческим делам в отношении переговоров, ратификации и выполнения соответствующих многосторонних конвенций по гражданскому судебному сотрудничеству и, в частности, конвенций Гаагской конференции по международному частному праву.
Стороны укрепляют сотрудничество в уголовно-правовой сфере, в том числе по оказанию взаимной правовой помощи. Оно может включать, где целесообразно и при соблюдении применяемых процедур, присоединение Республики Казахстан к конвенциям Совета Европы в области уголовного судопроизводства и их выполнение Республикой Казахстан, выполнение соответствующих международных документов ООН и сотрудничество с Евроюстом.

Статья 237
Защита персональных данных

Стороны сотрудничают для обеспечения высокого уровня защиты персональных данных посредством обмена передовым опытом и практикой, принимая во внимание европейские и международные правовые документы и стандарты.
Это может включать, где целесообразно и при соблюдении применяемых процедур, присоединение Республики Казахстан к Конвенции Совета Европы о защите физических лиц при автоматизированной обработке персональных данных и Дополнительному протоколу к ней и ее выполнение Республикой Казахстан.

Статья 238
Сотрудничество в области миграции, убежища и
управления границами

1. Стороны подтверждают важное значение, которое они придают управлению миграционными потоками. Сотрудничество основывается на взаимных консультациях между Сторонами и осуществляется в соответствии с действующим законодательством.
2. В рамках сотрудничества по предупреждению и борьбе с нелегальной миграцией Стороны соглашаются, что:
(a) Республика Казахстан осуществляет реадмиссию любых своих граждан, находящихся на незаконных основаниях на территории государства-члена Европейского Союза, по запросу последнего и без необоснованной задержки; и
(b) каждое государство-член Европейского Союза осуществляет реадмиссию любых своих граждан, находящихся на незаконных основаниях на территории Республики Казахстан, по запросу последней и без необоснованной задержки.
3. Республика Казахстан и государства-члены Европейского Союза обеспечивают своих граждан соответствующими документами, удостоверяющими личность, для целей пункта 2, без дальнейших формальностей, кроме тех, что упомянуты в настоящей статье, и без необоснованной задержки. В случае если лицо, подлежащее реадмиссии, не имеет каких-либо документов или других доказательств своего гражданства, компетентные дипломатические и консульские представительства Республики Казахстан или заинтересованного государства-члена, по просьбе заинтересованного государства-члена или Республики Казахстан, принимают меры для проведения собеседования с этим лицом для установления его гражданства без дальнейших формальностей и без необоснованной задержки.
4. Стороны соглашаются установить всеобъемлющий диалог по соответствующим вопросам, связанным с миграцией, в соответствии с Глобальным подходом к миграции и мобильности, среди прочего, в целях рассмотрения возможности проведения переговоров по соглашению между Республикой Казахстан и Европейским Союзом, регулирующему конкретные обязательства Республики Казахстан и государств-членов Европейского Союза по реадмиссии, в том числе обязательства по реадмиссии граждан других государств и лиц без гражданства, а также в целях рассмотрения возможности параллельного проведения переговоров по соглашению об облегчении визового режима для граждан Республики Казахстан и Eвропейского Союза.

Статья 239
Консульская защита

Республика Казахстан соглашается, что дипломатические и консульские власти любого государства-члена Европейского Союза, представленного в Республике Казахстан, предоставляют защиту любому гражданину государства-члена Европейского Союза, которое не имеет доступного постоянного представительства в Республике Казахстан, на таких же условиях, как и гражданам этого государства-члена Европейского Союза.

Статья 240
Борьба с отмыванием денег и финансированием терроризма

Стороны сотрудничают в целях предотвращения использования своих финансовых и соответствующих нефинансовых секторов для отмывания доходов от преступной деятельности в целом и от преступлений, связанных с наркотиками, в частности, а также для финансирования терроризма в соответствии с международными стандартами по противодействию отмыванию преступных доходов и финансированию терроризма, принятыми Группой разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег. Такое сотрудничество продолжается вплоть до возмещения, наложения ареста, конфискации и возвращения активов или средств, полученных от преступных доходов.
Сотрудничество позволяет обмен соответствующей информацией в рамках соответствующего законодательства и международных обязательств Сторон.

Статья 241
Борьба с незаконным оборотом наркотиков

Стороны сотрудничают по сбалансированному и интегрированному подходу к вопросам, связанным с наркотиками, в частности по вопросам незаконного оборота наркотических средств, психотропных веществ и их прекурсоров. Политика и действия в сфере борьбы с наркотиками направлены на усиление структур по борьбе с поставками запрещенных наркотиков, психотропных веществ и их прекурсоров и спросом на них посредством расширения координации и усиленного сотрудничества между компетентными органами, нацеленного на сокращение незаконного оборота, поставок запрещенных наркотиков и спроса на них, расширение превентивных мер, лечение и реабилитацию с учетом прав человека.
Сотрудничество также нацелено на снижение вреда, связанного с наркотиками, борьбу с производством и использованием синтетических наркотиков и достижение эффективного предотвращения утечки прекурсоров, используемых при незаконном изготовлении наркотических средств и психотропных веществ.
Стороны соглашаются по методам сотрудничества для достижения этих целей. Действия основываются на общепризнанных принципах, согласно соответствующим международным конвенциям и документам и Плану действий Европейский Союз - Центральная Азия по борьбе с наркотиками.

Статья 242
Борьба с организованной и транснациональной преступностью
и коррупцией

Стороны сотрудничают в целях предупреждения и борьбы со всеми формами организованной, экономической, финансовой и транснациональной преступной деятельности, включая контрабанду и торговлю людьми, незаконный оборот наркотиков, незаконную торговлю оружием, хищение, мошенничество, контрафакцию, подделку документов и коррупцию в государственном и частном секторе, путем полного выполнения своих действующих международных обязательств в данной сфере.
Стороны содействуют укреплению двустороннего, регионального и международного сотрудничества среди правоохранительных органов, в том числе обмену передовым опытом и возможному сотрудничеству с агентствами Европейского Союза.
Стороны обязуются эффективно выполнять соответствующие международные стандарты, в частности закрепленные в Конвенции Организации Объединенных Наций против транснациональной организованной преступности (КООНТОП) 2000 года и трех Протоколах к ней и в Конвенции ООН против коррупции 2003 года. Сотрудничество может включать, где целесообразно и при соблюдении применяемых процедур, присоединение Республики Казахстан к соответствующим документам Совета Европы по предупреждению и борьбе с коррупцией и их выполнение Республикой Казахстан.

Статья 243
Борьба с киберпреступностью

Стороны укрепляют сотрудничество, в том числе путем обмена передовым опытом, в целях предупреждения и борьбы с преступными действиями, совершенными с использованием коммуникационных сетей и информационных систем или против таких сетей и систем.

РАЗДЕЛ VI
ДРУГИЕ НАПРАВЛЕНИЯ СОТРУДНИЧЕСТВА ГЛАВА 1
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ОБРАЗОВАНИЯ И ОБУЧЕНИЯ Статья 244

Стороны сотрудничают в области образования и обучения в целях содействия модернизации систем образования и обучения в Республике Казахстан и сближения с политикой и практикой Европейского Союза. Стороны сотрудничают для содействия обучению на протяжении всей жизни и поощряют сотрудничество и прозрачность на всех уровнях образования и обучения. Кроме того, Стороны придают особое значение мерам, направленным на укрепление межинституционального сотрудничества, поощрение мобильности студентов, профессорско-преподавательского и административного персонала, исследователей и молодежи и поощрение обмена информацией и опытом.
Стороны содействуют единой координации деятельности системы образования в соответствии с европейскими и международными стандартами и передовым опытом.

ГЛАВА 2
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ КУЛЬТУРЫ Статья 245

Стороны содействуют сотрудничеству в области культуры, которое уважает культурное разнообразие, для улучшения взаимного понимания и знания своих соответствующих культур.
Стороны стремятся предпринимать надлежащие меры для содействия культурным обменам и поощрения совместных инициатив в различных культурных сферах.
Стороны проводят консультации и развивают взаимовыгодное сотрудничество в рамках многосторонних международных договоров и международных организаций, таких как Организация Объединенных Наций по вопросам образования, науки и культуры (ЮНЕСКО). Стороны также обмениваются мнениями по вопросам культурного разнообразия, в целях, среди прочего, продвижения принципов Конвенции ЮНЕСКО об охране и поощрении разнообразия форм культурного самовыражения 2005 года и реализации проектов в рамках Международного десятилетия сближения культур на 2013-2022 годы, провозглашенного Генеральной Ассамблеей ООН.
Стороны содействуют совместной деятельности, программам и планам, а также обмену передовым опытом в области обучения и наращивания потенциала творческих работников и работников и организаций культуры.

ГЛАВА 3
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ИССЛЕДОВАНИЙ И ИННОВАЦИЙ Статья 246

Стороны содействуют сотрудничеству:
(a) во всех сферах гражданских исследований и научно-технологических разработок на основе взаимной выгоды и при условии надлежащей и эффективной защиты прав интеллектуальной собственности; и
(b) в целях стимулирования развития инноваций.

Статья 247

Сотрудничество включает:
(а) диалог по политике и обмен научной и технологической информацией;
(b) обмен информацией и передовым опытом в отношении инноваций и коммерциализации исследований и разработок, включая инструменты поддержки технологических бизнес-стартапов, кластерного развития и доступа к финансированию;
(c) облегчение адекватного доступа к соответствующим исследовательским и инновационным программам каждой Стороны;
(d) повышение исследовательского потенциала в исследовательских организациях Республики Казахстан и содействие их участию в Рамочной программе Европейского Союза по исследованиям и инновациям и других возможных инициативах, финансируемых Европейским Союзом;
(e) разработка и продвижение совместных проектов в области исследований и инноваций;
(f) содействие коммерциализации результатов совместных исследовательских и инновационных проектов;
(g) облегчение доступа новых технологий на внутренние рынки Сторон;
(h) организация обучения и программ мобильности для ученых, исследователей и других работников, участвующих в исследовательской и инновационной деятельности в обеих Сторонах;
(i) содействие в рамках применяемого законодательства свободному передвижению исследователей, участвующих в деятельности, охватываемой настоящим Соглашением, а также трансграничному перемещению товаров, предназначенных для использования в такой деятельности; и
(j) другие формы сотрудничества в области исследований и инноваций, в том числе посредством региональных подходов и инициатив, на основе взаимного согласия.

Статья 248

При осуществлении деятельности по сотрудничеству, упомянутой в статье 247, следует стремиться к объединению с региональной и другой деятельностью, проводимой в рамках более широкого финансового сотрудничества между Республикой Казахстан и Европейским Союзом, упомянутого в статьях 261 и 262.

ГЛАВА 4
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ СРЕДСТВ МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ И
В АУДИОВИЗУАЛЬНОЙ СФЕРЕ Статья 249

Стороны содействуют сотрудничеству в области средств массовой информации и в аудиовизуальной сфере, в том числе путем обмена информацией и обучения журналистов и других работников в области средств массовой информации, кино и в аудиовизуальной сфере.

Статья 250

Стороны осуществляют обмен информацией и передовым опытом по содействию независимости и профессионализму средств массовой информации на основе стандартов, определенных в применяемых международных конвенциях, включая конвенции ЮНЕСКО и Совета Европы, где применимо.

ГЛАВА 5
СОТРУДНИЧЕСТВО ГРАЖДАНСКОГО ОБЩЕСТВА Статья 251

Стороны продолжают и укрепляют диалог в форме встреч и консультаций и сотрудничают относительно роли гражданского общества в следующих целях:
(а) укрепить контакты и обмен информацией и опытом между всеми секторами гражданского общества в Республике Казахстан и Европейском Союзе, давая возможность представителям гражданского общества каждой Стороны познакомиться с процессами консультаций и диалога с государственными институтами и социальными партнерами, используемыми другой Стороной, в частности в целях дальнейшего участия гражданского общества в процессе выработки государственной политики;
(b) обеспечить участие гражданского общества в отношениях между Республикой Казахстан и Европейским Союзом, в частности в выполнении настоящего Соглашения;
(c) содействовать большему наращиванию потенциала, независимости и прозрачности в гражданском обществе и поддерживать его роль в экономическом, социальном и политическом развитии Сторон.
Стороны поддерживают установление отношений между неправительственными организациями из Республики Казахстан и Европейского Союза.
Стороны поддерживают соответствующие институты и неправительственные организации, осуществляющие деятельность в сфере прав человека. Стороны обмениваются всей необходимой информацией о программах сотрудничества, официально и регулярно, по крайней мере один раз в год.

ГЛАВА 6
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ СПОРТА И ФИЗИЧЕСКОЙ АКТИВНОСТИ Статья 252

Стороны содействуют сотрудничеству в области спорта и физической активности в целях содействия развитию здорового образа жизни среди всех возрастных групп населения, продвижения социальных функций и образовательных ценностей спорта и борьбы с угрозами спорту, такими как допинг, расизм и насилие. Сотрудничество включает, в частности, обмен информацией и передовым опытом.

ГЛАВА 7
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ГРАЖДАНСКОЙ ЗАЩИТЫ Статья 253

Стороны признают необходимость управления рисками чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера как на своей территории, так и в глобальном масштабе.
В целях повышения устойчивости своих обществ и инфраструктуры Стороны подтверждают свое намерение улучшать меры по предупреждению, смягчению последствий, готовности и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера и сотрудничать соответственно на двустороннем и многостороннем политическом уровне в целях улучшения результатов управления рисками чрезвычайных ситуаций в глобальном масштабе.
При наличии необходимых ресурсов сотрудничество поддерживает:
(a) взаимодействие между компетентными органами, другими организациями и физическими лицами, осуществляющими деятельность в области гражданской защиты;
(b) координацию взаимной помощи в случае чрезвычайных ситуаций, если требуется;
(c) обмен опытом по повышению информирования населения о готовности к чрезвычайным ситуациям;
(d) подготовку, переподготовку, повышение квалификации и обучение специалистов в области гражданской защиты и по использованию систем раннего оповещения.

