Азаматтарға хирургиялық стерилизациялауды жүргізудің ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2009 жылғы 30 қазандағы N 625 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2009 жылғы 24 қарашада Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 5881 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 6 қарашадағы № ҚР ДСМ-185/2020 бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 06.11.2020 № ҚР ДСМ-185/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі кодексінің 103-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Азаматтарға хирургиялық стерилизациялауды жүргізудің ережесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Стратегия және денсаулық сақтау саласын дамыту департаменті (А.Т. Айдарханов) осы бұйрықты белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жіберілсін.

3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті (Ф.Б. Бисмильдин) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

4. Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының денсаулық сақтау басқармалары (келісім бойынша) осы бұйрықты іске асыру бойынша шараларды қабылдасын.

5. "Азаматтарға хирургиялық стерилдеуді жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2005 жылғы 7 қаңтардағы N 7 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 3352 тіркелген, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілер бюллетенінде жарияланған, 2005 ж. N 3-8, 21-құжат) күші жойылды деп танылсын.

6. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі Т.А. Вощенковаға жүктелсін.

7. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министрдің
міндетін атқарушы	Б. Садықов

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2009 жылғы 30 қазандағы N 625 бұйрығымен бекітілген

Азаматтарға хирургиялық стерилизациялауды
жүргізу ережесі

1. Хирургиялық стерилизациялау қаламаған жүктіліктің алдын алу әдісі ретінде отыз бес жастан асқан немесе кемінде екі баласы бар азаматтарға қатысты, ал медициналық айғақтары мен жасына және балаларының бар-жоғына қарамастан жасалуы мүмкін.

2. Хирургиялық стерилизациялауды тек азаматтардың келісімімен, денсаулық сақтау ұйымдары, жеке медициналық практикамен айналысатын, осы қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар жеке тұлғалар осы операцияның біржола жасалатындығы туралы міндетті түрде алдын ала хабардар ете отырып, азаматтың жазбаша келісімі бойынша ғана жүргізеді.

3. Медициналық ұйымдарда хирургиялық стерилизациялау жүргізу туралы шешім осы ережеге қосымшаға сәйкес медициналық айғақтар мен қарсы айғақтарға сәйкес құрамында денсаулық сақтау ұйымдарының басшылары, дәрігер акушер-гинеколог, ауру бойынша маман дәрігер бар дәрігерлік-консультациялық комиссия (бұдан әрі - ДКК) белгілейді.

Медициналық айғақтары болған жағдайда көрсетілген мамандар қол қойған және медициналық ұйымның мөрімен куәландырылған толық клиникалық диагнозы қойылған қорытынды беріледі. Бұл қорытынды отыз күнтүзбелік күнге жарамды.

Әйелдерге акушерлік-гинекологиялық стационар жағдайында медициналық айғақтары анықталған жағдайда сырқатнамаға әйелдің ауруына (жай-күйіне) қарай маман дәрігердің, емдеуші дәрігердің және денсаулық сақтау ұйымының (бөлімшесінің) басшысының қолдарымен бекітіліп, тиісті жазбалар жазылады.

4. Хирургиялық стерилизациялау хирургиялық стерилизациялау әдісі бойынша арнайы даярлықтан өткен дәрігерлер (минилапоротомия, лапроскопия, вазектомия) жүргізеді.

5. Емдеу - алдын алу ұйымдарының акушер-гинеколог, уролог-андролог дәрігерлері азаматтар хирургиялық стерилизациялауға жолдама алу үшін өтініш жасаған кезде операцияға медициналық қарсы айғақтарының жоқтығын анықтау үшін тексеру жүргізеді.

Тексерудің деректері амбулаториялық науқастың медициналық картасына жазылады.

Хирургиялық стерилизациялау бойынша операциялар жасауға байланысты азаматтарға іш қуысы хирургиялық операциялары үшін регламенттелген толық клиникалық тексеру өткізіледі.

6. Хирургиялық стерилизациялау операцияларын жасау үшін медициналық қарсы айғақтары болмаған жағдайда азаматтарға ұйымдардың атауы мен мекен-жайы, науқасты тексерудің қорытындысы, ДКК қорытындысы, сондай-ақ науқастың жазбаша келісімі көрсетіле отырып азаматтарға медициналық ұйымға жолдама беріледі. Бұл қорытынды отыз күнтізбелік күнге жарамды.

