ИПС "Әділет"

      «Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы» Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 17 қаңтардағы Заңының 4-бабының 3-тармағының 51) тармақшасын іске асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған Теңіз кемелерінің жүк көтергіш құрылғыларын куәландыру қағидасы бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Көлік және қатынас жолдары комитеті (Н.И. Қилыбай) белгіленген заңнамалық тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне осы бұйрықты мемлекеттік тіркеу үшін ұсынуды қамтамасыз етсін.
      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация вице-министрі Е.С. Дүйсенбаевқа жүктелсін.
      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министрдің
міндетін атқарушы Е. Дүйсенбаев

Қазақстан Республикасы
Көлік және министрінің
2011 жылғы 21 сәуірдегі
№ 215 бұйрығымен
бекітілген

Теңіз кемелерінің жүк көтергіш құрылғыларын куәландыру қағидасы

1-бөлім. Жалпы ережелер

1. Қолданылу саласы

      1. Осы Теңіз кемелерінің жүк көтергіш құрылғыларын куәландыру қағидасы (бұдан әрі - Қағида) Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 17 қаңтардағы «Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы» Заңына сәйкес әзірленген және теңіз кемелерінің жүк көтергіш құрылғыларын куәландыру тәртібін айқындайды, тасымалданатын жүктерді тиеуге, түсіруге, ауыстыруға және адамдарды ауыстыруға арналған теңіз кемелерінде және жүзбелі құрылыстарда орнатылған жүк көтергіш құрылғыларға және осы Қағиданың 10-тармағында атап көрсетілген басқа да жүк көтергіш құрылғыларға қолданылады.
      Осы Қағиданың талаптары, сондай-ақ, жүк көтергіш құрылғыға іліктірілетін алмалы-салмалы бөлшектерге: кемеге тиесілі болып табылатын строптарға, көтергіш траверстерге, контейнерлерге арналған рамалар мен спредерлерге қолданылады.
      2. Осы Қағиданың талаптары жүзбелі бұрғылау қондырғыларындағы технологиялық мақсаттағы қолданылатын іліктірілетін бұрғылау құралдарына және жүк көтергіш механизмдерге, бұрғылау және геологиялық зерттеу кемелеріне, құбыр төсейтін және басқа да кемелерге, сондай-ақ грейферлер мен жүк көтергіш электромагниттерге қолданылмайды.
      3. Техникалық құжаттамалары Кеме қатынасының тіркеліміне қарауға ұсынылған жүк көтергіш құрылғылары үшін осы Қағиданы толық көлемде қолдану керек.
      4. Қолданыстағы жүк көтергіш құрылғыларға Қағиданың сол талаптары бойынша салынған, сондай-ақ, осы Қағиданың 10-12-бөлімдерінің талаптары қолданылады.
      5. Қолданыстағы жүк көтергіш құрылғыларды жөндеу және қайта жабдықтау кезінде, сондай-ақ осы құрылғылардағы алмалы-салмалы бөлшектерді ауыстыру кезінде осы Қағиданы қолдану әрбір жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      6. Осы Қағидамен регламенттенбейтін жүк көтергіш құрылғылары немесе осы Қағидамен көзделмеген ерекше жағдайларда пайдалануға арналған құрылғылар Кеме қатынасы тіркелімімен келісуге жатады.
      7. Осы Қағиданың талаптарының орындалуы бұрын Кеме қатынасы тіркелімімен жүк көтергіш құрылғыларға берілген құжатттарды берудің немесе күшінде сақталуының шарты болып табылады.

2. Анықтамалар мен ұғымдар

      8. Осы Қағидада мынадай анықтамалар қабылданған:
      1) алмалы-салмалы бөлшектер – белгіленген жүктер строптар, көтеру траверстері, рама және контейнерлерге арналған спредерлер көмегімен жүк көтергіш құрылғыларға орнықтарылған бөлшектер болып табылады және олар құрылғының немесе жүктің негізгі бөлігіне енбейді;
      2) арқанды тарту шкиві бар шығыр – арқанды тарту арқылы жүргізілетін арнайы пішіндегі күші бар шкивпен жабдықталған шығыр;
      3) алынбайтын бөлшектер – жүкті бағыттағыштардың кескіндері және жебелердің тартпалар, топенанттар кескіні және өкше вертлюгалары, жебе өкшелерінің айырлары, діңгектердің бугельдері және бағыттағыштары, палубалық кескіндер, кесуші шкивтер сияқты жүк көтергіш құрылғылардың құрылымдарына немесе кеме корпусына бекітілген бөлшектер;
      4) ауыр жебелер – 10 т және одан асатын бірреттік жебенің жүк көтергішімен өлшенетін кеме жүк жебелері;
      5) ауыстырылатын бөлшектер – алшақталатын біріктірулер ретінде әзірленген жүк көтергіш құрылғыларының немесе алмалы-салмалы бөлшектердің конструкцияларына орнықтырылған жүк көтергіш құрылғылар мен бөлшектердің құрамдас бөлігі болып табылатын шынжыр, жүзікшелер, гактар, қапсырмалар, блогтар, талребтер сияқты бөлшектер;
      6) барабанды шығыр – тарту арқандарын орап алатын барабаны бар шығыр;
      7) бөлшектер – механизмнің құрамына енетін бөлшектерді қоспағанда, күшейтуді беретін және кинематикалық байланысты жүзеге асыратын жүк көтергіш құрылғылардың бөлшектері;
      8) жебенің пайдалы аралығы – соңғының көлденең қондырылуы кезіндегі жоғары көтерілген жүктің орталық ауырлығынан борт жазығына немесе понтон транцына дейінгі алынған ең үлкен қашықтығы;
      9) жебе аралығы – көтерілген жүктің ауырлық ортасы және жебенің зырылдауық өкшесінің айналуының тікелей кіндігінің арасындағы ең жоғары арақашықтық;
      10) жеңіл жебе – 10 т аспайтын бірреттік жебенің жүк көтергіші бар кеменің жүк жебесі;
      11) жолаушылар кеме лифті – адам көмегімен адамдарды, жүктерді көтеруге және түсіруге арналған кеме лифті;
      12) жүзбелі кранның, кран кемесінің жоғарғы құрылымы – жүк көтергіш құрылғыларды және жүктерді тасымалдау үшін жасалған ашық палубада орнатылған жүк көтергіш құрылғы;
      13) жүзбелі құрылыс – понтон тәріздес жүзбелі док, жүзбелі бұрғылау қондырғысы немесе соған іспеттес жүзбелі құрылым;
      14) жүк көтергіштік – жүкті бекіту үшін қолданылатын көмекші тетіктердің салмағын қосатын қауіпсіз көтерілетін жүктің ең үлкен салмағы: строптар, траверстер, платформалар, торлар, сондай-ақ грейферлер, жүк көтергіш электромагниттер, кюбельдер мен бадтар;
      15) жүк көтергіш шектеуші – әдеттегі жүктеме рұқсат етілетін жұмыс жүктемесінен асқан кезінде механизм жетегінің өшірілуімен кранға немесе оның бөлігіне түсетін жүктемені автоматты шектейтін құрылғы;
      16) жүк көтергіш құрылғы – тасымалданатын жүктерді тиеуге, түсіруге, ауыстыруға және адамдарды ауыстыруға арналған кемеде орнатылған құралдардың (жүзбелі құрылыстар) жиынтығы (кеме жүк бағыттағыштары, кеме крандары, көтергіштер, кеме лифтері, кеме көтергіш платформалар және жүзбелі крандардың, кран кемесінің жоғарғы құрылысы);
      17) жүк көтергіштің көрсеткіші – жебенің аралығының түрлі радиустары кезінде осы кранға арналған шектелген жүктемесін (жүктің қойылуы немесе қойылмауына қарамастан) автоматты түрде көрсететін құрылғы;
      18) контейнерлерге арналған спредер – контейнердің жоғарғы бұрышты фитингтерінде қолмен немесе механикалық әдіспен белгіленетін, халықаралық стандартқа сәйкес келетін, контейнерлерді ұстайтын таяқша түріндегі жүкқарпығышқа бейімделіп жасалған құрылыс;
      19) жүктік кеме лифті – жүктерді адамдардың көмегінсіз жоғары көтеріп төмен түсіретін кеме лифті;
      20) жүктік жебенің желдеткіштері – шығыр арқылы қолданысқа енетін немесе автономды жетектері бар жебелерді жүктерсіз ауыстыратын және жүк астындағы қозғалмайтын жебелерді ұстап тұратын механизмдер;
      21) рұқсат етілетін жұмыс жүктемесі (SWL) – жүк көтергіш құлақтарындағы әрбір жекелеген бөлігіне әрекет ететін ең үлкен статикалық күшейтілім.
      Көпшкивті блоктар үшін рұқсат етілген жұмыс жүктемесі (SWL) оның қапсырмаларындағы ең ауыр жүктемесі болып келеді.
      Тростың түпкі соңын орнықтырумен немесе орнықтырусыз жасалған біршкивті блоктар үшін (SWL) жұмыс жүктемесі блок тросындағы ең жоғары күшейтілім болып табылады. Тросқа күшейтілім түсетін тростың түпкі соңын орнықтырусыз біршкивті блок блок құлақшынындағы ең үлкен жүктемесінің тең жартысын құрайды. Тросқа күшейтілім түсетін тростың түпкі соңын орнықтырумен біршкивті блок блок қапсырмаларындағы ең жоғарғы жүктемесінің үштен бірін құрайды;
      22) жыл сайынғы қарап тексеру – жүк көтергіш құрылғысының берілген құжаттамаларына сәйкес келуін анықтау мақсатында жүргізіледі. жыл сайынғы қарап тексеру көлемі құрылғының техникалық жай-күйіне байланысты Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкері белгілейді;
      23) кабинаны еркін толтыру принципі – кабина еденінен пайдалы алаңына тәуелді жолаушылардың санын есептей келе, жолаушылар лифтісін жүк көтергіштігін анықтау;
      24) кеме жүк жебелері – жебенің өзінің құрылымына және одан тыс (діңгектерде, колонналарда, палубаларда және шығырларда) бекітілген тростар мен блоктар жүйесі арқылы ұстауды және ауыстыруды жүзеге асыратын жүк көтергіш құрылғылар;
      25) кеме краны – кранның құрылымынан тыс орнықтырылатын тростар мен блогтардың жүйесін қажет етпейтін жүктерді ауыстыруға арналған жүк көтергіш құрылғысы (стационарлы немесе қозғалмалы);
      26) кемелік көтергіш платформасының табандықтары – бағыттаушыға қатысты платформаның белгіленген орнықтырылуын қамтамасыз ететін кеме көтергіш платформаның қозғалмалы бөліктерінің элементтері;
      27) кеме көтергіш платформасының буфері – кеме көтергіш платформаның қозғалмалы салмағының қозғалыс кезіндегі энергияның елеулі бөлігін өзіне қамтуды қамтамасыз ететін өтелім тірегі;
      28) кеме көтеру платформасының тірегі – авариялық жағдайда немесе шеттен шыққан жұмыс жағдайында платформасының қозғалысын шектейтін құрылғы;
      29) кеме көтеру платформасының бағытталуы – платформа қозғалысына қажетті траектория беру үшін жасалған, сондай-ақ қарпығыштар қолданылған жағдайда, оны ұстайтын механизмдегі кеме көтеру платформасының құрамдас бөлігі;
      30) кеме көтеру платформасы – гидравликалық және электромеханикалық тіректермен жүргізілетін кеменің жүкті палубалары арасында тиеуді және түсіруді көлденең түрде іске асыратын жүктерді тікелей тасымалдауға арналған бір немесе бірнеше платформалары бар жүк көтергіш құрылғысы;
      31) кеме көтеру платформасының жанындағы платформа – трос көмегімен жебеге ауыстырылатын жан-жақтары қоршалған немесе қоршалмаған, тартқыш жүйесі, гидравликалық құрылымды элементтері, тісті рейкалары немесе шпиндельдері бар кеме көтеру платформасының жүк тасымалдаушы бөлігі. Егер конструктивті қажет болса, платформа палуба қосылған геометриялық контурды құрайды, жүктік операциялар кезінде және «жүріс бағыты» кезінде тіреу құрылғыларын белгілейді. Кеме көтеру платформасының түрлі палубаларда жүктік операцияларды бір уақытта орындау мақсатында бір немесе екі платформасы болады;
      32) кеме лифтінің жүк көтергіші – кабинаға көтерілетін жүкті бекіту үшін уақытша орнықтырылған көмек ететін алмалы-салмалы тетіктердің салмағын қоса алғанда берілген лифттің жоғары көтеріліп, төмен түсірілетін адамдардың немесе жүктердің ең үлкен салмағы;
      33) кеме лифті – адамдарды түсіретін немесе отырғызатын палубаларда жабылатын есіктерімен бекітілген кеме қозғалысына қатысты шахтада тікелей орналасқан кабинадағы адамдар немесе жүктерді көтеруге немесе төмен түсіруге арналған жүк көтергіш құрылғы;
      34) кеме лифтінің кабинасы – еден және төбе жапқышы бар жан-жағынан барлық биіктікке қоршалған кеме лифтінің жүк тасу бөлігі;
      35) көтергіш – машиналық немесе қолмен жасалатын тіректегі таяқша краны, тельфер, таль (гиней) және горденей тәріздес, кеме стационарлы түрде бекітілген жеңілдетілген конструкциядағы жүк көтергіш құрылғы;
      36) қауіпсіздік коэффиценті – бұзатын жүктеменің жұмыс жүктемесіне ең аз деген үлкендігінің қатысы;
      37) лифт жылдамдығын шектеуіш – берілген жылдамдық асып кеткен кезде оны дұрыс қозғалысқа енгізетін лифт қарпығыш құрылғысы;
      38) лифт қарпығыштары – белгіленген баяулықпен тоқтайтын автоматты жұмыс істейтін және жылдамдықтың асып кеткен кезінде не болмаса арқандардың үзілуі барысында лифт кабинасын немесе ауыр затты күштің бағытталуын ұстап қалатын құрылғылар;
      39) лифт шахтасы – барлық жағынан қоршалған, кеме лифтінің кабинасын және қарсы салмағын орналастыру үшін жасалған кеме кеңістігі;
      40) механикаландырылған жебе – құрылғының ажырамас бөлігі болып табылатын шығырлардың көмегімен жүкпен көтеретін, түсіретін, жанына бұрып көтеретін бағыттағышы бар жүк көтергіш құрылғы;
      41) механизмдер – жүктік жебелердің шығырлары мен желдеткіштері, жүкті көтеретін механизмдер, жебенің аралық бағытының өзгеруі, крандардың бұрылуы мен қозғалысы;
      42) соңғы ажыратқыш – механизм жетегін соңына дейін өшіру жолымен жүк көтергіш құрылғыларының немесе оның қандай да бір бөлігінің ауысуын автоматты түрде шектейтін құрылғы;
      43) сынамалық жүк – салмағы +2 % нақтылықпен куәландырылатын сынамалық жүктемемен сынақ жүргізілетін жүк;
      44) темір конструкциялар (металл конструкция) – жүк көтергіш құрылғыларға әрекет ететін жүктемені қабылдайтын жебелер, діңгек, колонналар, салингтер, көпірлер, порталдар және басқа да құрылымдар;
      45) толық көлемде куәландыру – қажет жағдайда куәландырудың басқа да әдістерімен толықтырылатын ішкі қарау, мысалы, қолмен жүргізу, өлшеуішпен, дефектоскопиямен өндіру, қозғалысын тексеру және қаралатын жүк көтергіш құрылғыларының механизмдері мен бөлшектері, құрылым жағдайын анықтау үшін сондай-ақ, қауіпсіз жұмысты қамтамасыз ету үшін жүргізіледі;
      46) жетекті агрегат – гидравликалық сорғыш станциялары, шығырлар;
      47) шығырлар – жүктерді немесе бағыттағыштарды көтеру, төмен түсіру және ауыстыру үшін әзірленген механизмдер;
      9. Осы Қағидада қабылданған терминология осы Қағиданың 1-5- қосымшаларындағы шартты белгілер түрінде көрсетілген.

3. Куәландыру көлемі

      10. Кеме қатынасы тіркелімімен куәландыруға мынадай жүк көтергіш құрылғылар жатады:
      1) кеме жүк жебелері, кеме крандары және жүк көтерімділігі 1 т және одан асатын көтеру құрылғысы;
      2) жүзбелі крандардың және кран кемесінің жоғарғы құрылысы;
      3) жүзбелі доктардағы крандар және жүк көтерімділігі 1 т және одан асатын жүзбелі бұрғылау қондырғысын қамтуды кемеде түсіруге арналған жүзбелі бұрғылау қондырғысындағы крандар (бұдан әрі – ЖБҚ);
      4) жүк көтерімділігі 250 кг және одан да артық кеменің жүк лифтері және кабинадағы адамдар мен жүктерді арқандармен 1,0 м/с жылдамдықпен көтеріп, төмен түсіруді жүзеге асыратын электр тіректі жолаушылар лифті;
      5) жүк көтерімділігі 1 т және одан да артық құрайтын кеме көтеру платформалары, жоғары көтеру мен төмен түсіру 0,1 м/с жылдамдықпен жүзеге асыралады;
      Басқа типтегі жүк көтергіш құрылғыларын куәландыру және тағайындау әрбір жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      11. Кеме қатынасы тіркелімімен куәландыруға кіреді:
      1) техникалық құжаттамаларды қарау және мақұлдау;
      2) жүк көтергіш құрылғыларын әзірлеу кезінде жүргізілетін куәландыру, оларды кемелерге орнату (жүзбелі құрылыста) және жөндеу;
      3) сынау;
      4) желімдеу;
      5) Кеме қатынасы тіркелімінің құжаттарын беру.
      12. Кеме қатынасы тіркелімінің куәландыру объектісі мыналар болып табылады:
      1) кемелік жүк жебелері: металл конструкциялар, шығырлар, желдеткіштер, бөлшектер және тростар;
      2) крандар мен көтергіштер: металл конструкциялар, механизмдер, бөлшектер мен тростар, қауіпсіздік құралдары;
      3) лифтер: металл конструкциялар, лифтерді жабдықтау, лифті шығырлар, қауіпсіздік құралдары, арқандар мен арқан бөлшектері;
      4) кемелік көтеру платформалары:
      платформа жабдықтары;
      тасу құралдары;
      сақтандырғыш құрылғы;
      5) механизм жетектері;
      6) жүк көтергіш құрылғылардың электр жабдықтары;
      7) жүк көтергіш құрылғылар құрамындағы қазандар мен ыдыстар;
      8) жүк көтергіш құрылғылардың жүйелері мен құбырлары.
      Жүк көтергіш құрылғылардың жауапты конструкцияларының, механизмдерінің және бөлшектерінің кеме қатынасы тіркелімімен куәландырылатын номенклатурасы осы Қағиданың 6-қосымшасында келтірілген.
      13. Кемеде әзірлеу және орнату кезіндегі куәландыру және жүк көтергіш құрылғыларын, олардың механизмдерін, металл конструкцияларын, бөлшектерін және қауіпсіздік құралдарын жөндеу Сыныптамалық және басқа да қызмет туралы жалпы ережелерге сәйкес жүргізіледі.
      Осы Қағиданың талаптарымен регламенттенбеген механизмдерді, механизмдердің гидравликалық және қосақталған тіректерін, жүйелерді, құбыржүргіштерді, электр жабдықтарын, бұйымдар мен материалдарды, сондай-ақ қазандар мен ыдыстарды куәландыру Қазақстан Республикасының «Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы» Заңының 4-бабының 3-тармағының 48) тармақшасына сәйкес бекітілген Теңіз кемелерін сыныптау және жасау қағидасына (бұдан әрі – Сыныптау қағидасы) сәйкес жүзеге асырылады.
      Алайда, егер осы Қағидадағы талаптар бірдей немесе Сыныптау қағидасының тиісті бөлімдерінің талаптарынан өзгеше болып келсе, осы Қағидаға артықшылық білдіріледі.
      14. Аулау құралы жұмысы кезінде, сондай-ақ басқа кеменің жебесінің қосақталған шкентельдерімен жұмыс жасауға арналған қозғалмайтындай орнатылған кеме бағыттағыштарының жасақталуы кезінде, қолданылатын жүктік жебелер, крандар және балық аулау кемелерін куәландыру белгіленген көлемдегі жүкті көтеру үшін кәдімгі құрылғыларды куәландыруы сияқты жүргізіледі, яғни, Кеме қатынасының тіркелімі аулау қаралы жұмысын жүргізуде қажет болатын жүк көтерімділікті анықтауға қатыспайды.
      15. Кран-аралықтың және тельфер сияқты механикалық жебелердің, көтергіштің куәландырылуы кеме крандарын куәландыру сияқты жүргізіледі, ал таль (гиней) тәріздес көтергіштерді және горденейлерді – кеме жүк жебелерінің тиісті бөліктері ретінде куәландырады.

4. Техникалық құжаттама

      16. Кеме қатынасының тіркеліміне қарау және мақұлдау үшін ұсынылатын техникалық құжаттама:
      1) сипаттама (түсіндірме жазба);
      2) негізгі сипаттамаларды (жүк көтергіштік, жұмысшы аймақтары, жебе ұшағының борттан аса аралығы, көтерілу мен жүктің түсірілуі, ең үлкен және ең кішкентай ұшақ, бұрылу жылдамдығын көрсете отырып, жүк көтергіш құрылғысының жалпы орналасқан орнының сызбасын;
      3) жебелермен қоса берілген діңгектердің, кеме крандарының, өрлеуіштердің, лифтер мен кеме көтеру платформаларының, олардың кеме құрылымдарына орнықтырылуы және орналасқан орындағы кеме корпусын нығайту жүкті жұмыстардың жалпы түрлерінің сызбасын;
      4) жүктік жебелер және крандардың жарақтарының және такелажды қаруының сызбасын;
      5) тұрақтылық пен беріктілік есебіндегі металл конструкциялардың сызбаларын (жүктік діңгектер, жебелер, мосттар, порталдар, іргетастары, крандардың, шахталардың, кабиналардың және кеме жебе лифттерінің, платформалардың бұрылу құрылыстар);
      6) механизмдер және олардың тіректері бойынша техникалық құжаттамаларды;
      кескіндері бар жинақтама сызбаларды;
      жүк біліктері, тістегершік және редукторлардың тісті дөңгешектері, сондай-ақ қосатын жалғастырғыш схемалары (жинақталған сызбалар құрамында ұсынылады);
      гидравликалық орнатылымдардың принципті схемаларын;
      дәнекерлеу (сварка) деректері бойынша іргетасты рамалар мен корпустар сызбасын (жинақталған сызбалар құрамында ұсынылады);
      жауапты кернеулік бөлшектердің есептеулері немесе беріктілік есеп нәтижелерін;
      түсіндірме жазба немесе негізгі техникалық сипаттамалары көрсетіліп жазылған жазбаны;
      механизмдердің басты және сериялық үлгілерінің сынақ бағдарламаларын қамтиды;
      7) электрлі жабдықтау бойынша техникалық құжаттамалар:
      іс-қимыл принципін және негізгі сипаттамаларды;
      жиынтық бұйымдардың, сондай-ақ құралдар мен материалдардың тізбесін қамтитын ерекшелік;
      конструктивті жинақтама сызбаларын;
      электр жетектің принципті схемасын;
      сынақ бағдарламасын қамтиды;
      8) Кеме қатынасы тіркелімі мақұлдаған беріктілік есебі және стандартты бөлшектерге тең берік болып келетін бөлшектер сызбаларын;
      9) қауіпсіздік құралдарының сызбаларын (қажетті жағдайда, беріктілік есебі көрсетіледі);
      10) жүк көтергіш құрылғыларды «жүру бағыты» бойынша орнықтыру сызбаларын;
      11) жүк көтергіш құрылғылардың кернеулік элементтеріне әрекет ететін күшейтулер схемаларын;
      12) конструкциялардың есептері немесе есеп нәтижелері, сондай-ақ бағыттағы крандардың және майыспалы өрлеудегі бағыттағыш тұрақтылығының есебін;
      13) жұмыс жүктемесі, типі, мөлшері және такелаж схемасы жұмыс аймағы көрсетілген кескінді жүкті бағыттағыштармен жұмыс жасау бойынша нұсқаулықты;
      14) жүк көтергіш құрылғысының әзірлеуші зауыттағы және кемеге орналастырғаннан кейінгі сынақтама бағдарламасын қамтиды.
      Ұсынылған техникалық құжаттама түскен күнінен бастап Кеме қатынасы тіркелімімен отыз күнтізбелік күн бойында қаралады.
      17. Жүк көтергіш құрылғыларының крандарына, шығырларына, металл конструкцияларына, бөлшектеріне және қауіпсіздік құралдарына арналған техникалық құжаттамаларды жеке ұсынуға рұқсат етіледі (кемеге арналған техникалық құжаттамадан басқа), алайда, оларды қолдануға арналған, кемелердің, жүзбелі құрылыстардың типтері және тағайындалуын көрсетумен.
      18. Кеме қатынасы тіркелімімен келісілген немесе мақұлданған стандарттар және техникалық шарттарға сәйкес әзірленетін сеталлконструкцияларды, бөлшектерді, механизмдерді және құралдарды қолдану ерекше келісуді талап етпейді. Сондай-ақ, Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған стандарттар мен техникалық шарттар бойынша жүргізілетін технологиялық процесстер мен термиялық өңдеу де келісуді аса қажет етпейді.
      19. Кеме қатынасы тіркелімімен қажет болған жағдайларда діңгектерді, колонналарды, шығырларды, крандарды, көтергіштерді, сондай-ақ орнықтыруларды және «жүру бағыты» бойынша крандарды орнататын жерлердегі корпустың нығайтылу және кемелік құрылығылардың беріктілік есебін беруді талап ете алады.
      20. Жаңғырту немесе жөндеу жұмыстарына байланысты, жүк көтергіш құрылғылары өзгертілгенде ұсынылған құжаттаманың көлемі осы Қағиданың талаптарын қанағаттандыратын әдісті ескере отырып, жүргізілген өзгерістерге сәйкес келуін ескереді.
      21. Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданбаған жобалар бойынша жасалған жүк көтергіш құрылғыларды алғашқы куәландыруға ұсынған кезде, тексеру есептерін қоса алғандағы, техникалық құжаттамалардың көлемі осы Қағиданың 16-тармағында келтірілген тізбеге сәйкес келуі қажет.
      Кейбір жағдайларда, талап етілетін техникалық құжаттамалардың қысқартылуы дайындаушы-зауыттың және осы Қағиданың 453-тармағына сәйкес өзге де сыныптамалық қоғамдардың құжаттарын назарға ала отырып, Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша рұқсат етіледі.

5. Жалпы техникалық және арнайы талаптар

      22. Барлық жүк көтергіш құрылғылар, олардың металл конструкциялары, механизмдері, бөлшектері мен құралдары осы Қағидаға және Кеме қатынасы тіркелімімен келісілген қолданыстағы стандарттарға сәйкес жобаланады және әзірленеді. Бұл ретте, бағыттағыштың ең жоғары аралық кезінде және қоршаған ортаның ылғалдылығының берілген диапазонында қисаюдың берілген бұрыштары мен дифферентінде жүк көтергіш құрылғының іс-әрекетінің қауіпсіз жүзеге асырылуы қамтамасыз етілуі қажет.
      23. Осы Қағиданың арнайы талаптарымен регламенттелмеген бөліктегі механикалық, гидравликалық және қосақталған тіректер, жүйелер мен құбырлар, электр жабдықтары Сыныптау қағидасының қолданыстағы талаптарын қанағаттандырулары қажет.
      24. Механизмнен алшақтанатын жетекті қоса алғандағы жүк көтергіш құрылғылары механизмдерінің конструкциялары, сондай-ақ жылдамдық желісін өзгертіп отыруға бейімделген механизмдер жүктің құлауын немесе жебенің өз бетімен ұшырылуын, не болмаса жылдамдықтарды қайта қою кезіндегі әрекеттерге жол бермей, оларды ескеруі қажет.
      Гидро жетегі бар механизмдерде жүктердің құлауын, жебелердің немесе кранның өз бетімен ұшырылуын, не болмаса гидрожүйедегі қысымның төмендеуін жоятын құрылғылар көзделеді.
      25. Жүкті көтеру және бағыттағыштың аралығының өзгеру механизмі жүктің немесе жебенің төмен түсуі тек жетекпен мүмкін болатындай етіп орындалады.
      Авария жағдайында қауіпсіз және баяу тоқтауды, сонымен қатар жүкті қауіпсіз төмен түсіруді қамтамасыз ететін құралдар көзделуі қажет.
      26. Гидробекіткіштері бар өз бетінше тежелетін немесе гидравликалық цилиндрдің жетегі бар механизмдерді қоспағанда, жүк көтергіш құрылғысының әрбір механизмі осы Қағиданың тиісті тарауларында көрсетілген қор коэфицентімен тежеуді қамтамасыз ететін автоматты түрдегі тежегішпен қамтылады.
      Тежегіш қорының коэфиценті түсінігі бойынша тежегішпен құрылатын сәттің, тростың аса ауқымды тартылуы арқылы құрылатын статикалық сәттің қатысы түсіндіріледі (жүкті жоғарыға көтеру механизмі, ұшырылудың өзгеруі және бағыттағыштардың тростармен қоса бұрылуы), ал қатты кинематиялық байланыстағы механизмдер (бұрылу механизмдері және крандардың қозғалысы, бағыттағыштың өзгеруі) – инерционды жүктемемен есептеледі.
      Конструкция жұмысшы соленоид керісінше электр қозғалғыш күшімен, паразитті тоқпен немесе оқшаулау басқышымен қоздырылмайтындай (бұдан әрі – ЭДС) болуы керек. Авариялық жағдайда, энергияның болмағанында, көтеру механизмінің жетектеріне тежегіштердің қолмен тежеу жұмыстары көзделуі қажет.
      27. Автоматты тежегіш мынадай жағдайларды жұмыс іске қосылады:
      1) басқару рычагының нейтралды жағдайға қайтарылуында;
      2) механикалық тіректің авариялық өшірілуінде;
      3) энергия берудегі үзілісте, сонымен қатар фазалардың толық алшақтануында немесе кернеуліктің елеулі түрде төмендеуінде.
      28. Тежегіштер, егер басқасы осы Қағиданың тиісті тарауларында көрсетілмеген болса, олар тұйықталған түрде болулары қажет, және баяу құбылып, кедергілерсіз әрекет етулері керек, олардың арнайы жеңіл жететін құралдары болуы қажет және фрикционды бөлшектердің ыңғайлы ауыстырылуы іске асыру қажет.
      29. Механизмдер мен олардың іргетастары тежелудің барлық уақыты бойы күшейтулерді сенімді баяулатып, ұстап тұруы қажет.
      30. Басқарылатын тежегіштермен жұмыс күшейтілімі қол ұстағышында немесе рычагта 160Н-нан аспауы тиіс, ал тепкілері олар – 310Н-нан аспауы керек. Жұмыстың әдеттегі режимінде қолданылатын тежегіштер үшін күшейтілулер азайтылуы тиіс, яғни, жекелеп алғанда, 2 есеге азайтылуы тиіс. Тежегіш тепкілері жоғары беткейлері сырғанамалы болмауы керек.
      31. Қауіпті жүктерді арнайы тиеу, түсіру және ауыстыруға арналған жүк көтергіш құрылғылардың көтеру мен жебе аралығын өзгерту механизмдері энергия беру болмаған жағдайда жүкті (жебені) бір тежегішпен ұстауды қамтамасыз ететін, біріне бірі тәуелсіз қызмет атқаратын, екі автоматты түрде жүзеге асырылатын тұйықталған тежегіштермен қамтылады. Тежегіштер кезекпен іске асырылады.
      Егер қозғалғыш пен редуктор арасында жалғастырғыш болса, онда тежегіш редуктор жағынан алғанда, жалғастырғыштың жартысына немесе редуктордың білігінде орнатылады. Екінші тежегіш электр қозғалғышының білігінде немесе жетек механизмінің кез келген жерінде орналасуына рұқсат етіледі. Тежегіштерді бір тежегіштің сенімділігін бақылау үшін келесісінің әрекетін жеңіл шектейтіндей етіп орналасады.
      Көтеру механизмі және гидроцилиндрмен аралықтың өзгертілуінде екінші тежегішке ұқсайтын, соған тең болып келетін екінші құрылғының жойылуына, яғни жоқ болуына жол беріледі.
      32. Қолмен жүргізілетін жетекті көтеру механизмі автоматты әрекет ететін жүк жетек тежегішімен немесе бір тұтас конструктивті тұтқа болып қалыптасатын «қауіпсіз тұтқамен» қамтылады. Жүктің өз бетімен түсірілуін жоятын басқа да құрылғыларды (қолмен жүргізілетін сорғыш қосылған гидротірек) қолдануға болады.
      33. Қол жетегіндегі жүк көтергіш құрылғылар әрбір қызмет көрсетілетіндерге 160Н нан аспайтындай күшейтілімнің жұмсалатынындай етіп есептеледі. Қолмен жүргізетін тартқыш шынжырларды олардың тартқыш дөңгелектерінен құлауын алдын алау қажет.
      34. Басқарылатын алшақ тұрған тежегіштер тұйықталған түрде белгіленеді. Тежегіш жүктермен тежелу күшейтілімін құруға тыйым салынады. Осы мақсатта қолданылатын серіппелер бастырылатындай және төлке мен тұзеткіш түріндегі бағыттауыштары болуы керек.
      35. Қозғалғыш және беріліс арасында орнатылған тежегіш, беріліс білігінде болады.
      36. Бірнеше механизмдердің бір жетекпен жұмыс жасауын қамтамасыз ету кезінде тежегіштер әр механизмге орналастырылады.
      37. Егер арнайы қорғанышпен әзірленбесе тежегіш барабаны жауыннан, теңіз суынан, қардан, мұздан, майлардан қорғалуы керек.
      38. Қолмен, құралмен немесе автоматты түрде жүзеге асырылатын тежегіш механизмдердің берілістеріндегі жойылған кез келген бөлшектерге қарамастан, ең ауыр жүк көтерімділікті жүкпен аса жағымсыз режимде жұмыс жасау үшін талап етілетін сәттен 25 % артық тежегіш сәті дамып іске асырылуы қажет.

§ 1. Электр жетектер

      39. Жасанды желдеткішпен жабдықталған жүк көтергіш құрылғыларының электр жетектеріне желдеткіштердің өшіріліп тұрған кезінде жұмыстың жалғасуы мен қайта қосылуына жол бермейтін тосқауыл орналастырылуы қажет.
      40. Палубалық кранның қозғалатын бөлігінің төмендеуі бұрылатын бөлікке қосылған арнайы кабельмен немесе екі щеткасы бар тоқпен алмастырылатын айналғыш барабанмен жүзеге асырылады.
      Жүк көтергіш құралдарының қозғалмалы бөліктерінің төмендеуі егер сенімді байланыс қамтамасыз етілген жағдайда каткалар мен рельстік жолдар арқылы жүргізіледі.

§ 2. Гидравлика жүйесі

      41. Гидравлика жүйесінің мөлшері мен конструкциясы гидравликалық жүйелерге арналған техникалық нормаларға сәйкес келулері қажет. Гидравликалық жүйелердің барлық болжанатын әрекет ету жағдайларындағы жұмысының қауіпсіздігі тиісті шаралардың қабылдану есебінен мысалы, сүзгілеуді, суытқыштарды, басқару және реттеу құрылғыларын, алғашқы контурдағы қысымды реттеумен, тиісті майды таңдаумен қамтамасыз етіледі
      42. Гидравликалық жүйенің конструкциясы қысымның белгіленген мөлшерінен асып кетуіне жол бермеу қажет. Сервоқозғалғыштарда поршеньдердің шеттелген шекаралары белгіленеді.
      43. Құбырлардың қосылуы жоғары қысымды құбыршіктердің қолданылуымен жүзеге асырылады.
      Құбыршектер болжанатын жұмыс сұйықтықтарына, қысымға, ылғалдылыққа, қоршаған ортаны қорғау жағдайына жарамды болуы және танылған стандарттардың талаптарына жауап беруі қажет.
      Құбыршек бөлінетін қысымы алдын ала қорғалатын клапан үшін анықталған қысымның, былайша алғанда, үш реттігіне теңдесуі қажет.
      Бастырылатын жүзікшелер және жанасқан орынды қоса алғандағы бұрандалы муфтылар Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша рұқсат етіледі.
      44. Өткізгіш құбыр жүйесі осындай қосылулар жүргізілетін басқа гидравликалық жүйемен қосылады. Мұндай жағдайда, екінші сорғыш агрегатты және тиісті жетек клапандарын көздеу ұсынылады.
      45. Сервоқозғалғыш немесе гидромотор арасындағы гидравликалық өткізгіш құбыр жүйесі қауіпсіздіктің жоғары деңгейлігімен орындалады.
      Сынақ жүргізу туралы куәлігі жоқ материалдар үшін қор беріктілігі ағымдылыққа қатысты шегі кемінде 2 және шаршамдылық беріктілігіне қатысты шегі кемінде 2,5 рет.
      Фланцтық бұрандамалық қосылулар тығыздылыққа 1,5 есеп қысымына немесе 1,5 ең жоғары жұмыс қысымымен сыналады.
      46. Гидравликалық сервоқозғалғыштарда тікелей цилиндрлерде орнатылған және жүктің, бағыттағыштың немесе құрылғының өз бетінше бұрылуын болдырмайтын жүйеде жарық пайда болу жағдайында әрекет ететін құрылғылар орналастырылуы қажет.
      47. Гидравликалық сервоқозғалғыштар металл конструкциялармен поршеньнің сояуышына сыртқы күшейтулер әсер етпейтіндей орнатылады.

§ 3. Шығыр барабандары

      48. Шығыр барабандары мүмкіндігінше тростың бірқоймалы басылымы қамтамасыз етілетін ұзындықпен жасалуы тиіс; барлық жағдайларда трос үш реттен астам қабатта болуына жол берілмейді. Тек егер торбайыптаушысы немесе тростың қыспалы құрылғысы болған жағдайда ғана ауыр салмақты құрылғылар үшін және екітопенантты жүкті бағыттағыш үшін оған ерекшелік беріледі. Тросты үш қабаттан асырып барабандарды қолданған әр жағдайда ол Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нарсе болып табылады.
      49. Тросты барабанның диаметрі тростың 18 диаметрінен кем болмауы қажет.
      50. Тростың көп қабатты басылымындағы тросты барабан басылымның жоғары беткейіне тростың 2,5 диаметріндей жоғарылауымен екі жағынан ребордалармен жабдықталады.
      Тростың екі тармағына бір қабатты бастырылу үшін жасалған жырашықтары бар барабандар егер тармақтары барабан шетінен ортасына дейін бастырылатын болса, ребордтармен жабдықталмауы да мүмкін. Бастырылу кезінде жырашықтары бар барабанға реборд тросының бір тармағы барабанға трос жағынан орнықтырылмауы да мүмкін.
      51. Тростың бір қабатты бастырылымындағы машиналық жетектегі шығырлардың барабандары жырашықпен винттік сызық бойынша кескінделген мынадай етіп орындалған обечайкасы болуы қажет:
      1) көлденеңдегі жырашық түбінің радиусы трос радиусынан 10 % кем болмайды;
      2) жырашық түбінің радиусы бойынша орындалған доға ұзындығы 120^о кем болмайтын бұрыштың секторына сәйкес келеді;
      3) тростың екі көршілес орамының арасы барабаннан шығатын трос екіншісіне кедергі болмайтындай қашықтықта болып жасалады;
      4) көлденеңдегі жырашық кеңдігі түбінен ішіне қарай бағытталған сәтінде қажет жағдайда үлкейтіледі.
      52. Кеме және жүк крандарына, немесе механизацияланған жебелерде қызмет көрсетілетін шығырларда топенантты және жүк барабандары оның ең шеткі жұмыс жағдайында орналасқан кеменің трюм пайолынан көтеруге, сондай-ақ бағыттағыштың борт артына ең ұзын аралығы кезінде және кеменің ең төменгі түсірілуіндегі лихтердің трюм пайолынан тростың жұмысшы күшін қабылдауға жеткілікті болуы қажет.
      53. Тростың толық жұмыс ұзындығы таңдалып, шығыр барабанында қалған толық орамдардың саны мыналардан кем болмайды:
      1) үшеуден – тегіс (жырашықсыз) барабандардан;
      2) екеуден – тегіс емес (жырашықтары бар) барабандардан.
      Мынадай жағдайларда:
      1) бір орамы «жүру бағыты» өз тірегіне қосылған кеме жүк бағыттағышының немесе кранының шығырының барабанында қалуы тиіс;
      2) бағыттағыш «жүру бағыты» ең төменгі жағдайда болған кезде екі орамы – кеме жүк бағыттағышының шығырының барабанында қалуы тиіс;
      3) үш орамы – бағыттағышы бағыттағыш секциясының кішірейтілуі немесе қосылуы үшін ең төменгі жағдайда жіберілген кезде қалдырылады;
      4) төрт орамы – бағыттағышы «жүру бағыты» ең төмен жағдайда болған кезде қатты тіректердегі механизацияланған бағыттағыштар үшін қалдырылады.
      54. Барабанның орналасуы тросқа дұрыс басылымды қамтамасыз етуі қажет. Тростың беткейленуден уақытша бас тартылу бұрышы 4^о аспауы керек.
      Жұмыс кезінде оператордың көзіне көрінбейтін барлық барабандарды барабанда дұрыс бастырылуды және төселуін қамтамасыз ететін құрылғылармен жабдықтау ұсынылады.

§ 4. Бөлшектер мен тростарды бекіту

      55. Айналып тұратын бөлшектерге қызмет ететін қозғалмайтын кіндіктер (барабандар, шкивтер, дөңгешектер, каткалар) баса айналудан және аксиальды ауыстырылуынан сенімді қорғалады.
      56. Жүк көтергіш құрылғылардағы барлық бұрандамалық, шпондық және клиндік қосылулар өз еркімен айналу мен бөлінуден сақталуы тиіс.
      57. Алмасатын бөлшектерді бекіту олардың майысқыштығын немесе бұралуын жою керек, ол үшін вертлюгалар қолданылады. Жүкқарпығыш органы жүйесінде егер шкентельдің бұралуы шектелмесе, оған вертлюга орналастыру көзделеді. Шар тәріздес немесе ролик тәріздес мойынтіректермен вертлюгалард қолдануға рұқсат етіледі, және оларды мүмкіндігінше майлап отырумен. Вертлюгалар жүктеме кезінде еркін айналуы қажет.
      58. Металл конструкцияларға немесе бөлшектерге бекітілетін тростардың шеттері коуштармен жабдықталады немесе Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған конструкцияның тросты патрондарына немесе қысқыштарына бітейді. Егер шығыр барабандарына бекітілетін тростардың ұшында коуштар немесе патрондар болмаса, тростың барабанға сенімді бекітілуі қамтамасыз етілу қажет. Үйкеліс күшін қолданатын қысқыш құрылғылар кемінде 2 болуы қажет.
      59. Ауыр бағыттағыштардың тарту желісінің жүргін соңдары тарту шығырының барабандарына сенімді бекітіледі.
      Тростардың барабандарға сенімді бекітілуі сондай-ақ кескінді бағыттағыштармен жұмыс кезінде контротартпаларды бекіту кезінде пайдаланылуы үшін қаматамасыз етілуі қажет.
      60. Металл конструкцияларға бекітілген шкивтердің, блоктардың және трос ұштарының орналасуы барабандардан арқандардың құлауына, сондай-ақ олардың біріне-бірі кедергі болуына жол бермеуі қажет. Арқандардың бекітілуі сынама жүктемемен шығарылатын статикалық күшейтілімнің ауқымдылығына қатысты есептелінеді.
      61. Аулау қаралымен жұмыс үшін қолданылатын жебелермен мен көтергіштерде жүкті шығырларына қарағанда өзгеше болып келетін, жүкті тростың салынуымен және жинақталатын ұшының қолмен ұстап жүргізілуі жүзеге асырылатын палубалық механизмдерді пайдалануға болады.
      Бұл жағдайда жүк көтергіш өрлеуді сынау кезінде трос сенімді бекітіледі. Мұндай палубалық механизмдерді қалған жағдайларда қолданғанда осы Қағиданың тиісті талаптары қолданылады.

§ 5. Басқару органдары және қоректі беру

      62. Басқару органдары жүк көтергіш құрылғылары механизмдерімен тұтқаның, тегершіктің немесе маховиктердің қозғалыс бағыттары жүк қозғалыстарына сәйкес келетіндей жасалып, орнатылуы тиіс, ал нақтырақ: маховиктің сағат таяқшасы бойынша айналуы жүктің көтерілуіне, аралықтың кішіреюіне, және оңға қарай бұрылуына сәйкес келуі; тікелей тегершікті өзіне қарай ауыстыру немесе тікелей жоғарыға көтеру – жүктің көтерілуіне немесе аралықтың кішіреюіне сәйкес келуі тиіс; тегершікті оңға қарай ауыстыру – оңға қарай бұрылуға сәйкес келуі.
      63. Тұтқалар, тегершіктер және маховиктер нөлдік және жұмыс жағдайларында тіркеледі және белгіленеді. Тіркеу деп, басқару органының осы жағдайдан шығуы үшін ауқымды күшейтілімді талап ететіндігі түсінідіріледі.
      Бұдан басқа, тұтқаны, тегершікті және маховиктерді шектеуге арналған құрылғыларды көздеу керек. Тұтқалардың, тегершіктердің, маховиктердің және тепкілерінің орналасуы оларды қолданған кезде ыңғайлы болатындай етіп әзірленуі қажет.
      64. Жүк көтергіш құрылғыларының басқару органдары екі механизмнің бірыңғай жұмысын қамтамасыз етуі қажет. Бұл талаптар механизм коснтуркциясына қозғалыстың көптеген санын біріктіру көзделетін құрылғыларға қолданылмайды.
      65. Басқару элементтеріне талап етілетін күшейтуле қолмен жетек жасау кезінде 120 Н аспауы тиіс және құралмен жетек жасауда 300 Н аспайды. Басқарманың жиі қолданылатын элементтеріне талап етілетін күшейту 40 Н аспауы тиіс. Басқарудың сирек қолданылатын элементтеріне 160 Н аспайтын күшейту қолданылады.
      Басқару рычагының жүрісі:
      қолмен басқаруда 60 см-ден;
      құралмен басқаруда 25 см-ден аспайды.
      66. Баспа арқылы басқаруда қозғалыстың әрбір бағытына жеке баспа сәйкес келуі қажет.
      Басқару баспалары «Тоқта» жағдайына қайта оралуына арналған серіппелі немесе басқа да құрылғысы болуы қажет. Бұл құрылыс операторды шаршатпайтындай дәрежеде әзірленуі қажет.
      67. Басқару органдарының бақылау құралдары оларды жедел көз қараспен қамтитындай дәрежеде орналасуы тиіс. Оларға қозғалыстары мен функциялары нақты және түсінікті етіп басылып жазылады.
      Іске қосатын рычагтарда осы құрылғының іске қосылуының ауыстырылу бағытын белгілейтін шартты бейнелеулер және жазулар болуы қажет.
      68. Қауіпті жүктерді тасымалдауға және жұмыс клетяларында адамдарды эпизодты тасымалдауға арналған жүк көтергіш құрылғыларының басқару органдарының (бақылаушылар, рубильниктер, баспалар) нөлдік жағдайға өз бетінше оралу құрылғылармен жабдықталады.
      Егер қашықтықтан басқаруда оператор шығыр барабанын көрмесе, онда трос барабанға осы Қағиданың 54-тармағына сәйкес дұрыс және нақты бекітілуі қажет.
      69. Көтеру механизміне қосақталған бу өткізгіштерді қосу клапандары мехнизмге жақын жерде орналасады және олар кез келген жерде қиындықсыз алынуы тиіс.
      70. Пайдалануға жіберу үшін маховиктерде пайдаланудағы құрылғылардың ашылу және іске қосылуы үшін айналу бағытын белгілейтін шартты сурет және жазба болуы қажет.
      71. Егер жүк шығыры ауыспалы жылдамдық берілісімен жабдықталған болса және жылдамдықтың өзгеру рычагтары нейтралды жағдайда болса, барабанның еркін айналуына жол берілсе, онда барабан жағынан осы Қағиданың 32-тармағына сәйкес, қосымша рычаг көзделеді. Жылдамдық беруді өзгерту рычагы сәйкесінше жүкті көтеру және босату кезінде берудің тоқтап қалуына жол бермейтін қоршау құрылғысымен жабдықталады.
      72. Электр магнитті рычагтың орамдарының өнімі қозғалғыштың генераторлы жұмыс режимінде энергияның қаңғыма тоқпен немесе оқшаулауды тоқтату нәтижесінде берілуіне жол бермеуі қажет.
      73. Электр жетекті жүк көтергіш құрылғыларда электр қозғалғыштарындағы энергияның берілуі басқарма постының тиісті тұтқалары, рычагтары, маховиктері нөлдік жағдайға белгіленіп қойылғаннан кейін жүргізілуі мүмкін. Басқару постында немесе оған жақын аралықта өнім беру желісіндегі сигнал берудің, сондай-ақ электржетектің өшірілуі немесе өшірілмеуі туралы визуальды сигнал берудің болуын көздеу ұсынылады.
      74. Қысқа өшулер, сондай-ақ электржетегі басқармасы шынжырының басқа да қателіктері жұмыстың тоқтатылуына әкеп соқпауы қажет.
      Басқарма шынжырында энергияның болмаған кезінде, осы кезде қосылған барлық жетек механизмдері, егер басқарма органдары нөлдік жағдайда болса, автоматты түрде өшірілуі тиіс.
      75. Тартпа, топенант және контротартпалардың тәуелсіз электр жетектерімен басқару шынжыры гакта жүкті түсіру кезінде осы жетектердің жұмысының жалғасуына жол бермеуі қажет.
      Шектеу орнына осы көрсетілген жетектер экипаждың уәкілетті тұлғаларымен қосылады.
      76. Жүк көтергіш құрылғылармен басқару постында оператордың тікелей созылған қол шегінде баспа немесе электр жетегінің басты шынжырын өшіру үшін қауіпсіз сөндіруші орнатылады. Олар қызыл түске боялады және «ТОҚТА» жазбасымен жабдықталады.
      Басқару рычагтарын нөлдік жағдайға қайта оралту механизміндегі гидравликалық жетектер үшін сөндіргіш талап етілмейді.
      77. Жүк көтергіш құрылғысының басты шынжырында экипаждың тек уәкілетті тұлғалары ғана қолданатын сөндіргіш орнатылады немесе сөндіргішті өшкен қалпында қою мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.
      78. Қозғалмалы жүк көтергіш құрылғыларына өнім беру үшін оқшауланбаған троллейдік өткізгіштерді қолдануға болмайды.
      79. Электр жетегін өз еркімен қосу мүмкіндігі жойылуы қажет.
      Көтеру механизмінің электрқозғалғышы басқару тұтқасының нөлдік жағдайдан шыққанынан кейін іске қосылуы қажет.
      80. Мұнай құйғыш, мұнай жинақтағыш кемелердің, газ, химия тасушы және осыған іспеттес өзге де кемелердің палубаларында орналасқан жүк көтергіш құрылғыларды пайдалану кезінде оттың пайда болуын жою мақсатында, гактар, қапсырмалар, вертлюгалар, шынжырлар және осыған іспеттес басқа да бөлшектер белгіленген стандарттарға сәйкес от қауіпсіздігі талабымен орындалады.

2-бөлім. Есеп нормалары

6. Жалпы ережелер

      81. Жүк көтергіш құрылғылардың элементтеріндегі күшейту және қысым әдістері осы Қағидамен регламенттенбейді, алайда, Кеме қатынасы тіркелімі жекелеген жағдайларда есептің өзімен мақұлданған әдістерін талап етеді.
      82. Механикалық бағыттағыштарға, кран-аралық тәріздес көтергіштерге және тельферлерге оларға тиісті қолданылатын кеме крандарының есебінің нормасы қолданылады, ал таль (гинея) тәріздес көтергішке және горденейге – кеме жүк бағыттағыштарының нормалары қолданылады.
      Осы Қағиданың 84 және 106-тармақтарында көрсетілген ерекшеліктерді ескере келе, олар сондай-ақ алмалы-салмалы бөлшектерге де қолданылады (жүк қарпығыш тетіктер).
      Жүзбелі бұрғылау қондырғысы крандарына оларды әрекетке енгізу есебінен алынған кеме крандарының есептері қолданылады.

7. Есептік жүктеме және кернеу

      83. Кеме жүк бағыттағыштарына, кеме крандарына және көтергіштерге, жүзбелі крандардың беткейіндегі құрылысына және кранды кемелерге, кеме лифтарына, кеме көтеру платформасына арналған есептік жүктеме осы Қағиданың тиісті бөлімдерінде келтірілген.
      84. Алмалы-салмалы бөлшектерге есептік жүктеме ретінде қауіпсіз көтерілетін салмақ және өзіндік салмақ қабылданады.
      Спредерлер үшін әмбебап жабдығының ортасы әмбебап жабдығының көлемінен алғанда 1/10 кеңдігі мен ұзындығына қосылған.
      Спредерлерге, сондай-ақ пайдалы салмақтың тек үш бұрылғыш ұстағыш басшықтармен жүргізілетіндігін ескерген жөн.
      Ұзындықтарды түзетпестен, төрт тармаққа іліктірілген алмалы-салмалы бөлшектер үшін пайдалы жүктемені дұрыс қоспаған жағдайда, тек үш тармақ іліктірілетіндігін дәлеледеу қажет.
      85. Жүк көтергіш құрылғылары механизмдерін есептеу кезінде мынадай ережелер ескеріледі:
      1) механизмдердің есептік салмағы жүк көтергіш құрылғылар салмағы есебінен және конструктивті элементтер күшейтілімінен анықталуы тиіс;
      2) механизмдердің беріктілігінің қоры жүк көтергіш құрылғылар беріктілігі қорынан кем болмауы керек;
      3) тісті берілімдер Сыныптау қағидасының сәйкес бөліктерінің шарттарын қанағаттандыруы тиіс.
      86. Блоктардың шкивтеріндегі және тростардың майысуындағы үлкендік сырғанау жөнелтілімімен 2 % және әр қайсысына 5 % тең болып келуі қажет.
      Тростардың арқалықтарға ауыстырылуы кезінде жүк көтергіш құрылғылардың конструктивті элементтері күшейтуінің өзгеруі әр элементке жағымсыз немесе қозғалыс жиынтығы бойынша ескеріледі (жүкті көтеру немесе түсіру).
      87. Нақтылығы жеткілікті жинақталған және жинақталып майысқан өзекшелерді есептеу кезінде олардың қосымшаларын эксцентриситеттеуді, осы Қағиданың 102-тармағына сәйкес жасау иілімі және өз салмағынан алғандағы иілімді ескере отырып, бойлық күштердің әсері ескеріледі.
      88. Егер алшақтау орнында дұрыс және тиімді қысым болса, онда _np формуласы бойынша есептелген келтірілген қысым МПа _np анықталады:

(1)

      мұндағы - МПа, қаралатын алшақтау орнындағы дұрыс қысым;
     - МПа, қаралатын алшақтау орнындағы қатысты қысым;
      Осы кернеулер бойынша беріктілік шарттарын тексеру жүргізіледі.
      89. Болат тростардың жұмсақтануының есептеу модулі 98 ГПа тең болып қабылданады.
      90. Алаңның клепандық және бұрандаманы конструкцияларын беріктілігі және алшақтау орнының сәті есептеу шығарылатын жолдардың ескерілуімен есептеледі. Мықтылығын есептеу кезінде шығарылатын жолдарға арналған есеп талап етілмейді.

8. Шекті қысымдар, беріктілік және орнықтылық қорлары

      91. Кеме жүк көтергіш құрылғылардың металл конструкциялары кернеудің есептік жүктемесі әрекеті кезінде олар осы Қағиданың 7-қосымшасында келтірілген биіктіктен аспауы қажет.
      Діңгектер үшін бірнеше жеңіл бір реттік жебелердің бірыңғай жұмысында рұқсат етілген кернеу материал ағымыдылығының 0,5 R_ен шегіне тең қабылданады.
      Тікелей орнатылған такелажбен бекітілген діңгектер үшін шекті қысым жоғарыда көрсетілгендерде 10 % кем қабылданады.
      Қолмен жүргізілетін жүк көтергіш құралдары үшін қысым Rен материалынан 0,6 шекте болып қабылданады.
      Тростардың (SWL) (болат, өсімдік және синтетикалық) шекті қысымы үлгіні сынау кезінде белгіленген осы Қағиданың 8 және 9-қосымшаларына сәйкес беріктілік қоры коэфицентіне бөлінген кепілденген бөлінгіш кернеуден артық болуы қажет.
      92. Осы Қағиданың 7-қосымшасына сәйкес рұқсат етілген кернеу биіктігіне мынаған тең жүктеменің әрекет коэффициенті енгізілігіен:

H = 0,7R_eH/ (2)

мұндағы H — күтілетін ауқымды динамикалық күшейтудің есептік жүктеменің әрекеті кезінде статикалық күшейтуге түсетін динамикалықтың нормативті коэффиценті;
R_eH/ — осы Қағиданың 7-қосымшасына сәйкес беріктілік қоры.

