Әскери қызметшілерді әскери оқу орындарында, әскери факультеттерде оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын мемлекетке өтеу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2012 жылғы 18 маусымдағы № 253 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылы 28 маусымда № 7774 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 20 шілдедегі № 372 бұйрығымен

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР Қорғаныс министрінің 20.07.2017 № 372 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен

      "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 39-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Әскери қызметшілерді әскери оқу орындарында, әскери факультеттерде оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын мемлекетке өтеу қағидалары бекітілсін.

      2. Әскери оқу орындарында, әскери факультеттерде оқытуға жұмсалған бюджет қаражатының мемлекетке өтелуіне есеп жүргізу және мониторингілеу:

      1) келісімшартты бұзған немесе теріс себептер бойынша босатылған офицерлерге қатысты Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі Кадрлар департаментінің бастығына;

      2) оқудан шығарылған курсанттарға қатысты Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі Әскери білім және ғылым департаментінің бастығына жүктелсін.

      3. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі Әскери білім және ғылым департаментінің бастығы:

      1) осы бұйрықты мемлекеттік тіркеу үшін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне жолдасын;

      2) мемлекеттік тіркегеннен кейін бұйрықты ресми жариялау үшін бұқаралық ақпарат құралдарына жолдасын.

      4. Бұйрықтың орындалуын бақылау Министрдің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі Штабтар бастықтары комитетінің төрағасына жүктелсін.

      5. Бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Ә. Жақсыбеков


  Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрінің
2012 жылғы 18 маусымдағы
№ 253 бұйрығымен
бекітілген

Әскери қызметшілерді әскери оқу орындарында, әскери факультеттерде оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын мемлекетке өтеу қағидалары

      1. Осы Әскери қызметшілерді әскери оқу орындарында, әскери факультеттерде оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын мемлекетке өтеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 39-бабына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери оқу орындарында, жақын және алыс шетел жоғары оқу орындарында, әскери факультеттерде бір әскери қызметшіні оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын мемлекетке өтеу тәртібін айқындайды.

      2. Әскери оқу орнынан (әскери факультеттен) шығарылған, сондай-ақ әскери қызмет өткеру туралы келісімшарт жасасудан бас тартқан әскери қызметші, егер оны оқудан шығарған сәтте он сегіз жасқа толған және әскерге шақыру бойынша әскери қызметтің белгіленген мерзімін өткермеген болса, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі Ұйымдастыру-жұмылдыру жұмыстары департаментінің өкімі бойынша әскерге шақыру бойынша әскери қызметтің белгіленген мерзімі аяқталғанға дейін қызмет орнына жіберіледі. Бұл ретте оқу орнынан үлгермеушілігі, тәртіпсіздігі үшін, басқа да теріс себептер бойынша немесе өз бастамасы бойынша оқудан шығарылған әскери қызметші мемлекетке оны оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын өтейді.

      3. Әскери қызметші әскери оқу орнын (әскери факультетті) аяқтағаннан кейін әскери қызмет өткеруден бас тартқан немесе теріс себептер бойынша немесе өз бастамасы бойынша әскери қызметтен шығарылуына байланысты келісімшартты бұзған жағдайда ол мемлекетке оны оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын өтеуге міндетті. Ұстауға жататын сома келісімшарт мерзімі аяқталғанға дейін әрбір қызмет өткермеген толық айға барабар есептеледі.

      4. Осы Қағидалардың 2 немесе 3-тармақтарына сәйкес оқудан шығарылған (босатылған) әскери қызметші есепке қою үшін келген жергілікті әскери басқару органы олардың жеке істерін алғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Кадрлар, Әскери білім және ғылым департаменттерін оқудан шығарылған (босатылған) әскери қызметшінің келгені туралы дереу хабардар етеді және оқытуға жұмсалған шығындарды өтеуге шаралар қабылдайды.

      5. Әскери бөлім белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Кадрлар департаментін офицердің әскери оқу орнын (әскери факультетті) аяқтағаннан кейін әскери қызметті өткеруден бас тартқаны, келісімшартты бұзғаны немесе теріс себептер бойынша шығарылғаны туралы хабардар етеді.

      6. Әскери қызметшілерді оқытуға жұмсалған, өтеуге жататын шығыстарды есептеу үшін әскери оқу орындарының, әскери факультеттердің бастықтары жыл сайын 20 қарашада осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес үлгі бойынша Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің бір әскери қызметшісін оқытуға жұмсалған нақты шығындардың жиынтық есебін жасайды және оны Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің экономика және қаржы жөніндегі орынбасарында бекітеді. Бұл ретте бюджет қаражатын өтеу сомасы Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында есептеледі.

