"Екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданған ұйымның қызмет түрлерін жүзеге асыру қағидаларын, сондай-ақ Иеленетін (иеленген) күмәнді және үмітсіз активтерге қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 24 қыркүйектегі № 179 қаулысына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 27 мамырдағы № 87 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 10 шілдеде № 11643 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 16 сәуірдегі № 65 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 16.04.2018 № 65 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданған ұйымның қызмет түрлерін жүзеге асыру қағидаларын, сондай-ақ Иеленетін (иеленген) күмәнді және үмітсіз активтерге қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 24 қыркүйектегі № 179 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9866 тіркелген, 2014 жылғы 24 қарашада Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде, 2014 жылғы 10 желтоқсанда "Заң газеті" газетінің № 186 (2580) жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

1-қосымша осы қаулыға 1-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

2-қосымша осы қаулыға 2-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

2. Қаржылық тұрақтылық және тәуекелдерді басқару департаменті (Тутушкин В.А.) заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) Құқықтық қамтамасыз ету департаментімен (Досмұхамбетов Н.М.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Халықаралық қатынастар және жұртшылықпен байланыс департаменті (Қазыбаев А.Қ.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк
Төрағасы	Қ. Келімбетов

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 27 мамырдағы № 87 қаулысына 1-қосымша
	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 24 қыркүйектегі № 179 қаулысына 1-қосымша

Екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын
жақсартуға маманданған ұйымның қызмет түрлерін жүзеге асыру
қағидалары

1. Осы Екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданған ұйымның қызмет түрлерін жүзеге асыру қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі - Заң) сәйкес әзірленді және екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданған ұйымның (бұдан әрі - Ұйым) Заңның 5-1-бабының 2-тармағында көзделген қызмет түрлерін жүзеге асыру тәртібін белгілейді.

2. Қағидалардың мақсаты үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) баланстық құны - негізгі борыштың, есептелген сыйақының, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың), сыйлықақының немесе халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес қалыптастырылған провизияларды (резервтерді) ескере отырып дисконттың жиынтық құны;

2) банк - қарыздар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борышы және (немесе) есептелген сыйақысы бойынша күнтізбелік тоқсан күннен асқан мерзімі өткен берешегі бар қарыздардың несие портфеліндегі (қалыптастырылған резервтерді ескермей есептелген) көлемі 10 (он) пайыздан асатын екінші деңгейдегі банк;

3) күмәнді және үмітсіз активтер - қарыздар Иеленетін (иеленген) күмәнді және үмітсіз активтерге қойылатын талаптардың 3-тармағында белгіленген критерийлерге сәйкес келген жағдайда, олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борышы және (немесе) есептелген сыйақысы бойынша күнтізбелік тоқсан күннен асатын мерзімі өткен берешегі бар қарыздар бойынша талап ету құқығы;

4) негізделген қаржыландыру - Ұйымның банкке банктік салым шартының банктің баланстық құны бойынша бағаланатын, 6 (алты) айдан аспайтын келесі күнтізбелік ай ішінде банктік салымның мөлшерімен кем емес көлемдегі күмәнді және үмітсіз активтерінің көлемін төмендету жөніндегі міндеттемесі көзделетін талаптарымен банкте ақша орналастыру түріндегі қаржы ресурстарын беру;

5) шарт - мәні банктің күмәнді және үмітсіз активтерін Ұйымның иеленуі болып табылатын Ұйым мен банк арасында жасалатын шарт.

3. Ұйым сатып алатын күмәнді және үмітсіз активтердің құны мынадай тәсілдердің бірімен айқындалады:

1) мүлікті (зияткерлік меншік объектілерін, материалдық емес активтердің құнын қоспағанда) бағалау, сондай-ақ зияткерлік меншікті, материалдық емес активтердің құнын бағалау жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензиясы және бағалау қызметі нарығында кемінде 5 (бес) жыл жұмыс тәжірибесі бар тәуелсіз бағалау компаниясы (бұдан әрі - тәуелсіз бағалау компаниясы) айқындайтын күмәнді және үмітсіз активтердің құны бойынша;

2) тәуелсіз бағалау компаниясы дисконтты қолдана отырып айқындайтын күмәнді және сенімсіз активтердің құны бойынша;

3) шарт жасау күнгі баланстық құн бойынша;

4) дисконтты қолдана отырып шарт жасау күнгі баланстық құн бойынша.

