Қазақстан Республикасы мен Қытай Халық Республикасы арасындағы Азаматтық және қылмыстық iстер бойынша құқықтық көмек көрсету туралы шартты бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Президентiнiң Жарлығы 1995 жылғы 30 мамыр № 2309.

"Қазақстан Республикасының Президентi мен жергiлiктi әкiмдерге уақытша қосымша өкiлеттiк беру туралы" 1993 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының Z933600 2-бабына сәйкес қаулы етемiн:

1. 1993 жылғы 14 қаңтарда Пекин қаласында қол қойылған Қазақстан Республикасы мен Қытай Халық Республикасы арасындағы Азаматтық және қылмыстық iстер бойынша құқықтық көмек көрсету туралы шарт бекiтiлсiн.

2. Осы Жарлық жарияланған күннен бастап күшiне енедi.

Қазақстан Республикасының Президентi

Бейресми мәтін

Қазақстан Республикасы және Қытай Халық Республикасы арасындағы азаматтық және қылмыстық істер жөніндегі заң көмегін көрсету туралы
ШАРТ

Қазақстан Республикасы және Қытай Халық Республикасы, бұдан былай Шарт жасасушы Жақтар деп аталатындар, заң қатынастары саласында қарым-қатынас орнату мақсатымен тәуелсіздікті құрметтеу және өзара келісушілік негізінде бір-біріне азаматтық және қылмыстық істер жөнінен заң көмегін көрсетуді шешті және осы мақсатта төменде көрсетілгендер туралы келісімге келді.

I ТАРАУ
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1-БАП
Хұқықтық қорғау

1. Шарт жасасушы Жақтың бірінің азаматтары екінші Шарт жасасушы Жақтың аумағында, өздерінің жеке басы мен мүліктік хұқықтарын қорғау үшін, осы екінші Шарт жасасушы Жақтың азаматтарымен бірдей пайдалана алады. Олардың соттарға, әділет органдарына, прокуратура және олардың міндетіне азаматтық, қылмыстық істерді қарауға жататын басқа да мекемелерге өтінішпен баруларына хұқығы бар, сондай-ақ Шарт жасасушы екінші Жақтың азаматтарымен бірдей жағдайда, басқа да процессуалдық іс-әрекеттерді жүзеге асыра алады.

2. 1-тармақтағы Ереже әрбір Шарт жасасушы Жақтардың аумағындағы заңды ұйымдарға, мекемелерге, оның ұлттық заңына сәйкес қолданылады.

3. Осы Шартта қолданылған "азаматтық істер" термині, неке-от басы және еңбек істерін де қамтиды.

4. Осы Шарттың үшінші тарауындағы ережелерден басқасы, сауда және шаруашылық істерінде қолданылады.

2-бап Құқықтық көмек көрсету кезіндегі қатынас тәртібі

1. Егер осы Шартта өзгеше белгіленбесе, азаматтық және қылмыстық істер бойынша құқықтық көмек көрсету туралы өтінішпен жүгінген кезде Уағдаласушы Тараптар орталық мекемелер арқылы өзара қатынас жасасады.

2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген орталық мекемелерге: Қазақстан Республикасы тарапынан - Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты, Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы және Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі; Қытай Халық Республикасы тарапынан - Қытай Халық Республикасының Әділет министрлігі, Қытай Халық Республикасының Жоғарғы Халық прокуратурасы және Қытай Халық Республикасының Жоғарғы Халық Соты жатады.

3. Орталық мекемелер өзгерген жағдайда Уағдаласушы Тараптар бұл туралы бірін-бірі дипломатиялық арналар арқылы жазбаша нысанда дереу хабардар етеді.

Ескерту. 2-бап жаңа редакцияда – ҚР 27.05.2024 № 87-VIII Заңымен.

3-БАП
Хұқықтық көмек көрсету ауқымы

Хұқықтық көмек көрсету:

1. Құжаттарды тапсыру туралы тапсырмаларды орындау, сарапшылық жүргізу, оқиға болған жерлерде тексеру жүргізу, айғақ жинау және осы Шартта аталған азаматтық және қылмыстық істер жөніндегі басқа да процессуалды іс-әрекеттерді орындауды;

2. Азаматтық істер жөніндегі сот шешімдерін мойындауды және орындауды;

3. Осы Шартпен анықталатын басқа да көмектерді қамтиды.

4-БАП
Хұқықтық көмек көрсету туралы тапсырма формасы

1. Хұқықтық көмек көрсету туралы тапсырма жазбаша дайындалады, онда мыналар көрсетілуге тиіс:

1) сұраныс беруші мекеменің аты;

2) сұраныс тапсырылған мекеменің аты;

3) заң көмегінің көрсетілуі сұралған істің аты;

4) тапсырмада сөз болып отырған, процеске қатысушылардың аты-жөні, азаматтығы, жынысы, туған жері мен жылы, немен шұғылданатындығы және тұрақты мекен-жайы немесе уақытша тұратын жері, заңды мекемелер үшін - олардың аты мен мекен-жайы;

5) олардың өкілетті өкілдерінің аты-жөні және мекен-жайы;

6) тапсырманың мазмұны, ал, қылмыстық істер бойынша, сондай-ақ жасалған қылмыстардың нақты жағдайларын сипаттап жазу, оның заң жүзіндегі квалификациясы және тиісті заң актілерінің ережелері.

2. Тапсырмаға және басқа да құжаттарға Шарт жасасушы Жақтың сұраныс беруші мекемесінің ресми мөрі басылуы тиіс.

5-БАП
Тапсырманы орындау

1. Егер сұраныс тапсырылған Шарт жасасушы Жақтың ұлттық заңына сәйкес, тапсырманы орындау осы Жақтың соттары мен басқа да қызмет бабындағы мекемелерінің міндетіне кірмейтін болса, онда тапсырмадан бас тартылу себептері көрсетіліп қайтарылуы мүмкін.