      7. Жақын және алыс шетел әскери оқу орындарында әскери қызметшілерді оқытуға жұмсалған, өтеуге жататын шығыстарды есептеу үшін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі Әскери білім және ғылым департаментінің бастығы жыл сайын 20 қарашада осы мемлекетпен (тиісті министрлікпен немесе ведомствомен) жасасылған келісім (келісімшарт) бойынша төлем жүргізілген валютада осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес үлгі бойынша Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің бір әскери қызметшісін оқытуға жұмсалған нақты шығындардың жиынтық есебін жасайды және оны Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің экономика және қаржы жөніндегі орынбасарында бекітеді. Бұл ретте бюджет қаражатын өтеу сомасы өтеу туралы шешім қабылданған күнге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің курсын қайта қаржыландыру бағамы бойынша Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында есептеледі.

      8. Әскери қызметші әскери оқу орнында (әскери факультетте) оқыған кезеңде әскери оқу орындарының (әскери факультеттердің) бастықтары әрбір әскери қызметшіні оқытуға жұмсалған нақты шығындардың жиынтық есебін жасайды, олар оқып жатқан әскери қызметшілердің жеке (оқу) істеріне тігіледі және оқудан шығарылғаннан немесе оқуды аяқтағаннан кейін бір ай мерзімде тиісінше қорғаныс істері жөніндегі департаментке (басқармаға, бөлімге) немесе әскери бөлімге жолданады.

      9. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Әскери білім және ғылым департаменті жыл сайын әрбір әскери қызметшіні оқытуға жұмсалған нақты шығындардың жиынтық есебін жасайды, олар оқып жатқан әскери қызметшілердің жеке (оқу) істеріне тігіледі және оқудан шығарылғаннан немесе оқуды аяқтағаннан кейін бір ай мерзімде тиісінше қорғаныс істері жөніндегі департаментке (басқармаға, бөлімге) немесе әскери бөлімге жолданады.

      10. Осы Қағидалардың 2 және 3-тармақтарында көрсетілген әскери қызметшілер оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын өз еркімен өтеуден бас тартқан жағдайда өтеу бойынша материалдар бір ай мерзімде сотқа беріледі.

      11. Өтеуге жататын, оқудан шығарылған немесе босатылған әскери қызметшілерді оқытуға жұмсалған шығындар сомасы Қорғаныс істері жөніндегі департаменттерде (басқармаларда, бөлімдерде) бухгалтерлік есеп бойынша есепке алынады.

      12. Әскери қызметшілерді әскери оқу орындарында (әскери факультеттерде) оқытуға жұмсалған шығындарды өтеуден түскен қаражат республикалық бюджет кірісіне аударуға жатады.

  Әскери оқу орындарында, әскери
факультеттерде әскери қызметшілерді
оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын
мемлекетке өтеу қағидаларына
1-қосымша
Үлгі
БЕКІТЕМІН
Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрінің
экономика және қаржы
жөніндегі орынбасары

      ____________________________

      (қолы, Т.А.Ә.)

      "___" ______________________

      (күні)

      ___________________________________________________________

      әскери оқу орнының (әскери факультеттің) атауы

_____________________ мамандығы бойынша ____/_____ оқу жылы үшін Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің бір әскери қызметшісін оқытуға жұмсалған нақты шығындардың жиынтық есебі

      (теңге)

Р/с №

Шығыстар атауы

1-курс

2-курс

3-курс

4-курс

5-курс

1

Оқитын әскери қызметшінің стипендиясы






2

Оқу үдерісін қамтамасыз ететін адамдардың еңбек ақысы және басқа да төлемдері






3

Салықтар, жиындар, бюджетке міндетті төлемдер, зейнетақы төлемдері, эмиссия, ақшалай өтемақылар






4

Нақты шығындар бойынша медициналық қамтамасыз ету






5

Нақты шығындар бойынша кеңсе және шаруашылық шығыстары






6

Жанар-жағар май материалдарына шығыстар:

1) автомобиль техникасы

2) броньды танк техникасы

3) авиациялық техника

4) жүзу құралдары (катерлер, корабльдер және т.б.)






