ИПС "Әділет"

ҚАУЛЫ ЕТЕМІН:

1. "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңында көзделген ережелерді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2001 жылғы 26 маусымдағы № 643 Жарлығына мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

кіріспе мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңының 29-бабының 8-тармағына, 30-1-бабының 3-тармағына және 38-1-бабының 4-тармағына сәйкес қаулы етемін:";

жоғарыда аталған Жарлықпен бекітілген Судьялыққа кандидаттың тағылымдамадан өтуі туралы ережеде:

"4. Тағылымдамадан өту мерзімі аудандық және оған теңестірілген сотта (бұдан әрі – аудандық сот) он бір айды, облыстық және оған теңестірілген сотта (бұдан әрі – облыстық сот) бір айды құрайды.

Заң мамандығы бойынша кем дегенде он жыл жұмыс өтілі бар адамдар үшін тағылымдамадан өту мерзімі алты айды, оның ішінде аудандық сотта бес айды, облыстық сотта бір айды құрайды.

Заң мамандығы бойынша он бес жылдан астам жұмыс өтілі бар адамдар үшін тағылымдамадан өту мерзімі үш айды, оның ішінде аудандық сотта екі айды, облыстық сотта бір айды құрайды.

Жоғарғы Соттың ұсынысы бойынша тізбесін Жоғары Сот Кеңесі бекітетін құқықтың жекелеген салаларында мамандар болып табылатын адамдар үшін тағылымдамадан өту мерзімі облыстық сотта бір айды құрайды.

Судьялыққа кандидат ұзақтығы екі айдан артық уақытша еңбекке жарамсыз болған жағдайда Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының, жергілікті және басқа да соттардың қызметін ұйымдастырушылық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның (бұдан әрі – уәкілетті орган) басшысы тағылымдаманы тоқтатады.

Осы Ереженің 26-тармағының 5) тармақшасында көзделген жағдайларды қоспағанда, судьялыққа кандидаттың өтініші бойынша уәкілетті органның басшысы белгіленген мерзім өткенге дейін тағылымдаманы тоқтатады.

Кейіннен судьялыққа кандидат жалпы негіздерде тағылымдамадан өтуге жіберілуі мүмкін.";

жоғарыда аталған Жарлықпен бекітілген Сот жюриі туралы ережеде:

8-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"8. Сот жюриінің құрамына Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы мен сот алқаларының төрағалары, облыстық және оларға теңестірілген соттардың (бұдан әрі – облыстық соттар) төрағалары мен сот алқаларының төрағалары, Судья әдебі жөніндегі комиссияның, Жоғарғы Сот жанындағы Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссияның, Жоғары Сот Кеңесі жанындағы Кадр резерві жөніндегі комиссияның мүшелері – судьялар сайлана алмайды.";

мынадай мазмұндағы 24-1-тармақпен толықтырылсын:

"24-1. Сот ісін қарау кезінде заңдылықты өрескел бұзғаны үшін судьяға қатысты материалдарды Сот жюриіне беру туралы мәселе, судьяның дәлелді себеппен жұмыста болмаған уақытты есептемегенде, тәртіптік теріс қылық анықталған күннен бастап үш ай ішінде, бірақ тәртіптік іс жүргізуді бастау үшін Конституциялық заңның 42-бабының 1-тармағында көзделген мерзімдер өткенге дейін кемінде бір ай бұрын, облыстық соттың немесе Жоғарғы Соттың жалпы отырысының талқылауына шығарылады.

Судья әдебіне қайшы келетін теріс қылық жасағаны үшін судьяға қатысты материалдарды Сот жюриіне беру туралы мәселе судья әдебі жөніндегі комиссия туралы ережеде көзделген тәртіппен және мерзімде, бірақ Конституциялық заңның 42-бабының 1-тармағында көзделген тәртіптік іс жүргізуді бастау үшін мерзімдер аяқталғанға дейін кемінде бір ай бұрын судья әдебі жөніндегі комиссияның талқылауына шығарылады.

Лауазымдық міндеттерін тиісінше орындамағаны үшін сот төрағасына немесе соттың сот алқасы төрағасына қатысты материалдарды Сот жюриіне беру туралы мәселе, дәлелді себеппен жұмыста болмаған уақытты есептемегенде, қызметтік тексеру нәтижелері бойынша тиісті қорытынды шығарылған күннен бастап үш ай ішінде, бірақ Конституциялық заңның 42-бабының 1-тармағында көзделген тәртіптік іс жүргізуді бастау мерзімдері өткенге дейін кемінде бір ай бұрын облыстық соттың немесе Жоғарғы Соттың жалпы отырысының талқылауына шығарылады.

