Жылқылардың инфекциялық ауруларын алдын-алу және жою бойынша Ветеринариялық ережелерді бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2005 жылғы 24 қаңтардағы N 67 бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2005 жылғы 25 ақпанда тіркелді. Тіркеу N 3462.Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2012 жылғы 17 қаңтардағы № 10-1/18 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2012.01.17 № 10-1/18 (қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса берілгендер бекітілсін:
1) жылқылардың эпизоотикалық лимфангитін алдын-алу және жою бойынша ветеринариялық ережелерді;
2) жылқылардың киеңкі ауруын алдын-алу және жою бойынша ветеринариялық ережелерді.
2. Ветеринария департаменті Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің облыстардың және Астана, Алматы қалаларының аумақтық басқармаларымен бірге, заңнамада белгіленген тәртіпке сәйкес, осы бұйрықтан туындайтын қажетті шараларды қабылдасын.
3. Осы бұйрық ресми жариялаған күнінен бастап күшіне енеді.

Министр

Қазақстан Республикасы Ауыл
шаруашылық министрінің
2005 жылғы 24 қаңтардағы
N 67 бұйрығымен бекітілген

Жылқылардың эпизоотикалық індетті лимфангитінің
алдын-алу және жою шараларын жүргізудің
ветеринариялық ережесі

Осы жылқылардың індетті лимфангитінің алдын-алу және жою шараларын жүргізудің ветеринариялық ережесі (бұдан әрі - Ереже) "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасының Заңының 26 бабына сәйкес жеке және заңды тұлғалар орындауға міндетті ветеринариялық шараларды ұйымдастыру мен өткізу тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ережелер

1. Індетті лимфангит Lymphangіtіs epіzootіca - созылмалы түрде өтетін, терінің сөл тамырлары мен тері асты шелінің қабынып, іріңді жараға айналуымен ерекшеленетін жылқы, есек, қашар, түйе, жылқы тектес жануарлардың жұқпалы ауруы.

2. Ауру қоздырғышы - (Cryptococcus farcіmіnosus) саңырауқұлақ. Криптококк - іріңдеген тері мен сөл тамырларында сопақша келген денешіктер түрінде кездесіп оның көлемі: ұзындығы 3-5 микрометр, ені 2,0-3,5 микрометр, айқын білінетін қос бейнелі қабықты болады.

3. Жұқпалы ауру қоздырғышының көзі ауру малдар, олар іріңмен бірге сыртқы ортаға көп мөлшерде криптококктарды шығарады.

4. Жылқылардың шоқтық, төс, арқа, бас және мойын маңайындағы жарақаттар аурудың пайда болуына әсер ететін маңызды факторлар болып табылады.

5. Ауру спорадия немесе созылмалы індетті жағдай да пайда болады. Ауру көбінесе күз-қыс уақытында кездеседі.

6. Диагноз індеттанулық деректердің, клиникалық белгілердің және зертханалық, аллергиялық және серологиялық зерттеулердің нәтижелері негізінде анықталады.

7. Микроскопиялық зерттеуге іріңді жарылмаған лимфа түйіндерінен емес, жұмсарған ойық жаралардан алады. Ірің тамшысын 50%-тік глицериннің судағы ерітіндісі бар заттық шыныға енгізеді. Микроскоппен қарағанда қос қабықты сопақша келген торшалар (криптококктар) байқалады.

8. Комплементті байланыстыру реакциясын қою және маллеинизациялау арқылы ауруды ең алдымен маңқадан ажырату керек.

9. Сонымен қатар көбінесе сирақтары зақымдалып, ал ойық жарадағы іріңдерден грамм оң таяқшалар табылатын лимфангоитты ойық жарасынан ажырату керек.

