2003-2005 жылдар кезеңіне арналған демографиялық дамытудың аймақтық бағдарламасы туралы

Астана қаласы мәлихатының 2003 жылғы 8 сәуірдегі N№224/42-II шешімі. Астана қалалық Әділет басқармасында 2003 жылғы 16 мамырда N 267 тіркелді. Күші жойылды - Астана қаласы мәслихатының 2006 жылғы 21 қыркүйектегі N 285/35-ІІІ шешімімен

Ескерту - Астана қаласы мәслихатының
2006 жылғы 21 қыркүйектегі N 285/35-ІІІ шешімінен
Үзінді:

Заңнамалық нормалардың өзгеруiне және жекелеген шешiмдердiң қолданыс мерзiмдерiнiң өтуiне байланысты Астана қаласының мәслихаты шешiм қабылдады:
1. Қосымшаға сәйкес Астана қаласы мәслихатының кейбiр шешiмдерiнiң күшi жойылған деп танылсын.
2. Осы шешiм қабылданған күннен бастап күшiне енедi.

Астана қаласы мәслихатының
сессия төрағасы

Астана қаласы мәслихатының
хатшысы

Астана қаласы мәслихатының
2006 жылғы 21 қыркүйектегi
N 285/35-IIІ шешiміне қосымша

Астана қаласы мәслихатының күшiн жойған кейбiр
шешiмдерiнiң тiзiмi

...
5. Астана қаласы мәслихатының 2003 жылғы 8 сәуiрдегi N 224/42-II "Демографиялық дамудың 2003-2005 жылдарға арналған аймақтық бағдарламасы туралы" шешiмi (Нормативтiк-құқықтық актiлердi мемлекеттiк тiркеу реестрiнде 267 нөмiрмен тiркелген, 2003 жылғы 30 желтоқсанда "Астана ақшамы" газетiнде жарияланды);
...

Астана қаласы мәслихатының хатшысы
__________________________________________________

Астана қаласының әкімдігі ұсынған 2003-2005 жылдар кезеңіне арналған демографиялық дамытудың аймақтық бағдарламасын қарап, Қазақстан Республикасы Конституциясының 86-бабын және Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Заңының 6-бабын басшылыққа ала отырып Астана қаласының мәслихаты былай деп шешті:

1. Қоса беріліп отырған 2003-2005 жылдар кезеңіне арналған демографиялық дамытудың аймақтық бағдарламасы бекітілсін.

Астана қаласы мәслихаты
сессиясының төрағасы

Астана қаласы мәслихатының
хатшысы

Келісілген:

Астана қаласы бойынша Көші-қон және
демография басқармасының
бастығы

Денсаулық сақтау департаментінің
директоры

Статистика басқармасының
бастығы

Білім департаментінің
директоры

Қалалық салауатты өмір салтын қалыптастыру
орталығының директоры

Қаржы департаментінің
бастығы

Экономика және шағын бизнесті дамыту
департаментінің директоры

Тұрғын үй департаментінің
директоры

Ақпарат және қоғамдық
келісім басқармасының бастығы

Көші-қон полициясы басқармасының
бастығы

Астана қаласы мәслихатының
2003 жылғы 8 сәуірдегі
N№224/42-II шешімімен
бекітілген

2003-2005 ЖЫЛДАР КЕЗЕҢІНЕ АРНАЛҒАН
ДЕМОГРАФИЯЛЫҚ ДАМЫТУДЫҢ АЙМАҚТЫҚ
БАҒДАРЛАМАСЫ

1. Бағдарламаның төлқұжаты

Атауы 2003-2005 жылдар кезеңіне арналған демографиялық
дамытудың аймақтық бағдарламасы (әрі қарай -
Бағдарлама).

Негізгі Астана қаласы бойынша Көші-қон және демография
әзірлеуші басқармасы.

Бағдарла. Қазақстан Республикасы Үкіметінің "Қазақстан Республикасы
маны әзір. демографиялық дамуының 2001-2005 жылдарға арналған
леу қажет. бағдарламасы туралы" 2001 жылғы 30 қазандағы N 1380
тілігінің қаулысы .
негізі

Мақсаты Демографиялық ағымдардағы келеңсіз үрдістерді болдырмау,
депопуляцияның алдын алу, елді ұзақ мерзімдік дамыту
стратегиясына сәйкес халықтың сандық және сапалық өсуін
қамтамасыз ету үшін кешенді шараларды әзірлеу.

Міндеттері Аймақта халықтың, оның ішінде өсіп-өну денсаулығы
жағдайын жақсарту, өлімді азайту.
Туылуды тұрақтандыру және оны келешекте ұрпақтар ауысуын
қамтамасыз ететін деңгейге көтеру; отбасылардың тіршілік
жағдайларын жақсарту, отбасылық-некелік
қарым-қатынастарды нығайту.
Көші-қон ағымдарын реттеу. Экологияның бұзылуының теріс
нәтижелерін болдырмау.

Бағдарла. Туылуды және халықтың өмірінің жалпы ұзақтығын арттыру,
маның салауатты өмір салтын қалыптастыру үшін әлеуметтік-
басымдық. экономикалық жағдайларды жақсарту, экономикалық және
тары әлеуметтік-мәдени іс-әрекеттердің барлық салаларында
халықтың толыққанды еңбекпен қамтылуын қамтамасыз ететін
тиімді әлеуметтік-демографиялық құрылымын жасау.

Қаржылан. Бағдарламаны қаржылық қамтамасыз ету жергілікті
дыру көз. бюджеттің, қоғамдық және Қазақстан Республикасының
дері заңдарымен тыйым салынбаған мемлекеттік емес ұйымдардың,
демеушілік көмектердің және басқа да қаржы көздерінің
қаражаттарымен қаралады. Бағдарламаны қаржыландыру
көлемі жыл сайын келесі жылдың бюджетін әзірлегенде
анықталып отырады.

Күтілетін Бағдарламаның шараларын жүзеге асыру Астана қаласында
нәтижелер туылуды көбейту, өлімді азайту, халықтың денсаулығының
жағдайын жақсарту, соның нәтижесінде өмір сүруін ұзарту,
халықтың өмір сүру деңгейінің және сапалық
көрсеткіштерінің жақсаруы нәтижесінде тұрғындардың санын
арттыруды қамтамасыз етеді.