Судьяға қатысты материалдар облыстық соттың, Жоғарғы Соттың жалпы отырысының тиісті шешімі немесе судья әдебі жөніндегі комиссияның шешімі қабылданған күннен бастап бір ай ішінде, бірақ Конституциялық заңның 42-бабының 1-тармағында көзделген тәртіптік іс жүргізуді бастау үшін мерзімдер өткенге дейін кемінде күнтізбелік он бес күн бұрын Сот жюриіне жіберілуге тиіс.";

25-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"25. Судьяларға қатысты тәртіптік істер және судьялардың іс-әрекеттерін тексеру нәтижелері бар материалдар келіп түскен кезде Сот жюриінің төрағасы бес жұмыс күні ішінде:

1) Сот жюриінің мүшелеріне тәртіптік істер мен материалдарды зерделеу үшін бөлу;

2) толық ресімдеу үшін тәртіптік істер мен материалдарды қайтару;

3) Сот жюриінің судьялар қатарындағы мүшелерінен және Жоғарғы Соттың судьяларынан тұратын бірлескен комиссияның тексеру жүргізуі;

4) тәртіптік істер мен материалдарды біріктіру немесе бөлу туралы шешім қабылдайды.";

мынадай мазмұндағы 25-1-тармақпен толықтырылсын:

"25-1. Бір судьяға қатысты тәртіптік істер мен материалдар біртектес тәртіптік теріс қылықтар бойынша бір тәртіптік іс жүргізуге біріктірілуі мүмкін.

Тәртіптік іс немесе материал мынадай жағдайларда жеке-жеке тәртіптік іс жүргізуге бөлінуі мүмкін:

1) бірнеше судьяға қатысты;

2) бір судьяға қатысты жеке тәртіптік теріс қылықтар бойынша.

Тәртіптік істер мен материалдарды біріктіру немесе бөлу кезінде осы Ереженің 28-тармағында белгіленген мерзімдерді есептеу Сот жюриінің төрағасы тиісті шешім қабылдаған күннен бастап жүзеге асырылады.";

26-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"26. Судьяға қатысты тәртіптік іс жүргізу теріс қылық анықталған күннен бастап – бір жылдан кешіктірілмей және теріс қылық жасалған күннен бастап екі жылдан кешіктірілмей басталуы мүмкін.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген мерзімдерге судьяның тәртіптік теріс қылық анықталған күннен кейін дәлелді себеппен жұмыста болмаған уақыты қосылмайды.

Жоғары тұрған сот сатысының заңдылықты бұзу фактісін анықтаған сот актісінің заңды күшіне енген күні судьяның сот ісін қарау кезінде заңдылықты бұзуына байланысты тәртіптік теріс қылықтың анықталған күні болып есептеледі, ал заңсыз сот актісі шығарылған күн осындай теріс қылықтың жасалған күні болып есептеледі.

Судья әдебі жөніндегі комиссияның судьяның судья әдебіне қайшы келетін, атына кір келтіретін теріс қылық жасау фактісін анықтаған шешім шығарған күні судья әдебіне қайшы келетін тәртіптік теріс қылықтың анықталған күні болып есептеледі, ал осындай теріс қылық жасалған күн немесе кезең оның жасалған күні болып есептеледі.

Жоғарғы Сот Төрағасының ұсынуы енгізілген, облыстық соттардың және Жоғарғы Соттың жалпы отырыстарының лауазымдық міндеттерді тиісінше орындамау фактісін анықтаған шешімдер қабылдаған күні соттар төрағаларының, соттардың сот алқалары төрағаларының өз лауазымдық міндеттерін тиісінше орындамауына байланысты тәртіптік теріс қылықтың анықталған күні болып есептеледі, ал соттар төрағаларының, соттардың сот алқалары төрағаларының өз лауазымдық міндеттерін тиісінше орындамаған күні немесе кезеңі осындай теріс қылықтың жасалған күні болып есептеледі.