ГЛАВА 8
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ КОСМИЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ Статья 254

Стороны содействуют, где целесообразно, долгосрочному сотрудничеству в области гражданских космических исследований и разработок. Стороны уделяют особое внимание инициативам, предусматривающим взаимодополняемость их соответствующей космической деятельности.

Статья 255

Стороны могут сотрудничать в области спутниковой навигации, наблюдения за Землей, космических исследований и в других областях в соответствии с интересами Сторон.

ГЛАВА 9
СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ЗАЩИТЫ ПРАВ ПОТРЕБИТЕЛЕЙ Статья 256

Стороны сотрудничают в целях обеспечения высокого уровня защиты прав потребителей и достижения совместимости между своими систем защиты прав потребителей.
Сотрудничество может включать, где целесообразно:
(а) обмен передовым опытом по политике в области защиты прав потребителей, в том числе по требованиям к качеству и безопасности продукции, и по организации системы надзора за рынком и механизму обмена информацией;
(b) содействие обмену опытом по системам защиты прав потребителей, в том числе по законодательству в области защиты прав потребителей и его применению, безопасности потребительских товаров, повышению осведомленности потребителей, расширению прав и возможностей потребителей и средств защиты потребителей;
(c) обеспечение обучения должностных лиц и других лиц, представляющих интересы потребителей;
(d) поощрение развития независимых потребительских организаций и контактов между представителями потребителей.

ГЛАВА 10
РЕГИОНАЛЬНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО Статья 257

Стороны содействуют взаимному пониманию и двустороннему сотрудничеству в области региональной политики с целью улучшения условий жизни и повышения участия всех регионов в социальном и экономическом развитии Сторон.

Статья 258

Стороны поддерживают и укрепляют участие местных и региональных властей в региональном сотрудничестве в соответствии с действующими международными соглашениями и договоренностями в целях разработки мер по наращиванию потенциала и содействия укреплению региональных экономических и деловых сетей.

Статья 259

Стороны укрепляют и поощряют развитие элементов регионального сотрудничества в областях, охватываемых настоящим Соглашением, среди прочего, транспорта, энергетики, коммуникационных сетей, культуры, образования, исследований, туризма, водных ресурсов и охраны окружающей среды, гражданской защиты и других областях, которые относятся к региональному сотрудничеству.

ГЛАВА 11
СОТРУДНИЧЕСТВО В СФЕРЕ ГОСУДАРСТВЕННОЙ СЛУЖБЫ Статья 260

1. Стороны способствуют обмену опытом и знаниями по применению международного передового опыта в сфере государственной и гражданской службы и по наращиванию потенциала государственных и гражданских служащих и их профессиональному развитию и обучению.
2. Стороны способствуют диалогу о мерах, направленных на улучшение качества государственных услуг, и о совместных усилиях в целях продвижения многостороннего сотрудничества в рамках Регионального хаба в сфере государственной службы в Республике Казахстан.
3. В рамках, указанных в пункте 2, Стороны сотрудничают, среди прочего, путем содействия:
(а) обмену экспертами;
(b) организации семинаров; и
(c) организации обучающей деятельности.

РАЗДЕЛ VII
ФИНАНСОВОЕ И ТЕХНИЧЕСКОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО Статья 261

Стороны продолжают и укрепляют свое текущее финансовое и техническое сотрудничество на основе всестороннего партнерства и принципов взаимного интереса, взаимности, прозрачности, предсказуемости и взаимной защиты интересов Сторон.
Для достижения целей настоящего Соглашения Республика Казахстан может получать финансовую помощь от Европейского Союза в форме грантов и займов, возможно в партнерстве с Европейским инвестиционным банком и другими международными финансовыми институтами.
Финансовая помощь может быть предоставлена в соответствии с регламентами, регулирующими многолетние финансовые рамочные инструменты Европейского Союза¹, в частности в форме обмена экспертами, проведения исследований, организации форумов, конференций, семинаров и обучающих курсов, предоставления грантов для поддержки программ и проектов развития и реализации. К финансированию Европейским Союзом применяются Финансовый регламент² и Правила реализации³.
Финансовая помощь основывается на ежегодных программах действий, разработанных Европейским Союзом после консультаций с Республикой Казахстан.
Республика Казахстан и Европейский Союз могут софинансировать программы и проекты. Стороны координируют программы и проекты по финансовому и техническому сотрудничеству и обмениваются информацией обо всех источниках помощи.
Основой для предоставления финансовой помощи Европейского Союза Республике Казахстан является эффективность помощи, определенная в Парижской декларации ОЭСР об эффективности помощи, Базовой стратегии Европейского Союза по реформированию технического сотрудничества, докладах Европейской счетной палаты, и по итогам опыта реализованных и текущих программ сотрудничества Европейского Союза в Республике Казахстан.

___________________
¹ В частности, Регламент (ЕС) № 233/2014 Европейского Парламента и Совета от 11 марта 2014 года, учреждающий финансовый инструмент для развития сотрудничества на 2014-2020 годы (Официальный журнал ЕС, L 77, 15.3.2014, стр. 44), и Регламент (ЕС) № 236/2014 Европейского Парламента и Совета от 11 марта 2014 года, устанавливающий общие правила и процедуры для реализации инструментов Европейского Союза финансирования внешней деятельности (Официальный журнал ЕС, L 77, 15.3.2014, стр. 95)
² Регламент (ЕС, Евратом) № 966/2012 Европейского Парламента и Совета от 25 октября 2012 года о финансовых правилах, применяемых к общему бюджету Европейского Союза, и отменяющий Регламент (ЕС, Евратом) № 1605/2002 Совета (Официальный журнал ЕС, L 298, 26.10.2012, стр. 1)
³ Делегированный Регламент (ЕС) № 1268/2012 Комиссии от 29 октября 2012 года о правилах применения Регламента (ЕС, Евратом) № 966/2012 Европейского Парламента и Совета о финансовых правилах, применяемых к общему бюджету Европейского Союза (Официальный журнал ЕС, L 362, 31.12.2012, стр. 1)

Статья 262

Стороны оказывают финансовую и техническую помощь в соответствии с принципами эффективного финансового управления и сотрудничают в защите финансовых интересов Республики Казахстан и Европейского Союза. Стороны принимают эффективные меры для предотвращения и борьбы с нарушениями¹, мошенничеством, коррупцией и любой другой незаконной деятельностью, наносящей ущерб бюджету Республики Казахстан и бюджету Европейского Союза, путем оказания взаимной правовой и другой помощи в областях, охватываемых настоящим Соглашением.
Любые дальнейшие соглашения или инструменты финансирования, которые могут быть заключены между Сторонами в ходе выполнения настоящего Соглашения, предусматривают конкретные положения о финансовом сотрудничестве, регулирующие проверки на местах и инспекции.

___________________
¹ Как определено в Регламенте (ЕС, Евратом) № 2988/95 Совета от 18 декабря 1995 года о защите финансовых интересов Европейских Сообществ, «нарушение» означает любое нарушение положений законодательства Европейского Союза, настоящего Соглашения или вытекающих из него соглашений или контрактов в результате действия или бездействия экономического оператора, которое имело или могло бы иметь результатом ущерб общему бюджету Европейского Союза или бюджетам, управляемым им, или за счет сокращения или потери доходов, получаемых от собственных средств, собранных непосредственно от имени Европейского Союза, или за счет неоправданных расходов.

Статья 263

Для оптимального использования имеющихся ресурсов Стороны обязуются обеспечить, чтобы вклады Европейского Союза осуществлялись в тесной координации с вкладами из других источников, третьих стран и международных финансовых институтов.

Статья 264
Предотвращение

Стороны регулярно проверяют, чтобы операции, финансируемые за счет средств Европейского Союза и софинансируемые за счет средств Республики Казахстан, были выполнены должным образом, и предпринимают все надлежащие меры для предотвращения нарушений, мошенничества, коррупции и любой другой незаконной деятельности, наносящей ущерб финансовым средствам Европейского Союза и средствам софинансирования Республики Казахстан. Стороны информируют друг друга о любых предпринятых превентивных мерах.

Статья 265
Передача информации

Стороны информируют друг друга, уведомляя в частности компетентные органы Республики Казахстан и Европейское бюро по борьбе с мошенничеством, о предполагаемых или фактических случаях мошенничества, коррупции или других нарушениях с связи с использованием финансовых средств Европейского Союза и средств софинансирования Республики Казахстан.
Стороны информируют друг друга о любых мерах, предпринятых в связи с настоящей статьей.

Статья 266
Проверки на местах

Проверки на местах в отношении финансовой помощи Европейского Союза подготавливаются и проводятся Европейским бюро по борьбе с мошенничеством в тесном сотрудничестве с компетентными органами Республики Казахстан и в соответствии с национальным законодательством Республики Казахстан.
В рамках настоящего Соглашения Европейское бюро по борьбе с мошенничеством уполномочено проводить проверки на местах для защиты финансовых интересов Европейского Союза в соответствии с Регламентом (Евратом, ЕС) № 2185/96 Совета¹ и Регламентом (ЕС, Евратом) № 883/2013 Европейского Парламента и Совета².

___________________
¹ Регламент (Евратом, ЕС) № 2185/96 Совета от 11 ноября 1996 года о проверках на местах и инспекциях, проводимых Европейской Комиссией для защиты финансовых интересов Европейского Союза от мошенничества и других нарушений (Официальный журнал L 292, 15.11.1996 г., стр. 2).
² Регламент (ЕС, Евратом) № 883/2013 Европейского Парламента и Совета от 11 сентября 2013 года относительно расследований, проводимых Европейским бюро по борьбе с мошенничеством (ОЛАФ), и отменяющий Регламент (ЕС, Евратом) № 1073/1999 Европейского Парламента и Совета и Регламент (Евратом) № 1074/1999 Совета (Официальный журнал L 248, 18.09.2013 г., стр.1)

Статья 267
Расследование и судебное преследование

Компетентные органы Республики Казахстан проводят расследование и судебное преследование в соответствии с законодательством Республики Казахстан предполагаемых и фактических случаев мошенничества, коррупции и любой другой незаконной деятельности, наносящей ущерб финансовым средствам Европейского Союза и средствам со-финансирования Республики Казахстан. Когда это приемлемо и по официальному запросу Европейское бюро по борьбе с мошенничеством может оказывать содействие компетентным органам Республики Казахстан в выполнении этой задачи

РАЗДЕЛ VIII
ИНСТИТУЦИОНАЛЬНЫЕ ОСНОВЫ Статья 268
Совет сотрудничества

1. Настоящим учреждается Совет сотрудничества. Он осуществляет надзор и регулярный обзор выполнения настоящего Соглашения. Совет заседает один раз в год на уровне министров. Он рассматривает любые важные вопросы, возникающие в рамках настоящего Соглашения, и любые другие двусторонние или международные вопросы, представляющие взаимный интерес, для достижения целей настоящего Соглашения.
2. Для достижения целей настоящего Соглашения Совет сотрудничества принимает решения в рамках настоящего Соглашения в предусмотренных в нем случаях. Такие решения являются обязательными для Сторон, которые предпринимают соответствующие меры для выполнения принятых решений. Совет сотрудничества также может давать рекомендации. Он принимает свои решения и рекомендации по согласованию между Сторонами после завершения ими соответствующих внутренних процедур.
3. Совет сотрудничества имеет полномочия по обновлению или внесению изменений в приложения к настоящему Соглашению, на основе согласия между Сторонами, без ущерба для любых соответствующих положений Раздела III (Торговля и предпринимательство).
4. Совет сотрудничества может делегировать любое из своих полномочий Комитету сотрудничества, в том числе полномочия по принятию решений, имеющих обязательный характер.
5. Совет сотрудничества состоит из представителей Сторон.
6. Совет сотрудничества возглавляется поочередно представителем Республики Казахстан и представителем Европейского Союза.
7. Совет сотрудничества утверждает свои правила процедуры.
8. Каждая Сторона может обратиться в Совет сотрудничества для решения любого спора, связанного с выполнением или толкованием настоящего Соглашения, в соответствии со статьей 278.

Статья 269
Комитет сотрудничества и специализированные подкомитеты

1. Настоящим учреждается Комитет сотрудничества. Он оказывает содействие Совету сотрудничества в исполнении обязанностей последнего.
2. Комитет сотрудничества состоит их представителей Сторон обычно на уровне старших должностных лиц.
3. Комитет сотрудничества возглавляется поочередно представителем Республики Казахстан и представителем Европейского Союза.
4. Комитет сотрудничества принимает решения в случаях, предусмотренных настоящим Соглашением, и в областях, в которых Совет сотрудничества делегировал ему полномочия для этого. Эти решения являются обязательными для Сторон, которые предпринимают соответствующие меры для выполнения принятых решений. Комитет сотрудничества принимает свои решения по согласованию между Сторонами после завершения ими соответствующих внутренних процедур. В его обязанности также входит подготовка заседаний Совета сотрудничества.
5. Комитет сотрудничества может заседать в специальном составе для рассмотрения вопросов, связанных с Разделом III (Торговля и предпринимательство).
6. Совет сотрудничества может принять решение о создании специализированных подкомитетов или любых других органов, которые могут содействовать ему в исполнении его обязанностей, и определяет состав, обязанности и порядок работы этих подкомитетов или органов.
7. В своих правилах процедуры Совет сотрудничества определяет обязанности и порядок работы Комитета сотрудничества и любого подкомитета или органа, созданного Советом сотрудничества.