Азаматтарға хирургиялық стерилизациялау жүргізу ережесіне қосымша

Хирургиялық стерилизациялау жүргізу үшін медициналық
айғақтар мен қарсы айғақтар тізбесі

1. Хирургиялық стерилизациялау жүргізу үшін медициналық айғақтар.

1. Қазіргі немесе өткен уақыттағы барлық орындағы қатерлі ісіктер.

2. Қайталанған кесер тілігі және балалары болған кезде гинекологиялық операциядан кейінгі жатырда тыртықтың болуы.

3. Эндокриндік жүйе аурулары:

1) тиреотоксикоз;

2) туа біткен немесе жүре біткен гипотиреоз;

3) ауыр нысандағы қант диабет;

4) жұбайлардың екеуінде де қант диабетінің болуы;

5) гиперпаратиреоз, гипопаратиреоз;

6) қантсыз диабет;

7) бүйрекүсті безі аурулары (белсенді фазасы немесе арнайы емдеуден кейін айқын қалдық құбылыстар);

8) амилоидоз.

4. Қан және қан өндіру мүшелерінің аурулары:

1) апластикалық анемия;

2) өршу сатысындағы тромбопеникалық және тромбопатикалық жағдайлар;

3) өршу сатысындағы геморрагиялық жағдайлар.

5. Психикалық бұзылулар (болашақ баланың анасы мен әкесінің психоневрологиялық ұйымда куәлануы):

1) психоздар, оның ішінде алкогольдық, дәрілік, шизофрениялық және басқа да неорганикалық психоздар;

2) органикалық аурулардың нәтижесінде туындайтын өтпелі және созылмалы психоневрологиялық жағдайлар;

3) шизофрения;

4) параноидтық жағдай;

5) жеке басының бұзылуы;

6) созылмалы маскүнемдік;

7) ақыл-ес кемістігі.

6. Жүйке жүйесі мен сезім мүшелерінің аурулары:

1) орталық жүйке жүйесінің ауыр асқыну ауруларынан өтуі (менингит, энцефалит, миелит пен энцефаломиелит);

2) орталық жүйке жүйесінің тұқымқуалаушылық және дегенеративтік аурулары;

3) бытыраңқы склероздың барлық нысаны, орталық жүйке жүйесінің басқа да миелинсіздендіру аурулары;

4) эпилепсия - барлық нысаны;

5) каталепсия мен нарколепсия - барлық нысаны;

6) асқынған және уытты невропатия - өршу сатысындағы барлық нысаны;

7) бұлшық ет дистрофия мен миопатияның басқа да түрлері;

8) тор қабығының бөлінуі, нұрлы қабықтың аурулары - ауыр нысаны, көру жүйесінің невриті, кератит, көру өткірлігінің төмендеуі өршіген туа біткен катаракта;

9) вестибулярлық аппарат аурулары;

10) отосклероз - барлық нысаны; есту қабілеті төмендеген есту жүйесінің аурулары; туа біткен саңыраулық, мылқаулық.

7. Қанайналым жүйесінің аурулары:

1) үзіліссіз қайталанатын миокардит;

2) жүрек қысылуы белгісі бар созылмалы перикардит;

3) митралдық, аорталық, үш жармалы қақпақша кемістіктері, 2-3-дәрежедегі қанайналым жеткіліксіздігі бар көп қақпақшалы кемістіктер;

4) 11-сатыдағы жиі кризисі бар А дәрежелі, 2-б-3 дәрежедегі қатерлі гипертония ауруы;

5) жүректің ишемиялық ауруы - барлық нысан;

6) өкпе гипертензиясының болуы - 2-3-дәреже;

7) жүрек ырғағы мен өткізгіштіктің бұзылуы: 3 дәрежедегі атриовентрикулярлық блокадалар, жыбырлақ аритмиясы, жиі ұстамалары бар пароксизмалды тахикардия;

8) аорта аневризмі;

9) артерия эмболиясы мен тромбозы;

10) түйінді периартериит және ұқсас жағдайлар;

11) қанайналым жүйесінің басқа да туа біткен аномалиялары;

12) өкпе гипертензиясы симптомдары кезінде жүргізілген кемшіліктерді хирургиялық түзетуден кейінгі жағдайлар, туа біткен кемістіктерді толық емес хирургиялық түзетулер, септалдық кемістіктер мен ашық артериялық түтікті реканализациялау;

13) жүректің басқа қақпақшаларының қанағаттанарлықсыз жағдайы кезінде жүректің қақпақшаларын протездегеннен кейінгі жағдай.

