ИПС "Әділет"

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 01.03.2021 № 53 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 125-бабына сәйкес жұмыстардың белгілі бір түрлерінің күрделілігін белгілеу, жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру және кәсіптерінің дұрыс атауларын айқындау мақсатында БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (51-шығарылым) бекітілсін.

2. Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаментінің директоры осы бұйрықтың заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Е.Қ. Егембердіге жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

С. Әбденов

Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрінің
2013 жылғы 27 сәуірдегі
№ 165-ө-м бұйрығымен
бекітілген

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай
тарифтік-біліктілік анықтамалығы (51–шығарылым)
1–бөлім. Жалпы ережелер

2. Оны әзірлеу технологиясының өзгеруіне, өндірістік қызметтегі ғылыми-техникалық прогресс рөлінің артуына, жұмысшылардың біліктілік деңгейіне, жалпы білімі мен арнайы даярлығына, өнімнің сапасы мен ішкі және сыртқы нарықтағы бәсекелестік қабілетіне қойылатын талаптардың артуына, сондай-ақ еңбек мазмұнының өзгеруіне байланысты туындап отыр.

3. Жұмыстардың разрядтары еңбек жағдайлары ескерілмей (еңбектің күрделілігі деңгейіне әсер ететін және орындаушының біліктілігіне қойылатын талаптарды жоғарлататын төтенше жағдайларды қоспағанда) белгіленді.

4. Әрбір кәсіптің тарифтік-біліктілік сипаттамасы: екі бөлімнен тұрады. "Жұмыс сипаттамасы" бөлімінде жұмысшы орындауға тиіс жұмыс сипаттамасы қамтылады. "Білуге тиіс" бөлімі жұмысшыға арнайы біліміне, сондай-ақ жұмысшы қолдануға тиіс ережелерді, нұсқаулықтар мен басқа да материалдарды, әдістер мен құралдарды білуге қатысты қойылатын талаптарды қамтиды.

5. Тарифтік-біліктілік сипаттамаларында жұмысшы кәсібінің осы разрядына тән жұмыстардың тізбесі келтіріледі. Бұл тізбе жұмысшы орындай алатын және орындауға тиіс барлық жұмыстарды қамтымайды. Қажет болған жағдайда жұмыс беруші оларды орындау күрделілігі бойынша тиісті разрядтағы жұмысшылар кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамасындағы тізбеге сәйкес келетін ерекшелігін ескеріп, жұмыстардың қосымша тізбесін жасай алады.

6. "Жұмыс сипаттамасы" бөлімінде көзделген жұмыстардан басқа, жұмысшы ауысымды қабылдау және тапсыру, жұмыс орнын, аспаптарды, құралдарды жинастыру, сондай-ақ оларды тиісті жағдайда ұстау, белгіленген техникалық құжаттаманы жүргізу жөніндегі жұмысты орындауға тиіс.

7. "Білуге тиіс" бөлімінде қамтылған теориялық және практикалық талаптармен қатар, жұмысшы: өндірістік санитария мен өртке қарсы қауіпсіздік жөніндегі ережелер мен нормаларды; жеке қорғану құралдарын пайдалану ережесін; орындалатын (қызметтің) сапасына, жұмыс орнында еңбекті тиімді ұйымдастыруға қойылатын талаптарды; ақау түрлерін және оның алдын алу мен жоюдың тәсілдерін; өндірістік дабылдатуды білуге тиіс.

8. Біліктілігі анағұрлым жоғары жұмысшы өзінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында санамаланған жұмыстармен қатар, біліктілігі анағұрлым төмен жұмысшылардың тарифтік-біліктілік сипаттамасында көзделген жұмыстарды орындай алуға, сондай-ақ осы кәсіптегі анағұрлым төмен разрядтағы жұмысшыларға басшылық жасай білуге тиіс. Осыған байланысты, анағұрлым төмен разрядтар кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында келтірілген жұмыстар, анағұрлым жоғары разрядтар кәсіптерінің сипаттамасында әдетте көрсетілмейді.

9. Тарифтік-біліктілік сипаттамалар жеті разрядты тарифтік кестеге лайықталып әзірленді.

10. Қолданылуға ыңғайлы болу мақсатында, БТБА-да алфавиттік көрсеткіш (қосымша) көзделген, онда жұмысшылар кәсіптерінің атауы, разрядтардың диапазондары және беттердің нөмірленуі қарастырылған.

11. "Алкогольді және алкогольсіз өнімдердің өндірісі", "Нан пісіру-макарон өндірісі", "Кондитерлік өндіріс", "Крахмал-сірне өндірісі", "Қант өндірісі", "Тамақ концентраттары өндірісі", "Темекі-махорка және ферментациялық өндіріс", "Эфир майы өндірісі", "Шай өндірісі", "Парфюмерлік-косметика өндірісі", "Май-тоңмай өндірісі", "Ас тұзын өндіру және өндірісі", "Уытты тамыр өндіру және қайта өңдеу", "Элеватор, ұн тарту-жарма және комбикорм өндірісі", "Сауда және қоғамдық тамақтану", "Консерві өндірісі" бөлімдерінде қарастырылған жұмысшы кәсіптері атауларының, олардың БТБА 51-шығарылымы бойынша қолданыстағы атаулары көрсетілген тізбесі 2004 жылғы редакциясында берілген.

2–бөлім. Алкогольді және алкогольсіз өнімдердің өндірісі

1. Коньяк өндірісінің аппаратшысы

Параграф 1. Коньяк өндірісінің аппаратшысы, 3-разряд

12. Жұмыс сипаттамасы:

коньяк спиртін алу үшін шарап материалдарын немесе спирт шикізатын айдау процесін жүргізуге қатысу;

қысымдағы ыдыстарды шарап материалдарымен толтыру және қыздырғыштарға шарап материалдарын тиеу әрі оны берілген температураға дейін қыздыру;

айдау аппараттарын шарап материалдарымен немесе спирт шикізатымен өздігінен ағу жолымен немесе сорғымен толтыру;

айдау аппараттарын босату және қалдықтарды қайта өңдеуге тапсыру немесе канализацияға тастау;

коньяк спиртін бабын келтіруге қайта айдау;

қызмет көрсететін жабдықта қосу, босату және ауа вентилін, айдау аппараттарында бардянды штуцерлерді тиісті қалыпта орнату, жабдықты айдауға әзірлеген кезде, айдау процесінде және жабдықты тоқтатқан кезде олардың дұрыс қалпын қадағалау;

сынамаларды іріктеу.

13. Білуге тиіс:

шарап материалдарын айдау технологиясының негіздері;

шарап материалдарының, коньяк спирттерінің, коньяктардың негізгі қасиеті;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмыс істеу принципі;

коммуникацияның орналасу схемасы.

Параграф 2. Коньяк өндірісінің аппаратшысы, 4-разряд

14. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті аппаратшының немесе шебердің (технологтың) басшылығымен коньяк спиртін алу үшін шарап материалдарын немесе спирт шикізатын айдау процесін жүргізуге қатысу;

қызмет көрсететін жабдықтарды іске қосу және тоқтату;

айдау аппараттарын қыздыру үшін ирек түтіктерге бу, дифлегматорлар мен тоңазытқыштарға су беру;

ирек түтіктердегі су мен будың температурасын, айдау аппараттарын толуын және ондағы сұйықтық деңгейін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіші бойынша қадағалау;

бу, су, шарап және спирт коммуникациясының жай-күйін қадағалау;

бу мен судың берілуін реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтарды жою.

15. Білуге тиіс:

коньяк өндірісі технологиясының негіздері;

шарап материалдарын айдау технологиясы мен режимінің параметрлері;

негізгі және қосалқы жабдықтардың, коммуникациялардың құрылғысы;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

өнім сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 3. Коньяк өндірісінің аппаратшысы, 5-разряд

16. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі жүйедегі және қыздыру тәсілдері әр түрлі аппараттарда коньяк спиртін алу үшін шарап материалдарын немесе спирт шикізатын айдау процесін жүргізу;

айдауларды іріктеу және оларды жекелеген фракциялар бойынша қабылдағыштарға бағыттау;

бақылау-өлшеу аппаратураларының көрсеткіші және органолептикалық: түсі, иісі, дәмі бойынша бас, орта және артқы айдаулардың басталу және аяқталу сәтін айқындау;

айдау процесін бақылау: спиртті айдау жылдамдығы, оның температурасы, спирт фракциясы мен күштілігін дұрыс іріктеу;

вентильдің, буды аппаратқа және суық суды дефлегматорларға беру көмегімен айдау процесін жүргізудің жылдамдығын реттеу;

шикізат және дайын өнімдерді есепке алу.

17. Білуге тиіс:

коньяк өндірісінің технологиялық тәсімі;

шарап материалдарының, коньяк спирттерінің, коньяктардың биологиялық және физикалық-химиялық қасиеті;

спирттің күштілігі мен сапасына қарай фракциялар бойынша айдауларды іріктеу әдістері;

коньяк өндірісінің қызмет көрсететін жабдықтарының конструктивтік ерекшеліктері, оны реттеу ережесі;

шикізат пен дайын өнімге есеп жүргізу ережесі.

2. Шампан өндірісінің аппаратшысы

Параграф 1. Шампан өндірісінің аппаратшысы, 4-разряд

18. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңді резервуарлық әдіспен шарапты шампандау процесін жүргізу;

көмір қышқылымен баспалау жолымен резервуарларды шарап материалдарының және ликер қоспасымен толтыру;

ашытқыны беру;

резервуардағы температура мен қысымды, салқындатқыш тұздықтың берілуін, қант құрамын қадағалау;

ашыту, ашытылу және тұндыру процесін бақылау және реттеу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіші мен зертханалық талдаулар нәтижелері бойынша шампандау процесінің аяқталу сәтін айқындау;

шампанды сүзу және құю;

қызмет көрсететін жабдықтардың дұрыстығын қадағалау, оның жұмысындағы ақауларды жою;

шикізат пен дайын өнімді есепке алуды жүргізу.

19. Білуге тиіс:

шампанды кезеңді резервуарлық әдіспен өндіру технологиясы;

шараптың, ашытқының, қанттың, көмір қышқылының биологиялық және физикалық-химиялық қасиеті;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықтардың, бақылау-өлшеу аспаптарының, коммуникацияның реттеуіш құрылғыларының құрылғысы мен жұмыс істеу принципі;

шикізат пен дайын өнімнің есебін жүргізу ережесі.

Параграф 2. Шампан өндірісінің аппаратшысы, 5-разряд

20. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз резервуарлық әдіспен шарапты шампандау процесін жүргізу;

көмір қышқылымен баспалау жолымен батареяларды және бір ыдысты резервуарларды шарап материалдарының және ликер қоспасымен толтыру, ашытқыны беру;

батареядағы температура мен қысымды, салқындатқыш тұздықтың және ашытқының берілуін, қоспа ағындарының өтуін, қант құрамын қадағалау;

қайта ашыту, салқындату және тұндыру процесін бақылау-өлшеу көрсеткіштері және тіркейтін аспаптар және зертханалық талдаулар нәтижелері бойынша бақылау және реттеу. шампанды сүзу және құю;

қызмет көрсететін жабдықты қадағалау, оның жұмысындағы ақауларды жою.

21. Білуге тиіс:

үздіксіз резервуарлық әдіспен шампан өндірісінің технологиялық схемасы;

негізгі және қосалқы, бақылау-өлшеу аспаптарының, реттегіш құрылғылардың, коммуникациялардың конструктивтік ерекшеліктері.

3. Дегоржер

Параграф 1. Дегоржер, 5-разряд

22. Жұмыс сипаттамасы:

дегоржажа процесін жүргізу - бөтелкелеу әдісімен шампан өндірісінде тығынға ауыстырылған және алдын ала мұздатылған тұнбаларды лақтыру;

дегоржажаға дайындалған шараптың мөлдірлігін, тұнбаның дұрыс мұздатылуын және оның бөтелке қабырғасында қалып қоймауын тексеру;

тығынды алу, тұнбаны шығарып тастау;

шарапта бөгде иістердің болмауына органолептикалық сынақ жүргізу;

ликер мөлшерлеуші машинаның қабылдағыш құрылғыларына бөтелкелерді орнату;

шикізат пен дайын өнімді есепке алу.

23. Білуге тиіс:

бөтелкелеу әдісімен шампан өндірудің негізгі технологиясы;

дегоржажа процесінің мәні мен мағынасы және оны жүргізу ережесі;

"Советское шампанское" шарабының стандарты;

шараптардың, ашытқылардың, көмір қышқылдарының биологиялық және физикалық қасиеті;

негізгі және қосалқы жабдықтардың, дегоржажа бөлімшесі аспаптарының құрылғысы мен пайдалану ережесі;

есепке алу ережесі.

4. Шарап материалдары мен шараптарды өңдеуші

Параграф 1. Шарап материалдары мен шараптарды өңдеуші, 2-разряд

24. Жұмыс сипаттамасы:

шарап материалдарын өңдеу және шарапты дайындау бойынша жекелеген қарапайым операцияларды орындау;

технологиялық құюларды жүргізу;

бөшкелерді лагерлерге (ярустарға) орнату және оларды толтыру, лагерлерді бөлшектеу;

бөшкелерді домалату;

ыдыстарда шарап материалдарының қажетті деңгейін ұстап тұру үшін ыдыстардан шарап материалдарын құйып алу немесе оларды ыдыстарға құю;

шпунттар мен шпунт тесіктерін өңдеу;

күкіртті ангидридтің жұмыс ерітіндісін даярлау және олармен төлелерге түтін салу;

шпунттарды парафиндеу;

қап сияқты сүзгілерде шарап материалдарын сүзу;

сорғылардың, аппараттардың және аспаптардың көмегімен бөшкелерді, ыдыстарды, автомобиль әрі теміржол цистерналарын, контейнерлерді толтыру, босату;

қабырғаларды, алаңдарды, лагерлерді ағарту;

технологиялық ыдыстардың сыртын сүрту;

қызмет көрсететін жабдықтар мен коммуникациялардың жұмысын реттеу, олардың жұмысындағы ақауларды жою;

шикізат пен дайын өнімді есепке алу.

25. Білуге тиіс:

шарап материалдарының, шараптар мен қосалқы материалдардың негізгі қасиеті;

технологиялық және көлікті ыдыстарды толтыру ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы;

есепке алу ережесі.

Параграф 2. Шарап материалдары мен шараптарды өңдеуші, 3-разряд

26. Жұмыс сипаттамасы:

шарап материалдарын өңдеу және шарапты дайындау бойынша жекелеген күрделі операцияларды орындау;

центрифугаларда және қаптардан басқа түрлі сүзгі жүйелерінде шарап материалдарын сүзу және тазалау, құюға беру;

камераларда және резервуарларда жапсыру, эгализациялау, ассамблдеу, купаждау, мадеризациялау;

жартылай тәтті, көпіршіме және хош иісті шараптар дайындау;

хош иісті шараптар үшін шөптерден, тамырлардан, дәмдерден спирт тұнбасы жасау;

түрлі тәсілдермен қыздыратын аппараттарда қант шәрбатын;

бентонитті – бумен қыздырылатын аппараттарда және ыдыстарда;

желімдейтін ерітінділерді: сары қанды тұз, желатин, полиакриламид және тағы басқа дайындау;

вакуум-аппараттарында жеміс ашытқысын дайындау және оны купажды ыдысқа салу, купажды түзету кезінде спирт қосу;

бақылау-өлшеу көрсеткіштері, зертханалық талдаулар бойынша және органолептикалық әдіспен процестерді бақылау және реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтар мен коммуникациялардың жұмысын реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою.

27. Білуге тиіс:

шарап материалдарын өңдеу және жартылай тәтті, көпіргіш және хош иісті шараптарды дайындау технологиясының негіздері;

технологиялық нұсқаулықтар және шарап өнімінің сапасына қойылатын талаптар;

технологиялық режимнің параметрлері және жекелеген операцияларда оны реттеу ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы;

бақылау-өлшеу аспаптарының міндеті мен пайдалану ережесі.

Параграф 3. Шарап материалдары мен шараптарды өңдеуші, 4-разряд

28. Жұмыс сипаттамасы:

шарап материалдарын өңдеу және шарап дайындау бойынша кешенді технологиялық операцияларды орындау;

пастеризаторлар мен салқындатқыштарда бір уақытта сүзе отырып, жылумен және суықпен өңдеу;

салқын камераларда және резервуарларда шарапты бабына келтіру;

жылумен қыздыру жүйесі бар аппараттарда шарап материалдарын мадеризациялау;

аппараттарды сорғымен, өздігінен ағумен немесе көмір қышқылымен баспалау жолымен шарап материалдарымен толтыру;

шарап материалдарын берілген температураға дейін қыздыру және оны белгілі деңгейде ұстап тұру;

шарап материалдарын араластырғыштармен, сорғылармен немесе басқа да тәсілдермен кезеңді араластыру;

шарап материалдарын баллондардан қысымды беру жолымен оттегімен қанықтыру;

шарап материалдарын қыздыру және оларды оттегімен қанықтыру процесін бақылау-өлшеу аспаптары, зертханалық талдау көрсеткіштері бойынша және органолептикалық әдіспен бақылау және қадағалау;

будың берілуін, шарап материалдарының температурасын, араластыруды және оттегімен өңдеуді реттеу;

мадеризациялау процесінің аяқталу сәтін айқындау;

кезеңдік әдіспен хересті дайындау, ыдыстарға шарап материалдарын толтыру; херес пленкасын егу, оның өсуін қадағалау;

ыдыстардан сынамаларды және пленка астынан дайын херес материалдарын іріктеу;

қызмет көрсететін жабдықтар мен коммуникациялардың жұмысын реттеу.

29. Білуге тиіс:

шарап материалдары мен шараптардың негізгі биологиялық және физикалық-химиялық қасиеттері;

шарап материалдары мен шараптарды термиялық өңдеудің технологиясы;

шарап материалдарын мадеризациялау және кезеңдік әдіспен хересті дайындау технологиясы;

технологиялық жабдықтардың жұмыс режимін реттеу ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтардың, реттейтін құрылғылардың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы.

Параграф 4. Шарап материалдары мен шараптарды өңдеуші, 5-разряд

30. Жұмыс сипаттамасы:

белгіленген технологиялық схемалар бойынша шарап материалдарын өңдеудің және шарап дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

купажды дайындау: купаждау, желімделетін ерітінділермен өңдеу, араластыру, купажды түзеу;

шарап материалдарын өңдеу, херестеу, толассыз ағында жартылай тәтті шараптар дайындау;

шарап материалдарын херестеу үшін батареяларды, үздіксіз қызмет ететін аппараттарды қосу;

херес пленкасын өсіру, оны шараптың бетіне жағу;

реттегіш құрылғылардың көмегімен ағынның өту және дайын шараптың шығу жылдамдығын реттеу;

херестеу процесін бақылау, оның аяқталу сәтін айқындау;

кезбе батареяларды, каскадты-ярусты қондырғыларды және басқа да аппараттарды купаждалған қоспамен толтыру;

купаждалған қоспаны және ашытқыны екінші рет ашыту үшін бірқалыпты беру;

сүзу, термиялық өңдеу;

суықта бабына келтіру және шараптарды құюға беру;

екінші рет ашыту процесін, ағынның өту, ашытқыны беру жылдамдығын, термиялық өңдеу және сүзу процестерінің бақылау және реттеу;

шарап материалдарын купажерлерге, буталарға, темір бетонды, металды резервуарларға және басқа да ыдыстарға сорғымен, өздігінен ағумен және көмір қышқылымен баспалау жолымен беру;

желімделетін заттарды мөлшерлеу және беру;

шарап материалдарын араластырғыштармен, сорғылармен араластыру, центрифугамен, сүзгімен тазалау;

ыдыстардың шарап материалдарымен толтырылуын қадағалау;

жабдықтарға, бақылау-өлшеу аспаптарына, реттегіш құрылғыларға, коммуникацияларға қызмет көрсету және жұмысын қадағалау.

31. Білуге тиіс:

толассыз ағында хересті, жартылай тәтті және басқа да шараптарды дайындаудың технологиясы;

шараптың даярлығын айқындау әдістері мен тәсілдері;

толассыз ағында шарап материалдарын өңдеу, херестеу және жартылай тәтті шараптарды дайындау үшін қолданылатын жабдықтардың, реттегіш құрылғылар мен бақылау - өлшеу аспаптарының конструктивтік ерекшеліктері.

5. Шарап шикізатын өңдеуші

Параграф 1. Шарап шикізатын өңдеуші, 1-разряд

32. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті шарап шикізатын өңдеушінің басшылығымен жеміс ашытқысын, жүзім және жеміс-жидек шырыны мен езіндісін алу кезінде қарапайым операциялар мен жұмыстарды орындау;

технологиялық және тасымалдаушы жабдықтарды бөлшектеуге және құрастыруға қатысу.

33. Білуге тиіс:

шарап жасау өніміне арналған шикізат ретінде жүзім, жеміс пен жидек сипаттамасы;

шырындарды, жеміс ашытқысын, езінділер мен сығындыларды алудың негізгі процесі;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмыс істеу принципі, жуу және тазалау ережесі;

коммуникациялардың орналасу схемасы.

Параграф 2. Шарап шикізатын өңдеуші, 2-разряд

34. Жұмыс сипаттамасы:

жеміс ашытқысын, жүзім және жеміс-жидек шырыны мен езіндісін алу кезінде қарапайым операциялар мен жұмыстарды орындау;

шикізатты қайта өңдеуге тапсыру кезінде сұрыптау (инспекциялау);

шикізатты уатқыш машиналарға және жуғыштарға беру;

қол престерінде жеміс ашытқысы мен шырындарды сығу;

жүзім мен жеміс ашытқысын, жеміс-жидек шикізаттарын және шырындарды құрамындағы қантты, қышқылды және басқа да құрамды компоненттерді анықтау үшін іріктеу;

престерде қалқымаларды сығу, өндірістік орындардан қалқымаларды, сығындыларды қолмен және тасымалдағыш құралдардың көмегімен тасымалдау;

сығындыларды түсіру және оны одан әрі қайта өңдеуге немесе жөнелтуге тапсыру;

қызмет көрсететін жабдықтарды бөлшектеу және құрастыру.

35. Білуге тиіс:

жүзімнің, жемістің, жидектің негізгі қасиеттері;

қызмет көрсететін жабдықтарды және тасымалдағыш құралдардың құрылғысы және пайдалану ережесі;

сынамаларды іріктеу ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтарды бөлшектеу және құрастыру ережесі;

жүзімнен және жеміс-жидек шикізатынан жеміс ашытқысын, шырынын, езіндісін алудың негізгі технологиясы.

Параграф 3. Шарап шикізатын өңдеуші, 3-разряд

36. Жұмыс сипаттамасы:

уатқыштарда, ағызғыштарда, қол престерден басқа пресстің барлық жүйесінде жүзім және жеміс-жидек шикізатын өңдеу жолымен шырын, жеміс ашытқысы мен езіндіні алу процесін жүргізу (шикізатты уату, жуу, қалқыманы алып тастау, шырынды бөліп алу, езіндіні престеу, жеміс ашытқысын тұндыру үшін құйып алу, ашыту);

технологиялық жабдықтардың, тасымалдағыш құралдардың, құрылғылардың жұмысын қадағалау және реттеу;

шикізатты уатуға; езіндіні – ашытуға, тұнбаға, ағызғыштарға, престерге;

жеміс ашықтысын – тұндыруға немесе одан әрі өңдеуге беру;

езіндіні қыздыру, сульфиттеу, ағында ферменттеу;

шикізат пен дайын өнімді есепке алу.

37. Білуге тиіс:

қайта өңдеу технологиясы, жүзім және жеміс-жидек шикізатының негізгі қасиеті;

алу технологиясының мәні және шырынның, жеміс ашытқысының, езіндінің, сығындылардың негізгі қасиеті;

қызмет көрсететін жабдықтың, тасымалдағыш құралдар мен коммуникациялардың құрылғысы;

шикізат пен езіндінің сығымдалған дәрежесін айқындау.

Параграф 4. Шарап шикізатын өңдеуші, 4-разряд

38. Жұмыс сипаттамасы:

басқару пультінен автоматтық желілерде жүзім мен жеміс-жидек шикізаттарын өңдеу жолымен шырынды, жеміс ашытқысын, езіндіні алудың технологиялық процессін жүргізу: шикізатты жуу, уату, шырынын бөліп алу, езіндіні престеу, өндірістік орындардан қалқымалар мен сығындыларды алып тастау, шырын мен жеміс ашытқысын тұнбаларға құю, шикізатты өңдеу үшін технологиялық желілерге бағыттау;

шарап шикізатын өндірудің технологиялық режимінің сақталуын, оны шығындау нормаларының сақталуын және дайын өнімнің шығуын, қызмет көрсететін жабдықтың тоқтаусыз жұмысын бақылау;

өнім сапасының нашарлауына, шығындардың шекті нормаларының ұлғаюына, дайын өнімнің шығуының кемуіне, өндіріс желісінің төмендеуіне әкелетін себептерді анықтау және жою.

39. Білуге тиіс:

автоматты желілерде жүзім және жеміс-жидек шикізатын өңдеудің технологиясы;

автоматтық желілердің, бақылау-өлшеу аспаптарының, басқару пультінің қызмет ету принциптері;

өнім сапасының нашарлауына, шығындардың шекті нормаларының ұлғаюына, дайын өнімнің шығуының кемуіне әкелетін себептер және оларды жою бойынша шаралар.

6. Коньяк спиртін және коньяктарды өңдеуші

Параграф 1. Коньяк спиртін және коньяктарды өңдеуші, 2-разряд

40. Жұмыс сипаттамасы:

коньяк спиртін бабына келтіру және өңдеу, коньяктарды дайындау бойынша жекелеген қарапайым операцияларды орындау;

технологиялық құюларды жүргізу;

сынамаларды іріктеу;

бөшкелерді лагерлерге орнату және оларды толтыру;

ыдыстарда спирт пен коньяктардың қажетті деңгейін ұстап тұру үшін ыдыстардан спирт пен коньяктарды құйып алу немесе оларды ыдыстарға құю;

технологиялық және тасымалдағыш ыдыстарға сорғылардың, аппараттардың, құрылғылардың көмегімен коньяк спиртін немесе коньякты толтыру;

бөшкелерді парафиндеу;

спирттелген суларды, тазартылған суды дайындау;

трафарет салу;

шөгінділерді төгу;

жабдықтар мен ыдыстарға шлангтар мен шарап құбырларын қосу және сөндіру;

қабырғаларды, алаңдарды, лагерлерді ағарту;

технологиялық ыдыстардың сыртын сүрту;

бөшкелердің кертіктері мен құрсауларын сырлау;

қызмет көрсететін жабдықтардың және коммуникациялардың жұмысын реттеу, олардың жұмысындағы кінәраттарды жою.

41. Білуге тиіс:

коньяк спиртінің, коньяктардың және қосалқы материалдардың негізгі қасиеті;

технологиялық және тасымалдағыш ыдыстарды толтыру ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтар мен коммуникациялардың жұмыс істеу принципі.

Параграф 2. Коньяк спиртін және коньяктарды өңдеуші, 3-разряд

42. Жұмыс сипаттамасы:

коньяк спиртін бабына келтіру және өңдеу, коньяктарды дайындау бойынша жекелеген аса күрделі операцияларды орындау;

коньяк спиртін эгализациялау, бөшкелерді коньяктармен толтыру және құюға беру;

коньяктарды өңдеу: жапсыру, мөлшерлеу және жапсырылатын заттарды беру, араластыру, сүзу, купаждаудан кейін бабына келтіру;

қазандықтарда және түрлі тәсілмен қыздыратын аппараттарда колер мен қант шәрбатын дайындау;

жапсырылатын ерітінділерді дайындау;

бақылау-өлшеу аспаптары, зертханалық талдаулар деректері бойынша және органолептикалық әдістің көмегімен процестерді бақылау және реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысын реттеу және оның жұмысындағы кінәраттарды жою;

шикізат пен дайын өнімге есеп жүргізу.

43. Білуге тиіс:

коньяк спиртін өңдеу және коньяктарды дайындау технологиясының негіздері; қажетті технологиялық нұсқаулықтар;

дайын өнім сапасына қойылатын талаптар;

технологиялық режимнің параметрлері және жекелеген операцияларда оны реттеу ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтардың, бақылау-өлшеу аспаптары мен коммуникациялардың құрылғысы;

есепке алу ережесі.

Параграф 3. Коньяк спиртін және коньяктарды өңдеуші, 4-разряд

44. Жұмыс сипаттамасы:

коньяк спиртін бабына келтіру және өңдеу, коньяктарды дайындау бойынша кешенді технологиялық операцияларды орындау;

коньяк спиртін резервуарлық бабына келтіру үшін емен тойтармаларын өңдеу;

тойтармаларды эмальды резервуарларға орналастыру;

емен тойтармаларда арнайы өңделген ірі ыдыстарда коньяк спиртін бабына келтіру кезінде оттекті режимді реттеу;

тойтармаларды жуу және термиялық өңдеу;

коньяктарды бөшкелерге құю;

жабдықтарға қызмет көрсету және оның жұмысындағы ақауларды жою;

коньяктарды дайындау процесін, қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын бақылау және реттеу;

45. Білуге тиіс:

коньяк спиртінің, коньяктардың негізгі биологиялық және физикалық-химиялық қасиеті;

коньяк спиртін өңдеу және коньяктарды дайындау технологиясы;

технологиялық режимдердің параметрлері және емен тойтармаларда арнайы өңделген ірі ыдыстарда коньяк спиртін бабына келтіру кезінде реттеу;

емен тойтармаларын өңдеудің технологиялық негіздері;

қызмет көрсететін жабдықтардың, реттегіш құрылғылардың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы.

Параграф 4. Коньяк спиртін және коньяктарды өңдеуші, 5-разряд

46. Жұмыс сипаттамасы:

технологтың басшылығымен эаглизациялау және купаждау үшін коньяк спиртін іріктеу әрі толық бабына келтіруге беру;

купажды дайындау, купаждау, мөлшерлеу және компоненттер мен желімделетін заттарды купажға беру, купажды араластыру;

емен тойтарманы таңдау және коньяк спиртін резервуарлық бабына келтіру үшін оны өңдеуді ұйымдастыру;

технологиялық режимнің орындалуын, шикізат пен материалдарды шығындау нормаларының сақталуын, жұмыссыздың тоқтамауын және учаскедегі қызмет көрсететін жабдықты пайдалану дұрыстығын бақылау;

шығындарға әкеп соғатын, өнім сапасының төмендеу себептерін уақытында анықтау және жою.

47. Білуге тиіс:

коньяк спиртін бабына келтіру, коньяктарды дайындау технологиясы;

емен тойтармасын таңдау және өңдеу технологиясының ережесі;

шикізат пен материалдарды шығындау нормасы;

қызмет көрсететін жабдықтардың, реттегіш құрылғылар мен бақылау-өлшеу аспаптарының конструктивтік ерекшеліктері;

эгализацилау және купаждау үшін коньяк спиртін іріктеу ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы кінәраттарды анықтау және жою тәсілдері.

7. Шарап жасаудағы қалдықтарды өңдеуші

Параграф 1. Шарап жасаудағы қалдықтарды өңдеуші, 2-разряд

48. Жұмыс сипаттамасы:

шарап жасаудағы қалдықтарды: сығындыларды, бардтарды, винасаларды тасымалдау және олармен қоймаларды, тұндырмаларды және түрлі жабдықтарды толтыру;

қоймалардағы сығындыларды таптау және оларды тиісті материалдармен жабу.

49. Білуге тиіс:

шарап жасаудағы қалдықтарды тасымалдау, сығындыларды қоймаларға тиеу және оларды жабу ережесі;

коммуникациялардың орналасу схемасы.

Параграф 2. Шарап жасаудағы қалдықтарды өңдеуші, 3-разряд

50. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті шарап жасаудағы қалдықтарды өңдеушінің басшылығымен шарап жасаудағы қалдықтардан қышқыл шарап әгін, спиртті, ашытқыны, жүзім дақылдарын, жемдік ұндарды және басқа өнімдерді алып тастау процесін жүргізу;

бейтараптандырғыштарды бардтар немесе винасалармен толтыру;

қышқылдар мен сілтілер ерітіндісін дайындау;

қышқыл шарап әгін жуу және кептіру, ашытқыларды қысу және кептіру;

айдау аппараттарын тиеу және түсіру, қалдықтарды қайта өңдеуге тапсыру.

51. Білуге тиіс:

шарап жасаудағы қалдықтарды өңдеу технологиясының негіздері;

спирт, ашытқы мен қышқыл шарап әгінің негізгі қасиеті;

қызмет көрсететін жабдықтардың, кептіргіштердің, сорғылардың, коммуникациялардың жұмыс істеу принципі;

қойылтылған қышқылдармен, ерітінділермен жұмыс істеу ережесі және жабдықтарды олардан тазалау тәсілдері.

Параграф 3. Шарап жасаудағы қалдықтарды өңдеуші, 4-разряд

52. Жұмыс сипаттамасы:

шарап жасаудағы қалдықтардан қышқыл шарап әгін, спиртті, ашытқыны, жүзім дақылдарын, жемдік ұндарды және басқа өнімдерді алып тастау процесін жүргізу;

сорғылардың көмегімен, өздігінен ағу және басқа да тәсілдермен шикізаттарды және аралық өнімдерді бейтараптандырғыштарға, декантаторларға толтыру, қышқылдар мен сілтілерді мөлшерлеу, олармен шикізат пен шарап жасау өнімдерін өңдеу;

спирт айдау;

құрамында қант бар сығындыларды арнайы аппараттарда қантты, спиртті және қышқыл шарап әгін алып тастап, оларды ашытпай қоймаларда өңдеу;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша бақылау және реттеу, оны жұмысқа дайындау;

есеп жүргізу.

53. Білуге тиіс:

шарап жасаудағы қалдықтарды өңдеудің технологиялық процесі және олардан қышқыл шарап әгін, спиртті, ашытқыны алып тастау әдістері;

қалдықтардың және олардан өңделген өнімдердің физикалық-химиялық қасиетінің негіздері;

қызмет көрсететін жабдықтың және коммуникацияның құрылғысы және пайдалану ережесі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

шикізат пен дайын өнімді есепке алу ережесі.

8. Жеміс ашытқысы мен шырындарды өңдеуші

Параграф 1. Жеміс ашытқысы мен шырындарды өңдеуші, 1-разряд

54. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті жеміс ашытқысы мен шырынды өңдеушінің басшылығымен жеміс ашытқысы мен шырындардан шарап материалдарын дайындау бойынша жекелеген қарапайым операцияларды орындау;

жеміс ашытқысы мен шырындарды мөлдірлегеннен кейін қоюын құйып алу, оларды ашыту және тұндыру;

құюды жинақтағыштарға толтыру, сынамаларды іріктеу;

технологиялық ыдыстардың сыртын сүрту;

қабырғаларды, алаңдарды, лагерлерді ағарту;

үй жайға күкіртті ангидридті түтін салу.

55. Білуге тиіс:

шикізат пен қосалқы материалдардың негізгі қасиеті;

сынамаларды іріктеу ережесі;

коммуникациялардың орналасу схемасы;

қызмет көрсететін жабдықтың түрлері және оларды қолдану ережесі.

Параграф 2. Жеміс ашытқысы мен шырындарды өңдеуші, 2-разряд

56. Жұмыс сипаттамасы:

жеміс ашытқысы мен шырындардан шарап материалдарын дайындау бойынша жекелеген қарапайым операцияларды орындау;

жеміс ашытқысы мен шырындарды жинақтағыштардан тұнбаларға, езінді жинағыштан ашыту резервуарларына құю;

ашыту ыдыстарын өңдеу үшін дезинфекциялау құралдарын дайындау;

шарап материалдарды тұндырғаннан немесе ашытқаннан және спирттегеннен кейін ашытқы шөгінділерін төгу (сорғымен сорып алу);

ашытқы шөгінділерін топқа бөлу және өңдеу (тұндыру, сүзу, престеу), оларды қайта өңдеуге беру;

бөшкелерді лагерлерге (ярустарға) орнату, кейін оларға жеміс ашытқысын толтыру;

лагерлерді таратып бөлу, бөшкелерді домалату, ыдыстарда қажетті деңгейді ұстап тұру үшін ыдыстарға шарап материалдарын құю және ыдыстардан құйып алу;

шпунттарды және шпунт тесіктерін өңдеу;

күкіртті ангидридтің ерітіндісін дайындау;

шпунттарды парафиндеу;

ашытқылардың таза дақылдарын жинау және өңдеу бойынша жекелеген операцияларды және жұмыстарды орындау;

технологиялық ыдыстарды зарарсыздандыру;

сынамаларды іріктеу.

57. Білуге тиіс:

жеміс ашытқысының, шырындардың, шараптардың, ашытқылардың негізгі қасиеті; технологиялық ыдыстарды толтыру ережесі;

сынамаларды іріктеу, сіңдіргіш ортаны, ыдыстарды, сыйымдылықтарды зарарсыздандыру ережесі;

дезинфекциялау құралдарын дайындау ережесі;

ашытқы шөгінділерін өңдеу ережесі мен тәсілдері;

ашытқының таза дақылдарын жинау және өңдеу ережесі.

Параграф 3. Жеміс ашытқысы мен шырындарды өңдеуші, 3-разряд

58. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті жеміс ашытқысы мен шырынды өңдеушінің немесе шебердің (технологтың) басшылығымен жеміс ашытқысын, шырындар мен езінділерді ашыту процесін жүргізу: ыдыстарды дайындау, оларды жеміс ашытқысымен, шырынмен немесе езіндімен толтыру, ашытқыны беру, шарап материалдарын сульфиттау және спирттеу, оларды ашытқы тұнбалардан түсіру;

езіндіде жеміс ашытқысын тұндыру немесе ашыту кезінде езіндіге күтім жасау;

сірке суы өндірісінде – сірке суын ашыту процесін жүргізу;

жеміс ашытқысы мен шырындарды мөлдірлету процесін жүргізу;

тұндыру ыдыстарын жеміс ашытқысымен, шырынмен толтыру, күкіртті ангидридті және бентониттің су суспензиясын беру, араластыру, мөлдірлігін қадағалау, мөлдірлегеннен кейін ашытуға беру;

жоғары білікті жеміс ашытқысы мен шырынды өңдеушінің немесе шебердің (технологтың) басшылығымен ашытқының таза дақылдарын көбейту және ашытқыны дайындау бойынша операциялар мен жұмыстарды орындау;

аппаратураларды, жабдықтарды, ыдыстарды, коммуникацияларды дайындау және зарасыздандыру;

қоректік ортаны тазарту (сүзу), тұндыру;

зарасыздандырғыштарды қоректік ортамен толтыру, зарасыздандыру және зарасыздандырғыш ыдыстарға құю;

ашытқыны зарасыздандырған ортаға беру;

мөлшерлегіш құрылғылардың, сорғылардың көмегімен ашытқыны беруге көмектесу;

қызмет көрсететін аппаратураларға, сорғыларға, сүзгілерге және коммуникацияларға қызмет көрсету және жұмысын реттеу;

ашық қазандықтарда жеміс ашытқысын шоғырландыру (әбден пісіру);

қазандықтарды жеміс ашытқысымен толтыру, қыздыру температурасын реттеу, пісіру процесін қадағалау;

жеміс ашытқыларын пісіру шамасына қарай үлкен қазандықтардан кіші қазандықтарға құю, жеміс ашытқыларын бейтараптандыру, дайын концентратты ыдыстарға құйып алу;

бентонит суспензиясын даярлау;

микробиологиялық бақылау үшін цехтер мен қоймаларда сынамаларда сынамаларды іріктеу;

қызмет көрсететін аппаратураларға, коммуникацияларға, сорғыларға, араластырғыштарға және басқа да жабдықтарға қызмет көрсету және жұмысын реттеу;

шикізат пен дайын өнімді есепке алу.

59. Білуге тиіс:

шараппен немесе сірке суымен ашыту, ашытқының таза дақылдарын шығару және көбейту процесінің негізгі технологиясы;

технологиялық режимдер және оларды орындау мен реттеудің негізгі ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтың, аппаратураның, коммуникациялардың жұмыс істеу принципі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

есепке алу ережесі.

Параграф 4. Жеміс ашытқысы мен шырындарды өңдеуші, 4-разряд

60. Жұмыс сипаттамасы:

жеміс ашытқысын, шырындарды, езінділерді ашыту процесін жүргізу;

ыдыстарды дайындау, оларға жеміс ашытқыларын, шырындарды немесе езінділерді толтыру, мөлшерлеу және ашытқыны беру;

сульфиттау, спирттеу;

езіндіні жылумен өңдеу және ферменттеу;

шарап материалдарын ашытқы тұнбаларынан түсіріп алу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері, зертханалық талдау деректері бойынша және органолептикалық әдістің көмегімен ашыту процесін бақылау және реттеу;

қызмет көрсететін сорғыларға, сүзгілерге, араластырғыштарға, коммуникацияларға қызмет көрсету және жұмысын реттеу, олардың жұмысындағы кінәраттарды жою;

ашытқының таза дақылдарын генерациялау және өндірістік жағдайда ашытқыны дайындау;

ашытқыны жинау, зарарсыздандырылған қоректік ортаны дайындау, ашытқыны қоректік ортаға себу;

генерациялау процесін қадағалау;

мөлшерлегіш құрылғылардың, сорғылардың көмегімен ашытқыны өндіріске беру;

жеміс ашытқысы мен буды вакуум-аппаратқа беру;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша температураны реттеу және ыдырату;

пісіру процесін қадағалау және оның аяқталу сәтін айқындау;

дайын концентратты ыдысқа құю;

жабдықтың жұмысындағы кінәраттарды жою.

61. Білуге тиіс:

шикізаттардың, материалдардың биологиялық және физикалық-химиялық қасиеті;

ашыту процесінің технологиясы, ашытқының таза дақылдарын шығару және көбейту, вакуум-аппараттарда жеміс ашытқысын өндіру;

шарап материалдарын, ашытқы мен вакуумдалған жеміс ашытқыларын дайын болғандығын айқындау тәсілдері;

қызмет көрсететін жабдықтарды және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы.

Параграф 5. Жеміс ашытқысы мен шырындарды өңдеуші, 5-разряд

62. Жұмыс сипаттамасы:

толассыз ағында ашыту процесін жүргізу;

кезбе батареяларға, аппараттарға жеміс шырындарын тиеу, ашытқыны беру;

ашыту материалдары ағынының жылдамдығын реттеу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері, зертханалық талдау деректері бойынша және органолептикалық әдістің көмегімен алғашқы ашыту процесін бақылау және реттеу;

ашыту процесінің басталу және аяқталу сәтін айқындау;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын қадағалау, оның жұмысындағы кінәратты жою.

63. Білуге тиіс:

толассыз ағында шараппен ашыту технологиясы;

технологиялық режимнің параметрлері және оны реттеу ережесі;

талдау әдісі және шарап материалдарын дайын болғандығын айқындау тәсілдері;

толассыз ағында жеміс ашытқысын өңдеу үшін қолданылатын жабдықтардың конструктивтік ерекшеліктері;

ашыту материалдары ағынының жылдамдығын реттеу тәсілдері;

ашыту процесінің басталуы мен аяқталуын айқындау тәсілдері.

9. Көпіргіш шараптарды дайындаушы

Параграф 1. Көпіргіш шараптарды дайындаушы, 2-разряд

64. Жұмыс сипаттамасы:

көпіргіш шараптар өндіруде бөтелкедегі құрамды толық немесе ішінара салқындату немесе қатыру;

салқындату және қатыру процесін, камерадағы, ванналардағы ауа мен тұздықтың температурасын, бақылау-өлшеу аспаптары мен органолептикалық әдіс бойынша ванналардағы тұздықтың деңгейін бақылау;

салқындату және мұздату процесінің аяқталу сәтін айқындау;

тоңазытқыш камераларды, ванналарды тиеу және түсіру;

көпіргіш шараптар құйылған бөтелкелерді беру және тасымалдау;

шарап құйылған бөтелкелерді ашыту және бабына келгенін тексеру үшін қатарластыру;

бабына келгенін тексергеннен кейін өндіріске беру, бөтелкелерді қайта қатарлау және шайқау;

ашытылған шарап құйылған бөтелкелерді пюпитрлерге орналастыру және одан шығару;

қатарларды ажырату және қайта қатарлау;

шарап құйылған бөтелкелерді операция аралық тасымалдау;

бабына келтіру процесінде көпіргіш шарап құйылған бөтелкелерді жуу.

65. Білуге тиіс:

көпіргіш шараптарды өндіруде бөтелкедегі құрамды салқындату және қатыру ережесі мен мақсаты;

пюпитрлерді дезинфекциялау және орналастыру ережесі;

шарап құйылған бөтелкелерді ашыту және бабына келгенін бақылау үшін қатарлау ережесі.

Параграф 2. Көпіргіш шараптарды дайындаушы, 3-разряд

66. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті көпіргіш шараптарды дайындаушының немесе шебердің (технологтың) басшылығымен ашытқының таза дақылдарын көбейту және ашытқыны дайындау жөніндегі жұмыстарды орындау;

аппараттарды, сыйымдылықтарды, ыдыстарды зарарсыздандыру;

қоректік ортаны мөлдірлеу (сүзу, тұндыру);

зарарсыздандырғыштарды қоректік ортамен толтыру, зарарсыздандыру және зарарсыздандырғыш ыдыстарға құю;

сорғының, өлшегіштің көмегімен ашытқыны қоректік ортаға және өндіріске беру;

аппаратураларға, сорғыларға, сүзгілер мен коммуникацияларға қызмет көрсету және жұмысын реттеу;

шарапты тұнбалардан ажыратуға арналған аппаратуралар мен құрылғылардың көмегімен көпіргіш шараптарды бөтелкелерден бөтелкелерге ауыстырып құю;

бос және толтырылған бөтелкелерді ауыстырып құюға дайындау, қатарлардан бөтелкелерді ауыстыру;

толтырылған бөтелкелерді алдын ала салқындату және бос бөтелкелерді көмірқышқылымен толтыру;

қызмет көрсететін аппаратураның жұмысын реттеу;

шикізат пен дайын өнімге есеп жүргізу.

67. Білуге тиіс:

шараптың, ашытқының және қосымша қолданылатын материалдардың негізгі қасиеті;

ашытқының таза дақылдарын көбейтудің негізгі технологиясы;

технологиялық режимнің параметрлері және оны орындау ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтың, аппаратураның, коммуникацияның жұмыс істеу принципі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

есепке алу ережесі.

Параграф 3. Көпіргіш шараптарды дайындаушы, 4-разряд

68. Жұмыс сипаттамасы:

аппараттарда үздіксіз жұмыс істейтін батареяларда ашытқылардың таза дақылдарын генерациялау процесін жүргізу;

ашытқыларды жинау;

зарасыздандырылған қоректік ортаны дайындау, ашытқыны қоректік ортаға себу;

генерациялау процесін қадағалау;

сорғылардың, мөлшерлегіш құрылғылардың көмегімен ашытқыны өндіріске беру;

қайта ашыту үшін резервуарлық (немесе тираждық) қоспаны дайындау және өңдеу;

орталықтан тепкіш сорғыларды қолдану, көмірқышқылымен таптау немесе басқа да тәсілдермен қысымды аппараттарды шарап материалдарымен және ликермен толтыру;

қоспаны сутекті жіберу жолымен, ашыту және басқа да тәсілдермен қышқылсыздандыру-майсыздандыру;

қоспаны берілген температураға дейін қыздыру, оны сол деңгейде ұстап тұру және кейін салқындату;

қоспаны көмірқышқылымен таптау жолымен шампандауға беру;

көмірқышқылын шығару және қысымды аппараттардан рессиверге компрессормен сорып алу;

жинағыштарға қоспаның толуын және өңделген қоспаны қайта ашытуға берілуін қадағалау;

судың, қоспаның температурасын, сутекті мөлшерлеуді бақылау;

қант шәрбатын, тираждық және экспедициялық ликерді қазандықтарда,реакторларда, араластырғыш ыдыстарда, ротациялық бөшкелерде және басқа да аппараттарда дайындау;

сорғыларды, мөлшерлегіштерді, шнектер мен басқа да тиегіш механизмдерді қолдана отырып, компоненттерді тиеу;

суды, буды, отынды беру;

зертханалық талдаулардың нәтижелері және органолептикалық әдіс бойынша процестерді бақылау;

дайын болған сәтті айқындау, сүзу, сынамаларды іріктеу.

69. Білуге тиіс:

көпіргіш шараптарды бөтелкелеу және резервуарлық әдіспен дайындау технологиясының негіздері;

ашытқының таза дақылдарын генерациялау технологиясы;

шараптардың, ашытқылардың, қанттың, көмірқышқылының биологиялық және физикалық-химиялық қасиеті;

дайын өнімге қойылатын сапасына қойылатын талаптар мен технологиялық нұсқаулықтар;

қызмет көрсететін жабдықтардың, құрылғылардың, коммуникациялардың, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы.

10. Ремюер

Параграф 1. Ремюер, 5-разряд

70. Жұмыс сипаттамасы:

көпіргіш шараптарды өндіруде бөтелкелеу әдісімен (ремюаж) тұнбаларды тығынға әкелу;

бөтелкелерде ашытылудың аяқталу сәтін көзбен, органолептикалық айқындау;

бөтелкелердің пюпитерлерге дұрыс салынуын қадағалау;

тұну сипатын және оны өңдеу әдістерін айқындау;

пюпитердің ұяшықтарынан алмай, бөтелкенің ось бойынша оңға және солға тербелтіп қозғалту жолымен бөтелкелердің тұнбаларын өңдеу, одан әрі бөтелкелерді бастапқы күйден өзгеше орналастыру;

шикізат пен дайын өнімді есепке алу.

71. Білуге тиіс:

көпіргіш шараптарды бөтелкелеу әдісімен өндіру технологиясының негіздері;

ремюаж процесінің мәні мен маңызы және оны жүргізудің ережесі;

шараптардың, ашытқылардың, көмірқышқылының биологиялық және физикалық-химиялық қасиеті;

пюпитерлердің құрылғысы және олардан бөтелкелерді шығару;

есепке алу ережесі.

11. Спирт айдау және ректификациялау аппаратшысы

Параграф 1. Спирт айдау және ректификациялау аппаратшысы, 4-разряд

72. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық инструкцияға сәйкес кезеңді жұмыс істейтін брагоректификаттау, ректификаттау аппараттарында және аламбикаларда спиртті айдау, ректификаттау процесін жүргізу;

кезеңді жұмыс істейтін айдау аппараттарын тиеу;

вентильдің көмегімен ашытқыны, спиртті, буды, суды беруді реттеу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша айдау мен қысымның жылдамдығын қадағалау;

стандартты өнімдерді, жартылай өнімді және қосымша өнімді іріктеу;

ашытқыш пен бардтағы спирттің концентрациясын тексеру;

химиялық зертханалардың талдауы және спирт өлшейтін аспаптардың көрсеткіштері бойынша шығарылатын өнімнің сапасын және қадағалау;

алғашқы және соңғы фракцияның санын реттеу;

сынамаларды алу, алынатын спирттің саны мен сапасын айқындау;

спирт өлшегіш аспаптар бойынша өңделген спирттің санын бақылау, есептеуіштердің көрсеткіштерін жүйелі түсіру;

айдауды аяқтағаннан кейін қондырғыларды түсіру және жуу;

қызмет көрсететін жабдықтың жай-күйін қадағалау;

шикізат пен дайын өнімді есепке алу.

73. Білуге тиіс:

кезеңді жұмыс істейтін айдау аппараттарында спирт өндіру технологиясы;

айдау және ректификаттаудың, хошиісті спирт алудың теоретикалы негіздері;

спиртті, жартылай өнімді және қосымша өнімді іріктеу әдісі, оны іріктеу ережесі;

брагоректификаттау процесінде өнімнің шығу, спиртті шығындау нормалары;

қызмет көрсететін жабдықтардың, коммуникациялардың, бақылау-өлшеу аппаратуралары мен автоматика құралдарының құрылғысы, міндеті мен ережесі;

бу мен суды оңтайлы шығындау амалдары;

есепке алу ережесі.

Параграф 2. Спирт айдау және ректификациялау аппаратшысы, 5-разряд

74. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық инструкцияға сәйкес үздіксіз қызмет ететін брагоректификаттық қондырғыларда спиртті айдау және ректификаттау процесін жүргізу;

вентильдің немесе автоматика құралдарының көмегімен ашытқыштарды, спиртті, суды беруді реттеу;

брагоректификаттық қондырғылардың үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету;

спиртті айдау және ректификаттау процесін қадағалау, оның технологиялық параметрлерін реттеу: бақылау нүктелеріндегі температураны, қондырғы колонналарындағы қысымды, қондырғының өнімділігін;

стандартты өнімнің, жартылай өнімнің және қосымша өнімнің шығуын қадағалау;

спирт өлшейтін аспаптардың көрсеткіші мен химиялық зертхана талдаулары бойынша бардтағы және лютерлі судағы ректификатты спирттің концентрациясы мен сапасын, спирттің концентрациясын тексеру;

автоматика құралдарын қолдана отырып, спиртті айдау және ректификаттаудың технологиялық процесінің барысын талдау негізінде реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы кінәраттарды анықтау және оларды жою.

75. Білуге тиіс:

үздіксіз қызмет ететін айдау аппараттарында спирт өндіру технологиясы;

түрлі жүйедегі үздіксіз қызмет ететін брагоректификаттық қондырғылар мен автоматика құралдарының құрылғысы;

жылу энергиясын шығындау нормалары және оның үнемдеу тәсілдері.

Параграф 3. Спирт айдау және ректификациялау аппаратшысы, 6-разряд

76. Жұмыс сипаттамасы:

регламентке сәйкес үздіксіз қызмет ететін брагоректификаттық қондырғыларда спиртті айдау және ректификаттау процесін жүргізу;

қондырғыға ашытқышты тиеу, қысқа уақытқа тоқтату, қысқа уақытқа тоқтатқаннан кейін қондырғыны қосу, спиртті тарту, жуу, қондырғыны тазалау;

аспаптардың көрсеткіші негізінде спиртті айдау және ректификаттаудың технологиялық процесінің барысын түзеу;

бардта және лютерлі суда спирттің шығындалуын айқындау;

жылы ағын бойынша колонналардың өзара байланысын, сондай-ақ бірнеше параллельді жұмыс істейтін колонналар мен арнайы мақсаттағы колонналардың жұмысын реттеу;

брагоректификаттық қондырғылардың бу мен суды шығындау бойынша жұмысының едәуір үнемді режимін таңдау;

қызмет көрсететін қондырғыны жөндеуге тапсыру және өндеуден алу.

77. Білуге тиіс:

үздіксіз әрекет ететін ашыту ректификаттық қондырғылардың технологиялық схемасы;

ашыту ректификаттық қондырғылардың жылу энергиясы бойынша анағұрлым жетілдірілген жаңа схемалары;

вакуум қондырғылардың жанама-тікелей ағу қондырғылардың, ашыту ректификациясы жүйесінде бас фракциядан этил спиртін алу бойынша қондырғының, құрылысы және құрылымдық ерекшеліктері және оларды пайдалану ерекшеліктері;

құбырлардың орналасу схемасы;

тығын және реттеуші арматураның орналасуы және оны пайдалану әдістері;

жылу алмастырғыштардың бетін тазалау тәсілдері;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика құралдарының құрылысы және жұмыс қағидаттары;

өндірістік процестерді автоматтандыру схемасы;

қызмет көрсетуші жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтарды жою тәсілдері және технологиялық процесті қалыпқа келтіру.

78. Кәсіптік орта білім талап етіледі.

12. Спиртті денатураттаушы

Параграф 1. Спиртті денатураттаушы, 3-разряд

79. Жұмыс сипаттамасы:

қоспалаушы чандарда денатуратталған спиртті дайындау;

қоспалаушы чанға шикі спирттің немесе этил спиртінің бас фракциясының тиісті мөлшерін жинау, керосин, кетон майын, скипидар, бояу ерітіндісін немесе басқа ингредиентті қосу;

қоспаны мұқият араластыру;

судың тиісті мөлшерін қосу;

дайын денатуратталған спиртті сорғымен өлшем ыдыстарына айдау.

80. Білуге тиіс:

денатуратталған спиртті дайындау технологиясы;

спиртті денатураттау чандарының, сорғылардың, өлшем ыдыстарының құрылысы;

спиртомерлер мен термометрлердің мақсаты мен жұмыс қағидаттары;

спирттің, этил спиртінің бас фракциясының, ингредиенттердің физикалық-химиялық қасиеттері.

13. Меласса суслосын дайындаушы

Параграф 1. Меласса суслосын дайындаушы, 3-разряд

81. Жұмыс сипаттамасы:

меласса суслосын дайындау процесін жүргізу;

мелассаны қажетті концентрацияға дейін өсіру;

чанға меласса мен су жинау, механизмдерді қосу, концентрациясы мен температурасын реттеу;

антисептиктер ерітіндісін дайындау және оны сироп жасауға жіберу;

мелассаны тұз немесе күкірт қышқылымен ашыту, химикаттарды дозалау;

мелассаны, сіңімді заттарды, антисептиктерді жіберіп тұратын сорғыны басқару;

меласса суслосын дайындау процесінің барысын бақылау және оны өлшеу құралдарының көмегімен реттеу;

мелассаның, сусло мен химикаттардың чаннан ағып кетуінің алдын алу;

мелассаны қажетті температураға дейін қыздыру, пастерлеу, салқындату;

талдауға сынамаларды іріктеу;

дайындалған меласса суслосын ашытқы және ашыту бөлімдеріне жіберу;

қызмет көрсетілетін жабдық жұмысындағы ақаулықтарды жою.

82. Білуге тиіс:

спирт өндірісі технологиясының негіздері;

меласса суслосын дайындау технологиясы;

мелассаның қасиеттері;

спирт өндірісінде пайдаланылатын химикаттардың түрлері мен қасиеттері туралы негізгі мәліметтер;

антисептиктерді қолданудың тәсілдері мен қағидалары;

қызмет көрсетілетін қондырғының, өлшеу құралдары мен автоматиканың құрылысы және пайдалану қағидалары;

құбырлар мен тығын, реттеуші арматураның орналасу схемасы және оны пайдалану әдістері;

қышқыл тиген кезде алғашқы көмек көрсету тәсілдері.

14. Морс дайындаушы

Параграф 1. Морс дайындаушы, 2-разряд

83. Жұмыс сипаттамасы:

жеміс-жидек шикізатын қабылдау және қоспалауыш чанға салу;

морс пен тұнбаны алғашқы және қайталап құю және ағызу;

өңделген шикізатты тұндыру чандары мен бөшкелерден түсіру;

жеміс-жидек шикізатын престе сығу және сығындысын булауға жіберу;

чандарды, бөшкелерді және басқа жабдықтарды жуу;

морсты, тұнба мен шырынды сорғымен айдау;

морс, тұнба және шырын өндірісі режимін бақылау.

84. Білуге тиіс:

жеміс-жидек шикізатының сапасына қойылатын негізгі талаптар;

шикізаттың сапасына қарай морстың, шырын мен тұнбаның негізгі сапалық көрсеткіштері туралы бастапқы мәліметтер;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмыс қағидаттары мен пайдалану ережесі;

бастапқы және қайталама құйманың құйылу мерзімі.

15. Қоректендіргіш ерітінді дайындаушы

Параграф 1. Қоректендіргіш ерітінді дайындаушы, 2-разряд

85. Жұмыс сипаттамасы:

тұздардың, антисептик ерітінділердің, көпіршік басушылардың қоректендіргіш ерітінділерін дайындау (мочевина, фосфат тиамоний, фосфор қышқылы және тағы басқа);

химикаттарды жіберу, жеткізу;

араластыру механизмін іске қосу;

ерітіндіні жылыту, көпіршік басушыларды стерильдеу;

ерітіндінің тығыздығын және басқа да көрсеткіштерін тексеру.

86. Білуге тиіс:

тұздардың қоректендіргіш ерітінділерін, химикаттарды, суперфосфат сығындыны, антисептиктерді дайындау технологиясы;

спирт өндірісінде пайдаланылатын химикаттардың түрлері мен қасиеттері туралы негізгі мәліметтер.

16. Ашытқы жасау аппаратшысы

Параграф 1. Ашытқы жасау аппаратшысы, 3-разряд

87. Жұмыс сипаттамасы:

сыра суслосын ашыту үшін ашытқы жасау процесін жүргізу;

ашытқыны өңдеу, өсіру және чанда, науада, монжюда сақтау;

тұқымдық және тауарлық ашытқыны ашыту чандарынан алу;

ашытқыны есепке алу және генерациялар мен расалар бойынша бөлу;

ашытқыны ұсақ көзді тордан сүзу арқылы механикалық қоқымнан, қышқылдату және сілтілендіру арқылы бөгде микроағзалардан тазарту;

ашытқыны жуу және белсенді ашытуға дайындау;

қышқылдату және сілтілендіру үшін ерітінді дайындау;

жинақтауыштағы суды ауыстыру, ашытқы жинақтауыштағы температураны бақылау және реттеу;

таза күйіндегі ашытқыны қабылдау және оның өсу процесін бақылау;

ашытқы жинақтарының, тоңазытқыштардың және ашытқы камераларының басқа да жабдықтарының биологиялық тазалығын қамтамасыз ету;

тауарлық ашытқыны ыдыстарға құю;

тауарлық ашытқыны сатуға жіберу және санын есептеу.

88. Білуге тиіс:

тұқымдық ашытқыны өңдеу, оны сақтау технологиясы;

ашытқының сипаттамасы, расалардың айырмашылығы;

практикалық тәсілдер, ашытқыны алу техникасы;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы, жұмыс және пайдалану қағидаты;

ашытқыны генерациялар мен расаларға бөлу қағидасы;

суслоны ашыту үшін ашытқыны ыдысқа салу нормалары;

ашытқыны қышқылдату және сілтілендіру үшін ерітіндіні дайындау ережесі және жұмсау нормалары;

жабдықтар мен ашытқы камерасының үй-жайларын санитарлық өңдеу қағидасы.

17. Каптажшы

Параграф 1. Каптажшы, 3-разряд

89. Жұмыс сипаттамасы:

зауыттық минералды су жинақтау бассейніне қызмет көрсету;

минералды судың бөліп құю желілеріне берілуін, бассейндегі судың температурасы мен деңгейін, құбырлардағы қысымды реттеу;

сынамаларды іріктеу, минералды судың сапасын органолептикалық әдіспен тексеру;

минералды судың қалдығын бассейндерден шығару;

құбырлар желісіне су жіберіп тұратын механизмдерге қызмет көрсету және олардың жұмысын бақылау;

жабдықтар мен бассейндерді санитарлық өңдеуді жүргізу.

90. Білуге тиіс:

минералды судың қасиеттері мен сапасын айқындау тәсілдері;

бассейндерді өңдеу және ұстаудың санитарлық қағидалары;

минералды суларды бөтелкелерге құю технологиясы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы, жұмыс қағидаты және пайдалану қағидалары;

құбырлардың орналасу схемасы.

18. Суды өңдеуші

Параграф 1. Суды өңдеуші, 2-разряд

91. Жұмыс сипаттамасы:

сыра өндірісіне арналған технологиялық мақсаттағы суды өңдеу және дайындау процессін жүргізу;

бактарға суық су толтыру, бу жіберу, сүзу, бактағы суларды жұмсарту және қажетті температураға дейін жылыту;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша бактағы судың деңгейі мен температурасын реттеу;

ыстық суды өндіріске жіберу;

сүзгіні бөлшектеу, жуу және жинақтау;

үй-жайды санитарлық өңдеу;

бактар мен құбырлардың жылу оқшаулағышының жұмысқа жарамдылығын бақылау, олардың жұмысындағы ақаулықтарды түзету.

92. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін учаске үшін ыстық су дайындау жөніндегі технологиялық нұсқаулық;

суды жұмсарту және тазалау құралдары мен тәсілдері;

бу және су құбырларының схемасы;

тығын және реттеу арматурасының, бақылау-өлшеу аспаптарының орналасуы және оларды пайдалану қағидасы;

ыстық судың өндіріс учаскелеріне берілу кестесі;

су сүзгілерінің жұмыс қағидаты;

бактарды, жабдықтар мен үй-жайларды санитарлық өңдеу қағидалары мен мерзімі;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы кемшіліктерді жою қағидасы.

Параграф 2. Суды өңдеуші, 3-разряд

93. Жұмыс сипаттамасы:

жеміс және минералды суды өндіруге арналған газды суды өңдеу және дайындау процессін жүргізу;

суды сүзу, салқындату және көмір қышқылымен байыту;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша сатуратолардағы салқындықты, қысымды, көмір қышқылымен толық байытылуын және газды судың құю машиналарына біркелкі берілуін реттеу;

сүзгілердің, тоңазытқыштардың, сатураторлардың, сорғылар мен бақылау-өлшеу аспаптарының жұмысқа жарамдылығын тексеру;

көмірқышқылы бар баллондарды жылжыту, орнату және сатураторларды газгольдерге немесе баллонға қосу;

газгольдерлерге, қызмет көрсету, көмірқышқылы бар баллондарды тасымалдау.

94. Білуге тиіс:

газды су дайындау технологиясы;

газды судың сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен арматураның құрылысы, мақсаты және пайдалану қағидасы.

Параграф 3. Суды өңдеуші, 4-разряд

95. Жұмыс сипаттамасы:

су дайындау құрылғыларында (желілерінде) "Пепси" тәрізді алкогольді емес сусындарды өндіру үшін бастапқы ауыз суды өңдеу процесін жүргізу;

механикалық, химиялық, биологиялық және мұқият тазалау (сүзу), кондиционерлеу, жинақтау, салқындату және суды кейінгі операцияларға жіберу;

механикалық (құм), катион, көмір, патрон сүзгілерге, озонаторға, контактілі колонналарға, суды жинақтау және сақтау жинақтауышына, электр сорғыға, эжекторларға, тоңазытқыш құрылғыларға тығын, реттеу арматурасының көмегімен қолмен және басқару пультімен қызмет көрсету, жұмысқа жарамдылығын тексеру және жұмысын реттеу, қызмет көрсетілетін құрылғының жұмысын белгіленген режимде қамтамасыз ету;

құрылғыны жұмыс режиміне дайындау жөніндегі қосалқы жұмыстарды жүргізу: сүзу материалдарын қопсыту және жуу, катионит сүзгілерін күкірт қышқылымен регенерациялау және оларды жуу, белсенді көмірді булау;

бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша құрылғыға берілетін бастапқы судың, сүзгіге құйылатын және одан ағызылатын судың қалыпты жұмыс қысымын, озонатордың жұмысқа жарамдылығын жарық сигналдары бойынша, судың шығынын, жуу және булау уақытын, суды салқындату және булау температурасын, өңделетін және жууға арналған судың сутегі көрсеткішін салқындатуды, ыдыстағы судың деңгейін және тағы басқа бақылау және реттеу;

сүзу материалдарын қопсыту және жуудан кейін судың тазалығын бақылау;

сынамаларды іріктеу;

тазартылған судың сапасын жүйелі бақылауды жүзеге асыру.

96. Білуге тиіс:

алкогольді емес сусындады өндіру үшін су дайындау аппараттарында су өңдеудің технологиялық схемасы және өңдеу процесі, өңделген судың сапасына қойылатын талаптар;

19. Құрғақ сыра ашытқысын дайындаушы

Параграф 1. Құрғақ сыра ашытқысын дайындаушы, 2-разряд

97. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі анағұрлым жоғары құрғақ сыра ашытқысын дайындаушының немесе ауысым мастерінің басшылығымен құрғақ сыра ашытқысын алу процесін жүргізу;

сұйық ашытқыны ашыту чандарынан қабылдау, қажетті мөлшерде сумен араластыру;

ашытқыны ажырату;

ашытқыны тұз ерітіндісімен өңдеу;

ашытқыны ащы дәмі толық кеткенше жуу;

сұйық ашытқының кептіру барабандарына кептіру үшін берілуін реттеу;

ашытқының барабанның бетінде біркелкі орналастырылуын бақылау;

кептіргіштерді түсіруге қатысу және құрғақ сыра ашытқысын ұнтақтауға жіберу;

ұнтақтағыштың жұмысын бақылау;

құрғақ ашытқыны бөлім салу, өлшеу және бөліп салынған ашытқыны белгілеу;

ашытқы салынған қораптар мен жәшіктерді қатарлап тізу.

98. Білуге тиіс:

құрғақ сыра ашытқысын өндіру технологиясының негіздері;

ашытқыны ажырату, азаю сапасын айқындау әдістері, ақаулықтардың түрлері және олардың алдын алу және жою тәсілдері;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс қағидаты және пайдалану қағидасы;

дезинфекциялау құралдарын дайындау және қызмет көрсетілетін жабдықтар мен коммуникацияны санитарлық өңдеу қағидасы.

Параграф 2. Құрғақ сыра ашытқысын дайындаушы, 3-разряд

99. Жұмыс сипаттамасы:

құрғақ сыра ашытқысын алу процесін жүргізу;

ашытқыны ащы дәмі толық кеткенше жуу және ажырату режимін қамтамасыз ету;

ашытқыны кептіру процесінің барысын бақылау;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша температурасы мен қысымын реттеу;

ашытқыны кептірудің аяқталу сәтін айқындау, кептіргішті босату;

құрғақ ашытқыны ұнтақтау процесін реттеу;

техникалық құжаттаманы жүргізу;

қызмет көрсетілетін жабдықты және бақылау-өлшеу аспаптарын, коммуникацияларды тазалау, дезинфекциялау және жұмысқа жарамдылығын тексеру, олардың жұмысындағы ұсақ кемшіліктерді жою.

100. Білуге тиіс:

құрғақ сыра ашытқысын өндіру технологиясы;

ашытқыны ажырату, жуу, кептіру технологиялық режимінің негіздері және оларды реттеу ережесі;

сыртқы белгілері бойынша талдау әдістемесі және процестің дұрыстығын айқындау тәсілдері;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы.

20. Ашыту процесінің аппаратшысы

Параграф 1. Ашыту процесінің аппаратшысы, 3-разряд

101. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық нұсқаулыққа сәйкес ашыту процесін жүргізуге қатысу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша сыра ашытқысының ашыту ыдысына түсуін және ашыту барысын бақылау;

ашытқыны ашыту камералары мен қысыммен жұмыс істейтін лагерь ыдыстарынан түсіру, оларды ашытқы камераларына жеткізу;

ашытқының ашыту чандарына берілуі;

шлангтарды жақындату және қосу, декті алу және сыраны, квасты, ашымалды айдау;

ақаулы өнімді қабылдау және өңдеу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша ашытылатын массаның температуралық режимін бақылау;

колер, жалбыз тұнбасын және басқа да ингредиенттерді дайындау;

ашытқыны айдауға жіберу;

ашытылатын массаны сүзу және пастерлеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысын бақылау;

шикізатты және дайын өнімді есепке алуды жүргізу.

102. Білуге тиіс:

шикізаттың түрлері мен қасиеттері, ашытудың микробиологиялық тазалығы туралы негізгі мәліметтер;

ашыту технологиясының негіздері;

ашытқының қасиеттері және олардың қолданылу қағидаттары;

ашыту кезінде болатын негізгі процестер;

жабдықтар мен коммуникацияны жуу, дезинфекциялау және санитарлық өңдеу қағидасы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс қағидаты және пайдалану қағидасы.

Параграф 2. Ашыту процесінің аппаратшысы, 4-разряд

103. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі анағұрлым жоғары ашыту процесінің аппаратшысының немесе мастердің басшылығымен спиртпен ашыту, сыраның әр түрлі сортына арналған сыра ашытқысының басты ашытылу, жеткізіле ашыту және сыраны сақтау, квас пен ашымалды ашыту технологиялық процесін жүргізу;

ашытылған массаны, ашымалды, сыра ашытқысын, квас суслосы концентратын және сыраны ашыту және лагерь ыдыстарына және алдын ала араластыру чандарына қабылдау;

квас суслосының концентратын белгілі бір тығыздыққа дейін араластыру;

квас суслосын ашыту чандарына айдау;

қант сиропын қайнату және оны ашыту чандарына салу;

ашытқыны жіберу, шпунттау, бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша температуралық режимді реттеу;

суды салқындатқыш иірімдерге жіберу, ашымалды шығару жылу алмастырғыштар арқылы айдау жолымен салқындату, дайын өнімді салқындату және бөліп құю үшін айдау;

чандардың микробиологиялық тазалығын тексеру;

ашытудың барлық кезеңдерінде технологиялық режимді бақылау;

квас пен ашымалды араластыру;

сынама алу;

сірне ерітіндісін және күкірт қышқылы ерітіндісін дайындау, көпіршікті басу қоспасын дайындау және оны ашыту массасына қосу.

104. Білуге тиіс:

шикізатқа қойылатын негізгі талаптар;

спирт пен сыра, квас пен ашымалды өндіру технологиясы;

ашыту, жеткізе ашыту және сыраның әр түрлі сорттарының сақталуының технологиялық процесі;

сақтау мерзімі;

ақаулықтардың түрлері және оның алдын алу және жою тәсілдері;

қызмет көрсетілетін жабдықтың және өлшеу құралдарының құрылысы;

қызмет көрсетілетін жабдық жұмысындағы ақаулықтарды жою тәсілдері; өлшеу құралдарын және түзету кестелерін пайдалану қағидасы;

суслоның ашытылу тығыздығын, ашыту температурасын айқындау тәртібі.

Параграф 3. Ашыту процесінің аппаратшысы, 5-разряд

105. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық нұсқаулыққа сәйкес спиртпен ашыту, сыраның әр түрлі сортына арналған сыра ашытқысының басты ашытылу, жеткізіле ашыту және сыраны сақтау, квас пен ашымалды ашыту технологиялық процесін жүргізу;

чандардың микробиологиялық тазалығын, жабдықтардың, коммуникациялар мен бақылау-өлшеу аспаптарының жұмысқа жарамдылығын тексеру, бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша ашытудың барлық кезеңдерінде температуралық режимді бақылау;

чандағы, ыдыстағы қысымды, жарықты және қышқылдықты реттеу;

белгіленген технологиялық режимге сәйкес сыраны ашыту, жеткізе ашыту және ағарту процесін жүргізуді қамтамасыз ету;

қарапайым талдау жүргізу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқудың алдын алу және жою;

сыраның сүзілуін және карбонизациялануын бақылау, бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша сүзу кезіндегі қысымын реттеу.

106. Білуге тиіс:

сыра, квас, ашымал өндірудің технологиялық схемасы;

коммуникацияның орналасу схемасы, дайын өнімнің технологиялық қасиеттері;

өнімнің әр түрлі сорттарын ашыту режимінің қағидалары мен өлшемдері;

қарапайым талдаулардың әдістемесі;

ашыту өнімдерін өндіруді қолданылатын жабдықтардың құрылысы;

оның жұмысындағы ақаулықтарды жою тәсілдері.

Параграф 4. Ашыту процесінің аппаратшысы, 6-разряд

107. Жұмыс сипаттамасы:

өлшеу және автоматика құралдары жүйесімен жабдықталған ірі көлемді цилиндр-конус танктарда сыраны күрделі биохимиялық және микробиологиялық ашыту және ашуын жеткізу процесін жүргізу;

цилиндр-конус танктардың ашыту массасымен толтырылуын бақылау;

ашытқыны салу, цилиндр-конус танктарға берілетін сыра ашытқысын стерильді ауамен ауаландыру;

сыраны ашыту және ашуын жеткізу процессінің барлық кезеңдерінде бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша температуралық режим мен қысымды реттеу;

сыраның құрамындағы экстрактіні бақылау;

технологиялық режимге сәйкес тоңазытқыш агентті цилиндроконус танктердің қалташықтарына жіберу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқудың алдын алу және жою;

ашытқыны алу;

сыраны сүзуге (ағартуға) жіберу;

сынаманы алу және талдау жүргізу.

108. Білуге тиіс:

ірі көлемді цилиндр-конус танктарда сыра өндіру технологиясы;

коммуникацияның орналасу схемасы;

сыраның әр түрлі сорттарының ашытылуы және ашуына жеткізілу режимдері;

технологиялық режим нормаларынан ауытқу себептері және оларды жою тәсілдері;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және қызмет ету қағидаты.

109. Кәсіптік орта білім талап етіледі.

21. Купаждаушы

Параграф 1. Купаждаушы, 4-разряд

110. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі анағұрлым жоғары купаждаушының басшылығымен ликер-арақ өнімдері, жеміс шырындары мен құрғақ сусын концентраттарына арналған купаж дайындау процесін жүргізу;

купаждау үшін қажетті материалдар мен ингредиенттерді дайындау;

рецептураға сәйкес купаж жасауға, купаждау чанына тиісті ингредиенттерді салуға және оларды араластыруға қатысу;

сынамаларды алу, бақылау талдауларын жүргізуге қатысу;

белгілеген мерзімде дейін сақтаудан кейін дайын купажды ашуын жеткізу чанына айдау немесе оны сүзуге жіберу;

купажды сүзу және миксерге жіберу (алкогольді емес және алкоголі аз өнімдерге);

купаждау немесе сұрыптау чандарын жуу;

шикізатты және дайын өнімді есепке алу.

111. Білуге тиіс:

ликер-арақ өнімдерінің әр түрлі сорттарын, жеміс шырындары мен құрғақ сусын концентраттарын дайындау технологиясының негіздері және рецептурасы;

ликер-арақ өнімдері мен алкогольді емес сусындардың, шикізат пен материалдардың сапасына қойылатын талаптар;

қарапайым талдау, күштілігін айқындау және органолептикалық бағалау әдістемесі;

қызмет көрсетілетін жабдықтың және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы мен пайдалану қағидасы, коммуникациялардың орналасу схемасы;

шикізатты және дайын өнімді есепке алу қағидасы.

Параграф 2. Купаждаушы, 5-разряд

112. Жұмыс сипаттамасы:

ликер-арақ өнімдері, жеміс шырындары мен құрғақ сусын концентраттарына арналған купаж дайындау процесін жүргізу;

бояғыштарды, қант сиробын және басқа да қажетті материалдар мен ингредиенттерді алу;

рецептураға сәйкес купаж жасау;

купаждау чанына (купаж жинақтау) тиісті ингредиенттерді біртіндеп енгізу және оларды араластыру;

күштілігін түзету, бақылау талдауын жүргізу;

коммуникациялардың, қызмет көрсетілетін жабдықтар мен бақылау-өлшеу аспаптарының жұмысқа жарамдылығын бақылау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ақаулықтарды жою;

шикізат пен дайын өнімнің есебін жүргізу.

113. Білуге тиіс:

ликер-арақ өнімдерінің әр түрлі сорттарын, жеміс шырындары мен құрғақ сусын концентраттарын дайындау технологиясы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымдық ерекшеліктері;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ақаулықтарды жою тәсілдері, коммуникациялардың орналасу схемасы;

шикізатты және дайын өнімді есепке алу қағидасы.

22. Сыра жасау өндірісіндегі сүзгі желісінің операторы

Параграф 1. Сыра жасау өндірісіндегі сүзгі желісінің операторы, 4-разряд

114. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі анағұрлым жоғары сыра сүзу операторының басшылығымен сыраны сүзу технологиялық процессін жүргізу;

сүзу компоненттерін себу, жуу және ағымдағы дозалау;

сыраны сүзу процессін және барлық қосалқы технологиялық процестерді, жуу құралдарының концентрациясын, жуғыш концентраттардың болуын бақылау;

сыраны сүзуге арналған жабдықтарды бөлшектеу, құрастыру және дайындау;

картон сүзгіні ауыстыру, сүзгілерді регенерациялауды жүзеге асыру;

жабдықтарды қарапайым жөндеуге қатысу.

115. Білуге тиіс:

сыраны сүзудің технологиялық процестері мен режимдері;

шикізаттың түрлері және дайын өнімдер мен қосалқы материалдарға қойылатын талаптар;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылысы және қызмет қағидаттары.

Параграф 2. Сыра жасау өндірісіндегі сүзгі желісінің операторы, 5-разряд

116. Жұмыс сипаттамасы:

сыраны сүзгіден өткізудің барлық кешенді-механикалық учаскелері мен автоматтандырылған желілерінде технологиялық процесті басқару пультінен жүргізу;

сүзу құрылғыларын жүргізу және тоқтату;

автоматика құралдарының, бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен сыраны сүзгіден өткізу процессінің белгіленген режимін, қызмет көрсетілетін жабдықтың үздіксіз және синхронды жұмысын қамтамасыз ету;

өнім сапасын технологиялық тізбек барысында бақылау;

автоматты бағдарламаларды іске қосу;

концентраттардың болуын мен жуу ерітінділерінің концентрациялау дәрежесін бақылау;

қызмет көрсетілетін жабдыққа жөндеу жүргізуге қатысу.

117. Білуге тиіс:

сыраны сүзгіден өткізудің кешенді-механикалық учаскелері мен автоматтандырылған желілеріне енгізілген автоматтардың, агрегаттар мен механизмдердің құрылысы мен кинематикалық схемалары;

сыраны сүзудің технологиялық процессі;

шикізаттың түрлері;

дайын өнімдер мен қосалқы материалдардың сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсетілетін жабдықтар мен қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы мен қызмет ету қағидаттары.

118. Кәсіптік орта білім талап етіледі.

Параграф 3. Сыра жасау өндірісіндегі сүзгі желісінің операторы, 6-разряд

119. Жұмыс сипаттамасы:

сыраны сүзгіден өткізудің барлық автоматтандырылған учаскелерінде технологиялық процесті басқару пультінен немесе компьютерден жүргізу;

сүзу компоненттерін есептеу;

өнімнің сапалық көрсеткіштерін технологиялық тізбектің өн бойында бақылау;

қызмет көрсетілетін жабдықты іске қосу және тоқтату;

автоматты бағдарламаларды іске қосу;

сүзу құрылғыларын жүргізу және тоқтату;

автоматика құралдарының, бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен технологиялық режимнің белгіленген өлшемдерін, қызмет көрсетілетін жабдықтың үздіксіз және синхронды жұмысын қамтамасыз ету;

технологиялық режимнен ауытқудың алдын алу және оның себептерін жою;

сыраны сүзгіден өткізу технологиялық процессінің аяқталған сәтін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері және зертхана талдауының нәтижесі бойынша айқындау;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеуге тапсыру және одан алуға қатысу.

120. Білуге тиіс:

сыраны сүзгіден өткізудің автоматтандырылған желілеріне енетін автоматтардың, агрегаттар мен механизмдердің құрылысы мен кинематикалық схемалары;

сыраны сүзудің технологиялық процессі;

шикізатқа, дайын өнімдерге және қосалқы материалдарға қойылатын талаптар.

121. Кәсіптік орта білім талап етіледі.

23. Уыт өндіруші

Параграф 1. Уыт өндіруші, 3-разряд

122. Жұмыс сипаттамасы:

бидайдың уытын өндіру процесіне қатысу;

чандағы ылғалдылықты белгіленген пайызға жеткізе отырып бидайды сулау және бидайдың бастапқы өсу кезеңі үшін қажетті ауаландыруды қамтамасыз ету;

бидайды тиеу, жуу, дезинфекциялау, бидайды айдау, қорытпасын алу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша технологиялық режимді реттеу;

су мен бидайды хлорлау үшін хлорлы әкті дайындау;

бидайды чаннан алу және өсіру үшін аппаратқа және қырманға жеткізу;

бидайды текшелеп үю;

сынаманы алу;

сыртқы белгілері бойынша сулау дәрежесін айқындау;

чанға салынатын бидайдың мөлшерін есептеу.

123. Білуге тиіс:

бидайды сулау қағидасы;

уыт дайындауда қолданылатын бидайдың қасиеттері және уыт сапасының сыра ашытқысына, спиртке және басқа да өнімдерге тигізетін әсері;

сынамаларды алу, чанға салынатын бидайды есепке алуды жүргізу қағидасы;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмыс қағидаты және пайдалану ережесі.

Параграф 2. Уыт өндіруші, 4-разряд

124. Жұмыс сипаттамасы:

ауысым мастерінің немесе біліктілігі анағұрлым жоғары ашытушының басшылығымен бидайды қырманда және жәшікте ашыту процесін жүргізу;

бидайды қырманда жаю;

қабаттың биіктігін белгілеу, қатардың жиектерін бітеу, бидай қабаттарын қолмен немесе механикалық қалақпен қопсыту;

процестің өн бойында ашытудың технологиялық және температуралық режимін бақылау және қолдау;

уытты өсуді жеделдеткіштермен өңдеу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқудың алдын алу және олардың пайда болу себептерін жою;

қарапайым талдау жүргізу, көк уытты әр түрлі жүйедегі кептіргіштерге тасымалдау;

қырманның, жәшіктердің, желдеткіш құрылғыларының, тасымалдау механизмдерінің және басқа да қызмет көрсету жабдықтарының тазалығын тексеру.

125. Білуге тиіс:

қырманда және жәшікте бидайдың уытын өндірудің технологиялық схемасы;

бидайды қопсыту тәсілдері;

бидай мен уыттың физикалық-химиялық және технологиялық қасиеттері;

уыттың бүлінуі мен бұзылуын туындататын себептер, олардың алдын алу тәсілдері, уытты зарарсыздандыру;

қарапайым талдау жүргізу әдістемесі;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы.

Параграф 3. Уыт өндіруші, 5-разряд

126. Жұмыс сипаттамасы:

бидайды қырманда және жәшікте ашыту процесін жүргізу;

бидайды уыт өндіру аппараттарына, қырманға қабылдау;

бидайды өсіру процесін кезеңдерінің барлығында технологиялық нұсқаулыққа сәйкес реттеу;

температураны реттеу және ауаны ылғалдау, оны уыт өндіретін аппараттарға жіберу;

уыт өсірудің температуралық режимін бақылау;

уыт өндіргіштерді, жылжымалы атызды іске қосу және тоқтату;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысқа жарамдылығын тексеру;

ұсақ ақаулықтарды жою;

технологиялық режим нормаларынан ауытқушылықтардың алдын алу және жою;

сынамаларды іріктеу;

бақылау талдауларын орындау;

уыттың дайындығын айқындау.

127. Білуге тиіс:

уыт өндірісінің технологиялық схемасы;

уыт дайындау үшін қажетті бидайдың сапасына қойылатын талаптар;

уыттың сапасын сыртқы белгілері және диастатикалық қуаты бойынша бағалау;

бидайдың әр түрлі түрлерінен уыт өндіру нормалары мен әдістері;

уыт өндірісінде қолданылатын жабдықтың құрылысы мен құрылымдық ерекшеліктері.

Параграф 4. Уыт өндіруші, 6-разряд

128. Жұмыс сипаттамасы:

бақылау-өлшеу аспаптарымен және автоматикамен жабдықталған бірлік қуаты жоғары агрегаттарда уытты бірлескен тәсілмен сулау, суару және кептіру биохимиялық процесін жүргізу;

бидайды агрегатқа қабылдау;

ылғалдылықты, температураны және сулау, уытты суару және кептіру ұзақтығын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша реттеу;

ұсақ бүрікпелі сумен суара отырып және бапталған ауамен үрлеу арқылы бидайды барлық кезеңдерінде технологиялық нұсқаулыққа сәйкес қопсыту;

жаз мезгілінде салқындату және қыста таза салқын ауаны жылыту, қалыпқа келтірілген ауаны рециркуляциялау;

уыт өсірудің биологиялық және ферментативтік процесін бидай қабатын бапталған ауамен аэрациялау арқылы реттеу;

ауаның және кептіру агентінің агрегатқа жіберілуін реттеу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқушылықтың алдын алу және себептерін жою;

сынамаларды іріктеу;

бақылау талдауларын орындау.

129. Білуге тиіс:

бірлік қуаты жоғары агрегаттарда уытты бірлескен тәсілмен уыт өндірудің технологиялық режимінің технологиясы мен өлшемдері;

сынамаларды іріктеу қағидасы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың құрылысы, құрылымдық ерекшеліктері және пайдалану қағидасы.

130. Кәсіптік орта білім талап етіледі.

24. Сірке суын өндіру аппаратшысы

Параграф 1. Сірке суын өндіру аппаратшысы, 4-разряд

131. Жұмыс сипаттамасы:

үлкен аппараттарда (ферментерлерде) жылдам мерзімді айналдыру және жартылай үздіксіз тәсілдермен сірке суын алудың технологиялық процесін жүргізу;

ауа үрлегішке немесе компрессорларға, конденсациялық-тарту жүйесіне және құрамында сірке суы бактериялары бар дақылды сұйықтықты айналдыруға арналған сорғыларға қызмет көрсету;

қызмет көрсетілетін жабдықтың қышқылдану және үздіксіз жұмыс істеу процесінің қалыпты барысын қамтамасыз ету;

жылу алмастырғыштардың температуралық режимі мен сегнер дөңгелектері мен басқа да бүріккіштердің жұмысын реттеу;

дақылдар сұйықтығының сынамасын алу, оны қышқыл мен спирттің концентрациясы бойынша талдау;

талдау нәтижелері бойынша процесс барысын бақылау және реттеу;

ауаның берілуін реттеу;

процестің басталу сәтін айқындау;

шикі сірке суын алу және оны кейінгі операцияларға айдау;

шикі сірке суы мен дайын өнімнің есебін жүргізу.

132. Білуге тиіс:

жылдам мерзімді айналдыру және жартылай үздіксіз тәсілдермен сірке суын алудың технологиялық процесі;

сірке суы қышқылы бактериялары мәдениетінің физиологиялық ерекшеліктері;

конденсаттық-тарту жүйесі коммуникациясының схемасы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы мен пайдалану ерекшеліктері;

сынама алу және талдау жүргізу қағидалары;

шикі сірке суы мен дайын өнімнің есебін жүргізу қағидасы.

Параграф 2. Сірке суын өндіру аппаратшысы, 5-разряд

133. Жұмыс сипаттамасы:

аппараттарда немесе 3-5 аппараттан, қарқынды масса алмасудан тұратын батареяларда процестің екі кезеңі бойынша (сірке суы бактерияларының көбеюі мен өсуі) терең мерзімді және үздіксіз тәсілдермен сірке суын алудың технологиялық процесін жүргізу;

автоматты аспаптарға қызмет көрсету, температураны, ауаның берілуін, сіңімді орта мен суды реттеу;

қышқыл мен спирттің буын ұстап қалу абсорбциялық жүйесіне қызмет көрсету;

биомассаның мөлшерін нефелометрмен анықтау және суслоны процестің кезеңдері бойынша аппараттарға уақтылы жеткізу;

дақылдар сұйықтығының қышқылы мен спиртінің концентрациясы, биомассасының мөлшері бойынша реттеу, процесті талдау нәтижесі бойынша реттеу;

қосылатын сіңімді ортаның қажетті мөлшерін және араластыру коэффициентін, сірке суы қышқылы бактерияларының өсу жылдамдығын және сірке суы қышқылының нұсқаулықта көрсетілген мерзімділікпен өтуін есептеу.

134. Білуге тиіс:

терең мерзімді және үздіксіз тәсілдермен сірке суын алудың технологиялық процесі;

сіңімді орта дайындау кезінде есептеу тәртібі;

қарқынды масса алмасу аппараттары мен батареяларының құрылысы және пайдалану қағидасы;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

25. Сірке суын өңдеу және купаждау аппаратшысы

Параграф 1. Сірке суын өңдеу және купаждау аппаратшысы, 4-разряд

135. Жұмыс сипаттамасы:

құрамында тірі сірке суы қышқылы бактериялары бар шикі сірке суын пастерлеу, бентонитпен өңдеу, сүзу және купаждау технологиялық процесін жүргізу;

сынама алу;

бентониттің қажетті мөлшерін айқындау;

технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес қажетті концентрациялы бентонит суспензиясын дайындау;

өңделген сірке суын ағызу, оны сүзгі-престе немесе картон престе сүзу;

сүзгіні жуу және қайта зарядтау;

дайын сірке суының сапасы мен концентрациясын тексеру және бақылау;

дайын сірке суын ағызу бөлімшесіне айдау және тапсыру;

бентонит суспензиясын араластыру, жуу және жинақтауыштан шығару;

сүзгілеу және купаждау ыдыстарын жуу;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақаулықтарды анықтау және жою;

шикізаттың және дайын өнімнің есебін жүргізу.

136. Білуге тиіс:

шикі сірке суын пастерлеу, бентонитпен өңдеу, сүзу және купаждау технологиялық процесі;

сірке суын өңдеу үшін бентонит дайындау тәсілдері;

ыдыстан алмастан бұрын бентонитті өңдеу тәсілдері мен қағидасы;

дайын сірке суының сапасына қойылатын талаптар;

сынама алу қағидасы, талдау жүргізу әдістемесі;

сірке суын купаждау үшін есеп жүргізу тәртібі;

шикізаттың және дайын өнімнің есебін жүргізу қағидасы.

26. Қоректендіру ортасын жасау аппаратшысы

Параграф 1. Қоректендіру ортасын жасау аппаратшысы, 3-разряд

137. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен сірке суы өндірісінде қоректендіру ортасын жасау процесін жүргізу;

спиртті цехқа қабылдау;

спирттің күштілігін айқындау, оны өлшеуішке айдау;

спирт ортасын дайындау үшін компоненттерді жинақтауышқа жіберу;

спирттік ортаны дайындау, компоненттерді өлшеу, оларды еріту, құрамында тірі сірке суы бактериялары бар сірке суының қажетті мөлшерін есептеу, спирттің қажетті мөлшерін есептеу және өлшеу;

араластыру және кондициясына жеткізу;

сынама алу;

сорғыларға қызмет көрсету.

138. Білуге тиіс:

қоректендіру ортасын жасау технологиясының негіздері;

спирттік ортаны дайындау технологиясының мәні;

сынама алу және қарапайым талдау жүргізу қағидасы;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмыс қағидаттары және пайдалану қағидасы.

Параграф 2. Қоректендіру ортасын жасау аппаратшысы, 4-разряд

139. Жұмыс сипаттамасы:

сірке суы өндірісінде қоректендіру ортасын дайындау процесін жүргізу;

қоректендіру ортасын (тығын) жасау үшін компоненттерді дайындау: сіңімді тұздарды өлшеу және жасау, сірне өскіндерінің және ашытқы сығындысын дайындау;

құрамында тірі сірке суы бактериялары бар шикі сірке суы концентрациясын айқындау және оның қажетті мөлшерін есептеу;

есепті компоненттерден тұратын қоспаны (тығынды) жасау, спирттің қажетті мөлшерін жіберу;

қоспаны араластыру және қажетті кондициясына жеткізу, тұндыру;

қоспаның (тығынның) қышқылдандыру чандарына беру және берілу жылдамдығын реттеу;

жабдық жұмысындағы ұсақ кемшіліктерді анықтау және жою.

140. Білуге тиіс:

қоректендіру ортасын (тығын) жасау, компоненттерді дайындау;

қоса дайындау рецептурасы;

қоспаның (тығынның) компоненттерінің берілу тәртібі;

сынама алу және компоненттері мен қоспаны (тығынды) талдау қағидалары;

қоспаның (тығынның) қышқылдандыру чандарына берілу жылдамдығы мен қағидалары, берілу жылдамдығын реттеу қағидалары;

тығын бөлімі жабдықтарының құрылысы.

3-бөлім. Нан пісіру – макарон өндірісі

27. Ашытқы жасаушы

Параграф 1. Ашытқы жасаушы, 2-разряд

141. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті ашытқы жасаушының немесе қамыр жасаушының басшылығымен сұйық ашытқы мен ұйытқы пісірімдерін дайындау;

шикізат пен материалдарды алу және дайындау;

сұйық ашытқыны қамыр илейтін бөлімшелерге берілуін қадағалау.

142. Білуге тиіс:

сұйық ашытқыны дайындаудың технологиялық процесі;

ашытқы цехының машиналары мен жабдықтарын пайдалану ережесі.

Параграф 2. Ашытқы жасаушы, 3-разряд

143. Жұмыс сипаттамасы:

ауысымда 10 тонна (бұдан әрі – т) дейін нан пісіру үшін биохимиялық әдіспен ашытқыларды көбейту және жетілдіру процесін жүргізу;

сұйық ашытқылар мен ұйытқыларға арналған қоректік ортаны зарасыздандыру;

салқындатуды және қанттандыруды бақылау;

нанның жақсартылған пісірінді сорттарын өндіру үшін сұйық ашытқыларды, пісірінділер мен сүзбелерді дайындау;

престелген ашытқыларды жандандыру;

ашытқының және ашытқы сүтінің консистенциясын, сапасын және олардың температурасын бақылау;

ашытқының қышқылдығын және көтерілуін айқындау;

сынамаларды іріктеу, мөлшерлеу, ашытқыларды өндіріске тапсыру;

бақылау талдауларын жүргізу;

ашытқы цехының жабдықтарына қызмет көрсету;

қоректік ортаны, су мен ауаны мөлшерлеудің сағаттаған режимін реттеу;

ортаның белгіленген температурасын, тығыздығын және қышқылдығын ұстау;

барлық ыдыстарды санитарлық өңдеу;

жабдықтардың, ыдыстардың, инвентардың тазалығын бақылау.

144. Білуге тиіс:

ашытқының температурасын өлшеу және ашытқының қышқылдығы мен көтерілуін айқындау тәсілдері;

сұйық ашытқылар мен ашытқы сүттерін мөлшерлеу тәсілдері мен ережесі, нанды дайындаудағы олардың мәні;

сұйық ашытқыларды өндіруді бақылаудың органолептикалық әдісі.

Ауысымда 10 т артық нан пісіру үшін биохимиялық әдіспен ашытқыларды көбейту және жетілдіру процесін жүргізу кезінде – 4 - разряд.

28. Ұйытушы

Параграф 1. Ұйытушы, 4-разряд

145. Жұмыс сипаттамасы:

ауысымда 10 т дейін нан пісіру үшін сұйық және мезофильді ұйытқыларды дайындау әрі шығындаудың өндірістік циклін жүргізу;

ұйытқылар үшін қоректендіргіштерді дайындау, органолептикалық және талдаулар негізінде ұйытқылардың ылғалдылығын, қышқылдығын, температурасын, көтерілуін бақылау;

қант қосылған, ашытылған пісірінді дайындау;

ұйытқыларды дайындау кезінде жабдықтарға қызмет көрсету, ыдыстарды және басқа инвентарларды санитарлық өңдеу;

түрлі өнімдерді өндіру үшін ұйытқыларды мақсаты бойынша тапсыру;

жабдықтардың, ыдыстардың, инвентардың зарарсыздығын бақылау.

146. Білуге тиіс:

сұйық және мезофильді ұйытқыларды, пісірінділерді дайындаудың технологиясы мен рецептурасы;

ұйытқылар мен пісірінділердің температурасын, ылғалдылығын, қышқылдығын, көтерілуін өлшеу тәсілдері;

ұйытқылардың, пісірінділердің сапасын органолептикалық бағалау әдісі;

олардың сапасына қойылатын талаптар.

Ауысымға 1 т артық нан пісіру үшін сұйық ұйытқыларды дайындау әрі шығындаудың өндірістік циклын жүргізу кезінде – 5-разряд.

29. Өндірістік пештерде от жағушы

Параграф 1. Өндірістік пештерде от жағушы

147. Жұмыс сипаттамасы:

қатты, сұйық және көгілдір отынмен жұмыс істейтін өндірістік пештердің оттығында отынды жағу процесін жүргізу;

пештер мен бақылау-өлшеу аспаптары жүйелерінің дұрыстығын тексеру;

пештерге отынды тиеу;

бұйымдардың әр сорты үшін белгіленген отынның жану процесін, тартымды, температуралық режимді реттеу;

отынды жағу және шығындау процесін бақылау;

оттықтарды тазалау;

қож бен күлді тазалау;

отынды әкелу, қож бен күлді апарып тастау.

148. Білуге тиіс:

отынды жағу кезінде болатын процестерді;

нан өнімдерін өндіру технологиялық процестерінің негіздері;

отынның түрлері, сорттары және калориялығы;

түрлі отын түрлерін жағу тәсілдері мен ережесі және оны үнемді шығындау әдістері;

шығарылатын өнім сорттарын пісіру ұзақтығы;

пісіру камерасын дымқылдандыру тәртібі;

қызмет көрсететін пештердің және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы, жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі.

Көгілдір отынмен жұмыс істейтін, әр қайсысы ауысымда 3 т дейін нан өнімдерін шығаратын стационарлық оттығы бар 2 пешке немесе 2 конвейерлік пешке қызмет көрсету кезінде – 2-разряд;

көгілдір отынмен жұмыс істейтін, әр қайсысы ауысымда 3 т дейін нан өнімдерін шығаратын стационарлық оттығы бар 3 пешке немесе 3 конвейерлік пешке немесе ауысымда 3-тен 10 т дейін нан өнімдерін шығаратын 2 конвейерлік пешке немесе бір кептіргіш камерасы бар пешке қызмет көрсету кезінде – 3-разряд

көгілдір отынмен жұмыс істейтін, әр қайсысы ауысымда 3-тен 10 т дейін нан өнімдерін шығаратын стационарлық оттығы бар 3 және одан көп конвейерлі пешке немесе ауысымда 10 т артық нан өнімдерін шығаратын бір және одан көп конвейерлік пешке немесе 2 және одан көп кептіргіш камерасы бар пешке қызмет көрсету кезінде – 4-разряд.

Ескерту:

1. Қатты және сұйық отында жұмыс істейтін өндірістік пештерге қызмет көрсету кезінде, тарификациялау бір разрядқа жоғары белгіленеді.

2. Бір үй-жайда тұрған пештер мен бу қазандықтарына бір уақытта қызмет көрсеткен кезде, төмен қысымдағы екі бу қазандығы қуаттылығы орташа бір пешке теңестіріледі.

30. Табактарды тазалау және майлау машинасының машинисі

Параграф 1. Табактарды тазалау және майлау машинасының машинисі, 3-разряд

149. Жұмыс сипаттамасы:

металл табақтарын тазалау және майлау машинасын басқару және қызмет көрсету;

табақтарды әкелу, қырнауыштың көмегімен қолмен ластанған жерлерін тазалау;

өсімдік майын құю;

майлау барабанындағы фетрлі ішпектерді бақылау және оларды жұмыс істейтін қалыпта ұстау;

металл табақтарын тазалау процесінде металл щеткаларын реттеу;

табақтар тиелген арбашықтарды бөлу үстеліне және машинаға апару және тасу.

150. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін машинаның құрылғысы және пайдалану ережесі;

металл табақтары мен жабдықтардың санитарлық жай-күйіне қойылатын талаптар.

31. Тізу машиналарының машинисі

Параграф 1. Тізу машиналарының машинисі, 2-разряд

151. Жұмыс сипаттамасы:

ауысымда 2 т дейін қалаш өнімдерін өндіретін тізу машиналарын басқару және жұмысын реттеу;

органолептикалық белгілері бойынша бұйымдарды бракка шығару;

байламдарды вагонеткаларға немесе үстелге қатарлау;

шпагатты инелерге өткізу;

байлаулар мен қалаштардың терілуін қадағалау;

тасымалдағыш бойынша пешке келіп түсетін қалаш өнімдерін машина инелеріне бағыттау;

тасымалдағыштар болмаған кезде – қалаш өнімдерін машина инелеріне әкелу, вагонеткаларды экспедицияға апару және дайын өнімді тапсыру.

152. Білуге тиіс:

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

тізу машинасының құрылғысы және пайдалану ережесі.

Ауысымда 2 т артық қалаш өнімдерін өндіретін тізу машинасын басқару және жұмысын реттеу кезінде - 3-разряд.

Қалаштарды қолмен тізу кезінде – 1-разряд.

32. Жидіту агрегатының машинисі

Параграф 1. Жидіту агрегатының машинисі, 2-разряд

153. Жұмыс сипаттамасы:

жартылай дайын өнімдер бар кассеталарды жидіту агрегатының люлькаларына және күйдірілген дөңгелек қамырды вагонеткаларға немесе тасымалдағыштарға қатарлау;

жартылай дайын өнімдерге көкнәр, зире, тұз себу;

жоғары білікті жидіту агрегаты машинисінің басшылығымен қамырды жидіту бойынша басқа да жұмыстарды орындау.

154. Білуге тиіс:

қамырды жидітудің технологиялық процесінің негіздері;

формаланған қалаш бұйымдарын жидітуге дайын болғанын айқындау ережесі;

жидіту агрегатының жұмыс істеу принципі.

Параграф 2. Жидіту агрегатының машинисі, 3-разряд

155. Жұмыс сипаттамасы:

қамыр дайындамаларын жидіту процесін жүргізу;

жидіту агрегатының жұмыс реттеу, оларға кассеталарды орналастыру;

жартылай дайын өнімдер тиелген кассеталарды вагонеткаларға немесе тасымалдағышқа қатарлау;

қалаш бұйымдарынан босатылған табақтарды пруферге немесе вагонеткаларға қатарлау;

дөңгелек қамырларды жидіту қазандықтарына тиеу;

жидіту процесін қадағалау және бақылау;

дайындамаларды түсіру және оларды үстелде немесе тақталарда, табақтарда, кассеталарда үлестіру;

дайындамаларға қажетті формаларды беру, оларға көкнәр, зире, тұз себу;

дайындамалары бар тақталарды, табақтарды, кассеталарды стеллаждарға, вагонеткаларға қою немесе оларды кептіруге тапсыру.

156. Білуге тиіс:

қамырды бөлу және жидітудің технологиялық процесінің мәні;

формаланған қамыр дайындамаларын жидітуге және пісіруге дайын болғандығын айқындау әдісі;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы мен пайдалану ережесі.

33. Нан өнімдерін формалаудың ағынды желілерінің машинисі

Параграф 1. Нан өнімдерін формалаудың ағынды желілерінің машинисі, 4-разряд

157. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды желілерде нан таяқшаларын, ши нандарын, қалаш, тәтті нан, кептірілген нан, кітірлек нан және басқа да өнімдерді формалау процесін жүргізу;

бункерге қамырдың толу аралығын дәл сақтай отырып, қамырды қамыр илейтін машиналардан қамыр кесетін агрегаттарға беруді қадағалау;

қамыр лентасының үздіксіздігін және қалыңдығын, қамырдың формалау және илектеу біліктері арасында ауысуы;

формалау біліктеріне қамырдың берілуін, серіппелі тасымалдағыштың жылдамдығын реттеу;

қамыр дайындамаларын берілген ұзындыққа кесетін тораптардың жұмысын қадағалау;

дайындамаларды табандықтарға қатарлау;

стандартқа сай емес дайындамаларды бракқа шығару;

табандықтарды формалық машиналарға дұрыс кіргізуді, табандықтарды толықсыту шкафтарына дұрыс тиеуді бақылау, температуралық режимді автоматты ұстап тұру;

желілерді қосу және тоқтату;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтарды анықтау және жою.

158. Білуге тиіс:

нан өнімдерін формалаудың ағынды желілерінде қамырды формалаудың және толықсытудың технологиялық процесі;

желілердің қызмет көрсететін жабдықтарының құрылғысы және пайдалану ережесі;

шығарылатын өнімнің сапасына қойылатын талаптар; қамырдың сапасын органолептикалық бағалау әдістері;

қамырдың сапасына және консистенциясына, өнімнің салмағына және формасына қойылатын талаптар;

қасыр сапасының өнімінің салмағына әсері.

34. Пруфер машинисі

Параграф 1. Пруфер машинисі, 2-разряд

159. Жұмыс сипаттамасы:

қамыр дайындамаларының сапасы мен салмағын тексеру;

қамыр дайындамаларын платаларға, толықсыту тақталарына, табақтарға қатарлау, оларды пруфер люлькаларына орналастыру.

160. Білуге тиіс:

қамыр сапасының органолептикалық бағалау әдісі;

қамыр дайындамаларының сапасына және салмағына қойылатын талаптар;

дайындамаларды платаларға, табақтарға орналастыру нормалары;

пруфер люлькалары;

пруфердің ылғалды температуралық режимінің параметрлері;

пруфердің құрылғысы;

бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері, міндеті және пайдалану ережесі.

Пруфердің ылғалды температуралық режимді реттеу жөніндегі жұмыстарды орындау кезінде – 3-разряд.

35. Қамыр кесетін машиналардың машинисі

Параграф 1. Қамыр кесетін машиналардың машинисі, 2-разряд

161. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті қамыр кесетін машиналар машинисінің басшылығымен барлық типтегі формалау, домалату, жгут кесетін машиналарға қызмет көрсету;

қамыр кескіш машинаның құйғышына қамырдың түсуін реттеу;

қамыр кесектерінің сапасын мен салмағын тексеру;

машинаның жекелеген тораптарын майлау және тазалау;

жартылай дайын салынған тақталар мен табақтарды вагонеткаға, тасымалдағышқа немесе пруферге қатарлау.

162. Білуге тиіс:

қамырды кесу және толықсытудың технологиялық процесі;

қамырдың сапасын органолептикалық бағалау әдісі;

қамырдың сапасына, өнімнің салмағы мен формасына қойылатын талаптар; қамыр сапасының өнім салмағына және тетіктердің жұмысына әсері;

қамыр мен дайын өнімнің сорттары;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы, жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі.

Нанның дана сорттарын, тәтті нан, қалаш және кітірлек нан өнімдерін кесуге арналған қамыр кесетін машинаға немесе бір бөлетін машинаға қызмет көрсету кезінде – 3-разряд;

пруфер тиелген қамыр кесетін машиналарға немесе екі бөлетін машиналарға немесе екі және одан көп пештерде жұмыс істейтін бір бөлетін машинаға қызмет көрсету кезінде – 4-разряд.

36. Ағынды-автоматты желілердің операторы

Параграф 1. Ағынды-автоматты желілердің операторы, 5-разряд

163. Жұмыс сипаттамасы:

өнімділігі сағатына 1 тонн (бұдан әрі - сағатына 1 т) дейін ағынды-автоматты желілерде макорон өнімдерін дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

қамырды араластыру және макарон өнімдерін престеу, бастундарға ілу, алдын ала және толықтай кептіру, дайын өнімді түсіру;

шнек престерінің, үздіксіз қызмет ететін кептіргіштердің, өнімді кесетін және жаятын, пневмотасымалдағыштармен байланыстыратын машиналардың және желілердің басқа да машиналары мен механизмдерінің жұмысын реттеу;

ағынды-автоматты желілердің технологиялық процесінің әр бір сатысында технологиялық режимнің параметрлерін реттеу;

басқару пультінен ағынды-автоматты желілерге кіретін машиналар мен аппараттардың тоқтаусыз және синхронды жұмысын қамтамасыз ету;

жұмыс процесінде ағынды-автоматты желілердің тораптары мен тетіктерін жөндеу және реттеу, барлық сатыда технологиялық процесті бақылау;

технологиялық журнал жүргізу.

164. Білуге тиіс:

ағынды-автоматты желі жабдықтарының құрылғысы және конструктивтік ерекшеліктері;

ағынды-автоматты желіде макарон бұйымдарын өндіру технологиясы;

қызмет көрсететін жабдықты пайдалану және күту ережесі;

аспаптарды бақылау-өлшеу құрылғысы және оны пайдалану ережесі;

ағынды-автоматты желі машиналары мен аппараттарын қосу және тоқтату ережесі;

макарон өнімдеріне қойылатын талаптар.

Өнімділігі сағатына 1 т артық ағынды-автоматты желілерде макарон өнімдерін өндірудің технологиялық процесін жүргізу кезінде – 6-разряд.

37. Шикізатта ыдыссыз сақтау қондырғысының операторы

Параграф 1. Шикізатта ыдыссыз сақтау қондырғысының операторы, 4-разряд

165. Жұмыс сипаттамасы:

ауысымда 1 т дейін ұнды, қант пен басқа да шикізат түрлерін қабылдау, сақтау, тасымалдау және өндіріске дайындау;

дистанциялық басқару пультінен автоматты ұн тасушыдан шикізатты қабылдау;

шикізаттың тиісті силостарға немесе басқа да ыдыстарға және өндіріске қозғалысын бақылау әрі қадағалау;

ұнның жекелеген сорттарын өндіріске беру үшін ұн желілерінің жабдықтарын кезеңмен іске қосу;

ұнның әр түрлі сорттары мен басқа да шикізат түрлерінің берілген ара қатынасын қамтамасыз ету үшін мөлшерлегіштердің жұмыс режимін реттеу;

өндіріске сорттары бойынша жіберілген ұнды, қантты және басқа да шикізат түрлерін есепке алу.

166. Білуге тиіс:

нан және кондитерлік өнімдерді өндірудің технологиялық процесі;

шығарылатын бұйымдарға рецептуралар;

шикізатты шығындау нормалары;

негізгі және қосымша шикізатты сақтау және тасымалдау шарты;

шикізат сапасына қойылатын талаптар;

шикізат сапасын бағалау әдісі;

ұнды ыдыссыз сақтау және тасымалдау қондырғысы механизмдері мен аспаптарының құрылғысы;

түрлі шикізат қозғалысы коммуникацияларының схемасы.

Ауысымда 10 т артық ұнды, қантты және басқа да шикізат түрлерін қабылдау, сақтау, тасымалдау және өндіруге дайындау кезінде – 5-разряд.

38. Наубайшы

Параграф 1. Наубайшы, 2-разряд

167. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті наубайшының басшылығымен нан және ұлпалы-кондитерлік өнімдерді пісіру процесін жүргізу;

лотоктарды, вагонеткаларды, тасымалдағыштарды майлау және өнімдерді қатарлау. өнімдерді іріктеу;

дайын өнім тиелген вагонеткаларды бас вагонеткаларға тиеу үшін тасымалдау;

лотоктардың жай-күйін тексеру;

формаларды қолмен майлау.

168. Білуге тиіс:

нан және ұлпалы-кондитерлік өнімдерді пісіру технологиялық процесінің негіздері;

шығарылатын өнімдерді пісіру ұзақтығы, олардың дайын болу белгілері;

өнімдерді лотоктарға, вагонеткаларға, транспортерге қатарлау тәсілі.

Параграф 2. Наубайшы, 3-разряд

169. Жұмыс сипаттамасы:

ауысымда 3 т дейін нан немесе 2 т дейін тәтті нан өнімдерін немесе 1 т дейін кітірлек және қалаш өнімдерін пісірудің;

механикаландырылмаған пештерде немесе бір-екі механикаландырылған конвейерлі пештерде, бір-екі электр шкафтарда ұлпалы-кондитерлік өнімдерді пісірудің технологиялық процесін жүргізу;

қамыр дайындамаларын қалақтарға, табақтарға, кассеталарға, формаларға қатарлау;

қамыр дайындамаларын пештіктің оттығына (немесе люлькаларына) салу;

кептіргіш камералар мен пештерде кітірлектерді кептіру;

пісіретін және кептіретін камералардың температуралық және бу режимдерін бақылау;

пеш конвейерін қозғалысын және нанды салу, іріктеу және нанға бүрку механизмінің жұмысын реттеу, қамыр дайындамаларын пісіруге дайын болғанын айқындау;

өнімдерді тараларға қатарлау;

қара нан сортын пісіру үшін пештерге қамыр дайындамаларын салған кезде: қамыр кескіш машиналарға қызмет көрсету және қамырды толықсыту процесін бақылау;

пішінді нан пісіру кезінде: формалардан қағып түсіру;

жеке-жеке және ұсақ өнімдер: қолмен немесе машинада кесу, қамырды майлау;

қалаш өнімдері: күйдірілген қалаш дөңгелектерін кептіру;

самса: майға қуыру немесе пісіру;

кітірлек өнімдерді шығарған кезде: кептіргіш камераларға жартылай дайын өнім салынған вагонеткаларды, пештерге - табақтарды, кассеталарды тиеу;

жұмыс көлемі көп болмаған кезде: ұнды өндіруге дайындау, ағынды-автоматты қамырды араластыру және формалау бойынша операцияларды орындау;

өнімдерді қуыру пештерінде пісірген кезде: оттықты қадағалау, жұмысын бақылау, пісіру камерасын дайындау;

электр пештермен жабдықталған наубайханаларда: қамыр дайындамаларын табақтарға орналастыру, оларды өлшеу, қолмен кесу;

вагонеткаларды орау, табақтарды толықсыту және пісіру камераларына қатарлау;

дайын өнімдерді бракқа шығару және лотоктарға қатарлау.

170. Білуге тиіс:

нан және ұн-кондитерлік өнімдерді өндірудің технологиялық процесі;

пісірілген нандардың температуралық және бу режимдерінің параметрлері;

өнімдерді оттықтарға және табақтарға қатарлау тәсілдері;

қамыр дайындамаларын пісіруге дайын болғандығын және дайын өнімнің сапасын айқындау әдісі;

пісірудің ұзақтығын реттеу, пісіру камерасын ылғалдау тәсілдері;

нанның пісіп шығуына әсер ететін факторлар және оны есептеу әдістері;

пештің өнімділігі;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы, жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 3. Наубайшы, 4-разряд

171. Жұмыс сипаттамасы:

ауысымда 3-тен 7 т дейін нан, немесе 2 т арттық тәтті нан өнімдерін, немесе 1 т артық кітірлек, қалаш өнімдерін пісірудің;

нанды қолмен салып және дайындамаларды кесіп пісірудің;

нанды пештерге қалақпен салып пісірудің;

3 және одан көп механикаландырылған пештерде немесе 3 және одан көп электр шкафтарда ұлпалы-кондитерлік өнімдерді пісірудің технологиялық процесін жүргізу;

қуаттылығы орташа қолмен салынатын пештерде өнімдердің тәтті ұсақ және диеталық сорттарын пісіруді, қамыр дайындамаларын кесуді, дайын бұйымдарды алуды, табақтарды тазалауды, толықтау толықсыту шкафтарына қызмет көрсетуді қосатын кешенді технологиялық процестерді жүргізу;

толықсыту пештері агрегаттарымен жабдықталған желілерде қалаш бұйымдарын жидіту және пісірудің технологиялық процесін жүргізу;

люлька оттықтарын майлау, қамыр дайындамаларын люлька оттықтарына салу;

пісіру және жидіту камераларында бу және температуралық режимді ұстап тұру;

пеш конвейерінің қозғалыс жылдамдығын реттеу.

172. Білуге тиіс:

өңделетін өнімдер өндірісінің технологиялық процесі;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы мен конструктивтік ерекшеліктері;

жабдықтың жұмысын реттеу ережесі.

Параграф 4. Наубайшы, 5-разряд

173. Жұмыс сипаттамасы:

ауысымда немесе толықсыту пеші агрегатына қызмет көрсету кезінде 7 т артық нан пісіру, тандыр пештерде пісіру кезінде технологиялық процесті жүргізу;

қамырды кесу және формалау, толықтай толықсыту және нан өнімдерін кешенді механикаландырылған желілерде пісірудің процесін жүргізу;

қамыр дайындамаларының салмағын және оларды пісіруге дайын болғандығын бақылау;

кешенді механикаландырылған желілердің қызмет көрсететін жабдықтарының: қамыр бөлетін, домалататын, орайтын, автоматты салғыштардың, толықтай толықсытатын пруфердің, кескіштің, толықсыту пеші және жидіту агрегаттарының жұмысын реттеу;

пісірудің температуралық және бу режимдерін бақылау;

дайын өнімнің сапасын бақылау;

кешенді механикаландырылған желілердің синхронды жұмысын қамтамасыз ету.

174. Білуге тиіс:

өңделетін өнімдерді өндірудің технологиялық процесі;

толықсыту және пісіру режимдерінің параметрлері, оларды реттеу тәсілдері;

қамырды пісіруге дайын болғандығын және дайын өнімнің сапасын айқындау әдісі;

толықсыту сапасына, пісіруге және дайын өнімнің шығуына әсер ететін факторлар;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы, конструктивтік ерекшеліктері пайдалану ережесі;

өңделетін нан өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар.

39. Наубайшы-шебер

Параграф 1. Наубайшы-шебер, 4-разряд

175. Жұмыс сипаттамасы:

нан өнімдерін өндірудің технологиялық процесін жүргізу: ауысымда 3-тен 7 т дейін, 5 т дейін нан өнімдерінің араласқан ассортиментін, 2 т тәтті нан өнімдерін, 700 килограмм (бұдан әрі - кг) дейін кітірлек немесе қалаш өнімдерін, 400 кг дейін тоқаш өнімдерін;

учаскенің механикаландырылған және автоматтандырылған желілерінің барлық жабдықтарының жұмысын қадағалау;

дайын өнімді шығарудың жоспарға сәйкес сақталуын, бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері, талдау нәтижелері және органолептикалық әдіспен бағалау бойынша қызмет көрсететін учаскенің барлық сатысында өнімдердің саны, ассортименті және сапасы бойынша тапсырманың орындалуын қадағалау;

технологиялық режимнің нормадан ауытқу себептерін алдын алу және жою, жабдықтың жұмысындағы кінәраттарды жою;

пайдаланылатын шикізаттың санын және дайын өнімнің шығуын есептеу;

шикізатты, жартыдай дайын өнімді және дайын өнімді қабылдау және тапсыру.

176. Білуге тиіс:

ұн сорттары, наубайханалық өндірістің қосымша шикізат түрлері;

шикізат пен дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

шығарылатын өнімнің барлық сорттары мен түрлеріне арналған рецептура;

шикізаттың, жартылай дайын өнімнің, дайын өнімінің сапасын бағалаудың органолептикалық әдісі, оларды сақтау шарттары;

өндірудің барлық сатысында технологиялық процесті бақылаудың және реттеудің әдісі;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы және пайдалану ережесі.

Ауысымда нан өнімдерін: 7 т артық нан, 5 т артық нан өнімдерінің араласқан ассортиментін, 2 т артық тәтті нан өнімдерін, 700 кг артық кітірлек немесе қалаш өнімдерін, 400 кг артық тоқаш өнімдерін өндірудің технологиялық процесін жүргізген кезде; тендер пештері мен торнядармен жабдықталған кәсіпорындарда, өнімділігіне қарамастан, нан өнімдерін өндірудің технологиялық процесін жүргізген кезде – 5-разряд;

шикізатты ыдыссыз сақтау қондырғыларымен, қамыр дайындайтын агрегаттарымен және үздіксіз жұмыс істейтін қондырғылармен, кешенді механикаландырылған желілермен, туннель пештерімен жабдықталған кәсіпорындарда нан өнімдерін өндірудің технологиялық процесін жүргізу кезінде, ассортименті 10 артық атауы кезінде ауысымда 1,5 т артық ұсақ кондитерлік бұйымдарды шығару кезінде – 6-разряд.

40. Металл формалары мен табақтарды полимерлеуші

Параграф 1. Металл формалары мен табақтарды полимерлеуші, 4-разряд

177. Жұмыс сипаттамасы:

нан пісіру үшін металл формалары мен табақтарының ішкі бетінде полимерлі пленканың пайда болын қамтамасыз ететін адгезияға қарсы полимерлі құраммен полимерлеудің технологиялық процесін жүргізу;

тасымалдағыш ленталар мен маталарды кремний-органикалық сұйықтықпен өңдеу;

металл формалар мен табақтарды су эмульсиясын, қажет ететін концентрацияда, кремний-органикалық сұйықтықпен өңдеу үшін химиялық құрамды дайындау;

тасымалдағыш ленталар мен маталарды кремний-органикалық сұйықтықпен сіңдіруге дайындау: сабынды суда жуу, таза сумен бірнеше рет шаю, ауада және кептіргіш камераларда кептіру;

сіңдірілген ленталар мен маталарды кептіргіш шкафта (камерада) термиялық өңдеу;

металл формалары мен табақтарды күйдіру және бытыра ағынмен өңдеу, тозаңдату арқылы оларды адгезияға қарсы полимерлі құраммен жабу, кептіру және полимерлеу үшін пешке беру;

полимерлеу кезінде температуралық режимді реттеу;

ленталарды, маталарды, формаларды, табақтарды түсіру, бракқа шығару және сақтау орнына тапсыру;

шикізаттың, химиялық реактивтер мен лактың шығындалуын есепке алу.

178. Білуге тиіс:

қолданылатын химиялық реактивтер мен полимерлі материалдардың қасиеті; полимерлеу процесін реттеудің ережесі;

полимерлі материалдар мен дайындалған ерітінділерге қойылатын талаптар;

формалар мен табақтарды жабудың технологиялық нұсқаулығы;

полимерлеу, ленталар мен маталарды кремний-органикалық сұйықтықпен сіңдіру және термоөңдеу процесінің технологиясы;

жабылған формалар мен табақтардың, өңделген ленталар мен маталардың сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы мен пайдалану ережесі.

41. Макарон өнімдерінің жартылай дайын өнімдерін престеуші

Параграф 1. Макарон өнімдерінің жартылай дайын өнімдерін престеуші, 4-разряд

179. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары қысымды үздіксіз және кезеңмен жұмыс істейтін шнекті вакуумдық және гидравликалық престерде макарон өнімдерінің жартылай дайын өнімдерін өндірудің технологиялық процесін жүргізу;

қамырдың тұрақты ылғалдылығын ұстап тұруға арналған белгіленген нормаларға дейін шикізатты қыздыру және ылғалдау;

мөлшерлегіш құрылғылардың дәл және тоқтаусыз жұмысы арқылы ұн мен судың бір қалыпты берілуін қамтамасыз ету;

өнімдердің шығарылатын жартылай дайын өнімдер ассортиментіне кіретін компоненттердің ара салмағын айқындау;

бақылау-өлшеу аспаптарының жұмыс процессін реттеу;

зертхана деректерінің негізінде технологиялық процесті жүргізудің дұрыстығын бақылау;

өнімдерді шығарудың және шикізат компоненттерін шығындаудың белгіленген нормаларын қамтамасыз ету;

жартылай дайын өнімдері тиелген кассеталарды вагонеткаларға қатарлау;

қызмет көрсететін жабдықтардың жекелеген тораптарын майлау және тазалау.

180. Білуге тиіс:

макарон өнімдерінің жартылай дайын өнімдерін өндірудің технологиялық режимі, оларды жүргізудің дұрыстығын айқындау тәсілдері;

престердің, вакуум қондырғылардың құрылғысы, оларды пайдалану және қызмет көрсету ережесі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы және оларды пайдалану ережесі;

престеу сапасына қойылатын талаптар;

өнімнің шығу, шикізаттың шығындалу нормалары;

өнімнің сапасын қамтамасыз ету тәсілдері;

макарон бұйымдарына қойылатын талаптар.

42. Ұзын түтікті макарондарды кептіруші

Параграф 1. Ұзын түтікті макарондарды кептіруші, 4-разряд

181. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз және кезеңді жұмыс істейтін диффузорлы кептіргіштерде ұзын түтікті макарондарды кептіру процесін жүргізу;

кептіру аймақтары бойынша қажетті технологиялық параметрлерді қамтамасыз ету үшін шиберлердің, клапандар мен вентильдердің қалпын (температурасын, ылғалдылығын, жылдамдығын) өзгерту және макарон түтіктерінің ұзындығы бойынша ауаны реверстеуді жүзеге асыру;

органолептикалық әдіспен жартылай дайын өнімнің ылғалдылығын және оны кептіру сәтінің аяқталуын айқындау;

тауар вагонеткалары мен кептіргіш шкафтарды кептіргіш аппараттарға орнату және салу әрі ассортиментіне қарай кептіру аймақтары бойынша орналастыру;

макарондарды кесудің және кассеталарға салудың, кассеталарды шкафтарға салудың дұрыстығын тексеру;

кептіру процесін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша бақылау.

182. Білуге тиіс:

ұзын түтікті макарондарды кептірудің технологиялық процесі және технологиялық режимнің параметрлері;

кептірудің технологиялық процесін жүргізу және реттеу ережесі, психрометрдің көрсеткішіне қарай диффузорлардың қайта орналастыру құрылғыларының жұмысын реттеу;

ұзын түтікті өнімдердің жартылай дайын өнімдерінің сапасына қойылатын технологиялық талаптар;

органолептикалық әдіспен жартылай дайын өнім мен дайын өнімнің сапасын айқындау ережесі;

ұзын түтікті макарондардың сапасына қойылатын талаптар;

үздіксіз, кезеңмен жұмыс істейтін және қызмет көрсететін басқа да жабдықтардың құрылғысы, техникалық сипаттамасы және пайдалану ережесі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының міндеті мен құрылғысы.

43. Қамыр жасаушы

Параграф 1. Қамыр жасаушы, 2-разряд

183. Жұмыс сипаттамасы:

дежаларды қамырмен қамыр илейтін машиналарға, ашытуға және аударатын машиналарға тасымалдау;

дежалар мен бункерді қамырдың қалдығынан тазалау;

ұйытқылар мен бүршіктерді мөлшерлеу;

аударатын машиналар болмаған кезде, қамырды дежадан қамыр кесетін үстелге және бөлгіш машиналардың құйғыштарына ауыстыру;

жоғары білікті қамыр жасаушының басшылығымен аса күрделі жұмыстарды орындау.

184. Білуге тиіс:

қамыр илейтін және аударатын машиналардың жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі;

қамыр дайындауды тәсілдері мен ережесі, оны бөлуге даярлығын айқындау әдісі;

ұнның сорты.

Параграф 2. Қамыр жасаушы, 3-разряд

185. Жұмыс сипаттамасы:

ауысымда қуаттылығы 3 т дейін жететін кәсіпорындарда кезеңмен жұмыс істейтін қамыр илейтін машиналарда барлық технологиялық фазалар бойынша қамыр дайындау процесін жүргізу;

белгіленген режим бойынша қамыр илейтін, аударатын машиналардың және мөлшерлегіш аппаратуралардың жұмысын қамтамасыз ету;

шығарылатын өнімдерге арналған ашытқы қамырды, бүршіктерді, пісіріндіні, қамыр ұйытқысын араластыру;

шикізаттың барлық түрін мөлшерлеу;

бүршіктерді жазып жіберу;

ашытқы қамырды, бүршік пен қамырды ашыту процесін бақылау;

үлкен емес нан зауыттарында – дежаларды тасымалдау.

186. Білуге тиіс:

кезеңмен жұмыс істейтін қамыр илейтін машиналарда ашытқы қамырды, бүршіктерді, ұйытқыларды, қамырды дайындаудың технологиялық процесі;

қамыр дайындаудың технологиялық режимінің параметрлері;

ашыту кезінде болатын процестер;

қамыр дайындаудың технологиялық процесінің ұзақтығы;

технологиялық режимді бақылау және реттеу әдісі;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы, жұмыс істеу принципі;

ашытқы қамыр мен қамырдың дайын болғандығын айқындау әдісі;

ұнның сорттары және шикізаттың негізгі компоненттері;

шикізат пен қамырдың сапасын органолептикалық әдіспен бағалау.

Параграф 3. Қамыр жасаушы, 4-разряд

187. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңмен жұмыс істейтін қамыр илейтін машиналарда ауысымда 3-тен 10 т дейін барлық технологиялық фазалар бойынша қамыр дайындау процесін жүргізу;

қатты балдақтау конвейері жүйелерінің желілеріндегі қалаш өндірісінде қамыр дайындау процесін жүргізу, қамырға май жағу, оның бұқтыру үшін үстелге салу, үлестеп кесу;

қамырдың дайын болғандығын органолептикалық айқындау және оны бөлу учаскесіне беру;

бір немесе екі қамыр дайындайтын агрегаттарда және үздіксіз жұмыс істейтін қондырғыларда бардық технологиялық фазалар бойынша қамыр дайындаудың процесін жүргізу;

шикізатты автоматты мөлшерлегіштердің жұмысын, ашытқы қамыр мен қамырды араластыру және ашыту процесін, бөлгіш машинаның бункеріне дайын қамырды берілуін реттеу қамырдың қажетті температурасын, қышқылдығын және консистенциясын қамтамасыз ету;

қамырдың дайын болғандығын айқындау;

мөлшерлегіш бөшкелерді шикізаттың жекелеген түрлерімен толтыру және оны еріту процесін бақылау.

188. Білуге тиіс:

кезеңмен жұмыс істейтін машиналарда, қамыр дайындатын агрегаттарда және қалаш өндірісіндегі қатты балдақтау конвейері жүйелері желісінің үздіксіз жұмыс істейтін қондырғыларда ашытқы қамыр мен қамырды дайындаудың технологиялық процесі;

қамыр дайындаудың технологиялық режимін бақылау және реттеу әдісі;

мөлшерлеу автоматтарын тексеру тәсілдері, жұмысын реттеу тәсілі;

шикізатты автоматты мөлшерлегіштерді және үздіксіз жұмыс істейтін қамыр дайындайтын жабдықтардың құрылғысы мен пайдалану ережесі;

ашытқы қамыр мен қамырдың дайын болғандығын айқындау әдісі.

Параграф 4. Қамыр жасаушы, 5-разряд

189. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңмен жұмыс істейтін қамыр илейтін машиналарда ауысымда 10 т артық барлық технологиялық фазалар бойынша қамыр дайындаудың процесін жүргізу;

нан өнімдерінің көп ассортиментін шығарған кезде қамырды дайындаудың процесін жүргізу;

нан зауыттарының үш және одан да көп қамыр дайындайтын агрегаттарында және үздіксіз жұмыс істейтін қондырғыларда немесе қатты балдақтау конвейер жүйелері желілеріндегі үш және одан көп қамыр илейтін машиналарда барлық технологиялық фазалар бойынша қамыр дайындаудың процесін жүргізу.

190. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы, конструктивтік ерекшеліктері және оның жұмысын реттеу ережесі;

қамырдың сапасына қойылатын талаптар.

Ескертпе: тек ашытқы қамырды ғана дайындаған кезде тарифтеу қамыр дайындатын қамыр жасаушыдан бір разряд төмен жүргізіледі.

44. Нан өнімдерін қатарлаушы

Параграф 1. Нан өнімдерін қатарлаушы, 2-разряд

191. Жұмыс сипаттамасы:

ауысымда 5 т дейін дайын нанды және 1,2 т дейін тәтті нан өнімдерін вагонеткаларға, лотоктарға, контейнерлерге және басқа да тараға қатарлау;

экспедицияға тапсырылатын өнімді есептеу;

лотоктарға, жәшіктерге, вагонеткалар мен контейнерлерге салынған нан өнімдерінің санын бақылау;

өнімдерді стеллаждарға қатарлау;

дайын өнімді органолептикалық әдіспен бракқа шығару;

қолмен көшіру, вагонеткаларда, этажеркаларда, арбашықтарда дайын өнімді және тараны тасымалдау.

192. Білуге тиіс:

өнімдердің сортын;

нан өнімдерінің сапасына қойылатын талаптар;

органолептикалық әдіспен өнімді қатарлау және бракка шығару ережесі.

Ауысымда 5 т артық дайын нанды немесе 1,2 т артық тәтті нан өнімдерін қатарлау және тасымалдау кезінде – 3-разряд.

45. Қамырды формалаушы

Параграф 1. Қамырды формалаушы, 3-разряд

193. Жұмыс сипаттамасы:

жеке, ұсақ тәтті нан, қалаш, кітірлек өнімдер мен самсаларды формалау;

қамырды кесуге болатынын айқындау;

қамырды кесектерге бөлу және өлшеу, жылжыту, бөлу және оларға белгіленген форма беру;

қамыр дайындамаларын майлау және өңдеу;

самса дайындаған кезде – фарш дайындау;

формаланған кесек қамырларды үстелге, тақтаға, табақтарға, формаларға, вагонеткаларға, тасымалдағыштарға қатарлау;

табақтар мен формаларды майлау;

шебер аспазшысының нұсқауы бойынша басқа да жұмыстарды орындау.

194. Білуге тиіс:

қамырды бөлу және толықсытудың технологиялық процесі;

қамыр сапасын бағалаудың органолептикалық әдісі;

қамырды толықсытудың ұзақтығы және технологиялық шарттары;

дайын өнімнің сапасына және қамырды бөлуге қойылатын талаптар;

ұнның, нанның сорттары.

Ескертпе: ұсақ, иленген, фигуралы және қаттама өнімдері формалау және өңдеу кезінде тарифтеу бір разрядқа жоғары жүргізіледі.

4–бөлім. Кондитерлік өндіріс

46. Инверт шәрбатын дайындайтын аппаратшы

Параграф 1. Инверт шәрбатын дайындайтын аппаратшы, 4-разряд

195. Жұмыс сипаттамасы:

инвертаторда сахарозаны инвертеудің технологиялық процесін жүргізу;

инвертаторды қант шәрбатымен толтыру;

бу қаптамаға суық су толтыру;

талап етілетін температураға дейін қант шәрбатын салқындату;

процестің температуралық режимін бақылау және реттеу, арнайы өлшегіште қышқылды белгі концентрацияға дейін еріту;

инвертаторлардың араластырғыштарын қосу және қышқыл ерітіндісін құю;

сахарозаны инвертеу процесінің барысын бақылау;

редукцияланатын заттардың құрамын зертханалық талдауға арналған сынамаларды үзбей алу, олардың құрамын қышқылдың қосымша ерітіндісін немесе құрамында аз көлемде редукцияланатын заттар бар инвертті қантты қосу арқылы реттеу;

өлшегіште, белгіленген концентрацияны қатаң сақтай отырып, екі көмірқышқыл натрий ерітіндісін дайындау;

инвертті шәрбатты сілті ерітіндісімен бейтараптандыру процесін жүргізу;

сынамаларды таңдау;

дайын инвертті шәрбатта құрғақ заттардың құрамын рефрактометрдің көмегімен айқындау;

инвертті шәрбатты сүзіп, жинағыштарға құю;

жабдықтың жұмысындағы кінәраттарды анықтау және жою.

196. Білуге тиіс:

инвертті сироптың құрамы мен қасиеті, олардың температуралық режимге тәуелділігі, жылудың әсер ету ұзақтығының шамасы;

инверттелетін ерітіндідегі қоспалардың болуы (сахарозаны инверттеу өнімдері), қант ерітіндісінің концентрациясы;

инверттеуге қолданылатын ас қышқылының қасиеті және концентрациясының шамасы;

құбырлар мен жабдықтардың схемасы және орналасуы;

бақылау-өлшеу аспаптарының міндеті мен пайдалану ережесі;

технологиялық процестің параметрлері және сахарозаны инверттеудің технологиясы;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы мен жұмыс істеу принципі.

47. Глазурлаушы

Параграф 1. Глазурлаушы, 1-разряд

197. Жұмыс сипаттамасы:

конфетті немесе басқа да кондитерлік өнімдерді, сурет салмай, дайын глазурьмен жабу;

ақау болған кондитерлік өнімдерді бракқа шығару;

глазурланған өнімдерді тоңазытқыш шкафтарға салу;

салқындатқаннан кейін бұйымдарды таразылауға немесе келесі операцияларға беру.

198. Білуге тиіс:

кондитерлік өнімдерді, сурет салмай глазурлаудың ережесі мен амалдары.

Параграф 2. Глазурлаушы, 2-разряд

199. Жұмыс сипаттамасы:

белгіленген суретті сала отырып, кондитерлік өнімдерді қолмен глазурлау;

белгіленген температураға дейін қыздыру және глазурды араластыру, оны қажетті консистенцияға жеткізу, қантсықпа глазурға эссенция мен бояу қосу;

глазурланған өнімдерді тоңазытқыш шкафқа тиеу;

салқындатылған өнімдерді таразылауға немесе одан кейінгі операцияларға беру;

өнім корпустарын қолмен глазурлау машинасының төсеміне тасымалдау, стандартқа сай келмейтін корпустарды бракқа шығару.

200. Білуге тиіс:

сурет сала отырып, кондитерлік өнімдерді қолмен глазурлау технологиясының негіздері;

глазурь мен өнім корпустарының сапасына қойылатын талаптар;

глазурь дайындаудың ережесі, оның құрамы.

Параграф 3. Глазурлаушы, 3-разряд

201. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті глазурлаушының басшылығымен түрлі жүйедегі агрегаттар мен машиналарда әр түрлі кондитерлік өнімдерді глазурлау процесін жүргізу;

қызмет көрсететін жабдықты жұмысқа дайындауға қатысу;

глазурлар мен өнім корпустарын машинаға үзбеу берілуін, өздігінен орналасу жұмысын, корпустардың тасымалдағыш ленталарына тығыз төселуін, өнімдердің глазурлау механизмі және салқындатқыш шкаф арқылы өтуін қадағалау;

ауа механизмдерінің жұмысын реттеу.

202. Білуге тиіс:

түрлі кондитерлік өнімдерді агрегаттар мен машиналарда глазурлау технологиясы;

глазурлауға түсетін өнімдерге және дайын өнімдерге қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмыс істеу принципі.

Параграф 4. Глазурлаушы, 4-разряд

203. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі жүйедегі агрегаттар мен машиналарда әр түрлі кондитерлік өнімдерді глазурлау және безендіру процесін жүргізу;

бір және екі қатпарлы конфеттерді безендіру процесін басқару;

басқару пультінен безендіру машинасының суретін таңдау, темперленген массаны шағын темперден безендіру машинасына беру;

декарматикті қосу, оның жұмысын қадағалау;

тасымалдағыштың жүрісін, глазурлау механизациясын және салқындатқыш құрылғыларды тексеру;

глазурды темперлеу және глазурлау машиналарына тиеу;

қоректендіргіш сорғыларды қосу және тоқтату;

глазурдың созылымдылығын қадағалау;

бөлгіш, торлы және салқындатқыш тасымалдағыштардың қозғалыс жылдамдығын реттеу;

белгілі қалыңдықта шоколад глазурын және беті толқын тәрізді өнімдерді алу үшін ауа механизмдерін реттеу;

конфеттегі глазурь процентін белгіленген стандарттарға сәйкестігін айқындау.

204. Білуге тиіс:

агрегаттар мен машиналарда түрлі кондитерлік өнімдерді глазурлаудың технологиясы;

глазурь суретінің сапасына және дайын кондитерлік өнімдерге қойылатын талаптар;

глазурланатын өнім түрлеріне қарай глазурь шығынының нормалары;

глазурлау агрегаты мен безендіру машинасының құрылғысы және оларды пайдалану ережесі;

тасымалдағыштардың жылдамдығын және қызмет көрсететін механизмдердің жұмысын реттеу ережесі.

48. Драже жасаушы

Параграф 1. Драже жасаушы, 2-разряд

205. Жұмыс сипаттамасы:

драженің қант секілді түрлерін домалату және өңдеу;

дражелейтін қазандықтарға драже корпустарын тиеу, шәрбат құю, қант опасын себу;

қазандықтардың айналу жылдамдығын және драже корпустарын өңдеудің ұзақтығын реттеу;

қант қабықшасы қабатының бірқалыпты пайда болуын қадағалау, оны тегістеу және ажарлау;

дайын өнімді түсіру.

206. Білуге тиіс:

түрлі драже мен карамелдерді домалату және өңдеу амалдары мен ережесі;

дражелейтін қазандықтардың жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі.

Параграф 2. Драже жасаушы, 3-разряд

207. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті драже жасаушының басшылығымен драженің ликер-тоңбасы түрлерін немесе құрамында дәрі-дәрмек, дәрумендер, бактериялық, вирустық, эндокринді немесе басқа да препараттар бар емдік мақсатқа арналған дражелерді жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

дражелеу массасы үшін материалдар дайындау;

берілген рецептура бойынша қант шәрбатын дайындау;

драже корпустарын қазандықтарға тиеу;

қажетті өлшемдегі, салмақтағы, формадағы дражені алу мақсатында дражелеу процесін және бетін қадағалау;

шикізатты, жартылай дайын өнімнің шығындалуын және дайын өнімнің сапасын бақылау;

дражелейтін қазандықтардың жұмысындағы кінәраттарды анықтау.

208. Білуге тиіс:

шығарылатын драженің ассортименті; шикізаттың, жартылай дайын өнім мен дайын өнімнің қасиеті;

түрлі дражені жасау рецептурасы және жасау технологиясы;

түрлі дражеге қойылатын талаптар;

құрамында дәрі-дәрмек, дәрумендер, бактериялық, вирустық, эндокринді немесе басқа да препараттар бар емдік мақсатқа арналған дражелердің қасиеті.

Параграф 3. Драже жасаушы, 4-разряд

209. Жұмыс сипаттамасы:

түсті, шоколад дражелер мен емдік мақсатқа арналған дражелерді жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

машинамен немесе қолмен түрлі драже: ликер, қантсықпа, желе сияқты, жеміс-жидек, карамел, жаңғақ корпустарын дайындау;

қант, ликер шәрбаттарын, жылтырату массаларын, шоколад глазурын, қантсықпа немесе құрамында дәрі-дәрмек, дәрумендер, бактериялық, вирустық, эндокринді немесе басқа да препараттар бар дражелеу массасын дайындау;

қант опасымен домалату (өңдеу) арқылы бетін жақсылап тегістеп, дражелейтін қазандықтарда драже корпустарына талап етілетін форма мен өлшемде жартылай дайын өнімдерді жасау;

емдік мақсатқа арналған дражелерді жасау кезінде талдаулар үшін сынамалар іріктеу;

корпустарды, жартылай дайын өнімдер мен шәрбаттарды жасау сапасын бақылау;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы кінәраттарды анықтау және жою.

210. Білуге тиіс:

шикізаттың, материалдардың, жартылай дайын өнімнің және дайын өнімнің физикалық және химиялық қасиеті;

рецептуралар, шәрбаттарды пісіру технологиясы және тәсілдері, әр түрлі драже үшін дражелеу және жылтырату массаларын дайындау;

шикізаттың, жартылай дайын өнімнің және дайын өнімінің сапасына қойылатын талаптар;

жабдықтың жұмыс істеу принципі, жұмыста болған кінәраттарды анықтау және жою тәсілдері.

49. Бисквиттер жасаушы

Параграф 1. Бисквиттер жасаушы, 1-разряд

211. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті бисквиттер жасаушының басшылығымен штампылау машинасына қызмет көрсету операцияларын орындау;

ұн себу және штампылау машинасының жанышқысы арасындағы қамыр лентасын толтыру;

қамырдың жанышқы арасынан өтуін қадағалау;

дайын өнімдердің жәшіктерінің немесе қораптарының толуын қадағалау;

дайын өнім салынған жәшіктер мен қораптарды салу орнына апару;

өнімді бракқа шығару.

212. Білуге тиіс:

орындалатын жұмыстың ережесі мен амалдары;

штамп-машина жұмысының принциптері;

дайын өнімнің сыртқы түріне қойылатын талаптар.

Параграф 2. Бисквиттер жасаушы, 2-разряд

213. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті бисквиттер жасаушының басшылығымен қолмен созылмалы, қантты, иленген печенье мен тоқаштарды формалау процесін жүргізу;

қол жанғыштарда және қолмен қамырды есу;

қамырды белгіленген қалыңдыққа дейін илеу, ұн себу;

қамырды кесу, бұқтыру немесе штампылау;

қамырды ротациялық, штампылау немесе қамыр есетін (қамыр басатын) машинаға тиеу;

табақтарды майлау;

табақтарды формалайтын машиналарға немесе пештерге беру;

түсетін қамырдың сапасын бақылау;

қамырды бөлу және машинада кесу;

дайын өнімді стеккерде қатарлау;

барабандарда немесе қазандықтарда тоқаштарды тираждау тоқаштарды тиеу, оларға шәрбат құю, түсіру және кептіргіш шкафтарда немесе камераларда кептіру.

214. Білуге тиіс:

қолмен печенье мен тоқаш жасау технологиясының негіздері;

орындалатын жұмыстың ережесі мен амалдары;

қамырды өңдеудің механикаландырылған процесіне қызмет көрсету ережесі;

қамырдың сапасы мен консистенциясына қойылатын талаптар;

тоқаштарды тираждау тәсілдері мен ережесі;

тоқаштардың сапасын органолептикалық бағалау әдісі және оларды өңдеу ережесі.

Параграф 3. Бисквиттер жасаушы, 3-разряд

215. Жұмыс сипаттамасы:

ротациялық, штампылаушы немесе қамыр есетін машиналарда механикаландырылған тәсілмен қамырды формалау процесін жүргізу;

жазылатын қамырдың қалыңдығын реттеу, қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын қадағалау;

жартылай механикаландырылған тәсілмен түрлі майқоспа печеньелерді жасаудың процесін жүргізу;

қамыр илейтін машиналарда қамыр илеу;

бекітілген рецептураға сәйкес шикізатты өлшеу және оларды қамыр илейтін машиналарға тиеу;

дайын қамырды түсіру;

үстелдерде қолмен қамырды технологиялық режимде белгіленген қалыңдықта жазу;

печеньелерді табақтарға салу;

үздіксіз жұмыс істейтін барабандарда тоқаштарды тираждау процесін жүргізу.

216. Білуге тиіс:

жартылай механикаландырылған тәсілмен печенье мен тоқаштың түрлерін жасау технологиясы, оларды жасау рецептурасы;

орындалатын жұмыстың ережесі мен амалдары;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы және пайдалану ережесі.

Параграф 4. Бисквиттер жасаушы, 4-разряд

217. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен печенье мен тоқаштардың түрлерін жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

шикізат пен материалдарды дайындау;

берілген рецептура бойынша қамыр илеу;

әр түрлі өнімдер үшін қамырларды бөлу;

қамырды формалау және өнімдерді пісіру;

дайын өнімді орау машиналарына дұрыс берілуін және дұрыс оралуын қадағалау;

печеньеге арналған салма, пироженое мен тортқа арналған крем түрлерін жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

белгіленген рецептура бойынша бұлғағыш машиналарға шикізат тиеу;

кремдерді бұлғау процесін қадағалау;

бұлғау процесінің аяқталу сәтін айқындау;

темперлеу машинасында түрлі салмаларды илеуді қадағалау;

темперлеу машинасындағы температуралық режимді реттеу.

218. Білуге тиіс:

қолмен печенье мен тоқаш түрлерін жасаудың, кремдер мен салмаларды дайындаудың технологиясы;

тоқаштар мен печеньелердің түрлерінің рецептурасы;

қамыр мен дайын өнімдерге қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы және пайдалану ережесі.

Параграф 5. Бисквиттер жасаушы, 5-разряд

219. Жұмыс сипаттамасы:

формалаушы агрегатта печеньелерді, тоқаштар мен майқоспа өнімдерді жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

агрегатты жұмысқа дайындау;

илеу бөлімшесінен түсетін қамыр сапасын бақылау және оны біліктеу;

формалаушы агрегатты қосу және тоқтату;

үздіксіз қамыр лентасының пайда болу процесін қадағалау;

қамырдың берілуін, конвейер жүйесі бойынша қамырдың қозғалу жылдамдығын, қамыр лентасының қалыңдығын реттеу;

штампылау механизмінің жұмысын, формаланған (кесілген) өнімдерді қатарлауды және формалайтын агрегаттың төсемінен табақтарға (трафареттерге) немесе тікелей пештің болат ленталарына көшіруді реттеу;

ағынды-механикаландырылған желіде печенье жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

желіні жұмысқа дайындау;

келіп түсетін шикізаттың сапасын тексеру;

берілген рецептура бойынша шикізатты илейтін машиналарға тиеудің мөлшерін және жүйелілігін қамтамасыз ету;

үздіксіз илеу, қамырды басу, формалау және пісіру процесін қадағалау әрі реттеу;

пісірудің температуралық режимін қадағалау;

желінің барлық жабдықтарының тоқтаусыз және ырғақты жұмыс істеуін қамтамасыз ету.

220. Білуге тиіс:

формалаушы агрегатта печеньелерді, тоқаштар мен майқоспа өнімдердің рецептурасы және дайындау технологиясы;

ағынды-механикаландырылған желілерде печенье жасау режимінің параметрлері және технологиялық схемасы;

шикізаттың, жартыдай дайын өнім мен дайын өнімнің сапасын айқындау әдістері;

формалаушы агрегаттардың, илегіш машиналардың, пештердің, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптардың, қызмет көрсететін ағынды-механикаландырылған желілердің құрылғысы және пайдалану ережесі.

50. Вафли жасаушы

Параграф 1. Вафли жасаушы, 1-разряд

221. Жұмыс сипаттамасы:

вафли табақтарына салмаларды жағу және оны қолмен жабыстыру;

тұндырма қаптарына салмаларды толтыру;

салмаларды фигуралық вафлилерге тұндыру;

вафлилерді жабыстыру және кесу.

222. Білуге тиіс:

қолмен салмаларды вафли табақтарына салу, салмаларды бұқтыру, вафлилерді жабыстыру және кесу амалдары және тәсілдері.

Параграф 2. Вафли жасаушы, 2-разряд

223. Жұмыс сипаттамасы:

вафлилерді машиналарда жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

салмаларды вафли табақтарына жағу және оларды машинада жабыстыру;

машина бункерін салмамен толтыру;

машина біліктегіші арасына вафли табақтарын беру;

салманың берілуін реттеу;

біліктер арасында талап етілетін саңылауларды орнату;

тасымалдағыштардан вафли пласттарын қабылдау және сауыттарға қатарлау.

224. Білуге тиіс:

вафли салмаларының түрлері;

вафли табақтарына салма қабатын жағу тәсілдері және оларды машинада жабыстыру;

қызмет көрсететін машиналардың жұмыс істеу принциптері және пайдалану ережесі.

Параграф 3. Вафли жасаушы, 3-разряд

225. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды-механикаландырылған желілерде салмасы бар вафлилерді жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

вафли табақтарының саны мен сапасын және салма мен табақтардың ара қатынасының берілген рецептураға сәйкестігін бақылау;

салмаларды жасау процесін қадағалау;

салманың дайын болғандығын және сапасын айқындау;

салмаларды жағатын машиналардың жұмысын реттеу, салма қалыңдығын белгілеу;

пласт салмағын тексеру;

тоңазытқыш камерада пласттарды салқындатуды (ұзақтығын) қадағалау.

