ИПС "Әділет"

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 09.06.2016 № 478 бұйрығымен.

      Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 125-бабының 3-тармағына сәйкес және Геология және жер қойнауын барлау ұйымдарының басшылары мен мамандарының лауазымдарына біліктілік талаптарын белгілеу мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған, Геология және жер қойнауын барлау ұйымдарының басшылары мен мамандарының лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары бекітілсін.
      2. Геология және жер қойнауын пайдалану комитеті (М. Сайдуақасов) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуін және оның бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауын қамтамасыз етсін.
      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Геология және жер қойнауын пайдалану комитетінің төраға орынбасары М. Сайдуақасовқа жүктелсін.
      4. Осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін отыз күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

     Қазақстан Республикасы
      Премьер-Министрінің орынбасары -
      Қазақстан Республикасы Индустрия
      және жаңа технологиялар министрі                 Ә.Исекешев

      КЕЛІСІЛДІ
      Қазақстан Республикасы Еңбек
      және халықты әлеуметтік қорғау
      министрі
      ___________ Г.Әбдіқалықова

2011 жылғы 22 маусым

Қазақстан Республикасы
Премьер–Министрінің орынбасары –
Қазақстан Республикасы Индустрия
және жаңа технологиялар министрінің
2011 жылғы 8 маусымдағы
№ 179 бұйрығымен бекітілген

Геология және жер қойнауын барлау ұйымдарының басшылары және
мамандарының лауазымдарына үлгілік біліктілік сипаттамалары

1. Басшылардың лауазымдары

Параграф 1. Ұйымның бас геологы (геофизик, гидрогеолог)

Лауазымдық міндеттері. Геологиялық ұйымның геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) жұмыстарын басқарады. Жұмыс жүргізілетін аумақтағы жер қойнауының геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) құрылымына кешенді зерттеу жұмыстарын жүргізуді қамтамасыз етеді. Геология ғылымдарының жаңа жетістіктерін және озық тәжірибелерін, нақты жағдайларға үйлестіре пайдалы қазбаларды барлау және іздестірудегі ұтымды әдістерді өндіріске енгізуді ұйымдастырады. Геологиялық барлау (геофизикалық, гидрогеологиялық) жұмыстарының негізгі бағыттарын және перспективалық даму жоспарларын, жылдық және кезеңдік геологиялық міндеттерді, геологиялық жұмыстарды аяқтау жоспарларын әзірлеуді және олар бойынша шығындарды есептен шығаруды басқарады. Геологиялық зерттеулерді жүргізудің әдістерін таңдауды басқарады және олардың қолданылуын қамтамасыз етеді. Геологиямен байланысты, геологиялық ұйымдар қызметі аумағында орындалатын тақырыптық және ғылыми-зерттеу жұмыстарын үйлестіреді. Геологиялық зерттеулердің барлық түрлерінің экономикалық тиімділігін көтермелеу бойынша іс-шараларды әзірлейді және енгізеді. Дала және камералды жұмыстарды орындау, жобалау-сметасы құжаттамаларын жасау, кондициялар әзірлеуге материалдар ұсыну, техникалық-экономикалық баяндамалар, пайдалы қазбалар қорын есептеулер, геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер нәтижелері туралы есептіліктің орындалу сапасы мен мерзімін бақылауды қамтамасыз етеді. Дала және камералды жұмыстарда еңбекті ұйымдастыруды жетілдіру бойынша шаралар қабылдайды. Тау жыныстарының эталонды коллекция үлгілері, жыныс түрлері және жұмыс аймағының күрделілігі дәрежесінің дұрыс жасалуын бақылайды. Геологиялық материалдардың сақталуы мен тіркелуіне дұрыс талап қойылуын қамтамасыз етеді. Геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) бейінді мамандардың біліктілігін арттыруды қамтамасыз етеді. Кадрларды іріктеуге, орналастыруға қатысады. Геологиялық бейінді бөлімшелердің жұмысын бағыттайды және үйлестіреді. Жұмысшылардың еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын орындауды қадағалайды. Уақытылы есептілікті қамтамасыз етеді.
Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) ауданның зерттелімділік деңгейін, минералдық–шикізат қорының жағдайы мен даму перспективасын; ауданның тау-кен өндірісінің даму перспективасын; минералдық шикізатқа қойылатын өндірістің негізгі талаптарын; өндірісті, еңбек және басқаруды ұйымдастыруды; геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) барлау жұмыстарының технологиясын және оларды жүргізу сапасына талаптарды; геологиялық барлау жұмыстары мен минералдық шикізат экономикасын; геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) барлау жұмыстарын жобалау, жоспарлау және қаржыландыру тәртібін; пайдалы қазбалардың қорын есептеу және кенорындарды есепке алу тәртібін; пайдалы қазбалардың қорын есептеумен өндірістік–геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) есептерді ұсыну және бекіту тәртібін; геологиялық барлау жабдықтарының түрлері мен оны техникалық пайдалану ережесін; геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) материалдар мен құжаттардың тіркелу және сақталу ережесін; геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер, пайдалану және жер қойнауын қорғау және қоршаған ортаны қорғау және жұмыстарды жүргізу саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибе, еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын. Біліктілікке қойылатын талаптар. Жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық, геофизикалық, гидрогеологиялық) білім және геологиялық ұйымдарда басқарушылық және геология және жер қойнауын барлау мамандығы қызметте 5 жылдан кем емес еңбек өтілінің болуы.

Параграф 2. Партия бастығы
(геологиялық, геофизикалық, гидрогеологиялық)

      Лауазымдық міндеттемелер. Жұмыс жүргізу аумағында жер қойнауын геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеу бойынша партияның өндірістік-шаруашылық (геологиялық, геофизикалық, гидрогеологиялық) қызметін басқаруды жүзеге асырады. Партияның геологиялық тапсырмалардың белгіленген мерзімде сапалы орындалуын қамтамасыз етеді, жүргізетін жұмыстардың жоғары тиімділігіне жетуге, өндірістік күштерді барынша пайдалану есебінен олардың өзіндік құнының төмендеуін және еңбек өнімділігін көтеруді, құралдарды дұрыс және толық пайдалануды, еңбекті ғылыми ұйымдастыру бойынша іс-шараларды ендіруді, еңбектің озық тәсілдері мен әдістерін таратуды қамтамасыз етеді. Геологиялық тапсырма, объектілер бойынша (кезеңдер бойынша) жоспарлар және жұмыстарды жүргізу кестелерін, зерттеулер жүргізудің әдістері мен бағыттарын таңдау, сметалық-жобалау құжаттамаларын әзірлеу және жасау бойынша жетекшілікті жүзеге асырады. Дала жағдайында жұмыстарды ұйымдастыру, жүргізу және жабу, орындалған жұмыстардың көлемдері мен сапасы бойынша есепті ұйымдастыруды қамтамасыз етеді. Геологиялық құжаттамалардың толық және сапалы болуы, партияның қажетті жабдықтармен, құрал-саймандар, жарақтармен және басқа да материалдық ресурстармен уақытылы қамтамасыз етілуі бойынша жұмыстарды ұйымдастырады. Материалдарды бастапқы өңдеуге және жүргізілген зерттеулер туралы геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) есепті жасауға қатысады. Геологиялық құжаттарды сақтау және есеп беру нұсқаулығы мен ережесін, жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау туралы заңдардың сақталуын қамтамасыз етеді. Бөлімшелерді білікті кадрлармен қамтамасыз ету, қызметкерлердің тәжірибесі мен білімін барынша пайдалану бойынша шаралар қабылдайды, қызметкерлерді оқытуды және біліктілігін көтеруді ұйымдастырады. Есептерді басқару және есепті құрастыру бойынша жұмыстарды бақылайды және үйлестіреді. Қызметкерлердің еңбекті қорғау, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын сақтауын бақылайды.
      Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; геологиялық ұйымдардың геологиялық қызметіне (геофизикалық, гидрогеологиялық) қатысты ұйымдастыру-өкімдік құжаттарды және методикалық материалдарды; геологиялық барлау жұмыстарының технологиясын және олардың жүргізілу сапасына талаптарды; геологиялық барлау жұмыстары мен минералдық шикізат экономикасын; өндірісті, еңбекті және басқаруды ұйымдастыру негіздерін; геологиялық барлау жұмыстарын жобалау, жоспарлау және қаржыландыру тәртібін; қолданыстағы еңбекақы және материалдық ынталандыру мен рухани көтермелеу ережелері түрлерін; геологиялық материалдарды тіркеу және сақтау ережелерін; озық отандық және шетелдік геология (геофизикалық, гидрогеологиялық) жұмыстарын жүргізу; еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын.
      Біліктілікке қойылатын талаптар. Жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық, техникалық немесе инженерлік-экономикалық) білім және геологиялық ұйымдарда мамандығы бойынша 5 жылдан кем емес еңбек өтілінің болуы.