2. Шарт жасасушы Жақтың сұраныс тапсырылған мекемесі тапсырманы орындауға хұқылы болмаған жағдайда, ол көрсетілген тапсырманы орындауға сұраныс тапсырылған, Шарт жасасушы Жақтың құзырлы мекеніне жіберуге міндетті, сондай-ақ бұл туралы Шарт жасасушы екінші Жақтың сұраныс беруші мекемесін хабардар етуге тиіс.

3. Егер Шарт жасасушы Жақтың сұраныс тапсырылған мекемесі, көрсетілген тапсырмадағы мекен-жайдың дәл еместігіне байланысты тапсырманы орындауға мүмкіндігі болмаған жағдайда, ол мекен-жайды анықтау үшін тиісті шараларды қолдануға міндетті немесе Шарт жасасушы Жақтың сұраныс беруші мекемесінен қосымша мәліметтер талап етеді.

4. Егер мекен-жайды анықтауға немесе тапсырманы орындауға бұдан басқа да себептерге байланысты мүмкіндік болмаған жағдайда, Шарт жасасушы Жақтың сұраныс тапсырылған мекемесі бұл туралы екінші Шарт жасасушы Жақтың сұраныс беруші мекемесіне хабарласуға міндетті және тапсырманы орындауға кедергі болған себептерді баяндауға, сондай-ақ Шарт жасасушы Жақтың сұраныс беруші мекемесі жіберген барлық құжаттарды қайтаруға тиіс.

6-БАП
Орындалу нәтижелері туралы хабарлар ету

1. Сұраныс тапсырылған мекеме, осы Шарттың екінші бабында көрсетілген тәртіпте, сұраныс беруші мекемені жазбаша түрде тапсырманың орындалу нәтижелері туралы хабарлар етуге, сондай-ақ орындалғандығын растайтын құжаттарды жіберуге міндетті.

2. Орындалғанын растайтын Құжатта тапсырманың алынған күні, айы, жылы алушының қолы және тапсырманы орындаған адамның қолы көрсетілуге тиіс.

3. Егер алушы алудан бас тартса, онда алудан бас тартуының себептері көрсетілуге тиіс.

Тапсырманың орындалғанын растайтын құжатқа тапсырманы орындаған сұраныс тапсырылған мекеменің ресми мөрі басылуы тиіс.

7-БАП
Қатынас тілдері

1. Заң көмегін көрсету кезінде әрбір Шарт жасасушы Жақ өзінің мемлекеттік тілін пайдаланады, барлық құжаттардың екінші Шарт жасасушы Жақтың мемлекеттік тілінде немесе ағылшын не орыс тілдеріндегі куәландырылған аудармасы қоса беріледі.

8-БАП
Құжаттарды тапсыру және жеке іс жүргізу әрекеттерін
дипломатиялық өкілдіктер немесе консулдық мекемелер
арқылы орындау

Құзырлы органдардың тапсырмасы бойынша Шарт жасасушы Жақтардың бірінің екінші бір Шарт жасасушы Жақта аккредитивтенген дипломатиялық өкілдіктері немесе консулдық мекемелері өз азаматтарына сот және соттан тыс құжаттарды тапсырып, олардан жауап ала алады. Алайда, бұл іс-әрекеттер мәжбүр ету шараларына жатпайды және өздері тұрған елдің заңына қарсы келмейді.

9-БАП
Куәларға, жәбірленушілерге және сарапшыларға
қатысты кепілдіктер

1. Сұраныс тапсырылған Шарт жасасушы Жақ арқылы жіберілген, оның елдің азаматы екендігіне қарамастан, сұраныс беруші Шарт жасасушы Жақтың сот немесе басқа да құзырлы мекемелерінің шақыру қағазы бойынша келген куә, жәбірленуші немесе сарапшы сұраныс беруші мемлекетте әкімшілік немесе қылмыстық жауапкершілікке тартылмайды, немесе оларға мемлекеттік шекарадан өткенге дейінгі жасаған заң бұзушылық немесе оның куәлік көрсетулеріне, сарапшы ретіндегі іс-әрекеттеріне байланысты басқа да анық-қанығына жету мәселесі болып табылатын істерге байланысты бас бостандығынан айырудың қай формасы болмасын қолданылмайды.

2. Егер куәгер, жәбірленуші немесе сарапшы сұраныс беруші Шарт жасасушы Жақтың аумағын, оларға өздерінің мұнда болуының қажет еместігі жөнінде жазбаша хабардар етілген соң 15 күннің ішінде тастап кетпесе ол сұраныс беруші Шартқа отырушы Жақтың аумағынан өзінің еркінен тыс себептерге байланысты уақытылы кете алмаған жағдайдан басқасының бәрінде оларға берілген осы баптың 1-тармағындағы кепілдіктің күші жойылады.

3. Осы баптың 1-тармағында аталған шақыру осы Шарттың 2-бабында көрсетілген тәртіпте беріледі, Шақырудың мазмұнында мәжбүр ету шараларын қолдану туралы қоқан-лоқы болмауға тиіс.

10-БАП
Заң көмегін көрсетуге байланысты шыққан шығындар

1. Шарт жасасушы Жақтар, сарапшылардың қызмет көрсетулерінен басқа, барлық заң көмегін тегін көрсетеді.

2. Сұраныс беруші Шарт жасасушы Жақтың аумағына шақыру бойынша келген куә, жәбірленуші немесе сарапшының жол қаражатына, тамағына, жатын орнына кеткен шығынды сұраныс беруші Шарт жасасушы Жақ төлейді. Шақыруда, аталған адамдардың қандай төлемдерді алуға хұқықты екендігі көрсетілуі тиіс. Аталған адамдардың өтініші бойынша Шарт жасасушы Жақ оларға алдын-ала тиісті шығынды төлеуге міндетті.