Статья 270
Комитет парламентского сотрудничества

1. Настоящим учреждается Комитет парламентского сотрудничества. Он состоит из членов Парламента Республики Казахстан, с одной стороны, и членов Европейского Парламента, с другой стороны, и представляет собой их форум для встреч и обмена мнениями. Он сам определяет периодичность своих заседаний.
2. Деятельность Комитета парламентского сотрудничества направлена на развитие взаимовыгодного и эффективного парламентского сотрудничества между Парламентом Республики Казахстан и Европейским Парламентом.
3. Комитет парламентского сотрудничества утверждает свои правила процедуры.
4. Комитет парламентского сотрудничества возглавляется поочередно Парламентом Республики Казахстан и Европейским Парламентом в соответствии с положениями, установленными в его правилах процедуры.
5. Комитет парламентского сотрудничества может запрашивать информацию относительно выполнения настоящего Соглашения у Совета сотрудничества, который предоставляет Комитету запрашиваемую информацию.
6. Комитет парламентского сотрудничества информируется о решениях и рекомендациях Совета сотрудничества.
7. Комитет парламентского сотрудничества может давать рекомендации Совету сотрудничества.

РАЗДЕЛ IX
ОБЩИЕ И ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 271
Доступ к судам и административным органам

В рамках настоящего Соглашения каждая Сторона обязуется обеспечить доступ физическим и юридическим лицам другой Стороны для защиты их индивидуальных и имущественных прав к своим компетентным судам и административным органам, свободный от дискриминации и на таких же условиях, как и своим физическим и юридическим лицам.

Статья 272
Делегирование полномочий

Если иное не определено настоящим Соглашением, каждая Сторона обеспечивает, чтобы лицо, которому Сторона делегировала регулирующие, административные или другие государственные полномочия на любом уровне управления, такие как выдача импортных или экспортных лицензий или лицензий на другую экономическую деятельность, одобрение коммерческих операций или установление квот, сборов или других платежей, действовало при выполнении данных полномочий в соответствии с обязательствами этой Стороны по настоящему Соглашению.

Статья 273
Ограничения в случае затруднений с платежным балансом и внешних
финансовых трудностей

1. Если Сторона испытывает серьезные затруднения с платежным балансом или внешние финансовые трудности, или если существует угроза таковых, она может установить или сохранять защитные или ограничительные меры, которые затрагивают движение капитала, платежи или переводы.
2. Меры, упомянутые в пункте 1:
(а) не устанавливают в отношении Стороны менее благоприятный режим, чем тот, который установлен для государства, не являющегося Стороной, в аналогичных случаях;
(b) соответствуют Cтатьям Соглашения Международного валютного фонда, где применимо;
(c) избегают ненужного ущерба коммерческим, экономическим и финансовым интересам другой Стороны;
(d) являются временными и постепенно устраняются по мере улучшения ситуации, указанной в пункте 1.
3. При торговле товарами Сторона может устанавливать или сохранять ограничительные меры для защиты своего платежного баланса или внешней финансовой позиции. Такие меры находятся в соответствии с ГАТТ 1994 и Договоренностью о положениях ГАТТ 1994 в отношении платежного баланса.
4. При торговле услугами Сторона может принимать ограничительные меры для защиты своего платежного баланса или внешней финансовой позиции. Такие меры находятся в соответствии с ГАТС.
5. Любая Сторона, сохраняющая или установившая ограничительные меры, упомянутые в пунктах 1 и 2, незамедлительно уведомляет о них другую Сторону и в возможно короткие сроки представляет временной план их устранения.
6. Если ограничения установлены или сохраняются в соответствии с настоящей статьей, в Комитете сотрудничества незамедлительно проводятся консультации, если такие консультации не проводятся вне сферы применения настоящего Соглашения.
7. В ходе консультаций оцениваются затруднения с платежным балансом или внешние финансовые трудности, которые привели к соответствующим мерам, принимая во внимание, среди прочего, такие факторы, как:
(а) характер и степень трудностей;
(b) внешняя экономическая и торговая среда; или
(с) другие корректирующие меры, которые могут быть применимы.
8. На консультациях рассматриваются вопросы соответствия любых ограничительных мер пунктам 1 и 2.
9. В ходе таких консультаций Сторонами признаются все статистические данные и другие факты, представленные МВФ, в отношении иностранной валюты, валютных резервов и платежного баланса, и заключения основываются на оценке МВФ платежного баланса и внешней финансовой позиции заинтересованной Стороны.

Статья 274
Меры, связанные с жизненно важными интересами безопасности

Ничто в настоящем Соглашении не истолковывается как:
(a) требующее от любой Стороны предоставлять какую-либо информацию, раскрытие которой она считает противоречащим своим жизненно важным интересам безопасности;
(b) препятствующее любой Стороне предпринять любое действие, которое она считает необходимым для защиты своих жизненно важных интересов безопасности:
(i) связанное с производством или торговлей оружия, боеприпасов или военных материалов;
(ii) связанное с экономической деятельностью, осуществляемой прямо или косвенно с целью снабжения вооруженных сил;
(iii) связанное с расщепляющимися или синтезными материалами или материалами, из которых они получены;
(iv) связанное с государственными закупками, необходимыми для национальной безопасности или для целей обороны; или
(v) предпринимаемое во время войны или другой чрезвычайной ситуации в международных отношениях;
(c) препятствующее любой Стороне предпринять любое действие для выполнения обязательств, принятых ею в целях сохранения международного мира и безопасности.

Статья 275
Недискриминация

1. В сферах, охватываемых настоящим Соглашением, и без ущерба для содержащихся в нем отдельных положений:
(a) договоренности, применяемые Республикой Казахстан в отношении Европейского Союза и его государств-членов, не приводят к какой-либо дискриминации между государствами-членами Европейского Союза или их физическими или юридическими лицами;
(b) договоренности, применяемые Европейским Союзом или его государствами-членами в отношении Республики Казахстан, не приводят к какой-либо дискриминации между физическими или юридическими лицами Республики Казахстан.
2. Пункт 1 не наносит ущерба праву Сторон применять соответствующие положения своего налогового законодательства к налогоплательщикам, находящимся не в одинаковом положении в отношении их местонахождения.

Статья 276
Налогообложение

1. Настоящее Соглашение применяется к мерам по налогообложению только в той мере, в которой такое применение необходимо для выполнения положений настоящего Соглашения.
2. Ничто в настоящем Соглашении не истолковывается так, чтобы препятствовать принятию или применению любой меры, направленной на предотвращение избежания налогообложения или уклонения от налогов, в соответствии с положениями по налогам соглашений об избежании двойного налогообложения, других соглашений по налогам или положениями национального налогового законодательства.

Статья 277
Выполнение обязательств

1. Стороны предпринимают любые меры, необходимые для выполнения своих обязательств по настоящему Соглашению. Они обеспечивают достижение целей, определенных в настоящем Соглашении.
2. Стороны оперативно консультируются друг с другом по соответствующим каналам по запросу любой из Сторон для обсуждения любого вопроса относительно толкования или выполнения настоящего Соглашения и других соответствующих аспектов отношений между Сторонами.
3. Каждая Сторона передает любой спор, касающийся толкования или выполнения настоящего Соглашения, в Совет сотрудничества в соответствии со статьей 278.
4. Совет сотрудничества может урегулировать спор в соответствии со статьей 278 и путем принятия обязательного решения.

Статья 278
Урегулирование споров

1. В случае возникновения спора между Сторонами относительно толкования или выполнения настоящего Соглашения, любая Сторона представляет другой Стороне и Совету сотрудничества официальный запрос о необходимости разрешения спорного вопроса. В порядке отступления, споры, касающиеся толкования или выполнения Раздела III (Торговля и предпринимательство), регулируются исключительно главой 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство).
2. Стороны стремятся разрешить спор посредством вступления в добросовестные консультации в рамках Совета сотрудничества, как это предусмотрено статьей 268, в целях достижения взаимоприемлемого решения в возможно короткие сроки. Консультации относительно спора могут также проводиться на заседаниях Комитета сотрудничества или любого другого соответствующего подкомитета или органа, учрежденного на основании статьи 269, по согласованию между Сторонами или по запросу любой Стороны. Консультации могут также проводиться в письменной форме.
3. Стороны предоставляют Совету сотрудничества, Комитету сотрудничества или другому соответствующему подкомитету или органу всю информацию, необходимую для тщательного изучения ситуации.
4. Спор считается разрешенным, если Совет сотрудничества принимает обязательное решение по урегулированию вопроса, как это предусмотрено статьей 277, или если он объявляет, что спор закончен.
5. Вся информация, раскрытая в ходе консультаций, остается конфиденциальной.

Статья 279
Соответствующие меры в случае невыполнения обязательств

1. Если вопрос не разрешен в течение трех месяцев с даты уведомления об официальном запросе об урегулировании спора в соответствии со статьей 278, и если Сторона, подавшая жалобу, считает, что другая Сторона не выполнила обязательство по настоящему Соглашению, она может предпринять соответствующие меры, за исключением споров, касающихся толкования или выполнения Раздела III (Торговля и предпринимательство).
2. В порядке отступления от пункта 1 настоящей статьи, любая Сторона может незамедлительно предпринять соответствующие меры в отношении настоящего Соглашения в соответствии с международным правом в случае:
(a) денонсации настоящего Соглашения, несанкционированной общими нормами международного права в смысле пункта 3 статьи 60 Венской конвенции о праве международных договоров 1969 года; или
(b) нарушения другой Стороной любого из существенных элементов настоящего Соглашения, указанных в статьях 1 и 11 настоящего Соглашения.
В этих случаях другая Сторона незамедлительно уведомляется о соответствующих мерах. По запросу другой Стороны консультации проводятся в течение периода до 20 дней. После данного периода мера применяется.
3. При выборе соответствующих мер приоритет отдается тем мерам, которые в наименьшей степени нарушают функционирование настоящего Соглашения и являются соразмерными характеру и серьезности нарушения. Совет сотрудничества незамедлительно уведомляется о таких мерах, и по ним незамедлительно проводятся консультации, во время которых каждая Сторона имеет право на устранение рассматриваемого нарушения.

Статья 280
Доступ общественности к официальным документам

Положения настоящего Соглашения не наносят ущерба применению соответствующего законодательства Сторон относительно доступа общественности к официальным документам.

Статья 281
Вступление в силу, временное применение, срок действия и
прекращение действия

1. Настоящее Соглашение вступает в силу в первый день второго месяца, следующего за датой, на которую Стороны уведомят Генеральный секретариат Совета Европейского Союза по дипломатическим каналам о завершении процедур, необходимых для этой цели.
2. Раздел III (Торговля и предпринимательство), если иное не предусмотрено в нем, применяется с даты вступления в силу, указанной в пункте 1, при условии, что Республика Казахстан стала членом ВТО к этой дате. В случае, если Республика Казахстан станет членом ВТО после даты вступления в силу настоящего Соглашения, Раздел III (Торговля и предпринимательство), если иное не предусмотрено в нем, применяется с даты, когда Республика Казахстан стала членом ВТО.
3. Несмотря на пункты 1 и 2, Республика Казахстан и Европейский Союз могут временно применять настоящее Соглашение в целом или в части, в соответствии со своими соответствующими внутренними процедурами и законодательством, где применимо.
4. Временное применение начинается с первого дня первого месяца, следующего за датой, на которую:
(a) Республика Казахстан уведомила Европейский Союз о ратификации настоящего Соглашения; и
(b) Европейский Союз уведомил Республику Казахстан о завершении необходимых процедур, указав в соответствующих случаях части настоящего Соглашения, которые временно применяются.
5. Раздел III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения, если иное не предусмотрено в нем, временно применяется с даты временного применения, указанной в пункте 4, при условии, что Республика Казахстан стала членом ВТО к этой дате. В случае если Республика Казахстан станет членом ВТО после даты временного применения настоящего Соглашения, но до его вступления в силу, то Раздел III (Торговля и предпринимательство), если иное не предусмотрено в нем, временно применяется с даты, когда Республика Казахстан стала членом ВТО.
6. Для целей соответствующих положений настоящего Соглашения, включая приложения и протоколы к нему, любая ссылка в таких положениях на «дату вступления в силу настоящего Соглашения» понимается также как относящаяся к дате, с которой временно применяется настоящее Соглашение в соответствии с пунктами 4 и 5.
7. После вступления в силу настоящего Соглашения Соглашение о партнерстве и сотрудничестве между Республикой Казахстан, с одной стороны, и Европейскими Сообществами и их государствами-членами, с другой стороны, подписанное в Брюсселе 23 января 1995 года и действующее с 1 июля 1999 года, прекращает действие.
В той мере, в какой временное применение настоящего Соглашения не покрывает положения Соглашения о партнерстве и сотрудничестве между Республикой Казахстан, с одной стороны, и Европейскими Сообществами и их государствами-членами, с другой стороны, подписанного в Брюсселе 23 января 1995 года и действующего с 1 июля 1999 года, эти положения в период временного применения настоящего Соглашения продолжают применяться.
8. Настоящее Соглашение заменяет соглашение, упомянутое в пункте 7. Ссылки на указанное соглашение во всех других договорах между Сторонами истолковываются как относящиеся к настоящему Соглашению.
9. Настоящее Соглашение заключается на неограниченный срок с возможностью прекращения его действия любой Стороной путем письменного уведомления, направленного другой Стороне по дипломатическим каналам. Прекращение действия вступает в силу по истечении шести месяцев после получения одной из Сторон уведомления о прекращении действия настоящего Соглашения. Такое прекращение действия не затрагивает текущие проекты, начатые по настоящему Соглашению до получения уведомления.
10. Любая Сторона может прекратить временное применение путем письменного уведомления, направленного другой Стороне по дипломатическим каналам. Прекращение вступает в силу через шесть месяцев после получения одной из Сторон уведомления о прекращении временного применения настоящего Соглашения. Такое прекращение не затрагивает текущие проекты, начатые по настоящему Соглашению до получения уведомления.

