ИПС "Әділет"

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017 – 2021 жылдарға арналған "Еңбек" мемлекеттік бағдарламасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 13 қарашадағы № 746 қаулысына мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

"5.2. Екінші бағыт: жаппай кәсіпкерлікті дамыту" деген кіші бөлімде:

"5.2.2. Кәсіпкерлік бастамаларды қолдау" деген тармақ мынадай мазмұндағы бірінші және екінші бөліктермен толықтырылсын:

"Жұмыссыз және өзін-өзі жұмыспен қамтыған халықтың, микро-, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің (оның ішінде заңды тұлғалардың) қаржы ресурстарына қолжетімділігін кеңейту мақсатында төмендетілген сыйақы мөлшерлемелері бойынша микроқаржыландыруға қолжетімділікті оңайлату және арттыру есебінен мемлекеттің және "Атамекен" ҰКП-ның қатысуымен қызметін өңірлерде жүзеге асыратын микроқаржы ұйымдарын құру көзделеді.

Микроқаржы ұйымдарының (бұдан әрі – МҚҰ) орнықты жүйесінің қалыптасуы мынадай іс-шараларды іске асыру есебінен жүзеге асырылады:

барлық өңірде үлестердің тиісінше 49 % және 51 % арақатынасымен мемлекет (ӘКК) және "Атамекен" ҰКП қатысатын МҚҰ құру;

мемлекеттің қатысуымен құрылған/құрылатын МҚҰ үшін "Атамекен" ҰКП-ның (келісу бойынша) кәсіпкерлікті дамыту мен қолдау және қаржы нарығын дамыту мен реттеу саласындағы уәкілетті органдармен келісу бойынша:

микрокредит берудің бірыңғай әдіснамасын (кредит саясаты, кепіл саясаты, кредиттік комитеті туралы ереже, тәуекел-менеджмент туралы ереже);

үлгілік ішкі нормативтік құжаттарды (менеджменттің, байқау кеңесінің, кредиттік комитет мүшелерінің жауапкершілігі), бизнес-процестердің, постмониторингтің, есептіліктің регламенттерін әзірлеуі;

"Атамекен" ӨКП аудандық филиалдары арқылы аудандық деңгейде өтініш берушілер құжаттарының толық топтамасын (кредиттік өтінімді) қабылдауды қамтамасыз ету;

"Атамекен" ҰКП-ның қарыз алушылардың жобаларын сүйемелдеуді ұйымдастыруға, оның ішінде рұқсат құжаттарын алу, мемлекеттік органдармен және ұйымдармен өзара іс-қимыл, өндірілген өнімді өткізуді жолға қоюға жәрдемдесу бойынша консультациялар беру және қарыз алушы кәсіпорнының тиімді қызметіне ықпал ететін өзге де шаралар арқылы жәрдемдесуі;

"Атамекен" ҰКП-ның мемлекет және ҰКП қатысатын МҚҰ кредит берген қарыз алушыларға постмониторингті ұйымдастыруға жәрдемдесуі;

өтініш беруші туралы ақпаратты автоматтандырылған түрде жинау үшін кейіннен мемлекеттік деректер базасымен интеграциялай отырып, кредиттік өтінімді қараудың бизнес-процестерін автоматтандыруды көздейтін заманауи цифрлық технологияларды пайдалана отырып, мемлекет және "Атамекен" ҰКП қатысатын МҚҰ қызметінің ақпараттық-талдамалық инфрақұрылымын қалыптастыру;

мемлекет және "Атамекен" ҰКП қатысатын МҚҰ-ның өзін-өзі өтеуін қамтамасыз ету, теріс қаржылық үрдістердің туындауының, сондай-ақ банкроттық белгілердің пайда болуының (операциялық шығыстарды, пруденциялық нормативтердің сақталуын, провизиялардың құрылуын, қамтамасыз етуді, пайданың ең төменгі нормасын ескере отырып) алдын алу;

мемлекет және "Атамекен" ҰКП қатысатын МҚҰ қызметінде қаржылық және бюджеттік тәртіпті күшейту;

қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру жөніндегі құқыққа қарсы қызметке мемлекет және "Атамекен" ҰКП қатысатын МҚҰ-ның тартылуының алдын алу;

мемлекеттің және "Атамекен" ҰКП қатысатын МҚҰ қызметінің мониторингін ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын талаптарды айқындау (пруденциялық нормативтерге сәйкес);

мемлекет және "Атамекен" ҰКП қатысатын МҚҰ жарғылық капиталдарын жергілікті бюджет қаражаты есебінен қалыптастыру/толықтыру;

пруденциялық нормативтерге сәйкес қажет болған жағдайда МҚҰ қосымша капиталдандыру;

микрокредит беру ұйымдарын қорландыру және мемлекет пен "Атамекен" ҰКП қатысатын МҚҰ-ны кейіннен жеңілдікті қайтарымды қорландыру үшін республикалық бюджеттен жергілікті бюджеттерге 6 %-дан аспайтын мөлшерлеме бойынша МҚҰ-ға одан әрі бюджеттік кредит беруді қамтамасыз ететін мөлшерлемелер бойынша бюджеттік кредиттер бөлу, бұл ретте мемлекет қатысатын МҚҰ қорландыру мынадай шарттарда жүзеге асырылады:

кәсіпкерлік субъектілері үшін қаржыландырудың қолжетімділігін арттыру жөніндегі міндеттерді шешу үшін ЖАО "Аграрлық кредит корпорациясы" акционерлік қоғамын (бұдан әрі – "АКК" АҚ) кредит беру жөніндегі өңірлік ұйым ретінде айқындайды.

Микрокредит беру мақсатында ЖАО мынадай шарттарда бюджеттік кредит береді:

1) жылдық 0,01 % (нөл бүтін жүзден бір) сыйақы мөлшерлемесімен қайтарымдылық, мерзімділік және ақылылық қағидаттарында 10 (он) жылға;

2) бюджеттік кредиттің нысаналы мақсаты – "Бастау Бизнес" жобасы түлектерінің бизнес-жоспарларын микрокредиттеу;

3) негізгі борышты өтеу бойынша бюджеттік кредит мерзімі ұзақтығының үштен бірінен аспайтын мерзімге жеңілдікті кезең;

4) бюджеттік кредитті игеру кезеңі 12 (он екі) айды құрайды және ЖАО бюджеттік кредитті аударған күннен бастап есептеледі.

"АКК" АҚ-ның кредиттеу бойынша қатысуы, сондай-ақ бөлінетін сомалар туралы шешім облыс әкімдігінің қаулысымен қабылданады. Кәсіпкерлік немесе ауыл шаруашылығы мәселелері жөніндегі ЖАО кредит беру бойынша "АКК" АҚ-ға кредиттік келісімдер бойынша бюджеттік кредит қаражатын ұсынады.

"АКК" АҚ-ға бюджеттік кредиттер беру шарттары:

1) кредит беру мерзімі – он жылдан аспайды;

2) сыйақы мөлшерлемесі – жылдық 0,01 % (нөл бүтін жүзден бір);

3) игеру кезеңі – 12 (он екі) ай;

4) нысаналы мақсаты – "Бастау Бизнес" жобасы түлектерінің бизнес-жоспарларына микрокредит беру үшін мемлекет қатысатын микроқаржы ұйымдарын (бұдан әрі – МҚҰ) қорландыру.

МҚҰ қорландырудың шарттары:

1) қорландыру мерзімділік, қайтарымдылық, ақылылық және нысаналы пайдалану шарттарында жүзеге асырылады;

2) кредит беру мерзімі – 10 (он) жылға дейін;

3) сыйақы мөлшерлемесі – жылдық 2 % (екі) дейін;

4) игеру кезеңі – 12 (он екі) ай, бірақ келесі қаржы жылының 1 наурызынан кешіктірмей;

5) нысаналы мақсаты – "Бастау Бизнес" жобасы түлектерінің бизнес-жоспарларын микрокредиттеу.