11-БАП
Заң көмегінен бас тарту

Егер сұраныс тапсырылған Шарт жасасушы Жақ заң көмегін көрсету оның тәуелсіздігіне, қауіпсіздігіне, қоғамдық тәртіпке немесе оның ұлттық заңының негізгі принциптеріне қарсы келеді деп санаса, ол сұраныс беруші Шарт жасасушы Жаққа бас тарту себебін хабарлай отырып, заң көмегін көрсетуден бас тарта алады.

12-БАП
Заң көмегін көрсету кезінде қолданылатын заң

1. Сұраныс тапсырылған мекеме заң көмегін көрсету кезінде өз мемлекетінің ұлттық заңын қолданады.

2. Сұраныс тапсырылған мекеме заң көмегін көрсету барысында сондай-ақ өтініш бойынша егер ол сұраныс тапсырылған Шарт жасасушы Жақтың ұлттық заңының негізгі принциптеріне қайшы келмесе Шарт жасасушы екінші Жақтың іс жүргізу нормаларын қолдана алады.

13-БАП
Заң ақпаратымен алмасу

Шарт жасасушы Жақтар, өз өтініштері бойынша, бір-біріне қолданылып жүрген немесе қолданылған заң туралы және сот практикасы туралы ақпарат береді.

ІІ ТАРАУ
Азаматтық істер бойынша заң көмегін көрсету
14-БАП
Заң көмегінің ауқымы

Шарт жасасушы Жақтар өзара өтініш жасау негізінде сот және соттан тыс құжаттарды табыс етеді, процесске қатысушылардан куәлар мен сарапшылардан жауап алады, сарапшылық жүргізеді, уақиға болған жерді тексереді, сот шешімдерін мойындайды және орындайды, соның ішінде алиментті өндіріп алу үшін қарыздарларды іздеу жөніндегі шараларды қолданады, сондай-ақ басқа да процессуалды іс-әрекеттерді орындайды.

15-БАП
Сот шығындарын өтеу

1. Шарт жасасушы Жақтардың бірінің азаматы екінші Шарт жасасушы Жақтың аумағында сот шығындарын осы Шарт жасасушы Жақтың азаматтарымен тең жағдайда және бірдей мөлшерде төлейді.

2. Сондай-ақ осы баптың 1-тармағындағы ереже Шарт жасасушы Жақтардың бірінің аумағында олардың ұлттық заңына сәйкес ашылған заңды мекемелерге де қолданылады.

16-БАП
Сот шығындарын өтеуден толық немесе ішінара босату

1. Шарт жасасушы Жақтың бірінің азаматы екінші Шарт жасасушы Жақтың аумағында сот шығындарын толық немесе ішінара өтеуден осы Шарт жасасушы Жақтың азаматтарымен тең жағдайда және бірдей мөлшерде босатылады.

2. Шарт жасасушы Жақтың бірінің азаматы сот шығындарын өтеуден толық немесе ішінара босату туралы өтініш білдіргенде тұратын жері немесе уақытша тоқтаған жеріндегі құзырлы мекемелерден алған жеке басын, от басының және мүліктік жағдайын растайтын құжаттарды тапсыруға тиіс. Егер өтініш берушінің тұрақты мекен-жайы немесе Шарт жасасушы Жақтың аумағында уақытша тоқтаған жері болмаса ол өз мемлекетінің дипломатиялық өкілдігі немесе консулдық мекемелер берген не растаған жоғарыда құжаттарды тапсыра алады.

3. Сот шығындарын өтеуден толық немесе ішінара босату туралы өтініш бойынша шешім шығарған сот құжатты берген органнан қосымша түсініктеме талап ете алады.

17-БАП
Мойындауға және орындауға жататын шешімдер

1. Шарт жасасушы Жақтар осы Шарттың ережелеріне сәйкес өз аумағында екінші Шарт жасасушы Жақтың аумағында шығарылған және күшіне енген сот шешімдерін сондай-ақ, мойындауға жататын бірақ осы Шарт күшіне енген соң орындалуы талап етілмейтін шешімдерді де мойындауға және орындауға міндетті.

2. Осы Шарт тексінде қолданылып отырған "сот шешімдері" термині мынаны білдіреді:

- Қазақстан Республикасында - соттың /соттардың/ сонымен қатар төрелік соттың /соттардың/ шешімі, анықтамасы, қаулысы, азаматтық және төрелік істер жөніндегі бітімге келісімі, сондай-ақ қылмыстық іс бойынша зиянды өтеу бөлігі үкімі;

- Қытай Халық Республикасында - сот шығарған үкім, анықтама, азаматтық іс жөніндегі бітістіру актісі және қылмыстық іс бойынша шыққан шығынды өтеуге қатысты үкім.

18-БАП
Сот шешімін мойындау және орындау туралы өтініш

1. Сот шешімін мойындау және орындау туралы өтінішті арызданушы осы шешімді шығарған сотқа береді, бұдан кейін бұл сот шешімді осы Шарттың 2-бабында көрсетілген тәртіпте екінші Шарт жасасушы Жақтың сотына жібереді. Арызданушы екінші Шарт жасасушы Жақтың сотына да тікелей өтініш бере алады.

2. Сот шешімін мойындау және орындау туралы өтініш мынандай құжаттармен бірге жіберілуге тиіс:

1) сот растаған сот шешімінің көшірмесі; егер шешім күшіне енгендігі және орындалуы мүмкін екендігі туралы көшірмеде нақты көрсетілмесе, онда соттың осы туралы құжатының бір данасы;

2) сұраныс беруші Шарт жасасушы Жақтың аумағында шешімнің орындалған бөлігі туралы сот құжаты;

3) іс жүргізуге қатыспаған Жаққа белгіленген заң тәртібінде сотқа шақырылғандығы туралы хабарлау қағазы тапсырылғанын ал ол қабілетсіз болған жағдайда оның тиісті өкілі болғандығын растайтын құжат;

4) осы бапта аталған өтініш пен оған қоса берілген құжаттардың расталған аудармасы.