Статья 282

Действующие между Сторонами договоры в отдельных сферах сотрудничества, попадающих в сферу применения настоящего Соглашения, считаются частью их общих двусторонних отношений, регулируемых настоящим Соглашением, и составляют часть общей институциональной базы.

Статья 283

1. Стороны могут по взаимному согласию вносить изменения, пересматривать и расширять настоящее Соглашение в целях повышения уровня сотрудничества.
2. Стороны могут дополнять настоящее Соглашение путем заключения отдельных международных договоров между собой в любой сфере, попадающей в сферу его применения. Такие отдельные международные договоры между Сторонами являются неотъемлемой частью их общих двусторонних отношений, регулируемых настоящим Соглашением, и составляют часть общей институциональной базы.

Статья 284
Приложения и протоколы

Приложения и протоколы к настоящему Соглашению являются его неотъемлемой частью.

Статья 285
Определение Сторон

Для целей настоящего Соглашения термин «Стороны» означает Республику Казахстан, с одной стороны, и Европейский Союз или его государства-члены, или Европейский Союз и его государства-члены, в соответствии с их соответствующим полномочиями, с другой стороны.

Статья 286
Территориальное применение

Настоящее Соглашение применяется к территории Республики Казахстан и к территориям, на которых применяется Договор о Европейском Союзе и Договор о функционировании Европейского Союза и на условиях, предусмотренных этими договорами.

Статья 287
Аутентичные тексты

Настоящее Соглашение составлено в двух экземплярах на казахском, русском, английском, болгарском, венгерском, голландском, греческом, датском, испанском, итальянском, латышском, литовском, мальтийском, немецком, польском, португальском, румынском, словацком, словенском, финском, французском, хорватском, чешском, шведском и эстонском языках, и все тексты имеют одинаковую силу.

В удостоверение чего соответствующие представители подписали настоящее Соглашение.

ПРИЛОЖЕНИЕ I
ИЗЪЯТИЯ В СООТВЕТСТВИИ СО СТАТЬЕЙ 46

A. ИЗЪЯТИЯ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
Республика Казахстан оставляет за собой право сохранять или устанавливать любую меру, не соответствующую обязательствам по национальному режиму, в порядке, установленном ниже:
1. Сектор недропользования
1.1 Недропользование в Республике Казахстан требует учреждения в форме юридического лица Республики Казахстан (т.е. дочерней компании).
1.2 Государство имеет приоритетное право на приобретение права на недропользование (или его части) и/или объекта, связанного с правами на недропользование.
2. Стратегические ресурсы и объекты
Республика Казахстан может отказать юридическим лицам, контролируемым физическими или юридическими лицами Европейского Союза, и их филиалам, учрежденным на территории Республики Казахстан, в выдаче разрешения на совершение сделок по использованию стратегических ресурсов и/или приобретению стратегических объектов в Республике Казахстан, если такое использование или приобретение может привести к концентрации прав у одного лица или группы лиц из тех же стран. Соблюдение данного условия является также обязательным в отношении аффилированных лиц, как определено в соответствующем законодательстве Республики Казахстан¹. Республика Казахстан может установить ограничения на права собственности и передачу прав собственности на стратегические ресурсы и объекты Республики Казахстан в интересах национальной безопасности.

___________________
1 Статья 64 Закона Республики Казахстан № 415 от 13 мая 2003 года «Об акционерных обществах» и статья 12 Закона Республики Казахстан № 220-I от 22 апреля 1998 года «О товариществах с ограниченной и дополнительной ответственностью»

3. Недвижимое имущество
3.1 Юридические лица, контролируемые физическими или юридическими лицами Европейского Союза, и их филиалы, учрежденные на территории Республики Казахстан, не могут иметь в частной собственности земли, использующиеся для целей ведения сельского хозяйства/сельскохозяйственного производства или лесохозяйственного планирования. Юридические лица, контролируемые физическими или юридическими лицами Европейского Союза, и их филиалы, учрежденные на территории Республики Казахстан, могут быть наделены правом временного землепользования для целей ведения сельского хозяйства/сельскохозяйственного производства на срок до десяти лет с возможностью продления.
3.2 Частное владение земельными участками, расположенными в пограничной зоне, на приграничной территории и в морских портах Республики Казахстан, запрещается для юридических лиц, контролируемых физическими или юридическими лицами Европейского Союза, и их филиалов, учрежденных на территории Республики Казахстан.
3.3 Аренда земельных участков сельскохозяйственного назначения, прилегающих к государственной границе Республики Казахстан, ограничена для юридических лиц, контролируемых физическими или юридическими лицами Европейского Союза, и их филиалов, учрежденных на территории Республики Казахстан.
3.4 Право постоянного землепользования не может быть предоставлено юридическим лицам, контролируемым физическими или юридическими лицами Европейского Союза, и их филиалам, учрежденным на территории Республики Казахстан.
4. Фауна
4.1 Доступ к биологическим ресурсам и местам рыбной ловли, расположенным в морских и внутренних водах, подпадающих под суверенитет или юрисдикцию Республики Казахстан, и их использование ограничивается рыболовными судами, плавающими под флагом Республики Казахстан и зарегистрированными на территории Республики Казахстан, если не предусмотрено иное. Рыболовным судам, принадлежащим дочерним компаниям юридических лиц Европейского Союза, учрежденным в форме юридического лица Республики Казахстан, не запрещается плавать под флагом Республики Казахстан.
4.2 При предоставлении права использования животного мира в определенной области или водной зоне приоритет отдается юридическим лицам Республики Казахстан.
5. Требования учреждения для целей лицензирования
Компании, которые производят товары, подлежащие лицензированию по важным причинам, связанным со здоровьем населения, безопасностью или национальной безопасностью, учреждаются в форме юридического лица Республики Казахстан.
6. Континентальный шельф
Могут быть введены ограничения в рамках континентального шельфа Республики Казахстан.

B. ИЗЪЯТИЯ ЕВРОПЕЙСКОГО СОЮЗА
Европейский Союз оставляет за собой право сохранять или устанавливать любую меру, не соответствующую обязательствам по национальному режиму, различающимся по государствам-членам, где это применимо, в порядке, установленном ниже:
1. Горная добыча и открытая добыча, включая добычу нефти и природного газа
В некоторых государствах-членах Европейского Союза могут применяться ограничения; Европейский Союз может применять ограничения в отношении юридических лиц, контролируемых физическими или юридическими лицами Республики Казахстан, на долю которых приходится более 5% импорта нефти или природного газа Европейского Союза.
2. Производство нефтепродуктов, газа, электроэнергии, пара, горячей воды и тепла
В некоторых государствах-членах Европейского Союза могут применяться ограничения; Европейский Союз может применять ограничения в отношении юридических лиц, контролируемых физическими или юридическими лицами Республики Казахстан, на долю которых приходится более 5% импорта нефти или природного газа Европейского Союза.
3. Рыболовство
Доступ к биологическим ресурсам и местам рыбной ловли, расположенным в морских водах, подпадающих под суверенитет или юрисдикцию государств-членов Европейского Союза, и их использование ограничивается рыболовными судами, плавающими под флагом государства-члена Европейского Союза и зарегистрированными на территории Европейского Союза, если не предусмотрено иное.
4. Приобретение недвижимого имущества, включая землю
В некоторых государствах-членах Европейского Союза могут применяться ограничения на приобретение недвижимого имущества, включая землю, юридическими лицами, контролируемыми физическими или юридическими лицами Республики Казахстан.
5. Сельское хозяйство, включая охоту
В некоторых государствах-членах Европейского Союза национальный режим не применяется в отношении юридических лиц, контролируемых физическими или юридическими лицами Республики Казахстан, которые желают создать сельскохозяйственное предприятие; приобретение виноградников юридическими лицами, контролируемыми физическими или юридическими лицами Республики Казахстан, подлежит уведомлению или при необходимости разрешению.
6. Рыбоводческая деятельность
Национальный режим не применяется к рыбоводческой деятельности на территории Европейского Союза.
7. Добыча и переработка расщепляющихся или синтезных материалов или материалов, из которых они получены
В некоторых государствах-членах Европейского Союза могут применяться ограничения.

ПРИЛОЖЕНИЕ II
ОГРАНИЧЕНИЯ, ПРИМЕНЯЕМЫЕ РЕСПУБЛИКОЙ КАЗАХСТАН
В СООТВЕТСТВИИ С ПУНКТОМ 2 СТАТЬИ 48

Юридическое лицо Европейского Союза, которое привлекает внутрикорпоративных переводов (ВКП) в сектор, не связанный с предоставлением услуг, должно заниматься производством товаров¹.
Трудоустройство ВКП в качестве менеджеров и специалистов должно соответствовать требованиям теста на экономическую целесообразность². По истечении 5-летнего периода после вступления Республики Казахстан в ВТО тест на экономическую целесообразность не применяется.³
Количество ВКП ограничивается 50% от общего количества руководителей, менеджеров и специалистов в пределах каждой категории в компаниях, в которых минимальное количество персонала составляет три сотрудника.
Въезд и временное пребывание ВКП Стороны разрешается на срок до трех лет на основании разрешений, ежегодно выдаваемых уполномоченным органом.

___________________
¹ Привлечение ВКП в рамках контрактов на недропользование будет осуществляться в соответствии с Протоколом о присоединении Республики Казахстан к ВТО.
² Разрешение на работу выдается только после завершения поиска подходящих кандидатов в базе данных компетентного органа и опубликования объявления о вакансии в средствах массовой информации. Эти процедуры занимают не более одного месяца. Разрешение для ВКП предоставляется после завершения этих процедур, если только компания не определила местного кандидата, который соответствует ее требованиям.
³ Все остальные требования, законы и нормативные правовые акты, касающиеся въезда, пребывания и работы, продолжают применяться.

ПРИЛОЖЕНИЕ III
СФЕРА ПРИМЕНЕНИЯ ГЛАВЫ 8 (ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ЗАКУПКИ) РАЗДЕЛА III
(ТОРГОВЛЯ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО) ЧАСТЬ 1
Центральные государственные органы, к закупкам которых
применяются положения

Пороговые значения, упомянутые в подпункте (с) пункта 2 статьи 120 настоящего Соглашения:
300 000 Специальных прав заимствования (СПЗ) для товаров и услуг, за исключением строительных услуг (части 4 и 5 настоящего приложения)
7 миллионов СПЗ для строительных услуг (часть 6 настоящего приложения)

В отношении Республики Казахстан:
- Министерство по инвестициям и развитию Республики Казахстан
- Министерство энергетики Республики Казахстан
- Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан
- Министерство национальной экономики Республики Казахстан
- Министерство иностранных дел Республики Казахстан
- Министерство здравоохранения и социального развития Республики Казахстан
- Министерство финансов Республики Казахстан
- Министерство юстиции Республики Казахстан
- Министерство образования и науки Республики Казахстан
- Министерство культуры и спорта Республики Казахстан
- Счетный комитет по контролю за исполнением республиканского бюджета
- Агентство Республики Казахстан по делам государственной службы и противодействию коррупции
- Национальный центр по правам человека
Примечание.
Организация и проведение процедур закупок для вышеуказанных государственных органов может осуществляться одной организацией, определенной в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
В отношении Eвропейского Союза:
Центральные государственные органы государств-членов Европейского Союза, перечисленные в приложении 1 Европейского Союза к Вложению 1 к Соглашению ВТО по государственным закупкам. Сфера применения главы 8 (Государственные закупки) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения не включает учреждения, отмеченные звездочкой (*) в данном списке, и упомянутые в нем министерства обороны.
Примечание.
Список закупающих организаций охватывает также любое подчиненное учреждение любой перечисленной закупающей организации государства-члена Европейского Союза при условии, что оно не имеет отдельную правосубъектность.

ЧАСТЬ 2
Региональные и местные государственные органы,
к закупкам которых применяются положения

Пороговые значения, упомянутые в подпункте (с) пункта 2 статьи 120 настоящего Соглашения:
400 000 Специальных прав заимствования (СПЗ) для товаров и услуг, за исключением строительных услуг (части 4 и 5 настоящего приложения)
7 миллионов СПЗ для строительных услуг (часть 6 настоящего приложения)
В отношении Республики Казахстан:
- Акимат Алматинской области
- Акимат Атырауской области
- Акимат Актюбинской области
- Акимат Акмолинской области
- Акимат Восточно-Казахстанской области
- Акимат Жамбылской области
- Акимат Западно-Казахстанской области
- Акимат Карагандинской области
- Акимат Кызылординской области
- Акимат Костанайской области
- Акимат Мангистауской области
- Акимат Павлодарской области
- Акимат Северо-Казахстанской области
- Акимат Южно-Казахстанской области
- Акимат г. Астана
- Акимат г. Алматы
Примечание.
Организация и проведение процедур закупок для вышеуказанных государственных органов может осуществляться одной организацией, определенной в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

В отношении Eвропейского Союза:
Все региональные государственные органы государств-членов Европейского Союза
Примечание.
Для целей настоящего Соглашения «региональные государственные органы» понимаются как закупающие организации административных единиц, подпадающих под Номенклатуру территориальных единиц 1 и 2 (NUTS), упомянутые в Регламенте (ЕС) № 1059/2003 Европейского Парламента и Совета от 26 мая 2003 года об установлении общей классификации территориальных единиц для статистики (NUTS)¹.

^{___________________
1} Официальный журнал Европейского Союза (OJEU L154, 21.6.2003, стр. 1)

ЧАСТЬ 3
Все остальные учреждения, к закупкам которых
применяются положения

(нет)

ЧАСТЬ 4
Охватываемые товары

В отношении Республики Казахстан и Европейского Союза:
1. Настоящее Соглашение применяется к закупкам всех товаров, закупаемых организациями, перечисленными в частях 1-3 настоящего приложения, если иное не предусмотрено в настоящем Соглашении.
2. Перечень товаров, упомянутых в статье 137 настоящего Соглашения:
Номера кодов Номенклатуры Гармонизированной системы описания и кодирования товаров Всемирной таможенной организации (ГС), предусмотренные следующей таблицей, определяют товары, упомянутые в статье 137 настоящего Соглашения. Описание дается только для информации.

