"Жануарларға жауапкершілікпен қарау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 24 қыркүйектегі № 671 қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

"Жануарларға жауапкершілікпен қарау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі

А. Мамин

Жоба

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ

Жануарларға жауапкершілікпен қарау туралы МАЗМҰНЫ

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңмен реттелетін қатынастар

2-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

3-бап. Қазақстан Республикасының жануарларға қарау саласындағы заңнамасы

4-бап. Жануарларға қараудың негізгі қағидаттары

5-бап. Жануарларды қатыгездікпен қараудан қорғау

6-бап. Жануарларға қатыгездікпен қарауды насихаттауға тыйым салу

2-тарау. Жануарларға қарау саласындағы мемлекеттік реттеу және басқару

7-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

8-бап. Уәкілетті органның құзыреті

9-бап. Жергілікті атқарушы органдардың құзыреті

3-тарау. Жануарларды асырауға және оларға жауапкершілікпен қарауға қойылатын негізгі талаптар

10-бап. Жануарларды асырауға қойылатын жалпы талаптар

11-бап. Үй жануарларын есепке алу

12-бап. Жануарларды тасымалдауға қойылатын жалпы талаптар

13-бап. Жануарларды өсіруге қойылатын жалпы талаптар

14-бап. Ветеринариялық қызметтер көрсету кезінде жануарларға қараудың ерекшеліктері

15-бап. Жануарларды өлтіру және олардың өлексесін жою

4-тарау. Жануарлардың жекелеген санаттарын қарау, оларды асырау және пайдалану кезіндегі ерекшеліктер

16-бап. Жабайы жануарларды қарауға қойылатын талаптар

17-бап. Ауыл шаруашылығы жануарларын қарау кезіндегі талаптар

18-бап. Мәдени-ойын-сауық мақсаттарында пайдалану кезінде жануарларды қарауға қойылатын талаптар

19-бап. Эксперименттік (зертханалық) жануарларға қарау кезіндегі талаптар

20-бап. Қызметтік жануарларға қарау кезіндегі талаптар

21-бап. Үй жануарларына қарау және оларды асырау кезіндегі талаптар

22-бап. Үй жануарларын серуендетуге қойылатын талаптар

5-тарау. Қараусыз қалған және қаңғыбас жануарларға қарау жөніндегі қызметті жүзеге асыруға қойылатын талаптар

23-бап. Қараусыз қалған және қаңғыбас жануарларға қарау жөніндегі қызмет

24-бап. Жануарларды аулау және өлтіру

25-бап. Қаңғыбас жануарлардың санын реттеу

26-бап. Жануарларға арналған панажайлар

6-тарау. Жануарларды қарауға байланысты қатынастар саласындағы заңнаманың сақталуын бақылау

27-бап. Жануарларды қарауға байланысты қатынастар саласындағы заңнаманың сақталуын қоғамдық бақылау

28-бап. Жануарларды қарауға байланысты қатынастар саласындағы заңнаманы бұзғаны үшін жауапкершілік

7-тарау. Қорытынды ережелер

29-бап. Осы Заңның күшіне ену тәртібі

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңмен реттелетін қатынастар

Осы Заң жануарларды қорғау, жануарларға қарау кезінде азаматтардың қауіпсіздігін, құқықтарын және өзге де заңды мүдделерін қамтамасыз ету, сондай-ақ адамгершілікті нығайту және қоғамның ізгілік қағидаттарын сақтау мақсатында жануарларға қарау саласындағы қатынастарды реттейді.

2-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) аулау қызметі – жергілікті атқарушы органдар құрған ветеринариялық ұйым, сондай-ақ қараусыз қалған жануарларды аулаумен және уақытша асыраумен айналысатын жеке ұйым;

2) биостерилизация – жануарды тұқым беру қабілетінен (репродуктивтік қабілетінен) хирургиялық жолмен айыру;

3) үй жануарларын есепке алу – үй жануарына жеке нөмір беру, есепке алу бұйымы (құралы), тұрғылықты жері бар оның иесі және жүргізілген ветеринариялық іс-шаралар туралы мәліметтерді тіркеу;

4) үй жануарларын есепке алу бұйымдары (құралдары) – үй жануарларын есепке алу үшін пайдаланылатын болюстер, чиптер және басқа да бұйымдар (құралдар);

5) жабайы жануарлар – жабайы табиғат табиғи мекендеу ортасы болып табылатын, оның ішінде еріксіз немесе жартылай ерікті жағдайларда ұсталатын жануарлар;

6) жануарларға арналған оңалту орталығы – табиғи мекендеу ортасына қайтарылуға жататын немесе жатпайтын, тіршілігі мен саулығына қатер төндіретін жағдайға ұшыраған, сондай-ақ табиғи жағдайларда өмір сүре алмайтын, жеке немесе заңды тұлғалардан алып қойылған, оның ішінде тәркіленген жануарларды шектеулі қабылдауға, емдеуге, асырауға, оңалтуға және бейімдеуге арналған және жабдықталған мүліктік кешен;

7) қарым-қатынас жасайтын зоопарк – жануарларды көпшілікке көрсету және келушілерге физикалық тұрғыдан қарым-қатынас жасауды ұсыну мақсатында асырау үшін пайдаланылатын арнайы жабдықталған құрылысжай, үй-жай, көлік, тор, қоршау және басқа да конструкциялар;

8) жануардың иесі – жануар меншік құқығымен немесе өзгедей заттай құқықпен тиесілі болатын жеке немесе заңды тұлға;

9) жауапты адам – жануар иесінің ауызша және/немесе жазбаша тапсырмасы бойынша жануар иесінің осы Заңда белгіленген құқықтары мен міндеттерін өзіне алатын адам;

10) жануарды серуендету – жануар иесінің немесе жауапты адамның жануарды асырау орнының шегінен тыс жерге шығаруды көздейтін және жануардың қозғалыс белсенділігіне деген физиологиялық қажеттіліктерін қанағаттандыруға, табиғи қажеттіліктерін өтеуге бағытталған әрекеті;

11) жануарлар – құрлықта, суда, атмосферада және топырақта табиғи еркіндік жағдайында жүрген жабайы жануарлар (сүтқоректілер, құстар, бауырымен жорғалаушылар, қосмекенділер, балықтар, моллюскілер, жәндіктер және басқалары), сондай-ақ адам эстетикалық қажеттіліктері мен қарым-қатынас қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін дәстүрлі түрде ұстайтын және өсіретін кез келген түрдегі үй жануарлары, оның ішінде иттер мен мысықтар (асырауға тыйым салынған жануарлар тізбесіне енгізілген жануарларды қоспағанда);

12) жануарларға арналған панажай – тіршілігі мен саулығына қатер төндіретін жағдайға ұшыраған үй жануарларын, сондай-ақ қараусыз қалған, алып қойылған, оның ішінде тәркіленген жануарларды асырауға арналған және жабдықталған мүліктік кешен;

13) жануарларға арналған питомник – мемлекеттік не жеке ұйым немесе дара кәсіпкер құрған, асыл тұқымдық құндылығы бар немесе арнайы мақсаттағы жануарларды асырауға арнайы жабдықталған және арналған мүліктік кешен;

14) жануарларға қатыгездікпен қарау – осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде, жануарларды асырау қағидалары мен шарттарында белгіленген, жануардың өліміне, мертігуіне немесе саулығына өзге де зиян келтірілуіне алып келген немесе алып келуі мүмкін, жануарларды қинаумен әрі жәбірлеумен ұштасқан іс-әрекет (әрекет немесе әрекетсіздік), сондай-ақ жануарды ұрып-соғу, азаптау, оның ішінде аштан қатыру, су бермеу және жануардың саулығына зиян келтіруге алып келген өзге де зорлық-зомбылық әрекеттер, тіршілігі мен саулығына қауіп төніп тұрған жануарға жауапты адамның мүмкіндігі болса да көмек көрсетпеуі;

15) жануарларды ұстай тұру (зоологиялық қонақ үй) – жеке ұйым немесе дара кәсіпкер құрған және үй жануарларын уақытша асырауға арналған және жабдықталған мүліктік кешен;

16) жануарларды мәдени-ойын-сауық мақсаттарда пайдалану – жануарларды мәдениет, демалыс және ойын-сауық саласындағы қызметті жүзеге асыру кезінде (оның ішінде, зоопарктерде, қарым-қатынас жасайтын зоопарктерде, зообақтарда, жануарларға арналған питомниктерде, цирктерде, зоотеатрларда), жануарлар көрмелерінде, спорт сайыстарында, жарнама түсіру процесінде, кинематография туындыларын жасау кезінде, фото- және бейнеөнімдер шығару үшін, телевизияда, ағартушылық қызметте, көрсету мақсатында (оның ішінде, бөлшек сауда орындарында, қоғамдық тамақтандыру қызметін көрсететін орындарда), сондай-ақ азаматтардың дем алу және ойын-сауық саласында пайдалану;

17) жануарларды уақытша асырау пункті – тауып алынған, ауланған қараусыз қалған және алып қойылған жануарларды уақытша асырау үшін әдейі арналған және жабдықталған мүліктік кешен;

18) жануардың өз бетінше серуендеуі – иесінің және/немесе жауапты адамның қарауынсыз жануардың үй-жайдан тыс немесе ұсталатын аумақтың шегінен тыс жерде өз бетінше болуы;

19) жануарлардың төбелесі – жануарларды бір-біріне өшіктіру нәтижесінде не олардың тұқымдық сипаттамалары салдарынан, жануар иесінің және/немесе жауапты адамдардың алдын алу немесе тоқтату шараларын әдейі қабылдамауынан туындаған екі немесе одан көп жануардың айқасы;

20) жануарды эвтаназиялау – ветеринар дәрігер жануарды жанын ауыртпай, қинамай, азап шектірмей ізгілік жолмен өлтірудің арнайы техникасын қолданып, жалпы анестезия (оның ішінде, есірткілік) препараттарын пайдалана отырып жүзеге асыратын жануарды дәрі-дәрмекпен өлтіру;

