Диспетчерлерлендіру жөніндегі қызметті пайдалану ережесін бекіту туралы

Бұйрық Қазақстан Республикасы Энергетика, индустрия және сауда министрлігі 2000 жылғы 7 қараша N 372 Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2000 жылғы 14 қараша N 1282 тіркелді. Күші жойылды - ҚР Энергетика, индустрия және сауда министрлігінің 2001 жылғы 12 қаңтардағы N 8 бұйрығымен. ~V011366

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 12 қарашадағы қаулысымен бекітілген Тарифтік саясат жөніндегі ведомствоаралық комиссияның 2000 жылғы 11 тамыздағы N 5 отырысы хаттамалық шешімінің ІІ бөлігінің 3 тармағына сәйкес және диспетчерлендіру жөніндегі қызметті пайдалану кезінде тараптардың өзара қатынасын реттеуші нормативтік-құқықтық құжат енгізу қажеттілігіне байланысты Бұйырамын:
1. Ұсынылып отырған Диспетчерлендіру жөніндегі қызметті пайдалану

ережесі бекітілсін.
     2. Қазақстан Республикасының Энергетика, индустрия және сауда 
министрлігінің Электр энергетикасы және қатты отын департаменті осы 
Ережені заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Әділет 
министрлігінде тіркеуге енгізсін.
     3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Энергетика, индустрия және сауда 
вице-министрі К.Д. Дүкенбаевқа жүктелсін.



     Министрдің міндетін
     атқарушы

                                               "Бекiтiлдi"



                                         Қазақстан Республикасының
                                         Энергетика, индустрия және
                                         сауда министрiнiң 2000 жылғы
                                         7 қарашадағы N 372 бұйрығымен

Диспетчерлендiру бойынша қызметтi пайдалану
Ережелерi

1. Жалпы ережелер

1. Бұл Ереже Қазақстан Республикасының "Электр энергетикасы туралы" Заңына Z990438_ және Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2000 жылғы 20 сәуiрдегi N 606 P000606_ "Қазақстан Республикасы электр энергиясы мен қуатының көтерме сауда тиiмдiлiгiн арттыру бойынша қосымша шаралар туралы" қаулысымен мақұлданған Электр энергиясы мен қуатының көтерме сауда рыногын жетiлдiру концепциясына (бұдан әрi - Концепция) сәйкес әзiрленген.
2. Ереже Қазақстан Республикасының Бiртұтас электр энергетикалық жүйесi рыногының Техникалық операторы (бұдан әрi - Техникалық оператор) ретiнде iс-қимыл жасайтын, диспетчерлендiру бойынша қызмет көрсететiн орталық диспетчерлiк басқаруымен орталықтандырылған жедел-диспетчерлiк басқару тәртiбiн анықтайды.
3. Орталықтандырылған жедел-диспетчерлiк басқару, электр қуаты мен электр энергиясын беру және сатып алу-сату шарттары және жедел диспетчерлiк басқару аймағын бөлуге сәйкес Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық құжаттары негiзiнде бiртұтас электр энергетикалық жүйесiнде өндiрiс режимдерiн, беру және электр қуатын тұтынуын басқарады.
4. Концепцияға сәйкес Қазақстан Республикасы Бiртұтас электр энергетика жүйесiнiң Орталықтандырылған диспетчерлiк басқару қызметiн Техникалық оператор атқарады.
5. Диспетчерлендiру, бiртұтас электр энергетикалық жүйесiнде стандартты жиiлiктi реттеу және қолдау, өндiрiс режимдерiнiң орталықтандырылған басқаруын, электр энергиясы мен қуатын беру және тұтынуды қамтамасыз ету бойынша және Қазақстан Республикасы Бiртұтас электр энергетикалық жүйелерi қызметiнiң сенiмдiлiк критерийлерiнiң сақталуы негiзiнде электр қуаты мен энергиясын берудiң сенiмдi схемасын құраудағы Техникалық оператор көрсететiн қызмет.
6. Қазақстан Республикасының Бiртұтас электр энергетика жүйесi (бұдан әрi - ҚР БЭЖ) электр станциялары, бiр-бiрiмен үздiксiз технологиялық өндiрiс процесiнде режимнiң ортақтығымен байланысты электр жеткiзу желiлерi мен қосалқы станциялардың және орталықтандырылған жедел-диспетчерлiк басқаруы жанындағы электр қуаты мен энергиясын тұтыну жиынтығы.
7. Ереже Техникалық оператор мен электр қуаты мен электр энергиясын өндiру және тұтыну қарым-қатынасының барлық қатысушыларына, меншiкте және ведомстволық құрамда болуына қарамастан, мiндеттi.

