"Өндірістік үй-жайлардың ауасына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық-эпидемиологиялық ережелері мен нормаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2005 жылғы 14 шілдедегі N 355 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 16 тамызда тіркелді. Тіркеу N 3789. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 30 маусымдағы N 476 бұйрығымен

Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010.06.30 N 476 бұйрығымен.

"Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 10) тармақшасына және 17 бабының 11) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған "Өндірістік үй-жайлардың ауасына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық-эпидемиологиялық ережелері мен нормалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті (Байсеркин Б.С.) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жіберсін.

3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Ұйымдастыру-құқықтық жұмыс департаменті (Акрачкова Д.В.) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ресми жариялауға жолдасын.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі, Бас мемлекеттік санитарлық дәрігері А.А. Белоногқа жүктелсін.

5. Осы бұйрық ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Министрдің
міндетін атқарушы

КЕЛІСІЛДІ

Қазақстан Республикасының
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрдің
міндетін атқарушы
2005 жылғы 29 шілде

Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау министрінің
м.а. N 355 бұйрығымен
2005 жылғы 14 шілдеде
бекітілген

"Өндірістік үй-жайлардың ауасына қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" туралы
санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалар 1. Жалпы ережелер

1. "Өндірістік үй-жайлардың ауасына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" (бұдан әрі - санитарлық ережелер) туралы санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалар жұмыс аумағындағы орындалатын жұмыстың ауырлығымен жылы кезеңдерін ескере отырып, жабық өнеркәсіптік үй-жайлардағы метеорологиялық жағдайлардың керекті мөлшерінің көрсеткіштері мен оңтайлылығын анықтайды.

2. Осы санитарлық ережелер мен нормалар жер асты және кен өндіретін жылжымалы көлік құрылымдарына, мал шаруашылығының және құс шаруашылығының, ауылшаруашылық өнімдерін сақтауға арналған үй-жайларға, мұздатқыштарға, қоймаларға және нормативті құжаттары бар басқа да нысандарға таралмайды.

3. Осы санитарлық ережелерде мынандай терминдер мен анықтамалар қолданылды:
1) өндірістік үй-жайлар - тұрақты түрде (ауысым ішінде) немесе кезеңді түрде (жұмыс күнінің ішінде) адамдар жұмыс атқаратын арнайы салынған ғимараттар мен имараттардағы жабық кеңістік;
2) жұмыс аумағы - тұрақты немесе кезеңді түрде жұмыскерлер болатын өндірістік үй-жайлардағы кеңістік;
3) тұрақты жұмыс орны - жұмыс уақытының 50 пайызынан (бұдан әрi - %) көбін немесе 2 сағаттан көп үздіксіз жұмыс істейтін орын;
4) оңтайлы микроклиматтық жағдай - адамға ұзақ және жүйелі түрде әсер еткенде организмнің қалыпты жылу сақтау мүмкіндігін қиналмай қамтамасыз ететін микроклимат параметрлерінің жиынтығы;
5) рұқсат етілген микроклиматтық жағдай - адамға ұзақ және жүйелі түрде әсер еткенде организмнің жылу сақтау қызметін өтпелі түрде өзгертіп, артынан жылдам қалпына келтіретін микроклимат параметрлерінің жиынтығы;
6) сыртқы ауаның тәулік бойындағы орташа температурасы - тәулік ішіндегі белгілі бір сағаттарда, бірдей уақыт ішінде сыртқы ауа температурасының орташа деңгейі. Ол метеорологиялық қызмет берген мәліметтер бойынша толтырылады.