226. Білуге тиіс:

ағынды-механикаландырылған желілерде вафли жасаудың рецептурасы мен технологиясы;

салма және вафли табақтарының сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықтарды пайдалану ережесі.

Параграф 4. Вафли жасаушы, 4-разряд

227. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды-механикаландырылған желіде мол ассортиментте салмалары бар вафли жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

вафли табақтарын қабылдау, оларды салмаларды жағатын машиналарға беру;

тоңазытқыш камерада вафли табақтарын салқындатудың температуралық режимін бақылау.

228. Білуге тиіс:

вафлилердің ассортименті, рецептурасы және ағынды-механикаландырылған желіде түрлі вафли жасау технологиясы;

дайын өнімдердің сапасына қойылатын талаптар;

ағынды-механикаландырылған желіде қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы және пайдалану ережесі.

51. Карамель жасаушы

Параграф 1. Карамель жасаушы, 1-разряд

229. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті карамель жасаушының басшылығымен штампылау немесе кескіш машиналарда түрлі операцияларды орындау;

салқындатылған карамелдерді машинадан түсіру және лотоктарға қатарлау;

лотоктарды салу орындарына тасымалдау.

230. Білуге тиіс:

карамельдің негізгі қасиеті және ерекше белгілері;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

салқындатылған карамелдерді машинадан түсіру амалдары және оларды лотоктарға қатарлау ережесі.

Параграф 2. Карамель жасаушы, 2-разряд

231. Жұмыс сипаттамасы:

карамель массасын салқындатқыш үстелге тасымалдау;

карамель массасына бояғыштар, қышқылдар мен эссенциялар қосу;

массаны араластыру және бөлуге беру;

бракқа шығару.

232. Білуге тиіс:

карамель массаларының, бояғыштардың, қышқылдар мен эссенциялардың негізгі қасиеті және ерекше белгілері;

карамель массаларына бояғыштарды, қышқылдарды, эссенцияларды қосудың және массаны араластырудың ережесі мен амалдары.

Параграф 3. Карамель жасаушы, 3-разряд

233. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен екі есе немесе қою салмалары бар карамелдерді жасауға арналған карамель массасын проминка, бөлу;

карамель массаларын үстел үстінде салқындату, жаю;

созу машиналарында массаны созу;

таптау салма салу машиналарында пласттарды салу және өңдеу;

салмалардың түсуін реттеу және карамель батонын безендіру, калибрлеу-тарту механизмдерде батонды жгутқа тарту және оны карамельді формалау агрегаттарына беру;

калибрлеу-тарту механизмі мен карамельді формалаушы агрегаттардың жұмысын реттеу, оның жұмысындағы кінәраттарды жою.

234. Білуге тиіс:

екі салмасы бар карамелдерді жасау, батондарды, жгуттарды формалау үшін карамель массасын бөлудің технологиясы, ережесі мен амалдары;

қызмет көрсететін машиналар мен механизмдердің құрылғысы, жұмыс істеу принципі, пайдалану ережесі және реттеу тәсілдері;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптардың міндеті және пайдалану ережесі.

Параграф 4. Карамель жасаушы, 4-разряд

235. Жұмыс сипаттамасы:

карамель формалаушы агрегатта тас кәмпит карамельдерді жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

карамель массасын проминкалау, бөлу және салқындату режимін реттеу, оны формалауға дайын болғандығын айқындау;

монпансейн біліктерде штампылау немесе кесетін тізбектері бар машиналарда карамелдерді формалау;

ағынды-механикаландырылған желіде тас кәмпит карамелдерін дайындау кезінде – карамель массаларын пісіру, хош иістендіру, салқындату процесін қадағалау және реттеу, формаланған карамельді орау және өлшеп орау, сапасын тексеру;

қызмет көрсету жабдықтарының жұмысындағы кінәраттарды анықтау және жою.

236. Білуге тиіс:

тас кәмпит карамелдерін жасау үшін карамель массасын қасиеті;

тас кәмпит карамелдерінің технологиялық процесін бақылау және реттеу әдістері;

қызмет көрсететін жабдықтың және ағынды-механикаландырылған желінің құрылғысы және пайдалану ережесі;

тас кәмпит карамелдерінің сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 5. Карамель жасаушы, 5-разряд

237. Жұмыс сипаттамасы:

карамель формалаушы агрегаттарда салмасы бар карамелдерді жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

машина және агрегат механизмдерінің жұмысын тексеру және реттеу;

карамель массалары мен салмаларды формалауға уақытында дайындалуды және беруді қамтамасыз ету;

карамель массасын проминкалау машиналарында немесе қолмен жою;

карамель пластасын дайындау, таптау машинасының салма салғыш түтіктерге беру;

салмаларды темперлеу және механикаландырылған тәсілмен немесе қолмен салма толтырғыштарға беру;

салмаларды түтік арқылы карамель батондарға салу;

калибрлеу-тарту механизмдері арқылы батонды жіберу;

штампылау немесе кескіш тізбектері бар машиналарда карамелдерді формалау процесін қадағалау;

екі қою салмасы бар карамельдерді жасау кезінде: карамель "конвертін" жасау, "конвертті" жабу және тарту, одан әрі формалау үшін таптау машинасына салу;

бояу қабыршықта карамелді жасау кезінде: түрлі түсті карамель массаларын көп еселеп салу және оюлы пласттарға тарту және оған самасы бар "конвертті" салу;

ағынды-механикаландырылған желіде салмасы бар карамелдерді жасау процесін жүргізу;

технологиялық режимдердің сақталуын бақылау және карамель өндірісінің барлық фазалары жұмысында кінәраттарды жою;

бақылау-өлшеу аспаптарының жұмысын қадағалау;

карамель формалаушы агрегаттардың жұмысымен байланысты барлық желі жабдықтарының өзара қатынасын қамтамасыз ету;

тиеу, режимді және пісіру аппараттарының, мөлшерлегіштердің, салқындатқыш құрылғылардың, проминалдың, таптау салма салу және темперлеу машиналарының, формалау агрегаттарының, тегістеуге арналған аппараттың, өлшеу-орау автоматтың, орау машиналары мен тасымалдағыштардың жұмыс істеу ырғағын реттеу.

238. Білуге тиіс:

әр түрлі салмасы бар карамелдерді жасаудың технологиясы, рецептурасы мен тәсілдері;

карамель массалары мен салмалардың ассортименті мен қасиеті;

салмасы бар карамелдердің сапасына қойылатын талаптар;

түрлі карамелдерді жасауға арналған жабдықтардың конструктивтік ерекшеліктері және пайдалану ережесі әрі жұмысын реттеу.

52. Кәмпиттер жасаушы

Параграф 1. Кәмпиттер жасаушы, 1-разряд

239. Жұмыс сипаттамасы:

тұндырғаннан кейін крахмалдан кәмпит корпустарын іріктеу;

тазартылған корпустарды таразыларға беру;

тасымалдағыштан дайын өнімді түсіру;

жедел тұндырып, ағынды-механикаландырылған желіде камераға кіргізу кезінде лотоктардың қалпын тексеру;

дайын массадан қолмен марципті, майлы және басқа да кәмпиттердің корпустарын сықпалау тәсілімен формалау процесін жүргізу;

қантсықпа, пралинді, марципті массалар мен кремдерді қыздыру және араластыру;

дәм беретін, бояйтын және хош иістендіретін заттарды қосу;

шприцтеу қапшықтарын кәмпит массасымен толтыру, өнімдерді тұндыру-формалау, бояу.

240. Білуге тиіс:

жұмысты орындау үшін қажетті көлемде операцияларды орындау ережесі мен амалдары.

Параграф 2. Кәмпиттер жасаушы, 2-разряд

241. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті кәмпиттер жасаушының басшылығымен жартылай механикаландыру тәсілімен немесе қолмен түрлі кәмпиттер мен ұлттық тәтті тағамдарды жасаудың процесін жүргізу;

шәрбаттарды пісіру, тираждау, салқындату, бұлғау, қыздыру, хош иістендіру;

қолмен немесе жартылай механикаландырылған тәсілмен кәмпит массаларын крахмалға құю және сықпалау;

крахмалды електен өткізу;

крахмалда құмаларды құю үшін ұяшықтар штампылау;

кәмпит корпустарын машинада немесе қолмен крахмалдан тазалау;

кәмпит корпустарын жылғалы қатарлағыштарға үлестіру;

бояғыш конвейерге қызмет көрсету;

бояғыш конвейер қоректендіргіштеріне кәмпит массасын тиеу;

кәмпит массасының қалыңдығын реттеу;

кәмпит пласталарын аудару, салқындатылған пласттарды тұндыруға және кескіш машиналарға беру;

тасымалдағыштың күйі мен жұмысын қадағалау;

сықпа престерде немесе басқа да формалаушы агрегаттарда кәмпит батондарын престеу;

пресс құйғыштарына кәмпит массаларын тиеу;

престерді қосу және тоқтату, олардың жұмысын реттеу;

уақытылы берілуін қамтамасыз ету және белгіленген формада кәмпиттерге арналған батон жолақтарын немесе жгуттарды кесу машинасын қадағалау;

жоғары білікті кәмпиттер жасаушының басшылығымен үздіксіз ағынды желіде күмбез секілді кәмпиттерді сықпалау және какао ұнтағымен әрі вафли жармасымен себелеу;

трюфельдерді, оңтүстік жаңғағын дражирлеу қазандықтарында және басқа да аппараттарда домалату;

қазандықтарға кәмпит корпустарын тиеу, корпустарға какао массасын құю және қазандық айналған кезде какао ұнтағын себу;

какао массасының бірқалыпты таралуын бақылау, түсіру және өнімдерді електен өткізу;

стандартқа сәйкес келмейтін жабдықтардың өнімдерді бракқа шығару;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы кінәраттардың алдын алу.

242. Білуге тиіс:

жартылай механикаландырылған тәсілмен немесе қолмен конфет түрлерін және жартылай дайын өнімдерді, ұлттық тәтті тағамдарды дайындау технологиясы;

кәмпит массаларына қойылатын талаптар;

түрлі кәмпиттерді тасымалдағышқа тиеу, бояу немесе қалыңдату, қалыңдығын реттеу ережесі және амалдары;

трюфелдерге қойылатын техникалық талаптар және таптау тәсілдері;

дражирлеу қазандықтарын пайдалану және қызмет көрсету ережесі; кәмпит батондарын дайындау технологиясы;

сықпа престердің жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі.

Параграф 3. Кәмпиттер жасаушы, 3-разряд

243. Жұмыс сипаттамасы:

бояғыш тасымалдағышта бір қабатты кәмпиттер мен вафли пласталарын жасау процесін жүргізу;

түрлі шәрбаттарды қайнату, салқындату және бұлғау;

кәмпит массаларын темперлеу, араластыру және хош иістендіру;

кәмпит-вафлилер мен бір қаттамалы кәмпит пласталарын дайындау, оларды салқындату (тұндыру) және кесуге беру;

пісіру аппаратурасының, бұлғау машиналарының, бояғыш тасымалдағыштардың, кескіш машиналардың жұмысын қадағалау және реттеу;

түрлі кәмпиттерді, оның ішінде "Шоколадтағы қара өрік" типті және ұлттық тәтті тағамдарды қолмен жасау процесін жүргізу;

кәмпит құятын машиналардың жұмысын реттеу, бункердің толуын, құйғыштағы кәмпит массасының температурасын, құйғыш қалпақшалардың жұмысын және кәмпит корпустарының формалануын, крахмал беру механизмінің жұмысын бақылау;

құйғыш машинаның техникалық жай-күйін қадағалау, оның жұмысындағы кінәраттарды жою;

үздіксіз ағынды желіде күмбез секілді кәмпиттерді сықпалау және какао ұнтақтарымен және вафли жармаларымен себелеу.

244. Білуге тиіс:

бір қаттамалы, вафли кәмпиттерді жасау технологиясы;

шикізаттың, жартылай дайын өнімнің сапасын органолептикалық әдіспен бағалау;

бояғыш тасымалдағыштардың, кескіш машиналардың, кәмпит құйғыш машиналардың құрылғысы және пайдалану ережесі;

қызмет көрсететін механизмдерді реттеудің тәсілдері;

формалау материалдарына қойылатын талаптар.

Параграф 4. Кәмпиттер жасаушы, 4-разряд

245. Жұмыс сипаттамасы:

жартылай механикаландыру тәсілімен түрлі кәмпиттерді және ұлттық тәтті тағамдарды жасау процесін жүргізу;

кәмпит массаларын дайындау, сапасын тексеру, дайын болғандығын айқындау;

кәмпиттерді формалау;

кәмпиттерді глазурлау және көркемдік безендіру;

құйғыш машинада кәмпит корпустарын төгу;

берілген рецептура бойынша кәмпит массаларын даярлау, оларды төгуге дайындау және құйғышқа беру;

құятын қалпақшаның жұмысын реттеу;

лотоктарды крахмалмен толтыруға даярлығын және дұрыстығын, ұяшықтарды штампылаудың сапасын бақылау;

кәмпит корпустарын тұндыру процесін қадағалау;

тасымалдағышта көп қаттамалы кәмпиттерді және "Суфле" типті кәмпиттердің бұлғама корпустарын жасау процесін жүргізу;

берілген рецептура бойынша конфет массаларын дайындау, темперлеу, бұлғау, басқа компоненттермен араластыру;

қаттамаларды жекелеп тасымалдағыш лентаға алдын ала жағу және бөліп-тарату;

кәмпит пласталарын тегістеу және кесу;

трюфель типті кәмпиттерді жасау процесін жүргізу;

массаны бұлғау, оның сапасын тексеру;

машиналарда немесе қолмен трюфельдерді формалау;

трюфельдерді дражирлеу қазандықтарына тиеу, оларға шоколад глазурын жағу, қант опасы қосылған какао ұнтағында домалату;

дражирлеу қазандығынан трюфельдерді түсіру, какао ұнтағының қалдығынан бөлу;

дайын трюфельдерді өлшеу;

"Шоколад", "театральный" және басқа да жиынтықтарға кіретін кәмпиттерді жасау үшін жартылай дайын өнімдерді, дайындамаларды, өңдеу материалдарын дайындау жұмыстарын орындау.

246. Білуге тиіс:

кәмпиттерді дайындауға және жартылай механикаландырылған тәсілмен түрлі кәмпиттер мен ұлттық тәтті тағамдарды жасауға арналған кәмпит массаларын дайындаудың технологиясы мен рецептурасы;

өнімдерді өңдеу және безендіру амалдары;

тасымалдағышта көп қаттамалы және бұлғанған кәмпиттерді жасау технологиясы;

пісіру аппаратурасының, кәмпит құятын машиналардың, тасымалдағыштардың, бұлғағыш және кескіш машиналардың құрылғысы, пайдалану ережесі әрі жұмысын реттеу;

"шоколад", "театральный" және басқа да жиынтықтарға кіретін кәмпиттерді жасау үшін трюфельдер, жартылай дайын өнімдер, дайындамалар, өңдеу материалдарын жасау рецептурасы мен технологиясы.

Параграф 5. Кәмпиттер жасаушы, 5-разряд

247. Жұмыс сипаттамасы:

құю-формалау агрегатында кәмпиттер жасау процесін жүргізу;

формалау үшін қантсықпа, желе және басқа да кәмпит массаларын дайындаудың рецептурасы мен технологиялық режимдерін сақтау; корпустарды құю және тұндыру, оларды крахмалдан тазалау процесін реттеу;

агрегаттың барлық тораптары мен механизмдердің өзара әрекет етуін қамтамасыз ету, олардың жұмысындағы кінәраттарды жою;

лотоктарды крахмалдармен бір қалыпты толуын, ұяшықтарды формалау сапасын және олардың толуын қадағалау;

кәмпит корпусының өзгеру себептерін, қызмет көрсететін жабдықтардың жұмыс барысында кінәраттарын анықтау және жою;

корпус салмағының стандартқа сәйкестігін бақылау;

жедел тұндырумен ағынды-механикаландырылған желіде кәмпиттерді жасау процесін бақылау;

кәмпит массаларын пісіру, массаларды қыздыру, рецептураға сәйкес компоненттерді қосу, массаларды бұлғалау және темперлеу, корпустарды құю және жедел тұндыру;

жұмыс ырғағының және технологиялық режимнің бұзылуын алдын алу және жою;

сынамаларды іріктеу және кәмпит массаларының ылғалдылығын талдау;

тоңазытқыш камерадағы температуралық режимді қадағалау;

престеу әдісімен ағынды кешенді механикаландырылған желілерде пралинді және қантсықпа кәмпиттерді жасау;

массаны формалау процесіне дайындау, жгутты кесу, кәмпиттерді глазурлау және орау;

бақылау-өлшеу аспаптар көрсеткіші, зертханалық талдаулар нәтижелер және органолептикалық әдіс бойынша технологиялық процестердің барысын қадағалау;

ағынды кешенді механикаландырылған желіде "Грильяж" типті кәмпиттерді жасау процесін жүргізу;

қантты еріту, жаңғақтарды үгіту, грильяж үшін кәмпит массаларын дайындау процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қантты еріту және кәмпит массаларын дайындау процесін реттеу, техникалық жай-күйін қадағалау және ағынды кешенді механикаландырылған желінің қызмет көрсететін жабдығының тоқтаусыз және синхронды жұмысын реттеу.

248. Білуге тиіс:

құйма кәмпиттерді формалау технологиясы;

шикізат пен жартылай дайын өнімдердің қасиеті, олардың сапасына қойылатын талаптар;

кәмпит массаларын дайындаудың технологиясы және рецептурасы;

ағынды кешенді механикаландырылған желінің қызмет көрсететін жабдығының құрылғысы;

темперлеу, қантсықпа-бұлғалау машиналарының, кәмпит корпустарын жедел тұндыру қондырғыларының жұмысын реттеу ережесі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының міндеті және ережесі;

дайын өнімнің сапасын органолептикалық бағалау әдісі.

53. Мармелад-пастила өнімдерін жасаушы

Параграф 1. Мармелад-пастила өнімдерін жасаушы, 1-разряд

249. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен формаларға мармелад массаларын құю;

желе жасау процесінің аяқталу сәтін айқындау;

салқындатылған мармеладты қолмен формалардан іріктеп тор електерге салу және мармелад салынған тор електерді арбашықтарға қатарлау;

лотоктарды мармелад құятын машиналардың астына орнату;

мармелад батондарын мармелад-лимон бөлігіне арналған қабықшалармен орау және оларды тақталарға қатарлау;

батондарға қанттың себілуін қадағалау, үздіксіз жұмыс істейтін агрегаттарда белгілі ұзындықта батондарды кесу;

жарты зефирді қолмен жабыстыру және тор електерге қатарлау;

толтырған тор електерді тасымалдағыштан стеллаж алаңына түсіру;

зефирді, пластиланы, мармеладты құмшекермен немесе опамен дірілдеткіште немесе қолмен себу;

дірілдеткішке құмшекерді немесе опаны толтыру, дірілдеткішті қосу, оның жұмысын қадағалау;

пластиланы лотоксыз құю агрегатында пластила пласталарын бірқалыпты опалануын, пластаның жоғарғы лентадан төменгі лентаға дұрыс көшуін, рефлекторлардың жұмысын және тасымалдағыш ленталарын жууды қадағалау.

250. Білуге тиіс:

құю және мармеладты қолмен іріктеу амалдары;

желе жасау процесінің аяқталу сәтін айқындау тәсілі;

батондар мен апельсин-лимон бөліктері қабықшаларына қойылатын талаптар;

мармелад батонын қабықшамен орау ережесі және амалдары;

тасымалдағыштарды пайдалану ережесі;

өнімдерді құмшекермен немесе опамен себелеу амалдары және олардың сапасын бақылау;

қантты немесе құмшекерді шығындау нормалары.

Параграф 2. Мармелад-пастила өнімдерін жасаушы, 2-разряд

251. Жұмыс сипаттамасы:

мармелад құятын агрегатта жеміс-жидек мармеладтарының массасын немесе құйғыш машиналарда үш қаттамалы желе мармеладының массасын құю;

агрегаттардың құятын бункерін мармелад массасымен толтыру;

құятын машиналарды қосу және тоқтату;

мармеладты құю, тұндыру және іріктеу процесін реттеу;

үш қаттамалы мармеладты жасау кезінде желе массаларын темперлеу, хошиістендіру, қышқылдату және бояу;

массаның дайын болғандығын тексеру, әр қабатты желелендіру дәрежесін айқындау;

құю механизмдерінің жұмысын реттеу, дайын пласталарды кесуге беру;

пастила құятын машиналардың тізбекті тасымалдағышына лотоктарды орнату, оларға пастила массасын толтыру;

пастила массасының бірқалыпты қалыңдығын қамтамасыз ету;

пастиланы лотоксыз құятын желіде құю механизмдердің жұмысын реттеу;

массаны тасымалдағыш лентаға құйылуын, пастила қабықшасының пайда болуын қадағалау;

пластаның лентадағы қозғалысын және оның қалыңдығын реттеу;

пластаға құмшекер себелеу;

лентаны майлау үшін инвертті беру;

лентаның үнемі және дұрыс майлануын, салқын желдің келуін және борт белдіктерін жууды қадағалау;

мармелад батондары мен апельсин-лимон бөліктеріне арналған қабықшалар жасау;

темперлеуші машинада желім шәрбатын салқындату;

желе массасын қышқылдандыру, хош иістендіру және бояу;

массаны бункерлер бойынша бөлу және масса температурасын реттеу;

массаларды формаларға, лента тасымалдағыштарына, түтік агрегаттарына немесе үздіксіз жұмыс істейтін агрегаттың құйғыш қалпақшаларына құю;

мармелад батондарын формадан тақталарға іріктеу және тұндыруға беру;

тасымалдағыштарда қабықшаның қалыңдығы мен енін және формалау тасымалдағыштардың науасында қалпын реттеу;

апельсин-лимон бөліктеріне арналған қабықшаларды салқындатуды қадағалау;

мармеладты қанттан тазалау;

дайын өнімдер салынған лотоктарды дірілдеткіш машинаға беру;

зефирді машиналарға сығымдап құю, сығымдағыш машиналардың бункерлерін зефир массасымен толтыру;

сығымдағыш машинаны қосу және тоқтату;

лотоктардың қозғалысын және зефирдің сығымдалу сапасын қадағалау;

сығымдалған жарты зефир салынған лотоктарды түсіру және оларды арбашықтарға орналастыру;

сығымдағыш машиналарға зефир массасын толтыру және қолмен тақтаға зефирлерді сығымдап құю;

ағынды механикаландырылған желіде зефирді жабыстыру.

252. Білуге тиіс:

алма немесе ұш қаттамалы мармеладты, пастиланы жасаудың технологиялық режимі;

мармелад батондары мен апельсин-лимон бөліктеріне арналған қабықшаларды дайындаудың технологиясы мен рецептурасы;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы мен жұмыс істеу принципі, пайдалану ережесі және оның механизмдерінің жұмысын реттеу.

Параграф 3. Мармелад-пастила өнімдерін жасаушы, 3-разряд

253. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз жұмыс істейтін агрегаттарда мармелад батондары мен апельсин-лимон бөліктеріне арналған қабықшаларды жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

технологиялық режимді сақтау және мармелад батондарын жасаудың барлық сатысында қызмет көрсететін жабдықтардың ақауларын жою;

желім шәрбатының температурасы мен ылғалдылығын қадағалау, белоктар бар желім шәрбатын мөлшерлеу;

апельсин-лимон бөліктеріне арналған қабықшалардың үздіксіз берілуін қамтамасыз ету және оның қалыңдығын реттеу;

ағынды механикаландырылған желіде "Балтика" типті мармелад жасаудың технологиялық процесін жүргізу.

254. Білуге тиіс:

технологиялық режимдердің параметрлері және мармелад батондары мен апельсин-лимон бөліктеріне арналған қабықшаларды жасаудың рецептурасы;

желім шәрбатының қасиеті;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықты және коммуникацияларды пайдалану және жұмысын реттеу ережесі.

Параграф 4. Мармелад-пастила өнімдерін жасаушы, 4-разряд

255. Жұмыс сипаттамасы:

кезеңмен жұмыс істейтін аппараттарда мармелад-пастила өнімдерін жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

шикізат пен жартылай дайын өнімдерді дайындау және сапасын тексеру, берілген рецептура бойынша қоспаларды құрастыру, пюрені купаждау;

пісіру аппаратурасының, кезеңмен жұмыс істейтін бұлғалау машинасының, мармелад немесе пастила құятын машиналардың техникалық жай-күйін және жұмысын бақылау;

өнімдерді пісірудің, автоматтандырудың, формалаудың және кептірудің технологиялық режимдерін реттеу;

мармелад массаларында сілікпенің пайда болу немесе пастила массаларында көбіктің пайда болу процесін қадағалау.

256. Білуге тиіс:

кезеңді жұмыс істейтін аппараттарда түрлі мармелад-пастила өнімдерін жасаудың технологиясы мен рецептурасы;

массалар мен дайын өнімнің сыртқы түрі, шикізаты, дайындау және безендіру әдісі бойынша ерекше белгілері;

берілген зертханалық талдаулар негізінде қоспалар мен пісірмелердің құрамын түзеу тәсілдері;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы, пайдалану және жұмысын реттеу ережесі.

Параграф 5. Мармелад-пастила өнімдерін жасаушы, 5-разряд

257. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда мармелад-пастила өнімдерін жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

зефир мен пастилаларды жасауға арналған пісіру аппараттары мен үздіксіз жұмыс істейтін бұлғағыш-араластырғыш агрегаттардың, мармелад-пастила құятын агрегаттардың, туннель типті механикаландырылған кептіргіштердің, пастила мен зефирді орайтын автоматтардың, кескіш машиналардың техникалық жай-күйін және жұмысын бақылау;

үздіксіз ағында өнімдерді пісірудің, хош иістендірудің, формалаудың және кептірудің технологиялық режимін реттеу.

258. Білуге тиіс:

үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда түрлі мармелад-пастила өнімдерін жасаудың технологиясы және рецептурасы;

мармелад-пастила өнімдерінің барлық түрлерін жасайтын қызмет көрсететін жабдықтардың конструктивтік ерекшеліктері.

54. Таблеткалар жасаушы

Параграф 1. Таблеткалар жасаушы, 3-разряд

259. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті таблеткалар жасаушының басшылығымен "Холодок" типті таблеткаларды жасау процесін жүргізу;

"Холодок" типті таблеткаларға түйіршіктер дайындау;

микс-машинаға эмульсия, құмшекер салу;

таблетка массасының араласуын қадағалау, оның дайын болғандығын айқындау, үгіту үшін үлкен емес үлестермен ұсақтағышқа беру;

дайын таблетка массасының үгілу дәрежесін реттеу;

үгітілген массаны келесі операцияларға беру;

"Холодок" типті таблетканы формалау;

таблетка массаларын пресске берілуін қадағалау;

белгіленген технологиялық режимге сәйкес таблетка массасының пресске берілу санын реттеу;

таблеткаларды формалау процесін қадағалау;

берілетін таблетка массаларының созылымдылығын байқау және органолептикалық анықтау;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын қадағалау және реттеу;

бір килограмм таблетка массасынан алынатын таблеткалардың санын бақылау.

260. Білуге тиіс:

таблетка массасының рецептурасы;

"Холодок" типті таблеткаларды дайындау және формалау технологиясы;

түйіршіктерді үгіту әдісі және мөлшері;

қызмет көрсету жабдықтарының, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы және жұмыс істеу принципі;

таблетка массаларын престерге берілуін реттеу ережесі.

Параграф 2. Таблеткалар жасаушы, 4-разряд

261. Жұмыс сипаттамасы:

"Холодок" типті таблеткаларды жасау процесін жүргізу;

таблеткаларға арналған масса дайындау;

шикізатты пісіру қазандығына тиеу;

эмульсия дайындау;

эмульсияны қайнатып пісіру процесін қадағалау және дайын эмульсияны микс-машина құйғышына беру;

сынамаларды іріктеу және кептіру процесінде түйіршіктерді ылғалдылыққа тексеру, қажет болған кезде дымқыл түйіршіктерді кептіргіштің төменгі ярусынан жоғарғысына қайта себу;

түйіршіктерден үлкен пласталар пайда болған кезде – оны ұсақ кесектерге жару;

тасымалдағыш бойынша құрғақ түйіршікті дезинтеграторға беру, оны ұнтақтау процесін қадағалау;

ұнтаққа рецептураға сәйкес жалбыз май мен стеарат-кальцийді қоса отырып, микс-машинаға беру;

таблетка массасының араласуын қадағалау және оның дайын болғанын айқындау;

дайын таблетка массасын тұндыру үшін ыдыстарға салу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын реттеу.

262. Білуге тиіс:

таблетка массасын дайындау және "Холодок" типті таблетканы жасау технологиясы;

түйіршіктердің ылғалдылығын және массаның дайын болғандығын айқындау әдісі;

қызмет көрсететін жабдықтардың және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының жұмыс істеу принципі.

55. Шоколад жасаушы

Параграф 1. Шоколад жасаушы, 1-разряд

263. Жұмыс сипаттамасы:

шоколадты тасымалдағыштан түсіру, тараға қатарлау.

264. Білуге тиіс:

шоколадтың қасиеті;

шоколадты тасымалдағыштан түсіру әрі оны тараға қатарлау ережесі мен амалдары.

Параграф 2. Шоколад жасаушы, 2-разряд

265. Жұмыс сипаттамасы:

шоколадты қолмен формалау үшін шоколад массасын дайындау;

шоколад массасын фигуралық немесе қарапайым формаларға құю;

салқындағаннан кейін формалардан шоколадтарды іріктеу;

фигуралық шоколадты жабыстыру.

266. Білуге тиіс:

шоколад массаларының қасиеті;

қолмен шоколадты формалау амалдары мен ережесі.

Параграф 3. Шоколад жасаушы, 3-разряд

267. Жұмыс сипаттамасы:

плитка және фигуралық шоколадтың, салмасы бар шоколадтың күрделі түрлерін қолмен формалау;

қажетті қоюлыққа дейін жеткізе отырып, шоколадты темперлеу, какао, май қосу, шоколадты араластыру;

шоколадтың салқындау процесін қадағалау;

шоколадты басу;

жеке-жеке шоколад өнімдерінің салмағын, салма мен шоколадтардың ара салмағын бақылау;

темперлеу машиналары мен шоколад формалаушы автоматтардың жұмысын қадағалау және қызмет көрсету;

шоколад массасының температурасын және консистенциясын реттеу;

құю автоматының бункерін шоколад массасын тиеу;

автоматты қосу және тоқтату;

формалар бар рамкалардың құю автоматының астынан өтуін және қозғалысын реттеу;

автоматтың жекелеген механизмдерінің жұмысындағы ақаулардың, плитка, фигуралық шоколадтарды және шоколад өнімдерін формалаудың қалыпты режимінен ауытқуының алдын алу және болдырмау.

268. Білуге тиіс:

плитка және фигуралық шоколадтың, салмасы бар шоколадтың күрделі түрлерін қолмен жасау технологиясы;

шоколад массаларын темперлеу технологиялық режимдерінің параметрлері;

шоколад формалаушы автоматта шоколад пен шоколад бұйымдарын формалау технологиясының негіздері;

шоколад формалаушы автоматтың және темперлеуші машиналардың жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі.

Параграф 4. Шоколад жасаушы, 4-разряд

269. Жұмыс сипаттамасы:

басқару пультінен формалаушы агрегат-автоматтарда шоколад массасын темперлеу және құйма шоколадтарды жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

автоматты жұмысқа дайындау, формаларды, құятын қалпақшаларды қыздыру;

рецептураның сақталуын, технологиялық режимдерді, жеке-жеке бұйымдардың салмағын және формалау сапасын бақылау;

шоколадтың түріне қарай темперлеу машиналарында шоколад массасының температурасын және созылмалылығын қадағалау, реттеу;

формалардың құятын қалпақшалардың астына, шоколадтың орау машиналарына дұрыс түсуін қадағалау;

соқпалы үстелдердің жұмысын, тоңазытқыш шкафтардың температураларын реттеу;

темперлеу машиналардың, шоколад формалаушы агрегат-автоматтың және желдеткіш қондырғылардың техникалық жай-күйін қадағалау.

270. Білуге тиіс:

формалаушы агрегат-автмоматтарда құйма шоколадтарды жасаудың технологиялық режимдерінің параметрлері және рецептурасы;

дайын өнімдерге қойылатын стандарттар;

формалаушы агрегат-автоматтың құрылғысы, оны пайдалану ережесі.

Параграф 5. Шоколад жасаушы, 5-разряд

271. Жұмыс сипаттамасы:

формалаушы агрегат-автоматтарда шоколад массасын темперлеу және түрлі салмалары бар шоколад өнімдерін жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

шоколад қабықшасын жасаудың процесін қадағалау, оған салмалар толтыру және формалау механизмде түбін шоколадпен толтыру, шоколадтың қуыс фигураларын формалау процесін қадағалау;

рецептура мен технологиялық режимнің сақталуын бақылау;

шоколад массасы мен салмаларының созылмалылығын қадағалау;

шоколад пен салманың дұрыс ара салмағын, жеке-жеке өнімдердің, қуыс фигуралардың белгіленген салмағын, өлшемі мен формаларын қамтамасыз ету;

тоңазытқыш камераларда температураны реттеу;

темперлеу машиналардың, формалаушы агрегат-автоматтардың, желдеткіш құрылғылардың техникалық жай-күйін қадағалау және жұмысын реттеу.

272. Білуге тиіс:

формалаушы агрегат-автоматтарда фигуралық шоколад пен салмасы бар шоколад өнімдерін жасау рецептурасы, технологиясы;

салмалардың ассортименті, қасиеті және сапасына қойылатын талаптар;

шоколад массаларының консистенциясын әрі шоколад пен салмалардың арасалмағын айқындау әдісі;

шоколад массаларын және түрлі салма салынған шоколад өнімдерін темперлеуде және формалауда қолданылатын жабдықтардың конструктивтік ерекшеліктері.

56. Кондитер

Параграф 1. Кондитер, 1-разряд

273. Жұмыс сипаттамасы:

пісірілген бисквитті формадан пышақпен кесіп алу немесе қағып түсір;

жартылай дайын өнімдерді жұмыс орындарына тасу;

крем жағатын машиналарға крем немесе салмаларды тиеу, оның жұмысын реттеу;

жоғары білікті кондитердің басшылығымен күрделі операцияларды орындау.

274. Білуге тиіс:

пирожное мен торттар үшін пісірілген бисквиттің сапасына қойылатын талаптар;

крем жағатын машинаға қызмет көрсету ережесі.

Параграф 2. Кондитер, 2-разряд

275. Жұмыс сипаттамасы:

торттарды, пирожное мен фигуралық печеньелер жасау процесінде жекелеген операцияларды орындау;

түрлі шәрбаттар мен кремдер дайындау, кремді бұлғалау және бояу, шәрбатты пісіру;

пирожное мен торттар үшін пласта өлшемі бойынша бисквиттерді кесу, тегістеу және жазу;

қолмен немесе крем жағатын машиналарда крем мен салманың қалыңдығын реттей отырып, пирожное мен торттарға крем немесе салмалар жағу немесе бетін толтыру;

өнімдердің жекелеген түрлері үшін жартылай дайын өнім дайындау;

жеке-жеке өнімдердің салмағын тексеру;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша шәрбатты пісіру сапасын бақылау;

жартылай дайын өнімді жұмыс орнына беру;

дайын өнімді ыдыстарға салу;

пішіні күрделі печеньені формалау процесін жүргізу;

сығымдау қаптарына қамыр толтыру және қолмен печеньені немесе тәтті нандарды табақтарға сығымдау;

сығымдау машиналарында "Украина" типті печеньені сығымдау;

сығымдау машинасының цилиндріне қамыр толтыру;

сығымдау сапасын қадағалау;

сығымдау машиналарынан формаланған қамырды түсіру және оларды табақтарға қатарлау;

машиналарда сэндвичтер жасау;

келіп түсетін печеньенің, салмалардың, кремдердің сапасын тексеру;

сэндвичтер жасауға арналған машиналарды қосу және тоқтату, оның жұмысын реттеу;

машина барабанына крем немесе салмаларды тиеу;

печеньелерді тасымалдағышпен кассеталарға беру, салмаларды, кремді жағу, тоңазытқыш шкафта салқындату, тасымалдағышқа қатарлау.

276. Білуге тиіс:

түрлі шәрбаттарды, кремдерді дайындаудың, сэндвичтер, өнімдердің жекелеген түрлері үшін жартылай дайын өнімдер жасаудың технологиясы және рецептурасы кремдерді бояудың тәсілдері;

шығарылатын өнімдердің ассортименті;

кондитер өнімдерін жасау үшін қолданылатын шикізаттың, дәм беретін және хош иістендіретін заттардың, жұмсартқыштар мен бояғыштардың түрлері;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі.

Параграф 3. Кондитер, 3-разряд

277. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым бұқаралық торттарды, пирожное мен басқа да даналап сатылатын кондитерлік және нан өнімдерін бір бояу эталоны бойынша трафаретті суретті салып немесе әр түрлі шикізаттан: қамырдан, ірімшік массасынан немесе балмұздақтан бояуларды қоса отырып жасау процесін жүргізу;

түрлі қамырлар, кремдер, салмалар дайындау;

берілген рецептура бойынша шикізат дайындау, таразылау, өлшеу;

қамырды араластыру, бұлғалау, белгілі қалыңдыққа дейін жаю, қамырға ұн себелеу;

алынған жартылай дайын өнімдерді бөлу;

өнімдерді штампылау, формалау және табақтарға салу;

өнімдерді қантсықпамен, марципанмен, қантталған жемістермен, креммен өңдеу;

балмұздақтан жасалған өнімдерді шыңдау.

278. Білуге тиіс:

ұнның сорттарын және қасиетін (пайда болатын жабысқақтықтың сапасы);

қарапайым торттарды, пирожное мен басқа да жеке кондитерлік өнімдерді, бояуларды жеңіл қоса отырып, бір бояу эталоны бойынша трафаретті суретті жаға отырып жасаудың рецептурасы мен режимі;

өнімдерді қантсықпамен, марципанмен, қантталған жемістермен, креммен өңдеу тәсілдері;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы.

Параграф 4. Кондитер, 4-разряд

279. Жұмыс сипаттамасы:

кекстер, орамалар, печеньенің түрлі ассортиментін, әр түрлі шикізаттан: қамырдан, ірімшік массасынан немесе, суреттің ұсақ және орташа бөлшектерінің бөлек орналасқан және түстер дәстүрлі ауыстырылатын көп бояулы өрнектері бар балмұздақтан торттар мен пирожное жасаудың процесін жүргізу;

формалау;

торттар үшін шоколадтан, кремнен, бизеден сурет бөлшектерін, өрнектер жасау, кремді түстері бойынша іріктеу;

өрнектер салу;

ұсақ және орташа бөлшектерден жасалған суреттерді монтаждау;

бояу элементтерінің және сурет бөлшектерінің бірігуін, дайын торттар мен пирожное салмағын тексеру.

280. Білуге тиіс:

кекстерді, орамаларды, печеньенің түрлі ассортиментін, көп бояулы өрнектер салынған күрделі торттар мен пирожное жасаудың технологиясы;

суретті монтаждау тәсілдері.

Параграф 5. Кондитер, 5-разряд

281. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті кондитердің басшылығымен арнайы әзірленген фирмалық рецептура бойынша жоғары көркемдік, өзіндік, фигуралық, ұлттық, тапсырыс торттарын жасау процесін жүргізу;

жекелеп пісірілетін және өңдейтін жартылай дайын өнімдерді жасау;

"Театральный", "шоколадный" типті жиынтықтар үшін кәмпиттер жасау процесін жүргізу;

шикізатты, салмаларды, өңдеуші жартылай дайын өнімдерді дайындау, сапасын тексеру;

қамыр дайындамаларын формалау, өнімдердің күрделі түрлерін көркемдік өңдеу.

282. Білуге тиіс:

жоғары көркемдік, фигуралық, тапсырыс, ұлттық торттарды жасау технологиясының негіздері және рецептурасы;

"шоколадные" мен "театральные" жиынтығына кіретін кәмпиттерді, кремдерді, шәрбаттарды, жекелеп пісірілетін және өңдеуші жартылай дайын өнімдерді жасау технологиясы мен рецептурасы;

өнімдерді көркемдік өңдеудің тәсілдері мен амалдары.

Параграф 6. Кондитер, 6-разряд

283. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары көркемдік, өзіндік, фигуралық, тапсырыс, ұлттық торттарды жасау процесін жүргізу;

күрделі фигуралық қамыр дайындамаларын формалау;

өнімдерді күрделі көркемдік өңдеу;

өңдеу материалдарын түсі, формасы, өлшемі бойынша өңдеу материалдарын іріктеу;

түрлі ұсақ және орташа бөлшектерден жасалған суреттерді монтаждау;

фирмалық торттар мен пирожное жасаудың рецептурасы мен технологиясын әзірлеу.

284. Білуге тиіс:

жоғары көркемдік, өзіндік, фигуралық, тапсырыс, ұлттық торттарды жасау технологиясы;

пісірілген өнімдердің және өңдеуші жартылай дайын өнімдердің рецептурасын әзірлеу ережесі мен амалдары;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

кондитер өнімдерін жоғары көркемдік өңдеудің тәсілдері мен амалдары.

285. Орта кәсіптік білімді талап етеді.

57. Бұлғағыш машинаның машинисі

Параграф 1. Бұлғағыш машинаның машинисі, 2-разряд

286. Жұмыс сипаттамасы:

бұлғағыш қазандарда сабын тамырының сығындысы қосылған карамель массасын бұлғалау процесін жүргізу;

қазандарды карамель массасы мен сабын тамырының сығындысымен толтыру;

араластырғыштың қыздырғышын қосу;

кезеңді жұмыс істейтін бұлғағыш машиналарда пастила немесе зефир массасын бұлғалау процесін жүргізу;

түсетін шикізаттың сапасын тексеру, рецептураға сәйкес агар желімі мен хош иістендіргіш заттарды қосу, массаны араластыру;

бұлғалау процесін қадағалау, қажетті үлес салмағын сақтау, массаның дайын болғандығын айқындау;

дайын массаны түсіру;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату.

287. Білуге тиіс:

бұлғағыш қазандарда сабын тамырының сығындысы қосылған карамель массасын және кезеңмен жұмыс істейтін бұлғағыш машиналарда пастила мен зефирді бұлғалау технологиясы;

қызмет көрсететін машиналардың құрылғысы, оларды пайдалану ережесі.

Параграф 2. Бұлғағыш машинаның машинисі, 3-разряд

288. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз жұмыс істейтін бұлғағыш агрегаттарда пастила немесе зефир массасын, бұлғама кәмпиттерге арналған массаларды бұлғалау процесін жүргізу;

рецептураға сәйкес қант-алма қоспасын дайындау;

бұлғанған массаны қант-агаро немесе қант-агаро-ағынды шәрбатпен бұлғалау;

рецептураға сәйкес қоспаны, жұмыртқа ауызын, агаро желімі мен эссенцияны мөлшерлеу;

бұлғаланған массаның дайын болғандығын айқындау;

қызмет көрсететін жабдықтың техникалық жай-күйін және жұмысын қадағалау;

бұлғағыш машиналарда қантсықпа массаларын дайындау процесін жүргізу;

сироп станциясы болмаған кезде – сиропты пісіру;

пісіру бағанында белгіленген тығыздыққа дейін қантсықпа шәрбатын пісіру, оны шнекбұлғағыш машинаның құйғышына құю;

қантсықпа дайындаудың технологиялық режимінің сақталуын бақылау;

машина мен салқындату жүйесінің жұмысын қадағалау;

қантсықпаны бұлғалау және салқындату процесінің аяқталу сәтін айқындау.

289. Білуге тиіс:

үздіксіз жұмыс істейтін бұлғағыш агрегаттарда массаны дайындау және бұлғалау технологиясы;

шикізат пен жартылай дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

үздіксіз жұмыс істейтін бұлғағыш агрегаттардың және қызмет көрсететін басқа да жабдықтардың құрылғысы.

58. Формалағыш-орағыш жартылай автоматтың машинисі

Параграф 1. Формалағыш-орағыш жартылай автоматтың машинисі, 4-разряд

290. Жұмыс сипаттамасы:

ирис немесе карамель формалайтын, орайтын жартылай автоматты баптау және қызмет көрсету;

этикеткаларды, фольгалар мен орағыштарды салу;

массаны таптағыш машинаға қатарлау, батонды конусқа созу, оны калибрлеу-созу механизміне салу;

түрлі иристер мен тас кәмпиттердің формалануын және оралуын реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы кінәратты жою.

291. Білуге тиіс:

өнімдерді формалау және ораудың технологиялық режимінің параметрлері;

қызмет көрсететін жабдықты пайдалану ережесі, жұмысын реттеу.

59. Шоколад өңдейтін машиналардың машинисі

Параграф 1. Шоколад өңдейтін машиналардың машинисі, 3-разряд

292. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті шоколад өңдейтін машиналардың машинисінің басшылығымен шоколад массаларын конширлеу (өңдеу) процесін жүргізу;

шоколад массасын шоколад өңдеу машиналарына тиеу;

рецептураға сәйкес эссенция мен май-какаоны қосу;

технологиялық регламенттің сақталуын және өңдеу процесінің аяқталуын бақылау;

сорғыштың көмегімен шоколад массасын түсіру және одан әрі өңдеуге тапсыру.

293. Білуге тиіс:

шоколад массаларын өңдеу технологиясының негіздері;

шоколад өңдеу машинасын пайдалану ережесі;

шоколад массасын өңдеуге қойылатын талаптар.

Параграф 2. Шоколад өңдейтін машиналардың машинисі, 4-разряд

294. Жұмыс сипаттамасы:

барлық типтегі шоколад өңдейтін машиналарда десерттік, жалпы түрлері үшін және вакуум-конш машинада үгітілген какао үшін шоколад массаларын конширлеу (өңдеу) процесін жүргізу;

конширлеу процесі ішінде шоколад массасының тұрақты температурасын және оңтайлы технологиялық әрі органолептикалық параметрлерін: созылымдылығын, аққыштықтығын, консистенциясын, дәмін, хош иісін сақтау;

хош иістендіргіш заттарды, май-какаоны және сұйылтатын заттарды қосу;

берілген ассортиментте шоколад массаларын өнімдерді формалауға дайындау;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы кінәраттарды анықтау және жою.

295. Білуге тиіс:

түрлі шоколадтар үшін шоколад массаларын өңдеу технологиясы;

шоколад массаларының технологиялық және органолептикалық көрсеткіштеріне қойылатын талаптар;

шоколад өңдеу машиналары мен вакуум-конш машиналарының құрылғысы және пайдалану ережесі;

үгітілген какаоны вакуумдау процесі;

алынатын жартылай дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 3. Шоколад өңдейтін машиналардың машинисі, 5-разряд

296. Жұмыс сипаттамасы:

басқару пультінен автоматтандырылған ағынды желілерде шоколад массасын конширлеу (өңдеу) процесін жүргізу;

шоколад массасының температурасын реттеу;

шоколад массаларын конширлеу процесінің технологиялық және органолептикалық параметрлерін сақтау;

сынамаларды іріктеу;

шоколад массасының қасиетін түзеу үшін май-какао мен сұйылтқыштарды қосу;

өңдеу процесінің аяқталу сәтін айқындау, шоколад массасын түсіру және оны қайта өңдеуге тапсыру.

297. Білуге тиіс:

автоматтандырылған ағынды желілерде шоколад массаларын өңдеудің технологиясы;

автоматтандырылған ағынды желілер жабдығын және бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі.

60. Мүк жидегін домалатушы

Параграф 1. Мүк жидегін домалатушы, 1-разряд

298. Жұмыс сипаттамасы:

консоль тіреуінде қолмен мүк жидегін құмшекерде домалату;

крахмал клейстерін пісіру, онымен мүк жидегін сулау, мүк жидегіне құмшекер себелеу және мүк жидегі салынған лотоктарды бетін опа толық жапқанша араластыру-қағу;

мүк жидегі салынған лотоктарды тасымалдағыштардан түсіру;

лотоктарды салу орындарына тасымалдау.

299. Білуге тиіс:

қолмен мүк жидегін қантта домалату ережесі мен амалдары.

Параграф 2. Мүк жидегін домалатушы, 2-разряд

300. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті мүк жидегін домалатушының басшылығымен ағынды-механикаландырылған желіде мүк жидегін қантта жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

ағынды-механикаландырылған желінің тербелмелі үстелге механикаландырылған тәсілмен мүк жидегін құмшекерде домалату;

алдын ала клейстермен суланған және құмшекер себілген мүк жидегі салынған лотоктарды үстелге орнықтыру;

домалату, құмшекер себу процесін қадағалау;

дайын мүк жидегі бар лотоктарды түсіру және қатарлап қою;

домалатылған мүк жидегін өлшеп орауға тапсыру.

301. Білуге тиіс:

механикаландырылған тәсілмен құмшекерде мүк жидегін домалату процесін жүргізу;

тербелмелі үстелдің құрылғысы және жұмыс істеу принципі.

Параграф 3. Мүк жидегін домалатушы, 3-разряд

302. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды-механикаландырылған желіде мүк жидегін қантта жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

шикізатты дайындау және сапасын тексеру;

мүк жидегін тасымалдағышқа, кейстер мен құмшекердің - ағынды механикаландырылған желінің мөлшерлегіш құрылғысына берілуін қадағалау;

мөлшерлегіш механизмдерді, рецептураға сәйкес мүк жидегін домалату сапасына қарай жартылай дайын өнімді және дайын өнімді электр рефлекторлармен кептіру дәрежесін реттеу;

желінің барлық жабдықтарының өзара әрекет етуін қамтамасыз ету;

тасымалдағыштың, мөлшерлегіш механизмдердің, колерлеу және орау барабандарының, орағыш діріл машинасының техникалық жай-күйі мен жұмысын қадағалау;

олардың жұмысындағы кінәраттарды жою.

303. Білуге тиіс:

қант опасында мүк жидегін жасаудың технологиясы және рецептурасы;

қант опасына қойылатын талаптар;

мүк жидегін қант опасында өндіретін ағынды-механикаландырыған желі жабдығының құрылғысы және пайдалану ережесі;

дайын өнім сапсына қойылатын талаптар.

61. Кондитер өнімдеріне себелеуші

Параграф 1. Кондитер өнімдеріне себелеуші, 1-разряд

304. Жұмыс сипаттамасы:

дірілдегіштерде немесе қолмен зефирге, пастилаға, мармеладқа құмшекер себелеу;

дірілдегішке құмшекер немесе опа толтыру, қосу, оның жұмысын қадағалау;

пастиланы лотоксыз құю агрегатында пастила салынған пласталардың бір қалыпты опалануын, пластаның жоғарғы лентадан төменгіге дұрыс көшуін, рефлекторлардың жұмысын және тасымалдағыш лентасын жууды қадағалау.

305. Білуге тиіс:

құмшекерді немесе қант опасын шығындау нормалары;

себелеу сапасына қойылатын талаптар;

тасымалдағыштарды пайдаланудың ережесі;

өнімдерге құмшекер немесе опа себелеу амалдары.

Параграф 2. Кондитер өнімдеріне себелеуші, 2-разряд

306. Жұмыс сипаттамасы:

дражирлеу қазандарында карамелдерге, дражелерге құмшекер немесе какао ұнтағын себелеу процесін жүргізу;

қант шәрбатын дайындау;

карамель мен дражені дражирлеу қазандарына тиеу;

қазандарды қосу;

белгіленген рецептураға сәйкес қазандарға шәрбатты, құмшекерді, какао ұнтағын беру;

карамелдер мен дражелерді домалату барысын қадағалау;

себелеуді аяқтау уақытын айқындау;

бүлінген карамельдер мен дражені іріктеу;

карамелдер мен дражелерді бункерлерге немесе лотоктарға түсіру.

307. Білуге тиіс:

қант шәрбатын пісірудің рецептурасы мен технологиясы;

карамелдер мен дражеге себелеу ережесі мен амалдары;

дражирлеу қазандарының жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі.

62. Шәрбатты бояушы

Параграф 1. Шәрбатты бояушы, 2-разряд

308. Жұмыс сипаттамасы:

шәрбатты әр түрлі бояғыштармен бояу;

дайын мөлдір шәрбатты жұмыс орнына тасымалдау;

рецептураға сәйкес әр түрлі бояғыштардың ерітінділерін дайындау;

белгіленген рецептураға сәйкес дайын шәрбатқа бояғыш ерітіндісін қосу;

шәрбаттың бірқалыпты боялуын қадағалау.

309. Білуге тиіс:

бояғыш ерітіндіні дайындау нұсқаулығы;

дайын мөлдір және боялған шәрбаттың сапасына қойылатын талаптар;

шәрбатты түрлі бояғыштармен бояу ережесі мен амалдары.

63. Ұн және түйірлер өндіру желісінің операторы

Параграф 1. Ұн және түйірлер өндіру желісінің операторы, 5-разряд

310. Жұмыс сипаттамасы:

басқару пультінен ағынды механикаландырылған желілерде кондитер өндірісінде толықтырғыш ретінде қолдану үшін сығымдалған жармалардан жасалған ұн мен түйірлерін өндіру процесін жүргізу;

автоматика құралдары мен бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен берілген технологиялық режимнің сақталуын қамтамасыз ету;

температуралық режимді бақылау және реттеу;

жарманың жарылу сапасын және түйір мөлшерін, түйірлердің үгітілу дәрежесін және оның ылғалдылығын бақылау;

ұн мен жарманың жинағыш бункерлерде толу деңгейін, шикізатты шығындау нормаларын бақылау;

өнім сапасын нашарлататын, өнімділікті төмендетін себептерді, механизмдердің жұмысындағы кінәраттарды жою;

жабдықты жөндеуге тапсыруға және жөндеуден алуға дайындау.

311. Білуге тиіс:

сығымдалған жармалардан ұн мен түйірлерді жасаудың технологиясы;

дайын өнім сапасына қойылатын талаптар;

ағынды-механикаландырылған желінің қызмет көрсететін жабдығының құрылғысы және кинематикалық тәсімі;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы кінәраттарды анықтау және жою;

дайын өнімге есеп жүргізу ережесі.

64. Сағыз өндіру желісінің операторы

Параграф 1. Сағыз өндіру желісінің операторы, 3-разряд

312. Жұмыс сипаттамасы:

сағыз өндіру жөніндегі кешенді механикаландырылған желінің лоток станциясына қызмет көрсету;

бос лотоктарды лоток станциясының шахтасына беру;

лоток станциясының шахтасынан сағыз пластиналары салынған лотоктарды қабылдау;

сағыз пластиналары салынған лотоктарды арбашықтарға орнату;

сағыз пластиналарының өлшемін бақылау;

ақау сағыздарды бракқа шығару.

313. Білуге тиіс:

кешенді механикаландырылған желі станцияларының жұмыс істеу принципі;

сағыз пластиналарының сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Сағыз өндіру желісінің операторы, 4-разряд

314. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті сағыз өндіру желісі операторының басшылығымен кешенді механикаландырылған желіде сағыздарды жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

кептіру және қантты уату;

микс-машиналарда сағыз үшін массалар дайындау;

компоненттерді мөлшерлеу;

илектеу машиналарында массаны илектеу процесін жүргізу;

илектеу жылдамдығын және илектелетін массаның қалыңдығын реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысын бақылау, оны қосу және тоқтату;

технологиялық режимдердің параметрлерін, қызмет көрсететін машиналардың және кешенді механикаландырылған желі механизмдерінің тоқтаусыз әрі синхронды жұмысын сақтау.

315. Білуге тиіс:

сағыз өндіру технологиясының негіздері;

сағызға арналған массаны дайындау және илектеу технологиясы;

пайдаланылатын шикізаттың түрлері;

сағыз жасауға арналған рецептура, қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы және пайдалану ережесі;

басқару пультінде орнатылған аспаптардың міндеті және жұмыс істеу принципі.

Параграф 3. Сағыз өндіру желісінің операторы, 5-разряд

316. Жұмыс сипаттамасы:

кешенді механикаландырылған желіде сағыз жасаудың және формалаудың технологиялық процесін жүргізу;

термоқондырғыда масса негіздерін қыздыру;

сағыз массасының белгіленген температурасының сақталуын бақылау, оның нормадан ауытқу себептерін алдын алу және болдырмау;

массаны илектеу және сығымдаудың технологиялық процесін жүргізу;

пластиналарды кесу, калибрлеу;

пласта мен пластина қалыңдығын өлшеу;

орап-түю желісінде сағыздарды орау және буып-түю процесін жүргізу;

желі автоматтарын сағыз пластиналарымен толтыру, орау материалдарын: фольга, триплекс, этикетка салу;

блоктарды формалау және оларды қораптарға буып-түю;

желінің орау және буып-түю автоматтарының электронды және блоктау құрылғысының жұмысын бақылау;

сағыздарды блоктар мен қораптарға орау және буып-түю сапасын бақылау.

317. Білуге тиіс:

сағыз өндірісінің, оны орау және буып-түю технологиясы;

орындалатын процестің технологиялық режимі;

шикізат пен дайын өнімге, оны орауға және буып-түюге қойылатын талаптар;

кешенді механикаландырылған желінің қызмет көрсететін жабдықтарын пайдалану ережесі;

дайын өнім және орау материалдарын шығындау нормалары.

64. Шоколад массасын дайындау желісінің операторы

Параграф 1. Шоколад массасын дайындау желісінің операторы, 4-разряд

318. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды-механикаландырылған желіде шоколад массасын дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

мөлшерлегіштерді, үздіксіз жұмыс істейтін араластырғыштарды, диірмендерді, эмульсаторларды және ағынды-механикаландырылған желінің қызмет көрсететін басқа да жабдықтарын баптау, жұмысын реттеу;

технологиялық режимнің сақталуын, мөлшерлеу, араластыру, біліктеу, бұлғау және гомогенизациялау сатысында шоколад массасын өңдеудің сапасын ақылау.

319. Білуге тиіс:

ағынды-механикаландырылған желіде шоколад массаларын өңдеудің технологиясы;

қызмет көрсететін жабдықты пайдалану ережесі.

Параграф 2. Шоколад массасын дайындау желісінің операторы, 5-разряд

320. Жұмыс сипаттамасы:

автоматты басқарылатын рецептурамен араластыратын станцияда шоколад массаларын дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

рецептурамен араластыратын станция құрамына кіретін машиналар мен механизмдердің технологиялық режимін, тоқтаусыз жұмысын сақтау;

жабдық жұмысының техникалық және технологиялық параметрлерінің сақталуын, өндірістің барлық сатысында шоколад массасын өңдеу сапасын бақылау: мөлшерлеу, араластыру, біліктеу, бұлғау, гомогенизациялау.

321. Білуге тиіс:

автоматты басқарылатын рецептурамен араластыратын станцияларды қолдана отырып, үздіксіз-ағынды өндіріс жағдайларында шоколад массаларын өңдеудің технологиялық схемасы мен режимі;

рецептурамен араластыратын станциялардың жабдықтарының құрылғысы және пайдалану ережесі.

66. Белок массаларын дайындаушы

Параграф 1. Белок массаларын дайындаушы, 2-разряд

322. Жұмыс сипаттамасы:

халва өндірісінде белок массаларын дайындау кезінде қосымша жұмыстарды орындауға қатысу;

кунжут, күнбағыс және басқа да майлы дақылдардың дәнін жару;

жарылған кунжут дәнінен қабықты соломур машинасында немесе қолмен алып тастау;

тұздық ерітіндісін дайындау;

жарылған кунжут дәнін ерітіндіге тиеу;

дәндерді жуғыш машинада немесе қолмен жуу;

веялкалардың, жабылатын бактарды, сеператорды, жарғыш машиналарды толтыру, қызмет көрсету және олардың жұмысын қадағалау.

323. Білуге тиіс:

кунжутқа және халва өндірісінде қолданылатын басқа да майлы дақылдарға қойылатын техникалық шарттар, оның дәндерін тұздық ерітіндіде өңдеу ережесі;

қызмет көрсететін машиналар мен пневматикалық құрылғылардың жұмыс істеу принципі және ережесі;

майлы дақылдардың дәндерін жару және кунжутты соломарлау.

Параграф 2. Белок массаларын дайындаушы, 3-разряд

324. Жұмыс сипаттамасы:

халва өндірісінде белок массаларын дайындау кезінде қосымша жұмыстарды орындауға қатысу;

түсетін шикізаттың сапасын, жарылуын айқындау және кунжут дәнін органолептикалық жуу;

шикізатты цетрифугаларға тиеу;

центрифугаларда шикізаттың ылғалдылығын жою;

ылғалдың жойылуын органолептикалық қадағалау;

кунжутты жару және соломурлау процесінің белгіленген режимінің сақталуын қамтамасыз ету;

өңделген дәндерді қуыруға немесе кептіруге беру.

325. Білуге тиіс:

шикізаттан ылғалды жоюдың технологиялық шарттары және технологиялық процесі;

шикізаттың және дәндерді өңдеу сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін машиналардың құрылғысы;

дәндерді сусыздандыру тәртібі.

Параграф 3. Белок массаларын дайындаушы, 4-разряд

326. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті белок массасын дайындаушының басшылығымен халва өндірісінде белок массаларын дайындау процесін жүргізу;

оставаларда майлы дақыл дәндерін және арахис жаңғақтары мен кешьюді үгіту;

шикізатты бірқалыпты және тоқтаусыз тиеу;

берілген технологиялық режимге сәйкес шикізатты үгіту дәрежесін реттеу;

үгінді дәрежесін белгілеу үшін сынамаларды іріктеу;

үгінді сапасын және жұқалығын бақылау;

кептіру процесін қадағалау;

кептіргіштегі температуралық режимді реттеу.

327. Білуге тиіс:

дәндер мен ядроларды технологиялық үгіту;

белок массаларын шығуын айқындау әдісі;

технологиялық жабдықтардың жұмыс істеу принципі және коммуникациялардың орналасуы, оларды пайдалану ережесі;

үгіндінің берілген жұқалығы;

шикізат үгіндісіне және оны кептіруге қойылатын талаптар.

Параграф 4. Белок массаларын дайындаушы, 5-разряд

328. Жұмыс сипаттамасы:

халва өндірісінде белок массаларын дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

кунжуттың, арахистің түсуін қадағалау, сорт пен сапасына қарай оларды өңдеудің режимін айқындау;

тиелетін шикізаттың мөлшерленуін тексеру және реттеу;

дәндерді сулаудың, кептірудің, соломурлаудың, қуырудың және үгітудің белгіленген режимінің сақталуын қамтамасыз ету;

алынатын белок массаларының сапасын бақылау;

техникалық жай-күйін қадағалау, соломурлау және кептіру машиналарын, центрифугаларды, кептіргіштерді үгіту қондырғылары мен пневматикалық құрылғыларды баптау және жұмысын реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтың және коммуникацияның жұмысындағы кінәраттарды алдын алу және жою.

329. Білуге тиіс:

белок массаларын дайындау технологиясы;

тұздық ерітінділердің беріктігін айқындау әдісі;

белок массалары өндірісіндегі технологиялық жабдықтардың конструктивтік ерекшеліктері;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысында кінәраттарды анықтау, алдын алу және жою тәсілдері.

67. Рецептура жасаушы

Параграф 1. Рецептура жасаушы, 2-разряд

330. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті рецептура жасаушының басшылығымен шикізаттың түрлерін іріктеу және мөлшерлеу процесін жүргізу;

мөлшерлегіштің көмегімен белгіленген рецептураға сәйкес шикізаттың түрлі компоненттерін таразылау, өлшеу;

қажет болған кезде түрлі шикізатты машиналарда немесе қолмен үгіту;

түрлі шикізатты қамыр илейтін машинаның құйғыштарына тиеу;

мөлшерлегіш аппаратураның бақылау-өлшеу аспаптарының жұмысы мен көрсеткіштерін қадағалау.

331. Білуге тиіс:

кондитер өнімдерінің рецептурасы;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмыс істеу принципі.

Параграф 2. Рецептура жасаушы, 3-разряд

332. Жұмыс сипаттамасы:

мөлшерлегіш аппаратураның көмегімен белгіленген рецептураға сәйкес шикізаттың түрлерін іріктеу және мөлшерлеу процесін жүргізу;

шикізатты қабылдау;

рецептураға сәйкес шикізаттың барлық түрін тиеу;

мөлшерлегіш аппаратураның бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін қадағалау және оған сәйкес кондитерлік массаны дайындаудың технологиялық процесін бақылауды жүзеге асыру.

333. Білуге тиіс:

түрлі кондитерлік массаның рецептурасы;

шикізат пен масса сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы мен пайдалану ережесі.

Параграф 3. Рецептура жасаушы, 4-разряд

334. Жұмыс сипаттамасы:

белгіленген рецептураға сәйкес түрлі шикізаттың түрлерін іріктеу және мөлшерлеу арқылы рецептуралық қоспаларды құрастырудың процесін жүргізу;

түсетін шикізатты органолептикалық және көзбен шалып бақылау;

түрлі шикізаттың түрлерін дұрыс мөлшерленуін және тиелуін қадағалау;

мөлшерлегіш аппаратураның бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша кондитерлік массалар үшін рецептуралық қоспаларды дайындаудың технологиялық процесін реттеу;

майдың рецептуралық бөлімшесіне келетін температураны қадағалау, қажет болған кезде майды белгілі температураға дейін қыздыру.

335. Білуге тиіс:

кондитерлік массаны дайындаудың технологиясы және рецептурасы, олардың сапасына қойылатын талаптары;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы және пайдалану ережесі.

68. Халва илеуші

Параграф 1. Халва илеуші, 1-разряд

336. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті халва илеушінің басшылығымен халва илеу операцияларын орындау;

тостағандарға халва массаларын толтыру;

дайын халва салынған тостағанды өлшеп бөлуге беру.

337. Білуге тиіс:

халва дайындау технологиясының негіздері;

орындалатын жұмыстың ережесі мен амалдары.

Параграф 2. Халва илеуші, 4-разряд

338. Жұмыс сипаттамасы:

халва илегіштерде немесе қолмен халваны араластыру процесін жүргізу;

механикаландырылған илеу кезінде – машинаны қосу және тоқтату, оның жұмысын қадағалай және бақылау;

белок массасын карамель массасымен араластыру процесін реттеу;

қоспаны араластыру процесінде карамель массасын үздіксіз созылуын реттеу және бірқалыпты консистенцияда халва және қаттамалы-талшықты құрылым алу;

халваны өлшеп бөлуге тапсыру;

қолмен илеген кезде - белок массаларын тостағандарға тиеу, оларды арбашықтарға орату, халваның қажетті құрылымын алу үшін қоспаны бірнеше амалдармен илеу.

339. Білуге тиіс:

халваны дайындау технологиясы;

халваның дайын болғандығын және сапасын органолептикалық айқындау әдісі;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы және пайдалану ережесі.

69. Шикі пектинді өңдеу жөніндегі аппаратшы

Параграф 1. Шикі пектинді өңдеу жөніндегі аппаратшы, 5-разряд

340. Жұмыс сипаттамасы:

механикаландырылған желіде шикі пектинді өңдеудің технологиялық процесін жүргізу;

коагуляция мен гомогенизацияда сығынды ағындарын үйлестіру;

зертхана нәтижелері бойынша шикі пектинді бөлудің процесін реттеу;

өндірілген шикі пектиннің санын бақылау және оларды вакуум-кептіргіштер қондырғыларға тиеу;

кері спиртті бейтараптандыру және тазарту процесінің қарқындылығын қамтамасыз ету;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша жабдықтың жұмысын қадағалау;

шикі пектинді өңдеудің барлық кезеңдерінде сапалы көрсеткіштерді қамтамасыз ету;

техникалық режимнің белгіленген нормалардан ауытқуын алдын алу және жою;

қызмет көрсететін учаскеде біліктілігі төмен жұмысшылардың жұмысын басқару және үйлестіру.

341. Білуге тиіс:

шикі пектинді өңдеу учаскесінің машина-аппараттық схемасы;

қызмет көрсететін машиналардың және механикаландырылған желі аппараттарының құрылғысы;

спирт регенерациясының технологиялық схемасы;

өңдеудің барлық кезеңдерінде шикі пектин концентратына және құрғақ пектиннің сапасына қойылатын талаптар.

70. Пектин коагулирлеуші

Параграф 1. Пектин коагулирлеуші, 3-разряд

342. Жұмыс сипаттамасы:

пектин тартқышын салқындату;

тартылғандарды чаннан тұндыратын чанға аудару;

пектинді коагуляциялау үшін хлор алюминийі мен аммиактің берілуін реттеу;

лайлы ерітіндіні сүзу;

тұнбаны тұндырғыш чанда сумен шаю;

коагулятты (тұнбаны) чаннан түсіру;

тұндырғыш чанды жуу.

343. Білуге тиіс:

пектинді коагуляциялаудың технологиялық процесі және оны жүргізудің режимі;

чандардың және басқа да қызмет көрсететін жабдықтың жұмыс істеу принципі пайдалану ережесі.

71. Пектин сығындысын купаждаушы

Параграф 1. Пектин сығындысын купаждаушы, 4-разряд

344. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық параметрлерді сақтай отырып, пектин сығындысы купажын жасаудың процесін жүргізу;

сығындылардың сапасы мен санын бақылау және оларды купаждағыш-тұндырғыштарға тиеуді реттеу;

купаждағыш-тұндырғыштардағы сығынды деңгейін қадағалау, оның санын айқындау және сүзуге тапсыру;

купаждау процесін бақылау үшін сынама іріктеу;

тұрып қалу деңгейін реттеу;

купаждағыш-тұндырғыштарға, мөлшерлегіш құрылғыларға, сорғыларға, коммуникацияларға және басқа да жабдықтарға қызмет көрсету;

қызмет көрсететін жабдықтарды қосу және тоқтату.

345. Білуге тиіс:

купаждағыш-тұндырғыштардың құрылғысы және қызмет көрсету ережесі;

купаждау технологиялық режимінің параметрлері;

купаж компоненттерінің арасалмағын белгілеу;

купаждағыш-тұндырғыштар коммуникацияларының технологиялық схемасы;

әр бір сығынды мен купаждың сапасына қойылатын талаптар.

72. Коагулятты ағартушы

Параграф 1. Коагулятты ағартушы, 4-разряд

346. Жұмыс сипаттамасы:

коагулятты реакторда және центрифугаларда ағарту процесін жүргізу;

механикалық електе коагулятты елеу;

спиртті қайта айдау, қышқылдарды тасымалдау;

су қосылған тұздық қышқыл ерітіндісін дайындау;

ерітінді мен спиртті реакторға құю;

коагулятты реакторға тиеу;

коагулятты ағарту процесін бақылау;

жабдықтың техникалық жағдайы мен жұмысын қадағалау.

347. Білуге тиіс:

коагулятты ақтаудың технологиялық режимінің параметрлері;

реактордың жұмыс істеу принципі және қызмет көрсету ережесі;

қышқыл ерітіндісін қауіпсіз дайындаудың ережесі.

73. Пектинді экстрагирлеуші

Параграф 1. Пектинді экстрагирлеуші, 4-разряд

348. Жұмыс сипаттамасы:

пектинді гидролиздеу және сығындау процесін жүргізу;

шикізатты сығындылау-сүзгіщ чанға тиеу;

пектин тартымын сығындылау, салқындату, тұндыру және сүзу процесін жүргізу;

тартымды тұндырғыш чанға түсіру;

бөлшектерді түсіру.

349. Білуге тиіс:

пектинді гидролиздеу және сығындылау технологиясы;

қызмет көрсететін жабдықтың және қолданылатын аспаптардың құрылғысы және оларды пайдалану ережесі.

5-бөлімі. Крахмал – сірне өндірісі

74. Крахмал сүтін гидролиздеу аппаратшысы

Параграф 1. Крахмал сүтін гидролиздеу аппаратшысы, 4-разряд

350. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз жұмыс істейтін қанттандырғышта немесе конверторларда крахмал сүтін гидролиздеудің (қанттандыру) технологиялық процесін жүргізу;

дайын шәрбатты шығару;

йод сынамасы бойынша қанттандыру процесін бақылау;

қанттандыратын ыдыстарда крахмал сүтін крахмалдаудың технологиялық процесін жүргізу: сұйытылған крахмалды сорғымен беру, ферментті препаратты мөлшерлеу; қанттандыру процесінде pH белгілі температурасы мен шамасын ұстап тұру; қант өнімін ферменттің инактивациялау температурасына дейін қыздыру; сүзу жабдығына дайын қант шәрбатын сорғымен айдау;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қанттандырудың технологиялық процесін реттеу.

351. Білуге тиіс:

қанттандырудың технологиялық режимінің параметрлері;

үздіксіз жұмыс істейтін қанттандырғыштың, конвертор мен қанттандырғыш ыдыстың, сорғылардың, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы, жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі;

крахмал сүтін гидролиздеу (қанттандыру) технологиялық процесін реттеу ережесі;

қантталатын өнімнің технологиялық қасиеті.

Үздіксіз жұмыс істейтін қанттандырғышта крахмал сүтін гидролиздеудің технологиялық процесін жүргізу және ферменттермен жұмыс істеу кезінде - 5-разряд.

75. Крахмал агрегатының аппаратшысы

Параграф 1. Крахмал агрегатының аппаратшысы, 3-разряд

352. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті аппаратшының басшылығымен үздіксіз жұмыс істейтін агрегатта фугалы немесе құрғақ картоп крахмалын алудың технологиялық процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіші бойынша және көзбен шолып агрегаттың тұндыратын-сүзетін центрифугасының, сорғының жұмысын реттеу;

центрифугадан фугалы немесе құрғақ картоп крахмалын түсіру;

крахмалды таразылау, қаптарға салу және қоймаға бағыттау;

өнім сапасын бақылау;

төсемдерді немесе торларды ауыстыру;

жабдықтың жұмысындағы ақауды жою;

жабдықты ағынды, жоспарлы жөндеу жұмыстарына, үгіту барабанын ауыстыруға және араларды жинақтауға қатысу;

дайын өнімді есепке алу.

353. Білуге тиіс:

үздіксіз жұмыс істейтін агрегатта фугалы немесе құрғақ картоп крахмалын алу технологиясының негіздері;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы және оны пайдалану ережесі;

крахмалдың сапасын айқындау тәсілдері;

жөндеу жүргізу ережесі.

Параграф 2. Крахмал агрегатының аппаратшысы, 4-разряд

354. Жұмыс сипаттамасы:

картоп пен судың агрегатқа түсуін реттеу;

картопты жуу, оны ұсату, қызмет көрсететін жабдықта крахмалда бөлу және тазарту;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіші бойынша және көзбен шолып картоп кескіштердің, елек станцияларының, центрифугалардың, сорғы блоктарының жұмысын және жекелеген станциялардағы судың мөлшерін реттеу;

барабанды тазалау, жинау, оны теңгерімдеу, кесетін барабандарды ауыстыру, елек станциялардың бетіндегі електерді ауыстыру;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

жабдықты баптау;

ағынды, жоспарлы жөндеу жұмыстарын жүргізу;

агрегатты демонтаждауға және монтаждауға қатысу, оны күрделі жөндеуден кейін қабылдау;

шикізат пен дайын өнімді есепке алу.

355. Білуге тиіс:

үздіксіз жұмыс істейтін агрегатта фугалы немесе құрғақ картоп крахмалын алу технологиясы;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы және баптау ережесі;

ағынды, жоспары жөндеу жұмыстарын жүргізудің ережесі;

шикізат пен дайын өнімді есепке алу тәртібі;

агрегаттың жекелеген машиналарын жұмысқа қосу жүйелілігі.

76. Шәрбаттарды майсыздандыру аппаратшысы

Параграф 1. Шәрбаттарды майсыздандыру аппаратшысы, 2-разряд

356. Жұмыс сипаттамасы:

майды ажыратқыштарда-скиммерлерде ағынды және глюкозалы шәрбаттарды майсыздандырудың технологиялық процесін жүргізу;

көзбен бақылау әдісімен аппараттың жекелеген камераларының толу дәрежесін және майдың ажырау жылдамдығын реттеу;

аппаратты тазалау және оны жинағыштарға бағыттау;

диатомитті беру;

талап етілетін сапада шәрбат алу мақсатында диатомиттің шәрбатпен қосылу уақытын реттеу;

шәрбатты жинағыштарға бағыттау;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату.

357. Білуге тиіс:

ағынды және глюкозалы шәрбаттарды майсыздандыру әрі диатомитпен тазалау технологиясы;

шәрбатты тазалау сапасына қойылатын талаптар, оны қамтамасыз ету тәсілдері;

скиммерлердің, кизельгурлардың және кір жинағыштардың, сорғылардың құрылғысы.

77. Глютенді тұндыру аппаратшысы

Параграф 1. Глютенді тұндыру аппаратшысы, 2-разряд

358. Жұмыс сипаттамасы:

глютенді тұндырудың (қоюлатудың) технологиялық процесін жүргізу;

тұндырғыштарды глютенмен белгіленген кесте бойынша толтыру;

тұндырылғаннан кейін мөлдір сұйықтықты глютен суспензиясын қоспай тұндырылған суға құю және айдау;

тұндырылған глютенді жинақтарға құю, оны сорғымен сүзгі-престер мен вакуум-фильтрлерге айдау;

талдаулардың нәтижелері бойынша және органолептикалық глютеннің стандартты концентрациясын алуды бақылау;

жабдықты қосу және тоқтату;

тұндырғыштарды зарарсыздандырғыш ерітіндімен тазалау, жуу;

аппаратура жұмысында ақаулықтарды жою.

359. Білуге тиіс:

глютенді тұндыру технологиялық режимінің параметрлері;

құрғақ глютеннің стандартты концентрациясын алу жұмысының амалдары мен тәсілдері;

сұйық және қою глютенді бақылау ережесі.

78. Декстрин алу аппаратшысы

Параграф 1. Декстрин алу аппаратшысы, 2-разряд

360. Жұмыс сипаттамасы:

декстрин алудың технологиялық процесін жүргізуге қатысу;

крахмалды декстриндеуге дайындау: крахмалды тұздық қышқылмен қышқылдату немесе оған азот қышқылын қосу немесе реагенттерді сығылған ауамен тозаңдату арқылы крахмалды арнаулы аппаратта алюминий тұздығымен өңдеу;

арнаулы кептіргіштерде қышқылдандырылған крахмалды кептіру, үгіту, електеу және декстриндеу үшін аппаратқа бағыттау;

реагенттерді бастапқы крахмалдың қышқылдығына және өңделетін декстриннің түріне байланысты мөлшерлеу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері және көзбен шолу әдісі бойынша реагенттерді мөлшерлеу дәлдігін және олардың крахмалдың массасы бойымен бірқалыпты таралуын сақтау;

араластырғыштардың, автоматты таразылардың, щеткалы диірмендердің, кептіргіштердің жұмысын бақылау және реттеу;

сынамаларды іріктеу;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату.

361. Білуге тиіс:

крахмалды декстриндеуге дайындаудың технологиялық режимдерінің параметрлері;

химиялық заттардың және өңделген крахмалдың сапасына қойылатын талаптар;

өңделген крахмалдың сапасын қамтамасыз ету тәсілдері;

сынамаларды іріктеу және қышқылдармен, реагент ерітінділерімен жұмыс істеу ережесі.

Параграф 2. Декстрин алу аппаратшысы, 4-разряд

362. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті декстрин алатын аппаратшының басшылығымен декстрин алудың технологиялық процесін жүргізу;

кезеңмен және үздіксіз жұмыс істейтін арнаулы декстринизатор аппараттарда қыздыру арқылы қышқылды крахмалдың молекулаларын бөлшектеу;

талап етілетін сапада өнім алу үшін декстриндеудің берілген тереңдігін: келіп түсетін шикізаттың сапасына қарай температураны, қысымды және декстриндеу процесінің ұзақтығын реттеу жолымен түсін, ерігіштігін, созымдылығын қамтамасыз ету;

крахмалдың тоқтаусыз келіп түсуін қамтамасыз ету;

декстриннің дайын болғандығын йод сынамасымен айқындау;

күрделі емес талдаулар жүргізу;

декстринді салқындату, себелеу және буып-түю;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын реттеу;

жабдықты қосу және тоқтату, оның жұмысындағы кінәратты жою.

363. Білуге тиіс:

крахмалды декстриндеу технологиясының негіздері және режимінің параметрлері;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы, пайдалану ережесі;

шикізаттың, жартылай дайын өнім мен дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

дайын өнімге талдау жүргізу әдістемесі.

Параграф 3. Декстрин алу аппаратшысы, 5-разряд

364. Жұмыс сипаттамасы:

декстринді алудың технологиялық процесін жүргізу;

крахмалды декстриндеу технологиялық процесінің үздіксіздігін қамтамасыз ету;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері, химиялық талдаулар нәтижелері бойынша және көзбен шолу әдісімен берілген технологиялық процесті бақылау, реттеу және ұстап тұру;

негізгі және қосалқы жабдықтардың технологиялық режимін және жұмысын бақылау, оны қосу және тоқтату;

жабдық пен коммуникацияның күрделі емес жұмысын орындау;

шикізат пен қосалқы материалдардың қажетті санын есептеу;

шикізатты қабылдау және дайын өнімді тапсыру;

сынамаларды іріктеу.

365. Білуге тиіс:

диекстрин өндірісінің технологиялық схемасы;

декстрин өндірісінде қолданылатын жабдықтардың конструктивтік ерекшеліктері, оны баптау ережелері;

шикізаттың, қосалқы материалдардың физикалық-химиялық және технологиялық қасиеті;

шикізат пен дайын өнімге қойылатын талаптар;

шикізат пен қосалқы материалдарын шығындау нормалары;

технологиялық режимді бақылау және реттеу әдістері;

есеп жүргізу ережесі.

79. Жүгері майын алу аппаратшысы

Параграф 1. Жүгері майын алу аппаратшысы, 5-разряд

366. Жұмыс сипаттамасы:

жүгері майын алудың технологиялық процесін жүргізу: дымқыл дәнді кептіргіштерді құрғату; құрғақ дәнді сепарациялық машиналарда сорадан, кесектерден және құрғақ қабыршықтардан тазалау біліктегіш станоктарда үгіту, үгінді алу және оны күйдіргіште өңдеу; үгіндіні түрлі типтегі шнек престерінде престеу, дайын майды майсақтау қоймаларына беру;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері, химиялық талдаулар деректері және көзбен шолу әдісі бойынша технологиялық процестің берілген режимін реттеу және ұстап тұру;

жүгері майының берілген сапасын және шығымын қамтамасыз ету;

қызмет көрсететін жабдықты бақылау;

қызмет көрсететін жабдық пен коммуникацияның күрделі емес жөндеулерін орындау;

шикізатты, қосалқы материалдарды қабылдау және есепке алу, дайын өнімді тапсыру;

есеп жүргізу.

367. Білуге тиіс:

жүгері майын өндірудің технологиялық схемасы;

шикізаттың, қосалқы материалдың физикалық-химиялық және технологиялық қасиеті;

шикізат пен дайын өнімге қойылатын талаптар;

шикізат пен қосалқы материалдарды шығындау нормалары;

технологиялық режимді реттеу әдісі;

есептерді жүргізу ережесі;

қызмет көрсететін технологиялық жабдықтардың, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптардың құрылғысы және пайдалану ережесі.

80. Шәрбаттарды алу аппаратшысы

Параграф 1. Шәрбаттарды алу аппаратшысы, 5-разряд

368. Жұмыс сипаттамасы:

глюкозалы немесе ағынды шәрбаттарды алудың технологиялық процесін жүргізу;

крахмалды електерде, сепараторларда, центрифугаларда, гидроциклондарда жуу;

үздіксіз жұмыс істейтін конверторларда немесе қанттандырғыштарда крахмалды қышқылды гидролиздеу;

қышқылды қышқылдағыштарда бейтараптандыру;

қажетті концентрацияда және көлемде сода ерітіндісін дайындау және оны бейтараптандырғышқа беру;

индикатор бойынша бейтараптандырудың соңын айқындау;

фременттердің көмегімен гидролиздеу кезінде - үздіксіз жұмыс істейтін конверторларда немесе қанттандырғышта сұйытылған крахмалды қышқылды немесе ферментті қанттандыру, рН шамасын реттеу және қанттандырғыш ыдыстарда қанттандыру, өнімді қыздыру;

сүзетін жабдықтарда алынған гидрализатты тазалау;

байланыстырғыш жинақтарға диаптолит, перлит шәрбатын және мөлдірлететін активтендіргіш көмірді беру;

шәрбаттарды түрлі конструкциялы сүзгіштерде сүзгілеу;

түйірлі актив көмірді пайдалана отырып, шәрбаттарды мөлдірлеу процесін жүргізу;

бағанға жаңа шығарылған көмірді тиеу және жұмысталған көмірді кезеңмен түсіру;

түйірлі көмірді жуу және термиялық регенерация;

парлау аппараттарында тазартылған глюкозалы немесе ағынды шәрбаттарды пісіру, дайын шәрбатты тоңазытқышта салқындату, арнайы ыдыстарға құю;

глюкозаны кезеңмен немесе үздіксіз жұмыс істейтін кристалдаушыларда кристалдау;

глюкозды утфельдерді центрифугаларда центрифугалау;

кристалл глюкозаларын кептіру, себелеу және буып-түю;

бақылау-өлшеу аспаптарының, химиялық талдаулардың нәтижелері және көзбен шолу әдісі бойынша берілген режимнің технологиялық процесін реттеу әрі ұстап тұру;

глюкозаның немесе ағындарды өндірістегі нормадан тыс шығындарсыз берілген сапасын және шығуын қамтамасыз ету;

қызмет көрсететін жабдықтың технологиялық режимін және жұмысын баптау;

жабдықтың және коммуникацияның күрделі емес жөндеу жұмыстарын орындау;

шикізатты, ферментті препараттар мен қосалқы материалдарды қабылдау және есеп жүргізу, дайын өнімді тапсыру.

369. Білуге тиіс:

глюкоза мен ағындарды шығарудың технологиялық, оларды өңдеу схемасы;

шикізаттың, ферментті препараттың, қосалқы материалдардың және дайын өнімнің физикалық-химиялық және технологиялық қасиеті;

технологиялық режимнің параметрлерін реттеу әдістері;

есеп жүргізу ережесі;

шикізат пен дайын өнімге қойылатын талаптар;

шикізатты, ферментті препараттар мен қосалқы материалдарды шығындау нормалары;

қызмет көрсететін технологиялық жабдықтардың, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы және пайдалану ережесі.

81. Құрғақ жем-азық алу аппаратшысы

Параграф 1. Құрғақ жем-азық алу аппаратшысы, 4-разряд

370. Жұмыс сипаттамасы:

құрғақ жем-азықтарын алудың технологиялық процесін жүргізу: ірі және ұсақ езінділерді, глютендерді сүзгі-престерде, вакуум-сүзгілерде, тұндырғыш центрифугаларда (декантерлерде) және шнекті престерде сусыздандыру; кептірілген жем-азықтарын үгіту;

түрлі типтегі кептіргіштерде жем-азықтарын толықтай кептіру;

құрғақ жем-азықтарын елегіш машиналарда елеу;

ферроқоспаларды құрғақ жем-азықтардан ажырату, оларды сақтау үшін қоймаларға тапсыру;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштер, химиялық талдаулардың нәтижелері және көзбен шолу әдісі бойынша берілген технологиялық процесті реттеу және ұстап тұру;

өндірістегі нормадан тыс шығындарсыз құрғақ жем-азықтардың берілген сапасын және шығуын қамтамасыз ету;

негізгі және қосалқы жабдықтардың технологиялық режимі мен жұмысын баптау;

жабдықтың және коммуникацияның күрделі емес жөндеулерін орындау;

шикізаттарды, қосалқы материалдарды қабылдау және есепке алу және дайын өнімді тапсыру.

371. Білуге тиіс:

құрғақ жем-азықтары өндірісінің технологиялық схемасы;

шикізаттың, қосалқы материалдардың физикалық-химиялық және технологиялық қасиеті;

шикізаттың және дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

шикізат пен қосалқы материалдарды шығындау нормалары.

82. Құрғақ крахмал алу аппаратшысы

Параграф 1. Құрғақ крахмал алу аппаратшысы, 5-разряд

372. Жұмыс сипаттамасы:

картоп-жүгері өндіретін кәсіпорындарда құрғақ және модифицирленген крахмал алудың технологиялық процесін жүргізу;

крахмалдарды реагенттермен өңдеу, крахмалды жуу, кептіргіш центрифугаларда немесе вакуум-сүзгілерде сусыздандыру;

крахмалды түрлі жүйедегі кептіргіштерде кептіру, крахмалды елеу және өнімдерді буып-түю;

құрғақ крахмал өндіріс бойынша қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысын баптау, қосу және тоқтату;

қажетті шикізат және қосалқы материалдар санын есептеу;

шикізатты қабылдау және дайын өнімді тапсыру;

өндірісті бақылау үшін сынамаларды іріктеу, химиялық талдаулар жүргізу.

373. Білуге тиіс:

құрғақ және модифицирленген крахмалдарды өндірудің технологиялық схемасы;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы және оны пайдалану ережесі;

шикізаттың, қосалқы материалдардың физикалық-химиялық және технологиялық қасиеті;

химиялық реагенттермен жұмыс істеу ережесі;

шикізат пен дайын өнімге қойылатын талаптар;

шикізат пен қосалқы материалдарды шығындау нормалары;

технологиялық режимді бақылау және реттеу әдістері;

есеп жүргізу ережесі.

83. Дымқыл крахмал алу аппаратшысы

Параграф 1. Дымқыл крахмал алу аппаратшысы, 5-разряд

374. Жұмыс сипаттамасы:

тәулігіне 100 т дейін картоп немесе 30 т дейін бидай өндіретін кәсіпорындарда картоп немесе жүгері дымқыл крахмалдарын алудың технологиялық процесін жүргізу;

картоп крахмалын алған кезде: картопты тасымалдау, жуу, үгіткіш машиналарда үгіту; ботқадан картоп шырынын ажыратып алу, крахмалды ботқадан жуу және електерде крахмал суспензияларын тазарт; крахмалды гидроциклондарда жуу, крахмалды центрифугалар мен вакуум-сүзгілерде сусыздандыру;

жүгері крахмалын алған кезде: сулау чандарында жүгері дақылдарын сулау, суландырған дақылды уатқыштарда ірілеп үгіту;

гидроциклондарда дәндерді ажырату, үгіткіш машиналарда ботқаны жұқалап үгіту, крахмалды дәндерден және езіндіден елек арқылы ажырату;

орталықтан тепкіш сеператорларда, флотациялы машиналар мен камераларда, электр флотаторларда крахмал сүтін айыру;

картоп пен жүгері өңдеу жөнінде негізгі және қосалқы жабдықтардың технологиялық режимі мен жұмысын баптау;

өңделетін өнімнің берілген сапасы мен шығымын қамтамасыз ету;

техникалық құжаттаманы жүргізу;

жабдық пен коммуникацияның күрделі емес жөндеулерін жүргізу;

шикізатты, қосалқы материалдарды қабылдау және есепке алу, дайын өнімді тапсыру;

қолының астындағы персоналға басшылық ету, технологиялық процестің тоқтаусыздығын қамтамасыз ету.

375. Білуге тиіс:

картоптың немесе жүгерінің дымқыл крахмалын өндіру технологиясының схемасы;

шикізаттың, қосалқы материалдар мен дайын өнімнің физикалық-химиялық және технологиялық қасиеті;

технологиялық режимді бақылау және реттеу әдісі;

шикізат пен дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар;

шикізат пен қосалқы материалдарды шығындау нормалары;

қызмет көрсететін технологиялық жабдықтардың, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы және пайдалану ережесі;

есеп жүргізу ережесі.

84. Қышқылдандырылған крахмал дайындау аппаратшысы

Параграф 1. Қышқылдандырылған крахмал дайындау аппаратшысы, 3-разряд

376. Жұмыс сипаттамасы:

қышқылдандырылған крахмал дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

мөлшерлеу және крахмал суспензияларының реакторларын толтыру;

қышқылдандыру, қышқылдар, сілтілер, содалар ерітінділерін дайындау, мөлшерлеу, оларды реакторларға бағыттау;

берілген температураға дейін суспензияларды қыздыру;

химиялық талдаулардың нәтижелері және бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша крахмал суспензиясын қышқылдандыру процессін реттеу;

реактивтердің жұмыс істеу кестесін сақтау;

реакторлардың, мөлшерлегіштердің, адсорберлердің, араластырғыш механизмдердің, желдеткіш құрылғылардың жұмысын бақылау және реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтарды қосу және тоқтату, оның жұмысындағы кінәраттарды жою;

сынамаларды іріктеу және күрделі емес талдаулар жүргізу;

белгіленген есепті жүргізу.

377. Білуге тиіс:

крахмалды қышқылдандыру технологиясы;

шикізат пен қосалқы материалдардың қасиеті;

химиялық заттармен жұмыс істеу ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы және пайдалану ережесі;

қышқылдандырылған крахмалдың сапасына қойылатын талаптар;

сынамаларды іріктеу және күрделі емес талдаулар жүргізу ережесі;

есеп жүргізу тәртібі.

85. Крахмалды тазарту аппаратшысы

Параграф 1. Крахмалды тазарту аппаратшысы, 2-разряд

378. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті аппаратшының басшылығымен крахмалды ботқадан ажырату (шаю), крахмал суспензиясын тазарту, елек аппараттарында ірі және ұсақ езінді мен дәндерді ажырату, жуу процесін жүргізу;

елекке су мен ботқаның бірқалыпты түсуін және езіндіден немесе дәннен крахмалдың жуылуын қадағалау;

аппараттарды бөлшектеуге және құрастыруға, елек маталарын ауыстыруға, електерді жөндеуге қатысу.

379. Білуге тиіс:

крахмалды ажырату және тазарту технологиясының негіздері;

елек аппараттарының жұмыс істеу принциптері және пайдалану ережесі;

електерде дымқыл крахмалды өңдеу сапасына қойылатын талаптар және оны қамтамасыз ету тәсілдері.

Параграф 2. Крахмалды тазарту аппаратшысы, 3-разряд

380. Жұмыс сипаттамасы:

крахмалды тазарту процесін жүргізу: тәулігіне 100 т дейін картоп өңдейтін кәсіпорындарда крахмалды ботқадан ажырату (шаю), крахмал суспензияларын тазарту, түрлі жүйедегі елек аппараттарында ірі және ұсақ езінді мен дәндерді ажырату және шаю;

аппараттарда шикізатпен, сумен бірқалыпты болуын бақылау және реттеу. електердің дұрыстығын тексеру, олардың жұмыс беттерін жуу;

аппараттарды бөлшектеу және құрастыру, елек маталарын ауыстыру, ішкі бөліктерін жуу, електерді жөндеу;

крахмалдың езінді мен дәннен толық шайылуын және крахмал суспензиясын тазарту сапасын бақылау.

381. Білуге тиіс:

крахмалды ажырату және тазарту технологиясы;

қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысы мен пайдалану ережесі;

крахмалды аз шығындай отырып, өнімнің көп шығарылуын және жоғары сапасын қамтамасыз ету үшін аппараттардың жұмысын реттеу тәсілдері;

елек маталарын ауыстыру және жөндеу тәртібі;

өңделген дымқыл крахмалдың сапасына қойылатын талаптар;

шығындардың жіберілетін нормалары.

Тәулігіне 100 т және одан артық картоп өңдейтін кәсіпорындарда крахмалды тазарту процесін жүргізген кезде – 4-разряд.

86. Белок заттарын термиялық коагуляциялау аппаратшысы

Параграф 1. Белок заттарын термиялық коагуляциялау аппаратшысы, 4-разряд

382. Жұмыс сипаттамасы:

термиялық өңдеудің екі сатысы бар коагуляторда белок заттарын коагуляциялау процесін жүргізу;

картоп шырынын коагуляция станциясына беруді, процестің температуралық режимін, өнімнің аппараттарда болу уақытын реттеу;

белок суспензияларының сынамаларын іріктеу, олардағы таразыланған заттардың құрамын реттеу;

коагуляторлар мен коммуникацияларға қызмет көрсету;

жабдықты қосу, тоқтату және тазалау;

технологиялық режимнің нормалардан ауытқу себептерін анықтау және жою, қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ұсақ кінәраттарды жою.

383. Білуге тиіс:

термиялық өңдеудің бірінші және екінші сатысында коагуляция процесінің технологиясы мен ерекшеліктері;

коагуляторлардың, бақылау-өлшеу аспаптарының, коммуникациялардың құрылғысы;

сынамаларды іріктеу ережесі;

шикізаттың, аралық өнімдердің және дайын өнімнің физикалық-химиялық және технологиялық қасиеті.

87. Гидроциклоншы

Параграф 1. Гидроциклоншы, 3-разряд

384. Жұмыс сипаттамасы:

уатылған түйірден жүгері дәндерін немесе құмды және басқа ауыр қоспаларды гидроциклондарда ажырату процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптары мен талдаулар нәтижелері бойынша гидроциклонға өнімдердің түсуін реттеу;

гидроциклондардың жұмысын реттеу;

жинағыштардың, электр сорғылардың, электр қозғалтқыштардың жұмысын бақылау;

сынамаларды іріктеу және күрделі емес талдаулар жүргізу;

жабдықтарды қосу және тоқтату, оның жұмысындағы ұсақ кінәраттарды жою;

ботқа мен дәннің сапасын қамтамасыз ету.

385. Білуге тиіс:

уатылған түйірден дәнді ажыратудың технологиялық схемасы;

гидроциклондардың құрылғысы және ережесі;

өнімдердің сапасына қойылатын талаптар;

сынамаларды іріктеу және талдаулар жүргізу ережесі.

Параграф 2. Гидроциклоншы, 4-разряд

386. Жұмыс сипаттамасы:

мультициклон станцияларында крахмалды суспензиядан белок пен еріткіш заттарды ажыратудың технологиялық процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптары мен талдаудың көрсеткіштері бойынша крахмал суспензиясының мультициклон станцияларына түсуін және өнімдердің қайтып келуін реттеу;

келіп түсетін өнімнің сапасы мен концентрациясына қарай мультициклон станцияларының жұмысын реттеу;

жинағыштардың, электр сорғылардың, электр қозғалтқыштардың жұмысын бақылау;

батареяның ластанған және бұзылған элементтерін ауыстыру.

387. Білуге тиіс:

крахмалды суспензиядан белок пен еріткіш заттарды ажыратудың технологиялық схемасы;

мультициклон станцияларының құрылғысы, жұмыс істеу режимінің параметрлері және пайдалану ережесі;

өнім сапасына қойылатын талаптар; сынамаларды іріктеу және талдаулар жүргізу ережесі.

Параграф 3. Гидроциклоншы, 5-разряд

388. Жұмыс сипаттамасы:

он және одан артық бөлу сатылары бар гидроциклон қондырғыларда картоп ботқасын крахмал суспензиясына және картоп шырынымен езінді қоспасына бөлудің технологиялық процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптары мен талдаудың көрсеткіштері бойынша картоп ботқасының гидроциклон қондырғысына түсуін және өнімдердің қайтып келуін реттеу;

келіп түсетін және соңғы өнімнің сапасына және концентрациясына қарай гидроциклон қондырғыларының жұмысын реттеу.

389. Білуге тиіс:

он және одан артық бөлу сатылары бар гидроциклон қондырғылардакартоп ботқасын крахмал суспензиясына және картоп шырынымен езінді қоспасына бөлудің технологиялық схемасы;

он және одан артық бөлу сатылары бар гидроциклон қондырғыларының құрылғысы, жұмыс істеу режимінің параметрлері, пайдалану және реттеу ережесі.

88. Саго жармасын жасаушы

Параграф 1 Саго жармасын жасаушы, 3-разряд

390. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы домалатқыш барабандарда дымқылданған крахмалды домалату жолымен шар тәрізді формада саго түйірін (саго жармасы) жасау процесін жүргізу;

крахмалды дымқылдау, оны барабанға салу;

бақылау-өлшеу аспаптарының және көзбен шолу әдісі бойынша барабанның жұмысын реттеу;

електерді ауыстыру;

кезеңді және үздіксіз жұмыс істейтін булау аппараттарында дымқыл саго жармасын өткір бумен булаудың технологиялық процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптарының және көзбен шолу әдісі бойынша саго жармасының лентаға бірқалыпты түсуін және бу камерасына немесе құбырға берілуін реттеу;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

лентаның дұрыстығын және оның қалыпты тартылғанын кезеңмен тексеру;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ұсақ кінәраттарды жою;

сынамаларды іріктеу.

391. Білуге тиіс:

саго жармасын жасаудың технологиясы;

саго жармасын булау технологиялық режимінің параметрлері;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмыс істеу принципі;

саго жармасының сапасына қойылатын талаптар;

сынамаларды іріктеу ережесі.

89. Үккіш машинаның машинисі

Параграф 1. Үккіш машинаның машинисі, 3-разряд

392. Жұмыс сипаттамасы:

тәулігіне 100 т картоп өңдейтін түрлі конструкциялы үккіш машиналарда картопты үгітудің технологиялық процесін жүргізу;

картопты жуу сапасын тексеру;

картопты сапалы үгіту мақсатында үккіш машинаның бункеріне картоптың бірқалыпты түсуін реттеу, қоспаларды алып тастау;

ботқаның (езінді) сапасын тексеру;

қоғамдық тамақтану кәсіпорындарында - крахмал сүтін тұндырғыш чандарға айдау, шырын суын төгу, крахмалды шаю, қоспаларды алып тастау және шайылған крахмалды түсіру, оның сапасын анықтау;

үккіш машинаға, араластырғыш механизмдер мен сорғыларға қызмет көрсету, олардың тоқтаусыз жұмысын қамтамасыз ету;

қызмет көрсететін жабдықтарды қосу және тоқтату, жұмысындағы ақауларды жою.

393. Білуге тиіс:

дымқыл крахмал өндірудің технологиялық схемасы;

үккіш машиналарда картопты үгіту режимінің параметрлері;

крахмал жасауға арналған шикізат түрлері;

картопты жуу сапасына, оны үгітуге қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін үккіш машиналардың, механизмдердің, сорғылардың құрылғысы және жұмыс істеу принципі.

Тәулігіне 100 т және одан артық картоп өңдейтін үккіш машиналарда картопты үгіту процесін жүргізу кезінде немесе картопты жуу және үгіту бойынша кешенді жұмыстарды жүргізген кезде - 4-разряд.

90. Крахмал сүтін дайындаушы

Параграф 1. Крахмал сүтін дайындаушы, 3-разряд

394. Жұмыс сипаттамасы:

крахмал сүтін гидролиздеуге дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

крахмалды пурификаторларда, тұндыру-шаю центрифугаларында және гидроциклондарда шаю;

арнайы өлшегіштерде тұзды қышқыл ерітіндісін дайындау және оны крахмал сүтінің өлшегіштеріне және конвертерге қосу;

крахмал сүтінің концентрациясын және тұзды қышқыл ерітіндісін бақылау;

крахмал сүті мен тұзды қышқыл ерітіндісін қанттандыру станциясына тапсыру;

крахмал сүтін айдау үшін механизмдер мен сорғыларға қызмет көрсету.

395. Білуге тиіс:

крахмалды шаю технологиясы;

шайылған крахмалдың сапасына қойылатын талаптар;

қышқылдарды пайдалану ережесі.

Вакуум-сүзгілерде крахмалды шаюдың технологиялық процесін жүргізу кезінде – 4-разряд.

91. Флотаторшы

Параграф 1. Флотаторшы, 2-разряд

396. Жұмыс сипаттамасы:

флотациялы машиналарда глютенді суды мөлдірлеу және крахмалды суспензиядан белокты ажыратудың технологиялық процесін жүргізу;

флотациялы машиналарда суспензияның түсуін, үстіңгі және астыңғы жиындардың саны мен сапасын реттеу;

нормативтік технологиялық көрсеткіштерді сақтау;

флотация станциясының диірменді-елек және сепаратор бөлімшесімен өзара жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

сынамаларды іріктеу, құрғақ заттардың концентрациясын және суспензия температурасын айқындау;

талдаулардың нәтижесі бойынша флотациялау процесін бақылау.

397. Білуге тиіс:

флотациялау технологиясы және режимінің параметрлері;

флотациялы машиналардың жұмыс істеу принципі және пайдалану ережесі;

сынамаларды іріктеу және талдаулар жүргізу ережесі;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

6-бөлімі. Қант өндірісі

92. Утфелді қайнату аппаратшысы

Параграф 1. Утфелді қайнату аппаратшысы, 2-разряд

398. Жұмыс сипаттамасы:

құмшекер немесе шақпақ қант өндірісінің вакуум-аппараттарында утфелді қайнату бойынша қосымша жұмыстар орындау;

сынамаларды іріктеу;

аппаратқа берер алдында шәрбат пен қойылтпаны қыздыруды бақылау;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін қадағалау;

жоғары білікті утфел қайнату аппаратшысының басшылығымен күрделі жұмыстарды орындау.

399. Білуге тиіс:

утфелдерді қайнату технологиясы мен режимі туралы жалпы мәліметтер;

қызмет көрсететін жабдықтар мен бақылау-өлшеу аспаптарының міндеті, жұмыс істеу принципі, физикалық-химиялық қасиеті және утфелдерді қайнату кезінде қосалқы материалдардың шығындалу нормалары.

Параграф 2. Утфелді қайнату аппаратшысы, 4-разряд

400. Жұмыс сипаттамасы:

қант қызылшасы өндірісінде және шала өңделген қантты өңдеу кезінде сыйымдылығы әртүрлі вакуум-аппараттарда екінші және үшінші кристалданған утфелді қайнату процесін жүргізу;

аппаратқа қойылтпа мен будың берілуін реттеу;

аппаратты қосу және сұйылтуды ұстап тұру;

кристалдардың пайда болу және жетілдіру процесін жүргізу;

төгу алдында кристалл массасын қойылту;

утфелдің дайын болғанын айқындау;

утфелді аппараттан утфел араластырғыштарға құю;

утфелдің аппаратта қайнау процесін, жабдық пен бақылау-өлшеу аспаптарының дұрыстығын бақылау.

401. Білуге тиіс:

қант зауытының кристалдау бөлімшесінің технологиялық схемасы;

қантты кристалдау және сірнені жасалу технологиясының негіздері;

қайнату процесінде алынатын шикізаттың (қайнатуға келіп түсетін қант өнімдері) және дайын өнімнің физикалық және химиялық қасиеті;

утфелді қайнату технологиясы;

жабдықтардың және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы;

вакуум-аппараттардың жұмысындағы ақаулардың түрлері және оны жоюдың тәсілдері;

шикізатқа, жартылай дайын өнімге және дайын өнімге қойылатын талаптар.

Параграф 3. Утфелді қайнату аппаратшысы, 5-разряд

402. Жұмыс сипаттамасы:

құмшекер өндірісінде сыйымдылығы әртүрлі вакуум-аппараттарда алғаш кристалданған утфелді қайнату процесін жүргізу;

өнімдер мен буды аппаратқа беру және келіп түсуін реттеу;

аппаратты қосу және сұйылтуды ұстап тұру;

кристалл арасындағы қойылтпаны жұқарта отырып, арту коэффициентін, қыздыру температурасын және сұйылту дәрежесін сақтай отырып, кристалдардың пайда болу және жетілдіру процесін реттеу;

құю алдында кристалл массасын қойылту;

аппараттардағы температураны реттеу;

утфельдің дайын болғанын айқындау;

утфелді аппараттан утфел араластырғыштарға құю;

вакуум-аппараттар жұмысының кестесін және жылу режимін сақтау;

жабдықтың жұмысын бақылау және оның жұмысындағы кінәраттарды жою;

вакуум-аппараттарды жұмысын есепке алу бақылау.

403. Білуге тиіс:

қант өндірісінің технологиялық схемасы;

қант зауытының кристалдау бөлімшесінің міндеті мен рөлі;

вакуум-аппараттардың, қосалқы жабдықтар мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы;

вакуум-аппаратқа қызмет көрсету кезінде жұмыс орнындағы еңбектің озат әдістері;

вакуум-аппараттардың жұмыс кестесі;

вакуум-аппараттардың жұмысын есепке алу және бақылау негіздері.

Параграф 4. Утфелді қайнату аппаратшысы, 6-разряд

404. Жұмыс сипаттамасы:

процесті автоматтандырылған басқару жүйесімен құмшекер өндірісінде және шақпақ әрі азық утфелдерін өндіруде сыйымдылығы әртүрлі алғаш кристалданған утфелдерді қайнату процесін жүргізу;

автоматика мен бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен температуралық режимді реттеуді және аппараттарда қайнату процесін бақылауды қамтамасыз ету;

жабдықтың жұмысын тексеру және оны баптау;

технологиялық журналда есеп және жазбалар жүргізу.

405. Білуге тиіс:

процесті автоматтандырылған басқару жүйесімен вакуум-аппараттарда утфельдерді қайнату технологиясы;

вакуум-аппараттардың, қосалқы жабдықтардың және утфелді қайнату процесін автоматтандырылған басқару жүйесінің құрылғысы және кинематикалық схемасы;

вакуум-аппараттардың жұмысындағы кінәраттарды анықтау және жою тәсілдері, оларды баптау тәсілдері.

406. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

93. Диффузия шырынын дефекосатурациялау аппаратшысы

Параграф 1. Диффузия шырынын дефекосатурациялау аппаратшысы, 3-разряд

407. Жұмыс сипаттамасы:

екінші сатурациялау аппараттарында диффузия шырынын сатурациялау процесін жүргізу;

шырынның сілтілерін, сатурациялық газда көмір қышқылының құрамын айқындау;

бақылау-өлшеу аспаптарының, автоматика құралдарының көрсеткіштерін, сатурациялау қазандарына келіп түсетін шырын температурасын қадағалау;

жылу алмастырғыштардың жұмысын реттеу;

шырындардың фильтрациялы қабілетін қадағалау;

көмірқышқыл газының келіп түсуін реттеу;

сорғылардың, сатурациялау аппараттарының торларын тазалау, олардағы шөгінділерді төгу.

408. Білуге тиіс:

диффузия шырынын тазалау технологиялық процесінің негіздері;

екінші сатурациялаудың міндеті мен маңызы;

сатурациялауға химиялық-техникалық бақылау жүргізудің негіздері;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақаулардың түрлері, оларды алдын алу және жою тәсілдері.

Параграф 2. Диффузия шырынын дефекосатурациялау аппаратшысы, 4-разряд

409. Жұмыс сипаттамасы:

тәулігіне 2,5 мың тонна (бұдан әрі - мың т) дейін қызылша өңдейтін кәсіпорындардағы үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда диффузия шырынын дефекациялау және сатурациялау процесін жүргізу;

диффузия шырының аппараттарға бір қалыпты түсуін және дефекациялау алдында қайтарылуын қамтамасыз ету;

шырынды дефекациялауға және екінші сатурациялауға әкті мөлшерлеу;

бірінші және екінші сатурациялау аппараттарына шырын мен сатурациялық газдың келіп түсуін реттеу;

қыздырғыштарда шырынның қызуын қадағалау;

келіп түсетін шырын мен сатурациялық газдың сапасын бақылау;

бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика құралдарының көрсеткіштері бойынша дефекациялау және сатурациялау процесін реттеу және бақылау;

негізгі және қосалқы жабдықтарға қызмет көрсету және олардың жұмысындағы ақауларды жою;

ауысымды қабылдау кезінде шырынды дефекосатурациялау процесінің жағдайын тексеру.

410. Білуге тиіс:

диффузия шырынын дефекосатурациялау процесінің технологиясы, физикалық-химиялық негіздері;

қызылшаның және өңделетін шырындардың физикалық-химиялық, технологиялық қасиеттері;

процесті реттеу ережесі;

қызылша өндірісінің технологиялық схемасы;

қызылшаны тазалау станциясының схемасы;

қызмет көрсететін жабдықтардың, бақылау-өлшеу аспаптарының, автоматика құралдарының құрылғысы;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақаулардың себептері, оларды алдын алу және жою тәсілдері.

Параграф 3. Диффузия шырынын дефекосатурациялау аппаратшысы, 5-разряд

411. Жұмыс сипаттамасы:

тәулігіне 2,5 мыңнан 3 мың т дейін қызылша өңдейтін кәсіпорындардағы үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда және басқару пультінен басқарылатын автоматтандырылған процестегі үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда диффузия шырынын дефекациялау және сатурациялау процесін жүргізу;

процесті автоматтандырылған жүйемен басқару жұмысын қадағалау.

412. Білуге тиіс:

шырын тазалайтын бөлімшелердің түрлі типтегі жабдықтарының конструктивтік ерекшеліктері;

дефекосатурациялаудың автоматтандырылған процесі бар үздіксіз жұмыс істейтін аппараттардың құрылғысы;

басқару пультінен дефекосатурациялаудың автоматтандырылған процесін жүргізу ережесі;

электр техника негіздері;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы кінәраттарды анықтау және жою тәсілдері.

Параграф 4. Диффузия шырынын дефекосатурациялау аппаратшысы, 6-разряд

413. Жұмыс сипаттамасы:

тәулігіне 3 мың т артық қызылша өңдейтін кәсіпорындарда шағын процессорлы бақылаушылардың негізінде автоматтандырылған басқару жүйесі бар үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда және диффузия шырынын дефекациялау және сатурациялау процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу жүйелерінің көрсеткіштерін пайдалана отырып, диффузия шырынын дефекосатурациялау процесінің берілген технологиялық параметрлерін орындау;

қызмет көрсететін жабдықтың өнімділігінің төмендеу себебін анықтау және жою;

қажетіне қарай технологиялық процесті жартылай автоматты және қолмен жүргізу;

процесті автоматтандырылған жүйеде басқарудың жұмысын қадағалау;

автоматтандырылған процестің авариялық диагностикасы жүйесіндегі қателерді және авариялық хабарламаларды талдау;

қызмет көрсететін электрондық жабдықтарды реттеу және теңшеу.

414. Білуге тиіс:

диффузия шырынын дефекациялау және сатурациялаудың технологиялық процесі;

автоматты басқарылатын жабдықтардың құрылғысы және ережесі;

қол, жартылай автоматты және автоматты режимде автоматты басқарылатын жүйенің жұмыста және автоматты блокировкасы;

қызмет көрсететін жабдықтың өнімділігін төмендетудің себептерін анықтау және жою тәсілдері;

электр техника негіздері.

415. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

94. Қант клерлеуші

Параграф 1. Қант клерлеуші, 2-разряд

416. Жұмыс сипаттамасы:

құмшекер өндірісінде клерлеу дайындау және шақпақ қант өндірісінде қайтармалардан клерс пен шәрбат дайындау процесін жүргізу;

клер араластырғыштарға қызылша шырының, судың, қойылтпаның және шақпақ қант өндірісінің шайындыларының келіп түсуін реттеу;

аффинациялы араластырғыштарға, торлар мен сорғыларға қызмет көрсету;

ағартқыш клерсті дайындау және салқындату әрі өлшегіштерді толтыру.

417. Білуге тиіс:

клерлеу мен клерсті дайындау технологиясы;

қызмет көрсететін учаскенің технологиялық тәсімі;

клерсті және шәрбатты клерлеу сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмыс істеу принципі және техникалық пайдалану ережесі.

Параграф 2. Қант клерлеуші, 3-разряд

418. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес ақ клерлеуде шала өңделген қантты, құмшекерді жаю процесін жүргізу;

жабдықтардың, бақылау-өлшеу аспаптарының тоқтаусыз жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

шикізатты қабылдау және тапсыру, оның техникалық шарттарға сәйкестігін тексеру;

жабдықтың берілген жұмыс режимін ұстап тұру;

жабдықты баптауға және жұмысындағы кінәраттарды жоюға қатысу;

ақ клерлеуді дайындау сапасын және жаю бөлімшесінің жұмысын бақылау;

құмшекерді жаюға тапсырған кезде белгіленген есеп пен есептеме жүргізу;

технологиялық режиммен белгіленген тығыздық пен температураны сақтай отырып, шақпақ қант өндірісінде құмшекерден шәрбат пен клеср дайындаудың процесін жүргізу;

клер араластырғыштарға қанттың, судың, шақпақ қант өндірісінің шайындыларының және будың берілуін реттеу;

клер араластырғышына басқа қоспаларды араластырмау;

електердің, шпагат ұстағыштардың, сорттау қондырғылардың және торлардың қалыпты жұмысын, тиісті шәрбат пен клерс дайындау үшін құмшекердің сапасына қарай дұрыс берілуін қамтамасыз ету.

419. Білуге тиіс:

жаю бөлімшесінде ақ клер алудың технологиясы және өндіріс процесі;

технологиялық режимнің параметрлерін реттеу ережесі;

қызмет көрсететін жабдықтардың, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы;

құмшекерді жаюға берген кезде белгіленген есеп және есептеме жүргізу ережесі;

шикізаттың сапасына қойылатын талаптар.

95. Ионитті қондырғы операторы

Параграф 1. Ионитті қондырғы операторы, 4-разряд

420. Жұмыс сипаттамасы:

құмшекер және шақпақ қант өндірісінің ионитті реакторларында екінші сатурациялаудың диффузия шырынын, шәрбат пен қойылтпаны ионитті тазалау процесін жүргізу;

реакторларға шырынның, шәрбат пен қойылтпаның берілуін, оларды мөлдірлеу және тазалау дәрежесін, мөлдірлеу процесінің аяқталуын қадағалау;

автоматиканы пайдалана отырып және бақылау-өлшеу аспаптары бойынша процестің технологиялық режимін сақтау және реттеу;

рН өзгеруі бойынша иониттің жұқаруын қадағалау;

реакторларды шаю және шаятын суды мақсаты бойынша бағыттау;

ионитті регенерациялау және оларды тұздар мен қышқылдарды қолдана отырып жуу;

реакторлардағы процестің жағдайын, жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың дұрыстығын тексеру.

421. Білуге тиіс:

физика мен химияның негіздері;

екінші сатурациялаудың диффузия шырынын, шәрбаттарды, қойылтпаны ионитті тазалау, ионитті қондырғыда орындалатын қосалқы процестердің технологиясы;

қызмет көрсететін автоматиканың және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының міндеті және жұмыс істеу принципі;

иониттердің, шырындардың, шәрбат пен қойылтпаның қасиеті;

ионитті шайырларды регенерациялау тәсілі.

96. Сынама іріктеу қондырғының операторы

Параграф 1. Сынама іріктеу қондырғының операторы, 3-разряд

422. Жұмыс сипаттамасы:

нақты ластануын анықтау үшін автомашиналардан және теміржол вагондарынан механикаландырылған тәсілмен қызылша сынамаларын іріктеу;

сынама іріктейтін қондырғылардың негізгі және қосалқы механизмдеріне қызмет көрсету;

қызылша тиелген автомашина немесе теміржол вагондарын сынама іріктеу үшін дұрыс қойылуын қадағалау;

сынама іріктеу қондырғыларының қызмет көрсететін механизмдері жұмысындағы ақауларды жою.

423. Білуге тиіс:

сынама іріктейтін қондырғының қызмет көрсететін механизмдерінің жұмыс істеу принципі, басқару және реттеу;

сынама іріктеу ережесі және қызылшаның сынамасын іріктеуге қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықтардағы ақаулардың себептері және оны жою тәсілдері, электр техника мен слесарлық іс негіздері.

97. Қант өндірісіндегі басқару пультінің операторы

Параграф 1. Қант өндірісіндегі басқару пультінің операторы, 3-разряд

424. Жұмыс сипаттамасы:

құмшекер немесе шақпақ қант өндірісі учаскесінің өндірістік станцияларының талаптары мен параметрлерін сақтай отырып, станцияның өзара әрекет ететін барлық агрегаттарының тоқтаусыз және нақты жұмысын қамтамасыз ету кезінде дистациялық автоматтық басқару пультіне қызмет көрсету;

аспаптардың (өлшегіш, реттегіш, атқарушы құрылғылардың және дистанциялық тапсырғыштардың) көрсеткіштерін қадағалау;

қызмет көрсететін агрегаттардың жұмысы туралы жазбалар жүргізу.

425. Білуге тиіс:

электр техника, химия және физика негіздері;

қызмет көрсететін агрегаттардың құрылғысы және жұмыс істеу принципі;

өндіріс процесінің технологиялық схемасы;

өндіріс станцияларында технологиялық режимнің параметрлері.

Параграф 2. Қант өндірісіндегі басқару пультінің операторы, 4-разряд

426. Жұмыс сипаттамасы:

құмшекер немесе шақпақ қант өндірісінің негізгі учаскелерінің өндірістік станцияларының талаптары мен параметрлерін сақтай отырып, станцияның өзара әрекет ететін барлық агрегаттарының тоқтаусыз және нақты жұмысын қамтамасыз ету кезінде дистанциялық автоматтық басқару пультіне қызмет көрсету;

аппараттарды, агрегаттар мен аспаптарды шұғыл қосу, қайта қосу және сөндіру;

релелі қорғау, автоматика, сигнализация мен екінші коммутацияның жекелеген аспаптарын баптау және ақауларын жою.

427. Білуге тиіс:

электроника, электр техника, химия және физика негіздері;

қызмет көрсететін аппараттардың, агрегаттардың, автоматтық схемалардың, релелі қорғау аспаптарының және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы;

учаскенің өндірістік процесінің технологиялық схемасы және технологиялық режимінің параметрлері.

Параграф 3. Қант өндірісіндегі басқару пультінің операторы, 5-разряд

428. Жұмыс сипаттамасы:

бас басқару пультінен құмшекер немесе шақпақ қант өндірісі учаскесінің өндірістік процестерін басқару;

агрегаттың, станциялардың, учаскелердің жұмысындағы технологиялық ақаулардың алдын алу, анықтау және жою;

релелі қорғау, автоматика, сигнализация мен екінші коммутацияның жекелеген аспаптары жұмысының ақауларын жою.

429. Білуге тиіс:

автоматтың схеманы салу принципі;

релелі қорғау, автоматика, сигнализация мен екінші коммутация аспаптарының теңшеу параметрлері;

өндірістік учаскелердің жұмыс істеу кестесі;

учаскелердегі өндірістік процестердің технологиялық схемасы және технологиялық режимдерінің параметрлері.

Параграф 4. Қант өндірісіндегі басқару пультінің операторы, 6-разряд

430. Жұмыс сипаттамасы:

командалық-бағдарламалаушы панельдердің көмегімен қант өндірісінің өндірістік процестерін басқару;

бақылау-өлшеу жүйелері мен қосымша өлшегіш кешендердің көмегімен қажетті технологиялық режимді орындау және қанттың берілген физикалық және сапалы параметрлерін қамтамасыз ету;

технологиялық процестің барлық сатысын басқару және қант өндірісінің барлық учаскелерінің жұмысын үйлестіру;

қанттың шығымын, шикізат пен материалды шығындау нормаларының сақталуын бақылау.

431. Білуге тиіс:

қант өндірісінің барлық учаскесіндегі өндірістік процестердің технологиялық схемасы мен технологиялық режимдерінің параметрлері;

қант өндірісі учаскелерінде жұмыс станциялардың, терминалдар мен дистанциялық басқарылатын станциялардың қызмет көрсететін жабдықтарының құрылғысы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының, шағын процессорлы бақылаушылардың жұмыс істеу;

қант өндірісін басқару жүйесін пайдалану ережесі, шағын процессорлы бақылаушылар арқылы түзеуші командалар мен ақпараттарды енгізу ережесі;

бақылау-іздестіру жүйелері мен құрылғыларынан келетін хабарлардың тізімі.

432. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

98. Қызылша кесуші

Параграф 1. Қызылша кесуші, 2-разряд

433. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті қызылша кесушінің басшылығымен қызылша жоңқаларын алу үшін қызылшаны қызылша кескіштерде кесу;

пышақ рамалары жиынтығын және құралдарды дайындау;

қызылша кескіштер мен жетекті механизмдердің жұмысын қадағалау;

қызылша кескіштер мен жетекті механизмдердің жоспарлы-алдын ала жөндеулерін жүргізуге қатысу.

434. Білуге тиіс:

қызылша жоңқаларын алу технологиялық процесінің негіздері;

жоңқа сапасына қойылатын талаптар;

пышақ рамалары жиынтығын таңдау және оларды қызылша кескіштерге орнату ережесі;

қызылша кескіштер мен жетекті механизмдердің жұмыс істеу принципі.

Параграф 2. Қызылша кесуші, 4-разряд

435. Жұмыс сипаттамасы:

қызылша жоңқаларын алу үшін қызылшаны қызылша кескіште кесу;

қолданылатын пышақтардың сапасын тексеру, пышақтарды рамаларға жинақтау және оларды аспаптар мен шаблондар бойынша қызылша кескіштерге орнату;

өңдеуге келіп түсетін қызылшаның сапасына қарай пышақтарды көтеруді реттеу;

қызылшаны кесудің режимін таңдау;

қызылша жоңқаларының диффузия аппаратына келіп түсуін реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою;

қызылша кескіштер мен жетекті механизмдердің жоспарлы-алдын ала жөндеулерін жүргізу.

436. Білуге тиіс:

қызылша жоңқаларын алу технологиясы;

пышақ сапасына қойылатын талаптар, оларды қайрау ережесі;

әр түрлі сапалы қызылшадан қызылша жоңқаларын алу шарттары;

қызылша жоңқаларын қантты ажырату технологиясының негіздері;

қызылша кескішке қосылып кеткен бөгде заттарды алып тастау;

қызылшаны қызылша кескіште кесу режимін қолмен және автоматты реттеу.

7-бөлім. Тамақ концентраттары өндірісі

99. Бу мен суды термиялау агрегатының аппаратшысы

Параграф 1. Бу мен суды термиялау агрегатының аппаратшысы, 4-разряд

437. Жұмыс сипаттамасы:

көкөністерді автоклавтарда булау және оны піскен дәрежеге дейін жеткізу процесін жүргізу;

автоклавқа, су термостатына және бу мен суды термиялау агрегатының жуу және тазалау машинасына қызмет көрсету;

автоклавқа шикізатты салу;

автоклавтағы қысымды реттеу, автоклавты босату;

су термостатының жұмысын, шикізаттың түсірілу жылдамдығын, жуу машинасының салқындатқыш суының мөлшері мен температурасын реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ұсақ кемшіліктерді анықтау және жою.

438. Білуге тиіс:

әр түрлі көкөністерді термиялық өңдеу технологиясы мен өлшемдері;

автоклавтың, су термостаты және бу мен суды термиялау агрегатының жуу және тазалау машинасының құрылысы және пайдалану қағидасы;

қолданылатын бақылау-өлшеу және реттеу аспаптарын пайдалану қағидасы.

100. Сояны дезодораттаушы

Параграф 1. Сояны дезодораттаушы, 3-разряд

439. Жұмыс сипаттамасы:

сояны дезодораттау процесін жүргізу;

будың қысымын және сояны өңдеу технологиялық процесін реттеу;

дезодораттау сапасын және жабдықтың техникалық жай-күйін бақылау;

процестің аяқталу сәтін айқындау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы кемшіліктерді анықтау және жою.

440. Білуге тиіс:

дезодораттау режимінің технологиясы мен өлшемдері;

дезодораторлардың құрылысы мен пайдалану қағидалары;

сояның негізгі қасиеттері;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану қағидасы;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

101. Өскіндерді бөлу машинасының операторы

Параграф 1. Өскіндерді бөлу машинасының операторы, 2-разряд

441. Жұмыс сипаттамасы:

өскіндерді бөлу машинасында өскіндерді ажырату және бидайдың қабығын аршу процесін жүргізу;

машинаға алдын ала суланған бидайды салу;

бидайдан өскіннің бөлінуін бақылау;

машинаның жұмысын реттеу, оның босатылуын бақылау;

машинаны тазалау және майлау.

442. Білуге тиіс:

бидайдың сапасына қойылатын талаптар;

өскіндердің және бидайдың қабығынан бөліну режимінің технологиясы мен өлшемдері;

қызмет көрсетілетін машинаның жұмыс қағидаттары мен пайдалану қағидасы.

102. Жуу - тазалау агрегатының операторы

Параграф 1. Жуу - тазалау агрегатының операторы, 4-разряд

443. Жұмыс сипаттамасы:

басқару пультінен бумен өңдеу әдісі арқылы картопты жуу, калибрлеу, тазалау технологиялық процестерін жүргізу;

агрегаттың барлық тораптарының жұмысын реттеу;

картопты бумен өңдеу режимін, температураны, будың қысымын бақылау;

жуу машинасына шикі картоптың түсу жылдамдығын реттеу;

агрегат жұмысындағы ұсақ кемшіліктерді жою;

картоптың қажетті сапалы жартылай дайын өнімін алуды қамтамасыз ету.

444. Білуге тиіс:

жуу-тазалау агрегатында картопты жуу, калибрлеу, тазалау технологиясы;

қызмет көрсетілетін жабдықты және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы мен пайдалану қағидасы;

картоп пен жартылай дайын өнімдердің сапасына қойылатын талаптар.

103. Қуыру аппаратының операторы

Параграф 1. Қуыру аппаратының операторы, 5-разряд

445. Жұмыс сипаттамасы:

қуыру аппаратында кофені термиялық өңдеу (қуыру) технологиялық процесін басқару пультінен жүргізу;

шикі кофенің белгіленген рецептура бойынша купаждау үшін қуыру аппаратының бункеріне түсуін реттеу;

қуыру аппаратының толтырылуын бақылау;

кофені термиялық өңдеу режимін бақылау, кофені сулау, түсіру және салқындату, тасын ажырату жұмысы;

кофе қуыру процесінің аяқталуын органолептикалық әдіспен айқындау;

қуырылған кофені алдын ала автоматты таразыда өлшеп алып, пневмокөлікпен ұнтақтау бөлімінің қабылдау бункеріне жіберу;

техникалық құжаттаманы жүргізу.

446. Білуге тиіс:

өндірістің технологиялық схемасы және кофені термиялық өңдеудің жылу режимдері;

қуырылған кофенің сапасын айқындаудың органолептикалық әдістері;

аппараттың автоматты механизмдері мен бақылау-өлшеу аспаптарының барлық жүйесінің құрылысы және пайдалану қағидалары.

105. Ферментаторшы

Параграф 1. Ферментаторшы, 4-разряд

447. Жұмыс сипаттамасы:

көгерген грибок дақылдарын өсіру және соя ағуыздары мен көміртектерінің грибоктарын протеолет ферменттермен ажырату микробиологиялық процесін жүргізу;

сіңімді орта дайындау, аналық ашытқы дайындау үшін грибоктың таза дақылдарын отырғызу;

грибок өсіру аппараттарында көгерген грибоктың аналық дақылдарының өсуін және жетілуін бақылау;

өндірістің барлық кезеңдерінде соя бұршақтарын стерильдеу;

көгерген грибоктың аналық дақылдарын стерильденген соя бұршақтарына енгізу;

аппараттарда грибок мицелиясының өсуін және олардың шағылыстыруға дейін жетілуін бақылау;

аппараттағы температураны, аппараттың жоғарғы және төменгі шахталарына, жетіліп келе жатқан массаға ауаның үрленуін реттеу;

бөгде микрофлора жұққан массаны ақаулы деп тану;

құрғақ ферменттеу процесін жүргізу және ферменттелетін массадағы температуралық режимді реттеу;

тұз ерітіндісін ферменттелетін массаға енгізу;

экстракциялау процесін жүргізу және ферментативті соусты айдау;

кондиционерге қызмет көрсету.

448. Білуге тиіс:

ферментативті соус өндіру технологиясы;

микробиологиялық және биохимиялық процестер;

грибоктың қалыпты дамуы мен жетілуін қамтамасыз ететін қолайлы параметрлер;

ферментативті соус өндірісіне қойылатын санитарлық талаптар;

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы мен пайдалану қағидасы.

8-бөлім. Темекі-махорка және ферментациялық өндіріс

105. Хош иістендіруші

Параграф 1. Хош иістендіруші, 2-разряд

449. Жұмыс сипаттамасы:

хош иістендіргіш қондырғыда немесе үстел үстінде қолмен темекіні хош иістендірудің технологиялық процесін жүргізу;

темекіні хош иістендіру үшін рецепт бойынша иістендіргіш жасау және оны мөлшерлегішке салу, иістендіргіштің темекіге берілуін реттеу;

иістендіргіштің шығындалуын, хош иістендірудің сапасын және иістендіргіштің темекіге бір қалыпты жағылуын көзбен бақылау;

органолептикалық әдіс бойынша темекіні хош иістендіруге келіп жатқан ылғалдылықты айқындау;

темекіні жәшіктерге салу, оларды өлшеу, парафинделген қағазбен жабу.

450. Білуге тиіс:

хош иістендіргіш қоспаны дайындау және темекіні хош иістендіру нұсқаулығы; хош иістендіргіш қоспа компоненттерінің қасиеті;

хош иістендіргіш қондырғының жұмыс істеу принципі және іске қосу ережесі;

иістендіргіш жасау тәсілдері және оны темекіге беру ережесі.

106. Біліктеуші

Параграф 1. Біліктеуші, 2-разряд

451. Жұмыс сипаттамасы:

біліктеуші станоктарда махорка түйіршігін ұнтақтаудың технологиялық процесін жүргізу, олардың жұмысын реттеу;

түйіршікті біліктеушінің өн бойына беру және бөгде қоспалардан тазарту;

шегетін махорканың әрбір сортына арналған технологиялық нұсқаулыққа сәйкес ұнтақтау кезінде махорка түйіршігінің өлшемін сақтау;

станокты жұмысқа дайындау, барлық тораптарды тексеру, оларды майлау және ауыстыру, магниттерді тазарту.

452. Білуге тиіс:

махоркаға арналған нормативтік техникалық құжаттама;

махорка түйіршігін белгілі өлшемге жеткізу жөніндегі технологиялық нұсқаулық;

біліктеуші қондырғылардың құрылғысы және олардың жекелеген тораптарының өзара іс-қимылы;

біліктеуші станоктарға қызмет көрсететін көлік құралдарының жұмыс істеу принципі.

107. Ферментациялау камераларын тиеуші-түсіруші

Параграф 1. Ферментациялау камераларын тиеуші-түсіруші, 4-разряд

453. Жұмыс сипаттамасы:

темекіні ферментациялаудың технологиялық процесін жүргізу;

этажеркаларға темекі тюктарын немесе бумасын тиеу, оларды ферментациялау камерасында домалату;

темекі тюктарын немесе бумаларын ферментациялау камераларында нұсқаулыққа сәйкес стеллаждарға қатарлау;

ферментациялау режимін көзбен бақылау;

темекілер салынған этажеркаларды шығару, темекі тюктарын немесе бумасын этажеркалар мен стеллаждардан ферментациялау камераларында түсіру, тасу және арнайы бөлінген орынға қатарлау;

ұштамалар мен бауларды тартып байлау инструкциясында белгіленген жерге дейін тарту және байлау.

454. Білуге тиіс:

ботаникалық және тауар сортын сипаттайтын негізгі сыртқы көрсеткіштер;

табақты бракқа шығаруға жатқызатын ақаулардың түрлері;

тюктарды, бумаларды шартты маркалау;

ұштамалар мен бауларды белгіленген жерге дейін тарту және байлау тәсілдері;

тюк немесе бумалар бар этажеркаларды тиеу және түсіру ережесі;

ферментациялау камераларында және өндіріс орындарында этажеркалардың жылжу нұсқаулығы мен тәртібі;

ферментациялау камераларының жұмыс істеу режимінің параметрлері;

ферментациялаудан кейін тюктар мен бумаларды қатарлау тәртібі.

108. Сигар жасаушы

Параграф 1. Сигар жасаушы, 2-разряд

455. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен бірінші және екінші сортты сигарлар жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

темекі жапырақтарынан сигар пішініне сәйкес кіші жапырақтар пішу;

кіші жапырақтарға жапырақ кесектерін (сигардың едәуір қалың бөлігін нығайту үшін) және салымның белгілі бөлігін салу;

кіші жапырақтарды орау;

жасалатын ормаларды прессформаларға орау және оларды арнайы престерде престеу;

орамаларды жабын жапырақтарға орау;

сигар пішініне сәйкес темекі жапырақтарынан ленталар пішу;

сигардың бас жағын рәсімдеу, жабыстыру, сигарды белгіленген өлшем бойынша кесу.

456. Білуге тиіс:

сигарды қолмен жасау технологиясының мәні;

сигар темекілерінің ботаникалық және тауарлық сорттары, оларды айқындау тәсілдері;

темекі жапырақтары ақауларының түрлері;

престеу ережесі және престелген орамаларға қойылатын талаптар;

орау және сигардың бас жағын рәсімдеу жолдары;

нормативтік технологиялық құжаттамада сигардың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Сигар жасаушы, 3-разряд

457. Жұмыс сипаттамасы:

сигар өндірісіне сигар шикізатын технологиялық дайындау;

сигар шикізатын трепальді машина тасымалдағышына тиеу;

машинада дайындалатын ұнтақтар үшін мешкалар жасау;

ұнтақтарды тұздықтау;

орау және орамалау машиналарында сигарлар жасау;

кесілген кіші жапырақтарды машина ленталарына салу;

дайын орамаларды орау машиналарының митральездеріне салу;

қаптайтын жапырақтарды машинаның пішінді пышақтарына салу;

сигарларды бұрама пресстерде престеу;

шикізат пен дайындалатын бұйымдардың сапасын бақылау;

жапырақ үзіктерін жәшіктерге жинау;

машиналарды жұмысқа дайындау, шағын кінәраттарды жою, машинаны майлау және тазалау;

жоғары сортты және экспортқа шығарылатын сигарды қолмен жасау.

458. Білуге тиіс:

экспортқа шығарылатын жоғары сортты сигарды жасау технологиясы;

сигар темекілерінің жоғары сорты;

темекілердің түрлері және ауру белгілері, темекі жапырақтарының ақау түрлері және материалдығы;

мешкалар рецептурасы, оларды асау ережесі мен әдістемесі;

мешкаларды тұздықтау нормалары мен ережелері;

орамаларды дайындау, сигарларды орау және престеу технологиясы;

келіп түсетін шикізатқа, жартылай дайын өнімге және дайын өнімге қойылатын талаптар;

қызмет көрсетілетін машиналардың құрылғысы;

негізгі тораптарды тазалау және майлау ережесі, ұсақ бөліктерді ауыстыру, жөндеуден кейін машинаны реттеу.

109. Темекі купаждаушы

Параграф 1. Темекі купаждаушы, 6-разряд

459. Жұмыс сипаттамасы:

темекі партиясын, махорка гамузы мен чухр жапырағын папирос, шылым және шегетін махорка өндіруге дайындау, шикізатты ботаникалық және тауар сорттары, салмағы мен ылғалдылығы бойынша, құжаттарды рәсімдеп қабылдау;

тюктерді, бумалар мен қанарларды органолептикалық әдіспен тексеру;

ақау шикізатты бракқа шығару;

папиростардың, шылымдардың тиісті сорттарын жасау үшін темекі шикізатын тауар және ботаникалық сорттар бойынша сұрыптау;

сынамаларды іріктеу;

шикізат қасиетінің бұйымның әрбір сортына арналған мешка рецептурасына сәйкестігін тексеру;

қажетіне қарай мешкалардың жұмыс рецептурасына түзетулер енгізу.

460. Білуге тиіс:

темекі және махорка шикізатына нормативтік техникалық құжаттама;

бастапқы өңдеу процесі және темекі мен махорка шикізатын кептіру әдісі;

белгілі сорттағы өнімді алу үшін шикізат сапасын айқындау ережесі;

темекі және махорка бұйымдарының әрбір сортының мешка рецептурасы;

мешкаларда ауыстыру кезінде шикізатты ауыстыру және арасалмағын сақтау ережесі, олардың құнын анықтау тәсілдері.

461. Орта кәсіптік білімді талап етеді.

Махорка шикізатымен жұмыс істеу кезінде – 4-разряд.

Темекі шикізатымен жұмыс істеу кезінде – 5-разряд.

110. Кесу машиналары виброелегінің машинисі

Параграф 1. Кесу машиналары виброелегінің машинисі, 2-разряд

462. Жұмыс сипаттамасы:

кесу машиналарының виброелектері мен елегіштерінде махорка түйіршігін елеудің технологиялық процесін жүргізу;

шлюз жапқыштары мен тасымалдағыштарының жұмысын қадағалау;

махорка түйіршіктерін кептіргіш барабандарға тиеу;

пневомкөліктің махорка түйірін виброелектерге беру жұмысын қадағалау;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ұсақ кінәраттарды жою;

виброелектерді, елегіштерді, шлюз жапқыштарын тазалау, майлау.

463. Білуге тиіс:

махорка түйірін елеу технологиясы;

виброелектердің, елегіштердің құрылғысы;

шлюз жапқыштарының жұмыс істеу принципі;

елегіштердің өлшемі;

дайын және қайтарымды жартылай дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

виброелектердің жұмысында кінәраттардың туындау себептері, оларды жою тәсілдері.

111. Жармалау машинасының машинисі

Параграф 1. Жармалау машинасының машинисі, 3-разряд

464. Жұмыс сипаттамасы:

жармалау қондырғысында махорка сабағын түту процесін жүргізу;

берілетін бадыльдың сапасын тексеру;

жармалау машинасын белгіленген рецептураға сәйкес тиеу;

бадыльды жармалау сапасын органолептикалық әдіспен, електердің, балғалар мен мойынтіректердің техникалық жағдайын тексеру;

електерді тазалау және ластану шамасы бойынша ауыстыру;

қондырғы жұмысындағы ұсақ кінәраттарды жою.

465. Білуге тиіс:

сабақтарды жармалау технологиясы;

қызмет көрсетілетін машинаның жұмысындағы ақаулықтардың себептері;

қайта өңдеуге келіп түсетін сабақтардың және жармаланған массаның сапасына қойылатын талаптар;

жармалау машинасының құрылғысы және оны іске қосу ережесі.

112. Темекіні үздіксіз ферменттеу желісінің машинисі

Параграф 1. Темекіні үздіксіз ферменттеу желісінің машинисі, 4-разряд

466. Жұмыс сипаттамасы:

темекіні үздіксіз ферменттеу желісінде технологиялық процесті жүргізу;

желінің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету;

ферментациялау желісінің (туннельді қондырғы) аймағы бойынша ферментациялаудың технологиялық режимін сақтау;

темекілер тиелген вагонеткаларды қондырғы туннельдеріне тасымалдау және түсіру;

шлюз жапқыштарын көтеру, түсіру және олардың дұрыстығын бақылау;

электр вагонеткалар тиеу-түсіру;

вагонеткалардың, жетектердің, шлюз жапқыштарының техникалық жағдайын бақылау;

электр көтергіштерді зарядтау және тізбектерді майлау;

темекілерді вагонеткалардың сөрелеріне сорттар бойынша дұрыс қатарлауын бақылау;

ферментациялаудан кейін түсірілетін темекі санына есеп жүргізу;

жабдықтарды және учаскені санитарлық күйдің тиісті деңгейінде ұстау.

467. Білуге тиіс:

шикізаттың ботаникалық және тауарлық сортын сипаттайтын негізгі сыртқы көрсеткіштер;

темекіні бракқа шығаратын ақаулар;

тюктар мен бумаларды шартты маркалау;

ферментациялау алдында партияны дайындау ережесі;

үздіксіз ферментациялау желісінде вагонеткаларды жылжыту нұсқаулығы және ережесі;

желінің жұмыс істеу режимінің параметрлері;

қондырғылардың, шлюз жапқыштары мен электр көтергіштердің құрылғысы және жұмыс істеу принципі.

113. Темекіні ферменттеуге дайындау желісінің машинисі

Параграф 1. Темекіні ферменттеуге дайындау желісінің машинисі, 2-разряд

468. Жұмыс сипаттамасы:

темекіні доферментациялық өңдеу желісінде технологиялық процесті жүргізу учаскесі;

ағынды механикаландырылған желінің прессі мен фиксаторына қызмет көрсету;

буманы қалыптастыру және оның фиксаторы бойынша қозғалысын көзбен бақылау;

бумаларды сығымдауға және фиксациялауға арналған желілер мен құрылғылардың жұмысын бақылау;

сығымдалған буманы қағазға буып-түю, оның ортасын дәлдеу, маркалау және штабельге қатарлау;

жабдықты тазалау және майлау.

469. Білуге тиіс:

ағынды-механикаландырылған желіде темекіні стандартты бумаға өңдеудің негізгі технологиясы;

бумалардың, материалдардың сапасына қойылатын талаптар;

желіге қызмет көрсету сапасына қойылатын талаптар;

желіге қызмет көрсету бойынша орындалатын операциялардың ережесі және тәртібі.

Параграф 2. Темекіні ферменттеуге дайындау желісінің машинисі, 3-разряд

470. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті темекіні ферменттеуге дайындау желісі машинисінің басшылығымен темекіні доферментациялық өңдеу желісінде технологиялық процесті жүргізу;

ағынды механикаландырылған желінің жұмысын қамтамасыз ету;

механикаландырылған түптеу, қосқыш және престердің қондырғыларына қызмет көрсету;

жабдықты жұмысқа дайындау, тюктарды қаптамалардан босатып темекіні түптеуге беру;

темекі шикізатының сапасын, темекіні бункерге бірқалыпты берілуін, байламдарды түптеуді, темекіні ылғалдылығы бойынша салқындату үшін қондырғыға берілуін, пайда болатын фарматуралардың фракциялар бойынша дұрыс бөлінуін және пресстің жұмысын көзбен шолу;

темекіні ауа айдағышқа беру жылдамдығын реттеу;

темекіні сорты, салмағы және буманы престеу тығыздығына қарай мөлшерлеу;

қосқыштың және пресстің өнімділігіне қарай темекіні түптеу бойынша қондырғыларды қосу және сөндіру;

қызмет көрсету жабдықтарын майлау, тазалау және реттеуге қатысу.

471. Білуге тиіс:

ағынды-механикаландырылған желіде темекіні өңдеу технологиясы;

қайта өңделетін шикізаттың сорты;

түптегіштердің, қосқыштар мен пресс механизмінің мақсаты және құрылғысы;

қызмет көрсету жабдықтарын тазалау және майлау ережесі.

Параграф 3. Темекіні ферменттеуге дайындау желісінің машинисі, 4-разряд

472. Жұмыс сипаттамасы:

темекіні доферментациялық өңдеу желісінің технологиялық процесін жүргізу;

темекі шикізатын ылғалдылығы бойынша салқындату үшін қондырғыларға қызмет көрсету;

қайта өңделетін шикізаттың ылғалдылығын органолептикалық айқындау, қондырғының тиісті жұмыс істеу режимін белгілеу;

қайта өңдеу шикізатының ассортиментін бақылау;

қондырғылардың барлық тораптарын қосу және сөндіру;

түптегіш қондырғыдан темекінің бір қалыпты түсуін бақылау;

кептірудің әр отсектері бойынша ылғалдау және қыздыру жүйесін реттеу;

қондырғының барлық аймақтарында берілген температураны және тиісті ылғалдылықты, шикізаттың алғашқы немесе түпкілікті жағдайына қарай температуралық режимнің өзгеруін автоматты және қолмен ұстап тұру.

473. Білуге тиіс:

темекінің ылғалдылығын органолептикалық бағалау ережесі;

бумаларды жасау үшін қолданылатын темекінің сапасына қойылатын талаптар;

қондырғылардың құрылғысы, мақсаты және жұмыс істеу принципі, олардың тораптары мен бөліктерінің өзара іс-қимыл ережесі;

темекіні ферментациялауға дайындау желісінің электрлік және жылу жүйесінің схемасы.

114. Махорка толтырушы машинаның машинисі

Параграф 1. Махорка толтырушы машинаның машинисі, 2-разряд

474. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті машинистің басшылығымен шегетін махорканың будасын жасау кезінде махорка толтырушы машинаны басқару;

шегетін махорка будасының технологиялық деректерінің сәйкестігін тексеру;

ақау будаларды түрлері бойынша бракқа шығару;

бақылау таразыларында буда массасын тексеру және стандартқа сәйкес емес будаларды бракқа шығару;

этикеткалардағы оттиск баспаларының тазалығын бақылау;

жартылай дайын өнім беретін таразыларды және қосалқы материалдарды тексеру;

машинаны іске қосуға дайындау;

келіп түсетін тараны қабылдау және сапасын тексеру және оларға шегетін махорканың будаларын қатарлау.

475. Білуге тиіс:

махорканы нығыздаушы машинаның жұмыс істеу принципі;

шегетін махорканың будаларын жасаудың технологиялық нұсқаулығын;

тараның және қосалқы материалдардың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Махорка толтырушы машинаның машинисі, 3-разряд

476. Жұмыс сипаттамасы:

шегетін махорканың будаларын жасау кезінде махорка нығыздаушы машиналарды басқару;

махорка түйіршіктерін машина қабылдағыштарына беруді реттеу және оларды науалар бойынша қабылдағыштардан үйлестіру;

машиналарды этикетка қағаздарымен толтыру;

будаларды дұрыс толтырылуын, клапандарды желімдеу тығыздығын реттеу;

клише білікшелерін тазарту, желімдеу аппараттарын желіммен толтыру және оның келіп түсу қалыптылығын бақылау;

грелканың тоқтаусыз жұмысын және будадағы мөрдің дұрыс қойылуын қамтамасыз ету;

машиналардың іске қосылуын тексеру.

477. Білуге тиіс:

махорка толтырушы машиналардың және олардың жекелеген тораптарының құрылғысы мен мақсаты;

шегетін махорканың будаларды жасау технологиясы;

шегетін махорканың түрлі сорттары үшін қолданылатын махорка түйіршігінің сапасына қойылатын талаптар;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

115. Пневматикалық қондырғы машинисі

Параграф 1. Пневматикалық қондырғы машинисі, 2-разряд

478. Жұмыс сипаттамасы:

пневматикалық тиегіш қондырғыларға қызмет көрсету және реттеу, оның жұмысын қадағалау;

тиегіш қондырғының үстеліне темекіні, махорканы тасымалдағышты қосу және сөндіру;

электр автоматика тізбегіне барабан жетектерін және қондырғының сілку рамаларына қосу;

темекіні, махорканы қолмен шахтаға беру;

шахтаның толу деңгейін, берілетін темекінің, махорканың ылғалдылығын қадағалау;

темекі мен махоркадан бөгде қоспаларды алып тастау;

пневматикалық тиегіш қондырғыларды тазалау және майлау.

479. Білуге тиіс:

пневматикалық тиегіш қондырғының құрылғысы;

жұмыс істеу режимінің параметрлері;

берілетін кесілген темекінің сапасын органолептикалық бағалау ережесі;

қайта өңделетін темекінің маркасы;

папирос, шылым, махорка жасау үшін қолданылатын темекінің, махорканың сапасына қойылатын талаптар;

пневматикалық тиегіш қондырғыға қызмет көрсету ережесі мен тәртібі.

116. Ағынды-автоматтандырылған темекі өңдеу желісінің машинисі

Параграф 1. Ағынды-автоматтандырылған темекі өңдеу желісінің машинисі, 4-разряд

480. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды-автоматтандырылған желіде ірі жапырақты темекіні қайта өңдеудің технологиялық процесін жүргізу;

бір уақытта түрлі қондырғыларға қызмет көрсету;

ылғалдау және кептіру барабандарының, капоширмашиналардың, мөлшерлегіштердің, тозаңсыздандыру барабандарының, трепальды қондырғылардың, вибротасымалдағыштардың пневматикалық қондырғыларының, ленталы қосқыштардың, темекінің ылғалдылығын тоқтаусыз айқындау қондырғыларының, престеу станцияларының, автоматты таразылардың, тұздықтар мен хош иістендіруші қоспаларды дайындау бактарының, механикалық араластырғыштардың, тұздықтау және хош иістендіру барабандарының, жұқарту станоктарының, сүрлемдер мен сіңдіру станцияларының тоқтаусыз жұмысын қамтамасыз ету;

технологиялық нұсқаулыққа сәйкес темекі шикізатының әрбір түрі мен сорты үшін технологиялық режимді сақтау;

қондырғылардың жұмыс істеу режимін реттеу;

негізгі технологиялық параметрлер мен шикізат сапасын бақылау;

температураны, ылғалдылықты, қысымды тіркеу аспаптарын қадағалау;

шығындалуды және тұздықтар мен хош иістендіргіш қоспалардың бір қалыпты жағылуын бақылау;

іске қосар алдында қызмет көрсететін жабдықты дайындау және тексеру, оның жұмысындағы кінәраттарды айқындау және оларды жою;

қызмет көрсететін жабдықтарды тазалау және майлау, реттеу;

жабдықтарды авариялық және жоспарлы жөндеуге қатысу;

жабдықты және учаскені тиісті санитарлық деңгейді ұстау.

481. Білуге тиіс:

темекі шикізатына нормативтік техникалық құжаттама;

өңделетін шикізаттың қойылатын негізгі сапалық сипаттамалар;

шикізатты қайта өңдеудің технологиялық режимдерінің параметрлері;

ағынды-автоматтандырылған желі жабдығының конструкциясы, құрылғысы және жұмыс істеу принципі;

технологиялық процестің негізгі параметрлерін реттеу тәсілдері;

жабдыққа техникалық күтім көрсету және пайдалану ережесі мен тәртібі;

қызмет көрсететін жабдықты реттеу және жөндеу ережесі.