№	Код ГС	Товарная группа
1	0401 - 0402	Молоко и сливки
2	0701 - 0707	Некоторые съедобные овощи
3	2501 - 2530	Изделия минеральные неметаллические прочие
4	2801 - 2940	Определенные химические вещества и продукты
5	3101 - 3826	Определенные химические вещества и продукты
6	3917	Трубы, трубки, шланги и их фитинги из пластмасс
7	4801	Бумага газетная в рулонах или листах
8	4803	Бумажные туалетные салфетки или салфетки для лица, полотенца или пеленки и другие виды бумаги хозяйственно-бытового или санитарно-гигиенического назначения
9	5101 - 6006	Текстильные материалы и текстильные изделия
10	7201 - 8113	Металлы недрагоценные и изделия из недрагоценных металлов
11	8201 - 8311	Изделия металлические готовые, кроме машин и оборудования
12	8429	Бульдозеры с неповоротным и поворотным отвалом, грейдеры, планировщики, скреперы, механические лопаты, экскаваторы, одноковшовые погрузчики, трамбовочные машины и дорожные катки, самоходные
13	8501 - 8517	Определенные машины и оборудование
14	8535 - 8548	Определенное электрическое оборудование
15	870130	Тракторы гусеничные
16	870190	Другие тракторы в 8701 (кроме тракторов товарной позиции 8709)
17	8702	Моторные транспортные средства, предназначенные для перевозки 10 человек или более, включая водителя
18	8703	Автомобили легковые и прочие моторные транспортные средства, предназначенные главным образом для перевозки людей (кроме моторных транспортных средств товарной позиции 8702), включая грузопассажирские автомобили-фургоны и гоночные автомобили
19	8704	Моторные транспортные средства для перевозки грузов
20	8705	Моторные транспортные средства специального назначения (например, автомобили грузовые аварийные, автокраны, пожарные транспортные средства, автобетономешалки, автомобили для уборки дорог, поливомоечные автомобили, автомастерские, автомобили с рентгеновскими установками), кроме используемых для перевозки пассажиров или грузов
21	8716	Прицепы и полуприцепы; прочие несамоходные транспортные средства; их части
22	8802	Вертолеты и космические аппараты
23	940350	Мебель деревянная типа спальной
24	9405	Лампы и осветительное оборудование

ЧАСТЬ 5
Охватываемые услуги

В отношении Республики Казахстан и Европейского Союза:
Настоящее Соглашение применяется к закупкам организаций, перечисленных в частях 1-3 настоящего приложения, следующих услуг, которые определены в соответствии с Разделом 51 Предварительной классификации основных продуктов ООН (КОП) как включенные в Классификационный перечень секторов услуг ВТО (MTN.GNS/W/120)¹

^{___________________
1} За исключением услуг, которые закупающие организации обязаны закупить у другой организации в соответствии с эксклюзивным правом, установленным законом, нормативным правовым актом или административным положением

Описание	№ КОП
Телекоммуникационные услуги	7521
Финансовые аудиторские услуги	86211
Бухгалтерские аудиторские услуги	86212
Услуги по исследованию рынка	86401
Консультационные услуги в сфере управления	865
Услуги, связанные с консультационной деятельностью в сфере управления	8662
Услуги в области архитектуры	8671
Инженерные услуги	8672
Комплексные инженерные услуги	8673
Услуги по градостроительному и ландшафтному проектированию	8674
Консультационные услуги в смежных научных и технических областях	86753

Примечание.
Охватываемые услуги подлежат ограничениям и условиям, определенным в Перечне специфических обязательств каждой Стороны по ГАТС.

^{___________________
1} В отношении Республики Казахстан, за исключением местных телекоммуникационных услуг и радиокоммуникационных услуг, включая спутниковую связь, за исключением услуг, оказываемых иностранными операторами спутниковой связи юридическим лицам Республики Казахстан, имеющим лицензию на оказание телекоммуникационных услуг, предусмотренных в Перечне специфических обязательств Республики Казахстан по ГАТС.
² За исключением арбитража и услуг по примирению.
³ За исключением изучения земной поверхности для цели обозначения границ, аэросъемки и аэрокартографии и за исключением КОП 86754, предусмотренной в Перечне специфических обязательств Республики Казахстан по ГАТС.

ЧАСТЬ 6
Охватываемые строительные услуги

В отношении Республики Казахстан и Европейского Союза:
Настоящее Соглашение применяется к закупкам организаций, перечисленных в частях 1-3 настоящего приложения, всех строительных услуг, перечисленных в КОП.
Примечание:
Охватываемые услуги подлежат ограничениям и условиям, определенным в Перечне специфических обязательств каждой Стороны по ГАТС.

ЧАСТЬ 7
Общие примечания

В отношении Республики Казахстан:
1. Глава 8 (Государственные закупки) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения не охватывает:
(a) закупки сельскохозяйственной продукции, осуществляемые в целях содействия программам поддержки сельского хозяйства, включая закупки для целей продовольственной безопасности, и программам человеческого питания (например, по оказанию продовольственной помощи, в том числе срочной гуманитарной помощи);
(b) закупки с целью приобретения, разработки, производства или совместного производства программного материала вещателями и контракты на эфирное время;
(с) закупки товаров, работ, услуг, сведения о которых составляют государственные секреты, согласно пункту 3 статьи 41 Закона «О государственных закупках» № 303-III от 21 июля 2007 года;
(d) закупки в области изучения и исследования космического пространства в мирных целях, в контексте международного сотрудничества при реализации совместных проектов и программ в области космической деятельности;
(e) закупки товаров, работ и услуг, которые предоставляются исключительно естественными или государственными монополиями; или
(f) закупки финансовых услуг, если иное не предусмотрено в части 5 настоящего приложения.
2. Глава 8 (Государственные закупки) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения не применяется к любой резервной мере, предусмотренной в пользу малого бизнеса или предприятий, которыми владеют представители национальных меньшинств, или предприятий, нанимающих людей с ограниченными возможностями. Резервная мера означают любую форму преференций, такую как исключительное право на предоставление товара или услуги, или любую преференцию по цене.
3. Глава 8 (Государственные закупки) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения не применяется к закупкам, осуществляемым охватываемой организацией от имени организации, к которой не применяются положения.
4. Закупки закупающими организациями частей товаров или услуг, которые сами по себе не охватываются настоящим Соглашением, не рассматриваются как охватываемые закупки.
5. Закупки закупающими организациями, указанными в частях 1 и 2 настоящего приложения, в связи с деятельностью в области питьевой воды, энергетики, транспорта и почтового сектора не охватываются настоящим Соглашением, если только не охватываются частью 3 настоящего приложения.
В отношении Европейского Союза:
1. Глава 8 (Государственные закупки) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения не охватывает:
(а) закупки сельскохозяйственной продукции, осуществляемые в целях содействия программам поддержки сельского хозяйства и программ человеческого питания (например, по оказанию продовольственной помощи, в том числе срочной гуманитарной помощи); и
(b) закупки для приобретения, разработки, производства или совместного производства программного материала вещателями и контракты на эфирное время.
2. Закупки закупающими организациями, указанными в частях 1 и 2 настоящего приложения, в связи с деятельностью в области питьевой воды, энергетики, транспорта и почтового сектора не охватываются настоящим Соглашением, если не охватываются частью 3 настоящего приложения.
3. В отношении Аландских островов применяются особые условия Протокола № 2 об Аландских островах к Договору о вступлении Австрии, Финляндии и Швеции в Европейский Союз.
4. В отношении закупок организаций в области обороны и безопасности, охватываемые закупки ограничиваются товарами, которые являются нечувствительными и невоенными материалами.
5. Закупки закупающих организаций частей товаров или услуг, которые сами по себе не охватываются настоящим Соглашением, не рассматриваются как охватываемые закупки.

ПРИЛОЖЕНИЕ IV
СРЕДСТВА МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ ДЛЯ ОПУБЛИКОВАНИЯ ИНФОРМАЦИИ И
ОБЪЯВЛЕНИЙ О ЗАКУПКАХ В СООТВЕТСТВИИ С ГЛАВОЙ 8
(ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ЗАКУПКИ) РАЗДЕЛА III (ТОРГОВЛЯ И
ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО) ЧАСТЬ 1
Средства массовой информации для опубликования информации
о закупках

ПРИЛОЖЕНИЕ V
ПРАВИЛА АРБИРТРАЖНОЙ ПРОЦЕДУРЫ В СООТВЕТСТВИИ
С ГЛАВОЙ 14 (УРЕГУЛИРОВАНИЕ СПОРОВ) РАЗДЕЛА III
(ТОРГОВЛЯ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО)

