"Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, қарау және емдеу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау Министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 2 желтоқсандағы № 814 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің м.а. 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1083 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 9 ақпанда № 13030 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 25 қарашадағы № ҚР ДСМ-203/2020 бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 25.11.2020 № ҚР ДСМ-203/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2009 жылғы 18 қыркүйектегі "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексі 134-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. "Маскүнедікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, қару және емдеу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау Министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 2 желтоқсандағы № 814 бұйрығына (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2009 жылғы 3 желтоқсанда № 5954 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілер бюллетенінде 2010 жылғы қаңтарда жарияланған № 1, 366-құжат) мынадай өзгерістер енгізілсін:

тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

"Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, қарау және емдеу қағидаларын бекіту туралы";

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

"1. Қоса беріліп отырған маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, қарау және емдеу қағидалары бекітілсін.";

Көрсетілген бұйрықпен бекітілген Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, қарау және емдеу ережесі осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Медициналық көмекті ұйымдастыру департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімдік баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтер ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму вице-министрі А.В. Цойға жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің
міндетін атқарушы	Е. Біртанов

	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1083 бұйрығына қосымша
	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 2 желтоқсандағы № 814 бұйрығымен бекітілген

Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп
танылған адамдарды есепке алу, байқау және емдеу ережесі
1. Жалпы бөлім

1. Осы Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, байқау және емдеу ережесі (бұдан әрі – Ереже) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" (бұдан әрі – Кодекс) Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі кодексінің 134-бабына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының наркологиялық көмек көрсету жүйесінің психикаға белсенді әсер ететін заттарға (алкоголь, есірткі, психотроптық заттар, психостимуляторлар, галлюциногендер, ұшатын ертінділер, темекі) (бұдан әрі – ПБЗ) тәуелді адамарды есепке алу, байқау, емдеу және есірткіге тәуелділікті профилактикалау тәртібін айқындайды.

2. Осы Ережеде мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) диспансерлік байқау – науқастың хабардар етілген келісімін алғаннан кейін жүзеге асырылатын ПБЗ-ға тәуелділіктің клиникалық белгілерімен ПБЗ тұтынудан туындаған психикалық және мінез-құлықтың бұзылуы бар науқастарды статистикалық есепке алу;

2) наркологиялық есепке алу – қандай да бір себеп бойынша медициналық көмекке жүгінген ПБЗ тұтынумен туындаған психикалық және мінез-құлықтың бұзылуы бар барлық науқастарды статистикалық есепке алу;

3) ПБЗ-ға тәуелділік – ПБЗ қайта тұтынғаннан кейін туындайтын және әдетте оны қабылдауға құмарлықты, оны тұтынуды бақылаудағы қиындық, зиянды тұтыну салдарынан қарамастан оны пайдалануды тұрақты жалғастыру, қызметтің басқа түрлеріне зиянын келтіре отырып, ПБЗ тұтынуды жөн көру және міндеттерді орындау, тұтыну мен тұтынуды тоқтатқан кездегі жағдайында тұтыну мөлшерінің өсуі қосылатын мінез-құлық, танымдық және физиологиялық симптомдар кешені;

4) профилактикалық байқау – науқастардың хабардар етілген келісімін алғаннан кейін жүзеге асырылатын ПБЗ-ға тәуелділіктің клиникалық белгілері жоқ ПБЗ зиянды салдары бар ПБЗ тұтынатын науқастарды байқау;

5) психикаға белсенді әсер ететін заттар (бұдан әрі – ПБЗ) - бір рет қабылдағанда адамның психикалық және дене функцияларына, мінез-құлқына әсер ететін, ал ұзақ уақыт қабылдаған кезде психикалық және физикалық тәуелділік туғызатын синтетикалық немесе табиғаттан алынатын заттар;

6) айығуды бақылау – адам организмінің биологиялық сұйықтығындағы ПБЗ алмасу өнімдерін анықтау;

7) хабардар етілген келісім – бұл науқас қол қоятын және науқастың медициналық наркологиялық көмек алуға еркін келісіміне кепілдік беретін диагностиканың, емдеудің және байқаудың барлық аспектілері толық жазылатын құжат;

8) зиянды тұтыну – физикалық немесе психикалық/психологиялық тұрғыдан денсаулыққа залал келтіретін ПБЗ тұтыну, бұл ретте тұтыну сипаты бір ай бойы немесе алдыңғы 12 ай кезеңділігімен сақталады.