2. Ауа микроклиматының оңтайлы және рұқсат
етілген көрсеткіштерінің деңгейіне қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

4. Организмнің жалпы қуат бөлу мүмкіндігіне қарай атқарылатын жұмыстар мынандай түрлерге бөлінеді:
1) жеңіл күш жұмсау арқылы атқарылатын жұмыстар (І-ші категория) - сағатына 120 килокалорияға (бұдан әрі - ккал/сағ) дейін қуат жұмсау арқылы атқарылатын қызмет; - 1 а категориясына күш жұмсамай, отырып істейтін, 120-дан 150-ге дейін ккал/сағ. қуат жұмсайтын жұмыс; 1 б категориясына отырып, немесе жүру арқылы аздап күш жұмсау арқылы атқарылатын жұмыс;
2) орташа күш жұмсау арқылы атқарылатын жұмыстарға (ІІ-ші категория) сағатына 150-ден 200 ккал/сағатқа дейін қуат жұмсау арқылы атқарылатын жұмыс; - 1а категориясына жүру арқылы немесе ұсақ (1 кг дейін) бұйымдар мен заттарды түрегеп тұрып немесе отырып, 200-ден 250 ккал/сағ. дейінгі қуат жұмсайтын жұмыс; 1 б категориясына түрегеп тұру, жүру арқылы аздаған ауырлықты (10 кг дейін) көтеріп, күш жұмсалынатын жұмыс;
3) ауыр жұмыстар (ІІІ-ші категория) - сағатына 250 ккал/сағ. артық қуат жұмсауды талап ететін жұмыс түрлері. Мұндай жұмыстарға тұрақты түрде қимылдау, қозғалу арқылы (10 кг жоғарғы) салмақ тасу үшін күш жұмсауды талап ететін жұмыстар.

5. Өндірістік үй-жайларға берілетін сипаттама, ондағы істелінетін жұмыстарға, жұмсалатын қуатқа және белгіленген тәртіп бойынша бекітілген ведомстволық нормативтік құжаттардың талаптарына сай болғанда және жұмыс істейтіндердің 50% артығы осындай тиісті үй-жайларда істегенде беріледі.

6. Жабық өнеркәсіптік үй-жайлардағы метеорологиялық жағдайлардың (микроклиматтың) көрсеткіштері болып, мыналар саналынады: ауаның температурасы, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы, ауаның қозғалу жылдамдығы, жылу көзінің жылу беру қарқындылығы.

7. Өндірістік үй-жайлардағы микроклиматтың оңтайлы көрсеткіштері жұмыс орындарына бөлінбей-ақ барлық жұмыс аумағына таралып, тұрақты және тұрақсыз көрсеткіштер болып бөлінеді. Рұқсат етілген көрсеткіштер тұрақты және тұрақсыз жұмыс орындары үшін анықталынады. Өндірістік үй-жайлардағы микроклимат көрсеткіштерінің оңтайлы және рұқсат етілген деңгейі, осы санитарлық ереженің 1 қосымшасындағы талаптарға сай болуы керек.

8. Микроклиматтың рұқсат етілген шектеу шегі өндірісте технологиялық талаптардың орындалуы техникалық және экономикалық себептердің салдарынан оңтайлы нормаларды сақтауға мүмкіндік болмаған жағдайда ғана анықталынады.

9. Жүйке жүйесін тоздыратын операторлық жұмыстарды атқаратын басқа үй-жайларда ең оңтайлы деген ауа температурасы (22-24 ⁰ С), оның салыстырмалы ылғалдылығы (60-40), ауаның жылжу жылдамдығы (0,1 м/с жоғары болмауы керек) сақталуы керек. Микроклиматтың оңтайлы нормалары сақталынатын басқадай өндірістік үй-жайлардың тізімі жобалау құжаттарын жасаған уақытта анықталады.

10. Құрылымдардың, жұмыс аумағының (қабырға, еден, төбе) қоршайтын немесе қорғайтын қондырғылардың (экрандар және т.б.), ішкі беттерінің микроклиматтарының оңтайлы көрсеткішін қамтамасыз еткенде, сондай-ақ технологиялық құрал-жабдықтардың сыртқы беттерінің температурасының көрсеткіштері, осы санитарлық ережелердің 1-қосымшасында көрсетілген жекеленген жұмыс категорияларына арналған оңтайлы көрсеткіштерден ауытқып өзгеруі 2 ⁰ С шамасында болуы керек.

