Жануарлардың псороптозы мен балықтардың анизакидоз ауруларын алдын алу және жою жөніндегі Ветеринариялық ережелерді бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2004 жылғы 2 қарашадағы N 621 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2004 жылғы 1 желтоқсанда тіркелді. Тіркеу N 3233. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2012 жылғы 17 қаңтардағы № 10-1/18 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2012.01.17 № 10-1/18 (қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН :
1. Қосымшалар бекітілсін:
1) жануарлардың псороптоз ауруын алдын алу және жою жөніндегі Ветеринариялық ереже;
2) балықтардың анизакидоз ауруын алдын алу және жою жөніндегі Ветеринариялық ереже.
2. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігінің облыстық, Астана және Алматы қалаларының аумақтық басқармалары Ветеринария департаментімен бірге заңнамада белгіленген тәртіпте осы бұйрықтан туындайтын қажетті шаралар қабылдансын.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Ветеринария департаментінің директоры А.Ә.Қожамұратовқа жүктелсін.
4. Осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізілген күнінен бастап күшіне енеді.

Министр

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2004 жылғы 2 қарашадағы
N 621 бұйрығымен бекітілген

Жануарлардың псороптозын алдын алу және жою
жөніндегі Ветеринариялық ереже

Жануарлардың псороптозын алдын алу және жою жөніндегі осы Ветеринариялық ереже (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес жеке және заңды тұлғаларға міндетті түрде ветеринариялық шаралардың жүргізілуін ұйымдастыру және орындау тәртібін анықтайды.

1. Жалпы шаралар

1. Псороптоз - жіті және созылмалы түрде өтетін ауру, терінің қабынып, қышуымен және жануардың жүнінің түсіп, арықтауымен сипатталады, кейде өліммен аяқталады. Бұл ауылшаруашылық жануарларының ауруларын түрлі терілер туыстығының кенелері қоздырады.

2. Терідегілер - тұрақты эктопаразиттер қойдың (Psoroptosis ovis), ірі қараның (Psoroptosis bovis), жылқының (Psoroptosis equi) және үй қоянының (Psoroptosis cuniculi) қоздырғыштары болып саналады. Жылдың суық мезгілінде, тері маңайында жүн қабатының ылғалдығы артып, тері жұқарғанда, терідегілерге тамақтану үшін өте қолайлы болғанда, ширақ кенелер жануарлардың денесінде көбейеді.

3. Диагнозды клиникалық белгілер негізінде, аурудың денесінің бүйірінен және арқасынан зақымданған ауру ошақтарын - терінің қабынуын (түсіп жатқан жүндерді) табады. Псороптозға тән белгі қышыну, терінің қатаюы, жүннің түсуі және қабықтардың пайда болуы. Қоздырғыштың түрін анықтау үшін теріден зерттеуге қырынды алады. Күдікті жағдайларда, әрі ауру белгісіз түрде өткенде, лабораториялық зерттеуге терінің қырындысын терінің зақымданған жері мен сау жерінің шекарасынан, жаңа қатаймаған ошақтардан және міндетті түрде бірнеше жерден алады. Жаңа қырындыны сағат шынысында немесе Петри табақшасында 25-30 С-қа қыздырып, қара түстің үстінде қарайды.

2. Алдын-алу шаралары

4. Жануарлардың қышыма ауруын алдын алудағы шаруашылық субъектісінің басшысының, жануарлар иелерінің міндеттері:
1) жануарларды тазалықта ұстауды қамтамасыз ету, оларды күнделікті тазарту және жылдың уағында кемінде 10 күнде бір рет - жуындыру;
2) тері қабатының жағдайына көңіл бөлу, төмен қоңдылықтағы жануарлардың азық рационын арттыру;
3) әр жануарға тұратын орнын бекіту (жылқыға, ірі қараға және түйеге жегетін құралдар, атсайман, мүліктер, шөтке, азықтандыратын астаулар т.б.);
4) қышымадан қолайсыз шаруашылық субъектілерінен әкелінген мүліктерді залалсыздандырусыз пайдалануға болмайды;
5) жаңадан келген жануарларды шаруашылық субъектілерінде оқшау ұстайды.