117. Ағынды-механикаландырылған темекі-шылым желісі мен машиналарының машинисі

Параграф 1. Ағынды-механикаландырылған темекі-шылым желісі мен машиналарының машинисі, 2-разряд

482. Жұмыс сипаттамасы:

папиростарды гильзалы нығыздаушы агрегаттарда, фильтрсіз шылымдарды шылым жасау машиналарында жасаудың, папиростарды, шылымдар мен қораптарды қатарлау және маркалау машиналарында қатарлау, буып-түю және қаптаудың технологиялық процесін жүргізу;

темекіні және темекі ұсақтарын папирос және шылым жасайтын машиналарға тиеу, оларды қағазбен, бояумен, желіммен толтыру;

қатарлау машиналарына этикеткаларды, маркаларды, қораптарды, папиростарды, шылымдарды, желімдерді тиеу;

бұйымдардың сапасын, белгілердің, кесіктің дұрыстығын көзбен бақылау;

папиростар мен шылымдарды түсіру және оларды кареткаларға қатарлау;

бракқа шығарылған папиростарды, шылымдарды, этикеткаларды, қораптар мен будаларды сұрыптау;

бракқа шығарылған будалардан сапалы папиростар мен шылымдарды іріктеу;

будалар мен қораптарды тараларға буып-түю және қатарлау;

қызмет көрсетілетін машиналардың жағдайын қадағалау, оларды тазалау және майлау;

қызмет көрсететін машиналардың жұмысындағы ұсақ кінәраттарды жою.

483. Білуге тиіс:

нығыздаушы-қатарлаушы машиналарда папиростарды, шылымдарды жасау және буып-түю технологиясы;

темекінің, қағаз материалдардың, бояудың, желімнің, тараның және дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін машиналардың жұмыс істеу принципі және олардың жекелеген тораптарының іс-қимылы;

машиналарға қызмет көрсету жөніндегі операцияларды орындау ережесі мен тәртібі;

өнімді бракқа шығаратын себептер, олардың алдын алу және жою тәсілдері.

Параграф 2. Ағынды-механикаландырылған темекі-шылым желісі мен машиналарының машинисі, 3-разряд

484. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті машинистің басшылығымен ағынды-механикаландырылған темекі-шылым жасау желісі мен агрегаттарында папирос, шылым жасаудың және будалар мен қораптарға қатарлаудың технологиялық процесін жүргізу, желілер мен агрегаттардың құрамына кіретін машиналардың тоқтаусыз жұмыс істеуін қамтамасыз ету, тазалау және майлау, аппараттарды жуу, құрастыру және орындарына орнату;

шылым жасайтын желі панельдеріндегі таблолар мен жарық индикаторларының көрсеткіштерін бақылау, желілерді немесе агрегаттарды: шылым қағаздарымен, сүзетін мундштуктармен, целлофанмен, фольгамен, үзілетін лентамен, этикеткалармен, бояумен, желіммен, орайтын қағаздармен толтыру;

бұйымның сапасын, белгі, жиектердің дұрыстығын, будаларға немесе қораптарға тығыз қатарлануын көзбен бақылау;

лентамен желімдеу, папиросты немесе шылымды буда пакеттеріне орау және оларды тараға қатарлау;

материалдардың, жартылай дайын бұйымдардың сапасын тексеру;

бракқа шығарылған материалдарды, гильзаларды, папиростарды, шылымдарды, будаларды сұрыптау;

ақау бұйымдарды қайта өңдеу;

дайын өнімнің сапасына әсер ететін желі жабдықтарының жұмысындағы ұсақ кінәраттарды анықтау және жою.

485. Білуге тиіс:

ағынды-механикаландырылған темекі-шылым жасау желісі мен агрегаттарында папирос, шылым жасаудың, оларды будаларға қатарлаудың негізгі технологиясы;

материалдардың, жартылай дайын өнімдердің және дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар;

агрегаттарға, автоматтарға, папиростар, шылымдар жасау және қатарлау желілеріне қызмет көрсету бойынша операцияларды орындау ережесі мен тәртібі;

қызмет көрсететін машиналардың тоқтауына әкелетін себептер.

Параграф 3. Ағынды-механикаландырылған темекі-шылым желісі мен машиналарының машинисі, 4-разряд

486. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды-механикаландырылған темекі-шылым жасау желісі мен агрегаттарында папирос, фильтрсіз, фильтрлі шылым жасаудың және будаларға қатарлаудың технологиялық процесін жүргізу;

папирос немесе шылым жасайтын желілерге, агрегаттарға темекіні пневматикалық тиеу жүйесі жұмысын бақылау;

дайын өнімнің сапасына әсер ететін желілер мен агрегаттардың құрамына кіретін машиналардың жұмысындағы кінәраттарды жою, оларды реттеу;

папирос пен шылым массасын бақылау;

қапталған өнімдерді маркалау;

дайын өнімнің шығарылуын есепке алу.

487. Білуге тиіс:

папиростар мен шылымдарды жасау, оларды будаларға немесе қораптар мен тараларға қатарлау технологиясы;

папирос, шылым жасау желілерінің, агрегаттарының құрамына кіретін машиналардың барлық жүйесіне қызмет көрсету бойынша операцияларды орындау тәртібі және ережесі;

желі немесе агрегат құрамына кіретін машиналарды тоқтау себептері, оларды жою тәсілдері;

желі немесе агрегат құрамына кіретін машиналардың барлық жүйесінің негізгі тораптарының құрылғысы, міндеті және өзара іс-қимылы;

темекіні пневматикалық тиеу жүйесі және папирос пен шылым желілері автоматикасы таблосының, пульттары мен индикаторларының орны мен мақсаты.

118. Реттеуші машинист

Параграф 1. Реттеуші машинист, 5-разряд

488. Жұмыс сипаттамасы:

бір жүйелі машиналарда темекі және махорка бұйымдарын жасау және буып-түюдің технологиялық процесін жүргізу;

нормативтік техникалық құжаттамаға сәйкес өнім шығару үшін қызмет көрсететін жабдықтың тоқтаусыз жұмысын қамтамасыз ету;

техникалық нұсқаулыққа сәйкес темекі бұйымдарының әрбір түрі мен сортына арналған технологиялық режимді сақтау;

шығарылатын өнімнің форматын өзгерту;

шикізаттың және басқа да қайта өңделетін материалдардың келіп түсуіне және шығындалуына есеп жүргізу;

технологиялық процесс барысын бақылау;

қызмет көрсететін жабдықты дайындау және іске қосу алдында тексеру, оның жұмысындағы кінәраттарды анықтау және жою, жабдықты тазалау және майлау;

машиналарға ұсақ жөндеу жүргізу.

489. Білуге тиіс:

шикізатқа, материалға және дайын өнімге нормативтік құқықтық құжаттаманы;

қызмет көрсететін машиналардың құрылғысы, конструкциясы, кинематикалық және технологиялық схемасы;

машинаны реттеу және жөндеу ережесі;

слесарлық іс;

сызбаларды оқу ережесі;

машиналарға жоспарлы-алдын ала жөндеу жүргізу тәртібі.

Параграф 2. Реттеуші машинист, 6-разряд

490. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды-механикалардырылған желілер құрамындағы түрлі жүйелі машиналарда темекі бұйымдарын жасаудың және буып-түюдің технологиялық процесін жүргізу;

нормативтік құқықтық құжаттамаларға сәйкес өнімді шығару үшін желілер жабдықтарының тоқтаусыз жұмысын қамтамасыз ету;

түрлі жүйедегі машиналардың бірлесіп жұмыс істеуі кезінде жабдықтар мен механизмдерді реттеу, технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес темекі бұйымдарының әрбір түрі мен сорты үшін технологиялық режимін сақтау;

шығарылатын папиростар мен шылымдардың пішіндерін өзгерту;

қайта өңделетін материалдардың түсуіне және шығындалуына есеп жүргізу, технологиялық процестің барысын бақылау;

қызмет көрсететін жабдықты дайындау және іске қосу алдында тексеру, жабдықтың жұмысындағы кінәраттарды айқындау және оларды жою, тазалау әрі майлау;

қызмет көрсететін желілер машиналары мен тораптарын жөндеу.

491. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін желіге кіретін барлық жүйедегі машиналар тораптары мен бөлшектерінің конструкциясы, құрылғысы және өзара іс-қимылы;

техникалық күтім және пайдалану ережесі мен тәртібі, қызмет көрсететін жабдықтың кинематикалық және технологиялық схемасы;

қызмет көрсететін жабдықты реттеу және жөндеу ережесі;

орындайтын жұмыс көлемінде слесарлық іс;

сызбаларды оқу ережесі.

492. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

129. Темекі кесу машинасының машинисі

Параграф 1. Темекі кесу машинасының машинисі, 4-разряд

493. Жұмыс сипаттамасы:

біраз талшық және тозаңы аз махорка түйіршіктерін алу үшін темекі және махорка кесетін гильотин типтегі машиналарда темекі жапырақтарын, махорка гамузы мен чухр жапырағын кесу, темекі және махорка шикізатының дұрыс кесілуін, топ тығыздығын, темекі ылғалдылығын, берілген ассортиментке байланысты талшық енін, қопсытқыш қондырғыларында темекіні айналдыру жылдамдығын сақтау;

машиналардың тиегіш құрылғыларында темекі және махорка шикізатының тұрақты деңгейін ұстау;

темекі және махорка шикізатын машиналарға механикалық берілуін реттеу;

механикалық беріліс болмаған кезде – шикізатты қолмен тиеу;

ұсақтарды себелеу жұмысын тексеру;

механизм жұмысындағы ұсақ кінәраттарды жою, пышақтың салынуын реттеу, тозған пышақтарды, түрпілі дөңгелектер мен алмастарды ауыстыру;

машинаның техникалық жағдайын қадағалау, оларды тазалау және майлау;

басқару пульттарында жұмыс істеу.

494. Білуге тиіс:

темекі және махорка кесетін машиналарда темекі, махорка гамузы мен чухр жапырағын кесудің технологиясы;

темекіге, махорка гамузы мен чухр жапырағына нормативтік техникалық құжаттама;

темекі және махорка шикізатына, кесілген темекіге, махорка түйіршігіне қойылатын талаптар;

шикізаттың, кесілген темекі мен махорканың сапасын органолептикалық бақылау әдісі;

қызмет көрсететін машиналарды пайдалану ережесі;

жұмыста брактың және жекелеген кінәраттардың болу себебі;

оларды алдын алу тәсілі;

табло, пульт және индикаторлардың орналасуы және функционалдық міндеті;

қызмет көрсететін жабдықтың кинематикалық және электрлік схемасы.

Бағдарламалық басқарылатын жоғары өнімді темекі кесетін машиналарда жапырақты темекі кесу кезінде - 5-разряд.

120. Фильтр жасау машинасының машинисі

Параграф 1. Фильтр жасау машинасының машинисі, 2-разряд

495. Жұмыс сипаттамасы:

фильтр мундштуктары бар шылымдар мен папиростар өндіру үшін ұзындығы алты еселі фильтр мундштуктарын жасау процесі;

машинаның жұмысын, электр блоктау және өнім сапасын көзбен бақылау, машинаны майлау, тазалау және оның жұмысындағы ұсақ кінәраттарды жою;

машинаны фильтр қағаздармен толтыру, ұзындықтың, диаметрдің және фильтрді кесу дұрыстығын қадағалау;

дайын болған фильтр мундштуктарды кареткаға қатарлау және оларды белгіленген орынға орнату.

496. Білуге тиіс:

фильтр мундштуктарын жасау технологиясы;

фильтр жасайтын машиналардың жұмыс істеу принципі, негізгі бөліктері мен тораптарының мақсаты;

фильтр мундштуктарына, фильтр қағаздарына және қосалқы материалдарының сапасына қойылатын талаптар;

брактың себептері;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы кінәраттардың түрлері және оларды жою тәсілдері.

Параграф 2. Фильтр жасау машинасының машинисі, 3-разряд

497. Жұмыс сипаттамасы:

ацетат талшығынан жасалған фильтр мундштуктары бар шылым өндіру үшін ұзындығы алты еселі фильтр мундштуктарын жасау процесін жүргізу;

машинаны реттеу, оның жұмысындағы ұсақ кінәраттарды жою, машина тораптарын қағазды және ацетатты шаңнан, желімнен және пластификатордан тазалау;

ацетатты жгутты, пластификаторды, желімді, қағазды машинаға толтыру;

жасалатын фильтр мундштуктардың сапасы мен мөлшерінің дұрыстығын бақылау.

498. Білуге тиіс:

ацетатты талшықтардан жасалған фильтр мундштуктарды жасаудың технологиясы;

қызмет көрсететін машиналардың негізгі бөліктері мен тораптарының құрылғысы және өзара іс-қимыл принципі;

фильтр мундштуктарының, ацетат талшығының, қағаздың, пластификатор мен басқа да көмекші материалдардың сапасына қойылатын талаптар.

121. Ағынды-автоматтандырылған темекі өндіру желісінің баптаушысы

Параграф 1. Ағынды-автоматтандырылған темекі өндіру желісінің баптаушысы, 5-разряд

499. Жұмыс сипаттамасы:

шылым жасайтын, қаптайтын және фильтр жасайтын ағынды автоматтандырылған желілерді баптау, реттеу және жөндеу;

жұмыс барысында ағынды автоматтандырылған желілердің тораптары мен механизмдерін баптау және реттеу;

қызмет көрсететін аппараттарды, агрегаттарды, автоматты схемаларды, қорғау аспаптарын, бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика құралдарын реттеу мен баптаудың көмегімен ағынды автоматтандырылған желі жұмысының тұрақты технологиялық режимін ұстау;

қызмет көрсететін жабдықтарды жөндеудің түрлі түрлерін, күрделі жөндеуді қоса алғанда, орындауға, сынауға және жұмыс жүктемесінде пайдалануға қатысу.

500. Білуге тиіс:

ағынды автоматтандырылған желінің қызмет көрсететін жабдықтарының (аппараттардың, агрегаттардың, автоматты схемаларды, қорғау аспаптары мен бақылау-өлшеу аспаптары);

желіге кіретін тораптар мен бөлшектердің конструкциясы, құрылғысы және өзара іс-қимылы;

қызмет көрсететін желілер жабдықтарының кинематикалық және технологиялық схемасы;

ағынды автоматтандырылған желілерді басқару пультінің схемасы, шылым, шылым фильтрлерін, сондай-ақ темекі бұйымдарын қаптау процесінің технологиялық схемасы мен технологиялық режимінің параметрлері;

техникалық құжаттаманы жүргізу ережесі;

автоматиканы теңшеу тәртібі және деректер мен параметрлерді ағынды автоматтандырылған желілердің есте сақтау құрылғыларына енгізу;

материал тану, электроника, электротехника, автоматтық жүйе негіздері.

Параграф 2. Ағынды-автоматтандырылған темекі өндіру желісінің баптаушысы, 6-разряд

501. Жұмыс сипаттамасы:

шылым жасайтын, қаптайтын және фильтр жасайтын ағынды автоматтандырылған желілерді немесе темекі бұйымдарын өндіру, қаптау және шылым фильтрін өндіру бойынша жекелеген жоғары өнімді автоматтарды баптау, реттеу және жөндеу;

ағынды автоматтандырылған желінің берілген технологиялық режимін айқындайтын желінің есте сақтайтын құрылғыларына базалық деректер мен параметрлерді енгізу, сондай-ақ деректер мен параметрлерді есте сақтау құрылғыларынан шығару;

технологиялық режимді өзгерту;

жабдыққа регламентті қызмет көрсету, жоспарлы алдын алу және авариялық жөндеу, сондай-ақ жекелеген тораптар мен агрегат желілерді монтаждау және демонтаждау;

өнім сапасын нашарлататын, ағынды автоматтандырылған желі жабдықтарының жұмыстарындағы өнімділігін төмендететін себептерді, кінәраттарды жою.

502. Білуге тиіс:

ағынды автоматтандырылған желінің және жоғары өнімді автоматтардың құрылғысы және конструктивтік ерекшелігі;

қызмет көрсететін жабдықтарды жөндеу, баптау және пайдалану ережесі, ағынды автоматтандырылған желінің кинематикалық және технологиялық схемасы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы және пайдалану ережесі.

Параграф 3. Ағынды-автоматтандырылған темекі өндіру желісінің баптаушысы, 7-разряд

503. Жұмыс сипаттамасы:

микропроцессор техникасының базасында технологиялық желі жабдықтарын басқару жүйесін баптау, реттеу және жөндеу;

желілердің тест бағдарламалары мен басқару жүйелері құралдарын қолдана отырып желілердің перифериялы жабдықтарын баптау және диагностикалау;

қызмет көрсететін жабдықтың тест және технологиялық бағдарламаларын түзету;

технологиялық жабдықтардың жұмысындағы істен шығуларды талау және жүйелеу және желі жабдығын автоматты басқару жүйесінде қолданылатын бағдарлама тілін қолдана отырып, оларды анықтау және жою жөнінде ұсынымдар әзірлеу;

жұмыстардың орындалған көлемі бойынша техникалық құжаттаманы жүргізу;

ағынды автоматтандырылған желі автоматикасының есте сақтау құрылғыларына деректер мен параметрлерді енгізу.

504. Білуге тиіс:

ағынды автоматты желілердің және жоғары өнімді автоматтардың құрылғысы және конструктивтік ерекшеліктері;

ағынды автоматты желілердің жабдықтарына қызмет көрсету, баптау, жөндеу ережесі;

тораптар мен механизмдер жұмыстарының өзара іс-қимылы және синхронизациялау;

қызмет көрсету жабдықтардың жұмысындағы ақаулықтардың себептері, оларды анықтау және жою тәсілдері;

бөлшектеу ережесі;

құрастыру және реттеу;

қызмет көрсететін жабдықты пайдалану және жөндеу жөніндегі нұсқаулық;

қызмет көрсететін жабдықтың өнімділігімен және шығарылатын өнімнің сапасымен бастапқы материалдарының өзара байланысы;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарының құрылғысы және пайдалану ережесі;

электроника, электротехника негіздері;

күрделі емес бөлшектердің эскиздерін жасау ережесі.

122. Ағынды-автоматтандырылған темекі өндіру желісінің операторы

Параграф 1. Ағынды-автоматтандырылған темекі өндіру желісінің операторы, 5-разряд

505. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды автоматтандырылған желіде шылым, шылым фильтрін өндірудің технологиялық процесін, сондай-ақ темекі бұйымдарын қаптауды басқару пультінен жүргізу;

автоматика құралдарының және бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен берілген технологиялық режимнің сақталуын қамтамасыз ету;

технологиялық режимді бақылау және реттеу;

дайын өнімнің сапасын бақылау;

өнім сапасының нашарлауына және брак деңгейінің көбеюіне, өнімділіктің төмендеуіне әкелетін себептерді жою;

жабдыққа регламентті қызмет көрсету;

техникалық құжаттама жүргізу;

ағынды автоматтандырылған желінің есте сақтау құрылғысына деректер мен параметрлерді енгізу, сондай-ақ деректер мен параметрлерді есте сақтау құрылғыларынан шығару.

506. Білуге тиіс:

темекі шикізатын беруден бастап шылым, шылым фильтрі өндірісінің, сондай-ақ ағынды автоматтандырылған желілерде темекі бұйымдарын қаптау технологиясы және технологиялық режимі;

дайын өнімге қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықтың басқармасы панелдерінің құрылғысы және конструктивтік ерекшеліктері және ағынды автоматтандырылған желінің электроникасы;

жабдықтарды пайдалану және күтім көрсету ережесі;

жабдықтардың жекелеген түрінің жұмысындағы кінәраттарды анықтау тәсілдері;

есеп жүргізу және техникалық құжаттама жүргізу ережесі, жұмыстың қауіпсіз жолдары.

Шылым, шылым фильтрін өндірудің, сондай-ақ темекі бұйымдарын екі және одан да көп ағынды автоматтандырылған желілердің технологиялық процесін басқару пультінен жүргізу кезінде - 6-разряд.

123. Махорка тозаңын престеуші

Параграф 1. Махорка тозаңын престеуші, 2-разряд

507. Жұмыс сипаттамасы:

престе махорка тозаңынан жасанды түйіршік жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

су мен махорка тозаңын преске беруді реттеу;

махорка тозаңын престеу процесінің барысын көзбен қадағалау;

жасанды түйіршіктің белгіленген тығыздығын қамтамасыз ету;

дайындалған жасанды түйіршікті кептіру үшін кептіру барабандарына жіберу;

пресс пен торды тазалау, майлау және престі күрделі емес реттеу.

508. Білуге тиіс:

махорка шикізатының тозаң тәрізді бөліктерінен жасанды түйіршік жасаудың технологиясы;

престің құрылғысы және олардың тораптарының әрі елейтін құралдардың өзара әрекеттесуі.

124. Темекі асты ряднасын престеуші

Параграф 1. Темекі асты ряднасын престеуші, 2-разряд

509. Жұмыс сипаттамасы:

ряднаны, тысқапты, арқандарды және темекі бойынша басқа да тараны дайындау және престеу;

ряднаны бөлшектеу, темекі тозаңынан тазалау үшін машинаға салу немесе темекі мен тозаңды қолмен қағу;

белгіленген белгілер бойынша тазаланған тараны сұрыптау;

ряднаны жөндеу, кептіру, дезинфекциялау камерасын тиеу және түсіру;

темекі тараларын престерде престеу, қаптау, тігу және тара бумасын маркалау;

тазалау, майлау және күрделі емес престеу.

510. Білуге тиіс:

престің құрылғысы және жұмыс істеу принципі;

рядна мен арқанмен қаптауға қойылатын талаптар;

тараны қаптау тәсілдері.

125. Иісті махорка мен темекіні жасаушы

Параграф 1. Иісті махорка мен темекіні жасаушы, 2-разряд

511. Жұмыс сипаттамасы:

иісті махорка мен темекіні жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

технологиялық нұсқаулықта көзделген иістендіргішті жасау;

қажыту камерасына қолмен немесе тасымалдағышпен беріп, махорка немесе темекі тозаңын ылғалдағыш қондырғыға себелеу;

көрсетілген қондырғыларда тозаңдарды ылғалдауды және қажытуды реттеу;

келетін және өңдеуден кейін шығатын тозаңның сапасын тексеру;

қондырғының сыйымдылығын қоспаларымен толтыру;

махорка мен темекі тозаңын таразы бойынша қабылдау және оны өлшеп орайтын автоматтарға тапсыру;

тазалау, майлау және күрделі емес престеу.

512. Білуге тиіс:

махорка және темекі тозаңдарын өңдеу және қажыту жөніндегі технологиялық нұсқаулық;

тозаңды ылғалдау және қажытуға арналған қондырғылардың құрылғысы;

будың берілуін реттеу және қондырғылардың жекелеген тораптарының жұмысындағы күрделі емес бұзушылықтарды жою ережесі;

шикізат пен алынатын өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

126. Фарматура мен қалдықты елеуші

Параграф 1. Фарматура мен қалдықты елеуші, 2-разряд

513. Жұмыс сипаттамасы:

темекі және махорка фарматурасын таразылаушы, ірі бөгде қоспалардан тазарту және фарматура тазалағыштарға себелеу;

тазалағыштың жұмысын көзбен шолып бақылау, өңдеуден кейін тазаланған фарматураларды қоймалау орындарына тасымалдау;

ақаулары бар темекі және махорка бұйымдарын қайта өңдеуге қабылдау;

махорка түйірлерін қолмен немесе арнайы қондырғыларда елеу және тазалау;

тазаланған темекі және махорка фарматураларына есеп жүргізу және тапсыру.

514. Білуге тиіс:

қондырғылардың құрылғысы және оның технологиялық схемасы;

тазаланған фарматураға қойылатын талаптар;

шикізат ақауларының түрлері.

127. Темекіні қопсытушы

Параграф 1. Темекіні қопсытушы, 2-разряд

515. Жұмыс сипаттамасы:

пневмоқопсытқыш қондырғыларда кесілген темекіні қопсытудың технологиялық процесін жүргізу;

темекі кесетін машиналардан келіп түсетін тоқтаусыз кесілген темекінің ағынын көзбен бақылау;

органолептикалық тәсілмен темекінің ылғалдылығын және оның сапасын тексеру;

темекіні қабылдау және өлшеу;

кесілген темекідегі кінәраттардың (желімделген және бөгде қоспалар) алдын алу және жою;

есеп жүргізу;

пневмоқопсытқыш қондырғыларға қызмет көрсету, майлау және тазалау.

516. Білуге тиіс:

кесілген темекінің кондициясы;

темекіні қопсыту жөніндегі технологиялық нұсқаулықты;

пневмоқопсытқыш қондырғылардың құрылғысы және пайдалану ережесі;

тұндырғыш камераның құрылғысы;

темекіні қабылдау және өлшеу ережесі.

128. Темекі жапырағын жайып салушы

Параграф 1. Темекі жапырағын жайып салушы, 2-разряд

517. Жұмыс сипаттамасы:

темекі жапырағын белгіленген кондицияға және сапа белгілеріне сәйкес ылғалдау процесіне дайындау, темекі жапырақтары бар бумаларды шешу, темекіні кассеталарға немесе жәшіктерге темекі жапырақтарының тік қалпын, темекі тығыздығын сақтай отырып салу;

ақау темекілерді бракқа шығару, сапалы темекіні ылғалдау қондырғысына ауыстыру;

темекі жапырақтарын ұсақ үлестермен ленталы тасымалдағышқа қатарлау;

темекі ұсақтарын жинау;

темекі ряднасы мен арқанын бөлшектеу және оны қоймалау орнынан жеткізу.

518. Білуге тиіс:

темекі жапырағын ылғалдаудың технологиялық нұсқаулығы;

темекі жапырақтарын кассеталарға немесе жәшіктерге қатарлау және темекіні тасымалдағышқа салу тәртібі;

темекінің кондициясы мен сапа белгілері;

темекіні маркалау ережесі.

129. Себуші

Параграф 1. Себуші, 2-разряд

519. Жұмыс сипаттамасы:

сепкіштерде махорка түйіршіктерін себелеу процесін жүргізу, олардың жұмысын реттеу, електерді уақытында ауыстыру, тазалау, жұмыстағы ақауларды жою, сепкіштердің және пневматикалық желілердің жұмысын қадағалау, жұмыстағы кінәраттарды жою;

махорка түйіршігін біліктеу орнақтарына беретін тасымалдағышқа қызмет көрсету;

дайын жартылай дайын өнімдердің сапасын тексеру және оның фракциялық құрамын реттеу.

520. Білуге тиіс:

махорка түйіршігін себу технологиясы; махорка түйірінің белгілі сортына арналған електердің қажетті жиынтығының құрылғысы, саны және өлшемі;

дайын жартылай дайын өнімнің сапасын органолептикалық айқындау; сепкіштерге, пневмо желілерге, тасымалдағыш ленталарға қызмет көрсету нұсқаулығы;

машинаның тоқтау, оның жұмысындағы кінәраттардың себептері, оларды жою тәсілдері.

130. Иісті махорка мен темекіні бөліп салушы

Параграф 1. Иісті махорка мен темекіні бөліп салушы, 2-разряд

521. Жұмыс сипаттамасы:

иісті махорканы немесе темекіні автоматта қораптарға бөліп салу;

автоматқа этикеткалар мен желімдерді толтыру;

автоматты күрделі емес реттеу, тазалау және майлау;

қораптарды ішінара өлшеу арқылы қораптардың массасын бақылау;

махорканы және темекіні алдын ала дайындалған тараларға қатарлау;

тараға паспорттарды, этикеткаларды жабыстыру;

автоматты іске қосар алдында барлық тораптарды тексеру.

522. Білуге тиіс:

иісті махорка мен темекіні бөліп салу нұсқаулығы;

махорка мен темекі тозаңы сапасының негізгі белгілері;

қаптау және тараға қатарлау құрылғысы;

қызмет көрсететін автоматтың құрылғысы және тораптары мен бөлшектерінің өзара әрекеттесуі;

тараға қойылатын талаптар.

131. Темекіні бөліп салушы

Параграф 1. Темекіні бөліп салушы, 1-разряд

523. Жұмыс сипаттамасы:

шегетін темекіні қолмен қораптарға бөліп салу;

дайын талшықты массасы, саны бойынша – этикеткаларды, қағаздарды, желімдерді қабылдау;

талшықтарды формаларға қатарлау, оны тығыздау және бандерольмен жабыстыру;

талшықты өлшеу;

сорттар бойынша шегетін темекі қораптарының белгіленген массасын қамтамасыз ету, қораптарды тараларға қатарлау;

шегетін темекілерді нығыздау нұсқаулығын, этикеткалардың тазалығын және қораптардың стандартты массаларын сақтау;

бөгде қоспаларды алып тастау.

524. Білуге тиіс:

бөліп салуға қолданылатын темекінің сапалы көрсеткіштері;

темекіні қораптарға бөліп салу тәртібі туралы нұсқаулық;

темекіні бөліп салуда қолданылатын этикеткалардың, бандероль мен қағаздың сапа белгілері.

132. Сигар жапырағын сұрыптаушы

Параграф 1. Сигар жапырағын сұрыптаушы, 2-разряд

525. Жұмыс сипаттамасы:

сигар жапырақтарын сигар өндіруге дайындау, шикізатты массасы бойынша қабылдау, ылғалдау және оны қолмен немесе машинада түту;

жапырақтардан орталық тамыршықтарын жұлу;

жартылай дайын өнім (жапырақ, жарты жапырақ, тамыршық, үзіктер) бойынша жартыларды бөлу;

жарты жапырақты дайындау;

стандартты емес жапырақтарды алып тастау;

жарты жапырақтарды бірқалыпты ұзындығы және қалыңдығы бойынша үйінділерге қатарлау;

үйіндіні жарты жапырақтың екі жағынан белгіленген мөлшер бойынша кесу және оларды машинаға беру үшін жәшіктерге салу;

жарты жапырақтың стандартты ылғалдылығын сақтау;

түту машиналарына қызмет көрсету, оның жұмысындағы ұсақ кінәраттарды жою, майлау және тазалау.

526. Білуге тиіс:

технологиялық нұсқаулық;

түтуге келіп түсетін темекінің және алынатын жартылай өнім сапасына қойылатын талаптар;

жапырақты және жарты жапырақтың белгіленген пайызы;

жапырақты кесу ережесі;

жарты жапырақ үшін белгіленген ылғалдылық;

темекінің ботаникалық және тауарлық сорттары;

темекіні сигар өндіру үшін пайдалануға болмайтын аурулардың белгілері;

машинаны тазалау, майлау және шағын жөндеу ережесі.

133. Темекіні сұрыптаушы

Параграф 1. Темекіні сұрыптаушы, 2-разряд

527. Жұмыс сипаттамасы:

темекі немесе махорка партиясын кесуге дайындау;

темекінің, махорканың барлық ботаникалық сорттарын түту және мешкаға кіретін барлық компоненттерді біркелкі араластыру;

үстелдерге көтеру және ылғалды тюктарды ашу;

үстелде немесе тасымалдағышта темекіні, махорканы қолмен түту;

сәйкес келмейтін сорттағы, ақау жапырақтарды және бөгде қоспаларды іріктеу;

түтілген темекіні, махорканы гарманға немесе жәшікке, ал ағынды желіде – тасымалдағыш барабанына қатарлау;

қажетіне қарай темекіні немесе махорканы белгілі кондицияға дейін ылғалдау, тиісті матамен жабу;

темекіні ленталы тасымалдағышқа және ағынды желі қосқыштарына тоқтаусыз берілуін қамтамасыз ету;

темекі жапырағын технологиялық процеске сәйкес араластыру бойынша технологиялық процесті жүргізу, тамыршықты темекі жапырағының негізгі массасына бірқалыпты себу.

528. Білуге тиіс:

темекі мен махорканы қолмен түтудің және темекі жапырағын араластырудың технологиялық нұсқаулығы;

темекі жапырағын, махорканы маркалау ережесі;

гарманға немесе тасымалдағышқа қатарлау кезінде араластыру ережесі;

түту кондициясы;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмыс істеу принципі;

барабан жұмысының құрылғысы және технологиялық режимінің параметрлері.

Параграф 2. Темекіні сұрыптаушы, 3-разряд

529. Жұмыс сипаттамасы:

темекі жапырақтарын папироспен жоғары сортты шылым жасау үшін қайта өңдеуге дайындау;

темекілерді сапа белгілері мен тауар сорттары бойынша айқындау;

жоғары сортты партиялар үшін - жапырақтап сұрыптау және темекінің мешкаға кіретін барлық ботаникалық сорттарын түту;

мешка рецептурасы мен кондицияға сәйкес партияларды құрау.

530. Білуге тиіс:

темекі жапырағын қайта өңдеу технологиясы;

әрбір тауарлық және ботаникалық сорттарға тән ферменттелген темекілердің сыртқы белгілері;

темекі жапырақтарының ақаулары, ауру белгілері, үзіктері және түту кондициясы.

Параграф 3. Темекіні сұрыптаушы, 4-разряд

531. Жұмыс сипаттамасы:

ағынды желіде темекіні дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

бумаларды түтуге арналған пневмомеханикалық қондырғылардың, темекі жапырақтарын қосымша ылғалдау қондырғыларының, араластырғыш бункерлердің, темекіні, силосты кептіру барабанының тоқтаусыз жұмысын қамтамасыз ету;

тюктар мен бумаларды қаптамалардан босату;

ряднаны, шпагатты, қағазды алып тастау, оларды белгіленген жерге қатарлау;

темекіні 10 сантиметр (бұдан әрі – см) қалыңдық қабатына бөліп сұрыптау, темекіні түту үшін қондырғыға беру;

ақау жапырақтарды алып тастау, темекіні қондырғы тасымалдағышына бірқалыпты берілуін қамтамасыз ету;

темекіні осы сортқа арналған ылғалдау параметрлерін сақтау отырып ылғалдау;

темекіні гумиктанттармен өңдеу;

темекі ылғалдылығын органолептикалық бақылау;

темекі кесетін машиналардың тиегіш шахталары алдында вибротасымалдағыштың ленталарына темекі жапырақтарын жаю;

темекіні металл және басқа да қоспаларды бөліп, металл детектордан сұрыптау;

тазартылған темекіні тасымалдағыш лентасына себу;

кесілген темекінің брактарын, одан бөгде қоспаларды алып тастап іріктеу және сұрыптау, кесілген темекі брактарын темекі жапырақтарының массасына еселеу;

кесілген темекінің силосын бірқалыпты тиеуді және түсіруді қамтамасыз ету, силостарды тиеу және түсіру тасымалдағыш ленталарының жылдамдығын және барабан айналымының санын реттеу;

кептіргеннен кейін темекінің ылғалдылығын органолептикалық бақылау;

қызмет көрсететін жабдықты дайындау және іске қосар алдында тексеру;

жұмыстағы кінәраттарды анықтау және жою, қызмет көрсететін жабдықты тазалау және майлау;

жабдықты және учаскені қажетті деңгейдегі санитарлық жағдайда ұстау.

532. Білуге тиіс:

темекі шикізатының нормативтік-техникалық құжаттамасы;

өңделетін шикізаттың негізгі сапалық сипаттары;

шикізатты өңдеудің технологиялық режимі;

қызмет көрсететін жабдықтың конструкциясы, құрылғысы және пайдалану ережесі;

технологиялық процестің негізгі параметрлерін реттеу тәсілдері.

134. Ферментациялау өндірісіндегі темекі сұрыптаушы

Параграф 1. Ферментациялау өндірісіндегі темекі сұрыптаушы, 2-разряд

533. Жұмыс сипаттамасы:

маркалау деректеріне сәйкес белгілеу және сортты айқындау мақсатында тюктарды, бумаларды, темекі жапырақтарын сұрыптау;

тюкты немесе буманы тексеру орнына жеткізу, станокқа (тіреуішке) орнату, ұштамалар мен белдіктерді шешу, бумадағы бауларды босату;

темекі жапырақтарының ботаникалық, тауарлық сорттары мен кіші сорттарын айқындау үшін тюк, бума қабатын, ылғалдылығын және басқа да сапа көрсеткіштерін тексеру;

сусымалы жапырақтар мен қыртыстарды жинау, оларды тюктарға немесе бумаларға қатарлау;

тюк пен буманың бұзылуын түзету;

тексерудің соңында - ряднаны тарту, бумадағы ұштамалар мен белдіктерді байлау;

тюктарды немесе бумаларды таразыға салу, фарматураны іріктеу және оларды белгіленген жерге тасу;

темекі жапырақтарын сұрыптау кезінде - жапырақтарды жаю, оларды тюк немесе бумаларды қалыптастыру үшін тюк жәшіктеріне сорт бойынша қатарлау;

сорттау процесінде ақау жапырақтарды бракқа шығару.

534. Білуге тиіс:

әрбір ботаникалық және тауарлық сорт үшін нормативтік-техникалық құжаттамада белгіленген көрсеткіштер;

темекі жапырақтары ақауларының атауы мен сипаттары;

ұштамаларды, белдіктерді белгіленген созылымға дейін тарту ережесі мен тәртібі;

байлау тәсілдері;

тюктарды, бумаларды қатарға қатарлау ережесі.

Параграф 2. Ферментациялау өндірісіндегі темекі сұрыптаушы, 3-разряд

535. Жұмыс сипаттамасы:

стандарт бойынша ағынды немесе бумалы сұрыптау арқылы ферментацияланған немесе ферментацияланбаған темекіні іріктеу;

бумаларды немесе тюктарды тауарлық сорттар мен кіші сорттар бойынша сұрыптау кезінде бөлу;

ферментациялау камерасына тиеу үшін ботаникалық және тауарлық сорттар бойынша ферментацияланбаған темекінің бірыңғай партияларын, олардың ылғалдылығы бойынша іріктеу;

сортталған және тюктелген темекіні қоймалау және сақтау нұсқаулығына сәйкес қоймалау.

536. Білуге тиіс:

ферментацияланған немесе ферментацияланбаған темекіге нормативтік-техникалық құжаттамасы;

темекінің ботаникалық және тауарлық сорттарының белгілері;

темекі жапырақтарының ауру белгілері, ақаулары, үзіктері;

темекі жапырақтарының материалдығын айқындау тәсілі;

темекі жапырақтарын қоймалау және сақтау ережесі.

Параграф 3. Ферментациялау өндірісіндегі темекі сұрыптаушы, 5-разряд

537. Жұмыс сипаттамасы:

ферментацияланған немесе ферментацияланбаған темекінің сортын ботаникалық сорттары, өсу аудандары, тауарлық сорттары және кіші сорттары бойынша, экспортқа арналған стандарттар бойынша айқындау процесін жүргізу;

тюк немесе бума сапасы бойынша негізгі сортқа сәйкес келмейтін жапырақ қаптамаларын тюктардан немесе бумалардан алып тастау;

темекіні ботаникалық, тауарлық сорттар, кіші сорттар және басқа да сапа белгілері бойынша экспортқа сұрыптау;

темекінің бірыңғай партияларын ферментациялау камераларына тиеу үшін ылғалдылығы, ботаникалық және тауарлық сорттары бойынша іріктеу;

одан әрі темекі жасайтын фабрикаларға жіберу, экспортқа шығару үшін немесе кептіруге салу үшін бөлу;

сұрыпталған темекіні қоймалау және сақтау тәртібін қамтамасыз ету;

белгіленген есепті жүргізу.

538. Білуге тиіс:

ферментацияланған немесе ферментацияланбаған темекіге нормативтік-техникалық құжаттама;

темекіні экспортқа және өнеркәсіпке қайта өңдеу кезінде темекі партиясын жасау ережесі;

темекінің ботаникалық және тауарлық сорты, кіші сорты және өсу ауданы;

жапырақтардың сыну белгілері;

ылғалды пайызын, есептеу пайызына ескере отырып, физикалық массаны қайта есептеу ережесі;

өнеркәсіп және экспорт темекілерін қоймалау және сақтау ережесі;

есеп жүргізу ережесі.

135. Темекі бұйымдарын сұрыптаушы

Параграф 1. Темекі бұйымдарын сұрыптаушы, 2-разряд

539. Жұмыс сипаттамасы:

қаптаманы бірыңғай бояуының белгілері бойынша сигарларды қабылдау және іріктеу;

техникалық шарттарға сәйкес келмейтін сигарларды бракқа шығару;

қаптау бірлігінде бірыңғай түс белгілері бойынша сигарларды сұрыптау;

тондардың бір түстілігін қатаң сақтау.

540. Білуге тиіс:

сигарға нормативтік-техникалық құжаттама;

сигар пайдаланушылардың талаптарына жауап беретін сапа белгілері;

сигар жасау кезінде туындайтын ақаулар және олардың пайда болу себептері;

сигарларды престеу үшін қатарлау ережесі;

темекі түсін және оның тондарын айқындау тәсілдері;

темекі ауруларымен және механикалық зақымдалуымен байланысты темекідегі ақауларды айқындау тәсілдері.

136. Темекінің вагонды партияларын құрастырушы

Параграф 1. Темекінің вагонды партияларын құрастырушы, 3-разряд

541. Жұмыс сипаттамасы:

ботаникалық және тауарлық сорттары бойынша сұрыпталған ферментацияланған темекіні темекі жасайтын фабрикаларға дайындау үшін сұрыптау;

тюктарды немесе бумаларды таразыларға беру, өлшеу, ботаникалық сортын, типін, тауарлық сортын және физикалық массасын жазу;

тюктың, буманың физикалық массасын есептік ылғалдылыққа ауыстыру (кесте бойынша), осы көрсеткіштерді этикеткаларға жазу, оларды тюктарға жабыстыру, этикетканың екінші нұсқасын салу;

тиеу нарядына сәйкес тюктарды немесе бумаларды вагон партияларына тасымалдау және қатарлау;

темекі тюктарын, бумаларын дұрыс маркалауды қамтамасыз ету;

вагон партияларын құрастыру;

темекінің нақты және есептік массасын белгілеу, жүк құжаттарын толтыру.

542. Білуге тиіс:

жапырақты темекілерді өңдеу технологиясы;

ботаникалық сорттары, типтері және кіші типтері, тауарлық сорттары мен кіші сорттары;

тиеу нарядына сәйкес ботаникалық және тауарлық сорттар бойынша вагон партияларын іріктеу ережесі;

темекіні есептік ылғалдылыққа ауыстыру нұсқаулығы, кестесі;

тюктарды, бумаларды таразыда өлшеу және оларды вагон партияларына қатарлау ережесі.

137. Махорка қиқымын кептіруші

Параграф 1. Махорка қиқымын кептіруші, 3-разряд

543. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі жүйелердің кептіру қондырғыларында махорка түйіршігі мен массасын кептіру процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдаланып, технологиялық нұсқаулыққа сәйкес кептіру режимін реттеу;

кептіру пештеріне қызмет көрсету;

кептіргішке келіп түсетін шикізаттың ылғалдылығына қарай газдың қондырғыға келуін реттеу;

қондырғыға басқа учаскеден шикізаттың келіп түсуін реттеу;

шикізат пен махорка түйіршігін қондырғыдан түсіру.

544. Білуге тиіс:

шикізат пен махорка түйіршігін кептіру бойынша технологиялық нұсқаулық;

кептіру қондырғыларының құрылғысы және оны пайдалану ережесі;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

кептіру пештерін пайдалану нұсқаулығы.

138. Махорка шикізатын ылғалдаушы

Параграф 1. Махорка шикізатын ылғалдаушы, 2-разряд

545. Жұмыс сипаттамасы:

махорка гамузын, чухр жапырағын, сабағын және құрғақ махорка түйіршіктерін белгілі ылғалдылыққа дейін арнайы қондырғыларда ылғалдау процесін жүргізу;

ылғалдау алдында махорка шикізатынан бөгде қоспаларды алып тастау;

технологиялық нұсқаулықта көзделген тәсілмен ылғалдау үшін гамузды, чухр жапырағын және сабағын қатарлау;

ылғалдау процесін реттеу;

қондырғылардың, таза елейтін аппараттарының, тасымалдағыштардың жұмысын, махорка шикізаты мен жартылай дайын өнімнің бірқалыпты ылғалдануын көзбен бақылау, қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы кінәраттарды жою, майлау және тазалау.

546. Білуге тиіс:

шикізат пен жартылай дайын өнімді ылғалдау, жартылай дайын өнімді елеу бойынша технологиялық нұсқаулық;

ылғалдаушы қондырғылардың және таза елейтін аппараттардың құрылғысы, оларға күтім жасау ережесі;

өлшеу аспаптарының жұмыс істеу принципі;

махорка шикізаты мен махорка түйіршігіне қойылатын талаптар.

139. Темекі шикізатын ылғалдаушы

Параграф 1. Темекі шикізатын ылғалдаушы, 3-разряд

547. Жұмыс сипаттамасы:

темекі шикізатын арнайы алаңшада немесе қондырғыларда ылғалдау процесін жүргізу;

қолданыстағы рецептураға сәйкес темекінің ботаникалық және тауарлық сорттарынан мешкалар жасау;

технологиялық нұсқаулыққа сәйкес тұздық жасау және оны темекіге шашу;

тұздықталған темекіге хошиісті қоспаларды технологиялық нұсқаулықта көзделген мөлшерде шашу;

бөгде қоспаларды және сыртқы түрі бойынша сапасыз шикізатты алып тастау;

темекі шикізатын ылғалдауға бірқалыпты берілуін және қатарлануын бақылау.

548. Білуге тиіс:

темекінің ботаникалық және тауарлық сорттарының сыртқы белгілері, олардың жапырақтарындағы ақау түрлері;

тұздықты, хошиісті қоспаларды дайындау және темекіні ылғалдау нұсқаулығы;

аспаптарды және жабдықтарды пайдалану ережесі;

шикізаттың ылғалдылығын органолептикалық әдіспен айқындау ережесі және тәсілі.

Параграф 2. Темекі шикізатын ылғалдаушы, 4-разряд

549. Жұмыс сипаттамасы:

темекіні барлық жүйедегі темекі ылғалдағыш қондырғыларда ылғалдаудың технологиялық процесін жүргізу;

белгілі мешкада әкелінген темекінің сорттылығын тексеру;

темекі тюктарын ылғалдылығы бойынша органолептикалық әдіспен сұрыптау, темекі тюктарын немесе бумаларды арбаларда немесе қолмен ылғалдау қондырғыларының камераларына тиеу;

қажетіне қарай темекіні жәшіктерге немесе кассеталарға салу;

басқару пультінен жұмыс істеу;

ылғалдау процесін технологиялық нұсқаулыққа сәйкес реттеу;

ылғалдаудан кейін камерадан темекілерді шығару;

темекіні белгіленген жерге ауыстыру және қоймалау;

ылғалдағыш қондырғылардың жұмысын реттеу, тазалау және майлау;

темекі ұсақтарын жинау және тараны тазалау;

тюктардан арқандарды түсіру және тазалау;

ылғалдылық қажеттігін айқындау үшін тюктарды ашу;

темекі партияларын ылғалдауды тіркеу журналын жүргізу.

550. Білуге тиіс:

темекі шикізатын ылғалдауға нормативтік-техникалық құжаттама және технологиялық нұсқаулық;

жапырақты темекіні маркалау;

мешкаға кіретін жапырақты темекінің ылғалдылығын және құрамын органолептикалық әдіспен айқындау ережесі;

темекіні арбаларға, жәшіктерге немесе кассеталарға және қондырғыларға тиеу ережесі;

темекіні ылғалдау дәрежесі, ылғалдау процесінің температуралық режимінің параметрлері;

ылғалдағыш қондырғылардың конструкциясы, технологиялық схемасы және аспаптары, оны пайдалану ережесі.

140. Жабдықты тазалаушы

Параграф 1. Жабдықты тазалаушы, 3-разряд

551. Жұмыс сипаттамасы:

қызмет көрсетілетін учаскеде қондырғы мен аппараттардың жұмысын қадағалау;

желдеткіштерді, желдеткіш қондырғыларын, тозаңдатқыш темекі камераларын, кесілген темекіні қопсыту және пневматикалық түту қондырғыларының сапты үрлемелі фильтрлерін уақытында тазалау;

қондырғылар мен аппараттарды түсіріп және оларды бөлшектеп темекі тозаңынан, қоқыстан және кірден тазалау, жуу;

аппаратураны, машиналар мен жабдықтарды жинау, арнайы механизмдердің көмегімін немесе қолмен тазалау;

құралдарды, аспаптарды және сүрту материалдарын дайындау;

қалдықтарды ыдыстарға салу;

қондырғылар мен жабдықтар бойынша темекі тозаңының қолдықтарына есеп жүргізу.

552. Білуге тиіс:

қондырғыларды, аппараттар мен жабдықтарды технологиялық пайдалану тәртібі;

тазаланатын жабдықтар мен қондырғыларды технологиялық пайдаланудың тәртібі;

тазаланатын жабдықты тазалау ережесі, бөлшектеу және құрастыру тәртібі; қалдықтарды ыдыстарға салу тәсілі;

темекі тозаңының қалдықтарына есеп жүргізу ережесі.

9-бөлім. Эфир – май өндірісі

141. Эфир майларын өңдеу аппаратшысы

Параграф 1. Эфир майларын өңдеу аппаратшысы, 3-разряд

553. Жұмыс сипаттамасы:

эфир майын өңдеу процесін бірнеше кезекті сатыларда жүргізу (тұндыру, фазаларды бөлу, кептіру, сүзу);

дайын майды жинағышқа құю және тараға өлшеп орау;

шикізат пен дайын өнімнің деңгейлерін өлшеу, есебін алу;

сынама алу және талдауға тапсыру;

технологиялық журналды жүргізу;

тұндырғыштарға, бөлу воронкаларына, кептіру және сүзу қондырғыларына қызмет көрсету;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын бақылау.

554. Білуге тиіс:

эфир майын өңдеу технологиясын;

эфир майын өңдеу процестерін реттеу ережесін;

эфир майларының ассортиментін, олардың физикалық-химиялық қасиеттерін;

эфир майларының сапасына қойылатын талаптарды.

142. Эфир майлары шикізатын ферментациялау аппаратшысы

Параграф 1. Эфир майлары шикізатын ферментациялау аппаратшысы, 3-разряд

555. Жұмыс сипаттамасы:

эфир майлары шикізаты ферменттеу процесін ферментатор-аппараттарда біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

шикізатты консервілеу үшін аппараттарға салу;

ферментатор-аппараттарға тұзды ерітінді беру, массаны араластыру, қыздыру, ерітіндіні байпас арқылы қайта айдау, массаны гидродистилляцияға беру;

шикізатты, консервілеу аппараттарын, бактарды, насостарды, көлкі құралдарын сақтауға арналған алаңға қызмет көрсету;

жабдықтың жұмысын қадағалау;

аппараттарды толтыру, қосу, тоқтату және жуу.

556. Білуге тиіс:

эфир майы шикізатын ферменттеудің технологиялық процесін;

пайдаланылатын шикізат ассортиментін және оның қасиеттерін;

эфир май шикізатын сақтаудың ережесі мен тәсілдерін; қызмет көрсететін жабдықтың жұмыс принципін.

Параграф 2. Эфир майлары шикізатын ферментациялау аппаратшысы, 4-разряд

557. Жұмыс сипаттамасы:

эфир майлары шикізатын ферменттеу процесін бос күйінде хош иісті заттардың жиналуы және бөлінуі үшін ферментатор-аппараттарда ас тұзы ерітіндісімен жүргізу;

тұзды ерітіндіні тұзеріткіштерде дайындау;

шикізатты қабылдау;

келіп түскен шикізат есебін жүргізу;

талап етілетін концентрациядағы ерітіндіні дайындауға қажетті ас тұзын есептеу;

технологиялық нұсқаулықта көзделген технологиялық режимді ұстау;

шикізаттың келіп түскен уақытына және оның сапасына қарай ферментациялау шарттарын сақтау, ферментациялау процесінің басталуы мен аяқталуын бақылау;

шикізат массасындағы температура режимдерін бақылау;

технологиялық журналды жүргізу.

558. Білуге тиіс:

эфир майы шикізатын ферменттеу технологиясын;

жабдықтың белгіленген режимнен ауытқу себептерін және оларды жою тәсілдерін;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын;

шикізаттың және өнімнің сапасына қойылатын талаптарды.

10-бөлім. Шай өндірісі

143. Шайды суырушы

Параграф 1. Шайды суырушы, 1-разряд

559. Жұмыс сипаттамасы:

дайын шайды шай суырғыштарда суыру;

шайды жеткізу және суыру бункеріне салу;

машиналарды іске қосу және ажырату, процессін қадағалау;

суырғыш валцылары арасындағы саңылауды реттеу;

суырылған шайды жинастыру және салу;

суырғыштарды кезеңдеп тазалау және майлау;

байха шайынан бөгде қоспаларды, жарамсыз шай қиындысын алу;

купаждалған лао-чаны пеш арқылы алу және оны қарау үстелінде мұқият сұрыптау, бөгде қоспаларды, жарамсыз шай қиындысын алу;

тазартылған лао-ча материалын үлестеуге беру.

560. Білуге тиіс:

суырудың процесі технологиясын;

шай суырғыштардың құрылымы мен жұмыс принципін;

дайын байха шайының түрлерін;

шайды қолмен алу ережесін;

лао-ча материалының сыртқы және ішкі қаптамасының айырмашылығын;

шайдың сапасына және одан бөгде қоспалардан, жарамсыз шай қиындысынан тазалауға қойылатын талаптарды.

144. Шай жәшіктерін жасаушы

Параграф 1. Шай жәшіктерін жасаушы, 3-разряд

561. Жұмыс сипаттамасы:

шай жәшіктерін шикізатқа, жартылай шикізатқа және дайын өнімге арналған пакет-салмасыз дайындау;

циркулярлы арамен үйеңкі мен планкаларды іріктеу және кесу;

планкалар мен тақтайларды сүргілеу станогында өңдеу;

қағазды, темірді кесу;

планкалар мен дайын өнімге арналған жәшік қабырғаларын орама қағазбен, фольгамен және подпергамент қағазымен орау;

жәшіктерді қиыстыру;

жәшіктерді орамдауға арналған бұрыштар мен таспаларды жасау;

жәшіктерді орамдау;

кесуші құралдарды кезеңдеп тазалау, майлау және қайрау.

562. Білуге тиіс:

шикізатқа, жартылай шикізатқа және дайын өнімге арналған жәшіктерге қойылатын талаптарды;

шай жәшіктерін жасау үшін қолданылатын материалдардың түрлерін;

циркулярлы араның, кесу және сүргілеу станогының құрылымын, пайдалану ережесін және оларды күтіп ұстау ережесін.

Қаптаманы қажет етпейтін жәшіктерді жасау кезінде - 2-разряд.

Параграф 2. Шай жәшіктерін жасаушы, 4-разряд

563. Жұмыс сипаттамасы:

шай жәшіктері мен дайын өнімге арналған пакет-салмаларды дайындау;

циркулярлы арамен үйеңкі мен планкаларды іріктеу және кесу;

планкалар мен тақтайларды сүргілеу станогында өңдеу;

сым мен болат таспаны белгіленген мөлшер бойынша кесу;

пакет-салмаларды дайындау үшін орама қағазды фольга мен подпергамент қағазын кесу;

жәшіктерді құрастыру және қиыстыру;

кесуші құралдарды кезеңдеп тазалау, майлау және қайрау;

пневмопистолеттерді, шеге қағатын, тігетін және басқа да қызмет көрсететін жабдықтарды тазалау, майлау және ақауларын жою.

564. Білуге тиіс:

дайын өнімге арналған жәшіктер мен пакет-салмаларға қойылатын талаптарды;

шеге қағатын, тігетін және басқа да қызмет көрсететін жабдықтардың құрылымын, пайдалану ережесін және оларды күтіп ұстау ережесін;

пакет-салмаларға жасау тәсілдерін;

жәшіктерді болат сыммен бекіту тәсілдерін;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою тәсілдерін.

145. Шайды купаждаушы

Параграф 1. Шайды купаждаушы, 3-разряд

565. Жұмыс сипаттамасы:

тақта көк шайға арналған купажды дайындау;

қаптама және ішкі лао-ча материалын санаттар мен түрлері бойынша қолмен араластыру;

органолептиялық зертхананың акті-наряды бойынша шикізатты іріктеу;

лао-чаны люктерге белгілі бір қабаттармен жеткізу және түсіру, шағын үлеспен іріктеу, араластыру және люктер арқылы булауға жіберу;

транспортерлерді кезеңдеп тазалау;

белгіленген есепті жүргізу.

566. Білуге тиіс:

лао-чаға арналған купажды дайындау технологиясын;

органолептиялық зертхананың купажға арналған акті-нарядын;

паптама және ішкі лао-ча материалының санаттары мен түрлері арасындағы айырмашылықтарды.

Параграф 2. Шайды купаждаушы, 4-разряд

567. Жұмыс сипаттамасы:

тақта немесе байхы қара шай өндірісіне арналған купажды дайындау;

купаж барабандарына қызмет көрсету;

барабандарды ашу және олардың шай шикізатымен толтырылуын қадағалау;

купаж барабандарын қосу және ажырату;

араластыру процесінің барысын бақылау және купаждау процесінің аяқталу сәтін анықтау;

барабандарды босату және шай қоспасын автоматты таразы бункерлеріне механикаландырылған беру;

бункерлердің түсірілуін қадағалау;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою.

568. Білуге тиіс:

тақта немесе байхы қара шайға арналған купажды дайындау технологиясын;

купаж барабандарының құрылымын, жұмыс принципін және толтыру нормасын;

автоматты таразы бункерлерін толтырудың ережесі мен тәртібін;

қара шайдың сұрыптылығы мен маркаларын.

Параграф 3. Шайды купаждаушы, 5-разряд

569. Жұмыс сипаттамасы:

өлшеп оралмаған байхы қара шай өндірісіне арналған купажды дайындау;

дайын өнімнің стандартты түрлерін алу үшін сұрыпталған байхы шайын араластыру;

органолептиялық зертхананың актілері-нарядтарына сәйкес маркалары мен сұрыптылығы бойынша шай тобын іріктеу;

шайды купаж барабандарына белгіленген шекке дейін толтыру;

купаж барабандарын қосу және ажырату;

араластыру процесін бақылау және купаждау процесінің аяқталу сәтін анықтау;

шайды барабаннан түсіріп алу және дайын өнімді жәшіктерге салу;

нығыздау машинасын қосу және ажырату және жәшіктегі шайды белгіленген нетто салмағына дейін толтыра отырып нығыздау;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою.

570. Білуге тиіс:

өлшеп оралмаған байхы қара шайы өндірісіне арналған купажды дайындау технологиясын;

нығыздау машинасының құрылымын, жұмыс принципін және купаж барабандарын толтыру нормасын, олардан дайын өнімді түсіріп алу ережесін;

байхы шайдың сұрыптылығы мен маркаларын.

146. Фиксационды машиналардың машинисі

Параграф 1. Фиксационды машиналардың машинисі, 5-разряд

571. Жұмыс сипаттамасы:

көк жапырақты фиксациялау процесін фиксационды машиналарды жүргізу;

көк шайды сұрыптары мен партиясы бойынша іріктеу, оны машина бункеріне жеткізу және біркелкі толтыру;

қабаттың қалыңдығы мен машинаға берілетін жапырақтың санын, берілетін ауаның немесе будың температурасы мен көлемін реттеу;

фиксациялау процесінің барысын, машинаның босатылуын бақылау;

жапырақты фиксациялаудың сапасын кезеңдеп тексеру;

желдеткіштер мен ауа жолдарының жұмысын бақылау;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою;

қызмет көрсететін жабдықты майлау және кезеңдеп тазалау;

белгіленген есепті жүргізу.

572. Білуге тиіс:

көк шай жапырағының сұрыптарын;

фиксациялау процесі технологиялық режимі параметрлерін;

шай жапырағын фиксациялаудың сапасын анықтапу әдістерін;

фиксационды машинаның, қолданылатын желдеткіштер мен ауа жолдарының құрылымын, оларды тазалау мен майлау ережесін;

белгіленген есепті жүргізу ережесін.

147. Шай қақтау машиналарының машинисі

Параграф 1. Шай қақтау машиналарының машинисі, 2-разряд

573. Жұмыс сипаттамасы:

көк шай жапырағын қақтау процесін конвейерлі типтегі шай қақтау машиналарында біліктілігі анағұрлым жоғары шай қақтау шай қақтау машинасы машинисінің басшылығымен жүргізу;

шай жапырағын сұрыптары мен партиясы бойынша іріктеу, оны қақтау машиналарына жеткізу және біркелкі толтыру;

жапырақтардан бөгде қоспаларды алу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақауларды жоюға қатысу;

қызмет көрсететін машиналарды шашылған шайдан кезеңдеп тазалау.

574. Білуге тиіс:

қақтау технологиясы негіздерін және белгіленген технологиялық режимді;

қызмет көрсететін конвейерлі типтегі шай қақтау машиналарының жұмыс принципін.

Параграф 2. Шай қақтау машиналарының машинисі, 3-разряд

575. Жұмыс сипаттамасы:

көк шай жапырағын қақтау процесін конвейерлі типтегі шай жапырағын таспалы транспортерден қолмен алынатын шай қақтау машиналарында жүргізу;

қақтау машиналарын босату;

температура режимдерін, ауаның берілуін және қақтау процесінің ұзақтығын реттеу;

процестің барысын, жапырақтың қақталу сапасын кезеңдеп бақылау;

желдеткіштер мен ауа жолдарының жұмысын бақылау;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы жекелеген ұсақ ақауларды жою, оны майлау және тазалау;

белгіленген есепті жүргізу.

576. Білуге тиіс:

көк шай жапырағының сұрыптарын;

қақтау процесі технологиялық режимі параметрлерін және оларды реттеу жолдарын;

қақталған шай жапырағының сапасын анықтау әдістерін;

конвейерлі типтегі шай қақтау машинасының құрылымын.

Параграф 3. Шай қақтау машиналарының машинисі, 4-разряд

577. Жұмыс сипаттамасы:

көк шай жапырағын қақтау процесін конвейерлі типтегі шай жапырағын салу мен түсіру механикаландырылған шай қақтау машиналарында жүргізу;

толтыру каретасын және оның шай жапырағымен толтырылуын басқару пультінен басқару;

шай жапырағын қақтаудың температура режимін, ауаның берілуін зертханалық талдау нәтижелері бойынша реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысындағы жекелеген ұсақ ақауларды анықтау және жою.

578. Білуге тиіс:

көк шай жапырағының сұрыптарын;

қақтау процесі технологиялық режимі параметрлерін және оларды реттеу жолдарын;

қақталған шай жапырағының сапасын анықтау әдістерін;

конвейерлі типтегі шай қақтау машинасының құрылымын.

148. Шай қақтау-фиксационды машиналардың машинисі

Параграф 1. Шай қақтау-фиксационды машиналардың машинисі, 5-разряд

579. Жұмыс сипаттамасы:

шай жапырағын қақтау және фиксациялау процесін конвейерлі типтегі шай қақтау-фиксационды машиналарда жүргізу;

машиналарды қосу және тоқтату;

каретаның толтырылуын басқару пультінен басқару;

шай қақтау-фиксационды машиналарын босату;

толтыру алдында жылу режимін белгілеу;

температура режимдерін, ауаның берілуін және қақтау процесінің ұзақтығын реттеу және сақтау;

желдеткіштер мен ауа жолдарының жұмыс режимін сақтау;

машинаның жұмысын реттеу және авариялық жағдайда оны баптау;

жабдықтың жұмысындағы жекелеген ұсақ ақауларды жою және оны тазалау, майлау;

белгіленген есепті жүргізу.

580. Білуге тиіс:

көк шай жапырағының сұрыптарын;

қақтау және фиксациялау процесі технологиялық режимі параметрлерін және оларды реттеу жолдарын;

қақталған және фиксацияланған шай жапырағының сапасын анықтау әдістерін;

конвейерлі типтегі шай қақтау-фиксационды машинаның және толтыру каретасының құрылымы мен пайдалану ережесін.

149. Шай ширату машинасының машинисі

Параграф 1. Шай ширату машинасының машинисі, 4-разряд

581. Жұмыс сипаттамасы:

қақталған немесе фиксацияланған шай жапырағын бірінші ширату процесін қара және көк байхы шайын өндіретін шайды ширатушы машина-роллерлерде жүргізу;

роллерлерді қақталған немесе фиксацияланған шай жапырағымен белгіленген толтыру нормасына сәйкес толтыру;

роллерлерді қосу және тоқтату;

ширату процесінің барысын бақылау, ширату процесінің аяқталу сәтін анықтау;

ширатылған шай жапырағын роллерден түсіріп алу және оны түйірлерін жаза отырып көк сұрыптау машиналарында біркелкі елеу;

температура режимі мен салыстырмалы ылғалдылықтың сақталуын бақылау;

роллерлердің жұмысындағы ұсақ ақауларды жою және оны кезеңдеп тазалау, майлау.

582. Білуге тиіс:

қақталған немесе фиксацияланған шай жапырағын бірінші ширату процесінің технологиялық режимі параметрлерін;

роллерлердің құрылымы мен жұмыс принципін;

шай жапырағының ширатылу сапасын тексеру әдістерін;

салыстырмалы ылғалдылықты психрометр мен арнаулы кестередің көмегімен анықтау ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою тәсілдерін.

Параграф 2. Шай ширату машинасының машинисі, 5-разряд

583. Жұмыс сипаттамасы:

қақталған немесе фиксацияланған шай жапырағын екінші және үшінші ширату процесін қара және көк байхы шайын өндіретін шайды ширатушы машина-роллерлерде жүргізу;

ширату процесінің барысын бақылау;

ширату процесінің аяқталу сәтін анықтау, әр ширатудан кейін шайды роллерден түсіріп алу, сұрыптау және елеу;

шайдың әр партиясының ширатылу сапасын тексеру;

температура режимі мен салыстырмалы ылғалдылықтың сақталуын бақылау;

қызмет көрсететін машиналардың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою және оны кезеңдеп тазалау, майлау;

белгіленген есепті жүргізу.

584. Білуге тиіс:

қақталған немесе фиксацияланған шай жапырағын екінші және үшінші ширату процесінің технологиялық режимі параметрлерін;

шай қақтау машиналарының құрылымдық ерекшеліктерін шай жапырағының ширатылу сапасына қойылатын талаптарды;

ширатудың технологиялық процесінің барысын реттеу ережесін және тәсілдерін.

150. Шайды кептіру машинасының машинисі

Параграф 1. Шайды кептіру машинасының машинисі, 4-разряд

585. Жұмыс сипаттамасы:

фиксацияланға лао-ча мен кофеинді материал шикізатын шайды кептіру машиналарында кептірмелеу және кептіру процесін жүргізу;

шайды жеткізу, оны машинаға қолмен салу, кептіргеннен кейін шайды жәшіктерге салу, кептірілген шай салынған жәшіктерді қатарлап жинау;

машинаға берілетін шайдың қалыңдығын реттеу;

кептірудің белгіленген температуралық режимінің сақталуын бақылау;

кептіру процесінің ұзақтығын конвейер жылдамдығы вариаторының көмегімен реттеу;

кептірудің сапасын бақылау;

қызмет көрсететін машиналарды кезеңдеп тазалау, майлау.

586. Білуге тиіс:

фиксацияланға лао-ча мен кофеинді материал шикізатын кептіру технологиясын;

температуралық режим мен кептірілген және кептірмеленген шайдағы ылғал нормасының белгіленген параметрлерін;

шайды кептіру машиналарының құрылымы мен жұмыс принципін;

берілетін шайдың қалыңдығы мен кептіру процесінің ұзақтығын реттеу тәсілдерін;

кептіру сапасын анықтаудың практикалық жолдарын;

кептірілген және кептірмеленген материалдың сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Шайды кептіру машинасының машинисі, 5-разряд

587. Жұмыс сипаттамасы:

ширатылған, ферменттелген және фиксацияланған шай жапырағын қара және көк байхы шайын өндіру кезінде шайды кептіру машиналарында кептіру процесін жүргізу;

ферменттелген және фиксацияланған шайды жеткізу, оны машинаға салу;

кептірілген шайдың фракциясын анықтау, тараға салу, қатарлап жинау;

машинаға берілетін шайдың қалыңдығын, кептіру процесінің ұзақтығын конвейер жылдамдығы вариаторының көмегімен, ферменттелген шайдың фракциясына және ылғалдылық деңгейіне қарай реттеу;

кептірудің белгіленген температуралық режимінің сақталуын бақылау;

кептірудің сапасын жүйелі бақылау;

шай кептіру машиналарын жұмысындағы ақауларды жою;

қызмет көрсететін машиналарды кезеңдеп тазалау, майлау;

белгіленген есепті жүргізу.

588. Білуге тиіс:

ширатылған, ферменттелген және фиксацияланған шай жапырағын кептірудің технологиялық процесін;

кептірілген жартылай шай шикізатындағы ылғалды ұстау нормасын;

ширатылған, ферменттелген және фиксацияланған шайды кептірудің температуралық режимін реттеудің тәсілдері мен ережесін;

шайды кептіру машиналарының құрылымы мен пайдалану ережесін;

ширатылған, ферменттелген және фиксацияланған шайды кептіру процесінің ұзақтығын, машинаға берілетін шайдың қалыңдығын, ферменттелген шайдың фракциясына және ылғалдылық деңгейіне қарай реттеудің ережесі мен тәсілдерін;

кептірілген жартылай шай шикізатының сапасын анықтаудың практикалық жолдарын және оның сапасына қойылатын талаптарды.

151. Шайды қайта өңдеу желісінің операторы

Параграф 1. Шайды қайта өңдеу желісінің операторы, 4-разряд

589. Жұмыс сипаттамасы:

кірпіш шайды престеу, көк қара байхы шайын өлшеп орауды басқару пультінен басқару;

механикаландырылған желінің жекелеген тораптарын, механизмдері мен схемаларын қосу, тоқтату, реттеу және баптау;

қысымды, шайдың автоматты таразыға біркелкі түсуі мен өлшемдердің дәлдігін қадағалау;

таразы рефлекторындағы жарық фокусының дәл белгіленуін кезеңдеп тексеру және қажет кезінде оны реттеу;

желіні қосу кезінде пресс-қалыптарды престеу жағдайындағы шайдың болуын тексеру;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері мен бақылау шамдарын қадағалау;

желі жұмысындағы ұсақ ақауларды жою;

белгіленген есепті жүргізу.

590. Білуге тиіс:

кірпіш шайды, көк қара байхы шайын шайды престеу желісінде престеудің технологиялық процесін;

желінің құрылымы мен жұмыс схемасын;

бақылау-өлшеу аспаптары көрсеткіштерінің мәнін;

автоматты таразыны реттеу ережесін;

желінің жекелеген тораптарының жұмысын бақылау ережесін.

Параграф 2. Шайды қайта өңдеу желісінің операторы, 5-разряд

591. Жұмыс сипаттамасы:

қақталған және фиксацияланған шай жапырағын ширату және көктей сұрыптау (қара және көк байхы шайын алу үшін) жөніндегі механикаландырылған желіні басқару пультінен басқару;

кірпіш шайды престеу, көк қара байхы шайын өлшеп орауды басқару пультінен басқару;

желінің тораптарын, механизмдері мен схемаларын қосу, тоқтату, реттеу және баптау;

шайды кесу машиналарының, шығару транспортерлерінің, ылғалдау қондырғыларының, көктей елекпен сұрыптау машинасының, желінің басқа да машиналары мен механизмдерінің үйлесімді жұмысын қамтамасыз ету;

монорельсті тельферлердің желінің барлық секциялары бойынша, шай жапырағын ширату процесінің ұзақтығына сәйкес қозғалуын қамтамасыз ету;

желінің жұмыс режимін таңдау және реттеу;

машиналарды авария жағдайларында қосу және тоқтату;

шайды кесу машиналарының, роллерлердің, шығару транспортерлерінің, тельфер механизмдерінің, электр желісінің, дабыл құралдарының, басқару пультінің техникалық жай-күйін кезеңдеп тексеру, олардың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою.

592. Білуге тиіс:

шай жапырағын ширату технологиясын;

байхы шайын алу үшін қақталған және фиксацияланған шай жапырағын ширату және көктей сұрыптау ережесін;

желінің құрылымы мен кинематикалық және электр схемаларын;

желінің жекелеген тораптары жұмысының дәлдігін бақылау ережесін және олардың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою жолдарын.

152. Кірпіш шайды престеуші

Параграф 1. Кірпіш шайды престеуші, 2-разряд

593. Жұмыс сипаттамасы:

көк кірпіш шайды престеудің конвейерлік желісіне қызмет көрсету;

пресс-қалыптарды қыздыру камераларынан шығару, оларды сүрту және майлау;

пресс-қалыптарға негативтерді салу;

пресс-қалыптарды преске, гидроқағу және қыздыру камераларына беру;

пресс-қалыптарды престелгеннен кейін қадамен бекіту;

пресс-қалыптарды гидровыбойға беру алдында қадаларды алу.

594. Білуге тиіс:

пресс-қалыптардың құрылымын, оларды тазалау, майлау және бекіту ережесін;

пресс-қалыптарды қыздыру камераларынан шығару және оларды преске беру ережесін.

Параграф 2. Кірпіш шайды престеуші, 3-разряд

595. Жұмыс сипаттамасы:

кірпіш шайды престеу процесін жүргізуге қатысудың конвейерлік желісіне қызмет көрсету;

лао-ча қаптама және ішкі материалдарының буландырылған өлшемдерін белгіленген кезектілікпен пресс-қалыптарға салу;

пресс-қалыптағы лао-чаның әрбір қабатын тегістеу және тығыздау;

пресс-қалыптарды тазалау және майлау сапасын тексеру;

қағылғаннан кейін жоғарғы негативтерді салу.

596. Білуге тиіс:

кірпіш шайды престеу технологиясы негіздерін;

шай кірпіштерінің сырты түріне қойылатын талаптарды;

буландырылған лао-чаны пресс-қалыптарға салудың ережесі мен кезектілігін.

Параграф 3. Кірпіш шайды престеуші, 4-разряд

597. Жұмыс сипаттамасы:

лао-чаны гидравликалық престе престеу процесін жүргізу және шай кірпіштерін гидровыбойдағы прес-қалыптардан түсіріп алу;

престі, гидроқағуды қосу және ажырату;

престегеннен кейін қаданы бекіту;

шығару ұясындағы прес-қалыптарды тегістеу;

шай кірпішін негативтен ажырату;

престеу сапасын тексеру;

пресс пен гидроқағудың қысымын қадағалау, қажетіне қарай олардың жұмысын реттеу;

оларды кезеңдеп тазалау және майлау;

белгіленген есепті жүргізу.

598. Білуге тиіс:

кірпіш көк шайды престеу технологиясын;

шай кірпіштерін прес-қалыптан қағып алу ережесін;

пресс пен гидроқағу қысымның белгіленген режимі параметрлерін;

гидравликалық пресс пен выбоядың құрылымын, және олардың жұмысын реттеу жолдарын;

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды.

153. Тақта шайды престеуші

Параграф 1. Тақта шайды престеуші, 3-разряд

599. Жұмыс сипаттамасы:

тақта шайды гидравликалық престе престеу процесін жүргізу;

прес-қалыптардың шаймен толтырылуын қадағалау;

престі қосу және ажырату;

қысым режимін бақылау және қажет кезінде оны реттеу;

шай тақталарының перстелу сапасын кезеңдеп тексеру;

ықтимал брактың, шайдың артық ылғалдануы мен шашылуының алдын алу;

гидравликалық пресс жұмысындағы ұсақ ақауларды жою.

600. Білуге тиіс:

тақта көк шайды престеу технологиясын;

тақта шайдың салмағы мен сыртқы түріне қойылатын талаптарды;

гидравликалық престің құрылымы мен жұмыс принципін;

белгіленген қысым режимінің параметрлерін.

154. Лао-чаны үлестеп бөлуші

Параграф 1. Лао-чаны үлестеп бөлуші, 2-разряд

601. Жұмыс сипаттамасы:

лао-чаны үлестеп бөлу;

лао-ча қаптама және сытрқы материалы үлестерін стандартта белгіленген көлеммен таразылау;

өлшемелерді орау және булауға жіберу;

таразыны кезеңдеп тазалау және майлау.

602. Білуге тиіс:

көк кірпіш шайдың лао-ча қаптама және сытрқы материалының салмақ нормаларын;

таразының құрылымы мен оларды тексеру ережесін;

таразыны тазалау және майлау тәсілдерін.

155. Лао-чаны булаушы

Параграф 2. Лао-чаны булаушы, 3-разряд

603. Жұмыс сипаттамасы:

лао-ча қаптама және сыртқы материалы өлшемелерін (үлестерін) булау қазандарында булау;

сулыққа оралған лао-ча өлшемелерін булау қазанының торына салу, булаудың барысын қадағалау, оның аяқталуын анықтау және буланған өлшемелерді престеуге беру;

булау қазанындағы будың температурасы мен қысымының сақталуын бақылау;

лао-ча өлшемелерінің булану сапасын кезеңдеп бақылау;

булау қазанындағы будың температурасы мен қысымының режимін реттеу.

604. Білуге тиіс:

лао-чаны булаудың технологиялық процесін;

будың температурасы мен қысымының және булау ұзақтығының белгіленген режимі параметрлерін;

лао-ча өлшемелерінің булану сапасын анықтаудың тәжірибелік жолдарын;

буланған лао-ча сапасына қойылатын талаптарды.

156. Шөмелеуші

Параграф 1. Шөмелеуші, 1-разряд

605. Жұмыс сипаттамасы:

ашығаннан кейін кептірілген немесе кесілген және қуырылған шай жапырағы шөмелелерін термиялық өңдеуден кейін бөлшектеу;

жапырақты тараға салу және кептіруге беру.

606. Білуге тиіс:

лао-ча қаптама және сыртқы материалдарының арасындағы айырмашылықты;

кептіргеннен немесе термиялық өңдеуден шай жапырағы бөлшектеу ережесін.

Параграф 2. Шөмелеуші, 2-разряд

607. Жұмыс сипаттамасы:

Кептірілген шай жапырағын немесе құрылған және кесілген жапырақты термиялық өңдеу үшін шөмелеушіге салу;

жапырақты жеткізу және термиялық өңдеу үшін белгілі бір тығыздыққа дейін нығыздай отырып қалыптарға салу;

ашыту процесі біркелкі жүру үшін шөмеленің ішкі және сыртқы қабаттарын кезеңдеп ауыстырып салу;

салқындаудан сақтау үшін шөмелені брезентпен жабу.

608. Білуге тиіс:

лао-чаны әзірлеу кезінде кесілген және қуырылған жапырақты ашыту және термиялық өңдеу процесі технологиясының негіздерін;

шөмеле салудың ережесін, мөлшері мен нысанын.

157. Шайды сұрыптаушы-бөлшектеуші

Параграф 1. Шайды сұрыптаушы-бөлшектеуші, 4-разряд

609. Жұмыс сипаттамасы:

қара және көк шай жапырағын сұрыптау машиналарында сұрыптау;

тараны дайындау;

шай жапырағының сұрыптау машиналарына біркелкі берілуін қадағалау;

сұрыпталған шай жапырағының фракцисын сыртқы түрі мен органолептикалық әдіспен айқындау және оны транспортерге беру;

желдеткіштер мен ауа жолдарының белгіленген жұмыс режимін сақтау;

машиналардың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою, оларды тазалау және майлау.

610. Білуге тиіс:

көк шай жапырағын сұрыптау технологиясын;

шай жапырағының сұрыптарын;

қызмет көрсететін машинаның құрылымын.

Параграф 2. Шайды сұрыптаушы-бөлшектеуші, 5-разряд

611. Жұмыс сипаттамасы:

ширатылған көк жапырақты қара байхы шайын өндіру кезінде сұрыптау машиналарында сұрыптау;

тараны дайындау;

ширатылған жапырақтың сұрыптау машиналарына біркелкі берілуі мен сұрыптау сапасын қадағалау;

сұрыпталған шай жапырағының фракцисын айқындау және оны фракциясына қарай ферментациялау жәшіктеріне орналастыру;

сұрыпталған шайды ферментациялау орнына жеткізу және жәшіктерді партиялары мен фракциялары бойынша қою;

көктей сұрыптау машиналарын кезеңдеп тазалау және майлау;

белгіленген есепті жүргізу.

612. Білуге тиіс:

ширатылған көк жапырақты сұрыптау технологиясын;

көктей сұрыптау машиналарының құрылымын;

ұрыпталған шайды ферментациялау жәшіктеріне орналастыру кезінде жекелеген фракцияларға арналған қабат қалыңдығының белгіленген технологиялық нормаларын;

көктей сұрыптаудың сапасын анықтау жолдарын;

көктей сұрыптау машиналары торларын тазалау ережесін.

158. Шайды ферменттеуші

Параграф 1. Шайды ферменттеуші, 4-разряд

613. Жұмыс сипаттамасы:

қара байхы шайын өндіріндегі ферменттеу процесін жүргізу;

сұрыпталған шай жапырағының партиялары мен фракциялары бойынша ферментациялау орнына орналастырылуы мен қойылуын қадағалау;

ферментациялау жәшіктеріне салынған шай қабатының қалыңдығын тексеру;

шайдың әрбір партиясы мен фракциясына арналған ферментациялау процесінің аяқталғанын анықтау;

ферментацияланған шайды кептіруге беру;

ферментациялау орнындағы температура мен салыстырмалы ылғалдылық режимінің сақталуын бақылау;

белгіленген есепті жүргізу.

614. Білуге тиіс:

шайды ферментациялау технологиясын;

жәшіктерге орналастырылған шай қабатының қалыңдығының белгіленген технологиялық нормаларын;

температуралық режим параметрлерін және орынжайдағы температура мен салыстырмалы ылғалдылық режимін анықтау әдістерін;

бақылау-өлшеу аспаптарының түрлерін, нысаны мен қолдану ережесін, оларды күтіп ұстау ережесін.

11-бөлімі. Парфюмерлік – косметика өндірісі

159. Косметикалық заттарды жасайтын аппаратшы

Параграф 1. Косметикалық заттарды жасайтын аппаратшы, 4-разряд

615. Жұмыс сипаттамасы:

опа, тіс ұнтағы, құрғақ әтір мен басқа косметикалық заттарды агрегаттарда, машиналар мен қондырғыларда жасау процесін жүргізу немесе косметикалық заттарды ағынды желілерде жасаудың технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

массаның агрегаттардан өту кезектілігін реттеу;

технологиялық өндіріс режимдерінің: температураның, ұнтақтау, араластыру дәрежесінің, сақталуын және жоғары әрі төмен қысымды желдеткіштердің, елеуіштердің, шнекті қоректендіргіштердің, циклондардың, дозаторлар мен аэрокамералардың жұмыс режимінің, өндірістік вибродиірмендер корпусының тербеліс амплитудасының сақталуын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері мен талдау нәтижелері бойынша бақылау;

массаның агрегаттар мен дозалаушы құрылғыға берудің технологиялық режиміне сәйкес салу және реттеу;

бөліп салушы автоматтар бункерлерінің толуын реттеу;

құбыр қималарындағы қысымның шығынын анықтау;

жартылай фабрикат пен дайын өнімді өлшеу;

негізгі және қосалқы жабдықтың жұмысын басқару;

шикізатты, иісті заттарды, бояғыштар мен басқа да материалдарды қабылдау және сақтау.

616. Білуге тиіс:

косметикалық заттарды өндіру процесінің технологиясы мен режимі параметрлерін;

жасалатын өнімнің сыртқы түрі, түсі мен иісі бойынша ассортиментін және ерекшелік белгілерін;

қызмет көрсететін жабдықтың, агрегаттардың, қосалқы жабдықтың және бақылау-өлшеу аспаптарының жұмыс принципі мен пайдалану ережесін.

Параграф 2. Косметикалық заттарды жасайтын аппаратшы, 5-разряд

617. Жұмыс сипаттамасы:

косметикалық заттарды ағынды желілерде жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

шикізат компоненттерін, иісті заттар мен бояуыштарды рецептураға сәйкес дәйекті дозалау;

технологиялық процесті бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері мен талдау нәтижелері бойынша бақылау;

технологиялық режимнен ауытқу себептерінің алдын алу және жою;

белгіленген химиялық реакциялардың, тұндыру, бейтараптандыру және тағы басқа константтарын қамтамасыз ету;

машиналардың, агрегаттардың, коммуникациялар мен ағынды желі жабдығының тұтас жиынтығының үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттар мен дайын өнім сапасын органолептикалық бақылау;

шикізаттың, жартылай фабрикаттардың шығысы мен алынатын өнім санының есебін жүргізу, техникалық құжаттаманы жүргізу;

салынатын компоненттерді рецептура бойынша есептеу.

618. Білуге тиіс:

косметикалық заттарды өндірудің технологиялық схемасын;

оларды дайындаудың рецептурасы мен режим параметрлерін;

дайын өнім шығымының, шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттар мен салқындатушы судың жұмсалуы нормаларын;

косметикалық заттарды өндірудің ассортиментін, физикалық-химиялық негіздерін және шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттардың технологиялық қасиеттерін;

қызмет көрсететін жабдықтың, агрегаттардың, қосалқы жабдықтың және бақылау-өлшеу аспаптары мен коммуникациялардың жұмыс принципі мен пайдалану ережесін;

шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттар мен дайын өнімнің сапасын анықтау әдістерін;

салынатын компоненттерді рецептура бойынша есептеу әдістерін.

160. Парфюмерлік композициялар мен сұйықтарды жасайтын аппаратшы

Параграф 1. Парфюмерлік композициялар мен сұйықтарды жасайтын аппаратшы, 3-разряд

619. Жұмыс сипаттамасы:

композицияларды, иісті заттарды, ерітінділер мен парфюмерлік сұйықтарды жасаудың технологиялық процесін жүргізуге қатысу;

шикізат компоненттерін, иісті заттар мен бояғыштарды рецептураға сәйкес салуды реттеу;

сұйықтарды араластырғышпен немесе сығымдалған ауа жіберу арқылы араластыру;

процесті және алынған сұйықтың сапасын органолептикалық бақылау;

араластырғыш жұмысын немесе сығымдалған ауаның берілуін араластыру интенсивтілігіне қарай реттеу;

жабдық пен коммуникацияларды дайындау: тазалау, жуу, майлау;

шикізатты салу;

жабдықтың жұмысын тексеру, оның жұмысындағы ұсақ ақауларды жою;

сынама іріктеу.

620. Білуге тиіс:

шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттардың ассортименті мен негізгі қасиеттерін;

шикізат компоненттерін қатаң кезектілігін сақтай отырып салуды және дозалауды реттеу ережесін;

алынатын парфюмерлік сұйықтардың сапасын сипаттайтын органолептикалық белгілерді;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен пайдалану ережесін;

сынама іріктеу ережесін.

Параграф 2. Парфюмерлік композициялар мен сұйықтарды жасайтын аппаратшы, 4-разряд

621. Жұмыс сипаттамасы:

композицияларды, иісті заттарды, ерітінділер мен парфюмерлік сұйықтарды жасаудың технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

композицияларды, иісті заттарды, ерітінділер мен парфюмерлік сұйықтарды жасаудың технологиялық режимін сақталуын қамтамасыз ететін температураны, қысымды, толық еруді, боялу сапасын, тұндыру ұсақтығы мен басқа да көрсеткіштерді бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері мен талдау нәтижелері бойынша реттеу;

әтірлердің, иіс майлардың, спирттің күштілігін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен тексеру;

шикізат компоненттерін, иісті заттар мен бояғыштарды рецептураға сәйкес араластырғыштар мен аппараттарға салуды реттеу;

механикалық араластырғыштардың, кристаллды заттарды еріту аппараттарының, насостардың коммуникация желілерінің жұмысын реттеу.

622. Білуге тиіс:

композицияларды, иісті заттарды, ерітінділер мен парфюмерлік сұйықтарды жасаудың технологиясы мен режимі параметрлерін;

парфюмерлік сұйықтарды бояу тәсілдерін;

әтірлердің, иіс майлардың, спирттің күштілігін тексерудің әдістемесі мен тәсілдерін;

шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттардың ассортименті мен негізгі қасиеттерін, және оларға арналған техникалық шарттарды;

өндіріс процесінде шикізатты қабылдау және сақтау, шығын нормаларын ережесін;

қызмет көрсететін жабдықты, аппараттар мен қосалқы жабдықты пайдалану ережесі мен коммуникациялардың орналасуын.

Параграф 3. Парфюмерлік композициялар мен сұйықтарды жасайтын аппаратшы, 5-разряд

623. Жұмыс сипаттамасы:

композицияларды, иісті заттарды, ерітінділер мен парфюмерлік сұйықтарды жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

технологиялық өндіріс режимінің белгіленген параметрлерін қамтамасыз ететін температураны, қысымды, толық еруді, боялу сапасын, тұндыру ұсақтығы мен басқа да көрсеткіштерді бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері мен талдау нәтижелері бойынша бақылау;

технологиялық режим нормаларынан ауытқулардың алдын алу және жою;

әтірлердің, иіс майлардың, спирттің күштілігін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен тексеру;

механикалық араластырғыштардың, фотоэлементті желілердің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету;

белгіленген есепті және есептілікті жүргізу.

624. Білуге тиіс:

шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттардың шығыс нормалары мен парфюмерлік сұйықтарды бояу режимі параметрлерін;

тазалау, үлес салмағы, түрі және тағы басқа бойынша спирттің толық сипаттамасын;

спиртті салмақ бірлігінен көлемдік бірлікке қайта есептеу кестелерін пайдалану ережесін;

шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттар мен дайын өнімнің сапасы мен органолептикалық сипаттамасын анықтау әдістерін;

қызмет көрсететін жабдықтың, қысыммен жұмыс істейтін аппараттар мен қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының, қосалқы жабдықтың құрылымын, жұмыс принципі мен пайдалану ережесін, коммуникациялардың орналасуын.

161. Косметикалық массаны біліктеуші

Параграф 1. Косметикалық массаны біліктеуші, 3-разряд

625. Жұмыс сипаттамасы:

косметикалық массаны біртекті және қажетті консистенциядағы массаны алу үшін ысқылау електері мен біліктерде біліктеу процесін жүргізу;

алынатын косметикалық массаның сапасын органолептикалық бақылау;

температуралық режимді, біліктерге судың берілуін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен реттеу;

сынама іріктеу;

жабдыққа масса салу;

ысқылау електері мен біліктердің жұмысын білік арасындағы саңылауды өзгерту жолымен реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.

626. Білуге тиіс:

косметикалық массаны біліктеудің технологиясы мен режим параметрлерін;

косметикалық массаның негізгі қасиеттерін мен оларды қайта өңдеуге қойылатын талаптарды;

косметикалық массаның сыртқы түріне қарай ерекшелік белгілерін;

біліктелген массаның сапасын анықтаудың органолептикалық тәсілдері мен әдістерін;

ысқылау електері мен біліктердің құрылымын, пайдалану ережесін.

162. Косметикалық массаны пісіруші

Параграф 1. Косметикалық массаны пісіруші, 3-разряд

627. Жұмыс сипаттамасы:

косметикалық массаны қазандарда пісіру процесін біліктілігі анағұрлым жоғары пісірушінің басшылығымен жұмыс нұсқаулығына сәйкес жүргізу: шикізат компоненттерін салуға дайындау (ұнтақтау, балқыту, еріту), эмульгирлеу, суыту, араластыру және косметикалық массаны парфюмирлеу;

шикізатты салу, дайын өнімді түсіріп алу;

пісіру жабдығының жарамдылығын тексеру және оның жұмысындағы ұсақ ақауларды жою;

сынама іріктеу және оны талдауға тапсыру.

628. Білуге тиіс:

шикізаттың, материалдардың, жартылай фабрикаттардың ассортименті мен негізгі қасиеттерін;

косметикалық масса өндірісі режимнің параметрлерін;

пісіру процесін және оның аяқталуын сипаттайтын органолептикалық белгілерді; сынама алу ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын және жұмыс принципін.

Параграф 2. Косметикалық массаны пісіруші, 4-разряд

629. Жұмыс сипаттамасы:

косметикалық массаны қазандарда пісіру процесін жүргізу;

шикізат компоненттерін технологиялық процес барысына қарай қазанға және аппаратуруға салуды реттеу;

косметикалық массаны балқыту, эмульгирлеу, суыту, араластыру және парфюмирлеу процестерін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері мен талдау нәтижелері бойынша реттеу;

шикізат компоненттері мен пайдаланылатын қалдықтарды байыту, судан және қоспалардан тазарту, химикаттарды қолдана отырып дезодорациялау және тазалау;

негізгі және қосалқы жабдықтың, балқыту, эмульгирлеу, суыту аппараттары мен коммуникациялардың жұмысын реттеу;

пісіру процесін органолептикалық бақылау және оның аяқталуын анықтау.

630. Білуге тиіс:

косметикалық массаны қазандарда пісіру технологиясы мен температуралық режим параметрлерін;

шикізатқа, материалдарға, жартылай фабрикаттар мен дайын өнімге арналған техникалық шарттарды, олардың белгіленген шығыс нормаларын, сақтаудың шарттары мен тәртібін, шикізаттың сапасын оның сыртқы белгілері бойынша және иісті заттардың сапасын иісіне қарай анықтау тәсілдерін;

пайдаланылатын қалдықтарды қайта өңдеу және байыту режимдерін;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын және оның жұмысын реттеу ережесін.

Параграф 3. Косметикалық массаны пісіруші, 5-разряд

631. Жұмыс сипаттамасы:

косметикалық массаны ағынды желілерде пісіру процесін жүргізу;

шикізатты дозалау, температураны, қысымды, вакуум мен басқа да технологиялық процесс көрсеткіштерін технологиялық режимге сәйкес қамтамасыз ету;

технологиялық процесті бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері мен талдау нәтижелері бойынша реттеу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқу себептерінің алдын алу және жою;

ағынды желінің барлық жабдықтарының: суыту аппараттарының, түрлі жүйелердің, білікті бояу сүрткіштердің, коллоидті диірмендердің, гомогенизаторлардың, термографтар мен тағы басқа үздіксіз және синхронды жұмысын қамтамасыз ету;

пісіру процесін органолептикалық бақылау және оның аяқталуын анықтау;

шикізат компоненттерінің есебін берілген рецептура бойынша есептеу;

дайын өнімнің шығымын анықтау.

632. Білуге тиіс:

косметикалық массаны ағынды желілерде пісірудің технологиялық схемасын;

косметикалық масса рецептурасын;

процесті реттеу ережесін;

ағынды желінің, бақылау-өлшеу аспаптарының, қосалқы жабдық пен коммуникациялардың құрылымын, жұмыс принципі мен пайдалану ережесін;

шикізатқа, материалдарға, жартылай фабрикаттар мен дайын өнімге арналған техникалық шарттарды, олардың ассортименті мен қасиеттерін, органолептикалық сипаттамасын;

компоненттердің есебін берілген рецептура бойынша есептеу ережесін;

талап етілетін сілтінің көлемін спиртті есептеу кестелері мен концентрациясына қарай есептеу пайдалану ережесін;

дайын өнім шығымының нормаларын.

163. Пенальді косметиканы қалыптаушы

Параграф 1. Пенальді косметиканы қалыптаушы, 3-разряд

633. Жұмыс сипаттамасы:

пенальді косметиканы (ерін далабы, көз бояуы, ерін жылтыры және тағы басқа) көп ұялы құймалы қалыптарды қалыптау процесін жүргізу;

косметикалық массаны қыздыру және балқыту температурын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша реттеу;

косметикалық массаны қалыптарға құю;

массаның қалыптарды суытылуын реттеу және косметикалық қарындашты қалыптан алу;

көп ұялы құймалы қалыптарды дайындау: сүрту, майлау, құрастыру, іріктеу;

косметикалық массаның көлемін есептеу.

634. Білуге тиіс:

массаны балқытудың температуралық режимі параметрлерін;

өнім ассортиментін;

бөліп құю қалыптарының құрылымын және пайдалану ережесін;

массаның (жартылай фабрикаттың) көлемін есептеу ережесін.

12–бөлім. Май - тоңмай өндірісі

164. Гидраттау аппаратшысы

Параграф 1. Гидраттау аппаратшысы, 3-разряд

635. Жұмыс сипаттамасы:

майды гидраттау және шикі фосфатидтерді алу процесін біліктілігі анағұрлым жоғары гидраттау аппаратшысының басшылығымен жүргізу;

араластырғыш-дозатордың, сепаратордың, коагулятордың, үздіксіз жұмыс істейтін тұндырғыштың, вакуум-насостарының, сүзгі-престің және тағы басқа жабдықтардың жұмысын қадағалау;

сынама іріктеу;

шикізат пен дайын өнім есебін жүргізу.

636. Білуге тиіс:

гидратталған майды және шикі фосфатидтерді алу үшін майды сумен және бумен өңдеу технологиясы негіздерін;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері түрлері мен нысанын, қызмет көрсететін жабдықтың жұмыс принципі мен пайдалану ережесін;

гидраттау бөлімшесіндегі коммуникациялардың орналасу схемасын;

сынама алудың әдісі мен ережесін.

Параграф 2. Гидраттау аппаратшысы, 5-разряд

637. Жұмыс сипаттамасы:

майды гидраттау және фосфатидті концентрат алу процесін жүргізу;

негізгі және қосалқы жабдықты қосу және тоқтату, гидраттаудың технологиялық режимін баптау;

жабдықтың жұмысын көзбен және бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қадағалау;

майдың, судың, будың температурасы мен қысымын аспаптардың көрсеткіштері бойынша, май мен судың шығысын ротаметр бойынша, гидратталған майдың сапасын зертханалық талдау нәтижелері бойынша және органолептикалық, жинағыштар мен аппараттардағы май мен судың деңгейін қадағалау;

технологиялық режим нормаларынан ауытқу себептерінің алдын алу, анықтау және жою.

638. Білуге тиіс:

гидратталған май мен фосфатидтерді алу үшін майды сумен және бумен өңдеу технологиясын;

майлардың түрлерін, сұрыптары мен физикалық-химиялық қасиеттерін;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын.

165. Фосфатидтерді алу аппаратшысы

Параграф 1. Фосфатидтерді алу аппаратшысы, 3-разряд

639. Жұмыс сипаттамасы:

фосфатидті концентрат алу процесін біліктілігі анағұрлым жоғары гидраттау аппаратшысының басшылығымен жүргізу;

гидраттау (фосфатидті) шөгіндіні аппаратқа салу;

фосфатидтерді тазалау және кептіру кезінде қолданылатын жабдықтың жұмысын қадағалау және оларға қызмет көрсету (тазалау, майлау және тағы басқа);

фосфатидтердің дайын болғанын, аспаптардың көмегімен және органолептикалық анықтау;

фосфатидтерді аппараттан түсіріп алу және механикалық құралдардың көмегімен қоймаға тасымалдау.

640. Білуге тиіс:

фосфатидтерді тазалау және кептіру технологиясын;

фосфатидті концентраттың сапасына қойылатын талаптарды;

бақылау-өлшеу аспаптарының түрлерін, нысанын және пайдалану ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмыс принципі мен пайдалану ережесін.

Параграф 2. Фосфатидтерді алу аппаратшысы, 4-разряд

641. Жұмыс сипаттамасы:

фосфатидті концентрат алу процесін жүргізу;

фосфатидті концентратты тазалау және кептіру процесінің технологиялық режимін ренттеу;

жабдықтың жұмысы мен технологиялық процесс барысын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қадағалау;

сынама іріктеу;

фосфатидті концентраттың сапасын зертханалық талдау нәтижелері, аспаптардың көрсеткіштері мен органолептикалық бақылау.

642. Білуге тиіс:

фосфатидтерді тазалау және кептіру технологиясын;

фосфатидті концентраттың сапасына қойылатын талаптарды (ылғал мен майдың болуы, түсі, дәмі және тағы басқа көрсеткіштері);

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын.

166. Қуырушы

Параграф 1. Қуырушы, 4-разряд

643. Жұмыс сипаттамасы:

майдаланған майлы дәндерді әртүрлі жүйедегі және конструкциядағы қуыру табаларында ылғалмен, жылумен өңдеу процесін біліктілігі анағұрлым жоғары қуырушының басшылығымен жүргізу;

қуыру табаларына, булау-ылғалдау және таратып бөлу шнектеріне, конденсационды қыш құмыраларға және тағы басқа жабдықтарға қызмет көрсету;

қуыру табаларының, тасымалдау механизмдерінің, аспирационды жүйенің, магнитті қорғаныстың жұмысын және сынама іріктеуді қадағалау;

қуыру табаларының жұмысындағы ақауларды жою;

майдаланған майлы дәндерді өңдеу процесі режимін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері мен зертханалық талдау нәтижелері бойынша реттеу;

қуыру табаларына түсетін майдаланған майлы дәндердің ылғалдылығы мен тартылу жұқалығын, қуыру табаларынан алынатын езіндінің ылғалдылығы мен құрылымын тексеру.

644. Білуге тиіс:

майдаланған майлы дәндерді дайындау технологиясын және түрлі май дақылдарына арналған ылғал-жылу режимдерін;

экстракцияға арналған жапырақтар мен жарманы алу тәсілдерін;

бақылау-өлшеу аспаптарының түрлерін, нысанын және пайдалану ережесін;

езіндінің дайындығын органолептикалық анықтаудың жолдарын және әдістерін;

пресс цехы жабдығының құрылымын.

Параграф 2. Қуырушы, 5-разряд

645. Жұмыс сипаттамасы:

майдаланған майлы дәндерді май зауыттарында қолданылатын әртүрлі жүйедегі және конструкциядағы қуыру табаларында ылғалмен, жылумен өңдеу процесін жүргізу;

қуыру табаларына келіп түсетін майдаланған майлы дәндердің санын, езіндінің шығымын, ылғалдауға қажетті ылғал көлемін есептеу;

майдаланған майлы дәндерді қуыру табаларына біркелкі түсуін қамтамасыз ету және майдаланған майлы дәндердің ылғалмен, жылумен өңделу режимін реттеу;

қайта өңдеу клапандарының жұмысын, қуыру табалары қазандарының аспирациясын, езіндінің температурасын, будың қысымын, конденсация жүйесін, қуыру табалары қазандарындағы майдаланған майлы дәндер қабатының қалыңдығын көзбен және бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қадағалау;

езіндіні дайындау процесі режимін реттеу және технологиялық жабдық жұмысын баптау;

престеуге арналған езіндінің даярлығын химиялық тәсілмен және органолептикалық анықтау;

преске келіп түсетін езіндінің құрылымын, майдың сапасын, майды алдын ала және соңғы сығу престеріндегі жүктемені бақылау;

пресс және қауыздау бөлімшелерінің жұмысын үйлестіру;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

магнитті қорғанысты тазалау, тасымалдау механизмдерін қадағалау.

646. Білуге тиіс:

езіндіні дайындау технологиясын; езіндінің ылғалын анықтау тәсілдерін;

түрлі май дақылдарынан езінді дайындаудың жылу режимдерін;

езіндінің даярлығы мен сапасын органолептикалық анықтау әдістерін;

майдаланған майлы дәндерді ылғалмен, жылумен өңдеудің физикалық-химиялық процестерін;

жылумен өңдеу процесін реттеу, бақылау ережесін;

қызмет көрсететін жабдықты баптау және реттеу ережесін;

коммуникациялардың орналасу схемасын;

негізгі технологиялық жабдықтың сандық және сапалық режим көрсеткіштерін.

167. Регенераторшы

Параграф 1. Регенераторшы, 4-разряд

647. Жұмыс сипаттамасы:

еріткішті регенерациялау;

регенерациялау процесіне қатысушы жабдықтың жұмысын қадағалау;

мисцелланың аппаратқа берілуін реттеу, еріткіштің толық айдалуын анықтау, аппаратураны кубтық қалдықтан босату;

ыдыстардың регенерацияланған еріткішпен толуын бақылау;

техникалық құжаттаманы жүргізу.

648. Білуге тиіс:

еріткішті регенерациялау технологиясын;

регенерацияланған еріткіштің сапасына қойылатын талаптарды;

регенерациялау кезінде еріткіштің шығу нормасын;

қызмет көрсететін жабдықтың және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, пайдалану ережесін.

168. Дезодорациялау аппаратшысы

Параграф 1. Дезодорациялау аппаратшысы, 4-разряд

649. Жұмыс сипаттамасы:

өңделген майды кезеңді және үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда алу мақсатымен майларды дезодорациялау процесін жүргізу;

дезодораторға майды толтыру, лимонды қышқылды су ерітіндісін қосу;

бурэжекторлы қондырғыны қосу, тоқтату және оның жұмысын реттеу;

барометриялық конденсаторлардың сумен біркелкі қоректендірілуін қамтамасыз ету;

кететін судың, май тоңазытқыштағы вакуумның берілген температурасын ұстап тұру;

дезодорация дәрежесін және процестің аяқталуын органолептикалық әрі бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша анықтау;

дезодорация процесінің технологиялық режимін реттеу;

хош иісті погондардың тамшы ұсатқыштан жүйелі құйып алу;

майды суыту;

вакуумді түсіру және дезодоратты труба құбыры арқылы май қоймасына жіберу;

майдан сынама алу;

дезодорация және майды металдан тазарту процесін жақсарту үшін қажетті лимон қышқылының көлемін есептеу.

650. Білуге тиіс:

түрлі майларды дезодорациялау процесінің технологиясы мен режим параметрлерін;

дезодорацияланған май сапасына қойылатын талаптарды;

қызмет көрсететін жабдықтың және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен пайдалану ережесін;

технологиялық режимді бақылау және реттеу әдістерін;

сынама алу ережесін;

дезодорациялау процесінің аяқталғанын органолептикалық анықтау тәсілдерін;

лимон қышқылының концентрациясы мен көлемін есептеу ережесін.

169. Ағарту топырағын өндіру қондырғысының аппаратшысы

Параграф 1. Ағарту топырағын өндіру қондырғысының аппаратшысы, 4-разряд

651. Жұмыс сипаттамасы:

ағарту топырағын активациялау процесін жүргізу;

активацияланбаған ағарту топырағы мен концентрацияланған күкірт қышқылын қабылдап алу;

активацияланбаған топырақтан су пульпасын әзірлеп және оны күкірт қышқылын насоспен активаторға беру;

қоспаны активаторда балқымалау;

балқымалаудың технологиялық процесін қадағалау;

процесті балқымалауға бу жіберу жолымен реттеу;

сынаманы іріктеу және талдау;

ағарту топырағын сумен декантаторде шаю;

шайылған ағарту топырағын насоспен рамалы сүзгі-пресске беру, престе жуу және сүзу;

престі бөлшектеп және құрастыра отырып үрлеу және тазалау;

ағарту топырағын табаға салып кептіру шкафтарына қою, кептіру шкафтарындағы кептіру мен оның босатылуын қадағалау;

кептірілген ағарту топырағы ұнтақтау және активацияланған топырақты жәшіктерге салу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, оларды тазалау және майлау.

652. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін;

әртүрлі ағарту топырағын активациялау кезіндегі технологиялық схеманы және жұмыс режимдерін;

өңделетін тағамдардың негізгі қасиеттерін және қолданылатын химикаттарды;

сынаманы іріктеу және талдау жүргізу ережесін.

170. Этаноламинді қондырғы аппаратшысы

Параграф 1. Этаноламинді қондырғы аппаратшысы, 3-разряд

653. Жұмыс сипаттамасы:

сутегі мен сулы газды күкіртті сутегі мен көмірқышқыл газынан тазарту процесін этаноламинді қондырғыда біліктілігі анағұрлым жоғары және этаноламинді қондырғы аппаратшысының басшылығымен жүргізу;

сілті скрубберіне қызмет көрсету;

насостарды, компрессорларды, тоңазытқыштарды, конденсатордар мен басқа да жабдықтарды қосу және тоқтату, оларға қызмет көрсету;

абсорберлер мен регенераторлардағы сілті және этаноламинді ерітінділердің деңгейін, газды тазалау жүйесінің коммуникациялары мен аппараттарындағы температураны және қысымды бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қадағалау;

судың, будың және ерітінділердің берілуін автоматика құралдарының, жылдамдық вариаторлары мен крандардың көмегімен реттеу;

триэтаноламин және моноэтаноламин ерітінділерін жасау;

жұмысталған ерітіндіні регенерациялау процесін оны ортадан тепкіш насостармен жылу алмастырғыш, регенератор, қайнатқыш, тоңазытқыш қайта айдау және қалпына келтірілген ерітіндіні абсорберге қайтару арқылы жүргізу;

газдар мен ерітінді сынамасын алу;

газдарда көмір қышқылы мен күкірт сутегінің, этаноламиннің, карбонаттардың болуын, ерітінділер мен этаноламинде сульфидтерді болуынан толық тазартылуын зертханалық талдау нәтижелері бойынша қарапайым тәсілдермен анықтау;

қондырғы жұмысының барысында аппаратураның, насостардың, компрессорлардың, автоматика құралдарының, бақылау-өлшеу аспаптарының жарамдылығын қадағалау;

газ бен ерітіндінің ағуын бақылау, кірме желдеткіш жұмысын қадағалау;

технологиялық құжаттаманы жүргізуге қатысу.

654. Білуге тиіс:

ерітінділерді регенерациялау технологиясын;

сулы газдың, сутегінің, сілтінің химиялық және физикалық қасиеттерін, нысанын;

су мен буға қойылатын талаптарды;

сулы газды, сутегін тазарту технологиясының негіздерін;

қызмет көрсететін жабдық пен коммуникациялардың құрылымы мен орналасу схемасын;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың жұмыс принципін;

газдардың тазалығы мен ерітінді концентрациясын анықтаудың қарапайым тәсілдерін;

газдың жарылу шегін;

технологиялық құжаттаманы жүргізу ережесін.

Параграф 2. Этаноламинді қондырғы аппаратшысы, 4-разряд

655. Жұмыс сипаттамасы:

сутегі мен сулы газды күкіртті сутегі мен көмірқышқыл газынан тазарту процесін этаноламинді қондырғыда жүргізу;

жүйені этаноламинді ерітіндімен толтыру;

насостарды, вариаторларды және басқа да жабдықтарды қосу және реттеу;

жылу алмастырғышқа бу, тоңазытқыш пен конденсаторға су беру;

абсорбциялау және деабсорбциялау процестерін басқару пультінен басқару;

ерітіндінің циркуляциясы мен температуралық режимін ерітіндіні, су мен буды беру жылдамдығын өзгерту арқылы реттеу;

абсорберлер менах регенератордағы ерітіндінің деңгейін, труба құбырлары мен аппаратурадағы бу мен газдың қысымын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қадағалау;

жүйеге қажетіне қарай конденсат қосу;

сутегі және сулы газды тазартуға дейін және одан кейін, шықпа газдарды болуын талдау;

абсорбердегі, генератордағы ерітінділерді оларда этаноламин, карбонаттардың, сульфидтердің болуын, флегманы құрамында этаноламин болуын талдау;

триэтаноламин мен моноэтаноламин ерітіндісінің концентрациясын есептеу;

абсорберден ауаны үрлеу және шығару;

коммуникациялар мен аппараттардың герметикалылығын, бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика құралдарының жарамдылығын тексеру;

ерітіндінің әзірленуін және жұмысталған ерітіндіге регенерация жүргізілуін бақылау;

жабдықтың, коммуникациялардың жарамдылығын қадағалау;

аппаратуралар мен коммуникацияларда жарылыс қауіпті қоспаның пайда болуының алдын алу және жою;

этаноламинді қондырғы орнында еңбек қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі ережелерінің сақталуын бақылау;

технологиялық журналды және материалдардың шығысының, тазаланған газ көлемінің есебін жүргізу.

656. Білуге тиіс:

сутегі мен сулы газды тазартудың технологиялық процесін;

абсорбциялау және десорбциялау технологиялық процесінің мәнін;

сутегі мен сулы газды тазартудың сапасына қойылатын талаптарды;

газ бен сутегі ластануының сутегі өндірісі, газды тазалау және майларды гидрогенизациялау технологиялық процесінің барысына әсері деңгейлерін;

этаноламиндердің химиялық және физикалық қасиеттерін;

қызмет көрсететін жабдықтың, аппаратураның, бақылау-өлшеу аспаптарының және этаноламинді жаға қондырғысын автоматикасының құрылымы мен жұмыс принципін;

газ қауіпті жерлердегі жұмыс ережесін;

материалдың шығыс нормаларын.

171. Сутегін алушы

Параграф 1. Сутегін алушы, 5-разряд

657. Жұмыс сипаттамасы:

сутегін темір бу тәсілімен, табиғи газды конверсиялау тәсілімен және электролитті тәсілмен алу процесін біліктілігі анағұрлым жоғары сутегін алушының басшылығымен жүргізу;

сидеритті, магнетитті, шамотты кірпішті, керамикалық сақиналарды, темірхроммыс катализаторды, коксты және сутегін алу үшін пайдаланылатын басқа да материалдарды салуға дайындау және оларды тельфердің немесе басқа да механизмдердің көмегімен сутегі пештеріне, газ қыздырғыштарға, конверторға, скрубберлерге және десульфуризаторларға салу;

ерітінді мен электролитті дайындау;

ерітіндіні абсорберлерге, электролитті электролизер қондырғыларына беру;

сутегі пештерін тұтату және электролизерлер мен конвертерларды қосу;

тірек арматураны қол немесе автоматика құралдарының көмегімен (автоматты басқару кезінде) белгілі бір кезектілікпен және интервалдарды, белгіленген регламентті сақтай отырып қайта қосу;

автоматиканы және блоктаушы құрылғылардың жұмысын, бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін, жабдықтың және сутегі қондырғысы коммуникацияларының жарамдылығын қадағалау;

сутегі пештерінің, газ қыздырғыштардың, конверторлардың, скрубберлердің және электролизердің жұмысын автоматика құралдарының вентилдердің, крандардың көмегімен, газ, бу, ауа, электролизге су және ерітінді беру арқылы реттеу;

шығарылатын сутегінің сапасын зертхана талдауларының нәтижелері бойынша анықтау және оларды газгольдерлерге беру;

тоңазытқыш аппараттардың, скрубберлердің, шайғыштардың температуралық режимін, газгольдер сақинасының орналасуын қадағалау;

газгольдердегі және газ құбырындағы су шаю ыдыстарынан суды ағызу;

газгольдер бассейндеріндегі су ақпасын тазалау;

жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою және аппаратура мен коммуникацияларда жарылыс қауіпті қоспаның пайда болу мүмкіндігінің алдын алу;

технологиялық журналды, шикізаттың және алынатын сутегінің есебін жүргізу.

658. Білуге тиіс:

сутегін темір бу тәсілімен, табиғи газды конверсиялау тәсілімен және электролитті тәсілмен алудың процесінің технологиясын;

алынатын газдың сапасына қойылатын талаптарды, негізгі және қосалқы жабдықтың құрылымы мен пайдалану ережесін;

коммуникациялар схемасын және арматураның орналасуын;

бақылау-өлшеу аспаптары мен реттеуші құралдардың құрылымын, жұмыс принципін;

сутегін алу кезінде қолданылатын материалдар ассортиментін, олардың сапасы мен қасиеттерін;

сулы газ бен сутегінің ауамен қоспасының жарылыс қаупі шектерін;

газбен улану және күю кезінде дәрігерге дейінгі алғашқы көмек көрсету ережесін.

Параграф 2. Сутегін алушы, 6-разряд

659. Жұмыс сипаттамасы:

сутегін темір бу тәсілімен, табиғи газды конверсиялау тәсілімен және электролитті тәсілмен түрлі жүйелердегі және конструкциялардағы қондырғыларда алу процесін жүргізу;

сутегін өндіру қондырғысының іске қосуға дайындығын, аппаратура мен құбырлардың герметикалылығы мен жарамдылығын, басқару және автоматика құралдарының жұмысын тексеру;

сутегі пештерінің, газ қыздырғыштардың, конверторлардың, электролизерді, газ тазарту қондырғылары мен коммуникацияларын үрлеу;

технологиялық процесті фазалар бойынша реттеу және автоматиканың бапталуын регламентке сәйкес түзеу;

автоматтандырылған басқару кезінде автоматиканың және блоктаушы құрылғының жұмысын бақылау;

процестің барысын зертхана талдауларының нәтижелері бойынша және бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштеріне қарай реттеу;

зертхана талдауларының нәтижелері бойынша және бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштеріне қарай сутегі пештеріне газ бен судың берілуін, электролизердің, бөлу колонналарының, қысымды реттеуіштердің, қоректендіргіштерді, тоңазыту аппараттарына судың берілуін реттеу;

сутегі пешінің, конвертордың толтырылуын және босатылуына, электролитті дайындауға басшылық ету;

өз учаскесінің жұмысын сутегі газын өндіру және сулы газ бен сутегін тазалау учаскелерінің жұмысымен үйлестіру;

жабдықтың жұмысындағы және процесті жүргізу барысындағы ұсақ ақауларды анықтау және жою;

сутегі қондырғысы орнында еңбек қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі ережелерінің орындалуын бақылау.

660. Білуге тиіс:

сулы және табиғи газдардың, сутегінің, оттегінің қасиеттері мен нысанын; қоспаларды және олардың сутегін алуға және тамақ пен техникалық майларды гидрогенизациялау процесіне әсер ету принципін;

электролитке, суға, буға қойылатын талаптарды.

661. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

Сутегін электролитті тәсілмен алу кезінде сутегін алушыны тарифтеу бір разрядқа төмен белгіленеді.

172. Генераторшы

Параграф 1. Генераторшы, 5-разряд

662. Жұмыс сипаттамасы:

сулы газды газ генератор қондырғыларында су буының көмірге әсер етуі арқылы алу процесін жүргізу;

газ генератор қондырғысының генераторын, скруббер мен арматураны қарау және қосуға дайындау;

оттық торшаның, генератор трубалары шықпа саңылауларының тазалығын, ауа және газ жабындарының, труба мен фланцы қоспаларының тығыздығын, насостар мен ауа үрлеуіштердің тазалығын тексеру;

антрацитті, кокспен басқа да технологиялық шикізатты қабылдау, оны газогенераторға салуға және түсіруге дайындау;

газогенераторды тұтату;

суды, ауаны және буды беру;

генераторды, скрубберді, ауа үрлеуді, насостарды, автоматиканы және блоктаушы құрылғылар мен қондырғының басқа да құрылғыларын қосу және орларға қызмет көрсету;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша будың қысымын, газ бен судың температурасын қадағалау;

газдандыру технологиялық процесі фазаларын регламентке сәйкес кезектеу жолымен сулы газ алу, процесті қолмен немесе газ генератор қондырғысының автоматты басқару құралдарының көмегімен реттеу;

сулы газды скрубберлерде алдын ала тазалау және салқындату, оны газгольдерге беру;

генераторды күлсіздендіру және күлді үй-жайдан қолмен немесе механика көмегімен шығару;

алынған сулы газдың суытылуын, жабдық пен коммуникацияның жарамдылығын қадағалау;

сулы газ ағынына жол бермеу;

скруббердің жылу режимін реттеу;

генератордың сулы қаптамасына қызмет көрсету;

ұсақ ақауларды жою;

аппаратура мен коммуникацияларда жарылыс қауіпті қоспаның пайда болу мүмкіндігінің алдын алу;

шикізат шығысының есебі мен техникалық құжаттаманы жүргізу.

663. Білуге тиіс:

сулы газ алу технологиясын және режим параметрлерін;

сулы газдың, сутегінің қасиеттері мен нысанын;

антрацит пен кокс маркаларын;

суға, буға қойылатын талаптарды;

су мен будың технологиялық процесс барысына әсер ету принципін;

сулы газдың, сутегінің сапасына қойылатын талаптарды;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын;

құбыр схемасын;

бақылау-өлшеу аспаптарының жұмыс принципін.

Параграф 2. Генераторшы, 6-разряд

664. Жұмыс сипаттамасы:

сулы газды әртүрлі жүйедегі газ генераторларында алу процесін жүргізу;

газ генератор қондырғысының, скруббердің, ауа үрлеудің, насостардың, автоматиканы және блоктаушы құрылғылар мен қондырғының басқа да құрылғыларының, бақылау-өлшеу аспаптарының іске қосуға дайындығын, аппаратура мен құбырлардың герметикалылығы мен жарамдылығын, басқару және автоматика құралдарының жұмысын тексеру; жабдықты іске қосу және жұмысын реттеу, басқару және автоматика

жүйесін реттеу;

газогенераторға салынатын отынның саны мен сапасы жөніндегі технологиялық нормалардың сақталуын бақылау;

сулы газ құрамын және оның белгіленген нормаларға сәйкестігін зертхана талдауы нәтижелері мен қарапайым құралдар бойынша анықтау;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша будың қысымын, газ бен судың температурасын қадағалау;

учаскенің жұмысын сутегін өндіру және сулы газ бен сутегін тазалау жөніндегі учаске жұмысымен үйлестіру;

аппаратура қондырғы коммуникацияларының герметикалылығын сынауға қатысу;

генератор қондырғысы орнында еңбек қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі ережелерінің орындалуын бақылау.

665. Білуге тиіс:

сулы газ өндірісі технологиясын, оның құрамын, қоспа түрлерін, олардың сутегін алуға және оның сапасына әсерін және режим параметрлерін;

жабдықтың және автоматика құралының жұмысын реттеудің тәртібі мен ережесін;

газ бен ауа қоспасының жарылыс қаупі шектерін, газ қауіпті жерлерде жұмыс істеу ережесін.

666. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

173. Гидрогенизаторшы

Параграф 1. Гидрогенизаторшы, 4-разряд

667. Жұмыс сипаттамасы:

майларды гидрогенизациялаудың жекелеген операцияларын жүргізу;

автоклавтарды маймен толтыру;

майларды автоклавқа салу алдында жылыту және автоклавтарда берілген температураға дейін қыздыру;

катализаторды автоклавтарға технологиялық нұсқаулықта белгіленген мөлшерде беру;

компрессорды қосу және тоқтату, циркуляциондық жүйені сутегімен үрлеу, май линияларын үрлеу;

дайын саломасты тұндырғышқа, қойма ыдыстарына құю;

циркуляциондық сутегі аппараттарына, май ұстауыштарға, компрессорларға қызмет көрсету;

жұмысталған катализаторды тұндырғыштан түсіру және оны регенерациялауға беру.

668. Білуге тиіс:

автоклавтардың құрылымын және циркуляциондық сутегін, насостар мен компрессорларды пайдалану ережесін;

гидрогенизациялау цехінің коммуникацияларының схемасын.

Параграф 2. Гидрогенизаторшы, 5-разряд

669. Жұмыс сипаттамасы:

майларды гидрогенизациялаудың технологиялық процесін біліктілігі анғұрлым гидрогенизаторшының басшылығымен жүргізу;

автоклав цехын қосуға дайындау;

автоклавтарға, жылу ауыстырғыштарға, сутегі компрессорларына, сутегін тазарту жүйесіне, ортадан тепкіш және плунжерлік насостарға, араластырғыштарға, сүзгілер мен гидрогенизациялау цехының басқа да жабдықтарына қызмет көрсету;

майдың біркелкі берілуін қамтамасыз ету;

катализаторды қалпына келтіру және сутегі ен оны автоклавтарға беру;

автоклавтардағы және құбырлардағы қысымды, температураны және аппараттардағы майдың деңгейін қадағалау;

компрессорды қосу және тоқтату, циркуляциондық жүйені сутегімен үрлеу, май линияларын үрлеу;

дайын саломасты тұндырғышқа, қойма ыдыстарына құю;

циркуляциондық сутегі аппараттарына, май ұстауыштарға, компрессорларға қызмет көрсету;

жұмысталған катализаторды тұндырғыштан түсіру және оны регенерациялауға беру;

механикаландыру құралының, бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматика көмегімен майларды гидрогенизациялау прессін гидрирлендірілетін өнімді араластыру, суыту немесе жылыту, суық майды айдау немесе бу беру жолымен реттеу;

катализатор мен сутегінің санының белгілі бір арақатынасын ұстау;

сынама іріктеу және оны талдау;

автоматты үрлеу жүйесінің жұмысын тексеру;

жұмысталған сутегін тазарту.

670. Білуге тиіс:

түрлі майларды гидрогенизациялау және жұмысталған сутегін тазартудың технологиясы мен режимі параметрлерін;

автоклавтардың, сутегін тазарту және циркуляциялау аппараттары мен автоклав цехының басқа да жабдықтарының құрылымын, құрылымдық ерекшеліктерін, пайдалану ережесін;

гидрирлендірілетін майлардың қасиеттерін мен ассортиментін;

майларға, катализаторуға және сутегіне қойылатын талаптарды;

тағамдық және техникалық саломас сапасына қойылатын талаптарды;

сынама іріктеу және оны талдау әдістерін;

бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматика құралдарының жұмыс принципін.

Параграф 3. Гидрогенизаторшы, 6-разряд

671. Жұмыс сипаттамасы:

майларды үздіксіз және кезеңдік әдіспен гидрогенизациялаудың технологиялық процесін жүргізу;

автоклав цехының іске қосуға дайындығын: жабдықтың жарамдылығын, барлық аппараттар мен құбырлардың герметикалылығын тексеру;

автоклавтарға енгізілетін катализатордың санын, олардың белсенділігіне, гидрирлендірілетін майдың түріне және сутегінің санына қарай анықтау;

газгольдердегі сутегінің сапасын бақылау;

автоклав цехын қосу және тоқтату;

гидрогенизациялау процесі технологиялық режимінің параметрлерін белгілеу және ұстау;

соңғы өнімді балқыту температурасын автоклавқа берілетін катализатор мен сутегінің санын өзгерту жолымен реттеу;

келіп түскен майлар мен дайын саломас сапасын көзбен және зертхана талдаулары бойынша бақылау;

катализатордың уақытында қалпына келтірілуін және циркуляционды сутегін тазалау жүйесінің жұмысын бақылау.

672. Білуге тиіс:

автоклав цехының жарамдылығын тексерудің тәртібін, іске қосу және тоқтатудың тәртібін;

гидрирлендірілетін майды үздіксіз және кезеңдік әдіспен өндірудің технологиялық схемасын;

жабдықты және автоматика құралдарының жұмыс тәртібі мен пайдалану ережесін;

катализатордың, сутегінің қасиеттерін және оларға қойылатын талаптарды;

өндірісті бақылау және автоклавқа берілетін катализатор мен сутегінің санын анықтау әдістерін.

673. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

174. Катализаторшы

Параграф 1. Катализаторшы, 3-разряд

674. Жұмыс сипаттамасы:

метал (мыс, никель) күкіртті қышқыл тұздарының ерітіндісін және кальцилендірілген тұз ерітіндісін дайындау;

тұздарды тұндыру, сүзу, жуу және кептіру;

дайын катализаторды түрлі механизмдерде ұнтақтау;

жұмысталған катализаторды регенерациялау процесін: алдын ала майсыздандыру, катализаторды күкіртті қышқылда пісіру, ерітіндіні тазартуды жүргізу;

майлар мен ерітінділерді қайта айдау;

ерітінділердің, жуу сулары мен тұздардың сынамасын алу;

сүзгі-престер мен қызмет көрсететін басқа да жабдықты тазалау.

675. Білуге тиіс:

катализатор дайындау технологиясы негіздерін;

катализатордың қасиеттерін және майларды гидрогенизациялау процесіндегі оның рөлін;

сынама алу және ерітінді даярлау ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен қызмет көрсететін учаске құбырларының схемасын.

Параграф 2. Катализаторшы, 4-разряд

676. Жұмыс сипаттамасы:

мыс және никельдің немесе құмырсқа қышқыл көміртекті тұздарынан катализатор жасау процесін үздіксіз және кезеңдік әдіспен жүргізу;

ерітінділердегі қышқыл мен сілтінің болуын анықтау, катализаторды кептіру;

мыс және никельдің көміртекті тұздарын қалпына келтіру;

никель форматын бөліп салу;

катализатор жасауға арналған шикізат пен материалдың жұмсалу нормасын сақтау;

шикізат пен материалдың жұмсалу есебін жүргізу;

катализатор жасауға жөніндегі жабдықты қосу және тоқтату.

677. Білуге тиіс:

катализатор жасау технологиясы мен режимі параметрлерін, оның сапасына қойылатын талаптарды;

сутегі қасиеттерін;

тұзды қалпына келтіру және бөліп төсеу аппараттарының құрылымы мен пайдалану ережесін.

175. Соапстокты өңдеуші

Параграф 1. Соапстокты өңдеуші, 2-разряд

678. Жұмыс сипаттамасы:

соапстокты, жуу суларын және жұмысталған ағарту топырағын өңдеуге арналған ерітіндіні әзірлеу;

қазандар мен ыдыстарды қабылдау және шикізат пен материалға толтыру;

өлшеуіштерге кальцилендірілген және каустикалық сода ертіндісін, концентрацияланған күкірт қышқылын, ас тұзы ерітіндісін беру;

сынама алу, дайын өнімді өлшеу;

біліктілігі анағұрлым жоғары соапсток өңдеушінің көрсетуі бойынша басқа да жұмыстарды орындау.

679. Білуге тиіс:

берілген концентрациядағы ерітіндіні дайындау ережесін;

соапстокты және майлы қышқылды тасымалдау ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмыс принципін, қызмет көрсететін учаскенің құбыр схемасын;

сынама алу ережесін.

Параграф 2. Соапстокты өңдеуші, 3-разряд

680. Жұмыс сипаттамасы:

соапстокты, жуу суларын және жұмысталған ағарту топырағын өңдеу;

соапстокты кальцилендірілген және каустикалық содамен сабындау, сабындалған массаны күкірт қышқылымен жуу және ағарту топырағының белсенділігін қалпына келтіру;

соапстокты өңдеу үшін ерітінді беру және оны бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша реттеу;

майдың сабындалу және бөліп салу деңгейін органолептикалық әдіспен, көзбен және зертхана талдауының нәтижелері бойынша тексеру;

сепараторлар мен центрифугаларда сабынды майдан айыру;

сабын асты сілті мен қышқыл суды бөліп алу;

жуылған майлы қышқыл мен соапстокты сақтау үшін ыдыстарға немесе басқа цехтарға айдау;

технологиялық режим нормаларынан ауытқулардың алдын алу және оның себептерін жою;

белгіленген есепті жүргізу.

681. Білуге тиіс:

қалдықты өңдеу, майларды, ағарту топырағын тазарту технологиясын;

соапстокты майлау және майлар мен сабын ерітіндісін күкірт қышқылымен жабу тәсілдерін;

қызмет көрсететін учаскенің бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

процесті органолептикалық бақылау әдістерін.

176. Саломасты қайнатушы

Параграф 1. Саломасты қайнатушы, 3-разряд

682. Жұмыс сипаттамасы:

саломасты пісіру қазандарында пісіру процесін жүргізу;

қажетті концентрациядағы күкірт қышқылы ерітіндісін әзірлеу;

саломасты пісіру қазандарында насостың көмегімен салу және оны тазалау;

таза саломасты бөліп алу және дайын өнім бактарына қайта айдау;

сынама алу;

құбырларды үрлеу.

683. Білуге тиіс:

саломасты пісіру технологиясының мәнін және режим параметрлерін;

күкірт қышқылы ерітіндісін әзірлеу ережесін;

күкірт қышқылымен жұмыс істеу ережесін және оның негізгі қасиеттерін;

пайдаланылатын бақылау-өлшеу аспаптарының түрлерін, нысанын;

сынама алу ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын.

177. Аппаратшы-комплекторшы

Параграф 1. Аппаратшы-комплекторшы, 4-разряд

684. Жұмыс сипаттамасы:

маргаринге жылдам балқитын, тығыз консистенция беру үшін маргарин массасын вакуумді-комплекторларда механикалық (пластикалық) өңдеу процесін жүргізу;

агрегатты қосу және тоқтату;

массаны өңдеу процесін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері және жүйедегі вакуум мен судың температурасы, жаңқаның қалыңдығы, вакуум-комплектордан шығатын маргариннің температурасы бойынша қадағалау;

агрегатты жылыту үшін берілетін суды, вакуум-насос жұмысын реттеу;

маргаринді қораптарға, жәшіктер мен бөшкелерге салу;

вакуум-комплекторды жинау, жуу және зарарсыздандыру.

685. Білуге тиіс:

маргаринді механикалық өңдеу технологиясын;

вакуум-комплектордың, насадкалардың құрылымын;

маргариннің сапасына қойылатын талаптарды;

бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері мен нысанын.

178. Майонез жасау жөніндегі аппаратшы

Параграф 1. Майонез жасау жөніндегі аппаратшы, 3-разряд

686. Жұмыс сипаттамасы:

майонез пастасы мен ерітінділерін берілген рецептура бойынша жасау технологиясын жүргізу;

горчица әзірлеу;

шикізатты қабылдау, өлшеу, виброелектерде елену;

дайындалған шикізатты құбырлар немесе транспортер бойынша бункерлерге, контейнерлерге, дозатор мен араластырғыштарға беру;

компоненттерді араластыру және жылыту;

араластырғыштар мен насостардың жұмысын реттеу;

судың температурасы мен будың берілуін реттеу;

технологиялық режимді сақтай отырып, дайындалған компоненттерді дозалаудың дәлдігін, бу мен вакуумның қысымын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша бақылау;

сынама алу;

шикізаттың, ерітінді мен пастаның есебін жүргізу.

687. Білуге тиіс:

майонез пастасын жасау технологиясын;

қызмет көрсететін аппараттар мен жабдықтың жұмыс принципін;

майонез, горчица жасау үшін қолданылатын шикізаттың сапасына қойылатын талаптарды;

шикізаттың жұмсалу нормаларын;

бақылау-өлшеу аспаптарының нысаны мен жұмыс принципін;

сынама алу ережесін.

Параграф 2. Майонез жасау жөніндегі аппаратшы, 4-разряд

688. Жұмыс сипаттамасы:

майонез жасау технологиясын жүргізу;

горчица әзірлеу;

майонез пастасын, рафинирленген және дезодорацияланған өсімдік майын, ерітінділер мен специяларды бактер мен дозаторлардан берілген рецептура бойынша және белгіленген кезектілігі бойынша насоспен және эмульсатормен құбырмен араластырғышқа беру;

компоненттерді берілу жылдамдығын оларды араластырғышта араластыра отырып реттеу;

температура режимін, қысымды және эмульсияның пайда болуын қадағалау;

шикізаттың және жартылай фабрикаттардың сапасын органолептикалық әдіспен бақылау;

майонез пастасын мен ерітіндісінің жасалу сапасын бақылау;

қажетті консистенциядағы майонез алуды қамтамасыз ететін гомогенизатор қысымын қысымын реттеу;

майонезді гомогенизатордан құбырлар бойынша дайын өнім ыдыстарына құйып алу;

техникалық құжаттаманы жүргізу.

689. Білуге тиіс:

майонез дайындау технологиясын;

шикізатты жұмсау нормасын;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен қызмет көрсететін аппараттар мен жабдықтардың құрылымын.

179. Майлылығы жоғары эмульсияларды жасау аппаратшысы

Параграф 1. Майлылығы жоғары эмульсияларды жасау аппаратшысы, 4-разряд

690. Жұмыс сипаттамасы:

сүт плазмасы мен майлылығы сексен екі проценттік орнықты кілегей алу процестерін жүргізу;

құрғақ және табиғи сүт, су, лимон қышқылды және фосфор-қышқылды натрий, қант пен тұз ерітінділерін дайындау;

сүт плазмасы компоненттерін берілген рецептура бойынша араластырғышқа беру;

сүттің ісіну процесін реттеу;

сүт плазмасын, ашыған сүтті және май жиынтығын араластырғышқа беру;

60 пайыз (бұдан әрі - %) кілегейді гомогенизациялау жолымен дайындау процесін жүргізу;

кілегейді 82 % майлылыққа дейін нормализациялау;

эмульсия мен кілегейдің дайын болуы деңгейін анықтау;

кілегейді суытуға беру;

жабдықты тазалау және жуу.

691. Білуге тиіс:

плазмасы мен майдың бактериалы және физикалық-химиялық қасиеттерін;

сүт плазмасы мен майлылығы жоғары эмульсияны дайындау технологиясының мәнін;

жабдықтың жұмыс режимінің параметрлерін;

гранулятордың, араластырғыштың, танкілердің (ванналардың), гомогенизатордың құрылымын, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының нысаны мен жұмыс принципін;

өндірісті бақылауға арналған талдау әдістемесін;

шикізат пен материалдарды жұмсау нормасын;

жабдықтарды және құбырларды жуу және санитарлық өңдеу ережесін.

Сүт плазмасын алу процесін біліктілігі анағұрлым жоғары майлылығы жоғары эмульсияларды жасау аппаратшының басшылығымен жүргізу кезінде - 3-разряд.

180. Кулинарлық және кондитерлік майларды жасау аппаратшысы

Параграф 1. Кулинарлық және кондитерлік майларды жасау аппаратшысы, 4-разряд

692. Жұмыс сипаттамасы:

кулинарлық және кондитерлік майларды автоматты желілерде жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

май компоненттерін есептеу және оларды араластыру;

қажетті консистенциядағы майларды алу үшін май мен көмір қышқыл газын суытуға арналған хладагенттің берілуін реттеу;

технологиялық режим нормаларынан ауытқулардың алдын алу және оның себептерін жою;

өндірістік процесс пен дайын өнімнің сапасын автоматика құралдарының көмегімен бақылау;

техникалық құжаттаманы жүргізу.

693. Білуге тиіс:

дайын өнімнің физикалық-химиялық көрсеткіштерін, майлардың қасиеттері мен рецептурасын;

қызмет көрсететін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен пайдалану ережесін;

техникалық құжаттаманы жүргізу ережесін.

181. Эмульгатор жасау аппаратшысы

Параграф 1. Эмульгатор жасау аппаратшысы, 4-разряд

694. Жұмыс сипаттамасы:

маргарин өнімінің ылғалын ұстап тұруға және пластикалық қасиеттерін жақсартуға арналған эмульгатор дайындаудың технологиялық процесін жүргізу;

қоймадан құбырлар бойынша және тарамен сиыр майын, саломасты, глицеринді, стеарин қышқылын, фосфатидтерді және тағы басқа шикізатты қабылдап алу, өлшеу;

шикізатты реакторларға салу;

этерификатор мен аппараттардағы температураны және көмірқышқыл газының болуын, жинағыштағы ваккумды бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қадағалау;

эмульгатор жасау процесін реактордағы қоспаны араластыру, жылытқыштарға бу беру жолымен реттеу;

қоспаны насостармен айдау;

жылу ауыстырғыш пен вакуум температурасын ұстап тұру;

тұндырғыш-тоңазытқыштағы, тоңазыту барабанындағы немесе тоңазыту пресіндегі эмульгаторды, эмульгатор тақталарын кейіннен түсіре отырып суыту;

тақталарды немесе жоңқаларды кесу және буып-түю;

техникалық құжаттаманы жүргізу;

шикізаттың келіп түсуі мен дайын өнім шығымының есебін жүргізу.

695. Білуге тиіс:

эмульгаторды дайындау технологиясын және оның физикалық-химиялық көрсеткіштерін;

эмульгатор өндіру жөніндегі қызмет көрсететін қондырғының аппаратурасы мен жабдықтарының, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен пайдалану ережесін;

сынама алу ережесін.

Эмульгаторды дайындау процесін біліктілігі анағұрлым жоғары эмульгатор жасаушы аппаратшының басшылығымен жүргізу кезінде - 3-разряд.

182. Маргарин өндіру желісінің операторы

Параграф 1. Маргарин өндіру желісінің операторы, 5-разряд

696. Жұмыс сипаттамасы:

эмульсия және маргаринді ағынды автоматтандырылған желіде алудың технологиялық процесін жүргізу;

рецептураға сәйкес компоненттерді жинақтау, оларды араластыру және суытуға беру;

бақылау-өлшеу аспаптарын қадағалау және эмульсия мен маргарин өндірісі процесін реттеу;

буып түюге келетін маргариннің сапасын пачкалардың салмағымен, бөліп салумен және дайын өнімді буып түюмен бақылау;

техникалық құжаттаманы жүргізу.

697. Білуге тиіс:

майлардың түрлері мен физикалық-химиялық қасиеттерін;

маргаринді үздіксіз өндіруге арналған автоматтандырылған желі агрегаттарының, араластырғыштардың, жоғары қысымды насостардың, гомогенизаторлардың, сығымдаушы суытқыштардың, өлшеп бөлу автоматтарының, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын;

маргарин рецептурасын;

техникалық құжаттаманы жүргізу ережесін.

183. Май негіздерін темперирлеуші

Параграф 1. Май негіздерін темперирлеуші, 3-разряд

698. Жұмыс сипаттамасы:

маргариннің май негізін темперирлеу қазанында темперирлеу немесе маргариннің май негізінен, берілген рецептураға сәйкес дайындалған сүттен, қант сиропы мен басқа да компоненттерден араластырғыш пен эмульсаторда эмульсия жасау процестерін жүргізу;

араластырғышқа берілетін компоненттердің температурасын қадағалау және реттеу;

тұз ерітіндісін жасау;

бояушы ерітінділерді, тұзы, эмульгатор мен маргариннің басқа да құрамдас бөліктерін темперирлеу қазандарына беру;

жабдықтың жұмысын қадағалау;

процестің температуралық режимін бақылау;

дайын өнімді автоматты таразыларға, тоңазыту барабанының таратып бөлу кареткасына беру;

жабдықты тазалау және жуу;

техникалық құжаттаманы жүргізу.

699. Білуге тиіс:

темперирлеу мен эмульсирлеу технологиясын және режим параметрлерін;

майлардың, маргариннің басқа да компоненттерінің, эмульгаторлардың физикалық-химиялық қасиеттерін;

маргарин мен тамақ майларының рецептурасын;

автоматика құралдары мен бақылау-өлшеу аспаптарының нысаны мен жұмыс принципін;

маргарин ақауын және оның пайда болу себептерін.

184. Фризерші,

Параграф 1. Фризерші, 3-разряд

700. Жұмыс сипаттамасы:

тамақ майларын фризерде және сығымдап тоңазытушыда өңдеу;

май қоспасы эмульсиясын салқындату және оны кристаллизациялау және қатыру үшін жартылай сұйық түрінде тараға құйып алу;

фризерді қосу және тоқтату;

араластырғыштан май қоспасының фризерге түсуін және оның температурасын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қадағалау;

май қоспасының температурасын аппаратта және одан май ағыны жолымен шығуы кезінде және хладагент беру арқылы реттеу;

құйма кран астына ыдысты тосу, дайын өнімді құю және оны транспортермен немесе қолмен қоймаға жөнелту;

фризер мен құбырларды тазалау және жуу.

701. Білуге тиіс:

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды;

түрлі рецептурадағы май қоспасын салқындату режимдерін;

фризердің, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын.

185. Глицеринді ион алмастырып тазалау аппаратшысы

Параграф 1. Глицеринді ион алмастырып тазалау аппаратшысы, 5-разряд

702. Жұмыс сипаттамасы:

глицеринді суларды бейтараптандыру және ион алмастырғыш шайырларды ион алмастырғыш аппараттарда регенерациялау процесін жүргізу;

глицеринді суларды бейтараптандыру және ион алмастырғыш шайырларды регенерациялауға арналған ерітінділерді белгіленген рецептура бойынша дайындау;

глицеринді суды насоспен бейтараптандыру ыдысына беру, оны кальций қышқылды гидрат ерітіндісімен өңдеу және кейіннен сүзу;

бейтараптандыру процесін бос сілтілікті титрлеу әдісімен бақылау;

ион алмастырғыш аппараттарды регенерацияға дайындау: глицериннен жуу және шайырды қопсыту;

регенерациялау ерітіндісін катионитті және анионитті шайыр қабаттары арқылы алмастырғыш аппараттардан өткізу;

сүзгіден шығатын ерітінді концентрациясын титрлеу әдісімен анықтау;

ион алмастырғыш шайырларды регенерациялау ерітіндісінен тұзсыздандырылған сумен жуу;

шайырдың жуылу толықтығын ерітінді сынамасын титрлеу арқылы анықтау;

шайыр қабатын регенерациядан кейін тұзсыздандырылған су ағынымен қопсыту;

катионалмастырғыш шайырдан түзілген бояушы заттар мен шайыр дәніне шөккен кальцийлі сабынды катионитті шайырды екі еселеп регенерациялау әдісімен кетіру;

ерітінділердің, судың, будың, глицеринмен басқа да материалдардың берілуін басқару пультінен реттеу;

ион алмастырғыш аппараттардың, сүзгілердің, өлшеуіштердің, насостар мен учаскедегі басқа да жабдықтардың жұмысын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қадағалау және бақылау;

ерітінділерді жасау, глицеринді суларды бейтараптандыру және ионитті шайырды регенерациялау процестерінің дұрыстығын айқындау үшін сынама алу;

ион алмастырғыш аппараттар мен жарық беру сүзгілерінің таратып бөлу құрылғыларын тазалау;

сүзгілерді жуу;

шламды пісіру және қалдықтарды басқа цехтарға немесе қоймаға тапсыру;

ион алмастырғыш аппараттардың жаңа шайырмен қайта зарядтауға қатысу, шайырды салуға дайындау;

шикізаттың жұмсалуын есептеу.

703. Білуге тиіс:

глицеринді суларды бейтараптандыру және ион алмастырғыш шайырларды регенерациялау процесі технологиясын;

өңделетін өнімдер мен қолданылатын химиялық заттардың қасиеттерін;

жарық беру сүзгілерінің, ион алмастырғыш аппараттардың, компрессорлардың, вакуум-насостар мен қызмет көрсететін басқа да жабдықтың құрылымын, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының жұмыс принципін;

күшті тұзды қышқыл және каустикалық содамен жұмыс істеудің тәртібін, олардан ерітінді жасау ережесін.

Параграф 2. Глицеринді ион алмастырып тазалау аппаратшысы, 6-разряд

704. Жұмыс сипаттамасы:

глицериннің динамитті және жоғары сұрыптарын өндіру процесін тазартылған глицеринді суды концентрациялаумен терең ион алмастырғыш тазарту әдісімен жүргізу;

ион алмастырғыш және вакуумды буландыру қондырғыларының іске қосуға дайындығын тексеру;

қондырғыларды баптау және іске қосу;

глицеринді суды және бояушы заттар сорбциясын суыту;

ұсақ дисперсті бөлшектерді глицеринді суды тоңазытқыш пен мөлшерлегіш сүзгі арқылы өткізу жолымен кетіру;

глицеринді суда еріген тұздарды кетіру;

глицеринді суды тазартылған ион алмастырғыш шайырмен үздіксіз жұмыс істейтін үш корпусты қондырғыда концентрациялау процесін жүргізу;

автоматты реттеуіштерді, вакуум-қондырғыларын реттеу және қажетті концентрациядағы дайын өнімді алуға арналған аппараттардың технологиялық режимі мен жұмысын баптау;

катионитті және ионитті аппараттардан кейін глицеринді су мен дайын глицерин сынамасын іріктеп алу;

глицеринді суды ион алмастырғыш шайырмен тазартудың тиімділігін және дайын глицериннің концентрациясын анықтау;

тазартылған глицеринді судағы тұзды есептеу;

сүзгіні тазалау дәрежесінің төмендеу және жұмысшы сүзу мен регенерация жүргізуді тоқтату қажеттігін анықтау;

аппараттарды, регенерациялау ерітіндісі компоненттерін, суды және басқа да материалдарды салуға арналған ион алмастырғыш шайыр көлемін, тазартылған глицеринді суды алу сәтін анықтау;

тұзсыздандырылған судың химиялық тазалығы деңгейін тексеру;

бейтараптандыру және регенерациялауға арналған ерітінділердің жасалуын, глицеринді суды бейтараптандыру және ион алмастырғыш шайырларды ион алмастырғыш аппараттарда регенерациялау процестерінің жүргізілуін бақылау;

ион алмастырғыш аппараттардың глицериннен толық жуылуын, ион алмастырғыш шайырларды регенерациялаудың аяқталғанын тексеру;

технологиялық режим нормаларынан ауытқу себептерінің алдын алу және жою;

глицериннің динамитті және жоғары сұрыптарын өндіру және тазартудың технологиялық процесінің барлық циклдарына басшылық ету;

дайындау, ион алмастырғыш тазарту және глицеринді суды концентрациялау учаскелерінің жұмысын үйлестіру.

705. Білуге тиіс:

глицеринді суларды ион алмастырғыш тазартудың және ион алмастырғыш шайырларды регенерациялаудың технологиялық схемасын;

тазартылған глицеринді суды концентрациялау технологиясының мәнін;

ион алмастырғыш шайыр мен глицеринді судың негізгі физикалық-химиялық қасиеттері мен химиялық құрамын;

динамитті және жоғары сұрыпты глицеринге арналған стандарттарды;

тазартылған глицеринді судың, көмекші аппараттардан алынған тұзсыздандырылған судың тазалық деңгейін анықтау әдістерін;

тазартылған глицеринді судың тұз құрамын, регенерациялау ерітіндісі компоненттерін анықтау жөніндегі есептер әдістемесін;

глицерин концентрациясын, су ерітіндісіндегі глицерин көлемін рефракция және ареометр бойынша анықтау әдістерін.

706. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

186. Майларды ыдырату аппаратшысы

Параграф 1. Майларды ыдырату аппаратшысы, 3-разряд

707. Жұмыс сипаттамасы:

майларды ыдырату процесіне қатысу;

майлар мен көмекші материалдарды қабылдап алу;

майды, суды және көмекші материалдарды аппаратураға салу;

глицеринді су мен майлы қышқылды ағызып алу;

насостарға, монжю мен басқа да жабдыққа қызмет көрсету, тазалау және майлау;

жөндеуге келіп түскен жабдықты тазалау.

708. Білуге тиіс:

майларды ыдырату процесі технологиясын;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмыс принципін;

қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану ережесін;

коммуникациялар схемасын;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері мен нысанын.

Параграф 2. Майларды ыдырату аппаратшысы, 4-разряд

709. Жұмыс сипаттамасы:

майларды автоклавтар мен ыдыратқыштарда ыдырату процесіне біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

конденсатты қабылдау багынан сулы өлшеуішке беру;

май өлшеуішті маймен толтыру;

насостарды қосу және тоқтату;

май мен судың дозалануын қадағалау;

ыдыратылатын майдағы қышқылды тексеру үшін кезеңдеп сынама алу;

майлы қышқылды жуу және оны басқа цехтарға немесе қоймаға тапсыру;

глицеринді судың есебін жүргізу;

сынама алу.

710. Білуге тиіс:

майларды автоклавтар мен ыдыратқыштарда ыдырату технологиясы негіздерін және режимін;

глицериннің шығу, будың, қышқыл мен конденсаттың жұмсалу нормаларын;

бақылау-өлшеу аспаптарының жұмыс принципін;

тұзды фазалар бойынша ыдыратудың оңтайлы тереңдігін;

сынама алу ережесін;

қызмет көрсететін автоклав құрылымын.

Параграф 3. Майларды ыдырату аппаратшысы, 5-разряд

711. Жұмыс сипаттамасы:

майларды автоклавтар мен ыдыратқыштарда фазамен ыдыратудың технологиялық процесін жүргізу;

конденсатты, суды және майды ыдыратуға арналған қышқылды есептеу;

май мен судың майды ыдырату технологиясына сәйкес дозалануын бақылау.

712. Білуге тиіс:

майларды автоклавтар мен ыдыратқыштарда ыдырату технологиясы мен режимін;

шикізаттың және дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

ыдыратылатын майлар мен глицериннің физикалық-химиялық қасиеттерін.

Параграф 4. Майларды ыдырату аппаратшысы, 6-разряд

713. Жұмыс сипаттамасы:

майларды үздіксіз жұмыс істейтін жоғары қысымды автоклавтарда ыдыратудың технологиялық процесін жүргізу;

процесті ыдырату кезеңдері бойынша реттеу;

автоклавтарға, қысым төмендеткіштерге, сүзгі престерге қызмет көрсету;

автоклавтарға салынатын конденсатты, суды және майды ыдыратуға арналған қышқылды есептеу;

глицериннің шығу нормасын, глицеринді суды бейтараптандыру кезіндегі әктің шығысын есептеу;

автоклавтардағы, қысым төмендеткіштердегі майлы қышқылдар мен глицеринді суды алу кезіндегі температура мен қысымды бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша қадағалау;

глицеринді суды сепараторда тазарту;

белгіленген есепті жүргізу;

майларды ыдырату, ион алмастырғыш тазарту учаскелерінің, вакуум-бу қондырғысының және дайындық бөлімшесінің жұмысын үйлестіру.

714. Білуге тиіс:

майларды үздіксіз жұмыс істейтін жоғары қысымды автоклавтар мен кезеңдеп және үздіксіз істейтін ыдыратқыштарда ыдыратудың технологиялық схемасы мен режимін;

глицериннің шығу және шығын болуы нормаларын;

қызмет көрсететін жабдықтың, қолданылатын бақылау-өлшеу және дабыл беру аспаптарының конструктивтік ерекшеліктері мен пайдалану ережесін;

майларды ыдыратудың оңтайлы тереңдігін;

технологиялық процесті жүргізу және реттеу әдістерін, орындалатын есептердің әдістемесін.

715. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

187. Вакуум-кептіру қондырғысының аппаратшысы

Параграф 1. Вакуум-кептіру қондырғысының аппаратшысы, 5-разряд

716. Жұмыс сипаттамасы:

сабын негізін кептіру және салқындату, сабынды вакууммен қалыптау процестерін жүргізу;

вакуум-кептіру қондырғысын іске қосуға дайындау, іске қосу және тоқтату;

сабын негізін қоректендіруші бакка беретін вакуум-насостардың, насостардың және вакуум-тозаңдату аппаратының, жұмысын, дуплекс-шнек-престің өнімділігін реттеу;

қондырғының жұмыс режимін май қышқылының берілген құрамына және шығарылатын сабынның зертханалық талдау нәтижелеріне қарай реттеу;

технологиялық процестің, дайын өнімнің техникалық шарттарға сәйкес болуын бақылау;

темперир колонкасындағы бу мен сабынның қысымын, тозаңдату башнясындағы, сепараторлардағы және барометриялық конденсатордағы қалдық қысымды, тозаңдату башнясына келіп түсетін сабынның температурасын, дуплекс-шнек-престен кететін суды, электр қозғағышқа түсетін жүктемені қадағалау; будың қысымы мен температураны реттеу;

темперирлеу колонкасын жуу, қондырғыны профилактикалық қарау және тазалау;

техникалық құжаттаманы және сабын негізі шығысының есебін жүргізу.