21) жылжымалы хайуанаттар бағы – жануарларды цирк, эстрада, ойын-сауық қызметінде (жария және жеке сипатта) пайдалану мақсатында асырау және тасымалдау үшін, сондай-ақ жануарларды көпшілікке көрсету, ғылыми маңызы жоқ көрсетілімдерге, көрмелерге тарту үшін мәдениет мекемелері, цирктер, көшпелі цирктер, қарым-қатынас жасайтын зоопарктер, гастрольдік орталықтар мен басқа да тұлғалар пайдаланатын арнайы жабдықталған күрделі емес құрылысжайлар, уақытша үй-жайлар, көлік, мобильді тор, қоршаулар, басқа да жылжымалы конструкциялар;

22) ұстайтын орын – жануардың иесі немесе жауапты адам пайдаланатын, жануар ұсталатын ғимарат, құрылыс, құрылысжай, үй-жай немесе аумақ;

23) қаңғыбас жануарлар – қараусыз қалған, екі ай ішінде іздеу салынған кезде иесі табылмаған иттер мен мысықтар;

24) қараусыз қалған жануарлар – асырау орнынан тыс жердегі және жануардың иесі және/немесе жауапты адам тарапынан бақылаусыз қалған жануар;

25) қызметтік жануарлар – іздеу, күзету, патрульдік-бекеттік, қорғау-қарауыл, іздестіру-құтқару және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өзге де қызметтік мақсаттарда арнайы дайындалған және пайдаланылатын (қолданылатын) жануарлар;

26) уәкілетті орган – өз құзыреті шегінде жануарларды қарауға байланысты қатынастар саласында реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

27) үй жануарлары – адам эстетикалық қажеттіліктері мен қарым-қатынас қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін дәстүрлі түрде ұстайтын және өсіретін кез келген түрдегі жануарлар, оның ішінде иттер мен мысықтар;

28) эксперименттік (зертханалық) жануарлар – адам ғылыми зерттеулер, биологиялық тестілеу жүргізу үшін, оқу процесінде, медициналық мақсаттарда, сондай-ақ биомедициналық препараттар алу үшін өсіретін, ұстайтын және пайдаланатын жануарлар;

29) ауыл шаруашылығы жануарлары – адам өсіретін, ауыл шаруашылығы өндірісіне тікелей қатысы бар жануарлардың, құстардың, балықтар мен аралардың барлық түрі.

3-бап. Қазақстан Республикасының жануарларға қарау саласындағы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының жануарларға қарау саласындағы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзге қағидалар белгіленсе, халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

4-бап. Жануарларға қараудың негізгі қағидаттары

Жануарларға қарау мынадай адамгершілік қағидаттары мен ізгілік қағидаттарына негізделеді:

1) жануарларға ауырсыну мен азапты сезіне алатын тіршілік иесі ретінде қарау;

2) жануардың өміріне, саулығы мен амандығына иесінің дербес жауаптылығы;

3) жануарларды қатыгездікпен қараудан қорғау;

4) халықтың жануарларға адамгершілікпен және ізгілікпен қарым-қатынас жасауын тәрбиелеу.

5-бап. Жануарларды қатыгездікпен қараудан қорғау

1. Жануарларды қараған кезде:

1) ауырсынуды басатын препараттар мен анестетиктерді қолдану жануардың саулығына зиян келтіруі мүмкін жағдайларды қоспағанда, жануарларға ауырсынуды басуды немесе анестезияны қолдану көрсетілген ветеринариялық және өзге де емшараларды тиісті құралдарды міндетті түрде қолданбай жүргізуге;

2) бұзақылық пиғылмен не қызметтік міндеттерді атқаруға немесе Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын аңшылыққа байланысты емес мақсаттарда жануарларды басқа жануарларға және/немесе адамдарға өшіктіруге;

3) жануарларға арналған панажайларға берілгенге дейін немесе өзге де заңды тәсілмен иеліктен шығарғанға дейін жануарлар иелерінің жануарларды асырау жөніндегі міндеттерін орындаудан бас тартуына;

4) жануарлар төбелесін ұйымдастыруға және өткізуге;

5) жануарлардың жарақаттануына, мертігуіне немесе өліп қалуына әкелетін ойын-сауық іс-шараларын ұйымдастыруға және өткізуге;

6) жануарлардың зақымдануына, мертігуіне немесе өліміне әкелетін мүкаммалды және өзге де құрал-жабдықты пайдалануға;

7) сою немесе жарақат салу және мертіктіру арқылы иттер мен мысықтардан өнім мен шикізат алу үшін осы жануарларды өсіруге, асырауға, пайдалануға, сондай-ақ мысықтар мен иттердің жүнін тарау тәсілімен алудан басқа, осындай өнімді өткізуге;

8) жануарды өз бетінше эвтаназиялауға тыйым салынады.

2. Дератизация және дезинсекция, сондай-ақ осы Заңның және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтік құқықтық актілерінің талаптарына сәйкес жасалатын аңшылық, жабайы жануарлар санын реттеу, ауыл шаруашылық жануарларын сою және эвтаназиялау қатыгездікпен қарау болып табылмайды.

6-бап. Жануарларға қатыгездікпен қарауды насихаттауға тыйым салу

Жануарларға қатыгездікпен қарауды, оның ішінде пайда табу мақсатында немесе онсыз баспа, аудиобейне өнімін және басқа да ақпарат арналарын шығару, көрсету, тарату және өзге де пайдалану арқылы насихаттауға және (немесе) соған үндеуге тыйым салынады.

2-тарау. ЖАНУАРЛАРҒА ҚАРАУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ ЖӘНЕ БАСҚАРУ

7-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі өз құзыреті шегінде:

Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен өзіне жүктелген функцияларды атқарады.

8-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Жануарларды қарауға байланысты қатынастар саласындағы уәкілетті орган өз құзыреті шегінде:

1) жануарларды қарауға байланысты қатынастар саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

2) жануарларды питомниктерде, панажайларда, зоологиялық қонақ үйлерде, уақытша асырау пунктерінде, жануарларға арналған оңалту орталықтарында асырау тәртібін әзірлейді және бекітеді;

3) жануарларды мәдени-ойын-сауық мақсаттарында пайдалану тәртібі мен талаптарын әзірлейді және бекітеді;

4) мекендеу ортасына қайтару мүмкін емес, қамаудағы жабайы жануарларға қарау тәртібін әзірлейді және бекітеді;

5) қараусыз қалған және қаңғыбас жануарларға қарау тәртібін әзірлейді және бекітеді;

6) жануарларға арналған панажайлар туралы ережені әзірлейді және бекітеді;

7) жануарларды тасымалдау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8) есепке алуға жататын үй жануарларының тізбесін әзірлейді және бекітеді;

9) ерекше жауаптылықты талап ететін жануарлардың тізбесін әзірлейді және бекітеді;

10) жануарларға қарау саласындағы қоғамдық бақылауды жүргізу, сондай-ақ жануарларға қарау саласындағы қоғамдық инспектор куәліктерін азаматтарға беру тәртібін әзірлейді және бекітеді;

11) осы Заңда, өзге де заңдарда, Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

9-бап. Жергілікті атқарушы органдардың құзыреті

1. Облыстың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары жануарларды қарауға байланысты қатынастар саласында өз құзыреті шегінде:

1) жануарларды серуендетуге не өзге мақсаттарда жануарлармен бірге жүруге тыйым салынған жерлерді айқындайды, сондай-ақ қажет болған кезде, жануарларды серуендетуге арналған орындарды жабдықтайды;

2) жануарларға арналған панажайлардың қызметін ақпараттық қамтамасыз етуді және жануарларды иесіне беруге, адасып қалған жануарлардың иесін іздеуге, үй жануарларын биостерилизациялау қажеттігі туралы ақпарат беруге бағытталған әлеуметтік жарнаманы ұйымдастырады;

3) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті өкілді органына үй жануарларын есепке алу қағидаларын бекіту үшін енгізеді;

4) жануарларды аулау және өлтіру тәртібін, аулауға және өлтіруге жататын жануарлардың тізбесін әзірлейді;

5) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесіне орай Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Жергілікті атқарушы органдар жануарларға арналған панажайлардың құрылысын және оларды асырауды ұйымдастыруға құқылы.

3-тарау. ЖАНУАРЛАРДЫ АСЫРАУҒА ЖӘНЕ ОЛАРҒА ЖАУАПКЕРШІЛІКПЕН ҚАРАУҒА ҚОЙЫЛАТЫН НЕГІЗГІ ТАЛАПТАР

10-бап. Жануарларды асырауға қойылатын жалпы талаптар

1. Жануарларды асырау бойынша жалпы талаптарға:

1) жануарлардың биологиялық, түрлік және жеке-дара ерекшеліктеріне сәйкес келуі тиіс, олардың тамаққа, суға, ұйқыға, қозғалысқа, табиғи белсенділікке деген табиғи қажеттіліктерін қанағаттандыруға тиіс жануарларды асырау жағдайлары;

2) осы Заңның және Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес жануарларға уақтылы ветеринариялық көмек көрсетуді және міндетті профилактикалық ветеринариялық іс-шараларды уақтылы жүзеге асыруды қамтамасыз ету жатады.

2. Жануарлардың жекелеген санаттарын асырау осы Заңмен және Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы заңнамасымен реттеледі.

3. Жануарларды питомниктерде, панажайларда, зоологиялық қонақ үйлерде, уақытша асырау пунктерінде, жануарларға арналған оңалту орталықтарында асырау тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

11-бап. Үй жануарларын есепке алу

1. Жеке және заңды тұлғаларға меншік құқығында және өзге де заттай құқықтарда тиесілі, оның ішінде жануарларға арналған панажайлардағы, уақытша асырау пункттеріндегі, жануарларға арналған оңалту орталықтарындағы, есепке алынуы тиіс жануарлар тізбесіне енгізілген үй жануарлары міндетті түрде есепке алынуға жатады және иесі ауысқан жағдайда қайта есепке алынады.

2. Жануарлар иелерінің дербес деректері қамтылатын ақпаратпен жұмыс істеу Қазақстан Республикасының дербес деректер туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Үй жануарларын есепке алу бұйымын (құралын) пайдаланып үй жануарын есепке алу ақылы негізде жүргізіледі.

4. Үй жануарын есепке алу фактісі үй жануарына берілген жеке нөмірдің және үй жануарының паспортындағы жануар иесі туралы деректердің болуымен расталады.

5. Есепке алынған үй жануарларының иелері үй жануары өлген кезден бастап он тәуліктен аспайтын мерзімде есепке алуды жүргізген ветеринариялық қызметке бұл туралы хабар беруге міндетті.