1,33 (Н — 1) м/с жоғары жүкті көтеру немесе түсірудің ең жоғарғы жылдамдығында, мынадай формула бойынша жүргізілетін динамикалық коэффициенттің есептік тексеруі қажет:

(3)

      мұндағы — статикалық үлкендікке қатысты динамикалық күшейтуді ұсынатын динамикалық коэффициенті;
      v — жүктің ауысуындағы ауқымды жылдамдық, м/с;
     _ст — жүк көтергішіне сәйкес келетін жүк салмағынан алғандағы жүк ілінуінің нақты орнының есептік тікелей ауысуы, м.
      Егер сонымен қатар есептеп шығарылған динамикалық коэфиценті шH асып кетсе, онда, осы Қағиданың 91-тармағында көрсетілген рұқсат етілген кернеу H/ қатынасқа көбейтіледі, егер есептеп шығарылған коэффициент H тең немесе кіші болса, онда бұл кернеу осы Қағиданың 91-тармағында келтірілгенге тең деп қабылданады.
      Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша динамикалылық коэффицентін басқа да әдістермен жүргізуге болады.
      93. Металл конструкциялар үшін рұқсат етілген кернеуді анықтау кезінде ағымдылықтың есептік шегі ретінде стандарттар және техникалық шарттармен кепілденген оның үлкендігі алынады; алайда барлық жағдайларда ағымдылықтың есептік шегі 0,70 беріктілік ағымдылығынан (уақытша қарсыласу) жоғары емес қабылданады.
      94. Осы Қағиданың 91-тармағында көрсетілген рұқсат етілген кернеулер созылу, ұзартылу, қысылу және майысу деформацияларына жатады.
      95. Өлшенетін бөлшектердің конструкциялары мен мөлшері осы Қағиданың 408-тармағына сәйкес оларды сынау кезінде қалдықтардың жойылуын және осы Қағиданың 416-тармағына сәйкес олардың шекті жүктемемен сынау кезінде бұзылулардың болмауын қамтамасыз етуі қажет. Кеме қатынасы тіркелімімен келісілген стандарттар және техникалық шарттар бойынша дайындалған бөлшектер осы шарттарды қанағаттандырған деп саналады.
      Стандартталмаған алынбайтын бөлшектер үшін рұқсат етілетін кернеу осы Қағиданың 91-94-тармақтарына сәйкес металл конструкцияларға рұқсат етілген кернеулерден жоғары емес қабылданады.
      96. Шынжырлардың, топенанттардың, шкентельдердің, алмалы бөлшектердің бұзылатын кернеулерге қатысты 4-тен кем емес беріктілік қоры рұқсат етіледі.
      Қолмен жүргізілетін көтеру жұлдызшаларында жұмыс істейтін калибрленген шынжырлардың беріктілік қоры 3,2 кем болмауы тиіс. Механикалық жетекті көтеру жұлдызшаларында жұмыс істейтін шынжырлардың беріктілік қоры әрбір жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      97. Болат тростардың беріктілік қоры тростың бөлінетін жүктемесіне қарағанда, осы Қағиданың 8-қосымшасында көрсетілгеннен кем болмауы тиіс.
      98. Өсімдік талшықтарынан жасалған тростың бөлшектемелі жүктемеден алғандағы тростың беріктілігі қорлары осы Қағиданың 9-қосымшасында көрсетілгеннен кем болмауы тиіс, ал синтетикалықта – кемінде 10.
      99. Тұрақтылық қоры осы элементтің майысуындағы беріктілік қорынан кем болмауы қажет.
      100. Майысқан өзекшелер жалпысына тексерілуі тиіс, ал олардың жұқа элементтері – жергілікті беріктілікпен тексеріледі. Егер олар осы Қағиданың 159-тармағына сәйкес келсе, жергілікті беріктілікке құбырлы конструкциялар талап етілмейді.
      Көлденең майысатын белдемдер жалпы тұрақтылыққа тексеріледі, ал олардың тікелей орнатылған қабырғалары және қысылған белдешелері жергілікті тұрақтылыққа тексеріледі.
      101. Орталық-қысылған өзекшелердің күші олардың бойлық күштерінің бастапқы эксцентриситетін екере отырып, белгіленуі тиіс, олардың сомалық үлкендігі өзекше эксцентриситетін ескере отырып, белгіленуі тиіс, ал сомалық үлкендігі өзекше эксцентриситетін ескере отырып, белгіленуі тиіс, олардың сомалық үлкендігі өзекшенің 0,001 өзекшесінен қабылдануы керек.
      102. Болаттан жасалған кеме бағыттағыштары жебенің ұзындығы бойынша бөлшектенудің өзгеруін ескере келе, айқындалған беріктіліктің шартты қоры бойынша есептелінеді. Бұл қордың ұзындығы 4,5 кем болмауы қажет.
      103. Қосылатын элементтер арасындағы бөлікте құрамды бөлшектемелердің орталық майысқан өзекшелердің әрқайсысының ыңғайлылығы 40-тан аспауы қажет.
      104. Металл конструкциялардың қысыңқы және созылмалы элементтерінің ыңғайлылығы осы Қағиданың 10-қосымшасында көрсетілген үлкендіктен аспауы керек.
      Икемділікті анықтау кезінде есептік ұзындық ұшына бекіту түрін ескеріп қабылданады. Икемділік инерцияның басты сәттерінің тегістігінен анықталады.
      Кемелік бағыттағыштар үшін 175 икемділік, ал осьті күшейтуде 19,60 кН және 200 кем рұқсат етіледі.
      105. Қысымның есептелген жүктемесі әрекет еткен кезде жоғарғы құрылыстағы металл конструкциялар осы Қағиданың 93 және 94-тармақтарын көрсетуді ескере келе, осы Қағиданың 11-қосымшасында келтірілген қысымнан аспауы қажет.
      Қарапайым конструкцияның жоғарғы құрылысы үшін кеме крандары осы Қағиданың 215-тармағына сәйкес есептелген қысымды пайдаланған кезде шекті қысым осы Қағиданың 91-тармағына сәйкес қабылданады.
      106. Жүктеме осы Қағиданың 84-тармағына сәйкес әрекет еткен жағдайда, алмалы бөлшектердің болат металл конструкцияларында пайда болатын кернеу осы Қағиданың 7-қосымшасында келтірілгеннен аспауы тиіс.
      Алмалы-салмалы бөлшектерді сынама жүктемемен сынау кезінде пайда болатын қысым 0,8 аспайды.
      Алмалы-салмалы бөлшектердің мойынтірегінің тербелуі есептеу кезінде қалыпты жүктеме кезінде қордың статикалық коэфиценті 1,2 ден кем болмауы қажет.
      Спредердің бұрылмалы ұстағыш бастамасындағы және әмбебап жабдығының бұрыш фитингісіндегі үлес қысымы 50 МПА дан аспауы қажет.

3-бөлім. Материалдар және дәнекерлеу

9. Материалдар

      107. Жүк көтергіш құрылғылардың металл конструкцияларының кернеуін таситын элементтерін әзірлеуде қолданылатын материалдар, бөлшектер және механизмдер, сонымен қатар осы Қағиданың талаптарымен регламенттенбеген бөлікте шыңдау мен құюды термиялық өңдеуде олар Сыныптау қағидасының қолданыстағы талаптарын қанағаттандыруы тиіс.
      108. Осы Қағиданың 109 және 110-тармақтарында көрсетілгендерден басқа, металл конструкциялардың барлық кернеулі элементтері бөлшектер, механизмдер болаттан жасалуы керек; басқа материалдарды қолдану кеме қатынасы тіркелімінің арнай қарауындағы нәрсе болып табылады.
      109. Блоктардың қалқандарын табиғи немесе синтетикалық материалдан жасау үшін бірінші сұрыпты қатты тұқымдас ағашты қолданған жөн.
      110. Мыналарды әзірлеп шығару үшін шойын құйманы қолдануға рұқсат етіледі:
      1) қол жетекті жүк көтергіш құрылғылардың тісті, бұрамдық және жүргінші дөңгелекшелерін;
      2) тілмелері қоладан әзірленетін бұрамдалық дөңгелекшелерін;
      3) шығырдың барабандары мен турачкаларын, редукторлардың корпустары мен блоктардың шкивтерін;
      4) тежегіштің құдықшаларын, барабандардың кронштейнін және сырғақ корпустарын;
      5) басқарудың гидроаппаратурасының корпустары мен блоктарын, сорғыштардың гидромоторларын.
      111. Осы Қағидамен рұқсат етілетіннен басқа бөлшектерді әзірлеп шығару үшін болат құйманы қолдану әрбір жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      112. Жүк көтергіш құрылғылардың темір конструкцияларына және алмалы-салмалы бөлшектерге арналған болат Сыныптау қағидасының көрсетілген болаттың санаттарына сәйкес келуі тиіс.
      Қоршаған ортаның ауа ылғалдылығына деп алғандандағы болат санатын таңдау осы Қағиданың 12-қосымшасына сәйкес жүргізіледі.
      113. Кеме қатынасы тіркеліммен келісім бойынша кеме конструкциясына қатысты болмайтын болат темір конструкциясы үшін олар кеме констукрциясына қатысты болып келетін көзделген талаптарға жауап беруі керек.
      114. Бөлшектердің қысымды элементтеріне арналған болат баяу жайлы қалпында болуы тиіс. Оның конструкциясын жүк көтергіш құрылғылардың ашық палубалардағы жағымсыз ылғалдылықта оң жұмысты қамтамасыз етуі керек. Бөлшектерді алмастыратын қысымды элементтер болаты 20 % кем болмайтын бес реттік мөлшердегі қатысты ұзартылу үлкендігіне кепілденуі қажет.
      - 20⁰С төменгі ылғалдылықтағы жұмысқа арналған жүк көтергіш құрылғыларының шынжырларының болаты 2 және 3-санатта болат үшін қойылатын Сыныптау қағидасының талаптарына жауап беруі қажет.
      Әзірленгенінен кейін сапасын және беріктілігін жоғарылату үшін термоөндірілуді талап етпейтін шынжырлар қалыпты жағдайда болуы тиіс.
      115. Жүк көтергіш құрылғыларының бөлшектері құрамындағы барлық болат шыңдалулар мен құймалар, сондай-ақ қысымды, жапсырылатын швабтарға жақын орналасқан немесе көлденеңнен жайғастырылған жапсырылатын бөлшектердің ішкі қысымын алып тастау үшін (легиролды болаттан жасалған шыңдалулар – закалкалар және жіберілімдер, көмірқышқыл болаттан жасалған шыңдалулар мен құймалар, электр жапсырғыш бөлшек) термиялық өңделуі тиіс.
      Бөлшектерді термиялық өңдеу ылғалдылықтың сенімдігін байқау арқылы жабық (муфельді) пештерде жасалады. Термиялық өңдеу режимі болат маркасы, тағайындалуы және бөлшектердің мөлшерлері бойынша белгіленеді және Кеме қатынасы тіркеліммен келісіледі.
      Термиялық өңдеуді жүргізген кезде ол шығарушы зауыттың сертификатымен расталуы керек.
      Жапсырылатын бөлшектердің техникалық өңделуі Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданғаннан кейін жүргізілмейді.
      116. Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша жүк көтергіш құрылғылардың конструкциялары мен бөлшектерін әзірлеу үшін осы Қағиданың болатқа қойылатын талаптардың орындалуында оларға жоғары берік болатты қолдану керек.

10. Дәнекерлеу

      117. Жүк көтергіш құрылғылардың металл конструкцияларының, бөлшектеріне, механизмдеріне дәнекерді қолдану, дәнекер орындарының сапасын бақылау және оларды осы Қағиданың арнайы талаптарымен регламенттенбеген Сыныптау қағидасының қолданыстағы талаптарына сәйкес келуі тиіс.
      118. Бұрыштағы жапсырылған орындардың көлемі беріктілігі жағынан кіші көлемде және технологиялық жағдайларға сәйкес тағайындаған жөн. Бұрыштағы дәнекерлеу орнының катеті 4 мм кем болмауы керек және қосылатын элементтің толықтығынан 1,2 аспауы тиіс. Бұрыштағы дәнекер орнының ұзындығы 50 мм кем болмауы тиіс.
      Егер таңбалық қосылулар үшін бұрылу тартысының төмендегідей желкесі осы Қағиданың 371-тармағына сәйкес, блогқа бағытталған нығайту баспағы осы Қағиданың 374-тармағы, топенант желкесі осы Қағиданың 376-тармағына сәйкес, кеме корпусындағы және металл конструкциялардағы желкелер осы Қағиданың 377-тармағы үшін қысқа келген бұрыштың дәнекерлеу орны қолданылса, олардың сапасына және жасалуына назар аударған жөн; әсіресе дәнекерленген орындарды Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған әдіспен тексеру керек.
      119. Кіші диаметрлердегі дөңгелек және дөңгелек келген беткейлерінің (шынжырлардың, шыбықты ванталардың) электр дәнекерленуі байланыс әдісімен жүргізілуі керек.
      120. Діңгектердің, колонналардың, бағыттағыштардың және басқа да құбырлы және қорапты элементтердің дәнекерленген орындары толық және нақты дәнекерленуі үшін дәнекерленген орынның түбін нығайту жолымен, ал егер оған қол жетпесе, болаттан жасалған планканы қолданумен жүзеге асырылады.
      121. Жабық контурлы конструцияларда ішінен қол жетімділік болмаса, ішкі жағынан жабылатын парақты бекіту үшін сынама жапсырылған орындар қолданылады (диафрагма). Сынамалық тігістерге қойылатын талаптар Сыныптау қағидасымен көзделген.
      122. Тозған және зақымданған алынбайтын бөлшектерді жөндеу Кеме қатынасы тіркелімімен келісіліп жүргізіледі. Тозған немесе зақымданған бөлшектерді осындай әдіспен жөндеу Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы келісімімен жүгізіледі.
      123. Металл конструкциялардың элементтерінің дәнекерленген орындарының сапасы радиографиялық немесе Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған басқа да әдістермен тексерілуі тиіс. Дәнекерленген орынның 10 пайыздан кем болмайтын ұзындығы бақылануы керек. Ал жапсырудың бір бірінен алшақтанып жасалған орындары аса ұқыпты бақылануы керек. Металл конструкциялардың алынбас дәнекерленген орындары, діңгектері, колонналары, бағыттағыштары және басқалары барлық ұзындығы бойынша бақылануы тиіс. 25 т астам жүк көтерілетін бағыттағыштары орнатылатын діңгектері дәнекерленген орындары бекітілген палубаларының 3,5 м биіктігіне дейін 100 пайыздық радиографиялық бақылауға ұшырауы тиіс.

4-бөлім. Кемелік жүк жебелері

11. Жалпы ережелер

      124. Осы бөлімнің талаптары мынадай жағдайларда қызмет атқаратын кеме жүк жебелеріне қолданылады:
      бір реттік біртопенантты жебе;
      екі топенантты жебе;
      механикаланған жебе;
      қосақталған жебе.
      Арнайы құрылымдары бар жебелер Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауына жатады.
      125. Кеме жүк жебелерінің құралдарының типтік схемасы осы Қағиданың 1-бөлімінде көрсетілген.
      126. Әр жүк бағыттығышының механикалық жетегі бар топенантты шығыру немесе осы Қағиданың 170-талаптарын қанағаттандыратын топенанты тартпасы болуы керек.
      Тартпа бекітілмейтін орынға немесе оны бекітуге ешқандай мүмкіндік болмаса, үш бұрышты планка көмегімен топенанттың тросымен қосылған топенанттың шынжырлы тоқтатуы қолданылуы тиіс.
      127. Жүкті бағыттағыштардың топенанттарының шынжырлы тоқтатқыш палубада немесе діңгекті желкеге бекітілуі керек.
      Тростардың, топенанттардың, тартқыштардың және контртартқыштардың жылжу күшінен алынып нығайтылуына (тросты тоқтатқыш, кнехталары, үйрекшелері) тыйым салынады.
      128. Топенант тросының және шкентельдің ұзындығы әрекет жасау кезінде бағыттағыштардың қозғалысының немесе орналасуының қандай да бір мүмкін болатын комбинацияларында тиісті барабанда орамдардың ең кіші саны осы Қағиданың 53-тармағында талап етілетіннен кем болмауы керек.
      129. Шкентельдердің тростарының және топенанттардың жүргізілуі үшін канифас-блогтарды қолдануға тыйым салынады.
      130. Егер жүкті бағыттағыштың шығыры өрлеудің және төмен түсудің үлкен қозғалғышына ие болса, онда бағыттағыш жүктің жоғарылауы және төмен түсуі кезінде топенанттың барабанына тиесілетін бұрымдалу көмегімен ұсталса, онда барабанмен тиесілетін механизм қозғалғыш топенант барабанының жетегімен тиесілімге енбеуінше тиесілімнен шықпайтындай шектеуші құрылғысымен жасалуы қажет.
      131. Жүкті шекетельде күшейтілім азайған кезде бағытталған блогтың құлауы өз салмағының әсерімен құлауынан еркін болуы керек. Бұл үшін блогтың құрсауға нығайтылу ұшы шектейтін тұйықтықты көздеуі тиіс.
      132. Бағыттағыштар «жүру бағыты» сенімді нығайтылып бекітілуі керек. Егер «жүру бағыты» бағыттағыштарының нығайтылуы діңгекте тікелей, сонымен қатар топенант көмегімен алғанда, бағыттағыштың орнатылымы қамтамасыз етілмесе, мұндай орнатылымға арнайы құрылғы көзделіп алыну керек.
      133. Жүкті жебелердің бұрылуларының тартымдары бағыттағыштың жұмысы ең жоғары аралық кезінде бағыттағыш жұмысының мүмкіндігі кеменің қисаюында 5^о және кеме дифферентінде 2^о болуы тиіс.
      134. Бағыттағыштың шпорының тірегін шығырлар орнатылған палуба үстіне қондыру керек және оны қызмет көрсететін персоналға, сондай-ақ барабанған шкентельді дұрыс орналастыру үшін нақты белгілеп алу керек.
      135. Бірреттік топенанты шпор вертлюгалары және олардың желкелері бір тігінен орналасуы керек. Топенанттардың нығайтылуының қосылулары әр жағдайларда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      136. Ауыр бағыттағыштардың вертлюгаларының іргетастары берік және тұрақты болуы керек. Іргетас орналасқан жердегі палуба бекітілуі керек. Вертлюганың табан тіреуі өту үшін арнайы орынмен қамтылуы тиіс.
      137. Екітопенантты бағыттағыштардың конструкциялары мен орнатулары өз еркімен жүргізілмеуі керек. Қажет жағдайда, топенанттардың немесе жебелердің бұрылым бұрыштарының шектелуі бойынша конструктивті әдістер көзделуі тиіс.
      138. Механизацияланған жебелер аралық механизмінің соңғы жадайларында автоматты түрде тоқтауы үшін сөндіргіштермен қамтылуы керек, сонымен қатар негізделген жағдайларда осы Қағиданың 21-тарауының талаптарына сәйкес, басқа да қауіпсіздік құралдарымен жабдықталуы тиіс.
      139. Қосақталған жүкті жебелердің коснтрукциясы мен орналасуы жебелердің бір реттік жүкті бағыттағыштардың жұмыс режимінде қолданылу мүмкіндігін көздеуі қажет.
      140. Қосақталған шкентельдермен жұмыс үшін қолданылатын жебелердің құралы мыналарды қамтуы қажет:
      1) мықты контротартқыш пен бөлшектердің орнатылуын, олардың палубаға және бағыттағыш нокасына бекітілуін;
      2) шкентельдерді қосақталуы үшін қолданылатын құрылғыны (сонымен қатар шкентельдер арасындағы бақылау шынжырлар);
      3) әрекет ету кезінде жебелердің шекті жағдайын бақылауға, сонымен қатар қосақталған шкентельдермен жұмыс бойынша нұсқаулықта көрсетілген шкентельдердің үйлеспеушіліктеріне жол беретін іс-шараларды жүзеге асырылуында.
      Жебелерді бекітудің немесе жүктің өрлеуінің шекті биіктігінің визуалды әдістері әрекет етудің нақты жағдайларында мұндай бақылаудың жеткілікті сенімділігін қамтамасыз ету барсында қолданылады (мысалы, егер қызмет көрсетудің шекті шекаралары немесе құрылғының белгіленген схемалары люкті комингстермен, құрылыстармен, тұтқалармен анықталатын болса).
      Жебелер жағдайының бақылауының штатты бекітілген көрсеткіштерін кеменің жиегіне және диаметрлі беткейлігіне қатысты қолдану кепілденеді.
      Жебелердің шекті жағдайының визуалды бақылауының сенімділігі және осы мақсаттар үшін шкентельдердің үйлеспеу бұрыштарының сенімділігі кезінде, топенантты контротартқыш тростарының таңбалауы және басқа да ыңғайлы әдістер қолданылуы тиіс.
      Контротартқыш және олардың ұзындықтарының нығайту орындары белгілеу визуалды емес, конструктивті әдістер арқылы жүргізілуі тиіс.
      4) бағыттағыштың бұрылуын тоқтататын топриктер мен ішкі тартпаларды контртартпа жағына орнату.
      141. Қосақтанған шкентельдердің жұмысына арналған бағыттағыштардың жұмысы кезінде 120^о аспайтын шкентельдердің үйлеспейтін шекті бұрышында фальборттың және комингстардың планшириясы үстінен жүктің еркін өтуі қамтамасыз етілуі тиіс.
      142. Ауыр бағыттағыштардың тарту беткейіндегі тростардың жүріс соңдары шығыр барабандарына сенімді бекітілуі тиіс.
      Тростардың барабандарға сенімді бекітілуі қосақталған бағыттағыштармен жұмыс кезінде контротартқыштарды бекіту үшін арнайы тартпаларды пайдалану кезінде қаматамсыз етілуі тиіс.
      143. Кеме жүк бағыттағыштарының алмалы-салмалы, ауыстырылатын және алынбайтын бөлшектері осы Қағиданың 9-бөлімінің талаптарына жауап беру керек.

12. Есептеу

      144. Бірреттік жебелермен жұмыс кезінде жүк көтергіш құрылғылар элементтерінің күшейтілімдерін айқындау жиекке бағыттау арқылы жүргізіледі – 15^о пайыз жеңіл бағыттағыштар үшін және 25^о ауыр бағыттағыштар үшін.
      Егер бағыттаудың ең кіші бұрышы әрекет етудің нақты жағдайларында жоғарыда көрсетілгеннен асып кетсе, есептеу кезінде осы ең кіші бұрыш қабылдануы мүмкін.
      Жүктік шкентельдің және жүкті блоктардың кеспелі шкиві үшін қарама-қарсы жебеде күшейтілім есебі бағыттағыштардың ең ауқымды бағыттауындағы әрекетте жүргізіледі, бірақ ол 60^о аспауы қажет.
      145. Жебенің бағытталуының ең жоғары бұрышы 70^о аспауы қажет.
      146. Жебе бұрылымының ең жоғары бұрышы диаметрлік тегістікте бағыттағыштың борттан аралығы 75^о аспауы тиіс.
      147. Топенант желкеден 0, 025 биіктіктен асатын бағыттағыш шпорының конструктитвті қозғалуы кезінде бағыттағыштағы күшейтілімі топенанттар мен тартқыштарда жебенің шекті жағдайларынан және тартқыштардың орнатылулары бойынша шектеулерді ескере отырып арнайы есеппен анықталуы тиіс.
      148. Екі топенантты жебелердің элементтеріндегі күшейтілімдерді есептеу кезінде осы Қағиданың 144-тармағының талаптары қолданылады, сонымен бірге топенанттың керілуі жебенің ең жоғары бұрылу кезінде қарастырлып жатқан топенанттың қарама қарсы жағымен анықталады.
      Екі топенантты жебенің шпоры конструктивті ығысуының кезінде топенанттарды желкеге бекіту арқылы өтетін тік жазықтыққа қатысты қозғалуы кезінде осы Қағиданың 147-тармағы қолданылады.
      149. Екі топенантты жебелердің кеңіндегі тегістікте соңғы жебенің өз еркімен төмен түсуіне жол бермеу керек. Сонымен қатар, ауыр бағыттағыштар үшін осы Қағиданың 152-тармағында көрсетілген қисаюдың және дифференттің бұрыштары ескерілуі тиіс. Төмен түсуді жоятын шарт болып көтерілетін жүктің 0,1 салмағынан кем болмайтын бағыттағыштың бағытталуына перпендикулярлы топенанттардың тікелей тартқыштарының бар болуы болып табылады.
      150. Қосақтанған шкентельдермен жұмыс жасауға арналған бағыттағыштардың элементтеріндегі күшейтілімді анықтау шкентельдердің үйлеспеушіліктерінің шектелген бұрыштарымен анықталатын траекторияда қауіпсіз көтерілетін жүктің қаралатын элементінің ең жағымсыз жағдайында осы Қағиданың 141-тармағына сәйкес жүргізілуі тиіс.
      Егер жұмыс үшін жебелерді бекітудің бірнеше түрлері көзделсе, онда есеп үшін күшейтілімнің аса көп қолданылатын түрі пайдаланылады. Ол сондай-ақ қосақталған шкентельдері бар бағыттағыштар жұмыс жасауға болатын алаңдарды белгілеу кезіндегі бағыттағыштардың және контротартқыштардың есептік жағдайларына қатысты болады.
      Қосақталған шкентельдермен жұмыс кезіндегі жебелердегі және шкентельдердегі және топенанттардағы күшейтілімдер әдеттегідей бір реттік бағыттағыштармен жұмыс жасау кезінде кездесетін күшейтілімнен аспауы қажет. Егер құрылғының элементінде (мысалы бағыттағыштағы осьтік күшейтілім) қосақталған шкентельдермен жұмыс кезінде бір реттік бағыттағыштар жұмысы кезіндегі күшейтілімнен асатын болса, ондай жағдайда мұндай элементтерді таңдау қосақталған шкентельдермен жұмыс кезіндегі күшейтілім бойынша жүргізілуі тиіс.
      151. Қосақталған шкентельдермен жұмыс кезінде бағыттағыштар мен контротартқыштарды орнату бағыттағыштар қалау орнатылса да және жүктер қалай көтеріліп түсірілсе де бағыттағыштардың өз еркімен құлауына жол бермеуі тиіс.
      Жебелердің алшақ лақтырылуына ішкі тартқыштардың әрекет етуі арқылы жол берілмейді. Осы мақсаттар үшін бұрылмалы тартқыштар қолданылуы мүмкін.
      Алшақ лақтырылуын жоятын шарттың бірі бағыттағыш топенантының жүктің қойылу жағдайына қатысты тартылуы болып табылады, дегенмен, бағыттағыштың өзінің салмағы мен оның бөлшектері сол кезде ескерілмейді.
      152. Жебенің бұрылмалы тартқышындағы есептік күшейтілім жүк ауырлығының 25 % кем болмайтын ауырлығын қабылдауы тиіс.
      Ауыр жебелер үшін күшейтілім 5^о қисаю және 2^о дифферент кезінде және бағыттағыштың борттан алшақ аралығы кезінде тексерілуі тиіс. Егер қисаюдың немесе дифферентнің бұрыштары пайдалану кезінде жоғарыда көрсетілгеннен үлкен болса, онда есептеу кезінде бұрыштардың нақты мағынасы ескерілуі тиіс.
      Ауыр жебе жұмысы кезінде қисаю бұрыштарының кішіреюі бойынша арнайы іс-шаралар көзделген болса, мысалы балластировка, онда тартқыштағы осы күшейтілімдерді есептеу кезінде бұл іс-шаралар назарға алынуы тиіс.
      Қосақталған жебелердің ноктарын қосатын торпиктардағы немесе тальдардағы есептеу күшейтілімі жүк күшінің 10 % кем болмайтын салмақты қабылдауы тиіс.
      153. Екі немесе бірнеше жеңіл жебелердің бір діңгекте бірыңғай жұмыс жасауы кезінде бағыттағыштардың өзара орналасқан жағдайы діңгектердің алшақтануы кезінде пайда болатын ауқымды қысым, ал діңгекті тікелей такелажбен бекіту кезінде ол ауқымды тартылатындай етіп қабылдануы тиіс.
      Арнайы негіздемелер болмаған кезде тікелей такелаждың бастапқы тартылуы жалпы тростың 1/12 бөлшектенген күшейтіліміне тең болып қабылдануы тиіс.
      154. Жебелердің бірнеше жағдайлары орнатылса, онда есептеулер әр жағдайға әр түрлі өткізіледі. Бағыттаудың шекті бұрыштары сынау куәлігінде көрсетілуі тиіс.
      155. Бөлшектері салингте бекітілген жебелер үшін полиспасталардағы күштердің тұрақсыз таратылуы кезінде пайда болуы мүмкін болып келетін майысу және айналу сәттерін ескеру қажет.
      156. Кеме жүк бағыттағыштары үшін есептеу жүктілігі ретінде көтерілетін жүктің салмағы көрсетіледі.
      Күшейтілімдерді есептеу кезіндегі өз салмағын есепке алу (қосақталған бағыттағыштардың жұмысын есептемегенде) егер бағыттағыштың салмағы жүк көтергіштіліктің 20 % немесе одан астам пайызын құрастырса ғана қажет болады.
      Жебелердің арнайы конструкциясы кезінде кеме крандарының іспеттес болып келетін желдің қысымыр ескерілуі керек.
      Ауыр жебелердің бұрылу тартқыштарын анықтау кезінде осы Қағиданың 152-тармағына сәйкес, креннің және дифференттің бұрыштары ескерілуі тиіс.

13. Жүк діңгегі

      157. Жүк діңгектерінің екеуден кем болмайтын қатты тіректері болуы қажет.
      Жоғарғы тірегі ретінде аса қатты тұтқасы немесе конструкциясы бар палуба қызмет атқара алады.
      Жүк діңгектерінің нығайту орындары тиісінше бекітілуі керек.
      158. Жабық үй-жайларда орналасқан жүк діңгектері қабырғаларының жуандығы 5,0 мм ден кем болмауы тиіс, ал ашық кеңістікте немесе ішіне қарай кіретін жолшықтары бар діңгектер қабырғаларының жуандығы 6,5 мм ден кем болмауы тиіс; ішіне кіретін жолшықтары барлардың жуандығы 5,0 мм болуы да мүмкін. Желдету үшін қолданылатын жүк діңгектері қабырғаларының жуандығы 6,5 мм кем болмауы тиіс.
      159. Жүк діңгегінің сыртқы диаметрі оның қабырғаларының жуандығынан D мм төменде көрсетілгендерден аспауы тиіс:

      t <15мм кезінде D =1000t / (25- t)
      t > 15 мм кезінде D 100 t
      Егер діңгектегі қысым шекті болып келетін қысымнан кем болса, оның диаметрін үлкейтуге болады, ол осы Қағиданың 91-тармағына сәйкес Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      160. Жүк діңгектерінің және оның бөлшектерінің конструкциялары керек емес жерлерде суды жинамауы тиіс. Жабық конструкциядан басқа барлық бөлшектерді тазалауға, бояуға және қарауға болмайды.
      161. Жүк діңгектеріндегі есеп күшейтілімдері аса ауқымды күшейтілім туғызатын жебелердің немесе комбинациялардың орналасуындай болып жасалуы тиіс.
      162. Штагтар жебелердің және такелаждың жұмысына кедергі болмайтындай етіп бекітілуі тиіс. Штагтарды діңгек салингісінің соңдарына бекітуге болмайды.
      163. Тікелей такелаждың тростары талрептармен жабдықталуы тиіс; ванттар мен штагтардың нығайтылу желкелері кеме корпусына сенімді бекітілуі тиіс; желкелер тегістігінің бағыты осы Қағиданың 377-тармағына сәйкес келеді. Бір немесе бірнеше тростарды бір бөлшекпен (мысалы тұтқамен) нығайтуға рұқсат етілмейді.

14. Жебелер

      164. Болаттан жасалған жебелердің жуандығы 4 мм кем болмауы қажет.
      Жебелердің ішкі диаметрі осы Қағиданың 159-тармағында көрсетілген үлкендіктен аспауы тиіс.
      Ноктың және шпордың бөлектенуі кезіндегі жебенің диаметрі 0,65 диаметрден кем болмауы тиіс.
      Қарама-қарсы жапсырылған бітістер жебенің ортасына бекітілмеуі тиіс. Бұл бітістер Тіркеліммен белгіленген стандарттарға сәйкес келулері тиіс.
      Аспаның жазықтығында, сондай-ақ оған перпендикуляр жазықтықта болат жебелердің аса ауқымды майысуы оның ұзындығынан 1/1500 артық болмауы қажет.
      165. Тартқыштарды нығайтуға арналған желкелер осы Қағиданың 377-тармағына сәйкес жүк блогының желкелерді нығайту қашықтығынан кем болмайтындай етіп жасалуы және орналастырылуы тиіс.
      166. Кескінді шкивті орналастыру кезінде шкивтің орнатылған жеріндегі кедергі сәті шкивсіз болып келген бағыттағыштың кедергі сәттеріне қатысты қосымша түрде бекітіледі.
      167. Желкелерді, кескінді шкивтерді орнатқаннан кейін және барлық жапсыру жұмыстарын аяқтағаннан кейін әр жебе 0,03 МПа қысымы бойынша жел кірмейтіндей беріктілікке сыналады.
      168. Жебелердің жапсырылған қосылуларын тексеруде бақылау сыртқы қараумен, өлшеумен және Қағиданың 123-тармағына сәйкес радиографиялық әдіспен жүзеге асырылады.

15. Шығырлар мен тартпалар

      169. Жүк астындағы жебелердің жағдайын өзгертуге арналған жүк шығырлары, топенантты шығырлар және жебелердің бұрылмалы тартқыштары осы Қағиданың 5-тарауында қолданылатын жалпы техникалық талаптарға сәйкес келуі тиіс. Олардың жетектері 1,5 реттен асатын тежегіш сәтіне ие болуы керек.
      170. Топенанттар мен контртартқыштардың тартпалары жетектердің жебелер қатарынан шығу кезінде немесе алшақтану кезінде автоматты түрде жұмыс жасайтын құрылғымен жабдықталуы тиіс, сондай-ақ ол тартпаның автономды жетегінің өнім беруінің тоқтатылуында немесе сөндірілуінде автоматты түрде жұмысы жүзеге асырылуы тиіс.
      Барабаннан немесе шығыр құбырынан әрекетке енетін тартпаларда егер стопорды білік (шаппа) храповиктен 15 мм аса көтерілген жағдайда автоматты жұмыс жасау талап етілмеуі мүмкін.
      171. Автономды жетекті тартпалар шығырлар электржетекті жүк көтергіш құрылғыларға қойылатын талаптарды қоспағанда, осы Қағиданың 169-тармағына сәйкес қойылатын талаптарға жауап беруі тиіс,
      172. Жетек тросымен әрекетке енетін тартпаларда барабаны екі бөліктегі ребордоге бөлінуі тиіс: жұмысшы және жетек тростарына бөлінеді. Жетек тросы тартпа барабанына және шығырдың барабаны мен турачкасына нақты және мықты бекітілуі тиіс.
      173. Шығыр мен тартпалар барабанның қиысындағы тростың ажырау бұрышы тегістік, барабанның перпендикулярлы кіндігіне қатысты 4 градустан астам болуы тиіс, және тросты дұрыс айналдырып тарту мақсатында барабанның орналасуы жан-жақты дұрыс болуы керек. Егер қажет жағдайда, тросты орналастырушыны немесе осы Қағиданың 54-тармағына сәйкес құрылғыны көздеп қарау қажет.
      174. Бір топенантты ауыр жебелердің шығырларына тартқыштардың тарту күшінде жебеде және топенантта жол берілуі тиіс емес қысымның пайда болуын болдырмайтын шараларды көздеу ұсынылады.
      175. Қосу механизмдері (храпты дөңгелек және шаппа) ең жоғары қысым кезінде жүк жебенің күшейтілімімен пайда болатын 1,5 еседен асатын айналмалы сәтке шыдамды болып келуі қажет.
      176. Рұқсат етілген жұмыс жүктемесі (бір реттік шкентелде) 3 т асатын жетек тросы көмегімен басқа шығырдың әсерімен жүргізілетін топенантты тартпа жүкті жебеде пайдаланылмайды.
      177. Топенантты тартпаны әрекетке енгізу үшін қолданылатын жетек тросы:
      1) өзінің жағдайы мен қалпы бойынша тросқа зақым келтіретін барабанда қолданылмауы керек;
      2) арнайы көзделген орамдардан басқа артық болатын орамдардың болмауы тиіс;
      3) егер трос жасанды материалдан әзірленген болса, ондай жағдайда барабан арқылы өткізуге болмайды.
      Осы таңдалған тростың сипаттамасы пайдалану кезде оның мықтылығы мен сенімдігі қамтамасыз етуі тиіс.

5-бөлім. Кеме крандары және көтергіштер

16. Жалпы ережелер

      178. Осы бөлім жұмыстың арнайы өпішіндегі және конструкцияларының ерекшеліктерін ескере отырып, крандарға, сондай-ақ көтергіштерге қолданылады.
      179. Кемелердегі бағыттағыш крандарының конструкциялары мен қондырғылары осы Қағиданың 201-тармағына сәйкес кемелерде олардың лақтырылуын болдырмайды.
      180. Иілгіш ілгіштегі жебелері бар крандардың конструкциялары жебенің қажет жағдайда тіректерді шектейтін крендер мен диференттердің пайдаланылуын ескере отырып, осы Қағиданың 186-тармағына сәйкес жанына қарай өз бетімен лақтырылуын болдырмауы керек.
      181. Кемелердегі жебе крандарының конструкциясы мен құрылғылары кеме корпусына сенімді бекітілуін қамтамасыз етуі тиіс. Кеме корпусының конструкциясы кранның орналасқан жерінде немесе көтергіш орнында тиісті бекітілуі тиіс.
      182. Кеме крандарының сенімді бекітілуі көзделуі тиіс және олардың «жүру бағыты» бағыттағыштары мен көтергіштерінің де сенімді бекітілуі қамтамасыз етілуі керек.

17. Есептеу

      183. Кеме крандарына арналған қосынды есептік жүктеме ретінде мыналар қолданылады:
     1) көтерілетін жүктің көлемі;
     2) өзінің салмағы;
     3) 400 Па ға тең келетін ұзына бойғы және көлденең бағыттардағы палубалық кран мен жүктің беткейіндегі желдің қысымы.
      Кран элементтеріндегі күшейтілімді есептеу кезінде осы Қағиданың 185-тармағына сәйкес бағытталу бұрыштары ескерілуі тиіс.
      Толқындау жұмысына арналған крандар үшін есептеу қысымы осы Қағиданың 213 және 214-тармақтарының талаптарын қанағаттандыруы тиіс.
      184. Кранның жел үрлейтін алаңының жел қысымын айқындау кезінде: жаппай қабырғалары бар конструкциялар үшін – алаң, жақтары шектелген құрылымдар үшін – алаң; торлы констукциялар үшін – алаңды ескеріп назарға алу қажет.
      Бірнеше тегістігі бар кранның есеп алаңы үшін бірінен кейін бірі орналасқан бірдей биіктіктегі арқалықтар үшін мыналарды назарға алу керек: балкалар арасындағы қашықтық кезінде – алдыңғы балканың алаңы түгел; балканың тік немесе жоғары биіктігінде, оның екі реттік биіктігінен кем болмайтын биіктігінде – алдыңғы балка алаңының қашықтығы әр кезекті балка бойынша 50 % жететіндей, оның екі реттік биіктігінен тік немесе одан астам болса – барлық балкалардың алаңы түгел ескеріліп, назарға алынады. Алдыңғы балкамен бастырылатын артқы балкалар бөлігі түгел ескеріледі.
      Құбырдан жасалған құрылымдар үшін алаңның жел өткізбейтін есептік үлкендігі 0,75 коэффицентке көлденең көбейтілуімен кішіреюі тиіс.
      Жүктің есептік желсіз алаңының есебі кранға арналған көтергіштер үшін жүктің нақты контуры бойынша бағалануы тиіс.
      10 т қоса алғандағы жүк көтергіштік құрылысы бар крандарда жеткілікті мәліметттердің болмауында жүк алаңы жүк көтергіштілігі 2 т қоса алғанда және 1 кв м сонымен қатар 10 т жүк көтергіштікке 1 т алғанда болып қабылданады, аралық жүк көтергіштіктерге жүк алаңы интерполяциямен айқындалады.
      185. Конструктивті элементтердегі күшейтілімді анықтау кезінде есеп 5^о крен және 2^о дифферент арқылы жүргізілуі тиіс. Егер қисаю мен дифференттің бұрыштары пайдаланған кезде үлкен, яғни артық болса, онда есептеу кезінде бұрыштың нақты дұрыс мағыналары қабылдануы тиіс.
      186. Майысатын іліктірілудегі кран бағыттағыштары үшін бағыттағыш жанына қарау лақтырылмайтындығы туралы есептеу немесе функционалды сынақ жолымен дәлелденуі тиіс.
      Осы Қағиданың 183-тармағының 3) тармақшасына сәйкес, аралық жағындағы жел қысымы кезінде бұрыштарды пайдалану жағдайында кіші ұшақ кезіндегі бағыттағыш тростарының дұрыс тартылуы лақтырылуды (бірақ 5^о креннен және 2^о дифференттен) болдырмайтын шарт болып табылады.

18. Металл конструкциялар

      187. Барлық жағынан алып қарағанда, қарауға және күтуге болатын металл конструкциялар элементтерінің, сондай-ақ жабық үй-жайлардағы крандардың және көтергіштердің металл конструкциялары қабырғаларының жуандығы 4 мм кем болмауы тиіс, қарауға және ішкі жағынан күтуге жарамсыз металл конструкциялардың қорапты және құбырлы элементтері қабырғаларының жуандығы 6 мм ден кем болмауы тиіс.
      Кран жебелерінің аса ауқымды қондырма майысуы оның ұзындығынан 1/1500 астам болмауы керек.
      188. Металл конструкцияларын құбырлы элементтерінің ішкі диаметрлері осы Қағиданың 159-тармағында көрсетілген үлкендіктен аспауы қажет.
      189. Егер діріл болса, баспаларының қысымын бақылау керек; мұндай конструкциялар тек ерекше жағдайларда ғана қолданылады.
      Тегеуріштер мен таза бұрандамалар үшін жолақтар бірыңғай қосылатын элементтермен жапсырылуы тиіс.
      Элементтермен қосылған тегеуріштер мен бұрандамалардың диаметрі 12 мм- ден кем болмауы тиіс.
      Жапсырылатын элементтердің шекті жуандығы тегеуріштің 5 диаметрінен аспауы қажет.
      Бұйдадағы нығайтылған элементтерге бекітілетін тегеуріштер саны немесе қисынның бір жағына қарай орналастырылған тегеуріштердің саны екеуден аспауы қажет.

19. Механизмдер

      190. Крандар мен көтергіштердің механизмдері осы Қағиданың 5-тарауының қолданыстағы жалпы техникалық талаптарын қанағаттандыруы қажет.
      191. Жүк көтергіш механизмінің тежегіш қорының коэффиценті 1,5 кем болмауы тиіс. Жебе ұшағының өзгеру механизмінің тежегіш қорының коэффиценті 2-ден кем болмауы тиіс, сонымен қатар жүктің пайда болатын салмағынан құрылатын тежегіш білігінің статикалық сәті бағыттағыштың орналасқан жағдайы бойынша анықталуы тиіс.
      Жетекте екі немесе бірнеше тежегіштер болса, тежегіш қоры бір тежегіш арқылы жүзеге асырылатындығы жобалануы тиіс.
      Осы тежегіштердің әрқайсысының тежелу қорының коэфиценті бірыңғай жұмыс әрекеті кезінде 1,25 кем болмауы тиіс. Егер тежегіштер бірыңғай әрекет етпесе, бірреттік тежегіштер коэфиценті қолданылады.
      192. Бұрылу және қозғалыс жасау механизмдерінің тежегіштері автоматты түрде әрекет ететін және басқарылатын болулары тиіс; ашық түрдегі тежегіштерді қолдану әр жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болуы тиіс.
      Тежегіш қорының коэфиценті 1 ден кем болмауы тиіс.
      Жүзбелі крандардың (кран кемелері) жоғарғы құрылыстарына және толқында жүзуге арналған крандардың тежегіш қорының коэфиценттері 1,5 кем болмауы тиіс.
      Қолмен жүргізілетін тежегіштің крандарының бұрылу және қозғалу механизмдері крандардың өз еркіндік бұрылуы мен қозғалысын болдырмайтын стопорлармен жабдықталуы қажет.

20. Қауіпсіздік құралдары

      193. Крандар, механикалық жебелер мен өрлеуіштер механизмдердің шекті жағдайларда тоқтауы үшін автоматты түрде әрекет ететін сөндіруші құралдармен жабдықталуы тиіс:
      1) көтергіш;
      2) жебенің ұшуының өзгеруі;
      3) кранның, көтергіштің оның арбасының қозғалысы;
      4) кранның және механикалық жебелердің (бұрылулары шектелген крандар үшін) бұрылуы;
      5) грейфердің өшірілуі.
      Соңғы сөндіргіштердің әрекет етуінен кейін механизмдердің керісінше бағытта қозғалуы қамтамасыз етілуі тиіс.
      Соңғы сөндіргіштерді әлсіздендіретін өрлеуіштерді пайдалану кезінде (кран жебесін «жүру бағыты» құрылғысымен ең жоғары аралықтың төменгі жағдайына түсіру кезінде) өшірушілер экипаждың тек уәкілетті тұлғаларына ғана рұқсат етіледі.
      Қосақталған схемалар бойынша жұмыс жасайтын механикалық жебелер үшін қауіпсіздік құралдарын орнату Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      Егер бағыттағыш крандарда бағыттағыштарды төмен түсіру кезінде жүкұстағыш бейімделімге күш түскенде көтергіш механизммен бірге төменге түсіруге бағытталған бағыттағыштардың аралық өзгерісінің механизмі де өшірілуі тиіс.
      194. Жебе крандар жүк көтергіш жебесінің аралығынан алғанда, жебенің белгіленген аралығына сәйкес келетін автоматты көрсеткішпен жабдықталуы тиіс. Көрсеткіштің ұшы операторға оның жұмыс орнынан қараған қашықтықта көрініп тұруы қажет.
      Шекті жүк көтергіштілікті анықтау кезінде жебенің бағытының бұрышы да көрсетілуі тиіс. Бұл жағдайда басқару постында көрсетілген белгілерді есептейтін кесте немесе диаграмма бекітіліп қойылу тиіс.
      195.Жүк көтергіш шектеуі жүктің көтерілген кездегі әрекетін жүзеге асыруы керек, механизмнің автоматты сөндірілетін сөндіргіштері жоғары қарай бағытталуы тиіс.
      Шектеуіштерді өзгеше типтегі крандарға және өрлеуіштерге орнату кепілденеді.
      196. Жебенің ауыспалы аралығындағы крандар және үнемі жүк көтергіштегі крандар бағыттағыштың ұшағының барлық бөліктері бойынша өрлеу механизмінің жүк көтергіштігінің шектеуіштерімен жабдықталуы тиіс.
      197. Басқарудың стационарлы постысындағы немесе радиотелебасқарудағы жүк көтергіш құрылғылар ауысталған ескертпе құрылғысымен жабдықталуы тиіс, және оны оператор кез-келген уақытта өзінше қосуы мүмкін. Дауысталған ескертпе белгісі жақсы естілуі тиіс және басқа дауысты белгілермен шудан айрықша ерекшеленуі керек.
      198. Тандемдік режимде жұмыс істейтін және жалпы тірек-бұрылғыш құрылғыда бекітілген крандар, сондай-ақ жеке тұрған тандемді режимде жұмыс істейтін крандар жұмысы барысында зақымданулар пайда болу себептеріне қатысты автоматты түрдегі сөндіргіш құралдарымен жабдықталуы керек, не болмаса ерекше жағдайларда, дауысты белгі берумен қамтамасыз етілуі керек.
      Мұндай крандар басқару жүйесімен жабдықталуы қажет, және операторлар кез келген уақытта олардың кез келгенімен қызмет атқаруы тиіс.
      Тандемді режимде екі кранның жұмысын тоқтату бір кез-келген шектеуіштің әрекет етуімен жүзеге асырылады.

21. Қарсы салмақтар

199. Кранның қарсы салмақтарының конструкциясы пайдаланған кезде белгіленген салмағының өзгеру мүмкіндігін шектеуі қажет. Қарсы салмақта жекелеген жүктерді нығайту олардың қозғалысын жоюы тиіс.
200. Қозғалмалы қарсы салмақ жебе аралығының өзгеруімен автоматты түрде қозғалуы керек немесе басқаларына қарағанда, қарсы салмақ жағдайында жақсы көрінетін көрсеткішке ие болуы керек. Қозғалмалы қарсы салмақ қозғалған кезде ол ешқандай кедергісіз жүзеге асырылуы қажет.

22. Қозғалмалы крандар мен көтергіштер

      201. Жылжымалы крандардың тұрақтылығы оның жұмыс кезінде, сондай-ақ жұмыссыз кезінде де қамтамасыз етілуі керек. Тұрақтылық Кеме қатынасы тіркелімі мақұлдаған әдістеме және норма бойынша жүргізілуі тиіс.
      202. Жылжымалы крандар берік және үнемі жұмыс істейтін рельстік басқыншымен және кері қайтарылатын роликтармен жабдықталуы тиіс.
      203. Жылжымалы крандар мен көтергіштердің айдан әкетуге қарсы әдістемелері (алмалы-салмалы рельсті басқыншылары) болуы керек.
      204. Крандар мен көтергіштердің (жүруі бойынша) нығайтылуы олардың жылжуын болдырмауы тиіс.
      205. Крандардың, жүк арбашаларының және көтергіштерінің жылжу механизмдерінің жүретін дөңгешектері рельстермен сол дөңгешектердің ажырап кету мүмкіндігін болдырмайтындай әдіспен әзірленуі тиіс.
      206. Жылжымалы крандар мен жүкті арбашаларының рамалары рельстерден 20 мм-ден аспайтындай жерге жететіндей қашықтықта тұрған алып жүруші бөлшектермен жабдықталуы қажет және дөңгешектер мен кіндіктердің зақымданып қирауы кезінде олар тірек ретінде қоладыналады. Бөлшектердің жұмыс істеу жүктемесі ауқымды болуы тиіс.
      Механикалық жетекпен жылжитын жылжымалы крандар, жүк арбалары және көтергіштер қандай да бір затқа соғылуында аса қатты зақымданбауы мақсатында буферлермен жабдықталуы тиіс. Буферлер тіректерде орнатылуы тиіс.
      208. Рельстік жолдың соңында тіректер орналастырылуы тиіс, олар аса ауқымды жұмыс жүгімен номиналды жылдамдық бойынша жылжып келе жатқан кранның, арбаның немесе көтергіштің соғылуының әсеріне қатысты есептелуі тиіс.
      209. Бірнеше крандар мен арбалардың бір жолмен жылжуы кезінде олар біріне-бірі соқтығысуды болдырмау үшін жылжу шектегішімен жабдықталуы қажет.

6-бөлім. Жүзбелі крандардың және кранды кемелердің
жоғарғы конструкциясы. Жүзбелі доктардағы кемелер

23. Жалпы ережелер

      210. Жүзбелі крандардың, кранды кемелердің және жүзбелі док крандарының жоғарғы констукрциясына осы бөлімде көрсетілген өзгерістер мен толықтыруларды ескере отыра, осы Қағиданың барлық талаптары қолданылады.
      211. Жүзбелі кранның немесе кранды кеменің төмен бағытталуы кезінде қарсы салмақ борттан асып шықпауы керек.
      212. Жоғарғы конструкция осы Қағиданың 195-тармағының талаптарына жауап беретін жүк көтергіш шектегішімен жабдықталуы қажет.

24. Есептеу

      213. Жоғарғы конструкция үшін есептеу жүктемесі ретінде мыналар алынады:
      1) жүктің салмағы (жүк көтергіштік);
      2) конструкцияның өзінің салмағы және оған орналасқан жабдықтың салмағы;
      3) жел жүктемесі (жүкке және темір құрылымға берілетін жел қысымы жұмыс жағдайының ең үлкен жүктемесіне – 400 Па дан кем болмайды, жүкті жинақтау үшін – 125 Па дан кем болмауы тиіс, ал жұмыссыз қалпындағы ең үлкен жүктеме үшін – 2000 Па; желдің есептік қысымы жұмыссыз қалпында жоғарғы конструкциялы акваторлау және пайдалану шарттарын ескеретін негізделген дәлелдемелерді ұсынған кезде кішіреюі мүмкін, дегенмен, барлық жағдайларда ол 1000 Па-дан кем болмайтындай қабылдануы керек);
      4) кеменің қисаюымен дефферентінен алынатын жүктеме (тыныш ағатын суда жұмыс жасауға арналған жоғарғы құрылымның конструктивті элементтерінің күшейтілімін анықтауда статикалық крен үшін бұрылатын жоғарғы құрылыстағы бағыттағыштың орналасуында 5^о, бағыттағыштың кеме арасына қатысты дефферент орналасуында 2^о болып есептелуі тиіс, егер креннің және дифференттің бұрыштары пайдалану кезінде жоғарыда көрсетілгеннен артық болса, онда есептеу кезінде бұрыштардың нақты мағынасы қабылдануы тиіс); толқын атқан кезде жоғарғы құрылымға әсер ететін инерция күші;
      5) Жүкті ұстау арқылы жоғары көтеру, тездету (тежеу), жоғары көтеру (төмен түсіру) кезіндегі инерциялық жүктемелер (динамика коэфиценті тіркеліммен мақұлданған әдістеме бойынша есептеледі; сонымен қатар тыныш ағатын суға арналған оның жоғарғы құрылым үлкендігі кез-келген уақытта 1,15 кем болмай қабылдануы тиіс, ал толқын бетінде жұмыс істеуге арналған жоғары құрылым үшін 1,4 кем болмауы тиіс);
      6) Механизмдердің тежелуі кезінде пайда болатын инерция күші аралығының өзгеруі, бұрылыс, толқын бетінде жүкті тарту кезіндегі жылжу және жүктемелер (тіркеушімен мақұлданған әдістеме бойынша белгіленетін жүкті тарту бұрыштарының көмегімен ескеріледі; қандай жағдайда да бұрыштардың үлкендігі бағыттағыш бойымен және оның жанымен 3^о кем болмайтындай қабылдануы тиіс). Бұрыштар жоғарғы конструкцияның ең жоғары динамикалық қисаюынан тікелей жүргізіледі.
      7) жоғары конструкцияның бұрылуы кезінде пайда болатын инерцияның орта күші;
      8) толқындатқан кезде жүкке әсер ететін инерцияның сатылас күші (тіркеушімен мақұлданған әдістеме бойынша анықталатын динамика коэфицентінің көмегімен ескеріледі; қандай-да жағдайда коэфицент 1,25 кем болмай қабылданады).
      214. Жоғары конструкция үшін есептеу жүктемесінің комбинациясы ретінде мыналар алынады:
      1) жұмыс қалпының дұрыс жүктемесі.
      Жүк көтергіштік, конструкцияның өзінің салмағы, баяулаған төмен түсумен тежелу кезіндегі инерция күші, желдің орта қысымы есептеу жүктемесі болып табылады. Олар Кеме қатынасы тіркелімі жоғары конструкциялы есептеу кезіндегі төзімділікте ескеріледі. Сонымен қатар, осы кезде алынған қордың үлкендігі осы тармақтың 2) тармақшасына сәйкес белгіленген есептен кем болмауы керек;
      2) жұмыс қалпының ең үлкен жүктемесі.
      Бірінші жағдай. Жоғары конструкция қозғалыссыз (тек жоғары көтеретін механизм ғана жұмыс істейді), жүктің жерден (палубадан) жоғары көтерілуі немесе оның тежелуі кезінде төмен түсуі, жүктің төмен түсірілуі жүргізіледі.
      Есептеу жүктемесі динамикалықтың ауқымды коэффиценті ескерілген жүк көтергіш, конструктивті элементтерінің өзіндік салмағы және кранның конструкциясына деген жұмыс жағдайына арналған желдің қысымы және жүк, жүктің лақтырылуы кезіндегі инерциялық жүктеме және толқын кезіндегі қозғалуы болып табылады.
      Динамикалық коэфиценті жүктің ауысуындағы ауқымды жылдамдықты, конструкция қаттылығын (тросты қоса алғандағы) және конструкция салмағын, сондай-ақ жоғары көтерілудегі және төмен түсірілуіндегі тежелуді ескере отырып анықталады.
      Екінші жағдай. Жүк орналасқан жоғарғы конструкция қозғалыста болады (жылжу, бағыттағыш ұшағының өзгеруі, бұрылуы), сонымен қатар механизмдердің бірінің тежелуі немесе озуы жүзеге асырылады.
      Есептеу жүктемелері жүк көтергіштік және кран асты жолы бойынша қозғалу кезінде тартыс беру коэфиценттерін ескере отырып, конструкция элементтерінің өзіндік салмағы, жоғарғы конструкцияның және жүріс дөңгешектерінің сүйретіліміндегі жүк, шекті сәттің жылжығыштарын лақтырылуы немесе басқа да конструктивті ерекшеліктер, құрылымға және жүкке түсетін жұмыс жағдайындағы желдің қысымы, толқында тартылудан туындайтын инерциялық жүктемелер болып табылады.
      Итерілу коэффиценті қозғалым жылдамдығынан және рельстерде болатын біріне бірі қосылып жүргізілуінен алынып белгіленеді;
      3) Жұмыссыз қалыптағы ең үлкен жүктеме. Есептеу жүктемесі конструкция элементтерінің өзіндік салмағы және конструкция жұмыссыз қалпындағы желдің қысымы болып табылады.
      Нақты негіздер болған кезде аталып өткен комбинациялардан алғандағы пайдалану сипатынан немесе жоғарғы конструкцияның құралуынан негізделген жақсартылған жүктемелер қолданылады.
      215. Қарапайым конструкцияның жоғарғы қондырмасы үшін, мысалы, діңгектік не болмаса діңгектік-жебелік үшін, осы Қағиданың 183-тармағында келтірілген есептеу жүктемелері қолданылуы мүмкін.

25. Металл конструкциялары, барабандар, блоктар

      216. Металл конструкциялар алып жүретін элементтерінің қабырғаларының жуандығы төмендегі мм-ден кем болмауы қажет:
      5,0 – өзіндік екі жақты боялуы кезінде;
      6,0 – жабық қорапты бітістер үшін;
      5,0 – нығыздалып жабылған есіктермен ыстырылған немесе бастырылған құбырлар үшін.
      217. Дәнекерленген құрылымдардағы өзіндік қойғыштарының ені 30 мм-ден кем болмауы, ал клепанды немесе бұрандаманы қойғыштарының кеңдігі – 50 мм-ден кем болмауы қажет.
      218. Барабан диаметрі (блогтың) тростың диаметріне қатысы барабаннан 16 – кем болмауы, 18 – жұмыс блогына, 14 – теңестіруші блогқа болуы қажет.
      219. Ішінен куәландыруды жүзеге асыру үшін металл конструкцияның ішіне қарай қол жеткізу жолы конструктивті түрде көзделіп жасалуы тиіс. Егер мұндай қол жеткізу мұмкін болмаса, осы Қағиданың 436-тармағының талаптары орындалуы тиіс.
      220. Дәнекерленген конструкциялар және металл конструкцияларын элементтерінің қосылуы Сыныптау қағидасының талаптарын қанағаттандыруы тиіс.

26. Сынаулар

      221. Толқында жүзіп жұмыс жасауға арналған басты жүзбелі кранның (кранды кеменің) жоғарғы қондырмасы толқынның және жел қысымының ең жоғары ауқымы кезінде осы Қағиданың 421-тармағына сәйкес келетін көлемде табиғи жағдайлардағы сынаққа ұшырауы қажет.
      222. Толқында жүзіп жұмыс жасауға арналған сериялық жүзбелі кранның (кранды кеменің) жоғарғы құрылысы осы Қағиданың 422-тармағына сәйкес өткізілетін сынақтарға қосымша:
      1) жебенің кеме жиегіне ең жоғары аралығындағы 1,4 жүк көтергіштікке тең келетін сынамалы жүкпен;
      2) осы Қағиданың 421-тармағына сәйкес келетін көлемдегі 1,25 жүк көтергіштікке тең келетін сынамалы жүкпен сыналады.