Егер тәртіптік теріс қылық жасалған күн уақыт кезеңімен айқындалатын болса, осы тармақтың бірінші бөлігінде белгіленген мерзімдерді есептеу кезең аяқталғаннан кейінгі келесі күннен бастап жүзеге асырылады.";

27-тармақ алып тасталсын;

46-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"46. Судьяға қатысты тәртіптік іс жүргізуді тоқтату үшін негіздер:

1) судьяның іс-әрекеттерінде тәртіптік теріс қылық құрамының болмауы;

2) судьяға қатысты Конституциялық заңның 42-бабының 1-тармағында белгіленген тәртіптік істі қарау мерзімдерінің аяқталуы;

3) жасалған тәртіптік теріс қылықтың теріс құқықтық салдары болмай, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының, ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына әкеп соқтырмай, маңыздылығы шамалы болып, егер Сот жюриі судьяның іс-әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) ауызша мін тағумен шектелу мүмкіндігі туралы тұжырымға келсе;

4) Конституциялық заңның 34-бабында көзделген негіздер бойынша судьяны атқаратын лауазымынан босату және сот төрағасының, сот алқасы төрағасының және судьяның өкілеттіктерін тоқтату;

5) жоғары тұрған сот сатысының тәртіптік іс жүргізуді қозғауға негіз болған сот актісін жоюы болып табылады.";

мынадай мазмұндағы 54-1 және 54-2-тармақтармен толықтырылсын:

"54-1. Жоғары тұрған сот сатысы сот ісін қарау кезінде заңдылықты өрескел бұзу фактісі анықталған сот актісінің күшін жойған немесе өзгерткен жағдайда, Сот жюриі судьяның өтініші негізінде тәртіптік жауаптылыққа тарту туралы шешімнің күшін жояды және істі қайта қарайды.

54-2. Тәртіптік істі қайта қарауды Сот жюриі осы Ереженің 25-47, 51 және 52-тармақтарында көзделген тәртіппен жүзеге асырады.";

жоғарыда аталған Жарлықпен бекітілген Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жанындағы Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссия туралы ережеде:

5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Комиссия жеті мүшеден – облыстық соттардың (бұдан әрі – облыстық сот) үш судьясынан, Жоғарғы Соттың (бұдан әрі – Жоғарғы Сот) үш судьясынан және отставкадағы бір судьядан тұрады.";

21-тармақтың 2) тармақшасындағы "мерзімді;" деген сөз "мерзімді жүргізіледі." деген сөздермен ауыстырылып, 3) тармақшасы алып тасталсын;

24-тармақтың бесінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"Сот төрелігін жүзеге асыру сапасының көрсеткіштері, деректерді жинау әдістері мен рәсімдері Жоғары Сот Кеңесімен алдын ала келісілгеннен кейін Жоғарғы Соттың жалпы отырысы бекітетін Судьяның кәсіби қызметіне бағалау жүргізу әдістемесімен айқындалады және Жоғарғы Соттың интернет-ресурсында жарияланады.";

30-тармақта:

2) және 6) тармақшалар алып тасталсын;

сегізінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

"Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссияның осы тармақтың бірінші бөлігінің 3) тармақшасында көзделген шешімі ұсынымдық сипатта болады.";

36-тармақ алып тасталсын;

39-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"39. Судьяны кәсіби жарамсыздығына байланысты атқаратын лауазымына сай келмейді деп тану туралы, басқа сотқа, басқа мамандануға ауыстыру туралы хаттамалық шешімнің көшірмесі тиісті облыстық сотқа, сондай-ақ өзіне қатысты шешім қабылданған судьяға жіберіледі.";

48-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"48. Жоғары Сот Кеңесінің "Қазақстан Республикасының Жоғары Сот Кеңесі туралы" Заңның 24-бабы 3-тармағының 3) тармақшасында көзделген шешімді қабылдауы Жоғары Сот Кеңесінің не Комиссияның "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Конституциялық заңның 44-бабында көзделген өзге шешімді қабылдауына негіз болып табылады.".

2. Осы Жарлық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Қ. Тоқаев

ПОСТАНОВЛЯЮ:

1. Внести в Указ Президента Республики Казахстан от 26 июня 2001 года № 643 "Об утверждении положений, предусмотренных Конституционным законом Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан" следующие изменения и дополнения:

преамбулу изложить в следующей редакции:

"В соответствии с пунктом 8 статьи 29, пунктом 3 статьи 30-1 и пунктом 4 статьи 38-1 Конституционного закона Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан" постановляю:";

в Положении о прохождении стажировки кандидатом в судьи, утвержденном вышеназванным Указом:

пункт 4 изложить в следующей редакции:

"4. Прохождение стажировки составляет одиннадцать месяцев в районном и приравненном к нему суде (далее – районный суд), один месяц в областном и приравненном к нему суде (далее – областной суд).

Срок прохождения стажировки для лиц, имеющих юридический стаж работы не менее десяти лет, составляет шесть месяцев, из них пять месяцев в районном суде, один месяц в областном суде.

Срок прохождения стажировки для лиц, имеющих юридический стаж работы свыше пятнадцати лет, составляет три месяца, из них два месяца в районном суде, один месяц в областном суде.