12-бап. Жануарларды тасымалдауға қойылатын жалпы талаптар

1. Жануарларды тасымалдау кезінде олардың азыққа, суға, ауаға, қозғалысқа, табиғи қажеттіліктерін өтеуге деген қажеттіліктері қанағаттандырылуға тиіс, сондай-ақ жануарларды зиянды сыртқы әсерлерден қорғау қамтамасыз етілуге тиіс. Кеңістіктің желдетілуі мен көлемі тасымалданатын жануарлардың ерекшеліктеріне сәйкес келуге тиіс.

2. Жануарларды тасымалдау үшін пайдаланылатын көлік құралы жануарларды тиеу, тасымалдау және түсіру кезінде олардың мертігуін, жарақат алуын немесе өлуін, сондай-ақ көлік құралынан өз еркімен шығып кетуін болғызбайтындай етіп жабдықталуға тиіс.

3. Жануарларды тасымалдау кезінде жануардың иесі немесе жауапты адам ветеринариялық талаптар мен көлік қауіпсіздігі талаптарының сақталуын қамтамасыз етуге тиіс.

13-бап. Жануарларды өсіруге қойылатын жалпы талаптар

1. Жануарларды өсіру кезінде жануарларға қараудың негізгі қағидаттары ескерілуге тиіс.

2. Жануарлар үшін қажетті жағдайлар жасай алмаған жағдайда иесі және/немесе жауапты адам қоршаған ортаны қорғауды, санитариялық-эпидемиологиялық және эпизоотиялық саламаттылықты, халықтың өмірі мен денсаулығын сақтауды қамтамасыз ету мақсатында оларды биостерилизациялауды қамтамасыз етеді.

14-бап. Ветеринариялық қызметтер көрсету кезінде жануарларға қараудың ерекшеліктері

1. Жануардың иесі, сондай-ақ өзге де жауапты адам Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңнамасына сәйкес жануарға ветеринариялық көмектің уақтылы көрсетілуін қамтамасыз етуге міндетті.

2. Жануарларға өткір ауырсынуға әкелетін емшаралар жүргізген кезде ветеринар маман ауырсынуды басуды (қарсы көрсетілімдер болмаған жағдайда) қолдануға міндетті.

3. Күрделі инвазиялық емшараларға жататын, оның ішінде күшті әсер ететін анестезиялық препараттар пайдаланылатын ветеринариялық емшаралар мен манипуляцияларды, хирургиялық операцияларды, диагностикалық іс-шараларды, дәрілік препараттар мен кешенді емді тағайындауды тиісті кәсіби білімі бар адамдар жүргізе алады.

15-бап. Жануарларды өлтіру және олардың өлексесін жою

1. Жануарларды өлтіруге мынадай жағдайларда:

1) шаруашылық жағынан пайдалы өнім алу үшін (жануарларды сою);

2) жануарлардың азап шегуін тоқтату үшін, егер оларды өзгеше тәсілмен тоқтату мүмкін болмаса;

3) жануарлардың жаңа туған төлінде ауытқулар мен кемістіктердің анық білінген белгілері болып, өмір сүруге қабілетсіз болған кезде;

4) Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен және шарттарда жабайы жануарлардың санын реттеу кезінде және аң аулау кезінде;

5) жануарлар адамға айқын шабуыл жасаған жағдайларда немесе жануар адамның өміріне немесе денсаулығына нақты қатер төндіретін өзге де жағдайларда;

6) құтырмамен немесе адамдар үшін аса қауіпті басқа да емделмейтін аурумен ауыратын немесе адамдар үшін аса қауіпті емделмейтін аурудың тасымалдаушысы болып табылатын жекелеген жануарларды өлтіру қажет болған кезде жол беріледі.

2. Жануарларды өлтіру кезінде мынадай талаптар сақталуға тиіс:

1) өлтіру жануарлардың өлім алдындағы азабын болғызбайтын әдістермен жүргізіледі;

2) өлтіру жүргізілетін үй-жай басқа жануарлар ұсталатын үй-жайдан бөлек болуға тиіс;

3) тұншығудан, электр тогынан, ауырсыну инъекцияларынан, уланудан, кураре тәрізді препараттардан, қызып кетуден өлімге әкелетін жануарларды өлтірудің адамгершілікке жатпайтын әдістерін және басқа да ауырсыну әдістерін қолдануға тыйым салынады;

4) жануарларды өлтіру үшін құрамында мырыш фосфиді бар пестицидтерді пайдалануға тыйым салынады.

3. Осы баптың 1-тармағының 5) тармақшасында көзделген жағдайларда, туындаған жағдай кезінде адамның өміріне немесе денсаулығына нақты қатерді жоюдың басқа мүмкіндігі болмаған жағдайларды қоспағанда, осы баптың 2-тармағының талаптарын сақтау міндетті болып табылады.

4. Жануарларды өлтіру және олардың өлекселерін көму кезінде Қазақстан Республикасының ветеринария, денсаулық сақтау саласындағы заңнамасының талаптары сақталуға тиіс.

4-тарау. ЖАНУАРЛАРДЫҢ ЖЕКЕЛЕГЕН САНАТТАРЫН ҚАРАУ, ОЛАРДЫ АСЫРАУ ЖӘНЕ ПАЙДАЛАНУ КЕЗІНДЕГІ ЕРЕКШЕЛІКТЕР

16-бап. Жабайы жануарларды қарауға қойылатын талаптар

Жабайы жануарларға қатыгездікпен қараудың алдын алу мақсатында оларды асырауға қойылатын талаптар Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы заңнамасында белгіленеді.

17-бап. Ауыл шаруашылығы жануарларын қарау кезіндегі талаптар

1. Ауыл шаруашылығы жануарларын асырау, тасымалдау, оның ішінде сою орнына тасымалдау осы Заңның және Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Жануарларды сою Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңнамасының талаптарын сақтай отырып жүзеге асырылады.

18-бап. Мәдени-ойын-сауық мақсаттарында пайдалану кезінде жануарларды қарауға қойылатын талаптар

1. Жануарларды мәдени-ойын-сауық мақсаттарында пайдалану және асырау уәкілетті орган белгілеген тәртіппен және талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.

2. Жануарларды мәдени-ойын-сауық мақсаттарында пайдалануға және оларды асырауға қойылатын талаптарда оларды пайдалану шарттары айқындалады, оларды сақтау олардың өмірі мен саулығына зиян келтірмей, биологиялық (түрлік және жеке-дара) ерекшеліктеріне сәйкес мұндай жануарларды неғұрлым тиімді пайдалануды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, мұндай жануарларды ұстайтын орындарға және оларды пайдалануды жүзеге асыратын адамдарға қойылатын талаптар айқындалады.

3. Жануарларды мәдени-ойын-сауық мақсаттарында пайдалануды көздейтін қызметті, егер ғимараттар бұған әдейі арналмаған болса немесе құрылысжайлар оқшау аумақтарда орналаспаса, оларды асырау орындарынан тыс жерлерде жүзеге асыруға, сондай-ақ көрермендерге немесе келушілерге жануарлармен физикалық тұрғыдан қатынас жасауға жол берілмейді.

4. Егер жануарларды асырау, тасымалдау олардың тіршілігі мен саулығына залал келтірмей, осындай жануарларды биологиялық (түрлік және жеке-дара) ерекшеліктерге сәйкес неғұрлым тиімді пайдалануды қамтамасыз етуге мүмкіндік бермесе, оларды жылжымалы хайуанаттар бақтарында, жылжымалы зоопарктерде, жабайы жануарлардың жылжымалы көрмелерінде, сондай-ақ жылжымалы және стационарлық дельфинарийлерде, океанариумдарда және қарым-қатынас жасайтын зоопарктерде пайдалануға жол берілмейді.

5. Жануардың саулығын нашарлататын дәрілік және өзге де препараттарды оны мәдени, ойын-сауық және көпшілікке көрсету мақсаттарында пайдалану тиімділігін арттыру мақсатында қолдануға тыйым салынған.

6. Егер жануарды одан әрі нысаналы мақсаты бойынша пайдалану мүмкін болмаса, жануардың иесі немесе жауапты адам мұндай жануарды ол өздігінен өлгенге дейін асырауды қамтамасыз етуге немесе оны жануарлар панажайына, қажетті жағдайлар жасауға қабілетті жеке немесе заңды тұлғаларға беруге міндетті.

Егер жануардың саулығы жасына байланысты өзгерістерге, созылмалы аурулардың болуына, жарақаттан кейінгі жағдайға орай тұрақты ауырсынулармен не мүшелер жүйесінің бұзылуына немесе тірек-қимыл аппаратының ауыр функционалдық бұзылуына байланысты жануардың тіршілік ету сапасының нашарлауын білдірсе, ветеринар маманның қорытындысы бойынша жануардың иесі эвтаназия туралы шешім қабылдауға құқылы.

7. Жануарларға жарақат салумен және мертіктірумен, жануарларды өлтірумен байланысты, олардың азаптануын, оның ішінде өлім алдындағы азабын бақылайтын, жануарларды басқа жануарларды пайдалана отырып өлтіретін ойын-сауық іс-шараларын ұйымдастыруға және өткізуге, сондай-ақ мұндай іс-шараларға пассивті қатысуға (қатысуға) тыйым салынады.

8. Жануарларды жаттықтыру кезінде:

1) жануарларды ұрып-соғуға, жарақаттауға және мертіктіруге, онихэктомия жасауға және азу тістерін алып тастауға;

2) жануарларды жарақаттайтын іс-әрекеттерді орындауға мәжбүрлеуге рұқсат етілмейді

19-бап. Эксперименттік (зертханалық) жануарларға қарау кезіндегі талаптар

1. Ғылыми зерттеулер, биологиялық тестілеу, оқу процесін жүргізу кезінде, медициналық мақсаттарда, сондай-ақ биомедициналық препараттар алу кезінде эксперименттік (зертханалық) жануарларға қатыгездікпен қарауды көздейтін жануарларды пайдалануды Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес аккредиттелген құжаты бар адамдар ғана және осы мақсаттар үшін баламалы объектілер мен модельдерді пайдалану мүмкін болмаған жағдайларда ғана жүзеге асыра алады.

2. Жануарларға өздері қатты ауырсынатын процедураларды жүргізу белгіленген тәртіппен тіркелген ауырсынуды басатын препараттарды қолдану арқылы ауырсынуды басу жағдайын сақтай отырып жүзеге асырылады.