7-бөлім. Кеме лифттері

27. Жалпы ережелер

      223. Осы бөлімнің талаптары лифттің құрамдас бөлігі болып табылмайтын жүк көтергіштігі 250 кг кем болмайтын кеме жүк лифттеріне, арнайы конструкциядағы лифттерге, мысалы, борт артындағы, сондай-ақ кабинада жүкті ұстап тұратын көмекші бейімделгіштерге: талрептер, гактар, рельстердегі табандықтар, шлагбаумдар қолданылмайды.
      224. Лифттер мен олардың бөлшектері жоғарыда аталған құжаттардың негізінде құрылған және белгіленген тәртіппен бекітілген лифтілерге берілетін стандарттар және оны құрастыруға қатысты техникалық жағдайлармен танылған осы Қағидаға толық сәйкес олардың пайдаланылуының сенімділігі мен қауіпсізділігі қамтамасыз етілетіндей жасалып, жобалануы керек.
      225. Жырашық түбі бойынша өлшенген барабан диаметрі, арқан тарту шкиві немесе блогының қатысы осы Қағиданың 13-қосымшасында көрсетілген мағынадан кем болмауы тиіс.
      226. Жартыкөлікті және блогты үй-жайларда арқанның өту жолы арқан және өткізу жолы арасынан 25 мм-ден кем болмайтындай етіп әзірленуі тиіс. Шығарылатын жолдардың бойында биіктігі 50 мм кем болмайтындай бортиктер орнатылуы тиіс.
      227. Жүкті лифтінің алаңы үшін палубадағы әрбір кескін кескіннің әрбір жағында, жүкті операциялар үшін қол жеткізілетін жақты қоспағанда, палуба деңгейінің үстінен 1 м-ден кем болмайтындай қоршалумен жабдықталуы керек.
      Жүк лифтісінің механизмдері егер түгел қоршалмаса, шектеліп қойылуы тиіс.
      228. Палубадаға әр кескіннің периметрі бойынша және жүк алаңының барлық жағы бойынша осы палубада алаңның автоматты түрде тоқтауы үшін арнайы құрылғылар орнатылып қойылуы қажет.
      Егер жүктік операциялар кезінде алаң қозғалмайтын қалыпта қалуы үшін палубада шектейтін құрылғы бекітілген болса, онда олар шектеуші құрылғылар босамауынша жетек механизмінің өнімі өзіндік өшірілетіндей болатын жүк лифтінің басқару механизмімен байланысты болуы керек.
      229. Лифтілердің атмосфералық әсерден қорғалатын, оқшауланған және құлыпқа жабылатын есіктері бар машиналық үй-жайлары болуы керек.
      500 мм-ден кем болмайтындай өту кеңдігі кезінде шығыр мен электрқозғалғышына өту жолымен;
      1) Басқару панельдерінің алдыңғы жағынан 750 мм-ден кем болмайтындай өту кеңдігімен;
      Панельдерді артқы жағынан жүргізу кезінде (жарықта) панель мен қабырға арасында өту жолы 750 мм-ден кем болмауы керек.
      2) 1000х1000 мм-ден кем болмайтындай енуі кезінде машиналық үй-жайдағы еркін алаңмен қамтамасыз етілуі тиіс.
      Машиналық үй-жайдың биіктігі жабдықтың жинақталу не жинақталмау мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс.
      230. Шахталар мен машиналық үй-жайларда лифтке қатысты емес жабдықтарды орналастырып қоюға болмайды.

28. Есептеу және есептеу талаптары.

§ 1. Есепті жүктемелерге қойылатын жалпы талаптар

      231. Лифт элементтерінде күшейтілімдер мен қысымдарды есептеу әдісі осы Қағидамен регламенттенбейді, дегенмен, Кеме қатынасы тіркелімімен жекелеген жағдайларда есептеудің мақұлданған әдістерін қолдануды талап етуі мүмкін.
      232. Металл конструкцияларын және алынбайтын бөлшектердің, сондай-ақ қауіпсіздік және жебе құрылысы құралдары бөлшектерінің беріктілігі мен орнықтылығы есептеу кезінде, мыналарды ескерген жөн:
      1) жұмыс қалпы үшін – жүк көтергіштікті;
      жабдықтың өзіндік салмағын;
      15^о кеме қисаюының құрастыру салмағын;
      3^о кеме дифференттінің құрастыру салмағын;
      қозғалту кезіндегі инерция күшін;
      қарпығыштар мен буферге (теңестірілген салмақ) кабиналарды отырғызу кезіндегі инерция күшін;
      2) жұмыссыз қалпында – жабдық көлемін;
      30 градустың кеме кренінің құрастыру салмағын;
      6 градус кеме дефферентінің құрастыру салмағын;
      қозғалту кезінде инерция күшін.
      Есептеу жүктемесі қаралып отырған конструкция элементінің ең жағымсыз жұмыс жағдайына сәйкес келуі керек.
      233. Жолаушылар лифтісі үшін кабина еденінің пайдалы алаңы осы Қағиданың 14-қосымшасына сәйкес белгіленеді.
      Кабина еденінің аса ауқымды пайдалы алаңын мынадай мөлшердегі кв-метрде ұлғайтуға болады:
      1,17 – 5 адам үшін;
      1,66 – 8 адам үшін;
      2,35 – 12 адам үшін;
      3,56 – 20 адам үшін.
      Лифтінің жүк көтергіштігін айқындау кезінде бір адамның көлемі 80 кг тең болып қабылданады.
      Кабина еденінің пайдалы алаңын төмендегі жағдайларда кішірейтуге болады:
      1) қолмен жүргізгішті орнату кезінде – олардың кабина қабырғаларынан алшақтау тұрғанда;
      2) іліктірілетін есіктерді қолданған кезде – оның ашылуында кеңінен жалпы қабырғаны қамтып алғанда.
      Жүктемені есептеу кезінде кабинадағы жүк орталығының ауырлығы төмендегідей болжанады:
     1) жолаушылар лифтісі үшін –1/6 кеңдікте және кабина едені орталығының 1/6 тереңдігінен;
      2) жүк лифттері үшін – ¹/2 кеңдігі және ¹/2 тереңдігі.
      Жүктің немесе жолаушылардың ауырлық ортасы биіктігі бойынша кабинаның биіктігінен еденнен алып санағанда ¹/2 кем болмайтындай етіп есептеледі.
      Егер лифттегі жүк арбашамен тасымалданса, кабинадағы жүктің нақты орналасуы ескеріледі.
      234. Есепке енгізілетін қозғалыс кезінде пайда болатын инерция күші мынадай формулалардан кем болмауы тиіс.
      Бортты қозғалыс:

(4)

(5)

Кильді қозғалыс:

(6)

(7)

      мұндағы Р_х — инерцияның күші, кеменің бойлық кіндігіне қарама-қарсы, кН;
      Р_у — инерцияның күші, кеменің көлденең кіндігіне қарама-қарсы, кН;
      Р_z — инерцияның күші, кеменің тікелей кіндігіне қарама-қарсы, кН;
      Р^,_z — инерцияның тікелей құрастырылатын күші, бортты қозғалыс кезінде, кН;
      Р"_z — кильді қозғалыс кезінде инерцияның тікелей құрастырылатын күші, кН;
      а=11,38 – 1,16 на g=9,81, үнемі коэфицентінің құрылуына тең келетін коэффициент, мұнда g — еркін құлауды күшейту, м/с;
      Q — лифтің немесе шекті жүктің құрылымы элементінің салмағы, т;
     Өmax, max бортты және килді қозғалысының, тиісінше қарлы жауынның амплитудасы;
      Лифттің жұмыс қалпына ең жоғары қозғалыс амплитудасын қабылдау қажет, бұл кезде лифтіні пайдалануға болады, ал жұмыссыз қалыпқа қозғалысты тиісінше 12 және 7 реттік кезеңмен алғанда олар 30 және 6 градустардан кем болмауы қажет.
      х, у, z — кіндікке қатысты болып келетін лифт құрылымы элементінің ауырлық ортасының координаталары, олардың бастамасы кеменің ауырлық ортасы болып табылады, м;
      Т₁, Т₂ — тиісінше, борт және килді қозғалыс мерзімі, с;
      k — лифт қозғалысын ескеретін динамикалық коэффиценті, жұмыстың негізгі режимі осы Қағиданың 15-қосымшасында көрсетілген.
      Осы Қағиданың 16-қосымшасында көрсетілген мәліметтерді пайдалану мүмкін, дегенмен, сонымен қатар лифт жағдайының жүктемесінің нәтижелілігінің үлкендігіне тиетін елеулі әсерді ескеру қажет.
      235. Шығырлар мен олардың іргетастарының мықтылығын есептеу негізіне осы Қағиданың 238-тармағына сәйкес арқандардың күшейтілімін, сонымен қатар кеменің крені мен дифференін ескерген жөн. Динамикалылық коэфиценті есептік немесе тәжірибелік жолмен жүргізіледі, дегенмен ол қандай-да жағдайлар болмасын, 1,4 кем болмауы керек.
      236. Кабинаның жұмыс жылдамдығында авариялық тоқтау кезінде есептік баяулау 25 м/кв.с аспауы керек.
      Егер сол жоғарылаудың ұзақтығы 0,04-тен аспаған болса, бұл үлкендік жоғарылауы мүмкін. Кабиналардың буферлері сынақ жүгінде лифтінің жүк көтергіштігін 10 пайыздан жоғарылататын кабинаның кинетикалық энергиясына әсерін тигізетіндей етіп есептелуі керек.

§ 2. Беріктілік нормалары

      237. Осы Қағиданың 234-тармағын ескере отырып, 232-тармағында көрсетілген жүктемелердің қолданылуы кезінде, лифт құрылымы элементтеріндегі қысым осы Қағиданың 93 және 94-тармақтарының талаптарын ескере отырып, мынадай шекті қысымнан аспауы қажет:
      Жұмыс режимі                 Шекті теңесетін қысым
      1 _______________                0,40 ReH
      2 _______________                0,60 ReH
      3 _______________                0,70 ReH
      4 _______________                0,80 ReH
      5 _______________                0,60 ReН
      Шығырлар және олардың іргетастары үшін. ‰,60 ReH
      Ескертпе. ReH — қолданылатын материал ағымдылығының жоғарғы шегі.
      Шойыннан жасалған бөлшектердің беріктілігін есептеу кезінде беріктілітік қоры шекті қысымға қатысты екі ретке қосылуы тиіс.
      238. Тартпа арқандарының беріктілік қоры жалпы алғанда ажыратылу күшейтілімен қатысты осы Қағиданың 17-қосымшасында көрсетілгеннен кем болмауы тиіс.
      Осы Қағиданың 17-қосымшасында көрсетілген тартпа арқандарының беріктілік қорының коэфиценттері бір тармаққа қабылданған. Бір тармаққа қатысты S, кН, жүктемесі төменде көрсетілген:

(8)

      Формуласы бойынша анықталады.
      мұндағы Q — лифттің номиналды жүк көтергіштігі, кг;
      Q _к — кабина салмағы, кг;
      Q₁ — олардың барабаннан алшақтау нүктесінен алғандағы арқандардың салмағы немесе кабинада оның төменгі жағында орналасқан арқан жүргізудегі шкивтің немесе блоктың салмағы, кг;
      Q₂ — ұстап тұратын арқандардың тарту құралының салмағы, кг;
      n — кабина іліктірілген арқандардың немесе арқандардың тармақтарының саны.
      Ұстағышты қосу арқаны үшін алшақтау күшейтілімінің қатынасы қозғалыстан алынған динамиканы ескере отырып есептелген ең үлкен күшейтілімге қарағанда 5 кем болмауы қажет.

§ 3. Қаттылық және орнықтылық нормалары

      239. Жебелер бекітілетін шахта конструкциясының қаттылығы осы Қағиданың 234 және 235-тармақтарын ескере отырып, 232-тармағында көрсетілген есептеу жүктемесінің әрекетін қоса алғанда штихсалмағы бойынша сомалық жұмсақ деформация (жебелер арасындағы қашықтық) ± 2 мм аспайтындай болуы керек.
      Дәл сондай жүктемеде жебелер майысуы шахтаға бағытталып бара жатқан нығайтылым тірегі арасынан 0,001 қашықтықтан аспауы қажет.
      Дәл сондай жүктемедегі шығыр астындағы іргетас арқалығының майысуын арқалық тіректері арасындағы 0,0005 қашықтықтан аспауы қажет.
      240. Жебе икемділігі 120-дан аспауы қажет.

29. Металл конструкциялары

§ 1. Шахта

      241. Лифт шахтасының жоғарғы және төменгі жапқыштары, сондай-ақ барлық биіктігі бойынша қоршауы болуы керек.
      Шахтаның жапқышы мен қоршауы осы Қағиданың 28-тарауына сәйкес жүктемені ескере отырып жасалады және Қазақстан Республикасының «Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы» Заңының 4-бабының 3-тармағының 49) тармақшасына сәйкес бекітілген Сыныптау қағидасының және Теңіз кемелерінің жүк маркасы туралы қағиданың талаптарын қанағаттандыруы тиіс.
      242. Шахталарды таранды ауыстырылыммен орналастыруға, сондай-ақ борттан 0,2 В кем болатын қашықтықта орналастыруға болмайды.
      243. Кабинаның авариялық жағдайында шахтадан шығуды қамтамасыз ету үшін шахтаға оның барлық биіктік бойына жоғары көтерілу үшін стационарлы трап немесе қапсырмалар көзделіп қондырылуы керек.
      244. Шахтаның төменгі жағына кабинаның тіректі плитасынан немесе оның теңестірілген салмағынан буферге дейін 200 мм ден аспайтын тереңдікті қамтамасыз еткен приямкасы болуы қажет. Кабина толық қысымдалған буферге орналастырылуы кезінде приямканың және кабинаның төменгі жағындағы қашықтық (төменгі балка табандықтарын және есіктің алдыңғы жағындағы тікелей щиттің қосылмауында) 750 мм-ден кем болмауы керек. Осы қашықтықты кішірейтілуі оларға кабиналарды орнықтыруда 750 мм-ден кем болмайтын қашықтықты қамтамасыз ететін алмалы-салмалы құрылыстардың бар болса ғана жүргізіледі.
      245. Шахталардың приямкаларын құрғату қолмен жүргізілетін сорғыштармен, су эжекторларымен немесе құрғатудың басқа да құралдарымен, сонымен қатар кеменің жақын арада орналасқан ағынды құбырларының көмегімен жүзеге асырылады.
      Ағынды құбырлар жеңіл қолжетімді өзіндік тірегіш крандармен жабдықталуы керек. Олардың диаметрлері 39 мм болуы керек.
      246. Шахтада орнатылған лифтімен жұмыс істеу үшін (суды сыртқа шығаратын блогтар, жылдамдықты шектейтін құралдар) жабылатын люктар мен алмалы-салмалы парақшалардың қоршауы мен жабылуындағы құрылғылармен жүргізіледі. Люктардың жапқыштары мен алмалы-салмалы парақшалары ішіне қарай ашылуы керек.
      247. Шахтаның ішкі беткейі кабина есіктері жағынан алғанда тегіс және түзу болуы керек.
      Бұл талап есіктің ашылуының барлық кеңдігі бойынша қоса алғанда әр жақта 50 мм-ден болып орындалуы керек, ал биіктігі бойынша – есіктің ашылу бөлігі шегіне қатысты орындалуы керек, бірақ жолаушылар лифтінен 300 мм-ден және жүк лифтісінен 200 мм-ден кем болмауы тиіс.
      Әр жағына қоса алғанда 50 мм-ден болып келетін есіктің ашылуының шектелген кеңдігінен басқа жерлерінде қисықтықтар мен басқа да тегіссіздіктер шектеле береді, бірақ ол да 150 мм-ден аспауы қажет; сонымен қатар 5 мм-ден асатын қиысықтықтар мен тегіссіздіктер (лифтілерді, автоматты есіктері бар кабиналарды қоспағанда) жиегіне 60⁰ болатындай бұрыш жағында бұрылмалары болуы керек. Автоматты есіктері бар лифтерде мұндай бұрылмалар тек 50мм-ден асатын қисықтықтары бар орындарда және тек төменгі жағында болуы қажет.
      248. Шахтаның немесе лифттің биіктігі соңғы сөндірушілер мен лифтің тоқтауы жұмысынан кейін:
      1) кабинаның жоғары қарай 200 мм-ден кем болмайтын қашықтықта еркін көтерілу мүмкіндігі қамтамасыз етілуі тиіс;
      2) қызметкерлерге қызмет көрсету үшін жасалған кабина төбесіндегі алаң арасындағы қашықтық және шахтаның жапқышының жекелеген бөліктері немесе жапқыш астында орналасқан жабдықтың қашықтығы 750 мм-ден кем болмауы қамтамасыз етілуі тиіс.

§ 2. Шахта есіктері

      249. Шахтада барлық кіретін және жүк түсіретін жолдар есіктер арқылы жабылуы керек. Жарық көзінде есік кеңдігі лифт кабинасының кеңдігінен үлкен болмауы керек. Іліктірілген есіктер тек ішкі жағынан ашылуы керек.
      Жолаушылар лифтінің шахтасы есігінің биіктігі 1800 мм-ден кем болмауы керек; сонымен қатар жарықтағы ең кіші жолшық 1600 мм-ді құрастыруы қажет. Жүк лифтерінің есіктерінің биіктігі, егер кабинаның жоғары көтерілуі немесе төмен түсірілуі кезінде адамдардың кабинаға кіруі талап етілмесе, 1400 мм-ден аспауы қажет. Шахта есігінің биіктігі палубадан алғанда есік жолшығының жоғарғы беткейінен алынып өлшенеді.
      250. Есіктердің конструкциясы мен материалы егер олар герметикалық контурға енгізілсе, Сыныптау қағидасының талаптарын қанағаттандыруы тиіс.
      251. Есіктер қаралатын бұрыштамалармен жабдықталуы тиіс. Автоматты түрде қолданылатын лифтерде және кабинаның сол тоқтайтын палубасына келуін көрсететін тоқтау палубасында жабдықталған лифтерде шахта есіктеріндегі қаралатын бұрыштамаларының болуы міндетті емес.
      252. Жартылай автоматтандырылған шахта есіктерінің статикалық қысылу күшейтілімі 150Н-нан аспауы қажет.
      253. Шахта есіктері кабина тоқтау деңгейінен 150 мм-қашықтыққа кеткеніне дейін жабылатын құрылғылармен, есіктермен жабдықталуы тиіс.
      254. Қолмен ашылатын шахта есіктері, автоматты түрде жабылатын құрылғыларсыз алғанда, ашылатын есіктерді жабық қалпында ұстап тұратын автоматты емес құрылғылармен жабдықталуы тиіс.
      255. Есіктің жабатын құрылғысының ішкі жағынан жабылуы, әсіресе егер осы есік деңгейінде кабина болмаса, сондай-ақ осы Қағиданың 313-тармағына сәйкес лифтінің машиналық үй-жайында кабинамен қозғалысты басқару кезінде шектелуі тиіс
      Тоқтау орнында шахта есіктерінің құлпын ашу мүмкіндігі тек экипаждың уәкілетті тұлғалары арқылы арнайы құрылғылармен жүргізіледі.
      256. Автоматты есіктердің бұрылмалары оларды жабу кезінде кедергілерге ұшыраса, автоматты түрде өз қалпына қайта оралуы қажет.

§ 3. Жебелер

      257. Лифт кабинасының және оның қарсы салмағының берік және қатты жебелері болуы тиіс.
      258. Жебелер және олардың жапсарлары кез келген бағытқа ығыстырылудан сақталуы керек.
      259. Кабина және қарсы салмақ үшін роликті жебелердің ұзындығы кабинаның немесе қарсы салмақтың олардың шектелген жұмыс шегінен шығып кету мүмкінідігіне қатысты (және сығылған буферлер кезінде) табандықтары өз жебелерінен ажырамайтындай етіп әзірленуі қажет.

§ 4. Кабина

      260. Кабинаның едені және төбесінің жапқышы болуы қажет, сондай-ақ барлық биіктігі бойына қоршалуы тиіс.
      261. Кабинаның екі адамды (бір адамның салмағы – 80 кг) деформациясыз жоғары көтеруге төзетін төбе жапқышы болуы керек.
      262. Жолаушылар лифтісі кабиналарының есіктері болуы қажет. Жүк лифтілерінің кабиналарының жүкті ұстап қалатындай тетіктері болса, осы Қағиданың 223-тармағына сәйкес есіктері болмауы да мүмкін. Торлы типтес жылжымалы есіктер тек жүк лифтілеріне ғана орнатылады.
      263. Кабиналардың іліктірілетін есіктері тек ішіне қарай ашылуы тиіс.
      264. Кабиналардың автоматты жылжитын есіктерінің статикалық қысылуының күшейтілімі 150Н-нен аспауы қажет.
      265. Жолаушылар лифтінің кабинасының астыңғы жағында жарықтағы мөлшері 400х500 мм-ді құрайтын жабылатын люк есігі көзделіп жасауы қажет, ал кабинаның өзінде – авариялық жағдайларда кабинаның шатырына шығатын скоб-трап немесе басқа да құрылғы орнатылуы қажет. Кабинада авариялық жағдайларда шахта кабинасынан аман шығатын нұсқаулық жазбасы болуы керек. 1982 жылға дейін жобаланып жасалған лифтілердегі люк көлемі тіркеушінің келісімімен кішірейтілуі мүмкін.
      266. Жолаушылар лифтінің кабинасында қол тұтқасы болуы керек.
      267. Лифт кабинасының есіктерінің биіктігі осы Қағиданың 249-тармағына сәйкес шахта есіктерінің биіктігінен кем болмауы керек
      268. Кабинаның жылжымалы едені бір қалқаннан жасалуы керек. Қалқан мөлшері кабинаның жанындағы және арт жағындағы қозғалмайтын еденнің кеңдігі 25 мм-ден аспайтындай болуы керек, қалқанның 20 мм-ден аспайтындай жолдары болуы керек. Жылжымалы еденмен жабдықталған кабиналарда жылжымалы есіктер және кабинаның қозғалысын тек жабық есіктермен ғана көздейтін жолдары бар болған кезінде (есіктердің төменге бағыттауыштары) олар қозғалыссыз болып орнатылуы керек.
      Лифтердің жылжымалы едендерінің сөндіргіші еденге 250Н жүктеме түсу кезінде қауіпсіздік байланыстарын қолданысқа енгізуі қажет.
      Жылжымалы еденнің функциялары кабина және тартқыш арқандар арасында орналасқан және қосу прцесінде осындай ең аз жүкітелімді талап етуді қамтамасыз ететін электронды жүк өлшеуіш құрылғыларымен ауыстырылуы тиіс.
      269. Кабинаның табалдырығының астында барлық кеңдігі бойына тікелей қалқан орнатылуы тиіс.
      Қалқанның биіктігі 150 мм-ден кем болмауы тиіс, ал жетек арқылы кабинаның толық тақтауымен ашылатын шахта есіктеріндегі лифтерде 300 мм-ден кем болмауы керек.
      270. Қолмен ашылатын кабина есіктерінде қаралу бұрыштамалары болуы керек.

30. Қарсы салмақ

      271. Қарсы салмақта жекелеген жүктің бекітілуі осы жүктердің олардың қалыпты жағдайынан 5 мм-ден асатындай етіп ығыстырылуын шектеуі қажет.
      272. Қарсы салмақтың көлемі қысымды планкалармен және тартылатын бұрандалармен, гайкалармен қосылуы тиіс, сондай-ақ олар шлинталармен қорғалуы тиіс. Басқа да іспеттес қосу элементтері қолданылуы мүмкін.
      273. Қарсы салмақ жебе табандықтары жабдықталуы тиіс.
      Қарсы салмақты роликтік табандықтармен жабдықтау кезінде қатты бақылаулық бәшмақтар көзделуі тиіс.
      274. Барабанды шығыры бар лифтер теңестерілген салмақсыз орындалады.

31. Буферлер

      275. Шахта приямкасында кабинаның және қарсы салмақтың астында буферлер (тіректер) бекітілуі қажет.
      276. Лифтерде кабинаның буферге төмен түсуі кезінде 25 м/кв с аспайтындай жүктемені қаматасыз ететін пружиналық немесе гидравликалық буферлері қолданылуы мүмкін. Осы үлкендік егер баяулау әрекетінің уақыты 0,04 с аспаса, жоғарылуы мүмкін.
      Жұмсақ төстемесі бар қатты тіректі қолдану тек 0,7 м/с аспайтын номиналды жылдамдықтағы лифтерде ғана жүргізіледі.
      Жұмсақ төстемесі бар қатты тіректі оғаш лифтереде қолдануға болмайды.
      277. Қарсы салмақтың оның буферге (тірекке) түсірілуінде баяулауы кабинаның қарпығыш түсірілуіне жол бермеуі қажет.

32. Қарпығыштар

      278. Лифтердің кабиналары мен қарсы салмағы қарпығыштармен жабдықталуы тиіс. Олар бағытталып бара жатқан кабинаны (теңестірілген салмақты) төмен түсірілуі кезінде тоқтатуы және ұстап қалуы қажет:
      1) төмен түсірудің осы Қағиданың 284-тармағында көрсетілген үлкендікке дейін өсуінде;
      2) арқандардың үзілуінде.
      279. Жолаушылар лифтері кабиналарының қарпығыштары жылдамдықты шектегіш арқылы әрекетке енуі тиіс. Жүк лифтерінің кабиналарын қарпығыштары тек барлық тартқыш арқандарының үзілгенінде ғана қолданысқа енгізуге болады және олар қолданысқа ұстағыштарды қосу механизмдеріның байланысы арқылы жүргізіледі:
      1) тартқыш арқандармен;
      2) қарсы салмақпен;
      3) қарсы салмақ қосу механизмімен.
      280. Қарсы салмақ ұстағыштары әрекетке мынадай көрсетілгендердің бірімен:
      1) төмен түсіру жылдамдылығының осы Қағиданың 284-тармағында көрсетілген үлкендікке дейін өсуі кезінде;
      2) ұстағыштарды қосу механизмінің байланысы арқылы тартқыш арқандармен;
      3) кабинасы қоса берілген ұстағыштарды қосу механизмінің байланысы арқылы енгізіледі.
      281. Барлық лифтердің кабиналары мен теңестірілген салмағы шапшаң, сондай-ақ баяу тежелу механизмімен жабдықталуы мүмкін; сонымен қатар олардың ең жоғары үлкендігі кабинаның төмен түсуінде немесе қарсы салмақтың ұстағышқа түсірілуінде 25 м/с аспауы қажет (толқында қозғалуды есепке алмағанда). Осы үлкендік егер баяулатқыш уақытының әрекеті 0,04 с аспайтын болса, жоғарыуына жол беріледі.
      282. Қарпығыштар қолданысқа тек механикалық құрылғылармен енгізілуі қажет.
      283. Қарпығыштар әрекетке енгеннен кейін кабина жоғары көтеріле бастағанда, автоматты түрде өздерінің жұмыс қалыптарына оралуы қажет.

33. Жылдамдықты шектегіштер

      284. Жылдамдықты шектегіштер жұмыс жылдамдығын 15 – 40 % шегінде жоғарылататын жылдамдықпен кабинаның (теңестірілген салмақтық) төменде түсуі кезінде қарпығыштарды әрекетке енгізуі қажет.
      285. Кабина төмен түсу кезінде шектегіштердің және қарпығыштардың әрекет етулерінің сыналу мүмкіндігі қамтамасыз етілуі тиіс. Ол мүмкін болмаған жағдайда жылдамдық шектегішінің әрекетін тексеру басқа әдіспен жүргізілуі тиіс.
      286. Жылдамдық шектегішін әрекетке енгізу кезінде арқанның жұмыс тармағындағы тартқыш күшейтілімі ұстағыштарды қосу үшін екі ретке дейін күшейтілімді жоғарылатуы қажет.

34. Арқандар, арқан өткізбесінің бөлшектері және
арқандарда бекіту

      287. Лифтер үшін арқандар есеп бойынша осы Қағиданың 279-тармағына сәйкес таңдап алынулары тиіс, дегенмен, жолаушылар лифтінде олардың диаметрі тартқыш арқандар үшін ешқандай жағдайда 8 мм-ден кем болмауы керек және жылдамдығы шектелген арқан үшін оның диаметрі 6мм-ден кем болмауы керек.
      288. Кабина және теңестірілген салмақ іліктірілетін тартқыш арқандардың саны осы Қағиданың 18-қосымшасында көрсетілгеннен кем болмауы тиіс.
      289. Қолданылатын арқандар өткізбелердің сызбалық қосылуларымен болаттан жасалған болуы керек, олардың органикалық немесе синтетикалық ортасы болуы тиіс және олар бір тілімнен құралуы қажет. Болаттан жасалған ортасы бар арқандарды пайдалануға болады. Ал қалған жағдайларда арқандар жүк көтергіш құрылғылар арқандарына қойылатын талаптарға және ұлттық стандарт талаптарына осы Қағиданың 394, 395, 397-тармақтарына жауап беруі қажет.
      290. Арқан өткізбесінің барлық бөлшектерінің және арқандардың кабинаға, қарсы салмаққа және шығыр барабанына (барабанды шығырдың қолданылуы кезінде) бекітілуінің тиісті және сенімді беріктілігін қамтамасыз етілуі тиіс. Блоктар, қарпығыштар, патрондар және бастырылған қысқыштарға қатысты осы Қағиданың 381, 384, 408 және 411-тармақтарының талаптарын басшылыққа алған жөн.

35. Шығыр

      291. Лифтердің шығырлары тракционды (яғни, арқан өткізгіш шкивпен), сондай-ақ барабанды болуы мүмкін.
      Осы екі жағдайда да лифт шығыры оны 735 Н-нен аспайтындай ең үлкен күшейтіліммен қолмен әрекетке енгізу үшін штурвалмен немесе басқа да құрылғымен жабдықталуы тиіс.
      292. Әрбір шығыр жүктелген кабинаны төмен түсіру кезінде арқанөткізгіш шкивте немесе барабанда 1,5 қысқа номиналды жүктемеге сәйкес келетін автоматты түрде әрекет ететін тежегіш сәтіндегі жабық типтегі тежегішпен жабдықталуы тиіс. Ленталық тежегіштерді қолдануға тыйым салынады. Лифт жетегінің кабинаның тоқсыз қалыптағы электрқозғалғышы кезінде жетектің тежелуі қамтамасыз етілуі тиіс. Тежегіш барабаны немесе тежегіш шкиві білігінде орнатылуы қажет, олардың арқанөткізгіштік кинематикалық байланысы болады. Тежелетін құрылғыға әрекет ету аяқталу кезінде тежегіштің әрекеті автоматты түрде өз қалпына келуі тиіс.
      293. Айналмалы сәті бар шығыр торабында осы тораптардың бөлшектерін тарту қойылымын қолдану оларды шпонкалармен, шпилькалармен, бұрандамамен қосымша бекіткен жағдайда жүргізіледі. Қосымша бекіту бөлшектері аса ауқымды айналу сәтіне есептелуі тиіс.
      294. Арқанды барабанға бір қабатты өткізу кезінде соңғысында орамда сызбасы бойынша жырашығы болуы қамтамасыз етілуі тиіс. Ал көп қабатты бастыру кезінде барабан тегіс болуы мүмкін, дегенмен, бұл жағдайда арқан нығыздау міндетті түрде қолданылуы тиіс. Тегіс барабандардың ребордолары бастырылымның жоғарғы беткейіне арқанның 2,5 диаметрінен кем болмайтындай бастырылуы қажет.
      295. Егер кабина және теңестірілген салмақ ауа төмен орналасқан болса, әрбір барабанға бекітілген арқанның жарты орамы бастырылулы қалуы керек, ал бұл кезде қысқыш құрылғылардың астындағы орамдар саналмайды.
      Арқандарды барабанға бекіту элементтері арқанның тежелуісіз жүргізілуі тиіс.
      296. Арқан өткізгіш шкивтің арқандармен, сондай-ақ шкивтің таңдалған материалы кезінде оның формасы арқанның шкивтермен қосылуын қамтамасыз ету мүмкіндігі бар жырашықтармен жабдықталуы тиіс. Лифтің жетегінің тоқтауы конструктивті әдістермен, сонымен қатар арқандардың шкивке қосылуымен қамтамасыз етілуі тиіс. Жетек және бағыттаушы элементтерден арқандардың (шынжырлардың) құлауы лифтің барлық жұмыс режимдерінде шектеуледі.

36. Электр жетегі, басқару, сигнал беру және жарықтандыру

§ 1. Жалпы талаптар

      297. Лифтің электр жабдықталуы осы осы Қағиданың арнайы талаптарында регламенттенбеген бөлігінде Сыныптау қағидасының талаптарын қанағаттандыруы тиіс.
      298. Лифттің электр жетегінің өнімі басты, сондай-ақ секциялық немесе топтамалық бөлгіш қалқан арқылы лифтің машиналық үй-жайындағы шыға беріс есігіне жақын орналасқан арнайы сөндіргіш құрылғысы (сөндіргіш) арқылы жүзеге асырылады.
      Сөндіргіш жетек қозғалғышының өнімінің және басқару шынжырларының бір мезгілде өшірілуін қамтамасыз етуі қажет.
      Егер машиналық үй-жайда бірнеше лифтілі жетек механизмдері орнатылған болса, олардың әрқайсысына деген өнім беру жеке сөндіргіш арқылы жүргізілуі тиіс.
      299. Лифтің электр жетегі оның қайта қосылуы кезінде сөндірілуін қамтамасыз ететін, сондай-ақ қысқа өшірілімдерден қорғайтын жүйелерімен жабдықталуы тиіс.
      300. Лифтің электр жетегімен басқару шынжырлары сөндіруші құралдарымен қамтылуы тиіс және олар қысқа өшірілуілерден қорғалуы тиіс.
      301. Барлық типтегі лифтер электр қозғалғышының өшірілуімен, тежегіштің әрекет етуімен және лифтің тоқтауымен қамтамасыз ететін құрылыстармен:
      1) әрекеттің барлық жағдайларында кабина ұстағыштарымен;
      2) бір немесе бірнеше тартқыш арқандардың үзілуі кезінде кабина және теңестірілген салмақ жағынан ұстағыштармен;
      3) кабина 200 мм-ден асатын шектелген тоқталымына көшкен жағдайда;
      4) тартқыш құралының шекті жұмыс қалпының қайта ауысуы кезінде;
      5) кабинаның немесе шахтаның есіктерінің ашылуы кезінде;
      6) шахтаның есіктерінің автоматты түрде ашылуы кезінде (автоматты құлыптар қатты, яғни қозғалмайтын құралмен жабылған кезде) жабдықталуы тиіс.
      302. Қолмен басқарылатын сөндіргіштердің қозғалмайтын құрылымдарында «өшірілді» және «қосылды» жағдайлары, яғни жазбалары нақты көрсетілуі тиіс.
      303. Лифт кабиналарының төменге түсуі кезінде кабельдің тарамысының бірі немесе тоқ өткізбесінің бірі қолданылуы тиіс.
      Қосымша төмен түсіру өткізбесі ретінде кабельдердің алып жүретін тростары, сонымен қатар кабинаның алып жүретін арқандары қолданылады.
      304. Кабинаның және теңестірілген салмақтың темір бағыттаушылары, сонымен қатар шахтаның қоршалуындағы металлконстукрциялар кеме корпусымен сенімді төмен түсіретін қосылуларымен қамтамасыз етілуі тиіс.

§ 2. Электр жетегі

      305. Жолаушылар лифтінің электр жетегі кабинаның қозғалысының баяулығын, жеделдетудің бір қалыпты өсуін, тежелу баяулығын және кабина қозғалысының тоқтауға келгендегі төмен түсуін, сондай-ақ оның шахта есігінің жанында нақты тоқтауын қамтамасыз ететін құралдармен қамтамасыз етілуі қажет.
      Сонымен қатар, оның ең жылдам жеделдетілуі (төмен түсірілуі) лифтің жұмыс қалпында қозғалысты есепке алмағанда 2 м/с аспауы қажет.
      Осы Қағиданың 310-тармағына сәйкес «Қауіпсіздік» баспасымен тоқтау кезінде кабинаның шекті төмен түсірілуі 3м/с аспауы қажет
      306. Жетекті электр қозғалтқышының қосылуы лифтің әрбір тоқтауы кезінде электр қозғалғышының өнім беру шынжырының екі реттік алшақтануын қамтамасыз ететін екеуден кем болмайтын аппаратпен жүзеге асырылуы тиіс.
      307. 0,71 м/с асатын номиналды жылдамдықтағы лифтердің электр жетегі кабинаның 0,35 м/с асатын жылдамдықпен қозғалу мүмкіндігін қамтамасыз етуі қажет шахтаны қарау жылдамдығы осы Қағиданың 313-тармағына сәйкес жүргізіледі.
      308. Электр магнитті тежегіштің тежелуі жетекті электр қозғалғышының бірыңғай қосылуымен немесе оның тікелей қосылуымен қамтамасыз етіледі. Жетекті электр қозғалғышының тоқтауы электр магнитті тежегіштің әрекет етуімен немесе электр магнитті тежегіштің кезекті әрекет етуі бойынша ілестірілуі қажет.

§ 3. Басқару және сигнал беру жүйелері

      309. Басқару шынжырларының лифтің электр жетектерімен өнім алуы осы электр жетегінің өнім фидерінен алынып жүзеге асырылуы тиіс. Фидерге сөндіргіш құралынан кейін қосылу қажет.
      310. Лифтер арнайы баспалы аппараттармен басқарылады. Кабинаны жүк түсіру палубасында шақыртуға арналған басқарудан басқа, басқарудың барлық аппараттары электр жетегінің өнімін өшіруді қамтамасыз ететін «қауіпсіздік» баспаларымен жабдықталуы тиіс. Бұл баспалар қызыл түсті болулары керек, нақты көрінетін жазбалары болуы тиіс және олар басқару баспасына жақын орналастырылуы қажет.
      311. Жолаушылар лифтілерімен басқару аппараттары кабинада бекітілуі тиіс, ал жүк лифтілері – жүк түсіру палубаларында бекітілуі тиіс.
      312. Жүк түсіру палубаларында орнатылған жолаушылар лифтінің жүктелген кабинасын жол бойы шақырту шахта және кабина есіктерін бір мезгілде жабылуы кезінде жүргізіледі. Жүк лифтілерінде жүктелген кабинаның қозғалысы кезінде роны жол бойына кездейсоқ шықыртуға тйым салынады.
      313. Шахтаны және оның ішкі құрылысын қарау үшін басқарманың стационарлы және ауыспалы посты арқылы кабина төбесінен лифтің электрлік жетегімен басқару мүмкіндігі көзделуі тиіс. Сонымен қатар, кабина қозғалысының жылдамдығы осы Қағиданың 307-тармағында көрсетілгеннен аспауы қажет. Баспалы аппарат басқарманың екі баспасымен жабдықталуы тиіс (біреуі – жоғары көтеру үшін, екіншісі – төмен түсіру үшін) және ол «тоқта» қалпына қайта оралуы тиіс. Лифтің машиналық үй-жайында электржабдығын жалпы тексеру үшін «жоғары», «төмен» және «тоқта» делінген баспалары бар аппарат жабдықталуы тиіс.
      Кабина 0,70 м/с номиналды жылдамдығындағы лифтер және одан төмендер басқарманың аппараттарымен тек кабинаның төмен түсірілуі үшін жабдықталуы тиіс. Кабинаның төбесінен лифтің электр жетегімен басқару кезінде немесе машиналық үй-жай ішінде басқару кезінде, егер осылардың барлығы көзделсе, басқарманың басқа аппараттары шектелуі немесе автоматты түрде сөндірілуі тиіс.
      314. Жүк түсіру палубаларында егер кабина жүк тасымалдау құрылғысымен жабдықталған болса, онда лифтің жүктемесін көрсететін жарықтандырғыш белгі беру орналастырылуы тиіс; кабинаның есігінде және шахтаның ашық есігінде де орнатылуы тиіс. Белгі беру шақыру аппаратына бекітіліп жасалуы тиіс немесе оған жақын арада орналасуы қажет.
      315. Жолаушылар лифтінің электр жетегі лифтің жүк көтергіштігі 10 % асатын жүк жоғары көтерілсе, оның «Лифт толтырылды» делінген дыбыстық немесе белгі беру арқылы ол автоматты түрде сөндірілуі тиіс.
      316. Жолаушылар лифті лифттің дұрыс жұмыс істемеуі мүмкіндігіне қатысты онда белгі беру байланысы орнатылуы тиіс (кабиналардың палубалар арасында авариялық тоқтауы, кабинаның ұстағыштарда тоқтауы кезінде). Осы белгі беру байланысының шынжыры күш шынжырынан және басқару шынжырынан бос болуы керек. Осы жүйеге өнім беру кеме қуатының авариялық көзінен алынуы тиіс. Мұндай белгі беретін байланыстың орнына телефонды немесе басқа да екі жақты сөз сөйлеу байланысы қолданылуы мүмкін.
      317. Сөндіргіштер ішкі және сыртқы басқарманы сөндіруі үшін арнайы кілтпен әрекетке енгізілуі тиіс.
      318. Шахтаның приямкасы атоматты белгі беру құрылғысымен жабдықталуы тиіс, ол приямкаға судың немесе басқа да сұйықтықтың жиналып кеткен кезінде өз әрекет жасауы тиіс.

§ 4. Алдын ала сақтандыру құрылғылары

      319. Басқарудың шынжырында әрекет ететін төмен түсіру және жоғары көтерудің соңғы сөндіргіштері, есік байланыстыры және қарпығыштар байланыстары өз қалпына қайта оралуы тиіс, және оның өз қалпына қайта оралуы мәжбүрленген әрекеттің қолданылғанынан кейін ғана жүзеге асырылуы тиіс.
      320. Шахтаның және кабинаның әрбір есігі басқарманың шынжырына қосылған электрлік байланыспен жабдықталуы тиіс және төмендегі жағдайларды:
      1) кабинаның төмен түсірілуі және қозғалысы шахтаның және кабинаның есіктерінің жабық қалпында жүргізілуі тиіс. Лифт кабинасының қозғалысы шахтаның құлыпталмаған емес жабық есіктерінің қалпында, тоқтаудан 150 мм аспайтын қашықтықта жүргізіледі;
      2) кабинаның немесе шахтаның есіктерін ашу, шахтаның есігін автоматты түрде ашу кезінде жылжып келе жатқан кабина тоқтауы тиіс.
      Есік контактілері есік ашылу кезінде басқару шынжырына алшақтау арқылы жұмыс істеуі қажет; өшірілу жұмысына тыйым салынады;
      3) шахтаның немесе кабинаның көп жерден ашылатын есігі болса, оның ол барлық жағынан жабылуына бақылау жүргізілу керек.
      321. Басты тоқтың сөндіргішін осы Қағиданың 298-тармағына сәйкес оны басты сөндіргіш ретінде қолдануға болмайды.
      322. Шахтаның приямкасында, сондай-ақ шахтаның астыңғы жағында блоктардың орнатылуының орнына басқарудың шынжырын қолмен өшіретін сөндіргіштер орнатылуы тиіс.
      323. Жапқышының ашылған кезінде лифт кабинасының қозғалысын жоятын кабина беткейінде жапқыштың электрлік шектегіші орналастырылуы тиіс.

§ 5. Жарықтандыру

      324. Лифтің кабиналары, шахтасы, приямкасы, машиналық үй-жайы және отырғызу алаңдары Сыныптау қағидасының талаптарына жауап беретін стационарлы электр жарықтандыруымен жабдықталуы тиіс.
      325. Лифт кабинасының жарықтандыру желісінің өнімі электр жетегі өнім беру фидерінен тәуелсіз, жеке фидер арқылы (кемені жарықтандыру желісінен) жүзеге асырылуы тиіс.
      326. Лифт кабинасы шахталардың есіктерінің ашық кезінде, сондай-ақ жолаушылар лифті үшін – кабинада адамдар және жүк болған кезде әрдайым жарықпен қамтамасыз етілуі тиіс.
      327. Лифт кабиналарындағы жарық беру шамдары олар жолаушыларға сондай-ақ жүкті түсіру, көтеру кезінде кедергі болмайтындай, сонымен қатар жүк түсіру операцияларын жасау кезінде қирап қалмауы үшін алшақтанған қалпында орнатылуы тиіс.
      328. Лифтің машиналық үй-жайында, сондай-ақ шұңқырдағы қауіпсіз қысымдағы тоқпен өнім алатын ауыспалы лампаларға арналған штепсельді розеткалар орналастырылуы тиіс.
      329. Жолаушылар лифтінің кабинасы стационарлық авариялық электр жарықтандырғышымен жабдықталады, Сыныптау қағидасының талаптарына жауап береді.

8-бөлім. Кеменің көтеру платформалары

37. Жалпы ережелер

      330. Осы бөлімнің талаптары тікелей тегістіктегі жүктерді және дөңгешек техникасын тиеуге, көтеруге және түсіруге арналған 1 т және одан астам жүк көтергіштігі бар, көтеру және түсірудің 0,1 м/с жылдамдығындағы кеменің көтеру платформаларына (бұдан әрі - ККП) қолданылады.
      331. Кеменің көтеру платформаларының конструкциясына және орналасуына әрдайым қауіпсіз күтім қажет.
      332. Сыныптау қағидасының талаптарын ескере отырып, ашық палубалардағы және қорғалмаған құрылыс жерлеріндегі жүк бұрылғыштарын жабу үшін арналған платформалар теңіз әсеріне бағынбайтындай болуы тиіс.
      333. Жоғары көтерілу және төмен түсу, сондай-ақ жүк операцияларын өткізу кезінде осы Қағиданың 19-қосымшасын ескере отырып, платформаның үсті кеменің төменге қарай төмендеуі кезінде әрдайым тегістікте болуын қамтамасыз ету керек.
      334. Бір алып жүретін құрал қираса, қалған құралдар платформаның бағыттаушы бөлшектермен өзара әрекеттестігін конструктивті және функционалды қамтамасыз етуі тиіс.
      Осындай іспеттес авариялық жағдайларда кеме көтергіш платформасының жетек агрегаттары автоматты түрде тоқтауы тиіс.
      Сәйкес жағдайларда көмекші құрал арқылы платформаның бақыланатын төмен түсіргіш құралын оны жүктен босататын жағына қару қою қажет.
      335. Тросты және шынжырлы ілгіші бар болуы кезінде платформалар былайша алғанда төрт алып жүруші құралдарымен бекітілуі тиіс. Әрбір тросты және шынжырлы ілгіштің сөндіргіші болуы керек, және олар жекелеген авариялық жағдайларда автоматты түрде өшірілуі керек.
      336. Кеменің көтергіш платформаларына арналған тростар шектелген ортасысыз да қолданыла алады. Сымды ауқымды тартқан кезде номиналды беріктілік жүгіргіш такелажға қатысты таңдап алу керек.
      337. Кеменің көтергіш платформалары үшін алдын ала созылған тростарды қолдануға болады. 30 мин кем болмайтын уақытта әрекет ететін созылмалы жүктемесі тростың ең аз жүктемесінен 0,7 құрастыруы керек.
      338. Кемедегі монтаж кезінде кеменің көтеру платформаларының болаттан жасалған соңдарын тросты патрондарға жалғастыру керек. Жүктеме ішіндегі қосылуларды сынау осы Қағиданың 430-тармағына сәйкес орындалу тиіс.
      339. Кеменің көтеру платформасының конструкциясы мен қондырмасы жүк түсіру орындарында платформа мен жүк палубасының бір деңгейде болуын және соны жүк операциялары кезінде сақтауын қамтамасыз ету керек.
      Егер икемді алып жүруші құралдар қолданылса, мысалы тростар, және деңгейі теңестіруші құралдармен автоматты түрде қалпына келмесе, онда түсіру кезінде платформаны палуба бойына ықшамдап алу қажет. Мұндай шектегіштің пульт арқылы жұмыс істейтін оптикалық белгі беруі болуы керек. Платформаның жоғары көтерілуі және төмен түсуі тек оның автоматты түрде шектелгенінен кейін немесе белгі берудің өшкенінен кейін жүргізіледі.
      Басқарудағы қателіктерден аулақ болу үшін, басқару схемасын бағдарламалық құрылғыларды қолдануға дейін басқаруға мүмкін туады.
      340. Платформаны «жүру бағыты» орналастыру кезінде оның палуба бойына ықшамдалуы және жарық белгі беруі көделіп жасалуы керек. Кеменің қозғалысы кезінде пайда болған крендер және дефференттер платформаның ықшамдалуына жол бермеуі керек.
      341. Кеменің көтеру платформасының жетегі платформа қозғалысының баяу басталуын, жылдамдық бірыңғай үлкейтілуін, тежелудің баяулығын және платформа қозғалысының ақырындауын қамтамасыз етуі қажет.
      342. Кеменің көтеру платформаларының жабық кеме үй-жайларында орналасқан жетек агрегаттары осы үй-жайларға арналған ауа ылғалдылығы диапазонын ескере отырып жасалуы қажет.
      343. Қирау кезінде платформаның өз бетімен төмен түсірілуін жоятын гидравликалық жетек агрегаттарында тежегіш платформасының төмен түсуін орнатпауға болады.
      344. Кеменің көтеру платформаларының пульттері қызметкерлер өздері тікелей немесе белгі берудің көмегімен платформаның барлық жолын тексере алатындай етіп жасалуы қажет. Дегенмен басқару пульті ешқандай жағдайда платформаға арналған палубадағы кескіннен 1500 мм-ден кем болмайтын қашықтықта орналастырылуы тиіс.
      345. Кеменің көтеру платформасының басқару пультіндегі коммутациялық элементтер нөлдік жағдайға қайта оралатындай етіп әзірлену керек. Қозғалу кезінде пайда болатын кеменің төмен қарай бағыттауы көтеру жетектерінің өз еркімен төмен түсірілуіне жол бермеуі тиіс. Авариялық сөндіргіштерді осы Қағиданың 77-тармағына сәйкес орналастырған жөн.
      346. Басқарудың бірнеше пульттерінің болғаны жағдайында тек бір пульттің бірыңғай қолданылуы және сәйкесінше байланыс құрылымының болуы қамтамасыз етіледі.
      347. Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша кеменің көтеру платформасын платформадан басқаруға мүмкіндік беріледі.
      348. Басқару пультінде мынадай жарық және дыбыс белгі берулері бекітілуі керек:
      1) қорғаудың кез келгенінің әрекет етуі;
      2) платформаның қозғалысы кезінде (өшіп-жанып тұратын лампа);
      3) қоршаудың жабылмауы;
      4) электр немесе гидравликалық схемалардағы кемшіліктер.
      Кеме иесінің көзқарасы бойынша басқарулар құзырлы емес тұлғалармен қосылуынан қорғалатын арнайы құралдармен жабдықталуы тиіс.
      350. Басқару және белгі беру элементтерінде орыс және ағылшын тілінде жуылмайтын және өшірілмейтін бояумен нақты және түсінікті жазылған жазбалар болуы керек.
      351. Кеменің көтеру платформалары платформаның ең жоғарғы және ең төмен жағдайына қатысты соңғы сөндіргіштермен жабдықталуы керек, сондай-ақ жүктің толып кетуінен сақтандыратын (жүк көтергіштік шектегіші) құрал орнатылуы керек. Гидравликалық жетектер алдын ала қорғау клапандарымен жабдықталуы тиіс, олардың әрекет етуіндегі қысымы ең үлкен есептелген қысымнан 1,1 аспауы қажет.
      352. Басты көтеру механизмінің авариясы жағдайында қауіпсіздік құрылғылары платформаны автоматты түрде тоқтатуы тиіс.
      353. Платформаларға арналған палубалардағы кескіндер 1 м-ден асатын биіктікте қоршалуы тиіс. Жылжымалы қоршалымдар платформаның қозғалысына қатысты осы қоршалмдарды автоматты түрде шектейтін немесе шектемейтін құрылғылармен жабдықталуы керек. Қоршаулар мен қорғаушы рельстер алдын ала ескертетін және жарық беретін құрылғымен қамтылуы тиіс.
      354. Егер платформада жүктерді түсірумен айналысқан адамдар тасымалданатын болса, машина жүргізушінің кабинасында отырып ғана емес, сонымен қатар сол платформада, жекелеп алғанда платформаның белгілі бір жағында алмалы-салмалы қоршалмның болуын көздеп алу қажет, сондай-ақ өшірілмейтін бояумен платформада адамдардың бар екендігін көрсетіп жазу керек.
      Қоршалым биіктігі 3 м-ден аспайтын тұрақтар арасынан алғанда 1 м-ден кем болмауы қажет. Аралық леердің биіктігі 0,5 мм-ден кем болмауы тиіс.
      355. Рычагты-тартқыш жүйесімен, шпидельдермен жылжитын платформа астындағы кеңістік бөтен адамдардың кіруінен қорғалуы қажет. Қарсы салмақ үшін жабық шахталарды көздеп алу қажет. Платформаның қозғалысы кезінде қауіпті болып келетін бөліктерді ескерту жазылған бояулармен немесе белгімен анықтау қажет.

38. Есептеу

§ 1. Жалпы талаптар

      356. Егер басқасы көрсетілмесе, кеменің көтеру платформасында беріктілік және орнықтылық есептеуінде жүк көтергіш құрылғыларға арналған, жекелеп алғанда осы Қағиданың 2 және 5-бөлімдерінде көрсетілген крандар үшін қолданыстағы жалпы және арнайы талаптарды ескерген жөн.
      357. Платформаның тек портта ғана 0,1 м/с жылдамдықпен төмен тусуі және жоғары көтерілуі есептеу шарты болып табылады. Алып жүруші құралды түсіру кезінде платформа палуба деңгейіне қарай ықшамдалуы тиіс.
      358. Кеменің көтеру платформасының шекті жүктемесі, ең аз дегенде, қоршалған палубаның шекті жүктемесіне сәйкес келуі керек.
      359. Есептеу ең жағымсыз жүктемесінің жұмыс жағдайларында жүргізілуі мүмкін.
      360. Ашық палубаларда және қорғалмаған палубаларда жүк кескіндерін жабу үшін көзделген платформалар Сыныптау қағидасының талаптарын ескере отырып есептеледі.

§ 2. Есептеу жүктемелері

      361. Кеменің көтеру платформалары үшін есептеу жүктемелері осы Қағиданың 19-қосымшасында келтірілген.
      362. Осы Қағиданың 19-қосымшасында көрсетілген жүктемеден басқа платформа дөңгелек техникасындағы дақты ескере отырып, көлік құралының кіндігіне әрекет ететін статикалық жүктемеге қатысты есептелуі тиіс.
      Тиісті жүктемелер және олардың орналасуы Сыныптау қағидасында көрсетілген.

§ 3. Шекті жүктемелер, беріктілік қорлары және
орнықтылық өлшемдері

      363. Осы Қағиданың 38-тарауының § 2 көрсетілген жүктемелердің әрекеті кезінде кеменің көтеру платформаларының металл конструкциялары мен алмалы-салмалы бөлшектерінде көрсетілген қысым осы Қағиданың 20-қосымшасында көрсетілген мағынадан аспауы тиіс.
      364. Алшақтаумен жұмыс жасайтын алып жүретін құралдардың (тростар, шынжырлар) беріктілік қоры 5-тен кем болмауы керек.
      Жүктеме түскен жағдайда, осы Қағиданың 19-қосымшасындағы 2-тармақтың 3) тармақшасына сәйкес алшақтаудан алынғандағы беріктіліктің қажетті қоры дұрыс жағдайда талап етілетіннен 50 % кем болып қабылдану мүмкін.
      365. Кеменің көтеру платформаларының бөлшектерінің тұрақтылығын есептеу кезінде осы Қағиданың 99-101-тармақтары талаптарының орындалуы қамтамасыз етеді.
      366. Жүктеменің дұрыс жағдайларында платформаның қаттылығы осы Қағиданың 18-қосымшасындағы 3-тармағына және 1-тармақтың 1) және 2) тармақшаларына, 2-тармақтың 1) және 2) тармақшаларына және сәйкес майысқан орындар L/250 (L – тіректер арасындағы ұзындық немесе платформаның ілініп тұрған бөлігінің ұзындығы. «Жүруі бойынша» су өткізбейтіндікті қамтамасыз ететін платформа иілімдері 0,0056 аралықтан аспайды.

9-бөлім. Бөлшектер мен тростар

39. Жалпы ережелер

367. Жылжымалы қосылулардағы бөлшектердің өзара әрекеттесуі тірек беткейлерінің жұмыс жағдайы бойынша ең аз шекті болып келетін радиальді және аксиальді бағыттарда бөлікшелерге дұрыс енгізілуін қамтамасыз етеді.
368. Бөлшектерді бұрандалы жалғау танылған стандартттарға сәйкес келеді.

40. Алынбайтын бөлшектер

      369. Алынбайтын бөлшектерді металл конструкциялармен жалғау жеткілікті беріктілікті және металл конструкция байланыстарында күштердің тең таралуын қамтамасыз етеді.
      370. Жүзікше бітісі діңгектің өкше табандығын және топенант желкесімен қамтылу бұрышы 40^о кем болмай құрылуы тиіс, және бұл табандық симметриясының кіндігінен алынып саналады. Табандықтың төменгі бөлігінде қамту бұрышы кішіреюі мүмкін, дегенмен ол 30^о кем болмайтындай болуы керек. Басқа конфигурацияларда қамту бітістері балама болуы керек.
      Діңгектің қамтылуының кіші мөлшері кезінде, табандықтар бекітілген орынға қабырға жуандығын үлкейту немесе діңгек ішіндегі қатты қабырғаларды орналастыру жүргізіледі.
      371. Жүк блогының және топенантының жебесіне, сондай-ақ тартқыштар мен контротартқыштарға бекітілетін желкелер жебенің қиымының арасынан өтуі керек және барлық периметрі бойынша жан-жағынан бекітіледі.
      Жеңіл жебелердің бұрылу тартқыштарының желкелері жебелердің қиымынан өткізілмеуі мүмкін.
      372. Жебелердің өкшелерінің айырлары соғылған немесе дәнекерленген конструкциядан жасалуы тиіс, сонымен қатар болаттан да құйылып жасауы тиіс.
      Айырлардың беткешелері шплинттері бар гайкамен жабдықталуы тиіс;
      Айырдың тірек бөлігіндегі беткейі бұранданың беткешегі 1/3 жуандықта болуы тиіс.
      373. Жебе өкшелерінің вертлюгалары табандығының төменгі мойынтірегі немесе табан тіреуінен қозғалыс кезінде сыртқа шығуын жою үшін тиісті ығыстырушы құрал болуы керек.
      374. Бағыттаушы блогтар бекітетін құрсаулар бүтін дайындамадан жасалуы керек блогты бекітуге арналған кигізбе сәл дәнекерленуі мүмкін.
      375. Жебе өкшесінің табандығы дәнекерленген немесе тегістелген құрылымнан жасалады.
      Вертлюганың төменгі подшипнигі суды жіберу жолымен жабдықталуы тиіс.
      376. Топенанттың табадығы мен желкесі соғылған, дәнекерленген немесе тегістелген конструкциядан жасауы мүмкін; қапсырлар тәріздес желкелер – тек соғылған конструкциядан әзірленеді.
      Желкенің беткешелері табандықтан шығып кетпеуі тиіс және табандық немесе желкеде бұрылып айналуынан (қапсырма тәріздес желке кезінде) сақталуы тиіс.
      Желкенің тірек беткейінің астына латунды шайбаны орнату кепілденеді.
      Жебе сәл төмен қарай бағыттаған кезде желке құлақшынындағы күшейтілім табандықтың мойынтіректері арасындағы қашықтықтың жоғарғы жартысында беткеше кіндігін қиып өтуі керек.
      377. Тікелей такелаждың, тартқыш және конротартқыш, шынжыр топенанттар, канифас-блогтар желкелері кеме корпусына және жүк көтергіш құрылғылардың металконструкцияларына әсер ететін күшейтілімге сәйкес беріктілікке ие болуы тиіс және олардың бөлшектерге дұрыс бекітілуді қамтамасыз ететін нысаны болуы тиіс.
      Желкелердің орналасуы олардың ауа ауқымды қаттылығының тікелей такелажға бағытталуын, ал бағыты ауысатын тростар үшін тростың орта бағытына сәйкес келуі керек.
      Желке дәнекерленетін парақшаның жуандығы 1/3 кем болмауы тиіс және барлық жағдайларда 5 мм-ден кем болмауы керек. Парақшаларды бекітуге арналған қаттылық қабырғалары, әдеттегідей, желке бағытына қарама-қарсы орналастырылуы тиіс.