2. Кіріспе

2002-2005 жылдар кезеңіне арналған демографиялық дамытудың аймақтық бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Қазақстан - 2030" Стратегиясына , Қазақстан Республикасы Үкіметінің "Қазақстан Республикасы демографиялық дамуының 2001-2010 жылдарға арналған бағдарламасы туралы" 2001 жылғы 30 қазандағы N 1380 қаулысына сәйкес әзірленді.
Ол "Астананың гүлденуі - Қазақстанның гүлденуі" мемлекеттік бағдарламасымен және елорданың 2010 жылғы кезеңге дейінгі дамуының Стратегиялық жоспарымен белгіленген шеңберде аймақтық деңгейдегі тиімді демографиялық саясат қалыптастыруды көздейді.
Бағдарлама әлеуметтік-демографиялық дамытудың негізгі мақсаттары мен міндеттері анықталған, олардың айтылған мезгілінде жүзеге асырылуының негізгі бағыттары мен тетіктері белгіленген.
Ел Президентінің "Қазақстан - 2030" Жолдауында күшті демографиялық саясат елдің ұлттық қауіпсіздігінің басты басымдықтарының бірі етіп көрсетілген.
Бағдарлама демографиялық ағымдарды жүйелі талдау негізінде туылудың оң динамикасын, өмір ұзақтығының өсуін қамтамасыз ететін негізгі басымдықтарды анықтау және жүзеге асыруды, көші-қон ағымдарын тиімді реттеуді көздейді.
Бұл халықтың тұрмыс жағдайының негізгі факторларын оңтайлы пайдалануға және өмірдің қазіргі заманғы стандарттарын енгізуге, өсіп-өну денсаулығының жағдайын жақсартуға, отбасы институтын және некелік қарым-қатынастарды жетілдіруге мүмкіндік береді.
Бағдарламаның негізгі басымдықтарының ішінде демографиялық құрылымды әрі қарай оптимизациялауға ұйымдастырушылық, құқықтық және әлеуметтік-экономикалық алғышарттарын жасау қаралған.
Демографиялық дамытудың оптималдық өлшемдеріне қол жеткізу, елдің қорғаныс қуатына және оның егемендігін қамтамасыз етуге қолдау көрсету экономиканың әрі қарай өсуіне мүмкіндіктер жасайтын болғандықтан, мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық өмірінің ең елеулі аспектілерінің бірі.

3. Қазіргі демографиялық ахуалды талдау

Қазақстандағы демографиялық ахуал соңғы жылдары республика үшін айтарлықтай туылудың төмендеуі, өлімнің артуы және халықтың көші-қондық қайту легінің өсуіне қарай қолайсыз деп бағалануда.
Астана қаласында халықтың саны 2002 жылдың 1 қаңтарында, Статистика басқармасының мәліметтері бойынша 493600 адам. 1999 жылдың ақпанындағы алғашқы ұлттық халық санағының мәліметтерімен салыстырғанда халық санының өсуі 179276 адамға жетті. 2002 жылдың 1 желтоқсанына Қазақстанның елордасында 507100 адам тұрып жатыр.
Халық санының қарқынды өсуі қаланың Қазақстан Республикасының елордасы мәртебесін алуының нәтижесінде еліміздің басқа аймақтарынан көші-қондық лектің артуына және сыртқы шекарасының өзгертілуіне, экономикасының дамуына, әлеуметтік-қызмет көрсетулік инфрақұрылымның кеңейтілуіне, статистикалық мәліметтерді анықтау бойынша қосымша жүргізілген шараларға және жаңа құрылыстар бағдарламасының жүзеге асырылуына байланысты.
Соңғы уақытта туылудың өсу беталысы көріне бастағанымен халықтың жалпы санының елеулі өсуі тұсында табиғи өсім төменгі деңгейде қалып отыр. Туылғандардың саны 1998 жылы 3388 адам, 1999 жылы - 3605 адам, 2000 жылы - 4430 адам, ал 2001 жылы - 4837 адам болды, ал 2002 жылдың қаңтар-желтоқсанында - 5513 адам.
Жеке ұлттар бойынша талдап отырған мерзімде табиғи қозғалыс оң өсім негізінен тұрғылықты халықтың демографиялық көрсеткіштері есебінен қол жеткенін көрсетеді.
Ұлттық құрам бойынша 2002 жылғы қаңтар-желтоқсанда 3525 қазақтар (аналары қазақ), 1209 адам орыстар (аналары орыс), 150 адам немістер (аналары неміс) туылды. Жыныстық құрам да өзіне назар аударады. Бұрынғысынша, пайыздап санағанда ұл балалар көп туылады, бұл жағдай 14 жасқа дейінгі жасшамалық топта сақталады. Одан үлкенірек жастан бастап әйел адамдардың арасалмағы басым, жалпы 1000 әйел адамға 915 еркек адамнан келеді.
Аймақта өлім-жітімнің біртіндеп азаюы байқалады. 1998 жылы өлгендер саны 3054 адам, 1999 жылы - 2832 адам, 2000 жылы - 2932 адам, 2001 жылы - 3322 адам және 2002 жылдың 11 айында 3410 адам. Қала халқы санының күрт өсуі жағдайында өлім-жітімнің қомақты азаюы елеусіз болып қалып отыр. Алдыңғы жылмен салыстырғанда 2001 жылы өлім-жітімнің азаюы 11,0 пайыз көрсеткішіне жеткен.
Бұрынғысынша өлім-жітімнің себептерінде негізгі рольді қан айналу жүйесі - 42,3%, жазатайым жағдайлар мен жарақаттар алу, уланудан - 21,4%, тыныс алу ауруларынан - 6,5%, оның ішінде жартысы туберкулез алады.
2000 жылы 65 нәресте, 2001 жылы 84 нәресте қайтты, ол 1999 жылмен (64 бала) салыстырғанда 1,6% кем. Бұл көрсеткіш 2001 жылы 84 адам болса, 2002 жылдың 11 айында 91 адам болды. Нәрестелердің қайтыс болуында бұрынғысынша іште жатқан кездегі жағдайларға байланысты (50,8%) шетінеу басым, тыныс алу органдары, туа біткен сырқаттар да бар.
Астана қаласы бойынша халықтың табиғи қозғалысының бес жыл және 2002 жылдың қаңтар-желтоқсаны ішіндегі динамикасы 1 таблицадағы мәліметтермен суреттеледі.
Сонымен қатар халықтың өсіп-өну денсаулығының да көрсеткіштері нашарлап отырғандығын атау керек: гинекологиялық аурулардың жиілеуі баланы ай-күніне жеткізбеуге әкеліп соғады, іштегі кезеңдегі аурушылдық артады.
Қан аздығы денсаулық сақтаудағы басты мәселелердің бірі болып қалып отыр. Ер адамдардың өсіп-өну жүйесі ауруларының саны өсуі байқалады.
Халықтың орта жасы салыстырмалы төмен деңгейде қалып, 67,7 жыл болды: ерлерде 61,8 жыл, әйелдерде 73,2 жыл.
60 жастан асқан (қартаю коэффициенті) топтағылардың үлесі 1998 жылы - 8,4%, 1999 жылы - 10,2% болды. Олай болса, үлкен жастағы кісілердің үлесі 1,8% артты. Демографиялық жағдайдың басты көрсеткіштерінің бірі - отбасылық-некелік қатынастар болып табылады. Неке мен ажырасу туралы статистикалық ресми деректерге сәйкес, соңғы жылдары отбасы қатынастарын ресми тіркеу санының азаюы байқалады. Егер, халықтың жалпы санының өсу жағдайында 1999 жылы АХАЖ органдарында 1809 неке тіркелсе, 2000 жылы - 1842, 2001 жылы 2153 неке тіркелген, ол 16,8 пайызға көп. Сонымен бірге ажырасу саны 1999 жылмен салыстырғанда 21,4 пайызға көбейіп, 844 отбасыға жетті. 2001 жылы ажырасу саны 953 болды. Қала бойынша құрылған мың жұп отбасына 2002 жылдың 9 айында 380 ажырасудан келеді (тіркелген неке - 1772, ажырасу - 674).
Демографиялық ағымдардың дамуында сыртқы және ішкі көші-қон шешуші роль атқарады. Төрт жылда (1998-2001 жылдар) және 2002 жылдың 9 айында 207941 адам келген, оның ішінде алыс шетелдерден - 623 (0,3%), ТМД елдерінен - 3231 (1,5%) және республиканың басқа аймақтарынан 201330 адам (98,2%).
2002 жылдың қаңтар-қыркүйегі кезеңінде басқа мемлекеттерден тұрақты тұруға келгендерден 69,0% - Ресейге, 19,9% - Өзбекстанға, 4,0% - Украинаға және 2,9% - Белоруссияға жатады.
2002 жылдың 1 қаңтары жағдайында елорда халқының құрамында қазақтардың үлес салмағы 52,7 пайыз, орыстар - 33,4, украиндар - 4,3, немістер - 2,3 пайыз болды. Сонымен, елордаға келушілердің басым бөлігін қазақтар мен орыстар құрайды.
Атап айту керек, 1999 жылғы халық санағы өткелі бері келгендердің 70 пайызы - 16-дан 59-ға дейінгі еңбек жасындағы адамдар, оның ішінде 52 пайызы - 16 мен 29 арасындағы жастар.
Талдау көрсеткендей, Астана білімді адамдарды тартуда: ішкі көшіп-қонудың жалпы санының 58 пайызы жоғары және аяқталмаған жоғары білімді келгендер.
Елорданың жаңа тұрғындарының 24,3 пайызының техникалық мамандықтары бар, педагогтары - 15,1 пайыз, дәрігерлері - 11,9 пайыз, экономикалық мамандықтар соңғы үш жылда келгендердің 10 пайызында бар.
Сонымен, Астана қаласының әлеуметтік-демографиялық ахуалы қолайлы деп бағалануда. Көшіп-қону ағынының есебінен табиғи өсім көрсеткіштерін, халықтың өмір сүруінің ұзақтығын едәуір жақсарту мүмкіндіктері бар.
Осымен қатар, қалалықтардың жоғары әлеуметтік-белсенділігі жағдайында халықтың өмір сүру деңгейін жоғарылатуға, отбасылық-некелік қатынастарды дамытуға және елорда халқының тиімді демографиялық құрамын қалыптастыруға алғышарттар баршылық.

4. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері

Экономикалық және әлеуметтік-мәдени дамуда негізгі әлует болып табылатын демографиялық ағымдарды тұрақтандыруды қамтамасыз ететін және халықтың жалпы санының өсуінің оң үрдістерін бекітуді қамтамасыз ететін кешенді ұйымдастырушылық-құқықтық, экономикалық және әлеуметтік шаралар әзірлеу және жүзеге асыру - Бағдарламаның мақсаттары болып саналады.
Бағдарламаның негізгі міндеттері:
халықтың өсіп-өну және жалпы денсаулығының жағдайын жақсарту, өлім-жітімді азайту, нәтижесінде өмір сүру ұзақтығын арттыру;
туылуды тұрақтандыру және оны келешекте ұрпақтарды алмастыруды қамтамасыз ете алатын деңгейге көбейту;
отбасының өмір сүру жағдайын жақсарту, отбасылық-некелік қатынастарды нығайту, жастарды тәрбиелеуде ата-ананың ролін, үлкендердің әл-ауқаты үшін балалардың жауапкершілігін арттыру;
көші-қон ағымдарын реттеу;
экологияның бұзылуының теріс салдарын жою;
экономиканың реалдық секторын дамыту негізінде еңбек ресурстарын тиімді пайдалану және әлеуметтік жағдайды жақсарту үшін қолайлы жағдайлар жасау;
салауатты өмір салтын қалыптастыру, өмір сүрудің орташа ұзақтығын арттыру;
еңбекті қорғаудың, санитарлық гигиеналық нормалардың қазіргі заманғы стандарттарын біртіндеп енгізу;
әр азаматтың өз денсаулығы үшін жауапкершілігін көтеру, салауатты өмір салтын қалыптастыру ағымына халықтың өзін тарту;
демографиялық құрылымды әрі қарай жақсартатын және еңбек пен ой әлуетін толықтыратын көші-қон ағымындағы оң сальдоны тұрақтандыру.

5. Бағдарламаның негізгі бағыттары және оны жүзеге
асыру тетіктері

Аймақтағы әлеуметтік-демографиялық дамытудың мақсаттарын жүзеге асыру және негізгі міндеттерін шешу үшін мына шаралар қаралады:
Бірінші кезекте халықтың санының кему беталысын төмендету мен оның тұрақталуына қол жеткізу бойынша шаралар қабылдау.
Бұлардың шешілу жолдары:
туылудың құлдырауын төмендету және оны тұрақтандыру;
өлім-жітімді төмендету және орташа өмір ұзақтығын арттыру;
эмиграцияны қысқарту және оралмандардың қайтуына аймақта қолайлы жағдай туғызу.
Екінші кезекте халықтың жалпы сан және сапа жағынан өсуін қамтамасыз ету.
Бағдарламаны жүзеге асыруда негізгі құралдар болып саналатындар:
халықтың өмір сүру деңгейін арттыру, экономика мен әлеуметтің барлық аяларын тепе-тең дамыту шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту есебінен аймақта халықтың жұмыспен қамтылуын өсіру;
салауатты өмір салтын, адамның тіршілік әрекеттерінің барлық элементтерінің профилактикасы, еңбегі мен демалысын насихаттау негізінде аймақта халықтың денсаулық деңгейін көтеру;
аймақта халыққа медициналық қызметті жақсарту және оның санитарлық-гигиеналық салауаттылығын жоғарылату бойынша шаралар қолдану;
халықтың, бірінші кезекте, еңбекке жарамды жастағылардың еңбек жағдайының нашарлауына, нашақорлық пен алкоголизмнің таралуына байланысты жазатайым жағдайлардан, уланудан және өндірісте жарақат алудан өлім-жітімін төмендету;
аймақта өмірдің орташа ұзақтығын арттыру, денсаулық сақтау деңгейін көтеру есебінен ерлер мен әйелдердің өмір сүру ұзақтықтарындағы айырмашылықтарды қысқарту;
аймақта әлеуметтік көмек көрсету мен зейнеткерлер үшін емдік-сауықтыру мекемелерін, қарттар үшін күндізгі стационарлар тораптарын көбейту;
өсіп-өну денсаулығын сақтау, ана болудың қауіпсіздігі, рухани-жыныстық және мәдени-этникалық тәрбиелеу, отбасылық өмірге дайындау бойынша бағдарламалар әзірлеу және іске асыру, халықтың контрацепция әдістері мен қазіргі заманғы құралдарға сұранысын қамтамасыз ету, оқу орындарының бағдарламаларына валеология оқулық пәнін әрі қарай да енгізе беру;
ана мен баланың денсаулығын сақтауды денсаулық сақтау саласындағы басым бағдарлама деп мойындау, туу сәтінде ана өлімін, жүктіліктің және босанғаннан кейінгі қиналу жағдайларын қысқарту;
әйелдердің бедеулігін емдеу, түсік және оның салдарын болдырмау;
аймақта иммун тапшылығы вирусымен, немесе ЖҚТБ-мен және жыныс арқылы жұғатын аурулардың алдын алу бойынша шараларды жүзеге асыру;
көшіп келуді тәртіпке келтіру және нысаналы іс-шараларды атқару жолымен көші-қондық жоғалтуларды кеміту. Көшіп келуді реттеу, аймақтағы бар мүмкіндіктерді ескере отырып, этникалық қазақтарды репатриация жасау бойынша жыл сайынғы экономикалық негізделген квотаны анықтау;
мемлекеттік оқу орындарында психологиялық қызметтер аясын кеңейту, мектептерде, институттарда және мектепке дейінгі ұйымдарда психолог пен әлеуметтік педагог лауазымдарын енгізу;
жетім және ата-ана қамқорлығынсыз қалған балаларға әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін жетілдіру шараларын іске асыру;
кәмелеттік жасқа толмағандардың қылмыстарын, тәртіп бұзуларын және бақылаусыз кетуліктерін болдырмау бойынша кешенді бағдарламалар әзірлеу.