Ұйым сатып алынатын күмәнді және үмітсіз активтің құнын айқындау тәсілін дербес таңдайды.

4. Ұйым сатып алған күмәнді және үмітсіз активтерді бірмезгілде сату, оның ішінде төлемді кейінге қалдыру талаптарымен сату жағдайларын қоспағанда, сатып алынатын күмәнді және үмітсіз активтерді қамтамасыз ету құрамында өнеркәсіптік мүліктік кешендер кепілі, жабдық және технологиялық желілер, аяқталмаған құрылыс объектілері бар болған жағдайда тәуелсіз бағалау компаниясына және оған қолданылатын бағалау рәсімдеріне түгендеу және/немесе инспекция және/немесе техникалық аудит және/немесе технологиялық сараптама бойынша іс-шараларды қоса алғанда, кепіл заттарын кешенді зерттеу бойынша талаптар ұсынылады.

Күмәнді және үмітсіз активтерді бағалау үшін тартылатын тәуелсіз бағалау компанияларының тізбесін Ұйым банкпен келісім бойынша, Қағидалардың 3-тармағы 1) тармақшасының талаптарын сақтау шартымен айқындайды.

Тәуелсіз бағалау жүргізу шығыстарын қаржыландыру Ұйым мен банктің келісімі бойынша айқындалады.

Банк немесе Ұйым күмәнді және үмітсіз активтерге жүргізілген тәуелсіз бағалаудың нәтижелерімен келіспеген жағдайда, тәуелсіз бағалау компаниялары қолданатын рәсімдердің және олардың бағалау стандарттарына сәйкес келу аудитін жүргізу үшін аудиторлық компанияны тартуға жол беріледі. Аудиторлық компанияны тарту шығыстары жүргізілген тәуелсіз бағалау нәтижелерімен келіспеген тараптың есебінен жүзеге асырылады.

Егер Ұйым шығыстарының есебінен жүргізілген тәуелсіз бағалау нәтижелері бойынша Ұйым Ұйымның сатып алуы үшін банк ұсынған күмәнді және үмітсіз активтердің Сатып алынатын күмәнді және үмітсіз активтерге қойылатын талаптардың критерийлеріне сәйкес келмеуін анықтаса, банк осы бағалауды жүргізу бойынша шығыстарды өтейді.

5. Күмәнді және үмітсіз активтің құнына дисконтты Ұйымның күмәнді және сенімсіз активтерді иеленуге, ұстап тұруға және кейіннен өткізуге байланысты тәуекелдері мен шығыстарын есептеуге арналған Ұйымның ішкі нормативтік құжаттарында көзделген тәртіппен Ұйым дербес айқындайды.

6. Күмәнді және үмітсіз активтерді сатып алу кезінде, егер күмәнді және үмітсіз активтердің банк ұсынған құны күмәнді және үмітсіз активтердің Ұйым ұсынған құнынан жоғары болса, онда Ұйымның талап етуі бойынша күмәнді және үмітсіз активтердің құнын төмендетуден болуы ықтимал шығыстарды банк, оның акционері (ірі қатысушысы немесе банк холдингі) немесе үшінші тұлға Ұйым үшін шығарылған кепілдікті немесе опционды орындау жолымен өтейді.

Ұйымның талап етуі бойынша кепілдікті немесе опционды орындауды қамтамасыз ету үшін банк не оның акционері (ірі қатысушысы немесе банк холдингі) күмәнді және үмітсіз активтердің құнын төмендетуден болуы ықтимал шығыстардың сомасына өтімді активтерді кепілге ұсынады.

Кепілдікті немесе опционды орындауды қамтамасыз ету қажеттілігі, сондай-ақ кепілге ұсынылатын өтімді активтердің тізбесі күмәнді және үмітсіз активтерді ұсынған банк пен Ұйым арасындағы шарттың талаптарымен айқындалады.

7. Ұйым сатып алған күмәнді және үмітсіз активтерді бірмезгілде сату кезінде сатып алушыға (инвесторға) төлем жасауды кейінге қалдыру ұсынылған жағдайда сатып алушының (инвестордың) ақы төлеу жөніндегі міндеттемелері Ұйым күмәнді және үмітсіз активтерін сатып алған банк акционерінің немесе үшінші тұлғаның өтімді кепілмен қамтамасыз етуді ұсынуы арқылы қамтамасыз етіледі.