3. Наркологиялық көмек көрсететін амбулаториялық медициналық ұйымдарда (бұдан әрі – наркологиялық ұйымдар) наркологиялық есепке, диспансерлік және профилактикалық байқауға (хабардар етілген келісімді алған кезде) ПБЗ тұтыну салдарынан болатын психикалық және мінез-құлық бұзылыстары бар, диагноздарын нарколог дәрігер немесе дәрігерлік-консультациялық комиссия (бұдан әрі - ДКК) немесе сот-сараптама өндірісіне арналған арнайы медициналық комиссия белгілеген науқастар жатады.

4. Барлық науқастарға Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен бекітілген № 025/е нысаны бойынша амбулаториялық сырқаттың медициналық картасы, ал диспансерлік және профилактикалық байқауға алынғандарға - № 030/е нысаны бойынша диспансерлік байқаудың бақылау картасы толтырылады (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2010 жылғы 21 желтоқсанда № 6697 болып тіркелген) (бұдан әрі – 907 бұйрық).

5. Уақытша бейімдеу және детоксикация орталықтарына (бұдан әрі – УБДО) 12 ай бойы екі рет орналастырылған, ПБЗ-дан улану себебі бойынша басқа медициналық ұйымдарға емдеуге жатқызылған, үйде ПБЗ-дан улану себептері бойынша жедел медициналық жәрдем алған, автокөлік құралдарын басқару кезінде есірткіге немесе алкогольге мас күйінде болған, медициналық қарап-тексеру кезінде, зертханалық зерттеу кезінде биологиялық сұйықтықтарында ПБЗ барына оң нәтиже алған адамдар Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2009 жылғы 1 желтоқсандағы № 808 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілер тізілімінде 2009 жылғы 2 желтоқсанда № 5952 болып тіркелген) Адамды маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп тану ережесіне (бұдан әрі - Адамды маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп тану ережесі) сәйкес нарколог-дәрігердің куәландыру нәтижелерін № 907 бұйрығымен бекітілген 025/е нысаны бойынша амбулаториялық картаға немесе амбулаториялық картаның қосымша парағына нысан бойынша осы Ережеге 1-қосымшаға сәйкес енгізе отырып, Адамды маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп тануға арналған наркологиялық куәландыруға жатады. Диагнозы белгіленгеннен кейін науқастар наркологиялық есепке қойылады және хабардар етілген келісім алғаннан кейін диспансерлік немесе профилактикалық бақылауға алынады.

2. Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, байқау тәртібі

6. Есепке алу және (профилактикалық/диспансерлік) байқау осы Ережеге 2-қосымшаға сәйкес науқастың нысан бойынша ерікті жазбаша келімін алғаннан кейін Кодекстің 91-бабының 3-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.

7. Диспансерлік байқауға алынған науқастар төрт байқау тобының біріне енгізіледі:

1) бірінші топ:

алғашқы рет медициналық көмекке жүгінген науқастар;

ауруы іс жүзінде ремиссиясыз болатын науқастар (ремиссияның ұзақтығы кемінде 1 жыл);

мәжбүрлеп емдеу аяқталғаннан кейін мамандандырылған мекемелерден шығарылған науқастар;

медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылған түзету мекемелерінен босатылған науқастар. Түзету мекемелерінен алкогольді бір жылдан аса немесе екі жылдан аса қолданбауға ұстамдылық танытқандығы туралы құжаттары болған кезде, оларды сәйкесінше 2-ші немесе 3-ші динамикалық байқау тобына ауыстырылуы мүмкін;

2) екінші топ - 1 жылдан 2 жылға дейін ремиссиясы бар науқастар;

3) үшінші топ - 2 жылдан астам ремиссиясы бар науқастар;

4) төртінші топ – басқа ПБЗ-ға (алкогольден басқасы) тәуелді, 3 жылдан астам ремиссиясы бар науқастар.