3. Эксперимент процесінде, одан кейін де жануардың азаптануы барынша азайтылуға тиіс.

4. Эксперименттік (зертханалық) жануарлармен жұмыс істеген кезде жануарларды хирургиялық жолмен дыбыс шығару мүмкіндігінен айыруға (ветеринариялық көрсетілімдерден басқа), сондай-ақ жануарларды асырау орындарынан (торлардан, бокстардан, террариумдардан, аквариумдардан және басқа да асырау орындарынан) алып шығу кезінде жарақаттайтын әдістер мен тәсілдерді қолдануға жол берілмейді.

5. Оқу мақсатында жануарларға қатыгездікпен қарауды көздейтін көрсетілімдер өткізуге тыйым салынады.

6. Егер жануарларға қатыгездікпен қарауды көздейтін болса, оқу мақсатында рефлекторлық қызметтің жақсы таныс құбылыстарын көрсетуге тыйым салынады.

7. Эксперименттік (зертханалық) жануарларға тиісті күтім, су, тамақтандыру, желдетілетін, жарықтандырылған, жылытылатын, уақтылы тазаланатын үй-жайда асырау қамтамасыз етілуге тиіс.

8. Тіршілік етуге қабілетсіз эксперименттік (зертханалық) жануар жануарларға ізгілікпен қарау талаптары сақтала отырып, оның жағдайы нашарлағанға дейін өлтіріледі.

9. Жануарды өлтіруді оны пайдалануға жауапты адам жүргізеді не оның тікелей бақылауымен жүргізіледі. Жануардың тіршілік етуге қабілетсіздігі мен өлімін оны пайдалануға жауапты адам анықтайды.

10. Жануардың өлексесін кәдеге жарату оның өлгені анықталғаннан кейін ғана жүргізілуі мүмкін.

11. Эксперименттік (зертханалық) жануарлармен жұмыс жүргізу кезінде ол жануарлардың ең аз саны пайдаланылатындай етіп ұйымдастырылуға тиіс.

12. Донор жануарлардан, биологиялық препараттардың сапасын бақылау мақсатында оларды өндіру кезінде, сондай-ақ иммундау схемаларын зерделеу кезінде пайдаланылатын жануарлардан басқа, жануарларды ауырсыну процедураларын жүргізу үшін бір реттен артық пайдалануға тыйым салынады.

13. Эксперименттік (зертханалық) жануарлармен жұмыс жүргізу кезінде жануарға ауырсынатын тітіркендіргіштерді қолдану қаупі жоғары болған жағдайда жануарды пайдалануға жауапты адамның болуы және ауырсынуды басу әсерінің сақталуына оның тарапынан бақылаудың болуы міндетті.

14. Адамдар жануарларды оларда санитариялық қағидаларға және өзге де арнайы талаптарға сәйкес жабдықталған жануарларды асырауға және өсіруге арналған үй-жайлар, сондай-ақ жануарларға күтім жасауды қамтамасыз ететін қызметкерлер болған кезде ғана тәжірибелерде пайдалана алады.

15. Эксперименттік (зертханалық) жануарлармен жұмыс істеуге тиісті ветеринариялық білімі бар адамдар ғана жіберіледі.

16. Кәмелетке толмаған адамдардың қатысуымен немесе олардың көз алдында эксперименттік жануарларға әсер етудің хирургиялық және өзге де ауырсыну әдістерімен байланысты тәжірибелер жүргізуге тыйым салынады.

17. Жануарларға ауырсынатын тәжірибе жүргізумен байланысты мамандықтар бойынша мамандар даярлайтын оқу орындары оқушылардың тәжірибелерде жануарларды пайдаланудың қолданыстағы этикалық-құқықтық нормалары бойынша білім алуын қамтамасыз етуге тиіс.

18. Жануарлардың өліміне немесе жарақаттануына әкеп соғатын рәсімдер моральдық немесе діни қағидаттарына қайшы келетін оқушыларды оларды орындатуға мәжбүрлеуге тыйым салынады.

19. Ғылыми зерттеулер, биологиялық тестілеу, оқу процесін жүргізу үшін, медициналық мақсаттарда, сондай-ақ биомедициналық препараттар алу кезінде пайдаланылатын эксперименттік (зертханалық) жануарларды асырау және өсіру зоологиялық, техникалық, гигиеналық және ветеринариялық-санитариялық нормалар мен қағидаларды, эксперименттік (зертханалық) жануарларды асырау жөніндегі техникалық регламенттер мен мемлекетаралық стандарттардың талаптарын сақтай отырып және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтік құқықтық актілерін сақтай отырып жүзеге асырылады.

20-бап. Қызметтік жануарларға қарау кезіндегі талаптар

1. Қызметтік жануарларды даярлау (үйрету) осы Заңның 10-бабында көзделген жануарларды асырауға қойылатын жалпы талаптар сақтала отырып жүргізілуге тиіс.

2. Қызметтік жануарларды даярлауды (үйретуді) тиісті мамандар жүзеге асырады.

3. Қызметтік жануарларды даярлау (үйрету) кезінде жануарларды жүйелі түрде жарақат алуға әкеп соғатын іс-әрекеттерді орындауға мәжбүрлеуге тыйым салынады.

21-бап. Үй жануарларына қарау және оларды асырау кезіндегі талаптар

1. Үй жануарларын асырау кезінде олардың иелері осы Заңның 10-бабында көзделген жануарларды асырауға қойылатын жалпы талаптарды сақтауы қажет.

2. Үй жануарларының иесі:

1) ветеринариялық-санитариялық нормалар мен қағидалардың, гигиеналық нормативтердің талаптарын сақтауға;

2) осы Заңға және Қазақстан Республикасының жануарларға қарауға байланысты қатынастар саласындағы заңнамасына сәйкес үй жануарларын есепке алуды жүзеге асыруға;

3) басқа тұлғалардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін бұзбай, жануарларға жауапты қарауды жүзеге асыруға;

4) азаматтардың не жануарлардың өмірі мен саулығына, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалардың мүлкіне жануарлардың зиян келтіруін болғызбау үшін қажетті қауіпсіздік шараларын қабылдауға;

5) Қазақстан Республикасының ветеринария туралы заңнамасына сәйкес жануарға білікті ветеринариялық көмекті уақтылы көрсетуді және профилактикалық ветеринариялық іс-шараларды уақтылы жүргізуді қамтамасыз етуге;

6) жануарлардың жұқпалы ауруларының күдігі туралы, сондай-ақ жануардың жұқпалы аурудың салдарынан өлгені (қырылғаны) туралы тұрақты тұратын жері бойынша ветеринариялық қызметке дереу хабарлауға;

7) биостерилизациялау арқылы жануарларда керексіз ұрпақтың алдын алу бойынша шаралар қабылдауға;

8) денсаулық сақтау ұйымына және тиісті ветеринариялық қызметке оның жануарының азаматтарға дене жарақатын салған жағдайлары туралы дереу хабарлауға және жұқпалы аурудың болу мүмкіндігін анықтау мақсатында қарау және қажетті клиникалық және (немесе) зертханалық-диагностикалық зерттеулер не ветеринариялық байқаулар жүргізу үшін өз жануарын ветеринариялық қызметке жеткізуге;

9) жануарлардың тұрғын және тұрғын емес үй-жайларды, оның ішінде кондоминиум объектілерін ластауына, сондай-ақ жануарлардың қоршаған ортаға зиян келтіруіне жол бермеуге міндетті.

3. Жануарлардың құлақтары мен құйрықтарын кесуге, егер бұл тұқым стандарты бойынша міндетті болса ғана рұқсат етіледі. Рудиментарлы саусақтарды алып тастауға рұқсат етіледі (егер олар тұқым стандарты бойынша міндетті болып табылмаса, жануарға ыңғайсыздық немесе ауырсыну тудырса). Жануарларға жасалатын көрсетілген рәсімдерді ветеринар маман ауырсынуды басып жүргізуге тиіс. Дененің басқа бөліктерін ампутациялауды ветеринар маман жануарға қажетті көмек көрсету мақсатында ғана жүргізеді.

22-бап. Үй жануарларын серуендетуге қойылатын талаптар

1. Үй жануарларын серуендету адамдар мен басқа жануарлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай-ақ адамдардың мүлкіне зиян келтіруден қорғау шартымен жүзеге асырылуға тиіс.

2. Жауапты адам қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және абаттандыру қағидаларын сақтау мақсатында жергілікті өкілді органдар бекітетін үй жануарын серуендету қағидаларын сақтауға міндетті.

3. Үй жануарларының өздігінен серуендеуіне тыйым салынады.

4. Үй жануарларын олардың мінез-құлқын бақылауға қабілеті жоқ, оның ішінде мас күйдегі адамдардың серуендетуіне тыйым салынады.

5. Егер ерекше жауаптылықты талап ететін тұқымды үй жануары меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде үй жануарының иесіне тиесілі қоршалған аумақта болған жағдайларды қоспағанда, серуендету орнына қарамастан, ерекше жауапкершілікті талап ететін үй жануарларын тұмылдырықсыз және тізгінсіз серуендетуге тыйым салынады. Үй жануарының бар-жоғы туралы осы аумаққа кіре берісте ескерту жазбасы жасалуға тиіс.

6. Ерекше жауапкершілікті талап ететін үй жануарларының тізбесін уәкілетті орган бекітеді.

5-тарау. ҚАРАУСЫЗ ҚАЛҒАН ЖӘНЕ ҚАҢҒЫБАС ЖАНУАРЛАРҒА ҚАРАУ ЖӨНІНДЕГІ ҚЫЗМЕТТІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУҒА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР

23-бап. Қараусыз қалған және қаңғыбас жануарларға қарау жөніндегі қызмет

1. Қараусыз қалған және қаңғыбас жануарларға қарау жөніндегі қызмет:

1) жануарлардың аса қауіпті және жұқпалы, оның ішінде жануарлар қоздырғыштары болуы мүмкін адам мен жануарларға ортақ аурулардың таралуына байланысты эпидемиялар, эпизоотиялар және (немесе) өзге де төтенше жағдайлар туындауының алдын алу;

2) азаматтардың денсаулығына және (немесе) мүлкіне, заңды тұлғалардың мүлкіне зиян келтіруді болғызбау;

3) жануарлар дүниесі объектілеріне және олар мекендейтін ортаға залал келтіруді болғызбау;

4) жануарлардың өміріне қауіпті жағдайда қалған жануарларға көмек көрсету;

5) жоғалған жануарларды иелеріне қайтару;

6) қараусыз қалған және қаңғыбас жануарлардың санын реттеу мақсатында жүзеге асырылады.