6. Өсіп-өну денсаулығын сақтау

Жүкті әйелдердің, әйел-аналардың, нәрестелердің денсаулықтарын жақсартуға мына шараларды қабылдау қажет:
әр жүкті әйелге сапалы медициналық қызмет (қарау, консультация, жыныс жолымен берілетін ауруларға және адамның иммун тапшылығы вирусына скрининг, ішкі құрсақ инфекцияларын, тума аурудың ауытқуын тексеру, кеселі бар әйелдерге акушерлік персонаж) және кейінгі туу кезінде білікті көмек көрсету;
босанғаннан кейінгі ауруы асқынған күнкөрісі төмен әрбір әйелді қажетті медициналық көмекпен қамтамасыз ету;
2003 жыл ішінде бала көтеретін жастағы экстрагениталды ауруы бар және әртүрлі акушерлік науқастың асқынуына душар болған әйелдерді сауықтыру мүмкіндігін қамтамасыз ету;
бала туатын жастағы әйелдердің емшек безінің рак ауруына және басқа өсіп-өну органдары жолының онкологиялық ауруларына, 2004 жылға қарай толық қамтып, кезең-кезеңімен міндетті профилактика жүргізу.
Халықтың өсіп-өну денсаулығын сақтау саласында мынандай шараларды қолдану қажет:
2003 жылдың екінші жартысынан бастап күнкөрісі төмен әйелдердің, тегін медициналық көмектің кепілді көлемі есебінен, отбасын жоспарлау жөніндегі қызметке, соның ішінде жектілікті жасанды әдіспен үзуге (әлеуметтік және медициналық көрсеткіштер бойынша) қол жеткізуін қамтамасыз ету;
контрацепция құралдарына, жыныстық тәрбиеге кеңінен қол жеткізу жолымен бірінші жүктілік жағдайындағы аборттың деңгейін азайту мақсатында оқушылар арасында 6-сыныптан бастап, сондай-ақ оқу орындарында жасөспірімдер жүктілігінің алдын алу жөніндегі түсінік жұмысын кеңінен жүргізуді жандандыру;
кезең-кезеңімен медициналық тексеру, кейіннен дерматология орталығында терапиядан өткізіп, балалардағы, жасөспірімдер мен жастардағы иммун тапшылығы вирусының жыныс арқылы жұғатын ауруларына 2005 жылдың аяғына қарай профилактика жүргізу;
2003 жылдың аяғына дейін адамның иммун тапшылығы вирусының жоғарыдан төмен қарай - анадан балаға жұғатын инфекция профилактикасының бағдарламасын әзірлеу және енгізу;
күнкөрісі төмен отбасы әйелдеріне бедеуліктен емдеу мәселелері бойынша тегін медициналық көмек көрсету.

7. Отбасы институтын нығайту

Бұл бағыт негізінен отбасы және неке құндылықтарын насихаттау, ажырасқан жағдайда ата-аналардың балалар алдындағы жауапкершілігін күшейту арқылы қамтамасыз етіледі. Ол өсіп-өну және жыныстық денсаулықты сақтаумен, қоғамның ұясы ретінде отбасының әл-ауқаты қамтамасыз етілуінің әлеуметтік-экономикалық алғышарттарымен де тығыз өзара байланысты болады.
Бұл бағытта мына шаралар қолдану ізделген:
2002 жылдан бастап, білім беру жүйесі ұйымдарында және БАҚ арқылы дәстүрлі отбасын насихаттауды жандандыру;
танысу клубтарының желісін дамыту;
озық отбасылық, этномәдени дәстүрлер мен нормаларды қайта жаңғырту, отбасын тұрақтандыру және дамыту, оның имандылық негіздерін нығайту;
отбасыларға дағдарысты жағдайлардан шығу жөніндегі психологиялық-педагогикалық орталықтардың қызметін кеңейту және жандандыру.

8. Қажетті ресурстар мен қаржыландыру көздері

Бағдарламаны қаржылық қамтамасыз ету жергілікті бюджеттің, қоғамдық және Қазақстан Республикасының заңдарымен тыйым салынбаған мемлекеттік емес ұйымдардың, демеушілік көмектердің және басқа да қаржы көздерінің қаражаттарымен қаралады.
Бағдарламаны 2003 жылы іске асыру республикалық және жергілікті бюджеттермен бекітілген қаражат құралдары көлемдерінде атқарылады. Халықтың өсіп өну денсаулығын демеу бағытындағы шаралар бюджеттерден 2004 жылы қосымша қаражат бөлуді қажет етеді.
Бағдарламаны қаржыландыру көлемі жыл сайын келесі жылдың бюджетін әзірлегенде анықталып отырады.

9. Бағдарламаны жүзеге асырудан күтілетін нәтижелер

Бағдарламаның іс-шараларын жүзеге асыру туылудың көбеюі, өлім-жітімнің қысқаруы, халықтың денсаулық жағдайының жақсаруына жеткізетін өмір сүру ұзақтығының артуы, халық өмірінің сапалық және тұрмыс жағдайының деңгейі көрсеткіштері жақсаруы нәтижесінде Астана қаласы тұрғындарының санының өсуін қамтамасыз етеді.
Халықтың жалпы саны:
2003 жыл аяғына 525 мың адам,
2004 жыл аяғына 540 мың адам,
2005 жыл аяғына 550-600 мың адам болады деп күтілуде.
Келешекте әлеуметтік бағытты экономика жағдайында аймақаралық көшіп келу ағынының біртіндеп төмендеуімен Астана қаласы тұрғындарының жалпы санының өсуі, халықтың табиғи өсімінің үлес салмағы арта бермек.

Астана қаласы мәслихатының
2003 жылғы 8 сәуірдегі N№224/42-II
"2003-2005 жылдар кезеңіне
арналған демографиялық дамытудың
аймақтық бағдарламасына" N№1 қосымша

1 таблица

Астана қаласы бойынша халықтың табиғи қозғалысының
бес жыл және 2002 жылдың қаңтар-желтоқсаны ішіндегі динамикасы
(1000 адамға шаққанда, промилле):

-------------------------------------------------------------------
Жылдар Туылу Өлім-жітім оның ішінде 1 жасқа дейінгі Табиғи
балалар (мың туылған балаға өсім
шаққанда)
-------------------------------------------------------------------
1997 10,84 10,03 17,6 0,81

1998 10,95 9,87 20,07 1,08

1999 10,41 8,21 17,75 2,20

2000 10,88 7,2 14,67 3,66

2001 10,4 7,1 17,4 3,3

2002 11,01 6,81 17,59 4,20
-------------------------------------------------------------------

Астана қаласы мәслихатының
2003 жылғы 8 сәуірдегі N№224/42-II
"2003-2005 жылдар кезеңіне
арналған демографиялық дамытудың
аймақтық бағдарламасына" N№2 қосымша

2003-2005 жылдар кезеңіне арналған демографиялық
дамытудың аймақтық Бағдарламасын іске асыру жөніндегі ІС-ШАРАЛАР

-------------------------------------------------------------------
Рет Шаралар Аяқталу Орындауға жауаптылар Орындалу
саны қалпы мерзімі
-------------------------------------------------------------------

1. Ұйымдастырушылық және нормативтік-құқықтық
қамтамасыз ету

1. Қаладағы демографиялық Қала әкімді. Көші-қон және демо. Жыл
жағдай туралы мәліметтерді гіне ақпа. графия басқармалары сайын:
жинау және ұдайы жаңартып раттық баян. ақпан,
отыру. дама қазан

2. Демографиялық ахуалды Қала әкімі. Көші-қон және демо. 2003 ж.
талдау және демография нің әкімі графия басқармасы үшінші
аясында әлеуметтік сара. тоқсан
лаулар жүргізу бойынша
арнаулы жұмыс тобын құру.