717. Білуге тиіс:

жабдықтың, қолданылатын бақылау-өлшеу және дабыл беру аспаптарының мен автоматика құралдарының құрылымын, нысанын, пайдалану және қызмет көрсету ережесін;

вакуум алу схемасы;

берілген рецептурадағы сабынды өңдеудің технологиясы мен режим параметрлерінің мәнін.

188. Сабын қайнататын аппаратшы

Параграф 1. Сабын қайнататын аппаратшы, 4-разряд

718. Жұмыс сипаттамасы:

соапстоктарды, тальді майлы шикізатты, асидол-мылонафт пен басқа да май және мұнай қалдықтарын бөгде қоспалардан сілтімен, тұздаумен, тегістеу қолдана отырып тазарту, сутегі перекисімен өңдеу және күкіртті қышқылмен ыдырату процестерін жүргізу;

май қышқылын, тоңмайды, саломасты, өсімдік майларын, синтетикалық майлы қышқылдарды сабын қайнату бөлімшесінің ыдыстарына қабылдап алу;

сабын асты желімін қыздыру және белсенді жағдайға келтіру;

май негізін қазандар мен үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда кезеңді тәсілмен қайнату процесіне қатысу;

саломастың немесе тоңмайдың майлы қышқылды канифол балқымасын, кальцилендірілген және каустикалық сода ерітінділерін дайындау;

дайындалған майлы компоненттерді қыздыру және өлшеуіштерге бөліп құю;

қазандар мен аппараттарға берілген рецептура бойынша және белгілі бір кезектілікпен саломасты, синтетикалық және басқа да қышқылдар мен көмекші материалдарды салу;

май қышқылын кальцилендірілген сода ерітіндісімен бейтараптандыру;

май қоспасын сілтімен сабындау;

иіс сабынды тұздылау және тегістеп жылтырату;

майлы қышқыл мен бос сілті құрамын анықтау үшін сынама алу;

қайнату процесін араластыру, шикізат, су мен бу беру жолымен түзеу;

қазандар мен аппараттардағы температураны, қысымды, ыдыстарда майдың болуын және дозалау насостарының жұмысын бақылау.

719. Білуге тиіс:

май және мұндай қалдықтарын өңдеу мен тазарту технологиясын;

сабынды қазандар мен үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда кезеңді тәсілмен қайнату технологиясын;

сабын қайнату өндірісінде қолданылатын шикізат түрлерін, олардың қасиеттерін;

қоспалардың сабын сапасына әсер ету деңгейін;

қазандар мен аппараттардың, насостардың құрылымы мен қызмет көрсететін учаске құбырларының схемасын;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының нысаны мен жұмыс принципін.

Параграф 2. Сабын қайнататын аппаратшы, 5-разряд

720. Жұмыс сипаттамасы:

сабынның әртүрлі сұрыптары мен түрлерін қазандар мен үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда кезеңді тәсілмен қайнату процесін біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарды қосу, тоқтату және оның жұмысын реттеу;

ерітінділердің температура режимін, ылғалдылығын, концентрациясын, май қышқылының, кальцилендірілген және каустикалық соданың жұмсалуы арақатынастарын сақтау;

араластырғыштың айналу жылдамдығын, компоненттердің аппаратқа берілуін реттеу;

сабынды түзеу ыдыстарына айдау және оны май қышқылын қосу арқылы реттеу;

еріту қазандарындағы май қышқылын бейтараптандыру;

натрийді ерітіндімен каустикалық сабындау немесе сабындау, электролит ерітіндісімен тұздау, сабынды тегістеу және тұндыруға қою;

аппараттардың, қазандардың, дозалаушы құрылғының және өлшеуіштердің жұмысын қадағалау;

майлы және мұнай қалдықтарын, көмекші материалды құнарландыру және өзге қоспалардан тазарту процесін бақылау;

сабын қалдықтарын уақытылы өңделуін бақылау;

құбырлардағы арматура жарамдылығын тексеру;

технологиялық журналды толтыру және шикізаттың жұмсалуы мен дайын өнім шығымының есебін жүргізу.

721. Білуге тиіс:

үздіксіз сабындау және сабынды кезеңді тәсілмен қайнату жұмыс істейтін аппараттарда процесінің технологиясын;

синтетикалық және табиғи майды алмастырғыштар мен көмекші материалдардың қасиеттерін;

шикізат пен материалдардың шығыс нормаларын.

Параграф 3. Сабын қайнататын аппаратшы, 6-разряд

722. Жұмыс сипаттамасы:

сабынды қазандар мен үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарда кезеңді қайнату процесін жүргізу;

кір сабын мен иіс сабындардың жуу компоненттері мен май қоспасының титрының болуына қарай рецептурасын жасау;

шикізаттың, сода өнімдерінің, көмекші материалдардың жұмсалуын есептеу;

майдың май қоспасы титрын есептеу;

өндірістік процесті және сабын негізінің сапасын органолептикалық көрсеткіштер, бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері мен зертхана нәтижелері бойынша бақылау;

сабынның жоғары және арнаулы сұрыптарын қайнату;

майлы қоспаны және сабынның басқа да компоненттерін арнаулы көп компонентті насоспен дозалау және оларды үздіксіз жұмыс істейтін аппараттарға беру;

технологиялық режим нормаларынан ауытқу себептерінің алдын алу және жою;

дайындық учаскесі мен көмір қышқылын компремирлеу цехының жұмысын үйлестіру.

723. Білуге тиіс:

сабын өндіру учаскесі мен көмір қышқылын компремирлеу цехының жабдықтарының құрылымын;

өндірістің технологиялық схемасын;

кір сабын мен иіс сабындарды жасау кезінде қолданылатын есептер мен формулаларды;

сабынды қайнату технологиялық процесін бақылауды талдау әдістемесін;

шикізаттың, көмекші материалдар мен дайын өнімнің физикалық-химиялық құрамы мен қасиеттерін.

724. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

189. Жуу заттарының негізін дайындаушы

Параграф 1. Жуу заттарының негізін дайындаушы, 3-разряд

725. Жұмыс сипаттамасы:

сода, тұз ерітіндісін, канифоль балқымасын және басқа да құрамдарды жасау;

ерітінділердің концентрациясын және балқыма компоненттерінің ара қатынасын есептеу;

шикізатты, көмекші материалдарды қабылдау, олардың есебін жүргізу және ыдыстарға толтыру;

компрессорларды, тасымалдау құралдары мен дайындау учаскесінің басқа да жабдықтарын қосу, тоқтату және оларға қызмет көрсету;

ерітінділердің концентрациясын, балқыманың құрамын бақылау және олардың концентрациясын түзеу;

дайындалған майларды, балқыма мен ерітінділерді қайнату цехының өлшеуіштеріне беру.

726. Білуге тиіс:

балқыма мен ерітінділерді дайындау және майларды қорыту ережесін;

шикізаттың, көмекші материалдардың түрлері мен майлы шикізаттың, көмекші материалдардың қасиеттерін;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын;

дайындау учаскесі құбырларының схемасын.

190. Ланолинші

Параграф 1. Ланолинші, 4-разряд

727. Жұмыс сипаттамасы:

жүннің майын қышқылмен өңдеу процесін жүргізу;

күкірт қышқылы ерітіндісін дайындау;

белоктан майды ажырату;

ланолин алу;

гипохлорит ерітіндісін дайындау;

жүннің майы мен гипохлорит ерітіндісін ағарту қазандарына механикаландырылған әдіспен салу;

спирт ерітіндісін дайындау және май эмульсиясы мен гипохлоритті сонымен өңдеу;

спирт тұнбасын регенерациялау;

спиртті сабынды өңдеу;

май ұстауыштарды тазарту;

берілген концентрациядағы сода ерітіндісін дайындау және оны хлормен құнарландыру.

728. Білуге тиіс:

жүннің майын өңдеу, ланолин ағарту, гипохлорит ерітіндісін дайындау технологиясын;

шикізат пен материалдардың шығыс нормаларын;

күкірт қышқылы мен сілтінің қасиеттерін;

қышқылмен және хлормен жұмыс істеу ережесін;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының нысаны мен жұмыс принципін;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын.

191. Сабын өндіру желісінің операторы

Параграф 1. Сабын өндіру желісінің операторы, 4-разряд

729. Жұмыс сипаттамасы:

сабын жаңқаларынан иіс сабынды өндіру процесін автоматтандырылған ағынды желі агрегаттарында жүргізу;

желіні жұмысқа дайындау, іске қосу және оның жұмысын реттеу;

сабын жаңқаларын, бояғыштарды, иісті заттар мен басқа да қоспаларды берілген рецептура бойынша шнек-араластырғышқа беру;

шнек-араластырғыш пен дуплекс-шнек-престің жұмысын реттеу;

судың температурасын, майдың деңгейін, қызмет көрсететін машина электрқозғағыштарына түсетін жүктемені, дозалаушы шнек-престің және кесуші машинаның жұмысын бақылау.

730. Білуге тиіс:

сабынды шнек-араластырғыштар мен шнек-престерде өңдеу технологиясын;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын қолданылатын автоматика құралдарының, бақылау-өлшеу аспаптарының, автоматтандырылған ағынды желіні басқару щитінің нысаны мен жұмыс принципін;

қоспалардың, су мен будың, басқа да материалдардың шығыс нормаларын.

192. Бояушы ерітінділерді жасаушы

Параграф 1. Бояушы ерітінділерді жасаушы, 3-разряд

731. Жұмыс сипаттамасы:

сабының иісті негізін бояуға және тауарлы түр беруге арналған бояғыштарды, иісті заттар мен басқа да қоспаларды жасау;

бояғыштар мен басқа да материалдарды қоймадан қабылдап алу;

ерітінділерді берілген рецептура мен эталондар бойынша жасау, өлшеу және сүзу;

қоспа жасаудың технологиялық режимі мен компоненттердің араластырғыштарға беру жылдамдығын реттеу;

қоспаның дайындығы мен сапасын бақылау;

қоспаларды өлшеуіштерге, дозаторларға беру немесе дайын өнімді өлшеуіш тараға бөліп құю және пилирлеу агрегаттарына немесе иіс сабын өндіретін автоматтандырылған ағынды желінің үздіксіз жұмыс істейтін шнек-араластырғыштарына беру;

келіп түскен материалдарды есепке алу.

732. Білуге тиіс:

бояғыштарды, иісті заттар мен иіс сабынның басқа да қоспа компоненттерінің негізгі физикалық-химиялық қасиеттерін;

иіс сабын негізіне қосылатын қоспалардың ассортименті мен и нормасын;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын және қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының жұмыс принципін.

193. Жуу заттары қоспасын жасаушы

Параграф 1. Жуу заттары қоспасын жасаушы, 4-разряд

733. Жұмыс сипаттамасы:

майлы ұнтақ тектес және тазартушы заттарды жасау процесін жүргізу;

келіп түсетін шикізаттың сапасын көзбен және химиялық талдау нәтижелері бойынша анықтау;

араластырғышқа компоненттерді тиісті рецептура мен белгіленген кезектілік бойынша салу;

қоспаны жылыту, композицияның ылғалдылығын түзету;

қоспаның дайындалуын және дайын болу процесінің барысын бақылау;

қоспаны гомогенизациялау және оны тозаңдатуға беру;

тасымалдау құралдарына, дозаторларға, таразыларға, араластырғыштарға, гомогенизаторларға қызмет көрсету;

сынама алу;

шикізаттың есебін жүргізу.

734. Білуге тиіс:

майлы ұнтақ тектес және тазартушы заттарды жасау технологиясын;

шикізаттың сапасына қойылатын талаптарды және оның сапасын бағалау әдістерін;

қызмет көрсететін тасымалдау құралдарының, дозаторлардың, таразылардың, араластырғыштардың, гомогенизаторлардың, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен пайдалану ережесін.

194. Майшам жасаушы

Параграф 1. Майшам жасаушы, 2-разряд

735. Жұмыс сипаттамасы:

майшам массасын қайнату және пілте дайындау процесіне қатысу;

дайын майшам массасын науалар мен құбырлар бойынша батездерге беру;

майшам массасының температурасы мен батездергі оның деңгейін тексеру және реттеу;

майшам массасын батезден науалар мен құбырлар бойынша майшамды құю машиналарына құйып алу;

қайнату қазандары мен ұстауыштарды тазалау;

сынама алу;

қоймадан жіптерді қабылдап алу;

майшамның диаметрі мен жіптің қалыңдығына қарай тоқыма жіп санын іріктеу;

орау және ілгектеу машиналарына май құю және оның жұмысын реттеу;

пілтені қалыпқа қою және оны түйіндерден тазарту;

пілтені өңдеуге беру.

736. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен жұмысын реттеу ережесін;

сынама алу ережесін;

пілте тоқу үшін қолданылатын жіптің сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Майшам жасаушы, 3-разряд

737. Жұмыс сипаттамасы:

майшам массасын қайнату, пілтені өңдеу және майшам құю процестерін жүргізу;

стеарин мен парафинді күкіртті қышқыл ерітіндісінде қайнату және сумен жуу арқылы тазарту;

тазартылған массаны құбыр бойынша араластырғышқа айдау;

су мен будың берілуін реттеу;

стеарин, парафин және басқа да қоспаларды берілген рецептураға сәйкес араластыру;

майшам массасының әзірленуін қадағалау;

пілтені химикаттармен: бор қышқылы ерітіндісімен, фосфор қышқылды аммониймен, күкірт қышқылды аммониймен және күкірт қышқылымен өңдеу;

пілте мен химикаттарды қабылдап алу;

пілтені сулау және тазартылған немесе өте жұмсақ суда жуу;

өңдеуші ерітіндіні дайындау, оған пілтені салып қайнату;

өңделген пілтені сығып алу және кептіру;

пілтені камерада кептіру режимін реттеу;

пілтені түсіріп алу және оның сапасын тексеру;

майшам құю машиналарында майшамды құю;

пілтені қабылдап алу және машинаға салу;

қалыптарды қыздыру және оған майшам массасын салу;

майшамды салқындатуға арналған судың берілуін реттеу, майшамдарды кесу;

белгіленген есепті жүргізу;

дайын өнімді тапсыру.

738. Білуге тиіс:

майшам массасын қайнату, пілтені өңдеу және майшамды құю процестерінің технологиясын;

стеариннің, парафиннің және қолданылатын басқа да химикаттардың қасиеттерін;

химиялық ерітіндіні дайындау ережесін;

майшамдарға арналған стандарттарды;

ін жабдықтың құрылымы мен жұмысын реттеу ережесін;

бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері мен нысанын;

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен жұмыс режимін.

13-бөлімі. Ас тұзын өндіру және өндірісі

195. Тұзды байыту қондырғысының аппаратшысы

Параграф 1. Тұзды байыту қондырғысының аппаратшысы, 3-разряд

739. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды байыту қондырғысының агрегаттары мен жабдықтарын жұмысқа дайындау;

дозалаушы араластырғыштарды, тасымалдаушы механизмдер мен аппараттарды басқару;

тұзды қосу әдісімен байыту;

микроэлементтерді дайындау және дозалау;

сынама алу;

жабдықты тазалау және майлау;

жабдықты жөндеуге қатысу.

740. Білуге тиіс:

араластырғыштардың, дозаторлардың, шар диірмендері мен тұзды іріктеп араластыратын басқа да аппараттардың құрылымы мен жұмыс принципін, тұзды байыту үшін берілген концентрациядағы қоспаны дайындау және оны дозалау тәсілдерін;

қосу аппаратурасын басқару ережесін;

жабдықты майлау режимі параметрлерін және қолданылатын жағармай материалдарын;

байыту қондырғысының жұмысында ақаулардың пайда болу себептерін және оларды жою тәсілдерін.

Параграф 2. Тұзды байыту қондырғысының аппаратшысы, 4-разряд

741. Жұмыс сипаттамасы:

өнімді ұнтақтау, сыныптау және тозаңсыздандыру процесін жүргізу;

диірменге өнім мен ауаның берілу процесін, желдетілетін контурды, ауа өткізетін сепаратор мен пневмоклассификаторды реттеу;

жұмысталған ауаны тазарту процесін жүргізу;

диірменнің, желдеткіштің, ауа өткізу сепараторының, циклондардың, насостардың, конвейерлердің, калориферлердің, ауаны жуғыштың, элеватордың, ауа құбыры мен тасымалдау құбырларының үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету және оларға қызмет көрсету;

бастапқы шикізат пен дайын өнімді тасымалдау және түсіру кезінде тасымалдау механизмдерін басқару;

барлық технологиялық процестердегі өнім сапасын бақылау;

тұзды байыту қондырғысының және басқа да технологиялық жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, оларды жөндеуге қатысу;

жабдық жұмысының есебін жүргізу.

742. Білуге тиіс:

қондырғының және басқа да технологиялық жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін;

технологиялық процесті жүргізу параметрлерін;

бастапқы шикізат пен дайын өнімге қойылатын талаптарды;

орнатылған байланыс пен желдеткіш жүйелерін;

электротехника, гидравлика мен механика жөніндегі қарапайым деректерді;

жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының ақауларын жою тәсілдерін.

196. Көлде тұз өндіру агрегаттарының машинисі

Параграф 1. Көлде тұз өндіру агрегаттарының машинисі, 3-разряд

743. Жұмыс сипаттамасы:

көлде тұз мен тұз блоктарын өндіру жөніндегі операцияларды орындауға қатысу;

бактарды жанар-жағармай материалдарымен, сумен толтыру және оларды қызмет көрсететін жабдықтарға тасымалдау;

жанар-жағармай материалдарын, суды тұз өндіру жөніндегі құю бактарына қайта айдау кезінде насос қондырғыларына қызмет көрсету;

шлангтарды, тросты тасу;

тросты қозғау кезінде, оны теміржол вагоны рамасына немесе рельске ілмектеу;

тұз өндіру жөніндегі агрегаттарды жұмысқа дайындау;

қызмет көрсететін жабдықты жөндеуге қатысу.

744. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін машиналар мен насос қондырғыларының жекелеген тораптарының құрылымы мен жұмыс принципін;

көлдегі темір жолдарына қойылатын техникалық талаптарды;

жанар-жағармай материалдарының шығыс нормаларын, олардың маркалары мен қасиеттерін;

майлау жүйесін.

Параграф 2. Көлде тұз өндіру агрегаттарының машинисі, 5-разряд

745. Жұмыс сипаттамасы:

көлде тұз мен тұз блоктарын өндіру жөніндегі операцияларды орындау: тұз мен тұз блоктарын тасымалдау құралдарына тиеу, маневр жұмыстарын атқару, көлдегі темір жолдарын жылжытып ауыстыру, тұзды үю және үйінділерді жұмыстау;

көлдің бетін тұз шөгіндісінен, құм мен тұз блогы сынықтарынан тазарту;

тұз блоктарын өндіру кезінде шықпа және кірме жұмыс траншеяларының бетін тазарту;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.

746. Білуге тиіс:

тракторлардың, түрлі маркадағы экскаваторлардың, тепловоздар мен мотовоздардың, насостар мен электр жабдықтарының құрылымы мен техникалық сипаттамасын, жұмыс принципін;

көлдегі маневр жұмыстарын өндірісі ережесін;

темір жолдарды механикаландырылған ауыстыруға қойылатын талаптарды және оны орындау тәсілдерін;

тұз қабатының қасиеттерін және агрегаттарда жұмыс істеу кезінде көлдегі рапаның жол берілетін деңгейін;

тұзды үйінділерде сақтау жөніндегі талаптар мен ережені;

қоршаулардың орналасу схемасын;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақаулардың пайда болу себептерін және оларды жою тәсілдерін.

197. Вальцілі станоктардың машинисі

Параграф 1. Вальцілі станоктардың машинисі, 2-разряд

747. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды вальцілі станоктардың бункеріне беру және басқа да ұнтақтау жабдығына беру және беруді реттеу;

бункерді жабысқан тұздан тазарту;

вальцілі станоктарды майлау;

қызмет көрсететін жабдықты жөндеуге қатысу.

748. Білуге тиіс:

вальцілі станоктар мен қызмет көрсететін басқа да жабдықтың жұмыс принципін;

қосу аппаратурасын басқару ережесін;

тұздың шөгу себептерін және оны алдын алу тәсілдерін;

майлау режимінің параметрлерімен қолданылатын жағармай материалдарын.

Параграф 2. Вальцілі станоктардың машинисі, 3-разряд

749. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды вальцілі станоктарда ұнтақтау процесін біліктілігі анағұрлым жоғары вальцылаушының басшылығымен жүргізу;

тұздың валкаларға үздіксіз және біркелкі түсуін қамтамасыз ету;

вальцілі станоктардың жұмыс органдары саңылауларының шамасын тұз ұнтақтау нөміріне сәйкес реттеу;

тұздан метал заттарды алу;

тұзды тозаңсыздандыру;

бункерді, ауа құбырларын тазарту;

вальцілі станоктардың, электр магнитті сепараторлардың, ауа құбырларының белгіленген жұмыс режимін реттеу, олардың дұрыс жұмыс істеуін қадағалау;

қызмет көрсететін жабдықтың ұсақ ақауларын жоюға қатысу.

750. Білуге тиіс:

вальцілі станоктар мен қызмет көрсететін басқа да жабдықтың құрылымын;

тұз ұнтақтаудың түрлері мен нөмірін;

вальцілі станоктардың қалған жабдық жұмысына өзара байланысын;

слесарь ісін.

Параграф 3. Вальцілі станоктардың машинисі, 4-разряд

751. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды түрлі конструкциядағы вальцілі станоктарда ұнтақтау процесін жүргізу;

вальцілі станоктардың, тежегіш және қосу құрылғыларының, валкалардың арасын ашу механизмінің, тасымалдау коммуникациялары мен бақылау-өлшеу аспаптарының техникалық жарамдылығын тексеру және жұмысқа дайындау;

тұздың валкаларға үздіксіз және біркелкі түсуін қамтамасыз ету;

белгіленген ұнтақтау режимінің орындалуын, өңделетін тұз сапасын аспаптардың көрсеткіштері, елек талдауы нәтижелері бойынша және көзбен бақылау;

вальцылар мен редуктордағы подшипниктердің температурасын бақылау, майлау және жабдықты ұсақ жөндеу;

аспирационды жүйені қосу және тоқтату, оны жұмыс уақытында көзбен қарау;

қарау люктарын тексеру.

752. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін басқа да жабдықтың, блоктаушы және қосу құрылғыларының құрылымын, техникалық сипаттамасын;

вальцілі станоктарды қосу және белгіленген ұнтақтау режиміне сәйкес жұмысын реттеу ережесін;

тұз ұнтақтау технологиясының мәнін;

ұнтақталған тұздың гранулометриялық құрамын;

жабдық жұмысында ақаулардың пайда болу себептерін және оларды жою тәсілдерін;

ұнтақталған материалға қойылатын талаптарды.

198. Механикалық таптауыш машинисі

Параграф 1. Механикалық таптауыш машинисі, 4-разряд

753. Жұмыс сипаттамасы:

тұндыру және дайындау бассейндерінің негізі мен бұрыштарын механикалық таптауышпен таптау;

төсемді орнату және таптауышты бассейннен бассейнге жеткізу;

таптауышқа жанар-жағармай материалдарын құю;

таптауыш механизмдерінің жұмысын реттеу және ұсақ жөндеу.

754. Білуге тиіс:

механикалық таптауыштың құрылымын, техникалық сипаттамасы мен пайдалану ережесін;

топырақты таптауың ережесі мен схемасын;

бассейндердің орналасуын, құрылымы мен нысанын;

жанар-жағармай материалдарының шығыс нормаларын, олардың маркалары мен қасиеттерін;

топырақтың қасиеттеріне қарай оған жол берілетін шекті қысым шамасын және оны реттеу тәсілдерін;

таптауыш жұмысында ақаудың пайда болу себептерін және оларды жою тәсілдерін.

199. Тұзды байыту қондырғысының машинисі

Параграф 1. Тұзды байыту қондырғысының машинисі, 3-разряд

755. Жұмыс сипаттамасы:

іштен жану қозғағыштарына жанар-жағармай материалдарын құю;

ортадан тепкіш насостардың жұмысын реттеу;

тұзды байыту қондырғысының механизмдерін майлау, оларды жөндеуге қатысу.

756. Білуге тиіс:

тұзды байыту қондырғысының құрылымын;

майлау жүйесін, қолданылатын жанар-жағармай материалдарын, олардың маркалары мен қасиеттерін;

отынның және жанар-жағармай материалдарының шығыс нормаларын.

Параграф 2. Тұзды байыту қондырғысының машинисі, 5-разряд

757. Жұмыс сипаттамасы:

көл тұзын жуумен немесе флотация әдісімен байыту;

тұзды ұнтақтау;

тұзды су мен тұзды суды байыту қондырғысына айдау, оған тұзды салу және түсіріп алу;

ортадан тепкіш насостардың, байыту қондырғысының, жуу машиналарының, ұнтақтау қондырғыларының, тасымалдау құрылғыларының жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.

758. Білуге тиіс:

тұзды байыту қондырғысының, іштен жану қозғағыштарының, ортадан тепкіш насостардың, жуу машиналарының, ұнтақтау қондырғыларының, тасымалдау құрылғыларының құрылымын, техникалық сипаттамасын;

тұздың қасиеттері мен сапасына қарай байыту технологиясының мәні мен режимі параметрлерін;

байыту қондырғысының жұмысындағы ақаулардың пайда болу себептерін және оның алдын алу, жою тәсілдерін.

200. Тұз комбайнының машинисі

Параграф 1. Тұз комбайнының машинисі, 4-разряд

759. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды және тұз блоктарын тасымалдау құралдарына тиеу кезінде тұз комбайнының механизмдерін басқару;

ұнтақтау қондырғылары мен элеваторлардың жұмысын реттеу;

тұз комбайнын көлдегі жұмысқа дайындау;

май құю қондырғысының кабелін қосу;

тұз комбайнына жанар-жағармай материалдары мен су құю;

темір жолдар мен көлік құралдарын тексеріп қарау;

тұз комбайнын жөндеуге қатысу.

760. Білуге тиіс:

тұз комбайны механизмдерінің жекелеген тораптарының: элеватордың, транспортерлердің, қабылдау бункерінің, тиеу құбырының және оны басқару айлабұйымдарының құрылымын, нысаны мен жұмыс принципін;

көлде орналасқан темір жолдарға қойылатын техникалық талаптарды;

тұзды теміржол вагондарына тиеу және электр жабдықтарымен жұмыс істеу ережесін;

тұз комбайны механизмдерінің майлау жүйесін;

жанар-жағармай материалдарының шығыс нормаларын, олардың маркалары мен қасиеттерін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақаулардың пайда болу себептерін және оның алдын алу, жою тәсілдерін.

Параграф 2. Тұз комбайнының машинисі, 5-разряд

761. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды және тұз блоктарын өндіру және тасымалдау құралдарына тиеу кезінде тұз комбайнын біліктілігі анағұрлым жоғары комбайншының басшылығымен басқару;

тұз комбайны көлдегі темір жолмен қозғалған кезде тұз қабатын қопсыту;

тұз комбайны техникалық жай-күйін тексеру;

қопсытқыштың кесу тістерін, кесу араларын ауыстыру;

қопсытқыштың көтеру шығырларын басқару;

тұз комбайны жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, оны жөндеуге қатысу;

дабылдарды қадағалау.

762. Білуге тиіс:

тұз комбайндарының, іштен жану қозғағыштарының құрылымын, нысаны мен жұмыс принципін;

көлде орналасқан темір жолдарға қойылатын техникалық талаптарды;

тұзды теміржол вагондарына тиеу және электр жабдықтарымен жұмыс істеу ережесін;

тұз комбайны механизмдерінің майлау жүйесін;

тұз комбайндарының жұмысындағы ақаулардың пайда болу себептерін және оны жою тәсілдерін;

электротехника негіздерін.

Параграф 3. Тұз комбайнының машинисі, 6-разряд

763. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды және тұз блоктарын өндіру және тасымалдау құралдарына тиеу кезінде тұз комбайнын басқару;

электр стансасын, тұз комбайнының негізгі тораптары мен механизмдерін: іштен жану қозғағыштарын, электргенератор мен насос қондырғыларының электр жабдығын, компрессорларды қосу, олардың жұмыс режимін реттеу;

бақылау-өлшеу аппаратурасының көрсеткіштерін, траншея қабағының жай-күйін, өндірілетін және байытылатын тұздың сапасын қадағалау;

бұрма раманы жасау және қопсытқышты бұру;

электр қондырғысын құлаудан қорғау.

764. Білуге тиіс:

тұз комбайндарының, іштен жану қозғағыштарының құрылымын, нысаны мен жұмыс принципін;

көлде орналасқан темір жолдарға қойылатын техникалық талаптарды;

тұзды теміржол вагондарына тиеу және электр жабдықтарымен жұмыс істеу ережесін;

тұз комбайны механизмдерінің майлау жүйесін;

тұз комбайндарының жұмысындағы ақаулардың пайда болу себептерін және оны жою тәсілдерін;

электротехника негіздерін.

765. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

201. Тұз жинау комбайнының машинисі

Параграф 1. Тұз жинау комбайнының машинисі, 3-разряд

766. Жұмыс сипаттамасы:

гидравликалық жүйемен жабдықталмаған тұз жинау комбайнын басқаруға қатысу;

қабат астына тұз жинау комбайнының алу пышақтарын енгізу кезінде тұз қабатын сындыру;

алу пышақтарын тұз қабатын енгізу және қабаттың сыну процесінде олардың орналасуын реттеу;

көлік құралдарын бассейнде тұз артуға қою және жылжыту;

тұздан бөгде қоспаларды бөліп алу;

комбайнды қайта жылжытуға арналған құрылғыларды дайындау;

тасымалдау құрылғылары жұмысындағы ақауларды жою;

тұз жинау комбайндарын жөндеуге қатысу.

767. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін тұз жинау комбайндарының алу бөліктерінің, тасымалдау құрылғыларының жұмыс принципін;

тұз қабатын сындыру, алу пышақтарын тұз қабатына енгізу, көлік құралдарын тұз тиеу бассейндегі теміржолдар мен транспортерлердің қою және жылжыту ережесін;

бассейндердегі негіздің шылаулы топырақ қасиеттерін;

ылғалдылықтың шекті шамасын және тұз қабатының құрылу ерекшеліктерін;

комбайнды қайта жылжыту тәсілдерін.

Параграф 2. Тұз жинау комбайнының машинисі, 4-разряд

768. Жұмыс сипаттамасы:

гидравликалық жүйемен жабдықталған тұз жинау комбайнын басқаруға қатысу;

қабат астына тұз жинау комбайнының алу пышақтарын енгізу және бассейндегі қабатты сындыру кезінде олардың орналасуын реттеу;

көлік құралдарын бассейнде тұз артуға қою және жылжыту;

көлік құралдарын басқа бассейндерге ауыстыру;

комбайнды майлау;

гидравликалық жүйемен жабдықталған тұз жинау комбайнының жұмысындағы ақауларды жою, оны жөндеуге қатысу.

769. Білуге тиіс:

гидравликалық жүйемен жабдықталған тұз жинау комбайндарының алу бөліктерінің құрылымын;

гидравликалық жүйенің жұмыс принципін.

Параграф 3. Тұз жинау комбайнының машинисі, 5-разряд

770. Жұмыс сипаттамасы:

гидравликалық жүйемен жабдықталмаған тұз жинау комбайнын, тұз өндіру және оны бассейндердегі көлік құралдарын тиеу кезінде басқару;

бассейннің шылаулы түбін тегістеу;

қозғағышты іске қосу, тұз жинау комбайндары механизмдерінің жұмысын реттеу;

қабаттың дұрыс әзірленуін қамтамасыз ету;

комбайнды майлау басқа бассейндерге ауыстыру;

тұз жинау комбайнын жөндеу.

771. Білуге тиіс:

гидравликалық жүйемен жабдықталмаған тұз жинау комбайндарының;

іштен жану қозғағыштарын, комбайнның тораптары мен механизмдерінің жұмысын реттеу ережесін;

электр жабдығымен жұмыс істеу ережесін;

тұз жинау комбайнының тұз өндіру және оны тиеу кезіндегі жұмыс режимі параметрлерін;

тұздың физикалық-механикалық қасиеттерін;

бассейндердің орналасуын;

комбайн жұмысындағы ақаулардың пайда болуы себептерін және оларды жою тәсілдерін;

күрделілігі орташа сызбалар мен схемаларды;

электр слесарь ісін.

Параграф 4. Тұз жинау комбайнының машинисі, 6-разряд

772. Жұмыс сипаттамасы:

гидравликалық жүйемен жабдықталған тұз жинау комбайнын, тұз өндіру және оны бассейндердегі көлік құралдарын тиеу кезінде басқару;

комбайнды іске қосу, гидрожүйенің және комбайнның басқа да механизмдерінің жұмысын реттеу, оларды жөндеу.

773. Білуге тиіс:

гидрожүйенің бұру механизмінің және комбайнның басқа да тораптары мен механизмдерінің құрылымы мен реттеу ережесін;

қолданылатын тұз жинау комбайндарының конструктивті ерекшеліктерін;

жоғары күрделі сызбалар мен схемаларды;

гидравлика негіздерін.

774. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

202. Рапо айдаушы-моторшы

Параграф 1. Рапо айдаушы-моторшы, 4-разряд

775. Жұмыс сипаттамасы:

рапаны қоректендіру арналары бойынша дайындық және тұндыру бассейндеріне беру кезінде насос стансаларын басқару;

маточникті бассейндердің маточник арналары бойынша айдау;

іштен жану қозғағыштарының, электр қозғағыштардың, түрлі үлгідегі насостардың жұмысын реттеу және рапаны дайындық және тұндыру бассейндеріне берілуін реттеу;

іштен жану қозғағыштарына жанар-жағармай материалдарын құю;

насос стансасының барлық тораптары мен механизмдерін майлау;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.

776. Білуге тиіс:

іштен жану қозғағыштарының, электр қозғағыштардың, түрлі үлгідегі насостардың құрылымын, техникалық сипаттамасы мен жұмыс принципін;

рапаны дайындық және тұндыру бассейндеріне беру және маточник тұндыру бассейндерінен айдап шығару ережесін;

майлау режимі параметрлерін және қолданылатын жанар-жағармай материалдарын;

жабдықтың жұмысында ақаулардың пайда болу себептерін және оларды жою тәсілдерін.

203. Бассейндерде тұзды үймелеуші

Параграф 1. Бассейндерде тұзды үймелеуші, 4-разряд

777. Жұмыс сипаттамасы:

үйінді астындағы тұз қабатын сындыру;

тұзды тасымалдау құралдарына үймелеу;

шылау кесектерін алу;

бассейндерде жылжымалы транспортерлерді орнату;

транспортерлерді үйменің жылжуына қарай жылжыту;

транспортер жанындағы тұз шашырандысын жинау;

транспортерді жөндеуге қатысу.

778. Білуге тиіс:

үйінді астындағы тұз қабатын бөлу мен тұзды транспортерге тиеу, тұзды ажырату тәсілдері мен ережесін;

транспортердің құрылымы мен оларды қосу схемасын;

бассейнде транспортерді орнату мен жылжыту, тұзды транспортерден транспортерге беруді реттеу ережесін;

транспортер жұмысында ақаулардың пайда болу себептерін және оларды жою тәсілдерін.

204. Бассейндерді дайындаушы

Параграф 1. Бассейндерді дайындаушы, 2-разряд

779. Жұмыс сипаттамасы:

тұндыру бассейндеріндегі тұз қабатын, сызық сала отырып квадраттарға бөліп белгілеу;

бассейндердің ауданын ауанын анықтау.

780. Білуге тиіс:

тұзды киркалау ережесі мен тәсілдерін;

түрлі геометриялық нысандағы аудандарды квадраттарға бөліп белгілеу және олардың ауданын анықтау ережесін;

өндірілетін тұздың және бассейн негізіндегі топырақтың механикалық қасиеттерін.

Параграф 2. Бассейндерді дайындаушы, 3-разряд

781. Жұмыс сипаттамасы:

тұндыру бассейнін тегістеу, жоспарлау және таптау;

топырақты кесу, шылау кесектерін ұсату, түбін тегістеу, тұндыру бассейндеріндегі бұрыштарды таптау;

кәсіпшілік құрылғыларын: арналарды, дамбалар мен шлюздерді қарау және жөндеу;

құйма, дренажды және таратып бөлу арналарын тазарту.

782. Білуге тиіс:

кәсіпшілік құрылғылары мен қолмен таптауыштың құрылымын;

таптауышты топыраққа батыруды реттеу тәсілдерін;

тұндыру бассейндерінің түбін жоспарлау және таптау тәсілдері мен ережесін;

бассейн бойынша жылжу тәсілдерін.

Параграф 3. Бассейндерді дайындаушы, 4-разряд

783. Жұмыс сипаттамасы:

тұздаманы олардың концентрациясына қарай дайындық бассейндеріне таратып бөлу;

рапаны бассейндерінің ауданында беруге дайындау;

тұндыру алаңынан тұздаманы, жаңбыр суын, оларды кейіннен көлге жібере отырып алу;

тұздың, бромның, гипстің болуына қарай рапаның химиялық құрамын анықтау;

рапаның концентрациясын анықтау.

784. Білуге тиіс:

тұндыру және дайындық бассейндерінің орналасуын, құрылымы мен нысанын;

тұздың, бромның, гипстің болуына қарай рапаның химиялық құрамын;

тұздаманың бассейндер бойынша жылжуы мен тұздама концентрациясын анықтау ережесін.

205. Көлдегі жол жұмысшысы

Параграф 1. Көлдегі жол жұмысшысы, 3-разряд

785. Жұмыс сипаттамасы:

көлдегі темір жолдар мен бұрмаларды ағымдық жөндеу;

шпалдарды, байламдарды, бұрмалар мен рельстерді жұмыс орнына жеткізу;

рельсті кесу, тегістеу, майыстыру;

тростың орнын ауыстыру, жолдарды механикаландырылған тәсілмен жылжыту кезінде ілмекті рельске ілу;

шпалдарды, рельсті, болттарды, салмаларды, төсемді, балдақтарды ауыстыру;

саңылауды реттеу, жолды бекіту;

рельсті құрастыруға, көлдегі немесе бассейндегі рельс бөліктерін төсеуге, жылжытуға қатысу;

орын ауыстыру дабылдары мен көлдегі жол белгілерін орнату және күту.

786. Білуге тиіс:

теміржолдардың орналасуын, оларды көл мен бассейнде ұстаудың техникалық шарттары мен нормаларын;

қызмет көрсететін учаске жолының бейінін;

бұрмалардың, рельстің, шпалдар мен байламдардың типтерін;

жік саңылауларын ұсату шарттарын;

жолды техникалық қараудың тәртібі мен мерзімін;

айдап кетуге қарсы айлабұйымдардың схемасын;

жолдың бұзылуының алдын алу және оның жекелеген элементтерінің қызмет ету мерзімсіз ұзарту жөніндегі іс-шараларды.

Параграф 2. Көлдегі жол жұмысшысы, 4-разряд

787. Жұмыс сипаттамасы:

көлдерде немесе бассейндерде жол айырықтарын құру, теміржолды рихтовкалау, қайта пішу, тұзбен өңдеу және жылжыту;

темір жолдар мен бұрмаларды ағымдық жөндеу;

шпалдарды, байламдарды, бұрмалар мен рельстерді жұмыс орнына жеткізу;

бейінді және қарсы салмақты тегістеуге арналған шпал дестелерін орнату;

рельстерге тесік бұрғылау;

көлдегі жол шаруашылығы механизмдерін жөндеуге қатысу.

788. Білуге тиіс:

теміржолдарды төсеу кезінде жол берілетін тереңдік пен көлдегі рапаның тығыздығын;

көл мен бассейнде ұстаудың техникалық шарттары мен нормаларын;

теміржол бөліктерін, бұрмалар мен көлдің немесе бассейннің түбіндегі айырықтардың құрылымын;

рельсті бұрғылау станогын реттеуді;

жасанды құрылғылардың, жол бұрмасының құрылымын;

рельсті бұрғылау станогының, жол бұрмасының жұмысында ақаулардың туындау себептерін және оларды жою тәсілдерін.

Параграф 3. Көлдегі жол жұмысшысы, 5-разряд

789. Жұмыс сипаттамасы:

тұз қабаты бойынша жолдар мен бұрма жолды төсеу;

жүзбелі жол жылжытқыштар мен жол көтергіштерді басқару;

темір жолдар мен бұрмаларды ағымдық жөндеу;

жоғары жол құрылысы материалдарын ауыстыру есебі кітабын жүргізу;

көлдегі жылжымалы дабылдар мен жол белгілерінің орнатылған жерлерін анықтау.

790. Білуге тиіс:

жолдар мен жол құрылғыларының конструкциясын;

көлдің түбінде жол салу мен бұрма жолды төсеу ережесін;

көлдегі қисық теміржол бөлігін ұсату шарттарын;

қисық жолдарды түзеуді есептеу әдісі мен жолдарын;

жол жұмыстарын өлшеу және есептеу ережесін;

көлдің түбіндегі шылаулы топырақтың қасиеттерін;

қабаттың шөгу қуатының шамасы мен қабаттағы тұздың физикалық-механикалық қасиеттерін;

қолданылатын жабдықтың жұмысында ақаудың пайда болуы себептерін және оларды жою тәсілдерін.

206. Тұз комбайнындағы құбыршы

Параграф 1. Тұз комбайнындағы құбыршы, 2-разряд

791. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды көлік құралдарына тиеу;

комбайннан тұздың түсу ағынын реттеу;

комбайнның тасымалдау құралдарының (элеватордың, қабылдау бункерінің, тиеу құбырының) жұмысындағы ақауларды анықтау және оларды жою;

тасымалдау құралдарының жылжуын қадағалау.

792. Білуге тиіс:

элеватордың, қабылдау бункерінің, тиеу құбырының құрылымын;

тұзды көлік құралдарына тиеу ережесін;

тұздың сапасына қойылатын талаптарды;

қолданылатын жабдықтың жұмысында ақаудың пайда болуы анықтау және оларды жою тәсілдерін.

207. Тұздың буын кетіруші

Параграф 1. Тұздың буын кетіруші, 4-разряд

793. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды судың буын кетіру және тұзды кристалдау процесін пісіру қондырғыларында (чрендарда) жүргізу;

чреннен тұзды күреп алу, оны колпактағы бөлмелерге таратып бөлу;

тұзды кептіру қондырғыларында кептіру;

чренді тұзды сумен толтыру;

тұзды судың температурасы мен деңгейін өлшеу;

пісіру қондырғысы жұмысының жылу режимін реттеу;

чрендегі тұзды араластыру;

чренді қақтан тазарту;

чренді, күреп алу механизмдері мен тасымалдау құрылғыларын жөндеуге қатысу.

794. Білуге тиіс:

буын кетіру және кептіру қондырғыларының, күреп алу механизмдері мен тасымалдау құрылғыларының құрылымы мен пайдалану ережесін;

тұзды күреп алу, оны колпакта таратып бөлу ережесін;

жылыту жүйесі мен чренді тұзды сумен толтыру схемасын;

тұзды судың шекті концентрациясы мен жұмсау нормасын;

қосу аппаратурасын пайдалану ережесін;

чрен тақтасын қақтан, кептіру алаңын тұз бен күлден тазартудың ережесі мен тәсілдерін;

жабдықты майлау режимінің параметрлері мен қолданылатын жанар-жағармай материалдарын;

қолданылатын жабдықтың жұмысында ақаудың пайда болуы анықтау және оларды жою тәсілдерін.

208. Тұзды су өндіру ұңғымаларының операторы

Параграф 1. Тұзды су өндіру ұңғымаларының операторы, 2-разряд

795. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды су өндіру ұңғымасын іске қосу, тоқтату жөніндегі технологиялық операцияларды орындау және технологиялық схемаларды құрастыру және бөлшектеуге біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен қатысу;

насос жабдығы мен аспаптарына қызмет көрсету;

ақпарат үшін КИПиА аспаптарының көрсеткіштерін түсіру;

технологиялық құбырлар мен арматураның жай-күйін бақылау;

күрделі емес жабдықты жөндеуге қатысу.

796. Білуге тиіс:

тасты тұздың пайда болу негіздерін;

тұзды су өндіру ұңғымасының конструкциясын;

тұзды су өндірудің технологиялық схемасын;

слесарь ісі, электротехника, тұзды су өндіру ұңғымасы құрылысының негіздерін.

Параграф 2. Тұзды су өндіру ұңғымаларының операторы, 3-разряд

797. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды су өндіру жөніндегі технологиялық процесті бұрғылау ұңғымалары арқылы тас тұзды жер астында еріту әдісімен біліктілігі анағұрлым жоғары оператордың басшылығымен жүргізу;

жабдықтар мен механизмдерге қызмет көрсету, бөлшектеу және монтаждау;

ұңғымалардың берілген жұмыс режимін ұстау жөніндегі жұмысты жүзеге асыру, технологиялық жабдықтың, насос агрегаттарының, жаппа аппаратурасының, КИПиА аспаптарының, құбырлардың жұмысын бақылау;

технологиялық құбырлар мен арматураның жай-күйін бақылау;

күрделі емес жабдықты жөндеуге қатысу;

ұңғымаға берілетін аралас маточник пен өндірілетін тұзды су сынамасын алу, оларды зертханаға беру;

ұңғыма ме басқа да тұзды су өндіру жабдығының жұмысындағы байқалған ақаулар туралы жұмыс басшысына және біліктілігі анағұрлым жоғары операторға ақпарат ұсыну.

798. Білуге тиіс:

тұз кен орнының пайда болуы туралы негізгі ұғымдарды;

тұзды су өндіру ұңғымасының конструкциясын;

тұзды су өндірудің технологиялық схемасын;

слесарь ісі, электротехника, тұзды су өндіру ұңғымасы құрылысының негіздерін;

қолданылатын құралдар мен айлабұйымдардың, бақылау-өлшеу аспаптарының нысанын, пайдалану ережесін;

тұзды су өндіру ұңғымалары мен насос агрегаттарын қосу және тоқтату ережесін;

ұңғымадағы тұзды су - ерітпегіш шекарасын бақылау әдістерін;

қызмет көрсететін бақылау-өлшеу аспаптарының, аппаратураның, автоматика құралдарының құрылымын.

Параграф 3. Тұзды су өндіру ұңғымаларының операторы, 4-разряд

799. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды су өндіруді бұрғылау ұңғымалары арқылы тас тұзды жер астында еріту әдісімен және өндірілген тұзды келесі операцияларға 3-5 километр (бұдан әрі – км), қашықтыққа айдау жөніндегі технологиялық процесті жүргізу; жабдықтар мен механизмдерге қызмет көрсету, бөлшектеу және монтаждау;

ұңғымалардың берілген жұмыс режимін ұстау жөніндегі жұмысты жүзеге асыру, технологиялық жабдықтың, насос агрегаттарының, жаппа аппаратурасының, құбырлардың жұмысын бақылау;

жердегі кәсіпшілік жабдықтарын, қондырғыларын, коммуникацияларды бөлшектеу және монтаждау, оларға техникалық қызмет көрсету;

тұзды су жөніндегі технологиялық параметрлерді бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен өлшеу;

ұңғыма жұмысының параметрлерін алу және тапсыру, автоматика и телемеханика құралдарының жұмысын бақылау;

ұңғымалардың зерттеу жұмыстарына қатысу.

800. Білуге тиіс:

тұз кен орнының пайда болуы туралы негізгі ұғымдарды;

тұздың, тұзды судың физикалық-химиялық қасиеттерін;

тұзды су өндірудің технологиялық схемасын;

слесарь ісі, электротехника, тұзды су өндіру ұңғымасы құрылысының негіздерін; қолданылатын құралдар мен айлабұйымдардың, бақылау-өлшеу аспаптарының нысанын, пайдалану ережесін;

тұзды су өндіру ұңғымалары мен насос агрегаттарын қосу және тоқтату ережесін;

тұзды су ұңғымаларын бұрғылау мен игеру техникасы мен технологиясы негіздерін.

Параграф 4. Тұзды су өндіру ұңғымаларының операторы, 5-разряд

801. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды су өндіруді бұрғылау ұңғымалары арқылы тас тұзды жер астында еріту әдісімен және өндірілген тұзды келесі операцияларға 3-5 км қашықтыққа айдау жөніндегі технологиялық процесті жүргізу;

ұңғыманың жұмыс режимін қолдау және жақсарту жөнінде геологиялық-техникалық іс-шараларды жүзеге асыру;

ұңғыманың және өнімділігі тәулігіне 500 кубометр (бұдан әрі - куб.м.) ортадан тепкіш насостардың жұмыс режимін игеру және қажетті жұмыс режиміне шығару жөніндегі жұмыстарды жүзеге асыру;

жабдықтар мен механизмдерге қызмет көрсету, бөлшектеу және монтаждау;

"Экстра" тұзын алу үшін тұзды суды өндіру және өндіріске қайта айдау жөніндегі процесті жүргізу жөніндегі жедел ақпарат;

тұзды су жөніндегі технологиялық параметрлерді бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен өлшеу;

ұңғыма жұмысының параметрлерін алу және тапсыру, автоматика и телемеханика құралдарының жұмысын бақылау;

ұңғымалардың зерттеу жұмыстарына қатысу;

ұсақ жөндеу жұмыстарын жүргізу;

күштік және жарық беру желісіндегі, қосу-реттеу аппаратурасымен электр қозғағыштың күрделі емес ақаулардың себептерін анықтау және жою;

біліктілігі анағұрлым төмен операторларға басшылық ету.

802. Білуге тиіс:

тұзды суды дайындап жуу және өндіру процесі технологиясы, жер астындағы және жер үстіндегі жабдықтардың техникалық сипаттамасы мен құрылымын;

ұңғыманы жер астында және күрделі жөндеу түрлерін;

қысыммен жұмыс істейтін ыдыстардың құрылымын және пайдалану ережесін;

қызмет көрсететін аппаратураның, автоматиканың монтаждау және принципті схемаларын;

электротехника, автоматика негіздерін;

энергиямен қамтамасыз ету, су, кәріз, жылу желілерінің құрылымын;

бақылау-өлшеу аспаптарының құрылым мен оларға қызмет көрсету;

тұзды су өндіру ұңғымалары мен насос агрегаттарын іске қосу және тоқтату ережесін;

ұңғымадағы тұзды су-ерітпегіш шекарасын бақылау әдістерін.

Параграф 5. Тұзды су өндіру ұңғымаларының операторы, 6-разряд

803. Жұмыс сипаттамасы:

ұңғыманың, өлшеу қондырғыларының, қыспа насостары мен компрессор стансаларының үздіксіз жұмысын және қолдау, жақсарту жөнінде геологиялық-техникалық іс-шараларды бақылауды жүзеге асыру;

еңбек өнімділігі тәулігіне 1200 куб м ортадан тепкіш насостарды жұмыс режиміне шығару және шикі тұзы суға арналған стандарт талаптарына сәйкес ұңғыма тұзды суын алуға дейінгі айдап шығарылатын тұзды су параметрлеріне бақылау жүргізу;

жабдықтар мен механизмдерге қызмет көрсету, бөлшектеу және монтаждау;

ұңғымалар бойынша есептерді жүргізу және деректерді өңдеуге басшылық ету;

тұзды су жөніндегі технологиялық параметрлерді бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен өлшеу;

ұңғыма жұмысының параметрлерін алу және тапсыру, автоматика и телемеханика құралдарының жұмысын бақылау;

ұңғымалардың зерттеу жұмыстарына қатысу;

нысандарды жерасты (ағымдық) және күрделі жөндеуге дайындау жұмыстарына қатысу;

ұсақ жөндеу жұмыстарын жүргізу;

қосу электр жабдығын, басқару стансасын, автоматика және телемеханика блоктарын, монтаждауға қатысу, автоматика және телемеханика жүйелеріндегі бақылау-өлшеу және баптау жұмыстарын орындау;

тұзды судың есебін бақылау;

учаскеге қызмет көрсетудің вахталық құжаттамасын жүргізу;

біліктілігі анағұрлым төмен операторларға басшылық ету.

804. Білуге тиіс:

жұмысталатын кен орнының сипаттамасын;

тұзды су өндіру ұңғымалары мен жабдықтың техникалық сипаттамасы мен құрылымын;

ұңғымаларды жерасты және күрделі жөндеу түрлерін;

ұңғыманы игеру және зерттеу, тұзды су өндіруді интенсивтендіру әдістерін;

автоматика, телемеханика бағдарламалық құрылғыларының, кәсіпшілікті кешенді автоматтандыру кезінде қолданылатын жүйелердің құрылымы мен пайдалану ережесін, автоматика және телемеханика негіздерін.

805. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

209. Тұзды суды химиялық тазарту реакторшысы

Параграф 1. Тұзды суды химиялық тазарту реакторшысы, 4-разряд

806. Жұмыс сипаттамасы:

тұзды суды тазарту процесін жүргізу;

тұзды суды тазарту үшін реактивтерді дайындау;

булау қондырғыларын тазартылған тұзды сумен үздіксіз қамтамасыз ету;

тұзды су мен сода ерітіндісінің температурасын өлшеу.

807. Білуге тиіс:

тұзды суды тазартудың технологиялық схемасын;

химиялық реактивтердің химиялық құрамын және жасау ережесін;

химиялық реактивтер мен тұзды суды сандық пропорциясын;

реакторлардың, каустификаторлардың, тұндырғыш пен басқа да қызмет көрсететін жабдықтың құрылымы мен пайдалану ережесін;

реактор жууға тоқтату мен оны жуы тәсілдерін.

14-бөлім. Уытты тамыр өндіру және қайта өңдеу

210. Уытты тамырды іріктеуші

Параграф 1. Уытты тамырды іріктеуші, 4-разряд

808. Жұмыс сипаттамасы:

тың жерлерден уытты тамырды өндіру;

уытты тамырды плантажды соқамен аударылған топырақ қабатынан қол орақпен қазып алу;

тамырларды қабатты траншеяда (трактор бороздасында) бөле отырып іріктеу;

уытты тамырды іріктеп алу;

тамырды қимасы, мөлшері, сыртқы және ішкі түсіне қарай стандартқа сәйкес сұрыптау;

сүтті шикілігі бар тамырларды бракқа шығару;

карабашты (тамырдың жердегі өскіндерін) жасыл массадан кесіп алу;

уытты тамырды бороздаға апару, текшелеп жинау және сақтауға тапсыру.

809. Білуге тиіс:

ашық траншеяда (бороздада) орақпен жұмыс істеу ережесін;

тың жерлерден уытты тамырды таңдау және қолмен қазып алудың жолдарын;

уытты тамыр сапасына қойылатын талаптарды және олардың жабайы шөптердің, бұталардың тамырларынан, суланған, шіріген және стандартқа сай емес уытты тамырдан түсі мен көлемі бойынша ерекшеліктерін;

уытты тамырды кептіру үшін жинаудың жолдарын.

Параграф 2. Уытты тамырды іріктеуші, 5-разряд

810. Жұмыс сипаттамасы:

егістік жерлерден уытты тамырды өндіру;

уытты тамырды аударылған топырақ қабатынан қол орақпен қазып алу, кептіру, стандартқа сәйкес сұрыптау, шикі тамырларды бракқа шығару;

тамырды сыртқы және ішкі түсіне, бояуы мен ылғалына қарай сапасын анықтау;

тамырды отырғызуға қажетті мөлшерге дейін кесу, жер ауданына қарай бұраларды бөлу;

уытты тамырды өсіру үшін берілген тереңдіктегі жерге отырғызу.

811. Білуге тиіс:

уытты тамырды егістік жерлерде өсіру технологиясының мәнін және қолмен іріктеу жолдарын;

уытты тамырды отырғызу ережесі мен оның өсу мерзімін;

уытты тамырдың сыртқы және ішкі бояуына қарай сапасын анықтау тәсілдерін;

уытты тамырдың биологиялық ерекшеліктерін;

уытты тамырдың түрлері мен оны өсіру тәсілдерін.

211. Нығыздау машинисі

Параграф 1. Нығыздау машинисі, 3-разряд

812. Жұмыс сипаттамасы:

уытты тамырды пресс-камерада нығыздау кезінде түрлі нығыздауды басқару;

қызмет көрсететін жабдықты тексеру, жұмысқа дайындау және іске қосу, бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша оның жұмысын реттеу;

уытты тамырды нығыздау процесінде киптің стандартты салмағын алу үшін оның қажетті санын анықтау;

бақылау-өлшеу аспаптарының, пресс-автоматиканың және блокировканың жұмысын, майдың қысымын бақылау;

нығыздауды баптау;

шток тақталарын, золотникті қораптар мен грандбуксты толық жұмыстай отырып ауыстыру;

қызмет көрсететін жабдықтың және қолданылатын айлабұйымның жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, оларды майлау;

жүргізілетін жөндеуге қатысу.

813. Білуге тиіс:

нығыздауыштар мен қызмет көрсететін қосалқы жабдықтардың құрылымын, пайдалану ережесін;

сыртқы түрі бойынша киптің стандартты салмағын анықтау тәсілдерін;

нығыздау механизмдерінің жұмысындағы ұсақ ақауларды анықтау және жоюдың тәсілі мен ережесін;

гидравлика мен пневматика негіздерін;

нығыздауды баптау тәсілдерін;

слесарь ісі негіздерін.

212. Уытты тамырды қабылдаушы

Параграф 1. Уытты тамырды қабылдаушы, 5-разряд

814. Жұмыс сипаттамасы:

уытты тамырды іріктеушілерден қабылдап алу;

іріктелген тамырды сыртқы және ішкі түсіне, бояуы мен ылғалына қарай сапасын анықтау;

құрамындағы экстрактивті заттарды, глицирризинді анықтау үшін химиялық талауға сынама алу;

уытты тамырды іріктеушілерді жыртуға және тамырды өндіруге арналған алаңдарға қою;

қажет кезінде - егістік және тың жерлерден уытты тамырды өндіру;

плантажды соқаның жұмысын қадағалау және уытты тамырдың жапырылуына қарай жыртудың тереңдігі мен енін реттеу;

уытты тамырды егістіктен шығару және оны өнеркәсіптік қайта өңдеуге тапсыру жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.

815. Білуге тиіс:

тамырды сыртқы және ішкі түсіне, бояуы мен ылғалына қарай сапасын анықтау тәсілдерін;

плантажды соқаның жұмысын қадағалау және уытты тамырдың жапырылуына қарай жыртудың тереңдігі мен енін реттеу ережесін;

алғашқы есепті жүргізу негіздерін;

таразыны пайдалану ережесін;

уытты тамырды қысқы сақтау үшін үйме ережесін.

15-бөлім. Элеватор, ұн тарту-жарма және комбикорм өндірісі

213. Комбикорм өндірісінің аппаратшысы

Параграф 1. Комбикорм өндірісінің аппаратшысы, 2-разряд

816. Жұмыс сипаттамасы:

ірі жемдерді, минералды, жемазық және құнары төмен тамақ шикізаты мен жартылай фабрикаттарды ұнтақтау (уату), шикізатты және дайын өнімді металл магнитті қоспалардан, оларды электр магнитті сепараторлардағы, магнитті колонкалардағы магнитті тоспалардың көмегімен ұстау арқылы тазарту процесін жүргізу;

дайын өнім салынған қаптарды, автоматты карусельді қондырғылармен жабдықталған желілерде бекітілген басқа, түрлі типтегі қапты тігу машиналарында тігу;

шикізатты қабылдау, орнын ауыстыру, тазалау және сапасын ескере отырып силостар бойынша таратып бөлу, өнімдер мен шикізатты біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен ыдыстарға салу және түсіріп алу;

қарапайым жармалауыштардың, транспорт механизмдерінің, магнитті қондырғылардың, желдеткіштердің, циклондардың, қап тігу машиналардың жұмысын бақылау, оларға қызмет көрсету;

қарапайым тазарту машиналарының, тасымал құралдарының, тиеу-түсіру құралдарының жұмысын, силостың дұрыс толтырылуын қадағалау;

таңбалау белгілерін тігу, шпагат пен жіптерді жеткізу;

қапты тігу машиналарына жіп өткізу;

магниттік қорғау қондырғыларын металдан тазарту;

металл магнитті қоспаларды жинау және зертханаға тапсыру;

аспирационды және басқа да коммуникациялар мен жабдықтарды шикізат пен дайын өнім қалдығынан тазарту;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және ажырату, оның жұмысындағы ақауларды жою;

тазартуға келіп түсетін өнімнің жылжу жылдамдығы мен қаба қалыңдығын реттеу;

жабдық пен бөлшектерді тазарту, майлау және жуу;

үй-жайды газациялауға дайындауға қатысу.

817. Білуге тиіс:

комбикорм зауыттарында шикізат пен дайын өнімді металл магнитті қоспалардан тазарту ережесін;

дайын өнім салынған қаптарды таңбалау және тігу ережесін;

шикізатты тасымалдау, қарапайым механизмдерде сепарациялау, жармалаудың тәртібін;

магнитті қондырғылардың, желдеткіштердің, циклондардың, қап тігу машиналары мен күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтардың жұмыс принципін;

магнитті жабдықтың жүк көтеру нормаларын;

жабдықтарды шикізат пен дайын өнім қалдығынан тазарту тәсілдерін;

майлау жүйесі мен қолданылатын жанар-жағармай материалдарын.

Параграф 2. Комбикорм өндірісінің аппаратшысы, 3-разряд

818. Жұмыс сипаттамасы:

шроттарды, жмых және басқа да шикізатты жармалаудың, минералдарды сепарациялау және тарелкалы дозаторларды дозалаудың, тұзды мелді кептірудің, дайын өнімді автоматты карусельді қондырғылардан басқа, барлық типтегі аппараттарда қаптаудың технологиялық процесін жүргізу;

дайын өнім салынған қаптарды, автоматты карусельді қондырғылармен жабдықталған желілерде тігу;

шикізатты қабылдау, орнын ауыстыру, тазалау және сапасын ескере отырып силостар бойынша таратып бөлу, өнімдер мен шикізатты ыдыстарға салу және түсіріп алу;

жармалауыштардың, сепараторлардың, тарелкалы дозаторлардың, тұз бен мелға арналған кептіргіштердің, барлық типтегі транспортерлердің, сүзгілердің, тиеу-түсіру құрылғыларының, автоматты карусельді қондырғылардан басқа, барлық типтегі аппараттардың, автоматты карусельді қондырғыларымен жабдықталған желілердегі қапты тігу машиналарының және күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтардың жұмысын қадағалау және бақылау, оларға қызмет көрсету;

дәннің силосқа толтырылуы мен одан түсірілуін қадағалау, өлшеудің дұрыстығын, өнім салынған қаптардың стандартты салмағының сақталуын тексеру;

жармалуыштар мен сепараторлардағы електерді ауыстыру;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын баптау және реттеу;

өнімнің үздіксіз және біркелкі берілуін қамтамасыз ету;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату.

819. Білуге тиіс:

шроттарды, жмых және басқа да шикізатты жармалау;

минералдарды сепарациялау және дозалау;

тұзды, мелді кептіру процесі технологиясын;

дайын өнімді автоматты карусельді қондырғылардан басқа, барлық типтегі аппараттарда қаптаудың тәртібін;

қаптарды, автоматты карусельді қондырғылармен жабдықталған желілерде тігу ережесін;

силостарды толтыру мен өнімді беру ережесін;

електердің түрлері мен оларды ауыстыру ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою тәсілдерін.

Параграф 3. Комбикорм өндірісінің аппаратшысы, 4-разряд

820. Жұмыс сипаттамасы:

сусымалы комбикормды түйіршіктеу, түйіршіктерді жармалау және фракциялары бойынша сұрыптаудың технологиялық процесін біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

комбикорм компоненттері мен белок витаминді қоспаларды тарелкалы дозаторларда дозалаудың, дән шикізатын жармалаудың, мелассирлеудің (сұйық компоненттерді қабылдау, оларды қоймаға тапсыру, қыздыру және өндіріске беру), түрлі өнімдерді шнекті кептіргіште кептірудің, ауылшаруашылық жануарлары мен құстардың әртүрлі түрлері мен жас топтарына арналған байыту қоспаларын өндірудің технологиялық процесін тарелкалы дозаторлармен жарақталған комбикорм зауыттарында жүргізу;

дайын өнім салынған қаптарды, автоматты карусельді қондырғылармен жабдықталған желілерде тігу;

жармалауыштардың, сепараторлардың, тұз бен мелға арналған кептіргіштердің, барлық типтегі транспортерлердің, сүзгілердің, тиеу-түсіру құрылғыларының, автоматты карусельді қондырғылардан басқа, барлық типтегі аппараттардың, автоматты карусельді қондырғыларымен жабдықталған желілердегі қапты тігу машиналарының және күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтардың жұмысын қадағалау және бақылау, оларға қызмет көрсету;

микроэлементтерді, витаминдерді, антибиотиктер мен толтырғыштарды өлшеу, елеу және араластыру;

қызмет көрсететін жабдықтың белгіленген жұмыс режимінің сақталуын қамтамасыз ету, оны реттеу және баптау.

821. Білуге тиіс:

дәнді шикізатты, комбикорм компоненттері мен белок витаминді қоспаларды тарелкалы дозаторларда дозалаудың, дән шикізатын жармалаудың, мелассирлеудің технологиялық процесі мен схемасын;

дайын өнімді автоматты карусельді қондырғыларда таралаудың тәртібін;

шнекті кептіргіштің, автоматты карусельді қондырғылардың және күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтардың құрылымын;

өнімнің ассортименті мен сапалық параметрлерін;

комбикорм, белокты-витаминді қоспан, премикстер, байыту қоспалары, карбамид концентратын өндіруге арналған шикізат номенклатурасын;

қызмет көрсететін жабдықты жөндеудің тәртібін;

жабдықты қосу мен тоқтатудың ережесі мен кезектілігін;

жабдықтың жұмысын бақылау әдістерін;

үй-жайды газациялауға дайындау ережесін.

Параграф 4. Комбикорм өндірісінің аппаратшысы, 5-разряд

822. Жұмыс сипаттамасы:

комбикорм компоненттері мен белок витаминді қоспалар мен премикстерді дозалау және араластырудың технологиялық процестерін көлемді дозаторлармен жарақтандырылған комбикорм зауыттарында жүргізу;

сусымалы комбикормды түйіршіктеу, комбикорм өндіруге арналған байыту қоспаларын дайындау процесін технологиялық желілерді жүргізу;

көлемді дозаторларды, түрлі конструкциядағы кептіргіштерді, экструдерлерді баптау, реттеу, жұмысын бақылау және оларға қызмет көрсету;

жабдықтың жұмысын комбикормның берілген рецепті бойынша баптау;

қажетті шикізат есебін жасау;

шығарылатын өнімнің сапасын, жабдыққа түсетін жүктемені және желі жұмысының тиімділігін бақылау;

комбикорм өндірісіндегі технологиялық желілердің өзара үйлесімді жұмысын қамтамасыз ету;

өнімнің шығу нормаларының сақталуын бақылау;

жетекті ременьдердің, қоршаулардың жай-күйін қадағалау, және олардың уақытында жөнделуін және ұйымдастыру;

қайта өңделген шикізаттың, шығарылған дайын өнімнің, жемазыққа жарамайтын қалдықтардың есебін жүргізу;

ауысым журналы мен басқа да құжаттаманы жүргізу;

комбикорм зауыты жабдықтарын жөндеуге қатысу.

823. Білуге тиіс:

көлемді дозаторлармен жабдықталған комбикорм зауыттарында комбикорм өндірісі процесі технологиясын жүргізу ережесін;

комбикормдар мен белок-витаминді қоспалардың, премикстердің компоненттерін дозалаудың технологиялық процесі схемасын;

комбикорм зауыттары жабдығының құрылымын, оларды тиімді пайдалану жолдарын;

шикізаттың, дайын өнімнің сапа көрсеткіштерін (нормаларын);

комбикорм рецептін;

жабдыққа түсетін жүктеме нормасын және оны реттеу тәсілдерін;

жабдықты жоспарлы-алдын алу жөндеу жүргізудің тәртібін;

қайта өңделген шикізатты, дайын өнім шығымы есебінің журналын және басқа да құжаттаманы толтыру ережесін.

Параграф 5. Комбикорм өндірісінің аппаратшысы, 6-разряд

824. Жұмыс сипаттамасы:

комбикорм компоненттері мен белок витаминді қоспалар мен премикстерді дозалау және араластырудың технологиялық процестерін таразы дозаторлармен және көп компонентті таразылармен жарақтандырылған комбикорм зауыттарында жүргізу;

жабдықтың жұмысын комбикормның берілген рецепт бойынша баптау;

қажетті шикізат есебін жасау;

шығарылатын өнімнің сапасын, жабдыққа түсетін жүктемені және желі жұмысының тиімділігін бақылау;

комбикорм өндірісіндегі технологиялық желілердің өзара үйлесімді жұмысын қамтамасыз ету;

компоненттерді араластыру мен дозалау процесінің автоматты режимін қамтамасыз ету;

өнімнің шығу нормасын есептеу;

комбикорм зауыты жабдықтарын басқару пультінен немесе қолмен басқару құралының көмегімен қосу және тоқтату.

825. Білуге тиіс:

таразы дозаторлармен және көпкомпонентті таразылармен жарақтандырылған комбикорм зауыттарында технологиялық процесті жүргізу мен ұйымдастыру ережесін, басқару пультінің, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын;

өнімнің шығу және қалдықтың нормасын есептеудің әдістерін;

перфокарталармен жұмыс істеу ережесін;

комбикорм зауыты жабдығының конструктивтік ерекшеліктерін;

қайта өңделетін шикізат пен дайын өнім ылғалдылығының анағұрлым оңтайлы шамасын және оның сапасына қойылатын талаптарды.

826. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

214. Жарма өндірісінің аппаратшысы

Параграф 1. Жарма өндірісінің аппаратшысы, 2-разряд

827. Жұмыс сипаттамасы:

дәндерді және қауыздау өнімдерін металломагнитті қоспалардан тазарту процесін оларды электромагнитті сепараторларда, магнитті колонкаларда ұстау жолымен тазарту процесін жүргізу;

тазартуға келіп түсетін дәндер мен қауыздау өнімдерінің жылжу жылдамдығы мен қабат қалыңдығын реттеу;

магнитті қондырғылардың, желдеткіштердің, циклондардың, қапты тігу машиналарына қызмет көрсету, жұмысын бақылау және қадағалау;

таңбалау белгілерін тігу;

қапты тігу машиналарына жіп өткізу;

магниттік қорғау қондырғыларын металдан тазарту;

металл магнитті қоспаларды жинау және зертханаға тапсыру;

аспирационды және басқа да коммуникациялар мен жабдықтарды шикізат пен дайын өнім қалдығынан тазарту;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және ажырату, оның жұмысындағы ақауларды жою;

тазартуға келіп түсетін өнімнің жылжу жылдамдығы мен қаба қалыңдығын реттеу;

жабдық пен бөлшектерді тазарту, майлау және жуу;

үй-жайды газациялауға дайындауға қатысу.

828. Білуге тиіс:

жарма зауыттарында шикізат пен дайын өнімді металл магнитті қоспалардан тазарту ережесін;

дайын өнім салынған қаптарды таңбалау және тігу ережесін;

шикізатты тасымалдау, қарапайым механизмдерде сепарациялау, жармалаудың тәртібін;

магнитті жабдықтың жүк көтеру нормаларын;

жабдықтарды шикізат пен дайын өнім қалдығынан тазарту тәсілдерін;

майлау жүйесі мен қолданылатын жанар-жағармай материалдарын.

Параграф 2. Жарма өндірісінің аппаратшысы, 3-разряд

829. Жұмыс сипаттамасы:

дәндерді қайта өңдеуге дайындаудың (дән массасын қоспалардан тазарту, дәннің бетін "құрғақ" тәсілмен тазарту, жарма дақылдарын гидротермиялық өңдеу), дәнді, жарма, бұршақ, майлы дақылдарды қауыздау, қауыздау өнімдерін елеу процестерін біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

қауыздау және жарма өнімдерін сұрыптау, жарманы таспалы конвейерлі кептіргіштерде кептіру;

жарма сұрыптау машиналарының, таспалы конвейерлі кептіргіштерің, транспортерлердің, сүзгілердің, желдеткіштердің, аспирационды қондырғылардың, коммуникациялардың, автоматты карусельді қондырғылармен жабдықталған желілерде орнатылған қап тігу машиналарының барлық түрлерінің және күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтардың жұмысын қадағалау және бақылау, оларға қызмет көрсету;

аспирационды және басқа да коммуникациялар мен жабдықтарды шикізат пен дайын өнім қалдығынан тазарту;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және ажырату, оның жұмысындағы ақауларды жою;

тазартуға келіп түсетін өнімнің жылжу жылдамдығы мен қаба қалыңдығын реттеу;

жабдық пен бөлшектерді тазарту, майлау және жуу;

үй-жайды газациялауға дайындауға қатысу;

қызмет көрсететін жабдықтарда өнімнің үздіксіз және біркелкі берілуін қамтамасыз ету;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және оны жөндеуге қатысу.

830. Білуге тиіс:

жарманы кептіру және сұрыптаудың технологиялық процесін;

дәнді гидротермиялық өңдеудің, елеудің және қауыздаудың тәртібін;

дайын өнім салынған қаптарды таңбалау және автоматты карусельді қондырғылармен жабдықталған желілерде тігу ережесін;

дайын өнімді автоматты карусельді қондырғылардан басқа барлық типтегі аппараттарда таралудың тәртібін;

жарма сұрыптау машиналарының, таспалы конвейерлі кептіргіштерің, транспортерлердің, сүзгілердің, желдеткіштердің, аспирационды қондырғылардың, коммуникациялардың, автоматты карусельді қондырғылармен жабдықталған желілерде орнатылған қап тігу машиналарының барлық түрлерінің және күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтардың құрылымы мен пайдалану ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою тәсілдерін.

Параграф 3. Жарма өндірісінің аппаратшысы, 4-разряд

831. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді, жарма, бұршақ, майлы дақылдарды қауыздау, қауыздау өнімдерін елеу, тегістеу және жылтыратудың технологиялық процестерін әртүрлі конструкциядағы машиналар мен механизмдерде, қауыздау өнімдерін елеу процесін жүргізу;

жарманы булы және басқа да кептіргіштерде гидротермиялық өңдеу және кептіру;

дайын өнімді автоматты карусельді қондырғыларда таралау;

қауыздаушы, ұшырушы, тегістеуші және жылтыратушы қондырғылар мен машиналардың, булы және басқа да кептіргіштердің, автоматты карусельді қондырғылар мен басқа қызмет көрсететін жабдықтардың жұмысын қадағалау және бақылау, оларға қызмет көрсету;

қызмет көрсететін жабдықтың белгіленген жұмыс режимін, дәннің және қауыздау өнімдерінің үздіксіз және біркелкі берілуін қамтамасыз ету;

сепараторларда, рассевтерде елеуішті орнату және керу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын реттеу және оны жөндеуге қатысу.

832. Білуге тиіс:

дайын өнімді автоматты карусельді қондырғыларда қаптарға таралудың тәртібін;

дәннің, дайын өімнің және қалдықтардың сапалық көрсеткіштерін (нормаларын);

елеуіштердің нөмірлері мен түрлерін;

жабдыққа түсетін жүктемені және электр қозғағыш қуатын ескере отырып оларды белгілеу тәсілдерін;

қызмет көрсететін жабдықтың;

қауыздаушы, ұшырушы, тегістеуші және жылтыратушы қондырғылар мен машиналардың, булы және басқа да кептіргіштердің, автоматты карусельді қондырғылардың құрылымын;

жарма зауытын қосу және тоқтату кезінде жабдықты желіге қосу мен ажыратудың тәртібін;

абразивті жұмыс қабатын қалпына келтіру және жөндеу тәсілдерін;

жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою тәсілдерін және оның тиімді жұмыс істеуіне жағдай туғызу ережесін.

Параграф 4. Жарма өндірісінің аппаратшысы, 5-разряд

833. Жұмыс сипаттамасы:

дән массасын қоспалардан тазарту, жарма, өнімдерін гидротермиялық өңдеу, дәнді қауыздау, ұнтақтау, тегістеу және жылтыратудың технологиялық процестерін жүргізу;

дәнді тазалаушы және қауыздаушы, ұшырушы, тегістеуші және жылтыратушы қондырғылар мен машиналарға қызмет көрсету;

технологиялық процесс режимдерін: тазарту, гидротермиялық өңдеу, дәнді қауыздау, ұнтақтау, тегістеу және жылтыратуды баптау және реттеу;

дайын өнімнің сапасын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері, зертхана талдауы бойынша және органолептикалық бақылау;

жетекті ременьдердің, қоршаулардың жай-күйін қадағалау және оларды уақытында жөндеуді ұйымдастыру;

шығарылатын өнім мен қалдықтың есебін жүргізу;

ауысым журналына жазба жүргізу;

жарма зауытының жабдығын жөндеуге қатысу;

дәнді тазарту мен басқа да өндірістік бөлімдердің өзара үйлесімді жұмысын қамтамасыз ету.

834. Білуге тиіс:

жарма зауытындағы технологиялық процестерді жүргізу ережесін;

жарма, өнімдерін гидротермиялық өңдеу, дәнді қауыздау, ұнтақтау, тегістеу және жылтыратудың оңтайлы режимдерін;

дәннің, дайын өнім мен қалдықтың сапасына қойылатын талаптарды;

дәннің технологиялық қасиеттерін;

жарма зауытының жабдығының құрылымын, оны тиімді пайдалану ережесін;

жабдыққа түсетін жүктеме нормасын;

жарманың шығу нормасы мен сапасын;

машиналардың жұмысын бақылау әдістерін, олардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою тәсілдерін;

жабдықты қосу мен тоқтату ережесін, кезектілігін;

жоспарлы алдын ала жөндеудің, електерді ауыстырудың тәртібін;

қайта өңделген дәннің, дайын өнім шығымының журналын жүргізудің тәртібін.

Параграф 5. Жарма өндірісінің аппаратшысы, 6-разряд

835. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді қайта өңдеуге (сепарациялау, гидротермиялық өңдеу) дайындау, дәнді қауыздау, ұнтақтау, тегістеу және жылтыратудың технологиялық процестерін жоғары өнімді жабдықтарда қарақұмық, күріш, арпа зауыттарында, тары, арпа жармасы, бұршақ, жүгері шығару зауыттарындағы басқару пультінен жүргізу;

технологиялық процес барысын, дәнді қайта өңдеуге дайындаудың сапасын, бақылау, қайта өңдеу процесінің белгіленген режимдері мен дайын өнімнің шығымы нормасының сақталуын, жабдыққа түсетін жүктемені бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері, зертхана талдауы бойынша және органолептикалық бақылау;

жабдықтардың және бөлімшелердің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету;

қызмет көрсететін жабдықтың, пневматикалық көлік пен аспирация жүйелерінің жұмыс режимін реттеу және баптау;

өнім шығымының нормасын есептеу;

жетек ременьдердің, қоршаулардың жай-күйін қадағалау және оларды уақытында жөндеуді ұйымдастыру;

жарма зауытының жабдығын басқару пультінен немесе қолмен басқару құралдарының көмегімен іске қосу және тоқтату.

836. Білуге тиіс:

жарма зауытындағы технологиялық процестерді жүргізу ережесін;

дәнді қайта өңдеуге дайындау мен жарма шығымының схемасын;

басқару пульті мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен пайдалану ережесін;

жарма зауытындағы жабдықтың конструктивтік ерекшеліктерін;

жарма дақылдары дәндерінің түрлерін қайта өңдеу режимдері мен ылғалдылығының оңтайлы шамаларын;

дайын өнім шығымы нормасын есептеу тәртібін;

жабдықтың жұмысын бақылау әдісі мен оның ақауларын жою тәсілдерін.

837. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

215. Ұн тарту өндірісінің аппаратшысы

Параграф 1. Ұн тарту өндірісінің аппаратшысы, 2-разряд

838. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді және тарту өнімдерін металломагнитті қоспалардан тазарту процесін оларды электромагнитті сепараторларда, магнитті колонкаларда ұстау жолымен тазарту процесін жүргізу;

тартуға келіп түсетін дәндер мен қауыздау өнімдерінің жылжу жылдамдығы мен қабат қалыңдығын реттеу;

дайын өнім салынған қаптарды, автоматты карусельді қондырғылармен жабдықталған желілерде бекітілгеннен басқа, түрлі типтегі қапты тігу машиналарында тігу;

таңбалау белгілерін тігу;

қапты тігу машиналарына жіп өткізу;

магниттік қорғау қондырғыларын металдан тазарту;

металл магнитті қоспаларды жинау және зертханаға тапсыру;

аспирационды және басқа да коммуникациялар мен жабдықтарды шикізат пен дайын өнім қалдығынан тазарту;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және ажырату, оның жұмысындағы ақауларды жою;

тазартуға келіп түсетін өнімнің жылжу жылдамдығы мен қаба қалыңдығын реттеу;

жабдық пен бөлшектерді тазарту, майлау және жуу;

үй-жайды газациялауға дайындауға қатысу.

839. Білуге тиіс:

ұн тарту зауыттарында шикізат пен дайын өнімді металл магнитті қоспалардан тазарту ережесін;

дайын өнім салынған қаптарды таңбалау және тігу ережесін;

шикізатты тасымалдау, қарапайым механизмдерде сепарациялау, жармалаудың тәртібін;

магнитті жабдықтың жүк көтеру нормаларын;

жабдықтарды шикізат пен дайын өнім қалдығынан тазарту тәсілдерін;

майлау жүйесі мен қолданылатын жанар-жағармай материалдарын.

Параграф 2. Ұн тарту өндірісінің аппаратшысы, 3-разряд

840. Жұмыс сипаттамасы:

дәндерді тартуға дайындаудың (дән массасын қоспалардан тазарту, дәннің бетін "құрғақ" тәсілмен тазарту, жарма дақылдарын гидротермиялық өңдеу), дәнді, жарма, бұршақ, майлы дақылдарды тарту, тарту өнімдерін елеу процестерін біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

қауыздау және жарма өнімдерін сұрыптау, жарманы таспалы конвейерлі кептіргіштерде кептіру;

жарма сұрыптау машиналарының, таспалы конвейерлі кептіргіштерің, транспортердің, сүзгілердің, желдеткіштердің, аспирационды қондырғылардың, коммуникациялардың, автоматты карусельді қондырғылармен жабдықталған желілерде орнатылған қап тігу машиналарының барлық түрлерінің және күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтардың жұмысын қадағалау және бақылау, оларға қызмет көрсету;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен бақылау және қадағалау;

дайын өнім салынған қаптардың стандартты салмағының сақталуын тексеру;

елеуіштерді ауыстыруға және керуге қатысу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын баптау және реттеу;

өнімнің үздіксіз және біркелкі берілуін қамтамасыз ету;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және оны жоюға қатысу.

841. Білуге тиіс:

дәнді тазарту мен тартудың, жармады өнімдерді елеу мен байытудың гидротермиялық өңдеудің, елеудің және қауыздаудың тәртібін;

дайын өнімді автоматты карусельді қондырғылардан басқа барлық типтегі аппараттарда таралудың тәртібін;

жарма сұрыптау машиналарының, таспалы конвейерлі кептіргіштерің, транспортерлердің, сүзгілердің, желдеткіштердің, аспирационды қондырғылардың, коммуникациялардың, автоматты карусельді қондырғылармен жабдықталған желілерде орнатылған қап тігу машиналарының барлық түрлерінің және күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтардың құрылымы мен пайдалану ережесін;

елеуіштердің түрлерін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау мен жою тәсілдерін.

Параграф 3. Ұн тарту өндірісінің аппаратшысы, 4-разряд

842. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді және оның өнімдерін пневмотранспорт және желдеткіш қондырғыларын пайдалана отырып тасымалдау, дәнді тартуға дайындаудың (дән массасын қоспалардан тазарту, дәннің бетін "құрғақ" тәсілмен тазарту, жарма дақылдарын гидротермиялық өңдеу) және обойлы ұнтарту зауыттарындағы дәннің тартылған өнімдерін елеу процестерін жүргізу;

дәнді тазарту, үлесті салмағы бар қоспалардан айыру, дәнді жуу машиналарында ылғалдау, жарма мен дунстарды байыту, сұрыпты ұн тарту зауыттарындағы автоматты карусельді қондырғыларда қаптарға таралудың технологиялық процесін жүргізу;

ұн тарту зауыттарындағы дән тазалау машиналары мен рассевтердің, жуу, елеуішпен елеу машиналарының, сығымдау колонкаларының, тұндырғыштардың, кондиционерлердің, автоматты карусельді қондырғылары мен күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтың жұмысын бақылау және оларға қызмет көрсету;

дән тазарту бөлімі мен қалдықтар цехының қамбаларын тазалау;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын баптау және реттеу;

өнімнің үздіксіз және біркелкі берілуін қамтамасыз ету;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және оны жоюға қатысу.

843. Білуге тиіс:

дәнді және оны қайта өңдеу өнімдерін тасымалдау процесін;

обойлы ұнтарту зауыттарындағы технологиялық процестің мәнін және дәнді тартуға дайындау және елеу схемасын;

дәнді "ылғалды" және "құрғақ" тәсілмен тазартудың технологиялық процесін;

сұрыпты ұн тарту зауыттарында дәнді тартуға дайындау және тартылған өнімді байытудың схемасын;

автоматты карусельді қондырғыларда өнімді қапқа таралудың тәртібін;

елеуіштерді ауыстырудың тәртібін және олардың нөмірі мен түрлерін;

пневмотранспорт және желдеткіш қондырғыларын пайдалану ережесін;

дән тазалау машиналары мен рассевтердің, жуу, елеуішпен елеу машиналарының, сығымдау колонкаларының, тұндырғыштардың, кондиционерлердің,

автоматты карусельді қондырғылары мен күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципін;

қайта өңделетін дәннің үлгілерін;

дәннің, дайын өнімнің, қалдықтардың сапалық көрсеткіштерін (нормаларын);

қызмет көрсететін жабдықты жөндеу тәртібін;

жабдықты қосу мен тоқтатудың ережесі мен кезектілігін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын бақылау әдістерін және ақауларды анықтау мен жою тәсілдерін.

Параграф 4. Ұн тарту өндірісінің аппаратшысы, 5-разряд

844. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді тартуға дайындаудың (дән ауамен баптау, тарту партияларын дайындау), дәнді обойлы, қауызын жұлу, бір және екі сұрыпты тарту зауыттарындағы тарту түріне қарай білікті станоктарда уату, тартудың барлық түріндегі зауыттарда дәнді уату өнімдерін елеудің технологиялық процесін жүргізу және обойлы ұн тарту зауыттарындағы дәннің тартылған өнімдерін елеу процестерін жүргізу;

дәнді тазарту обойлы, қауызын жұлу, бір және екі сұрыпты тарту машиналарының, тартудың барлық түріндегі зауыттарда рассевтердің, бидай мен қара бидай дәнін обойлы, қауызын жұлу, бір және екі сұрыпты тарту диірмендерінің жұмысын бақылау, реттеу және оларға қызмет көрсету;

дәнді тартуға дайындау, дәнді уату мен тартылған өнімді елеудің сапасын, жабдыққа түсетін жүктемені және машиналардың жұмыс тиімділігін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері, зертхана талдауы бойынша және органолептикалық бақылау;

дән тазалау, тарту және шығару бөлімдері жабдықтары жұмысының өзара үйлесімін қамтамасыз ету;

дайын өнімнің шығу нормасын қамтамасыз ету және сақталуын бақылау;

өнім шығымының нормасын есептеу;

жетекті ременьдердің, қоршаулардың жай-күйін қадағалау және оларды уақытында жөндеуді ұйымдастыру;

жарма зауытының жабдығын іске қосу және тоқтату;

техникалық құжаттаманы жүргізу;

елеуіштерді ауыстыруға және керуге қатысу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын баптау және реттеу;

жұмыс зоналары мен қызмет көрсететін жабдықтың қалыпты санитарлық жағдайын қамтамасыз етуді ұйымдастыру;

бидай мен қара бидай дәнін обойлы, қауызын жұлу, бір және екі сұрыпты тарту зауыттарында жұмысшылар бригадасына басшылық ету.

845. Білуге тиіс:

бидай мен қара бидай дәнін обойлы, қауызын жұлу, бір және екі сұрыпты тарту зауыттарында технологиялық процесті жүргізу ережесін;

дәнді тартуға дайындау, дәнді уату мен оны ұн етіп тарту схемасын;

ұн тарту зауыттарындағы жабдықтың құрылымын, оны тиімді пайдалану жолдарын;

дәннің технологиялық қасиеттерін;

дән ылғалының барынша оңтайлы шамасын және дән типтерін өңдеу режимдерін;

жабдыққа түсетін жүктемені нормалары мен оларды реттеу тәсілдерін;

жоспарлы-алдын ала жөндеу жүргізудің тәртібін;

өңделген дәннің және дайын өнімнің шығымы есебін жүргізудің тәртібін.

Параграф 5. Ұн тарту өндірісінің аппаратшысы, 6-разряд

846. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді тартуға дайындаудың және дәнді ерекше күрделі жабдықта: бидайды көп сұрыпты (нан пісіруге тарту, қатты және жұмсақ жоғары шыны түріндегі бидайды макарон өнеркәсібіне арнап тарту) тарту зауыттарының диірмендері мен жоғары өнімді жабдық кешенімен жарақтандырылған ұн тарту зауыттары мен диірмендерінде уатудың технологиялық процесін жүргізу;

дән тазалау жабдығын, вальцілі станоктар мен басқа да ерекше күрделі жабдықты басқару пультінен бақылау және оларға қызмет көрсету;

технологиялық процесс барысын, дәнді қайта өңдеуге дайындаудың сапасын, бақылау, уатудың белгіленген режимдерінің сақталуын, жабдыққа түсетін жүктемені бақылау;

қызмет көрсететін жабдықты, пневматикалық транспорт пен аспирации жүйелерін реттеу және баптау;

өнімнің шығым нормасын есептеу;

дайын өнімнің шығым нормасының сақталуын бақылау және қамтамасыз ету;

жабдықты басқару пультінен немесе қолмен басқару құралының көмегімен іске қосу және тоқтату;

техникалық құжаттаманы жүргізу;

елеуіштерді ауыстыруға және керуге қатысу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын баптау және реттеу;

жұмыс зоналары мен қызмет көрсететін жабдықтың қалыпты санитарлық жағдайын қамтамасыз етуді ұйымдастыру;

бидайды көп сұрыпты тарту зауыттарында жұмысшылар бригадасына басшылық ету.

847. Білуге тиіс:

бидайды жоғары өнімді жабдық кешенімен жарақтандырылған көп сұрыпты тарту зауыттарында тартудың технологиялық процесін ұйымдастыру және жүргізу ережесін;

басқару пульті мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен қызмет көрсету ережесін;

ұн тарту зауыттары жабдықтарының конструктивті ерекшеліктері мен оны тиімді пайдалану жолдарын;

жабдықты басқару пультінен немесе қолмен басқару құралының көмегімен іске қосу және тоқтатудың ережесі мен кезектілігін;

ұн тарту жабдығының жұмысын бақылау әдістерін және оның ақауларын анықтау мен жою тәсілдерін;

дайын өнімнің шығымын есептеу тәртібін.

848. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

216. Дәнді өңдеу аппаратшысы

Параграф 1. Дәнді өңдеу аппаратшысы, 2-разряд

849. Жұмыс сипаттамасы:

дәндерді металломагнитті қоспалардан тазарту процесін оларды жабдыққа орнатылған магнитті қоршауларда ұстау жолымен тазарту процесін жүргізу;

дәнді қабылдау, орнын ауыстыру, кептіру және силотар бойынша немесе оның сапасын ескере отырып келесі өңдеуге таратып бөлуді біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

дән кептіру оттықтарында отынды жағу процесін жүргізу, магнитті қондырғылардың, желдеткіштердің жұмысын қадағалау және бақылау, оларға қызмет көрсету;

транспортерлердің, қарапайым тазарту машиналары мен кептіргіштердің жұмысын қадағалау, оларға қызмет көрсетуге қатысу;

силостардың дұрыс толуын қадағалау;

металдан тазартуға келіп түсетін дәннің қозғалу жылдамдығы мен қабатының қалыңдығын реттеу;

магнитті қорғағыш пен жинағышты металдан тазарту;

металл магнитті және басқа да қоспаларды жинау және зертханаға тапсыру;

аспирационды және басқа да коммуникациялар мен жабдықтарды дән қалдығынан тазарту;

дән кептіргіштердің шахталарын, оттықтары мен форсуналарын кезеңдеп тазалау;

өңделетін дақыл ауыстырған кезде дән кептіргіштерді, сепараторлар мен басқа да жабдықтарды тазарту;

сынама іріктеу кезінде көмек көрсету;

қызмет көрсететін жабдықты желіге қосу және ажырату, оны ұсақ ақауларын жоюға қатысу;

силостарды, элеваторлар мен басқа да нысандарды газациялауға дайындауға қатысу;

жұмыс орны мен жабдықты жинау.

850. Білуге тиіс:

дақылдар және дәннің сапасы туралы жалпы деректерді;

дәнді металломагнитті қоспалардан тазарту ережесін;

дәнді қабылдау, орнын ауыстыру, кептіру және силостар бойынша таратып бөлудің, дән кептіру оттықтарында отынды жағудың ережесі мен тәртібін;

магнитті қондырғылардың, желдеткіштердің, циклондар мен күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтардың жұмыс принципін;

магнитті жабдықтың жүк көтеру нормаларын;

магнитті қорғағыш қондырғыларын металдан тазарту тәсілдерін;

майлау жүйесін және қолданылатын жанар-жағармай материалдарын.

Параграф 2. Дәнді өңдеу аппаратшысы, 3-разряд

851. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді, бұршақ, майлы және басқа да дақыл дәндерін қабылдау, силостар бойынша немесе оның сапасын ескере отырып келесі өңдеуге таратып бөлуді барлық түрдегі транспортерлердің көмегімен жүргізу;

дәнді сепараторларда, триерлерде сепарациялау;

жүгері собығын тарту, тұқымы мен дәнін калибрлеу машиналары мен триерлерде фракцияларға бөлу;

дәнді зарарсыздандырғышта және басқа да арнаулы аппараттарды зарарсыздандыру;

тамақ жем нысанындағы әртүрлі дәнді дақылдардың дәндерін, бұршақ тұқымын, жүгері собығы мен майлы дақыл тұқымын барабанды дән кептіргіштерде кептіру;

барлық типтегі транспортерлердің, сепараторлардың, калибрлеу машиналары мен триерлердің, жүгері собығын өңдейтін молотилкалардың, барабанды дән кептіргіштердің, сүзгілердің, аспирационды қондырғылар мен күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтың жұмысын бақылау және қадағалау, оларға қызмет көрсету;

елеуіштерді ауыстыруға қатысу;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын баптау және реттеу;

өнімнің үздіксіз және біркелкі берілуін қамтамасыз ету;

қызмет көрсететін жабдықты қосу және тоқтату;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және оны жоюға қатысу;

жұмыс зоналары мен қызмет көрсететін жабдықтың қалыпты санитарлық жағдайын қамтамасыз ету;

кептірілген дәннің есебін жүргізу.

852. Білуге тиіс:

дәнді, бұршақ, майлы және басқа да дақыл дәндерін қабылдау және сепарациялау, жүгері собығын тарту, тұқымы мен дәнін калибрлеу машиналары мен триерлерде фракцияларға бөлу, дәнді зарарсыздандыру, кептіру тәртібін;

транспортерлердің, сепараторлардың, калибрлеу машиналары мен триерлердің, жүгері собығын өңдейтін молотилкалардың, барабанды дән кептіргіштердің, сүзгілердің, аспирационды қондырғылар мен күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтың құрылымын;

қорғаныс жабынына арналған эмульсияларды дайындау тәсілдерін;

зарарсыздандырғыштарды улы химикаттармен толтыру тәсілдерін, ерітінді даярлау үшін оларды жұмсаудың жол берілетін шекті нормасын; улану белгілерін, оның алдын алу және зардап шеккендерге көмек көрсету шараларын;

зарарсыздандырылған тұқымның сапасына қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Дәнді өңдеу аппаратшысы, 4-разряд

853. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді, тұқымдарды күрделі дән тазалау, дән сұрыптау машина-агрегаттарында тазалау, түрлі дақылдардың тұқымын, бұршақ, майлы дақылдарды, жүгері собығын жылжымалы, камералы кептіргіштерде, өнімділігі сағатына 30 т дейінгі шахталық кептіргіштерде кептіру, қызмет көрсететін дән кептіргіш оттығына отын жағу технологиялық процесін жүргізу;

транспортерлердің, калибрлеу машиналары мен триерлердің, дән тазалау, дән сұрыптау машина-агрегаттарының, жылжымалы, камералы және шахталық кептіргіштер мен қызмет көрсететін басқа да жабдықтың жұмысын бақылау және қадағалау, оларға қызмет көрсету, оларды жөндеуге қатысу.

854. Білуге тиіс:

дәнді тұқымдарды күрделі дән тазалау, дән сұрыптау машина-агрегаттарында тазалау, сұрыптау, дәндер мен тұқымдарды жылжымалы, камералы кептіргіштерде, шахталық кептіргіштерде кептірудің технологиялық процесі мен схемасын;

технологиялық режим параметрлері мен жылу жеткізгіштің жануы мен қоспасын жасау реттеу ережесін;

күрделі дән тазалау, дән сұрыптау машина-агрегаттарының, калибрлеу машиналары мен триерлердің, жылжымалы, камералы және шахталық кептіргіштер мен қызмет көрсететін күрделілігі жағынан ұқсас басқа да жабдықтың құрылымын;

өңделетін дәннің түрлері мен нөмірін, оның сапалық көрсеткіштерін;

қызмет көрсететін жабдықты жөндеудің, елеуіштерді ауыстырудың тәртібін, олардың нөмірі мен түрлерін;

жабдықты іске қосу мен тоқтату ережесін және кезектілігін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысын бақылау әдістерін және оның ақауларын анықтау мен жою тәсілдерін.

Параграф 4. Дәнді өңдеу аппаратшысы, 5-разряд

855. Жұмыс сипаттамасы:

тамақ, жемдік және тұқымдық нысандағы әртүрлі дақылдардың дәндерін өнімділігі сағатына 30 т дейінгі шахталық кептіргіштерде кептірудің технологиялық процесін жүргізу;

қызмет көрсететін дән кептіргіш оттығына отын жағу;

шахталық кептіргіштер мен қызмет көрсететін қосалқы жабдықтың жұмысын бақылау және қадағалау, реттеу, оларға қызмет көрсету;

дән кептіргіштердің жұмыс режимін, кептіргіштегі дәннің жылжуын, кептіру агентінің саны мен температурасын, кептіру камераларындағы дәннің қызу температурасын, және кептірілген дәннің салқындату камерасында салқындау режимін реттеу;

қызмет көрсететін жабдықтағы жану, тарту және температура режимін реттеу;

дәннің кебу сапасын бақылау;

жетекті баудың, қоршаудың жай-күйін қадағалау және олардың уақыты жөнделуін ұйымдастыру;

жабдықты қосу және тоқтату.

856. Білуге тиіс:

дәнді кептірудің және шахталық кептіргіштердегі оттықта сұйық отынды жағу технологиялық процесін жүргізу ережесін;

түрлі жүйедегі дән кептіргіштер мен басқа да жабдықтың құрылымын, оларды тиімді пайдалану жолдарын;

дәнді кептірудің параметрлері мен режимін;

дәннің технологиялық қасиеттерін;

дәннің кептірілгеннен кейінгі ылғалының оңтайлы шамасын;

дәннің түрлі дақыл тұқымының сапасына қойылатын талаптарды;

түрлі дақылдармен жұмыс істеу ерекшелігін;

отын мен электр энергиясын үнемдеу жөніндегі іс-шараларды;

жоспарлы-алдын ала жөндеу жүргізудің тәртібін.

Параграф 5. Дәнді өңдеу аппаратшысы, 6-разряд

857. Жұмыс сипаттамасы:

тамақ, жемдік және тұқымдық нысандағы әртүрлі дақылдардың дәндері мен тұқымын газ-рециркуляциондық, рециркуляционды-изотермиялық дән кептіргіштер мен дәнді алдын ал қыздыратын дән кептіргіштерде өңдеудің (кептірудің) технологиялық процесін жүргізу;

дәнді рециркуляциялайтын кептіргіштердің жұмысын бақылау және оларға қызмет көрсету;

газ типтес отынды жағу;

қызмет көрсететін жабдықтағы жану, тарту және температура режимін реттеу;

рециркуляцияның қайталауы санын және дәнді кептіру режимін іріктеу;

кептіру сапасын қамтамасыз ету, дән мен тұқымның ылғалдылығын тиісті стандарт талаптарына сәйкес деңгейге жеткізу;

жылу жеткізушінің қажетті мөлшері мен температурасы мен дәннің ылғалын есептеп шығару;

дәнді алдын ала тазалау жабдығының жұмысын бақылау;

оттықтардың, насостардың, жылу құбырының, ауа үрлеуіштің және басқа да жабдықтың жұмысын қадағалау.

858. Білуге тиіс:

дәнді кептірудің технологиялық процесін жүргізу және ұйымдастыру ережесін;

басқару пультінің, бақылау-өлшеу аспаптарының, қызмет көрсету жабдығының құрылымын, оны қолдану және тиімді пайдалану ережесін;

түрлі жүйедегі дән кептіргіштер мен басқа да жабдықтың құрылымын, оларды тиімді пайдалану жолдарын;

дәнді кептірудің параметрлері мен режимін;

дәннің технологиялық қасиеттерін;

дәннің кептірілгеннен кейінгі ылғалының оңтайлы шамасын;

дән кептіргіш оттықтарына қойылатын талаптарды;

дән кептіру жабдықтарын басқару пультінен қосу және тоқтату кезектілігі мен ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау тәсілдерін.

859. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

217. Дәнді тиеу-түсіру машиналарының машинисі

Параграф 1. Дәнді тиеу-түсіру машиналарының машинисі, 2-разряд

860. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді дақылдарды және тара-буып түю жүктерін тиеу және түсіру кезінде қойма ішіндегі стационарлық механизмдерді басқару;

стационарлық және жылжымалы транспортерлерге, силостар мен қоймаларда дәнді тиеу және түсіру кезінде, дән мен өнімнің орнын ауыстырған кезде тиеу-және түсіру жұмыстарында арбаларды, механикалық күректер мен бұрма құбырларды лақтыратын норий типіндегі транспортерге қызмет көрсету;

механизмдерге техникалық қызмет көрсету;

машинаны қоректендіру көзіне қосу және ажырату;

механизмдердің жұмысындағы ақауларды анықтау және олардың қарапайымдарын жою;

жұмыс аймағындағы және қызмет көрсететін жабдықтың қалыпты санитарлық жағдайын қамтамасыз ету.

861. Білуге тиіс:

транспортерлердің, лақтырушы арбалардың, механикалық күректер мен бұрма құбырлардың, шығырлардың, олардың қосу жабдығының жұмыс принципін;

элеватордағы, қоймадағы дәнді орналастыру мен орнын ауыстырудың технологиялық схемасын;

дәннің сапасы мен мөлшерінің сақталуын қамтамасыз ету ережесін.

Параграф 2. Дәнді тиеу-түсіру машиналарының машинисі, 3-разряд

862. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді дақылдарды және басқа да жүктерді тиеу және түсіру кезінде түрлі типтегі электр жетекті өздігінен бергіштерді, бір типтес автомобиль көтергіштерді басқару;

қойма ішіндегі стационарлық механизмдерді басқару;

тиеу-түсіру механизмдеріне қызмет көрсету және олардың жұмысын реттеу;

электр қозғағыштарды қосу және тоқтату;

тростар мен тежегіштердің бекітілуін, май құбырларының, насостар мен автомобиль көтергіштердің гидрожүйе желілерінің жай-күйін тексеру;

механизмдердің жұмысындағы ақауларды анықтау және оларды жою.

863. Білуге тиіс:

вагон тиегіштердің, вагон түсіргіштерді автомобиль көтергіштердің, өздігінен бергіштердің құрылымын, нысаны мен жұмыс принципін;

электр қозғағыштарды пайдалану және оларды техникалық күту ережесін;

тиеу және түсіру жұмыстарын орындау, механизмдердің жұмысындағы ақауларды анықтау және оларды жою тәсілдерін;

слесарь және электрослесарь ісі негіздерін;

гидрожүйе май құю және қозғағыштар мен көтеру механизмдерін майлау ережесін;

жабдықты техникалық қарауды жүргізу ережесін.

Параграф 3. Дәнді тиеу-түсіру машиналарының машинисі, 4-разряд

864. Жұмыс сипаттамасы:

жүктердің барлық түрлерін кемеден, баржадан, вагоннан, автомобильден түсіру және тиеу кезінде өздігінен жүретін дән тиегіштерді, аккумуляторлы автотиегіштерді, инерционды вагон тиегіштерді, жылжымалы пневматикалық қондырғыларды басқару;

рамалар мен қозғағыштардың жерге дұрыс қосылуын тексеру;

электр қозғағыштарды қосу және тоқтату;

машиналарға техникалық қызмет көрсету, оларды тазалау және майлау;

қызмет көрсететін машиналарды жөндеуге қатысу.

865. Білуге тиіс:

дән мен оның қайта өңделген өнімдері туралы негізгі деректерді;

жылжымалы пневматикалық қондырғылардың, дән тиегіштерді, аккумуляторлы автотиегіштерді, инерционды вагон тиегіштерді, вагон тиегіштердің, вагон түсіргіштердің, автомобиль көтергіштердің, өздігінен бергіштердің құрылымын, техникалық сипаттамасын, нысаны мен жұмыс принципін;

тиегіштерді жұмысқа қосуға дайындау ережесін; өздігінен жүретін тиегіштерді басқару кезінде жүргізу, дабыл беру және көшеде жүру ережесін;

электр қозғағыштарды пайдалану және оларды техникалық күту ережесін;

тиеу және түсіру жұмыстарын орындау тәсілдерін, жүкті үю ережесін;

механизмдердің жұмысындағы ақаулардың пайда болу себептерін және оларды жою тәсілдерін.

Параграф 4. Дәнді тиеу-түсіру машиналарының машинисі, 5-разряд

866. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді дақылдарды кемеден, баржадан, вагоннан, автомобильден түсіру және жағадағы қабылдау құрылғыларына дейін орнын ауыстыру кезінде түрлі типтегі стационарлық жүзбелі пневматикалық қайта тиегіштерді басқару;

бақылау-өлшеу аспаптарының және айлабұйымдардың көмегімен қайта тиегіштердің оңтайлы жұмыс режимін, тиісті вакуум параметрлерін белгілеу және оларды жұмыс барысында ұстап тұру, оларға қызмет көрсету;

турбонасос подшипниктерін қыздырудың шекті температурасын және майлау жүйелерінің үздіксіз жұмысын, ауа үрлеу машинасы мен пневматикалық қайта тиегіштердің жұмысын қамтамасыз ету және реттеу;

қызмет көрсететін машиналар мен барлық қайта тиегіш жүйелерінің жұмысындағы ақауларды анықтау, олардың алдын алу және жою;

жекелеген тораптарды, механизмдер мен бөлшектерді кезеңдеп тазалау, қарау, жуу және ағымдық жөндеу;

жабдықты жөндеуге арналған ақау ведомосын жасау.

867. Білуге тиіс:

дән мен оның қайта өңделген өнімдері туралы негізгі деректерді;

тиегіштерді жұмысқа қосуға дайындау ережесін;

өздігінен жүретін тиегіштерді басқару кезінде жүргізу, дабыл беру және көшеде жүру ережесін;

электр қозғағыштарды пайдалану және оларды техникалық күту ережесін;

турбонасостардың жұмысын реттеу ережесін.

218. Аэрозоль көлігі желілерінің машинисі

Параграф 1. Аэрозоль көлігі желілерінің машинисі, 4-разряд

868. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық цехтардан, ұнтасушы-вагондардан өнімді қабылдау және тарасыз сақтау қоймасына жіберу кезінде аэрозоль көлігі желілерінің тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

аэрозоль көлігі желілерін үрлеу, тазарту және жұмыс жағдайында ұстау;

жабдықтың жұмысын қадағалау және бақылау, оларға қызмет көрсету;

аэрозоль көлігі желілеріндегі ақауларды анықтау және жою;

аспирационды желілерді тазалау;

жабдықты күрделі және ағымдық жөндеуге қатысу;

жабдықтың техникалық жай-күйін және пайдаланылуын, жұмыс аумағы мен қызмет көрсететін жабдықтың пайдаланылуын қамтамасыз ету.

869. Білуге тиіс:

аэрозоль көлігі желілерінің құрылымын, жұмыс принципін, нысаны мен пайдалану ережесін;

өнімді диірмендер мен тарасыз сақтау қоймасына орналастыру және орнын ауыстырудың технологиялық схемасын;

аэрозоль көлігі желілеріндегі ақауларды анықтау және оларды жою тәсілдерін;

ауаның параметрлеріне қойылатын талаптарды;

ұн таситын вагонға өнімді тиеу және түсіру кезіндегі операцияларды орындаудың ережесі мен кезектілігін;

еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария мен өртке қарсы нормалар мен ережелерді.

219. Диірменші

Параграф 1. Диірменші, 4-разряд

870. Жұмыс сипаттамасы:

тамақ және жемазық дақылдарын (дәнді, бұршақ және тағы басқа) өнімділігі тәулігіне 50 т астық тартатын вальцілі диірмендер мен тас диірмендерде тартуды тартуға дайындау операцияларын: дән массасын қоспалардан тазарту, дән қабығын тазалау, гидротермиялық өңдеуді орындай отырып жүргізу;

дәннің тартуға үздіксіз және біркелкі түсуін, ұнтақтаудың берілген дәрежесін (тарту өнімінің жармалануын), аралық және соңғы өнім сапасын қамтамасыз ету;

ұнды өлшеу, буып-түю және тасымалдау;

жұмыс қабаттарын, үстіңгі және астыңғы диірмен тастарын, вальцыларды, жүгірменің дұрыс орналасуын, сақинаның бекітілуін, қозғалу жылдамдығы мен өнімділігін әртүрлі айлабұйымдардың көмегімен реттеу;

диірмен тастарын қайрау, теңгермелеу және орнату;

жабдық пен коммуникациялардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;

шағын диірмендерде – шикізат пен дайын өнім есебі құжаттамасын жүргізу.

871. Білуге тиіс:

дәнді тартуға дайындаудың, тарту мен елеудің технологиялық процесі схемаларын;

тарту, елеу, дән тазалау және қосалқы жабдықтардың құрылымымен жұмыс принципін;

тамақ және жемазық дақылдарының ұндық қасиеттерін;

шикізаттың жұмсалуы нормасын, шикізат пен дайын өнімге арналған стандарттар мен техникалық шарттарды;

жабдықтың тиімді жұмыс істеу шарттарын.

Диірмен тастарының жабдығында жұмыс істеу кезінде – 3-разряд.

220. Дезинсекциялау қондырғысының операторы

Параграф 1. Дезинсекциялау қондырғысының операторы, 4-разряд

872. Жұмыс сипаттамасы:

астық қоймалары мен олардың маңындағы аумақтарды, сондай-ақ қоймадағы астық өнімдерін аэрозольді және ылғалды дезинсекциялау процесін жүргізу;

аэрозольді генераторлар мен бүрккіштердің жұмысын қадағалау және бақылау, оларға қызмет көрсету;

қондырғыны жұмысқа дайындау;

қондырғыны күштік желіге қосу және қосудың дұрыстығын, коммуникациялардың, бақылау-өлшеу аспаптарының жарамдылығын бақылау;

берілетін улы химикаттардың есебін шығару және дозалау;

жұмсалған улы химикаттардың есебін жүргізу;

қондырғыға қажетті жұмыс режиміне баптау;

қондырғыны басқару және оның жұмысын қадағалау, бақылау;

қондырғының электромеханикалық және гидравликалық жүйелерінің ақауларын анықтау, алдын алу және жою;

жекелеген тораптар мен механизмдерді кезеңдеп қарау, тазалау және ағымдық жөндеу;

қондырғыға қызмет көрсететін персоналдың қауіпсіздігін бақылау;

жабдықты дезинсекция жүргізілгеннен кейін сүрту.

873. Білуге тиіс:

аэрозольді генераторлар мен бүрккіштердің көмегімен нысандарды дезинсекциялау ережесін;

қызмет көрсететін қондырғының, құрылымы мен жұмыс принципін, принципті электр схемасын, гидрожүйені;

улы химикаттардың қасиеттерін және олармен жұмыс істеу ережесін;

қорғану құралдары мен айлабұйымдарды қолдану ережесін және қауіпсіздік шараларын;

улану кезінде алғашқы көмек көрсету шараларын;

жабдықтың жұмысындағы ақаулардың алдын алу және жою тәсілдерін;

жоғары вольтті жабдықты және қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік ережесін.

Параграф 2. Дезинсекциялау қондырғысының операторы, 5-разряд

874. Жұмыс сипаттамасы:

астық қоймаларында, элеваторлар мен дән өңдеу кәсіпорындарында фумигациялау және радиациялық дезинсекциялау процесінің түрлі атмосфералық жағдайларда (температурада, ылғалда) фумигациондық қондырғымен және радиационды дезинсекторен жүргізу;

аэрозольді генераторлар мен бүрккіштердің жұмысын қадағалау және бақылау, оларға қызмет көрсету;

қондырғыны жұмысқа дайындау;

берілетін улы химикаттардың есебін шығару және дозалау;

экспозиция кезінде зарарсыздандырылатын нысандағы фумиганттардың болуын бақылау;

нысанға берілетін фумиганттардың санын реттеу;

қондырғының пневмогаз жүйесіндегі ақауларын анықтау, алдын алу және жою.

875. Білуге тиіс:

барлық типтегі қондырғылардың көмегімен нысандарды дезинсекция жүргізудің ережесі мен ұйымдастыруды;

фумигация процесін реттеу ережесін;

барлық типтегі дезинсекционды қондырғылардың құрылымын, конструктивтік ерекшеліктерін, принципті гидропневмогазды құрастырмалы схемасын;

радиациялы қондырғымен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережесін.

221. Пакет қалыптаушы машиналардың операторы

Параграф 1. Пакет қалыптаушы машиналардың операторы, 3-разряд

876. Жұмыс сипаттамасы:

сусымалы өнім салынған қаптарды массасы 900 - 1200 кг пакеттерге салу кезінде пакет қалыптаушы машиналарды басқару;

пакет қалыптаушы машиналардың, тасымалдау механизмдерінің жұмысын автоматы және қол режимдерінде бақылау және оларға қызмет көрсету;

салмаларды өніммен тасымалдау кезінде аккумуляторлы тиегішті басқару және оларды текшелеп жинау;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, оларды жөндеуге қатысу;

жабдықтың техникалық жай-күйі мен пайдаланылуын, жұмыс аймағы мен қызмет көрсететін жабдықтың санитарлық жағдайын қамтамасыз ету.

877. Білуге тиіс:

қаптарды пакетке салу технологиясын;

пакет қалыптаушы машиналардың, электр тиегіштің құрылымы мен пайдалану ережесін;

пакетті көтерудің, орнын ауыстыру мен текшелеп жинау ережесін;

қызмет көрсететін жабдықты қосу мен тоқтатудың кезектілігі мен ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысына тән ақауларды, оларды жою тәсілдерін;

еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, жұмыс аймағы мен қызмет көрсететін жабдықтың санитарлық жағдайы ережесі мен нормаларын.

Параграф 2. Пакет қалыптаушы машиналардың операторы, 5-разряд

878. Жұмыс сипаттамасы:

пакет қалыптаушы машиналардың, стационарлық, тасымалдау механизмдерінің, тығыздау машиналарының, бос тұғырды машинаға беретін автоматы құрылғының, пакеттерді ілмектеу механизмдерінің жұмысын автоматты және қол режимдерінде бақылау және оларға қызмет көрсету;

салмаларды өніммен тасымалдау кезінде аккумуляторлы тиегішті басқару және оларды текшелеп жинау;

машиналардың жекелеген механизмдері мен тораптарын кезеңдеп қарау, тазалау және ағымдық жөндеу;

жабдықты жөндеу ведомостарын жасау;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, оларды жөндеуге қатысу;

жұмыс аймағы мен қызмет көрсететін жабдықтың санитарлық жағдайын қамтамасыз ету.

879. Білуге тиіс:

қаптарды пакетке салу технологиясын;

пакет қалыптаушы машиналардың, электр тиегіштің құрылымы мен пайдалану ережесін;

пакетті көтерудің, орнын ауыстыру мен текшелеп жинау ережесін;

қызмет көрсететін жабдықты қосу мен тоқтатудың кезектілігі мен ережесін;

қызмет көрсететін жабдықтың жұмысына тән ақауларды, оларды жою тәсілдерін;

автоматты басқару элементтерін реттеу ережесін;

машинаны және таптауыш машинаны жүктің бір түрінен екіншісіне қайта баптау тәсілдерін;

слесарь және электрслесарь ісі негіздерін.

222. Элеваторды басқару пультінің операторы

Параграф 1. Элеваторды басқару пультінің операторы, 4-разряд

880. Жұмыс сипаттамасы:

дәнді теміржол вагондары мен автомобиль көлігінен қабылдаудың технологиялық процесін технологиялық маршруттарын элеваторды басқару пультінен теру жолымен жүргізу;

дән мен тарту өнімдерін автоматы таразыларда өлшей отырып босату, дәннің орнын ауыстыру;

қашықтықтан басқарылатын, автоматизация құралдарын, бақылау және дабыл аппаратурасының жұмысын бақылау, қызмет көрсету және жөндеу мен баптауға қатысу;

дән мен тартылған өнімдерді қабылдау және босату құжаттарын жүргізу;

силостарды өніммен толтыру, өнімді ұн тасушы көлікке босату есебін жүргізу дозаторлардың жұмыс режимін реттеу;

өнімнің транспортерлерге біркелкі берілуін қамтамасыз ету;

қоймаға келіп түскен өнімнің салмағын сұрыптауға жол бермей есепке алу;

таразаның жұмысын кезеңдеп тексеру;

қызмет көрсететін жабдықтың тиісті техникалық жағдайын қамтамасыз ету.

881. Білуге тиіс:

астық өнімін элеватор мен қоймада орналастыру мен қозғаудың технологиялық схемасын;

аспирационды желілер мен қондырғылардың схемасын;

басқару пультінің кинематикалық схемасын;

технологиялық, көтеру-тасымалдау, аспирационды қондырғылардың, эрозольтранспорт желісінің пульттен басқару режимін ескергендегі нысанын, жұмыс принципі мен құрылымын;

жабдықтың жұмысындағы ықтимал ақауларды, оларды анықтау және жою тәсілдерін;

астықты тасымалдаудың оңтайлы технологиялық маршруттарын таңдау тәртібін және қосу кезектілігін;

элеватор мен қоймадағы технологиялық процестерді ұйымдастыру мен жүргізу ережесін.

16-бөлім. Сауда және қоғамдық тамақтану

223. Бармен

Параграф 1. Бармен, 4-разряд

882. Жұмыс сипаттамасы:

келушілерге бар тұғырынан тұтынуға дайын алкогольсіз және бәсең алкогольді ішімдіктерді (сыра, жеміс және минералды сулар), кондитер тағамдарының мен алкогольсіз және алкогольді ішімдіктердің, салқын және ыстық тағамдар мен басытқылардың шектеулі ассортиментін дайындай отырып ұсынып қызмет көрсету;

ішімдіктерді, тамақ пен өнімдерді қабылдап алу және оларды қажетті режимді ескере отырып сақтау;

сөрелерді және бар тұғырын безендіру, оларды үлгілі жағдайда ұстау;

музыкалық аппаратураны (проигрывателльдер, моно-стереомагнитофондар немесе музыкалы автоматтар) пайдалану және оларға қызмет көрсету;

келушілердің өздерін мәдениетті ұстауын қадағалау;

қажетті есепті жүргізу, тауар есептемесін жасау және тапсыру;

қолма қол ақшаны, чектарды тапсыру.

883. Білуге тиіс:

кондитер тағамдары мен алкогольсіз және алкогольді ішімдіктердің, салқын және ыстық тағамдар мен басытқылардың шектеулі ассортиментін дайындаудың ассортиментін, рецептурасын, технологиясын;

барлардағы сатылатын тұтынуға дайын алкогольсіз және бәсең алкогольді ішімдіктермен, кондитер тағамдарының ассортиментін, олардың тауарлық сипаттамаларын, босату және бар тұғырына қойылу ережесін;

ішімдіктерге, салқын және ыстық тағамдар мен басытқыларға бағатын түзу ережесін;

екінші және бірінші санаттағы барларда келушілерге қызмет көрсету этикеті мен ережесін;

тұтынушылармен есеп айырысу ережесін;

барларда қолданылатын жабдықтар мен музыкалы аппаратураны пайдалану ережесі мен жұмыс принципін;

тауар есептемесін жүргізу және жасау, қолма қол ақшаны, чектарды тапсыру ережесін.

Параграф 2. Бармен, 5-разряд

884. Жұмыс сипаттамасы:

келушілерге бар тұғырынан тұтынуға дайын алкогольді ішімдіктерді (шарап, коньяктар, ликерлер), кондитер тағамдарының мен алкогольсіз және бәсең алкогольді ішімдіктердің мол ассортиментін: күшті, десертті, көбікті, жемісті, жұмыртқамен, қабатты коктейльдерді, крюшондарды, пунштарды, грогтарды, глинтвейктерді, дейздер мен басқа да ішімлдіктерді дайындай отырып ұсынып қызмет көрсету;

шейкерлердегі, крюшонницаалардағы ішімдік компоненттерін инструменттер мен механизмдердің көмегімен араластыру;

әртүрлі суық және ыстық басытқыларды: сандвичтерді, канапе, сосискилерді, шұжықты, қамырдағы ветчинаны, фаршталған жұмыртқаны, жемістер мен жидектерден жасалған салатты, тұзды миндальді, қаймақты, маслиналарды, печенье мен тағы басқа дайындау;

тұтынушыларды қарсы алу, оларды сатылатын ішімдіктердің ассортиментімен және рецептурасымен таныстыру;

біліктілігі анағұрлым төмен бармендерге басшылық ету және жұмысын ұйымдастыру.

885. Білуге тиіс:

кондитер тағамдары мен алкогольсіз және бәсең алкогольді ішімдіктердің, салқын және ыстық тағамдар мен басытқылардың мол ассортиментін дайындаудың ассортиментін, рецептурасын, технологиясын;

барлардағы сатылатын тұтынуға дайын алкогольсіз және бәсең алкогольді ішімдіктермен, кондитер тағамдарының, шарап, коктейль-барларда, коктейль-холлдарда және басқа да барларда сатылатын, сатып алынатын тауарлардың түрлерін, ассортиментін, рецептурасы мен дайындау технологиясын;

барда пайдаланылатын айлабұйымға, асхана ыдыстарына, аспаптарға, жабдыққа (мұзды генераторлар мен тағы басқа) қойылатын талаптарды;

жоғары санаттағы және люкс санатындағы барларда келушілерге қызмет көрсету этикеті мен ережесін.

224. Буфетші

Параграф 1. Буфетші, 3-разряд

886. Жұмыс сипаттамасы:

тұтынуға дайын кулинарлық өнімдерді: суық тағамдар мен басытқыларды, ыстық екінші тағамдарды, тәтті тағамдарды, ыстық сусындарды, наннан жасалған кулинарлық және кондитерлік өнімдерді, сүт және басқа да тамақтарды чектар бойынша немесе қолма қол ақшаға босату;

тағамды турау, өлшеу, үлестеу, тарелкалар мен басқа да ыдыстарға салу, стакандарға құю;

босатылатын даналы және өлшенетін тауарларды буып-түю;

тауар құнын есептеу, тұтынушылармен есеп айырысу;

қабылдау-тапсыру құжаттары бойынша өнімдер мен тауарларды алу, ассортиментін, саны мен сапасын тексеру, стандартсыз тауарларды сұрыптау және бұзылуының алдын алу;

өнімдер мен тауарларды сатуға дайындау, буфет сөресіне қою, баға белгілерін жапсыру;

таразыларды тексеру;

тамақ қалдықтарын, тараны, шыны ыдыстарды, макулатураны жинау және тапсыру;

қажетті есепті жүргізу, тауар есептемесін жасау және тапсыру;

қолма қол ақшаны, чектарды тапсыру.

887. Білуге тиіс:

буфетте келушілерге қызмет көрсету және олармен есеп айырысу ережесін;

буфет арқылы сатылатын тұтынуға дайын өнімнің ассортиментін, қасиеттерін, бомату нормаларын;

буфеттегі сауда-технологиялық жабдықты, өлшеу таразы аспаптарын пайдалану ережесін;

таразыны тексеру, кір тастарын таңбалау мерзімін;

пайдаланылатын асхана ыдысының аспаптар мен айлабұйымдардың атауы мен нысанын;

стандартқа сәйкес келмейтін кулинарлық тағамдар мен тауарларды сыртқы белгілері бойынша бракқа шығару тәсілдерін;

тауарларды сақтау мен босатудың мерзімі мен температуралық режим параметрлерін;

тауар есептемесін жасау және қолма қол ақшаны тапсыру ережесін.

Параграф 2. Буфетші, 4-разряд

888. Жұмыс сипаттамасы:

буфеттер арқылы сатылатын: мектептегі таңғы асты, бутербродтарды, қуырылған жұмыртқаны, сосискиді, сарделкиді, ыстық және суық сусындардың шектеулі ассортиментін дайындау және босату;

тамақты ысыту.

889. Білуге тиіс:

кулинарлық өнімдердің шектеулі ассортиментін: бутербродтарды, қуырылған жұмыртқаны, сосискиді, сарделкиді, ыстық және суық сусындарды және тағы басқа дайындаудың технологиясы мен рецептурасын, босату ережесін;

сатылатын тағамның, тауарлардың, кулинарлық және кондитердің өнімдердің тауар-технологиялық сипаттамасын;

дастарханды безендіру ережесін;

тамақ пен өнімдерді кесу, үлестеу және безендіру ережесін;

тауарды сөрелерде, буфет тұғырында, тоңазытқыш шкафтарында орналастыру мен қоюдың тәсілдері мен ережесін.

Параграф 3. Буфетші, 5-разряд

890. Жұмыс сипаттамасы:

буфеттер арқылы сатылатын кулинарлық өнімді: балық, уылдырық және басқа да гастрономиялық өнімдер қосылған бутербродтардың мол ассортиментін дайындау және босату;

алкогольді ішімдіктерді арнаулы ыдыстарға құю;

тапсырыс берілген тағамдарға сәйкес шарап-арақ өнімдерін іріктеу;

сөрелерді безендіру, дастарханды жасау.

891. Білуге тиіс:

жекелеген тауарларды босатудың ережесін (температурасын, түрлі шарап, шарап-арақ, кулинарлық және кондитерлік өнімдердің сусындарды, жемістер және тағы басқа босату нормасын);

сусынды, шарапты құю ережесін;

пайдаланылатын ыдыс түрлерін;

шарап-арақ өнімдерінің тапсырыс берілген тағамдарға сәйкес болуы ережесін.

225. Тамақ жартылай фабрикаттарын жасаушы

Параграф 1. Тамақ жартылай фабрикаттарын жасаушы, 1-разряд

892. Жұмыс сипаттамасы:

тамақ жартылай фабрикаттарын дайындау кезінде қосалқы жұмыстарды орындау; ұнды, кітірлек нанды елеу, льезон дайындау, лас жерлерді жуу, еттің, құстың басын алу, етті жуу, кептіру;

ішек-қарынды бөлу және тазалау;

сіңірлерін, майларын, қан қатпаларын және тағы басқа кетіру;

сиыр, бұзау, қой және басқа ұшалардың төсі мен мойын бөліктерін сіңірлеу: сіңірлерін, ірі қан қатпаларын, тамырларын, сүйек, шеміршек қалдықтарын және тағы басқа алу;

ет пен ішек-қарынды белгіленген мөлшердегі кесектерге кесу және тараға салу;

дайын жартылай фабрикаттарды ұнға аунату және оларды лотоктарға, табаларға салу;

тамақ қалдықтарын жинау және тапсыру.

893. Білуге тиіс:

ет пен ішек-қарынды тазарту және сіңірлеу тәсілдерін;

өңделетін ұшалардың бұлшық ет, май және қосынды бөліктерінің орналасуын;

әртүрлі жартылай фабрикаттарды ұнға аунатудың ережесі мен түрлерін;

льезон дайындау компоненттерінің арақатынастары мен ережесін;

тамақ қалдықтарын жинау, сақтау және тапсыру ережесін;

пышақтарды қайрау және түзеу ережесін.

Параграф 2. Тамақ жартылай фабрикаттарын жасаушы, 2-разряд

894. Жұмыс сипаттамасы:

тамақ жартылай фабрикаттарын дайындау кезінде шикізатты алғашқы өңдеудің қарапайым процестерін жүргізу;

картопты, көкөністер мен әшкөкті, жемістерді машинамен немесе қолмен тазалау;

картопты және тамырлы дақылдарды машинамен белгіленген қалдық нормаларын сақтай отырып тазалау процесін қадағалау;

картопты және тамырлы дақылдарды машинамен тазалағаннан кейін көздерден, дақтардан, қалған қабықтан тазарту;

картопты және тамырлы дақылдарды машинамен немесе қолмен сұрыптау, калибрлеу, жуу;

картопты және тамырлы дақылдарды машинаға тиеу;

сиыр, бұзау, қой және басқа ұшалардың жауырыны мен қалың еттерін сіңірлеу;

етті тазалау;

пышақтарды қайрау және түзеу.

895. Білуге тиіс:

картопты, көкөністер мен әшкөкті, жемістерді машинамен немесе қолмен алғашқы өңдеудің техникалық ережесін;

дайын жартылай фабрикаттардың сапасына қойылатын талаптарды;

картопты және тамырлы дақылдарды тазалау кезінде берілетін шекті қалдық нормаларын.

Параграф 3. Тамақ жартылай фабрикаттарын жасаушы, 3-разряд

896. Жұмыс сипаттамасы:

жартылай фабрикаттарды дайындау кезінде шикізатты алғашқы өңдеудің күрделілігі орташа процестерін жүргізу, ірі және ұсақ малдың жартылай ұшасын, оларды бұзу схемасына сәйкес кулинарлық мүшелеу;

бұзау, қой төстерін шеміршегінен ажырату;

ұшаның төс-белдеме бөлігін білектеу;

бұлшық, май және сіңір тіндерін сүйекте еті етте сүйек қалдырмай ажыратып бөлу;

сүйекті еттен толық тазарту;

ұшалардың омыртқа-белдеме бөлігі мен артқы аяғын сіңірлеу;

сүйекті арамен кесу;

балық түрлерін мүшелеу;

ұшаларды фиксациялау әдісімен өңдеу;

ішек-қарынды үлестеп бөлу;

еттен, балық пен көкөністен котлет массасын, пельмен, вареник дайындау;

картопты сульфитациялау;

картопты сульфитациялаудан кейін жуу;

сульфитациялау ерітіндісін жасау, оны белгілі бір пропорцияда ыдыстарға құю;

қуыратын, пісіретін самсаға және басқа да тағамдарға ашытылған қамыр ашыту;

қамырды бөлу;

етті сұрып түрлері бойынша: бүйір, сыртқы бөлік, үстіңгі, астыңғы бөліктерге бөлу;

сүйекті түрлері бойынша сұрыптау;

еттен шағын кесекті жартылай фабрикаттарды: бефстроган, азу, гуляш, рагу, палауға және тағы басқа бөлу;

кейінгі жылумен өңдеу түріне қарай балықты үлестеп қабықты, қабықсыз филе, омыртқамен және омыртқасыз етіп бөлу;

картопты, шикі, ашыған және піскен көкөністі ұсақтап турау;

салмағының берілген рецептурасын сақтай отырып, котлет массасынан тағамдарды жасау;

көкөністі фарштау, салат, маринад жасау;

жартылай фабрикаттарды өлшеу, тараға салу, буып-түю;

арамен кесілген құбырлы, омыртқалы, қабырға сүйектерімен белгілі бір арақатынаста бөліп салу.

897. Білуге тиіс:

ұшаны, құсты, балықты мүшелеу схемасын; еттен, құстан, балықтан, ішек-қарыннан, кесілген және котлет массасынан, тазаланған картоптан, көкөністен, ашыған қамырдан ірі кесекті және шағын кесекті жартылай фабрикаттарды, тұшпара мен вареникке қамыр дайындаудың технологиялық процесінің мәнін;

шикізат сапасын органолептикалық бағалау әдістерін;

дайындалатын жартылай фабрикаттардың сапасына қойылатын талаптарды, оларды сатудың мерзімі мимен шарттарын, буып-түю, сақтау және тасымалдау ережесін;

қызмет көрсететін жабдықты пайдалану, таразыны тексеру ережесін

Параграф 4. Тамақ жартылай фабрикаттарын жасаушы, 4-разряд

898. Жұмыс сипаттамасы:

еттен, ауылшаруашылығы құстарынан, жабайы қанаттылардан, бекіре тектес балықтан жартылай фабрикаттарды дайындау, құс ұшасын, ірі және ұсақ мал ұшаларының жауырын, төс пен қабырға бөліктерін түсіру кезінде шикізатты алғашқы өңдеудің күрделі процестерін жүргізу;

табиғи (антрекоттар, бифштекстер, лангеттер, филе, эскалоптар және тағы басқа) және ұнға аунатып қуыруға арналған (ромштекстер, шницельдер мен тағы басқа) ет мен құстың ірі кесекті үлесті жартылай фабрикаттарын кесу;

кәуапты, кнельді массаға ет дайындау;

бекіре тектес балықты буындарға бөліп кесу;

буындарды үлестеп кесу;

құмшекерлі және қабаты қамыр дайындау.

899. Білуге тиіс:

құс ұшасын, ірі және ұсақ мал ұшаларының жауырын, төс пен қабырға бөліктерін түсірудің, бекіре тектес балықты мүшелеудің жолдары мен ережесін;

ірі және ұсақ мал ұшаларының, бекіре тектес балықтың кулинарлық нысанын;

еттен, құстан, бекіре тектес балықтан жасалатын үлесті жартылай фабрикаттар ассортиментін, оларды дайындаудың технологиялық процесінің мәнін;

құмшекерлі және қабаты қамыр дайындаудың рецепті мен технология мәнін.

Параграф 5. Тамақ жартылай фабрикаттарын жасаушы, 5-разряд

900. Жұмыс сипаттамасы:

фаршталған котлет, галантин, рулеттер мен басқа да жартылай фабрикаттарды дайындау кезінде етті, ауылшаруашылығы құстарын, жабайы қанаттыларды алғашқы өңдеудің ерекше күрделі процестерін жүргізу, ірі мал ұшаларының сан және мойын, және ұсақ мал ұшаларының қол мен сан бөліктерін түсіру;

етті сұрыптар бойынша бөлшектеу;

ұшалар мен жарты ұшаларды ыстауға арнап мүшелеу.

901. Білуге тиіс:

ірі және ұсақ мал ұшаларының, бекіре тектес балықтың кулинарлық нысанын;

еттен, құстан, бекіре тектес балықтан жасалатын ерекше күрделі жартылай фабрикаттар дайындаудың технологиялық процесінің мәнін;

құс ұшасын, ірі және ұсақ мал ұшаларының жауырын, төс пен қабырға бөліктерін түсіру ережесін;

ұшаның анатомиялық құрылымын, буындардың қосылу тұстарын, сүйек жүйесін;

ұшаның, жарты ұшаның салмағына қарай жартылай фабрикаттар шығымы нормасын.

226. Тауарларды жинақтаушы

Параграф 1. Тауарларды жинақтаушы, 2-разряд

902. Жұмыс сипаттамасы:

тауарларды құжаттардың негізінде іріктеу және партияның жинақтайтын жерге тасымалдау;

іріктелген тауардың атауы мен санын құжаттарда көрсетілген атаулармен және сандармен салыстырып тексеру;

тауар партияларын жинақтау, өлшеу, буып-түю, таңбалау белгісін, биркасы мен алушының мекенжайын құжаттарға сәйкес толтыру;

тауарды түгендемеге дайындау.

903. Білуге тиіс:

тауарларды жинақтау ережесін;

қоймадағы тауар ассортименті мен олардың бағасын;

тауарды қоймалау мен сақтау шарттарын;

тауарды өлшеу, буып-түю ережесін;

таразыны реттеу тәсілдерін;

белгі мен бирканы толтырудың тәртібін.

227. Бақылаушы-кассир

Параграф 1. Бақылаушы-кассир, 2-разряд

904. Жұмыс сипаттамасы:

сауда залындағы тауарлар ассортиментінің уақытылы толықтырылуын, олардың сақталуын, бақылау-касса машинасының жарамдылығы мен дұрыс пайдаланылуын бақылау;

тауардың санын, салмағын, метражын, жұптылығын, ярлыгын, пломбысын, бағасы мен сапасын тексеру;

тұтынушылармен тауарлар мен қызметтер үшін есеп айырысу: тауардың құнын есептеу, ақшаны алу, чекті шығару, қалған ақшасын қайтару, чекті өшіру;

бақылау-касса машинасының ұсақ ақауларын жою, оған бақылау және чек баспаларын салу, датчиктердің көрсеткіштерін жазу, нумераторды нөлге қою және дататорды белгілеу;

тауарды сатуға дайындау: буылғанын жазу, сыртқы түрін қарау, сүрту, жинақтау және сұраныстың жиілігі мен жұмыс ыңғайына қарай тауарларды топтар, түрлері мен сұрыптары бойынша бөліп орналастыру;

баға белгілерін толтыру және бекіту;

ақшаны санау және оны белгіленген тәртіппен тапсыру;

сатылмаған тауар мен тараны жинау.

905. Білуге тиіс:

тауарлардың ассортиментін, сыныптамасын, сипаттамасы мен нысанын;

артикулдар мен таңбалауды оқу ережесін;

бөлек бағаны;

тауарды жинақтау және жиынтықтау жолдарын;

бұйым мөлшерінің шкаласын және оларды анықтау ережесін;

тауардың сапасына қойылатын негізгі талаптар мен техникалық шарттарды, тараны және олардың таңбаларын;

брактың түрлерін және тауарды бракқа шығару ережесін;

тауарды пайдаланудың кепілді мерзімін және оларды айырбастау ережесін;

бақылау-касса машинасының құрылымы мен пайдалану ережесін.

Параграф 2. Бақылаушы-кассир, 3-разряд

906. Жұмыс сипаттамасы:

тауарлар ассортиментінің уақытылы толықтырылуын бақылау;

қоймадағы тауар ассортиментімен танысу, оны алуға қатысу;

таңбасына (жүк тауар ведомосына) сәйкес келмейтін тауардың түскені туралы әкімшілікті хабардар ету;

дүкен ішіндегі және терезе сөрелерін безендіру, олардың жай-күйін бақылау;

сатып алушыларға тауардың нысаны, қасиеттері мен сапасы және оның бағасы туралы кеңес беру;

сатып алушыларға өзара бірін бірі алмастыратын жаңа тауарлар және ілеспе ассортимент тауарларын ұсыну;

сатып алушылар сұраныстарын зерттеу.

907. Білуге тиіс:

тауардың нысаны, сипаттамасы мен нысанын;

тауарды жасауға кететін шикізат пен материалдардың түрлерін, оларды тану тәсілдерін;

тауардың сапасын анықтау әдістерін;

сауда-техникалық жабдық құрылымының негізгі принциптерін;

дүкен ішіндегі сөрелерді безендіру принциптерін.

Параграф 3. Бақылаушы-кассир, 4-разряд

908. Жұмыс сипаттамасы:

қоймадан тауар алу және оның сапасын анықтау;

сату сомасын касса есептеуішінің көрсеткіштерімен салыстыру;

тауар есептемесін, брак, жетіспеу, қайта сұрыптау, материалдық құндылықтарды тапсыру кезінде қабылдау-тапсыру актілерін жасау;

түгендеме жүргізуге қатысу;

әкімшілік болмаған кезде сатып алушылармен даулы мәселелерді шешу;

біліктілігі анағұрлым төмен бақылаушы-кассирдің жұмысына басшылық ету.

909. Білуге тиіс:

тауардың сапасын анықтау әдістерін; түгендеме жүргізудің, брак, жетіспеу, қайта сұрыптау, материалдық құндылықтарды тапсыру кезінде қабылдау-тапсыру актілерін жасау және ресімдеу тәртібін;

сатып алушыларға қызмет көрсетудің прогрессивті нысандары мен әдістерін.

Ескертпе. Кассалық операциялар жоқ кезде кәсіп "Бақылаушы" деп аталады.

228. Ас үй жұмысшысы

Параграф 1. Ас үй жұмысшысы, 2-разряд

910. Жұмыс сипаттамасы:

жартылай фабрикаттар мен шикізатты өндірістік цехтарға жеткізу;

бөшкелерді, жәшіктерді, өнім салынған қаптарды, шыны және қаңылтыр банкілерді, ондағы тамақтың сақталуын қамтамасыз ете отырып ашу;

тарадан өнімді түсіру;

жартылай фабрикаттар мен шикізатты, өнімдерді, айлабұйымды, тараны цех ішінде тасымалдау;

қазандарға су толтыру;

дайын өнімді таратып бөлуге немесе экспедицияға жеткізу;

сыртқы желіне арналған өнімді функциональды тараға салу, оны көлікке тиеу;

электр, газ қазандарын, плиталарды, шкафтарды, қайнатқыштарды қосу;

түскі асты жиынтықтау кезінде подностарды транспортерге қою;

подностарға асхана аспаптарын, нанды, салқын жеңіл ас салынған тарелкаларды, сусын құйылған стакандарды қою, тарелкаларды, кастрюльдерді қақпақпен жабу;

тамақ қалдықтарын жинау.

911. Білуге тиіс:

асүй ыдысының, инвентардың, құралдың атауы мен нысанын;

тараны, бөшкелерді, консерв банкаларын ашулың тәсілдері мен ережесін;

өндірісте өнімдерді, дайын өнімді тасымалдау ережесін;

электр, газ қазандарын, плиталарды, шкафтарды, қайнатқыштар мен басқа да жылу жабдығын қосу және ажырату ережесін;

қатты және сұйық отынмен істейтін плиталарды жағу ережесін.

229. Ыдыс жуушы

Параграф 1. Ыдыс жуушы, 1-разряд

912. Жұмыс сипаттамасы:

ыдысты жуу кезінде дайындық жұмыстарын орындау;

пайдаланылған ыдысты үстелдерден арбаларға немесе транспортерге жинау;

арбаны ыдысымен жууға апару;

ыдысты арбадан түсіру;

үстелдерге қол сулықтарды, дәмдеуіш салынған аспаптарды қою және оларды күні бойы толтырып отыру.

913. Білуге тиіс:

пайдаланылған ыдысты үстелдерден жинау кезіндегі санитарлық талаптарды және этикет ережесін;

түрлі ыдыстармен және оны тасымалдайтын арбалармен жұмыс істеу ережесін.

Параграф 2. Ыдыс жуушы, 2-разряд

914. Жұмыс сипаттамасы:

асхана және асүй ыдыстарын, приборларды, подностарды, инвентарь мен құралдарды, тараны жуу және зарарсыздандыру заттарын қолдана отырып қолмен және ыдыс жуу машиналарында жуу;

арнаулы жуу ерітінділерін жасау;

ыдысты ас қалдығынан тазарту;

ыдыстарды, приборларды, подностарды, сүрту және кептіру;

тамақ қалдықтарын жинау;

таза ыдыстарды, приборларды, подностарды таратып бөлу немесе үстелдерге желісіне (үстелдерді алдын ала жасайтын асханаларда) жеткізу.

915. Білуге тиіс:

ыдысты қолмен және ыдыс жуу машиналарында жуу, ыдысты, инвентарь мен құралдар мен түрлі нысандағы тараны кептіру тәсілдерін;

жуу және зарарсыздандыру заттарын және олармен ерітінді жасау ережесін;

ыдыспен, приборлармен жұмыс істеу ережесін және оларды сақтау тәсілдерін;

тамақ қалдықтарын жинау және сақтау ережесін.

230. Даяшы

Параграф 1. Даяшы, 3-разряд

916. Жұмыс сипаттамасы:

дастарханы қарапайым және күрделілігі орташа әрі тағам мәзірі күрделі емес кәсіпорындарда: санаторийлардағы, пансионаттардағы, профилакторийлардағы, турбазалар мен демалыс үйлеріндегі диеталық асханаларда, саяхат кемелеріндегі мейрамханаларда, вагон-мейрамханалар мен туристік-саяхат поездарында, жиынтық тамақтану рационын ұсынушы мейрамханаларда және келушілерге алдын ала ақысы төленген жолдамалар, чектер, талондар бойынша және бақылау-касса аппараттарында ақшаны ресімдемей және келушілерге ұсынбай қолма қол ақшаға қызмет көрсету;

ыстық тамаққа алдын ала тапсырыс алу және жолаушыларға тікелей вагондарда қызмет көрсету;

мейрамхана, кафе, бар залдарында кондитер өнімдерін, сувенирлер, гүл және тауарларды, жолаушылар вагондарында бірінші және екінші ыстық тамақтарды, сүт-айран өнімдерін, кулинарлық және кондитер тағамдарын, сувенирлерді, жол жиынтықтарын, алкогольміз сусындарды, нан өнімдерін аралап жүріп сату үстелдерді алдын ала жасау;

кірлеуіне қарай дастархан мен қолсулықтарды ауыстыру;

үстелдерді жинау;

пайдаланылған ыдысты, приборларды, дастархан заттарын, қолма қол ақшаны, чектерді, талондарды, сатылмаған тауар мен өнімдерді тапсыру.

917. Білуге тиіс:

дастарханды ақысы алдын ала төленген жолдамалар, чектер, талондар бойынша жасау және қызмет көрсету ережесін;

тағамдарды берудің қысқаша кулинарлық сипаттамасын, кезектілігін;

сатылатын кулинарлық, кондитерлік өнімдер мен тауарлардың бағасын;

пайдаланылатын асхана ыдысының, заттардың түрлерін, нысанын және оларға қойылатын талаптарды, оларды алу мен тапсыру тәртібін;

қолданылатын жабдық пен айлабұйымды пайдалану ережесін;

келушілермен есеп айырысудың, қолма қол ақшаны, чектерді, талондарды тапсырудың тәртібін.

Параграф 2. Даяшы, 4-разряд

918. Жұмыс сипаттамасы:

дастарханның жасалуы күрделі: мейрамханаларда, кафеде, екінші және бірінші санаттағы барларда келушілерге, олардан тапсырыс қабылдай отырып, счеттерді ресімдеп және оларға ұсына отырып қызмет көрсету;

ұйымдардың, жеке адамдар мен топтардың тапсырысы бойынша қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында, мекемелерде, үйде, зауыттарда: үйлену тойлары, мерейтойлар, жолдастық кездесу, отбасылық түскі ас, демалыс кештері, тақырыптық кештер, балдар, ұлттық асүй мәзірі дегустациялары сияқты салтанаттарға қызмет көрсету;

келушілердің тағам және сусын таңдауына жәрдем көрсету және оларды үстелге немесе нөмірге апарып беру;

счетқа сәйкес келушілермен есеп айырысу.

919. Білуге тиіс:

мейрамханаларда, кафеде, екінші және бірінші санаттағы барларда ас мәзіріне тапсырмалы және фирмалық тағамдарды, сусындар мен кондитерлік өнімдерді қоса отырып қызмет көрсетудің түрлерін;

әртүрлі салтанаттардың, жеке адамдар мен топтардың тапсырысы бойынша іс-шаралардың үстелдерін безендіру және оларға қызмет көрсетудің түрлері мен ережесін;

сатылатын тағамдардың, сусындардың ассортиментін, шығу нормасын, жан-жақты кулинарлық сипаттамасын, ұсыну ережесі мен бағасын;

счеттерді ресімдеу және олар бойынша келушілермен есеп айырысу тәртібін;

бақылау-касса аппараттарын пайдалану ережесін.

Параграф 3. Даяшы, 5-разряд

920. Жұмыс сипаттамасы:

дастарханның жасалуы ерекше күрделі, ұлттық ерекшеліктері мен кәсіпорынның тақырыптық бағытын көрсететін: қала сыртындағы, ұлттық мейрамханаларда, кафеде, жоғары және люкс санатындағы барларда келушілерге қызмет көрсету;

салтанатты және ресми қабылдауларға, кеңестерге, конференцияларға, келіссөздерге, съездерге салтанаттарға қызмет көрсету;

шетелдік туристерге қызмет көрсету;

фирмалық тағамдар мен сусындарды, қорытынды операцияларды, осы тағамға тапсырыс берген клиенттердің алдында жүргізе отырып ұсыну;

қызмет көрсету кезінде ыстық ылғалды қол сулықтарды ұсыну.

921. Білуге тиіс:

ұлттық ерекшеліктері мен кәсіпорынның тақырыптық бағытын көрсететін: дастархандарды безендірудің түрлері мен ережесін;

салтанатты және ресми қабылдауларда, кеңестерде, конференцияларда, келіссөздерде, съездерде шетелдік туристерге қызмет көрсетудің нысандары мен ережесін;

шарап және шарап-арақ ассортиментінің берілетін тағамның сипаты мен кезектілігіне сәйкес болуын;

шетелдік туристердің тамақтану ерекшеліктерін;

даяшылардың еңбегін ұйымдастыру нысандарын (жеке, бригадалық-звенолық, бригадалық);

келушілермен сөйлесуге қажетті көлемде шет тілдерді.

231. Аспаз

Параграф 1. Аспаз, 2-разряд

922. Жұмыс сипаттамасы:

тағам және кулинарлық өнімдері дайындау кезінде көмекші жұмыстарды орындау;

картопты, көкөністерді, жемістерді, жидектерді жуғанға дейін немесе жуғаннан кейін пышақтың және басқа да айлабұйымдардың көмегімен тазалау;

әшкөкті, картопты, көкөністерді, жемістерді, жидектерді іріктеу;

ақаулы даналары мен бөгде қоспаларды алып тастау;

көкөністі оларды тазалағаннан кейін жуу;

нанды, картопты, көкөністерді турау;

балықты, етті, құсты жібіту;

балықтың, жабайы құстың, құстың ішін тазалау;

майшабақты, кильканы турау;

ішек-қарынды өңдеу.

923. Білуге тиіс:

шикізат пен тамақты алғашқы кулинарлық өңдеу ережесін және олардан жасалған жартылай фабрикаттардың сапасына қойылатын талаптарды;

нан турау ережесін;

тазартылған көкөністі сақтаудың мерзімі мен шарттарын;

барлық маркадағы нан кесу машиналарының құрылымын, оларды реттеу және пайдалану ережесін;

нанды қолмен және машинамен кесу кезіндегі қауіпсіз жұмыс жолдарын.

Параграф 2. Аспаз, 3-разряд

24. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым кулинарлық өңдеуді қажет ететін тағам және кулинарлық өнімдерді дайындау;

картопты, басқа да көкөністерді ботқаларды, бұршақ және макарон өнімдерін, жұмыртқаны пісіру;

картопты, басқа да көкөністерді, котлет массасынан (көкөніс, балық, ет) жасалған құймақты қуыру;

көкөніс және жарма өнімдерін пісіру;

өнімдерді сүзу, сүрту, араластыру, ұнтақтау, қалыптау, фарштау;

бутербродтарды, жартылай фабрикаттардан, консервілер мен концентраттардан жасалатын тағамдарды дайындау;

жаппай сұраныстағы тағамдарды үлестеп бөлу (жиынтықтау), таратып бөлу.

925. Білуге тиіс:

тағамдардың рецептурасын, дайындау технологиясының мәнін, сапасына қойылатын талаптарды, үлестеп бөлу (жиынтықтау) ережесін, сақтаудың мерзімі мен шарттарын;

картоптың, басқа да көкөністердің, ботқалардың, бұршақ және макарон өнімдерінің, жұмыртқаның, жартылай фабрикаттардың, консервілер мен концентраттардың, котлет массасынан жасалған тағамдардың түрлерін, қасиеттерін;

кулинарлық нысанын, олардың жарамдылығын анықтаудың белгілері мен органолептикалық әдістерін;

оларды жылмен өңдеуге дайындау жөніндегі операциялардың кезектілігін, жолдары мен ережесін;

технологиялық жабдықтың, өндірістік айлабұйымның, құралдың, өлшеу таразы аспаптарының, ыдыстың нысанын, пайдалану және оларды күтіп ұсату ережесін.

Параграф 3. Аспаз, 4-разряд

926. Жұмыс сипаттамасы:

күрделілігі орташа кулинарлық өңдеуді қажет ететін тағам және кулинарлық өнімдерді: жас және пісірілген көкөністерден жасалатын, ет, балық қосылған түрлі салаттарды, винегреттерді, маринадты балықты, сілікпені, табиғи майшабақты гарнирімен дайындау, соустарды, әртүрлі пассеровкаларды, ыстық және салқын сусындарды, тәтті тамақтарды, ұн тағамдарын: варениктерді, тұшпараны, расстегайды, кулебякты, самсаны, үй кеспесін, ватрушкаларды және тағы басқа тағамдарды дайындау.