Кредит беру бойынша "АКК" АҚ /МҚҰ негізгі борышты өтеу бойынша кредит беру мерзімі ұзақтығының үштен бірінен аспайтын мерзімге жеңілдікті кезең ұсынылады.

Бюджеттік кредитті кредиттерге, қарыздарға немесе лизинг шарттарына қызмет көрсету бойынша ағымдағы төлемдер бойынша есеп айырысуды жүргізу мақсаттарына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің 171-бабының 3-тармағында көзделген мақсаттарға жіберуге жол берілмейді.

Сондай-ақ, тұтынушылық мақсаттарға, акцизделетін өнім өндіруге, жылжымайтын тұрғын мүлік сатып алуға және салуға, жер учаскелерін мұндай жер учаскелерінің/жылжымайтын тұрғын мүліктің нысаналы мақсаты кредит беру туралы шарт жасалған күннен бастап бір жыл ішінде бизнес мақсаттарға өзгертілетін жағдайларды қоспағанда, сатып алуға (нысаналы мақсаты кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес) бюджеттік кредит берілмейді.";

"Түпкілікті қарыз алушыларға кредит беру тәртібі мен тетігі":

"Түпкілікті қарыз алушыларға кредит беру тәртібі мен тетігі "Бастау Бизнес" жобасының түлектеріне микрокредиттер беру шарттары:

1) микрокредит мерзімі – 5 (бес) жылға дейін, мал шаруашылығы саласындағы жобалар үшін микрокредит мерзімі – 7 (жеті) жылға дейін;

2) микрокредиттің ең жоғары сомасы:

ауылдық елді мекендерде (олардың әкімшілік бағыныстылығына қарамастан) және шағын қалаларда – тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленетін 2,5 мың айлық есептік көрсеткішке (бұдан әрі – АЕК) дейін);

қалаларда, моноқалаларда – (Шымкент, Ақтау, Атырау қалаларынан басқа) – 6,5 (алты жарым) мың АЕК-ке дейін;

Шымкент, Ақтау, Атырау қалаларында – 8,0 (сегіз) мың АЕК-ке дейін;

3) сыйақы мөлшерлемесі – жылдық 6 % (алты) аспайды;

4) "Еңбек" бағдарламасына қатысушының микрокредит бойынша міндеттемелерін бұзуы себебінен алынатын комиссияларды, алымдарды және/немесе өзге де төлемдерді қоспағанда, МҚҰ "Бастау Бизнес" жобасы түлектерінің микрокредитіне байланысты қандай да бір комиссияларды, алымдарды және/немесе өзге де төлемдерді алмайды, бұл ретте мұндай комиссиялардың, алымдардың және/немесе өзге де төлемдердің мөлшері "АКК" АҚ-мен алдын ала жазбаша келісілуге тиіс;

5) кредитордың шешімі бойынша микрокредит беру мерзімі ұзақтығының үштен бірінен аспайтын мерзімге негізгі борышты және сыйақыны өтеу бойынша жеңілдікті кезең алу мүмкіндігі;

6) қарыздардың мерзімдері мен сомалары агроөнеркәсіптік кешенді дамыту саласындағы уәкілетті орган бекітетін шағын қалаларда және ауылдық елді мекендерде кредит беру/микрокредит беру қағидаларына (бұдан әрі – Микрокредит беру қағидалары) сәйкес "Еңбек" бағдарламасына қатысушы қызметінің бағытына сәйкес айқындалады.

МҚҰ ұсынылған құжаттар тізбесі негізінде бизнес жобаға бағалау жүргізеді, содан кейін микрокредит берудің мүмкіндігі немесе мүмкін еместігі туралы шешім қабылдайды.

МҚҰ түпкілікті қарыз алушыларға кредит беру туралы шешімді дербес қабылдайды.

МҚҰ кредит беру туралы оң шешім қабылдағаннан кейін түпкілікті қарыз алушымен Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес микрокредит беру туралы шарт жасасады.