2. Ветеринариялық-санитарлық таза
аймақтарда жүзеге асырылатын
жылқылардың індетті лимфангитінің
алдын-алу іс шаралары

10. Аурудан сақтандыру үшін жылқы әкелетіндердің және өсіруге арналған шаруашылығының, оның аумағының індеттік жағдайын мұқият қадағалап отырады. Шаруашылыққа басқа жақтан әкелінген жылқыларды профилактикалық карантин қойып, тері мен көзге көрінетін кілегейлі қабықтарды тыңғылықты тексеріп отырады. Жылқыларды пайдаланғанда терісін және тері жамылғысын жарақаттауына жол берілмеуіне ерекше көңіл бөлінеді.

11. Індетті лимфангит ауруының тууын ескерту - жылқыларды пайдалану, күтіп-бағу бойынша, ветеринарлық-санитарлық ережелерді қатаң сақтау арқылы қол жеткізіледі.

12. Жылқыларға арналған үй-жайы, шаруашылық құралдары мен бағып-күту заттары әрдайым дезинфекцияланып тұрады.

3. Індетті лимфангиттен таза емес
пункттерде және эпизоотиялық ошақтарда
жүргізілетін шаралар

13. Шаруашылық субъектісінде (табында, аулада) жылқылардың індетті лимфангит ауруы анықталған жағдайда, осы ауылды округта, елді мекенде, қалада қызмет көрсететін ветеринар маманы тез арада ауыл округінің ветеринар инспекторына және ауданның (қаланың) мемлекеттік бас ветеринар инспекторына бұл туралы хабарлайды.

14. Жылқының індетті лимфангит ауруына күдігі туралы хабар алған соң тиісті әкімшілік шекаралық бірліктің мемлекеттік бас ветеринар инспекторы диагнозды қоюға, індеттік тексеріс жүргізуге, аурудан қолайсыз мекен және індет ошағының шекарасын анықтау үшін тез арада ауру ошағына жетуі керек.

15. Ветеринария саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен тиісті әкімшілік шекаралық бірліктің бас мемлекеттік ветеринар инспекторының ұсынысы бойынша, жергілікті атқару органның шешімімен жылқының лимфангит ауруы анықталған шаруашылық жүргізуші субъектіні қолайсыз аумақ деп анықтап, карантин жариялайды.

16. Карантиннің шарты бойынша шаруашылыққа мал әкелуге, әкетуге, жылқыларды (есек, қашар) сатуға және ауыстыруға, ауру және ауруға күдікті малдарды жаюға, сонымен қатар ұрықтандыруға, айғырларды пішуге, ауру және ауруға күдікті биелердің сүтін пайдалануға жол берілмейді.

17. Эпизоотиялық лимфангитпен ауыратын жануарларды қансыз әдіспен жояды. Өлекселерді терісімен бірге өртейді.

18. Аурудан таза емес фермадағы ауырмаған жылқыларды (есектерді, қашарларды) 5 күн сайын клиникалық тексерістен өткізіп отырады. Ішкі шаруашылық жұмыстарға басқа таза ферманың жылқыларымен қатынас болмаған жағдайда ғана жібереді.

19. Ауру шыққан қораны, оның айналасын тазартып, әрбір 15 күн сайын дезинфекциялайды.

20. Дезинфекция үшін 5% әсерлі хлоры бар әкті, 5% формальдегид ерітіндісін, 10% натрий күйдіргі ерітіндісі (натр күйдіргі) қолданылады.

21. Қамыт-сайман, ер-тұрманды 60 градус Цельсий формальдегид буында 1 сағат ұстап, дезинфекциялайды.

22. Осы аурудың қоздырғышына қарсы басқа да тиімді Қазақстан Республикасында тіркелген дезинфекциялағыш препараттар қолданылады.

23. Ауру және ауруға күдікті малдың көңін, жемшөп қалдықтарын, төсеніштерін өртеп жібереді.

24. Карантинді ең соңғы ауру малды құртып, жылқыларды қорытынды клиникалық тексерістен өткізіп, қораны тазалап, дезинфекция жасалғаннан кейін 3 айдан соң алады.