Бірінші топтағы науқастарды қарап-тексерудің жиілігі орташа есеппен 3 айда кемінде 1 рет (науқастар стационардан тыс болғанда), екінші топ - 4 айда кемінде 1 рет, үшінші және төртінші топ - 6 айда кемінде 1 ретті құрайды.

Әрбір қарап-тексеру кезінде сау күйіне бақылау жүргізіледі.

8. 1 жыл ішінде әрбір нақты пациентке келетін қарап-тексерулердің саны ол кіретін диспансерлік есепке алу немесе байқау тобына, сондай-ақ жеке тұлғаның ерекшеліктері мен аурудың ағымына байланысты болады.

9. ПБЗ-ды шамадан тыс пайдаланатын науқастар профилактикалық байқау тобын құрайды.

Профилактикалық байқаудағы 18 жастан асқан науқастарды қарап-тексерулердің жиілігі биологиялық сұйықтықтарды ПБЗ-ға міндетті зерттей отырып, 6 айда 1 рет белгіленеді.

Профилактикалық байқаудағы кәмелетке толмаған науқастарды қарап-тексерулердің жиілігі 3 айда кемінде 1 рет.

10. Науқас емдеуші дәрігердің барлық тағайындамаларын орындаған, наркологиялық ұйымдарда емделу мерзімдерін сақтаған және емдеуден кейін тұрақты, объективті расталған ремиссия туындаған кезде диспансерлік байқау мен есепке алудың мынадай мерзімдері белгіленеді:

1) алкогольді тұтыну нәтижесінде психикалық және мінез-құлықтың бұзылуы бар науқастар – 3 жыл;

2) басқа ПБЗ (алкогольден басқа) тұтыну салдарынан психикалық және мінез-құлықтың бұзылуы бар науқастар – 5 жыл.

11. ПБЗ-ны шамадан тыс тұтынған науқастарды профилактикалық байқау мерзімі – 1 жыл.

12. Диспансерлік және профилактикалық байқау мен есепке алудан алып тастау мынадай негіздер бойынша жүргізіледі:

1) байқау мерзімдеріне сәйкес нарколог дәрігердің міндетті диспансерлік байқауымен расталған тұрақты ремиссия;

2) профилактикалық байқау мерзімінің өтуі және ПБЗ шамадан тыс тұтынатын науқастың жазылуы;

3) наркологиялық есепке және осы Ережеге 3-қосымшаға сәйкес сүйемелдеу хатымен (егер жаңа тұрғылықты жері белгілі болса) науқастың құжаттарын өңірлік наркологиялық ұйымға жіберу арқылы басқа наркологиялық ұйымда диспансерлік/наркологиялық бақылауға бере отырып, көрсетілетін наркологиялық ұйымның аумағынан тыс шығумен тұрғылықты мекенжайын өзгертуі;

4) наркологиялық ұйым 1 жыл ішінде барлық қабылданған шараларға қарамастан науқасты қарап-тексерумен қамтамасыз ете алмаса (оның ішінде тоқсанына 1 рет ішкі істер органдарына, әділет органдарына өтініш беру), оның тұрғылықты жері бойынша объективті мәліметтер болмаған кезде – науқас байқаудан алып тасталады. Осы жағдайларда байқаудан алып тастау туралы шешім науқас қаралатын ұйымның ДКК-на шығарылады;

5) 3 жылдан жоғары мерзімге бас бостандығынан айыруға байланысты сотталуы (алып тастау ҚР БП ҚСАЕК-нен сұрау салуға жауап алғаннан кейін 3 айдың ішінде жүргізіледі;

6) қайтыс болуына байланысты (азаматтық жағдай актілерін тіркеу бөлімшесінен жауап алғаннан кейін алып тастау 3 ай ішінде жүргізіледі).

7) нақтыланған диагноз бойынша есепке алынуына байланысты диагнозды өзгерту немесе нақтылау себебімен есептен шығару;

8) жаңа жас ерекшелік тобы бойынша наркологиялық есепке бір уақытта алына отырып, басқа жас ерекшелік тобына ауысуына байланысты (мысалы "балалар" деген жас ерекшеліктен "жасөспірімдер" деген жас ерекшелікке) алып тастау.