19-БАП
Сот шешімін мойындау және орындау тәртібі

1. Сот шешімін мойындауда және орындауды Шарт жасасушы Жақтың ұлттық заңында белгіленген тәртіпке сәйкес өтініш берілген осы Шарт жасасушы Жақтың соты жүзеге асырады.

2. Өтініш берілген сот, аталған шешімді оның осы Шарт талаптарына сәйкестігін ғана қарайды.

3. Мойындалуы және орындалуы туралы өтініш түскен шешімге қатысты, өтініш алған сот, қажет болған жағдайда, осы шешімді шығарған соттан қосымша материалдарды талап ете алады.

20-БАП
Мойындау мен орындаудың заң жүзіндегі күші

Шарт жасасушы Жақтардың бірінің сотының екінші Шарт жасасушы Жақ сотының шешімдерін мойындау және орындау осы Шарт жасасушы Жақ сотының шешімдерінің мойындалуы және орындалуы бірдей күшке ие.

21-БАП
Шешімді мойындаудан және орындаудан бас тарту

Мынандай жағдайларда сот шешімін мойындаудан және орындаудан бас тартылады:

1) егер шешім шығарылған, Шарт жасасушы Жақтың ұлттық заңына сәйкес, бұл шешім күшіне енбеген болса және орындауға жатпайтын болса;

2) егер шешімді мойындау және орындау туралы өтініш берілген Шарт жасасушы Жақтың ұлттық заңына сәйкес, іс тек қана өтініш тапсырылған Шарт жасасушы Жақ сотының құзырында болғанда;

3) егер іс жүргізуге қатыспаған Жаққа Шарт жасасушы Жақтың, шешім қабылдаған мекеменің, ұлттық заңына сәйкес сотқа шақыру туралы қағазы тапсырылмаған болса немесе ол қабілетсіз болған жағдайда, қатысуға тиісті өкілі болмағанда;

4) егер сұраныс тапсырған Шарт жасасушы Жақтың соты екі Жақтың арасындағы сол бір заң жөніндегі дау туралы күшіне енген шешім қабылдаса немесе ол өздерінде қарауда жатса, немесе үшінші мемлекеттің осы істер жөніндегі шешімі күшіне енген деп танылған болса;

5) егер шешімді мойындау мен орындау өтініш жасалған Шарт жасасушы Жақтың тәуелсіздігіне, қауіпсіздігіне немесе қоғамдық тәртібіне зиян келтіретін болса.

ІІІ ТАРАУ
Қылмыстық істер жөніндегі заң көмегі
22-БАП
Хұқықтық көмек ауқымы

Шарт жасасушы Жақтар өтініш бойынша, куәлардан, жәбірленушілерден, сарапшылардан, күмәнділер мен айыптылардан қылмыстық істер жөнінен жауап алу туралы тапсырманы орындауды; айғақтар жинауға байланысты тінтуді, сарапталуды, тексеруді және басқа да іс жүргізу әрекеттерін жүргізуді; заттай айғақтар мен құжаттарды қылмыстық жолмен қолға түсірген құнды заттарды тапсыру туралы, сондай-ақ қылмыстық істерді жүргізуге байланысты іс жүргізу құжаттарын тапсыру; сот ісінің нәтижелері туралы бірін-бірі хабардар ету.

23-БАП
Құжаттарды тапсыру және жекелеген іс жүргізу
әрекеттерін орындау

1. Құжаттарды тапсыру тәртібі және қылмыстық істер бойынша айғақтар жинауға байланысты жекелеген іс жүргізу әрекеттерін орындау осы Шарттың 4-6, 8-баптарында анықталады.

2. Жоғарыда аталған тапсырмаларды жіберген кезде даналар көрсетілуі тиіс: қылмыс жасалған жағдай, оның квалификациясы және заң актілерінің тиісті ережелері.

24-БАП
Қылмыстық жолмен қолға түсірілген ақша мен құнды
заттарды тапсыру

1. Шарт жасасушы Жақ екінші Шарт жасасушы Жақтың талабы негізінде, осы Шарт жасасушы Жаққа екінші Шарт жасасушы Жақтың аумағында қылмыстық жолмен қолға түсірілген ақша мен құнды заттарды тапсыруы керек, алайда тапсыру кезінде Шарт жасасушы Жақтардың немесе үшінші Жақтардың осы құнды заттарға қатысты хұқықтарына қысым жасалмауы керек.

2. Егер Жоғарыда көрсетілген ақша мен құнды заттар сұраныс тапсырылған Шарт жасасушы Жақтың аумағында, басқа бір шешілмеген қылмыстық істер жөнінде сот анық-қанығына жету үшін қажет болған жағдайда, бұл Шарт жасасушы Жақ оларды тапсыруды уақытша тоқтата тұрады.

25-БАП
Қылмыстық істер бойынша заң көмегін көрсетуден бас тарту

Сұраныс тапсырылған Шарт жасасушы Жақ осы Шарттың 11-бабында көрсетілген негіздерден басқа, қылмыстық істер бойынша заң көмегін көрсетуден төмендегі негіздердің бірі бойынша бас тарта алады:

1) тапсырмада көрсетілген іс-әрекеттер, сұраныс тапсырылған Жақтың ұлттық Заңы бойынша қылмыс болып есептелмегенде;

2) тапсырмада көрсетілген күдікті немесе айыпталушы сұраныс тапсырылған Шарт жасасушы Жақтың азаматы болып табылса және сұраныс беруші Шарт жасасушы Жақтың аумағында болмаса.

26-БАП
Қылмыстық істер жөнінде жүргізілген сот анықтауларының
қорытындылар мен іс қозғау туралы хабардар ету

Шарт жасасушы Жақтар бір-біріне екінші Шарт жасасушы Жақтың азаматына қатысты іс қозғалғандығы туралы және қажет болған жағдайда, екінші Шарт жасасушы Жақтың азаматтарына қатысты өздерінің соты шығарған үкім туралы мәлімет беруге міндетті.