7

Азық-түлікпен қамтамасыз ету:

1) жалпыәскери үлес

2) ұшқыштар үлесі

3) техникалық үлес

4) теңіз үлесі






8

Киім-кешекпен қамтамасыз ету:

1) жалпыәскери нормалар

2) ұшқыштар нормалары

3) техникалық нормалар

4) арнайы нормалар

5) теңіз нормалары






9

Бекітілген нормалар бойынша коммуналдық шығыстар:

1) электр энергиясы

2) жылу

3) суық су






10

Байланыс және интернет қызметтері






11

Оқ-дәрілермен қамтамасыз ету






12

Портты жалға алу






13

Монша-кір жуу шығыстары






14

Пошта шығыстары






15

Ғимараттарды, құрылыстарды, әуеайлақтарды ұстау мен пайдалануға, залалсыздандыруға нақты шығындар






16

Оқу үдерісін қамтамасыз ететін әскери мүлікті ұстау мен пайдалануға нақты шығындар






17

Оқу үдерісін қамтамасыз ететін жабдықтар мен техниканы амортизациялау






18

Басқа да шығыстар






Жиыны







      Ескертпе: Барлық шығыстар қызмет бастықтарының есеп-негіздемелерімен расталады, одан кейін жинақтау үшін қаржы қызметіне ұсынылады.

      Әскери оқу орнының (әскери факультеттің) бастығы

      М.О. ________________________________________________

      (әскери атағы, қолы)

      "___"__________________

      (күні)

      Қаржы қызметінің бастығы (бас бухгалтер)

      ________________________________________________

      (әскери атағы, қолы)

      "___"__________________

      (күні)

  Әскери оқу орындарында, әскери
факультеттерде әскери қызметшілерді
оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын
мемлекетке өтеу қағидаларына
2-қосымша
Үлгі
БЕКІТЕМІН
Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрінің
экономика және қаржы
жөніндегі орынбасары

      ____________________________

      (қолы, Т.А.Ә.)

      "___" ______________________

      (күні)

Жақын және алыс шетел жоғары оқу орындарында ______/______ оқу жылы үшін Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің бір әскери қызметшісін оқытуға жұмсалған нақты шығындардың жиынтық есебі

      (тенге)

Р/с№

Шығыстар атауы

1-курс

2-курс

3-курс

4-курс

5-курс

1

Келісімшарттар (шарттар) бойынша төленетін оқыту






2

Келісімшарттар (шарттар) бойынша төленетін ұстау






3

Жол жүру






4

Басқа да шығыстар






Жиыны







      Ескертпе: Барлық шығыстар келісімшарттар (шарттар) көшірмелерімен, сондай-ақ шетелде кадрларды даярлау үшін жауапты адамдардың есеп-негіздемелерімен расталады, одан кейін жинақтау үшін қаржы қызметіне ұсынылады.

      Әскери оқу орнының (әскери факультеттің) бастығы

      М.О. ________________________________________________

      (әскери атағы, қолы)

      "___"__________________

      (күні)

      Қаржы қызметінің бастығы (бас бухгалтер)

      ________________________________________________

      (әскери атағы, қолы)

      "___"__________________

      (күні)

Об утверждении Правил возмещения государству бюджетных средств, затраченных на обучение военнослужащих в военных учебных заведениях, на военных факультетах

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 18 июня 2012 года № 253. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 28 июня 2012 года № 7774. Утратил силу приказом Министра обороны Республики Казахстан от 20 июля 2017 года № 372 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

      Сноска. Утратил силу приказом Министра обороны РК от 20.07.2017 № 372 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии со статьей 39 Закона Республики Казахстан "О воинской службе и статусе военнослужащих", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить Правила возмещения государству бюджетных средств, затраченных на обучение военнослужащих в военных учебных заведениях, на военных факультетах.

      2. Учет и мониторинг за возмещением государству бюджетных средств, затраченных на обучение в военных учебных заведениях, на военных факультетах возложить на:

      1) начальника Департамента кадров Министерства обороны Республики Казахстан в отношении офицеров, расторгнувших контракт или уволенных по отрицательным мотивам;

      2) начальника Департамента военного образования и науки Министерства обороны Республики Казахстан в отношении отчисленных курсантов.

      3. Начальнику Департамента военного образования и науки Министерства обороны Республики Казахстан:

      1) направить настоящий приказ в Министерство юстиции Республики Казахстан для государственной регистрации;

      2) после государственной регистрации приказ направить в средства массовой информации для официального опубликования.

      4. Контроль за исполнением приказа возложить на первого заместителя Министра – председателя Комитета начальников штабов Министерства обороны Республики Казахстан.