11. Қоршалатын құрылымдардың ішкі беттерінің температурасы жұмыс орындағы ауадағы оңтайлы температурадан төмен немесе жоғары болса, жұмыс орны ол жерден кем дегенде 1 метр (бұдан әрі - м) жерге алыстатылуы керек. Ауа температурасының жұмыс орындағы биіктік және өн бойындағы өлшемдері бойынша және ауысым барысындағы өзгеруі кейбір категориядағы жұмыскерлер үшін, осы санитарлық ережелердің 1-қосымшасында көрсетілген оңтайлы температура деңгейінен артпауы керек.

12. Жұмыс аумағын қоршайтын құрылымдардың (қабырға, еден, төбе), немесе қондырғылардың (экрандар және т.б.) ішкі бетіндегі микроклиматына қойылатын шектеу мөлшерін қамтамасыз етерде, белгілі бір категориядағы жұмыстар үшін ауа температурасының деңгейі осы санитарлық ережелердің 1-қосымшасында көрсетілген шектен шықпауы керек. Жұмыс аумағындағы ауа температурасының өзгеруі барлық категорияда атқарылатын жұмыстар үшін 3 ⁰ С аспауы керек.
Температураның өзгеруі ауысым ішінде әртүрлі биіктікте, әртүрлі үй-жайларда өлшеніліп, осы санитарлық ережелердің 1-қосымшасында көрсетілген мөлшерден аспауы үшін жұмыс аумағының өн бойында және қабырғалардың маңында 4 ⁰ С дейін - жеңіл жұмыстар үшін, орта ауыртпалықтағы жұмыстар үшін 5 ⁰ С дейін, ал ауыр жұмыстар үшін 6 ⁰ С дейін өзгертуге болады.

13. Жылдың қыстың мезгілінде жұмыс орындарын микроклиматтың рұқсат етілетін көрсеткіштерімен қамтамасыз еткенде терезе шыныларынан келетін суықтан қорғайтындай шаралар қарастырылып, ал жылдың жаздың мезгілінде күн көзінің жарығы жұмыс орнына тікелей түспеуін қарастыру керек.

14. Құрылымдар мен қондырғылардың ішкі беттеріндегі температураға осы санитарлық ережелердің 9 және 10 бағандарда көрсетілген талаптар үй-жайдағы және жұмыс орындарындағы жалпы және жергілікті жылыту және суыту жүйелеріне таралмайды.

15. Технологиялық құрал-жабдықтардан, жарық беретін құралдардан, тұрақты және тұрақсыз жұмыс орындарын жылумен қамтамасыз етудің, жарықтандырудың қарқындылығы дененің 50% және одан да көп мөлшері жылытылғанда 1 шаршы метрге 35 ваттан (бұдан әрі - Вт/м ² ) аспауы керек, ал дененің 25-тен 50% дейінгі мөлшері жылытылғанда 70 Вт/м ² құрап, дененің жылытылу мөлшері 25% кем болғанда 100 Вт/м ² болуы керек.
Жылу беретін көз ашық болғанда (қыздырылған металл, шыны, "ашық жалын") жылу көздерінің қарқындылығы дененің 25% көп емес мөлшері жылытылғанда жылу қарқындылығы 140 Вт/м ² болып, міндетті түрде жеке бастың қорғану құралдарын, оның ішінде көзбен бетті қорғайтын құралдарды қолдану керек.
Тұрақты жұмыс орындарындағы ауаның температурасы, жылдың жылы кезінде осы санитарлық ережелердің 1-қосымшасында көрсетілген деңгейдің жоғарғы шегінен аспауы керек; тұрақты емес жұмыс орындарында - тұрақты жұмыс орындарына арналған рұқсат етілген мөлшердің жоғарғы деңгейінен аспауы керек.