3. Демографиялық ағымдарды Ұсыныстар Көші-қон және демо. 2003
құқықтық және экономикалық жобасы графия, статистика жыл,
реттеу бойынша қала және басқармалары, Ден. қараша
аудандар әкімдіктеріне саулық сақтау депар.
ұсыныстар әзірлеу және таменті
енгізу (денсаулық сақтау,
отбасы институтын нығайту).

2. Денсаулық сақтау, туылуды ынталандыру және
өлім-жітімді азайту

4. Дерматология мен жыныс Көмек каби. Денсаулық сақтау 2003
жолымен берілетін аурулар неттері департаменті жыл
орталығы жанында медицина.
лық-психологиялық көмек
кабинеттерін ашу.

5. Мектептерде және басқа Қала әкімді. Білім департаменті, 2003
білім орындарында валеоло. гіне есеп Салауатты өмір сал. жыл
гия негіздерін оқыту бой. тын қалыптастыру
ынша әрі салауатты өмір орталығы
салтын қалыптастыруға қа.
жетті жағдайларды қамтама.
сыз ету.

6. Жастар арасында наша. Қала әкімді. Салауатты өмір Тұрақты
қорлықты, темекі шегуді гіне ақпарат салтын қалыптастыру
таратудың, ішімдік ішудің орталығы
алдын алу, оған пәрменді
бақылау және қоғамдық қарсы
қозғалыс жүйесін қалыптас.
тыру бойынша БАҚ үгіт-наси.
хатты күшейту.

7. Өсіп-өну денсаулығының Қала әкімді. Денсаулық сақтау Тұрақты
бұзылуын тексеру мақсаты. гіне есеп департаменті
мен жасөспірімдер мен жас.
тарды қараудан өткізу.

8. Балалар және босану ме. Қала әкімді. Денсаулық сақтау Тұрақты
кемелеріне жаңа технология.гіне ақпарат департаменті
ларды енгізумен нәресте ше.
тінеулерін кеміту.

9. Бастапқы медико-сани. Қала әкімді. Денсаулық сақтау Жыл
тарлық көмек мекемелерінің гіне есеп департаменті, Қаржы сайын
материалдық-техникалық ба. департаменті
заларын жақсарту және жаңа
технологияларды енгізу.

3. Халықтың әлеуметтік-демографиялық
құрылымын жақсарту

10. Репатриацияның және Шаралар және Көші-қон және демо. Жыл
келуші көшіп-қонушылардың қала әкімді. графия басқармасы, сайын,
әлеуметтік-еңбектік бейім.гіне есеп Экономика және ша. қаңтар
делуі мәселелерін шешу, ғын бизнесті дамыту
олардың экономикалық және департаменті, Мәде.
әлеуметтік ортаға ықпал. ниет орталықтары,
дасуына жәрдемдесу. ҮЕҰ

11. Аз қамтылған отбасы. Шаралар және Білім департаменті, Жыл
лар балаларының жоғары қала әкімді. қаржы департаменті сайын,
және орта арнайы білім гіне есеп желтоқ.
алуларына қол жеткізуіші. сан
лігін қамтамасыз ету.

12. Аймақаралық біріккен Келісімдер Көші-қон және демо. Тұрақты
іс-қимылдар аясында көші- графия басқармасы,
қондық ағымдарды реттеу. Экономика және
шағын бизнесті дамыту
департаменті, Көші-қон
полициясы басқармасы

4. Ақпараттық-насихаттық қамтамасыз етулер

13. Демографиялық дамыту Конференция. Көші-қон және демо. Тұрақты
сұрақтары бойынша ғылыми- лар, семинар. графия басқармасы,
практикалық конференция лар Ақпарат және қоғам.
дайындау және өткізу. дық келісім басқар.
масы, Статистика
басқармасы

14. Елорданы демография. БАҚ ақпарат. Көші-қон және демо. Тұрақты
лық дамыту. Оның болаша. тар графия басқармасы,
ғының өзекті мәселелері Ақпарат және қоғам.
бойынша БАҚ ақпарат дық келісім басқар.
жасап отыру. масы
-------------------------------------------------------------------

О Региональной программе демографического развития на 2003-2005 годы

Решение Маслихата города Астаны от 8 апреля 2003 года N 224/42-II. Зарегистрировано Управлением юстиции города Астаны от 16 мая 2003 года N 267. Утратило силу - решением Маслихата города Астаны от 21 сентября 2006 года N 285/35-III

Извлечение из решения Маслихата города Астаны
от 21 сентября 2006 года N 285/35-III

В связи с изменением норм законодательства и истечением срока действия отдельных решений Маслихат города Астаны РЕШИЛ:

1. Признать утратившими силу некоторые решения маслихата города Астаны согласно приложению.
2. Настоящее решение вступает в силу со дня принятия.

Перечень
утративших силу некоторых решений маслихата города Астаны

...
5. Решение маслихата города Астаны от 8 апреля 2004 года N 224/42-II "О Региональной программе демографического развития на 2003-2005 годы" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 267, опубликовано в газете "Астана акшамы" 30 декабря 2003 года).
...

Секретарь маслихата
города Астаны В. Редкокашин
_________________________________________________________

Рассмотрев представленную акиматом города Астаны Региональную программу демографического развития на 2003-2005 годы, руководствуясь статьей 86 Конституции Республики Казахстан и статьей 6 Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении в Республике Казахстан", маслихат города Астаны решил:

1. Утвердить прилагаемую Региональную программу демографического развития на 2003-2005 годы.

П редседатель сессии
маслихата города Астаны К.Н.Анасова

Секретарь маслихата
города Астаны В.Г.Лукьянец

Согласовано:

Начальник управления
миграции и демографии
по городу Астане Г.С.Сыздыкова

Директор департамента
здравоохранения М.З. Шайдаров

Начальник управления
статистики А.К.Дауренбеков

Директор департамента
образования А.М.Рахимжанов

Директор городского
Центра формирования
здорового образа жизни Е.К.Томпиев

Начальник департамента
финансов А.Н.Тусупбеков

Директор департамента
экономики и развития
малого бизнеса Т.И.Яковлева

Директор департамента
жилья А.И.Лукин

Начальник управления
информации и
общественного согласия Н.Н.Мальцев

Начальник управления
миграционной полиции С.Б.Султанов

Утверждена
решением маслихата
города Астаны
от 8 апреля 2003 года
N 224/42-II

Региональная программа
демографического развития на период 2003-2005 годы

1. Паспорт Программы

Наименование Региональная Программа демографического
развития на период 2003-2005 годы.

Основной Управление миграции и демографии по городу
Разработчик Астане.


Основание Постановление Правительства Республики необходимости Казахстан от 30 октября 2001 года N 1380 "О разработки Программе демографического развития
программы Республики Казахстан на 2001-2005 годы".