      5. Приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

А. Джаксыбеков



  Утверждены
приказом Министра обороны
Республики Казахстан
от 18 июня 2012 года № 253

Правила
возмещения государству бюджетных средств, затраченных
на обучение военнослужащих в военных учебных заведениях,
на военных факультетах

      1. Настоящие Правила возмещения государству бюджетных средств, затраченных на обучение военнослужащих в военных учебных заведениях, на военных факультетах (далее - Правила) разработаны в соответствии с пунктом 7 статьи 39 Закона Республики Казахстан "О воинской службе и статусе военнослужащих" и определяют порядок возмещения государству бюджетных средств, затраченных на обучение одного военнослужащего в военных учебных заведениях Министерства обороны Республики Казахстан, высших учебных заведениях ближнего и дальнего зарубежья, на военных факультетах.

      2. Военнослужащий, отчисленный из военного учебного заведения, военного факультета, а также отказавшийся заключить контракт о прохождении воинской службы, если на момент отчисления ему исполнилось восемнадцать лет и он не выслужил установленного срока воинской службы по призыву, по распоряжению Департамента организационно-мобилизационной работы Комитета начальников штабов Министерства обороны Республики Казахстан направляется к месту службы до окончания установленного срока воинской службы по призыву. При этом военнослужащий, отчисленный из учебного заведения за неуспеваемость, недисциплинированность, по другим отрицательным мотивам или по своей инициативе возмещает государству бюджетные средства, затраченные на его обучение.

      3. В случае отказа военнослужащего проходить воинскую службу по окончании военного учебного заведения, военного факультета или расторжения контракта в связи с увольнением с воинской службы по отрицательным мотивам или по своей инициативе он возмещает государству бюджетные средства, затраченные на его обучение. Сумма, подлежащая удержанию, рассчитывается пропорционально за каждый полный недослуженный месяц до окончания срока контракта.

      4. Местный орган военного управления, куда прибыл для постановки на учет отчисленный (уволенный) военнослужащий в соответствии с пунктами 2 или 3 настоящих Правил, немедленно информирует после получения их личных дел департаменты кадров и военного образования и науки Министерства обороны Республики Казахстан о прибытии отчисленного (уволенного) военнослужащего и принимает меры к возмещению затрат на обучение.

      5. Воинская часть через соответствующий орган управления информирует Департамент кадров Министерства обороны Республики Казахстан об отказе офицера проходить воинскую службу по окончании военного учебного заведения, военного факультета, о расторжении контракта или увольнения по отрицательным мотивам.

      6. Для расчета расходов, подлежащих возмещению, затраченных на обучение военнослужащих начальники военных учебных заведений, военных факультетов ежегодно к 20 ноября составляют и утверждают у заместителя Министра обороны Республики Казахстан по экономике и финансов сводный расчет фактических затрат на обучение одного военнослужащего Вооруженных Сил Республики Казахстан по форме согласно приложению 1 к настоящим Правилам. При этом сумма возмещения бюджетных средств рассчитывается в национальной валюте Республики Казахстан.

      7. Для расчета расходов, подлежащих возмещению, затраченных на обучение военнослужащих в высших учебных заведениях ближнего и дальнего зарубежья начальником Департамента военного образования и науки Министерства обороны Республики Казахстан ежегодно к 20 ноября составляется и утверждается у заместителя Министра обороны Республики Казахстан по экономике и финансов сводный расчет фактических затрат на обучение одного военнослужащего Вооруженных Сил Республики Казахстан по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам в валюте в которой производилась оплата по соглашению (контракту), заключенному с данным государством (соответствующим министерством или ведомством). При этом сумма возмещения бюджетных средств рассчитывается в национальной валюте Республики Казахстан по ставке рефинансирования курса Национального банка Республики Казахстан на день выставления требования о возмещении.

      8. В период обучения военнослужащего начальники военных учебных заведений, военных факультетов ежегодно формируют сводный расчет фактических затрат на обучение каждого военнослужащего, которые приобщаются в личные (учебные) дела обучающихся военнослужащих и после отчисления или окончания обучения в месячный срок направляются в департамент (управление, отдел) по делам обороны или в воинскую часть.

      9. Департаментом военного образования и науки Министерства обороны Республики Казахстан ежегодно формируется сводный расчет фактических затрат на обучение каждого военнослужащего, которые приобщаются в личные (учебные) дела обучающихся военнослужащих и после отчисления или окончания обучения в месячный срок направляются в департамент (управление, отдел) по делам обороны или воинскую часть.

      10. В случае отказа указанных в пунктах 2 и 3 настоящих Правил военнослужащих, добровольно возместить бюджетные средства, затраченные на обучение, материалы по возмещению в месячный срок передаются в суд.