27-БАП
Бұрын жасалған қылмыстар туралы ақпарат

Шарт жасасушы Жақтар, өтініш бойынша, бір-біріне ақысыз, бұрын екінші Шарт жасасушы Жақтың сотымен сотталған адамға қатысты қылмыстық істерді анық қанығына жету үшін қажет, сотталғандығы туралы мәліметтер береді.

ІV ТАРАУ
Басқа да ережелер
28-БАП
Құжаттардың ақиқат екендігі

Шарт жасасушы Жақтың бірінің соты немесе басқа бір құзырлы мекемесі құрастырған немесе куәландырған құжаттар, осы Шарт жасасушы Жақтың тиісті құзырлы мекемесінің мөрі басылған болса, жарамды болып табылады. Осындай түрде оларды екінші Шарт жасасушы Жақтың соты немесе басқа құзырлы мекемесі ешбір легализациясыз қабылдай алады.

29-БАП
Азаматтық хал туралы құжаттарды және басқа да
құжаттарды жіберу

Осы Шартты орындау үшін Шарт жасасушы Жақтың бірінің құзырлы мекемелері, дипломатиялық каналдар арқылы алынған өтініштер бойынша, екінші Шарт жасасушы Жақ азаматының жеке басы хұқықтары мен мүліктік мүдделеріне қатысты азаматтық хал актілерін тіркеу, оқу-ағарту мен еңбек стажы туралы мәліметтерді және басқа да құжаттарды екінші Шарт жасасушы жаққа ақысыз және әрі ағылшын немесе орыс тілдеріндегі аудармасымен бірге жібереді.

30-БАП
Заттарды алып шығу және ақша аудару

Осы Шарттың ережелері және оны орындау Шарт жасасушы екі Жақтың да шекарадан заттарды алып шығу және ақшаны аудару туралы өз заңдары мен ережелерін орындауға кедергі жасай алмайды.

31-БАП
Дауларды шешу

Осы Шартты түсіндіру немесе орындау мәселелеріне байланысты пайда болған даулар дипломатиялық каналдар бойынша шешілуге тиіс.

V ТАРАУ
Қорытынды ережелер
32-БАП
Шарттың күшіне енуі

Осы Шарт екі Жақ өздерінің ұлттық заңында көрсетілген, Шарттың күшіне енуіне мүмкіндік беретін, барлық заң процедураларын орындаған және, дипломатиялық каналдар бойынша, өзара жазбаша хабарландырулармен алмасқаннан соң, соңғы хабарландыруды алғаннан кейінгі 30-ыншы күнде күшіне енеді.

33-БАП
Шартқа өзгертулер мен қосымшалар енгізу

Шарт жасасушы жақтар, дипломатиялық каналдар бойынша, осы Шарттың тексіне өзгертулер мен қосымшалар енгізу мәселелері жөнінде консультациялар өткізуге және өздерінің ұлттық заңдарына сәйкес, заң процедураларын орындауға міндетті.

34-БАП
Іс-әрекетін тоқтату

Осы Шарт мерзімсіз және Шарт жасасушы Жақтың кез-келгенін бір дипломатиялық каналдар бойынша оның іс-әрекеті тоқтатылатыны туралы хабардар еткеннен кейін алты ай мерзім ішінде өз іс-әрекетін тоқтатады.

Осы Шартқа 1993 жылы 14 қаңтарда Пекин қаласында қол қойылды, екі данадан, бірі қазақ тілінде, екіншісі қытай тілінде, орыс тіліндегі аудармасы қоса берілген, екі тексте бірдей күшке ие.

Қазақстан Республикасы	Қытай халық Республикасы
үшін	үшін

О ратификации Договора между Республикой Казахстан и Китайской Народной Республикой об оказании правовой помощи по гражданским и уголовным делам

Указ Президента Республики Казахстан от 30 мая 1995 г. N 2309.

В соответствии со статьей 2 Закона Республики Казахстан от 10 декабря 1993 года "О временном делегировании Президенту Республики Казахстан и главам местных администраций дополнительных полномочий" постановляю:

1. Договор между Республикой Казахстан и Китайской Народной Республикой об оказании правовой помощи по гражданским и уголовным делам, подписанный в Пекине 14 января 1993 года, ратифицировать.

2. Настоящий Указ вступает в силу со дня опубликования.

Президент

Республики Казахстан

Договор

между Республикой Казахстан и Китайской Народной

Республикой о правовой помощи по

гражданским и уголовным делам

(неофициальный текст)

Республика Казахстан и Китайская Народная Республика, в дальнейшем именуемые Договаривающиеся Стороны, в целях осуществления сотрудничества в области правовых отношений на основе уважения суверенитета и взаимности решили оказывать друг другу правовую помощь по гражданским и уголовным делам и с этой целью договорились о ниже следующем:

Глава I

Общие положения

Статья 1

Правовая защита

1. Граждане одной Договаривающейся Стороны пользуются на территории другой Договаривающейся Стороны такой же правовой защитой своих личных и имущественных прав, как и граждане другой Договаривающейся Стороны. Они имеют право обращаться в суды, органы юстиции, прокуратуры и иные учреждения, к компетенции которых относятся гражданские и уголовные дела и могут возбуждать ходатайства и осуществлять другие процессуальные действия на тех же условиях, как и граждане другой Договаривающейся Стороны.

2. Положения пункта 1 применяются также к юридическим лицам, учрежденным на территории каждой из Договаривающихся Сторон в соответствии с ее национальным законодательством.

3. Термин "гражданские дела", употребляемый в настоящем Договоре, включает брачно-семейные и трудовые дела.

4. Настоящий Договор применяется также по торговым и хозяйственным делам, за исключением положений третьей главы настоящего Договора.

Статья 2

Порядок сношений при оказании правовой помощи

1. При обращении с просьбой об оказании правовой помощи по гражданским и уголовным делам Договаривающиеся Стороны сносятся между собой через центральные учреждения, если настоящим Договором не установлено иное.