41. Ауыстырылатын бөлшектер

      378. Жүк гактары мен қаптырмалары соғылған болады. Пластиналық гактар мен қапсырмаларды қолдану әр жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      Жүктерді тиеу кезінде қолданылатын кеме крандары гактары мен жүк жебелердің конструкциясы шығарылған конструкциядан жоғары көтеру кезінде іліктірілмеуі керек және строптар сырғанамауы тиіс. Жүк гактары, қапсырмалары және оларды бекіту бөлшектерінің шығып тұратын бөліктері мен үшкір ұштары болмауы керек.
      Жүк көтергіштігі 10 т және одан асатын ауыр бағыттағыштар және крандар үшін қарапайым гактарға қойылатын талаптарды қанағаттандыратын екі айырлы гактар қолданылуы тиіс. Жүзбелі крандар мен техникалық флот кемесінің жүк көтергіш құрылғылардың екіайырлы гактары Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша строптардан және іліктіргіштерден арнайы қорғалатын тетіктерсіз орындалына алады.
      379. Жүк гактарының және блогтарының вертлюгалары соғылған болып келуі тиіс. Вертлюга гайкасы бұрандада айналып кетпеуі үшін сенімді және берік орнықтырылуы керек.
      380. Қапсырмалар соғылған, тік және олардың беткешелері болуы тиіс. Беткешелер мен гайкалар сенімді және берік орнықтырылуы тиіс.
      Майысқан (дөңгешектелген) қапсырмалар жүк қапсырмалары және табиғи және синтетикалық материалдан жасалған қапсырмалар үшін қолданылады.
      Жүкті іліктіру жүйесіне бөлшектерді бекітуге арналған қапсырмаларда (гактар, қарсы салмақ, үш бұрышты планкалар және шынжырлар) гайкаларсыз жартылай көрінетін беткешелері болуы тиіс.
      Қапсырмалар беткешенің дұрыс орналасуын қамтамасыз етіп, қапсырманың жұмысына кедергі болмайтындай етіп жасалуы керек.
      381. Блок трос және шкив беткейлері арасында кедергілер болмайтындай етіп жасалады.
      Блоктардың шкивтерінің остері бұрылудан және аксиальды қозғалмастан сенімді оқшауланып жасалуы керек.
      Сырғанау сырғақтары кезінде блоктардың шкивтері антифрикациялық материалдардан жасалған втулкалармен жабдықталуы тиіс (мысалы, бронзыдан).
      Блоктардың құлақшалары мен айырлары ковадан тұтастанып жасалуы керек, вертлюгалардың гайкалары сенімді бекітілуі тиіс. Жүк көтергіш құрылғыларда ашық гакты блогтарды қолдануға тыйым салынады.
      Айырдың бұрандаға тиісті орнықтырылуы әрбір кезде Кеме қатынасы тіркелімімен арнайы қаралуы тиіс.
      Жырашықтың түбі бойына өлшенген болаттан жасалған тростар шкивінің диаметрі 14 диаметрінен кем болмауы тиіс – жүктеме бойына жылжымалы болып келетін тростарға қатысты, ал 14 диаметрлі – жүктеме астында жылжитын тростарға, және 9 диаметрден аспайтын жүктеме бойы қозғалмайтын тростарға қатысты болады. Табиғи және синтетикалық материалдан жасалған шкивтар диаметрі тростың 5 диаметрінен кем болмауы тиіс.
      Шкив жырашықсының маманданымы тростың кедергілерсіз жинақталуын қамтамасыз етуі қажет.
      Шкив диаметрі және жырашық профилі сымдардың беріктілігінің аса кем шегінен есептеп алынған трос диаметрінен шығуы тиіс.
      Шкивтердің жырашықларының тереңдігі әдеттегідей трос диаметрімен теңеседі және кез келген жағдайларда тростың ³/4 диаметрінен кем болмай құрылуы тиіс.
      Жырашық түбі айналасының контуры болады және 120^о кем болмайтындай бұрышпен сигмент құруы тиіс. Жырашық радиусы трос радиусынан 10 % дейін асуы тиіс.
      382. Тростарды немесе шынжырларды қосатын үш бұрышты және көпбұрышты планкалар қапсырмалардың еркін қозғалысын қамтамасыз ететін азайтылған бөлігі бар оларға бекітілген қапсырмалардың беткейіне сәйкес келетін жуандыққа ие болуы тиіс; симметриялық наварыштерді қолдануға да болады.
      383. Талрептер тұтастай құлақшалармен немесе айырлармен қолданылуы тиіс; талрептер гактармен бірге қолданылмайды. Талрептердің конструкциясы тартылған орамдардың сенімді ығыстырылуын көздеуі тиіс.
      Айырды бұрандаға нық орналастыру әрбір жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      384. Коуштар еркін ковкамен немесе болаттан жасалған белгілеумен жасалуы тиіс. Тегістелген коуштарды қолдану әр жағдайда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      385. Жүк көтергіш құрылғыларда қолданылатын шынжырлар осы Қағиданың арнайы талаптарымен реттелмеген бөлікте Сыныптау қағидасының жалпы талаптарын қанағаттандыру қажет.
      Электрдәнекерленген (контакті дәнекер) немесе бастырмалы дәнекермен қолданылуы қажет.
      Жүк шынжырлары ретінде соңғы буынмен бекітілетін қысқабуынды шынжыр (калибрлі – жұлдызшамен жұмыс кезінде) қолданылады.
      Топеннантты шынжарлар, сондай-ақ қосарланған бағыттағыштар жұмысы кезінде контротартқыш құрамында қолданылатын шынжырлар ұзынбуынды болуы керек.
      386. Жүк көтергіш құрылғының құрамында қосу буындарының қолданылуы (якорлы шынжырлар буындарының типі) металл конструкцияларға және бөлшектерге тростарды және шынжырларды бекіту әр Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.
      Қосатын буындар соғылған болуы тиіс. Алшақтау конструкциясы буынның екі жартысының нық қосылуын қамтамасыз етуі қажет, сондай-ақ олардың өз бетінше алшақтануынан сақтауы тиіс.
      Буындарды орнықтыру олардың қосылған бөлшектердің араларында еркін қозғалысты қамтамасыз ететіндей етіп жасалуы тиіс және буынның қиылыспен кедергі болуын болдырмауы қажет.

42. Алмалы-салмалы бөлшектер

      387. Алмалы-салмалы бөлшектер (жүкқарпығыш тетіктер) осы Қағиданың қолданыстағы 5, 19, 39-41 және 43-тараудың талаптарына жауап беруі қажет.
      388. Спредерлер және контейнердің конструкциясы кеменің жел жүктемесі мен төмен бағыттауын ескере отырып, олардың конструкциясына қатысты жүк көтергіш құрылғылар тросының өзгеретін өткізбесінің немесе арнайы бағытталатын құрылғылардың көмегімен (мысалы, бұрылу құрылғылары) контейнерді ұстап қалуға немесе орнатуға қажет болып келетін кез келген кеңістік жағдайына көшуді қамтамасыз етуі қажет.
      389. Бұрылмалы қарпығыш басшықтарының бір мезгілде жабылуы конструктивті түрде қамтамасыз етуі тиіс.
      390. Телескопиялық спредерлердің жылжымалы аралықтарының тиісті жұмыс қалпына сенімді белгілену мүмкіндігі қамтамасыз етілуі тиіс.
      391. Ауырлық ортасының теңестірушісі тиімді болуы тиіс, жекелеп алғанда, олар ауырлық ортасының контейнердің бойлық бағытта қозғалысы кезінде аса тиімділігін көрсетуі қажет.
      392. Спредерлердің шайқалуын азайтатын және бақыланбайтын бұрылуын жоятын құрылғылар көзделуі қажет.
      393. Бұрылғыш ұстағыш басшықтарының механикалық басқару кезінде әмбебап жабдығының бұрышты фитингтеріне дұрыс енгізілуін контактті тетік арқылы бақылауға болады.
      Бұрылғыш ұстағыш басшықтарды жабылу және босатылу қалпында ұстауды соңғы сөндіргіштердің көмегімен жүргізуге болады. Жүк көтергіш құрылғысының басқару постында бұрылғыш ұстағыш басшықтарының жағдайы туралы жарық белгі беру құралы орнатылуы қажет.

43. Тростар

      394. Жүккөктергіш құрылғыларында қолданылатын тростар осы Қағиданың арнайы талаптарымен реттелмеген бөлігінде, Сыныптау қағидасының қолданыстағы талаптарын қанағаттандыруы қажет.
      395. Жүгірілетін такелаж үшін бір органикалық ортасы бар болаттан жасалған тростар қолданылады, және сымдардың саны 114 болуы керек; ауқымды ортасы бар тростар үшін олар Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады. Тростар 1275 тен 1770 МПа жететіндей беріктілік шегін есептеумен тарамдардың ішкі қабаты 0,6 мм болатын сымдиаметрімен қолдану кепілденеді.
      Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша темір ортасы бар болаттан жасалған тростар қолданылады. Сонымен қатар, тростың тағайындалуы мен жүк көтергіш құрылғысының жұмыс режимі ескерілуі тиіс. Шкив және барабан диаметрлерінің трос диаметріне қатысы ең үлкені мүмкін болады, бірақ 18 кем болмауы тиіс.
      396. Тікелей такелаж үшін болаттан жасалған тростар қолданылады, олардың темір, сондай-ақ органикалық торлары болады. тарамдардың ішкі қабаты 1 мм және сымдар саны 42 ден кем болмауы тиіс.
      1275 тен 1670 МПа (аз мағыналарына артықшылық беріледі) беріктілік шегіндегі тростардың қолданылуы кепілденеді.
      397. Жүгіртпелі және қозғалмалы қалпында қалатын болаттан жасалған тростар белгіленген стандарттарға сәйкес бір тұтасталған бөлшектен алғанда мырыштан жасалады.
      398. Табиғи тростар (манильді, сизальді, пеньді) және синтетикалық материалдан жасалған тростар жеңіл бағыттағыштардың бұрылмалы тартқыштарының таль лопарьлары үшін және қосақталған бағыттағыштар жұмысы кезінде ішкі тартқыш және топриктар үшін, сондай-ақ қолмен жүргізілетін жүк көтергіш құрылғылар үшін қолданылады.
      Табиғи және синтетикалық материалдан жасалған тростардың диаметрі 20 мм-ден кем болмауы тиіс. Қолмен таңдалып жүргізілетін лопарьдің соңындағы күшейтілім 310 Н-нан кем болмауы тиіс.
      Синтетикалық талшықтан жасалған тростарды қолдану әрбір кезде Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нарсе болып табылады.

10-бөлім. Сынау, куәландыру және қарау

44. Жалпы ережелер

      399. Сынау, куәландыру және қараудың мақсаты жүк көтергіш құрылғылардың осы Қағиданың талаптарына сәйкес келуін және олардың қауіпсіз пайдаланылуының қамтамасыз етілуін анықтау болып табылады.
      400. Жүк көтергіш құрылғыларды осы Қағидамен белгіленген жағдайларда және Қағидамен белгіленген мерзімде сынау және куәландыру, сонымен қатар барлық қажетті дайындау жұмыстарын өткізу және сынамалар жүргізу кеме иесінің немесе шығарушы-зауыттың міндеттерінің шегіне енеді.
      401. Жүк көтергіш құралдарын олардың құрылуынан, жөнделгенінен кейін жүк көтергіш құралдарды және олардың бөлшектерін куәландыру және сынамаға бақылау жүргізу олардың дайын екендігін куәландыратын және кәсіпорынға нақты қабылдануын көздейтін құжаттарды ұсынғаннан кейін Кеме қатынасы тірелімімен жүзеге асырылады.
      402. Жүк көтергіш құрылғысын Кеме қатынасы тіркелімімен куәландырғаннан кейін кеме әкімшілігі барлық байқалып ескерілген ақаулар туралы хабарлауға міндетті, сондай-ақ оның бөлшектерінің өзгеруі, жөнделуі, тростар мен басқа да құралдарының ауыстырылып салынғандығы туралы хабарлауы керек.
      403. Жүк көтергіш құрылғыны пайдалану кезінде болған авариялық жағдайларда кеме әкімшілігі немесе кеме иесі авариялық құрылғының Кеме қатынасы тіркелімімен уақытында куәландырылуын қамтамасыз етеді.
      404. Егер сынау, куәландыру және қарау кезінде жүк көтергіш құрылғысының, оның металл конструкцияларының, бөлшектері мен механизмдерінің осы Қағидаға сәйкес келмейтіндігін немесе пайдаланудың қауіпсіздігінің қамтамасыз етілмегендігін анықтаса, онда Кеме қатынасы тіркелімінің жүк көтергіш құрылғысына және оның элементіне деген құжаттары берілмейді, ал пайдаланудағы жүк көтергіш құрылғыларының құжаттары осы құрылғыларды осы Қағидаға сәйкес келтірген уақытқа дейін немесе анықталған ақауларды жойғанға дейін күшін жояды.
      405. Жүк көтергіш құрылғысына қатысты Кеме қатынасы тіркелімімен берілген құжаттар осы Қағидамен талап етілетін сынаулар және толық куәландырулар немесе кезең бойынша уақытында куәландыру өткізгендігі туралы белгі қойылған құжаттардың, сондай-ақ авариядан кейінгі куәландырылу туралы құжаттардың болмағаны жағдайында өз күшін жояды.
      406. Басқа сыныптамалық қоғам талаптарына сәйкес әзірленген жүк көтергіш құрылғыларды алғашқы куәландыру кезінде кеме иесі осы Қағиданың 21-тармағында көрсетілген көлемде сызбалар мен есептеулерді ұсынуы тиіс, сонымен қатар жүк көтергіш құралының қабылдануы және сыналуы туралы сыныптамалық қоғамның немесе дайындаушы-зауыттың құжаттарын ұсынуы тиіс.
      Жүк көтергіш құралдарын сынау және куәландыру алғашқы куәландырылу кезінде осы Қағиданың 46-тарауында көрсетілген көлемде жүргізіледі.
      Осы Қағиданың 453-тармағына сәйкес басқа сыныптамалық қоғамның ауыстырылған, алмалы-салмалы бөлшектердің және тростардың сыналуы туралы куәліктерінің бар болғаны жағдайында егер қолданылған сынамалы жүктемелер Қағиданың 45-тарауының талаптарына сәйкес келсе, қайталанған сынама жүргізу талап етілмейді.
      407. Сынама жасауға арналған сынамалы жүктер осы мақсатқа бейімделіп жасауы және оларды нақтыланған құжаттамалық салмағы болуы тиіс. Тегістелген болаттың кесегі және мүмкіндігінше басқа да жүктердің көлемі салмақ бойынша анықталады. Сынамалы жүктің көлемі салмағы бойынша анықталмаса, онда олар есептеу жолымен анықталады.

45. Ауыстырылатын және алмалы-салмалы бөлшектерді сынау

      408. Жүк көтергіш құрылғыларының барлық қайта әзірленіп шығарылған және алмалы-салмалы бөлшектері осы Қағиданың 21-қосымшасына сәйкес Кеме қатынасының тіркелімі қызметкерінің қатысуымен сынамалы жүктемемен сыналуы қажет.
      Сынау тиісті түрде дайындалған машинада немесе белгіленген көлемді жүкті іліктірумен жүргізіледі.
      Сынау өткізуге арналған машиналардың кепілденген нақтылығы +2% болуы тиіс және ол тиісті құжатпен расталады.
      Сынамалы жүктеме статикалық түрде салынады, ал жүктеме кезіндегі ұстаным уақыты 5 минуттан кем болмауы қажет.
      Бөлшектер сынамаға мүмкіндігінше куәландырылуға коррозияға қарсы бүркеумен (бояуды қоспағанда) ұсынылады.
      Бөлшектердің SWL өте үлкен болса немесе олардың мөлшері сынама құрылғыларымен жұмыс істеуге мүмкін болмаса, бөлшектер оларды тиісті конструкцияларға немесе жүк көтергіш құрылғыларға, ал олардың қосымшаларын сынамалы жүктемеге іліктіру арқылы жүргізіледі.
      409. Бірнеше ауысатын бөлшектер егер олар нақты жағдайларда жұмыс істеуі бойынша қосылса, сонымен қатар әр бөлшекті SWL сәйкес жүктемеге ұшырату мүмкіндігі қамтамасыз етілсе, олар бір мезгілде сыналады.
      410. Сынауды өткізгеннен кейін барлық бөлшектерді Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкерімен ақаулар мен қалдық деформацияларының жоқ екендігін растау мақсатында толық куәландырылады. Кіндіктер мен шкивтерді қарау үшін блоктар іріктеліп алынады.
      Куәландырылған бөлшектерді таңбалау осы Қағиданың 454-тармағына сәйкес жүргізіледі.
      411. Контейнерге арналған спредерлер сынамалы жүктемемен сыналғаннан кейін пайдалану режимге сәйкес келетін функционалды сыналуға тиіс.
      Белгіленген жүк көтергіш құрылғылар қатарына тиісті ауыр жүк көтергіш жүктемесіндегі ауыр жүктердің траверстері егер олар жүк көтергіш құрылғыларының құрамында сынақтан өтсе, сыналған болып саналады.
      412. Барлық бөлшектер жөндеу жұмыстарынан кейін Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкерімен осы Қағиданың 408-тармағына сәйкес қайта сынақтан өткізіледі және куәландырылады. Қайталанған сынақтан кейінгі таңба қою жұмыстары егер олар жөндеу жұмыстарынан кейін өз қалпында сақталмаса, қайта жаңартылады.
      413. Болаттан жасалған арқандардың, табиғи және синтетикалық арқандардың, шынжырлардың сынамасы Сыныптау қағидасының талаптарына сәйкес жүргізіледі.
      Болаттан жасалған тростардың соңдарын қалпына келтіріп жөндеу үшін қолданылатын патрондар мен бастырылатын қысқыштар соңдарын жөндегеннен кейін тростармен қатар төзімділікке сынақтан өткізіледі.
      Сынақтан өткізгеннен кейін олар шығарушы-зауыт сертификатымен расталады, ал шынжарлар мен болаттан жасаған тростар үшін соңдарын жөндеусіз, коуштарсыз, қысқыштарсыз және куәліксіз өткізіледі.
      414. Екіайырлы гактар сынамалы жүкпен осы Қағиданың 22-қосымшасына сәйкес жүргізіледі. Сынақ бір операциямен немесе екі операциямен жүргізіледі.
      415. Айырлары бар блогтар сынамалы жүктің іліктірілуі арқылы ол Қағиданың 23-қосымшасында көрсетілгендей сыналады.
      416. Өндірісі шығарушы-зауытпен жүзеге асырылатын стандартталатын ауыстырылатын бөлшектердің басты үлгілері, сондай-ақ ауыстырылатын бөлшектері екіреттенген сынамалы жүктемеге тең келетін шекті жүктемемен осы Қағиданың 408-тармағына сәйкес жүргізіледі; Кеме қатынасы тіркелімі мұндай сынақтамаларды басты алмалы-салмалы бөлшектерге де талап ете алады. Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша ауқымды жүк көтергіш бөлшектері (10 т және одан да асатын) егер сынамалы жүктеменің сынауының нәтижелері бойынша олардың жеткілікті беріктілігі расталса олар сынамадан өткізілмеуі де мүмкін.
     Кеме қатынасының тіркелімі жасалып шығарылатын ауыстырылатын бөлшектердің сапасының кезеңі бойынша тексерілуін талап ете алады; мұндай сыналуға тиіс бөлшектердің саны Кеме қатынасы тіркелімімен келісім арқылы анықталады.
      Егер шекті жүктеме кезінде ол қирап қалмаса, онда бөлшек сынақтан өтті деп саналады. Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкері бөлшектің қирауына дейін жеткізілетін сыныманы жүргізуді талап етеді.
      Шекті жүктемемен сынақталған бөлшектер пайдаланылмайды және жөнделмейді.
      Шекті жүктемемен сынақтан өткізу шығарушы-зауытпен Кеме қатынасының тіркелімі қызметкерінің қатысуымен өткізіледі. Сынау нәтижелері шығарушы-зауыттың актісінде жазылады және Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкерімен расталады.
      417. Басты үлгілердің өзіндік көлемдері немесе алмалы-салмалы бөлшектердің сериялы емес жекелеген бұйымдары өлшеніп белгіленуі керек.

46. Жүк көтергіш құрылғыларды жинау кезінде
сынау және куәландыру

      418. Зауытпен жинақталған күйінде шығарылатын крандар, шығырлар мен тартпалар осы Қағиданың 24-қосымшасында көрсетілген жүктеме кезінде кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған сынау бағдарламасына сәйкес шығарушы-зауытта Кеме қатынасының тіркелімі қызметкерінің қатысуымен сыналып, куәландырылады.
      Осы сынаулар мен куәландыруларды өткізу құзыретті тұлғаның қолы қойылған шығарушы-зауыт құжатының сертификатымен расталады.
      Сыналған крандардың, шығырлардың, тартпалардың таңбалануы және таңбалануы осы Қағиданың 51-тарауына сәйкес жүргізіледі.
      Жүктемеге ұшырайтын бөлшектерді жылумен оқшаулау және бояу сыналып, куәландырылғаннан кейін жүргізіледі.
      419. Сынау және куәландыру алдында кемеге жүк көтергіш құрылғыны орнатқаннан кейін Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкеріне құзырлы тұлғаның қолы қойылған тиісті куәліктер ұсынылуы тиіс; жұмыстың операциялық бақылануы және дәнекерленген қосылулар сапасы бойынша актілер; материалдар мен бұйымдарға және термиялық өңдеу жұмыстарының өткізілуіне арналған сертификаттар;
      Жаңғырту және жөндеу жұмыстарынан кейінгі жүк көтергіш құрылғыларының конструктивті өзгерістері кезінде ұсынылатын құжаттама көлемі жүргізілген өзгерістерге сәйкес келуі қажет.
      Пайланудағы және қайта жабдықтауға ұшырамаған жүк көтергіш құрылғыларын сынау және куәландыру кезінде ұсынылатын құжаттама көлемі Қағиданың жоғарыда көрсетілген 50-тарауына сәйкес келуі қажет.
      420. Жүк көтергіш құрылғы кеме жинақталуы кезінде дайындалған түрінде ұсынылуы қажет.
      Сынау алдында құрылғы зауыттың кемеде монтаж бен орнатуды жүзеге асырған жауапты тұлғамен немесе сынаудан өткізуге жауапты тұлғамен толық куәландырылуы тиіс. Егер куәландыру кезінде сынау кезінде қауіпсіздікке әсерін тигізетін ақаулар табылмаса, құрылғы сынаудан өткізілуі үшін ұсынылуы тиіс.
      421. Кемеде жүк көтергіш құрылғыларын орнату кезінде пайдалануға енгізу алдында барлық крандар, шығырлар және соларға қатысты бөлшектер осы Қағиданың 24-қосымшасы бойынша сынама жүктемден өткізіледі.
      Алғашқы және кезең бойынша жүргізілетін куәландыру кезіндегі сынамалар сынама жүкпен ғана жүргізілуі тиіс. Кезең бойынша сынама арасында жүктемені алып жүретін қандай да бір бөлігінде ауыстыру немесе жөндеу аяқталғаннан соң (мысалы, ескертулерді шектегеннен кейін немесе/және Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкерімен қойылған талаптарды орындағаннан кейін) Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша, сынама жүктің орнына егер жүк көтергіш құрылғы сынама жүкпен сыналса, жүк көтергіштік құрылғысының SWL 15 т аспаса сенімді және нақты бекітілген серіппелік немесе гидравликалық динамометрлер пайдаланылуы мүмкін.
      Динамометрлер +2% нақтылықпен өлшеніп белгіленуі қажет. Сынама кезінде олардың көрсеткіштері бес минуттан кем болмайтын уақытқа дейін өзгеріссіз қалуы керек.
      Егер гидравликалық жетектегі жүк көтеру механизмімен қысымның болмағаны салдарынан осы Қағиданың 29-қосымшасында көрсетілген сынама жүкті көтеруге мүмкіндік болмаса, онда оның зауытта сынама жүкпен сыналуын растайтын Сертификат негізінде гидравлика жүйесінде ең жоғары шекті қысым кезінде ауқымды жүктің көтерілуін жүргізген жеткілікті болады. Бұл жағдайда крандарды жинақталған күйінде жасап шығаратын зауытта сынама жүтемемен сынау жүргізуді жүктің көтерілген гак ішіне басқа жүк көтергіш құрылғының іліктіру жолымен жүргізуге болады.
      Егер шығырдың тарту күші сынама жүкті көтеруге жеткіліксіз болса, оны басқа шығырмен көтеруге болады, дегенмен, сынама жүкті тежеу және ұстап қалу сыналатын шығырмен жүргізіледі.
      Егер ауыр жебемен жұмыс үшін алмалы штагтар көзделіп алынса немесе ванттар алынса, сынау кезінде жебелер орнатылады.
      Бір жерден алып екінші жерге қоятын жүк жебелерді оларға көзделіп қойылған әр тірек бойынша сынама жүктемемен сыналады.
      Екі люкке арналған бір жерден екінші жерге алынып қойылмайтын жебелер әр люкке қатысты сыналады. Екі желкеле жебелер әр желкеде сынамалы жүктемемен сыналады.
      Сынамалы жүк бағыттау ұшында жебемен жоғары қарай көтерілуі тиіс, жиекке 15 градустан кем болмайтындай орналасуы керек ол жеңіл бағыттағыштар үшін, ал ауыр бағыттағыштар үшін 25 градус болуы керек, ал төмен қарай бағытталудың бұрышы болмаса, олар ауқымды үлкендікпен осы бұрышқа қарай орнатылады.
      Механизирленген жебелер сынамалы жүкпен төмен қарай бағыттаудың ең жоғары ауқымдылығы кезінде жүзеге асырылады.
      Жебелердің төмен қарай бағыттау бұрыштары осы Қағиданың 458-тармағына сәйкес Куәлікте көрсетіледі.
      Жебелердің ауыспалы ұшырылуындағы механизирленген крандармен бағыттағыштарда сынамалы жүк жоғары көтерілуі тиіс, ал ауыспалы бағыттағыш кезінде ең үлкен және ең кіші аралығында ол әр жүк көтергіштікке қатысты болады.
      Крандардың жебелердің ұшырылуы Куәлікте көрсетіледі, ал ауыспалы ұшырылуында олар кранға да белгіленіп қойылады.
      Жоғары көтерілгеннен соң сынама жүк кранның бұрылуындағы шекті жағдайына ауысуы керек.Жүк шығырлары, кранның, бағыттағыштардың тежелу жұмыстары сынамалы жүктің жобалап алғанда 3 м-ге төмен түсірілуімен және оның жедел тежелуімен жүргізіледі. Бұл сынақ былайша алғанда, жебелердің екі жағдайында жүзеге асырылады.
      Сондай-ақ шығырдың өшірілген жетегі кезінде және тежегішті қолмен өшіру кезінде сынама жүктің салмағы бойынша ұсталынып тұруы тексерілуі тиіс.
      Ауыр жебелер үшін топенантты шығырдың тежегішін тексерумен бағыттағыштың сынама жүк үстіне ұшырылуының өзгеруі жүргізіледі. Сынау кезінде сондай-ақ авариялық сөндіргіштердің жұмысы және жүк шығырларының және топенант тартпаларының, сонымен қатар контртартқыштар мен автономды жетектің шектелу жұмыстары тексерілуі тиіс.
      422. Кранды сынамалы жүктемемен сынағаннан кейін ол көтеру, бұру, жебенің ұшырылуының өзгеруі және ең жоғары жылдамдықпен жылжу механизмдерінің жүк көтергіштікке тең болып келетін жұмысы кезінде ол жүкпен сыналуы тиіс; сондай-ақ жедел тежелумен оның бұрылу, аралықтың өзгеруі және жылжу механизмдерінің жұмысы да тексеріліп өтуі қажет.
      Сонымен қатар, сынау кезінде соңғы сөндіргіштер мен бағыттағыш аралығы көрсеткіштерінің жұмысы тексеріледі.
      Егер кранда қозғалыстар біріксе (көтерілу, өзгеру, аралық, бұрылу және қозғалу) кранның жұмысы тексеріледі.
      Кранда жүк көтергіштік шектегіші бар болған жағдайда олардың қозғалысы осы Қағиданың 195-тармағына сәйкес сынамалы жүктің жоғары көтерілуіне байланысты жүргізіледі.
      Осыған іспеттес тәртіпте сондай-ақ механизирленген жебелер да сыналады.
      423. Егер машиналық бөлімшелерде, есі білігінің кіреберісінде және басқа да жабық үй-жайларда көтергішті сынау жүргізу технологиялық және конструктивті себептер бойынша мүмкін болмаса, онда Кеме қатынасы тіркелімнің келісімімен оның сыналуын осы үй-жайдан тыс арнайы жабдықталған стендте өткізуге рұқсат етіледі.
      Монорельстік жолдарға сынама жүргізу динамометрдің көмегімен кемеде жүргізіледі, және оған монорельстің ұзындығы бойынша түрлі жерлерінде сынамалы жүктеме қоса беріліп жүргізіледі. Монтаждан кейін кемеде көтеру жұмысы тексеріледі.
      Жоғарыда көрсетілген жүк операцияларына арналған желкелер желке құлақшасына берілетін шекті жүктеменің екі реттілігіне тең келетін сынамала жүктемемен жүргізіледі. Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша бұл сынауды динамометрдің көмегімен өткізуге болады.
      Оң нәтижелер шығарылған болса, кеме жүк бағыттағыштарын, кеме крандарын және олардың көтергіштерін сынау және куәландыру Куәлікпен расталады.
      424. Қосақталған шкентельдермен жабдықталған бағыттағыштар әр қайсысы жеке осы Қағиданың 421-тармағына сәйкес сынамалы жүктемемен сыналуы тиіс. Сонымен қатар, қосақталған шкендельдерім қосылған бағыттағыштар қосақталған бағыттағыштармен жұмыс кезіндегі 1,25 жүк көтергіштікке тең келетін жүкпен сыналады.
      Сынау кезінде жүктің жебе шкентельдердің үйлеспеуіне жақын келетін бір аяғынан екінші аяққа ауысуы қамтамасыз етіледі.
      Егер түрлі схемаларды пайдалану үшін бағыттағыштар тиісті жабдықталған болса, онда сынау контротартқыштардағы күшейтілімнің аса ауқымды үлкендігін қамтамасыз ететін схемасы бойынша жүзеге асырылады.
      Егер қосақталған шкентельдермен жұмыс кезінде құрылғының қандай-да бір элементінде (мысалы, бағыттағыштағы осьтік күшейтілім) бір реттік бағыттағыш жұмысы кезінде күшейтілім жоғары болса, осы Қағиданың 150-тармағына сәйкес онда қосақталған бағыттағыштардың мұндай схемасы бойынша құрылғы қосымша сынақтан өткізіледі.
      Жебелерді орнатуда схемаларды таңдау қосақталған жебелермен жұмыс кезінде есептеулерді талдауды талап етеді, соның салдарынан бұл таңдау жобалау процесі кезінде жүргізіледі және сынама бағдарламасына енгізіледі.
      Сынау кезінде шкентельдердің үйлеспеуінің бұрышын бақылау мүмкіндігі тексеріледі.
      Сынақтан өткізгеннен кейін қосақталған жебелердің жабдықтары мен бөлшектері олардың ақауларының және деформациялануының жоқтығын анықтау үшін Кеме қатынасы тіркеліміне ұсынылады.
      Оң нәтиже кезінде сынақтан өткізу және куәландыру жұмыстары Куәлікпен расталады.
      425. Кеме лифтілерінің статикалық сыналуы лифт, кабина, арқан және олардың бекітілуі, сондай-ақ тежегіштер әрекеті механизмдерінің беріктілігін тексеру үшін жүргізіледі. Тракциялық шығыры бар лифте статикалық сынау кезінде арқан өткізу шкивтеріндегі арқандардың сырғанап өтуінің болмауы тексеріледі.
      Статикалық сынау мыналарға тең келетін сынамалы жүкпен жүргізілуі керек:
      Р_СТ = 1,5Р — барабанды шығырлар бар жүк лифтері үшін;
      Р_СТ = 2Р — барлық типтегі жолаушылар лифтісі және тракционды шығыры бар жүк лифтері үшін,
      мұнда Р — лифтің жүк көтергіші.
      Статикалық сынауда көрсетілген жүктемедегі кабина 10 минуттан кем болмайтындай уақытта төменгі жұмыс жағдайында болуы тиіс.
      Лифтің статикалық сынауының лифтің оның жүк көтергіштігін 50 % асыратын жүкпен арқанөткізгішпен үш реттік төмен түсірілуіне ауыстырылуы мүмкін.
      426. Кеме лифтерінің динамикалық сыналуы лифт тежегіш, ұстағыштар және буфер механизмдерінің әрекетін тексеру үшін жүргізіледі. Динамикалық сынау мыналарға сәйкес келетін сынамалы жүкпен жүзеге асырылуы тиіс:

Р_ДИН = 1,1Р,

      мұндағы Р — лифтің жүк көтергіші.
      Баяу тежелетін қарпығыштарын және гидравликалық буферлерді сынау кезінде шығыр тежегішінің әсері жойылуы тиіс.
      427. Шығыр, тежегіш және буфер әрекеттерін тексеру номиналды жылдамдықпен жүргізіледі. Буферлерді сынау кезінде шеттегі тұрақтардың қабатты сөндіргіштері өшіріледі. Қарпығыштарды және буферлерді сөндіру тежелген тежегіш кезінде жүргізіледі. Егер буферлерді сынау кезінде серіппе қираса немесе плунжер желінсе, сынау нәтижелері қанағаттандырмаған болып еептеледі.
      428. Жылдамдықты шектеуден туындаған қарпығыштарды сынау лифтің жұмыс жылдамдығында өткізіледі.
      Жылдамдықты шектейтін қарпығыштарды сынау кезінде төменгі жағдайдағы кабина тірекке орнатылса немесе көмекші арқанда іліктірілсе, тартқыш арқандар созылып, содан соң тірек жойылып кетеді. Өткізілетін кабина жолы еркін құлау кезінде 100 мм-ден аспауы қажет.
      Қарпығыштарды сынау Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған басқа да тиімді әдіспен жүргізіледі.
      429. Сынамалы жүкпен сыналғаннан кейін лифт оның жүк көтергіштігіне тең келетін функционалды сынамаға ұшырайды. Сонымен қатар, басқару жүйелері, белгі беру құралы, есік арқандар, соңғы сөндіргіштері және басқа механикалық құралдар тексеріледі. Лифтің жұмыс қабілеттігі сондай-ақ кеменің жүру сынағымен тексеріледі.
      Оң нәтиже кезінде кеме лифтерін сынау және куәландыру Куәлікпен расталады.
      430. Кеме көтеру платформаларының статикалық сынауы 1,25 жүк көтергіштікке тең келетін сынамалы жүкпен жүргізіледі.
      Кеме көтеру платформаларының динамикалық сынаулары осы тараудың қолданылатын талаптарына сәйкес 1,1 жүк көтергіштікке тең сынамалы жүкпен жүргізіледі.
      431. Сынамалы жүкпен сыналғаннан кейін кеме көтеру платформасы пайдалану шартына сәйкес келетін жүк көтергіштікке тең келетін функционалды сынамаға ұшырайды.
      Функционалды сынаулар пайдаланудың шарттарымен көзделген бірнеше толық көліктік операцияларды өзіне енгізу керек: жүктелген трейлерлермен және соған сәйкес келетін басқа да машиналармен. Сонымен қатар, осы Қағиданың 366-тармағын ескере отырып, платформа деформациясының өлшенуін жүзеге асыру қажет. Әсіресе қауіпсіздік құралдарын, палуба бөліктеріндегі ашылып жабылатын қондырмларды және платформаның стопорлы құрылғысын тексеру қажет. Тоқтатқыш құрылғысы жоқ платформаларда жұмысшы палуба деңгейінде жүк операцияларын жүргізу кезінде платформа және палуба биіктігі арасындағы ең үлкен қашықтық 20 мм жоғары емес қабылданады.
      Оң нәтижелер шығарылған кезде, сынау және куәландыру куәлікпен расталады.
      432. Жүк көтергіш құрылғысын сынағаннан кейін металл конструкциялар, механизмдер, жабдықтар және қауіпсіздік құралдар, бөлшектер және тростар Кеме қатынасының тіркеліміне ақаулардың және деформациялардың жоқ екендігіне көз жеткізу үшін ұсынылады.
      Егер куәландыру кезінде ақаулар табылса, зақымданған бөлшектер мен бұрыштар ауыстырылуы немесе жөнделуі тиіс, содан соң қайтадан сынақтан өткізіледі.
      Сыналғаннан кейін жүк көтергіш құралдарын таңбалау осы Қағиданың 456-тармағына сәйкес жүргізіледі.

47. Кезең бойынша куәландыру, қарау және сынау

      433. Бағыттағыштарды, діңгектерді және палубаларды үнемі бекітілген барлық жебелер мен бөлшектер (топенантардың шынжырлы стопорларын қоса алғанда) Кеме қатынасының тіркелімі қызметкерімен 12 айда бір рет жыл сайынғы қаралудан өткізілуі тиіс және Кеме қатынасының тіркелімі қызметкерімен 5 жылда бір рет куәландырылады.
      Қарау және куәландыру нәтижелері кеме жүк көтергіш құрылғылардың Тіркеу кітабының 1-бөлігінде көрсетіледі.
      434. Кемелік крандар, көтергіштер, бағыттағыш шығырлары, механизирленген жебелер, кеме лифтері, кеме көтеру платформалары Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкерімен 12 айда бір рет куәландырылады.
      435. Барлық ауыстырылатын және алмалы-салмалы бөлшектер Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкерімен 12 айда бір рет куәландырылады.
      436. Мерзімді толық куәландыру және жыл сайынғы қарау кезінде Жүк көтергіш құрылғылардың, ауыстырылатын және алмалы-салмалы бөлшектердің және тростардың сыналуы туралы куәліктердің болуы, тиісті таңбалау мен сынаудан өткізген таңбаның болуы, сондай-ақ ауыстырылған бөлшектерді кезең бойынша термиялық өңдеуден өткізу туралы құжаттамалардың болуы тексеріледі және металл конструкциялардың бұрыштарының және қосылуларының, механизмдерінің және бөлшектерінің техникалық жай-күйі анықталады.
      Егер кезең бойынша куәландыру кезінде ақау мен деформациялар анықталған болса, немесе тозған, өз жылдамдығынан асырылып қолданылған және тағы да осыған іспеттес тозулар, зақымданулар анықталып жатса, бұл бөлшектер ауыстырылады немесе жөнделеді, ал кемшіліктері жойылады.
      Металл конструкциялардың куәландыруға қиын жабық көлемдері, олар 0,03 МРа артық қысымды үрлеумен сыналады. Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша сынаудың басқа түрін қолдануға рұқсат етіледі.
      Металл конструкциялар қалдық жуандығының өлшемдері 5 жылда бір жүргізіледі.
      Қажет жағдайларда бөлшектерді ауыстырғаннан және жөндегеннен кейін осы Қағиданың 48-тарауына сәйкес кезектен тыс куәландыру және сынау жұмыстары жүргізіледі.
      437. Жүк көтергіш құрылғыларын құрамда мерзімділік сынау осы Қағиданың 46-тарауында қолданылатын талаптар бойынша 5 жылда бір рет жүргізіледі.
      Осы Қағиданың 48-тарауына сәйкес өткізілген кезектен тыс сынаулар мерзімділік бойынша өткізілетін сынаулар ретінде есептелінеді.
      Өткізілген сынаулар және оларға байланысты куәландырылулар куәлікпен расталады.
      438. Халықаралық рейстерді орындамайтын кемелердің жүк көтергіш құрылғыларын мерзімді куәландыру кеменің мерзімінен бұрын берілетін ұзартылымды қолдана отырып, жыл сайынғы куәландырылуымен бірге жүргізіледі.

48. Кезектен тыс куәландыру және сынау

      439. Жүк көтергіш құрылғыларын, олардың механизмдерін, металл конструкциялар немесе бөлшектерді ауыстыру, қайта жабдықтау кезінде жүк көтергіш құрылғылар осы Қағиданың 46-тарауындағы қолданылатын талаптар көлемінде куәландырылып, сынаудан өткізіледі.
      Әсіресе, мұндай куәландыру мен сынаулар мынадай жағдайларда өткізіледі:
      1) жүк көтергіш құрылғысын жалпы ауыстыру кезінде немесе оны басқа жерге ауыстырғанда;
      2) жүк көтергіш құрылғыларын қайта жабдықтау кезінде, оған нақты жөндеу жұмыстары жүргізілгенде;
      3) нақты жөндеу жұмыстары жүргізілгенде, металл конструкцияларын, алмалы-салмалы бөлшектерін ауыстыру немесе өзгерту кезінде;
      4) топенант нығайтылуының биіктігін өзгерткеннен кейін немесе вант және штаг нығайтылымдарын ауыстырған кезде;
      5) шығырдың немесе тежегішін нақты жөндегеннен кейін, кабина, қарсы салмақ, арқандардың ауыстырылуы мен жөнделуінен кейін;
      6) жүк көтергіш құрылғыларды демонтаждағаннан кейін, және оны бұрынғы орнына қайта бекіткеннен кейін.
      Ауыстырылатын және алмалы бөлшектерді, тростарды ауыстырғаннан кейін жүк көтергіш құрылғысын жинақтау кезінде оларға сынау өткізу жұмыстары талап етілмейді, дегенмен оларда бөлшектер мен тростарға арналған куәліктері болуы тиіс.
      Алайда, спредерлерді ауыстырғаннан кейін жүк көтергіш құрылғысына спредерді және контейнермен пайдалануға сәйкес режимде іліктірумен сынау жүргізіледі. Қарпығыштар, буферлерді немесе жылдамдық шектегіштерін ауыстырған кезде кеме лифтінің статикалық сынаманың жүргізілмеуіне рұқсат етіледі.
      Басқарудың электр схемасының өзгеруі немесе басқару шынжырының кабелінің ауыстырылуында, сондай-ақ соңғы сөндіргіштің конструкциясын, автоматты құлыптарды, тартпалы сөндірушілерді, орталық қабатты аппаратты немесе басқа да аппараттарды өзгерту ауыстыру кезінде кеме лифтінің динамикалық және статикалық сынауы жүргізілмеуіне рұқсат етіледі. Бұл кезде осы Қағиданың 429-тармағына сәйкес сынаумен шектелген жеткілікті.
      Кезектен тыс куәландыру және сынауды жүргізу Куәлікпен расталады.
      440. Жүк көтергіш құрылғысының авариялық жағдайынан соң оны пайдалану кезінде техникалық себептерін анықтап, шектеу үшін кезектен тыс куәландыру жүргізіледі.
      Бұл жағдайда куәландырудың қажетті көлемі Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкерімен белгіленеді. Куәландыру құрылғыға қатысты құжаттардың қоданылу мерзімінен тәуелсіз жүргізіледі.

49. Тозу нормалары

      441. Бұл нормалар болжамалы болып келеді және жұмыс сипаты элементі және тозу түрінен алғанда өзгеруі мүмкін. Элементтің беріктілігі мен сенімділігіне тозудың әсерін анықтау үшін есептеу әдістерін қолдануға болады.
      Нормалар аса ауқымды тозған орындарға қатысты болады.
      442. Жуандығы мен диаметрі бойынша 10% және одан да асатын тозған бөлшектер, сондай-ақ сынықтары бар бөлшектер пайдалануға жарамайды.
      Жебелердің өкшелерінің вертлюгаларының және айырларының шарнирді қосылуларының, топенант желкелердің вертлюгаларының тозғандықтарын анықтау кезінде оларға сырғанау мойынтірегі тәріздес қарау керек. Сонымен қатар диаметр бойынша алшақтану шығарушы нормасына сәйкес келуі қажет.
      443. Болаттан жасалған трос қолданылмайды, егер:
      1) оның ұзындығының кез келген жерінде 10 диаметрге тең келетін, сым үзілулері 5 % құрайтын және одан асса;
      2) тростан сымдардың беруіне қарай шығуы анықталса;
      3) егер тарам үзілген болса;
      4) сымдардың тегістелген түсіндегі аса ауқымды тозу байқалса;
      5) коррозия, әсіресе ішкі коррозия анықталса;
      6) үзілген сымдар тек бір тарамда анықталса, немесе он диаметрден асатын ұзындықтағы бөлікте қамтылса, не болмаса тростың темір қысқыштарының орнықтырылатын жерлерінде пайда болса;
      7) темір қыстырғышқа бекітілгендерден бірнеше үзілген сымдар анықталса, оларды пайдалануға тыйым салынады.
      444. Табиғи және синтетикалық тростар тозған кезде, деформациялануы кезінде пайдалануға тыйым салынады.
      445.Темір діңгектер мен бағыттағыштар, шығырлар іргетастары, сондай-ақ крандардың металконструкциялары мен алмалы бөлшектер қабырғаларының 80 % жуандығы кезінде және олардың алғашқы жуандығы кезінде пайдаланылуға рұқсат етілмейді.
      446. Лифтердің бөлшектерінің тозуы шығарушы зауытпен анықталған нормалардан немесе мынадай көрсетілгендерден аспайды:
      1) манжет пен сальниктік тығыздықтың тозуы майдың ағуынан байқалады;
      2) тежегіштің электрмагнитті зәкірі арасында алшақтама 4 мм аспауы қажет;
      3) арқан және арқан өткізу шкивінің арасындағы алшақтама 2 мм аспауы қажет;
      4) арқан өткізу шкивінің біркелкі емес жырашықтарының арқандардың байланысты өшірусіз жүргізілуіне мүмкіндік туғызатын балансир рычагының айшықтануын бақылайтын бір бірінен ара қашықтық шегі бірдей болмаса;
      5) жырашықтар аса ауқымды тозса, шкив жаңаға ауыстырылуы тиіс. Жырашықтарды өткірлеу бір рет ғана жүргізіледі;
      6) кеме лифтерінің жұмыс қалпындағы болаттан жасалған арқандарының сапасыз болуы Қағиданың 25-қосымшасына сәйкес арқан тартымының бір қадамдай болатын ұзындығында сымдардың үзілуі санынан белгілі болады, осы аталғандар байқалса, олар пайдаланылмауы керек.
      Тартымның бір қадамындай болатын қашықтықта сымдардың үзілу саны осы Қағиданың 25-қосымшасына сәйкес сапасыз жасалғандықтың белгісі, олар арқандарға арналған осы қосымшада көрсетілген мәліметтерден алынады.
      Мысалы, 8х19 = 152 конструкциядағы арқан үшін бір органикалық ортасы бар сым 6х19 = 114 болып табылады. Брак белгісін анықтау үшін осы Қағиданың 24-қосымшасында берілген мәліметтер (тартымның бір қадамы бойына келетін үзілу саны) 6х19 = 114 арқаны үшін 96:72 = 1,33 қолданылады, мұнда 96:72 — бұлар бірден бір арқанның тарамдарының ішкі қабатындағы сымдардың саны болып келеді.
      Арқанда беткейінің тозуы немесе коррозия анықталған болса, сымдардың үзілуінің саны осы Қағиданың 26-қосымшасына сәйкес брак белгісі ретінде кішірейтіледі.
      Тозу немесе коррозия кезінде алғашқы диаметрдің 40% және одан да астамында арқан брак болады.
      Егер лифттің кабинасы екі арқан арқылы іліктірілсе, арқанның әрқайсысы жеке жеке бракталады, оның тозыңқыраған бір арқанын ауыстыруға рұқсат беріледі.
      Саны бракталған көрсеткішке жетпейтін және сымның жоғарғы беткейінің тозу санына жетпейтін тарамдардағы үзілулер анықталса, арқанды жұмыс кезінде нақты бақылап отырып ғана пайдалануға беріледі.
      Арқанда тарамдардың үзілгенін байқаған кезде арқанды одан әрі жұмысқа пайдаланылуға рұқсат етілмейді.
      Арқан тарамдарындағы сымдардың үзілу саны 20 аспауы тиіс.
      Егер лифт кабинасы үш және одан да астам арқанмен іліктірілген болса, оларды брактау әр арқанның тарамының ұзындығындағы сымдардың үзілу санынан алғандағы орта арифметикалық мағына бойынша жүргізіледі.
      Сонымен қатар, арқандардың бірінен сымдардың үзілуінің жоғарылаған саны рұқсат етіледі, бірақ ол осы Қағиданың 25-қосымшасында көрсетілгенмен салыстырғанда 50 % аспауы қажет.
      447. Кабина табандықтарының төстемелері мен қарсы салмақтың тозуы егер жұмыс беткейіндегі қосынды алшақтық 4 мм аспаса, ал қосынды торцті алшақты (штихсалмағы бойынша) 8 мм аспаса жүргізіледі.
      448. Тежегіш құдықшалардың төстемелері олардың жуандығы орта есеппен Ң дейін жұқарғанша пайдаланыла береді, ал шеткі жақтарында 1/3 дейін жұқарса пайдаланылмайды.
      449. Редуктордың бұрамдалық қосақталуының тозуы люфтінің үлкендігі бойынша тексеріледі.
      Кабинаға және қарсы салмаққа бағытталатын арқан тармақтарын бірыңғай тарту кезінде (немесе арқандардың толық төмендеуі кезінде) қысылған тежегіш құдықшалар кезінде жақшалыпты штурвалмен оңға және солға бұрайды. Бұрамдықтың әдеттегі жүрісі бос жүрістің 1/10 аспайды.

11-бөлім. Құжаттар және таңбалау

50. Құжаттар

      450. Кеме қатынасы тіркелімімен куәландырылуы тиіс кемелердің, жүзбелі қондырғылардың, жүк көтергіш құрылғылардың мынадай құжаттары (орнатылған құрылғыларға сәйкес) болуы тиіс:
      1) Кеменің жүк көтергіш құрылғыларының тіркеу кітабы;
      2) Жүк көтергіш құрылғыларын сынау және толық куәландыру туралы куәлігі;
      3) Қосақталған жүк бағыттағыштарын сынау және толық куәландыру туралы куәлігі;
      4) Ауыстырылатын және алмалы-салмалы бөлшектерді сынау және толық куәландырылуы туралы куәлігі;
      5) Болаттан жасалған тросты сынау және толық куәландыру туралы куәлігі;
      6) Лифтерді сынау және толық куәландыру туралы куәлік;
      7) Шығарушы-зауыттың табиғи және синтетикалық тростарды шығарудағы сертификаты;
      8) Кеменің қосақталған жүк бағыттағыштары мен крандарымен жұмыс бойынша нұсқаулығы болады.
      451. Тіркеу кітабына және Куәлікке жазбалар орыс тілінде жазылады, ал халықаралық рейстар жасайтын кемелерде сондай-ақ ағылшын тілінде жазылады.
      452. Сыналған бөлшектің нақты сипаттамасы стандарт бойынша шартты белгіні қамтуы керек немесе стандартты емес бөлшектер үшін шекті жұмыс жүктемесін, материал маркасын, термиялық өңдеу түрін, сондай-ақ мыналарды:
      1) қапсырмалар үшін – істік диаметрі, ал әдеттен тыс жағдайда қапсырманың артқы бөлігінің диаметрі мен жарықтағы буын мөлшерін;
      2) блоктардың вертлюгалық іліктірілуінде, вертлюгалар мен талрептарда – бұранда диаметрін;
      3) блогтар үшін – жырашық түбі бойынша шкив диаметрі және кіндік диаметрін;
      4) шынжырлар үшін – буынның калибрі мен түрі (қысқабуынды ұзынбуынды);
      5) қосатын буындар үшін – буын калибрі және оның ұзындығы қамту керек.
      453. Осы Қағиданың талаптарына балама болып келетін талаптары Кеме қатынасы тіркелімімен белгіленетін басқа сыныптау қоғамның қолданыстағы құжаттарының болуы жүк көтергіш құрылғысын қауіпсіз пайдалануға жарамды екендігін тануға жеткілікті болады. Егер жүк көтергіш құралының техникалық жай-күйіне немесе оның құжаттарға сәйкес келмеу бойынша күмән туындаған жағдайда, тиісті құжаттардың ұсынылуысыз, бұл жүк көтергіш құрылғы осы Қағиданың тиісті тармақтарына қатысты сыналуы және куәландырылуы тиіс.

51. Таңбалау және белгілеу

      454. Барлық ауыстырылатын және алмалы-салмалы бөлшектер сынама жүкпен сыналғаннан кейін осы Қағиданың 45-тарауына сәйкес куәландырылу кезінде оң нәтиже алған болса, таңбалануы және белгіленуі тиіс. Сонымен қатар мынадай мәліметтер жазылады:
      1) оның алдында SWL, т болуымен, шекті жұмыс жүктемесіне сәйкес келетін жүк көлемі;
      2) сыналған айы мен жылы;
      3) бөлшектің ерекшеленетін нөмірі;
      4) Кеме қатынасы тіркелімінің (тіркелімнің жіктелу және техникалық есепке алу бойынша бас инженерінің қадағалауындағы сынау кезіндегі) немесе кәсіпорынның (құзырлы тұлғамен сынау кезінде) белгісі;
      5) оның алдында TW, т (көтергіш траверс, белдемдер, рамалар және спредерлер) өзіндік көлемі;
      6) осы Қағиданың 27-қосымшасына сәйкес болат санаты.
      Таңбалау және белгілеу бөлшектердің мынадай жерлерінде жүргізіледі:
      гактарда – бүйір жақ бетінің бірінде, ал екіайырлы гактарда – айырларының арасындағы кеңейтілген бөлігінде;
      вертлюгаларда – құлақшын өзектің өтетін жолының кеңейтілген бөлігі беткейінің біріне;
      блоктарда – құрсауында немесе қалқанында (егер құрсаулары болмаса, құлақшын және кіндік шкиві арасына);
      блоктардың крестті айырларында – бүйір бетінің ортасына;
      блоктардың вертлюгалық іліктірілімінде – құрсаудың бүйірлік жағы беткейіне, штырьге жақын арада;
      тросты патрондарда – конустың бөлігіне;
      шынжырларда-орамының әр соңы буынында;
      қосу буындарына-бүйір жағы бетінің біріне, ал ерекшеленетін нөмірі құлыптың орталық қойылымына;
      талрептерге – жалғастырғыштарға, ал ерекшеленетін нөмірі сондай-ақ құлақшынында немесе айырында белгіленуі тиіс;
      алмалы-салмалы бөлшектерде (жүкқарпығыш тетіктер) – тірекке жақын келетін алып жүретін рама немесе белдемнің жақсы көрінетін және қорғалған жеріне. Әмбебап жабдығына арналған алмалы бұрылатын спредерлері ерекшеленетін нөмірмен таңбаланады.
      Бөлшектерді таңбалау мысалдары осы Қағиданың 28-32-қосымшаларында көрсетілген.
      Бөлшектер кіші көлемде болса, таңбалау және белгілеу орындары жеткіліксіз болады, онда сынауды жүргізген айды және жылды көрсетпеуге рұқсат етіледі.
      455. Осы Қағиданың 418-тармағына сәйкес сыналған крандарға, шығырларға және тартпаларға таңбалар және белгілеулер куәландырудың оң нәтижелері жағдайында мыналарды қамтитын марка қойылады:
      1) алдына SWL (тартқыш күшейтілім, топенант тартылымы, кН) әріптері көрсетілген жүк көтергіштік, т;
      2) сынау жүргізген ай мен жыл;
      3) ерекшеленетін нөмір;
      4) Кеме қатынасы тіркелімінің (Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкерінің бақылауымен сынақ жүргізген кезде) белгісі.
      456. Осы Қағиданың 421-тармағына сәйкес сынамалы жүктемемен сыналған әрбір жүк көтергіш құрылғысына, куәландырудың оң нәтижесі жағдайында, сынаудан кейін мынадай мәліметтерді қамтитын марка қойылады:
      1) алдына SWL әріптері (тартқыш күшейтілім, топенант тартылымы, кН) көрсетілген, жүк көтергіштік, т; бағыттағыштар үшін, сондай-ақ төмен қарай ең кіші бағыттау, ал ауыспалы ұшырылатын механикаландырылған бағыттағыштар мен крандарға - шекті ең аз және ең көп аралықтар; жүк көтергіштіктің бағыттағыштың ұшы ауысу кезінде белгіленген жүк көтергіштікке ең аз немесе ең көп аралықтар; жолаушылар лифттері үшін – жолаушылардың шекті саны;
      2) сынаудың айы мен жылы;
      3) ерекшеленетін нөмір;
      4) Кеме қатынасы тіркелімінің таңбасы.
      Таңбалау жебенің өкшесінің айырына жүргізіледі, ал кеме крандарына тірекке жақын арада жебенің соңында, кеме көтеру платформаларында платформамен алып жүретін құралдың шарнирді қосылуына жақын арада қойылады. Барлық жағдайларда, таңба жақсы көрінетін және қол жетімді жерлерде қойылады.
      457. Лифт шығырында шығарушы-зауыттың, зауыт нөмірі, номиналды тарту күшейтілімінің және Кеме қатынасы тіркелімінің шығырды қабылдауы туралы таңбасымен арнайы жасалған жазбасы бар маңдайша бекітіледі.
      458. Қарпығыштар мен жылдамдықты шектегіштер шығарушы-зауыттың, қарпығыш типі мен жылдамдық шектегішінің типін, номиналды жүк көтергіштік пен номиналды жылдамдықтың, зауыт нөмірі мен шығарылған күнін көрсетіп, зауыт маңдайшысымен жабдықталады.
      459. Гидравликалық буфер шығарушы-зауыттың, буфер типін, номиналды жылдамдықтың, зауыт нөмірі мен шығарылған күнін көрсетумен зауыт маңдайшасымен жабдықталады.
      460. Таңдалатын тартпа арқандарының бірі арқанның номиналды диаметрі, конструкциясы, материалдың бұзылуына қарсы тұратын номиналдылығы, стандарт нөмірі, орындалу түрі және пайдалануға енгізілген күні көрсетілген маңдайшасы болады.
      461. Таңбалар жақсы көрінетін және ұзақ уақытқа дейін шыдайтын болуы тиіс, олардың белгіленген орындары ерекшеленетін бояумен белгіленеді.
      Белгі кернеу концентрациясынан алшақ болуы үшін сәл дөңгелешеленген контур болады және олар дәнекерленген орындарға қойылмайды.
      Егер белгі қоятын материал өте қатты болса немесе бөлшектерге қойылған таңба одан әрі олардың жұмысына кедергі тигізетін болса, ондай жағдайларда таңба маңдайшаларға, дисктерге немесе басқа да үнемі осы бөлшекке бекітіліп тұратын ыңғайлы материалдарға қойылады.
      462. Егер таңба мөлшері осы Қағиданың 456-тармағының 1-тармақшасына сәйкес, қатты майысқыштық ретінде болып келсе, кранның жүк көтергіштігі туралы мәліметтер Кеме қатынасы тіркелімімен келісіліп қысқартылады.
      Мұндай жағдайларда, жүк көтергіштік бағыттағыштың ұшырылуына қатысты ауыспалы болып келсе, кран жұмысшы кабинасында көрінетін жерде әрбір белгіленген жүк көтергіштерге арналған бағыттағыштардың ұшырылуы туралы жазба жазылған маңдайша орнатылады.
      463. Крандардың жебе мен металл конструкцияларда жазбалар дәнекерленіп, басылып анық жазылуы тиіс. Кеме көтеру платформаларында жазбалар платформада немесе қалқандарда болады.
      464. Жүк көтергіш құрылғыларға белгі қою араб сандарымен 77 мм ұзындыққа жететіндей шрифтте жазылады. Траверстердің, белдемдердің, спредерлердің шекті жүктемелері жақсы көрінетін орындарда жазылуы тиіс және олар анық түсінікті жазылып бекітіледі.
      Егер таңба тікелей ауыстырылатын бөлшекке басылса, шрифт ұзындығы мынадай жүктемедегі бөлшектен аспайды:
      2т-ға дейін – 3,0 мм;
      2т-дан 8-ға дейін – 4,5 мм;
      8т-дан асатын – 6,0 мм.
      Дөңгелектенген алшақтағы ауыстырылатын бөлшектерді таңбалау кезінде – шынжырлар шрифт биіктігі мынадай диаметрдегі бөлшектерден аспайды:
      12,5 мм дейін – 3,0 мм;
      12,5-тен 26,0-ге дейін – 4,5 мм;
      16,0-ден астам – 6,0 мм.
      Бөлшектерге үнемі бекітіліп тұратын маңдайшаларға, дискілерге қойылатын таңбалар қажет жағдайда және/немесе Кеме қатынасының тіркелімі қызметкерінің талабы бойынша жоғарыда көрсетілгеннен ең үлкен шрифт биіктігінде қолданылуы мүмкін.
      Таңбалау мысалдары осы Қағиданың 33-қосымшасында көрсетілген.
      465. Осы Қағиданың 456-тармағында көрсетілгендерден жүк сипаттамаларынан басқа, әр жүк жебе мен кранда кеме құрылғысындағы реттік нөмірі белгіленеді.
      Кемедегі құрылғылар нөмірлері мынадай:
      1) кеменің ДП бекітілмеген жүк көтергіштігі 10 т және одан да асатын барлық жеңіл жебе үшін – оң борттан сол жақ бортқа қарай;
      2) кеменің ДП орналасқан барлық ауыр жебе – бас жағынан басталып;
      3) жүк жебесіне тәуелсіз болып келетін кеме крандары, басынан басталып – оң жақ борттан сол жақ бортқа қарай тәртіпте жүргізіледі.