16. Төртінші құрылыстық-климаттық аумақтағы өндірістік үй-жайларда 17-ші бағанында көрсетілген талаптарды сақтағанда, жылдың жаз кезінде (осы санитарлық ережелердің 1-қосымшасы) рұқсат етілген ауа температурасының деңгейін тұрақты және тұрақсыз жұмыс орындарында көтеруге болады. Бірақ жеңіл жұмысты орындағанда 31-32 ⁰ С дейін, орташа ауырлықтағы жұмысты орындағанда 30-31 ⁰ С дейін, ал ауыр жұмысты орындағанда 29-30 ⁰ С дейін көтеруге болады.
Мұндайда ауаның қозғалу жылдамдығы секундына 0,1 метрге өсуі, ал ауаның салыстырмалы ылғалдылығы рұқсат етілген жоғарғы деңгейден басталатын әрбір жоғарлаған градус үшін 5% төмендеуі керек.

17. Сыртқы ауаның салыстырмалы ылғалдылығы жоғары аудандарда орналасқан өндірістік үй-жайларда, жылдың жылы мезгілінде, тұрақты және тұрақсыз жұмыс орындарында ауаның салыстырмалы ылғалдылығын жоғарлатуға болады, бірақ оның мөлшері, осы санитарлық ережелердің 1-қосымшасында ауаның әртүрлі температуралық параметріне сай көрсетілген рұқсат етілген деңгейдің 10% аспауы керек.

18. Технологиялық талаптарды және техникалық жолмен оларды орындауға мүмкіндіктер болмайтындықтан, соның салдарынан микроклиматтың рұқсат етілген нормативті деңгейін өндірістік үй-жайларда жұмыс атқаратындарды ыстықтан немесе суықтан (жергілікті ауаны тоңазыту, арнайы киімдерді қолдану, жұмыс уақыты мен демалу мөлшерін реттеу) қорғайтындай шаралар қарастырылуы керек. Ыстықтан болатын өзгерістердің алдын алу үшін ыстықтан қорғайтын қоршаулардағы температура 45 ⁰ С аспауы керек.

19. Жұмыс орны үлкен тығыздықта орналасқан үй-жайларда жергілікті жылу, суық немесе ылғалды көздер болмағанда, температураны салыстырмалы ылғалдылықты, ауаның жылжу жылдамдығын өлшеу учаскелерін таңдау бүкіл үй-жайлар бойынша бірдей қашықтықта осы ережелердің 2-қосымшадағы талаптарға сай жүргізіледі.

"Өндірістік үй-жайлардың
ауасына қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы
санитарлық-эпидемиологиялық
ережелер мен нормаларға
1-қосымша

Өндірістік үй-жайлардың жұмыс аумағындағы
температураның, салыстырмалы ылғалдылықтың және
ауа жылжуының жылдамдығының нормаланатын мөлшері