8. Банктерден Ұйым сатып алған күмәнді және үмітсіз активтерді басқару мынадай тәсілдердің бірімен жүзеге асырады:

1) Ұйым дербес түрде;

2) күмәнді және үмітсіз активтерін Ұйым сатып алған банктер;

3) өзге де қаржы ұйымдар, кәсіби сарапшылар және халықаралық аудиторлар мен аудиторлық ұйымдар.

9. Банктік салым шартының талаптарында Ұйымның банктік салымды ішінара (баланстық құны бойынша бағаланатын күмәнді және үмітсіз активтердің төмендетілмеген көлемі мөлшерінде) не банк ол негізделген қаржыландыру шеңберінде қабылдаған міндеттемелерді орындаған жағдайда толық мөлшерде мерзімінен бұрын қайтару құқығы көзделеді.

10. Ұйым мен тиісінше күмәнді және үмітсіз активтерді беретін және қабылдайтын банк арасындағы сенімгерлікпен басқару шартында сатып алынған күмәнді және үмітсіз активтердің құнын қалпына келтіруден (төмендетуден) түскен (болған) кірістерді (шығыстарды) банк пен Ұйымның арасында бөлу тәртібі қамтылады.

11. Ұйым тоқсан сайын есепті айдан кейінгі айдың 15 (он бесінен) кешіктірмей Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне өзінің қызметі туралы ақпаратты (Ұйымның күмәнді және үмітсіз активтерді бағалау, сатып алу және банктермен жұмыс жөніндегі қызметінің ағымдағы жағдайын көрсете отырып) ұсынады.

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 27 мамырдағы № 87 қаулысына 2-қосымша
	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 24 қыркүйектегі № 179 қаулысына 2-қосымша

Иеленетін (иеленген) күмәнді және үмітсіз активтерге қойылатын
талаптар

1. Осы Иеленетін (иеленген) күмәнді және үмітсіз активтерге қойылатын талаптар (бұдан әрі - Талаптар) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданған ұйымның (бұдан әрі - Ұйым) иеленетін (иеленген) күмәнді және үмітсіз активтеріне қойылатын талаптарды белгілейді.

2. Талаптардың мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) банк - несие портфелінде қарыздар бойынша 10 (он) пайыздан астам қалыптастырылған резервтерді есептемегенде, негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік тоқсан күннен астан мерзімі өткен берешегімен қарыздардың көлемі бар (қалыптастырылған резервтерді ескерусіз есептелген) екінші деңгейдегі банк;

2) күмәнді және үмітсіз активтер - қарыздар Талаптардың

3-тармағында белгіленген критерийлерге сәйкес келу талабымен, олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік тоқсан күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар бойынша талап ету құқығы;

3) қарыз алушылар тобы - осы топта қарыз алушы заңды тұлғалардың бірмезгілде акционерлері немесе қатысушылары не қоса қарыз алушылары, кепіл берушілері, кепілгерлері болып табылатын, бір кредиттік желі шеңберінде берілген қарыздар бойынша қарыз алушы заңды тұлғалар тобы;

4) Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингі - Қазақстан Республикасына Standard & Poor’s, Fitch Ratings, Moody’s Investors Service халықаралық рейтингтік агенттіктер берген рейтингтер;

5) шарт - Ұйым мен банк арасында жасалатын шарт, Ұйым банктің күмәнді және үмітсіз активтерін иеленуі оның нысаны болып табылады.

3. Ұйым қарыздар бойынша талап ету құқығын осындай қарыздар бірмезгілде мына барлық критерийлерге сәйкес келгенде иеленеді:

1) негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік тоқсан күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (оның ішінде бір кредиттік желі шеңберінде қарыз алушылар тобына берілген);

2) мемлекеттің қатысуы бар заңды тұлғаларды қоспағанда, заңды тұлғалар – Қазақстан Республикасының резиденттері және (немесе) қарыз алушылар тобы қарыздар бойынша қарыз алушылар болып табылады;