8. Тыныс алу мүшелерінің аурулары:

1) қолқа, трахея немесе бронхтардың стенозы;

2) бронх демікпесі - ауыр нысан;

3) бронхоэктатикалық ауру - ауыр, гормонға тәуелді нысан;

4) жүрек - өкпелік фунциялары жеткіліксіздігі бар, ішкі мүшелердің амилоидозымен өкпе және плевра аурулары;

5) өкпе поликистозы;

6) 2-б және 3-дәрежелі тыныс алу функциясы жеткіліксіздігі бар тыныс алу мүшелерінің аурулары;

7) өкпе туберкулезінің ауыр нысандарын бастан өткерген науқастар.

9. Асқорыту мүшелерінің аурулары:

1) сүмбілеуге келмейтін өңештің тарылуы және стенозы;

2) жасанды өңеш;

3) стенозы және анамнездегі қан кетуі бар асқазан мен ұлтабар жарасы;

4) алдыңғы қуыс қабырғасы алшақтаған елеулі мөлшердегі іш қуысының жарығы;

5) ішек қан кетулері бар уақытша оңалу сатысындағы жиі өршитін жұқпалы энтелиттер мен колиттер;

6) операция жасалған асқазан синдромы;

7) функциясы бұзылған бауыр мен өт жолының созылмалы аурулары және бауыр циррозы;

8) ішек дисбактериозы, ауыр түрі.

10. Несеп - жыныс жүйесінің аурулары:

1) созылмалы қайталанатын гломерулонефрит;

2) жіті және созылмалы бүйрек функциясы жеткіліксіздігі;

3) бүйрек және басқа органдардың (тұрақты гипертония) функциясы бұзылған бүйрек паренхимдерінің аурулары, жалғыз бүйректің созылмалы қайталанатын пиелонефриті;

4) бүйрек функциясы бұзылған гидронефроз (екі жақты, жалғыз бүйрек, туа біткен);

5) бүйрек функциясы жеткіліксіздігі бар бүйрек поликистозы;

6) әйелдердің жыныс мүшелеріндегі жыланкөздер және оларды түзеу операциясынан кейінгі жағдай.

11. Сүйек-бұлшық ет жүйесінің және дәнекерлік тіндердің аурулары:

1) дәнекерлік тіндердің таралған аурулары;

2) буындар функциясы ауыр бұзылған ревматоидтық артрит және басқа да асқынудан тыс қабыну артропаттар;

3) функциясы бұзылған тірек - қозғалыс аппаратының аурулары (шорланған спондилит, остеохондропатия);

4) аяқтарды, аяқ басын (толық) кесу.

12. Пренаталдық молекулалық – генетикалық диагностиканың болмауы кезіндегі моногендік тұқым құалаушылық аурулар.

2. Хирургиялық стерилизациялау жүргізу үшін медициналық қарсы айғақтар.

1. Жіті (немесе асқыну сатысындағы созылмалы) жұқпалы аурулар;

2. Жіті (немесе асқыну сатысындағы созылмалы) қабыну аурулар;

3. Өмірлік маңызды мүшелердің декомпенсация сатысындағы созылмалы аурулары;

4. Жүрек-қан тамыры жүйесі аурулары кезіндегі гемодинамика көрсеткіштерінің бұзылуы;

5. Қан және қан өндіру мүшелері аурулары кезіндегі гемотологиялық көрсеткіштердің бұзылуы.

Об утверждении Правил проведения хирургической стерилизации граждан

Приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 октября 2009 года № 625. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 24 ноября 2009 года № 5881. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 6 ноября 2020 года № ҚР ДСМ-185/2020.

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 06.11.2020 № ҚР ДСМ-185/2020 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п. 7.

В соответствии со статьей 103 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила проведения хирургической стерилизации граждан.

2. Департаменту стратегии и развития здравоохранения Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Айдарханов А.Т.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан в установленном порядке.

3. Департаменту административно-правовой работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Бисмильдин Ф.Б.) обеспечить официальное опубликование настоящего приказа после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Руководителям управлений здравоохранения областей и городов Астаны и Алматы (по согласованию) принять меры по реализации настоящего приказа.