2. Қараусыз қалған жануарларды қарау жөніндегі қызметті жүзеге асыру кезіндегі іс-шаралар:

1) аулау қызметтерінің қараусыз қалған жануарларды аулауды;

2) қараусыз қалған жануарларды осы Заңның 10-бабының талаптарына сәйкес жануарларды уақытша асырау пунктінде не жануарларға арналған панажайда не ұстай тұру орындарында асырауды;

3) жоғалған жануарларды иелеріне қайтаруды, сондай-ақ уақытша асырау пунктіне, панажайға, ұстай тұруға келіп түскен қараусыз қалған жануарларға жаңа иелер іздеуді қамтиды.

3. Қараусыз қалған және қаңғыбас жануарлармен жұмыс істеу тәртібін уәкілетті орган әзірлейді және бекітеді.

24-бап. Жануарларды аулау және өлтіру

1. Жануарларды аулау мен өлтіруді аулау қызметі жүзеге асырады.

2. Жеке ұйымдар жануарларды аулау мен өлтіруді жергілікті бюджет қаражаты есебінен жүзеге асыра алады.

3. Жануарларды аулау мен өлтіру осы Заңға және Қазақстан Республикасының ветеринария туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

25-бап. Қаңғыбас жануарлардың санын реттеу

1. Қаңғыбас жануарлардың санын реттеу – жануарларды биостерилизациялау, жайластыру, білім беру іс-шараларын және халықпен түсіндіру жұмыстарын жүргізу арқылы қаңғыбас жануарлардың (иттер мен мысықтардың) санын азайту үшін мемлекет және зоологиялық қорғау ұйымдары қабылдайтын шаралар кешені.

2. Осы Заңның талаптарына сәйкес жүзеге асырылатын эвтаназияны қолдануды қоспағанда, қаңғыбас жануарлардың санын уларды, өзге де химиялық препараттарды пайдалануды қоса алғанда, кез келген тәсілдермен өлтіру арқылы реттеуге тыйым салынады.

26-бап. Жануарларға арналған панажайлар

1. Жануарларға арналған панажайлар жануарларды, оның ішінде иелері меншік құқығынан бас тартқан қараусыз қалған, қаңғыбас жануарларды асырау жөніндегі қызметті жүзеге асыру мақсатында құрылады.

2. Жануарларға арналған панажайлар өз қызметінде уәкілетті орган белгілеген жануарларға арналған панажайлар туралы ережені басшылыққа алады.

3. Жануарларға арналған панажайлар мемлекеттік және жеке болуы мүмкін.

4. Жануарларға арналған панажайларда үй жануарларын уақытша асырау (орналастыру) жөніндегі қызмет олардың иелерімен келісім бойынша, сондай-ақ ветеринариялық және өзге де қызметтер көрсету жөніндегі қызмет жүзеге асырылуы мүмкін.

5. Панажайдың жануар иесінен оның жануарын асырауға байланысты шығыстарды, сондай-ақ егер жануарлар мұқтаж болса, ветеринариялық қызметтер көрсету құнын алуға құқығы бар.

6. Жануарларға арналған панажай:

1) иесінің немесе жауапты адамның талап етуі бойынша жануарды қайтаруға;

2) азаматтардың жануарларға арналған панажайға жұмыс уақытында (санитариялық өңдеу күндерін қоспағанда) панажай белгілеген тәртіппен бару мүмкіндігін қамтамасыз етуге;

3) панажайдағы жануарлардың көбеюіне жол бермеу бойынша шаралар қабылдауға;

4) ауырған немесе жарақаттанған жануарды емдеуді, сондай-ақ вакцинациялауды қоса алғанда, профилактикалық іс-шаралар жүргізуді қамтамасыз етуге;

5) қараусыз қалған жануарлардың меншік иелерін іздестіруді және жануарлар үшін жаңа меншік иелерін іріктеуді жүргізуге;

6) жануарлардың сәйкестендіруді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін жеке сипаттамаларын белгілей отырып, жануарлардың панажайға келіп түсуін, шығуын құжаттамалық есепке алуды жүргізуге міндетті.

6-тарау. ЖАНУАРЛАРДЫ ҚАРАУҒА БАЙЛАНЫСТЫ ҚАТЫНАСТАР САЛАСЫНДАҒЫ ЗАҢНАМАНЫҢ САҚТАЛУЫН БАҚЫЛАУ

27-бап. Жануарларды қарауға байланысты қатынастар саласындағы заңнаманың сақталуын қоғамдық бақылау

1. Жануарларды қарау саласындағы қоғамдық бақылауды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтар және жарғысында жануарларға қарау саласында қоғамдық бақылау жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыру көзделген қоғамдық ұйымдар жүзеге асырады.

2. Жануарларды қарау саласындағы қоғамдық бақылауды жүргізу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

3. Жануарларды қарау саласындағы қоғамдық инспекторлардың:

1) жануарларға қарау саласындағы құқық бұзушылықтарды, оның ішінде техникалық құралдардың (фото, аудио, бейне) көмегімен тіркеуге және тиісті материалдарды мемлекеттік органдарға жіберуге;

2) мемлекеттік органдарға Қазақстан Республикасының жануарларға қарау саласындағы заңнамасының талаптарын бұзушылықтардың алдын алуға және оларды анықтауға жәрдемдесуге;

3) халықты жануарларға қарау саласында ағарту жөніндегі жұмысқа қатысуға құқығы бар.

4. Жануарларға қарау саласындағы қоғамдық ұйымдардың:

1) жергілікті өзін-өзі басқарудың мемлекеттік органдарынан өздерінің жарғылық мақсаттары мен міндеттерін іске асыру үшін қажетті ақпарат алуға;

2) Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына жануарларға қарау саласындағы қоғамдық бақылау нәтижелері бойынша ұсыныстар енгізуге құқығы бар.

5. Жануарларды қарау саласындағы қоғамдық бақылауды жүзеге асыру кезінде жануарларға қарау саласындағы қоғамдық инспекторларға қараусыз қалған жануарларды уақытша асырау пунктінің, жануарларға арналған панажайлардың және жануарларға қарау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын өзге де ұйымдардың аумағы мен үй-жайларына кіру қамтамасыз етілуге тиіс.

28-бап. Жануарларды қарауға байланысты қатынастар саласындағы заңнаманы бұзғаны үшін жауаптылық

Жануарларды қарауға байланысты қатынастар саласындағы заңнаманы бұзғаны үшін жауаптылық Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленеді.

7-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

29-бап. Осы Заңның күшіне ену тәртібі

Осы Заң, 2023 жылғы 1 қыркүйектен бастап қолданысқа енгізілетін осы Заңның 8-бабының 8) тармақшасын, 11-бабын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының

Президенті

О проекте Закона Республики Казахстан "Об ответственном обращении с животными"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 24 сентября 2021 года № 671

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "Об ответственном обращении с животными".

Премьер-Министр Республики Казахстан

А. Мамин

Проект

ЗАКОН
РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
Об ответственном обращении с животными

СОДЕРЖАНИЕ

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Отношения, регулируемые настоящим Законом

Статья 2. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

Статья 3. Законодательство Республики Казахстан в области обращения с животными

Статья 4. Основные принципы обращения с животными

Статья 5. Защита животных от жестокого обращения

Статья 6. Запрещение пропаганды жестокого обращения с животными

Глава 2. Государственное регулирование и управление в области обращения с животными

Статья 7. Компетенция Правительства Республики Казахстан

Статья 8. Компетенция уполномоченного органа

Статья 9. Компетенция местных исполнительных органов

Глава 3. Основные требования к содержанию и ответственному обращению с животными

Статья 10. Общие требования к содержанию животных

Статья 11. Учет домашних животных

Статья 12. Общие требования к перевозке животных

Статья 13. Общие требования к разведению животных

Статья 14. Особенности обращения с животными при оказании ветеринарных услуг

Статья 15. Умерщвление и обращение с трупами животных

Глава 4. Особенности при обращении, содержании и использовании животных отдельных категорий

Статья 16. Требования к обращению с дикими животными

Статья 17. Требования при обращении с сельскохозяйственными животными

Статья 18. Требования при обращении с животными при их использовании в культурно-зрелищных целях

Статья 19. Требования при обращении с экспериментальными (лабораторными) животными

Статья 20. Требования при обращении со служебными животными

Статья 21. Требования при обращении и содержании домашних животных

Статья 22. Требования к выгулу домашних животных

Глава 5. Требования к осуществлению деятельности по обращению с безнадзорными и бродячими животными

Статья 23. Деятельность по обращению с безнадзорными и бродячими животными

Статья 24. Отлов и умерщвление животных

Статья 25. Регулирование численности бродячих животных

Статья 26. Приюты для животных

Глава 6. Контроль за соблюдением законодательства в сфере отношений, связанных с обращением с животными

Статья 27. Общественный контроль за соблюдением законодательства в сфере отношений, связанных с обращением с животными

Статья 28. Ответственность за нарушение законодательства в сфере отношений, связанных с обращением с животными

Глава 7. Заключительные положения

Статья 29. Порядок вступления в силу настоящего Закона

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Отношения, регулируемые настоящим Законом

Настоящий Закон регулирует отношения в области обращения с животными в целях их защиты, обеспечения безопасности, прав и иных законных интересов граждан при обращении с животными, а также укрепления нравственности и соблюдения принципов гуманности общества.