927. Білуге тиіс:

күрделілігі орташа кулинарлық өңдеуді қажет ететін кулинарлық өнімдерді дайындау рецептурасын, технологиясының мәнін;

олардың сапасына, сақтау және таратып бөлу кезінде мерзімі мен шарттарына қойылатын талаптарды;

оларды жылумен өңдеуге дайындау жөніндегі операциялардың кезектілігін, жолдары мен ережесін;

Параграф 4. Аспаз, 5-разряд

928. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі кулинарлық өңдеуді қажет ететін тағам және кулинарлық өнімдерді: тұздықталған немесе фаршталған торай, бауыр паштеті, желедегі балық кнелі, тұздықталған немесе фаршталған балық, ет ішек-қарын, бұзау етінен жасалған вегетариандық желедегі фрикадельки, ет сыры, пісірілген және түсіңрілген көкөністерден жасалатын, ет, балық қосылған түрлі салаттарды, винегреттерді, маринадты балықты, алмамен немесе картоппен және тағы басқа фаршталған ауылшаруашылық құстарын, дайындау;

табиғи және фаршталған булы омлеттерді, жұмыртқа ботқасын, түрлі соустар мен тұздықтарды, құмшекерлі және қабатты қамырдан жасалған: волованды, крутондарды, тарталеткаларды жасау;

менюді, жартылай фабрикаттар мен тауарларға тапсырысты, тауар есептемесін жасау.

929. Білуге тиіс:

күрделі кулинарлық өңдеуді қажет ететін кулинарлық өнімдерді дайындау рецептурасын, технологиясының мәнін;

олардың сапасына, сақтау және таратып бөлу кезінде мерзімі мен шарттарына қойылатын талаптарды;

рационалды тамақтану негіздерін;

оларды жылу кезінде (ысыту мен қыздырудың түрлі әдістерін қолдану, белгілі бір ортаны - қышқыл, тұзды және тағы басқа қалыптастыру) мен өңдеуге дайындау жөніндегі операциялардың кезектілігін, жолдары мен ережесін;

жұпарлы заттарды және кулинарлық өнім сапасын жақсарту үшін оларды қолдану тәсілдерін;

қолданыстағы рецептура жинақтарын, технологиялық нұсқаулықтар мен оларды пайдалану ережесін;

ас мәзірін, тамаққа тапсырысты жасау, тауар есептемесін жасау ережесін.

Параграф 5. Аспаз, 6-разряд

930. Жұмыс сипаттамасы:

ерекше күрделі кулинарлық өңдеуді қажет ететін тағам және кулинарлық өнімдерді: тұздықталған немесе фаршталған торай, бауыр паштеті, желедегі балық кнелі, тұздықталған немесе фаршталған балық, ет ішек-қарын, бұзау етінен жасалған вегетариандық желедегі фрикадельки, ет сыры, пісірілген және түсірілген көкөністерден жасалатын, ет, балық қосылған түрлі салаттарды, винегреттерді, маринадты балықты, алмамен немесе картоппен және тағы басқа фаршталған ауылшаруашылық құстарын, дайындау;

табиғи және фаршталған булы омлеттерді, түрлі соустар мен тұздықтарды, құмшекерлі және қабатты қамырдан жасалған: волованды, крутондарды, тарталеткаларды, желеленген кремді, мусстарды, самбукты, тәтті соусты, көпсітілген қантты кілегейлі сироптағы жеміс пен жидектерді және тағы басқа жасау;

тапсырыс берілген және фирмалық тағамдарды, ұлттық және шетелдік асүй тағамдарын, көрме-саудадағы өнімдер мен дайын тағамдарды үлестеп бөлу, ресімдеу және таратып бөлу.

931. Білуге тиіс:

барлық тағамдар мен кулинарлық өнімдерді дайындау рецептурасын, технологиясының мәнін;

фирмалық тағамдарды, ұлттық және шетелдік асүй тағамдарын дайындау ерекшеліктерін; диета сипаттамаларын;

жекелеген диеталар бойынша тұтынуға тыйым салынған тағамдар мен өнімдерді;

жылумен өңдеу кезінде тамақ өнімдеріндегі белоктардың, майлардың, көміртегінің, дәрумендердің, бояушы және басқа да заттардың өзгерістерін;

тапсырыс берілген және фирмалық және диеталық тағамдарды, үлестеп бөлу, ресімдеу және таратып бөлу ережесін;

мерекелік, банкет мәзірін, тамақтанушылардың жекелеген контингенттеріне қызмет көрсетудің ас мәзірін жасау ережесін;

дайын өнімнің ақауларын жою тәсілдерін.

932. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

232. Балалар тағамын аспазы

Параграф 1. Балалар тағамын аспазы, 5-разряд

933. Жұмыс сипаттамасы:

балалар консультацияларында, яслиде, балабақшада, ясли-бақшада, мектептерді және басқа да қоғамдық тамақтану кәсіпорындарында балаларға арналған тағамдарды пісіру;

әртүрлі жастағы балаларға арналған "В" типтес сүт қоспаларын, қалпына келтірілген бейімделген сүт қоспасын, тұтқыр, жартылай тұтқыр, түрлі жармалардан сусымалы ботқаларды, пісірілген, бұқтырылған, көміп пісірілген пюре мен басқа да көкөніс тағамдарын, көкөніс, жеміс, жеміс-көкөніс, көкөніс-ет салаттарын, винегреттерді дайындау;

ет және тауық сорпасын пісіру;

сүйек сорпасында вегетариандық, пюре тәріздес, салқын және құймалы сорпаларды пісіру;

пассеровкалардың, томатты, қаймақты, сүт және жеміс соустарының түрлерін, суфле, тефтель, гаше, котлет, гуляш және басқа да ет, тауық және балық өнімдерінен жасалатын тағамдарды, ми, гаше және ішек-қарыннан басқа да тағамдарды, жармадан көміп пісірілген тағамдарды, ет, жұмыртқа және ірімшік қосылған көкөністерді, ет және жұмыртқа тағамдарын дайындау;

ыстық және салқын сусындарды, жеміс және көкөніс шырындарын, компот, кисель, морс, мусс, желе және басқа да үшінші тағамдарды дайындау;

ашыған және тұщы қамыр араластыру, одан булочка, самса, құймақ, ватрушки, кітірлек нан мен басқа да өнімдер пісіру;

еметін, жас сәбилерге, мектепке дейінгі және мектеп жасындағы балаларға арналған нормаларға сәйкес тағамдарды үлестеп бөлу.

934. Білуге тиіс:

еметін, жас сәбилердің, мектепке дейінгі және мектеп жасындағы балаларды тамақтандырудың негіздері мен мәнін;

түрлі тамақ өнімдерінің сипаттамасы мен биологиялық құндылығын, тамақ өнімдерінің жарамдылық белгілері мен оны анықтаудың органолептикалық әдістерін;

шикі және дайын өнімді, жартылай фабрикаттарды сақтау және өткізу мерзімдерін;

балаларға арналған тамақты кулинарлық өңдеу ерекшеліктерін;

қамырдан жасалған бірінші, екінші, үшінші және салқын тағамдарды дайындау технологиясының мәнін;

жылумен өңдеу және басқа да пісіру, қуыру, көміп пісіру процестерінің режим параметрлері мен ұзақтығын;

шикізатты салудың нормасын, арақатынасы мен кезектілігін;

баланың жасына қарай тағам мөлшерін;

өнімдерді алмастыру кестесін пайдалану ережесін;

қызмет көрсететін механикаландырылған, жылу, салмақ өлшеу, тоңазыту және басқа да жабдықтардың құрылымы мен жұмыс принципін, оны пайдалану мен күтіп ұстау ережесін;

ас блогын ұстаудың санитарлық ережесін;

жеке адам гигиенасын;

тамақтан уланудың алдын алу шараларын;

балаларға тамақты таратып бөлу ережесін.

233. Сүт коктейлдерін жасаушы

Параграф 1. Сүт коктейлдерін жасаушы, 3-разряд

935. Жұмыс сипаттамасы:

ірімшіктен басқа да сүт тағамдарынан сүт, кілегейлі, сүт-жеміс коктейльдері мен кулинарлық өнімдерді: балмұздақты кисель, кремдер, желе, толтырғышы бар көбікті кілегей дайындау;

сүттен, кілегейден, сироптан, балмұздақтан берілген рецептура бойынша қоспалар дайындау; көбіктеу, арнаулы ыдысқа құю;

тамақтарды қабылдап алу және оларды талап етілетін ереже мен режимді ескере отырып сақтау;

коктейльді, балмұздақты, жемістерді, жидектерді, сүт және ашыған сүт өнімдерін босату;

тауар есептемесін жасау.

936. Білуге тиіс:

ірімшіктен басқа да сүт тағамдарынан сүт, кілегейлі, сүт-жеміс коктейльдері мен кулинарлық өнімдерді жасаудың рецептурасын және технологиясы мәнін;

пайдаланылатын шикізаттың түрлері мен тауарлы сипаттамасын;

өнімді босату ережесін;

көбіктеуге арналған аппараттардың құрылымы мен пайдалану ережесін;

тауар есептемесін жасау ережесін.

234. Сусындарды жасаушы

Параграф 1. Сусындарды жасаушы, 3-разряд

937. Жұмыс сипаттамасы:

берілген рецептура мен технология бойынша шәйдің, кофенің, какаоның шектеулі ассортиментін жасау;

кофе дәндерін қуыру, кептіру және ұнтақтау;

сусындарды үлестеп бөлу;

дайындалған сусындарды, қантты, бутербродтарды, кондитер өнімдерін, балмұздақты, лимонды, джемді, балды, тосап, повидло мен басқа да шәй немесе кофе тағамдарын босату;

өнімдерді қабылдап алу және сақтау.

938. Білуге тиіс:

сусындар мен ілеспе өнімдердің ассортиментін, рецептурасын, дайындау технологиясының мәнін және босату ережесін;

шикізатты сақтаудың шарттары мен мерзімдерін;

пайдаланылатын жабдықтың құрылымы мен пайдалану ережесін.

Параграф 2. Сусындарды жасаушы, 4-разряд

939. Жұмыс сипаттамасы:

берілген рецептура мен технология бойынша шайдың, кофенің варшавалық, шығыстық, ликерлі, коньякты, лимонды, кілегей қосылған, гляссе және тағы басқа түрлерін, какаоны, шоколадты, түрлі ұлттық сусындарды жасау, кофенің түрлі сорттарынан қоспа жасау;

сусынды, бутербродтарды, кондитер өнімдерін, балмұздақты беруге арналған ыдысты іріктеу;

тауар есептемесін жасау.

940. Білуге тиіс:

пайдаланылатын шикізаттың түрлері мен тауарлы сипаттамасын;

өнімді босату ережесін;

көбіктеуге арналған аппараттардың құрылымы мен пайдалану ережесін;

тауар есептемесін жасау ережесін.

235. Тауарды қабылдаушы

Параграф 1. Тауарды қабылдаушы, 2-разряд

941. Жұмыс сипаттамасы:

тауарды қабылдап алу;

буып-түюдің тұтастығын, ярлыктар мен тауар таңбасының болуын тексеру;

таңбалаудың буып-түю бірлігіндегі: пачкадағы, кипадағы, жәшіктегі және тағы басқасына сәйкес болуын тексеру;

тауарды атаулы, артикулы, бағасы, мөлшері бойынша сұрыптау;

тауарды қойма ішінде орналастыру, сақтау және орнын ауыстыру;

тауарды түгендемеге дайындау.

942. Білуге тиіс:

тауарды қабылдап алу ережесін;

қоймадағы (базадағы), тауардың ассортиментін, оның

сыныптамасын;

таңбалау және сұрыптау ережесін;

тауарды қоймалау және сақтау ережесін.

236. Азық-түлік емес тауарларды сатушы

Параграф 1. Азық-түлік емес тауарларды сатушы, 3-разряд

943. Жұмыс сипаттамасы:

алушыларға қызмет көрсету: тауарды ұсыну және көрсету, оларды демонстрациялау, тауарды таңдауға көмектесу;

тауардың құнын есептеу және чек жазып беру;

кепілді пайдалану мерзімі бар тауарға паспорт жазу;

тауарды буып-түю және беру немесе оны бақылауға тапсыру;

тауар қорының уақытылы толықтырылуын, олардың сақталуын, жабдықтың дұрыс пайдаланылуы мен жарамдылығын, жұмыс орнындағы тазалық пен тәртіпті бақылау;

тауарды сатуға дайындау: бумасын ашу, құрастыру, жинақтау, пайдалану ерекшеліктерін және тексеру;

жұмыс орнын дайындау: сауда-технологиялық жабдықтың, инвентарь мен құралдардың болуын және жарамдылығын тексеру;

тауарларды топтары, түрлері мен сұрыптары бойынша сұраныс жиілігі мен жұмыс орнының ыңғайлылығын ескере отырып орналастыру;

буып-түю материалын алу және дайындау;

сатылмаған тауар мен тараны жинау;

тауарды түгендемеге дайындау;

қажет кезінде - бақылау-касса машинасында жұмыс істеу, чектерді (ақшаны) санау және оларды белгіленген тәртіппен тапсыру, сату сомасын касса есептеуіштері көрсеткіштерімен салыстырып тексеру.

944. Білуге тиіс:

тауардың ассортиментін, сыныптамасын;

сипаттамасы мен нысанын, оларды пайдалану және күтіп ұстау тәсілдерін;

артикулі мен таңбалауын оқу ережесін;

бөлшек бағаны;

матаны іріктеу, өлшеп беру, тауарды жинақтау жолдарын;

бұйым мөлшері шкаласын және оны айқындау ережесін;

тауар сапасына, тараға және таңбалауға қойылатын негізгі стандарттар мен техникалық шарттар талаптарын;

брак түрлерін және тауарды ауыстыру ережесін;

тауарды пайдаланудың кепілді мерзімін;

сауда-технологиялық жабдықтың, бақылау-касса машинасының құрылымы мен пайдалану ережесін;

тауар, еңбек шығындарын қысқарт және табысты арттыру тәсілдерін.

Параграф 2. Азық-түлік емес тауарларды сатушы, 4-разряд

945. Жұмыс сипаттамасы:

алушыларға қызмет көрсету, оларға тауардың нысаны, қасиеттері, сапасы, конструктивтік ерекшеліктері, күтіп ұстау ережесі, ағымдағы маусымның бағалары мен моданың жай-күйі туралы консультация беру;

жаңа, өзара ауыстырылатын тауарлар мен ілеспе ассортимент тауарларын ұсыну;

сөрелерді және дүкен ішіндегі сөрені безендіру, олардың жай-күйін бақылау;

тауарды алуға қатысу, таңбаға (жүк тауары ведомосына) сәйкес емес тауардың түскені туралы әкімшілікті хабардар ету;

сыйлық және мерекелік жинақтарды жасау және безендіру;

сатып алушылар сұранысын зерттеу.

946. Білуге тиіс:

тауардың ассортиментін, нысанын, қасиеттерін, сапасын, оларды күтіп ұстау ережесін, ағымдағы маусымның бағалары мен моданың жай-күйін;

жынысына, жасына, тауар туралы білімін деңгейіне және басқа да ерекшеліктеріне орай түрлі сатып алушылар контингенттеріне қызмет көрсетудің жолдары мен әдістерін;

тауарды дайындауға кететін шикізат пен материалдардың түрлерін, оларды айыру тәсілдерін;

негізгі тауар жеткізушілердің атауын, олардың өнімдерінің ассортимент ерекшеліктері мен сапасын;

сауда-технологиялық жабдығы құрылымының негізгі принциптерін;

сөрелерді және дүкен ішіндегі сөрені безендіру принциптерін;

сатып алушылар сұранысы туралы деректерді жинақтау әдістерін.

Параграф 3. Азық-түлік емес тауарларды сатушы, 5-разряд

947. Жұмыс сипаттамасы:

алушыларға қызмет көрсету;

қоймадан тауар алу;

түгендеме жүргізуге қатысу;

әкімшілік болмаған кезде сатып алушылармен даулы мәселелерді шешу;

біліктілігі анағұрлым төмен сатушылардың және оқушылардың жұмысына басшылық ету.

948. Білуге тиіс:

тауар жеткізушілерден тауар қабылдап алудың тәртібін;

тауарды бракқа шығару ережесін;

тауардың сапасына, тараға және таңбалауға қойылатын стандарттар мен техникалық шарттардың негізгі талаптарын;

терезе сөркелерін безендіру принциптерін;

түгендеме жүргізудің тәртібін, тауар есептемесін, брак, жетіспеу, қайта сұрыптау, материалдық құндылықтарды тапсыру кезінде қабылдау-тапсыру актілерін жасаудың тәртібін.

949. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

237. Азық-түлік тауарларын сатушы

Параграф 1. Азық-түлік тауарларын сатушы, 2-разряд

950. Жұмыс сипаттамасы:

сатып алушыларға қызмет көрсету: тауарды өлшеп беру, таразылау, буып-түю, құнын есептеу және чек деректемелерін тексеру, тауарды беру;

тауарды сатуға дайындау: бумасын ашу, құрастыру, жинақтау, пайдалану ерекшеліктерін және тағы басқа тексеру;

буып-түю материалын алу және дайындау;

чектерді (ақшаны) санау және оларды белгіленген тәртіппен тапсыру, сату сомасын касса есептеуіштері көрсеткіштерімен салыстырып тексеру;

сатылмаған тауар мен тараны жинау;

тауарды түгендемеге дайындау.

951. Білуге тиіс:

тауардың ассортиментін, сыныптамасын, сипаттамасы мен нысанын, оларды пайдалану және күтіп ұстау тәсілдерін;

бөлшек бағаны;

тауардың табиғи шығыны нормаларын және оларды есептен шығару тәртібін;

сауда-технологиялық жабдықтың, бақылау-касса машинасының құрылымы мен пайдалану ережесін;

тұтынушыларға қызмет көрсетудің жолдары мен әдістерін;

тауар, еңбек шығындарын қысқарту жолдарын.

Параграф 2. Азық-түлік тауарларын сатушы, 3-разряд

952. Жұмыс сипаттамасы:

алушыларға қызмет көрсету, оларға тауардың нысаны, қасиеттері, жекелеген тауар түрлерінің дәмдік ерекшеліктері, кулинарлық нысаны мен тағамдық құндылықтары туралы консультация беру;

жаңа, өзара ауыстырылатын тауарлар мен ілеспе ассортимент тауарларын ұсыну;

тауарды алуға қатысу;

таңбаға (жүк тауары ведомосына) сәйкес емес тауардың түскені туралы әкімшілікті хабардар ету;

сөрелерді және дүкен ішіндегі сөрені безендіру, олардың жай-күйін бақылау;

сатып алушылар сұранысын зерттеу.

953. Білуге тиіс:

тауардың дайындауға кететін шикізаттың негізгі түрлерін;

тауарды дайындауға кететін шикізат пен материалдардың түрлерін, оларды айыру тәсілдерін;

тауар сортының белгілерін;

тауарды сақтау және сату кезінде шығындарды азайту әдістерін;

сөрелерді және дүкен ішіндегі сөрені безендіру принциптерін;

негізгі тауар жеткізушілердің атауын, олардың өнімдерінің ассортимент ерекшеліктері мен сапасын;

сауда-технологиялық жабдығы құрылымының негізгі принциптерін;

еңбекті ұйымдастыру мен еңбекақы төлеудің ұжымдық нысандары негіздерін.

Параграф 3. Азық-түлік тауарларын сатушы, 4-разряд

954. Жұмыс сипаттамасы:

алушыларға қызмет көрсету;

қоймадан тауар алу, олардың сапасын органолептикалық белгілері бойынша анықтау, зертхана талдауына үлгілерді алу;

сауда-технологиялық жабдықты жөндеуге тапсырыс жасау;

әкімшілік өкілдері болмаған кезде тұтынушылармен даулы мәселелерді шешу;

түгендеме жүргізуге қатысу;

біліктілігі анағұрлым төмен сатушылардың жұмысына басшылық ету.

955. Білуге тиіс:

тауар жеткізушілерден тауар қабылдап алудың тәртібін;

тауарды бракқа шығару ережесін;

терезе сөрелерін безендіру принциптерін;

сатып алушыларға қызмет көрсетудің прогрессивті нысандары мен әдістерін.

956. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

238. Ет шабушы

Параграф 1. Ет шабушы, 3-разряд

957. Жұмыс сипаттамасы:

ұшаларды қолданыстағы схемаларға сәйкес бөліктерге бөлу және оларды ұсақ кесектерге шабу;

ұшаның тамақтық жарамдылығына қарай таңбалауын және ет бақылау стансасы анықтамасының болуын тексеру;

зертханалық талдауға ет үлгілерін іріктеу;

етті сөреге қою және жекелеген бөліктерді қабырғадағы жабдық ілмектеріне ілу;

жұмыс орнын дайындау, инвентарь мен жабдықты тексеру.

958. Білуге тиіс:

әртүрлі жануарлардың ұшаларын сұрып бойынша шабу схемасын және оны мүшелеу ережесін;

етті шабуға қабылдау ережесін;

ет тауарларының сапасына қойылатын негізгі талаптарды;

тамақтық жарамдылығын анықтау үшін үлгі алу ережесін;

құралдарды қайрау, түзеу және сақтау ережесін;

шабу колодасын ұстаудың санитарлық-гигиеналық ережесін.

239. Сауда және тоңазытқыш жабдығы жөніндегі электр механигі

Параграф 1. Сауда және тоңазытқыш жабдығы жөніндегі электр механигі, 3-разряд

959. Жұмыс сипаттамасы:

сауда аппараттарының, автоматтар мен жартылай автоматтардың, тамақ өнімдерін өңдеуге арналған машиналардың, электр жылу сауда-технологиялық жабдығының, жеміс-көкөніс базасы жабдығының және қызмет көрсететін жабдықтың механикалық, электр, гидравликалық бөліктерін ағымдық жөндеу, реттеу және демонтаждау, оларға техникалық қызмет көрсету;

тоңазытқыш жабдығының механикалық, электр, гидравликалық бөліктерін біліктілігі анағұрлым жоғары электр механигінің басшылығымен монтаждау, демонтаждау, жөндеу, баптау және техникалық қызмет көрсету;

сауда-технологиялық жабдығының қысым және температура релесін, сақтандыру құрылғыларын орнату және реттеу;

бөлшектерді престерде престемелеу;

желдеткіштерді, коленвалдарды теңгермелеу;

коммутациялық сымдарды монтаждау;

бөлшектерді әртүрлі дәнекерлермен дәнекерлеу;

резьбаны түзеу;

жүйеге хладагент, май және хладожеткізгішті құю, тоңазыту машиналарының герметикалығын тексеру.

960. Білуге тиіс:

аппараттардың, автоматтар мен жартылай автоматтардың, тамақ өнімдерін өңдеуге арналған машиналардың, электр жылу сауда-технологиялық жабдығының, жеміс-көкөніс базасы жабдығының жұмыс принципін және оларға қызмет көрсетуге арналған техникалық талаптарды;

қосуды қорғау және реттеуші аппаратураның ақауларын анықтау және жою тәсілдерін;

универсальды және арнаулы инструменттің құрылымын және қолдану ережесін;

жанар-жағармай материалдарының түрлерін;

жүйені хладагентпен зарядтау ережесін және тәсілдерін;

сауда-технологиялық жабдығының жүйесі және оны жөндеу туралы ережені;

тұтынушылардың электр қондырғыларын техникалық пайдалану ережесін және тұтынушылардың электр қондырғыларын техникалық пайдалану кезіндегі еңбек қауіпсіздігі ережесін;

электр техникасы негіздерін.

961. Жұмыс үлгілері:

Техникалық қызмет көрсету, демонтаж, ағымдық жөндеу, реттеу:

1) сұйық тамақтарды дайындауға және сатуға арналған автоматтарды;

2) сұйық тамақтарды сатуға арналған автоматтарды;

3) консервіленген бірінші және екінші тағамдарды сатуға арналған автоматтарды;

4) даналы заттарды сатуға арналған автоматтарды;

5) арнаулы автоматтарды;

6) бумен пісіретін электр аппараттарын;

7) грильдер мен кәуап пештерін;

8) қуыру табасын;

9) электр су қайнатқыштарды;

10) электрмен ас пісіру қазандарын;

11) бірінші және екінші тағамдарға арналған электр мармиттерді;

12) тамақ өнімдерін тазалауға, майдалауға және кесуге арналған машиналар мен механизмдерді;

13) тамақ өнімдерін араластыруға, көпіртуге арналған машиналар мен механизмдерді;

14) консервіленген көкөністер мен жемістерді дайындауға арналған машиналарды, қондырғылар мен агрегаттарды;

15) электр плиталарды;

16) сигарет, шырпы және газет сатуға арналған жартылай автоматтарды;

17) көп тауарлы жартылай автоматтарды;

18) электр табаларды;

19) электр фритюрницаларды;

20) тұрмыстық тоңазытқыштарды.

Параграф 2. Сауда және тоңазытқыш жабдығы жөніндегі электр механигі, 4-разряд

962. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым автоматика схемалы тоңазытқыш машиналарын монтаждау, демонтаждау, жөндеу, баптау және техникалық қызмет көрсету;

термореттеуіштерді, соленоидтер мен баровентилей орнату;

электр күштік қондырғыларды жерге қосу, нөлдеу;

қызмет көрсететін машиналар мен жабдықтарды сынау;

ішкі паздарды, шлиц қосындыларын жұмыстау;

тартпалар мен саңылауларды жеткеру;

жөнделетін бөлшектерді, тораптар мен агрегаттарды орталандыру;

қызмет көрсететін жабдықтың бөлшектерін пісіру;

сауда қызметкерлеріне жөнделетін жабдықты пайдалану ережесі жөнінде нұсқама беру;

белгіленген техникалық құжаттаманы жүргізу.

963. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын, оны күрделі жөндеу мен баптаудың ережесі мен тәсілдерін, техникалық талаптарды;

тоңазытқыш машиналарындағы, жабдықтағы, реттеу аспабындағы негізгі ақаулардың түрлерін және оларды жою тәсілдерін;

сымдардың, тегіс салмалардың және қорғану аспаптарының қиыспаларын ток жүктемесіне қарай таңдау ережесін;

хладагент қасиеттерін;

бөлшектер мен тораптардың мерзімінен бұрын тозу себептерін және оны қалпына келтіру тәсілдерін;

қысыммен жұмыс істейтін түрлі қосындыларды пісіру мен дәнекерлеу режимі мен тәсілдерін;

кәсіпорындарындағы, ұйымдар мен мекемелердегі еңбек қауіпсіздігі туралы ережені;

термодинамика негіздерін және тоңазыту машиналарының жылу есептерін.

964. Жұмыс үлгілері:

Күрделі жөндеу, баптау және монтаждау:

1) сұйық тамақтарды дайындауға және сатуға арналған автоматтарды;

2) сұйық тамақтарды сатуға арналған автоматтарды;

3) консервіленген бірінші және екінші тағамдарды сатуға арналған автоматтарды;

4) даналы заттарды сатуға арналған автоматтарды;

5) арнаулы автоматтарды;

6) бумен пісіретін электр аппараттарын;

7) грильдер мен кәуап пештерін;

8) қуыру табасын;

9) электр су қайнатқыштарды;

10) электрмен ас пісіру қазандарын;

11) бірінші және екінші тағамдарға арналған электр мармиттерді;

12) тамақ өнімдерін тазалауға, майдалауға және кесуге арналған машиналар мен механизмдерді;

13) тамақ өнімдерін араластыруға, көпіртуге арналған машиналар мен механизмдерді;

14) консервіленген көкөністер мен жемістерді дайындауға арналған машиналарды, қондырғылар мен агрегаттарды;

15) электр плиталарды;

16) сигарет, шырпы және газет сатуға арналған жартылай автоматтарды;

17) электр табаларды;

18) электр фритюрницаларды;

19) тұрмыстық тоңазытқыштарды.

Демонтаждау, монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, баптау:

1) батареяларды автоматты ерітпейтін тоңазыту машиналарын;

2) өнімділігі 3,5 ктловат (бұдан әрі – кВт) дейінгі алмалы тоңазыту агрегаттары бар тоңазыту жабдығын;

3) орнатылған тоңазыту агрегаттары бар тоңазыту жабдығын.

Параграф 3. Сауда және тоңазытқыш жабдығы жөніндегі электр механигі, 5-разряд

965. Жұмыс сипаттамасы:

механикалық, электр, гидравликалық бөліктерді ағымдық жөндеу, реттеу және тамақ өнімдерін, таратып бөлуге, қайта өңдеуге, бөліп салуға және буып-түюге, жартылай фабрикаттарды өндіруге арналған автоматты, жартылай автоматты және ағынды-механикаландырылған желілерді, кулинарлық өнімдерді дайындауға арналған жабдықты, қызмет көрсететін жабдықтың аспаптары мен басқару электр щиттерін демонтаждау, оларға қызмет көрсету;

күрделілігі орташа автоматика схемалы тоңазытқыш машиналарын монтаждау, демонтаждау, жөндеу, баптау және техникалық қызмет көрсету;

қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды сынау;

сынау нәтижелері бойынша жұмыс диаграммалары мен сипаттамаларын алу;

жауапты бөлшектерді статикалық және динамикалық теңгермелеу;

өлшеу және сынау стенділері мен пульттарын құрастыру, реттеу және баптау.

966. Білуге тиіс:

автоматты, жартылай автоматты және ағынды-механикаландырылған желілерді, кулинарлық өнімдерді дайындауға арналған жабдықты, қызмет көрсететін сауда және тоңазытқыш жабдығының құрылымын, оларға қызмет көрсетуге қойылатын техникалық талаптарды;

тоңазытқыш қондырғыларының жұмыс режимдерін;

автоматиканың электр және электронды схемаларын;

тоңазытқыш қондырғыларының құбырларын пневматикалық және гидравликалық сынаудың және олардың тармақты жүйелерінің герметикалылығын тексерудің мерзімдері мен ережесін;

сорбенттерді, жанар-жағармай материалдарын регенерациялаудың тәсілдері мен режимін;

электроника негіздерін.

967. Жұмыс үлгілері:

Техникалық қызмет көрсету, демонтаж, ағымдық жөндеу, реттеу:

1) сұйық қамырдан пончик, самса және пісірмелер дайындауға арналған автоматтарды;

2) жарманы бөліп салуға арналған автоматтарды;

3) кешенді түстіктерді жиынтықтауға, жинақтауға және босатуға арналған желілерді;

4) көкөністер мен жемістерді іріктеуге, бөліп салуға және буып-түюге арналған желілерді;

5) вареник жасауға арналған желілерді;

6) тазартылған картоп пен басқа да жартылай фабрикаттарды шығару жөніндегі желілерді;

7) өзіне өзі қызмет көрсету сөрелері желілерін;

8) азық-түлік тауарларын бөліп салуға және буып-түюге арналған желілерді;

9) көкөністер мен жемістерді жууға және іріктеуге арналған машиналарды;

10) салмалы құймақ дайындауға арналған машиналарды;

11) котлеттер мен басқа да жартылай фабрикаттарды қалыптауға арналған машиналарды;

12) еттен жасалатын өнімдерді қуыруға арналған конвейерлі пештерді.

Демонтаждау, монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, баптау:

1) кондиционерлерді;

2) льдогенераторды;

3) батареялары автоматты еритін тоңазыту жабдығын;

4) өнімділігі 3,5 кВт дейінгі алмалы тоңазыту агрегаттары бар тоңазыту жабдығын.

Параграф 4. Сауда және тоңазытқыш жабдығы жөніндегі электр механигі, 6-разряд

968. Жұмыс сипаттамасы:

механикалық, электр, гидравликалық бөліктерді күрделі жөндеу, реттеу және тамақ өнімдерін, таратып бөлуге, қайта өңдеуге, бөліп салуға және буып-түюге, жартылай фабрикаттарды өндіруге арналған автоматты, жартылай автоматты және ағынды-механикаландырылған желілерді, кулинарлық өнімдерді дайындауға арналған жабдықты, қызмет көрсететін жабдықтың аспаптары монтаждау;

күрделі және ерекше күрделі автоматика схемалы тоңазытқыш машиналарын монтаждау, демонтаждау, жөндеу, баптау және техникалық қызмет көрсету;

электр аппараттары мен пайдалану стансаларын жұмыс диаграммалары мен сипаттамаларын ала отырып кешенді сынау;

электронды бақылау-өлшеу және бақылау-тіркеуші аспаптарды стенділерде сынау;

электронды сауда және тоңазыту жабдығының құрамына енетін электронды блоктарды реттеу.

969. Білуге тиіс:

автоматты, жартылай автоматты және ағынды-механикаландырылған желілер мен барлық сауда және тоңазыту жабдығының конструктивтік ерекшеліктерін, кинематикалық, технологиялық және электр схемаларын;

қашықтықтан басқаратын электронды схемалар мен электр желілері аспаптарының құрылымын;

реттеуші құрылғы мен электронды жабдықтың жекелеген элементтерін есептеу әдістерін;

формулярлар мен пайдалану құжаттамасын жүргізу ережесін.

970. Жұмыс үлгілері:

Күрделі жөндеу, баптау және монтаждау:

1) сұйық қамырдан пончик, самса және пісірмелер дайындауға арналған автоматтарды;

2) жарманы бөліп салуға арналған автоматтарды;

3) кешенді түстіктерді жиынтықтауға, жинақтауға және босатуға арналған желілерді;

4) көкөністер мен жемістерді іріктеуге, бөліп салуға және буып-түюге арналған желілерді;

5) вареник жасауға арналған желілерді;

6) тазартылған картоп пен басқа да жартылай фабрикаттарды шығару жөніндегі желілерді;

7) өзіне өзі қызмет көрсету сөрелері желілерін;

8) азық-түлік тауарларын бөліп салуға және буып-түюге арналған желілерді;

9) көкөністер мен жемістерді жууға және іріктеуге арналған машиналарды;

10) салмалы құймақ дайындауға арналған машиналарды;

11) котлеттер мен басқа да жартылай фабрикаттарды қалыптауға арналған машиналарды;

12) еттен жасалатын өнімдерді қуыруға арналған конвейерлі пештерді.

Демонтаждау, монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, баптау:

1) автоматика схемаларында электронды аспаптары бар мұздыгенераторды;

2) қашықтықтан басқарылатын тоңазыту машиналарын;

3) автоматика схемаларындағы транзисторлық элементтерді жартылай өткізгіш құрылғыларын қолданылатын тоңазыту машиналарын;

4) бағдарламалы басқарылатын тоңазыту машиналарын;

5) автоматика схемаларында электронды аспаптары бар тоңазыту машиналарын;

6) фризерлерді.

971. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

17-бөлім. Консерві өндірісі

240. Асептикалық консервілеу аппаратшысы

Параграф 1. Асептикалық консервілеу аппаратшысы, 4-разряд

972. Жұмыс сипаттамасы:

ірі резервуарларда сұйық және қоймалжың өнімдерді асептикалық консервілеудің (сақтаудың) технологиялық процесін жүргізу;

қойма резервуарларын, зарарсыздандыру қондырғысы мен асептикалық консервілеу желісінің басқа қызмет көрсететін басқа да жабдығын жууға, санитарлық өңдеуге қатысу;

резервуарларды, құбырларды, стерилизаторды және желінің басқа да жабдықтарын қажетті тазартуға дейін зарарсыздандыру;

резервуарларды стерильді ауамен қысым арқылы толтыру;

желіге өнімді үздіксіз жұмыс істейтін стерилизаторда консервілеу-зарарсыздандыру режимімен (кейіннен салқындата отырып қыздыру) қызмет көрсету және сонымен резервуарларды толтыру;

өнімді асептикалық жағдайда сақтау;

өнімді резервуарлардан түсіріп алу және одан әрі өңдеу үшін келесі операцияларға жіберу;

баксүзгілердегі ауаны зарарсыздандыру;

микробиологиялық бақылауға сынама алу;

қажетті технологиялық параметрлерді (температураны, қысымды) қамтамасыз ету және оларды журналға жазу;

өнімді салу және сақтау кезінде резервуарлардың толтырылуын, резервуардағы қысымды бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен және көзбен бақылау;

өнім сапасының нашарлауын, желінің өнімділігін төмендететін туындататын себептерді уақтылы анықтау және жою;

жабдықты жөндеуге тапсыруға дайындау және оны жөндеуден қабылдап алу.

973. Білуге тиіс:

асептикалық консервілеу технологиясы мен режимі параметрлерін, жабдықты соған дайындауды;

қызмет көрсететін жабдықтың және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын, жұмыс принципін.

Асептикалық консервілеудің (сақтаудың) технологиялық процесін автоматы бақыланатын, технологиялық процесс параметрлерін реттейтін және басқаратын желілердегі жабдықты жүргізу кезінде - 5-разряд.

241. Консервілерді зарарсыздандыру аппаратшысы

Параграф 1. Консервілерді зарарсыздандыру аппаратшысы, 2-разряд

974. Жұмыс сипаттамасы:

меланжға және жұмыртқа ұнтағына арналған банкілерді кептіру шкафында белгілі бір температурада жуу және зарарсыздандыру процесін жүргізу;

банкілерді түсіріп алу және жинау.

975. Білуге тиіс:

банкілерді зарарсыздандыру процесін;

банкілерді зарарсыздандыру режимі параметрлерін;

кептіру шкафының құрылымын;

температура режимін реттеу ережесін.

Параграф 2. Консервілерді зарарсыздандыру аппаратшысы, 4-разряд

976. Жұмыс сипаттамасы:

консервілерді зарарсыздандыру процесін әртүрлі жүйедегі зарарсыздандыруға технологиялық нұсқаулыққа және қолданылатын зарарсыздандыру формуласына сәйкес біліктілігі анағұрлым жоғары аппаратшының басшылығымен жүргізу;

зарарсыздандырудың әр айналымына зарарсыздандырудың бақылау ярлыгын жасау;

жабдық пен арматураны баптау қондырғысы мен асептикалық консервілеу желісінің басқа қызмет көрсететін басқа да жабдығын жууға, санитарлық өңдеуге қатысу;

резервуарларды, құбырларды, зарарсыздандыруларды және желінің басқа да жабдықтарын қажетті стерильділікке дейін зарарсыздандыру;

резервуарларды стерильді ауамен қысым арқылы толтыру;

жабдық пен арматураны баптау;

ұсақ ақауларды жою;

бақылау-өлшеу аспаптарының, коммуникациялардың жарамдылығын кезеңдеп тексеру;

термографтарды зарядтау және термограммаларды ресімдеу;

өнімді тельфердің немесе кранның көмегімен тиеу және түсіру;

зарарсыздандырғышты ашу және жабу;

зарарсыздандыру процесі журналын жүргізу.

977. Білуге тиіс:

консервілерді зарарсыздандыру технологиясын;

қызмет көрсететін зарарсыздандырудың, көпірлі крандар мен электртельферлердің жұмыс принципін;

аппараттар мен жүк көтеру машиналарында жұмыс істеу ережесін;

бақылау-өлшеу аспаптарының, коммуникациялардың жарамдылығын тексерудің тәртібін;

термографты зарядтау ережесін;

зарарсыздандыру кезіндегі консерв ақауларының түрлерін;

брактың туындау себептерін және оның алдын алу тәсілдерін;

коммуникациялар мен арматура жүйесін.

Параграф 3. Консервілерді зарарсыздандыру аппаратшысы, 5-разряд

978. Жұмыс сипаттамасы:

консервілерді зарарсыздандыру процесін әртүрлі жүйедегі зарарсыздандырудың технологиялық нұсқаулыққа және қолданылатын зарарсыздандыру формуласына сәйкес жүргізу;

будың қысымын, судың берілуі мен түсуін бақылау-өлшеу аспаптарының және реттеуші құралдардың көрсеткіштері бойынша реттеу;

консервілердің зарарсыздандыруға уақытылы тиелуін және одан түсірілуін, зарарсыздандыру процесінің басталуын бақылау;

жабдық пен арматураны баптау.

979. Білуге тиіс:

түрлі жүйедегі зарарсыздандырудың, көпірлі крандар мен электртельферлердің құрылымын;

коммуникациялар мен арматура жүйесін;

температураны және оның банканың көлемі мен консервінің сипатына қарай әсер ету ұзақтығын;

зарарсыздандыру формуласын;

зарарсыздандыру процесін бақылау-өлшеу аспаптарының және реттеуші құралдардың көрсеткіштері бойынша реттеу тәсілдерін;

жол берілетін брак нормаларын, оның пайда болу себептерін және алдын алу ережесін.

Параграф 4. Консервілерді зарарсыздандыру аппаратшысы, 6-разряд

980. Жұмыс сипаттамасы:

консервілерді зарарсыздандыру процесін бағдарламамен басқарылатын зарарсыздандыру жүргізу;

реттеуші аспаптар мен бағдарламалық реттеуіштердің дұрыс жұмыс істеуін бақылау;

термограммаларды ресімдеу және консервілерді зарарсыздандыру процесін талдау;

өнімді зарарсыздандыруға қабылдау және дайын өнімді технологиялық нұсқаулықтың барлық талаптарына сәйкес тапсыру;

белгіленген нысандар бойынша есеп жүргізу;

аппаратшылар мен кран машинистеріне басшылық ету.

981. Білуге тиіс:

бақылау-өлшеу аспаптарының және реттеуші құралдардың құрылымы мен кинематикалық схемаларын;

қызмет көрсететін жабдықтың кинематикалық және электр схемаларын;

шығарылатын өнімнің сапалық көрсеткіштері мен сұрыптылығын.

982. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

242. Томат-шырын агрегатының аппаратшысы

Параграф 1. Томат-шырын агрегатының аппаратшысы, 4-разряд

983. Жұмыс сипаттамасы:

томат шырынын өндіру процесін томат-шырын агрегатында жүргізу;

технологиялық сапа нұсқаулығында көзделген шикізаттың желіге түсуін қамтамасыз ету;

томаттардың жармалауыш бункеріне біркелкі тиелуін және вакуум-қыздырғыштың, экстрактор мен түрту машинасының жұмысын реттеу;

будың вакуум-қыздырғышқа берілуін бақылау және температура мен қысымның берілген параметрлерін ұстау;

томат шырынының толық сығылуын және технологиялық нұсқаулықтардың қатаң орындалуын қамтамасыз ету;

томат шырынын айдауға арналған насосты қосу және тоқтату және дайын шырынның бөліп құю бөлімшесіне уақытылы берілуін қамтамасыз ету;

томат шырын агрегатының техникалық жай-күйін тексеру, оны жұмысқа дайындау;

жабдыққа бөгде заттардың түсуінің, сүрту електерінің сынуы мен басқа да ақаулардың алдын алу;

електерді ауыстыру;

агрегат жұмысында анықталған ақауларды жою;

бақылау-өлшеу аспаптарының жарамдылығын тексеру.

984. Білуге тиіс:

томат шырынын өндірудің технологиялық процесінің мәнін;

агрегаттың және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын;

агрегат тораптарын іске қосу мен ажыратудың кезектілігін;

жабдықтың жұмысындағы ақауларды жою тәсілдерін;

температура мен вакуум-қыздырғыштағы қысымның берілген параметрлерін бақылау әдістерін.

243. Көкөністерді тұздаушы

Параграф 1. Көкөністерді тұздаушы, 2-разряд

985. Жұмыс сипаттамасы:

қырыққабатты, қиярды, қызанақ пен басқа да көкөністерді біліктілігі анағұрлым жоғары тұздаушының басшылығымен тұздау;

қырыққабаттың ферментациялануын, қиярдың, қызанақ пен басқа да көкөністердің тұздалу процесін, тұздалған және ашытылған көкөніс салынған дошниктердің, чандардың, цементті бассейндердің, бөшкелерді қадағалау;

қақпақ пен баспадан көгеруді жуу;

ферментация кезінде бөлінетін көбікті алу;

ыдыстардың тазалығын сақтау.

986. Білуге тиіс:

қырыққабатты ферментацияу ережесін;

тұздалған қиярды, қызанақты ұстау ережесін;

ыдысты ұстаудың санитарлық нормаларын.

Параграф 2. Көкөністерді тұздаушы, 3-разряд

987. Жұмыс сипаттамасы:

ұсақ туралған қырыққабатты және қиярды, қызанақты дошниктерге, чандарға, цементті бассейндерге немесе бөшкелерге деформацияланғандарын іріктей отырып салу;

тұз бен татымды заттарды тегістеу, біркелкі себу;

ыдыстардағы қырыққабатты трамбовкамен немесе копрлардың көмегімен нығыздау;

көкөністі тұздауға қажетті белгілі бір концентрациядағы тұздықты белгіленген рецептура бойынша дайындау;

тұздықты сүзу;

оны ыдыстарға құю.

988. Білуге тиіс:

көкөністі тұздау технологиясының мәнін;

өнім салынған ыдысқа тұздықты құю ережесін;

көкөністі тұздаудың, тұздықты дайындау рецептурасын;

татымды заттардың дозасын белгілеу;

дошниктегі, чандағы, цементті бассейндегі, бөшкедегі қырыққабатты нығыздау ережесін.

244. Глазурленген жемістерді дайындаушы

Параграф 1. Глазурленген жемістерді дайындаушы, 2-разряд

989. Жұмыс сипаттамасы:

жемістерді арнаулы қалыпшалармен немесе пышақпен глазурлеу;

глазурлеуге арналған жемісті іріктеу;

жемісті шырынынан бөлу;

тосап-жартылай шикізатты сироп ағатын саңылауы бар ыдыстарға ожаумен түсіру;

жемістерді науаға салу және сапасы мен көлеміне қарай сұрыптау;

жемісті глазурлеуге турау.

990. Білуге тиіс:

глазурлеуге арналған жемісті сапасы мен көлеміне қарай сұрыптау ережесін;

жемісті глазурлеу технологиясы негіздерін.

Параграф 2. Глазурленген жемістерді дайындаушы, 3-разряд

991. Жұмыс сипаттамасы:

жемістерді глазурлеу процесін қайнату қазандарында жүргізу;

берілген концентрациядағы сиропты пісіру;

оны қазанға салу және одан алу;

қайнату жабдығына қызмет көрсету, оның жарамдылығын тексеру;

температураны, будың қысымын бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша реттеу.

992. Білуге тиіс:

жемістерді қайнату қазандарында глазурлеу технологиясын;

түрлі жемістерге арналған сироп арақатынасы шамасын;

сироптың дайын болу деңгейін;

қайнату жабдығының құрылымын.

245. Жабу машинасының машинисі

Параграф 1. Жабу машинасының машинисі, 3-разряд

993. Жұмыс сипаттамасы:

толтырылған банкаларды өнімділігі минутына 50 банкаға дейінгі автоматты жабу машиналарында жабу процесін жүргізу;

жабу машиналарының магазиніне қақпақтарды салу;

таңбалау белгілерін жинақтау;

қақпақтың жабылу сапасын кезеңдеп тексеру арқылы бақылау;

банкаларды қақпақпен жабу;

жабу машиналарын баптау;

машиналарды тазалау, майлау.

994. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабу машиналарының жұмыс принципін;

консерві банкаларындағы ассортиментті белгілерді;

жабылған банканың сапасына қойылатын талаптарды;

банкалар мен қақпақтардың көлемін;

таспалы жабу автоматтарының мөлшерін;

жабдықты санитарлық өңдеу ережесін.

Параграф 2. Жабу машинасының машинисі, 4-разряд

995. Жұмыс сипаттамасы:

толтырылған банкаларды жабу процесін өнімділігі минутына 50-ден 150 банкаға дейінгі автоматты жабу машиналарында және соус толтырғышпен (дозатормен, майтолтырғышпен) синхронды жұптастырылған өнімділігі минутына 150 банкаға дейінгі жабу машиналарында жүргізу;

банкаларды жабу процесін қол және жартылай автоматты жабу машиналарында жүргізу;

толтырылған стералконды банкаларды қайнату процесін автоматтарда жүргізу;

соус толтырғышқа қызмет көрсету кезінде - соустың, майдың, маринадтың берілуін реттеу, оның толтырғыштағы деңгейін қадағалау, таратып құю ыдысын кезеңдеп толтырып отыру;

қақпақтарды жабу машиналарының немесе автоматтың магазиніне салу;

қақпақтың жабылу сапасын кезеңдеп тексеру арқылы бақылау;

автоматтар мен машиналарды жұмыс процесінде баптау, оның жұмысындағы ұсақ ақауларды жою.

996. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін автоматты, жартылай автоматты және қолмен жабу машиналарының құрылымын;

банканың жабылу және қайнату сапасына қойылатын талаптарды;

өнімнің жекелеген түрлеріне арналған қаңылтыр мен алюминий таспасының ерекшелігін;

банкалар мен қақпақтардың көлемін, таңбалаудың ережесі мен тәртібін;

шаблондарды, бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесін.

Параграф 3. Жабу машинасының машинисі, 5-разряд

997. Жұмыс сипаттамасы:

толтырылған банкаларды жабу процесін автоматты жабу машиналарында және соус толтырғышпен (дозатормен, майтолтырғышпен) синхронды жұптастырылған өнімділігі минутына 150 банкадан жоғары жабу машиналарында жүргізу;

өнімділігі минутына 150 банкадан жоғары Б4-КАД маркалы және тағы басқа банкаларды толтыру және жабу процесін қоса атқаратын дозалаушы-жабу автоматтарына қызмет көрсету;

банкаларды жабу процесін қол және жартылай автоматты жабу машиналарында жүргізу;

қақпақтың жабылу сапасын кезеңдеп тексеру арқылы бақылау, ақауларды туындататын себептерді уақытылы анықтау және жою;

автоматты жабу машиналарын реттеу, түрлі тараға ыңғайлау;

қызмет көрсететін жабу жабдығын жөндеуге қатысу.

998. Білуге тиіс:

түрлі жүйедегі автоматты машиналар мен қызмет көрсететін басқа да жабдықтың құрылымын;

қызмет көрсететін машиналардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою тәсілдерін;

жабу машиналары ролигінің көлемін;

орындайтын жұмыс көлемінде слесарь ісін;

банканы жабу түрлерін.

246. Таратып құю-толтыру автоматтарының машинисі

Параграф 1. Таратып құю-толтыру автоматтарының машинисі, 3-разряд

999. Жұмыс сипаттамасы:

банкаларды барлық консерві өнімі түрлерімен, соуспен, маринадтармен, майлы сорпамен, сироппен, маймен, сумен толтыру процесін өнімділігі 150 банка/мин дейінгі түрлі таратып құю-толтыру автоматтарында жүргізу;

банкалардың қабылдау механизмдеріне үздіксіз түсуін, дозалаушы құрылғыларды қадағалау;

толтыруға келіп түскен ақаулы банкаларды бракқа шығару;

толтыру сапасын қамтамасыз ету.

1000. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін таратып құю-толтыру автоматтарын жұмыс принципін;

құю режимін;

компоненттердің арақатынасын;

жабдықты санитарлық өңдеу ережесін.

Параграф 2. Таратып құю-толтыру автоматтарының машинисі, 4-разряд

1001. Жұмыс сипаттамасы:

банкаларды барлық консерві өнімі түрлерімен, соуспен, маринадтармен, майлы сорпамен, сироппен, маймен, сумен толтыру процесін өнімділігі 150 банка/мин жоғары түрлі таратып құю-толтыру автоматтарында жүргізу;

толтыру сапасын бақылау;

тара мен өнімнің түріне қарай автоматты толтырғышты реттеу.

1002. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін таратып құю-толтыру автоматтарының құрылымын;

автоматты толтырғышты реттеу ережесін;

толтыру сапасын тексеру тәсілдерін.

Параграф 3. Таратып құю-толтыру автоматтарының машинисі, 5-разряд

1003. Жұмыс сипаттамасы:

банкаларды барлық консерві өнімі түрлерімен және компоненттерімен түрлі варианттар мен арақатынаста толтыру процесін белгіленген рецептураға сәйкес автоматты желілерде және жоғары өнімді агрегаттарда жүргізу;

қызмет көрсететін жабдықты жұмыс процесінде баптау;

толтыру сапасын кезеңдеп бақылау;

тиісті өнім есебін белгіленген нысандар бойынша жүргізу;

біліктілігі анағұрлым төмен машинистердің жұмысына басшылық ету.

1004. Білуге тиіс:

барлық жүйедегі таратып құю-толтыру автоматтарының құрылымын, олардың жұмысындағы ақаулардың алдын алу, анықтау және жою тәсілдерін;

консерві өнімінің түрлері және олардың арақатынастарын.

247. Консервілеу өнімдерін салушы-құюшы

Параграф 1. Консервілеу өнімдерін салушы-құюшы, 2-разряд

1005. Жұмыс сипаттамасы:

еттен және ет өнімдерінен жасалған шикі, тұздалған, ысталған, пісірілген, қуырылған жартылай фабрикаттарды қолмен салу, консервіге арналған балықты, көкөністі, жемістерді салу, көкөністен, жармадан, бұршақ және ұн тағамдарынан жасалған гарнирлерді, сироптар мен дәмдеуіш тұздықтарды түрлі көлемдегі қаңылтыр, шыны және пластмасса банкаларға жартылай фабрикаттар порцияларын іріктей отырып, мөлшері, сорты және түрлері бойынша, түрлі өнімдерді банкаларға салудың кезектілігін сақтай отырып, технологиялық нұсқаулыққа сәйкес салу;

жартылай фабрикаттарды, біртекті массаға ұнтақталған пюрені өлшей отырып толтыру;

шикізатты цилиндрлі қалыптарда алдын ала жылумен өңделетін консерві өндірісі кезінде – пісірілген жартылай фабрикаттарды арнаулы айлабұйымның көмегімен белгілі бір көлемдегі және нысандағы кесектерге кесу және оларды банкаға салу;

порцияларды өлшеу және оларды нұсқаулық бойынша талап етілетін салмаққа жеткізу;

тартымды заттарды қосу;

бункерден келіп түсетін балық немесе кит еті кесектерін жарамсыз кесектерін алып тастай отырып тығыздау машинасының тасымалдау құрылғысына салу;

консервіге бөгде заттардың түсуін болдырмау үшін өнімді қарау;

тараны, өнімді қолмен немесе арбамен жұмыс орнына және толтырылған банкаларды келесі операцияларға тасымалдау;

консервілеу өнімдерін басқа консерв тарасын - бөшкелерді, бутылдерді, баллондарды, танктарды толтыру;

бөшкедегі, шыны, қаңылтыр, пластмасса банкалардағы, бутылдердегі, баллондардағы саңырауқұлақтарды, көкөністі, жемісті, жидекті, балықты, теңіз өнімдері мен басқа да өнімдерді маринадпен, маймен, сумен, сорпамен, соуспен, сироппен, шырынмен, сусынмен жартылай автоматы және автоматтандырылмаған құю машиналарында және шөміштің, өлшем жиынтығымен, крандар мен сүзгілерді қолдана отырып қолмен толтыру;

толтырылған тараны бақылау үшін өлшеу;

спиртті ыдыстарға жеміс және жидек шырынымен бірге құю және араластыру;

спирттелген сокты тараға құю;

қолданылатын жабдықтар мен айлабұйымдарды жұмысқа дайындау;

құйылма дәлдігін жұмыс процесінде тексеру;

қызмет көрсететін жабдықты жұмысқа дайындау;

жабдықтарды жуу және тазалау.

1006. Білуге тиіс:

банкалардың көлемін;

консервілеуге арналған өнім түрлерін;

олардың және банкаға салынатын басқа да компоненттердің сапасына қойылатын талаптарды;

салу нормаларын;

өнімді іріктеу және салу ережесін;

таразы құрылымын және өлшеу тәсілдерін;

қызмет көрсететін құю машиналарының, тасымалдау құралдарының, құралдар мен айлабұйымның құрылымын;

банкалар мен басқа да ыдыстарды толтыру нұсқаулығын;

құйма неттосы салмағының арақатынасын;

құю температурасын;

шырынды спирттеу режимінің параметрлерін.

Банкаларға пергаментті орамдарды салу және ұқсас операцияларды орындау кезінде - 1-разряд.

Параграф 2. Консервілеу өнімдерін салушы-құюшы, 3-разряд

1007. Жұмыс сипаттамасы:

сардинаны, шпротты, краб етін, кильканы, корюшка мен басқа да ұсақ балықты, тілді, сосискиді, фрикаделканы, көкөністер мен басқа да даналы жартылай фабрикаттарды, жұқалап кесілген шпикті, беконды, тілді, көкөніс пен басқа да жартылай фабрикаттарды, ветчина мен құсты (ұша-ширегі) металл және шыны банкаларға жартылай фабрикаттарды көлемі мен түріне қарай іріктеп қолмен фигуралап және қатарлап салу;

пастерленген консерві өндірісі кезінде – қалыпқа ет шикізатын (сүйексіз) салу, қалыптағы өнімді престемелеу, пісіргеннен кейін тағы престемелеу, сығаннан кейін қалыптан алу, кесу, тазалау және өнім массасын нұсқаулық бойынша фигуралы банкаларға немесе ұсақ металл тараға салу;

құстың тұтас ұшасынан консерв өндіру кезінде – тауарлы түр беру үшін және банкаға салу ыңғайы үшін арнаулы қалыптау (бланшировка алдында);

балықты тығыздау машинасына салу;

тұзы дозалауды реттеу, банкаға жартылай фабрикаттарды тығыздау, жабдықтың жұмысындағы ұсақ ақауларды жою.

1008. Білуге тиіс:

банкаға салынатын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды;

жартылай фабрикаттарды іріктеу ережесін;

қатарлап, фасондап және басқа да күрделі салу ережесін;

өлшеу ережесін;

тығыздау машинасының құрылымын, оны пайдалану және ұсақ ақауларын жою тәсілдерін.

248. Көкөністі фарштаушы

Параграф 1. Көкөністі фарштаушы, 2-разряд

1009. Жұмыс сипаттамасы:

көкөністі қолмен, арнаулы айлабұйымның көмегімен, фарштаушы машиналарда фарштау;

көкөністің фаршпен біркелкі толтырылуын қамтамасыз ету;

майысқан, бүлінген және фарштауға жарамсыз көкөністі бракқа шығару;

фарштың берілуін реттеу;

машинамен фарштау кезінде - толтыру үшін көкөніс беру және оларды толтырғаннан кейін табақтарға салу;

фарштаушы машиналарды бөлшектеу және құрастыру, оны санитарлық өңдеу.

1010. Білуге тиіс:

фарштаушы машиналардың, айлабұйымның құрылымы мен пайдалану ережесін;

көкөністі фарштау ережесін;

фаршталған көкөніске қойылатын стандарт талаптарын;

фарштаушы машиналарды, айлабұйымды санитарлық өңдеу ережесін.

249. Консерві банкаларын эксгаустерлеуші

Параграф 1. Консерві банкаларын эксгаустерлеуші, 2-разряд

1011. Жұмыс сипаттамасы:

банкалардан ауаны эксгаустердің көмегімен шығару процесін жүргізу;

эксгаустерге су толтыру;

будың берілуін реттеу және дайын өнімнің сапасын қамтамасыз ететін, белгіленген температура режимін бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен сақтау;

эксгаустерден деформацияланған банкаларды алу;

эксгаустер жұмысындағы ұсақ ақауларды анықтау және оны тазалау, майлау.

1012. Білуге тиіс:

эксгаустер мен бақылау-өлшеу аспаптарының жұмыс принципі мен нысанын;

температура режимі параметрлерін және дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптарды;

эксгаустер жұмысындағы ақауларды анықтау және жою тәсілдерін.

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің
бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығының
(51-шығарылым) қосымшасы

Жұмысшылар кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

р/с №	Кәсіптердің атаулары	Разрядтар диапазоны	Беті
1	2	3	4
Алкогольді және алкогольсіз өнімдердің өндірісі
1.	Ашытқы жасау аппаратшысы	3	28
2.	Коньяк өндірісінің аппаратшысы	3-5	2
3.	Спирт айдау және ректификациялау аппаратшысы	4-6	23
4.	Сірке суын өндіру аппаратшысы	4-5	41
5.	Сірке суын өңдеу және купаждау аппаратшысы	4	43
6.	Қоректендіру ортасын жасау аппаратшысы	3-4	44
7.	Шампан өндірісінің аппаратшысы	4-5	4
8.	Ашыту процесінің аппаратшысы	3-6	33
9.	Дегоржер	5	5
10.	Спиртті денатураттаушы	3	26
11.	Каптажшы	3	29
12.	Купаждаушы	4-5	35
13.	Шарап материалдары мен шараптарды өңдеуші	2-5	6
14.	Шарап шикізатын өңдеуші	1-4	9
15.	Суды өңдеуші	2-4	29
16.	Коньяк спиртін және коньяктарды өңдеуші	2-5	12
17.	Шарап жасаудағы қалдықтарды өңдеуші	2-4	14
18.	Жеміс ашытқысы мен шырындарды өңдеуші	1-5	16
19.	Сыра жасау өндірісіндегі сүзгі желісінің операторы	4-6	37
20.	Меласса суслосын дайындаушы	3	26
21.	Морс дайындаушы	2	27
22.	Қоректендіргіш ерітінді дайындаушы	2	27
23.	Құрғақ сыра ашытқысын дайындаушы	2-3	31
24.	Көпіргіш шараптарды дайындаушы	2-4	20
25.	Ремюер	5	23
26.	Уыт өндіруші	3-6	39
Нан пісіру-макарон өндірісі
27.	Ашытқы жасаушы	2-4	45
28.	Ұйытушы	4-5	46
29.	Өндірістік пештерде от жағушы	2-5	46
30.	Табақтарды тазалау және майлау машинасының машинисі	3	48
31.	Тізу машиналарының машинисі	1-3	48
32.	Жидіту агрегатының машинисі	2-3	49
33.	Нан өнімдерін формалаудың ағынды желілерінің машинисі	4	50
34.	Пруфер машинисі	2-3	50
35.	Қамыр кесетін машиналардың машинисі	2-4	51
36.	Ағынды-автоматты желілердің операторы	5-6	52
37.	Шикізатты ыдыссыз сақтау қондырғысының операторы	4-5	52
38.	Наубайшы	2-5	53
39	Наубайшы-шебер	4-6	56
40.	Металл формалары мен табақтарды полимерлеуші	4	57
41.	Макарон өнімдерінің жартылай дайын өнімдерін престеуші	4	58
42.	Ұзын түтікті макарондарды кептіруші	4	59
43.	Қамыр жасаушы	2-5	60
44.	Нан өнімдерін қатарлаушы	2-3	62
45.	Қамырды формалаушы	3-4	63
Кондитерлік өндіріс
46.	Шикі пектинді өңдеу жөніндегі аппаратшы	5	105
47.	Инверт шәрбатын дайындайтын аппаратшы	4	63
48.	Глазурлаушы	1-4	64
49.	Драже жасаушы	2-4	66
50.	Бисквиттер жасаушы	1-5	68
51.	Вафли жасаушы	1-4	71
52.	Карамель жасаушы	1-5	73
53.	Кәмпиттер жасаушы	1-5	76
54.	Мармелад-пастила өнімдерін жасаушы	1-5	81
55.	Таблеткалар жасаушы	3-4	84
56.	Шоколад жасаушы	1-5	86
57.	Пектин коагулирлеуші	3	106
58.	Кондитер	1-6	88
59.	Пектин сығындысын купаждаушы	4	106
60.	Бұлғағыш машинаның машинисі	2-3	92
61.	Формалағыш-орағыш жартылай автоматтың машинисі	4	93
62.	Шоколад өңдейтін машиналардың машинисі	3-5	94
63.	Мүк жидегін домалатушы	1-3	95
64.	Кондитер өнімдеріне себелеуші	1-2	96
65.	Шәрбатты бояушы	2	97
66.	Ұн және түйірлер өндіру желісінің операторы	5	98
67.	Сағыз өндіру желісінің операторы	3-5	98
68.	Шоколад массасын дайындау желісінің операторы	4-5	100
69.	Коагулятты ағартушы	4	107
70.	Белок массаларын дайындаушы	2-5	101
71.	Рецептура жасаушы	2-4	103
72.	Халва илеуші	1; 4	104
73.	Пектинді экстрагирлеуші	4	108
Крахмал-сірне өндірісі
74.	Крахмал сүтін гидролиздеу аппаратшысы	4-5	108
75.	Крахмал агрегатының аппаратшысы	3-4	109
76.	Шәрбаттарды майсыздандыру аппаратшысы	2	110
77.	Глютенді тұндыру аппаратшысы	2	111
78.	Декстрин алу аппаратшысы	2; 4-5	111
79.	Жүгері майын алу аппаратшысы	5	113
80.	Шәрбаттарды алу аппаратшысы	5	114
81.	Құрғақ жем-азық алу аппаратшысы	4	115
82.	Құрғақ крахмал алу аппаратшысы	5	116
83.	Дымқыл крахмал алу аппаратшысы	5	117
84.	Қышқылдандырылған крахмал дайындау аппаратшысы	3	118
85.	Крахмалды тазарту аппаратшысы	2-4	118
86.	Белок заттарын термиялық коагуляциялау аппаратшысы	4	120
87.	Гидроциклоншы	3-5	120
88.	Саго жармасын жасаушы	3	122
89.	Үккіш машинаның машинисі	3-4	122
90.	Крахмал сүтін дайындаушы	3-4	123
91.	Флотаторшы	2	124
Қант өндірісі
92.	Утфелді қайнату аппаратшысы	2; 4-6	124
93.	Диффузия шырынын дефекосатурациялау аппаратшысы	3-6	126
94.	Қант клерлеуші	2-3	129
95.	Ионитті қондырғы операторы	4	130
96.	Сынама іріктеу қондырғының операторы	3	131
97.	Қант өндірісіндегі басқару пультінің операторы	3-6	132
98.	Қызылша кесуші	2; 4	134
Тамақ концентраттары өндірісі
99.	Бу мен суды термиялау агрегатының аппаратшысы	4	135
100.	Сояны дезодораттаушы	3	135
101.	Өскіндерді бөлу машинасының операторы	2	136
102.	Жуу-тазалау агрегатының операторы	4	136
103.	Қуыру аппаратының операторы	5	137
104.	Ферментаторшы	4	137
Темекі-махорка және ферментациялық өндіріс
105.	Хош иістендіруші	2	138
106.	Біліктеуші	2	138
107.	Ферментациялау камераларын тиеуші-түсіруші	4	139
108.	Сигар жасаушы	2-3	140
109.	Темекі купаждаушы	4-6	141
110.	Кесу машиналары виброелегінің машинисі	2	142
111.	Жармалау машинасының машинисі	3	142
112.	Темекіні үздіксіз ферменттеу желісінің машинисі	4	143
113.	Темекіні ферменттеуге дайындау желісінің машинисі	2-4	144
114.	Махорка толтырушы машинаның машинисі	2-3	145
115.	Пневматикалық қондырғы машинисі	2	147
116.	Ағынды-автоматтандырылған темекі өңдеу желісінің машинисі	4	147
117.	Ағынды-механикаландырылған темекі-шылым желісі мен машиналарының машинисі	2-4	148
118.	Реттеуші машинист	5-6	151
119.	Темекі кесу машинасының машинисі	4-5	152
120.	Фильтр жасау машинасының машинисі	2-3	153
121.	Ағынды-автоматтандырылған темекі өндіру желісінің баптаушысы	5-7	154
122.	Ағынды-автоматтандырылған темекі өндіру желісінің операторы	5-6	156
123.	Махорка тозаңын престеуші	2	157
124.	Темекі асты ряднасын престеуші	2	158
125.	Иісті махорка мен темекіні жасаушы	2	158
126.	Фарматура мен қалдықты елеуші	2	159
127.	Темекіні қопсытушы	2	159
128.	Темекі жапырағын жайып салушы	2	160
129.	Себуші	2	160
130.	Иісті махорка мен темекіні бөліп салушы	2	161
131.	Темекіні бөліп салушы	1	161
132.	Сигар жапырағын сұрыптаушы	2	162
133.	Темекіні сұрыптаушы	2-4	163
134.	Ферментациялау өндірісіндегі темекі сұрыптаушы	2-3; 5	165
135.	Темекі бұйымдарын сұрыптаушы	2	167
136.	Темекінің вагонды партияларын құрастырушы	3	167
137.	Махорка қиқымын кептіруші	3	1668
138.	Махорка шикізатын ылғалдаушы	2	169
139.	Темекі шикізатын ылғалдаушы	3-4	169
140.	Жабдықты тазалаушы	3	171
Эфир майы өндірісі
141.	Эфир майларын өңдеу аппаратшысы	3	171
142.	Эфир майлары шикізатын ферментациялау аппаратшысы	3-4	172
Шай өндірісі
143.	Шайды суырушы	1	173
144.	Шай жәшіктерін жасаушы	2-4	174
145.	Шайды купаждаушы	3-5	175
146.	Фиксационды машиналардың машинисі	5	176
147.	Шай қақтау машиналарының машинисі	2-4	177
148.	Шай қақтау-фиксационды машиналардың машинисі	5	178
149.	Шай ширату машинасының машинисі	4-5	179
150.	Шайды кептіру машинасының машинисі	4-5	180
151.	Шайды қайта өңдеу желісінің операторы	4-5	182
152.	Кірпіш шайды престеуші	2-4	183
153.	Тақта шайды престеуші	3	184
154.	Лао-чаны үлестеп бөлуші	2	185
155.	Лао-чаны булаушы	3	185
156.	Шөмелеуші	1-2	186
157.	Шайды сұрыптаушы-бөлшектеуші	4-5	187
158.	Шайды ферменттеуші	4	188
Парфюмерлік-косметика өндірісі
159.	Косметикалық заттарды жасайтын аппаратшы	4-5	188
160.	Парфюмерлік композициялар мен сұйықтарды жасайтын аппаратшы	3-5	190
161.	Косметикалық массаны біліктеуші	3	192
162.	Косметикалық массаны пісіруші	З-5	193
163.	Пенальді косметиканы қалыптаушы	3	195
Май-тоңмай өндірісі
164.	Вакуум-кептіру қондырғысының аппаратшысы	5	223
165.	Гидраттау аппаратшысы	3; 5	195
166.	Дезодорациялау аппаратшысы	4	199
167.	Глицеринді ион алмастырып тазалау апаратшысы	5-6	219
168.	Аппаратшы-комплекторшы	4	213
169.	Сабын қайнататын аппаратшы	4-6	224
170.	Фосфатидтерді алу аппаратшысы	3-4	196
171.	Майонез жасау жөніндегі аппаратшы	3-4	213
172.	Майлылығы жоғары эмульсияларды жасау аппаратшысы	3-4	214
173.	Кулинарлық және кондитерлік майларды жасау аппаратшысы	4	215
174.	Эмульгатор жасау аппаратшысы	3-4	216
175.	Майларды ыдырату аппаратшысы	3-6	221
176.	Ағарту топырағын өндіру қондырғысының аппаратшысы	4	200
177.	Этаноламинді қондырғы аппаратшысы	3-4	201
178.	Сутегін алушы	4-6	203
179.	Генераторшы	5-6	206
180.	Гидрогенизаторшы	4-6	208
181.	Қуырушы	4-5	197
182.	Жуу заттарының негізін дайындаушы	3	227
183.	Майшам жасаушы	2-3	230
184.	Катализаторшы	3-4	210
185.	Ланолинші	4	227
186.	Соапстокты өңдеуші	2-3	211
187.	Маргарин өндіру желісінің операторы	5	217
188.	Сабын өндіру желісінің операторы	4	228
189.	Бояушы ерітінділерді жасаушы	3	228
190.	Саломасты қайнатушы	3	212
191.	Регенераторшы	4	199
192.	Жуу заттары қоспасын жасаушы	4	229
193.	Май негіздерін темперирлеуші	3	217
194.	Фризерші	3	218
Ас тұзын өндіру және өндірісі
195.	Тұзды байыту қондырғысының аппаратшысы	3-4	231
196.	Тұздың буын кетіруші	4	245
197.	Көлде тұз өндіру агрегаттарының машинисі	3; 5	233
198.	Вальцілі станоктардың машинисі	2-4	234
199.	Механикалық таптауыш машинисі	4	235
200.	Тұзды байыту қондырғысының машинисі	3; 5	236
201.	Тұз комбайнының машинисі	4-6	237
202.	Тұз жинау комбайнының машинисі	3-6	239
203.	Рапо айдаушы-моторшы	4	241
204.	Бассейндерде тұзды үймелеуші	4	241
205.	Тұзды су өндіру ұңғымаларының операторы	2-6	246
206.	Бассейндерді дайындаушы	2-4	242
207.	Көлдегі жол жұмысшысы	3-5	243
208.	Тұзды суды химиялық тазарту реакторшысы	4	250
209.	Тұз комбайнындағы құбыршы	2	245
Уытты тамыр өндіру және қайта өңдеу
210.	Уытты тамырды іріктеуші	4-5	251
211.	Нығыздау машинисі	3	252
212.	Уытты тамырды қабылдаушы	5	253
Элеватор, ұн тарту-жарма және комбикорм өндірісі
213.	Комбикорм өндірісінің аппаратшысы	2-6	253
214.	Жарма өндірісінің аппаратшысы	2-6	258
215.	Ұн тарту өндірісінің аппаратшысы	2-6	263
216.	Дәнді өңдеу аппаратшысы	2-6	268
217.	Дәнді тиеу-түсіру машиналарының машинисі	2-5	273
218.	Аэрозоль көлігі желілерінің машинисі	4	276
219.	Диірменші	3-4	276
220.	Дезинсекциялау қондырғысының операторы	4-5	277
221.	Пакет қалыптаушы машиналардың операторы	3; 5	279
222.	Элеваторды басқару пультінің операторы	4	280
Сауда және қоғамдық тамақтану
223.	Бармен	4-5	281
224.	Буфетші	3-5	283
225.	Тамақ жартылай фабрикаттарын жасаушы	1-5	285
226.	Тауарларды жинақтаушы	2	288
227.	Бақылаушы-кассир	2-4	289
228.	Ас үй жұмысшысы	2	291
229.	Ыдыс жуушы	1-2	291
230.	Даяшы	3-5	292
231.	Аспаз	2-6	294
232.	Балалар тағамының аспазы	5	298
233.	Сүт коктейлдерін жасаушы	3	299
234.	Сусындарды жасаушы	3-4	300
235.	Тауарды қабылдаушы	2	301
236.	Азық-түлік емес тауарларды сатушы	3-5	301
237.	Азық-түлік тауарларын сатушы	2-4	303
238.	Ет шабушы	3	305
239.	Сауда және тоңазытқыш жабдығы жөніндегі электр механигі	3-6	306
Консерві өндірісі
240.	Асептикалық консервілеу аппаратшысы	4-5	312
241.	Консервілерді зарарсыздандыру аппаратшысы	2; 4-6	313
242.	Томат-шырын агрегатының аппаратшысы	4	315
243.	Көкөністерді тұздаушы	2-3	316
244.	Глазурленген жемістерді дайындаушы	2-3	317
245.	Жабу машинасының машинисі	3-5	318
246.	Таратып құю-толтыру автоматтарының машинисі	3-5	320
247.	Консервілеу өнімдерін салушы-құюшы	1-3	321
248.	Көкөністерді фарштаушы	2	323
249.	Консерві банкаларын эксгаустирлеуші	2	323

Сноска. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения РК от 01.03.2021 № 53 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии со статьей 125 Трудового Кодекса Республики Казахстан в целях установления сложности определенных видов работ, присвоения квалификационных разрядов рабочим и определения правильных наименований профессий рабочих, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый Единый тарифно - квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 51).

2. Директору департамента труда и социального партнерства, в установленном законодательством порядке, обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его официальное опубликование.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице - министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Егемберды Е. К.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

С. Абенов

Утвержден
приказом Министра труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан
от 27 апреля 2013 года № 165-ө-м

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий
рабочих (выпуск 51)
Раздел 1. Общие положения

1. Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (далее – ЕТКС) (выпуск 51) состоит из разделов: "Производство алкогольной и безалкогольной продукции", "Хлебопекарно-макаронное производство", "Кондитерское производство", "Крахмалопаточное производство", "Производство сахара", "Производство пищевых концентратов", "Табачно-махорочное и ферментационное производства", "Эфиромасличное производство", "Производство чая", "Парфюмерно-косметическое производство", "Масложировое производство", "Добыча и производство поваренной соли", "Добыча и переработка солодкового корня", "Элеваторное, мукомольно-крупяное и комбикормовое производства", "Торговля и общественное питание", "Производство консервов".

2. Его разработка вызвана изменением технологии производства, возрастанием роли научно-технического прогресса в производственной деятельности, повышением требований к уровню квалификации, общеобразовательной и специальной подготовке рабочих, качеству, конкурентоспособности продукции на внутреннем и внешнем рынках, а также изменением содержания труда.

3. Разряды работ установлены по их сложности без учета условий труда (за исключением экстремальных случаев, влияющих на уровень сложности труда и повышающих требования к квалификации исполнителя).

4. Тарифно-квалификационная характеристика каждой профессии имеет два раздела. Раздел "Характеристика работ" содержит описание работ, которые должен уметь выполнять рабочий. В разделе "Должен знать" содержатся основные требования, предъявляемые к рабочему в отношении специальных знаний, а также знаний положений, инструкций и других руководящих материалов, методов и средств, которые рабочий должен применять.

5. В тарифно-квалификационных характеристиках приводится перечень работ, наиболее типичных для данного разряда профессии рабочего. Этот перечень не исчерпывает всех работ, которые может и должен выполнять рабочий. В необходимых случаях работодатель с учетом специфики может разрабатывать дополнительные перечни работ, соответствующих по сложности их выполнения тем, которые содержатся в тарифно-квалификационных характеристиках профессий рабочих соответствующих разрядов.

6. Кроме работ, предусмотренных в разделе "Характеристика работ", рабочий должен выполнять работы по приемке и сдаче смены, чистке и мойке, дезинфекции обслуживаемого оборудования и коммуникаций, уборке рабочего места, приспособлений, инструмента, а также по содержанию их в надлежащем состоянии, ведению установленной технической документации.

7. Наряду с требованиями к теоретическим и практическим знаниям, содержащимся в разделе "Должен знать", рабочий должен знать: правила по охране труда, производственной санитарии и противопожарной безопасности; правила пользования средствами индивидуальной защиты; требования, предъявляемые к качеству выполняемых работ (услуг), к рациональной организации труда на рабочем месте; виды брака и способы его предупреждения и устранения; производственную сигнализацию.

8. Рабочий более высокой квалификации помимо работ, перечисленных в его тарифно-квалификационной характеристике, должен уметь выполнять работы, предусмотренные тарифно-квалификационными характеристиками рабочих более низкой квалификации, а также руководить рабочими более низких разрядов этой же профессии. В связи с этим работы, приведенные в тарифно-квалификационных характеристиках профессий более низких разрядов, в характеристиках более высоких разрядов, как правило, не приводятся.

9. Тарифно-квалификационные характеристики разработаны применительно к семиразрядной тарифной сетке.

10. В целях удобства пользования, ЕТКС предусматривает алфавитный указатель (приложение), содержащий наименования профессий рабочих, диапазон разрядов и нумерацию страниц.

11. Перечень наименований профессий рабочих, предусмотренных разделами: "Производство алкогольной и безалкогольной продукции", "Хлебопекарно-макаронное производство", "Кондитерское производство", "Крахмалопаточное производство", "Производство сахара", "Производство пищевых концентратов", "Табачно-махорочное и ферментационное производства", "Эфиромасличное производство", "Производство чая", "Парфюмерно-косметическое производство", "Масложировое производство", "Добыча и производство поваренной соли", "Добыча и переработка солодкового корня", "Элеваторное, мукомольно-крупяное и комбикормовое производства", "Торговля и общественное питание", "Производство консервов", с указанием их наименований по действовавшему ЕТКС, выпуску 51, указан в редакции 2004 года.

Раздел 2. Винодельческое производство

1. Аппаратчик коньячного производства

Параграф 1. Аппаратчик коньячного производства, 3-й разряд

12. Характеристика работ:

участие в ведении процесса перегонки виноматериалов или спирта-сырца для получения коньячного спирта;

наполнение виноматериалами напорных емкостей, загрузка виноматериалами подогревателей и подогрев их до заданной температуры;

загрузка перегонных аппаратов виноматериалами или спиртом-сырцом самотеком или насосом;

разгрузка перегонных аппаратов и передача отходов на утилизацию или сброс в канализацию;

перекачивание коньячного спирта на выдержку;

установка в соответствующие положения впускных, выпускных и воздушных вентилей на обслуживаемом оборудовании, бардяных штуцеров на перегонных аппаратах и наблюдение за их правильным положением при подготовке оборудования к перегонке, в процессе перегонки и во время останова оборудования;

отбор проб.

13. Должен знать:

основы технологии перегонки виноматериалов;

основные свойства виноматериалов, коньячных спиртов, коньяков;

принцип работы обслуживаемого оборудования;

схему расположения коммуникаций.

Параграф 2. Аппаратчик коньячного производства, 4-й разряд

14. Характеристика работ:

ведение процесса перегонки виноматериалов или спирта-сырца для получения коньячного спирта под руководством аппаратчика более высокой квалификации или мастера (технолога);

пуск и останов обслуживаемого оборудования;

подача пара в змеевики для нагрева перегонных аппаратов, воды - в дифлегматоры и холодильники;

наблюдение за температурой воды и пара в змеевиках, загрузкой перегонных аппаратов и уровнем жидкости в них по показаниям контрольно-измерительных приборов;

наблюдение за состоянием паровой, водяной, винной и спиртовой коммуникаций;

регулирование подачи воды и пара;

устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и коммуникаций.

15. Должен знать:

основы технологии коньячного производства;

технологию и параметры режима перегонки виноматериалов;

устройство основного и вспомогательного оборудования, коммуникаций; правила пользования контрольно-измерительными приборами;

требования, предъявляемые к качеству продукции.

Параграф 3. Аппаратчик коньячного производства, 5-й разряд

16. Характеристика работ:

ведение процесса перегонки виноматериалов или спирта-сырца для получения коньячного спирта на аппаратах различных систем и способов нагрева;

отбор погонов и направление их в приемники по отдельным фракциям;

определение момента начала и окончания отгонки головной фракции, средней и хвостовой по показаниям контрольно-измерительной аппаратуры и органолептически: по цвету, запаху, вкусу;

контроль процесса перегонки: скорости отгонки спирта, его температуры, правильности отбора фракций и крепости спирта;

регулирование скорости проведения процесса перегонки с помощью вентилей, подачи пара в аппараты и холодной воды - в дефлегматоры;

ведение учета сырья и готовой продукции.

17. Должен знать:

технологическую схему коньячного производства;

биологические и физико-химические свойства виноматериалов, коньячных спиртов, коньяков;

методы отбора погонов по фракциям, в зависимости от крепости и качества спиртов;

конструктивные особенности обслуживаемого оборудования коньячного производства, правила его регулирования;

правила ведения учета сырья и готовой продукции.

2. Аппаратчик производства шампанского

Параграф 1. Аппаратчик производства шампанского, 4-й разряд

18. Характеристика работ:

ведение процесса шампанизации вина периодическим резервуарным методом;

загрузка резервуаров смесью виноматериалов и ликера путем продавливания углекислотой;

подача дрожжевой разводки;

наблюдение за температурой и давлением в резервуарах, подачей охлаждающего рассола, содержанием сахара;

контроль и регулирование процессов забраживания, брожения и отстоя;

определение момента окончания процесса шампанизации по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам лабораторных анализов;

подача шампанского на фильтрацию и розлив;

наблюдение за исправностью обслуживаемого оборудования, устранение дефектов в его работе;

ведение учета сырья и готовой продукции.

19. Должен знать:

технологию производства шампанского периодическим резервуарным методом;

биологические и физико-химические свойства вина, дрожжей, сахара, углекислоты;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов, регулирующих устройств коммуникаций;

правила ведения учета сырья и готовой продукции.

Параграф 2. Аппаратчик производства шампанского, 5-й разряд

20. Характеристика работ:

ведение процесса шампанизации вина непрерывным резервуарным методом;

загрузка батарей и одноемкостных резервуаров смесью виноматериалов и ликера путем продавливания углекислотой, подача дрожжевой разводки;

наблюдение за температурой и давлением в батарее, подачей охлаждающего рассола и дрожжевой разводки, скоростью прохождения потоков смеси, содержанием сахара;

контроль и регулирование процесса вторичного брожения, охлаждения и отстоя по показаниям контрольно-измерительных, регистрирующих приборов, регулирующих устройств и по результатам лабораторных анализов;

подача шампанского на фильтрацию и розлив;

наблюдение за исправностью обслуживаемого оборудования, устранение дефектов в его работе.

21. Должен знать:

технологическую схему производства шампанского непрерывным резервуарным методом;

конструктивные особенности основного и вспомогательного оборудования, контрольно - измерительных приборов, регулирующих устройств, коммуникаций.

3. Дегоржер

Параграф 1. Дегоржер, 5-й разряд

22. Характеристика работ:

ведение процесса дегоржажа - сбрасывания переведенного на пробку и предварительно замороженного осадка в производстве шампанского бутылочным методом;

проверка прозрачности вина, правильности замораживания осадка и отсутствия его на стенках бутылок, подготовленных к дегоржажу;

извлечение пробки, выброс осадка;

органолептическое испытание вина на отсутствие посторонних запахов;

установка бутылок в приемные устройства ликеродозировочной машины;

ведение учета сырья и готовой продукции.

23. Должен знать:

основы технологии производства шампанского бутылочным методом;

сущность и значение процесса дегоржажа и правила его проведения;

стандарт вина "Советское шампанское";

биологические и физико-химические свойства вина, дрожжей, углекислоты;

устройство и правила эксплуатации основного и вспомогательного оборудования, приспособлений дегоржажного отделения;

правила ведения учета.

4. Обработчик виноматериалов и вина

Параграф 1. Обработчик виноматериалов и вина, 2-й разряд

24. Характеристика работ:

выполнение отдельных простых операций по обработке виноматериалов и приготовлению вина;

ведение технологических переливок;

установка бочек на лагери (в ярусы) и их наполнение;

разборка лагерей;

перекатывание бочек;

отливание виноматериалов из емкостей или доливание их в емкости для поддержания в емкостях необходимого уровня виноматериалов;

обработка шпунтов и шпунтовых отверстий;

приготовление рабочего раствора сернистого ангидрида и окуривание им подвалов;

парафинирование шпунтов;

фильтрация виноматериалов на мешочных фильтрах;

наполнение, опорожнение бочек, емкостей, автомобильных и железнодорожных цистерн, контейнеров при помощи насосов, аппаратов и приспособлений;

побелка стен, площадок, лагерей;

наружная обтирка технологических емкостей;

регулирование работы обслуживаемого оборудования и коммуникаций, устранение неисправностей в их работе;

ведение учета сырья и готовой продукции.

25. Должен знать:

основные свойства виноматериалов, вина и вспомогательных материалов;

правила наполнения технологических и транспортных емкостей;

устройство обслуживаемого оборудования;

правила ведения учета.

Параграф 2. Обработчик виноматериалов и вина, 3-й разряд

26. Характеристика работ:

выполнение отдельных более сложных операций по обработке виноматериалов и приготовлению вина;

фильтрация и очистка виноматериалов на центрифугах и фильтрах различных систем, кроме мешочных, подача на розлив;

оклейка, эгализация, ассамблирование, купажирование, мадеризация в камерах и резервуарах;

приготовление полусладких, шипучих и ароматизированных вин;

измельчение ингредиентов и приготовление спиртовых настоев из трав, кореньев, пряностей для ароматизированных вин;

приготовление сахарного сиропа в аппаратах различного способа нагрева;

бентонита - в аппаратах с паровым подогревом и в емкостях;

оклеивающих растворов: желтой кровяной соли, желатина, полиакриламида и других;

подготовка сусла в вакуум-аппаратах и подача его в купажную емкость, добавление спирта при корректировании купажа;

контроль и регулирование процессов по показаниям контрольно-измерительных приборов, результатам лабораторных анализов и с помощью органолептического метода;

регулирование работы обслуживаемого оборудования и коммуникаций;

устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

27. Должен знать:

основы технологии обработки виноматериалов и приготовления полусладких, шипучих и ароматизированных вин;

технологические инструкции и требования, предъявляемые к качеству винопродукции;

параметры технологического режима и правила его регулирования на отдельных операциях;

устройство обслуживаемого оборудования;

назначение и правила пользования контрольно-измерительными приборами.

Параграф 3. Обработчик виноматериалов и вина, 4-й разряд

28. Характеристика работ:

выполнение комплексных технологических операций по обработке виноматериалов и приготовлению вина;

обработка теплом и холодом в пастеризаторах и охладителях с одновременной фильтрацией;

выдержка вина на холоде в камерах и резервуарах;

мадеризация виноматериалов в аппаратах с системой теплового обогрева;

наполнение аппаратов виноматериалами насосами, самотеком или путем подавливания углекислотой;

подогрев виноматериалов до заданной температуры и поддержание ее на определенном уровне;

периодическое перемешивание виноматериалов мешалками, насосами или другим способом;

насыщение виноматериалов кислородом путем подачи его под давлением из баллонов;

контроль и наблюдение за процессом нагрева виноматериалов и насыщения их кислородом по показаниям контрольно-измерительных приборов, результатам лабораторных анализов и органолептическим методом;

регулирование подачи пара, температуры виноматериалов, перемешивания и обработки кислородом;

определение момента окончания процесса мадеризации;

приготовление хереса периодическим методом, наполнение емкостей виноматериалами;

посев хересной пленки, наблюдение за ее развитием;

отбор проб из емкостей и готовых хересных материалов из-под пленки;

регулирование работы обслуживаемого оборудования и коммуникаций.

29. Должен знать:

основные биологические и -физико-химические свойства виноматериалов и вина;

технологию термической обработки виноматериалов и вина;

технологию мадеризации виноматериалов и приготовления хереса периодическим методом;

правила регулирования режимов работы технологического оборудования;

устройство обслуживаемого оборудования, регулирующих устройств, контрольно-измерительных приборов.

Параграф 4. Обработчик виноматериалов и вина, 5-й разряд

30. Характеристика работ:

ведение технологического процесса обработки виноматериалов и приготовления вина по установленным технологическим схемам;

приготовление купажа: купажирование, обработка оклеивающими растворами, перемешивание, корректирование купажа;

обработка, хересование виноматериалов, приготовление полусладких вин в непрерывном потоке;

загрузка батарей, аппаратов непрерывного действия для хересования виноматериалов;

выращивание хересной пленки, нанесение ее на поверхность вина;

регулирование скорости прохождения потока и выхода готового вина с помощью регулирующих устройств;

контроль процесса хересования, определение момента его окончания;

загрузка бродильных батарей, каскадно-ярусных установок и других аппаратов скупажированной смесью;

равномерная подача в систему на вторичное брожение скупажированной смеси и дрожжевой разводки;

фильтрация, термическая обработка;

выдержка на холоде и подача нарозлив вина;

контроль и регулирование процесса вторичного брожения, скорости прохождения потока, подачи дрожжевой разводки, процессов термической обработки и фильтрации;

подача виноматериалов в купажеры, буты, железобетонные, металлические резервуары и другие емкости насосами, самотеком или путем продавливания углекислотой;

дозировка и подача оклеивающих веществ;

перемешивание виноматериалов мешалками, насосами, очистка центрифугированием, фильтрацией;

наблюдение за наполнением емкостей виноматериалами;

обслуживание и наблюдение за работой оборудования, контрольно-измерительных приборов, регулирующих устройств, коммуникаций.

31. Должен знать:

технологии приготовления хереса, полусладких и других вин в непрерывном потоке;

методы и способы определения готовности вина;

конструктивные особенности оборудования, применяемого для обработки виноматериалов, хересования и приготовления полусладких вин в непрерывном потоке, регулирующих устройств и контрольно-измерительных приборов.

5. Обработчик винного сырья

Параграф 1. Обработчик винного сырья, 1-й разряд

32. Характеристика работ:

выполнение простых операций и работ при получении сусла, сока и мезги из виноградного и плодово-ягодного сырья под руководством обработчика винного сырья более высокой квалификации;

участие в разборке и сборке технологического и транспортирующего оборудования.

33. Должен знать:

характеристики винограда, плодов и ягод как сырья для винодельческой продукции;

основы процессов получения соков, сусла, мезги и выжимок;

принцип работы, правила мойки и чистки обслуживаемого оборудования;

схему расположения коммуникаций.

Параграф 2. Обработчик винного сырья, 2-й разряд

34. Характеристика работ:

выполнение простых операций и работ при получении сусла, сока и мезги из виноградного и плодово-ягодного сырья;

сортировка (инспекция) сырья при подаче его на переработку;

подача сырья в дробильные машины и на мойку;

отжим сусла и сока на ручных прессах;

отбор винограда и сусла, плодово-ягодного сырья и соков для определения содержания сахара, кислоты и других составляющих компонентов;

отжим гребней на прессах, транспортировка гребней, выжимок вручную и с помощью транспортирующих средств из производственного помещения;

выгрузка выжимок и передача их на дальнейшую переработку или отправку;

разборка и сборка обслуживаемого оборудования.

35. Должен знать:

основные свойства винограда, плодов, ягод;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и транспортирующих средств;

правила отбора проб;

правила разборки и сборки обслуживаемого оборудования;

основы технологии получения сусла, сока, мезги из винограда и плодово-ягодного сырья.

Параграф 3. Обработчик винного сырья, 3-й разряд

36. Характеристика работ:

ведение процесса получения сока, сусла и мезги путем переработки виноградного и плодово-ягодного сырья (дробления, мойки сырья, удаления гребней, отделения сока, прессования мезги, перекачивания сусла на отстой, брожения) на дробилках, стекателях, прессах всех систем, кроме ручных;

наблюдение и регулирование работы технологического оборудования, транспортирующих средств, приспособлений;

подача сырья на дробление; мезги - на брожение, настой, в стекатели, прессы;

сусла - в отстойники или на дальнейшую обработку;

нагрев, сульфитация, ферментация мезги в потоке;

ведение учета сырья и готовой продукции.

37. Должен знать:

технологию переработки, основные свойства виноградного и плодово-ягодного сырья;

сущность технологию получения и основные свойства сока, сусла, мезги, выжимок;

устройство обслуживаемого оборудования, транспортирующих средств и коммуникаций;

способы определения степени отжатия сырья и мезги;

правила ведения учета.

Параграф 4. Обработчик винного сырья, 4-й разряд

38. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения сока, сусла, мезги путем переработки виноградного и плодово-ягодного сырья на автоматических линиях с пульта управления: мойка, дробление сырья, отделение сока, прессование мезги, удаление из производственного помещения гребней и выжимок, перекачивание сока и сусла на отстой, направление сырья для переработки на технологические линии;

контроль соблюдения технологического режима переработки винного сырья, соблюдением норм расхода его и выхода готовой продукции, бесперебойной работой обслуживаемого оборудования;

выявление и устранение причин, вызывающих ухудшение качества продукции, превышение предельных норм потерь, уменьшение выхода готовой продукции, снижение производительности линии.

39. Должен знать:

технологию переработки виноградного и плодово-ягодного сырья на автоматических линиях;

принцип действия автоматических линий, контрольно-измерительных приборов, пульта управления;

причины, вызывающие ухудшение качества продукции, величину превышения предельных норм потерь, уменьшения выхода готовой продукции и меры по их устранению.

6. Обработчик коньячных спиртов и коньяков

Параграф 1. Обработчик коньячных спиртов и коньяков, 2-й разряд

40. Характеристика работ:

выполнение отдельных простых операций по выдержке и обработке коньячных спиртов, приготовлению коньяков;

проведение технологических переливок;

отбор проб;

установка бочек на лагеря и их наполнение;

отливание спирта и коньяков из емкостей или доливание емкостей для поддержания в них необходимого уровня;

наполнение технологических и транспортных емкостей коньячным спиртом или коньяком при помощи насосов, аппаратов, приспособлений;

парафинирование бочек;

приготовление спиртованных вод, дистиллированной воды;

нанесение трафарета;

слив осадков;

подключение и отключение шлангов, винопроводов к оборудованию и емкостям;

побелка стен, площадок, лагерей;

наружная обтирка технологических емкостей;

покраска уторов и обручей бочек;

регулирование работы обслуживаемого оборудования и коммуникаций, устранение неисправностей в их работе.

41. Должен знать:

основные свойства коньячных спиртов, коньяков и вспомогательных материалов;

правила наполнения технологических и транспортных емкостей;

принцип работы обслуживаемого оборудования и коммуникаций.

Параграф 2. Обработчик коньячных спиртов и коньяков, 3-й разряд

42. Характеристика работ:

ведение отдельных более сложных операций по выдержке и обработке коньячных спиртов и приготовлению коньяков;

эгализация коньячных спиртов, наполнение бочек коньяком и подача на розлив;

обработка коньяков: оклейка, дозировка и подача оклеивающих веществ, перемешивание, фильтрация, послекупажная выдержка;

приготовление колера и сахарного сиропа в котлах и аппаратах различного способа нагрева;

приготовление оклеивающих растворов;

контроль и регулирование процессов по показаниям контрольно-измерительных приборов, данным лабораторных анализов и с помощью органолептического метода;

регулирование работы обслуживаемого оборудования и участие в устранении неисправностей в его работе;

ведение учета сырья и готовой продукции.

43. Должен знать:

основы технологии обработки коньячных спиртов и приготовления коньяков;

необходимые технологические инструкции;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

параметры технологического режима и правила его регулирования на отдельных операциях;

устройство обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов и коммуникаций;

правила ведения учета.

Параграф 3. Обработчик коньячных спиртов и коньяков, 4-й разряд

44. Характеристика работ:

ведение комплексных технологических операций по выдержке и обработке коньячных спиртов и приготовлению коньяков;

уход за коньячными спиртами на выдержке;

обработка дубовой клепки для резервуарной выдержки коньячного спирта;

размещение клепок в эмалированных резервуарах;

регулирование кислородного режима при выдержке коньячных спиртов в крупных емкостях на специально обработанной дубовой клепке;

периодическая мойка и термическая обработка клепки;

розлив коньяков в бочки;

обслуживание оборудования и устранение неисправностей в его работе;

контроль и регулирование процесса приготовления коньяков, работы обслуживаемого оборудования.

45. Должен знать:

основные биологические и физико-химические свойства коньячных спиртов, коньяков;

технологию обработки коньячных спиртов и приготовления коньяков;

параметры технологического режима и правила его регулирования при выдержке коньячных спиртов в крупных емкостях на специально обработанной дубовой клепке;

основы технологии обработки дубовой клепки;

устройство обслуживаемого оборудования, регулирующих устройств, контрольно-измерительных приборов.

Параграф 4. Обработчик коньячных спиртов и коньяков, 5-й разряд

46. Характеристика работ:

ведение технологического процесса выдержки и обработки коньячных спиртов и приготовления коньяков;

подбор коньячных спиртов для эгализации и купажирования под руководством технолога и подача на длительную выдержку;

приготовление купажа, купажирование, дозировка и подача в купаж компонентов и оклеивающих веществ, перемешивание купажа;

выбор дубовой клепки и организация ее обработки для резервуарной выдержки коньячных спиртов;

контроль выполнения технологического режима, соблюдения норм расхода сырья и материалов, бесперебойности работы и правильности использования обслуживаемого оборудования участка;

своевременное выявление и устранение причин, вызывающих потери, снижение качества продукции.

47. Должен знать:

технологию выдержки коньячных спиртов, приготовления коньяков;

правила выбора и технологию обработки дубовой клепки;

нормы расхода сырья и материалов;

конструктивные особенности обслуживаемого оборудования, регулирующих устройств и контрольно-измерительных приборов;

правила подбора коньячных спиртов для эгализации и купажирования;

способы выявления и устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

7. Обработчик отходов виноделия

Параграф 1. Обработчик отходов виноделия, 2-й разряд

48. Характеристика работ:

транспортировка отходов виноделия: выжимок, барды, винаса и загрузка ими хранилищ, отстойников и различных видов оборудования;

утрамбовка выжимок в хранилищах, укрытие их соответствующими материалами.

49. Должен знать:

правила транспортировки отходов виноделия, загрузки выжимок в хранилища и их укрытия;

схему расположения коммуникаций.

Параграф 2. Обработчик отходов виноделия, 3-й разряд

50. Характеристика работ:

ведение процесса извлечения из отходов виноделия винно-кислой извести, спирта, дрожжей, виноградных семян, кормовой муки и других продуктов виноделия под руководством обработчика отходов виноделия более высокой квалификации;

наполнение нейтрализаторов бардой или винасом;

подготовка раствора кислот и щелочей;

промывка и сушка винно-кислой извести, отжим и сушка дрожжей;

загрузка и разгрузка перегонных аппаратов, передача отходов на утилизацию.

51. Должен знать:

основы технологии обработки отходов виноделия;

основные свойства спирта, дрожжей и винно-кислой извести;

принцип работы обслуживаемого оборудования, сушилок, насосов, коммуникаций;

правила работы с концентрированными кислотами, щелочами и способы очистки от них оборудования.

Параграф 3. Обработчик отходов виноделия, 4-й разряд

52. Характеристика работ:

выполнение процесса извлечения из отходов виноделия винно-кислой извести, спирта, дрожжей, виноградных семян, кормовой муки и других продуктов;

загрузка с помощью насосов, самотеком и другими способами сырья и промежуточных продуктов в нейтрализаторы и декантаторы, дозировка кислот и щелочей, обработка ими сырья и продуктов виноделия;

перегонка спирта;

обработка сахаросодержащих выжимок без сбраживания их в хранилищах с извлечением на специальных аппаратах сахара, спирта и винно-кислой извести;

контроль и регулирование работы обслуживаемого оборудования по показаниям контрольно-измерительных приборов;

подготовка его к работе;

ведение учета.

53. Должен знать:

технологический процесс обработки отходов виноделия и методы извлечения из них винно-кислой извести, спирта, дрожжей;

основные физико-химические свойства отходов и продуктов их переработки;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и коммуникаций;

правила пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

правила ведения учета сырья и готовой продукции.

8. Обработчик сусла и соков

Параграф 1. Обработчик сусла и соков, 1-й разряд

54. Характеристика работ:

выполнение отдельных простых операций по приготовлению виноматериалов из сусла и соков под руководством обработчика сусла и соков более высокой квалификации;

слив гущи после осветления сусла и соков, их сбраживание и отстаивание;

загрузка гущи в сборники, отбор проб;

наружная обтирка технологических емкостей;

побелка стен, площадок, лагерей;

окуривание помещений сернистым ангидридом.

55. Должен знать:

основные свойства сырья и вспомогательных материалов;

правила отбора проб;

схему расположения коммуникаций;

виды обслуживаемого оборудования и правила обращения с ним.

Параграф 2. Обработчик сусла и соков, 2-й разряд

56. Характеристика работ:

выполнение отдельных простых операции по приготовлению виноматериалов из сусла и соков;

перекачивание сусла и соков из сборников в отстойные емкости, мезги из мезгосборника в бродильные резервуары;

подготовка дезинфицирующих средств для обработки бродильных емкостей;

слив (перекачивание насосом) дрожжевых осадков после отстоя или сбраживания и спиртования виноматериалов;

группирование и обработка дрожжевых осадков (отстаивание, фильтрация, прессование), передача их на утилизацию;

установка бочек на лагери (ярусы) с последующим наполнением их суслом;

разборка лагерей, перекатывание бочек, отливание виноматериалов из емкостей или доливание емкостей виноматериалами для поддержания в них необходимого уровня;

обработка шпунтов и шпунтовых отверстий;

приготовление рабочего раствора сернистого ангидрида;

парафинирование шпунтов;

выполнение отдельных операций и работ по сбору и обработке чистой культуры дрожжей;

стерилизация технологических емкостей;

отбор проб.

57. Должен знать:

основные свойства сусла, сока, вина, дрожжей; правила наполнения технологических емкостей;

правила отбора проб, стерилизации питательной среды, посуды, емкостей;

правила подготовки дезинфицирующих средств;

правила и способы обработки дрожжевых осадков;

правила сбора и обработки чистой культуры дрожжей.

Параграф 3. Обработчик сусла и соков, 3-й разряд

58. Характеристика работ:

ведение процесса брожения сусла, соков и мезги под руководством обработчика сусла и соков более высокой квалификации или мастера (технолога): подготовка емкостей, наполнение их суслом, соком или мезгой, подача дрожжевой разводки, сульфитация и спиртование виноматериалов, снятие их с дрожжевых осадков;

уход за мезгой при настаивании или брожении сусла на мезге;

в уксусном производстве - ведение процесса уксусного брожения;

ведение процесса осветления сусла и соков;

наполнение отстойных емкостей суслом и соком, подача сернистого ангидрида и водной суспензии бентонита, перемешивание, наблюдение за осветлением, передача после осветления на брожение;

выполнение операций и работ по размножению чистой культуры дрожжей и приготовлению дрожжевой разводки под руководством обработчика сусла и соков более высокой квалификации или мастера (технолога);

подготовка и стерилизация аппаратуры, оборудования, емкостей, коммуникаций;

осветление (фильтрация), отстаивание питательной среды;

наполнение питательной средой стерилизаторов, стерилизация и слив в стерильные емкости;

подача дрожжевой разводки в стерильную среду;

участие в подаче дрожжевой разводки с помощью дозирующих устройств, насосов;

обслуживание и регулирование работы обслуживаемых аппаратуры, насосов, фильтров и коммуникаций;

концентрация (уваривание) сусла в открытых котлах;

наполнение котлов суслом, регулирование температуры нагрева, наблюдение за процессом уваривания;

переливание сусла по мере уваривания из больших котлов в меньшие, нейтрализация сусла, слив готового концентрата в емкости;

приготовление суспензии бентонита;

отбор проб в цехах и складах для микробиологического контроля;

обслуживание и регулирование работы обслуживаемых аппаратуры, коммуникаций, насосов, мешалок и другого оборудования;

ведение учета сырья и готовой продукции.

59. Должен знать:

основы технологии процессов винного или уксусного брожения, выведения и размножения чистой культуры дрожжей;

технологические режимы и основные правила их выполнения и регулирования;

принцип работы обслуживаемых оборудования, аппаратуры, коммуникаций;

правила пользования применяемыми контрольно-измерительными

приборами; правила ведения учета.

Параграф 4. Обработчик сусла и соков, 4-й разряд

60. Характеристика работ:

ведение процессов брожения сусла, соков, мезги;

подготовка емкостей, наполнение их суслом, соком или мезгой, дозирование и подача дрожжевой разводки;

сульфитация, спиртование;

тепловая обработка и ферментация мезги;

снятие виноматериалов с дрожжевых осадков;

контроль и регулирование процесса брожения по показаниям показаний контрольно-измерительных приборов, данным лабораторных анализов и с помощью органолептического метода;

обслуживание и регулирование работы обслуживаемых насосов, фильтров, мешалок, коммуникаций, устранение неисправностей в их работе;

ведение процесса генерации чистой культуры дрожжей и приготовление дрожжевой разводки в производственных условиях;

сбор дрожжей, приготовление стерильной питательной среды, посев дрожжей в питательную среду;

наблюдение за процессом генерации;

подача дрожжевой разводки в производство при помощи дозирующих устройств, насосов;

подача сусла и пара в вакуум-аппарат;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов температуры и разрежения;

наблюдение за процессом уваривания и определение момента его окончания;

слив готового концентрата в емкости;

устранение неисправностей в работе оборудования.

61. Должен знать:

биологические и физико-химические свойства сырья, материалов;

технологию процессов брожения, выведения и размножения чистой культуры дрожжей, производства сусла в вакуум-аппаратах;

способы определения стадий готовности виноматериалов, дрожжевой разводки и вакуум-сусла;

устройство обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов.

Параграф 5. Обработчик сусла и соков, 5-й разряд

62. Характеристика работ:

ведение процесса брожения сусла в непрерывном потоке;

загрузка бродильных батарей, аппаратов суслом, подача дрожжевой разводки;

регулирование скорости потока материала брожения;

контроль и регулирование процессов первичного брожения по показаниям контрольно-измерительных приборов, данным лабораторных анализов и с помощью органолептического метода определение момента начала и окончания процесса брожения;

наблюдение за работой обслуживаемого оборудования, устранение неисправностей в его работе.

63. Должен знать:

технологии винного брожения в непрерывном потоке;

параметры технологического режима и правила его регулирования;

методы анализа и способы определения стадий готовности виноматериалов;

конструктивные особенности оборудования, применяемого для обработки сусла в непрерывном потоке;

способы регулирования скорости потока материалов брожения;

способы определения начала и окончания процесса брожения.

9. Приготовитель игристых вин

Параграф 1. Приготовитель игристых вин, 2-й разряд

64. Характеристика работ:

охлаждение или замораживание всего или части содержимого бутылки в производстве игристых вин;

контроль процесса охлаждения и замораживания, температуры воздуха и рассола в камерах, ваннах, уровня рассола в ваннах по показаниям контрольно-измерительных приборов и органолептическим методом;

определение момента окончания процесса охлаждения и замораживания;

загрузка и разгрузка холодильных камер, ванн;

подача и транспортировка бутылок с игристыми винами;

укладывание бутылок с вином для брожения и на контрольную выдержку;

подача в производство после контрольной выдержки, перекладывание и взбалтывание бутылок;

установка бутылок с сброженным вином в пюпитры и вынимание из них;

разборка и перекладка штабелей;

межоперационная транспортировка бутылок с вином;

мойка бутылок с игристым вином в процессе многолетней выдержки.

65. Должен знать:

назначение и правила охлаждения и замораживания содержимого бутылок в производстве игристых вин;

правила дезинфекции и расстановки пюпитров, установки в них бутылок с вином;

правила укладывания бутылок с вином на брожение и контрольную выдержку.

Параграф 2. Приготовитель игристых вин, 3-й разряд

66. Характеристика работ:

выполнение работ по размножению чистой культуры дрожжей и приготовлению дрожжевой разводки под руководством приготовителя игристых вин более высокой квалификации или мастера (технолога);

стерилизация аппаратов, емкостей, посуды;

осветление (фильтрация, отстаивание) питательной среды;

наполнение питательной средой стерилизаторов, стерилизация и слив в стерильные емкости;

подача дрожжевой разводки в питательную среду и в производство с помощью насосов, мерников;

обслуживание и регулирование работы аппаратуры, насосов, фильтров и коммуникаций;

переливание игристых вин из бутылки в бутылку при помощи аппаратуры и приспособлений для отделения вина от осадков, фильтрация, доливание незаполненных бутылок игристыми винами;

подготовка пустых и наполненных бутылок к переливанию, перемещение бутылок из штабелей;

предварительное охлаждение наполненных бутылок и заполнение порожних бутылок углекислотой;

регулирование работы обслуживаемой аппаратуры;

ведение учета сырья и готовой продукции.

67. Должен знать:

основные свойства вина, дрожжей и применяемых вспомогательных материалов;

основы технологии размножения чистой культуры дрожжей;

параметры технологического режима и правила его выполнения;

принцип работы обслуживаемого оборудования, аппаратуры, коммуникаций;

правила пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

правила ведения учета.

Параграф 3. Приготовитель игристых вин, 4-й разряд

68. Характеристика работ:

ведение процесса генерации чистой культуры дрожжей в аппаратах или батареях непрерывного действия;

сбор дрожжей;

приготовление стерильной питательной среды, посев дрожжей в питательную среду;

наблюдение за процессом генерации;

подача дрожжевой разводки в производство при помощи насосов, дозирующих устройств;

приготовление и обработка резервуарной (или тиражной) смеси для вторичного брожения;

наполнение напорных аппаратов виноматериалом и ликером с применением центробежных насосов, продавливанием углекислотой или другими способами;

обескислороживание смеси путем пропускания водорода, подбраживания и другими способами;

подогрев смеси до заданной температуры, поддержание ее на этом уровне и последующее охлаждение;

подача смеси на шампанизацию путем продавливания углекислотой;

выпуск и откачивание углекислоты из напорных аппаратов компрессором в рессивер;

наблюдение за наполнением сборников смесью и передачей обработанной смеси на вторичное брожение;

контроль температуры воды, смеси, дозирования водорода;

приготовление сахарного сиропа, тиражного и экспедиционного ликеров в котлах, реакторах, емкостях с мешалками, ротационных бочках и других аппаратах;

загрузка компонентов с применением насосов, дозаторов, транспортеров, шнеков и других загрузочных механизмов;

подача воды, пара, топлива;

контроль процессов по результатам лабораторных анализов и органолептическим методом;

определение момента готовности, фильтрация, отбор проб.

69. Должен знать:

основы технологии приготовления игристых вин бутылочным и резервуарным методами;

технологию генерации чистой культуры дрожжей;

биологические и физико-химические свойства вина, дрожжей, сахара, углекислоты;

технологические инструкции и требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

устройство обслуживаемых оборудования, приспособлений, коммуникаций, применяемых контрольно-измерительных приборов.

10. Ремюер

Параграф 1. Ремюер, 5-й разряд

70. Характеристика работ:

переведение осадка на пробку в производстве игристых вин бутылочным методом (ремюаж);

определение визуально, органолептически момента окончания брожения в бутылках и созревания осадка для ремюажа;

наблюдение за правильной установкой бутылок в пюпитры;

определение характера осадка и методов его обработки;

обработка осадка бутылок путем колебательных движений вправо и влево по оси бутылки, не вынимая ее из гнезда пюпитра, с последующей установкой бутылок в другое, отличное от исходного положения;

ведение учета сырья и готовой продукции.

71. Должен знать:

основы технологии производства игристых вин бутылочным методом;

сущность и значение процесса ремюажа и правила его проведения;

биологические и физико-химические свойства вина, дрожжей, углекислоты;

устройство пюпитров и правила установки и вынимания из них бутылок;

правила ведения учета.

11. Аппаратчик перегонки и ректификации спирта

Параграф 1. Аппаратчик перегонки и ректификации спирта, 4-й разряд

72. Характеристика работ:

ведение процесса перегонки и ректификации спирта на брагоректификационных, ректификационных аппаратах и аламбиках периодического действия в соответствии с технологической инструкцией;

загрузка перегонных аппаратов периодического действия;

регулирование подачи бражки, спирта, пара, воды с помощью вентилей;

наблюдение за скоростью сгонки и давлением по показаниям контрольно-измерительных приборов;

отбор стандартной продукции, полупродуктов и побочных продуктов;

проверка концентрации спирта в бражке и барде;

наблюдение за качеством выпускаемой продукции и за потерями спирта в барде по анализам химической лаборатории и показаниям спиртоизмеряющих приборов;

регулирование количества начальной и конечной фракций;

отбор проб, определение количества и качества получаемого спирта;

контроль количества выработанного спирта по спиртоизмеряющим приборам, систематическое снятие показаний счетчиков;

разгрузка и промывка установки по окончании сгонки;

наблюдение за состоянием обслуживаемого оборудования;

ведение учета сырья и готовой продукции.

73. Должен знать:

технологию производства спирта на перегонных аппаратах периодического действия;

теоретические основы перегонки и ректификации, получения ароматных спиртов;

методы отбора спирта, полупродукта и побочной продукции, правила ее обработки;

нормы выхода продуктов, потерь спирта в процессе брагоректификации;

устройство, назначение и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, коммуникаций, контрольно-измерительной аппаратуры и средств автоматики;

приемы рационального расходования пара и воды; правила ведения учета.

Параграф 2. Аппратчик перегонки и ректификации, спирта 5-й разряд

74. Характеристика работ:

ведение процесса перегонки и ректификации спирта на брагоректификационных установках непрерывного действия в соответствии с технологической инструкцией;

регулирование подачи бражки, спирта, воды с помощью вентилей или средств автоматики;

обеспечение непрерывной работы брагоректификационной установки;

наблюдение за процессом перегонки и ректификации спирта и регулирование его технологических параметров: температуры в контрольных точках, давления в колоннах установки, производительности установки;

наблюдение за выходом стандартной продукции, полупродуктов и побочных продуктов;

проверка концентрации и качества ректификационного спирта, концентрации спирта в барде и лютерной воде по показаниям спиртоизмеряющих приборов и анализам химической лаборатории;

регулирование на основе анализов хода технологического процесса перегонки и ректификации спирта с применением средств автоматики;

выявление неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и их устранение.

75. Должен знать:

технологию производства спирта на перегонных аппаратах непрерывного действия;

устройство брагоректификационных установок непрерывного действия различных систем и средств автоматики;

нормы расхода тепловой энергии и способы ее экономии.

Параграф 3. Аппаратчик перегонки и ректификации спирта, 6-й разряд

76. Характеристика работ:

ведение процесса перегонки и ректификации спирта на брагоректификационных установках непрерывного действия в соответствии с регламентом;

загрузка установки бражкой, кратковременная остановка, пуск установки после кратковременной остановки, стяжка спирта, промывка, чистка установки;

корректирование на основе показаний приборов хода технологического процесса перегонки и ректификации спирта с целью его оптимизации;

определение потерь спирта в барде и лютерной воде;

регулирование взаимосвязи колонн по тепловым потокам, а также работы нескольких параллельно работающих колонн и колонн специального назначения;

выбор наиболее экономичного режима работы брагоректификационной установки по расходу пара и воды;

сдача обслуживаемой установки в ремонт и прием ее из ремонта.

77. Должен знать:

технологическую схему брагоректификационных установок непрерывного действия;

новые более совершенные по тепловой энергии схемы брагоректификационных установок;

устройство и конструктивные особенности вакуумных установок, установок косвенно-прямоточного действия, установок по выделению этилового спирта из головной фракции в системе брагоректификации и правила их эксплуатации;

схему расположения трубопроводов;

расположение запорной и регулирующей арматуры и методы пользования ею;

способы чистки поверхностей теплообменника;

устройство и принцип работы применяемых контрольно-измерительных приборов и средств автоматики;

схему автоматизации производственных процессов;

способы устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и нормализации технологического процесса.

78. Требуется среднее профессиональное образование.

12. Денатураторщик спирта

Параграф 1. Денатураторщик спирта, 3-й разряд

79. Характеристика работ:

приготовление денатурированного спирта в чанах-смесителях;

набор в чан-смеситель расчетного количества сырого спирта или головной фракции этилового спирта, добавление керосина, кетонового масла, скипидара, раствора краски или другого ингредиента;

тщательное перемешивание смеси;

добавление расчетного количества воды;

перекачивание готового денатурированного спирта насосом в мерные емкости.

80. Должен знать:

технологию приготовления денатурированного спирта;

устройство чанов денатурации спирта, насосов, мерных емкостей;

назначение и принцип работы спиртомеров и термометров;

физико-химические свойства спирта, головной фракции этилового спирта, ингредиентов.

13. Приготовитель мелассного сусла

Параграф 1. Приготовитель мелассного сусла, 3-й разряд

81. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления мелассного сусла;

разведение мелассы до требуемой концентрации;

набор мелассы и воды в чаны, пуск механизмов, регулирование концентрации и температуры;

приготовление раствора антисептиков и подача их в рассиропку;

подкисление мелассы соляной или серной кислотой, дозировка химикатов;

управление насосами, подающими мелассу, питательные вещества, антисептики;

контроль хода процесса приготовления мелассного сусла и регулирование его с помощью средств измерений;

предупреждение перелива мелассы, сусла и химикатов из чана;

подогрев мелассы до заданной температуры, пастеризация, охлаждение;

отбор пробы на анализ;

отпуск приготовленного мелассного сусла в дрожжевое и бродильное отделения;

устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

82. Должен знать:

основы технологии производства спирта;

технологии приготовления мелассного сусла; свойства мелассы;

основные сведения о видах и свойствах химикатов, применяемых в спиртовом производстве;

способы и правила применения антисептиков;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, средств измерений и автоматики;

схему расположения трубопроводов и запорной, регулирующей арматуры и методы пользования ею;

способы оказания первой помощи при поражении кислотами.

14. Приготовитель морса

Параграф 1. Приготовитель морса, 2-й разряд

83. Характеристика работ:

прием и загрузка плодово-ягодного сырья в чаны-смесители;

первичные и вторичные заливы и сливы морсов и настоев;

выгрузка отработанного сырья из настойных чанов и бочек;

отжим на прессе плодово-ягодного сырья и передача выжимок на выпарку;

промывка чанов, бочек и другого оборудования;

перекачивание морсов, настоев и соков насосами;

наблюдение за режимом производства морсов, соков и настоев.

84. Должен знать:

основные требования, предъявляемые к качеству плодово-ягодного сырья;

первичные сведения об основных качественных показателях морсов, соков и настоев в зависимости от качества сырья;

принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

сроки выдержки первичного и вторичного заливов.

15. Приготовитель питательних растворов

Параграф 1. Приготовитель питательних растворов, 2-й разряд

85. Характеристика работ:

приготовление питательных растворов солей (мочевины, тиамония фосфата, фосфорной кислоты и другие), растворов антисептиков, пеногасителя;

загрузка, подача химикатов;

пуск механизмов размешивания;

подогрев растворов, стерилизация пеногасителя;

проверка плотности и других показателей растворов.

86. Должен знать:

технологию приготовления питательных растворов солей, химикатов, суперфосфатной вытяжки, антисептиков;

основные сведения о видах и свойствах химикатов, применяемых в спиртовом производстве.

16. Аппаратчик выращивания дрожжей

Параграф 1. Аппаратчик выращивания дрожжей, 3-й разряд

87. Характеристика работ:

ведение процесса выращивания дрожжей для брожения пивного сусла;

обработка, размножение и хранение дрожжей в чанах, ванночках, монжю;

съем дрожжей в бродильных чанах, годных на семенные и товарные дрожжи;

учет и распределение дрожжей по генерациям и расам;

очистка дрожжей процеживанием через частое сито от механических загрязнений, подкислением и подщелачиванием от посторонних микроорганизмов;

промывка дрожжей и подготовка к активному брожению;

приготовление растворов для подкисления и подщелачивания;

смена воды в сборниках, наблюдение и регулирование температуры во всех дрожжевых сборниках;

прием дрожжей чистой культуры и наблюдение за процессом их размножения;

обеспечение биологической чистоты дрожжевых сборников, холодильников и другого оборудования и помещений дрожжевых камер;

розлив товарных дрожжей в тару;

отпуск на реализацию и учет количества товарных дрожжей.

88. Должен знать:

технологию обработки семенных дрожжей, правила их хранения;

характеристика дрожжей, отличия рас;

практические приемы и технику съема дрожжей;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов;

правила распределения дрожжей по генерациям и расам;

нормы загрузки дрожжей в емкости для брожения сусла;

правила приготовления и нормы расхода растворов для подкисления и подщелачивания дрожжей;

правила санитарной обработки оборудования и помещений дрожжевых камер.

17. Каптажист

Параграф 1. Каптажист, 3-й разряд

89. Характеристика работ:

обслуживание заводских сборных бассейнов минеральной воды;

регулирование подачи минеральной воды на разливочные линии, температуры и уровня воды в бассейнах, давления в трубопроводах;

отбор проб, проверка качества минеральной воды органолептическим методом;

выпуск остатков минеральной воды из бассейнов;

обслуживание и наблюдение за работой механизмов, подающих воду в системы трубопроводов;

проведение санитарной обработки оборудования и бассейнов.

90. Должен знать:

свойства и способы определения качества минеральной воды;

санитарные правила обработки и содержания бассейнов;

технологию розлива минеральных вод в бутылки;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

схему расположения трубопроводов.

18. Обработчик воды

Параграф 1. Обработчик воды, 2-й разряд

91. Характеристика работ:

ведение процесса обработки и приготовления воды технологического назначения для производства пива;

наполнение баков холодной водой, пуск пара, фильтрация, смягчение и нагревание воды в баках до необходимой температуры;

регулирование уровня и температуры воды в баках по показаниям контрольно-измерительных приборов;

подача горячей воды на производство;

разборка, мойка и сборка фильтров;

санитарная обработка помещения;

наблюдение за исправностью теплоизоляции баков и магистралей, устранение неисправностей в их работе.

92. Должен знать:

технологическую инструкцию по подготовке горячей воды для обслуживаемого участка;

средства и способы смягчения и очистки воды;

схемы паровых и водяных магистралей;

размещение запорной и регулирующей арматуры, контрольно-измерительных приборов и правила пользования ими;

график подачи горячей воды на участки производства;

принцип работы водяных фильтров;

правила и сроки санитарной обработки баков, оборудования и помещений;

правила устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Обработчик воды, 3-й разряд

93. Характеристика работ:

ведение процесса обработки и приготовления газированной воды для производства фруктовых и минеральных вод;

фильтрация, охлаждение и насыщение воды углекислотой;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов охлаждения, давления в сатураторах, полноты насыщения углекислотой и равномерной подачи газированной воды на разливные машины;

проверка исправности фильтров, холодильников, сатураторов, насосов и контрольно-измерительных приборов;

подкатка, установка баллонов с углекислотой и присоединение сатураторов к газгольдерам или баллонам;

обслуживание газгольдеров, транспортировка баллонов с углекислотой.

94. Должен знать:

технологию приготовления газированной воды;

требования, предъявляемые к качеству газированной воды;

устройство, назначение и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, применяемых контрольно-измерительных приборов и арматуры.

Параграф 3. Обработчик воды, 4-й разряд

95. Характеристика работ:

ведение процесса обработки исходной питьевой воды для производства безалкогольных напитков типа "Пепси" на установках (линиях) подготовки воды;

механическая, химическая, биологическая и тонкая очистка (фильтрация), кондиционирование, накопление, охлаждение и подача воды на последующие операции;

обслуживание, проверка исправности и регулирование работы механического (песочного), катионного, угольного, патронного фильтров, озонатора, контактной колонны, сборников накопления и запаса воды, электрического насоса, эжекторов, холодильной установки с помощью запорной, регулирующей арматуры вручную и с пульта управления;

обеспечение работы обслуживаемой установки в заданном режиме;

проведение вспомогательных работ по подготовке установки к рабочему режиму: рыхления и промывки фильтрующих материалов, регенерации катионитных фильтров серной кислотой и их промывки, пропаривания активного угля;

контроль и регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов рабочего давления исходной воды, поступающей на установку, на входе и выходе из фильтров, исправности озонатора по световым сигналам, расхода воды, времени промывок и пропарок, температуры охлаждения воды и пропарок, водородного показателя обрабатываемой и промывной воды, уровня воды в емкостях и тому подобное;

визуальный контроль чистоты воды после рыхления и промывок фильтрующих материалов;

отбор проб;

осуществление cистематического контроля за качеством очищенной воды.

96. Должен знать:

технологическую схему и процесс обработки воды на аппаратах водоподготовки для производства безалкогольных напитков, требования, предъявляемые к качеству обработанной воды;

19. Приготовитель сухих пивных дрожжей

Параграф 1. Приготовитель сухих пивных дрожжей, 2-й разряд

97. Характеристика работ:

ведение процесса получения сухих пивных дрожжей под руководством приготовителя сухих пивных дрожжей более высокой квалификации или сменного мастера;

прием жидких дрожжей из бродильных чанов, разбавление водой в необходимом соотношении;

сепарация дрожжей;

обработка дрожжей соленым раствором;

промывка дрожжей до полного исчезновения горечи;

регулирование подачи жидких дрожжей на сушку в сушильные барабаны;

наблюдение за равномерным распределением дрожжей по поверхности барабана;

участие в разгрузке сушилок и подача сухих пивных дрожжей на дробилку;

наблюдение за работой дробилки;

расфасовка сухих дрожжей, взвешивание и маркировка расфасованных дрожжей;

укладка коробов или ящиков с дрожжами в штабеля.

98. Должен знать:

основы технологии производства сухих пивных дрожжей;

методы определения качества сепарации, потерь дрожжей, виды брака и способы их предупреждения и устранения;

принцип работы и правила эксплуатация обслуживаемого оборудования;

правила приготовления дезинфицирующих средств и санитарной обработки обслуживаемого оборудования и коммуникаций.

Параграф 2. Приготовитель сухих пивных дрожжей, 3-й разряд

99. Характеристика работ:

ведение процесса получения сухих пивных дрожжей;

обеспечение режима сепарации и промывки дрожжей до полного исчезновения горечи;

наблюдение за ходом процесса сушки дрожжей;

регулирование температуры и давления по показаниям контрольно-измерительных приборов;

определение момента окончания сушки дрожжей, разгрузка сушилок;

регулирование процесса дробления сухих дрожжей;

ведение технической документации;

очистка, дезинфекция и проверка исправности обслуживаемого оборудования и контрольно-измерительных приборов, коммуникаций, устранение мелких неисправностей в их работе.

100. Должен знать:

технологию производства сухих пивных дрожжей;

параметры технологического режима сепарации, промывки, сушки дрожжей и правила его регулирования;

методику анализов и способы определения правильности хода процесса по внешним признакам;

устройство обслуживаемого оборудования.

20. Аппаратчик процесса брожения

Параграф 1. Аппаратчик процесса брожения, 3-й разряд

101. Характеристика работ:

участие в ведении процесса брожения в соответствии с технологической инструкцией;

наблюдение за поступлением сусла в бродильные емкости и ходом брожения по показаниям контрольно-измерительных приборов;

выгрузка дрожжей из бродильных чанов и лагерных емкостей, работающих под давлением, транспортировка их в дрожжевые камеры;

подача дрожжей в бродильные чаны; подноска и присоединение шлангов, снятие деки и перекачка пива, кваса, браги;

прием и обработка брака;

наблюдение за температурным режимом бродящей массы по показаниям контрольно-измерительных приборов;

приготовление колера, настоя мяты и других ингредиентов;

сдача бражки на сгонку;

фильтрование и пастеризация бродящей массы;

наблюдение за работой обслуживаемого оборудования;

ведение учета сырья и готовой продукции.

102. Должен знать:

основные сведения о видах и свойствах сырья, микробиологической чистоте брожения;

основы технологии брожения;

свойства дрожжей и принципы их жизнедеятельности;

основные процессы, происходящих при брожении;

правила мойки, дезинфекции и санобработки оборудования и коммуникаций;

принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Аппаратчик процесса брожения, 4-й разряд

103. Характеристика работ:

ведение технологических процессов спиртового брожения, главного брожения сусла для разных сортов пива, дображивания и выдержки пива, брожения кваса и браги под руководством аппаратчика процесса брожения более высокой квалификации или мастера;

прием сброженной массы, бражки, сусла, концентрата квасного сусла и пива в бродильные и лагерные емкости и чаны предварительной разводки;

разбавление концентрата квасного сусла до определенной плотности;

перекачивание квасного сусла в бродильные чаны;

варка сахарного сиропа и подача его в бродильные чаны;

подача дрожжей, шпунтование, регулирование температурного режима в соответствии с показаниями контрольно-измерительных приборов;

пуск воды на холодильные змеевики, охлаждение путем перекачивания бражки через выносные теплообменники, охлаждение и перекачивание готового кваса на розлив;

проверка микробиологической чистоты чанов;

наблюдение за технологическим режимом на всех стадиях процесса брожения;

купажирование кваса и браги;

отбор проб;

подготовка паточных растворов и раствора серной кислоты;

приготовление пеногасительной смеси и подача ее в бродильную массу.

104. Должен знать:

основные требования к сырью;

технологию производства спирта и пива, кваса и браги;

технологический процесс брожения, дображивания и выдержки различных сортов пива;

сроки выдержки;

виды брака и способы его предупреждения и устранения;

устройство обслуживаемого оборудования и средств измерений;

способы устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования;

правила пользования средствами измерений и таблицами поправок;

порядок определения плотности брожения сусла, температуры брожения.

Параграф 3. Аппаратчик процесса брожения, 5-й разряд

105. Характеристика работ:

ведение технологических процессов спиртового брожения, главного брожения сусла для разных сортов пива, дображивания и выдержки пива, брожения кваса и браги в соответствии с технологической инструкцией;

проверка микробиологической чистоты чанов, исправности оборудования, коммуникаций и контрольно-измерительных приборов;

наблюдение за температурным режимом брожения на всех стадиях по показаниям контрольно-измерительных приборов;

регулирование давления, осветления, кислотности в чанах, емкостях;

обеспечение ведения процессов брожения, дображивания и осветления пива в соответствии с установленными технологическими режимами;

проведение несложных анализов;

предупреждение и устранение отклонений от норм технологического режима;

наблюдение за фильтрацией и карбонизацией пива, регулирование давления при фильтрации по показаниям контрольно-измерительных приборов.

106. Должен знать:

технологическую схему производства пива, кваса, браги;

схему расположения коммуникаций;

технологические свойства готовой продукции;

правила и параметры режима брожения различных сортов продукции; методику несложных анализов;

устройство оборудования, применяемого в производстве продуктов брожения, способы устранения неисправностей в его работе.

Параграф 4. Аппаратчик процесса брожения, 6-й разряд

107. Характеристика работ:

ведение сложного биохимического и микробиологического процесса брожения и дображивания пива в крупногабаритных цилиндроконических танках, оснащенных системой средств измерений и автоматики;

контроль заполнения бродильной массой цилиндроконических танков;

подача дрожжей, аэрация стерильным воздухом сусла, поступающего в цилиндроконический танк;

регулирование температурного режима и давления по показаниям контрольно-измерительных приборов на всех стадиях процесса брожения и дображивания пива;

контроль содержания экстракта в пиве;

подача хладоагента в рубашки цилиндроконического танка в соответствии с технологическим режимом;

предупреждение и устранение отклонений от норм технологического режима;

съем дрожжей;

подача пива на фильтрование (осветление);

отбор проб и проведение анализов.

108. Должен знать:

технологию производства пива в крупногабаритных цилиндроконических танках;

схему расположения коммуникаций;

режимы брожения и дображивания различных сортов пива;

причины отклонения от норм технологического режима и способы их устранения;

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования.

109. Требуется среднее профессиональное образование.

21. Купажист

Параграф 1. Купажист, 4-й разряд

110. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления купажей для ликероводочных изделий, фруктовых вод и концентратов сухих напитков под руководством купажиста более высокой квалификации;

подготовка необходимых материалов и ингредиентов для купажирования;

участие в составлении купажа в соответствии с рецептурой, введении в купажный чан соответствующих ингредиентов и смешивании их;

отбор проб, участие в проведении контрольных анализов;

перекачивание готового купажа в доводные чаны после установленной выдержки или передача его на фильтрацию;

фильтрация купажа и подача в миксеры (для безалкогольных и слабоалкогольных производств);

промывка купажных или сортировочных чанов;

учет сырья и готовой продукции.

111. Должен знать:

основы технологии приготовления и рецептуры различных сортов ликероводочных изделий, фруктовых вод, концентратов для сухих напитков;

требования, предъявляемые к качеству ликероводочных изделий и безалкогольных напитков, сырья и материалов;

методику простых анализов, определения крепости и органолептической оценки;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов, схему расположения коммуникаций;

правила ведения учета сырья и готовой продукции.

Параграф 2. Купажист, 5-й разряд

112. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления купажей для ликероводочных изделий, фруктовых вод и концентратов сухих напитков;

получение красителей, сахарного сиропа и других необходимых материалов и ингредиентов;

составление купажа в соответствии с рецептурой;

последовательное введение в купажный чан (собирание купажа) соответствующих ингредиентов и смешивание их;

корректировка крепости, проведение контрольных анализов;

проверка исправности коммуникаций, обслуживаемого оборудования и контрольно-измерительных приборов;

устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования;

ведение учета сырья и готовой продукции.

113. Должен знать:

технологию приготовления различных сортов ликероводочных изделий, фруктовых вод и концентратов сухих напитков;

конструктивные особенности обслуживаемого оборудования;

способы устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования, схему расположения коммуникаций;

правила ведения учета сырья и готовой продукции.

22. Оператор линии фильтрации в пивоваренном производстве

Параграф 1. Оператор линии фильтрации в пивоваренном производстве,

4-й разряд

114. Характеристика работ:

ведение технологического процесса фильтрации пива под руководством оператора фильтрации пива более высокой квалификации;

засыпка фильтрующих компонентов, проведение намывов и текущих дозировок;

контроль процессов фильтрации пива и всех сопутствующих технологических процессов, концентрации моющих растворов, наличия моющих концентратов;

проведение разборки, сборки и подготовки оборудования для фильтрации пива;

замена фильтр-картона, осуществление регенерации фильтров;

участие в несложном ремонте оборудования.

115. Должен знать:

технологические процессы и режимы фильтрации пива;

виды сырья, требования, предъявляемые к готовой продукции и вспомогательным материалам;

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Оператор линии фильтрации в пивоваренном производстве,

5-й разряд

116. Характеристика работ:

ведение технологического процесса на всех участках комплексно-механизированных и автоматизированных линий фильтрации пива с пульта управления;

разгон и остановка фильтрационных установок;

обеспечение с помощью средств автоматики, контрольно-измерительных приборов заданного режима процесса фильтрации пива, бесперебойной и синхронной работы обслуживаемого оборудования;

контроль качества продукта на протяжении всей технологической цепочки;

запуск автоматических программ;

контроль наличия концентратов и степени концентрации моющих растворов;

участие в проведении ремонта обслуживаемого оборудования.

117. Должен знать:

устройство и кинематические схемы автоматов, агрегатов и механизмов, включенных в комплексно-механизированные и автоматизированные линии фильтрации пива;

технологический процесс фильтрации пива;

виды сырья;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции и вспомогательным материалам;

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов.

118. Требуется среднее профессиональное образование.

Параграф 3. Оператор линии фильтрации в пивоваренном производстве,

6-й разряд

119. Характеристика работ:

ведение технологического процесса на всех участках автоматизированных линий фильтрации пива с пульта управления и компьютера;

расчет фильтрующих компонентов;

контроль за качественными показателями продукта на протяжении всей технологической цепочки;

пуск и остановка обслуживаемого оборудования;

запуск автоматических программ;

обеспечение с помощью средств автоматики, контрольно-измерительных приборов поддержания заданных параметров технологических режимов, бесперебойной и синхронной работы обслуживаемого оборудования;

предупреждение и устранение причин отклонений от заданного технологического режима;

определение момента окончания технологического процесса фильтрации пива по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов лаборатории;

участие в сдаче и приеме обслуживаемого оборудования из ремонта.

120. Должен знать:

устройство и кинематические схемы автоматов, агрегатов, механизмов, контрольно-измерительных приборов и микропроцессорных контроллеров, входящих в состав автоматизированных линий фильтрации пива;

технологические процессы и режимы фильтрации пива;

требования, предъявляемые к сырью, готовой продукции и вспомогательным материалам.

121. Требуется среднее профессиональное образование.

23. Солодовщик

Параграф 1. Солодовщик, 3-й разряд

122. Характеристика работ:

участие в процессе солодоращения зерна;

замачивание зерна в чанах с доведением влажности до заданного процента и обеспечение достаточной аэрации, необходимой для начальной стадии прорастания зерна;

загрузка, мойка, дезинфекция зерна, перекачивание зерна, снятие сплава;

регулирование технологического режима по показаниям контрольно-измерительных приборов;

подготовка хлорной извести для хлорирования воды и зерна;

выгрузка зерна из чанов и транспортировка в аппараты для проращивания и на тока;

укладка зерна в "постели";

отбор проб;

определение степени замачивания по внешним признакам;

учет количества загружаемого зерна в чаны.

123. Должен знать:

правила замачивания зерна;

свойства зерна, используемого для приготовления солода, и влияние качества солода на выход сусла, спирта и других продуктов;

правила отбора проб, ведения учета загружаемого зерна в чаны;

принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Солодовщик, 4-й разряд

124. Характеристика работ:

ведение процесса солодоращения зерна на токах и в ящиках под руководством сменного мастера или солодовщика более высокой квалификации;

распределение зерна на токах;

установление высоты слоя, заделка краев гряды, увлажнение, перелопачивание зерна по слоям вручную или механической лопатой;

наблюдение и поддержание технологического и температурного режима солодоращения на всех стадиях процесса;

обработка солода ускорителями роста;

предупреждение и участие в устранении причин отклонений от норм технологического режима;

проведение простых анализов;

транспортировка зеленого солода на сушилки различных систем;

проверка чистоты токов, ящиков, вентиляционных установок, транспортных механизмов и другого обслуживаемого оборудования.

125. Должен знать:

технологическую схему солодоращения зерна на токах и в ящиках;

приемы перелопачивания зерна;

физико-химические и технологические свойств зерна и солода;

причины, вызывающие заражение и порчу солода, способы их предупреждения, обеззараживания солода;

методику проведения простых анализов;

устройство обслуживаемого оборудования.

Параграф 3. Солодовщик, 5-й разряд

126. Характеристика работ:

ведение процесса солодоращения на токах и в ящиках;

прием зерна в солодорастительные аппараты, на тока;

регулирование процесса проращивания зерна в соответствии с технологической инструкцией на всех стадиях;

регулирование температуры и увлажнения воздуха, подача его в солодорастительные аппараты;

контроль температурного режима проращивания солода;

пуск и останов солодоворошителей, передвижной грядки;

проверка исправности обслуживаемого оборудования;

устранение мелких дефектов;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

отбор проб;

выполнение контрольных анализов;

определение готовности солода.

127. Должен знать:

технологическую схему производства солода;

требования, предъявляемые к качеству зерна для приготовления солода;

правила оценки качества солода по внешним признакам и по диастатической силе;

нормы и методы солодоращения из разных видов зерна;

устройство и конструктивные особенности оборудования, применяемого в солодоращении.

Параграф 4. Солодовщик, 6-й разряд

128. Характеристика работ:

ведение биохимического процесса замачивания, ращения и сушки солода совмещенным способом в агрегатах большой единичной мощности, оснащенных контрольно- измерительными приборами и автоматикой;

прием зерна в агрегат;

регулирование влажности, температуры и продолжительности замачивания, ращения и сушки солода по показаниям контрольно-измерительных приборов;

ворошение зерна с одновременным орошением тонкораспыленной водой и продувкой кондиционированным воздухом на всех стадиях согласно технологическому режиму;

охлаждение в летний период и подогрев свежего холодного воздуха в зимний период, рециркуляция отработанного воздуха;

регулирование биологических и ферментативных процессов солодоращения аэрацией слоя зерна кондиционированным воздухом;

регулирование подачи воздуха и сушильного агента в агрегат;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

отбор проб;

выполнение контрольных анализов.

129. Должен знать:

технологию и параметры технологических режимов производства солода совмещенным способом в агрегатах большой единичной мощности;

правила отбора проб;

устройство, конструктивные особенности и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов и автоматики.

130. Требуется среднее профессиональное образование.

24. Аппаратчик по выработке уксуса

Параграф 1. Аппаратчик по выработке уксуса, 4-й разряд

131. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения уксуса скорым периодическим циркуляционным и полунепрерывным способами на аппаратах (ферментерах) большой емкости;

обслуживание воздуходувки или компрессора, конденсационно-вытяжной системы и насосов для циркуляции культуральной жидкости, содержащей уксуснокислые бактерии;

обеспечение нормального хода процесса окисления и бесперебойной работы обслуживаемого оборудования;

регулирование температурного режима работы теплообменников и работы сегнеровых колес и других разбрызгивателей;

отбор проб культуральной жидкости, анализ ее по концентрации кислоты и спирта;

контроль и регулирование хода процесса по результатам анализов;

регулирование подачи воздуха;

определение момента окончания процесса;

съем сырого уксуса и перекачка его на последующие операции;

ведение учета сырья и готовой продукции.

132. Должен знать:

технологический процесс получения уксуса скорым периодическим циркуляционным и полунепрерывным способами;

физиологические особенности культуры уксуснокислых бактерий;

схему коммуникаций конденсационно-вытяжной системы;

правила регулирования подачи воздуха;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

правила отбора проб и проведения анализов;

правила ведения учета сырья и готовой продукции.

Параграф 2. Аппаратчик по выработке уксуса, 5-й разряд

133. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения уксуса глубинным периодическим и непрерывным способами по двум стадиям процесса (размножения и роста уксуснокислых бактерий) в аппаратах или в батареях, состоящих из 3-5 аппаратов, интенсивного массообмена;

обслуживание автоматических приборов, регулирование температуры, подачи воздуха, питательной среды и воды;

обслуживание абсорбционной системы улавливания паров кислоты и спирта;

определение количества биомассы нефелометром и своевременная подача сусла по стадиям процесса в аппараты;

анализ культуральной жидкости по концентрации кислоты и спирта, количеству биомассы, регулирование процесса по результатам анализа;

расчеты необходимого количества добавляемой питательной среды и коэффициентов разбавления, скорости роста уксуснокислых бактерий и выхода уксусной кислоты с периодичностью, предусмотренной инструкцией.

134. Должен знать:

технологический процесс получения уксуса глубинным периодическим и непрерывным способами;

порядок расчетов при приготовлении питательных сред;

устройство и правила эксплуатации аппаратов или батареи интенсивного массообмена;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции.

25. Аппаратчик по обработке и купажированию уксуса

Параграф 1. Аппаратчик по обработке и купажированию уксуса, 4-й разряд

135. Характеристика работ:

ведение технологических процессов по пастеризации, обработке бентонитом, фильтрации и купажированию сырого уксуса, содержащего живые уксуснокислые бактерии;

отбор проб;

определение необходимой дозировки бентонита;

приготовление бентонитовой суспензии необходимой концентрации в соответствии с технологическими инструкциями;

слив обработанного уксуса, фильтрация его на фильтр-прессе или картонном фильтре;

промывка и перезарядка фильтра;

проверка и контроль качества и концентрации готового уксуса;

перекачка и сдача готового уксуса в отделение розлива;

размешивание, промывка и удаление суспензии бентонита из сборника;

промывка фильтрационных и купажных емкостей;

выявление и устранение мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования;

ведение учета сырья и готовой продукции.

136. Должен знать:

технологический процесс обработки, пастеризации, фильтрации и купажирования уксуса;

способы подготовки бентонита для обработки уксуса;

способы и правила обработки бентонита перед удалением из емкостей;

требования, предъявляемые к качеству готового уксуса;

правила отбора проб, методику проведения анализов;

порядок проведения расчета для купажирования уксуса;

правила ведения учета сырья и готовой продукции.

26. Аппаратчик приготовления питательных сред

Параграф 1. Аппаратчик приготовления питательных сред, 3-й разряд

137. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления питательных сред в производстве уксуса под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

прием спирта в цех;

определение крепости спирта, перекачка его в мерник;

подача компонентов в сборник для приготовления спиртовых сред;

приготовление спиртовых сред, отвешивание компонентов, растворение их, расчет необходимого количества уксуса, содержащего живые уксуснокислые бактерии, расчет и отмеривание необходимого объема спирта, перемешивание и доведение до кондиции;

отбор проб;

обслуживание насосов.

138. Должен знать:

основы технологии приготовления питательных сред;

сущность технологии приготовления спиртовых сред;

правила отбора проб и проведения несложных анализов;

принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Аппаратчик приготовления питательных сред, 4-й разряд

139. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления питательных сред в производстве уксуса;

подготовка компонентов для составления питательных сред (затора): отвешивание и разведение питательных солей, приготовление экстрактов солодовых ростков и дрожжей;

определение концентрации сырого уксуса, содержащего живые уксуснокислые бактерии, и расчет его необходимого количества;

составление смеси (затора) из расчетных количеств компонентов, подача необходимого количества спирта;

перемешивание, доведение смеси до кондиции, отстаивание;

подача и регулирование скорости подачи смеси (затора) в окислительные чаны;

выявление и устранение мелких неисправностей в работе оборудования.

140. Должен знать:

технологии приготовления питательных сред (затора), подготовки компонентов;

рецептуру составления смеси;

порядок подачи компонентов смеси (затора);

правила отбора проб и проведения анализов компонентов и смеси (затора);

величину скорости и правила подачи смеси (затора) в окислительные чаны, правила регулирования скорости подачи;

устройство оборудования заторного отделения.

Раздел 3. Хлебопекарно – макаронное производство

27. Дрожжевод

Параграф 1. Дрожжевод, 2-й разряд

141. Характеристика работ:

приготовление заварки жидких дрожжей и закваски под руководством дрожжевода или тестовода более высокой квалификации;

получение и подготовка сырья и материалов;

разведение прессованных дрожжей и других компонентов;

наблюдение за подачей жидких дрожжей в тестомесильное отделение.

142. Должен знать:

технологический процесс приготовления жидких дрожжей;

правила эксплуатации машин и оборудования дрожжевого цеха.

Параграф 2. Дрожжевод, 3-й разряд

143. Характеристика работ:

ведение процесса размножения и выращивания дрожжей биохимическим методом для выработки хлеба до 10 тонн (далее - т) в смену;

стерилизация питательных сред для жидких дрожжей и заквасок;

контроль охлаждения и осахаривания;

приготовление жидких дрожжей, заварок и заторов для производства улучшенных заварных сортов хлеба;

активация прессованных дрожжей;

контроль консистенции, качества дрожжей и дрожжевого молочка, их температуры;

определение кислотности и подъемной силы дрожжей;

отбор проб, дозировка, отпуск дрожжей на производство;

выполнение контрольных анализов;

обслуживание оборудования дрожжевого цеха;

регулирование почасового режима дозировки питательных сред, воды и воздуха;

поддержание установленной температуры, плотности и кислотности среды;

санитарная обработка всех емкостей;

контроль чистоты оборудования, посуды, инвентаря.

144. Должен знать:

способы измерения температуры дрожжей и определения кислотности и подъемной силы дрожжей;

способы и правила дозирования жидких дрожжей и дрожжевого молочка, их значение для приготовления хлеба;

методы органолептического контроля производства жидких дрожжей.

При ведении процесса размножения и выращивания дрожжей биохимическим методом для выработки хлеба свыше 10 т в смену - 4-й разряд.

28. Заквасчик

Параграф 1. Заквасчик, 4-й разряд

145. Характеристика работ:

ведение производственного цикла приготовления и расходования жидких и мезофильных заквасок для выработки хлеба до 10 т в смену;

приготовление питания для заквасок, контроль влажности, кислотности, температурой, подъемной силой заквасок органолептически и на основании анализов;

приготовление сладкой осахаренной, сброженной заварки;

обслуживание оборудования, санитарная обработка емкостей и другого инвентаря при выработке заквасок;

передача заквасок по назначению для производства различных видов продукции;

контроль стерильности оборудования, посуды, инвентаря.

146. Должен знать:

технологию и рецептуру приготовления жидких и мезофильных заквасок, заварок;

способы измерения температуры, влажности, кислотности, подъемной силы заквасок и заварок;

методы органолептической оценки качества заквасок, заварок;

требования, предъявляемые к их качеству.

При ведении производственного цикла приготовления и расходования жидких заквасок для выработки хлеба свыше 10 т в смену - 5-й разряд.

29. Кочегар производственных печей

Параграф 1. Кочегар производственных печей

147. Характеристика работ:

ведение процесса сжигания топлива в топках производственных печей, работающих на твердом, жидком и газообразном топливе;

проверка исправности системы печей и контрольно-измерительных приборов;

загрузка топливом печей;

регулирование процесса горения топлива, тяги, температурного режима, установленного для каждого сорта изделий;

контроль процесса сжигания и расхода топлива;

чистка топок;

удаление шлака и золы;

подвозка топлива, отвозка шлака и золы.

148. Должен знать:

процессы, происходящих при сжигании топлива;

основы технологического процесса производства хлебобулочных изделий;

виды, сорта и калорийность топлива;

способы и правила сжигания различных видов топлива и методы его экономного расходования;

продолжительность выпечки вырабатываемых сортов изделий;

порядок увлажнения пекарной камеры;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемых печей и применяемых контрольно-измерительных приборов.

При обслуживании до 2-х печей со стационарным подом или до 2-х конвейерных печей с выработкой хлебобулочных изделий каждой в смену до 3 т, работающих на газообразном топливе - 2-й разряд;

при обслуживании 3-х и более печей со стационарным подом, или 3-х и более конвейерных печей с выработкой хлебобулочных изделий каждой в смену до 3-х т, или до 2-х конвейерных печей с выработкой хлебобулочных изделий каждой в смену свыше 3 до 10 т, или одной сушильной камеры, работающих на газообразном топливе - 3-й разряд;

при обслуживании 3-х и более конвейерных печей с выработкой хлебобулочных изделий каждой в смену свыше 3 до 10 т, или одной и более конвейерных печей с выработкой хлебобулочных изделий каждой в смену более 10 т, или 2-х и более сушильных камер, работающих на газообразном топливе - 4-й разряд.

Примечания:

1. При обслуживании производственных печей, работающих на твердом и жидком топливе, тарификация устанавливается на разряд выше.

2. При одновременном обслуживании печей и паровых котлов, находящихся в одном помещении, два паровых котла низкого давления приравниваются к одной печи средней мощности.

30. Машинист машины по чистке и смазке листов

Параграф 1. Машинист машины по чистке и смазке листов, 3-й разряд

149. Характеристика работ:

управление и обслуживание машины по чистке и смазке металлических листов;

подвозка листов, чистка загрязненных мест при помощи скребка вручную;

заливка растительного масла;

контроль фетровых вкладышей в смазывающем барабане и содержание их в рабочем состоянии;

регулирование положения металлических щеток в процессе чистки металлических листов;

подвозка и отвозка тележек с листами к разделочным столам и к машине.

150. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемой машины;

требования, предъявляемые к санитарному состоянию металлических листов и оборудования.

31. Машинист низальных машин

Параграф 1. Машинист низальных машин, 2-й разряд

151. Характеристика работ:

управление и регулирование работы низальной машины производительностью до 2 т бараночных изделий в смену;

отбраковка изделий по органолептическим признакам;

укладка связок на вагонетки или на стол;

навешивание шпагата на иглы;

наблюдение за набором вязок и баранок;

направление поступающих от печи по транспортеру бараночных изделий к иглам машины;

при отсутствии транспортеров - подноска бараночных изделий к рабочему месту, отвозка вагонеток в экспедицию и сдача готовой продукции.

152. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству готовых изделий;

устройство и правила эксплуатации низальной машины.

При управлении и регулировании работы низальной машины производительностью свыше 2 т бараночных изделий в смену- 3-й разряд.

При нанизывании баранок вручную - 1-й разряд.