Срок прохождения стажировки для лиц, являющихся специалистами в отдельных отраслях права, перечень которых по предложению Верховного Суда утверждается Высшим Судебным Советом, составляет один месяц в областном суде.

В случае временной нетрудоспособности кандидата в судьи продолжительностью более двух месяцев стажировка прекращается руководителем уполномоченного органа по организационному и материально-техническому обеспечению деятельности Верховного Суда Республики Казахстан, местных и других судов (далее – уполномоченный орган).

По заявлению кандидата в судьи руководителем уполномоченного органа стажировка прекращается до истечения установленного срока, за исключением случаев, предусмотренных подпунктом 5) пункта 26 настоящего Положения.

В последующем кандидат в судьи может быть допущен к прохождению стажировки на общих основаниях.";

в Положении о Судебном жюри, утвержденном вышеназванным Указом:

пункт 8 изложить в следующей редакции:

"8. В состав Судебного жюри не могут быть избраны Председатель и председатели судебных коллегий Верховного Суда Республики Казахстан, председатели и председатели судебных коллегий областных и приравненных к ним судов (далее – областные суды), судьи – члены Комиссии по судейской этике, Комиссии по качеству правосудия при Верховном Суде, Комиссии по кадровому резерву при Высшем Судебном Совете.";

дополнить пунктом 24-1 следующего содержания:

"24-1. Вопрос о передаче в Судебное жюри материалов в отношении судьи за грубое нарушение законности при рассмотрении судебного дела выносится на обсуждение пленарного заседания областного суда или Верховного Суда в течение трех месяцев со дня обнаружения дисциплинарного проступка, не считая времени отсутствия судьи на работе по уважительной причине, но не позднее чем за один месяц до истечения сроков для начала дисциплинарного производства, предусмотренных пунктом 1 статьи 42 Конституционного закона.

Вопрос о передаче в Судебное жюри материалов в отношении судьи за совершение порочащего проступка, противоречащего судейской этике, выносится на обсуждение комиссии по судейской этике в порядке и сроки, предусмотренные положением о комиссии по судейской этике, но не позднее чем за один месяц до истечения сроков для начала дисциплинарного производства, предусмотренных пунктом 1 статьи 42 Конституционного закона.

Вопрос о передаче в Судебное жюри материалов в отношении председателя суда или председателя судебной коллегии суда за ненадлежащее исполнение должностных обязанностей выносится на обсуждение пленарного заседания областного суда или Верховного Суда в течение трех месяцев со дня вынесения соответствующего заключения по результатам служебной проверки, не считая времени отсутствия на работе по уважительной причине, но не позднее чем за один месяц до истечения сроков для начала дисциплинарного производства, предусмотренных пунктом 1 статьи 42 Конституционного закона.

Материалы в отношении судьи должны быть направлены в Судебное жюри в течение одного месяца со дня принятия соответствующего решения пленарного заседания областного суда, Верховного Суда или решения комиссии по судейской этике, но не позднее чем за пятнадцать календарных дней до истечения сроков для начала дисциплинарного производства, предусмотренных пунктом 1 статьи 42 Конституционного закона.";

пункт 25 изложить в следующей редакции:

"25. При поступлении дисциплинарных дел в отношении судей и материалов с результатами проверок действий судей председатель Судебного жюри в течение пяти рабочих дней принимает решение о:

1) распределении дисциплинарных дел и материалов членам Судебного жюри для изучения;

2) возврате дисциплинарных дел и материалов для дооформления;

3) проведении проверки совместной комиссией из членов Судебного жюри из числа судей и судей Верховного Суда;

4) объединении или разъединении дисциплинарных дел и материалов.";

дополнить пунктом 25-1 следующего содержания:

"25-1. Дисциплинарные дела и материалы могут быть объединены в одно дисциплинарное производство по однородным дисциплинарным проступкам в отношении одного судьи.

Дисциплинарное дело и материал могут быть разъединены в отдельные дисциплинарные производства в следующих случаях:

1) в отношении нескольких судей;

2) в отношении одного судьи по отдельным дисциплинарным проступкам.

Исчисление сроков, установленных пунктом 28 настоящего Положения, при объединении или разъединении дисциплинарных дел и материалов осуществляется со дня принятия председателем Судебного жюри соответствующего решения.";

пункт 26 изложить в следующей редакции:

"26. Дисциплинарное производство в отношении судьи может быть начато не позднее года со дня обнаружения проступка и не позднее двух лет со дня совершения проступка.