Общие положения
1. В главе 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения и в соответствии с настоящими правилами:
(a) «советник» означает лицо, нанятое Стороной спора для консультаций и содействия данной Стороне в связи с разбирательством арбитражной комиссии;
(b) «арбитр» означает члена арбитражной комиссии, учрежденной в соответствии со статьей 177 настоящего Соглашения;
(c) «помощник» означает лицо, которое в соответствии с условиями назначения арбитра проводит исследования или оказывает помощь этому арбитру;
(d) «Сторона, подавшая жалобу» означает Сторону, которая запрашивает учреждение арбитражной комиссии по статье 176 настоящего Соглашения;
(e) «Сторона, против которой подана жалоба» означает Сторону, которая предположительно нарушила положения, указанные в статье 173 настоящего Соглашения;
(f) «арбитражная комиссия» означает комиссию, учрежденную в соответствии со статьей 177 настоящего Соглашения;
(g) «представитель Стороны» означает сотрудника или любое другое лицо, назначенное Стороной для целей спора по настоящему Соглашению;
(h) «день» означает календарный день;
(i) «рабочий день» означает любой день, кроме государственного праздника, субботы и воскресенья.
2. Стороны делят расходы, вытекающие из организационных вопросов, включая вознаграждение и расходы арбитров.
Уведомления
3. Запрос о консультациях и запрос об учреждении арбитражной комиссии доставляется другой Стороне по электронной почте, по факсу, заказной почтой, курьером или любыми другими средствами связи, подтверждающими запись их отправки.
4. Каждая Сторона спора и арбитражная комиссия доставляет любой документ, кроме запроса о консультациях и запроса об учреждении арбитражной комиссии, по электронной почте и факсу, заказной почтой, курьером или любыми другими средствами связи, подтверждающими запись их отправки другой Стороне и в соответствующих случаях каждому из арбитров. Если не доказано иное, сообщение по электронной почте считается доставленным в день его отправки. Если какие-либо сопутствующие документы являются конфиденциальными или слишком большими для передачи по электронной почте, Сторона, направляющая документ, может обеспечить передачу данного документа в другом электронном формате другой Стороне и в соответствующих случаях каждому из арбитров в течение одного дня после доставки по электронной почте. В таких случаях Сторона, доставляющая документ, информирует по электронной почте другую Сторону и в соответствующих случаях каждого из арбитров о направлении документа и обозначает его содержимое.
5. Все уведомления адресуются Правительству Республики Казахстан и Генеральному директорату по торговле Европейской Комиссии, соответственно. В течение 30 дней с начала применения Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения Стороны обмениваются деталями для электронной связи, согласно правилам 3 и 4 настоящих Правил процедуры. Стороны уведомляют друг друга и в соответствующих случаях арбитражную комиссию без задержки о любых изменениях в адресах электронной почты или других электронных средств связи.
6. Незначительные канцелярские ошибки в любом запросе, уведомлении, письменном документе или другом документе, связанном с разбирательством арбитражной комиссии, могут быть исправлены с помощью незамедлительной доставки нового документа с четким указанием изменений.
7. Если крайний срок доставки документа приходится на субботу, воскресенье или государственный праздник Республики Казахстан или Европейского Союза, крайним сроком доставки считается следующий рабочий день. Если документ доставлен Стороне в день, который является выходным днем для данной Стороны, он считается доставленным на следующий рабочий день. Датой получения документа должна считаться та же дата, что и дата его доставки.
Начало арбитража
8. (а) Если, согласно статье 177 настоящего Соглашения или правилам 19, 20 или 47 настоящих Правил процедуры, любой член арбитражной комиссии выбирается по жребию, то жеребьевка проводится во время и в месте, определенных Стороной, подавшей жалобу, и о которых незамедлительно сообщается Стороне, против которой подана жалоба. Сторона, против которой подана жалоба, если она примет такое решение, может присутствовать во время жеребьевки. В любом случае, жеребьевка проводится в присутствии какой-либо Стороны/Сторон.
(b) Если согласно статье 177 настоящего Соглашения или правилам 19, 20 или 47 настоящих Правил процедуры, любой член арбитражной комиссии выбирается по жребию, и Комитет сотрудничества имеет двух председателей, то оба председателя или их представители, или один председатель, в случае когда другой председатель или его представитель не принимают участие в жеребьевке, осуществляет жеребьевку.
(c) Стороны уведомляют выбранных арбитров об их назначениях.
(d) Арбитр, который был назначен в соответствии с процедурой, определенной в статье 177 настоящего Соглашения, подтверждает Комитету сотрудничества свою готовность выступать в качестве члена арбитражной комиссии в течение пяти дней с даты, на которую его информировали о назначении.
(e) Если Стороны спора не договорились об ином, Стороны проводят встречу с арбитражной комиссией лично либо через другие средства связи в течение семи дней с момента учреждения арбитражной комиссии. Стороны и арбитражная комиссия определяют такие вопросы, которые Стороны или арбитражная комиссия считают целесообразными, в том числе вопросы вознаграждения и расходов, подлежащих выплате арбитрам. Вознаграждение и расходы соответствуют стандартам ВТО.
9. (а) Если Стороны не договорились об ином в течение пяти дней с даты выбора арбитров, в задачи арбитражной комиссии входит:
«изучить в свете соответствующих положений Соглашения, применяемых сторонами спора, вопрос, указанный в запросе об учреждении арбитражной комиссии, вынести решение о соответствии рассматриваемой меры положениям, указанным в статье 173, и направить доклад в соответствии со статьями 180, 181, 182 и 195 настоящего Соглашения».
(b) Стороны должны уведомить арбитражную комиссию о согласованном задании в течение трех дней с момента его согласования.
Первоначальные представления
10. Сторона, подавшая жалобу, направляет свое первоначальное письменное представление не позднее 20 дней после даты учреждения арбитражной комиссии. Сторона, против которой подана жалоба, направляет свое письменное встречное представление не позднее 20 дней после даты получения первоначального письменного представления.
Работа арбитражных комиссий
11. Председатель арбитражной комиссии председательствует на всех ее заседаниях. Арбитражная комиссия может делегировать председателю полномочия принимать административные и процедурные решения.
12. Если иное не предусмотрено в главе 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения, арбитражная комиссия может осуществлять свою деятельность с помощью любых средств, в том числе телефонной, факсимильной или компьютерной связи.
13. Только арбитры могут принимать участие в обсуждениях арбитражной комиссии, но арбитражная комиссия может разрешить своим помощникам присутствовать на своих обсуждениях.
14. Составление проекта любого доклада остается исключительной ответственностью арбитражной комиссии и не должно быть делегировано.
15. Если возникает процедурный вопрос, который не охватывается положениями главы 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения и приложениями V-VII к настоящему Соглашению, арбитражная комиссия после консультаций со Сторонами может принять соответствующую процедуру, которая совместима с данными положениями.
16. Если арбитражная комиссия считает, что существует необходимость изменения любого из сроков для своих разбирательств, кроме сроков, установленных в главе 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения, или любой другой процедурной или административной корректировки, она информирует Стороны спора в письменной форме о причинах изменений или корректировок и о необходимом периоде времени или корректировках.
Замена
17. Если арбитр не может участвовать в арбитражном разбирательстве в соответствии с главой 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения, выходит из него или должен быть заменен в связи с несоблюдением требований Кодекса поведения, изложенного в приложении VI к настоящему Соглашению, замена выбирается в соответствии со статьей 177 настоящего Соглашения и правилом 8 настоящих Правил процедуры.
18. Если Сторона спора считает, что арбитр не соответствует требованиям Кодекса поведения и по этой причине должен быть заменен, данная Сторона направляет уведомление другой Стороне спора в течение 15 дней с даты, на которую она получила свидетельства об обстоятельствах, лежащих в основе существенного нарушения арбитром Кодекса поведения.
19. Если Сторона спора считает, что арбитр, кроме председателя, не соответствует требованиям Кодекса поведения, Стороны спора проводят консультации и, если они придут к согласию о необходимости замены арбитра, выбирают нового арбитра в соответствии со статьей 177 настоящего Соглашения и правилом 8 настоящих Правил процедуры.
Если Стороны спора не придут к согласию о необходимости замены арбитра, любая Сторона спора может запросить председателя арбитражной комиссии рассмотреть данный вопрос, решение которого является окончательным.
Если в соответствии с таким запросом председатель посчитает, что арбитр не соответствует требованиям Кодекса поведения, новый арбитр выбирается в соответствии со статьей 177 настоящего Соглашения и правилом 8 настоящих Правил процедуры.
20. Если Сторона считает, что председатель арбитражной комиссии не соответствует требованиям Кодекса поведения, Стороны проводят консультации и, если они придут к согласию о необходимости замены председателя, выбирают нового Председателя в соответствии со статьей 177 настоящего Соглашения и правилом 8 настоящих Правил процедуры.
Если Стороны не придут к согласию о необходимости замены председателя, любая из Сторон может запросить о рассмотрении данного вопроса одним из остальных членов резерва лиц из подсписка председателей, упомянутого в пункте 1 статьи 196 настоящего Соглашения. Его имя определяется по жребию председателем Комитета сотрудничества или его представителем. Решение таким образом выбранного лица о необходимости замены председателя является окончательным.
Если таким образом выбранное лицо решает, что действующий председатель не соответствует требованиям Кодекса поведения, он выбирает нового председателя по жребию из оставшегося резерва лиц из подсписка председателей, упомянутых в пункте 1 статьи 196 настоящего Соглашения. Выбор нового председателя осуществляется в течение пяти дней с даты принятия решения, указанного в настоящем пункте.
21. Разбирательства арбитражной комиссии приостанавливаются на период, необходимый для выполнения процедур, предусмотренных правилами 18, 19 и 20 настоящих Правил процедур.
Слушания
22. Председатель арбитражной комиссии назначает дату и время слушания после консультаций со Сторонами спора и другими членами арбитражной комиссии и подтверждает это в письменной форме Сторонам спора. Данная информация также публикуется Стороной, отвечающей за логистическое администрирование судебного разбирательства, если слушание не закрыто для общественности. Если у Стороны нет возражений, арбитражная комиссия может принять решение не проводить слушание.
23. Если Стороны не договорились об ином, слушание проводится в Брюсселе, если Стороной, подавшей жалобу, является Республика Казахстан, и в Астане, если Стороной, подавшей жалобу, является Европейский Союз.
24. Арбитражная комиссия может созывать дополнительные слушания, если Стороны согласны с этим.
25. Все арбитры присутствуют на протяжении любых слушаний.
26. Следующие лица могут присутствовать на слушании независимо от того, открыты разбирательства для общественности или нет:
(а) представители Сторон спора;
(b) советники Сторон спора;
(c) административный персонал, устные переводчики, письменные переводчики и стенографисты; и
(d) помощники арбитров.
Только представители и советники Сторон спора могут обращаться к арбитражной комиссии.
27. Не позднее чем за пять дней до даты слушания каждая Сторона спора направляет арбитражной комиссии список имен лиц, которые приведут устные аргументы или сделают презентации на слушании от имени данной Стороны, и других представителей или советников, участвующих в слушании.
28. Арбитражная комиссия проводит слушание в следующем порядке, обеспечивая, чтобы Стороне, подавшей жалобу, и Стороне, против которой подана жалоба, было предоставлено одинаковое время:
Аргумент
(а) аргумент Стороны, подавшей жалобу
(b) аргумент Стороны, против которой подана жалоба
Опровержение аргумента
(а) аргумент Стороны, подавшей жалобу
(b) контраргумент Стороны, против которой подана жалоба.
29. Арбитражная комиссия может задать вопрос любой Стороне спора в любое время в ходе слушания.
30. Арбитражная комиссия обеспечивает подготовку стенограммы каждого слушания и ее доставку в возможно короткие сроки Сторонам спора. Стороны спора могут дать свои комментарии к стенограмме, и арбитражная комиссия может рассмотреть данные комментарии.
31. Каждая Сторона спора может предоставить дополнительное письменное представление по любому вопросу, который возник во время слушания, в течение десяти дней с даты слушания.
Письменные вопросы
32. Арбитражная комиссия может в любое время в ходе разбирательства задать вопросы в письменной форме одной Стороне или обеим Сторонам спора. Каждая Сторона спора получает копию любых вопросов, заданных арбитражной комиссией.
33. Сторона спора направляет копию своего письменного ответа на вопросы арбитражной комиссии другой Стороне спора. Каждая Сторона спора имеет возможность представить письменные комментарии к ответу другой Стороны, которые должны быть направлены в течение пяти дней с даты получения такого ответа.
Конфиденциальность
34. Каждая Сторона спора и ее советники обращаются как с конфиденциальной с любой информацией, представленной другой Стороной спора арбитражной комиссии, которую эта Сторона обозначила в качестве конфиденциальной. Если Сторона спора представляет конфиденциальную версию своих письменных представлений арбитражной комиссии, она также по запросу другой Стороны и не позднее 15 дней после даты либо запроса, либо представления, в зависимости от того, что позже, направляет неконфиденциальное краткое изложение информации, содержащейся в ее представлениях, которое может быть раскрыто для общественности, и объяснение, почему нераскрываемая информация является конфиденциальной. Ничто в настоящих Правилах процедуры не препятствует Стороне спора раскрывать заявления о своей собственной позиции для общественности при условии, что при ссылке на информацию, представленную другой Стороной, она не раскрывает любую информацию, обозначенную другой Стороной в качестве конфиденциальной.
Арбитражная комиссия собирается на закрытом заседании, если представление и аргументы Стороны содержат конфиденциальную информацию. Если слушания проходят на закрытом заседании, Стороны спора и их советники должны сохранять конфиденциальность слушаний арбитражной комиссии.
Неконфиденциальная версия доклада арбитражной комиссии
35. Если доклад арбитражной комиссии содержит информацию, обозначенную Стороной в качестве конфиденциальной, арбитражная комиссия подготавливает неконфиденциальную версию доклада комиссии. Сторонам предоставляется возможность дать свои комментарии к неконфиденциальной версии доклада, и арбитражная комиссия принимает их комментарии во внимание при подготовке окончательной неконфиденциальной версии доклада.
Односторонние контакты
36. Арбитражная комиссия не встречается или не поддерживает связь со Стороной в отсутствие другой Стороны.
37. Ни один из членов арбитражной комиссии не может обсуждать любой аспект предмета разбирательства с одной Стороной или обеими Сторонами спора в отсутствие других арбитров.
Консультативные заключения
38. Если Стороны не договорились об ином в течение трех дней с даты учреждения арбитражной комиссии, арбитражная комиссия может принимать добровольные письменные представления от физических или юридических лиц, учрежденных на территории Стороны спора, которые являются независимыми от правительств Сторон спора, при условии, что они доставлены в течение десяти дней с даты учреждения арбитражной комиссии, и что они являются краткими и не содержат более 15 страниц, напечатанных с двойным интервалом, и что они имеют непосредственное отношение к фактическому или юридическому вопросу, находящемуся на рассмотрении арбитражной комиссии.
39. Представление содержит описание лица, направляющего представление, будь то физическое или юридическое лицо, в том числе его гражданство или место учреждения, характер его деятельности, его правовой статус, общие цели и источник его финансирования, и указывает на характер интереса, которое лицо имеет в разбирательстве арбитражной комиссии. Представление составляется на языках, выбранных Сторонами спора в соответствии с правилами 42 и 43 настоящих Правил процедуры.
40. Арбитражная комиссия перечисляет в своем докладе все полученные ею представления, которые соответствуют правилам 38 и 39 настоящих Правил процедуры. Арбитражная комиссия не обязана использовать в своем докладе аргументы, указанные в таких представлениях. Любое такое представление доставляется Сторонам спора для их комментариев. Комментарии Сторон спора доставляются в течение десяти дней с момента получения представления, и любые такие комментарии принимаются во внимание арбитражной комиссией.
Срочные случаи
41. В срочных случаях, указанных в главе 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения, арбитражная комиссия после консультаций со Сторонами корректирует сроки, указанные в настоящих Правилах процедуры, и уведомляет Стороны о таких корректировках.
Письменный и устный перевод
42. В ходе консультаций, указанных в статье 174 настоящего Соглашения, и не позднее встречи, указанной в пункте (е) правила 8 настоящих Правил процедуры, Стороны спора стремятся согласовать общий рабочий язык разбирательства до арбитражной комиссии.
43. Если Стороны спора не могут прийти к согласию относительно общего рабочего языка, каждая Сторона делает свои письменные представления на выбранном ею языке. В таком случае Сторона обеспечивает в то же время перевод на языке, выбранном другой Стороной, если только ее представления не будут сделаны на одном из рабочих языков ВТО. Сторона, против которой подана жалоба, принимает меры по устному переводу устных представлений на языках, выбранных Сторонами.
44. Доклады арбитражной комиссии издаются на языке или языках, выбранных Сторонами спора.
45. Любая Сторона спора может представить комментарии о точности перевода любой переведенной версии документа, составленного в соответствии с настоящими Правилами процедуры.
46. Каждая Сторона несет расходы, связанные с переводом своих письменных представлений. Любые расходы, понесенные для целей перевода доклада арбитражной комиссии, делятся поровну между Сторонами спора.
Другие процедуры
47. Настоящие Правила процедуры также применяются к процедурам, установленным в соответствии со статьей 174, пунктом 2 статьи 184, пунктом 2 статьи 185, пунктом 3 статьи 186 и пунктом 2 статьи 187 настоящего Соглашения. Однако, сроки, установленные в настоящих Правилах процедуры, корректируются арбитражной комиссией в соответствии со специальными сроками, предусмотренными для принятия доклада арбитражной комиссией в других процедурах.