2. Диспетчерлендiру процесi

8. Диспетчерлендiру процесi ҚР БЭЖ қызметiнiң сенiмдiлiгi үшiн электр қуаты мен электр энергиясын өндiру мен тұтыну қарым-қатынасының қатысушыларына Техникалық оператордың келесi негiзгi қызметтердi көрсетуiн қамтиды:
1) ҚР БЭЖ стандартты жиiлiгiн реттеудi және қолдауды;
2) Электр энергиясы мен қуатын өндiру, беру және тұтыну режимдерiнiң орталықтандырылған басқаруын қамтамасыз етудi;
3) ҚР БЭЖ қызметiнiң сенiмдiлiк критерийлерiн сақтай отырып электр қуаты мен энергиясын берудiң сенiмдi схемасын құруды;
4) Электр энергиясын (қуатын) нақты өндiру мен тұтынуға жедел бақылауды;
5) Апатты бұзушылықтарды жою, оқшауландыру және шығынды азайту мақсатында электр энергиясы мен электр қуатын өндiру мен тұтыну қарым-қатынасы қатысушыларының жабдықтарында қондырылған релелiк қорғау (бұдан әрi - РҚ) және апатқа қарсы автоматика (бұдан әрi - АА) құрылғыларының бiртұтас принциптерiн әзiрлеудi;
6) ҚР БЭЖ апатты бұзушылықтарды жою, оқшауландыру және алдын-алуды, оның iшiнде Қазақстан Республикасы БЭЖ қуат резервтерiн басқаруды, ПУЛ ЭҚР классификациялық таблицасына сәйкес "ПУЛ электр қуатының резервтерi" қуат резервiн енгiзудi, Қазақстан Республикасы БЭЖ жиiлiгi мен қуатын реттеудi, апатқа қарсы басқару принциптерi мен электр режимдерiн дайындауды, АА және РҚ қондырғыларының параметрлерiн келтiрудi және схемасын келiстiрудi қамтамасыз етудi;
7) Қазақстан Республикасы БЭЖ электр станциялары жабдықтарының жұмыс режимдер мониторингiн жүзеге асыруды;
8) Электр желiлерi мен электр станциялардың негiзгi жабдықтарын жөндеуге жiберудiң техникалық шарттарын қамтамасыз етудi;
9) Қазақстан Республикасы БЭЖ сенiмдiлiк критерийлерi негiзiнде iргелес мемлекеттердiң энергия жүйелерiмен, олардың диспетчерлiк орталықтарымен өзара iс-қимылдарын қоса отырып, қатар жұмысты ұйымдастыру үшiн жағдайларды әзiрлеудi.
9. Диспетчерлендiру процесiнде Техникалық оператор:
1) электр энергиясы мен электр қуатын өндiрушi және тұтыну қарым-қатынасының қатысушыларына сапалы өнiм шығаруға мүмкiндiк беретiн электр энергиясының нормативтiк сапасын қамтамасыз етедi.
2) электрмен жабдықтауды қалпына келтiруге бағытталған жедел шаралар қабылданады;
3) энергия өндiрушi ұйымдарға олардың тiкелей тұтынушыларының тұтыну көлемi бойынша күнделiктi және уақтылы ақпарат берiлiп отырады;
4) генерациялаушы жабдықтың iстен шығуының алдын алу үшiн кез келген апаттық жағдайларда бөлушi автомат жиiлiгiнiң тағайыншамасы берiлiп, есеп жүргiзiледi.
10. Техникалық оператор ҚР БЭЖ электр энергиясы мен электр қуатын өндiрушi және тұтыну қарым-қатынасы қатысушыларының қатар жұмысына байланысты. Оның iшiнде іргелес мемлекеттерден электр энергиясын жеткiзу мәселелерiне:
1) РҚ және АА принциптерi мен қондырғыларының тағайыншамасын келiстiру;
2) Қазақстан Республикасы БЭЖ жұмыс режимдерi өзгерген жағдайдағы келiссөздер, электр энергиясы мен электр қуатын өндiрушi және тұтыну қарым-қатынасы қатысушыларының диспетчерлендiру процесiнде мүддесiн қорғаумен байланысты барлық техникалық және ұйымдастыру мәселелерiн реттеу жатады.
11. Техникалық оператордың диспетчерлендiру бойынша көрсететiн қызметi объективтi қажеттiлiкке байланысты техникалық оператор мен диспетчерлендiру бойынша электр энергиясы мен электр қуатын өндiрушi және тұтыну қарым-қатынасы қатысушыларының арасындағы қарым-қатынастар Қазақстан Республикасының азаматтық заңдылықтарға, Қазақстан

Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерге және осы Ережеге сәйкес 
бекiтiлген шарттармен реттеледi.