Параграф 3. Отряд (учаске) бастығы
(геологиялық, геофизикалық гидрогеологиялық)

     Лауазымдық міндеттемелер. Отрядтың (учаскенің) өндірістік-шаруашылық және геологиялық қызметін басқаруды жүзеге асырады. Жұмыс жүргізетін аумақтағы жер қойнауына геологиялық зерттеу жүргізу жұмыстарына қатысады. Белгіленген мерзімде отрядпен (учаскемен) жоспарланған міндеттердің сапалы орындалуын, құрал жабдықтарды тиімді қолдану және өндіріс технологиясын қатаң сақтау негізінде еңбек өнімділігін көтеруді, өндірістік шығындарды жұмыс бірлігіне төмендетуді қамтамасыз етеді. Жұмыстарды жүргізу әдістерін таңдауға, перспективалы жоспарларды, геологиялық тапсырмаларды, сметалық-жобалау құжаттамаларын әзірлеуге, орындалған жұмыстарды қабылдап алу актісін құрастыруға қатысады. Дала жағдайында жұмыстарды ұйымдастыруды, жүргізуді және жабуды, кадрларды біліктілігіне сай ұтымды орналастыруды және пайдалануды қамтамасыз етеді. Құрал-жабдықтар мен аспаптардың толық жүктелуін және дұрыс пайдаланылуын, материалдық құндылықтарды тіркеу және сақтауды, сонымен қатар геологиялық құжаттамаларды сақтау ережелерінің сақталуын қамтамасыз етеді. Бекітілген жұмыс жоспарларына сәйкес өндірістік тапсырмаларды жеке орындаушылар және бригадаларға белгілейді, олардың орындалуын қадағалайды. Дала жұмыстарының жүргізілуіне, дала материалдарын өңдеуге, жүргізілген зерттеулер туралы геологиялық есеп жазуға қатысады. Еңбекке ақы төлеу және нормалау бойынша, орындалған жұмыстардың көлемі мен сапасын тіркеу бойынша бастапқы құжаттардың уақытылы және дұрыс ресімделуін қамтамасыз етеді. Еңбекті ғылыми ұйымдастыру, жаңа техника, озық технология және еңбекті нормалауды жетілдіруді енгізу бойынша шараларды қабылдайды. Отряд (учаске) қызметі туралы еңбекке ақы төлеу құжаттары, материалдық құндылықтардың есептен шығарылуы, сонымен бірге белгіленген есептілік және басқа жедел мәліметтерді ұсынады. Отрядтың (учаскенің) қажетті жабдықтар, құрал-саймандар, жарақтар және басқа да материалдық ресурстармен уақытылы қамтамасыз етілуін бақылауды жүзеге асырады. Қол астындағы қызметкерлердің жұмыстан босатылуы, ауыстырылуы және тағайындалуы туралы, отряд (учаске) қызметкерлерін материалдық және моральдық көтермелеулер туралы, сонымен бірге тәртіптік ықпал ету шаралары туралы ұсыныстарды береді. Қызметкерлердің өндіріс және еңбек тәртіптерін, еңбек және қауіпсіздік техникасының, өндірістік тазалық пен өртке қарсы қорғанудың ережелері мен нормаларын, жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау туралы заңнамалардың сақталуын қамтамасыз етеді.
      Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; геологиялық барлау жұмыстарының технологиясын және оларды жүргізу сапасына талаптарды; қолданылатын геологиялық барлау жабдықтарын, аппаратураларды және оларды пайдаланудың техникалық ережелерін; минералдық шикізат және геологиялық барлау жұмыстары экономикасының негіздерін; өндірісті, еңбек және басқаруды ұйымдастыруды; геологиялық барлау жұмыстарын жоспарлау, жобалау және қаржыландыру тәртібін; қолданыстағы еңбекке ақы төлеу, материалдық ынталандыру және рухани көтермелеу түрлері жөніндегі ережелерді; геологиялық материалдарды тіркеу және сақтау ережелерін; еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік тазалық пен өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын.
       Біліктілікке қойылатын талаптар. Жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық немесе техникалық) білім және геологиялық барлау мекемелерінде инженер-техник қызметінде 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы.

Параграф 4. Бұрғылау шебері

      Лауазымдық міндеттері. Ұңғымаларды бұрғылау бойынша бригада жұмысына басшылықты жүзеге асырады және оның нәтижесіне жауап береді. Геологиялық-техникалық нарядтың, режимдік-технологиялық карталардың және бұрғылау жұмыстарының жоспар-кестесі талаптарының орындалуын ұйымдастырады және бақылайды. Ұңғымалардың геофизикалық зерттеулер өндірісіне: қисаюды өлшеуге, гидрогеологиялық су тартуға, құюлар және бақылау өлшеулеріне дайындығын ұйымдастырады. Еңбек өнімділігін арттыруға, жұмыс өндірісінің жағдайын жақсартуға, өндірістік жарақаттарды тудыратын себептерді жоюға бағытталған техникалық-ұйымдастырушылық іс-шараларды әзірлеуді қамтамасыз етеді. Бұрғылау технологиясының талаптарына сәйкес бұрғылау аспаптарын, жабдықтар мен материалдарды қамтамасыз ету бойынша шараларды қабылдайды. Жабдықтарды тиімді пайдалануды, материалдардың үнемді жұмсалуын, бұрғылаудың өзіндік құнының төмендеуін қамтамасыз етеді. Бригадамен орындалған жұмыс көлемдерін және нақты өтелген уақыттың есебін жүргізеді. Жұмыс орнында ұңғымаларды бұрғылау, кедергілерді және апаттарды алдын алу және жою бойынша ең қиын және жауапты жұмыстарды орындайды. Апат себептерін талдайды және оларды жою шараларын қабылдайды. Ең жаңа техникалық құралдарды енгізу негізінде өндірісті, еңбекті және басқаруды ұйымдастыруды, ұңғымаларды бұрғылаудың оңтайлы режимдерін, қиын ауқымды үдерістерді механикаландыру мен автоматтандыруды жетілдіру бойынша шаралар қабылдайды. Ұңғымаларды жою, бұрғылау станогын және құрал-жабдықтарын тасымалдау, бұрғылау жұмыстарынан кейінгі алаңдарды қалпына келтіру бойынша жұмыстардың орындалуын ұйымдастырады. Бұрғылау аспабының және жабдықтардың жұмысы туралы белгіленген құжаттаманы, материалдық құндылықтарды есепке алуды жүргізеді, олардың сақталуын қамтамасыз ету жөнінде шаралар қолданады. Жұмысшылар мен мамандарды оқытуды және біліктілігін арттыруды ұйымдастырды. Жұмысшыларға өндірістік нұсқау береді. Өндіріс және еңбек тәртібін, еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасының, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларының, жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау туралы заңның сақталуын қамтамасыз етеді.
       Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; бұрғылау жұмыстарының әдістері мен технологиясын; бұрғылау жабдықтары, аспаптары техникалық сипаттамасын, оларды пайдалану және жөндеу ережелерін; геологиялық және техникалық кедергілердің пайда болуының себептерін, оларды алдын алу және жою әдістерін; құжаттамаларды рәсімдеу ережелерін; техникалық нормалау, бригада және мердігер шаруашылық есебі әдістерін; жұмыстарға арналған нормалар мен бағаны, оларды қайта қарау тәртібін; бұрғылау кезінде пайдаланылатын материалдарды және оларды сақтау ережелерін; қолданыстағы еңбекақы және материалдық ынталандыру түрлері жөніндегі ережелерді; еңбекті, өндірісті және басқаруды ұйымдастыру негізін; еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын.
      Біліктілікке қойылатын талаптар. Жоғары (жоғары оқу орнынан кейінгі) (техникалық) еңбек өтіліне талаптарды ұсынусыз немесе техникалық және кәсіби (орта арнайы, орта кәсіби) (техникалық) білімі және ұңғыма бұрғылау жұмысында 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы.

Параграф 5. Кен шебері

Лауазымдық міндеттер. Жер астын қазу және ашық кендерді өндіру кезінде кен қазу бригадасы жұмысына басшылық жасайды. Кен–қазу бригадасымен тау кен–барлау жұмыстарының жоспар-кестесін, үлгілеу жобаларын, циклды жұмыстардың технологияларын және кестелерін, жұмыс сапасына техникалық және геологиялық талаптарын жүзеге асырады және орындалуын бақылайды. Кен қазбасының өндірістік процесін басқаруды жүзеге асырады. Еңбек өнімділігін арттыруға, жұмыс өндірісінің жағдайын жақсартуға, өндірістік жарақаттарды тудыратын себептерді жоюға бағытталған техникалық-ұйымдастырушылық іс-шараларды әзірлеуді қамтамасыз етеді. Кен жұмыстары технологиясы талаптарына сәйкес аспаптарды, жабдықтарды және материалдарды қамтамасыз ету бойынша шараларды қабылдайды. Еңбек өнімділігін арттыруға, кен-үлгілеу жұмыстарының жағдайын жақсартуға, және кен қазылымдарының озық техникасын, технологиясын енгізуге бағытталған іс-шараларды әзірлеуге және жүзеге асыруға қатысады. Бригадамен орындалған жұмыс көлемдерін және нақты өтелген уақыттың есебін жүргізеді. Жаңа жұмыс учаскелерін, салу және жабық өңдеулерге кен-қазу бригадасымен қайта орналастыруды ұйымдастырады. Жөндеу жұмыстарын, техникалық қызмет көрсетуді, жабдықтарды қарау және басқа да техникалық құралдарды қарауды ұйымдастырады және бақылайды. Геологиялық ұйымдардың қолданыстағы қағидаларын, нұсқаулықтарын, басқа да нормативтік құжаттарының және нормаларының орындалуын ұйымдастырады. Жабдықтардың жұмысы туралы белгіленген құжаттамаларды, материалдық құндылықтарды есепке алуды жүргізеді, олардың сақталуын қамтамасыз ету жөнінде шаралар қолданады. Жұмысшылар мен мамандарды оқытуды және біліктілігін арттыруды ұйымдастырады. Жұмысшыларға өндірістік нұсқау береді. Өндіріс және еңбек тәртібін, еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын, жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау туралы заңды сақтауын қамтамасыз етеді.
Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; бұрғылау жұмыстарының әдістері мен технологиясын; жабдықтар мен инструменттердің техникалық сипаттамасын, оларды пайдалану және жөндеу ережелерін; геологиялық және техникалық кедергілердің пайда болуының себептерін, оларды алдын-алу және жою әдістерін; құжаттамаларды рәсімдеу ережелерін; техникалық нормалау, бригада және мердігер шаруашылық есебі әдістерін; жұмыстарға арналған нормалар мен бағаны, оларды қайта қарау тәртібін; бұрғылау кезінде пайдаланылатын материалдарды және оларды сақтау ережелерін; қолданыстағы еңбекақы және материалдық ынталандыру түрлері жөніндегі ережелерді; еңбекті, өндірісті және басқаруды ұйымдастыру негізін; еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын. Біліктілікке қойылатын талаптар. Жоғары (жоғары оқу орнынан кейінгі) (техникалық) еңбек өтіліне талаптарды ұсынусыз немесе техникалық және кәсіби (орта арнайы, орта кәсіби) (техникалық) білімі және кен қазу жұмысында 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы.