3. Қолайсыз пункттердегі жүргізілетін шаралар

5. Жануарлардың қышыма ауруына күдік туғанда шаруашылық субъектісінің басшысы немесе жануарлар иелері осы туралы жедел мемлекеттік ветеринариялық инспекторға хабарлауға, ауырған және ауруға күдікті жануарларды оқшаулауға, осы жануарлар тұрған қораларды залалсыздандыруға міндетті. Қалған жануарлардың қышымамен ауырған және ауруға күдікті жануарлар тұрған орындар мен ақырларға кіруіне жол бермейді, 1-2 ай өтпей ауру малдың жайылымына шығармайды.
Шаруашылық субъектісінен 1 бас ауру жануар анықталатын болса, онда ол псороптоздан қолайсыз болып саналады.

6. Қышыма анықталғанда шаруашылық субъектісіне қызмет көрсететін ветеринариялық маманның міндеті:
1) осы ереженің негізінде қышыманың жою шаралары жүргізуіне;
2) аудандық (қалалық) мемлекеттік ветеринариялық маманның қышыманың шығуы және қабылдаған шаралары туралы хабарлауға.

7. Шаруашылық субъектісінің басшысы және жануарлардың иелері барлық қышыманы жоюға бағытталған шаралардың орындалуы мен қамтамасыз етуге міндетті.

8. Ауданның мемлекеттік ветеринариялық инспекторының міндеті:
1) қолайсыз шаруашылық субъектісін есепке алуға;
2) шаруашылық субъектілерінің басшыларын осы ереже және шаруашылық субъектісінде қышыманы жою шараларымен таныстыруға;
3) қышыманы жою шараларының жүргізілуін ұдайы бақылауда ұстауға.

9. Қышымадан қолайсыз шаруашылық субъектілерінде келесі шаралар жүргізіледі:
1) ауру жануарларды (клиникалық белгілері басым және ауруға күдіктілер); жұғуға күдікті жануарлардан (клиникалық белгілері жоқ, бірақ аурулармен жанасуда болған, қораның ішінде көрші лапаста тұрып, қатаң жеке күтімге алынбаған немесе бірге жайылған); сонымен қатар сау жануарлардан (ешқандай клиникалық белгілері жоқ, қышымамен ауырғандармен жанасуда болмаған және басқа қораларда тұрған) бөледі;
2) жануарларды оқшаулап ұстап және әрқайсысына жеке адамдар қызмет көрсетеді;
3) жануарлардың әрбір топтарын азықтандыру және суаруды өздеріне бекітілген сәйкес мүліктерден (астаулар, шелектер) іске асыру тиіс;
4) жануарлардың әрбір топтарын оқшаулап, белгілі бір участоктарда бағады.

10. Қышымамен ауырған жануарларды қолайсыз шаруашылық субъектілерінен мемлекеттік ветеринариялық инспектордың арнаулы емдеу пункттеріне жіберген жануарлардан басқасын шығаруға болмайды.

11. Қышыма жұғуға күдікті жануарлар да толық қышымаға қарсы домдаудан өтеді.

12. Жануарларды сыртқа шығару (сату, басқа шаруашылыққа жіберу) тек қышымаға қарсы домдаудан кейін, мемлекеттік ветеринариялық инспектордың рұқсатымен іске асырылады.

13. Қышымадан қолайсыз шаруашылық субъектісінде сау және жұғуға күдікті жануарлардың барлығына күнделікті мұқият тексеру жүргізіледі. Жануарлардан ауру және жұғуға күдіктілер табылғанда, жедел оқшаулайды. Олар тұрған қорада дезинфекция және басқа шараларды осы ережеге сәйкес жүргізеді.

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрінің
2004 жылғы 2 қарашадағы
N 621 бұйрығымен бекітілген

Балықтардың анизакидозының алдын алу және
жою жөніндегі Ветеринариялық ереже

Осы, Балықтардың анизакидозының алдын алу және жою жөніндегі ветеринариялық ережесі (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес жеке және заңды тұлғаларға міндетті түрде ветеринариялық шаралардың жүргізілуін ұйымдастыру және орындау тәртібін анықтайды.

1. Жалпы шаралар

1. Анизакидоз жыныстық жетілу кезінде теңіздегі сүтқоректілердің кейде құстардың анизакидоздарының қоздырғышы болып табылады. Анизакидтардың балақұрттары теңіз және мұхит балықтарында (треска, ставрида, камбала, сельд) тоғышарлықпен өмір сүреді. Анизакид балақұрттары көбінесе атлант және тынық мұхит сельдтерінен табылады. Балықтың ағзасында анизакид балақұрттары оның денесін жауып тұратын сірі қабықтарында орналасады, ішкі органдарының бетінде немесе ұлпасында, бұлшық етінде жартылай мөлдір қабықта немесе онсыз, оралған немесе созылған күйінде кездеседі. Қабығының диаметрі 3,5 миллиметрден 5,5 миллиметрге дейін. Балақұрттың ұзындығы 4 сантиметрге жетеді, диаметрі 0,4-1,0 миллиметр. Анизакид балақұртының түсі ақ-сарыдан бастап, қызыл-қоңырға дейін болады.