Жыл мез- гілі	Жұ- мыс ка- те- го- ри- ясы	Температурасы, 0 С					Салыс- тырмалы ылғал- дылық		Қозғалыс жылдам- дығы, м/с
		Оң- та- йлы	Рұқсат етілген шегі				Оң- та- йлы	Рұқ- сат етіл- ген шегі	О ң т а й л ы, к ө п е м е с	Рұқ- сат етіл- ген шегі
			Жоғарғы шегі			Тө- мен- гі ше- гі		Тұ- рақ- ты және тұ- рақ- сыз жұ- мыс орын- дары, көп емес		Тұ- рақты және тұ- рақ- сыз жұмыс орын- дары*
			Жұмыс орнында
			Тұ- рақ- ты	Тұ- рақ- сыз	Тұ- ра- қты	Тұ- рақ- сыз
Жыл-дың су- ық мез- гілі	1 а - же- ңіл	22- 24	25	26	21	18	40- 60	75	0,1	0,1 көп емес
	1 б - же- ңіл	21- 23	24	25	20	17	40- 60	75	0,1	0,2 көп емес
	ІІ а - ор- таша ауыр	18- 20	23	24	17	15	40- 60	75	0,2	0,3 көп емес
	ІІ б - ор- таша ауыр	17- 19	21	23	15	13	40- 60	75	0,2	0,4 көп емес
	ІІІ - ауыр	16- 18	19	20	13	12	40- 60	75	0,3	0,5 көп емес
Жыл- дың жылы мез- гілі	1 а - же- ңіл	23- 25	28	30	22	20	40- 60	28 0 С- та 55	0,1	0,1- 0,2
	1 б - же- ңіл	22- 24	28	30	21	19	40- 60	27 0 С- та 60	0,2	0,1- 0,3
	ІІ а - ор- таша ауыр	21- 23	27	29	18	17	40- 60	26 0 С -та 65	0,3	0,2- 0,4
	ІІ б - ор- таша ауыр	20- 22	27	29	16	15	40- 60	25 0 С- та 70	0,3	0,2- 0,5
	ІІІ- ауыр	18- 20	26	28	15	13	40- 60	24 0 С- та және одан төмен бол- ғанда -75	0,4	0,2- 0,6

* Жылдың жылы кезеңінде ауаның жылжу жылдамдығының артуы
ауаның ең жоғарғы температурасына сай келеді. Жылжу жылдамдылығының
кемуі ауа температурасының төмендеуіне сай келеді. Ауа
температурасының аралық мәнін анықтау үшін ауаның жылжу
жылдамдығында болатын өзгерістер арқылы анықталынады.

"Өндірістік үй-жайлардың
ауасына қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы
санитарлық-эпидемиологиялық
ережелер мен нормаларға
2-қосымша

Микроклиматтың параметрін өлшеу үшін тексеріс
жүргізетін участоктердің ең аз саны

Үй-жайлардың аумағы м 2	Тексерілетін учаске саны
100 дейін	4
101-400	8
400 көп	Участкелердің саны олардың арасындағы арақашықтық арқылы анықталынады, олардың арасы 10 м көп болмауы керек.

Об утверждении санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к воздуху производственных помещений"

Приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 14 июля 2005 года № 355. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан от 16 августа 2005 года № 3789. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от от 30 июня 2010 года № 476

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 30.06.2010 № 476.

В соответствии с подпунктом 10) статьи 7 и подпунктом 11 статьи 17 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические требования к воздуху производственных помещений".

2. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Байсеркин Б.С.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.

3. Департаменту организационно-правовой работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Акрачкова Д.В.) направить настоящий приказ на официальное опубликование после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения, Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан Белоног А.А.

5. Настоящий приказ вводится в действие со дня официального опубликования.

И.о. Министра

"СОГЛАСОВАН"
И.о. Министра труда и социальной
защиты населения Республики Казахстан
29 июля 2005 г.

Утверждены приказом
и.о Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 14 июля 2005 года N 355

Санитарно-эпидемиологические правила и нормы
"Санитарно-эпидемиологические требования к воздуху
производственных помещений"

1. Общие положения

1. Санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические требования к воздуху производственных помещений" (далее - санитарные правила) устанавливают оптимальные и допустимые величины показателей, характеризующих метеорологические условия в закрытых производственных помещениях, для рабочей зоны с учетом тяжести выполняемой работы и периодов года.

2. Настоящие санитарные правила не распространяются на подземные и горные выработки, подвижные транспортные средства, животноводческие и птицеводческие помещения, помещения для хранения сельскохозяйственных продуктов, холодильники, склады и другие объекты.

3. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

1) производственные помещения - замкнутые пространства в специально предназначенных зданиях и сооружениях, в которых постоянно (по сменам) или периодически (в течение рабочего дня) осуществляется трудовая деятельность людей;

2) рабочая зона - пространство производственных помещений, на которых находятся места постоянного или непостоянного пребывания работающих;

3) постоянное рабочее место - место, на котором рабочий находится более 50 % или более 2 часов своего рабочего времени непрерывно;

4) оптимальные микроклиматические условия - сочетание параметров микроклимата, которые при длительном и систематическом воздействии на человека обеспечивают сохранение нормального теплового состояния организма без напряжения механизмов терморегуляции;

5) допустимые микроклиматические условия - сочетание параметров микроклимата, которые при длительном и систематическом воздействии на человека могут вызывать преходящие и быстро нормализующие изменения теплового состояния организма;

6) среднесуточная температура наружного воздуха - средняя величина температуры наружного воздуха, измеренная в определенные часы суток через одинаковые интервалы времени. Она принимается по данным метеорологической службы.

2. Санитарно-эпидемиологические требования
к оптимальным и допустимым величинам показателей
микроклимата

4. Работы по тяжести на основе общих энергетических затрат организма делятся на следующие категории:

1) категория I (легкие физические работы)
категория Iа - виды деятельности, к которым относятся работы, производимые сидя и не требующие физического напряжения и при которых расход энергии составляет до 120 килокалорий в час (далее - ккал/ч)
категория Iб - виды деятельности, к которым относятся работы производимые сидя, стоя или связанные с ходьбой и сопровождающиеся некоторым физическим напряжением, расход энергии составляет от 120 до 150 ккал/ч;

2) категория II (физические работы средней тяжести)
категория IIа - виды деятельности, к которым относятся работы, связанные с ходьбой, перемещением мелких (до 1 килограмма (далее - кг)) изделий или предметов в положении стоя или сидя и требующие определенного физического напряжения. Расход энергии составляет от 150 до 200 ккал/ч
категория IIб - виды деятельности, к которым относятся работы, выполняемые стоя, связанные с ходьбой, переноской небольших (до 10 кг) тяжестей и сопровождающиеся умеренным физическим напряжением. Расход энергии составляет от 200 до 250 ккал/ч;

3) категория III (тяжелые физические работы) - виды деятельности, к которым относятся работы, связанные с постоянными передвижениями, перемещением и переноской значительных (свыше 10 кг) тяжестей и требующие больших физических усилий. Расход энергии превышает 250 ккал/ч.

5. Характеристика производственных помещений по категориям выполняемых в них работ, в зависимости от затраты энергии, должна производиться в соответствии с ведомственными нормативными документами, согласованными в установленном порядке, исходя из категории работ, которые выполняют более 50 процентов (далее - %) работающих в соответствующем помещении.

6. Показателями, характеризующими метеорологические условия в закрытых производственных помещениях (микроклимат), являются: температура воздуха; относительная влажность воздуха; скорость движения воздуха; интенсивность теплового облучения.

7. Оптимальные показатели микроклимата распространяются на всю рабочую зону производственных помещений без разграничения рабочих мест на постоянные и непостоянные. Допустимые показатели устанавливаются на постоянных и непостоянных рабочих местах рабочей зоны. Оптимальные и допустимые показатели микроклимата в рабочей зоне производственных помещений должны соответствовать величинам, указанным в приложении 1 настоящих санитарных правил.

8. Допустимые величины показателей микроклимата устанавливаются в случаях, когда по технологическим требованиям производства, техническим и экономическим причинам еще не представляется возможным обеспечить оптимальные нормы.

9. В помещениях при выполнении работ операторского типа, связанных с нервно-эмоциональным напряжением, должны соблюдаться оптимальные величины температуры воздуха (22-24 ⁰ С), относительной влажности (60-40%) и скорости движения (не более 0,1 метра в секунду (далее - м/с). Перечень других производственных помещений, в которых должны соблюдаться оптимальные нормы микроклимата устанавливаются проектной документацией.