Қазақстан Республикасы Ауыл
шаруашылық министрінің
2005 жылғы 24 қаңтардағы
N 67 бұйрығымен бекітілген

Жылқылардың киеңкі ауруының алдын-алу және
жою шараларды жүргізудің ветеринариялық
ережесі

Осы жылқылардың киеңкі ауруының алдын-алу және жою шараларды жүргізудің ветеринариялық ережесі (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес, жеке және заңды тұлғалармен орындалуға міндетті ветеринариялық шараларды ұйымдастыру мен өткізу тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ережелер

1. Киеңкі ауруымен жылқы, есек және олардың будандары ауырады. Індет созылмалы түрде өтеді, қоздырады қан тоғышары - трипаназома және негізінен қоздырушы шағылысқанда беріледі.

2. Қоздырушы - Trjpanasome eguіperdum, айғырдың кілегейлі қабығының қамшысына немесе биелердің қынабынан түсіп көбейеді осы жерде алғашқы жергілікті қабыну бұғылыстарды қоздырады, ауруға сәйкес тері зақымданады, дененің кейбір бөлшектері сау мен салдануға ұшырайды себебі орталық жүйке жүйесінде қабыну үрдістер дамиды. Қоздырушының өсіп-өнуіне ыңғайлы орын зәр шығару және жынысты мүшелердің кілегейлі қабықтарының қан тамырлары осы жерде оларды тез табуға болады, перифериялық қан мен салыстырғанда осы белгімен осы індет су аурудан ажыратылады.

3. Жасырын кезеңі әдетте 2-3 айға тән. Аурудың айқын белгі ағыны үш кезеңге бөлінеді. Бірінші кезең - ісіну кезеңі. Екінші кезең - тері бұғылыстар кезеңі. Үшінші кезең - салдану кезеңі. Бірақ жылқылар киеңкі індетпен белгісіз түрде ауырады; көп жануарларда кейбір сәл көрінетін аурудың белгілері байқалынады. Олардың індетпен шалдығуын қанды зерттеп комплементті байланыстыру реакциясы арқылы анықтайды.

4. Киеңкі індеті асыл тұқымды шаруашылық субъектілерге салмақты экономикалық зиян тигізеді, себебі өндірушілер ұзақ уақыт (бір жылға дейін) шағылыстан және іш тастануынан аластатылады.

5. Балау серологиялық (комплемент байланыстыру реакциясы, конглютиндейтін кешендерін байланыстыру реакциясы) және микроскопиялық зерттеулерге негізделінеді.

2. Ветеринариялық-санитарлық таза аймақтарда
жүргізілетін алдын-алу шаралары

6. Індет пайда болуынан ескерту үшін, көбейтуге арналған жылқылардың жеткізуші шаруашылық субъектісінің аймағының, эпизоотологиялық жағдайын тұрақты байқайды. Шаруашылық субъектілерге жаңадан әкелген жылқыларды дауалау карантиніне қояды.

7. Күресу шаралары (дауалау, балау және емдеу) індетті жою үшін арналған жоспарлы шараларды өткізу жолымен және ауру малдың организмін стерильдеу арқылы жүзеге асырылады.

8. Жылқылардың қораларын, сайман құралдармен, бағып-күтуге арналған заттарды мерзімді дезинфекциялайды.

3. Жылқылардың киеңкі ауруынан таза емес
пункттерде және эпизоотиялық ошақтарда
жүргізілетін шаралар

9. Шаруашылықтандырылған субъектіде (табында, қора-жайда) жылқы киеңкісімен ауру мал табылса осы ауыл аймағын елді пунктін, қаланы күтетін ветеринарлық маман осы туралы тез уақытта ауыл аймағының ветеринарлық инспекторына және ауданның (қаланың) мемлекеттік бас ветеринарлық инспекторына хабарлайды.