Цель Изучение, разработка и реализация
комплексных мер по обеспечению стабильного
роста населения в регионе, с целью
преодоления негативных тенденций
демографических процессов, предотвращение
депопуляции, обеспечение количественного
и качественного роста численности населения
в соответствии с долгосрочной стратегией
развития страны.

Задачи Улучшение состояния здоровья населения в
регионе, включая репродуктивное; уменьшение
смертности.
Рост рождаемости в будущем до уровня,
обеспечивающего замещение поколений;
улучшение условий жизнедеятельности семьи,
укрепление семейно-брачных отношений.
Регулирование миграционных процессов.
Преодоление негативных последствий
нарушения экологии.

Приоритеты Увеличение рождаемости и общей
Программы продолжительности жизни населения, улучшение
социально-экономических условий для
формирования здорового образа жизни,
создание эффективной социально-
демографической структуры населения,
обеспечивающей полноценную занятость во всех
сферах экономической и социально-культурной
деятельности.

Источники Финансовое обеспечение Программы финансирования предусматривается из средств
местного бюджета, средств общественных
фондов и неправительственных организаций,
спонсорской помощи и иных источников, не
запрещенных законодательством Республики
Казахстан. Объем финансирования Программы
будет уточняться ежегодно при формировании
бюджета на очередной финансовый год.

Ожидаемые Реализация мероприятий Программы позволит
результаты обеспечить рост численности жителей города
Астаны за счет увеличения рождаемости,
сокращения смертности, улучшение состояния
здоровья населения и, как следствие,
увеличение продолжительности жизни,
улучшение показателей качества жизни
населения, регулирования миграционных
процессов.

2. Введение

Региональная Программа демографического развития города Астаны на период 2003-2005 годы (далее - Программа) разработана в соответствии со Стратегией "Казахстан-2030", с Постановлением Правительства Республики Казахстан N 1380 "О Программе демографического развития Республики Казахстан на 2001-2005 годы" от 30 октября 2001 года.
Она предусматривает формирование на региональном уровне эффективной демографической политики в рамках, определенных государственной программой "Расцвет Астаны - расцвет Казахстана" и Стратегическим планом развития столицы на период до 2010 года.
В Программе определены основные цели и задачи социально-демографического развития, намечены основные направления и механизмы их реализации в указанные сроки.
В Послании Президента страны "Казахстан-2030" сильная демографическая политика выдвинута в качестве одного из ведущих приоритетов национальной безопасности страны.
Программа предусматривает, на базе системного анализа демографических процессов, выявление и реализацию основных приоритетов, обеспечивающих положительную динамику рождаемости, роста продолжительности жизни, эффективное регулирование миграционных потоков.
Это позволит позитивно использовать основные факторы повышения уровня благосостояния населения и внедрение современных стандартов жизни, улучшить состояние репродуктивного здоровья, совершенствовать институт семьи и брачных отношений.
В числе основных приоритетов Программы - создание организационных, правовых и социально-экономических предпосылок для дальнейшей оптимизации демографической структуры.
Достижение оптимальных параметров в демографическом развитии является одним из наиболее значимых аспектов в социально-экономической жизни государства, поскольку способствует обеспечению обороноспособности страны и ее суверенитета, созданию потенциала для дальнейшего роста экономики.

3. Анализ современной демографической ситуации

Демографическая ситуация в Казахстане за последние годы оценивается как неблагоприятная в силу значительного для республики снижения рождаемости, повышения смертности и увеличения миграционного оттока населения.
Численность населения в городе Астане на 1 января 2002 года, по данным управления статистики, составляет 493 600 человек. По сравнению с данными Первой национальной переписи, проведенной в феврале 1999 года, увеличение численности населения составило
174 276 человек. На 1 декабря 2002 года в столице Казахстана проживают 507 100 горожан.
Интенсивный рост населения обусловлен с увеличением миграционного притока из других регионов страны и изменением границ города, что обусловлено приобретением статуса столицы Республики Казахстан, развитием экономики, расширением социально-обслуживающей инфраструктуры, реализацией программы нового строительства, а также дополнительными мероприятиями по уточнению статических данных.
Естественный прирост на фоне значительного роста общей численности населения остается на низком уровне, хотя в последнее время прослеживается тенденция роста рождаемости. Число родившихся в 1998 году составило 3388 человек, в 1999 году - 3605 человек, в 2000 году - 4430 человек и в 2001 году - 4837 человек и в январе-декабре 2002 года - 5513 человек.
Естественное движение населения по национальностям за анализируемый период показывает, что положительный прирост достигнут в основном за счет демографических показателей населения коренной нации.
По национальному составу за январь-декабрь 2002 года казахов родилось 3525 человека (у которых мать - казашка), русских 1209 (у которых мать - русская), немцев (у которых мать - немка) 150. Обращает на себя внимание и половозрастная структура. В процентном соотношении больше мальчиков, в возрастной группе до 14 лет. С более старшего возраста (с 16 лет) в удельном весе преобладают женщины, в целом на 1000 женщин приходится 915 мужчин.
В регионе отмечается тенденция постепенного уменьшения количества умерших. Так, в 1998 году число умерших составило 3054 человека, в 1999 году - 2832 человека, в 2000 году - 2932 человека, в 2001 году - 3322 человека и за 11 месяцев 2002 года - 3410. Достаточно удовлетворительный показатель снижения смертности на фоне резкого увеличения общей численности городского населения имеет незначительный характер, где сокращение смертности в 2001 году по сравнению с предыдущим годом составило на 11,0 процентных пункта.
По-прежнему основную роль в причинах смерти играют болезни системы кровообращения - 42,9%, смерти от несчастных случаев, травм, отравлений - 21,4%, болезней дыхания - 6,5%, в том числе больше половины от туберкулеза.
За 2000 год умерло 65 младенцев, что на 1,6% больше, чем за 1999 год (64 ребенка). Этот показатель составил: в 2001 году 84 человека, за 11 месяцев 2002 года 91 человек. В структуре причин смерти младенцев по-прежнему преобладают умершие от состояний, возникающих в перинатальный период (50,8%), а также от болезней органов дыхания, врожденной патологии.
Динамика естественного движения населения (в том числе детей до 1 года) по городу Астане за последние пять лет и за январь-декабрь 2002 года характеризуется данными в таблице 1.
Наряду с этим следует отметить, что ухудшаются показатели репродуктивного здоровья населения: аборты, увеличение частоты гинекологических заболеваний приводят к невынашиванию, повышается перинатальная заболеваемость.
Анемия остается одной из главных проблем здравоохранения. Наблюдается рост числа заболеваний репродуктивной системы у мужчин.
Средняя продолжительность жизни населения за последние годы остается сравнительно низкой и составляет 67,7 года: у мужчин 61,8 года, у женщин 73,2 года.
Доля лиц в возрастной группе от 60 лет (коэффициент старения) и старше в 1989 году составила 8,4%, в 1999 году - 10,2%. Таким образом, удельный вес лиц старшего возраста возрос на 1,8%. В то же время за 9 месяцев 2002 года удельный вес лиц старше 60 лет составляет: среди прибывших 3,8%, среди убывших 12,32%, что дает возможность рассчитывать на снижение коэффициента старения населения города.
Одним из ведущих показателей демографической ситуации являются семейно-брачные отношения. Согласно официальным данным статистики о браках и разводах, в последние годы наблюдается рост абсолютной численности официальной регистрации браков. Если в 1999 году в органах ЗАГСа зарегистрировано 1809 браков, то в 2000 году - 1842 брака, в 2001 году - 2153 брака, что на 16,8 процента больше, чем в предыдущем году. В то же время число разводов по сравнению с 1999 годом увеличилось на 21,4 процента и распалось 844 семей. Число разводов в 2001 году составило 953. По городу на 1 тысячу образовавшихся за 9 месяцев 2002 года семейных пар приходится 380 разводов (заключено браков - 1772, зарегистрировано разводов - 674).
Решающую роль в развитии демографических процессов играет внешняя и внутренняя миграция. За три года (1999-2001 годы) и 9 месяцев 2002 года прибыло 207941 человек, в том числе из стран дальнего зарубежья - 623 (0,3%), из стран СНГ - 3231 (1,5%) и из других регионов республики - 201330 человек (98,2%).
За этот период январь-сентябрь 2002 года от общего числа прибывших на постоянное местожительство из других государств 69,0% - приходится на Россию, 19,9% - на Узбекистан, 4,0% - на Украину и 2,9 % на Белоруссию.
По состоянию на 1 января 2002 года, в структуре населения столицы удельный вес казахов составил 52,7 процента, русских - 33,4, украинцев - 4,3, немцев - 2,3 процента и др. Таким образом, значительную часть из числа приехавших в столицу составляют казахи и русские.
Необходимо отметить, что с момента проведенной Первой Национальной Переписи населения 1999 года в составе прибывших 70 процентов - люди трудоспособного возраста от 16 до 59 лет, из них 52 процента молодежи - в возрасте от 16 до 29 лет.
Анализ показывает, что Астана привлекает людей образованных:
с высшим и незаконченным высшим образованием прибыло 58 процентов от общего числа внутренних мигрантов.
Среди новых жителей столицы имеют технические специальности 24,3 процента, педагогов - 15,1 процента, врачей - 11,9 процента, экономические специальности имеет до 10 процентов от прибывших за последние три года. Немало востребованных специалистов для строительства новой столицы (каменщиков, плотников, сварщиков и
т. д.)
Таким образом, социально-демографическая ситуация в городе Астане оценивается как благоприятная. Есть возможности за счет миграционного притока значительно улучшить показатели естественного прироста.
Одновременно с этим, в условиях высокой социально-
экономической активности горожан, есть предпосылки для повышения уровня жизни, развития семейно-брачных отношений и формирования эффективной демографической структуры населения столицы.