12-бөлім. Пайдаланудағы жүк көтергіш құрылғыларын бақылау

      466. Куәландыру және қарап тексеру арасындағы аралықта Кеме қатынасы тіркелімінің қызметкерімен жүк көтергіш құрылғыларды олардың Кеме қатынасы тіркеліміменберілген құжаттарға және осы Қағидаға сәйкестігін, жүк көтергіштіктің белгіленген шектеулерінің сақталуын, крандар мен бұрыштар жебелерінің аралықтарын, жүк жебелерінің төмен бағытталуын, жебелердің және контртартқыштардың және қосақталған жебелермен жұмыс кезіндегі шкентельдердің үйлеспуін, сондай-ақ қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ететін жағдайда құрылғыларды ұстауды бақылау кеме әкімшілігінің жауаптылығында болады.
      467. Барлық ауыстырылатын, алмалы-салмалы бөлшектер, тростар кеме капитанымен тағайындалатын жауапты тұлғамен үш айда бір рет мұқият қарауға жатады.
      Сонымен қатар, жүк көтергіш құрылғыны әрбір пайдалану алдында ауыстырылатын, алмалы-салмалы бөлшектер, тростар жүк көтергіш құрылғысын пайдалану кезінде жауапты тұлғамен мұқият қарау жүргізіледі.Троста ажыраған сымдар анықталса, ол бір айда бір рет сирек қаралмайды.

Теңіз кемелерінің
жүк көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
1-қосымша

Жеңіл жүк бағыттағышының типтік жабдығы

1. Жүк діңгегі                     15. Шпораның вертлюга табандығы
2. Бағыттағыш                      16. Бағыттаушы (бұрып апаратын)
                                       блок
3. Жүк шығыр                       17. Кесуге арналған ұштың ұңғысы
4. Топенантты тартпа               18. Жоғарғы жүкті блок
5. Топенантты тартпа штырі         19. Біріктіретін қапсырма
6. Топенант тартпасы бар желке     20. Жүкті шкентель
7. Топенант вьшкасы табандығы      21. Төменгі (жылжымалы) жүкті блок
8. Топенантты блок                 22. Жүк гакы
9. Топенант                        23. Тарту желке
10. Қапсырма                       24. Тарту мантылы
11. Бағыттағыш шпорасының айыры    25. Бел тартуының блогы
12. Бағыттағыш вертлюгасының шпора 26. Тартудың қозғалғыш соңы
13. Бағыттаушы блоктың оқтізері    27. Палуба желкесі
14. Бекітіп тұратын сақина         28. Топенант лопарі

Теңіз кемелерінің
жүк көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
2-қосымша

Жеңіл жүкті бағыттағыш жабдығының нұсқасы

1. Жүк діңгегі                      18. Вертлюга
2. Вертлюга шпорасы                 19. Жүк гакы
3. Вертлюгатопенанты                20. Топенанттың тізбекті стопоры
4. Бағыттағыш                       21. Үшбұрышты планка
5. Бұранды желке                    22. Шығырдың турачы
6. Тартылу желкесі                  23. Топенант лопарі
7. Бағыттағыш шпорасының айыры      24. Топенант
8. Вертлюга кіндігі                 25. Топенанттың бағыттаушы блогы
9. Жүкті шкентельдің бағыттаушы     26. Канифас-блок
болыгының оқтізері               27. Тартқыш таль
10. Топенанттың сырты               28. Тарту шығыры
11. Жүк шығыры                      29. Жүк көтергіш тростың тарту
                                        қозғалғышы
12. Жүкті шкентель                  30. Тартудың төменгі блогы
13. Жүкті шкентельдің бағыттаушы    31. Тартудың жоғарғы блогы
   (қарсы)блогы                    32. Құлақшын
14. Жүкті шкентельдің бағыттаушысы 33. Тарту мантылы
15. Жүкті блок                      34. Коуш
17. Қапсырма                        35. Дөңгелек тесікті желкесі

Теңіз кемелерінің
жүк көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
3-қосымша

Ауыр екі топенантты механикаландырылған бағыттағыштың
типтік жабдығы

1. Бетше босаға діңгегі       18. Жүк көтергіштің жоғарғы жүкті блогы
2. Салинг                     19. Жүк көтергіштің төменгі жүкті
                                  блогы
3. Шкентель вертлюгасы        20. Құлақшын
4. Топенант вертлюгасы        21. Жүк гагы
5. Бағыттауыш блоктың         22. Жүк көтергіш
вертлюгасы
6. Шпора вертлюгасының        23. Топенантты шығыр
   іргетасы
7. Бағыттағыш                 24. Топенант
8. Топенант желкесі           25. Топенанттың бағыттауыш блогы
9. Шкентель вертлюгасы        26. Топенант бағыттауышының сыртқы
                                  блогы
10. Бағыттағыш шпорасының     27. Топенант-жүк көтергіштің
   айыры                         жылжымалы блогы
11. Шпора бағыттағышының      28. Үшбұрышты планка
   вертлюгасы
12. Жүк шығыры                29. Вертлюга
13. Жүк шкентельі             30. Топенант-жүк көтергіш
                                  блогының сырты
14. Жүк шкентельінің          31. Екіқабатты айыр
   бағыттауыш блогы          32. Топенант-жүк көтергішінің
15. Шкентель сырты                қозғалмайтын блогы
16. Кесілген шкив             33. Топенант-жүк көтергіші
17. Қапсырма

Теңіз кемелерінің
жүк көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
4-қосымша

Қосарланған шкентельдермен жұмыс жасауға арналған
типтік жабдық

1. Порталды діңгек                 11. Вертлюга
2. Көлденең балка                  12. Топенант
3. Люк бағыттағышы                 13. Топенант сырты
4. Борт сыртындағы бағыттағыш      14. Топрик-жүк көтергіш
5. Бағыттағыш шпорасының айыры     15. Контро тартқыш
6. Нокты бугель                    16. Тарту жүк көтергіші
7. Жүк шығыр                       17. Тарту мантылы
8. Жүк шкентельі                   18. Тарту сырты
9. Үшбұрышты планка                19. Жүк көтергiш арқан
10. Жүкті гак

Теңіз кемелерінің
жүк көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
5-қосымша

Палубалы толық бұралмалы кран

1. Кран легі                       13. Гидромотор
2. Тірек-бұралғыш шеңбері          14. Жүк көтеретін механизмнің
   шығыры
3. Кранның айналатын бөлігі        15. Жүк шкентельі
4. Бағыттағыш аралығын өзгертетін 16. Арқанды патрон
гидроцилиндр
5. Кран механизміне арналған       17. Коуш
үй-жай
6. Басқару кабинасы                18. Такелажды қапсырма
7. Бағыттағыш шпорының тірегі      19. Қарсы салмақ
8. Бағыттағыш                      20. Вертлюга
9. Таңбалау                        21. Біріктіретін аймақ
10. Қорғаныш беті                  22. Шынжыр
11. Стопорлы планка                23. Жүкті гак
12. Тросты шкивтен құлаудан
   сақтандыру

Теңіз кемелерінің
жүк көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
6-қосымша

Кеме қатынасы тіркелімімен куәландыруға жататын
жүк көтергіш құрылғылардың бөлшектері мен жауапты
механизмдердің, конструкцияның номенклатурасы

1. Кемелік жүк таситын жебелер
Шығырлар мен қақпақтар	Жүк таситын шығырлар; Топенантты шығырлар; Созудың шығыры; Топенантты қақпақтар; Контрот жүгінің қақпағы.
Металл құрылым	Жүк таситын діңгектер; Жебенің шпорын орнату үшін қысқа бағандар; салингдер; траверстер; жебелер; жебе тірегі; шығыр мен қақпақ негізі; сырт, шығыр, діңгектің қондырылатын жерлерінде кеме корпусының жәрдемі.
Бөлшектер мен арқандар	Ауыстырылатын бөлшектер: блоктар; гактар; шынжырлар; қапсырма шегелер; қақпақтар; талреплер; коуштер, арқанды патрондар және арқанның сығымдайтын қысқыштары; үшбұрышты және көпбұрышты планкалар; жебенің нокты ілмектері (шығыршықтар); блоктың крестті айырлары; ауыр жебелердің штатты жабдығы болатын траверс сияқты қосымша аспап (әр жағдайда тіркелімнің арнаулы қарауы болады); сығымдалған төлкесі бар контрот жүгін бекіту үшін арқан; Шешілмейтін бөлшектер: Жебе ногындағы контрот жүгін бекіту және созу, томенантты жүкті сырттар; Металл конструкциялы және корпустағы палубалы сырттар; Табандығы бар топенантты сырттар; Табандығы бар жебе шпорының қақпағы; Оқ тізері бар жебенің кесілген шкивтері. Кеменің штатты меншіктілігі саналатын шешілетін бөлшектер: жүк көтергiш арқан; көтергіш траверстер; рамалар; контейнерлерге арналған спредерлер; басқа ұқсас бөлшектер. Арқандар: ванталар, штагалар; айналмалы созылудың мантылі, жүк көтергіштігі топенанты және шкентелі; қосарланған жебелермен жұмыс кезіндегі топриктер мен контрот ауыр жүгі.
2. Крандар мен жүк көтергіш құралдар
Механизмдер	жүк көтеретін механизмдер; жебе аралығын өзгертетін механизмдер; бұрылыс механизмдері; жылжыту механизмі; тежеуіш.
Металл құрылыс	Көпірлер; порталдар; жебелер; рамалар; іргетастар; кран қондырғысы жерінде доктардың, понттардың және кемелер корпусының бекітуі. жылжымайтын және бұралатын бағандар; жылжымалы қарсы салмақтың күші мен иінағашы; «Жылжымалы» жағдайдағы жебе тіреуіштері.
Бөлшектер мен арқандар	Ауыстырылатын бөлшектер: блоктар; гактар; шынжырлар; қапсырма шегелер; қақпақтар; талреплер; коуштер, арқанды патрондар және арқанның сығымдайтын қысқыштары; үлкен жүк көтергіштігі бар кранның штатты жабдығы болатын траверс сияқты қосымша аспап (әр жағдайда тіркелімнің арнаулы қарауы болады) Шешілмейтін бөлшектер: сырттар; мойынтіректері бар остер, цапфалар; қозғалыстағы бұрандалар; катоктар. Кеменің штатты меншіктілігі саналатын шешілетін бөлшектер: жүк көтергiш арқан; көтергіш траверстер; рамалар; контейнерлерге арналған спредерлер; басқа ұқсас бөлшектер. Арқандар: шкентелді; жебелі; грейферлі.

Қауіпсіздік құралдары:	шеткі ажыратқыштар; аралықты автоматты нұсқауыштар; жүк таситын мезгілдің шектеулері; дабылды жабдықтар; қуып кетуге қарсы құрылғылар. Қауіпсіздік ажыратқыштары немесе кнопкалары
3 Лифтілер
Шешілмейтін бөлшектері бар металл құрылыс:	шахталар; бағыттауыш; кабиналар; жабын; іргетастарр.
Лифттердің жабдықтары:	шахталы есіктер; қарсы салмақты; тіреуіштер мен буферлер.
Лифтті шығырлар (барабанды және тракционды):	жүкті біліктер; жалғастырушы муфталар; іргетасты рамалар мен корпустар; тежеуіштер; барабандар.
Қауіпсіздік құралдары:	Ұстағыштар; Жылдамдықты шектеуіштер; Көтеру мен түсірудің шеткі ажыратқыштары.
Арқанды біріктіруші, арқан сымдарының бөлшектері мен арқандары	Шкивті, сыналы; оқ тізерлер; сына, тығын, қысқыш, қысқышты планкалар және с.с
Кемелік жүк таситын платформалар
Платформалар
Платформалардың жабдықтары:	бағыттауыш; табандықтар; блоктайтын қондырғылар; 4 буферлер; тиектеулі қондырғы; қоршайтын қондырғылар; күш табыстауы (механикалық немесе гидравликалық).
Салмақ түсетін құралдар:	бағыттауышы бар арқандар; бағыттауышы бар шынжырлар; мықтайтын аспаптар; тұтқа-тартулы жүйе; гидравликалық құрылысты элементтер; тісті рейкалар; шпинделдер.
Сақтандыратын құралдар
5. Жүк көтергіш қондырғылардың электрлі жабдықтары
электрлі қозғалтқыштар; электрлі тежеуіштер; басқару станциясы; шеткі ажыратқыштар; қауіпсіздік ажыратқыштары немесе кнопкалар; жүк салмағын бақылайтын қондырғы; кабелді желі; жүк көтергіш құралдарының қауіпті жұмысы үшін қажетті басқа да электр жабдықтары.
Ескертпе: Номенклатура нақты жүк көтергіш қондырғыларға қолдануда құрылысына сәйкес өзгереді, бірақ осы Қағиадада айтылып өткен элементтердің барлығы, сонымен қатар қызған жауапты элементтер барлық жағдайда қадағалауға жатады. Номенклатурада көрсетілген жүк көтергіш құралдар, олардың механизмдері, металл құрылысы, бөлшектер мен арқандар осы Қағиданың конструктивті және есепті талаптарын орындауға қатысты қауіпсіздік қондырғылары Кеме қатынасы тіркелімінің қарауына жатады, ал жөндеу жұмысы мен жасауын бақылау кезінде, сондай-ақ қызған элементтердің таситын материалдарды термиялық өңдеуге және пісірген кезде осы Қағиданың арнайы талаптарына, және де сыныптау қағидасының жалпы сипаттама қооданылатын талаптарына сәйкес.

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
7-қосымша

Кемелік жүк көтергіш құрылғылардың металл конструкция
жүктемелерінің шекті шамалары

Жүк көтергiштiк, т	Материал ағымыдылығының шегінен жіберілетін қуат бөлігі /ReH	Беріктілікк қоры ReH/у	Динамикалықтың коэффициенті H=0,7ReH/у		Көтерудің және жүкті түсірудің ең жоғары жылдамдығы кезіндегі динамикалық коэффициенттің есептік тексерісі H міндетті емес, м/с
5 немесе одан да аз	0,40	2,50		1,75	1,00
10	0,42	2,38		1,67	0,89
15	0,44	2,27		1,59	0,78
20	0,46	2,18		1,52	0,69
25	0,48	2,08		1,46	0,61
30	0,50	2,00		1,40	0,53
40	0,54	1,85		1,30	0,40
50	0,57	1,76		1,23	0,31
60	0,59	1,70		1,19	0,25
75 және одан да көп	0,60	1,67		1,17	0,22
Ескертпе. Аралық мағыналар интерполяциямен анықталады.

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
8-қосымша

Болат арқандардың беріктілік қоры

Болат арқандар	Беріктілік қоры кезінде, т
Шкентелдер, топенанттар және бағыттағыш тартымдылығының жүк көтергіші, крандардың жүкті және бағыттағышты арқандары, шешілетін бөлшектердің арқаны	10 және одан да аз	11 — 160	161 және одан да көп
	5	104	3
		8,85SWL+1910
Ванттар мен штагалар, тарту мантылдары, Контро тартқыш	10 және аз	30	50 және одан да көп
	4	3,5	3

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
9-қосымша

Табиғи заттың беріктілік қоры

Табиғи тростың номиналды диаметрі,мм

Беріктілік қоры

14 — 17

18 — 23

24 — 39

40 және көп

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
10-қосымша

Металл конструкцияның сығылған және созылған
элементтерінің рұқсат етілген икемділігі

Металл конструкциялардың элементтері

Икемділігі элементов

Сығылған

Созылған

Басты фермалардың белдеуліктері

Колонна мен діңгектердің бірөзекті құрылысы

Қосымша фермалардың белдеуліктері және басты фермалардың басқа өзектері

Басқа барлық өзектер

120

150

250

150

180

250

350

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
11-қосымша

Металл конструкциядағы жүктеменің рұқсат етілген кернеуі

Ең ауыр жүктеменің комбинациясы

Ағымдылық шегіндегі үлестегі болатын кернеу у/ReH

Жұмысқа жарамды жағдайы

Жұмысқа жарамсыз жағдайы

0,70

0,75

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
12-қосымша

Болаттың санаты

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
13-қосымша

Арқан диаметріне қатысты арқан жеткізгіш шкив немесе
блок барабанының рұқсат етілген диаметрі

Лифтінің тағайындалуы

Барабан немесе арқан жетекші шкивтері

Қарсы блоктар

Ұстамдылығын қосқанда, жылдамдығын шектейтін блоктар.

Жолаушылар

Жүк

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
14-қосымша

Жолаушылар лифт еденінің пайдалы ауданы

Кабинаның сыйымдылығы, адам	Кабина еденінің пайдалы алаңы, м², одан көп емес	Кабинаның сыйымдылығы, адам	Кабина еденінің пайдалы алаңы, м², одан көп емес
3	0,70	12	2,20
4	0,90	13	2,35
5	1,10	14	2,50
6	1,30	15	2,65
7	1,45	16	2,80
8	1,60	17	2,95
9	1,75	18	3,10
10	1,90	19	3,25
11	2,05	20	3,40
Ескертпе. Кестедегі талаптар 1982 жылға дейін жобалары өңделген лифттерге қатысы жоқ

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
15-қосымша

Лифт қозғалысының динамикалылық коэффицентінің ең аз мәні

№ р/н	Лифттің жұмыс режимі	Динамикалықтың коэффициенті, k
1	Лифттің қосылуы мен тоқтатылуы	1,2
2	Буферге отырғызу	3,5
3	Лезде тежелу ұстауышына отырғызу	3,5
4	Баяу тежелу ұстауышына отырғызу	3,0
5	Кабинаға арбаны домалату	1,5

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
16-қосымша

Лифт жүктемесінің нәтижелейтін құрайтындары

№ р/п	Салмақтың жағдайы	Салмақты құрайтын нәтижелік, кН
		Рх	Ру	Рz
1 2 3 4 5	Кеменің майысуысыз дұрыс жұмыс жасау қалпы 15⁰ қисаю мен 3⁰ дифферентте баяу тежелеудің ұсталымы немесе буфердің 15⁰ қиысу мен 3⁰ дифференттегі бастапқы жұмыс жағдайы 15⁰ қисаю мен 3⁰ дифферентте жылдам тежелеудің ұсталымы 30⁰ қисаю мен 6⁰ деферентте лифтің жұмыс жасамауы	1,1Q 1,1Q 1,1Q 2,1Q	3,2Q 3,2Q 3,2Q 6,3Q	11,8Q 16,4Q 41,10 68,50 16,90
Ескертпе. Осы Қағиданың 232-тарауында көрсетілген кеменің дифферентінен, қисаюынан, инерция күшінен құрамдас таза жүк есептеледі

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
17-қосымша

Лифттің тартатын арқандарының беріктілік қорының коэффиценті

Лифттердің жүктемесі	Шығыр типі
Лифттердің жүктемесі	барабанды	тракционды
Жолаушылар:
статистикалық	9	12
динамикалық	6,5	8,5
Жүкке арналған:
статистикалық	8	10
динамикалық	5,5	7,0

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
18-қосымша

Тартатын арқанның қажетті саны

Лифтінің түрі

Шығырдың түрі

барабанды

тракционды

Жолаушылар

Жүкке арналған

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
19-қосымша

Кемелік көтергіш платформалардың есептік жүктемелері

Жүктеме фазасы	Жүк тиеу жағдайы	Жағдайы	Есептік жүктеме	Ескертпе
1. Жүк операциялары (тиеу және түсіру)	1)	Палубаға тіркелген платформа	Жүк көтергіштікке сәйкес жүк салмағы, жеке салмағы (жағымсыз орналасу), кеме ығысы үшін статистикалық жүктеме (5⁰ қисаю, 2⁰ дифферент), дөңгелекті техникадан динамикалық жүктеме	Қауіпсіздік құралдары айналатынды және қисаятынды табыстамайды, салмақ түсіретін құрал түсірілді
	2)	Платформа салмақ түсіретін құралмен белгіленді	1 тараудың 1) тармақшасындағы жүк жағдайы сияқты
2. Көтеру мен түсіру	1)	Әкелінген жүк	Жүк көтергіштікке сәйкес жүк салмағы, жеке салмағы платформада тегіс орналасқан, кеменің қисаюына байланысты статистикалық жүктеме (5⁰ қиысу, 2⁰ дифферент), көтеру мен түсіру нәтижесіндегі динамикалық жүктеу	Кеме қатынасы тіркелімімен келісу бойынша көтеру және тежелу нәтижесіндегі динамикалық тиеуді есептеуге болады
	2)	Жүктің қолайсыз орналасқаны кезінде жұмыс режиміне сәйкес ең үлкен жүктеме	Жүк көтергіштікке сәйкес жүк салмағы, жеке салмағы платформада тегіс орналасқан, кеменің қисаюына байланысты статистикалық жүктеме (5^о қиысу, 2^о дифферент), көтеру мен тежелу нәтижесіндегі динамикалық жүктеу
	3)	Апара жатқан құралдардың бірінің қирауы	Жүк көтергіштікке сәйкес жүк салмағы, жеке салмағы, кеменің статистикалық қисаюына байланысты жүктеменің (5^о қиысу, 2^о дифферент), апара жатқан құралдарының қирауы	Келешектегі пайдаланым мен қосымша жүк тиеуді қабылдауға арналған қалған салмақ түсіретін құралдар құрылысы жағынан жарамды болуы керек
3. «Жылжымалы» жағдайындағы платформа		Платформа су өткізбеушілігімен қамтамасыз етілген жоғарғы палуба деңгейінде тіркелген	Жүк көтергіштікке жүк салмағы, жеке салмағы сәйкес кеме тербелісі нәтижесіндегі найтты күштер, инерциялы жүктеулер	1 тараудың 1) тармақшасындағы ескертпені қарау

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
20-қосымша

Кемелік көтергіш платформалардың есептік жүктемелері
үшін рұқсат етілген келтірілген кернеу

Осы Қағиданың 19-қосымшасына сәйкес жүктеме жағдайлары	Келтірілген мүмкіндік кернеуі, көп емес
	Байланыс пен бөлшекте	қаптауда
1-тармақтың 1) тармақшасы 1-тармақтың 2 тармақшасы 2-тармақтың 1) тармақшасы 2- тармақтың 2) тармақшасы 2-тармақтың 3) тармақшасы 3-тармақ	0,7 R_eH 0,7 R_eH 0,7 R_eH 0,8 R_eH 0,9 R_eH 0,7 R_eH	0,75 R_eH 0,75 R_eH 0,75 R_eH 0,85 R_eH 0,95 R_eH 0,75 R_eH
Ескертпе. R_eH — қолданылатын материал тұрақсыздығының жоғарғы шегі

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
21-қосымша

Алмалы бөлшектерді сынауға арналған сынамалық жүктеме

№ р/п	Ауыстырмалы және алмалы бөлшектер	Рұқсат етілген тиеуге сәйкес жүк	Сынама жүк, т
1	Шынжырлар, вертлюгалар, қапсырмалар, гактар	SWLH<25 SWL> 25	2xSWL (1,22 xSWL)+20
2	Жүк арқанының соңы бекітілмеген біршкивті блок	SWL	4xSWL
3	Жүк арқанының соңы бекітілген біршкивті блок	SWL	6xSWL
4	Көпшкивті блоктар	SWLH <25 25 < SWL<160 SWL>160	2xSWL (0,933 x SWL) + 27 1,1xSWL
5	Ауыстырмалы бөлшектер (контейнерлер үшін жүк көтергіш арқандар, жүк көтеретін траверстер, рамалар және спредерлер)	SWLH <10 10<SWL<160 SWL>160	2xSWL (1,04 x SWL)+ 9,6 1,1 x SWL

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
22-қосымша

Екі мүйізді гактарды сынау

а) бір амалмен сыналған б) екі амалмен сыналған

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
23-қосымша

Айыры бар блоктарды сынау

      а) бүрмесіз бір шкивті блоктар;
      б) бүрмелі бір шкивті блоктар;
      в) көп шкивті блоктар, мұндағы n — арқандар саны

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
24-қосымша

Шығырларды және тартпаларды сынау кезінде қажетті жүктемелер

Жүк көтергіштік SWL, т	Сынамалық жүк
20 аз 20-дан 50 дейін 50- ден көп	1,25 x SWL SWL + 5 т 1,1 x SWL

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
25-қосымша

Арқан жарамсыз болып саналатын кездегі арқанның
бір адым ұзындығында сымның үзілген саны

Қағидамен белгіленген D/d дұрыс қатынасындағы орнатылған беріктілік қорының алғашқы коэффициенті осы Қағиданың 226-тармағына сәйкес	Арқанның конструкциясы
	6 х 19 = 114 және бір органикалық өзек		6 х 37 = 222 және бір органикалық өзек
	Арқанның бір адым ұзындығында сымның үзілген саны
	крестті	бір жақты	крестті	бір жақты
9 дейін 9, 10 11, 12 13, 14 15, 16 16 жоғары	14 16 18 20 22 24	7 8 9 10 11 12	23 26 29 32 35 38	12 13 14 16 18 19
Ескертпе. Жіңішке сымның үзілуі 1-еу, ал жуан сымның үзілуі 1,7-болып саналады

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
26-қосымша

Үстіңгі бетінің тотығу немесе тозуына байланысты
арқанның брак нормасы

Диаметр бойынша үстіңгі тозу немесе сымдардың тотығуы, %	Осы Қағиданың 25-қосымшасында көрсетілген, нормадан пайыздық көрсеткіште құндықтау қадамында сымдардың үзілу саны
10	85
15	75
20	70
25	60
30 және артық	50

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
27-қосымша

Болаттың санаты

Таңбалау	Болаттың санаты	ИСО стандартымен қарастырылған, жоятын күш кезінде кернеу көлемі Rm*, Н/мм2
L	Аз көміртекті	300
М	Көтерілген мықтылығы	400
Р	Қосындыланған	500
S	»	630
Т	»	800
*R_m — үзіліске уақытша қарсылық

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
28-қосымша

Гактың таңбалауы

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
29-қосымша

Қос мүйізді гактың таңбалауы

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
30-қосымша

Қапсырманың таңбалауы

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
31-қосымша

Шынжырдың таңбалауы

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
32-қосымша

Блоктың таңбалауы

Теңіз кемелерінің жүк
көтергіш құрылғыларын
куәландыру қағидасына
33-қосымша

Таңбалаудың үлгілері

Үлгілеудің белгісі	Белгінің түсіндірілуі
SWL 1,5 т 15⁰	Жебенің 15⁰ кем емес қисаюы кезіндегі 1,5 т жүк көтергіштік
SWL 5 т 30⁰	Жебенің 30⁰ кем емес қисаюы кезіндегі 5 т жүк көтергіштік
SWL 3-5 т 15⁰	Жалаң шкентель және 5 т блок-жүк көтергіштігі кезінде жебенің 15⁰ кем емес қисаюы кезіндегі 3 т жүк көтергіштігі
SWL 3-5 т 30⁰	Жалаң шкентель және 5 т блок-жүк көтергіштігі кезінде жебенің 30⁰ кем емес қисаюы кезіндегі 3 т жүк көтергіштігі
SWL 3-5 10 т 15⁰	Жалаң шкентель және 5 т блок-жүк көтергіштігі кезінде жебенің 15⁰ кем емес қисаюы кезіндегі 3 т жүк көтергіштігі. Жебенің көкжиекке 25⁰кем емес қисаюы кезінде және жүк көтергіштігі 10 т қондырмасының жобалы құдамына сәйкес жебенің арнаулы қарулануы
SWL 20 т 25⁰	Жебенің 20⁰ кем емес қисаюы кезіндегі 20 т жүк көтергіштік
SWL 3 т 2 т 15⁰	Жебенің көкжиекке 15⁰кем емес қисаюы кезінде және жүк көтергіштігі 2 т қосарланған жебенің жұмысының қосарланған жебенің пайдаланымы және қарулануы Нұсқаулығына сәйкестігі
SWL3 т	Жүк көтергіштігі 3 т (кранға және жебелі емес кранға жебенің үздіксіз аралығына арналған)
SWL 1,5 т 4—12 м	Жебенің 4-ден 12 м-ге дейін аралық кезіндегі 1,5 т жүк көтергіштігі
SWL 3 т 4—12 м	Жебенің 4-ден 12 м-ге дейін аралығы кезіндегі 3 т жүк
SWL 5 т 4 — 6 м	Жебенің 4-ден 6 м-ге дейін аралығы кезіндегі 5 т жүк
32/8 т — 22/24 м	Негізгі механизмнің жұмысы кезінде жүк көтергіштігі 32 т негізгі механизмнің жұмысы кезінде 8 т. Негізгі гактың ең үлкен ұшып шығуы 22 м, қосымша гактыкі 24 м
SWL	Жебенің 16 м-ге үшуы кезінде жүк көтергіштігі 100 т және 24 м-ге аралық кезінде 32 т

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п. 4.

      В соответствии с подпунктом 51) пункта 3 статьи 4 Закона Республики Казахстан от 17 января 2002 года "О торговом мореплавании" ПРИКАЗЫВАЮ:
      1. Утвердить прилагаемые Правила освидетельствования грузоподъемных устройств морских судов.
      2. Комитету транспорта и путей сообщения Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан (Килыбай Н.И.) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить представление настоящего приказа в Министерство юстиции Республики Казахстан для государственной регистрации.
      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан Дюсембаева Е.С.
      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. Министра Е. Дюсембаев

Утверждены
приказом Министра транспорта и
коммуникаций Республики Казахстан
от 21 апреля 2011 года № 215

Правила освидетельствования грузоподъемных устройств
морских судов

Раздел 1. Общие положения

1. Область распространения

      1. Настоящие Правила освидетельствования грузоподъемных устройств морских судов (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 17 января 2002 года "О торговом мореплавании" и определяют порядок освидетельствования грузоподъемных устройств морских судов, распространяются на грузоподъемные устройства, установленные на морских судах и плавучих сооружениях предназначенные для погрузки, выгрузки и перемещения перевозимых грузов и людей, и другие грузоподъемные устройства, перечисленные в пункте 10 настоящих Правил.
     Требования настоящих Правил распространяются также на съемные детали, подвешиваемые к грузоподъемному устройству: стропы, подъемные траверсы, рамы и спредеры для контейнеров, являющиеся принадлежностью судна.
      2. Требования настоящих Правил не распространяются на подвешиваемое буровое оборудование и грузоподъемные механизмы технологического назначения на плавучих буровых установках, буровых и геолого-исследовательских судах, трубоукладочных судах и других, а также на грейферы и грузоподъемные электромагниты.
      3. Настоящие Правила следует применять в полной мере для грузоподъемных устройств, техническая документация которых была представлена на рассмотрение Регистру судоходства.
      4. На существующие грузоподъемные устройства распространяются требования Правил, по которым они были построены, а также требования разделов 10-12 настоящих Правил.
      5. Применение настоящих Правил при ремонте и переоборудовании существующих грузоподъемных устройств и при замене заменяемых и съемных деталей на этих устройствах является в каждом случае предметом одобрения Регистра судоходства.
      6. Грузоподъемные устройства, не регламентируемые настоящими Правилами, или устройства, предназначенные для эксплуатации в особых условиях, не предусматриваемых настоящими Правилами, подлежат согласованию с Регистром судоходства.
      7. Выполнение требований настоящих Правил является условием выдачи или сохранения в силе ранее выданных документов Регистра судоходства по грузоподъемным устройствам.

2. Определения и пояснения

      8. В настоящих Правилах приняты следующие определения:
      1) съемные детали - стропы, подъемные траверсы, рамы и спредеры для контейнеров, с помощью которых груз прикрепляется к грузоподъемному устройству, но которые не являются составной частью устройства или груза;
      2) лебедка с канатоведущим шкивом - лебедка, оборудованная шкивом, создающим тяговое усилие в канате трением в канавках специального профиля;
      3) несъемные детали - неразъемно закрепленные на конструкциях грузоподъемного устройства или корпусе судна детали, такие как обухи грузовых стрел и оттяжек на стрелах, обухи топенантов и вертлюги шпоров стрел с их башмаками, вилки шпоров стрел, бугели мачт и стрел, обухи палубные, врезные шкивы и другие;
      4) тяжелые стрелы - судовые грузовые стрелы с грузоподъемностью одиночной стрелы 10 т и более;
      5) заменяемые детали - такие как цепи, кольца, гаки, скобы, блоки, талрепы и, которые являются составной частью грузоподъемного устройства или съемных деталей, прикрепленные к конструкциям грузоподъемного устройства или съемным деталям разъемными соединениями;
      6) лебедка с барабаном - лебедка, имеющая барабан для навивки тяговых канатов;
      7) детали - детали грузоподъемных устройств, служащие для передачи усилий и осуществления кинематической связи, исключая детали, входящие в состав механизмов;
      8) полезный вылет стрелы - максимальное расстояние от центра тяжести поднятого груза до плоскости борта или транца понтона при горизонтальной посадке последнего;
      9) вылет стрелы - максимальное расстояние между центром тяжести поднятого груза и вертикальной осью вращения вертлюга шпора стрелы;
      10) легкие стрелы - судовые грузовые стрелы с грузоподъемностью одиночной стрелы менее 10 т;
      11) пассажирский судовой лифт - судовой лифт, предназначенный для подъема и спуска людей или грузов в сопровождении людей;
      12) верхнее строение плавучего крана, кранового судна - грузоподъемное сооружение, установленное на открытой палубе, рассчитанной на несение грузоподъемного устройства и груза;
      13) плавучее сооружение - такое как понтон, плавучий док, плавучая буровая установка или аналогичная плавучая конструкция;
      14) грузоподъемность - наибольшая масса безопасно поднимаемого груза, включающая массу вспомогательных приспособлений, применяемых для крепления груза: стропов, траверс, платформ, сеток, а также грейферов, грузоподъемных электромагнитов, кабелей и бадей;
      15) ограничитель грузоподъемности - устройство, автоматически ограничивающее нагрузку на кран или его часть отключением привода механизма, когда нагрузка превышает допускаемую рабочую нагрузку;
      16) грузоподъемное устройство - совокупность установленных на судне (плавучем сооружении) средств, предназначенных для погрузки, выгрузки и перемещения грузов и перемещения людей (судовые грузовые стрелы, судовые краны, подъемники, судовые лифты, судовые подъемные платформы и верхние строения плавучих кранов, кранового судна);
      17) указатель грузоподъемности - устройство, автоматически показывающее (независимо от того, подвешен груз или нет) предельно допустимую расчетную для данного крана нагрузку при различных радиусах вылета стрелы;
      18) спредер для контейнеров - грузозахватное приспособление в виде рамы или балки с устройствами для захвата контейнеров, соответствующими международным стандартам, которые вручную или механическим способом фиксируются в верхних угловых фитингах контейнера;
      19) грузовой судовой лифт - судовой лифт, предназначенный для подъема и спуска грузов без сопровождения людьми;
      20) вьюшки грузовых стрел - механизмы, служащие для перемещения стрел без груза и удержания неподвижных под грузом стрел, приводимые в действие от лебедок или имеющие автономный привод;
      21) допускаемая рабочая нагрузка (SWL) - максимально допустимое статическое усилие, действующее на каждую отдельную часть грузоподъемного устройства.
      Допускаемой рабочей нагрузкой (SWL) для многошкивных блоков является максимальная допускаемая нагрузка на ушке.
      Допускаемой рабочей нагрузкой (SWL) для одношкивных блоков с креплением или без крепления на них коренного конца троса является максимально допустимое усилие в тросе блока. Для одношкивного блока без крепления коренного конца троса допускаемое усилие в тросе составляет половину его максимальной допускаемой нагрузки на ушке блока. Для одношкивного блока с креплением коренного конца троса допускаемое усилие в тросе блока составляет одну треть его максимальной допускаемой нагрузки на ушке блока;
      22) ежегодный осмотр - производится с целью определения соответствия грузоподъемного устройства выданной на него документации. Объем ежегодного осмотра устанавливается работником Регистра судоходства в зависимости от технического состояния устройства;
      23) принцип свободного заполнения кабины - определение грузоподъемности пассажирского лифта, исходя из допустимого количества пассажиров, зависящего от полезной площади пола кабины;
      24) судовая грузовая стрела - грузоподъемное устройство, осуществляющее удержание и перемещение груза системой тросов и блоков, закрепленных на собственной конструкции стрелы и вне ее (на мачтах, колоннах, палубах и лебедках);
      25) судовой кран - грузоподъемное устройство (стационарное или передвижное) для перемещений груза, не нуждающееся в системе тросов и блоков, крепящихся вне собственной конструкции крана;
      26) башмаки судовой подъемной платформы - элементы подвижных частей судовой подъемной платформы, обеспечивающие определенное положение платформы относительно направляющих;
      27) буфер судовой подъемной платформы - амортизированный упор, обеспечивающий значительное поглощение энергии движения подвижной массы судовой подъемной платформы;
      28) упор судовой подъемной платформы - устройство, ограничивающее движение платформы при аварийном переходе или крайних рабочих положениях;
      29) направляющие судовой подъемной платформы - составная часть судовой подъемной платформы, предназначенная для придания необходимой траектории движения платформы, а также удержания ее при срабатывании ловителей;
      30) судовая подъемная платформа - грузоподъемное устройство с одной или несколькими платформами для вертикальной транспортировки грузов между грузовыми палубами судна с горизонтальным способом погрузки и выгрузки, приводимое в действие гидравлическим или электромеханическим приводами;
      31) платформа судовой подъемной платформы - грузонесущая часть судовой подъемной платформы с боковым ограждением или без него, перемещающаяся по направляющим при помощи тросов, рычажно-тяговой системы, гидравлических конструктивных элементов, зубчатой рейки или шпинделя. Если конструктивно необходимо, платформа образует геометрический контур с палубой, фиксируется запорными устройствами в рабочих положениях во время грузовых операций и в положении "по-походному". Судовая подъемная платформа имеет одну или две платформы с целью одновременного выполнения грузовых операций на разных палубах;
      32) грузоподъемность судового лифта - наибольшая масса людей или грузов, на подъем или спуск которой рассчитан лифт, включая массу вспомогательных съемных приспособлений, временно устанавливаемых в кабине для крепления поднимаемого груза;
      33) судовой лифт - грузоподъемное устройство, предназначенное для подъема и спуска людей или грузов в кабине, направляющие которой расположены вертикально в шахте по отношению к положению судна на ровном киле, снабженное запираемыми дверьми на посадочных или загрузочных палубах;
      34) кабина судового лифта - грузонесущая часть судового лифта, огражденная с боковых сторон на всю высоту, имеющая пол и потолочное перекрытие;
      35) подъемник - грузоподъемное устройство упрощенной конструкции типа кран-балок, тельферов, талей (гиней) и горденей с машинным или ручным приводом, стационарно установленное на судне;
      36) коэффициент безопасности - отношение минимальной величины разрушающей нагрузки к величине допускаемой рабочей нагрузки;
      37) ограничитель скорости лифта - устройство, приводящее в действие ловители лифта при превышении заданной скорости;
      38) ловители лифта - автоматически срабатывающие устройства, тормозящие с определенным замедлением и удерживающие на направляющих кабину лифта или противовес при превышении заданной скорости при движении вниз или обрыве канатов;
      39) шахта лифта - судовое пространство, огражденное со всех сторон и предназначенное для размещения кабины и противовеса судового лифта;
      40) механизированная стрела - грузоподъемное устройство, имеющее стрелу, которая с грузом поднимается, отпускается и поворачивается в поперечном направлении с помощью лебедок, которые являются неотъемлемой частью устройства;
      41) механизмы - лебедки и вьюшки грузовых стрел, механизмы подъема груза, изменения вылета стрелы, поворота и передвижения кранов и подъемников;
      42) конечный выключатель - устройство, автоматически ограничивающее перемещение грузоподъемного устройства или какой-либо его части путем отключения привода механизма в конечных положениях;
      43) пробный груз - груз для проведения испытаний пробной нагрузкой, масса которого удостоверяется с точностью + 2%;
      44) металлоконструкции (несущие конструкции) - стрелы, мачты, колонны, салинги, мосты, порталы и другие конструкции, воспринимающие нагрузки, действующие на грузоподъемное устройство;
      45) полное освидетельствование - наружный осмотр, дополняемый при необходимости другими приемами освидетельствования, например, обстукиванием ручником, замерами, дефектоскопией, проверкой в действии и разборкой для выяснения состояния осматриваемых конструкций, механизмов и деталей грузоподъемного устройства и обеспечения их безопасной работы;
      46) приводной агрегат - гидравлические насосные станции, лебедки;
      47) лебедки - механизмы для подъема, опускания и перемещения груза или стрел.
      9. Принятая в настоящих Правилах терминология приведена в виде условных обозначений в приложениях 1-5 настоящих Правил.

3. Объем освидетельствований

      10. Освидетельствованиям Регистра судоходства подлежат следующие грузоподъемные устройства:
      1) судовые грузовые стрелы, судовые краны и подъемники грузоподъемностью 1 т и более;
      2) верхние строения плавучих кранов и крановых судов;
      3) краны на плавучих доках и краны на плавучих буровых установках (далее - ПБУ), предназначенные для разгрузки судов снабжения ПБУ грузоподъемностью 1 т и более;
      4) судовые лифты грузовые грузоподъемностью 250 кг и более и пассажирские с электроприводом, предназначенные для подъема и спуска людей и/или грузов в кабине, движение которой осуществляется канатами, со скоростью не более 1,0 м/с;
      5) судовые подъемные платформы грузоподъемностью 1 т и более, подъем и спуск которых осуществляется со скоростью не более 0,1 м/с.
      Освидетельствования грузоподъемных устройств других типов и назначений является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      11. Освидетельствования Регистром судоходства включают:
      1) рассмотрение и одобрение технической документации;
      2) освидетельствования при изготовлении грузоподъемных устройств, установке их на судне (плавучем сооружении) и ремонте;
      3) испытания;
      4) клеймение;
      5) выдачу документов Регистра судоходства.
      12. Объектами освидетельствований Регистром судоходства являются:
      1) судовые грузовые стрелы: металлоконструкции, лебедки и вьюшки, детали и тросы;
      2) краны и подъемники: металлоконструкции, механизмы, детали и тросы, приборы безопасности;
      3) лифты: металлоконструкции, оборудование лифтов, лебедки лифтовые, приборы безопасности, канаты и детали канатной проводки;
      4) судовые подъемные платформы:
      оборудование платформ;
      несущие средства;
      предохранительные устройства;
      5) приводы механизмов;
      6) электрическое оборудование грузоподъемных устройств;
      7) котлы и сосуды под давлением в составе грузоподъемных устройств;
      8) системы и трубопроводы грузоподъемных устройств.
      Номенклатура ответственных конструкций, механизмов и деталей грузоподъемных устройств, подлежащих освидетельствованиям Регистром судоходства, приведена в приложении 6 к настоящим Правилам.
      13. Освидетельствования при изготовлении, установке на судне и ремонте грузоподъемных устройств, их механизмов, металлоконструкций, деталей и приборов безопасности производится в соответствии с Общими положениями о классификационной и иной деятельности.
      Освидетельствования механизмов, гидравлических и паровых приводов механизмов, систем и трубопроводов, электрооборудования, изделий и материалов, а также котлов и сосудов под давлением в части, не регламентированной требованиями настоящих Правил, осуществляется согласно Правилам классификации и постройки морских судов, утвержденных в соответствии с подпунктом 48 пункта 3 статьи 4 Закона Республики Казахстан "О торговом мореплавании" (далее - Правила классификации).
      Однако если требования, содержащиеся в настоящих Правилах, являются равнозначными или иными, чем требования соответствующих частей Правил классификации, предпочтение отдается настоящим Правилам.
      14. Освидетельствования грузовых стрел, кранов и подъемников рыболовных судов, которые используются при работе с орудиями лова, а также неподвижно установленных судовых стрел, предназначенных для работы спаренными шкентелями со стрелами другого судна, производятся как освидетельствования обычных устройств для подъема груза установленной массы, то есть Регистр судоходства не участвует в определении грузоподъемности, необходимой для производства работ с орудиями лова, относя это к компетенции судовладельца.
      15. Освидетельствования механизированных стрел, подъемников типа кран-балок и тельферов производится как освидетельствования судовых кранов, а подъемников типа талей (гиней) и горденей - как соответствующих частей судовых грузовых стрел.

4. Техническая документация

      16. Техническая документация, представляемая Регистру судоходства на рассмотрение и одобрение, включает в себя:
      1) спецификацию (пояснительную записку);
      2) чертежи общего расположения грузоподъемного устройства с указанием основных характеристик (грузоподъемность, рабочие зоны, вылет стрелы за борт, скорость подъема и спуска груза, максимальный и минимальный вылет, скорость поворота);
      3) чертежи общего вида грузовых мачт со стрелами, судовых кранов, подъемников, лифтов и судовых подъемных платформ, их креплений к судовым конструкциям и подкреплений корпуса судна в местах их установки;
      4) чертеж (схему) оснастки и такелажного вооружения грузовых стрел и кранов;
      5) чертежи металлоконструкций (грузовых мачт, стрел, мостов, порталов, фундаментов, опорно-поворотных устройств кранов, шахт, кабин и направляющих судовых лифтов, платформ и направляющих судовых подъемных платформ) с расчетами прочности и устойчивости;
      6) техническую документацию по механизмам и их приводам:
      сборочные чертежи с разрезами;
      чертежи грузовых валов, шестерен и зубчатых колес редукторов, а также соединительных муфт (допускается представить в составе сборочных чертежей);
      принципиальные схемы гидравлических установок;
      чертежи фундаментных рам и корпусов с данными по сварке (допускается представить в составе сборочных чертежей);
      расчеты или результаты расчетов прочности ответственных напряженных деталей;
      пояснительную записку или описание с указанием основных технических характеристик;
      программы испытаний головного и серийного образцов механизмов;
      7) техническую документацию по электрическому оборудованию:
      описание принципа действия и основные характеристики;
      спецификацию, включающую перечень комплектующих изделий, приборов и материалов;
      конструктивные сборочные чертежи;
      принципиальную схему электрического привода;
      программу испытаний;
      8) чертежи деталей с расчетами прочности или доказательствами равнопрочности стандартным деталям, одобренным Регистром судоходства;
      9) чертежи приборов безопасности (в необходимых случаях с расчетами прочности);
      10) чертежи крепления грузоподъемного устройства "по-походному";
      11) схемы усилий, действующих на напряженные элементы грузоподъемного устройства;
      12) расчеты или результаты расчетов прочности несущих конструкций, а также расчеты устойчивости стреловых кранов и стрел на гибком подвесе;
      13) инструкцию по работе спаренными грузовыми стрелами с указанием рабочей зоны, допускаемой рабочей нагрузки, типа, размеров и схемы такелажа;
      14) программу испытаний грузоподъемного устройства в сборе на заводе-изготовителе и после установки на судне.
      Представленная техническая документация рассматривается Регистром судоходства в течении тридцати календарных дней со дня их поступления.
      17. Техническая документация на краны, лебедки, металлоконструкции, детали и приборы безопасности грузоподъемных устройств допускается представлять отдельно (независимо от технической документации на судно), однако с указанием типов и назначений судов и плавучих сооружений, для которых они предназначены.
      18. Применение металлоконструкций, деталей, механизмов и приборов, изготовляемых по стандартам и техническим условиям, согласованным или одобренным Регистром судоходства, не требует особого согласования. Не требует также особого согласования применение технологических процессов, термической обработки и расчетов, производящихся по стандартам и техническим условиям, одобренным Регистром судоходства.
      19. Регистр судоходства в необходимых случаях может потребовать расчеты прочности судовых конструкций и подкреплений корпуса в местах установки мачт, колонн, лебедок, кранов, подъемников, обухов, а также креплений стрел и кранов "по-походному".
      20. При изменениях грузоподъемных устройств, в связи с модернизацией или ремонтом, объем представляемой документации учитывает произведенные изменения с учетом их влияния на удовлетворение требований настоящих Правил.
      21. При предъявлении к первоначальному освидетельствованию грузоподъемных устройств построенных по проектам, не одобренным Регистром судоходства, объем необходимой технической документации, включая проверочные расчеты, необходимо чтобы соответствовал перечню, приведенному в пункте 16 настоящих Правил.
      В некоторых случаях сокращение требуемой технической документации допускается по согласованию с Регистром судоходства, принимая во внимание документы заводов-изготовителей и иных классификационных обществ в соответствии с пунктом 453 настоящих Правил.

5. Общие технические и специальные требования

      22. Все грузоподъемные устройства, их металлоконструкции, механизмы, детали и приборы проектируются и изготавливаются в соответствии с настоящими Правилами и действующими стандартами, согласованными с Регистром судоходства. При этом необходимо чтобы обеспечивалась безопасная эксплуатация грузоподъемного устройства при заданных углах крена и дифферента при максимальном вылете стрелы и в заданном диапазоне температур окружающей среды.
      23. Механические, гидравлические и паровые приводы, системы и трубопроводы, электрическое оборудование в части, не регламентированной требованиями настоящих Правил, необходимо чтобы удовлетворяли применимым требованиям Правил классификации.
      24. Необходимо чтобы конструкция механизмов грузоподъемных устройств с разобщающимся от механизмов приводом, а также переключающих механизмов, служащих для изменения скорости движения, предотвращала падение груза или самопроизвольное движение стрелы или крана при разобщении передачи от привода к механизму или при переключении скоростей.
      У механизмов с гидроприводом предусматриваются устройства, исключающие падение груза или самопроизвольное движение стрелы или крана при падении давления в гидросистеме.
      25. Механизмы подъема груза и изменения вылета стрелы выполняются так, чтобы опускание груза или стрелы было возможно только приводом.
      Необходимо предусмотреть средства, позволяющие производить безопасную остановку и опускание груза в случае аварии.
      26. Каждый механизм грузоподъемного устройства, за исключением механизмов с винтовыми приводами с самоторможением или с приводом от гидравлических цилиндров при наличии гидрозамков, снабжались автоматическим тормозом, обеспечивающим торможение с коэффициентом запаса, указанным в соответствующих главах настоящих Правил.
      Под коэффициентом запаса торможения понимается отношение момента, создаваемого тормозом, к статическому моменту, создаваемому на тормозном валу наибольшим расчетным натяжением троса (механизмы подъема груза, изменения вылета и поворота стрел тросами), а для механизмов с жесткой кинематической связью (механизмы поворота и передвижения кранов, изменения вылета стрел) - расчетной величиной инерционных нагрузок.
      Необходимо чтобы конструкция была такой, чтобы рабочий соленоид не мог быть возбужден обратной электродвижущей силой (далее - ЭДС) от какого-либо двигателя, паразитными или блуждающими токами или пробоем изоляции. Необходимо чтобы в аварийном случае, при отсутствии подачи энергии на приводы механизмов подъема, предусматривалось оттормаживание тормозов вручную.
      27. Автоматический тормоз должен срабатывать:
      1) при возврате рычага управления в нейтральное положение;
      2) при аварийном отключении механического привода;
      3) при перерыве в подаче энергии, в том числе при полном разъединении фаз или значительном падении напряжения.
      28. Необходимо чтобы тормоза были замкнутого типа, если иное не указано в соответствующих главах настоящих Правил, и действовали плавно, без толчков, имели простые легкодоступные средства регулировки и допускали удобную замену фрикционных деталей.
      29. Необходимо чтобы механизмы и их фундаменты надежно выдерживали усилия, действующие во время торможения.
      30. Необходимо чтобы усилие для работы с управляемыми тормозами не превышали на рукоятке или рычаге 160 Н, а на педали - 310 Н. Для тормозов, регулярно применяемых при обычном режиме работы, усилия уменьшаются, по крайней мере, в 2 раза. Необходимо чтобы тормозные педали имели нескользкую поверхность.
      31. Механизмы подъема и изменения вылета стрелы грузоподъемных устройств, предназначенных специально для погрузки, выгрузки и перемещения опасных грузов, снабжаются двумя автоматическими действующими независимо друг от друга тормозами замкнутого типа, обеспечивающими удержание груза (стрелы) одним тормозом при отсутствии подачи энергии. Допускаются тормоза последовательного действия.
      Если между двигателем и редуктором находится муфта, тормоз устанавливается на полумуфте со стороны редуктора или на валу редуктора. Допускается нахождение второго тормоза на валу электродвигателя или в любом месте приводного механизма. Тормоза должны располагаться таким образом, чтобы для контроля надежности одного тормоза легко устранялось действием другого.
      Для механизмов подъема и изменения вылета с гидроцилиндром допускается отсутствие второго устройства, равнозначного второму тормозу.
      32. Механизмы подъема с ручным приводом снабжаются автоматически действующим грузоупорным тормозом или "безопасной рукояткой", представляющей собой соединение в одно конструктивное целое рукоятки, храпового устройства и тормоза. Допускается использование других устройств (гидропривод с ручным насосом), исключающих самопроизвольное опускание груза.
      33. Грузоподъемные устройства с ручным приводом рассчитываются так, чтобы усилие, приходящееся на каждого обслуживающего, не превышало 160 Н. Ручные тяговые цепи необходимо предохранять от падения их с тягового колеса.
      34. Управляемые разомкнутые тормоза фиксируются в замкнутом положении. Создание усилия торможения тормозными грузами не допускается. Необходимо чтобы применяемые с этой целью пружины были нажимными и имели направляющие в виде втулок или оправок.
      35. Тормоз, установленный между двигателем и передачей, должен находиться на валу передачи.
      36. При обеспечении работы нескольких механизмов одним приводом тормоза устанавливаются на каждом механизме.
      37. Тормозной барабан защищается от воздействия дождя, морской воды, снега, льда, масел или жиров, если тормоз не сконструирован для работы без подобной защиты.
      38. Любой тормоз - ручной, ножной или автоматический - должен развивать тормозной момент на 25 % больше момента, который требуется при наиболее неблагоприятном режиме работы с грузом максимальной грузоподъемности независимо от потерь в передачах механизмов.

§ 1. Электрические приводы

      39. Электрические приводы грузоподъемных устройств, оборудованных искусственной вентиляцией, должны иметь блокировку, не допускающую включения или продолжения работы привода при выключенной вентиляции.
      40. Заземление подвижной части палубного крана осуществляется специальным кабелем, присоединенным к поворотной части или к вращающемуся барабану токосъемником, имеющим не менее двух щеток.
      Допускается заземление подвижных частей грузоподъемных устройств через катки и рельсовые пути при условии обеспечения надежного контакта.

§ 2. Системы гидравлики

      41. Необходимо чтобы размеры и конструкция систем гидравлики соответствовали установившимся техническим нормам для гидравлических систем. Безопасность работы гидравлических систем при всех предполагаемых условиях эксплуатации обеспечивались за счет применения соответствующих мер, например, подбором фильтров, охладителей, устройств управления и регулирования, регулированием давления в первичном контуре, выбором соответствующего масла.
      42. Необходимо чтобы конструкция гидравлической системы предотвращала рост давления сверх допустимого. Устанавливаются границы крайних положений поршней в серводвигателях.
      43. Соединения труб должны выполняться с применением шлангов высокого давления. Необходимо чтобы шланги были пригодны для предполагаемых рабочих жидкостей, давлений, температур, условий окружающей среды и отвечали требованиям признанных стандартов.
      Необходимо чтобы разрывное давление шланга равнялось, по крайней мере, трехкратному установленному давлению для предохранительного клапана.
      Резьбовые муфты с зажимными кольцами и швом допускаются по согласованию с Регистром судоходства.
      44. Система трубопроводов должна соединяться с другой гидравлической системой, для которой такое соединение допускается. В этом случае рекомендуется предусматривать второй насосный агрегат и соответствующие запорные клапаны.
      45. Системы гидравлических трубопроводов между серводвигателями или гидромоторами выполняются с повышенной степенью безопасности. Это также относится ко всем связанным с ними устройствам.
      Для материалов без Свидетельства о проведении испытаний запас прочности должен быть не менее 2 относительно предела текучести и не менее 2,5 относительно предела усталостной прочности.
      Фланцевые болтовые соединения испытываются на плотность давлением, равным 1,5 расчетного давления или 1,5 максимального рабочего давления.
      46. Необходимо чтобы у гидравлических серводвигателей предусматривались устройства, установленные непосредственно на цилиндре и действовали в случае возникновения трещины в системе, и предотвращали быстрое падение груза, стрелы или самопроизвольного поворота устройства.
      47. Гидравлические серводвигатели так устанавливаются и соединяются с несущими металлоконструкциями, чтобы на шток поршня не передавались внешние усилия.