3) Талаптардың 4-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген кепіл түрлерін қоспағанда, кепілмен, оның ішінде Қазақстан Республикасының резиденттері – эмитенттер шығарған және "Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамының ресми тізіміне енгізілген, сондай-ақ Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингіне сәйкес келетін немесе одан асатын кредиттік рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезиденттері – эмитенттер шығарған бағалы қағаздармен қамтамасыз етілген қарыздар;

4) шартты жасау күніндегі негізгі борыш сомасын, есептелген сыйақыны, тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) қоса алғанда, берешектің қалдығы 60 (алпыс) және одан көп миллион теңгені немесе шетел валютасында балама соманы құрайды;

5) қарыз алушының (кепіл берушінің) қызметінің негізгі түрі:

ауыл, орман және балық шаруашылығына;

білім беруге;

денсаулық сақтау және әлеуметтік қызметтерге;

сумен қамтуға, кәріз жүйелеріне, қалдықтарды жинау және бөлуді бақылауға;

қаржы және сақтандыру қызметіне;

кәсіби, ғылыми және техникалық қызметке;

әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызметке;

қызметтің басқа түрлерін ұсынуға;

бұрынғы аумақтық ұйымдар мен органдар қызметіне;

мемлекеттік басқаруға және қорғанысқа, міндетті әлеуметтік қамсыздандыруға;

үй қызметшісін жалдайтын үй шаруашылықтары және өзі тұтыну үшін тауарлар мен қызметтерді шығаратын қызметке жатпайды.

4. Ұйым:

1) қарыз алушыға (кепіл берушіге) қатысты іріктеу, оңалту немесе банкроттық рәсімдері жүргізілген;

2) Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингіне сәйкес келетін немесе одан асатын кредиттік рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезиденттері – эмитенттер шығарған бағалы қағаздарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының шегінен тыс жердегі, ал Ұйым иеленген күмәнді және үмітсіз активтерді сатып алушыға (инвесторға), оның ішінде төлемді кейінге қалдыру талаптарымен, - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің аумақтарынан тыс мүлік және мүліктік құқық, не Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес азаматтық айналымда шектелген мүлік кепіл мәні болып табылған;

3) қарыз бойынша жалғыз кепіл мәні:

аяқталмаған құрылыс объектілері;

жылжымайтын тұрғын үй;

компьютер жабдығы және техника;

арнайы техника;

айналымдағы тауарлар;

болашақта түсетін мүлік;

жиһаз;

жер қойнауын пайдалану құқығы;

авторлық құқық;

лицензиялар;

патенттер;

талап ету құқығы;

жерді пайдалану құқығы;

жалдау құқығы;

тауар белгісіне арналған құқық;

үшінші тұлғалардың кепілдіктері мен кепілгерліктері болған жағдайларды қоспағанда, банктерден қарыздар бойынша талап ету құқығын иеленеді.

5. Қамтамасыз етудің жалпы кепілдік құнындағы кепілдің жекелеген мәні құнының үлесіне қойылатын талаптарды белгілейтін тәртіп Ұйымның ішкі нормативтік құжаттарында көзделеді.

6. Талаптардың 3-тармағының 4) және 5) тармақшаларының,

4-тармағының 1) және 3) тармақшаларының, 5-тармағының ережелері Ұйым иеленген күмәнді және үмітсіз активтерді сатып алушыға (инвесторға), оның ішінде төлемді кейінге қалдыру талаптарымен бірмезгілде сату жағдайларына қолданылмайды.

О внесении изменений в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 сентября 2014 года № 179 "Об утверждении Правил осуществления организацией, специализирующейся на улучшении качества кредитных портфелей банков второго уровня, видов деятельности, а также Требований к приобретаемым (приобретенным) ею сомнительным и безнадежным активам"

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 мая 2015 года № 87. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 10 июля 2015 года № 11643. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 16 апреля 2018 года № 65 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 16.04.2018 № 65 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В целях совершенствования нормативных правовых актов Республики Казахстан Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 сентября 2014 года № 179 "Об утверждении Правил осуществления организацией, специализирующейся на улучшении качества кредитных портфелей банков второго уровня, видов деятельности, а также Требований к приобретаемым (приобретенным) ею сомнительным и безнадежным активам" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 9866, опубликованное 24 ноября 2014 года в информационно-правовой системе нормативных правовых актов Республики Казахстан "Әділет" республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" Министерства юстиции Республики Казахстан, 10 декабря 2014 года в газете "Юридическая газета" № 186 (2754)) следующие изменения:

приложение 1 изложить в редакции согласно приложению 1 к настоящему постановлению;

приложение 2 изложить в редакции согласно приложению 2 к настоящему постановлению.