4. Цели и задачи Программы

Целью Программы являются разработка и реализация комплекса организационно-правовых, экономических и социальных мер, обеспечивающих стабилизацию демографических процессов и закрепление позитивных тенденций роста общей численности населения как основного потенциала в экономическом и социально-культурном развитии.
Основные задачи Программы:
улучшение состояния здоровья населения, включая репродуктивное, уменьшение смертности и, как следствие, увеличение продолжительности жизни;
увеличение рождаемости в будущем до уровня, обеспечивающего замещение поколений;
улучшение условий жизнедеятельности семьи, укрепление семейно-брачных отношений, повышение роли родителей в воспитании молодежи, ответственности детей за благосостояние старших;
регулирование миграционных процессов;
преодоление негативных последствий экологии;
создание на основе развития реального сектора экономики благоприятных условий для эффективного использования трудовых ресурсов и улучшения социального климата;
формирование здорового образа жизни, увеличение средней продолжительности жизни;
последовательное внедрение современных стандартов по охране труда, санитарно-гигиенических норм;
повышение ответственности каждого гражданина за свое здоровье, вовлечение самого населения в процесс формирования здорового образа жизни;
закрепление положительного сальдо в миграционных процессах, которое позволит обеспечить дальнейшее улучшение демографической структуры и пополнить трудовой и интеллектуальный потенциал.

5. Основные направления и механизм реализации Программы

Для осуществления целей и решения основных задач социально-демографического развития в регионе предусматривается:
На первом этапе принять меры по увеличению численности населения и достижению ее стабилизации.
Это будет решаться за счет:
стабилизации рождаемости и ее дальнейшего роста;
уменьшения смертности и увеличения средней продолжительности жизни;
сокращения эмиграции и создания благоприятных условий в регионе для возвращения оралманов, реэмигрантов.
На втором этапе обеспечить общий рост населения в регионе как в количественном, так и в качественном отношении.
Основными инструментами реализации региональной программы являются:
повышение жизненного уровня населения, рост занятости населения в регионе за счет обеспечения сбалансированного развития всех секторов экономики и социальной сферы, развития малого и среднего предпринимательства;
повышение уровня здоровья населения региона на основе пропаганды здорового образа жизни, профилактики всех элементов жизнедеятельности человека, труда и отдыха;
улучшение медицинского обслуживания населения в регионе и принятие мер по повышению его санитарно-гигиенической грамотности;
снижение смертности населения, в частности, лиц трудоспособного возраста, от несчастных случаев, отравлений и травм на производстве, связанных с ухудшением условий труда, распространением наркомании и алкоголизма;
увеличение в регионе средней продолжительности жизни, сокращение разрыва в продолжительности жизни мужчин по сравнению с продолжительностью жизни женщин за счет повышения уровня здравоохранения;
расширение в регионе сети социальной помощи и лечебно-оздоровительных учреждений для пенсионеров, дневных стационаров для престарелых граждан;
разработка и реализация программ по охране репродуктивного здоровья, безопасности материнства, нравственно-полового и культурно-этического воспитания, подготовки к семейной жизни, обеспечение потребности населения в современных средствах и методах контрацепции, дальнейшее внедрение учебного предмета валеологии в программу учебных заведений;
признание охраны здоровья матери и ребенка приоритетным направлением в области здравоохранения, сокращение случаев осложнения беременности и послеродового периода, предупреждение лечения бесплодия у женщин, предупреждение абортов и последствий абортов;
ведение широкой пропагандистской работы по правильному уходу и содержанию детей самого раннего возраста для дальнейшего снижения младенческой смертности;
осуществление в регионе мер по профилактике заражений вирусом иммунодефицита человека или СПИДом и болезнями, передаваемыми половым путем;
уменьшение миграционных потерь населения путем упорядочения иммиграции и осуществление превентивных мер. Регулирование иммиграции, определение ежегодных экономически обоснованных квот по репатриации этнических казахов с учетом реальных возможностей региона;
расширение психологических служб в государственных организациях образования, введение в школах, интернатах и дошкольных организациях должностей психолога и социального педагога;
осуществление мер по совершенствованию системы социального обеспечения детей - сирот и детей, оставшихся без попечения родителей;
разработка комплексной программы по предупреждению преступлений, правонарушений и безнадзорности несовершеннолетних.