2. Мамандардың лауазымдары

Параграф 1. Геолог

      Лауазымдық міндеттер. Зерттелетін ауданның металлогениясы және геологиясы бойынша нақты материалдарды жинау арқылы әр түрлі әдістермен дала жұмыстарын орындайды. Өндірістің перспективалық және ағымдағы жоспарларын, сметалық-жобалау құжаттамасын, геологиялық тапсырма мен оның кезеңдерін әзірлеу, дала жұмыстарын ұйымдастыру және жабу бойынша жұмыстарды жүргізеді. Геологиялық құжаттамалардың деректерін талдайды, жүйелендіреді, қорытындылайды, зерттелетін жұмыстар ауданының геологиялық құрылымын сипаттайтын (схемалар, карталар, қималар, жоспарлар, диаграммалар) графикалық материалдарды құрастырады, геологиялық жұмыстардың нәтижелері жөніндегі есептерді және басқа да жиынтық құжаттарды (техникалық-экономикалық баяндамалар, кондициялар жобалары және де басқалар) құрастырады. Геологиялық жұмыстарды жүргізу бойынша әдістемелік ережелердің, нұсқаулар мен талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді және қадағалайды, оларды жетілдірудің негізделген ұсыныстарын дайындайды. Өнеркәсіптік жағдайларда шикізатқа технологиялық зерттеулер жүргізуге геологиялық қадағалауды жүзеге асырады. Әдістемелік-тәжірибелік және тақырыптық жұмыстарды орындауға, пайдалы қазбалар қорын есептеуге, жаңа техникалық құралдарды, технологияларды және еңбекті ғылыми ұйымдастыруды игеруге қатысады. Тау жыныстары үлгілерінің эталонды коллекцияларын құрастырады, тау жыныстары санаттарын олардың технологиялық өзіндік ерекшеліктері бойынша (бұрғыланғыштық, мықтылық, қопсушылық және басқа) және жұмыс ауданындағы еңбектің күрделілік санатын анықтайды. Зерттелетін жұмыстар ауданының геологиясы жөніндегі геологиялық қордың материалдарын қорытындылайды. Геологиялық жұмыстарды жүргізу кезінде жерді пайдалануға құжаттарды ресімдеуге және алуға қатысады. Геологиялық материалдарды тіркеу және сақтау ережелерінің, қоршаған ортаны қорғау және жер қойнауы туралы заңдардың сақталуын бақылауды жүзеге асырады. Геологиялық барлау жұмыстарында қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық пен өртке қарсы қорғаныс, еңбекті қорғау нормалары мен ережелерінің сақталуын қамтамасыз етеді.
      Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; жұмыс ауданының (кенорнының, учаскенің) геологиясы туралы қазіргі заманғы көзқарасты және геологиялық зерттелуін, геологиялық мекеме қызметінің сипатын; зерттелетін пайдалы қазбалардың түріне өнеркәсіптің талаптарын; минералдық шикізаттың және геологиялық барлау жұмыстарының экономикасын; геологиялық барлау жұмыстарын жобалау, жоспарлау және қаржыландыру тәртібін; еңбекті, өндірісті және басқаруды ұйымдастыруды; геологиялық барлау жұмыстарын жүргізудің технологиясын және олардың жүргізілу сапасына талаптарды; зерттелетін пайдалы қазбалар түрлерін сынамалау және қорды есептеу әдістемелерін; пайдалы қазбаларды және тау жыныстарын зерттеу әдістерін; геологиялық материалдардың тіркеу және оларды сақтау тәртіптерін; қолданылатын геологиялық жабдықтардың, құралдардың, аппаратуралардың түрлерін және оларды пайдалану техникасы және метрологиялық қамтамасыз ету ережелерін; геологиялық зерттеулерді жүргізудің озат отандық және шетелдік тәжірибесін; геологиялық құжаттауды ресімдеу ережелерін; геологиялық материалдарды өңдеуде техниканы қолдану нұсқауларын және ережелерін; еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс нормалары мен ережелерін.
      Біліктілікке қойылатын талаптар:
      I санатты геолог: жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық) білім және II санатты геолог қызметінде 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы;
      II санатты геолог: жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық) білім және санаты жоқ геолог қызметінде 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы;
      санаты жоқ геолог: жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық) білім, еңбек өтілі талап етілмейді немесе кәсіби-техникалық (орта арнайы, орта кәсіби) (геологиялық) білім және 1-санаттағы техник-геолог қызметінде еңбек өтілі 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы.

Параграф 2. Геофизик

      Лауазымдық міндеттемелер. Зерттелетін ауданның геологиясы туралы геофизикалық деректер алу бойынша алдыңғы зерттеулерде алынатын және жүргізілген жұмыс барысында алынған барлық геофизикалық материалдардың геологиялық түсіндірмесінің толық пайдаланылуын қамтамасыз ете отырып, дала жұмыстарын жүзеге асырады. Геофизикалық жұмыстар объектілері бойынша геологиялық тапсырмаларды әзірлеуге, өндірістің ағымдағы және перспективалы жоспарларын, жобалық-сметалық құжаттамасын құрастыруға, әдістемелік-тәжірибелік және тақырыптық жұмыстарды, жаңа геофизикалық аппаратураларды сынақтан өткізу мен ендіруге, дала жұмыстарын ұйымдастыру және жабуға қатысады. Дала жұмыстарының құжаттамаларын жүргізеді, оны талдайды және жүйелейді, жүргізілген геофизикалық жұмыстар туралы есептер құрастырады. Геофизикалық жұмыстар өндірісі жөніндегі талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді және бақылайды. Геофизикалық деректерді өңдеуге және жұмыс жүргізуге аса жетілдірілген әдістерді қолдануды, еңбекті ғылыми түрде ұйымдастыруды, геофизикалық зерттеулердің тиімділігін арттыру бойынша іс-шараларды енгізеді. Геофизикалық материалдарды тіркеу және сақтау ережелерін, геофизикалық бригадалардың өнім өндіру нормасын бақылайды. Біліктілікті арттыру және тәжірибе алмасу жұмыстарын жүзеге асырады. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық пен өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын сақтауды қамтамасыз етеді.
      Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық, геофизикалық, гидрогеологиялық зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; жұмыс ауданының геологиясы туралы қазіргі заманғы мәліметтерді, геофизикалық және геологиялық зерттелімділігін; зерттелетін минералдық шикізат түріне өнеркәсіптің талаптарын; геофизикалық жұмыстарды жүргізудің технологиясын және оларды жүргізу сапасына талаптарды; қолданылатын аппаратураны және оның техникалық пайдалану ережесін; геофизикалық материалдарды тіркеу және сақтау ережесін; минералдық шикізаттың және геологиялық барлау жұмыстарының экономикасын; жалпы және құрылымдық геологияның негіздері, геологиялық барлау жұмыстарының түрлері мен тәсілдері, сондай-ақ техниканың және олардың өндіріс технологияларының негізгі параметрлері; геофизикалық жұмыстарды жобалау, жоспарлау, қаржыландыру және ұйымдастыруды; техникалық нормалау және шаруашылықты есептеу әдістерін; еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын.
      Біліктілікке қойылатын талаптар:
      I санатты геофизик: жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық) білім және II санатты геофизик қызметінде 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы;
      II санатты геофизик: жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық) білім және санаты жоқ геофизик қызметінде 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы;
      санаты жоқ геофизик: жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық,) білім, еңбек өтілі талап етілмейді немесе кәсіби-техникалық (орта кәсіби, орта білімді) геофизик I санатты техник-геофизик қызметінде 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы.

Параграф 3. Гидрогеолог

      Лауазымдық міндеттемелер. Партия немесе отрядта бағдарламалар бойынша және жобалық-сметалық құжаттамасында қарастырылған көлемде гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық жұмыстар кешенін орындайды. Нақты материалдарды жинау бойынша дала жұмыстарын жүргізеді, сондай-ақ тақырыптық және камералдық жұмыстарды жүргізуге қатысады. Гидрогеологиялық құжаттамаларды жүргізеді, дала жұмыстарының нәтижелерін өңдейді, талдайды және жүйелейді. Жұмыс жобаларын, ағымдағы перспективалық жоспарларды, жобалық-сметалық құжаттамаларын негіздеу үшін материалдарды, гидрогеологиялық және инженерлік-геология мәселелері бойынша қорытындыларды дайындауды қамтамасыз етеді. Режимдік бақылау ұңғымалары торында, қолданыстағы сутартқыштарда, жерасты суларын барлау және іздестіру кезінде, ұңғымадан дара және түптік су тартуда, зертханалық зерттеулер үшін судың және топырақтың сынамаларын іріктеп алуда гидрогеологиялық бақылау жүргізуді ұйымдастырады және жүзеге асырады, алынған нәтижелерді өңдейді. Гидрогеологиялық ұңғыма конструкциясын таңдап алады, олардың орнын белгілеуге және су көтергіш құралдармен жабдықтауға қатысады. Пайдалану ұңғымалары мен сутартқыштарды тексереді. Зерттеуге белгіленген ауданға немесе оның жекеленген учаскелерін алдын ала тексеру, экзогендік геологиялық процестеріне бақылау жұмыстарын жүргізеді. Электрондық және қағаз тасымалдаушыларда (схемалар, диаграммалар, ұңғыма кесіктері және тағы басқалар) зерттелетін ауданның гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық, геологиялық құрылымын сипаттайтын графикалық материалдарды құрастырады. Тәжірибелік-әдістемелік және тақырыптық жұмыстарды орындауды, еңбекті ғылыми ұйымдастырудың технологияларына жаңа техникаларды енгізуді, дала жұмыстарын ұйымдастыруды және жабуды қамтамасыз етеді. Гидрогеологиялық зерттеулер материалдарын тіркеу және сақтау ережелерін, қоршаған ортаны қорғау және жер қойнауы туралы заңнамаларды, гидрогеологиялық жұмыстардағы қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс, еңбекті қорғау ережелері мен нормалары сақталуын бақылауды жүзеге асырады. Кадрлар, гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық жұмыстардағы техник-гидрогеологтар және басқа орындаушылардың біліктілігін арттыру және тәжірибе алмасу жұмыстарын жүргізеді.
      Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; геология, гидрогеология және инженерлік геология саласындағы халықаралық тәжірибені; зерттелетін ауданның орналасуы және оның зерттелу деңгейін; геологиялық ұйым қызметінің сипатын; гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық жұмыстардың жүргізілу технологиясы мен әдісін; жұмыс сапасына және орындау тәртібіне талаптарды; жерасты сулары қорын есептеуді жүргізу әдісін; қолданылатын геологиялық барлау жабдықтарының, аспаптардың, аппаратуралардың түрлерін және оларды пайдаланудың техникалық ережелерін; гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық есепті құжаттамаларды электрондық және қағаз тасымалдаушыларда ресімдеу ережелерін; минералдық шикізат және геологиялық барлау жұмыстарының экономикасын; жұмыстарды жобалауды, жоспарлауды, қаржыландыруды және ұйымдастыруды; еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын.
      Біліктілікке қойылатын талаптар:
      I санатты гидрогеолог: жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық) білім және II санатты гидрогеолог қызметінде 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы;
      II санатты гидрогеолог: жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық) білім және санаты жоқ гидрогеолог қызметінде 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы;
      санаты жоқ гидрогеолог: жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) (геологиялық) білім, еңбек өтілі талап етілмейді немесе кәсіби-техникалық (орта кәсіби, орта білімді) геологиялық I санатты техник-гидрогеолог қызметінде 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы.