Статья 2. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) служба отлова – ветеринарная организация, созданная местными исполнительными органами, а также частная организация, занимающаяся отловом и временным содержанием безнадзорных животных;

2) биостерилизация – лишение животного хирургическим путем способности к воспроизведению потомства (репродуктивной способности);

3) учет домашних животных – регистрация сведений о присвоении индивидуального номера домашнему животному, изделия (средства) учета, его владельце с местом жительства и проведенных ветеринарных мероприятиях;

4) изделия (средства) учета домашних животных – болюсы, чипы и другие изделия (средства), используемые для учета домашних животных;

5) дикие животные – животные, естественной средой обитания которых является дикая природа, в том числе содержащиеся в неволе или полувольных условиях;

6) реабилитационный центр для животных – имущественный комплекс, предназначенный и оборудованный для ограниченного приема, лечения, содержания, реабилитации и адаптации подлежащих или не подлежащих возврату в естественную среду обитания, оказавшихся в положении, угрожающем их жизни и здоровью, а также не способных существовать в естественных условиях, изъятых у физических или юридических лиц, в том числе конфискованных животных;

7) контактный зоопарк – специально оборудованные сооружения, помещения, транспорты, клетки, ограждения и другие конструкции, используемые для содержания животных с целью их публичной демонстрации и предоставления физического контакта с посетителями;

8) владелец животного – физическое или юридическое лицо, которому животное принадлежит на праве собственности или ином вещном праве;

9) ответственное лицо – лицо, которое несет права и обязанности владельца животного, установленные настоящим Законом, по устному и/или письменному поручению владельца животного;

10) выгул животных – действия владельца животного или ответственного лица, предполагающие выведение животного за пределы места его содержания и направленные на удовлетворение физиологических потребностей животного в двигательной активности, отправление естественных потребностей;

11) животные – дикие животные (млекопитающие, птицы, пресмыкающиеся, земноводные, рыбы, моллюски, насекомые и другие), находящиеся в состоянии естественной свободы на суше, в воде, атмосфере и почве, а также домашние животные вне зависимости от вида, в том числе собаки и кошки, которые традиционно содержатся и разводятся человеком, для удовлетворения эстетических потребностей и потребностей в общении (за исключением животных, включенных в перечень животных, запрещенных к содержанию);

12) приют для животных – имущественный комплекс, предназначенный и оборудованный для содержания домашних животных, оказавшихся в положении, угрожающем их жизни и здоровью, а также безнадзорных, изъятых, в том числе конфискованных животных;

13) питомник для животных – имущественный комплекс, созданный государственной либо частной организацией или индивидуальным предпринимателем, специально оборудованный и предназначенный для содержания животных с племенной ценностью или специальным назначением;

14) жестокое обращение с животными – это деяние (действие или -бездействие), сопряженное с причинением боли и страданий животным, которое привело или может привести к гибели, увечью или иному вреду здоровья животного, а также побоями, истязанием животного, в том числе голодом, жаждой, и иные насильственные действия, установленные настоящим законом и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан, правилами и условиями содержания животных, повлекшие причинение вреда здоровью животного, неоказание ответственным лицом при наличии возможности помощи животному, находящемуся в опасном для жизни или здоровья состоянии;

15) передержка для животных (зоологическая гостиница) – имущественный комплекс, созданный частной организацией или индивидуальным предпринимателем, предназначенный и оборудованный для временного содержания домашних животных;

16) использование животных в культурно-зрелищных целях – использование животных при осуществлении деятельности в области культуры, отдыха и развлечений (в том числе в зоопарках, контактных зоопарках, зоосадах, питомниках для животных, цирках, зоотеатрах), на выставках животных, в спортивных соревнованиях, в процессе производства рекламы, при создании произведений кинематографии, для производства фото- и видеопродукции, на телевидении, в просветительской деятельности, в целях демонстрации (в том числе в местах розничной торговли, местах оказания услуг общественного питания), а также в сфере отдыха и развлечений граждан;

17) пункт временного содержания животных – имущественный комплекс, специально предназначенный и оборудованный для временного содержания найденных, отловленных безнадзорных и изъятых животных;

18) самовыгул животных – самостоятельное пребывание животного вне помещения или за пределами территории содержания без присутствия владельца и/или ответственного лица;

19) бой животных – схватка двух и более животных, возникшая в результате их натравливания друг на друга либо вследствие их породных характеристик, при намеренном непринятии владельцем животным и/или ответственными лицами мер по ее предотвращению или прекращению;

20) эвтаназия животных – медикаментозное умерщвление животного, осуществляемое ветеринарным врачом, с использованием препаратов общей анестезии (в том числе наркотических), применением специальной техники гуманного умерщвления, исключающее причинение животному боли, мучения, страдания;

21) передвижной зверинец – специально оборудованные некапитальные сооружения, временные помещения, транспорт, мобильные клетки, ограждения, другие передвижные конструкции, используемые учреждениями культуры, цирками, передвижными цирками, контактными зоопарками, гастрольными центрами и другими лицами для содержания и транспортировки животных с целью их использования в цирковой, эстрадной, развлекательной деятельности (публичного и частного характера), а также для публичной демонстрации животных, привлечения к показам, выставкам, не имеющим научного значения;

22) место содержания – используемые владельцем животного или ответственным лицом здание, строение, сооружение, помещение или территория, где животное содержится;

23) бродячие животные – собаки и кошки из числа безнадзорных животных, владельцы которых не установлены путем поиска в течение двух месяцев;

24) безнадзорные животные – животное, которое находится вне места содержания и за которым утрачен контроль со стороны владельца животного и или ответственного лица;

25) служебные животные – животные, специально подготовленные и используемые (применяемые) в розыскных, сторожевых, патрульно-постовых, защитно-караульных, поисково-спасательных и иных служебных целях, установленных законодательством Республики Казахстан;

26) уполномоченный орган – государственный орган, осуществляющий в пределах своей компетенции регулирование в сфере отношений, связанных с обращением с животными;

27) домашние животные – животные вне зависимости от вида, в том числе собаки и кошки, которые традиционно содержатся и разводятся человеком, для удовлетворения эстетических потребностей и потребностей в общении;

28) экспериментальные (лабораторные) животные – животные, разводимые, содержащиеся и используемые человеком для проведения научных исследований, биологического тестирования, учебного процесса, в медицинских целях, а также для получения биомедицинских препаратов;

29) сельскохозяйственные животные – культивируемые человеком все виды животных, птиц, рыб и пчел, имеющих непосредственное отношение к сельскохозяйственному производству.

Статья 3. Законодательство Республики Казахстан в области обращения с животными

1. Законодательство Республики Казахстан в области обращения с животными основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Статья 4. Основные принципы обращения с животными

Обращение с животными основывается на следующих нравственных принципах и принципах гуманности:

1) отношение к животным как к существам, способным испытывать боль и страдание;

2) персональная ответственность владельца за жизнь, здоровье и благополучие животного;

3) защита животных от жестокого обращения;

4) воспитание у населения нравственного и гуманного отношения к животным.

Статья 5. Защита животных от жестокого обращения

1. При обращении с животными запрещаются:

1) проведение на животных ветеринарных и иных процедур, при которых показано применение обезболивания или анестезии, без обязательного применения соответствующих средств, за исключением случаев, когда применение обезболивающих препаратов и анестетиков могут нанести урон здоровью животного;

2) натравливание животных на других животных и/или человека из хулиганских побуждений либо в целях, не связанных с исполнением служебных обязанностей или охотой, осуществляемой в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

3) отказ владельцев животных от исполнения ими обязанностей по содержанию животных до определения их в приюты для животных или отчуждения иным законным способом;

4) организация и проведение боев животных;

5) организация и проведение зрелищных мероприятий, влекущих за собой нанесение травм и увечий животным или умерщвление животных;

6) использование инвентаря и иных приспособлений, влекущих травму, увечье или гибель животного;

7) разведение, содержание, использование собак и кошек для получения продукции и сырья из этих животных путем убоя или причинения травм и увечий, а также реализация такой продукции, кроме получения шерсти кошек и собак способом вычесывания;

8) самостоятельная эвтаназия животного.

2. Не являются жестоким обращением дератизация и дезинсекция, а также совершаемые в соответствии с требованиями настоящего Закона и других нормативных правовых актов Республики Казахстан охота, регулирование численности диких животных, убой сельскохозяйственных животных и эвтаназия.

Статья 6. Запрещение пропаганды жестокого обращения с животными

Запрещаются пропаганда и (или) призывы к жестокому обращению с животными, в том числе путем производства, демонстрации, распространения и иного использования, с целью извлечения прибыли или без таковой печатной, аудиовизуальной продукции и других каналов информации.

Глава 2. Государственное регулирование и управление в области обращения с животными

Статья 7. Компетенция Правительства Республики Казахстан

Правительство Республики Казахстан в пределах своей компетенции:

Выполняет функции, возложенные на него Конституцией, законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 8. Компетенция уполномоченного органа

Уполномоченный орган в сфере отношений, связанных с обращением с животными, в пределах своей компетенции:

1) формирует и реализует государственную политику в сфере отношений, связанных с обращением с животными;

2) разрабатывает и утверждает порядок содержания животных в питомниках, приютах, зоологических гостиницах, пунктах временного содержания, реабилитационных центрах для животных;

3) разрабатывает и утверждает порядок и требования к использованию животных в культурно-зрелищных целях;

4) разрабатывает и утверждает порядок обращения с дикими животными в неволе, возврат которых в среду их обитания невозможен;

5) разрабатывает и утверждает порядок обращения с безнадзорными и бродячими животными;

6) разрабатывает и утверждает положение о приютах для животных;

7) разрабатывает и утверждает правила перевозки животных;

8) разрабатывает и утверждает перечень домашних животных, подлежащих учету;

9) разрабатывает и утверждает перечень животных, требующих особой ответственности;

10) разрабатывает и утверждает порядок проведения общественного контроля в области обращения с животными, а также выдачи гражданам удостоверений общественных инспекторов в сфере обращения с животными;

11) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Статья 9. Компетенция местных исполнительных органов

1. Местные исполнительные органы области, городов республиканского значения и столицы в сфере отношений, связанных с обращением с животными, в пределах своей компетенции:

1) определяют места, в которых запрещены выгул животных либо нахождение с животными с иной целью, а также при необходимости оборудуют места для выгула животных;

2) организуют информационное обеспечение деятельности приютов для животных и социальную рекламу, направленную на передачу животных владельцам, розыск владельцев потерявшихся животных, информирование о необходимости биостерилизации домашних животных;

3) вносят в местный представительный орган области, городов республиканского значения и столицы для утверждения правила учета домашних животных;

4) разрабатывают порядок отлова и умерщвления животных, перечень животных, подлежащих отлову и умерщвлению;

5) осуществляют в интересах местного государственного управления иные полномочия, возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.

2. Местные исполнительные органы вправе организовать строительство и содержание приютов для животных.