10. Жылқының киеңкі ауруына күдігі туралы хабар алған соң әкімшіліктік аймақтық мемлекеттік бас мал дәрігер инспекторы балауды қоюға, індеттік тексеріс жүргізуге, аурудан таза емес мекен мен індет ошағының шекарасын анықтауға тез арада ауру ошағына жетуі керек.

11. Таза емес шаруашылық субъектілерінде мал әкелуге, әкетуге, жылқыларды (есек, қашар) сатуға және ары-бері ауыстыруға, ауру және ауруға күдікті малдарды жаюға, сонымен қатар ұрықтандыруға жол берілмейді.

12. Таза емес шаруашылық субъектілерінде шағылыстыру кезеңдерінің арасында сезімтал малдарды, ауырған және ауруға күдікті биеден туған құлындарды жылына үш рет тексеріп отыру қажет.

13. Киеңкі ауруы тіркелген жерлерде, шағылыстыруға түсетін айғырларға міндетті түрде дауалау, өңдеу өткізіледі әр 1 килограмм жылқының салмағына наганиннің 0,01-0,015 грамм мөлшері қолданылады.

14. Ауру және ауруға күдікті малдың көңін, жем-шөп қалдықтарын, төсеніштерін өртейді.

15. Таза емес шаруашылық субъектісінен ақырғы ауру мал бөліп шығарылған соң, 1 жыл өткеннен кейін, егер шаруашылық субъектісінде қалған барлық малдар киеңкі ауруына теріс нәтиже берсе ғана таза аймақ деп жарияланады.

Об утверждении Ветеринарных правил по профилактике и ликвидации инфекционных болезней лошадей

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 24 января 2005 года № 67. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 февраля 2005 года № 3462. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 17 января 2012 года № 10-1/18

Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 17.01.2012 № 10-1/18.

В связи со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии", ПРИКАЗЫВАЮ:
Утвердить прилагаемые:
1) ветеринарные правила по профилактике и ликвидации эпизоотического лимфангита лошадей;
2) ветеринарные правила по профилактике и ликвидации случной болезни лошадей.
2. Департаменту ветеринарии совместно с областными территориальными управлениями, городов Астана и Алматы Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, в установленном законодательством порядке, принять необходимые меры, вытекающие из настоящего приказа.
3. Настоящий приказ вводится в действие со дня его официального опубликования.

Министр

Утверждены
приказом Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан
от 24 января 2005 года N 67

Ветеринарные правила
по профилактике и ликвидации эпизоотического лимфангита лошадей

Настоящие ветеринарные правила по профилактике и ликвидации эпизоотического лимфангита лошадей (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстана "О ветеринарии".

1. Общие положения

1. Эпизоотический лимфангит Lymphangitis epizootica - хроническое, контагиозное заболевание лошадей, ослов, мулов, верблюдов, лошаков характеризуется развитием гранулематозного процесса в собственной коже с поражением лимфатических сосудов, узлов и подкожной клетчатки с образованием язв и абсцессов.
2. Возбудитель - гриб (Cryptococcus farciminosus). Криптококк - яйцевидная или лимонообразная дрожжевидная клетка, обладающая четко выраженной двухконтурной оболочкой. Размеры его: длина 3-5 микрометров, ширина 2,0-3,5 микрометров.
3. Источником возбудителя инфекции являются больные животные, выделяющие с гноем во внешнюю среду огромное количество криптококков.
4. Важнейшим фактором, способствующим возникновению болезни, являются травмы кожи лошадей в области холки, груди, спины, шеи и головы.
5. Болезнь проявляется спорадически или приобретает характер затяжных эпизоотий. Большинство заболеваний приходится на осенне-зимний период.
6. Диагноз устанавливают на основании эпизоотологических данных, клинических признаков, результатов лабораторного, аллергического и серологического методов исследований.
7. Для микроскопического исследования берут гной из язв и размягченных, но не вскрывшихся лимфатических узлов. Каплю гноя помещают на предметное стекло в 50%-ный водный раствор глицерина. Под микроскопом обнаруживают овальные клетки с двухконтурной оболочкой (криптококки).
8. Заболевание необходимо дифференцировать, прежде всего от сапа путем маллеинизации и постановки реакции связывания комплемента.
9. Следует также отличать от язвенного лимфангоита, при котором поражаются преимущественно конечности, а в гное из язв обнаруживаются грамположительные палочки.