2. Анизакид балапанқұрттарымен зақымданған балықтар адамдар мен етқоректілер денсаулығына қауіпті. Балапанқұрттар залалсыздандырылмаған балықтармен бірге асқорыту жүйесіне түскеннен кейін, ішектің қабырғасына өтіп, сонда түлейді, бірақ жыныстық жетілу кезеңіне дейін дамымайды. Балақұрттардың өмірсүруінен кейін қабыну процестері пайда болып, толғақ тәрізді ауырады және ішек-қарын жүйесінің жұмысының бұзылуымен, уланудың, аллергияның ауыр түрімен, кейде өліммен аяқталады.

2. Балықтың анизакид ауруын алдын-алу шаралары

3. Балық шаруашылығымен айналысатын аумақтарда және үйлерде заңды және жеке тұлғалар жұмыс істейтін адамдардың анизакид балақұрттарын жұқтырмаудың алдын-алуын шараларын қамтамасыз ету керек. Балықтарды өңдеумен айналысатын адамдар, жеке алдын-алу шараларын сақтауға тиісті, оның ішінде, шикі балықтың тартылған етінің және басқа балық шикі өнімдерінің дәмін татуға болмайды, уақытында қалдықтарды залалсыздандыру керек.

4. Анизакидозбен зақымданған ошақтан жеткізілген барлық балықты ветеринариялық куәлігімен бірге қабылдайды, онда шартты жарамды деп көрсетілуі керек, шартты жарамды балық тұтыну алдында сәйкес технологиялық өңдеуден өткізіледі.

5. Балықтың қалдығын көлдерге және қоқыстар төгетін жерлерге тастауға, шикі балықпен және оның қалдықтарымен үй жануарларын қоректендіруге тиым салынады.

6. Балықтарды өңдегенде алынатын қалдықтар жемдік балық ұнын алу үшін өңдеуге жіберіліп, өңдейтін қондырғы болмаса, қазанда қайнағаннан бастап 30 минут ұстайды.

3. Балықтың анизакидозын жою шаралары

7. Анизакидтің тіршілікке қабылетті балақұрттармен зақымданған балықтарды таратуға тиым салынады.

8. Балық өнімдеріне лабораториялық зерттеулер жүргізгенде және одан анизакидтің тірі балақұрттары табылғанда, өнімдерді суыққа қатырып - залалсыздандыруға жібереді.

9. Балықты залалсыздандырғаннан кейін тірі және тіршілікке қабілетті анизакид балақұрттарының бар жоғына білу үшін қайтадан лабораториялық зерттеулер жүргізеді.

10. Мұздату жолымен залалсыздандыру талаптарының шарттары орындалмағанда, балықтарды нормативтік құқықтық актілердің N 2088 Мемлекеттік тіркеуінде тіркелген Қазақстан Республикасы Ауылшаруашылығы министрлігінің 2002 жылғы 14 қарашадағы N 367 бұйрығымен бекітілген "Жеке және заңды тұлғалардың міндетті түрде орындайтын ветеринариялық іс-шараларының Ережесіне " сәйкес балық-ет ұнын алу үшін өндірістік өңдеуге жібереді.

Об утверждении Ветеринарных правил по профилактике и ликвидации псороптоза животных и анизакидоза рыб

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 2 ноября 2004 года № 621. Зарегистрирован Министерством юстиции Республики Казахстан 1 декабря 2004 года № 3233. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 17 января 2012 года № 10-1/18

Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 17.01.2012 № 10-1/18.

В соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии" ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемые:
1) ветеринарные правила по профилактике и ликвидации псороптоза животных;
2) ветеринарные правила по профилактике и ликвидации анизакидоза рыб.
2. Департаменту ветеринарии совместно с областными территориальными управлениями, городов Астана и Алматы Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, в установленном законодательством порядке, принять необходимые меры, вытекающие из настоящего приказа.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на директора Департамента ветеринарии Кожумратова А.А.
4. Настоящий приказ вступает в силу со дня его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Министр

Утверждены приказом Министра
сельского хозяйства Республики Казахстан
от 2 ноября 2004 года N 621

Ветеринарные правила
по профилактике и ликвидации псороптоза животных

Настоящие ветеринарные правила по профилактике и ликвидации псороптоза животных (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

1. Общие положения

1. Псороптозы - это остро или хронически протекающие болезни, характеризующиеся воспалением и зудом кожи, выпадением шерсти и истощением животного, иногда заканчивающиеся летальным исходом. Это заболевание сельскохозяйственных животных, вызываемые разными видами клещей рода Psoroptes (накожники).
2. Накожники - постоянные эктопаразиты овец (Psoroptosis ovis), крупного рогатого скота (Psoroptosis bovis), лошадей (Psoroptosis equi ) и кроликов (Psoroptosis cuniculi). Активнее клещи размножаются на теле животных в холодный период года, когда повышена влажность прикожного слоя волос, а кожа истончена и становится более доступной для питания накожников.
3. Диагноз ставят на основании характерных клинических признаков, обнаружения по бокам туловища и на спине очагов поражения - воспаление кожи, выпадение шерсти. При псороптозе характерным признаком является зуд, уплотнение кожи, облысение, образование корок. Основным методом диагностики псороптоза является микроскопия соскобов кожи. В сомнительных случаях и бессимптомном течении болезни необходимы лабораторные исследования соскобов с кожи, взятых на границе пораженных и здоровых участков, со свежих, не уплотнившихся очагов и обязательно из нескольких мест. Свежий соскоб в часовом стекле или в чашке Петри подогревают до 25-30 ⁰ С и просматривают на черном фоне.

2. Профилактические мероприятия

4. Для предупреждения заболевания животных псороптозом хозяйствующие субъекты и (или) владельцы животных обеспечивают:
1) содержание животных в чистоте, проведение ежедневной их чистки и не реже одного раза в декаду - в теплое время года - купание;
2) поголовный осмотр кожного покрова, увеличение кормового рациона плохо упитанным животным;
3) закрепление за каждым животным места содержания (станки для лошадей, стойла для крупного рогатого скота и верблюдов, упряжь, сбрую, инвентарь, щетки, кормушки);
4) использование инвентаря, поступившего из неблагополучного по псороптозу хозяйствующего субъекта, без его дезинфекции;
5) содержание вновь поступивших в хозяйствующий субъект животных изолированно.

3. Мероприятия, проводимые в неблагополучных пунктах

5. При возникновении подозрения на заболевание животных псороптозом хозяйствующие субъекты и (или) владельцы животных сообщают об этом государственному ветеринарному инспектору, изолируют больных и подозрительных по заболеванию животных, проводят дезинфекцию в тех помещениях, где эти животные находились. Станки, стойла и другие места их содержания закрывают для доступа остальных животных, а также не допускают последних в течение 1-2 месяцев на те пастбищные участки, где находились больные и подозрительные по заболеванию животные.
Неблагополучным по псороптозу считают хозяйствующий субъект, в котором выявлено хотя бы одно больное животное.
6. При установлении псороптоза ветеринарный специалист, обслуживающий хозяйствующий субъект осуществляет:
1) на основе настоящих Ветеринарных правил проведение мероприятий по ликвидации псороптоза;
2) сообщает государственному ветеринарному инспектору района (города) о появлении псороптоза и принятых мерах.
7. Хозяйствующие субъекты и (или) владельцы животных обеспечивают выполнение и проведение всех указаний, направленных на ликвидацию псороптоза.
8. Государственный ветеринарный инспектор района обеспечивает:
1) учет неблагополучного хозяйствующего субъекта;
2) ознакомление руководителей хозяйствующих субъектов с настоящими Ветеринарными правилами и мероприятиями по ликвидации псороптоза в хозяйствующем субъекте;
3) систематический контроль за проведением мероприятий по ликвидации псороптоза животных.
9. В неблагополучном по псороптозу животных в хозяйствующем субъекте проводятся следующие мероприятия:
1) больных животных (имеющих явные клинические признаки и подозрительных по заболеванию) отделяют от подозреваемых в заражении животных (не имеющих клинических признаков, но имеющих контакт с больными псороптозом, находящихся в соседнем деннике, в общем помещении при отсутствии строгого индивидуального ухода и содержания или на одних выпасах), а также отделяют от здоровых животных (не имеющих никаких клинических признаков болезни, не бывших в контакте с больными псороптозом и содержащихся в других помещениях);
2) животных содержат изолированно и обслуживают отдельно прикрепленным персоналом;
3) кормление и водопой животных должны проводится отдельно из закрепленного за животными соответствующего инвентаря (кормушки, ведра);
4) выпас животных производится изолированно на определенных участках.
10. Вывод (вывоз) больных псороптозом животных из неблагополучного хозяйствующего субъекта не допускается, за исключением вывода (вывоза) животных, направляемых государственным ветеринарным инспектором для лечения в специальные лечебные пункты.
11. Животные, подозреваемые в заражении псороптозом, подвергаются полной лечебной обработке.
12. Вывод (вывоз) их (продажа, передача в другие хозяйства) допускается с разрешения государственного ветеринарного инспектора только после обработки против псороптоза животных.
13. В хозяйствующем субъекте, неблагополучном по псороптозу, ветеринарным специалистом, обслуживающим хозяйствующий субъект, ежедневно проводится тщательный поголовный осмотр подозреваемых в заражении и здоровых животных. При обнаружении новых случаев заболевания животных псороптозом больные и подозреваемые в заражении животные немедленно изолируются. В помещении, где они находились, проводятся дезинфекция и другие мероприятия в соответствии с настоящими Правилами.