ПРИЛОЖЕНИЕ VI
КОДЕКС ПОВЕДЕНИЯ ЧЛЕНОВ АРБИТРАЖНЫХ КОМИССИЙ И МЕДИАТОРОВ
В СООТВЕТСТВИИ С ГЛАВОЙ 14 (УРЕГУЛИРОВАНИЕ СПОРОВ) РАЗДЕЛА III
(ТОРГОВЛЯ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО)

Определения
1. В настоящем Кодексе поведения:
(а) «арбитр» означает члена арбитражной комиссии, официально учрежденной в соответствии со статьей 177 настоящего Соглашения;
(b) «кандидат» означает человека, чье имя находится в списке арбитров, указанном в статье 196 настоящего Соглашения, и который рассматривается для выбора в качестве члена арбитражной комиссии в соответствии со статьей 177 настоящего Соглашения;
(c) «помощник» означает лицо, которое в соответствии с условиями назначения арбитра проводит исследование или оказывает помощь арбитру;
(d) «разбирательство», если не определено иное, означает разбирательство арбитражной комиссии в соответствии с главой 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения;
(e) «персонал» в отношении арбитра означает лица, находящиеся под руководством и контролем арбитра, кроме помощников;
(f) «медиатор» означает лицо, которое проводит процедуру медиации в соответствии с приложением VII к настоящему Соглашению.
Обязанности в процессе
2. Каждый кандидат и арбитр избегают некорректности и видимости некорректности, независимы и беспристрастны, избегают прямых и косвенных конфликтов интересов и соблюдают высокие стандарты поведения в целях сохранения целостности и беспристрастности механизма урегулирования споров. Бывшие арбитры должны выполнять обязательства, установленные в правилах 15, 16, 17 и 18 настоящего Кодекса поведения.
Обязательства по раскрытию информации
3. До подтверждения выбора в качестве арбитра в соответствии с главой 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения кандидат раскрывает любой интерес, отношения или вопросы, которые, предположительно могут повлиять на его независимость или беспристрастность, или которые могут обоснованно создать видимость некорректности и предвзятости в разбирательствах. С этой целью кандидат прилагает все разумные усилия, чтобы узнать о любых таких интересах, отношениях и вопросах.
4. Кандидат или арбитр сообщает в письменной форме о вопросах относительно фактических или потенциальных нарушений настоящего Кодекса поведения только в Комитет сотрудничества для рассмотрения Сторонами.
5. После выбора арбитр продолжает прилагать все разумные усилия, чтобы узнать о любых интересах, отношениях или вопросах, указанных в правиле 3 настоящего Кодекса поведения, и раскрывает их. Обязательство по раскрытию является постоянным, требующим от арбитра раскрывать любые такие интересы, отношения или вопросы, которые могут возникнуть на любой стадии разбирательств. Арбитр раскрывает такие интересы, отношения или вопросы путем информирования Комитета сотрудничества в письменной форме для рассмотрения Сторонами.
Обязанности арбитров
6. После подтверждения выбора арбитр готов к работе и выполняет свои обязанности тщательно и своевременно на протяжении разбирательств, справедливо и с усердием.
7. Арбитр рассматривает только вопросы, поднятые в разбирательстве и необходимые для доклада арбитражной комиссии, и не делегирует данную обязанность любому другому лицу.
8. Арбитр предпринимает все соответствующие шаги для обеспечения того, чтобы его помощник и персонал знали и соблюдали правила 2, 3, 4, 5, 16, 17 и 18 настоящего Кодекса поведения.
9. Арбитр не вовлекается в односторонние контакты, касающиеся разбирательств.
Независимость и беспристрастность арбитров
10. Арбитр независим и беспристрастен, избегает создания видимости некорректности и предвзятости, и не находится под влиянием личной заинтересованности, внешнего давления, политических соображений, общественного недовольства и лояльности к Стороне или боязни критики.
11. Арбитр не несет, прямо или косвенно, никаких обязательств или не получает какую-либо выгоду, которая в любом случае ограничивает или может ограничивать надлежащее исполнение им своих обязанностей.
12. Арбитр не использует свое положение в арбитражной комиссии для продвижения любых личных или частных интересов. Арбитр избегает действий, которые могут создать впечатление, что на него влияют другие лица.
13. Арбитр не позволяет финансовым, деловым, профессиональным, личным или социальным отношениям или обязанностям повлиять на свое поведение или решение.
14. Арбитр избегает вступления в любые отношения или приобретения любого финансового интереса, которые могут повлиять на его беспристрастность или которые могут обоснованно создать видимость некорректности или предвзятости.
Обязанности бывших арбитров
15. Все бывшие арбитры избегают действий, которые могут создать впечатление, что они проявили предвзятость при выполнении своих обязанностей или получили выгоду от решения или доклада арбитражной комиссии.
Конфиденциальность
16. Ни арбитр, ни бывший арбитр никогда не раскрывает или не использует непубличную информацию относительно разбирательства или приобретенную во время разбирательства, за исключением целей данного разбирательства, и в любом случае не разглашает или не использует любую такую информацию в целях получения личной выгоды или выгоды для других или отрицательного влияния на интересы других.
17. Арбитр не раскрывает доклад арбитражной комиссии или его части до его опубликования в соответствии с главой 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения.
18. Арбитр или бывший арбитр не раскрывает обсуждения арбитражной комиссии или мнения любого арбитра в любое время.
Расходы
19. Каждый арбитр ведет учет и готовит окончательный отчет о времени, затраченном на процедуры, и о своих расходах, а также о времени и затратах своих помощников и персонала.
Медиаторы
20. Порядок, описанный в настоящем Кодексе поведения, применяемый к арбитрам или бывшим арбитрам, применяется mutatis mutandis к медиаторам.

ПРИЛОЖЕНИЕ VII
МЕХАНИЗМ МЕДИАЦИИ В СООТВЕТСТВИИ С ГЛАВОЙ 14
(УРЕГУЛИРОВАНИЕ СПОРОВ) РАЗДЕЛА III
(ТОРГОВЛЯ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО) Статья 1
Цель

Цель настоящего приложения заключается в содействии нахождению взаимно согласованного решения через целостную и быструю процедуру с помощью медиатора.

РАЗДЕЛ А
ПРОЦЕДУРЫ МЕХАНИЗМА МЕДИАЦИИ Статья 2
Запрос о предоставлении информации

1. В любое время до инициирования процедуры медиации Сторона может направить письменный запрос об информации относительно меры, негативно влияющей на торговлю или инвестиции между Сторонами. Сторона, к которой был сделан такой запрос, в течение 20 дней с момента получения запроса, направляет письменный ответ, содержащий ее комментарии об информации, содержащейся в запросе.
2. Если отвечающая Сторона считает, что она не сможет направить ответ в течение 20 дней с момента получения запроса, она незамедлительно уведомляет запрашивающую Сторону, указав причины задержки и обозначив примерный кратчайший срок, в течение которого она сможет направить свой ответ.

Статья 3
Инициирование процедуры

1. Сторона может запросить, чтобы Стороны вступили в процедуру медиации в любое время путем письменного запроса, направленного другой Стороне. Запрос является достаточно подробным, чтобы ясно представить обеспокоенность запрашивающей Стороны и:
(а) определяет конкретную рассматриваемую меру;
(b) предоставляет заявление о предполагаемом негативном влиянии, которое, по мнению запрашивающей Стороны, имеет или будет иметь данная мера на торговлю или инвестиции между Сторонами; и
(c) объясняет, почему запрашивающая Сторона считает, что это влияние связано с данной мерой.
2. Процедура медиации может быть инициирована только по взаимному согласию Сторон. Если запрос сделан в соответствии с пунктом 1, Сторона, к которой сделан запрос, относится благосклонно к запросу и направляет свое письменное согласие или отказ запрашивающей Стороне в течение десяти дней с момента его получения.

Статья 4
Выбор медиатора

1. Стороны стремятся прийти к согласию о медиаторе в течение 15 дней с момента предоставления согласия, указанного в пункте 2 статьи 3 настоящего приложения.
2. В случае если Стороны не могут прийти к согласию о медиаторе в срок, указанный в пункте 1 настоящей статьи, любая Сторона может просить председателя Комитета сотрудничества или представителя председателя выбрать медиатора по жребию из списка, установленного в соответствии с пунктом 1 статьи 196 настоящего Соглашения. Представителям обеих Сторон заблаговременно направляется приглашение для присутствия на жеребьевке. В любом случае жеребьевка проводится в присутствии Стороны/Сторон.
3. Председатель Комитета сотрудничества или представитель председателя выбирает медиатора в течение пяти дней с момента получения запроса, сделанного в соответствии с пунктом 2.
4. Если список, упомянутый в пункте 1 статьи 196 настоящего Соглашения, не сформирован к моменту, когда был сделан запрос в соответствии со статьей 3 настоящего приложения, медиатор выбирается по жребию из лиц, которые были официально предложены одной или обеими Сторонами.
5. Медиатор не является гражданином любой Стороны, если Стороны не договорятся об ином.
6. Медиатор беспристрастно и прозрачно оказывает содействие Сторонам для внесения ясности о мере и ее возможном влиянии на торговые последствия, а также для достижения взаимно согласованного решения.
7. Кодекс поведения членов арбитражных комиссий и медиаторов, установленный в приложении VI настоящего Соглашения, применяется mutatis mutandis к медиаторам.
8. Правила 3-7 (Уведомления) и 42-46 (Письменный и устный перевод) Правил арбитражной процедуры, установленные в приложении V к настоящему Соглашению, применяются mutatis mutandis.

Статья 5
Правила процедуры медиации

1. В течение десяти дней с момента назначения медиатора Сторона, которая инициировала процедуру медиации, направляет подробное письменное описание своей обеспокоенности медиатору и другой Стороне, в частности в отношении действия рассматриваемой меры и ее влияния на торговлю. В течение 20 дней с момента получения данного описания другая Сторона может направить письменные комментарии к описанию. Любая Сторона может включить любую информацию, которую она считает соответствующей, в свое описание или комментарии.
2. Медиатор может принять решение о наиболее подходящем способе для внесения ясности о рассматриваемой мере и ее возможном влиянии на торговлю. В частности, медиатор может организовать встречи между Сторонами, консультировать Стороны совместно или по отдельности, обратиться за помощью или проконсультироваться с соответствующими экспертами или заинтересованными сторонами и представить любую дополнительную поддержку, запрашиваемую Сторонами. Медиатор консультируется со Сторонами, прежде чем обращаться за помощью или за консультациями к соответствующим экспертам и заинтересованным сторонам.
3. Медиатор не советует или не комментирует соответствие рассматриваемой меры настоящему Соглашению. Медиатор может дать совет и предложить решение для рассмотрения Сторонами. Стороны могут принять или отклонить предложенное решение или договориться о другом решении.
4. Процедура медиации проводится на территории Стороны, к которой был адресован запрос, или по взаимному согласию в любом другом месте или с помощью любых других средств.
5. Стороны стремятся достичь взаимно согласованного решения в течение 60 дней с момента назначения медиатора. В ожидании окончательной договоренности Стороны могут рассмотреть возможные промежуточные решения.
6. Взаимно согласованное решение или промежуточное решение может быть принято посредством решения Комитета сотрудничества. Взаимно согласованные решения опубликовываются. Версия, открытая для общественности, не содержит никакой информации, которая обозначена Стороной в качестве конфиденциальной.
7. По просьбе Сторон, медиатор направляет проект фактологического доклада Сторонам, обеспечивающий краткое описание: (i) рассматриваемой меры; (ii) последовавших процедур; и (iii) любого достигнутого взаимно согласованного решения, в том числе возможных промежуточных решений. Медиатор позволяет Сторонам в течение 15 дней прокомментировать проект доклада. После рассмотрения комментариев Сторон, полученных в течение этого периода, медиатор в течение 15 дней направляет окончательный фактологический доклад Сторонам. Фактологический доклад не включает каких-либо толкований настоящего Соглашения.
8. Процедура прекращается путем:
(а) принятия взаимно согласованного решения Сторонами в день его принятия;
(b) взаимной договоренности Сторон на любой стадии процедуры в день такой договоренности;
(c) письменного заявления медиатора после консультаций со Сторонами о том, что дальнейшие усилия по проведению медиации будут безрезультатными, в день такого заявления; или
(d) письменного заявления Стороны после изучения взаимно согласованных решений в рамках процедуры медиации и после рассмотрения любого совета и предложенных медиатором решений в день такого заявления.

РАЗДЕЛ B
ВЫПОЛНЕНИЕ Статья 6
Выполнение взаимно согласованного решения

1. Если Стороны достигли договоренности о решении, каждая Сторона предпринимает меры, необходимые для выполнения взаимно согласованного решения в согласованные сроки.
2. Выполняющая Сторона уведомляет другую Сторону в письменной форме о любых шагах или мерах, предпринятых для выполнения взаимно согласованного решения.

РАЗДЕЛ C
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 7
Конфиденциальность и отношение к урегулированию споров

1. Если Стороны не договорятся об ином и без ущерба для пункта 6 статьи 5 настоящего приложения, все этапы процедуры, в том числе любые советы или предложенное решение, являются конфиденциальными. Тем не менее любая Сторона может раскрыть общественности факт того, что имеет место медиация.
2. Процедура медиации не наносит ущерба правам и обязательствам Сторон по главе 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения или любого другого соглашения.
3. Консультации в соответствии с главой 14 (Урегулирование споров) Раздела III (Торговля и предпринимательство) настоящего Соглашения не требуются до начала процедуры медиации. Однако Сторона обычно пользуется другими соответствующими положениями о сотрудничестве или консультациях, предусмотренными настоящим Соглашением, прежде чем начать процедуру медиации.
4. Сторона не полагается или не представляет в качестве доказательств в других процедурах по урегулированию споров по настоящему Соглашению или любому другому соглашению, и арбитражная комиссия не принимает во внимание:
(а) позиции, занимаемые другой Стороной в ходе процедуры медиации, или информацию, собранную в соответствии с пунктом 2 статьи 5 настоящего приложения;
(b) тот факт, что другая Сторона заявила о своей готовности принять решение в отношении меры, которая является предметом медиации; или
(c) рекомендации медиатора и предложения, сделанные медиатором.
5. Медиатор не может работать в качестве члена арбитражной комиссии в разбирательстве по урегулированию спора по настоящему Соглашению или по Соглашению ВТО, в ходе которого рассматривается тот же вопрос, для которого он являлся медиатором.

Статья 8
Сроки

Любой срок, упомянутый в настоящем приложении, может быть изменен по взаимному согласию между Сторонами.