§ 3. Барабаны лебедок

      48. Необходимо чтобы барабаны лебедок имели такую длину, чтобы по возможности обеспечивалась однослойная навивка троса, во всех случаях не допускается навивка троса более чем в три слоя. В виде исключения допускается для тяжеловесных устройств и двухтопенантных грузовых стрел при условии, что имеется тросоукладчик или прижимное устройство троса с канавками. Применение барабанов с навивкой троса более чем в три слоя является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      49. Необходимо чтобы диаметр тросового барабана был не менее 18 диаметров троса.
      50. Тросовый барабан для многослойной навивки троса оборудуется с обоих торцов ребордами, необходимо чтобы они возвышались над верхним слоем навивки не менее чем на 2,5 диаметра троса.
      Барабаны с канавками, предназначенные для однослойной навивки двух ветвей троса, ребордами могут не снабжаться, если ветви навиваются от краев барабана к середине. При навивке на барабан с канавками одной ветви троса реборда может не устанавливаться со стороны крепления троса на барабане.
      51. Необходимо чтобы барабаны лебедок с машинным приводом при однослойной навивке троса имели обечайку с нарезанной по винтовой линии канавкой, выполненной так, чтобы:
      1) радиус дна канавки в поперечном сечении превышал радиус троса не менее чем на 10 %;
      2) длина дуги выполненного по радиусу дна канавки соответствовала сектору с углом не менее 120⁰;
      3) зазор между двумя соседними витками троса был достаточным, чтобы сходящий с барабана трос не касался соседнего витка;
      4) ширина канавки в поперечном сечении увеличивалась в направлении от дна наружу, если это необходимо.
      52. У лебедок, обслуживающих судовые краны и грузовые или механизированные стрелы, топенантные и грузовые барабаны были достаточными, чтобы принимать рабочую длину троса, необходимого для подъема груза с пайола трюма судна при нахождении стрелы в ее крайнем верхнем рабочем положении, а также с пайола трюма лихтера, пришвартованного к борту судна, при максимальном рабочем вылете стрелы за борт и при наименьшей осадке судна.
      53. Число полных витков, остающихся на барабане лебедки, когда полная рабочая длина троса выбрана, была не менее:
      1) трех - для гладких барабанов (без канавок);
      2) двух - для барабанов с канавками.
      При условии, что:
      1) один виток остается на барабане лебедки судовой грузовой стрелы или крана, уложенных на свои опоры "по-походному";
      2) два витка - на барабане лебедки судовой грузовой стрелы, когда стрела находится в самом низком положении "по-походному";
      3) три витка - в случае передвижного крана, когда стрела опущена в горизонтальное положение для уменьшения или добавления секций стрелы;
      4) три витка - для механизированной стрелы на жестких опорах, когда стрела находится в самом низком положении "по-походному".
      54. Необходимо чтобы расположение барабана обеспечивала правильную навивку на него троса. Угол временного отклонения троса от плоскости, перпендикулярной оси барабана, не превышал 4⁰.
      Рекомендуется все барабаны, которые во время работы находятся вне зоны видимости оператора, снабжать устройствами, обеспечивающими правильную навивку и укладку троса на барабане.

§ 4. Крепление деталей и тросов

      55. Неподвижные оси, служащие опорой вращающихся на них деталей (барабанов, шкивов, колес, катков), надежно закрепляются от проворачивания и аксиального смещения.
      56. Все болтовые, шпоночные и клиновые соединения в грузоподъемных устройствах должны быть предохранены от произвольного развинчивания и разъединения.
      57. Необходимо чтобы крепление заменяемых деталей исключала их изгиб или скручивание, для чего допускается применение вертлюгов. В системе подвеса грузозахватного органа, если не исключено скручивание шкентеля, предусматривается установка вертлюга. Допускается применение вертлюгов с шариковыми и роликовыми подшипниками, с возможностью их регулярной смазки. Необходимо чтобы вертлюги свободно поворачивались под нагрузкой.
      58. Концы тросов, крепящихся к металлоконструкциям или деталям, должны снабжаться коушами или заделываться в тросовые патроны или зажимы одобренной Регистром судоходства конструкции. Если концы тросов, крепящихся к барабанам лебедок, не имеют коушей или патронов то необходимо чтобы обеспечивалось надежное крепление троса к барабану. Необходимо чтобы прижимных устройств, использующих силу трения, было не менее двух.
      59. Ходовые концы тросов талей оттяжек тяжелых стрел должны надежно крепиться к барабанам лебедок оттяжек.
      Необходимо чтобы надежное крепление тросов к барабанам также обеспечивалась при использовании вьюшек для крепления контроттяжек при работе спаренными стрелами.
      60. Необходимо чтобы расположение канатных шкивов, блоков и концов тросов, крепящихся к металлоконструкциям, предотвращало спадание канатов с барабанов и шкивов блоков, а также исключали их трение друг о друга или о металлоконструкцию. Крепление канатов рассчитываются на наибольшее статическое усилие, вызываемое пробной нагрузкой.
      61. У стрел и подъемников, применяемых для работы с орудиями лова, допускается использование палубных механизмов иных, чем грузовые лебедки, с наложением грузового троса при работе с орудиями лова шлагами на турачку палубного механизма и удержанием свободного конца вручную.
      В этом случае при испытании грузоподъемного устройства трос надежно закрепляется на турачке. К используемым таким образом палубным механизмам применяются соответствующие требования настоящих Правил.

§ 5. Органы управления и подачи питания

      62. Органы управления механизмами грузоподъемных устройств выполняются и устанавливаются таким образом, чтобы направление движения рукояток, рычагов или маховиков соответствовало направлению движения груза, а именно: необходимо чтобы вращение маховика по часовой стрелке соответствовало подъему груза, уменьшению вылета (подъем стрелы) и поворот вправо; перемещение вертикального рычага на себя или горизонтального вверх - подъему груза или уменьшению вылета; перемещение рычага вправо - повороту вправо.
      63. Рукоятки, рычаги и маховики в нулевом и рабочих положениях (при ступенчатом регулировании) фиксируются и обозначаются. Под фиксированием понимается удержание органа управления в нулевом или рабочих положениях, требующее для вывода из этого положения усилия большего, чем для движения между фиксированными положениями.
      Кроме того, следует предусмотреть устройство для блокировки рукояток, рычагов и маховиков в нулевом положении.
      Необходимо чтобы расположение рукояток, рычагов, маховиков и педалей обеспечивали удобное пользование ими.
      64. Органы управления грузоподъемных устройств должны обеспечивать исключение одновременной работы более чем двух механизмов. Это требование не относится к устройствам, в конструкции которых предусматривается совмещение большего числа движений.
      65. Необходимо чтобы усилие, требующееся для элементов управления, не превышало 120 Н при ручном приводе и 300 Н при ножном приводе. Усилие, требующееся для управления часто используемых элементов управления, не превышало 40 Н. Для редко используемых органов управления допускается усилие не более 160 Н.
      Ход рычага управления должен не превышать:
      60 см при ручном управлении;
      25 см при ножном управлении.
      66. При кнопочном управлении каждому направлению движения должна соответствовать отдельная кнопка.
      Необходимо чтобы кнопки управления имели пружинное или иное устройство для самовозврата в положение "Стоп", когда оператор снимает руку или ослабляет ее усилие. Необходимо также чтобы это устройство не требовало усилий, вызывающих усталость оператора.
      67. Органы управления и контрольные приборы располагались на посту управления таким образом, чтобы легко охватывать их взглядом. На них отчетливо и прочно наносятся направления вызываемых ими движений или функций.
      Необходимо чтобы рычаги для пуска имели условное изображение и надписи, обозначающие направление перемещения для пуска данного устройства.
      68. Органы управления (контроллеры, рубильники, кнопки) грузоподъемных устройств, предназначенных для транспортировки опасных грузов или для эпизодической транспортировки людей в рабочих клетях, а также органы управления, применяемые при переносном дистанционном управлении, снабжаются устройством для самовозврата в нулевое положение.
      Если при дистанционном управлении оператор не видит барабана лебедки, то необходимо чтобы обеспечивалась правильная навивка троса на барабан в соответствии с пунктом 54 настоящих Правил.
      69. Клапаны подключения паропроводов к механизму подъема располагаются в непосредственной близости к механизму, быть доступными в любое время и легкими в обслуживании.
      70. Необходимо чтобы маховики для пуска в эксплуатацию имели условное изображение и надпись, обозначающие направление вращения для открывания и пуска устройств в эксплуатацию.
      71. Если грузовая лебедка снабжена передачей с переменной скоростью и если положение рычагов изменения скорости в нейтральном положении создает возможность свободного вращения барабана, то со стороны барабана предусматривается запасной тормоз согласно требованиям пункта 32 настоящих Правил. Рычаг изменения скорости передачи снабжается соответствующим блокирующим устройством, исключающий возможность отключения передачи во время подъема или опускания груза.
      72. Необходимо чтобы питание катушки электромагнитного тормоза исключали возможность случайной подачи энергии при генераторном режиме работы двигателя, блуждающими токами или в результате пробоя изоляции.
      73. У грузоподъемных устройств с электрическим приводом подача питания на электродвигатели была возможна лишь после того, как соответствующие рукоятки, маховики и рычаги постов управления будут установлены в нулевое положение.
      На посту управления или вблизи него рекомендуется предусмотреть сигнализацию о наличии напряжения в сети питания, а также визуальную сигнализацию о включении или выключении электропривода.
      74. Необходимо чтобы короткие замыкания, а также другие неисправности в цепях управления электрическими приводами не приводили к их запуску или продолжению работы, растормаживанию тормозов или сохранению их в расторможенном состоянии.
      При отсутствии подачи энергии в цепях управления все включенные в данный момент приводные механизмы автоматически останавливались также и в том случае, если органы управления не находятся в нулевом положении.
      75. Необходимо чтобы цепи управления с независимыми электрическими приводами вьюшек топенантов и контроттяжек с собственным приводом исключали возможность включения или продолжения работы этих приводов при грузе на гаке.
      Вместо блокировки допускается обеспечение возможности включения указанных приводов только уполномоченными лицами экипажа.
      76. Непосредственно у поста управления грузоподъемными устройствами в пределах вытянутой руки оператора устанавливаются кнопка или выключатель безопасности для отключения главной цепи электрического привода. Они окрашиваются в красный цвет и снабжаются надписью "СТОП".
      Для гидравлических приводов с механизмом самовозврата рычагов управления в нулевое положение выключатель не требуется.
      77. В главной цепи грузоподъемного устройства устанавливается выключатель, доступный только для уполномоченных лиц экипажа, либо обеспечивается возможность запирания выключателя в отключенном состоянии.
      78. Применение неизолированных троллейных проводов для питания передвижных грузоподъемных устройств не допускается.
      79. Необходимо чтобы исключалась возможность произвольного включения электрического привода.
      Необходимо чтобы электродвигатель механизма подъема запускался только после выхода рукоятки управления из нулевого положения.
      80. С целью предотвращения искрообразования при использовании грузоподъемных устройств, расположенных на палубах нефтеналивных, нефтесборных судов, газовозов, химовозов и других подобных судов, такие детали, как гаки, скобы, вертлюги, цепи выполняется как искробезопасные в соответствии с признанными стандартами.

Раздел 2. Нормы расчета

6. Общие положения

      81. Методы расчета усилий и напряжений в элементах грузоподъемных устройств настоящими Правилами не регламентируются, однако Регистр судоходства в отдельных случаях потребовать применения одобренных им методов расчета.
      82. На механизированные стрелы, подъемники типа кран-балок и тельферов распространяются применимые к ним нормы расчета судовых кранов, а на подъемники типа талей (гиней) и горденей - нормы расчета судовых грузовых стрел.
      Последнее с учетом особенностей, указанных в пунктах 84 и 106 настоящих Правил, распространяется также на съемные детали (грузозахватные приспособления).
      На краны для плавучих буровых установок распространяются нормы расчета судовых кранов с учетом особенностей их эксплуатации.

7. Расчетные нагрузки и напряжения

      83. Расчетные нагрузки для судовых грузовых стрел, судовых кранов и подъемников, верхних строений плавучих кранов и крановых судов, судовых лифтов и судовых подъемных платформ приведены в соответствующих разделах настоящих Правил.
      84. В качестве расчетной нагрузки для съемных деталей принимается вес безопасно поднимаемого груза и собственный вес.
      Для спредеров следует принять, что центр тяжести контейнера смещен относительно положения центра объема контейнера на 1/10 его ширины и длины.
      Для спредеров следует также принять особый случай нагрузки, при котором полезная нагрузка воспринимается только тремя захватными поворотными головками.
      Для съемных деталей с подвешиванием на четырех ветвях без выравнивания длин следует доказать обеспечение прочности для случая, когда при невыгодном приложении полезной нагрузки нагружены только три ветви.
      85. При расчетах механизмов грузоподъемных устройств учитываются следующие положения:
      1) расчетные нагрузки механизмов определяются с учетом нагрузок грузоподъемного устройства и с учетом условий определения усилий в конструктивных элементах;
      2) необходимо чтобы запасы прочности деталей механизмов были не менее запасов прочности металлоконструкций грузоподъемных устройств;
      3) необходимо чтобы зубчатые передачи удовлетворяли условиям соответствующих частей Правил классификации.
      86. Величина потерь на трение в шкивах блоков и при изгибе тросов на шкивах принимается равной 5 % на каждый шкив с подшипником скольжения и 2 % - с подшипником качения.
      Изменение усилий в конструктивных элементах грузоподъемного устройства при перемещении тросов по блокам учитывается по самому неблагоприятному для каждого элемента движению или совокупности движения (подъем или опускание груза или стрелы).
      87. При расчете сжатых и сжатоизогнутых стержней с достаточной степенью точности учитывается влияние продольных сил с учетом эксцентриситета их приложения, строительной погиби и начальной кривизны от собственного веса на величину напряжений в соответствии с пунктом 102 настоящих Правил.
      88. Если в сечении действуют нормальное и касательное напряжения, определяется приведенное напряжение пр, МПа, вычисленное по формуле:

пр = (1)

      где - нормальное напряжение в рассматриваемом сечении, МПа;
     - касательное напряжение в рассматриваемом сечении, МПа.
      По этим напряжениям производится проверка условий прочности.
      89. Расчетный модуль упругости стальных тросов принимается равным 98 ГПа.
      90. При расчете на прочность клепаных или болтовых конструкций площади и моменты сопротивления сечений определяются за вычетом отверстий. При расчете на устойчивость вычет на отверстия не требуется.

8. Допускаемые напряжения, запасы прочности и устойчивости

      91. Необходимо чтобы при действии расчетных нагрузок напряжения в металлоконструкциях судовых грузоподъемных устройств не превышало допускаемых величин, приведенных в приложении 7 настоящих Правил.
      Для мачт при одновременной работе нескольких легких одиночных стрел допускаемые напряжения принимаются 0,5 предела текучести материала R_ен.
      Для мачт, раскрепленных стоячим такелажем, допускаемые напряжения принимаются на 10 % меньше указанных выше.
      Для грузоподъемных устройств с ручным приводом допускаемые напряжения принимаются 0,6 предела текучести материала R_ен.
      Необходимо чтобы допускаемая рабочая нагрузка (SWL) тросов (стальных, растительных и синтетических) не была больше гарантированной разрывной нагрузки F_гар, установленной при испытании образца (при указанных тросах), разделенной на коэффициент запаса прочности согласно приложениям 8 и 9 настоящих Правил.
      92. В величины допускаемых напряжений согласно приложению 7 настоящих Правил введены коэффициенты динамичности действия нагрузок, равные:

     H=0,7R_eH/,                                (2)
      гдеH/ - нормативный коэффициент динамичности, определяемый как отношение ожидаемого наибольшего динамического усилия к статическому усилию при действии расчетной нагрузки;
      R_eH/ - запас прочности согласно приложению 7 настоящих Правил.
      При максимальной скорости подъема или опускания груза большей чем 1,33 (H - 1) м/с, необходима расчетная проверка коэффициента динамичности, которая производиться по формуле
      = 1+0,318                                (3)
      где - коэффициент динамичности, представляющий отношение динамического усилия к его статической величине;
      v - наибольшая скорость перемещения груза, м/с;
      f_ст - расчетное вертикальное смещение точки подвеса груза (включая изменение длины троса) при статическом действии усилия от веса груза, соответствующего грузоподъемности, м.
      Если при этом вычисленный коэффициент динамичности окажется больше H, то допускаемые напряжения, указанные в пункте 91 настоящих Правил, умножаются на отношение н/; если вычисленный коэффициент окажется равным или менее H, то эти напряжения принимаются равными приведенным в пункте 91 настоящих Правил.
      По согласованию с Регистром судоходства расчет коэффициента динамичности допускается производить другими методами.
     93. При определении допускаемых напряжений для металлоконструкций в качестве расчетного предела текучести принимается его величина, гарантированная стандартом или техническими условиями; однако во всех случаях расчетный предел текучести принимается не более чем 0,70 наименьшего предела прочности (временного сопротивления), гарантированного стандартом или техническими условиями.
      94. Допускаемые напряжения, указанные в пункте 91 настоящих Правил, относятся к деформациям растяжения, сжатия и изгиба, а также к приведенным напряжениям.
      95. Необходимо чтобы конструкция и размеры заменяемых деталей обеспечивали отсутствие остаточных деформаций при испытании их пробной нагрузкой согласно пункту 408 настоящих Правил и отсутствие разрушения при испытании их предельной нагрузкой согласно пункту 416 настоящих Правил. Детали, должны быть изготовленные по стандартам и техническим условиям, согласованным с Регистром судоходства.
      Допускаемые напряжения для нестандартизированных несъемных деталей принимаются не более допускаемых напряжений для металлоконструкций в соответствии с пунктом 91-94 настоящих Правил.
      96. Запас прочности цепей топенантов, шкентелей, контроттяжек и съемных деталей относительно разрывной нагрузки допускается не менее 4.
      Необходимо чтобы запас прочности калиброванных цепей, работающих на звездочках в подъемниках с ручным приводом, был не менее 3,2. Для цепей, работающих на звездочках в подъемниках с механическим приводом, запас прочности в каждом случае является предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      97. Запас прочности стальных тросов относительно разрывной нагрузки троса в целом должен быть, не менее, указанного в приложении 8 настоящих Правил.
      98. Необходимо чтобы запас прочности тросов из растительного волокна относительно разрывной нагрузки троса в целом был, не менее, указанного в приложении 9 настоящих Правил, а из синтетического - не менее 10.
      99. Запас устойчивости должен быть не менее запаса прочности (относительно предела текучести) на сжатие того же элемента.
      100. Сжатые стержни проверяются на общую, а тонкостенные их элементы - на местную устойчивость. Если они удовлетворяют требованиям в соответствии с пунктом 159 настоящих Правил, не требуется проверки трубчатых конструкций на местную устойчивость.
      Балки, работающие на поперечный изгиб, проверяются на общую устойчивость, а их вертикальные стенки и сжатые пояски - на местную.
      101. Критическая сила центрально-сжатых стержней определяются с учетом начальных эксцентриситета продольных сил и искривления, суммарная величина которых принимаются не менее 0,001 длины стержня.
      102. Стальные судовые стрелы должны рассчитываться по условному запасу устойчивости, определенному с учетом изменения сечения по длине стрелы, но без учета начальных эксцентриситета и искривления. Необходимо чтобы величина этого запаса была не менее 4,5.
      103. Необходимо чтобы гибкость каждой из ветвей центрально-сжатых стержней составного сечения на участке между соединительными элементами (планками или решетками) не превышал 40.
      104. Гибкость сжатых и растянутых элементов металлоконструкций не должна превышать величин, указанных в приложении 10 настоящих Правил.
      При определении гибкости расчетная длина принимается с учетом вида закрепления на концах. Гибкость определяется в плоскостях главных моментов инерции.
      Для судовых стрел допускается гибкость 175, а при осевом усилии 19,60 кН и менее - 200.
      105. Необходимо чтобы при действии расчетных нагрузок напряжения в металлоконструкциях верхних строений не превышали допускаемые напряжения, приведенные в приложении 11 настоящих Правил с учетом указаний пунктов 93 и 94 настоящих Правил.
      Для верхних строений простейшей конструкции при использовании расчетных нагрузок как для судовых кранов в соответствии с пунктом 215 настоящих Правил, допускаемые напряжения принимаются в соответствии с пунктом 91 настоящих Правил.
      106. При действии нагрузок в соответствии с пунктом 84 настоящих Правил напряжения, возникающие в стальных конструкциях съемных деталей, не должны превышать приведенных в приложении 7 настоящих Правил.
      При испытаниях съемных деталей пробной нагрузкой возникающие напряжения не должны превышать 0,8 R_eH.
      Необходимо чтобы при расчете подшипников качения съемных деталей статический коэффициент запаса при нормальной нагрузке был не менее 1,2.
      Удельное давление между поворотной захватной головкой спредера и угловым фитингом контейнера при статической нагрузке не должно превышать 50 МПа.

Раздел 3. Материалы и сварка

9. Материалы

      107. Материалы, применяемые для изготовления несущих напряженных элементов металлических конструкций, деталей и механизмов грузоподъемных устройств, а также термическая обработка поковок и отливок в части, не регламентированной требованиями настоящих Правил, должны удовлетворять применимым требованиям Правил классификации.
      108. Все несущие напряженные элементы металлоконструкций, деталей и механизмов, кроме случаев, перечисленных в пунктах 109 и 110 настоящих Правил, изготавливаются из стали; применение других материалов является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      109. Для изготовления щек блоков для тросов из растительного или синтетического волокна допускается применение дерева твердых пород первого сорта.
      110. Допускается применение чугунного литья для изготовления:
      1) зубчатых, червячных и ходовых колес грузоподъемных устройств с ручным приводом;
      2) червячных колес с ободом из бронзы;
      3) барабанов и турачек лебедок, корпусов редукторов и шкивов блоков;
      4) колодок тормозов, кронштейнов барабанов и корпусов подшипников;
      5) корпусов и блоков гидроаппаратуры управления, гидромоторов, насосов.
      111. Применение стального литья для изготовления деталей, кроме литых, допускаемых настоящими Правилами, является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      112. Сталь для несущих элементов металлоконструкций грузоподъемных устройств и съемных деталей должны соответствовать категориям стали указанных в Правилах классификации.
      Выбор категории стали в зависимости от температуры окружающей среды производится согласно приложению 12 настоящих Правил.
      113. При использовании по согласованию с Регистром судоходства для металлоконструкций не судостроительных сталей они должны удовлетворять требованиям, предъявляемым к судостроительным сталям.
      114. Сталь для напряженных элементов деталей применяется спокойной плавки. Свойства ее должны обеспечивать работу грузоподъемных устройств на открытых палубах при отрицательных температурах. Сталь для напряженных элементов заменяемых деталей, кроме этого, должны иметь гарантированную величину относительного удлинения на пятикратных образцах не менее 20 %.
      Сталь цепей грузоподъемных устройств, предназначенных для работы при температуре ниже - 20⁰С, необходимо чтобы отвечала требованиям Правил классификации для стали цепей 2-й или 3-й категории.
      Цепи, которые не требуют термообработки для повышения качества или прочности, после изготовления должны быть нормализованными.
      115. Все стальные поковки и отливки в составе деталей грузоподъемных устройств, а также сварные детали с напряженными, близко расположенными или пересекающимися сварными швами подлежат термической обработке (поковки из легированных сталей - закалке и отпуску, поковки и отливки из углеродистых сталей - закалке и отпуску или нормализации, электросварные детали - отжигу) для снятия внутренних напряжений.
      Термическая обработка деталей производится в закрытых (муфельных) печах при надежном контроле температуры. Режим термической обработки устанавливается в зависимости от марки стали, назначения и размеры деталей согласовываются с Регистром судоходства.
      Проведение термической обработки подтверждаются сертификатом завода-изготовителя.
      Термическая обработка сварных деталей не производиться после одобрения Регистром судоходства.
      116. По согласованию с Регистром судоходства для изготовления конструкций и деталей грузоподъемных устройств допускается применение сталей повышенной прочности при выполнении предъявляемых к сталям требований настоящих Правил.

10. Сварка

      117. Применение сварки в металлоконструкциях, деталях и механизмах грузоподъемных устройств, контроль качества сварных швов и их термическая обработка в части, не регламентированной требованиями настоящих Правил, должны удовлетворять применимым требованиям Правил классификации.
      118. Размеры угловых швов следует назначать возможно меньшими по расчету на прочность и по технологическим условиям. Необходимо чтобы катет углового шва был не менее 4 мм и не более 1,2 наименьшей толщины соединяемых элементов. Длина углового шва была не менее 50 мм.
      Если для сварки тавровых соединений таких ответственных деталей, как обухи поворотных оттяжек в соответствии с пунктом 371 настоящих Правил, носок для крепления направляющего блока в соответствии с пунктом 374 настоящих Правил, обух топенанта в соответствии с пунктом 376 настоящих Правил, обухи на корпусе судна и металлоконструкциях в соответствии с пунктом 377 настоящих Правил, применяются короткие сварные угловые швы, следует обращать особое внимание на их качество и контроль сварных швов; в частности, качество швов следует проверять одобренным Регистром судоходства методом контроля по всей их длине.
      119. Электросварка деталей круглого и кольцевого сечений малых диаметров (цепей, прутковых вант) производится контактным способом.
      120. Стыковые сварные швы мачт, колонн, стрел и других трубчатых или коробчатых элементов для обеспечения полного провара выполняются с проваркой корня шва, а при отсутствии доступа - с применением стальной подкладной планки.
      121. В конструкциях с замкнутым контуром при отсутствии доступа изнутри допускается применение пробочных швов для закрепления закрывающего листа на внутреннем наборе (диафрагмах). Требования к пробочным швам предусмотрены Правилами классификации.
      122. Ремонт изношенных и поврежденных несъемных деталей допускается, по согласованию с Регистром судоходства, производить при помощи сварки. Ремонт таким способом изношенных или поврежденных заменяемых деталей допускается по согласованию с Регистром судоходства.
      123. Качество сварных швов несущих элементов металлоконструкций проверяется радиографическим, либо иным одобренным Регистром судоходства методом неразрушающего контроля. Контролю подвергается не менее 10 % длины швов контролируемого соединения. Обязательному контролю подлежат места пересечения сварных швов. Кольцевые непрерывные стыковые швы мачт, колонн, стрел и других несущих металлоконструкций подвергаются контролю по всей длине. Сварные швы мачт (колонн), на которых будут установлены стрелы грузоподъемностью более 25 т, подвергаются 100 % радиографическому контролю до высоты 3,5 м от палубы их закрепления.

Раздел 4. Судовые грузовые стрелы

11. Общие положения

      124. Требования настоящего раздела применимы для судовых грузовых стрел обычной конструкции, работающих в следующих режимах:
      одиночной однотопенантной стрелы;
      двухтопенантной стрелы;
      механизированной стрелы;
      спаренных стрел.
      Стрелы, имеющие специальную конструкцию, подлежат особому рассмотрению Регистром судоходства.
      125. Типовые схемы оснастки судовых грузовых стрел приведены в разделе 1 настоящих Правил.
      126. Каждая грузовая стрела должна иметь топенантную лебедку с механическим приводом, либо топенантную вьюшку, удовлетворяющую требованиям пункта 170 настоящих Правил.
      Там, где устанавливать вьюшку нецелесообразно или практически невозможно, следует применять цепной стопор топенанта, соединенный с тросом топенанта при помощи треугольной планки.
      127. Цепной стопор топенанта грузовых стрел крепиться к обуху на палубе или мачте.
      Крепление тросов топенантов, оттяжек и контроттяжек за счет сил трения (тросовые стопоры, кнехты, утки) не допускается.
      128. Длина тросов топенанта и шкентеля подбирается так, чтобы при всех возможных комбинациях расположения и движения стрел вовремя эксплуатации минимальное число витков на соответствующем барабане было бы не менее требуемых пунктом 53 настоящих Правил.
      129. Использование канифас-блоков для проводки тросов шкентелей и топенантов не допускается.
      130. Если лебедка грузовой стрелы имеет общий двигатель для подъема и опускания либо стрелы, либо груза, и стрела удерживается с помощью защелки, заскакивающей в барабан топенанта во время поднятия и опускания груза, то необходимо чтобы механизм зацепления защелки с барабаном имел эффективное блокировочное устройство, действующее таким образом, чтобы защелка не выходила из зацепления с барабаном до тех пор, пока двигатель не войдет в зацепление с приводом барабана топенанта.
      131. При уменьшении усилия в грузовом шкентеле исключаются свободное падение направляющего блока под влиянием собственного веса. Для этого в конструкции узла крепления блока к обойме, насаженной на вертлюг шпора, предусматривается ограничивающий упор, или направляющий блок оборудуется головкой типа "утиный нос".
      132. Предусматривается надежное крепление стрел "по-походному". Если крепление стрелы "по-походному" - вертикальное у мачты и при этом не обеспечивается установка стрелы с помощью топенанта, необходимо предусмотреть устройство для такой установки.
      133. Оттяжки для поворота грузовых стрел проектируется таким образом, чтобы была обеспечена возможность работы стрелы при максимальном вылете, крене судна 5⁰ и дифференте судна 2⁰.
      134. Опору шпора стрелы следует устанавливать над палубой, на которой установлены лебедки, на такой высоте, чтобы не мешать обслуживающему персоналу и правильному наматыванию шкентеля на барабан.
      135. Вертлюг шпора стрелы с одиночным топенантом и обух топенанта, как правило, находятся на одной вертикали. Смещение крепления топенантов относительно шпора стрелы в каждом случае является предметом одобрения Регистром судоходства.
      136. Фундаменты вертлюгов тяжелых стрел необходимо чтобы обладали достаточной прочностью и жесткостью. Палуба в месте установки фундамента подкрепляется. Подпятник вертлюга снабжается отверстием для спуска воды.
      137. Конструкция и установка двухтопенантных стрел должны предотвращать самопроизвольное движение стрелы в ее крайних положениях. При необходимости предусматриваются конструктивные меры по ограничению углов поворота топенантов или стрел.
      138. Механизированные стрелы должны оборудоваться конечными выключателями для автоматической остановки в крайних положениях механизмов вылета и поворота стрелы, а также, в обоснованных случаях, и другими приборами безопасности в соответствии с требованиями главы 21 настоящих Правил.
      139. Конструкция и расположение спаренных грузовых стрел должны предусматривать возможность использования стрел в режиме работы одиночных грузовых стрел.
      140. Оборудование стрел, устанавливаемых неподвижно для работы спаренными шкентелями, включают:
      1) установку достаточно прочных контроттяжек и деталей их крепления у палубы и нока стрелы;
      2) установку деталей для спаривания шкентелей (в том числе установку контрольной цепочки между шкентелями);
      3) осуществление мероприятий, позволяющих в процессе эксплуатации контролировать предельные положения стрел и контроттяжек, предусмотренные расчетом, а также угол расхождения шкентелей, которые указаны в Инструкции по работе спаренными стрелами.
      Визуальные способы контроля установки стрел или предельной высоты подъема груза применяться при обеспечении достаточной надежности такого контроля в действительных условиях эксплуатации (например, если границы допустимых областей обслуживания или фиксированные схемы установки стрел определяются такими судовыми конструкциями, как комингсы люков, надстройки, рубки).
      Рекомендуется применение штатно установленных указателей контроля положения стрелы относительно горизонта и диаметральной плоскости судна.
      При отсутствии надежности визуального контроля предельных положений стрел и угла расхождения шкентелей для этой цели предусматриваются такие конструктивные меры, как маркировка тросов топенантов контроттяжек, обухов контроттяжек, или другие приемлемые меры.
      Фиксирование мест крепления контроттяжек и их длина обеспечивается конструктивным, а не визуальным контролем;
      4) установку топриков или внутренних оттяжек, предотвращающих поворот стрелы в сторону контроттяжки.
      141. При работе стрел, предназначенных для работы спаренными шкентелями, должны обеспечивать свободный пронос груза над планширем фальшборта и комингсов люка при ограниченном угле расхождения шкентелей, который не превышает 1200.
      142. Ходовые концы тросов талей оттяжек тяжелых стрел должны надежно крепиться к барабанам лебедок.
      Надежное крепление тросов к барабанам также обеспечивается при использовании вьюшек для крепления контроттяжек при работе спаренными стрелами.
      143. Съемные, заменяемые и несъемные детали судовых грузовых стрел должны соответствовать требованиям раздела 9 настоящих Правил.

12. Расчет

      144. Определение усилий в элементах грузоподъемного устройства при работе одиночными стрелами производиться при угле наклона к горизонту: 150 - для легких стрел и 250 - для тяжелых стрел.
      Если наименьший угол наклона стрел в действительных условиях эксплуатации превышает указанный выше, в расчетах принимают этот наименьший угол.
      Для врезного шкива грузового шкентеля и грузовых блоков со шкентелем, параллельным стреле, расчет усилия производиться при возможно большем в эксплуатации угле наклона стрел, но не менее 600.
      145. Максимальный угол наклона стрелы к горизонтали не должен превышать 700.
      146. Максимальный угол поворота стрелы относительно диаметральной плоскости при вылете стрелы за борт не должен превышать 750.
      147. При конструктивном смещении шпора стрелы относительно вертикали, проходящей через обух топенанта на величину, превышающую 0,025 высоты обуха топенанта над шпором стрелы, усилия в стреле, топенанте и оттяжках определяются расчетом с учетом ограничений по установке оттяжек и предельного положения стрел.
      148. При расчете усилий в элементах двухтопенантной стрелы применяются требования пункта 144 настоящих Правил с тем, однако, изменением, что натяжение топенанта определяется при наибольшем повороте стрелы в сторону, противоположную рассматриваемому топенанту.
      При конструктивном смещении шпора двухтопенантной стрелы относительно вертикальной плоскости, проходящей через обухи крепления топенантов, применяться требования пункта 147 настоящих Правил.
      149. Предотвращается самопроизвольное заваливание двухтопенантных стрел в горизонтальной плоскости при наибольшем повороте стрелы от среднего положения. При этом для тяжелых стрел учитываются углы крена и дифферента, указанные в пункте 152 настоящих Правил. Условием, предотвращающим заваливание, считается наличие горизонтальной составляющей натяжения топенантов, перпендикулярной к направлению стрелы в плане, равной не менее 0,1 массы поднимаемого груза.
      150. Определение усилий в элементах стрел, предназначенных для работы спаренными шкентелями, производится при самом неблагоприятном для рассчитываемого элемента положении наибольшего безопасно поднимаемого груза на траектории, определяемой ограниченным углом расхождения шкентелей в соответствии с пунктом 141 настоящих Правил.
      Если для работы предусматривается несколько вариантов установки стрел, то для расчета приниматься вариант, при котором возникают наибольшие усилия. Это относится также к определению расчетного положения стрел и контроттяжек при установлении площадей, допускаемых к обслуживанию стрелами со спаренными шкентелями.
      Усилия в стрелах, шкентелях и топенантах при работе спаренными шкентелями, как правило, не превышают усилий при работе одиночными стрелами. Если усилие в элементе устройства (например, осевое усилие в стреле) при работе спаренными шкентелями превышает усилие при работе одиночными стрелами, то выбор прочных размеров этого элемента производиться по усилию при работе спаренными шкентелями.
      151. Установка стрел и контроттяжек при работе спаренными шкентелями предотвращаются самопроизвольное заваливание стрел к мачте (опрокидывание) при всех возможных вариантах установки стрел и положения груза.
      Опрокидывание стрел разрешается предотвращать установкой дополнительных внутренних оттяжек. Для этой цели используются поворотные оттяжки.
      Условием, предотвращающим опрокидывание, считается наличие положительного натяжения топенанта стрелы с грузом, но без учета собственной массы стрелы и ее деталей.
      152. Расчетное усилие в поворотных оттяжках стрелы принимается не менее 25 % силы тяжести груза, соответствующего грузоподъемности.
      Для тяжелых стрел величина усилия проверяется при крене 50, дифференте 20 и наибольшем вылете стрелы за борт. Если углы крена или дифферента в условиях эксплуатации больше указанных выше, то в расчете принимаются истинные значения углов.
      Если предусматриваются мероприятия по уменьшению углов крена при работе тяжелой стрелой, например, балластировка, то при расчете усилия в оттяжке эти мероприятия могут быть приняты во внимание.
      Расчетное усилие в топрике или талях, соединяющих ноки спаренных стрел, принимается не менее 10 % силы тяжести груза, соответствующего грузоподъемности при работе одиночной стрелой.
      153. При одновременной работе двух и более легких стрел на одной мачте взаимное расположение стрел принимается таким, при котором возникают наибольшие напряжения в сечениях мачты, а при раскреплении мачты стоячим такелажем - и наибольшее его натяжение.
      При отсутствии обоснований начальное натяжение стоячего такелажа следует принимать равным 1/12 разрывного усилия троса в целом.
      154. Когда возможно несколько положений стрелы, расчеты производятся для каждого положения в отдельности. Допускаемые углы наклона указываются в Свидетельстве об испытании.
      155. Для стрел, детали которых закреплены на салинге, необходимо учитывать моменты изгиба и кручения, которые могут возникнуть при неравномерном распределении сил в полиспастах.
      156. В качестве расчетной нагрузки для судовых грузовых стрел принимается вес поднимаемого груза.
      Учет собственного веса при расчете усилий (кроме расчета при работе спаренных стрел) необходим, если масса стрелы составляет 20 % грузоподъемности и более.
      При специальной (не трубчатой) конструкции стрел учитывается давление ветра как для судовых кранов.
      При определении усилий в поворотных оттяжках тяжелых стрел учитываются углы крена и дифферента согласно пункту 152 настоящих Правил.

13. Грузовые мачты

      157. Необходимо чтобы грузовые мачты имели не менее двух жестких опор.
      В качестве верхней опоры должна служить палуба достаточно прочной рубки или надстройки.
      Места крепления грузовых мачт соответственно подкрепляются.
      158. Толщина стенок грузовых мачт, расположенных в пределах закрытых помещений, допускается не менее 5,0 мм, а у расположенных в открытых пространствах или не имеющих доступа внутрь - не менее 6,5 мм; у имеющих доступ внутрь - не менее 5,0 мм. Грузовые мачты, используемые для вентиляции, должна иметь толщину стенки не менее 6,5 мм.
      159. Наружный диаметр грузовой мачты D, мм, в зависимости от толщины ее стенок t, мм, не должны превышать указанных соотношений:
      D = 1000t / (25- t) при t < 15мм,
      D = 100t при t > 15 мм.
      Если напряжения в мачте ниже допускаемых, допускается увеличение ее диаметра, что в каждом случае является предметом специального рассмотрения Регистром судоходства в соответствии с пунктом 91 настоящих Правил.
      160. Конструкция грузовых мачт и их деталей не позволяют скапливания воды в недоступных местах. Все части, кроме закрытых конструкций, должны быть доступны для осмотра, очистки и окраски.
      161. Расчетные усилия в грузовых мачтах должны определяться при таком расположении стрелы или комбинациях стрел, которые вызывают наибольшие усилия.
      162. Штаги устанавливаются так, чтобы не препятствовать работе стрел и бегучего такелажа. Не рекомендуется закреплять штаги к концам салинга (траверсы) мачты.
      163. Тросы стоячего такелажа снабжаются талрепами; обухи крепления вант и штагов надежно укрепляются на корпусе судна; направление плоскостей обухов должны соответствовать указанным требованиям пункта 377 настоящих Правил. Крепление двух и более тросов одной деталью (например, скобой) не допускается.

14. Стрелы

      164. Необходимо чтобы толщина стенок стальных стрел была не менее 4 мм.
      Наружный диаметр стрел не должен превышать величины, указанной в пункте 159 настоящих Правил.
      Диаметр сечений стрелы у нока и шпора должен быть не менее 0,65 диаметра в средней части стрелы.
      Поперечные стыковые сварные швы не должны располагаться в средней части стрелы. Необходимо чтобы расположение этих швов соответствовали стандартам, признанных Регистром судоходства.
      Необходимо чтобы наибольшая строительная погибь стальной стрелы была не более 1/1500 ее длины, как в плоскости подвеса, так и в плоскости, ей перпендикулярной.
      165. Обухи для крепления оттяжек должны располагаться на возможно меньшем расстоянии от обухов крепления грузового блока в соответствии с пунктом 377 настоящих Правил.
      166. В случае установки врезного шкива стрела дополнительно подкрепляется, для того чтобы момент сопротивления в районе установки шкива был не меньше момента сопротивления стрелы без шкива.
      167. После установки обухов, врезного шкива и окончания всех сварочных работ каждая стрела испытывается на непроницаемость надувом воздуха давлением 0,03 МПа.
      168. Контроль качества сварных соединений стрел осуществляется внешним осмотром, измерениями и радиографическим методом в соответствии с пунктом 123 настоящих Правил.

15. Лебедки и вьюшки

      169. Грузовые лебедки, а также лебедки топенантов и поворотных оттяжек стрел, предназначенные для изменения положения стрел под грузом, удовлетворяли применимым общим техническим требованиям главы 5 настоящих Правил. Их привод должен обладать тормозным моментом, превышающим в 1,5 раза необходимый номинальный момент.
      170. Вьюшки топенантов и контроттяжек снабжаются храповым устройством, автоматически срабатывающим при разъединении или выходе из строя приводов от лебедок, а также при выключении тока или прекращении питания электродвигателя автономного привода вьюшки.
      У вьюшек, приводящихся в действие приводным тросом от барабана или турачки лебедки, автоматическое срабатывание не требуется, если стопорный вал (собачка) поднимается над храповиком не более чем на 15 мм.
      171. Вьюшки с автономным приводом должны удовлетворять требования, предъявляемым к лебедкам в соответствии с пунктом 169 настоящих Правил, за исключением требований, относящихся к тормозам грузоподъемных устройств с электроприводами.
      172. У вьюшек, приводящихся в действие приводным тросом, барабан разделяется ребордой на две части: для рабочего и приводного тросов. Предусматривается надежное крепление приводного троса к барабану вьюшки и к барабану или турачке лебедки.
      173. Лебедки и вьюшки устанавливаются таким образом, чтобы угол отклонения троса на обойме барабана относительно плоскости, перпендикулярной продольной оси барабана, был не более 40, и чтобы было достаточное натяжение троса для обеспечения правильной намотки троса на барабан при всех возможных положениях грузовых стрел. Если это необходимо, следует предусмотреть тросоукладчик или устройство для прижима в соответствии с пунктом 54 настоящих Правил.
      174. У лебедок оттяжек однотопенантных тяжелых стрел рекомендуется предусматривать меры для предотвращения возникновения недопустимых напряжений в стреле и топенанте под воздействием тяговых усилий в оттяжках.
      175. Механизмы зацепления (храповые колеса и собачки) должны выдерживать крутящий момент, превышающий не менее чем в 1,5 раза максимальный крутящий момент, вызываемый усилием в грузовой стреле в условиях максимальной нагрузки.
      176. Топенантная вьюшка, приводимая в действие другой лебедкой с помощью приводного троса, не используется на грузовой стреле, у которой допускаемая рабочая нагрузка (при одинарном шкентеле) превышает 3 т.
      177. Приводной трос, используемый для приведения в действие топенантной вьюшки:
      1) не применяется на барабане, который в силу своего состояния и конструкции повредить трос;
      2) не имеет на барабане больше витков, чем предусмотрено. Дополнительные витки допускается накладывать на барабан, имеющий соответствующие реборды;
      3) не следует травить через барабан, особенно если этот трос из искусственного волокна.
      Характеристики выбранного троса необходимо чтобы обеспечивали его достаточную прочность и надежность при эксплуатации.

Раздел 5. Судовые краны и подъемники

16. Общие положения

      178. Настоящий раздел распространяется на краны, а также подъемники с учетом их специфичных условий работы и особенностей конструкций.
      179. Конструкция и установка стреловых кранов на судах должны предотвращать их опрокидывание в соответствии с пунктом 201 настоящих Правил.
      180. Конструкция кранов со стрелами на гибком подвесе должны предотвращать самопроизвольное опрокидывание стрелы в сторону, противоположную вылету, с учетом возможных в эксплуатации углов крена и дифферента, с применением при необходимости ограничивающих упоров в соответствии с пунктом 186 настоящих Правил.
      181. Конструкция судовых кранов и подъемников должны обеспечивать надежное крепление их к корпусу судна. Конструкции корпуса судна в месте установки крана или подъемника соответственно подкрепляются.
      182. Предусматривается надежное крепление судовых кранов, их стрел и подъемников "по-походному".

17. Расчет

      183. В качестве суммарной расчетной нагрузки для судовых кранов принимается:
      1) масса поднимаемого груза;
      2) собственный вес;
      3) давление ветра на поверхности палубного крана и груза в продольном и поперечном направлениях, равное 400 Па.
      При расчете усилий в элементах кранов учитываются углы наклонения согласно пункту 185 настоящих Правил.
      Для кранов, предназначенных для работы на волнении, расчетные нагрузки должны удовлетворять требованиям пунктов 213 и 214 настоящих Правил.
      184. При определении ветровой нагрузки за расчетную наветренную площадь крана следует принимать: для конструкции со сплошными стенками - площадь, ограниченную контуром конструкции; для решетчатых конструкций - площадь, ограниченную контуром конструкции, за вычетом проемов между стержнями.
      За расчетную площадь крана, имеющего несколько плоскостей балок одинаковой высоты (сплошных или решетчатых), расположенных одна за другой, следует принимать: при расстоянии между балками, меньшем высоты балки - площадь передней балки полностью; при расстоянии между балками, равном или большем высоты балки, но меньшем двойной ее высоты, - площадь передней балки полностью плюс 50 % каждой последующей балки; при расстоянии между балками, равном или большем двойной ее высоты - площадь всех балок полностью. Части задних балок, которые не перекрываются передней балкой, учитываются полностью.
      Для конструкций из труб величина расчетной наветренной площади уменьшаются умножением на поправочный коэффициент 0,75.
      Расчетная наветренная площадь груза оценивается по фактическому контуру грузов, для подъема которых предназначен кран.
      У кранов грузоподъемностью до 10 т включительно при отсутствии достаточных данных площадь груза принимается 2м² на 1 т при грузоподъемности до 2 т включительно и 1м² на 1 т при грузоподъемности 10 т; для промежуточных грузоподъемностей площадь груза определяется интерполяцией.
      185. При определении усилий в конструктивных элементах судовых кранов расчет производиться при крене 50 и дифференте 20. Если углы крена или дифферента в условиях эксплуатации больше, в расчете принимаются истинные значения углов.
      186. Для крановых стрел на гибком подвесе доказываются расчетным путем или функциональным испытанием, что стрела не опрокинется в сторону, противоположную вылету.
      Условием, предотвращающим опрокидывание, считается наличие положительного натяжения стреловых тросов при наименьшем вылете и наклонении в сторону, противоположную вылету, на возможный в эксплуатации угол (но не менее 50 крена и 20 дифферента) при давлении ветра со стороны вылета согласно подпункту 3) пункта 183 настоящих Правил.

18. Металлоконструкции

      187. Толщина стенок несущих элементов металлоконструкций, доступных для осмотра и ухода со всех сторон, а также металлоконструкций кранов и подъемников в закрытых помещениях допускается не менее 4 мм, толщина стенок коробчатых или трубчатых элементов металлоконструкций, недоступных для осмотра и ухода с внутренней стороны, допускается не менее 6 мм.
      Наибольшая строительная погибь стрелы крана допускается не более 1/1500 ее длины, как в плоскости подвеса, так и в плоскости, перпендикулярной к ней.
      188. Наружный диаметр трубчатых элементов металлоконструкций не должен превышать величины, указанной в пункте 159 настоящих Правил.
      189. Следует избегать нагрузки заклепок на отрыв головок, особенно если она вибрационная; применять такую конструкцию допускается только в исключительных случаях. Работа на растяжение заклепок с потайными или полупотайными головками не допускается.
      Отверстия для заклепок и чистых болтов сверлятся одновременно в соединяемых элементах или в отдельных элементах по кондукторам.
      Заклепки и болты в соединениях несущих элементов должны иметь диаметр не менее 12 мм.
      Предельная толщина склепываемых элементов не должна превышать 5 диаметров заклепки.
      Число заклепок, крепящих элемент в узле или расположенных по одну сторону стыка, должна составлять не менее двух.

19. Механизмы

      190. Механизмы кранов и подъемников должны удовлетворять применимым общим техническим требованиям главы 5 настоящих Правил.
      191. Коэффициент запаса торможения механизма подъема груза должен быть не менее 1,5. Коэффициент запаса торможения механизма изменения вылета стрелы принимается не менее 2, при этом статический момент на тормозном валу, создаваемый весом груза, весом стрелы и противовесом, определяться в таком положении стрелы, при котором величина момента имеет наибольшее значение.
      При наличии на приводе двух и более тормозов запас торможения устанавливается в предположении, что весь груз удерживается одним тормозом.
      Коэффициент запаса торможения каждого из этих тормозов при одновременном срабатывании допускается не менее 1,25. Если тормоза срабатывают не одновременно, действительны коэффициенты запаса для одиночных тормозов.
      192. Необходимо чтобы тормоза механизмов поворота и передвижения были автоматически действующими и управляемыми; применение тормозов открытого типа является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      Коэффициент запаса торможения принимается не менее 1.
      Коэффициент запаса торможения для верхних строений плавучих кранов (крановых судов) и кранов, предназначенных для работы на волнении, принимается не менее 1,5.
      Механизмы поворота и передвижения кранов с ручным тормозом снабжаются стопорами, предотвращающими возможность самопроизвольного поворота или передвижения кранов.

20. Приборы безопасности

      193. Краны, механизированные стрелы и подъемники оборудуются автоматически действующими выключающими устройствами для остановки в крайних положениях механизмов:
      1) подъема;
      2) изменения вылета стрелы;
      3) передвижения крана, его тележки, подъемника;
      4) поворота крана (для кранов с ограниченным углом поворота) и механизированных стрел;
      5) замыкания грейфера.
      После срабатывания конечных выключателей обеспечиваются возможность движения механизмов в обратном направлении.
      При использовании замыкателей, шунтирующих конечные выключатели (например, для опускания стрел кранов ниже положения максимального вылета при установке "по-походному"), замыкатели доступны только для уполномоченных лиц экипажа.
      Установка приборов безопасности для механизированных стрел, работающих по спаренным схемам, является предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      Если у стреловых кранов при опускании стрела наложится на грузозахватное приспособление, одновременно с подъемным механизмом должен отключаться механизм изменения вылета стрелы в направлении опускания.
      194. Стреловые краны с переменной в зависимости от вылета стрелы грузоподъемностью снабжаются автоматическим указателем грузоподъемности, соответствующей установленному вылету стрелы. Шкала указателя видимы оператору с его рабочего места.
      Для определения допускаемой грузоподъемности допускается также указание угла наклона стрелы. В этом случае на посту управления прикрепляется таблица или диаграмма для пересчета указанных значений на допустимую грузоподъемность при соответствующем вылете.
      195. Краны, устойчивость которых зависит от положения груза на гаке, оборудуются ограничителями грузового момента, автоматически отключающими механизмы крана при попытке подъема груза, превышающего грузоподъемность, допустимую для данного вылета стрелы.
      Ограничитель грузоподъемности должен срабатывать при подъеме груза, превышающего допускаемую грузоподъемность на величину не менее 3 % и не более 10 %. После срабатывания ограничитель грузоподъемности не должен препятствовать опусканию груза.
      Рекомендуется установка ограничителей на кранах иных типов и на подъемниках.
      196. Краны с переменным вылетом стрелы и постоянной грузоподъемностью по всему участку вылета стрелы оборудуются ограничителем грузоподъемности подъемного механизма.
      197. Грузоподъемные устройства со стационарным постом управления или радиотелеуправлением оборудуются звуковым предупредительным устройством, приведение в действие которого оператором возможно в любое время. Звуковой предупредительный сигнал должен хорошо прослушиваться и четко отличаться от других звуковых сигналов и рабочего шума.
      198. Краны, работающие в тандемном режиме и укрепленные на общем опорно-поворотном устройстве, а также работающие в тандемном режиме отдельно стоящие краны, снабжаются автоматически действующими выключающими устройствами для остановки в случае появления рассогласований в работе кранов, или по крайней мере, оборудуется звуковой сигнализацией для извещения оператора кранов об этом.
      Такие краны оборудуются системой управления, обеспечивающей управление обоими кранами с любого из них по выбору оператора.
      Отключение обоих кранов при работе в тандемном режиме происходит при срабатывании одного любого ограничителя.

21. Противовесы

199. Необходимо чтобы конструкция кранового противовес исключала возможность изменения установленной массы в эксплуатации. Крепление отдельных грузов в противовесе должны исключать их смещение.
200. Передвижные противовесы должны передвигаться автоматически с изменением вылета стрелы, или, в зависимости от последнего, иметь хорошо видимый указатель положения противовеса. При передвижении подвижного противовеса должны исключать возможность его заклинивания.

22. Передвижные краны и подъемники

      201. Устойчивость передвижных кранов должно обеспечиваться как в рабочем, так и в нерабочем состоянии. Проверка устойчивости производиться по методике и нормам, одобренным Регистром судоходства.
      202. Передвижные краны снабжаются прочными постоянными рельсовыми захватами или обратными роликами.
      203. Необходимо чтобы передвижные краны и подъемники имели противоугонные приспособления (съемные рельсовые захваты).
      204. Крепление кранов и подъемников "по-походному" должны надежно предотвращать их передвижение.
      205. Ходовые колеса механизмов передвижения кранов, грузовых тележек и подъемников выполняются или устанавливаются таким образом, чтобы исключалась возможность схода колес с рельсов.
      206. Рамы передвижных кранов и грузовых тележек снабжается несущими деталями, которые отстоят не более чем на 20 мм от рельсов и используются как опоры при поломке колес или осей. Детали рассчитываются на наибольшую возможную нагрузку.
      207. Передвижные краны, грузовые тележки и подъемники с механическим приводом передвижения для смягчения возможного удара об упоры снабжаются буферами. Буферы устанавливаются на упорах.
      208. На концах рельсового пути устанавливаются упоры, рассчитанные на восприятие удара крана, тележки или подъемника, движущихся с наибольшим рабочим грузом при номинальной скорости.
      209. При передвижении нескольких кранов или грузовых тележек по одному пути они должны снабжаться ограничителями передвижения для предотвращения столкновения.

Раздел 6. Верхние строения плавучих кранов и крановых судов.

Краны на плавучих доках

23. Общие положения

      210. К верхним строениям плавучих кранов, крановых судов и к кранам на плавучих доках применяются все требования настоящих Правил, предъявляемые к судовым кранам, с учетом изменений и дополнений, указанных в настоящем разделе.
      211. Необходимо чтобы при допускаемых в эксплуатации наклонениях плавучего крана или кранового судна противовес не выступал за линию борта.
      212. Верхние строения должны оборудоваться ограничителями грузоподъемности, отвечающими требованиям пункта 195 настоящих Правил.

24. Расчет

      213. В качестве расчетных нагрузок для верхних строений принимается следующие:
      1) вес груза (грузоподъемность);
      2) собственный вес конструкций и расположенного на них оборудования;
      3) ветровая нагрузка (давление ветра на груз и металлоконструкции принимается для максимальных нагрузок рабочего состояния - не менее 400 Па, для сброса груза - не менее 125 Па, для максимальной нагрузки нерабочего состояния - не менее 2000 Па; расчетное давление ветра для нерабочего состояния уменьшается при представлении обоснованных доказательств, учитывающих условия акватории и эксплуатации верхнего строения, но во всех случаях оно принимается не менее 1000 Па);
      4) нагрузки от крена и дифферента судна (при определении усилений в конструктивных элементах верхних строений, предназначенных для работы на тихой воде, расчет производится для статического крена 50 при положении стрелы поворотного верхнего строения на борт, и статического дифферента 20 при положении стрелы вдоль судна; если углы крена и дифферента в условиях эксплуатации больше указанных выше, то в расчете принимаются истинные значения углов); силы инерции, действующие на верхнее строение при качке на волнении;
      5) инерционные нагрузки при подъеме груза с подхватом при ускорении (торможении) подъема (спуска) груза (коэффициент динамичности рассчитывается по методике, одобренной Регистром судоходства; при этом его величина для верхних строений, предназначенных для работы на тихой воде, в любом случае принимается не менее 1,15, а для верхних строений, предназначенных для работы на волнении, - не менее 1,4);
      6) силы инерции, возникающие при торможении (разгоне) механизмов изменения вылета, поворота и передвижения и нагрузки от раскачивания груза на волнении (учитываются при помощи углов отклонения груза, определяемых по методике, одобренной Регистром судоходства; в любом случае величины углов принимаются не менее 30 вдоль и поперек стрелы одновременно). Отсчет углов производится от вертикали при максимальном динамическом крене верхнего строения;
      7) центробежные силы инерции, возникающие при повороте верхнего строения;
      8) вертикальные силы инерции, действующие на груз при качке на волнении (учитываются при помощи коэффициента динамичности, определяемого по методике, одобренной Регистром судоходства; в любом случае коэффициент принимается не менее 1,25).
      214. В качестве комбинаций расчетных нагрузок для верхних строений принимается следующие:
      1) нормальные нагрузки рабочего состояния.
      Расчетными нагрузками являются грузоподъемность, собственный вес конструкций, силы инерции при плавных пусках и торможениях, среднее давление ветра. Они учитываются при расчете верхнего строения на выносливость (усталостную прочность), выполняемом по методике, одобренной Регистром судоходства. Полученная при этом величина запаса прочности должна быть равна не менее определенной расчетом согласно подпункту 2) настоящего пункта;
      2) максимальные нагрузки рабочего состояния.
      Первый случай: верхнее строение неподвижно (работает только подъемный механизм), производится подъем (отрыв) груза от земли (палубы) или торможение его при спуске, сброс груза.
      Расчетными нагрузками являются грузоподъемность с учетом наибольшего коэффициента динамичности, собственный вес элементов конструкции и давление ветра для рабочего состояния на конструкцию крана и груз, инерционные нагрузки от сброса груза и от качки на волнении.
      Коэффициент динамичности определяется с учетом наибольшей скорости перемещения груза, жесткости конструкции (включая тросы) и масс конструкции и груза как для случая подъема (отрыва) груза, так и для случая торможения при спуске.
      Второй случай: Верхнее строение с грузом находится в движении (передвижение, изменение вылета стрелы, поворот), причем происходит торможение или разгон одного из механизмов.
      Расчетными нагрузками являются грузоподъемность и собственный вес элементов конструкции с учетом коэффициентов толчков при движении по подкрановому пути, наибольшие горизонтальные силы инерции масс верхнего строения и груза с учетом буксования ходовых колес, сбрасывания муфт предельного момента или других конструктивных особенностей, давление ветра рабочего состояния на конструкцию и груз, инерционные нагрузки от качки на волнении.
      Коэффициент толчков определяется в зависимости от скорости движения и наличия стыков в рельсах;
      3) максимальная нагрузка нерабочего состояния. Расчетными нагрузками являются собственный вес элементов конструкций и давление ветра нерабочего состояния на конструкцию.
      При достаточных основаниях потребуется применение отличных от указанных комбинаций нагрузок, обусловленных характером эксплуатации или конструкцией верхних строений.
      215. Для верхних строений простейшей конструкции, например, мачтовых или мачтово-стреловых применяются расчетные нагрузки, приведенные в пункте 183 настоящих Правил.

25. Металлоконструкции, барабаны, блоки

      216. Необходимо чтобы толщина стенок несущих элементов металлоконструкций была не менее, мм:
      5,0 - при двусторонней окраске профилей;
      6,0 - для закрытых коробчатых сечений;
      5,0 - для горячекатаных или прессованных труб с герметично закрытыми торцами.
      217. Ширина полки профиля в сварных конструкциях была не менее 30 мм, а в клепаных или болтовых - не менее 50 мм.
      218. Отношение диаметра барабана (блока) к диаметру троса была не менее 16 - для барабана, 18 - для рабочего блока, 14 - для уравнительного блока.
      219. Конструктивно предусматривается доступ внутрь металлоконструкций для возможности их освидетельствования изнутри. В случае невозможности обеспечения такого доступа выполняются требования пункта 436 настоящих Правил.
      220. Сварные конструкции и соединения элементов металлоконструкций должны удовлетворять требованиям Правил классификации.

26. Испытания

      221. Верхнее строение головного плавучего крана (кранового судна), предназначенного для работы на волнении, подвергаются испытаниям в натурных условиях в объеме, соответствующем пункту 421 настоящих Правил, при максимальных значениях волнения и ветрового давления.
      222. Верхнее строение серийного плавучего крана (кранового судна), предназначенного для работы на волнении, дополнительно к испытаниям, проводимым в соответствии с пунктом 422 настоящих Правил, испытывается:
      1) пробным грузом, равным 1,4 грузоподъемности на максимальном вылете стрелы вдоль судна. Пробная нагрузка прикладывается статически, время выдержки под нагрузкой равна, не менее 5 мин;
      2) пробным грузом, равным 1,25 грузоподъемности в объеме, соответствующем пункту 421 настоящих Правил.