13. Байқаудан және есептен алып тастау туралы қорытындыны емдеуші дәрігер тиісті органдардың немесе ұйымдардың ресми хабарламаларының негізінде жүргізеді, бұл ретте, алып тастау туралы қорытындыға ДДК төрағасы немесе науқас қаралатын наркологиялық ұйым бас дәрігерінің орынбасары қол қояды.

Профилактикалық байқауды тоқтату үшін негіз медициналық мақсаттағы емес ПБЗ-ны бір жыл бойы тұтынуды тоқтату болып табылады.

Диспансерлік және профилактикалық байқаудан бас тартқан адамдар наркологиялық есепте болады.

3. Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды емдеу тәртібі

14. Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарға медициналық көмек Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2014 жылғы 15 сәуірдегі № 188 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасының халқына наркологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартына сәйкес көрсетіледі (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілер тізілімінде 2014 жылғы 15 мамырдағы № 9427 болып тіркелген).

Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, байқау және емдеу ережесіне 1-қосымша

Нысан

Наркологиялық науқастың амбулаториялық картасына қосымша парақ

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму

министрінің 201__жылғы "___" __________ №____ бұйрығымен бекітілген

Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп

танылған адамдарды есепке алу, байқау және емдеу ережесінің

4-тармағына сәйкес ______________________ нарколог дәрігері

_____________ наркологиялық аурудың диагнозын белгілеу үшін

куәландыруды жүргізді.

Шағымдары: ___________________________________________________

______________________________________________________________

Наркоанамнез: ________________________________________________

______________________________________________________________

Объективті дәрежесі: _________________________________________

______________________________________________________________

Психикалық дәрежесі: _________________________________________

______________________________________________________________

Зерттеу (бар болса): _________________________________________

______________________________________________________________

Клиникалық диагноз: __________________________________________

Дәрігер _______________________ Күні __________________

Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, байқау және емдеу ережесіне 2-қосымша

Нысан

Наркологиялық ауру себебі бойынша профилактикалық/диспансерлік
байқау жүргізуге
ХАБАРДАР ЕТІЛГЕН КЕЛІСІМ/БАС ТАРТУ БЛАНКІ

Мен, _______________(Мен, _____________баланың ата-анасы (қамқоршысы) наркологиялық аурулардың болуымен (диагнозы: ______________________) және диспансерлік/профилактикалық байқаудан бас тартудың болуы мүмкін салдарлармен байланысты медициналық-әлеуметтік-құқықтық аспектілер туралы хабардармын. Мен, _______________(Мен, _____________баланың ата-анасы (қамқоршысы) диспансерлік/профилактикалық байқаудан бас тартамын. Мен, _______________(Мен, _____________баланың ата-анасы (қамқоршысы) ______________________________________________-да диспансерлік/профилактикалық байқауға келісемін және маған (менің балама) емдеу мен зерттеп-қаралу үшін көрсетілген мерзімдерде өзімнің емдеуші дәрігерімен жүгіну қажет екеніне хабардармын. Қолы Күні

Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, байқау және емдеу ережесіне 3-қосымша

Нысан

Тұрғылықты мекенжайының өзгеруіне байланысты наркологиялық
есептен алынған наркологиялық науқастар туралы деректерді беру
кезіндегі ілеспе хаттың үлгілік нысаны

_______________________________

наркологиялық ұйымның атауы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму

министрінің 201__жылғы "___" __________ №____ бұйрығымен бекітілген

Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп

танылған адамдарды есепке алу, байқау және емдеу ережесінің

12-тармағының 3) тармақшасына сәйкес 201__жылғы "___" __________

тұрғылықты мекенжайының өзгеруіне байланысты наркологиялық есептен

алынған науқастың амбулаториялық картасынан сіздің наркологиялық

ұйымыңызға наркологиялық есепке алу үшін жібереміз.

Бас дәрігер ______________________________

ТАӘ және қолы

О внесении изменений в приказ исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 2 декабря 2009 года № 814 "Об утверждении Правил учета, наблюдения и лечения лиц, признанных больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией"

Приказ и.о. Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 31 декабря 2015 года № 1083. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 февраля 2016 года № 13030. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 ноября 2020 года № ҚР ДСМ-203/2020.