10. При обеспечении оптимальных показателей микроклимата температура внутренних поверхностей конструкций, ограждающих рабочую зону (стен, пола, потолка) или устройств (экранов и другие), а также температура наружных поверхностей технологического оборудования или его ограждающих устройств не должны выходить более чем на 2 градуса Цельсии (далее - ⁰ С) за пределы оптимальных величин температуры воздуха, установленных для отдельных категорий работ в приложении 1 настоящих санитарных правил.

11. При температуре внутренних поверхностей ограждающих конструкций ниже или выше оптимальных величин температуры воздуха, рабочие места должны быть удалены от них на расстояние не менее 1 метра (далее - м). Перепады температуры воздуха по высоте и горизонтали рабочей зоны, ее изменение в течение смены не должны выходить за пределы оптимальных температур, указанных в приложении 1 к настоящим санитарным правилам для отдельных категорий работ.

12. При обеспечении допустимых величин показателей микроклимата температура внутренних поверхностей ограждающих рабочую зону конструкций (стен, пола, потолка) или устройств (экранов и другие) не должна выходить за пределы допустимых величин температуры воздуха, установленных в приложении 1 настоящих санитарных правил, для отдельных категорий работ. Перепады температуры воздуха по высоте рабочей зоны при всех категориях работ допускаются до 3 ⁰ С.
Изменения температуры воздуха по горизонтали рабочей зоны, а также в течение смены допускаются до 4 ⁰ С - при легких работах, до 5 ^о С - при работах средней тяжести и до 6 ⁰ С - при тяжелых работах, измеренной на разной высоте и в различных участках помещений в течение смены, не должны выходить за пределы допустимых величин, указанных в приложении 1 настоящих санитарных правил.

13. В зимний период года при обеспечении оптимальных и допустимых показателей микроклимата необходимо предусматривать мероприятия по защите рабочих мест от иррадиационного охлаждения от остекленных поверхностей оконных проемов, в летний период - от попадания прямых солнечных лучей.

14. Требования пунктов 9 и 10 настоящих санитарных правил к температуре внутренних поверхностей ограждающих конструкций и устройств не распространяются на общие и местные системы отопления и охлаждения помещений и рабочих мест.

15. Интенсивность теплового облучения работающих от нагретых поверхностей технологического оборудования, осветительных приборов, инсоляции на постоянных и непостоянных рабочих местах, не должна превышать 35 ват на метр квадратный (далее - Вт/м ² ) при облучении 50% и более поверхности тела, 70 Вт/м ² - при величине облучаемой поверхности от 25 до 50% и 100 Вт/м ² - при облучении не более 25% поверхности тела.
Интенсивность теплового облучения работающих от открытых источников (нагретый металл, стекло, "открытое" пламя) не должна превышать 140 Вт/м ² при облучении не более 25% поверхности тела и обязательном использовании средств индивидуальной защиты, в том числе средств защиты лица и глаз.
При этом на постоянных рабочих местах температура воздуха не должна превышать указанные в приложении 1 настоящих санитарных правил верхние границы оптимальных значений для теплого периода года; на непостоянных рабочих местах - верхние границы допустимых значений для постоянных рабочих мест.

16. В четвертой строительно-климатической зоне в производственных помещениях при соблюдении требований пункта 17 верхнюю границу допустимой температуры воздуха в теплый период года (приложение 1 настоящих санитарных правил) допускается повышать на постоянных и непостоянных рабочих местах, но не выше соответственно: 31 и 32 ⁰ С - при легких работах, 30 и 31 ⁰ С - при работах средней тяжести, 29 и 30 ⁰ С - при тяжелой работе.
При этом скорость движения воздуха должна увеличиваться на 0,1 м/с, а относительная влажность воздуха понижаться на 5% на каждый градус повышения температуры, начиная от верхних границ допустимых температур воздуха.