6. Охрана репродуктивного здоровья

В области улучшения здоровья беременных женщин, женщин-матерей, младенцев необходимо принять следующие меры:
каждой женщине предоставлять качественное медицинское обслуживание (осмотр, консультации, скрининг на болезни, передающиеся половым путем и заражения вирусом иммунодефицита человека; обследования на предмет наличия внутриутробных инфекций, врожденных аномалий развития);
акушерский патронаж за беременными с патологиями и последующую квалифицированную помощь во время родов;
в течение 2003 года обеспечить возможность реабилитации женщин фертильного возраста с экстрагенитальными заболеваниями и перенесших различные акушерские осложнения;
ввести обязательную периодическую профилактику рака молочной железы и других онкозаболеваний органов репродуктивного тракта женщин детородного возраста, с полным их охватом к 2004 году.
В области сохранения репродуктивного здоровья населения принять следующие меры:
со второго полугодия 2003 года обеспечить доступ для малообеспеченных женщин к оказанию гарантированного объема бесплатной медицинской помощи, услуг по планированию семьи, в том числе искусственному прерыванию беременности (по социальным и медицинским показаниям);
среди школьников, начиная с 6 класса, а также в высших и средних специальных учебных заведениях активизировать широкую разъяснительную работу по профилактике подростковой беременности в целях снижения уровня абортов по случаю первой беременности путем расширения доступа к средствам контрацепции и полового воспитания;
ввести периодический медосмотр, профилактику с последующей терапией Центром дерматологии и заболеваний, передающихся половым путем, вируса иммунодефицита у детей, подростков и молодежи - к концу 2005 года;
оказание бесплатной медицинской помощи женщинам из малоимущих семей по вопросам бесплодия.

7. Укрепление института семьи

Данное направление в основном обеспечивается через пропаганду ценностей семьи и брака, усиление ответственности родителей за детей в случае развода. Оно имеет также тесную взаимосвязь с охраной репродуктивного и сексуального здоровья, социально-
экономическими предпосылками обеспечения благосостояния семьи как ячейки общества. В этом направлении будут приняты следующие меры:
активизирование пропаганды традиционной семьи в организациях системы образования и через СМИ;
развитие сети клубов знакомств;
возрождение лучших семейных, этнокультурных традиций и норм, стабилизация и развитие семьи, укрепление ее нравственных основ;
расширение и активизация деятельности центров психолого-педагогической помощи семьям по выходу из кризисных ситуаций .

8. Необходимые ресурсы и источники финансирования

Финансовое обеспечение Программы предусматривается из средств местного бюджета, средств общественных фондов и неправительственных организаций, спонсорской помощи и иных источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.
Реализация Программы в 2003 году будет осуществляться в пределах средств, утвержденных республиканским и местным бюджетами.
Меры стимулирующего характера, в целях поддержания репродуктивного здоровья населения, потребуют дополнительных ассигнований из бюджетов с 2004 года.
Объем финансирования Программы будет уточняться ежегодно при формировании бюджета на очередной финансовый год.

9. Ожидаемые результаты от реализации Программы

Реализация мероприятий Программы позволит обеспечить рост численности жителей города Астаны за счет стабилизации и увеличения рождаемости, сокращения смертности, улучшение состояния здоровья (в том числе репродуктивного) и, как следствие, увеличение продолжительности жизни, улучшение показателей качества и уровня жизни населения, которые решаются с обеспечением устойчивого социально-экономического развития столицы на средне- и долгосрочную перспективу. Предполагается, что общая численность населения города составит к концу:
2003 года около 525 тыс. человек,
2004 года около 540 тыс. человек,
2005 года около 550-600 тыс. человек

Есть полное основание придти к выводу, что при постепенном снижении межрегионального иммиграционного потока, увеличение общей численности жителей города Астаны в условиях социально-
ориентированной экономики в перспективе, постепенное увеличение естественного прироста населения будет иметь растущий удельный вес.

Приложение 1
к Региональной программе
демографического развития
на период 2003-2005 годы
от 8 апреля 2003 года N 224/42-II

Таблица 1

Динамика естественного движения населения
(в том числе детей до 1 года) по городу Астане
за последние пять лет и за январь-декабрь 2002

Годы	Рождаемость	Смертность	в т.ч. дети до 1 года (на тыс. родившихся)
1997	10,84	10,03	17,6
1998	10,95	9,87	20,07
1999	10,41	8,21	17,75
2000	10,88	7,2	14,67
2001	10,4	7,1	17,4
2002	11,01	6,81	17,59

Приложение 2
к Региональной программе
демографического развития
на период 2003-2005 годы
от 8 апреля 2003 года N 224/42-II

Мероприятия
по реализации региональной Программы демографического развития
на период 2003-2005 годы

п/п	Мероприятия	Форма завершения	Ответственные за исполнение	Срок исполнения
1. Организационное и нормативно-правовое обеспечение
1.	Постоянное обновление базы данных о демографическом положении в городе.	Информационный доклад в акимат города	Управление миграции и демографии.	Октябрь и февраль, ежегодно
2	Создание специальной рабочей группы по анализу демографической ситуации, проведению социологических исследований в сфере демографии.	Распоряжение акима города	Управление миграции и демографии	Третий квартал 2003 г.
3.	Разработка и внесение в акиматы города и районов предложений по правовому и экономическому регулированию демографических процессов (охрана здоровья, укрепление института семьи).	Проект предложений	Управление миграции и демографии, Департамент здравоохране-ния, Управление статистики	2003 год, ноябрь
2. Охрана здоровья, стимулирование рождаемости и снижение смертности
4.	Открытие при Центре дерматологии и заболеваний, передающихся половым путем кабинетов медико- психологической помощи.	Кабинеты медико- психологическойпомощи	Департамент здравоохране- ния	2003 год
5.	Обеспечение обучения по основам валеологии и условий для формирования здорового образа жизни в школах и других организациях образования.	Отчет в акимат города	Департамент образования, Центр формирования здорового образа жизни	2003 год
6.	Усиление в СМИ пропаганды по борьбе с наркоманией, распространением табакокурения, употреблением алкоголя в молодежной среде путем повышения действенности разъяснительных работ по ведению здорового образа жизни. Сформирование системы действенного котроля и общественного воздействия по этому вопросу.	Информация в акимат города	Центр формирования здорового образа жизни	Постоянно
7.	Осуществление осмотра подростков и молодежи на предмет обнаружения нарушений репродуктивной функции.	Отчет в акимат города	Департамент здравоохране- ния	Постоянно
8.	Снижение младенческой смертности внедрением скриннинговых методов диагностики в детские и родовспомогательные учреждения.	Информация в акимат города	Департамент здравоохране- ния	2004 год
9.	Улучшение материально- технической базы и внедрение новых технологий в организациях первичной медико- санитарной помощи.	Отчет в акимат города	Департамент здравоохране- ния, Департамент финансов	Ежегодно

3. Улучшение социально-демографической структуры населения

10.	Решение вопросов репатриации и социально-трудовой адаптации прибывающих мигрантов, содействие их интеграции в экономическую и социальную среду.	Мероприятия и отчет в акимат города	Управление миграции и демографии, Департамент экономики и развития малого бизнеса, Культурные центры, НПО	Январь, ежегодно
11.	Обеспечение доступности получения специального и высшего образования для детей из малообеспеченных семей.	Мероприятия и отчет в акимат города	Департамент образования, Департамент финансов	Декабрь, ежегодно
12.	Регулирование миграционных потоков, в рамках соглашений о межрегиональном сотрудничестве.	Соглашения	Управление миграции и демографии, Департамент экономики и развития малого бизнеса, Управление миграционной полиции	Постоянно

4. Информационно-пропагандистское обеспечение

13.	Подготовка и проведение научно-практических конференций по вопросам демографического развития.	Конференции, семинары.	Управление миграции и демографии, Управление информации и общественного согласия, Управление статистики	Постоянно
14.	Освещение в СМИ актуальных вопросов демографического развития столицы, ее перспектив.	Информация в СМИ	Управление миграции и демографии, Управление информации и общественного согласия	Постоянно