2. К центральным учреждениям, указанным в пункте 1 настоящей статьи, относятся: со стороны Республики Казахстан - Верховный Суд Республики Казахстан, Генеральная прокуратура Республики Казахстан и Министерство юстиции Республики Казахстан; со стороны Китайской Народной Республики - Министерство юстиции Китайской Народной Республики, Верховная Народная прокуратура Китайской Народной Республики и Верховный Народный Суд Китайской Народной Республики.

3. В случае изменения центральных учреждений Договаривающиеся Стороны по дипломатическим каналам незамедлительно уведомляют друг друга об этом в письменной форме.

Сноска. Статья 2 – в редакции Закона РК от 27.05.2024 № 87-VIII.

Статья 3

Объем Правовой помощи

Правовая помощь охватывает:

1. Исполнение поручений о вручении документов, проведение экспертизы,

осмотра на месте, сбор доказательств и выполнение других процессуальных

действий по гражданским и уголовным делам, предусмотренных настоящим

Договором.

2. Признание и исполнение решений судов по гражданским делам.

3. Иную помощь, определяемую настоящим Договором.

Статья 4

Форма поручения об оказании правовой помощи

1. Поручение об оказании правовой помощи оформляется письменно, в

котором должны быть указаны:

1) наименование запрашивающего учреждения;

2) наименование запрашиваемого учреждения;

3) наименование дела, по которому запрашивается правовая помощь;

4) имена и фамилии участников процесса, о которых идет речь в поручении, их гражданство, пол, год и место рождения, занятие и постоянное место жительства или место пребывания, для юридических лиц - их наименование и местонахождение;

5) фамилии и адреса их уполномоченных;

6) содержание поручения, а по уголовным делам также описание фактических обстоятельств совершенного преступления, его юридическая квалификация и положения соответствующих законодательных актов.

2. Поручение и иные документы должны быть скреплены официальной печатью запрашивающего учреждения Договаривающейся Стороны.

Статья 5

Исполнение поручения

1. Если в соответствии с национальным законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны исполнение поручения не входит в компетенцию судов и других компетентных учреждений этой Стороны, поручение может быть возвращено с указанием мотивов отказа.

2. В случае, если запрашиваемое учреждение Договаривающейся Стороны не вправе исполнить поручение, оно обязано направить указанное поручение на исполнение компетентным учреждениям запрашиваемой Договаривающейся Стороны, а также уведомить об этом запрашивающее учреждение другой Договаривающейся Стороны.

3. Если запрашиваемое учреждение Договаривающейся Стороны не имеет возможности исполнить поручение в связи с неточностью адреса, указанного в поручении, оно обязано предпринять надлежащие меры для уточнения адреса или потребовать от запрашивающего учреждения Договаривающейся Стороны предоставить дополнительные сведения.

4. Если уточнить адрес или исполнить поручение по другим причинам не представляется возможным, запрашиваемое учреждение Договаривающейся Стороны обязано уведомить об этом запрашивающее учреждение Договаривающейся Стороны и изложить причины, препятствующие исполнению поручения, а также вернуть все направленные запрашивающим учреждением Договаривающейся Стороны документы.

Статья 6

Уведомление о результатах исполнения

1. Запрашиваемое учреждение обязано в порядке, предусмотренном в статье 2 настоящего Договора, в письменной форме уведомить запрашивающее учреждение о результатах исполнения поручения, а также направить документы, подтверждающие исполнение.

2. В документе, подтверждающем исполнение, должны быть указаны дата получения, подпись получателя и подпись лица, исполнявшего поручение. Если получатель отказывается от получения, должны быть также указаны мотивы отказа от получения.

Документ, подтверждающий исполнение поручения, должен быть скреплен официальной печатью запрашиваемого учреждения, исполнившего поручение.

Статья 7

Языки

При оказании правовой помощи каждая из Договаривающихся Сторон пользуется своим государственным языком с приложением заверенного перевода всех документов на государственный язык другой Договаривающейся Стороны или на английский, или на русский язык.

Статья 8

Вручение документов и выполнение отдельных

процессуальных действий через дипломатические

представительства или консульские учреждения

По поручению компетентных органов дипломатические представительства или консульские учреждения одной из Договаривающихся Сторон, аккредитованные при другой договаривающейся Стороне, могут вручать судебные и внесудебные документы собственным гражданам, опрашивать их. Эти действия, однако не могут содержать мер принудительного характера и противоречить национальному законодательству страны пребывания.

Статья 9

Гарантии в отношении свидетелей, потерпевших и экспертов

1. Свидетель, потерпевший или эксперт, явившийся по вызову суда или других компетентных учреждений запрашивающей Договаривающейся Стороны, переданному через запрашиваемую Договаривающуюся Сторону, независимо от его гражданства, не может быть в запрашивающем государстве привлечен к административной или уголовной ответственности, либо лишен свободы в любой форме за правонарушение, совершенное им до пересечения государственной границы либо в связи с его свидетельскими показаниями, действиями в качестве эксперта или другими действиями, связанными с делом, которое является предметом разбирательства.

2. Свидетель, потерпевший или эксперт утрачивают представляемые пунктом 1 настоящей статьи гарантии, если он не покинет территорию запрашивающей Договаривающейся Стороны по истечении 15 дней после получения от нее уведомления о том, что в его присутствии больше нет необходимости, за исключением случаев, когда он не может своевременно покинуть территорию запрашивающей Договаривающейся Стороны по независящим от него обстоятельствам.

3. Упомянутый в пункте 1 настоящей статьи вызов передается в порядке, предусмотренном в статье 2 настоящего Договора. Вызов не должен содержать угрозы применения принудительных мер.

Статья 10

Расходы, связанные с оказанием правовой помощи

1. Договаривающиеся Стороны оказывают правовую помощь бесплатно, за исключением оплаты услуг экспертов.