2. Мероприятия по профилактике эпизоотического
лимфангита лошадей, осуществляемые на территории
ветеринарно-санитарного благополучия

10. Для предупреждения возникновения болезни постоянно следят за эпизоотическим состоянием территории и хозяйств - поставщиков лошадей, предназначенных для воспроизводства. Вновь поступивших в хозяйство лошадей выдерживают в профилактическом карантине, тщательно исследуют кожные и видимые слизистые оболочки. Особое внимание уделяют мерам по недопущению травматизации кожного покрова при эксплуатации лошадей.
11. Предупреждение возникновения эпизоотического лимфангита достигается строгим соблюдением ветеринарно-санитарных правил по содержанию, уходу и использованию лошадей.
12. Помещения для лошадей, инвентарь и предметы ухода периодически дезинфицируют.

3. Мероприятия, проводимые в эпизоотических очагах
и неблагополучных по эпизоотическому лимфангиту лошадей пунктах

13. При выявлении в хозяйствующем субъекте (в табуне, дворе) больных эпизоотическим лимфангитом лошадей, ветеринарный специалист, обслуживающий данный сельский округ, населенный пункт, город, немедленно сообщает об этом ветеринарному инспектору сельского округа и главному государственному ветеринарному инспектору района (города).
14. Главный государственный ветеринарный инспектор соответствующей административной территориальной единицы по получении извещения о подозрении на заболевание животных эпизоотического лимфангита лошадей должен немедленно прибыть на место для установления диагноза, проведения эпизоотического обследования, определения границы эпизоотического очага и неблагополучного пункта.
15. В порядке предусмотренном законодательством Республики Казахстан в области ветеринарии, по представлению главного государственного ветеринарного инспектора соответствующей административной территориальной единицы, где выявлен случай заболевания эпизоотическим лимфангитом лошадей, решением местного исполнительного органа объявляют территорию хозяйствующего субъекта неблагополучной по эпизоотическому лимфангиту лошадей и устанавливают карантин.
16. По условиям карантина в хозяйстве не допускается вывод, продажа и перемещение лошадей (ослов, мулов) ввод новых животных, выпас больных и подозрительных в заболевании животных, а также случка, кастрация жеребцов, использование молока от больных и подозрительных кобыл.
17. Животных больных эпизоотическим лимфангитом уничтожают бескровным методом. Трупы сжигают вместе с кожей.
18. Здоровых лошадей (ослов, мулов) неблагополучной фермы клинически исследуют через каждые 5 дней. Их допускают на работы внутри хозяйства при условии исключения контакта с лошадьми благополучных ферм.
19. Конюшни и территорию вокруг них очищают и подвергают текущей дезинфекции через каждые 15 дней.
20. Для дезинфекции применяют взвесь хлорной извести, содержащей 5% активного хлора, 5%-ный раствор формальдегида, 10%-ный раствор натрия гидроокиси (натр едкий).
21. Упряжь дезинфицируют парами формальдегида при температуре 60 градусах Цельсия в течение одного часа.
22. Для дезинфекции используют и другие эффективные против возбудителя этой болезни дезинфицирующие средства, зарегистрированные в Республике Казахстан.
23. Навоз, подстилку и остатки корма от больных и подозрительных по заболеванию животных сжигают.
24. Карантин снимают через 3 месяца после уничтожения последнего больного животного, заключительного клинического осмотра лошадей, очистки и дезинфекции помещений.