2. Департаменту финансовой стабильности и управления рисками (Тутушкин В.А.) в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) совместно с Департаментом правового обеспечения (Досмухамбетов Н.М.) государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление настоящего постановления на официальное опубликование в информационно-правовой системе "Әділет" республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" Министерства юстиции Республики Казахстан в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

3) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Национального Банка Республики Казахстан после его официального опубликования.

3. Департаменту международных отношений и связей с общественностью (Казыбаев А.К.) обеспечить направление настоящего постановления на официальное опубликование в периодических печатных изданиях в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Смолякова О.А.

5. Настоящее постановление вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

Председатель
Национального Банка	К. Келимбетов

Приложение 1 к постановлению Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 мая 2015 года № 87 Приложение 1 к постановлению Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 сентября 2014 года № 179

Правила
осуществления организацией, специализирующейся на улучшении
качества кредитных портфелей банков второго уровня, видов
деятельности

1. Настоящие Правила осуществления организацией, специализирующейся на улучшении качества кредитных портфелей банков второго уровня, видов деятельности (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" (далее - Закон) и устанавливают порядок осуществления организацией, специализирующейся на улучшении качества кредитных портфелей банков второго уровня (далее - Организация), видов деятельности, предусмотренных пунктом 2 статьи 5-1 Закона.

2. Для целей Правил используются следующие понятия:

1) балансовая стоимость - совокупная стоимость основного долга, начисленного вознаграждения, неустойки (штрафа, пени), премии или дисконта с учетом провизий (резервов), сформированных в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности;

2) банк - банк второго уровня с объемом займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше девяноста календарных дней без учета сформированных резервов по ним в ссудном портфеле (рассчитанному без учета сформированных резервов) свыше 10 (десяти) процентов;

3) сомнительные и безнадежные активы - права требования по займам с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше девяноста календарных дней без учета сформированных резервов по ним при условии соответствия займов критериям, установленным в пункте 3 Требований к приобретаемым (приобретенным) сомнительным и безнадежным активам;

4) обусловленное финансирование - предоставление Организацией банку финансовых ресурсов в виде размещения денег в банке на условиях договора банковского вклада, предусматривающих в том числе обязательство банка по снижению объема сомнительных и безнадежных активов, оцениваемых по балансовой стоимости в объеме не менее размера размещаемого банковского вклада в течение не более 6 (шести) последующих календарных месяцев;

5) договор - договор, заключаемый между Организацией и банком, предметом которого является приобретение Организацией сомнительных и безнадежных активов банка.

3. Стоимость сомнительных и безнадежных активов, приобретаемых Организацией, определяется одним из следующих способов:

1) по стоимости сомнительных и безнадежных активов, определяемой независимой оценочной компанией, обладающей лицензией на осуществление деятельности по оценке имущества (за исключением объектов интеллектуальной собственности, стоимости нематериальных активов), а также оценке объектов интеллектуальной собственности, стоимости нематериальных активов, и опытом работы на рынке оценочной деятельности не менее 5 (пяти) лет (далее - независимая оценочная компания);

2) по стоимости сомнительных и безнадежных активов, определяемой независимой оценочной компанией с применением дисконта;

3) по балансовой стоимости на дату заключения договора;

4) по балансовой стоимости с применением дисконта на дату заключения договора.

Организация выбирает способ определения стоимости приобретаемого сомнительных и безнадежных активов.

4. В случае наличия в составе обеспечения приобретаемых сомнительных и безнадежных активов залогового имущества - производственных имущественных комплексов, оборудования и технологических линий, объектов незавершенного строительства, к независимой оценочной компании и к применяемым ею процедурам оценки предъявляются требования по комплексному обследованию предметов залога, включая мероприятия по инвентаризации и (или) инспекции, и (или) техническому аудиту, и (или) технологической экспертизе, за исключением случаев одновременной продажи приобретенных Организацией сомнительных и безнадежных активов покупателю (инвестору), в том числе на условиях отсрочки платежа.