Раздел 7. Судовые лифты

27. Общие положения

      223. Требования настоящего раздела не распространяются на судовые грузовые лифты грузоподъемностью менее 250 кг, лифты специальных конструкций, например, забортные, а также на вспомогательные приспособления, удерживающие груз в кабине: талрепы, гаки, башмаки на рельсах, шлагбаумы, не являющиеся составной частью лифта.
      224. Лифты и их детали проектируются, изготавливаются и устанавливаются таким образом, чтобы обеспечивалась их надежная и безопасная эксплуатация в полном соответствии с настоящими Правилами, признанными стандартами на лифты и техническими условиями на изготовление, составленными, в соответствии с указанными документами и утвержденными в установленном порядке.
      225. Необходимо чтобы отношение диаметра барабана, канатоведущего шкива или блока, измеренного по дну канавки, к диаметру каната было не менее значений, указанных в приложении 13 настоящих Правил.
      226. Отверстия для пропуска каната в полу машинного и блочного помещений должны быть такого размера, чтобы зазор между канатом и кромкой отверстий был не менее 25 мм. Вокруг отверстия устраиваются бортики высотой не менее 50 мм.
      227. Каждый вырез в палубе для площадки грузового лифта оборудуются ограждениями высотой не менее 1 м над уровнем палубы с каждой стороны выреза, за исключением стороны доступа для грузовых операций.
      Механизмы грузового лифта блокируются, если ограждение не вполне закрыто.
      228. По периметру каждого выреза в палубе и под грузовой площадкой со всех сторон устанавливаются устройства для автоматической остановки площадки на данной палубе. Если на палубе расположены блокировочные устройства, с помощью которых площадка сохраняется в неподвижном состоянии во время грузовых операций, то они связываются с механизмами управления грузового лифта таким образом, чтобы отключалось питание приводного механизма, пока блокировочные устройства не освобождены.
      229. Лифты должны иметь машинные помещения, защищенные от атмосферных воздействий, изолированные и снабженные дверьми, запирающимися на замок.
      Необходимо чтобы размеры машинного помещения обеспечивали:
      1) подход к лебедке и электродвигателю не менее чем с двух сторон при ширине прохода не менее 500 мм;
      2) ширину прохода (в свету) с передней стороны панелей управления не менее 750 мм.
      При необходимости обслуживания панелей с задней стороны зазор (в свету) между панелью и стеной допускается не менее 750 мм;
      3) свободную площадь в машинном помещении при входе не менее          1000 х 1000 мм.
      Высота машинного помещения должна обеспечивать возможность монтажа и демонтажа оборудования.
      230. В шахтах и машинных помещениях не допускается расположение оборудования, не относящегося к лифтам.

28. Расчет и расчетные требования

§ 1. Общие требования расчетных нагрузкок

      231. Методы расчета усилий и напряжений в элементах лифта настоящими Правилами не регламентируются, однако Регистр судоходства в отдельных случаях требует применения одобренных им методов расчета.
      232. При расчете прочности и устойчивости металлоконструкций и несъемных деталей, а также деталей приборов безопасности и направляющих устройств, следует учесть:
      1) для рабочего состояния - грузоподъемность;
      собственную массу оборудования;
      составляющие веса при крене судна 15⁰;
      составляющие веса при дифференте судна 3⁰;
      силы инерции при качке;
      силы инерции при посадке кабин (противовесов) на ловители и буфера;
      2) для нерабочего состояния - массу оборудования;
      составляющие веса при крене судна 30⁰;
      составляющие веса при дифференте 6⁰;
      силы инерции при качке.
      Необходимо чтобы расчетные нагрузки соответствовали самому неблагоприятному случаю работы рассматриваемого элемента конструкции.
      233. Для пассажирских лифтов полезная площадь пола кабины устанавливается в соответствии с приложением 14 настоящих Правил.
      Наибольшую полезную площадь пола кабины допускается увеличить до следующих размеров, в м²;
      1,17 - для 5 чел.;
      1,66 - для 8 чел.;
      2,35 - для 12 чел.;
      3,56 - для 20 чел.
      При определении грузоподъемности лифта масса одного человека принимается равной 80 кг.
      Допускается учитывать уменьшение полезной площади пола кабины в следующих случаях:
      1) при установке поручней - пропорционально их отстоянию от стен кабины;
      2) при применении навесных дверей - на величину площади, занимаемой одной из створок при ее открывании.
      При расчете нагрузок положение центра тяжести груза в кабине предполагается следующим:
      1) для пассажирских лифтов - на 1/6 ширины и 1/6 глубины от центра пола кабины;
      2) для грузовых лифтов - на 1/2 ширины и 1/2 глубины.
      Положение центра тяжести груза или пассажиров по высоте принимается равным не менее 1/2 высоты кабины, считая от пола.
      Если груз в лифте транспортируется на тележке, учитывается фактическое расположение груза в кабине.
      234. Силы инерции при качке, вводимые в расчет, принимаются не менее, определенных по приведенным ниже формулам.
      Бортовая качка
                   Ө_maxZ
      P_у = aQ(0,061 ----- + sinӨ_max);                  (4)
                     Т₁²
                      Ө_maxу
      Р^,_z = kaQ(0,061 ----- + cosӨ_max),                (5)
                        Т₁²
      Килевая качка:
                    _maxZ
      P_x = kaQ(0,061 ----- + sin_max),                (6)
                      Т₂²
                      _max^Х
      Р^,,_z = kaQ(0,061 ----- + cosӨ_max),                (7)
                        Т₂²
      где Р_х - составляющая сил инерции, параллельная продольной оси судна, кН;
      Р_у - составляющая сил инерции, параллельная поперечной оси судна, кН;
      Р_z - составляющая сил инерции, параллельная вертикальной оси судна, кН;
      Р^,_z - вертикальная составляющая сил инерции при бортовой качке, кН;
      Р^,,_z - вертикальная составляющая сил инерции при килевой качке, кН;
      а = 11,38, коэффициент, равный произведению постоянного коэффициента 1,16 на g = 9,81, где g - ускорение свободного падения, м/с;
      Q - масса элемента конструкции лифта и/или допустимого груза, т;
     Ө_max,_max   - амплитуды бортовой и килевой качки соответственно, град;
      амплитуды качки для рабочего состояния лифта следует принимать максимальными, при которых эксплуатация лифта еще разрешена, а для нерабочего состояния они были не менее 30⁰ и 6⁰ с периодом качки 12 и 7 с соответственно;
      х, у, z - координаты центра тяжести элемента конструкции лифта относительно осей, началом которых является центр тяжести судна, м;
      Т₁, Т₂ - периоды бортовой и килевой качки соответственно, с;
      k - коэффициент динамичности, учитывающий движение лифта, минимальные значения которого для основных режимов работы указаны в приложении 15 настоящих Правил.
      Возможно использование данных в соответствии с приложением 16 настоящих Правил, однако при этом необходимо учесть значительное влияние положения лифта на величины результирующих составляющих нагрузки.
      235. В основу расчета прочности лебедок и их фундаментов принимаются тяговые усилия канатов согласно пункту 238 настоящих Правил с учетом потерь на преодоление сил трения, а также крена и дифферента судна. Коэффициент динамичности определяется расчетным или экспериментальным путем, однако в любом случае он принимается не менее 1,4.
      236. Расчетное замедление при аварийной посадке на рабочей скорости кабины порожнем или противовеса на буфера допускается не более 25 м/с².
      Допускается превышение этой величины, если длительность действия этого превышения не более 0,04 с. Буфера кабины также рассчитываются на восприятие кинетической энергии кабины с испытательным грузом, на 10 % превышающим грузоподъемность лифта.

§ 2. Нормы прочности

      237. При действии нагрузок, указанных в пункте 232 настоящих Правил с учетом пункта 234 настоящих Правил, необходимо чтобы напряжения в элементах конструкции лифтов не превышали следующие допускаемые напряжения с учетом требований пунктов 93 и 94 настоящих Правил:
      Режим работы                       Допускаемые сопоставляемые
                                            не более напряжения,
      1.......................                  0,40 R_eH
      2.......................                  0,60 R_eH
      3.......................                  0,70 R_eH
      4.......................                  0,80 R_eH
      5.......................                  0,60 R_eH
      Для лебедок и их фундаментов.             0,60 R_eH,
      где R_eH - верхний предел текучести применяемого материала.
      При расчете прочности деталей из чугуна запас прочности относительно допускаемых напряжений удваивается.
      238. Запас прочности тяговых канатов относительно их разрывного усилия в целом допускается не менее, указанного в приложении 17 настоящих Правил.
      Коэффициенты запаса прочности тяговых канатов в приложении 17 настоящих Правил приняты применительно к одной ветви. Нагрузка S, кН, на одну ветвь определяется по формуле
            Q + Q_k + Q₁ + 0,5Q₂
       S = --------------------                     (8)
                  100n
      где Q - номинальная грузоподъемность лифта, кг;
Q к - масса кабины, кг;
      Q₁ - масса канатов от точки сбегания их с барабана или канатоведущего шкива или блока, расположенных до точки крепления на кабине при ее нижнем положении, кг;
      Q₂ - масса натяжного устройства уравновешивающих канатов, кг;
      n - число канатов или ветвей канатов, на которых подвешена кабина.
      Для каната включения ловителя отношение разрывного усилия к максимальному усилию, вычисленному с учетом динамики от качки, допускается не менее 5.

§ 3. Нормы жесткости и устойчивости

      239. Необходимо чтобы жесткость конструкции шахты, к которой крепятся направляющие, была такой, чтобы под действием расчетных нагрузок, указанных в пункте 232 настоящих Правил, с учетом пунктов 234 и 235 настоящих Правил, суммарная упругая деформация по штихмасу (расстояние между направляющими) была не более ± 2 мм.
      Прогиб направляющих при тех же нагрузках не должен превышать 0,001 расстояния между опорами крепления направляющих к шахте.
      Прогиб фундаментных балок под лебедки при тех же нагрузках не должен превышать 0,0005 расстояния между опорами балок.
      240. Необходимо чтобы гибкость направляющих была не более 120.

29. Металлоконструкции

§ 1. Шахта

      241. Шахта лифта должна иметь верхнее и нижнее перекрытия, а также ограждение по всей высоте.
      Перекрытия и ограждение шахты рассчитываются с учетом нагрузок в соответствии с главой 28 настоящих Правил и должна удовлетворять, требованиям Правил классификации и Правил о грузовой марке морских судов утвержденных в соответствии с подпунктом 49 пункта 3 статьи 4 Закона Республики Казахстан "О торговом мореплавании".
      242. Не допускается располагать шахты перед таранной переборкой, а также на расстоянии менее 0,2 В от борта.
      243. Для обеспечения выхода из шахты при аварийной остановке кабины предусматривается стационарный трап или скобы для подъема с креплением к шахте по всей ее высоте.
      244. В нижней части шахты требуется наличие приямка глубиной, обеспечивающей расстояние от опорной плиты кабины или противовеса до буфера не более 200 мм при положении кабины на уровне нижней остановки. При положении кабины на полностью сжатом буфере расстояние от дна приямка до нижних выступающих частей кабины (за исключением башмаков нижней балки и вертикального щита под порогом) была не менее 750 мм. Уменьшение этого расстояния допускается при наличии съемных устройств, обеспечивающих расстояние не менее 750 мм при посадке на них кабины.
      245. Осушение приямка шахт должно осуществляться ручными насосами, водяными эжекторами или другими средствами осушения, а также при помощи сточных труб, выведенных в близлежащие осушаемые отсеки судна.
    Сточные трубы должны снабжаться легкодоступными самозапорными кранами. Диаметр их должен быть равен не менее 39 мм.
      246. Для обслуживания установленного в шахте лифта оборудования (отводных блоков, ограничителя скорости) допускается устройство в ее ограждении и перекрытиях запирающихся люков или съемных листов. Крышки люков и съемные листы должны открываться наружу.
      247. Необходимо чтобы внутренняя поверхность шахты со стороны дверей кабины была гладкой и ровной, без выступов и выемок.
      Это требование выполняется по всей ширине дверного проема плюс 50 мм в каждую сторону, а по высоте - в пределах зоны открывания дверей, но не менее 300 мм у пассажирских лифтов и не менее 200 мм у грузовых лифтов.
      В остальных местах поверхности шахты, ограниченной шириной дверного проема плюс 50 мм в каждую сторону, допускаются выступы и выемки не более 150 мм; при этом выступы и выемки более 5 мм (кроме лифтов, кабины которых имеют автоматические двери) имеют скосы под углом не менее 60⁰ к горизонтали. У лифтов с автоматическими дверями скосы необходимы только у выступов более 50 мм и только снизу.
      248. Высота шахты лифта должна быть такой, чтобы после срабатывания конечных выключателей и остановки лифта:
      1) обеспечивалась возможность свободного хода кабины (противовеса) вверх на расстояние не менее 200 мм;
      2) расстояние между площадкой на крыше кабины, предназначенной для обслуживающего персонала, и выступающими частями перекрытия шахты или оборудования, установленного под перекрытием, было не менее 750 мм.

§ 2. Шахтные двери

      249. Все входные и погрузочные проемы в шахте должны закрываться дверями. Ширина дверей в свету допускается не более ширины кабины лифта. Навесные двери должны открываться только наружу.
      Необходимо чтобы высота двери шахты пассажирских лифтов была не менее 1800 мм; при этом минимальный проем в свету составляет 1600 мм. Необходимо чтобы у грузовых лифтов высота дверей шахты была не более 1400 мм, если при загрузке и разгрузке кабины не требуется вход людей в кабину. Высота двери шахты измеряется от палубы до верхней кромки дверного проема.
      250. Конструкция и материал дверей, если они входят в герметичный контур, должны удовлетворять требованиям Правил классификации.
      251. Двери снабжаются смотровыми отверстиями. У лифтов с автоматически действующими дверями и у лифтов, оборудованных на остановочных палубах указателями прибытия кабины на данную остановочную палубу, наличие смотровых отверстий в шахтных дверях необязательно.
      252. Необходимо чтобы усилие статического сжатия створок полуавтоматических шахтных дверей было не более 150 Н.
      253. Шахтные двери оборудуются запирающими устройствами, закрывающими двери прежде, чем кабина уйдет с уровня остановки на расстояние 150 мм.
      254. Шахтные двери, открываемые вручную, кроме автоматических запирающих устройств оборудуются неавтоматическими устройствами, удерживающими отпертые двери в закрытом положении.
      255. Исключается возможность отпирания запирающего устройства двери снаружи шахты, когда на уровне этой двери нет кабины, а также при управлении движением кабины из машинного помещения лифта в соответствии с пунктом 313 настоящих Правил.
      Исключением является возможность отпирания замков дверей шахты при отсутствии кабины на остановке с помощью специальных устройств уполномоченными лицами экипажей.
      256. Створки автоматических дверей в случае возникновения препятствия при их закрытии должны автоматически возвращаться в исходное положение.

§ 3. Направляющие

      257. Кабина лифта и ее противовес должны иметь прочные и жесткие направляющие.
      258. Направляющие и их стыки должны предохраняться от смещения в любом направлении.
      259. Необходимо чтобы длина роликовых направляющих для кабины и противовеса была такой, чтобы при возможных перемещениях кабины или соответственно противовеса за пределы их крайних рабочих положений (и при сжатых буферах) башмаки не сходили со своих направляющих.

§ 4. Кабина

      260. Кабина должна иметь пол и потолочное перекрытие, а также ограждение на всю высоту.
      261. В кабине потолочное перекрытие, должно выдерживать без остаточной деформации нагрузку от нахождения на перекрытии двух человек (масса одного человека - 80 кг).
      262. Кабины пассажирских лифтов должны снабжаться дверями. Допускаются кабины грузовых лифтов быть без дверей, закрывающих дверной проем, при наличии приспособлений для удержания груза в соответствии с пунктом 223 настоящих Правил. Раздвижные двери решетчатого типа допускаются только для кабин грузовых лифтов.
      263. Навесные двери кабины должны открываться только внутрь.
      264. Необходимо чтобы усилие статического сжатия створок автоматических раздвижных дверей кабины было не более 150 Н.
      265. На подволоке кабины пассажирского лифта предусматривается запирающийся люк размером в свету 400 х 500 мм, а в самой кабине - скоб-трап или другое устройство для возможности выхода на крышу кабины в аварийных случаях. В кабине должна находиться инструкция по использованию аварийного выхода из кабины шахты. По согласованию с Регистром судоходства допускается уменьшение размеров люка в лифтах, спроектированных до 1982 года.
      266. Кабина пассажирского лифта должна иметь поручни.
      267. Высота дверей кабины лифта должна быть равна не менее высоты шахтных дверей в соответствии с пунктом 249 настоящих Правил.
      268. Подвижной пол кабины должен выполняться из одного щита. Необходимо чтобы размеры щита были такие, чтобы ширина неподвижной части пола (рамка) с боковых и задней сторон кабины не превышала 25 мм, у щита ход не более 20 мм. У кабин, оборудованных подвижным полом при раздвижных дверях и системе управления, предусматривающей движение кабины только с закрытыми дверями, порог (нижние направляющие дверей), допускается выполнять неподвижным.
      Выключатель подвижного пола лифтов должны приводить в действие контакты безопасности при достижении нагрузки на пол 250 Н.
      Функцию подвижного пола допускается заменить надежным электронным грузоизмерительным устройством, расположенным между кабиной и тяговыми канатами и обеспечивающим при такой же минимальной нагрузке требующийся процесс включения.
      269. Под порогом кабины во всю ширину двери устанавливается вертикальный щит заподлицо с передней кромкой порога или подвижного пола.
      Высота щита допускается не менее 150 мм, а у лифтов с дверями шахты, открывающимися посредством привода до полной остановки кабины, - не менее 300 мм.
      270. В дверях кабин, открываемых вручную, должны предусматриваться смотровые отверстия.

30. Противовес

      271. Крепление отдельных грузов в противовесе должны исключать смещение этих грузов более чем на 5 мм от их нормального положения.
      272. Массы противовеса должны надежно соединяться прижимными планками и стяжными болтами, гайки которых следует предохранять шплинтами. Допускаются и другие равноценные соединительные элементы.
      273. Противовес оборудуются направляющими башмачками. При оборудовании противовеса роликовыми башмаками предусматриваются жесткие контрольные башмаки.
      274. Лифты с барабанной лебедкой выполняются без противовеса.

31. Буфера

      275. В приямке шахты под кабиной и противовесом устанавливаются буфера (упоры).
      276. У лифтов применяются пружинные или гидравлические буфера, обеспечивающие при посадке кабины (противовеса) на буфер замедление не более 25 м/с ² . Превышение этой величины допускается, если время действия замедления не превышает 0,04 с.
      Применение жестких упоров с упругой прокладкой допускается только у лифтов с номинальной скоростью, не превышающей 0,7 м/с.
      Применение жесткого упора с упругой прокладкой у больничных лифтов не допускается.
      277. Необходимо чтобы замедление противовеса при его посадке на буфер (упор) не вызывало посадки кабины на ловители.

32. Ловители

      278. Кабины и противовесы лифтов должны оборудоваться ловителями, способными остановить и удержать кабину (противовес) на направляющих при спуске в случае:
      1) возрастания скорости спуска до величины, указанной в пункте 284 настоящих Правил;
      2) обрыва канатов.
      279. Ловители кабин пассажирских лифтов должны приводиться в действие ограничителем скорости. Ловители кабин грузовых лифтов допускается приводить в действие только при обрыве всех тяговых канатов (без установки ограничителя скорости) посредством связи механизма включения ловителей:
      1) с тяговыми канатами;
      2) с противовесом;
      3) с механизмом включения ловителей противовеса.
      280. Ловители противовеса приводятся в действие одним из следующих способов:
      1) ограничителем скорости при возрастании скорости спуска до величины, указанной в пункте 284 настоящих Правил;
      2) посредством связи механизма включения ловителей с тяговыми канатами;
      3) посредством связи механизма включения ловителей с кабиной.
      281. Кабины и противовесы всех лифтов оборудуются ловителями как резкого, так и плавного торможения; при этом максимальная величина замедления при посадке кабины или противовеса на ловителя не должна превышать 25 м/с² (без учета качки на волнении). Допускается превышение этой величины, если время действия замедления не превышает 0,04 с.
      282. Ловители приводятся в действие только механическими устройствами.
      283. Ловители после срабатывания автоматически должны возвращаться в рабочее положение, как только кабина (противовес) начинает подъем.

33. Ограничители скорости

      284. Ограничители скорости должны приводиться в действие ловители при спуске кабины (противовеса) со скоростью, превышающей рабочую скорость в пределах 15 - 40 %.
      285. Должна быть обеспечена возможность испытания срабатывания ограничителя и ловителей при спуске кабины (противовеса) с рабочей скоростью. В случае невозможности испытания движением кабины проверка срабатывания ограничителя скорости должна обеспечиваться другим способом.
      286. Необходимо чтобы при срабатывании ограничителя скорости тяговое усилие в рабочей ветви каната превышало усилие для включения ловителей не менее чем в два раза.

34. Канаты, детали канатной проводки и крепления канатов

      287. Для лифтов канаты выбирают по расчету согласно пункту 279 настоящих Правил, однако в пассажирских лифтах их диаметр ни в коем случае не должен быть менее 8 мм для тяговых канатов и 6 мм для канатов ограничителей скорости.
      288. Число отдельных тяговых канатов, на которых подвешиваются кабина и противовес, должны быть не менее чем указанно в приложении 18 настоящих Правил.
      289. Применяемые канаты должны быть стальные с линейным касанием проволок, с органическим или синтетическим сердечником и состоять из одного куска. Допускается использование канатов со стальным сердечником. Во всем остальном необходимо чтобы канаты удовлетворяли требованиям национальных стандартов и требованиям, предъявляемым к канатам грузоподъемных устройств в соответствии с пунктом 394, 395, 397 настоящих Правил.
      290. Должна быть обеспечена надлежащая прочность всех деталей канатной проводки и креплений канатов к кабине, противовесу и к барабану лебедки (в случае применения барабанной лебедки). В отношении блоков, коушей, патронов и прессуемых зажимов следует руководствоваться требованиями в соответствии с пунктами 381, 384, 408 и 411 настоящих Правил.

35. Лебедка

     291. Лебедки лифтов могут быть как тракционными (то есть с канатоведущим шкивом), так и барабанными.
      В обоих случаях лебедка лифтов снабжается штурвалом или другим устройством для приведения ее в действие вручную с максимальным усилием не более 735 Н.
      292. Каждая лебедка оборудуются автоматически действующим тормозом замкнутого типа с тормозным моментом, соответствующим 1,5-кратной номинальной нагрузке на канатоведущем шкиве или барабане при спуске загруженной кабины. Применение ленточных тормозов не допускается. Предусматривается возможность растормаживания привода лифта для обеспечения перемещения кабины при обесточенном электродвигателе. Тормозной барабан или тормозной шкив устанавливаются на валу, имеющем не размыкаемую кинематическую связь с канатоведущим шкивом (барабаном). При прекращении воздействия на растормаживающее устройство действие тормоза восстанавливаются автоматически.
      293. В узлах лебедки, передающих крутящий момент (за исключением электродвигателя), применение посадки с натягом деталей этих узлов допускается только при условии дополнительного крепления их шпонками, шпильками, болтами. Дополнительные крепежные детали рассчитываются на наибольший крутящий момент.
      294. Необходимо чтобы при однослойной навивке каната на барабан, у последнего были нарезанные по винтовой линии канавки. При многослойной навивке барабан должен быть гладкий, однако, в этом случае обязательно наличие канатоукладчика. Реборды гладких (без канавок) барабанов должны возвышаться над верхним слоем навивки не менее чем на 2,5 диаметра каната.
      295. При наиболее низком положении кабины и противовеса на барабане остаются навитыми не менее полутора витков каждого закрепленного на барабане каната, не считая витков, находящихся под зажимным устройством.
      Элементы крепления канатов на барабане рассчитываются без учета трения каната.
      296. Канатоведущий шкив должна иметь канавки, форма которых при заданном угле обхвата канатами, а также при выбранном материале шкива позволяла бы обеспечивать необходимое сцепление канатов со шкивом. Конструктивными мерами обеспечиваются остановка привода лифта, исключающая возможность подъема кабины при аварийной остановке противовеса и наоборот. Спадание канатов (цепей) с приводных и направляющих элементов исключается во всех режимах работы лифта.

36. Электрический привод, управление,
сигнализация и освещение

§ 1. Общие требования

      297. Электрическое оборудование лифта в части, не регламентированной специальными требованиями настоящих Правил, должны удовлетворять требованиям Правил классификации.
      298. Питание электрического привода лифта должно осуществляться как от главного, так и от секционного или группового распределительного щита через специальное отключающее устройство (выключатель), установленное в машинном помещении лифта вблизи входа.
      Выключатель должен одновременно отключать питание приводного двигателя и цепей управления.
      Если в машинном помещении установлены приводные механизмы нескольких лифтов, подвод питания к каждому из них производится через отдельный выключатель.
      299. Электрический привод лифта должен иметь защиту, обеспечивающую отключение его при перегрузке, а также защиту от короткого замыкания в силовой цепи, действующую без выдержки времени.
      300. Цепи управления электрическим приводом лифта должны иметь отключающее устройство и защиту от короткого замыкания.
      301. Лифты всех типов должны снабжаться устройствами, обеспечивающими отключение электрического двигателя, срабатывание тормоза и остановку лифта:
      1) во всех случаях действия ловителей кабины;
      2) при обрыве или ослаблении одного, нескольких или всех тяговых канатов, как со стороны кабины, так и со стороны противовеса;
      3) при переходе кабиной крайних остановок более чем на 200 мм;
      4) при переходе крайних рабочих положений натяжного устройства каната ограничителя скорости;
      5) при открытии дверей кабины или шахты;
      6) при отпирании автоматического замка дверей шахты (за исключением случаев, когда автоматические замки отпираются жесткими, то есть неподвижными отводками).
      302. На неподвижных конструкциях выключателей с ручным управлением четко обозначаются положения "включено" и "отключено".
      303. Для заземления кабины лифтов используется одна из жил кабеля или один из проводов токопровода.
      В качестве дополнительного заземляющего проводника рекомендуется использовать несущие тросы кабелей, а также несущие канаты кабины.
      304. Металлические направляющие кабины и противовеса, а также металлические конструкции ограждения шахты имеют надежные заземляющие соединения с корпусом судна.

§ 2. Электрический привод

      305. Электрический привод пассажирского лифта должны обеспечивать плавность страгивания кабины, равномерное нарастание ускорения, плавность торможения и замедления движения кабины при ее подходе к остановке, а также точную ее остановку у дверей шахты.
      При этом максимальное ускорение (замедление) движения кабины при рабочем состоянии лифта без учета качки не выше 2 м/с².
      Максимальное допускаемое замедление кабины при остановке кнопкой "безопасности" согласно пункту 310 настоящих Правил не более 3 м/с².
      306. Подключение приводного электрического двигателя к сети осуществляется не менее чем двумя аппаратами, обеспечивающими двойной разрыв цепи питания электрического двигателя при каждой остановке лифта.
      307. Электрический привод лифтов с номинальной скоростью более 0,71 м/с должен обеспечивать возможность движения кабины со скоростью не более 0,35 м/с, скорость осмотра шахты согласно пункту 313 настоящих Правил.
      308. Растормаживание электрического магнитного тормоза должно осуществляться одновременно с включением приводного электрического двигателя или непосредственно после его включения. Отключение приводного электрического двигателя сопровождается срабатыванием электрического магнитного тормоза или включением электрического торможения с последующим срабатыванием электрического магнитного тормоза.

§ 3. Системы управления и сигнализации

      309. Питание цепей управления электрическим приводом лифта должно осуществляться от фидера питания этого электрического привода. Подключение к фидеру выполняется после отключающего устройства.
      310. Управление лифтами должно осуществляться специальными кнопочными аппаратами. Все аппараты управления, за исключением предназначенных только для вызова кабины на погрузочную палубу, должны иметь кнопки "безопасности", обеспечивающие отключение питания электрического привода. Эти кнопки имеют красный цвет, ясно видимую надпись располагаются вблизи кнопок управления.
      311. Аппараты управления пассажирскими лифтами должен устанавливаться в кабине, а в грузовых лифтах - на погрузочных палубах.
      312. Попутный вызов загруженной кабины пассажирского лифта от аппаратов, установленных на погрузочных палубах, допускается только при одновременном закрывании дверей шахты и кабины. В грузовых лифтах выполнение попутного вызова при движении загруженной кабины не допускается.
      313. Для проведения осмотров шахты и ее насыщения предусматривается возможность управления электрическим приводом лифта с крыши кабины посредством стационарного или переносного поста управления. При этом необходимо чтобы скорость движения кабины не превышала указанной в пункте 307 настоящих Правил. Кнопочный аппарат оборудуются двумя кнопками управления (одна - для подъема, другая - для спуска кабины), имеющими самовозврат в положение "стоп". Для общей проверки работы электрооборудования в машинном помещении лифта устанавливается кнопочный аппарат с кнопками "вверх", "вниз" и "стоп".
      Лифты с номинальной скоростью движения кабины 0,70 м/с и менее для управления с крыши оборудуются аппаратами управления только на спуск кабины, если обеспечение скорости не более 0,35 м/с электрическим приводом невозможно. При управлении электрическим приводом лифта с крыши кабины или из машинного помещения, если это предусматривается, все другие аппараты управления блокируется или автоматически отключаются.
      314. На погрузочных палубах должна устанавливаться световая сигнализация (сигнал "занято"), указывающая о загруженности лифта, если кабина оборудована устройством контроля загрузки; о движении кабины и об открытой шахтной двери. Сигнал монтируют в вызывной аппарат или располагают в непосредственной близости от него.
      315. Электрический привод пассажирского лифта должен автоматически отключаться при попытке подъема груза, превышающего грузоподъемность лифта на 10 % с одновременным включением звукового или светового сигнала "Лифт перегружен".
      316. Пассажирские лифты должны оборудоваться сигнальной связью, включаемой из кабины при неисправности лифта (при аварийной остановке кабины между палубами, при посадке кабины на ловители).
      Цепь этой сигнальной связи должна быть независима от силовой цепи и цепи управления. Питание этой системы связи предусматривается от аварийного источника энергии судна. Вместо такой сигнальной связи допускается применение телефонной или другой двусторонней переговорной связи.
      317. Выключатели для отключения внутреннего и внешнего управления, располагаются вне шахты и машинного помещения, приводятся в действие специальным ключом.
      318. Приямок шахты имеет автоматическое сигнализирующее устройство, срабатывающее при превышении водой или другой жидкостью в приямке установленного допустимого уровня.

§ 4. Предохранительные устройства

      319. Конечные выключатели спуска и подъема, действующие в цепи управления, дверные контакты и контакты ловителей должны быть самовозвратны, причем возврат контакта выключателя в исходное состояние осуществляется только после прекращения принудительного воздействия.
      320. Каждая дверь шахты и кабины снабжаются электрическими контактами, включенными в цепь управления и обеспечивающими следующие условия:
      1) пуск и движение кабины возможны только при закрытых и запертых дверях шахты и закрытых дверях кабины. Допускается пуск и движение кабины лифта при закрытых, но не запертых дверях шахты на расстояние, не превышающее 150 мм от уровня остановки. Допускается пуск и движение кабины с открытыми дверями, если она оборудована устройством, фиксирующим отсутствие пассажира или груза;
      2) открывание дверей кабины или шахты, а также отпирание автоматического замка двери шахты вызывает остановку движущейся кабины, за исключением случаев, когда автоматические замки отпираются жесткой (неподвижной) отводкой.
      Дверные контакты при открывании двери работают на разрыв цепи управления; работа на замыкание не допускается;
      3) при многостворчатых дверях шахты или кабины обеспечивают контроль закрывания каждой створки.
      321. Не допускается использование конечного выключателя главного тока в качестве главного выключателя согласно пункту 298 настоящих Правил.
      322. В приямке шахты, а также под перекрытием шахты в месте установки отводных блоков устанавливаются выключатели для отключения цепи управления вручную.
      323. Предусматривается электрическая блокировка крышки люка на подволоке кабины, исключающая возможность движения кабины лифта при открытом состоянии крышки.

§ 5. Освещение

      324. Кабина, шахта, приямок, машинное помещение, а также подходы и посадочные площадки лифта должны оборудоваться стационарным электрическим освещением, отвечающим требованиям Правил классификации.
      325. Питание сети освещения кабины лифта осуществляется по отдельному фидеру (от сети освещения судна) независимо от фидера питания электрического привода.
      326. Обеспечивается постоянное включение сети освещения кабины лифта приоткрытых дверях шахты, а для пассажирского лифта - также при наличии людей или груза в кабине.
      327. Светильники в кабинах лифтов располагаются таким образом, чтобы они не мешали пассажирам, погрузке и разгрузке кабины и не могли повреждаться при грузовых операциях.
      328. В машинном помещении лифта, а также в приямке устанавливаются штепсельные розетки для переносных ламп, питаемые током безопасного напряжения.
      329. Кабина пассажирского лифта оборудуются стационарным аварийным электрическим освещением, отвечающим требованиям Правил классификации.

Раздел 8. Судовые подъемные платформы

37. Общие положения

      330. Требования настоящего раздела распространяются на судовые подъемные платформы (далее - СПП) грузоподъемностью 1 т и более и скоростью подъема и спуска не более 0,1 м/с, предназначенные для погрузки/разгрузки в вертикальной плоскости грузов и колесной техники.
      331. Конструкция и расположение судовых подъемных платформ обеспечивает безопасный уход и осмотр.
      332. Платформы, предусмотренные для закрытия грузовых отверстий на открытых палубах и незащищенных надстройках, должны быть непроницаемыми при воздействии моря с учетом требований Правил классификации.
      333. Следует обеспечить, чтобы поверхность платформы при подъеме и спуске, а также во время грузовых операций, с учетом указанных в приложении 19 настоящих Правил наклонов судна, постоянно находилась в плоскости, параллельной обслуживаемым грузовым палубам.
      334. При поломке одного несущего средства оставшиеся должны конструктивно и функционально обеспечивать взаимодействие платформы с направляющими деталями. При подобном аварийном случае приводные агрегаты судовой подъемной платформы автоматически останавливаются.
      В соответствующем случае необходимо обеспечить с помощью вспомогательного устройства контролируемый спуск платформы в блокируемое или подпираемое положение, которое позволяет освободить ее от груза.
      335. При наличии тросового или цепного подвеса платформы закрепляют, по крайней мере, на четырех независимых несущих средствах. Каждый тросовый или цепной подвес снабжается выключателем, который автоматически отключит привод в случае провисания или разрыва несущего средства.
      336. Тросы для судовых подъемных платформ применяются и без органического сердечника. Номинальную прочность при растяжении проволоки следует выбирать как для бегучего такелажа.
      337. Для судовых подъемных платформ рекомендуется применять предварительно растянутые тросы. Растягивающая нагрузка, действующая не менее 30 мин, при этом составляет 0,7 минимальной разрывной нагрузки троса.
      338. При монтаже на судне допускается заливка концов стальных тросов судовых подъемных платформ в тросовые патроны. Испытание соединений под нагрузкой следует выполнять согласно пункту 430 настоящих Правил.
      339. Конструкция и устройства управления судовыми подъемными платформами обеспечиваются, чтобы в местах погрузки платформа и грузовая палуба находились на одном уровне и сохраняли его во время грузовых операций.
      Если используются гибкие несущие средства (например, тросы) и уровень уравнительными приспособлениями автоматически не восстанавливается, то перед погрузкой платформу следует стопорить на уровне палубы. Произведенная блокировка имеет оптическую сигнализацию на пульте управления. Подъем и спуск платформы производится только после ее автоматической деблокировки или отключения сигнального устройства.
      Во избежание ошибок в управлении рекомендуется автоматизировать схему управления вплоть до применения программных устройств.
      340. При установке платформы "по-походному" предусматривается ее стопорение на уровне палубы и блокировка привода. На пульте управления должна срабатывать световая сигнализация. Возникшие во время движения судна крены и дифференты не должно приводить к расстопорению платформы.
      341. Привод судовой подъемной платформы должен обеспечивать плавное начало движения платформы, равномерное увеличение скорости, плавность торможения и замедление движения платформы при ее подходе к месту остановки, а также точную остановку на требуемом уровне.
      342. Приводные агрегаты судовых подъемных платформ, находящиеся в закрытых судовых помещениях, конструируют с учетом диапазона температур, установленного для этих помещений.
      343. У гидравлических приводных агрегатов, которые при поломках в системе должны надежно предотвращать самостоятельное опускание платформы, тормоза не устанавливают.
      344. Пульты управления судовых подъемных платформ должны быть расположены таким образом и чтобы имели такие устройства, чтобы обслуживающий персонал, непосредственно или с помощью сигнальщиков, мог бы проследить весь путь платформы. Однако пульт управления ни в коем случае не располагают на расстоянии менее 1500 мм от выреза в палубе для платформы.
      345. Коммутационные элементы на пульте управления судовых подъемных платформ устанавливаются с самовозвратом в нулевое положение. Возникшие во время движения наклоны судна не вызывали произвольного пуска приводов подъемников. Аварийные выключатели следует располагать согласно пункту 77 настоящих Правил.
      346. При наличии нескольких пультов управления должно обеспечиваться одновременное использование только одного пульта и наличие соответствующих устройств (переговорной) связи.
      347. По согласованию с Регистром судоходства допускается управление судовой подъемной платформой с платформы.
      348. На пульте управления должна располагаться следующая световая и звуковая сигнализация:
      1) о срабатывании любой из защит;
      2) при движении платформы (мигающая лампа);
      3) о незакрытии ограждений;
      4) о неисправности в электрической или гидравлической схемах.
      По усмотрению судовладельца допускается устанавливать иные устройства сигнализации.
      349. Все пульты управления оборудуются устройствами, защищающими их от включения некомпетентным лицом.
      350. Элементы управления и сигнализации должны иметь надписи на русском и английском языках, нанесенные четким шрифтом несмываемой краской или другим эквивалентным способом.
      351. Судовые подъемные платформы оборудуются конечными выключателями для самого верхнего и самого нижнего положения платформы, а также приборами, предохраняющими от перегрузки (ограничителями грузоподъемности). Гидравлические приводы защищаются предохранительными клапанами, давление срабатывания которых не более 1,1 максимального расчетного давления.
      352. При аварии главного подъемного механизма устройства безопасности должны автоматически останавливать платформу.
      353. Вырезы в палубах для платформ должны иметь ограждение высотой не менее 1 м. Подвижные ограждения оборудуют устройствами, автоматически блокирующими или деблокирующими эти ограждения в соответствии с движением платформы. Ограждения и защитные рельсы имеют предупреждающую окраску и освещение.
      354. Если на платформах транспортируются люди, занимающиеся перегрузкой грузов, не только сидя в кабине водителя машины, но и прямо на платформе, то, по крайней мере, на одной из продольных сторон платформы следует предусмотреть съемные ограждения, а также нанести прочную маркировку с надписью, указывающую местонахождения людей на платформе.
      Высота ограждения допускается не менее 1 м при расстоянии между стойками не более 3 м. Высота промежуточного леера принимается не менее 0,5 м.
      355. Пространство под платформами, которые передвигаются с помощью рычажно-тяговой системы, шпинделей, предохраняют от доступа посторонних людей. Для противовесов следует предусмотреть закрытые шахты. Участки, представляющие опасность при движении платформы, следует маркировать предупреждающей окраской или предупредительными сигнальными лампами.

38. Расчет

§ 1. Общие требования

      356. Если не указано иное, в расчетах прочности и устойчивости судовых подъемных платформ, следует учесть применимые общие и специальные требования для грузоподъемных устройств, в частности для кранов, приведенные в разделах 2 и 5 настоящих Правил.
      357. Расчетным условием является подъем и спуск платформ со скоростью не более 0,1 м/с только в порту. При разгрузке несущего средства платформа стопорится на уровне палубы.
      358. Допускаемая нагрузка судовой подъемной платформы, как минимум, соответствует допускаемой нагрузке окружающей палубы, на уровне которой крепится судовая подъемная платформа "по-походному".
      359. Расчет следует выполнять при наиболее неблагоприятном расположении нагрузки.
      360. Платформы, предусмотренные также для закрытия грузовых вырезов на открытых палубах и незащищенных палубах надстроек, рассчитываются с учетом требований Правил классификации.

§ 2. Расчетные нагрузки

      361. Расчетные нагрузки для судовых подъемных платформ приведены в приложении 19 настоящих Правил.
      362. Кроме нагрузки, приведенной в приложении 19 настоящих Правил, платформа рассчитывается на статическую нагрузку, действующую на ось транспортного средства, с учетом площади отпечатка шин от колесной техники.
      Соответствующие нагрузки и их расположение приведены в Правилах классификации.

§ 3. Допускаемые напряжения, запасы прочности и
критерии устойчивости

      363. При воздействии указанных в § 2 главы 38 настоящих Правил нагрузок, возникающие приведенные напряжения в металлоконструкциях и несъемных деталях судовых подъемных платформ не должно превышать значений, указанных в приложении 20 настоящих Правил.
      364. Запас прочности несущих средств (тросы, цепи), работающих на разрыв, должен быть не менее 5.
      В случае нагрузки согласно подпункту 3) пункта 2 приложения 19 настоящих Правил, необходимый запас прочности относительно разрыва принимается на 50 % меньше значений, требуемых в нормальных случаях.
      365. При расчете устойчивости деталей судовых подъемных платформ обеспечивают выполнение требований пунктов 99 - 101 настоящих Правил.
      366. Жесткость платформы в нормальных случаях нагрузки в соответствии с подпунктами 1) и 2) пункта 1, подпункты 1) и 2) пункта 2, и пункт 3 приложения 19 настоящих Правил считается достаточной для того, чтобы прогибы не превышали L/250, L - длина между опорами, либо длина свисающей части платформы. Прогибы платформ в состоянии "по-походному", которые обеспечивают водонепроницаемость, не превышает 0,0056 пролета.

Раздел 9. Детали и тросы

39. Общие положения

367. Взаимное сопряжение деталей в подвижных соединениях должны обеспечивать правильное прилегание опорных поверхностей с минимально допустимыми по условиям работы зазорами в радиальном и аксиальном направлениях.
368. Резьбовые соединения деталей должны соответствовать признанным стандартам.

40. Несъемные детали

      369. Соединение несъемных деталей с металлоконструкциями должно обеспечивать достаточную прочность и равномерное распределение усилий в связях металлоконструкций.
      370. Угол охвата мачт кольцевого сечения башмаком шпора и обухом топенанта должен составлять не менее 40⁰, считая от оси симметрии башмака. В нижней части башмака угол охвата допускается уменьшать, однако он составляет не менее 30⁰. При других конфигурациях сечения охват эквивалентный.
      При меньших размерах охвата мачта в месте установки башмаков подкрепляется увеличением толщины стенки или установкой ребер жесткости внутри мачты.
      371. Обухи для крепления к стреле грузового блока и топенанта, а также оттяжек и контроттяжек пропускаются сквозь нок стрелы и привариваются с обеих сторон по всему периметру.
      Обухи поворотных оттяжек легких стрел допускается не пропускаются сквозь нок стрелы при одновременной приварке их к стреле и врезному обуху.
      372. Вилки шпоров стрел изготавливаются кованой или сварной конструкции, а также из стального литья.
      Штыри вилок снабжают гайками со шплинтами; резьба штыря в опорной части щеки вилки занимает не более 1/3 толщины щеки.
      373. Для предотвращения выскакивания из нижнего подшипника башмака или подпятника вертлюги шпоров стрел должно иметь соответствующее стопорение.
      374. Обоймы для крепления направляющих блоков изготавливается из цельной заготовки; носок для крепления блока приварен.
      375. Башмак шпора стрелы бывает сварной или литой конструкции. Нижний подшипник вертлюга снабжают отверстием для спуска воды.
      376. Башмак и обух топенанта бывает кованой, сварной или литой конструкции; обухи типа скобы - только кованые.
      Штырь обуха предохраняют от выскакивания из башмака и застопорен от проворачивания в башмаке или обухе (при обухе типа скобы).
      Рекомендуется установка латунной шайбы под опорной поверхностью обуха.
      При наименьшем наклоне стрелы направление усилия на ушке обуха пересекают ось штыря в верхней половине расстояния между подшипниками башмака.
      377. Обухи для крепления стоячего такелажа, оттяжек и контроттяжек, цепных топенантов, канифас-блоков к корпусу судна и металлоконструкциям грузоподъемных устройств должно иметь соответствующую воспринимаемым усилиям прочность и иметь форму, обеспечивающую правильное прилегание крепящихся к ним деталей.
      Расположение обухов обеспечивает совпадение плоскости их наибольшей жесткости с направлением тросов стоячего такелажа, а для тросов с меняющимся направлением - соответствовать среднему направлению троса.
      Толщина листа, к которому приваривается обух, равна не менее 1/3 толщины обуха и во всех случаях не менее 5 мм. Ребра жесткости для подкрепления листов, как правило, располагаются параллельно направлению обуха.

41. Заменяемые детали

      378. Грузовые гаки и скобы должны быть коваными. Применение пластинчатых гаков и скоб является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      Конструкция гаков судовых кранов и грузовых стрел, используемых при перегрузке грузов, исключают зацепление при подъеме за выступающие конструкции и соскальзывание стропов. Грузовые гаки, скобы и детали их крепления не имеют выступающих частей и острых кромок.
      Для тяжелых стрел и кранов грузоподъемностью 10 т и более допускается применение двурогих гаков, которые удовлетворяют требованиям, предъявляемым к простым гакам. Двурогие гаки для плавучих кранов и грузоподъемных устройств судов технического флота по согласованию с Регистром судоходства выполняются без специального приспособления для защиты от соскальзывания стропов и зацепления.
      379. Вертлюги грузовых гаков и блоков бывают коваными. Гайка вертлюга надежно застопоривается от проворачивания на резьбе.
      380. Скобы изготавливают коваными прямыми со штырями, закрепленными в проушинах на резьбе или гайками. Штыри или гайки надежно застопорены.
      Скобы изогнутые (круглые) применяются в качестве грузовых скоб и скоб для тросов из растительного или синтетического волокна.
      Скобы для крепления деталей в системе подвеса груза (гаков, противовесов, треугольных планок и цепей) имеют штыри с полупотайными головками без гаек.
      Установка скоб обеспечивает правильное прилегание штыря и исключает работу скобы с перекосом.
      381. Блок выполняют таким образом, чтобы исключалось заклинивание троса между щеками и шкивом.
      Оси шкивов блоков надежно застопоривают от проворачивания и аксиального смещения.
      При подшипниках скольжения шкивы блоков снабжают втулками из антифрикционных материалов (например, из бронзы).
      Ушки или вилки блоков изготавливают цельноковаными, гайки вертлюгов надежно застопоривают. Применение в грузоподъемных устройствах блоков с открытыми гаками не допускается.
      Крепление вилки на резьбе с надежным стопорением является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      Диаметр шкивов для стальных тросов, измеренный по дну канавки, допускается не менее 14 диаметров троса - для тросов подвижных под нагрузкой, и не менее 9 диаметров - для тросов, неподвижных под нагрузкой.
      Диаметр шкивов для тросов из растительного или синтетического волокна выбирают не менее 5 диаметров троса.
      Профиль канавки шкива обеспечивает плотную укладку троса без заклинивания.
      Диаметр шкива и профиль канавки выбирается, исходя из диаметра троса с наименьшим расчетным пределом прочности проволок.
      Глубина канавок шкивов, как правило, равняется диаметру троса и в любом случае составлять не менее 3/4 диаметра троса.
      Дно канавки имеет контур окружности, образуя сегмент с углом не менее 120⁰. Радиус канавки превышает радиус троса не менее чем на 10 %.
      382. Треугольные и многоугольные планки для соединения тросов или цепей имеют толщину, соответствующую зеву крепящихся к ним скоб с минимальным зазором, обеспечивающим свободное движение скоб; допускается применение симметричных наварышей.
      383. Талрепы применяются с цельноковаными ушками или вилками; применение талрепов с гаками не допускается. Конструкция талрепов предусматривает надежное стопорение затянутых винтов.
      Крепление вилки на резьбе с надежным стопорением является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      384. Коуши изготавливаются свободной ковкой или штамповкой из стали. Применение литых коушей является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      385. Цепи, применяемые в грузоподъемных устройствах, в части, не регламентированной требованиями настоящих Правил, должны удовлетворять общим требованиям Правил классификации.
      Цепи применяются электросварные (контактной сварки) или кузнечно-горновой сварки.
      В качестве грузовых цепей применяются короткозвенные цепи (калиброванные - в случае работы на звездочках) с концевыми звеньями для крепления.
      Топенантные цепи, а также цепи, применяемые в составе контроттяжек при работе спаренными стрелами, применяют длиннозвенными.
      386. Применение соединительных звеньев (типа звеньев якорных цепей) в составе грузоподъемного устройства для крепления тросов и цепей к металлоконструкциям и деталям является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.
      Соединительные звенья изготавливают коваными. Конструкция разъема обеспечивает надежное соединение обеих половин звена и надежное их стопорение от самопроизвольного разъединения.
      Установка звеньев обеспечивает их свободное движение в отверствиях соединяемых деталей и исключает работу звена с перекосом.

42. Съемные детали

      387. Съемные детали (грузозахватные приспособления) необходимо чтобы отвечали применимым требованиям глав 5, 19, 39 - 41 и 43настоящих Правил.
      388. Конструкция спредеров для контейнеров с учетом ветровой нагрузки и наклонов судна должна обеспечиваться с помощью изменяемой проводки тросов грузоподъемных устройств или специальных направляющих устройств, относящихся к их конструкции (например, поворотных устройств), приведение их в любое пространственное положение, необходимое для захвата и установки контейнеров.
      389. Одновременное запирание поворотных захватных головок обеспечивается конструктивно.
      390. Обеспечивается возможность надежного фиксирования передвижных балок телескопических спредеров в соответствующих рабочих положениях.
      391. Необходимо чтобы уравнители центров тяжести были эффективными, по крайней мере, при смещении центра тяжести в продольном направлении контейнера.
      392. Предусматривают устройства, уменьшающие раскачивание и предотвращающие неконтролируемый поворот у спредеров таких типов, конструкция подвески которых не исключает эти движения.
      393. Надежный ввод поворотных захватных головок в угловые фитинги контейнера при механическом управлении следует контролировать с помощью контактного датчика.
      Удержание поворотных захватных головок в положении запирания и освобождения следует обеспечивать с помощью конечных выключателей. На посту управления грузоподъемного устройства находится световая сигнализация о положениях поворотных захватных головок.

43. Тросы

      394. Тросы, применяемые в грузоподъемных устройствах, в части, не регламентированной требованиями настоящих Правил, должны удовлетворять применимым требованиям Правил классификации.
      395. Для бегучего такелажа применяются стальные тросы с одним органическим сердечником и с числом проволок не менее 114; применение тросов с большим числом сердечников является предметом специального рассмотрения Регистром судоходства. Рекомендуется применять тросы с расчетным пределом прочности 1275 - 1770 МПа с диаметром проволок в наружном слое прядей не менее 0,6 мм.
      По согласованию с Регистром судоходства применяются стальные тросы с металлическим сердечником. При этом учитывается назначение троса и режим работы грузоподъемного устройства. Отношение диаметров шкивов и барабанов к диаметру троса выбирают максимально возможным, но не менее 18.
      396. Для стоячего такелажа применяются стальные тросы, как с металлическим, так и с органическим сердечником с диаметром проволок в наружном слое прядей не менее 1 мм и числом проволок не менее 42.
      Рекомендуется применять тросы с расчетным пределом прочности от 1275 до 1670 МПа (предпочтительны меньшие значения).
      397. Стальные тросы для бегучего и стоящего такелажа изготавливают из оцинкованной проволоки в соответствии с признанными стандартами из одного непрерывного куска, без узлов и сплесней.
      398. Растительные тросы (манильские, сизальские и пеньковые) и тросы из синтетического волокна допускается применять лишь для лопарей талей поворотных оттяжек легких стрел и внутренних оттяжек и топриков при работе спаренными стрелами, а также в грузоподъемных устройствах с ручным приводом.
      Диаметр тросов из растительного или синтетического волокна допускается не менее 20 мм. Усилие в ходовом конце лопаря, выбираемого вручную, должна быть равна не более 310 Н.
      Применение тросов из синтетического волокна является в каждом случае предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.

Раздел 10. Испытания, освидетельствования и осмотры

44. Общие положения

      399. Целью испытаний, освидетельствований и осмотров является установление того, что грузоподъемное устройство соответствует требованиям настоящих Правил и находится в состоянии, обеспечивающем его безопасную эксплуатацию.
      400. Предъявление грузоподъемных устройств к испытаниям и освидетельствованиям в предусмотренных настоящими Правилами случаях и в установленные настоящими Правилами сроки, а также производство всех необходимых подготовительных работ и проведение испытаний входит в круг обязанностей судовладельца или завода-изготовителя.
      401. Проведение освидетельствований и наблюдение за испытаниями грузоподъемных устройств, их механизмов и деталей после постройки, переоборудования или ремонта производится Регистром судоходства после представления документов, удостоверяющих готовность и окончательную приемку на предприятии.
      402. При освидетельствовании грузоподъемного устройства Регистром судоходства администрация судна сообщает о всех замеченных дефектах, а также об изменениях в устройстве, ремонтах и замене деталей и тросов, произведенных с момента предыдущего освидетельствования.
      403. При аварийных случаях с грузоподъемным устройством, происшедших при его эксплуатации, администрация судна или судовладелец обеспечивает своевременное освидетельствование аварийного устройства Регистром судоходства.
      404. Если при испытаниях, освидетельствованиях или осмотрах будет обнаружено, что грузоподъемное устройство, его металлоконструкции, детали и механизмы не соответствуют настоящим Правилам или находятся в состоянии, не обеспечивающем безопасной эксплуатации, то документы Регистра судоходства на грузоподъемное устройство или его элементы не выдаются, а документы на грузоподъемные устройства, находящиеся в эксплуатации, теряют силу впредь до приведения этих устройств в соответствие с настоящими Правилами или до устранения дефектов.
      405. Документы Регистра судоходства, выданные на грузоподъемное устройство, теряют силу при отсутствии требуемых настоящими Правилами Свидетельств об испытаниях и полных освидетельствованиях или отметки о своевременном производстве периодических освидетельствований, при несоответствии устройства выданным на него документам, а также после аварийных случаев.
      406. При первоначальном освидетельствовании грузоподъемного устройства, изготовленного на соответствие требованиям иных классификационных обществ, судовладельцем представляются чертежи и расчеты в объеме, указанном в пункте 21 настоящих Правил, а также документы классификационных обществ или завода-изготовителя о приемке и испытании грузоподъемного устройства.
      Испытания и освидетельствования грузоподъемных устройств при первоначальном освидетельствовании производятся в объеме, указанном в главе 46 настоящих Правил.
      При наличии Свидетельств иных классификационных обществ в соответствии с пунктом 453 настоящих Правил об испытании заменяемых, съемных деталей и тросов повторного испытания не требуется, если применявшиеся пробные нагрузки соответствуют требованиям главы 45 настоящих Правил.
      407. Пробные грузы, предназначенные для испытаний, приспосабливают для этой цели, и имеют подтвержденную документально массу. Масса литых болванок и по возможности, других грузов определяются на весах. Если определение масс пробных грузов на весах невозможно, то они определяются расчетным путем.

45. Испытания заменяемых и съемных деталей

      408. Все вновь изготовленные заменяемые и съемные детали грузоподъемных устройств испытываются пробной нагрузкой согласно приложению 21 настоящих Правил в присутствии работника Регистра судоходства.
      Испытание производится на машине, тарированной соответствующим образом, или подвешиванием груза определенной массы. Гарантированная точность машин для производства испытаний + 2 %, что подтверждается соответствующим документом.
      Пробная нагрузка прикладывается статически, а время выдержки под нагрузкой, должна быть равна не менее 5 мин.
      Детали по возможности предъявляются к испытанию и освидетельствованию с антикоррозионным покрытием (за исключением окраски).
      Когда, SWL деталей очень большая или их размеры такие, что пользоваться испытательной установкой невозможно, испытание деталей следует проводить путем их подвешивания к соответствующей конструкции или грузоподъемному устройству и приложения к ним пробной нагрузки.
      409. Несколько заменяемых деталей испытываются одновременно, если они соединены так, как будут работать в реальных условиях, при этом во время испытания обеспечивается возможность каждую деталь подвергать нагрузке в соответствии с ее SWL.
      410. После испытания все детали подвергаются полному освидетельствованию работником Регистра судоходства с целью установления отсутствия дефектов или остаточных деформаций. Блоки разбирают для осмотра осей и шкивов.
      Клеймение испытанных деталей производится в соответствии с пунктом 454 настоящих Правил.
      411. Спредеры для контейнеров после испытания пробной нагрузкой дополнительно подвергаются функциональным испытаниям, соответствующим эксплуатационному режиму.
      Траверсы для тяжелых грузов с большой грузонесущей способностью, относящиеся к определенным грузоподъемным устройствам, считаются испытанными, если они испытывались в составе грузоподъемных устройств.
      412. Все детали после ремонта подлежат повторному испытанию и освидетельствованию работником Регистра судоходства в соответствии с пунктом 408 настоящих Правил. Клеймо после повторного испытания возобновляется, если оно не сохранилось после ремонта.
      413. Испытания стальных канатов, растительных и синтетических канатов и цепей производиться в соответствии с требованиями Правил классификации.
      Патроны и прессуемые зажимы для заделки концов стальных тросов и коуша контроттяжки с напрессованными втулками испытываются вместе с тросами после заделки концов.
      Проведение испытаний подтверждаются сертификатом завода-изготовителя, а для цепей и стальных тросов без/с концевыми заделками, коушами и зажимами, кроме того, и Свидетельствами.
      414. Двурогие гаки испытываются пробным грузом согласно приложению 22 настоящих Правил. Испытание производится одной операцией или двумя операциями.
      415. Блоки с вилками испытываются подвешиванием пробного груза, как это показано в приложении 23 настоящих Правил.
      416. Головные образцы стандартизируемых заменяемых деталей, а также заменяемых деталей, производство которых осваивается заводом-изготовителем, испытываются предельной нагрузкой, равной удвоенной пробной нагрузке, согласно пункту 408 настоящих Правил. Регистр судоходства требует такие испытания и для головных несъемных деталей. По согласованию с Регистром судоходства детали большой грузоподъемности (100 т и более) не подвергаются испытанию предельной нагрузкой, если расчетами или результатами испытаний пробной нагрузкой подтверждена их достаточная прочность.
      Регистр судоходства требует периодическую проверку качества изготовляемых заменяемых деталей испытанием предельной нагрузкой; количество деталей из данной партии, подлежащих такому испытанию, определяется по согласованию с Регистром судоходства.
      Деталь считается выдержавшей испытание, если при предельной нагрузке она не разрушилась. Работник Регистра судоходства требует продолжения испытаний до разрушения детали.
      Испытанные предельной нагрузкой детали использованию и ремонту не подлежат.
      Испытания предельной нагрузкой проводятся заводом-изготовителем в обязательном присутствии работника Регистра судоходства. Результаты испытаний отражаются в акте завода-изготовителя и подтверждаются работником Регистра судоходства.
      417. Собственные массы головных образцов или отдельных изделий несерийного производства съемных деталей следует определять взвешиванием.