         3. Диспетчерлендiру бойынша қызметтi ұсыну тәртiбi
     
     12. Қызметтi ұсыну тәртiбi, келiсiм-шарттары, оның iшiнде 
жедел-диспетчерлiк басқару бойынша қызмет үшiн төлем, Техникалық оператор 
және электр энергиясы мен электр қуатын өндiрушi және тұтыну 
қарым-қатынасы қатысушыларының арасында бекiтiлген шарттар негiзiнде 
жүргiзiледi.
     13. Жедел-диспетчерлiк басқару бойынша Техникалық оператор көрсететiн 
қызмет бағасы (тарифi), Қазақстан Республикасының "Табиғи монополиялар 
туралы" Заңына сәйкес табиғи монополиялар қызметiн реттейтiн өкiлеттi 
органдармен белгiленедi.

                            4. Жауапкершiлiк
     
     14. Орталықтандырылған диспетчерлiк басқару органдары 
жедел-диспетчерлiк басқару қарамағындағы электр желiлерiнен электр 
энергиясын тұтыну, бөлу, беру және өндiру режимi бойынша жедел өкiмдi 
орындамаған ұйымды өшiруге құқықты.
     15. Электр энергиясы мен қуатын тұтыну, бөлу, беру және өндiру 
қарым-қатынасының қатысушылары өз мiндеттерiн орындамаған жағдайда 
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауап бередi.

     Мамандар: 
            Омарбекова А.Т.
            Қасымбеков Б.А.  
      
      

Об утверждении Правил пользования услугами по диспетчеризации

Приказ Министерства энергетики, индустрии и торговли Республики Казахстан от 7 ноября 2000 года N 372 Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 ноября 2000 года за N 1282. Утратил силу - приказом Министра энергетики и минеральных ресурсов Республики Казахстан от 12 января 2001г. N 8 ~V011366

В соответствии с пунктом 3 части II протокольного решения от 11 августа 2000 г. N 5 заседания Межведомственной комиссии по тарифной политике, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 ноября 1999 года и необходимостью введения нормативно-правового документа, регулирующего взаимоотношения сторон при пользовании услугами по диспетчеризации приказываю:
1. Утвердить прилагаемые Правила пользования услугами по диспетчеризации.
2. Департаменту электроэнергетики и твердого топлива Министерства энергетики, индустрии и торговли Республики Казахстан внести в установленном законодательстве порядке данные Правила на регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-Министра энергетики, индустрии и торговли Республики Казахстан Дукенбаева К.Д.

И.о. Министра

                                                   Утверждены



                                           приказом Министра энергетики,
                                           индустрии и торговли Республики
                                           Казахстан от 7 ноября 2000 года
                                           N 372  

Правила
пользования услугами по диспетчеризации

1. Общие положения

1. Настоящие Правила разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан Z990438_ "Об электроэнергетике" и Концепцией совершенствования оптового рынка электрической энергии и мощности, одобренной постановлением Правительства Республики Казахстан от 20 апреля 2000 года N 606 P000606_ "О дополнительных мерах по повышению эффективности оптового рынка электрической энергии и мощности Республики Казахстан" (далее - Концепция).
2. Правила определяют порядок централизованного оперативно- диспетчерского управления, центральным диспетчерским управлением, выступающим в качестве Технического оператора рынка Единой электроэнергетической системы Республики Казахстан (далее - Технический оператор), оказывающего услуги по диспетчеризации.
3. Централизованное оперативно-диспетчерское управление заключается в управлении режимами производства, передачи и потребления электрической мощности в единой электроэнергетической системе на основе нормативных правовых актов Республики Казахстан в соответствии с распределением зон оперативного диспетчерского управления и договорами на куплю-продажу и передачу электрической мощности и электрической энергии.
4. Функции Центрального диспетчерского управления Единой электроэнергетической системой Республики Казахстан согласно Концепции осуществляет Технический оператор.
5. Под диспетчеризацией понимается услуга, оказываемая Техническим оператором, по регулированию и поддержанию стандартной частоты в единой электроэнергетической системе, обеспечению централизованного управления режимами производства, передачи и потребления электрической энергии и мощности, созданию надежных схем передачи электрической мощности и энергии при соблюдении критериев надежности функционирования Единой электроэнергетической системы Республики Казахстан.
6. Под Единой электроэнергетической системой Республики Казахстан (далее - ЕЭС РК) понимается совокупность электрических станций, линий электропередачи и подстанций, связанных между собой общим режимом технологического непрерывного процесса производства, передачи, распределения и потребления электрической мощности и электрической энергии при централизованном оперативно-диспетчерском управлении.
7. Правила обязательны для Технического оператора и всех участников отношений производства и потребления электрической мощности и электрической энергии, независимо от формы собственности и ведомственной принадлежности.