32. Машинист ошпарочного агрегата

Параграф 1. Машинист ошпарочного агрегата, 2-й разряд

153. Характеристика работ:

укладка кассет с полуфабрикатами на люльки ошпарочного агрегата и обваренных тестовых колец на вагонетки или транспортер;

посыпка полуфабрикатов маком, тмином, солью;

выполнение других работ по ошпариванию теста под руководством машиниста ошпарочного агрегата более высокой квалификации.

154. Должен знать:

основы технологического процесса ошпаривания теста;

правила определения готовности сформованных бараночных изделий к ошпариванию;

принцип работы ошпарочного агрегата.

Параграф 2. Машинист ошпарочного агрегата, 3-й разряд

155. Характеристика работ:

ведение процесса ошпаривания тестовых заготовок;

регулирование работы ошпарочного агрегата, установка в него кассет;

укладка кассет с полуфабрикатами на вагонетки или транспортер;

укладка освобождаемых от бараночных изделий листов в пруфер или на вагонетку;

загрузка тестовых колец в ошпарочный котел;

наблюдение и контроль процесса ошпарки;

выгрузка заготовок и раскладка их на столе или досках, листах, кассетах;

придание заготовкам необходимой формы, посыпание их маком, тмином, солью;

установка досок, листов, кассет с заготовками на стеллажи, вагонетки или передача на подсушку.

156. Должен знать:

сущность технологического процесса разделки и ошпаривания теста;

методы определения готовности сформованных тестовых заготовок к ошпарке и выпечке;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

33. Машинист поточной линии формования хлебных изделий

Параграф 1. Машинист поточной линии формования хлебных изделий, 4-й

разряд

157. Характеристика работ:

ведение процесса формования хлебных палочек, соломки, бараночных, булочных, сушечных, сухарных и других изделий на поточной линии;

наблюдение за подачей теста от тестомесильных машин к тесторазделочному агрегату с соблюдением точного интервала заполнения бункера тестом;

контроль непрерывности и толщины тестовой ленты, перемещения теста между формовочными и прокатными валами;

регулирование подачи теста в формовочные валы, скорости пружинного транспортера;

наблюдение за работой узла, режущего тестовые заготовки на заданную длину;

укладка заготовок на поддоны;

отбраковка нестандартных заготовок;

контроль правильности ввода поддонов в формовочную машину, правильности загрузки поддонов в расстойный шкаф, с автоматическим поддержанием температурного режима;

пуск и останов линии;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

158. Должен знать:

технологический процесс формования и расстойки теста на поточной линии формования хлебных изделий;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования линии;

требования, предъявляемые к качеству выпускаемой продукции;

методы органолептической оценки качества теста;

требования, предъявляемые к качеству и консистенции теста, весу и форме изделий;

влияние качества теста на вес изделий.

34. Машинист пруфера

Параграф 1. Машинист пруфера, 2-й разряд

159. Характеристика работ:

проверка качества и веса тестовых заготовок;

укладка тестовых заготовок на платки, расстоечные доски, листы, установка их на люльки пруфера.

160. Должен знать:

методы органолептической оценки качества теста;

требования, предъявляемые к качеству и весу тестовых заготовок;

норму укладки заготовок на платки, листы;

люльки пруфера;

параметры влажно-температурного режима пруфера;

устройство пруфера;

виды, назначение и правила пользования контрольно-измерительными приборами.

При выполнении работ по регулированию влажно-температурного режима пруфера - 3-й разряд.

35. Машинист тесторазделочных машин

Параграф 1. Машинист тесторазделочных машин, 2-й разряд

161. Характеристика работ:

обслуживание делительных, формовочных, округлительных, жгуторезальных машин всех типов под руководством машиниста тесторазделочной машины более высокой квалификации;

регулирование поступления теста в воронку тесторазделочной машины;

проверка качества и веса кусков теста;

смазка и чистка отдельных узлов машины;

укладка досок и листов с полуфабрикатами на вагонетку, транспортер или пруфер.

162. Должен знать:

технологический процесс разделки и расстойки теста;

методы органолептической оценки качества теста;

требования, предъявляемые к качеству теста, весу и форме изделий;

влияние качества теста на вес изделий и на работу механизмов;

сорта теста и готовой продукции;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

При обслуживании тесторазделочной машины или одной делительной машины для разделки штучных сортов хлеба, булочных, бараночных и сухарных изделий - 3-й разряд;

при обслуживании тесторазделочной машины с загрузкой пруфера, или двух делительных машин, или одной делительной машины, работающей на две и более печи - 4-й разряд.

36. Оператор поточно – автоматической линии

Параграф 1. Оператор поточно – автоматической линии, 5-й разряд

163. Характеристика работ:

ведение технологических процессов приготовления макаронных изделий на поточно-автоматических линиях производительностью до 1 тонн в час (далее - т/час);

замешивание теста и выпрессовывание макаронных изделий, развешивание на бастуны, предварительное и окончательное высушивание, снятие готовой продукции;

регулирование работы шнековых прессов, сушилок непрерывного действия, машин для резки и раскладки изделий, связующих пневмотранспортеров и других машин и механизмов линии;

регулирование параметров технологического режима на каждой стадии технологического процесса поточно-автоматической линии;

обеспечение бесперебойной и синхронной работы машины и аппаратов, входящих в поточно-автоматическую линию, с пульта управления;

подналадка и регулирование узлов и механизмов поточно-автоматической линии в процессе работы;

контроль технологического процесса на всех стадиях;

ведение технологического журнала.

164. Должен знать:

устройство и конструктивные особенности оборудования поточно-автоматической линии;

технологию изготовления макаронных изделий на поточно-автоматической линии;

правила эксплуатации и ухза ода обслуживаемым оборудованием;

устройство контрольно-измерительных приборов и правила пользования ими;

правила пуска и останова машин и аппаратов

поточно-автоматической линии;

требования, предъявляемые к качеству макаронных изделий.

При ведении технологического процесса приготовления макаронных изделий на поточно-автоматических линиях производительностью свыше 1 т/час - 6-й разряд.

37. Оператор установки бестарного хранения сырья

Параграф 1. Оператор установки бестарного хранения сырья, 4-й разряд

165. Характеристика работ:

прием, хранение, транспортировка и подготовка к производству муки, сахара и других видов сырья до 10 т в смену;

прием сырья из автомуковоза с пульта дистанционного управления;

контроль и наблюдение за движением сырья в соответствующие силосы или другие емкости и на производство;

периодическое включение оборудования мучных линий в работу для подачи в производство отдельных сортов муки;

регулирование режима работы дозаторов для обеспечения заданных соотношений муки различных сортов и других видов сырья;

учет муки, сахара и других видов сырья, отпущенных на производство по сортам.

166. Должен знать:

технологический процесс производства хлебобулочных и кондитерских изделий;

рецептуры на вырабатываемые изделия;

нормы расхода сырья;

условия хранения и транспортировки основного и дополнительного сырья;

требования, предъявляемые к качеству сырья;

методы оценки качества сырья;

устройство механизмов и приборов установки бестарного хранения и транспортировки муки;

схемы коммуникаций движения различных видов сырья.

При приеме, хранении, транспортировке и подготовке к производству муки, сахара и других видов сырья свыше 10 т в смену - 5-й разряд.

38. Пекарь

Параграф 1. Пекарь, 2-й разряд

167. Характеристика работ:

ведение процесса выпечки хлебобулочных и мучнисто-кондитерских изделий под руководством пекаря более высокой квалификации;

смазка и укладка изделий на лотки, вагонетки, транспортер;

отбраковка изделий;

транспортировка вагонеток с готовой продукцией и порожних вагонеток для загрузки;

проверка состояния лотков;

смазка форм вручную.

168. Должен знать:

основы технологического процесса выпечки хлебобулочных и мучнисто-кондитерских изделий;

продолжительность выпечки вырабатываемых изделий, признаки их готовности;

способы укладки изделий на лотки, вагонетки, транспортер.

Параграф 2. Пекарь, 3-й разряд

169. Характеристика работ:

ведение технологического процесса выпечки до 3 т хлеба в смену, или до 2 т булочных изделий, или до 1 т сухарных и бараночных изделий;

выпечки мучнисто-кондитерских изделий на немеханизированных печах, или на одной - двух механизированных конвейерных печах, в одном - двух электрошкафах;

укладка тестовых заготовок на лопаты, листы, кассеты, формы;

посадка тестовых заготовок на под (или люльки) печи;

сушка сухарей в сушильных камерах и печах;

выборка готовых изделий из печей и камер;

контроль температурного и парового режимов пекарной и сушильной камер;

регулирование движения печного конвейера и работы механизмов по посадке, выборке и опрыскиванию хлеба;

определение готовности тестовых заготовок к выпечке;

укладка изделий в тару;

при посадке тестовых заготовок в печь для выработки ржаных сортов хлеба: обслуживание тестоделительной машины и контроль процесса расстойки теста;

при производстве формового хлеба: выбивка из форм;

штучных и мелкоштучных изделий: надрезка вручную или на машине, смазывание теста;

бараночных изделий: обсушивание обваренных тестовых колец;

пирожков: обжаривание или выпечка;

при производстве сухарных изделий: загрузка сушильных камер вагонетками, печи - листами, кассетами с полуфабрикатами;

при небольшом объеме работ выполнение операций по подготовке муки к производству, замешиванию и формованию поточно-автоматической теста;

при выпечке изделий в жаровых печах: наблюдение, контроль работы топки, подготовка пекарной камеры к выпечке;

на пекарнях, оборудованных электропечами, раскладывание тестовых заготовок на листы, взвешивание их, ручная надрезка;

закатывание вагонеток, укладывание листов в расстойные и пекарные камеры, выкатывание вагонеток из камер;

наблюдение за режимом расстойки и выпечки;

отбраковка и укладывание готовой продукции в лотки.

170. Должен знать:

технологические процессы производства хлебобулочных и мучнисто-кондитерских изделий;

параметры температурного и парового режимов выпечки;

способы раскладки изделий на под, листы;

методы определения готовности тестовых заготовок к выпечке и качества готовой продукции;

способы регулирования продолжительности выпечки, увлажнения пекарной камеры;

факторы, влияющие на выход хлеба и методы их расчета;

производительность печи;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции.

Параграф 3. Пекарь, 4-й разряд

171. Характеристика работ:

ведение технологического процесса выпечки хлеба свыше 3 до 7 т в смену, или свыше 2 т булочных изделий, или свыше 1 т сухарных, бараночных изделий;

выпечки хлеба с ручной посадкой и надрезкой заготовок;

выпечки хлеба в печах с посадкой лопатами;

выпечки мучнисто-кондитерских изделий на 3-х и более механизированных конвейерных печах, или в 3-х и более электрошкафах;

ведение комплекса технологических процессов, включающих выпечку булочных мелкоштучных и диетических сортов изделий широкого ассортимента с выработкой до 2 т в смену в печах средней мощности с ручной посадкой, надрезкой тестовых заготовок, выемкой готовых изделий, чисткой листов, с одновременным обслуживанием шкафа окончательной расстойки;

ведение технологических процессов ошпарки и выпечки бараночных изделий на линиях, оборудованных расстойно-печными агрегатами;

смазка подов люлек, посадка тестовых заготовок на поды люлек;

поддержание парового и температурного режимов в пекарной и ошпарочной камерах;

регулирование скорости движения печного конвейера.

172. Должен знать:

технологический процесс производства вырабатываемых изделий;

устройство и конструктивные особенности обслуживаемого оборудования;

правила регулирования работы оборудования.

Параграф 4. Пекарь, 5-й разряд

173. Характеристика работ:

ведение технологического процесса выпечки хлеба свыше 7 т в смену или при одновременном обслуживании расстойно-печного агрегата, при выпечке в тендорных печах;

ведение процесса резки и формовки теста, окончательной расстойки и выпечки хлебобулочных изделий на комплексно-механизированной линии;

контроль веса тестовых заготовок и их готовности к выпечке;

регулирование работы обслуживаемого оборудования комплексно-механизированной линии: тестотделителя, округлителя, закатки, автоматического посадчика, пруфера окончательной расстойки, надрезчика, расстойно-печного и ошпарочного агрегатов;

контроль температурного и парового режимов выпечки;

проверка качества готовой продукции;

обеспечение синхронной работы комплексно-механизированной линии.

174. Должен знать:

технологический процесс производства вырабатываемых изделий;

параметры режимов расстойки и выпечки, способы их регулирования;

методы определения готовности теста к выпечке и качества готовой продукции;

факторы, влияющие на качество расстойки, выпечки и на выход готовой продукции;

устройство, конструктивные особенности и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и контрольно-измерительных приборов;

требования, предъявляемые к качеству вырабатываемых хлебобулочных изделий.

39. Пекарь – мастер

Параграф 1. Пекарь – мастер, 4-й разряд

175. Характеристика работ:

ведение технологического процесса по производству хлебобулочных изделий: свыше 3 до 7 т хлеба в смену, до 5 т смешанного ассортимента хлебобулочных изделий, до 2 т булочных изделий, до 700 килограмм (далее – кг) сухарных или бараночных изделий, до 400 кг пряничных изделий;

наблюдение за работой всего оборудования механизированных и автоматизированных линий участка;

контроль соблюдения планового выхода готовой продукции, выполнения задания по количеству, ассортименту и качеству изделий на всех стадиях обслуживаемого участка по показаниям контрольно-измерительных приборов, результатам анализов и органолептическим методом оценки;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима, устранение неисправностей в работе оборудования;

расчет количества потребного сырья и выхода готовой продукции;

прием и сдача сырья, полуфабрикатов и готовой продукции.

176. Должен знать:

сорта муки, виды дополнительного сырья хлебопекарного производства;

требования, предъявляемые к качеству сырья и готовой продукции;

рецептуру на все сорта и виды выпускаемых изделий;

органолептические методы оценки качества сырья, полуфабрикатов, готовой продукции, условия их хранения;

методы ведения контроля и регулирования технологического процесса на всех стадиях производства;

устройство и правила эксплуатации оборудования участка.

При ведении технологического процесса по производству хлебобулочных изделий в смену: свыше 7 т хлеба, свыше 5 т смешанного ассортимента хлебобулочных изделий, свыше 2 т булочных изделий, свыше 700 кг сухарных или бараночных изделий, свыше 400 кг пряничных изделий; при ведении процесса по производству хлебобулочных изделий на предприятиях, оборудованных тендерными печами и торнями, независимо от их производительности - 5-й разряд;

При ведении технологического процесса по производству хлебобулочных изделий на предприятиях, оборудованных установками бестарного хранения сырья, тестоприготовительными агрегатами и установками непрерывного действия, комплексно-механизированными линиями, тоннельными печами, при выработке мелкоштучных кондитерских изделий свыше 1,5 т в смену при расширенном ассортименте свыше 10 наименований - 6-й разряд.

40. Полимеризаторщик металлических форм и листов

Параграф 1. Полимеризаторщик металлических форм и листов, 4-й разряд

177. Характеристика работ:

ведение технологического процесса полимеризации антиадгезионным полимерным составом, обеспечивающим образование полимерной пленки на внутренней поверхности металлических форм и листов для выпечки хлеба;

обработка кремнийорганической жидкостью транспортерных лент и тканей;

приготовление химических составов для обработки металлических форм и листов и водной эмульсии кремнийорганической жидкости, требуемой концентрации;

подготовка транспортерных лент и тканей к пропитке кремнийорганическими жидкостями: промывка в мыльной воде, многократное ополаскивание в чистой воде, просушка на воздухе и в сушильных камерах;

термическая обработка пропитанных лент и тканей в сушильном шкафу (камере);

обжиг и дробеструйная обработка металлических форм и листов, покрытие их антиадгезионным полимерным составом путем распыления, сушка и подача в печи для полимеризации;

регулирование температурного режима печи при полимеризации;

выгрузка лент, тканей, форм, листов отбраковка и подача к месту хранения;

учет расхода сырья, химических реактивов и лака.

178. Должен знать:

свойства применяемых химических реактивов и полимерных материалов;

правила регулирования процесса полимеризации;

требования, предъявляемые к качеству полимерных материалов и приготовленных растворов;

технологические инструкции на покрытие форм и листов;

технологии процесса полимеризации, пропитки и термообработки лент и тканей кремнийорганическими жидкостями;

требования, предъявляемые к качеству покрытых форм и листов, обработанных лент и тканей;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

41. Прессовщик полуфабриката макаронных изделий

Параграф 1. Прессовщик полуфабриката макаронных изделий, 4-й разряд

179. Характеристика работ:

ведение технологического процесса по изготовлению полуфабрикатов макаронных изделий на шнековых вакуумных и гидравлических прессах непрерывного и периодического действия при высоких давлениях;

подогрев и увлажнение сырья до установленных норм для поддержания стабильной влажности теста;

обеспечение равномерной подачи муки и воды путем четкой и бесперебойной работы дозирующих устройств;

определение соотношения компонентов, входящих в ассортимент вырабатываемого полуфабриката изделий;

регулирование работы прессов по контрольно-измерительным приборам;

контроль правильности ведения технологического процесса на основании данных лаборатории;

обеспечение установленных норм выходов изделий и расхода компонентов сырья;

укладка кассет с полуфабрикатами на вагонетки;

смазка и чистка отдельных узл обслуживаемого оборудования.

180. Должен знать:

технологический режим изготовления полуфабрикатов макаронных изделий, способы определения правильности его ведения;

устройство прессов, вакуумных установок, правила их эксплуатации и обслуживания;

устройство применяемых контрольно-измерительных приборов и правила пользования ими;

требования, предъявляемые к качеству прессования;

нормы выхода продукции, потерь и расхода сырья;

способы обеспечения качества продукции;

правила отбора проб;

требования, предъявляемые к качеству макаронных изделий.

42. Сущильщик длиннотрубчатых макарон

Параграф 1. Сущильщик длиннотрубчатых макарон, 4-й разряд

181. Характеристика работ:

ведение процесса сушки длиннотрубчатых макарон в диффузорных сушилках непрерывного и периодического действий;

изменение положений шиберов, клапанов и вентилей для обеспечения необходимых технологических параметров по зонам сушки (температуры, влажности, скорости) и осуществления реверсирования воздуха по длине макаронных трубок;

определение органолептическим методом влажности полуфабриката и момент окончания его сушки;

установка и перемещение товарных вагонеток и сушильных шкафов по сушильным аппаратам и размещение их по зонам сушки в зависимости от ассортимента;

проверка правильности резки и раскладки макарон в кассетах и кассет в шкафах;

контроль процесса сушки по показаниям контрольно-измерительных приборов.

182. Должен знать:

технологический процесс и параметры технологического режима сушки длиннотрубчатых макарон;

правила ведения и регулирования технологического процесса сушки, регулирования работы перераспределяющих устройств диффузоров в зависимости от показаний психрометра;

технологические требования, предъявляемые к качеству полуфабриката длиннотрубчатых изделий;

правила определения качества полуфабриката и готовой продукции органолептическим методом;

требования, предъявляемые к качеству длиннотрубчатых макарон;

устройство, технические характеристики и правила эксплуатации сушилок непрерывного, периодического действия и другого обслуживаемого оборудования;

назначение и устройство применяемых контрольно-измерительных приборов.

43. Тестовод

Параграф 1. Тестовод, 2-й разряд

183. Характеристика работ:

транспортировка деж с тестом к тестомесильным машинам, на брожение и к опрокидывательным машинам;

очистка деж и бункера от остатков теста;

дозировка закваски и головки;

при отсутствии опрокидывательных машин перекладка теста из дежей на тесторазделочные столы и в воронку делительных машин;

выполнение более сложных работ под руководством тестовода более высокой квалификации.

184. Должен знать:

принцип работы и правила эксплуатации тестомесильных и опрокидывательных машин;

способы и правила приготовления теста, методы определения его готовности к разделке;

сорта муки.

Параграф 2. Тестовод, 3-й разряд

185. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления теста по всем технологическим фазам на тестомесильных машинах периодического действия на предприятиях мощностью до 3 т в смену;

обеспечение работы тестомесильных, опрокидывательных машин и дозировочной аппаратуры по установленному режиму;

замешивание опары, головок, заварки, закваски теста для вырабатываемых изделий;

дозировка всех видов сырья;

раскидка головок;

контроль процесса брожения опары, головки и теста;

на небольших хлебозаводах – транспортировка деж.

186. Должен знать:

технологический процесс приготовления опары, головок, заквасок, теста на тестомесильных машинах периодического действия;

параметры технологический режима приготовления теста;

процессы, происходящие при брожении;

продолжительность технологического процесса приготовления теста;

методы контроля и регулирования технологического режима;

устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования;

методы определения готовности опары и теста;

сорта муки и основных компонентов сырья;

оценка качества сырья и теста органолептическим методом.

Параграф 3. Тестовод, 4-й разряд

187. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления теста по всем технологическим фазам свыше 3 до 10 т в смену на тестомесильных машинах периодического действия;

ведение процесса приготовления теста в бараночном производстве на линиях системы жесткого кольцевого конвейера, натирание теста, укладывание его на стол для отлежки, разрезание на порции;

определение готовности теста органолептически и подача его на разделочный участок;

ведение процесса приготовления теста по всем технологическим фазам на одном или двух тестоприготовительных агрегатах и установках непрерывного действия;

регулирование работы автоматических дозаторов сырья, процесса замешивания и брожения опары и теста, подачи готового теста в бункер делительной машины;

обеспечение необходимой температуры, кислотности и консистенции теста;

определение готовности теста;

загрузка дозировочных бачков отдельными видами сырья и контроль процесса его растворения.

188. Должен знать:

технологический процесс приготовления опары и теста на тестомесильных машинах периодического действия, на тестоприготовительных агрегатах и установках непрерывного действия, линии системы жесткого кольцевого конвейера в бараночном производстве;

методы контроля и регулирования технологического режима приготовления теста;

способы проверки, способы регулирования работы дозировочных автоматов;

устройство и правила эксплуатации автоматических дозаторов сырья и тестоприготовительного оборудования непрерывного действия;

методы определения готовности опары и теста.

Параграф 4. Тестовод, 5-й разряд

189. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления теста по всем технологическим фазам свыше 10 т в смену на тестомесильных машинах периодического действия;

ведение процесса приготовления теста при выработке расширенного ассортимента хлебобулочных изделий;

ведение процесса приготовления теста по всем технологическим фазам на трех и более тестоприготовительных агрегатах и установках непрерывного действия, или трех и более тестомесильных машинах на линиях системы жесткого кольцевого конвейера хлебозаводов.

190. Должен знать:

устройство, конструктивные особенности обслуживаемого оборудования и правила регулирования его работы;

требования, предъявляемые к качеству теста.

Примечание: при приготовлении только опары тарификация производится на один разряд ниже тестовода, занятого на приготовлении теста.

44. Укладчик хлебобулочных изделий

Параграф 1. Укладчик хлебобулочных изделий, 2-й разряд

191. Характеристика работ:

укладка готовой продукции на вагонетки, в лотки, контейнеры и другую тару до 5 т хлеба и до 1,2 т булочных изделий в смену;

подсчет количества сдаваемой в экспедицию продукции;

контроль количества хлебобулочных изделий в лотках, ящиках, вагонетках и контейнерах;

укладка продукции на стеллажи;

отбраковка готовой продукции органолептическим методом;

переноска вручную, перевозка на вагонетках, этажерках, тележках готовой продукции и тары.

192. Должен знать:

сорта изделий;

требования, предъявляемые к качеству хлебобулочных изделий;

правила укладки и отбраковки продукции органолептическим методом.

При укладке и перевозке готовой продукции свыше 5 т хлеба, или свыше 1,2 т булочных изделий в смен- 3-й разряд.

45. Формовщик теста

Параграф 1. Формовщик теста, 3-й разряд

193. Характеристика работ:

формовка штучных, мелкоштучных булочных, бараночных, сухарных изделий и пирожков;

определение готовности теста к разделке;

деление теста на куски и взвешивание, подкатка, разделка и придание им установленной формы;

смазка и отделка тестовых заготовок;

при выработке пирожков - приготовление фарша;

укладка сформованных кусков теста на стол, доски, листы, в формы, на вагонетки, транспортер;

смазка листов и форм;

выполнение других работ по указанию пекаря-мастера.

194. Должен знать:

технологический процесс разделки и расстойки теста;

органолептические методы оценки качества теста;

продолжительность и технологические условия расстойки теста;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции и разделки теста; сорта муки, хлеба.

Примечание: при формовке и отделке мелкоштучных сдобных, фигурных и слоеных изделий тарификация производится на разряд выше.

Раздел 4. Кондитерское производство

46. Аппаратчик приготовления инвертного сиропа

Параграф 1. Аппаратчик приготовления инвертного сиропа, 4-й разряд

195. Характеристика работ:

ведение технологического процесса инверсии сахарозы в инвертаторе;

заполнение инвертаторов сахарным сиропом;

подача холодной воды в паровую рубашку;

охлаждение сахарного сиропа до требуемой температуры;

контроль и регулирование температурного режима процесса;

разведение кислоты до определенной концентрации в специальном мернике;

включение мешалки инвертатора и заливка раствора кислоты;

контроль хода процесса инверсии сахарозы;

непрерывный отбор проб для лабораторного анализа на содержание редуцирующих веществ, регулирование их содержания путем введения дополнительного количества раствора кислоты или инвертного сиропа с меньшим содержанием редуцирующих веществ;

приготовление раствора двууглекислого натрия, строго определенной концентрации, в мернике;

ведение процесса нейтрализации инвертного сиропа раствором щелочи;

отбор проб;

определение при помощи рефрактометра содержания сухих веществ в готовом инвертном сиропе;

слив инвертного сиропа в сборники с фильтрацией;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования.

196. Должен знать:

состав и свойства инвертного сиропа, их зависимость от температурного режима, величину продолжительности теплового воздействия, наличия примесей в инвертируемом растворе (продуктов инверсии сахарозы), концентрации сахарного раствора;

свойства и величину концентрации пищевых кислот, применяемых для инверсии;

схему и расположение трубопроводов и оборудования;

назначение и правила пользования контрольно-измерительными приборами;

параметры технологического процесса и технологию инверсии сахарозы;

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования.

47. Глазировщик

Параграф 1. Глазировщик, 1-й разряд

197. Характеристика работ:

покрытие конфет или других кондитерских изделий вручную готовой глазурью без нанесения рисунка;

отбраковка дефектных кондитерских изделий;

загрузка глазированных изделий в холодильный шкаф;

подача изделий после охлаждения к весам или на последующую операцию.

198. Должен знать:

правила и приемы глазирования кондитерских изделий без нанесения рисунка.

Параграф 2. Глазировщик, 2-й разряд

199. Характеристика работ:

глазирование кондитерских изделий вручную с нанесением установленного рисунка;

подогревание до установленной температуры и размешивание глазури, придание ей необходимой консистенции, добавление в помадную глазурь эссенции и краски;

загрузка глазированных изделий в холодильный шкаф;

подача охлажденных изделий к весам или на последующую операцию;

транспортировка корпусов изделий вручную на полотно глазирующей машины, отбраковка нестандартных корпусов.

200. Должен знать:

основы технологии глазирования кондитерских изделий вручную с нанесением рисунка;

требования, предъявляемые к качеству глазури и корпусов изделий;

способы приготовления глазури, ее состав.

Параграф 3. Глазировщик, 3-й разряд

201. Характеристика работ:

ведение процесса глазирования различных кондитерских изделий на агрегатах и машинах различных систем под руководством глазировщика более высокой квалификации;

участие в подготовке обслуживаемого оборудования к работе;

наблюдение за непрерывной подачей глазури и корпусов изделий к машинам, работой саморасклада, плотностью укладки корпусов на ленту транспортера, прохождением изделий через глазирующий механизм и охлаждающий шкаф;

регулирование работы воздухоподающего механизма.

202. Должен знать:

технологию глазирования различных кондитерских изделий на агрегатах и машинах;

требования, предъявляемые к качеству изделий, поступающих на глазирование и готовой продукции;

принцип работы обслуживаемого оборудования.

Параграф 4. Глазировщик, 4-й разряд

203. Характеристика работ:

ведение процесса глазирования и декорирования различных кондитерских изделий на агрегатах и машинах различных систем;

подготовка оборудования к работе;

управление процессом декорирования однослойных и двухслойных конфет;

выбор рисунка на пульте управления декорирующей машины, подача оттемперированной массы из минитемпера в декорирующую машину;

запуск декарматика, наблюдение за его работой;

проверка хода транспортеров, глазирующего механизма и охлаждающих устройств;

темперирование глазури и загрузка глазирующих машин;

пуск и останов питающих насосов;

наблюдение за вязкостью глазури;

регулирование скорости движения распределительного, сетчатого и охлаждающего транспортеров;

регулирование воздухоподающего механизма для получения слоя шоколадной глазури определенной толщины и с волнообразной поверхностью изделий;

определение процента глазури в конфетах в соответствии с установленными стандартами.

204. Должен знать:

технологию глазирования кондитерских изделий различных видов на агрегатах и машинах;

требования, предъявляемые к качеству рисунка глазури и готовым кондитерским изделиям;

нормы расхода глазури в зависимости от вида глазируемых изделий;

устройство глазирующего агрегата и декорирующей машины и правила их эксплуатации;

правила регулирования скорости транспортеров и работы обслуживаемых механизмов.

48. Дражировщик

Параграф 1. Дражировщик, 2-й разряд

205. Характеристика работ:

накатка и отделка сахарных видов драже;

загрузка дражировочных котлов корпусами драже, поливка сиропом, пересыпание сахарной пудрой;

регулирование скорости вращения котлов и продолжительности стадий обработки корпусов драже;

наблюдение за равномерным нарастанием слоя сахарной оболочки, ее выравниванием и шлифованием;

выгрузка готовой продукции.

206. Должен знать:

приемы и правила накатки и отделки различных видов драже и карамели;

принцип работы и правила эксплуатации дражировочных котлов.

Параграф 2. Дражировщик, 3-й разряд

207. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления ликерожелейных видов драже или драже лечебного назначения, содержащего медикаменты, витамины, бактерийные, вирусные, эндокринные или другие препараты под руководством дражировщика более высокой квалификации;

подготовка материалов для дражировочной массы;

приготовление сахарного сиропа по заданной рецептуре;

загрузка корпусов драже в котлы;

наблюдение за процессом дражирования с целью получения драже требуемого размера, веса, формы и поверхности;

контроль расхода сырья, полуфабрикатов и качества готовой продукции;

выявление неисправностей в работе дражировочных котлов.

208. Должен знать:

вырабатываемый ассортимент драже;

свойства сырья, полуфабрикатов и готовой продукции;

рецептуру и технологию изготовления различных видов драже;

требования, предъявляемые к различным видам драже;

виды, свойства драже лечебного назначения, содержащего медикаменты, витамины, бактерийные, вирусные, эндокринные и другие препаратов.

Параграф 3. Дражировщик, 4-й разряд

209. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления цветного, шоколадного драже и драже лечебного назначения;

приготовление машинным способом или вручную различных корпусов драже: ликерных, помадных, желейных, фруктово-ягодных, карамельных, ореховых;

приготовление сахарных, ликерных сиропов, полировочной массы, шоколадной глазури, помады или дражировочной массы, содержащей медикаменты, витамины, бактерийные, вирусные, эндокринные или другие препараты;

изготовление полуфабрикатов требуемой формы и размера с хорошо выравненной поверхностью путем накатки (отделки) сахарной пудры на корпусы драже в дражировочных котлах;

отбор проб для анализа при изготовлении драже лечебного назначения;

контроль качества изготовления корпусов, полуфабрикатов и сиропов;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

210. Должен знать:

физические и химические свойства сырья, материалов, полуфабрикатов и готовой продукции;

рецептуры, технологию и способы варки сиропов, приготовления дражировочных и полировочных масс для различных видов драже;

требования, предъявляемые к качеству сырья, полуфабрикатов и готовой продукции;

принцип действия, способы выявления и устранения неисправностей в работе оборудования.

49. Изготовитель бисквитов

Параграф 1. Изготовитель бисквитов, 1-й разряд

211. Характеристика работ:

выполнение под руководством изготовителя бисквитов более высокой квалификации операции по обслуживанию штампующей машины;

обсыпка мукой и заправка лент теста между вальцы штампующей машины;

контроль прохождения теста через вальцы;

наблюдение за наполнением ящиков или коробов готовой продукцией;

относка ящиков или коробов с готовой продукцией к местам складирования;

отбраковка продукции.

212. Должен знать:

правила и приемы выполняемой работы;

принцип работы штамп-машины;

требования, предъявляемые к внешнему виду готовой продукции.

Параграф 2. Изготовитель бисквитов, 2-й разряд

213. Характеристика работ:

ведение процесса формования затяжного, сахарного, сдобного печенья и пряников различных видов вручную под руководством изгтовителя бисквитов более высокой квалификации;

проминка теста на ручных вальцах или вручную;

раскатывание теста до определенной толщины, подсыпание его мукой;

резка, отсадка или штамповка теста;

загрузка теста в ротационную, штампующую или тестовыжимную (тестодавильную) машину;

смазка листов;

подача листов к формующим машинам или печам;

контроль качества поступающего теста;

распределение теста и обрезков в машине;

укладка готовой продукции на стеккере;

тиражирование пряников в барабанах или котлах;

загрузка пряников, заливка их сиропом, выгрузка и сушка в сушильных шкафах или камерах.

214. Должен знать:

основы технологии изготовления печенья и пряников вручную;

правила и приемы выполняемой работы;

правила обслуживания механизированных процессов обработки теста;

требования, предъявляемые к качеству и консистенции теста;

способы и правила тиражирования пряников;

методы органолептической оценки качества пряников и правила их отбраковки.

Параграф 3. Изготовитель бисквитов, 3-й разряд

215. Характеристика работ:

ведение процесса формования теста механизированным способом на ротационных, штампующих или тестовыжимных машинах;

регулирование толщины слоя раскатываемого теста;

наблюдение за работой обслуживаемого оборудования;

ведение процесса изготовления различных видов сдобного печенья полумеханизированным способом;

замес теста в тестомесильных машинах;

отмеривание сырья и загрузка его в тестомесильные машины в соответствии с утвержденной рецептурой;

выгрузка готового теста;

раскатка теста вручную на столах до определенной толщины, установленной технологическим режимом;

отсадка печенья на листы вручную;

ведение процесса тиражирования пряников в непрерывно-действующих барабанах.

216. Должен знать:

технологию изготовления различных видов печенья и пряников полумеханизированным способом, рецептуры их изготовления;

правила и приемы выполняемой работы;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 4. Изготовитель бисквитов, 4-й разряд

217. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления различных видов печенья и пряников вручную;

заготовка сырья и материалов;

замешивание теста по заданной рецептуре;

разделка теста для различных изделий;

формование теста и выпечка изделий;

наблюдение за правильной подачей готовой продукции к заверточным машинам и качеством ее завертки;

ведение технологического процесса изготовления различных видов начинок для печенья, кремов для тортов и пирожных;

загрузка сырья в сбивальные машины по установленной рецептуре;

наблюдение за процессом сбивания кремов;

определение момента окончания процесса сбивания;

наблюдение за вымешиванием различных начинок в темперирующей машине;

регулирование температурного режима в темперирующей машине.

218. Должен знать:

технологию изготовления различных видов печенья и пряников вручную, приготовления кремов и начинок;

рецептуры различных наименований пряников и печенья;

требования, предъявляемые к качеству теста и готовых изделий;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 5. Изготовитель бисквитов, 5-й разряд

219. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления печенья, пряников и сдобных изделий на формующем агрегате;

подготовка агрегата к работе;

контроль качества теста, поступающего от месильного отделения и его вальцевания;

пуск и останов формующего агрегата;

наблюдение за процессом образования непрерывной тестовой ленты;

регулирование подачи теста, скорости движения теста по системе конвейеров, толщины тестовой ленты;

регулирование работы штампующего механизма, кладки и перехода отформованных (вырубленных) изделий с полотна формующего агрегата на листы (трафареты) или непосредственно на стальные ленты печи;

ведение технологического процесса изготовления печенья на поточно- механизированной линии;

подготовка линии к работе;

проверка качества поступающего сырья;

обеспечение правильной дозировки и последовательности загрузки сырья в месильные машины по заданной рецептуре;

наблюдение и регулирование процессов непрерывного замеса, вальцевания теста, формования и выпечки;

наблюдение за температурным режимом выпечки;

обеспечение бесперебойной и ритмичной работы всего оборудования линии.

220. Должен знать:

рецептуры и технологию приготовления печенья, пряников и сдобных изделий на формующем агрегате;

технологическую схему и параметры режима изготовления печенья на поточно-механизированной линии;

методы определения качества сырья, полуфабрикатов и готовой продукции;

устройство и правила эксплуатации формующих агрегатов, месильных машин, печей, применяемых контрольно-измерительных приборов, обслуживаемого оборудования поточно-механизированной линии.

50. Изготовитель вафель

Параграф 1. Изготовитель вафель, 1-й разряд

221. Характеристика работ:

нанесение начинки на вафельные листы и склеивание их вручную;

наполнение начинкой отсадочных мешочков;

отсадка начинки в фигурные вафли;

склеивание и вырубка вафель.

222. Должен знать:

приемы и способы нанесения начинки на вафельные листы вручную, отсадки начинки, склеивания и вырубки вафель.

Параграф 2. Изготовитель вафель, 2-й разряд

223. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления вафель на машине;

нанесение начинки на вафельные листы и склеивание их на машине;

загрузка бункера машины начинкой;

подача вафельных листов между вальцами машины;

регулирование подачи начинки;

установка требуемого зазора между вальцами;

прием вафельных пластов с транспортера и укладка в стопы.

224. Должен знать:

виды вафельных начинок;

приемы нанесения слоя начинки на вафельные листы и склеивания их на машине;

принципы работы и правила эксплуатации обслуживаемой машины.

Параграф 3. Изготовитель вафель 3-й разряд

225. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления вафель одного типа с начинками на поточно- механизированной линии;

контроль количества и качества вафельных листов и соответствия соотношения начинки и листов заданной рецептуре;

наблюдение за процессом изготовления начинок;

определение готовности и качества начинок;

регулирование работы намазной машины, установление толщины слоя начинки;

проверка веса пластов;

наблюдение за охлаждением (выстойкой) пластов в холодильной камере.

226. Должен знать:

рецептуры и технологию изготовления вафель на поточно-механизированной линии;

требования, предъявляемые к качеству начинок и вафельных листов;

правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 4. Изготовитель вафель, 4-й разряд

227. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления вафель с начинками в широком ассортименте на поточно- механизированной линии;

прием вафельных листов, подача их в намазную машину;

установление толщины слоя начинки в зависимости от количества слоев изделия;

контроль температурного режима охлаждения вафельных листов в холодильной камере.

228. Должен знать:

ассортимент, рецептуры и технологию изготовления различных видов вафель на поточно-механизированной линии;

требования, предъявляемые к качеству готовых изделий;

устройство и правила эксплуатации оборудования, обслуживаемого в поточно-механизированной линии.

51. Изготовитель карамели

Параграф 1. Изготовитель карамели, 1-й разряд

229. Характеристика работ:

выполнение различных операций по обслуживанию штампующих или режущих машин под руководством изготовителя карамели более высокой квалификации;

снятие охлажденной карамели с машины и укладывание в лотки;

транспортировка лотков к местам складирования.

230. Должен знать:

основные свойства и отличительные признаки карамели;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

приемы снятия охлажденной карамели с машины и правила укладывания ее в лотки.

Параграф 2. Изготовитель карамели, 2-й разряд

231. Характеристика работ:

транспортировка карамельной массы на охлаждающие столы;

ведение в карамельную массу красителей, кислот и эссенций;

перемешивание массы и передача на разделку;

отбор брака.

232. Должен знать:

основные свойства и отличительные признаки карамельных масс, красителей, кислот и эссенций;

правила и приемы введения в карамельную массу красителей, кислот, эссенций и перемешивания массы.

Параграф 3. Изготовитель карамели, 3-й разряд

233. Характеристика работ:

проминка, разделка карамельной массы для выработки карамели с двойными или густыми начинками вручную;

охлаждение, распластывание карамельной массы на столах;

вытягивание массы на тянульной машине;

наблюдение за темперированием начинок;

закладывание и обработка пластов на катально-начиночной машине;

регулирование поступления начинок и оформление карамельного батона, вытягивание батона в жгут на калибрующе-оттягивающем механизме и передача его на карамелеформующий агрегат;

регулирование работы калибрующе-оттягивающего механизма и карамелеформующего агрегата, устранение неисправностей в его работе.

234. Должен знать:

технологию, правила и приемы разделки карамельной массы для изготовления карамели с двойными начинками, формования батонов, жгута;

устройство, принцип работы, правила эксплуатации и способы регулирования обслуживаемых машин и механизмов;

назначение и правила пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами.

Параграф 4. Изготовитель карамели, 4-й разряд

235. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления леденцовой карамели на карамелеформующем агрегате;

регулирование режимов проминки, разделки и охлаждения карамельной массы, определение ее готовности к формованию;

формование карамели на машинах со штампующими или режущими цепями, на монпансейных вальцах;

при приготовлении леденцовой карамели на поточно-механизированной линии: наблюдение и регулирование процессов варки, ароматизации, охлаждения карамельной массы, проверка качества завертки и расфасовки отформованной карамели;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

236. Должен знать:

свойства карамельной массы для изготовления леденцовой карамели;

методы контроля и регулирования технологического процесса изготовления леденцовой карамели;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и поточно-механизированной линии;

требования, предъявляемые к качеству леденцовой карамели.

Параграф 5. Изготовитель карамели, 5-й разряд

237. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления карамели с начинкой на карамелеформующем агрегате;

проверка и регулирование работы машин и механизмов агрегата;

обеспечение своевременной подготовки и подачи карамельной массы и начинок к формованию;

распластывание карамельной массы на проминальных машинах или вручную;

приготовление карамельного пласта, подача его на трубку начинконаполнителя катальной машины;

темперирование начинок и подача механизированным способом или вручную к начинконаполнителю;

ввод начинок через трубку наполнителя в карамельной батон;

пропуск батона через калибрующе-оттягивающий механизм;

наблюдение за процессом формования карамели на машинах со штампующими или режущими цепями;

при выработке карамели с двойными густыми начинками: изготовление карамельного "конверта", наполнение его начинкой, закрытие и вытягивание "конверта", закладывание в катальную машину для последующего формования;

при выработке карамели в красочной оболочке: многократное складывание и вытягивание разноцветных карамельных масс в узорчатый пласт и завертывание в него "конверта" с начинкой;

ведение процесса изготовления карамели с начинкой на поточно- механизированной линии;

контроль соблюдения технологических режимов и устранение неисправностей в работе на всех фазах производства карамели;

наблюдение за работой контрольно-измерительных приборов;

обеспечение взаимодействия всего оборудования линии, связанного с работой карамелеформующего агрегата;

регулирование загрузки, режима и ритма работы варочной аппаратуры, дозаторов, охлаждающих устройств, проминальной, катальноначиночной и темперирующей машин, формующего агрегата, аппарата для глянцевания, расфасовывающего автомата, завертывающих машин и транспортеров.

238. Должен знать:

технологию, рецептуры и способы изготовления карамели с различными начинками;

ассортимент и свойства карамельных масс и начинок;

требования, предъявляемые к качеству карамели с начинкой;

конструктивные особенности и правила эксплуатации и регулирования работы оборудования для изготовления различных видов карамели.

52. Изготовитель конфет

Параграф 1. Изготовитель конфет, 1-й разряд

239. Характеристика работ:

выборка корпусов конфет из крахмала после выстойки;

подача очищенных корпусов к весам;

снятие готовой продукции с транспортера;

наблюдение за положением лотков при входе в камеры на поточно-механизированной линии с ускоренной выстойкой;

ведение процесса формования способом отсадки корпусов марципановых, сливочных и других конфет вручную из готовых масс;

разогревание, вымешивание помадной, пралиновой, марципановой масс и кремов;

добавление вкусовых, красящих и ароматизирующих веществ;

наполнение шпринцевальных мешочков конфетной массой, осадка-формование изделий, их раскрашивание.

240. Должен знать:

правила и приемы выполнения операций в объеме, необходимом для выполнения работ.

Параграф 2. Изготовитель конфет, 2-й разряд

241. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления различных видов конфет и национальных сладостей полумеханизированным способом или вручную под руководством изготовителя конфет более высокой квалификации;

варка сиропов, тиражение, охлаждение, сбивание, разогрев, ароматизация;

отливка в крахмал и отсадка конфетных масс вручную или полумеханизированным способом;

просеивание крахмала;

штампование в крахмале ячеек для отливки;

очистка корпусов конфет от крахмала на машинах или вручную;

распределение корпусов конфет в ручейковом самораскладе;

обслуживание размазного конвейера;

загрузка питателей размазного конвейера конфетной массой;

регулирование толщины слоя конфетных масс;

перевертывание конфетных пластов, подача охлажденных пластов на выстойку и к резальным машинам;

наблюдение за техническим состоянием и работой транспортера;

прессование конфетных батонов на выдавливающих прессах или других формующих агрегатах;

загрузка воронок прессов конфетной массой;

пуск и останов прессов, регулирование их работы;

обеспечение своевременной подачи и наблюдение за машинной резкой батонных полос или жгутов на конфеты установленной формы;

отсадка и обсыпание куполообразных конфет какао-порошком и вафельной крупкой на непрерывно-поточных линиях под руководством изготовителя конфет более высокой квалификации;

обкатывание трюфелей, южного ореха в дражировочных котлах и других аппаратах;

загрузка котлов корпусами конфет, обливание корпусов массой какао и обсыпка порошком какао при вращении котла;

контроль равномерности распределения массы какао, выгрузка и просеивание изделий;

отбор нестандартных изделий;

предупреждение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

242. Должен знать:

технологию приготовления полумеханизированным способом или вручную различных видов конфет и полуфабрикатов, национальных сладостей;

требования, предъявляемые к качеству конфетных масс;

правила и приемы загрузки транспортера, размазывания или нанесения слоев различных конфетных масс, способы регулирования толщины слоев;

технические требования и способы обкатки трюфелей;

правила эксплуатации и обслуживания дражировочных котлов;

технологию приготовления конфетных батонов;

принцип работы и правила эксплуатации выдавливающего пресса.

Параграф 3. Изготовитель конфет, 3-й разряд

243. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления однослойных конфетных и конфетно-вафельных пластов на размазном транспортере;

уваривание, охлаждение и сбивание различных сиропов;

темперирование, размешивание и ароматизация конфетных масс;

приготовление конфетно-вафельных и однослойных конфетных пластов, их охлаждение (выстойка) и подача на резку;

наблюдение и регулирование работы варочной аппаратуры, сбивальных машин, размазного транспортера, резальных машин;

ведение процесса изготовления вручную различных видов конфет, в том числе, типа "Чернослив в шоколаде" и национальных сладостей;

регулирование работы конфетоотливочной машины, контроль наполнения бункера, температуры конфетной массы в загрузочной воронке, работы отливочной головки и формования корпусов конфет, работы крахмалоподающего механизма;

наблюдение за техническим состоянием отливочной машины, устранение неисправностей в ее работе;

отсадка и обсыпание куполообразных конфет какао-порошком и вафельной крупкой на непрерывно-поточных линиях.

244. Должен знать:

технологию изготовления однослойных, вафельных конфет;

органолептические методы оценки качества сырья, полуфабрикатов;

устройство и правила эксплуатации размазного транспортера, резальных машин, конфетоотливочной машины;

способы регулирования обслуживаемых механизмов;

требования, предъявляемые к качеству формовочного материала.

Параграф 4. Изготовитель конфет, 4-й разряд

245. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления различных видов конфет и национальных сладостей полумеханизированным способом;

подготовка, проверка качества, определение готовности конфетных масс;

заготовка начинок, глазури;

формование конфет;

глазирование и художественная отделка конфет;

отливка корпусов конфет на отливочной машине;

приготовление конфетных масс по заданной рецептуре, подготовка их для отливки и подача в загрузочную воронку;

регулирование работы отливочной головки;

контроль подготовки и правильности наполнения лотков крахмалом, качества штампования ячеек;

наблюдение за процессом выстойки корпусов конфет;

ведение процесса изготовления на транспортере многослойных конфет и сбивных корпусов конфет типа "Суфле";

приготовление конфетных масс по заданной рецептуре, темперирование, сбивание, смешивание с другими компонентами;

последовательное нанесение на ленту транспортера и распределение отдельных слоев;

заглаживание и резка конфетных пластов;

ведение процесса изготовления конфет типа трюфелей;

взбивание массы, проверка ее качества;

формование трюфелей на машинах или вручную;

загрузка трюфелей в дражировочный котел, покрытие их шоколадной глазурью, обкатывание порошком какао в смеси с сахарной пудрой;

выгрузка трюфелей из дражировочного котла, отделение излишков порошка какао;

взвешивание готовых трюфелей;

выполнение работ по подготовке полуфабрикатов, заготовок, отделочных материалов для изготовления конфет, входящих в "шоколадные", "театральные" и другие наборы.

246. Должен знать:

технологию приготовления и рецептуры конфетных масс для приготовления конфет и изготовления полумеханизированным способом различных видов конфет и национальных сладостей;

приемы отделки и украшения изделий;

технологию изготовления на транспортере многослойных и сбивных конфет;

устройство, правила эксплуатации и регулирования работы варочной аппаратуры, конфетоотливочной машины, транспортера, сбивальных и резальных машин;

рецептуры и технологию изготовления трюфелей, полуфабрикатов, заготовок, отделочных материалов для изготовления конфет, входящих в "шоколадные", "театральные" и другие наборы.

Параграф 5. Изготовитель конфет, 5-й разряд

247. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления конфет на отливочно-формующем агрегате;

соблюдение рецептур и технологических режимов приготовления помадных, желейных и других конфетных масс для формования;

регулирование процессов отливки и выстойки корпусов, очистки их от крахмала;

обеспечение взаимодействия всех узлов и механизмов агрегата, устранение неисправностей в их работе;

наблюдение за равномерным наполнением лотков крахмалом, качеством формования ячеек и их заполнением;

выявление и устранение причин деформации корпусов конфет, неисправностей обслуживаемого оборудования в процессе работы;

контроль веса корпусов в соответствии со стандартом;

ведение процесса изготовления конфет на поточно-механизированной линии с ускоренной выстойкой;

варка конфетных масс, подогрев масс, введение компонентов в соответствии с рецептурой, сбивание и темперирование масс, отливка и ускоренная выстойка корпусов;

предупреждение и устранение неисправностей и нарушений ритма работы и технологического режима;

отбор проб и анализ конфетных масс на влажность;

наблюдение за температурным режимом в холодильной камере;

ведение процесса изготовления пралиновых и помадных конфет на поточных комплексно-механизированных линиях методом выпрессовывания;

подготовка массы к процессу формования, резка жгутов, глазирование и заворачивание конфет;

наблюдение за ходом технологического процесса по показаниям контрольно-измерительных приборов, результатам лабораторных анализов и органолептическим методом;

ведение процесса изготовления конфет типа "Грильяж" на поточной комплексно-механизированной линии;

ведение процесса расплавления сахара, размола орехов, приготовления конфетных масс для грильяжа;

регулирование процесса расплавления сахара и приготовления конфетной массы по показаниям контрольно-измерительных приборов;

наблюдение за техническим состоянием и обеспечение бесперебойной и синхронной работы обслуживаемого оборудования поточной комплексно-механизированной линии.

248. Должен знать:

технологию формования отливных конфет;

свойства сырья и полуфабрикатов, требования, предъявляемые к их качеству; технологию и рецептуры приготовления конфетных масс;

устройство обслуживаемого оборудования поточной комплексно-механизированной линии;

правила регулирования работы темперирующей, помадо-сбивальной машины, установки для ускоренного выстаивания корпусов конфет;

назначение и правила пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

методы органолептической оценки качества готовой продукции.

53. Изготовитель мармеладо-пастильных изделий

Параграф 1. Изготовитель мармеладо-пастильных изделий, 1-й разряд

249. Характеристика работ:

разлив мармеладной массы в формы вручную;

определение момента окончания процесса желирования;

выборка вручную охлажденного мармелада из форм на решета и укладка решет с мармеладом на тележки;

установка лотков под мармеладо-разливочную машину;

обертывание батонов мармелада корочкой для мармеладно-лимонных долек и укладывание их на доски;

наблюдение за обсыпкой батонов сахаром, резка батонов на куски определенной длины на агрегатах непрерывного действия;

склеивание вручную половинок зефира и укладывание на решета;

снятие заполненных решет с транспортера на стеллажную площадку;

обсыпание зефира, пастилы, мармелада сахарным песком или пудрой на вибраторах или вручную;

загрузка вибратора сахарным песком или пудрой, включение вибратора, наблюдение за его работой;

наблюдение за равномерным опудриванием пласта пастилы на агрегате безлотковой разливки пастилы, правильным переходом пласта с верхней ленты на нижнюю, работой рефлекторов и промывкой ленты транспортера.

250. Должен знать:

приемы разлива и выборки мармелада вручную;

способы определения момента окончания процесса желирования;

требования, предъявляемые к батонам и корочке апельсино-лимонных долек;

правила и приемы обертывания батонов мармелада корочкой;

правила эксплуатации транспортеров;

приемы обсыпания изделий сахарным песком или пудрой и контроль их качества;

нормы расхода сахара или сахарной пудры.

Параграф 2. Изготовитель мармеладо-пастильных изделий, 2-й разряд

251. Характеристика работ:

разлив массы фруктово-ягодных мармеладов на мармеладо-разливочном агрегате или массы трехслойного желейного мармелада на разливочной машине;

загрузка бункера разливочных типов агрегатов мармеладной массой;

пуск и останов разливочной машины;

регулирование процессов отливки, отсадки и выборки мармелада;

темперирование, ароматизация, подкисление и подкрашивание желейной массы при изготовлении трехслойного мармелада;

проверка готовности массы;

определение степени желирования каждого слоя;

регулирование работы отливочных механизмов;

подача готовых пластов на резку;

установка лотков на цепной транспортер пастилоразливочной машины, заполнение их пастильной массой;

обеспечение равномерной толщины слоев пастильной массы;

регулирование работы разливочного механизма на линии безлоткового разливания пастилы;

наблюдение за разливом массы на ленту транспортера, образованием корочки пастилы;

регулирование движения пласта на ленте и толщины его слоя;

обсыпание пласта сахарной пудрой;

подача инверта для смазки ленты;

наблюдение за регулярной и правильной смазкой ленты, поступлением холода и промывкой бортовых ремней;

изготовление батонов мармелада и корочки для апельсино-лимонных долек;

охлаждение клеевого сиропа в темперирующей машине;

подкисление, ароматизация и подкрашивание желейной массы;

распределение массы по бункерам и регулирование температуры массы;

разлив массы в формы, на ленту транспортера, в трубчатые агрегаты или разливочную головку агрегата непрерывного действия;

выборка батонов мармелада из форм на доски и подача на выстойку;

регулирование толщины и ширины корочки на транспортерах и ее положения в желобах формовочного транспортера;

наблюдение за охлаждением корочки для апельсино-лимонных долек;

очистка мармелада от сахара;

подача лотков с готовой продукцией к вибрационной машине;

отсадка зефира на машине, заполнение бункера отсадочной машины зефирной массой;

пуск и останов отсадочной машины;

наблюдение за движением лотков и качеством отсадки зефира;

снятие лотков с отсаженными половинками зефира и установка их на тележки;

наполнение зефирной массой отсадочных мешочков и отсадка зефира на доски вручную;

склеивание зефира на поточно-механизированной линии.

252. Должен знать:

технологические режимы изготовления яблочного или трехслойного мармелада, пастилы;

технологию и рецептуры приготовления батонов мармелада и корочки для апельсино-лимонных долек;

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования, правила эксплуатации и регулирования работы его механизмов.

Параграф 3. Изготовитель мармеладо-пастильных изделий, 3-й разряд

253. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления батонов мармелада и корочек для апельсино-лимонных долек на агрегате непрерывного действия;

соблюдение технологических режимов и устранение неисправностей в обслуживаемого работе на всех стадиях изготовления батонов мармелада;

наблюдение за температурой и влажностью клеевого сиропа, дозирование клеевого сиропа с белками;

обеспечение непрерывности подачи корочек для апельсино-лимонных долек и регулирование толщины ее слоя;

ведение технологического процесса изготовления мармелада типа "Балтика" на поточной механизированной линии.

254. Должен знать:

параметры технологических режимов и рецептуры изготовления батонов мармелада и корочек для апельсино-лимонных долек;

свойства клеевого сиропа;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

устройство, правила эксплуатации и регулирования работы обслуживаемого оборудования и коммуникаций.

Параграф 4. Изготовитель мармеладо-пастильных изделий, 4-й разряд

255. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления мармеладо-пастильных изделий на аппаратах периодического действия;

подготовка и проверка качества сырья и полуфабрикатов, составление смесей по заданной рецептуре, купажирование пюре;

контроль технического состояния и работы варочной аппаратуры, сбивальных машин периодического действия, мармеладо- или пастилоразливочных машин;

регулирование технологических режимов варки, ароматизации, формования и сушки изделий;

наблюдение за процессами студнеобразования мармеладных или пенообразования пастильных масс, определение их готовности.

256. Должен знать:

технологию и рецептуры изготовления различных видов мармеладо-пастильных изделий на аппаратах периодического действия;

отличительные признаки масс и готовых изделий по внешнему виду, роду сырья, способу приготовления и оформления;

способы корректирования составов смесей и варок на основе данных лабораторных анализов;

устройство, правила эксплуатации и регулирования работы обслуживаемого оборудования.

Параграф 5. Изготовитель мармеладо-пастильных изделий, 5-й разряд

257. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления всех видов мармеладо-пастильных изделий на аппаратах непрерывного действия;

контроль технического состояния и работы варочных аппаратов и сбивально-смесительных агрегатов непрерывного действия для зефира и пастилы, мармеладо- и пастилоразливочных агрегатов, механизированных сушилок тоннельного типа, автоматов по завертыванию пастилы и зефира в пачки, резальных машин;

регулирование технологических режимов варки, ароматизации, формования и сушки изделий в условиях непрерывного потока.

258. Должен знать:

технологию и рецептуры изготовления различных видов мармеладо-пастильных изделий на аппаратах непрерывного действия;

конструктивные особенности обслуживаемого оборудования по изготовлению всех видов мармеладо-пастильных изделий.

54. Изготовитель таблеток

Параграф 1. Изготовитель таблеток, 3-й разряд

259. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления таблеток типа "Холодок" под руководством изготовителя таблеток более высокой квалификации;

приготовление гранулята для таблеток типа "Холодок";

загрузка эмульсии, сахарного песка в микс-машину;

наблюдение за смешиванием таблеточной массы, определение ее готовности, подача небольшими порциями в гранулятор для измельчения;

регулирование степени измельчения готовой таблеточной массы;

подача измельченной массы на последующие операции;

формование таблеток типа "Холодок";

наблюдение за подачей таблеточной массы в прессы;

регулирование количества подаваемой таблеточной массы в прессы в соответствии с установленным технологическим режимом;

наблюдение за процессом формования таблеток;

визуальное и органолептическое определение вязкости подаваемой таблеточной массы;

наблюдение и регулирование работы обслуживаемого оборудования;

контроль количества таблеток, получаемых из одного килограмма таблеточной массы.

260. Должен знать:

рецептуры таблеточной массы;

технологию приготовления и формования таблеток типа "Холодок";

методы и величину степени измельчения гранулята;

требования, предъявляемые к качеству поступающей на формование таблеточной массы;

устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования, применяемых контрольно-измерительных приборов;

правила регулирования подачи таблеточной массы в прессы.

Параграф 2. Изготовитель таблеток, 4-й разряд

261. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления таблеток типа "Холодок";

приготовление массы для таблеток;

загрузка сырья в варочный котел;

приготовление эмульсии;

наблюдение за процессом уваривания эмульсии и подача готовой эмульсии в воронку микс-машины;

наблюдение за процессом сушки гранулята в сушилке, регулирование температурного режима сушки;

отбор проб и проверка гранулята в процессе сушки на влажность при необходимости пересыпки сырого гранулята с нижнего яруса сушилки на верхний;

при образовании больших пластов гранулята в сушилке: раскалывание его на мелкие куски;

подача сухого гранулята по транспортеру в дезинтегратор, наблюдение за размолом его в порошок;

подача порошка в микс-машину с последующим добавлением в соответствии с рецептурой мятного масла и стеарат-кальция;

наблюдение за смешиванием таблеточной массы и определение ее готовности;

подача готовой таблеточной массы в емкости на выстойку;

регулирование работы обслуживаемого оборудования.

262. Должен знать:

технологию приготовления таблеточной массы и изготовления таблеток типа "Холодок";

методы определения влажности гранулята и готовности масс;

принцип действия обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов.

55. Изготовитель шоколада

Параграф 1. Изготовитель шоколада, 1-й разряд

263. Характеристика работ:

снятие шоколада с транспортера, укладка шоколада в тару.

264. Должен знать:

свойства шоколада;

правила и приемы снятия шоколада с транспортера и укладывания его в тару.

Параграф 2. Изготовитель шоколада, 2-й разряд

265. Характеристика работ:

подготовка шоколадной массы для формования шоколада вручную;

заливка шоколадной массы в фигурные или простые формы;

выборка шоколада из форм после охлаждения. Склеивание фигурного шоколада.

266. Должен знать:

свойства шоколадных масс;

приемы и правила формования шоколада вручную.

Параграф 3. Изготовитель шоколада, 3-й разряд

267. Характеристика работ:

формование сложных видов плиточного и фигурного шоколада и шоколадных изделий с начинкой вручную;

темперирование шоколада с доведением до требуемой густоты, прибавление какао масла, вымешивание шоколада;

наблюдение за процессом охлаждения шоколада;

выколачивание шоколада;

контроль веса штучных шоколадных изделий, соотношения начинки и шоколада;

подготовка к работе и обслуживание темперирующих машин и шоколадоформующих автоматов;

регулирование температуры и консистенции шоколадной массы;

загрузка бункера разливочного автомата шоколадной массой;

пуск и останов автомата;

регулирование подводки и прохождения рамок с формами под разливочными автоматами;

предупреждение и устранение неисправностей в работе отдельных частей и механизмов автомата, отклонений от нормального режима формования плиточного, фигурного шоколада и шоколадных изделий.

268. Должен знать:

технологию изготовления вручную сложных видов плиточного, фигурного шоколада и шоколадных изделий с начинками;

параметры технологических режимов темперирования шоколадных масс;

основы технологии формования шоколада и шоколадных изделий на шоколадоформующем автомате;

принципы работы и правила эксплуатации шоколадоформующего автомата и темперирующих машин.

Параграф 4. Изготовитель шоколада, 4-й разряд

269. Характеристика работ:

ведение технологического процесса темперирования шоколадных масс и изготовления литого шоколада на формующих агрегатах-автоматах с пульта управления;

подготовка автомата к работе, подогрев форм, отливочных головок;

контроль соблюдения рецептур, технологических режимов, веса штучных изделий и качества формования;

наблюдение, регулирование температуры и вязкости шоколадных масс в темперирующих машинах в зависимости от вида шоколада;

наблюдение за правильным поступлением форм под отливочные головки, шоколадных плиток к заверточным машинам;

регулирование работы трясостолов, температуры в холодильных шкафах;

наблюдение за техническим состоянием и регулирование работы темперирующих машин, шоколадоформующего агрегата-автомата и вентиляционных установок.

270. Должен знать:

рецептуры и параметры технологических режимов изготовления литого шоколада на формующих агрегатах-автоматах;

стандарты на готовые изделия;

устройство формующего агрегата-автомата, правила его эксплуатации.

Параграф 5. Изготовитель шоколада, 5-й разряд

271. Характеристика работ:

ведение технологического процесса темперирования шоколадных масс и изготовления фигурного шоколада и шоколадных изделий с различными начинками на формующих агрегатах-автоматах;

наблюдение за процессами изготовления шоколадной корочки, наполнения ее начинкой и заполнения донышка шоколадом на формующих механизмах;

наблюдение за процессом формования шоколадных пустотелых фигур;

контроль соблюдения рецептур и технологических режимов;

наблюдение за вязкостью шоколадных масс и начинок;

обеспечение правильного соотношения шоколада и начинок, установленного веса, размера и формы штучных изделий, пустотелых фигур;

регулирование температуры в холодильных шкафах;

наблюдение за техническим состоянием и регулирование работы темперирующих машин, формующих агрегатов-автоматов, вентиляционных устройств.

272. Должен знать:

рецептуры, технологию изготовления фигурного шоколада и шоколадных изделий с начинкой на формующих агрегатах-автоматах;

ассортимент, свойства и требования, предъявляемые к качеству начинок;

методы определения консистенции шоколадных масс и соотношения шоколада и начинок;

конструктивные особенности оборудования, применяемого для темперирования шоколадных масс и формования шоколада и шоколадных изделий с различными начинками.

56. Кондитер

Параграф 1. Кондитер, 1-й разряд

273. Характеристика работ:

вырезка ножом или выбивание выпеченного бисквита из форм;

зачистка форм и бисквита;

подвозка полуфабрикатов к рабочим местам;

загрузка намазной машины кремом или начинкой и регулирование ее работы;

выполнение более сложных операций под руководством кондитера более высокой квалификации.

274. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству выпеченных бисквитов для тортов и пирожных;

правила обслуживания намазной машины.

Параграф 2. Кондитер, 2-й разряд

275. Характеристика работ:

выполнение отдельных работ в процессе изготовления тортов, пирожных и фигурного печенья;

приготовление различных сиропов и кремов, сбивание и окрашивание крема, варка сиропа;

раскладка, выравнивание и разрезание бисквита по размерам на пласты для тортов и пирожных;

набивание или намазывание тортов и пирожных кремом или начинкой вручную или на намазных машинах с регулированием толщины слоя крема или начинки;

приготовление полуфабриката для отдельных видов изделий;

проверка веса штучных изделий;

контроль по показаниям контрольно-измерительных приборов за качеством варки сиропа;

подача полуфабриката к рабочему месту;

затаривание готовой продукции;

ведение процесса формования сложнофигурного печенья;

наполнение тестом отсадочных мешочков и отсадка вручную печенья или пирожных на листы;

отсадка печенья типа "Украина" на отсадочных машинах;

заполнение цилиндра отсадочной машины тестом;

наблюдение за качеством отсадки;

съем с отсадочной машины отформованного теста и укладка его на листы;

изготовление сандвичей на машине;

проверка качества поступающего печенья, начинок, кремов;

пуск и останов машины для изготовления сандвичей, регулирование ее работы;

загрузка в барабаны машины крема или начинок;

подача печенья транспортером на кассеты, нанесение начинок, крема, охлаждение в холодильном шкафу, укладка на транспортер.

276. Должен знать:

технологию приготовления и рецептуры различных сиропов, кремов, изготовления сандвичей, полуфабрикатов для отдельных видов изделий;

способы окрашивания кремов;

ассортимент выпускаемых изделий;

виды сырья, вкусовых и ароматических веществ, рыхлителей и красителей, используемых для изготовления кондитерских изделий;

принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 3. Кондитер, 3-й разряд

277. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления простых массовых тортов, пирожных и других штучных кондитерских и хлебобулочных изделий с нанесением трафаретного рисунка по эталону в одну краску или с несложным совмещением красок из различного вида сырья: мучного теста, творожной массы или мороженого;

приготовление различных видов теста, кремов, начинок;

заготовка, взвешивание, отмеривание сырья по заданной рецептуре;

замешивание, сбивание теста, проминка, раскатка до определенной толщины, подсыпка мукой теста;

разделка полученных полуфабрикатов;

штамповка, формовка и отсадка изделий на листы;

отделка изделий помадкой, марципаном, засахаренными фруктами, шоколадом, кремом;

передача на закаливание изделий из мороженого.

278. Должен знать:

сорта муки и ее свойства (качество образуемой клейковины);

рецептуры и режимы изготовления простых массовых тортов, пирожных и других штучных кондитерских изделий с нанесением трафаретного рисунка по эталону в одну краску с несложным совмещением красок;

способы отделки изделий помадкой, марципанами, засахаренными фруктами, шоколадом, кремом;

устройство обслуживаемого оборудования.

Параграф 4. Кондитер, 4-й разряд

279. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления кексов, рулетов, печенья различного ассортимента, сложных видов тортов и пирожных из различного сырья: мучного теста, творожной массы или мороженого с многокрасочным узором, раздельным расположением мелких и средних деталей рисунка и резкими традиционными переходами тонов;

фигурная нарезка выпеченных полуфабрикатов;

формовка;

изготовление деталей рисунка, украшений для тортов из шоколада, крема, бизе;

подбор крема по цветам;

нанесение узора;

монтаж рисунка из различных мелких и средних деталей;

визуальная проверка совмещения красочных элементов и деталей рисунка, веса готовых тортов и пирожных.

280. Должен знать:

технологию изготовления и рецептуры кексов, рулетов, печенья розничного ассортимента, сложных тортов и пирожных с нанесением многокрасочного узора;

способы монтажа рисунка.

Параграф 5. Кондитер, 5-й разряд

281. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления высокохудожественных, оригинальных, фигурных, национальных, заказных тортов по специально разработанным фирменным рецептурам под руководством кондитера более высокой квалификации;

изготовление отдельных выпеченных и отделочных полуфабрикатов;

ведение процесса изготовления конфет для наборов типа "театральный", "шоколадный";

подготовка и проверка качества сырья, начинок, отделочных полуфабрикатов;

формовка тестовых заготовок, художественная отделка сложных видов изделий.

282. Должен знать:

рецептуры и основы технологии изготовления высокохудожественных, фигурных, заказных, национальных тортов;

технологию изготовления и рецептуры конфет, входящих в "шоколадные" и "театральные" наборы, кремов, сиропов, отдельных выпеченных и отделочных полуфабрикатов;

способы и приемы художественной отделки изделий.

Параграф 6. Кондитер, 6-й разряд

283. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления высокохудожественных, оригинальных, фигурных, заказных, национальных тортов;

формование сложнофигурных тестовых заготовок;

сложная художественная отделка изделий;

подбор отделочных материалов по цвету, форме, размерам;

монтаж рисунка из различных мелких и средних деталей;

разработка рецептур и технологии изготовления фирменных тортов и пирожных.

284. Должен знать:

технологию изготовления высокохудожественных, оригинальных, фигурных, заказных, национальных тортов;

правила и приемы разработки рецептур выпеченных изделий и отделочных полуфабрикатов;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

способы и приемы высокохудожественной отделки кондитерских изделий.

285. Требуется среднее профессиональное образование.

57. Машинист сбивальных машин

Параграф 1. Машинист сбивальных машин, 2-й разряд

286. Характеристика работ:

ведение процесса сбивания карамельной массы с экстрактом мыльного корня в сбивальных котлах;

загрузка котлов карамельной массой и экстрактом мыльного корня;

включение подогрева мешалки;

ведение процесса сбивания пастильной или зефирной массы на сбивальных машинах периодического действия;

проверка качества поступающего сырья, добавление агарового клея и ароматизирующих веществ в соответствии с рецептурой, размешивание массы;

наблюдение за процессом сбивания, соблюдение требуемого удельного веса, определение готовности массы;

выгрузка готовой массы;

регулирование работы обслуживаемых сбивальных машин и котлов;

пуск и останов обслуживаемого оборудования.

287. Должен знать:

технологию сбивания карамельной массы с экстрактом мыльного корня в сбивальных котлах и пастильной или зефирной массы на сбивальных машинах периодического действия;

устройство обслуживаемых машин, правила их эксплуатации.

Параграф 2. Машинист сбивальных машин, 3-й разряд

288. Характеристика работ:

ведение процесса сбивания пастильной или зефирной массы, массы для сбивных конфет на сбивальных агрегатах непрерывного действия;

приготовление сахаро-яблочной смеси в соответствии с рецептурой;

смешивание сбитой массы с сахаро-агаровым или сахаро-агаро-паточным сиропом;

дозировка в соответствии с рецептурой смеси, яичного белка, агарового клея и эссенций;

определение готовности сбитой массы;

наблюдение за техническим состоянием и работой обслуживаемого оборудования;

ведение процесса приготовления помадной массы на сбивальных машинах;

при отсутствии сиропной станции - варка сиропа;

уваривание помадного сиропа до установленной плотности в варочной колонке, перекачка его в загрузочную воронку шнекосбивальной машины;

контроль соблюдения технологических режимов приготовления помады;

наблюдение за работой машин и системой охлаждения;

определение момента окончания процесса сбивания и охлаждения помады.

289. Должен знать:

технологию приготовления и сбивания массы на сбивальных агрегатах непрерывного действия;

требования, предъявляемые к качеству сырья и полуфабрикатов;

устройство сбивальных агрегатов непрерывного действия и другого обслуживаемого оборудования.

58. Машинист формующе - завертывающего полуавтомата

Параграф 1. Машинист формующе - завертывающего полуавтомата,

4-й разряд

290. Характеристика работ:

наладка и обслуживание ирисо- или карамелеформующего, завертывающего полуавтомата;

заправка этикеток, фольги и подвертки;

укладка массы в катальную машину, оттягивание батона на конус, заправка его в калибрующе-оттягивающий механизм;

регулирование процесса формования и завертывания различных видов ириса и леденцовой карамели;

устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

291. Должен знать:

параметры технологического режима формования и завертывания изделий;

правила эксплуатации, регулирования работы обслуживаемого оборудования.

59. Машинист шоколодоотделочных машин

Параграф 1. Машинист шоколодоотделочных машин, 3-й разряд

292. Характеристика работ:

ведение процесса конширования (отделки) шоколадных масс под руководством машиниста шоколадоотделочных машин более высокой квалификации;

загрузка шоколадной массы в шоколадоотделочные машины;

добавление эссенций и масла какао согласно рецептуре;

контроль соблюдения технологического регламента и окончания процесса отделки;

выгрузка шоколадной массы при помощи насосов и передача на дальнейшую переработку.

293. Должен знать:

основы технологии отделки шоколадных масс;

правила эксплуатации шоколадоотделочных машин;

требования, предъявляемые к качеству отделки шоколадных масс.

Параграф 2. Машинист шоколадоотделочных машин, 4-й разряд

294. Характеристика работ:

ведение процесса конширования (отделки) шоколадных масс для десертного, массового видов шоколада в шоколадоотделочных машинах всех типов и вакуум-конш машине для тертого какао;

соблюдение постоянной температуры шоколадной массы в течение всего процесса конширования и оптимальных технологических и органолептических параметров: вязкости, текучести, консистенции, вкуса, аромата;

введение ароматических веществ, какао масла и разжижителей;

подготовка шоколадных масс к формованию изделий в заданном ассортименте;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

295. Должен знать:

технологию отделки шоколадных масс для различных видов шоколада;

требования, предъявляемые к технологическим и органолептическим показателям шоколадной массы;

устройство и правила эксплуатации шоколадоотделочных машин и вакуум-конш машины;

процесс вакуумирования тертого какао;

требования, предъявляемые к качеству полученного полуфабриката.

Параграф 3. Машинист шоколодоотделочных машин, 5-й разряд

296. Характеристика работ:

ведение процесса конширования (отделки) шоколадных масс на автоматизированных поточных линиях с пульта управления;

регулирование температуры шоколадной массы;

соблюдение технологических и органолептических параметров процесса конширования шоколадных масс;

отбор проб;

введение какао масла и разжижителей для корректирования свойств шоколадных масс;

определение момента окончания процесса отделки, выгрузка шоколадной массы и передача ее на дальнейшую переработку.

297. Должен знать:

технологию отделки шоколадных масс на автоматизированных поточных линиях;

правила эксплуатации оборудования и контрольно-измерительных приборов автоматизированной поточной линии.

60. Обкатчик клюквы

Параграф 1. Обкатчик клюквы, 1-й разряд

298. Характеристика работ:

обкатка клюквы в сахарной пудре вручную на консольной стойке;

варка крахмального клейстера, смачивание им клюквы, засыпка клюквы сахарной пудрой и перемешивание-встряхивание лотков с клюквой до полного покрытия ее пудрой;

снятие лотков с клюквой с ленты транспортера;

транспортировка лотков в места складирования.

299. Должен знать:

правила и приемы обкатки клюквы в сахаре вручную.

Параграф 2. Обкатчик клюквы, 2-й разряд

300. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления клюквы в сахаре на поточно-механизированной линии под руководством обкатчика клюквы более высокой квалификации;

обкатка клюквы в сахарной пудре механизированным способом на вибрирующем столе поточно-механизированной линии;

установка на столе лотков с клюквой, предварительно смоченной клейстером и засыпанной сахарной пудрой;

наблюдение за процессом обкатки, подсыпание сахарной пудры;

снятие лотков с готовой клюквой и укладка в штабеля;

передача обкатанной клюквы на расфасовку.

301. Должен знать:

правила ведения процессов обкатки клюквы в сахарной пудре механизированным способом;

устройство и принцип работы вибрирующего стола.

Параграф 3. Обкатчик клюквы, 3-й разряд

302. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления клюквы в сахаре на поточно-механизированной линии;

подготовка и проверка качества сырья;

приготовление клейстера и его ароматизация;

наблюдение за подачей клюквы на транспортер, клейстера и сахарной пудры - в дозирующие устройства поточно-механизированной линии;

регулирование дозирующих механизмов, степени подсушки полуфабрикатов и готовой продукции электрорефлекторами в зависимости от качества обкатки клюквыи в соответствии с рецептурой;

обеспечение взаимодействия всего оборудования линии;

наблюдение за техническим состоянием и работой транспортера, дозирующих механизмов, колеровочного и закаточного барабанов, закатной вибрационной машины, устранение неисправностей в их работе.

303. Должен знать:

технологию и рецептуры изготовления клюквы в сахарной пудре;

требования, предъявляемые к качеству сахарной пудры;

методы регулирования технологического процесса изготовления клюквы в сахаре;

устройство и правила эксплуатации оборудования поточно-механизированной линии производства клюквы в сахарной пудре;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции.

61. Обсыпщик кондитерских изделий

Параграф 1. Обсыпщик кондитерских изделий, 1-й разряд

304. Характеристика работ:

обсыпка зефира, пастилы, мармелада сахарным песком или пудрой на вибраторах или вручную;

загрузка вибратора сахарным песком или пудрой, включение, наблюдение за его работой;

наблюдение за равномерностью опудривания пласта пастилы на агрегате безлотковой разливки пастилы, правильностью перехода пласта с верхней ленты на нижнюю, работой рефлекторов и промывкой ленты транспортера.

305. Должен знать:

нормы расхода песка или сахарной пудры;

требования, предъявляемые к качеству обсыпки;

правила эксплуатации транспортеров;

приемы обсыпки изделий сахарным песком или пудрой.

Параграф 2. Обсыпщик кондитерских изделий, 2-й разряд

306. Характеристика работ:

ведение процесса обсыпки карамели, драже сахарным песком или порошком какао в дражировочных котлах;

приготовление сахарного сиропа;

загрузка карамели и драже в дражировочные котлы;

пуск котлов;

подача в котлы сиропа, сахарного песка, порошка какао в соответствии с установленными рецептурами;

наблюдение за ходом обкатки карамели и драже;

определение времени окончания обсыпки;

отбор поврежденной карамели и драже;

выгрузка карамели и драже в бункеры или лотки.

307. Должен знать:

рецептуру и технологию варки сахарного сиропа;

правила и приемы обсыпки карамели и драже;

принцип работы и правила эксплуатации дражировочных котлов.

62. Окрасчик сиропа

Параграф 1. Окрасчик сиропа, 2-й разряд

308. Характеристика работ:

окраска сиропа различными красителями;

транспортировка готового бесцветного сиропа к рабочему месту;

приготовление растворов различных красителей в соответствии с рецептурой;

введение раствора красителя в готовый сироп в соответствии с установленными рецептурами;

наблюдение за равномерным окрашиванием сиропа.

309. Должен знать:

инструкции приготовления раствора красителя;

требования, предъявляемые к качеству готового бесцветного и окрашенного сиропа;

правила и приемы окраски сиропа различными красителями.

63. Оператор линии по производству муки и гранул

Параграф 1. Оператор линии по производству муки и гранул, 5-й разряд

310. Характеристика работ:

ведение технологического процесса производства муки и гранул из экструдированных круп, для применения их в производстве кондитерских изделий в качестве наполнителей, на поточно-механизированных линиях с пульта управления;

обеспечение с помощью средств автоматики и контрольно-измерительных приборов соблюдения заданного технологического режима;

контроль и регулирование температурных режимов;

контроль качества разрыва крупы и размеров гранул, степени измельчения муки из гранул и ее влажности;

контроль уровня накопления муки и крупы в бункерах-накопителях, норм расхода сырья;

устранение причин, вызывающих ухудшение качества продукции, снижение производительности, неисправности в работе механизмов;

подготовка оборудования к сдаче в ремонт и прием его из ремонта.

311. Должен знать:

технологию изготовления муки и гранул из экструдированных круп;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

устройство и кинематические схемы обслуживаемого оборудования поточно-механизированной линии;

способы выявления и устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования;

правила ведения учета готовой продукции.

64. Оператор линии по производству жевательной резинки

Параграф 1. Оператор линии по производству жевательной резинки,

3-й разряд

312. Характеристика работ:

обслуживание лоточной станции комплексно-механизированной линии по приготовлению жевательной резинки;

подача пустых лотков в шахту лоточной станции;

прием лотков с пластинами жевательной резинки из шахты лоточной станции;

установка лотков с пластинами жевательной резинки на тележки;

контроль размеров пластин жевательной резинки;

отбраковка дефектных пластин.

313. Должен знать:

принцип работы лоточной станции комплексно-механизированной линии;

требования, предъявляемые к качеству пластин жевательной резинки.

Параграф 2. Оператор линии по производству жевательной резинки, 4-й разряд

314. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления жевательной резинки на комплексно-механизированной линии под руководством оператора линии по производству жевательной резинки более высокой квалификации;

сушка и дробление сахара;

приготовление масс для жевательной резинки в микс-машинах;

дозировка компонентов;

ведение процесса прокатки массы на прокатывающей машине;

регулирование скорости прокатки и толщины слоя прокатываемой массы;

контроль работы обслуживаемого оборудования, пуск и останов его;

соблюдение параметров технологических режимов, бесперебойной и синхронной работы обслуживаемых машин и механизмов комплексно-механизированной линии.

315. Должен знать:

основы технологии производства жевательной резинки;

технологию приготовления и прокатки масс для жевательной резинки;

виды используемого сырья;

рецептуры для изготовления жевательной резинки, устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

назначение и принцип работы приборов, установленных на пультах управления.

Параграф 3. Оператор линии по производству жевательной резинки,

5-й разряд

316. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления и формовки жевательной резинки на комплексно-механизированной линии;

разогрев основы массы в термоустановке;

контроль соблюдения установленной температуры массы резинки, предупреждение и устранение причин ее отклонения от нормы;

ведение технологических процессов прокатки и экструдирования массы;

резка, калибровка пластин;

замер толщины пласта и пластин;

ведение процессов завертывания и упаковки жевательной резинки на заверточно-упаковочной линии;

загрузка автоматов линии пластинами жевательной резинки, заправка заверточными материалами: фольгой, триплексом, этикетками;

формирование блоков и упаковка их в коробки;

контроль работы электронных и блокирующих устройств завертывающих и упаковывающих автоматов линии, обеспечение их бесперебойной работы;

контроль качества завертывания и упаковки жевательной резинки в блоки и коробки.

317. Должен знать:

технологию производства жевательной резинки, ее завертывания и упаковки;

технологические режимы выполняемых процессов;

требования, предъявляемые к качеству сырья и готовой продукции, завертыванию и упаковки ее;

правила эксплуатации обслуживаемого оборудования комплексно-механизированной линии;

допустимые нормы потерь готовой продукции и заверточных материалов.

65. Оператор линии приготовления шоколадной массы

Параграф 1. Оператор линии приготовления шоколадной массы, 4-й разряд

318. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления шоколадных масс на поточно-механизированной линии;

наладка, регулирование работы и обеспечение бесперебойной и слаженной работы дозаторов, смесителей непрерывного действия, мельниц, эмульсаторов и другого обслуживаемого оборудования поточно-механизированной линии;

контроль соблюдения технологического режима, качества обработки шоколадных масс на стадиях дозирования, смешивания, вальцевания, разводки и гомогенизации.

319. Должен знать:

технологию обработки шоколадных масс на поточно-механизированной линии;

правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Оператор линии приготовления шоколадной массы, 5-й разряд

320. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления шоколадных масс на рецептурно-смесительных станциях с автоматическим управлением;

соблюдение технологического режима, бесперебойной работы машин и механизмов, входящих в состав рецептурно-смесительных станций;

контроль соблюдения технических и технологических параметров работы оборудования, качества обработки шоколадных масс на всех стадиях производства: дозирования смешивания, вальцевания, разводки, гомогенизации.

321. Должен знать:

технологическую схему и режимы обработки шоколадных масс в условиях непрерывно-поточного производства с применением рецептурно-смесительных станций с автоматическим управлением;

устройство и правила эксплуатации оборудования рецептурно-смесительной станции.

66. Приготовитель белковых масс

Параграф 1. Приготовитель белковых масс, 2-й разряд

322. Характеристика работ:

участие в выполнении вспомогательных работ при приготовлении белковых масс в производстве халвы;

обрушивание семян кунжута, подсолнуха и других масличных культур;

отделение оболочки от обрушенного кунжутного семени в соломурной машине или вручную;

приготовление солевого раствора;

загрузка обрушенного кунжутного семени в раствор;

промывка семян водой в моечной машине или вручную;

загрузка веялок, замочных баков, сепаратора, рушальных машин, обслуживание и регулирование их работы.

323. Должен знать:

технические условия на кунжут и другие масличные культуры, применяемые в производстве халвы, правила обработки их семян в солевом растворе;

принцип действия и правила работы обслуживаемых машин и пневматических устройств;

технологии обрушивания семян масличных культур и соломурирования кунжута.

Параграф 2. Приготовитель белковых масс, 3-й разряд

324. Характеристика работ:

выполнение вспомогательных работ при приготовлении белковых масс в производстве халвы;

определение качества поступающего сырья, обрушивания и промывания семян кунжута органолептически;

загрузка сырья в центрифуги;

удаление влаги из сырья в центрифугах;

наблюдение за удалением влаги органолептически;

обеспечение соблюдения установленных режимов процессов обрушивания и соломурирования кунжута;

передача обработанного семени на обжарку или сушку.

325. Должен знать:

технические условия и технологию процесса удаления влаги из сырья;

требования, предъявляемые к качеству сырья и обработки семян;

устройство обслуживаемых машин;

порядок обезвоживания семян.

Параграф 3. Приготовитель белковых масс, 4-й разряд

326. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления белковых масс в производстве халвы под руководством приготовителя белковых масс более высокой квалификации;

измельчение семян масличных культур и орехов арахиса и кешью на остовах;

равномерная и бесперебойная загрузка сырья;

регулирование степени измельчения сырья в соответствии с заданным технологическим режимом;

отбор проб для определения степени помола;

контроль качества и тонкости помола;

наблюдение за процессом сушки;

регулирование температурного режима в сушилке.

327. Должен знать:

технологию измельчения семян и ядер;

методы определения выхода белковой массы;

принцип действия технологического оборудования и расположения коммуникаций, правила их эксплуатации;

заданную тонкость помола;

требования, предъявляемые к качеству помола сырья и его сушки.

Параграф 4. Приготовитель белковых масс, 5-й разряд

328. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления белковых масс для производства халвы;

наблюдение за поступлением кунжута, арахиса, определение режимов их обработки в зависимости от сорта и качества;

проверка и регулирование дозировок загружаемого сырья;

обеспечение соблюдения установленных режимов замачивания, сушки, соломурирования, сушки-обжарки и размола семян;

определение качества получаемых белковых масс;

наблюдение за техническим состоянием, наладка и регулирование работы соломуриромоечной и сушильной машин, центрифуг, сушилок, размольной установки и пневматических устройств;

предупреждение и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и коммуникаций.

329. Должен знать:

технологию приготовления белковых масс;

методы определения крепости соляных растворов;

конструктивные особенности технологического оборудования в производстве белковых масс;

способы выявления, предупреждения и устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

67. Рецептурщик

Параграф 1. Рецептурщик, 2-й разряд

330. Характеристика работ:

ведение процесса подбора и дозирования различных видов сырья под руководством рецептурщика более высокой квалификации;

отвешивание, отмеривание различных компонентов сырья в соответствии с установленной рецептурой при помощи дозировочной аппаратуры;

при необходимости измельчение различных видов сырья на машинах или вручную;

загрузка всех видов сырья в воронки тестосмесительных машин;

наблюдение за работой и показаниями контрольно-измерительных приборов дозировочной аппаратуры.

331. Должен знать:

рецептуры кондитерских изделий;

принцип работы обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Рецептурщик, 3-й разряд

332. Характеристика работ:

ведение процесса подбора и дозирования различных видов сырья в соответствии с установленной рецептурой при помощи дозировочной аппаратуры;

прием сырья;

загрузка всех видов сырья в соответствии с рецептурами;

наблюдение за показаниями контрольно-измерительных приборов дозировочной аппаратуры и согласно им осуществление контроля технологического процесса приготовления кондитерских масс.

333. Должен знать:

рецептуры на различные кондитерские массы;

требования, предъявляемые к качеству сырья и масс;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 3. Рецептурщик, 4-й разряд

334. Характеристика работ:

ведение процесса составления и рецептурных смесей путем подбора и дозирования различных видов сырья в соответствии с установленными рецептурами;

органолептический и визуальный контроль качества поступающего сырья;

наблюдение за правильным дозированием и загрузкой различных видов сырья;

регулирование технологического процесса приготовления рецептурных смесей для кондитерских масс по показаниям контрольно-измерительных приборов дозировочной аппаратуры;

наблюдение за температурой поступающего в рецептурное отделение жира, при необходимости разогревание жира до определенной температуры.

335. Должен знать:

технологию и рецептуры изготовления кондитерских масс, требования, предъявляемые к их качеству;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

68. Халвомес

Параграф 1. Халвомес, 1-й разряд

336. Характеристика работ:

выполнение операций замеса халвы под руководством халвомеса более высокой квалификации;

наполнение чаш халвичной массой;

подача чаш с готовой халвой на расфасовку.

337. Должен знать:

основы технологии приготовления халвы;

правила и приемы выполняемой работы.

Параграф 2. Халвомес, 4-й разряд

338. Характеристика работ:

ведение процесса вымешивания халвы на халвомесилках или вручную;

при механизированном замесе: пуск и останов машины, наблюдение и контроль ее работы;

регулирование процесса вымешивания смеси белковой массы с карамельной массой;

обеспечение в процессе вымешивания смеси непрерывного вытягивания нитей карамельной массы и получения халвы однородной консистенции и слоистоволокнистой структуры;

передача халвы на расфасовку;

при ручном замесе: загрузка белковой массы в чаши, установка их на тележки, добавление сбитой карамельной массы, вымешивание смеси в несколько приемов для получения необходимой структуры халвы.

339. Должен знать:

технологию приготовления халвы;

методы органолептического определения готовности и качества халвы;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

69. Аппаратчик по обработке сырого пектина

Параграф 1. Аппаратчик по обработке сырого пектина, 5-й разряд

340. Характеристика работ:

ведение технологического процесса обработки сырого пектина на механизированной линии;

координация потоков экстрактов на коагуляции и гомогенизации;

регулирование процесса выделения сырого пектина по результатам лабораторных анализов;

контроль количества выработанного сырого пектина и загрузки его в вакуум-сушильные установки;

обеспечение ритмичности процесса нейтрализации и дистилляции оборотного спирта;

наблюдение по показаниям контрольно-измерительных приборов за работой оборудования;

обеспечение качественных показателей на всех этапах обработки сырого пектина;

предупреждение и устранение причин отклонений от установленных норм технологического режима;

руководство и координация работы рабочих более низкой квалификации на обслуживаемом производственном участке.

341. Должен знать:

машинно-аппаратную схему участка обработки сырого пектина;

устройство обслуживаемых машин и аппаратов механизированной линии;

технологическую схему регенерации спирта;

требования, предъявляемые к качеству концентрата сырого пектина и к сухому пектину, на всех этапах обработки.

70. Коагулировщик пектина

Параграф 1. Коагулировщик пектина, 3-й разряд

342. Характеристика работ:

охлаждение пектиновой вытяжки;

перекачивание вытяжки из отстойного чана в чан-осадитель;

регулирование подачи хлористого алюминия и аммиака для коагуляции пектина;

процеживание маточного раствора;

промывание водой осадка в чане-осадителе;

выгрузка коагулята (осадка) из чана;

промывание чана-осадителя.

343. Должен знать:

технологический процесс коагуляции пектина и режимы его проведения;

принцип действия и правила эксплуатации чанов и другого обслуживаемого оборудования.

71. Купажист пектинового экстракта

Параграф 1. Купажист пектинового экстракта, 4-й разряд

344. Характеристика работ:

ведение процесса составления купажа пектинового экстракта с соблюдением технологических параметров;

контроль качества и количества экстрактов и регулирование загрузки их в купажеры-отстойники;

наблюдение за уровнем экстракта в купажерах-отстойниках, определение его количества и передача на фильтрацию;

отбор проб для контроля процесса купажирования;

регулирование уровня отстоя;

обслуживание купажеров-отстойников, дозирующих устройств, насосов, коммуникаций и другого оборудования;

пуск и останов обслуживаемого оборудования.

345. Должен знать:

устройство и правила обслуживания купажеров-отстойников;

параметры технологического режима купажирования;

установленное соотношение компонентов купажа;

технологическую схему коммуникаций купажеров-отстойников;

требования, предъявляемые к качеству каждого экстракта и купажа.

72. Отбельщик коагулята

Параграф 1. Отбельщик коагулята, 4-й разряд

346. Характеристика работ:

ведение процесса отбеливания коагулята в реакторе и в центрифугах;

просеивание коагулята на механическом сите;

перекачивание спирта, транспортировка кислот, приготовление раствора соляной кислоты с водой;

заливка раствора и спирта в реактор;

загрузка коагулята в реактор;

контроль процесса отбеливания коагулята;

наблюдение за техническим состоянием и работой оборудования.

347. Должен знать:

параметры технологического режима отбеливания коагулята;

принцип работы и правила обслуживания реактора;

правила безопасного приготовления растворов кислот.

73. Экстрагировщик пектина

Параграф 1. Экстрагировщик пектина, 4-й разряд

348. Характеристика работ:

ведение процессов гидролиза и экстрагирования пектина;

загрузка сырья в экстракционно-фильтрационный чан;

ведение технологических процессов экстракции, охлаждения, отстаивания и фильтрации пектиновой вытяжки;

cпуск вытяжки в отстойный чан;

фильтрация вытяжки через фильтр-пресс;

выгрузка дробины.

349. Должен знать:

технологию гидролиза и экстрагирования пектина;

устройство и правила их эксплуатации обслуживаемого оборудования и применяемых приборов.

Раздел 5. Крахмалоплаточное производство

74. Аппаратчик гидролиза крахмального молока

Параграф 1. Аппаратчик гидролиза крахмального молока, 4-й разряд

350. Характеристика работ:

ведение технологического процесса гидролиза (осахаривания) крахмального молока в осахаривателе непрерывного действия или в конверторах;

выпуск готового сиропа;

контроль процесса осахаривания по йодной пробе;

ведение технологического процесса осахаривания крахмального молока в осахаривающих емкостях: подача насосом разжиженного крахмала, дозирование ферментного препарата, поддержание определенной температуры и величины pH в процессе осахаривания, подогрев осахаренного продукта до температуры инактивации фермента, перекачивание насосом готового осахаренного сиропа на фильтрующее оборудование;

регулирование технологического процесса осахаривания по показаниям контрольно-измерительных приборов.

351. Должен знать:

параметры технологического режима осахаривания;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации осахаривателя непрерывного действия, конвертора и осахаривающих емкостей, насосов, применяемых контрольно-измерительных приборов;

правила регулирования технологического процесса гидролиза (осахаривания) крахмального молока;

технологические свойства осахариваемого продукта.

При ведении технологического процесса гидролиза крахмального молока в осахаривателе непрерывного и работе с ферментами- 5-й разряд.

75. Аппаратчик крахмального агрегата

Параграф 1. Аппаратчик крахмального агрегата, 3-й разряд

352. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения фугованного или сухого картофельного крахмала на агрегате непрерывного действия под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

регулирование работы отстойно-фильтрующей центрифуги агрегата, насосов по показаниям контрольно-измерительных приборов и визуальным наблюдениям;

выгрузка фугованного или сухого крахмала из центрифуги;

взвешивание крахмала, затаривание в мешки и направление на склад;

контроль качества продукции;

смена полотен или сеток;

устранение дефектов в работе оборудования;

участие в текущем, планово-предупредительном ремонтах, в демонтаже и монтаже оборудования, в смене терочного барабана и наборе пилок;

учет готовой продукции.

353. Должен знать:

основы технологии получения фугованного или сухого крахмала на агрегате непрерывного действия;

устройство обслуживаемого оборудования и правила его эксплуатации;

способы определения качества крахмала;

правила проведения ремонта.

Параграф 2. Аппаратчик крахмального агрегата, 4-й разряд

354. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения фугованного или сухого картофельного крахмала на агрегате непрерывного действия;

регулирование поступления картофеля и воды в агрегат;

отмывка картофеля, измельчение его, выделение и рафинирование крахмала на обслуживаемом оборудовании;

регулирование работы картофелетерки, ситовой станции, центрифуг, блока насосов и количества воды на отдельные станции по показаниям контрольно-измерительных приборов и визуальным наблюдениям;

чистка, набор пилок барабана, балансировка его, замена терочных барабанов, смена ситующей поверхности ситовой станции;

пуск и останов обслуживаемого оборудования;

наладка оборудования;

проведение текущего, планово-предупредительного ремонтов;

участие в демонтаже и монтаже агрегата, приемка его после капитального ремонта;

учет сырья и готовой продукции.

355. Должен знать:

технологию получения картофельного крахмала на агрегатах непрерывного действия;

устройство и правила наладки обслуживаемого оборудования;

правила проведения текущего, планово-предупредительного ремонтов;

порядок ведения учета сырья и готовой продукции;

последовательность включения в работу отдельных машин агрегата.

76. Аппаратчик обезжиривания сиропов

Параграф 1. Аппаратчик обезжиривания сиропов, 2-й разряд

356. Характеристика работ:

ведение технологического процесса обезжиривания паточных и глюкозных сиропов в жироотделителях-скиммерах;

регулирование степени наполнения отдельных камер аппарата и скорости отделения жирной грязи методом визуального наблюдения;

удаление грязи из аппарата и направление ее в сборники;

подача диатомита;

регулирование времени соприкосновения диатомита с сиропом с целью получения сиропа требуемого качества;

направление сиропа в сборники;

пуск и останов обслуживаемого оборудования.

357. Должен знать:

технологию обезжиривания паточных и глюкозных сиропов и очистки его диатомитом;

требования, предъявляемые к качеству очистки сиропа, и способы его обеспечения;

устройство скиммеров, кизельгуровых и грязевых сборников, насосов.

77. Аппаратчик осаждения глютена

Параграф 1. Аппаратчик осаждения глютена, 2-й разряд

358. Характеристика работ:

ведение технологического процесса осаждения (сгущения) глютена;

заполнение отстойников глютеном по установленному графику их работы;

спуск и перекачивание осветленной жидкости после отстоя без пропуска глютеновой суспензии в осветленную воду;

спуск в сборник отстоявшегося глютена, перекачивание его насосом в фильтр-прессовое и вакуум-фильтровое отделения;

контроль получения глютена стандартной концентрации по результатам анализов и органолептически;

пуск и останов оборудования;

чистка, промывание отстойника раствором антисептика;

устранение неисправностей в работе аппаратуры.

359. Должен знать:

параметры технологического режима осаждения глютена;

приемы работы и способы получения сгущенного глютена стандартной концентрации;

правила контроля жидкого и сгущенного глютена.

78. Аппаратчик получения декстрина

Параграф 1. Аппаратчик получения декстрина, 2-й разряд

360. Характеристика работы:

участие в ведении технологического процесса получения декстрина;

подготовка крахмала к декстринизации: подкисление крахмала соляной кислотой или смесями ее с азотной кислотой или обработка крахмала солями алюминия в специальном аппарате путем распыления реагентов сжатым воздухом;

подсушивание подкисленного крахмала в специальных сушилках, измельчение, просеивание и направление в аппарат для декстринизации;

дозирование реагентов в зависимости от кислотности исходного крахмала и вида вырабатываемого декстрина;

соблюдение точности дозировки количества реагентов и равномерного распределения их по всей массе крахмала по показаниям контрольно-измерительных приборов и методом визуального наблюдения;

контроль и регулирование работы мешалок, автоматических весов, щеточной мельницы, смесителя, сушилок;

отбор проб;

пуск и останов обслуживаемого оборудования.

361. Должен знать:

параметры технологического режима подготовки крахмала к декстринизации;

требования, предъявляемые к качеству химических веществ и обработанного крахмала;

способы обеспечения качества обработанного крахмала;

правила отбора проб и работы с кислотами и растворами реагентов.

Параграф 2. Аппаратчик получения декстрина, 4-й разряд

362. Характеристика работы:

ведение технологического процесса получения декстрина под руководством аппаратчика получения декстрина более высокой квалификации;

расщепление молекулы подкисленного крахмала путем нагревания в специальных аппаратах-декстринизаторах периодического и непрерывного действия;

обеспечение заданной глубины декстринизации для получения продукции требуемого качества: цвета, растворимости, вязкости путем регулирования температуры, давления и длительности процесса декстринизации в зависимости от качества поступающего сырья;

обеспечение непрерывности поступления крахмала;

определение готовности декстрина йодной пробой;

проведение несложных анализов;

охлаждение декстрина, просеивание и упаковка;

регулирование работы обслуживаемого оборудования;

пуск и останов оборудования, устранение неисправностей в его работе.

363. Должен знать:

основы технологии и параметры режима декстринизации крахмала;

устройство, правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству сырья, полуфабриката и готовой продукции;

методику проведения анализа готовой продукции.

Параграф 3. Аппаратчик получения декстрина, 5-й разряд

364. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения декстрина;

обеспечение непрерывности всего технологического процесса декстринизации крахмала;

контроль, регулирование и поддержание заданного режима технологического процесса по показаниям контрольно-измерительных приборов, результатам химических анализов и визуальным наблюдениям;

наладка технологического режима и работы основного и вспомогательного оборудования, пуск и останов его;

выполнение несложного ремонта оборудования и коммуникаций;

расчеты требуемого количества сырья и вспомогательных материалов;

прием сырья и сдача готовой продукции;

отбор проб.

365. Должен знать:

технологическую схему производства декстрина;

конструктивные особенности оборудования, применяемого в производстве декстрина, правила его наладки;

физико-химические и технологические свойства сырья, вспомогательных материалов;

требования, предъявляемые к сырью и готовой продукции;

нормы расхода сырья и вспомогательных материалов;

методы контроля и регулирования технологического режима;

правила ведения учета и отчетности.

79. Аппаратчик получения кукурузного масла

Параграф 1. Аппаратчик получения кукурузного масла, 5-й разряд

366. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения кукурузного масла: сушка сырого зародыша в сушилках, очистка сухого зародыша на сепарационных машинах от сора, комков и сухой оболочки, измельчение на вальцовых станках, получение мятки и обработка ее в жаровне, прессование мятки на шнековых прессах различных типов, фильтрация масла на фильтр-прессах, передача готового масла в маслохранилище;

регулирование и поддержание заданного режима технологического процесса по показаниям контрольно-измерительных приборов, данным химических анализов и методом визуального наблюдения;

обеспечение заданного качества и выхода кукурузного масла;

наладка обслуживаемого оборудования;

выполнение несложного ремонта обслуживаемого оборудования и коммуникаций;

прием и учет сырья, вспомогательных материалов, сдача готовой продукции;

ведение учета и отчетности.

367. Должен знать:

технологическую схему производства кукурузного масла;

физико-химические и технологические свойства сырья, вспомогательных материалов;

требования, предъявляемые к сырью и готовой продукции;

нормы расхода сырья и вспомогательных материалов;

методы регулирования технологического режима;

правила ведения учета и отчетности;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого технологического оборудования, применяемых контрольно-измерительных приборов.

80. Аппаратчик получения сиропов

Параграф 1. Аппаратчик получения сиропов, 5-й разряд

368. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения глюкозного или паточного сиропов;

промывание крахмала на ситах, сепараторах, центрифугах, гидроциклонах;

кислотный гидролиз крахмала в конверторах или осахаривателях непрерывного действия;

нейтрализация кислоты в нейтрализаторах;

приготовление содового раствора необходимой концентрации и объема и подача его в нейтрализатор;

определение конца нейтрализации по индикатору;

при гидролизе с помощью ферментов - кислотное или ферментативное осахаривание разжиженного крахмала в конверторах или осахаривателях непрерывного действия;

регулирование величины рН и осахаривание в осахаривающих емкостях, подогрев продукта;

очистка полученных гидролизатов на фильтрующем оборудовании;

подача в контактные сборники сиропа диаптолита, перлита и осветляющих активированных углей;

фильтрование сиропов на фильтрах различной конструкции;

ведение процесса обесцвечивания сиропов в колоннах с использованием гранулированного активного угля;

загрузка колонны свежим углем и периодическая выгрузка отработанного угля;

промывка и термическая регенерация гранулированного угля;

уваривание очищенных глюкозных или паточных сиропов в выпарных аппаратах, охлаждение готового сиропа в холодильнике, слив в специальные емкости;

кристаллизация глюкозы в периодических или непрерывно действующих кристаллизаторах;

центрифугирование глюкозных утфелей в центрифугах;

сушка, рассев и упаковка кристаллической глюкозы;

регулирование и поддержание заданного режима технологического процесса по показаниям контрольно-измерительных приборов, результатам химических анализов и визуальным наблюдениям;

обеспечение заданного качества и выходов глюкозы или патоки без сверхнормативных потерь в производстве;

наладка технологического режима и работы обслуживаемого оборудования, обеспечение непрерывности технологического процесса получения сиропов;

выполнение несложного ремонта оборудования и коммуникаций;

прием и учет сырья, ферментных препаратов и вспомогательных материалов, сдача готовой продукции.

369. Должен знать:

технологическую схему производства глюкозы или патоки, их обработки; физико-химические и технологические свойства сырья, ферментных препаратов, вспомогательных материалов и готовой продукции;

методы регулирования параметров технологического режима;

правила ведения учета и отчетности;

требования, предъявляемые к сырью и готовой продукции;

нормы расхода сырья, ферментных препаратов и вспомогательных материалов;

81. Аппаратчик получения сухих кормов

Параграф 1. Аппаратчик получения сухих кормов, 4-й разряд

370. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения сухих кормов: обезвоживание крупной и мелкой мезги, глютена на фильтр-прессах, вакуум-фильтрах, отстойных центрифугах (декантерах) и шнековых прессах;

предварительная сушка кормов в сушилках непрерывного и периодического действия;

измельчение подсушенных кормов;

окончательная сушка кормов в сушилках различного типа;

просеивание сухих кормов на просеивающих машинах;

отделение ферропримесей от сухих кормов, передача их на склад для хранения;

упаковка сухих кормов;

регулирование и поддержание заданного технологического процесса по показаниям контрольно-измерительных приборов, результатам химических анализов и визуальным наблюдениям;

обеспечение заданного качества и выходов сухих кормов без сверхнормативных потерь в производстве;

наладка технологического режима и работы основного и вспомогательного оборудования;

выполнение несложного ремонта оборудования и коммуникаций;

прием и учет сырья, вспомогательных материалов и сдача готовой продукции.

371. Должен знать:

технологическую схему производства сухих кормов;

физико-химические и технологические свойства сырья, вспомогательных материалов;

требования, предъявляемые к качеству сырья и готовой продукции; нормы расхода сырья и вспомогательных материалов.

82. Аппаратчик получения сухого крахмала

Параграф 1. Аппаратчик получения сухого крахмала, 5-й разряд

372. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения сухого и модифицированных крахмалов на картофеле- и кукурузоперерабатывающих предприятиях;

обработка крахмала реагентами, промывка крахмала, обезвоживание на осушающих центрифугах или на вакуум-фильтрах;

высушивание крахмала в сушилках различных систем, просеивание крахмала и упаковка продукции;

наладка работы обслуживаемого оборудования по производству сухого крахмала, пуск и останов его;

выполнение несложного ремонта оборудования и коммуникаций;

расчеты требуемого количества сырья и вспомогательных материалов;

прием сырья и сдача готовой продукции;

отбор проб для контроля производства, проведение химических анализов.

373. Должен знать:

технологическую схему производства сухого и модифицированных крахмалов;

устройство обслуживаемого оборудования и правила его эксплуатации;

физико-химические и технологические свойства сырья, вспомогательных материалов;

правила работы с химическими реагентами;

требования, предъявляемые к сырью и готовой продукции;

нормы расхода сырья и вспомогательных материалов;

методы контроля и регулирования технологического режима;

правила ведения учета и отчетности.

83. Аппаратчик получения сырого крахмала

Параграф 1. Аппаратчик получения сырого крахмала, 5-й разряд

374. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения сырого картофельного или кукурузного крахмалов на предприятиях мощностью до 100 т перерабатываемого картофеля в сутки или до 30 т зерна в сутки;

при получении картофельного крахмала: транспортировка, мойка картофеля, измельчение его на измельчающих машинах, выделение картофельного сока из кашки, отмывание крахмала из кашки и рафинирование крахмальной суспензии на ситах, промывание крахмала на гидроциклонах, обезвоживание крахмала на центрифугах и вакуум-фильтрах;

при получении кукурузного крахмала: замачивание кукурузного зерна в замочных чанах, грубое измельчение замоченного зерна в дробилках, выделение зародыша на гидроциклонах, тонкое измельчение кашки на измельчающих машинах, отделение крахмала от зародыша и мезги на ситах;

сепарирование крахмального молока на центробежных сепараторах, флотационных машинах и камерах, электрофлотаторах;

регулирование и поддержание заданного режима технологического процесса по показаниям контрольно-измерительных приборов, результатам анализов и визуальным наблюдениям;

наладка технологического режима и работы основного и вспомогательного оборудования по переработке картофеля и кукурузы;

обеспечение заданного качества и выходов вырабатываемой продукции;

ведение технической документации;

выполнение несложного ремонта оборудования и коммуникаций;

прием и учет сырья, вспомогательных материалов и сдача готовой продукции;

руководство подчиненным персоналом, обеспечение непрерывности технологического процесса.

375. Должен знать:

технологическую схему производства сырого картофельного или кукурузного крахмала;

физико-химические и технологические свойства сырья, вспомогательных материалов и готовой продукции;

методы контроля и регулирования технологического режима;

технические условия на сырье и готовую продукцию;

нормы расхода сырья и вспомогательных материалов;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого технологического оборудования, применяемых контрольно-измерительных приборов;

правила ведения учета и отчетности.

84. Аппаратчик приготовления окисленного крахмала

Параграф 1. Аппаратчик приготовления окисленного крахмала, 3-й разряд

376. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления окисленного крахмала;

дозирование и наполнение реакторов крахмальной суспензией;

приготовление растворов окислителей, кислот, щелочей, соды, дозирование, направление их в реактор;

нагрев суспензий до заданной температуры;

регулирование процесса окисления крахмальной суспензии по результатам химических анализов и показаниям контрольно-измерительных приборов;

соблюдение графиков работы реакторов;

контроль и регулирование работы реакторов, дозаторов, адсорберов, мешальных механизмов, вентиляционных устройств;

пуск и останов обслуживаемого оборудования, устранение неисправностей в его работе;

отбор проб и проведение несложных анализов;

ведение установленного учета.

377. Должен знать:

технологию окисления крахмала;

свойства сырья и вспомогательных материалов;

правила работы с химическими веществами;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству окисленного крахмала;

правила отбора проб и проведения несложных анализов;

порядок ведения учета.

85. Аппаратчик рафинирования крахмала

Параграф 1. Аппаратчик рафинирования крахмала, 2-й разряд

378. Характеристика работ:

ведение процессов выделения (вымывания) крахмала из кашки, рафинирования крахмальной суспензии, выделения и промывания крупной и мелкой мезги и зародыша на ситовых аппаратах под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

наблюдение за равномерным поступлением кашки и воды на сита и полнотой вымывания крахмала из мезги или зародыша;

участие в разборке, сборке аппаратов, замене ситовых тканей, ремонте сит.

379. Должен знать:

основы технологии выделения и рафинирования крахмала;

принцип работы и правила эксплуатации ситовых аппаратов;

требования, предъявляемые к качеству обработки сырого крахмала на ситах и способы его обеспечения.

Параграф 2. Аппаратчик рафинирования крахмала, 3-й разряд

380. Характеристика работ:

ведение процесса рафинирования крахмала: выделение (вымывание) крахмала из кашки, рафинирование крахмальной суспензии, выделение и промывание крупной и мелкой мезги и зародыша на ситовых аппаратах различных систем на предприятиях производительностью до 100 т переработки картофеля в сутки;

контроль и регулирование равномерного питания аппаратов сырьем и водой;

проверка исправности сит, промывка их рабочих поверхностей;

разборка и сборка аппаратов, замена ситовых тканей, промывка внутренних частей, ремонт сит;

контроль полноты вымывания крахмала из мезги или зародыша и качеством рафинирования суспензии крахмала.

381. Должен знать:

технологию выделения и рафинирования крахмала;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

способы регулирования работы аппаратов для обеспечения максимальной производительности и высокого качества продукта при минимальных потерях крахмала;

порядок замены и ремонта ситовых тканей;

требования, предъявляемые к качеству обработанного сырого крахмала;

допустимые нормы потерь.

При ведении процесса рафинирования крахмала на предприятиях производительностью 100т и более переработки картофеля в сутки - 4-й разряд.

86. Аппаратчик термической коагуляции белковых веществ

Параграф 1. Аппаратчик термической коагуляции белковых веществ,

4-й разряд

382. Характеристика работ:

ведение процесса коагуляции белковых веществ в коагуляторах с двумя стадиями термической обработки;

регулирование подачи картофельного сока на станции коагуляции, температурного режима процесса, времени пребывания продукта в аппаратах;

отбор проб белковой суспензии, регулирование содержания взвешенных веществ в ней;

обслуживание коагуляторов и коммуникаций;

пуск, останов и чистка оборудования;

выявление и устранение причин отклонений от норм технологического режима, устранение мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

383. Должен знать:

технологию и особенности процесса коагуляции на первой и второй стадиях термической обработки;

устройство коагуляторов, контрольно-измерительных приборов, коммуникаций;

правила отбора проб;

физико-химические и технологические свойства сырья, промежуточных продуктов и готовой продукции.

87. Гидроциклонщик

Параграф 1. Гидроциклонщик, 3-й разряд

384. Характеристика работ:

ведение технологического процесса выделения кукурузного зародыша из дробленого зерна или отделения песка и других тяжелых примесей на гидроциклонах;

регулирование поступления продуктов в гидроциклоны по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов;

регулирование работы гидроциклонов;

контроль работы сборников, электронасосов, электродвигателей;

отбор проб и проведение несложных анализов;

пуск и останов оборудования, устранение мелких неисправностей в его работе;

обеспечение качества кашки и зародыша.

385. Должен знать:

технологическую схему выделения зародыша из дробленого зерна;

устройство и правила эксплуатации гидроциклонов;

требования, предъявляемые к качеству продуктов;

правила отбора проб и проведения анализов.

Параграф 2. Гидроциклонщик, 4-й разряд

386. Характеристика работ:

ведение технологического процесса выделения белка и растворимых веществ из крахмальной суспензии на станции мультициклонов;

регулирование поступления крахмальной суспензии на станцию мультициклонов и возврата продуктов по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов;

регулирование работы станции мультициклонов в зависимости от качества и концентрации поступающего продукта;

контроль работы сборников, электронасосов, электродвигателей;

замена засорившихся и неисправных элементов батареи.

387. Должен знать:

технологическую схему выделения белка и растворимых веществ из крахмальной суспензии;

устройство, параметры режима работы и правила эксплуатации станции мультициклонов;

требования, предъявляемые к качеству продуктов;

правила отбора проб и проведения анализов.

Параграф 3. Гидроциклонщик, 5-й разряд

388. Характеристика работ:

ведение технологического процесса разделения картофельной кашки на крахмальную суспензию и смесь мезги с картофельным соком на гидроциклонных установках с десятью и более ступенями разделения;

регулирование поступления картофельной кашки на гидроциклонную установку и возврата продуктов по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов;

регулирование работы гидроциклонных установок в зависимости от качества и концентрации поступающего и конечного продуктов.

389. Должен знать:

технологическую схему разделения картофельной кашки на крахмальную суспензию и смесь мезги с картофельным соком на гидроциклонных установках с десятью и более ступенями разделения;

устройство, параметры режима работы, правила эксплуатации и регулирования гидроциклонной установки с десятью и более ступенями разделения.

88. Изготовитель саговой крупки

Параграф 1. Изготовитель саговой крупки, 3-й разряд

390. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления зерен саго (саговой крупки) правильной шарообразной формы путем скатывания увлажненного крахмала на специальных катальных барабанах;

увлажнение крахмала, засыпка его в барабаны;

регулирование работы барабана по показаниям контрольно-измерительных приборов и визуальным наблюдениям;

смена сит;

ведение технологического процесса запаривания сырой саговой крупки острым паром в парильных аппаратах периодического и непрерывного действия;

регулирование равномерного поступления саговой крупки на ленту и подача пара в паровую камеру или трубу по показаниям контрольно-измерительных приборов и визуальным наблюдениям;

пуск и останов обслуживаемого оборудования;

периодическая проверка исправности ленты и ее нормального натяжения;

устранение мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования;

отбор проб.

391. Должен знать:

технологию изготовления саговой крупки;

параметры технологического режима запаривания саговой крупки;

принцип работы обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству саговой крупки;

правила отбора проб.

89. Машинист терочных машин

Параграф 1. Машинист терочных машин, 3-й разряд

392. Характеристика работ:

ведение технологического процесса измельчения картофеля на терочных машинах различных конструкций производительностью до 100 т картофеля в сутки;

проверка качества промывки картофеля;

регулирование равномерного поступления картофеля в бункер терочной машины с целью качественного измельчения картофеля;

удаление примесей;

проверка качества кашки (мезги);

на предприятиях общественного питания: перекачка крахмального молочка в отстойные чаны, спуск соковой воды, промывка крахмала, удаление примесей и выгрузка промытого крахмала, определение его качества;

обслуживание терочной машины, размешивающих механизмов и насосов, обеспечение их бесперебойной работы;

пуск и останов, устранение дефектов в работе обслуживаемого оборудования.

393. Должен знать:

технологическую схему производства сырого крахмала, параметры режима измельчения картофеля на терочных машинах;

виды сырья для изготовления крахмала;

требования, предъявляемые к качеству промывки картофеля, степени его измельчения;

устройство и принцип работы обслуживаемых терочных машин, механизмов, насосов.

При ведении процесса измельчения картофеля на терочных машинах производительностью 100 т и более картофеля в сутки или при ведении комплекса работ по мойке и измельчению картофеля - 4-й разряд.

90. Приготовитель крахмального молоко

Параграф 1. Приготовитель крахмального молоко, 3-й разряд

394. Характеристика работ:

ведение технологического процесса подготовки крахмального молока к гидролизу;

промывание крахмала на пурификаторах, отстойно-промывных центрифугах и гидроциклонах;

приготовление раствора соляной кислоты в специальных мерниках и добавление его в мерник крахмального молока и конвертер;

контроль концентрации крахмального молока и раствора соляной кислоты;

подача крахмального молока и раствора соляной кислоты на станцию осахаривания;

обслуживание механизмов и насосов для перекачки крахмального молока.

395. Должен знать:

технологию промывания крахмала;

требования, предъявляемые к качеству промытого крахмала;

правила обращения с кислотами.

При ведении технологического процесса промывания крахмала на вакуум-фильтрах - 4-й разряд.

91. Флотаторщик, 2-й разряд

Параграф 1. Флотаторщик, 2-й разряд

396. Характеристика работ:

ведение технологического процесса осветления глютеновой воды и выделения белка из крахмальной суспензии на флотационных машинах;

регулирование поступления суспензии на флотационные машины, количества и качества верхних и нижних сходов;

соблюдение нормативных технологических показателей;

обеспечение взаимосвязанной работы флотационной станции с мельнично-ситовым и сепараторным отделениями;

отбор проб, определение концентрации сухих веществ и температуры суспензии;

контроль процесса флотации по результатам анализов.

397. Должен знать:

технологию и параметры режима флотации;

принцип работы и правила эксплуатации флотационных машин;

правила отбора проб и проведения анализов;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции.

Раздел 6. Производство сахара

92. Аппаратчик варки утфеля

Параграф 1. Аппаратчик варки утфеля, 2-й разряд

398. Характеристика работ:

выполнение вспомогательных работ по варке утфеля в вакуум-аппаратах сахаро-песочного или сахаро-рафинадного производства;

отбор проб;

контроль нагрева сиропа и оттеков перед подачей в аппараты;

наблюдение за показаниями контрольно-измерительных приборов;

выполнение более сложных работ под руководством аппаратчика варки утфеля более высокой квалификации.

399. Должен знать:

общие сведения о технологии и режимах варки утфелей;

назначение, принцип действия обслуживаемого оборудования и контрольно-измерительных приборов, физико-химические свойства и нормы расхода вспомогательных материалов при уваривании утфелей.

Параграф 2. Аппаратчик варки утфеля, 4-й разряд

400. Характеристика работ:

ведение процесса уваривания утфелей второй и третьей кристаллизации в вакуум-аппаратах различной емкости при трехкристаллизационной схеме в свеклосахарном производстве и при переработке сахара-сырца;

регулирование подачи оттеков и пара в аппарат;

включение и поддержание разрежения в аппарате;

ведение процесса заводки и наращивания кристаллов;

сгущение кристаллической массы перед спуском;

определение готовности утфеля;

спуск утфеля из аппарата в утфелемешалки;

контроль процесса уваривания утфеля в аппарате, исправностью оборудования и контрольно-измерительных приборов.

401. Должен знать:

технологическую схему кристаллизационного отделения сахарного завода;

основы технологии кристаллизации сахара и патокообразования;

физические и химические свойства сырья (сахарных продуктов, поступающих на уваривание) и готовой продукции, получаемой в результате уваривания;

технологию уваривания утфелей;

устройство оборудования и контрольно-измерительных приборов;

виды неисправностей в работе вакуум-аппаратов и способы их устранения;

требования, предъявляемые к сырью, полуфабрикатам и готовой продукции.

Параграф 3. Аппаратчик варки утфеля, 5-й разряд

402. Характеристика работ:

уведение процесса уваривания утфелей первой кристаллизации в вакуум-аппаратах различной емкости в сахаро-песочном производстве;

подача и регулирование поступления продуктов и пара в аппарат;

включение и поддержание разрежения в аппарате;

ведение процесса заводки и наращивания кристаллов с истощением межкристального оттека, с соблюдением коэффициента пересыщения, температуры нагрева и степени разрежения;

сгущение кристаллической массы перед спуском;

регулирование температуры в аппаратах;

определение готовности утфеля;

спуск готового утфеля из аппаратов в утфелемешалки;

соблюдение графика работы вакуум-аппаратов и теплового режима;

контроль состояния оборудования и устранение неисправностей в его работе;

учет и контроль работы вакуум-аппаратов.

403. Должен знать:

технологическую схему сахарного производства;

назначение и роль кристаллизационного отделения сахарного завода;

устройство вакуум-аппаратов, вспомогательного оборудования и контрольно-измерительных приборов;

передовые методы труда на рабочем месте при обслуживании вакуум-аппаратов; графики работы вакуум-аппаратов;

основы учета и контроля работы вакуум-аппаратов.

Параграф 4. Аппаратчик варки утфеля, 6-й разряд

404. Характеристика работ:

ведение процесса уваривания утфелей первой кристаллизации в вакуум-аппаратах различной емкости в сахаро-песочном производстве и рафинадных и продуктовых утфелей в рафинадном производстве с автоматизированной системой управления процессом уваривания утфелей;

обеспечение с помощью средств автоматики и контрольно-измерительных приборов регулирования температурного режима и контроль процесса уваривания утфеля в аппаратах;

проверка работы оборудования и наладка его;

ведение учета и записей в технологическом журнале.

405. Должен знать:

технологию уваривания утфелей в вакуум-аппаратах с автоматизированной системой управления процессом;

устройство и кинематические схемы вакуум-аппаратов, вспомогательного оборудования и автоматизированных систем управления процессом уваривания утфелей;

способы выявления и устранения неисправностей в работе вакуум-аппаратов, способы их наладки.

406. Требуется среднее профессиональное образование.

93. Аппаратчик дефекосатурации диффузионного сока

Параграф 1. Аппаратчик дефекосатурации диффузионного сока, 3-й разряд

407. Характеристика работ:

ведение процесса сатурации диффузионного сока в аппаратах второй сатурации;

определение щелочности соков, содержания углекислоты в сатурационном газе;

наблюдение за показаниями контрольно-измерительных приборов и средств автоматики, температурой соков, поступающих в сатурационные котлы;

регулирование работы теплообменников;

наблюдение за фильтрационной способностью соков;

регулирование поступления углекислого газа;

чистка ловушек насосов, аппаратов сатурации, спуск осадка из них.

408. Должен знать:

основы технологического процесса очистки диффузионного сока;

назначение и роль второй сатурации;

основы проведения химико-технического контроля сатурации;

виды неисправностей в работе обслуживаемого оборудования, способы их предупреждения и устранения.

Параграф 2. Аппаратчик дефекосатурации диффузионного сока, 4-й разряд

409. Характеристика работ:

ведение процессов дефекации и сатурации диффузионного сока в аппаратах непрерывного действия на предприятиях с производительностью до 2,5 тысяч тонн (далее - тыс. т) в сутки перерабатываемой свеклы;

обеспечение равномерного поступления диффузионного сока в аппараты и возврата на преддефекацию;

дозировка извести на дефекацию сока и на вторую сатурацию;

регулирование поступления сока и сатурационного газа в аппараты первой и второй сатурации;

наблюдение за нагревом сока в подогревателях;

контроль качества поступающего сока и сатурационного газа;

контроль и регулирование процесса дефекации и сатурации по показаниям контрольно-измерительных приборов и средств автоматики;

обслуживание основного и вспомогательного оборудования и устранение неисправностей в их работе;

проверка состояния процесса дефекосатурации сока при приемке смены.

410. Должен знать:

технологию, физико-химические основы процессов дефекосатурации диффузионного сока;

физико-химические, технологические свойства свеклы и обрабатываемых соков;

правила регулирования процесса;

технологическую схему свеклосахарного производства;

схему станции очистки соков;

устройство обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов, средств автоматики;

причины неисправностей в работе обслуживаемого оборудования, способы их предупреждения и устранения.

Параграф 3. Аппаратчик дефекосатурации диффузионного сока, 5-й разряд

411. Характеристика работ:

ведение процессов дефекации и сатурации диффузионного сока в аппаратах непрерывного действия на предприятиях с производительностью свыше 2,5 до 3 тыс. т в сутки перерабатываемой свеклы и в аппаратах непрерывного действия с автоматизированным процессом дефекосатурации с пульта управления;

наблюдение за работой автоматизированных систем управления процессом.

412. Должен знать:

конструктивные особенности различных типов оборудования сокоочистительного отделения;

устройство аппаратов непрерывного действия с автоматизированным процессом дефекосатурации;

правила ведения автоматизированного процесса дефекосатурации с пульта управления;

основы электротехники;

способы выявления и устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

Параграф 4. Аппаратчик дефекосатурации диффузионного сока, 6-й разряд

413. Характеристика работ:

ведение процессов дефекации и сатурации диффузионного сока в аппаратах непрерывного действия с автоматизированной системой управления на основе микропроцессорных контроллеров на предприятиях с производительностью свыше 3,0 тыс.т в сутки перерабатываемой свеклы;

выполнение заданных технологических параметров процесса дефекосатурации диффузионного сока с использованием показаний контрольно-измерительной системы;

выявление и устранение причин снижения производительности обслуживаемого оборудования;

ведение технологического процесса в полуавтоматическом и ручном режимах в случае необходимости;

наблюдение за работой автоматизированных систем управления процессом;

анализ ошибок и аварийных сообщений в системе аварийной диагностики автоматизированным процессом;

регулирование и настройка обслуживаемого электронного оборудования.

414. Должен знать:

технологический процесс дефекации и сатурации диффузионного сока;

устройство и правила эксплуатации оборудования с автоматическим управлением;

рабочие и автоматические блокировки автоматической системы управления в ручном, полуавтоматическом и автоматическом режимах;

способы выявления и устранения причин снижения производительности обслуживаемого оборудования;

основы электротехники.

415. Требуется среднее профессиональное образование.

94. Клеровщик сахара

Параграф 1. Клеровщик сахара, 2-й разряд

416. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления клеровки в сахаро-песочном производстве и приготовления клерса и сиропов из возвратов в рафинадном производстве;

регулирование подачи в клеровочные мешалки свекловичного сока, воды, оттеков и промоев рафинадного производства;

обслуживание аффинационных мешалок, ловушек и насосов;

приготовление и охлаждение пробелочного клерса и наполнение им мерников.

417. Должен знать:

технологию приготовления клеровки и клерса;

технологическую схему обслуживаемого участка;

требования, предъявляемые к качеству клеровки клерса и сиропов;

принцип работы и правила технической эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Клеровщик сахара,3-й разряд

418. Характеристика работ:

ведение процесса роспуска сахара-сырца, сахара-песка на белой клеровке в соответствии с технологическими инструкциями;

обеспечение бесперебойной работы оборудования, контрольно-измерительных приборов;

приемка и подача сырья с проверкой соответствия его техническим условиям;

поддержание заданного режима работы оборудования;

участие в наладке и устранении неисправностей в работе оборудования;

контроль и обеспечение надлежащего качества приготовления белой клеровки и работы роспускного отделения;

ведение установленного учета и отчетности при подаче сахара-песка в роспуск;

ведение процесса приготовления сиропов и клерса из сахара-песка в рафинадном производстве с соблюдением установленных технологическим режимом плотностей и температур;

регулирование подачи в клеровочные мешалки сахара, воды, промоев рафинадного производства и пара;

предупреждение попадания в клеровочные мешалки посторонних примесей;

обеспечение нормальной работы сит, шпагатоуловителей, сортировочных устройств и ловушек, правильной подачи сахара-песка в зависимости от его качества на приготовление соответствующих сиропов и клерса.

419. Должен знать:

технологию получения белой клеровки и процессов производства в роспускном отделении;

правила регулирования параметров технологического режима;

устройство обслуживаемого оборудования, применяемых контрольно-измерительных приборов;

правила ведения установленного учета и отчетности при подаче сахара-песка в роспуск;

требования, предъявляемые к качеству сырья.

95. Оператор ионитовой установки

Параграф 1. Оператор ионитовой установки, 4-й разряд

420. Характеристика работ:

ведение процесса ионитовой очистки диффузионного сока второй сатурации, сиропа и оттеков в ионитовых реакторах сахаро-песочного и рафинадного производств;

наблюдение за подачей в реакторы сока, сиропа и оттеков, степенью их обесцвечивания и очистки, окончанием процесса обесцвечивания;

соблюдение и регулирование температурного режима процесса с использованием автоматики и по показаниям контрольно-измерительных приборов;

наблюдение за истощением ионитов по изменению рН;

промывание реакторов и направление промывных вод по назначению;

регенерация ионитов и промывание их с применением солей и кислот;

проверка состояния процесса в реакторах, исправности оборудования, контрольно-измерительных приборов и автоматики.

421. Должен знать:

основы физики и химии;

технологию ионитовой очистки диффузионного сока второй сатурации, сиропов, оттеков, вспомогательных процессов, выполняемых на ионитовой установке;

назначение и принцип действия обслуживаемой автоматики и применяемых контрольно-измерительных приборов;

свойства ионитов, соков, сиропов и оттеков;

способы регенерации ионитовых смол.

96. Оператор проботборной установки

Параграф 1. Оператор проботборной установки, 3-й разряд

422. Характеристика работ:

отбор проб свеклы механизированным способом из автомашин и железнодорожных вагонов для определения фактической загрязненности;

обслуживание основных и вспомогательных механизмов пробоотборной установки;

наблюдение за правильностью установки автомашин или железнодорожных вагонов со свеклой для отбора проб;

устранение неисправностей в работе обслуживаемых механизмов пробоотборной установки.

423. Должен знать:

принцип работы, правила управления и регулирования обслуживаемых механизмов пробоотборной установки;

правила отбора проб и требования, предъявляемые к отбору проб свеклы;

причины неисправности обслуживаемого оборудования и способы его устранения, основы электротехники и слесарного дела.

97. Оператор пульта управления в сахарном производстве

Параграф 1. Оператор пульта управления в сахарном производстве,

3-й разряд

424. Характеристика работ:

обслуживание пульта дистанционного автоматического управления при обеспечении бесперебойной и точной работы всех взаимодействующих агрегатов станции с соблюдением требований и параметров технологии производственных станций участков сахаро-песочного или рафинадного производств;

наблюдение за показаниями приборов (измерительных, регулирующих, исполнительных устройств и дистанционных передач);

ведение записей о работе обслуживаемых агрегатов.

425. Должен знать:

основы электротехники, химии и физики;

устройство и принцип работы обслуживаемых агрегатов;

технологическую схему процесса производства;

параметры технологических режимов на производственных станциях.

Параграф 2. Оператор пульта управления в сахарном производстве,

4-й разряд

426. Характеристика работ:

обслуживание пульта дистанционного автоматического управления при обеспечении бесперебойной и точной работы всех взаимодействующих станций с соблюдением требований и параметров технологических режимов производственных процессов основных участков сахаро-песочного или рафинадного производств;

оперативное включение, переключение и выключение аппаратов, агрегатов и приборов;

наладка и устранение неисправностей отдельных приборов релейной защиты, автоматики, сигнализации и вторичной коммутации.

427. Должен знать:

основы электроники, электротехники, химии и физики;

устройство обслуживаемых аппаратов, агрегатов, автоматических схем, приборов релейной защиты и контрольно-измерительных приборов;

схему щита управления;

технологическую схему и параметры технологических режимов производственных процессов участка.

Параграф 3. Оператор пульта управления в сахарном производстве,

5-й разряд

428. Характеристика работ:

управление производственными процессами участков сахаро-песочного или рафинадного производств с главного пульта управления;

предупреждение, выявление и устранение технологических неисправностей в работе агрегатов, станций, участков;

устранение неисправностей в работе приборов релейной защиты, автоматики, сигнализации, вторичной коммутации.

429. Должен знать:

принцип построения автоматических схем;

параметры настройки приборов релейной защиты, сигнализации, автоматики и вторичной коммутации;

графики работы производственных участков;

технологическую схему и параметры технологических режимов производственных процессов на участках.

Параграф 4. Оператор пульта управления в сахарном производстве,

6-й разряд

430. Характеристика работ:

управление производственными процессами сахарного производства с помощью командно - программируемых панелей;

выполнение требуемого технологического режима и обеспечение получения заданных физических и качественных параметров сахара с использованием показаний контрольно-измерительной системы и дополнительных измерительных комплексов;

руководство всеми стадиями технологического процесса и координация работы всех участков сахарного производства;

контроль за соблюдением выхода сахара, норм расхода сырья и материалов.

431. Должен знать:

технологическую схему и параметры технологических режимов производственных процессов на всех участках сахарного производства;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования рабочих станций, терминалов и станций дистанционного управления на всех участках сахарного производства;

принцип действия применяемых контрольно-измерительных приборов, микропроцессорных контроллеров;

правила эксплуатации системы управления сахарного производства, правила ввода корректирующих команд и информации через микропроцессорные контролеры;

список возможных сообщений от контрольно-следящих систем и устройств.

432. Требуется среднее профессиональное образование.

98. Резчик свеклы

Параграф 1. Резчик свеклы, 2-й разряд

433. Характеристика работ:

резка свеклы на свеклорезках для получения свекловичной стружки под руководством резчика свеклы более высокой квалификации;

подготовка комплекта ножевых рам и инструмента;

наблюдение за работой свеклорезок и приводных механизмов;

участие в проведении планово-предупредительного ремонта свеклорезок и приводных механизмов.

434. Должен знать:

основы технологического процесса получения свекловичной стружки;

требования, предъявляемые к качеству стружки;

правила подбора комплекта ножевых рам и установки их в свеклорезки;

принцип работы свеклорезок и приводных механизмов.

Параграф 2. Резчик свеклы, 4-й разряд

435. Характеристика работ:

резка свеклы на свеклорезках для получения свекловичной стружки;

проверка качества применяемых ножей, набор ножей в рамы и установка их по приборам и шаблонам в свеклорезки;

регулирование подъема ножей в зависимости от качества свеклы, поступающей в переработку;

выбор режима резки свеклы;

регулирование поступления свекловичной стружки в диффузионные аппараты;

устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования;

проведение планово-предупредительного ремонта свеклорезок и приводных механизмов.

436. Должен знать:

технологию получения свекловичной стружки;

требования, предъявляемые к качеству ножей, правила их точки;

условия получения свекловичной стружки из свеклы разного качества;

основы технологии извлечения сахара из свекловичной стружки;

способы удаления попавших в свеклорезку посторонних предметов;

ручное и автоматическое регулирование режима резки свеклы на свеклорезке.

Раздел 7. Производство пищевых концентратов

99. Аппаратчик пароводотермического агрегата

Параграф 1. Аппаратчик пароводотермического агрегата, 4-й разряд

437. Характеристика работ:

ведение процесса бланшировки овощей в автоклавах и доводки их до необходимой степени проваренности;

обслуживание автоклава, водяного термостата и моечно-очистительной машины пароводотермического агрегата;

загрузка автоклава сырьем;

регулирование давления в автоклаве, разгрузка автоклава;

регулирование работы водяного термостата, скорости разгрузки сырья, количества и температуры охлаждающей воды моечной машины;

выявление и устранение мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

438. Должен знать:

технологию и параметры режимов термической обработки различных овощей;

устройство и правила эксплуатации автоклава, водяного термостата и моечно-очистительной машины агрегата;

правила пользования применяемыми контрольно-измерительными и регулирующими приборами.

100. Дезодораторщик сои, 3-й разряд

Параграф 1. Дезодораторщик сои, 3-й разряд

439. Характеристика работ:

ведение процесса дезодорирования сои;

загрузка и разгрузка дезодораторов;

регулирование давления пара и продолжительности процесса обработки сои;

наблюдение за качеством дезодорирования и техническим состоянием оборудования;

определение момента окончания процесса;

устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

440. Должен знать:

технологию и параметры режима дезодорирования;

устройство и правила эксплуатации дезодораторов;

основные свойства сои;

правила пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции.

101. Оператор зародышеотделительной машины

Параграф 1. Оператор зародышеотделительной машины, 2-й разряд

441. Характеристика работ:

ведение процесса отделения зародыша и оболочки от зерна на зародышеотделительной машине;

загрузка машины предварительно замоченным зерном;

наблюдение за процессом отделения зародыша от зерна;

регулирование работы машины, наблюдение за ее разгрузкой;

чистка и смазка машины.

442. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству зерна;

технологию и параметры режима отделения зародыша и оболочки от зерна;

принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемой машины.

102. Оператор моечно-очистительного агрегата

Параграф 1. Оператор моечно-очистительного агрегата, 4-й разряд

443. Характеристика работ:

ведение технологических процессов мойки, калибровки, чистки картофеля методом паровой обработки с пульта управления;

регулирование работы всех узлов агрегата;

контроль температуры, давления пара, режима паровой обработки картофеля;

регулирование скорости поступления сырого картофеля в моечную машину;

устранение мелких неисправностей в работе агрегата;

обеспечение получения полуфабриката картофеля необходимого качества.

444. Должен знать:

технологию мойки, калибровки, чистки, обработки сырого картофеля на моечно-очистительном агрегате;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов;

требования, предъявляемые к качеству картофеля и полуфабрикатов.

103. Оператор обжарочного аппарата

Параграф 1. Оператор обжарочного аппарата, 5-й разряд

445. Характеристика работ:

ведение технологического процесса термической обработки (обжаривания) кофе на обжарочном аппарате с пульта управления;

регулирование поступления сырого кофе на купажирование по заданной рецептуре в бункер обжарочного аппарата;

наблюдение за наполнением обжарочного аппарата;

контроль режима термической обработки кофе, увлажнения, выгрузки и охлаждения кофе, работы камнеотделителя;

определение органолептическим методом окончания процесса обжарки кофе;

передача обжаренного кофе пневмотранспортом в приемный бункер размольного отделения с предварительным взвешиванием кофе на автоматических весах;

ведение технической документации.

446. Должен знать:

технологическую схему производства и тепловые режимы термической обработки кофе;

методы органолептического определения качества обжаренного кофе;

устройство и правила эксплуатации всей системы автоматических механизмов и контрольно-измерительных приборов аппарата.

104. Ферментаторщик

Параграф 1. Ферментаторщик, 4-й разряд

447. Характеристика работ:

ведение микробиологических процессов по выращиванию культуры плесневого грибка и биохимических процессов по расщеплению протеолетическими ферментами грибка белков и углеводов сои;

подготовка питательной среды, посев чистой культуры грибка для приготовления маточной закваски;

наблюдение за ростом и созреванием маточной культуры плесневого грибка в аппаратах выращивания грибка;

стерилизация соевых бобов на всех стадиях производства;

ввод маточной культуры плесневого грибка в стерилизованные соевые бобы;

наблюдение за развитием в аппаратах мицелия грибка и за его созреванием до состояния спороношения;

регулирование температуры в аппаратах, подачи кондиционированного воздуха в созреваемую массу в верхние и нижние шахты аппаратов;

отбраковка массы, зараженной посторонней микрофлорой;

ведение процесса сухой ферментации и регулирование температурного режима в ферментируемой массе;

ввод солевого раствора в ферментируемую массу;

ведение процесса экстракции и откачка ферментативного соуса;

обслуживание кондиционера.

448. Должен знать:

технологию производства ферментативного соуса;

микробиологические и биохимические процессы;

оптимальные параметры, обеспечивающие нормальное развитие и созревание грибка;

санитарные требования к производству ферментативного соуса;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования.

Раздел 8. Табачно - махорочное и ферментационное производства

105. Ароматизаторщик

Параграф 1. Ароматизаторщик, 2-й разряд

449. Характеристика работ:

ведение технологического процесса ароматизации табака на ароматизационной установке или на столах вручную;

составление отдушки для ароматизации табака по рецептуре и загрузка ее в дозатор, регулирование подачи отдушки на табак;

визуальное наблюдение за расходом отдушки, качеством ароматизации и равномерным нанесением отдушки на табак;

определение влажности поступающего на ароматизацию табака органолептическим методом;

затаривание табака в ящики, взвешивание их, покрытие парафинированной бумагой.

450. Должен знать:

инструкции по приготовлению ароматизирующей смеси и ароматизации табака;

свойства компонентов ароматизирующей смеси;

принцип работы и правила эксплуатации ароматизационной установки;

способы составления отдушки и правила подачи ее на табак.

106. Вальцовщик

Параграф 1. Вальцовщик, 2-й разряд

451. Характеристика работ:

ведение технологического процесса размола махорочной крупки на вальцовых станках, регулирование их работы;

подача крупки по всей длине валков и удаление посторонних примесей;

соблюдение размеров махорочной крупки при размоле в соответствии с технологической инструкцией для каждого сорта курительной махорки;

подготовка станка к работе, проверка всех его узлов, смазка и замена их, чистка магнитов.

452. Должен знать:

нормативно-техническую документацию на махорку;

технологическую инструкцию по доведению махорочной крупки до заданных размеров;

устройство вальцовых станков и взаимодействие их отдельных узлов;

принцип работы транспортных средств, обслуживающих вальцовые станки.

107. Загрузчик – выгрузчик ферментационных камер

Параграф 1. Загрузчик – выгрузчик ферментационных камер, 4-й разряд

453. Характеристика работ:

ведение технологического процесса ферментации табака;

загрузка этажерок тюками или кипами табака, закатывание их в ферментационные камеры;

укладка тюков или кип табака в ферментационных камерах на стеллажи в соответствии с инструкцией;

визуальное наблюдение за режимом ферментации;

выкатывание этажерок с табаком, снятие тюков или кип табака с этажерок и стеллажей в ферментационных камерах, относка и укладка их в специальном отведенном месте;

стягивание концевых и поясов до установленного инструкцией натяжения и завязка.

454. Должен знать:

основные внешние показатели, характеризующие ботанический и товарный сорт;

виды дефектов, при которых производится отбраковка табака;

условную маркировку тюков, кип;

правила и порядок стягивания концевых и поясов до установленного натяжения и способ увязки;

правила загрузки и выгрузки этажерок тюками или кипами;

инструкцию и порядок продвижения этажерок в ферментационных камерах и в производственных помещениях;

параметры режима работы ферментационных камер;

порядок укладки тюков и кип после ферментации.

108. Изготовитель сигар

Изготовитель сигар, 2-й разряд

455. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления сигар первых и вторых сортов вручную;

выкраивание из табачных листьев подлистов соответственно формату сигар;

накладывание на подлисты кусков листьев (для укрепления наиболее толстой части сигары) и определенной порции начинки;

завертывание подлистов;

укладывание получаемых подверток в пресс-формы и запрессовка их в специальных прессах;

закатка подверток в покровный лист;

выкраивание ленты из табачного листа в соответствии с формой сигары;

оформление головки сигар, заклейка, обрезка сигар по установленному размеру.

456. Должен знать:

сущность технологии изготовления сигар вручную;

ботанические и товарные сорта сигарных табаков, способы их определения;

виды дефектов табачных листьев;

правила прессования и требования, предъявляемые к качеству прессованных подверток;

приемы закатки и оформления головок сигар;

требования, предъявляемые к качеству сигар нормативно-технической документацией.

Параграф 2. Изготовитель сигар, 3-й разряд

457. Характеристика работ:

технологическая подготовка сигарного сырья к производству сигар;

загрузка сигарного сырья на транспортер трепальной машины;

составление мешки для крошки, приготавливаемой на машине;

соусирование крошки;

изготовление сигар на заверточных и подверточных машинах;

накладывание резаных подлистов на ленты машин;

закладывание готовых подверток в митральезы заверточных машин;

накладывание покровных листов на форматные ножи машины;

прессование сигар на винтовых прессах;

контроль качества сырья и изготавливаемых изделий;

уборка обрывов листьев в ящики;

подготовка машин к работе, устранение мелких неисправностей, смазка и чистка машины;

изготовление сигар высшего сорта и на экспорт вручную.

458. Должен знать:

технологию изготовления сигар высшего сорта на экспорт;

высшие сорта сигарных табаков;

виды и признаки болезней табака, виды дефектов и материальность табачного листа;

рецептуру мешек, правила и методику их составления;

норму и правила соусирования мешек;

технологию изготовления подверток, завертывания и прессования сигар;

требования, предъявляемые к качеству поступающего сырья, полуфабриката и готовой продукции;

устройство обслуживаемых машин;

правила чистки и смазки основных узлов, замены мелких частей, регулирования машин после ремонта.

109. Купажист по табакам

Параграф 1. Купажист по табакам, 6-й разряд

459. Характеристика работ:

подготовка партий табака, махорочного гамуза и чухранного листа к производству папирос, сигарет и курительной махорки;

прием сырья по ботаническим и товарным сортам, весу и влажности с оформлением документов;

просмотр тюков, кип и кулей органолептическим методом;

отбраковка дефектного сырья;

сортировка табачного сырья по товарным и ботаническим сортам для подготовки к изготовлению соответствующих сортов папирос, сигарет;

отбор проб;

проверка соответствия свойств сырья рецептуре мешек для каждого сорта изделий;

внесение при необходимости поправки в рабочую рецептуру мешек.

460. Должен знать:

нормативно-техническую документацию на табачное и махорочное сырье;

процесс первичной обработки и способы сушки табачного и махорочного сырья;

правила определения качества сырья для получения продукции определенного сорта;

рецептуры мешек каждого сорта табачных и махорочных изделий;

правила замены и соблюдения соотношения сырья при его заменах в мешках, способы определения их стоимости.

461. Требуется среднее профессиональное образование.

При работе с махорочным сырьем- 4-й разряд.

При работе с табачным сырьем - 5-й разряд.

110. Машинист вибросит резальных машин

Параграф 1. Машинист вибросит резальных машин, 2-й разряд

462. Характеристика работ:

ведение технологического процесса просеивания махорочной крупки на виброситах и рассевах резальных машин;

наблюдение за работой шлюзовых затворов и транспортеров;

загрузка махорочной крупки в сушильные барабаны;

наблюдение за работой пневмотранспорта подачи махорочной крупки на вибросита;

устранение мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования;

смазка, чистка вибросит, рассевов и шлюзовых затворов.

463. Должен знать:

технологию просеивания махорочной крупки;

устройство вибросит, рассевов;

принцип действия шлюзовых затворов;

размер сит;

требования, предъявляемые к качеству готового и возвратного полуфабриката;

причины возникновения неисправностей в работе вибросит, способы их устранения.

111. Машинист дробильных машин

Параграф 1. Машинист дробильных машин, 3-й разряд

464. Характеристика работ:

ведение процесса расщипки стебля махорки на дробильной установке;

проверка качества подаваемого бадыля;

загрузка дробильной машины согласно установленной рецептуре;

проверка качества дробления бадыля органолептическим методом, технического состояния сит, молотков и подшипников;

очистка сит и замена их по мере загрязнения;

устранение мелких неисправностей в работе установки.

465. Должен знать:

технологию дробления стебля;

причины неисправностей в работе обслуживаемой машины;

требования, предъявляемые к качеству поступающего в переработку стебля и получаемой дробленой массы;

устройство дробильной машины и правила ее эксплуатации.

112. Машинист линии непрерывной ферментации табака

Параграф 1. Машинист линии непрерывной ферментации табака, 4-й разряд

466. Характеристика работ:

ведение технологического процесса на линии непрерывной ферментации табака;

обеспечение бесперебойной работы линии;

соблюдение технологического режима ферментации по зонам линии ферментации (тоннельной установки);

транспортировка загруженных табаком вагонеток к тоннелям установки и на разгрузку;

подъем, опускание шлюзовых затворов на линии и контроль правильности их установки;

загрузка-выгрузка линии вагонетками с помощью электропогрузчиков или цепных толкателей;

контроль технического состояния вагонеток, приводов шлюзовых затворов и электропогрузчиков;

зарядка электропогрузчиков и смазка цепей;

контроль правильности укладки табака по сортам на полках вагонеток;

учет количества табака, выгружаемого после ферментации;

поддержание на должном уровне санитарного состояния оборудования и участка.

467. Должен знать:

основные внешние показатели, характеризующие ботанический и товарный сорт сырья;

дефекты, при которых производится отбраковка табака;

условную маркировку тюков и кип; правила подготовки партий перед ферментацией;

инструкцию и порядок продвижения вагонеток на линии непрерывной ферментации;

параметры режимов работы линии;

устройство и принцип работы установок, шлюзовых затворов и электропогрузчиков.

113. Машинист линии подготовки табака к ферментации

Параграф 1. Машинист линии подготовки табака к ферментации, 2-й разряд

468. Характеристика работ:

участие в ведении технологического процесса на линии доферментационной обработки табака;

обслуживание пресса и фиксатора поточно-механизированной линии;

визуальное наблюдение за формированием кипы и движением ее по фиксатору;

управление работой линии и устройством для подпрессовки и фиксации кип;

упаковка спрессованной кипы в бумагу и рядно, центровка ее, маркировка и укладка в штабель;

смазка и чистка оборудования.

469. Должен знать:

основы технологии обработки табака в стандартные кипы на поточно-механизированной линии;

требования, предъявляемые к качеству кип, материалов;

правила и порядок выполнения операций по обслуживанию линии.

Параграф 2. Машинист линии подготовки табака к ферментации, 3-й разряд

470. Характеристика работ:

ведение технологического процесса на линии доферментационной обработки табака под руководством машиниста линии подготовки табака к ферментации более высокой квалификации;

обеспечение работы поточно-механизированной линии;

обслуживание установки механизированной расщипки, смесителя и пресса;

подготовка оборудования к работе, подача табака к расщипке с освобождением тюков от упаковки;

визуальное наблюдение за качеством табачного сырья, равномерной подачей табака в бункер, расшипкой пучков, подачей табака в установку для кондиционирования табака по влажности и в смеситель, за правильным распределением образующейся фарматуры по фракциям и работой пресса;

регулирование скорости подачи табака в воздуховод;

дозировка табака в зависимости от сорта, веса и плотности прессовки кип;

включение и выключение установки по расщипке табака в зависимости от производительности смесителя и пресса;

смазка, чистка и участие в регулировании обслуживаемого оборудования.

471. Должен знать:

технологию обработки табака на поточно-механизированной линии;

сорта перерабатываемого сырья;

назначение и устройство механизма расщипки, смесителя и пресса;

правила чистки и смазки обслуживаемого оборудования.

Параграф 3. Машинист линии подготовки табака к ферментации, 4-й разряд

472. Характеристика работ:

ведение технологического процесса на линии доферментационной обработки табака;

обслуживание установки для кондиционирования табачного сырья по влажности.

органолептическое определение влажности перерабатываемого сырья, установление соответствующего режима работы установки;

контроль ассортимента перерабатываемого сырья;

включение и выключение всех узлов установки;

контроль равномерности поступлением табака с установки расщипки;

регулирование системы увлажнения и нагрева по каждому отсеку зоны сушки;

поддержание автоматически или вручную заданной температуры и относительной влажности во всех зонах установки, изменение температурного режима в зависимости от исходного или конечного состояния сырья.