Параграф 4. Бұрғылау жұмыстары бойынша инженері

      Лауазымдық міндеттемелер. Ұңғымаларды бұрғылау технологиясын және режимдерін жетілдіреді. Ұңғымаларды бұрғылаудың режимдік-технологиялық карталары мен шапшаң кестесін құрастырады және жұмыс кезінде оларды қолдануды қамтамасыз етеді. Бұрғылау технологиясына және режимдеріне түзету жүргізеді және техникалық құжаттамасын дайындайды. Жобалық-сметалық құжаттамасының өндірістік-техникалық бөлімін, өндірістің перспективалық және жылдық жоспарларын әзірлеу бойынша жұмыстарды, бұрғылау жұмыстарының тиімділігін арттыру, оның құнының төмендеуі және еңбек өнімділігін көтеру бойынша іс-шараларды жүргізеді. Бұрғылау бригадаларын материалдық-техникалық жабдықтау бойынша ұйымдастыру жұмыстарын қамтамасыз етеді. Бұрғылау бригадаларының жұмыс уақытын тиімді пайдалану, бұрғылау кезінде ақау мен апаттардың алдын алу бойынша іс-шараларды дайындайды. Ұңғымаларды бұрғылау бойынша отандық және шетелдік озық тәжірибелерді зерттейді, жинақтайды және таратады. Жаңа техника және технологияларды игеру және оларды өндіріске енгізу бойынша, оңтайландыру және өнертапқыштық жұмыстар бойынша эксперименталды-тәжірибелік жұмыстарды жүргізуге қатысады. Бұрғылау аспабының және құрал-жабдықтардың жұмыстары туралы деректерді өңдейді, жинақтайды және талдайды. Бригадалардың технологиялық тәртіпті, жабдықтарды пайдалану ережелерін, материалдардың шығын нормасын, қауіпсіздік техникасының, еңбекті қорғау, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережесін сақтауын бақылайды. Жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау шараларын қабылдайды. Бұрғылау жабдықтарын жөндеу кестесін құрастырады және олардың орындалуын қамтамасыз етеді. Белгіленген есепті және есептілікті жүргізеді. Типтік жобалар негізінде бұрғылау бригадаларында еңбекті ғылыми ұйымдастыруды енгізуді қамтамасыз етеді. Бұрғылау бригадалары жұмысшыларының біліктілігін арттыруға қатысады.
      Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; зерттелмек жұмыс ауданының геологиясы туралы жалпы мәліметтерді; бұрғылау, бекіту, ұңғымаларды сынамалау және мұнара құрылысы технологиясын; бұрғылау жабдықтарды, аспаптар және оларды техникалық пайдалану ережелерін; ұңғымалардағы кедергілердің, апаттардың және техникалық олқылықтардың пайда болуының себептері мен жағдайларын, оларды алдын алудың және жоюдың тәсілдерін, сонымен қатар құжаттамаларды рәсімдеу тәртібін; ұңғымаларды бұрғылау техникасы мен технологиясы саласындағы отандық және шетелдік тәжірибені; минералдық шикізат және геологиялық барлау жұмыстарының негізін, еңбекті, өндіріс және техникалық нормалауды ұйымдастыруды, еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік тазалық және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларын.
      Біліктілікке қойылатын талаптар:
      I санатты бұрғылау жұмыстары бойынша инженері: жоғары (техникалық) білімі немесе орта кәсіби (техникалық) білімі және II санатты бұрғылау инженері қызметінде бұрғылау жұмыстары бойынша 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы;
      II санатты бұрғылау жұмыстары бойынша инженері: жоғары техникалық білімі және санаты жоқ бұрғылау инженері қызметінде бұрғылау жұмыстары бойынша 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы;
      санаты жоқ бұрғылау жұмыстары бойынша инженері: жоғары техникалық білімі еңбек өтілі талап етілмейді немесе техникалық және кәсіби (орта білімді, орта кәсіби) білімі мамандығы бойынша және 1-санаттағы техник лауазымы бойынша еңбек өтілі 3 жылдан кем емес еңбек өтілі болуы.

Параграф 5. Техник-геолог

      Лауазымдық міндеттер. Геологтың жетекшілік етуімен учаскенің (объектінің, кенорнының) геологиясын зерттеу бойынша жұмыстардың жекелеген түрлерін орындайды. Геология және дала материалдарының камералдық өңдеу бойынша тәжірибелік-әдістемелік, тақырыптық жұмыстардың орындалуын жүзеге асырады. Бақылау объектілеріне өлшеулер және сипаттама, таужыныстарының үлгілерін, кернді және сынаманың барлық түрлеріне іріктеу жүргізеді, сынамаларды ресімдейді және талдауға жібереді. Бастапқы геологиялық құжаттаманы жүргізеді және оны өңдеуді, есепке алу мен сақталуын жүзеге асырады. Жүргізілген жұмыстардың сипаттамасын, қажетті өзгешіліктер, диаграммалар, таблицалар, графикалар және басқа техникалық құжаттамаларды құрастырады. Жоспарлы және есептілік құжаттамасын ресімдеу бойынша жұмысты орындайды, техникалық құжаттамаға қажетті өзгерістер мен түзетулер енгізеді. Геологиялық тапсырманың орындалу барысы және геологиялық материалдарды камералды өңдеу туралы шұғыл ақпарат дайындауға қатысады. Дала жұмыстарын ұйымдастыруға және жоюға, қажетті аспаптарды, саймандар мен дала жабдықтарын алу және сақтау үшін тапсыруға қатысады. Өзінің практикалық қызметінде пайдалану мақсатында геологиялық зерттеулер жүргізудің озық тәжірибесін зерттейді. Жұмысшылардың жұмыс сапасына, еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғаныс қағидалары мен нормаларын сақтауын қамтамасыз етеді.
      Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және жер қойнауын геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеу, пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; зерттелмек жұмыс (аудан) объектісінің геология туралы мәліметтерді; геологиялық барлау жұмыстары мен геологиялық материалдардың сапасына қойылатын талаптарды; қолданылатын жабдықтарды, аппаратураларды, аспаптарды пайдалану қағидасын; геологиялық барлау жұмыстарының технологиясын, және оларды жүргізудегі әдістемелік пен нормативтік құжаттарды; жұмыстардың сапасына қойылатын талаптарды; таужыныстарының үлгілерін және сынамалардың барлық түрлерін іріктеу, есепке алу мен сақтау қағидасын, еден материалдарын өңдеу тәртібі мен әдістерін, сондай-ақ геологиялық құжаттаманы; минералдық шикізат және геологиялық барлау жұмыстары экономикасының, өндірісті, еңбек және басқаруды ұйымдастыруды; еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғаныс қағидалары мен нормаларын.
      Біліктілікке қойылатын талаптар:
      I санатты техник-геолог: бейіні бойынша техникалық және кәсіби (арнайы орта, орта кәсіптік) білімі және II санатты техник-геолог қызметінде кемінде 2 жыл еңбек өтілі болуы;
      II санатты техник-геолог: бейіні бойынша техникалық және кәсіби (арнайы орта, орта кәсіптік) білімі және санаты жоқ техник-геолог қызметінде кемінде 2 жыл еңбек өтілі болуы;
      санаты жоқ техник-геолог: бейіні бойынша техникалық және кәсіби (арнайы орта, орта кәсіптік) білімі, еңбек өтіліне қойылатын талаптарсыз.
                  Параграф 6. Техник-геофизик