Перечень независимых оценочных компаний, привлекаемых для оценки сомнительных и безнадежных активов, определяется Организацией по согласованию с банком при условии соблюдения требования подпункта 1) пункта 3 Правил.

Финансирование расходов на проведение независимой оценки определяется по соглашению Организации и банка.

В случае несогласия банка или Организации с результатами проведенной независимой оценки сомнительных и безнадежных активов допускается привлечение аудиторской компании для проведения аудита применяемых независимыми оценочными компаниями процедур и их соответствия стандартам оценки. Расходы на привлечение аудиторской компании осуществляются за счет стороны, выразившей несогласие с результатами проведенной независимой оценки.

Если Организацией по результатам проведенной независимой оценки, расходы по которой были понесены Организацией, будет установлено несоответствие сомнительных и безнадежных активов, представленных банком к выкупу Организацией, критериям Требований к приобретаемым сомнительным и безнадежным активам, банк возмещает расходы по проведению данной оценки.

5. Дисконт к стоимости сомнительного и безнадежного активов определяется Организацией в порядке, предусмотренном внутренними нормативными документами Организации, для расчета рисков и расходов Организации, связанных с приобретением, содержанием и последующей реализацией сомнительных и безнадежных активов.

6. При приобретении сомнительных и безнадежных активов, если стоимость сомнительных и безнадежных активов, предложенная банком, выше стоимости сомнительных и безнадежных активов, предложенной Организацией, то по требованию Организации возможные расходы от снижения стоимости сомнительных и безнадежных активов возмещаются банком, его акционером (крупным участником или банковским холдингом) или третьим лицом путем исполнения гарантии или опциона, выпущенных для Организации.

По требованию Организации в обеспечение исполнения гарантии или опциона на сумму возможных расходов от снижения стоимости сомнительных и безнадежных активов банком либо его акционером (крупным участником или банковским холдингом) предоставляются в залог ликвидные активы.

Необходимость обеспечения исполнения гарантии или опциона, а также перечень ликвидных активов, предоставляемых в залог, определяются условиями договора между банком, передавшим сомнительные и безнадежные активы, и Организацией.

7. В случае предоставления отсрочки платежа покупателю (инвестору) при одновременной продаже приобретенных Организацией сомнительных и безнадежных активов обязательства покупателя (инвестора) по оплате обеспечиваются путем предоставления Организации акционером банка, у которого Организацией приобретены сомнительные и безнадежные активы, или третьим лицом ликвидного залогового обеспечения.

8. Управление сомнительными и безнадежными активами, приобретенными Организацией у банков, осуществляется одним из следующих способов:

1) Организацией самостоятельно;

2) банками, у которых Организацией были приобретены сомнительные и безнадежные активы;

3) иными финансовыми организациями, профессиональными экспертами, международными аудиторами и аудиторскими организациями.

9. Условиями договора банковского вклада предусматривается право Организации на досрочный возврат банковского вклада частично (в размере не сниженного объема сомнительных и безнадежных активов, оцениваемых по балансовой стоимости) либо в полном размере в случае невыполнения банком обязательств, принятых им в рамках обусловленного финансирования.

10. Договор доверительного управления между Организацией и банком, соответственно передающим и принимающим сомнительные и безнадежные активы, содержит порядок распределения доходов (расходов) от восстановления (снижения) стоимости приобретенных сомнительных и безнадежных активов между банком и Организацией.

11. Организация ежеквартально не позднее 15 (пятнадцатого) числа месяца, следующего за отчетным, предоставляет информацию о своей деятельности (с указанием текущего состояния деятельности Организации по оценке, выкупу сомнительных и безнадежных активов и работе с банками) в Национальный Банк Республики Казахстан.

Приложение 2 к постановлению Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 мая 2015 года № 87 Приложение 2 к постановлению Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 сентября 2014 года № 179

Требования
к приобретаемым (приобретенным) сомнительным и безнадежным
активам

1. Настоящие Требования к приобретаемым (приобретенным) сомнительным и безнадежным активам (далее - Требования) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и устанавливают требования к приобретаемым (приобретенным) организацией, специализирующейся на улучшении качества кредитных портфелей банков второго уровня (далее - Организация), сомнительным и безнадежным активам.