17. В производственных помещениях, расположенных в районах с повышенной относительной влажностью наружного воздуха, допускается в летний период года на постоянных и непостоянных рабочих местах повышать относительную влажность воздуха, но не более чем на 10% по отношению к допустимым величинам, приведенным в приложении 1 настоящих санитарных правил для различных параметров температуры воздуха.

18. В производственных помещениях, в которых допустимые нормативные величины микроклимата не представляется возможным установить из-за технологических требований, технической недостижимости их обеспечения должны предусматриваться мероприятия по защите работающих от возможного перегревания и охлаждения (системы местного кондиционирования, воздушное душирование помещения для отдыха и обогревания, использование специальной одежды, регламентация времени работы и отдыха). В целях профилактики тепловых травм температура ограждающих устройств не должна превышать 45 ⁰ С.

19. В помещениях с большой плотностью рабочих мест, при отсутствии источников локального тепловыделения, охлаждения или выделения влаги, участки измерения температуры, относительной влажности и скорости движения воздуха распределяются равномерно по всему помещению в соответствии с приложением 2.

Приложение 1
к санитарно-эпидемиологическим
правилам и нормам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к воздуху
производственных помещений"

Нормируемые величины температуры,
относительной влажности и скорости движения
воздуха в рабочей зоне производственных помещений

Пе- риод го- да	Ка- те- го- рия ра- бот	Температура, 0 С					Отно- ситель- ная влаж- ность		Скорость движения, м/с
		Оп- ти- ма- ль- ная	Допустимая				Оп- ти- ма- ль- ная	До- пус- ти- мая	Оп- ти- ма- ль- ная, не бо- лее	До- пус- тимая
			Верхняя граница		Нижняя граница			На ра- бо- чих мес- тах - пос- тоя- нных и не- пос- тоян- ных, не более		На ра- бо- чих мес- тах - пос- тоя- нных и не- пос- тоян- ных*
			на рабочих местах
			пос- тоян-ных	не- пос- тоян- ных	пос- тоя- нных	Не- пос- тоян- ных
Хо- лод- ный пе- риод года	Лег- кая - 1а	22- 24	25	26	21	18	40- 60	75	0,1	не более 0,1
	Лег- кая - 1б	21- 23	24	25	20	17	40- 60	75	0,1	не более 0,2
	Сред- ней тя- жес- ти - IIa	18- 20	23	24	17	15	40- 60	75	0,2	не более 0,3
	Сред- ней тя- жес- ти - IIб	17- 19	21	23	15	13	40- 60	75	0,2	не более 0,4
	Тя- же- лая - III	16- 18	19	20	13	12	40- 60	75	0,3	не более 0,5
Теп- лый пе- риод года	Лег- кая - 1а	23- 25	28	30	22	20	40- 60	55 при 28 0 С	0,1	0,1- 0,2
	Лег- кая - 1б	22- 24	28	30	21	19	40- 60	60 - при 27 0 С	0,2	0,1- 0,3
	Сред- ней тя- жес- ти - IIa	21- 23	27	29	18	17	40- 60	65 - при 26 0 С	0,3	0,2- 0,4
	Сред- ней тя- жес- ти - IIб	20- 22	27	29	16	15	40- 60	70 - при 25 0 С	0,3	0,2- 0,5
	Тя- же- лая - III	18- 20	26	28	15	13	40- 60	75 - при 24 0 С и ниже	0,4	0,2- 0,6

* Большая скорость движения воздуха в теплый период года соответствует максимальной температуре воздуха, меньшая - минимальной температуре воздуха. Для промежуточных величин температуры воздуха скорость его движения определяется интерполяцией.

Приложение 2
к санитарно-эпидемиологическим
правилам и нормам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к воздуху
производственных помещений"

Минимальное количество участков
измерения параметров микроклимата

Площадь помещений м 2	Количество участков измерения
до 100	4
101-400	8
более 400	Количество участков определяется расстоянием между ними, которое не должно превышать 10 м