      Лауазымдық міндеттер. Геофизиктің жетекшілік етуімен далалық геофизикалық зерттеулер және геофизикалық материалдарды камералдық өңдеу бойынша жұмыстарды орындайды. Геофизикалық бақылау деректерінің тіркелу нәтижелерін белгілейді және ресімдейді, құралдарды дайындау және орнатуды жүзеге асырады. Геофизикалық бақылау нәтижелерінің және оларға ілеспе құжаттамалардың есепке алынуын, ресімделуін және сақталуын қамтамасыз етеді. Геофизикалық деректерді өңдеу және түсіндіру, геофизикалық зерттеулердің нәтижелері бойынша жобалық құжаттамаларды және есептерді жасау кезінде техникалық жұмыстарды атқарады. Дала жұмыстарын ұйымдастыруға және жоюға, қажетті аспаптарды, саймандар мен дала жабдықтарын алу және сақтау үшін тапсыруға қатысады. Өзінің практикалық қызметінде пайдалану мақсатында геофизикалық зерттеулер жүргізудің озық тәжірибесін зерттейді. Жұмысшылардың жұмыс сапасына, еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларына қойылатын талаптарды сақтауын қамтамасыз етеді. Белгіленген есептілік құжаттамасын жасайды және ұсынады.
      Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; зерттелмек жұмыс (объекті) ауданының геологиясы туралы мәліметтерді; қолданылатын геологиялық жабдықтарды, аспаптарды, аппаратураларды және оларды техникалық пайдалану қағидаларын; геофизикалық әдістердің теориялық негіздерін, олардың жүргізілуі бойынша әдістемелік және нормативтік құжаттарды; тіркелетін материалдарды есепке алу және сақтау қағидаларын; еңбекті, өндірісті және басқаруды ұйымдастыру негізін; еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғаныс қағидалары мен нормаларын.
      Біліктілікке қойылатын талаптар:
      I санатты техник-геофизик: қызмет бейіні бойынша техникалық және кәсіби (арнайы орта, орта кәсіптік) білімі және II санатты техник-геофизик қызметінде кемінде 2 жыл еңбек өтілі болуы;
      II санатты техник-геофизик: қызмет бейіні бойынша техникалық және кәсіби (арнайы орта, орта кәсіптік) білімі және санаты жоқ техник-геофизик қызметінде кемінде 2 жыл еңбек өтілі болуы;
      санаты жоқ техник-геофизик: қызмет бейіні бойынша техникалық және кәсіби (арнайы орта, орта кәсіптік) білімі, еңбек өтіліне қойылатын талапсыз.

Параграф 7. Техник-гидрогеолог

      Лауазымдық міндеттер. Гидрогеологтың жетекшілік етуімен зерттелмек объектілердегі геологиялық, гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық зерттеулерге байланысты жекелеген жұмыстарды орындайды. Тәжірибелік, тақырыптық және камералдық жұмыстардың, арнайы гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық зерттеулердің орындалуын қамтамасыз етеді. Бастапқы гидрогеологиялық құжаттаманы жүргізеді және оның өңделуін жүзеге асырады. Су деңгейіне өлшеу және арнайы өлшеулер жүргізеді. Зертханалық зерттеу үшін су мен топырақ сынамаларына сұрыптау, оларды тіркеу мен есепке алуды жүргізеді. Ұңғымалардан суды сорып төгуді жүргізу жұмысына, жерасты сулары режимін гидрогеологиялық бақылау бойынша жұмыстарға қатысады. Кестелік және графикалық материалдарды қағаз және электронды тасымалдаушыларда жоба мен есепке дайындайды. Гидрогеологиялық зерттеулердің нәтижесі бойынша есептерді және жобалық құжаттаманы жасау кезінде техникалық түзетуді орындайды. Пайдалану ұңғымалары мен сутартқыштарды тексереді. Дала жұмыстарын ұйымдастыруды және жоюды, қажетті аспаптарды, саймандар мен дала жабдықтарын алу және сақтау үшін тапсыруды жүзеге асырады. Өзінің практикалық қызметінде пайдалану мақсатында гидрогеологиялық зерттеулердің отандық және халықаралық тәжірибесін зерттейді. Жұмысшылардың еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасын, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғаныс ережелері мен нормаларының талаптарын сақтауын қамтамасыз етеді.
      Мыналарды білуге тиіс: Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексін, Қазақстан Республикасының «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» заңдарын және геологиялық (геофизикалық, гидрогеологиялық) зерттеулер мен жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерді; зерттелмек жұмыс ауданының (объектінің) геологиясы туралы мәліметтерді; су сынамаларын іріктеп алу әдістерін; гидрогеологиялық жабдықтардың түрлерін және оны пайдалану қағидасын; гидрогеологиялық материалдарды есепке алу және сақтау қағидасын; өндірісті, еңбекті және басқаруды ұйымдастыру негізін; еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғаныс қағидалары мен нормаларын.
      Біліктілік талаптары:
      I санатты техник-гидрогеолог: қызмет бейіні бойынша техникалық және кәсіби (арнайы орта, орта кәсіптік) білімі және II санатты техник-гидрогеолог қызметінде кемінде 2 жыл еңбек өтілі болуы;
      II санатты техник-гидрогеолог: қызмет бейіні бойынша техникалық және кәсіби (арнайы орта, орта кәсіптік) білімі және санаты жоқ техник-гидрогеолог қызметінде кемінде 2 жыл еңбек өтілі болуы;
      санаты жоқ техник-гидрогеолог: қызмет бейіні бойынша техникалық және кәсіби (арнайы орта, орта кәсіптік) білімі, еңбек өтіліне қойылатын талапсыз.

Сноска. Утратил силу приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 09.06.2016 № 478.

      В соответствии с пунктом 3 статьи 125 Трудового Кодекса Республики Казахстан и в целях установления квалификационных требований для должностей руководителей и специалистов организаций геологии и разведки недр ПРИКАЗЫВАЮ:
      1. Утвердить прилагаемые Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей и специалистов организаций геологии и разведки недр.
      2. Комитету геологии и недропользования (М. Сайдуакасов) обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его последующее опубликование в средствах массовой информации.
      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на заместителя Председателя Комитета геологии и недропользования Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан Сайдуакасова М.А.
      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после официального опубликования.

      Заместитель Премьер-Министра
      Республики Казахстан - Министр
      индустрии и новых технологий
      Республики Казахстан                        А. Исекешев

      СОГЛАСОВАНО
      Министр труда и социальной
      защиты населения
      Республики Казахстан
      ________ Г.Абдыкаликова
      22 июня 2011 года

Утверждены
приказом Заместителя Премьер–Министра
Республики Казахстан -
Министра индустрии и новых
технологий Республики Казахстан
от 8 июля 2011 года № 179

Типовые квалификационные характеристики должностей
руководителей и специалистов организаций геологии и разведки
недр

1. Должности руководителей

Параграф 1. Главный геолог (геофизик, гидрогеолог) организации

      Должностные обязанности. Руководит геологической (геофизической, гидрогеологической) деятельностью геологической организации. Обеспечивает проведение комплексного изучения геологического (геофизического, гидрогеологического) строения земных недр на территории проведения работ. Организует внедрение в производство рациональных методов поисков и разведки полезных ископаемых применительно к конкретным условиям, новейших достижений геологической науки и передового опыта. Руководит разработкой основных направлений перспективных и текущих планов развития геологоразведочных (геофизических, гидрогеологических) работ, годовых и поэтапных геологических заданий, планов завершения геологических работ и списания затрат по ним. Руководит выбором методик проведения геологических исследований и обеспечивает их применение. Координирует научно-исследовательские и тематические работы, связанные с геологией, выполняемые на территории деятельности геологической организации. Разрабатывает и внедряет мероприятия по повышению экономической эффективности всех видов геологических исследований. Обеспечивает контроль за качеством и сроками выполнения полевых и камеральных работ, проведением лабораторных и технологических исследований полезных ископаемых, составлением проектно-сметной документации, представлением материалов для разработки кондиций, технико-экономических докладов, подсчетом запасов полезных ископаемых, отчетности о геологических (геофизических, гидрогеологических) результатах исследований. Принимает меры по совершенствованию организации труда на полевых и камеральных работах. Контролирует правильность составления эталонных коллекций образцов горных пород, определения категорий пород и категорий сложности районов работ. Обеспечивает соблюдение требований к учету и хранению геологических материалов. Обеспечивает повышение квалификации специалистов геологического (геофизического, гидрогеологического) профиля. Принимает участие в подборе, расстановке кадров. Направляет и координирует деятельность подразделений геологического профиля. Контролирует выполнение работниками правил охраны труда и техники безопасности, промышленной санитарии и противопожарной безопасности. Выполняет правила и нормы охраны труда, техники безопасности и противопожарной защиты. Обеспечивает своевременную отчетность.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан" и иные нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр и окружающей среды; степень геологической (геофизической, гидрогеологической) изученности района работ, состояние и перспективы развития минерально-сырьевой базы геологического района; перспективы развития горнодобывающей промышленности района; основные требования, предъявляемые промышленностью к минеральному сырью; организацию производства, труда и управления; технологию геолого-разведочных (геофизических, гидрогеологических) работ и требования к качеству их проведения; экономику минерального сырья и геологоразведочных работ; порядок проектирования, планирования и финансирования геологоразведочных (геофизических, гидрогеологических) работ; порядок учета месторождений и подсчета запасов полезных ископаемых; порядок представления и утверждения производственно-геологической (геофизической, гидрогеологической) документации и отчетов; виды геологоразведочного оборудования и правила его технической эксплуатации; правила учета и хранения документации и геологических материалов; передовой отечественный и зарубежный опыт в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр и окружающей среды и проведения работ, исследований; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации. Высшее (или послевузовское) (геологическое, геофизическое, гидрогеологическое) образование и стаж работы на должностях руководителей и специалистов в области геологии и разведки недр не менее 5 лет.