46. Испытания и освидетельствования
грузоподъемных устройств в сборе

      418. Краны, выпускаемые заводами в собранном виде, лебедки и вьюшки испытываются и освидетельствуются работником Регистра судоходства на заводе-изготовителе в соответствии с программой испытаний, одобренной Регистром судоходства при нагрузках, указанных в приложении 24 настоящих Правил.
      Проведение этих испытаний и освидетельствований подтверждаются сертификатом завода-изготовителя, подписанным компетентным лицом.
      Маркировка и клеймение испытанных кранов, лебедок и вьюшек производиться в соответствии с главой 51 настоящих Правил.
      Теплоизоляция и окраска деталей и узлов, подвергаемых нагрузке, производятся после испытания и освидетельствования.
      419. Перед испытанием и освидетельствованием после установки грузоподъемного устройства на судно работнику Регистра судоходства представляются соответствующие Свидетельства, подписанные компетентным лицом; акты предприятия, удостоверяющие соответствие грузоподъемного устройства технической документации, одобренной Регистром судоходства; акты на пооперационный контроль работ и на контроль качества сварных соединений; сертификаты на материалы и изделия и на проведение термической обработки.
      При конструктивных изменениях грузоподъемных устройств после модернизации или ремонта необходимо чтобы объем представляемой документации соответствовал произведенным изменениям.
      При испытаниях и освидетельствованиях грузоподъемных устройств, находящихся в эксплуатации и не подвергавшихся переоборудованию, замене или ремонту, необходимо чтобы объем представляемой документации соответствовал указанному в главе 50 настоящих Правил.
      420. Грузоподъемное устройство предъявляется к испытанию в сборе на судне в подготовленном виде.
      Перед испытанием производится полное освидетельствование устройства ответственным представителем завода, производившего монтаж и установку на судне, или лицом, ответственным за проведение испытаний. Грузоподъемное устройство предъявляется к испытанию, если при освидетельствовании не обнаружено дефектов, влияющих на безопасность во время испытаний.
      421. После установки грузоподъемного устройства на судне перед вводом в эксплуатацию все краны, подъемники и стрелы с лебедками со всеми относящимися к ним деталями подвергаются испытанию пробной нагрузкой, которая определяется согласно приложению 24 настоящих Правил в зависимости от грузоподъемности.
      Испытания при первоначальном и периодических освидетельствованиях производятся только пробным грузом. В промежутках между периодическими испытаниями после замены или ремонта какой-либо несущей нагрузку части, а также в случае необходимости проведения дополнительного испытания (например, после устранения замечаний и/или выполнения требований, выставленных работником Регистра судоходства после проведения испытаний пробным грузом) по согласованию с Регистром судоходства допускается взамен пробного груза использование пружинных или гидравлических динамометров, надежно и безопасно закрепленных, при условии, что оснащение позволяет подвергнуть эту часть таким же напряжениям (определенным расчетом), которым она подвергалась бы, если бы грузоподъемное устройство испытывалось пробным грузом, a SWL грузоподъемного устройства не превышает 15 т.
      Динамометры тарируются с точностью + 2 %. Во время испытаний необходимо, чтобы их показания оставались неизменными не менее пяти минут.
      Если механизмом подъема с гидравлическим приводом вследствие ограничения давления нельзя поднять пробный груз, указанный в приложении 29 настоящих Правил, то при наличии Свидетельства, подтверждающего его испытание пробным грузом на заводе-изготовителе, достаточно произвести подъем возможно большего груза при максимально допустимом давлении в системе гидравлики. В этом случае на заводах, выпускающих краны в собранном виде, испытания пробной нагрузкой допускается проводить путем навешивания на поднятый гак груза другим грузоподъемным устройством.
      Если тяговое усилие лебедки недостаточно для подъема пробного груза, допускается его подъем другой лебедкой; однако торможение и удержание пробного груза производится испытываемой лебедкой.
      Если для работы тяжелой стрелой предусмотрены съемные штаги или ванты, при испытании стрелы они устанавливаются.
      Переставные грузовые стрелы подлежат испытанию пробной нагрузкой на каждой из предусмотренных для них опор.
      Непереставные стрелы, предназначенные для работы над двумя люками, подлежат испытанию в положении на каждый люк. Стрелы с двумя обухами подлежат испытанию пробной нагрузкой на каждом обухе.
      Пробный груз поднимают стрелами при угле наклона к горизонту не менее 15⁰ для легких и 25⁰ для тяжелых стрел, а при ограничении углов наклона в эксплуатации большими величинами - при этих углах наклона.
      Механизированные стрелы подвергаются испытанию пробным грузом при максимально допустимых в эксплуатации углах наклона.
      Углы наклона стрел указываются в Свидетельстве в соответствии с пунктом 458 настоящих Правил.
      У механизированных стрел и кранов с переменным вылетом стрелы и постоянной грузоподъемностью пробный груз поднимают при максимальном и минимальном ее вылетах, а при переменной, в зависимости от вылета стрелы, грузоподъемности - при максимальном и минимальном вылетах для каждой установленной грузоподъемности.
      Вылет стрел кранов указывается в Свидетельстве, а при переменном вылете наносится и на кран.
      После подъема пробный груз перемещают в крайние положения поворотом крана или стрелы или передвижением крана (подъемника, грузовой тележки).
      Работа тормозов грузовых лебедок стрел и кранов проверяются быстрым опусканием пробного груза приблизительно на 3 м и резким его торможением. Это испытание производится, по крайней мере, в двух положениях стрелы.
      Проверяют также удержание пробного груза на весу при отключенном приводе лебедки и оттормаживание тормозов вручную.
      Для тяжелых стрел производят изменение вылета стрелы под пробной нагрузкой с проверкой тормоза топенантной лебедки.
      При испытании также проверяется работа аварийных выключателей и блокировки грузовых лебедок и вьюшек топенантов и контроттяжек с автономным приводом.
      422. После испытания крана пробной нагрузкой его испытывают грузом, равным грузоподъемности, при работе механизмов подъема, поворота, изменения вылета стрелы и передвижения с максимальной скоростью; при этом резким торможением проверяется работа тормозов механизмов поворота, изменения вылета и передвижения.
      При этом испытании также проверяется работа конечных выключателей и указателей вылета стрел.
      Если у крана предусмотрено совмещение движений (подъема, изменения вылета, поворота и передвижения), проверяются работа крана при допускаемых вариантах такого совмещения.
      При наличии у крана ограничителей грузоподъемности проверка их действия производится на срабатывание подъемом предельного груза, установленного в соответствии с пунктом 195 настоящих Правил.
      Подобным образом испытываются также механизированные стрелы.
      423. Если проведение испытаний подъемника, расположенного в машинном отделении, коридоре гребного вала и других подобных закрытых помещениях затруднено по конструктивным и технологическим причинам, то по согласованию с Регистром судоходства допускается его испытание проводить на специально оборудованном стенде вне этих помещений.
      Испытание монорельсового пути проводится на судне, при помощи динамометра, с приложением пробной нагрузки в различных точках по длине монорельса. После монтажа на судне работа подъемника проверяется без нагрузки.
      Обухи для грузовых операций в указанных выше и других помещениях испытываются пробной нагрузкой, равной двойной допускаемой рабочей нагрузке на ушко обуха. По согласованию с Регистром судоходства испытание допускается производить при помощи динамометра.
      При положительных результатах проведение испытаний и освидетельствований судовых грузовых стрел, судовых кранов и подъемников подтверждается Свидетельством.
      424. Стрелы, оборудованные для работы спаренными шкентелями, каждая в отдельности подлежат испытанию пробной нагрузкой согласно пункту 421 настоящих Правил. Кроме того, стрелы со спаренными шкентелями испытываются грузом, равным 1,25 грузоподъемности при работе спаренными стрелами.
      При испытании производится перенос груза от нока одной стрелы к ноку другой при положениях, близких к предельному углу расхождения шкентелей.
      Если стрелы оборудованы для использования при различных схемах их установки, испытание производится при таких схемах, которые обеспечивают наибольшую величину усилий в контроттяжках.
      Если при работе спаренными стрелами усилие в каком-либо элементе устройства (например, осевое усилие в стреле) превышает усилие при работе одиночной стрелы в соответствии с пунктом 150 настоящих Правил, дополнительно производится испытание устройства при такой схеме установки спаренных стрел, чтобы этот элемент устройства был испытан в условиях, аналогичных расчетным.
      Выбор схем установки стрел для испытания при работе спаренными стрелами требует анализа расчетов, вследствие чего этот выбор производится в процессе проектирования и включаться в программу испытаний.
      При испытании проверяют возможность контроля угла расхождения шкентелей и установки стрел и контроттяжек.
      После испытаний детали и оборудование спаренных стрел предъявляют Регистру судоходства для полного освидетельствования на отсутствие дефектов или остаточных деформаций.
      При положительных результатах проведение испытаний и освидетельствований подтверждается Свидетельством.
      425. Статические испытания судовых лифтов проводятся для проверки прочности механизмов лифта, кабины, канатов и их крепления, а также действия тормозов. У лифта с тракционной лебедкой при статическом испытании проверяется отсутствие проскальзывания канатов в канавках канатоведущего шкива.
      Статическое испытание выполняют пробным грузом, равным:
      Р_ст = 1,5Р - для грузовых лифтов с барабанной лебедкой;
      Р_ст = 2Р - для пассажирских лифтов всех типов и для грузовых лифтов с тракционной лебедкой,
      где Р - грузоподъемность лифта.
      При статическом испытании кабина с указанной нагрузкой находится в нижнем рабочем положении не менее 10 мин.
      Допускается замена статического испытания лифта с канатоведущим шкивом трехкратным перемещением лифта вниз с грузом, превышающим его грузоподъемность на 50 %.
      426. Динамические испытания судовых лифтов проводятся для проверки действия механизма лифта, тормоза, ловителей и буферов. Динамическое испытание выполняется пробным грузом, равным:
      Р_ДИН = 1,1Р,
      где Р - грузоподъемность лифта.
      При испытании ловителей плавного торможения и гидравлических буферов воздействие тормоза лебедки исключаются.
      427. Проверка действия лебедки, тормоза и буферов производится при номинальной скорости. При испытании буферов отключаются этажные выключатели крайних остановок. Выключение ловителей и буферов проводят при отторможенном тормозе. Если при испытаниях буферов происходит поломка пружины или заедание плунжера, результаты испытаний считаются неудовлетворительными.
      428. Испытания ловителей, срабатывающих от ограничителя скорости, производятся на рабочей скорости лифта.
      При испытании ловителей, не срабатывающих от ограничителя скорости, кабина (противовес) в нижнем положении устанавливается на опору или подвешивается на вспомогательном канате, тяговые канаты потравливаются, после чего удаляется опора (перерезается вспомогательный канат). Путь, проходящий кабиной (противовесом) в свободном падении до посадки на ловителях, не превышает 100 мм.
      Испытания ловителей производятся также другим эффективным способом, одобренным Регистром судоходства.
      429. После испытания пробным грузом лифт подвергается функциональным испытаниям грузом, равным его грузоподъемности. При этом проверяются системы управления, сигнализации, дверных контактов, конечных выключателей и прочих предохранительных устройств. Работоспособность лифта проверяется также во время проведения ходовых испытаний судна.
      При положительных результатах проведение испытаний и освидетельствований судовых лифтов подтверждаются Свидетельством.
      430. Статические испытания судовых подъемных платформ производятся пробным грузом, равным 1,25 грузоподъемности.
      Динамические испытания судовых подъемных платформ производятся пробным грузом, равным 1,1 грузоподъемности в объеме применимых требований настоящей главы.
      431. После испытаний пробным грузом судовая подъемная платформа подвергается функциональным испытаниям грузом, равным грузоподъемности, в соответствии с условиями эксплуатации.
      Необходимо чтобы функциональные испытания включали в себя несколько полных транспортных операций в соответствии с предусматриваемыми условиями эксплуатации: с погруженными трейлерами и тягачами или соответствующими другими автомашинами. При этом следует с учетом пунктом 366 настоящих Правил произвести замеры деформации платформы и имитацию разрыва одного из несущих средств. Особенно следует проверить приборы безопасности, задраивающие устройства в палубных отверстиях и стопорные устройства платформы с палубой. У платформ, не имеющих стопорных устройств на уровне рабочих палуб во время грузовых операций, максимальный зазор по высоте между платформой и палубой принимается не более 20 мм.
      При положительных результатах проведение испытаний и освидетельствований подтверждаются Свидетельством.
      432. После испытаний грузоподъемного устройства в сборе металлоконструкции, механизмы, оборудование и приборы безопасности, детали и тросы грузоподъемного устройства предъявляются Регистру судоходства для полного освидетельствования на отсутствие дефектов или остаточных деформаций.
      Если при освидетельствовании выявятся дефекты, влияющие на безопасность эксплуатации грузоподъемного устройства, поврежденные детали или узлы заменяются либо ремонтируются, после чего испытания производится повторно.
      Клеймение грузоподъемных устройств после испытаний производится в соответствии с пунктом 456 настоящих Правил.

47. Периодические освидетельствования, осмотры и испытания

      433. Все стрелы и детали, постоянно укрепленные на стрелах, мачтах и палубах (включая цепные стопоры топенантов) подвергаются ежегодному осмотру работником Регистра судоходства не реже одного раза в 12 месяцев и полному освидетельствованию работником Регистра судоходства, не реже одного раза в 5 лет.
      Результаты осмотров и освидетельствований указываются в части 1 Регистровой книги судовых грузоподъемных устройств.
      434. Судовые краны, подъемники и лебедки стрел, механизированные стрелы, судовые лифты и судовые подъемные платформы подвергаются полному освидетельствованию работником Регистра судоходства не реже одного раза в 12 месяцев.
      435. Все заменяемые и съемные детали подвергаются полному освидетельствованию работником Регистра судоходства не реже одного раза в 12 месяцев.
      436. При периодических полных освидетельствованиях и ежегодных осмотрах проверяется наличие Свидетельств об испытании грузоподъемных устройств, заменяемых и съемных деталей и тросов, наличие соответствующей маркировки и клейм, а также отметок в документации о периодической термической обработке заменяемых деталей и определяется техническое состояние металлоконструкций, их узлов и соединений, механизмов и деталей грузоподъемных устройств.
      Если при периодическом освидетельствовании будут обнаружены дефекты, влияющие на безопасность эксплуатации грузоподъемных устройств, а также износы, превышающие допускаемые, то изношенные или поврежденные детали заменяются или ремонтируются, а неисправности - устраняются.
      Замкнутые объемы металлических конструкций, не доступные для освидетельствования, подвергаются испытанию надувом воздуха с избыточным давлением 0,03 МРа и нанесением пенообразующего раствора. По согласованию с Регистром судоходства допускают другой вид испытаний.
      Замеры остаточных толщин металлических конструкций производятся не реже одного раза в 5 лет.
      В необходимых случаях, после ремонта или замены деталей производятся внеочередные освидетельствования и испытания в соответствии с главой 48 настоящих Правил.
      437. Периодические испытания грузоподъемных устройств в сборе на судне производится не реже одного раза в 5 лет в объеме применимых требований главы 46 настоящих Правил.
      Внеочередные испытания, произведенные согласно главе 48 настоящих Правил, засчитываются как периодические испытания.
      Проведение испытаний и связанных с ними освидетельствований подтверждается Свидетельством.
      438. Периодические освидетельствования грузоподъемных устройств судов, не совершающих международных рейсов, допускается совмещать с ежегодными освидетельствованиями судна с применением зачетов досрочных предъявлений и отсрочек.

48. Внеочередные освидетельствования и испытания

      439. При замене, переоборудовании или ремонте грузоподъемных устройств, их механизмов, металлоконструкций или деталей производится освидетельствование и испытание грузоподъемных устройств в сборе, в объеме применимых требований главы 46 настоящих Правил.
      В частности, такие освидетельствования и испытания производят в следующих случаях:
      1) после замены грузоподъемного устройства в целом или после переноса его на другое место;
      2) после переоборудования грузоподъемного устройства, капитального ремонта или ремонта после аварии;
      3) после капитального ремонта, изменений или замены металлоконструкций, механизмов и несъемных деталей грузоподъемных устройств;
      4) после изменения высоты крепления топенанта и при перемещении креплений вант и штагов;
      5) после замены или капитального ремонта лебедки или тормоза, после замены кабины, противовеса, электродвигателя, тяговых канатов, барабана лебедки, после ремонта или замены канатоведущего шкива судового лифта;
      6) после демонтажа грузоподъемного устройства, в силу определенных причин, и установки его на прежнее место.
      После замены заменяемых и съемных деталей и тросов проведения испытаний грузоподъемного устройства в сборе не требуется, но они имеют Свидетельства для деталей и для тросов.
      Однако после замены спредеров проводят испытание грузоподъемного устройства с подвешенным спредером и контейнером на функционирование, соответствующее режиму эксплуатации. После замены ловителей, ограничителей скорости или буфера статическое испытание судового лифта допускается не производить.
      При изменении электрической схемы управления или замене кабелей цепи управления, а также при изменении конструкции конечного выключателя, дверных контактов, автоматических замков, затяжных переключателей, центрального этажного аппарата или других аппаратов, выполняющих те же функции, статическое и динамическое испытания судового лифта допускается не производить. При этом достаточно ограничиться испытаниями в соответствии с пунктом 429 настоящих Правил.
      Проведение внеочередных освидетельствований и испытаний подтверждается Свидетельствами.
      440. После аварийных случаев с грузоподъемным устройством во время его эксплуатации проводится внеочередное освидетельствование для установления технических причин, вызвавших аварийный случай.
      Необходимый объем освидетельствования в данном случае определяется работником Регистра судоходства. Освидетельствование производится независимо от срока действия документов на устройства.

49. Нормы износов

      441. Настоящие нормы являются ориентировочными и изменяются в зависимости от характера работы элемента и вида износа. Для уточнения влияния износа на прочность и надежность элемента применяются расчетные методы.
      Нормы относятся к местам наибольшего износа.
      442. Детали с износом 10% и более по толщине или диаметру, а также детали с трещинами, изломами или остаточными деформациями допускаются к эксплуатации.
      При определении износов шарнирных соединений вертлюгов и вилок шпоров стрел, вертлюгов обухов топенантов стрел следует подходить к ним как к подшипникам скольжения. При этом необходимо чтобы наибольшие зазоры по диаметру соответствовали нормам изготовителя.
      443. Стальной трос не применяется, если:
      1) в любом месте на его длине, равной десяти диаметрам, количество обрывов проволоки составляет 5% и более общего количества проволок в тросе;
      2) появляются тенденции к выдвижению из троса проволок или целых прядей;
      3) прядь оборвана;
      4) имеются признаки чрезмерного износа в виде плоских поверхностей проволок;
      5) имеются признаки коррозии, особенно внутренней;
      6) оборванные проволоки проявляются только в одной пряди или сосредоточены на участке длиной менее десяти диаметров, или проявляются на петлях троса с металлическими зажимами;
      7) имеется более одной оборванной проволоки из непосредственно прилегающих к металлическому скреплению.
      444. Растительные и синтетические тросы при наличии разрыва каболок, прелости, значительного износа или деформации не допускаются в эксплуатацию.
      445. Металлические мачты и стрелы, фундаменты лебедок, а также металлоконструкции кранов и съемных деталей при остаточной толщине стенок 80 % и менее первоначальной их толщины не допускаются к эксплуатацию.
      446. Износы деталей и узлов лифтов не превышают норм, установленных заводом-строителем, или нижеуказанных:
      1) Износ манжет и сальниковых уплотнений определяется по течи масла;
      2) зазор между якорем электромагнита тормоза и ярмом не превышает 4 мм;
      3) зазор между канатом и дном канавки канатоведущего шкива равна не менее 2 мм;
      4) неодинаковый износ канавок канатоведущего шкива относительно друг друга допускается до пределов, позволяющих балансирной подвеске компенсировать перебег канатов без выключения контакта, контролирующего перекос рычагов балансира;
      5) необходимо чтобы при большем износе канавок канатоведущий шкив был проточен или заменен новым. Проточка канавок шкива разрешается не более одного раза;
      6) браковка находящихся в работе стальных канатов судовых лифтов производится по числу обрывов проволок на длине одного шага свивки каната согласно приложению 25 настоящих Правил.
      Число обрывов проволок на одном шаге свивки как признак браковки каната, конструкция которого указана в приложении 25 настоящих Правил, определяют исходя из данных, помещенных в этой приложении для каната, ближайшего по числу прядей к числу проволок в сечении.
      Например, для каната конструкции 8х19=152 проволоки с одним органическим сердечником ближайшим является канат 6х19=114 проволок с одним органическим сердечником. Для определения признака браковки следует, данные согласно приложению 25 настоящих Правил (число обрывов на одном шаге свивки) для каната 6х19=114 проволок с одним органическим сердечником умножить на коэффициент 96:72 = 1,33, где 96 и 72 - число проволок в наружных слоях прядей одного и другого каната.
      При наличии у каната поверхностного износа или коррозии проволок число обрывов проволок на шаге свивки как признак браковки уменьшается в соответствии с данными приложения 26 настоящих Правил.
      При износе или коррозии 40 % и более первоначального диаметра проволок канат бракуется.
      В тех случаях, когда кабина лифта подвешена на двух канатах, каждый из канатов бракуется в отдельности, причем допускается замена одного более изношенного каната.
      При наличии обрывов на шаге свивки, число которых не достигает браковочного показателя и допустимого поверхностного износа проволок, канат допускается к работе при условии тщательного наблюдения за его состоянием.
      При обнаружении в канате оборванной пряди канат к дальнейшей работе не допускается.
      Число обрывов проволок на шаге свивки канатов ограничителя скорости не превышает 20.
      Если кабина лифта подвешена на трех и более канатах, их браковка производится по среднему арифметическому значению, определенному исходя из наибольшего числа обрывов проволок на длине одного шага свивки каждого каната.
      При этом у одного из канатов допускается повышенное число обрывов проволок, но не более чем на 50 % по сравнению с указанным в приложении 25 настоящих Правил.
      447. Износ вкладышей башмаков кабины и противовеса допускается, если суммарный боковой зазор между рабочей поверхностью направляющей и вкладышем не превышает 4 мм, а суммарный торцевой зазор (по штихмасу) не превышает 8 мм.
      448. Обкладки тормозных колодок нормально эксплуатируются до тех пор, пока их толщина не уменьшится в средней части до 1/2, а в крайней части - до 1/3 первоначальной толщины.
      449. Износ червячной пары редуктора лебедки проверяется по величине люфта в зацеплении.
      При уравновешенном натяжении ветвей канатов, идущих на кабину и противовес (или при полном ослаблении канатов), и при отжатых тормозных колодках поворачивают штурвалом червяк влево и вправо до ощутимого упора. Холостой ход червяка не превышает 1/10 полного оборота.

Раздел 11. Документы и маркировка

50. Документы

      450. Суда и плавучие сооружения, грузоподъемные устройства которых подлежат освидетельствованиям Регистром судоходства, должны иметь (соответственно установленным устройствам) следующие документы:
      1) Регистровую книгу судовых грузоподъемных устройств;
      2) Свидетельство об испытании и полном освидетельствовании грузоподъемных устройств;
      3) Свидетельство об испытании и полном освидетельствовании спаренных грузовых стрел;
      4) Свидетельство об испытании и полном освидетельствовании заменяемых и съемных деталей;
      5) Свидетельство об испытании и полном освидетельствовании стального троса;
      6) Свидетельство об испытании и полном освидетельствовании лифтов;
      7) Сертификаты завода-изготовителя на растительные и синтетические тросы;
      8) Инструкции по работе спаренными судовыми грузовыми стрелами и кранами.
      451. Записи в Регистровой книге и Свидетельствах делаются на государственном и/или русском языке, а для судов, совершающих международные рейсы, - также на английском языке.
      452. Подробное описание испытанной детали должны содержать условное обозначение по стандарту или допускаемую рабочую нагрузку для нестандартных деталей, марку материала и вид термической обработки, а также следующие характерные размеры:
      1) для скоб - диаметр штыря, а при необычном размере зева - также диаметр спинки скобы и размер зева в свету;
      2) для вертлюжных подвесок блоков, вертлюгов и талрепов - диаметр резьбы;
      3) для блоков - диаметр шкива по дну канавки и диаметр оси;
      4) для цепей - калибр и вид звена (короткозвенное, длиннозвенное);
      5) для соединительных звеньев - калибр звена и его длину.
      453. Наличие действующих документов иных классификационных обществ, требования которых признаются Регистром судоходства эквивалентными требованиям настоящих Правил, является достаточным основанием для признания пригодности грузоподъемного устройства к безопасной эксплуатации. В случае сомнения в отношении технического состояния грузоподъемного устройства или его соответствия имеющимся документам, это устройство подвергается освидетельствованию или испытанию на основании настоящих Правил, независимо от наличия соответствующих документов.

51. Маркировка и клеймение

      454. Все заменяемые и съемные детали после испытаний пробным грузом согласно главе 45 настоящих Правил при положительных результатах освидетельствования маркируются и клеймятся. При этом наносятся следующие данные:
      1) масса груза, соответствующая допускаемой рабочей нагрузке с наличием перед ней SWL, т;
      2) месяц и год испытания;
      3) отличительный номер детали;
      4) клеймо Регистра судоходства (при испытании под наблюдением работника Регистра судоходства);
      5) собственная масса с наличием перед ней TW, т (для подъемных траверс, балок, рам и спредеров);
      6) категория стали согласно приложению 27 настоящих Правил.
      Нанесение клейм и маркировки производиться в следующих местах деталей:
      гаки - на одной из боковых поверхностей, а на двурогих гаках - на уширенной части между рогами;
      вертлюги - на одной из поверхностей уширенной части серьги в месте прохода стержня ушка;
      блоки - на обойме или щеке (при отсутствии обоймы - между ушком и осью шкива);
      крестовые вилки блоков - на середине боковой поверхности;
      вертлюжные подвески блоков - на боковой поверхности обоймы, вблизи штыря;
      тросовые патроны - на конусной части;
      цепи - на концевом звене каждого конца смычки;
      соединительные звенья - на одной из боковых поверхностей, а отличительный номер - на центральной вставке замка;
      талрепы - на муфте, а отличительный номер также на ушке или вилке;
      съемные детали (грузозахватные приспособления) - на хорошо видимом и защищенном месте несущей рамы или балки вблизи от опоры. Съемные поворотные устройства спредеров для контейнеров маркируются их отличительным номером.
      Примеры маркировки деталей показаны в приложениях 28 - 32настоящих Правил.
      При малых размерах деталей, когда места для маркировки и клеймения недостаточно, допускается месяц и год испытания не проставлять.
      455. На краны, лебедки и вьюшки, испытанные согласно пункту 418 настоящих Правил, при положительных результатах освидетельствования ставится марка, содержащая следующие данные:
      1) грузоподъемность, т, с проставлением перед ней букв SWL (тяговое усилие, натяжение топенанта, кН);
      2) месяц и год испытания;
      3) отличительный номер;
      4) клеймо Регистра судоходства (при испытании под наблюдением работником Регистра судоходства).
      456. На каждое грузоподъемное устройство, испытанное пробной нагрузкой согласно пункту 421 настоящих Правил, при положительных результатах освидетельствования после испытания ставится марка, содержащая следующие данные:
      1) грузоподъемность, т, с проставлением перед ней букв SWL; для стрел также наименьший допускаемый угол наклона к горизонту, а для кранов и механизированных стрел с переменным вылетом - допускаемый наименьший и наибольший вылеты; при переменной в зависимости от вылета стрелы грузоподъемности - наименьший и наибольший вылеты для каждой установленной грузоподъемности; для пассажирских лифтов - допускаемое количество пассажиров;
      2) месяц и год испытания;
      3) отличительный номер;
      4) клеймо Регистра судоходства.
      Нанесение клейма производиться на вилке шпора стрелы, а у стреловых кранов - на нижнем конце стрелы вблизи опоры. У судовых подъемных платформ клеймо ставится вблизи шарнирного соединения несущего средства с платформой. Во всех случаях клеймо наносится на хорошо видимом и доступном месте.
      457. На лебедке лифта укрепляется заводская табличка с указанием завода-изготовителя, типа, номинального тягового усилия, заводского номера, даты выпуска и с клеймом Регистра судоходства о приемке лебедки.
      458. Ловители и ограничители скорости снабжаются заводской табличкой с указанием завода-изготовителя, типа ловителя и ограничителя скорости, номинальной грузоподъемности и номинальной скорости, на которые они рассчитаны, заводского номера и даты выпуска.
      459. Гидравлический буфер снабжается заводской табличкой с указанием завода-изготовителя, типа буфера, номинальной скорости, на которую он рассчитан, заводского номера и даты выпуска.
      460. Один из выбираемых тяговых канатов имеет табличку, на которой указаны номинальный диаметр каната, конструкция, номинальное сопротивление материала разрыву, номер стандарта, род исполнения и дата ввода в эксплуатацию.
      461. Марки бывают достаточно ясными и долговечными, место их нанесения отмечается отличительной краской.
      Клеймо имеет закругленный контур во избежание концентрации напряжения и не ставится на местах сварки.
      В случаях, когда материал, на который наносится клеймо, очень твердый или маркировка на детали влияет на дальнейшую безопасную эксплуатацию, маркировка наносится на табличку, диск из приемлемого материала, прикрепленные постоянно к этой детали.
      462. Если размер маркировки в соответствии с подпунктом 1 пункта 456 настоящих Правил окажется неоправданно громоздким, сведения о промежуточных значениях грузоподъемности крана по согласованию с работником Регистра судоходства сокращаются.
      В этих случаях, для кранов с переменной в зависимости от вылета стрелы грузоподъемностью, в кабине крановщика на видном месте устанавливается табличка с указанием вылета стрелы для каждой установленной грузоподъемности.
      463. На стрелах и металлоконструкциях кранов надписи накерниваются или навариваться. Судовые подъемные платформы имеют надписи на платформе либо на щитках.
      464. Обозначения на грузоподъемные устройства наносятся арабскими цифрами с высотой шрифта не менее 77 мм. Маркировка допускаемой нагрузки траверс, балок, спредеров подобных устройств наносятся на хорошо видимом месте и с высотой шрифта, позволяющей лицам, использующим устройство, легко ее прочесть.
      В случаях, когда маркировка наносится непосредственно на заменяемую деталь, высота шрифта не превышают для деталей с допускаемой нагрузкой:
      до 2 т включительно - 3,0 мм,
      от 2 т до 8 т включительно - 4, 5 мм,
      более 8 т - 6,0 мм.
      При маркировке заменяемых деталей круглого сечения цепи, высота шрифта не должна превышать для деталей с диаметром:
      до 12,5 мм включительно - 3,0 мм,
      от 12,5 до 26,0 мм включительно - 4,5 мм,
      более 26,0 мм - 6,0 мм.
      Маркировки на табличках и дисках, прикрепленных постоянно к детали, выполняется в случае необходимости и/или по требованию работника Регистра судоходства и с высотой шрифта превышающей, указанную выше.
      Примеры маркировки показаны в приложении 33 настоящих Правил.
      465. Кроме указанных в пункте 456 настоящих Правил грузовых характеристик, на каждых грузовой стреле и кране наноситься порядковый номер устройства на судне.
      Нумерация устройств на судне производится в следующем порядке:
      1) все легкие стрелы, а также стрелы грузоподъемностью 10 т и более, не расположенные в ДП судна, начиная с носа, - с правого борта на левый;
      2) все тяжелые стрелы, расположенные в ДП судна, начиная с носа;
      3) судовые краны, независимо от грузовых стрел, начиная с носа, - с правого борта на левый.

Раздел 12. Наблюдение за грузоподъемными
устройствами в эксплуатации

      466. В промежутках между освидетельствованиями и осмотрами работником Регистра судоходства грузоподъемных устройств наблюдение за соответствием их выданным на них документам Регистра судоходства и настоящим Правилам, соблюдение установленных ограничений в отношении допускаемой грузоподъемности, вылета стрел кранов и углов наклона грузовых стрел, контроль установки стрел и контроттяжек и угла расхождения шкентелей при работе спаренными стрелами, а также контроль за содержанием устройства в состоянии, обеспечивающем безопасную эксплуатацию, лежит на ответственности администрации судна.
      467. Все заменяемые и съемные детали, и тросы подвергаются тщательному осмотру ответственным лицом, назначаемым капитаном судна, не реже одного раза в три месяца.
      Кроме того, тщательный осмотр заменяемых и съемных деталей и тросов производиться ответственным лицом перед каждым использованием грузоподъемного устройства.
      При обнаружении в тросе лопнувшей проволоки он осматривается не реже одного раза в месяц.

Приложение 1
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Типовая оснастка легкой грузовой стрелы

      1 Грузовая мачта               15 башмак вертлюга шпора
      2 Стрела                       16 Направляющий (отводной) блок
      3 Грузовая лебедка             17 Обух нока врезной
      4 Топенантная вьюшка           18 Верхний грузовой блок
      5 штырь вертлюга топенанта     19 Соединительная скоба
      6 Обух с вертлюгом топенанта   20 Грузовой шкентель
      7 Башмак вертлюга топенанта    21 Нижний (подвижной) грузовой
                                     блок
      8 Топенантный блок             22 Гак грузовой
      9 Топенант                     23 Обух оттяжки
      10 Скоба                       24 Мантыль оттяжки
      11 Вилка шпора стрелы          25 Блок талей оттяжки
      12 Вертлюг шпора стрелы        26 Ходовой конец оттяжки
      13 Обойма направляющего блока 27 Обух палубный
      14 Установочное кольцо         28 Лопарь топенанта

Приложение 2
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Вариант оснастки легкой грузовой стрелы

      1 Грузовая мачта                18 Вертлюг
      2 Вертлюг шпора                 19 Грузовой гак
      3 Вертлюг топенанта             20 Цепной стопор топенанта
      4 Стрела                        21 Треугольная планка
      5 Врезной обух                  22 Турачка лебедки
      6 Обух оттяжки                  23 Лопарь топенанта
      7 Вилка шпора стрелы            24 Топенант
      8 Ось вертлюга                  25 Направляющий блок топенанта
      9 Обойма направляющего          26 Канифас-блок
        блока грузового шкентеля      27 Таль оттяжки
      10 Обух топенанта               28 Лебедка оттяжки
      11 Грузовая лебедка             29 Ходовой конец троса талей
                                         оттяжки
      12 Грузовой шкентель            30 Нижний блок оттяжки
      13 Направляющий (отводной)      31 Верхний блок оттяжки
         блок грузового шкентеля      32 Ушко
      14 Направляющая грузового       33 Мантыль оттяжки
         шкентеля
      15 Грузовой блок                34 Коуш
      16 Коуш                         35 Обух с круглой проушиной
      17 скоба

Приложение 3
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Типовая оснастка тяжелой двухтопенантной
механизированной стрелы

      1 Портальная мачта              18 Верхний грузовой блок талей
      2 Салинг                        19 Нижний грузовой блок талей
      3 Вертлюг шкентеля              20 Ушко
      4 Вертлюг топенанта             21 Грузовой гак
      5 Вертлюг направляющего блока   22 Грузовая таль
      6 Фундамент вертлюга шпора      23 лебедка топенантная
      7 Стрела                        24 Топенант
      8 Обух топенанта                25 Направляющий блок топенанта
      9 Обух шкентеля                 26 Обух направляющего блока
                                         топенанта
      10 Вилка шпора стрелы           27 Подвижной блок топенант-тали
      11 Вертлюг шпора стрелы         28 Треугольная планка
      12 Грузовая лебедка             29 Вертлюг
      13 Грузовой шкентель            30 Обух блока топенант-талей
      14 Направляющий блок            31 Двойная вилка
         грузового шкентеля
      15 Обух шкентеля                32 неподвижной блок
                                         топенант-тали
      16 Врезной шкив                 33 Топенант-тали
      17 Скоба

Приложение 4
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Типовая оснастка для работы спаренными шкентелями

      1 Портальная мачта              11 Вертлюг
      2 Поперечная балка              12 Топенант
      3 Люковая стрела                13 Обух топенанта
      4 Забортная стрела              14 Топрик-таль
      5 Вилка шпора стрелы            15 Контроттяжка
      6 Ноковый бугель                16 Тали оттяжки
      7 Грузовые лебедки              17 Мантыль оттяжки
      8 Грузовой шкентель             18 Обух оттяжки
      9 Треугольная планка            19 Строп
      10 Грузовой гак

Приложение 5
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Палубный полноповоротный кран

      1 Колонна крана                    13 Гидромотор
      2 Круг опорно-поворотный           14 Лебедка механизма подъема
                                            груза
      3 Поворотная часть крана           15 Грузовой шкентель
      4 Гидроцилиндр изменения           16 Тросовый патрон
        вылета стрелы
      5 Помещение для механизмов крана   17 Коуш
      6 Кабина управления                18 Скоба такелажная
      7 Подшипник шпора стрелы           19 Противовес
      8 Стрела                           20 Вертлюг
      9 Маркировка                       21 Соединительное звено
      10 Защитный лист                   22 Цепь
      11 Стопорная планка                23 Грузовой гак
      12 Защита троса от спадания со шкива

Приложение 6
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Номенклатура ответственных конструкций, механизмов и деталей
грузоподъемных устройств, подлежащих освидетельствованиям
Регистром судоходства

1. Судовые грузовые стрелы
Лебедки и вьюшки	Лебедки грузовые; лебедки топенантные; лебедки оттяжек; вьюшки топенантные; вьюшки контроттяжек.
Металлические конструкции	Мачты грузовые; короткие колонны для установки шпоров стрел; салинги; траверсы; стрелы; опоры стрел; фундаменты лебедок и вьюшек; подкрепления корпуса судна в местах установки мачт, лебедок и обухов.
Детали и тросы	Детали заменяемые: блоки; гаки; цепи; скобы; вертлюги; талрепы; коуши, тросовые патроны и прессуемые зажимы тросов; треугольные и многоугольные планки; ноковые подвески (серьги) стрел; крестовые вилки блоков; вспомогательные приспособления типа траверс, являющиеся штатной принадлежностью тяжелых стрел (в каждом случае являются предметом специального рассмотрения Регистром судоходства); стопоры для крепления контроттяжек с напресованными втулками; Детали несъемные: обухи грузовые, топенантные, оттяжек и контроттяжек на ноках стрел; обухи палубные, на корпусе и металлоконструкциях; вилки шпоров стрел; обухи топенантные с башмаками; вертлюги шпоров стрел с башмаками; врезные шкивы стрел с обоймами. Детали съемные, являющиеся штатной принадлежностью судна: стропы; подъемные траверсы; рамы; спредеры для контейнеров; другие подобные детали. Тросы: ванты, штаги; шкентели, топенанты, тали и мантыли поворотных оттяжек; контроттяжки и топрики при работе спаренными стрелами.
2. Краны и подъемники
Механизмы	Механизмы подъема груза; механизмы изменения вылета стрел; механизмы поворота; механизмы передвижения; тормоза.
Металлоконструкции	Мосты; порталы; стрелы; рамы; фундаменты; подкрепления корпусов судов, понтонов и доков в местах установки кранов; неподвижные и поворотные колонны; коромысла и тяги подвижных противовесов; упоры для стрел в положении «по-походному».
Детали и тросы	Детали заменяемые: блоки; гаки; цепи; скобы; вертлюги; коуши, тросовые патроны и прессуемые зажимы тросов; вспомогательные приспособления типа траверс, являющиеся штатной принадлежностью кранов большой грузоподъемности (в каждом случае являются предметом специального рассмотрения Регистром судоходства). Детали несъемные: обухи; цапфы, оси с подшипниками; винты ходовые; катки. Детали съемные, являющиеся штатной принадлежностью судна: стропы; подъемные траверсы; рамы; спредеры для контейнеров; другие подобные детали. Тросы: шкентельные; стреловые; грейферные.
Приборы безопасности	Выключатели конечные; автоматические указатели вылета; ограничители грузового момента; сигнальные приборы; противоугонные устройства; кнопки или выключатели безопасности.
3. Лифты
Металлоконструкции с несъемными деталями:	шахты; направляющие; кабины; перекрытия; фундаменты.
Оборудование лифтов:	Шахтные двери; противовесы; упоры и буфера.
Лебедки лифтовые (барабанные и тракционные):	Валы грузовые; муфты соединительные; рамы фундаментные и корпуса; тормоза; барабаны.
Приборы безопасности:	Ловители; ограничители скорости; конечные выключатели спуска и подъема.
Канаты и детали канатной проводки и крепления канатов	Шкивы; клиновые; обоймы; клинья, втулки, зажимы, прижимные планки.
Судовые подъемные платформы
Платформы
Оборудование платформ:	направляющие; башмаки; блокирующие устройства; 4 буфера; запорные устройства; оградительные устройства; передачи силы (механические или гидравлические).
Несущие средства:	тросы с направляющими; цепи с направляющими; крепежные приспособления; рычажно-тяговая система; гидравлические конструктивные элементы; зубчатые рейки; шпиндели.
Предохранительные устройства
5. Электрическое оборудование грузоподъемных устройств
Электрические двигатели; электрические тормоза; станция управления; конечные выключатели; кнопки или выключатели безопасности; устройство контроля за массой груза; кабельная сеть; прочее электрическое оборудование, необходимое для безопасной работы грузоподъемного устройства.
Примечание: В применении к конкретным грузоподъемным устройствам номенклатура изменяется в соответствии с конструкцией, однако во всех случаях надзору подлежат элементы, перечисленные в настоящих Правилах, а также несущие напряженные ответственные элементы. Указанные в номенклатуре грузоподъемные устройства, их механизмы, металлические конструкции, детали и тросы, а также приборы безопасности подлежат наблюдению Регистра судоходства в отношении выполнения конструктивных и расчетных требований настоящих Правил, а при наблюдении за изготовлением и ремонтом — также в отношении материалов, термической обработки и сварки несущих напряженных элементов в соответствии со специальными требованиями настоящих Правил, а также с применимыми требованиями общего характера Правил классификации.

Приложение 7
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Допускаемые величины нагрузок металлоконструкций
судовых грузоподъемных устройств

Грузоподъемность, т	Допускаемое напряжение в долях от предела текучести материала /R_eH	Запас прочности R_eH/	Коэффициент динамичности, _H=0,7R_eH/		Максимальная скорость подъема или опускания груза, при которой расчетная проверка коэффициента динамичности _H не обязательна, м/с
5 и менее	0,40	2,50		1,75	1,00
10	0,42	2,38		1,67	0,89
15	0,44	2,27		1,59	0,78
20	0,46	2,18		1,52	0,69
25	0,48	2,08		1,46	0,61
30	0,50	2,00		1,40	0,53
40	0,54	1,85		1,30	0,40
50	0,57	1,76		1,23	0,31
60	0,59	1,70		1,19	0,25
75 и более	0,60	1,67		1,17	0,22
Примечание. Промежуточные значения определяются интерполяцией.

Приложение 8
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Запасы прочности стальных тросов

Тросы стальные	Запас прочности при грузоподъемности, т
Шкентели, топенанты и тали оттяжек стрел, грузовые и стреловые тросы кранов, тросы съемных деталей	10 и менее	11 — 160	161 и более
	5	10⁴	3
	5	8,85SWL+1910	3
Ванты и штаги, мантыли оттяжек, контроттяжки	10 и менее	30	50 и более
Ванты и штаги, мантыли оттяжек, контроттяжки	4	3,5	3

Приложение 9
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Запасы прочности из растительного вещества

Номинальный диаметр растительного троса, мм	Запас прочности
12 14 — 17 18 — 23 24 — 39 40 и более	12 10 8 7 6

Приложение 10
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Допускаемая гибкость сжатых и
растянутых элементов металлоконструкций

Элементы металлоконструкции	Гибкость элементов
Элементы металлоконструкции	Сжатых	растянутых
Пояски главных ферм Одностержневые конструкции стрел, колонн и мачт Остальные стержни главных ферм и пояски вспомогательных ферм Все прочие стержни	120 150 150 250	150 180 250 350

Приложение 11
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Допускаемые напряжения нагрузок в металлоконструкциях

Комбинация максимальных нагрузок	Допускаемые напряжения в долях предела текучести /R_eH
Рабочее состояние Нерабочее состояние	0,70 0,75

Приложение 12
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Категории стали

Приложение 13
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Допускаемый диаметр барабана канатоведущего шкива или блока
к диаметру каната

Назначение лифта	Барабан или канатоведущий шкив	Отводные блоки	Блоки ограничителей скорости, включения ловителей
Пассажирский Грузовой	40 30	30 25	25 25

Приложение 14
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Полезная площадь пола пассажирских лифтов

Вместимость кабины, чел	Полезная площадь пола кабины, м², не более	Вместимость кабины, чел.	Полезная площадь пола кабины, м², не более
3	0,70	12	2,20
4	0,90	13	2,35
5	1,10	14	2,50
6	1,30	15	2,65
7	1,45	16	2,80
8	1,60	17	2,95
9	1,75	18	3,10
10	1,90	19	3,25
11	2,05	20	3,40
Примечание. Требования таблицы не распространяются на лифты, проект которых разработан до 1982 года.

Приложение 15
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Минимальные значения коэффициента динамичности движения лифта

№ п/п	Режим работы лифта	Коэффициент динамичности k
1	Пуск и остановка лифта	1,2
2	Посадка на буфер	3,5
3	Посадка на ловитель резкого торможения	3,5
4	Посадка на ловитель плавного торможения	3,0
5	Вкатывание тележки в кабину	1,5

Приложение 16
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Результирующие составляющие нагрузки лифта

№ п/п	Случаи нагрузки	Результирующие составляющие нагрузки, кН
№ п/п	Случаи нагрузки	Р_х	Р_у	Р_z
1	Нормальная работа без наклона судна	-	-	11,8Q
2	Нормальная работа при крене 15⁰ и дифференте 3⁰	1,1Q	3,2Q	16,4Q
3	Ловители плавного торможения или буфера при крене 15⁰ и дифференте 3⁰	1,1Q	3,2Q	41,1Q
4	Ловители резкого торможения при крене 15⁰ и дифференте 3⁰	1,1Q	3,2Q	68,5Q
5	Лифт не работает при крене 30⁰ и дифференте 6⁰	2,1Q	6,3Q	16,9Q

Примечание. Результирующие составляющие учитывают нагрузки от силы инерции, крена и дифферента судна, указанные в пункте 232 настоящих Правил

Приложение 17
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Коэффициенты запаса прочности тяговых канатов лифта

Нагрузка лифтов	Тип лебедки
Нагрузка лифтов	барабанная	тракционная
Пассажирского:
статическая	9	12
динамичекая	6,5	8,5
Грузового:
статическая	8	10
динамическая	5,5	7,0

Приложение 18
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Необходимое количество тяговых канатов

Тип лифта	Тип лебедки
Тип лифта	барабанная	тракционная
Пассажирский Грузовой	1 1	3 2

Приложение 19
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Расчетные нагрузки для судовых подъемных платформ

Фаза нагрузки	Случай нагрузки	Условие	Расчетные нагрузки	Примечания
1. Грузовые операции (погрузка и разгрузка)	1)	Платформа зафиксирована на палубе	Собственный вес, вес груза, соответствующего грузоподъемности (неблагоприятное расположение), статические нагрузки из-за наклонов судна (5⁰крен, 2⁰дифферент), динамические нагрузки от колесной техники	Несущее средство разгружено, приборы безопасности не передают изгибающих и крутящих моментов
1. Грузовые операции (погрузка и разгрузка)	2)	Платформа зафиксирована несущим средством	Как случай нагрузки в соответствии с подпунктом 1) пункта 1 настоящих Правил
2. Подъем и спуск	1)	Приведенная нагрузка	Собственный вес, вес груза, соответствующего грузоподъемности, равномерно распределены на платформе, статические нагрузки из-за наклонов судна (5⁰ крен, 2⁰ дифферент), динамические нагрузки вследствие пуска и торможения	По согласованию с Регистром судоходства динамические нагрузки вследствие пуска и торможения допускается не учитывать
	2)	Соответствую- щая режиму работы максимальная нагрузка при неблагоприят- ном расположении груза	Собственный вес, вес груза, соответствующего грузоподъемности, статические нагрузки из-за наклонов судна (5⁰ крен, 2⁰дифферент), динамические нагрузки вследствие пуска и торможения
	3)	Поломка одного из несущих средств	Собственный вес, вес груза, соответствующего грузоподъемности, статические нагрузки из-за наклонов судна (5⁰ крен, 2⁰ дифферент), динамические нагрузки из-за поломки несущего средства	Необходимо чтобы оставшиеся несущие средства были конструктивно пригодными для восприятия дополнительных нагрузок и дальнейшей эксплуатации
3. Платформа в положении «по-походному»		Платформа зафиксирована на уровне верхней палубы с обеспечением водонепрони- цаемости	Собственный вес, вес груза, соответствующего грузоподъемности, найтовые силы, инерционные нагрузки вследствие качки судна	Смотреть примечание к подпункту 1) пункта 1

Приложение 20
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Допустимое приведенное напряжение для расчетных нагрузок
судовых подъемных платформ

Случаи нагрузки согласно приложению 19 настоящих Правил	Допустимое приведенное напряжение, не более
	в связях и деталях	в обшивках
Подпункт 1) пункта 1 Подпункт 2) пункта 1 Подпункт 1) пункта 2 Подпункт 2) пункта 2 Подпункт 3) пункта 2 Пункт 3	0,7R_eH 0,7R_eH 0,7R_eH 0,8 R_eH 0,9 R_eH 0,7R_eH	0,75R_eH 0,75R_eH 0,75R_eH 0,85R_eH 0,95R_eH 0,75R_eH
Примечание. R_eH— верхний предел текучести применяемого материала.

Приложение 21
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Пробная нагрузка для испытания съемных деталей

№ п/п	Заменяемые и съемные детали	Груз, соответствующий допускаемой нагрузке	Пробная нагрузка, т
1	Цепи, вертлюги, скобы, гаки	SWLH < 25 SWL > 25	2 х SWL (1,22 х SWL) + 20
2	Одношкивные блоки без крепления на них коренного конца грузового троса	SWL	4 х SWL
3	Одношкивные блоки с креплением на них коренного конца грузового троса	SWL	6 х SWL
4	Многошкивные блоки	SWLH < 25 25 < SWL < 160 SWL > 160	2 х SWL (0,933 х SWL) + 27 1,1 х SWL
5	Съемные детали (стропы, подъемные траверсы, рамы и спредеры для контейнеров и т. п.)	SWLH < 10 10 < SWL < 160 SWL > 160	2 х SWL (1,04 х SWL) + 9,6 1,1 х SWL

Приложение 22
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Испытания двурогих гаков

а) испытание одной операцией
б) испытание двумя операциями

Приложение 23
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Испытания блоков с вилками

а) одношкивные блоки без ушка;
б) одношкивные блоки с ушком;
в) многошкивные блоки, где n — число тросов

Приложение 24
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Необходимые нагрузки при испытании лебедок и вьюшек

Грузоподъемность SWL, т

Пробная нагрузка

Менее 20

От 20 до 50

Более 50

1,25 х SWL

SWL + 5 т

1,1 х SWL

Приложение 25
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Число обрывов проволок на длине одного шага свивки каната,
при котором канат забраковывается

Первоначальный коэффициент запаса прочности при установленном Правилами отношении D/d в соответствии с пунктом 226 настоящих Правил	Конструкция канатов
	6х19=114 и один органический сердечник		6х37=222 и один органический сердечник
	Число обрывов проволок на длине одного шага свивки каната
	крестовой	односторонней	крестовой	односторонней
До 9 9, 10 11, 12 13, 14 15, 16 Свыше 16	14 16 18 20 22 24	7 8 9 10 11 12	23 26 29 32 35 38	12 13 14 16 18 19
Примечание. Обрыв тонкой проволоки принимается за 1, а обрыв толстой — за 1,7.

Приложение 26
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Нормы браковки каната в зависимости от
поверхностного износа или коррозии

Поверхностный износ или коррозия проволок по диаметру, %	Число обрывов проволок на шаге свивки в процентах от норм, указанных в приложении 25 к настоящим Правилам
10	85
15	75
20	70
25	60
30 и более	50

Приложение 27
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Категории стали

Маркировка	Категория стали	Величина напряжений в образце при разрушающей нагрузке, предусмотренной стандартом ИСО, R_m*, Н/мм²
L	Малоуглеродистая	300
М	Повышенной прочности	400
Р	Легированная	500
S	»	630
Т	»	800
*R_m — временное сопротивление разрыву

Приложение 28
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Маркировка гака

Приложение 29
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Маркировка двурогого гака

Приложение 30
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Маркировка скобы

Приложение 31
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Маркировка цепи

Приложение 32
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Маркировка блока

Приложение 33
к Правилам освидетельствования
грузоподъемных устройств морских судов

Примеры маркировки

Знак маркировки	Расшифровка знака
SWL 1,5 т 15⁰	Грузоподъемность 1,5 т при наклоне стрелы к горизонту не менее 15⁰
SWL 5 т 30⁰	Грузоподъемность 5 т при наклоне стрелы к горизонту не менее 30⁰
SWL 3-5 т 15⁰	При наклоне стрелы к горизонту не менее 15⁰ грузоподъемность 3 т при одинарном шкентеле и 5 т с блок-талью
SWL 3-5 т 30⁰	При наклоне стрелы к горизонту не менее 30⁰ грузоподъемность 3 т при одинарном шкентеле и 5 т с блок-талью
SWL 3-5 10 т 15⁰	При наклоне стрелы к горизонту не менее 15⁰ грузоподъемность 3 т при одинарном шкентеле и 5 т с блок-талью. При наклоне стрелы к горизонту не менее 25⁰ и при специальном вооружении стрелы согласно проектной документации устройства грузоподъемность 10 т.
SWL 20 т 25⁰	Грузоподъемность 20 т при наклоне стрелы к горизонту не менее 25⁰
SWL 3 т 2 т 15⁰	Грузоподъемность 3 т при наклоне стрелы к горизонту не менее 15⁰ Грузоподъемность 2 т при работе спаренными стрелами в соответствии с Инструкцией по вооружению и эксплуатации спаренных стрел
SWL 3 т	Грузоподъемность 3 т (для нестреловых кранов и подъемников и для кранов с постоянным вылетом стрелы)
SWL 1,5 т 4-12 м	Грузоподъемность 1,5 т при вылете стрелы от 4 до 12 м
SWL 3 т 4-12 м	Грузоподъемность 3 т при вылете стрелы от 4 до 12 м
SWL 5 т 4-6 м	Грузоподъемность 5 т при вылете стрелы от 4 до 6 м
32/8 т — 22/24 м	Грузоподъемность при работе основного механизма подъема 32 т, при работе вспомогательного механизма подъема 8 т. Наибольший вылет основного гака 22 м, вспомогательного гака 24 м
SWL	Грузоподъемность 100 т при вылете стрелы 16 м и 32 т при вылете 24 м

Теңіз кемелерінің жүк көтергіш құрылғыларын куәландыру қағидасын бекіту туралы

Теңіз кемелерінің жүк көтергіш құрылғыларын куәландыру қағидасы

1-бөлім. Жалпы ережелер

1. Қолданылу саласы

2. Анықтамалар мен ұғымдар

3. Куәландыру көлемі

4. Техникалық құжаттама

5. Жалпы техникалық және арнайы талаптар

§ 1. Электр жетектер

§ 2. Гидравлика жүйесі

§ 3. Шығыр барабандары

§ 4. Бөлшектер мен тростарды бекіту

§ 5. Басқару органдары және қоректі беру

2-бөлім. Есеп нормалары

6. Жалпы ережелер

7. Есептік жүктеме және кернеу

8. Шекті қысымдар, беріктілік және орнықтылық қорлары

3-бөлім. Материалдар және дәнекерлеу

9. Материалдар

10. Дәнекерлеу

4-бөлім. Кемелік жүк жебелері

11. Жалпы ережелер

12. Есептеу

13. Жүк діңгегі

14. Жебелер

15. Шығырлар мен тартпалар

5-бөлім. Кеме крандары және көтергіштер

16. Жалпы ережелер

17. Есептеу

18. Металл конструкциялар

19. Механизмдер

20. Қауіпсіздік құралдары

21. Қарсы салмақтар

22. Қозғалмалы крандар мен көтергіштер

6-бөлім. Жүзбелі крандардың және кранды кемелердің жоғарғы конструкциясы. Жүзбелі доктардағы кемелер

23. Жалпы ережелер

24. Есептеу

25. Металл конструкциялары, барабандар, блоктар

26. Сынаулар

7-бөлім. Кеме лифттері

27. Жалпы ережелер

28. Есептеу және есептеу талаптары.

§ 1. Есепті жүктемелерге қойылатын жалпы талаптар

§ 2. Беріктілік нормалары

§ 3. Қаттылық және орнықтылық нормалары

29. Металл конструкциялары

§ 1. Шахта

§ 2. Шахта есіктері

§ 3. Жебелер

§ 4. Кабина

30. Қарсы салмақ

31. Буферлер

32. Қарпығыштар

33. Жылдамдықты шектегіштер

34. Арқандар, арқан өткізбесінің бөлшектері және арқандарда бекіту

35. Шығыр

36. Электр жетегі, басқару, сигнал беру және жарықтандыру

§ 1. Жалпы талаптар

§ 2. Электр жетегі

§ 3. Басқару және сигнал беру жүйелері

§ 4. Алдын ала сақтандыру құрылғылары

§ 5. Жарықтандыру

8-бөлім. Кеменің көтеру платформалары

37. Жалпы ережелер

38. Есептеу

§ 1. Жалпы талаптар

§ 2. Есептеу жүктемелері

§ 3. Шекті жүктемелер, беріктілік қорлары және орнықтылық өлшемдері

9-бөлім. Бөлшектер мен тростар

39. Жалпы ережелер

40. Алынбайтын бөлшектер

41. Ауыстырылатын бөлшектер

42. Алмалы-салмалы бөлшектер

43. Тростар

10-бөлім. Сынау, куәландыру және қарау

44. Жалпы ережелер

45. Ауыстырылатын және алмалы-салмалы бөлшектерді сынау

46. Жүк көтергіш құрылғыларды жинау кезінде сынау және куәландыру

47. Кезең бойынша куәландыру, қарау және сынау

48. Кезектен тыс куәландыру және сынау

6-бөлім. Жүзбелі крандардың және кранды кемелердің
жоғарғы конструкциясы. Жүзбелі доктардағы кемелер

34. Арқандар, арқан өткізбесінің бөлшектері және
арқандарда бекіту

§ 3. Шекті жүктемелер, беріктілік қорлары және
орнықтылық өлшемдері

46. Жүк көтергіш құрылғыларды жинау кезінде
сынау және куәландыру

Ауыр екі топенантты механикаландырылған бағыттағыштың
типтік жабдығы

Қосарланған шкентельдермен жұмыс жасауға арналған
типтік жабдық

Кеме қатынасы тіркелімімен куәландыруға жататын
жүк көтергіш құрылғылардың бөлшектері мен жауапты
механизмдердің, конструкцияның номенклатурасы

Кемелік жүк көтергіш құрылғылардың металл конструкция
жүктемелерінің шекті шамалары

Металл конструкцияның сығылған және созылған
элементтерінің рұқсат етілген икемділігі

Арқан диаметріне қатысты арқан жеткізгіш шкив немесе
блок барабанының рұқсат етілген диаметрі

Кемелік көтергіш платформалардың есептік жүктемелері
үшін рұқсат етілген келтірілген кернеу

Арқан жарамсыз болып саналатын кездегі арқанның
бір адым ұзындығында сымның үзілген саны

Үстіңгі бетінің тотығу немесе тозуына байланысты
арқанның брак нормасы

Правила освидетельствования грузоподъемных устройств
морских судов