5. Признать утратившим силу приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 7 января 2005 года № 7 "Об утверждении Правил проведения хирургической стерилизации граждан" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 3352, опубликованный в Бюллетене нормативных правовых актов Республики Казахстан, 2005 г., № 3-8, ст. 21).

6. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения Республики Казахстан Вощенкову Т.А.

7. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. Министра

Б. Садыков

Утверждены приказом и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 октября 2009 года № 625

Правила
проведения хирургической стерилизации граждан

1. Хирургическая стерилизация как метод предупреждения нежелательной беременности может быть проведен в отношении граждан не моложе тридцати пяти лет или имеющих не менее двух детей, а при наличии медицинских показаний и согласия совершеннолетнего гражданина - независимо от возраста и наличия детей.

2. Хирургическая стерилизация проводится только по письменному согласию гражданина организациями здравоохранения, физическими лицами, занимающимися частной медицинской практикой, имеющими лицензию на осуществление данной деятельности, с обязательным предварительным уведомлением о необратимости данной операции.

3. Решение о проведении хирургической стерилизации в медицинских организациях принимается врачебно-консультативной комиссией (далее - ВКК) в составе руководителя организации здравоохранения, врача акушера-гинеколога, врача той специальности, к области которой относится заболевание, в соответствии с медицинскими показаниями и противопоказаниями согласно приложения к настоящим Правилам.

При медицинских показаниях гражданам выдается заключение с полным клиническим диагнозом, заверенное подписями указанных специалистов и печатью медицинской организации. Данное заключение действительно в течении тридцати календарных дней.

При установлении медицинских показаний у женщины в условиях акушерско-гинекологического стационара в историю болезни заносится соответствующая запись, заверенная подписями врача той специальности, к области которой относится заболевание (состояние) женщины, лечащего врача и руководителя организации (отделения) здравоохранения.

4. Хирургическая стерилизация производится врачами, прошедшими специальную подготовку по методам хирургической стерилизации (мини-лапаротомия, лапароскопия, вазэктомия).

5. Врачи акушеры-гинекологи, урологи-андрологи медицинских организаций при обращении граждан за направлением для хирургической стерилизации производят обследование для установления отсутствия медицинских противопоказаний к операции.

Данные обследования заносятся в медицинскую карту амбулаторного больного.

Для проведения операции по хирургической стерилизации гражданам проводится полное клиническое обследование, регламентированное для полостных хирургических операций.

6. При отсутствии медицинских противопоказаний к операции хирургической стерилизации, а также при наличии письменного согласия пациента гражданам выдается направление в медицинскую организацию с указанием наименования и адреса организации, результатов обследования пациента, заключение ВКК. Данное заключение действительно в течении тридцати календарных дней.

Приложение к Правилам проведения хирургической стерилизации граждан

Перечень
медицинских показаний и противопоказаний для проведения
хирургической стерилизации

1. Медицинские показания для проведения хирургической стерилизации.

1. Наличие в настоящем или в прошлом злокачественных новообразований всех локализаций.

2. Повторное кесарево сечение или наличие рубца на матке после гинекологических операций при наличии детей.

3. Болезни эндокринной системы:

1) тиреотоксикоз;

2) врожденный или приобретенный гипотиреоз;

3) сахарный диабет тяжелая форма;

4) сахарный диабет у обоих супругов;

5) гиперпаратиреоз, гипопаратиреоз;

6) несахарный диабет;

7) болезни надпочечников (активная фаза или выраженные остаточные явления после специфического лечения;

8) амилоидоз.

4. Болезни крови и кроветворных органов:

1) апластическая анемия;

2) тромбопенические и тромбопатические состояния в стадии ремиссии;

3) геморрагические состояния в стадии ремиссии.

5. Психические расстройства (удостоверенные психоневрологической организацией у матери или у отца будущего ребенка):

1) психозы, в том числе алкогольные, лекарственные, шизофренические и другие неорганические психозы;

2) преходящие и хронические психоневротические состояния, возникающие в результате органических заболеваний;

3) шизофрения;

4) параноидные состояния;

5) расстройства личности;

6) хронический алкоголизм;

7) умственная отсталость.