Параграф 2. Начальник партии
(геологической, геофизической, гидрогеологической)

      Должностные обязанности. Осуществляет руководство производственно-хозяйственной деятельностью (геологической, геофизической, гидрогеологической) партии по обеспечению геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения недр на территории проведения работ. Организует планирование деятельности партии качественное и в установленные сроки выполнение геологического задания. Обеспечивает достижение высокой эффективности проводимых работ, снижение их себестоимости и повышение производительности труда за счет максимального использования производственных мощностей, полной загрузки и правильной эксплуатации оборудования, внедрения мероприятий по научной организации труда, распространение передовых приемов и методов труда. Осуществляет руководство по разработке и составлению проектно-сметной документации, геологического задания, пообъектных (поэтапных) планов и графиков проведения работ, выбору направлений и методик проведения исследований. Обеспечивает организацию, проведение и ликвидацию работ в полевых условиях, учет объемов и качества выполненных работ. Организует работу по своевременному обеспечению партии необходимым оборудованием, инструментами, снаряжением и другими материальными ресурсами. Участвует в обработке первичных материалов и в составлении геологического (геофизического, гидрогеологического) отчета о проведенных исследованиях. Обеспечивает соблюдение правил и инструкций по учету и хранению геологической документации, закона об охране недр и окружающей среды. Принимает меры по обеспечению подразделений квалифицированными кадрами, по рациональному их использованию, организует обучение и повышение квалификации работников. Контролирует и координирует работу по ведению учета и составлению отчетности. Контролирует соблюдение работниками правил и норм охраны труда, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан" и иные нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр и окружающей среды; организационно-распорядительные документы и методические материалы, касающиеся геологической (геофизической, гидрогеологической) деятельности геологической организации; технологию геологоразведочных работ и требования к качеству их проведения; экономику минерального сырья и геологоразведочных работ; основы организации производства, труда и управления; порядок планирования, проектирования и финансирования геологоразведочных работ; действующие положения по оплате труда и формы материального стимулирования и морального поощрения; учет и правила хранения геологических материалов; передовой отечественный и зарубежный опыт проведения геолого-разведочных (геофизических, гидрогеологических) работ; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации. Высшее (или послевузовское) (геологическое, техническое или инженерно-экономическое) образование и стаж работы по специальности в геологических организациях не менее 5 лет.

Параграф 3. Начальник отряда (участка)
(геологического, геофизического, гидрогеологического)

      Должностные обязанности. Осуществляет руководство производственно-хозяйственной и геологической деятельностью отряда (участка). Обеспечивает работу по геологическому изучению недр на территории проведения работ. Обеспечивает качественное выполнение отрядом (участком) плановых заданий в установленные сроки, повышение производительности труда, снижение производственных затрат на единицу работ на основе эффективного использования оборудования и строгого соблюдения технологии производства. Участвует в выборе методики ведения работ, разработке перспективных планов, геологического задания, проектно-сметной документации, в составлении актов на приемку выполненных работ. Обеспечивает организацию, проведение и ликвидацию работ в полевых условиях, рациональную расстановку и использование кадров в соответствии с их квалификацией. Обеспечивает полную загрузку и правильную эксплуатацию оборудования и приборов, учет и хранение материальных ценностей, а также соблюдение правил хранения геологической документации. Устанавливает в соответствии с утвержденными планами работы производственные задания бригадам и отдельным исполнителям, контролирует их выполнение. Организует проведение полевых работ, обработку полевых материалов, написание геологического отчета о проведенных исследованиях. Обеспечивает правильность и своевременность оформления первичных документов по нормированию и оплате труда, по учету объемов и качества выполненных работ. Принимает меры по внедрению научной организации труда, новой техники, передовой технологии и совершенствованию нормирования труда. Представляет документы на оплату труда, списание материальных ценностей, а также установленную отчетность и другие оперативные сведения о деятельности отряда (участка). Осуществляет контроль за своевременным обеспечением отряда (участка) необходимым оборудованием, инструментами, снаряжением и другими материальными ресурсами. Представляет предложения о назначении, перемещении и освобождении от работы подчиненных ему работников, о материальном и моральном поощрении работников отряда (участка), а также о мерах дисциплинарного воздействия. Обеспечивает соблюдение работниками производственной и трудовой дисциплины, правил и норм охраны труда и техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты, законодательства об охране недр и окружающей среды.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан", и иные нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр; технологию геологоразведочных работ и требования к качеству их проведения; применяемое геологоразведочное оборудование, аппаратуру и правила их технической эксплуатации; основы экономики минерального сырья и геологоразведочных работ; организацию производства, труда и управления; порядок планирования, проектирования и финансирования геологоразведочных работ; передовой отечественный и зарубежный опыт проведения геологических исследований; действующие положения об оплате труда, формы материального стимулирования и морального поощрения; учет и правила хранения геологических материалов; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации. Высшее (или послевузовское) (геологическое или техническое) образование и стаж работы в геологоразведочных организациях на инженерно-технических должностях не менее 3 лет.

Параграф 4. Мастер буровой

      Должностные обязанности. Осуществляет руководство работой бригады по бурению скважин и отвечает за ее результаты. Организует и контролирует выполнение требований геолого-технического наряда, режимно-технологической карты и плана-графика буровых работ. Осуществляет подготовку скважин к производству геофизических исследований, замеру искривлений, гидрогеологических откачек, наливов и контрольных замеров. Обеспечивает разработку организационно-технических мероприятий, направленных на повышение производительности труда, улучшение условий производства работ, ликвидацию причин, вызывающих производственный травматизм. Принимает меры по обеспечению буровой инструментом, оборудованием и материалами в соответствии с требованиями технологии бурения. Обеспечивает эффективное использование оборудования, экономное расходование материалов, снижение себестоимости бурения. Ведет учет выполненных объемов работ и фактически отработанного времени бригадой. Выполняет на рабочем месте наиболее сложные и ответственные работы по бурению скважин, по предотвращению и ликвидации осложнений и аварий. Анализирует причины аварий и принимает меры по их устранению. Принимает меры по совершенствованию организации производства, труда и управления на основе внедрения новейших технических средств: оптимальных режимов бурения скважин, механизации и автоматизации трудоемких процессов. Организует выполнение работ по ликвидации скважин, перевозок бурового станка и оборудования, рекультивации площадок после завершения буровых работ. Ведет установленную документацию о работе оборудования и бурового инструмента, учет материальных ценностей, принимает меры по обеспечению их сохранности. Организует обучение и повышение квалификации рабочих и специалистов. Проводит производственный инструктаж рабочих. Обеспечивает соблюдение производственной и трудовой дисциплины, правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты, закона об охране недр и окружающей среды.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан" и иные нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр и окружающей среды; методы и технологию буровых работ; технические характеристики бурового оборудования, инструмента, правила их эксплуатации и ремонта; причины возникновения геологических и технических осложнений, способы их предупреждения и ликвидации; требования и порядок разработки проектно-производственной документации на бурение скважин; порядок планирования, проектирования и финансирования буровых работ, методы технического нормирования; порядок и правила ведения производственной и отчетной документации; нормы и расценки на буровые работы, порядок их пересмотра; материалы применяемые при бурении и правила их хранения; действующие положения об оплате труда и формы материального стимулирования; основы организации труда, производства и управления; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации. Высшее (послевузовское) (техническое) образование без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование (техническое) и стаж работы на бурении скважин не менее 3 лет.

Параграф 5. Мастер горный

      Должностные обязанности. Осуществляет руководство работой горнопроходческих бригад при проходке подземных и открытых горных выработок. Обеспечивает и контролирует выполнение горно-проходческими бригадами плана-графика горно-разведочных работ, проекта проходки, технологии и графиков цикличности работ, технических и геологических требований к качеству работ. Осуществляет руководство производственным процессом проходки горных выработок. Обеспечивает разработку организационно-технических мероприятий, направленных на повышение производительности труда, улучшение условий производства работ, ликвидацию причин, вызывающих производственный травматизм. Принимает меры по обеспечению инструментом, оборудованием и материалами в соответствии с требованиями технологии горных работ. Участвует в разработке и реализации мероприятий, направленных на повышение эффективности горно-проходческих работ и производительности труда, внедрения прогрессивной техники и технологии проходки горных выработок, охрану недр и окружающей среды, включая рекультивацию земель при проведении горных работ. Ведет учет выполненных объемов работ и фактически отработанного времени бригадой. Организует перебазировку горно-проходческих бригад на новый участок работ, заложение и закрытие выработок. Организует и контролирует проведение ремонта, технического обслуживания, осмотра оборудования и других технических средств. Обеспечивает выполнение действующих в геологической организации положений, инструкций, норм и других нормативных документов. Ведет установленную документацию о работе оборудования, учет материальных ценностей, принимает меры по обеспечению их сохранности. Организует обучение и повышение квалификации рабочих и специалистов. Проводит производственный инструктаж рабочих. Обеспечивает соблюдение производственной и трудовой дисциплины, правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты, закона об охране недр и окружающей среды.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан" и иные нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр и окружающей среды; методы и технологию горных работ; горно-геологические условия, назначение и специфику проведения горных работ; назначение и специфику проведения горных работ; назначение и конструкции горных выработок; организацию производственных процессов и технологию проходки горных выработок; технические и геологические требования к отбору проб и качеству горных работ; виды, технические характеристики и правила эксплуатации оборудования и инструмента; причины и условия возникновения геологических осложнений, технико-технологических нарушений и неполадок, аварий в горных выработках и способы их предупреждения и ликвидации; материалы, применяемые при проходке горных выработок. Нормы их расхода и правила хранения; порядок и правила ведения и оформления производственной документации и отчетности; действующие положения об оплате труда и формы материального стимулирования; основы организации труда, производства и управления; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации. Высшее (послевузовское) (техническое) образование без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование (техническое) и стаж работы на проходке горных выработок не менее 3 лет.