Статья 9
Затраты

1. Каждая Сторона несет свои собственные расходы, вытекающие из участия в процедуре медиации.
2. Стороны совместно и поровну несут расходы по организационным вопросам, в том числе по вознаграждениям и расходам медиатора. Вознаграждение медиатора находится в соответствии с тем, что предусмотрено для председателя арбитражной комиссии в соответствии с пунктом (е) правила 8 Правил процедуры, изложенных в приложении V к настоящему Соглашению.

ПРОТОКОЛ
О ВЗАИМНОЙ АДМИНИСТРАТИВНОЙ ПОМОЩИ
В ТАМОЖЕННЫХ ДЕЛАХ Статья 1
Определения

Для целей настоящего Протокола:
(a) «таможенное законодательство» означает любые правовые или нормативные положения, применяемые на территории Сторон, регулирующие импорт, экспорт и транзит товаров и их размещение в соответствии с любым другим таможенным режимом или процедурой, включая меры по их запрету, ограничению и контролю;
(b) «орган-заявитель» означает компетентный административный орган, который делает запрос об оказании помощи согласно настоящему Протоколу и который определен Стороной для этой цели;
(c) «запрашиваемый орган» означает компетентный административный орган, который получает запрос об оказании помощи согласно настоящему Протоколу и который определен Стороной для этой цели;
(d) «персональные данные» означают любую информацию, связанную с установленным или устанавливаемым физическим лицом;
(e) «операция, нарушающая таможенное законодательство» означает любое нарушение или попытку нарушения таможенного законодательства.

Статья 2
Сфера применения

1. Стороны оказывают друг другу помощь в области своей компетенции в порядке и в соответствии с условиями, определенными в настоящем Протоколе, для обеспечения правильного применения своего таможенного законодательства путем предупреждения, расследования и борьбы с операциями, нарушающими данное законодательство.
2. Помощь в таможенных делах, предусмотренная настоящим Протоколом, применяется к любому административному органу Сторон, который имеет компетенцию для применения настоящего Протокола. Она не наносит ущерба правилам, регулирующим оказание взаимной помощи в уголовных делах, и не охватывает обмен информацией, полученной путем осуществления полномочий по запросу судебного органа, за исключением случаев, когда передача такой информации разрешается этим органом.
3. Помощь по вопросам, связанным со сбором пошлин, налогов или штрафов не охватывается настоящим Протоколом.

Статья 3
Помощь по запросу

1. По просьбе органа-заявителя запрашиваемый орган предоставляет ему всю соответствующую информацию, которая позволит убедить его в том, что таможенное законодательство применяется правильно, включая информацию об указанной или планируемой деятельности, которая является или может являться операцией, нарушающей таможенное законодательство.
2. По просьбе органа-заявителя запрашиваемый орган информирует его:
(a) об обстоятельствах (фактах и условиях) экспорта товаров с территории Стороны и импорта на территорию другой Стороны с указанием, где целесообразно, таможенной процедуры, примененной к товарам;
(б) об обстоятельствах (фактах и условиях) импорта товаров на территорию Стороны и экспорта с территории другой Стороны, с указанием, где целесообразно, таможенной процедуры, примененной к товарам.
3. По просьбе органа-заявителя запрашиваемый орган в рамках своих правовых или нормативных положений предпринимает необходимые шаги, чтобы обеспечить специальный надзор за:
(a) физическими или юридическими лицами, в отношении которых имеются достаточные основания полагать, что они вовлечены или были вовлечены в операции, нарушающие таможенное законодательство;
(b) местами хранения товаров, в отношении которых имеются достаточные основания подозревать, что имеют место операции, нарушающие таможенное законодательство;
(c) товарами, перевозимыми или предназначенными к перевозке, в отношении которых имеются достаточные основания подозревать, что имеют место операции, нарушающие таможенное законодательство;
(d) транспортными средствами, осуществляющими перевозку товаров, в отношении которых имеются достаточные основания подозревать, что имеют место операции, нарушающие таможенное законодательство.

Статья 4
Добровольное оказание помощи

Стороны оказывают друг другу помощь по своей собственной инициативе и в соответствии со своими правовыми или нормативными положениями, если считают это необходимым для правильного применения таможенного законодательства, в частности путем предоставления информации, имеющей отношение к:
(a) деятельности, которая является или представляется операцией, нарушающей таможенное законодательство, и которая может представлять интерес для другой Стороны;
(b) новым средствам и методам, используемым при проведении операций, нарушающих таможенное законодательство;
(c) товарам, о которых известно, что они являются предметом операций, нарушающих таможенное законодательство;
(d) физическим или юридическим лицам, в отношении которых имеются достаточные основания полагать, что они вовлечены или были вовлечены в операции, нарушающие таможенное законодательство;
(e) транспортным средствам, в отношении которых имеются достаточные основания полагать, что они использовались, используются или могут быть использованы в операциях, нарушающих таможенное законодательство.

Статья 5
Доставка и уведомление

По просьбе органа-заявителя запрашиваемый орган в соответствии с правовыми или нормативными положениями, применимыми к последнему, предпринимает все необходимые меры для доставки любых документов или для уведомления о любых решениях, исходящих от органа-заявителя и попадающих под действие настоящего Протокола, адресату, находящемуся или учрежденному на территории запрашиваемого органа.
Запросы на доставку документов или уведомление о решениях совершаются в письменной форме на официальном языке запрашиваемого органа или на языке, приемлемом для данного органа.

Статья 6
Форма и содержание запросов об оказании помощи

1. В соответствии с настоящим Протоколом запросы совершаются в письменной форме. К ним прилагаются документы, необходимые для исполнения запроса. При необходимости в связи со срочностью ситуации могут быть приняты устные запросы, но они должны быть незамедлительно подтверждены в письменной форме.
2. В соответствии с пунктом 1 запросы содержат следующую информацию:
(a) орган-заявитель;
(b) цель и причина запроса;
(c) запрашиваемая мера;
(d) правовые или нормативные положения и другие соответствующие правовые элементы;
(e) точные и полные, насколько возможно, сведения о физических или юридических лицах, которые подлежат проверке;
(f) сведения о соответствующих фактах и уже проведенной проверке;
(g) любая другая соответствующая информация, необходимая для исполнения запроса.
3. Запросы предоставляются на официальном языке запрашиваемого органа или на языке, приемлемом для такого органа. Данное требование не применяется к любым документам, которые прилагаются к запросу в соответствии с пунктом 1.
4. Если запрос не соответствует формальным требованиям, изложенным в пунктах 1-3, могут быть запрошены его корректировка или дополнение, в то же время могут быть предписаны обеспечительные меры.

Статья 7
Исполнение запросов

1. В целях исполнения запроса об оказании помощи запрашиваемый орган действует в пределах своей компетенции и имеющихся ресурсов, как если бы он действовал в своих собственных интересах или по просьбе других органов своей Стороны, путем предоставления уже имеющейся у органа информации, проведения соответствующих проверок или организации условий для их проведения. Это применяется также к любому другому органу, к которому адресован запрос запрашиваемым органом, если последний не может действовать самостоятельно.
2. Запросы об оказании помощи исполняются в соответствии с правовыми или нормативными положениями запрашиваемой Стороны. Если запрос не может быть исполнен, запрашивающая Сторона без промедления информируется об этом.
3. Уполномоченные должным образом сотрудники Стороны с согласия другой Стороны и в соответствии с условиями, определенными последней, могут находиться в офисах запрашиваемого органа или других заинтересованных органов в соответствии с пунктом 1, чтобы получить информацию, связанную с деятельностью, которая является или может являться операцией, нарушающей таможенное законодательство, и которая необходима органу-заявителю для целей настоящего Протокола.
4. Уполномоченные должным образом сотрудники одной из участвующих Сторон с согласия другой Стороны и в соответствии с условиями, определенными последней, могут присутствовать при проверках, проводимых на территории последней.

Статья 8
Форма, в которой должна передаваться информация

1. Запрашиваемый орган сообщает результаты проверки органу-заявителю в письменной форме вместе с соответствующими документами, заверенными копиями или другими документами.
2. Данная информация может быть в электронной форме.
3. Оригиналы документов передаются только по запросу в тех случаях, когда заверенных копий может быть недостаточно. Данные оригиналы возвращаются при первой возможности.

Статья 9
Исключения из обязательства по оказанию помощи

1. В помощи может быть отказано, или она может предоставляться при соблюдении определенных условий или требований в случаях, когда одна Сторона считает, что помощь в соответствии с настоящим Протоколом:
(a) может нанести ущерб суверенитету Республики Казахстан или того государства-члена Европейского Союза, которому направлен запрос об оказании помощи по настоящему Протоколу; или
(b) может нанести ущерб государственной политике, безопасности или другим жизненно важным интересам, в частности в случаях, указанных в пункте 2 статьи 10 настоящего Протокола; или
(c) может нарушить промышленную, коммерческую или служебную тайну.
2. Запрашиваемый орган может отложить оказание помощи на основании того, что она может помешать проводящемуся расследованию, преследованию или разбирательству. В таком случае запрашиваемый орган проводит консультации с органом-заявителем в целях определения возможности оказания помощи при соблюдении тех сроков или условий, которые могут потребоваться запрашиваемому органу.
3. Если орган-заявитель нуждается в помощи, которую он сам не может оказать в случае запроса, он обращает внимание на данный факт в своем запросе. Тогда запрашиваемый орган решает, каким образом отвечать на такой запрос.
4. При возникновении случаев, упомянутых в пунктах 1 и 2, решение запрашиваемого органа и причины такого решения должны быть без промедления сообщены органу-заявителю.

Статья 10
Обмен информацией и конфиденциальность

1. Любая информация, переданная в какой бы то ни было форме согласно настоящему Протоколу, имеет конфиденциальный или ограниченный характер в зависимости от правил, применяемых в каждой Стороне. На эту информацию распространяется обязательство, связанное со служебной тайной, и эта информация обеспечивается защитой, которой обеспечивается аналогичная информация на основе соответствующих законов получившей ее Стороны, а также соответствующих положений, применяемых к институтам Европейского Союза.
2. Обмен персональными данными может быть осуществлен только в том случае, если Сторона, которая может их получить, обязуется защищать такие данные в той степени, которая считается надлежащей Стороной, могущей их предоставить,.
3. Использование информации, полученной в соответствии с настоящим Протоколом, в судебных или административных делах, возбужденных в отношении операций, нарушающих таможенное законодательство, считается предназначенной для целей настоящего Протокола. Таким образом, Стороны могут использовать в своих протоколах, отчетах и свидетельствах, а также в разбирательствах и обвинениях, переданных в суд, в качестве доказательства информацию и справочные документы, полученные в соответствии с положениями настоящего Протокола. Компетентный орган, который предоставил такую информацию или доступ к таким документам, уведомляется о таком использовании.
4. Информация, полученная в соответствии с настоящим Протоколом, используется исключительно для целей, изложенных в настоящем Протоколе. Если Сторона желает использовать эту информацию для других целей, она получает предварительное письменное согласие органа, который предоставил информацию. В дальнейшем такое использование подлежит любым ограничениям, определенным данным органом.

Статья 11
Эксперты и свидетели

Должностное лицо запрашиваемого органа может быть уполномочено выступать в пределах предоставленных полномочий в качестве эксперта или свидетеля в ходе судебного или административного разбирательства в отношении вопросов, охватываемых настоящим Протоколом, и может предоставлять такие предметы, документы или их заверенные копии, которые могут быть необходимы для разбирательства. Запрос к должностному лицу делается органом-заявителем, и в запросе должно быть указано, в частности, перед каким судебным или административным органом должно будет выступить должностное лицо, по каким вопросам и в каком свойстве (должности или квалификации).

Статья 12
Расходы по оказанию помощи

Стороны отказываются от всех требований друг к другу по возмещению расходов, понесенных в соответствии с настоящим Протоколом, за исключением, где целесообразно, расходов на экспертов и свидетелей, а также расходов на устных и письменных переводчиков, которые не являются государственными служащими.

Статья 13
Выполнение

1. Выполнение настоящего Протокола возлагается, с одной стороны, на таможенные органы Республики Казахстан, и, с другой стороны, на компетентные службы Европейской Комиссии и, при необходимости, на таможенные органы государств-членов Европейского Союза. Они принимают решения по всем практическим мерам и договоренностям, необходимым для его применения, с учетом действующих правил, в частности в области защиты данных.
2. Стороны консультируются друг с другом и в дальнейшем информируют друг друга относительно подробных правил выполнения, принятых в соответствии с положениями настоящего Протокола.

Статья 14
Другие соглашения

1. Принимая во внимание соответствующие компетенции Европейского Союза и государств-членов Европейского Союза, положения настоящего Протокола:
(a) не влияют на обязательства Сторон по любому другому международному соглашению или конвенции;
(b) считаются дополняющими соглашения о взаимной помощи, которые заключены или могут быть заключены между Республикой Казахстан и отдельными государствами-членами Европейского Союза, и
(c) не влияют на положения Европейского Союза, регулирующие передачу между компетентными службами Европейской Комиссии и таможенными органами государств-членов Европейского Союза любой информации, полученной в соответствии с настоящим Протоколом, которая может представлять интерес для Европейского Союза или для государств-членов Европейского Союза.
2. Несмотря на пункт 1 настоящей статьи, положения настоящего Протокола имеют приоритет над положениями любого двустороннего соглашения о взаимной помощи, которое заключено или может быть заключено между Республикой Казахстан и отдельными государствами-членами Европейского Союза, в части, в которой положения последнего несовместимы с положениями настоящего Протокола.
3. В отношении вопросов, связанных с применимостью настоящего Протокола, Стороны консультируются друг с другом для решения вопроса в рамках регулярного диалога между Сторонами по таможенным делам.

Совершено в Астане двадцать первого декабря две тысячи пятнадцатого года.
Екі мың он бесінші жылғы жиырма бірінші желтоқсанда Астанада жасалды.