473. Должен знать:

правила органолептической оценки влажности табака;

требования, предъявляемые к качеству табака, применяемого для изготовления кип;

устройство, назначение и принцип работы установки, правила взаимодействия ее узлов и частей;

схему электрической и тепловой систем линии подготовки табака к ферментации.

114. Машинист махорочнонабивных машин

Параграф 1. Машинист махорочнонабивных машин, 2-й разряд

474. Характеристика работ:

управление махорочнонабивными машинами при изготовлении пачек курительной махорки под руководством машиниста более высокой квалификации;

проверка соответствия технологическим данным пачек курительной махорки;

отбраковка дефектных пачек по виду;

проверка массы пачки на контрольных весах и отбраковка пачек, несоответствующих стандарту;

контроль чистоты оттисков печати на этикетках;

проверка веса подаваемых полуфабрикатов и количества вспомогательных материалов;

участие в подготовке машины к пуску;

прием и проверка качества поступающей тары и укладка в нее пачек курительной махорки.

475. Должен знать:

принцип работы махорочнонабивных машин;

технологическую инструкцию по изготовлению пачек курительной махорки;

требования, предъявляемые к качеству тары и вспомогательных материалов.

Параграф 2. Машинист махорочнонабивных машин, 3-й разряд

476. Характеристика работ:

управление махорочнонабивными машинами при изготовлении пачек курительной махорки;

регулирование подачи махорочной крупки в приемники машин и распределение ее из приемников по стокам;

заправка машин этикетной бумагой;

регулирование правильности заполнения пачек, плотности заклейки клапанов;

очистка валиков клише, заправка клеющих аппаратов клеем и контроль равномерности его поступления;

обеспечение бесперебойной работы грелки и правильности печати на пачке;

проверка готовности машин к пуску.

477. Должен знать:

устройство махорочнонабивных машин и назначение отдельных их узлов;

технологию изготовления пачек курительной махорки;

требования, предъявляемые к качеству махорочной крупки, применяемой для различных сортов курительной махорки;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции.

115. Машинист пневматической установки, 2-й разряд

Параграф 1. Машинист пневматической установки, 2-й разряд

478. Характеристика работ:

обслуживание и регулирование пневматической загрузочной установки, наблюдение за ее работой;

включение и выключение транспортера подачи табака, махорки на стол загрузочной установки;

включение в цепь электроавтоматики привода барабанов и встряхивающей рамки установки;

подача табака, махорки вручную к шахтам;

наблюдение за степенью заполнения шахты, влажностью подаваемого табака, махорки;

удаление из табака и махорки посторонних примесей;

чистка и смазка пневматической загрузочной установки.

479. Должен знать:

устройство пневматической загрузочной установки;

параметры режима работы;

правила органолептической оценки качества подаваемого резаного табака;

марки перерабатываемого табака;

требования, предъявляемые к качеству табака, махорки, применяемых для изготовления папирос, сигарет, махорки;

правила и порядок обслуживания пневматической загрузочной установки.

116. Машинист поточно - автоматизированных линий переработки табака

Параграф 1. Машинист поточно - автоматизированных линий переработки табака, 4-й разряд

480. Характеристика работ:

ведение технологического процесса переработки крупнолистного табака на поточно-автоматизированной линии;

обслуживание одновременно различных видов установок;

обеспечение бесперебойной работы увлажнительных и сушильных барабанов, капоширмашин, дозаторов, барабанов обеспылевания, трепальных установок, пневматических установок вибротранспортеров, ленточных смесителей, установки для непрерывного определения влажности табака, станции прессования, автоматических весов, баков по приготовлению соусов и ароматизирующих смесей, механических мешалок, барабанов соусирования и ароматизации, плющильных станков, силосов и питательных станций;

соблюдение технологического режима для каждого вида и сорта табачного сырья согласно технологической инструкции;

регулирование режимов работы установок;

контроль основных технологических параметров и качества сырья;

наблюдение за приборами регистрации температуры, влажности, давления;

контроль расхода и равномерным нанесением соусов и ароматизирующих смесей;

подготовка и проверка обслуживаемого оборудования перед пуском, определение неисправностей в его работе и их устранение;

чистка и смазка, регулирование обслуживаемого оборудования;

участие в проведении аварийного и планового ремонтов оборудования;

поддержание на должном уровне санитарного состояния оборудования и участка.

481. Должен знать:

нормативно-техническую документацию на табачное сырье;

основные качественные характеристики обрабатываемого сырья;

параметры технологических режимов переработки сырья;

конструкцию, устройство и принцип работы оборудования

поточно-автоматизированной линии;

способы регулирования основных параметров технологического процесса;

правила и порядок технического ухода и эксплуатации оборудования;

правила регулирования и ремонта обслуживаемого оборудования.

117. Машинист поточно - механизированных папиросо-сигаретных линий и машин

Параграф 1. Машинист поточно - механизированных папиросо-сигаретных линий и машин, 2-й разряд

482. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления папирос на гильзонабивных агрегатах, сигарет без фильтра на сигаретных машинах, укладки, упаковки и затаривания папирос, сигарет и коробок на укладочных и марочных машинах;

загрузка табака и табачной мелочи в папиросные и сигаретные машины, заправка их бумагой, краской, клеем;

загрузка в укладочные машины этикеток, марок, коробок, папирос, сигарет, клея;

визуальное наблюдение за качеством изделий, правильностью печати, обреза;

съем папирос и сигарет и укладка их в каретки;

отбор бракованных папирос, сигарет, этикеток, коробок и пачек;

выбор качественных папирос и сигарет из бракованных пачек, выбивка табака из бракованных изделий;

упаковка и укладка пачек и коробок в тару;

наблюдение за состоянием обслуживаемых машин, чистка и смазка их;

устранение мелких неисправностей в работе обслуживаемых машин;

483. Должен знать:

технологию изготовления и упаковки папирос, сигарет на набивных укладочных машинах;

требования, предъявляемые к качеству табака, бумажных материалов, краски, клея, тары и готовой продукции;

принцип работы обслуживаемых машин и взаимодействие их отдельных узлов;

правила и порядок выполнения операций по обслуживанию машин;

причины, вызывающие брак продукции, способы их предупреждения и устранения.

Параграф 2. Машинист поточно – механизированных папиросо-сигаретных линий и машин, 3-й разряд

484. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления и укладки в пачки или коробки папирос, сигарет на поточно-механизированных папиросных или сигаретных линиях и агрегатах под руководством машиниста более высокой квалификации;

обеспечение бесперебойной работы, чистка и смазка машин, входящих в состав линий или агрегатов, промывка аппаратов, сборка и установка их на место;

контроль показаний табло и световых индикаторов на панелях автоматики сигаретных линий;

заправка линии или агрегата: сигаретной бумагой, фильтрующими мундштуками, целлофаном, фольгой, разрывной лентой, этикетками, краской, клеем, оберточной бумагой;

визуальное наблюдение за качеством изделий, правильностью печати, обреза, полнотой укладки в пачки или коробки;

заклеивание лентой, заворачивание в пакеты пачек папирос или сигарет и укладка их в тару;

проверка качества материалов, полуфабрикатов, готовых изделий;

отбор бракованных материалов, гильз, папирос, сигарет, пачек;

переработка дефектных изделий;

выявление и устранение мелких неисправностей в работе оборудования линии, отражающихся на качестве готовой продукции;

485. Должен знать:

основы технологии производства папирос, сигарет и укладки их в пачки на поточно-механизированных папиросных или сигаретных линиях;

требования, предъявляемые к качеству материалов, полуфабрикатов и готовой продукции;

правила и порядок выполнения операций по обслуживанию агрегатов, автоматов, линий по изготовлению и укладке папирос, сигарет;

причины, вызывающие остановку обслуживаемых машин.

Параграф 3. Машинист поточно - механизированных папиросо-сигаретных линий и машин, 4-й разряд

486. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления и укладки в пачки или коробки папирос, сигарет без фильтра, сигарет с фильтром на поточно-механизированных папиросных или сигаретных линиях и агрегатах;

контроль работы системы пневматической загрузки табаком папиросных или сигаретных линий, агрегатов;

устранение неисправностей в работе машин, входящих в состав линии или агрегатов, отражающихся на качестве готовой продукции, их регулирование;

контроль массы папирос и сигарет;

маркировка упакованной продукции;

учет выработки готовой продукции;

487. Должен знать:

технологию изготовления папирос и сигарет, укладки их в пачки или коробки и тару;

правила и порядок выполнения операций по обслуживанию всех систем машин, входящих в состав папиросных, сигаретных линий, агрегатов;

нормы расхода сырья и материалов на единицу готовой продукции;

причины, вызывающие остановку машин, входящих в состав линии или агрегата, способы их устранения;

устройство, назначение и взаимодействие основных узлов всех систем машин, входящих в состав линии или агрегата;

место расположения и назначение табло, пультов и индикаторов систем пневматической загрузки табака и автоматики папиросных и сигаретных линий.

118. Машинист - регулировщик

Параграф 1. Машинист - регулировщик, 5-й разряд

488. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления и упаковки табачных и махорочных изделий на машинах одной системы;

обеспечение бесперебойной работы обслуживаемого оборудования для выпуска продукции в соответствии с нормативно-технической документацией;

соблюдение технологического режима для каждого вида и сорта табачных изделий согласно технической инструкции;

изменение форматов выпускаемой продукции;

учет поступления и расхода сырья и других перерабатываемых материалов;

контроль хода технологического процесса;

подготовка и проверка перед пуском обслуживаемого оборудования, выявление и устранение неисправностей в его работе, чистка и смазка оборудования;

проведение мелкого ремонта машин;

489. Должен знать:

нормативно-техническую документацию на сырье, материалы и готовую продукцию;

устройство, конструкцию, кинематическую и технологическую схемы обслуживаемых машин;

правила регулирования и ремонта машин;

слесарное дело;

правила чтения чертежей;

порядок проведения планово-предупредительного ремонта машин.

Параграф 2. Машинист - регулировщик, 6-й разряд

490. Характеристика работ:

ведение технологического процесса изготовления и упаковки табачных изделий на машинах различных систем в составе поточно-механизированных линий;

обеспечение бесперебойной работы оборудования линий для выпуска продукции в соответствии с нормативно-технической документацией;

регулирование оборудования и механизмов при совместной работе машин различных систем;

соблюдение технологического режима для каждого вида и сорта табачных изделий согласно технологической инструкции;

изменение форматов выпускаемых папирос и сигарет;

учет поступления и расхода перерабатываемых материалов;

контроль хода технологических процессов;

подготовка и проверка обслуживаемого оборудования перед пуском, определение неисправностей в работе оборудования и их устранение, чистка и смазка;

ремонт машин и узлов обслуживаемой линии.

491. Должен знать:

конструкцию, устройство и взаимодействие узлов и деталей в машинах всех систем, входящих в обслуживаемую линию;

правила и порядок технического ухода и эксплуатации, кинематическую и технологическую схему оборудования обслуживаемых линий;

правила регулирования и ремонта обслуживаемого оборудования;

слесарное дело в пределах выполняемой работы;

правила чтения чертежей.

492. Требуется среднее профессиональное образование.

Параграф 119. Машинист табакорезальных машин

Параграф 1. Машинист табакорезальных машин, 4-й разряд

493. Характеристика работ:

резка листового табака, махорочного гамуза и чухранного листа на табакорезальных и махорочнорезальных машинах гильотинного типа для получения наибольшего количества волокна и махорки-крупки с наименьшим содержанием пыли;

соблюдение правильной резки табачного и махорочного сырья, плотности топа, влажности табака, ширины волокна в зависимости от заданного ассортимента, скорости витания табака в разрыхлительной установке;

поддержание постоянного уровня табачного и махорочного сырья в загрузочных устройствах машин;

регулирование механической подачи табачного и махорочного сырья на машины;

при отсутствии механической подачи: загрузка сырья вручную;

проверка работы подсыпателя мелочи;

устранение мелких неисправностей в работе механизмов, регулирование установки ножа, замена изношенных ножей, абразивных кругов и алмазов;

наблюдение за техническим состоянием машин, чистка и смазка их;

работа на пультах управления.

494. Должен знать:

технологию резания табака, махорочного гамуза и чухранного листа на табакорезальных и махорочнорезальных машинах;

нормативно-техническую документацию на табак, махорочный гамуз и чухранный лист;

требования, предъявляемые к качеству табачного и махорочного сырья, резаного табака, махорки-крупки;

методы органолептической оценки качества сырья, резаного табака и махорки;

правила эксплуатации обслуживаемых машин;

причины, вызывающие брак и отдельные неисправности в работе;

способы их предупреждения и устранения;

слесарное дело;

расположение и функциональное назначение табло, пультов и индикаторов;

устройство кинематической и электрической схем обслуживаемого оборудования.

При резке листового табака на высокопроизводительных табакорезальных машинах ротационного типа с програмным управлением - 5-й разряд.

120. Машинист фильтроделательных машин

Параграф 1. Машинист фильтроделательных машин, 2-й разряд

495. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления фильтрующих мундштуков шестикратной длины для производства сигарет и папирос с фильтрующими мундштуками;

визуальное наблюдение за работой машины, электроблокировкой и качеством продукции;

смазка, чистка машины и устранение мелких неисправностей в ее работе;

заправка машины фильтрующей бумагой, наблюдение за правильностью длины, диаметра и обреза фильтра;

укладка выработанных фильтрующих мундштуков в каретки и установка их в отведенном месте.

496. Должен знать:

технологию изготовления фильтрующих мундштуков;

принцип работы, назначение основных частей и узлов фильтроделательной машины;

требования, предъявляемые к качеству фильтрующих мундштуков, фильтрующей бумаги и вспомогательных материалов;

причины, вызывающие брак;

виды неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и способы их устранения.

Параграф 2. Машинист фильтроделательных машин, 3-й разряд

497. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления фильтрующих мундштуков шестикратной длины для производства сигарет с фильтрующими мундштуками из ацетатного волокна;

регулирование машины, устранение мелких неисправностей в ее работе, чистка узлов машины от бумажной и ацетатной пыли, клея и пластификатора;

заправление ацетатного жгута, пластификатора, клея, бумаги в машину;

контроль качества и правильности размеров изготавливаемых фильтрующих мундштуков.

498. Должен знать:

технологию изготовления фильтрующих мундштуков из ацетатного волокна;

устройство и принцип взаимодействие основных частей и узлов обслуживаемой машины;

требования, предъявляемые к качеству фильтрующих мундштуков, ацетатного волокна, бумаги, пластификатора и других вспомогательных материалов.

121. Наладчик поточно-автоматизированных линий производства сигарет

Параграф 1. Наладчик поточно-автоматизированных линий производства сигарет, 5-й разряд

499. Характеристика работ:

наладка, регулирование и ремонт сигаретных, упаковочных и фильтроделательных поточно-автоматизированных линий;

наладка и регулирование узлов и механизмов поточно-автоматизированной линии в процессе работы;

поддержание устойчивого технологического режима работы поточно-автоматизированной линии с помощью регулировки и наладки обслуживаемых аппаратов, агрегатов, автоматических схем, приборов защиты, контрольно-измерительных приборов и средств автоматики;

участие в выполнении различных видов ремонта обслуживаемого оборудования, включая капитальный, испытании и сдаче его в эксплуатацию под рабочей нагрузкой.

500. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования поточно-автоматизированной линии (аппаратов, агрегатов, автоматических схем, приборов защиты и контрольно-измерительных приборов);

конструкцию, устройство и взаимодействие узлов и деталей, входящих в линию;

кинематическую и технологическую схему оборудования обслуживаемых линий;

схему пульта управления поточно-автоматизированной линии, технологическую схему и параметры технологических режимов процесса производства сигарет, сигаретных фильтров, а также упаковки табачных изделий; правила ведения технической документации;

порядок настройки автоматики и введения данных и параметров в запоминающее устройство автоматики поточно-автоматизированной линии;

основы материаловедения, электроники, электротехники, автоматических систем.

Параграф 2. Наладчик поточно-автоматизированных линий производства сигарет, 6-й разряд

501. Характеристика работ:

наладка, регулирование и ремонт сигаретных, упаковочных и фильтроделательных поточно-автоматизированных линий или отдельных высокопроизводительных автоматов по производству, упаковке табачных изделий и изготовлению сигаретных фильтров;

введение базовых данных и параметров в запоминающее устройство автоматики поточно-автоматизированной линии, определяющих заданный технологический режим данной линии, а также выведение данных и параметров из запоминающего устройства;

изменение технологического режима;

проведение регламентного обслуживания оборудования, планово-предупредительного и аварийного ремонта, а также монтаж и демонтаж отдельных узлов и агрегатов линии;

устранение причин, вызывающих ухудшение качества продукции, снижение производительности, неисправностей в работе оборудования поточно-автоматизированной линии.

502. Должен знать:

устройство и конструктивные особенности поточно-автоматизированных линий и высокопроизводительных автоматов;

правила обслуживания, наладки, ремонта и эксплуатации обслуживаемого оборудования, кинематическую и технологическую схему оборудования поточно-автоматизированной линии;

устройство и правила пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами.

Параграф 3. Наладчик поточно-автоматизированных линий производства сигарет, 7-й разряд

503. Характеристика работ:

наладка, регулирование и ремонт системы управления оборудованием технологических линий на базе микропроцессорной техники;

наладка и диагностика периферийного оборудования линий с применением тестовых программ и средств системы управления линий;

коррекция тестовых и технологических программ обслуживаемого оборудования;

анализ и систематизация отказов в работе технологического оборудования и разработка рекомендаций по их выявлению и устранению с применением языка программирования, используемого в системе автоматического управления оборудованием линии;

ведение технической документации по выполненным объемам работ;

введение данных и параметров в запоминающее устройство автоматики поточно-автоматизированной линии.

504. Должен знать:

устройство и конструктивные особенности поточно-автоматических линий и высокопроизводительных автоматов;

правила обслуживания, наладки, ремонта оборудования поточно-автоматических линий;

взаимодействия и синхронизации работы узлов и механизмов;

причины, вызывающие неполадки в работе обслуживаемого оборудования, способы их выявления и устранения, порядок разборки, сборки и регулирования;

инструкцию по эксплуатации и ремонту обслуживаемого оборудования;

взаимосвязь исходных материалов с производительностью обслуживаемого оборудования и качеством выпускаемой продукции;

устройство и правила пользования применяемыми контрольно-измерительными приборами и инструментом;

основы электроники, электротехники;

правила составления эскизов на несложные детали.

122. Оператор поточно - автоматизированных линий производства сигарет

Параграф 1. Оператор поточно – автоматизированных линий производства сигарет, 5-й разряд

505. Характеристика работ:

ведение с пульта управления технологического процесса производства сигарет, сигаретных фильтров, а также упаковки табачных изделий на поточно-автоматизированных линиях, включая замену нетабачных материалов;

контроль и регулирование технологических режимов;

контроль за качеством готовой продукции;

устранение причин, вызывающих ухудшение качества продукции и увеличение уровня брака, снижение производительности;

проведение регламентного обслуживания оборудования;

ведение технической документации;

введение данных и параметров в запоминающее устройство автоматики поточно-автоматической линии, а также выведение данных и параметров из запоминающего устройства.

506. Должен знать:

технологию и технологические режимы производства сигарет, сигаретных фильтров, начиная от подачи табачного сырья, а также упаковки табачных изделий на поточно-автоматизированных линиях;

требования, предъявляемые к готовой продукции;

устройство и конструктивные особенности панели управления, обслуживаемого оборудования и электроники поточно-автоматизированной линии;

правила эксплуатации и ухода за оборудованием;

способы выявления неисправностей в работе отдельных видов оборудования;

правила ведения учета и технической документации, безопасные приемы работы.

При ведении с пульта управления технологического процесса производства сигарет, сигаретных фильтров, а также упаковки табачных изделий на двух и более поточно-автоматизированных линиях – 6-й разряд.

123. Прессовщик махорочной пыли

Параграф 1. Прессовщик махорочной пыли, 2-й разряд

507. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления из махорочной пыли искусственной крупки на прессе;

регулирование подачи воды и махорочной пыли в пресс;

визуальное наблюдение за ходом процесса прессования махорочной пыли;

обеспечение установленной плотности искусственной крупки;

передача приготовленной искусственной крупки для просушки в сушильные барабаны;

чистка пресса и решетки, смазка и несложное регулирование пресса.

508. Должен знать:

технологию изготовления искусственной крупки из пылевидных частиц махорочного сырья;

устройство пресса и взаимодействие его узлов и просеивающих средств.

124. Прессовщик рядна из – под табака

Параграф 1. Прессовщик рядна из – под табака, 2-й разряд

509. Характеристика работ:

подготовка к прессованию рядна, сорочка, веревок и прочей тары из-под табака;

разборка рядна, закладка его в машину для очистки от табачной пыли или вытряхивание табака и пыли вручную;

рассортировка очищенной тары по установленным признакам;

починка рядна, сушка, загрузка и разгрузка дезинфекционной камеры;

прессование тары из-под табака на прессах, упаковка, обшивка и маркировка кип тары;

чистка, смазка и несложное регулирование пресса.

510. Должен знать:

устройство и принцип работы пресса;

требования, предъявляемые к упаковке рядна и веревки;

способы упаковки тары.

125. Приготовитель нюхательной махорки и табака

Параграф 1. Приготовитель нюхательной махорки и табака, 2-й разряд

511. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления нюхательной махорки и нюхательного табака;

составление отдушки по рецептуре, предусмотренной технологической инструкцией;

засыпка махорочной или табачной пыли в увлажнительную установку с передачей в томильную камеру вручную или транспортером;

регулирование режима увлажнения и томления пыли в указанных установках;

проверка качества поступающей пыли и выходящей массы после обработки;

заполнение емкостей установки специями;

прием махорочной или табачной пыли по весу и передача ее на расфасовочные автоматы;

чистка, смазка несложное регулирование обслуживаемых установок.

512. Должен знать:

технологическую инструкцию по обработке и томлению махорочной и табачной пыли;

устройство установок для увлажнения и томления пыли;

правила регулирования подачи пара и устранения несложных нарушений в работе отдельных узлов установок;

требования, предъявляемые к качеству сырья и получаемой продукции.

126. Просевальщик фарматуры и отходов

Параграф 1. Просевальщик фарматуры и отходов, 2-й разряд

513. Характеристика работ:

взвешивание табачной и махорочной фарматуры, очистка от крупных посторонних примесей и засыпка в фарматуроочиститель;

визуальное наблюдение за работой очистителя;

транспортировка очищенной фарматуры после переработки к местам складирования;

прием табачных и махорочных изделий с дефектами для переработки;

просеивание и очистка махорочной потерти вручную или на специальной установке;

ведение учета и сдача очищенной табачной и махорочной фарматуры.

514. Должен знать:

устройство установки и ее технологическую схему;

требования, предъявляемые к качеству очищенной фарматуры;

виды дефектов сырья.

127. Разрыхлитель табака

Параграф 1. Разрыхлитель табака, 2-й разряд

515. Характеристика работ:

ведение технологического процесса разрыхления резаного табака на пневморазрыхлительной установке;

визуальное наблюдение за беспрерывным потоком резаного табака, поступающего от табакорезальных машин;

проверка влажности табака и его качества органолептическим способом;

прием и взвешивание табака;

предупреждение и устранение дефектов в резаном табаке (склеек и посторонних примесей);

ведение учета;

обслуживание пневморазрыхлительной установки, смазка и чистка ее.

516. Должен знать:

кондиции резаного табака;

технологическую инструкцию по разрыхлению табака;

устройство и правила эксплуатации пневморазрыхлительной установки;

устройство осадительной камеры;

правила приема и взвешивания табака.

128. Раскладчик листового табака

Параграф 1. Раскладчик листового табака, 2-й разряд

517. Характеристика работ:

подготовка листового табака к процессу увлажнения согласно установленным кондициям и качественным признакам;

распаковка кип с листовым табаком, укладка табака в кассеты или ящики с сохранением вертикального расположения пластинок листьев табака при соблюдении плотности укладки табака;

отбраковка дефектного табака, перенос качественного к увлажнительной установке;

раскладка листового табака на ленточный транспортер мелкими порциями;

сбор россыпи табака;

разборка рядна и веревки из-под табака и доставка их к месту складирования.

518. Должен знать:

технологическую инструкцию по увлажнению листового табака;

порядок укладки листового табака в кассеты или в ящики и раскладки табака на транспортере;

кондиции и качественные признаки табака;

правила маркировки табака.

129. Рассевщик

Параграф 1. Рассевщик, 2-й разряд

519. Характеристика работ:

ведение процесса рассева махорочной крупки на рассевах, регулирование их работы, своевременная смена сит, чистка, устранение дефектов в работе;

наблюдение за работой рассевов и пневматических линий, ликвидация неисправностей в работе;

обслуживание транспортера, передающего махорку-крупку на вальцовые станки;

проверка качества готового полуфабриката и регулирование его фракционного состава.

520. Должен знать:

технологию рассева махорки-крупки;

устройство, количество и размер необходимого набора сит для данного сорта махорочной крупки;

методы органолептического определения качества готового полуфабриката;

инструкцию по обслуживанию рассевов, пневмолиний, транспортных лент;

причины, вызывающие остановку машины, неисправностей в ее работе, способы их устранения.

130. Расфасовщик нюхательной махорки и табака

Параграф 1. Расфасовщик нюхательной махорки и табака, 2-й разряд

521. Характеристика работ:

расфасовка нюхательной махорки или нюхательного табака на автомате в пачки;

заправка в автомат этикеток и клея;

несложное регулирование, чистка и смазка автомата;

контроль массы пачки путем выборочного взвешивания пачек;

укладка пачек махорки, табака в подготовленную тару;

наклейка на тару паспорта, этикеток;

осмотр автомата перед пуском с проверкой работы всех его узлов.

522. Должен знать:

инструкцию по фасовке нюхательной махорки и нюхательного табака;

основные признаки качества махорочной и табачной пыли;

инструкцию по упаковке и укладке в тару;

устройство обслуживаемого автомата и взаимодействие узлов и деталей его;

требования, предъявляемые к таре.

131. Расфасовщик табака

Параграф 1. Расфасовщик табака, 1-й разряд

523. Характеристика работ:

расфасовка курительного табака в пачки вручную;

прием готового волокна по массе, по количеству этикеток, бумаги и клея;

укладывание волокна в форму, уплотнение его и заклеивание бандеролей;

взвешивание волокна;

обеспечение установленной массы пачки курительного табака по сортам;

укладывание пачек в тару;

соблюдение инструкции по набивке курительных табаков, чистоты этикеток и стандартной массы пачек;

изъятие посторонних примесей.

524. Должен знать:

качественные показатели табака, употребляемого для расфасовки;

инструкцию о порядке фасовки табака в пачки;

качественные признаки этикеток, бандеролей и бумаги, применяемых при расфасовке табака.

132. Сортировщик сигарного листа

Параграф 1. Сортировщик сигарного листа, 2-й разряд

525. Характеристика работ:

подготовка сигарного листа к производству сигар, прием сырья по массе, распапушивание, увлажнение и щипка его вручную или на машине;

удаление из листьев центральной жилки;

распределение половинок по назначению полуфабриката (лист, подлист, жилка, обрывки);

заготовка подлиста;

удаление нестандартных листьев;

укладка подлиста в стопки равномерно по длине и толщине;

обрезка стопки подлиста с двух сторон по определенному размеру и укладка их в ящик для подачи на машину;

соблюдение стандартной влажности подлиста;

обслуживание щипальной машины, устранение мелких неисправностей в ее работе, смазка и чистка.

526. Должен знать:

технологическую инструкцию;

требования, предъявляемые к качеству поступающего на расщипку табака и получаемым полуфабрикатам;

установленный процент выхода листа и подлиста;

правила резки листа; влажность, установленную для подлиста;

ботанические и товарные сорта табака;

признаки болезней, которые не позволяют использовать табак для изготовления сигар;

правила чистки, смазки и мелкой регулировки машины.

133. Сортировщик табака

Параграф 1. Сортировщик табака, 2-й разряд

527. Характеристика работ:

подготовка партий табака или махорки к резанию;

расщипка всех ботанических сортов табака, махорки и равномерное смешивание всех компонентов, входящих в мешку;

подъем на столы и вскрытие увлажненных тюков;

расщипка табака, махорки вручную на столе или на транспортере;

отбор листьев несоответствующих сортов, дефектных и посторонних примесей;

укладывание расщипанного табака, махорки в гарман или ящик, а при поточной линии - на транспортер барабана;

при необходимости увлажнение табака или махорки до определенной кондиции, покрытие соответствующей тканью;

обеспечение бесперебойной подачи табака на ленточный транспортер и смесители поточной линии;

ведение технологического процесса по смешиванию листового табака в соответствии с технологической инструкцией, равномерное подсыпание жилки к основной массе листового табака.

528. Должен знать:

технологическую инструкцию по ручной расщипке табака и махорки и смешиванию листового табака;

правила маркировки листового табака, махорки;

правила смешивания при укладке в гарман или на транспортер;

кондиции расщипки; дефекты табачных и махорочных листьев;

принцип работы обслуживаемого оборудования;

устройство и параметры технологического режима работы барабана.

Параграф 2. Сортировщик табака, 3-й разряд

529. Характеристика работ:

подготовка листового табака к переработке для изготовления папирос и сигарет высших сортов;

определение табаков по качественным признакам и товарным сортам;

для партии высших сортов: полистная сортировка и расщипка всех ботанических сортов табака, входящих в мешку;

составление партий в соответствии с рецептурой мешек и кондициями.

530. Должен знать:

технологию переработки листового табака;

внешние признаки ферментированных табаков, характерные для каждого товарного и ботанического сортов;

дефекты листьев, признаки болезней, ломки и кондиции расщипки табака.

Параграф 3. Сортировщик табака, 4-й разряд

531. Характеристика работ:

ведение технологического процесса подготовки табака на поточной линии;

обеспечение бесперебойной работы пневмомеханической установки для расщипки кип, установки дополнительного увлажнения табачных листьев, бункеров-смесителей, барабана сушки табака, силосов;

освобождение тюков и кип от упаковки;

удаление рядна, шпагата, бумаги, складирование их в отведенном месте;

сортировка табака с разделением на слои толщиной до 10 сантиметров (далее – см), подача табака в установку для расщипки;

удаление дефектных листьев, обеспечение равномерной подачи табака на транспортер установки;

увлажнение табака с соблюдением параметров увлажнения для данного сорта;

обработка табака гумиктантами;

органолептический контроль влажности табака;

разравнивание листового табака на ленте вибротранспортера перед загрузочными шахтами табакорезальных машин;

сортировка табака от металлодетектора с отделением металлических и других примесей;

подсыпка очищенного табака на транспортерную ленту;

отбор и сортировка брака резаного табака с удалением из него посторонних примесей, подсыпка брака резаного табака к массе листового табака;

обеспечение равномерной загрузки и разгрузки силосов резаного табака, регулирование скорости загрузки и разгрузки транспортерных лент силосов и числа оборотов барабана подсушки табака;

органолептический контроль влажности табака после сушки;

подготовка и проверка обслуживаемого оборудования перед пуском;

выявление и устранение неисправностей в работе, чистка и смазка обслуживаемого оборудования;

поддержание на должном уровне санитарного состояния оборудования и участка;

532. Должен знать:

нормативно-техническую документацию на табачное сырье;

основные качественные характеристики обрабатываемого сырья;

технологические режимы обработки сырья;

конструкцию, устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

способы регулирования основных параметров технологического процесса.

134. Сортировщик табака в ферментационном производстве

Параграф 1. Сортировщик табака в ферментационном производстве, 2-й разряд

533. Характеристика работ:

сортировка тюков, кип, листового табака с целью установления соответствия маркировочным данным или определения сорта;

доставка тюка или кипы к месту осмотра, установка на станок (подставку), развязывание концевых и поясов, распускание шнура на кипах;

просмотр слоев табачных листьев вдоль тюка, кипы для определения ботанического, товарного сортов и подсортов, влажности и других качественных показателей;

сбор рассыпных листьев и заломов, укладка их в тюки или кипы;

исправление дефектов деформации тюков или кип;

по окончании осмотра: натяжка рядна, завязка концевых и поясов на кипах;

подача тюков или кип на весы, подбор фарматуры и относка их в отведенное место;

при сортировке листьев табака: разглаживание листьев, укладка их посортно в тюковочные ящики для формирования тюков или кип;

отбраковка в процессе сортировки дефектных листьев.

534. Должен знать:

показатели, установленные нормативно-технической документацией для каждого ботанического и товарного сорта;

наименование и характер дефектов листьев табака;

правила и порядок стягивания концевых, поясов до установленного натяжения;

способы завязки;

правила укладки тюков, кип в штабеля.

Параграф 2. Сортировщик табака в ферментационном производстве, 3-й разряд

535. Характеристика работ:

отбор ферментированного или неферментированного табака путем поточной или покипной сортировки по стандарту;

удаление при сортировке листьев, пораженных болезнями или с другими дефектами;

распределение кип или тюков при сортировке по товарным сортам и подсортам;

подбор однородных партий неферментированного табака по ботаническим и товарным сортам для загрузки в ферментационные камеры с учетом их влажности;

складирование табака, прошедшего сортировку и тюковку, в соответствии с инструкцией складирования и хранения;

536. Должен знать:

нормативно-техническую документацию на неферментированный и ферментированный табак;

признаки ботанических и товарных сортов табака;

признаки болезней, дефектов, ломок листьев табака;

способы определения материальности листового табака;

правила складирования и хранения листового табака.

Параграф 3. Сортировщик табака в ферментационном производстве, 5-й разряд

537. Характеристика работ:

ведение процесса определения сорта неферментированного и ферментированного табака по ботаническим сортам, районам произрастания, товарным сортам и подсортам, по стандартам для экспорта;

удаление пачек листьев из тюков или кип, не соответствующих основному сорту и укладка их в соответствующие по качеству тюки или кипы;

отбор табака на экспорт по ботаническим, товарным сортам, подсортам и другим качественным признакам;

подбор однородных партий табака по влажности, ботаническим и товарным сортам для загрузки в ферментационные камеры;

распределение ферментированного табака по качественным признакам для последующей отгрузки табачным фабрикам, на экспорт или для закладки на старение;

обеспечение порядка складирования и хранения сортированных табаков;

ведение установленного учета.

538. Должен знать:

нормативно-техническую документацию на неферментированный и ферментированный листовой табак;

правила составления партий табака при переработке табака на экспорт и для промышленности;

ботанические и товарные сорта, подсорта и районы произрастания табака;

признаки ломок листьев;

правила пересчета физической массы, с учетом процента влажности, на расчетную влажность;

правила складирования и хранения промышленных и экспортных табаков;

порядок ведения учета.

135. Сортировщик табачных изделий

Параграф 1. Сортировщик табачных изделий, 2-й разряд

539. Характеристика работ:

прием сигар и подбор по признаку однородной окраски рубашки;

отбраковка сигар, не соответствующих техническим условиям;

сортировка сигар по признаку однородного цвета в единице упаковки;

строгое соблюдение однородности оттенков.

540. Должен знать:

нормативно-техническую документацию на сигары;

качественные показатели, отвечающие требованиям потребителей сигар;

дефекты, образующиеся в процессе изготовления сигар, и причины их образования;

правила укладки сигар для прессования;

способы определения цвета табака и его оттенков;

методы определения дефектов на табаке, связанных с болезнями табака и механическими повреждениями.

136. Составитель вагонных партий табака

Параграф 1. Составитель вагонных партий табака, 3-й разряд

541. Характеристика работ:

отбор отсортированного ферментированного табака по ботаническим и товарным сортам для подготовки партий табачным фабрикам;

подача тюков или кип к весам, взвешивание, запись данных ботанического сорта, типа, товарного сорта и физической массы;

перевод (по таблицам) физической массы тюка, кипы на расчетную влажность, нанесение этих показателей на этикетки, наклейка их на тюк, кипу, вкладывание второго экземпляра этикетки;

транспортировка и укладка тюков или кип табака в повагонные партии в соответствии с нарядом на отгрузку;

обеспечение правильности маркировки тюков, кип табака;

составление повагонных партий;

установление фактической и расчетной массы табака, оформление накладных отвесов.

542. Должен знать:

технологию обработки листового табака;

ботанические сорта, типы и подтипы, товарные сорта и подсорта;

правила подбора повагонных партий по ботаническим и товарным сортам в соответствии с нарядами на отгрузку;

инструкции, таблицы перевода табака на расчетную влажность;

правила взвешивания тюков, кип на весах и укладки их в повагонные партии.

137. Сушильщик махорочной крошки

Параграф 1. Сушильщик махорочной крошки, 3-й разряд

543. Характеристика работ:

ведение процесса сушки махорочной крошки и массы на сушильных установках различных систем;

регулирование режима сушки согласно технологической инструкции с использованием контрольно-измерительных приборов;

обслуживание сушильных печей;

регулирование поступления газа в установку в зависимости от влажности поступающего сырья на сушку;

регулирование поступления сырья в установку с другого производственного участка;

выгрузка сырья и махорочной крошки из установки.

544. Должен знать:

технологическую инструкцию по сушке сырья и махорочной крошки;

устройство сушильной установки и правила ее эксплуатации;

правила пользования контрольно-измерительными приборами;

инструкцию по эксплуатации сушильной печи.

138. Увлажняльщик махорочного сырья

Параграф 1. Увлажняльщик махорочного сырья, 2-й разряд

545. Характеристика работ:

ведение процесса увлажнения махорочного гамуза, чухранного листа, стебля и сухой махорки-крупки до определенной влажности в специальных установках;

удаление перед увлажнением из махорочного сырья посторонних примесей;

укладка гамуза, чухранного листа и стебля для увлажнения способом, предусмотренным технологической инструкцией;

регулирование процесса увлажнения;

визуальное наблюдение за работой установок, контрольно-просеивающих аппаратов, транспортеров, равномерностью увлажнения махорочного сырья и полуфабриката;

устранение неисправностей в работе, смазка и чистка обслуживаемых установок.

546. Должен знать:

технологическую инструкцию по увлажнению сырья и полуфабриката, просеиванию полуфабриката;

устройство увлажнительных установок и контрольно-просеивающих аппаратов, правила ухода за ними;

принципы работы измерительных приборов;

требования, предъявляемые к качеству махорочного сырья и махорки-крупки.

139. Увлажняльщик табачного сырья

Параграф 1. Увлажняльщик табачного сырья, 3-й разряд

547. Характеристика работ:

ведение технологического процесса увлажнения табачного сырья на специальных площадках или в установках;

составление мешек из ботанических и товарных сортов табака согласно действующим рецептурам;

составление соуса согласно технологической инструкции и распыление его на табак;

распыление на соусированный табак ароматической смеси в количествах, предусмотренных технологической инструкцией;

удаление посторонних примесей и некачественного по внешнему виду сырья;

контроль равномерности подачи табачного сырья на увлажнение и его укладки.

548. Должен знать:

внешние признаки ботанических и товарных сортов табака, виды дефектов на его листьях;

инструкцию по приготовлению соуса, ароматической смеси и увлажнению табака;

правила пользования приспособлениями и оборудованием;

правила и способы определения влажности сырья органолептическим методом.

Параграф 2. Увлажняльщик табачного сырья, 4-й разряд

549. Характеристика работ:

ведение технологического процесса по увлажнению табака в табакоувлажнительных установках всех систем;

проверка соответствия сортности подвезенного табака данной мешке;

сортировка тюков табака органолептическим методом по влажности;

загрузка тюков табака или кип на тележках или вручную в камеры увлажнительных установок;

при необходимости раскладка табака в ящики или кассеты;

работа с пульта управления;

регулирование в соответствии с технологической инструкцией процесса увлажнения;

выгрузка табака из камеры после увлажнения;

перемещение и складирование табака в установленном месте;

регулирование работы, чистка и смазка увлажнительных установок;

сбор россыпи табака и уборка тары;

съем и уборка веревок с тюков;

вскрытие тюков для определения необходимости увлажнения;

ведение журнала регистрации увлажнения партии табака.

550. Должен знать:

нормативно-техническую документацию и технологические инструкции на увлажнение табачного сырья;

маркировку листового табака;

правила определения органолептическим методом влажности и состава листовых табаков, входящих в мешку;

правила загрузки табака на тележки, в ящики или кассеты и в установку;

степень увлажнения табака, параметры температурного режима процесса увлажнения;

конструкцию, технологическую схему и приборы увлажнительной установки, правила ее эксплуатации.

140. Чистильщик оборудования

Параграф 1. Чистильщик оборудования, 3-й разряд

551. Характеристика работ:

наблюдение на обслуживаемом участке за работой установок и аппаратов;

своевременная чистка вентиляторов, вентиляционных устройств, пыльных табачных камер, рукавно-надувных фильтров от установок разрыхления резаного табака и пневматической расщипки;

очистка, промывка от табачной пыли, мусора и грязи установок и аппаратов со съемом и разборкой их частей;

сбор аппаратуры, машин и оборудования, чистка при помощи специальных механизмов или вручную;

подготовка инструментов, приспособлений и обтирочных материалов;

затаривание отходов;

ведение учета отходов табачной пыли по установкам и оборудованию.

552. Должен знать:

порядок технологической эксплуатации установок, аппаратов и оборудования;

назначение и устройство оборудования и установок, подлежащих чистке;

правила чистки, порядок разборки и сборки оборудования, подвергаемого чистке;

устройство и порядок применения инструментов и механизмов, необходимых для чистки;

способ затаривания отходов; правила ведения учета отходов табачной пыли.

Раздел 9. Эфиромасличное производство

141. Аппаратчик обработки эфирных масел

Параграф 1. Аппаратчик обработки эфирных масел, 3-й разряд

553. Характеристика работ:

ведение процесса обработки эфирного масла в несколько последовательных стадий (отстаивание, разделение фаз, сушка, фильтрация);

слив готового масла в сборники или расфасовка в тару;

замер уровней, учет сырья и готовой продукции;

отбор проб и сдача на анализ;

ведение технологического журнала;

обслуживание отстойников, делительных воронок, сушильных и фильтровальных установок;

контроль работы обслуживаемого оборудования.

554. Должен знать:

технологию обработки эфирных масел;

правила регулирования процессов обработки эфирных масел;

ассортимент эфирных масел, их физико-химические свойства;

требования, предъявляемые к качеству эфирных масел.

142. Аппаратчик ферментации эфиромасличного сырья

Параграф 1. Аппаратчик ферментации эфиромасличного сырья, 3-й разряд

555. Характеристика работ:

ведение процесса ферментации эфиромасличного сырья в аппаратах-ферментаторах под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

загрузка сырья в аппараты для консервации;

подача солевого раствора в аппараты-ферментаторы, перемешивание массы, нагревание, перекачивание раствора через байпас, подача массы на гидродистилляцию;

обслуживание площадок для хранения сырья, аппаратов для консервации, баков, насосов, транспортных средств;

наблюдение за работой оборудования;

загрузка, пуск, остановка и промывка аппаратов.

556. Должен знать:

технологический процесс ферментации эфиромасличного сырья;

ассортимент используемого сырья и его свойства;

правила и способы хранения эфиромасличного сырья;

принцип работы обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Аппаратчик ферментации эфиромасличного сырья, 4-й разряд

557. Характеристика работ:

ведение технологического процесса ферментации эфиромасличного сырья в аппаратах-ферментаторах раствором поваренной соли для накапливания и выделения душистых веществ в свободном состоянии;

приготовление солевого раствора в солерастворителях;

прием сырья;

учет поступившего сырья;

расчет количества поваренной соли, необходимого для приготовления раствора требуемой концентрации;

поддержание технологического режима, предусмотренного технологической инструкцией;

соблюдение условий ферментации в зависимости от времени поступления сырья и его качества, начала и окончания процесса ферментации и контроль их соблюдения;

контроль температурных режимов в массе сырья;

ведение технологического журнала;

наблюдение за работой обслуживаемого оборудования.

558. Должен знать:

технологию ферментации эфиромасличного сырья;

причины отклонений работы оборудования от установленного режима и способы их устранения;

устройство обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству сырья и готовой продукции.

Раздел 10. Производство чая

143. Веяльщик чая

Параграф 1. Веяльщик чая, 1-й разряд

559. Характеристика работ:

отвеивание готового чая на чаевеялках;

доставка чая и загрузка в бункера веялок;

включение и выключение машин, наблюдение за ходом процесса;

регулирование зазора между вальцами веялки;

сборка и укладка отвеянного чая;

периодическая чистка и смазка веялок;

выборка из байхового чая посторонних примесей, огрубевших и нестандартных чаинок;

прием купажированного лао-ча через печки и тщательная переборка его на смотровом столе, выборка и удаление посторонних примесей и нестандартных чаинок;

подача очищенного материала лао-ча на порционирование.

560. Должен знать:

технологию процесса отвеивания;

устройство и принцип работы чаевеялок;

виды готового байхового чая;

правила выборки чая вручную;

различие между внутренним и облицовочным материалом лао-ча;

требования, предъявляемые к качеству очистки чая от посторонних примесей.

144. Заготовщик чайных ящиков

Параграф 1. Заготовщик чайных ящиков, 3-й разряд

561. Характеристика работ:

изготовление чайных ящиков без пакетов-вкладышей для сырья, полуфабриката и готовой продукции;

подбор и резка на циркулярных пилах фанеры и планок;

обработка планок и досок на строгальном станке;

резка бумаги, железа;

обвертывание планок и стенок ящиков для готовой продукции оберточной бумагой, фольгой и подпергаментной бумагой;

сбивка ящиков;

изготовление угольников и лент для оковки ящиков;

оковка ящиков;

периодическая очистка, смазка и точка режущих инструментов.

562. Должен знать:

требования, предъявляемые к ящикам для сырья, полуфабриката и готовой продукции;

виды материалов, применяемых для изготовления чайных ящиков;

устройство, правила эксплуатации циркулярных пил, резальных и строгальных станков и правила ухода за ними.

При заготовке ящиков, не требующих облицовки - 2-й разряд.

Параграф 2. Заготовщик чайных ящиков, 4-й разряд

563. Характеристика работ:

изготовление чайных ящиков и пакетов-вкладышей для готовой продукции;

подбор и резка на циркулярных пилах фанеры и планок;

обработка планок и досок на строгальном станке;

резка бумаги, фольги и подпергаментной бумаги для изготовления пакета-вкладыша;

резка проволоки и стальной ленты по установленным размерам;

сборка и оковка ящиков;

периодическая чистка, смазка и точка режущих инструментов;

чистка, смазка и устранение неисправностей в работе пневмопистолетов, гвоздозабивных, прошивных и других обслуживаемых станков.

564. Должен знать:

требования, предъявляемые к ящикам и пакетам-вкладышам для готовой продукции;

устройство и правила эксплуатации гвоздозабивных, прошивных и других обслуживаемых станков, правила ухода за ними;

способы изготовления пакетов-вкладышей;

правила оковки ящиков стальной лентой;

способы выявления и устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

145. Купажист по чаю

Параграф 1. Купажист по чаю, 3-й разряд

565. Характеристика работ:

приготовление купажа для зеленого кирпичного чая;

смешивание облицовочного и внутреннего материала лао-ча по категориям и видам вручную;

подбор сырья согласно акту-наряду органолептической лаборатории;

доставка и высыпание лао-ча у люков определенными слоями, отбор небольших порций, перемешивание и подача на пропарку через люки;

периодическая чистка транспортеров;

ведение установленного учета.

566. Должен знать:

технологию приготовления купажа для лао-ча;

акты-наряды органолептической лаборатории на купаж;

различия между видами и категориями внутреннего и облицовочного материала лао-ча.

Параграф 2. Купажист по чаю, 4-й разряд

567. Характеристика работ:

приготовление купажа для производства фасованного байхового чая или черного плиточного чая;

обслуживание купажных барабанов;

открытие барабанов и наблюдение за загрузкой их чайным сырьем;

включение и выключение купажных барабанов;

контроль хода процесса смешивания и определения момента окончания процесса купажирования;

разгрузка барабанов и механизированная подача чайной смеси к бункерам автоматических весов;

наблюдение за разгрузкой бункеров;

устранение мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

568. Должен знать:

технологию приготовления купажа для фасованного байхового чая и черного плиточного чая;

устройство, принцип работы и нормы загрузки купажных барабанов;

правила и порядок загрузки бункеров автоматических весов;

сортность и марки байхового чая.

Параграф 3. Купажист по чаю, 5-й разряд

569. Характеристика работ:

приготовление купажа для производства нефасованного байхового чая;

смешивание отсортированного байхового чая для получения стандартных видов готовой продукции;

подбор партии чая по маркам и сортам согласно актам-нарядам органолептической лаборатории;

загрузка чая в купажные барабаны до установленного предела;

включение и выключение купажных барабанов;

контроль процесса смешивания и определение момента окончания процесса купажирования;

выгрузка чая из барабана и загрузка в ящики готовой продукции;

включение и выключение утрусочной машины и утруска чая в ящиках для готовой продукции с пополнением их до установленного веса нетто;

устранение мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

570. Должен знать:

сущность технологии приготовления купажа для производства байхового чая нефасованного;

устройство утрусочной машины; правила и нормы загрузки купажных барабанов и правила выгрузки из них готовой продукции;

сортность и марки байхового чая.

146. Машинист фиксационных машин

Параграф 1. Машинист фиксационных машин, 5-й разряд

571. Характеристика работ:

ведение процесса фиксации зеленого листа на фиксационных машинах;

подбор зеленого чая по сортам и партиям, подноска и равномерная загрузка его в бункер машины;

регулирование толщины слоя и количества подаваемого в машину листа, температуры и количества подаваемого воздуха или пара;

контроль хода процесса фиксации, разгрузки машины и процесса выдержки фиксированного листа;

периодическая проверка качества фиксации листа;

контроль работы вентиляторов и воздуховодов;

устранение дефектов и мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования;

смазка и периодическая чистка обслуживаемых машин;

ведение установленного учета.

572. Должен знать:

сорта зеленого чайного листа;

параметры технологического режима процесса фиксации;

методы определения качества фиксации чайного листа;

устройство фиксационной машины, применяемых вентиляторов и воздуховодов, правила их чистки и смазки;

правила ведения установленного учета.

147. Машинист чаезавялочных машин

Параграф 1. Машинист чаезавялочных машин, 2-й разряд

573. Характеристика работ:

ведение процесса завяливания зеленого чайного листа на чаезавялочных машинах конвейерного типа под руководством машиниста чаезавялочной машины более высокой квалификации;

подбор чайного листа по сортам и партиям, доставка и равномерная загрузка листа в завялочные машины;

выборка из листа посторонних примесей;

участие в устранении мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования;

периодическая чистка обслуживаемых машин от рассыпанного чая.

574. Должен знать:

основы технологии завяливания и установленный технологический режим;

принцип работы обслуживаемых завялочных машин конвейерного типа.

Параграф 2. Машинист чаезавялочных машин, 3-й разряд

575. Характеристика работ:

ведение процесса завяливания зеленого чайного листа на чаезавялочных машинах конвейерного типа с ручной загрузкой чайного листа с ленточного транспортера;

разгрузка завялочных машин;

регулирование и соблюдение режимов температуры, подачи воздуха и продолжительности процесса завяливания;

контроль хода процесса и периодическая проверка качества завяливания листа;

соблюдение режима работ вентиляторов и воздуховодов;

устранение отдельных мелких неисправностей в работе обслуживаемого оборудования, его чистка и смазка;

ведение установленного учета.

576. Должен знать:

сорта зеленого чайного листа;

параметры технологического режима процесса завяливания и приемы их регулирования;

методы определения качества завяленного листа;

устройство чаезавялочных машин конвейерного типа.

Параграф 3. Машинист чаезавялочных машин, 4-й разряд

577. Характеристика работ:

ведение процесса завяливания зеленого чайного листа на чаезавялочных машинах конвейерного типа с механизированной загрузкой и выгрузкой чайного листа;

управление загрузочной каретой и ее загрузка чайным листом с пульта управления;

регулирование температурного режима завяливания чайного листа и подача воздуха по результатам лабораторных анализов;

контроль хода технологического процесса и качества завяливания листа;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемых машин и оборудования.

578. Должен знать:

устройство обслуживаемых чаезавялочных машин с механизированной загрузкой и выгрузкой чайного листа, правила их эксплуатации;

назначение и устройство применяемых контрольно-измерительных приборов;

нормы остаточной влажности в завяленном чайном листе.

148. Машинист чаезавялочно - фиксационных машин

Параграф 1. Машинист чаезавялочно - фиксационных машин, 5-й разряд

579. Характеристика работ:

ведение процесса завяливания и фиксации чайного листа на чаезавялочно-фиксационных машинах конвейерного типа;

пуск и останов машин;

управление загрузочной каретой с пульта управления;

разгрузка чаезавялочно-фиксационных машин;

установление теплового режима перед загрузкой;

регулирование и соблюдение режимов температуры, подачи воздуха и продолжительности процесса завяливания и фиксации;

соблюдение режима работы вентиляторов и воздуховодов;

регулирование работы машины и наладка ее при аварийном состоянии;

устранение отдельных мелких дефектов и неисправностей работе оборудования, чистка и смазка его;

ведение установленного учета.

580. Должен знать:

сорта зеленого чайного листа;

параметры технологических режимов процесса завяливания и фиксации, приемы их регулирования;

методы определения качества завяленного и фиксированного листа;

устройство и правила эксплуатации чаезавялочно-фиксационных машин конвейерного типа и загрузочной кареты.

149. Машинист чаескручивающих машин

Параграф 1. Машинист чаескручивающих машин, 4-й разряд

581. Характеристика работ:

ведение процессов первого скручивания завяленного или фиксированного чайного листа на чаескручивающих машинах-роллерах по производству черного и зеленого байхового чая;

загрузка роллеров завяленным или фиксированным чайным листом в соответствии с установленными нормами загрузки;

пуск и останов роллеров;

контроль хода процесса скручивания, определение момента окончания процесса скручивания;

выгрузка скрученного чайного листа из роллеров и равномерное просеивание его на машинах зеленой сортировки с разбивкой образующихся комков;

контроль соблюдения режимов температуры и относительной влажности;

устранение мелких неисправностей в работе роллеров, периодическая смазка и чистка их.

582. Должен знать:

параметры технологических режимов процесса первого скручивания завяленного и фиксированного листа;

устройство и принцип работы роллеров и машин зеленой сортировки;

очередность загрузки и разгрузки роллеров;

способы проверки качества скучивания чайного листа;

правила определения относительной влажности при помощи психрометра и специальных таблиц;

способы устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Машинист чаескручивающих машин, 5-й разряд

583. Характеристика работ:

ведение процессов второго и третьего скручиваний завяленного или фиксированного чайного листа на чаескручивающих машинах-роллерах по производству черного и зеленого байхового чая;

контроль хода этого процесса;

определение момента окончания процесса скручивания;

выгрузка, сортировка и просеивание листа после каждого скручивания;

проверка качества скручивания в каждой партии чая;

контроль соблюдения режимов температуры и относительной влажности;

устранение мелких неисправностей в работе обслуживаемых машин, периодическая смазка и чистка их;

ведение установленного учета.

584. Должен знать:

технологию и параметры режимов второго и третьего скручиваний завяленного или фиксированного чайного листа;

конструктивные особенности чаескручивающих машин;

требования, предъявляемые к качеству скручивания чайного листа;

правила и способы регулирования хода технологического процесса скручивания.

150. Машинист чаесушильных машин

Параграф 1. Машинист чаесушильных машин, 4-й разряд

585. Характеристика работ:

ведение процессов подсушки и сушки фиксированного лао-ча и сырья кофеинового материала на чаесушильных машинах;

доставка чая, загрузка его в машины вручную, выгрузка чая после сушки в ящики, укладка ящиков с высушенным чаем в штабеля;

регулирование толщины слоя подаваемого чая в машины;

контроль соблюдения установленного температурного режима сушки;

регулирование продолжительности процесса сушки при помощи вариатора скоростей конвейеров;

контроль качества сушки;

смазка и периодическая чистка обслуживаемых машин.

586. Должен знать:

технологию подсушки и сушки фиксированного лао-ча и сырья кофеинового материала;

параметры установленного температурного режима и нормы содержания влаги в высушенном и подсушенном чае;

устройство и принцип работы чаесушильных машин;

способы регулирования толщины слоя подаваемого чая и продолжительности процесса сушки;

практические приемы определения качества сушки;

требования, предъявляемые к качеству высушенного или подсушенного материала.

Параграф 2. Машинист чаесушильных машин, 5-й разряд

587. Характеристика работ:

ведение процесса сушки скрученного ферментированного и фиксированного чайного листа на чаесушильных машинах при производстве черного и зеленого байхового чая;

подноска ферментированного и фиксированного чая и загрузка машин;

определение фракции высушенного чая, размещение в тару и укладка в штабеля;

регулирование толщины слоя подаваемого чая в машины, продолжительности процесса сушки при помощи вариатора скоростей конвейеров в зависимости от фракции и степени влажности ферментированного чая;

контроль соблюдения температурного режима сушки;

систематическая проверка качества сушки;

устранение обнаруженных неисправностей в работе чаесушильных машин;

смазка и периодическая очистка машин;

ведение установленного учета.

588. Должен знать:

технологический процесс сушки скрученного ферментированного и фиксированного чайного листа;

нормы содержания влаги в высушенном полуфабрикате чая;

способы и правила регулирования температурного режима сушки скрученного ферментированного и фиксированного чайного листа;

устройство и правила эксплуатация чаесушильных машин;

способы и правила регулирования продолжительности процесса сушки в зависимости от фракции и влажности ферментированного и фиксированного чайного листа, толщины слоя подаваемого листа при загрузке машин;

практические приемы определения качества высушенного полуфабриката чая и требования, предъявляемые к его качеству.

151. Оператор чаеперерабатывающий линии

Параграф 1. Оператор чаеперерабатывающий линии, 4-й разряд

589. Характеристика работ:

управление механизированной линией по прессованию кирпичного чая, расфасовке зеленого, черного байхового чая с пульта управления;

пуск, останов, регулирование и подналадка отдельных узлов, механизмов и схем механизированной линии;

наблюдение за давлением, равномерностью поступления чая в автоматические весы и точностью отвесов;

периодическая проверка точности установки светового фокуса на рефлекторе весов и при необходимости регулирование их;

проверка при пуске линии наличия чая в пресс-формах в положении прессования;

наблюдение за показаниями контрольно-измерительных приборов и контрольными лампочками;

устранение мелких дефектов в работе линии;

ведение установленного учета.

590. Должен знать:

технологический процесс прессования зеленого, черного байхового чая, кирпичного чая на чаепрессовочной линии;

устройство и схему работы линии;

значения показаний контрольно-измерительных приборов линии;

правила настройки автоматических весов;

правила контроля работы отдельных узлов линии.

Параграф 2. Оператор чаеперерабатывающий линии, 5-й разряд

591. Характеристика работ:

управление механизированной линией по скручиванию и зеленой сортировке завяленного или фиксированного чайного листа (для получения черного и зеленого байхового чая) с пульта управления;

пуск, останов, регулирование и наладка узлов, механизмов и схем линии;

обеспечение синхронной работы чаерезательных машин, выносных транспортеров, увлажнительных установок, зеленой вибросортировочной машины и других машин и механизмов линии;

обеспечение движения монорельсовых тельферов по всем секциям линии в соответствии с продолжительностью процесса скручивания чайного листа;

выбор и регулирование режима работы линии;

включение и выключение машин при аварийных ситуациях;

периодическая проверка технического состояния роллеров, чаерезальных машин, тельферных механизмов, выносных транспортеров, электросети, сигнальных средств, пульта управления, устранение неисправностей в их работе.

592. Должен знать:

технологию скручивания чайного листа;

правила кратности скручивания завяленного и фиксированного листа и зеленой сортировки для выработки байхового чая;

устройство, кинематические и электрические схемы и схемы управления линии;

правила контроля точности работы отдельных узлов линии и приемы устранения мелких неисправностей в их работе.

152. Прессовщик кирпичного чая

Параграф 1. Прессовщик кирпичного чая, 2-й разряд

593. Характеристика работ:

обслуживание конвейерной линии прессования зеленого кирпичного чая;

выгрузка пресс-форм из нагревательной камеры, обтирка и смазка их;

укладка негативов в пресс-формы;

подача пресс-форм к прессу, гидровыбоям и в нагревательную камеру;

закрепление пресс-форм штырями после прессовки;

выбивание штырей перед подачей пресс-форм к гидровыбоям.

594. Должен знать:

устройство пресс-форм, правила их чистки, смазки и крепления;

правила выгрузки пресс-форм из нагревательных устройств и подачи к прессу.

Параграф 2. Прессовщик кирпичного чая, 3-й разряд

595. Характеристика работ:

участие в ведении процесса прессования кирпичного чая;

засыпка в пресс-формы пропаренных отвесов облицовочного и внутреннего материалов лао-ча в установленной очередности;

разравнивание и трамбовка каждого слоя лао-ча в пресс-форме;

проверка качества чистки и смазки пресс-форм;

укладка верхних негативов после набивки.

596. Должен знать:

основы технологии прессования зеленого кирпичного чая;

требования, предъявляемые к внешнего виду чайных кирпичей;

правила и очередность засыпки и набивки пропаренного лао-ча в пресс-формы.

Параграф 3. Прессовщик кирпичного чая, 4-й разряд

597. Характеристика работ:

ведение процесса прессования лао-ча на гидравлическом прессе и выбивание чайных кирпичей из пресс-форм на гидровыбое;

прием пресс-форм с чаем и установка их под пресс;

включение и выключение пресса, гидровыбоя;

закрепление штыря после прессования;

подравнивание пресс-формы в гнезде выбоя;

отделение чайного кирпича от негатива;

проверка качества прессования;

наблюдение за давлением пресса и выбоя, регулирование при необходимости их работы;

периодическая чистка и смазка пресса и выбоя;

ведение установленного учета.

598. Должен знать:

технологию прессования зеленого кирпичного чая;

правила выбойки чайных кирпичей из пресс-форм;

параметры установленного режима давления в прессе и выбое;

устройство и приемы регулирования работы гидравлического пресса и выбоя;

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции.

153. Прессовщик плиточного чая

Параграф 1. Прессовщик плиточного чая, 3-й разряд

599. Характеристика работ:

ведение процесса прессования плиточного чая на гидравлических прессах;

наблюдение за наполнением форм пресса чаем;

включение и выключение пресса;

контроль режима давления и при необходимости регулирование его;

периодическая проверка качества прессования плиток чая;

предупреждение возможного брака, чрезмерного увлажнения и россыпи чая;

устранение мелких неисправностей в работе гидравлического пресса.

600. Должен знать:

технологию прессования плиточного чая;

требования, предъявляемые к весу и внешнему виду плиточного чая;

устройство и принцип работы гидравлических прессов;

параметры установленного режима давления.

154. Порционист лао – ча

Параграф 1. Порционист лао – ча, 2-й разряд

601. Характеристика работы:

порционирование лао-ча;

взвешивание порций облицовочного и внутреннего материала лао-ча в количествах, установленных стандартом;

завертка отвесов в салфетки и подача на пропарку;

периодическая проверка, чистка и смазка весов.

602. Должен знать:

весовые нормы облицовочного и внутреннего материалов лао-ча для зеленого кирпичного чая;

устройство весов и правила их проверки;

приемы чистки и смазки весов.

155. Пропарщик лао – ча

Параграф 1. Пропарщик лао – ча, 3-й разряд

603. Характеристика работ:

пропаривание отвесов (порций) внутреннего и облицовочного материалов лао-ча в пропарочных котлах;

укладка завернутых в салфетки порций лао-ча на сетку пропарочного котла;

наблюдение за ходом пропарки, определение ее конца и подача пропаренных отвесов на прессование;

контроль соблюдения температуры и давления пара в котлах;

периодический контроль качества пропаривания отвесов лао-ча;

регулирование режима температуры и давления пара в пропарочном котле.

604. Должен знать:

технологический процесс пропаривания лао-ча;

параметры установленных режимов температуры, давления пара и продолжительности пропарки;

практические приемы определения качества пропаривания отвесов лао-ча;

требования, предъявляемые к качеству пропаренного лао-ча.

156. Скирдовальщик

Параграф 1. Скирдовальщик, 1-й разряд

605. Характеристика работ:

разборка скирд подсушенного чайного листа после брожения или резаного и обжаренного листа после термической его обработки;

засыпка листа в тару и подача на сушку.

606. Должен знать:

различия между облицовочным и внутренним материалами лао-ча;

правила разборки чайного листа после брожения или термической обработки.

Параграф 2. Скирдовальщик, 2-й разряд

607. Характеристика работ:

укладка в скирды подсушенного грубого и огрубевшего чайного листа или обжаренного и резаного листа для термической обработки;

подноска листа, засыпка его в формы для термической обработки с трамбовкой до определенной плотности;

периодическое перекладывание наружных и внутренних слоев скирд для равномерного прохождения процесса брожения;

укрытие скирд брезентом для предохранения от охлаждения.

608. Должен знать:

основы технологии процессов брожения и термической обработки резаного и обжаренного листа при выработке лао-ча;

размеры, формы и правила укладки скирд.

157. Сортировщик - разборщик чая

Параграф 1. Сортировщик - разборщик чая, 4-й разряд

609. Характеристика работ:

сортировка черного байхового и зеленого чайного листа на сортировочных машинах;

подготовка тары;

наблюдение за равномерностью подачи чайного листа на сортировочную машину;

определение фракций отсортированного чайного листа по внешнему виду и органолептическим методом, подача его на транспортер;

соблюдение установленного режима работы вентиляторов и воздуховодов;

устранение мелких неисправностей в работе машин, чистка и смазка их.

610. Должен знать:

технологию сортировки зеленого чайного листа;

сортность зеленого чайного листа;

устройство обслуживаемых сортировочных машин.

Параграф 2. Сортировщик - разборщик чая, 5-й разряд

611. Характеристика работ:

сортировка скрученного зеленого листа на сортировочных машинах при производстве черного байхового чая;

подготовка тары;

наблюдение за равномерностью подачи скрученного листа на сортировочные машины и контроль качества сортировки;

определение фракций отсортированного чая, размещение их в ферментационных ящиках слоями определенной толщины в зависимости от фракций;

доставка отсортированного чая в ферментационное помещение и укладка ящиков по партиям и фракциям;

периодическая чистка и смазка зеленой сортировки;

ведение установленного учета.

612. Должен знать:

технологию сортировки зеленого скрученного листа;

устройство машин зеленой сортировки;

установленные технологические нормы толщины слоя для отдельных фракций отсортированного чая при размещении его в ферментационных ящиках;

практические приемы определения качества зеленой сортировки;

правила чистки сеток машин зеленой сортировки.

158. Ферментировщик чая

Параграф 1. Ферментировщик чая, 4-й разряд

613. Характеристика работ:

ведение процесса ферментации в производстве черного байхового чая;

наблюдение за укладкой и размещением отсортированного чая по партиям и фракциям в ферментационном помещении;

проверка толщины слоя чая, засыпанного в ферментационные ящики;

контроль хода процесса ферментации;

определение момента окончания процесса ферментации для каждой партии и фракции чая;

подача ферментационного чая на сушку;

контроль соблюдения режимов температуры и относительной влажности в ферментационном помещении;

ведение установленного учета.

614. Должен знать:

технологию процесса ферментации чая;

установленные нормы толщины слоя чая, размещенного в ящиках;

практические методы определения момента окончания ферментации чая;

параметры температурного режима и методы определения температуры и относительной влажности в помещении;

виды, назначение и правила применения контрольно-измерительных приборов, правила ухода за ними.

Раздел 11. Парфюмерно-косметическое производство

159. Аппаратчик приготовления косметических средств

Параграф 1. Аппаратчик приготовления косметических средств, 4-й разряд

615. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления пудры, зубных порошков, сухих духов и других косметических средств на агрегатах, машинах и установках или ведение технологического процесса приготовления косметических средств на поточных линиях под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

регулирование последовательности прохождения массы через агрегаты;

контроль по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов соблюдения технологических режимов производства: температуры, степени измельчения, смешивания и за соблюдением режима работы вентиляторов высокого и низкого давления, просеивателей, шнековых питателей, циклонов, дозаторов и аэрокамер, амплитуды колебания корпуса вибромельницы;

загрузка и регулирование согласно технологическому режиму подачи массы в агрегаты и дозирующие устройства;

регулирование наполнения бункеров фасовочных автоматов;

определение потерь напора в сечении трубопроводов;

взвешивание полуфабриката и готовой продукции;

управление работой основного и вспомогательного оборудования;

прием и хранение сырья, отдушек, красителей и других материалов.

616. Должен знать:

технологию и параметры режимов производства косметических средств;

ассортимент и отличительные признаки изготовляемой продукции по внешнему виду, цвету и запаху;

принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемых машин, агрегатов, вспомогательного оборудования и контрольно-измерительных приборов.

Параграф 2. Аппаратчик приготовления косметических средств, 5-й разряд

617. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления косметических средств на поточных линиях;

последовательная дозировка сырьевых компонентов, красителей, отдушек в соответствии с рецептурами;

регулирование технологического процесса по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

обеспечение установленных констант химических реакций, осаждения, нейтрализации и другие;

обеспечение бесперебойной работы машин, агрегатов, коммуникаций и всего комплекта оборудования поточной линии;

органолептический контроль качества сырья, материалов, полуфабрикатов и готовой продукции;

учет расхода сырья, полуфабрикатов, количества получаемой продукции, ведение технической документации;

расчет загружаемых компонентов по рецептурам.

618. Должен знать:

технологическую схему производства косметических средств;

рецептуры и параметры режимов их изготовления;

нормы выхода готовой продукции и расхода сырья, материалов, полуфабрикатов и охлаждающей воды;

ассортимент, физико-химические основы изготовления косметических средств и технологические свойства сырья, полуфабрикатов и готовой продукции;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации машин, агрегатов, вспомогательного оборудования, контрольно-измерительных приборов и коммуникаций;

методы определения качества и органолептическую характеристику сырья, материалов, полуфабрикатов и готовой продукции;

методы расчета загружаемых компонентов по рецептурам.

160. Аппаратчик приготовления парфюмерных композиций и жидкостей

Параграф 1. Аппаратчик приготовления парфюмерных композиций и жидкостей, 3-й разряд

619. Характеристика работ:

участие в ведении технологического процесса приготовления композиций, отдушек, настоев, растворов или парфюмерных жидкостей;

регулирование загрузки сырьевых компонентов согласно технологическому режиму;

перемешивание жидкостей мешалкой или путем подачи сжатого воздуха;

органолептический контроль процесса и качества полученных жидкостей;

регулирование работы мешалок или подачи сжатого воздуха в зависимости от интенсивности перемешивания;

подготовка оборудования и коммуникаций: чистка, промывка, смазка;

загрузка сырья;

проверка оборудования и устранение мелких неисправностей в его работе;

отбор проб.

620. Должен знать:

ассортимент и основные свойства сырья, материалов и полуфабрикатов;

правила регулирования загрузки и дозировки сырьевых компонентов с соблюдением строгой последовательности;

органолептические признаки, характеризующие качество получаемых парфюмерных жидкостей;

устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования;

правила отбора проб.

Параграф 2. Аппаратчик приготовления парфюмерных композиций и жидкостей, 4-й разряд

621. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления композиций, отдушек, настоев, растворов или парфюмерных жидкостей под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов, результатам анализов температуры, давления, полноты растворения, качества окрашивания, продолжительности выстаивания и других показателей, обеспечивающих соблюдение технологических режимов, производства композиций, отдушек, настоев, растворов или парфюмерных жидкостей;

проверка при помощи контрольно-измерительных приборов крепости духов, одеколонов, спирта;

регулирование согласно технологическому режиму процессов дозировки и загрузки сырьевых компонентов в смесители и аппараты;

регулирование работы механических мешалок, аппаратов по растворению кристаллических веществ, насосов, сети коммуникаций.

622. Должен знать:

технологию и параметры режима приготовления композиций, отдушек, растворов, настоев или парфюмерных жидкостей;

способы окрашивания парфюмерных жидкостей;

методику и способы проверки крепости духов, одеколонов, спирта;

методы определения качества сырья, материалов и полуфабрикатов;

ассортимент, свойства и технические условия на сырье, материалы и полуфабрикаты;

правила приема и хранения, нормы потерь сырья в процессе производства;

правила эксплуатации обслуживаемых машин, аппаратов, вспомогательного оборудования и расположения коммуникаций.

Параграф 3. Аппаратчик приготовления парфюмерных композиций и жидкостей, 5-й разряд

623. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления композиций, отдушек, настоев, растворов или парфюмерных жидкостей;

контроль по показаниям приборов и результатам анализов за обеспечением установленных параметров технологического режима производства: температуры, давления, интенсивности перемешивания, полноты растворения, качества окрашивания, продолжительности выстаивания и других параметров;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

расчет количества спирта по таблицам стандарта, пересчет его из весовых единиц на объемные и выполнение других контрольных анализов;

органолептический контроль качества сырья, материалов, полуфабрикатов и готовой продукции;

обеспечение бесперебойной работы машин, перегонных и дробильных аппаратов, механических мешалок с пневмоприводами, аппаратов по экстрагированию, автоматической линии с фотоэлементом, устранение неисправностей в их работе;

ведение установленного учета и отчетности.

624. Должен знать:

нормы расхода сырья, материалов и полуфабрикатов;

методы и параметры режима окрашивания парфюмерных жидкостей;

полную характеристику спирта по степени очистки, удельному весу, цвету и тому подобное;

правила пользования таблицами стандарта и таблицами по пересчету спирта из весовых единиц на объемные;

методы определения качества и органолептической характеристики сырья, материалов, полуфабрикатов и готовой продукции;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации обслуживаемых машин, аппаратов, работающих под давлением, применяемых контрольно-измерительных приборов, вспомогательного оборудования и расположения коммуникаций.

161. Вальцовщик косметической массы

Параграф 1. Вальцовщик косметической массы, 3-й разряд

625. Характеристика работ:

ведение процесса вальцевания косметической массы на протирочных ситах и вальцах для достижения однородности и нужной консистенции массы;

органолептический контроль качества получаемой косметической массы;

регулирование при помощи контрольно-измерительных приборов температурного режима, подачи воды на вальцы;

отбор проб;

загрузка оборудования массой;

регулирование работы протирочных сит и вальцов в зависимости от хода процесса вальцевания путем изменения зазора между валками;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

626. Должен знать:

технологию и параметры режима вальцевания косметической массы;

основные свойства косметической массы и требования, предъявляемые к ее переработке;

отличительные признаки косметических масс по внешнему виду;

органолептические способы и методы определения качества провальцованных масс;

устройство, правила эксплуатации вальцов и протирочных сит.

162. Варщик косметической массы

Параграф 1. Варщик косметической массы, 3-й разряд

627. Характеристика работ:

ведение процесса варки косметических масс в котлах под руководством варщика более высокой квалификации в соответствии с рабочей инструкцией: подготовка сырьевых компонентов к загрузке (измельчение, плавление, растворение), эмульгирование, охлаждение, смешивание и парфюмирование косметических масс;

загрузка сырья, выгрузка готовой продукции;

проверка исправности варочного оборудования и устранение мелких неисправностей в его работе;

отбор проб и сдача их на анализ.

628. Должен знать:

ассортимент и основные свойства сырья, материалов и полуфабрикатов;

параметры режимов производства косметических масс;

органолептические признаки, характеризующие процесс варки и его окончание; правила отбора проб;

устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Варщик косметической массы, 4-й разряд

629. Характеристика работ:

ведение процесса варки косметических масс в котлах;

регулирование загрузки сырьевых компонентов в котлы и аппаратуру в зависимости от хода технологического процесса;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов температурных режимов процессов плавления, эмульгирования, охлаждения, смешивания и парфюмирования косметических масс, давления пара и температуры в котлах; контроль течения процессов;

облагораживание сырьевых компонентов и используемых отходов, освобождение от воды и примесей, дезодорация, очистка с применением химикатов и другие;

регулирование работы основного и вспомогательного оборудования, аппаратов для плавления, эмульгирования, охлаждения, насосов и коммуникаций;

органолептический контроль процесса варки и определение его окончания.

630. Должен знать:

технологию и параметры температурных режимов процессов варки косметических масс в котлах;

технические условия на сырье, материалы и полуфабрикаты, готовую продукцию, установленные нормы их расхода, условия и порядок хранения;

способы определения качества сырья по внешнему виду и качества отдушек по запаху;

режимы облагораживания и переработки используемых отходов;

устройство и правила регулирования работы обслуживаемого оборудования.

Параграф 3. Варщик косметической массы, 5-й разряд

631. Характеристика работ:

ведение технологического процесса варки косметических масс на поточных линиях;

обеспечение согласно технологическому режиму и рецептуре дозировки сырья температуры, давления, вакуума и других показателей технологического процесса;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

обеспечение бесперебойной и синхронной работы всего оборудования поточной линии: аппаратов для охлаждения различных систем, вальцовых краскотерок, коллоидных мельниц, гомогенизаторов, термографов и другие;

органолептический контроль качества сырья, материалов, полуфабрикатов и готовой продукции;

учет расхода сырья, полуфабрикатов, количества полученной продукции, ведение технической документации;

расчет сырьевых компонентов по заданной рецептуре;

определение выхода готовой продукции.

632. Должен знать:

технологическую схему процесса варки косметических масс на поточных линиях;

рецептуры косметических масс;

правила регулирования процессов;

устройство, принцип работы и правила эксплуатации поточной линии, контрольно-измерительных приборов, вспомогательного оборудования и коммуникаций;

ассортимент, свойства и технические условия на сырье, материалы, полуфабрикаты и готовую продукцию, их органолептическую характеристику;

правила расчета по рецептурам компонентов на загрузку, расчета требуемого количества щелочей в зависимости от их концентрации и расчета спирта по таблицам стандарта;

нормы выхода готовой продукции.

163. Формовщик пенальной косметики

Параграф 1. Формовщик пенальной косметики, 3-й разряд

633. Характеристика работ:

ведение процесса формования пенальной косметики (губная помада, тени, блеск для губ и другие) в многогнездных разливочных формах;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов температуры нагрева и плавления косметической массы;

розлив косметической массы в формы;

регулирование охлаждения массы в формах и извлечение косметического карандаша из формы;

подготовка многогнездных форм: протирка, смазка, сборка, подбор форм;

расчет количества косметической массы.

634. Должен знать:

параметры температурного режима плавления массы;

ассортимент продукции;

устройство и правила эксплуатации разливочных форм;

методику расчета количества массы (полуфабриката).

Раздел 12. Масложировое производство

164. Аппаратчик гидратации

Параграф 1. Аппаратчик гидратации, 3-й разряд

635. Характеристика работ:

ведение процесса гидратации масла и получения сырых фосфатидов под руководством аппаратчика гидратации более высокой квалификации;

наблюдение за работой смесителя-дозатора, сепаратора, коагулятора, отстойника непрерывного действия, вакуум-насосов, фильтр-пресса и другого оборудования;

отбор проб;

ведение учета сырья и готовой продукции.

636. Должен знать:

основы технологии обработки масла водой и паром для получения гидратированного масла и фосфатидов;

виды и назначение контрольно-измерительных приборов, принципы работы и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

схему расположения коммуникации отделения гидратации; методы и правила отбора проб.

Параграф 2. Аппаратчик гидратации, 5-й разряд

637. Характеристика работ:

ведение процесса гидратации масла и получения фосфатидного концентрата;

пуск и останов основного и вспомогательного оборудования и наладка технологического режима гидратации;

наблюдение за работой оборудования по показаниям контрольно-измерительных приборов и визуально;

контроль температуры и давления масла, воды, пара по показаниям приборов, расходом масла и воды по ротаметрам, качеством гидратированного масла по результатам лабораторных анализов, показаниям приборов и органолептически, уровнем масла и воды в сборниках и аппаратах;

предупреждение, выявление и устранение причин отклонений от норм технологического режима.

638. Должен знать:

технологию обработки масла водой и паром для получения гидратированного масла и фосфатидов;

виды, сорта и физико-химические свойства масел;

устройство обслуживаемого оборудования.

165. Аппаратчик получения фосфатидов

Параграф 1. Аппаратчик получения фосфатидов, 3-й разряд

639. Характеристика работ:

ведение процесса получения фосфатидного концентрата под руководством аппаратчика получения фосфатидов более высокой квалификации;

загрузка гидратационного (фосфатидного) осадка в аппарат;

наблюдение за работой и обслуживание оборудования (чистка, смазка и другие), используемого при очистке и сушке фосфатидов;

определение готовности фосфатидов с помощью приборов и органолептически;

выгрузка фосфатидов из аппарата и транспортировка их при помощи средств механизации на склад.

640. Должен знать:

технологию очистки и сушки фосфатидных концентратов;

требования, предъявляемые к качеству фосфатидных концентратов;

виды, назначение и правила пользования контрольно-измерительными приборами;

принцип работы обслуживаемого оборудования и правила его эксплуатации.

Параграф 2. Аппаратчик получения фосфатидов, 4-й разряд

641. Характеристика работ:

ведение процесса получения фосфатидного концентрата;

регулирование технологического режима процессов очистки и сушки фосфатидного концентрата;

наблюдение по показаниям контрольно-измерительных приборов за работой оборудования и ходом технологического процесса;

отбор проб;

контроль качества фосфатидного концентрата по результатам лабораторных анализов, показаниям приборов и органолептически.

642. Должен знать:

технологию очистки и сушки фосфатидных концентратов;

требования, предъявляемые к качеству фосфатных концентратов (содержание влаги и масла, цвет, вкус и другие показатели);

устройство обслуживаемого оборудования.

166. Жаровщик

Параграф 1. Жаровщик, 4-й разряд

643. Характеристика работ:

ведение процесса влаготепловой обработки мятки в жаровнях различных систем и конструкций под руководством жаровщика более высокой квалификации;

обслуживание жаровен, пропарочно-увлажнительных и распределительных шнеков, конденсационных горшков и другого оборудования;

наблюдение за работой жаровен, транспортных механизмов, аспирационной системой, магнитной защитой и отбором проб;

устранение неисправностей в работе жаровен;

регулирование режима процесса влаготепловой обработки мятки по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам лабораторных анализов;

проверка влажности и тонкости помола мятки, поступающей в жаровни, влажности и структуры мезги, выходящей из жаровни.

644. Должен знать:

технологию приготовления мятки и влаготепловые режимы для различных масличных культур;

способы получения лепестка и крупки для экстракции;

виды, назначение, принцип работы контрольно-измерительных приборов и правила пользования ими;

приемы и методы органолептического определения готовности мезги;

устройство обслуживаемого оборудования прессового цеха.

Параграф 2. Жаровщик, 5-й разряд

645. Характеристика работ:

ведение процесса влаготепловой обработки мятки в жаровнях различных систем и конструкций, применяемых на маслозаводах;

расчет количества поступающей в жаровни мятки, выхода мезги, количества влаги для увлажнения;

обеспечение равномерного поступления мятки в чаны жаровни и регулирование режима влаготепловой обработки мятки;

наблюдение за работой перепускных клапанов, за аспирацией чанов жаровни, температурой мезги, давлением пара, конденсационной системой, высотой слоя мятки в чанах жаровни визуально и по показаниям контрольно-измерительных приборов;

регулирование режима процесса приготовления мезги и наладка работы технологического оборудования;

определение химическим способом и органолептически готовности мезги для прессования;

контроль структуры мезги, поступающей на прессы, качества масла, нагрузки на прессах предварительного и окончательного отжима масла;

координация работы рушальновеечного и прессового отделений;

пуск и останов обслуживаемого оборудования;

очистка магнитной защиты, наблюдение за транспортными механизмами.

646. Должен знать:

технологию приготовления мезги;

способы определения влажности мезги;

тепловые режимы приготовления мезги из семян различных масличных культур;

методы органолептического определения качества и готовности мезги;

физико-химические процессы влаготепловой обработки мятки;

правила регулирования, контроля процесса тепловой обработки;

правила наладки и регулирования обслуживаемого оборудования;

схему расположения коммуникаций;

качественные и количественные показатели режима работы основного технологического оборудования.

167. Регенераторщик

Параграф 1. Регенераторщик, 4-й разряд

647. Характеристика работ:

регенерация растворителя;

наблюдение за работой оборудования, участвующего в процессе регенерации;

регулирование подачи мисцеллы в аппарат, определение полноты отгонки растворителя, освобождение аппаратуры от кубового остатка;

контроль наполнения емкости регенерированным растворителем;

ведение технической документации.

648. Должен знать:

технологию регенерации растворителя;

требования, предъявляемые к качеству регенерированного растворителя;

нормы выхода растворителя при регенерации;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов.

168. Аппаратчик дезодорации

Параграф 1. Аппаратчик дезодорации, 4-й разряд

649. Характеристика работ:

ведение процесса дезодорации жиров и масел с целью получения обезличенного жира на аппаратах периодического и непрерывного действия;

загрузка дезодоратора жирами, ввод водного раствора лимонной кислоты;

пуск, останов и регулирование работы пароэжекторной установки;

обеспечение равномерного питания водой барометрических конденсаторов;

поддержание заданной температуры отходящей воды, вакуума в маслоохладителе;

определение степени дезодорации и окончания процесса органолептически и по показаниям контрольно-измерительных приборов;

регулирование режима технологического процесса дезодорации;

систематический слив ароматических погонов из каплеуловителя;

охлаждение жира;

снятие вакуума и перекачивание дезодората через трубопроводы в жирохранилище;

отбор проб жира;

расчет количества лимонной кислоты, необходимого для улучшения процесса дезодорации и очищения жира от металла.

650. Должен знать:

технологию и параметры режима процесса дезодорации различных жиров и масел; требования, предъявляемые к качеству дезодорированных жиров;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, применяемых контрольно-измерительных приборов;

методы ведения контроля и регулирования технологического режима;

правила отбора проб;

приемы органолептического определения окончания процесса дезодорации;

правила расчета концентрации и количества лимонной кислоты.

169. Аппаратчик установки производства отбельной земли

Параграф 1. Аппаратчик установки производства отбельной земли, 4-й разряд

651. Характеристика работ:

ведение процесса активации отбельной земли;

прием неактивированной отбельной земли и концентрированной серной кислоты;

приготовление водяной пульпы из неактивированной земли и подача ее и серной кислоты насосом в активатор;

разварка смеси в активаторе;

наблюдение за технологическим процессом разварки;

регулирование процесса путем подачи пара на разварку;

отбор и анализ проб;

отмывание отбельной земли водой в декантаторе;

подача насосом отмытой активированной отбельной земли на рамный фильтр-пресс, промывание и фильтрация на прессе;

отдувка и зачистка пресса с разборкой и сборкой;

погрузка отбельной земли на противни и загрузка их в сушильные шкафы, наблюдение за сушкой и разгрузка сушильных шкафов;

размол высушенной отбельной земли и загрузка размолотой активированной земли в ящики;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования, чистка и смазка его.

652. Должен знать:

устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования;

технологическую схему и режимы работы при активации различных отбельных земель;

основные свойства обрабатываемых продуктов и применяемых химикатов;

правила отбора проб и проведения анализов.

170. Аппаратчик этаноламиновой установки

Параграф 1. Аппаратчик этаноламиновой установки, 3-й разряд

653. Характеристика работ:

ведение процесса очистки водорода и водяного газа от сероводорода и углекислого газа в этаноламиновой установке под руководством аппаратчика этаноламиновой установки более высокой квалификации;

обслуживание щелочного скруббера;

пуск, останов и обслуживание насосов, компрессоров, холодильников, конденсаторов и другого оборудования установки;

наблюдение по показаниям контрольно-измерительных приборов за уровнем щелочных и этаноламиновых растворов в абсорберах и регенераторах, за температурой и давлением в коммуникациях и аппаратах газоочистной системы;

регулирование подачи воды, пара и растворов с помощью средств автоматики, вариаторов скорости и кранов;

приготовление растворов триэтаноламина и моноэтаноламина;

ведение процесса регенерации отработанного раствора путем перекачивания его центробежными насосами через теплообменник, регенератор, кипятильник, холодильник и возвращение восстановленного раствора в абсорбер;

отбор проб газов и растворов;

определение простейшими способами и по результатам лабораторных анализов полноты очистки газов на содержание углекислоты и сероводорода, на содержание этаноламинов, карбонатов и сульфидов в растворах и этаноламинов - в флегме;

наблюдение в процессе работы установки за исправностью аппаратуры, насосов, компрессоров, средств автоматики, контрольно-измерительных приборов и трубопроводов;

контроль утечки газа и раствора, наблюдение за работой приточной вентиляции;

участие в ведении технологической документации.

654. Должен знать:

технологию регенерации растворов;

химические и физические свойства, назначение водяного газа, водорода, щелочи;

требования, предъявляемые к воде и пару;

основы технологии очистки водяного газа и водорода;

устройство и схему расположения обслуживаемого оборудования и коммуникаций;

принцип работы применяемых контрольно-измерительных приборов и автоматики;

простейшие способы определения чистоты газов и концентрации растворов;

пределы взрываемости газов;

правила ведения технологической документации.

Параграф 2. Аппаратчик этаноламиновой установки, 4-й разряд

655. Характеристика работ:

ведение процесса очистки водорода и водяного газа от сероводорода и углекислого газа в этаноламиновой установке;

заполнение системы этаноламиновым раствором;

включение и регулирование насосов, вариаторов и другого обслуживаемого оборудования;

подача пара в теплообменник, воды в холодильник и конденсатор;

подача водяного газа или водорода на очистку;

управление процессами абсорбции и десорбции с пульта управления;

регулирование циркуляции растворов и температурного режима путем изменения скорости подачи раствора, пара и воды;

наблюдение по показаниям контрольно-измерительных приборов за уровнем раствора в абсорберах и регенераторе, давлением пара и газа в трубопроводах и аппаратуре;

добавление конденсата в систему по мере необходимости;

анализ водорода и водяного газа до и после его очистки и отходящих газов: на содержание в них углекислого газа, сероводорода и кислорода;

анализ растворов из абсорбера, генератора и промывателя на содержание в них этаноламина, карбонатов и сульфидов, анализ флегмы на содержание этаноламина;

расчет концентрации растворов триэтаноламина и моноэтаноламина;

продувка и удаление воздуха из абсорбера;

проверка герметичности аппаратуры и коммуникаций, исправности контрольно-измерительных приборов и средств автоматики;

контроль приготовления растворов и проведения регенерации отработанного раствора;

наблюдение за исправностью обслуживаемого оборудования, коммуникаций;

предупреждение и устранение возможности образования взрывоопасной смеси в аппаратуре и коммуникациях;

контроль выполнения правил по безопасности труда и пожарной безопасности в помещении этаноламиновой установки;

ведение технологического журнала и учета расхода материалов, количества очищенного газа.

656. Должен знать:

технологический процесс очистки водяного газа и водорода;

сущность технологических процессов абсорбции и десорбции;

требования, предъявляемые к качеству очистки водяного газа и водорода;

степень влияния загрязнений газа и водорода на ход технологического процесса производства водорода, очистки газа и гидрогенизации жиров;

химические и физические свойства этаноламинов;

устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования, аппаратуры, контрольно-измерительных приборов и автоматики этаноламиновой установки;

правила работы в газоопасных местах;

нормы расхода материалов.

171. Водоротчик

Параграф 1. Водоротчик, 5-й разряд

657. Характеристика работ:

ведение процесса получения водорода железопаровым способом, способом конверсии природного газа и электролитическим методом под руководством водородчика более высокой квалификации;

подготовка к загрузке сидерита, магнетита, шамотного кирпича, керамиковых колец, железохромомедистого катализатора, кокса и других материалов, применяемых для получения водорода, загрузка и укладка их с помощью тельфера или других механизмов в водородные печи, газоподогреватели, конверторы, скрубберы и десульфуризаторы;

приготовление растворов и электролита;

подача растворов в абсорберы, электролита в электролизерные установки;

зажигание водородных печей и пуск электролизеров и конвертеров;

переключение запорной арматуры вручную и при помощи средств автоматики (при автоматическом управлении) в определенной последовательности и с соблюдением интервалов, установленных регламентов;

наблюдение за работой автоматики и блокирующих устройств, показаниями контрольно-измерительных приборов, исправностью оборудования и коммуникаций водородной установки;

регулирование работы водородных печей, электролизеров, газоподогревателей, конверторов, абсорберов и скрубберов при помощи средств автоматики, вентилей, кранов, путем подачи газа, пара, воздуха, электролита, воды и растворов;

определение качества вырабатываемого водорода по результатам лабораторных анализов и подача его в газгольдеры;

наблюдение за температурным режимом холодильных аппаратов, скрубберов, промывателей, за положением колокола газгольдера;

откачка воды из водоотмывных горшков у газгольдеров и на газопроводах;

очистка водосливов в бассейнах газгольдеров;

устранение мелких неисправностей оборудования и предупреждение возможности образования взрывоопасной смеси в аппаратуре и в коммуникациях;

ведение технологического журнала, учета сырья и получаемого водорода.

658. Должен знать:

технологию процесса получения водорода железопаровым способом, методом конверсии природного газа и электролитическим методом;

требования, предъявляемые к качеству получаемых газов, устройство и правила эксплуатации основного и вспомогательного оборудования;

схему коммуникаций и расположение арматуры;

устройство и принцип действия контрольно-измерительных и регулирующих приборов;

ассортимент материалов, используемых при получении водорода, их качества и свойства;

пределы взрываемости смеси водяного газа и водорода с воздухом;

правила оказания первой доврачебной помощи при отравлении газом и ожогах.

Параграф 2. Водородчик, 6-й разряд

659. Характеристика работ:

ведение процесса получения водорода железопаровым способом, способом конверсии природного газа и электролитическим методом на установках различных систем и конструкций;

проверка готовности установки по производству водорода к пуску, исправности и герметичности аппаратуры и трубопроводов, действия средств управления и автоматики;

продувка водородной печи, конвертора, электролизеров, газоочистных установок и коммуникаций;

пуск водородных печей и газоподогревателей;

регулирование технологического процесса по фазам и корректировка настройки автоматики в соответствии с регламентом;

контроль работы автоматики и блокирующих устройств при автоматизированном управлении;

проверка хода процесса по результатам лабораторных анализов и показаниям контрольно-измерительных приборов;

регулирование в зависимости от результатов лабораторных анализов и показаний контрольно-измерительных приборов подачи газа и пара в водородные печи, работы электролизеров, разделительных колонн, регуляторов давления, питателей, подачи воды в холодильные аппараты;

руководство разгрузкой и загрузкой водородной печи, конвертора, приготовлением электролита;

координация работы своего участка с работой участков по производству водяного газа и очистки водяного газа и водорода;

выявление и устранение неполадок в ведении процесса и неисправностей в работе оборудования;

контроль выполнения правил по безопасности труда и пожарной безопасности в помещении водородной установки.

660. Должен знать:

свойства и назначение водяного и природного газов, водорода, кислорода;

примеси, принцип их влияния на получение водорода и на процесс гидрогенизации пищевых и технических жиров;

требования, предъявляемые к электролиту, пару, воде.

661. Требуется среднее профессиональное образование.

При получении водорода электролитическим методом тарификация водородчика устанавливается на разряд ниже.

172. Генераторщик

Параграф 1. Генераторщик, 5-й разряд

662. Характеристика работ:

ведение процесса получения водяного газа на газогенераторных установках путем воздействия водяного пара на уголь;

осмотр и подготовка генератора, скруббера и арматуры газогенераторной установки к пуску;

проверка чистоты колосниковой решетки, выходных отверстий труб генератора, плотности перекрытий воздушных и газовых задвижек, соединений труб и фланцев, работы насосов и воздуходувок;

прием антрацита, кокса и другого технологического сырья, подготовка его к загрузке и загрузка в газогенератор;

розжиг газогенератора;

подача воды, воздуха и пара;

пуск и обслуживание генератора, скруббера, воздуходувки, насосов, средств автоматики, блокирующих устройств и другого оборудования установки;

наблюдение по показаниям контрольно-измерительных приборов за давлением пара, температурой воды и газа;

получение водяного газа путем чередования фаз технологического процесса газификации в соответствии с регламентом, регулирование процесса вручную или при помощи средств автоматического управления газогенераторной установки;

охлаждение и предварительная очистка водяного газа в скрубберах и подача его в газгольдер;

расшлаковка генератора и удаление шлака из помещения вручную и средствами механизации;

наблюдение за охлаждением полученного водяного газа, исправностью оборудования и коммуникации;

предупреждение утечек водяного газа;

регулирование теплового режима скруббера;

обслуживание водяной рубашки генератора;

устранение мелких неисправностей;

предупреждение и устранение возможности образования взрывоопасной смеси в аппаратах и трубопроводах;

ведение учета расхода сырья и технической документации.

663. Должен знать:

технологию и параметры режимов получения водяного газа;

свойства и назначение водяного газа и водорода;

марки антрацита и кокса; требования, предъявляемые к пару и воде, принцип влияния пара и воды на ход технологического процесса;

требования, предъявляемые к качеству водяного газа и водорода;

устройство обслуживаемого оборудования;

схему трубопроводов;

принцип действия контрольно-измерительных приборов.

Параграф 2. Генераторщик, 6-й разряд

664. Характеристика работ:

ведение процесса получения водяного газа на газогенераторах различных систем;

проверка готовности газогенераторной установки к пуску: исправности генератора, скруббера, воздуходувки, углеподъемника газгольдера, средств управления и автоматики, трубопроводов и контрольно-измерительных приборов;

пуск и наладка работы оборудования, регулирование системы управления и автоматики;

контроль соблюдения технологических норм по количеству и качеству загружаемого в газогенератор топлива;

определение по лабораторным анализам и простейшими средствами состава водяного газа и соответствия его установленным нормам;

наблюдение по показаниям контрольно-измерительных приборов за работой оборудования, исправностью коммуникаций газогенераторной установки, состоянием гидрозатворов, положением колокола газгольдера;

контроль работы средств управления и автоматики, действием блокировки и регулирование их;

руководство работой по расшлаковке генератора при ручном удалении шлака, наблюдение за работой механизмов и регулирование их при механизированном удалении шлака;

координация работы участка с работой участков по производству водорода и очистки водяного газа и водорода;

участие в испытаниях на герметичность аппаратуры и коммуникаций установки;

контроль выполнения правил по безопасности труда и пожарной безопасности в помещениях генераторной установки.

665. Должен знать:

технологию производства водяного газа, его состав, виды примесей, их влияние на получение водорода и на его качество;

порядок и правила регулирования работы оборудования и средств автоматики;

пределы взрываемости смеси газа с воздухом и правила работы в газоопасных местах.

666. Требуется среднее профессиональное образование.

173. Гидрогенизаторщик

Параграф 1. Гидрогенизаторщик, 4-й разряд

667. Характеристика работ:

ведение отдельных операций гидрогенизации жиров;

наполнение автоклавов жиром;

подогрев жиров и масел перед загрузкой в автоклавы и в автоклавах до заданной температуры;

подача катализатора в автоклавы в количестве, установленном технологическими инструкциями;

пуск и останов компрессоров, продувка циркуляционной системы водородом, продувка саломасных линий;

спуск готового саломаса в отстойники, складские емкости;

обслуживание аппаратов очистки циркуляционного водорода и жироловушек, компрессоров;

выгрузка отработанного катализатора из отстойников и подача его на регенерацию.

668. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации автоклавов и аппаратов очистки циркуляционного водорода, насосов и компрессоров;

схему коммуникаций цеха гидрогенизации.

Параграф 2. Гидрогенизаторщик, 5-й разряд

669. Характеристика работ:

ведение технологического процесса гидрогенизации жиров под руководством гидрогенизаторщика более высокой квалификации;

подготовка оборудования автоклавного цеха к пуску;

обслуживание автоклавов, теплообменников, водородных компрессоров, очистительной системы водорода, центробежных и плунжерных насосов, мешалок, фильтров и другого оборудования гидрогенизационного цеха;

обеспечение равномерной подачи масла;

восстановление катализатора и подача его и водорода в автоклавы;

наблюдение за давлением в автоклавах и трубопроводах, температурой и уровнем жира в аппаратах;

фильтрация гидрированных жиров;

регулирование с помощью средств механизации, контрольно-измерительных приборов и автоматики пресса гидрогенизации жиров и масел путем перемешивания, нагревания или охлаждения гидрируемого продукта, прокачивания холодного масла или подача пара через систему змеевиков;

поддерживание определенного соотношения количества катализатора и водорода;

отбор и анализ проб;

проверка действия системы автоматической продувки;

очистка отработанного водорода.

670. Должен знать:

технологию и параметры режимов гидрогенизации различных видов жиров и очистки отработанного водорода;

устройство, конструктивные особенности и правила эксплуатации автоклавов, аппаратов очистки и циркуляции водорода и другого оборудования автоклавного цеха;

свойства и ассортимент гидрируемых жиров;

требования, предъявляемые к жирам, катализатору и водороду;

требования, предъявляемые к качеству пищевого и технического саломаса;

методы отбора и анализа проб;

принцип действия контрольно-измерительных приборов и средств автоматики.

Параграф 3. Гидрогенизаторщик, 6-й разряд

671. Характеристика работ:

ведение технологического процесса гидрогенизации жиров непрерывным и периодическим методом;

проверка готовности автоклавного цеха к пуску: исправности оборудования, герметичности всех аппаратов и трубопроводов;

определение количества катализатора, вводимого в автоклавы, в зависимости от его активности, вида гидрируемого жира и количества водорода;

контроль качества водорода в газгольдере;

пуск и останов оборудования автоклавного цеха;

установление и поддержание параметров технологического режима процесса гидрогенизации;

регулирование температуры плавления конечного продукта путем изменения количества подаваемого в автоклавы катализатора и водорода;

контроль по лабораторным анализам и визуально качества поступающих жиров и готового саломаса;

контроль своевременного восстановления катализатора и работы системы очистки циркуляционного водорода.

672. Должен знать:

порядок проверки исправности, пуска и останова оборудования автоклавного цеха;

технологическую схему непрерывного и периодического способа производства гидрированных жиров;

порядок работы и правила эксплуатации оборудования и средств автоматики;

войства катализатора, водорода и предъявляемые к ним требования;

методы контроля производства и определения количества катализатора, вводимого в автоклавы.

673. Требуется среднее профессиональное образование.

174. Катализаторщик

Параграф 1. Катализаторщик, 3-й разряд

674. Характеристика работ:

приготовление раствора серно-кислых солей металлов (меди, никеля) и раствора кальцинированной соды;

осаждение солей, фильтрация, промывка и сушка их;

измельчение готового катализатора на различных механизмах;

ведение процесса регенерации отработанного катализатора: предварительное обезжиривание, разварка катализатора в серной кислоте, очистка растворов;

перекачка жира и растворов;

отбор проб растворов, промывных вод и осадков солей;

чистка фильтр-прессов и другого обслуживаемого оборудования.

675. Должен знать:

основы технологии приготовления катализатора;

свойства катализатора и его роль в процессе гидрогенизации жиров и масел; правила отбора проб и приготовления растворов;

устройство обслуживаемого оборудования и схему трубопроводов обслуживаемого участка.

Параграф 2. Катализаторщик, 4-й разряд

676. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления катализатора периодическим или непрерывным методом из углекислых солей никеля и меди и муравьино-кислого никеля;

определение наличия кислоты и щелочи в растворах, сушка катализатора;

восстановление углекислых солей никеля и меди;

разложение формиата никеля;

соблюдение норм расхода сырья и материалов для выработки катализатора;

учет расхода сырья и материалов;

пуск и останов оборудования по приготовлению катализатора.

677. Должен знать:

технологию и параметры режима приготовления катализатора и требования, предъявляемые к его качеству;

свойства водорода;

устройство и правила эксплуатации аппаратов для восстановления и разложения солей.

175. Обработчик соапстока

Параграф 1. Обработчик соапстока, 2-й разряд

678. Характеристика работ:

приготовление растворов для обработки соапстока, промывных вод и отработанных отбельных земель;

прием и загрузка котлов и емкостей сырьем и материалами;

подача в мерники растворов кальцинированной и каустической соды, концентрированной серной кислоты, раствора поваренной соли;

отбор проб, взвешивание и откачивание готовой продукции;

выполнение других работ по указанию обработчика соапстока более высокой квалификации.

679. Должен знать:

правила приготовления растворов заданной концентрации;

правила транспортировки соапстока и жирных кислот;

принцип работы обслуживаемого оборудования, схему трубопроводов обслуживаемого участка;

правила отбора проб.

Параграф 2. Обработчик соапстока, 3-й разряд

680. Характеристика работ:

обработка соапстока, промывных вод и отработанных отбельных земель;

ведение процессов омыления соапстока концентрированной каустической содой, отсолки, разложения омыленной массы серной кислотой, промывки жирных кислот и восстановления активности отбельной земли;

подача растворов для обработки соапстока и регулирование ее по показаниям контрольно-измерительных приборов;

проверка степени омыления и разложения масла органолептическим методом, визуально и по результатам лабораторных анализов;

отделение масла от мыла на сепараторах и центрифугах;

спуск подмыльных щелоков и кислой воды;

перекачивание промытых жирных кислот и соапстока в емкости для хранения или в другие цехи;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

ведение установленного учета.

681. Должен знать:

технологию обработки отходов, очистки масел, жиров и отбельных земель;

способы омыления соапстоков и разложения серной кислотой жиров и мыльных растворов;

устройство оборудования и принцип работы контрольно-измерительных приборов обслуживаемого участка;

методы органолептической оценки процесса.

176. Разварщик саломаса

Параграф 1. Разварщик саломаса, 3-й разряд

682. Характеристика работ:

ведение процесса разварки саломаса в разварочных чанах;

приготовление раствора серной кислоты необходимой концентрации;

загрузка саломаса в разварочные чаны с помощью насосов и его очистка;

отделение чистого саломаса и перекачивание его в баки готовой продукции;

отбор проб;

продувка трубопроводов.

683. Должен знать:

параметры режимов и сущность технологии разварки саломаса;

правила приготовления раствора серной кислоты;

правила обращения с серной кислотой и ее основные свойства;

виды, назначение применяемых контрольно-измерительных приборов;

правила отбора проб;

устройство обслуживаемого оборудования.

177. Аппаратчик - комплекторщик

Параграф 1. Аппаратчик - комплекторщик, 4-й разряд

684. Характеристика работ:

ведение процесса механической (пластической) обработки (перетирания) маргариновой массы на вакуум-комплекторах для придания маргарину легкоплавкой, упруго-пластичной консистенции;

пуск и останов агрегата;

наблюдение за процессом обработки массы по показаниям контрольно-измерительных приборов, вакуумом и температурой воды в системе, толщиной стружки, температурой маргарина, выходящего из вакуум-комплектора;

регулирование подачи воды для обогрева агрегата, работы вакуум-насоса;

упаковка маргарина в короба, ящики и бочки;

разборка, чистка, мойка и дезинфекция вакуум-комплектора.

685. Должен знать:

технологию механической обработки маргарина;

устройство вакуум-комплектора, насадок;

требования, предъявляемые к качеству маргарина;

и назначение применяемых контрольно-измерительных приборов.

178. Аппаратчик по приготовлению майонеза

Параграф 1. Аппаратчик по приготовлению майонеза, 3-й разряд

686. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления майонезной пасты и растворов по заданной рецептуре;

приготовление горчицы;

прием, взвешивание, просеивание сырья на виброситах;

подача подготовленного сырья по трубопроводам или транспортерам в бункеры, контейнеры, дозаторы и смесители;

подогревание и смешивание компонентов;

регулирование работы смесителей и насосов;

регулирование температуры воды и подача пара;

контроль по показаниям контрольно-измерительных приборов точности дозировки подготовленных компонентов, соблюдения технологического режима, давления пара и вакуума;

отбор проб;

ведение учета сырья, растворов и пасты.

687. Должен знать:

технологию приготовления майонезной пасты;

принцип работы обслуживаемых аппаратов и оборудования;

требования, предъявляемые к качеству сырья, применяемого для приготовления майонеза, горчицы;

нормы расхода сырья;

назначение и принцип работы контрольно-измерительных приборов;

правила отбора проб.

Параграф 2. Аппаратчик по приготовлению майонеза, 4-й разряд

688. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления майонеза;

подача по заданной рецептуре и в установленной последовательности из бачков и дозаторов в смеситель насосами и эмульсатором по трубопроводам майонезной пасты, рафинированного и дезодорированного растительного масла, растворов и специй;

регулирование скорости подачи компонентов и перемешивания их в смесителе;

наблюдение за температурным режимом, давлением и процессом образования эмульсии;

контроль качества сырья и полуфабрикатов органолептическим методом;

контроль качества приготовления растворов и майонезной пасты;

подача грубой эмульсии майонеза на гомогенизацию;

регулирование давления гомогенизатора, обеспечивающего получение майонеза требуемой консистенции;

слив майонеза из гомогенизатора по трубопроводам в емкости для готовой продукции;

ведение технической документации.

689. Должен знать:

технологию приготовления майонеза;

нормы расхода сырья;

устройство обслуживаемых аппаратов, оборудования и применяемых контрольно-измерительных приборов.

179. Аппаратчик приготовления высокожирных эмульсий

Параграф 1. Аппаратчик приготовления высокожирных эмульсий, 4-й разряд

690. Характеристика работ:

ведение процессов получения молочной плазмы и выработки стойких сливок восьмидесятидвухпроцентной жирности;

подготовка сухого и натурального молока, воды, растворов лимоннокислого и фосфорнокислого натрия, сахара и соли;

подача компонентов молочной плазмы в смесители по заданной рецептуре;

регулирование процесса набухания молока;

подача молочной плазмы, сквашенного молока и жирового набора в смеситель;

ведение процесса приготовления 60 процентов (далее - %) сливок путем гомогенизации;

нормализация сливок до содержания 82% жира;

определение степени готовности эмульсий и сливок;

подача сливок на охлаждение;

чистка и мойка оборудования.

691. Должен знать:

бактериальные и физико-химические свойства молочной плазмы и жиров;

сущность технологии приготовления молочной плазмы и высокожирных эмульсий;

параметры режимов работы оборудования;

устройство гранулятора, смесителей, танков (ванн), гомогенизаторов, назначение и принцип работы контрольно-измерительных приборов;

методику анализов для контроля производства;

нормы расхода сырья и материалов;

правила мойки и санитарной обработки оборудования и трубопроводов.

При ведении процесса получения молочной плазмы под руководством аппаратчика приготовления высокожирных эмульсий более высокой квалификации - 3-й разряд.

180. Аппаратчик приготовления кулинарных и кондитерских жиров

Параграф 1. Аппаратчик приготовления кулинарных и кондитерских жиров, 4-й разряд

692. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления кулинарных и кондитерских жиров на автоматической линии;

расчет жировых компонентов и их смешивание;

регулирование подачи хладагента для охлаждения жиров и углекислого газа для получения требуемой консистенции жиров;

предупреждение и устранение причин отклонений от нормы технологического режима;

контроль производственного процесса и качества готовой продукции при помощи средств автоматики;

ведение технической документации.

693. Должен знать:

физико-химические показатели готовой продукции, свойства и рецептуры жиров;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов;

правила ведения технической документации.

181. Аппаратчик приготовления эмульгатора

Параграф 1. Аппаратчик приготовления эмульгатора, 4-й разряд

694. Характеристика работ:

ведение технологического процесса приготовления эмульгатора для удержания влаги и улучшения пластических свойств маргариновой продукции;

прием со склада по трубопроводам и в таре, взвешивание говяжьего жира, саломаса, глицерина, стеариновой кислоты, фосфатидов и другого сырья;

загрузка сырья в реакторы;

наблюдение по показаниям контрольно-измерительных приборов за температурой и наличием углекислого газа в этерификаторе и аппаратах, за вакуумом в сборнике;

регулирование процесса приготовления эмульгатора путем перемешивания смеси в реакторе, подачи пара в подогреватели;

перекачивание смеси насосами;

поддержание температуры теплообменников и вакуума;

охлаждение эмульгатора в холодильнике-отстойнике, холодильном барабане или в холодильном прессе с последующей выгрузкой плит эмульгатора;

разрубка и упаковка плит или стружки;

ведение технической документации;

учет поступления сырья и выхода готовой продукции.

695. Должен знать:

технологию приготовления и физико-химические свойства эмульгатора;

устройство и правила эксплуатации аппаратуры и оборудования обслуживаемой установки по производству эмульгатора, применяемых контрольно-измерительных приборов;

правила отбора проб.

При ведении процесса приготовления эмульгатора под руководством аппаратчика приготовления эмульгатора более высокой квалификации -3-й разряд.

182. Оператор линии производства маргарина

Параграф 1. Оператор линии производства маргарина, 5-й разряд

696. Характеристика работ:

ведение технологического процесса получения эмульсии и маргарина на аппаратах поточной автоматизированной линии;

набор компонентов в соответствии с рецептурой, смешивание их и подача на охлаждение;

наблюдение за контрольно-измерительными приборами и регулирование процесса производства эмульсии и маргарина;

контроль качества маргарина, поступающего на расфасовку, весом пачек, расфасовкой и упаковкой готовой продукции;

ведение технической документации.

697. Должен знать:

физико-химические свойства и виды жиров;

устройство агрегатов автоматизированной линии для непрерывного производства маргарина, смесителей, насосов высокого давления, гомогенизаторов, вытеснительных охладителей, фасовочных автоматов, контрольно-измерительных приборов;

рецептуры маргарина;

порядок ведения технической документации.

183. Темперировщик жировой основы

Параграф 1. Темперировщик жировой основы, 3-й разряд

698. Характеристика работ:

ведение процессов темперирования жировой основы маргарина в темперировочных котлах или приготовления эмульсии из жировой основы маргарина, подготовленного молока, сахарного сиропа и других компонентов в соответствии с заданной рецептурой в смесителе и эмульсаторе;

наблюдение и регулирование температуры подаваемых в смеситель компонентов;

приготовление раствора соли;

подача растворов красителей, соли, эмульгатора и других составных частей маргарина в темперировочные котлы;

наблюдение за работой оборудования;

регулирование температурного режима процессов;

подача готовой продукции на автоматические весы, в распределительную каретку холодильного барабана;

чистка и мойка оборудования;

ведение технической документации.

699. Должен знать:

технологию и параметры режимов темперирования и эмульсирования;

физико-химические свойства жиров, других компонентов маргарина, эмульгаторов; рецептуры маргарина и пищевых жиров;

назначение и принцип работы контрольно-измерительных приборов и средств автоматики;

пороки маргарина и причины их возникновения.

184. Фризерщик

Параграф 1. Фризерщик, 3-й разряд

700. Характеристика работ:

обработка пищевых жиров на фризере и на вытеснительным охладителе;

охлаждение эмульсии жировой смеси и слив ее в полужидком состоянии в тару для кристаллизации и затвердевания;

пуск и останов фризера;

наблюдение за поступлением из смесителя в фризер жировой смеси и ее температурой по показаниям контрольно-измерительных приборов;

регулирование температуры жировой смеси в аппарате и при выходе из него путем притока жира и подачи хладагента;

подача тары под сливной кран, налив готовой продукции и отправка транспортером или вручную на склад;

чистка, мойка фризера и трубопроводов.

701. Должен знать:

требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

режимы охлаждения жировой смеси разных рецептур;

устройство фризера, контрольно-измерительных приборов.

185. Аппаратчик ионообменной очистки глицерина

Параграф 1. Аппаратчик ионообменной очистки глицерина, 5-й разряд

702. Характеристика работ:

ведение процесса нейтрализации глицериновых вод и регенерации ионообменных смол в ионообменных аппаратах;

приготовление по установленной рецептуре растворов для нейтрализации глицериновых вод и регенерации ионообменных смол;

подача глицериновой воды насосом в емкости на нейтрализацию, обработка ее раствором гидрата окиси кальция и последующая фильтрация;

контроль процесса нейтрализации методом титрования свободной щелочности;

подготовка ионообменных аппаратов к регенерации: отмывка от глицерина и взрыхление смол;

пропуск регенерационных растворов через слой катионитовых и анионитовых смол в ионообменных аппаратах;

определение методом титрования концентрации растворов, отходящих из фильтров;

промывка ионообменных смол от регенерационного раствора обессоленной водой;

определение полноты промывки смол титрованием пробы раствора;

взрыхление слоя смол после регенерации потоком обессоленной воды;

удаление красящих веществ, сорбированных катионообменной смолой, и кальциевых мыл, осевших на зерна смолы, методом двойной регенерации катионитовых смол;

регулирование подачи растворов, воды, пара, глицерина и других материалов с пульта управления;

наблюдение и контроль работы ионообменных аппаратов, фильтров, мерников, насосов и другого оборудования участка по показаниям контрольно-измерительных приборов и визуально;

отбор проб для определения правильности ведения процессов приготовления растворов, нейтрализации глицериновых вод и регенерации ионитовых смол;

чистка распределительных устройств ионообменных аппаратов и осветлительных фильтров;

промывка фильтров;

разварка шлама и сдача отходов в другие цехи или на склад;

участие в перезарядке ионообменных аппаратов свежими смолами, подготовка смол к загрузке;

учет расхода сырья.

703. Должен знать:

технологию процессов нейтрализации глицериновой воды и регенерации ионообменных смол;

свойства обрабатываемых продуктов и применяемых химических веществ;

устройство осветляющих фильтров, ионообменных аппаратов, компрессоров, вакуум-насосов и другого обслуживаемого оборудования;

принцип работы применяемых контрольно-измерительных приборов;

порядок обращения с крепкой соляной кислотой и каустической содой, правила приготовления их растворов.

Параграф 2. Аппаратчик ионообменной очистки глицерина, 6-й разряд

704. Характеристика работ:

ведение процесса производства динамитного и высших сортов глицерина методом глубокой ионообменной очистки с концентрированием очищенных глицериновых вод;

проверка готовности ионообменной и вакуум-выпарной установок к пуску;

наладка и пуск установок;

охлаждение глицериновой воды, сорбция красящих веществ;

улавливание мелкодисперсных частиц путем пропуска глицериновой воды через поверхностный холодильник и осветлительный фильтр;

удаление растворенных в глицериновой воде солей;

ведение процесса концентрации глицериновой воды, очищенной ионообменными смолами, на трехкорпусной установке непрерывного действия;

регулирование и настройка автоматических регуляторов, вакуум-установок и наладка технологического режима и работы аппаратов для получения готовой продукции необходимой концентрации;

отбор проб глицериновой воды после катионитовых и ионитовых аппаратов и готового глицерина;

определение эффективности очистки глицериновой воды ионообменными смолами и концентрации готового глицерина;

расчет солесодержания очищенной глицериновой воды;

определение момента снижения степени очистки фильтрата и необходимости прекращения рабочей фильтрации и проведения регенерации;

определение количества ионообменной смолы для загрузки аппаратов, компонентов регенерационных растворов, воды и других материалов, момента съема очищенной глицериновой воды;

проверка степени химической чистоты обессоленной воды;

контроль приготовления растворов для нейтрализации и регенерации, ведением процессов нейтрализации глицериновых вод и регенерации ионообменных смол в ионообменных аппаратах;

проверка полноты промывки ионообменных аппаратов от глицерина, окончания регенерации ионообменных смол;

предупреждение и устранение причин отклонений от норм технологического режима;

руководство всем циклом технологических процессов по очистке и производству динамитного и высших сортов глицерина;

координация работы участков: подготовительного, ионообменной очистки и концентрации глицериновых вод.

705. Должен знать:

технологическую схему ионообменной очистки глицериновых вод, регенерации ионообменных смол;

сущность технологии концентрирования очищенных глицериновых вод;

основные физико-химические свойства и химический состав ионообменных смол и глицерина;

стандарты на динамитный глицерин и глицерин высшего сорта;

методы определения степени чистоты очищенной глицериновой воды, обессоленной воды из вспомогательных аппаратов;

методы расчетов по определению солесодержания очищаемой глицериновой воды, компонентов регенерационных растворов;

методы определения концентрации глицерина по рефракции и ареометру, количества глицерина в водных растворах.

706. Требуется среднее профессиональное образование.

186. Аппаратчик расщепления жиров

Параграф 1. Аппаратчик расщепления жиров, 3-й разряд

707. Характеристика работ.

участие в ведении процесса расщепления жиров;

прием жиров и вспомогательных материалов;

загрузка жира, воды и вспомогательных материалов в аппаратуру;

слив глицериновых вод и жирных кислот;

обслуживание насосов, монжю и другого оборудования, чистка и смазка его;

чистка оборудования, поступающего в ремонт.

708. Должен знать:

технологию процесса расщепления жиров;

принцип работы обслуживаемого оборудования;

правила эксплуатации оборудования, работающего под давлением;

схемы коммуникаций;

виды и назначение применяемых контрольно-измерительных приборов.

Параграф 2. Аппаратчик расщепления жиров, 4-й разряд

709. Характеристика работ:

ведение процесса пофазного расщепления жиров в автоклавах или расщепителях под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

подача конденсата из приемного бака в водяной мерник;

наполнение жирового мерника жиром;

пуск и останов насосов;

наблюдение за дозировкой жира и воды;

периодический отбор проб для проверки содержания кислот в расщепляемом жире;

промывка жирных кислот и передача их на склад или в другие цехи;

учет слива глицериновых вод;

отбор проб.

710. Должен знать:

основы технологии и режимы расщепления жиров в автоклавах и расщепителях;

нормы выхода глицерина, расхода пара, кислоты и конденсата;

принцип работы контрольно-измерительных приборов;

оптимальную глубину расщепления жиров по фазам;

правила отбора проб;

устройство обслуживаемых автоклавов.

Параграф 3. Аппаратчик расщепления жиров, 5-й разряд

711. Характеристика работ:

ведение технологического процесса пофазного расщепления жиров в автоклавах или расщепителях;

расчет конденсата, воды и серной кислоты для расщепления жиров;

контроль дозировки жира и воды в соответствии с технологией расщепления жиров.

712. Должен знать:

технологию и режимы расщепления жиров в автоклавах и расщепителях;

требования, предъявляемые к качеству сырья и готовой продукции;

устройство и принцип действия применяемых контрольно-измерительных приборов;

физико-химические свойства расщепляемых жиров и глицерина.

Параграф 4. Аппаратчик расщепления жиров, 6-й разряд

713. Характеристика работ:

ведение технологического процесса расщепления жиров в автоклавах высокого давления непрерывного и периодического действия;

регулирование процесса по периодам расщепления;

обслуживание автоклавов, понизителей давления, фильтрпрессов;

расчет количества жира, глицериновой воды, конденсата, закачиваемых в автоклавы;

расчет норм выхода глицерина, расхода извести при нейтрализации глицериновой воды;

наблюдение по показаниям контрольно-измерительной аппаратуры за температурой и давлением в автоклавах, понизителях давления при выгрузке жировых кислот и глицериновой воды;

очистка глицериновой воды на сепараторах;

ведение установленного учета;

координация работы участков по расщеплению жиров, ионообменной очистки, вакуум-выпарной установки и подготовительного отделения.

714. Должен знать:

технологическую схему и режимы процесса расщепления жира в автоклавах высокого давления и на установках периодического и непрерывного действия;

нормы выхода и нормы потерь глицерина;

конструктивные особенности и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, применяемых контрольно-измерительных и сигнализирующих приборов;

оптимальную глубину расщепления жиров;

методы ведения и регулирования технологического процесса, методику выполняемых расчетов.

715. Требуется среднее профессиональное образование.

187. Аппаратчик вакуум-сушильной установки

Параграф 1. Аппаратчик вакуум-сушильной установки, 5-й разряд

716. Характеристика работ:

ведение процессов сушки, охлаждения мыльной основы и формования мыла под вакуумом;

подготовка к пуску, пуск и останов вакуум-сушильной установки;

регулирование работы вакуум-насосов, насосов, подающих мыльную основу в бак-питатель и вакуум-распылительный аппарат, производительности дуплекс-шнек-пресса;

регулирование режима работы установки в зависимости от заданного содержания жирных кислот и результатов лабораторных анализов вырабатываемого мыла;

контроль технологического процесса, соответствием готовой продукции техническим условиям;

наблюдение за давлением пара и мыла в темперировочной колонке, остаточным давлением в распылительной башне, в сепараторах и барометрическом конденсаторе, температурой мыла, поступающего в распылительную башню, воды, отходящей из барометрического конденсатора и дуплекс-шнек-пресса, нагрузкой на электродвигатели;

регулирование давления пара и температуры;

промывка темперировочной колонки, профилактический осмотр и чистка установки;

ведение технической документации и учета расхода мыльной основы.

717. Должен знать:

устройство, назначение, правила эксплуатации и обслуживания аппаратов, оборудования, контрольно-измерительных приборов и средств автоматики;

схему получения вакуума;

сущность технологии и параметры режимов обработки мыла заданной рецептуры на вакуум-сушильных установках.

188. Аппаратчик мыловарения

Параграф 1. Аппаратчик мыловарения, 4-й разряд

718. Характеристика работ:

ведение процесса очистки соапстоков, таллового масла-сырца, асидола-мылонафта и других жировых и нефтяных отходов от посторонних примесей с применением обработки щелочью, отсолки, шлифовки, обработки перекисью водорода и разложения серной кислотой;

прием жирных кислот, сала, саломаса, растительных масел, синтетических жирных кислот в емкости мыловаренного отделения;

разогревание и приведение в подвижное состояние подмыльного клея;

участие в процессе варки мыльной основы периодическим способом в котлах и в аппаратах непрерывного действия;

подготовка сплавов канифоли с жирными кислотами саломаса или сала, растворов кальцинированной и каустической соды;

подогрев и розлив подготовленных жировых компонентов в мерники;

загрузка в котлы и аппараты по заданной рецептуре и в определенной последовательности саломаса, синтетических и других кислот и вспомогательных материалов;

нейтрализация жирных кислот раствором кальцинированной соды;

омыление жировой смеси щелочью;

отсолка и шлифовка основы туалетного мыла;

отбор проб на содержание жирных кислот и свободной щелочи;

корректировка процесса варки путем перемешивания, подачи сырья, воды и пара;

контроль температуры, давления в аппаратах и котлах, наличия жиров в емкостях и работы дозировочных насосов.

719. Должен знать:

технологию обработки и очистки жировых и нефтяных отходов;

технологию варки мыла периодическим способом и в аппаратах непрерывного действия;

виды сырья, применяемого в мыловаренном производстве, его свойства;

степень влияния примесей на качество мыла;

устройство котлов, аппаратов, насосов и схему трубопроводов обслуживаемого участка;

назначение и принцип работы применяемых контрольно-измерительных приборов.

Параграф 2. Аппаратчик мыловарения, 5-й разряд

720. Характеристика работ:

ведение процесса варки различных сортов и видов мыла периодическим способом в котлах и в аппаратах непрерывного действия под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

пуск, останов и регулирование работы аппаратов непрерывного действия;

соблюдение температурного режима, влажности, концентрации растворов, соотношения расхода жирных кислот, каустической и кальцинированной соды;

регулирование скорости вращения мешалок смесителя подачи реагирующих компонентов в аппарат;

откачивание мыла в корректировочные емкости и корректировка его путем добавления жирных кислот;

нейтрализация жирных кислот в варочных котлах;

каустическое доомыление или омыление раствором едкого натрия, корректировка, отсолка раствором электролита, шлифовка и постановка мыла на отстой;

наблюдение за работой аппаратов, котлов, дозировочных устройств и мерников;

контроль процесса облагораживания жировых и нефтяных отходов, вспомогательных материалов и очистки от посторонних примесей;

контроль своевременности переработки отходов мыла;

проверка исправности запорной арматуры на трубопроводах;

заполнение технологического журнала и ведение учета расхода сырья и выхода готовой продукции.

721. Должен знать:

технологию процесса непрерывного омыления и варки мыла периодическим способом;

свойства синтетических и натуральных заменителей жиров и вспомогательных материалов;

нормы расхода сырья и материалов.

Параграф 3. Аппаратчик мыловарения, 6-й разряд

722. Характеристика работ:

ведение процесса варки мыла в котлах и аппаратах непрерывного действия;

составление рецептур хозяйственных и туалетных мыл применительно к наличию сырья, моющих компонентов и титра жировой смеси;

расчет расхода сырья, содопродуктов, вспомогательных материалов. Расчет титра жировой смеси мыла;

контроль производственного процесса и качества мыльной основы по органолептическим показателям, показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам лабораторных анализов;

варка высших и специальных сортов мыла;

дозировка жировой смеси и других компонентов мыла специальным многокомпонентным насосом и подача их в аппараты непрерывного действия;

предупреждение и устранение причин отклонения от нормы технологического режима;

координация работы подготовительного участка и цеха компремирования углекислоты.

723. Должен знать:

устройство оборудования участков производства мыла и цеха компремирования углекислоты;

технологическую схему производства;

расчеты и формулы, применяемые при составлении рецептур хозяйственных и туалетных мыл;

методику анализов контроля технологического процесса варки мыла;

физико-химический состав свойства сырья, вспомогательных материалов и готовой продукции.

724. Требуется среднее профессиональное образование.

189. Заготовщик основы для моющих средств

Параграф 1. Заготовщик основы для моющих средств, 3-й разряд

725. Характеристика работ:

приготовление растворов соды, соли, сплава канифоли и других составов;

расчет концентрации растворов и соотношения компонентов сплавов;

прием и ведение учета сырья, вспомогательных материалов и загрузка их в емкости;

пуск, останов и обслуживание компрессоров, транспортирующих устройств и другого оборудования заготовительного участка;

контроль концентрации растворов, составом сплавов и корректировка их концентрации;

подача в мерники варочного отделения подготовленных жиров, сплавов и растворов.

726. Должен знать:

правила приготовления растворов, сплавов и вытопки жиров;

виды и свойства жирового сырья и вспомогательных материалов;

устройство обслуживаемого оборудования;

схему трубопроводов заготовительного участка.

190. Ланолинщик

Параграф 1. Ланолинщик, 4-й разряд

727. Характеристика работ:

ведение процесса обработки шерстного жира кислотой;

приготовление раствора серной кислоты;

отделение жира от белка;

получение ланолина;

приготовление раствора гипохлорита;

загрузка шерстяного жира и раствора гипохлорита в отбелочные чаны механизированным способом;

подготовка раствора спирта и обработка им эмульсии жира и гипохлорита;

регенерация спиртового отстоя;

обработка спиртового мыла;

чистка жироловушек;

приготовление раствора соды заданной концентрации и насыщение его хлором.

728. Должен знать:

технологию обработки шерстяного жира, отбелки ланолина, приготовления раствора гипохлорита;

нормы расхода сырья и материалов;

свойства серной кислоты и щелочи;

правила работы с кислотами и хлором;

назначение и принцип работы применяемых контрольно-измерительных приборов;

устройство обслуживаемого оборудования.

191. Оператор линии производства мыла

Параграф 1. Оператор линии производства мыла, 4-й разряд

729. Характеристика работ:

ведение процесса производства туалетного мыла из мыльной стружки на агрегатах поточной автоматизированной линии;

подготовка линии к пуску, пуск и регулирование ее работы;

подача в шнек-смеситель мыльной стружки, красителей, отдушек и других добавок по заданной рецептуре;

регулирование работы шнек-смесителя и дуплекс-шнек-пресса;

контроль температуры воды, уровня масла, нагрузки на электродвигатели обслуживаемых машин, работы дозирующего шнек-пресса и резательной машины.

730. Должен знать:

технологию обработки мыла в шнек-смесителях и шнек-прессах;

устройство обслуживаемого оборудования;

назначение и принцип работы средств автоматики, контрольно-измерительных приборов, щита управления поточной автоматизированной линии;

нормы расхода добавок, пара, воды и других материалов.

192. Приготовитель растворов красителей

Параграф 1. Приготовитель растворов красителей, 3-й разряд

731. Характеристика работ:

приготовление растворов красителей, отдушек и других добавок для окрашивания туалетной основы мыла и придания мылу товарного вида;

прием со склада красителей и других материалов;

взвешивание, фильтрация, составление растворов по заданным рецептурам и эталонам;

регулирование технологического режима приготовления смеси и скорости подачи компонентов в смесители;

контроль качества и готовности смеси;

подача добавок в мерники, дозаторы или розлив готового раствора в мерную тару и доставка к пилировочным агрегатам или непрерывно действующим шнек-смесителям поточной автоматизированной линии производства туалетного мыла;

учет поступающих материалов.

732. Должен знать:

основные физико-химические свойства красителей, отдушек и других компонентов добавок туалетного мыла;

ассортимент и нормы ввода добавок в основу туалетного мыла;

устройство обслуживаемого оборудования и принцип работы применяемых контрольно-измерительных приборов.

193. Составитель смеси моющих средств

Параграф 1. Составитель смеси моющих средств, 4-й разряд

733. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления жировых порошкообразных моющих и очищающих средств;

определение качества поступающего сырья визуально и по результатам химических анализов;

загрузка смесителей компонентами в установленной последовательности по соответствующей рецептуре;

нагревание смеси, корректирование влагосодержания композиции, реакции среды;

контроль хода процесса приготовления и готовности смеси;

гомогенизация смеси и подача ее на распыление;

обслуживание транспортных механизмов, дозаторов, весов, смесителей, гомогенизаторов;

отбор проб;

учет расхода сырья.

734. Должен знать:

технологию приготовления жировых порошкообразных моющих и очищающих средств;

требования, предъявляемые к качеству сырья и методы оценки его качества;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемых транспортных устройств, дозаторов, насосов, смесителей, гомогенизаторов, средств автоматики применяемых контрольно-измерительных приборов.

194. Изготовитель свечей

Параграф 1. Изготовитель свечей, 2-й разряд

735. Характеристика работ:

участие в процессе варки свечной массы и изготовления фитилей;

подача готовой свечной массы по желобам или трубопроводам в батезы;

проверка и регулирование температуры свечной массы и ее уровня в батезах;

слив свечной массы из батезов по желобам и трубопроводам в свечеотливочные машины;

чистка варочных котлов и ловушек;

отбор проб;

прием пряжи со склада;

подбор количества нитей пряжи для фитиля в зависимости от диаметра свечи и толщины самой нити;

заправка и регулирование работы мотальных и плетельных машин;

укладка фитиля в формы и очистка его от узлов;

подача фитиля на протравливание.

736. Должен знать:

устройство и правила регулирования работы обслуживаемого оборудования;

правила отбора проб;

требования, предъявляемые к качеству пряжи, применяемой для плетения фитиля.

Параграф 2. Изготовитель свечей, 3-й разряд

737. Характеристика работ:

ведение процессов варки свечной массы, протравливания фитиля, отливки свечей;

очистка стеарина и парафина путем кипячения в растворе серной кислоты и промывка водой;

перекачивание по трубам очищенной массы в мешалки;

регулирование подачи воды и пара;

смешивание стеарина, парафина и других добавок в соответствии с заданной рецептурой;

наблюдение за приготовлением свечной массы;

протравка фитиля химикатами: раствором борной кислоты, фосфорнокислым аммонием, серно-кислым аммонием и серной кислотой;

прием фитиля и химикатов;

замочка и кипячение фитиля в дистиллированной или очень мягкой воде;

приготовление протравливающего раствора, загрузка в него фитиля и кипячение;

отжим и сушка протравленного фитиля;

регулирование режима сушки фитиля в камерах;

выгрузка фитиля и проверка его качества;

отлив свечей на свечеотливных машинах;

прием и заправка фитилей в машины;

прогрев форм и заливка их свечной массой;

регулирование подачи воды для охлаждения свечей;

срезка свечей;

ведение установленного учета;

сдача готовой продукции.

738. Должен знать:

технологии процессов варки свечной массы, протравливания фитиля, отливки свечей;

свойства стеарина, парафина, серной кислоты и других применяемых химикатов;

правила приготовления химических растворов;

стандарты на свечи;

виды и назначение контрольно-измерительных приборов;

устройство и режимы работы обслуживаемого оборудования.

Раздел 13. Добыча и производство поваренной соли

195. Аппаратчик солеобогатительной установки

Параграф 1. Аппаратчик солеобогатительной установки, 3-й разряд

739. Характеристика работ:

подготовка агрегатов и оборудования солеобогатительной установки к работе;

управление дозирующими смесителями, транспортирующими механизмами и аппаратами;

обогащение соли методом добавок микроэлементов;

составление и дозировка микроэлементов;

отбор проб;

чистка и смазка оборудования;

участие в ремонте оборудования.

740. Должен знать:

устройство и принцип работы смесителей, дозаторов, шаровых мельниц и других аппаратов отборки и перемешивания соли;

способы приготовления смеси заданной концентрации для обогащения соли и ее дозировки;

правила пользования пусковой аппаратурой;

параметры режима смазки оборудования и применяемые смазочные материалы;

причины возникновения неисправностей в работе обогатительной установки и способы их устранения.

Параграф 2. Аппаратчик солеобогатительной установки, 4-й разряд

741. Характеристика работ:

ведение процесса измельчения, классификации и обеспыливания продукта;

регулирование процесса подачи продукта и воздуха в мельницу, вентилируемый контур, воздушнопроходной сепаратор и пневмоклассификатор;

ведение процесса очистки отработанного воздуха;

обслуживание и обеспечение бесперебойной работы мельницы, вентилятора, воздушно-проходного сепаратора, циклонов, насосов, конвейеров, калориферов, воздухопромывателя, элеватора, воздуховодов и транспортных трубопроводов;

управление транспортирующими механизмами при транспортировке и разгрузке исходного сырья и готового продукта;

контроль качества продукции на всех технологических процессах;

выявление, устранение неисправностей в работе солеобогатительной установки и другого технологического оборудования, участие в их ремонте;

ведение учета работы оборудования.

742. Должен знать:

устройство, принцип работы установки и другого технологического оборудования;

параметры ведения технологического процесса;

требования, предъявляемые к исходному сырью и готовому продукту;

установленную систему связи, сигнализации;

элементарные сведения по электротехнике, гидравлике и механике;

способы устранения неисправностей оборудования, контрольно-измерительных приборов.

196. Машинист агрегатов по добыче соли в озере

Параграф 1. Машинист агрегатов по добыче соли в озере, 3-й разряд

743. Характеристика работ:

участие в выполнении операций по добыче соли и солеблоков в озере;

наполнение баков горючесмазочными материалами, водой и транспортирование их к обслуживаемым агрегатам;

обслуживание насосных установок при перекачке горючесмазочных материалов и воды в заправочные баки агрегатов по добыче соли;

переноска шлангов, троса;

зацепление троса за раму железнодорожного вагона или за рельсы при их передвижке;

подготовка агрегатов по добыче соли к работе;

участие в ремонте обслуживаемого оборудования.

744. Должен знать:

устройство, назначение и принцип работы отдельных узлов обслуживаемых машин и насосных установок;

технические требования, предъявляемые к железнодорожным путям в озере;

нормы расхода горючесмазочных материалов, их марки и свойства;

систему смазки.

Параграф 2. Машинист агрегатов по добыче соли в озере, 5-й разряд

745. Характеристика работ:

выполнение операций по добыче соли и солеблоков в озере: погрузка соли и солеблоков на транспортные средства, выполнение маневровых работ, передвижка железнодорожных путей в озере, бугрование соли и разработка бугров;

очистка поверхности озера от соляных наносов, песка и боя солеблоков;

очистка рабочих выходных и заходных траншей при добыче солеблоков;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

746. Должен знать:

устройство, технические характеристики и принцип работы тракторов, экскаваторов различных марок, тепловозов и мотовозов, насосов и электрооборудования;

правила производства маневровых работ в озере;

требования, предъявляемые к механизированному передвижению железнодорожных путей и способы его выполнения;

свойства пластов соли и допустимый уровень рапы в озере при работе на агрегатах;

правила и требования по хранению соли в буграх;

схему расположения выломов и ограждений;

причины возникновения неисправностей обслуживаемого оборудования и способы их устранения.

197. Машинист вальцовых станков

Параграф 1. Машинист вальцовых станков, 2-й разряд

747. Характеристика работ:

подача и регулирование подачи соли в бункер вальцовых станков и на другое размольное оборудование;

очистка бункера от налипшей соли;

смазка вальцовых станков;

участие в ремонте обслуживаемого оборудования.

748. Должен знать:

принцип работы вальцовых станков и другого обслуживаемого оборудования;

правила пользования пусковой аппаратурой;

причины слеживания соли и способы его предотвращения;

параметры режима смазки и применяемые смазочные материалы.

Параграф 2. Машинист вальцовых станков, 3-й разряд

749. Характеристика работ:

ведение процесса размола соли на вальцовых станках под руководством вальцовщика более высокой квалификации;

обеспечение бесперебойного и равномерного поступления соли на валки;

регулирование величины зазора между рабочими органами вальцовых станков в соответствии с номерами помолов соли;

извлечение металлических предметов из соли;

обеспыливание соли;

очистка бункера, воздуховодов;

регулирование установленного режима работы вальцовых станков, электромагнитных сепараторов, наблюдение за правильной их работой;

участие в устранении мелких неисправностей в работе оборудования.

750. Должен знать:

устройство вальцовых станков и другого обслуживаемого оборудования;

виды, номера помола соли, взаимосвязь вальцовых станков с работой остального оборудования;

слесарное дело.

Параграф 3. Машинист вальцовых станков, 4-й разряд

751. Характеристика работ:

ведение процесса размола соли на вальцовых станках различных конструкций;

проверка технической исправности и подготовка к работе вальцовых станков, тормозного и пускового устройства, механизма раздвижения валков, транспортных коммуникаций и контрольно-измерительных приборов;

обеспечение бесперебойного и равномерного поступления соли в валки;

контроль по показаниям приборов, данным ситовых анализов и визуально за выполнением установленных режимов измельчения, качеством перерабатываемой соли;

определение степени износа валков;

смазка, контроль температуры подшипников на вальцах и редукторе, мелкий ремонт оборудования;

пуск и останов аспирационной системы, визуальный осмотр ее во время работы;

проверка смотровых люков.

752. Должен знать:

устройство, технические характеристики обслуживаемого оборудования, блокировочных и пусковых устройств;

правила включения и регулирования работы вальцовых станков в соответствии с установленным режимом помола;

сущность технологии измельчения соли;

гранулометрический состав молотой соли;

причины возникновения неисправностей в работе оборудования и способы их устранения;

требования, предъявляемые к измельченному материалу.

198. Машинист механического катка

Параграф 1. Машинист механического катка, 4-й разряд

753. Характеристика работ:

обкатка оснований и углов подготовительных и садочных бассейнов механическим катком;

устройство настила и перегон катка из бассейна в бассейн;

заправка катка горючесмазочными материалами;

регулирование работы и мелкий ремонт механизмов катка.

754. Должен знать:

устройство, техническую характеристику и правила эксплуатации механического катка;

правила и схемы обкатки грунта;

расположение, устройство и назначение бассейнов;

нормы расхода горючесмазочных материалов, их марки и свойства;

величину допустимого давления на грунт в зависимости от его свойств и способы его регулирования;

причины возникновения неисправностей в работе катка и способы их устранения.

199. Машинист солеобогатительной установки

Параграф 1. Машинист солеобогатительной установки, 3-й разряд

755. Характеристика работ:

заправка двигателей внутреннего сгорания горючесмазочными материалами;

регулирование работы центробежных насосов;

смазка механизмов солеобогатительной установки, участие в ее ремонте.

756. Должен знать:

устройство солеобогатительной установки;

систему смазки, применяемые смазочные материалы, их марки и свойства;

нормы расхода топлива и смазочных материалов.

Параграф 2. Машинист солеобогатительной установки, 5-й разряд

757. Характеристика работ:

обогащение озерной соли промывкой или методом флотации;

дробление соли;

перекачка рассола и пресной воды в обогатительную установку, загрузка ее солью и разгрузка;

выявление и устранение неисправностей в работе обогатительной установки, центробежных насосов, моечных машин, дробильных установок, транспортирующих устройств.

758. Должен знать:

устройство, технические характеристики обогатительной установки, двигателей внутреннего сгорания, дробильных установок, центробежных насосов, моечных машин и транспортирующих устройств;

сущность технологии и параметры режима обогащения в зависимости от свойств и качества соли;

причины возникновения неисправностей в работе обогатительной установки и способы их предупреждения и устранения.

200. Машинист солекомбайна

Параграф 1. Машинист солекомбайна, 4-й разряд

759. Характеристика работ:

управление механизмами солекомбайна при погрузке соли и солеблоков на транспортирующие устройства;

регулирование работы дробильных установок и элеваторов;

подготовка солекомбайна к работе в озере;

подключение кабеля заправочной установки;

заправка солекомбайна горючесмазочными материалами и водой;

осмотр вылома, железнодорожных путей и транспортных средств;

участие в ремонте солекомбайна.

760. Должен знать:

устройство, назначение и принцип работы отдельных узлов механизмов солекомбайна: элеватора, транспортеров, приемного бункера, погрузочной трубы и приспособлений для ее управления;

технические требования, предъявляемые к железнодорожным путям, расположенным в озере;

правила погрузки соли в железнодорожные вагоны и обращения с электрооборудованием;

систему смазки механизмов солекомбайна;

нормы расхода горючесмазочных материалов, их марки и свойства;

причины возникновения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и способы их устранения.

Параграф 2. Машинист солекомбайна, 5-й разряд

761. Характеристика работ:

управление солекомбайном при добыче и погрузке соли и солеблоков на транспортные средства под руководством машиниста более высокой квалификации;

рыхление пласта соли при передвижении солекомбайна по железнодорожным путям в озере;

проверка технического состояния солекомбайна;

замена режущих зубков рыхлителя, подрезных и отрезных пил на дне вылома;

управление подъемными лебедками рыхлителя;

выявление и устранение неисправностей в работе солекомбайна, участие в его ремонте;

наблюдение за сигналами.

762. Должен знать:

устройство солекомбайна, двигателей внутреннего сгорания;

принципиальную схему коммутации электрооборудования;

устройство железнодорожных путей в озере и правила передвижения солекомбайна по ним;

способы и систему разработки пластов соли солекомбайнами;

причины возникновения неисправностей в работе отдельных механизмов солекомбайна и способы их устранения;

основы электротехники.

Параграф 3. Машинист солекомбайна, 6-й разряд

763. Характеристика работ:

управление солекомбайном при добыче и погрузке соли и солеблоков на транспортные средства;

пуск электростанции, включение основных узлов и механизмов солекомбайна: двигателя внутреннего сгорания, электрогенератора и электрооборудования насосных установок и компрессоров, регулирование режима их работы;

наблюдение за показаниями контрольно-измерительной аппаратуры, состоянием бровки траншей вылома, качеством добываемой и обогащаемой соли;

разработка поворотной рамы и разворот рыхлителя;

предохранение электроустановок от попадания рапы;

участие в ремонте солекомбайна.

764. Должен знать:

устройство, способы регулирования режущих пил, узлов и механизмов солекомбайна при добыче и обогащении соли;

устройство и характеристики применяемого электрооборудования;

расположение выломов и ограждений;

правила укладки и передвижки железнодорожных путей для солекомбайна в озере;

особенности залегания пластов соли в озере и их свойства.

765. Требуется среднее профессиональное образование.

201. Машинист солеуборочного комбайна

Параграф 1. Машинист солеуборочного комбайна, 3-й разряд

766. Характеристика работ:

участие в управлении солеуборочным комбайном, не оборудованным гидравлической системой;

подломка пласта соли при введении под пластсоли заборных ножей солеуборочного комбайна;

введение заборных ножей под пласт соли и регулирование их положения в процессе ломки пласта;

установка и передвижение транспортных средств под погрузку соли в бассейне;

отделение посторонних примесей от соли;

подготовка устройств для перемещения комбайна через перемычки;

устранение неисправностей в работе транспортирующих устройств;

участие в ремонте солеуборочного комбайна.

767. Должен знать:

принцип работы заборной части обслуживаемых солеуборочных комбайнов, транспортных средств;

правила поломки пласта соли, введения заборных ножей под пласт соли, загрузки транспортных средств, укладки и передвижения железнодорожных путей и транспортеров в бассейнах;

свойства илистых грунтов основания бассейнов;

допустимую степень влажности и особенности строения пласта соли;

способы перемещения комбайна через перемычки.

Параграф 2. Машинист солеуборочного комбайна, 4-й разряд

768. Характеристика работ:

участие в управлении солеуборочными комбайнами, оборудованными гидравлической системой;

введение заборных ножей под пласт соли и регулирование их положения в процессе поломки пласта в бассейнах;

установка и передвижение транспортных средств под погрузку соли в бассейне;

перемещение транспортных средств в другие бассейны;

смазка комбайна;

устранение неисправностей в работе солеуборочного комбайна с гидравлической системой и участие в его ремонте.

769. Должен знать:

устройство заборной части солеуборочных комбайнов, оборудованных гидравлической системой;

принцип работы гидравлической системы.

Параграф 3. Машинист солеуборочного комбайна, 5-й разряд

770. Характеристика работ:

управление солеуборочными комбайнами, не оборудованными гидравлической системой, при добыче соли и погрузке ее на транспортные средства в бассейнах;

разравнивание илистого дна бассейна;

пуск двигателя, регулирование работы механизмов солеуборочного комбайна;

обеспечение правильной разработки пласта;

перегон комбайна в другие бассейны;

ремонт солеуборочного комбайна.

771. Должен знать:

устройство солеуборочных комбайнов, не оборудованных гидравлической системой;

правила регулирования двигателей внутреннего сгорания, узлов и механизмов комбайна;

правила обращения с электрооборудованием;

параметры режима работы солеуборочного комбайна при добыче и погрузке соли;

физико-механические свойства соли;

расположение бассейнов;

причины возникновения неисправностей в работе комбайна и способы их устранения;

чертежи и схемы средней сложности;

электрослесарное дело.

Параграф 4. Машинист солеуборочного комбайна, 6-й разряд

772. Характеристика работ:

управление солеуборочными комбайнами, оборудованными гидравлической системой, при добыче соли и погрузке ее на транспортные средства в бассейнах;

пуск комбайна, регулирование работы гидросистемы и других механизмов комбайна, их ремонт.

773. Должен знать:

устройство и правила регулирования поворотного механизма гидросистемы и других узлов и механизмов комбайна;

конструктивные особенности применяемых солеуборочных комбайнов;

чертежи и схемы повышенной сложности;

основы гидравлики.

774. Требуется среднее профессиональное образование.

202. Моторист рапокачки

Параграф 1. Моторист рапокачки, 4-й разряд

775. Характеристика работ:

управление насосными станциями при подаче рапы по питательным канавкам в подготовительные и садочные бассейны;

откачка маточника по маточным канавкам из садочных бассейнов;

регулирование работы двигателей внутреннего сгорания, электродвигателей, насосов различных типов и подачи рапы в подготовительные и садочные бассейны;

заправка двигателей внутреннего сгорания горючесмазочными материалами;

смазка всех узлов и механизмов насосной станции;

выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

776. Должен знать:

устройство, технические характеристики и принцип работы двигателей внутреннего сгорания, электродвигателей и насосов различных типов;

правила подачи рапы в подготовительные и садочные бассейны и откачки маточников из садочных бассейнов;

параметры режима смазки и применяемые смазочные материалы;

причины возникновения неисправностей в работе оборудования и способы их устранения.

203. Навальщик соли в бассейнах

Параграф 1. Навальщик соли в бассейнах, 4-й разряд

777. Характеристика работ:

подломка пласта соли из-под куч;

навалка соли на транспортирующие устройства;

удаление комков ила;

установка передвижных транспортеров в бассейнах;

передвижка транспортеров по мере продвижения бугра;

подборка россыпи соли вдоль транспортеров;

участие в ремонте транспортеров.

778. Должен знать:

способы и правила отделения пласта соли из-под куч и погрузки соли на транспортер, отделения соли от ила;

устройство транспортеров и схемы их подключения;

правила установки и передвижки транспортеров в бассейнах, регулирования подачи соли с транспортера на транспортер;

причины возникновения неисправностей в работе транспортеров и способы их устранения.

204. Подготовитель бассейнов

Параграф 1. Подготовитель бассейнов, 2-й разряд

779. Характеристика работ:

разметка пласта соли в садочных бассейнах на квадраты определенных размеров с нанесением линий;

определение площади бассейнов.

780. Должен знать:

правила и способы киркования соли;

правила разбивки площадей различной геометрической формы на квадраты и определение их площади;

механические свойства добываемой соли и грунта основания бассейнов.

Параграф 2. Подготовитель бассейнов, 3-й разряд

781. Характеристика работ:

гладка, планировка и укатка основания садочного бассейна;

срезка грунта, разбивка комьев ила, выравнивание дна, зачистка и укатка углов садочных бассейнов;

осмотр и ремонт промысловых сооружений: канав, дамб, шлюзов и перемычек;

чистка наливных, дренажных и распределительных канав.

782. Должен знать:

устройство промысловых сооружений и ручного катка;

способы регулирования давления катка на грунт;

правила и способы планировки и укатки дна садочных бассейнов;

способы передвижения по бассейну.

Параграф 3. Подготовитель бассейнов, 4-й разряд

783. Характеристика работ:

распределение рассолов по подготовительным бассейнам в зависимости от их концентрации;

подготовка рапы для передачи ее на площади садочных бассейнов;

снятие маточных рассолов, дождевых вод с садочных площадей с последующим сбрасыванием их в озеро;

определение химического состава рапы по наличию солей брома, гипса;

определение концентрации рапы.

784. Должен знать:

расположение, устройство и назначение садочных и подготовительных бассейнов;

химический состав рапы по наличию в ней солей и гипса;

правила перемещения рассолов по бассейнам и определения концентрации рассолов.

205. Путевой рабочий на озере

Параграф 1. Путевой рабочий на озере, 3-й разряд

785. Характеристика работ:

текущий ремонт железнодорожных путей и стрелочных переводов на озере;

доставка шпал, скреплений, стрелочных переводов и рельсов на рабочее место;

рубка, выравнивание, изгибание и выкантовка рельсов;

перенос стяжки и троса, зацепление крюка за рельсы при передвижении путей механизированным способом;

смена шпал, рельсов, болтов, накладок, подкладок, костылей;

разгонка и регулирование зазоров, закрепление пути от угона;

участие в сборке рельсовых звеньев, настилке, передвижке и рихтовке железнодорожных путей на озере или бассейне;

установка и уход за переносными сигналами и путевыми знаками на озере.