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 25.11.2020 № ҚР ДСМ-203/2020 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии со статьей 134 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 2 декабря 2009 года № 814 "Об утверждении Правил учета, наблюдения и лечения лиц, признанных больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан 3 декабря 2009 года под № 5954, опубликованный в Бюллетене нормативных правовых актов Республики Казахстан, январь 2010 года, № 1, ст. 366) следующие изменения:

в заголовок внесено изменение на государственном языке, текст на русском не меняется;

в пункт 1 внесено изменение на государственном языке, текст на русском не меняется;

Правила учета, наблюдения и лечения лиц, признанных больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией, утвержденные указанным приказом, изложить в новой редакции, согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту организации медицинской помощи Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан в установленном законодательстве порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан Цой А.В.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности
Министра здравоохранения
и социального развития
Республики Казахстан	Е. Биртанов

Приложение к приказу Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 31 декабря 2015 года № 1083 Утверждены приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 2 декабря 2009 года № 814

Правила
учета, наблюдения и лечения лиц, признанных больными
алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией
1. Общие положения

1. Настоящие Правила учета, наблюдения и лечения лиц, признанных больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией (далее - Правила) разработаны в соответствии со статьей 134 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" (далее - Кодекс) и определяют порядок учета, наблюдения, лечения зависимых от психоактивных веществ (алкоголь, наркотики, психотропные вещества, психостимуляторы, галлюциногены, летучие растворители, табак) (далее - ПАВ) и профилактики наркозависимости.

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) диспансерное наблюдение - наблюдение за больными с психическими и поведенческими расстройствами, вызванными употреблением ПАВ с клиническими признаками зависимости от ПАВ, осуществляемое после получения информированного согласия больного;

2) наркологический учет - статистический учет больных с психическими и поведенческими расстройствами, вызванными употреблением ПАВ по какому-либо поводу обратившихся за медицинской помощью;

3) зависимость от ПАВ - комплекс поведенческих, познавательных и физиологических симптомов, который возникает после повторного использования ПАВ и обычно включает желание принять его, трудности в контролировании его употребления, упорное продолжение его использования, несмотря на пагубные последствия, предпочтение употребления ПАВ в ущерб другим видам деятельности и выполнения обязанностей, возрастание допустимых пределов употребления и состояние отмены;

4) профилактическое наблюдение - наблюдение за больными, употребляющими ПАВ с пагубными последствиями без клинических признаков зависимости от ПАВ, осуществляемое после получения информированного согласия больного;

5) психоактивные вещества (далее - ПАВ) - вещества синтетического или природного происхождения, которые при однократном приеме оказывают воздействие на психические и физические функции, поведение человека, а при длительном употреблении вызывают психическую и физическую зависимость;

6) контроль трезвости - определение продуктов обмена ПАВ в биологических жидкостях организма человека;

7) информированное согласие - это документ, оговаривающий все аспекты диагностики, лечения и наблюдения, который подписывается больным и гарантирует добровольное согласие больного на получение медицинской наркологической помощи;

8) пагубное употребление - употребление ПАВ приносящее описанный ущерб физическому или психическому/психологическому здоровью, при этом характер употребления сохраняется на протяжении одного месяца или периодически в предыдущие 12 месяцев.

3. Наркологическому учету, диспансерному и профилактическому наблюдению (при получении информированного согласия) в амбулаторных медицинских организациях, оказывающих наркологическую помощь (далее - наркологические организации) подлежат больные с психическими и поведенческими расстройствами вследствие употребления ПАВ, которым установлены диагнозы врачом-наркологом, врачебно-консультативной комиссией (далее - ВКК) или специальной медицинской комиссией для производства судебно-наркологических экспертиз.

4. На всех больных заполняется медицинская карта амбулаторного больного по форме 025/у, а на больных, взятых на диспансерное и профилактическое наблюдение - контрольная карта диспансерного наблюдения по форме № 030/у, утвержденной приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 23 ноября 2010 года № 907 (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6697) (далее - Приказ 907).