Микрокредит шарттары, қарыз алушының кредитті қамтамасыз ету тәсілдері, қарыз алушылардың санаты, қарыз мерзімдері мен сомалары кредитордың шешімімен белгіленеді және кредит шартында көрсетіледі.

Көрсетілген мерзімдер өткенге дейін кредит қаражаты игерілмеген жағдайда, "АКК" АҚ/МҚҰ олардың жергілікті бюджетке қайтарылуын қамтамасыз етеді, өз кезегінде ЖАО республикалық бюджетке қайтаруды жүзеге асырады.";

микрокредит беру ұйымдарының МҚҰ-ны мемлекеттің және "Атамекен" ҰКП қатысуымен меншікті капиталға, тиісті пруденциялық нормативтерде белгіленген шектерде үшінші тұлғалар мен түпкілікті қарыз алушылардың кепіліне қорландыруы;

"Атамекен" ҰКП "Бастау Бизнес" жобасын іске асыруы арқылы ШОБ субъектілері арасында қаржылық сауаттылық пен мәдениетті арттыру.";

"5.2.3. Ауылдық елді мекендер мен шағын қалалардағы, қалалар мен моноқалалардағы кредиттерге/микрокредиттерге кепілдік беру" деген тармақта:

үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

"Кредиттерге/микрокредиттерге кепілдік бергені үшін ЖАО-дан алынатын комиссиялардың мөлшері ауылдық елді мекендерде, шағын қалаларда, қалалар мен моноқалаларда кепілдік мөлшерінің 30 %-ын құрайды.";

бесінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

"Ісін жаңа бастаған / ісін жаңа бастаған жас кәсіпкер үшін кепілдіктердің мөлшері кредит/микрокредит сомасының 85 %-ынан аспайды (Жұмыспен қамтудың 2020 – 2021 жылдарға арналған жол картасы шеңберінде кредит/микрокредит сомасының 50 %-ынан аспайды), ал табысы аз және/немесе көпбалалы отбасылардың мүшелері үшін кредит/микрокредит сомасының 95 %-ынан аспайды.".

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	А. Мамин

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правительства Республики Казахстан от 13 ноября 2018 года № 746 "Об утверждении Государственной программы развития продуктивной занятости и массового предпринимательства на 2017 – 2021 годы "Еңбек" следующие изменения и дополнения:

в подразделе "5.2 Второе направление: развитие массового предпринимательства":

пункт "5.2.2. Поддержка предпринимательских инициатив":

дополнить частями первой и второй следующего содержания:

"В целях расширения доступа безработного и самозанятого населения, субъектов микро-, малого и среднего предпринимательства (в том числе юридических лиц) к финансовым ресурсам за счет упрощения и повышения доступности к микрофинансированию по сниженным ставкам вознаграждения предусматривается создание микрофинансовых организаций с участием государства и НПП "Атамекен", осуществляющих деятельность в регионах.

Становление устойчивой системы микрофинансовых организаций (далее – МФО) будет осуществляться за счет реализации следующих мероприятий:

создание МФО с участием государства (СПК) и НПП "Атамекен" во всех регионах с соотношением долей 49 % и 51 % соответственно;

разработка НПП "Атамекен" (по согласованию) для созданных/создаваемых МФО с участием государства по согласованию с уполномоченными органами в сфере поддержки и развития предпринимательства и регулирования и развития финансового рынка:

единой методологии микрокредитования (кредитная политика, залоговая политика, положение о кредитном комитете, положение о риск-менеджменте);

типовых внутренних нормативных документов (ответственность менеджмента, наблюдательного совета, членов кредитного комитета), регламентов бизнес-процессов, постмониторинга, отчетности;

обеспечение приема полного пакета документов (кредитной заявки) заявителей на районном уровне через районные филиалы РПП "Атамекен";

содействие НПП "Атамекен" в организации сопровождения проектов заемщиков, в том числе путем предоставления консультаций по получению разрешительных документов, взаимодействия с государственными органами и организациями, содействия в налаживании сбыта произведенной продукции и иных мер, способствующих эффективной деятельности предприятия заемщика;