В сроки, указанные в части первой настоящего пункта, не включается время отсутствия судьи на работе по уважительной причине после дня обнаружения дисциплинарного проступка.

Днем обнаружения дисциплинарного проступка, связанного с нарушением судьей законности при рассмотрении судебного дела, считается день вступления в законную силу судебного акта вышестоящей судебной инстанции, которым установлен факт нарушения законности, а днем совершения такого проступка считается день вынесения незаконного судебного акта.

Днем обнаружения дисциплинарного проступка, противоречащего судейской этике, считается день вынесения решения комиссией по судейской этике, которым установлен факт совершения судьей порочащего проступка, противоречащего судейской этике, а днем совершения такого проступка считается день или период его совершения.

Днем обнаружения дисциплинарного проступка, связанного с ненадлежащим исполнением председателями судов, председателями судебных коллегий судов своих должностных обязанностей, считается день внесения представления Председателя Верховного Суда, принятия решений пленарными заседаниями областных судов и Верховного Суда, которыми установлен факт ненадлежащего исполнения должностных обязанностей, а днем совершения такого проступка считается день или период ненадлежащего исполнения председателями судов, председателями судебных коллегий судов своих должностных обязанностей.

В случае, если день совершения дисциплинарного проступка определяется периодом времени, исчисление сроков, установленных частью первой настоящего пункта, осуществляется со следующего дня после окончания периода.";

пункт 27 исключить;

пункт 46 изложить в следующей редакции:

"46. Основаниями для прекращения дисциплинарного производства в отношении судьи являются:

1) отсутствие в действиях судьи состава дисциплинарного проступка;

2) истечение сроков рассмотрения дисциплинарного дела в отношении судьи, установленных пунктом 1 статьи 42 Конституционного закона;

3) малозначительность совершенного дисциплинарного проступка, который не имел негативных правовых последствий и не повлек нарушения прав и свобод граждан, прав и законных интересов организаций, если Судебное жюри придет к выводу о возможности ограничиться устным порицанием действий (бездействия) судьи;

4) освобождение судьи от занимаемой должности и прекращение полномочий председателя суда, председателя судебной коллегии и судьи по основаниям, предусмотренным статьей 34 Конституционного закона;

5) отмена вышестоящей судебной инстанцией судебного акта, вынесение которого послужило основанием для возбуждения дисциплинарного производства.";

дополнить пунктами 54-1 и 54-2 следующего содержания:

"54-1. В случае отмены или изменения вышестоящей судебной инстанцией судебного акта, которым был установлен факт грубого нарушения законности при рассмотрении судебного дела, Судебное жюри на основании заявления судьи отменяет решение о привлечении к дисциплинарной ответственности и повторно рассматривает дело.

54-2. Повторное рассмотрение дисциплинарного дела осуществляется Судебным жюри в порядке, предусмотренном пунктами 25-47, 51 и 52 настоящего Положения.";

в Положении о Комиссии по качеству правосудия при Верховном Суде Республики Казахстан, утвержденном вышеназванным Указом:

пункт 5 изложить в следующей редакции:

"5. Комиссия состоит из семи членов – трех судей областных судов (далее – областной суд), трех судей Верховного Суда (далее – Верховный Суд) и одного судьи в отставке.";

подпункт 3) пункта 21 исключить;

абзац пятый пункта 24 изложить в следующей редакции:

"Показатели качества отправления правосудия, методы и процедуры сбора данных определяются Методикой проведения оценки профессиональной деятельности судьи, которая утверждается пленарным заседанием Верховного Суда после предварительного согласования с Высшим Судебным Советом и публикуется на интернет-ресурсе Верховного Суда.";

в пункте 30:

подпункты 2) и 6) исключить;

абзац восьмой изложить в следующей редакции:

"Решение Комиссии по качеству правосудия, предусмотренное подпунктом 3) части первой настоящего пункта, носит рекомендательный характер.";

пункт 36 исключить;

пункт 39 изложить в следующей редакции:

"39. Копия протокольного решения о признании судьи не соответствующим занимаемой должности в силу профессиональной непригодности, о переводе в другой суд, на другую специализацию направляются в соответствующий областной суд, а также судье, в отношении которого принято решение.";

пункт 48 изложить в следующей редакции:

"48. Принятие Высшим Судебным Советом решения, предусмотренного подпунктом 3) пункта 3 статьи 24 Закона "О Высшем Судебном Совете Республики Казахстан", является основанием для принятия Высшим Судебным Советом либо Комиссией иного решения, предусмотренного статьей 44 Конституционного закона "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан".".

2. Настоящий Указ вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

Президент Республики Казахстан

К. Токаев