Утверждены приказом Министра
сельского хозяйства Республики Казахстан
от 2 ноября 2004 года N 621

Ветеринарные правила по профилактике и ликвидации
анизакидоза рыб

Настоящие Ветеринарные правила по профилактике и ликвидации анизакидоза рыб (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

1. Общие положения

1. Анизакиды в половозрелом состоянии являются возбудителями анизакидозов морских млекопитающих и иногда птиц. Личинки анизакид паразитируют у морских и океанических рыб (тресковых, ставридовых, камбаловых, сельдевых). Наиболее часто личинки анизакид обнаруживаются в антлантической и тихоокеанской сельди.
В организме рыб личинки анизакид локализуются на серозных покровах полости тела, на поверхности или в тканях внутренних органов, в мускулатуре - в свернутом или вытянутом состоянии, в полупрозрачных капсулах или без них. Капсулы диаметром от 3,5 до 5,5 миллиметров. Длина личинок достигает 4 сантиметров при диаметре 0,4-1,0 миллиметров. Цвет личинок анизакид может варьировать от беловато-желтого до красновато-коричневого.
2. Рыба, пораженная личинками анизакид, представляет опасность для здоровья людей и плотоядных животных. Личинки попадая в пищеварительный тракт с необезвреженной рыбой, внедряются в стенку кишечника, совершают линьку, но до половозрелой стадии не развиваются. Вследствие жизнедеятельности личинок, вызываются воспалительные процессы, сопровождающиеся схваткообразными болями, нарушением функций желудочно-кишечного тракта, токсическими и аллергическими явлениями в тяжелой форме, иногда со смертельным исходом.

2. Мероприятия по профилактике анизакидоза рыб

3. На территории и в помещениях юридических и физических лиц, занимающихся рыбохозяйством, должны быть соблюдены меры безопасности заражения личинками анизакид работающего персонала. Лица, занятые переработкой рыбы, должны соблюдать меры личной профилактики, в частности не допускать пробования сырого рыбного фарша и других рыбных полуфабрикатов, своевременно обезвреживать отходы.
4. Всю поступающую из очагов поражения анизакидозом рыбу принимать при наличии ветеринарного свидетельства, где должно быть указано, что рыба условно годна так как условно годная рыба перед реализацией подвергается соответствующей технологической обработке.
5. Не допускается сбрасывать в водоемы, на мусорные свалки и скармливать сырую рыбу и ее отходы домашним животным.
6. Отходы, получаемые при обработке рыбы, направляются для переработки на кормовую рыбную муку, а в случае отсутствия жиромучных установок, провариваются в котлах в течение 30 минут с начала закипания воды.

3. Мероприятия по ликвидации анизакидоза рыб

7. Реализация рыбы, пораженной жизнеспособными личинками анизакид, не допускается.
8. При проведении лабораторных исследований рыбной продукции и при обнаружении живых личинок анизакид рыба направляется на обезвреживание замораживанием.
9. После обезвреживания рыбу вновь подвергают лабораторному исследованию на наличие живых и нежизнеспособных личинок анизакид.
10. При отсутствии требуемых условий обезвреживания путем замораживания, рыба направляется на промышленную переработку - для получения рыбо-костной муки в соответствии с "Правилами организации и осуществления ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами", утвержденных приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 ноября 2002 года N 367, зарегистрированными в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 2088.