содействие НПП "Атамекен" в организации постмониторинга прокредитованных МФО с участием государства и НПП заемщиков;

формирование информационно-аналитической инфраструктуры деятельности МФО с участием государства и НПП "Атамекен" с использованием современных цифровых технологий, предусматривающей автоматизацию бизнес-процессов рассмотрения кредитной заявки с последующей интеграцией с государственными базами данных для автоматизированного сбора информации о заявителе;

обеспечение самоокупаемости МФО с участием государства и НПП "Атамекен", предотвращение возникновения негативных финансовых тенденций, а также появления признаков банкротства (с учетом операционных издержек, соблюдения пруденциальных нормативов, создания провизий, обеспечения, минимальной нормы прибыли);

укрепление финансовой и бюджетной дисциплины в деятельности МФО с участием государства и НПП "Атамекен";

предотвращение вовлечения МФО с участием государства и НПП "Атамекен" в противоправную деятельность по легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

определение требований к организации и проведению мониторинга деятельности МФО с участием государства и НПП "Атамекен" (в соответствии с пруденциальными нормативами);

формирование/пополнение уставных капиталов МФО с участием государства и НПП "Атамекен" за счет средств местного бюджета;

докапитализация МФО по мере необходимости в соответствии с пруденциальными нормативами;

выделение бюджетных кредитов из республиканского бюджета местным бюджетам для фондирования организаций микрокредитования и дальнейшего льготного возвратного фондирования МФО с участием государства и НПП "Атамекен" по ставкам, обеспечивающим дальнейшее кредитование МФО по ставке не выше 6 %, при этом фондирование МФО с государственным участием осуществляется на следующих условиях:

для решения задач по повышению доступности финансирования для субъектов предпринимательства МИО определяет акционерное общество "Аграрная кредитная корпорация" (далее – АО "АКК") в качестве региональной организации по кредитованию.

В целях микрокредитования МИО предоставляется бюджетный кредит на следующих условиях:

1) на 10 (десять) лет на принципах возвратности, срочности и платности со ставкой вознаграждения 0,01% (ноль целых одна сотая) годовых;

2) целевого назначения бюджетного кредита – микрокредитование бизнес-планов выпускников проекта "Бастау Бизнес";

3) льготный период по погашению основного долга сроком не более одной трети продолжительности срока бюджетного кредита;

4) период освоения бюджетного кредита составляет 12 (двенадцать) месяцев и исчисляется со дня перечисления бюджетного кредита МИО.

Решение об участии АО "АКК" по кредитованию, а также выделяемых суммах принимается постановлением акимата области. МИО по вопросам предпринимательства или сельского хозяйства предоставляют средства бюджетного кредита по кредитным соглашениям АО "АКК".

Условия предоставления бюджетных кредитов АО "АКК":

1) срок кредитования – не более десяти лет;

2) ставка вознаграждения – 0,01% (ноль целых одна сотая) годовых;

3) период освоения - 12 (двенадцать) месяцев;

4) целевое назначение - фондирование микрофинансовых организаций с участием государства (далее – МФО) для микрокредитования бизнес-планов выпускников проекта "Бастау Бизнес".

Условия фондирования МФО:

1) фондирование осуществляется на условиях срочности, возвратности, платности и целевого использования;

2) срок кредитования – до 10 (десять) лет;

3) ставка вознаграждения - до 2% (два) годовых;

4) период освоения – 12 (двенадцать) месяцев, но не позднее до 1 марта следующего финансового года;

5) целевое назначение – микрокредитование бизнес-планов выпускников проекта "Бастау Бизнес".

АО "АКК"/МФО предоставляется льготный период по погашению основного долга сроком не более одной трети продолжительности срока кредитования.

Не допускается направление бюджетного кредита на цели проведения расчетов по текущим платежам по обслуживанию кредитов, займов или договоров лизинга, а также на цели, предусмотренные пунктом 3 статьи 171 Бюджетного кодекса РК.