      11. Суммы затрат на обучение отчисленных или уволенных военнослужащих, подлежащих возмещению, учитываются в Департаментах (управлениях, отделах) по делам обороны по бухгалтерскому учету.

      12. Средства от возмещения затрат на обучение военнослужащих в военных учебных заведениях, военных факультетах подлежат перечислению в доход республиканского бюджета.

  Приложение 1
к Правилам возмещения государству бюджетных
средств, затраченных на обучение
военнослужащих в военных учебных заведениях,
на военных факультетах

      Форма

      УТВЕРЖДАЮ

      Заместитель Министра обороны

      Республики Казахстан

      по экономике и финансам

      ______________________________

      (подпись, Ф.И.О.)

      "___" ________________________

      (дата)

Сводный расчет
фактических затрат на обучение одного военнослужащего
Вооруженных Сил Республики Казахстан за _____/_____ учебный год
по специальности __________________________ __________________________________________________________________

      наименование военного учебного заведения (военного факультета)

      (тенге)

п/п

Наименование расходов

1

курс

2

курс

3

курс

4

курс

5 курс

1

Стипендия обучаемого военнослужащего






2

Оплата труда и другие выплаты лиц,

обеспечивающих учебный процесс






3

Налоги, сборы, обязательные платежи в

бюджет, пенсионные взносы, эмиссия,

денежные компенсации






4

Медицинское обеспечение по фактическим

расходам






5

Канцелярские и хозяйственные расходы по

фактическим затратам






6

Расходы на горюче-смазочные материалы:

1) автомобильная техника

2) бронетанковая техника

3) авиационная техника

4) плавательные средства (катера, корабли

и прочие)






7

Продовольственное обеспечение:

1) общевойсковой паек

2) летный паек

3) технический паек

4) морской паек






8

Вещевое обеспечение:

1) общевойсковые нормы

2) летные нормы

3) технические нормы

4) специальные нормы

5) морские нормы






9

Коммунальные расходы по утвержденным

нормам:

1) электроэнергия

2) отопление

3) холодная вода






10

Услуги связи и интернета






11

Обеспечение боеприпасами






12

Аренда порта






13

Банно-прачечные расходы






14

Почтовые расходы






15

Фактические затраты на содержание и

эксплуатацию зданий, сооружений,

аэродромов, дезинфекцию






16

Фактические затраты на содержание и

эксплуатацию военного имущества,

обеспечивающего учебный процесс






17

Амортизация оборудования и техники,

обеспечивающей учебный процесс






18

Прочие расходы






Итого






      Примечание: Все расходы подтверждаются расчетами-обоснованиями начальников служб, после чего предоставляются в финансовую службу для обобщения.

      Начальник Департамента военного образования и науки

      Министерства обороны Республики Казахстан

      М.П. ___________________________________________________

      (воинское звание, подпись)

      "___" _______________________

      (дата)

      Начальник финансовой службы (главный бухгалтер)

      ___________________________________________________

      (воинское звание, подпись)

      "___" _______________________

      (дата)

  Приложение 2
к Правилам возмещения государству бюджетных
средств, затраченных на обучение
военнослужащих в военных учебных заведениях,
на военных факультетах

      Форма

      УТВЕРЖДАЮ

      Заместитель Министра обороны

      Республики Казахстан

      по экономике и финансам

      ______________________________

      (подпись, Ф.И.О.)

      "___" ________________________

      (дата)

Сводный расчет
фактических затрат на обучение одного военнослужащего
Вооруженных Сил Республики Казахстан за _____/_____ учебный год
в высших учебных заведениях ближнего и дальнего зарубежья

      (тенге)

п/п

Наименование расходов

1

курс

2

курс

3

курс

4

курс

5

курс

1

Обучение, оплачиваемое по контрактам (договорам)






2

Содержание, оплачиваемое по контрактам

(договорам)






3

Проезд






4

Прочие расходы






Итого






      Примечание: Все расходы подтверждаются копиями контрактов (договоров), а также расчетами-обоснованиями ответственных должностных лиц за подготовку кадров за рубежом, после чего представляются в финансовую службу для обобщения.

      Начальник Департамента военного образования и науки

      Министерства обороны Республики Казахстан

      М.П. ___________________________________________________

      (воинское звание, подпись)

      "___" _______________________

      (дата)

      Начальник финансовой службы (главный бухгалтер)

      ___________________________________________________

      (воинское звание, подпись)

      "___" _______________________

      (дата)