Глава 3. Основные требования к содержанию и ответственному обращению с животными

Статья 10. Общие требования к содержанию животных

1. К общим требованиям по содержанию животных относятся:

1) условия содержания животных, которые должны соответствовать их биологическим, видовым и индивидуальным особенностями, удовлетворять их естественные потребности в пище, воде, сне, движениях, естественной активности;

2) обеспечение своевременного оказания животным ветеринарной помощи и своевременного осуществления обязательных профилактических ветеринарных мероприятий в соответствии с требованиями настоящего Закона и законодательства Республики Казахстан в области ветеринарии.

2. Содержание отдельных категорий животных регулируется настоящим Законом и законодательством Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира.

3. Порядок содержания животных в питомниках, приютах, зоологических гостиницах, пунктах временного содержания, реабилитационных центрах для животных определяется уполномоченным органом.

Статья 11. Учет домашних животных

1. Домашние животные, включенные в перечень животных, подлежащих учету, принадлежащие физическим и юридическим лицам на праве собственности и иных вещных правах, в том числе находящиеся в приютах для животных, пунктах временного содержания, реабилитационных центрах для животных, подлежат обязательному учету, и в случае смены владельца – переучету.

2. Обращение с информацией, содержащей персональные данные владельцев животных, осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о персональных данных.

3. Учет домашних животных с использованием изделия (средства) учета домашних животных производится на платной основе.

4. Факт учета домашнего животного подтверждается наличием присвоенного индивидуального номера домашнего животного и данных о владельце животного в паспорте домашнего животного.

5. Владельцы учтенных домашних животных в срок не более десяти суток с момента гибели домашних животных обязаны известить об этом в ветеринарную службу, производившую учет.

Статья 12. Общие требования к перевозке животных

1. При перевозке животных должны быть удовлетворены их потребности в корме, воде, воздухе, движении, отправлении естественных потребностей, а также обеспечивается защита животных от вредных для них внешних воздействий. Вентиляция и объем пространства должны соответствовать особенностям перевозимых животных.

2. Транспортное средство, используемое для перевозки животных, должно быть оборудовано так, чтобы исключить увечья, травмы или гибель животных при их погрузке, перевозке и выгрузке, а также произвольное покидание ими транспортного средства.

3. При перевозке животных владелец животного или ответственное лицо должны обеспечивать соблюдение ветеринарных требований и требований транспортной безопасности.

Статья 13. Общие требования к разведению животных

1. При разведении животных должны учитываться основные принципы обращения с животными.

2. В целях обеспечения охраны окружающей среды, санитарно-эпидемиологического и эпизоотического благополучия, жизни и здоровья населения при невозможности создания необходимых условий для животных, владельцы и/или ответственное лицо обеспечивают их биостерилизацию.

Статья 14. Особенности обращения с животными при оказании ветеринарных услуг

1. Владелец животного, а также иное ответственное лицо обязаны обеспечить своевременное предоставление животному ветеринарной помощи в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области ветеринарии.

2. При проведении с животными процедур, вызывающих острую боль, ветеринарный специалист обязан (в случае отсутствия противопоказаний) применить обезболивание.

3. Ветеринарные процедуры и манипуляции, относящиеся к сложным инвазивным процедурам, в том числе с использованием сильнодействующих анестезирующих препаратов, хирургические операции, диагностические мероприятия, назначение лекарственных препаратов и комплексного лечения могут проводить лица, имеющие соответствующее профессиональное образование.

Статья 15. Умерщвление и обращение с трупами животных

1. Умерщвление животных допускается:

1) для получения хозяйственно полезной продукции (убой животных);

2) для прекращения страданий животных, если они не могут быть прекращены иным способом;

3) при получении нежизнеспособного новорожденного приплода животных с явно выраженными признаками аномалий и уродств;

4) при регулировании численности диких животных и производстве охоты в порядке и на условиях, установленных законодательством Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира;

5) в случаях явного нападения животных на человека или иных случаях, когда животное представляет реальную угрозу жизни или здоровью человека;

6) при необходимости умерщвления отдельных животных, больных бешенством или другим особо опасным для людей неизлечимым заболеванием или являющихся носителями особо опасного для людей неизлечимого заболевания.

2. При умерщвлении животных должны соблюдаться следующие требования:

1) умерщвление проводится методами, исключающими предсмертные страдания животных;

2) помещение, где проводится умерщвление, должно быть отделено от помещения, где содержатся другие животные;

3) запрещается применять негуманные методы умерщвления животных, приводящие к гибели от удушья, электрического тока, болевых инъекций, отравления, курареподобных препаратов, перегрева, и другие болевые методы;

4) запрещается использовать для умерщвления животных пестициды с содержанием фосфида цинка.

3. В случаях, предусмотренных подпунктом 5) пункта 1 настоящей статьи, соблюдение требований пункта 2 настоящей статьи является обязательным, за исключением случаев, когда при возникшей ситуации не имеется другой возможности устранения реальной угрозы жизни или здоровью человека.

4. При умерщвлении и обращении с трупами животных должны соблюдаться требования законодательства Республики Казахстан в области ветеринарии, здравоохранения.

Глава 4. Особенности при обращении, содержании и использовании животных отдельных категорий

Статья 16. Требования к обращению с дикими животными

Требования к обращению с дикими животными в целях предотвращения жестокого обращения с ними устанавливаются законодательством Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира.

Статья 17. Требования при обращении с сельскохозяйственными животными

1. Содержание, перевозка сельскохозяйственных животных, в том числе к месту убоя, осуществляются в соответствии с требованиями настоящего Закона и законодательства Республики Казахстан в области ветеринарии.

2. Убой животных осуществляется с соблюдением требований законодательства Республики Казахстан в области ветеринарии.

Статья 18. Требование при обращении с животными при их использовании в культурно-зрелищных целях

1. Использование и содержание животных в культурно-зрелищных целях осуществляются в порядке и в соответствии с требованиями, установленными уполномоченным органом.

2. Требованиями к использованию животных в культурно-зрелищных целях и их содержанию определяются условия их использования, соблюдение которых позволяет обеспечивать наиболее эффективное использование таких животных в соответствии с биологическими (видовыми и индивидуальными) особенностями, не причиняя вреда их жизни и здоровью, требования к местам содержания таких животных и лицам, осуществляющим их использование.

3. Не допускается осуществление деятельности, предусматривающей использование животных в культурно-зрелищных целях, не в местах их содержания, если здания специально не предназначены для этого или сооружения находятся не на обособленных территориях, а также предоставление зрителям или посетителям физического контакта с животными.

4. Не допускается использовать животных в передвижных зверинцах, передвижных зоопарках, передвижных выставках диких животных, а также передвижных и стационарных дельфинариях, океанариумах и контактных зоопарках, если их содержание, перевозка не позволяют обеспечивать наиболее эффективное использование таких животных в соответствии с биологическими (видовыми и индивидуальными) особенностями, не причиняя вреда их жизни и здоровью.

5. Применение лекарственных и иных препаратов, ухудшающих состояние здоровья животного, в целях повышения эффективности его использования в культурных, развлекательных и демонстрационных целях запрещено.

6. Если дальнейшее использование животного по целевому назначению невозможно, владелец животного или ответственное лицо обязаны обеспечить содержание такого животного до его естественной смерти либо передать его в приют для животных, физическим или юридическим лицам, способным создать необходимые условия.

В случае, если состояние здоровья животного в силу возрастных изменений, наличия хронических заболеваний, посттравматического состояния подразумевает ухудшение качества жизни животного, связанное с регулярными болевыми ощущениями либо нарушением систем органов или тяжелыми функциональными нарушениями опорно-двигательного аппарата, по заключению ветеринарного специалиста владелец животного вправе принять решение об эвтаназии.

7. Запрещаются организация и проведение зрелищных мероприятий, связанных с нанесением травм и увечий животным, умерщвлением животных, сопровождающихся наблюдением за их страданиями, в том числе за предсмертной агонией, умерщвлением животных с использованием других животных, а также пассивное участие (присутствие) на таких мероприятиях.

8. При дрессировке животных не допускаются:

1) нанесение животным побоев, травм и увечий, производство онихэктомии и удаление клыков;

2) принуждение животных к выполнению действий, травмирующих их.

Статья 19. Требования при обращении с экспериментальными (лабораторными) животными

1. Использование животных, предусматривающее жестокое обращение с экспериментальными (лабораторными) животными при проведении научных исследований, биологического тестирования, учебного процесса, в медицинских целях, а также при получении биомедицинских препаратов, может осуществляться только лицами, имеющими аккредитацию в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области здравоохранения, и только в тех случаях, когда для этих целей не могут использоваться альтернативные объекты и модели.

2. Проведение на животных процедур, при которых они испытывают острую боль, осуществляется при соблюдении условия обезболивания путем применения зарегистрированных в установленном порядке обезболивающих препаратов.

3. Страдания животного должны быть сведены к минимуму в процессе эксперимента и после него.

4. При работе с экспериментальными (лабораторными) животными не допускаются лишение животных хирургическим путем возможности издавать звуки (кроме случаев ветеринарных показаний), а также применение травмирующих методов и приемов при извлечении животных из мест содержания (клеток, боксов, террариумов, аквариумов и других мест содержания).

5. Запрещается проведение в учебных целях демонстраций, предусматривающих жестокое обращение с животными.

6. Запрещается проведение в учебных целях демонстраций хорошо известных явлений рефлекторной деятельности, если они предусматривают жестокое обращение с животными.

7. Экспериментальным (лабораторным) животным должны быть обеспечены надлежащий уход, вода, питание, содержание в вентилируемом, освещенном, отапливаемом, своевременно очищаемом помещении.

8. Нежизнеспособное экспериментальное (лабораторное) животное умерщвляется до наступления ухудшения его состояния с соблюдением требования гуманного отношения к животным.

9. Умерщвление животного производится лицом, ответственным за его использование, либо под его непосредственным наблюдением. Нежизнеспособность и смерть животного констатируются лицом, ответственным за его использование.

10. Утилизация трупа животного может производиться только после констатации его смерти.

11. Работы с экспериментальными (лабораторными) животными должны быть организованы так, чтобы при их проведении использовалось минимальное количество животных.

12. Запрещается использование животного для проведения болезненных процедур более чем один раз, кроме животных-доноров, животных, используемых при производстве биологических препаратов с целью контроля их качества, а также при изучении схем иммунизации.

13. При проведении работ с экспериментальными (лабораторными) животными в условиях повышенного риска нанесения животному болевых раздражений строго обязательны присутствие лица, ответственного за использование животного, и контроль с его стороны за сохранением эффекта обезболивания.