Также бюджетный кредит не предоставляется на потребительские цели, производство подакцизной продукции, приобретение и строительство жилой недвижимости, приобретение земельных участков (целевое назначение которых не связано с предпринимательской деятельностью), за исключением случаев, когда целевое назначение таких земельных участков/жилой недвижимости будет изменено на бизнес-цели в течение одного года с даты заключения договора о предоставлении кредита.";

"Порядок и механизм кредитования конечных заемщиков"

Условия выдачи микрокредитов выпускникам проекта "Бастау Бизнес":

1) срок микрокредита – до 5 (пять) лет, срок микрокредита для проектов в сфере животноводства – до 7 (семь) лет;

2) максимальная сумма микрокредита:

в сельских населенных пунктах (вне зависимости от их административной подчиненности) и малых городах - до 2,5 тысяч месячных расчетных показателей, устанавливаемых законом о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год (далее – МРП);

в городах, моногородах (кроме городов Шымкент, Актау, Атырау) – до 6,5 (шесть с половиной) тысяч МРП;

в городах Шымкент, Актау, Атырау – до 8,0 (восемь) тысяч МРП;

3) ставка вознаграждения – не более 6% (шесть) годовых;

4) МФО не взимает какие-либо комиссии, сборы и/или иные платежи, связанные с микрокредитом выпускников проекта "Бастау Бизнес", за исключением комиссий, сборов и/или иных платежей, взимаемых по причине нарушения участником Программы "Еңбек" обязательств по микрокредиту, при этом размер таких комиссий, сборов и/или иных платежей должен быть предварительно письменно согласован с АО "АКК";

5) возможность получения льготного периода по погашению основного долга и вознаграждения сроком не более одной трети продолжительности срока микрокредитования по решению кредитора;

6) сроки и суммы займов определяются в соответствии с направлением деятельности участника Программы "Еңбек", согласно Правилам кредитования/микрокредитования в малых городах и сельских населенных пунктах, утверждаемым уполномоченным органом в области развития агропромышленного комплекса (далее – Правила микрокредитования).

МФО на основании представленного перечня документов проводит оценку бизнес проекта, после чего принимает решение о возможности или невозможности выдачи микрокредита.

МФО решение о кредитовании конечных заемщиков принимает самостоятельно.

МФО после принятия положительного решения о предоставлении кредита заключает с конечным заемщиком договор о предоставлении микрокредита в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан.

Условия микрокредита, способы обеспечения кредита заемщиком, категория заемщиков, сроки и суммы займов устанавливаются решением кредитора и указываются в договоре кредита.

В случае неосвоения кредитных средств до истечения указанных сроков, АО "АКК"/МФО обеспечивают их возврат в местный бюджет, в свою очередь МИО осуществляет возврат в республиканский бюджет.";

фондирование организациями микрокредитования МФО с участием государства и НПП "Атамекен" под собственный капитал, залоги третьих лиц и конечных заемщиков в пределах, установленных соответствующими пруденциальными нормативами;

повышение финансовой грамотности и культуры среди субъектов МСП путем реализации НПП "Атамекен" проекта "Бастау Бизнес".";

в пункте "5.2.3. Гарантирование кредитов/микрокредитов в сельских населенных пунктах и малых городах, в городах и моногородах":

часть третью изложить в следующей редакции:

"Размер комиссий от МИО за гарантирование кредитов/микрокредитов в сельских населенных пунктах, малых городах, городах и моногородах составляет 30 % от размера гарантии.";

часть пятую изложить в следующей редакции:

"Размер гарантий для начинающего/начинающего молодого предпринимателя не может быть выше 85 % от суммы кредита/микрокредита (в рамках Дорожной карты занятости на 2020 – 2021 годы не может быть выше 50 % от суммы кредита/микрокредита), а для членов малообеспеченных и/или многодетных семей не может быть выше 95 % от суммы кредита/микрокредита.".

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

А. Мамин