2. Расходы на проезд, питание и проживание свидетеля, пострадавшего или эксперта, явившегося по вызову на территорию запрашивающей Договаривающейся Стороны, несет запрашивающая Договаривающаяся Сторона. В вызове должно быть указано, какие выплаты вправе получить упомянутые лица. По просьбе упомянутых лиц компетентные учреждения запрашивающей Договаривающейся Стороны обязаны заранее выплатить им соответствующие расходы.

Статья 11

Отказ от правовой помощи

Если запрашиваемая Договаривающаяся Сторона считает, что предоставление правовой помощи наносит ущерб ее суверенитету, безопасности, общественному порядку или противоречит основным принципам ее национального законодательства, она может отказать в предоставлении правовой помощи, сообщив запрашивающей Договаривающейся Стороне мотивы отказа.

Статья 12

Законодательство, применяемое при оказании правовой помощи

1. Запрашиваемое учреждение при оказании правовой помощи применяет национальное законодательство своего государства.

2. При оказании правовой помощи запрашиваемое учреждение может также применить по просьбе процессуальные нормы другой Договаривающейся Стороны, если только они не противоречат основным принципам национального законодательства запрашиваемой Договаривающейся Стороны.

Статья 13

Обмен юридической информацией

Договаривающиеся Стороны по просьбе предоставляют друг другу информацию о действующем или действовавшем законодательстве и о судебной практике.

Глава II

Правовая помощь по гражданским делам

Статья 14

Объем правовой помощи

Договаривающиеся Стороны будут на взаимной основе вручать по просьбе судебные и внесудебные документы, допрашивать участников процесса, свидетелей и экспертов, проводить экспертизу, осмотр на месте, признавать и исполнять судебные решения, в том числе принимать меры по розыску должников для взыскания алиментов, а также выполнять другие процессуальные действия.

Статья 15

Оплата судебных расходов

1. Гражданин одной из Договаривающихся Сторон на территории другой Договаривающейся Стороны оплачивает судебные расходы на равных условиях и в одинаковом объеме с гражданами этой Договаривающейся Стороны.

2. Положения пункта 1 настоящей статьи применяются также к юридическим лицам, учрежденным на территории одной из Договаривающихся Сторон в соответствии с ее национальным законодательством.

Статья 16

Полное или частичное освобождение от оплаты

судебных расходов

1. Гражданин одной из Договаривающихся Сторон на территории другой Договаривающейся Стороны освобождается полностью или частично от оплаты судебных расходов на равных условиях и в одинаковом объеме с гражданами этой Договаривающейся Стороны.

2. Гражданин одной из Договаривающихся Сторон, обращаясь с просьбой о полном или частичном освобождении от оплаты судебных расходов, должен представить выданные компетентными учреждениями по месту жительства или по месту пребывания документы, удостоверяющие его личность, семейное и имущественное положение. Если заявитель не имеет места жительства или места пребывания на территории Договаривающихся Сторон, он может представить указанные документы, выданные или заверенные дипломатическим представительством или консульским учреждениям своего государства.

3. Суд, выносящий решение по ходатайству о полном или частичном освобождении от оплаты судебных расходов, может запросить орган, выдавший документ, о дополнительном разъяснении.

Статья 17

Решения, подлежащие признанию и исполнению

1. Договаривающиеся Стороны обязаны в соответствии с положениями настоящего Договора признавать и исполнять на своей территории судебные решения, вынесенные и вступившие в законную силу на территории другой Договаривающейся Стороны, а также решения, которые подлежат признанию, но не требуют исполнения после вступления настоящего Договора в силу.

2. Термин "судебные решения", употребляемый по всему тексту настоящего Договора, означает:

в Республике Казахстан - решение, определение, постановление суда (судьи), в том числе арбитражного суда (судьи), мировое соглашение по гражданскому и арбитражному делам, а также приговор в части возмещения ущерба по уголовному делу;

в Китайской Народной Республике - вынесенные судом приговор, определение, акт применения по гражданскому делу и приговор в части возмещения ущерба по уголовному делу.

Статья 18

Ходатайство о признании и исполнении судебного решения

1. Ходатайство о признании и исполнении судебного решения передается заявителем в суд, вынесший это решение, и пересылается последним в суд другой Договаривающейся Стороны в порядке, предусмотренном в статье 2 настоящего Договора. Заявитель может подать ходатайством и непосредственно суду другой Договаривающейся Стороны.

2. Ходатайство о признании и исполнении судебного решения должно быть препровождено следующими документами:

1) копией судебного решения, заверенной судом; если в коей отсутствует четкое указание на то, что решение вступило в силу и может быть исполнено, должен быть также приложен один экземпляр документа суда об этом;

2) документом суда об исполнении части решения на территории запрашивающей Договаривающейся Стороны;

3) документом, удостоверяющим, что стороне, не принявшей участия в процессе, было в установленном законом порядке вручено извещение о вызове в суд, а в случае ее недееспособности, что у нее был надлежащий представитель;

4) заверенным переводом упомянутого в настоящей статье ходатайства и прилагаемых к нему документов.

Статья 19

Порядок признания и исполнения судебного решения

1. Признание и исполнение судебного решения осуществляется судом Договаривающейся Стороны, к которому обращено ходатайство, в соответствии с порядком, установленным национальным законодательством этой Договаривающейся Стороны.

2. Суд, к которому обращено ходатайство, рассматривает указанное решение только на предмет соответствия его требованиям настоящего Договора.

3. В отношении решения, по которому поступило ходатайство о признании и исполнении, суд получивший ходатайство, в случае необходимости может требовать от суда, вынесшего решение, предоставить дополнительные материалы.

Статья 20

Юридическая сила признания и исполнения

Признание и исполнение судом одной Договаривающейся Стороны решения суда другой Договаривающейся Стороны имеет такую же силу, как признание и исполнение решения суда этой Договаривающейся Стороны.