Утверждены
приказом Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан
от 24 января 2005 года N 67

Ветеринарные правила
по профилактике и ликвидации случной болезни лошадей

Настоящие ветеринарные правила по профилактике и ликвидации случной болезни лошадей (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстана "О ветеринарии".

1. Общие положения

1. Случной болезнью болеют лошади, ослы и их гибриды. Болезнь вызывается кровепаразитом - трипанозомой, протекает в хронической форме и передается главным образом при случке.
2. Возбудитель - Trypanosome eguiperdum, попав на слизистую оболочку уретры у жеребцов или влагалища у кобыл, размножается там и вызывает первоначально местные воспалительные явления, с характерными последующими поражениями кожи, парезами и параличами отдельных частей тела, обусловленными воспалительным процессом в центральной нервной системе. Излюбленным местом их пребывания служат капилляры слизистой оболочки мочеполовых органов, где их можно обнаружить чаще, чем в периферической крови, что отличает это заболевание от су-ауру.
3. Инкубационный период обычно равен 2-3 месяца. Клинически выраженное течение болезни делится на три периода. Первый - период отеков. Второй - период кожных явлений. Третий - период параличей. Но часто лошади переболевают случной болезнью бессимптомно; у многих животных появляются лишь отдельные, слабо выраженные клинические признаки. Наличие у них болезни устанавливают исследованием крови в реакции связывания комплемента.
4. Случная болезнь может наносить серьезный экономический ущерб, в племенных хозяйствующих субъектах, вследствие отстранения от случки на длительное время (до года) производителей и абортов.
5. Диагноз основывается на серологических (реакция связывания комплемента, реакция связывания конглютинирующих комплексов) и микроскопических исследованиях.

2. Мероприятия по профилактике случной болезни лошадей,
осуществляемые на территории ветеринарно-санитарного благополучия

6. Для предупреждения возникновения болезни постоянно следят за эпизоотическим состоянием территории хозяйствующих субъектов - поставщиков лошадей для воспроизводства. Вновь поступивших в хозяйствующий субъект лошадей выдерживают в профилактическом карантине.
7. Меры борьбы (профилактика, диагностика и лечение) проводятся путем проведения плановых мероприятий по ликвидации заболевания и стерилизации организма больного животного.
8. Помещения для лошадей, инвентарь и предметы ухода периодически дезинфицируют.

3. Мероприятия, проводимые в эпизоотических очагах и
неблагополучных по случной болезни лошадей пунктах

9. При выявлении в хозяйствующем субъекте (в табуне, дворе) больных случной болезнью лошадей, ветеринарный специалист, обслуживающий данный сельский округ, населенный пункт, город немедленно сообщает об этом ветеринарному инспектору сельского округа и главному государственному ветеринарному инспектору района (города).
10. Главный государственный ветеринарный инспектор административной территориальной единицы по получении извещения о подозрении на заболевание животных случной болезнью лошадей должен немедленно прибыть на место для установления диагноза, проведения эпизоотологического обследования, определения границы эпизоотического очага и неблагополучного пункта.
11. В неблагополучных хозяйствующих субъектах не допускается вывод, продажа и перемещение лошадей (ослов, мулов) ввод новых животных, выпас больных и подозрительных в заболевании животных, а также случка.
12. В неблагополучных хозяйствующих субъектах ежегодно в период между случными кампаниями производится трехкратное обследование восприимчивых животных, а также жеребят, родившихся от больных и подозрительных по заболеванию кобыл.
13. Жеребцы, используемые для случки в неблагополучных местностях, подвергаются в обязательном порядке профилактической обработке наганином в дозе 0,01-0,015 грамм на килограмм массы животного.
14. Навоз, подстилку и остатки корма от больных и подозрительных по заболеванию животных сжигают.
15. Неблагополучный хозяйствующий субъект объявляется благополучным по прошествии одного года после выделения последнего больного животного и если все остальные животные хозяйствующего субъекта, дали отрицательные результаты на случную болезнь.