2. Процесс диспетчеризации

8. Процесс диспетчеризации предусматривает оказание Техническим оператором участникам отношений производства и потребления электрической мощности и электрической энергии для надежного функционирования ЕЭС Республики Казахстан следующих основных услуг:
1) регулирование и поддержание стандартной частоты в ЕЭС Республики Казахстан;
2) обеспечение централизованного управления режимами производства, передачи и потребления электрической энергии и мощности;
3) создание надежных схем передачи электрической мощности и энергии при соблюдении критериев надежности функционирования ЕЭС Республики Казахстан;
4) оперативный контроль фактического производства и потребления электрической энергии (мощности);
5) разработка единых принципов действия устройств релейной защиты (далее - РЗ) и противоаварийной автоматики (далее - ПА), установленных на оборудовании участников отношений производства и потребления электрической мощности и электрической энергии, в целях сведения до минимума ущерба и локализации и ликвидации аварийного нарушения;
6) обеспечение предотвращения, локализации и ликвидации технологических нарушений в ЕЭС Республики Казахстан, включая согласование схем и параметров настройки устройств РЗ и ПА, разработка электрических режимов и принципов противоаварийного управления, регулирование частоты и мощности в ЕЭС Республики Казахстан, управление резервами мощности в ЕЭС РК, в том числе, ввод в действие резерва мощности "ПУЛ резервов электрической мощности" (далее - ПУЛ РЭМ) в соответствии с классификационной таблицей ПУЛ РЭМ;
7) осуществление мониторинга режимов работы оборудования электростанций ЕЭС Республики Казахстан;
8) обеспечение технических условий для вывода в ремонт основного оборудования электростанций и электрических сетей;
10) разработка условий для организации параллельной работы с энергосистемами сопредельных государств, включая взаимодействие с их диспетчерскими центрами, на основе критериев надежности ЕЭС Республики Казахстан.
9. В процессе диспетчеризации Техническим оператором:
1) обеспечивается нормативное качество электроэнергии, что позволяет участникам отношений производства и потребления электрической мощности и электрической энергии выпускать качественную продукцию;
2) принимаются незамедлительные меры, направленные на восстановление электроснабжения;
3) представляется энергопроизводящим организациям ежедневная и своевременная информация по объемам потребления их прямыми потребителями;
4) производится расчет и выставляются уставки частотной делительной автоматики при различных аварийных ситуациях для предотвращения отключения генерирующего оборудования.
10. Технический оператор регулирует все технические и организационные вопросы, связанные с параллельной работой каждого участника отношений производства и потребления электрической мощности и электрической энергии в ЕЭС Республики Казахстан, в том числе по вопросам поставки электроэнергии из сопредельного государства, что включает в себя:
1) согласование принципов и уставок устройств РЗА и ПА;
2) переговоры и согласования при изменении режимов работы ЕЭС Республики Казахстан.
11. В силу объективной необходимости оказания Техническим оператором услуг по диспетчеризации отношения между Техническим оператором и всеми участниками отношений производства и потребления электрической мощности и электрической энергии по диспетчеризации должны регулироваться договорами, заключаемыми в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан и нормативными правовыми актами Республики Казахстан, в том числе настоящими Правилами.

3. Порядок предоставления услуг по диспетчеризации

12. Порядок предоставления услуг, условия договора, в том числе порядок оплаты за услуги по оперативно-диспетчерскому управлению производится на основании договоров, заключенных между Техническим оператором и участниками отношений производства и потребления электрической мощности и электрической энергии.
13. Цены (тарифы) на услуги оказываемых Техническим оператором по оперативно-диспетчерскому управлению в соответствии с Законом Республики Казахстан "О естественных монополиях" устанавливаются уполномоченным органом по регулированию деятельности субъектов естественной монополии.

4. Ответственность

14. Органы централизованного диспетчерского управления вправе

отключать организацию, не выполняющую оперативные распоряжения по режиму 
производства, передачи и потребления электрической энергии от 
электрических сетей, находящихся под оперативно-диспетчерским управлением. 
     15. Участники отношений производства, передачи, распределения и 
потребления электрической энергии и мощности при неисполнении своих 
обязанностей несут ответственность в соответствии с законодательством 
Республики Казахстан.
     
     
     (Специалисты: Мартина Н.А.,
                    Цай Л.Г.)