Статья 21

Отказ в признании и исполнении решения

В признании и исполнении судебного решения может быть отказано в одном из следующих случаев:

1) если в соответствии с национальным законодательством Договаривающейся Стороны, где вынесено решение, это решение не вступило в законную силу, не подлежит исполнению;

2) если в соответствии с национальным законодательством Договаривающейся Стороны, к которой обращено ходатайство о признании и исполнении решения, дело относится к исключительной компетенции суда запрашиваемой Договаривающейся Стороны;

3) если не принявшей участия в процессе стороне не было вручено в соответствии с национальным законодательством Договаривающейся Стороны, учреждение которой приняло решение, извещение о вызове в суд или при ее недееспособности, отсутствовал надлежащий представитель;

4) если по тому же правовому спору между теми же сторонами судом запрашиваемой Договаривающейся Стороны уже вынесено решение, вступившее в законную силу, или же оно находится там на рассмотрении, или уже признано вступившее в законную силу решение третьего государства по этому делу;

5) если признание или исполнение решения может нанести ущерб суверенитету, безопасности или общественному порядку Договаривающейся Стороны, к которой обращено ходатайство.

Глава III

Правовая помощь по уголовным делам

Статья 22

Объем правовой помощи

Договаривающиеся Стороны обязуются исполнять по просьбе поручения по уголовным делам о допросе свидетелей, потерпевших, экспертов, подозреваемых и обвиняемых; производстве обыска, экспертизы, осмотра и о других процессуальных действиях, связанных со сбором доказательств; о передаче вещественных доказательств и документов, ценностей, добытых преступным путем, а также о вручении процессуальных документов, связанных с производством по уголовному делу; информировать друг друга о результатах судебного процесса.

Статья 23

Вручение документов и выполнение отдельных

процессуальных действий

1. Порядок вручения документов и выполнение отдельных процессуальных действий, связанных со сбором доказательств по уголовным делам, определяется статьями 4-6, 8 настоящего Договора.

2. При направлении вышеуказанных поручений должны быть указаны: обстоятельства совершения преступления, его классификация и положения соответствующих законодательных актов.

Статья 24

Передача денег и материальных ценностей,

добытых преступным путем

1. Договаривающаяся Сторона на основании требования другой Договаривающейся Стороны должна передать этой Договаривающейся Стороне деньги и иные материальные ценности, добытые преступным путем на территории другой Договаривающейся Стороны, однако такая передача не должна ущемлять права Договаривающейся Стороны или третьих лиц на эти ценности.

2. В случае, если вышеуказанные деньги и иные материальные ценности необходимы для проведения на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны судебного разбирательства по другим неразрешенным уголовным делам, эта Договаривающаяся Сторона может временно приостановить их передачу.

Статья 25

Отказ в оказании правовой помощи по уголовным делам

Запрашиваемая Договаривающаяся Сторона, помимо оснований, предусмотренных в статье 11 настоящего Договора, может отказать в предоставлении правовой помощи по уголовным делам по одному из следующих оснований:

1) деяние, указанное в поручении, по национальному законодательству запрашиваемой Договаривающейся Стороны не является преступлением;

2) подозреваемый или обвиняемый, указанный в поручении, является гражданином запрашиваемой Договаривающейся Стороны, находится на территории запрашивающей Договаривающейся Стороны.

Статья 26

Уведомление о возбуждении и результатах судебного

разбирательства по уголовным делам

Договаривающиеся Стороны обязаны предоставлять друг другу сведения о возбуждении уголовного дела в отношении граждан другой Договаривающейся Стороны и при необходимости о приговоре, вынесенном их судом в отношении граждан другой Договаривающейся Стороны.

Статья 27

Информация о ранее совершенных преступлениях

Договаривающиеся Стороны предоставляют друг другу по просьбе бесплатно сведения о судимости, необходимые для рассмотрения уголовного дела в отношении лица, которое ранее было осуждено судом другой Договаривающейся Стороны.

Глава IV

Прочие положения

Статья 28

Действительность документов

Документы, которые составлены или засвидетельствованы судом или другим компетентным учреждением одной Договаривающейся Стороны, действительны при наличии официальной печати соответствующего компетентного учреждения этой Договаривающейся Стороны. В таком виде они могут принимать судом или другим компетентным учреждением другой Договаривающейся Стороны без легализации.

Статья 29

Пересылка документов о гражданском состоянии

и других документов

Во исполнение настоящего Договора компетентные учреждения любой Договаривающейся Стороны по просьбам, полученным по дипломатическим каналам, бесплатно и с переводом на английский или русский языки пересылают другой Договаривающейся Стороне свидетельства о регистрации актов гражданского состояния, об образовании, сведения о трудовом стаже и другие документы, которые касаются личных прав и имущественных интересов граждан другой Договаривающейся Стороны.

Статья 30

Вывоз вещей и перевод денежных сумм

Положения настоящего Договора и его исполнение не могут препятствовать исполнению обеими Договаривающимися Сторонами своих законов и положений о вывозе вещей и переводе денежных сумм за границу.

Статья 31

Разрешение споров

Споры, возникающие по вопросам толкования или исполнения настоящего Договора, должны разрешаться по дипломатическим каналам.

Глава V

Заключительные положения

Статья 32

Вступление Договора в силу

Настоящий Договор вступает в силу после выполнения Сторонами всех юридических процедур, предусмотренных их национальным законодательством, которые позволяют вступить договору в силу, и взаимного обмена письменными уведомлениями по дипломатическим каналам, на 30 день после получения последнего уведомления.

Статья 33

Изменение и дополнение Договора

Договаривающиеся Стороны проводят консультации по дипломатическим каналам по вопросам внесения изменений и дополнений в текст настоящего Договора и обязаны исполнять юридические процедуры в соответствии со своим национальным законодательством.

Статья 34

Прекращение действия

Настоящий Договор бессрочен и прекратит свое действие по истечении шести месяцев после направления любой из Договаривающихся Сторон письменного уведомления по дипломатическим каналам о прекращении его действия.

Настоящий Договор подписан в Пекине, 14/I 1993 года в двух экземплярах, каждый на китайском и казахском языках, с переводом на русский язык, причем оба текста имеют одинаковую силу.

* * *