786. Должен знать:

расположение железнодорожных путей, технические условия и нормы их содержания на озере и бассейне;

профиль пути обслуживаемого участка;

типы стрелочных переводов, рельсов, шпал и скреплений;

эпюру шпал;

условия содержания стыковых зазоров;

порядок и сроки технических осмотров пути, стрелочных переводов и искусственных сооружений на озерах или бассейнах;

схемы расположения противоугонных приспособлений;

мероприятия по предупреждению появления расстройств пути и продлению сроков службы отдельных его элементов.

Параграф 2. Путевой рабочий на озере, 4-й разряд

787. Характеристика работ:

устройство разминовок, рихтовка, перешивка, балластировка солью и передвижение железнодорожного пути по пласту соли на озерах или бассейнах;

сборка рельсовых звеньев на деревянных или металлических шпалах;

устройство шпальных клеток для выравнивания профиля и противовесов;

сверление отверстий в рельсах;

участие в ремонте механизмов путевого хозяйства на озере.

788. Должен знать:

допускаемую глубину, плотность рапы озера при укладке железнодорожного пути;

правила сборки, разборки рельсовых звеньев, стрелочных переводов и устройства разминовок на дне озера или бассейна;

правила пользования рельсосверлильным станком;

способы передвижения и рихтовки путей, схему расположения выломов и ограждений;

устройство искусственных сооружений, путепередвижчика;

причины возникновения неисправностей в работе рельсосверлильного станка, путепередвижчика, путерихтовщика и способы их устранения.

Параграф 3. Путевой рабочий на озера, 5-й разряд

789. Характеристика работ:

укладка пути и стрелочных переводов по пласту соли;

управление плавучими путепередвижчиками и путеподъемниками;

подъем рельсовых путей на поверхность рапы, проверка их по шаблону и уровню;

расчет и выправка кривых участков пути;

маркировка и хранение инструмента строгого учета;

ведение книги учета смены материалов верхнего строения пути;

определение мест установки переносных сигналов и путевых знаков в озере.

790. Должен знать:

конструкцию пути и путевых устройств;

правила укладки пути и стрелочных переводов на дно озера;

условия содержания кривых участков пути в озере;

методы расчета и порядок выправки кривых;

правила обмера и подсчета путевых работ, учета и отчетности;

свойства илистых грунтов дна озера;

величину мощности залегания пласта и физико-механические свойства соли в пласте;

причины возникновения неисправностей в работе применяемого оборудования и способы их устранения.

206. Трубник на солекомбайне

Параграф 1. Трубник на солекомбайне, 2-й разряд

791. Характеристика работ:

загрузка соли на транспортные средства;

регулирование потока поступления соли от комбайна;

выявление неисправностей в работе транспортирующих устройств комбайна (элеватора, приемного бункера, погрузочной трубы) и их устранение;

наблюдение за продвижением транспортных средств.

792. Должен знать:

устройство элеватора, приемного бункера, погрузочной трубы;

правила погрузки соли на транспортные средства;

требования, предъявляемые к качеству соли;

способы выявления и устранения неисправностей в работе обслуживающего оборудования.

207. Выпарщик соли

Параграф 1. Выпарщик соли, 4-й разряд

793. Характеристика работ:

ведение процессов выпарки рассола и кристаллизации соли в выпарных установках (чренах);

выгреб соли из чрена, распределение ее в отсеках на колпаке;

сушка соли в сушильных установках;

наполнение чрена рассолом;

замер температуры и уровня рассола;

регулирование теплового режима работы выпарной установки;

перемешивание соли в чрене;

очистка отверстий для спуска маточника;

чистка чрена от накипи;

участие в ремонте чрена, выгребных механизмов и транспортирующих устройств.

794. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации выпарных и сушильных установок, транспортирующих средств, выгребных механизмов;

правила выгребания соли и распределения ее на колпаке;

систему отопления и схему питания чренов рассолами;

допустимые концентрации и нормы расхода рассолов;

правила пользования пусковой аппаратурой;

правила и способы чистки полотна чрена от накипи и хода сушильных площадок от соли и золы;

параметры режима смазки оборудования и применяемые смазочные материалы;

причины возникновения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и способы их устранения.

208. Оператор рассолодобычных скважин

Параграф 1. Оператор рассолодобычных скважин, 2-й разряд

795. Характеристика работ:

выполнение технологических операций по пуску, остановке рассолодобычных скважин, участие в сборке и разборке технологических схем под руководством оператора более высокой квалификации;

обслуживание насосного оборудования и приборов;

снятие показаний приборов КИПиА для информации;

контроль состояния технологических трубопроводов и арматуры;

участие в несложном ремонте оборудования.

796. Должен знать:

основы месторождения каменной соли;

конструкцию рассолодобычных скважин;

технологическую схему рассолопромысла;

основы слесарного дела, электротехники, строительства расолодобычных скважин.

Параграф 2. Оператор рассолодобычных скважин, 3-й разряд

797. Характеристика работ:

ведение технологического процесса по добыче рассола методом подземного растворения каменной соли через буровые скважины, под руководством оператора более высокой квалификации;

обслуживание, монтаж и демонтаж оборудования и механизмов;

осуществление работ по поддержанию заданного режима работы скважин, контроль работы технологического оборудования, насосных агрегатов, запорной аппаратуры, приборов КИПиА, трубопроводов;

участие в профилактических ремонтах, осмотрах, включении резервного оборудования, остановке и пуске скважин;

отбор проб подаваемого в скважины разбавленного маточника и добываемого рассола, передача их в лабораторию;

представление информации руководителю работ и оператору более высокой квалификации о всех замеченных неполадках в работе скважин и другого рассолодобычного оборудования.

798. Должен знать:

основные понятия о солевом месторождении; сущность технологического процесса размыва и добычи рассола;

схемы технологических коммуникаций цеха, на горном отводе, промплощадке;

назначение, правила эксплуатации и обслуживания наземного оборудования скважин и установок, применяемого инструмента и приспособлений, контрольно-измерительных приборов;

правила пуска и остановки рассолодобычных скважин и насосных агрегатов;

методы контроля границы рассол - нерастворитель в скважинах;

устройство обслуживаемых контрольно-измерительных приборов, аппаратуры, средств автоматики.

Параграф 3. Оператор рассолодобычных скважин, 4-й разряд

799. Характеристика работ:

ведение технологического процесса по добыче рассола методом подземного растворения каменной соли через буровые скважины и перекачке добытого рассола на последующие операции на расстояние 3-5 километров (далее – км);

обеспечение бесперебойной работы скважин, замерных установок, дожимных насосных и компрессорных установок (станций) и другого рассолодобычного оборудования;

участие в работах по освоению скважин, выводу их на заданный режим;

опрессовка трубопроводов, технологического оборудования под руководством оператора более высокой квалификации;

монтаж, демонтаж, техническое обслуживание и ремонт наземного промыслового оборудования, установок, коммуникаций;

измерение величин различных технологических параметров по рассолу с помощью контрольно-измерительных приборов;

снятие и передача параметров работы скважины, контроль работы средств автоматики и телемеханики;

участие в работах по исследованию скважин.

800. Должен знать:

основные данные о соляном месторождении;

физико-химические свойства соли, рассола;

технологический регламент обслуживаемых скважин;

устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов, аппаратуры, средств автоматики и телемеханики;

стандарты на добываемый сырой рассол;

общее понятие о подземном и капитальном ремонтах скважин;

основы техники и технологии бурения и освоения рассолодобычных скважин.

Параграф 4. Оператор рассолодобычных скважин, 5-й разряд

801. Характеристика работ:

осуществление геолого-технических мероприятий по поддержанию и улучшению режима работы скважин;

осуществление работ по освоению и выводу на необходимый режим работы скважин и центробежных насосов производительностью до 500 кубических метров в сутки (далее - куб.м/сутки);

выполнение регламентов работ и обслуживание размывных и эксплуатационных скважин;

обеспечение необходимой производительности оборудования, соответствия концентрации добываемого и перекачиваемого рассола требованиям стандарта на сырой рассол;

оперативная информация по ведению процесса добычи и перекачки рассола в производство для получения соли поваренной "Экстра";

руководство работами по монтажу и демонтажу рассолодобычного оборудования, установок, механизмов, контрольно-измерительных приборов и коммуникаций;

участие в работах по приему скважины после подземного и капитального ремонтов;

определение характера неполадок в подземном и наземном оборудовании, в работе средств автоматики;

производство мелких ремонтных работ;

определение причин неисправности и устранение несложных повреждений в силовой и осветительной сети, пускорегулирующей аппаратуре и электродвигателях;

руководство операторами более низкой квалификации.

802. Должен знать:

технологию процесса подготовительного размыва и добычи рассола, техническую характеристику и устройство подземного и наземного оборудования;

виды подземного и капитального ремонтов скважин;

устройство и правила эксплуатации сосудов, работающих под давлением;

монтажные и принципиальные схемы обслуживаемой аппаратуры, автоматики;

основы электротехники, автоматики;

принципиальные схемы энергоснабжения, воды, канализации, тепловых сетей;

устройство и обслуживание контрольно-измерительных приборов;

правила пуска и остановки рассолодобычных скважин и насосных агрегатов;

методы контроля границ рассол-нерастворитель в скважинах.

Параграф 5. Оператор рассолодобычных скважин, 6-й разряд

803. Характеристика работ:

ведение технологического процесса по добыче рассола методом подземного растворения каменной соли через буровые скважины, перекачке добытого рассола на последующие операции на расстояние 3-5 км;

осуществление контроля бесперебойности работы скважин, замерных установок, дожимных насосных и компрессорных станций и проводимыми геологотехническими мероприятиями по поддержанию и улучшению режима работы скважин;

обеспечение заданного коэффициента извлечения каменной соли, эксплуатационной ступени рассолодобычных скважин;

вывод на режим работы центробежных насосов производительностью свыше 1200 куб.м/сутки и проведением контроля за параметрами откачиваемого рассола до получения рассола скважины, соответствующего требованиям стандарта на сырой рассол;

производство расчетов и руководство обработкой данных по скважинам;

руководство всеми работами по ведению процесса добычи и перекачки рассола в производство и обеспечение необходимой производительности оборудования;

руководство и участие в работах по монтажу и демонтажу особо сложного технологического оборудования, центробежных установок, сосудов, работающих под давлением, автоматизированных групповых замерных установок;

участие в работах по подготовке объектов к подземному (текущему) капитальному ремонту;

прием объектов из ремонта, участие в их наладке и пуске после ремонта;

участие в монтаже пускового электрооборудования, станций управления, блоков автоматики и телемеханики, выполнение контрольно-измерительных и наладочных работ в системах автоматики и телемеханики;

контроль учета рассола;

ведение вахтовой документации по обслуживанию участка;

руководство операторами более низкой квалификации.

804. Должен знать:

характеристику разрабатываемого месторождения;

техническую характеристику и устройство рассолодобычных скважин и оборудования;

виды подземного и капитального ремонтов скважин;

методы освоения и исследования скважин, интенсификации добычи рассола;

устройство и правила использования систем автоматики, телемеханики программных устройств, применяемых при комплексной автоматизации промыслов, основы автоматики и телемеханики.

805. Требуется среднее профессиональное образование.

209. Реакторщик химочистки рассола

Параграф 1. Реакторщик химочистки рассола, 4-й разряд

806. Характеристика работ:

ведение процесса очистки рассола;

приготовление реактивов для очистки рассола;

бесперебойное обеспечение очищенным рассолом выпарных установок;

замер температуры рассола и содового раствора.

807. Должен знать:

технологическую схему очистки рассола;

химический состав и правила приготовления химических реактивов;

количественные пропорции химических реактивов и рассола;

устройство и правила эксплуатации реакторов, каустификаторов, отстойников и другого обслуживаемого оборудования;

правила остановки реакторов на промывку и способы его промывки.

Раздел 14. Добыча и переработка солодкового корня

210. Выборщик солодкового корня

Параграф 1. Выборщик солодкового корня, 4-й разряд

808. Характеристика работ:

добыча солодкового корня на целинных землях;

выкапывание солодкового корня вручную ураком из отваленных плантажным плугом пластов земли;

разборка корней с разбивкой пласта в траншее (тракторной борозде);

выборка солодкового корня;

сортировка корня по излому (волокнистости), размерам, наружному и внутреннему цвету в соответствии со стандартом;

отбраковка корней, имеющих молочную зрелость;

обрубка карабаша (наземных побегов корня) от зеленой массы;

относка солодкового корня на борозду, укладка в штабель (валок) и сдача на хранение.

809. Должен знать:

правила работы ураком в открытой траншее (борозде);

ручные приемы выборки и извлечения солодкового корня из целинных пластов земли;

требования, предъявляемые к качеству солодковых корней и признаки отличия их от корней дикорастущих трав, кустарников, от подмоченного, подгнившего, нестандартного по цвету и объему солодкового корня;

приемы укладки солодкового корня в валки для сушки.

Параграф 2. Выборщик солодкового корня, 5-й разряд

810. Характеристика работ:

добыча солодкового корня на окультуренных землях;

выкапывание вручную из отваленных пластов земли солодкового корня, сушка и сортировка его в соответствии со стандартом, отбраковка недозрелых корней;

определение качества солодкового корня по наружной и внутренней окраске и влажности;

резка корня необходимого размера для посадки, распределение черенков корней по площади;

посадка корня в землю на заданную глубину для воспроизводства солодки.

811. Должен знать:

сущность технологии выращивания солодкового корня на окультуренных землях и ручные приемы для выборки;

правила посадки корня и сроки его воспроизводства;

способы определения качества солодкового корня по наружной и внутренней окраске;

биологические особенности солодкового корня;

виды солодки и способы ее выращивания.

211. Машинист трамбовки

Параграф 1. Машинист трамбовки, 3-й разряд

812. Характеристика работ:

управление трамбовками различных типов при трамбовании солодкового корня в пресс-камере;

проверка, подготовка к работе и пуск обслуживаемого оборудования, регулирование его работы по показаниям контрольно-измерительных приборов;

определение в процессе трамбования солодкового корня необходимого его количества для получения стандартного веса кип;

контроль работы контрольно-измерительных приборов, прессавтоматики и блокировки, давления масла;

наладка трамбовок;

смена плоскостей штоков, золотниковых коробок (с шабровкой) и грандбукс с полной обработкой;

смазка, выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и применяемых приспособлений;

участие в проводимом ремонте.

813. Должен знать:

устройство, правила эксплуатации трамбовок и обслуживаемых вспомогательных механизмов;

способы, методы определения по внешнему виду стандартного веса кип;

правила и способы выявления и устранения мелких неисправностей в работе механизмов трамбовки;

основы гидравлики и пневматики;

способы наладки тромбовок;

основы слесарного дела.

212. Приемщик солодкового корня

Параграф 1. Приемщик солодкового корня, 5-й разряд

814. Характеристика работ:

прием солодкового корня от выборщиков солодкового корня;

определение качества выбранного солодкового корня по цвету и влажности;

отбор проб для химического анализа для определения содержания экстрактивных веществ, глицирризина;

расстановка выборщиков солодкового корня на площадях, предназначенных для вспашки и добычи корня;

при необходимости - выполнение работ по добыче солодкового корня на целинных и окультуренных землях;

наблюдение за работой плантажного плуга и регулирование его на глубину и ширину вспашки в зависимости от залегания солодкового корня;

организация работ по вывозке солодкового корня с пашни и сдача его в промышленную переработку.

815. Должен знать:

способы определения качества корня по цвету в изломе и наружной окраске;

правила регулирования плантажного плуга на глубину и ширину вспашки в зависимости от залегания солодкового корня;

основы ведения первичного учета;

правила пользования весами;

правила скирдования солодкового корня для зимнего хранения.

Раздел 15. Элеваторное, мукомольно-крупяное и комбикормовое производства

213. Аппаратчик комбикормового производства

Параграф 1. Аппаратчик комбикормового производства, 2-й разряд

816. Характеристика работ:

ведение процесса дробления (измельчения) грубых кормов, минерального, кормового и малоценного пищевого сырья, полуфабрикатов, очистки сырья и готовой продукции от металломагнитных примесей путем улавливания (извлечения) их с помощью магнитных заграждений на электромагнитных сепараторах, магнитных колонках;

зашивание мешков с готовой продукцией на мешкозашивочных машинах различных типов, кроме установленных на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками;

прием, перемещение, очистка и распределение сырья по силосам с учетом его качества, загрузка и выгрузка продуктов и сырья из емкостей под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

обслуживание, контроль работы простейших дробилок, транспортных механизмов, магнитных установок, вентиляторов, циклонов, мешкозашивочных машин;

участие в обслуживании и наблюдение за работой простейших очистительных машин, средств перемещения, погрузочно-разгрузочных устройств, правильным наполнением силосов;

пришивание маркировочных ярлыков, подноска шпагата и ниток;

заправка нитками мешкозашивочной машины;

очистка установок магнитной защиты от металла;

сбор и сдача лаборатории металломагнитных примесей;

очистка аспирационных и других самотечных коммуникаций и оборудования от остатков сырья и готовой продукции;

включение и выключение обслуживаемого оборудования, устранение неисправностей в его работе;

регулировка скорости движения и толщины слоя продукта, поступающего на очистку;

чистка, смазка, промывка оборудования и деталей;

участие в подготовке помещения к газации.

817. Должен знать:

правила очистки сырья и готовой продукции от металломагнитных примесей на комбикормовых заводах;

правила маркировки и зашивки мешков с готовой продукцией;

порядок транспортировки сырья, дробления, сепарирования на простейших механизмах;

принцип работы магнитных установок, вентиляторов, циклонов, мешкозашивочных машин и другого аналогичного по сложности оборудования;

нормы грузоподъемности магнитных подков;

способы очистки установок магнитной защиты от металла;

систему смазки и применяемые смазочные материалы.

Параграф 2. Аппаратчик комбикормового производства, 3-й разряд

818. Характеристика работ:

ведение технологических процессов дробления шротов, жмыхов и другого сырья, сепарирования, дозирования минералов на тарельчатых дозаторах, сушки соли, мела, затаривания готовой продукции в мешки на всех типах весовыбойных аппаратов, кроме автоматических карусельных установок;

зашивание мешков с продукцией на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками;

прием, перемещение сырья, распределение его по силосам с учетом качества продукции при помощи всех видов транспортеров;

загрузка и выгрузка продукта и сырья из емкостей;

обслуживание, наблюдение и контроль работы дробилок, сепараторов, тарельчатых дозаторов, сушилок для соли и мела, транспортеров всех видов, фильтров, погрузочно-разгрузочных устройств, весовыбойных аппаратов всех типов, кроме автоматических карусельных установок, мешкозашивочных машин на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками и другого аналогичной сложности обслуживаемого оборудования;

наблюдение за заполнением и выпуском зерна из силосов;

проверка правильности отвесов, соблюдения стандартного веса мешков с продукцией;

замена сит на дробилках и сепараторах;

наладка и регулирование работы обслуживаемого оборудования;

обеспечение бесперебойной и равномерной подачи продукта;

пуск и остановка обслуживаемого оборудования.

819. Должен знать:

технологии процессов дробления шротов, жмыхов и другого сырья, сепарирования сырья, дозирования минералов, сушки соли и мела;

порядок затаривания продукции на всех типах весовыбойных аппаратов, кроме автоматических карусельных установок;

правила зашивки мешков с готовой продукцией на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками;

правила заполнения силосов и подачи продуктов;

устройство и принцип работы дробилок, сепараторов, тарельчатых дозаторов, сушилок для соли и мела, фильтров, весовыбойных аппаратов, кроме автоматических карусельных установок, и другого обслуживаемого оборудования аналогичной сложности;

виды сит и правила их замены;

способы выявления и устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

Параграф 3. Аппаратчик комбикормового производства, 4-й разряд

820. Характеристика работ:

ведение технологических процессов гранулирования рассыпного комбикорма, дробления гранул на крупки и сортировки по фракциям под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

ведение технологических процессов дозирования компонентов комбикормов и белкововитаминных добавок на тарельчатых дозаторах, дробления зернового сырья, мелассирования (приема жидких компонентов, подачи их в хранилище, подогрева и подачи в производство), сушки различных продуктов на шнековых сушилках, приготовления обогатительных смесей для производства комбикормов для различных видов и возрастных групп сельскохозяйственных животных и птиц на комбикормовых заводах, оснащенных тарельчатыми дозаторами;

выбивка продукции на автоматических карусельных установках;

обслуживание, наблюдение и контроль работы тарельчатых дозаторов, дробилок зернового сырья, смесителей и другого оборудования для производства мелассы, шнековых сушилок, линии приготовления обогатительных смесей, грануляторов, наблюдение за заполнением силосов;

регулирование подачи рассыпного комбикорма, пара, связующих компонентов;

расчет количества микродобавок и наполнителя для приготовления обогатительных смесей;

взвешивание, просеивание и смешивание микроэлементов, витаминов, антибиотиков и наполнителя;

обеспечение соблюдения установленного режима работы, регулирование и наладка обслуживаемого оборудования.

821. Должен знать:

технологические процессы и схемы дробления зернового сырья, дозирования компонентов комбикормов и белково-витаминных добавок на тарельчатых дозаторах, приготовления мелассы и обогатительных смесей, сепарирования, сушки;

порядок затаривания продукции на автоматических карусельных установках;

устройство шнековых сушилок, автоматических карусельных установок и другого аналогичного по сложности обслуживаемого оборудования;

ассортимент и параметры качества продукции;

номенклатуру сырья для производства комбикормов, белково-витаминных добавок, премиксов, обогатительных смесей, карбамидного концентрата;

порядок ремонта обслуживаемого оборудования;

правила и очередность пуска и остановки оборудования;

методы контроля работы оборудования;

правила подготовки помещения к газации.

Параграф 4. Аппаратчик комбикормового производства, 5-й разряд

822. Характеристика работ:

ведение технологических процессов дозирования и смешивания компонентов комбикормов, белково-витаминных добавок и премиксов на комбикормовых заводах, оснащенных объемными дозаторами;

ведение процессов гранулирования:

рассыпного комбикорма на технологических линиях;

приготовления обогатительных смесей для производства комбикормов;

дробления гранул на крупки и сортировки их по фракциям;

сушки продукта на сушилках различных конструкций;

производства карбамидного концентрата на экструдерах;

обслуживание, наладка, регулирование, наблюдение и контроль работы объемных дозаторов, сушилок различных конструкций, экструдеров;

наладка режима работы оборудования по заданному рецепту комбикорма;

расчет необходимого количества сырья;

контроль качества вырабатываемой продукции, нагрузками на оборудование и эффективностью работы линии;

обеспечение взаимоувязанной работы оборудования технологических линий по производству комбикормов;

контроль соблюдения норм выхода продукции;

наблюдение за состоянием приводных ремней, ограждений и организация их своевременного ремонта;

учет количества переработанного сырья, выработанной готовой продукции, некормовых отходов;

ведение сменного журнала и другой документации;

участие в ремонте оборудования комбикормовых заводов.

823. Должен знать:

правила ведения технологического процесса производства комбикормов на комбикормовых заводах, оснащенных объемными дозаторами;

схему технологического процесса дозирования компонентов комбикормов и белково-витаминных добавок и премиксов;

устройство оборудования комбикормовых заводов, приемы его эффективного использования;

показатели (нормы) качества сырья, готовой продукции;

рецепты комбикормов;

нормы удельных нагрузок на оборудование и способы их регулирования;

порядок проведения планово-предупредительных ремонтов оборудования;

порядок заполнения журнала учета переработанного сырья, выработки готовой продукции и другой документации.

Параграф 5. Аппаратчик комбикормового производства, 6-й разряд

824. Характеристика работ:

ведение и организация технологических процессов дозирования и смешивания компонентов комбикормов, белково-витаминных добавок и премиксов на комбикормовых заводах, оснащенных весовыми дозаторами и многокомпонентными весами;

обслуживание, наблюдение и контроль с пульта управления за работой весовых дозаторов, многокомпонентных весов и другого особо сложного оборудования;

контроль с пульта управления по показаниям контрольно-измерительных приборов, результатам лабораторных анализов и органолептически хода технологических процессов дозирования и смешивания комбикормов, соблюдения заданных режимов, нагрузок на оборудование;

обеспечение взаимоувязанной работы оборудования комбикормового завода;

регулирование и наладка режима работы обслуживаемого оборудования, систем пневматического транспорта и аспирации;

работа с перфокартами, проверка соответствия рецепта на перфокарте со считывающим устройством;

обеспечение автоматического режима процессов дозирования и смешивания компонентов;

расчет норм выхода продукции;

пуск и остановка оборудования комбикормового завода с пульта управления или с помощью средств ручного управления

825. Должен знать:

правила организации и ведения технологического процесса на комбикормовых заводах, оснащенных весовыми дозаторами и многокомпонентными весами;

устройство пульта управления, контрольно-измерительных приборов;

нормы и методы расчета норм выхода продукта и отходов;

правила работы с перфокартами;

конструктивные особенности оборудования комбикормового завода;

технологические свойства, наиболее оптимальные величины влажности перерабатываемого сырья и готовой продукции и требования, предъявляемые к их качеству.

826. Требуется среднее профессиональное образование.

214. Аппаратчик крупяного производства

Параграф 1. Аппаратчик крупяного производства, 2-й разряд

827. Характеристика работ:

ведение процесса очистки зерна и продуктов шелушения от металломагнитных примесей путем улавливания (извлечения) их с помощью магнитных заграждений на электромагнитных сепараторах, магнитных колонках;

регулирование скорости движения и толщины слоя продукта, поступающего на очистку;

обслуживание, наблюдение и контроль работы магнитных установок, вентиляторов, циклонов, мешкозашивочных машин;

пришивание маркировочных ярлыков;

подноска шпагата и ниток, заправка нитками мешкозашивочной машины;

очистка установок магнитной защиты и сборников от металла;

сбор и сдача лаборатории металломагнитных примесей;

включение и выключение обслуживаемого оборудования, устранение мелких неисправностей в его работе;

чистка, смазка, промывка оборудования и деталей;

уборка рабочей зоны и оборудования;

очистка аспирационных и других самотечных коммуникаций и оборудования от остатков зерна и продуктов его переработки;

участие в подготовке помещений к газации.

828. Должен знать:

правила очистки зерна и продуктов шелушения от металломагнитных примесей на крупозаводах;

правила зашивки и маркировки мешков с готовой продукцией;

нормы грузоподъемности магнитных подков;

способы очистки магнитных установок;

места смазки и применяемые смазочные материалы.

Параграф 2. Аппаратчик крупяного производства, 3-й разряд

829. Характеристика работ:

ведение технологического процесса подготовки зерна к переработке (очистка зерновой массы от примесей, очистка поверхности зерна "сухим" способом, гидротермическая обработка крупяных культур), процессов шелушения зерна и семян крупяных, бобовых, масличных культур и просеивания продуктов шелушения под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

сортировка продуктов шелушения и крупы, сушка крупы на ленточных конвейерных сушилках;

затаривание готовой продукции в мешки на весовыбойных аппаратах всех типов, кроме автоматических карусельных установок, зашивка мешков с продукцией на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками;

обслуживание, наблюдение и контроль работы крупосортировочных машин, ленточных, конвейерных сушилок, транспортеров, фильтров, вентиляторов, аспирационных установок, самотечных коммуникаций, мешкозашивочных машин всех типов, установленных на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками, и другого аналогичного по сложности обслуживания оборудования;

обслуживание и наблюдение за работой пропаривателей, паровых сушилок, варочных аппаратов, рассевов и зерноочистительных машин под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

проверка правильности отвесов, соблюдение стандартного веса мешков с продукцией;

участие в натяжке и замене сит;

обеспечение бесперебойной и равномерной подачи продуктов на обслуживаемом оборудовании;

пуск и остановка обслуживаемого оборудования;

выявление неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и участие в его ремонте.

830. Должен знать:

технологический процесс сушки и сортировки крупы;

порядок очистки, гидротермической обработки, просеивания, шелушения зерна;

правила маркировки и зашивки мешков с готовой продукцией на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками;

порядок затаривания готовой продукции на весовыбойных аппаратах всех типов, кроме автоматических карусельных установок;

устройство и правила эксплуатации транспортеров самотечных коммуникаций, фильтров, вентиляторов, аспирационных установок, шелушильных, крупосортировочных машин, паровых сушилок, весовыбойных аппаратов, кроме карусельных автоматических установок, мешкозашивочных машин, установленных на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками;

способы устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

Параграф 3. Аппаратчик крупяного производства, 4-й разряд

831. Характеристика работ:

ведение технологических процессов шелушения зерна и семян крупяных, бобовых, масличных культур, просеивания, шлифования и полирования крупы на машинах и механизмах различных конструкций, просеивания продуктов шелушения;

гидротермическая обработка, сушка крупы на паровых и других сушилках;

затаривание готовой продукции в мешки на автоматических карусельных установках;

обслуживание, наблюдение и контроль работы шелушильных, веечных, шлифовальных, полировальных установок и машин, рассевов, паровых и других сушилок, автоматических карусельных установок и другого обслуживаемого оборудования;

обеспечение установленных режимов работы обслуживаемого оборудования, бесперебойной и равномерной подачи зерна и продуктов шелушения;

установка и натяжка сит на сепараторах, рассевах;

регулирование работы обслуживаемого оборудования, участие в его ремонте.

832. Должен знать:

технологические процессы шелушения зерна и семян крупяных, бобовых и масличных культур, провеивания, шлифования, полирования крупы, просеивания продуктов шелушения, сушки крупы;

порядок затаривания продукции в мешки на автоматических карусельных установках;

показатели (нормы) качества зерна, готовой продукции и отходов;

номера и виды сит;

нагрузки на оборудование и способы их установления с учетом мощности электродвигателей;

устройство обслуживаемого оборудования: шелушильных, веечных, полировальных, шлифовальных, просеивающих машин различных конструкций, карусельных автоматических установок;

порядок включения и выключения оборудования при пуске и остановке крупозавода;

способы восстановления и ремонта абразивных рабочих поверхностей;

способы устранения неисправностей в работе оборудования и правила создания условий для его эффективной работы.

Параграф 4. Аппаратчик крупяного производства, 5-й разряд

833. Характеристика работ:

ведение технологических процессов очистки зерновой массы от примесей, гидротермической обработки крупяных культур, шелушения зерна, дробления, шлифования, плющения, полирования крупы;

обслуживание, контроль работы зерноочистительных, шелушильных, дробильных, шлифовальных, плющильных, полировальных машин и механизмов;

наладка, регулирование режимов технологических процессов: очистки, гидротермической обработки, шелушения, дробления, шлифования, плющения, полирования, сушки крупы;

контроль качества выпускаемой продукции по показаниям контрольно-измерительных приборов, данным лабораторных анализов и органолептически;

наблюдение за состоянием приводных ремней, ограждений и организация их своевременного ремонта;

учет количества вырабатываемой продукции и отходов;

ведение записей в сменном журнале;

участие в ремонте оборудования крупозавода;

обеспечение взаимоувязанной работы оборудования зерноочистительного, рушального и выбойного отделений.

834. Должен знать:

правила ведения технологических процессов на крупозаводах;

наиболее оптимальные режимы очистки, гидротермической обработки, шелушения, дробления, шлифования, полирования, сушки крупы;

требования, предъявляемые к качеству зерна, готовой продукции и отходам;

технологические свойства зерна;

устройство оборудования крупозаводов, правила его эффективного использования;

нормы удельных нагрузок на оборудование;

нормы выходов и качества крупы;

методы контроля работы машин, способы выявления и устранения неисправностей в их работе;

правила и очередность пуска и остановки оборудования;

порядок проведения планово-предупредительного ремонта, замены сит;

порядок заполнения журнала учета переработанного зерна, выработки готовой продукции.

Параграф 5. Аппаратчик крупяного производства, 6-й разряд

835. Характеристика работ:

ведение и организация технологических процессов подготовки зерна к переработке (сепарирование, гидротермическая обработка), шелушения зерна, дробления, шлифования, плющения и полирования крупы на высокопроизводительном оборудовании с пульта управления на гречезаводах, рисозаводах, ячменозаводах, по выработке пшена, перловой, гороховой, кукурузной крупы;

обслуживание и контроль работы зерноочистительного оборудования, шелушильных, дробильных, шлифовальных, полировальных машин и другого особо сложного оборудования;

контроль хода технологического процесса, качества подготовки зерна к переработке, соблюдения установленных режимов процесса переработки и норм выхода готовой продукции, нагрузок на оборудование по показаниям контрольно-измерительных приборов, данным лабораторных анализов и органолептически;

обеспечение бесперебойной работы оборудования зерноочистительного, рушального и выбойного отделений;

расчет норм выходов продукции;

наблюдение за состоянием приводных ремней, ограждений и организация их своевременного ремонта;

пуск и остановка оборудования крупозавода с пульта управления или с помощью средств ручного управления.

836. Должен знать:

правила организации технологических процессов на крупозаводах;

схему подготовки зерна к переработке и выработки крупы;

устройство и правила обслуживания пульта управления и контрольно-измерительных приборов;

конструктивные особенности оборудования крупяных заводов;

наиболее оптимальные величины влажности и режимы переработки типов и подтипов зерна крупяных культур;

порядок расчета выходов готовой продукции;

методы контроля работы и способы выявления неисправностей в работе оборудования.

837. Требуется среднее профессиональное образование.

215. Аппаратчик мукомольного производства

Параграф 1. Аппаратчик мукомольного производства, 2-й разряд

838. Характеристика работ:

ведение процесса очистки зерна и продуктов размола от металломагнитных примесей путем улавливания (извлечения) их с помощью магнитных заграждений на электромагнитных сепараторах, магнитных колонках;

регулирование скорости движения и толщины слоя продукта, поступающего на очистку;

очистка установок магнитной защиты и сборников от металла;

сбор и сдача лаборатории металломагнитных примесей;

зашивка мешков с готовой продукцией, отрубями на мешкозашивочных машинах различных типов, кроме установленных на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками;

обслуживание, наблюдение, контроль работы магнитных установок, вентиляторов, циклонов, мешкозашивочных машин;

пришивка маркировочных ярлыков, подноска шпагата и ниток, заправка нитками мешкозаправочных машин;

включение и выключение обслуживаемого оборудования, устранение мелких неисправностей в его работе;

чистка, смазка, промывка оборудования и деталей;

участие в подготовке помещений к газации.

839. Должен знать:

правила очистки зерна и продуктов размола от металломагнитных примесей, зашивки и маркировки мешков с готовой продукцией и отрубями на мукомольных заводах;

принцип работы магнитных установок, вентиляторов, циклонов, мешкозашивочных машин и другого аналогичного по сложности обслуживаемого оборудования;

нормы грузоподъемности магнитных подков;

способы очистки магнитных установок;

места смазки и свойства применяемых смазочных материалов.

Параграф 2. Аппаратчик мукомольного производства, 3-й разряд

840. Характеристика работ:

ведение технологических процессов подготовки зерна к помолу (очистка зерновой массы от примесей, очистка поверхности зерна "сухим" и "влажным" способами), измельчения зерна на вальцовых станках, просеивания продуктов размола и обогащения круподунстовых продуктов под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

затаривание готовой продукции в мешки на весовыбойных аппаратах различых типов, кроме автоматических карусельных установок;

зашивание мешков с продукцией на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками;

обслуживание и контроль работы транспортеров, вентиляторов, фильтров, аспирационных установок, самотечных коммуникаций, весовыбойных аппаратов, кроме автоматических карусельных установок, мешкозашивочных машин на линиях, оснащенных автоматическими карусельными установками;

обслуживание и наблюдение за работой вальцовых станков, рассевов и зерноочистительных, моечных и ситовеечных машин под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

проверка правильности отвесов, соблюдение стандартного веса мешков с продукцией;

участие в натяжке и замене сит;

подналадка и регулирование работы обслуживаемого оборудования;

обеспечение бесперебойной и равномерной подачи продукта;

пуск и остановка обслуживаемого оборудования;

выявление неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и участие в их устранении.

841. Должен знать:

порядок очистки и размола зерна, просеивания и обогащения круподунстовых продуктов;

порядок затаривания готовой продукции и отходов на весовыбойных аппаратах различных типов, кроме карусельных установок;

устройство и правила эксплуатации транспортеров, самотечных коммуникаций, вентиляторов, фильтров, аспирационных установок, мешкозашивочных машин, весовыбойных аппаратов и другого обслуживаемого оборудования, аналогичного по сложности;

виды сит;

способы выявления и устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

Параграф 3. Аппаратчик мукомольного производства, 4-й разряд

842. Характеристика работ:

ведение технологических процессов транспортирования зерна и продуктов его переработки с использованием пневмотранспортных и вентиляционных установок, подготовки зерна к помолу (очистка зерновой массы от примесей, очистка поверхности зерна "сухим" и "влажным" способами) и просеивания продуктов измельчения зерна на мукомольных заводах обойного помола;

ведение технологических процессов очистки зерна, отделения примесей, отличающихся удельным весом, увлажнения зерна на моечных машинах, обогащения крупок и дунстов, затаривания продукции в мешки на автоматических карусельных установках на мукомольных заводах сортового помола;

обслуживание и контроль работы зерноочистительных машин и рассевов на мукомольных заводах обойного помола, моечных, ситовеечных машин, отжимных колонок, отстойников, кондиционеров, автоматических карусельных установок и другого аналогичного по сложности оборудования на мукомольных заводах сортового помола;

зачистка закромов зерноочистительного отделения и цеха отходов;

обеспечение установленного режима работы обслуживаемого оборудования;

установка и натяжка сит на сепараторах и рассевах;

обеспечение бесперебойной и равномерной подачи зерна, продуктов размола;

регулирование работы обслуживаемого оборудования, участие в его ремонте.

843. Должен знать:

процесс транспортирования зерна и продуктов его переработки;

сущность технологического процесса и схему подготовки зерна к помолу и просеивания продуктов размола на мукомольных заводах обойного помола;

сущность технологии процесса очистки зерна "влажным" и "сухим" способами;

схему подготовки зерна к помолу, обогащения продуктов размола на мукомольных заводах сортового помола;

порядок затаривания продукции на карусельных автоматических установках;

порядок замены сит, их номера и виды;

правила эксплуатации пневмотранспортных установок и другого вентиляционного оборудования;

устройство и принцип работы зерноочистительных машин и рассевов на мукомольных заводах обойного помола, моечных, ситовеечных машин и карусельных установок на мукомольных заводах сортового помола и другого аналогичного по сложности обслуживаемого оборудования;

типы и подтипы перерабатываемого зерна;

показатели (нормы) качества зерна, готовой продукции и отходов;

порядок ремонта обслуживаемого оборудования;

правила и очередность пуска и остановки оборудования;

методы контроля работы и способы выявления неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

Параграф 4. Аппаратчик мукомольного производства, 5-й разряд

844. Характеристика работ:

ведение технологических процессов подготовки зерна к помолу (кондиционирование зерна, приготовление помольных партий), измельчения зерна на вальцовых станках по установленному режиму в зависимости от вида помола на мукомольных заводах обойного, обдирного и одно-, двухсортного помолов зерна, просеивания продуктов измельчения зерна на мукомольных заводах всех видов помолов;

обслуживание, регулирование, контроль работы зерноочистительного оборудования на мельницах обдирного и одно-, двухсортного помолов зерна, рассевов на мукомольных заводах всех видов помолов, вальцовых станков на мельницах обойного, обдирного и одно-, двухсортного помолов зерна пшеницы и ржи;

контроль качества подготовки зерна к помолу, измельчения зерна и просеивания продуктов размола, нагрузок на оборудование и эффективности работы машин на основе данных лабораторного анализа, показаний контрольно-измерительных приборов и органолептически;

обеспечение взаимодействия оборудования зерноочистительного, размольного и выбойного отделений;

обеспечение и контроль соблюдения норм выхода готовой продукции;

наблюдение за состоянием приводных ремней, ограждений и организация их своевременного ремонта;

пуск и останов обслуживаемого оборудования;

учет количества переработанного зерна, вырабатываемой готовой продукции и отходов;

ведение технической документации;

участие в ремонте оборудования мукомольного завода, руководство работой по натягиванию и замене сит;

организация обеспечения нормального санитарного состояния рабочих зон и обслуживаемого оборудования;

руководство бригадой рабочих на мукомольных заводах обойного, обдирного и одно-, двухсортного помолов зерна пшеницы и ржи.

845. Должен знать:

правила ведения технологического процесса на мукомольных заводах обойного, обдирного и одно-, двухсортного помолов зерна пшеницы и ржи;

схемы подготовки зерна к помолу и размола его в муку;

устройство оборудования мукомольных заводов, приемы его эффективного использования;

технологические свойства зерна;

наиболее оптимальные величины влажности зерна и режимы переработки типов и подтипов зерна;

нормы удельных нагрузок на оборудование и способы их регулирования;

порядок проведения планово-предупредительного ремонта;

порядок ведения учета переработанного зерна, выработки готовой продукции.

Параграф 5. Аппаратчик мукомольного производства, 6-й разряд

846. Характеристика работ:

ведение и организация технологических процессов подготовки зерна к помолу и измельчения зерна по установленному режиму на особо сложном оборудовании: мельницах мукомольных заводов многосортных помолов пшеницы (хлебопекарных помолов, помолов твердой и мягкой высокостекловидной пшеницы в муку для макаронной промышленности) и на мукомольных заводах, мельницах, оснащенных комплектным высокопроизводительным оборудованием;

обслуживание и контроль с пульта управления за работой зерноочистительного оборудования, вальцовых станков и другого особо сложного оборудования;

контроль хода технологических процессов, качества подготовки зерна к помолу, соблюдения установленных режимов измельчения, нагрузок на оборудование;

регулирование и наладка обслуживаемого оборудования, систем пневматического транспорта и аспирации;

расчет норм выходов продукции;

обеспечение и контроль соблюдения норм выхода готовой продукции;

пуск и останов оборудования с пульта управления с помощью средств ручного управления;

учет количества переработанного зерна, выработанной готовой продукции и отходов;

организация обеспечения нормального санитарного состояния рабочих зон и оборудования мукомольного завода;

руководство работой бригады рабочих на мукомольных заводах многосортных помолов пшеницы.

847. Должен знать:

правила организации и ведения технологического процесса на мукомольных заводах многосортных помолов пшеницы и мукомольных заводах, оснащенных комплектным высокопроизводительным оборудованием;

устройство и правила обслуживания пульта управления и контрольно-измерительных приборов;

конструктивные особенности оборудования мукомольных заводов, приемы его эффективного использования;

правила и очередность пуска и остановки оборудования с пульта управления и с помощью средств ручного управления;

методы контроля работы и способы выявления и устранения неисправностей в работе мукомольного оборудования;

порядок расчета выходов готовой продукции.

848. Требуется среднее профессиональное образование.

216. Аппаратчик обработки зерна

Параграф 1. Аппаратчик обработки зерна, 2-й разряд

849. Характеристика работ:

ведение процесса очистки зерна от металломагнитных примесей путем улавливания (извлечения) их с помощью магнитных заграждений, вмонтированных в оборудование;

приемка, перемещение, очистка, сушка и распределение зерна по силосам или на последующую обработку с учетом его качества под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

ведение процесса сжигания топлива в топках зерносушилок, обслуживание, наблюдение и контроль работы магнитных установок, вентиляторов, циклонов;

участие в обслуживании и наблюдение за работой транспортеров, простейших очистительных машин и сушилок;

наблюдение за правильным заполнением силосов;

регулирование скорости движения и толщины слоя зерна, поступающего на очистку от металла;

очистка установок магнитной защиты и сборников от металла;

сбор и сдача в лабораторию металломагнитных и других примесей;

очистка аспирационных и других самотечных коммуникаций и оборудования от остатков зерна и отходов;

периодическая очистка шахт, топок, форсунок зерносушилок;

зачистка зерносушилок, сепараторов и другого оборудования при смене обрабатываемой культуры;

оказание помощи при отборе проб;

включение и выключение обслуживаемого оборудования, участие в устранении мелких неисправностей;

участие в подготовке силосов, элеваторов и других объектов к газации;

уборка рабочей зоны и оборудования.

850. Должен знать:

общие сведения о культурах и качестве зерна; правила очистки зерна от металломагнитных примесей;

правила и порядок очистки, сушки, приема, перемещения зерна, распределения его по силосам, сжигания топлива в топках зерносушилок;

принцип работы магнитных установок, вентиляторов, циклонов и другого аналогичного по сложности оборудования;

нормы грузоподъемности магнитных подков;

способы очистки установок магнитной защиты от металла: систему смазки и применяемые смазочные материалы.

Параграф 2. Аппаратчик обработки зерна, 3-й разряд

851. Характеристика работ:

прием, перемещение зерна, семян масличных, бобовых и других культур, распределение их по силосам или на обработку с учетом качества зерна при помощи всех видов транспортеров сепарирование зерна на сепараторах, триерах;

обмолот початков кукурузы, разделение семян, зерна на фракции на калибровочных машинах и триерах;

протравливание семян на протравителях и других специальных аппаратах;

сушка зерна различных зерновых культур, семян бобовых, кукурузы в початках продовольственного, фуражного назначения и семян масличных культур в барабанных зерносушилках;

обслуживание, наблюдение и контроль работы транспортеров всех типов, сепараторов, молотилок для обмолота початков кукурузы, триеров, калибровочных машин, протравителей и барабанных сушилок, фильтров, аспирационных установок и другого аналогичного по сложности обслуживаемого оборудования;

участие в замене сит;

наладка и регулирование режима работы обслуживаемого оборудования;

обеспечение бесперебойной и равномерной подачи зерна;

пуск и остановка обслуживаемого оборудования;

выявление неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и участие в его ремонте;

обеспечение нормального санитарного состояния рабочих зон и обслуживаемого оборудования;

учет количества просушенного зерна.

852. Должен знать:

порядок приема и правила сепарирования зерна, обмолота початков кукурузы, разделения семян, зерна на фракции, протравливания семян, сушки зерна, семян;

устройство транспортеров, триеров, молотилок для обмолота кукурузы, калибровочных машин, протравителей, барабанных сушилок, фильтров, вентиляторов аспирационных установок и другого аналогичного по сложности обслуживаемого оборудования;

способы приготовления эмульсий для защитных покрытий;

способы заправки ядохимикатами протравителей, допустимые нормы их расхода для приготовления раствора;

признаки отравления, способы его предупреждения и меры по оказанию помощи пострадавшим;

требования, предъявляемые к качеству протравленных семян.

Параграф 3. Аппаратчик обработки зерна, 4-й разряд

853. Характеристика работ:

ведение технологических процессов очистки зерна, семян на сложных зерноочистительных, зерносортировочных машинах-агрегатах, сушки зерна различных культур, семян масличных и бобовых культур, кукурузы в початках в передвижных, камерных сушилках, шахтных сушилках производительностью до 30 т в час, сжигания топлива в топках обслуживаемых зерносушилок;

обслуживание, наблюдение и контроль работы транспортеров, триеров, сложных зерноочистительных и зерносортировочных машин-агрегатов, передвижных, камерных, шахтных сушилок, калибровочных машин и другого обслуживаемого оборудования, участие в его ремонте.

854. Должен знать:

технологические процессы и схемы очистки, сортировки зерна и семян на сложных зерноочистительных и зерносортировочных машинах-агрегатах, сушки зерна и семян в передвижных, камерных и шахтных сушилках;

параметры технологического режима и правила регулирования горения и составления смесей теплоносителя;

устройство сложных зерноочистительных и зерносортировочных машин-агрегатов, калибровочных машин, передвижных, камерных, шахтных зерносушилок, другого аналогичного по сложности обслуживаемого оборудования;

типы и виды обрабатываемого зерна, показатели его качества;

порядок ремонта обслуживаемого оборудования, замены сит, их номера и виды;

правила и очередность пуска и остановки оборудования;

методы контроля работы и способы выявления и устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

Параграф 4. Аппаратчик обработки зерна, 5-й разряд

855. Характеристика работ:

ведение технологического процесса сушки зерна различных культур продовольственного, фуражного и семенного назначения на шахтных сушилках производительностью свыше 30 т в час;

сжигание топлива в топках обслуживаемых зерносушилок;

обслуживание, наладка, регулирование, контроль работы шахтных зерносушилок и обслуживаемого вспомогательного оборудования;

регулирование режима работы зерносушилок, движения зерна в сушилках, количества и температуры сушильного агента, температуры нагрева зерна в сушильных камерах и охлаждения просушенного зерна в охладительной камере;

регулирование процесса горения, тяги и температурного режима на обслуживаемом оборудовании;

контроль качества сушки зерна;

наблюдение за состоянием приводных ремней, ограждений и организация их своевременного ремонта;

пуск и остановка оборудования. оборудования.

856. Должен знать:

правила ведения технологического процесса сушки зерна и сжигания жидкого топлива в топках шахтных зерносушилок;

устройство зерносушилок различных систем (кроме рециркуляционных) и другого сложного оборудования, приемы их эффективного использования;

параметры и режимы сушки зерна;

технологические свойства зерна;

наиболее оптимальные величины влажности зерна после сушки;

требования и стандарты, предъявляемые к качеству зерна и семян различных культур; особенности работы с различными культурами;

мероприятия по экономии топлива и электроэнергии;

порядок проведения планово-предупредительного ремонта.

Параграф 5. Аппаратчик обработки зерна, 6-й разряд

857. Характеристика работ:

ведение и организация технологического процесса обработки (сушки) зерна и семян различных культур продовольственного, фуражного и семенного назначения в газово-рециркуляционных, рециркуляционно-изотермических зерносушилках и зерносушилках с предварительным подогревом зерна;

обслуживание, контроль работы зерносушилок с рециркуляцией зерна с пульта управления;

сжигание газообразного топлива;

регулирование процесса горения, тяги и температурного режима на обслуживаемом оборудовании;

регулирование режима работы зерносушилок, движения зерна в сушилках, предварительного нагрева зерна, количества и температуры сушильного агента, температуры нагрева зерна в сушильных камерах, охлаждения просушенного зерна в охладительных камерах;

определение кратности рециркуляции и выбор режимов сушки зерна;

обеспечение качества сушки и снижение влажности зерна и семян до уровня, соответствующего требованиям стандарта;

расчет необходимого количества и температуры теплоносителя и влажности зерна;

контроль работы оборудования по предварительной очистке зерна;

наблюдение за работой топок, насосов, топливопроводов, воздуходувок и другого оборудования.

858. Должен знать:

правила организации и ведения технологического процесса сушки зерна;

устройство пульта управления, контрольно-измерительных приборов, оборудования зоны обслуживания, правила его эксплуатации и эффективного использования;

технологические свойства зерна различных культур и показатели его качества;

основные данные о топливе и нормы его расхода;

методы определения качества зерна;

инструкции по сушке зерна продовольственного, кормового и семенного назначения;

параметры технологического режима и правила регулирования процесса горения топлива и составления смеси теплоносителя;

основные требования, предъявляемые к топкам зерносушилок;

правила и способы наладки и регулирования зерносушильного оборудования;

правила очередности пуска и остановки оборудования с пульта управления;

способы выявления неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

859. Требуется среднее профессиональное образование.

217. Машинист зерновых погрузочно - разгрузочных машин

Параграф 1. Машинист зерновых погрузочно – разгрузочных машин, 2-й разряд

860. Характеристика работ:

управление внутрискладскими стационарными механизмами при погрузке и выгрузке зерновых и тароупаковочных грузов;

обслуживание стационарных и передвижных транспортеров, транспортеров типа норий, сбрасывающих тележек, механических лопат и поворотных труб при загрузке и выгрузке зерна в силосах и складах при перемещении зерна и продукции на погрузочно-разгрузочных работах;

техническое обслуживание механизмов;

подключение и отключение машины от источников питания;

выявление неисправностей в работе механизмов и устранение простейших из них;

обеспечение нормального санитарного состояния рабочей зоны и обслуживаемого оборудования.

861. Должен знать:

принцип работы транспортеров, сбрасывающих тележек, механических лопат, поворотных труб, лебедок, их пускового оборудования;

технологические схемы размещения и перемещения зерна на элеваторах, складах;

правила обеспечения сохранности качества и количества зерна.

Параграф 2. Машинист зерновых погрузочно - разгрузочных машин, 3-й разряд

862. Характеристика работ:

управление погрузчиками различных типов, самоподавателями на электрическом приводе, однотипными автомобилеподъемниками при погрузке и выгрузке зерна и других грузов;

обслуживание и регулирование работы погрузочно-разгрузочных механизмов;

пуск и останов электродвигателей;

проверка крепления тросов и тормозов, состояния маслопроводов, насосов и нагнетательных линий гидросистем автомобилеподъемника;

выявление неисправностей в работе механизмов и их устранение.

863. Должен знать:

устройство, назначение и принцип работы вагонопогрузчиков, вагоноразгрузчиков, автомобилеподъемников, самоподавателей;

правила технической эксплуатации электродвигателей и ухода за ними;

способы выполнения погрузочно-разгрузочных работ, выявления и устранения неисправностей в работе механизмов;

основы слесарного и электрослесарного дела;

правила заправки гидросистемы маслом и смазки двигателей и подъемных механизмов;

правила проведения технического осмотра оборудования.

Параграф 3. Машинист зерновых погрузочно – разгрузочных машин, 4-й разряд

864. Характеристика работ:

управление самоходными зернопогрузчиками, аккумуляторными автопогрузчиками, инерционными вагонопогрузчиками, передвижными пневматическими установками при погрузке и выгрузке всех видов грузов из судов, барж, вагонов, автомобилей;

проверка правильности заземления рам и двигателей;

пуск и останов электродвигателей;

техническое обслуживание машин, чистка, смазка;

участие в ремонте обслуживаемых машин.

865. Должен знать:

основные сведения о зерне и продуктах его переработки;

устройство, технические характеристики, назначение и принцип работы передвижных пневматических установок, самоходных зернопогрузчиков, аккумуляторных автопогрузчиков, инерционных вагоноразгрузчиков;

правила подготовки погрузчиков к работе;

правила вождения, сигнализации и уличного движения при управлении самоходными погрузчиками;

способы выполнения погрузочно-разгрузочных работ и правила укладки грузов;

причины возникновения неисправностей в работе механизмов и способы их устранения.

Параграф 4. Машинист зерновых погрузочно - разгрузочных машин, 5-й разряд

866. Характеристика работ:

управление стационарными плавучими пневматическими перегружателями различного типа при выгрузке зерна из судов, барж и вагонов и перемещение его до береговых приемных устройств;

обслуживание и установление при помощи контрольно-измерительных приборов и приспособлений оптимального режима работы перегружателей, соответствующих параметров вакуума и поддержание их в процессе работы;

обеспечение допустимой температуры нагрева подшипников турбонасосов и бесперебойной работы смазочных систем, работы воздуходувной машины и пневматических перегружателей, регулирование их работы;

выявление, предупреждение и устранение неисправностей в работе обслуживаемых машин и всей системы перегружателей;

периодический осмотр, промывка, чистка и текущий ремонт отдельных узлов, механизмов и деталей;

составление дефектных ведомостей на ремонт оборудования.

867. Должен знать:

устройство, конструктивные особенности, техническую характеристику погрузочно-разгрузочных машин, эксплуатационные показатели и условия, обеспечивающие их эффективную работу при перемещении различных культур зерна (максимальную производительность с наиболее экономичным расходом электроэнергии);

схему выгрузки и перемещения зерна;

способы предупреждения и устранения неисправностей в работе всего погрузочно-разгрузочного оборудования;

правила регулирования работы турбонасосов.

218. Машинист линий аэрозольтранспорта

Параграф 1. Машинист линий аэрозольтранспорта, 4-й разряд

868. Характеристика работ:

обеспечение эффективной работы линий аэрозольтранспорта при приеме или отпуске продукции из технологических цехов, вагонов-муковозов на склад бестарного хранения;

продувка, очистка и поддержание в рабочем состоянии линий аэрозольтранспорта;

обслуживание, наблюдение и контроль работы оборудования;

выявление и устранение неисправностей в системе аэрозольтранспорта;

очистка аспирационных сетей;

участие в капитальном и текущем ремонтах оборудования;

обеспечение технического состояния и эксплуатации оборудования, санитарного состояния рабочих зон и обслуживаемого оборудования.

869. Должен знать:

устройство, принцип работы, назначение, правила эксплуатации систем аэрозольтранспорта;

технологическую схему размещения и перемещения продукции в мельницах и складе бестарного хранения;

основные неисправности в системе аэрозольтранспорта и способы их устранения;

требования, предъявляемые к продукции и параметрам воздуха;

правила и очередность выполнения операций при погрузке или выгрузке продукции из вагона-муковоза;

правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.

219. Мельник

Параграф 1. Мельник, 4-й разряд

870. Характеристика работ:

ведение процесса размола продовольственных и фуражных культур (зерновых, бобовых и другие) на вальцовых мельницах с производительностью до 50 т зерна в сутки и всех жерновых мельницах с выполнением операций по подготовке зернопродуктов к помолу: очистка зерновой массы от примесей, очистка поверхности зерна, гидротермическая обработка зерна, приготовление помольных смесей;

обеспечение бесперебойной и равномерной подачи зерна на размол, заданной степени измельчения (крупности продуктов размола), качества промежуточного и конечного продукта;

взвешивание, упаковка и транспортировка муки;

регулирование при помощи различных приспособлений параллельности рабочих плоскостей, верхнего и нижнего камней жерновых поставов, вальцов, правильности установки бегуна, плоскости посадки обручей, скорости движения и производительности;

насечка и наковка жерновов, балансировка и установка поставов;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования и коммуникаций;

на небольших мельницах - ведение документации по учету сырья и готовой продукции.

871. Должен знать:

схемы технологических процессов подготовки зерна к помолу, размола и просеивания;

устройство и принцип работы размалывающего, просеивающего, зерноочистительного и вспомогательного оборудований; мукомольные свойства продовольственных и фуражных культур;

нормы расхода сырья, стандарты или технические условия на сырье и готовую продукцию; условия эффективной работы оборудования.

При работе на оборудовании без насечки и наковки

жерновов - 3-й разряд.

220. Оператор дезинсекционных установок

Параграф 1. Оператор дезинсекционных установок, 4-й разряд

872. Характеристика работ:

ведение процесса аэрозольной и влажной дезинсекции зернохранилищ и территории вокруг них, а также зернопродуктов в складах;

обслуживание, наблюдение и контроль работы аэрозольных генераторов и опрыскивателей;

подготовка установок к работе;

подключение и контроль правильности подключения установок к силовой сети, исправностью коммуникаций, контрольно-измерительных приборов;

расчет количества и дозирование подаваемых ядохимикатов;

ведение учета израсходованных ядохимикатов;

наладка установок на необходимый режим работы;

управление установками, наблюдение и регулирование их работы;

выявление, предупреждение и устранение отказов в электромеханической и гидравлической системах установок;

периодический осмотр, чистка и текущий ремонт отдельных узлов и механизмов;

составление ведомостей на ремонт оборудования;

контроль безопасности обслуживаемого персонала установок;

протирка оборудования после проведения дезинсекций.

873. Должен знать:

правила проведения дезинсекции объектов с помощью аэрозольных генераторов и опрыскивателей;

устройство и принцип работы обслуживаемых установок, принципиальную электрическую схему, гидросистему;

свойства ядохимикатов и правила обращения с ними;

меры безопасности и правила применения защитных средств и приспособлений;

меры оказания первой помощи при отравлениях;

способы предупреждения и устранения неисправностей в работе оборудования;

правила по безопасности труда при эксплуатации высоковольтного оборудования и сосудов, работающих под давлением.

Параграф 2. Оператор дезинсекционных установок, 5-й разряд

874. Характеристика работ:

ведение процесса фумигации и радиационной дезинсекции зерна в складах, элеваторах, зерноперерабатывающих предприятиях и других объектах при различных атмосферных условиях (температуре, влажности) фумигационными установками и радиационными дезинсекторами;

обслуживание, наблюдение и контроль работы установок и системой автоматизации;

управление установками в автоматическом режиме;

установка газораспределительной системы внутри объекта, подготовка баллонов и других емкостей с ядохимикатами и подключение их к пневмогазовой системе;

контроль содержания фумигантов в обеззараживаемом объекте в период экспозиции;

регулирование количества подаваемого фумиганта в объект;

выявление, предупреждение и устранение отказов в пневмогазовой системе установок.

875. Должен знать:

правила и организацию проведения дезинсекции объектов с помощью установок всех типов;

правила регулирования процесса фумигации;

устройство, конструктивные особенности дезинсекционных установок всех типов, принципиальную гидропневмогазовую комбинированную схему;

правила по безопасности труда при эксплуатации радиационных установок.

221. Оператор пакетоформирущих машин

Параграф 1. Оператор пакетоформирущих машин, 3-й разряд

876. Характеристика работ:

управление пакетоформирующей машиной при укладке мешков с сыпучими продуктами в пакеты массой 900 - 1200 кг;

обслуживание и контроль работы пакетоформирующей машины в автоматическом и ручном режимах, стационарных, транспортных механизмов;

управление аккумуляторным погрузчиком при перевозке поддонов с продукцией и укладка их в штабель;

выявление и предупреждение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования и участие в его ремонте;

обеспечение технического состояния и эксплуатации оборудования, санитарного состояния рабочей зоны и обслуживаемого оборудования

877. Должен знать:

технологию укладки мешков в пакеты;

устройство и правила эксплуатации пакетоформирующей машины, электропогрузчика;

правила подъема, перемещения и укладки груза в пакет и штабель;

правила и очередность пуска и остановки обслуживаемого оборудования;

характерные неисправности в работе обслуживаемого оборудования и способы их устранения;

правила и нормы охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты.

Параграф 2. Оператор пакетоформирущих машин, 5-й разряд

878. Характеристика работ:

управление пакетоформирующей машиной при укладке мешков с сыпучими продуктами (материалами) в пакеты массой 900-1200 кг;

обслуживание и контроль работы пакетоформирующей машины в автоматическом и ручном режимах, стационарных, транспортных механизмов, машины для прокатки (уплотнения) мешков, автоматических устройств для подачи порожних поддонов в машину, механизмов для строповки пакетов;

наладка и регулирование механической части машины с помощью программирующего устройства на соответствующий вид грузов (тип мешков, масса, вид и сортность груза);

наладка машины для прокатки мешков в зависимости от числа слоев в пакете;

выявление, предупреждение и устранение неисправностей в электромеханической системе и датчиков положения рабочих органов машины, мешков и пакета;

периодический осмотр, чистка и текущий ремонт отдельных узлов и механизмов машин;

составление ведомостей на ремонт оборудования;

обеспечение нормального санитарного состояния рабочей зоны и обслуживаемого оборудования.

879. Должен знать:

технологию укладки мешков в пакеты;

устройство и правила эксплуатации пакетоформирующей машины;

кинематическую и принципиальную электрическую схему автоматизации;

физико-механические свойства мешков;

способы предупреждения и устранения неисправностей в работе машины за исключением блоков автоматического управления;

правила регулирования элементов автоматического управления;

способы переналадки машины и прокатывающей машины с одного вида груза на другой;

основы слесарного и электрослесарного дела.

222. Оператор пульта управления элеватором

Параграф 1. Оператор пульта управления элеватором, 4-й разряд

880. Характеристика работ:

ведение технологических процессов путем набора с пульта управления элеватором технологических маршрутов приемки зерна из железнодорожных вагонов и автомобильного транспорта, отпуск зерна и продуктов помола с взвешиванием на автоматических весах, перемещение зерна;

обслуживание, контроль работы, участие в ремонте и наладке оборудования с дистанционным управлением, средств автоматизации, аппаратуры контроля и сигнализации;

ведение документации по приему и отпуску зерна и продуктов помола;

учет загрузки силосов продукцией, отпуск продукции в автомуковозы;

регулирование режима работы дозаторов;

обеспечение равномерной подачи продукции на транспортеры;

учет веса продукции, поступающей на склад, не допуская пересортицы;

систематическая проверка работы весов;

обеспечение надлежащего технического состояния обслуживаемого оборудования.

881. Должен знать:

технологическую схему размещения и перемещения зерна и зерновой продукции на элеваторе и складе;

схемы аспирационных сетей и установок; кинематическую схему пульта управления;

назначение, принцип работы и устройство технологического, подъемно-транспортного, аспирационного оборудования, линий аэрозольтранспорта с учетом режима управления с пульта;

возможные неполадки в работе оборудования, способы выявления и устранения их;

порядок и последовательность включения и выбора оптимальных технологических маршрутов перемещения зерна;

правила организации и ведения технологических процессов на элеваторах и складах.

Раздел 16. Торговля и общественное питание

223. Бармен

Параграф 1. Бармен, 4-й разряд

882. Характеристика работ:

обслуживание посетителей за барной стойкой готовыми к потреблению безалкогольными и слабоалкогольными напитками (пиво, фруктовые и минеральные воды), кондитерскими изделиями с приготовлением ограниченного ассортимента алкогольных и безалкогольных напитков, холодных и горячих блюд и закусок и соблюдением правил подачи;

получение напитков, продуктов и продукции и хранение их с учетом требуемого режима и правил;

оформление витрины и барной стойки, содержание их в образцовом состоянии;

эксплуатация и обслуживание музыкальной аппаратуры (проигрывателей, моно- и стереомагнитофонов или музыкальных автоматов);

контроль соблюдения посетителями культуры поведения;

ведение необходимого учета, составление и сдача товарного отчета;

сдача наличных денег, чеков.

883. Должен знать:

ассортимент, рецептуры, сущность технологии приготовления ограниченного ассортимента алкогольных и безалкогольных напитков, холодных и горячих блюд и закусок;

ассортимент реализуемых в барах готовых к потреблению напитков, кондитерских изделий, их товароведные характеристики, правила отпуска и способы выкладки на барной стойке и витрине;

правила ценообразования на напитки, холодные и горячие блюда и закуски;

правила этикета и обслуживания посетителей в барах второй и первой категории;

правила расчета с потребителями;

принцип работы и правила эксплуатации применяемого в барах оборудования и музыкальной аппаратуры;

правила ведения учета и составления товарного отчета, сдачи денег и чеков.

Параграф 2. Бармен, 5-й разряд

884. Характеристика работ:

обслуживание посетителей за барной стойкой готовыми к потреблению алкогольными напитками (вина, коньяки, ликеры), кондитерскими и другими изделиями с приготовлением широкого ассортимента алкогольных и слабоалкогольных напитков: крепких, десертных, игристых, с фруктами, яйцом, слоистых коктейлей, крюшонов, пуншей, грогов, глинтвейков, дейзов и других напитков;

смешивание компонентов напитков в шейкерах, крюшонницах, взбивание их с помощью инструментов и механизмов;

приготовление разнообразных холодных и горячих закусок: из грибов, сандвичей, канапе, долек сосисок, колбасы, ветчины в тесте, фаршированных яиц, салатов из фруктов и ягод, соленого миндаля, сливок, маслин, печенья с сыром и других закусок;

встреча посетителей, ознакомление их с ассортиментом и рецептурой реализуемых напитков;

организация работы и руководство барменами более низкой квалификации.

885. Должен знать:

виды, ассортимент, рецептуру, сущность технологии приготовления, порядок оформления и отпуска широкого ассортимента алкогольных, слабоалкогольных коктейлей и напитков, холодных и горячих закусок, покупных товаров, реализуемых в винных, коктейль-барах, коктейль-холлах и других барах;

требования к используемым в барах инвентарю, столовой посуде, приборам, оборудованию (льдогенераторы и другие);

правила этикета и технику обслуживания в барах высшей категории и категории люкс.

224. Буфетчик

Параграф 1. Буфетчик, 3-й разряд

886. Характеристика работ:

отпуск готовой для потребления кулинарной продукции: холодных блюд и закусок, вторых горячих блюд, сладких блюд, горячих напитков, хлебобулочных мучных кулинарных и кондитерских изделий, молочных и других продуктов по чекам или за наличные деньги;

нарезка, взвешивание, порционирование, укладка пищи на тарелки, в салатницы и другую посуду, разлив в стаканы;

упаковка отпускаемых штучных и развесных товаров;

подсчет стоимости покупки, расчет с посетителями;

получение продукции и товаров, проверка ассортимента, количества и качества товаров по приемо-сдаточным документам, отсортировка нестандартных товаров и предупреждение порчи;

подготовка продуктов и товаров к продаже, выкладка на буфетном прилавке, установка ценников;

проверка весов;

сбор и сдача пищевых отходов, тары, стеклянной посуды, макулатуры;

ведение установленного учета;

составление и сдача товарного отчета;

сдача наличных денег, чеков.

887. Должен знать:

правила обслуживания посетителей в буфете и расчета с ними;

ассортимент, свойства, нормы отпуска реализуемых через буфет готовой к потреблению продукции и товаров;

правила эксплуатации используемого в буфетах торгово-технологического оборудования, весоизмерительных приборов;

сроки поверки весов, клеймения гирь;

наименование и назначение используемой столовой посуды, приборов и инвентаря;

способы отбраковки нестандартных кулинарных изделий и товаров по внешним признакам;

сроки и параметры температурного режима хранения и отпуска товаров;

правила ценообразования и продажные цены на отпускаемые товары;

правила составления товарных отчетов и сдачи наличных денег.

Параграф 2. Буфетчик, 4-й разряд

888. Характеристика работ:

приготовление и отпуск ограниченного ассортимента кулинарной продукции, реализуемой через буфеты: школьных завтраков, бутербродов, яичницы, сосисок, сарделек, горячих и холодных напитков;

подогрев блюд.

889. Должен знать:

рецептуры, технологию приготовления и правила отпуска ограниченного ассортимента кулинарной продукции: бутербродов, яичницы, сосисок, горячих и холодных напитков и другие;

товароведно-технологическую характеристику реализуемых блюд, товаров, кулинарных и кондитерских изделий; правила сервировки столов;

правила нарезки, порционирования продуктов и оформления блюд;

способы и правила размещения и выкладки товаров на прилавках, буфетной стойке, в холодильных шкафах.

Параграф 3. Буфетчик, 5-й разряд

890. Характеристика работ:

приготовление и отпуск для потребления на месте широкого ассортимента кулинарной продукции, реализуемой через буфеты: бутерброды с рыбой, икрой и другими гастрономическими продуктами, горячие напитки и другие;

разлив в специальную посуду алкогольных напитков;

подбор вин и винно-водочных изделий в соответствии с заказанными блюдами;

оформление витрин, сервировка столов.

891. Должен знать:

виды, ассортимент, рецептуру и сущность технологии приготовления реализуемых через буфеты блюд, закусок и напитков;

формы и правила обслуживания посетителей в буфетах различных типов;

особенности обслуживания различных мероприятий;

правила отпуска отдельных товаров (температуру, норму отпуска различных вин, винно-водочных, кулинарных и кондитерских изделий, минеральных вод, напитков, фруктов и другие);

правила разлива напитков, вин;

виды используемой посуды;

правила соответствия вин и винно-водочных изделий характеру заказываемых блюд.

225. Изготовитель пищевых полуфабрикатов

Параграф 1. Изготовитель пищевых полуфабрикатов, 1-й разряд

892. Характеристика работ:

выполнение вспомогательных работ при изготовлении пищевых полуфабрикатов;

просеивание муки, панировочных сухарей, приготовление льезона, зачистка загрязненных мест, удаление клейм с мяса, птицы, обмывание, обсушивание мяса;

разборка и зачистка субпродуктов;

удаление пленок, жилистых частей, жировых отложений, кровоподтеков и так далее;

жиловка грудинки и шейной части говяжьих, телячьих, бараньих, свиных и других туш: отделение сухожилий, пленок, крупных кровеносных сосудов, остатков костей, хрящей и так далее;

резка мяса и субпродуктов на куски установленных размеров и укладка в тару;

панирование подготовленных полуфабрикатов и укладка их в лотки, на противни;

сбор и сдача пищевых отходов.

893. Должен знать:

приемы жиловки мяса и зачистки субпродуктов;

расположение мышечной, жировой и соединительной тканей обрабатываемых частей туши;

правила и виды панировки различных полуфабрикатов;

соотношение компонентов и правила приготовления льезона;

правила сбора, хранения и сдачи пищевых отходов;

правила заточки и правки ножей.

Параграф 2. Изготовитель пищевых полуфабрикатов, 2-й разряд

894. Характеристика работ:

ведение простых процессов первичной обработки сырья при изготовлении полуфабрикатов;

чистка картофеля, овощей, зелени и плодов на машине или вручную;

наблюдение за процессом машинной чистки картофеля и корнеплодов с соблюдением установленных норм отходов;

дочистка картофеля и корнеплодов от глазков, пятен, оставшейся кожицы после машинной чистки;

сортировка, калибровка, промывка картофеля и корнеплодов на машинах или вручную;

загрузка картофеля, корнеплодов в машины;

жиловка лопаточной части и толстого края говяжьих, телячьих, бараньих, свиных и других туш;

зачистка мяса;

заточка и правка ножей.

895. Должен знать:

технические правила первичной обработки картофеля, овощей и зелени машинным способом и вручную, признаки их доброкачественности;

требования, предъявляемые к качеству готовых полуфабрикатов;

нормы допустимых отходов при чистке и дочистке картофеля и корнеплодов.

Параграф 3. Изготовитель пищевых полуфабрикатов, 3-й разряд

896. Характеристика работ:

ведение средней сложности процессов первичной обработки сырья при изготовлении полуфабрикатов;

кулинарный разруб туш, полутуш, четвертин крупного и мелкого скота на отрубы в соответствии со схемами их разделки;

отделение телячьих, бараньих, свиных грудинок от кореек;

обвалка спинно-грудной части туш;

отделение мышечной, жировой и соединительной тканей от костей, не допуская остатков мяса на костях, жира и сухожилий во впадинах костей, наличия в мясе мелких косточек;

срезка шпига со свиных туш;

полная зачистка костей от мяса;

жиловка крестцово-поясничной части, задней ноги;

распиловка кости пилой;

разделка рыбы частиковых пород на тушки;

обработка тушек методом фиксации;

порционирование субпродуктов;

приготовление котлетной массы из мяса, рыбы и овощей, начинок для пельменей, вареников;

сульфитация картофеля;

промывка картофеля после сульфитации;

приготовление сульфитационного раствора, заливка его в емкости в определенной пропорции;

замешивание дрожжевого теста для пирожков жареных, печеных и других изделий, теста для пельменей, вареников;

разделка теста;

разборка мяса по сортам и видам: боковая, наружная часть, верхняя, внутренняя, тонкий, толстый край;

сортировка кости по видам;

нарезка, нарубка мелкокусковых полуфабрикатов из мяса: бефстроганов, азу, гуляш, рагу, плов и других;

нарезка рыбы на порции в зависимости от вида последующей тепловой обработки: кругляши, филе с кожей, без кожи, с позвоночной частью и без нее;

шинковка, измельчение, протирка картофеля, сырых, квашенных и вареных овощей;

формовка изделий из котлетной массы, теста с соблюдением заданного рецептурой их веса;

фарширование овощей, приготовление салатов, маринадов;

взвешивание, укладка, упаковка полуфабрикатов;

расфасовка в определенном соотношении распиленной трубчатой, позвоночной, реберной кости.

897. Должен знать:

схемы разделки мясных туш, птицы, рыбы;

сущность технологического процесса изготовления крупнокусковых и мелкокусковых полуфабрикатов из мяса, птицы, рыбы, субпродуктов, рубленой и котлетной массы, очищенного картофеля, овощей, дрожжевого теста, теста для пельменей и вареников;

методы органолептической оценки качества сырья;

требования, предъявляемые к качеству изготовляемых полуфабрикатов, условия, сроки реализации, правила их упаковки, хранения и транспортировки;

правила эксплуатации используемого оборудования, поверки весов.

Параграф 4. Изготовитель пищевых полуфабрикатов, 4-й разряд

898. Характеристика работ:

ведение сложных процессов первичной обработки сырья при изготовлении полуфабрикатов из мяса, сельскохозяйственной птицы, пернатой дичи, рыбы осетровых пород, обвалка тушек птицы, лопаточной и грудореберной частей туш крупного и мелкого скота;

нарезка порционных полуфабрикатов из крупнокускового мяса и птицы для жаренья в натуральном (антрекоты, бифштексы, лангеты, филе, эскалопы и другие) и в панированном (ромштексы, шницели и другие) виде;

приготовление мяса для шашлыков, кнельной массы;

разделка рыбы осетровых пород на звенья;

нарезка звеньев на порционные куски;

приготовление песочного и слоеного теста (полуфабриката).

899. Должен звать:

приемы и правила обвалки тушек птицы, лопаточной и грудореберной частей туш крупного и мелкого скота, разделки рыбы осетровых пород;

кулинарное назначение частей туш крупного, мелкого скота, рыбы осетровых пород;

ассортимент порционных полуфабрикатов из мяса, птицы, рыбы осетровых пород, сущность технологического процесса их изготовления;

рецепты и сущность технологии приготовления песочного и слоеного теста (полуфабриката).

Параграф 5. Изготовитель пищевых полуфабрикатов, 5-й разряд

900. Характеристика работ;

ведение особо сложной первичной обработки мяса, сельскохозяйственной птицы и пернатой дичи при изготовлении котлет фаршированных, галантина, рулетов и других полуфабрикатов;

обвалка тазобедренной и шейной частей туш крупного скота, передней и задней частей туш мелкого скота;

разборка мяса по сортам;

разделка туш и полутуш на копчености.

901. Должен знать:

сущность технологии изготовления сложных полуфабрикатов из птицы и мяса;

кулинарное назначение отдельных сортов мяса;

правила обвалки тазобедренной и шейной части туш крупного скота, передней и задней части туш мелкого скота;

анатомическое строение туш, линий сочленения суставов, костной системы;

нормы выхода полуфабрикатов в процентах по отношению к весу туши, полутуши.

226. Комплектовщик товаров

Параграф 1. Комплектовщик товаров, 2-й разряд

902. Характеристика работ:

отбор товаров на основании документов и перемещение к месту комплектования партии;

сверка наименования и количества отобранных товаров с наименованиями и количеством, указанным в документах;

комплектование партии товаров, взвешивание, упаковка, заполнение упаковочного ярлыка, бирки и адреса получателя в соответствии с документами;

подготовка товаров к инвентаризации.

903. Должен знать:

правила комплектования товаров;

ассортимент товаров на складе и цены на них;

условия, правила складирования и хранения товаров;

правила взвешивания и упаковки товаров;

способы регулирования весов;

порядок заполнения упаковочного ярлыка и бирки.

227. Контролер – кассир

Параграф 1. Контролер – кассир, 2-й разряд

904. Характеристика работ:

контроль своевременности пополнения ассортимента товаров в торговом зале, их сохранности, исправности и правильности эксплуатации контрольно-кассовой машины;

проверка, количества, веса, метража, парности, ярлыка, пломбы, цены и качества товаров;

расчет с покупателями за товары и услуги: подсчет стоимости покупки, получение денег, пробивание чека, выдача сдачи, погашение чека;

устранение мелких неисправностей контрольно-кассовой машины, заправка ее контрольной и чековой лентами, запись показаний датчиков, перевод нумератора на нули и установка дататора;

подготовка товаров к продаже: распаковка, осмотр внешнего вида, протирка, комплектование и раскладка товаров по группам, видам и сортам с учетом частоты спроса и удобства работы;

заполнение и прикрепление ярлыков цен;

подсчет денег и сдача их в установленном порядке;

уборка нереализованных товаров и тары.

905. Должен знать:

ассортимент, классификацию, характеристики и назначение товаров;

правила расшифровки артикулов и маркировок;

розничные цены;

приемы подборки, комплектования товаров;

шкалы размеров изделий и правила их определения;

основные требования стандартов и технические условия, предъявляемые к качеству товаров, тары и их маркировке;

виды брака и правила бракования товаров;

гарантийные сроки пользования товарами и правила их обмена;

устройство и правила эксплуатации контрольно-кассовой машины.

Параграф 2. Контролер - кассир, 3-й разряд

906. Характеристика работ:

контроль своевременности пополнения ассортимента товаров;

ознакомление с ассортиментом товаров на складе, участие в его получении;

уведомление администрации о поступлении товаров, не соответствующих маркировке (накладной ведомости);

оформление внутримагазинных и оконных витрин, контроль их состояния;

консультирование покупателей о назначении, свойствах, качестве товаров и их ценах;

предложение покупателям новых взаимозаменяемых товаров и товаров сопутствующего ассортимента;

изучение спроса покупателей.

907. Должен знать:

ассортимент, характеристики и назначение товаров;

основные виды сырья и материалов, идущих на изготовление товаров, способы их распознавания;

методы определения качества товаров;

основные принципы устройства торгово-технического оборудования;

принципы оформления внутримагазинных витрин.

Параграф 3. Контролер – кассир, 4-й разряд

908. Характеристика работ:

получение товаров со склада и определение их качества;

сверка суммы реализации с показаниями кассовых счетчиков;

составление товарных отчетов, актов: на брак, недостачу, пересортицу, приемо-сдаточных актов при передаче материальных ценностей;

участие в проведении инвентаризации;

разрешение спорных вопросов с покупателями в отсутствие администрации;

руководство работой контролеров-кассиров более низкой квалификации.

909. Должен знать:

методы определения качества товаров;

порядок проведения инвентаризации, составления и оформления товарных отчетов, актов на брак, пересортицу товаров и приемосдаточных актов при передаче материальных ценностей;

прогрессивные формы и методы обслуживания покупателей.

Примечание: при отсутствии кассовых операций профессия именуется "Контролер".

228. Кухонный рабочий

Параграф 1. Кухонный рабочий, 2-й разряд

910. Характеристика работ:

доставка полуфабрикатов и сырья в производственные цехи;

открывание бочек, ящиков, мешков с продуктами, вскрытие стеклянных и жестяных консервных банок с обеспечением сохранности в них продукции;

выгрузка продукции из тары;

внутрицеховая транспортировка сырья, полуфабрикатов, продуктов, посуды, инвентаря, тары;

заполнение котлов водой;

доставка готовой продукции к раздаче или в экспедицию;

загрузка функциональной тары продукцией для внешней сети, погрузка ее на транспорт;

включение электрических, газовых котлов, плит, шкафов, кипятильников;

установка подносов на транспортер при комплектации обедов;

установка на подносы столовых приборов, хлеба, тарелок с холодными закусками, стаканов с напитками, закрытие тарелок, кастрюль крышками;

сбор пищевых отходов.

911. Должен знать:

наименование кухонной посуды, инвентаря, инструмента и их назначение;

правила и способы вскрытия тары, откупорки бочек, вскрытие консервных банок;

правила перемещения продуктов и готовой продукции на производстве;

правила включения и выключения электрокотлов, электроплит, электрошкафов, электрокипятильников и других видов теплового оборудования;

правила растопки плит, работающих на твердом и жидком топливе.

229. Мойщик посуды

Параграф 1. Мойщик посуды, 1-й разряд

912. Характеристика работ:

выполнение подготовительных работ при мойке посуды;

сбор использованной посуды со столов в тележки или на транспортер;

доставка тележек с посудой на мойку;

выкладка посуды из тележек;

установка на столы салфеточниц, приборов со специями и наполнение их в течение рабочего дня.

913. Должен знать:

санитарные требования и правила этикета при сборе использованной посуды со столов;

правила обращения с различной посудой и тележкой для ее транспортировки.

Параграф 2. Мойщик посуды, 2-й разряд

914. Характеристика работ:

мойка столовой и кухонной посуды, приборов, подносов, инвентаря, инструмента, тары вручную и на посудомоечных машинах с применением моющих и дезинфицирующих средств;

составление специальных моющих растворов;

очистка посуды от остатков пищи;

обтирка и сушка посуды, приборов, подносов;

сбор пищевых отходов;

доставка чистой посуды, приборов, подносов на раздаточные линии или на столы (в столовых с предварительным накрытием столов).

915. Должен знать:

способы и правила мойки посуды вручную и на посудомоечных машинах, сушки посуды, приборов, инвентаря и тары различного назначения;

моющие и дезинфицирующие средства и правила составления растворов на них;

правила обращения с посудой и приборами, способы их сохранности;

правила сбора и хранения пищевых отходов.

230. Официант

Параграф 1. Официант, 3-й разряд

916. Характеристика работ:

обслуживание посетителей в предприятиях с простой и средней сложности сервировкой столов и несложным ассортиментом блюд по предварительно оплаченным путевкам, чекам, талонам и за наличные деньги без оформления и предъявления посетителям счетов или без оформления денег на контрольно-кассовом аппарате: диетических столовых при санаториях, пансионатах, профилакториях, турбазах и домах отдыха, ресторанах на экскурсионных судах, вагон-ресторанах и туристско-экскурсионных поездах, ресторанах, реализующих скомплектованные рационы питания и другие;

прием предварительных заказов на горячие блюда и обслуживание пассажиров непосредственно в вагонах;

разносная торговля в залах ресторанов, кафе, баров кондитерскими изделиями, сувенирами, цветами и другими товарами;

в пассажирских вагонах: горячими первыми и вторыми блюдами, молочно-кислой продукцией, кулинарными и кондитерскими изделиями, сувенирами, дорожными наборами, безалкогольными напитками, хлебобулочными изделиями;

накрытие и предварительная сервировка столов;

замена скатертей и салфеток по мере их загрязнения;

уборка столов;

сдача использованной посуды, приборов, столового белья, наличных денег, чеков, талонов, нереализованной продукции и товаров.

917. Должен знать:

правила сервировки столов и обслуживания при реализации по предварительно оплаченным путевкам, чекам, талонам;

краткую кулинарную характеристику, очередность и температуру подачи блюд;

цены на реализуемую кулинарную продукцию, кондитерские изделия и продаваемые товары;

виды, назначение и требования к используемой столовой посуде, приборам, белью, порядок их получения и сдачи;

правила эксплуатации применяемого оборудования и инвентаря;

порядок расчета с посетителями, сдачи наличных денег, чеков, талонов.

Параграф 2. Официант, 4-й разряд

918. Характеристика работ:

обслуживание посетителей в предприятиях со сложной сервировкой столов: ресторанах, кафе, барах второй и первой категорий с приемом заказов от посетителей, оформлением и предъявлением им счетов;

обслуживание в предприятиях общественного питания, учреждениях, на дому, заводах по заказам организаций, отдельных лиц и групп торжеств: свадеб, юбилейных дат, товарищеских встреч, семейных обедов, вечеров отдыха, тематических вечеров, балов, дегустаций блюд национальных кухонь и другие;

оказание посетителям помощи в выборе блюд и напитков и подача их на столы или в номер;

расчет с посетителями согласно счету.

919. Должен знать:

виды обслуживания посетителей и сервировок столов в ресторанах, кафе и барах второй и первой категорий с включением в меню заказных и фирменных блюд, напитков и кондитерских изделий;

виды и правила сервировки столов и обслуживания различных торжеств, мероприятий по заказам организаций, отдельных лиц или групп;

ассортимент, нормы выхода, подробную кулинарную характеристику, правила подачи и цены на реализуемые блюда, изделия и напитки;

порядок оформления счетов и расчета по ним посетителей;

правила эксплуатации контрольно-кассовых аппаратов.

Параграф 3. Официант, 5-й разряд

920. Характеристика работ:

обслуживание посетителей с особо сложной сервировкой столов, отражающей национальные особенности и тематическую направленность предприятий: загородных, национальных и тематических ресторанов, кафе, баров высшей категории и люкс;

обслуживание торжественных и официальных приемов, совещаний, конференций, переговоров, съездов;

обслуживание иностранных туристов;

подача некоторых фирменных блюд и напитков с проведением заключительных операций перед клиентом, заказавшим эти блюда;

подача при обслуживании влажных горячих салфеток.

921. Должен знать:

виды и правила сервировки столов, отражающие национальные особенности и тематическую направленность предприятия;

формы и правила обслуживания иностранных туристов на торжественных и официальных приемах, совещаниях, конференциях, переговорах, съездах;

соответствие ассортимента вин и винно-водочных изделий характеру и очередности подаваемых блюд;

особенности питания иностранных туристов;

формы организации труда официантов (индивидуальная, бригадно-звеньевая, бригадная);

иностранный язык в объеме необходимом для общения с посетителями.

231.Повар

Параграф 1. Повар, 2-й разряд

922. Характеристика работ:

выполнение вспомогательных работ при изготовлении блюд и кулинарных изделий;

очистка, дочистка картофеля, плодов, овощей, фруктов, ягод до или после их мойки с помощью ножей и других приспособлений;

переборка зелени, плодов, овощей, ягод, картофеля;

удаление дефектных экземпляров и посторонних примесей;

мойка овощей, промывка их после очистки, дочистки;

нарезка хлеба, картофеля, овощей, зелени;

размораживание рыбы, мяса, птицы;

потрошение рыбы, птицы, дичи;

разделка сельди, кильки;

обработка субпродуктов.

923. Должен знать:

правила первичной кулинарной обработки сырья и продуктов и требования, предъявляемые к качеству полуфабрикатов из них;

правила нарезки хлеба;

сроки и условия хранения очищенных овощей;

устройство, правила регулирования и эксплуатации хлеборезательных машин разных марок;

безопасные приемы работы при ручной и машинной нарезке хлеба.

Параграф 2. Повар, 3-й разряд

924. Характеристика работ:

приготовление блюд и кулинарных изделий, требующих простой кулинарной обработки;

варка картофеля и других овощей, каш, бобовых, макаронных изделий, яиц;

жарение картофеля, овощей, изделий из котлетной массы (овощной, рыбной, мясной), блинов, оладий, блинчиков;

запекание овощных и крупяных изделий;

процеживание, протирание, замешивание, измельчение, формовка, фарширование, начинка изделий;

приготовление бутербродов, блюд из полуфабрикатов, консервов и концентратов;

порционирование (комплектация), раздача блюд массового спроса.

925. Должен знать:

рецептуры, сущность технологии приготовления, требования к качеству, правила раздачи (комплектаций), сроки и условия хранения блюд;

виды, свойства и кулинарное назначение картофеля, овощей, грибов, круп, макаронных и бобовых изделий, творога, яиц, полуфабрикатов из котлетной массы, теста, консервов, концентратов и других продуктов, признаки и органолептические методы определения их доброкачественности;

правила, приемы и последовательность выполнения операций по их подготовке к тепловой обработке;

назначение, правила использования технологического оборудования, производственного инвентаря, инструмента, весоизмерительных приборов, посуды и правила ухода за ними.

Параграф 3. Повар, 4-й разряд

926. Характеристика работ:

приготовление блюд и кулинарных изделий, требующих кулинарной обработки средней сложности: различных салатов из свежих, вареных и припущенных овощей, с мясом, рыбой, винегретов, рыбы под маринадом, студня, сельди натуральной и с гарниром;

варка бульонов, супов;

приготовление вторых блюд из овощей, рыбы и морепродуктов, мяса и мясных продуктов, сельскохозяйственной птицы и кролика в вареном, тушеном, жареном, запеченном виде, соусов, различных видов пассеровок, горячих и холодных напитков, сладких блюд, мучных изделий: вареников, пельменей, расстегаев, кулебяк, пирожков, лапши домашней, ватрушек и др.

927. Должен знать:

рецептуры, сущность технологии приготовления блюд и кулинарных изделий, требующих кулинарной обработки средней сложности;

требования к их качеству, срокам, условиям хранения и раздаче;

кулинарное назначение рыбы, морепродуктов, мяса, мясопродуктов, сельскохозяйственной птицы и кролика, признаки и органолептические методы определения их доброкачественности;

принцип влияние кислот, солей и жесткости воды на продолжительность тепловой обработки продуктов;

устройство и правила эксплуатация технологического оборудования.

Параграф 4. Повар, 5-й разряд

928. Характеристика работ:

приготовление блюд и кулинарных изделий, требующих сложной кулинарной обработки: рыбы заливной, заливного из мясных продуктов, ассорти рыбного, мясного и другое, супов на прозрачных бульонах из рыбы, мяса, сельскохозяйственной птицы, пернатой дичи, диетических супов на бульонах, овощных и фруктовых отварах, рассольников, блюд из отварной, припущенной или тушеной рыбы с различными соусами, из тушеного, жареного мяса натурального, с различными гарнирами, сельскохозяйственной птицы, фаршированной яблоками или картофелем и другие;

приготовление паровых омлетов натуральных и фаршированных, яичных каш, различных соусов и заправок, изделий из песочного, слоеного теста: волованы, крутоны, тарталетки;

составление меню, заявок на полуфабрикаты и продукты, товарных отчетов.

929. Должен знать:

рецептуры, сущность технологии приготовления, требования к качеству, срокам, условиям хранения, порционирования, оформления и подачи блюд и кулинарных изделий, требующих сложной кулинарной обработки; основы рационального питания;

виды, свойства и способы обработки сырья и полуфабрикатов, используемых для приготовления сложных блюд и кулинарных изделий; способы сокращения потерь и сохранения питательной ценности пищевых продуктов при их тепловой обработке (применение различных способов нагрева или обогрева, создание определенной среды - кислой, соленой и другие);

ароматические вещества и способы их применения с целью улучшения вкусовых качеств кулинарной продукции;

действующие сборники рецептур, технологические инструкции и правила пользования ими;

правила составления меню, заявок на продукты, ведения учета и составления товарных отчетов.

Параграф 5. Повар, 6-й разряд

930. Характеристика работ:

приготовление блюд и кулинарных изделий, требующих особо сложной кулинарной обработки: поросенок заливной или фаршированный, паштет из печени, кнели рыбные в желе, рыба заливная, фаршированная, мясо, субпродукты, фрикадельки из телятины заливные в вегетарианском желе, мясной сыр, бульоны с профитролями, кнелями, мясными фрикадельками, уха из различных пород рыб, ботвинья, окрошка овощная, мясная, с дичью, блюда из рыбы, мяса, запеченных отдельными порциями в различных соусах, мясное пюре, суфле, пудинги, рулеты, котлеты натуральные или фаршированные из кур или дичи: яично-масляные соуса, маслянные смеси, соуса-майонеза с различными вкусовыми и ароматическими добавками, желированные кремы, муссы, самбуки, сладкие соусы, фрукты и ягоды в сиропе, с взбитыми сливками на сахаре, воздушные пироги, суфле, десертное мороженое, парфе, горячие напитки и другие;

порционирование, оформление и раздача заказных и фирменных блюд, блюд национальных и иностранных кухонь, изделий и готовых блюд для выставок-продаж.

931. Должен знать:

рецептуры, сущность технологии приготовления всех видов блюд и кулинарных изделий;

особенности приготовления национальных, фирменных блюд и блюд иностранных кухонь;

характеристику диет;

блюда и продукты, запрещенные к применению по отдельным диетам;

изменения, происходящие при тепловой обработке с белками, жирами, углеводами, витаминами, красящими и другими веществами, содержащимися в пищевых продуктах;

правила порционирования, оформления и подачи заказных, фирменных и диетических блюд;

правила составления праздничного, банкетного меню, меню по обслуживанию отдельных контингентов питающихся и другое;

способы устранения пороков в готовой продукции.

932. Требуется среднее профессиональное образование.

232. Повар детского питания

Параграф 1. Повар детского питания, 5-й разряд

933. Характеристика работ:

приготовление блюд для детей различного возраста в детских консультациях, яслях, детских садах, яслях-садах, школах и других предприятиях общественного питания, молочных смесей типа "в", восстановленных адаптированных молочных смесей, вязких, полувязких, протертых и рассыпчатых каш из различных круп, отварных, тушеных, запеченных, пюре и других овощных блюд, овощных, фруктовых, фруктово-овощных и мясо-овощных салатов, винегретов;

варка мясных и куриных бульонов, вегетарианских, пюреобразных, холодных и заправочных на костном бульоне супов;

приготовление различных видов пассеровок, томатных, сметанных, молочных и фруктовых соусов, суфле, тефтелей, гаше, котлет, гуляша и других блюд из мясных, куриных и рыбных продуктов, мозгов, гаше и других блюд из субпродуктов, запеканок из крупы; овощей с мясом, яйцом и творогом; молочных и яичных блюд;

приготовление горячих и холодных напитков, фруктовых и овощных соков, компотов, киселей, морсов, муссов, желе и других третьих блюд;

замешивание дрожжевого и пресного теста, выпечка из него булочек, пирожков, оладьев, блинчиков, ватрушек, сухариков и других изделий;

порционирование и раздача блюд в соответствии с возрастными нормами для детей грудного, раннего, дошкольного и школьного возраста.

934. Должен знать:

основы и значение питания детей грудного, раннего, дошкольного и школьного возраста;

характеристику и биологическую ценность различных пищевых продуктов;

признаки доброкачественности пищевых продуктов и органолептические методы их определения;

сроки хранения и реализации сырой и готовой продукции, полуфабрикатов;

особенности кулинарной обработки продуктов для детей;

сущность технологии приготовления первых, вторых, третьих, холодных блюд и изделий из теста;

параметры режима и продолжительность тепловой обработки и других процессов варки, жарки, припускания, выпечки; нормы, соотношение и последовательность закладки сырья;

объем блюд в соответствии с возрастом детей;

правила пользования таблицей замены продуктов;

устройство и принцип работы обслуживаемого механизированного, теплового, весоизмерительного, холодильного и другого оборудования, правила его эксплуатации и ухода за ним;

санитарные правила содержания пищеблока;

правила личной гигиены;

меры предупреждения пищевых отравлений;

правила раздачи пищи детям.

233. Приготовитель молочных коктейлей

Параграф 1. Приготовитель молочных коктейлей, 3-й разряд

935. Характеристика работ.

приготовление молочных, сливочных, молочно-фруктовых коктейлей и кулинарных изделий из творога и других молочных продуктов: киселей с мороженым, кремов, желе, взбитых сливок с наполнителями;

составление по установленным рецептурам смесей из молока, сливок, сиропов, мороженого, взбивание, разлив в специальную посуду;

получение продуктов и хранение их с учетом требуемого режима и правил;

отпуск коктейлей, мороженого, фруктов, ягод, молока и молочнокислых продуктов;

составление товарного отчета.

936. Должен знать:

рецептуры и сущность технологии приготовления молочных, сливочных, молочно-фруктовых коктейлей, кулинарных изделий несложного приготовления из творога и других молочных продуктов;

виды и товароведную характеристику используемого сырья;

правила отпуска продукции;

устройство и правила эксплуатации аппаратов для взбивания;

правила составления товарного отчета.

234. Приготовитель напитков

Параграф 1. Приготовитель напитков, 3-й разряд

937. Характеристика работ:

приготовление по установленным рецептурам и технологии ограниченного ассортимента чая, кофе, какао;

обжаривание, подсушивание и размол кофейных зерен;

разлив готовых напитков на порции;

отпуск приготовленных напитков, сахара, бутербродов, кондитерских изделий, мороженого, лимонов, джема, меда, варенья, повидла и других продуктов к чаю или к кофе;

получение и хранение продуктов.

938. Должен знать:

ассортимент, рецептуры, сущность технологии приготовления и правила отпуска напитков и сопутствующей продукции, изделий и товаров;

условия и сроки хранения сырья;

устройство и правила эксплуатации используемого оборудования.

Параграф 2. Приготовитель напитков, 4-й разряд

939. Характеристика работ:

приготовление по установленным рецептурам и технологии широкого ассортимента напитков: кофе по-варшавски, по-восточному, с ликером, коньяком, лимоном, со сливками, гляссе и другие, какао, шоколадных, различных национальных напитков;

составление смесей из различных сортов кофе;

подбор посуды для подачи напитков, бутербродов, кондитерских изделий, мороженого;

составление товарных отчетов.

940. Должен знать:

ассортимент, рецептуры и сущность технологии приготовления широкого ассортимента напитков;

порядок получения и качественную характеристику продуктов;

наименование и назначение посуды и инвентаря, используемых при приготовлении и отпуске напитков;

правила составления товарных отчетов.

235. Приемщик товаров

Параграф 1. Приемщик товаров, 2-й разряд

941. Характеристика работ:

прием товаров;

проверка целостности, упаковки, наличия ярлыков и маркировки товаров;

проверка соответствия маркировки действительному наличию товаров в единице упаковки: пачке, кипе, ящике и так далее;

сортировка товаров по наименованиям, артикулам, ценам, размерам;

размещение, хранение и перемещение товаров внутри склада;

подготовка товаров к инвентаризации.

942. Должен знать:

правила приема товаров; ассортимент товаров на складе (базе), их классификацию;

правила маркировки и сортировки;

правила и способы складирования и хранения товаров.

236. Продавец непродовольственных товаров

Параграф 1. Продавец непродовольственных товаров, 3-й разряд

943. Характеристика работ:

обслуживание покупателей: предложение и показ товаров, демонстрация их в действии, помощь в выборе товаров;

подсчет стоимости покупки и выписывание чека;

оформление паспорта на товар, имеющий гарантийные сроки пользования;

упаковка товаров, выдача покупки или передача ее на контроль;

контроль своевременности пополнения рабочего запаса товаров, их сохранности, исправности и правильной эксплуатации оборудования, чистоты и порядка на рабочем месте;

подготовка товаров к продаже: распаковка, сборка, комплектование, проверка эксплуатационных свойств и так далее;

подготовка рабочего места: проверка наличия и исправности торгово-технологического оборудования, инвентаря и инструментов;

размещение товаров по группам, видам и сортам с учетом частоты спроса и удобства работы;

получение и подготовка упаковочного материала;

уборка нереализованных товаров и тары;

подготовка товаров к инвентаризации;

при необходимости - работа на контрольно-кассовой машине, подсчет чеков (денег) и сдача их в установленном порядке, сверка суммы реализации с показаниями кассовых счетчиков.

944. Должен знать:

ассортимент, классификацию, характеристики и назначение товаров, способы пользования ими и ухода за ними;

правила расшифровки артикула и маркировки;

розничные цены;

приемы подбора, отмеривания отреза, комплектования товаров;

шкалы размеров изделий и правила их определения;

основные требования стандартов и технических условий, предъявляемых к качеству товаров, таре и маркировке;

виды брака и правила обмена товаров;

гарантийные сроки пользования товарами;

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого торгово-технического оборудования и контрольно-кассового аппарата;

способы сокращения потерь товаров, затрат труда и повышения доходов.

Параграф 2. Продавец непродовольственных товаров, 4-й разряд

945. Характеристика работ:

обслуживание покупателей, консультирование их о назначении, свойствах, качестве, конструктивных особенностях товаров, правилах ухода за ними, ценах, состоянии моды текущего сезона;

предложение новых, взаимозаменяемых товаров и товаров сопутствующего ассортимента;

оформление наприлавочных и внутримагазинных витрин, контроль их состояния;

участие в получении товаров, уведомление администрации о поступлении товаров, не соответствующих маркировке (накладной ведомости);

составление и оформление подарочных и праздничных наборов;

изучение спроса покупателей.

946. Должен знать:

ассортимент, характеристики, назначение товаров, способы пользования ими и ухода за ними;

состояние моды текущего сезона;

приемы и методы активного обслуживания различных контингентов покупателей с учетом их пола, возраста, уровня знаний о товаре и других особенностей;

основные виды сырья и материалов, идущих на изготовление товаров, способы их распознавания;

наименования основных поставщиков товаров, особенности ассортимента и качества их продукции;

основные принципы устройства торгово-технологического оборудования;

принципы оформления неприлавочных и внутримагазинных витрин;

методы обобщения данных о спросе покупателей.

Параграф 3. Продавец непродовольственных товаров, 5-й разряд

947. Характеристика работ:

обслуживание покупателей:

получение товаров со склада;

участие в проведении инвентаризации;

составление и оформление товарных отчетов, актов на брак, недостачу, пересортицу товаров и приемосдаточных актов при передаче материальных ценностей;

разрешение спорных вопросов с покупателями в отсутствие администрации;

руководство работой продавцов более низкой квалификации и учеников.

948. Должен знать:

порядок приема товаров от поставщиков;

правила бракования товаров;

основные требования стандартов и технических условий к качеству товаров, таре и их маркировке;

принципы оформления оконных витрин;

порядок проведения инвентаризации, порядок составления и оформления товарных отчетов, актов на брак, недостачу, пересортицу товаров и приемосдаточных актов при передаче материальных ценностей.

949. Требуется среднее профессиональное образование.

237. Продавец продовольственных товаров

Параграф 1. Продавец продовольственных товаров, 2-й разряд

950. Характеристика работ:

обслуживание покупателей: нарезка, взвешивание и упаковка товаров, подсчет стоимости покупки, проверка реквизитов чека, выдача покупки;

контроль своевременности пополнения рабочего запаса товаров, их сохранности, исправности и правильности эксплуатации торгово-технологического оборудования, чистоты и порядка на рабочем месте;

подготовка товаров к продаже: проверка наименования, количества, сортности, цены, состояния упаковки и правильности маркировки, распаковка, осмотр внешнего вида, зачистка, нарезка, разделка и разрубка товаров;

подготовка рабочего места: проверка наличия и исправности оборудования, инвентаря и инструмента, заточка, правка, инструментов, установка весов;

получение и подготовка упаковочного материала;

размещение товаров по группам, видам и сортам с учетом частоты спроса и удобства работы;

заполнение и прикрепление ярлыков цен;

подсчет чеков (денег) и сдача их в установленном порядке;

уборка нереализованных товаров и тары;

подготовка товаров к инвентаризации.

951. Должен знать:

ассортимент, классификацию, характеристику, назначение, питательную ценность и розничные цены на товары;

признаки доброкачественности товаров;

нормы естественной убыли товаров и порядок их списания;

правила эксплуатации обслуживаемого торгово-технологического оборудования;

приемы и методы обслуживания покупателей;

пути сокращения товарных потерь и затрат труда.

Параграф 2. Продавец продовольственных товаров, 3-й разряд

952. Характеристика работ:

обслуживание покупателей;

консультирование покупателей о свойствах, вкусовых особенностях, кулинарном назначении и питательной ценности отдельных видов товаров;

предложение новых, взаимозаменяемых товаров и сопутствующего ассортимента;

участие в получении товаров;

уведомление о поступлении товаров, не соответствующих маркировке (накладной ведомости);

оформление наприлавочных и внутримагазинных витрин, контроль их состояния;

изучение спроса покупателей.

953. Должен знать:

основные виды сырья, идущего на изготовление товаров;

признаки сортности товаров;

методы снижения потерь при хранении и реализации товаров;

принципы оформления наприлавочных и внутримагазинных витрин;

наименования основных поставщиков, особенности ассортимента и качества их продукции;

основные принципы устройства обслуживаемого торгово-технологического оборудования;

приемы и методы обслуживания различных контингентов покупателей с учетом их пола, возраста уровня знаний о товаре и других особенностей;

основы коллективных форм организации и оплаты труда.

Параграф 3. Продавец продовольственных товаров, 4-й разряд

954. Характеристика работ:

обслуживание покупателей;

получение товаров со склада, определение их качества по органолептическим признакам, отбор образцов для лабораторного анализа;

составление заявок на ремонт торгово-технологического оборудования;

составление товарных отчетов, актов на брак, недостачу, пересортицу товаров и приемосдаточных актов при передаче материальных ценностей;

участие в проведении инвентаризации;

разрешение спорных вопросов с покупателями в отсутствие представителей администрации;

руководство работой продавцов более низкой квалификации.

955. Должен знать:

порядок приема товаров от поставщиков;

основные требования стандартов и технических условий к качеству товаров, таре и их маркировке;

правила бракования товаров;

простейшие лабораторные методы определения качества товаров;

правила взятия проб и отбора образцов для определения пищевой пригодности товаров;

принципы оформления оконных витрин;

порядок проведения инвентаризации, составления и оформления товарных отчетов, актов на брак, недостачу, пересортицу товаров и приемосдаточных актов при передаче материальных ценностей;

прогрессивные формы и методы обслуживания покупателей.

956. Требуется среднее профессиональное образование.

238. Разрубщик мяса

Параграф 1. Разрубщик мяса, 3-й разряд

957. Характеристика работ:

разделка туш на отрубы в соответствии с действующими схемами и разрубка на мелкие куски;

проверка клеймения туш по пищевой пригодности и наличия справки мясоконтрольной станции;

отбор образцов мяса для лабораторных анализов;

раскладка мяса на прилавке и развешивание отдельных частей туши на крюки пристенного оборудования;

подготовка рабочего места, проверка инвентаря и инструментов.

958. Должен знать:

схемы разрубки туш различных животных по сортам и правила их разделки;

правила приема мяса на разрубку;

основные требования, предъявляемые к качеству мясных товаров;

правила отбора образцов для определения пищевой пригодности;

правила заточки, правки и хранения инструмента;

санитарно-гигиенические правила содержания разрубной колоды.

239. Электромеханик по торговому и холодильному оборудованию

Параграф 1. Электромеханик по торговому и холодильному оборудованию, 3-й разряд

959. Характеристика работ:

техническое обслуживание, текущий ремонт, регулировка механической, электрической, гидравлической частей и демонтаж торговых аппаратов, автоматов и полуавтоматов, машин для обработки продуктов питания, электротеплового торгово-технологического оборудования, оборудования плодоовощных баз и приборов обслуживаемого оборудования;

монтаж, демонтаж, техническое обслуживание, ремонт, наладка механической, электрической и гидравлической частей холодильного оборудования под руководством электромеханика более высокой квалификации;

установка и регулировка реле давления и температур, предохранительных устройств торгово-технологического оборудования;

запрессовка деталей на прессах;

балансировка вентиляторов, коленчатых валов с противовесами;

монтаж коммутационных проводов;

пайка деталей различными припоями;

исправление резьбы;

зарядка систем хладагентом, маслом и хладоносителем, проверка герметичности холодильных машин.

960. Должен знать:

принцип работы и технические требования на обслуживание аппаратов, автоматов, полуавтоматов, машин для обработки продуктов питания, электротеплового оборудования и оборудования плодоовощных баз;

способы определения и устранения неисправностей пускозащитной и регулирующей аппаратуры;

устройство и правила применения универсального и специального инструмента;

виды смазочных материалов;

способы и правила зарядки систем хладагентом;

положение о системе технического обслуживания и ремонта торгово-технологического оборудования;

правила технической эксплуатации электроустановок потребителей и правила по безопасности труда при эксплуатации электроустановок потребителей;

основы электротехники.

961. Примеры работ:

Техническое обслуживание, демонтаж, текущий ремонт, регулировка:

1) автоматов для приготовления и продажи жидких продуктов;

2) автоматов для продажи жидких продуктов;

3) автоматов для продажи консервированных первых и вторых блюд;

4) автоматов для продажи штучных товаров;

5) автоматов специализированных;

6) аппаратов пароварочных электрических;

7) грилей и печей шашлычных;

8) жаровень;

9) кипятильников электрических;

10) котлов пищеварочных электрических;

11) мармитов электрических для первых и вторых блюд;

12) машин и механизмов для очистки, измельчения, нарезания, протирания продуктов питания;

13) машин и механизмов для смешивания, перемешивания, взбивания продуктов питания;

14) машин, установок, агрегатов для приготовления консервированных овощей и фруктов;

15) плит электрических;

16) полуавтоматов для продажи сигарет, спичек и газет;

17) полуавтоматов многотоварных;

18) сковород электрических;

19) фритюрниц электрических;

20) холодильников бытовых.

Параграф 2. Электромеханик по торговому и холодильному оборудованию, 4-й разряд

962. Характеристика работ;

капитальный ремонт, наладка механической, электрической, гидравлической частей и монтаж торговых аппаратов, автоматов и полуавтоматов, машин для обработки продуктов питания, электротеплового торгового оборудования, оборудования плодоовощных баз и приборов обслуживаемого оборудования;

демонтаж, техническое обслуживание, ремонт, наладка и монтаж холодильных машин с простыми схемами автоматики;

установка и регулировка терморегулирующих, соленоидных и баровентилей;

заземление, зануление электросиловых установок;

испытание обслуживаемых машин и оборудования;

притирка, шабровка сопряженных поверхностей деталей и узлов;

разделка внутренних пазов, шлицевых соединений;

подгонка натягов и зазоров;

центрирование монтируемых деталей, узлов и агрегатов;

сварка деталей обслуживаемого оборудования;

инструктаж работников торговли по правилам эксплуатации ремонтируемого оборудования;

ведение установленной технической документации.

963. Должен знать:

устройство, технические требования, способы и правила капитального ремонта и наладки обслуживаемого оборудования;

основные виды неисправностей и способы их устранения в холодильных машинах, оборудовании, в приборах регулирования и защиты;

правила выбора сечения проводов, плавких вставок и приборов защиты в зависимости от токовой нагрузки;

свойства хладагентов;

причины преждевременного износа и способы восстановления деталей и узлов;

режимы и способы сварки и пайки различных соединений, работающих под давлением;

положение об инструктаже по безопасности труда на предприятиях, в организациях и учреждениях;

основы термодинамики и тепловых расчетов холодильных машин.

964. Примеры работ:

Капитальный ремонт, наладка и монтаж:

1) автоматов для приготовления и продажи жидких продуктов;

2) автоматов для продажи жидких продуктов;

3) автоматов для продажи консервированных первых и вторых блюд;

4) автоматов для продажи штучных товаров;

5) автоматов специализированных;

6) аппаратов пароварочных электрических;

7) грилей и печей шашлычных;

8) жаровень;

9) кипятильников электрических;

10) котлов пищеварочных электрических;

11) мармитов электрических для первых и вторых блюд;

12) машин и механизмов для очистки, измельчения, нарезания, протирания продуктов питания;

13) машин и механизмов для смешивания, перемешивания, взбивания продуктов питания;

14) машин, установок, агрегатов для приготовления консервированных овощей и фруктов;

15) плит электрических;

16) полуавтоматов для продажи сигарет, спичек и газет;

17) сковород электрических;

18) фритюрниц электрических;

19) холодильников бытовых.

Демонтаж, монтаж, техническое обслуживание, ремонт, наладка:

1) машин холодильных без автоматического оттаивания батарей.

2) оборудования холодильного с выносными холодильными агрегатами производительностью до 3,5 киловатт (далее – кВт).

3) оборудования холодильного со встроенными холодильными агрегатами.

Параграф 3. Электромеханик по торговому и холодильному оборудованию, 5-й разряд

965. Характеристика работ:

техническое обслуживание, текущий ремонт, регулировка механической, электрической, электронной и гидравлической частей и демонтаж автоматических, полуавтоматических и поточно-механизированных линий для раздачи пищи, для переработки, расфасовки и упаковки продовольственных товаров, по производству полуфабрикатов, оборудования для приготовления кулинарных изделий, приборов обслуживаемого оборудования и электрощитов управления;

демонтаж, техническое обслуживание, ремонт, наладка и монтаж холодильных машин со схемами автоматики средней сложности;

испытание сосудов, работающих под давлением;

снятие рабочих диаграмм и характеристик по результатам испытаний;

статическая и динамическая балансировка ответственных деталей;

сборка, регулировка и наладка измерительных и испытательных стендов и пультов.

966. Должен знать:

устройство и технические требования на обслуживание, текущий ремонт, регулировку автоматических, полуавтоматических, поточно-механизированных линий и обслуживаемого торгового и холодильного оборудования;

режимы работы холодильных установок;

электрические и электронные схемы автоматики;

сроки, правила пневматических и гидравлических испытаний трубопроводов холодильных установок и проверки герметичности их разветвленных систем;

способы и режимы регенерации сорбентов, смазочных материалов;

основы электроники.

967. Примеры работ:

Техническое обслуживание, демонтаж, текущий ремонт, регулировка:

1) автоматов для приготовления пончиков, пирожков и выпечки изделий из жидкого теста;

2) автоматов для расфасовки крупы;

3) линий для комплектования, накопления и отпуска комплексных обедов;

4) линий для переборки, расфасовки и упаковки овощей и фруктов;

5) линий для приготовления вареников;

6) линий по выпуску очищенного картофеля и других полуфабрикатов;

7) линий прилавков самообслуживания;

8) линий для упаковки и расфасовки продовольственных товаров;

9) машин для мытья и переборки овощей и фруктов;

10) машин для приготовления блинчиков с начинкой;

11) машин для формовки котлет и других полуфабрикатов;

12) печей конвейерных для жарения изделий из мяса.

Демонтаж, монтаж, техническое обслуживание, ремонт, наладка:

1) кондиционеров;

2) ледогенераторов;

3) машин холодильных с автоматическим оттаиванием батарей;

4) оборудования холодильного с выносными холодильными агрегатами производительностью свыше 3,5 кВт.

Параграф 4. Электромеханик по торговому и холодильному оборудованию, 6-й разряд

968. Характеристика работ:

капитальный ремонт, наладка механической, электрической, электронной и гидравлической частей и монтаж автоматических, полуавтоматических и поточно-механизированных линий для раздачи пищи, для переработки, расфасовки и упаковки продовольственных товаров, по производству полуфабрикатов, оборудования для приготовления кулинарных изделий и приборов обслуживаемого оборудования;

демонтаж, техническое обслуживание, ремонт, наладка и монтаж холодильных машин со сложными и особо сложными схемами автоматики и с автоматическими системами управления;

комплексные испытания электроаппаратов и станций управления со снятием эксплуатационных диаграмм и характеристик;

испытание на стендах электронных контрольно-измерительных и контрольно-регистрирующих приборов;

регулировка электронных блоков, входящих в состав электронного торгового и холодильного оборудования.

969. Должен знать:

конструктивные особенности, кинематические, технологические и электрические схемы автоматических, полуавтоматических, поточно-механизированных линий и всего торгового и холодильного оборудования;

устройство приборов электронных схем и электрических систем дистанционного управления;

методы расчета отдельных элементов регулирующих устройств и электронного оборудования;

правила ведения формуляров и эксплуатационной документации.

970. Требуется среднее профессиональное образование.

971. Примеры работ:

Капитальный ремонт, наладка и монтаж:

1) автоматов для приготовления пончиков, пирожков и выпечки изделий из жидкого теста;

2) автоматов для расфасовки крупы;

3) линий для комплектования, накопления и отпуска комплексных обедов;

4) линий для переборки, расфасовки и упаковки овощей и фруктов;

5) линий для приготовления вареников;

6) линий по выпуску очищенного картофеля и других полуфабрикатов;

7) линий прилавков самообслуживания;

8) линий для упаковки и расфасовки продовольственных товаров;

9) машин для мытья и переборки овощей и фруктов;

10) машин для приготовления блинчиков с начинкой;

11) машин для формовки котлет и других полуфабрикатов;

12) печей конвейерных для жарения изделий из мяса.

Демонтаж, монтаж, техническое обслуживание, ремонт, наладка:

1) ледогенераторов с электронными приборами в схемах автоматики;

2) машин холодильных с дистанционным управлением;

3) машин холодильных с применением полупроводниковых устройств на транзисторных элементах в схемах автоматики;

4) машин холодильных с программным управлением;

5) машин холодильных с электронными приборами в схемах автоматики.

6) фризеров.

Раздел 17. Производство консервов

240. Аппаратчик асептического консервирования

Параграф 1. Аппаратчик асептического консервирования, 4-й разряд

972. Характеристика работ:

ведение технологического процесса асептического консервирования (хранения) жидких и пюреобразных продуктов в крупных резервуарах;

подготовка оборудования линии к работе;

участие в мойке, санитарной обработке резервуаров-хранилищ, стерилизационной установки и другого обслуживаемого оборудования линии асептического консервирования;

стерилизация (шпарка) резервуаров, трубопроводов, стерилизатора и другого оборудования линии паром до достижения необходимой стерильности;

заполнение резервуаров стерильным воздухом под давлением;

обслуживание линии в режиме консервирования-стерилизация (нагревание с последующим охлаждением) продукта в стерилизаторе непрерывного действия и заполнение им резервуаров;

хранение продукта в асептических условиях;

выгрузка продукта из резервуаров и передача на последующие операции по мере его дальнейшей переработки;

стерилизация воздуха в бакфильтрах;

отбор проб для микробиологического контроля;

обеспечение необходимых технологических параметров (температуры, давления), их периодическая запись в журнал;

контроль с помощью контрольно-измерительных приборов и визуально за заполнением резервуаров, давлением в резервуарах при наполнении и хранении продукта;

своевременное выявление и устранение причин, вызывающих ухудшение качества продукции, снижение производительности линии;

подготовка оборудования к сдаче в ремонт и прием его из ремонта.

973. Должен знать:

технологию и параметры режимов асептического консервирования и подготовки оборудования к нему;

устройство, принцип действия обслуживаемого оборудования и контрольно - измерительных приборов.

При ведении технологического процесса асептического консервирования на оборудовании линий с автоматическим контролем, регулированием и управлением параметров технологического процесса - 5-й разряд.

241. Аппаратчик стерилизации консервов

Параграф 1. Аппаратчик стерилизации консервов, 2-й разряд

974. Характеристика работ:

ведение процесса мойки и стерилизации банок для меланжа и яичного порошка в сушильном шкафу при определенной температуре;

выемка и укладка банок.

975. Должен знать:

процесс стерилизации;

параметры режима стерилизации банок;

устройство сушильного шкафа;

правила регулирования температурного режима.

Параграф 2. Аппаратчик стерилизации консервов, 4-й разряд

976. Характеристика работ:

ведение процесса стерилизации консервов в стерилизаторах различных систем согласно технологической инструкции и применяемым формулам стерилизации под руководством аппаратчика более высокой квалификации;

составление контрольного ярлыка стерилизации на каждый оборот стерилизатора;

подналадка оборудования и арматуры;

устранение мелких неисправностей;

периодическая проверка исправности контрольно-измерительных приборов, коммуникаций;

зарядка термографов и оформление термограмм;

загрузка и выгрузка продукции при помощи тельфера или крана;

закрывание и открывание стерилизатора;

ведение журнала процесса стерилизации.

977. Должен знать:

технологию стерилизации консервов;

принцип работы обслуживаемых стерилизаторов, мостовых кранов и электротельферов;

правила работы на аппаратах и грузоподъемных машинах;

порядок проверки исправности контрольно-измерительных приборов, коммуникаций;

способы зарядки термографов;

виды брака консервов при стерилизации;

причины возникновения и способы предотвращения брака;

систему коммуникаций и арматуры.

Параграф 3. Аппаратчик стерилизации консервов, 5-й разряд

978. Характеристика работ:

ведение процесса стерилизации консервов в стерилизаторах различных систем согласно требованиям технологической инструкции и применяемым формулам стерилизации;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных и регулирующих приборов давления пара, подачи и спуска воды;

контроль своевременности загрузки консервов в стерилизаторы, выгрузки из них и начала процесса стерилизации;

наладка оборудования и арматуры.

979. Должен знать:

устройство стерилизаторов различных систем, мостовых кранов и электротельферов;

схему коммуникаций и арматуры;

температуру и продолжительность воздействия ее в зависимости от размера банок и характера консервов;

формулы стерилизации;

способы регулирования процесса стерилизации по показаниям контрольно - измерительных приборов и принцип работы регулирующих приборов;

допустимые нормы брака, причины его возникновения и методы предотвращения.

Параграф 4. Аппаратчик стерилизации консервов, 6-й разряд

980. Характеристика работ:

ведение процесса стерилизации консервов в стерилизаторах с программным управлением;

контроль правильности работы регулирующих приборов и программных регуляторов;

оформление термограмм и анализ процесса стерилизации консервов;

приемка продукции на стерилизацию и сдача готовой продукции по всем требованиям технологической инструкции;

ведение учета по установленным формам;

руководство аппаратчиками и машинистами крана.

981. Должен знать:

устройство и кинематические схемы контрольно-измерительных и регулирующих приборов;

кинематические и электрические схемы обслуживаемого оборудования;

качественные показатели выпускаемой продукции и ее сортность.

982. Требуется среднее профессиональное образование.

242. Аппаратчик томато-сокового агрегата

Параграф 1. Аппаратчик томато-сокового агрегата, 4-й разряд

983. Характеристика работ:

ведение процесса производства томатного сока на томато-соковом агрегате;

обеспечение поступления на линию сырья, предусмотренного технологической инструкцией качества;

регулирование равномерной загрузки томатов в бункер дробилки и работы вакуум-подогревателя, экстрактора и протирочной машины;

контроль подачи пара в вакуум-подогреватель и поддержание заданных параметров температуры и давления;

обеспечение полного отжима томатного сока и строгого выполнения технологических инструкций;

пуск и остановка насоса для перекачки томатного сока и обеспечение своевременной подачи готового сока в расфасовочное отделение;

проверка технического состояния томато-сокового агрегата, подготовка его к работе;

предупреждение попадания в оборудование посторонних предметов, поломки протирочных сит и других неисправностей;

смена сит;

устранение обнаруженных дефектов в работе агрегата;

проверка исправности контрольно-измерительных приборов.

984. Должен знать:

сущность технологического процесса производства томатного сока;

устройство агрегата и контрольно-измерительных приборов;

последовательность включения и выключения узлов агрегата;

способы устранения неисправностей в работе оборудования;

методы контроля поддержания заданных параметров температуры и давления в вакуум-подогревателе.

243. Засольщик овощей

Параграф 1. Засольщик овощей, 2-й разряд

985. Характеристика работ:

засолка капусты, огурцов, помидоров и других овощей под руководством засольщика более высокой квалификации;

наблюдение за ферментацией капусты и процессом засолки огурцов, помидоров, других овощей, содержанием дошников, чанов, цементных бассейнов, бочек с засоленными и заквашенными овощами;

смывка плесени с крышек и гнета;

снятие пены, выделяющейся при ферментации;

поддержание чистоты емкостей.

986. Должен знать:

правила ферментации капусты;

правила ухода за солеными огурцами и помидорами;

санитарные нормы содержания емкостей.

Параграф 2. Засольщик овощей, 3-й разряд

987. Характеристика работ:

засолка капусты, огурцов, помидоров и других овощей;

засыпка шинкованной капусты и укладка огурцов и помидоров в дошники, чаны, цементные бассейны или бочки с отбором деформированных овощей;

разравнивание, равномерное рассыпание соли и пряностей;

трамбование в емкостях капусты трамбовками или при помощи копров;

приготовление по установленной рецептуре необходимого для засолки овощей рассола определенной концентрации;

фильтрование рассола;

заливка его в емкости.

988. Должен знать:

сущность технологии засолки овощей;

правила заливки рассолом емкостей с продукцией;

рецептуру засолки овощей, приготовления рассола;

установление дозы пряностей;

правила трамбовки капусты в дошниках, чанах, цементных бассейнах, бочках.

244. Изготовитель глазированных фруктов

Параграф 1. Изготовитель глазированных фруктов, 2-й разряд

989. Характеристика работ:

глазирование фруктов специальными формочками или ножами;

разборка фруктов для глазирования;

отделение фруктов от сиропа;

выгрузка варенья-полуфабриката из емкостей ковшами в лотки с отверстиями для стока сиропа;

укладка фруктов на лотки и сортировка их по качеству и размерам;

резка фруктов для глазирования.

990. Должен знать:

правила сортировки фруктов по качеству и размерам для глазирования;

основы технологии глазирования фруктов.

Параграф 2. Изготовитель глазированных фруктов, 3-й разряд

991. Характеристика работ:

ведение процесса глазирования фруктов в варочных котлах;

варка сиропа заданной концентрации;

загрузка и выгрузка фруктов из котла;

обслуживание варочного оборудования, проверка его исправности;

регулирование по показаниям контрольно-измерительных приборов температуры, давления пара.

992. Должен знать:

технологию глазирования фруктов в варочных котлах;

величину соотношения сиропа для различных фруктов;

степень готовности сиропа;

устройство варочного оборудования.

245. Машинист закаточных машин

Параграф 1. Машинист закаточных машин, 3-й разряд

993. Характеристика работ:

ведение процесса закатки наполненных банок на автоматических закаточных машинах производительностью до 50 банок в минуту (далее - банок/мин);

загрузка крышек в магазин закаточных машин;

набор маркировочных знаков;

контроль качества укупорки путем периодической проверки;

накрывание банок крышками;

подналадка закаточных машин;

чистка, смазка машин.

994. Должен знать:

принцип работы обслуживаемых закаточных машин;

ассортиментные знаки на консервных банках;

требования, предъявляемые к качеству закатанных банок;

размеры банок и крышек; размеры роликов закаточных автоматов;

правила санитарной обработки оборудования.

Параграф 2. Машинист закаточных машин, 4-й разряд

995. Характеристика работ:

ведение процесса закатки наполненных банок на автоматических закаточных машинах производительностью от 50 до 150 банок/мин и на закаточных машинах, синхронно спаренных с соусонаполнителем (дозатором, маслонаполнителем), производительностью до 150 банок/мин;

ведение процесса закатки банок на ручных и полуавтоматических закаточных машинах;

ведение процесса заварки наполненных стералконовых банок на автоматах;

при обслуживании соусонаполнителя: регулирование подачи соуса, масла, маринада, наблюдение за уровнем его в наполнителе, периодическое наполнение разливочной емкости;

загрузка крышек в магазин закаточной машины или автомата;

контроль качества укупорки путем периодической проверки закатки и заварки банок;

наладка автоматов и машин в процессе работы, устранение мелких неисправностей в их работе.

996. Должен знать:

устройство обслуживаемых автоматических, полуавтоматических и ручных закаточных машин;

требования, предъявляемые к качеству закатки и заварки банок;

различия в видах жести и алюминиевой ленты для отдельных видов продукции;

степень наполнения банок;

размеры банок, крышек, правила и порядок маркировки;

правила пользования шаблонами, контрольно - измерительными инструментами.

Параграф 3. Машинист закаточных машин, 5-й разряд

997. Характеристика работ:

ведение процесса закатки наполненных банок на автоматических закаточных машинах и на закаточных машинах, синхронно спаренных с соусонаполнителем (дозатором, маслонаполнителем), производительностью свыше 150 банок/мин;

обслуживание дозировочно-закаточных автоматов производительностью свыше 150 банок/мин марки Б4-КАД и другие, совмещаюших процессы наполнения и закатки банок;

контроль качества укупорки путем периодической проверки, своевременного выявления и устранения причин, вызывающих дефекты;

регулировка закаточных автоматических машин, перестановка на разные виды тары;

участие в ремонте обслуживаемого закаточного оборудования.

998. Должен знать:

устройство автоматических машин разных систем и другого обслуживаемого оборудования;

способы выявления и устранения неисправностей в работе обслуживаемых машин;

размеры роликов закаточных машин;

слесарное дело в пределах выполняемых работ;

виды укупорки банок.

246. Машинист разливочно - наполнительных автоматов

Параграф 1. Машинист разливочно - наполнительных автоматов, 3-й разряд

999. Характеристика работ:

ведение процесса наполнения банок всеми видами консервной продукции, соусами, маринадами, маслом бульоном, сиропом, жиром, водой на разливочно - наполнительных автоматах различных систем производительностью 150 банок/мин;

наблюдение за бесперебойным поступлением банок к приемным механизмам, за дозирующими устройствами;

отбраковка дефектных банок, поступающих под наполнение;

обеспечение качества наполнения.

1000. Должен знать:

принцип действия обслуживаемых разливочно - наполнительных автоматов;

режимы заливки;

соотношения компонентов;

правила санитарной обработки оборудования.

Параграф 2. Машинист разливочно - наполнительных автоматов, 4-й разряд

1001. Характеристика работ:

ведение процесса заполнения банок всеми видами консервной продукции, соусами, маринадами, маслом бульоном, сиропом, жиром, водой на разливочно - наполнительных автоматах различных систем производительностью свыше 150 банок/мин;

контроль качества наполнения;

регулировка автоматических наполнителей в зависимости от вида тары и продукта.

1002. Должен знать:

устройство обслуживаемых разливочно - наполнительных автоматов;

правила регулировки автоматических наполнителей;

способы проверки качества наполнения.

Параграф 3. Машинист разливочно - наполнительных автоматов, 5-й разряд

1003. Характеристика работ:

ведение процесса наполнения банок всеми видами консервной продукции и компонентами в различных вариантах и соотношениях в соответствии с установленной рецептурой на автоматических линиях и высокопроизводительных агрегатах всех систем;

наладка обслуживаемого оборудования в процессе работы;

периодический контроль качества наполнения;

ведение соответствующего учета продукции по установленным формам;

руководство работой машинистов более низкой квалификации.

1004. Должен знать:

устройство разливочно - наполнительных автоматов всех систем, способы предупреждения, выявления и устранения неисправностей в их работе;

виды консервной продукции и соответствующее соотношение компонентов для их производства.

247. Укладчик - заливщик продуктов консервирования

Параграф 1. Укладчик – заливщик продуктов консервирования, 2-й разряд

1005. Характеристика работ:

укладка вручную сырых, соленых, копченых, вареных, жареных полуфабрикатов из мяса и мясопродуктов, рыбы, овощей, фруктов, укладка рыбы для консервов, укладка гарниров из овощей, круп, бобовых и мучных изделий, сиропов и приправ в жестяные, стеклянные и пластмассовые банки разных размеров с подбором порций из полуфабрикатов по размерам, сортам и видам и соблюдением последовательности укладки разной продукции в банки в соответствии с технологической инструкцией;

укладка, наполнение с взвешиванием полуфабрикатов, измельченных в однородную массу, пюреобразных;

при производстве консервов с предварительной тепловой обработкой сырья в цилиндрических формах - нарезание с помощью специального приспособления сваренного полуфабриката на куски определенного размера, формы и укладка их в банки;

взвешивание порций и доведение их веса до требуемого по инструкции;

укладка специй, пряностей;

укладка поступающих из бункера кусков полуфабриката рыбы или китового мяса на транспортировочное устройство набивочной машины с отборкой нестандартных и дефектных кусков;

просмотр продукции для предупреждения попадания в консервы посторонних примесей;

транспортировка вручную или на тележках тары, продукции к рабочему месту и наполненных банок на последующие операции;

наполнение продуктами консервирования другой консервной тары - бочек, бутылей, баллонов, танков;

заливка грибов, овощей, фруктов, ягод, рыбы, морепродуктов и других продуктов консервирования в бочках, стеклянных, жестяных, пластмассовых банках, бутылках, баллонах маринадом, жиром, водой, маслом, бульоном, соусом, сиропом, соком, напитком на полуавтоматических и неавтоматических заливочных машинах и вручную с помощью ковшей, комплекта мерок, с применением кранов и фильтров;

контрольное взвешивание наполненной тары;

заливка спирта в емкости с фруктовыми или ягодными соками и перемешивание;

наполнение емкостей соками;

разлив проспиртованного сока в тару;

подготовка к работе применяемых инструментов и приспособлений;

проверка точности веса заливки в процессе работы;

подготовка обслуживаемого инвентаря к работе;

мойка и чистка инвентаря.

1006. Должен знать:

размеры банок;

виды продукции, предназначенной для консервирования;

требования, предъявляемые к их качеству и к качеству других компонентов, укладываемых в банки;

нормы закладки; правила отбора и укладки продукции;

устройство весов и способы взвешивания;

устройство обслуживаемых заливочных машин, транспортировочных устройств, инструментов и приспособлений;

инструкцию по заполнению банок и других емкостей;

соотношение веса нетто заливок;

температуру заливок;

параметры режима спиртования соков.

При раздельном выполнении работ по укладке в банки пергаментных кружков и аналогичных операций - 1-й разряд.

Параграф 2. Укладчик - заливщик продуктов консервирования, 3-й разряд

1007. Характеристика работ:

фигурная и рядовая укладка вручную сардин, шпрот, крабового мяса, кильки, корюшки и другой мелкой рыбы, языков, сосисок, фрикаделек, овощей и других штучных полуфабрикатов, нарезанных ломтиками шпика, бекона, языка, овощей и других полуфабрикатов, ветчины и птицы (тушка - четвертинка) в металлические и стеклянные банки с подбором полуфабрикатов по размерам и виду;

взвешивание полуфабрикатов и готовой продукции, закладка специй, пряностей, бульонов, приправ и других компонентов в банки;

при производстве пастеризованных консервов - укладка мясосырья (без кости) в форму, прессование продукции в форме, подпрессовка после варки, выемка из формы после охлаждения, обрезка, зачистка и укладка в фигурные банки с доведением массы продукции до необходимой по инструкции или в мелкую металлическую тару;

при производстве консервов из цельных тушек птицы - специальная (перед бланшировкой) формовка тушек для придания товарного вида и удобства укладки в банки;

укладка рыбы на набивочной машине;

регулирование дозировки соли, набивка в банки полуфабриката, устранение мелких неисправностей в работе оборудования.

1008. Должен знать:

предъявляемые требования к качеству закладываемой в банки продукции;

правила подбора полуфабрикатов;

правила рядовой, фасонной и других видов сложной укладки;

правила взвешивания;

устройство набивочной машины, способы ее эксплуатации и устранения мелких дефектов.

248. Фаршировщик овощей

Параграф 1. Фаршировщик овощей, 2-й разряд

1009. Характеристика работ:

фаршировка овощей вручную, при помощи специальных приспособлений, и на фаршировочных машинах;

обеспечение равномерного наполнения овощей фаршем;

отбраковка деформированных, поврежденных и непригодных для фаршировки овощей;

регулирование подачи фарша;

при машинном фаршировании - подача овощей для наполнения и укладки их после наполнения на листы;

разборка и сборка фаршировочной машины и ее санитарная обработка.

1010. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации фаршировочной машины и приспособлений;

правила фаршировки овощей;

требования стандарта, предъявляемые к фаршированным овощам;

правила санитарной обработки машины и приспособлений.

249. Эксгаустировщик банок с консервами

Параграф 1. Эксгаустировщик банок с консервами, 2-й разряд

1011. Характеристика работ:

ведение процесса удаления воздуха из банок с консервами при помощи эксгаустера;

наполнение эксгаустера водой;

регулирование подачи пара и соблюдение установленного температурного режима, обеспечивающего качество готовой продукции, при помощи контрольно-измерительных приборов;

удаление из эксгаустера деформированных банок;

выявление и устранение мелких неисправностей в работе эксгаустера, чистка и смазка его.

1012. Должен знать:

принцип работы и назначение эксгаустера и контрольно-измерительных приборов;

параметры температурного режима и требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

способы выявления и устранения неисправностей в работе эксгаустера.

Приложение
к Единому тарифно-квалификационному
справочнику работ и профессий рабочих
(выпуск 51)

Алфавитный указатель профессий рабочих

№ п/п	Наименование профессий		Диапазон разрядов	Страница
1	2		3	4
Производство алкогольной и безалкогольной продукции
1.	Аппаратчик выращивания дрожжей		3	28
2.	Аппаратчик коньячного производства		3-5	3
3.	Аппаратчик перегонки и ректификации спирта		4-6	23
4.	Аппаратчик по выработке уксуса		4-5	42
5.	Аппаратчик по обработке и купажированию уксуса		4	43
6.	Аппаратчик приготовления питательных сред		3-4	44
7.	Аппаратчик производства шампанского		4-5	4
8.	Аппаратчик процесса брожения		3-6	33
9.	Дегоржер		5	6
10.	Денатураторщик спирта		3	26
11.	Каптажист		3	29
12.	Купажист		4-5	36
13.	Обработчик виноматериалов и вина		2-5	6
14.	Обработчик винного сырья		1-4	10
15.	Обработчик воды		2-4	29
16.	Обработчик коньячных спиртов и коньяков		2-5	12
17.	Обработчик отходов виноделия		2-4	15
18.	Обработчик сусла и соков		1-5	16
19.	Оператор линии фильтрации в пивоваренном производстве		4-6	37
20.	Приготовитель мелассного сусла		3	26
21.	Приготовитель морса		2	27
22.	Приготовитель питательных растворов		2	28
23.	Приготовитель сухих пивных дрожжей		2-3	31
24.	Приготовитель игристых вин		2-4	20
25.	Ремюер		5	23
26.	Солодовщик		3-6	39
Хлебопекарно-макаронное производство
27.	Дрожжевод		2-4	45
28.	Заквасчик		4-5	46
29.	Кочегар производственных печей		2-5	47
30.	Машинист машины по чистке и смазке листов		3	48
31.	Машинист низальных машин		1-3	49
32.	Машинист ошпарочного агрегата		2-3	49
33.	Машинист поточной линии формования хлебных изделий		4	50
34.	Машинист пруфера		2-3	51
35.	Машинист тесторазделочных машин		2-4	51
36.	Оператор поточно-автоматической линии		5-6	52
37.	Оператор установки бестарного хранения сырья		4-5	53
38.	Пекарь		2-5	54
39.	Пекарь-мастер		4-6	57
40.	Полимеризаторщик металлических форм и листов		4	58
41.	Прессовщик полуфабриката макаронных изделий		4	59
42.	Сушильщик длиннотрубчатых макарон		4	60
43.	Тестовод		2-5	60
44.	Укладчик хлебобулочных изделий		2-3	63
45.	Формовщик теста		3-4	63
Кондитерское производство
46.	Аппаратчик по обработке сырого пектина		5	107
47.	Аппаратчик приготовления инвертного сиропа		4	64
48.	Глазировщик		1-4	65
49.	Дражировщик		2-4	67
50.	Изготовитель бисквитов		1-5	69
51.	Изготовитель вафель		1-4	72
52.	Изготовитель карамели		1-5	74
53.	Изготовитель конфет		1-5	77
54.	Изготовитель мармеладно-пастильных изделий		1-5	81
55.	Изготовитель таблеток		3-4	85
56.	Изготовитель шоколада		1-5	87
57.	Коагулировщик пектина		3	108
58.	Кондитер		1-6	89
59.	Купажист пектинового экстракта		4	108
60.	Машинист сбивальных машин		2-3	93
61.	Машинист формующе-завертывающего полуавтомата		4	94
62.	Машинист шоколадоотделочных машин		3-5	95
63.	Обкатчик клюквы		1-3	96
64.	Обсыпщик кондитерских изделий		1-2	98
65.	Окрасчик сиропа		2	99
66.	Оператор линии по производству муки и гранул		5	99
67.	Оператор линии по производству жевательной резинки		3-5	100
68.	Оператор линии приготовления шоколадной массы		4-5	102
69.	Отбельщик коагулята		4	109
70.	Приготовитель белковых масс		2-5	103
71.	Рецептурщик		2-4	105
72.	Халвомес		1; 4	106
73.	Экстрагировщик пектина		4	109
Крахмалопаточное производство
74.	Аппаратчик гидролиза крахмального молока		4-5	109
75.	Аппаратчик крахмального агрегата		3-4	110
76.	Аппаратчик обезжиривания сиропов		2	111
77.	Аппаратчик осаждения глютена		2	111
78.	Аппаратчик получения декстрина		2; 4-5	113
79.	Аппаратчик получения кукурузного масла		5	114
80.	Аппаратчик получения сиропов		5	115
81.	Аппаратчик получения сухих кормов		4	117
82.	Аппаратчик получения сухого крахмала		5	117
83.	Аппаратчик получения сырого крахмала		5	118
84.	Аппаратчик приготовления окисленного крахмала		3	119
85.	Аппаратчик рафинирования крахмала		2-4	120
86.	Аппаратчик термической коагуляции белковых веществ		4	121
87.	Гидроциклонщик		3-5	122
88.	Изготовитель саговой крупки		3	123
89.	Машинист терочных машин		3-4	124
90.	Приготовитель крахмального молока		3-4	125
91.	Флотаторщик		2	125
Производство сахара
92.		Аппаратчик варки утфеля	2; 4-6	126
93.		Аппаратчик дефекосатурации диффузионного сока	3-6	128
94.		Клеровщик сахара	2-3	131
95.		Оператор ионитовой установки	4	132
96.		Оператор пробоотборной установки	3	133
97.		Оператор пульта управления в сахарном производстве	3-6	133
97.		Резчик свеклы	2; 4	135
Производство пищевых концентратов
99.		Аппаратчик пароводотермического агрегата	4	137
100.		Дезодораторщик сои	3	137
101.		Оператор зародышеотделительной машины	2	138
102.		Оператор моечно-очистительного агрегата	4	138
103.		Оператор обжарочного аппарата	5	139
104.		Ферментаторщик	4	140
Табачно-махорочное и ферментационное производства
105.	Ароматизаторщик		2	141
106.	Вальцовщик		2	141
107.	Загрузчик-выгрузчик ферментационных камер		4	141
108.	Изготовитель сигар		2-3	142
109.	Купажист по табакам		4-6	143
110.	Машинист вибросит резальных машин		2	144
111.	Машинист дробильных машин		3	145
112.	Машинист линии непрерывной ферментации табака		4	145
113.	Машинист линии подготовки табака к ферментации		2-4	146
114.	Машинист махорочнонабивных машин		2-3	148
115.	Машинист пневматической установки		2	149
116.	Машинист поточно-автоматизированных линий переработки табака		4	150
117.	Машинист поточно-механизированных папиросо-сигаретных линий и машин		2-4	151
118.	Машинист-регулировщик		5-6	153
119.	Машинист табакорезальных машин		4-5	154
120.	Машинист фильтроделательных машин		2-3	155
121.	Наладчик поточно-автоматизированных линий производства сигарет		5-7	156
122.	Оператор поточно-автоматизированных линий производства сигарет		5-6	159
123.	Прессовщик махорочной пыли		2	160
124.	Прессовщик рядна из-под табака		2	160
125.	Приготовитель нюхательной махорки и табака		2	161
126.	Просевальщик фарматуры и отходов		2	162
127.	Разрыхлитель табака		2	162
128.	Раскладчик листового табака		2	162
129.	Рассевщик		2	163
130.	Расфасовщик нюхательной махорки и табака		2	164
131.	Расфасовщик табака		1	164
132.	Сортировщик сигарного листа		2	165
133.	Сортировщик табака		2-4	165
134.	Сортировщик табака в ферментационном производстве		2-3; 5	167
135.	Сортировщик табачных изделий		2	170
136.	Составитель вагонных партий табака		3	170
137.	Сушильщик махорочной крошки		3	171
138.	Увлажняльщик махорочного сырья		2	171
139.	Увлажняльщик табачного сырья		3-4	172
140.	Чистильщик оборудования		3	173
Эфиромасличное производство
141.	Аппаратчик обработки эфирных масел		3	174
142.	Аппаратчик ферментации эфиромасличного сырья		3-4	175
Производство чая
143.	Веяльщик чая		1	176
144.	Заготовщик чайных ящиков		2-4	176
145.	Купажист по чаю		3-5	178
146.	Машинист фиксационных машин		5	179
147.	Машинист чаезавялочных машин		2-4	180
148.	Машинист чаезавялочно-фиксационных машин		5	181
149.	Машинист чаескручивающих машин		4-5	182
150.	Машинист чаесушильных машин		4-5	183
151.	Оператор чаеперерабатывающей линии		4-5	185
152.	Прессовщик кирпичного чая		2-4	186
153.	Прессовщик плиточного чая		3	188
154.	Порционист лао-ча		2	188
155.	Пропарщик лао-ча		3	188
156.	Скирдовальщик		1-2	189
157.	Сортировщик-разборщик чая		4-5	189
158.	Ферментировщик чая		4	191
Парфюмерно-косметическое производство
159.	Аппаратчик приготовления косметических средств		4-5	191
160.	Аппаратчик приготовления парфюмерных композиций и жидкостей		3-5	193
161.	Вальцовщик косметической массы		3	194
162.	Варщик косметической массы		3-5	196
163.	Формовщик пенальной косметики		3	198
Масложировое производство
164.	Аппаратчик вакуум-сушильной установки		5	226
165.	Аппаратчик гидратации		3; 5	198
166.	Аппаратчик дезодорации		4	202
167.	Аппаратчик ионообменной очистки глицерина		5-6	221
168.	Аппаратчик-комплекторщик		4	215
169.	Аппаратчик мыловарения		4-6	227
170.	Аппаратчик получения фосфатидов		3-4	199
171.	Аппаратчик по приготовлению майонеза		3-4	216
172.	Аппаратчик приготовления высокожирных эмульсий		3-4	217
173.	Аппаратчик приготовления кулинарных и кондитерских жиров		4	218
174.	Аппаратчик приготовления эмульгатора		3-4	219
175.	Аппаратчик расщепления жиров		3-6	224
176.	Аппаратчик установки производства отбельной земли		4	203
177.	Аппаратчик этаноламиновой установки		3-4	204
178.	Водородчик		4-6	206
179.	Генераторщик		5-6	208
180.	Гидрогенизаторщик		4-6	211
181.	Жаровщик		4-5	200
182.	Заготовщик основы для моющих средств		3	229
183.	Изготовитель свечей		2-3	232
184.	Катализаторщик		3-4	213
185.	Ланолинщик		4	230
186.	Обработчик соапстока		2-3	214
187.	Оператор линии производства маргарина		5	219
188.	Оператор линии производства мыла		4	230
189.	Приготовитель растворов красителей		3	231
190.	Разварщик саломаса		3	215
191.	Регенераторщик		4	202
192.	Составитель смеси моющих средств		4	232
193.	Темперировщик жировой основы		3	220
194.	Фризерщик		3	221
Добыча и производство поваренной соли
195.	Аппаратчик солеобогатительной установки		3-4	234
196.	Выпарщик соли		4	248
197.	Машинист агрегатов по добыче соли в озере		3; 5	235
198.	Машинист вальцовых станков		2-4	236
199.	Машинист механического катка		4	238
200.	Машинист солеобогатительной установки		3; 5	238
201.	Машинист солекомбайна		4-6	239
202.	Машинист солеуборочного комбайна		3-6	241
203.	Моторист рапокачки		4	242
204.	Навальщик соли в бассейнах		4	243
205.	Оператор рассолодобычных скважин		2-6	248
206.	Подготовитель бассейнов		2-4	244
207.	Путевой рабочий на озере		3-5	245
208.	Реакторщик химочистки рассола		4	252
209.	Трубник на солекомбайне		2	247
Добыча и переработка солодкового корня
210.	Выборщик солодкового корня		4-5	253
211.	Машинист трамбовки		3	254
212.	Приемщик солодкового корня		5	255
Элеваторное, мукомольно-крупяное и комбикормовое производства
213.	Аппаратчик комбикормового производства		2-6	255
214.	Аппаратчик крупяного производства		2-6	260
215.	Аппаратчик мукомольного производства		2-6	265
216.	Аппаратчик обработки зерна		2-6	270
217.	Машинист зерновых погрузочно-разгрузочных машин		2-5	275
218.	Машинист линий аэрозольтранспорта		4	277
219.	Мельник		3-4	278
220.	Оператор дезинсекционных установок		4-5	279
221.	Оператор пакетоформирующих машин		3; 5	281
222.	Оператор пульта управления элеватором		4	282
Торговля и общественное питание
223.	Бармен		4-5	283
224.	Буфетчик		3-5	284
225.	Изготовитель пищевых полуфабрикатов		1-5	286
226.	Комплектовщик товаров		2	290
227.	Контролер-кассир		2-4	290
228.	Кухонный рабочий		2	292
229.	Мойщик посуды		1-2	293
230.	Официант		3-5	293
231.	Повар		2-6	295
232.	Повар детского питания		5	299
233.	Приготовитель молочных коктейлей		3	300
234.	Приготовитель напитков		3-4	301
235.	Приемщик товаров		2	301
236.	Продавец непродовольственных товаров		3-5	302
237.	Продавец продовольственных товаров		2-4	304
238.	Разрубщик мяса		3	306
239.	Электромеханик по торговому и холодильному оборудованию		3-6	307
Производство консервов
240.	Аппаратчик асептического консервирования		4-5	312
241.	Аппаратчик стерилизации консервов		2; 4-6	313
242.	Аппаратчик томато-сокового агрегата		4	315
243.	Засольщик овощей		2-3	316
244.	Изготовитель глазированных фруктов		2-3	317
245.	Машинист закаточных машин		3-5	318
246.	Машинист разливочно-наполнительных автоматов		3-5	319
247.	Укладчик-заливщик продуктов консервирования		1-3	321
248.	Фаршировщик овощей		2	323
249.	Эксгаустировщик банок с консервами		2	323

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (51-шығарылым) бекіту туралы

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай
тарифтік-біліктілік анықтамалығы (51–шығарылым)
1–бөлім. Жалпы ережелер

2–бөлім. Алкогольді және алкогольсіз өнімдердің өндірісі

3-бөлім. Нан пісіру – макарон өндірісі

4–бөлім. Кондитерлік өндіріс

5-бөлімі. Крахмал – сірне өндірісі

6-бөлімі. Қант өндірісі

7-бөлім. Тамақ концентраттары өндірісі

8-бөлім. Темекі-махорка және ферментациялық өндіріс

9-бөлім. Эфир – май өндірісі

10-бөлім. Шай өндірісі

11-бөлімі. Парфюмерлік – косметика өндірісі

12–бөлім. Май - тоңмай өндірісі

13-бөлімі. Ас тұзын өндіру және өндірісі

14-бөлім. Уытты тамыр өндіру және қайта өңдеу

15-бөлім. Элеватор, ұн тарту-жарма және комбикорм өндірісі

16-бөлім. Сауда және қоғамдық тамақтану

17-бөлім. Консерві өндірісі

Жұмысшылар кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 51)

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (51-шығарылым) бекіту туралы

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғайтарифтік-біліктілік анықтамалығы (51–шығарылым)1–бөлім. Жалпы ережелер

2–бөлім. Алкогольді және алкогольсіз өнімдердің өндірісі

3-бөлім. Нан пісіру – макарон өндірісі

4–бөлім. Кондитерлік өндіріс

5-бөлімі. Крахмал – сірне өндірісі

6-бөлімі. Қант өндірісі

7-бөлім. Тамақ концентраттары өндірісі

8-бөлім. Темекі-махорка және ферментациялық өндіріс

9-бөлім. Эфир – май өндірісі

10-бөлім. Шай өндірісі

11-бөлімі. Парфюмерлік – косметика өндірісі

12–бөлім. Май - тоңмай өндірісі

13-бөлімі. Ас тұзын өндіру және өндірісі

14-бөлім. Уытты тамыр өндіру және қайта өңдеу

15-бөлім. Элеватор, ұн тарту-жарма және комбикорм өндірісі

16-бөлім. Сауда және қоғамдық тамақтану

17-бөлім. Консерві өндірісі

Жұмысшылар кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 51)

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай
тарифтік-біліктілік анықтамалығы (51–шығарылым)
1–бөлім. Жалпы ережелер