14. Животные могут использоваться лицами в опытах только при наличии у них оборудованных согласно санитарным правилам и иным специальным требованиям помещений для содержания и разведения животных, а также сотрудников, обеспечивающих уход за животными.

15. К работе с экспериментальными (лабораторными) животными допускаются только лица, имеющие соответствующее ветеринарное образование.

16. Запрещается проведение опытов, связанных с хирургическим и иными болезненными методами воздействия на экспериментальных животных, при участии или в присутствии несовершеннолетних лиц.

17. Учебные заведения, готовящие специалистов по специальностям, связанным с проведением болезненных опытов над животными, должны обеспечить получение учащимися знаний по действующим этико-правовым нормам использования животных в опытах.

18. Запрещается принуждение к выполнению процедур, приводящих к смерти или травмам животных, тех учащихся, моральным или религиозным принципам которых это противоречит.

19. Содержание и разведение экспериментальных (лабораторных) животных, используемых для проведения научных исследований, биологического тестирования, учебного процесса, в медицинских целях, а также при получении биомедицинских препаратов, осуществляются с соблюдением зоологических, технических, гигиенических и ветеринарно-санитарных норм и правил, требований технических регламентов и межгосударственных стандартов по содержанию экспериментальных (лабораторных) животных и других нормативных правовых актов Республики Казахстан.

Статья 20. Требования при обращении со служебными животными

1. Подготовка (дрессировка) служебных животных должна проводиться с соблюдением общих требований к содержанию животных, предусмотренных статьей 10 настоящего Закона.

2. Подготовка (дрессировка) служебных животных осуществляется соответствующими специалистами.

3. При подготовке (дрессировке) служебных животных запрещается принуждение животных к выполнению действий, систематически приводящих к травмам.

Статья 21. Требования при обращении и содержании домашних животных

1. При содержании домашних животных их владельцам необходимо соблюдать общие требования к содержанию животных, предусмотренные статьей 10 настоящего Закона.

2. Владелец домашних животных обязан:

1) соблюдать требования ветеринарно-санитарных норм и правил, гигиенических нормативов;

2) осуществлять учет домашних животных в соответствии с настоящим Законом и законодательством Республики Казахстан в сфере отношений, связанных с обращением с животными;

3) осуществлять ответственное обращение с животными, не нарушая права, свободы и законные интересы других лиц;

4) принимать необходимые меры безопасности для предотвращения причинения животным вреда жизни и здоровью граждан либо животных, а также имуществу физических и юридических лиц;

5) обеспечивать своевременное оказание животному квалифицированной ветеринарной помощи и своевременное проведение профилактических ветеринарных мероприятий в соответствии с законодательством Республики Казахстан о ветеринарии;

6) немедленно сообщать в ветеринарную службу по месту постоянного проживания о подозрении заразных болезней животных, а также гибели (падеже) животного вследствие заразного заболевания;

7) принимать меры по предотвращению нежелательного потомства у животных путем биостерилизации;

8) немедленно сообщать в организацию здравоохранения и соответствующую ветеринарную службу о случаях нанесения его животным телесных повреждений гражданам и доставлять свое животное в ветеринарную службу для осмотра и проведения необходимых клинических и (или) лабораторно-диагностических исследований либо ветеринарных наблюдений с целью выявления возможного наличия заразного заболевания;

9) не допускать загрязнения животными жилых и нежилых помещений, в том числе объектов кондоминиума, а также нанесения животными вреда окружающей среде.

3. Купирование ушей и хвостов животных допускается, только если это является обязательным по стандарту породы. Удаление рудиментарных пальцев (если они не являются обязательными по стандарту породы, причиняют неудобство или боль животному) допускается. Указанные процедуры с животными должны проводиться ветеринарным специалистом с обезболиванием. Ампутация других частей тела проводится ветеринарным специалистом только в целях оказания необходимой помощи животному.

Статья 22. Требования к выгулу домашних животных

1. Выгул домашних животных должен осуществляться при условии обеспечения безопасности людей и других животных, а также защиты имущества людей от нанесения вреда.

2. Ответственное лицо в целях обеспечения общественной безопасности и соблюдения правил благоустройства обязано соблюдать правила выгула домашнего животного, утверждаемые местными представительными органами.

3. Запрещается самовыгул домашних животных.

4. Запрещается выгул домашних животных лицами, не способными контролировать их поведение, в том числе находящимися в состоянии опьянения.

5. Выгул домашних животных, требующих особой ответственности, без намордника и поводка независимо от места выгула запрещается, за исключением случаев, если домашнее животное породы, требующей особой ответственности, находится на огороженной территории, принадлежащей владельцу домашнего животного на праве собственности или ином законном основании. О наличии домашнего животного должна быть сделана предупредительная надпись при входе на данную территорию.

6. Перечень домашних животных, требующих особой ответственности, утверждается уполномоченным органом.

Глава 5. Требования к осуществлению деятельности по обращению с безнадзорными и бродячими животными

Статья 23. Деятельность по обращению с безнадзорными и бродячими животными

a. Деятельность по обращению с безнадзорными и бродячими животными осуществляется с целью:

1) предупреждения возникновения эпидемий, эпизоотии и (или) иных чрезвычайных ситуаций, связанных с распространением особо опасных и заразных болезней животных, в том числе общих для человека и животных, носителями возбудителей которых могут быть животные;

2) предотвращения причинения вреда здоровью и (или) имуществу граждан, имуществу юридических лиц;

3) предотвращения нанесения ущерба объектам животного мира и среде их обитания;

4) оказания помощи животным, находящимся в опасном для их жизни состоянии;

5) возврата потерявшихся животных их владельцам;

6) регулирования численности безнадзорных и бродячих животных.

2. Мероприятия при осуществлении деятельности по обращению с безнадзорными животными включают в себя:

1) отлов безнадзорных животных службами отлова;

2) содержание безнадзорных животных в пункте временного содержания животных либо в приюте для животных, либо на передержках в соответствии с требованиями статьи 10 настоящего Закона;

3) возврат потерявшихся животных их владельцам, а также поиск новых владельцев безнадзорных животных, поступивших в пункт временного содержания, приют, на передержку.

3. Порядок по обращению с безнадзорными и бродячими животными разрабатывается и утверждается уполномоченным органом.

Статья 24. Отлов и умерщвление животных

1. Отлов и умерщвление животных осуществляются службой отлова.

2. Отлов и умерщвление животных могут осуществлять частные организации за счет средств местного бюджета.

3. Отлов и умерщвление животных осуществляются в соответствии с настоящим Законом и законодательством Республики Казахстан о ветеринарии.

Статья 25. Регулирование численности бродячих животных

1. Регулирование численности бродячих животных – комплекс мер, предпринимаемых государством и зоозащитными организациями для уменьшения количества бродячих животных (собак и кошек) путем биостерилизации, обустройства животных, проведения образовательных мероприятий и разъяснительных работ с населением.

2. Регулирование численности бродячих животных путем умерщвления любыми способами, включая использование ядов, иных химических препаратов, запрещается, за исключением применения эвтаназии, осуществляемой в соответствии с требованиями настоящего Закона.

Статья 26. Приюты для животных

1. Приюты для животных создаются в целях осуществления деятельности по содержанию животных, в том числе безнадзорных, бродячих животных, от права собственности на которых владельцы отказались.

2. Приюты для животных в своей деятельности руководствуются положением о приютах для животных, установленным уполномоченным органом.

3. Приюты для животных могут быть государственными и частными.

4. В приютах для животных может осуществляться деятельность по временному содержанию (размещению) домашних животных по соглашению с их владельцами, а также оказанию ветеринарных и иных услуг.

5. Приют имеет право получить от владельца возмещение расходов, связанных с содержанием его животного, а также стоимость ветеринарных услуг, если животное в них нуждалось.

6. Приют для животных обязан:

1) возвратить животное по требованию владельца или ответственного лица;

2) обеспечить возможность посещения гражданами приюта для животных в рабочее время (за исключением дней санитарной обработки) в порядке, установленном приютом;

3) принимать меры по недопущению размножения животных, находящихся в приюте;

4) обеспечить лечение заболевшего или травмированного животного, а также проведение профилактических мероприятий, включая вакцинацию;

5) проводить розыск собственников безнадзорных животных и подбор новых собственников для животных;

6) вести документальный учет поступления, выбытия животных из приюта с фиксацией индивидуальных характеристик животных, позволяющих осуществить их идентификацию.

Глава 6. Контроль за соблюдением законодательства в сфере отношений, связанных с обращением с животными

Статья 27. Общественный контроль за соблюдением законодательства в сфере отношений, связанных с обращением с животными

1. Общественный контроль в области обращения с животными осуществляется гражданами и общественными организациями, уставом которых предусмотрено осуществление деятельности по проведению общественного контроля в области обращения с животными, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Порядок проведения общественного контроля в области обращения с животными определяется уполномоченным органом.

3. Общественные инспекторы в области обращения с животными имеют право:

1) фиксировать, в том числе с помощью технических средств (фото, аудио, видео), правонарушения в области обращения с животными и направлять соответствующие материалы в государственные органы;

2) содействовать государственным органам в предупреждении и выявлении нарушений требований законодательства Республики Казахстан в сфере обращения с животными;

3) участвовать в работе по просвещению населения в области обращения с животными.

4. Общественные организации в сфере обращения с животными имеют право:

1) получать от государственных органов местного самоуправления информацию, необходимую для реализации ими своих уставных целей и задач;

2) вносить предложения по результатам общественного контроля в области обращения с животными в государственные органы Республики Казахстан.

5. При осуществлении общественного контроля в области обращения с животными общественным инспекторам в области обращения с животными должен быть обеспечен доступ на территорию и в помещения пункта временного содержания безнадзорных животных, приютов для животных, и иных организаций, осуществляющих деятельность по обращению с животными.

Статья 28. Ответственность за нарушение законодательства в сфере отношений, связанных с обращением с животными

Ответственность за нарушение законодательства в сфере отношений, связанных с обращением с животными, устанавливается в соответствии с законами Республики Казахстан.

Глава 7. Заключительные положения

Статья 29. Порядок вступления в силу настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением подпункта 8) статьи 8, статьи 11 настоящего Закона, которые вводятся в действие с 1 сентября 2023 года.

Президент Республики Казахстан