5. Лица, в течение 12 месяцев двукратно помещенные в Центры временной адаптации и детоксикации (далее - ЦВАД), госпитализированные в другие медицинские организации по поводу отравления ПАВ, получившие скорую медицинскую помощь по поводу отравления ПАВ на дому, находившихся в состоянии алкогольного и наркотического опьянения при управлении автотранспортным средством, давшие положительный результат при медицинском осмотре при лабораторном исследовании на наличие ПАВ в биологических жидкостях, подлежат наркологическому освидетельствованию для признания лица больным алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией в соответствии с Правилами признания лица больным алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией, утвержденными приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 1 декабря 2009 года № 808 (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 5952) (далее - Правила признания лица больным алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией), врачом-наркологом с внесением результатов освидетельствования в амбулаторную карту по форме 025/у, утвержденной Приказом № 907 или во вкладной лист к амбулаторной карте по форме согласно приложению 1 к настоящим Правилам. После установления диагноза больные ставятся на наркологический учет и, при получении информированного согласия, берутся на диспансерное или профилактическое наблюдение.

2. Порядок учета, наблюдения лиц, признанных больными
алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией

6. Учет и наблюдение (диспансерное/профилактическое) осуществляется в соответствии с пунктом 3 статьи 91 Кодекса после получения письменного добровольного согласия больного по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

7. Больные, взятые под диспансерное наблюдение, включаются в одну из четырех групп наблюдения:

1) первая группа:

больные, обратившиеся за медицинской помощью впервые;

больные, у которых заболевание протекает практически без ремиссий (длительность ремиссии менее 1 года);

больные, выписанные из специализированных учреждений по окончанию принудительного лечения;

больные, освобожденные из исправительных учреждений, где к ним применялись принудительные меры медицинского характера. При наличии документов из исправительных учреждений о воздержании от употребления алкоголя более одного или более двух лет возможен их перевод соответственно во 2 или 3 группу диспансерного наблюдения;

2) вторая группа - больные с ремиссией от 1 года до 2-х лет;

3) третья группа - больные с ремиссией свыше 2-х лет;

4) четвертая группа - больные с зависимостью от других ПАВ (кроме алкоголя) с ремиссией свыше 3 лет.

Частота осмотров больных первой группы составляет в среднем не реже 1 раза в 3 месяца (вне пребывания больного в стационаре), второй группы - 1 раз в 4 месяца, третьей группы и четвертой группы - не реже 1 раза в 6 месяцев.

При каждом осмотре проводится контроль трезвости.

8. Число осмотров, приходящиеся на каждого конкретного больного в течение 1 года, зависит от группы диспансерного наблюдения, в которую он входит, а также от индивидуальных особенностей личности и течение заболевания.

9. Больные с пагубным употреблением ПАВ составляют группу профилактического наблюдения.

Частота осмотров больных старше 18 лет, находящихся под профилактическим наблюдением, устанавливается 1 раз в 6 месяцев с проведением обязательного исследования биологических жидкостей на ПАВ.

Частота осмотров несовершеннолетних больных, находящихся под профилактическим наблюдением, - не реже 1 раза в 3 месяца.

10. При выполнении больным всех назначений лечащего врача, соблюдения сроков лечения в наркологических организациях и наступления после лечения стойкой, объективно подтвержденной ремиссии, устанавливаются следующие сроки диспансерного наблюдения и учета:

1) больных с психическими и поведенческими расстройствами в результате употребления алкоголя - 3 года;

2) больных с психическими и поведенческими расстройствами вследствие употребления других ПАВ (кроме алкоголя) - 5 лет.

11. Срок профилактического наблюдения за больными с пагубным употреблением ПАВ - 1 год.

12. Снятие с диспансерного и профилактического наблюдения и учета производится по следующим основаниям:

1) стойкая ремиссия, подтвержденная обязательным диспансерным наблюдением у врача-нарколога в соответствии со сроками наблюдения;

2) истечения срока профилактического наблюдения и выздоровление больного с пагубным потреблением ПАВ;

3) изменение постоянного места жительства с выездом за пределы обслуживаемой наркологической организацией территории с передачей на наркологический учет и на диспансерное/профилактическое наблюдение в другую наркологическую организацию путем направления документов больного в региональную наркологическую организацию по месту нового жительства (если место нового места жительства известно) сопроводительным письмом по форме согласно приложению 3 к настоящим Правилам;