2. Для целей Требований используются следующие понятия:

1) банк - банк второго уровня с объемом займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше девяноста календарных дней без учета сформированных резервов по ним в ссудном портфеле (рассчитанному без учета сформированных резервов) свыше 10 (десяти) процентов;

2) сомнительные и безнадежные активы - права требования по займам с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше девяноста календарных дней без учета сформированных резервов по ним при условии соответствия займов критериям, установленным в пункте 3 Требований;

3) группа заемщиков - группа юридических лиц-заемщиков по займам, выданным в рамках одной кредитной линии, являющихся одновременно акционерами или участниками либо созаемщиками, залогодателями, гарантами юридических лиц-заемщиков в данной группе;

4) суверенный рейтинг Республики Казахстан - рейтинги, присвоенные Республике Казахстан международными рейтинговыми агентствами Standard & Poor’s, Fitch Ratings, Moody’s Investors Service;

5) договор - договор, заключаемый между Организацией и банком, предметом которого является приобретение Организацией сомнительных и безнадежных активов банка.

3. Права требования по займам приобретаются Организацией в случае соответствия таких займов одновременно всем следующим критериям:

1) займы (в том числе выданные группе заемщиков в рамках одной кредитной линии) с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше девяноста календарных дней;

2) заемщиками по займам являются юридические лица – резиденты Республики Казахстан и (или) группа заемщиков, за исключением юридических лиц с участием государства;

3) займы обеспечены залогом, в том числе ценными бумагами, выпущенными эмитентами – резидентами Республики Казахстан и включенными в официальный список акционерного общества "Казахстанская фондовая биржа", а также эмитентами – нерезидентами Республики Казахстан с кредитным рейтингом, соответствующим или превышающим суверенный рейтинг Республики Казахстан, за исключением видов залога, указанных в подпунктах 2) и 3) пункта 4 Требований;

4) остаток задолженности, включая сумму основного долга, начисленное вознаграждение, неустойку (штрафы, пеню), на дату заключения договора составляет 60 (шестьдесят) и более миллионов тенге или эквивалентную сумму в иностранной валюте;

5) основной вид деятельности заемщика (залогодателя) не относится к:

сельскому, лесному и рыбному хозяйству;

образованию;

здравоохранению и социальным услугам;

водоснабжению, канализационным системам, контролю над сбором и распределением отходов;

финансовой и страховой деятельности;

профессиональной, научной и технической деятельности;

деятельности в области административного и вспомогательного обслуживания;

предоставлению прочих видов услуг;

деятельности экстерриториальных организаций и органов;

государственному управлению и обороне, обязательному социальному обеспечению;

деятельности домашних хозяйств, нанимающих домашнюю прислугу и производящих товары и услуги для собственного потребления.

4. Организация приобретает права требования у банков по займам, за исключением следующих случаев:

1) в отношении заемщика (залогодателя) проводятся процедуры санации, реабилитации или банкротства;

2) предметом залога является имущество и имущественные права, находящиеся за пределами Республики Казахстан, а в случаях одновременной продажи приобретенных Организацией сомнительных и безнадежных активов покупателю (инвестору), в том числе на условиях отсрочки платежа - за пределами территорий государств-участников Содружества Независимых Государств, за исключением ценных бумаг, выпущенных эмитентами – нерезидентами Республики Казахстан с кредитным рейтингом, соответствующим или превышающим суверенный рейтинг Республики Казахстан, либо имущество, ограниченное в гражданском обороте в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

3) единственным предметом залога по займу выступает:

объекты незавершенного строительства;

жилая недвижимость;

компьютерное оборудование и техника;

специальная техника;

товары в обороте;

имущество, поступающее в будущем;

предметы мебели;

права недропользования;

авторские права;

лицензии;

патенты;

права требования;

право землепользования;

право аренды;

право на товарный знак;

гарантии и поручительства третьих лиц.

5. Порядок, устанавливающий требования к доле стоимости отдельного предмета залога в общей залоговой стоимости обеспечения, предусматривается внутренними нормативными документами Организации.

6. Положения подпунктов 4) и 5) пункта 3, подпунктов 1) и 3) пункта 4, пункта 5 Требований не распространяются на случаи одновременной продажи приобретенных Организацией сомнительных и безнадежных активов покупателю (инвестору), в том числе на условиях отсрочки плате