2. Должности специалистов

Параграф 1. Геолог

      Должностные обязанности. Выполняет полевые работы по сбору фактического материала по геологии и металлогении изучаемого района различными методами. Проводит работу по разработке перспективных и текущих планов производства, проектно-сметной документации, геологического задания и его этапов, в организации и ликвидации полевых работ. Анализирует, систематизирует, обобщает данные геологической документации, составляет графические материалы, характеризующие геологическое строение изучаемого района работ (схемы, карты, разрезы, планы, диаграммы), составляет отчеты о результатах геологических работ и другие сводные документы (технико-экономические доклады, проекты кондиций и др.). Обеспечивает и контролирует соблюдение методических положений, инструкций и требований по производству геологоразведочных работ, готовит обоснованные предложения по их усовершенствованию. Осуществляет геологический надзор над проведением технологических исследований сырья в промышленных условиях. Принимает участие в выполнении опытно-методических и тематических работ, в подсчете запасов полезных ископаемых, освоении новых технических средств, технологии и научной организации труда. Составляет эталонные коллекции образцов горных пород, определяет категории горных пород по их технологическим свойствам (буримость, крепость, разрыхляемость и др.) и категории сложности труда районов работ. Обобщает материалы геологического фонда по геологии изучаемого района работ. Обеспечивает оформление и получение документов на землепользование при проведении геологических работ. Осуществляет контроль за соблюдением правил учета и хранения геологических материалов, законодательства о недрах и охране окружающей среды. Обеспечивает выполнение правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты на геологоразведочных работах.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан" и иные нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр; геологическую изученность и современные представления о геологии района работ (месторождения, участка), характер деятельности геологической организации; требования промышленности к изучаемым видам полезных ископаемых; экономику минеральною сырья и геологоразведочных работ; порядок проектирования, планирования и финансирования геологоразведочных работ; организацию труда, производства и управления; технологию производства геологоразведочных работ и требования к качеству их проведения; методику опробования и подсчета запасов по изучаемым видам полезных ископаемых; методы исследования полезных ископаемых и горных пород; учет и правила хранения геологических материалов; виды применяемого геологического оборудования, приборов, аппаратуры и правила их технической эксплуатации и метрологического обеспечения; передовой отечественный и зарубежный опыт проведения геологических исследований; правила оформления геологической документации; инструкции и правила применения техники для обработки геологических материалов; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации:
      геолог I категории: высшее (или послевузовское) (геологическое) образование и стаж работы в должности геолога II категории не менее 3 лет;
      геолог II категории: высшее (или послевузовское) (геологическое) образование и стаж работы в должности геолога без категории не менее 3 лет;
      геолог без категории: высшее (или послевузовское) (геологическое) образование без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) (геологическое) образование и стаж работы в должности техника-геолога 1 категории не менее 3 лет.

Параграф 2. Геофизик

      Должностные обязанности. Осуществляет полевые работы по получению геофизических данных о геологии изучаемого района, обеспечивая полноту использования и геологическую интерпретацию всех геофизических материалов, полученных как в процессе проводимых работ, так и предшествующими исследованиями. Участвует в разработке геологического задания по объектам геофизических работ, в составлении текущих и перспективных планов производства, проектно-сметной документации, в выполнении опытно-методических и тематических работ, в испытаниях и внедрении новой геофизической аппаратуры, в организации и ликвидации полевых работ. Ведет полевую документацию, систематизирует и анализирует ее, составляет отчеты о проведенных геофизических работах. Обеспечивает и контролирует соблюдение требований по производству геофизических работ. Внедряет мероприятия по научной организации труда, повышению эффективности геофизических исследований, применению более совершенных методик проведения работ и обработки геофизических данных. Контролирует соблюдение правил учета и хранения геофизических материалов, норм выработки геофизическими бригадами. Осуществляет обмен опытом работы. Обеспечивает повышение квалификации кадров. Обеспечивает соблюдение законодательства в области геологического изучения недр и недропользования, охраны недр и окружающей среды, правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты на геофизических работах. Руководит работой техников–геофизиков и других исполнителей, занятых на геофизических работах.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан" и иные нормативные правовые акты в области геологического изучения, использования и охраны недр и окружающей среды; современные данные о геологии района, его геологическую и геофизическую изученность; требования промышленности к изучаемому виду минерального сырья; технологию геофизических работ и требования к качеству их проведения; применяемую аппаратуру и правила ее технической эксплуатации; учет и правила хранения геофизических материалов; экономику минерального сырья и геологоразведочных работ; основы общей и структурной геологии; виды и способы геологоразведочных работ, а также основные параметры техники и технологии их производства; проектирование, планирование, финансирование и организацию геофизических работ; передовой отечественный и зарубежный опыт проведения геологических исследований; методы технического нормирования, и хозяйственного расчета; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации:
      геофизик I категории: высшее (или послевузовское) (геологическое) образование и стаж работы в должности геофизика II категории не менее 3 лет;
      геофизик II категории: высшее (или послевузовское) (геологическое) образование и стаж работы в должности геофизика без категории не менее 3 лет;
      геофизик без категории: высшее (или послевузовское) (геологическое) образование без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по специальности и стаж работы в должности техника-геофизика I категории не менее 3 лет.

Параграф 3. Гидрогеолог

      Должностные обязанности. Выполняет комплекс гидрогеологических и инженерно-геологических работ в партии или отряде по программе и в объемах, предусмотренных проектно-сметной документацией. Проводит полевые работы по сбору фактического материала, а также принимает участие в проведении камеральных и тематических работ. Ведет гидрогеологическую документацию, обрабатывает, анализирует и систематизирует результаты полевых работ. Обеспечивает подготовку материалов для обоснования проектов работ, текущих, перспективных планов, проектно-сметной документации, заключений по гидрогеологическим и инженерно-геологическим вопросам. Организовывает и осуществляет проведение гидрогеологических наблюдений на сети режимных наблюдательных скважин, на действующих водозаборах, при поисках и разведке подземных вод, одиночных и кустовых откачек воды из скважин, отбор проб воды и грунтов для лабораторных исследований, обрабатывает полученные результаты. Выбирает конструкцию гидрогеологических скважин, участвует в их заложении и оборудовании водоподъемными средствами. Обследует эксплуатационные скважины и водозаборы. Проводит рекогносцировочное обследование намечаемого для изучения района работ или его отдельных участков, наблюдение экзогенных геологических процессов. Составляет графические материалы, характеризующие геологическое, гидрогеологическое и инженерно-геологическое строение изучаемого района на бумажных и электронных носителях (схемы, диаграммы, разрезы скважин и т.п.). Обеспечивает выполнение опытно-методических и тематических работ, внедрение новой техники, технологии и научной организации труда, в организацию и ликвидацию полевых работ. Осуществляет контроль за соблюдением правил учета и хранения материалов гидрогеологических исследований, законодательства о недрах и охране окружающей среды, правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты на гидрогеологических работах. Проводит работу по обмену опытом работы и повышению квалификации техников-гидрогеологов и других исполнителей, занятых на гидрогеологических и инженерно-геологических работах.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан", и иные нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр и окружающей среды; дислокацию исследуемого района и степень его изученности; характер деятельности геологической организации; технологию и методику проведения гидрогеологических и инженерно-геологических работ; требования к качеству и порядок выполнения работ; методику проведения подсчета запасов подземных вод; виды применяемого геологоразведочного оборудования, приборов, аппаратуры и правила их технической эксплуатации; правила оформления отчетной гидрогеологической и инженерно-геологической документации на бумажных и электронных носителях; экономику минерального сырья и геологоразведочных работ; проектирование, планирование, финансирование и организацию работ; передовой отечественный и зарубежный опыт проведения гидрогеологических и инженерно-геологических работ; основы экономики минерального сырья и геолого-разведочных работ; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации:
      гидрогеолог I категории: высшее (или послевузовское) (геологическое) образование и стаж работы в должности гидрогеолога II категории не менее 3 лет;
      гидрогеолог II категории: высшее (или послевузовское) (геологическое) образование и стаж работы в должности гидрогеолога без категории не менее 2 лет;
      гидрогеолог без категории: высшее (или послевузовское) (геологическое) образование без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) (геологическое) образование по специальности и стаж работы в должности техника-гидрогеолога I категории не менее 3 лет.

Параграф 4. Инженер по буровым работам

      Должностные обязанности. Разрабатывает технологию и режимы бурения скважин. Составляет режимно-технологические карты и оперативные графики бурения скважин и обеспечивает их применение при работе. Разрабатывает техническую документацию и производит корректировку технологии и режимов бурения. Проводит работы по разработке производственно-технической части проектно-сметной документации, перспективных и годовых планов производства, мероприятий по повышению эффективности буровых работ, снижению их стоимости и повышению производительности труда. Обеспечивает организацию работ по материально-техническому снабжению буровых бригад. Разрабатывает мероприятия по рациональному использованию рабочего времени буровых бригад, по предупреждению аварий и осложнений в процессе бурения. Изучает, обобщает передовой отечественный и зарубежный опыт на буровых работах и участвует в его распространении. Принимает участие в проведении опытно-экспериментальных работ по освоению новой техники и технологии, рационализации, изобретательству, нормированию труда. Обрабатывает, обобщает и анализирует данные о работе оборудования и бурового инструмента. Контролирует соблюдение бригадами технологической дисциплины, правил эксплуатации оборудования, норм расхода материалов, правил техники безопасности, охраны труда, производственной санитарии и противопожарной защиты. Принимает меры по охране недр и окружающей среды. Составляет графики ремонта бурового оборудования и обеспечивает их выполнение. Ведет установленный учет и отчетность. Принимает участие в повышении квалификации рабочих буровых бригад.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан", и иные нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр и окружающей среды; основы геологии; общие сведения о геологии изучаемого района работ; горно-геологические условия бурения скважин, технологию бурения; крепления, опробования скважин и вышкостроения; буровое оборудование, инструмент и правила их технической эксплуатации и технологической оснастки; причины и условия возникновения технических неполадок, аварий и осложнений на скважинах, способы их предупреждения и ликвидации; отечественный и зарубежный опыт в области техники и технологии бурения скважин; основы экономики минерального сырья и геолого-разведочных и горных работ, организацию труда, производства и управления технического нормирования; порядок и правила ведения производственной и отчетной документации; порядок планирования, проектирования и финансирования буровых работ; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации:
      инженер по буровым работам I категории: высшее (или послевузовское) (техническое) образование и стаж работы в должности инженера по буровым работам II категории не менее 3 лет;
      инженер по буровым работам II категории: высшее (техническое) образование и стаж работы в должности инженера по буровым работам без категории не менее 3 лет;
      инженер по буровым работам без категории: высшее (техническое) образование без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по специальности и стаж работы в должности техника 1 категории не менее 3 лет.