4) когда наркологическая организация не может в течение 1 года обеспечить осмотр больного, несмотря на все принятые меры (в том числе обращения в органы внутренних дел и в органы юстиции 1 раз в квартал), при отсутствии объективных сведений о его месте нахождения, - больной снимается с наблюдения. Решение о снятии с наблюдения в этих случаях выносится ВКК той организации, где наблюдался больной;

5) осуждение, связанное с лишением свободы на срок свыше 3 лет; (снятие производится в течение 3 месяцев после получения ответа на запрос с Комитета по правовой статистике и специальным учетам Генеральной Прокуратуры Республики Казахстан);

6) в связи со смертью (снятие производится в течение 3 месяцев после получения ответов из отделов регистрации актов гражданского состояния);

7) снятие с учета по поводу изменения или уточнения диагноза по данной нозологии с взятием на учет по уточненной нозологии;

8) снятие в связи с переходом в другую возрастную группу (например, из возраста "дети" в возраст "подростки") с одновременным взятием на наркологический учет по новой возрастной группе.

13. Заключение о снятии с наблюдения и учета составляется лечащим врачом на основании официальных сообщений соответствующих органов или организаций, при этом заключение о снятии подписывается председателем ВКК или заместителем главного врача наркологической организации, в которой наблюдался больной.

Основанием для прекращения профилактического наблюдения является прекращение в течение года потребления ПАВ в немедицинских целях.

Лица, отказавшиеся от диспансерного и профилактического наркологического наблюдения, остаются на наркологическом учете.

3. Порядок лечения лиц, признанных больными алкоголизмом,
наркоманией и токсикоманией

14. Медицинская помощь лицам, признанным больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией, оказывается в соответствии со стандартом организации наркологической помощи населению Республики Казахстан, утвержденным приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 апреля 2014 года № 188 (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан 15 мая 2014 года под № 9427).

Приложение 1 к Правилам учета, наблюдения и лечения лиц, признанных больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией

Форма

Вкладной лист к амбулаторной карте наркологического больного

В соответствии с пунктом 4 Правил учета, наблюдения и лечения

лиц, признанных больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией,

утвержденных приказом Министра здравоохранения и социального развития

от "___"____________ 201_ года №____ врачом-наркологом ______________

проведено освидетельствование для установления диагноза

наркологического заболевания ______________

Жалобы: _______________________________________________________

Наркоанамнез: _________________________________________________

Объективный статус: ___________________________________________

Психический статус: ___________________________________________

Исследования (при наличии): ___________________________________

Клинический диагноз: __________________________________________

Врач ______________ Дата ______________

Приложение 2 к Правилам учета, наблюдения и лечения лиц, признанных больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией

Форма

Бланк письменного согласия/отказа
на проведение профилактического/диспансерного наблюдения
по поводу наркологического заболевания

Я, ________________ (Я, родитель (опекун) _______________________ ребенка ______) осведомлен (а) о медико-социально-правовых аспектах, связанные с наличием наркологического заболевания (диагноз: _________________) и возможных последствиями отказа от диспансерного/профилактического наблюдения. Я, ________________ (Я, родитель (опекун) _______________________ ребенка ____________) отказываюсь от диспансерного/профилактического наблюдения. Я, ________________ (Я, родитель (опекун) _______________________ ребенка) согласен (а) на диспансерное/профилактическое наблюдение в ___________________________ и осведомлен (а) о том, что мне (моему ребенку) необходимо обращаться к моему лечащему врачу в указанные сроки для лечения и обследования. Подпись Дата

Приложение 3 к Правилам учета, наблюдения и лечения лиц, признанных больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией

Форма

Сопроводительное письмо
при передаче данных о наркологическом больном, снятом с
наркологического учета в связи с изменением места жительства

В ________________________________________

наименование наркологической организации

В соответствии с подпунктом 3 пункта 12 Правил учета, наблюдения и лечения лиц, признанных больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией, утвержденных приказом Министра здравоохранения и социального развития от "___"__________ 201_ года № ___ направляем выписку из амбулаторной карты больного ______________, снятого с наркологического учета в связи с изменением места жительства "___"__________ 20___ года для взятия на наркологический учет в вашей наркологической организации.

Главный врач __________________________________________________

Фамилия, имя, отчество (при его наличии) и подпись