6. Болезни нервной системы и органов чувств:

1) перенесшие тяжелые воспалительные болезни центральной нервной системы (менингит, энцефалит, миелит и энцефаломиелит);

2) наследственные и дегенеративные болезни центральной нервной системы;

3) все формы рассеянного склероза, другие демиелинизирующие болезни центральной нервной системы;

4) эпилепсия - все формы;

5) каталепсия и нарколепсия - все формы;

6) воспалительные и токсические невропатии - все формы, в стадии ремиссии;

7) мышечная дистрофия и другие виды миопатий;

8) отслойка сетчатки болезни радужной оболочки - тяжелые формы, неврит зрительного нерва, кератит, врожденная катаракта, прогрессирующее снижение остроты зрения;

9) болезни вестибулярного аппарата;

10) отосклероз - все формы; болезни слухового нерва при наличии прогрессирующего понижения слуха; врожденная глухота, глухонемота.

7. Болезни системы кровообращения:

1) непрерывно рецидивирующий миокардит;

2) хронический перикардит с признаками сдавления сердца;

3) пороки митрального, аортального, трехстворчатого клапана, многоклапанные пороки с недостаточностью кровообращения 2-3 степени;

4) гипертоническая болезнь, стадии - 11 А степени с частыми кризами, 2-б-3 степени, злокачественная;

5) ишемическая болезнь сердца - все формы;

6) наличие легочной гипертензии 2-3 степени;

7) нарушения сердечного ритма и проводимости: атрио-вентрикулярные блокады 3 степени, мерцательная аритмия, пароксизмальная тахикардия с частыми приступами;

8) аневризма аорты;

9) эмболия и тромбоз артерий;

10) узелковый периартериит и сходные состояния;

11) другие врожденные аномалии системы кровообращения;

12) состояние после хирургической коррекции пороков, произведенных при симптомах легочной гипертензии, неполной хирургической коррекции врожденного порока, реканализации септальных дефектов и открытого артериального протока;

13) состояния после протезирования клапанов сердца при неудовлетворительном состоянии других клапанов сердца.

8. Болезни органов дыхания:

1) стеноз гортани, трахеи или бронхов;

2) бронхиальная астма - тяжелая форма;

3) бронхоэктатическая болезнь - тяжелая, гормонозависимая форма;

4) болезни легких и плевры с легочно-сердечной недостаточностью, амилоидозом внутренних органов;

5) поликистоз легких;

6) заболевания органов дыхания с дыхательной недостаточностью 2-б и 3 степени;

7) перенесшие тяжелые формы туберкулеза легких.

9. Болезни органов пищеварения:

1) сужение и стеноз пищевода, не поддающиеся бужированию;

2) искусственный пищевод;

3) язва желудка и двенадцатиперстной кишки с наличием стеноза и кровотечения в анамнезе;

4) грыжа брюшной полости значительных размеров с расхождением передней брюшной стенки;

5) инфекционные энтериты и колиты с кишечным кровотечением, с частыми обострениями в стадии ремиссии;

6) синдром оперированного желудка;

7) хронические болезни печени и желчных путей с нарушением функции и цирроз печени;

8) дисбактериоз кишечника, тяжелая форма.

10. Болезни мочеполовой системы:

1) хронический рецидивирующий гломерулонефрит;

2) острая и хроническая почечная недостаточность;

3) заболевание паренхимы почек с нарушением функции почек и других органов (стойкой гипертонией), хронический рецидивирующий пиелонефрит единственной почки;

4) гидронефроз (двусторонний, единственной почки, врожденный) с нарушением функции почек;

5) поликистоз почек с почечной недостаточностью;

6) свищи с вовлечением женских половых органов и состояния после операций по поводу их коррекции.

11. Болезни костно-мышечной системы и соединительной ткани:

1) диффузная болезнь соединительной ткани;

2) ревматоидный артрит с тяжелым нарушением функции сустава и другие воспалительные артропатии вне обострения;

3) заболевания опорно-двигательного аппарата с нарушением функции (анкилозирующий спондилит; остеохондропатия);

4) ампутация ноги, стопы (полная).

12. Моногенные наследственные заболевания при отсутствии пренатальной молекулярно-генетической диагностики.

2. Медицинские противопоказания для проведения хирургической стерилизации.

1. Острые (или хронические в стадии обострения) инфекционные заболевания.

2. Острые (или хронические в стадии обострения) воспалительные заболевания.

3. Хронические заболевания жизненно важных органов в стадии декомпенсации.

4. Нарушения показателей гемодинамики при заболеваниях сердечно-сосудистой системы.

5. Нарушения гематологических показателей при заболеваниях крови и кроветворных органов.