Параграф 5. Техник-геолог

      Должностные обязанности. Выполняет под руководством геолога отдельные виды работ по изучению геологии участка (объекта, месторождения). Осуществляет выполнение опытно-методических, тематических работ по геологии и камеральной обработке полевых материалов. Проводит замеры и описание объектов наблюдений, отбор образцов горных пород, керна и всех видов проб, оформляет и отправляет пробы на анализ. Ведет первичную геологическую документацию и осуществляет ее обработку, учет и хранение. Составляет описания проводимых работ, необходимые спецификации, диаграммы, таблицы, графики и другую техническую документацию. Выполняет работу по оформлению плановой и отчетной документации, вносит необходимые изменения и исправления в техническую документацию. Участвует в подготовке оперативной информации о ходе выполнения геологического задания и камеральной обработке геологических материалов. Участвует в организации и ликвидации полевых работ, получении и сдаче на хранение необходимых приборов, инструментов и полевого снаряжения. Изучает передовой опыт проведения геологических исследований с целью использования его в своей практической деятельности. Обеспечивает соблюдение рабочими требований к качеству работ, правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан" и иные нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр; сведения о геологии изучаемого объекта (района) работ; требования, предъявляемые к качеству геолого-разведочных работ и геологическим материалам; правила эксплуатации применяемого оборудования, аппаратуры, приборов; технологию геологоразведочных работ, методические и нормативные документы по их проведению; требования к качеству работ; правила отбора, учета и хранения образцов горных пород и всех видов проб; порядок и методы обработки полевых материалов, а также геологической документации; основы экономики минерального сырья и геологоразведочных работ, организации производства, труда и управления; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации:
      техник-геолог I категории: техническое и профессиональное образование (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по профилю и стаж работы в должности техника-геолога II категории не менее 2 лет;
      техник-геолог II категории: техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по профилю и стаж работы в должности техника-геолога без категории не менее 2 лет;
      техник-геолог без категории: техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по профилю, без предъявления требований к стажу работы.

Параграф 6. Техник–геофизик

      Должностные обязанности. Выполняет под руководством геофизика работы по проведению полевых геофизических исследований и камеральной обработке геофизических материалов. Фиксирует и оформляет результаты регистрации данных геофизических наблюдений, осуществляет подготовку и установку приборов. Обеспечивает учет, оформление и хранение результатов геофизических наблюдений и сопутствующей им документации. Выполняет технические работы при обработке и интерпретации геофизических данных, составлении проектной документации и отчетов по результатам геофизических исследований. Участвует в организации и ликвидации полевых работ, получении и сдаче на хранение необходимых приборов, инструментов и полевого снаряжения. Изучает передовой опыт проведения геофизических исследований с целью использования его в своей практической деятельности. Обеспечивает соблюдение рабочими требований к качеству работ, правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты. Составляет и представляет установленную отчетную документацию.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан" и иные нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр; сведения о геологии изучаемого района (объекта) работ; виды применяемого геофизического оборудования, аппаратуру, приборы и правила их технической эксплуатации; теоретические основы геофизических методов, методические и нормативные документы по их проведению; правила учета и хранения регистрационных материалов; основы организации труда, производства и управления; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации:
      техник-геофизик I категории: техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по профилю работы и стаж работы в должности техника-геофизика II категории не менее 2 лет;
      техник-геофизик II категории: техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по профилю работы и стаж работы в должности техника-геофизика без категории не менее 2 лет;
      техник—геофизик без категории: техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по профилю работы без предъявления требований к стажу работы.

Параграф 7. Техник-гидрогеолог

      Должностные обязанности. Выполняет под руководством гидрогеолога отдельные работы, связанные с изучением геологических, гидрогеологических и инженерно-геологических условий на исследуемых объектах. Обеспечивает выполнение опытных, тематических и камеральных работ, специальных гидрогеологических и инженерно-геологических исследований. Ведет первичную гидрогеологическую документацию и осуществляет ее обработку. Проводит замеры уровня воды и специальные замеры. Производит отбор проб воды и грунтов для лабораторных исследований, их регистрацию и учет. Участвует в работах по проведению откачек воды из скважин, гидрогеологических наблюдений за режимом подземных вод. Подготавливает табличные и графические материалы к проекту и отчету на бумажном и электронном носителях. Выполняет техническую корректировку при составлении проектной документации и отчетов по результатам гидрогеологических исследований. Обследует эксплуатационные скважины и водозаборы. Осуществляет организацию и ликвидацию полевых работ, получение и сдачу на хранение необходимых приборов, инструментов и полевого снаряжения. Изучает отечественный и международный опыт проведения гидрогеологических исследований с целью использования его в своей практической деятельности. Обеспечивает соблюдение рабочими требований правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Должен знать: Конституцию Республики Казахстан, Трудовой Кодекс Республики Казахстан, Законы Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", "О борьбе с коррупцией", "О языках в Республике Казахстан" и другие нормативные правовые акты в области геологического (геофизического, гидрогеологического) изучения, использования и охраны недр; сведения о геологии изучаемого района (объекта) работ; методы отбора проб воды; виды гидрогеологического оборудования и правила его эксплуатации; правила учета и хранения гидрогеологических материалов; основы организации труда, производства и управления; правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.
      Требования к квалификации:
      техник-гидрогеолог I категории: техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по профилю работы и стаж работы в должности техника-гидрогеолога II категории не менее 2 лет;
      техник-гидрогеолог II категории: техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по профилю работы и стаж работы в должности техника-гидрогеолога без категории не менее 2 лет;
      техник-гидрогеолог без категории: техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по профилю работы без предъявления требований к стажу работы.

Геология және жер қойнауын барлау ұйымдарының басшылары және мамандарының лауазымдарына үлгілік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы

Геология және жер қойнауын барлау ұйымдарының басшылары және
мамандарының лауазымдарына үлгілік біліктілік сипаттамалары

1. Басшылардың лауазымдары

Параграф 1. Ұйымның бас геологы (геофизик, гидрогеолог)

Параграф 2. Партия бастығы
(геологиялық, геофизикалық, гидрогеологиялық)

Параграф 3. Отряд (учаске) бастығы
(геологиялық, геофизикалық гидрогеологиялық)

Параграф 4. Бұрғылау шебері

Параграф 5. Кен шебері

2. Мамандардың лауазымдары

Параграф 1. Геолог

Параграф 2. Геофизик

Параграф 3. Гидрогеолог

Параграф 4. Бұрғылау жұмыстары бойынша инженері

Параграф 5. Техник-геолог

Параграф 7. Техник-гидрогеолог

Об утверждении Типовых квалификационных характеристик должностей руководителей и специалистов организаций геологии и разведки недр

Типовые квалификационные характеристики должностей
руководителей и специалистов организаций геологии и разведки
недр

1. Должности руководителей

Параграф 1. Главный геолог (геофизик, гидрогеолог) организации

Параграф 2. Начальник партии
(геологической, геофизической, гидрогеологической)

Параграф 3. Начальник отряда (участка)
(геологического, геофизического, гидрогеологического)

Параграф 4. Мастер буровой

Параграф 5. Мастер горный

2. Должности специалистов

Параграф 1. Геолог

Параграф 2. Геофизик

Параграф 3. Гидрогеолог

Параграф 4. Инженер по буровым работам

Параграф 5. Техник-геолог

Параграф 6. Техник–геофизик

Параграф 7. Техник-гидрогеолог

Геология және жер қойнауын барлау ұйымдарының басшылары және мамандарының лауазымдарына үлгілік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы

Геология және жер қойнауын барлау ұйымдарының басшылары және мамандарының лауазымдарына үлгілік біліктілік сипаттамалары

1. Басшылардың лауазымдары

Параграф 1. Ұйымның бас геологы (геофизик, гидрогеолог)

Параграф 2. Партия бастығы (геологиялық, геофизикалық, гидрогеологиялық)

Параграф 3. Отряд (учаске) бастығы (геологиялық, геофизикалық гидрогеологиялық)

Параграф 4. Бұрғылау шебері

Параграф 5. Кен шебері

2. Мамандардың лауазымдары

Параграф 1. Геолог

Параграф 2. Геофизик

Параграф 3. Гидрогеолог

Параграф 4. Бұрғылау жұмыстары бойынша инженері

Параграф 5. Техник-геолог

Параграф 7. Техник-гидрогеолог

Об утверждении Типовых квалификационных характеристик должностей руководителей и специалистов организаций геологии и разведки недр

Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей и специалистов организаций геологии и разведки недр

1. Должности руководителей

Параграф 1. Главный геолог (геофизик, гидрогеолог) организации

Параграф 2. Начальник партии (геологической, геофизической, гидрогеологической)

Параграф 3. Начальник отряда (участка) (геологического, геофизического, гидрогеологического)

Параграф 4. Мастер буровой

Параграф 5. Мастер горный

2. Должности специалистов

Параграф 1. Геолог

Параграф 2. Геофизик

Параграф 3. Гидрогеолог

Параграф 4. Инженер по буровым работам

Параграф 5. Техник-геолог

Параграф 6. Техник–геофизик

Параграф 7. Техник-гидрогеолог

Геология және жер қойнауын барлау ұйымдарының басшылары және
мамандарының лауазымдарына үлгілік біліктілік сипаттамалары

Параграф 2. Партия бастығы
(геологиялық, геофизикалық, гидрогеологиялық)

Параграф 3. Отряд (учаске) бастығы
(геологиялық, геофизикалық гидрогеологиялық)

Типовые квалификационные характеристики должностей
руководителей и специалистов организаций геологии и разведки
недр

Параграф 2. Начальник партии
(геологической, геофизической, гидрогеологической)

Параграф 3. Начальник отряда (участка)
(геологического, геофизического, гидрогеологического)